ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

Δομή, τρόπος ανάπτυξης και συνοχή παραγράφου

Ασκήσεις
Ονοματεπώνυμο:
Τμήμα:
Ημερομηνία:

2. Τρόποι ανάπτυξης της παραγράφου

Αφού μελετήσετε το θεωρητικό υλικό που σας δόθηκε, να ακολουθήσετε το παράδειγμα και
να γράψετε με ποιον τρόπο αναπτύσσονται οι παράγραφοι που ακολουθούν.
Μην ξεχάσετε να υπογραμμίσετε στο κείμενο τις ενδεικτικές λέξεις-φράσεις.
Χρησιμοποιείστε μπλε ή άλλο χρώμα (εκτός από μαύρο) για τις απαντήσεις σας.

1η παράγραφος

Τα αποτελέσματα τής δωρικής εισβολής δεν άργησαν να φανούν. Όπου εγκαταστάθηκαν οι Δωριείς,
σταμάτησε κάθε πρόοδος, η τέχνη οπισθοδρόμησε και οι άνθρωποι ξαναγύρισαν στις πρωτόγονες
συνήθειες. Τα αγγεία τώρα είναι χοντροειδή και μεγάλα με άτεχνες παραστάσεις ή απλά γεωμετρικά
σχήματα σε αντίθεση προς τα κομψά κρητομυκηναϊκά αγγεία με τις φυσικότατες παραστάσεις. Η
θαλασσοκρατία πέρασε στα χέρια των Φοινίκων, ενώ ακολούθησαν κύματα μεταναστεύσεων προς τα
νησιά του Αιγαίου Πελάγους και τα μικρασιατικά παράλια. Επομένως, άλλαξε η ζωή σε κάθε τομέα.

1η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

1
2η παράγραφος

Η διαδικασία με την οποία ένα άτομο μαθαίνει και υιοθετεί τα σχήματα συμπεριφοράς και τους
κανόνες που θεωρούνται κατάλληλοι για το κοινωνικό του περιβάλλον ονομάζεται κοινωνικοποίηση.
Από την άποψη της κοινωνίας, η κοινωνικοποίηση είναι ένας τρόπος με τον οποίο μεταδίδεται η
κουλτούρα και το άτομο προσαρμόζεται σ' έναν οργανωμένο τρόπο ζωής. Από την άποψη του
ατόμου, η κοινωνικοποίηση είναι μια πραγματοποίηση των δυνατοτήτων του, ένας τρόπος που
«ανθρωποποιεί» το βιολογικό οργανισμό του και τον μεταμορφώνει σε ένα «εγώ» με μια αίσθηση
ταυτότητας. Έτσι, η κοινωνικοποίηση καθορίζει τη συμπεριφορά του ατόμου, είναι ένα μέσο με το
οποίο η κοινωνία ασκεί έλεγχο στο άτομο, αλλά αποτελεί και την απαραίτητη συνθήκη για τη
ανάπτυξη της ατομικότητας.

2η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

3η παράγραφος

Ο οργανισμός καταναλώνει ενέργεια όπως και μία μηχανή. Το αυτοκίνητο λ.χ. ή η

θεριζοαλωνιστική μηχανή εξασφαλίζουν την αναγκαία για τη λειτουργία τους ενέργεια καίγοντας
βενζίνη. Το ηλεκτρικό ψυγείο ή ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, δύο άλλες μηχανές, χρησιμοποιούν
ηλεκτρική ενέργεια, ηλεκτρικό ρεύμα. Κι ο οργανισμός βρίσκει την αναγκαία για τις λειτουργίες τους
ενέργεια με ανάλογο τρόπο, καίγοντας ή διασπώντας χημικές ενώσεις. Είναι φανερό πως και στις
δύο περιπτώσεις για τη λειτουργία τους καταναλώνεται ενέργεια που παράγεται από τη διάσπαση
χημικών ενώσεων.

3η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

2
4η παράγραφος

Ένα χάσμα χωρίζει τον Σωκράτη από τους Σοφιστές. Ο Σωκράτης αναζητά τη μία και καθολική
έννοια, τη μία και καθολική αλήθεια, ενώ οι Σοφιστές υποστήριζαν τις πολλές γνώμες για το ίδιο
πράγμα. Επίσης, και στον τρόπο της ζωής υπάρχει ριζική αντίθεση μεταξύ των Σοφιστών και του
Σωκράτη, γιατί οι πρώτοι ήταν έμποροι γνώσεων, αντίθετα ο Σωκράτης υπήρξε άμισθος δάσκαλος
και ερευνητής της αλήθειας. Τέλος, το μόνο κοινό στοιχείο μεταξύ τους είναι ότι και οι δύο
διαπίστωσαν ότι η παραδεδομένη μόρφωση και παιδεία δεν ήταν αρκετή για την εποχή τους.

4η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

5η παράγραφος

Μια ανθρώπινη ψυχή, χωρίς την πρέπουσα παιδεία, μοιάζει με ένα ακατέργαστο μάρμαρο
λατομείου. Το μάρμαρο δεν αποκαλύπτει καμιά από τις ομορφιές του, ως τη στιγμή που η τέχνη του
μαρμαρά θ’ αποκαλύψει τα χρώματα και θα φέρει στο φως κάθε απόχρωση, κηλίδα και φλέβα που περνά
μέσα απ’ τον κορμό του. Με τον ίδιο τρόπο και η παιδεία, όταν επενεργήσει πάνω σ’ ένα έξοχο πνεύμα,
μας αποκαλύπτει όλες τις κρυφές αρετές και τα προτερήματά του που χωρίς μια τέτοια βοήθεια δε θα
μπορούσαν ποτέ να βγουν στο φως.

5η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

3
6η παράγραφος

Οι αρχαίοι ολυμπιακοί Αγώνες περιελάμβαναν τέσσερις ομάδες αθλημάτων: το πένταθλο, την

πυγμαχία, τις αρματοδρομίες και τις ιπποδρομίες. Στο πένταθλο, όπως φανερώνει και ο όρος, οι
αθλητές αγωνίζονταν σε πέντε αθλήματα: στο τρέξιμο, τη δισκοβολία, το άλμα, τον ακοντισμό, και την
πάλη, το λεγόμενο «παγκράτιο». Όσον αφορά στο άθλημα της πυγμαχίας αξίζει να σημειωθεί ότι οι
πυγμάχοι τύλιγαν τα χέρια τους με δερμάτινα λουριά. Το πιο θεαματικό άθλημα, βέβαια, ήταν οι
αρματοδρομίες στις οποίες οι ιδιοκτήτες των αρμάτων δεν αγωνίζονταν οι ίδιοι αλλά χρησιμοποιούσαν
οδηγούς. Στις ιπποδρομίες, τέλος, οι αναβάτες των αλόγων δεν ίππευαν σε σέλα, αλλά είχαν ως
μοναδικό βοήθημα το μαστίγιο!

6η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

7η παράγραφος

Μπορούμε να διακρίνουμε τρία είδη φιλικών σχέσεων, κατά τον Αριστοτέλη: «διά το χρήσιμον», «δι’
ηδονήν», «διά το αγαθόν». Στην πρώτη περίπτωση, συνδεόμαστε μ’ έναν άνθρωπο, επειδή ο ένας μας
είναι στον άλλο χρήσιμος (για τις υποθέσεις, τις ανάγκες, τη σταδιοδρομία, τις πολιτικές φιλοδοξίες
μας κ.τ.λ.). Στη δεύτερη, διατηρούμε στενές σχέσεις μαζί του, επειδή μας προξενεί ευχαρίστηση (είναι
διασκεδαστικός, έξυπνος συνομιλητής, επιδέξιος συμπαίκτης κ.τ.λ.). Και στις δύο περιπτώσεις,
«αγαπούμε» τον άλλο κι εκείνος μας «αγαπά» όχι για την ανθρώπινη ποιότητά μας, επειδή, δηλαδή,
είμαι εγώ αυτός που είμαι και είναι εκείνος αυτός που είναι (κατά το σώμα και την ψυχή, το ήθος, το
πνεύμα), αλλά επειδή κάτι άλλο περιμένουμε απ’ αυτόν και αυτός από εμάς, ένα κέρδος (υλικό ή ηθικό)
ή μιαν απόλαυση (την τέρψη της ευχάριστης συναναστροφής).
Ε.Π. Παπανούτσος, Πρακτική φιλοσοφία, σσ. 111-121,
Εκδόσεις Νόηση, Αθήνα, 2008 (διασκευή)

7η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

4
8η παράγραφος

Πράγματι μ’ αρέσουν πολύ τα παγωτά. Λόγου χάρη, χθες το πρωί αμέσως μετά το πρωινό μου
έφαγα ένα πελώριο χωνάκι βανίλιας από ζαχαροπλαστείο. Στα διαλείμματα, ενώ οι άλλοι συμμαθητές
μου στριμώχνονταν γύρω από τον τυροπιτά, εγώ καταβρόχθιζα τα παγωτά του. Το μεσημέρι, μετά το
γεύμα, η κ. Μαίρη, που μένει στο επάνω διαμέρισμα της πολυκατοικίας μας, έφερε ένα τέταρτο σπιτίσιο
παγωτό φράουλα. Έφαγα περίπου το μισό απ’ αυτό. λίγο αργότερα σ’ ένα περίπτερο του πάρκου αγόρασα
ένα από κείνα τα παγωτά ΕΒΓΑ, που έχουν απ’ έξω σοκολάτα και βανίλια από μέσα. Έπειτα ο
Δημήτρης κι εγώ πήγαμε στη γιορτή της αδελφής του. Εκτός από την τούρτα των γενεθλίων η μητέρα
του Δημήτρη μας πρόσφερε τρία είδη παγωτών για επιδόρπιο. Μπορούσα ν’ αρνηθώ το επιδόρπιό μου;
Δεν μπορούσα. Όταν ήρθε η ώρα του δείπνου, θα μπορούσα να φάω κι άλλο παγωτό, αν τύχαινε να μου
προσφέρει κανένας. Απ’ όλα αυτά φαίνεται λοιπόν, ότι τα παγωτά είναι η αγαπημένη μου λιχουδιά.

8η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

9η παράγραφος

Οι είλωτες ήταν οι παλιότεροι πληθυσμοί των περιοχών που είχαν υποτάξει οι Δωριείς και γι’ αυτό
είχαν μεταπέσει στην κατηγορία του δούλου. Ξεχώριζαν όμως από τους δούλους που υπήρχαν στα άλλα
ελληνικά κράτη· ενώ εκείνοι ανήκαν ο καθένας σε κάποιον πολίτη, οι είλωτες ήταν δούλοι που ανήκαν
στο σπαρτιατικό κράτος (κρατικός δούλος) και όχι στους ίδιους τους Σπαρτιάτες τους οποίους ήταν
ταγμένοι να υπηρετούν. Επειδή ακριβώς ήταν ιδιοκτησία του κράτους, δεν μπορούσαν να πουληθούν.

9η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...

5
10η παράγραφος

Η λίμνη Κερκίνη έχει μεγάλη αξία για τον άνθρωπο. Λόγω της εισροής σημαντικού όγκου νερού και
του μικρού της βάθους χαρακτηρίζεται ως μια από τις πιο παραγωγικές λίμνες της Ελλάδας, ενώ
αποτελεί κύριο αρδευτικό έργο για 640.000 περίπου στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, συμβάλλοντας
στην ανάπτυξη της γεωργίας. Παράλληλα, το άφθονο ψάρι ευνοεί και την αλιεία προσφέροντας
οικονομική διέξοδο στους κατοίκους της περιοχής. Τέλος, η λίμνη έχει δυνατότητες για ανάπτυξη
ποικίλων δραστηριοτήτων, όπως ο οικοτουρισμός, η περιβαλλοντική δράση και εκπαίδευση, η
επιστημονική έρευνα κ.ά., φέρνοντας έτσι τον άνθρωπο σε γόνιμη και ουσιαστική επαφή με τη φύση. Για
όλους αυτούς τους λόγους είναι αναμφισβήτητα ένας τόπος που πρέπει να προστατευθεί και να
αξιοποιηθεί.

10η παράγραφος, Απάντηση:

Η παράγραφος αναπτύσσεται με ... και αυτό φαίνεται από τα εξής:

...