Professional Documents
Culture Documents
Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ Λυκείου Λύσεις
Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ Λυκείου Λύσεις
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
1. O Γ. Βιζυηνός αντλεί το αφηγηματικό του υλικό «από τις προσωπικές
και οικογενειακές μνήμες, από τις παραδόσεις και τα βιώματα της λαϊκής
ζωής στην ιδιαίτερη πατρίδα του» (Νεοελληνική λογοτεχνία, Γ΄ ενιαίου
Λυκείου, θεωρητική κατεύθυνση, σελ. 122). Αξιοποιεί αυτό το υλικό με
βάση «Το στέρεο υπόβαθρο της παιδείας του και την επιστημονική
γνώση της ψυχολογίας, ενσωματωμένο σε μια ποικίλη, πλούσια γλώσσα
υψηλού ήθους (λόγια, λαϊκή, ιδιωματική)» (ό.π., σελ. 122).
Η προσωπική του μνήμη αποτυπώνεται καταρχάς σε όλη την
έκταση του διηγήματος «Το αμάρτημα της μητρός μου», από τον τίτλο
του οποίου αντιλαμβανόμαστε αυτήν ακριβώς τη σύνδεση μεταξύ
προσωπικής και οικογενειακής μνήμης. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα η
προσωπική του μνήμη – αναπλασμένη μέσα από την πρωτοπρόσωπη
αφήγηση («Όταν επανήλθον . . . έτρεμον. . .») μεταφέρεται στο πρώτο
τμήμα του, προτού αρχίσει η αποκάλυψη του αμαρτήματος της μητέρας
του «Όταν επανήλθον . . . κ’ εξεψύχησεν εμπρός στα μάτια του». Η
οικογενειακή μνήμη μεταφέρεται από τη μητέρα του η οποία του
αναδιηγείται τα περιστατικά που οδήγησαν στην ακούσια πρόκληση του
θανάτου της πρώτης αδελφής του («. . . Ναι! Με είπεν . . . Ύστερα όμως
άρχισε να γίνεται σιγανός και συλλογισμένος».
Συνυφασμένα με τη μνήμη της μητέρας του είναι και τα έθιμα που
συνοδεύουν την τελετή του γάμου στον οποίο ήταν κουμπάροι οι γονείς
του. Η απόδοση των συνηθειών και του κλίματος που συνόδευε το
θρακιώτικο γάμο γίνεται με λεπτομερή τρόπο («Το πρωΐ τους
στεφανώσαμε . . . και καλύτερα και πολύτερα»).
Στα τρία αυτά σημεία διαφαίνεται και ο τρόπος αξιοποίησης τον
οποίο προαναφέραμε. Έτσι η απόδοση των ψυχικών εντάσεων – δείγμα
της επιστημονικής γνώσης του ψυχολόγου Βιζυηνού – αναπτύσσεται
μέσα από την περιγραφή της συναισθηματικής κατάστασης του αφηγητή,
των σωματικών αντιδράσεων («. . . έτρεμον . . . αλλ’ ισχυρού τινος
φόβου»), αλλά και από την ανάλογη απεικόνιση της μητέρας του (π.χ.
μέσα από τις παρομοιώσεις: «ως κατάδικος . . . με την συναίσθησιν
τρομερού τινος εγκλήματος».).
Οι γλωσσικές του επιλογές – λόγια γλώσσα στα αφηγηματικά μέρη
(«Όταν επανήλθον . . . τρομερού τινος εγκλήματος»), λαϊκή – ιδιωματική
στα διαλογικά («- Το θυμάσαι το Αννιώ μας, . . . «- Μάλιστα μητέρα . . .
στα μάτια μου . . .», κλπ) αναδεικνύουν το διπλό χαρακτήρα της
ηθογραφικής αφήγησης (λόγιος αφηγητής – λαϊκός πρωταγωνιστής) και
αναπαριστούν με ρεαλιστικό, αλλά και ακριβή τρόπο τα γεγονότα τα
οποία καταγράφονται στο απόσπασμα.