PN-87/M-69008 Spawalnictwo Klasyfikacja konstrukcji spawanych

Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Poprawki

Zastąpienia częściowe

UKD 621.791.05.001.33

PN-87
POLSKA NORMA
M-69008

Spawalnictwo Zamiast:
POLSKI KOMITET
NORMALIZACJI,
MIAR I JAKOŚCI Klasyfikacja konstrukcji spawanych
Grupa katalogowa
0305

Welding Soudage Сварка

Классификация сварных
Classification of welded structures Classification des constructions soudes конструкции

1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy jest podział konstrukcji spawanych i zgrzewanych w zale żności od
charakteru obciążeń i skutków ewentualnej awarii. W normie okre śla się również wymagania dotyczące jakości złączy
spawanych w konstrukcji różnych klas.

2. Zakres stosowania normy. Normę należy stosować przy opracowywaniu dokumentacji technicznej i przy okre ślaniu
klasy konstrukcji oraz przy wyborze zakładu mającego odpowiednią grupę wg PN-87/M-69009.

3. Klasy konstrukcji spawanych i zgrzewanych. Rozróżnia się trzy klasy 1, 2 i 3 konstrukcji spawanych w zale żności
od wielkości sumy wskaźników ZA + ZB - wg tabl. 1.
Wskaźnik ZA ustala się w zależności od rodzaju obciążenia, metody wymiarowania i stopnia wykorzystania
wytrzymałości obliczeniowej konstrukcji lub jej elementów wg tabl. 2.
Wskaźnik ZB ustala się w zależności od skutków ewentualnego uszkodzenia lub zniszczenia konstrukcji lub jej
elementu - wg tabl. 3.
W konstrukcjach spawanych z elementów ró żnych klas, o klasie konstrukcji decyduje klasa elementu o najwy ższej
sumie wskaźników ZA + ZB.
Klasę konstrukcji ustala konstruktor i podaje j ą w dokumentacji technicznej.

Tablica 1

Suma wskaźników
Klasa konstrukcji spawanej lub zgrzewanej
ZA + ZB

1 powyżej 7

2 3÷7

3 poniżej 3

Tablica 2

INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 1

PN-87/M-69008 Spawalnictwo Klasyfikacja konstrukcji spawanych
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Stopień wykorzystania wytrzymałości obliczeniowej, %

poniżej 50% lub spoiny

Rodzaj obciążeń; metoda wymiarowania konstrukcji
nie obliczane 50 ÷ 80 powyżej 80
lub jej elementu
wytrzymałościowo

wskaźnik ZA

Stałe lub przeważająco stałe; wymiarowanie ze

0 0 0 1) lub 1
względu na wytrzymałość statyczną

Dynamiczne i ograniczono-zmęczeniowe;
wymiarowanie ze względu na wytrzymałość statyczną
z uwzględnieniem współczynników dynamicznych lub
0 1 2
wymiarowanie ze względu na ograniczoną
wytrzymałość zmęczeniową przy liczbie cykli zmian
obciążeń nie przekraczającej 6 ⋅ 105

Przeważająco zmęczeniowe; wymiarowanie ze

1 2 3
względu na wytrzymałość zmęczeniową
1) Przy spoinach ściskanych.

Tablica 3

Zagrożenie życia ludzkiego

praktycznie mało bardzo

Straty materialne
nieprawdopodobne prawdopodobne prawdopodobne

wskaźnik ZB

niewielkie - poniżej 1p 0 2 4

średnie - 1p ÷ 10p 2 4 6

duże - powyżej 10p 4 6 8

p - średnia roczna płaca pracownika gospodarki uspo łecznionej.

4. Wymagania dotyczące jakości złączy spawanych. Jeżeli w normach przedmiotowych nie postanowiono inaczej, to
zakres wymagań i badań dotyczących jakości złączy spawanych w konstrukcjach klasy 1 i 2 nale ży przyjmować w
zależności od wartości wskaźnika ZA wg tabl. 4. Złącza spawane w konstrukcjach klasy 3 powinny by ć odbierane tylko
na podstawie zewnętrznych lub (na specjalne życzenie zamawiającego) również na podstawie badań radiograficznych
lub ultradźwiękowych - przy wymaganiach dotyczących jakości jak dla wskaźnika ZA = 0 lub 1.

Tablica 4

INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 2

PN-87/M-69008 Spawalnictwo Klasyfikacja konstrukcji spawanych
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Zalecany zakres badań spoin, % 1) Klasa wadliwości złącza

Wskaźnik wg norm dotyczących
Rodzaje badań
ZA radiograficzne lub oględziny poszczególnych rodzajów
ultradźwiękowe zewnętrzne badań 2)

3 Oględziny zewnętrzne min 10 1 lub 24)

radiograficzne 3) lub (i)
2 ultradźwiękowe3) min 5 3

1 min 2 4
100
oględziny zewnętrzne
(ewentualnie dodatkowo
0 max 1 5 5)
radiograficzne 3) lub
ultradźwiękowe)
1) Podany w % zakres badań radiograficznych lub ultradźwiękowych odnosi się do spoin, w których sumaryczna
długość poprawek P wynosi poniżej 2% długości zbadanych spoin. Zakres bada ń powinien być zwiększony
dwukrotnie, gdy P = 2 ÷ 5% oraz zwiększony 5-krotnie, gdy P przekracza 5%.
2) Dla badań radiograficznych - wg PN-74/M-69772, ultrad źwiękowych - wg PN-77/M-70055, oględzin zewnętrznych -

wg PN-84/M-69072.
3) Spoin pachwinowych nie kontroluje si ę metodą radiograficzną, a metodą ultradźwiękową tylko w szczególnie

uzasadnionych przypadkach.
4) Klasę ustala konstruktor.
5) Klasa 5 może być dopuszczona pod warunkiem, że nie ma wad Ea i Eb oraz, że na odcinku N (wg

PN-74/M-69772) sumaryczne zmniejszenie przekroju spoiny nie przekracza 25%.

KONIEC

INFORMACJE DODATKOWE
1. Instytucja opracowująca normę - Instytut Spawalnictwa - Gliwice.
2. Normy związane
PN-87/M-69009 Spawalnictwo. Zakłady stosujące procesy spawalnicze. Podział
PN-74/M-69772 Spawalnictwo. Klasyfikacja wadliwo ści złączy doczołowych na podstawie radiogramów
PN-74/M-69775 Spawalnictwo. Wadliwość złączy spawanych. Oznaczanie klasy wadliwości na podstawie oględzin
zewnętrznych
PN-74/M-70055 Badania nieniszczące. Metody ultradźwiękowe. Badania spoin w złączach doczołowych
3. Normy zagraniczne
Austria ÖNORM M 7812-1974 Sicherung der Güte von Schweissarbeiten. Teil 2. Güteklassen
NRD TGL 11 776-1964 Schweissverbindungen. Ausfährungsklassen. Schmelzschweissen
Norwegia NS 470-1969 Sveiste stalkonstruksjoner. Regler for og utsforelse
RFN DIN 8563-1979 Sicherung der Güte von Schweissarbeiten. Teil 3. Schmelzschweissverbindungen an Stahl
Anforderungen. Bewertungsgruppen
4. Literatura
PN-80/B-03200 Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie
PN-77/B-06200 Konstrukcje stalowe budowlane. Wymagania i badania
PN-79/M-06515 Dźwignice. Podstawowe zasady wymiarowania stalowych ustrojów d źwignic
PN-74/M-06516 Dźwignice. Projektowanie i obliczenia po łączeń spawanych w stalowych ustrojach no śnych dźwignic
PN-77/M-34031 Rurociągi pary i wody gorącej. Ogólne wymagania i badania
PN-78/M-69011 Spawalnictwo. Złącza spawane w konstrukcjach stalowych. Podzia ł i wymagania
PN-77/S-10050 Stalowe konstrukcje mostowe. Wymagania i badania
Drozd A.: Projekt klasyfikacji jako ści złączy spawanych w konstrukcjach stalowych. Przegląd spawalnictwa, 1973, nr 10
Robakowski T., Sędek P.: Kryteria jakości w budowie konstrukcji spawanych. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, Gliwice,
1975, nr 64
Szydlik W.: Niektóre aspekty oceny jakości złączy spawanych na podstawie badań nieniszczących (cz. I i II). Przegląd
Spawalnictwa, 1972, nr 8 i 9
Szydlik W.: Nowe klasyfikacje wadliwości złączy spawanych. Przegląd Spawalnictwa, 1975, nr 11
Szydlik W. Radiograficzna ocena jakości spoin w rurociągach dalekosiężnych. Przegląd Spawalnictwa, 1976, nr 3
Szydlik W.: O racjonalne podejście do problemu jakości złączy spawanych. Przegląd Spawalnictwa, 1981, nr 3

INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 3

PN-87/M-69008 Spawalnictwo Klasyfikacja konstrukcji spawanych
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Szydlik W.: Dopuszczalność wad złączy spawanych. Przegląd Spawalnictwa, 1981, nr 6

5. Autor projektu normy - doc. dr inż. Włodzimierz Szydlik, Politechnika Gdańska, Gdańsk.

poprawka 1

PN-87/M-69008 Spawalnictwo. Klasyfikacja konstrukcji spawanych

0305

1. W punkcie 1, po słowie: zgrzewanych, dopisuje się: na klasy i słowo: w konstrukcji zmienia si ę na: w konstrukcjach.
2. W punkcie 2, słowa: i przy określaniu, zmienia się na: dla określenia i po słowie: konstrukcji, dopisuje si ę: i wymagań
jakościowych oraz skreśla się słowa: mającego odpowiednią grupę.
3. W punkcie 4, po słowie: podstawie dopisuje si ę: oględzin,
- pod tabl. 4, PN-74/M-69772 zmienia si ę na: PN-87/M-69772 i PN-84/M-69072 zmienia si ę na: PN-85/M-69775 oraz
PN-77/M-70055 zmienia się na: PN-89/M-69777.
4. W INFORMACJACH DODATKOWYCH, p. 2, PN-74/M-69772 zmienia się na: PN-87/M-69772, w tytule, wyraz:
doczołowych zmienia się na: spawanych; PN-74/M-69775 zmienia si ę na: PN-85/M-69775 oraz normę PN-74/M-70055
zmienia się na: PN-89/M-69777 Spawalnictwo. Klasyfikacja wadliwo ści złączy spawanych na podstawie wyników badań
ultradźwiękowych.
(Biuletyn PKNMiJ nr 2/91 poz. 9)

poprawka 1

PN-87/M-69008 Spawalnictwo. Klasyfikacja konstrukcji spawanych

0305

1. W punkcie 1, po słowie: zgrzewanych, dopisuje się: na klasy i słowo: w konstrukcji zmienia si ę na: w konstrukcjach.
2. W punkcie 2, słowa: i przy określaniu, zmienia się na: dla określenia i po słowie: konstrukcji, dopisuje si ę: i wymagań
jakościowych oraz skreśla się słowa: mającego odpowiednią grupę.
3. W punkcie 4, po słowie: podstawie dopisuje si ę: oględzin,
- pod tabl. 4, PN-74/M-69772 zmienia si ę na: PN-87/M-69772 i PN-84/M-69072 zmienia si ę na: PN-85/M-69775 oraz
PN-77/M-70055 zmienia się na: PN-89/M-69777.
4. W INFORMACJACH DODATKOWYCH, p. 2, PN-74/M-69772 zmienia się na: PN-87/M-69772, w tytule, wyraz:
doczołowych zmienia się na: spawanych; PN-74/M-69775 zmienia si ę na: PN-85/M-69775 oraz normę PN-74/M-70055
zmienia się na: PN-89/M-69777 Spawalnictwo. Klasyfikacja wadliwo ści złączy spawanych na podstawie wyników badań
ultradźwiękowych.
(Biuletyn PKNMiJ nr 2/91 poz. 9)

INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 4