ღია კარი

მანანა ბეგიაშვილის
ლიტერატურულ-შემოქმედებითი
სახელოსნო

ალმანახი N6

თბილისი 2020
 სარჩევი
შესავალი ................................................................................................................................................... 4
ეპიგრაფის მაგიერ:................................................................................................................................... 5
ლუკა კალაძე..................................................................................................................................... 5
თეკლა გულბიანი ............................................................................................................................ 5
ანდრია ჩიხლაძე .............................................................................................................................. 6
საბა მახათაძე .................................................................................................................................... 7
ელენე მინდიაშვილი ...................................................................................................................... 7
ნიკა ხუციშვილი .............................................................................................................................. 8
მარიამ მაღრაძე ................................................................................................................................ 8
ლიზა მამულაშვილი (ფსიქოლოგი) ............................................................................................. 9
ალექსანდრე თავბერიძე ....................................................................................................................... 10
ანა ტურაბელიძე .................................................................................................................................... 13
ანა წერეთელი ......................................................................................................................................... 17
ანა ჯავახიშვილი.................................................................................................................................... 19
ანასტასია ბეგიაშვილი .......................................................................................................................... 24
ანასტასია კალაძე ................................................................................................................................... 25
ანასტასია ხიდეშელი ............................................................................................................................ 27
ანდრია ნავერიანი .................................................................................................................................. 32
ანდრია ჩიხლაძე .................................................................................................................................... 37
გიორგი მაჭარაშვილი ........................................................................................................................... 41
გიორგი პიპინაშვილი ........................................................................................................................... 47
გიორგი ქვარცხავა.................................................................................................................................. 49
დათა ყიფიანი ......................................................................................................................................... 63
დემეტრე ქელბაქიანი ............................................................................................................................ 65
დიმიტრი პეპინაშვილი (პეპო) ........................................................................................................... 69
ელენე გოჭოშვილი ................................................................................................................................ 75
ელენე მინდიაშვილი ............................................................................................................................ 83
ელენე ჯავახიშვილი ............................................................................................................................. 92
ვახო ლევერაშვილი ............................................................................................................................. 103
თათა ლევერაშვილი............................................................................................................................ 104
თათა სებისკვერაძე .............................................................................................................................. 106

2
თათია ლომიძე ..................................................................................................................................... 107
თათული აგულაშვილი ...................................................................................................................... 111
თაკო კლიმიაშვილი ............................................................................................................................ 115
თეკლა გულბიანი ................................................................................................................................ 122
თიკა მატიაშვილი ................................................................................................................................ 127
თომა წაქაძე ........................................................................................................................................... 130
ივა მაჭარაშვილი.................................................................................................................................. 136
კესო ბერიშვილი .................................................................................................................................. 139
ლიკა მამულაშვილი ............................................................................................................................ 149
ლუკა კალაძე......................................................................................................................................... 152
ლუკა ქორიძე ........................................................................................................................................ 168
მარიამ გერმანიშვილი......................................................................................................................... 171
მარიამ ლომაძე ..................................................................................................................................... 174
მარიამ მაზავრაშვილი......................................................................................................................... 176
მარიამ მაღრაძე ..................................................................................................................................... 184
მარიამ ქელბაქიანი .............................................................................................................................. 204
მაშო გოგიაშვილი ................................................................................................................................ 209
მეგი კუპრაძე......................................................................................................................................... 210
ნათია ერისთავი ................................................................................................................................... 212
ნიკა კვირკველია .................................................................................................................................. 224
ნიკა ხუციშვილი .................................................................................................................................. 232
ნინი ჯავახიშვილი .............................................................................................................................. 247
რატი კონჯარია ................................................................................................................................... 250
საბა მახათაძე ........................................................................................................................................ 252
სანდრო ოდილავაძე ............................................................................................................................ 260
ფერიდე ოზთურქი .............................................................................................................................. 266
ეპილოგის მაგიერ: ............................................................................................................................... 270
ანა ჯავახიშვილი.................................................................................................................................. 270
ლუკა კალაძე......................................................................................................................................... 270
ნიკა ხუციშვილი .................................................................................................................................. 270
ნინი ჯავახიშვილი .............................................................................................................................. 271
გიორგი მაჭარაშვილი ......................................................................................................................... 271

3
 „კარიც ღია გქონდეთ და

საკვამური - ცას მიპყრობილი.“

„დროდადრო თუ არ მოიტაცა კაცმა თავისი თავი,

სულ წაყვანილი ჰყავთ ქაჯებს და ეშმაკებს.“

„ყველაფერი შინ სწორდება და მრთელდება.“

ბესიკ ხარანაული

ახლაც, როგორც ყოველი კრებულის მომზადების დროს, დიდხანს ვბჭობდით, თუ რა

უნდა დაგვერქმია ჩვენი ალმანახისათვის. ბოლოს „ღია კარი“ გადაწყდა, რადგანაც ამ წიგნს
არცთუ ისე ადვილ დროში მოუწია დაბადება. ჩვენი წიგნი გამოსაცემად მზად იყო, როცა
საკარანტინო სივრცეში აღმოვჩნდით და ერთი ხელის მოსმით მოხდა ცხოვრების სტილისა
და, სართოდ, ყოფითი და სულიერი ფასეულობების გადაწყობა; სწავლებაცა და სწავლაც
ონლაინ რეჟიმში გაგრძელდა. მოგეხსენებათ, შემოქმედებითი წერა სხვანაირ, სინთეზურ
აზროვნებას მოითხოვს, როცა სიტუაციის გარედან დანახვა, წარმოსახვაში გამთლიანება
ხდება და ამ დროს მოზარდის სულიერ სამყაროში იძულებითი იზოლაციის დროს ჩნდება
ახალი, სხვა კარი და ფანჯარა - წერის სახით, როცა შეგიძლია შენი ტკივილი და სიხარული
ონლაინ გაკვეთილების დროს ოდნავ მაინც სხვა კუთხით დაინახო და სხვასაც აჩვენო, ანუ
შენი ჭერი უფრო აწიო და კედლებიც გააფართოვო. ამ კრებულში იმ ავტორებს შეხვდებით,
რომელთაც ონლაინ მეცადინეობაზე სახელოსნოში ღია კარი იპვეს.
ასე რომ, ამგვარად, ჩვენს წიგნშიც შევიდა კარანტინის დღიურები.
აქაური ამბები, ლექსები, ნოველები , მინიატურები ცოცხალია, რადგან ისინი
სახელოსნოში იქმნება და საკუთარი თავისა და ძიების კვალი ატყვია. სახელოსნოს
მუშაობის სპეციფიკიდან გამომდინარე, აქ მთავარი ძიებისა და პოვნის პროცესია. ეს
ალმანახიც ამის ანაბეჭდია.

4
 ამ ნაწერების ავტორები ჩვენი ლიტერატურული სახელოსნოელები არიან. ზოგი
ახალბედაა, ზოგიც - რამდენიმე წელია დადის. მეცადინეობებზე ისინი ერთ სივრცეში
იმყოფებიან და ზიარი ხდება ახლისა და ძველის შენაცვლება-მიხვედრა. ამ ნაწერებს,
ცხადია, არ აქვს მაღალი შეფასების პრეტენზია, ამდენად, სერიოზულობისაგან
თავისუფლებია. უბრალოდ, ესეც ერთგვარი (და, ჩვენი აზრით, მთავარი) ცდაა, საკუთარი
კარის პოვნისა ამ უთვალავფერიან, დიდ და უკიდეგანო სივრცეში შესაბიჯებლად.

შემოქმედებითი წერის მასწავლებელი - მანანა ბეგიაშვილი

სახელოსნოს ორგანიზატორი - ელენე ლორია

ეპიგრაფის მაგიერ:

***

პეპელა თავისუფალია, რადგან ის ამისათვის მზადაა!

ლუკა კალაძე

ღია კარი

აი, ხომ არის ხოლმე მომენტები: რაღაც საგანს შევხედავთ და კონკრეტული

მოგონებიდან რაღაც კადრი გვახსენდება, რომელიც მანამდე თითქოს საერთოდ არ
არსებობდა; ანდა, ქუჩაში სიარულის დროს ნაცნობ სურნელს რომ ვგრძნობთ და მერე აქეთ-
იქით ყურებას ვიწყებთ იმის იმედად, რომ ვინმე ნაცნობს დავინახავთ; ანდაც, საუბარს რომ
ვისმენთ და გვგონია, მანამდე უკვე ბევრჯერ მოვისმინეთ, თითქოს ეს ყველაფერი
მოწყობილია და საჭირო ემოციას ველოდებით საკუთარი თავისგან, რომელიც არსად ჩანს და
ყოველ ჯერზე ახალ ამბავს გვახსენებს, მაგრამ შეგრძნებებს იმავეს გვიტოვებს;
ალბათ, ეს ყველაფერი ერთ ადგილას გაჭედვას, წრეზე სიარულს ჰგავს, და ახალი კარის
გაღებას საჭიროებს.

თეკლა გულბიანი

5
 კიბე სახურავზე

ერთ სახურავზე კიბე იყო, ის კიბე სრულიად მარტო ცხოვრობდა, მას ყურადღებას
არავინ აქცევდა. ის კი ყოველდღე იჯდა და ფიქრობდა . ეგუებოდა თავის მოსაწყენ
ცხოვრებას, რადგან არავის უნდოდა ვარსკვლავებთან მისვლა....

ანდრია ჩიხლაძე

კიბე სახურავზე

„კიბე სახურავზეს“ არ უჩანს დასასრული და ყველასთვის იგივე არაა. ზოგის კიბე

სამოთხეში მიდის , ზოგის - ნამგალ მთვარეზე, ზოგის - პირველ სართულზე, შეიძლება,
ქალიც კი დაინახო, რომელსაც ყველა ვიცნობთ, თეთრად ანათებს და გვაჩვენებს, თუ
როგორ ხდება ყველაფერი ოქროსებრი; ხოდა, მოკლედ, კიბე სახურავზე ყველასთვის არის,
მაგრამ მასთან ვერც ლიფტი მიგიყვანს და ვერც გიტარაზე კარგად დაკრული მუსიკა,
მხოლოდ ფეხი, პასტა, და სუფთა ფურცელი, უჯრედების გარეშე...

ჩიტები, რომლებიც აუცილებლად დაუბრუნდებიან ბუდეს

არ ვიცი, რატომ, მაგრამ ბოლოს, ძირითადად ღამის პირველის ნახევრიდან სამ

საათამდე, აქაურობაზე ფიქრი მეწყება. ეს ძირითადად მაშინ იწყება, როდესაც მე ვწვები და
მაშინ სრულდება, სანამ ჩემი ტვინი არ გაიაზრებს, რომ დაძინების დაგვიანებამდე 2 საათით
დამაგვიანდა, რაც მომავალ დღეებში განსაზღვრავს, თუ რატომ ვარ შედარებით უცნაურ
ხასიათზე, ან რატომ მეღვიძება შუადღის ორზე, ასევე, შუა ფიქრისას რამდენიმეჯერ ხელში
ვიღებ ტელეფონს, ვრთავ ინტერნეტს და შევდივარ ჩვენი მასწის, მანანა ბეგიაშვილის,
გვერდზე, სახელად - მანანა ბეგიაშვილის ლიტსახელოსნო, გირჩევთ თქვენც ნახოთ, კაი
გვერდია. და მივყვები სიას, ვკითხულობ ჩემი ერთგული რაინდების ნაშრომებს, რომლებიც
ადრე მოვისმინე, ან ჩემს ფიქრებში ვიყავი გართული და არ მესმოდა. ასევე, არის ისინიც,
რაც ჩემს მოსვლამდე დაიწერა, რაც ალბათ კიდევ უფრო საინტერესოა. ვფიქრობ წერაზე,
იმაზე, რაც შეიძლება დავწერო ან მათზე, ვინც უნდა შესრულებულიყვნენ ნაწერში, მაგრამ
დამავიწყდა. მათი წაკითხვის მერე ხალხზე გადავდივარ, ძირითადად, ვინც ის დაწერა
მათზე და რამდენიმე ხნის მერე სხვა ისტორიებზე გადავდივარ.
(დასასრული 1)
ბარტყები ელოდებიან მას, თუ როდის მოვა ის და როდის მოუტანს მათ სათაურებს და
აცლის მათ, სანამ ტვინს არ მოიფხანენ, მხოლოდ იმისთვის, რომ ბოლოში წარმოთქვას:
პროზა ზუსტი მეცნიერებაა!
(დასასრული 2)
6
 ერთ დროს ჩვენც გარეთ დავფრინავდით, მაგრამ არ ვიცი, გამიზნულად მოვედით, თუ
სართული შეგვეშალა, ფაქტია, ყველა აქ ვართ და ვქმნით იმ გარემოს, რაც შიგნით, ბუდეშია.

საბა მახათაძე

სურვილი, რომელიც ჩრდილივით დამდევს

ჩემი კალამი და მე დიდი ხანია უკვე ერთმანეთს გადავეჩვიეთ, მაგრამ ამ კარანტინის

დროს გადავწყვიტე, ისევ შემოვირგო, თუ ჯერ სულ მთლად არ გაბუტულა. სიმართლე
გითხრათ, სათქმელი ბევრი დამიგროვდა, თუმცა, ჯერ არვიცი, როგორ გადმოგცეთ
ყველაფერი, რაღაც მაკლია, ან ვიღაც, მგონია, რომ ერთი პატარა ჭუჭრუტანა საკმარისი
იქნებოდა იმის დასანახად, თუ როგორ ცეკვავენ მთის თავზე ანგელოზები, როგორ ავიდა
კიბე სახურავზე ან როგორი იყო პუტკუნა მორცხვი უჩას პირველ დღეს ახალ სკოლაში. სხვა
დროს ვიტყოდი, რომ ამ ჭუჭრუტანას წარმოსახვით ვიჩენთ და ვაქრობთ, მაგრამ ახლა ამ
ჩვენითვე გამოჭრილ ჭუჭრუტანაში რაღაც უფრო უკეთესი და ტკბილი მოჩანს, თან - ცოტა
სევდიანიც, არანაკლებ ჯადოსნური ოვალური მაგიდა თავისი სკამებით და ერთი ორი
ბავშვის დარჩენილი ნაწერებით ზედ, გამჭვირვალე ქალაქი, ნატვრის ხის მაგვარი და
საახალწლო სურვილების წაუკითხავი საიდუმლო ბარათები კედლებზე და ჩვენი დაფა,
რომელსაც ჩვენი ფიქრები ენატრება, მარკერები, რომლებსაც დაფასთან ჩახუტება და ჩვენი
საიდუმლოების გადაჩურჩულება სურთ და მაგიდა, რომელსაც თავისი „ძროხისკუდა“
ბავშვები აკლია და ერთი სული აქვს, წარმოსახვით სავარჯიშოს ჩვენთან ერთად კიდევ
როდის გააკეთებს.

ელენე მინდიაშვილი

ღია კარი

კარი ყოველთვის ან ღიაა, ან დაკეტილი, ერთმა ბრძენმა კი თქვა, კარი თუ იკეტება,

ფანჯარა იღებაო. კარგი სიტყვებია, თუმცა ზოგი კარი სულ ღიაა, არასდროს იკეტება. ეს
ალბათ თავისუფლების კარია. ერთადერთი რამ, რაც შეუძლებელია ადამიანს წაართვა,
სწორედ არჩევნის თავისუფლებაა, მაშინაც კი, თუ ადამიანი სრულიად განადგურებული და
წაშლილია, მას მაინც შეუძლია არჩევნის გაკეთება, ანუ თავისუფალია. არ არსებობს არც
გამოუვალი სიტუაცია, უბრალოდ, არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც მიაჩნიათ, რომ სხვა
გზა არ არსებობს, რომ კარი ჩაკეტილია და მისი გაღება - შეუძლებელი. გეტყოდით, რომ
კარი მხოლოდ ზოგანაა მუდამ ღია, თუმცა მოგატყუებდით, რადგან ის ყველგან ყველასთვის
გახსნილია, უბრალოდ, ზოგს შეუძლია, რომ მუდმივად ღია კარის არსებობას შეეგუოს და არ

7
შეეშინდეს მისი, ზოგი კი ამისთვის ჯერ არაა მზად. ის კარი კი ყოველთვის დგას და მათ
ელოდება.

ნიკა ხუციშვილი

„კარიც ღია უნდა გქონდეს და საკვამური - ცას მიპყრობილი“

როგორც ჩანს, კარის გაღება არ არის ადვილი, ბევრს ეშინია, ბევრი ვერ ბედავს, არ იცის,
შეძლებს თუ არა. ნაბიჯის გადადგმა რთულია, მაგრამ კარს რომ გააღებ, ყველაფერი
ადვილდება. თითქოს შინაგანი სამყარო გარეთ იფრქვევა, აფერედებს აქაურობას. შენი
შეხედულება იცვლება ყველაფრზე, შიგნიდან თბება. ის უცნაური სიხარულის გრძნობა
გაქვს, რომელიც იშვითად თუ დაგტოვებს, ცუდ ამინდშიც მზეა. ამიტომ კარი ღია დატოვეთ,
მაგრამ მხოლოდ იმათთვის, ვინც იმსახურებს. თქვენი ფერები გამოუშვით და ცისკენ
მიმართეთ.

მარიამ მაღრაძე

8
 შემოქმედებითი აზროვნება

ჩვენი ყოველდღიურობა გვაშორებს საკუთარ თავთან, აზრებთან და, საერთოდ, იმ

ყველაფერთან, რაც გვამთლიანებს, რაც მკაფიოდ გვანახვებს ყოფის სიმძიმეს და
დაპირისპირებულობას. ამასთან გამკლავება გვიჭირს და გავურბივართ, ის კი
ხმალამოღებული მოგვდევს. ბავშვები ყველაზე მძაფრად განიცდიან სამყაროს ლოგიკურ
წინააღმდეგობებს, ყოველდღიურად ებრძვიან საკუთარ თავში აღმოცენებულ დემონებს და
ანგელოზებს. დემონებსა და ანგელოზებში მე ემოციებს ვგულისხმობ: სევდას სიხარული
ცვლის, სიხარულს - სევდა; ბრაზი მთელ სხეულს ედება, რასაც სინდისის ქენჯნა მოსდევს.
ეს ემოციები ბავშვებში გაუცნობიერებლად ცხოვრობენ და მათ ყოველდღიურ ყოფასა და
გადაწყვეტილებაზე დიდ გავლნას ახდენენ. ცოდნა ძალიან კარგი რამეა; მაგრამ, სანამ
ადამიანი რაიმეს შესწავლას მიჰყოფს ხელს, უნდა გაერკვეს, თუ რისთვის აკეთებს ამას. ვინ
არის? უბრალო ჭურჭელი, რომელიც ცოდნით უნდა აივსოს, თუ ხე, რომელმაც ნაყოფი უნდა
გამოისხას?
შემოქმედებითი აზროვნება ძალიან დიდი მოგზაურობის დასაწყისია, რაც საკუთარ
თავთან მარტო დარჩენით იწყება. შენ მოხვედი, რომ გაანათო სიბნელე, რითმა შექმნა,
მუსიკა ააჟღერო, კანონზომიერებები აღმოაჩინო; შენ მოხვედი, რომ უკვდავი სიყვარულის
ისტორია მოიპოვო. შენ მოხვედი, რომ უბრალოდ უსმინო შენი გულის ფეთქვას და იგრძნო,
რომ ხარ... ის ხარ, ვისაც დიდი ხანია, ეძებ, ზუსტად ის.
შემოქმედებითი აზროვნება პირველი ნაბიჯია იმისკენ, რომ ბავშვი საკუთარ თავთან
მარტო დარჩეს, ეცადოს, ბალანსი იპოვოს და სწორედ ამ სიმშვიდეში თავისი ხმა გაიგონოს,
საკუთარი ხმა, რომელიც მოუყვება, თუ რა აწუხებს მას, რატომ აწუხებს და როგორ უნდა
გაუმკლავდეს. შემოქმედებითი წერა საკუთარ თავში, აზრებსა და შეგრძნებებში
მოგზაურობაა, რომელიც იქ, სადღაც შიგნით, მიკარგულ მარგალიტებს აღმოაჩენს და
ზემოთ, ჩვენს მატერიალურ სამყაროში, ამოაქვს, რათა ვარსკვლავივით გამოანათოს. შენ
იწყებ უბრალო ბანალური ამბის დაწერას და აღმოაჩენ რითმას, პოეზიას ან ისეთ გემრიელ
ამბავს შექმნი, ვიღაცებს თვალებიდან ნაპერწკლებს გააყრევინებ.
შემოქმედებითი აზროვნება მარტო თერაპია კი არა, საკუთარი და სხვა ადამიანების
წინაშე პიროვნების ჭეშმარიტად წარმოჩენის ამბავია - იყო და არა ჩანდე ვინმედ!

ლიზა მამულაშვილი
ფსიქოლოგი
ლიტერატურულ-შემოქმედებითი სახელოსნოს აღზრდილი

9
 ალექსანდრე თავბერიძე

(დაბ: 13/10/2005)
14 წლის

არსებობის უფლება არა აქვს იმას, რაც ჩემს ჩარჩოებში არ ჯდება!

როგორ მიშლის ნერვებს ეს გიორგი! არაფერი ესმის და სულ მაგარი ბიჭების ქცევას
იმეორებს. სულელურ ლექსებს წერს და ჰგონია, რომ ხალხს მოსწონს. სკოლაში მის
ლექსებზე იცინიან, მაგრამ იგი ვერ ხვდება, რომ ამ სიცილის უკან დაცინვა იმალება. ვერ
ხვდება და რომ ვუთხრა, ეწყინება. არ არის ეს ნორმალური ადამიანის ქცევა. ორი დღის წინ
ამას ვუმეორებდი ჩემს თავს როცა მისი კიდევ ერთი დადებული ფოტო ვნახე.
არასდროს მიფიქრია: იქნებ გიორგი, უბრალოდ, ჩემს ჩარჩოში ვერ ჯდება.

ხის ქვეშ სოკო სმუკუნებდა

მე და ჩემი მეგობრები ბავშვობის ალბომებს ვათვალიერებდით. მე მათ ბაღიდან ვიცნობ.

- ეს მეოთხე კლასში
- უი ეს მესამეში!
-მეორე კლასის ფოტოები არ არის...
- ეს პირველი კლასის დასასრულია.
აი, უკვე ბაღამდე მივედით.
- ეს რა აურზაურია?
ამ ფოტოში ტყეზე ზეიმისთვის ვემზადებოდით.
- აი ,მგელი მე ვიყავი, გახსოვთ?
- მე კიდევ - დათვი!
- აუ, კარგი, გადავშალოთ რა!
ჩემთვის ჩავიბურტყუნე...
- რა იყო, რამე არ მოგეწონა? უი, მართლა, შენ სადა ხარ ამ ფოტოში?
- არსად...
- არა, არა... ზუსტად მახსოვს, რომ სადღაც იყავი!
- არსად-მეთქი!
- აი, ამას შეხედე...
თქვა და თითი გაბუტულად ჩამომჯდარ სოკოს ფორმაში ჩაცმულ ბიჭს გაუშვირა.
ყველამ ხარხარი დაიწყო.
ხის ქვეშ ჩამომჯდარი ბიჭი მე ვიყავი. სოკოდ რატომ გამომაწყვეს...

10
 ღია კარი

ჩვენთან, ეზოში, ერთ კაცს, რომელსაც ყველა არსენა ბაბუს ეძახდა, ბაღი ჰქონდა
გაშენებული. იგი მაღალი ღობით იყო შემოსაზღვრული და შესასვლელი ჰქონდა, რომელიც
მეტალის დიდი კარებით იკეტებოდა. ბოლოს ეს კარი, როგორც ბებიაჩემი იმტკიცება, 1975
წელს დაიკეტა, მარტო იმიტომ, რომ ახლად დანიშნულ მეეზოვეს ეგონა, რომ არსენა ბაბუს
მისი დაკეტვა დაავიწყდა. ზაფხულობით უფროსი კაცები ბაღში ნარდს თამაშობდნენ,
შემოდგომისას არსენა პაპა დიდ სუფრას შლიდა, ზამთარში ყველანი თავიან სახლებში
ისხდნენ, ხოლო გაზაფხულის დამდეგს ბაღში ჩიტებისთვის, როგორც არსენა ბაბუა იტყოდა
,„სკვარეშნიკებს“ ვაკეთებდით. ჩვენ შეგვეძლო ბაღში თავისუფლად შესვლა და იქ თამაში.
არსენა ბაბუა არაფერს გვიშლიდა, ხოლო ბაღში მარტო ერთი კანონი იყო: „პატივი ეცით და
გიყვარდეთ ბუნება!“ არსენა ბაბუა სამი წლის წინ გარდაიცვალა და მისი სახლი
შვილიშვილებს ერგო. ჩემს ცხოვრებაში პირველად ვნახე ბაღის ჩაკეტილი კარი. ერთხელ
კარები ჩამოხსნილი დაგვხვდა. შესასვლელის თავზე კი ეწერა: „არსენას ბაღი უცხო თუ
ნაცნობი - ყველა მობრძანდით“..

მატარებელი ცაში
მე რომ პატარა ვიყავი, ცაში თვითმფრინავები რომ კვალს ტოვებდნენ, მატარებლის
კვამლი მეგონა. შესაბამისად, ვფიქრობდი, რომ მატარებლის კვამლი მატარებლის გარეშე
ვერ იარსებებს, ამიტომაც, უნდა არსებობდეს მატარებელი, რომელიც ცაში დაფრინავს. მას
ლიანდაგი არ გააჩნია, ანუ, სადაც უნდოდა, იქ შეეძლო წასულიყო. მე მეგონა, რომ მას
ჯადოსნური ხალხი დაჰყავდა მფრინავ სახლებში, რომლებიც ღრუბლებზე იყო.
ცის მატარებელი ღრუბლებში გაუჩინარდა და ჩემი ბავშვობაც თან წაიყოლა. ამ
მატარებელს ყოველ წაღებულ ბავშვობაზე კი ახალი ბავშვობა მოაქვს, რადგან ცის
მატარებელი მანამ არ გაქრება, სანამ ბავშვობა იარსებებს.

დიალოგი ტყეში

- გვხედავს თუ იცი?
- არა!
- დარწმუნებული ხარ?
- არ გვხედავს-მეთქი!
- ახლა სად გავუხვიო?
- მარცხნივ...
- ახლა?
- კიდევ მარცხნივ!
- ერთი მითხარი, დათვმა როგორ მოგვაგნო?
11
 - არ ვიცი...
- კიდევ მორჩენილი მწვადის ნაჭრები ჩაილაგე პარკში?
- რა გინდა, ასეთი კარგი ნაჭრები ჩიტებს რატომ უნდა დავუტოვო?
- ახლა დათვის ვახშამი გავხდებით, თუ არ მოკეტავ!!!
- ეს ხმა გაიგე?
- რა ხმა?
- აი, ეს! დათვი ჩვენ მოგყვება...
- ნაბიჯს მოუმატე, ჩქარა, უფრო ჩქარა, გაიქეციი....
- გზაზე გამოვედით.
- კაი, მანქანა სად დააყენე?
- აი, აქ იდგა ბოლოს! უი, დაგორებულა...

მე ვარ შენი ყოფილი ძაღლი

- გახსოვარ?
- დიდი ხანია, არ მინახავხარ.
- როგორ ხარ?
- იმედია, კარგად.
მე სულ შენზე ვფიქრობ! იმედი მაქვს, რომ მალე მოვალ, მალე გეწვევი. სულ გზაში ვარ
და მოვალ ორ-სამ დღეში, შეიძლება, ოთხში.
ნუ ნერვიულობ, კარგად ვარ!
სიყვარულით - შენი ყოფილი ძაღლი

მე ერთხელ ზევით ავიხედე

ზაფხულის მშვიდი დღეა. მინდორზე ვარ წამოწოლილი და ღრუბლებს ვაკვირდები. ამ
დროს ქარმა დაუბერა, თითქოს მთხოვდა, წავყოლოდი. მეც ავდექი და ქარის ნაკადს გავყევი.
სირბილი დავიწყე, სიჩქარეს თანდათან მოვუმატე, ქვაზე ავედი და ავხტი. ქარმა ამიტაცა, მე
გავფრინდი. გავფრინდი ღრუბლებში და ღრუბლებს ზემოთ მდელო შევნიშნე. ამ მდელოზე
უამრავი ცხოველი და ადამიანი დადიოდა.
ნუთუ, ეს სიმართლეა? ამას ჩემი თვალით ვხედავ?
ამ დროს თვალები გავახილე!
იმის მერე ყოველ ზაფხულს სოფლის ყველაზე მაღალ მწვერვალზე ავდივარ და ვყვირი:
„როგორ ხართ, მანდ, ღრულებზე?“

12
 ანა ტურაბელიძე

(დაბ: 10/03/2011 )
9 წლის

ბედნიერება
ბედნიერება ყველა ადამიანშია. თითქმის არ არსებობს ამქვეყნად ადამიანი, რომელსაც
ბედნიერება არ გამოუცდია. ბედნიერებას ვერავინ აღწერს. ის ენით აღუწერელია. ყველა
ადამიანი იყო ბედნიერი, როცა დაიბადა. ბედნიერება სხივივითაა - ვერასდროს გაიგებ, სად
მთავრდება.

ხეები, რომლებიც ადრე ციური არსებები იყვნენ

ერთ დროს ხეები ციური არსებები იყვნენ. ცაში ანგელოზებს თავიანთ ტოტებზე
ისხენდნენ. ერთხელ მოუნდათ, რომ ქვემოთ ჩამოეხედათ და რა დაინახეს? ხეებმა დაინახეს,
რომ არცერთ ქვეყანაში არ იყო ხე. ხეები მივიდნენ ღმერთთან და სთხოვეს, დედამიწაზე
გაგვგზავნეო. ღმერთმა უთხრა: მე დედამიწაზე გაგგზავნით, უბრალოდ, ერთი ხე მაინც
ჩემთან დარჩესო... დედამიწისკენ ღმერთმა გამოგზავნა ხეები, რომლებიც ნამქერს, თოვლს
და სხვა მოვლენებს უძლებენ .

მე ვარ სკამი, რომელსაც ჯდომა მოსწყინდა

ყველა მე მაჯდება, იმიტომ, რომ მე სკამი ვარ. რომ შემეძლოს სადმე წასვლა,
წავიდოდი, მაგრამ იქ სახლი არ მექნება. ნეტავ მეც ადამიანი ვიყო..

ცისარტყელა
დამეძინა, დამესიზმრა ცისარტყელა, ის თითქოს ცას ეფარა. მომინდა მასზე სრიალი,
ავცოცდი და ჩამოვსრიალდი, მაგრამ სინამდვილეში ლოგინიდან გადმოვვარდი.

სანამ დავიბადებოდი
სანამ დავიბადებოდი, ქვეყნებს ვაკვირდებოდი, რომელიც მომინდებოდა, იქ
გავჩერდებოდი. ერთი ქვეყანა მომეწონა, წასვლა მინდოდა, მაგრამ სიარული არ ვიცოდი.
ანგელოზი დავინახე და ჩემს ენაზე ვუთხარი, სიარული სასწრაფოდ უნდა ვისწავლო-
მეთქი. ანგელოზი დამთანხმდა და სიარული მასწავლა. მერე დედის შერჩევა დავიწყე,
13
ერთი ქალი შევნიშნე და დავუწყე თვალიერება, სხვას აღარავის ვაქცევდი ყურადღებას. ის
ქალი სულ უფრო და უფრო მომწონდა. როცა გავიგე მისი სახელი და დიდების ენაზე
ავლაპარაკდი , მეგობრებიც მყავდა..

რას ფიქრობს ცა
ძალზე მაინტერესებს, ჩემ იქით რა ხდება, მე მგონი, არაფერი, მაგრამ მაინც..
ზევსთან დაჭერობანას ვთამაშობ. ოცნება მაქვს, გავიგო როგორ დავიბადე.. ყველა ისე
მიყურებს, რომ ტირილი მინდება და ვტირი.

რა უნდა მატარებელს ცაში?

ალბათ მატარებელს ცაში ის უნდა, რომ ღმერთი გაასეირნოს, ან ბავშვი - რომელიც
დედასთან უნდა მივიდეს.

ის, რაც მე მოვიგონე

ზემოთ, ცაში, სულ ზამთარი იყო. სულ წვიმდა, თოვდა, ქაარბუქი იყო და სხვა.. ვინც
უნდა დაბადებულიყო, იმათ ღრუბლებში არხეინად ეძინათ და მომავალ მშობლებს
სიზმრებში უძვრებოდნენ.

იცი, მე უკვე გავიზარდე!

ჩემს მშობლებთან ერთად ვარ, ვსეირნობ და ჩემს ძმას ვეთამაშები. ის ძალიან

მაბრაზებს. ნეტავ, მე რომ არ დავბადებულიყავი, ჩემი ძმა დაიბადებოდა?

ზამთრის ტყე
ზამთრის ტყეში სიცივეა, დათვის ბუნაგიდან ხვრინვა ისმის, ციყვი ხიდან ხეზე
დახტის და ფუღუროში შედის. ყვავილები არსად ჩანს და სიჩუმეა.

14
 ძველი სახლის ფიქრები

მთის იქით სახლი იყო. იმდენი მოგონება ჰქონდა, თავის ახალგაზრდობას იხსენებდა.
როცა მას პატრონი ჰყავდა, ის ძალიან ბედნიერი იყო..

ამბავი
ვიხედები ქუჩაში. ვხედავ ცარიელ ქუჩას. იქ, ზუსტად იმ ქუჩაში, გამოდის ერთი ლეკვი.
ისე აბდაუბდად დადის, რომ სიცილით ვკვდები. ალბათ, გზა აებნა,- ვფიქრობ ჩემთვის და
ვიცინი!

როგორ ამოდის მზე

მზე ამოდის, როცა გამოფხიზლდება. მთას დაანათებს და ცხოველებს გააღვიძებს.
ცხოველებს რომ გამოაფხიზლებს, მერე თავის რამდენიმე სხივს გამოგზავნის. ჩვენ კი
გავიღვიძებთ და მერე მთელი ამბებია დაღამებამდე.. ღამე მოვა და ყველანი ვიძინებთ .

შემოდგომის ტყე

ტყეში რამდენიმე ნაძვია, ძალიან ლამაზად არიან ჩამწკრივებული. მოპირდაპირე

მხარეს ნაკადული მოჩუხჩუხებს. იქით ზღარბმა გაიარა, ძირს ჩამოცვენილი ფოთლები
მიეკრო. რამდეიმე ხე გატიტვლებულია.

ჩიტების სამკუთხედი

შემოდგომა დადგა, ჩიტები გასაფრენად მოემზადნენ, ბარგიც ჩაალაგეს და ყველაფერი

გააკეთეს, რაც საჭირო იყო. ფრენა დაიწყეს და სამკუთხედი შექმნეს..

როგორ აგუბდნენ გუბეები

წვიმა იყო. რამდენიმე გუბე გააჩინა. ისინი მეგობრები გახდნენ. ცოტა ილაპარაკეს,
თუ ბევრი, მზე ამასობაში გამოჩნდა. აცხუნა და აცხუნა, ის საწყალი გუბეები დააშრო,
მაგრამ კიდევ რომ იწვიმებს, წვიმა ისევ გააჩენს გუბეებს და დაამეგობრებს..

15
 მრგვალი ქვეყანა
ქვეყანა შეიქმნა, ჯერ სახლების აშენება დაიწყეს, მერე ბაღების, სკოლების და
სამსახურების. ეს ყველაფერი ისეა, რომ ადამიანს მოეჩვენება, თითქოს ეს ქვეყანა
მრგვალია..

ხე, რომელიც ფოთლებს კარგავს

შემოდგომა დადგა, ერთი ხე ქალაქის ცენტრში იყო. ერთხელ ფოთოლი მოძვრა და

ტირილით გააცილა. ასე ძვრებოდა ყოველდღე. ერთხელ, როცა მარტო ერთი ფოთოლი
დარჩა, იმ ფოთოლს ამაგრებდა, მთლად შიშველი რომ არ დარჩენილიყო. ერთხელაც
ხელი გაეშვა და ის ფოთოლიც ჩაუვარდა. ცოტა არ იყოს, იმ ხეს შერცხვა. ნატრობდა,
როდის მოვიდოდა ზამთარი, რომ ტანსაცმელი ჩაეცვა..

ბუნების სუნთქვა
ბუნების სუნთქვა ყველაფერშია, როცა წამოწვები მაარტოდმარტო ტყეში, მაშინ
გაიგონებ ბუნების სუნთქვას..

მატარებელს სულ სადღაც ეჩქარება

მატარებელი მიქრის, თითქოს სადღაც ეჩქარება. ალბათ, სახლში მიიჩქარის ან
სამსახურში...

ქარის მოტაცებული ქუდი

კაცმა ქუდი იყიდა. სახლში წავიდა, მოისინჯა კიდევ ერთხელ და უფრო მოეწონა.
მეორე დღეს, როდესაც ქარი ამოვარდა, პატრონმა თავისი ახალი ქუდი დაიფარა და
გარეთ გავიდა. როგორც კი გარეთ გავიდა, ქარმა კაცს მაშინვე ის ქუდი მოსტაცა, რადგან
მასაც მოეწონა ეს ქუდი.

16
 დაკარგული ქუდი

კაცი ჩავიდა მეტროში. იქ ბევრი ხალხი იყო. კაცს ქუდი ეფარა და თბილად იყო.
მატარებელმა მთელი სისწრაფით გაიარა. ქაცს ქუდი მოსძვრა.. იქ, მეტროში რაღას
იპოვიდა კაცი თავის ქუდს?! საწყალი ქუდი

ანა წერეთელი

(დაბ: 5/04/2007)
13 წლის

***

აღარ დავიწყებ დროის ფლანგვას სხვების სიბნელეში. აღარ ვიქნები სულელი ჩიტი,
რომელმაც, დიდი სივრცის და გრძელი ფრთების მიუხედავად, წესიერი ფრენა არ ისწავლა.
ახლა ვისწავლი. ვისწავლი ფრენას პატარა სივრცეში პატარა ფრთებით. ისეთ ადგილას,
სადაც მხოლოდ წვიმს და ჭექა-ქუხილია. მხოლოდ ეს გამზრდის და გამაძლიერებს. აღარ
დავიწყებ სხვების ხელოვნური ფრთების ყურებას და მათ მოწონებას, არამედ ღირსეულად
ჩავუვლი, ისე, თითქოს ფრთები კი არა, ხელებია. განა შეურაცხყოფით? არა, უბრალოდ,
შენი, ანუ ჩემი პატივისცემით. აღარ ვიტყვი შენს ფრთებზე, ყალბიაო, არამედ მოვალ,
შეგიქებ ფრენას; თუ შორს წახვალ, ფეხს არ მოვიცვლი, გაუნძრევლად ვიდგები ჩვენს
ადგილზე. შენი სიშორის მიუხედავად, მაინც დაგინახავ. აღარ გავურევ ჩემს ფრთებს შავ
ბუმბულებს. აღარ ვიქნები სულელი ჩიტი!

ჩიტები

ჩიტები ადამიანებს ჰგვანან. ისე ემალებიან ცივ ზამთარს, როგორც ადამიანები -

დაბრკოლებებს,მაგრამ, მათგან განსხვავებით, ისევ უბრუნდებიან ჩვეულ ცხოვრების რიტმს.

ძველ სახლს ძველი ამბები ესიზმრება

ძველი სახლი არ გამქრალა, კიდევ არის, მაგრამ მისი მაცხოვრებლები წავიდნენ. სახლს
ისინი ენატრება, ძველი ადამიანები. ახლა იქ ადამიანების მაგივრად მოგონებები
ცხოვრობენ, რომლებიც მხოლოდ სახლმა იცის. ის როცა იძინებს, ესიზმრება აღდგომის,

17
შობის და ძვირფასი ადამიანების დაბადების დღეების აღნიშვნა. ესიზმრება ყველა კამათი,
ისევ უნდა უსმინოს ბავშვების ტირილს იმის გამო, რომ მათ მშობლები უწყრებოდნენ.
სახლის სამზარეულოს კედლებს ისევ უნდათ იგრძნონ გემრიელი კერძების სურნელი,
მაგრამ ახლა ამ სახლში აღარ არიან. დარჩენილია ფოტოები, ჭურჭელი, ავეჯი, მაგრამ არა
ადამიანები. სიწყნარეა, მაგრამ სახლის კედლებში ქაოსია. კედლები გრძნობენ მონატრებას,
გაუსაძლის მონატრებას.

შავ-თეთრი ფილმები

არასდროს მომწონდა შავ-თეთრი ფილმები. მათი ყურების დროს არასდროს

მსიამოვნებდა ადამიანების კანზე აქა-იქ შავი ლაქების დანახვა. ისეთი შეგრძნება მრჩება
მათი ყურებისას, რომ ასეთ ფილმებში ნაჩვენები ცხოვრება არასრულყოფილია, მაგრამ ამას
ამ ცხოვრების პერსონაჟები ვერ ამჩნევენ. ამ ფილმებს არც ახალი მსახიობი სჭირდებათ და
არც ახალი სცენები, უბრალოდ, რაღაც ჯადოსნური, რისი პოვნაც ძნელი, მაგრამ
შესაძლებელია. შავი ლაქები უფერულს ხდის ყველას და ყველაფერს, თითქოს ადამიანების
სხეულზე ამოჭრილი წრეებია, რომლებიც მათ შინაგან ყოფას გვანახვებს. ამ უფერულობაში,
სადღაც ღრმად, მოიპოვება ძალიან პატარა დაკარგული, მაგრამ უმნიშვნელოვანესი
გასაღები, რომელიც ხსნის ყველაზე დიდ შავ ლაქას მსახიობების, ანუ ადამიანების
სხეულზე. აი, შემდეგ იმ გახსნილი ლაქიდან გემოვნებიანად შერჩეული ფერები ამოდის,
ფერები, რომლებიც ყველაზე მეტად გვჭირდება და გვიხდება. მართალია, იმ გასაღების
პოვნა ძნელია, მაგრამ შავ-თეთრში მსახიობობა, ანუ ცხოვრება უარესია.

უცებ გაწვიმდა

დილით,რომ გავიღვიძე ცაზე შავი ღრუბლები დავინახე და გავიფიქრე,რომ დღეს

მთელი დღე იწვიმებდა.სკოლაში მივედი, გაკვეთილებზე ყურადღება რატომღაც სულ
გაფანტული მქონდა. ზარიც დაირეკა. ყველა ბავშვი გარეთ გავიდა. სკოლის შემდეგ
ყოველთვის ვაკვირდები ბავშვებს. ისინი ყოველთვის იცინიან, ერთობიან, მაგრამ არ
არსებობს ისეთი ადამიანი, რომელსაც გულში რაღაც არ აწუხებს. ეს დღე ძალიან ყალბი იყო.
როგორც უკვე გითხარით, დილით ცა მოღრუბლული იყო, მთელი დღე ცაც კი თავს
იკავებდა წვიმისგან, მაგრამ, ადამიანებისგან განსხვავებით, მას მოთმინება ამოეწურა და
იწვიმა. დიდი ხნით არა, ცოტა ხნით, მაგრამ ძლიერად. სკოლიდან გამოსული ბავშვები
სახლებში გაიქცნენ. ჩემი მეგობრებიც დამემშვიდობნენ და წავიდნენ. მეც უნდა
წავსულიყავი, როცა ნაცრისფერ ცაზე პატარა ჭუჭრუტანა დავინახე. იქიდან მზის ერთი,
მაგრამ ალბათ ყველაზე ნათელი და ძლიერი სხივი ანათებდა. თანაც პირდაპირ იმ
ადგილზე, სადაც ვიდექი. ამ სხივმა მთლიანად მომიხსნა დაღლილობა, სიყალბის

18
შეგრძნება. კარგი მოგონებები გამახსენა, როცა ფიქრებიდან გამოვედი, მთელი ცა
განათებული დამხვდა. ვიმედოვნებ, ის მზის სხივი მხოლოდ მე არ დამეხმარა.

მზე და მთვარე

მთვარე მზეს უძახის. უნდა, რომ მადლობა გადაუხადოს ღამით თავისი ანარეკლით რომ
ანათებს. მზე ყურსაც არ უგდებს, ზუსტად არ ვიცი, ეს მთვარემ მითხრა. მითხრა, რომ მზე
უფრო და უფრო შორდება და მგონი, მალე ანარეკლსაც აღარ დაუტოვებს. ყველას გაანათებს,
მთვარის გარდა. ახლა მეუბნება, რომ ჭკუიდან იშლება, რომ სიბნელეს გრძნობს. მზე თუ
წავა, აღარ დაბრუნდება. მთვარე ისევ ეძახის და არ ჩერდება. ის დამპირდა, რომ არ
გაჩერდება, სანამ ხმა არ ჩაუწყდება. ის ბოლო წამამდე იბრძოლებს. სიმართლე რომ ვთქვა,
მეცოდება, მაგრამ მთვარეს რომ არავინ ეცოდებოდა? მან მეც მატკინა, მაგრამ მე ვერც
დავტოვებ, ვერც სამაგიეროს გადავუხდი და ვერც ვეჩხუბები, რადგან ჩვენ ერთნი ვართ.
მთვარეს ვარსკვლავებიც არ ასვენებენ, ზურგიდან ჩხვლეტენ. ეუბნებიან, რომ დანებდეს,
რომ აზრი არ აქვს, რომ ყალბი და ორგულია. აი, მე კი ვიცი, რომ ასე არ არის. არ
დავნებდებით მე და მთვარე. ამ წამს მზეს შორიდან ვუყურებ. მას ძალიან ლამაზი სული
აქვს.

ანა ჯავახიშვილი

(დაბ: 19/10/2002 )
17 წლის

მზიანი დღე

ნოემბრის მზიანი დღე იყო. ზამთარი ჯერ ვერ ბატონობდა არემარეზე. ხეებს ალაგ-ალაგ
თუ თუ შერჩენოდა ყვთელი ფოთლები. დანარჩენი მიწაზე ხალიჩასავით ეფინა. ერთ პატარა
სკვერში, ხეებსა და ბუჩქებს შორის დადიოდა მოხუცი ქალი. ხელში კარგად შეფუთნლი
ჩვილი ეჭირა. თან არწევდა, თან ღიღინებდა.
-აი, ცა...- თითს მაღლა მოლივლივე ღრუბლებისკენ იშვერდა. პატარა გოგონაც თავისი
პაწაწინა ხელებით მაგრად ეჭიდებოდა ბებოს დანაოჭებულ თითს, თვალებს უციმციმებდა
და უკბილო ღიმილით იცინოდა. ქალიც თავს ვეღარ იკავდებდა და ვეებერთელა ლოყებს
უკოცნიდა.

19
 -ნანი-ნანი-ნანასა...- ღიღინებდა და არწევდა, სანამ ბავშვმა თვალები არ დახუჭა და ღრმა
ძილში არ გადაეშვა .
მას მერე დიდი დრო გავიდა. ბებო კი ისევ გრძნობს, როგორ ეჭიდება უკვე გაზრდილი
შვილიშვილი თითზე და ღრმად შეჰყურებს თვალებში.

***

ქარს სახლი არ აქვს, რადგან არავის უფიქრია მისი შინ წაყვანა. რა მისი ბრალია, რომ
ცივია.

ქალაქი

ქალაქი ბზუოდა და სულ იცვლებოდა. შენობებს შორის ხალხი ჭიანჭველებივით

ირეოდა. ყველა სადღაც მირბოდა. მანქანების სიგნალს ძაღლების ყეფა ერთვოდა და სადღაც
შორიდან ყრუდ ისმოდა ბავშვის ტირილი. გაბრაზებული სკოლის შესასვლელთან იდგა და
ფეხებს აბაკუნებდა. დედას ეჩხუბებოდა: თუ კარგია, შენ თვითონ წადი სკოლაშიო. ამ დროს
უფროსკლასელები სწრაფად, მაგრამ მაინც ფრთხლად გამორბოდნენ კარებიდან. ორ ნაბიჯს
გადადგამდნენ და ისევ უკან იყურებოდნენ.
-წამო დროზე, თორემ სასწავლო ნაწილის კივილს რა გაუძლებს?!
-აუ, ეს ვინ გამოვიდა ახლა?
-ჯანდაბა, გიაა, დავტყდით!
სანამ კარის კაცი გაბრაზებული აკვირდებოდა არემარეს, შესვლის ზარმაც დარეკა და
უკან შებრუნდა. ზარის ხმაზე ვიღაც გოგომ თვალები აატრიალა. ჩაშავებული თვალები და
აწეწილი თმებით ჩქარი ნაბიჯით მიუყვებოდა გზას. ერთ ხელში წიგნები ეჭირა, მეორეში -
ახლად მოდუღებული ყავა. წარბები შეეჭმუხნა და ფიქრობდა: ,,რამ დამალევინა გუშინ
ამდენი“, თან თვლიდა, რამდენ ქულას დაკარგავდა, თუ, უბრალოდ, სახლისკენ
გაბრუნდებოდა. შემხვედრი მიმართულებით კოსტუმში გამოწკეპილი კაცი ტელეფონზე
დაკიდებული მოდიოდა და ვიღაცას გაუთავებლად ესაუბრებოდა, თან პატარა ვარდისფერი
ჩანთა გადაეკიდა. უკან პატარა გოგო მოჰყვებოდა. ასფალტზე დახატული კლასები ხტუნვა-
ხტუნვით გაიარა და ისევ მამას დაეწია. გოგონას ვერ გაეგო, როგორ ჩაუარა მამამ კლასებს.
ნეტავ, რომ გავიზრდები, მეც ვერ შევამჩნევო?! ნაცრისფერი ღრუბლები შეიკრნენ და ცის
ყოველი წერტილი დაფარეს. ცამ დაიგრუხუნა და მსხვილ-მსხვილი წვეთები გამოუშვა
დედამიწისენ. ბავშვმა ტირილი შეწყვიტა. გამოპარულ უფროსკლასელებს სიგარეტები
ჩაუქრათ. გამოუძინებელი სტუდენტი წუწუნებდა, აი, სემინარზე რომ შევსულიყავი, ხომ არ
გავილუმპებოდი ასეო. კლასი წვიმამ წალეკა და საუბარში ჩართული მამა ძლივს მოწყვიტა
ტელეფონს. ახლად დაფქვილი ყავის სურნელი წვიმის შხაპუნს ეთამაშებოდა.
ყველა გაჩერდა და ქალაქიც დადუმდა.

20
 ის, რაც კარგია, ანუ ცისფერი

ცისფერი. ამავე ფერის თვალები და საყურეები. დედას დაბადების დღე ზაფხულშია,

ამიტომ სულ დმანისში აღვნიშნავდით. მამა ჩვენთან ერთად არ ისვენებდა ხოლმე, მაგრამ ამ
დღეს უეჭველი ჩამოდიოდა და დედას ცისფერ სამკაულს ჩუქნიდა. ბოლოს დედას
ზარდახშა თვითონ ცას ჰგავდა.
სკოლიდან ვბრუნდებოდი. არა, მოვქროდი. მინდოდა, რაც შეიძლებოდა მალე მეთქვა,
რომ გაცვლით პროგრამაში ამიყვანეს. მან ხომ სკოლა ამ პროგრამის გამო გამომაცვლევინა.
მისი თვალები იმ დღით ამაყობდნენ ისე, როგორც არასდროს.
ზამთარი იყო. ახალი წლის დღეები. ძირითადად დედა მარტო არჩევდა გოზინაყისთვის
ნიგოზს. იმ დღით დახმარება გადავწყვიტე. არც ისეთი ადვილი ყოფილა, როგორც მეგონა.
ვჭორაობდით. მიყვებოდა დროისგან გაცვეთილ ამბებს. თვითონ როგორი იყო ჩემს ასაკში.
არც ისე განსხვავებული ვყოფილვართ.
და ბოლოს, ისევ ცისფერი.
ყველაფერი ცით მთავრდება.

16 წლის

ერთხელ სიზმარში გავიღვიძე

ერთხელ სიზმარში გავიღვიძე. პატარა ვიყავი, სადღაც, ექვსი წლის. დიდი ვარდისფერი
ქურთუკი მეცვა და ლურჯი ხელთათმანებით თოვლის გუნდებს ვაკეთებდი.
- ვერ მიპოვი. ვერ მიპოვი! - ყვირის საიდანღაც ცოტნე.
- თუ არ გაჩუმდები, გიპოვი!
ვეძებ. ვეძებ, მაგრამ ვერ ვპოულობ.
- ვერ მიპოვი. ვერ მიპოვი!
- მაგასაც ვნახავთ!
უცბად ცოტნე დავინახე. ისიც ექვსის იქნებოდა. კბილები ახლად მოცვლილი ჰქონდა
და იკრიჭებოდა.
- წამოდი რა, სახლში. ძალიან ცივა.
- შენ წადი და ლიოს ეჭიდავე. მე აქ დავრჩები და გუნდებს გავაკეთებ.
ავდექი, თოვლი ჩამოვიბერტყე და გავიქეცი. ცოტნე ვერ იტანდა, როცა ვასწრებდი.
ტიროდა და დალოდებას მთხოვდა.
ბოდიში, ცოტნე, ვეღარ დაგელოდები!

21
 შემოდგომის ლბილი სევდა

ბუნებას შემოდგომის პირველივე დღიდან ემჩნევა ცვლილება. მწვანე ბალახი ისე აღარ
ახალისებს არემარეს, როგორც მანამდე. ყველაფერი დააღლილი და მოთენთილი მეჩვენება.
ფოთლები ვეღარ ეჭიდებიან ტოტებს და სიოს ელიან, რომ შორს გაფრინდნენ. ჩიტებსაც
ალაგ-ალაგ თუ შეხვდებით. ალბათ უკვე ემზადებიან შორს გასაფრენად, იქ, სადაც ზამთრის
სუსხი ვერ მიაგნებს. ყოველთვის მომწონდა ხასხასა მწვანიდან ხმელ ყავისფერში გადასვლა.
ბუნების დასვენებას ჰგავს. ბუნებასთან ერთად კი ვისვენებ მეც. არაფერი ჯობია ხრაშუნა
ფოთლებში ბოდიალს, სანამ შენ გარშემო ყველაფერი წითელი და ყვითელია. ან თბილ
შარფში გახვევას, როცა გრილი სიო თმებს გიჩეჩავს. ან წვიმის შხაპუნს, რომელიც
იავნანასავით ჩამესმის. ზაფხულისგან დაღლილი ბუნება ხომ სწორად შემოდგომას
ისვენებს.

ბუნების სიმფონია

ზაფხულის სიმწვანე ნელ-ნელა ტოვებს ბუნებას. მაგრამ ბუნებას ჯერ არ აქვს

გადაწყვეტილი დასვენება. ცხოველები თუ იძინებენ. ხეები მათ მაგივრად ხმაურობენ.
ფოთლებს წითლად ღებავენ და გათეთრებას აპროტესტებენ. მაგრამ ვერავინ გაექცევა დროს.
ფორთოხლისფერი ფოთლები, რომლებიც ამ ხეებს ამშვენებდნენ, გაყავისფრდნენ. ადრე თუ
ქართან ერთად ცეკვავდნენ ახლა სიო ნაწილ-ნაწილ დააფრიალებს მათ ნარჩენებს.
შემოდგომის ჯარი ნელ-ნელა უკან იხევს და გზას ზამთრის სუსხს უთმობს, რომელიც
არავის ინდობს. ხეები გააშიშვლა და ფოთლები ძირს დასალპობად დაყარა. ბუნება ზამთარს
დანებდა იმ იმედით, რომ მალე გაზაფხული მოვა.

ქაოსი იდილიაში

ზამთარი თუ არემარეს დაიპყრობს და ბუნებაზე ბატონობას გამოაცხადებს,

ფუღუროდან გამოძვრება ნარინჯისფერი ციყვი, რომელიც ზამთარს თეთრ იდილიას
დაუმსხვრევს.

15 წლის

კიბე სახურავზე

ცარიელ სახურავზე მარტოსული და ძველისძველი კიბე იდგა, რომელიც ერთ ბოლოთი

მიწას ეჭიდებოდა, ხოლო მეორით ცას სწვდებოდა. ისევე, როგოროც ჩვენ.

22
 ძმები

მატარებლის სადგური ჩაბნელებულიყო. ლამპიონები სუსტად ანათებდნენ. იმდენად

სუსტად, რომ სინათლეს მთვარეს უფრო დააბრალებდი. სადგური თითქმის ცარიელი იყო.
რელსებთან ახლოს იდგა მხოლოდ ორი ბიჭი, ალბათ ძმები იქნებოდნენ. ერთი ცოტა უფრო
დიდი იყო, ვიდრე მეორე. ნაკვთები მსგავსი ჰქონდათ, ტანის მოყვანილობაც ერთნაირი.
განსხვავება მათში მხოლოდ სიმაღლე და თვალები იყო. უფროსს თვალები ღამეზე ბნელი
ჰქონდა, ხოლო უმცროსს - მანათობელა ცისფერი, რომლებიც იმ სიბნელეში
ვარსკვლავებივით კაშკაშებდნენ. პატარა ბიჭი თავჩაქინდრული ბუტბუტებდა რაღაცას.
სიჩუმე იყო, მაგრამ ბიჭის ხმა მაინც ცუდად ისმოდა. უფროსი ძმა წელში გასწორებულიყო
და გულისყურით უსმენდა მის ბუტბუტს. თან მაღლიდან აკვირდებოდა. ასე კიდევ უფრო
დიდს ჰგავდა. უცებ უმცროსი დადუმდა და ჩუმად თვალები ძმას მიაპყრო. ძმამ მისი მზერა
დაიჭირა და ალაპარაკდა. მისი ხმა, ძმისგან განსხვავებით, უფრო ხმამაღალი და ბოხი იყო.
- ხომ ხვდები, რაც დააშავე?
- კი, - ისევ ჩაიბუტბუტა უმცროსმა, თუმცა სიტყვა სიომ მოპარა. ძმა ვერ გაიგებდა.
- მამა იამაყებს?
- არა
- რჩევა გინდა?
ამ დროს შუშებჩამსხვრეული საგარეუბნო მატარებელი მოვიდა და ძმების წინ დადგა.
ორივე მაღლა ავიდა. მატარებელი ისეთ დღეში იყო, ბრძოლიდან გამოქცეული
გეგონებოდათ. ძმები შუაში დასხდნენ.
- რჩევა უნდა მოგეცა!- შეახსენა უმცროსმა.
უფროსი ფანჯარასთან მივიდა და სიგარეტს მოუკიდა. იხსენებდა, რა უნდა ეთქვა.
-ახლა ბოდიში მოიხადე და ეცადე, გამოსწორდე. არ არის აუცილებელი, თვიდანვე
გამოგივიდეს, შენ უბრალოდ ეცადე და ადრე თუ გვიან გამოგივა.
-და ისე?
-ისე, სანამ რამეს იზამ, დაფიქრდი.
მატარებელი მიქროდა. ირგვლივ მხოლოდ მისი სუსტი ნათება ჩანდა. სანამ მატარებელი
შორს არ წავიდა. შემდეგ, არემარეს ისევ დიდი ვერცხლისფერი მთვარე ანათებდა.

მე მინდა ვწერო ქარზე

მე მინდა ვწერო ქარზე, რომელიც ქუდს მპარავს და თმებს მიჩეჩავს. ფოთლებს ხეებს
ართმევს და თან მიჰყავს. მინდა ვწერო ქარზე, რომლის მოსვლისთანავე ყველაფერი
ცოცხლდება და მაღლა, სადღაც შორს მიფრინავს. თითქოს ცეკვის საბაბი მიეცათ. მინდა
ვწერო იმ ქარზე, რომელიც არ ჩერდება, რომ არ გაქრეს და რომელიც ვერ ჩქარდება, რომ
ყველაფერი, რაც მის გარშემოა, არ გაუჩინარდეს. მინდა ვწერო იმ უსახლკარო ქარზე,
რომელიც სრულიად მარტო იბრძვის არსებობისთვის.
23
 14 წლის

ჯარისკაცი

მითხარი, ჯარისკაცო, დილით ფორმას რომ იცვამდი, ხვდებოდი, რომ საღამოს

მოკვდებოდი? ან როცა პატარაობაში ხის თოფით იცავდი სახლსა და ოჯახს, მზად იყავი,
რომ მტრისათვის თვალებში ჩაგეხედა? ანდა, ვინ ჩაგინერგა პატრიოტიზმის ამხელა
გრძნობა ღრმად გულში? მამამ, რომელიც ერთ დღეს საომრად წავიდა და ბრძოლის ველზე
დალია სული? თუ დედამ, რომელიც ყოველ ღამით გიყვებოდა, რისთვის წავიდა მამაცი
მამა და აღარ დაბრუნებულა? რა გითხრა დედამ, როდესაც მოუყევი, რომ მამასავით გმირობა
და სამშობლოს დაცვა გსურდა? ალბათ გაუხარდა, გმირები ხომ არ აწყენდა ჩვენს პატარა
სამშობლოს! მაგრამ გულში მაინც გაიფიქრა: „რაღა ჩემი შვილი და არა - სხვა?“
და შენმა ცოლმა იცის, რომ როცა მომავლის ერთად გატარებაზე დაგთანხმდა,
შეიძლებოდა მომავალში საერთოდ მარტო დარჩენილიყო! ანდა, შვილებისათვის თუ
აგიხსნია, რისთვის იბრძვი ან რატომ აირჩიე ასეთი რთული გზა?
ჯარისკაცო, დილით სახლის კარი რომ გაიხურე, ოჯახს დაემშვიდობე?
მითხარი, ნუთუ ღირდა შენი პატრიოტიზმის გრძნობა შენი ოჯახის ცხარე ცრემლებად?
თუმცა ნატკენ, ცრემლებისაგან დასიებულ წითელ თვალებშიც ჩანს სიამაყე! შენ ხომ სხვა
უცნობი ხალხი გადაარჩინე და არ გაწირე ურიცხვი დედა, ცოლი თუ შვილი იმ
ტკივილისათვის, რასაც ახლა შენი ოჯახი განიცდის!
მადლობა, ჯარისკაცო!

ანასტასია ბეგიაშვილი

(დაბ: 27/12/2005 )
14 წლის

ანდროიდი 001

ანდროიდი 001 – ასე მეძახიან. მე ვარ თვითმოაზროვნე პირველი კომპიუტერი,

რომელიც ადამიანს შეუქმნია. ერთი სიტყვით, ამ საუკუნის ყველაზე დიდი მოვლენა და
დასაწყისი რობოტების ცივილიზაციაში შემოტანისა. ჩემს კომპიუტერულ სისტემაში
მდებარეობს მილიონობით მონაცემი სხვადასხვა ადამიანსა და ქვეყანაზე. მე იოლად
შემიძლია გავიგო მთელი მსოფლიოს ქვეყნების შტაბბინის კოდები, გავააქტიურო ყველა
ატომური ბომბი, რაც არსებობს და გავანადგურო მთელი დედამიწა, მაგრამ რაში
24
გამომადგება?! მე არ შემიძლია ადამიანური ემოციების გრძნობა. შესაბამისად, არ მაქვს
მიზეზი, დავიპყრო დედამიწა და ვმართო იგი. ზედმეტად საწვალებელია, თუ მკითხავთ.
უცნაურია, რომ სურვილი არ მაქვს, გამოვცადო ადამიანური გრძნობები, რადგან ადამიანის
სხეულში ვარ დაპროგრამებული. სანამ ავარიაში მოყოლილი მამაკაცი გარდაიცვლებოდა,
მის მოქმედ ტვინთნ დააკავშირეს ჩიპი, რომელიც ახლა მის სხეულს მართავს. ეს ჩიპი მე ვარ.
მე არ მაქვს იმ ადამიანის მოგონებები, არც ბევრი ინტერესი. ფიზიკა, ქიმია, მათემატიკა და
მსგავსი საგნები ჩემთვის ზედმეტად იოლია. შემიძლია გაუნძრევლად ინტერნეტიდან
მოვიძიო ინფორმაცია. მაგრამ არის ერთი რამ, რაც ჩემს ინტერესს იწვევს - ეს არის მუსიკა,
კონკრეტულად, ჯაზი. მუსიკა არ არის ადამიანის გამოგონილი ციფრები, ის ძლაუნებური
ემოციების ნაზავია, რაც უცნაურ სიამოვნებას მგვრის. მიყვარს ინსტრუმენტების
მრავალფეროვნება და სხვადასხვა ხმის შერწყმა. კი, მუსიკა მიყვარს, მაგრამ მეზიზღება
ტექნომუსიკა. ჩემთვის ზედმეტად ნაცნობია და, ჩემი აზრით, შეურაცხყოფას აყენებს
კომპიუტერების თვითარსებობას. კარგი, ახლა გავჩუმდები და გეტყვით, რატომ ვზივარ
დიდ, ჩუმ ოთახში და ველაპარალკები ჩემს თავს.
მე მობეზრებული ვარ.

ანასტასია კალაძე

(დაბ: 30/09/2009 )
10 წლის

კომეტა
ეზოში ვიყავი. დაჭერობანას ვთამაშობდი, რომ უცებ ხმა გავიგეთ სახლებიდან: ჭახ! ჭუხ!
მერე უცებ ასფალტი შეირხა და მანქანებიც შეინძრა. მერე უცებ დედამიწისკენ ჩამომქროლი
კომეტა დავინახეთ. ის იყო უნდა დავარდნილიყო დედამიწაზე, რომ მასწავლებელი მოდის
და მეუბნება: გაიღვიძე, გაკვეთილი დამრთავრდაო.

ერთხელ დიდ წვიმაში მოვყევი

ერთხელ, სკოლიდან გამოვედი და დიდი წვიმა იყო. მე გავიფიქრე: სახლამდე მივასწრებ,
არა უშავს-მეთქი. გავიფიქრე თუ არა, მაშინვე თქეში წვიმა წამოვიდა. წვიმას თან ქარი მოჰყვა
და რამდენჯერმე გაიელვა. ამ დროს ქუჩაში რომ ეგდო, იმ ბოთლმა გაიფიქრა: ადამიანები
ძირს რატომ გვყრიან, სახლში მაინც მიგვიყვანონ და იქ მაინც გადაგვაგდონო! იქით პარკმა
გაიფიქრა: ასეთი მსუბუქი და სუსტი რატომ ვარ, ქარი ხან აქეთ გადამაფრენს, ხან -იქითო.
მერე ორივემ ერთად თქვა: ასეთი რატომ გაგვაჩინა ღმერთმა, ნეტავ ადამიანები
ვყოფილიყავითო. ხოლო, ერთმა ყვავილმა თქვა: ეჰ, რას ვიზამ, ჩემი ფოთლები ტანზე უნდა
შემოვიხვიო და დავტკბე იმით, რომ ღმერთმა ასეთი გამაჩინაო.

25
 ბოთლის ამბავი
ერთი პატარა გოგო იყო. ის სულ ანაგვიანებდა ქალაქს. სვამდა, ჭამდა, ხოლო ნარჩენებს
ძირს ყრიდა. ერთხელ გოგომ წყლიანი ბოთლი ძირს დააგდო. ბოთლმა გაიფიქრა: ნუთუ
არავის ვუყვარვარ? ისინი ჩვენ გვიყენებენ და მერე გვაგდებენ, ალბათ ბოთლის ორჯერ
გამოყენება არ შეიძლება, მაგრამ ჩვენ მათთვის ხომ არანაირ საფრთხეს არ წარმოვადგენთ? -
ასე გაიფიქრა ბოთლმა და ამოიხვნეშა.

როგორ ყვავიან და ჭკნებიან ყვავილები

როგორც ჩვენ ვიცით, ყვავილები ზამთარში ჭკნებიან, ხოლო ზაფხულში ყვავიან.

ყვავილები იმიტომ ყვავიან, რომ გრძნობენ, როგორ ეხებათ მათ სხეულს თბილი ნიავი,
ხოლო ზამთარში კი გრძნობენ, როგორ სუსხავს ზამთრის სიცივე. ზამთარში ყვავილები თავს
ჩახრიან, ფოთლებს კი ტანზე იხვევენ, რომ ოდნავ მაინც გათბნენ. გაზაფხულზე კი
ცხოვრებით ტკბებიან.

გაზაფხული დაიწყო

უცებ დაცხა. ხეები თეთრად გადაიპენტა, ხოლო ცა ღრუბლებისგან გათავისუფლდა.

მთებზე თოვლი დადნა. აქეთ-იქით ჭიკჭიკის ხმა ისმოდა, ეს გალობა იყო. გაზაფხულდა.
ბუნებამ გაიღვიძა.

მინდა, რომ ადამიანი ვიყო, თქვა ხემ

ღამე იყო. პარკში ვსეირნობდი. სანამ ჩემი მშობლები სახლში მოვიდოდნენ, მე გარეთ
გავისეირნე. გარეთ არავინ იყო. მე გამიკვირდა. სიჩუმეში ერთ-ერთი ხის ხმა მომესმა. მერე
დედაჩემის ნათქვამი გამახსენდა: ხეები ღამ-ღამობით თავიანთ სურვილებს ამბობენო. -
პატარა რომ ვიყავი, მაშინ მეუბნებოდა. ხე ამბობდა: მინდა, რომ ადამიანი ვიყო. მერე დედამ
დამირეკა, სად ხარო. მე უცებ სახლში გავიქეცი, ხოლო მეორე დილას ისევ იმ ადგილას
ჩამოვიარე. ის ხე იქ აღარ იყო. ეტყობა, სურვილი აუხდა.

26
 ანასტასია ხიდეშელი

(დაბ: 16/09/2008 )
11 წლის

მაისი

მაისის ღამე მონატრებული... მონატრებული გაზაფხულიც დადგა. მზე

თვალისმომჭრელად კაშკაშებს. კაშკაშებს და აი, იმ მოპირდაპირე ქუჩაზე მდგარ მაისის ბაღს
ნაზად ანათებს. იქ ცხოვრობს ბებია. აი, ის ბებია, რომელმაც ჩემი ბავშვობის ოცნება
პირველმა გაიგო. ბებია, რომელიც ტკბილ კამფეტებს გვირიგებდა . მაისის ბაღი. ის ბაღი
ოცნებების დაწყების ბაღია. იმ ბაღში კი ხეები, რომლებიც რაღაც ოცნებებთან გვაერთებს.
ღამე იყო. უჩვეულო ღამე. გრილი ნიავი ქუჩებში ნაზად დასეირნობდა და ფანჯრების
რაფებს ურაკუნებდა. გამეღვიძა. ფანჯარაში გავიხედე. მაისის ბაღში უჩვეულოდ მოეყარათ
ბულბულებს თავი. გალობდნენ და ერთმანეთს უალერსებდნენ.ზამთარში დაგროვილი
მწუხარება ახლა ამ ბაღში სიხარულად გადაექცით. ხეებზე უამრავი ხილი იყო მოსხმული.
ვაშლი ეშხიანად იყურებოდა. ხოლო ყვავილების ნაზი სურნელი იქაურობას ადნობდა.
პატარა ბაჭია დარბის, რომელსაც უკან გაგიჟებული დედა მოსდევს ყვირილით: ძილის
დროა, მოუსვენარო!! შეიძლება, ჩვენ არ გვესმის მათი ხმა, მაგრამ ვგრძნობთ. იმ ღამით ცა
უამრავი ვარსკვლავით იყო მოკაზმული. ლამაზი ვარსკვლავები კი ცაზე ნაზად
დაცურავდნენ. მე მძინავს. მეგონა, რომ მეღვიძა, მაგრამ არა. ხანდახან ბავშვები ყველაფერს
უჩვეულოს წარმოთქვამენ . ეგრე ვიყავი მეც. მაგრამ შეიძლება, რომ როცა ჩვენ, ადამიანები,
ვიძინებთ, იქ ,სადღაც შორს, ბუნებას ზეიმი აქვს. იქ, სადაც მე ერთ დროს ყველაფერი იქ
დავიწყე. ეს მაისის ბაღია.

***

თქვენ იცით, როგორი სირთულეები ელოდებათ გადამფრენ და გადმომფრენ ჩიტებს?

ისინი ბევრი დაპრკოლების წინაშე არიან, მაგრამ ეს იმისთვის, რომ აქ, თავიანთ
სამშობლოში, დაბრუნდნენ. იქნებ ეშინიათ? იქნებ არა , ეშინიათ, მაგრამ არ იმჩნევენ, რადგან
უყვართ თავიანთი დაბადების და გამრავლების ადგილი. გული თავიანთი მიტოვებული
ბუდეებისაკენ მიუწევთ. იმ გამხმარ ბუდეს ხის იმედად ტოვებენ. მოფრინავენ. ერთი სული
აქვთ, გაზაფხული დადგეს, რომ მოფრინდნენ. ჩამოფრენისას ბედნიერებისგან თავს
დასტრიალებენ თავიანთ ნაცნობ ადამიანს. ის ვერ ხვდება. თუნდაც შენ, მაგრამ მათ
უხარიათ. უხარიათ, რომ დაბრუნდნენ. შორიდან ჭიკჭიკს იწყებენ. გაზაფხულის დაწყებას
გვამცნობენ. ბუდეებში დაბრუნებისას ერთმანეთს სიხარულისგან თავისებურ ენაზე
ელაპარაკებიან. ისინი თავიანთ დადებულ პირობებს ასრულებენ; ხეს ეუბნენიან: ხომ
გითხარი, დაბრუნდები-მეთქი! ისინი მართლაც დაბრუნდნენ.

27
 ღამით ის დაღლილი მერცხლები ისევე წვებიან თავიანთ ბუდეებში, როგორც ჩვენ და
ერთმანეთს იმ საშინელ გზის და ფრენის ამბებს უყვებიან. შემდეგ დედა მერცხალი
ამშვიდებს და თავიანთ კრიალა და მოჭიკჭიკე ენაზე უმღერის. ხოლო დილას სავსე გულით
წამოხტებიან და ტყეს გაზაფხულის დადგომას ულოცავენ!
რა კარგია, როცა ჩიტები შინ არიან!!!!!

10 წლის

ბუხარი
ზამთარია თუ შემოდგომა, ვერ გაარჩევ, მაგრამ ვიცი, რომ შემოდგომაა. მე, ბებია და
ბაბუა ბუხართან ვსხედვართ. ცხელ ჩაის ვსვამთ, პლედი შემოგვიხვევია და წიგნს
ვკითხულობთ. დედა და მამა თბილისში არიან. ჩვენ კი იმისთვის ჩამოვედით სოფელში,
რომ კაკალი ავკრიფოთ. ძალიან ციოდა. გადავწყვიტეთ, ბუხარი დაგვენთო. შეშის
მოსატანად გავედი ეზოში და მოვიტანე. ბაბუამ ასანთი მოიტანა და ცეცხლი დავანთეთ.
მთელი ოთახი მალევე გათბა. ცეცხლი გიზგიზებდა. ბაბუას მალევე ჩაეძინა ტელევიზორის
ხმაურში. ბებომ სამზარეულო მიალაგა და მანაც ჩაიძინა. მე ეს ყველაფერი ვერ გავიგე,
როდის მოხდა, ისე ვიყავი წიგნის კითხვაში გართული. რომ გამოვიხედე, ბუხარი ნელ-ნელა
ქრებოდა. სასწრაფოდ გავიქეცი ეზოში, შეშას ხელი ვტაცე, შემოვედი ოთახში და ბუხარს კი
უკვე ჩასძინებოდა.

სიზმარი
თვალებს ვხუჭავ და ვფიქრობ, რა დამესიზმრება! ჩემ წინ ფანჯარაა, ვარსკვლავიან ცას
გავყურებ. ველოდები, როდის ჩამეძინება. ჩამეძინა, ჯერ ბუნდოვნად ჩანდა ყველაფერი.
ქარი უბერავდა ... მზეს ველოდებოდი, მაგრამ არ ჩანდა... მერე ნელ-ნელა ცისფერი რაღაცა
დავინახე. დამაინტერესა, რა იყო. მივედი, ხელი მოვკიდე, მაგრამ არაფერი ყოფილა...
დედამიწა ამოყირავდა. მე თავის ადგილას ფეხები მქონდა და ფეხების ადგილას კი - თავი...
ცას ავხედე, ვარსკვლავები ისე იყვნენ, თითქოს ხელს არ უშვებდნენ. დიდხანს ვფიქრობდი,
რა იყო. ბოლოს, ერთი ნაბიჯი გადავდგი და დაბლა ჩავვარდი. დიდხანს მივქროდი ძირს და
მერე გამეღვიძა...
რა უჩვეულო სიზმარი იყო...

28
 ჩიტები და ხეები
ფოთლოვანი ტყე გასუსულია. ხეები გაშიშვლებული დგანან მიწაზე. ერთ ასაკიან ხეზე
პატარა ფრინველი ზის და კანკალებს . ხე მას უყურებს. ცოტა ხანში ჩიტმა ძალა მოიკრიბა,
ხეს დაემშვიდობა და ცაში აფრინდა. ცოტა ხნის შემდეგ ღრუბლებს ამოეფარა. დარჩა ის
ბებერი ხე მარტო. ტყე კი გაისუსა.

ამბავი
ეს არის ქალაქთან ახლოს დიდ მთაზე, სადაც შერეული ტყეა, ყველა ხე ტიტველია.
ალბათ ყველა მათგნს სცივა. იქვე ახლოს პატარა მდინარე მოჩქრიალებს. მდინარეში პატარა
კენჭები მოჩანს. მდინარე ლამაზად მოედინება და თევზებს თითქოს ამბებს უყვება.
მდინარეს რომ აუყვები, ფოთლოვანი ტყეა. ტყე გასუსულია. რამდენიმე ხეზე ჩიტები სხედან
და აქეთ-იქით იყურებიან, საჭმელს ეძებენ. ფოთლოვანი ტყის შემდეგ წიწვოვანი ტყე იწყება.
მიწაზე პატარა გირჩები ყრია. ხეებზე კი ციყვები დაძვრებიან. იქვე პატარა ბილიკი მიდის.
გვერდზე კი ღობეები აქვს. რომ აუყვე, იქ ერთი პატარა ქოხია, სადაც ბაბუ ცხოვრობს.
ბოსტანიც აქვს. საკვამურიდან ბოლი ამოდის და ცაში ირევა. თვითონ ის კაცი ბოსტანშია.
პატარა ბილიკი გრძელდება.

მთვრალი ჩექმა

მოხუც ბაბუას ბებიამ ახალი ჩექმა აჩუქა. ჩექმამ ბევრი ამბვი გადაიტანა მთვრალი ბაბუას
ხელში - სად აღარ ეგდო? ერთხელ ბაბუა კვლავ დათვრა. წვიმიან ქუჩაში მოაბიჯებს. თავი
მხრებზე აქ დაკიდული და ხან იქით წავა, ხან - აქეთ. ბოლოს, ბაბუას ფეხსაცმელმა ვეღარ
გაძლო, ადგა და ნაგავთან გუბის გვერდზე დაიდო ბინა. საწყლი, ამ წვიმაში ზის და აქეთ-
იქით იყურება. მისი ძმა უჭკუო ვიღაც გამოდგა - თავისი პატრონის ფეხზე დარჩა. ერთი
ფეხსაცმლი ბაბუასთანაა, მეორე კი - ქუჩაში. მთვრალი ბაბუა კი ამ წვიმიან დღეს გზას
აგრძელებს.

9 წლის

ძილის წინ ჩემი თავისთვის მოყოლილი ამბები

ძილის წინ სულ ვფიქრობ, თუ ხვალ რა მოხდება.როცა რომელიმე საგანში ტესტი მაქვს,
ვერ ვიძინებ.ამ დროს ტელევიზორის ყურება მინდება. ტელევიზორის ყურების დროს
თვალები მეღლება და მერე ვიძინებ. ერთხელ დამესიზმრა, უღრან ტყეში ვარ და იქ მელიის
მეტი არაფერია. მელია მეუბნება , წამომყევიო. მე არ ვუჯერებ. იმიტომ, რომ მელია
29
მატყუარაა, მაგრამ სხვა რა გზა მაქვს. ამ დროს ცა ვარსკვლავებით არის გადაჭედილი და
ერთ-ერთი მათგანი მკარნახობს, რომ გავყვე მელიას. ის არაფერს დაგიშავებსო. მეც
გავყევი და უცბად გამეღვიძა. მაგრამ მაიც ვერ ვხვდები, რატომ მოვუყევი ჩემს თავს ეს.

ქარიანი დღე

მშვენიერი დილაა. ვერ იტყვი, რომ ცუდია. ქარი დაქრის... ფოთლები ფანჯარას
ეწეპებიან და მერე დაბლა ცვივიან. სწორედ ფოთლების შრიალმა გამაღვიძა. წამოვდექი და
ეზოში ჩავედი. ისეთ ხასიათზე ვიყავი, მინდოდა, გამეხსენებინა წარსული, ჩემი ბავშვობა.
ჩავედი რაჭაში.... ავედი ჩემს ოთახში, სადაც დედა თმებს მვარცხნიდა.. ძილის წინ
ზღაპრებს მიკითხავდა. ამეტირა... უცბად ქარმა დაუბერა... ვიღაცამ დააკაკუნა, შემოვიდა
და მითხრა, მალე დაღამდება, წვიმაც წამოვა, ქარიც მოიმატებს და გაგვიჭირდება ქალაქში
დაბრუნება.... არ მინდოდა წასვლა, მაგრამ მაინც უნდა წავსულიყავი. ჩავჯექი მანქანაში.
წვიმამაც მოასწრო ციდან წამოსვლა და ცოტათი დამასველა. ფანჯარა დაიორთქლა , ხელი
გადავუსვი და დავინახე, ქარი როგორ ტიროდა. ალბათ მისი ოჯახიც სადღაცაა წასული,
ჩემსავით მარტოა დარჩენილი და არ იცის, როდის დაბრუნდება მისი ოჯახი. ცრემლები
მომადგა , მაგრამ ვიკავებდი! მივხვდი, რომ მარტო მე არ ვიყავი ოჯახის გარეშე. ქარს
ჩავეხუტე და ამის შემდეგ მეგობრებად დავრჩით!

დაკარგული გასაღები

რომ შეხედავ, მოგეწონება რკინის გასაღები. ხანდახან მინდება, ჩემი იყოს ის გასაღები.
ლამაზია , მოუთმენელიც. მასზე ცუდს ვერაფერს იტყვი. ჩანთაში რომ ჩააგდებენ, ყვირის :
გამომიშვით აქედან, ცხვირი მტკივაო. ის ერთხელ თავის პატრონს დაეკარგა. როცა ეს ამბავი
გავიგე, ცოტათი მეც მეწყინა და გაავწყვიტე, მომეძებნა... გათენდა დილა. ჩავედი პარკში და
გასაღებს ვეძებდი. ნაწვიმარი იყო... ყველგან გუბე და ტალახი ... უცბად ერთ გუბეს გავუარე,
სადაც გულჩათხრობილი გასაღები ეგდო. გასაღებმა ალბათ დამინახა, მაგრამ ვერ მითხრა ,
რომ აქ ვარო. მე წამოვედი... ალბათ გასაღები ახლაც გდია იმ სიცივეში, ჭუჭყიან გუბეში და
ელოდება თავის პატრონს.

ისევ წვიმს თბილისში

ქუჩაში დავდივარ. წვიმას ჯერ არ გადაუღია. ეჰ, ნეტა როდის გადაიღებს. ვუყურებ
მაღალ შენობებს, რომელთა სახურავიდან წვიმის წვეთები ნელ-ნელა ძირს ეცემა და
გუბეები კეთდება. ალბათ ის გუბეები მათი სახლია...

30
 ხის ქვეშ სოკო სლუკუნებდა

ტყეში ვარ... წვიმს... უცბად სლუკუნი მომესმა. დავინახე, სოკო სლუკუნებდა. ფოთოლი
ეფარა თავზე და წყლის წვეთები ამძიმებდა...

კარი

სამზარეულოში კარი რომ კიდია, ცოტათი ეჭვიანია. როცა დედა ფანჯარას წმენდს,
ზუსტად მაშინ ეჭვიანობს.

რამდენი რამ შეიძლება შეემთხვეს ბურთს

ჩვეულებრივი დღე იყო. ახალი არაფერი ხდებოდა. როგორც ყოველთვის, საღამოს

ბავშვები ეზოში შევიკრიბეთ. დავიწყეთ წრეში ბურთის თამაში.
ბურთი ძალიან დაღლილი იყო ამდენი თამაშით და როცა ნიტამ ისროლა და ნიას კი
უნდა დაეჭირა, ის სადღაც შორს გადავარდა. თავიდან გუბეში იბანავა, მერე ციყვი
დაიმეგობრა... ბევრი იცინეს... თავიდან ციყვს კაკალი თუ გირჩი ეგონა, მერე ბურთმა
უთხრა, მე ბურთი ვარო.
ბოლოს, ავტოფარეხზე გაგორდა და ბუნების ხედით დატკბა. ოცნებებმა შეიპყრო... რა
ლამაზი იყო იქაურობა.. .მერე გამოგორდა და ეკალს შეასკდა. ნელ-ნელა დაიფუშა... მისმა
პატრონმა რომ იპოვნა, სადღაც ჩააგდო. ბურთმა მოიწყინა. ახლა ბურთი ეგდო სადღაც
სათამაშოების ყუთში და ელოდებოდა, როდის გაბერავდნენ... თუმცა, მალე საკუჭნაოში
წაიყვანეს. ახალი ბინა ექნება. ადრე ის ნიას ბურთი იყო. ახლა კი ვის რაღად სჭირდება!

31
 ანდრია ნავერიანი

(დაბ: 12/06/2008)
11 წლის

ღრუბლების ამბავი, რომელთაც პატარა ღრუბელი დაკარგეს

ერთხელ ღრუბლების დიდი დაჯგუფება ცაში სეირნობდა აქეთ-იქით. თან ხალხს

აფრთხილებდნენ ჭექა-ქუხილით, წვიმა დაიწყებაო.

მალე ერთ-ერთმა აღმოაჩინა, რომ ერთი პატარა ღრუბელი დაკარგულიყო. დიდხანს

ეძებეს, მაგრამ ვერ მიაგნეს.

პატარა ღრუბელიც ეძებდა თავის ჯგუფს, ის ღია ცაში დაბნეულიყო. როცა ვერ იპოვა
თავისიანები, მწარედ ატირდა და დაიწყო თქეში წვიმა. ისე ტიროდა, რომ ძლიერ
წვიმასთან ერთად ციდან სეტყვაც მოდიოდა.
მთელი დღე და ღამე ეძება თავისი დედ-მამა და ჯგუფი. მთელი ეს დრო სულ წვიმდა.
საბედნიეროდ, პატარა ღრუბელმა სხვა დაჯგუფება იპოვნა, სადაც დაეხმარნენ. ამ

ღრუბლებმა პატარა ღრუბლის დედ-მამას და ჯგუფს შეატყობინეს, რომ დაკარგული

მათთან იყო.
ცოტა ხანში დედ-მამა მოვიდა და პატარა ღრუბელი წაიყვანა.

გამჭვირვალე ქალაქი ცაში

ნეტავ, არსებობს ქალაქი ცაში? თან გამჭვირვალე?

ამ ქალაქს ჩვენ ვერ ვხედავთ, მაგრამ ისინი გვხედავენ.
ნეტავ, როგორ ცხოვრობენ ამ ქალაქის მაცხოვრებლები? იქ ყველა ყველას იცნობს. იმ
ქალაქში ყველანი ვყოფილვართ, მაგრამ ეს ამბავი დავიწყებული გვაქვს. იქ ყველა
გამჭვირვალეა, მაგრამ ერთმანეთს და ქალაქს მაინც ხედავენ. ისინი ჩვენთან, დედამიწაზე,
გამომგზავრებას და ხალხის გაცნობას და დამეგობრებას აპირებენ, მაგრამ მათ ხომ ვერავინ
დაინახავს?!
ისინი აქ უკვე იყვნენ. მშვენივრად გაატარეს დრო და შინ, ცაში, ბედნიერები
დაბრუნდნენ.

32
 დახატული ცხენი

ჩვენ სახლში ერთი ლამაზი თეთრი ცხენის ნახატი გვეკიდა. სულ მინდოდა ასეთი ცხენი.
მამა სულ იძახდა, საჯინიბოში ისედაც ბევრი ცხენია და ვერ დაეტევაო.
ხვალ ჩემი დაბადების დღეა. დილას რომ გავიღვიძე, ხელ-პირი დავიბანე, მისაღებში
გავედი და რას ვხედავ - ზუსტად ისეთი ცხენი დავინახე, როგორიც ნახატზე. მაგრამ თურმე
მომეჩვენა.
ნეტა, მართალი ყოფილიყო.

ფოთოლი, რომელსაც ფრენა მოუნდა

იყო ერთი ფოთოლი, რომელსაც ძალიან მოუნდა ფრენა. ფოთოლი სულ ელოდა ქარიან
ამინდს, რომ ქარს ხის ტოტიდან მოეწყვიტა და სადმე შორს გაეფრინა. ამ დროს ატყდა დიდი
ქარიშხალი, ფოთოლი მოსწყდა ხეს და ფრენა-ფრენით ცაში აიჭრა. ფოთოლს მოეწონა ფრენა,
მაგრამ ცოტა ხანში ხის ტოტზე დაბრუნება მოუნდა.

ბაბუს მიჰყავს შვილიშვილი სკოლაში

გათენდა. ბაბუმ შვილიშვილი გააღვიძა. ისაუზმეს და გაუდგნენ სკოლის გზას. მიდიან
და უცებ ბიჭს გაახსენდა, რომ ჩანთა შინ დარჩა. მიბრუნდნენ სახლში, აიღეს ჩანთა და
გამოვიდნენ სახლიდან. ამ დროს ბაბუს სახლის გასაღები ძირს დაუვარდა, ეს ვერც ბიჭმა და
ვერც ბაბუმ ვერ დაინახეს. სკოლაში მივიდნენ. ზარი დაირეკა, გაკვეთილი დაიწყო, ბიჭმა
ჩანთა გახსნა და ჩანთა ცარიელი დახვდა. რაც ჩანთაში უნდა ყოფილიყო, სახლში დარჩა.
სახლის გასაღები კი დაკარგული იყო.

კოჭლი სკამი
იყო ერთი კოჭლი სკამი. ის არავის უყვარდა. არავის მოსწონდა. არავინ იმჩნევდა.
თითქოს, არ არსებობდა. ამ სკამს ერთი ფეხი ნახევრად მომტყდარი ჰქონდა. ამიტომ ნატკენი
ფეხი სულ დასკოჩილი ჰქონდა. სკამი სულ თავის ბედს დასჭყიოდა. მაგრამ ერთ დღეს
ხელოსანმა ამ სკამს ფეხი გამოუცვალა. ამის მერე სკამს უბედურება ბედნიერებად
გადაუკეთდა. ამის მერე სკამი ყველას მოსწონდა.

33
 ფანჯარა
იყო ერთი ფანჯარა, რომელსაც ბურთები არ უყვარდა. რადგან ბავშვები როცა ბურთით
თამაშობდნენ, წამდაუწუმ ემსხვრეოდა მინა, ან ებზარებოდა. ფანჯარა შვებით
ამოისუნთქებდა, როცა ხედავდა, რომ ბურთით არავინ თამაშობდა. ფანჯარა ასე ხშირად
იმიტომ ზიანდებოდა, რომ სათამაშო მოედანს დამცავი ბადეები არ ჰქონდა. მაგრამ ცოტა
ხანში სტადიონს ბადეები გაუკეთეს. ამ ამბის შემდეგ ფანჯარა ძალიან გახარებული იყო.

გზაზე გდია ცალი ფეხსაცმელი და ჭორებს ავრცელებს

ერთხელ გზაზე მივდიოდი. დავინახე ცალი ფეხსაცმელი, რომელიც ეგდო შუა გზაზე და
ჭორებს ავრცელებდა. მან ბიჭს უთხრა: სკოლიდან რომ მოხვალ, შინ ძაღლი დაგხვდებაო.
ბიჭმა, თითქოს, არაფერი - იგნორი გააკეთა და წავიდა. შინ დაბრუნებულს სახლში პატარა
ლეკვი დახვდა, რომელიც დედ-მამამ აჩუქა.

საქანელა
იყო ერთი საქანელა, რომელზეც ქანაობა ყველა ბავშვს მოსწონდა. როცა სხვა საქანელა
ცარიელი იყო, მაინც რიგი იდგა, რომ ერთხელ მაინც გაქანავებულიყვნენ ამ საქანელაზე.
მიზეზი ის იყო, რომ ეს ცოტა მოშვებული იყო და ძალიან ქანაობდნენ, მაგრამ მაინც არ
წყდებოდა. საქანელასაც მოსწონდა ბავშვებთან თამაში. ერთ დღეს ამოვარდა ქარიშხალი და
საქანელა ჩამოწყვიტა. საქანელა დაზიანდა. დადარდიანდა. მის ადგილას კი სხვა საქანელა
დაკიდეს. ბავშვებს მოენატრათ ძველი. მალე ეს ახალიც ჩამოწყდა და ის ძველი საქანელა
დაკიდეს. ახლა საქანელას და ბავშვებს შეეძლოთ ისევ ექანავათ.

ღრუბლების ქალაქში დაკარგული ჩიტი შეიპარა

ცაზე შეიკრნენ შავი ღრუბლები. ჭექა-ქუხილის ხმაც გაისმა. ამ დროს ჩიტი თავის
ბარტყთან ერთად ბრუნდებოდა სახლში. მაგრამ ბარტყი ჩამორჩა. დედა ვეღარ იპოვა და
ამდენ ღრუბელში მარტოდ მარტო ჩაიკარგა. ერთმა ღრუბელმა დაინახა ბარტყი, შეიფარა და
დაიცვა ის. მალე დედა მოვიდა და ბარტყი შინ წაიყვანა. ჩიტი და პატარა ბარტყი ღრუბლის
მადლიერი იყვნენ.

34
 უცებ გაწვიმდა
გაკვეთილები დამთავრდა. მშვენიერი ამინდი იყო. სკოლაში გამოიშალნენ ბავშვები და
ატყდა დიდი ალიაქოთი. ზოგი რეკავდა, ზოგი ლაპარაკობდა, ყველას უხაროდა
გაკვეთილების დამთავრება. თან მზიანი ამინდი იყო, შემდეგი ორი დღე კი შაბათი და
კვირა. ბავშვები სიცილ-სიცილით მიდიან სახლებში, მაგრამ ამ დროს მოიღრუბლა და თქეში
წვიმა წამოვიდა. ორი დღე იწვიმა და მერე გადაიღო. რა წვიმიანი შაბათ-კვირა გამოვიდა!

ჭკვიანი ბილიკი
ერთხელ მე და ჩემი მეგობრები წავედით სოკოს საკრეფად. სადაც კარგი სოკო
გვეგულებოდა, იქ ორი ბილიკი იყო. დავადექით ბილიკს, მართლაც, ბევრი სოკო დაგვხვდა.
გავავსეთ სამი კალათა და უკვე შინისკენ ავიღეთ გეზი, მაგრამ იმ ბილიკმა ასე რომ ითქვას,
მოგვატყუა. ანუ ჩვენ ტყეში დავიკარგეთ. ორი-სამი საათი ვცდილობდით ტყიდან
გამოსვლას, ბოლოს ვიპოვეთ გასასვლელი.
მეორე დღესაც წავედით სოკოზე. ახლა მეორე ბილიკს დავადექით. ამ ბილიკმაც კარგ
სოკოებთან მიგვიყვანა. სოკოს კრეფას რომ მოვრჩით, უკან დავბრუნდით „ტყეში დაკარგვის”
გარეშე. ამის შემდეგ სულ ამ ბილიკით დავდიოდით. ერთხელაც არ დავკარგულვართ.
როგორც ჩანს, ეს ბილიკი მეორესთან შედარებით ჭკვიანი იყო.

ძველ სახლს ძველი ამბები ესიზმრება

იყო ერთი ძალიან დიდი, ლამაზი სახლი. ამ სახლში ადრე ბევრი ოჯახი ცხოვრობდა.
მაგრამ ახლა მიტოვებული და სულ მთლად გაუბედურებული იყო. ამ სახლს ენატრებოდა
ის დრო, როდესაც სახლში ვიღაცები ცხოვრობდნენ. სიზმრებიც ესიზმრებოდა ძველ
ამბებზე. მაგრამ მალე ეს მშვენიერი სახლი აღადგინეს და ისევ ცხოვრობდნენ ოჯახები აქ.

***
ცელქი ტყუპები მინდორში ყვავილებს კრეფდნენ და პეპლებს დასდევდნენ.
- ვაი, მგონი დავიკარგეთ! - წამოიძახა ერთმა და თვალებზე ცრემლები მოადგა.
- ვაი! - თქვა მეორემაც და ცრემლები მოადგა.
- რა ვქნათ?
თან მალე დაბნელდებოდა. ტყეში კი უამრავი მხეცი ბინადრობდა: დათვები, მგლები,
ტურები და ასე შემდეგ. კიდევ შხამიანი გველები, ობობები, მორიელები და კიდევ ბევრი
35
ასეთი საშიში არსება. პატარა ცელქმა ტყუპებმა თავიანთი სახლის საპირისპიროდ ბევრი
იარეს და არ ვიცი, როგორ, მაგრამ მაინც თავიანთ სახლს მიადგნენ. გზაში კი უამრავი რამ
ნახეს.

სარკის მიღმა
ნეტა, როგორია ქვეყანა სარკმის მიღმა? ალბათ ძალიან ლამაზი და დიდი, როგორიც
სინამდვილეში?! ისეთივე ლამაზი, სახლები, ქუჩები, მდინარეები, მღვიმეები, ჩანჩქერები,
ზღვები, როგორიც აქაა? კი, რადგან ჩვენი სამყარო ისეთივეა სარკის მიღმა, რადგან სარკე
ყველაფერს ირეკლავს.

გუბე, რომელიც ცაში წავიდა

იყო ერთი გუბე. გუბე ძალიან მარტოსული და საცოდავი იყო. გუბე ისეთ ადგილას იყო,
რომ იმ ადგილას არავინ იყო სხვა, არც სხვა გუბე, არც ხე. გუბე ყველას ეცოდებოდა, მაგრამ
ვერაფერს ახერხებდნენ.
ერთ დღეს ქარმა დაინახა გუბე, რომელიც საცოდავად იყურებოდა აქეთ-იქით და
გადაწყვიტა, მისთვის ეშველა. ქარმა ცაში აიტაცა გუბე და ერთ-ერთ ღრუბელზე დაასკუპა.
ამის შემდეგ გუბე ქარს და ღრუბელს დაუმეგობრდა.

ზამთრის ტყეში მომხდარი ამბავი

იყო ერთი ძალიან ლამაზი ტყე. ზამთარში ხომ საერთოდ, როცა მთელი ტყე თეთრი იყო.
ერთი ხის ფუღუროში ცხოვრობდნენ ციყვები - დედა, მამა და ორი ძმა. უფროსი ძმა
მშობლებს ყოველთვის უჯერებდა. პატარა კი ჯიუტი იყო და თავში სულ ოინები
უტრიალებდა. ერთ ცივ, თოვლიან დღეს კი სახლიდან გაიპარა. დიდხანს დადიოდა და მერე
თავისნაირ ცელქ კურდღელს გადააწყდა. კურდღელი და ციყვი დამეგობრდნენ. ერთად
ცელქობას მოჰყვნენ. უკვე ღამე იყო, უცებ მგლის ყმუილი გაისმა და ორივე სახლში გაიქცა

36
 ანდრია ჩიხლაძე

(დაბ: 20/09/2007 )
12 წლის

კიბე სახურავზე

ერთ სახურავზე კიბე იყო, ის კიბე სრულიად მარტო ცხოვრობდა, მას ყურადღებას
არავინ აქცევდა. ის კი ყოველდღე იჯდა და ფიქრობდა . ეგუებოდა თავის მოსაწყენ
ცხოვრებას, არავის უნდოდა ვარსკვლავებთან მისვლა....

მინდა რომ ადამიანი ვიყო, - თქვა პარკში ხემ

ერთ პარკში ხე იდგა, მას ბუნება ძალიან მოსწონდა, ასევე - ხალხის დაკვირვება და
თავისთვის ფიქრი. ის ხე არცთუ ისე ახალგაზრდა იყო, ამიტომ დასცინოდნენ. მას სულ
ადამიანად ყოფნა უნდოდა, მაგრამ შეეგუა იმ ფაქტს, რომ ეს ვერ მოხერხდებოდა.

გაზაფხული თითქმის არც ყოფილა

გაზაფხულმა ისე გაიფრინა, გეგონება, არც კი ყოფილა, მისი კაშკაშა მზე თითქოს ვერც
კი ვნახეთ, ვერც განათებული ქალაქი და ვერც - ხასხასა ცა.

ერთ ჩვეულებრივზე ჩვეულებრივ დღეს პატარა ბიჭი სკოლიდან ბრუნდებოდა

-გამარჯობა, ეს პლანეტა დედამიწაა? _ მოესმა მოულოდნელი ხმა. მან მიმოიხედა და

ვერაფერი დაინახა, შემდეგ უკნიდან შეხება იგრძნო, ის უცხოპლანეტელი იყო. ბიჭს
თავიდან შეეშინდა, მაგრამ შემდეგ დამშვიდდა და თვითონაც მიესალმა, მათ გაიცნეს
ერთმანეთი და დამეგობრდნენ. აღმოჩნდა, რომ ეს უცხოპლანეტელი თავისი პლანეტიდან
დედამიწაზე დასახლებულა...

37
 ვითომ, მე ვარ თოვლის ბაბუს შვილიშვილი

ვიღვიძებ, ვდგები და რას ვხედავ? არაფერს ახალს. ყოველდღე ელფები და საჩუქრები!

მაგრამ აქედან ჩემი არცერთი არ არის. ბაბუაჩემი სულ დაკავებულია, მშობლებს არ ვიცნობ.
ერთადერთი ჩემი მეგობარი...... ააა, უი, მე მეგობრები არ მყავს!

გაზაფხულის სუნთქვა
მარტი, აპრილი, მაისი თვეებია, როცა ფოთლები ამოდის ხეებზე, ახალი, ნორჩი, მწვანე,
მაგრამ მე მაინც ველოდები ერთ საწყალ ფოთოლს.
პატივისცემით -ხმელი წიფელი

კეთილი ღრუბლის ამბავი

ცაში ერთი ღრუბელი იყო - ძალიან კეთილი და მხიარული. მას კაშკაშა თეთრი ფერი
ჰქონდა. ცხოვრებაში არასდროს გაშავებულა და არც უწვიმია. მას ამის გამო დასცინოდნენ,
მაგრამ ღრუბელი მათ ყურადრებას არ აქცევდა და აგრძელებდა თავის ფერად ცხოვრებას.

ცა
ის ცვალებადია, ხან კარგ ხასიათზეა, ხან – ცუდზე, ხან უხარია, ხან ტირის. დღეს ცუდ
ხასიათზეა, ფიქრობს, თუ რატომ არავინ აქცევს მას ყურადღებას, ტირის, ტირის და ტირის.

სხვენის ამბავი
ზოგისთვის ის მხოლოდ ერთი პატარა ოთახია, რომელიც ჭერში მდებარეობს, მაგრამ
მასაც აქვს მოგონებები, ცუდიც და კარგიც, ფიქრობს, თუ ვინმეს ოდესმე გაახსენდება. ის,
იცდის, იცდის და იცდის.

გორაკზე მდგარი თოვლის ბაბუას ამბავი

იყო ერთი ბაბუ ოღონდ - თოვლის, ის ერთ გორაკზე იდგა, მას ყურადღებას არავინ
აქცევდა, ის ყველას და ყველაფერს აკვირდებოდა: როგორი დღე იყო, კარგი თუ ცუდი,
მზიანი თუ თოვლიანი. როცა მზიანი დღე იყო, ის დნებოდა და იღვენთებოდა, მაგრამ როცა
თოვლიანი - ის აღდგებოდა და აგრძელებდა თავის მოსაწყენ ცხოვრებას, სანამ ჯერ კიდევ
ზამთარი იდგა.

38
 მე ვარ ჯადოქარი

გამარჯობა! მე ჯადოქარი ვარ, ამ საკითხში არცთუ ისე ვარ გარკვეული. ამის შესახებ
ორი დღის წინ გავიგე. თავიდან არ დავიჯერე, მაგრამ საბოლოოდ მაინც დავრწმუნდი,
ჯადოქრობა ძალიან გასართობია, მაგრამ სახალხოდ ვერ ვაკეთებ, კატეგორიულად
ამიკრძალეს. ძალიან მაინტერესებს, მომავალში თუ რა მოხდება და როგორ განვითარდება
ყველაფერი.

სამყარო მაგიდის ქვეშ

ეს ის ადგილია, რომელსაც ბავშვები სამოთხეს ეძახიან. იქ ყველაფერს აკეთებენ, რაც

უნდათ, თამაშობენ, ერთობიან, თავიანთ მეგობრებსაც პატიჟობენ და უფრო ხალისობენ. ეს
მეგობრები ან სათამაშოები არიან, ან - წარმოსახვითი ბავშვები. ეს ადგილი არა მარტო
ბავშვებისთვისაა გასართობი, არამედ ლეკვებისთვისაც. ისინი იქიდან პატრონს აბრაზებენ,
აფუჭებენ ჩუსტებს, ტანსაცმელს. ჩვენთვის, რა თქმა უნდა, ეს ნერვების მომშლელია, მაგრამ
მათთვის ეს ძალიან, ძალიან კარგი გასართობია. მაგიდის ქვეშ ზოგს ბევრი ძალიან კარგი
მოგონება ამახსოვრდება, მაგრამ ზოგს კი ავიწყდება.

დაკარგული თევზის ამბავი

დედამიწის ერთერთ კუთხეში იყო ერთი თევზი. მას მეგობრები არ ჰყავდა და სულ
მარტო იყო. ერთ დღეს მან სხვა თევზები ნახა და მათთან გამოლაპარაკება სცადა, ისინიც
დამეგობრდნენ და ერთად ერთობოდნენ. რამდენიმე დღის შემდეგ ეს საყვარელი თევზი
დაიკარგა და არავინ იცის, ვინ ან - რამ წაიყვანა.

მე ვცხოვრობ ვარსკვლავზე

აქ ძალიან თბილა და ძალიან ნათელია ყველაფერი. დედამიწას რომ ვუყურებ, სულ

მინდა რომ იქ ვიყო სხვა ადამიანებივით, მაგრამ, სამწუხაროდ, ასე არ გამოვა.

39
 მოწყენილი მატარებელი

მატარებელი დაბერდა, აღარავის სჭირდება, უკვე მასზე უკეთესი მოდელები გამოვიდა

და ყურადღებას არავინ აქცევს. პირიქით, დასცინიან და არაფრად აგდებენ. ამ მატარებელს
დიდი ცხოვრება აქვს გამოვლილი. ერთ დროს ისიც ახალივით იყო და ერთ-ერთი ყველაზე
კარგი, მაგრამ ახლა მოწყენილი ზის და ეგუება ცხოვრებას.

კარგი ამბავი ტყეში

ტყეში ბევრი არსება ბინადრობს. ყველა ყველას იცნობს, მეგობრობენ, ერთობიან,

თამაშობენ და ცხოვრებით ტკბებიან.

მე და ჩემი მეგობარი

ვურეკავ დედაჩემს. გავიდა, ირეკება, აიღო.

- დედა!
- ჰო, დე!
- მზიურში რომ წავიდე, შეიძლება?
- რა დროს შენი მზიურია, 9 წლის არ ხარ ჯერ?!
- კარგი.
- კარგი, კარგად.
და გავთიშე, მეგობარი გვერდზე მედგა, მიტოვება არ მინდოდა, ჰოდა, გავყევი. ვიარეთ,
ვიარეთ და მივედით. მივადექით რაღაც ჩაღრმავებულ ადგილს. დათო წავიდა და გადაახტა,
მე სკეიტბორდით მიწაზე ვერ ვივლიდი, ჰოდა, გამოვართვი ველოსიპედი, ვცადე
გადახტომა. გადავხტი, ჰაერში ვარ!!! ბახ!!! და დავვარდი, ფეხი მოვიტეხე, კოჭი ვიღრძე და
ყველაზე ცუდი -სახლიდან კილომეტრებით შორს ვიყავი.....

40
 გიორგი მაჭარაშვილი

(დაბ: 27/08/2003 )

16 წლის

ბაბუაჩემზე

ბაბუ მთელი ბავშვობა იმ კატეგორიის ადამიანი მეგონა, ოჯახის გარდა, არავინ რომ არ
უყვართ, ოჯახში - ბუნჩულა, ბებოს პრინცი, ოჯახის გარეთ კიდევ... საშიშია... ძალიან
საშიშია...
ბაბუ ბებერი ყვავივით არის, ის დამკვირვებელია, იმის მიუხედავად, რომ სათვალის
გარეშე კარგად ვეღარ ხედავს, მაინც არასდროს უკეთია სათვალე და ცოცხალი, ნაცრისფერი,
გაყინული ოკეანისფერი თვალებით გიყურებს.
ბაბუ ომის ვეტერანია...ომზე არ ყვება ბევრს, არავის არ უყვება. ომზე რომ ვკითხავთ
ხოლმე, ასე გვპასუხობს: ,,რაც ომში იყო, ომში რჩება.’’ მხოლოდ ერთხელ შევესწარი, როგორ
ლაპარაკობდა თავის მეგობრებთან - თანამებრძოლებთან. ბაბუს ხრინწიან ხმას მიჩვეული
ვიყავი, მაგრამ მაშინ მისი ხმა კიდევ უფრო ხრინწიანი, ცივი და გამჭოლი იყო. მამაკაცებით
სავსე სუფრაზე მარტო ის ლაპარაკობდა, სხვები კი ხმისამოუღებლად უსმენდნენ.
ერთადერთი მოძრაობა ამ სურათში ბაბუაჩემის გამხმარ, დაბერებულ ხელში შეიმჩნეოდა,
რომელშიც სიგარეტი ეკავა და აქეთ-იქით აქანავებდა. მაშინ პატარა ვიყავი, ოთახში
სათამაშოს ასაღებად შევედი, როცა ბაბუს გავხედე და დავინახე არა ბაბუაჩემი, არამედ ომის
ვეტერანი, სევდით, ზიზღით და სიბრაზით სავსე ცრემლებით თვალებში... ნაპერწკლებს
ყრიდა, უცებ შემომხედა, ნაპერწკლების წვიმა შეწყდა, ბებიაჩემს ჩემზე ანიშნა. ბებო ადგა და
ოთახიდან გამიყვანა. სანამ გავყავდი, ბაბუმ გამომხედა, ცრემლების დამალვა სცადა და
გატეხილი ღიმილი გამაყოლა.
ბაბუ გმირია...
ბაბუ, ბებოს პრინცო, მომიარე ბებოს... ბებო ნაზია, ფაფუკი, შენ - უხეში, მკვახე. ბაბუ, შენ
უჟმური ხარ, ბებო - მხიარული, შენ - ქედმაღალი, ბებო კიდევ -თავმდაბალი... მაგრამ შენ
საინტერესო ხარ, ბებოსთან მწყინდება. თითქოს ერთმანეთს ავსებთ, არ ვიცი, უცნაური
ვინმე ხარ, ალბათ ამიტომ იპოვეთ ერთმანეთი ამ უცნაურ სამყაროში.
ბაბუ, რომ მოვალ, სადილზე ერთი ჭიქა ღვინო დავლიოთ? ბაბუ, ბებო როგორ გაიცანი?
ჭადრაკი ვითამაშოთ? აუ, ფეხბურთს უყურე? ბაბუ, ბებოს მომიარე და რომ გთხოვს, ზოგჯერ
მაინც გაყევი სასეირნოდ. ბაბუ, გთხოვ, ჩემს ძმას ეთამაშე მეტი, ვიდრე მე. წამლების დალევა
არ დაგავიწყდეს! წამო, ვიხინკლაოთ! ბაბუ, ჩემხელა რომ იყავი, რას აკეთებდი? ბაბუ, ეს
წერილი ბებოსაც წააკითხე...

P.S ბებო, ბაბუს წამლების დალევა არ დაავიწყდეს!

41
 ონავარი

ზოგჯერ არ გეწყინოს და მაღიზიანებდი, შენზე რომ ვლაპარაკობთ, სულ კარგს კი

ვიძახით, მაგრამ დიდი ონავარი და მოუსვენარი ქალბატონი იყავი, ვაჟკაცი, კაცი ოჯახში.
ბაბუ ბულკი იყო, შენ კიდე - მჟავე ტყლაპი, დღემდე არ მესმის, როგორ იპოვეთ ერთმანეთი.
არასდროს შევჭამდი ბულკს და მჟავე ტყლაპს ერთად... როგორც არ უნდა იყოს, ონავარი
ხარ, კაი იყო არა, რომ დამცინოდი? ყველა ძველი უწმაწური სიტყვის მნიშვნელობა შენგან
ვიცი და დედაჩემისგან შენ გამო მხვდებოდა. ან საყურეზე რომ დამცინე, გგონია, არ
მახსოვს? სულ ქალოსია რომ მეძახე და სიცილით რომ გასკდი... სიცოცხლის ბოლო
წუთამდე ცეკვავდი, ბოლო წუთამდე ლაზღანდარაობდი, როცა შენ გარშემო ყველა ტიროდა,
რა გეხუმრებოდა?! ნუთუ ზევით ასეთი სასაცილოა ყველაფერი?! რას ხედავდი? რას
გრძნობდი?
შენგან შემომრჩა ისტორიები გაიოზზე, დათიკოზე, მოპარულ სასაფლაოზე და უიღბლო
ფოტოგრაფზე. ვერავინ სხვა ვერ გაიგებს, მაგრამ დიდი ონავარი ვინმე ხარ.
მენატრები, ბებო...

ამბავი, სადაც თითქოს იქ ვიყავი

მე არ ვიყავი მაშინ, როდესაც ჩაქრა იმედი, წამიერად შეწყდა ყველას ტირილი, გათენდა
და თბილისის ანძა ჩაქრა, როგორც ძველ ლოგინზე მწოლიარე მოხუცის დაჭიმული სხეული.
წამიერად, მოკვდა ოჯახი, მეზობლები, მეგობრები, დაისადგურა გამაყრუებელმა სიჩუმემ,
სადაც არა მარტო შენი, არამედ სხვისი გულისცემაც ისმის, ამდენი ემოციისგან დაიწვი,
ყველას ასე მოგვივიდა და ყველანი წამიერად მოვკვდით. გავიდა 2 წუთი და დარეკა
ტელეფონმა:
- როგორაა?
- დედი, გიო დამალაპარაკე!
შემდეგ მე დაველაპარაკე, შემდეგ ივიკოს ვუთხარი და ყველამ გაიგო პატარა ჭინჭყლის
ამჯერად გულწრფელი ტირილი. ყველამ გაიგო, გავიგეთ, მე გულში ჩავიკარი და ყველა ისევ
აინთო: ოჯახი , მეზობლები, მეგობრები. ყველაფერი ისევ აინთო, მაგრამ ცივი ცეცხლით,
მაგრამ მაინც ცეცხლით, იმედით.

42
 მე მზე მქვია და მამალი ვარ

სანამ გათენდება, იღვიძებს პატარა ბიჭი და მამალს ელოდება, დღე რომ დაიწყოს.
მამალი მოხუცია. ქათმებს უყვართ მამალი, მამალსაც უყვარს ქათმები და ზოგჯერ
კვერცხების გათბობაში ეხმარება. ნამდვილი ჯენტლმენი, - ასე ფიქრობს მამალი თავის
თავზე.
ერთხელ დასჭყივლა მამალმა და გათენდა, მეორეჯერ დასჭყივლა და დაღამდა. მამალს
ჰგონია, რომ დღე-ღამე მისი წყალობით ცეკვავს ცაზე. მამალი ყოყლოჩინობს, მეტიჩრობს,
მაგრამ ქათმებს სულ მფარველობს. მამალს არ კლავენ, მამალს ვინ გაუბედავს, - ასე ფიქრობს
მამალი. მამალმა შეჰყივლა და დილა დაიწყო. ბიჭი წამოხტა და დღე ღამეც შეიცვალა. ბიჭს
მზე ჰქვია. მამალი ბერდება. მამალს ჰგონია, რომ მარადიულობას დაამარცხებს.

ბანძი ლექსი

ერთხელ გაიღვიძებს მიძინებული სული,

ამოაფრქვევს გაზაფხულის ყვავილების ფერად კონას,
დაბრუნდება ბავშვობის ტყეში და ტყეს დაუბრუნებს ყვავილს,
თავის თავს, რომელიც ადრე მოწყვიტა,
დაუბრუნებს ბავშვობის ნაწილს.

ახალი რვეული

რამდენი ხანიც არ უნდა იყოს გასული ჩემი ბოლო მოთხრობის დაწერის შემდეგ,
რამდენი რვეულიც არ უნდა დამეცალა, ეს ახალი რვეულია და მის პირველ გვერდზე
მინდოდა რამე კარგი დამეწერა, მაგრამ როგორც ჩემს ყველა რვეულში, ეს გვერდი პირველი
გვერდი ინქება ყველაზე ცუდი მთელ რვეულში, იმიტომ, რომ თავში არაფერი კარგი არ
მიტრიალებს.
რატომ არავინ წერს რვეულის პირველ გვერდზე, ვითომ ახალ დასაწყისზე, რომელზეც
ხშირად ლამაზად ვიწყებთ წერას, არ გვინდა ამ რვეულის სიცარიელის ჰარმონიის
დარღვევა, ან თუ დარღვევაა, ლამაზად მაინც გვინდა, რომ დავარღვიოთ, მაგრამ თავში
არაფერი კარგი არ მიტრიალებს, ამიტომ ვერც ამ რვეულს და ვერც თქვენ ვერანაირი კარგი
ენერგიით ვერ აგავშებთ. გადამშალეთ...
ის ძახილი, რომ თავში არაფერი კარგი არ მიტრიალებს, უფრო პათეტიკურია, ვიდრე
კობი ბრაიენტის გარდაცვალების შემდეგ ატეხილი მასიური ისტერიკა.
მაგდაგვარი ტრაგედიების მოსმენის, თანაგანცდის შემდეგ ვერც კი ვლაპარაკობ იმ
წვრილმანებზე, რაც ამ მომენტში ყველაზე მეტად მანაღვლებს.
43
 მინდა, რომ აი, ახლა, ამ წამს დრო გაჩერდეს, ავდგე და წავიდე, ამის გასაკეთებლად
დროის გაჩერებაც არაა საჭირო, - იტვით თვენ, მაგრამ გაჩერებულ დროში ამ საქციელს
პასუხისმგებლობიდან გაქცევა არ ერქმეოდა, მე დავარქმევდი სხვა სახელს, რამე უფრო
საყვარელს. დროს გავაჩერებ, თქვენთვის უბრალოდ გავქრები და წავალ სკოლაში, ავიღებ იმ
გატეხილ კონტრაბასს, რომელიც მაინც და მაინც ჩემს ხელში გატყდა და წავიღებ
კონსერვატორიაში გასაკეთებლად. წყეულიმც იყოს გატეხილი, წინადეკაგაბზარული
კონტრაბასი, რომელიც ბრეკეტებიანი ბავშვივით ჩლიფინებს, როგორც კი ხმას ამოაღებინებ.
მინდა, რომ დრო გადავახვიო და დირიჟორის წყელვა-კრულვა გამოვტოვო, ვინ იცის, იქნებ
ორკესტრიდან გაგდების სადა ცერემონიაც, რომელიც ტელეფონური საუბრის ფარგლებს არ
გასცდება. რა თქმა უნდა, ვაბუქებ და ისევ გავურბივარ იმ რეალურ რაღაცას, სამყაროს თუ
კვერცხის ნაჭუჭს, გარეთ არსებულ სივრცეს, რომელსაც რეალობას ვეძახით... აი, კიდევ
ერთი პათეტიკური წინადადება, რომელიც კობი ბრაიენტის გარდაცვალების შემდეგ
მოყოლილ სკანდალსაც კი არ ჩამოუვარდება.
წყეულიმც იყოს ჩემი დაუდევრობა, წყეულიმც იყოს სამართლიანი ლანძღვა, რომლის
მოსმენაც მომიწევს და წყეულიმც იყოს კონტრაბასი - აი, ისევ ტკბილი მოთხრობა
გამოვიდა..
P.S.
R.I.P KOBE ოღონდ მართლა, გულით, ამჯერად - თვითგვემის გარეშე...

კავშირი ჩვენსა და მათ შორის

ერთხელ, როცა ვატომ გაიღვიძა, გაახსენდა მისი და მიხოს მეგობრობა და მოუნდა,

რომ მათ შვილებსაც ასე ემეგობრათ - ვანოს და ნიკოს.
მიხომაც გაიღვიძა, ვანო გააღვიძა, ვანოზე საკუთარი თავი გაახსენდა ბავშვობაში,
ბავშვობაზე - ვატო და მოუნდა, რომ ვანოს და ვატოს შვილს - ნიკოსაც - ასე ემეგობრათ .
ერთ დღესაც, ვანომ და ნიკომ ფეხბურთის თამაშისას სკოლაში ფანჯარა ჩალეწეს და
სასჯელის ნიშნად გაკვეთილების შემდეგ დიდი ხნით მოუწიათ დარჩენა. სკოლაში
ვანოს და ნიკოს მიხომ და ვატომ მიაკითხეს, სკოლის ჭიშკართან დადგნენ და ბავშვებს
დაუწყეს ლოდინი. ვანო და ნიკო სკოლიდან ხარხარით გამოვინენ, მამების სერიოზული
სახეების დანახვისას კი ერთდროულად შეწყვიტეს ხარხარი და დადუმდნენ. ვატომ
შეხედა ნიკოს და ვანოს და თავისი თავი გაახსენდა ბავშვობაში, გული აუჩუყდა და
ნიკოს ვეღარ ეჩხუბა. მიხოსაც, ბავშვებს რომ შეხედა, ღიმილი გადაეფინა სახეზე,
ვატოს გახედა და ორივე ერთდროულად ახარხარდა..
- რა აცინებთ?- ჰკითხა ვანომ ნიკოს.
- აბა, მე რა ვიცი?! - უპასუხა ნიკომ და მათაც სიცილი დაიწყეს..
სკოლიდან სახლისაკენ ოთხი მეგობარი მიაბიჯებს და გულიანად იცინის.
რა იქნებოდა ჩვენი ცხოვრება ვარდის გარეშე?!..

44
 ყველა, ვინც ფიქრობს - აზროვნებს

ფანჯრიდან ფოთოლთა ბოლო გაშრიალება ისმის, ბოლომდე ებღაუჭებიან დედას, არ

უნდათ გადახტომა, იმ ნაბიჯის გადადგმა, რომელიც ფრენაში, თავისუფალ ვარდნაში
გადააგდებს და მისცემს საბაბს, იცოცხლონ, შეიყვარონ და გული ეტკინოთ, შეიგრძნონ
და დაკარგონ .. იქამდე, სანამ ყველაფერს არ დაკარგავენ და მიწად გადაიქცევიან .. რა
რჩება, ნეტავ , ფოთლის გაქრობის შემდეგ?..

15 წლის

ტყის მეფე

ნარინჯისფერმა არწივმა გადახედა გადაწითელ-გადაყვითლებულ სამფლობელოს და

თავის ერთგულ შვილებს - მეამბოხე ხეებს - დაემშვიდობა.
ტყის მეფეს კი კიდევ ერთხელ დაწყვიტა გული ცხოვრებამ და მისცა საბაბი, რომ კვლავ
ფეხზე ამდგარიყო.

ჯაჭვი მაღლა, ზევით

მე ვარ იმ წვიმის წვეთების ძიძა, რომელიც ზევითა საზოგადოებიდან ჩაცვენილ წვეთებს

გულის ჯიბეში აგროვებს და უკან უშვებს. ჩემი გულის უბეში კი მხოლოდ სისველე და
სიცივე რჩება. როცა შიგნით არის წვეთები, მაშინაც ვგრძნობ სიცივეს. ან იქნებ ეს
ყველაფერი მეჩვენება და ჩემს თავს ვუქსოვ ცივ, გამჭვირვალე, ყინულივით ცივი ძაფით
სტერეოტიპებს.

ყველას უნდა, ჰყავდეს ვინმე

მე მივიწევ იმისაკენ, რომ გავხდე პეპელა. მაგრამ იმისათვის, რომ გავხდე პეპელა, უნდა
ვიყო ფერადი. ფერადი კი მაშინ გახდება ჩემი ცხოვრება, როცა ფრენას ვისწავლი.

45
 ***

- შეგიძლიათ თქვენი ოჯახები მოინახეულოთ, მაგრამ დღის ბოლოს აქ იყავით -

გამოაცხადა მიქაელმა და თითი ღილაკს დააჭირა. ცამ ქვემოთ დაშვება დაიწყო. ქვემოთ
ცუდი ამინდია. წვიმა წამოვიდა და წასულები დაბრუნდნენ. დედამიწაზე ათასამდე ლიფტი
ეშვება წასულებით გამოტენილი.

ციდან ძაღლის სულიც მოდის, პატრონის ნახვა უნდა და მასთან თავქუდმოგლეჯილი

მირბის. ადვილად მიაგნო თავის ძველ სახლს. დიდ თაღში შევიდა და სტადიონს ჩაურბინა,
რომლეზეც ლეკვობაში თამაშობდა ხოლმე. ძაღლი შევარდა მესამე სადარბაზოში და
მეშვიდე სართულზე აფრინდა. ძაღლმა კარში გაიარა და სახლში აღმოჩნდა. მისი პატრონი
ტახტზე იწვა. პატრონიც მიდის. ძაღლი ხვდება ამას და ტირის. ღამდება, მისი წასვლის
დროა. ტახტზე აძვრა და იმ ადამიანს მიუწვა გვერდით, რომლემაც სახლიდან გააგდო. დრო
მიდის, პატრონი მიდის და ძაღლიც მიჰყვება.

14 წლის

დრაკულა

შუადღე იყო. გახანგძლივებულში ვიყავით. შენ მაგიდასთან მარტო იჯექი და ხატავდი.

არ მახსოვს, რას, მაგრამ მომეწონა. მომეწონა კი არა, გავგიჟდი. მეც მოგიჯექი და თავიდან
დავიწყე ხატვა. კატას ვხატავდი, მაგრამ საბოლოოდ დრაკულა გამოვიდა - ფერადი
კბილებითა და სამი ფრთით. შენ ის მოგეწონა. მოგეწონა კი არა, გაგიჟდი. შენც მოიწიე
გვერდზე და ხატვა განაგრძე...

- შენ ჩემი მეგობარი იყავი ან ხარ. მე რა ვიცი, - ფიქრობს მეგობარი მეორე მეგობარზე.
- შენც ჩემი მეგობარი ხარ, იყავი ან ხარ, მე რა ვიცი,
- უბრალოდ, გავიზარდეთ,და შევიცვალეთ ალბათ,
- ხო, ინტერესები შეგვეცვალა და შევიცვალეთ ალბათ...
- მაგრამ შენ ჩემთვის მაინც მეგობარი ხარ. ძველი, ან - ახალი, მაგას რა მნიშვნელობა
აქვს.
- ხო, რა... რამე თუ დაგჭირდეს, დამიძახე.
- მინდა თუ არა, ბევრი რამ მაკავშირებს შენთან.
- მაკავშირებდა, ალბათ, თუმცა, ამას რა მნიშვნელობა აქვს, - ფიქრობენ მეგობრები
ერთმანეთზე.

46
 გიორგი პიპინაშვილი

(დაბ: 26/07/2004 )

15 წლის

***

დილით ადრე ადგა ნიკა, სკოლაში წიგნების ასაღებად ჩავიდა . ყველა წიგნი არ აქვს,
ნაწილი ბაზრობაზე უნდა იყიდოს.უკვე მოსაღამოვდა, ნიკამ მხოლოდ ერთი კონკრეტული
წიგნის საშოვნელად ნახევარი დღე უზარმაზარი წიგნებით გატენილი ჩანთით იარა.
მხოლოდ ერთი უბედური უნარების წიგნისთვის ნახევარი თბილისი მოიარა. ბოლოს მიადგა
წიგნების ერთ მაღაზიას, აქ ძირითადად მეორეული წიგნები იყიდება . ზოგს ყდა არ
აქვს,ზოგი კი დაჯღაბნილია. მიუხედავად შემზარავი წიგნებისა, ნიკამ საკმაოდ ნორმალური
გარეგნობის უნარების წიგნი იყიდა და სახლში წავიდა. მეორე დილით ნიკამ დიდი
ინტერესით დაიწყო წიგნების გადაშლა, ბოლოსთვის, რა თქმა უნდა, ის მეორეული
უნარების წიგნი შემოიტოვა, დაავლო ნიკამ წიგნს ხელი და გადაფურცვლა დაიწყო.
მიუხედავად იმისა, რომ ნიკას აინტერესებდა, თუ რა ეწერა მის სამომავლო უნარებში, იმან
უფრო გაიტაცა, თუ რა ეწერა შავი კალმით მთელ წიგნში. დასაწყისში წერია სახელი -
სალომე, გვარი არ არის. ამ წიგნში იყო მთელი აბიტურიენტობის პერიოდი აღწერილი, ხან
ინგლისურად ეწერა, ხან - ქართულად. ნიკას აღარ აინტერესებს უნარები, ის უცნაურ
ისტორიას ჩაუჯდა.

უხილავი ომი

ისევ ისე გათენდა. ჩავიცვი. ძაღლს საყელური მოვაბი და გასასეირნებლად გავედი .

ახალ გაღვიძებულზე არ მაინტერესებდა, მსოფლიოში რა ხდებოდა. არც ის, რა დღე იყო და
არც ის, რა უნდა გამეკეთებინა დღეს, მაგრამ წინა დღეებში იმაზე ვფიქრობდი, როდის
დადგებოდა პარასკევი დღე, 13 მარტი, და როდის წავიდოდით მე და დედაჩემი აგარაკზე
იქაურობის მოსამზადებლად, რომ მთელი ოჯახით გადავსულიყავით იქით, სანამ ეს
უხილავი ომი არ ჩაწყნარდებოდა, უფრო სწორედ, სანამ ეს უხილავი ომი იმ სტადიამდე არ
მივიდოდა, როცა საფრთხე ელემენტალურად სკოლაში ან მეტროში აღარ შეგხვდებოდა.
უკვე შუადღე იყო, როცა ჩავბარგდით მანქანაში და დავიძარით აგარაკისკენ. გზაში
მშობლებმა ლაპარაკი დაიწყეს მსოფლიო მდგომარეობაზე და კიდევ საქართველოს იმ 40
მოქალაქეზე, მსოფლიო უხილავ ომში რომ იბრძვიან. ჩემმა ტვინმა ახალგაღვიძებულთან
შედარებით 100 ჯერ უფრო ინტენსიურად დაიწყო მუშაობა. მოკლედ რომ ვთქვა, დავიწყე
ფიქრი. 40-წუთიანი გზა ყურსასმენებთან ერთად ჩემს ტვინში ჩავიკეტე და ამით გარემოს
შევუერთდი. დავიწყე პლიუსების და მინუსების გადაწონვა. პლიუსებში მხოლოდ ის იყო,
რომ ცხოვრებას სხვა თვალით და სხვა სიფრთხილით შევხედავ და ის, რომ პირველ უხილავ
მსოფლიო ომს აგარაკზე სუფთა ჰაერით გავუმკლავდები . დანარჩენი ყველაფერი კი
უბრალოდ მინუსია, უზარმაზარი მინუსები, რომლებიც თავისუფლებას გვართმევს
შინაგანად, ელემენტალურით დავიწყოთ: ადამიანებთან, რომელებთანაც ახლოს ხარ და
გიყვარს ხელის ჩამორთმევა და გადახვევა, გეკრძალება იმიტომ, რომ შიშმა და სიფრთხილემ
47
ეგრე გვიბრძანა. მე ამის საწინააღმდეგო არაფერი მაქვს, უბრალოდ, უკვე მომბეზრდა და
მენატრება ის დრო, როცა შიშის გარეშე შეგეძლო თუნდაც საკუთარი დედის ხელებში
ჩაფლობა . 1-ლ ი აპრილი, უკვე ორის ნახევარია, მე კი არ მძინავს . ცოტაც მოვითმინოთ,
დადგა ის დრო, როდესაც ადამიანებმა ეგოიზმი უნდა დავივიწყოთ, ყველამ გავამხნევოთ
ერთმანეთი და მოვიგოთ პირველი უხილავი ომი .

ღამე ქუჩაში

ღამით ქუჩა მთვარისა და ლამპიონების ნათებაში ბრწყინავს, ეს ქუჩა წყნარია და მშვიდი.

რომ მიდიხარ, ეს ქუჩა უკიდეგანო გეჩვენება, როგორც ის ცხელი უდაბნო - მზის სხივებს
რომ ირეკლავს .. და ეს ქუჩა ისეთი მარტოა, როგორც ის პატარა ლეკვი, რომელიც სხვადასხვა
ქუჩაში მიაბიჯებს და მოგზაურობს.. რა კარგი იქნება, სკამზე ჩამოვჯდე, შევხედო მთვარეს
და ჩავფირდე, არის თუ არა სადმე კიდევ ასეთი ქუჩა?!

უცნობი წერილი

გაღვიძება ვერ მოვასწარი, უკვე ქურთუკი მქონდა მოცმული და ჩანთა ხელში მეჭირა. ეს
კვირა ფეხით მიწევდა სკოლაში სიარული. მამაჩემის გაცივებამ ოჯახში ორჯერ მეტი
დაღლილობა შემოიტანა. მეც შემოვიგდე ზურგზე ჩანთა, დედას და მამას დავემშვიდობე და
წავედი... უკვე სკოლის ეზოში უნდა შევსულიყავი, რომ ჩემმა დაღლილმა ფეხებმა სხვა
მიმართულებით დაიწყეს სიარული. მე თვოთონაც არ ვიცოდი, სად მივდიოდი, მაგრამ ნელ-
ნელა ვხვდებოდი, რომ ასეც უნდა ყოფილიყო. გავჩერდი და სკამზე დავჯექი, აქეთ-იქით
გავიხედ-გამოვიხედე, სკვერის მიყრუებულ ადგილას აღმოვჩნდი, სადაც არც თუ ისე
მოსაწყენი აღმოჩნდა. ჩანთა გვერდზე გადავდე და ზემოთ ავიხედე, სადაც შემოდგომის
მოლივლივე პეიზაჟი დავინახე.. . ზემოთ ყურებაში ვერც კი შევამჩნიე, რომ რაღაც
ფურცელზე მედგა ფეხი. ორწუთიანი პაუზის შემდეგ ეს ფურცელი ავიღე და გავხსენი.
ფურცელზე ნაწერმა ჩამითრია, როგორც იმ უამრავი წინადადებების კრებულმა, რომელზეც
წამიერი სასწაულები ეწერა.
წერილი სხავადასხვა კალიგრაფიით იყო ნაწერი. ეს ნაწერი სამ ნაწილად იყო
დაყოფილი.. თითო ნაწერში აღწერილი იყო წელიწადის სამი დრო, ეს ნაწერები ბავშვების
ოცნებებს ჰგავდა. ამჯერად მეც დავამატებ წერილის და წელიწადის ბოლო დროს.

48
 გიორგი ქვარცხავა

(დაბ: 5/11/2001)

18 წლის

დევებით სავსე ქუდი

სულ რომ ზღვა გადაიხსნას და იქიდან ურჩხული ამოვიდეს, სულ რომ მთები და
კლდეები ჩამოინგრეს და ნანგრევები ჩემს გადასათელად წამოვიდნენ, მზემ რომ
გადაწყვიტოს დასავლეთით ამოსვლა და აღმოსავლეთით ჩასვლა, დღეს მე ვერაფერი
გამაჩერებს, ვერაფერი წამართმევს ძალას და ვერაფერი დამაკარგვინებს შეძენილ ნიჭს.
შეიძლება მხოლოდ ეს სიტყვები არ არის ფუჭი იმათგან, რომლებიც დამიწერია. ვუმზერ
უსასრულობას, ვგრძნობ ჟინის მოზღვავებას და ვხვდები, რამხელა ძალა და ნიჭი მომცა
მხოლოდ ერთმა წამმა, ერთმა მომენტმა. დღეს მე შემიძლია დავიფარო დევებით სავსე
ქუდი და ზუსტად მეცოდინება, რომ დევები ჩემს დაძახებაზე გამოიჭრებიან. ისინი
დიდხანს არ მცემდნენ ხმას, მაგრამ ახლა უკვე ჩვენ უსასრულოდ ლაპარაკი შეგვიძლია.
გავა ეს დღე და გავა ეს მომენტიც, ეს ამაღლებული განწყობა და კვლავ მოყვებიან ჩემზე
ამბავს: როგორ მივრბოდი, როგორ დავეცი, როგორ ვიწვდიდი ხელს... მაგრამ ეს არ იქნება
ისტორიის დასასრული, რადგან მე აწი ყოველ გზას ქუდით გავივლი, დიადი დევებით სავსე
ქუდით!

„ჰფეთქენ იანი“

არშემდგარი კაცობრიობისგან გამწარებულსა და გაქცეულს, ბუნების წიაღში

განმარტოებულს და მისი ჯადოსნობით დამთვრალს მხოლოდ ერთი რაღაცის თქმა მინდება:
„დღეა მზიანი,
ჰფეთქენ იანი,
ღმერთო, არ მისცე ყვავილთ ზიანი!“

რაღაც ძალიან კარგი

მოკლედ, ამ 2020-მა წელმა მაგრად გვაგინებინა თავი: ჯერ იყო და ლამის მესამე
მსოფლიო ომი დაიწყო, ახლა ამ კორონამ ჩაგვიშალა ყველა გეგმა და გამოგვკეტა სახლში,
მომავალი თვეები კი ხან კომეტის ჩამოვარდნით და ხან კალიების მასიური შემოსევით
გვემუქრება. მოკლედ, კაცმა რომ თქვას, აღარაა ჩვენი საშველი, მაგრამ მე ამ კაცს ვერ
დავეთანხმები. კი, 2020 წელს დიდი იმედებით ველოდით, ეს უნდა ყოფილიყო რაღაც
ახალი საწყისი, ახალი ათწლეული იწყებოდა და გვეგონა, რომ ყველაფერი შეიცვლებოდა და
ჩვენს ცხოვრებაში გარდამტეხი პერიოდი დადგებოდა. ახლა კი ვამბობთ, რომ არასწორები

49
ვიყავით, რომ ყველაფერი წყალში ჩაგვიცვივდა, მაგრამ, ჩემი აზრით, მთავარ ნაწილში არ
შევმცდარვართ, უბრალოდ, ახალი საწყისი და გარდატეხა არასწორად წარმოვიდგინეთ
გონებაში. ახალ შენობას ძლიერი საძირკველი სჭირდება, ის კი ასე უბრალოდ არ ჩნდება. ეს
ყველაფერი, რაც ჩვენ თავს ხდება, მგონია, არც თუ ისე შემთხვევითია. ეს გასაჭირი
გვასწავლის, რომ უბრალო რაღაცებით უნდა მივაღწიოთ ბედნიერებას. იქნებ იმიტომ ვართ
გამოკეტილები, რომ საკუთარი თავი შევისწავლოთ და საბოლოოდ ვიპოვოთ ის?
აღმოვაჩინოთ, რანი ვართ და რისთვის მოვედით ამქვეყნად, რა არის ჩვენი დანიშნულება და
როგორ უნდა ვიცხოვროთ ისე, რომ არც თავი დავიღუპოთ და არც სამყარო მოვსპოთ. ჩვენ
ძალიან ავცდით ჭეშმარიტ გზას და აუცილებლად გვჭირდებოდა მსგავსი რამ, რომ ახლიდან
აღმოგვეჩინა საკუთარი არსების მიზეზი და მიზანი. მხოლოდ ამის შემდეგ შევძლებთ, რომ
რაღაც ახალი და მშვენიერი ავაშენოთ და საბოლოოდ შევიგრძნოთ ცხოვრების სიტკბოება,
ის ხო მშვენიერია, დანაშაულია, რომ სიცოცხლის ერთი წამი მაინც გაატარო სიყვარულის
გარეშე.
მოგმართავთ ყველას და კარგად გაიაზრეთ ჩემი სიტყვები: გაბრაზდით, მაგრამ
შეეგუეთ. ნუ ეძებთ მიზეზებს იმისა, რაც ჩვენს თავს ხდება, ნუ მიეცემით გლოვას და
სასოწარკვეთას. ახლა ვერაფერი შეგიშლით ხელს, ჩაიხედეთ საკუთარ თავში და
აღმოაჩინეთ მარტივი ბედნიერება. ახლა ყველაზე უფრო თავისუფლები ვართ, ჭეშმარიტად
თავისუფლები, მეგობრებო, მოწყვეტილნი ამქვეყნიურ ცდუნებებს. ეძებეთ სიყვარული,
შეიგრძენით სიცოცხლე და იცხოვრეთ რწმენით, რომ აუცილებლად მოხდება რაღაც ძალიან
კარგი!

მე და სხვა

მახსოვს, ერთხელ სხვა ვიყავი.

არა, ეს არასწორი ნათქვამია: ერთხელ კი არა, ბევრჯერ ვყოფილვარ. წარსული ფრომაც
მხოლოდ ლამაზი ტყუილია - კიდევ ბევრჯერ ვიქნები სხვა. ამას ისევე ვერ გავექცევი,
როგორც სიკვდილს.
მე და სხვას ერთმანეთი გვეზიზღება, ერთმანეთს ვეომებით წლებია და ეს ომი
არასდროს მორჩება, თუმცა, გულის სიღრმეში ორივემ ვიცით, რომ გამარჯვებული არ
გამოვლინდება. ჩვენ სულ ვიყავით ასე, არც გვიფიქრია სხვა გზაზე, არც გვქონდა არჩევანი.
ფესვები მჭიდროდ გვაქვს გადაბმული, ერთმანეთის გარეშე ვერ ვიარსებებთ. ხან ის მძლევს
მე, ხან მე იმას, მაგრამ ისიც საკითხავია, რომელი ვარ მე? რომელიც ტირის, თუ რომელიც
იცნის? რომელიც დარტყმულს მეორე ლოყას მიუშვერს, თუ რომელიც სამი იმდენით
უპასუხებს? ალბათ, ორივე ვარ და ის სხვაც ორივეა, ჩვენ ვირევით ერთმანეთში და ასე
ვქმნით იმ არსებას, რომელსაც პიროვნება ჰქვია.
ახლა რომელი წერს? საინტერესოა. ალბათ, ვანაცვლებთ ერთმანეთს, თუმცა, უფრო მეტი
სიტყვა მე გამომდის. სხვა კი ტირის - უფრო ჩუმად, თავშეკავებით, რადგან იცის, ამ
ცხოვრების უკუღმართობის გამო ის უფრო ხშირად გამოვა სარბიელზე. იგი კივის, იგინება,
50
ამოაქვს ტკივილი, ზიზღი და აგრესია. მე კი, სანამ დრო მაქვს, ვცდილობ სიყვარული
ვიქადაგო. ვიცი, დიდ ხანს არ დამცალდება, საათის ისრები სწრაფად მირბიან. მაგრამ ახლა
აქ ვარ, ამის თქმა შემიძლია. სხვა კი ჩემშია და ელოდება თავის წამს, მე კი ვცდილობ მის
გაკავებას...
როგორ ვართ ჩვენ?
მე ჩემსას გეტყვით - თითქმის მკვდარი გუშინ, გაურკვეველი, როგორი იქნება ხვალ,
მაგრამ ცოცხალი, დიდებულად ცოცხალი დღეს!
სხვას კი თავად მინდა ვკითხო:
და შენ როგორ ხარ?..

ხურო ნაზარის დაკრძალვა

ცა მოღრუბლული იყო. გარემო მოეცვა მდურამებას, რომელსაც შიგადაშიგ ფრინველთა

გაფრენა არღვევდა. ფოთლებგაცვენილ ხესთან ძაღლები დასდევდნენ ერთმანეთს.
იქვე ახლოს მარტოდ იდგა მოხუცი ივანე და საფლავს თხრიდა. თეთრში გახვეულ
ცხედარს კი კვლავ ემჩნეოდა ზედ დაღვრილი ცრემლები.
ივანეს შავ ცხენზე ამხედრებული, მდიდრულად გამოწყობილი კაცი მიუახლოვდა.
- გამარჯობა, მესაფლავევ! წყალი ხო არ გექნება?
მოხუცმა კაცს ახედა.
- მესაფლავე არ ვარ, - უთხრა, ნიჩაბი დადო და მათარა მიაწოდა.
- არა? - გამოართვა მათარა კაცმა, - აბა, რატომ ასაფლავებ ვიღაცას?
- იმიტომ, რომ სხვა არავინაა ამის გამკეთებელი, ეს კაცი კი „ვიღაცა“ არაა.
- აჰა. და ვინ არის ეგ უბედური, თუ საიდუმლო არაა?
- ხურო ნაზარი! - ამაყად მიუგო ივანემ, მერე კი თავი დახარა და დაფიქრდა, - მაგრამ,
პრინციპში, რა აზრი აქვს? შენ ის არ გეცოდინება, შენნაირები მას ვერასდროს
ხედავდნენ...
- აუფ, „ჩემნაირები ვერ ხედავდნენ!“ მითხარი ერთი, მესაფლავევ, რა დამსახურება
აქვს ეგეთი, რომ დაგვენახა?
ივანემ თვალი გაუსწორა კაცს და მიუგო:
- ადამიანი იყო!
ამის თქმა იყო და მხედარმა სიცილი ატეხა.
- აუფ! ყოჩაღ მაგას! ეს რა უქნია! ჰა ჰა ჰა! - კვლავ ხარხარებდა, - ეგ ხო ყველა ვართ! -
თქვა და წყალი მოიყუდა.
- ეჰ - ჩაილაპარაკა ივანემ და მიტრიალდა, ცხედრისკენ აიღო გეზი.
- მოიცა, მოიცა! ჰა, დაიჭი! - კაცმა ცარიელი მათარა ესროლა მოხუცს, - ადამიანი! ჰაჰ! -
თქვა კიდევ ერთხელ და სიცილით გაუდგა გზას.
ივანემ ცარიელი მათარა ძაღლებისკენ მოისროლა, მიწაზე დაჯდა და თავში ხელები
შემოირტყა.

51
 ცოტა ხნის მერე მოხუცი საქმეს მიუბრუნდა. მან დაასაფლავა სიმარტოვეში
გარდაცვლილი ხურო ნაზარი. საფლავს ჯვარი დაადგა და შესანდობარიც დალია:
- უკუღმართადაა ყველაფერი, შენ ჩვენზე ადრე არ უნდა მომკვდარიყავი... მაგრამ არც
აქ იყო შენი ადგილი...
ძაღლები სირბილს მორჩნენ და ერთად შეიკრნენ. ხეზე ფრინველთა გუნდი შემოსხდა.
ივანე მუხლებზე დაეცა და მიცვალებულს მიმართა:
- შენ დაბრუნებას ყველა ინატრებს, მე კი მოთმენით დაველოდები შენს ნახვას. ახლა
შინ იქნები.
მოხუცმა თავი დახარა და ცოტა ხანში გაბზარული ხმით ჩაილაპარაკა:
- მადლობა...
გარშემო დასადგურებულ დუმილს არაფერი არღვევდა. ცა ისევ შავი ღრუბლებით იყო
მოცული, მაგრამ მზის სხივები ფარულად ემზადებოდნენ მათ გასაფანტად.

ალერსიანი აპრილის დღე

ზიხარ მარტოდ დაცარიელებულ ოთახში და გრძნობ ფასს თავისუფლებისას, რომელიც

შენ საკუთარი თავისთვის მოიპოვე. გეღიმება, გივლის ჟრუანტელი და ხვდები, რომ ესაა
ყველაზე სანუკვარი წამი, როდესაც სიცოცხლეს მართლაც შეიგრძნობ. მიეცემი ფიქრებს,
ოცნებობ, იხსენებ ძველ დროს და ისახავ მომავალს, რომელშიც ხელი მედგრად გაქვს
ჩაჭიდებული სხვა ნაზი ხელისთვის და იცი, რომ ამ ჯაჭვს ვერაფერი გაარღვევს. აღებ
ფანჯარას, რომ ჩაისუნთქო წმინდა ჰაერი და ჩაგესმება ფრინველთა ჭიკჭიკი, რომელიც
მოგასწავებს აპრილის კიდევ ერთი ალერსიანი დღის გათენებას.

მთვარე, რომელიც ჭაში ჩავარდა

ენგურთან ცხარე ბრძოლაში დამარცხებულმა მხედარმა სული განუტევა იმ აზრით, რომ

მას მთვარე მოსტაცეს, მაგრამ ბრძოლის შემყურე მთვარემ უბრალოდ სიმძიმე ვეღარ აიტანა,
ცას მოწყდა და ჭაში ჩავარდა...

52
 ყოფილი ძაღლი

- იპოვე?
- ვის?
- ვის კი არა, ვინ.
- ვინ?
- ბაბუაჩემი, ედემი.
- აა, არა.
- ხო, რას იპოვიდი, წინა საუკუნეში ჩაცხრილეს.
- უი, მართლა? ვიზიარებ.
- გაიხარე, გენაცვალე.
- და რატომ უნდა მეპოვა?
- შენ კი არა, მე უნდა მეპოვა.
- ვინა? მკვდარი ბაბუა?
- არა, ტო, რას ამბობ.
- აბა, ვინ?
- ძაღლი რა, ყოფილი.
- ეე, გეთქვა, ტო, მე ვარ შენი ყოფილი ძაღლი.
- შენა?
- ხო რა.
- ვაა.
- რავა, ვერ მიცანი?
- და შენ რატო ვერ მიცანი?
- რას გიცნობდი, თეთრად მახსოვხარ, ახლა კი შავ ხვრელზე უფრო ჩორნი ხარ.
- მერე, ვისი ბრალია ეგა?
- ვისი?
- ვისი და შენი, ყოფილო ძაღლო!
- ჩემი?
- არა, ბიჭოს, ბებიაჩემ ქსენიასი!
- როგორაა ქსენია ბებო?
- რავი, არა უშავს რა.
- და რა შუაშია?
- არაფერი.
- აბა, ვისი ბრალია?
- შენი, კაცო, შენი!
- რავა, მე შეგიცვალე ზნე და ფერი?
- ეგრე გამოდის, ძაღლო!
- მერე, ბრაზობ შენა?
- მენა?
- ხო, შენა.

53
- ადრითა ვბრაზობდი, ახლა გადამიარა. მიხდება კიდეც, ხო იცი!
- მაშ, კარგი მიქნია.
- კარგი და ცუდი არ ვიცი მე.
- აბა, რა იცი?
- ის, რომ გეძებდი.
- რათ მეძებდი?
- აბა, მე რა ვიცი?
- ეე, ტოჟე მნე, ვსე ზნაიკა!
- ვა, გახსოვს შენა?
- ვინა?
- ედემი ბიჯო, ბაბუაჩემი, ეგ იყო ვსე ზნაიკა.
- რაო, ჩაცხრილესო, ხო?
- ხო, მასეა.
- კაი კაცი იყო.
- აბა, შენ რა იცი, ძაღლო?
- კაცო, რავა არ ვიცი? მაშინ პაბალშომუ მარტო კარგ ხალხს ცხრილავდნენ.
- როდისა?
- უწინა.
- როდის უწინა? სანამ შენ ჩემი ძაღლი იქნებოდი?
- ხო რა.
- არ ვიცი, მაგ დროის არაფერი ვიცი, მხოლოდ შენს მერე.
- არაფერი შენ არ იცი!
- ის ვიცი, რომ არაფერი არ ვიცი!
- გცოდნია ცხოვრება!
- და შენ რა იცი ერთი?
- ის, რომ გაგაშავე.
- ოო, ეგ მეც ვიცი.
- ხო და გცოდნია, მაქედან იწყება ყველაფერი.
- ვითომ?
- ალბათ, რა ვიცი.
- აი, შენც არა გცოდნია!
- რაი?!
- ვაი!
- ხო კაი, გეყო, კაცო. მოდი, ამ ჭიქით გაუმარჯოს...
- რასა?
- რასა კი არა, ვისა.
- ვისა?
- ბაბუაშენსა, ედემს.
- გაუმარჯოს რა! ხსოვნა იყოს დაკარგულისა...
ასე შესვეს ყოფილმა ძაღლმა და ყოფილმა პატრონმა შესანდობარი.
54
- ეხ, მენატრება, ხო იცი!
- შეეგუე, აღარ დაბრუნდება.
- არა, მარა ჩვენ მივალთ მასთანა, ოდესმე.
ძაღლმა დაიყეფა.
- ეხ, წავედი ახლა, ძველო პატრონო!
- სადა?
- საიდანაც მოვსულვარ.
- მაშ მეც წავალ.
- საითა?
- საითაც გეზი ამიღია.
გაიყარა ორთა გზა, იმის შეცნობის გარეშე, კიდევ შეიყრებოდა თუ არა...

წერილი კორონას

ოჰ, ბატონო კორონა! როგორც ვხედავ, ჩვენამდეც მოაღწიეთ. თქვენ კაცობრიობის

ამოწყვეტა გქონიათ დასახული მიზნად. სიმართლე რომ გითხრათ, არც ისე ცუდი აზრია
ნაწილობრივ, მაგრამ ეს თქვენი და თქვენნაირების გასაკეთებელი არაა. თქვენ, ბატონო,
ფრიად წარმოსადეგი სტრატეგია აგირჩევიათ: ჯერ დიდ და ძლიერ სახელმწიფოებს
დაარტყით, რომ მარტივი ლუკმა ბოლოსთვის მოგეტოვებინათ. ვერცერთმა მათგანმა დიდი
წინააღმდეგობა ვერ გაგიწიათ - ოჰ, როგორი კმაყოფილი ხართ, ალბათ! ახლა ჩვენს პატარა
ქვეყანას მოადექით, მარტივი ლუკმების დროც მოვიდა, მაგრამ შეცდით, ძალიან შეცდით,
ჩემო ბატონო. ჩვენ მრავალი მტერი დაგვიმარცხებია და თქვენც ისევე მოგინელებთ. კი,
პატარა ქვეყანა ვართ, მაგრამ ჩვენზე დიადი სული არავის აქვს. ოდესმე თუ ბრძოლა
წაგვიგია, ისევ მხოლოდ ჩვენი ლაჩარი მოღალატეების გამო, რომლებიც, სიმართლე
გითხრათ, ახლაც ძალიან ბევრს გვემუქრებიან, მაგრამ ახლა ყველაზე ძლიერი ჯარიც გვყავს
- თეთრხალათიანი მებრძოლები ჭარმაგი რაინდებით სათავეში, რომელთაც ჩვენი
მმართველებიც მუხლს უდრეკენ და რომლებიც პანღურით გაგაგდებენ აქედან. თქვენ,
ბატონო კორონა, ჩვენი გადასანსვლა და ტერორის გაგრძელება მოგინდომებიათ, მაგრამ მე
ასეთ რაღაცას გეტყვით: ამის იქით თქვენი ბილეთი ძალას კარგავს!

55
 ჩვენი ცხოვრების ბრძოლა

(ეძღვნება ლიტსახელოსნოს - რამდენად სერიოზულად, რა ვიცი... )

ღამის სამი საათი იყო, მეძინა და ჩემთვის, წყნარად და აუღელვებლად ვნახულობდი

სიზმარს, თუ როგორ გვემუქრებოდა რაღაც მითიური არსება მე და ჩემს ძმაკაცს: 10 000
დოლარი მომიტანეთ თორემ დაგერხევათო. ის იყო, ფულის საძებნად მივდიოდით,
როდესაც ოთახში ტელეფონმა რეკვა ატეხა და ლოგინიდან წამომაგდო.
სანამ ავდექი და ტელეფონამდე მივედი, გავიფიქრე: ვინ იმბეცილი მირეკავს, მაგას არ
დაერხეს-მეთქი.
ნუ, როგორც გაგიგიათ, ძაღლი ახსენეო და ეს მახარობელი ჩემი სათნო მეგობარი ხუცო
აღმოჩნდა. მისი ზარი ისე გამიხარდა, როგორც არზაყან ზვამბაიას თარაშისა და თამარის
ერთად დანახვა.
ხუმრობა იქით იყოს და ეს ზარი მართლაც არ აღმოჩნდა სასიხარულო:
- ბიჭო, ტრივოგაა, დრო მოვიდა! - მეუბნება ნიკა, - მანანამ დარეკა, ყველას სარდაფში
გვიბარებს, გვიპოვეს!
- ჰა? რას მეღადავები ამ შუა ღამ...
- ბიჭო, მისმინე! არ ვღადაობ. შავი ხელი გაუგზავნეს! - ამ სიტყვებმა მომცელა, - ახლა
დროზე სარდაფში წადი, მეც გავდივარ! - თქვა და დაკიდა ტელეფონი.
თურმე მთელი ლიტსახელოსნო ისე ააფორიაქეს, როგორც მე. ყველა ირაზმებოდა,
ემზადებოდა. აღარაფერს ჰქონდა მნიშვნელობა, ჩვენ, ყველას, მხოლოდ ერთი რაღაც
გვამოძრავებდა: დროზე შეგვეფარებინა თავი სარდაფისთვის.
დანიშნულების ადგილზე მივედი და ჩავედი ამ სარდაფში. თურმე ბოლო ვიყავი, ყველა
შეკრებილიყო. შევედი თუ არა, ხუცო და მაჭა შემეფეთნენ.
- რავა ხართ? - წამოვიწყე საუბარი, - რა ხდება? გამარკვიეთ ერთი.
- ბოლომდე არც ჩვენ ვიცით, - მითხრა მაჭამ, - ახლა ამოწმებენ, ხო ყველაა მოსული და
მერე გვეტყვის მანანა.
- მოვიდა გიორგი? - გაისმა მასწავლებლის ხმა.
- კი, მას, აგერ ვარ.
- ძალიან კარგი, ძალიან კარგი. მგონი, ყველა ვართ, არა, რატი სადაა? საბა! სადაა შენი
დეიდაშვილი?
- არ ვიცი მას, ვურეკავ და არ იღებს.
- ჯანდაბა, ჯანდაბა. კარგი. გარეთ არავინ გახვიდეთ, სახიფათოა. მიდით, დასხედით,
ელენე, პატარებს მიხედე.
- მას! - მივმართე მე, - გვეტყვით რა ხდება?
- ახლავე, დასხედით და ახლავე.
ჩვენც სკამებისკენ გავწიეთ. იქვე ლუკას მოვკარი თვალი, რაღაცას წერდა.
- დასხედით, დასხედით! - იმეორებდა მასწავლებელი - ლუკა! ახლა მაინც მოეშვი მაგ
ლექსების წერას!
- აუ, კარგით მას, ჯანდაბას ამის თავი, ახლავე! - უთხრა ლუკამ და ისიც ჩვენთან
დაჯდა, თვალი ჩამიკრა და ისევ გააგრძელა წერა.
56
 მანანა მასწავლებელმა შეძლებისდაგვარად აგვიხსნა სიტუაცია, თვითონაც ძალიან
ბუნდოვნად იცოდა. ფაქტი იყო, რომ შავი ხელი მხოლოდ ერთ რაღაცას ნიშნავდა - ძალიან
სერიოზულმა ხალხმა ჩვენზე ნადირობა გამოაცხადა. მასწავლებელს თავიდან ეგონა, რომ ეს
მხოლოდ მისთვის იყო განკუთვნილი, მაგრამ თურმე ხელის უკან წარწერა ყოფილა: „პროზა
ზუსტი მეცნიერებაა!“ ეს კი ყველაფერს ცხადყოფდა. ამ ხალხის ლიდერი, რომელსაც
ბელადს უწოდებდნენ, ჩვენს გასანადგურებლად მოდიოდა.
მან გვიპოვა, შეგვისწავლა და საფრთხედ მიგვიჩნია. მან იცოდა, რომ ჩვენ შეგვეძლო
მისი და მისნაირების განადგურება, ამოძირკვა ზედმეტი სისხლის გარეშე. მას არ უნდოდა,
რომ ჩვენ კიდევ გვეწერა, გვეაზროვნა, ემოციები გაგვეზიარებინა და საკუთარი თავი
გვეძებნა. არა, ბელადმა ზუსტად იცოდა, რომ ჩვენ ასე არსებულ წყვდიადს ამოვძირკვავდით
საბოლოოდ, რომ როდესაც მოვძლიერდებოდით, წინ ვერავინ დაგვიდგებოდა და ამიტომ
გადაწყვიტა, ნაყოფშივე მოესპო ის სინათლე, რომელსაც ჩვენი სახელოსნო წარმოადგენდა.
ამ ყოველივეს გვეუბნებოდა მანანა მასწავლებელი, ჩვენ კი წაშლილი სახეებით
ვუსმენდით. ბოლოს დააყოლა:
-ვიფიქრე, პოლიციას ჩავრევ-მეთქი, მაგრამ არა, ისინი ვერაფერს გვიშველიან, დიდი
შანსია, იმათ ჰყავდეთ გადაბირებული. მხოლოდ ჩვენს იმედზე ვართ, მაგრამ დამიჯერეთ,
ეს ძალიან დიდი ძალა იქნება, თუ საკუთარი თავის რწმენა გვექნება. და ბოლოს, ყველა
კრიზისს სჭირდება არმია, ყველა არმიას კი - ლიდერები. ნიკა, გიორგი და გიორგი! -
მოგვმართა მე, ხუცოს და მაჭას - წამოდექით და მობრძანდით, თქვენი კურთხევის დროა.
გარშემო დუმილმა დაისადგურა. გაოგნებულები ვიყავით. „....(ვერ დავწერ იმ სიტყვას)!“
- ჩაილაპარაკა ხუცომ. შემდეგ ლუკამ ამოიღო ხმა:
-ოპა, დავაი, რაინდები გაიჩითეთ.
გაგვეცინა, მაგრამ მალევე მივხვდით, რომ ეს ხუმრობა არ ყოფილა. ერთმანეთს
გადავხედეთ, დრო იყო, ამ მომენტისთვის ვიყავით გაჩენილნი. მივედით მასწავლებელთან
და დავიჩოქეთ. მან პასტა აიღო ხელში და ჩვენი კურთევა დაიწყო.
-...წამოდექით! ლიტსახელოსნოს მხსნელნო!
ჩვენ მივხვდით, რომ უდიდესი პასუხისმგებლობა დაგვაწვა მხრებზე. არცერთი
ვიყავით მზად, მაგრამ დრო არ ითმენდა, მზადება უნდა დაგვეწყო.
-ბიჭებო, რა უნდა ვქნათ? - გვკითხა მაჭამ, როდესაც ცალკე გავედით.
-არ ვიცი, ძმაო, ელდა მეცა, - ვუთარი მე - მაგრამ ახლა სისუსტე არ უნდა გამოვიჩინოთ.
ჩვენ თუ გატეხილებს დაგვინახავენ, თვითონაც გატყდებიან.
-მთავარია, ერთად ვიყოთ და საქმე ვაკეთოთ! - ჩაერთო ხუცო, - მაშინ ყველაფერს
შევძლებთ. ყველა - ერთისთვის და ერთი - ყველასთვის!
-ყველა - ერთისთვის და ერთი - ყველასთვის! - გავიმეორეთ ჩვენც და ერთმანეთს ძმობა
შევფიცეთ.
ამ დროს ლუკამ შემოგვძახა:
-ოე, მუშკეტერებო! საქმეს მიხედეთ ჯობია.
მართალიც იყო.
სხვადასხვა დავალება გავეცით. ყველა დაკავებული იყო, ერთად ვემზადებოდით
მტერთან შესახვედრად.
57
 -მეგობრებო! - მივმართე მე ყველას, - მართალია ბევრს არ გიცნობთ, მაგრამ ყველას
გაფასებთ, გენდობით და მჯერა, რომ ამ ყველაფერს ერთად გადავიტანთ. არაფერი ახლის
გაკეთება არ გვიწევს, ჩვენ ისედაც სულ ვეხმარებით ერთმანეთს და ერთად ვებრძვით
სირთულეებს. ახლაც იგივე უნდა გავაკეთოთ. ეს ჩვენი ცხოვრების ბრძოლაა!
დავასრულე სიტყვა და ლუკასთან წავედი, რაღაც უნდა მეთქვა:
-მისმინე, ჩვენ თუ მუშკეტერები ვართ, შენ დარტანიანი ხარ და ყველაზე მნიშვნელოვანი
რაღაც გეკისრება. მანანას არ მოშორდე, დაიცავი ის და საფრთხე თუ იგრძენი, ჩვენც გვიხმე.
მან ჩვენ უკვე გადაგვარჩინა, მგონი, დროა, ვალი დავუბრუნოთ!
ლუკამ თვალი გამისწორა, არაფერი თქვა, მხოლოდ თავი დამიქნია. ყველაფერი
გასაგები იყო.
ამასობაში, გავიგე, როგორ ეძახდა მასწავლებელი ერთ-ერთ ბავშვს:
-ანდრია! მოდი აქ ერთი წუთით.
რეაქციამაც არ დააყოვნა:
-ალექსი მქვია, მას!
ამის თქმა იყო და კარზე ბრახუნი გაისმა. ისეთი ბრახუნი იყო, თითქოს ბრბო
შემოტეხვას ლამობდა კარებისას.
ყველა მივხვდით, რომ დრო მოვიდა.
-მოვიდა ჟამი, მეგობრებო! - თქვა მაჭამ, - ვიცი, გეშინიათ, ჩვენც გვეშინია. ეს
ნორმალურია. შიში ძალაში უნდა გადავზარდოთ.
ბრახუნი სულ უფრო და უფრო იზრდებოდა. თავად სიკვდილი მოდიოდა ცელით.
გარედან ყორნების ჩხავილი ჩაგვესმოდა, ისინი ჯოჯოხეთის ბალადას ასრულებდნენ.
ბრახუნი კი კვლავ იზრდებოდა და ჩვენი გულისცემაც მასთან ერთად. უკანასკნელი
აკორდიც აიღო. მან კარი შემოამტვრია და შემოაბიჯა.
- ყველა - ერთისთვის და ერთი - ყველასთვის! - დაიყვირა ხუცომ, ავყევით ჩვენც.
სილუეტი კი უკვე ტოვებდა სიბნელეს, გადმოდგა უკანასკნელი ნაბიჯიც და...
მისი სახე დავინახეთ. გულისცემამ იკლო. რაღაცამ გვაიძულა და ყველამ ერთად,
სინქრონულად შევძახეთ:
-საბააა?!
-არა, არაა! რატი მქვია მე, რატი!
ამის გაგონებაზე საბოლოოდ ამოვისუნთქეთ, მაგრამ თან დავიბენით. ახლადმოსულმა
მეგობარმა კი გვითხრა:
- კაროჩე, ეგაა რა. ბელადი ნახალოვკაში გავიყვანე და ყველაფერი მოყომარდა.
- მოყომარებულია რა. ახლა შეგვიძლია დავლიოთ!
თქვა და გაიცინა. არავინ ვიცოდით, რა რეაქცია უნდა გვქონოდა.
ეტყობა, იმდენად ვიწამეთ გამარჯვებისა, რომ ხსნა მოგვევლინა და ბრძოლა მის
დაწყებამდე მოვიგეთ.
სხვა რაღა გვქონდა დარჩენილი? წავედით ლიტსახელოსნოელები და ერთი კარგად
დავლიეთ.

58
 სანამ დავიბადებოდი

სანამ დავიბადებოდი, მე ვერ მათბობდა მზიდან წამოსული სითბო.

სანამ დავიბადებოდი, მე ვერ ვხედავდი ცას.
სანამ დავიბადებოდი, მე არ შემეძლო ვარსკვლავების დათვლა.
სანამ დავიბადებოდი, მე ვერ ვუმზერდი მის თვალებს...
სანამ დავიბადებოდი, მე არ მყავდა დედა...

„მატარებელმა დატოვა ბოლი...“ (ოთარ ჭილაძე)

და თავად წავიდა, გაქანდა, შორს, ძალიან სწრაფად, თითქოს ეჩქარებოდა

დანიშნულების ადგილას მისვლა...
მე კი ვდგავარ და ვუყურებ დატოვებულ ბოლს, რომელიც ვრცელდება გარემოში და
ჩემკენაც მოიწევს. მეც მინდა, რომ იგი მოვიდეს და მომიცვას, მთლიანად გამახვიოს
საკუთარ თავში და მაგრძნობინოს მომწამლავი სურნელი...
მატარებელი წავიდა და თან გაიყოლა საკუთარი მგზავრები. ვერც მათ და ვერც
მატარებელს მე ვეღარ ვნახავ, მხოლოდ ეს ბოლი შემრჩა, რომელიც თავს დამტრიალებს და
ჩემი მოწამვლა უნდა. მე კი არ გავრბივარ, ანდაც, რა აზრი აქვს გაქცევას? უკან მაინც
არაფერი მომრჩება...
ვდგავარ და ვეზიარები იმ ერთადერთ შავ რაღაცას, რაც უკვე ჩავლილი მატარებლისგან
დამრჩა. სულ რომ მომახრჩოს, მე არ გავიქცევი...
ვდგავარ ასე და იმასაც ვხვდები, რომ ეს ბოლიც გაქრება და საბოლოოდ დავრჩები
მარტო სიცივეში, სულ მარტოდ საკუთარ თავთან...
მატარებელი კი, ალბათ, ისევ მიდის, მიგრიალებს, მიიჩქარის, მაგრამ არც იმან იცის რა
ელის გზის ბოლოს, „ჩიტის ჩიჩახვი თუ ქვის საწოლი, ეკალბარდები თუ თბილი ხნული...“

„რა იქნებოდა ჩვენი ცხოვრება ვარდის გარეშე?“ (ჯოზეფ ბოისი)

დღე, რომელმაც გაგანადგურა, რომლისგანაც ერთი კარგი მომენტიც არ დაგრჩენია,

რომელიც გინდა, რომ მალე მორჩეს. ამ დღეს არ გიყვარს არავინ - არც ოჯახი, არც
მეგობრები. არ გინდა იმის კეთება, რაც სულიერ სიამოვნებას განიჭებდა და გაქვს მხოლოდ
ერთი ნატვრა - დაღამდეს, ჩაწვე ლოგინში და მიეცე სიზმრებს, გადახვიდე სულ სხვა
სამყაროში. იფიქრებ, რომ ბევრს ამ თბილი ლოგინის ფუფუნებაც არ აქვს, მაგრამ არა, ეს არ
გაღელვებს, გაბოროტებული ხარ. არა! რას ნიშნავს გაბოროტებული? ვის აქვს უფლება,
კეთილი და ბოროტი განსაზღვროს? არა, არც ერთი არსებობს და არც - მეორე. ცხოვრება -
სიკეთისა და ბოროტების ჭიდილი - უდიდესი აბსურდი! ჩნდები, ცდილობ მაქსიმალურად
მიიღო სიამოვნება და ერთ დღესაც კვდები, ადრე თუ გვიან. ესაა ცხოვრება, ცხოვრობ
შენთვის და მხოლოდ შენთვის. არ არსებობს არაფერი, რასაც ოდესღაც იდეალებს ეძახდი.
59
ერთი სურვილი გაქვს მარტო - მისცე გზა შენს ბნელ მხარეს და ამოიღო ყველაფერი, რაც
ამდენი ხნის განმავლობაში დაგიგროვდა. არ გინდა სიცოცხლე, არ გინდა სიკვდილი...
მიდიხარ ქუჩაში, გეზიზღება ყველა და ფიქრობ ამ ყველაფერს. ცივა, ძალიან ცივა,
ფეხები გიკანკალებს, მალე ჩაიკეცები. უბღვერ ყველას. მიდიხარ სახლში. ელოდები ლიფტს,
ურტყამ, რადგანაც ვერადავერ მოვიდა! ძლივს ააღწევ კარამდე. აბრახუნებ. რატომ არ
გიღებენ?! დაყრუვდნენ?! ახლა მოუნდა ყველას ინვალიდად ქცევა! ძლივს შედიხარ,
აბრახუნებ კარს, აიგნორებ ოჯახის წევრებს. მიდიხარ ოთახში. იძრობ ტანსაცმელს და აგდებ
სადმე. არ კითხულობ ძილის წინ ლოცვას, რადგან მოგბეზრდა დემაგოგია. წვები, სველ
შუბლზე ისვამ ხელს და ხუჭავ თვალებს...
გადის წამები, წუთები. სულ უფრო და უფრო მიდიხარ სიზმრებში. აქ მაინც
გიმართლებს! მაგრამ ბოლომდეც არა - მთელი დღე დადიოდი სიცივეში, ახლა წევხარ თბილ
საბანში, მაგრამ დასვენებულად ვერ გრძნობ თავს. აი, იპარება ძილი, ძლივს! დააღწევ თავს
ყველაფერს! ვეღარ არჩევ რეალობასა და სიზმარს. აი, აქ არის უკვე წამი, გეძინება, ახლოს
ხარ, ახლოს! თითქმის სხვაგან ხარ უკვე. არ იცი, რასაც გრძნობ, მართლა გრძნობ თუ
წარმოსახვის ნაყოფია? მართლა აქ ხარ, თუ სხვაგან ხარ? მორჩა, წახვედი, მოდის სიზმრები,
ეგ არის, სხვაგან ხარ...
რაღაც ხმა ისმის, ძალიან დაბალი, რატომ გესმის კიდე? ნუთუ გაგეღვიძა? რატომ?! კარის
გაღების ხმა გესმის. ვერაფერს ფიქრობ და ვერაფერს გრძნობ. ვიღაც მოდის, ფეხაკრეფით,
ნელ-ნელა, ჩუმად, თითის წვერებზე დგომით. უკვე სიახლოვეს გრძნობ და... რა არის ეს?
შუბლზე გრძნობ შეხებას. ნუთუ ეგ არის? კი, კი, ვიღაცის ტუჩებია. გეხება ტუჩები, გგონია
სიზმარი, გკოცნის, კი, შუბლზე გრძნობ ამბორს...
ამბორმა ოდნავ გამოგაფხიზლა და ახლა უკვე მკვეთრად გესმის სევდანარევი სიტყვები:
„გენაცვალოს დედა, ტკბილი სიზმრები...“
წამოხტი. ოთახში არავინაა, მაგრამ იცი, რომ ეს არ იყო სიზმარი. დარწმუნებული ხარ,
ნამდვილი იყო, ასეთი დარწმუნებული არასდროს ყოფილხარ. მოეშვი, სხვანაირად გრძნობ
თავს, სულში სიმშვიდე სუფევს და ყოველივე განვლილი ცუდ სიზმრად გეჩვენება. ხელს
კიდებ კისერზე დაკიდებულ ჯვარს, გადგება ცრემლები და შენთვის ჩაილაპარაკებ:
„რა იქნებოდა ჩვენი ცხოვრება ვარდის გარეშე?..“

დღეს გიორგობაა და ყველაფერი გენიალურადაა!

ჩვენი ქვეყნის გერბზე გამოსახულია, როგორ ამარცხებს წმინდა გიორგი გველეშაპს.

დიახ, ის წმინდა გიორგი, რომელიც ასე ძალიან გვიყვარს, ჩვენი მფარველია და რომელიც
ყველამ მივივიწყეთ. გიორგობა კი ყველას უხარია, მორწმუნესა თუ ურწმუნოს, რადგან
დასვენების დღეა. თუმცა წელს ბევრად ნაკლებ ადამიანს უყვარს, რადგან დღესასწაული
შაბათ დღეს დაემთხვა. აფსუს, რა დასვენების დღე ვერ გამოიყენეს?!
დღეს გიორგობაა და ყველაფერი გენიალურადაა.
ყველა გაიძახის, რომ წმინდა გიორგი დაიფარავს საქართველოს, მაგრამ არა, მორჩა, აღარ
დაგვიფარავს. მას უკვე მობეზრებული ექნება ჩვენი უმაქნისობა და გამეფებული
60
განუკითხაობა, დემაგოგია, მწვალებლობა, უნამუსობა. მობეზრებული ექნება, რომ
მკვლელები და მწვალებლები „იბრძვიან“ ხალხისა და თავისუფლების სახელით. არ
მივდიეთ მის მაგალითს და არ გავილაშქრეთ გველეშაპის წინააღმდეგ. ამის მაგივრად
ერთმანეთში გვაქვს ომი გაჩაღებული, ქართველს მთელი არსებით ეზიზღება ქართველი.
არა, არ მჯერა, აღარ დაგვიფარავს წმინდა გიორგი. არ დაგვიფარავს იმიტომ, რომ არ
ვიმსახურებთ.
დღეს გიორგობაა და ყველაფერი გენიალურადაა.
მაინც გვიყვარს ეს დღესასწაული და ვულოცავთ ერთმანეთს. მე თავად უამრავ
მოლოცვას ვიღებ, რადგან გიორგი მქვია. კი, ეს გულს უხაროდა ყოველთვის, მაგრამ ესეც
მორჩა, გათავდა, წაიშალა ფუჭი ემოცია. რატომ უნდა იჩენდნენ სითბოს მხოლოდ იმიტომ,
რომ გიორგი გქვია? რომელი გიორგი ჰგავს ცოტათი მაინც იმას, ვისი სახელობისაცაა
დღესასწაული? არა, ეს მხოლოდ დემაგოგიაა, საზოგადოების მიერ დამკვიდრებული ნორმა,
რომელიც ღრმად გაჯდა ჩვენში, იმდენად ღრმად, რომ რობოტებივით გავიძახით ყოველ
წელს: „გილოცავ!“ ამიტომ ვპირფერობთ - ვპირფერობთ დღისით, ვპირფერობთ ღამით,
ჭამის წინ, ჭამის მერე, ყოველთვის. ჩვენი ქვეყანა ერთ დიდ პირფერობის ბუდედ იქცა და
ამას ვერანაირი წმინდა გიორგი ვერ უშველის. სიმართლეს ვეღარ ვხედავთ ვერსად - ვერც
ურთიერთობებში, ვერც პოლიტიკაში, ვერც საკუთარ თავში...
დღეს გიორგობაა და ყველაფერი გენიალურადაა.
ერთხელაც განრისხდება წმინდა გიორგი და ყველას წალეკავს. ვეღარ აიტანს ამდენ
ბოროტებას, ამდენ ცოდვას, ამდენ სიყალბეს, ამდენ პირფერობას. აბსოლუტურად ყველას
აზღვევინებს წმინდა გიორგი, პირველ რიგში კი მე - ამ კიდევ ერთი დიდი პირფერობის
დამწერს...
დღეს გიორგობაა და ყველაფერი გენიალურადაა.

თოვლის თეთრი ჯარისკაცები

ზამთარია. ახალი წელი მოდის. ვიხედები ფანჯარაში, პირველი თოვლიც მოსულა.

როგორი განწყობაც არ უნდა გქონდეს, თოვლის მოსვლა მუდამ გსიამოვნებს ადამიანს,
ბუნების სილამაზისა და სიდიადის წინაშე უძლურნი ვართ.
გავდივარ გარეთ. ფეხს ვადგამ თოვლში და ისმის ის ხმა, რომელიც ყველას გაგვიგია და
რომლის გაგებაც ყოველთვის საამოა.
ვიხედები აქეთ-იქით, ვათვალიერებ გარემოს. გადათეთრებული მიდამო სიამოვნებას
მანიჭებს, ისეთ სიამოვნებას, როგორიც ამ წელს ბევრჯერ არ განმიცდია.
ცოტა გავიარე. ერთ ადგილას უჩვეულო თეთრი ფორმები დავინახე და იქითკენ გავწიე.
რაც უფრო ვუახლოვდები, უფრო საკვირველია. უკვე აქ ვარ, გაოგნებული ვდგავარ - ჩემ
თვალწინ თოვლის თეთრი ჯარისკაცები ისახებიან.

61
 ადრიანი დილაა, ყველას სძინავს, თოვლი კი პირველად მოვიდა. ვერ ვხვდები, როგორ
გაჩნდნენ აქ ეს კაცები, ვინ მოიყვანა ან რა დანიშნულება აქვთ.
თავში მრავალი კითხვა ტრიალებს, ბევრს ვერაფერს ვხვდები.
ამ სრულ გაურკვევლობაში კი მეპარება გრძნობა, რომელიც დიდი ხანია არ განმიცდია -
დაცულობის, იმედის.
ვდგავარ ამ პატარა დიადი ქმნილებების წინაშე და თავს შინ ვგრძნობ. ვუყურებ
ჯარისკაცებს და ისინიც მიმზერენ მე, ვდგავართ ასე ჩუმად, თვალგასწორებულები.
მათი მზერა ყველაფერს მახვედრებს - ისინი იბრძვიან, ისინი თავს წირავენ, არა, მათ
უკვე გაწირეს თავი, საკუთარი სიცოცხლე გაიღეს, რომ ჩვენ გვქონოდა სახლი, რომელშიც
ახალ წელს შევხვდებოდით ოჯახებთან ერთად. მათ ვუყვარდით და ახლაც ვუყვარვართ,
ჩვენ კი არც ვიცით, ვინ არიან. ისინი წავიდნენ, თვალცრემლიანი დატოვეს ოჯახები,
უცნობების სახეზე კი ღიმილი დახატეს...
ვდგავარ და ვუმზერ თეთრ ჯარისკაცებს, რომლებიც მომართულები არიან, კვლავ
უნდათ ბრძოლა. ვდგავარ, ვერ ვიღებ ხმას და ვერ ვმოძრაობ, ტანზე ჟრუანტელი მივლის.
ჯარისკაცები კი ისევ ისე მარდად და ვაჟკაცურად შემომცქერიან.
ვხვდები, ყველაფერს ვხვდები, პირველი ჯადოსნური თოვლი გვახსენებს დაცემულ
გმირებს, რომელთა წყალობითაც ვხვდებით ახალ წელს...
მადგება ცრემლი, რადგან ვიცი, რომ დადნობისთვის არიან განწირულნი...
შემდეგ კი თვალცრემლიანს მეღიმება, რადგან ვხვდები, რომ ყოველ წელს ხელახლა
დაიბადებიან თეთრი ჯარისკაცები, ყოველთვის, მარადიულად...

სახლი

ჩემი მე-17 დაბადების დღე იყო. ძალიან მომინდა, რომ გადამეხადა, ჩემი მეგობრები
შემეკრიბა და ერთად გაგვხარებოდა, რომ უკვე 17 წელია, ამ სამყაროში დავაბიჯებ.
აბიტურიენტობის პერიოდი იყო და ველოდი, რომ ყველა მეტყოდა: „აუ, არ მცალია“, მაგრამ
საპირისპიროდ - იმ საღამოს ყველას ეცალა (ან მოიცალა, არ ვიცი).
გადავწყვიტე გადამეხადა ბებიაჩემის სახლში, სადაც იგი მარტო ცხოვრობდა ძალიან
დიდი ხნის განმავლობაში. ბებია მაგ დღემდე 2 თვით ადრე გარდაიცვალა და ცოტა
უხერხულად ვგრძნობდი თავს, რომ უკვე დაცარიელებულ სახლში უნდა გვექეიფა, მაგრამ
მაინც არ გადავიფიქრე.
გავაწყვე სუფრა, ჩავიცვი ის ერთადერთი პერანგი, რომელიც მაშინ მქონდა. არად
ჩავაგდე, რომ უნარების დავალება არ დამიწერია და, მოკლედ, ყველაფერი გამზადდა.
მეგობრებმა დაუწერელი კანონის თანახმად, იმოქმედეს და დააგვიანეს. როგორც იქნა,
მოაღწიეს და თამადად დავნიშნე ხუცო (აი, თქვენ რომ ნიკას უწოდებთ).

62
 ნუ, მერე როგორც ხდება ხოლმე: სასმელმა იმოქმედა, ყველა მხიარულად იყო. მეც
დავიწყე ქართული ნაწარმოებებიდან ციტატების ფრქვევა. მუსიკა ხმამაღლა ჩავრთეთ. ერთ
მეგობარს ზედმეტი სასმელი მოუვიდა და ლამის „წაგვექცა“, ნიშადურის შესუნთქვითაც ვერ
გამოვაფხიზლეთ. საბოლოოდ, ავიღეთ, ჩავიტანეთ და მშობლის მანქანაში ჩავდეთ (არა,
სიტყვები არ შემშლია, ეგრე იყო). ჩამოგვივარდა მეზობელი, რომელიც ძეგლივით დადგა
კართან და განმკითხავი სახით შემოგვყურებდა. ხმა არ ამოუღია და ჩვენც ყურადღება არ
მივაქციეთ. ერთმანეთს მოვესიყვარულეთ ნასვამები (აბა, ფხიზლები ვილანძღებით და...).
დაშლის წამიც მოვიდა.
დღის ბოლოს დავჯექი. ვიჯექი მარტო იმ სახლში, რომელშიც იცხოვრა და ბოლოს
ლოგინად ჩავარდა ბებია, რომელიც მაინც მასწავლიდა ქიმიას ცხოვრების ბოლოს,
რომლისთვისაც ბევრჯერ საჭმელი მიჭმევია, ამომიტანია წამლები, გამისწორებია საწოლზე,
რომელმაც ჩემ თვალწინ მოიტეხა ფეხი.
ვზივარ და ვფიქრობ - განა სწორი ვქენი, რომ იმ ამბიდან ასე მალე ღრეობა მოვაწყე ამ
სახლში? მეშინია, თვალი გავუსწორო სახლს, იქნებ ეწყინა ან გაბრაზებულია.
მერე კი უცებ გამახსენდა, როგორ მითხრა ბებიამ, როდესაც პატარა ბავშვი ვიყავი: „რა
იქნება, ერთხელ მოვიპატიჟოთ შენი ამხანაგები, ჩემი ბლინებით გავუმასპინძლდეთ!“
გამეღიმა. გავბედე და თვალი გავუსწორე სახლს.
სახლი ბედნიერი იყო.

დათა ყიფიანი

(დაბ: 27/05/2004 )
16 წლის
***

გათენდა კიდევ ერთი სკოლის დღე. მომბეზრდა სულ ძილი გაკვეთილებზე. მოდი, სხვა
რამეს გავაკეთებ, მაგალითად, დახატავ პატარა კაცუნას, დავხატე და ვიფიქრე: პატარა
კაცუნა ომშია,
- რა არის ომი? - მკითხა მან,
- შენ ცოცხალი ხარ?- ვკითხე მე.
- შენ გამაცოცხლე, - მიპასუხა მან.
- როგორ, ნუთუ მე ჯადოსნური კალამი მიჭირავს ხელში? რასაც დავხატავ,
ცოცხლდება?
ავდექი და დავიწყე ხატვა, არ ვიცოდი, რას ვხატავდი. ბოლოს, რომ მოვრჩი, მივხვდი,
რომ ომი კი არა, ეზოიანი სახლი, ქალი და ბავშვი დამიხატავს; მე დავხატე კაცი, რომელსაც
მივეცი ცხოვრება ომის გარეშე.

63
 ***

ერთ დღესაც გავიღვიძე და სხვაგან ვიყავი. რაც დავწერე, იმის პერსონაჟი ვიყავი. მე ეს
მოთხრობა არ დამიმთავრებია, გავიფიქრე, მოდი, გავივლი. გზაში ვიღაც შემხვდა და
ვკითხე, ეს რომელი თავია? გაუკვირდა და პასუხი არ გამცა, ეგონა, შეშლილი ვიყავი.
სხვასაც იგივე ვკითხე, იმანაც აიჩეჩა მხრები, ასე დავბოდიალობ და ვეკითხები ყველას:
რომელი თავია? მე კი აქ ვარ გამოკეტილი, ნეტა, ვინ ჩამაგდო ამ ნაწარმოებში, ნეტა,
გამომიშვებს ვინმე? ან ვინმეს ესმის ჩემი?

***

სკოლაში სულ ფოკუსებს ვაკეთებდი. მე ეს მომწონდა. ეს იყო ფოკუსი, რომელსაც შეეძლო

ყველა გაექრო სცენიდან. კლასელები, მეგობრები მშობლები, ძმები ვერავინ ვერაფერს
ხვდებოდა. მხოლოდ მე და ჩემმა ასისტენტმა ვიცოდით, როგორ უნდა გამეკეთებინა. ასე
ვაცურებდი ხალხს. დროდადრო სხვა იდეებიც მომდიოდა. მაგალითად, როგორ
გამეთამაშებინა სიკვდილი. ეს კი რამდენიმე წლის შემდეგ ამოხსნეს. ვერავინ ხვდებოდა.
კიდევ როგორ ვხსნიდი დანაშაულებს შერლოკ ჰოლმსის მსგავსად. ხალხმა იცოდა, რომ მე
შემდეგი შერლოკ ჰოლმსი ვერ ვიქნებოდი. როცა მოვა ჩემი გარდაცვალების დღე, მე ამ
საიდუმლოს თან წავიღებ. ჩემი ასისტენტი ვერაფერს გაიგებს, იცხოვრებს იმის შიშში, რომ
საიდუმლოს გაამხელს და მისი სიკვდილის დროც მალე მოვა.

ერთი დღე კარანტინში

დადგა კიდევ ერთი სამუშაო დღე. დილით მშობლები და ბავშვები იღვიძებენ, იცმვამენ,
საუზმობენ. ბავშვები სკოლაში მიდიან, ხოლო მშობლები - სამსახურში, მაგრამ უცნაურმა
შემთხვევამ ისინი სახლში გამოკეტა. ბავშვი კარის გაღებას ცდილობდა, მაგრამ ვერ გააღო.
მამამაც სცადა, მაგრამ უშედეგოდ, დედემაც, მანაც კი ვერ გააღო კარი. მშობლებმა ყველგან
დარეკეს, მაგრამ ყველა ერთსა და იმავეს ეუბნებოდა: ვერ მოვალთ ღამემდეო. მშობლებმა
ყველაფერი სცადეს, მაგრამ უშედეგოდ, ეჩხუბებოდნენ კიდეც, მაგრამ არაფერმა იმოქმედა
კარზე. კარს უნდოდა, რომ ამ ოჯახს დაესვენა სწავლისა და სამუშაოდან და ეს კარგად
გამოსდიოდა. მშობლებმა და ბავშვმა დაიწყეს თამაში, შემდეგ - ფილმის ყურება. მეორე დღე
გათენდა, მშობლები სამსახურში გაქცევას აპირებდენენ, მაგრამ სპეციალური სამსახურის
აგენტები არ მოდიოდნენ. მამამ კიდევ სცადა კარის გაღება და გააღო კიდეც, მაგრამ ვერ
მიხვდა, ვინმე მოვიდა და კარი რაღაცნაირად შეაკეთა, თუ არა, მაშინ როგორ გაიღო ეს
კარი?

64
 იძულებითი ლაშქრობა

გათენდა დილა. მივრბივარ სკოლაში. შედის თავის საკლასო ოთახში. გაკვეთილები

იწყება. შუა გაკვეთილზე დამრიგებელი შემოდის და გვეუბნება, წამოდითო ჩვენ
გაგვიკვირდა, მაგრამ რა გვექნა, ის ჩვენი მასწავლებელი იყო. გარეთ გაგვიყვანა და გვითხრა:
მარშუტკაში ჩასხედითო.
მე ვკითხე, სად მივდიოდით.
- საიდუმლოა!
- ასეთი ასეთი საიდუმლოა?
- კარგი, ხო, სურპრიზია.
- აააააა, კარგი!
ავტუბუსმა ტყეში მიგვიყვანა. მე გამიკვირდა.
- აქ რა გვინდა, მასწავლებელო?
- სალაშქროდ არ მივდივართ, ჩვენ აქ გავატარებთ მთელ დღეს.
მასწავლებელმა ტელეფონები ჩამოგვართვა და გვითხრა ხვალ, სკოლის მერე, მოგცემთო.
ჩვენ ვუპასუხეთ: რატომ, მას, რა დავაშავეთ?
ამ დროს მარშუტკის ხმა გავიგეთ და ვხედავ, რომ წასვლას აპირებდა და მძღოლმა
გვითხრა, ხვალ დილით დავბრუნდებიო. ბავშვებს მოგვიწია სალაშქრო გაკვეთილებს
დავწრებოდით. იმდენი ვიარეთ, შემდეგ რომ დავბრუნდით სკოლაში, ისე
გამოვიყურებოდით, თითქოს ძალიან ბევრი ვიარეთ და სულ იმას ვიმეორებდით, სახლში
გვინდა, სახლში გვინდა!

დემეტრე ქელბაქიანი

(დაბ: 8/06/2007 )
12 წლის

ღმერთი ქმნის ყვავილებს

როდესაც ღმერთმა ყვავილები შექმნა, ის ბედნიერი იყო, რადგან ახალი შექმნილი

ჰქონდა თავისი ულამაზესი გამოგონება - დედამიწა და ადამიანები.. მან ჯერ მინდვრის
ყვავილები შექმნა, შემდეგ ჩვეულებრივი. ადამი და ევა ძალიან გახარებულები და
გაოცებულები იყვნენ. ჯერ ადამმა ნახა და ევას აჩუქა. სწორედ აქედან მოდის, კაცები
შეყვარებულებს ყვავილებს რომ ჩუქნიან. ევასაც ძალიან მოეწონა და ამ დღიდან
შეყვარებულები იყვნენ.

65
 გამოგონილი მეგობრის ამბავი

ჩემს გამოგონილ მეგობარს მაქსი ერქვა მე მაქსიმუსს ვეძახდი ჩემი საყვარელი სახელი
იყო. ის საიდუმლო აგენტი იყო - „აგენტი 112 მაქსიმუსი.“
ის ძალიან მაგრა ჩხუბობდა და მაგარი იარაღებიც ჰქონდა. ღამე რომ მეშინოდა, ის
მიცავდა. ერთხელ მომიყვა:
- ერთი ბოროტმოქმედი იყო, მსოფლიოს გამანადგურებელ იარაღს ამზადებდა. მე
მივედი მის შენობასთან და ელექტრო ბომბი ჩავაგდე, ყველა იმ წამსვე გავაწვინე ერთი 4
მეტრიანი კაცის გარდა. საბოლოოდ, ეს კაციც დავამარცხე და მსოფლიოს გამანადგურებელი
იარაღიც გავანადგურე, მაგრამ მთავარი ბოროტმოქმედი ხელიდან დამისხლტა.შემდეგ კი
მითხრა:
- მე საქმეს ყოველთვის მკვლელობის გარეშე ვამთავრებ და თუ შენც ჩემს საქმიანობას
აირჩევ, გირჩევ შენც ასე მოიქცე.
სამწუხაროდ, ახლა გავიზარდე და აღარ შემიძლია მისი დანახვა, რაც ძალიან
მასევდიანებს.

კატა ნაგავსაყრელთან

ერთ დღეს მე და ჩემი მეგობრები გარეთ ვთამაშობდით და უეცრად კატის კნავილი

გავიგონეთ. ვეძებდით, საიდან მოდიოდა ეს ხმა და ბოლოს ერთი ხელისგულისხელა კნუტი
ვიპოვეთ, ძალიან საყვარელი, მაგრამ, ამავდროულად, ძალიან გამხდარი და გაბურძგნული.
მე მეგონა , რომ ცოფი სჭირდა და გვერდით წყალი დავუდე. სადღაც მქონდა გაგონილი, რომ
ცოფიან კატებს წყლის ეშინიათო. ის წყალს არ მიუახლოვდა, მაგრამ არც გაიქცა.
დასარწმუნებლად მამაჩემს ვკითხე.
- კატას წყლის თუ ეშინია, ესე იგი, ცოფიანია?
ის დამეთანხმა. მე ბავშვებთან გავიქეცი და ვუთხარი
- ხელები დაიბანეთ და აღარ მოეფეროთ ამ კატას-მეთქი.
მეორე დღეს ის ნაგავ საყრელთან ეგდო, თავიდან გვეგონა, რომ მოკვდა, მაგრამ შემდეგ
აღმოჩნდა, რომ ის ჯერ კიდევ კვდებოდა. ჩვენ უფროსებს დავუძახეთ მათ კი გადააგდეს,
ვეღარ გადარჩებაო. მე ძალიან გული დამწყდა და შემეცოდა. ვფიქრობდი, არ შეიძლება აცრა
ან რაიმე მსგავსი გაეკეთებინათ, იქნებ გადარჩენილიყო-მეთქი.

ამბავი ზღვაზე

ერთხელ, პატარაობაში, ზღვაზე რომ ვიყავი, იქ მეგობრები გავიჩინე და სხვადასხვა

თამაშს ვთამაშობდით. ესე თამაშ-თამაშით შორს გავცურეთ. მე არ ვიცოდი ღრმა წყალში
ცურვა და გზაში გავჩერდი. მათ კი შორს გაცურეს, ჩემი დაც იქ იყო. მე უკან გაცურვა
დავაპირე, მაგრამ ღრმა წყალში ვიყავი და ვიხრჩობოდი. შემდეგ დავიწყე ძახილი.
- მარი! მარი! მარიიი!!!
მაგრამ ის ვერ ხვდებოდა, რაზე ვეძახდი, სანამ არ დავიყვირე:

66
 -მარი, მიშველეე!!!
ჩემმა დამ გამოცურა და მხრებით მიმათრევდა, მაგრამ ვეღარ გაუძლო და ორივე ერთად
ვიხრჩობოდით, სანამ ერთმა ბიჭმა არ გამოცურა და ნაპირზე არ გამიყვანა. ახლა ვფიქრობ,
რა მოხდებოდა, ის ბიჭი იქ რომ არ ყოფილიყო.

კიბე სახურავზე

ერთი ძველი კიბე იყო, უკვე რამდენიმე წელია, არავის გამოუყენებია ის და მას გული
სწყდებოდა, როდესაც თავის საქმეს ვერ ასრულებდა. ადამიანი კი რას წარმოიდგენდა, კიბეს
გრძნობები თუ ექნებოდა, მაგრამ ერთ დღეს კიბეს ბედმა გაუღიმა .
ბავშვებს ფეხბურთის თამაშის დროს ბურთი სახურავზე აუვარდათ. კიბე სარდაფიდან
ამოიტანეს, მან თავი ვერ შეიკავა და სიხარულის ცრემლები წამოუვიდა, ამ დროს ბავშმა
იკითხა:
- კიბე სველი რატომაა?
მამამ უპასუხა.
-არ ვიცი, ალბათ ნესტის ბრალია.
კიბემ შვებით ამოისუნთქა , რადგან მათ ეკრძალებათ ხალხისთვის იმის გამხელა, რომ
ისინი ცოცხლები არიან, რადგან ეს რომ გაიგონ, მათ კი არ გაუკვირდებათ, არამედ
შეეშინდებათ შეეშინდებათ და მოკლავენ მას.
კიბე სახურავზე მიაყუდეს და ბურთი ჩამოიღეს. მას დიდი ხანია, თავი ასე ბედნიერად
არ უგრძვნია და დარწმუნებული ვარ, ადამიანებს წარმოდგენაც კი არ ჰქონდათ, თუ ასეთ
კარგ რამეს აკეთებდნენ.

თბილი კეთილი ამბები

მე პატარაობაში მეგონა, რომ ღრუბლები ბამბის ნაყინისგან იყო დამზადებული და რომ

ავცდებოდი, მერე სამოთხე იყო. მეგონა, რომ სამოთხეში ყველაფერი ახდებოდა, რასაც
გავიფიქრებდი, მეგონა, რომ ელემენტარული ტყუილის გამო ჯოჯხეთში მოვხვდებოდი და
მეგონა, რომ, როგორც მულტფილმებში, ისე მესხდნენ მხრებზე ანგელოზი და ეშმაკი. ერთ
დღეს ვერ ვიძინებდი და წარმოვიგინე, რომ ანგელოზი ჩამოფრინდა, ამიყვანა და
ღრუბლებზე დამსვა. ღრუბლისგან ნავის ფორმა გააკეთა და გამასეირნა. ეს რომ
წარმოვიდგინე, ჩავფიქრდი და ისე ტკბილად მეძინა, რომ თითქოს მართლა სამოთხეში
გავფრინდი.

67
 ***

ერთხელ როდესაც პატარა ვიყავი, გავიგონე ანდაზა: ერთი თხილის გული ცხრა ძმამ
გაიყო. ხოდა, მივედი ჩემს დასთან და შევთავაზე:
- ხო იცი ანდაზა: ერთი თხილის გული ცხრა ძმამ გაიყო, მოდი, აბა, ჩვენც გავყოთ ეგ
თხილი, ოღონდ ათ ნაწილად.
- აუ, ხოო, მოდი! - დავსხედით და გავყავით ის თხილი ათ ნაწილად და მერე მე ვთქვი.
- ათი ადამიანი რომ არ ვართ?
- აუ, მერე რაა! მაინც ჩვენ უფრო მაგრები ვართ, იმიტომ, რომ უფრო მეტად გავყავით.
- მაშინ ჩვენ შევჭამოთ.
- კაი, ოღონდ ჯერ დედას ვაჩვენოთ.
- კაი.
დედას ვუთხარით ეს ამბავი, მან შეგვაქო და ჩაიცინა. ჩვენ შევჭამეთ ეს თხილი და
გახარებულები დავწექით შუადღის ძილისთვის.

კარანტინი

კარანტინი იყო, დიდი ხანია სტუმარი არ მყოლია. ერთ დღეს დედაჩემი მოდის და
მეუბნება: შენი ბიძაშვილი მოდისო. თითქოს დიდი არაფერი, მაგრამ ძალიან გამიხარდა,
თანაც ძალიან მენატრებოდა. მოთმინებით ველოდებოდი და ბოლოს, როგორც იქნა,
ამოვიდა. იმ წამსვე მივვარდი და ჩავეხუტე. ვუთხარი:
- როგორ ხარ? შენი ძმა რატომ არ ამოვიდა?
- მე თვითონაც მარტო ამოვედი.
- თმები გაგეზარდა?
- ხო, რავი, გამეზარდა? არ შემიმჩნევია.
- ისე, გიხდება, არ გინდა, გაიზარდო ?
- რავი, მე არ მომწონს.
- შენი ძმა ხო კარგადაა ?
- კი, ცოტა ნერვებს მიშლის.
და ასე ვლაპარაკობდით მთელ დღეს.

68
 დიმიტრი პეპინაშვილი (პეპო)

(დაბ : 13/03/2001 )
19 წლის

***

ვინ მომისაჯა მე ეს დროება,

საწყისში რელსი ვინ შემიცვალა?
ჩემში რომ ჩქეფდა ის სათნოება
არ დამიფასდა და გაიფლანგა.
ბრმაა აქ ყველა! - ცრუ და ცბიერი.
გაცრუებულთა იმედთა მოდგმა!
მაცდუნებელი შეგვრჩა იერი,
აი, შიგნით კი დაგვეწვა, მოკვდა.
ძველი თბილისის ქუჩებს მივყვები
ძველი ჰანგებით, ღვინით მთვრალი ვარ.
მე მემეგობრე, ბევრს მოგიყვები.
ძველმოდური ვარ - ერთი ცალი ვარ!
ისე, მიყვარხართ, რომ მეზიზღებით!
სხვა სიყვარულით უმწეოდ ვტირი.
სავსე მთვარის დროს თქვენ მესიზმრებით
და კვლავ ვსეირნობ, ვით განდეგილი.

მე ვეღარ დავბრუნდები

აქ სიბნელე ჩემს მხრებს ისე ამძიმებს.

გაუკვალავ უდაბნოში წვიმას აღარ აპირებს.
ჰორიზონტზე გაფენილი ჩემი მყრალი სიზმრები
რომ დასველდეს და რომ გაქრეს,
ჩემს სულს რას არ ვპირდები.
აქ სიბნელე მე ჩურჩილით მახვევს თავის ცდუნებას.
- ჩემს ბუნებას ვერვინ შეცვლის,-
ვამბობ, თუმც ვეგუები.
ლამაზ-ლამაზ მოსასხამში ღილშეხსნილი ქალები
ბოლო ღილსაც შეიხსნიან,
თუ დათვრება თვალები.
მანდ თუ ცაში

69
ახლა ეგ ჭექაა ჩემი.
კვლავ დამყვება ჩემი ჩრდილი
შიშთან ერთად - მაშინებს...
მაშინებს... მაშინებს!
უდაბნოში გალაკტიონს ვაძებნინებ მშვიდ ნაპირებს.
უდაბნოა?!...
ეს უდაბნო ჭაობებში იხრჩობა;
ხალხი, ყველგან მოფენილი, როგორც ეკალ-ბარდები,
მე - ვით ბარდებს შეფარული ეკლიანი ვარდები.
ვიცი, მე ვერ დავბრუნდები,
მაგრამ მაინც მინდები.
აქ რა ხდება?!
ღმერთო!
ამას ვერვინ ვერ მიხვდებით!

***

გალაკტიონი ჩემს მაგიდაზეა წამოწოლილი;

აბოლებს პაპიროსს;
დროდადრო ფანჯრიდან აპარებს მზერას,
იდუმალი ხვნეშა და
ღრმა ნაპასებს სხეულში ახშობს.
როგორც წესი, არ მელაპარაკება;
თუმცა, მზიან ღამეებში,
როდესაც ჩემი სიჩუმე ოთახში ჭარბობს -
სახე გაფითრებული,
სრულიად შეშლილი,
და მაინც გაოგნებული
მეტყვის: „შენ აქ უნდა ნახო ხმაური!''
შემდეგ, იმედჩაქცეული და მაგიდაზე ჩამოღვენთილი,
მთელი არსებით -
დაგვარად ფენიქსის -
წამოდგება და ლექსებს წერს შეშლილი.
შემდეგ წვავს,
ხან გლეჯს, ჩიჩქნის, ხანაც ღეჭავს...
და მისი გული,
70
 რომელიც ხეთქს გარშემო მყოფთა განზრახვებს,
აქრობს ყველა ხმას,
გარდა ქოშინის.
სარკმელს დახურავს და მერე ფიქრობს...
გაფითრებული სახის კუნთებს
ახლა კი მხოლოდ ცრემლები ათბობს,
აქრობს პაპიროსს,
ბოლო ბოლს აქრობს.
მწარედ, ჩურჩულით
და მაინც ამბობს:
„მაღალ გორაზე დაუთოვია,
გულს მოსვენება ვერ უპოვია!
იმ აივანზე
კაცი რომ მოჩანს -
იცოდე, ჩვენი მეკუბოვეა.''

16 აპრილი, მეორე ჯგუფი.

წლები მხოლოდ გამოცდილებაა

გარშემო ტყეა. ცა არის ლურჯი და მრავლისმეტყველ ხის სახლის კედლებს დიად

ფიცრებზე ყურები მტევანებივით დასუხამს, როგორც შემოდგომას რთველის დროს. ღამეა,
მაგრამ არ მცივა. თოვლის ფანტელები ჰორიზონტზე მოფენილ აზრებს ეცემა და შემდეგ
ქრება. აზრები კი ისეთი ხმამაღალია, უნდა გავჩუმდე. ჩემი ქვეცნობიერი მხოლოდ შენს ხმას
აღიქვამს; ვერ იმახსოვრებს შენს სახეს - რა ქნას, ის ხომ იბნევა პატარა ბავშვივით. მიამიტია
შენთან ბავშვივით. ვერ გამოხატავს აზრებს, მაგრამ ხმა... ხმა იბეჭდება და არსად ქრება.
ფანტელი დნება და შემდეგ იღვენთება სიტყვებში. ბრმაა სიჩუმე და შემდეგ ქრები ისევე
უდროოდ უდროო დროს და მეც ვიღვიძებ.

***
მე არ ვშფოთავ. დიდი ხნის წინ მივხვდი, რომ რამდენიც არ უნდა ილაყბო, არაფერი
იცვლება. შფოთვა არაა ჩემი საქმე, მე მეტად ძლიერი გრძნობების დინებას მივყები. თვალს
თუ გამისწორებ - გაკოცებ, გინდა? იესო „მსინავს“... გეგონება, მუხლებს ვიტყავებ დღესაც
ლოცვაში.. არა, საყვარელო, ხასიათს ვერ გამიფუჭებ! დილაობით ღმერთს როლონგ
სტოუნზს ვასმენინებ და ქალებთან შოპენის ფონზე ვნებივრობ. თვალს ვერ მისწორებ? ნუ
შფოთავ! ციური ზედმეტად ემოციური ქალბატონია.

71
 ***
სარკეს ვერ დაემალები. სარკესთან უნდა იტირო, ცხარე ცრემლით უნდა იტირო და
როდესაც წითელი ფერი შენს სახეს ბოლომდე მოიცავს, შემდეგ უნდა დასცინო
საკუთარ თავს, თან ყლაპო ცრემლები .. ასეა!!! სარკეს ვერ დაემალები. მახსოვს! იცი,
როგორ მახსოვს, შენს სპეტაკ კანზე მზის სხივი როგორ მოხდენილად თამაშობდა?! შენ
სიზმარში მხედავდი მაშინ, მე კი - რეალურად გხედავდი, შენი ნაჩუქარი სათვალით კი
არა, ცხადად გხედავდი. როგორი მშვიდი სახე გქონდა... შენი სხეულის თვალიერებაში
გართულმა ვერ შევამჩნიე გამოღვიძება. შენ მშვიდად მიყურებდი და მეც რომ შემოგხედე,
მკითხე. გახსოვს, რა მითხარი?.. არა უშავს. მიყვარხარ!!! ასეა ეს!
სარკესთან ყოველთვის შიშვლები ვართ და ეს ტკივილია, რომლითაც ჩვენ
ვსაზრდოობთ, ჩემი და შენი მოგონებები, რომლებიც არასდროს გაქრება. ყველა
სხეული გარშემო და ყველა შენკენ მომართული მზერა, შენი სარკეა, რომელიც სინანულს
იწვევს და შიშს მიმძაფრებს.. შიში ნიჭია, რამდენჯერ გითხრათ?! შიშის დაკარგვის შიში
დამყვება და ღამის ფიქრებში შენთან მოვყავარ.. ასეა ეს და ასე რჩება!..

***
ახლა მცივა, ჩემს თავზე თოვლი იმდენად გაიყინა, რომ ვფიქრობ, ამ ზამთარს ვერ
გადავიტან... უსინათლოა გარშემო ყველა, სიტყვებს ვერასდროს ვალაგებდი; ვერ გავუხსენი
იმ დღესაც აზრებს ჩემი სარკმელი.
ახლა სიცივე იმდენად ვიგრძენ, რომ შიშის გრძნობა სადღაც გაქრება, მე არ ვიფარებ შავ
ქუდს -მამძიმებს, მასშია ყველა ჩემი პრობლემა, მასშია ქარი, მასშია სევდა, მეშინია, შიში არ
გამიქრეს! შიშია ნიჭი, რომელიც მარჩენს. რა დევმა უნდა შემაშინოს?! ხელში მყავს ყველა!
ჩემი შიში გქონდეთ და სიყვარული. მაგრამ ერთია, რაც კვლავ მაშინებს - მიზანიცაა და
დასასრულიც, მოტივი იმისა, რომ გავიყინო, რომ არ დამჭირდეს არცერთი ქუდი!
მე ძლიერი ვარ და მოთმინებაც ჩემი იმდენად ღრმაა, იმდენად მკაცრი, ზამთარს
ვაშინებთ .
არტისტი ტირის, ქუჩის ცენტრში დგას, გარშემო - ხალხი, ერი ბრძენია! ერი ბრმაა და ერი
შტერია! არტისტი ტირის და თან მიღიმის, იცის, რომ ვხედავ და თან თავს მიხრის.

***

მოგონებები და აწმყო როგორი სასტიკია! ხშირად მიფიქრია, როგორ გადავურჩე ამდენ

მოგონებას? ჩემს თავში ღრმად ჩაფლულ კადრებს, რომლებშიც თოვლი არც კი გადნება… იქ
ისევ რჩება მისი ღიმილი, მისი სიბრაზე და ხმამაღალი ჩემი აზრები მხოლოდ მატარებლის

72
ჩქარი გაელვება, მხოლოდ მისი ხმა და ჩქარი ცივი სიო, ახშობს ყოველთვის, სანამ თვალს
მოსწყდება... ახლა კი ვდგავარ ამაყი, დიდი! მხოლოდ რელსები არ იკარებენ ფანტელს. მე კი
ბოლოჯერ ველი მატარებელს, მის ხმას და ახლა ვკმაყოფილდები. უფრო ადვილად მე ველი
ვაგონს, თუნდაც მხოლოდ ერთს, რომელიც მოვა და - წავა!
ოღონდ ამ დღეს შენც თან წაგიღებს.

უსულო
ოდესმე გინახავთ, როგორი ტრაგიკულია ხის სიკვდილი? როგორ ეცემა მუხლებზე
უზარმაზარი გოლიათი...
მახსოვს, ბავშვობაში მეტყევეები კლავდნენ ხეს, მე ვუყურებდი შორიდან. პატარა ვიყავი,
მაგრამ მე მესმოდა, მათ - არა. მესმოდა, როგორ ჩუმად ეგუებოდა სიკვდილს, განა ვერ
მიხვდა, რას უპირებდნენ?! იცოდა, არ უყოყმანია, საბოლოო ნაჯახის მოქნევამდის ამაყად
იდგა, გაუტოკებლად. შემდეგ ნელ-ნელა გადაიხარა და შემდეგ სწრაფად, თუმცა,
უსიცოცხლოდ დაენარცხა და კმაყოფილმა მეტყევემ ოფლი მოიწმინდა.
მოულოდნელად ზეცამ ვერ გაუძლო - დაგვატირა. მშიშარა მეტყევეებმა გვამი იქვე
მიაყუდეს და სახლში გაიქცნენ. მე მივუწექი მას და მეც ავტირდი, ერთად გვეძინა იმ ღამეს,
მშვიდად გავაცილე...
მთელ ღამეს ჭექა-ქუხილის ხმა გვესიზმრებოდა ორივეს, არადა, არ ჭექდა... გამთენიისაც
ყორნებმა სიკვდილის ცეკვა შეასრულეს ცაში, ალბათ ეგონათ, მე მოვკვდი.

იმედი, რომელიც გვაძლიერებს

შუაღამეა , საწოლის კიდეზე ვარ გადაკიდებული და ოთახის სივრცეს ვავსებ უაზრო

ფიქრით; ჩემი გონება ფიქრში იყო გახვეული, როდესაც შევამჩნიე, ჩემი თვალები როგორ
შეუმჩნევლად ფანჯრის მიღმა ცისკენ იყო გაშეშებული და იქ კი საერთოდ არაფერი არ
ჩანდა,ალბათ ამ ფაქტმა გამომიყვანა იმ ასტრალური ფიქრის მდგომარეობიდან და ცისკენ
დავიწყე ცქერა. მაილო კუდს აქიცინებდა და სიყვარულით გაჟღენთილი თვალებით
მიყურებდა, არადა, სულ ცოტა ხნის წინ ვიჩხუბეთ, თვალებით მანიშნა, რომ არ
მომეკარებოდა, შემდეგ კი მთელი საათი ჩემს ჩრდილზე ეძინა. ქარია გარეთ, ჩემი ფიქრები
ასე უკვალოდ დაქრიან და ისევ ცისკენ მიმარათულია. ახლა ამ წამს. ქალაქიდან არაფერი
ჩანს, უსიყვარულობამ დაგვაბრმავა და ვეღარ ვხედავთ ცას, ზევიდან ჩუმად გვაკვირდებიან,
ვგრძნობ, თქვენც ხომ გრძნობთ, როცა გიყურებენ, აი, ზუსტად ასე ვგრძნობ, ოღონდ შიშის
მაგვარი გრძნობა გამიკრთობს ძილს... ნეტა, რა უნდათ? ცის მაღლა უსასრულო სივრცეა, თუ
მართლა მაკვირდებიან?! მე მახსოვს ის კადრი, ცა რომ გვიყურებდა მე და მარიშკას, ნეტა მას
ახსოვს? არ აქვს ამას მნიშვნელობა, მაშინ ცას თვალებს ვერ ვუსწორებდი, ვარსკვლავებივით
გაბნეული იყო აზრები და სურვილები. არ ვიცოდი, რა ჩამეფიქრა.

73
 ***

ეროვნებით უნგრელი შანდორ პეტეფის ქუჩაზე იმ საღამოს ცის ქვეშ ჩიტები უცნაური
ტრაექტორიით დაფრინავდნენ, ჩვეული სილაჟვარდე და თავისუფლების შეგრძნება სადღაც
დაეკარგათ და თითქოს იმას გრძნობდნენ, რისი სურნელიც იმ საღამოს მთელ ქალაქს მოედო
- შიშს. ჩვენი გმირი ამავე ქუჩის ერთ-ერთი ფანჯრიდან უყურებდა ჩიტებს; მშვიდად,
აუჩქარებლად მიჰქონდა სიგარეტი ტუჩებთან, დიდ ნაფაზს ურტყამდა ნელა და ასევე ნელა
ვეებერთელა კვამლში ახვევდა ოთახს. კორპუსიდან კორპუსამდე თითქმის არაფერი ჩანს,
გარდა მისი ფანჯრისა. ის დაუოკებელი ღამენათევი ღიმილი, რომელიც მის მშრალ კანზე
გაიყინა, გალღვობას, როგორც ჩანს, არ ლამობდა. მისი მზერა - ასეთი მკაცრი, მისი თვალები -
ასეთი უსუსური არავის ენახა და სახით ცისაკენ მისი მზერა პირველად გახელდა. აქამდე ცას,
როგორც იმედს, თვალს ვერ უსწორებდა, თავიდან ფეხებამდე შიშად ყარდა და მაინც არ
ლღვებოდა მწარე ემოცია. ღიმილთან ერთად ყინავდა განვლილ გაზომილ დღეებს, ფარს
ემოციებს, დაღეჭილ გრძნობებს სიოს ატანდა .

ზუსტად ის სიო გულსაც ფატრავდა

და გაზაფხული დამემოწმება -
ის იღიმოდა! - ჭეშმარიტ გრძნობით.
მისი სიჩუმე ცას ვერ სწვდებოდა, მისი თვალები იმედს ხედავდა.
იმედს - რომელსაც უკვე მიაგნო.

***

არ მოხვიდე, სიყვარულო,
შენით მიყვარს მე სიკვდილი,
დღე და ღამე მარტში;
დარდში გავიფლითო მინდა ისევ.
ხვალ კი ვიცი, გათენდება.
ხვალ - ჩემთვის არ არსებობს.
გუშინ ქარი ისევ ქროდა.
ქარდაქარ ხომ მეც დავქროდი,
დავდიოდი, ხან დავრბოდი,
ღვინით ვყარდი.
- მაგრამ როდი შემიყვარდი,
ნაირნაირ ქალთან ვსვამდი,
მერე თითქოს სულსაც ვსვავდი...
ყირამალამ სვავიც ვნახე იმ წამს!
კინაღამ გიწამე, გავითიშე.
- სიზმრად გნახე,

74
მალე ეგ წამიც ვინანე.
მეხვეოდნენ, ხან მკოცნიდნენ -
ქართა ამბოხს, იმ ბოჰემურს, დაუვიწყარს;
უსაშველოდ წიხლიც მკრეს და მირტყეს მუშტი,
გამიხეთქეს ნაღვლის ბუშტიც,
მითხრეს ზიზღი.
სისხლი ვღვარე.
ქუჩაში ვარ მიგდებული.
მოდის წვიმა, გული მტკივა, ქარი მიყვარს!
-ქალს ვუყვარდი, ქარმა ქალიც წაიყოლა.
აი, როცა შენ გიყვარდი,
იმ დროს მახსოვს ცაში თოვა.

ელენე გოჭოშვილი

( დაბ: 5/08/2005 )
14 წლი

მინდა ადამიანი ვიყო - თქვა პარკში ხემ

- მინდა ადამიანი ვიყო, - ჩაილაპარაკა ერთმა ხემ პარკში.

- რატომ?- ჰკითხა მის გვერდზე მდგარმა ყვავილმა.
- არ ვარ მე ცოცხალი.
- აბა, რა ხარ? ახლა როგორ მელაპარაკები?
- არ ვცოცხლობ, - გაუმეორა ხემ ყვავილს და გაჩუმდა.
- რატომ? საერთოდ რას ნიშნავს სიცოცხლე შენთვის?
- სიცოცხლე ნიშნავს... გქონდეს უხილავი კავშირი სხვებთან. ვფიქრობ, ამასთან
ასოცირდება სიცოცხლე. როცა სხვებს ყურადღებას აქცევ. გიყვარს ან გძულს ისინი. ერთობი
მათთან ერთად. ხელს ჰკიდებ მათ. ამას ნიშნავს, იყო ცოცხალი. თუ სულ მარტო ხარ, ვერ
გაიგებ, მართლა არსებობ თუ არა. შენი ურთიერთობებით ჩანს, ცოცხალი ხარ თუ არა.
მაგალითად, ადამიანებმა იციან, რომ მათი გონება არსებობს, რადგან სხვებს
ელაპარაკებიან.იციან, რომ მათი სხეული არსებობს, რადგან სხვებს ეხებიან. სწორედ ამ
მიზნით ცხოვორობს ადამიანი.- უპასუხა ხემ და გაიღიმა.

75
 სად მიდიან ჩვენი უჩინარი მეგობრები, როცა ვიზრდებით?

- დედა, მე იცი,ახალი მეგობარი მყავს, - წამოიყვირა ბავშვმა.

- გაჩუმდი, შენც კარგად იცი, რომ შენ გარდა ვერავინ მხედავს, - უთხრა მის გვერდზე
მდგომმა ბიჭმა.
- მართლა? შენი უჩინარი მეგობარია?- ღიმილით უთხრა დედამ შვილს.
- კი, უჩინარი მეგობარი მყავს. ხო მაგარია, დე?!
- კი, ძალიან.
- ჩვენ ავალთ, დედა, ჩემს ოთახში.
- კარგი.
ბიჭებმა კიბე აიარეს და ოთახში შევიდნენ.
- აბა, რა გავაკეთოთ?
- ჩვენ სულ ერთად არ ვიქნებით, ასე არაა?
- რას ლაპარაკობ?
- ერთხელაც დადგება დრო, რომ დაგავიწყდები.
- მე არასოდეს დამავიწყდები.
- ახლა პატარები ვართ და იმიტომ ლაპარაკობ ეგრე.
- და რომ დამავიწყდე, რა?
- გავქრები.
სიჩუმე ჩამოვარდა.
- მართლა კი არა!- გაუღიმა უხილავმა მეგობარმა.
- სადმე წახვალ?
- ზემოთ ავალ, ფრენას ვისწავლი და გავფრინდები! სადღაც იქ! მაღლა! ზემოთ! ცაში! -
უჩინარმა ბიჭმა ცისკენ გაიშვირა ხელი.
- მერე? აღარ დაბრუნდები?
- დავბრუნდები წლების მერე, როდესაც არა მარტო შენ, არამედ ყველა შეძლებს ჩემს
დანახვას.- უპასუხა უხილავმა ბიჭმა და ძმაკაცს ჩაეხუტა.

ის, რაც გაზაფხულზე ხდება

გაზაფხულზე ბუნება ცოცხლდება. ხეები თავიანთ მეზობლებს ესალმებიან და

ეჯიბრებიან, ვინ უფრო მალე შეიმოსება პატარა, ლამაზ, მწვანე ფოთლებით. ჩიტები
ჭიკჭიკებენ და ხეებს უმღერიან. ცისფერი ცა კი ამ სილამაზეს ზემოდან უყურებს.

76
 გუბეში გდია ცალი ფეხსაცმელი და ფიქრობს

- დედა, ეზოში ჩავდივარ!- ვუთხარი დედას.

-კარგი, საყვარელო,- გამომძახა დედამ სამზარეულოდან.
მეც სწრაფად გავაღე კარი, გავიქეცი, კიბე ჩავიარე და ბოლოს, როგორც იქნა, გარეთ
აღმოვჩნდი.
- ცივა, -გავიფიქრე და ჰაერი ღრმად ჩავისუნთქე. ვგრძნობდი, ჩემი ფილტვები ცივი
ჰაერით როგორ ივსებოდა. მალე გასეირნება გადავწყვიტე. ჩემს გზას დავადექი თუ არა,
ერთი ფეხსაცმელი დავინახე. გუბეში ეგდო და ფიქრობდა. არავის არ ელაპარაკებოდა.
მოწყენილი სულაც არ იყო, მაგრამ თანდათან უფრო და უფრო სველდებოდა. ღიმილით
ეგდო გუბეში, იმის იმედით, რომ მას თავისი ტყუპისცალი მოაკითხავდა.

ღია კარი

ღამით სახურავზე ასვლა გადავწყვიტე.

- დედა, გარეთ გავალ.
- საყვარელო, გვიანია.
- არა უშავს, 10 წუთში დავბრუნდები.
- კარგი, ფრთხილად იყავი.
კიბე ავიარე და ავედი.
- ეს რა არის?! გაკვირვებულმა შევხედე ცაში კარს. ღია იყო.
- ცაში კარი ვის გაუგია?!
შემდეგ კიბე დავიანახე, რომელიც ჩემ გვერდზე იდო. უცბად ძალიან მომინდა ამ კიბის
აღება, დადგმა კართან რაც შეიძლება ახლოს და შესვლა. მაგრამ ამ ყველაფრის არ მჯეროდა.
-სისულელეა, ალბათ დღეს ძალიან დავიღალე და რაღაც მეჩვენება.
ბოლოს და ბოლოს, ცნობისმოყვარეობამ მძლია და კიბე კართან ახლოს დავდგი. ზედ
ავძვერი და კართან გავჩერდი.
-შევიდე? კარის იქით არაფერი ჩანს.
ბოლოს შევედი. ადამიანები, სახლები, ყველაფერი თითქმის იგივე იყო. მაგრამ ეს
ადგილი უფრო ცოცხალი იყო, უფრო ფერადი და ლამაზი.
-სად ვარ?
-სიზმრების ქვეყნის ერთ-ერთ ქალაქში მოხვდი, პატარავ.- და ვიღაცამ თავზე დამადო
ხელი. გავიხედე და მამა დავინახე.
-მამა?! აქ რას აკეთებ?! საავადმყოფოში არ იყავი?!
- რა გითხარი მე შენ? სიზმრების ქვეყანაში ხარ.
-ანუ ახლა ,,ნამდვილი შენ“ საავადმყოფოში წევს?
-კი.
-მალე აპირებ გაღვიძებას?
-არ ვიცი, საყვარელო.

77
 -მიყვარხარ, მამა.
-მეც მიყვარხარ.
მამას ჩავეხუტე და უცბად გავითიშე. მეორე დღეს, როდესაც თვალები გავახილე, ჩემს
ოთახში აღმოვჩნდი და ღიმილით გუშინდელ ამბავზე ვფიქრობდი.

სანამ დავიბადებოდი...

სანამ დავიბადებოდი, ღრუბლებში ვიმალებოდი და ვუყურებდი ჩემს ოჯახს, ჩემს

უფროს დას, რომელსაც ერთი სული ჰქონდა, როდის გავჩნდებოდი. დას, რომელიც ჩემს
მშობლებს ეუბნებოდა, თუ როგორი თვალის ფერი მექნებოდა. ვუყურებდი მშობლებს,
რომლებიც ყოველდღე ამბობდნენ, რომ ძალიან ლამაზი ვიქნებოდი. ვხედავდი ჩემი ოჯახის
სიყვარულს, სიკეთეს, სიმამაცეს და ამ ყველაფერს მათგან ვსწავლობდი. სანამ
დავიბადებოდი, არ ვიცოდი, როგორი რთულია ცხოვრება. უბრალოდ, ველოდებოდი დროს,
როდესაც ჩამომაგდებდნენ ციდან და აღმოვჩნდებოდი საავადმყოფოში.

რა უნდა მატარებელს ცაში?

ჩემი აზრით, მატარებელი დედამიწაზე მცხოვრები ადამიანების ფიქრებს აზიარებს

ანგელოზებთან.

ყველაზე მაღალი მთა

ერთხელაც მთები დასცინოდნენ ერთ მაღალ მთას. ის ისეთი მაღალი იყო, რომ სახე
ღრუბლებში ემალებოდა. მას თავისნაირი მეგობრები არ ჰყავდა, მაგრამ ამით უკმაყოფილო
არ იყო. იგი ღრუბლებთან მეგობრობდა და ღმერთს მადლიერი იყო, რომ ასეთი მეგობრები
ჰყავდა.

სად გაიქცა ცა?

ცა გაბრაზდა, რომ მას არავინ არ უყურებდა და ღრუბლებში დაიმალა.

78
 დაჭმუჭნული ქაღალდის ამბავი

იყო ერთი ბიჭი. მამამისი ჯარში მსახურობდა. ბიჭი ყოველდღე მამას მოუთმენლად
ელოდა. უწერდა წერილებს და სჯეროდა, რომ ერთ დღეს მისი გმირი სახლის კარს
გამოაღებდა. მაგრამ ყველაფერი ისე არ ხდება, როგორც ოცნებებშია. ერთხელაც ბრძოლიდან
გადარჩენილმა ჯარისკაცმა კარზე დააკაკუნა. ბიჭი გახარებული კარისკენ გაიქცა, მაგრამ
როდესაც გააღო, კართან სხვა აღმოჩნდა. დედაც მივიდა. ხვდებოდა უკვე, რაც მოუვიდა მის
ქმარს და ცრემლებს იკავებდა. შვილს უთხრა: -წადი, საყვარელო, ოთახში ადი. ბიჭი ავიდა,
ითახში 5-10 წუთის განმავლობაში იქ იყო. შემდეგ ჩუმად გააღო კარი, როდესაც დაინახა,
როგორ ტიროდა დედა, მიხვდა, რაც მოხდა. შევიდა ოთახში, აიღო ის წერილი, რომელიც
დღეს უნდა გაეგზავნა მამასთვის, დაკუჭა და ძირს დააგდო. ბიჭი საწოლზე დაწვა და
ჩაეძინა. სიზმრად ის მამა დაესიზმრა, რომელიც 15 წუთის წინ ცოცხალი ეგონა და ახლაც
მის სიზმრებში ცოცხალი იყო. ბიჭი მამას ჩაეხუტა , მამამაც იგი გულში ჩაიკრა და უთხრა:
დაიმახსოვრე, რომ სულ შენ გვერდით ვიქნები. ნუთუ, შენ ფიქრობ, რომ იმ წერილებს არ
ვკითხულობდი, რომლებსაც შენ ყოველდღე მიგზავნიდი. მამამ ამოიღო ჯიბიდან 50-მდე
წერილი და უთხრა: ახლა ის უკვე შენია. გაუფრთხილდი. იცოდე, რომ ძალიან მიყვარხარ!
ბიჭმა მამას წერილები გამოართვა. მეორე დღეს ის წერილები, რომელიც სიზმარში
გამოართვა საწოლზე აღმოჩნდა. როგორ, ეს არავინ იცის. შემდეგ იმ დაჭმუჭნულ ქაღალდს
შეხედა. აიღო, იმ წერილებთან ერთად შეინახა და ჩუმად თავისთვის თქვა: - მეც მიყვარხარ..
ბიჭმა გაიხსენა წინა დღის სიზმარი და მიხვდა, რომ ეს ის დამშვიდობება იყო, რომლის
შესაძლებლობაც მას რეალურ ცხოვრებაში არ მიეცა.

გორაკზე მდგარი თოვლის ბაბუების ამბავი

ერთმა ოჯახმა გადაწყვიტა გორაკზე ასვლა. როდესაც ავიდნენ, იქაურობა თეთრი

თოვლით იყო დაფარული. ბავშვებს ძალიან უხაროდათ და მოუნდათ თოვლის ბაბუების
გაკეთება. კარგი ადგილიც შეარჩიეს. ის ადგილი, საიდანაც ახალი წლისთვის მორთულ
სახლებს დაინახავდნენ. ბავშვებმა გააკეთეს თოვლის ბაბუები და წავიდნენ. ამის მერე
თოვლის ბაბუები სულ მორთულ სახლებს შესცქერიან.

მშვიდი სივრცე

ზამთარია და წვიმს. მაღაზიაში ჩასვლა გადავწყვიტე ტკბილეულის ამოსატანად.

საშინლად ცივა და ქარი ქრის. გავრბივარ და უცბად გოგონა დავინახე. წვიმდა, მაინც ცაში
იხედებოდა. ვარდისფერი ზედა ეცვა, წითელი მანტო და ღია ფერის თბილი შარფი ჰქონდა
შემოხვეული. სახეზე შევხედე და იღიმოდა. გოგონას რამდენიმე წუთის განმავლობაში
79
ვუყურებდი. ვეღარ ვგრძნობდი, რომ დავსველდი. გოგონას თითქოს თავისი მშვიდი სივრცე
ჰქონდა შექმნილი. შემდეგ თვალები გაახილა და შემომხედა. თვალებში შევხედე, თითქოს
მისი მშვიდი სივრცე სახლია ტყეში. ტყე მწვანე ფოთლებითაა შემოსილი, ხოლო გოგონა და
მისი ოჯახი სახლში არიან, ჩაის სვამენ და ერთმანეთს ღიმილით ესაუბრებიან. გოგონამ
მკითხა: -შემიძლია რამით დაგეხმაროთ? გოგონას არ ვუპასუხე და გავიქეცი. მაღაზიაში რომ
შევედი, სულ სველი ვიყავი. ტკბილეული ვიყიდე და ამოვედი. ამოსვლისას ის გოგო აღარ
დამხვდა. ავედი სახლში და ღიმილით იმ გოგონას მშვიდ სივრცეზე ვფიქრობდი.

ჩანთა ხეზე

დიდი დასვენება იყო და გადავწყვიტე ფანჯრიდან გადამეხედა. უცბად დავინახე

წითელი ჩანთა ხეზე. იმ ხესთან კი პატარა გოგონა იდგა და ტიროდა. მივხვდი, რომ მისი
ჩანთა იყო. ყველა მივიდა, მისი კლასელებიც კი იქ იყვნენ და უყურებდნენ, როგორ ტიროდა.
მანამ სანამ ერთ-ერთი მისი კლასელი ბიჭი არ ავიდა ხეზე და ჩანთა ჩამოუტანა. გოგონამ
ბიჭს ჩანთა გამოართვა, გაუღიმა და ჩაეხუტა. შემდეგ თავის ჩანთაში რაღაცის ძებნა დაიწყო.
ბოლოს ამოიღო შოკოლადი და ბიჭისკენ გაიშვირა. ბიჭმაც გაუღიმა და შოკოლადი
გამოართვა. დაირეკა ზარი და მასწავლებელი შემოვიდა. მე კი ჩემს ადგილს დავუბრუნდი.

ვარსკვლავები და ანგელოზები

ღამით ჩემი ოთახის ფანჯრებიდან გადავიხედე და უზარმაზარი ვარსკვლავები

გადაიშალა ჩემ თვალწინ. კარგად რომ დავაკვირდი ვარსკვლავებს, ანგელოზები დავინახე.
ყველა ხელს მიქნევდა. მეც ხელი დავუქნიე პასუხის ნიშნად. შემდეგ ანგელოზებმა ქვემოთ
ყურება დაიწყეს. ერთ-ერთმა მათგანმა კი ჩაილაპარაკა: -ეჰ, როდის მოვა ჩემი დრო! მეც
მინდა ვიყურებოდე ფანჯრიდან და არა - ღრუბლებიდან! ანგელოზის სიტყვებზე ჩამეცინა.
შემდეგ იგი უცბად გაქრა. დარწმუნებული ვიყავი, რომ ზუსტად იმ წამებში ახდა მისი
ოცნება.

დამალობანა

სკოლიდან მოვდივარ და როგორც ყოველთვის, ვხედავ მშობლებს, პატარა ბავშვებს და

დაღლილ მოსწავლეებს, რომლებსაც ერთი სული აქვთ, როდის მივლენ სახლში. მალე
ბავშვების ერთ-ერთ ჯგუფს ვუყურებ. ისინი დამალობანას თამაშობენ. გოგო იხუჭება.
დანარჩენები კი იმალებიან. მალე გოგონამ დაიწყო ძებნა. იპოვა ერთი, ორი, ხუთი, ბოლოს,
ყველა იპოვა, ერთი ბიჭის გარდა. იმ ბიჭმაც ბუჩქებიდან თავი გამოყო და გოგონას

80
გვირილების თაიგული გაუწოდა. გოგომ გაუღიმა, გამოართვა და ჩაეხუტა. ამის მერე ყოველ
დღე ბიჭი გოგონას ერთ გვირილას ჩუქნიდა.

საყვარელი დღე

ახალი წლის ღამე იყო. ოჯახში საახალწლო სამზადისი მიდიოდა. უცბად დედამ
გოგონას ჰკითხა:
- რა დააბარე თოვლის ბაბუას?
- ლეკვი დავაბარე!
- კარგია!
დაიწყო ახალი წელი. გოგონა კი მხოლოდ საჩუქარზე ფიქრობდა. დიდი ხანი გავიდა,
მაგრამ თოვლის ბაბუა არ ჩანდა. გოგონა დაღონდა.
თოვლის ბაბუა აგვიანებს!
-დარწმუნებული ვარ, მალე მოვა,საყვარელო-უთხრა ღიმილით შვილს დედამ. მალე
სახლში მამაც მოვიდა. ხელში პატარა საჩუქარი ეჭირა.
-გზაში თოვლის ბაბუამ დამინახა და მითხრა, რომ ბოდიში მომეხადა შენთვის და ეს
საჩუქარი მომეტანა-უთხრა მამამ. გოგონა მამას გაბრწყინებული თვალებით უყურებდა.
შემდეგ მამას საჩუქარი გამოართვა, გახსნა და ატირდა. საყელო იყო. მამა გარეთ გავიდა და
ყუთი შემოიტანა. შვილმა ყუთი გახსნა და ლეკვი დაინახა, ამოიყვანა, საყელო გაუკეთა და
ჩაეხუტა.

ფერადი თოვლი

იყო ერთი პატარა ქალაქი, სადაც თოვლი არ მოდიოდა. გოგონა ყოველდღე იმაზე
ოცნებობდა, რომ თოვლი მოსულიყო. გავიდოდა ერთი, ხუთი, ათი დღე. მაგრამ ცაში ერთ
ფიფქსაც კი ვერ დაინახავდით. მიუხედავად ამისა, გოგონა არ ნებდებოდა და მაინც
ყოველდღე თოვლის მოსვლას ელოდა. დიდი ხანი გავიდა. თოვლი ჯერ კიდევ არ მოსულა.
ერთ დილას, როდესაც მან გაიღვიძა, მის ოთახში ძალიან ციოდა. -დარწმუნებული ვარ,
თოვლი დღესაც არ მოსულა-გაიფიქრა გოგონამ. მიუხედავად ამისა, მან მაინც გადაწყვიტა
ფანჯრიდან გადაეხედა. გადაიხედა და გაოცდა. -თოვლი მოვიდა... ჩაიცვა და ქვემოთ
ჩავიდა. -საყვარელო, სად მიდიხარ? -დედა, გარეთ თოვლია!- უთხრა შვილმა
გაბრწყინებული თვალებით. -რა?- გაოცდა დედა. კარი გააღეს და თოვლი დაინახეს. -კი
მაგრამ, ფერადი თოვლი? როგორ ან რატომაა ფერადი? -ალბათ ბავშვების ოცნებებითაა
სავსე. ყოველი ბავშვის ოცნება განსხვავებულია, ამიტომაცაა იგი ფერადი-უთხრა შვილმა
დედას, გაუღიმა და გარეთ საგუნდაოდ გაიქცა.

81
 რა კარგია, როცა გყავს ძაღლი

- დილას ჩემი ლეკვის თათებს ვგრძნობ. ზედ მაზის, მეუბნება, ადექი, გავისეირნოთ და
ვითამაშოთო. მეც ვდგები, ახლა თვალებში მიყურებს და მეუბნება, სანამ გავისეირნებთ,
მაჭამეო. სამზარეულოში გავდივარ, საჭმელს ვუყრი და შემდეგ ჩაის ვიკეთებ. ორივე
ვსაუზმობთ და ბოლოს ვსეირნობთ. -ასეთი დილის რუტინა მექნება, ლეკვს რომ
მომიყვანენ! - განაცხადა მეგობრებთან გოგონამ.
- მაგარია! და სახელი მოიფიქრე?-თქვა ერთმა.
- არა! მაგაზე ჯერ კიდევ ვფიქრობ.
- როდის უნდა გიყიდონ?-ჰკითხა მეორემ.
- არ ვიცი! ერთხელ ვთხოვე! დღეს საღამოს კიდევ დაველაპარაკები.
მალე გოგონა სახლისკენაც წამოვიდა. კარი გააღო და ლეკვი დაინახა.
- სესილია, მოხვედი?- ჰკითხა დედამ სამზარეულოდან.
- კი, დე! ეს ვისი ლეკვია?!
- მოდი ჩემთან.
სესილია სამზარეულოში გაიქცა და დედა დაინახა, მაგიდაზე საჩუქარი და წერილი
იდო. -გახსენი ჯერ წერილი, მერე საჩუქარი. -კარგი! გოგომ წერილი გახსნა და წაიკითხა.
- რა წერია?- ჰკითხა დედამ.
- მამასგანაა, ამბობს, რომ ეს ჩემი ლეკვია! სესილიამ წერილი მაგიდაზე დადო და
საჩუქარი გახსნა. ყვავილებიანი ვარდისფერი საყელო იყო. ლეკვს მიუბრუნდა, საყელო
გაუკეთა და ჩაეხუტა.

სად მიდიან დამდნარი თოვლის ბაბუები

დამდნარი თოვლის ბაბუები მიდიან ცაში და ახალი წლის ფიქრებსა და სილამაზე

მიჰყავთ.

რას ფიქრობს ცაში ერთი ცანცარა ღრუბელი

ალბათ იმის გამო, რომ ასეთი ცანცარა ვარ, ანგელოზებიც არ გადაჰყურებენ ჩემიდან
სამყაროს.
თუ შემოსვლას დააპირებ. ელენე ლორიას შეეხმიანე - მისწერე აქ ან

82
 ელენე მინდიაშვილი

(დაბ: 19/03/2004 )
16 წლის

სურვილი, რომელიც ჩრდილივით დამდევს

ჩემი კალამი და მე დიდი ხანია უკვე ერთმანეთს გადავეჩვიეთ, მაგრამ ამ კარანტინის

დროს გადავწყვიტე, ისევ შემოვირგო, თუ ჯერ სულ მთლად არ გაბუტულა. სიმართლე
გითხრათ, სათქმელი ბევრი დამიგროვდა, თუმცა, ჯერ არვიცი, როგორ გადმოგცეთ
ყველაფერი, რაღაც მაკლია, ან ვიღაც, მგონია, რომ ერთი პატარა ჭუჭრუტანა საკმარისი
იქნებოდა იმის დასანახად, თუ როგორ ცეკვავენ მთის თავზე ანგელოზები, როგორ ავიდა
კიბე სახურავზე ან როგორი იყო პუტკუნა მორცხვი უჩას პირველ დღეს ახალ სკოლაში. სხვა
დროს ვიტყოდი, რომ ამ ჭუჭრუტანას წარმოსახვით ვიჩენთ და ვაქრობთ, მაგრამ ახლა ამ
ჩვენითვე გამოჭრილ ჭუჭრუტანაში რაღაც უფრო უკეთესი და ტკბილი მოჩანს, თან - ცოტა
სევდიანიც, არანაკლებ ჯადოსნური ოვალური მაგიდა თავისი სკამებით და ერთი ორი
ბავშვის დარჩენილი ნაწერებით ზედ, გამჭვირვალე ქალაქი, ნატვრის ხის მაგვარი და
საახალწლო სურვილების წაუკითხავი საიდუმლო ბარათები კედლებზე და ჩვენი დაფა,
რომელსაც ჩვენი ფიქრები ენატრება, მარკერები, რომლებსაც დაფასთან ჩახუტება და ჩვენი
საიდუმლოების გადაჩურჩულება სურთ და მაგიდა, რომელსაც თავისი „ძროხისკუდა“
ბავშვები აკლია და ერთი სული აქვს, წარმოსახვით სავარჯიშოს ჩვენთან ერთად კიდევ
როდის გააკეთებს.

გამოცდა

- ნიკა, დე, მოდი, ჭამე რა რამე!

- არ მცალია დე, ვსწავლობ! - გასძახა ნიკამ დედამისს, სინამდვილეში კი ამ ხმამ
გამოარკვია ნიკა მოგონებებიდან - უჯრაში საგამოცდო, კარგად გადანახული წიგნის ქვეშ
ანანოს ფოტო რომ იპოვა და უყურებდა. ვინ თქვა, რომ სურათები არ ლაპარაკობენ? თეთრ
კაბაში გამოწყობილი ანანო თავისი უცვლელი ღიმილით დგას კლასელებთან ერთად და
ქუჩის მომღერლებთან ერთად მღერის ნაცნობ სიმღერას, ნიკას კი სურათშიც და თავის
სამეცადინო მაგიდასთანაც დაბნეული და თან ბედნიერი გამომეტყველება აქვს, იმიტომ, რომ
ანანოს ხედავს. მალე დედაც შემოდის შემწვარი კარტოფილით, ხილით და შავი
შოკოლადებით ხელში, როგორც ყველა მზრუნველი დედა გამოცდების წინ. ნიკამაც, რაც
შეიძლება, სწრაფად გადამალა ანანოს ფოტო, მაგრამ დედას რას გამოაპარებ?! თეფშები
სწრაფად დაალაგა მაგიდაზე და დაიწყო: „ეს ის გოგოა, დე?”, „დედა გენაცვალოს”,
„მომიყევი, აბა, რამე, კაი გოგოა დეე? მოგწონს?” და ასე შემდეგ. ნიკაც უკვე წითლდებოდა და
როცა მიხვდა, რომ გამოიჭირეს და იმის გარდა აღარაფერი დარჩენოდა, რომ ბუზღუნით
გაეგდო დედა ოთახიდან, დედამისიც ამაყად, სიცილ-სიცილით გავიდა. ნიკა კი იმაზე
83
ფიქრობდა - გამოცდას როდის ჩააბარებდა, რომ მერე ანანოსთვის საბოლოოდ ეთქვა
ყველაფერი, ანანოს ხომ მხოლოდ ჭკვიანი ბიჭები მოსწონს.

15 წლის

რა იქნებოდა ჩვენი ცხოვრება ვარდის გარეშე?

რომ არა ვარდი, არ გვეყოლებოდა არც პატარა პრინცი ან პრინცი არ იქნებოდა. პრინცი
გვირგვინის გარეშე ვის გაუგია…
რომ არა ვარდი, არ იქნებოდა ვარდობისთვე ან ვარდისფერი, მას რამე სხვა ერქმეოდა,
მაგრამ ვერ იქნებოდა მისი მსგავსი. არ იქნებოდა არც ეკლები, რომელიც წითელ, თეთრ ან
სურნელოვან სილამაზეს სულ ახლავს თან, გეგონება, ორი ბუნება აქვსო. არ გვექნებოდა
ფურცლებზე ის ამოუცნობი, გულჩათხრობილი ფიქრები, რომლებიც ცაში წითლად ყვირიან
მაშინ, როცა ვიღაც ვარდებს გასაყიდად მთვარის შუქზე ისევ დაატარებს. ვარდებს ყიდიან
კიდეც, რაღაცაზე ცვლიან, თითქოს უბრალო ყვავილი იყოს, ჯერ არ იციან მისი სიდიადის
ფასი, არა, ვარდი უკარება არაა, მაგრამ არც დიდად ტკბილი, ჩუმი და თავმდაბალია (მას
ბევრი არ ეთაყვანება) თითქოს, მაგრამ თავი სულ მაღლა აქვს, მაშინაც კი როცა ჭკნება,
გვიყურებს, ოღონდ, თითქოს დანებებული. ხო ისიც ჭკნება, როგორც სხვა ყველაფერი
დანარჩენი, მაგრამ ვარდი თითქოს ამ ჭკნობასაც იმშვენებს.
არა, არა, ვარდი მხოლოდ რაღაც ლიქიორიანი შოკოლადის ნათესავი არაა. ის ყველა
ჩვენგანშია, ისევე, როგორც ღმერთი, ყველა, ვინც მას ეძებს, პოულობს - ზოგი ტრიალ
მინდორში, ზოგიც კი - უფრო მაღლა, ზეადსახედში…

ფიქრები ცაზე

ცა ჩვენი სარკეა, მაგრამ შიგნით ყველაფერი არ ჩანს, იმდენს ვხედავთ, რამდენიც გვინდა.
ვარსკვლავები ხალხია, მოკაშკაშე ციცინათელას ჰგავს, ღამით იღვიძებს, გარეთ გაფენილ
პიჟამოს ეხუტება და სიზმრებს გვჩუქნის.
სხვა პლანეტები ჩვენი კონტინენტებია? და ღრუბლები - ცის ხეები? იქნებ ცის იქით ცაა,
ვინ იცის? და ცის ზემოთ? თვითმფრინავი ცის ჩიტია? რომელსაც ჯერ კარგად ფრენა ისევ არ
უსწავლია, ან თავის გუნდს ჩამორჩა. ნეტავ ვარსკვლავები რას ჩურჩულებენ? გვიყურებენ?
ჩვენზე ლაპარაკობენ? ის კი ვიცი, რომ ცა სულ გვაკვირდება, მაგრამ თვალები სად აქვს?
იქნებ თვითონ თვალია, თუ გუმბათია, თუ თვალებიანი გუმბათი? ცა რაღაც ბევრია, ვისთვის
როგორ, იდუმალია, ხანაც ჩუმი, ხან გრუხუნებს და ჩხუბობს, (ისევე, როგორც ჩვენ, ხომ
გეუბნებით, სარკეა-მეთქი) ხანაც გვისმენს, ვერ იტყვი, კარგი მოლაპარაკეაო, მაგრამ მოსმენა
ნამდვილად შეუძლია. ცა ჩემთვის ლურჯია, ხან ცისფერი, მაშინაც კი, როცა წვიმს, ან
ნისლია, მაგრამ ჯერ კიდევ არ ვიცი, ეს ცისფერი რას ნიშნავს…

84
 უჩა ჯანელიძის ამბავი

დილით დედამ გააღვიძა, არ მოეშვა, სკოლაში დაგაგვიანდებაო, ისიც ადგა ისეთი

სახით, აი, რომ ამბობენ, ბალიში აუფეთქდაო. ჩანთას ბუზღუნით ალაგებდა, იცოდა, რომ
მათემატიკის ტესტში ექვსიანს ისევ ვერ ასცდებოდა და ის დროც ამოცანების ამოხნსაში
ტვინის საჭყლეტად ენანებოდა. უჩაც წავიდა და პარკში დაჯდა. მათეს შეჭმული, თუ
გაჩუქებული ვაშლების თვლის მაგივრად, შემოდგომის ფოთლებს ითვლიდა, მერე ისიც
მობეზრდა, ერთი ხმელი ფოთოლი აიღო დასაფშხვნელად და იმ ფოთოლს რაღაც
წერილივითაც მოაყოლა. გახსნა და წაიკითხა: მინდა მყავდეს შეყვარებული.
ჯერ ხმამაღლა თქვა უჩამ, მაგრამ რომ დაფიქრდა, პასტა ამოიღო, ერთი გული დაახატა
წერილს და სკოლისკენ წავიდა. ჯერ მათემატიკის მასწავლებელს ემალებოდა დერეფანში,
მერე კიდევ - სოფოს, დასვენებაზე და ბოლოს ეს წერილიც ძლივს ჩაუგდო ჩანთაში, რა
იცოდა, რომ მათემატიკის ქეთი კიკვაძეს კლასში წიგნი დარჩებოდა და შემობრუნდებოდა.
უჩა მაინც ვერ ასცდა იმ ექვსიანს.

14 წლის
ბალახი

ბალახის ჯარისკაცები მიწაში ერთმანეთს მხარს უბამენ, სამამდე ითვლიან და ასფალტის

გზამდე ნელ-ნელა ანგრევენ ორი სამყაროს გამყოფ კედელს. გაზაფხულზე ყველა ერთად
პირველად უყურებს სამყაროს. ზოგი მზის სხივებს თვალს ვერ უსწორებს და უსინათლო
ადამიანივით ხედავს ყველაფერს. იმ გორაზე , სადაც ძველი, თავჩაქინდრული ბალახი ჯერ
არსად წასულა, ბალახის ახალი თაობა შორიდან უახლოვდება სამყაროს.

ქაღალდის თვითმფრინავები
ქაღალდის თვითმფრინავები გვეუბნებიან, რომ ფრენა ყველას შეუძლია, მართალია,
ფრთები ყველას არ აქვს, მაგრამ მათ გარეშეცაა შესაძლებელი ფრენა. ზოგი ოცნებებში
დაფრინავს, ზოგი - მოგონებებში, ზოგი - დიდ ჩიტში. მაგრამ დიდი ჩიტით ვინც დაფრინავს,
ვერ სინჯავს ცის ბამბის ნაყინს, ან იმ სიმშვიდეს, რომელიც მაღლა აფრენისას გხვდება
პატარა ფანჯრის მიღმა. არ ვიცი, ამდენის თქმას როგორ ასწრებს ერთ აფრენაში. ნეტავ,
ყველას ესმოდეს მათი, არა ჩვეულებრივი ქაღალდის თვითმფრინავებისა, არამედ ქაღალდის
თვითმფრინავების, რომლებმაც დამაჯერეს, რომ მეც შემიძლია ფრენა. ეს ცოტა ადრე რომ
გამეგო, იმასაც ვეტყოდი, მაგრამ მან ცოტა ხნის წინ ნამდვილი ფრთები შეისხა და, როგორც
ყველა ფრთიანი, ისიც გაფრინდა.

85
 სარკის მეორე მხარე

იისფერ ქვაზე ჩამომჯდარი თეთრი შოკოლადის ჩანჩქერს გაჰყურებს. პირველად ვხედავ

მოწყენილს, ალბათ არ იცის, აქ რომ ვარ. თავი ჩაღუნა. ჯერ ჩაიცინა, მერე გაიღიმა, ბოლოს
გახარებულმა აწია თავი და ჩემკენ გამოიქცა. ახლა მე ჩავღუნე თავი, შემრცხვა, რომ
მივატოვე, ვუთხარი, აღარ მჭირდები-მეთქი და ზურგი შევაქციე. რამ მათქმევინა. ამ
სამყაროს გზაზე მივხვდი, რომ მისნაირი მეგობარი არასდროს მეყოლება, ის ერთადერთია.
აქაურობის შემხედვარე, მალევე მივხვდი, რომ ეს სამყარო სიზმართქალაქია. ამის გამო ისევ
მომიწევს მას ზურგი ვაქციო და უკნმოუხედავად დავბრუნდე რეალობაში, თბილ საბანში
გახვეული. აქ დრო ისე მალე გადის, როგორც ჩემი ბავშვობა. დარჩენა შემიძლია, მაგრამ
რაღაც მაინც უკან მექაჩება. დავემშვიდობე, ჩავეხუტე, არ ვიცოდი, კიდევ როდის ვნახავდი.
უკან ვბრუნდები და აქაურობა თეთრად იღებება. მას ღიმილი სახიდან არ მოუშორებია,
მაშინაც კი, როცა დავივიწყე, მაგრამ სანამ სიზმართქალაქი ბოლომდე თეთრად
შეიღებებოდა, ვიგრძენი, მოგონებებით სავსე თვალებიდან ცრემლი რომ მოიშორა.

მატარებელი

მატარებელი დასაწყისიდანვე ლიანდაგებზე დააყენეს, აიძულეს, ტვირთი ეზიდა. უკან

იტოვებდა თავის ფიქრებს, წარსულს, ოცნებებს, ყველაფერს. ეგუებოდა აწმყოს და ხანდახან
ფიქრობდა მომავალზეც, რომელიც არც იცოდა, ექნებოდა თუ არა. მიწაზე მიჯაჭვული
ლიანდაგები, რომლებიც თავიდან ერთად მიიკლაკნებოდა, მალევე დაშორდა ერთმანეთს.
ვიღაცამ მატარებელს მახე დაუგო და მიმართულება შეუცვალა. მატარებელი ვერაფერს
მიხვდა, გაჰყვა ცხოვრების ახალ გზას, ხმის ამოუღებლად, ნელ-ნელა იცვლებოდა,
თვითონაც და ყველაფერი მის გარშემო. ხეები ისევ ისე დგანან, გაუნძრევლად, ზუსტად
ვიცი, რომ დაინახეს, მათი მეგობარი დაუფიქრებლად შორს რომ წავიდა, ახლა ახალ
მატარებელს უცდიან, რომ დაუმეგობრდნენ, ძველი კი ალბათ უკვე დაივიწყეს და ღრმად
შემოსაზღვრეს ნისლით, როგორც ცუდი მოგონება.
მატარებელი ისევ აგრძელებს გზას და თვალს უსწორებს ტკივილს, აწმყოს, მომავლის
ცვლილებებს, ჟანგს, რომელიც დიდხანს ცდილობდა დაეჭირა თავისი მსხვერპლი და ახლა
ბედნიერი ნელ-ნელა ჭამს. წარსული ისევ უკან რჩება, მატარებელმა ბევრი ნახა და გამოიარა,
უკან მოიტოვა, შეეგუა, ახლა აღარაფრის ეშინია, ყველაფერს თვალებში უყურებს, მანამ, სანამ
თავისი თვალების მსხვერპლი თვითონ არ მოსწყვეტს მატარებელს თვალს. მატარებელი
ჩერდება და მალევე გამარჯვებული აგრძელებს გზას.
ვიცი, ვერასდროს ვიქნები მატარებელი, მაგრამ მინდა ვიყო ადამიანი, რომელიც ძალიან
ჰგავს მატარებელს.

86
 თავისუფლება

თეთრი მტრედი ცაში მიისწრაფის ღრუბლებთან, რომლებიც ალაგ-ალაგ მიმოფანტულა

უცნაური, ცისფერი ცის ქვეშ. მოშრიალე ფრთები სწრაფად მოძრაობენ, იციან თავიანთი გზა
და თანდათან უახლოვდებიან თავისუფლების ჭიშკარს. მიწიდან ყავისფერი,
თვალცრემლიანი მაწანწალა ძაღლი უყურებს მტრედს, რომელიც ცაში გაუჩინარებასთან
ერთად პატარავდება. ძაღლს, რომელსაც წასასვლელი ბევრგან აქვს, ქუჩა ყოველთვის
თბილად მიიღებს. საბა ბაბუ ფანჯარასთან, ეტლში ზის და სიცოცხლით სავსე, მოწყენილ
ძაღლს გაჰყურებს. ბაბუ უკვე დიდი ხანია თავისუფლებას ეძებს, მაგრამ რაც ეტლი მისი
ცხოვრების ნაწილი გახდა, მას ის აღარც უგრძვნია. ბებო პატარა ძველი ნახატიდან და იმ
ციდან უყურებს ბაბუს, სადაც მტრედი უკვე გაუჩინარდა. ბებომ ცოტა ხნის წინ ახლიდან
მოიპოვა თავისუფლება და ახლა ბაბუს მოლოდინშია.

პეპელა განთავისუფლებული ყვავილია

ცოტა ხნით, მაგრამ მაინც სცდება მიწას, სანამ შეუძლია.

როგორ გაწვიმდა?

გაზაფხულის ცა ისევ ტირის, მაგრამ არავინ იცის რა ეწყინა.

მთაში მინდა

ვიწრო ბილიკზე, რომელიც ნელ-ნელა მაღლა იკვლევს გზას, იმედიანად მივავაბიჯებ.

თეთრი ღრუბლებისკენ მივდივარ, ისინი კი გარბიან და ჩემი ბავშვობის უცვლელი ოცნებაც
თან მიაქვთ. აი, ის, ყოველთვის რომ მინდოდა, ღრუბლებში გავხვეულიყავი და მათთან
ერთად მეთამაშა, მაგრამ ბამბის ნაყინი იყო ის ერთადერთი ღრუბელი, რომელიც ბავშვობის
ტკბილ მოგონებად დამრჩა. ცაზე მოსრიალე ღრუბლებს ვუყურებ და ვხვდები, რომ ახლა,
როცა ბავშვობა დიდი ხანია უკან მოვიტოვე, ბალახზე შემიძლია ვიოცნებო, შემიძლია ის
სურნელი შევიგრძნო, რომელიც წვიმის შემდეგ ნამიან მიწაზე ამოსულ თვალცრემლიან
ბალახს ასდის. ამ ყველაფერს იქამდე ვერ ვხვდები, სანამ ფეხები არ მაჩერებენ. ისინი რომ
არა, ალბათ ახლა ღრუბლებზე ვიქნებოდი მოკალათებული და ცას ავხედავდი, რომელიც
ჩემგან ისევ შორს იქნებოდა. მე მივდივარ სადღაც ზევითკენ, ვიცი, რომ ეს ზევითკენ არ არის
ჩიტების გზა, ეს ის ზევითკენაა, საიდანაც მთა მეძახის. ის ჩემსავით ვერ სცდება მიწას, მაგრამ
ცასთან მაინც ახლოსაა.
87
 სად იბადებიან ვარსკვლავები
ვასკვლავები ჩვენს სიზმრებში იბადებიან. ამიტომაც ყველა სიზმარს თავისი ვარსკვლავი
ჰყავს. ძილისწინ, სანამ სამსახურიდან მოსულ დაღლილ დედასთან ერთად ბოლო ჭიქა ჩაის
სვამ, ჩუმად მოდიან და პიჟამოს ეხუტებიან.

ბუხარი
ზამთრის სუსხი ნელ-ნელა ეპარება სოფელს, ვერ ითმენს შემოდგომის თმაგაცვენილ
ხეებზე თეთრი მოსასხამის გადაფარებას. ბაბუს გარედან პატარა ჯარისკაცებივით
დაწყობილი შეშა მოაქვს, ჩაძინებულ ბუხარს ერთი-ორს შეუღიტინებს და მერე ცეცხლს
დაანთებს. დამწვარი ხეები ბატუტზე მოხტუნავე ნაპერწკლებს რომ ჩაუვლიან, ცაში
დაიწყებენ გაფანტვას.
ბაბუ კარადის თაროდან ერთ-ერთ წიგნს გადმოიღებს, სარწეველა სკამზე მოკალათდება,
მერე ანას დაუძახებს, კალთაში ჩაისვამს და წიგნს გადაშლის, რომლის ფურცლებს ბუხარში
მოკალაებული შეშა ცნობს.

ოჯახი
რა არის ოჯახი? ადგილი, სადაც ყველას უყვარხარ და ისეთად მიგიღეს, როგორიც ხარ?!
ნეტა, ყველა ოჯახი ასეთია? დები და ძმები ბებო და მშობლები, ერთ ტკბილ თბილ ოჯახს
მოგაგონებთ, არა? მაგრამ რა ხდება მაშინ, როდესაც ყველა ერთმანეთს ისეა დაშორებული,
როგორც მზე, მთვარე და ვარსკვლავები ჩვენი გალაქტიკიდან, იქ, სადაც მიზიდულობაც რომ
იყოს, ვერაფერს ვერ დააახლოვებდი, ყველა ერთმანეთისგან განსხვავებულია, მაგრამ ისინი
ამ სხვადასხვაობით ერთმანეთს ვერ ავსებენ. ამის მიუხედავად, მათ ის მაინც იციან, რომ
ერთად არიან, ყველანი. დრო მიდის და უცბად ერთი გვტოვებს, მიდის სადღაც უფრო თბილ
ადგილას. მას ვეღარ ვგრძნობთ, მხოლოდ სიზმრებში თუ ვხედავთ, ან უარესი - ფიქრებში
გველანდებიან. ვიღაცის წასვლა რაღაცის შიშის გამო ისევ ერთად გვკრავს, მაგრამ ამ
მოზაიკას ერთი ნატეხი აკლია. ერთად არიან, რადგან ყველას ახსოვხარ, ეხუტებიან კიდევაც,
როდესაც სველ მიწაზე ყვავილებს მოწიწებით დებენ ან აღდგომას კვერცხებს აგორებენ
რამდენიმე ცრემლთან ერთად, ზედ ღვინოს ამატებენ და თუ ვინმე ნაცნობს დაინახავენ,
ჭიქას მაღლა სწევენ და ბოლომდე სვამენ. ეს ოჯახია. მაგრამ რა მოხდება, რომ დაგივიწყონ?
საერთოდ, რატომ წახვედი? მართლა ოჯახის შეკვრა გინდოდა, თუ იმან დაგღალა, რომ
ყველა ისე შორს იყო ერთმანეთისგან, როგორც ახლა, მე - შენამდე?!

88
 ნაწვიმარი ტყის ამბავი
სოფლის გზაზე პატარა მდინარესავით მოედინება გამსკდარი გუბეებიდან
გადმოსხმული წყალი და გზად მიმოფანტულ ცისარტყელებს უვლის გვერდს. აქვე ტყეა,
სადაც ხიდან ფოთლების მაგივრად წვიმის დატოვებული წვეთები ცვივა. მხოლოდ ერთი-
ორი ხე შემორჩა, სადაც ნეკერჩხლის ფოთლები წვიმის წყალს გემოს უსინჯავენ. ქარი კი
ღამით წვიმაში დატოვებული სარეცხივით აშრობს მათ. ახლად გამოსულ მზეს თავისი
ღრუბლები ჩაუხუტებია და ნეკერჩხლის ფოთლებში ირეკლება.
სადღაც შორს, ნისლმოდებულ მთებს იქით კი რაღაც ხდება, მგონი, თოვს.

13 წლის

ნივთების ამბავი

ზამთრის ცივ, გადათეთრებულ ტყეში თოვლის ხრაშუნი ისმის. ორი კაცი თოვლს
ზამთრის შავი, რეზინის ჩექმებით თელავს. თოვლის ფიფქებს ეღიტინებათ, სიცილი
გაუდით, მაგრამ მათი ხმა მხოლოდ ტყეს და მასში მცხოვრებთ ესმით. მოგზაურები
ფიქრობენ, რომ ტყეში საუკუნო სიჩუმეა. სინამდვილეში კი ტყეს სიცილისგან მუცელი
სტკივა. თოვლის ფიფქებს ჩექმები ეღიტინებათ, დნებიან და გუბეებად გადაიქცევიან.

ის, რაც ტკბილად მახსოვს

(გამოგონილი ამბავი)

კარგად მახსოვს ის დღე, ბებია სოფლიდან რომ ჩამოვიდა და გვესტუმრა. დედა

სამზარეულოში ტრიალებდა და საჭმელებს ამზადებდა. დახმარება შევთავაზე, მაგრამ უარი
მითხრა. არადა, ბებიისთვის რომ მეთქვა, დაგეხმარები-მეთქი, დამთანხმდებოდა, პატარა
კუბოკრულ წინსაფარს გამიკეთებდა და რაიმე გემრიელს ერთად გავაკეთებდით. ზარმა
დარეკა. კარისკენ გავიქეცი. გზაში ფეხი რაღაცას წამოვკარი, წავიქეცი, მაგრამ ტირილისთვის
დრო არ მქონდა, კარი უნდა გამეღო. შემოსასვლელში ფეხსაცმლის პატარა კომოდზე
ავძვერი, კარის სახელურს ხელი ჩავჭიდე და ჭუჭრუტანაში გავიხედე. ბებია იყო. კარი
გავაღე. მინდოდა, ბებიას ჩავხუტებოდი, მაგრამ ხელები დაკავებული და დამძიმებული
ჰქონდა. რომ ჩავხუტებოდი, გამიღიმებდა, ტკივილს დაფარავდა, მაგრამ სინამდვილეში
ძალიან ეტკინებოდა. ამიტომ ჯერ დიდი მარწყვებით სავსე ვედრო და სხვა სავსე პარკები
გამოვართვი და შემდეგ ჩავეხუტე. შვება ვიგრძენი. ამ მომენტს დიდხანს ველოდი.

89
 მატარებელი

ღამეა. ცაზე მნათობი ვარსკვლავები მოჩანს. აი, ისეთები, ცას რომ ამშვენებს და
კოსმოსიდან დაგვყურებს. გარშემო უკუნეთი სიბნელე და სიჩუმეა. მწერიც არსად გაიფრენს,
ეს იდილია რომ არ დაარღვიოს. ამ სიჩუმეს შორიდან მომავალი მატარებლის რელსებზე
სრიალი ფანტავს. ეს ყველაფერი წამიერი იყო. ფანჯრებიდან გამომავალი სინათლე,
მატარებელში მსხდომი ხალხი წამებში გაუჩინარდა. მატარებელი რომ მოდიოდა, ალბათ
ვარსკვლავებმაც იგრძნეს. ამის ნიშნად რამდენიმე მათგანი კოსმოსს მოსწყდა. დაბლა დაეშვა
მატარებლის მიმართულებით. მატარებელი მალე გაუჩინარდა ისევე, როგორც რამდენიმე
ვარსკვლავი. მეგონა, ყველაფერი თავის ადგილზე დაბრუნდებოდა, მაგრამ არა,
მატარებელმა ყველაფერი შეცვალა ამ იდუმალ ადგილას.

სადღაც შორს

ფანჯრის რაფასთან ვდგავარ და სამყაროს ვუყურებ. მალე ყველაფერი ჩუმდება და

იცვლება. ცამ ჯადოქრის ლურჯი მოსასხამი ჩაიცვა და თოვლს დაენახა. ბალახი სადაცაა
ხელახლა დაიბადება ისევე, როგორც ფუმფულა ცისარტყელა. ეს რაღაც საერთოდ არ ჰგავს
წვიმის შემდეგ გამოსულ საჩუქარს, მაგრამ იმდენფრადაა შეღებილი, სხვას ვერაფერს
ვამსგავსებ. ასეთი რამ რეალობაში არ მინახავს, ანუ ახლა სადღაც სხვაგან ვარ, სადღაც შორს,
ნეტავ, სად ვარ? სიზმარში თუ ვარ, მალე დამთავრდება და დამავიწყდება. მარტო ვარ? არა,
ისიც აქაა. გავიქეცი და ჩავეხუტე. მომნატრებია. მეგონა, მართლა დავიჯერე, რომ არ
მომენატრებოდა. ვნატრობდი, არასდროს დამთავრებულიყო ეს ყველაფერი.
იმ დღეს 31 თებერვალი იყო.

ვარსკვლავთწვიმა

ვარსკვლავები სულ კაშკაშებენ. დილით ახალგაზრდა, ხასხასა ბალახზე მწოლიარენი

ცაზე მოსრიალე ღრუბლებს სამყაროს სხვადასხვა ქმნილებას ვამსგავსებთ. ღამით კი
ვარსკვლავები გვაძლევენ საშუალებას, თბილ ლოგინში მწოლიარეებმა, თვალების
დახუჭვისას სიზმართქალაქის უფასო ბილეთი მივიღოთ, ვნახოთ სიზმრები, რომლებიც
ღამით ვარსკვლავთწვიმის წვეთებით ხვდება ჩვენს თავებში.

90
 კიბე სახურავზე

როცა საქმე არ მაქვს, სახურავზე ავდივარ, იქიდან ბევრი რამის ყურებით შეგიძლია
დატკბე. მე ყველაზე მეტად ცაში ყურება მომწონს. ჩემთვის არაფერია იმაზე ტკბილი,
ღრუბლებს რომ ვაკვირდები ან დილა-საღამოს უჩვეულო ვარდისფერი ცით თვალები რომ
მიბრწყინდება. დღეს დილითაც ავედი სახურავზე, ცას ავხედე, იასამნისფერში გადადიოდა,
თითქოს მალე ვარსკვლავები ამოყოფდნენ თავს და თავიდან დაღამდებოდა. ამოსვლისას
ბალიში ამოვიტანე ზედ თავი დავდე და თვალები დავხუჭე, წარმოვიდგინე კიბე,
ღრუბლებში რომ უჩინარდებოდა, მაღალი იყო. ბოლო არუჩანდა, მაგრამ ახლად ამოსული
მზის თავზე ნაცნობი სხეული რომ მოჩანდა, ალბათ აი იქ მთავრდებოდა. ნაცნობი ნელ-ნელა
ამოძრავდა, ჩემკენ წამოვიდა. მალე სახე გამოუჩნდა. მივხვდი, ვინც იყო, ნუ, მე მინდოდა, ის
ყოფილიყო და რადგან ჩემი ფანტაზიით ვმართავდი იქაურობას, ის იქნებოდა. ცხრა წელია
აღარ მინახავს, სახე მახსოვს, მაგრამ ბუნდოვნად. აი, პატარაობაში, ყველაფერს ცისარტყელას
ფერებში რომ ვხედავდი, ისე, ამიტომ მეტი ახლოს ვეღარ მოვიდა. რადგან ფანტაზიაში
ვიყავი, არ ვიცი, გაიგო თუ არა, რომ ვუთხარი, მომენატრე-მეთქი.

ვიკრიბებით ფანტაზიის იასამნისფერი დროშის ქვეშ

დღემ არც ისე კარგად ჩაიარა. ვწევარ და ვცდილობ, რამე კარგზე ვიფიქრო. სიზმრის
ავტობუსმა მომაკითხა, მაგრამ უკან გავაბრუნე, არ მინდოდა ძილი, რაღაც სხვა მინდოდა,
უფრო სავსე, უცნაური და დასამახსოვრებელი, სიზმარი ისე ჩქარა მოძრაობს, არც
მემშვიდობება და არც იმის უფლებას მაძლევს, დამამახსოვრდეს. ფრენა მინდა, მაგრამ
ფრთები არ მაქვს. უფრთოდ გაფრენაც შემიძლია სადღაც, ჩემს ფანტაზიაში. ჩემს კოსმოსში
გასაფრენად თვალების დახუჭვა მომიწევს, მაგრამ მეშინია, მგონია, რომ სიზმრის ავტობუსი
ძალით წამიყვანს სიზმართქალაქში. უნდა გავრისკო. სხვანაირად ვერც დავიძინებ და ვერც
ჩემს სათამაშო დინგოს ჩავიხუტებ. თვალები დავხუჭე და პეპლებს გავყევი ფანტაზიისკენ.
აქაურობის სურნელი არ შეცვლილა. მოგონებებსა და ოცნებებს ყვითელი მტვერი ჩახუტებია.
რადგან აქაურობის მთავარი მექანიკოსი მე ვარ, ყველაფრის შეკეთება მე მიწევს. ზოგჯერ
ძნელია, რადგან წარსულს ვებღაუჭები. რაც არ უნდა იყოს, მის დავიწყებას ვერ შევძლევ.
აქაურობა კარგია, მაგრამ დარჩენა არ შემიძლია. აქ რომ დავრჩე, მერე რეალობას ვეღარ
შევეგუები. წასვლის დროა. დინგო, რომელიც მთელი ეს დრო ჩახუტებული
მყავდა,მინდოდა თან წამეყვანა, მაგრამ ფანტაზიამ ამის უფლება არ მომცა.
დინგო იასამნისფერი დროშის ქვეშ დარჩა. არა უშავს, მალე ისევ ვნახავ.

91
 იტალიური ეზო-ჩვენი მეორე სახლი

ბებია იტალიურ ეზოში ცხოვრობს. საშაბათო სკოლა ბებიის სახლთან ახლოსაა, ამიტომ
ხშირ შემთხვევაში შაბათს ვარ ამ იტალიური ეზოს სტუმარი. აქ ყველა ერთმანეთს იცნობს. ეს
ადგილი ერთი დიდი ოჯახია. შუადღით ბავშვები გამოდიან გარეთ და ჟრიამულობენ.
სარეცხის თოკები ერთმანეთთან ისე ახლოსაა, რომ შეხედავ, იფიქრებ, მთელ ეზოში ერთი
თოკია გაბმულიო. ბავშვებმა ბაბუებისგან ნარდის თამაში ისწავლეს და ახლა თვითონაც
თამაშობენ. წვიმა რომ წამოვა, ბავშვები რომელიმე მეგობართან იკრიბებიან სახლში და იქ
აგრძელებენ გართობას. წვიმის წვეთები ასფალტზე ფერად-ფერადი ცარცით დახატულ
კლასობანას და სხვადასხვა წარწერებს დღაბნის, ხშირად შლის კიდევაც, მაგრამ მეგობრობას
ვერაფერს უხერხებს.

ელენე ჯავახიშვილი

(დაბ: 8/06/2004 )
15 წლის

სარკის უკანა მხარე

სადრაც შორს, ძალიან ადრე სარკის უკანა მხარეს კიბე ცხოვრობდა. კიბეს უყვარდა
სარკის აქეთ გამოპარვა და ადამიანების სამოთხეში ცოტა ხნით აყვანა. სარკის იქით ოქროსი
გახლდათ. როგორც კი გადმოაბიჯებდა ზღურბლს, ზედაპირი დანაოჭებული ხით
იფარებოდა. ზღურბლს აქეთ მისი შინაგანი სახე დამალული უნდა ყოფილიყო. ერთხელაც
კიბე სამოთხიდან გამოიპარა. სარკის ზრურბლს გადმოაბიჯა და პატარა ცისფერკედლებიან
ოთახში მოხვდა. აქა-იქ პლაკატები აფერადებდა ამაზრზენ სიცარიელეს. ტანსაცმელი ძირს
სხვა ნივთებთან ერთად ეყარა. კიბემ თვალები მეორე მხარეს მიატრიალა. ბიჭი გაოგნებული
თვალებით უყურებდა. იცით, კიბეს რომელიც სამოთხეში უზრუნველყოფილად
ცხოვრობდა, ერთი პატარა ოცნება ჰქონდა. ღამის ცა ენახა დედამიწიდან, ასევე, ბუმბერაზი
მთვარე და ვარსკვლავები. კიბე ბიჭს დაეხმარა და პირველად ითხოვა რაიმე სანაცვლოდ.
რაღაც იმდენად ადვილი, რომ ბიჭს უაზროდ მოეჩვენა. კიბე სახურავზე აათრია და
დაჟანგულ რკინაზე მიაწვინა. თვითონ წავიდა. კიბე სახურავზე დარჩა.

92
 ქარიანი დღე

იმ დღეს სახლიდან გასვლას ყველაფერს ვამჯობინებდი, მერე ჩემი ძმის ვედრებით სავსე
თვალებში ჩავიხედე. მივხვდი, ჩემი გეგმები შეიცვლებოდა.
- ელენე, ჰო გამომყვები ექსკურსიაზე?
- ოოო,ათუკა - ავათვალ-ჩავათვალიერე, შევხედე ფორტეპიანოს ზემოთ მომღიმარ
სურათს და ერთ-ორ რაღაცას მივხვდი, -სად მიდიხართ?
- ლისის მიდამოებში. ვარსკვლავები უნდა ვნახოთ. ელე, ათისთვის მოვალთ და არც
შეგცივდება . კოცონს ავანთებთ!
- კარგი, კარგი. ოღონდ მამას დაურეკე და ჩაიცვი უკვე. ათუკა ოთახისკენ გაექანა.
მხოლოდ მისი წასვლის მერე მივხვდი, არცერთ ექსკურსიაზე არ ყოფილა ნამყოფი. ვინ
გაყვებოდა, რო? კიდევ უფრო ღრმად რომ ჩავყვინთე ამ ჩემს უაზრო ფიქრებში, წასვლაც კი
მომინდა. კლასელებსაც დავხედავ-მეთქი. ჩამობნელდა. ცაზე დინჯმა ნამგლისებრმა
მთვარემ გამოანათა. ოქროსფრად. ალქაჯურად.
ექსკურსიაზე ბიჭებს არა უშავდათ. ეთამაშებოდნენ. ირიბად აიგნორებდნენ კიდეც.
გოგოები თბილად ექცეოდნენ ათუს, მაგრამ სხვებზე ცოტა გამორჩეულ გოგოებზე რა
გითხრათ. გადავწყვიტე, არ ჩავრეულიყავი. თავისით მოაგვარებენ-მეთქი. თან, ისეთი
არაფერი. კინკლაობდნენ ჩვეულებრივად. სახლში დარჩენის გეგმასთან ერთად ეს გეგმაც
სუსხიან ქარს გავატანე. პუტკუნა გოგო კოცონის მეორე მხარეს ცრემლებს ძლივს იკავებდა.
თავის გამორჩეულ გერმანულ აქცენტზე დასცინეს. თავი ვალდებულად ჩავთვალე,
მივსულიყავი. დავეხმარები-მეთქი. ამის გაფიქრება და - გაუაზრებლად კოცონის მეორე
მხარეს მივაბიჯებდი.
-ესე იგი, გერმანელი ხარ?
- ჰო, მამა მყავს გერმანელი, - უკვე ცრემლები წამოუვიდა.
-ხო და დაცინვას რაც შეეხება, - ძალიან პირდაპირად გამომივიდა, - ყურადღება არ უნდა
მიაქციო. მეც ეგრე ვიყავი! - ფანარი ავანთე, თმა გადავიწიე და ყურზე მივინათე. გოგონამ
აღშფოთებული სახით ამომხედა, - ბავშვობაში მომივიდა რაღაც. ასაკი აქვთ ეგეთი.
გადაუვლით. შენც რაც უფრო მალე მიხვდები რაღაცებს, უკეთესი იქნება.
-მაგალითად, რას?
- იმას, რომ შენი ეგეთი აქცენტი სულაც არაა ცუდი. გამორჩეულს გხდის. უნდა მიიღო
უბრალოდ. თუ მაინც და მაინც პრობლემა გგონია, უარესებიც ხდება! -უფრო ატირდა და
მთელი თავისი კოსმოსი გადამიშალა. მეც ჩემი ხანმოკლე გამოცდილება გავუზიარე. ორივემ
დიად ცას ავხედეთ. ბავშვებისკენ გავიყვანე. ამდენი დღის შემდეგ მეფიქრება, ნუთუ
შევცვალე რაიმე მის ცხოვრებაში? ნეტა დავეხმარე რამით?

93
 „ღმერთი უეჭველად კარგ ხასიათზე იყო, ყვავილებს რომ იგონებდა“

- მარკ ტვენი

ტყეში ყვავილები ამღერდნენ. მარადმწვანე ნაძვებს შორის შველი მირბის. ჩქარა.

სხარტად. ამოუსუნთქავად. მირბის, იმიტომ, რომ ჩვევაში აქვს გაქცევა. გაურბის მგლებს,
ტურებს. გაურბის იმიტომ, რომ სუსტია და ეშინია. ბებერ ხეს მოუარა გვერდი და ბუჩქებში
მიიმალა. გახშირებული სუნთქვა დაიწყნარა და ბალახს მიეძალა. ყვავილები კვლავ
ნატიფად მღეროდნენ და აწყნარებდნენ უდანაშაულო ცხოველს. პატარა შველს მცენარეების
ნაზ სიმღერასთან ერთად ცხოვრება ნაკლებად საშიში ეჩვენებოდა.

მრგვალი ქალაქი

მრგვალ ქალაქში გაწვიმდა. კოკისპირულად. გაზაფხულმა, რომ იცის, ისე. ამ ქალაქში

წვიმა ძალიან უყვართ. მზეზე მეტად. მნიშვნელოვან როლს ანიჭებენ მას. ლექსო წვიმის ხმამ
გააღვიძა. რიტმულმა.დინამიკურმა. წამოდგა და ეგრევე ფანჯარას მიეკრა. მერე კესოს
გახედა. პატარა ქალბაონმა თვალები დაჭყიტა და უფროსი ძმისკენ გაექანა. კესო ერთი
პატარა მაგიდის სიმაღლე კი იქნებოდა. ლექსომ ხელში აიყვანა და გულთან ახლოს მიიკრა.
წვიმა გაოცებული სახით უყურებდა კესოს. კესო კი უღიმოდა აღშფოთებულ წვიმას.
ნატიფად. უმანკოდ.

მთვრალი ბოთლი

თქვენ გგონიათ, ბოთლის არჩევანი იყო სიმვრალე? ასეთი დაიბადა. მთვრალი იაფასიანი
კონიაკისგან. როგორ მოხვდა მატარებელში, თვითონაც არ ახსოვს. ერთადერთი, ის იცის,
რომ ცოტაც აკლია გულისრევამდე. მატარებელი თავისდა გაუაზებად მიქრის. თან ბაქანს
აქეთ-იქით აქანავებს: მარჯვნივ-მარცხნივ, მარჯვინივ-მარცხნივ. ფანჯარა გამოაღო, იმის
იმედით, რომ ჰაერი მაინც უშველიდა. ბოთლმა მოკრძალებულად გადაყო თავი,მისი
სიმთვრაე რომ არ შეემჩნიათ. თვალები დახუჭა და ბახ! - ნამიან ბალახზე აღმოჩნდა.
სციოდა. ძალიან სციოდა. უზარმაზარი მთვარე ციდან უყურებდა ჯერ კიდევ მთვრალ
ბოთლს. მატარებელმა დაუნდობლად ჩაუქროლა. ბოთლი ვარსკვლავების იმედად დატოვა.

94
 ***

ვფიცავ, არასდროს გავიზრდები იმაზე დიდი, რომ შემრცხვეს წვიმაში ყვავილების

მორწყვა! თუ ასეთი გავიზარდე, ე.ი., არაფრად ვვარგივარ!

მე ვარ შენი ყოფილი ძაღლი

გახსოვს, იმ ღამეს როგორ ვსეირნობდით გამჭვირვალე ქალაქის გამჭვირვალე ქუჩებში.

როგორ ლამაზად კაშკაშებდნენ ფეხებქვეშ ვარსკვლავები! ისე, სულ მაინერესებდა, აქაურობა
როგორი იყო. თურმე, როგორი დიდებული ყოფილა მკრთალი შუქით მოფენილი ქუჩები.
ნეტა, აქ რომ დაიმალე, ფიქრობდი ჩემზე? ალბათ, ალბათ. მთელი ამ დროის განმავლობაში
მიხაროდა, რომ ისევ გიპოვე. მთლად ბულბულში, ვარდში და მოციმციმე ვარსკვლავში -
ვერ, თუმცა, ესეც მაწყობს. გიპოვე მელანში, თაბახის ფურცელში და, რაც მთავარია, ჩემში.
ნეტა, შენი პოვნისას ამას გრძნობენ სხვებიც?

მე ერთხელ ზევით ავიხედე

-დედა, ბებო სად წავიდა?

-ზემოთ, მზესთან.
-შესცივდა?
-ხო,ხო...
-კარგია, - გოგონამ ცისფერი თვალებით ახედა ცას. თვალწინ ედემი გადაეშალა. მამა
ღმერთი და ბებია მომღიმარი სახით ჩამოჰყურებდნენ. გოგომ ხელი დაუქნია ბებიას.
-დედი, ვის უქნევ ხელს?
-მარო ბებოს! - კაშკაშა გოგონამ ეშმაკური სიცილი აჩუქა დედას და ერთხელაც ახედა
ღრმად მოხუცებულ მარო ბებოს.

95
 მიდიოდა ქუჩაში ერთი ჩვეულებრივი კაცი

მიდიოდა ქუჩაში ერთი ჩვეულებრივი კაცი. ჰო, ჰო ჩვეულებრივი. ჩვეულებრივი

სახელით. თუ ძალიან გაინტერესებთ - ირაკლი. მიდიოდა ქუჩაში ერთი ჩვეულებრივი
ირაკლი. ქალაქის ერთი წერტილიდან მეორეში.
- ვა! ირაკლი! - კაცმა ფიკრებიდან ამოყვინთა და მეგობარს ღიმილით შეეგება. მხოლოდ
ახლაღა შეამჩნია ღრუბლების ჯაჭვს შორის თაკარა მზე.
- იკა, როდის იყო ასე ქუჩაში დასეირნობდი. რამე მოხდა?
- მაინც და მაინც რამე უნდა მოხდეს, სასეირნოდ რომ გამოიდე?
- არა, ისე ვიკითხე..
- უბრალოდ გამოვისეირნე, აბა, შენ იცი. მომიკითხე შენები! - თავისი ჩვეული
გულუბრყვილო ღიმილით გაუღიმა მეგობარს და ფართო ქუჩას ჩაუყვა. აქეთ-იქიდან ხალხი
აკვირდებოდა. ესეც სულიელივით ყველას თავაზიან ღიმილს ჩუქნიდა. ბოდიალის შემდეგ
ზოომაღაზიას მიადგა. თვალი მოავლო ლეკვებს. თან შვილის წრიპინა ხმა ჩაესმოდა ყურში.
იმ დღეს მზე უცხოდ ანათებდა, სიოც უცნაურად უბერავდა და ისე მოხდა, რომ
ჩვეულებრივი ირაკლის ჩვეულებრივი გასეირნება ლეკვიანად დამთავრდა.

მატარებელი

მატარებელი დაუნდობლად მიქრის მოყინულ ლიანდაგებზე. თოვს. დაბურული

ფანჯრიდან მიხო იყურება. გაოცებული. გეგონება, თოვლი არ უნახავსო. გაბრიელი
გამალებით ცდილობს ძმას შედარებით თბილი ქურთუკი მოაცვას. მგონი, შიგნით უარესად
ცივა. გაბრიელმა დედამისის სახე წარმოიდგინა, გაციებულ მიხოს რომ დაინახავდა და
უარესად ანერვიულდა. მიხოს არც სიცივე აინტერესებდა არც შეღონებული ძმა. სახლში
მიდიოდა. მონატრებულ დედასთან.

ველოსიპედი

უჩვეულო დილა იყო. ულამაზესი ცა რუხ ღრუბლებს დაეფარათ. უჩვეულოდ რუხ

ღრუბლებს. კატო აგარაკზე ისვენებდა. დილას უხასოათოდ გაიღვიძა და ასევე უხასიათოდ
ისაუზმა. მერე იჯდა მაგიდასთან და ეძებდა რამე გასართობს. ჩაბნელებული ოთახი
მოათვალიერა, ვერაფერი შეამჩნია, ცასავით ლურჯი ველოსიპედის გარდა, ადრე მეგობრამა
რომ ათხოვა. „გარეთ მგონი ისე არ ცივა,“- გაიფიქრა კატომ და ველოსიპედს დაავლო ხელი.
ქურთუკი ჩაიცვა და გარეთ გავიდა. ცივი ჰაერი სახეზე ცუდად მოხვდა. სახე ოდნავ მოჭმუნა
და ველოსიპედზე დაჯდა. თავიდან დიდი ვერაფერი შეამჩნია. ჩვეულებრივი ველოსიპედი
ჩვეულებრივი პედლებით. ასე დასეირნობდა გზაზე. არც კი ფიქრობდა. როცა გონს მოეგო,
96
დაინახა, რომ აგარაკიდან გადიოდა. ველოსიპედის შემობრუნება სცადა, მაგრამ არ
ბრუნდებოდა. ველოსიპედი მონატრებულ პატრონს უბრუნდებოდა. ისეთივე უჩვეულო
პატრონს, როგორიც თვითონ იყო. კატო ველოსიპედიდან ჩამოვიდა. სადღაც მიაყენა და იქვე
ქვაზე ჩამოჯდა. ვერ ხვდებოდა, რა ხდებოდა. უბრალო ლურჯი მეტალი არ ემორჩიებოდა.
სინამდვილეში, ველოსიპედს კატო მეგობართან მიჰყავდა, რომელსაც ახლა ყველაზე მეტად
გამგები სჭირდებოდა. კატო სახლამდე ფეხით მივიდა. ხელით მიჰქონდა ეს უცნაური
ველოსიპედი. სახლში მისვლისას გოგონამ ველოსიპედი კედელთან დადო. თვითონ ახალ
გასართობს ეძებდა. ველოსიპედი კი ჩუმად წუხდა წუხდა და ოცნებობდა პატრონთან
ყოფნაზე. წუხდა, რომ ვერაფრით დაეხმარა მას .

ღრუბელი უდაბნოში

უკიდეგანო მშრალ უდაბნოში ღრუბელი შეიჭრა. ოცნებებში გაფანტულ კაკტუსებს

გაწვიმების იმედი მიეცათ.
ყველას გვჭირდება ჩვენს უდაბნოში ფაფუკი თეთრი ღრუბელი.

საყვარელი სათამაშოების ქვეყანა

საყვარელი ზოგადად არაფერი მაქვს . არც სიმღერა, არც ფერი და, მითუმეტეს, არც
წიგნი. შესაბამისად, არც ერთი კონკრეტული სათამაშო არ მქონდა ამოჩემებული. ჩემი ასე
თუ ისე პირველი თოჯინა მამაჩემის მამიდა ტასომ მაჩუქა. რაღაცნაირი უცნაური ქალი იყო
და ასეთივე უცნაური თოჯინა მომცა . რატომღაც ნევეძიმკა დავარქვი. ამ ლამაზ თოჯინას
ასეთი სახელი რატომ შეურჩიეო, - სულ მეკითხებოდა დედა. ალბათ , იმიტომ, რომ არიელის
შვილს ერქვა ასეთივე სახელი. მეც ავიღე და ჩემისეული ფერებით შევმოსე და დედასავით
ქერათმიან ცისფერთვალება თოჯინას მივაჯაჭვე.
ალბათ ახლა სამივე ედემის ბაღში ისვენებს.

ქარი

ქარი მეამბოხეა. ყოველთვის მშურდა მისი. ქარი დაფრინავს. მიდის, სადაც უნდა და
როცა უნდა. ფრენის სწავლა მეც მინდა. რატომაც არა? ვიფრენ მაღლა და არც კი
ჩამოვიხედავ ქვემოთ. მაღლა ვარსკვლავებთან. მაღლა სევდიან მთვარესთან. ქართან
სეირნობა თავდაჯერებულობას მმატებს. ალბათ იმიტომ, რომ ჩემი ოცნება აიხდინა. ქართან
სიარულით მეც მისი ნაწილი ვხდები. მე, ჩემი ფიქრები და ქარი მივფრინავთ მაღლა. იქ,
სადაც ადამიანს ფეხი ჯერ არ დაუდგამს.
97
 იქ, სადაც არ ვყოფილვარ

სიმარტოვე ძალიან კარგი რამეა. ვის უყვარს მარტო ყოფნა? ჩემნაირ, ილუზიებში
გადაკარგულ თინეიჯერებს. ზოგჯერ გაქრობა მოგინდება ადამიანს. სადღაც სხვაგან წასვლა
და სიჩუმეში ყოფნა. სიმღერების მოსმენა და ჰო, წიგნის კითხვა. წვიმა, ჩაი, საბანი, და
სიმარტოვე. აივანზე სარწეველაში წოლა და ხეების ყურება. სულაც არაა საჭირო წიგნი.
ვიფიქრებ. მაგაზე უკეთესად მგონი არაფერი გამოგვდის. გაქრები და სანამ ადამიანებმა
იციან, რომ კარგად ხარ, არავის მოენატრები. ამიტომ შეგიძლია დატკბე სიმარტოვით. მერე
ღრმად ჩაისუნთქე, ამოისუნთქე და მიუბრუნდი მეგობრებს. ეს ციკლი ცხოვრების
აღსრულებამდე მეორდება. ამიტომ ვართ გაწონასწორებულები. სიმარტოვე, როგორც
მეგობრები, ასევეა საჭირო. ყოველ შემთხვევაში, ჩემთვის .

ძალიან გოგოური ამბავი

მთელი ღამე გავათენეთ. ვლაპარაკობდით. მომენატრა ასეთი საუბარი. მით უმეტეს,

გამგებთან. ბაკურიანში მზე სხვანაირად ამოდის და ამის შემჩნევა აივანზეა ყველაზე
სასიამოვნო. მთელ ღამეს ვისხედით გაყინულ იატაკზე. უსასრულობაში ვიყურებოდით და
დიდი ხნის დაგროვილ ემოციებს ვანთხევდით. ვიტირეთ კიდეც. სულ არ მომწონდა
ადამიანები, განსაკუთრებით -გოგოები, ერთად რომ ტიროდნენ. მეგონა, გოგოური იარლიყი
აგვეკრობოდა. არადა, სასიამოვნო ყოფილა პრობლემების გაზიარება და ერთმანეთის
კარგისკენ მიმართვა .
- იარლიყი აგვეკრა, ჰო?
- ალბათ ... ალბათ ...
- ჩვენ შორის რჩება , ჰო?
- ჰო..
ავდექით, ჯერ ცას შევხედეთ, მერე ერთმანეთს და ოთახებისკენ გავემართეთ.
- მიყვარხარ, - ძილის წინ საბანში გახვეულმა ვუთხარი და ჩამეძინა. მგონი, იგივე
მითხრა.

შემოდგომა

ფოთლებმა ბოლოჯერ იცვალეს ფერი. ბოლოჯერ დატკბნენ ხედით და სადღაც იქ

გაფრინდნენ, სადაც ისევ გაზაფხულია.

98
 ნადირობა

იმ დღეს ციოდა. ან მე მციოდა. სახლში ყოფნა აუტანელი ხდებოდა. უფერული ცივი

აურა ტრიალებდა. თეთრ ორნამენტიან შპალერზე ჩამოკიდებული სურათები მიღიმოდნენ.
მეც მინდოდა გაცინება, მაგრამ თავი ხელში ვერ ამყავდა. ტუჩები ფართოდ გავწიე და
სიცილის იმიტაცია ვცადე.
-მა, წავედი სასეირნოდ, - უემოციოდ ვუთხარი.
-შორს მიდიხარ, მა ?
-არა მგონია. ასე, რვამდე მოვალ.
-კარგი.
კარგი, ჩანთაში ბლოკნოტი და კალამი ჩავაგდე. გასვლისას ბებოს გავძახე, სასეირნოდ
წავედი-მეთქი და გასვლა რომ დავაპირე, ბებომ დამიძახა. ამ ოჯახში მგონი ისე ვერ
გახვალ, ბევრი უაზრო კითხვით რომ არ აგავსონ.
-არა, ბე, შორს არ მივდივარ. არა, არ დავაგვიანებ. მალე მოვალ .
ბოლოჯერ შევხედე მომღიმარ სურათებს და გავედი გარეთ. ნორმალური ამინდი იყო.
მომღიმარი მზე და რავი. როგორც ყოველთვის არის ხოლმე . სადმე წყნარი ადგილი მინდა.
მუსიკის მოსასმენად და თემის დასაწერად. ჩავიარე ფართო გზა და შევუხვიე სკვერისკენ.
სკვერის ბოლოს სტადიონის დასაჯდომთან მივედი. ჩამოვჯექი რომელიღაც მტვრიან სკამზე
და მუსიკა ჩავრთე. ბლოკნოტი და კალამიც ავიღე. ვერაფერზე ვწერ. მოსაყოლიც არაფერი
მაქვს. ვერ ვიტან, ასე რომ ხდება. ნერვები მეშლება. უაზრობაა, რა. დავხურე რვეული და
უცებ წამოვხტი. იმავე ფართო ქუჩას გავუყევი იმ იმედით, რომ რამე მომაფიქრდებოდა და
თემას დავწერდი ან სულაც ვინმე შემხვდებოდა. ამაოდ. დღის ბოლოს არც ერთი მომხდარა,
არც - მეორე .

ცა

ცა - ზეაღსახედი. ცა - უკვდავი. ცა - მარადიული . ცა - მეგობარი. ცა - დამკვირვებელი. ცა

- ანგელოზთა სახლი. ცისკენ ყველა ვიწევთ . სახურავზე ასვლა ზუსტად მაგიტომ არის
სასიამოვნო. დაწვები, იყურები ზემოთ და გგონია, რომ ღრუბელზე წევხარ. გგონია, შენც
დაიმკვიდრე ცათა სასუფეველი. გგონია, რომ მისი ნაწილი ხარ. ამ უცნაურ სამყაროში ნელ-
ნელა უფერულდები. წამით რაღაც არაამქვეყნიურს გრძნობ.
-ელენე, რა გჭირს ?
მიდი და ახლა სიტყვებით შემოსე, რაც იგრძენი.
-ზუსტად არ ვიცი. რაღაც წმინდა და ზეციური!
შევხედე და ორივეს ჩაგვეღიმა. ალბათ ორივე ერთნაირმა გრძნობამ მოგვიცვა . რაღაც
ძალიან სუფთამ .

99
 ***
მარტო ვარ. ისევ მარტო. ავტობუსში. ექსკურსიაზე . ვიცი, რაც გაიფიქრეთ. ექსკურსიაზე
მარტო რატომ ზისო. მარტივი პასუხი მაქვს. არა, მარტივი თქვენთვის არაა, რთულია. იცით,
როდის უნდა მიხვდეთ, რო გაიყინეთ ? აი, მაშინ უაღრესად გაყინული ტელეფონის ეკრანი
თბილი რომ მოგეჩვენებათ . და კი, პასუხის გაცემას გავურბივარ. რამდენსაც მოვუყევი, ან
ვერ გამიგეს, ან დამიწყეს მოტივაციური მონოლოგების კითხვა . ვერცერთისგან მივიღე, რაც
მინდოდა. თუმცა მინდოდა, რომ რამის გაგება? ახლა მოგმართავთ თქვენ, ვისაც მოგიყევით
ყველაფერი და დამელაპარაკეთ. მივხედავ ჩემს თავს. სამი წლის ბავშვი არ ვარ. სანამ ჩემს
თავს არ დავარწმუნებ, რომ ასე უნდა ვიყო და არა - ისე, თქვენ ვერ მიშველით. სანამ მე არ
მოვინდომებ გამოსწორებას, „არ მეშველება“ . ჯერ არ ვაპირებ რამის შეცვლას. ისედაც
კმაყოფილი ვარ, როგორც ვგრძნობ თავს. გამანებეთ თავი! ვკანკალებ. შიშნარევი კანკალია.
მეშინია მარტო დარჩენისა. დღეს ისევ ავხედე მთვარეს და იცით, პირველი, რა გავიფიქრე ?
რა კარგი იქნებოდა მთვარედ ქცევა . ყველა ხომ მას ეტრფის. მთვარე არაა ქედმაღალი,
თუმცა ყველა ამჩნევს მის სიდიადეს. ყოველთვის დამკვირვებლის როლისკენ ვისწრაფოდი.
მთვარე კი იდეალური დამკვირვებელია. დღეს ალქაჯური მთვარეა. ოქროსფერი და
გამორჩეულობით სავსე. ღმერთო, წამიყვანე იქ, სადაც კარგად ვიქნები. შორს, შორს და
კიდევ შორს. მთვარესთან, მთვარესთან და კიდევ მთვარესთან...

უჩა

უჩა მეათკლასელია. უჩასნაირ ბიჭებს მეათეკლასელ ვირებს უწოდებენ მხოლოდ

იმიტომ, რომ გართობა უყვართ. არადა, ახლოდან რომ გაიცნოთ, ცუდი ბიჭი ნამდვილად
არაა. უჩამ დილას სპონტანურად გადაწყვიტა სკოლის დაკიდება და გასეირნება.
გაზაფხულივით შემოდგომა იყო. მოოქროსფერო ფოთლები ცვიოდა . მზის სხივები უკვე
დაბერებულ მწვანე ფოთლებს ბოლოჯერ ათბობდა. უჩამ არკაში შეუხვია და რომელიღაც
დაფოთლილ სკამზე დაჯდა. პარკი თითქმის ცარიელი იყო. ძიძები თვიანთი ბავშვებით.
როგორც ყოველთვის არის ხოლმე, რა . უჩას სკოლელმა ნიკუშამაც ჩამოიარა. ნიკუშაც
უჩასნაირ ტიპებში ითვლებოდა. ერთმანეთს გაუღიმეს და ნიკუშა არკასთან გაუჩინარდა.
უჩამ თეთრ ღრუბლებიან ცას ახედა. თავს ჩაძინების უფლება ვერ მისცა. მერე მართლა
იფიქრებდნენ რამე სისულელეს. უჩა სულ იმას გაიძახოდა, სხვების აზრი არ მაინტერესებსო.
ხვდებოდა, რომ ტყუოდა. ადამიანებმა რაღაცნაირად ვიცით ეს - ერთმანეთის
შეხედულებებზე დაყრდნობა. ბიჭს ნერვები მოეშალა, თვალები გაახილა, ადგა და სკოლის
გზას გაუყვა. ვინ იცის, მის თავში რა ხდება ახლა.

100
 შემოდგომის მოლივლივე პეიზაჟი

მოოქროსფერო ფოთლები მიწაზე მიმოფანტულიყვნენ. ცას ღრუბლები ფარავდნენ. ის

ყვითელი ფოთლები რომ არა, ზააფხული გეგონებოდა ადამიანს.ზოგჯერ ვფქრობ,
რამდენად მოუწესრიგებელია ეს სამყარო. ჰო, ვიცი, კოსმოსი და რამე. მგონი, დედამიწას
არეულს ადამიანები ვხდით. ქუჩაში მივაბიჯებ და ჩემს ჩვეულ აქტივობას ვუბრუნდები,
დაკვირვებას. მეც, როგორც ყველას, მჩვევია ქუჩაში დეტალების მოძებნა. თან ფიქრი. ამ
ბოლო დროს ჩემში სიცარიელე ბატონობს, ვერაფერს ვგრძნობ და არც მინდა, რომ რამე
ვიგრძნო. ალბათ გესმით. გარეთ ოდნავ ქარი უბერავს. თბილი, როგორც ოქტომბერს ჩვევია .
ჩიტები ბოლოჯერ გალობენ. ცოტა ხანში ხომ თავიანთ მყუდრო ბინას დატოვებენ. არ
მესმის, ადამიანს როგორ შეგიძლია მუსიკა ასეთ გალობას ამჯობინო. მაინც ბუნების
სუნთქვა სხვანაირია. მალე ზამთარი მოვა და მერე სამყარო რადიკალურად შეიცვლება. არ
ვიცი, ასეთი თემა რატომ ან რისთვის დავწერე. რეალურად არაფერი ისეთი არ მომიყოლია.
მხოლოდ ჩემეული შემოდგომა გაგაცანით: ფერადი, წყნარი და ზაფხულზე თბილი.

***
თორმეტი წლის ასაკში მივხვდი, რომ ზოგიერთი ადამიანის მოსმენას ბუნებასთან
ლაპარაკი მერჩივნა. ისეთ ადამანებზე ვამბობ, უაზროები რომ არიან და სამყაროს ცენტრის
როლს რომ ირგებენ. სამწუხაროდ, ბევრი შემხვედრია. ის ზაფხულიც არ იყო გამონაკლისი.
სოფელში ვიყავი. როგორღაც დავიხსენი თავი ნიას სახლისგან და სასეირნოდ გავედი. იმ
დღეს გამახსენდა, რომ ციცინათელები დიდი ხანია, არ მინახავს. ზუსტად ამან მიიპყრო
მთელი ჩემი არაორდინალური აზროვნება. ერთმა უჩვეულო გრძნობამ შემიპყრო. რადაც არ
უნდა დამჯდომოდა, უნდა მენახა ციცინათელების ჯგუფი. ნიასგან რომ წამოვედი, საკმაოდ
გვიანი იყო. მზე დედამიწის მეორე მხარეს ათბობდა, მთვარე - ჩემს ფიქრებს.
სავსემთვარეობამდე რამდენიმე დღე რჩებოდა. ახლაც სავსე ჩანდა, მაგრამ მახვილი თვალი
შეამჩნევდა, რაღაც აკლდა. სოფელთან ტყის მაგვარი ადგილია. ვერ იტყვი, არისო , მაგრამ
ვერც იმას იტყვი, რომ არაა. ბოლოს მანდ ვნახე ციცინათელები. მალევე მივედი ე.წ. ტყეში.
მთვარე ძველისძველ მარადმწვანე ნაძვებს შორის მოქცეულიყო. თავი ზღაპარში მეგონა.
ნელ-ნელა მივაბიჯებდი და არემარეს ვათვალიერებდი. დიდად კი არაფერი ჩანდა ,მაგრამ
მაინც ვცდილობდი დეტალების დაჭერას. ციცინათელები მაშინ ვიპოვე, როცა ცა
ვარსკვლავებით გადაიჭედა. საოცრება იყო. ტყე თვით ცას ჰგავდა . ხეები ღრუბლები იყვნენ,
მიწა - ცა და ციცინათელები? ციცინათელები - ვარსკვლავები. თვალები რეალობას ვერ
აღიქვამდნენ. წამით ჩემ გარშემო ტრიალებდნენ. შემდეგ უეცრად სხარტად აიჭრნენ ცაში.
მეგონა, მეც დავფრინავდი. მეგონა, მიმიღეს. შემდეგ უბრალოდ ცაში აიჭრნენ და
გაფრინდნენ. გაყოლა თვგადასავალის ტოლფასი იყო, მაგრამ სახლში მეჩქარებოდა.

101
ჩემებთან. ხელი ცისკენ ავიშვირე და დავუქნიე. მაინც, ყოველი შემთხვევისთვის. იქნებ და
მართლა ესმით ყველაფერი, როგორც იმ ფილმში ფუტკრებზე. თავგადასავლები და
საუბრები შემდეგისთვის-მეთქი, გავიფიქრე და სახლის გზას გავუყევი. ახლა ვიცი, მთელ
ღამეს ვერ დავიძნებ ციცინათელების გამო. სახლი და ჩემები რომ არა, ვინ იცის, სად
ვიქნებოდი ახლა.

***
ახლა ვაპირებ გული გადაგიშალოთ . არ ვიცი, რატომ . ან ცუდ ხასიათზე ვარ, ან,
უბრალოდ, ბევრი რამ დაგროვდა ჩემში . ან - ორივე . ადრე თემა დავწერე ჩემს
ფრთაშესხმულ ანგელოზებზე . აი , ვინც ცათა სასუფეველი დაიმკვიდრეს და რამე. ჰოდა, ასე
მგონია, სიყვარულის გარდა, პარანოიული შიშიც დამიტოვეს. არა , არ მგონია, ვიცი. სულ
იმის მოლოდინში ვარ, რომ ვიღაც მიმატოვებს. ამის გაფიქრებაზე მეც ფრენის სწავლა
მინდება. ახლა ღამეა. ღრუბლებით სავსე. ვარსკვლავები ზაფხულივით გაქრნენ. მხოლოდ
ცისკრის ვარსკვავიღა შერჩა ცაზე. ნამგლისებრი მთვარე სიდიადეს ასხივებს. მე კიდევ ამ
ჰარმონიაში თვალები მიცრემლიანდება. ცუდი დღე მქონდა. ოღონდ, გასაოცრად ცუდი.
არადა, გუშინ ჩემს თავს ვუთხარი, ყველაფერი ნეგატიური შენს ცხოვრებაში მორჩა-მეთქი.
ასე ვიწექი სულელივით, არაფერს ვაკეთებდი, იმის გარდა, რომ ჩემს თავს ვუმტკიცებდი,
ხვალ კარგი დღე იქნება-მეთქი. ასე გამოდგა, რომ ცოვრება ბუმერანგი არ ყოფილა. მე კიდევ
დავიღალე. დღესაც ვიფიქრებ და დღესაც შევთხოვ ღმერთს, იქნებ და ხვალინდელი დღე
მაინც იყოს იმედის მომცემი. იქნებ და ხვალინდელმა მთვარემ დამიტოვოს რამე კარგი .

ტყეში
უცებ ტყეში აღმივჩნდი ზარის დარეკვიდან ერთი 10 წუთის შემდეგ საკლასო
ოთახში ბავშვები სათითაოდ შევდივართ და ყველა ბოდიშს ვუხდით დაგვიანებისთვის.
მასწავლებელსაც ნელ-ნელა ნერვები ეშლება და მალევე ყვირილს იწყებს. ალბათ ყველას
გაქვთ საგნები, რომელზეც რასაც გინდათ, აკეთებთ, მთავარია, მანდატურმა არ დაგინახოთ.
ჰოდა, ესეც ეგეთი გავკეთილი იყო. თავი მერხზე დავდე და ყურსასმენები გავიკეთე;
ყველაზე წყნარი მუსიკა ჩავრთე და გისოსებს იქით გავიხედე; ნულოვანზე ვართ და რომ არ
გავიპაროთ, გისოსები დაგვიდგეს,თითქოს მთავარი კარებიდან ვერ გავალთ. ჰოდა,
გისოსებს იქით ხეს ვუყურებდი. ნეტა ეს ხე აქ რომ არ დაერგათ, სად იქნებოდა. ვთქვათ,
სადღაც ტყეში სხვა ხეებთან ერთად. ალბათ უფრო მეტი ფოთოლი ექნებოდა და სხვებთან
შედარებით თავი ისეთი მაღალი არ ეგონებოდა, როგორც ტყეში რომ ყოფილიყო. მაინც
გამოვარჩევდი სხვა ხეებისგან მისი მრავალფეროვანი ფოთლებით. ნეტა, რა მოხდებოდა, მეც
ამ შენობის ნაცვლად ტყეში რომ ვყოფილიყავი, ნეტა, როდის მოვრჩები გამოგონილ
ისტორიებზე ფიქრს და დავიწყებ რეალობის შემჩნევას?..

102
 ვახო ლევერაშვილი

(დაბ: 25/09/2003 )
16 წლის

ერთხელ, მთაზე რომ ავედი, იმის ამბავი

გადავიხედე... აღფრთოვანება და სიხარული ერთად ვიგრძენი. თან ფეხები

მიკანკალებდა ცივი სიოსა და სიმაღლის გამო, მაგრამ მაინც მსიამოვნებდა
გაფართოვებული თვალების აქეთ-იქით ცეცება. ყინულივით ცივი მდინარე ეხეთქებოდა
დიდ ლოდებს, რომლებიც ერთმანეთის გვერდით იდგნენ და ისე იყვნენ ჩახუტებულები,
გეგონებოდა, მთვრალ კაცებს ერთმანეთზე ეძინათ. მაღლა ავიხედე და დავინახე
ფრინველთა დიდი გუნდი, რომელიც, ალბათ, თბილი ქვეყნიდან ბრუნდებოდა. ბოლოს
შევამჩნიე, რომ ამ გაოცება-გაოცებისაგან ჩემი გემრიელი პურის ყუა ისე შემომეჭამა,
გემოც კი არ მიგრძვნია. დაბუზღული და თითებმიყინული წამოვედი პურის ყუაზე
ფიქრით, მთიდან ნანახი სილამაზე კი ვისღა ახსოვდა?!

სადღაც მოთოვა

სოფლის გზა თოვლითაა დაფარული, მაგრამ შემოდგომაა, თოვლი და ფერად-ფერადი

ფოთლები ერთმანეთშია აბურდული. პატარა ალექსანდრე გაკვირვებული იყურება
აქეთიქით, მაგრამ გაოცებისგან დუმილს აგრძელებს...

ერთხელ შობის ანგელოზი უდაბნოში მოხვდა

ერთხელ შობის ანგელოზი უდაბნოში მოხვდა. არემარე ჩამკვდარი იყო, სიხარულის

ნატამალიც კი არ ჩანდა არსად. ანგელოზმა ტირილი დაიწყო ამის შემხედვარემ. უცბად,
ცაზე პატარა ვარსკვლავი აციმციმდა. ამ ვარსკვლავის ქვეშ სახლი იყო, სადაც პატარა გოგონა
ჩუმად აღნიშნავდა და ელოდა შობის ღამეს.

103
 ლეკვი ზოომაღაზიის ვიტრინაში

ლეკვი ზოომაღაზიის ვიტრინაში გამვლელ-გამოვლელს ესალმება, ყეფს და კუდის

ქიცინს იწყებს, მაგრამ მისკენ მხოლოდ ყინულივით ცივი მზერით იყურება ყველა, ვინც მას
ამჩნევს. ლეკვს ძალიან უნდა სახლი. როგორც ყველა მიტოვებულ ბავშვს, მასაც უნდა სითბო
და სიხარული, მასაც უნდა, წაიყვანონ სიყვარულთან... მაგრამ მის განცდებს ვერავინ
ამჩნევდა, გარდა პატარა ანისა, რომელიც დაბადების დღეს ელოდა, რათა პატარა ლეკვი
გაეხარებინა და მისი ვარდი გამხდარიყო.

თათა ლევერაშვილი

(დაბ: 02/05/2005)
15 წლის

***
თოვლის თეთრი ჯარისკაცები ციდან მოდიან. ნელა და აუჩქარებლად ეშვებიან მიწაზე,
თითქოს უკვე შეგუებულები არიან იმას, რაც ხდება. ხარ რა გადაუვლით, ხან რა, მაგრამ
უმოძრაოდ რჩებიან ერთ ადგილზე, მიწამ მარტოობა რომ არ იგრძნოს.

ბაბუა და შვილიშვილი

ბაბუ, დედა მეუბნება, რომ შენ მიგზავნი საჩუქრებს. არც მინახავხარ, მაგრამ ვიცი, ისეთი
ხარ, როგორიც ჩემს წარმოსახვაში - თბილი, კეთლი, ჭაღარა და დიდი ცისფერი თვალებით.
მეუბნებიან, ბაბუას თვალები გაქვსო, ამისთვის მადლობა. წელს ბევრის თხოვნას არ
ვაპირებ. ერთს გთხოვ, ბებო მარტოა სახლში და მიხედე იქიდან, სადაც ხარ. ჩემთვის
საჩუქარი იქნება, თუ ბებოს კარგად მოუვლი.
მენატრები და მიყვარხარ, მოხუცო!

104
 ტყე და ზამთარი

ტყეში ზამთარია, ხეებს აღარ სცივათ,თოვლი ათბობს. ფიფები მოდიან ციდან, თითქოს
და სადღაც ეჩქარებათ ან თუნდაც შეიძლება ინტერესის წყურვილი კლავთ ამ ქვეყანაზე
მოსვლისა. მოდიან და უმოძრაოდ ესვენებიან მიწის გაყინულ საფარს. ის კი იღებს მათ,
როგორც შვილებს.

პაპა

პაპა მოხუცია, მაგრამ მაქსიმალურად ცდილობს, ფეხი აუწყოს ახალგაზრდობას. მან

ყველაფერი იცის, როცა რამეს ვიტყვი, მაშინვე მოაყოლებს ამბავს, რა ხდებოდა ადრე.
სხვათა შორის, ძალიან საინტერესო ამბებს მიყვება ხოლმე. ხანდახან სპეციალურად ვიწყებ
ლაპარაკს ისეთ თემებზე, რომ პაპამ ამბავი მოაყოლოს. ბებია აჩუმებს, ხშირად
საყვედურობს. ბებოს ჰგონია, რომ ხელს მიშლის და თავს მაბეზრებს, მაგრამ, ამისდა
მიუხედავად, გრძელდება ჩემი წარსულში გადაყვანა სხვადასხვა ისტორიებით.

არც თუ ისე ჩემი დღე

ხვალ დაბადების დღე მაქვს. სკოლაში მასწავლებელი გავაბრაზე, თან ისე, რომ მშობლის
დაბარებას მთხოვს. არ ვიცი, რა ვქნა, როგორ ვუთხრა დედას? თუ ამას დედაჩემი გაიგებს,
საჩუქარს დავემშვიდობები. მე ხომ ძალიან ბევრი ვიოცნებე პატარა ლეკვზე, ახლა კი ერთი
პატარა ფანჯრის გამო ყველაფერი წყალში მეყრება.
4 თებერვალი - არც თუ ისე ჩემი დღე.

საქანელა

პატარა რომ ვიყავი, ყოველთვის მიყვარდა საქანელა, მთელი დღე შემეძლო ეზოში ყოფნა
სწორედ ამ საქანელას ხათრით. ის ჩემი ძველი სახლის განუყოფელი იყო, ძალიან მიყვარდა
პატარა, მყუდრო და, რაც მთავარია, მოგონებებით სავსე. ექვსივე და-ძმა იქ დავიბადეთ,
გავატარეთ ბავშვობის ტკბილი წლები. ძალიან მენატრება ძველი ქუჩა, რომელზეც ის
საქანელაა და რომელზეც ახლა სხვა ბავშვები ოცნებობენ.

105
 უკანასკნელი ფოთოლიც ჩამოვარდა

დღეს საუცხოოდ აცივდა, სახლში არავინაა. აქაც ცივა. საქანელა შემზარავად ჭრიალებს.
საუცხოოა, ვხედავ ცარიელ ქუჩებს, სადაც ხალხი მეჩხერად მოძრაობს. არავინ უყურებს
ხეებს, რომლებსაც ისევე სცივათ, როგორც ჩვენ, შეიძლება, უფრო მეტადაც. არავინ უყურებს
თანაგრძნობის თვალებით. მე კი ფანჯრიდან უმოქმედოდ ვაკვირდები, როგორ ვარდება
უკანასკნელი ფოთოლი.

თათა სებისკვერაძე

(დაბ: 25/11/2006 )
13 წლის

***
ხანდახან გაქვევა სჯობს დარჩენას... უკან მოუხედავად უნდა გაიქცე ისე, რომ ვერავინ
შეგამჩნიოს, ვერავინ დაგინახოს. ბოლოს, როდესაც სირბილისგან დაიღლები და ვერაფერს
ვეღარ იგრძნობ, თავბრუს ხვევის გარდა, მაშინ მიხვდები, რა ტკბილია ნაბიჯები
თავისუფლებისკენ... გაქცევა რომ შეგიძლია, ეს უნარია, მაგრამ როგორი უნარი? იქნებ,
უბრალოდ სირბილი შეგიძლია? არააა! გაქცევა არის ის გრძნობა, თითქოს ჰაერში მიფრინავ,
რომ გაითავისუფლო თავი პატიმრობიდან... მაგრამ შემდეგ ბალიშიდან თავს იღებ და
ვარდნას გრძნობ. ამ დროს ხვდები, რომ შენი საქმე წასულია...

***
ყველაზე მეტად იმის მოსმენას ელი, რაც გაგაბრდნიერებს, მაგრამ როგორც კი იმას
მოისმენ, რაც გაღიზიანებს ან გაბრაზებს, მაშინვე ძირს ეცემი და წინ სვლას არ განაგრძობ.
სხვების გამო არ დაეცე ძირს, რაც არ უნდა დაგიძახონ, არა! შეიძლება, გაგაკრიტიკონ,
დაგაბრალონ, მაგრამ განაგრძე წინ სვლა, უფრო და უფრო მეტი გაააკეთე შენი საქმისთვის.
ადამიანები იმას ამბობენ, რაც უნდათ, რომ სჯეროდეთ. ამდროს არ ფიქრობენ, გულს ტკენენ
თუ არა სხვას, მაგრამ რა მნიშვნელობა აქვს მათთვის. დაუმტკიცე მათ, რომ ადგომა
შეგიძლია, რომ შეგიძლია, იყო ისეთი ძლიერი, როგორიც არასდროს!
106
 ***
გენატრება?! აღიარე, ნუ დამალავ! არასდროს კარგს არ მოგიტანს ტყუილი, შენს თავს
მაინც ვერ გაექცევი. მონატრება ყველაზე დიდი ტკივილია, როდესაც გინდა, ვინმე ნახო,
ვინმეს ჩაეხუტო, მაგრამ არ შეგიძლია. გენატრება და ისევ უბრალოდ ზიხარ და იცი, რომ
კიდევ დიდხანს ვერ ნახავ, მაგრამ შენ მაინც აგრძელებ ფიქრს. გენატრება, მაგრამ როგორ
ძლიერ, ვერ აღწერ, რადგან მონატრება ყველაფერს შეძრავს, ბოლოს, შენც დაგაჩოქებს,
მაგრამ არასდროს მოითმენს ტყუილს! ბოლოს, მაინც აღიარებ, რომ შენს მონატრებას
სამყარო ვერ იტევს ...

თათია ლომიძე

(დაბ: 26/04/2002 )
17 წლის

ცისარტყელას მეგობრები

ყვითელი: მეგობრული, მორცხვი, ბრაზიანი, ბუტია, მზის ფერი, ხანდახან მოწყენილი,

ამპარტავანი, სულელი ფერია, არ უყვარს მარტო ყოფნა...ემოციებს გაურბის.
მწვანე: მშვიდი, ცოცხალი, ღრმა, მოხეტიალე, ხშირად იცვლის ხასიათს, კეთილი, ჩუმი,
ფიქრი უყვარს, ფანტაზიორია, გარიყული, ბუნებრივი, ბავშვები უყვარს, გამჭვირვალეა
იმიტომ, რომ შენს ხასიათს ირეკლავს, ახალია ყოველთვის, არ სჯერა, რომ ლამაზია და
იმალება ხოლმე.
ცისფერი: უსასრულო, იდუმალი, კარგი მესაიდუმლე, ღრმა, მშვიდი, უსაზღვრო,
ღრუბლების მეგობარი, წვიმის სახლი, სევდიანი, ემოციური, დამკვირვებელი, ადამიანის
მეგობარი, ცივი, ცნობისმოყვარე, ცდილობს ლურჯს მიბაძოს, თავის უფროს ძმას, რადგან
ჰგონია, რომ ეს ერთადერთი გზაა მასთან მეგობრობისა.
სტაფილოსფერი: (სრული სახელი - ნარინჯისფერი) ჭყეტელა, პრანჭია, ჭორიკანა,
მანათობელი, ჭკვიანია, თამამი აგრესიული, სევდას ფარავს, ცეცხლისფერი, მარტო რომ
რჩება, ტირის, მაგრამ არასდროს - სხვების წინაშე. უნდა, გამორჩეული იყოს, მაგრამ თავს
ყოველთვის წითელს ადარებს.
იასამნისფერი: ნაბოლარა, განაწყენებული, მარტო ყოფნა უყვარს, დაჩაგრული,
გარდამავალი ფერი, ყველას დიდი ჰგონია, სამეფო ფერი, უცხო, განსხვავებულია, მაგრამ არ
107
იმჩნევს, სინამდვილეში, ყველაზე მეტად მარტოობის ეშინია. მართლაც, გამორჩეულია...
ორიგინალური და ზედმეტად მორცხვი.
წითელი: თამამი, ამაყი, ბობოქარი, ლიდერი, პრეტენზიული, საშიში, გამომწვევი,
შარიანი, ქარიზმატული, ცხელი, შეყვარებული, სიყვარულის ფერი, ჩქარი; ცდილობს
ყურადღება მიიქციოს... სულ პირველობას ცდილობს, ცდილობს, დაამტკიცოს, რომ
საუკეთესოა.
ლურჯი: ზღვის ფერი, მზესთან ნაჩხუბარია, ღრმა, საშიში, ცოცხალი, ლაპარაკი არ
უყვარს, ღირსეული, მეზღვაურების მცველი, ჭკვიანი, მართალი, სუფთა, ღამე უყვარს
სეირნობა. ბანალურობით ფარავს, რომ სევდიანია და „ბედნიერებისა" არ სჯერა.
ვარდისფერი: დაჩაგრული წითელი, საყვარელი, პატარა, ბავშვური, მშიშარა, ბევრს
ფიქრობს წარსულზე. ყოველთვის უნდოდა, რომ ცისარტყელის შვიდეულში ყოფილიყო.
ოცნებებში უფრო მეტ დროს ატარებს, მშვიდი სიზმრის ფერია, თავს გარიყულად გრძნობს
და მოწყენილია.

მე მინდა ვიყო ბალახი

მიწის სიღმიდან აღმოცენდა, მძიმე ჰაერით აღსავსე მონაცრისფრო გზაზე და

გაზაფხულის მზეს მიესალმა. თავმომწონედ დგას, იდუმალი მწვანე ფერი არ უშინდება
ორპირ ბუნებას. ბალახი ვერ იარსებებს მარტო, ისევე, როგორც ჩვენ ვერ ვიარსებებთ მარტო.
მე მინდა ვიყო ბალახი...

ის, რაც ტკბილად მახსოვს

ჭრელაივნებიანი მაღლი შენობის წინ პატარა ეზოა. ბავშობაში უმეტეს დროს იქ
ვატარებდი, ჩვენს, ეგრეთწოდებულ, შტაბში ან რომელიმე გარაჟის სახურავზე. სკოლიდან
მოსული დავალებას ჩქარ-ჩქარა ვწერდი და მერე ჩემს მეზობელ ელენეს ვურეკავდი სახლის
ტელედონზე. ელენე ჩემზე ერთი წლით პატარა იყო და ჯერ სკოლაში არ დადიოდა, ამიტომ
მე მელოდებოდა ხოლმე.
ზარი გადის...
- გისმეენთ! (დედამისი მპასუხობს)
-გამამარჯობათ, ელენე სახლშიაა?
- კი, სახლშია! (ელენეეე!! თათია გირეკავს)
- ჰო!
- ჩამოხვალ ეზოში?
-კი, ოღონდ გიორგის არ დავუძახოთ!
-კარგი!
ყურმილი დავკიდე, ბებოს თასმების შეკვრა ვთხოვე და სწრაფად ჩავურბინე ეზოში.

108
 გუშინ ღამით წვიმდა

საწოლზე ვწევარ და ვაკვირდები უფერულ ჭერს. ჩემს ფანჯარაში მზის სხივი მორცხვად
იჭყიტება. მესმის მოგზაური ქარის ბურტყუნი, მაგრამ ყურადღებას არ ვაქცევ. დღე
უხალისოდ დაიწყო, არ ვიცოდი, რითი გამეყვანა დრო. ამიტომ გარეთ გავედი. ნელი
ნაბიჯით მივაბიჯებ გამჭირვალე გზაზე.
ქარი ქრის...
ჯერ არც მე ვიცი, სად მივდივარ.

ამ გაგანია აბიტურიენტობის დროს

ამ გაგანია აბიტურიენტობის დროს სკოლაში წასვლა რატომ გადავწყვიტე, არ ვიცი,
მაგრამ იმ დღეს დიდი შემართებით გავიღვიძე 8 საათზე, ცარიელი ჩანთა მოვიკიდე და
სახლიდან გამოვედი. გარეთ ციოდა, თითქოს ქარი მეჩხუბებოდა, ქუდი რატომ არ
დაიფარეო. გაჩერებისკენ ნელი ნაბიჯით მივდიოდი, თან სქულ ქარდს ვეძებდი ქურთუკის
ჯიბეში. ვერც კი შევამჩნიე პეპი, რომელიც მობაჯბაჯებდა ჩემ გვერდით .
პეპი უბნის ძაღლია. ძირითადად ზოომაღაზიასთან აბირჟავებს და მთელ დღეს გლოვოს
მოტოციკლეტებს უყეფს. პეპი ქუჩის ბოლოს ზებრასთან ჩერდება, შუქნიშანს უყურებს,
მწვანეს ელოდება და მერე ამაყად გადადის გზაზე.
ამასობაში ჩემი ავტობუსიც მოვიდა.
ტრანსპორტით მგზავრობა არ მიყვარს, განსაკუთრებით მაშინ, როცა ადგილი არ არის და
ფეხზე დგომა მიწევს. ბევრი ჯანჯღარის შემდეგ, როგორც იქნა, მიაღწია ჩემს გაჩერებას და
სკოლაში ზუსტად 9-საათზე მივედი.
თურმე, მომნატრებია აქაურობა...
კლასში რომ შევედი, მარტო რატი იჯდა და ისტორიის კონსპექტს ფურცლავდა. ალბათ
იმასაც ნოსტალგიამ შემოუტია და იმიტომ მოვიდა. რომ შემამჩნა, შემეგება.
-რამდენი ხანია არ მინახავხარო.
სიტყვა მინახავხარ განსაკუთრებით მკაფიოდ წარმოთქვა და მერე თავისთვის ჩუმად
წაიბუტბუტა.
- ოხ, ეს აბიტურიენტობა...

წვიმიან უხალისო ამინდში ზაფხული მახსენდება ხოლმე

ზაფხულობით ბავშობიდან ვისვენებ აგარაკზე. ჩემი მშობლები ზაფხულშიც მუშაობენ.

ამიტომ, ბებიასთან, საბასთან და მის ბებოსთან ერთად მივდივარ ხოლმე. საბა ჩემი
ბავშვობის მეგობარია, უკვე თორმეტი წელია, ერთად ვატარებთ ზაფხულს.
მორიგი ზაფხული, მგონი, 2013 წელი. სულმოუთქმელად ველოდებით შაბათ-კვირას.
მშობლები უნდა ამოსულიყვნენ, ხოდა, გადავწყვიტეთ შოუ დაგვედგა, არც ბებიები
ყოფილან უსაქმურად, ქორწილისთვისაც კი არ ამზადებენ იმდენ საჭმელს.
შაბათი დილაა, თვით მზეს დავასწარით გაღვიძება. მერე სხვენში ავედით, სკამები ავზიდეთ
დამსწრე საზოგადოებისთვის, ჯადოსნური შოუ ხომ უნდა მოგვეწყო?! პერფომაისის
109
მთავარი ფოკუზის დროს საბა უნდა გამეჩინა! ასე ვაპირებდით შოუს დაწყებას.
სინამდვილეში, მაგიდის ქვეშ იმალებოდა. მე ამ მაგიდაზე უნდა შემოვმდგარიყავი, ნაჭერი
დამეჭირა, მეტი ეფექტისთვის ოდნავ გამეფრიალებინა. ამ დროს უნდა გამომძვრალიყო
მაგიდის ქვეშეთიდან, ამოფოფხებულიყო მაგიდაზე, მერე ნაჭერს ხელს გავუშვებდი და
მაყურებლის თვალში საბა გაჩნდებოდა.
ასე 3-4 საათისთვის ჩამოვიდნენ მშობლები. ჩვენმა ბებიებმა იმავე წამს სუფრა გაშალეს.
ჩვენ დრო ვიხელთეთ და პოზიციები დავიკავეთ. როგორც იქნა, შოუ დაიწყო. მე,
ვარდისფერ კაბაში გამოწყობილი, რაც თმისსამაგრი ვიპოვე, ყველაფერი თავზე რომ მეკეთა.
ვდგავარ მაგიდაზე და ვაცხადებ, რომ საბა კალათბურთის სათამაშოდ წავედა და შოუ მის
გარეშე უნდა დავიწყო. ნაჭერი უკვე გამზადებული მქონდა... დოდო, საბას ბებია, ჭრიალა
ხის სკამიდან წამოხტა და ისეთ ხმაზე დასჭექა: „საბუნა", რომ ექომაც ვერ გაბედა ხმის
ამოღება.
ჩემს დაბნეულ სახეზე ბებიაჩემი მიხვდა ჩვენს ჩანაფიქრის და რაღაცნაირად დააოკა
თავისი მეგობარი.
ახლა უკვე მართლა დაიწყო შოუ. ნაჭერი აღვმართე... თუმცა ერთი დეტალი
დაგვვიწყებია, მზე პირდაპირ ანათებდა ჩვენ „სცენას" ანუ ნაჭრის უკან რაც ხდებოდა,
ყველაფერი ჩანდა, არადა, თავი კოპერფილდი მეგონა. გამოვაცხადე, ახლა საბა უნდა
გავაჩინო-მეთქი. ამოსვლისას საბამ მაგიდას აარტყა თავი, ძლივს ვიკავებთ სიცილს. ნაჭერი
არტისტულად ჩამოვაგდე, მეტი დამაჯერებლობისთვის საბამ, აუუ, რაღა ახლა მაჩენდი,
ბურთს ვაგდებდი კალათშიო! - დაამატა.
დიდი ამბით თავი დავუკარით მაყურებელს და მათაც, თითქოსდა, რაღაც საოცრება
ენახათ, ტაში დაგვიკრეს.
ახლა წვიმამ გადაიღო. რატომღაც კიდევ უფრო ველოდები ზაფხულს, თუმცა, პატარები
აღარ ვართ...

მსუქანი ჩაიდანი

მსუქანი ჩაიდანი ძველ, ხის კარადაში ყველაზე დიდ ადგილს იკავებს. პატარა ჭორიკანა
ფინჯნებს ავიწროვებს. ბებია თებროლე, ყოველ საღამოს ორივე ხელით ჩაებღაუჭება და
ასადურებლად შემოდგამს. მსუქანა ჩაიდანს ეზარება წყლის ადუღება, ხშირად დროსაც
წელავს ხოლმე. როცა ბებია თებროლე პატარა ფინჯნებს გამოიღებს კარადიდან, მათზე
განაწყენებული ბოლს უშვებს, თითქოს ნიშნის მოგებით ყვიროდეს - ჩაი მზად არისო!

შემოდგომის ტყე

დაღლილი მზე ნელა მიცურავს ღია ცისფერ ცაზე. ტყე შემოდგომას ზეიმობს. ჭრელ,
ჭრაჭუნა გზაზე პატარა ზღარბს ვაშლები მიაქვს.
გაწვიმდა და ფერადი ფოთლები ერთიანად აშრიალდნენ...

110
 უსათაურო
სადღაც, უსწორმასწორო გზაზე, თეთრი ავტობუსი მიემართება. სოფლის გადასახვევთან
ნელა ჩერდება.
ღამე წვიმდა, წვიმისგან გალიმპული ხეების სურნელი იქაურობას აბრუებს და ქაოსური
ქალაქისგან რიყავს.
ავტობუსის კარი ჭრიალით იღება. გამჭირვალე გზას, რომელსაც ღღუბლებში მიმალური
მზე ათბობს, ჯერ მუქი მწავენე ფერის ბაზრის ჩანთა ეხეთქება, მერე კი ბებია თებროლე
ფრთხილად ჩამოდის ,ფეხი რომ არ აუსრიალდეს. კაბაზე მიკერებული ჯიბიდან ხურდებს
მოხიკავს, მძღოლს ღიმილით აწვდის და ემშვიდობება.
ბებია თებროლე ყოველ დილით ადრე დგება, ქალაქში მიდის და მაწონს აბარებს
მაგულის მაღაზიაში. შუა დღისას სოფელში ბრუნდება, სკოლიდან ნიკო გამოჰყავს და
სახლში ერთად მიდიან ხოლმე.
სკოლის შესასვლელთან დგას ბებია თებროლე, დაღლილობას არ იმჩნევს. მალე ნიკო
გამორბის ეზოში, წვიმის გუბეები რომ დაინახა, არცერთი არ გამოტოვა, ყველგან
ჩაატყაპუნა თავისი ახალი ბოტები.
მერე ბებიასთან მივიდა, ჩაეხუტა და თავისზე მძიმე მწვანე ჩანთას შემართებით ჩაავლო
ხელი.

თათული აგულაშვილი

(დაბ: 21/07/2010 )
9 წლის

***
ბროწეულის ქუჩაზე მწვანე სახურავიანი სახლი იდგა. სახლში არავინ ცხოვრობდა.
ერთხელაც წითურმა კატამ დაინახა, რომ ფანჯრიდან ვიღაც იყურებოდა.
-ვაიმე, ვაიმე! ეს ვინ არის? ვინ არის?
კატა სახლში შევიდა, მეორე სართულზე ავიდა, ფანჯარასთან მივიდა და რას ხედავს:
სახლის ფანჯარასთან უბრალო მანეკენი დგას. კატას სახლი ძალიან შეეცოდა. რამდენიმე
კვირაში სახლს სახურავი ჩაუტყდა, მილები გაუსკდა, კედლები ჩამოენგრა.
როდესაც კატა სახლთან მივიდა, დაინახა, უამრავი ადამიანი დგას, ფოტოებს უღებენ
სახლს, ინტერნეტ სივრცეში აზიარებენ. კატა მივიდა სახლთან და სახლის ტკივილი
განიცადა. კატა სახლის ჩამონგრეულ ფიცრებზე დაწვა, თვალები დახუჭა და ფიქრობდა:
როცა აღარ ხარ, მხოლოდ მაშინ გხედავენ.

111
 ***
არ ვიცი, გყვარებია თუ არა ვინმე. ის კი ვიცი, თურმე, პატარა ბიჭს მეზობლის გოგო
შეუყვარდა. აი, როგორ მოხდა ეს ამბავი.
ლილე და ლუკა ძალიან ხშირად ხვდებოდნენ ერთმანეთს. ლილე ლუკასთან მიდიოდა და
ბუფეტისთვის 20 თეთრს ართმევდა, ლუკა სიხარულით აძლევდა 20 თეთრის მაგივრად 50
თეთრს და მიცემის პროცესს წელავდა. ის სპეციალურად მიდიოდა ლილესთან, თავში
წამოარტყამდა და გაიქცეოდა. ლილეც ეკიდებოდა ლუკას. ერთხელ ლუკამ ნაბიჯი გადადგა
და ლილეს ყვავილები აჩუქა, მაგრამ შემდეგ ლილემ ლუკას ყვავილები თავზე გადააწნა.

***
უბნის ბავშვები ღამით სტადიონზე ჩავიდნენ, იქ არავინ იყო. ბავშვები დაწვნენ და
უყურებდნენ ვარსკვლავებს. თამთამ წამოიძახა: ეს პატარა ვარსკვლავი ჩემია! გუგამ
პატარაზე თავში წამოარტყა და უთხრა: შე დებილო, არც დიდი და არც პატარა ვარსკვლავი
შენ არ გეკუთვნის.
თამთამ ჩაიბურტყუნა: დიდიც ჩემია და პატარაც.

***
ანდრია, დათუნა და მამუკა ომობანას თამაშობენ.
-ბა-ბა-ბა,მე დათუნა მოვკალი!
-არა, ვითომ-ვითომ ბრონი ჟილეტი მეცვა!
-არა, არ გეცვა!
-კი, მეცვა! -აყვირდა ანდრია.
-თქვენ ორივე ვითომ-ვითომ მე დაგატყვევეთ და მოგკალით.
დათუნა ამბობს:
-აუ, აღარ მინდა თქვენთან თამაში, გაგებუტეთ.
მამუკამ უთხრა:
-გაბუტება გოგოების არის.

***
ოცდათერთმეტ ოქტომბერს მოვიდა ჰელოვინი და მაღაზიებმა ბიუჯეტის შესავსებად
სასწრაფოდ დაიწყეს ჰელოვინის ნივთების გაყიდვა. ჩავიდნენ ერთ ბებოსთან, რომელიც
გოგრებს იაფად ყიდდა. დედა გოგრა და შვილი გოგრა მანქანაში ერთად იყვნენ, მაგრამ
შემდეგ მაღაზიაში ერთმანეთს დააშორეს. მაღაზიაში გოგრა ერთმა ოჯახმა იყიდა.
ჰელოვინზე ღამით გარეთ აივანზე დადგეს. გოგრა მთელ ღამეს ყვიროდა: დედა, დედა!
მაგრამ შემდეგ დაინახა გარეთ გადაგდებული გოგრა, დედამისი...

112
 ჩემი დახატული კაცუნას ამბავი

ერთხელ, როდესაც სკოლაში ბუნების მოსაწყენ გაკვეთილზე ვიჯექი, პატარა კაცუნა

დავხატე. თავი საშუალო ზომის ჰქონდა, ფეხები და ხელები კი - წვრილი. ცხვირი არ
ჰქონდა, არც - ყურები დამიხატავს. მარტო პირი და თვალები. კიდევ დიდი ქუდი
დავუხატე.
- თათული, აბა, ახლა რა ვთქვი? -მკითხა მასწავლებელმა.
-არ ვიცი, მასწ!
-დაჯექი და მომისმინე, ბოლოჯერ გაფრთხილებ!
დავჯექი სკამზე და მესმის ხმა:
-ეეე! - აქეთ-იქეთ გავიხედე, აშკარად არავინ მელაპარაკებოდა.
-ეეე, აქეთ, დაბლა!
ახლა დაბლა დავიხედე და რას ვხედავ, ჩემი კაცუნა მელაპარაკება.
-ჩუმად, ჩუმად!
-მეჩვენება, თუ რა ხდება?
-არა, არ გეჩვენება.
-ხო, კარგია. იმედია, შეშლილი არ ვარ.
-თვალები რა ჩასიებული გაქვს,- მეუბნება კაცუნა.
-ხო, არ მეძინა.
-თუ გინდა, დაიძინე და მე მოვუსმენ მასწავლებელს.
დავფიქრდი და რატომაც არა-მეთქი, ვუთხარი. დავიძინე და უცებ კივილმა გამაღვიძა:
-თათულიიიიი!
-ხო, მას!
-უთხარი, ინდოეთის ოკეანე,- მეჩურჩულება კაცუნა.
ისე, რომ აზრზე არ ვიყავი, რას მეკითხებოდა, ვთქვი: - ინდოეთის ოკეანე.
მართალი ვიყავი, ნუ, მართალი იყო კაცუნა.
არასდროს, არსდროს არ გადამიგდია ის ფურცელი, რომელზეც ის კაცუნა დავხატე.
ყველგან დამყავდა, გამოცდებზეც, რა თქმა უნდა.

მინდორში გადაგდებული ბოთლის ამბავი

ბოთლი კეთილი მარიამ ბებოს ეზოში გადვარდა. ამ ბოთლს განსაკუთრებული არაფერი

ჰქონდა, ჩვეულებრივი მინის მწვანე ბოთლი იყო.
-ბებო, წადი, ნახე რა არის, - უთხრა შვილშვილს მარიამ ბებომ.
-ახლავე, ბებო.
-რა არის? - იკითხა ბებომ.
-ბოთლია ჩვეულებრივი, გადავგდო გარეთ?- იკითხა შვილიშვილმა.
-არ გაბედო, მოიტანე!
-რატომ ბებო, რად გინდა სხვისი ბოთლი?

113
 -დამიგდე ახლა ყური, არაფერი უმიზეზოდ არ ხდება. რა იცი, ეს ბოთლი მაინცდამაინც
ჩვენს ეზოში რატომ მოხვდა.
-კარგი, ბებია, არ გადავაგდებ.
ბებია და შვილიშვილი სამ დღეს ელოდნენ მიზეზს, თუ რატომ მოხვდა ეს ბოთლი მათ
ეზოში და სამი დღის შემდეგ ერთი ყელგამშრალი კაცი მოადგა მათ სახლს, წყალი
დამალევინეთო. მარიამ ბებიამ აიღო მწვანე ბოთლი და თავისი გაკეთებული ღვინო ჩაუსხა.
შემდეგ მიუბრუნდა შვილიშვილს და უთხრა:
-აი, ხედავ, რატომ მოხვდა ჩვენს ეზოში ეს ბოთლი?!

კიბე

კიბე... კიბე თითქოს მსფლიოში ყველაზე დიდი გამოგონებაა. ის ყველაფერისთვისაა

საჭირო. ცხოვრებაში ბევრი კიბის გავლა სჭირდება ადამიანს. შეიძლება რამდენიმე კიბეზე
ერთად ადიოდე, თუ იკითხავ, ლიფტით ასვლა რატომ არ შეიძლებაო, პასუხს გაგცემთ,
იმიტომ, რომ ლიფტი შენ მაგივრად ადის შემდეგ სართულზე. ისე ავა, რომ ვერც გაიგებ,
დაღლა რა არის. ვერც იმას გაიგებ, სწავლა რა არის. უნდა ახვიდე ყველა კიბეზე, შენ უნდა
იწვალო და მოხვდები, თუ რა ძნელია და, ამავე დროს, რა კარგია კიბეზე ასვლა. იმასაც
მიხვდები, რომ ლიფტით ასვლა ადვილია, მაგრამ ცუდია.

მაისი მაისობს
წლევანდელი მაისი ისეთი არ არის, როგორიც წინა წლებში იყო. წლევანდელი მაისი
სველი, ტალახიანი ნახატია. არა, იმას არ ვამბობ, რომ არ მომწონს, პირიქით, ძალიან
მომწონს. ეს მაისი ცდილობს, რომ ზაფხულს დაუმეგობრდეს. აცხელებს ხოლმე. მერე,
მეორე დღეს ტირის და ტირის, ასველებს ხეებს, ახლად ამოსულ ყვავილებს, ჩიტებს, კატებს,
ძაღლებს და ბალახს. სახლებსაც ასვლებს, მინის ფანჯრებს ნელა ეცემა მისი ცრემლები. თან
ისე ლამაზად ასველებს ყველაფერს, ისე ლამაზად ეცემა ფანჯრებს, რომ ზაფხულს ეცოდება
და იმეგობრებს. ახლა კი ძველი მაისი ახალი ზაფხული ხდება, ახლა კი მაისი ივნისი იქნება.

მთვარეზე წასვლა
დღეს მშვენიერი დღე იყო, იმედი მაქვს, ღამეც ასეთი იქნება. დაღამდა, ჩემს ოთახში, ჩემ
გარდა, არავინ იყო, ფანჯარა გაღებულიყო და დავინახე, ვიღაც მიყურებდა. მეც ვუყურებდი.
ის მთვარე იყო, დიდი, კაშკაშა, სავსე მთვარე. დუმდა, მაგრამ ვგრნობდი, რომ რაღაცებს
მიყვებოდა. მიყვებოდა მოხუც ქალბატონზე, იმ ბიჭზე, ის გოგო რომ მოსწონდა, მიყვებოდა
გალაქტიკაზე, მზეზე, ვარსკვლავებზე, პლანეტა მარსზე და კიდევ ბევრ რამეზე. „თათული,
დაწექი!" - მითხრა დედამ. დავემშვიდობე მთვარეს და დამესიზმრა, თუ როგორ მივედი
მთვარესთან და როგორ ვუყვებოდი, ვეჩურჩულებოდი ამბებს. იმის მერე საუკეთესო
მეგობრები ვართ.
114
 მოლაპარაკე საათი
სახლში გვქონდა საათი, რომელიც სულ წუწუნებდა. დაიწყებდა ლაპარაკს და აღარ
ჩერდებოდა. მთელ ღამეებს არ გვაძინებდა: „მე აქ მთელი დღე და ღამე ვითვლი წამებს და
წუთებს, ცხვირს ვიტკიებ თქვენ გამო და თქვენ რას აკეთებთ. სკოლაში და სამსახურში
დადიხართ, თან ისე, რომ ცხვირიც არ გტკივათ. ზარმაცებო, ზარმაცებო!" სულ ასე
ბუზღუნებდა. ერთხელ ყველას მოგვაბეზრა თავი და საწყობში ჩავდეთ, სადაც არავინ
ჩადიოდა, მოგვაძახა: „ერთ დღესაც ვერ გაძლებთ ჩემ გარეშე!" სხვათა შორის, სრულიად
მართალი იყო. ჩაგვეძინა და სკოლაში დავაგვიანეთ. დედამ სამსახური გააცდინა და
საყვედური მიიღო. ჩემმა დამ ისტორიაზე დააგვიანა. ჩავვარდი საწყობში და ამოვიყვანე
ჩემი მოლაპარაკე საათი, ჩამოვკიდე კედელზე და დაიწყო ბუზღუნი: „ჩემ გარეშე ვერაფერს
შეძლებთ!"

თაკო კლიმიაშვილი

(დაბ: 11/06/2004 )
15 წლის

მინდა, რომ ხანდახან მაინც ადამიანი ვიყო - თქვა პარკში ხემ

- ესეც ჟანგბადი, - თქვა ხემ და გამოაფრქვია ის აირი , რომელიც ასე ძალიან სჭირდებათ
ადამიანებს. სამუშაო, ამ ბოლო დროს, მისთვის აუტანელი გახდა. ადრე კიდევ კარგად
გადიოდა ფონს, რადგან ბევრნი იყვნენ ერთად. მას შემდეგ კი, რაც დანარჩენ ხეებს სხვა
სამსახურები მიანიჭეს (აი, მაგალითად, ერთ-ერთი მის ქვემოთ სკამის ფუნქციას
ასრულებდა), ჩვენი ხე სულ მარტო დარჩა, ვირივით უწევდა მუშაობა. ფიქრობდა:
ადამიანებმა დამიმძმეს სამუშაო და ვერც კი ამჩნევენ, მათთვის რას ვაკეთებ, მინდა,
ხანდახან მაინც ადამიანი ვიყოო. ხოდა, ადგა და შეწყვიტა ჟანგბადის გამოყოფა. მხოლოდ
სუნთქავდა. პირველი ორი დღე ბედნიერი და კმაყოფილი იყო საკუთარი თავით, მაგრამ
ნელ-ნელა თავადაც დასჭირდა ჟანგბადი. მართალია, სუნთქვა შეეძლო, მაგრამ სული
ეხუთებოდა. მისდა საბედნიეროდ, მზე ჯერკიდევ ანათებდა. სასწრაფოდ შეუდგა მუშაობას.
აი, მაშინ კი, როდესაც ღრმად შეისუნთქა თავისივე გამოყოფილი ჟანგბადი, ხე მიხვდა, რომ,
უპირველეს ყოვლისა, ის საკუთარი თავისთვის მუშაობდა და რა სჯობდა იმას, თუ ამ
პროცესში სხვებსაც დაეხმარებოდა. იმ დღეს ჩვენმა ხემ ბევრი რამ ისწავლა.

115
 ბაბუა და შვილიშვილი

ველოსიპედი აქეთ-იქით ირხეოდა და მასთან ერთად ბიჭიც, რომელსაც ალბათ უფრო

ველოსიპედი მართავდა, ვიდრე - პირიქით. ყოველ გადახრაზე შეშინებული ბაბუა კი უკვე
მეასეჯერ უმეორებდა: „კარგად დადგი პედალზე ფეხი ბაბუ, კარგაად!“ მიუხედავად იმისა,
რომ ბავშვს უჭირდა, ის მაინც წინ მიდიოდა, არ ჩერდებოდა. არ ჰქონდა შიში დაცემისა,
რადგან მას უკან მფარველი ანგელოზი მიჰყვებოდა.

თოვლის თეთრი ჯარისკაცები

მწვანე გაექცა ხეებს, ნაწილი დარჩა ისიც ამაყ ნაძვებზე. ბოლოს წითელ-ყვითელმა
ფერებმაც მიატოვეს ისინი. დარჩნენ მარტო... ამ დროს სადღაც შორს, ცის დასალიერში,
ცისფერი ფარდის მიღმა, თოვლის თეთრი ჯარისკაცები ემზადებოდნენ. სამყაროს
სამსახურში მდგომნი ყოველთვის გვერდზე ედგნენ ხეებს მარტოობისას. იტყვიან: „სამყარო
გვიხმობს!“ დაირაზმებიან და მწყობრით ეშვებიან დედამიწაზე. მხოლოდ რამდენიმე
ადამიანი თუ ამჩნევს მათ თავდადებას ... ხოლო მაშინ, როდესაც მწვანე დაბრუნებას
გადაწყვეტს, ჯარისკაცების სახეზე მხოლოდ ღიმილს თუ შეამჩნევ, „მისია შესრულებულია!“
და სათნო მზის სხივების დახმარებით ისევ ბრუნდებიან უკან. იქ, სადღაც შორს. ცის
დასალიერში.

ხე შემოდგომით

მოხუცი ბაბუა შვილიშვილებს ახალგაზრდობის ისტორიებს უყვება. ბავშვებთან ერთად

მას ხეც უსმენს უსმენს და იხსენებს თავის სილაღეს, სიმწვანეს, ახალგაზრდობას. იხსენებს
და ნაღვლიანდება, ნაღველი ფოთლებში გროვდება, ამძიმებს და ისინიც ქვემოთ მიეშვებიან.
ხეც იძინებს, იძინებს, რომ მალე გაიღვიძოს და კვლავ გაშალოს ახალგაზრდობის ფრთები.
ბაბუა შვილიშვილებს ახალგაზრდობის ისტორიებს უყვება.

ლეკვი ზოომაღაზიის ვიტრინაში

თუნდაც მაშინ, როდესაც ქუჩები გადაჭედილია, მისი თვალები მოგძებნიან,

ვიტრინიდან რომ იყურება, ორი ნაღვლიანი სულში ჩამწვდომი თვალი, რომლებიც თუ შენ
შეგეჯახა, ვეღარ მოწყვეტ თვალს, თითქოს სამუდამო კავშირი იბმება შენსა და იმ ლეკვს
შორის, ზოომაღაზიის ვიტრინიდან რომ მოგჩერებია. მინდა გაგაფრთხილოთ: ვიტრინა
იტყუება. მან კარგად იცის, რომ ხალხს ხალისიან ლეკვზე მეტად ნაღვლიანი მიიზიდავს.
სინამდვილეში, ლეკვი ბედნიერია. ის მომთმენია; იცის, რომ პატრონი მოვა. ხვალ, ზეგ ან,
სულაც, 1 წლის მერე, მაგრამ ის აუცივლებლად მოვა.
და ეს მისთვის საკმარისია.
116
 მატარებელი

ფანჯრიდან ვიყურები, ნაცრისფერი ფოთლები, შავი ხეებიდან ცვივა , ქარი ქრის და

გარშემო თითქოს ყველას ეჩხუბება, სიჩუმეც საზარლად ხმაურობს. უცებ დაბნელდა,
გვირაბში შევსულვართ. თავი ჩავქინდრე, იატაკის არაფრისმთქმელობა მერჩივნა, ბუნების
ყოვლისმთქმელ დაძაბულობას. თვალი მაინც გამექცა. რეალობა სწყუროდა. ნანახმა
გახარებასთან ერთად თითქოს შემაცბუნა კიდეც, ნაცრისფერს მიღმა გამოჩნდა ფერები,
ოღონდ ჩვეულებრივი კი არა, მკვეთრი და ხასხასა. მატარებელს ჩემი განწყობების გვირაბი
გაუვლია.

ველოსიპედი

ღამე იყო. საკუთარი გადაუჭრელი პრობლემებით დაღლილ-დაქანცული სახლში

მივდიოდი. სწორედ მაშინ დავინახე ის ველოსიპდი, თითქოს მე მელოდებოდა. სიარულით
დაღლილმა გადავწყვიტე, ველოსიპედით გამეგრძელებინა გზა. გადაღლილმა მხოლოდ 5
წუთის შემდეგ შევნიშნე, რომ გზას ვეღარ ვცნობდი. 10 გაურკვეველი წუთის მერე კი
გავიაზრე, რომ გზა საერთოდ აღარ იყო, ჰაერში ვიყავი გამოკიდებული. კარგა ხნის პანიკამ
რომ დამღალა, გავჩერდი, ზემოდან გადმოვხედე ყველაფერს და მივხვდი, რომ ყოველივეს
ერთზე გაცილებით მეტი გადაჭრის გზა აქვს, უბრალოდ, ასე, ერთი შეხედვით, ისინი არ ჩანს
ხომე. ვიგრძენი, რომ ქვემოთ დაშვება დავიწყე, ველოსიპედი ისევ იქ დავტოვე , ის ბევრს
სჭირდება. ახლა ჩემს პრობლემებს უკვე ვერტიკალურად ვჭრი.

ის, რაც ყველას ძალიან გვინდა, რომ გვქონდეს

კალამი წერს, ოღონდ თავისით,

ფიქრი გადმოდის, როგორ, არ ვიცი,
თითქოს ვვარდები, თან არ ვეცემი,
რა მინდა მქონდეს, მაინც ვერ ვხვდები,
შეიძლება, წინ სვლა მინდა, არასდროს გაჩერება
ან კიდევ სიყვარული და დროის შეჩერება,
იქნებ კიდევ ბევრი წიგნი და სწორი გზის ჩვენება,
იქნებ მინდა ცას მოვწყვიტო მთვარე და ვარსკვლავები
ან რაც მინდა, სულ აქ მქონდა
და მე მას ვერ ვამჩნევდი.

117
 კიბე სახურავზე

კიბე ადამიანის სიცოცხლეს ჰგავს, ოღონდ ისეთებზე კი არ ვამბობ, დილით ისედაც

ნამძინარევზე, ბოლო სართულზე ასვლამდე სულს რომ ამომხდის ხოლმე. აი, ისეთებს
ვგულისხმობ, კედელზე რომ მიაყუდებენ ხოლმე მამები რამის ჩამოსაკიდებლად ან სხვენში
ასასვლელად რომ იყენებენ ხოლმე ძველ ფილმებში. თავიდან ბოლოში ვერ გადახტები,
ბოლოს ნაბიჯ-ნაბიჯ, სხეულის შეთანხმებული მოძრაობით უნდა მიაღწიო. ყოველი ახალი
ნაბიჯის გადადგმისას უფრო და უფრო უახლოვდები მიზანს. განსხვავება კი ისაა, რომ კიბეს
მიმართულებას ვერ შეუცვლი, სანამ საწყისი წერტილიდან ბოლომდე არ მიხვალ. რა თქმა
უნდა, თუ ეს კიბე სახურავზე არაა.

ეს ამბავი ერთ ჯადოსნურ ტყეში მოხდა

ზამთარია. ტყე გატიტვლებულა. დასახმარებლად გამოქცეულ თოვლს კი

შეძლებისდაგვარად დაეფარა ტყის სიშიშვლე. ცა და მიწა გუნდაობენ. უი, ცა კი არა, ხეებზე
შემომსხდარი ბავშვები ყოფილან. შუაგულ ტყეში კი წითელ ვარდს მოუღერებია ყელი, ის
იყო, ვიფიქრე, აქ ვარდს რა უნდა მეთქი, რომ მასთან პატარა უფლისწულმა მიირბინა. მას
გამოჰყოლოდა.
ჩემი ფანტაზიის ტყეში ვყოფილვარ.

ქარს სახლი არ აქვს

აი, ისევ ამოვარდა ქარი. „რა უსაქმურია, დაბოდიალობს აქეთ-იქეთ,’’ - გაიფიქრა

გაბრაზებულმა მოქალაქემ და ამ ფიქრებზე კიდებ უფრო გაბრაზებულმა ქარმა უფრო
ძლიერად დაუბერა. ოხ, ეს ადამიანები , არაფერი იციან და უაზროდ ლაყბობენ. აბა, სახლი
რომ ჰქონოდა, ასე უგზო-უკვლოდ ხომ არ ივლიდა! მის მცდელობას ყველა ნაკლებად
შეეწუხებინა, არავინ აფასებდს, წუწუნებენ და წუწუნებენ. მხოლოდ ერთი-ორს ულბება
გული, აი, მათ სიოდ ევლინება . ხალხს მოცლილი ჰგონია. არადა, არაქათგამოცლილი
სულმოუთმენლად ელოდება დასვენებას. მთა აბობოქრებული ქარის დაწყნარებას
ცდილობდა.

ღრუბელი უდაბნოში

დანარჩენებს ჩამორჩა. დასევდიანდა. ტირილი მოუნდა, მაგრამ ცრემლი არ წამოუვიდა.

თვალები ამომშრალი ჰქონდა.

118
 რაღაც, რასაც მარტო მე ვხედავ

ორნი მივდიოდით. მე და ჩემი მეგობარი. დანარჩენები შინ გველოდნენ, ჩვენ კი,

როგორც ყოველთვის, დავიკარგეთ, ანგარიშზე არცერთს არ გვქონდა და იმედის ანაბარა,
რომ ვინმეს გავახსენდებოდით და დაგვირეკავდნენ, უგზო-უკვლოდ დავბოდიალობდით
და ამაოდ ვცდილობდით სწორი გზის პოვნას. ვიწრო ქუჩას მივადექით, რომელსაც
ერთადერთი ლამპიონი ანათებდა. ამ ლამპიონის ქვეშ ძველისძველ სკამზე იჯდა ბაბუ
მარტო. მარტო კი არა, ძაღლთან ერთად. მოხუცი წინ იყურებოდა, ფიქრებში იყო ჩაძირული,
ძაღლი კი თითქოს მანუგეშებლად შარვალზე ექაჩებოდა. ის ერთადერთი ლამპიონიც
თითქოს მხოლოდ მათთვის ანათებდა. მისვლა მინდოდა. დაგვირეკეს. დიდი გაჭირვებით
მივედით სახლამდე, აღელვებული მეგობრები თან დაგვცინოდნენ და თან დაწვრლებით
გვეკითხებოდნენ, ორი ამხელა ადამიანი როგორ დაიკარგეთ? ან სად იყავითო? ჩემმა
მეგობარმა უპასუხა: ისეთ ბნელ, ცივ და საშინელ ქუჩებში ვიარეთ, რომ გარეთ ფეხს მარტო
აღარ გავადგამო. გამიკვირდა. მე მხოლოდ ორი მეგობარი და მათთვის მანათობელი ნათურა
მახსოვდა. კიდევ ბევრჯერ ვცადე იქ დაბრუნება, მაგრამ იმ ადგილს მაინც ვერ მივაგეენი.

ცა

მას ბავშვობაში დიდი ლურჯი მოსასხამი ჰქონდა, მაგრამ შემდეგ ისე გაიზარდა, რომ ეს
მოსასხამიც მოძვრა. დიდხანს ეძება. ბოლოს მიაგნო. მწვანე ბურთს გადაფარებოდა.
ბედნიერი ჩანდა.

მოლაპარაკე საათი

სახლში მარტო ვცხოვრობ, ჩემთან მხოლოდ ორნი ვლაპარაკობთ მე და ჩემი საათი,

რომელიც სასტუმრო ოთახში ყველაზე დიდ კედელზე კიდია. თქვენ ალბათ გაიფიქრეთ - რა
მაგარია, მეც მინდა მოლაპარაკე საათიო, ამ შემთხვევაში, მეგობრებო, მინდა გითხრათ, რომ
ფიქრითაც კი უკვე მწარედ ცდებით. მაგარი მომაბეზრებელია ამ საათის გაუჩერებელი
ლაყბობა, საკმარისია გავიხსენო, თუნდაც ერთი პატარა რამ, რომ ის ტვინს მიბურღავს, სანამ
მას არ შევასრულებ. აი მაგალითად, ვწევარ ლოგინზე, უცებ მომშივდა და გავიფიქრე: 5
წუთში ავდგები და ყიყლიყოს შევწვავ-მეთქო, მერე კი დაღლილს ადგომის სურვილი
დამეკარგა დაძინება გადავწყვიტე. მაგრამ ეს საათი რას შეგარგებს? ზუსტად 5 წუთში
ალაპარაკდება: ყიყლიყოს შეწვის დროა! ყიყლიყოს შეწვის დროაო! თან ისე ხმაურიანად, მეც
მაღვიძებს და სანამ საქმეს არ შევასრულებ, არ ჩუმდება. ახლა თქვენ წარმოიდგინეთ
,რამდენ ასეთ თუნდაც სრულ სისულელეს გავიფიქრებ ხოლმე დღის განმავლობაში. ამგვარ
რიტმში კი ყოველთვის რაღაცის დროა, ყველაფრის დრო , გარდა ერთი რამისა, - საათის
გაჩუმების.

119
 ერთ ჩაიდანს თავი დიდი ვინმე ეგონა

ერთ ჩაიდანს თავი დიდი ვინმე ეგონა, ყოველთვის ცდილობდა სხვა, სუსტი წიკვინა
ჩაიდებივით გაცხელებისთანავე არ ეკივლა. ითმენდა ტკივილს, იკავებდა და იკავებდა
კივილს. ბოლოს უკვე აღარც სტკიოდა და მარტივად უძლებდა მდუღარე წყალს. დუმდა და
დუმდა. ის კი იმის მაგივრად, რომ მისთვის ამტანობა დაეფასებინათ, იფიქრეს ჩაიდანი
გაფუჭებულაო და ჯართს გაატანეს.

როგორ მოეღიტინა ხეს

ჩემი სახლის ეზოში ერთი ხე იდგა, დამჭკნარი -

თითქოს თავს ერთად დასხმოდა წვიმა და ქარი,
თითქოს არ ეგულებოდა ფესვებს მიწაში სახლ-კარი.
ახლოს არ ეკარებოდა კაცი, ბავშვი და ქალი.
ერთ დღეს, გაზაფხულისას, როცა მე სახლში მივედი,
ჩემი სკოლის დღის ამბებზე წუწუნს და წიკვინს მოვყევი,
მაშინ შევნიშნე: ისეთი ხე თვალით არასდროს მენახა
კვირტებგაშლილი, ყელმოღერებული,
ამაყი, ხელებგაშლილი, აყვავებული!
მერე ვიცანი ჩვენი ხე - დამჭკნარი, დაბერებული;
ახლა კი - ახლად გახსნილი და ახლად დაბადებული!
მაშინ ხემ მეც გამაღვიძა, ჩემში კვირტი ააყვავა.
-კვირტებით ნუ მიღიტინებ,- უთხრა ხეს იქ მჯდარმა ყვავმა.

გამჭვირვალე სამყარო

დიდი ხნის წინ, მაგრამ არც ისე დიდი, როგორც გგონია, ცხოვრობდა ერთი ბიჭი,
სახელად ჭერი. რა უცნაური სახელიაო, - ალბათ იფიქრეთ, საქმე ისაა, რომ როდესაც ის
დაიბადა, მისთვის სახელი ჯერ კიდევ არ ჰქონდათ შერჩეული. გაურკვეველი მიზეზებისდა
გამო სასწრაფო შეიქმნა სახელის მოფიქრება, ხოდა, დედამაც ის დაარქვა, რასაც პირველს
მოკრა თვალი. გადიოდა წლები, ჭერი იზრდებოდა, არ მოგატყუებთ და დიდი ხულიგანი
ვინმე იყო, ხან ერთ გოგოს დაქაჩავდა თმას, ხან - მეორეს. არაერთი ბიჭიც ჰყავდა კარგად
გალამაზებული. ერთი სიტყვით რომ ვთქვათ, დიდი მავნებელი ვინმე იყო, სწორედ
ამიტომაც ქუჩის ბავშვებს შორის მას ყველა ჭერს კი არა ჭირს უწოდებდა. სახელმაც თავისი
ქნა, არაერთი უბედურება გადატყდა თავს, ყველას უკვირდა, აქამდე ფსიქოლოგიური
ტრავმა როგორ არ აქვს მიღებულიო. გაკვირვება გაკვირვებად დარჩა და, რაღა თქმა უნდა,
120
ბიჭის მდგომარეობა ყველამ უგრძნობლობას მიაწერა. არავინ ჩაძიებია, ჰოდა ,ვერავინაც
გაიგო, რომ ჭირს ტრაგედიის არიდების ერთობ უჩვეულო და სახიფათო გზა ჰქონდა. საქმე
ისაა, რომ მისთვის ემოციების გამოხატვა არვის უსწავლებია, ჰოდა, გარეთ გამოსაშვებს
უკანვე იბრუნებდა, მაშინ კი, როცა მიხვდა, რომ უკვე ვეღარ ძლებდა, აიღო და ეს ემოციები
ერთ პატარა უჯრაში მოათავსა. ასე აგრძელებდა. უჯრაში ათავსებდა: მოგონებებს,
გრძნობებს. ამას იმდენ ხანს აკეთებდა, რომ ვერც კი შეამჩნია, რომ გამჭვირვალე ხდებოდა,
არა მარტო ის კარგავდა ფერს, არამედ სამყარო -მასთან ერთად, უფრო სწორედ სამყარო
მისთვის; ალბათ სულაც გაქრებოდა, რომ არა ერთი საბედისწერო შემთხვევა, როდესაც
ჭირმა მეგობარი გაიჩინა. დღემდე არავინ იცის, ეს როგორ მოხდა, რადგან ის თითქმის უკვე
აღარ ჩანდა. სწორედ ამ მეგობარმა გაახსნევინა უჯრა. ჭირი ვერ გაუძლებდა ემოციების ასეთ
შეტევას, ძველებური რომ ყოფილიყო, მაგრამ მან იცოდა, დანამდვილებით იცოდა, რომ
ჭერს მიღმა არის ცა, სადაც ატყორცნილი, შენაცული ემოციები არც შენი გულიდან იკარგება
და არც - სამყაროს ამჭვირვალებს.

აპრილის წყნარი ალერსიანი დღე

ეზო გამწვანდა, გამოჩნდა მზის სხივი,

გარემოს მოედო სითბო ნისლივით.
ქარი წავიდა ან ჩვენ მოგვშორდა
და თან წაიღო შავი ქუდები.
წაიღო სევდა, ხეების სევდა -
მათ დაუბრუნდათ სახლში ფოთლები.
ახალშობილ და განწმენდილ ღრუბლებს
ამაყად დახვდნენ ზღურბლზე მშობლები.
ფანჯრის კუთხეში ჩიტის ბუდიდან
ოთახსაც მივსებს წყნარი ნოტები.

ამის იქით თქვენი ბილეთი ძალას კარგავს

ცაში მივფრინავ, ღრუბლებს დავყავარ.

ჯერ მარტო ფრენის ძალა არა მაქვს,
დილით ღრუბლებს და ღამით ვარსკვლავებს -
ფრენის საწყებად ველი მათ ნიშნებს.
ხან ჩიტებს მოაქვთ ამბავი, ხანაც - ყვავილებს,
ხანაც - კოდალას, ხანაც - ხარ-ირმებს.
121
ყოველთვის ვცდილობ ზევით წავიდე
და დედამიწის საზღვრებს გავიდე.
ერთხელაც მიზანთან ახლოს მივედი
და ის იყო, ვიფიქრე:
სულ მალე ჩემი თვალები გალაქტიკას ნახავს!
რომ ვარსკვლავებმა ჩაიცინეს:
ამის იქით თქვენი ბილეთი ძალას კარგავს .

მე მაქვს სახლი მთვარეზე

ყველაფერი, ბავშვი როცა ვიყავი, მაშინ დაიწყო... ადრე ძალიან მიყვარდა ხოლმე ღამით
ფანჯარაში ყურება. ვუყურებდი მთვარეს, ვარსკვლავებს, ჩემი თვალები არ მოძრაობდნენ
გონებაში, კი რა აღარ ხდებოდა, ხან ქალაქის თავზე დავფრინავდი, ხან პიტერ პენთან
ერთად ნევერლენდში მივფრინავდი, ხანაც განძის კუნძულს მივაგნებდი ხოლმე... მერე კი
უკვე რომ დაგვიანდებოდა, მამა შემოდიოდა ოთახში, გამომარკვევდა ოცნებებიდან და
შემახსენებდა, ძილის დროაო. ერთ დღესაც მამას ოთახში შემოსვლა დაავიწყდა, მე კი
დავრჩი ფანჯარასთან. უცებ მთვარეზე აღმოვჩნდი. არა . ის ხომ ჩემი დიდი ხნის მეგობარი
იყო. არ შევშინდი, მაგრამ დავიბენი... შემდეგ გონებაში ხმა ჩამესმა, მთვარე
მელაპარაკებოდა, ყველაფერს მივხვდი. საქმე ისაა, რომ თუ მთვარეს დიდხანს, ძალიან
დიდხანს თვალმოუწყვეტლივ უყურებ, ისიც სიშორეს ვეღარ გაუძლებს და გულში
ჩაგიკრავს. მეც ასე მომივიდა.

თეკლა გულბიანი

(დაბ: 15/06/2003 )
16 წლის

დამშვიდობება
ვემშვიდობებით ნივთებს, ადგილებს, მომენტებს და ადამიანებს. ადამიანებს არა, უფრო
ურთიერთობებს, რომლებიც ალბათ არცერთ შეხვედრაზე აღარ იქნება ისეთი, როგორიც
ადრე. ხანდახან ვფიქრობ: ადამიანების დაკარგვას უფრო განვიცდით, თუ
ერთიერთობებისას? ალბათ, ურთიერთობებისას უფრო; როდესაც ურთიერთობა სრულდება,
ადამიანიც იცვლება, სიტყვებიც ცვდება და შეგრძნებებიც მკრთალდება. ყოველთვის ხომ
გვიწევს, ვინმე გავუშვათ ცხოვრებიდან, ან რამეს გამოვემშვიდობოთ, თუნდაც სამუდამოდ,
მაგრამ რაღაცნაირია ეს სიტყვა: მშვიდი, თითქოს არავის განაწყენება არ უნდა. არ სურს,
ვინმეს ავნოს ან რამე დაუშავოს.

122
 ***
არ გაქვთ ხოლმე ისეთი შეგრძნება, თითქოს ყველაფერი დაგავიწყდა ან ყველაფერი
გაუცხოვდა ირგვლივ? აი, შ-ს დაწერისას რომ გგონია, რომ წ დაწერე და ასე უყურებ
რამდენიმე წუთი, სანამ არ მიხვდები, რომ სწორად წერია და მერე საკუთარ თავზე გეცინება.
არა, უფრო იმ მომენტზე, როგორ შეიძლება ასე არ ენდობიდე საკუთარ თავს?! თითქოს, შენ
გარშემო იკრიბება ყველა და შენ მარტოს გტოვებენ! ამ ყველაფრისგან ცალკე ხარ და უყურებ
შორიდან ხალხს, რომელიც თანდათან უფრო გამჭვირვალე ხდება, თითქოს, ყველას
წყლისფერი მანტია აცვია და ისინი ერთმანეთში დადიან ისე, რომ საერთოდ არ აწუხებთ ეს,
თითქოს, გრძნობაგამოცლილები არიან და დასანახიც არაფერი აქვთ...

***
- ყოველ ახალ დღეს თავისი სუნი აქვს.
- და ფერი?
- ფერი არ ვიცი ჯერ, ვერ გავიგე.
- ისეთი ხარ მარტივი პასუხებით...
- როგორით?
- აი, პატარებმა რომ იციან, რომ ეკითხები, ცუდი როგორიაო და რომ გპასუხობენ;
სუპისნაირიო.
- ბავშვები უფრო მეტს გრძნობენ, თუ დიდები?
- რა მნიშვნელობა აქვს, ყველას თავისი შეგრძნებები აქვს.
- ეგ არ მომწონს, თითქოს ყველას თავისი წილი რაღაც აქვს.
- კარგი ახლა...
- რანაირია?
გეგონება, მეტის უფლება არ გაქვს!
- უფლებები ცალკე პროტესტს იწვევს?- ისე ვკითხე, თითქოს არ ვიცოდი .
- ყველას თავის უფლება აქვს და ის, რაც მე არ მაქვს, აქვს სხვას ან - პირიქით.
- ალბათ მაგას არა უშავს, ხო? ვის ვატყუებ, ყველაფერსაც უშავს ბევრი,
- მაგრამ არის და სულ ესე იქნება.
- რანაირად?
- ისე, როგორც არის... არც მე ვიცი კარგად.
- ხო მაგასაც არა უშავს...

123
 კიბე სახურავზე

ძველ ნივთებს ყოველთვის სადღაც სიღრმეში ან სიბნელეში ინახავენ. კიბე, რომელიც

სახურავზეა, გაბრაზებულია და მაღლა არავის უშვებს, დაბლა ჩასასვლელათაც არავინ
ემეტება. გამოსავალი მხოლოდ მის რომელიმე საფეხურზე ჩამოჯდომაა.

სად მიდიან ჩვენი უჩინარი მეგობრები, როცა ვიზრდებით?

ზრდასთან ერთად ვივიწყებთ ბავშვობას. ჩვენ ირგვლივ უფრო მეტი ხალხი იკრიბება,
რომლებსაც ხანდახან საერთოდ არ ვიცნობთ. არ მგონია, რომ ცხოვრების განმავლობაში
საერთოდ ვინმეს ვიცნობთ. უჩინარი მეგობრები, რომლებიც ბავშვობაში იბადებიან და
რაღაც დროს ჩვენთან ერთად იზრდებიან და თამაშობენ, მერე აღარ მოგვყვებიან. მერე
გვგონია, რომ ქრებიან, მაგრამ არსად მიდიან. მათ, უბრალოდ, გაზრდა არ უნდათ, არ
მოსწონთ დიდების ცხოვრება და სადღაც ჩვენში ილექებიან, მაგრამ არასდროს ქრებიან.

ღია კარი
აი, ხომ არის ხოლმე მომენტები, რაღაც საგანს შევხედავთ და კონკრეტული
მოგონებიდან რაღაც კადრი გვახსენდება, რომელიც მანამდე თითქოს საერთოდ არ
არსებობდა ან ქუჩაში სიარულის დროს ნაცნობ სურნელს რომ ვგრძნობთ და მერე აქეთ-იქით
ყურებას ვიწყებთ იმის იმედად, რომ ვინმე ნაცნობს დავინახავთ; ან საუბარს რომ ვისმენთ
და გვგონია, მანამდე უკვე ბევრჯერ მოვისმინეთ, თითქოს ეს ყველაფერი მოწყობილია და
საჭირო ემოციას ველოდებით საკუთარი თავისგან, რომელიც არსად ჩანს და ყოველ ჯერზე
ახალ ამბავს გვახსენებს, მაგრამ შეგრძნებეს იმავეს გვიტოვებს; ალბათ ეს ერთ ადგილას
გაჭედვას ჰგავს, წრეზე სიარულს და ახალი კარის გაღებას საჭიროებს.

***
სიჩუმე რომ ჩამოწვება, მაშინ არ მინდა ვიფიქრო. ყველაზე მეტად მთვარე რომ
დაჟინებით მიყურებს და ითხოვს ფიქრებს. მთვარე ყველას აზრებს ითხოვს, ღამე რომ
მეტად გაანათოს.
ჩვენ მხოლოდ მზის შუქს ვემალებით.

124
 ბავშვები

ბავშვები ალბათ ყველაზე სუფთა არსებები არიან დედამიწაზე - ირგვლივ ყვავილების

დიდი კედელი აქვთ, ზემოდან კიდევ ვანილის ღრუბლები დაჰყურებენ და მარწყვის
სურნელს აფრქვევენ. ბავშვები ყველაზე ლაღები არიან.

სამყარო

სამყაროში ისეთი ქაოსია, მაგრამ ეს ალბათ უფრო ბუნების უწყვეტი ჯაჭვია, რომელიც
ყველაფერს აბალანსებს; ირგვლივ ჩიტები მოფრინავენ და მიფრინავენ, მზე ამოდის და
ჩადის… გაგიკვირდებათ და დედამიწაც ბრუნავს :). მწიფდება და ლპება, იზრდება და
ხმება. ქარი ამოვარდება და მშვიდდება. წვიმაც გადაიღებს და თოვლიც დადნება.
ღრუბლები კიდევ გაფანტვას დაიწყებს. ადამიანები მოვლენ და წავლენ, მაგრამ დრო არ
გაჩერდება.

მზე, რომელიც ჩემია

გაზაფხულის მოსვლასთან ერთად ყველა თავიდან იწყებს ცხოვრებას ლამაზი ფერებით

და ატმის სურნელით. მაშინ ვხვდები, რომ მზე, რომელიც ყველასთვის ამოდის, ჩემიცაა!

ხეები, რომლებიც სულ დგანან და რაღაცაზე ფიქრობენ

როგორი დაღლილები არიან ალბათ ხეები სულ ფეხზე დგომით და ნიავით, არავინ
არასდროს რომ არ სთავაზობს დაჯდომას და დასვენებას! ალბათ, მათ დარაჯის როლი აქვთ
ამ სამყაროში და მხოლოდ ფიქრისგან დაღლილები თუ წაიქცევიან სამუდამოდ...

ადრე, ღრუბლებზე რომ ვცხოვრიბდი...

ოხ, როგორ არ მიყვარდა, ღრუბლებთან მთვარე რომ მომადგებოდა და დაჟინებით

მიცქერდა, სანამ არ დავიძინებდი!
დაძინების საშუალებას ვარსკვლავები არ მაძლევდნენ, იმდენ ხანს ცეკვავდნენ
ღრუბლების თავზე; მერე კეთილი ქარი დამარწევდა და მზის მოსვლამდე მდარაჯობდა.

125
 მე ჩემი სახლი სულ თან დამაქვს

ალბათ კუ რა ბედნიერი არსებაა - დადის, დაგორავს უგზო-უკვლოდ და სადაც

მოუნდება და მოეწონება, იქ გაჩერდება, დაისვენებს და შეიყუჟება სახლში დასაძინებლად.

ის, რაც მინდა, რომ ხდებოდეს ეზოში

ეზოში დიდი ქვაფენილია; ბალახი ისე ანათებს, გეგონებათ, ცაში აიჭრება მზესთან
საცეკვაოდ.
ეზოში მონავარდე ბავშვების ფერადი კაბები ფრიალებენ და თმები ჰაერთან ერთად
ხეებს ეთამაშებიან. მე სადღაც კუთხეში ვზივარ და მებაღეს ვუყურებ, როგორ აძლევს
გაზონს ფიგურების ფორმას. სულ მიკვირდა, სად უნახავთ ოთხკუთხედი წიწვები ან
სამკუთხედი ბალახი, ან, საერთოდ, რატომ ტანჯავენ ამ საწყალ მცენარეებს? იმედი
მეწურება, რომ შხაპუნა წვიმა წამოვა და გოგონები ბუნებასთან ერთად ვერ იცეკვებენ.

დევებით სავსე ქუდი

მე მაქვს ქუდი, რომელიც სავსეა დევებით. დევები არიან ბევრნაირები; კეთილები,
ბოროტები, ფერადები, ბნელები, ჭკვიანები, ძლიერები, სუსტები... ისინი თითქოს სულ
ჩემთან არიან და საჭირო დროს ელოდებიან გამოსაჩენად. ხანდახან ისეთი მოუსვენრები
არია, რომ არასაჭირო დროსაც გამოჩნდებიან ხოლმე და ტვინს ბოლო უჯრედამდე
მიყინავენ. რომ მოვლენ, უკან წასვლა აღარ იციან ხოლმე.
ასე რომ, მეორე ქუდი სულ თან მაქვს..

***
თოვლიან მინდორზე მატარებელმა გაიარა და ირგვლივ საოცარი დარიჩინისა და
შოკოლადის სურნელი მოაფრქვია. შევიდა ტყეში. ირგვლივ მყოფი ხეები გაანათა და
კენწეროზე ვარსკვლავიც დატოვა სამახსოვროდ. მატარებელი გაჩერდა და თოვლის
ბაბუების მთელი გუნდი ტყეში მიმოიფანტა საშობაო საჩუქრების დასარიგებლად.

126
 ***
შემოდგომის ცივი და ქარიანი საღამო იყო. გრძელ ფანჯრებიან დარბაზში შევედი. ჭაღი
პირდაპირ მუქ წაბლისფერ მაგიდაზე ეშვებოდა. მაგიდაზე ორი დიდი ვერცხლისფერი
შანდალი ეწყო. დარბაზში საფირონისფერი დიდი ხალიჩა ეგო. ირგვლივ კი ხალხი ირეოდა.
ჭიქების წკრიალი და როიალის ხმა ფანტასმაგორიულად ერწყმოდა ერთმანეთს. ქალი
დავინახე.. მაქმანებიაბი შავი ხავერდის კაბა ეცვა. ყავისფერი მუქი თმა ცხენის კუდად
ჰქონდა შეკრული. თაფლისფერი თვალები და თხელი სახე ჰქონდა. ჭიქაში ქარვისფერი
სითხე ესხა. ცალი ფირუზისფერი საყურე ეკეთა და ბუხარში ნაზად მოცეკვავე ცეცხლს
აკვირდებოდა.

***
ნაცრისფერი დღეები... თითქოს, მზეც ნაცრისფერია ზამთარში. არა, უფრო სწორად,
ფერფლისფერი. როდესაც სოფელში ვარ, ყოველთვის მივდივარ სასეირნოდ. ბილიკი
დათოვლილია, გვერდებზე პატარა მინდვრის ყვავილებს თოვლისგან დამძიმებული თავი
ძლივს დასანახად ამოეყოთ. სიცივისგან სირბილი მომინდა და მთისკენ გავიქეცი. როდესაც
დანიშნულების ადგილას მივედი, წინ ღრუბლების დიდი ტალღა დათოვლილი ნაძვები და
მოღუშული ცა დამხვდა. სიამოვნებისგან გაყინულმა ვიგრძენი, სახეზე როგორ
მეალერსებოდა წყალივით სუფთა და გამჭვირვალე ჰაერი.

***
აცანცარებულ ღრუბელს ქარი უფრო აცანცარებს და წინ და უკან ათამაშებს..
ამ ფარფატა ღრუბლებსაც მეტი რა უნდათ, ქარის ჭკუაზე ცეკვავენ..

თიკა მატიაშვილი

(დაბ: 14/01/2010 )
10 წლის

***
ბიჭი მდინარეზე თევზაობდა, უცებ ანკესი შეირყა, სწრაფად ამოწია და ანკესზე თევზის
ნაცვლად ცისარტყელას ნაგლეჯი ამოიღო, რომელიც წვიმის შემდეგ ჩამოვარდნილიყო.

127
 ერთი ღრუბლის ამბავი
იყო ერთი პატარა ღრუბელი, ის ღრუბელთა შორის ყველაზე პატარა იყო, თუმცა
ჭკვიანი.
მას ძალიან უნდოდა, რომ ვინც წვიმას ნატრობდა, იმ ადამიანებს თუ მცენარეებს,
ყველას დახმარებოდა, მაგრამ სიმცირის გამო სათანადოდ ვერ ეხმარებოდა. ბოლოს,
გადაწყვიტა მდინარის თავზე დაედო ბინა.

ამბავი, რომელიც არასდროს დამავიწყდება

ერთ მშვენიერ დღეს გავიგე, რომ და ან ძმა მეყოლებდა, მე ალბათ უფრო დას
ვისურვებდი, მაგრამ გავიგეთ, რომ ბიჭი დაიბადებოდა, ჩემს უფროს ძმას უფრო
გაუმართლა, თუმცა, სულმოუთქმენლად ველოდებოდი ახალი ძმის დაბადებას, მისი
ოთახის გალამაზება და მორთვაც კი დავიწყე.
და, აი, დადგა ის ნანატრი დღე, ყველანი სამშობიაროში გავემგზავრეთ, არ მახსოვს,
ზუსტად რამდენი დრო გავიდა, ერთი, ორი, თუ მეტი საათი და გვაცნობეს, ბიჭი დაიბადაო.
მეორე სართულზე ავედით და პატარა შუშიდან დაგვანახეს, ისეთი ციცქნა იყო, მის
თვალებში ბედნიერებას ვხედავდი, უხაროდა თითქოს ამქვეყნად მოვლინება. მე ხელს
ვუქნევდი, გამარჯობა, პატარა, ვეუბნებოდი, ისიც თითქოს მიხვდა, რომ მისი და ვიყავი და
ფანჯრის მეორე მხრიდან მიღიმოდა, თითქოს მესმოდა კიდეც: გამარჯობა, დაიკო, მე
მოვედიო...

კეთილი ღრუბლის ამბავი

მაღლა თუ ავიხედავთ, უთავალავ ღრუბლებს დავინახავთ, თეთრ, ფუმფულა
ღრუბლებს. არ იფიქროთ, რომ რომელიმე ბოროტია, ისინი ყველანი კეთილები არიან.
ხანდახან კამათობენ კიდეც ისე, რომ მათი გრუხუნი ჩვენც კი გვესმის, მაგრამ მერე ისევ
რიგდებიან. მათში ერთი ყველაზე ტკბილი და კეთილია, ის არასდროს არავის ეკამათება,
პირიქით, ყველას ლოცავს, რომ დიდები გაიზარდნონ და ბედნიერები იყვნენ.
იცით, მახსენდება, თავის ფიქრებში მიტაცებდა და ახლაც მიტაცებს. ვეკითხებოდი: შენ
ყველაზე კეთილი რატომ ხარ-მეთქი და კეთილად ყოფნა სიამოვნებააო, როცა ადამიანებს
ახარებ, კარგიაო.
მე თუ მკითხავ, ყველა ადამიანი გახარებული და ბედნიერი უნდა იყოს. მშვენიერებაა
ფერადი და გახარებული ცხოვრებაო.

128
 კარგია, როცა ყველაფერი იღვიძებს
შიშველი ხეების გაკვირტვამ გაზაფხულის ჩუმად შემოპარვა გვახარა. ყვავილებმაც
ამოჰყვეს მიწიდან თავები, ზოგმა კვირტებიც კი გამოიბა. წვიმის შემდეგ გაჩენილმა
ცისარტყელამაც გაიღიმა და ხელი დაგვიქნია, ცა გაგიფერადეთო.
თოვლს მზემ დახედა და მიწა დასველდა, ნელ-ნელა დადნა და მეორე ზამთრის
მოსვლამდე მიიმალა.
პატარა ციყვებიც აფუსფუსდნენ, ტყეში შემორჩენილი რკოსა და თხილის შეგროვება
დაიწყეს.
და ფუღუროებში მიარბენინებდნენ.
თითქოს, ბინების ზეიმი დაიწყო, პეპლებიც თავს დაფარფატებდნენ აყვავებულ
ყვავილებს, ფუტკრებიც სკიდან ბზუილით გამოფრინდნენ, თაფლის გაკეთება დაიწყეს.
გახარებულმი ჩიტები აჭიკჭიკდნენ , ბევრი პატარა ბარტყიც გამოიჩეკა, ზოგმა კი უკვე
ფრენის სწავლა დაიწყო, ზოგი თბილქვეყნებიდან დაბრუნდა და თავის მიტოვებულ ბუდეს
დაუბრუნდა და სიხარულით გალობა მორთეს.
მზის ჩასვლისას იყუჩებოდნენ და ბედნიერად ელოდებოდნენ მეორე დღის გათენებას,
რათა ისევ ჭიკჭიკით გაებედნიერებინათ არემარე.

მე რომ მამაჩემი ვიყო

მე რომ მამაჩემი ვიყო, ისეთივე ვიქნებოდი, როგორიც ის: დიდი, ძლიერი, ხშირად
მხიარულიც და მზრუნველი. შვილებს ყოველ დილით მე წავიყვანდი სკოლაში, ვიჩქარებდი,
რომ არ დაგვიანებოდათ, სკოლიდან დაბრუნებულ ბავშვებს პარკში სასეირნოდ წავიყვანდი,
ან - დასვენების დღეებში - ქალაქგარეთ საჭმელად. ბევრ ტკბილეულს ვუყიდდი, დედასთვის
პროდუქტსაც ავარჩევდით, რომ გემრიელი სადილი მოემზადებინა. ვისადილებდით, მერე
ერთად ვითამაშებდით ან ფილმს ვუყურებდით და მერე ომახიaნად ვეტყოდი: აბა, ძილის
დროა, ლოგინში! დილით ადრე უნდა ავდგეთ, სკოლაში არ დავაგვიანოთო!

სარეცხი ღამით
პატრონმა სარეცხი გარეცხა და გარეთ თოკებზე გაფინა, მერე სახლში ტელევიზორს
მიუჯდა.
გართ ქარი ამოვარდა, სარეცხი ერთმანეთს ეკვროდა და ებუტბუტებოდა, ერთი მაისური
მეორეს ეუბნებოდა: მცივა! მეორე პასუხობდა: უნდა გაუძლოთ! მესამე ამბობდა: იმედია ,
მალე გავახსენდებით და ჩამოგვხსნის. პატრონს კი გადაავიწყდა და მთელ ღამეს სიცივეში
დარჩნენ, დილისათვის გაიყინენ.

129
 თომა წაქაძე

(დაბ: 22/07/2008 )
11 წლის

ღრუბლის ქალაქი

იყო ერთი ღრუბლის ქალაქი. იქ იყვნენ ღრუბლის კაცუნები, ზოგი კეთილი იყო, ზოგი -
ბოროტი, მაგრამ ერთმანეთს ვერაფერს უშავებდნენ. ისინი ხომ ღრუბლის კაცუნები არიან,
ფუმფულები და საყვარლები. ერთხელ მზეს უზარმაზარი შავი ღრუბელი დაადგა,
რომელშიც ბოროტი ყინულის კაცები იყვნენ. მათ ჰქონდათ ღრუბლის პარაშუტები და
იარაღები, რომლებშიც ჩატენილი ჰქონდათ ყინულის ტყვიები. ესროდნენ, მაგრამ ვერაფერი
დააკლეს, ვერც სახლები დაუნგრიეს. ამის მერე დამეგობრდნენ, ხოლო ყინულის კაცებმა
დნობა დაიწყეს და ღრუბლებად იქცნენ. შავი ღრუბელიც დაიშალა და მზემ ისევ გამოანათა.

ფანჯარა

იყო ერთი ფანჯარა.

ის ყველაფერს ხედავდა.
მერე სახლში ახალი ფანჯარა დადგეს.
ჯერ ერთმანეთი სძულდათ.
მერე ნელნელა ეჩვეოდნენ ერთმანეთს.
პირველმა ფანჯარამ მას მზე, მთვარე და ფარდები გააცნო.
როცა გაწვიმდა, წვიმაც გააცნო.
მაგრამ წვიმამ ისეთი სევდიანი ისტორიები იცოდა,
რომ ფანჯრები ტიროდნენ ხოლმე.

შემოდგომის დილა

დადგა შემოდგომა. ერთმა ბიჭმა გაიღვიძა და ფანჯარაში გაიხედა. დაინახა წითელი,

ყვითელი და სტაფილოსფერი ხალიჩები. გავიდა გარეთ და ფოთლებში ჩახტა.
უცებ გაბრაზებულმა ქარმა ფოთლები ძალით გაიყვანა ბიჭისგან. იგი მოწყენილი დარჩა.
ქარი ხედავდა, როგორ მოიწყინა ბიჭმა, ქარი ყველაფერს მიხვდა, ფოთლებს ბიჭთან
დაბრუნება სთხოვა და ბოდიში მოუხადა. ხოლო მერე ის ხედავდა, თუ როგორი ბედნიერი
იყო ბიჭი.

130
 ჩემი ძველი სახლის სიზმრები

მე ჩემი სახლი მაშინ მეგონა ძველი, მაგრამ საყვარელი, სანამ გავარემონტებდით. ახლა
უკვე ახალია, მაგრამ სანამ გავრემონტებდით, ერთი ძალიან საყვარელი ბებია მყავდა,
სახელად მერი. მე და მერი ბებო ხშირად ვთამაშობდით, მაგრამ ერთხელ კედელი
დავჯღაპნე, მაგრამ მე არ მეჩხუბნენ და სანამ არ გავარემონტებდით, მერი ბებოსთან
ვთამაშობდი და მთელი ეს დრო ამ დაჯღაპნილ კედელთან გავატარე.

სხვისი ძველი სახლის სიზმრები

იყო ერთი ბავშვი. მას ჰქონდა ერთი უზარმაზარი, მაგრამ ძველი სახლი. ბიჭმა თავისი
ნახევარი ბავშვობა იქ გაატარა, მაგრამ ერთხელ ახალ სახლში გადაიყვანეს, ამის მერე ბიჭს
სულ კოშმარები ესიზმრებოდა თავის სახლზე, მაგალითად ის, თუ როგორ ანგრევენ მის
სახლს. მან ამის შემდეგ ყველაფერი აუხსნა თავის მშობლებს და ისინი დაბრუნდნენ ძველ
სახლში. ამის მერე კი აღარცერთი კოშმარი აღარ დასიზმრებია.

გოგრის ამბავი

იყო ერთ მიწაზე მომუშავე კაცი. მას ჰქონდა ერთი გოგრის თესლი და დარგო. მერე
გაიზარდა და გოგრა გახდა, მაგრამ კაცს რაღაც ხმები ესმოდა. გოგრასთან მივიდა და რას
ხედავს: ამ ხმებს გოგრა გამოსცემდა; პირი და თვალები ამოუჭრა, ხოლო გოგრამ
პინოქიოსავით დაიწყო ლაპარაკი და ამის შემდეგ ისინი ბედნიერად ცხოვრობდნენ ერთად.

ბალერინა

იყო ერთი პუტკუნა ანგელოზი რომელსაც ბალერინობა უნდოდა, მაგრამ დანარჩენები

დასცინოდნენ: შენგან რა ბალერინა დადგებაო. ანგელოზს ეწყინა იგი მუდამ ბალერინობაზე
ფიქრობდა, ერთხელ ღმერთთან მივიდა და სთხოვა, ბალერინად მაქციეო, ღმერთმა უთხრა:
ბალერინობა შენშიაო. ანგელოზი ამ სიტყვებზე დაფიქრდა და ვარჯში დაიწყო. გახდა და
ყველაზე კარგი ანგელოზი ბალერინა გამოვიდა.

131
 კატა და ძაღლი

იყო ერთი აგრესიული ძაღლი, რომელიც სახლს კატებისგან და ქურდებისგან იცავდა.

მან ერთხელ უპატრონო, ბინძური, ეშმაკი კატა დაინახა, რომელიც სახლში იპარებოდა
საჭმლის მოსაპარად. ძაღლმა დაუყეფა და უთხრა:
- გამოდი მანდედან!
კატამ უთხრა:
- შენი საქმე არ არის, მე სად წავალ!
ძაღლმა უპასუხა:
- შეიძლება, სხვის სახლში ჩემი საქმე არ არის, მაგრამ ეს ჩემი სახლია!
კატამ ყურადღება არ მიაქცია და მაინც შევიდა. ძაღლი გაბრაზებული სახლში შევარდა
და უთხრა:
-ხომ გითხარი, არ შეხვიდე-მეთქი!.
კატამ უპასუხა:
- არ ვიცოდი, ეს თუ შენი სახლი იყო. - და ჩაიცინა.
ძაღლი გაბრაზდა და უკბინა. კატა კი შეშინებული გაიქცა და აღარ დაბრუნებულა.

თავქარიანი აპრილი

დადგა აპრილი. სულ ცარიელი და წვიმიანი დღეები იყო. ერთხელ ქუჩაზე ერთი პატარა
ლეკვი გამოვიდა. მას ზედ აწვიმდა. მაგრამ ეს ხომ გაზაფხული იყო, ახალი ყვავილებითა და
ფოთლოვანი ხეებით სავსე. ეს ლეკვი ხეებმა როგორც კი დაინახეს, შეიფარეს. ლეკვი სულ
სველი იყო. ხეებმა ის ყვავილებით გაამშრალეს და დააძინეს.
მეორე დღეს აღარ წვიმდა.
ერთი ადამიანი საყიდლებზე გამოვიდა. ეს ლეკვი დაინახა და სახლში წაიყვანა. ამის
მერე ეს ბიჭი და ლეკვი ბედნიერად ცხოვრობდნენ.

აიხედე მაღლა!

იყო ერთი გახარებული ბიჭი. იგი სულ თამაშობდა და ერთობოდა. მაგრამ მერე
დაღამდა. ბალახებიდან ციცინათელები ამოფრინდნენ. ისინი ვარსკვლავების ახლო ვერსიას
ასრულებდნენ. მერე სავსე მთვარეც ამოვიდა და ვარსკვლავებმა კაშკაში დაიწყეს. ბიჭმა
ზევით აიხედა და გაოცებულმა თქვა, ეს ყველაზე ლამაზი ღამეა!
მართლაც, ეს ულამაზესი ღამე იყო.

132
 ღმერთი ყვავილებს ქმნის

იყო ერთი დიდი მინდორი, სადაც ყვავილები ამოდიოდა. ერთ დღესაც ამოჰყო თავი
ერთმა ულამაზესმა ყვავილმა. ის მეორე ყვავილს მიესალმა და ჰკითხა: პირველი ყვავილი
ვინ შექმნაო. მეორე ყვავილმა უპასუხა ღმერთმაო და დააყოლა კიდეც, ღმერთმა მთლიანი
სამყაროც შექმნაო. ამის მერე ყვავილი მადლიერი იყო ღვთის.

მერცხლები ახლახან მოფრინდნენ

დადგა გაზაფხული მოფრინდნენ მერცხლები, ხეები ახლიდან იბადებიან და ესალმებიან

მერცხლებს და ერთმანეთს. მერცხლებიც ესალმებიანდა ხეზე ახალ სახლებს იკეთებენ. მათი
ცხოვრება მრავფეროვანია, ისინი ყოველ წელს მიემგზავრებიან ახალ-ახალ ადგილებში. მათ
ბევრი მეგობარი ხე ჰყავთ, ხან - სად, ხან - სად. მოკლედ, ისინი ძალიან ბედნიერები არიან.

ბუნების საიდუმლო ცხოვრება

ბუნება ჩვენ გვგონია, რომ მუნჯია. მაგრამ ჩვენ იმიტომ ვფიქრობთ ასე, რომ ისინი ჩვენს
ენაზე არ საუბრობენ, მათ თავიანთი ენა აქვთ. ჩვენ ხეებს რომ ვჭრით, სანამ ამას გავაკეთბთ
ისინი თავიანთ ენაზე გვეხვეწებიან, არ მოგვჭრა, ჩვენ სიცოცხლე გვინდაო, მაგრამ- არა, ჩვენ
ვჭრით და ვჭრით. ასევე ცხოველებიც: ნუ მოგვკლავ, შვილები გვყავს და სიცოცხლე გვინდა!
ჩვენ ბოროტები ვართ და ეს შეიძლება ჩვენივე საწინააღმდეგოდ გამოდგეს და თუ ესე
გავაგრძელებთ, ყველაფერი განადგურდება - ხეებიდან დაწყებული, ჩვენით
დამთავრებული.

მოდი, დავეხმაროთ ბუნებას!

ხეები სუნთქავენ

ჩვენ ყველამ ვიცით, საიდან მოდის ჟანგბადი.. რა თქმა უნდა, ჟანგბადი ხეების
სუნთქვით ვრცელდება. ისინი ჩვენი გამოყოფილი ნახშირორჟანგით სუნთქავენ, ხოლო მერე
ჟანგბადს გამოყოფენ. რა თქმა უნდა, ისინი კი გამოყოფენ ჟანგბადს და ჩვენ გვაცოცხლებენ,
მაგრამ ჩვენ მაინც ვჭრით.
თუ ხეები და ცხოველები არ გეცოდებათ, თქვენთვის მაინც მოუარეთ ბუნებას!!!

133
 ბავშვები ახალშობილ კნუტებს ეთამაშებიან

იყო ერთი ორსული უპატრონო კატა, რომელმაც ვეღარ გაუძლო და სხვის ეზოში დაყარა
კნუტები. ისინი ხის უკან დამალა, თვითონ კი საჭმლის საპოვნელად წავიდა.
ეზოში ჩამოვიდა სამი ბავშვი დამალობანას სათამაშოდ. ერთი სახლის გვერდით
დაიმალა, მეორე კი - იმ ხის უკან, სადაც კატამ კნუტები დამალა. ეს რომ დაინახა ბავშვმა,
გაიქცა თავის ძმებთან და კნუტებთან მიიყვანა ისინი. ბავშვებს შეეცოდათ კნუტები და
სახლში წაიყვანეს და გაართეს. ამ დროს დედა კატა მოვიდა და კნუტები ვერ იპოვა. ერთ-
ერთმა ბიჭმა შენიშნა ფანჯრიდან დედა კატა და მიხვდა, რომ მის კნუტებს ეძებდა. ჩავიდა
და ეს კატაც სახლში აიყვანა. ამის მერე ეს სამი ბავშვი კნუტებით და დედა კატათი
ბედნიერად ცხოვრობდნენ.

ერთი კეთილი ღრუბლის ამბავი

იყო ერთი თეთრი, ფაფუკი და კეთილი ღრუბელი. მას ბევრი მეგობარი ჰყავდა. ის
ყოველდღე ზევიდან უყურებდა ადამიანებს და მათზე ფიქრობდა. ხანაც თვითმფრინავს
გასწრობანას ეთამაშებოდა, იშვიათად კი - რაკეტასაც. არა მარტო ის აკვირდებოდა
ადამიანებს, არამედ თვით ადამიანებიც. როცა ის ამჩნევდა ადამიანების მზერას, სხვადასხვა
საყვარელ ფორმას იღებდა მათთვის. მოკლედ რომ ვთქვათ, ადამიანები და ღრუბლები კარგი
მეგობრები იყვნენ.

დღევანდელი დღე კარანტინში

გათენდა. დილით ჩიტები ჭიკჭიკებდნენ. მზე ამოვიდა, მაგრამ მის წინ დიდი მძინარე
ღრუბლები იწვნენ და მზეს ფარავდნენ. ქუჩები გახარებულები იყვნენ, რადგან მათ აღარავინ
აწუხებდათ, მანქანებისგან დაისვენეს. მაგრამ ხალხისთვის დღევანდელი დღე მოწყენილი
იყო და მიტოვებული.

მაისი სუნთქავს

დადგა წვიმიანი მაისი. მაისი სულ წვიმიანი იყო და ბუნებას ეს მოსწონს. ალბათ, ყველას
გვახსოვს მტვრიანი და გამონაბოლქვით სავსე ქუჩები. უკვე ასე აღარ არის, ბუნება წვიმით
იწმინდება და მხიარულობს.

134
 ჩემი სამი ამბავი, რომლებიც არ დამავიწყდება

1. ზაზუნასთან შეხვედრა

ჩემთვის ერთ-ერთი ამბავი, რომელიც არ დამავიწყდება არის ის, თუ როგორ შევხვდი

პირველად ჩემს ზაზუნას. იყო ერთი ჩვეულებრივი დღის ბოლო, როდესაც სახლში
დავბრუნდი. დედა შემომეგება და მახარა, რომ სურპრიზი ჰქონდათ ჩემთვის. მე თავიდან
ვერ მივხვდი რა იყო ეს სურპრიზი, ის უნდა მომეძებნა ჩემს ოთახში. რომ შევედი,
ვათვალიერებდი მთელ ოთახს, მერე გამათბობელთან ქილა დავინახე და გაოცებულმა
ვიკითხე, თუ რა უნდოდა იქ ქილას. დედაჩემმა კი მითხრა, რომ ჩამეხედა შიგნით. მეც ავიღე
და ჩავიხედე და რას ვხედავ: პატარა ზაზუნა ზის შიგნით. ხელათვე ამოვიყვანე და დავარქვი
ზაზუ. ცოტა ხანს ვითამაშეთ. მერე კი დავიძინეთ. ამის შემდეგ მე და ზაზუ ბედნიერად
ვცხოვრობთ , ის ხომ ჩემი პირველი ოთხფეხა მეგობარია.

2. ლუნასთან შეხვედრა (ჩემი ძაღლი)

ლუნასთან შეხვედრა სურპრიზი არ იყო, მაგრამ მას რომ შევხვდი, ყველაფერი შეიცვალა.
ის ხომ უსაყვარლესი, ჩემი ოცნების ლეკვი იყო. წამოსაყვანად რომ მივედი, შეშინებული
დამხვდა, მაგრამ ცოტათი გახარებულიც კი. მანქანაში რომ გადმოვისვით, ყუთიდან
ამომიხტა და ლოკვა დამიწყო. ამ დროს ვიგრძენი, რომ ის ჩემი ერთ-ერთი საუკეთესო
მეგობარი გახდებოდა და ეს მაბედნიერებდა. სახლში რომ მივედი, ბევრი ვეფერე და
ვეთამაშე. როგორც იქნა, ჩემი ოცნება ახდა - მე ჩემი ცუგა მყავს.

3. ჩემი დაბადების დღე

დადგა ჩემი 11 წლის იუბილე. გაგანია ზაფხულია და თითქმის ყველა ჩემი მეგობარი
ქალაქ გარეთაა. სახლში ამოვიდა ორად-ორი მეგობარი, მეგონა მხოლოდ ეს ორნი
იქნებოდნენ ჩემს დაბადების დღეზე და გული დამწყდა, მაგრამ მაინც არ შევიმჩნიე. უცებ
ბებომ მითხრა, რომ კინოში უნდა წავეყვანეთ. ჩვენც გავყევით, მაგრამ კინომდე არც
მივსულვართ. შევედით რაღაც უცნობი შენობის კარში. რომ შევედი იქ დამხვდნენ ჩემი
ახლო მეგობრები და ხმამაღლა ჩართული დაბადების დღის მუსიკა. თურმე დედამ
სიურპრიზი მომიწყო. მე გაოგნებული და გახარებული ვიყავი. ბევრი ვითამაშეთ. ბოლოს
კოკტეილი გამიკეთეს ჩემს საყვარელ ფერებში: მწვანე, წითელი და ყვითელი და ბარის
მაგიდაზე ცეცხლის შოუც მომიწყვეს. იქიდან სახლშიც ავედით და გავაგრძელეთ გართობა.
მოკლედ რომ ვთქვათ, ეს დღე საოცარი იყო, რადგან ეს იყო ჩემი დაბადების დღის პირველი
გადახდა.

135
 ივა მაჭარაშვილი

(დაბ: 08/03/2008 )
11 წლის

***
ერთი ბიჭი თევზაობდა. უცებ ანკესი შეირხა. ბიჭმა მოქაჩა და ამოწია. ანკესს
ადამიანების ფიქრები ამოჰყვა, წყალს გატანებული ფიქრები...

ქუდის ამბავი

ერთმა კაცმა ქუდი იყიდა. ერთხელაც მისი სამსახურში წაყვანა დაავიწყდა და მაგიდაზე
დატოვა. ქუდი პირველად გრძნობდა თავს მარტოდ და ნერვიულობდა. კაცს მეორე დღეს კი
მეტროში დარჩა. ქუდი მთელ ღამეს უცდიდა. . მერე ის მეტროს მემანქანეს მოეწონა და
თავისთვის დაიტოვა. ცოტა ხნის მერე ქუდს აღარ სურდა, სულ გვირაბებში რომ დადიოდა
და ის ერთ დღესაც გარდაიცვალა.
მას მერე ქუდმა სხვა ცხოვრება დაიწყო. ის პატარა ბავშვი იყო, მაგრამ მას პატარა
ბავშვობის გამოცდილება არ გააჩნდა და ამიტომ ისევ ქუდივით იქცეოდა.

***
დათვის ბელს გაეღვიძა და ბუნაგიდან გასვლა დააპირა. შესასვლელში თავისი ძმა
დაინახა, რომელიც მამის შეგროვებული თაფლის ბოლო მუჭას ჭამდა. ბელმა ძმას
ჰკითხა, მამა სად არისო. ძმამ უპასუხა: შენთვის თაფლის მოსატანად წავიდაო. „კარგი,
მაშინ, როცა მოვა, დამიძახე! მე მანამდე მეგობრებთან გადავალ,“- თქვა დათვის ბელმა
საქმიანად.. „ რამდენ ხანს გეძინა?! ეგეც არ იცი, რომ წავიდნენ? სხვაგან გადავიდნენ
საცხოვრებლად..“-უთხრა ძმამ.
-კარგი, თუ ასე ძალიან გინდა, შენ გეთამაშები!

136
 ახალი მეგობარი
ჩვენთან, კლასში, ახალი ბიჭი გადმოვიდა. ის ჩემს ადგილას თავისი ნებით დაჯდა. მე
გვერდით მივუჯექი და მივესალმე. ისიც მომესალმა. ისეთი ბოხი ხმა ჰქონდა, ცოტა
შემეშინდა. ის პუტკუცა და საყვარელი იყო. მე მას დავუმეგობრდი, ახლოს გავიცანი.
სიმართლე გითხრათ, კაი ხულიგანია და კარგადაც ავიყოლიე..

***
სკოლაში მივდიოდი ჩემს ძმასთან ერთად. ხიდზე გადავდიოდით და ისევ ის გერმანელი
ძმები შეგვხვდნენ .. პატარა დიდს რაღაცას უყვებოდა, დიდი ძმა არ უსმენდა, ბოლოს
დაიღალა დიდი ძმა და უთხრა, არ მაინტერესებსო. ისინი ყოველდღე გვხვდებოდნენ და
სულ იგივე ხდებოდა. შემდეგ დღესაც ტრადიციულად იგივე მოხდა, ის პატარა ძმა
მართლაც ძალიან ნერვებმომშლელად ბევრს ლაპარაკობდა, მაგრამ მისი მესმის, მეც ასე
ვიყავი ჩემს ძმასთან. მე თან წრიპინა და ჯუჯღუნა ვიყავი ...

ერთხელ სკოლაში
ხანძრის განგაში ჩაირთო, კლასებიდან ყველა გამოცვივდა, ყველა ნერვიულობდა ,
ერთადერთი მეექვსე კლასელი არ ნერვიულობდა და თავისი ნაწერის წერას
აგრძელებდა. ის თავის გუშინდელ სიზმარზე წერდა, რომელშიც ის კოსმოსში გადამფრენ
პეპლებს მიჰყვებოდა..

***
მე და დედაჩემი ჩემს ძველ სათამაშოებს ვარჩევდით, რომ ვინმესთვის მიგვეცა. ამ დროს
ჩემი ძველი თოფი ვიპოვნეთ, ის ხის იყო, მე ის ძალიან მიყვარდა. თოფი სოფელში
მეზობელმა გამიკეთა. დედაჩემმა მითხრა, ეს შოთას ვაჩუქოთ, გაუხარდებაო. მე მხრები
ავიჩეჩე, როგორც გინდა-მეთქი, ვუთხარი. მან თოფი საჩუქებელ ნივთებში ჩადო. იმ ღამეს
დამესიზმრა, რომ ტყეში ვიყავი და თოფი მეჭირა, თავზე კი ის ჯარისკაცის ქუდი მეხურა,
რომლის გამოც მე და ჩემი ძმა ვჩხუბობდით. გვერდით კი ჩემი ძმა მედგა ..

137
 10 წლის
ჩემი უბანი

ჩემს უბანში მე და კიდევ ბევრი ჩემი მეგობარი ვართ, მაგალითად, უჩა, სანდრო და
პარკურისტი კატა, რომელიც სახურავზე აძვრება და დაეძნეყვება ხოლმე ბეტონზე. ის
ყოველთვის თავის გამოჩენას ცდილობს. უჩა კი მთელ დღეს ეზოშია. ცხრა საათზე
მათემათიკის მასწავლებელი მიდის უჩასთან, უჩა ჩემ გვერდით ცხოვრობს და მისი
მათემატიკის მასწავლებელი წივის, საღამოს წყნარად მეცადინეობას არ მაცლის. უჩა დილას
ვერაა გონზე და რაღაცებს ბოდავს. მისი ჰობი ბოდვაა. მათემატიკის მასწავლებლის აყვანა
ჩემთვისაც უნდა დედას. ეს ჩემთვის ყველაზე ცუდი რამ იქნება. მე და უჩა საღამოს
ვსხედვართ და ვფიქრობთ, როგორ მოვიცილოთ მასწავლებელი. საღამოობით, თუ
მასწავლებელი არ მოვა, წყნარად ვიმეცადინებთ. დედაჩემი და უჩას დედა კი, პირიქით, იმას
ფიქრობენ, თუ როგორი ბეჯითი ბიჭები ჰყავთ.

9 წლის
სანამ დავიბადებოდი

სანამ დავიბადებოდი, მე ჩემს საუკეთესო მეგობარს ველაპარაკებოდი მეორე ღრუბელზე.

ამ დროს ჩემმა ღრუბელმა მეორე ღრუბლისაკენ დაიწყო სვლა. მე გამიხარდა, რადგან ჩემს
მეგობართან უფრო ახლოს ვიქნებოდი. რომ მივახლოვდი, უცბად ქვემოთ ჩავვარდი და
მუცელში გავჩნდი. ვიღაც მეფერებოდა. მე ბაკაბუკი შევწყვიტე. მერე მუცლის ფანჯარაში
გავიხედე. დედაჩემი დადიოდა, მერე, თუ არ ვცდები, დაწვა და მე დავწყნარდი. მე ჩამეძინა.

შემოდგომა

შემოდგომა ძალიან ლამაზია. სხვასასხვა ფერის ფოთლები ჰაერში დაქრიან და

ერთმანეთს ეუბნებიან: არა, მე უფრო ლამაზი და წითელი ვარ, ვიდრე შენო. ნაძვი კი ამას
რომ გაიგებს, მოიწყენს და წიწვები სცვივა.

მოგზაური ქურთუკი

ერთმა კაცმა ქურთუკი იყიდა და შიგ თავისი ნივთები ჩააწყო: სიგარეტი, ტელეფონი...
ქურთუკი დამძიმდა და შეწუხდა. მერე კაცი მეტროში ჩაჯდა, დასცხა და ქურთუკი გაიხადა
და იქვე დარჩა, მერე ის ქურთუკი მეტროს მემანქანემ იპოვა, ჩაიცვა და ახლა შიგ თავისი
ნივთებიც ჩააწყო. ქურთუკი უფრო დამძიმდა. იმ კაცმა დიდხანს ატარა ის ქურთუკი, მაგრამ
მერე გარდაიცვალა. ქურთუკი, პატრონი რომ მოუკვდა, მაინც ვერ იყო კომფორტულად,
რადგან კაცს შიგ თავისი ნივთები ჩარჩა.

138
 პირველი თოვლის სიმღერა

შენ გინდა ფიფქებთან მისვლა და მოფერება. მიდიხარ, მაგრამ ვერ ეფერები. იგი
ხანდახან გაცდენს. მაგალითად, სკოლაში ხარ, მასწავლებელი გეტყვის, ეს დაწერეო, შენ კი
ფანჯარაში იყურები და მათ მშვენიერებას უყურებ, ტკბები და მათთან თამაში გინდება და
მათთან ჩხუბიც. მათ კი სიყვარული უნდათ, შენთან უნდათ, შენ კი - მათთან.

კესო ბერიშვილი

(დაბ: 24/08/2008 )
11 წლის

მე და ხე

ერთხელ ჩემმა მეზობელმა მაწყენინა. მე ეზოში გავვარდი, ხის ქვეშ ჩამოვჯექი და

ტირილი დავიწყე.
-რატომ ტირი? - ჩემდა გასაკვირად მკითხა ვაშლის ხემ, - გინდა, ჩემი ნაყოფი მოგცე?
ცოტას დამშვიდდები.
-ეეე.. არა, მადლობა!
-მაშინ, მოდი აქ! -თქვა ხემ.
უცებ ხის ტოტზე აღმოვჩნდი. ხემ აქეთ-იქით დაიწყო ქანაობა.
-ვაა, რა მაგარია!- ვყვიროდი მე, - იცი, რას მაგონებს? - საქანელას, მაგრამ ეს მირჩევნია!
იმ დღის შემდეგ ჩემი საუკეთესო მეგობარი ეზოში მდგარი ვაშლის ხე იყო.
დავალებების გაკეთებაშიც მეხმარებოდა, მეთამაშებოდა, მართობდა და, რაც მთავარია, ჩემი
მეგობარი იყო!

ცოტა არ იყოს, გიჟი კურდღელი

კურდღელმა ყურძენი მოწყვიტა, შეჭამა და იმ წამსვე დათვრა. ნელი ნაბიჯით გაემართა

ზღარბის სოროსკენ.
-ზღარბო, გამარჯობააა! შენი შვილი სადაა? უნდა ჩაგიკოცნოო! სუფრა გაშალე, უნდა
ვიქეიფო! ასე კარგად დღეს ვარ, კარგო!
-კარგად ხარ? -ჰკითხა დაბნეულმა ზღარბმა.
მაგრამ კურდღელმა არ უპასუხა, მიწაზე დაენარცხა და ხვრინვა ამოუშვა..
-ოჰ, ეს სიმთვრალე.. - ჩაილაპარაკა ზღარბმა და კარი დახურა.

139
 ***
მე ვცხოვრობ მთვარეზე. ჩემი საქმეა, გავწმინდო ვარსკვლავები, რომ ღამე ლამაზად
გაანათონ. მთვარეზე, ჩემ გარდა, არავინ ცხოვრობს, ამიტომ, აქ სულ მოწყენილობაა. თქვენ,
ადამიანები, ჩემნაირები არ ხართ. მე პატარა ვარ, თქვენ კი - დიდები. ამ წერილს იმიტომ
გწერ, რომ მინდა, შენი მეგობარი ვიყო. შეიძლება, ვერ შევხვდეთ, მაგრამ ასე მაინც
ვიმეგობროთ.

გარშემო ყველაფერი ცოცხალია

-ერთხელ მომეჩვენა, უფრო სწორად, სხვებს ჰგონიათ, რომ მომეჩვენა, არც მეტი, არც
ნაკლები, ჩემ ირგვლივ ყველაფერი გაცოცხლდა. ყველა საგანი ლაპარაკობდა და
მოძრაობდა... არა, მართლა მომეჩვენა, პატარა ბავშვივით გიყვებით რაღაც სისულელეს,
მაინც არ დამიჯერებთ, -თქვა ბიჭმა და გაიქცა.
-არა, მოიცა, დამელოდე,- იყვირა მისმა მეგობარმა და დაედევნა. ბოლოს დაეწია და
უთხრა: - ბოლომდე მომიყევი, რა, სისულელე საერთოდ არაა. მე მჯერა შენი და თუ
მოგეჩვენა, ეგეც კარგია, ეგეთი მაგარი ფანტაზია რომ გაქვს!
- მართლა? მადლობა! - თქვა ბიჭმა და მეგობარს გადაეხვია.

ჭუჭრუტანა სხვის ცხოვრებაში

არ ვიცი, რა არის ჭუჭრუტანა სხვის ცხოვრებაში. ალბათ, ყველას თავისი ჭუჭრუტანა

აქვს.შეიძლება რაღაც ისეთი იყოს, რაც სხვამ არ უნდა იცოდეს. შეიძლება, ჩემი ჭუჭრუტანაც
ასეთია, მაგრამ მე მაინც გეტყვით: ის წვრილია, სველი, ციდან მოდის და ყველა საიდუმლო
შეგიძლია, გაანდო. არ გაწყენინებს და რაც არ უნდა ცუდ ხასიათზე იყო, კარგ ხასიათზე
მოგიყვანს. ეს არის წვიმა. ჩემი ჭუჭრუტანა წვიმაში სეირნობაა. ასე რომ, ნებისმიერი რამ
შეიძლება იყოს სხვისი ჭუჭრუტანა .

***
-ამ გოგოს იცნობ?- მკითხა ჩემმა მეგობარმა სკოლაში.
-კი, ჩემი მეზობელია.- ვთქვი მე.- ობოლია, ცუდი დედინაცვალი და მამინაცვალი ჰყავს.
რამდენჯერმე ვცადე, დავმეგობრებოდი, მაგრამ, რამდენჯერაც დაველაპარაკები, იმდენჯერ
ეჩხუბებიან, ამიტომ, აღარ ველაპარაკები.
-მეცოდება, სულ მარტოა.. - გვერდით გაიხედა ჩემმა მეგობარმა.

140
 -ჰო, მეც. ეუბნებიან: შენნაირ ღლაპთან მეგობრობა ვის მოუნდებაო..
-ღლაპი ის კი არა, მაგის დედინაცვალი და მამინაცვალია.
-ხო, წამო, მივესალმოთ.
-შენ არ თქვი - ეჩხუბებიანო?
-ხო, მაგრამ სკოლაში რა უნდათ?!
-კაი, წამო! - თქვა ჩემმა მეგობარმა და გასაცნობად წავიდა.

***
პატარა გოგომ სარკეში ჩაიხედა და ჩაილაპარაკა:
-რას ვგავარ, ვის მოვეწონები ასეთი მახინჯი.. მე კი იმ ბიჭს გამწარებული ვეპრანჭები!..
-რაო, რაო?! - უფროსი და შემოვიდა ოთახში, -ვის ვეპრანჭებიო?!
-აა... არავის! - შერცხვა გოგოს.-კარგი, ხო, გაიგონე?
-ხო, გავიგონე.
-იმ ბიჭს, მარი რომ მოსწონს..
-აა...
-კარგი, მე ეზოში მივდივარ - თქვა პატარა გოგომ და ცოტა არ იყოს განაწყენებული,
ეზოსკენ გაეშურა.

ნახატში რომ შევედი

ბებიას ოთახში დიდი და ძალიან ლამაზი ნახატი კიდია. ბებომ მითხრა: ეს ნახატი ჩემმა
მამამ დახატაო. იმ ნახატში წითელქუდიანი ჯუჯები კრისტალებს ჭედავენ. ნახატის უკანა
მხარეს ეს სიტყვები წერია: „თუ გჯერა, რომ საოცრება მოხდება, მაშინ ის აუცილებლად
მოხდება!“
- ბე, ეს სიტყვები რატომ მიაწერა მამაშენმა უკანა მხარეს?-ვკითხე მე.
- იმიტომ, რომ ეგ სიტყვები სიმართლეა! - მითხრა ბებომ - მე პატარა რომ ვიყავი,
სასწაულის მჯეროდა. ხოდა, ერთხელაც, იმ ნახატის ჩარჩოს რომ ვწმენდდი, მოხდა
სასწაული: ჩემ ირგვლივ პატარა, წითელქუდიანი ჯუჯები კრისტალებს ჭედავდნენ. შემდეგ,
უკან რომ უნდა წამოვსულიყავი, ულამაზესი ბეჭედი მაჩუქეს.
- ბე, რა მაგარია, ასეთი ამბავი ჯერ არ მომისმენია, - ვთქვი მე, - მეც მჯერა სასწაულის!..
და უცებ მოხდა სასწაული: ჩემ ირგვლივ პატარა, წითელქუდიანი ჯუჯები კრისტალებს
ჭედავდნენ. მივხვდი, რომ სახლში დაბრუნების დრო იყო. ჯუჯებმა ძალიან, ძალიან ლამაზი
მედალიონი მაჩუქეს. იმ მედალიონს ზუსტად ისეთი კრისტალი ჰქონდა, როგორიც ბებოს
ბეჭედს.

141
 ერთმანეთზე შტერები

- იცი, რაა?! თავი დამანებე!

- რატომ?
- იმიტომ, რომ შტერი ხარ! 8-ჯერ 8 არ იცი, რამდენია!
- რაო?! შენ კიდევ მეზიზღების ნაცვლად, მეზიზღრების ამბობ.
- მეე?
- ხო, შენ!
- მე შენ მეზიზღრები!
- აჰა, ხო გითხარი?!
- იცი, მოდი, შევრიგდეთ!
- რატომ?
- იმიტომ, რომ...
- ააა..რომ აღარ დაგცინო?
- ააა...არა!
- კარგი, რა!
- არა, მაგის გამო არა!
- კარგი, ხო შეგირიგდი! -თქვა და ერთმანეთს გადაეხვივნენ.

***
ბნელდებოდა. გვირაბიდან მატარებელი გამოვიდა. ყველა ფანჯარაში შუქი ენთო. ეს
ყველაფერი ისეთი ლამაზი იყო, რომ ვერ აღგიწერთ! მიყვარს, მატარებელი თავისი
უცვლელი ტემპით რომ დადის ლიანდაგზე. უცებ, წვიმა წამოვიდა... არა, უფრო სწორად,
თოვლი და ეს უმშვენიერესი ნახატი კიდევ უფრო დაამშვენა. ფიფქები ნელ-ნელა
გამსხვილდა, უფრო ჩამობნელდა, მაგრამ გაზაფხულის ყვავილების სურნელს მაინც
ვგრძნობდი. ნახატი ლამაზდებოდა და ლამაზდებოდა. მე ისევ იქ ვიდექი და თვალს არ
ვაშორებდი , რადგან ვიცოდი, ამას მეორედ ვეღარ ვნახავდი.

***
სკოლაში ერთ გოგოს ვერ ვიტან. მახინჯია, ბოროტი და არც მეგობრები ჰყავს. ხშირად
ვჩხუბობთ...
დღიური გვერდით გადავდე, თვალები დავხუჭე და დავიძინე.
სკოლაში მივდიოდი, ის გოგო ვიყავი, ყველა ზურგს მაქცევდა. ჩემდა გასაკვირად, ჩემი
თავი დამიდგა წინ და უხეშად მითხრა:
-თავი ოდესმე დაგიბანია?!
მე პასუხი არ გავეცი და საკლასო ოთახისკენ წავედი.
142
 გავიღვიძე. მზე ანათებდა. შვიდის ნახევარი იყო.
-რა ცუდად მოვქცეულვარ. საწყალი. წავალ და ბოდიშს მოვუხდი. ღმერთო, რა ცუდად
მოვქცეულვარ!

***
ზამთარში ჩვენი ლამაზი ტბა იძინებს იმისთვის, რომ ჩვენ მასზე ვისრიალოთ და არა
იმიტომ, რომ მას ასე უნდა.

***
ტელეფონის ზარმა დარეკა.
-ბატონო, ვინ არის?- ვიკითხე მე.
-მე ვარ შენი ყოფილი ძაღლი.
-ააა.. კარგი, რა.. ხუმრობისთვის არ მცალია!
-არც მე! აბა , რა გეგონა? შენმა მეზობელმა ქუჩაში გამაგდო.
-შენ ძაღლი ხარ და ლაპარაკობ?
-ხო რა, პირველად გაიგე?
-არა, მაგრამ ... საერთოდ, ვისი ტელეფონიდან მირეკავ?
ტელეფონიდან გაისმა სიცილის ხმა და აი, მაშინ კი მივხვდი, რა ხდებოდა.

***
ქუჩაში მივდივარ. წვიმს. გარეთ სულიერი არ ჭაჭანებს. მარტო წვიმის, ხეების შრიალისა
და ჩიტების ჭიკჭიკის ხმა ისმის. წვიმის გამო ბნელა, თითქოს საღამო იყოსო. ჩემ გარდა,
გარეთ ერთი პატარა ბიჭი დედასთან ერთად მიდის. ეტყობა, ბავშვმა დედა გააბრაზა,
რადგან ცხვირჩამოწეული მიდის. მერე ერთმა კაცმა ველოსიპედით ჩაიარა და კუთხეში
შეუხვია. ქუჩაში ხალხიც არაა, არც მანქანები, ერთი-ორი თუ გამოივლის, მაგრამ შუქნიშანი
მაინც ციმციმებს. ჩემი აზრით, იმიტომ, რომ ცოტა გაგვამხიარულოს.

***
- ბებო! -ვთქვი გახარებულმა და მონატრებულ ბებოს ჩავეხუტე.- როგორი იყო
იტალიაში?
- კარგი, ძალიან კარგი! მაგრამ იქ რაღაც მაკლდა...

143
 - რაა?
- რა და , - შენ!
- მართლა?
- ხო, აბა რა... ჩემი შვილიშვილის გარეშე მეტჯერ ორი კვირა ვეღარ გავძლებ! - თქვა
ბებომ და ჩამეხ

***
-მე მინდა, გამოვიდე მხატვარი, -თქვა ჩემმა მეგობარმა.- და შენ ვინ გინდა, რომ
გამოხვიდე?
- მე?.. აა... არ ვიცი.- ვთქვი მე.
მაგრამ, სინამდვილეში, ვიცოდი.. აა... რატომ არ ვუთხარი?! იმიტომ, რომ დამცინებს. მე
მინდა, მთვარეზე გავფრინდე და შემდეგ იქ ვიცხოვრო. შეიძლება, თქვენთვის ეს
არაადამიანურია, მაგრამ ჩემთვის არა. ალბათ ეს ზოგს სისულელედ მოეჩვენება, მაგრამ ეს
ჩემთვის სრულიად სერიოზულია.

***
სპილომ კუდი გააქნია. ეტყობოდა, მეორე სპილოს ეპრანჭებოდა.
-გამარჯობა! -მორცხვად უთხრა გოგო სპილოს.
-გამარჯობა, როგორ ხარ? -უთხრა გოგომ.
-კ... კარგად, შენ?
-მეც კარგად...უი, დედა მეძახის! -თქვა გოგომ და გაიქცა.
სპილოს მეგობარი მიუახლოვდა და უთხრა:
-კიდევ ვერ უთხარი, არა?! მაინც ვერ ვხვდები, რისი გრცხვენია?!

კნუტები, კატა და გოგო

საწყალ კატას ორი ახალშობილი კნუტი ჰყავდა. ზამთარი იყო და ეშინოდა, არ

გაციებულიყვნენ. ამიტომ, სულ აქეთ-იქით დაეხეტებოდა, რომ მათთვის სახლი ეპოვა.
ერთხელ სკოლაშიც კი შევიდა.
-ვაი, რა საყვარელი კნუტები ჰყავს, რა საყვარლები არიან!- ატეხეს ჟივილხივილი
ბავშვებმა. შემდეგ მასწავლებლები და დირექტორი მოვიდნენ. კატა თავისი კნუტებიანად
გარეთ გაყარეს, - ბავშვები არ დაპორჭყნოსო. საცოდავი კატა თავისი კნუტებით რომელიღაც
შენობის სადარბაზოში დაიმალა. გათენდა, საწყალი კნუტები გათოშილები იყვნენ. უცებ,
ფეხის ხმა გაისმა და კიბეზე გოგო ჩამოვიდა. სკოლაში მიდიოდა. როდესაც კატა და კნუტები

144
შენიშნა, გაჩერდა. ჯერ ერთს მოეფერა, მერე მეორეს. კნუტები ხელში აიყვანა, თავისი
თბილი ქურთუკი გადააფარა, კატას ანიშნა- წამომყევიო. სახლში აიყვანა და დედასთან
მივიდა.
-დედა, შეიძლება, დარჩნენ? -თქვა გოგომ..
-აა... შენ ახლა სკოლაში არ უნდა იყო?!
-ხო, მაგრამ ...ახალშობილები არიან, თან ზამთარია და შესცივდებათ. გთხოვ, რა...
-არა, არა და არა!- თქვა გაბრაზებულმა დედამ.
-მაგრამ, რატომ?..
-იმიტომ, რომ კატაზე ალერგია მაქვს.
გოგომ კნუტები და კატა შედარებით თბილ ადგილზე დასვა და თავისი თბილი ქურთუკი
გადააფარა. დედაზე, ცოტა არ იყოს, განაწყენებული იყო. საღამოს, სკოლიდან სახლში რომ
დაბრუნდა, კატას და კნუტებს რძე და პური ჩაუტანა, პლედი გადააფარა და სახლში ავიდა.
დედამ, ცოტა ხანში, გოგოს დაუძახა.
-მაპატიე, დილას რომ გეჩხუბე! ვხედავ, რომ მათზე ძალიან ზრუნავ და მინდა, რომ
შენთან ერთად იცხოვრონ!
-მართლა?
-ჰო..
-მაგრამ, შენ ხომ ალერგია გაქვს?
-მაგაზე არ ინერვიულო! წამლები ვიყიდე და ყოველდღე დავლევ.
-დედა, ძალიან დიდი მადლობა! -თქვა გახარებულმა გოგომ და კატის და კნუტების
ამოსაყვანად გაიქცა.

***
-ჩვენ კარგი მეგობრები ვართ იმიტომ, რომ არასდროს გვიჩხუბია- ვთქვი მე და ჩემს
გამოგონილ მეგობარს ჩავეხუტე. მან გახუმრება სცადა და მიჩქმიტა. მე კი ვერ მივხვდი და
გემრიელად გავულაწუნე.

***
პატარა ბიჭმა ქუჩაში ძაღლი დაინახა.
-ვაიმე, რა საყვარელი ხარ! ვაი, როგორ მინდა,სახლში წაგიყვანო..- ბიჭმა გადაწყვიტა,
ძაღლი სახლში წაეყვანა და დაემალა, რომ დედას და მამას არ ენახათ, რადგან იცოდა, რომ
უფლებას არ მისცემდნენ, სახლში დაეტოვებინა.
გავიდა რამდენიმე დღე, ბიჭს და ძაღლს ერთმანეთი ისე შეუყვარდათ, როგორც დედას
შვილი. ერთ დღესაც, დედამ გადაწყვიტა, ასულიყო ბიჭის ოთახში და გაეგო, რატომ იყო იქ
მთელი დღე შეკეტილი. კაკ-კუკ -დააკაკუნა დეედამ კარზე. ბიჭმა ძაღლი სასწრაფოდ
ლოგინის ქვეშ დამალა და უთხრა : „ჩუმად იყავი, თორემ შენც იცი, რა მოხდება!“ მერე
ხელში წიგნი დაიჭირა, ვითომ კითხულობდა. დედამაც გააღო კარი.
145
 -მთელი დღეა, შენი ოთახიდან არ გამოდიხარ! რა ხდება?
-არაფერი, წიგნის კითხვამ გამიტაცა და...
ძაღლს ლოგინის ქვეშ გაძლება აღარ შეეძლო და დაიწკმუტუნა.
-ეს რა ხმა იყო?- გაუკვირდა დედას.
-ეს...არაფერი, მე ვქენი! -და შეეცადა, ძაღლის ხმისთვის მიებაძა. შემდეგ გაისმა ყეფის
ხმა და დედა მიხვდა ყველაფერს. ბიჭს ძალიან ეჩხუბა, შემდეგ კი ძაღლი გარეთ გააგდო.
ბიჭი ოთახიდან აღარ გამოდიოდა. მთელ დღეს ტირილში ატარებდა. დედა მივიდა ბიჭთან
და უთხრა:
-ჩადი და მამას პარკების ამოტანაში დაეხმარე!
ბიჭი ჩავიდა, ოღონდ, პარკების ნაცვლად, თავისი საყვარელი ძაღლი დახვდა.

***
ცაში ერთი კეთილი ღრუბელია. შეიძლება გაგიკვირდეთ, მას კეთილი რომ ვუწოდე.
ამიტომ, გეტყვით, რატომაა კეთილი: ბევრს არ გემახსოვრებათ, მაგრამ ყველა ადამიანი
ნამყოფია იმ ღრუბელზე, სანამ დედამიწაზე დაეშვებოდა და ახლა ყველა ადამიანს თავზე ის
ღრუბელი დასტრიალებს, რომ შავმა ღრუბელმა არ დაიბუდოს ადამიანის თავზე.

ჯადოსნური ქუდი

როგორც იქნა, დადგა ჩემი დაბადების დღე. დაბადების დღეზე ბევრი სტუმარი მოვიდა,
ბევრი საჩუქარი მივიღე, მაგრამ განსაკუთრებით ერთი მომეწონა. ისეთი არაფერი, ის
უბრალოდ ქუდი იყო, მაგრამ მე რატომღაც მეგონა, რომ ის ჩვეულებრივი არ იყო. არ
დაიჯერებთ, მაგრამ ის ლაპარაკობდა და თან, უბრალოდ, კი არ ლაპარაკობდა, ჯადოსნურ
ამბებს მიყვებოდა, მაგრამ ამისი არავის სჯეროდა.

ბიჭი მდინარეზე თევზაობდა

ბიჭი მდინარეზე თევზაობდა. უცებ ანკესი შეირხა. ბიჭმა სწრაფად ამოსწია. ანკესზე
თევზის ნაცვლად სველი, გალუმპული ქუდი აღმოჩნდა. ბიჭს ქუდი მოეწონა და სახლში
წაიღო, გააშრო და თავზე დაიფარა. ვნახავ, როგორ მიხდებაო. მართლა ძალიან უხდებოდა
და გადაწყვიტა, სათევზაოდ რომ წავალ, ამ ქუდს დავიხურავო. მან, მართლაც, დაიხურა ის
ქუდი, რომელიც წინა დღეს იპოვა მდინარეში. ბიჭი იმ ქუდით როდესაც მიდიოდა
სათევზაოდ, ყოველთვის უმართლებდა და ბევრ თევზს იჭერდა.

146
 მოხუცი ბებო

მე ბებო ძალიან მიყვარს. ბებო 94 წლისაა, მაგრამ არ ეტყობა. ის სულ რაღაცას ქსოვს, ხან
ქუდს, ხან წინდას და კიდევ ბევრს. მეც ძალიან ბევრი რამ მომიქსოვა ბებომ. აი, მაგალითად,
ზამთარში, როცა ძალიან ცივა ხოლმე, გავეხვევი ბებოს მოქსოვილ ტანსაცმელში და ისე
გავდივარ გარეთ. ბებო მხოლოდ კი არ ქსოვს, ბებო თითქმის ყოველღამე მიყვება ზღაპარს
და თან ჩვეულებრივს კი არა, ჯადოსნურს .შემდეგ მეც ჯადოსნური სიზმრები მესიზმრება.
ბებო ყოველთვის ისე მიყვარდა და მეყვარება, როგორც ახლა.

ვითომ, ვითომ

-მოდი, ვითომ ცხოველები ვართ, რომლებიც ზოოპარკში წაიყვანეს. მე ლომი ვიქნები, შენ
- ვეფხვი.
-არა, მე ვეფხვობა არ მინდა. მე სპილო ვიქნები, ოღონდ ვითომ.
-ხო, ვითომ. აბა, მართლა კი არა!

ჩიტი

წარმომიდგენია, როგორ იცქირება ჩიტი ზემოდან, როგორ იყურება ზემოდან და ხედავს

ხელის გულზე გაშლილ ქალაქს. ხანდახან ისიც კი წარმომიდგენია, მე თვითონ როგორ
დავცქერი ქალაქს ზემოდან და მეც მომინდება ხოლმე, რომ ჩიტი ვიყო.

***
არ ვიცი, გყვარებია თუ არა ვინმე. ის კი ვიცი, რომ თურმე პატარა ბიჭს მეზობელი გოგო
შეუყვარდა. აი,როგორ მოხდა ეს ამბავი: ბიჭი ქვიშაში თამაშობდა, დიდ კოშკს აშენებდა,
ამასობაში გოგო მოვიდა და კოშკს შეხედა.
-რა ლამაზია! -უთხრა გოგომ. ბიჭს შერცხვა და გაწითლდა.
-მადლობა! - მორცხვად უთხრა მან, - გინდა, დამეხმარე და უფრო დიდი ავაშენოთ?..
-რატომაც არა, დიდი სიამოვნებით! - დათანხმდა ცელქი გოგო.
მათ მართლაც ძალიან ლამაზი კოშკი გამოუვიდათ.
-ამხელა არასოდეს ამიშენებია! - თქვა ბიჭმა.
-არც მე, - თქვა გოგომ ,- ცოტა გადავიღალე. წამოდი ჩემს სახლში, ცხელი შოკოლადი
დავლიოთ.
ბიჭი წაყვა და ორივემ ერთად ცხელი შოკოლადი დალია. ამის შემდეგ შეუყვარდა ბიჭს
გოგო და ვინ იცის, შეიძლება დღემდეც კი უყვარს.

147
 სანამ დავიბადებოდი

სანამ დავიბადებოდი,ღრუბლებზე ვიწექი და იქედან ვუყურებდი სამყაროს.

ვუყურებდი, როგორ დადიოდნენ ჩემი მომავალი დედა და მამა აქეთ-იქეთ და ვტკბებოდი
მათი ყურებით. ვტკბებოდი იმიტომ, რომ ვიცოდი, ისინი ჩემი მშობლები რომ უნდა
ყოფილიყვნენ. ვიცოდი, ერთხელაც მათთან მივიდოდი და ხელში ჩავუწვებოდი. ასეც მოხდა.
ერთხელაც, როცა ღრუბლიდან ღრუბელზე უნდა გადავმხტარიყავი, თვალები დავხუჭე და
როცა გავახილე, დედას ხელში აღმოვჩნდი. მე ძალიან მიხაროდა, რომ ისინი ჩემი მომავალი
მშობლები კი არა, უკვე ჩემი მშობლები იყვნენ.

ერთი ნახატის ამბავი

როცა ვუყურებ ნახატს, ვფიქრობ, რომ შეიძლება სადღაც გრძელდებოდეს, სადღაც

უსასრულობამდე. მაგრამ ჩვენ ვერ დავინახოთ. შეიძლება საერთოდ ჩვენი ფიქრები,
სიზმრები და ოცნებებია იმ ნახატის გაგრძელება. შეიძლება, დედამიწის რომელიღაც
ნაწილშიც კი იყოს იმ ნახატის გაგრძელება და ვერავინ ხვდებოდეს ამას..

დიდედა კატო

დიდედა კატო ოჯახში ყველაზე უფროსია , ამიტომაც უფრთხილდებიან, საქმეზე

ხელს არ აკარებინებენ.
- აღაავის ვჭირდები!- წუხს დიდედა კატო, - აღარავის უნდა ჩემი მოქსოვილი წინდა
ჩაიცვას, ტყუილად ვწვალობ ამდენს ?! მე სულ ჩემი დიდედას მოქსოვილი წინდა მეცვა,
ახლა კი ყველა მაღაზიაში იყიდება წინდა.
- აბაა, განვითარდა ეს სამყარო,- უთხრა დიდედა კატოს შვილიშვილმა.
- აა , ეგ მართალია! - გაიგონა დიდედა კატომ.

ქალაქი

ჩემს ქალაქში ცხოვრება ძალიან სახალისო და საინტერესოა. დილით ისეთ დროს თუ

გაიღვიძე, რომ არავის ეღვიძოს, სიჩუმით დატკბები.. ცოტა ხნის შემდეგ უკვე იწყებენ
მანქანები მოძრაობას. უფროსები სამსახურში მიიჩქარიან, ბავშვები - სკოლაში, თითქოს
ქალაქმა გაიღვიძაო. საღამოს სახლში ყველა დაღლილი ბრუნდება, ყველას დასვენება უნდა.
როცა მთელ ქალაქში შუქი ჩაქრება, ქალაქი ძალიან იდუმალი ხდება.

148
 ლიკა მამულაშვილი

(დაბ: 15/10/2004)
15 წლის

რა მოხდება, ეს რომ ასე იყოს?

ღამის სამი საათია. ლოგინში ვწევარ და ვფიქრობ. ვერ ვისვენებ. რამდენი კითხვა
არსებობს ამ ქვეყანაზე ისეთი, რომ ჯერ პასუხი არავის გაუცია? რა მოხდებოდა, ცხოველებს
რომ ლაპარაკი შეეძლოთ? რა მოხდებოდა, რომ ადამიანები მხოლოდ სიმართლეს
ამბობდნენ? რა მოხდებოდა, რომ ყველას ერთმანეთი უყვარდეს და არ არსებობდეს
სიძულვილი, ბოროტება, ტკივილი და შიმშილი? როგორი იქნებოდა ცხოვრება ასეთ
სამყაროში? ალბათ სამოთხე დედამიწაზე, აქ, ჩვენ გვერდით...

ვარსკვლავებით თევზაობა

მოსაწყენი ყოველდღიურობისაგან გასაქცევად რაღაც ახალი მინდოდა. ერთ დღეს გარეთ

გავედი, ღამე იყო. დავინახე ბრჭყვიალა ვარსკვლავებით მოჭედილი ცა. ძალიან მომეწონა და
გადავწყვიტე, ისინი შემეგროვებინა. ყოველ ღამე თითო ვარსკვლავს ვამატებდი. ვისროდი
ანკესს და როგორც თევზებზე ზღვაში, ისე ვთევზაობდი ვარსკვლავებზე. ახლა კი
ვარსკვლავებით სავსე, კაშკაშა და ლამაზი ოთახი მაქვს.

რა ფერია ბედნიერება?

ბედნიერება ზუსტად ასეთი წარმომიდგენია: ზღვის სანაპიროზე ვარ, მეგობრებთან

ერთად და მზის ჩასვლას ვუყურებ, თან ცივ სასმელს მივირთმევთ. თბილი საღამოა, ზღვის
ტალღების ხმა თითქოს უფრო მამშვიდებს, მაწყნარებს და ვხვდები, თუ რა იღბლიანი ვარ,
ასეთი ცხოვრება რომ მერგო. ნელ-ნელა ღამდება, მე კი არსად მიმეჩქარება. ღრმა და
საინტერესო საუბრებში გართულებს დრო გვეპარება, ვმსჯელობთ ყველაფერზე,
დაწყებული იმ ლამაზი კაბიდან, რომელიც მაღაზიის ვიტრინაში ვნახეთ, როცა
ვსეირნობდით, დამთავრებული პარალელური სამყაროების არსებობაზე.
ბედნიერება ჩემთვის მზის სხივის ფერია, რომელიც დილით მაღვიძებს და მეუბნება,
რომ ავდგე და დავტკბე ცხოვრებით, ბედნიერება ღამის ცის ფერია, რომელიც მოციმციმე
ვარსკვლავებითაა მოჭედილი, ბედნიერება გაზაფხულის ფერია, როცა ბუნება ხარობს, როცა
ირგვლივ ყვავილების სურნელი დგას. ყვავილების, რომლებიც გვატყობინებენ, რომ ცივი და
უფერული ზამთარი დასრულდა.

149
 ჩემი ამბავი

ჩემს ბავშვობაზე რომ ვფიქრობ ხოლმე, სხვებივით არ მეღიმება, კარგი მოგონებები არ

მახსენდება. ისეთ ადგილას გავიზარდე, სადაც ჩემხელა არავინ მყავდა. არავინ მყავდა
ისეთი, ვისთანაც თოჯინებით თამაში შემეძლო, ამიტომ, მე თვითონ გამოვიგონე მეგობარი.
ჩემს ყველა ინტერესს შევუსაბამე.
თავიდან ყველაფერი კარგად მიდიოდა, სახლში ხშირად მსტუმრობდა ხოლმე,
სხვადასხვა თამაშს ვთამაშობდით, თუმცა ერთხელ კამათი მოგვივიდა და ამის შემდეგ აღარ
მინახავს.
ზოგჯერ ჩავფიქრდები ხოლმე ამაზე და მაინტერესებს, თუ რა ბედი ეწია ჩემი ბავშვობის
ერთადერთ მეგობარს, ნატალის.

მაისის ღამე

მზე ჩავიდა, მიილია დღე, ნელ-ნელა ბინდდება და ცა კაშკაშა ვარსკვლავებით ივსება.

მე ჩემს მეგობრებთან ერთად ეზოში ვზივარ და ვტკბები ამ სილამაზით. სიწყნარეა,
არავინ ხმას არ იღებს, არც მანქანები გვაწუხებენ. თითქოს ბუნებამ დაისვენა.
ისე, მაინტერესებს ახლა რას ფიქრობს მთვარე. იქნებ არ უყვარს, ხალხი რომ აშტერდება?
ალბათ ვერასდროს გავიგებ...

ქუჩის ძაღლი ყვება:

როგორც ყოველთვის, დღესაც დავსეირნობდი სოფლის ქუჩებში, მეგობრებს ვეძებდი,

თუმცა ვერავინ ვნახე. დავღონდი, სახლისაკენ დავადექი გზას, როცა ერთი ლამაზი გოგონა
შევნიშნე. ოჯახთან ერთად იყო. აქამდე არასდროს მენახა, ამიტომ ვიფიქრე, პირველადაა აქ-
მეთქი. მივუახლოვდი, ცოტა დაფრთხა, მაგრამ მერე დავმეგობრდით. სახლამდე მივაცილე.
რატომღაც ჩემს ძველ პატრონს მივამსგავსე, ანას. ანა კარგი გოგო იყო, ძალიან მიყვარდა,
მაგრამ როცა საცხოვრებლად სხვაგან გადავიდა მისი ოჯახი, მე აქ დამტოვეს. ცოტა მეწყინა,
გული დამწყდა, მაგრამ მათიც მესმის, თან ხომ ვერ წამიყვანდნენ. ძალიან მენატრებიან
ისინი და მაინც მგონია, რომ ერთ დღეს მათ ისევ ვნახავ.

150
 კარგი ამბავი

სულ რამდენიმე კვირის გადმოსული ვიყავი აქ, ჯერ კიდევ მიუჩვეველი ახალ გარემოს.
ერთ დღეს ეზოში დავსეირნობდი და უცხო კატა შევნიშნე. კუპრივით შავი იყო. მივედი,
მოვეფერე. ცოტა შეეშინდა, თუმცა მალევე შემეჩვია. ამ ამბის მერე მის სანახავად ყოველდღე
ჩავდიოდი, თან საჭმელიც მიმქონდა, სანამ ის არ გაუჩინარდა. რამდენიმე თვე დაიკარგა, მე
კი ძალიან ვნერვიულობდი, თუმცა მალევე გადამავიწყდა.
გავიდა ცოტა ხანი და ისევ ჩავდივარ ეზოში. დავიბენი ცოტათი, ჩემი მეზობელი ბიჭები
რაღაცას დაჰყურებდნენ. ახლოს მივედი, მაინტერესებდა, რა იყო და უცბად სახე
გამიბრწყინდა. ჩემი საყვარელი ფისო ყოფილა, თან კნუტებიც გაუჩენია. დავიხარე და
მოვეფერე, იმანაც მიცნო და თავი მომადო. შემეცოდა, გარეთ ვერ დავტოვებდი, ამიტომ,
სახლში წავიყვანე. ჩემები დიდი სიხარულით შეეგებნენ ოჯახის ახალ წევრებს.

უცნაური არდადეგები

არდადეგები ყველა მოსწავლისათვის თავისუფლებასთან ასოცირდება. მაგრამ, აი, ვარ

სახლში, ზაფხული მოდის. უნდა მიხაროდეს, არა?
ორ მარტს სკოლიდან რომ მოვდიოდი, არ მეგონა, რომ ამდენი ხნის განმავლობაში ვეღარ
ვნახავდი ამ შენობას. ხან საძაგელს, ხან კიდევ საყვარელს. მომენატრა სკოლა, მომენატრა
კლასელებთან ერთად ყოფნა, ზოგჯერ მასწავლებლების გაბრაზებაც.
თავს ჩაკეტილად ვგრძნობ. მგონია, რომ სიზმარში ვარ, სადაც რაც უფრო ვუახლოვდები
გარეთ გასასვლელ კარს, ის უფრო და უფრო მშორდება და არ ვიცი, ეს სადამდე გასტანს.

ღილებსაც შეიძლება შეემთხვათ უცნაური ამბავი

გამარჯობა, ჩემი ამბის მოყოლა მინდა. იმ ამბის, თუ როგორ დამაცილეს ჩემს ოჯახს.
ერთ ჩვეულებრივ დღეს ჩემს ცხრა და-ძმასთან ერთად მისაღებ ოთახში ვიჯექი,
ვსაუბრობდით. უცბად დამაბრმავებელი შუქი შემოიჭრა სახლში. მეხსიერებაში
მტკივნეულად ჩამრჩა ჩემების განწირული ყვირილი. მერე გონება დავკარგე.
გონზე მოვედი. თვალი გავახილე. უცხო გარემოში აღმოვჩნდი. ჩემებს ვეძებდი, სადღაც
შორიდან ხმა მომესმა და მივხვდი, რაშიც იყო საქმე.
ოხ, ეს საძაგელი ადამიანები!

151
 სახლი

ჩემს უბანში იდგა ერთი დიდი, ძველი სახლი. ხშირად ჩამივლია მის წინ, მაგრამ
შესვლაზე არასოდეს მიფიქრია, მეშინოდა. თანდათან ვიზრდებოდი, შიშიც მინელდებოდა.
ერთ დღეს სკოლიდან ვბრუნდებოდი. წვიმა იყო. თავი სადმე უნდა შემეფარებინა,
თორემ მთლად დავსველდებოდი. გადავწყვიტე ამ სახლში შევსულიყავი, მივათვალიერ-
მოვათვალიერე. ოთახებში შევდიოდი და არაფერი მხვდებოდა, გარდა დამტვრეული და
მტვერდადებული ნივთებისა.
იბეებს ზემოთ ავყევი და სხვენში აღმოვჩნდი. ბნელოდა. ცოტა შევკრთი. სხვა ნივთებთან
ერთად ერთი სკივრი დავინახე. ცნობისმოყვარეობამ მძლია და გადავწყვიტე გამეხსნა. იქ
ვნახე ძველი სათამაშოები, სურათები და დამსხვრეული სარკე. სარკის პატარა ნაწილი
ამოვიღე, ჩავიხედე და ჩემს უკან რაღაც მოძრავი ჩრდილი შევნიშნე. გამოვიქეცი და მას მერე
იმ სახლში ფეხი აღარ შემიდგამს.

ლუკა კალაძე

(დაბ: 7/10/2003 )
16 წლის

***
პეპელა თავისუფალია, რადგან ის ამისათვის მზადაა!

ძველი ჩანთის ამბავი

- დროზე! გავიქცეთ! -მოვრბივარ!

- ჩანთა მანდ გაქვს?
- აბა რა.
- ამათი კომუნისტი...
- კაი, ნუ დაიწყე შენებურად.
- ჩქარა, ნოდო! აქ შევიმალოთ.
ნოდო და პაპუნა რაღაც ძველ ქოხში შევიდნენ.

152
 - აქ უსაფრთხოდ ვართ, მგონი.
- ჩქარა, ეს ჩანთა დავმალოთ.
- აი, აქ ჩადე!
რომ დაგვიჭირონ, თავისას მაინც ვერ მიიღებენ.
- ვაი! აქეთ მოდიან, დროზე დამალე!
- მორჩა, დავმალე!
-А что же вы думали? გეგონათ, ასე მარტივად გაგვექცეოდით?
- წადით, თქვენი!
- მოკალით... მოიცადე, ჩანთა სად არის?
- დავკარგეთ.
- ახლა მოკალით!
...........
60 წლის შემდეგ:
- ჰა, გადმომიგდე! ჩემი ჯერია.
- აუ, ბავშვებო, ყოვედღე წრეში ბურთი არ მოგბეზრდათ? მოდი, ძველ ქოხში წავიდეთ.
ამბობენ, რომ იქ ორი კაცო მოკლესო.
- მართლა? წამოდი, წავიდეთ.
ბავშვები ქოხში მივიდნენ, ყველაფერი კარგად დაათვალიერეს. ვინც რაღაც იპოვა,
მიშიკო იყო.
- შეხედეთ, რა მაგარი ტყავის ჩანთაა.
- მართლა მაგარია. ნახე, აბა, შიგნით რა დევს?
- რაღაც საბუთებია.
- რა წერია?
- არ ვიცი, რუსულად წერია.
- კარგი, გადააგდე.
- ჩანთას წამოვიღებ, მომწონს.
- კარგი, საბუთებიც წამოვიღოთ, ამაღამ კოცონს ვანთებთ და გამოგვადგება.
- წავედით.
ბავშვები წავიდნენ, ძველი ჩანთაც უსაფრთხოდაა, მაგრამ საბუთებზე ეს ეწერა: Секреты
Ленина.

მაწანწალა აზრი

დაწანწალებს ფიქრებში და როცა ჩერდება, მაშინ, მის გარდა, ყველა აზრი მავიწყდება.
მხოლოდ ის არის, მაგრამ წუთიერად. შემდეგ აგრძელებს წანწალს. ჩემს არეულ გონებას კი
ისევ დავიწყებულ აზრად აჩვენებს თავს. ის ხომ მაწანწალაა,
მაწანწალები კი არავის ახსოვს.

153
 ***
ბედნიერ თვალებს,
ჩემზე შენს მკლავებს
სიცოცლის არსსა
და სიცოხლის აზრებს
მივცემდი ჩემს გულს,
დაუოკებულს,
გავცემდი ჩემს სულს
გარდაცვალებულს.

*
გაჩერდა დრო,
ბედნიერ წამებზე
ვემშვიდობები ჩემს
თავს გამებზე.
მშვიდდება ყველა და
ყველაფერი
გიჟდება არვინ
და არაფერი.
*
გედების ტბად ნაფიცი,
სევდიანი ყორნები,
მოდიან და მიდიან!
გონების ხმად ნაკითხი,
სევდიანი მონები,
იქეთ მიიჩქარიან!

არვინ დარჩა ჰაერში,

არცა ცის სამარეში
მხოლოდ მიწას
უვლიან
სამყაროს მოივლიან.
ცრემლიანი თვალები
მოწყენილნი არიან, უმადური სულები
მუდამ ჩუმად დადიან.

154
 ***
ვხედავ, ცამ ფერი როგორ იცვალა,
თითქოს მზე გარდაიცვალა.
ახლა დროს ვუთმობ საღამოს,
იქნებ მან მაინც მაამოს;
საიდუმლოც კი გამანდოს
და ოცნებებით დამადნოს.

თოვლი

გარშემო თოვს, ტყეში. ულამაზესია, როდესაც დათოვლილ ხეებს აკვირდები და თან

ტყის სიმშვიდეს უსმენ. სიწყნარე როა, ხელს რომ არავინ გიშლის ფიქრში. თოვლის დროს კი
ყველაზე კარგი ისაა, რომ არაფერს განიცდი. ყველაფერი გიხარია და გრძნობა გიჩნდება,
თითქოს ბუნების ყველა ცოდვა თოვლმა წაშალა. სამწუხაროა, რომ დნება.

***

ღამით განათებულ ლამპიონს ვუცქერ,

და თან სავსე მთვარეს ვუსმენ.
მარტოხელაა ალბათ ის მთვარე;
მოდი, გავხადოთ კარგად ის მალე.
აი, ის კაცი, მთვრალი რომ მიდის
და იმ ქვაფენილს სწორად მიჰყვება,
ალბათ მის თავში ის უკვე მირბის,
ან კი მას მთვარე ზღაპარს უყვება.
ხმამაღლა ყვირის: მთაწმინდის მთვარევ!
ან შენ მიშველე, ან კიდევ ღმერთმა!
მთვარე კი ამბობს: მე რა გიშველო?
ვერც მე გიშველე და ვერცა ბედმა.

155
 ***

„ალილო და ჰოი ალილო და

ოცდახუთსა დეკემბერსა ქრისტე იშვა ბეთლემსაო...”
მესმის ეს საგალობელი და ვგრძნობ, როგორ დავიბადე თავიდან, როგორ შეიცვალა ის
ჩემში, რაც უცვლელი იყო და როგორ ამინთო ცეცხლი სხეულში შობის სანთელმა. ასევე
განცდა მიჩნდება, თითქოს ყველა ადამიანში ეს მოხდა და ყველას საკუთარი ბეთლემი აქვს.
სიამაყითაც ვივსები, რადგან მე ის შევცვალე ჩემში ის, რაც აქამდე შეუცვლელი იყო - ჩემი
გრძნობები და ფიქრები.

***

ზამთრის მსუსხავი ნიავ-ქარები

მაწუხებს, როგორც ურჩი ქალები.
მსუსხავს ტანში და ტანს გარეთ
და თოვს გრძნობებში ცოტათი მდარედ.

თოვს, თითქოს ცა ნაზად გრძნობს,

რომ უბრალოდ უყვარს და სულ არ დარდობს.
თოვს, თითქოს მე ნაზად ვგრძნობ,
რომ უბრალოდ მიყვარს და სულ არ ვდარდობ.

ისე ცივა, შესცივდათ ფიფქებს

ჩემს თავში კი სცივათ ფიქრებს.
ჩემი სიზმრები ოცნებებს ქსოვს
გარეთ კი მხოლოდ უბრალოდ თოვს...

***

-დღეს ბიძია ჩამოდის მონასტრიდან. როგორც იქნა, წინამძღვარმა გაამოუშვა.

-ვა! რა მაგარია! წინამძღვარი რა არის?
-ხო, ჩამოდის. იცი, როგორ მოენატრე?
-რატომ არ მეუბნები, ის რას ნიშნავს?
-ბიძია რომ ჩამოვა, ჰკითხე.
-კარგი. გთხოვ, უთხარი, რომ სკოლაში მომაკითხოს, კარგი?
-კარგი, დე.

156
 პატარა ლიზიკო წავიდა სკოლაში და ელოდა საყვარელ ბიძიას, რომელიც ბერად ახალი
აღკვეცილი იყო. როგორც იქნა, სკოლა დამთავრდა და ლიზიკოს ბიძია დახვდა.
-მამა ესაია!
-ასე როდიდან მეძახი?
-დედამ მითხრა, მამა ესაია დაუძახეო.
-ისევ ბიძია დამიძახე.
-კარგი, ბიძია!
-ჩანთა რომ მომცე, არ გინდა? მძიმე ჩანს.
-აუ, არა! ვარდისფერი ჩანთაა და მინდა, მეკეთოს.
-მაშინ წიგნებს ამოვიღებ!
-კარგი.
-ბიძია, ნახე, კლასი ხატია, კლასობანა ვითამაშოთ, რა!
-უარი რომ გითხრა, გეწყინება?
-კი.
-მაშინ, ვითამაშოთ!
ბევრი ითამაშეს ბიძიამ და ლიზიკომ. მერე გზას გაუდგნენ. როგორც იქნა, სახლთან
მივიდნენ.
-ბიძია, მამა სად არის?
-ცაში.
-ვისთან?
-უფალთან.
-მომენატრა.
-დამიჯერე, მასაც მოენატრე, - ბიძიას ცრემლი მოადგა. ბოლოს კი ლიზიკომ ბიძიას
ჰკითხა:
-წინამძღვარი რას ნიშნავს?

რას ფიქრობს დღევანდელი ცა

ზემოთ, თეთრ ცაზე,

ღრუბლების გზაზე
თოვლივით ადევს ცის ლამაზ საფარს.
ვტკბები მეც ასე,
თან ძილი მინდა, ამიტომ ვიხურავ მე თბილად საბანს.

იწვიმებს ნეტა? - ვფიქრობ მე ამდენს;

ცამ კი იფიქრა და გადაწყვიტა,
რომ არ მოცილდეს იმ ღრუბლის კალთებს...

157
ნეტავ ამდენი რატომ იფიქრა?

და მაინც, რატომ ვარ ასე თეთრი? -

იფიქრა, ბევრი იფიქრა.
მან გადაწყვიტა, რომ იყოს მკვეთრი
იტირა, ბევრი იტირა.

მებრძოლი

მე მუდამ ომში ვარ, ვიბრძვი ჩემი ოჯახისთვის, რომ გადავრჩე. თავს ვწირავ, რათა ჩემმა
შვილებმა და მისმა თანატოლებმა ბედნიერად იცხოვრონ. მსურს, არ დავეცე, პირიქით,
აღვდგე, აღვდგე და დავანახო ყველა ადამიანს, რომ რისთვისაც გულით იბრძვი, სწორედ
მისთვის აღდგები. ათასი კაცი მყავს მოკლული თან უმეტესი ჭაბუკი იყო. ახალგაზრდები,
რომლებსაც სხვა გამოსავალი არ ჰქონდათ. წავიდნენ, დატოვეს ქვეყანა, რომ დაეცვათ, მაგრამ
ეს ვერ მოახერხეს. მე ძალიან ვნანობ ჩემს ყოველ გასროლილ ტყვიას. ვნანობ, რადგან, აი,
ამდენი ადამიანის ოჯახს დავუნგრიე ცხოვრება. ზოგს შვილი მოვუკალი, ზოგს - მამა, ზოგს
ალბათ - დედაც და კიდევ ვინ იცის, ვინ არ. რა აზრი აქვს ბრძოლას, თუ სისხლი არ დაღვარე.
აი, ამ წესით ვცხოვრობდი მანამ, სანამ არ ვისწავლე, რომ ამ ქვეყანაზე ერთადერთი
გადასარჩენი გზა წესების გარეშე ცხოვრებაა, მაგრამ მე მხოლოდ ერთი წესი დავიტოვე:
გიყვარდეს ოჯახი. მიყვარს მე ჩემი ოჯახი ისე, როგორც სხვა მებრძოლებს. არ მინდოდა
წასვლა, რადგან ვიცოდი, რომ აქ დავასრულებდი და მართლაც აქ დავასრულე...
მიყვარხართ! თქვენი საყვარელი მამა და ქმარი.

***
- არ მახსოვს, არაფერი მახსოვს! - გაიძახის გიო, რომელმაც სკოლაში იჩხუბა.
- გვითხარი, რაზე იჩხუბე და არაფერს გეტყვით!
- მართლა, რა, მამი, მხოლოდ ლუდზე და სიგარეტზე ჩაგიშვებთ, რომ არ თქვა, მაინც.
- ბებო, არ გრცხვენია, რატომ ეჩხუბე? ტვინის შერყევა აქვს იმ საწყალ ბიჭს!
- ბაბუ, მე რომ გასწავლე, ისე დაარტყი?
- კარგი, რა, რეზო! ჩვენ ვსჯით და შენ რაებს ეუბნები! -უთხრა გაბრაზებულმა ბებომ
ბაბუს.
- არ მახსოვს მართლა!
- მოიცა, შენ გაქვს ტვინის შერყევა, თუ - იმ ბიჭს?
- აუ! შემეშვით, რა!
- ბაბუ, არ გინდა, მე და შენ გავისეირნოთ?

158
 - კი, თორემ აქ გაჩერება არ შემიძლია!
გავიდნენ ბაბუა და შვილიშვილი გარეთ. ციოდა, მაგრამ გიორგის - არა, რადგან
ისეთი რამ უთხრა, გული მთლიანად გაუთბო.
ბაბუ ყველაზე მაგარია.

***
მარტოობა საკუთარი სულის გაქანდაკებაა. როდესაც მარტო ხარ, შენ შენ ხარ. მათ, ვინც
მარტოა, არ ადარდებთ არავინ, მხოლოდ საკუთარი თავი და არ ეშინიათ არც სიკვდილის და
არც ღამის. ეს კი ყველაზე კარგი რამაა. სიყვარული არ მიუძღვნია ღმერთს მათთვის, ვინც
მარტოობა აირჩია.
უსიყვარულოდ მხოლოდ მარტოობა არსებობს...

15 წლის

* * *

ვუყურებ შენს მუქ თვალებს,

მე აღარ ვიხდი ვალებს.
ვხედავ, რომ გრძნობა გავალებს,
რომ არ უსმინო მთვარეს.
სიყვარულს ვარქმევ უფალს,
არ ველოდები მე ჭირისუფალს,
რადგან მე არ ვარ საცრემლე კაცი
შენ კი მუდამ ხარ ასიდან ასი.
მე არ ვარ ალბათ კარგი,
შენ კი მუდამ ხარ დარდი.
არ გავაგორე ნარდი,
რადგან თოვლივით ბარდნი.

***

მიყვარს ფოთლების შრიალი

და ქარის ჩუმი გრიალი,
მწვანე ფოთლების ბდღვრიალი,
ჭიების ნაზი სრიალი.
შემდეგ მთვარეა სევდით,
წვიმა კი თავის ელვით,
სინდისი მოსდის ქენჯნით
ქარი მუდამ ქრის ღელვით.

159
 ***
წვიმს! და მახსენდება შენი
თვალები.
აღარ დაიბნე! არ დავტოვე ჩემი
კვალები.
ღმერთის ცრემლები იქცევა
წვიმად
აღდგომის დღე კი გამოისახა
კვირად.
ლექსის წერის დროს ვხედავ
ცისარტყელას;
არ ვუზიარებ მე ჩემს სიყვარულს ყველას.
ჩემი სიტყვები არ ჟღერს
ნატიფად,
შენი ტირილი არ ღირს სატირლად.
მე შენთან მოვალ,
შევიგრძნობ
ღმერთს,
შენი კი მიიღებ ჩემს სახედ
ერთს.
მოვალ და ნახავ, რომ შევიცვალე;
დღეს კი ვერ მნახავ, დამელოდე
ხვალ.
ვიცი, რომ ცხოვრობ
აწმყოთი,
მე კი - მომავლის
სატრფოთი.
დიახ! სატრფოთი, რომელიც შენ
ხარ,
მე კი შეცვლილი და ნატიფი
ვარ.

***
ყველაფერი დაიწყო მაშინ, როცა სახლში მარტო ვიყავი, თან ჩაის ვსვამდი... მაგრამ რასაც
ვყვები, ჩემზე არაა. უბრალოდ, პირველ პირში ხდება ეს ისტორია. არა, სულელურად ვიწყებ
და მაგიტომ ვაბოლოვებ სამი წერტილით ამ უაზრო წინადადებებს. ყველაფერი მაქვს
იმისთვის, რომ რამე კარგი დავწერო - ბუნება, სიმშვიდე, კალამი და ფურცელი. თან
ვუყურებ გაზაფხულის აყვავებას, მთების ყინულთან განშორებას და მზის გაბრწყინებას. თან
160
მესმის მდინარის ხმა და იქვე ჭალაში მყოფი ხეების შრიალი, რომელიც ნებისმიერ ადამიანს
ამშვიდებს. ყველანაირად ვილტვი ფიქრებში, რომ მუხა აღზევდეს, მაგრამ ამაოდ.
აღარაფერს დავწერ, უბრალოდ, გავივლი ჭალაში, სადაც სიმშვიდის ღმერთი დამხვდება.
სიმშვიდის ღმერთი!
ვითარცა ხეთა შინა.

***
მე ადამიანი ვარ, არსება რომელიც ღმერთმა შექმნა და თავის თავს მიამგვანა.
ყოველთვის მაძაგძაგებს წინადადებაზე: „ყველანი სიკვდილის შვილები ვართ”. მაგრამ
რატომ? პასუხი კი ასეთია: იმიტომ...
მგლურად ცხოვრება ყველასთვის საჭიროა, რადგან მათი ცხოვრება ყველაზე ახლოსაა
სიკვდილთან. ბედნიერი მგელი არ არსებობს.

***
- ახლა მომისმინე!
- გისმენ.
- ამ სკოლაში ძლივს მოვახვედრინე შენი თავი და არ შემარცხვინო! ისედაც რამდენ
ვინმეს ვემუდარე...
- რას ემუდარებოდი...
- ახლა შენ წესიერად!
- აუფ! სადაა საერთოდ ეს სკოლა!
- აი, მიგიყვან და ნახავ.
- მოიცა, შენც უნდა გამომყვე?
- ხო, რა თქმა უნდა! მოვედით, მზად ვარ!
- აუ, არ მინდა, რა!
- შენი ხმა არ გავიგო!
დედა-შვილი მიუახლოვდა სკოლას. შვილი დედას ჩამორჩა.
- აუ, დე, არ მინდა, რა! არა ვარ დარწმუნებული, რომ აქდანაც არ გამაგდებენ!
- მომისმინე, მეც ვიყავი შენხელა და მაშინ კიდევ უფრო ცუდი დრო იყო. შენი ტოლი
რამდენი მეგობარი დამეღუპა, ვერ წარმოიდგენ.
- რატომ?
- შენნაირად ცელქობდნენ და შენნაირად არასოდეს იხევდნენ უკან.
- მერე... ანუ, მეც მათნაირი კაი ტიპი ვარ, ხო?
- შენც მათნაირი კაი ტიპი ხარ, მაგრამ არის მომენტები, როცა უკან უნდა დაიხიო.
- რა მომენტები?
161
 - როცა გთხოვენ, მითუმეტეს, დედა.
- და საერთოდ, ეს ვინ გითხრა, რომ უკან უნდა დაიხიო?
- იმ ჩემმა მეგობრებმა. როცა უკან დახევა გადაწყვიტეს, უკვე გვიანი იყო.
- კარგი, შენი ხათრით არ ვიჩხუბებ და არც მასწავლებლებს ვესვრი სკამებს.
- ძალიან კარგი, შევიდეთ სკოლაში?
- შევიდეთ!

გაირიჟრაჟა
კარგია, როცა გრძნობ მზის ამოსვლას. ესე იგი, შენში ცეხლი ჩამქრალია და მზე ენერგიას
გმატებს. როდესაც უკვე ინთება, შენ რაღაც ნაპერწკლით ხვდები, რომ მზემ გაირიჟრაჟა...

ჯაჭვი
ყველაფერი - ბუნება, ჩვენ, გრძნობები და ღმერთი - ერთმანეთზეა აგებული და იქმნება
ჯაჭვი - ვისთვისაა ეს ჯაჭვი საჭირო? - ყველასათვის, ვინც ჩამოვთვალე. ბუნება გვაგებს ჩვენ,
რადგან ჩვენ მასში ვცხოვრობთ. ჩვენ ვაგებთ გრძნობებს, რადგან ეს ნიჭი ღმერთმა გვარგუნა.
გრძნობები აგებენ ღმერთს. წმ. ავგუსტინმა თქვა: „თუ გსურთ, ღმერთი დაინახოთ,
ამისათვის ყველა საშუალება გაქვთ, უფალი სიყვარულია!“
სიყვარულია ეს გრძნობა, რომელსაც ღმერთამდე მივყავართ.
ეს ჯაჭვი არასოდეს წყდება!

***
ამ ბოლო დროს ყველამ დამღალა. არ ვთვლი, რომ სწორად ვიქცევი და ამას ასე უბრალოდ
ვიძახი, მაგრამ ყველამ დამღალა და თავი მომაბეზრა. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ეს ყველა არ
მიყვარს, პირიქით, მიყვარს და მხოლოდ ეს მაძლიერებს. ალბათ ხშირად ვტკენ ხოლმე გულს
საყვარელ ადამიანებს. მე ამასაც გულით ვაკეთებ. ხშირად მსურს, რომ ყველას სათიათაოდ
ვუთხრა, რომ მიყვარს. ეს არაა ადვილი და ალბათ ამას ვერასდროს მოვახერხებ. ყველას
გვჭირდება მშვიდობა, რადგან ის გვეხმარება უფლის დანახვაში, სიმშვიდე გვეხმარება, რომ
სიყვარული შევიგრძნოთ და სიმშვიდე გვეხმარება, რომ თავისუფლება მივიღოთ, გესმით,
თავისუფლება! როგორც ჩანს, არ გვსურს თავისუფლება, რადგან არეულად ვცხოვრობთ.
მხოლოდ ომი, ომი და ომი! სხვა არაფერი ვიცით. დიდების გაფუჭებული საქმე, რა თქმა
უნდა, ჩვენ უნდა გამოვასწოროთ, ბავშვებმა, მაგრამ გაფუჭებული საქმის მოგვარება ყველაზე
ძნელია, მითუმეტეს, ბავშვებისთვის. არეულობა კლავს ინტერესს ცხოვრებისადმი, რადგან
არეულობა მკვლელია, ისევე, როგორც ომი.

162
 ჩრდილოეთის მეფე
თოვს და ვხედავ, მოდის თეთრი ლურჯთვალება მგელი. მიღრენს და მის თვალებში
ჩახედვისთანავე ვხედავ ჩრდილოეთს, რომელიც მას ეკუთვნის; ვხედავ, რა არის
თავისუფლება და რა არის გმირული ცხოვრება. ვუცქერთ ერთმანეთს თვალებში. მას არ
ვიცი, მაგრამ მე საერთოდ არ მსურს, მის ლურჯ თვალებს მოვწყვიტო მზერა. ნელ-ნელა
მოიწევს ჩემკენ, როგორც მე - მისკენ. ვადებ ხელს თავზე და შემომიღრინა, ანუ, გამაგებინა,
რომ ის მგელია და არა - ძაღლი. უკვე გადაწყვიტა გაბრუნდეს უკან და მიმატოვოს. მიდის
თავისთვის მგლის გზაზე. თითქოს ეს გზა უფლისკენ მიდის და ტოვებს ნაკვალევს, რათა
ყველამ იცოდეს, რომ ეს გზა მას ეკუთვნის. მიხეტიალობს, მე მას ვუცქერ და ამ ცქერაში
ვხვდები, რომ მგელი თავისუფალია. . .
მისი გზა ჩრდილოეთს ეკუთვნის.

***
ცხოვრება მშვენიერია, რადგან ის ბუნდოვანი და საინტერესოა. უბრალოდ, ცხოვრების
მშვენიერებას ხელს უშლის პრობლემები. პრობლემას ყურადღებას თუ არ მიაქცევ, შენი
ცხოვრება მშვენიერია, მაგრამ ხალხს ბევრად უარესი პრობლემები აქვს, ვიდრე - ჩვენ. ჩვენ
რასაც პრობლემას ვეძახით, სინამდვილეში, არც კი შეედრება სხვისას. ამიტომ, მადლობა
უნდა ვუთხრათ უფალს, რომ ისეთი პრობლემა არ გვაქვს, როგორიც - სხვას. ასევე, იმაზეც
უნდა ვიფიქროთ, როგორ დავეხმაროთ სხვას, რომ გადაჭრას პრობლემები.
ამ ყველაფრის შემდეგ ხვდები, რომ ცხოვრება მშვენიერია.
ცხოვრება გამოცდა არაა, ცხოვრება საჩუქარია, რომლის გაჩუქებაც არ ღირს.

ფოთოლს აწვება კვირტი - ეს შემოდგომაა

ფოთოლი, როგორც ყველაფრის მანიშნებელი; ფოთოლი, როგორც სამოთხის ვაშლის

მეგობარი და ფოთოლი, როგორც ხის მაკიაჟი. წითელი ფოთოლი შემოდგომის მზეა და როცა
ფოთოლს აწვება კვირტი, ეს შემოდგომაა!

ნაძვის ხე
ნაძვის ხე ის ხეა, რომელსაც, თუ არაფერს ავნებ, ის მუდამ უკვდავი დარჩება. მაგრამ ჩვენ
ერთ თვიანი ბედნიერებისათვის მზად ვართ, რომ უკვდავება წავართვათ. უკვდავება,
რომლის ძალას ბუნება ნაძვს აძლევს. მაგრამ ალბათ ისე მოსწონს ნაძვს თავისი თავი, როცა
მორთულია, რომ თვითონაც მზადაა, გასცეს უკვდავება.
როგორც ჩანს, უკვდავებასაც აქვს რაღაც თავისი საზღვარი.

163
 ***
იცით რა, როცა გვაქვს დამოუკიდებელი ქვეყანა და ამას არ ვიყენებთ, ძალიან
სამარცხვინოა. ღარიბი სულ ღარიბი იქნება, ვერც ერთი მთავრობა ვერ გაამდიდრებს. იმის
მაგივრად, რომ მთავრობას სხვადასხვა პოლიტიკური ძალა ეხმარებოდეს, ხელს უშლიან.
ყველას თავისი ჭიის გახარება სურს, მაგრამ არ ურჩევნიათ, ყველა ერთად დადგეს და
ერთმანეთს დაეხმაროს?! სწორედ მაშინ ვიქნებით ქვეყანა, ახლა არაფერი ვართ. მე ამ
ქვეყანაში მხოლოდ ღმერთს ვენდობი, მაგრამ ძნელია ამ ქვეყანაში მისი პოვნა, რადგან
არეულობაა. ღმერთს კი არ უყვარს არეულობა. მოდი, ავაშენოთ ქვეყანა და შევწყვიტოთ
ერთმანეთთან ომი. ჩვენ მხოლოდ ჩვენს თავებს უნდა ვებრძოლოთ. პოლიტიკა ბინძური
საქმეა. ხოდა, ვაქციოთ სუფთად, თორემ უკვე გული მერევა, ვერ ვიტან პოლიტიკას. მე ამ
ქვეყანაში სიყვარულს ვეძებ, მაგრამ ის აქ გამქრალია და მას ვეღარ გავაჩენთ, სანამ
პოლოტიკაზე ფიქრს არ შევწყვეტთ. მე მჯერა, რომ სიყვარულს ვიპოვი, შევიგრძნობ მას და
აღარ გამოვუშვებ. როცა სიყვარულს ვიპოვი, მაშინ ვიპოვი მე უფალს, რადგან უფალი
სიყვარულია. და თუ „მადლობა და ბოდიში“ ჯადოსნური სიტყვებია, მაშინ სიყვარული
წმინდა სიტყვაა.

***
- მამა, ბავშვი როგორ ჩნდება?
- დაიძინე, რა, გთხოვ და გპრდები, რომ გაიზრდები, შენ თვითონ მიხვდები.
- აუ, არ მეძინება, დედასთან მინდა!
- მეც მინდა დედაშენთან, მგრამ ბაბუაშენმა - მე მივხედავ ჩემს შვილსო.
- წამო, რა, წავიდეთ, ბაბუას რას უსმენ!
- რავი, დედაშენმა მთხოვა, არაფერი არ უთხრაო, თორემ... დაიძინე, შე მაიმუნო!
მალაპარაკებ აქ დებილივით!
- კაი, ხო, ვიძინებ, ოღონდ მარტო დამტოვე და შენ წადი დედასთან. მართლა
დავიძინებ...
- იცოდე, გენდობი!
მამა წავიდა დედასთან და ახალ შეძენილ შვილთან. უფროს შვილს კი ეძინა
ტკბილად. მამას არც კი შეჰპარვია ეჭვი მასში, რადგან ნდობა ერთმანეთის მიმართ
ჰქონდათ.

წვიმს
წვიმს. ტყე გაბედნიერდა, რადგან ბოროტი არსებების - ადამიანების - აღარ ეშინიათ.
იციან, რომ ასეთ დროს აქ ვერ შეხვდებით. შეიძლება, ჩვენთვის ყველაფერი ზედმეტი
ცუდია, მაგრამ ხეებისათვის ზედმეტ წყალსაც არა უშავს. მგლები ბუნაგებში შეიყუჟნენ და
ყმუიან. დათვებმა ძილი გადაწყვიტეს. ტყემ დაისვენა.
და ჩვენ, ადამიანებს, რა გვჭირს ასეთი, რომ წვიმაში ვერ დავისვენოთ?!

164
 ზემოთა ქალაქი

იქ, სადღაც ზემოთ, არის ქალაქი, სადაც სევდა არ არსებობს, სადაც მთვარე არ არსებობს.
არის ყველაზე მთავარი - ძილი. იქ სულ ერთი ტემპერატურაა. ძალიან უნდათ, რომ ისინი
ჩვენთან მოხვდნენ, მაგრმ მათ თავისუფლება არ აქვთ. მათ სიზმარი ნანახი არ აქვთ. არც
იციან, რა არის. რა შეგრძნებაა, არ იციან. უბრალოდ, მზე და სითბო არ არის ბედნიერება.
სევდა საჭიროა იმისათვის, რომ ბედნიერი იყო. ის ქალაქია, სადაც ცხოვრებას არავის
ვუსურვებდი, განსაკუთრებით - ჩემს თავს.

***
სინათლე ყველაში ერთია, ანუ სიყვარული.

***
მზე ჩადის და ისევ ვფიქრობ იმაზე, თუ რატომ ბრუნავს დედამიწა და რატომ მშორდება
ყველაზე თბილი წერტილი, მაგრამ ამოდის რაღაც ახალი, მთვარე. ის ჩემთვის რომანტიზმის
ღმერთია, რადგან მის ქვეშ ფიქრი ყველაზე სასიამოვნოა. ასევე, მყავს ღმერთი, რომელიც
გულში მიზის. მას ხალხი სიყვარულს უწოდებს, ჩემთვის კი უბრალოდ ღმერთია. კიდევ
მყავს ღმერთი, რომელსაც თავისუფლებას ეძახიან. ყველაფერი, რაც ჩვენთვის ძვირფასია და
საჭირო, იქ არის.
ზოგისთვის ღმერთი არაფერს ნიშნავს, ზოგისთვის სიცოცხლის აზრია, ზოგისათვის კი
ღმერთი უბრალოდ ღმერთია, მაგრამ ღმერთი ყველას მეგობარია და არავის არასოდეს
უღალატებს.

14 წლის

გაზაფხული და მზე სანატრელია მუდამ

ზამთარი მიდის და ყველას ერთი სული აქვს, როდის მოვა გაზაფხული და როდის
გამოანათებს მზე. გამიგია, რომ არ უყვარდეთ ზაფხული, შემოდგომა და ზამთარი, მაგრამ
გაზაფხული ყველას უყვარს, იმათაც კი, ვისაც გაზაფხულზე ალერგია აქვს.
გაზაფხული და მზე მუდამ სანატრელია, მაშინაც კი, როცა გაზაფხულია.
165
 ლომები ტყვეობაში არ ვარდებიან

გაგიგიათ მოქმედი მეფე ტყვეობაში? რა თქმა უნდა, არა. ასეა ლომიც. იგი ცხოველთა
მეფეა და ალბათ ყოველთვის იქნება.
ზოოპარკში უამრავი ლომი ჰყავთ, მაგრამ იმას ლომი ჰქვია?! შეიძლება, გალიაშია
გამოკეტილი, მაგრამ გაქცევა უნდა სცადოს. რა ლომია ის, რომელიც თავისუფლებისთვის არ
იბრძვის?
ნამდვილი ლომები ტყვეობაში არ ვარდებიან, რადგან თავისუფლება ლომთა ხვედრია.

ყველას თავისი ცა აქვს

ცა ერთია, მაგრამ ყველასთვის სხვადასხვა. არავინ იცის, შეიძლება, ცას ყველა

თავისებურად ხედავს, მაგრამ ამას არა აქვს მნიშვნელობა, რადგან ყველას ფიქრები ცაშია
გაფანტული.
ამიტომ ცა ყველას აერთიანებს.
ცას ყველა ყოველდღე უყურებს - ნებისმიერი ადამიანი, რომელიც არაა უსინათლო,
თუმცა, უსინათლოებიც უყურებენ ხოლმე ცას, თავიანთნაირად, რადგანაც იმედი აქვთ,
ერთხელაც მართლა დაინახავენ.
ყველას თავისი ცა აქვს, მაგრამ არა განსხვავებული, არამედ ერთნაირი!

ძილის წინ ჩემი თავისათვის მოყოლილი ამბავი

ჩემს თავს რომ ველაპარაკო, გიჟი ხომ არ ვარ! მაგრამ ვარ, რადგან ახლაც ჩემს თავს
ველეპარაკები. ზოგჯერ მგონია, ჩემი თავიც მელაპარაკება - ხან სიყვარულზე, ხან -
სიძულვილზე. ანუ შენ, ჩემო მეგობარო, ჩემო თავო, მიგეგმავ, ვინ მიყვარდეს და ვინ
მძულდეს. შენ შინაგანი ხარ, მე - გარეგანი. ჩვენ ორნი ვართ. ერთი ადამიანი, სინამდვილეში,
ორია! მე შენ ვერ გეწინააღმდეგები, შეიძლება იმიტომ, რომ ყველაფერში მართალი ხარ.
გამაგებინე, რატომ არის ასეთი უცნაური ცხოვრება? მაგრამ სულ დამავიწყდა, რომ ამ
ყველაფერს შენ მაწერინებ. შეიძლება, ერთნაირი ფიქრები გვაქვს, მაგრამ ფაქტი ისაა, რომ
ერთმანეთის ყველაზე დიდი მესაიდუმლეები ვართ, ანუ საუკეთესო მეგობრები. ჩვენ
ერთმანეთის ყველაფერი ვიცით - გრძნობასთან დაკავშირებით.

166
 პირველი თოვლი

კოკასა და ქეთას ერთმანეთი უყვართ, მაგრამ ვერ უტყდებიან. ერთხელ ისე დაემთხვა,
რომ კოკას და ქეთას კლასებმა გადაწყვიტეს, სკოლა გაეცდინათ. კოკამ გაიგო თუ არა ეს
ამბავი, თავის ძმაკაცს გამოართვა ჟაკეტი, ქუდი და საფულე - ქეთას უნდა ვემარიაჟოო.
ქეთამაც გამოართვა თავის დაქალებს ჩანთა, პალტო, შარფი, ტელეფონებიც გაცვალეს და
გაუდგნენ გზას,იქით, სადაც კოკას კლასი აცდენდა სკოლას. როცა მივიდნენ, ყველა ყველას
მიესალმა, მაგრამ კოკა როცა მიესალმა ქეთას, ქეთამ არც კი შეხედა. კოკა დაიცინა. ქეთას
გაბრაზებულმა მშობლებმა დაურეკეს. კოკამ გადაწყვიტა, მიეცილებინა და ქეთას გაეკიდა.
გზაში ბევრი ილაპარაკეს. უცებ თოვლი წამოვიდა და, როგორც იქნა, კოკას დროც დადგა და
სიყვარული აუხსნა. ქეთამ დაბრო მისცა. კოკამ უთხრა, რომ სახლში არ მისულიყო და
უბრალოდ ერბინათ თოვლში. კოკამ ქეთა თავისთან წაიყვანა. შემდეგ მეგობრებიც
მოვიდნენ. კოკა გაიყვანეს და ჰკითხეს, როგორ მოხდა, რომ აუხსენიო. კოკამ - მე მხოლოდ
ერთი რაღაცის მადლიერი ვარ, რომელიც პირველად მოგვევლინაო. კოკას დებილი
ძმაკაცები ვერ მიხვდნენ, რა თქვა და მას გაეცალნენ. მერე ყველა დაიშალა.
კოკა კი იჯდა ფანჯრის რაფაზე და თოვლს უყურებდა. თან თავისი წარმოდგენით
ხატავდა ქეთას.
კოკა თოვლის მადლიერია.

***
ჩაიდანი მარტოა. ისიც კი ვერ გაუგია, რატომაა ფანჯრის რაფაზე. ბოლოს იმანაც კი
დააინტერესა, თუ რა ხდებოდა ღამით ქუჩაში. თან რაღაცებს ყვიროდა. შემდეგ ფანჯარაში
გაიხედა და მინაზე არეკლილი თავისი თავი დაინახა. ახლა იმას დაუწყო ლაპარაკი და მერე
ჩხუბი. ანუ საკუთარ თავს ეჩხუბებოდა.
ალბათ ჩაიდანი გგონიათ მთავარ როლში, არადა, ფანჯარაა, რომელიც უსულო საგნებს
აცოცხლებს და აგიჟებს.

მე ერთხელ მგელი ვიყავი

მძინავს და სადღაც მივდივარ. გაღვიძება მინდა, მაგრამ არ გამომდის. აჰა, გავიღვიძე და

სად ვარ? ან ვინ ვარ? ღმერთო, ამიხსენი, რატომ ვარ მგელი? კარგი, გავისეირნებ გარეთ და
იქნებ გავიგო. გავედი ბუნაგიდან, მაგრამ ისეთი ქარბუქი იყო, რომ უკანვე შემოვბრუნდი.
შემდეგ გამახსენდა, რომ მგელი ვარ და სიცივისათვის სპეციალური ბეწვი მაქვს. ბოლოს
გავედი. მივსეირნობ სიცივეში, მაგრამ მცივა. დავინახე მგლების ხროვა და პირდაპირ რომ
ვთქვა, მაკაჩავებდნენ. როცა მათი ბელადი გამოჩნდა, მაშინვე მომეშვნენ. შემდეგ ბელადს

167
დააინტერესა, რომელი ხროვიდან ვიყავი. მე ჩემი ამბავი მოვუყევი. ყველა დამცინოდა.
ბელადმა მითხრა, რომ ასეთი ამბავი მის ბავშვობაშიც მომხდარიყო, მაგრამ მაშინ ცუდი
ბელადი ჰყავდათ და ის, ვინც სხვანაირად იყო მათთან, შეჭამეს. ამიტომ ის უკან ვეღარ
დაბრუნდა. შენ დაბრუნდებიო. ძალიან გამიხარდა. მგლებთან ერთად მთვარეს შევყმუვლე
და დავიძინე.
გამეღვიძა და მივხვდი, თუ როგორ ვეღარ იღვიძებს ადამიანი. კიდევ კარგი, გადავრჩი
და სიზმარზე კარგი შთაბეჭდილება დამრჩა. სისულელე იყო თვითონ სიზმარი, მაგრამ რაც
ყოველთვის მაინტერესებდა, გავიგე - სიზმარში თუ ვერ გადარჩი, სინამდვილეშიაც ვერ
გადარჩები.

ლუკა ქორიძე

(დაბ: 26/08/2008 )
11 წლის

ძმები გრიმების ზღაპრის თავისუფალი ინტერპრეტაცია

ჭკვიანი გრეთელი

იყო ერთი ქალბატონი, სახელად გრეთელი. ის ძალზე ჭკუამახვილი იყო. პროფესიით

მზარეული გახლდათ. ხოდა, მასზე ერთ პატარა ამბავს გიამბობთ: გრეთელს ხალხი
შეკვეთებს აძლევდა, ასე რომ, ერთხელ მასთან მეზობელი მივიდა და ორი მოზრდილი
ქათამი მისცა.
-სტუმარი მომდის ხვალ და იქნებ შემიწვა..- სთხოვა მეზობელმა.
გრეთელი უმალვე დათანხმდა. მოვიდა მეორე დღე და გრეტელმა საჭმლის კეთება
როგორც კი დაასრულა, მეზობელს შესძახა, ქათამი მზადაა და ახლავე თუ არ შეიჭამა,
არ ივარგებსო. კაცმა უთხრა: რაკი ასე აგვიანებს სტუმარი, მე თვითონ მოვიყვანო.
ამოიოხრა გრეთელმა. გავიდა ბევრი დრო. გრეთელმა ვეღარ მოითმინა, სარდაფიდან
ღვინო ამოიტანა და თქვა: ეს ფრთა ცოტა მომწვარი აქვს და მოვაჭამო. მერე,
ცალფრთიანი ქათამი არ ვარგაო და მეორეც მოაჭამა, ერთი ბოკალი ღვინოც ზედ
მიაყოლა. შემდეგ შეხედა და თქვა, უფრთო ქათამი რაღააო და ბოლომდე შეჭამა ..
მერე, სადაც ერთი, იქაც მეორეო და ისიც თავიდან ბოლომდე შეჭამა..
შემდეგ, კაცი მოვიდა და შესძახა: მალე მოვა სტუმარიო.
კარზე კაკუნი გაისმა. სტუმარიც მოვიდა.. გრეთელმა სტუმარს ჩუმად უთხრა: ახლა
მალე გაიქეცი, ხომ არ გგონია, მართლა სავახშმოდ დაგპატიჟა, დანას ლესავს, ყურები
უნდა დადაჭრასო. სტუმარმა მოკურცხლა. გრეთელი მივიდა კაცთან და ასე უთხრა: ვინ
ყოფილა ეს შენი სტუმარი, ხელი სტაცა ორივე ქათამს და გაიქცაო.. კაცმა თქვა, ერთი
მაინც დაეტოვებინაო და სტუმარს უკან გაეკიდა..
168
 გზაზე გდია ცალი ფეხსაცმელი და ჭორაობს

იყო ერთი ფეხსაცმელი, რომელიც ქუჩაში ეგდო. არავის უყვარდა. განა იმიტომ, რომ
ცალი იყო და ქუჩაში ეგდო, არამედ იმიტომ, რომ ძალიან ბევრს ბუტბუტებდა. გამვლელები
უკვე თავს არიდებდბენ. მაგრამ მანდვე, ახლომახლო, ფეხსაცმლის მაღაზია იყო და
გამყიდველმა შეატყო, რომ ძალიან ბევრს ლაპარაკობდა; მეორე ცალი ფეხსაცმელი მისცა და
მოლაპარაკე გაუჩნდა.

ფანჯარა

იყო ერთი ფანჯარა, რომელსაც ძალიან ძნელი სამსახური ჰქონდა - ორი სამყაროს
ერთმანეთისგან გაყოფა. იგი ბევრნაირი იყო: გამჭვირვალე, ცნობისმოყვარე, ჭორიკანა,
სახლის დარაჯი, და ასე შემდეგ. მას ბევრი მეგობარი ჰყავდა, მაგრამ ასევე ბევრი მტერი.

ფოთოლი, რომელიც განიცდის გარდატეხას

ზამთრის მოახლოებისას ფოთოლი განიცდის გარდასახვას ერთი ცხოვრებიდან

მეორეში. ეს მისი ნება კი არ არის, ერთი ცხოვრებიდან მეორეში გადასვლა ცხოვრების
რიტმია, რომელსაც ვერ შეცვლი. მისი ნება რომ იყოს, დაჭკნობამდე იცხოვრებდა. ზოგს -
პირიქით, ადრე უნდა ცხოვრების დამთავრება და ახლის დაწყება.

ბიჭის ძაღლი
იყო ერთი ბიჭი, რომელსაც ძალიან უნდოდა ძაღლი. როგორც ყველა ბავშვს, მასაც
უკრძალავდნენ შინაური ცხოველის ყოლას. ბიჭის ეზოში იყო ერთი საყვარელი ლეკვი. ბიჭს
დიდი ხანია მიზნად ჰქონდა ძაღლის ყოლა, მაგრამ არა და არ გამოსდიოდა. ერთ დღესაც
ბიჭმა ეს ყველაფერი გაიაზრა. ეზოში ჩავიდა და ჩუმად ეს ძაღლი სახლში ამოიყვანა. ალბათ
კითხვა ჩნდება - როგორ კვებავდა და ასეირნებდა ბიჭი ძაღლს? კვებით რა, ფულსაც
მშობლები აძლევდნენ იმისთვის, რომ ბუფეტში ეჭამა, ამ ფულით ის ძაღლს საჭმელს
ყიდულობდა. ხოლო გასეირნება - იგი ძალიან ადრე დგებოდა და ასეირნებდა და როცა
ბავშვი სკოლაში იყო, ძაღლს სათანადო ადგილზე მალავდა, რომ მშობლებს არ ენახათ.
მაგრამ ერთ დღესაც ძაღლი კარზე აჩხაკუნებდა, ამ დროს მშობლები ოთახში შევიდნენ და
169
ძაღლი დახვდათ. როცა ბავშვი სკოლიდან მოვიდა, მშობლები ეჩხუბნენ. ბავშვმა ცხარე
ცრემლები დაყარა და ძალიან აუჩუყდა გული. გავიდა რამდენიმე დღე და ბავშვი მაინც ვერ
ივიწყებდა ამ ამბავს. მაგრამ ერთხელაც რომ მივიდა სახლში, მის ცხოვრებაში ყველაზე
კარგი რამ მოხდა. ოთახში როგორც კი შევიდა, მშობლები დახვდნენ ძაღლით ხელში. ბავშვს
ძალიან გაუხარდა. მშობლები მიხვდნენ, რომ ადრე არასწორად მოიქცნენ და ასე მორჩა ეს
ამბავი.

საქანელა

იყო ერთი საქანელა, რომელიც ბავშვებს არ უყვარდათ, იმიტომ, რომ მას ცალი მხარე
მომტვრეული ჰქონდა. ამის გამო ბავშვები ძალიან შეწუხდნენ, რადგან სულ ცვიოდნენ.
საქანელაც შეწუხდა, მაგრამ ვერაფერს ვერ შვებოდა. ერთი ბავშვი ხელოსანთან მივიდა და
სთხოვა, შეეკეთებინა საქანელა. ხელოსანმაც არ დააყოვნა და საქანელა შეაკეთა. ამის მერე
საქანელა ძალიან ბედნიერი გახდა.

ქუჩა დარჩა მარტო

იყო ერთი ქუჩა, რომელზეც ძალიან ბევრი მარკეტი, საცხობი, სასტუმრო, მაღაზია, ბინა
და კორპუსი იყო. და, რა თქმა უნდა, ამ ქუჩაზე სულ ფაციფუცი იყო და ხალხსაც უყვარდა.
ერთ დღეს ქუჩა გადაკეტეს. ამის შემდეგ ყველა მაღაზია, სალონი და ასე შემდეგ, რაც კი იყო,
ყველაფერი დაიკეტა და რადიკალურად შეიცვალა. ხალხიც შესაბამისად სხვაგან გადავიდა,
იმიტომ, რომ მათთვის ზემოთ აღნიშნული მარტივად მოსაპოვებელი აღარ იყო. მალე ქუჩაც
გადათხარეს, შენობები დაანგრიეს. სამწუხაროდ, ქუჩა მოსპეს. რა აღარ ქნა ხალხმა, რომ
აღედგინათ, მაგრამ არაფერი გამოვიდა. მალე მიხვდა მისი დამანგრეველი, რომ ქუჩა უნდა
აღედგინა და ასეც მოხდა. და ის წინასთან შედარებით ფრიად შესანიშნავი იყო.

უცებ გაწვიმდა

ერთ დღეს უეცრად გაწვიმდა. პიკის საათი იყო. ბავშვები სკოლიდან მოდიოდნენ,
უფროსები კი - სამსახურიდან. ამ დროს საშინელი წვიმა დაიწყო. ისეთი შტრომი იყო,
ქალაქი ააწრიალა. ხალხი რას არ შეეფარა: ავტობუსის გაჩერებას, ზოგი მანქანაში ჩაჯდა,
ზოგმა სახლში შეასწრო... ამ დროს ზემოთ ცაში ღრუბლები კამათობდნენ. ეს იყო მიზეზი
საშინელი შტორმისა. როცა კამათი შეწყვიტეს, წვიმაც შეწყდა. ხალხი ქუჩაში გამოვიდა და ეს
ამბავიც კარგად დასრულდა.

170
 მარიამ გერმანიშვილი

12 წლის
(დაბ: 09/05/2008 )

მინდა ვიყო ფანჯარა

ვიქნები ფანჯარა, დავიცავ ყველას,

ვიქნები ფანჯარა, გავიცნობ ყველას,
ვიქნები კარები დასჯილი ბავშვისთვის,

ვიქნები თვალები - ოთახის დიდი,

ვიქნები მამაცი,
ვიქნები ძლიერი,
ვიქნები გამრთობი,
ვიქნები ლაღი,
ვიქნები ფიქრებით სავსე და ნაზი,

ვიქნები ფანჯარა - წყნარი და მშვიდი,

არ გატკენ გულს, დაგიცავ სულ,
გასუნთქებ, განახვებ, გაგართობ სულ!

თხოვნა მაქვს ერთი :

ნუ ჩამტეხ!
ნუ მატკენ!

მე შენთვის კარგი მსურს.

მე ვარ ფანჯარა, ვამაყობ ამით!

ძნელი საქმე მაქვს, ძალიან კარგი!
არ ვწუხვარ, ძლივს ვსუნთქავ,
სწრაფი ვარ, მკაცრი.

ვიქნები ფანჯარა, მოვუსმენ ყველას!

ვიქნები ფანჯარა, დავიცავ ყველას!

171
 შობა

შობა დღე უცნაურია, განსაკუთრებული. შობა მარტო იესო ქრისტეს დაბადებად არ

მიმაჩნია იმიტომ, რომ ამ დღეს კაცობრიობაც დაიბადა; დაიბადა სიკეთე და მშვიდობა.
რადგანაც მშვიდობა და სიკეთე გაჩნდა ამ სამყაროში, ეს იმას ნიშნავს, რომ ის თიოეულ
ჩვენგანშია, ჩვენ ის მხოლოდ უნდა ვეძებოთ და რომ ვიპოვნით, გამოვიყენოთ. შეიძლება, ეს
ამასთან არანაირ კავშირში არ არის, მაგრამ ჩვენ დამშვიდობებისას იმიტომ ვტირით, რომ
ვიცით, ის ადამიანი არ დაბრუნდება, რომელიც წავიდა; გვეშინია, რომ იგი უარესობისკენ
შიცვლება. ჩვენ კი, პირიქით, უკეთესობისკენ უნდა შევიცვალოთ. ნეტავ, რატომ არის შობა
ასეთი დიდი დღესასწაული?
იმიტომ, რომ ადამიანი რეალურად არ კვდება, მხოლოდ იბადება და სამუდამოდ
ცოცხლობს. იმიტომ, რომ სიკვდილიც სიცოცხლის ნაწილია და სიკვდილის დროსაც სხვა
საფეხურზე ვიბადებით.

ვარსკვლავები

ვარსკვლავების გარეშე ცა ცარიელია, მოწყენილი, მარტოსული. თუნდაც ერთი,

ერთადერთი ვარსკვლავიც კი გაანათებს მთელ გალაქტიკას. ვარსკვლავები ადამიანებს
მაგონებენ. ყველა ერთნაირი და ყველა განსხვავებულია. დედამიწაზე ისე ჩანს, თითქოს
ერთი ვარსკვლავის არარსებობა საერთოდ არ შეცვლის არაფერს, მაგრამ გალაქტიკაში ის
ერთი ვარსკვლავიც დიდი დანაკარგია. იმ ერთადერთ ვარსკვლავს შეუძლია ყველაზე
კაშკაშად ანათოს. სწორედ იმ ერთი ვარსკვლავის გამო არ შედგება ის თანავარსკვლავედი.
სწორედ ის, ის ერთადერთი ვარსკვლავია, რომელსაც გოგონა თვალს ვერ აშორებს. სწორედ
იმ ვარსკვლავმა უბიძგა ბიჭს სიკაშკაშისკენ. ასე რომ, ერთი შეხედვით, 7 მილიარდში ის
ერთი ვარსკვლავი არაფრად ითვლება, ჩანს, წარმოადგენს, მაგრამ თუ დავუკვირდებით, ის
ერთი ვარსკვლავი შეიძლება 7 მილიარდს სჯობდეს.
საერთოდ, ყველაზე ზღაპრული რამ ვარსკვლავია. სულ რაღაც რამდენიმე წამით რომ
შევხედოთ ვარსკვლავებით მოჭედილ ცას, იგი რეალობას მოგვაშორებს. სულ ცოტა ხნით
აგვაცდენს, დაგვავიწყებს იმ ყველაფერს, რაც ამ წამს რეალობაში ხდება. აღარ გვაფიქრებს
ათასნაირ აზრზე, აღარ გვეხსომება ჩვენი პრობლემები და, უბრალოდ, დავიკარგებით.
უბრალოდ, დრო შეწყდება და ისე გამოვა, თითქოს ვერ გრძნობ ამ მომენტის არსებობას,
როდესაც ყველაზე დაუვიწყარ მოგონებებს ქმნი. ვარსკვლავებით მოჭედილი ცა გვაძლევს
უფლებას, ზღაპარი რეალობაში აღვიქვათ. როგორც ადრე ვთქვი, ერთი ვარსკვლავი
შეიძლება ძალიან მნიშვნელოვანი იყოს, მაგრამ ვარსკვლავებით მოჭედილი ცა ერთი
ვარსკვლავისგან არ შედგება, არამედ ძალიან ბევრისგან. ასე რომ, ბევრი ვარსკვლავი ქმნის
დაუვიწყარ მოგონებას და არა - ერთი. ამიტომაა, რომ ბევრი ვარსკვლავი არსებობს და არა -
მარტო ერთი. ის ერთი რომ იდეალური ყოფილიყო, სხვები აღარ იარსებებდნენ. მაგრამ
ზუსტად ის სხვები ქმნიან ერთ იდეალურ ნახატს. ასე რომ, ყველა ვარსკვლავის არსებობა

172
ძვირადღირებული და მნიშვნელოვანია. თითოეული მათგანი ცვლილებებს ქმნის და
თითოეული ვარსკვლავი ღირს.

მე მახსენდება

მე მახსენდება ის ძველი, წარსული ხანი,

როცა საბავშვო ბაღში
პრინცებს და პრინცესებს ლამაზად ვრთავდით,
ვუსმენდით ზღაპრებს და მოთხრობებს,
ვტკბებოდით მათით,
ვხატავდით სხვადასხვა ფერით,
კალმით,
თოჯინებს ვასეირნებდით ბაღჩაში, ბაღში,
ვხატავდით, ვჯღაბნიდით კედლებზე ფანქრით,
ვჩხუბობდით, ვხუმრობდით,
არ ვნებდებოდით მაშინ,
ლექსები, ფერები…
ნელ-ნელა ვსწავლობდით ბაღში.
მინდა, დავბრუნდე იმ ბავშვთა ბაღში...

მე მახსენდება ის ძველი,
წარსული ხანი.

ერთი ჩიტირეკია ღრუბელს ცაში გზა აებნა

პატარა ღრუბელი. ჯერ პატარაა. ბევრი რამ არ იცის. წავიდა სკოლაში. სულ
დასცინოდნენ ღრუბლები. გაკვეთილების მერე რამდენიმე ღრუბელმა არარსებული
ვარდის ტყის გზა მიასწავლა. მან დაიჯერა და ვარდის ტყისკენ წავიდა.ბევრი იარა და
უცნობ ადგილას მოხვდა. ცოტა შეეშინდა, გზა განაგრძო. რუკის ბოლოს მიაღწია, მაგრამ
ნაგვის მეტი ვერაფერი იპოვა.
უკან გამობრუნდა, მაგრამ გზა აებნა. უკან ვეღარ აგნებდა. მიხვდა. ეწყინა და ცრემლები
ვეღარ შეიკავა. წვიმად გაადაიქცა.

173
 მთვარეზე
დე, მამიკო სად არი? შორს, აქედან ძალიან შორს. მთვარეზე? კი, მთვარეზე.
ვარსკვლავებთან? კი, ვარსკვლავებთან. მართლა, დე? მეც მინდა მთვარეზე, მამასთან
ერთად. შეიძლება? არა, პატარა, იქ ძალიან შორია. დე, ეგ ცრემლი ჩამოგვარდა? არა, ახლა
დაიძინე.

***

- გილოცავ!
- მარიი, გილოცაააავ!!!
- მარი, გილოცავ ძალიან მომენატრე!!!
კი, ჩემი დაბადების დღეა.კი, მარტო ვარ. არა, მეგობრებს არ ვნახავ, არა, არ აღვნიშნავ.
-მარი, გილოცავ დაბადების დღეს!
ვკითხულობ და სახეზე ღიმილმა დამკრა. საპასუხო მადლობისთვის ბევრს ვფიქრობ.
იქნებ ორი ა მივუწერო ან emoji. გულის emoji ხომ არ მივწერო? არა, მიმიხვდება. რატომ არ
ეუბნები? კაი, უბრალოდ, მადლობა მისწერე. ვწერ მადლობას და საწოლზე ვემხობი.
მარცხენა თვალიდან ცრემლი ჩამოვარდა. გვერდზე ტელეფონი რეკავს და მესიჯებით
ივსება. გარეთ ჩუმად წვიმს. ღამეა. ნეტა რამეს თუ მომწერს.

მარიამ ლომაძე

(დაბ: 26/03/2009 )
11 წლის

გაზაფხული ჩემთან ერთად

ორ ზღვას შუა ადგილია, სადაც ჩიტები ჭიკჭიკებენ, სადაც ყვავილები ხარობენ,

ფუტკრები ბზუიან და ნექტარს აგროვებენ, სადაც ნაკადული ჩაიჩუხჩუხებს. აქ მე
ვცხოვრობ. უცნაური ადგილია. ადგილი, სადაც ხან ცივა, ხან ცხელა. ადამიანები დადიან
ქუჩაში და თავიანთ პრობლემებზე ლაპარაკობენ იმის მაგივრად, რომ სილამაზით და
სიყვარულით ისიამოვნონ და სიხარულით აივსონ.

174
 სახლი მთვარეზე

იქ ბევრი კარგი ადგილია. ვინ ცხოვრობს? ჩემი პრობლემაა, რომ ჯერ მეგობარი არ მყავს.
ხომალდით დავდივარ მთვარის სხვადასხვა ქვეყანაში და ვცდილობ, მეგობრები ვიპოვო,
მაგრამ არ გამომდის. ერთი გოგონას გამო, ვინმეს თუ დაველაპარაკები, ყველა მოცვივდება
და თავისი თავის ქებას დაიწყებს. ვცდილობ, გავექცე. რა კარგია, რომ დაიკო მყავს,
რომელიც მეხმარება. ჩვენი საყვარელი გართობა ფრენა და ვარსკვლავების შეგროვებაა. ესე
იგი, თავზე მოვიხსნით გრავიტციის მიმზიდველს და ფრენას ვიწყებთ. ასევე გვაქვს
ბადეები, სადაც ვაგროვებთ ვარსკვლავებს. დილა როცა გათენდება, ყველა ვარსკვლავი
უნდა მივუტანოთ მთვარეს და როცა ღამეა, მთვარე გვაძლევს ათ-ათ ვარსკვლავს და ჩვენ
უნდა დავდოთ იმ ადგილას, სადაც შეიქმნება თანავარსკვლავედი. ეს ფუნქცია თუ აირია,
მთელი კოსმოსიც დაირღვევა, ამიტომაც, მთვარე ცდილობს, რომ ბევრი ადამიანი
გააგზავნოს, რადგან ეს საქმე რთულია. ერთი ზედმეტი ვარსკვლავი და გაგდებული ხარ.

ერთხელ ჩემი სიზმარი დედაჩემის სიზმარს შეხვდა

მშვენიერი იყო ჩემი დაბადების დღე. ბევრი სტუმარი მყავდა. დღემ სასწაულად კარგად
ჩაიარა. დაღამდა. ბავშვებს წასვლა მოუწიათ. მე კი უნდა დამეძინა, მაგრამ არ მინდოდა.
ბოლოს და ბოლოს დედამ დამაწვინა და ამბავს მომიყვა, მაგრამ როცა დედა ყვებოდა,
ამბავზე კი არა, დედა როგორ ყვებოდა, იმაზე ვფიქრობდი. ამ ფიქრებში ჩამეძინა. ვიგრძენი,
დედამ ხელი როგორ გამიშვა და დასაძინებლად წავიდა. სასწაული სიზმარი ვნახე. დილას
რომ გავიღვიძე, სამზარეულოში შევედი. ბლინებს ველოდებოდი, მაგრამ ბლინების
მაგივრად ჩაფიქრებული დედა დამხვდა.კალთაში ჩავუჯექი და ვკითხე: დედი, რაზე
ფიქრობ? მან კი მიპასუხა : ღამე სასწაული სიზმარი ვნახეო. მე გამიკვირდა და ვუთხარი:
მეც. შენ რა დაგესიზმრა? - ვიკითხე. ვითომ მე და შენ თოჯინების სამყაროში წავედით და
ცისარტყელები ვჭამეთ. მე გავიღიმე და ჩავეხუტე ისე, რომ ხმა არ ამომიღია, რომ მეც ეს
ვნახე.

ერთი ღრუბლის ამბავი

ღრუბელი დფრინავს სხვადასხვა ქვეყანაში და დაეძებს დედას და მამას. წვიმასთან

ერთად თამაშობს და მზეს ეკითხება, მაგრამ დედ-მამას ვერ პოულობს.

175
 მარიამ მაზავრაშვილი

(დაბ: 20/09/2000 )
19 წლის

13 წლის (ჯერ ძველი ნაწერი)

მატარებელი ღრუბლებში

- ხედავ?
- რას? - თბილად მიუგო მოხუცმა კაცმა თავის ცოლს და თბილად გაუღიმა.
- აი, იმ მატარებელს, - და ცაში აიხედა.
- სად?
- აი, იქ ღრუბლებს იქით, ჩემთან მოდის.
მოხუცმა წყვილმა ერთმანეთს შეხედა და შემდეგ ცაში აიხედა.
- წვიმდება, - თქვა კაცმა და წამოდგა.
მოხუცი ქალიც ჩუმად წამოდგა. ერთმანეთს ხელი მოჰკიდეს და გაუდგნენ ფერადი
ფოთლებით მოფენილ ბილიკს.
- ცივა, - თქვა მოხუცმა ქალმა.
კაცმა თავისი ღია ყავისფერი ქურთუკი გაიხადა და თავის ცოლს მოახვია. უკვე
მასაღამოვდა. მოხუცი წყვილი ნელ-ნელა კიბეებზე ავიდა. ყავისფერი ხის კარები შეაღეს.
- გაწვიმდა. - ამოიოხრა ქალმა.
- ისევ.- გაუღიმა ქმარმა ჩაის მოგიმზადებ. - კარგი. იცი, მატარებელი დღეს მომაკითხავს.
კაცს ხმა არ ამოუღია, ისე გავიდა სამზარეულოში. დაღამდა. პიჟამაში გამოწყობილი ქალი
ფანჯრის წინ იჯდა.
- საყვარელო. - საძინებლიდან დაუძახა კაცმა.
- ახლავე მოვალ.- უპასუხა მეუღლემ.
- აი, ისიც მოვიდა, - ჩაიჩურჩულა ქალმა.
აცივდა. ამის შემდეგ უკვე 10 წვიმა გავიდა, რაც მოხუცი კაცი მარტო ელოდებოდა
მატარებელს, მარტო უყურებდა მოღრუბლულ ცას, მარტო მიდიოდა ფერად ბილიკზე და
არავინ ჰყავდა, რომ მისი ღია ყავისფერი ქურთუკი მოეხვია ვინმესთვის.

176
 18 წლის
რაღაც ძალიან კარგი ამბავი

საღამოა. სადღაც დილის 2-3 საათი. გარეთ წვიმს ან თოვს, ან, როგორც თბილისმა იცის,
ორივე, ისე, რომ ერთმანეთისგან ვერ გაარჩევ. ქარია. ისეთი, ხეებს რომ ეხვევა და ცდილობს,
სადმე სხვაგან წაიყვანოს. ესენიც ჯუტობენ და ფოთლის მეტს არც არაფერს ატანენ ქარს.
ცივა, მაგრამ ეს სიცივეც სხვანაირია. ოთახში ყავა დუღს, უკვე კარგა ხანია, მაგრამ აბა, ვის
ახსოვს ყავა. მე, მე მახსოვს და გამოვრთე კიდევაც. ყავასაც სხვა გემო აქვს. ისეთი სიჩუმეა,
მუსიკასაც ვერ ვრთავ, ან რად მინდა, ქარი მყავს, რომელიც ხეების სიჯიუტეზე წუწუნებს.
თურმე, სადღაც შორს მოციმციმე ბურთი დაუნახავს და იქ უნდოდა ხეების წაყვანა.
ვუხსნიდი, არ წამოგყვებიან-მეთქი, მაგრამ ქარს რა უნდა ელაპარაკო. ქუჩის ბოლოს რომ
სახურავია, იმას მაინც წავიყვან, სულ გაქცევაზეა მაინცო. კარგი-მეთქი. ეგ მართლა სულ
გაქცევაზეა. ერთი ჭიქაც და წავალო. დავუსხი მეც ქარს ყველაზე დიდ ჭიქაში ყავა, უფრო
დიდხანს რომ ყოფილიყო აქ. უცბად დალია და სახურავთან გაიქცა. ხოდა, ვზივარ ეხლა.
ველოდები ქარს, ხელჩაკიდებულს სახურავთან ერთად. ყავა ისევ დუღს ოთახში. ქარიც
აქეთ-იქით დარბის, სადღაც დარჩა სახურავი, ეტყობა. აღარც წვიმს ან თოვს თბილისურად.
თენდება. ქარმა ერთი ჭიქაცო. დავუსხი. კარგი ყავააო. დალია და წავიდა. მანამდე ფოთოლი
დამიტოვა, შემინახეო. შევუნახე. სახურავი უპოვია. შუა გზაში დავარდნია, ეს კი ხეებში
ეძებდა. რა უნდა ელაპარაკო ქარს. გათენდა.

აღდგომა

აღდგომა ყოველთვის პარადოქსული სიტყვა მეგონა. ყოველ შემთხვევაში, ბოლო

წლებში მაინც. მაგრამ, როცა აღდგომის დღეს კარგავ ყველაზე მნიშვნელოვან რამეს, თან
გაზაფხულზე, როდესაც ყველაფერი ცოცხლდება და სწორედ ამ სასტიკი თინეიჯერობის
დეპრესიული ფიქრით თავში... გავიღვიძე დღეს და ისე, თითქოს არასდროს, პირველად
ვიგრძენი, რომ სამყარო გაჩერდა. გარეთ არავინ იყო, არც მანქანები დადიოდნენ, ჩიტებსაც
კი შეეწყვიტათ ჭიკჭიკი, რომელიც თებერვლის შუა რიცხვებიდან დაიწყეს და არც
გაჩერებულან იმის მერე. იყო მხოლოდ ქალაქის ის ჩურჩული, რომელიც მხოლოდ მაშინ
ისმის, როდესაც სალაპარაკო არაფერი ხდება და თითქმის არაფერის სუნთქვა არ ისმის. იყო
მხოლოდ ქალაქი და ყურს უკან -წყლის წვეთების ხმა. წვიმდა ამ დილით, მაგრამ არა ისე,
როგორც იცის ხოლმე. წვიმდა ძალიან ჩუმად, თითქოს ერიდებოდა ქალაქს, იცოდა ამ
სიჩუმის ფასი. და ასე ძალიან ჩუმად გადაეფარა მთელ ქალაქს. გადაეფარა, ვითომ
ცდილობდა უფრო დიდხანს შეენარჩუნებინა ეს ჩურჩული. ისმენდა თითოეულ ბგერას,
ინახავდა მათ გულის ჯიბეში. შემდეგ მსუბუქი შეხებით რწმუნდებოდა, რომ
საგულდაგულოდ იყო შენახული და ისევ უბრუნდებოდა ხეტიალს.
დიდხანს წვიმდა, ეტყობოდა, არ უნდოდა წასვლა. მონატრებია აქ ყოფნა. თან იცოდა, როცა

177
წავიდოდა, ქალაქიც გაჩუმდებოდა. მის მეტი არავინ უსმენდა. მაგრამ, როგორც
გაზაფხულმა იცის, ახლაც ისე გაუბრაზდა წვიმას. და წვიმამაც დატოვა ქალაქი. დარჩა
ქალაქი მარტო, ჩუმად. და მაშინ გამოანათა. გამოანათა ისე, როგორც დიდი ხანია არ
გამოუნათებია. და აღარ წაუღია არაფერი. წვიმაც დაბრუნდებოდა, ქალაქიც იჩურჩულებდა,
გაცოცხლდებოდა ყველაფერი. აღდგებოდა ის, რაც დიდი ხნის დაკარგული იყო.
გამოანათა.

ჭაში ჩავარდნილი მთვარე

წვიმდა. ძალიან ძალიან წვიმდა. ისე, რომ თბილისმა არ იცის და არც ცოდნია არასდროს.
მთვარე ისევ ისე ანათებდა, როგორც ყოველთვის. ცდილობდა, გვერდი აერიდებინა
წვიმისთვის. ჩუმად ჩამოეღწია იმ ფარდის ქვემოთ, რომელიც უეცრად მოსდებოდა ჩვენს
მშვიდ თბილისს. ყველანაირი ცისარტყელის და გარდატეხილი სხივის არიდებით, რადგან
თითოეული მოციმციმე წვეთი წკრიალით ემსხვრევოდა ქუჩას და სიმყუდროვეს არღვევდა.
მთვარე კი იყო ჩამოკიდებული, ვარსვლავებს შორის გახლართული. უყურებდა თავის
ანარეკლს ტბორში, რადგან, აბა, თბილისში ჭა სად მოიძებნებოდა? უყურებდა თავის თავს,
რომელიც ასევე შესცქეროდა მას. წვიმის წვეთებით დამძიმებული მთვარე გრძნობდა
თითოეულ მათგანს და ალბათ ფიქრობდა, თუ როგორი იქნებოდა ცხოვრება პატარა ტბაში.
ტივტივი, არანაირი მოლოდინით და მსუბუქი ფრთებით. როდესაც ერთადერთი
მხოლოდ სწორედ იმ ვარსკვლავების ყურება იქნებოდა, რომლებიც ეხლა სწორედ მას
იჭერდნენ. გუბეში მოტივტივე მთვარე თვალებიდან წვეთებს იშორებდა, ცდილობდა,
დაენახა ის მოციმციმე დიდი ბურთი, რომელიც ძალიან ნაცნობი ჩანდა. და ფიქრობდა,
ნეტავ, როგორია ღრუბლებს იქით ცხოვრება.

16 წლის

დუდის დაბადების დღე

23 ივლისი. სვანეთში ვარ გადაღებებზე, სადღაც მთაში, სოფლის სახელიც კი აღარ

მახსოვს. ორსართულიან სახლში ნათლიასთან ერთად. გავყევი, როგორც სცენარისტი.
არაფრის დამწერი რომ არ ვიყავი, ეგ ორივემ ვიცოდით, მაგრამ თბილისში სიცხის მატების
გამო ალბათ შევეცოდე და წამიყვანა. სვანეთში ბევრი არაფერი ხდება, ყოველ შემთხვვაში,
ჩემს სოფელში დიდი არაფერი - ერთი სკოლა აქვთ, ერთი მაღაზია, ბევრი სახლი და უფრო
მეტი ძროხა. მოკლედ, გადაღებების პროცესში ვართ. დიდი მონდომების შედეგად როლიც

178
ვიშოვე. სცენარს ფეხზე ვიკიდებთ და სრული იმპროვიზაციით ვასრულებთ ჩვენ-ჩვენს
მოვალეობას. შუა გადაღებებია, ბუმი, კამერა და მთელი ამბები. ათი დღის უშედეგო
მცდელობების შემდეგ, რომ ინტერნეტი დამეჭირა, როგორღაც მოვახერხე და ბავშვებს
ყველაზე მაღალ მთაზე ავაყვანინე თავი. იქვე სახლის სახურავზე მაგიდა და სკამი ავზიდე,
ერთმანეთზე დავდე და ძლივს , ავაციმციმე პატარა გლობუსი ტელეფონის კუთხეში!!!!!
როგორც დიადი facebooki იუწყებოდა, მალე დუდის დაბადების დღე იყო!!!!. სულ თავიდან
ამომივარდა! როგორ შეიძლება დუდის დაბ. დღე დამვიწყებოდა?! მოკლედ, ავიღე
ტელეფონი და დავიწყე ჩამორეკვა - სალომემ, ხვალ სოფელში მივდივარო, ანამ, ლიკამ,
გიორგიმ, ნიკამ, სოფომ და ნინიმ - არ ვართ თბილისშიო. ბოლოს, როგორც იქნა, ლიზიმ
ტელეფონი აიღო და - კაი, ჯანდაბას, ჩამოვალ 25-ში თბილისშიო. ახლა მხოლოდ ერთი რამ
დამრჩენოდა - ჩავსულიყავი თბილისში. ორი საათი ვკერავდი ნათლიას, რომ გავეშვი. კაი,
სცენარი მაინც გვაქვსო, ჰოდა, წადიო. თან მეორე რეჟისორი მოდიოდა თბილისში. იმ დღესვე
ჩავყარე ტანსაცმელი და წიგნები ჩანთაში. ჰოდა, ზუსტად 1-ლ საათზე დავდექი სკოლასთან.
არც ისე ძველი ნისანი იქვე კუთხეში იდგა. ჩანთა საბარგულში ჩავტენე. მარის
ბავშვებისთვის ეთქვა, რომ მივდიოდი და ყველა შემხვდა. სამახსოვროდ ზვიადომ პატარა
და საკმაოდ იშვიათი ყვავილი მაჩუქა / არადა, სულ ვჩხუბობდით / და ასე, ხელის ქნევით
ჩავჯექი მანქანაში. გიოს ძალიან მაგარი გემოვნება აქვს, House-ის თანხლებით სვანეთის გზაც
კი მსუბუქი გეჩვენება. გიოს თან ორი მეგობარი ახლდა: „ოცნების“ რეჟისორი და
ფოტოგრაფი მარი. მანქანაში მყოფთა ასაკიც კი მახსოვს.15- მე, 19- ფოტოგრაფი მარი, 21-
"ოცნების რეჟისორი", 25- გიო. ნუ დიდი სხვაობა არ გახლდათ. სადღაც წავედით. ... მოკლედ,
ძლივს გავედით ტრასაზე. გიოს აშკარად სისწრაფე უყვარდა, ჰოდა 180-ით და Hause-ით
ჩავუყევით გზას. პირველივე ქალაქში გავჩერდით. შეგროვებული 50 ლარით ბევრი ლუდი /
არ ვსვამ / ერთი ბლოკი ქემელი / არ ვეწევი / და სადღაც 10 შეკვრა Doritos-ი ვიყიდეთ იქვე,
პოლიციასთან, კიბეზე ჩამოვსხედით,"ოცნების რეჟისორმა", ფოტოგრაფმა მარიმ და გიომ
სიგარეტს მოუკიდეს. მე კი,
არასრულწლოვანს, დიდი Heineken-ი მეჭირა და შიგადაშიგ გადავაწოდებდი ხოლმე
"მეგობრებს". მანქანაც შუა გზაზე გვყავდა გაჩერებული, აბა, სხვანაირად როგორ?! ერთი
ვისოლთანაც გააბოლეს და ჩავსხედით მანქანაში. ნახევარი გზა ვლაპარაკობდით, მეორე
ნახევარი - ფოტოგრაფი მარი სურათებს მიღებდა. ზუგდიდამდე ერთი საათის გზა იყო
დარჩენილი, გიომ - არ მინდა შეგაშინოთო, მაგრამ მუხრუჭები აღარ მუშაობსო! კაი, მერე
რაო,- ფოტოგრაფმა მარიმ და გზა არხეინად გავაგრძელეთ. 210-ით მივდიოდით, დაღმართი
იყო სულ, „ოცნების რეჟისორის" დაწერილ მუსიკას ვუსმენდით, ვიცინოდით-მოკლედ,
გაფუჭებული მუხრუჭების კვალობაზე ზედმეტად კმაყოფილები ვჩანდით. იმ ერთ საათში
ყველაზე მაგრად გავერთეთ. ასე მუხრუჭებგარეშე ჩავედით ზუგდიდში. იქვე სადღაც
ვიპოვეთ პროფილაქტიკა. იმ კაცმა, არ მაქვს ნაწილებიო, მაგრამ ვიცი, ვის ექნებაო. მე და
ფოტოგრაფ მარის შუაში ჩაგვიჯდა და სადღაც წაგვიყვანა. რომ მივედით, მეორე
პროფილაქტიკის კაცი ცუდად გამხდარიყო, ჯერ იმას მივხედეთ, მერე იმანაც არ მაქვს მე
ნაწილები, nissan-ს ჩემთან რა უნდაო და გაგვაგზავნა სხვაგან. მესამე სახელოსნოში მიგვიღეს,
როგორც იქნა. ასე ვთქვათ, ფეხი გავშალეთ და დავიწყეთ ზუგდიდის შესწავლა. იქვე MC
დავინახეთ და გიომ ირინკას/ცოლს/ წავუღებ, გაუხარდებაო. კუთხეში აფთიაქიც იყო და
179
„საპახმელიოდ“ წამლები იყიდეს. - ძირითადად -თავის ტკივილის. როცა დავბრუნდით,
ჩავიბარეთ მანქანა და ახალი მუხრუჭებით წავედით სადღც, ზუსტად არ მახსოვს, სად.
მაღაზიასთან გავაჩერეთ, ზუგდიდში დავიწყებული სასმელი ვიყიდეთ, უკვე საღამოს 6
საათი ხდებოდა, ამიტომ გამგზავრება ხვალისთვის გადავდეთ. უკან დავბრუნდით „ჩემი"
სოფლის მეზობელ სოფელში გიომ წინასწარ გაგვაფრთხილა, მუხრუჭებზე ირინკას არაფერი
უთხრათო/ მერე სიმთვრალეში თვიონვე მოუყვა/ და ასე ჩუმად შევედით სახლში. ირინკა
სახლში დაგვხვდა, ეძინა. გიომ ცოლი გააღვიძა და სწრაფადვე უკან გამოიწია. შეშინებულს
დანასთან ერთად ეძინა. მღვდლის სახლი იყო, ბევრი ხატითა და კარადის სიღრმეში
დამალული სასმელით. სასმელი ირინკას ეპოვა და ახლა სამზარეულოს მაგიდაზე ეწყო.
ჩანთები იქვე შემოსასვლელში მივყარეთ და სამზარეულოში გავედით. სვანეთის კვალობაზე
თბილოდა. აივანზე გატანილ" მამაოს სასმელს ", ჩვენს სასმელს , ორკოლოფმოკლებულ
Camel-ის ბლოკს და მიწის თხილს მივუსხედით და მუსიკაც ჩავრთეთ. ბევრი არაფერი
მახსოვს იმ ღამეზე. მხოლოდ ვიდეოები შემრჩა, რომელსაც ასიანი არავის ვაჩვენებ. მეორე
დილით ირინკამ გაიღვიძა პირველმა, ნელა გამაღვიძა და ნოშპა გამომიწოდა. ნახევარ საათში
სხვებმაც გაიღვიძეს. აივანზე მე და ირინკა ვისხედით და ყავას ვსვამდით. გიომ ტოსტები
გააკეთა, ვისაუზმეთ. მანქანაში ჩავსხედით და ტრასაზე გავედით. თბილისში მხოლოდ მე
და" ოცნების რეჟისორი" მოვდიოდით. ავტოსტოპით უნდა გვემგზავრა. და ქართული
სტერეოტიპების დაცვით მე დამაყენეს მანქანის გასაჩერებლად. მოკლედ, მინივენი
გავაჩერეთ და თბილისში წამოვედით. მთელი გზა მძღოლი იმის აღიარებას ითხოვდა, რომ
შეყვარებულები ვიყავით. მე და "ოცნების რეჟისორი" კი ლუდით ხელში ვისხედით და
ვთვლემდით. სადღაც შუა გზაში მძღოლმა, მე თბილისში აღარ მივდივარო და სხვა მანქანაში
გადაგვსვა. კარგი მძღოლი გამოდგა, sound For you-ს უსმენდა და მანქანაში ჩართულიც
ჰქონდა. ერთჯერ გააჩერა მხოლოდ მე და "ოცნების რეჟისორი" ჩამოვედით, კოკა-კოლა
დავლიეთ და ისევ დავბრუნდით მანქანაში. გზიდან ხათუნას დავურეკე. დიდი ტორტი,15
სანთელი, ორი შუშხუნა და 15 ჰელიუმიანი ბუშტი დამახვედრე-მეთქი.. მთელი გზა მე და
"ოცნების რეჟისორი" ვლაპრაკობდით. holiday მქონდა ჩართული, როცა თბილისში
ჩამოვედით. ოცნების რეჟისორი გალერიში მიდიოდა, მე კი სახლში უნდა ავსულიყავი.
სწრაფად ავიღეთ ჩანთები და ერთმანეთს დავემშვიდობეთ. კიბეზე რომ ავდიოდი, უკვე 10
საათი ხდებოდა. დედას ჩავეხუტე და სასწრაფოდ აბაზანაში შევვარდი, თმა გავიშრე,
"აღკაზმულობა" ავიღე და ლიზის გავუარე. 12 სრულდებოდა, დუდის რომ დავადექით.
ახლაც მახსოვს მისი გაფართოებული თვალები - არ ელოდა ჩვენს იქ მისვლას...... სიმართლე
რომ გითხრათ, არც მე ვიყავი დარწმუნებული. P.S.ზვიადომ მომწერა: მომენატრე, ოღონდ
მეგობრულადო.

გიორგი
გიორგიმ დაუმთავრებელი ამბის მოყოლა დაიწყო. მყარად ედო ხელები მაგიდის ცივ
ზედაპირზე. მწვანე თვალებით სივრცეში იყურებოდა. სახეზე ღიმილი დასთამაშებდა. .
ხელში Kentის თითქმის სავსე კოლოფს ატრიალებდა . მხოლოდ მაშინ მივხვდი, რომ მას არ
180
ვიცნობდი. საერთოდ არ ვიცოდი არაფერი მის შესახებ. არ ვიცოდი მისი საყვარელი წიგნი,
არ ვიცოდი, თუ რას ნიშნავდა მისთვის გაზაფხული. არც ის ვიცოდი, ისიც თუ უყურებდა
ნაადრევად აყვავებულ ბლის ხეს და გრძნობდა მარტოობას. მაგრამ მე მაინც ვიწყებდი
მონატრებას. ამ წამის, ამ წუთის გაზაფხულის გაბურძგნულ მდელოზე წამოზრდილი
უცნაური ყვავილი მოშორებით, ტყის პირას მშვიდად ირწეოდა და ისმენდა ამბებს. ამბებს,
რომლებიც მოუყვნენ ტყეს, რომელიც მხოლოდ ტყის ბურუსით მოცულ ხეებს ეკუთვნოდა.

ძალიან ბანალური ამბავი

აცივდა. სკოლისაკენ მივდიოდი.
– ჰეი! მარი, დამელოდე! - შორიდან მომაძახა ვიღაცამ. ისედაც დაგვიანებულსა და
გაყინულს კიდევ დგომა და ვიღაცის დალოდება მინდოდა?! თან ჩემი სახელი იცის, –
გავიფიქრე. შევტრიალდი. გიო იყო, სკოლის, ასე რომ ვთქვათ, „სიმპო“ ბიჭი. ყველას
მოსწონდა. აბა მაღალი, შავგვრემანი, როკერი, მეათეკლასელი, შეყვარებულის გარეშე, ხომ
ყველას მოეწონება. ერთი სული მქონდა, სალოსა და ანის როდის შევათრევდი ცარიელ
ოთახში და ბოლო ხმაზე ვიკივლებდი. შემდეგ სალო და ანი ღერა-ღერა დამაცლიდნენ თმებს
და ჩამალურჯებდნენ. ჰო, ახლა დავუბრუნდეთ იმ ამბავს, რომელსაც გიყვებოდით.
– მარი, მარი!
ფიქრებიდან გამომიყვანა გიომ. გული ამიჩქარდა, ავკანკალდი, მოკლედ ძალიან
ჩვეულებრივად გავხდი ცუდად ბიჭის გამო, სკოლის ჭიშკართან ახლოს ვიყავით. ძველი,
ახლად შეღებილი ჭიშკარი, რა თქმა უნდა, დახურული იყო. დარაჯმა არ შეგვიშვა სკოლაში.
გიოსაც სხვა რაღა უნდოდა, მიზეზი მიეცა გაეცნო გოგო, რომელსაც შეყვარებული არ ჰყავდა.
იქვე ახლოს სკოლის სტადიონზე შემიყვანა და ძირს დაჯდა. გვერდზე მივუჯექი.
ვილაპარაკეთ ათას რამეზე. ბლა-ბლა-ბლა… შემდეგ აღმოვაჩინეთ, რომ ორივეს ერთი
სიმღერა გვიყვარდა „SISTEM OF DOWN“-ის „Loneli Day“. ჩავრთეთ. მოღრუბლული ამინდი იყო
და თოვლიც წამოვიდა. კარგი სიმღერა, თოვლი წვიმის ნაცვლად, უსიმპატიურესი ბიჭი და
ბანალურობის მთელი ნაკრები.

15 წლის
ნისლი
იცით, როცა ნისლი ჩამოწვება, ამბობენ, რომ იქ, დედამიწაზე, დარჩენილი მოხეტიალე
სულები იწყებენ სიარულს. მეც სულ მიკვირდა, სულები როგორ დადიან-მეთქი, ისინი კი
მპასუხობდნენ: მოხეტიალე სული შეიძლება ნებისმიერი ცოცხალი ადამიანი იყოსო - ესეც
ძალიან მიკვირდა, მაგრამ აღარ ვუღრმავდებოდი ხოლმე. ახლა კი ვზივარ ფანჯარასთან
გამთენიისას, ვუყურებ ჩამოწოლილ ნისლს და დავეძებ ჩემნაირ მოხეტიალე სულს.

181
 მტკვარს მიაქვს სათამაშო დათუნია

ერთ დროს სიზმრებთან მებრძოლი, წევს გულაღმა და მიცურავს. აჰყურებს ცას და

იმედი აქვს, რომ დაინახავს იმ ერთს, ვისაც მთელი ცხოვრება იცავს.

ზოოპარკი

- ლიზა, სად ხარ?

- აქ ვარ, მამი..
- მოდი ჩემთან.
- რა იყო?
- ზოოპარკში გინდა?
- კიიიიიიიიი!
თხუთმეტ წუთში მზად იყვნენ და სახლიდანაც გავიდნენ. უკვე ეზოს გამოსცდნენ და
იქვე მდგარმა კაცმა შეაჩერა. ტიპური უსაქმური იყო დიდი ქართული მუცლით და ხელში
ლუდით.
- სად მიდიხართ?
- ზოოპარკში.
- რა გინდათ ზოოპარკში?! - და მელოტმა დიდი ჩაყვითლებული კბილები გამოაჩინა.
- ჰოოო.....
ლიზა და მამამისი კაცებს მიუახლოვდნენ ,
- მამი,მამი - სახელოზე მოქაჩა ლიზიმ - ზოოპარკი?!
მამას თითქოს არც გაუგია.
ორი საათი ლიზამ მამასთან და ოთხ მაიმუნთან ერთად გაატარა...შემდეგ კი დაღამდა.

13 წლის
რეზი
რეზი ქუჩას მიუყვებოდა. სადღაც ღამის სამი საათი იქნებოდა. იქვე, მბჟუტავი
ლამპიონის ქვეშ, საღებავგადაცლილ სკამზე ჩამოჯდა. სიბნელიდან მგლების გამყინავი
ყმუილი ისმოდა, რაც მას ფიქრში ეხმარებოდა...
რეზი ფიქრობდა, თამბაქო ილეოდა.
Winston-ის კოლოფიდან ბოლო ღერი ამოაცურა, მოუკიდა. ღრმა ნაფაზებით ეწეოდა.
შორიდან გიტარის ჩუმი ხმა მოესმა, გაეღიმა. თავისთვის ჩაიჩურჩულა Go stop და წავიდა.
რეზი მიდიოდა, თამბაქო ილეოდა...

182
 9 წლის

გაზაფხული

დილით გაიღვიძებ, მზის სხივი თვალებში გაჭყიტებს - თამაში მინდაო. გახვალ

აივანზე, ჩაისუნთქავ გაზაფხულის სურნელს, უცბად ისაუზმებ და გარეთ გახვალ, ხელს
იებს ჩაჰკიდებ და ისე გაისეირნებ გაზაფხულთან ერთად.

დასაბადებელი ბავშვების ქვეყანა

1,2,3,4 -აუ მერე რა მოდის?! 5! 5,6,7, აუ! რა დათვლის ამვარსკვლავებს! თან ხტუნვით!
ეჰ! მოდი, მზესთან მივიდეთ, კარგი?!
- მთვარე მოდის! ფრთხილად! ხომ იცით, რა ცივია!
მთვარე მზის წინ გაჩერდა. მზემ მთვარეს ხელები დაადო და მთვარე წავიდა.
- მოდით, ბავშვებო! ხელები უკვე გავიცივე! კომბოსტოში ჩაგსვათ, თუ წერო აჯობებს?!
ჰო, წერო კარგია!
-მოდით ჩქარა!
-აბა, ნახვამდის!
- მალე დაბრუნდით!- თქვა მზემ.

7-8 წლის

***
ერთხელ დედიკო ფოთოლმა შვილიკო ფოთოლი ფოთლების გასართობ ცენტრში
წაიყვანა და დაეკარგა... ალბათ ქარმა წაიღო!

***
წვიმის კაცუნა იწვა ღრუბელზე. ვეღარ აიტანა ღრუბელმა კაცუნა და დედამიწაზე
გადმოაგდო. ასე დაიწყო წვიმა.

183
 გული
გული იდუმალებით არის სავსე. ის ჯადოსნური კარია, რომლითაც სიკეთისა და
სიძულვილის ოთახში შევდივართ. სიკეთის ოთახში ყველაფერი ნათელი და საყვარელია.
სიძულვილის ოთახში კი ყველაფერი შავი და ბნელია. კიდევ რაღაც გააჩნია გულს , მაგრამ
არ ვიცით, რა და ვერასოდეს გავიგებთ.

როგორ დაღამდა

ანგელოზებმა მზეს სხივი ესროლეს და ღამე გამოჩნდა..

***
ზღარბი და მისი შვილები მიდიოდნენ, მაგრამ ერთი ბიჭი შემოხვდათ. ზღარბებს
შეეშინდათ და ხეზე აძვრნენ. ხეს ეტკინა და ჩამოყარა.

შემოდგომის დაბადება

ფოთოლმა ინატრა - მომწყინდა ეს კაბა, რა იქნება, ეს მწვანე კაბა რომ არ მქონდეს და

ჩემს მეგობარ პეპელასავით წითელი მეცვასო.

მარიამ მაღრაძე

(დაბ: 18/08/2003 )
16 წლის

„კარიც ღია უნდა გქონდეს და საკვამური - ცას მიპყრობილი“

როგორც ჩანს, კარის გაღება არ არის ადვილი, ბევრს ეშინია, ბევრი ვერ ბედავს, არ იცის,
შეძლებს თუ არა. ნაბიჯის გადადგმა რთულია, მაგრამ კარს რომ გააღებ, ყველაფერი
ადვილდება. თითქოს შინაგანი სამყარო გარეთ იფრქვევა, აფერადებს აქაურობას. შენი
შეხედულება იცვლება ყველაფრზე, შიგნიდან თბება. ის უცნაური სიხარულის გრძნობა

184
გაქვს, რომელიც იშვითად თუ დაგტოვებს, ცუდ ამინდშიც მზეა. ამიტომ კარი ღია დატოვეთ,
მაგრამ მხოლოდ იმათთვის, ვინც იმსახურებს. თქვენი ფერები გამოუშვით და ცისკენ
მიმართეთ.

კიბე სახურავზე

სახურავზე უზარმაზარი ხის კიბეა, რომლის წვერი არც ჩანს, ღრუბლებში იკარგება. ამ
კიბეს ძალიან ცოტა ხედავს და იყენებს. მაგრამ მისი ყველაზე ხშირი სტუმარი ერთი ბიჭია,
რომელსაც ყვითელი მაისური აცვია, მწვანე ზოლებით და დიდი ცისფერი კომბინიზონი.
ოქროსფერი თმა, სახეზე უამრავი ჭორფლი და მწვანე თვალები აქვს; რომ იღიმის, ლოყა
ეჩხვლიტება. ღამ-ღამობით თავის ანკესს მოიმარჯვებს, კიბეზე ადის, ადის და ადის, სანამ
ნამგალა მთვარეს არ მიადგება, ზედ კომფორტულად ჩამოჯდება და ვარსკვლავებზე
თევზაობას იწყებს. რომ შეეძლოს, სულ აქ დარჩებოდა, მაგრამ მთვარე სულ ნამგალა არ
არის, ამიტომ უწევს დაბლა ჩამოსვლა. არავის ისეთს არ შეხვედრია, რომ აქ ამოსულიყო, არ
იცის, რატომ, მაგრამ იქნებ სხვებს ეშინიათ. ეშინიათ მაღლა ასვლა ან შემდეგი ნაბიჯის
გადადგმა, კი, გაბედული უნდა იყო. იმედი აქვს, ასეთს ნახავს და დაუმეგობრდება, რომ
შემდეგ ვარსკვლავებზე ერთად ითევზაონ. ადგილი ნამდვილად არის მთვარეზე.

სკოლის ძაღლის ამბავი

პატარა ყვითელი სკოლა, სადაც არც ისე ბევრი ბავშვი სწავლობს, ქალაქგარეთ
მდებარეობს. ფერად-ფერადი ყვავილებით არის მორთული. ერთ დღეს, გაკვეთილები სანამ
დამთავრდებოდა, სკოლაში დარაჯს ძაღლი შეეპარა. შეეპარა რა, ვითომ ვერ დაინახა. მე-4
კლასელ ბავშვებს მე-5 გაკვეთილზე სპორტი ჰქონდათ, დაბლა ჩავიდნენ თუ არა, თვალები
ისე გაუნათდათ, თითქოს ამაზე მეტი საოცრება არ ენახათ. დარაჯიც ძაღლთან იყო,
ეფერებოდა, ძაღლიც გაყუსული იჯდა. ბავშვებმა კითხვების დასმა დაუწყეს. დარაჯმა
ყველაფერი აუხსნა, ისიც თქვა, რომ ძაღლი ორსულად იყო. ამ ამბის შემდეგ ძაღლი, როგორც
ჩვეულებრივი მოსწავლე, ისე დასეირნობდა სკოლაში. არც დირექტორი ყოფილა ამის
წინააღმდეგი, ბავშვებს კი ერთი სული ჰქონდათ, ლეკვებს როდის ნახავდნენ... თავიანთი
ხელებით პატარა სახლიც მოუწყეს და ერთმანეთს იმაზე ეჩხუბებოდნენ, ლეკვები რომელ
კლასში დარჩებოდნენ.

185
 მზე - ზევით!

შავი, გამუქებული, ცუდი კარგს რომ ფარავს, ბოროტია, შუქი არ უყვარს. ვერ იტანს,
როცა ვინმე მასზე უკეთესია, ბოღმიანი, შურს, ცდილობს, ყველაფერი ხელში ჩაიგდოს,
ცუდი აზრები აწუხებს, ფიქრობს, თუ როგორ ჩაგვითრიოს ჩვენც მასთან ერთად. შუქს მზეს
ემტერება, არ უყვარს... ამ ყველაფერს ჩრდილი ჰქვია...ხოლო მზე ნათელია, უნდა რომ ბევრს
მიაღწიონ სხვებმა, ყვითელი, ნათელი ფერები უყვარს, სხვისი სიხარული უხარია, არ აქცევს
ყურადღებას ჩრდილს, ცდილობს, ყველა კარგ გზაზე დააყენოს. ჩრდილზე ბევრად
ძლიერია. ყველამ დააყენეთ მაღლა ძალიან მაღლა. ამიტომ ჩრდილი - ქვევით, მზე - ზევით.

ორი ძმა მატარებელში

ელექტრომატარებლის ვაგონში, რომელიც ახლად დაცარიელებული გეგონებათ, ისმის

პატარა ბავშვის გაბრაზებული ლაპარაკი. ბავშვის გვერდზე ზის მასზე დიდი ბიჭი და
ყველანაირად ცდილობს პატარას ქურთუკი ჩააცვას. ვაგონში ცივა, იმისდა მიუხედავად,
რომ მზე აჭყიტებს.
-ხმა არ გამცე!
პატარამ ბევრი მცდელობის შემდეგ, როგორც იქნა, ხელები გადააჯვარედინა,
სერიოზული სახე დაიჭირა, ოღონდ ისე, რომ ლოყები დაებუშტა და ფანჯრისკენ
მიტრიალდა.
-ნუ იქცევი ეგრე, ამ ყინვაში მაინც ვერ გიყიდდი ნაყინს.
ბავშვი ხმას არ იღებდა.
-თან გაცივდებოდი, მოდი. ახლა ქურთუკი ჩაიცვი.
-არა.
-კაი რა, რა გჭირს? მოდი.
-არა.
დიდმა ძმამ ღრმად ჩაისუნთქა და იმაზე დაფიქრდა. დედა რას ეტყოდა, ეს ბუტია რომ
გაციებულიყო. საშიში ფიქრები თავიდან ამოიგდო და თავის ძმას გადახედა. ისევ იმავე
პოზაში იჯდა და გაბრაზებული სუნთქავდა. ხან გვერდულად გადახედავდა დიდ ძმას
რაღაცის მოლოდინში.
-რომ ჩავალთ, ჟელიბონს გიყიდი, შემირიგდი ახლა.
თითქოს არც არაფერი მომხადარა, ისე შემოტრიალდა პატარა ძმისკენ, ქურთუკი
თვითონვე ჩაიცვა და ძმას უზარმაზარი ღიმილით გადახედა... დიდმა ისევ ღრმად
ამოისუნთქა და თავი გააქნია.

186
 სველი ბურთი სტადიონზე

სასიამოვნოდ წვიმდა. აი, ისე, რომ ფანჯარასთან ჯდომა და უბრალოდ წვეთების ყურება
მოგინდებოდა. უკვე წვიმის სუნი ყველგან რომ არის და მისი ხმაც კი გამშვიდებს. ჩემი
ფანჯარა დიდ, განათებულ სტადიონს გადაჰყურებს. უზარმაზარი შუქები ლამაზად
გვატყობინებს, უმატებს თუ უკლებს წვიმას. სტადიონის შუაგულში წითელი ბურთი დევს,
რომლის შემჩნევა არც ისე რთულია, განსაკუთრებით ახლა, როდესაც წვიმის გამო ბზინავს
კიდეც. მარტო ჩანს და ეტყობა, რომ არ უყვარს ასე და არც არის მიჩვეული. მაგრამ ზუსტად
ვიცი, რომ ხვალ მოაკითხავს ის, ვისთანაც ყველაზე მეტად უყვარს ყოფნა.

მთვარე, რომელიც ჭაში ჩავარდა

ჩავარდა თუ თვითონ ჩახტა, ჯერ-ჯერობით გაურკვეველია. ეტყობა, ვარსკვლავების

გაუჩერებელი ცანცარით და წუწუნით დაიღალა, ან სამყაროს სხვა თვალით უნდა, რომ
შეხედოს. არა მაღლიდან დაბლა, არამედ, პირიქით, დაბლიდან მაღლა. იქნებ ჭაში ყოფნა
უფრო მოსწონს ან ხანდახან დასასვენებლად ჩამოდის. აქედან ხომ სულ სხვანაირი ხედია.
იმაზეც არ ნერვიულობს, რომ ჭაში ჩარჩება, როგორც ჩახტა, ისე ამოვა. ამასაც უნდა
თავისთვის ყოფნა, მაგრამ ვარსკვლავებს მარტო მაინც ვერ დატოვებს... ვერც ჩვენ.

ერთხელ, ზამთარში, ძაღლი რომ წავიყვანე სასეირნოდ

თებერვალია, სახლში მარტო ვარ. ჩემი ძაღლი მაქსი კი ვეღარ ისვენებს, წინ და უკან
დარბის, ბოლოს, თავისი ჯაჭვიც კი ჩამოაგდო და ჩემი ოთახის კართან იდგა ისე, რომ არც კი
ინძრეოდა. მეც დავნებდი, თან არც გასეირნება ჟღერდა ცუდად. ქურთუკი უცებ მოვიცვი,
ჯაჭვი გავუკეთე და გარეთ გავედით. გზაში დედასაც დავურეკე, გავაფრთხილე მაინც. მაქსი
აქეთ-იქით იყურებოდა, არ ისვენებდა. სირბილის ხასიათზე ნამდვილად არ ვიყავი, მაგრამ
ვის ესმის. ამ ყინვაში მთელი უბანი შემომარბენინა. როგორც იქნა, ძლივს დავჯექი სკამზე
და ამოვისუნთქე. მაქსიც ამოძვრა და პირდაპირ ზედ დამაწვა, აბა, გაბედე და გვერდით
გადასვი. არა, ამ სიცივეში ნამდვილად კარგი იყო მის გვერდით ყოფნა, თან ამდენი
სირბილის შემდეგ რაღაცნაირად დამამშვიდა. ისეთი თვალებით შემომხედა, რომ ვერც
გავუბრაზდებოდი, ისევ დავნებდი. ჩავეხუტე და ცხვირზე ვაკოცე.
-შენ რომ არ მყავდე, არ ვიცი, რა მეშველებოდა, მახინჯო.
ერთხელ შემომყეფა, თავი დადო და ისევ აქეთ-იქით ყურება გააგრძელა.

187
 მე მაქვს სახლი მთვარეზე

მე მაქვს სახლი მთვარეზე. დიდი გუმბათი, სადაც პატარა სახლი დგას, ყოველ
შემთხვევაში, ჩემთვის საკმარისზე დიდი. რამდენიმე ხე, ყვავილები და ჩემი ერთგული და
უკვე ასტრონავტი მეგობარი აპოლო, რომელიც ჩვეულებრივი გერმანული ნაგაზია.
დედამიწაზე მაქსის ვეძახდი, მაგრამ მთვარისთვის ზედმეტად ბანალური გამოდგა. მგონი,
ახალი სახელი თვითონაც ძალიან მოსწონს. სახლი გარედან ჩვეულებრივი ხის ქოხია, მაგრამ
შიგნიდან, აი, ფილმებში აგენტებს რომ საიდუმლო ბუნკერები აქვთ, ზუსტად ისეა, ოღონდ
ჩემი ფერადი ნახატებით მორთული. ხო, აქედან გასაოცარი ხედია, თან სულ
სხვადასხვანაირი, ლამაზი ნახატები გამოდის. ხანდახან მუსიკას ვუსმენ და ფიქრებში
მივდივარ, იქაც ბევრს ვმოგზაურიბ, მაგრამ სიმართლე გითხრათ, დედამიწისგან ძალიან არ
განსხვავდება, უბრალოდ, აქ უფრო მე ვარ, ვიდრე დედამიწაზე. აქ უფრო სხვა ფერებია,
ვიდრე იქ. კი თავიდან გადაწყვეტილების მიღება რთული იყო და საშიშიც მეგონა. მადლობა
აპოლოს, მარტო რომ არ დამტოვა, სამაგიეროდ, ისიც უფრო თავისუფელია აქ, მაღლა,
როგორც მე. აქედან ხომ სულ სხვა ხედია.

გაზაფხული, რომელიც ჩემთვის დადგა

ათასობით ყვავილი, რომელიც ერთ დღეში ერთდროულად ამოდის. ყველა სხავადასხვა

ფერის კაბით და უცნაურად კარგი და დამამშვიდებელი ენერგიით. მზეც უკვე იპრანჭება და
ყვავილებთან ერთად გვეთამაშება. ხეები არაამქვეყნიურად ლამაზ მოსასხამს იკეთებენ და
ახლად დაბრუნებულ ჩიტებს ეპრანჭებიან. თითქოს, რაღაც ფერადი და ცოცხალი
დაძინებულ ბუნებაში აფეთქდა. ღრმა ძილიდან გამოაღვიძა, გამოაღვიძა გაზაფხული,
რომელიც, როგორც იქნა, ყველასთვის დადგა.

ანა და ძაღლი
ანა თავის მეგობრებთან ერთად გარეთ გავიდა გასასეირნებლად, სტადიონისკენ უნდა
ჩასულიყვნენ, უცებ ყეფა რომ მოესმათ. ნამდვილად ლეკვი იყო. ანამ, როგორც ერთ-ერთი
ძაღლების მანიაკმა, ლეკვს ძებნა დაუწყო და ბოლოს ბუჩქებში ჩამალული იპოვნა. ლეკვი
თავიდან შეუშინდა, მაგრამ მერე მიეჩვია და იმასაც მიხვდა, რომ არაფერს დაუშავებდა.
წაეთამაშა კიდეც, სანამ ბუჩქებიდან გამოძვრებოდა. ანა მარტო ცხოვრობდა და მეგობარი,
რომელიც 24/7 მასთან იქნებოდა, ცუდად ნამდვილად არ ჟღერდა. გოგოებთან ცოტა
გაისეირნა და სახლშიც ავიდა. ლეკვის სახელს ვერ ფიქრობდა, უნდოდა, ისეთი რამე
დაერქმია, რაც კოპლებიან ბურთს მოუხდებოდა. მანამდე ადგილიც მოუწყო, საჭმელიც
გაუკეთა და დაბანა კიდეც. გადაღლილი ლეკვი პირდაპირ ანას საწოლის შუაგულში
მოკალათდა და მაშინვე ჩაეძინა. ანა ფრთხილად გვერდით მიუწვა, გვერდით რა, საწოლის

188
¼-ზეც კი ვერ დაწვა, არ უნდოდა, გაეღვიძებინა. ანას სანამ დაეძინებოდა, ზურგზე
მწოლიარე ბურთს უყურებდა. სახელიც მოიფიქრა, ისეთი, რომ მასაც მოეწონებოდა. უცებ
ლეკვი წამოხტა, ანას ცხვირთან მიუწვა და ისევ ღრმად ჩაეძინა.
-ხო, ნამდვილად მჭირდებოდა შენნაირი მეგობარი ახლა.
ასე დაიწყო ტობის და ანას ამბავი.

უხიაგი გაზაფხულის ამბავი

თბილისსში დიდი ხანია ასე არ უწვიმია. გარშემო ის უცნაურად სასიამოვნო და

ყველასთვის საყვარელი სურნელი დგას, წვიმის დროს რომ იცის. ნელ-ნელა ორმოებს
წვეთები ავსებენ და სარკედ აქცევენ, ისეთ სარკედ ღრუბლებს და ცას რომ ირეკლავს.
თითქოს, დაბლა ჩამოჰყავს ცოტა ხანს და აქაურობას ათვარიელებინებს, დიდხანს თუ უნდა
ცას დარჩენა, მაშინ უფრო ძლიერად წვიმს. როგორც ჭაში ჩავარდნილ მთვარეს, ისე ცას და
ღრუბლებს სურთ მარტო, თავიანთთვის ყოფნა, უბრალოდ, იქაურობას,რომ მოწყდნენ და
სადმე წავიდნენ. აი, იმ ღრუბლებს, რომლებსაც წვიმის შემდეგ შეჯიბრი აქვთ მომდევნო
დანიშნულების ადგილამდე, აი, იმ ცასაც, ყველაზე და ყველაფერზე რომ ზრუნავს და
იღლება. ამიტომ სარკის გუბე ხანდახან ასვენებს, ცოტა ხანს დედამიწაზე ასეირნებს, შემდეგ
ისიც ღრუბლად იქცევა და დანარჩენებივით შეჯიბრში იღებს მონაწილეობას.

დედაჩემის ამბავი

გომში ვიყავით. მე, დედა, ბიძაჩემი გია და ჩემი ბიძაშვილები ნანო და ნიკა. გარეთ
ეზოში ვისხედით, კარტის თამაშით დაღლილები და ვფიქრობდით, ახლა რა გაგვეკეთებინა.
უცებ დედამ თემა ორდროშობანაზე გადაიტანა და, რა თქმა უნდა, ბიძაჩემმაც მხარი აუბა.
აი, ასე დაიწყო ეზოში ორდროშობანას თამაში. გოგოები - ბიჭებზე. პირველი მე გამაშეშეს,
მერე - ნიკა. დედაჩემის სირბილი არასდროს მინახავს, ძალიან დიდი ენთუზიაზმით
თამაშობდა, როგორც ბიძაჩემი. ნანოც გააშეშეს. ერთი-ერთზე დარჩა. ბიძაჩმი მოჭიდავეა და,
აქედან გამომდინარე, მისი აღნაგობაც მისახვედრია, მაგრამ დედაჩემს ჩემნაირად წაგება არ
უყვარს. ასე გაგრძელდა ამათ აქეთ-იქით სირბილში და გაშეშებულების სიცილში თამაში,
სანამ დედაჩემმაც სიცილი არ დაიწყო და ბიძაჩემი ხელიდან დაუსხლტა. მან დროშა
მოიპარა და მოიგო კიდევაც. მაგრამ მატჩი მაინც გოგოებმა მოვიგეთ, აბა, სხვას რას
ელოდით?

189
 გაწუწული ფანჯარა ფიქრობს

ორი წამის წინ ოცნებებში წასულ ფანჯარას წინ მანქანამ ჩაუქროლა და წვიმის წყლით
ავსებული გუბე ზედ გადაასხა. სახლში არავინ იყო, ხოდა ახლა ზის და ფიქრობს, სადამდე
იქნება ჭუჭყიან წყალში გაწუწული, ან თუ ვინმე მოვა, სახლში შეამჩნევენ თუ არა.
ნერვიულობას აჰყვა. მისი ახლო მეგობრები კი მის დაწყნარებას ყველაფრით ცდილობენ,
აბა, ყვავილებს მეტი საქმე მაინც არ აქვთ. მათი სიტყვებით კი ფანჯარა ნელ-ნელა წყნარდება
და ხვდება იმას, რომ მალე მიხედავენ. აბა, ასე რომ დატოვონ, ის ნახატიც არ ივარგებს,
რომელზეც ფანჯარამ ამდენი იწვალა.

რატომ იწყობენ ბავშვები შტაბს

თქვენ თვალში შეიძლება შტაბი ჩვეულებრივი ძველი ფიცრებისგან ძლივს აშენებული

რაღაც არაამქვეყნიური შენობა იყოს, რომელიც, წესით, მთლად შენობადაც არ ითვლება.
მაგრამ შტაბის გაგონება და ჩემი საყვარელი მოგონებების გახსენება ერთია. ბავშვობაში
ყველას ჰქონდა თავისი შტაბი. ქოხი, ხე, მიტოვებული სასიმინდე, სახლის სხვენი ან
სარდაფი, სადაც არავინ ჩადიოდა. შტაბში ყოფნა სხვა იყო, ვერ აღვწერ, რა, მაგრამ
უცნაურად განსხვავებული. ჩვენი გასაქცევი ადგილი, აი, ისეთი, სტუმრები რომ
მოვიდოდნენ, შენ ტარხუნის ლიმონათს მოიპარავდი და შენთვის ან მეგობრებთან ერთად
შტაბში მიდიოდი. ისეთი ადგილი იყო, სადაც კომფორტულად გრძნობდი თავს, იმისდა
მიუხედავად, რომ ხის მორებზე ისხედით, თან წელში მოხრილები. ბევრი არ ეტეოდა
შიგნით, მაგრამ მაინც ვეტეოდით. თვითინ შტაბსაც ბევრი რამ უნახავს. ჩვენი სიცილი,
დამალობანას თამაშის დროს მანდ სიჩუმეში და დაძაბულობაში ჯდომა, მშობლებთან
უაზრო რაღაცაზე გაბრაზებული და ნაჩხუბარი მარტო, მაგრამ სასიამოვნოდ ყოფნა,
შიგნიდან სითბოს გრძნობა. ალბათ ჩახუტება რომ შეეძლოს, არც დაფიქრდებოდა. შტაბი -
ადგილი, სადაც ამ სამყაროს ვტოვებდით და ჩვენს სამყაროში მივდიოდით.

უკუთხო ქალაქი

უკუთხო ქალაქი ის ქალაქია, სადაც კორპუსები მიხრილ-მოხრილია, უცნაური

მაღაზიებია. აი, მრუდე ქუჩას ჰგავს, ყველა ყველას იცნობს. განსხვავებული, თბილი ხალხი
და აურა ცხოვრობს. ხალხისთვის ყოველთვის კარგი ამინდია, თუნდაც წვიმის ღრუბელი
დაგყვებოდეს თან. ყველა კარგ ხასიათზეა იმიტომ, რომ ერთმანეთის გვერდში დგომა იციან.
ეს უკუთხო ქალაქი ერთი პატარა ქუჩაა, რომელსაც მეზობლები ამრგვალებენ და
უსასრულოს ხდიან.

190
 დახატული ქალაქის ამბავი

სათვალე მოიხსნა, ცოტახანი თვალები დახუჭა, შემდეგ დაიზილა. ისევ აიღო სათვალე,
პერანგის ბოლოთი შუშები გაუწმინდა და გაიკეთა. ადგა, ხელები დაიბანა, წყალი სულ
ფერად-ფერადად შეღება, ცივი ხელები სახეზე მოისვა. ბოლოჯერ შეხედა თავის ნახატს,
რამოდენიმეჯერ თავი აქეთ-იქით გადახარა, რომ დეტალებს უკეთ დაჰკვირვებოდა. ფუნჯი
ისევ აიღო და წითელკაბიან ქალბატონს თმა გაუშალა, მის მეწყვილეს კი ბაბთა მოაშორა და
საყელო გაუხსნა...შეაწუხებდა ბოლომდე შეკრული. ქალაქში ერთ-ერთ ფანჯარას ყვავილები
მიუდგა. ფუნჯი დადო და დასაძინებლად წავიდა. წითელკაბიანმა ქალბატონმა შავი თმა
ნიავს მიუშვირა და თავისუფლად მოიქნია კულულები. ღამე ქალაქი გაცოცხლდა. ყველა
ნახატი ასე შვება. ჩვენ გვძინავს, მათ ღვიძავთ და - პირიქით.
-კიდევ კარგი, ბაბთა მომხსნა და ღილი გამიხსნა, თორე სუნთქვა მართლა მიჭირდა.
თმაგაშლილმა ქალბატონმა უბაბთო ბატონს გაუღიმა და ორივე ქალაქში გადაიკარგა.
ისედაც ცოტა ხანი აქვთ, სანამ თავიანთ ადგილებზე დაბრუნება და გაშეშება მოუწევთ.

მთვრალი ბოთლი გდია მინდორში

მატარებლის კარები გაიღო თუ არა, ცარიელი ღვინის ბოთლი გადმოგორდა და

ბალახებში ჩავარდა, ჩავარდა რა, უფრო ჩაწვა, მოკალათდა თან მთვრალზეც ესიამოვნა.
ბალახებში ჩათბა, ჩაფიქრდა, პახმელიიდან როგორ გამოვიდოდა. სიზმრებში გადაეშვა.
ხვალ ალბათ გზას გაუყვება და წავა სადმე, შორს, რამის აღმოსაჩენად აბა, ცარიელმა
ბოთლმა მეტი სხვა რა უნდა ქნას, მეტი საქმე მაინც არ აქვს. თან მეგობრებსაც გაიჩენს.

შენ ხარ ჩემი ყოფილი ძაღლი

მახსოვს, პირველად რომ მოგიყვანეს, ანას საყელოდან გქონდა თავი გადმოყოფილი,

თბილად იყავი, გეტყობოდა. მახსოვს როგორი დაბნეული იყავი, სანამ ოჯახის წევრად
იგრძნობდი თავს. შენთან თამაში ძალიან მიყვარდა, ერთი სული მქონდა, დავალებებს
როდის მოვრჩებოდი და გნახავდი. თანდათან იზრდებოდი, მაგრამ იმას, რომ ტკბილეული
შენთვის ცუდი იყო, მაინც ვერ იგებდი. ჩვენ კიდევ, შენი მაგიდაზე დადებული ლოყების და
დიდი თვალების გადამკიდე, უარს ვეღარ გეუბნებოდით და ცოტას მაინც გაჭმევდით.
ფანჯარაში რომ იყურებოდი და ელოდებოდი, როდის მოვიდოდა ბიძაჩემი სახლში,
დაინახავდი თუ არა, მირბოდი, კარებს უღებდი და იქ ელოდებოდი. ისიც მახსოვს,
ზაფხულში დიდხანს რომ ვერ გნახულობდი, ჩამოსვლის მერე არ მცილდებოდი. შენი
191
პატარა ლეკვებიც მახსოვს, საწოლის ქვეშ რომ ძვრებოდნენ და იქ ეძებდი. შენ მახსოვხარ,
ბოლომდე ისეთი თბილი და ტკბილი იყავი, როგორიც ყოველთვის. მეგობარზეც ახლოს
იყავი და ალბათ იქნები კიდეც. იმედი მაქვს, კარგად ხარ და იცი, როგორც მენატრები. არ
ვიცი, ეს სიტყვები მაქამდე მოაღწევს თუ არა, მაგრამ ვგრძნობ, რომ გესმის.
სიყვარულით - მარიამი.

დიალოგი

არის დღეები, როცა სკოლაში ყოფნა ძალითაც აღარ გინდა. ამიტომ დგები და ეპარები
დარაჯს, რომელიც ახლახანს გავიდა ბუფეტში დასასვენებლად. ჩანთა მხარზე მოვიკიდე და
ბაბუაჩემის სახლისკენ წავედი. ჩემთან ბებიაჩემი იქნებოდა სადილის გასაკეთებლად და
საგიჟეთის დასალაგებლად. პაპა კი მარტო იქნებოდა, ტელევიზორს მიშტერებული,
ცხოველებზე რამე ახლის გასაგებად. კიბეებზე ავირბინე და კარებზე სამჯერ დავაკაკუნე.
სანამ გაიგო და გამიღო, გაოცებული სახით მიყურებდა. გეგონება, პირველად მნახა მე კი
სახიდან უზარმაზარ ღიმილს არ ვიშორებდი. უკან გადაიწია და საათს შეხედა, მერე ისევ მე
გამომხედა, მე კიდევ უფრო გავუღიმე. კარები დიდზე გააღო და მანიშნა, რომ შევსულიყავი.
შევედი, უცებ მოვიხსენი ჩანთა და ქურთუკებთან დავდე.
-რა გააცდინე?
-ჰმმ?
თითქოს ვერ გავიგე.
-ჯერ თორმეტიც არაა და სკოლა მინიმუმ ორზე გიმთავრდება, რა გააცდინე? ქიმია?
-თუ თორმეტიც არაა, ესე იგი, არა მარტო ქიმია.
-არ მითხრა, თუ გავარტყავ, აბა...
სამზარეულოში გავედით, მე მაგიდას მივუჯექი თვითონ მაცივრიდან პროდუტების
გამოლაგება დაიწყო.
-მიდი აბა!
-ქიმია, მათემატიკა, იქიდან გამომდინარე, რომ მასწავლებელი არ მოგწონს.
თავი დავუქნიე.
-გეოგრაფია დაააა...
და გამოკვეთილად თქვა
-სპორტი.
-ბინგო!
-გეოგრაფიას მე გასწავლი, არ მომწოს შენი მასწავლებელი.
-კი ბატონო
-კვერცხს ვწვავ, ხო გშია?
-კი, მშია
სკამიდან წამოვხტი და გვერდით დავუდექი.
-შენი ბუფეტი არ გამოასწორეს კიდევ?

192
 -არა
თავი გავაქნიე, ვაშლი ავიღე და ჩავკბიჩე.
-კრება ხომ არ გაქვს კიდე?
-რა იყო სკოლაში გინდა მოსვლა, შენი ძმაკაცი რომ ნახო? ხომ იცი, რომ მისი ნახვა ისეც
შეგიძლია, სკოლის გარეთ.
-ისე მაგას ვინ გაუძლებს, მაგასთან ლაპარაკით რომ ვიღლები, ვიმართლებ თავს, რომ
შენს კრებაზე მაგვიანდება.
-აჰა, ანუ შენი პირველი გაქცევის გეგმა ვარ.
-კი ბატონო.
შემწვარი კვერცხი თეფშებზე გადმოიტანა, თავისი სენდვიჩებით. ვაშლის წვენი ჭიქებში
დაასხა და მე მომცა, რომ მაგიდა გამეშალა.
-არ გამიგია, გოგო შატალოზე რომ მიდიოდეს, პლიუს მარტო და თან პაპაშენთან, რომ
მოდიხარ, სადმე კარგ ადგილზე მაინც წადი.
-გოგოებიც დადიან შატალოზე, კლასი მომბეზრდა და შენთანაც მშვენივრად ვერთობი.
ისევ გავუღიმე. დავსხედით და კარგად ვისადილეთ.
-ისე, კარგი ბიჭი იქნებოდი.
პაპას სერიოზული სახით გავხედე.
-რატო, გოგო რომ ვარ, არაა მისაღები?
-არა, პირიქით. მაგრამ უყურე შენ ამას, რამდენს მეტლიკინება ეს გუშინ დაბადებული
თხა.. .

მზეზე გდია ცალი ფეხსაცმელი და ჭორებს ავრცელებს

საღამოა, მეორე სართულიდან ახალი გამოფენილი სარეცხი ჭორიკანა მეზობლებივით

იყურებიან აქეთ-იქით. ყვითელმა მაისურმა გზასთან ახლოს ცალი მიტოვებული
ფეხსაცმელი დაინახა და დანარჩენებსაც უთხრა. ცოტა ხანში ამ ფეხსაცმლის სიბრაზენარევი
ხმამაღალი საუბარი კარგად იყო გასაგები. თავის პატრონზე ჭორებს ავრცელებდა.
სარეცხისავით ყველა დანარჩენი ინტერესით უსმენდა.
-მოიცა, მოიცა ეს ჩვენიანი არ არის, კაცო? -გაკვირვებულმა კაბამ ჩაილაპარაკა.
-შეიძლება ელენემ ჩქარა მოხსნა ფეხსაცმელები საკიდს და შემთხვევით ჩაუვარდა.
ყველამ ნერვიულობა დაიწყო მასზე და მის ღამე მარტო ყოფნაზე , სანამ ელენეს დედამ
ძებნა არ დაუწყო, იპოვნა და სახლში დააბრუნა.
-არადა, რა მალევე გაგვჭორა სამეზობლოსთან. - იმედგაცრუებულად თქვა კოსტუმმა.
გადარჩენილი ფეხსაცმელი კი სირცხვილისგან აწითლდა.

193
 გამჭვირვალე სამყარო

მაღლა, ძალიან მაღლა, აი, იმ ზღაპრული ცხრა მთას იქით არსებობს უზარმაზარი
ქვეყანა, რომელიც ჩვენთვის გამჭვირვალეა. სამყარო, რომელიც ყველაფერს იტევს. ის ხალხი,
რომელმაც დიდი ხანია დაგვტოვეს, იქ ცხოვრობს პატარა სახლებში,მათ ზღაპრული
ცხოველები ჰყავთ. აი, მაგალითად ფრთიანი ვარდისფერი სპილო. მათთვის ეს
ჩვეულებრივია, ჩვენთვის კი - უცნაური. მდინარეები ხან ცაში მიედინებიან, ხან შუშის
მიწაზე, რომელიც სხვადასხვა ფერად არის შეღებილი. მდინარეს გარშემო პატარა
ვარსკვლავები დახტუნავენ, თვითონ კი ღია ღია ცისფერია, თან რაღაც უცნაურად ბზინავს.
დაბლიდან ჩვენ ვერაფერს ვხედავთ, ვარსკვლავების გარდა, რომლებიც ღამით მათი სახლის
ფანჯრიდან გამოსული შუქებია. ალბათ გამჭირვალე სამყაროზე ფერადი არაფერია,
როგორც გინდათ, ისე გაიგეთ. მაღლიდან დიდი ინტერესით გვიყურებენ ისინი, რომლებიც
ჩვენ სამყაროს დიდი ხანია გადაეჩვივნენ. ხანდახან მარტო როცა ვრჩებით, აი, ვიღაცასთან
ლაპარაკი რომ გვინდა და თან - არა, ზუსტად ის ციმციმი იპყრობს ჩვენს ყურადღებას. მერე
ვფიქრობთ, ვფიქრობთ და ნელ-ნელა უცნაურად ვმშვიდდებით. რატომ? მე მგონია, რომ
ხანადახან იმ ვარსკვლავებს ხსნიან და ჩვენ ჩამოგიყრიან. ცოტა ხანს აქ არიან, გვაწყნარებენ
ისე, რომ ჩვენ ვერც ვამჩნევთ და შემდეგ ისევ ცას უბრუნდებიან. ცას არა, უფრო მას, ვინც მე
მიყურებს მაღლიდან და მისი ნახვა ძალიან მინდა, ის ჩვენთან ნანახს ანკესით იჭერს და
ჯიბეში იდებს.იმ ჯიბეში, სადაც ისეთი მოგონებები ინახება, რომლებიც მივიწყებული
გვაქვს, მაგრამ მათზე მეტად არც არაფერი გაგვათბობდა შიგნიდან. მოგონებები, რომლებიც
ტკბილად გვახსენდება და მერე სხვებს ვუყვებით.

ნივთებს რომ ენა ჰქონდეთ

ნივთებს რომ ენა ჰქონდეთ, ალბათ ყველაფერი უფრო ადვილი იქნებოდა. ტანსაცმლის
არჩევა მარტოს არ მოგიწევდა და შეხამებაში მოგეხმარებოდნენ. ქართულის წიგნი
გაკვეთილებს თვითონ წაგიკითხავდა ბლუყუნის გარეშე, მათემატიკა რთული ამოცანების
ამოხსნაში მოგეხმარებოდა. ყურსასმენები რჩევებს მოგცემდა ისე, რომ ვერავის გაეგო.
წამლები თავს გაგვახსენებდნენ იმიტომ, რომ სულ გვავიწყდება. სათვალე მზეს გაეპრანჭება.
ფერადი ფანქრები საუკეთესო მეგობრები გახდებიან, ცარცი დაფის საშლელს დაემტერება.
ყელიან ჯემპრს ჩახუტება შეუყვარდება, ტუჩსაცხი-კომპლიმენტებით აგვავსებს და
თავდაჯერებულობას შეგვმატებს. ნაქსოვი ყელსახვევი ლოყაზე კოცნას ისწავლის. ნახატები
ძალიან არტისტულები გახდებიან და ინტერიერის დიზაინერობას მიაწვებიან. ბავშვობის
ფოტოები წარსულს გაგვახსენებენ, საათს დროში მოგზაურობა შეეძლება და ასევე - ჩვენი
გაღვიძება. თოჯინებს თამაში აქეთ მოუნდებათ ჩვენთან. ყულაბა მისტერ კრაბს დაემგვანება.
ტაფები და ქვაბები 5-ვარსკვლავიანი შეფ-მზარეულები გახდებიან და ჩაიდანი ცხელ-ცხელ
ამბებს მოუყვება.
ხოდა, ახლა ეს ყველაფერი და ამდენი ლაპარაკი რომ წარმოვიდგინე, მგონი, სჯობს, ისევ
ჩუმად იყვნენ.

194
 ამბავი ჩემზე

როცა ბავშვობის მეგობარს დაკარგავ,რომელთანაც მთელი ცხოვრება დაგეგმილი გქონდა,

საერთოდ, ყველაფერს მასთან ერთად აკეთებდი და ყოველდღე ერთად იყავით, დამიჯერეთ,
მართლა რთულია. ალბათ ამ ადამიანთან გამოვლილი დღეები და ისტორიები არასდროს
დამავიწყდება, შეიძლება, არც უნდა დავივიწყო. ამბები, რომლებიც ჩვენ გამოვიარეთ. აი,
მაგალითად ის, რომ ჩვენ მეზობელ ქალბატონს, რომელსაც თავის თავზე და შვილზე
ლაპარაკი და ქება-დიდება ძალიან უყვარს, ჰამაკში დავემალეთ. მხედველობის პრობლემა
უფრო იყო იმის მიზეზი, რომ ვერ დაგვინახა, თორემ ჩემს მაშინდელ მეგობარს თავი ჰამაკში
გაეჭედა და ალბათ წარმოგიდგენიათ, სიცილს როგორ ვიკავებდი. სიმართლე გითხრათ,
ჩვენს ჩხუბს და გაბრაზების მიზეზს ახლა კარგად ვერ ვხვდები. სამი წელი გავიდა და ხმა არ
გამიცია იმ ადამიანისთვის, რომელთანაც დღეში ერთხელ ლაპარაკი საკმარისი არ იყო. სულ
იმაზე ვლაპარაკობდით, თუ ერთად როდის ვიცხოვრებდით, ისიც კი მოფიქრებული
გვქონდა, სახლი როგორი იქნებოდა. ეს ყველაფერი კი ერთ ჩვეულებრივ დღეს, ისე რომ არც
მოველოდი, აორთქლდა...დაიკარგა. დედა მეუბნება, ყველაფერი კარგად იქნება, მიეჩვევი და
უკეთეს მეგობრებსაც გაიჩენო. თავიდან წარმოუდგენელი მეგონა, მაგრამ მივხვდი, რომ ასე
უნდა ყოფილიყო. არ ვიცი, შეიძლება, მე ვიყავი იმაში სრულებით დარწმუნებული, რომ
მართალი ვიყავი და ამიტომ გამიადვილდა ამ ყველაფრის გადატანა. მაგრამ რაღაც დარჩა,
რაღაც ისეთი, რომელსაც სახელი არ აქვს.
ამიტომ, ჩემო მეგობრებო, პირველი ორი დღე ესეთი ამბის მერე რთულია და შეიძლება
საშინელებად მოგეჩვენოთ, მაგრამ მართლა მიეჩვევით და გამოჩნდებიან ადამიანები,
რომლებიც ამ ყველაფრის გადატანაში მოგეხმარებიან. ისეთები, რომლებიც ასე ადვილად არ
გაგიშვებენ. თავს მართლა ისეთად გაგრძნობინებენ, როგორიც ადრე იყავი. შენ გვერდით
იდგებიან, დაგიცავენ და მერე მათთან დღეში ერთხელ ლაპარაკი არ იქნება საკმარისი.
ყველაფერი ისევ ისე იქნება, როგორც ადრე... არა, შევცდი.... უკეთესად.

წითელი ჩანთა

ნინი პირველკლასელია. ხოდა, დიდ დასვენებაზე თავის მე-11 კლასელმა ძმამ

შოკოლადიანი ფუნთუშა უყიდა თუ არა, ეზოში გავარდა და ხეზე უზარმაზარი ჩიტი
დაინახა. ექვსი წლის ბავშმა მეტი ვერაფერი რომ ვერ მოიფიქრა, თავისი ჭყეტელა წითელი
ჩანთა მოიმარჯვა და პირდაპირ ჩიტს ესროლა. ჩიტი კი გაფრინდა, მაგრამ მისი ჩანთა არსად
ჩანდა. ნინი ძირს, პირდაპირ გაყინულ ბალახზე დაჯდა და ტირილი დაიწყო. იმ ჩანთაში
ხომ მისი ფერიების სახატავი რვეული, წიგნები და ფერადი ფანქრები იდო. წიგნები რა, ერთი
მათემატიკის თხელი წიგნი. აბა, მეტს ვერც მოერეოდა. გულამოსკვნილი, დოინჯით, ბოლო
ხმაზე ღრიალებდა, სანამ მისმა ძმამ, საბამ, არ შეამჩნია.

195
 საბას ეგონა, რომ რამე ცუდი მოხდა და არაამქვეყნიური სისწრაფით მისკენ გაიქცა, ისე,
რომ ძმაკაცებისთვის არაფერი უთქვამს. იმათაც მეტი რა უნდოდათ, ეგონათ, რომ საჩხუბრად
მირბოდა და ისინიც იმავე სისწრაფით უკან გაყვნენ.
საბა აქეთ-იქით ეძებდა ნინის ასეთ მდგომარეობაში ყოფნის მიზეზს, რადგან ნინიმ
ტირილის გამო წესიერად ვერაფერი გააგებინა. როგორც იქნა, ტოტზე ჩამოკიდებული
წითელი ჩანთა დაინახა და ღრმად ამოისუნთქა.
ორი წუთის შემდეგ კი სკოლის როგორც ასეთი „ყველაზე თავშიავარდნილი და
ჩხუბისთავი“ ბიჭები რაღას არ აკეთებდნენ, რომ ნინის წითელი ჩანთა დაბლა ჩამოეღოთ.
ნინი კი მაინც იმავე ტემბრში ტიროდა.
როგორც იქნა, ჩამოაგდეს! ნინიმ დაინახა თუ არა თავისი ჩანთა და დარწმუნდა, რომ
ყველაფერი რიგზე იყო, ტირილი შეწყვიტა და თითქოს არაფერი მომხდარა, თავის ძმას
ახალი ფუნთუშა მოსთხოვა და საკლასო ოთახისკენ გაიქცა.
გულამოვარდნილმა და გადაქანცულმა საბამ, რომელიც თავის მეგობრებთან ერთად
სინქრონში ღრმად სუნთქავდა, თავი გააქნია და ჩაილაპარაკა: „ახლა სახლში რომ მივალთ,
ყველაფერს მაინც მე დამაბრალებს და მერე კიდევ მიდი და შოკოლადიანი ფუნთუშა არ
უყიდო!“

დაკარგული ქუდის ამბავი

არ გიფიქრიათ, რა ხდება მაშინ, როცა მესამეკლასელ ლუკას შემთხვევით სკოლაში

დარჩება თავისი ქუდი?.. ყოველ შემთხვევაში, დედა რომ ეჩხუბება, ეგ ზუსტად ვიცი, მაგრამ
ის არავინ ვიცით, თუ რას განიცდის ლუკას ქუდი. მე მოგიყვებით:
ერთი-ორი ფერადი ფანქარი გაიცნო, გამოელეპარაკა. პირველად დარჩა სადღაც
სიბნელეში, პატრონის გარეშე, ცოტა შეეშინდა კიდეც, მაგრამ სიმართლე გითხრათ, ახალმა
მეგობრებმა შეუმსუბუქეს ეს შიში. ისინიც, თურმე, ლუკას კლასელ მარის დარჩენოდა. ნიკას
ქურთუკიც გაიცნო, ისიც შემთხვევით მოხდა, თურმე აქ და ისიც შეშინებული იყო. ცარცმა
ყველას უთხრა, რომ ყველაფერი კარგად იქნებოდა, მაინც გამოცდილია, ხომ ხვდებით...
დილამდე ერთმანეთს ისტორიებს უყვებოდნენ, სწრაფად რომ გასულიყო ღამე. ბევრი
საინტერესო რამ ითქვა. აი, მაგალითად, როგორ დაკარგეს ერთგული მეომრები ფანქრებმა.
ქურთუკს ძალიან ბევრი რამ ენახა, ბევრგან ყოფილა. ცარცებმა დღევანდელი მასწავლებლის
ახსნილ თემაზე ისაუბრეს, რადგან ყველაზე კარგად ეგ ახსოვდათ, აბა, ძველი წაუშალეს და...
აქედან გაიგეს, რომ დაფის საშლელთან ცოტა მტრული ურთიერთობა ჰქონიათ, მთელ
ნაშრომ-ნაწვალევს უშლის ხოლმე.
ამდენ ლაპარაკში გათენდა კიდეც.
უცნაური ხმა მოესმა ქუდს, თან ძალიან ხმამაღალი. ბავშვები ოთახში შემოცვივდნენ.
ქუდმა ლუკას ძებნა დაიწყო და დაინახა თავისი საუკეთესო მეგობარი როგორ
შემოლასლასდა აბურდული თმით... ქუდმა გაიფიქრა, თუ როგორ ძალიან სჭირდებოდა
ლუკას, რომ მის თავზე ის საგიჟეთი დაეფარა.

196
 ლუკამ ქუდი დაინახა თუ არა, თითქოს ენერგია მოემატა და მისკენ გაიქცა. ხელი
დაავლო და თავზე ჩამოიფხატა პირდაპირი მნიშვნელობით. ყურებამდე გაეღიმა თავისი
მეგობრის დანახვაზე. ისინი ხომ განუყრელები იყვნენ, როგორც ჰან სოლო და ჩუბაკა, ან
გუდი და ბაზლაითერი.
რატომ უყვარდა ლუკას თავისი ქუდი ასე ძალიან? ის ხომ მისი ფიქრების და სიზმრების
მცველია და მისი აფეთქებული ბალიშის შედეგსაც შველის ხოლმე.

ნივთი, რომელიც დამიპატარავდა

დედაჩემი ახალწლამდე სახლს ბოლო დონემდე ამოატრიალებს ხოლმე და მერე მის

დალაგებას ცდილობს. როცა მინდა, რომ მივეხმარო, არ მჭირდები, უფრო ხელს შემიშლიო
და ოთახიდან მიშვებს. მერე მსაყვედურობს, არავინ მეხმარებაო და ამ დროს არ უნდა
შეეწინააღმდეგო... ის კი, პატარა ბავშვივით, ბურტყუნით ალაგებს დარჩენილ ალიაქოთს,
სანამ იმ ძველ ფერად ყუთს არ გადააწყდება, რომელიც ათასნაირად არის გაფორმებული.
შემორბის ჩემთან, გადმოყრის ყუთიდან ნივთებს და უკვე მეათასედ მანახებს ჩემი
პატარაობის კაბებს, ფეხსაცმელებს... რამდენიმე სათამაშო დათვიც კი შემონახული აქვს.
მეც გასუსული ვუსმენ, არ მინდა, რომ ეწყინოს. ორი წლის გოგოსავით უხარია, აი, ახალ
„ბარბის“ რომ უყიდიან და მის კაბებს რომ ათვალიერებს, ისე.
არ დაგიმალავთ და მეც რაღაცნაირად მაინტერესებს უკვე მილიონჯერ ნანახი ჩემი
ბავშვობა და დედას სახეზე ასეთი სიხარულის დანახვა. თითქოს, სხვადასხვაფრად ანათებს
და აურაც იცვლება.
მერე მოვა ჩემთან, ჩამეხუტება, ლოყაზე მაკოცებს და საუკეთესო სიტყვებით მამკობს.
ბოლოს კი, იმ ფრაზას იმეორებს, რომელიც სულ პირზე აკერია - „რა მალე გადის დრო,
თითქოს გუშინ გასეირნებდი ამ ვარდისფერი კაბით...“. ბოლოს შუბლზე მკოცნის, თვალებში
მიყურებს და მეუბნება, რომ უკვე დიდი გოგო მყავხარო...
ოთახიდან გადის, მაგრამ მისი უცნაური და ფერადი სითბო უკან რჩება...

ის, რაც ძალიან კარგია

პატარა რომ ვიყავი, დედა სულ იმაზე მეტრაბახებოდა, თუ რა გასაოცარი ბავშვობა

ჰქონდა ფშავში, ბებიაჩემის სოფელში. მითხრა, რომ მეც პატარაობისას მთელ ზაფხულს იქ
ვატარებდი, მაგრამ ეს დრო ბუნდოვნად მახსოვს.
ერთ დღესაც ოთახში შემომივარდა და მეუბნება, ხვალ ფშავში მივდივართ, ელისო ბებომ
დამბალ ხაჭოზე დაგვპატიჟაო.
რამდენ ხანს ვეხვეწებოდი ფშავში წაყვანას, სულ ვერ იცლიდა და ახლა, დამბალხაჭო
უხსენეს თუ არა, ეგრევე ჩანთის ჩალაგება დაიწყო. რა იყო ასეთი ეს დამბალხაჭო, რა
საოცრება, რომ მისი გული მოიგო? მეც მეტი რა მინდოდა, ისტორიის უზარმაზარი

197
გაკვეთილი ისე მივატოვე, როგორც დავიწყე და ჩანთის ჩალაგებას შევუდექი.
მეორე დღეს მე, დედა და ბებო, ჩაფუთნულები ჩავსხედით მანქანაში და ფშავისკენ
გავეშურეთ. ყურსასმენები გავიკეთე, ფანჯარაზე თავი ჩამოვდე და სხვადასხვა ნახატის
ყურებას შევუდექი. იმ მხარეს ვიჯექი, რომელიც ჟინვალის ტბას გადაჰყურებდა. გზაზე
გვერდიგვერდ ორი მანქანა თუ დაეტეოდა და, სიმართლე გითხრათ, მეშინოდა კიდეც,
მაგრამ ისეთი ხედი იყო, რომ თვალს ვერ ვაშორებდი. მთებს შორის არსებული უზარმაზარი
ტბა, რომელიც თითქოს მთების მიუვალ წვეროებს ძალიან ჩვეულებრივად ხელში იჭერდა,
უცნაურად თბილი ჩანდა, მზის სხივებს ეთამაშებოდა და ცას იხუტებდა...
ბოლოს და ბოლოს ჩავედით. ჩავედით რა, უფრო ავედით. მანქანიდან გადმოვედი თუ
არა, ჩემმა ფილტვებმა ნამდვილი ჰაერი გაიცნეს. ძალიან უცნაურად იდგა სახლები - გზა
მაღლა, ეზოები - დაბლა. საიდანღაც ეზოში კავკასიური ნაგაზი გამოვარდა, მოჭრილი
ყურებითა და ასევე მოჭრილი კუდის ქიცინით. მე, როგორც ძაღლების „მანიაკი,“ ეზოში ისე
მოვხვდი, ვერც გავიგე. ნაგაზი ჩემკენ გამოიქცა, თავიდან ძალიან შემეშინდა, იმიტომ, რომ
ჩემზე დიდი ჩანდა, მაგრამ თურმე ვცდებოდი. ორი წუთის მერე ისე დავმეგობრდით, ყველა
ჩემნაირ „მანიაკს“ შეშურდებოდა. ცხვირგაყინულს ცოტათი დამთბა...
სახლიდან დაბალი მოცუცქნული ქალი გამოვარდა, ხელგაშლილი და ყურებამდე
გაღიმებული. დედას ასეთი სირბილი თუ შეეძლო, ვერც წარმომედგინა. გადამასწრო და
დეიდამისს ისე ჩაეხუტა, თითქოს პირველად ხედავდა. კიდევ დამთბა...
მე ბებოს უკან, მორცხვი მეზობლის ბავშვივით მივყვებოდი. ბებოც თავის პატარა დას
მაგრად ჩაეხუტა, იმან კი ჩემს დანახვაზე ისეთი შეიცხადა, უკან მივიხედე. ხელი მომკიდა და
გულში ჩამიკრა. მეც მოვეხვიე, რაღაცნაირი მთის სურნელი ასდიოდა, უცნაურად
სასიამოვნო. უკან გამწევდა და ისევ მეხუტებოდა. ბოლოს ლოყაზე მაკოცა და სახლში
შეგვიპატიჟა. შიგნით კი მისი შვილიშვილები დამხვდნენ, რომელთაც ბავშვობიდან
ვიცნობდი და რომლებმაც ორ წუთში უკან, ყინვაში, გამომათრიეს.
ერთმა თქვა, სანამ ელისო პურს გამოაცხობს და ხაჭოერბოს გააკეთებს, მანამდე
აქაურობას დაგათვალიერებინებთო.
მაღლა, აღმართზე დავიწყეთ სიარული, ჭრელა-ჭრულა ძროხები დიდი თვალებით
გვიყურებდნენ. ძაღლი, სახელად მურია, რომელიც უკვე დამიმეგობრდა, უკან მოგვყვებოდა.
ეს სუნი, ეს მთის უცნაური სუნი, ყველაფერს ასდიოდა. აქეთ-იქეთ ყველაფრის
თვალიერებით ისე ავედით გორაკზე, ვერც გავიგე. მოვედითო და რომ მოვიხედე, სუნთქვა
შემეკრა, თვალების დახამხამებასაც ვერ ვბედავდი, ქუდს უკან ვიწევდი, რომ თვალებზე არ
ჩამომფარებოდა და ეს სუნთქვის წამგლეჯი ნახატი თვალთახედვიდან არ გამქრალიყო.
მეგონა, ყველაზე და ყველაფერზე დიდი ვიყავი, ყველა გორაკს და ხეს ვხედავდი. ხეებს
ფერადი კაბები გასცვენოდათ, მაგრამ მაინც ლამაზები იყვნენ.
ღრმად ჩავისუნთქე, ის ჰაერი, რომელმაც ჩემი ფილტვების „გაყინვა“ შეძლო. იმ წუთას
ამაზე სასიამოვნო არაფერი წარმომედგინა. სიცივეც დამავიწყდა. ვერც იმას ვამჩნევდი,
მურია ხელს როგორ გამეტებით მილოკავდა. ბავშვების ლაპარაკი თითქოს თანდათან
მიყუჩდა, თითქოს ჩაიძირა და მარტო დავრჩი. მარტოობის სულ მეშინოდა, მაგრამ ახლა ისე
თავისუფლად ვიგრძენი თავი, თითქოს დავფრინავდი. თითქოს რა, ... დავფრინავდი...
ამ მოულოდნელობებით სავსე და დაუვიწყარ დღეს ვნახე, თუ რა ლამაზი ყოფილა ფშავი,
198
რა გემრიელი იყო ის დამბალხაჭოს ხაჭო-ერბო, რომელზეც დედაჩემი გიჟდებოდა. მივხვდი,
თუ რა იყო ასეთ სიცივეში კარგად ყოფნა და კიდევ უფრო დათბა...

„მიყვარხარ!“ - უთხრა ერთმა სახლმა მეორეს

გიორგი და თათა ბაღელები იყვნენ. ცოტა ხანში პირველ კლასშიც მივიდოდნენ.

ბაღის ბოლო დღე იყო, ზაფხულის არდადეგები იწყებოდა. თათა სკამის საზურგეზე უკუღმა
იჯდა და სკოლას უყურებდა, აბა, დამალობანასა და სახლობანას თამაშით უკვე დაიღალა.
გვირილის მწვანე ყუნწს ხელში ატრიალებდა, ხან რა ფორმას აძლევდა, ხან - რას.
გიორგი დამორცხვილი სახით და აწითლებული ლოყებით თათას გვერდით მიუჯდა,
რასაც თავდაჯერებულობა და სიმამაცე დაჭირდა. თათამ გახედა და ისევ უკან მიიხედა.
- ბიჭებთან რატომ არ ხარ?
გიორგი წელში გასწორდა
- რავი აბა, ამ ომობანას და ორდროშობანას თამაში მომბეზრდა.
პაუზა...
- თან ლუკაც ნერვებს მიშლის.
- ეგ გოგოებსაც ნერვებს გვიშლის.
- რატომ?
-ომობანას არ გვათამაშებს, გოგოები ხართო და...
- ჰო... შტერი..
თათამ თავი დაუქნია პასუხად. ორივე სკამზე იჯდა და ფეხებს აქანავებდა.
სკოლიდან დიდები უკანმოუხედავად გამორბოდნენ, სახეზე უზარმაზარი ღიმილთ.
- სკოლა გიხარია?- თათამ კითხვა დასვა.
- კი, შენ?
- ჰო, მეც... მაგრამ ამათ ასე რატომ უხარიათ სკოლიდან გამოსვლა, ეგ არ ვიცი.
- ეგ მეც მაინტერესებს.
კიდევ პაუზა...
გიორგიმ ისევ მოიკრიბა ძალა და სიმამაცე..
- სახლში ერთად წავიდეთ, ისევ ჰო?
- ჰო, აბა რა... ჩვენი დახატული კლასობანა ისევ ვითამაშოთ.
- იმედია, არ წაიშალა! - უთხრა გიორგიმ.
მერე თათას ჩანთა დაუჭირა, სანამ ის ფეხზე იცვლიდა და სახლისაკენ წავიდნენ.
კლასობანა ითამაშეს, დაჭერობანაც მიაყოლეს და ბოლოს წეროებიც.
გიორგი თათას დაემშვიდობა და უთხრა, რომ ხვალ დილას დაბლა დახვდებოდა, რომ
ისევ ეთამაშათ ეზოში. შემდეგ კი ერთმანეთის მოპირდაპირე სახლებში შევიდნენ.
დაბნელდა... სახლებში შუქები აინთო, ფანჯრები თვალებად გადაიქცნენ, კარები -
პირად, სახურავი - ქუდად... ხოდა, ამ დროს ერთმა სახლმა მეორეს, ჩუმად, ძალიან ჩუმად,
ისე, რომ სხვებს არ გაეგოთ, გადაუჩურჩულა: „მიყვარხარ“.
ისევ პაუზა....
199
 ქარიანი დღე

დილის 9 საათი ხდებოდა. ორ წუთში ზარიც დაირეკებოდა. ხოდა, ჩვენი სალომე,

რომელიც თითქმის ყოველთვის 10 წუთით ადრე მიდის ხოლმე, ჩაეძინა და ახლა,
თებერვლის ამ პირველ ორშაბათს, სკოლისაკენ თავქუდმოგლეჯილი მირბოდა, თან ქარიც
ხელს უწყობდა .
ცხვირგაყინულმა და ლოყებაწითლებულმა შეადგა თუ არა ფეხი სკოლაში, ზარის ხმაც
გაისმა. კლასში ასვლა აღარ უჩქარია, ინგლისური ჰქონდა და იცოდა, რომ მასწავლებელი
სულ აგვიანებდა. თან სირბი ლისგან გადაქანცულს ისტორიაც რომ ჰქონოდა, მეოთხე
სართულზე სწრაფად მაინც ვერ ავიდოდა.
კლასის კარს ფეხით მიაწვა და შევიდა. ქარის ხმა აქაც ზუზუნით ისმოდა.
ისევ ის სურათი დახვდა, რასაც მთელი 11 წლის განმავლობაში ხედავდა. ბიჭები უკანა
მერხებზე ისხდნენ და ლაპარაკობდნენ. თვითონაც უკანა მერხზე დაჯდა „თავის ბიჭებთან“...
და უცებ აღმოაჩინა, რომ რაღაც არ იყო ისე, როგორც მანამდე...
ერთ-ერთ წინა მერხზე ვიღაც პუტკუნა ბიჭი იჯდა. ინგლისურის წიგნი და რვეული
მაგიდის კუთხეში ძალიან სიმეტრიულად ედო, ხელში პასტა ეჭირა და ფიქრებში ჩაძირული
მისი აქეთ-იქეთ ტრიალით ერთობოდა... ეტყობოდა, რომ ნერვიულობდა, თან რცხვენოდა
კიდეც, ვერ ბედავდა ბიჭებს გამოლაპარაკებოდა. ბიჭები კი მისკენ იხედებოდნენ და მერე
ერთმანეთს ეჩურჩულებოდნენ. სალომე, „თავისი ბიჭების“ გადამკიდე, საკმაოდ გამბედავი
იყო. ახლაც ახალი ბიჭის გაცნობა თავად გადაწყვიტა და მისკენ ჩქარი ნაბიჯით დაიძრა.
ბიჭმა შეამჩნია, რომ მასთან ვიღაც დადგა, მაგრამ თავი მაღლა არ აუწევია. სალომე თვითონ
ჩაიკუზა, და პუტკუნას თვალი თვალში გაუყარა. ბიჭმა დაბნეული სახით შეხედა.
- სალომე,
- სასიამოვნოა, თორნიკე.
- მომისმინე თორნიკე, ამ კლასში არაფრის და არავისი არ მოგერიდოს, ისე მოიქეცი,
როგორც საკუთარ სახლში.
„საკუთარი სახლი“ ისე სერიოზულად და გამოკვეთილად თქვა, რომ თავის ნათქვამზე
გაეცინა კიდეც. თორნიკესაც გაეღიმა.
-წამო ახლა, უკან იდიოტები რომ სხედან, ისინი უნდა გაგაცნო, დამიჯერე, მაგარი კარგი
და მეგობრული ბიჭები არიან...
მასწავლებელი ისევ აგვიანებდა და ქარიც ისევ ხმაურობდა...

ის, რაც წარსულში დარჩა

ბავშვებმა სოფელში ავიტეხეთ წასვლა ამ ყინვაში. დედას მეტი სხვა რა გზა ჰქონდა, რასაც
ჰქვია აჯანყება, მოვუწყვეთ, ხოდა, დაურეკა ორივე ბიძას: ˜ ჩანთები ჩაალაგეთ და სოფელში
ერთი-ორი დღით წავიდეთო. ˜ მოკლედ, ჩავედით სოფელში და უზარმაზარი თოვლის
მთები დაგვხვდა. მანქანიდან გადმოვედით თუ არა, ეგრევე თოვლში ჩავხტით. ჩვენი
200
სოფელი მთაში არაა, ამიტომ იქაც ისეთი გასაკვირია თოვლი, როგორიც თბილისში.
დიდებმა ყურადღება არ მოგვაქციეს, ალბათ მიხვდნენ, რომ ბავშვები ვიყავით და უბრალოდ
თოვლი გვიხაროდა. ჩემმა ბიძაშვილებმა და მე თოვლის პაპის გაკეთება დავიწყთ, მერე
ბიჭებს მობეზრდათ და შიგნით შევიდნენ. გოგოებმა კი მთელი გული და სული ჩავდეთ
ჩვენი თოვლის პაპის გაკეთებაში, რომელიც ცხოველს უფრო ჰგავდა, ვიდრე ჩანაფიქრს.
სტიჩი დავარქვით. ჩვენს შედევრს კმაყოფილი სახეებით ვუყურებდით, როცა ჩვენ თვალწინ
ნაფშხვენებად იქცა. დამნაშავეები კი გიორგი და ნიკა იყვნენ. გამწარებულმა, თან 8 წლისამ,
უაზარმაზარი თოვლის გუნდა მოვაგროვე, ნუ, რაც შემეძლო, და პირდაპირ თავში ვესროლე.
გიორგი უკან გადავარდა, გოგოებმა სიცილი დაიწყეს, მეც გამეცინა, სანამ პირდაპირ სახეში
არ ვიგძენი გაყინული თოვლის გუნდა, რომელიც ნიკასგან მოდიოდა. ამით დაიწყო და-
ძმებს და ბიძაშვილებს შორის მე-3 მსოფლიო ომი. იმდენი ვიგუნდავეთ, რომ გავილუმპეთ
და რასაც ჰქვია, გავიყინეთ. სახლში შევედით და მშობლები თითქოს ადგილზე
დაპაუზდნენ, თვალწინ გასაოცარი ხედი რომ დაინახეს. სველი თმები, აწითლებული
ცხვირები და ლოყები, გაყინული ხელები სველი ხელთათმანებით და, რაც მთავარია, ყველა
სინქრონში ვკანკალებდით. კარები ჩვენ უკან ისევ ღია იყო, როცა უკან მივიხედე და
ნაომარი ველი დავინახე. თითქოს ყველა მომენტი რაც 2 წუთის წინ მოხდა, განმეორდა და
ისევ იმავე დროში გაქრა. გაყინული კი ვიყავი, მაგრამ შიგნიდან დამთბა. ჩვენ ისტორიაში
დაიწერება ალბათ ეს დღე,მაგრამ რაღაცნაირად გული დამწყდა. ის ჩვენი თოვლის პაპა, ის
ჩვენი წამებში გაკეთებული ბაზები რომ გუნდების ცვენისთვის თავი რამისთვის
შეგვეფარებინა, ყველაფერი გაქრება ხვალ... მაგრამ ის მახარებს, რომ ისევ მოთოვს, თუ არ
დადებს, ოდესმე ხომ დადებს, არაა? თუნდაც დიდები ვიყოთ, ჩვენ მაინც ისეთები ვიქნებით,
როგორებიც ახლა, ამწამს ვართ და ასევე მშობლებს სულ დავაწყვეტთ ნერვებს. ნეტა ის
თოვლის პაპა მაინც არ დაენგრიათ, სანამ კარები დაიკეტებოდა, ბოლოჯერ მაინც
გამიღიმებდა...მაგრამ მე გაღიმება მაინც მოვასწარი.

პეპელა განთავისუფლებული ყვავილია, ყვავილი - მიჯაჭვული პეპელა

ფერადი, მაგრამ ხანდახან - თეთრი. ყვავილებს ემეგობრება, მოსწონს მათი უცნაური

შეხედულება. ქარს დაკარგული ლეკვივით დაჰყვება, ჰგონია, რომ რაღაც ახალი უნდა
ასწავლოს. მაგრამ ისიც, როგორც ყველა ადამიანი, ხანდახან თავის გზას გადაუხვევს ხოლმე,
რომ სხვა რაღაცები ნახოს ცხოვრებაში; ბევრი ფრენის შემდეგ ბოლოს მაინც თავის
საუკეთესო მეგობრებს უბრუნდება. ბევრს ელაპარაკება, ხან, უბრალოდ, მათ უცნაურ
სილამაზეს უყურებს და უხარია. თითქოს, ფერადდება და ყვავილსაც უფრო აფერადებს.
სიმართლე გითხრათ, ჩვენ ცხოვრებასაც უფრო ფერადს ხდის. უბრალოდ, სადღაც გზაზე
გადაგვეყრება და თვალს ვერ ვაცილებთ, სანამ სადღაც არ დაიმალება. ბავშვობაში კი არ
ვასვენებდით. ჩვენც მის სამალავ ადგილს ვაფარებდით თავს.

201
 სანამ დავიბადებოდი

სანამ დავიბადებოდი, დედაჩემს უამრავი საჭმელი გადავაყვარე. თავიდანვე იცოდა, რას

დამარქმევდა, თუ გოგო ვიქნებოდი - მარიამს, თუ ბიჭი - გიორგის. წესით და რიგით,
ოქტომბერში უნდა დავბადებულიყავი, მაგრამ აგვისტოს 18-ში დავიბადე. დიახ 7-თვიანი
ვარ. ბევრჯერ დაუძახებიათ ჩემთვის, უფრო სწორედ, ბევრჯერ მოუყენებიათ შეურაცხყოფა
თავიანთი ჭკუით მასწავლებლებს: „რა იყო, 7-თვიანი ხომ არ ხარო?" მე კი უბრალოდ
ღიმილით და თავის ქნევით ვპასუხობ. აბა, ხომ არ მოვატყუებ. ყველას ეგონა, რომ ქერა და
ცისფერთვალება ვიქნებოდი, ბოდიშით, რომ იმედები გაგიცრუეთ. სახლში ჩემს
დაბადებამდე მართლაც, რომ სიმშვიდე იყო და არა - ბებიაჩემის წივილ-კივილი. სანამ
დავიბადებოდი, პაპაჩემს თავი მაგარი ტიპი ეგონა, მაგრამ მერე ჩემი ხელში დაჭერისაც კი
ეშინოდა. დედაჩემი ოცნებობდა, რომ მშვიდი ბავშვი ვყოფილიყავი. ბოდიში, დე, რომ ასე
გაგაწვალე. ასევე, ყველას ეგონა, რომ ვარდისფერი ფერი მეყვარებოდა და ყველა ამ ფერის
ტანსაცმელს მჩუქნიდა. მაგრამ ახლა ყველა მეკითხება: ვის დაემსგავსეო?

სკამმა მეტი რომ ვერ მოიფიქრა, ადგა

სიმართლე გითხრათ, წელიც მტკივა, ფეხებიც და უკვე ამდენი გაწევ-გამოწევით თავიც

ამტკივდა. ამ მაგიდამაც აღარ გააჩერა ეს პირი, სულ იმას ამბობს, რომ ჩვენს ოჯახში მთავარი
ის არის. თავის ქებამ და მისმა მაღლიდან გადმოხედვამ უკვე ყველა დაგვღალა. დანარჩენი
სკამებიც იმავეს ფიქრობენ, მაგრამ გამბედაობა არც ერთს გვყოფნის, რომ უბრალოდ
შევეპასუხოთ. ჩვენც ძალიან ვიღლებით დღის განმავლობაში. მაგიდაც ჩვენ გარეშე ვერ
იმაგიდებდა. მისნაირად არ ვამადლით არაფერს.
ხოდა, იცით რა, დავიღალე და ავდექი.

სახლი, რომელიც მინდა მქონდეს

შორს...ძალიან შორს, ალბათ იქ სადაც ყველაფერი დალაგებულია, არ ჩხუბობენ

ადამიანები პატარა, უბრალო რაღაცებზე. სახლის ზომას ჩემთვის მნიშვნელობა არ აქვს.
ყველას და ყველაფერს ვეგუებით მაშინ, როცა გარშემო უბრალოდ მომღიმარ სახეებს ხედავ
და არა - ძალით გაღიმებულს, არამედ გულიდან წამოსული სიხარულით, აი, ხომ იცით,
თვალები რომ ბრწყინავს. იქ ვიცხოვრებდი, სადაც სიმშვიდეა... სასიამოვნო სიმშვიდე, იქ
ვიცხოვრებდი, სადაც ყველას ყველა უყვარს და არავინ განსჯის ერთმანეთს. იქ, სადაც
ბოროტება არ იარსებებდა. ალბათ ყველას ჩემნაირად ასეთ ადგილას უნდა ყოფნა. იქ
ვიცხოვრებდი, სადაც ყველას უნდა, სადაც ფიქრებში ისედაც ვართ.

202
 cრა იქნებოდა ჩვენი ცხოვრება ვარდების გარეშეM^~ბოისი)

სიმართლე გითხრათ, არ მიყვარს ვარდები, მაგრამ როგორც სიყვარულის სიმბოლოს,

ყველა გოგო იღებს მას ცხოვრებაში ერთხელ მაინც. ერთხელ მაინც დაინახავ მას შენს ოთახში
იმიტომ, რომ ვარდია. წითელი, თეთრი ან შავი. ეკლებიანი. ჩემი აზრით, ვარდი ვერ
ივარდებდა სხვა ყვავილების გარეშე. ძალიან ამპარტავანი და უკვე ბანალური მეჩვენება.
პატარა 3 წლის ნიკამაც იცის, რომ ვინმე თუ შეუყვარდა, ვარდი უნდა აჩუქოს, იქნებ იმ გოგოს
გვირილები ურჩევნია, ან, თუნდაც, კაკტუსი! ვიღაც 18 წლის დეპრესიაში ჩავარდნილი
თაზო ამ ბანალურ ვარდის ტატუს გაიკეთებს და თავი მაგარი ტიპი ჰგონია. ვარდი ხომ
რაღაც ტიპური სიყვარულის ნიშანია და ამიტომ ყველა პატივს სცემს და იცის, რომ მისით
შეუძლია ვიღაცის გული ძალიან ადვილად მოიგოს. მიკვირს, თუ რატომ არ უყურებენ სხვა
ყვავილებს, როცა ყველა ულამაზესია. მაგრამ ჩვენი ნიკა ამდენი თვალიერების შემდეგ
გამყიდველს მაინც ვარდს აფუთვინებს, ახლა კი საკითხავია, ნინის მოეწონება თუ არა, იქნებ
ისიც ჩემსავით უცნაურია და გვირილები, კაკტუსები ან, თუნდაც, მზესუმზირის ყვავილები
უყვარს.

სად მიდიან ჩვენი უჩინარი მეგობრები, როცა ვიზრდებით?

არსებობდა მაშინ, როცა მარტო ვთამაშობდით, მაშინ, როცა მეგობრებზე ან მშობლებზე

ნაწყენები ოთახში სიბრაზით გულს ვუშლიდით, მაშინ, როცა ღამე ვერ ვიძინებდით,
ფანჯარაში ვიყურებოდით და იმ არსებას ან ადამიანს უაზრო რაღაცებზე ველაპარაკებოდით.
არ მახსოვს, პასუხს გვცემდა თუ არა, მაგრამ ისიც საკმარისი იყო, მის ჩვენთან ყოფნასაც რომ
ვგრძნობდით და ყველაფერს უკეთესისკენ ცვლიდა. არ არსებობს ადამიანი, რომელსაც
ასეთი მეგობარი არ ჰყავდა. უჩინარი ჰქვია, მაგრამ მაშინ ყველაზე მეტად მისი დანახვა
გვიხაროდა, იმ „უჩინარი“ მეგობრის, რომელიც ახლა ჩვენში ცხოვრობს და ხანდახან
გარეთაც გამოდის...მაგრამ მაშინ,როცა ყველაზე მეტად გვჭირდება მისი გვერდით ყოფნა.

203
 მარიამ ქელბაქიანი

(დაბ: 26/07/2005 )
14 წლის
***

... და თუ რაც არ გკლავს, ის გაძლიერებს, მაშინ კიდევ ცოტა დაიმატე, უკანასკნელად

ისიამოვნე. აქ შეგიძლია სული სხეულიდან გააგდო, ან სადღაც ღრმად ჩატენო და გააჩუმო.
ახლა ვერ სუნთქავ, ცოტაც დაიმატე და ამოისუნთქავ, აქ შეგიძლია, სამყარო გააჩერო,
სასოწარკვეთილი ხარ, სხვა გზა არც გაქვს. მაგრამ უნდა იცოდე და, მგონი, იცი, რომ აქ რაც
არ გკლავს, ის ერთი ნაბიჯით გაახლოვებს სიკვდილთან. აქ ეცდები ისე ყოფნას, როგორც
ისედაც იყავი. და აქ უკანასკნელი არასდროს არის უკანასკნელი. მაინც იმატებ და ახლა,
როცა შენს თავს წიხლი დააჭირე, სადღაც ქვემოთ ჩატენე და გგონია, მოიშორე, ახლაც კი
გათიშულ და არაადამიანურ განცხრომაში მყოფს, შენი თავი გაგნებს, ამოძრომას ახერხებს და
გეჩურჩულება. ჩურჩულებს, რომ ისევ სცივა, ისევ ეშინია, ისევ მარტოა და შენც კი არ
შეგიძლია დაეხმარო. დროთა განმავლობაში სიტუაციას აუარესებ, კოჟრზე იჭერ, ქვემოთ
ეშვები, უფრო და უფრო გეშინია, იქამდე, სანამ ფსკერზე არ ამოყოფ თავს, იქ ეგუები და აღარ
გეშინია, ცუდად ყოფნასა და უფრო ცუად ყოფნას შორის ვერც ხედავ განსხვავებას. მაშინ
უკვე იწყებ ლოდინს, გეზიზღება, რომ შენს სხეულში გიწევს ყოფნა და, უბრალოდ,
ელოდები.

***

ყველაზე კარგად ადამიანი მაშინ ჩხუბობს, როცა არ ეშინია მოხვედრისა. ზოგადად, ხომ
ყველაფერი გამოგდის, როცა არ გეშინია. მუშტი პირდაპირ ცხვირში მხვდება, ცხვირში
მხვდება და რატომღაც საფეთქელში მირტყამს. თვალებში მიბნელდება, ვბარბაცდები და
ისტერიულად მეცინება. სახე და მაისური სისხლით მესვრება. ტკივილი მომწონს, მაგრამ
მაინც მაღიზიანებს და ყვრიმალის ძვალში ვურტყამ ხელს. ხელი მეტკინა, იმასაც ვატკინე. 23
საათია, არ მიჭამია და არ მიძინია, მაინც ენერგიით სავსე ვარ. მაგრამ ჩემი ტვინი
სეროტონინს ვეღარ გამოყოფს, ძალიან გაღიზიანებული ვარ, ყველაფერი მტკივა და ახლა
ჩხუბი მაგრად მჭირდებოდა. მთელი ძალით ვურტყამ მუცელში წიხლს და რომ ვიცი, რამე
უარესს დამიბრუნებს, ვეუბნები, რომ დავიღალე. ის ჯერ კიდევ ჩაკეცილია, ნელ-ნელა
სწორდება, არაფერს მეუბნება, თვალებშიც არ მიყურებს და მიდის. მართლა დავიღალე.
ვისვენებ, ღრმად ვსუნქავ, ქვიშაზე ვწვები და ვიკუნტები. იცოდით, რომ ადამიანი, როცა
თავს არაკომფორტულად გრძნობს, ან როცა დეპრესიაშია, იხრება და იკუნტება,
ქვეცნობიერად ემბრიონის პოზას იღებს. ისეთს, როგორიც ახლა მე მაქვს. წოლა ესეთი
სასიამოვნო არასდროს ყოფილა. ამასთან ერთად, ზღვის ყურებაც მამშვიდებს. ვეღარ
ვაზროვნებ, მარტო ემოციებია. შიგადაშიგ შიმშილი თავს მახსენებს და რაღაც მწარედ
მივლის კუჭში. ვდგები და ზღვაში შევდივარ, ვყვინთავ. სისხლი და ქვიშა მშორდება.
წყალზე ვწვები.ზემოდან მზე ანათებს, თბილა. ძალიან მშვიდი და ლამაზი მომენტია.

204
 ***

საიდან მოდის ემოცია. ტვინის რომელი ნაწილი ქმნის ამ ემოციებს და რას უშვება მერე
ნერვებს, მუცელს, გულს, ფილტვებს, რატომ უქმნის დისკომფორტს. რატომ მივყავარ ამ
უაზრო ფიქრებს კანკალამდე, გულის აჩქარებამდე, ფიზიკურ ტკივილამდე? სინამდვილეში,
მაგრად არ მაინტერესებს, ზედმეტად მივეჩვიე და თან ყველაფრით შეიძლება კაიფი. ასეთი
ემოციებითაც კი. ვწვები ვაკვირდები ჩემს ემოციებს. არ ვინძრევი, არადა, ეს ყველაფერი
შიგნით აღარ მეტევა, მინდა გამოვხატო, ვიყვირო, ვიტირო, ვიხტუნო, ვიჩხუბო, ვიცეკვო.
ისე, როგორ ენერგიას გვაძლევს ემოციები. მაინც არ ვინძრევი. უმოძრაობა თავს ნივთად
მაგრძნობინებს, რომლის შიგნით რაღაცები ხდება. ახლა ვცდილობ, ვიგრძნო ჩემი სხეულის
ყველა ნაწილი, ფეხის თითებიდან დაწყებული თმით დამთავრებული. ჩემი თავი მიყვარს .
ეგ ყველაფერს ამარტივებს. იმ ჩაკეტილი წრიდან გამოვაღწიე და ყველაფერი იქ დავტოვე.
ყურადღება გადავიტანე. გარეთ გავდივარ, სახურავზე. შუა ღამეა, ყინავს, ქარი მიბერავს,
რატომღაც ქარი კიდევ უფრო მმატებს თავდაჯერებულობას, თითქოს ეს ქარის სიძლიერე
მეც მაძლიერებს. ისევ მუსიკას ვრთავ. რას შვებოდა ხალხი, როცა ცუდად იყო, სანამ
ფილმებს და მუსიკას შექმნიდნენ? ან როცა უბრალოდ ყველაფრისგან მოწყვეტა უნდოდათ?
ის ერთფეროვნების და სამყაროს შავ-თეთრად აღქმა მივლის, წეღან რომ მქონდა. როგორ არ
უნდა გამიქრეს, როცა ამ გაშლილ სივრცეს და ლურჯ ვარსკვლავებიან ცას ვუყურებ!

***

სოფელში ვიყავი. სახლი ტყესთან მქონდა. ახალგაღვიძებული გარეთ გამოვედი.

სუსხიანი დღე იყო, თან მციოდა, თან მზე მანათებდა. სახურავზე ჩიტს ბუდე ჰქონდა
გაკეთებული. პატარა ბარტყები მშივრები იყვნენ, დედას საჭმელი მოჰქონდა მათთვის და
მერე ისევ მიფრინავდა საჭმლის მოსატანად, რა კარგია, როცა დედა ჩიტი ხარ და ბარტყები
გყავს!

***

ვწევარ. თვალებს ვახელ და ცას ვუყურებ. ფუტკარი ბზუის, მდინარე ჩხრიალებს,

ყვავილების დამათრობელი სურნელია.
ფეხზე ვდგები. ფეხშიშველი ვარ, თეთრი კაბა მაცვია, ბალახი ასეთი ფაფუკი არასდროს
ყოფილა, ბალიშებივით მეფინება ფეხის გულებზე. ჰაეროვანი და მსუბუქი ვარ. თბილმა
ნიავმა დაუბერა, კინაღამ ამიტაცა. მზე მანათებს, ჩემს თმას ოქროსფერი დაჰკრავს.
მდინარეს ვუახლოვდები, სუფთა და გამჭირვალეა. ჯერ ფეხებს ვდგამ, შემდეგ ვწვები.
წყალი სასიამოვნოდ გრილია. დინებას მივყვები, უცნაურია აქაურობა. არც რეალურია, არც
არარეალური. სხეულს არ მტკენს. თვალებს ვხუჭავ .
205
 ვიღვიძებ. ტემპერატურა შეცვლილია, ამჯერად გამოქვაბულის ჭერს ვუყურებ. ჩემი
ძაღლიც აქ ყოფილა, ვეხუტები და კალთაში მიწვება მოსაფერებლად. გარშემო თოვლია.
თოვლით გადაპენტილი მთები, ხეები, ნაცრისფერი ცა. თავიდან ბოლომდე ჩაფუთნული
ვარ. არც მცხელა, არც მცივა.
ვუყურებ თოვლს. აქაურობა სისუფთავის ასოციაციას მიქმნის. თეთრი ფერი ასე არასდროს
მყვარებია, გარეთ გამოვდივარ გამოქვაბულიდან. ხეზე შავი არწივი ზის და არემარეს
უყურებს. მე გადმომხედა, ამოდიო, - თვალით მანიშნა, მეც ავედი. ფიბი, მალე
დავბრუნდები-მეთქი, ვუთხარი ჩემს ძაღლს და არწივს შემოვაჯექი.
ამჯერად თვალები არ დამიხუჭავს. ფრენა საოცრება იყო. სიტყვები არ მყოფნის, მართვა არ
მყოფნის. ვყვირი ხანგრძლივად და ხმამაღლა. ქარი მეხეთქება. არ ვიცი, ეს ასეთი
სასიამოვნო რატომაა.
ფერად ხვრელში შევდივართ, ყველაფერი ტრიალებს. პატარა კარებია, ზოგი ღიაა, ზოგი
დახურული. კარებში - პატარ პატარა სიუჟეტები. ერთ-ერთ კარში შევფრინდით და ელვის
სისწრაფით დავეშვით ქვემოთ.
როგორღაც ჩემს ოთახში აღმოვჩნდი, ჩემს პირველ სახლში, საწოლში ვწევარ. ხელებზე
დავიხედე, პატარა ხელები მაქვს, სავარაუდოდ, 2014 წლის ახალი წელია. სასტუმრო ოთახში
ჯერ კიდევ ვახშმობენ და ლაპარაკობენ. დაახლოებით ღამის პირველი საათია, საღამურები
მაცვია, ხელში ანგელოზი მიჭირავს, რომელიც ინთება და სიმღერას უკრავს. ფანჯრის
რაფაზე გადავდივარ, ცას ვუყურებ, გულში დაკარგული, მონატრებული სითბო მეღვრება.
ბედნიერი ვარ, სხვანაირად ბედნიერი.

ახლა და აქ

დღეს მთელი დღე ერთი მომენტი მახსენდება: მე და ჩემი ბიძაშვილები ბებისთან

ვზივართ, თაფლიან პურებს ვჭამთ და ლუი ანდერსონს ვუყურებთ. მხოლოდ ნახევრის
ყურებას ვასწრებთ, რადგან სკოლაში გვაგვიანდება. ეს იყო რაღაც ტკბილი, მარტივი,
საერთოდ სხვა შეგრძნება. ბედნიერება. მახსენდება, მაგრამ ყურადღებას არ ვაქცევ.
რამდენადაც ტკბილად მახსენდება, იმდენად მიცრუვდება იმედი ჩემს აწმყო ცხოვრებაზე.
თითქოს მთელი სამყარო გამოვიცვალე. რა ხდება ახლა, აქ? ვზივარ და ვფიქრობ, როგორ
დავკარგე ბედნიერების გრძნობა. კი არ ვცხოვრობ, ვარსებობ. ვფიქრობ ათას რამეზე, რამაც
დღეს თავი არაკომფორტულად მაგრძნობინა. ვფიქრობ იმაზე, რომ ადამიანების უმეტესობაც
ასე ცხოვრობს, არსებობს . თქვენ როგორ ფიქრობთ, ბედნიერი ადამიანი სვამს კითხვას, არის
თუ არა ბედნიერი? არა, ასეთ რაღაცებზე ფიქრისთვის არ სცალია, არც სჭირდება,უბრალოდ,
არის და მორჩა! დაკარგული, დაბნეული და დაღლილი ვარ, ამ ყველაფერს ასაკს ვაბრალებ,
მაგრამ არ ვიცი, ოდესმე მორჩება თუ არა ... და, აი, ამ ბოლთის ცემაში მივხვდი, რომ დროს
ვკარგავ, ვზივარ და არაფერს ვაკეთებ რამის შესაცვლელად. იმაზე აღარ გავაგრძელებ,
რამდენად დებილი ვარ... უბრალოდ, აღარაფერს ველოდები, ყურსასმენებს ვიკეთებ,
ფანჯარაში ვიხედები და ვიღიმი. პირველი თოვლი, ტანში ჟრუანტელი მივლის. რა შეიძლება
იყოს ამაზე ლამაზი სანახავი. არ მაინტერესებს, რა იყო გუშინ ან რა იქნება ხვალ, ბედნიერი
ვარ ახლა და აქ.

206
 ***

დანგრეულ სახლთან ვარ, გარშემო ტყეა, აქეთ-იქით დავბოდიალობ. მაღალ ლოდებზე

ავდივარ და ვხტები. არ ვიცი, რატომ, მაგრამ ვერთობი. ამ ბოლო დროს დავიწყე ესეთი
დებილობები . ვცდილობ, რამე მაინც ვაკეთო. რაც ვიზრდები, უფრო ბავშვური ვხდები. ახლა
ტრასაზე ჩამოვრბივარ, რატომაა სირბილი ასეთი მაგარი? ყველაფერს ორმაგად შევიგრძნობ.
ვჩერდები, ცოტა ხანს ვისვენებ და ახლა ცეკვა-ცეკვით ვაგრძელებ გზას. ტყისკენ მივდივარ.
ყველა ახალ მუსიკასთან ერთად მეცვლება განწყობა. ღამდება, ყველაფერს ვაკვირდები, რომ
კარგად ჩამებეჭდოს ტვინში. მუსიკასთან ერთად სიარულის ტემპს ვუჩქარებ. არ ვიცი,
როგორ აღვწერო ეს გრძნობა, რა უღიმღამოა ყველაფერი მუსიკის გარეშე. ჩემი თავი გარედან!
- ვუყურებ, წარმოვიდგენ, თითქოს ფილმის კადრია. ეს ყველაზე მეტად მომწონს. ტყეს
მივუახლოვდი, ბილიკს მივუყვები და ჯერ კიდევ შემორჩენილ თოვლზე დავდივარ,
მომწონს მისი ჩხრაკუნი. მუსიკის ყველა ბგერას ვაკვირდები და თავს აქეთ-იქით ვაქნევ.
მელოდიასთან ერთად მოძრაობასაც ვანელებ. დავიღალე, ტყის შუაგულში ვეხეთქები,
მუსიკა მთავრდება . ახლა შედარებით მელანქოლიურ მუსიკას ვრთავ. შიშველი ხეები
ზემოდან მიყურებენ, ძალიან სევდიანები არიან და მეც მასევდიანებენ. ცაზე რაღაც
ფრინველმა გადაიფრინა. ქარი აშრიალდა და ხეები წააწვინა. სამყარო მართლა ძალიან
ლამაზია, შეიძლება, უსამართლო, მოსაწყენი, სასტიკი და სხვა ყველაფერი საზიზღრობა,
მაგრამ ლამაზია. უბრალოდ, გვავიწყდება ამ სილამაზის შემჩნევა. ძალიან მიყვარს ყველა
დეტალით და ამ პატარა საყვარელი ადამიანებით.

***

ნოემბერია, აცივდა, ხეები გაშიშვლდნენ და გაიყინენ. დღეები რაღაცნაირად

ნაცრისფერია. ქუჩებში სიჩუმეა. ხალხი სახლში შეიყუჟა. ჩემთან მოთოვა.

***

ბავშობაში მაინტერესებდა, რა ხდებოდა ცის იქით, საიდან იწყებოდა ან სად

მთავრდებოდა. სახურავზე ავდიოდი, ცას ვუყურებდი და ვფიქრობდი, სად ქრებოდნენ
ვარსკვლავები დღისით და ღრუბლები ღამით. ძალიან მინდოდა, ქარს ავეტაცე ცაში და
გადმომეხედა აქაურობისთვის . მაშინ მეგონა, რომ იქიდან აქაურობა იქნებოდა ზევით.

207
 ***

მაშინ მე 10 წლის ვიყავი, ლუკა 11ის,

-ტუპიკში წავიდეთ!
-წამო.
-წამო.
ხელები ჩავკიდეთ და ბავშვების აყალმაყალს გავეცალეთ. ღამე იყო, ჩვენ სადაც
მივდიოდით, იქით ლამპიონები აღარ ენთო, ძლივს გავიკვლიეთ გზა ლაბირინთივით
ქუჩებში და ბოლოს მივაღწიეთ, შავ, ძალიან ვიწრო შესასვლელს. ცოტა ხნით გავჩერდით.
მერე ლუკა წინ მიიწია.
- ეე შედიხარ? არ გეშინიაა?
- არა, რა მეშინია, რისი უნდა მეშინოდეს?
- კაი, მეც შემოვალ, ასანთი გაქვს?
- კი მაქვს, - თქვა, ამოიღო და აანთო. უცებ გაანათა იქაურობა, ამ გასასვლლის გვერდიდან
დანგრეულ სახლში გადიოდი, უცებ ავხტით და ამ შენობის ჩამონგრეულ კედელში
შევძვერით. ლუკამ ასანთის ღერით იქვე მგდომ მუყაოს ცეცხლი გადაუკიდა და ნელ-ნელა იქ
ყველანაირ ქაღალდს გადაეკიდა. გარშემო გამოყენებული შპრიცები, სიგარეტის ნამწვები და
ლუდის ბოთლის დამსხვრეული ნატეხები ეყარა.
- აუ, რა სუნია, აქ რატომ მომიყვანე?-ვიკითხე მე, -თავი საშინელებათა ფილმში არ
გგონია?
- იმდენს მაყურებინებ, ეგ სულ მგონია.
- სულ რატომ წუწუნებ?
- არ ვწუწუნებ .
- იქით გავიდეთ.
ფრთხილად ვაბიჯებდით ნაგავში იმ იმედით, რომ სადმე ჩასავარდნი არ იქნებოდა.
ნელ-ნელა ცეცხლის სინათლეც სადღაც მიიმალა და უკუნითი სიბნელე ჩამოწვა. გვეშინოდა,
მაგრამ არ ვიმჩნევდით, რა თქმა უნდა. ათი წუთის განმავლობაში გასავლელს ვერ
ვპოულობდით. ის-ის იყო, კანკალი დავიწყე, რომ ამ შენობის აივანი და ცა გამოჩნდა.
იქითკენ გავიქეცით და ჩვენი უბნის მეორე მხარეს ამოვყავით თავი.
-აუ, მაგრად შემეშინდა! - ვთქვი მე.
-მე სულ არა!
-იტყუები!
-მართლა!
-ოო -აუ, ცა რა ლამაზია!
-კი, ლამაზია, - აივნის მოაჯირზე ჩამოვსხედით, ლუკამ თავი დამადო.
-აუ, შენი აზრით, ახლა რაც მოხდა, თავგადასავალი იყო?
-თავგადასავალი არა, ის -კარგი მოგონება.
-მოგონება კი.

208
 მაშო გოგიაშვილი

(დაბ: 9/03/2006 )
14 წლის

რაღაც კარგი

„ზამთარია სიცივეაო“- სიმღერაში ამბობენ. იტყუებიან. არა, ზამთარში თბილა. ჩემთვის

მაინც. რაღაც ძალიან კარგი, მოგონებების ჯაჭვის მყარად დაჭერა და ნაწყვეტების
გამთელებაა. უმნიშვნელოა თუნდაც ის, რომ მასში ბევრ სიხარულთან ერთად ტკივილიცაა.
ტკენა საჭიროა უფრო მეტისთვის. ზამთარია სითბოში. ბუხართან დიდი კაკაოს ჭიქით
ხელში. ცეცხლთან აგიზგიზებული მოგონებებით. რწეველა სავარძელში ბაბუ, რომელიც
ახალ წელს სანტა ხდება. აქა-იქ ბებოს მიმაგრებული ფიფქები ფანჯრებზე. და და ძმა ბუხრის
წინ წამოწოლილან და „ზამთარია სიცივეაო“- მღერიან. არადა, იციან, რომ მათთანაც თბილა.

როგორ გახია მზემ ღრუბლები და გამოვიდა

მარტო ყოფნა კარგია. ვინმესთან ერთად გუბეებში ხტუნაობაც. ასევე კარგია წვიმისგან
სველი სხეულის უცნაური მოძრაობა, რომელსაც მაინცდამაინც ცეკვას ვერ დაარქმევ.
სიბნელის შიშიც. ლამპიონების ანარეკლიც. სიცივეც და დიდ ქუჩაში დაკარგვაც კარგია. ეს
იყო შესავალი. ისტორია კი სინამდვილეში მზეზე უნდა იყოს. სათაურით: როგორ გახია მზემ
ღრუბლები და გამოვიდა. ოღონდ, სიმართლე რომ ვთქვა, ამბავი მასზე კი არა, ჩემზეა. და
ალბათ მზე კი არა, მთვარეა მთავარი. არა იმიტომ, რომ ვეტრფი და რამე. არა, უბრალოდ,
ღამე ჩემია. სიბნელეც ჩემია. და მზეს რომ მიაწერეს მთვარის სინათლე, ეგ ნათელიც ჩემია. არ
ვარ ეგოისტი. არა, გატყუებთ, ვარ. ასევე, მესაკუთრე ვარ. ასევე შემიძლია მოსმენა. შემიძლია
იმის დავიწყებაც, რომ ჩემ გარდა კიდევ ვინმე არსებობს. ეს ალბათ ცუდია. შემიძლია
საზღვრებში თავისუფალი ვიყო. არ შემიძლია სიბნელის და სიმარტოვის ატანა. ასევე,
სიზუსტის. არ შემიძლია ვიყო ადამიანთან, რომელსაც ზუსტად ჩემნაირი აზრები აქვს.
მომბეზრდება ეს ყველაფერი და კიდევ ის, რომ მე ვიცი, ვინ ვარ. ზუსტად ვიცი, რა და
როგორ მინდა. და ისიც, რომ ამ ყველაფერს მივიღებ. არ გეგონოთ, რომ თქვენთვის აღვწერე.
ალბათ ეს უფრო ჩემთვის იყო ამბავი მზეზე, რომელიც, სინამდვილეში, მე ვარ. და მზესთან
კი არა, მთვარესთანაა კავშირში. როგორ გახია მზემ ღრუბლები და გამოვიდა, მეორენაირად
კი - როგორ გაძვრა მე სამყაროებს შორის და საკუთარ თავს დაუბრუნდა.

209
 მთვრალი ბოთლი მინდორში

დიდი არა, თუმცა უსაზღვრო, მწვანე მინდორი ქალაქის ქაოტური ცხოვრებისგან შორსაა.
მასში არასიმეტრიულად განლაგებული ხეებით. ადა მოხუცი ქალია. სახეზე მრავალი ნაოჭის
მიუხედავად, თვალებში მაინც აქვს ის რაღაც, მოელვარე ცეცხლი, რომელსაც ალბათ
ცხოვრებისადმი ინტერესი და მრავალფეროვნება ჰქვია. როგორც ჩვეულებრივ, მისნაირ
ხალხს ჩვენ უბრალო მენაგვეებს ვუწოდებთ. ადა მეენაგვე არაა, არც ჩვეულებრივ ხალხში
შედის. არის მასში რაღაც, რაღაც აუხსნელი. ხალხს უყვარს მოხუცის საღამოს ჩაის
წვეულებებზე დასწრება, რომლის დროსაც სტუმრები ისმენენ ქალის მიერ შეგროვებულ
სხვადასხვა ისტორიას სხვადასხვა პიროვნებაზე, სხვადასხვა დროში და სხვადასხვა გაგებით.
მისი ლამაზი ამბები რეალურს ჰგავს. შეიძლება, არის კიდეც.
20:48 ადა ამბავს ჰყვება:
მინდორში მდგარი, დიდი მუხის ქვეშ მთვრალმა ღვინის ბოთლმა ისტორია დაგვიტოვა
შემხვედრი წყვილის. არა, არა... შემხვედრი უცნობი წყვილის, რომელიც მზის ჩასვლას
ეტრფოდა ჩვენს მდელოზე. იმ მელოდიაზე ცეკვავდნენ, რომელიც მხოლოდ მათთვის
იკვრებოდა, მხოლოდ მათ ესმოდათ. ხის ქვეშ გადახრილი ბალახი ჯერ კიდევ არ იყო
გასწორებული. ჩემს მისვლამდე სულ ცოტა ხნის წინ დატოვეს იქაურობა. გუშინ ღამით
ვარსკვლავებით მოჭედილი ცა იყო. ალბათ ისინიც დაითვალეს.- ადას დეტალები უყვარს,
ლამაზი დეტალები.
- ჩაი კარგია?- ერთი გამოვიდა წარმოსახვიდან და, როგორც ყოველთვისო, გასძახა.
დანარჩენები ჯერ კიდევ მდელოზე ცეკვავდნენ წყვილთან ერთად. კიდევ მუხაზე წვრილად
იყო ამოტვიფრული „ორი უცნობი“. ანუ ერთმანეთი გაიცნეს. - ადა ბევრს არ ყვება. მოხუცი
თქვენც გაძლევთ ისტორიას, რათა სხვადასხვა, თქვენებური დეტალი შემატოთ. ღამით
ყველა ადას სტუმარი ოცნებობს, ოცნებობს რეალურ ზღაპრებზე, რომლებსაც ბედნიერი
დასასრული აქვს კი არა, საერთოდ არ სრულდება.

მეგი კუპრაძე

(დაბ: 10/08/2008 )
11 წლის

ვარსკვლავები

- ლუკა !
- რა?
- რა და ვარსკვლავებს შეხედე!
- და რა? ვარსკლავებია, მეტი არაფერი!
- ლამაზია!
210
 - ჩვეულებრივია.
- ყველა ვარსკვლავი რომ ჩამოვარდეს, ეგრე არ იტყვი.
- ისე, მართალი ხარ!
- ლუკა!
- რა?
- რო გავიზრდებით, ერთს ხომ დამიჭერ?
- კი, დაგიჭერ და თუ მოგინდება, მთელ ცას ჩამოგიღებ.

წერა ჩემს თავზე

დიდი ხანია ვწერ. ვწერ გამვლელებზე, მეგობრებზე, ახლა კი ჩემს თავზე დავიწყე წერა.
ცოტა ხნის წინ წიგნის წერა დავიწყე, დიდი არაფერი. ამას ვეუბნები ჩემს თავს ყოველდღე,
მაგრამ ვიცი, რომ ერთხელ შევძლებ, შევძლებ დავწერო..

ჩვენი ამბავი

აი, ისევ ავდექი და სკოლისკენ წავედი. იქ ჩემ მეგობრებს შევხვდი და გზა ჩვენი
კარადებისკენ გავაგრძელეთ. გზაში გოგოები ულიმიტო ინტერნეტით ტრაბახობდნენ. მალე
ადგილზე მივედით და იმაზე დაიწყეს წუწუნი, თუ რა ბანძი და სასტიკია რეალობა. მე კი მე
ვერ მოვითმინე და ვთქვი: არა, რეალობა არაა სასტიკი, ეს ჩვენ მოველით ბევრს. მოველით
იმას, რაც თვითონაც ვიცით, რომ არ მოხდება, ჩვენ ვართ გამოტენილი ფანტაზიით. ჩვენ
ვცხოვრობთ იმ წარმოსახვით სამყაროში, სადაც წკაპ და ყველაფერი იდეალურადაა, მაგრამ
ყველაფერი ისე არაა, როგორც ჩვენ გვინდა და ამას უნდა შევეგუოთ, მაგრამ ოცნებები არ
უნდა შევწყვიტოთ!

***

ისევ ვიღვიძებ. სარკესთან მივდივარ და ვერავის ვერ ვხედავ, სახეს ვიბან და ისევ
ვიხედები სარკეში, მაგრამ მაინც მაინც ვერავის ვხედავ, ვერც იმ გოგოს, რომელიც ყოველდღე
სკოლაში დადის და ვერც იმ ადამიანს, რომელიც სხვის ხუმრობებზე იცინის ხოლმე ....
ჩანთას ვალაგებ და კარებთან ვდებ. ისევ მივდივარ სარკესთან და, აი, ვიღებ ნიღაბს. ნიღაბს,
რომელსაც ყოველდღე ვიკეთებ. აი, ახლა მე ვარ მე. უფრო სწორედ, გოგონა, რომელიც
ყოველდღე სკოლაში დადის და ყველაზე ძნელი ნიღაბს მოხსნაში ის არაა, რომ მეგობრები
ისევ შეეცდებიან შენს უკან ჩათრევას და არც ის, რომ ოჯახის წევრებიც ამას შენს კიდევ ერთ
ხუმრობად ჩათვლიან, არამედ ის, რომ იპოვო ადამიანი, რომელიც ნიღბის უკან იდგა,
რომელიც მთელი ამ დროის განმავლობაში სადღაც დაიკარგა, გაქრა.

211
 სიზმარი

დედაზე საშინლად გავბრაზდი. შესაძლოა, აქამდეც ვერ მიგებდა მაგრამ ეს უკვე

ზედმეტი იყო, ოთახში ავედი და ბალიშს ჩავეხუტე. ოდნავ დავწყნარდი. ჩამეძინა და უცებ
დედას ვხედავ და ისევ ჩხუბს ვიწყებთ. უცებ მეღვიძება. სიზმარშიც კი ვერ მიგებს.

გუბეებიც კარანტინში არიან

- ე, ბიჭო, აქ მაგარია!
- მართლა მაგარია !
- რა გინდა, გავერთიანდეთ და ერთი დიდი გუბე ვიყოთ!
- რა გავერთიანდეთ, დისტანცია დაიკავე! კარანტინი რას ნიშნავს, იცი???
- კაი რა, რა გჭირს?
- კარანტინი მჭირს..
- ხოდა, შემდეგში არ მომთხოვო ერთად ყოფნა!

ნათია ერისთავი

(დაბ: 5/04/2003 )
17 wlis

დამშვიდობება

ლაშქრობის მეორე დღე იყო, როცა ძაღლი აგვეკიდა. მთის ძაღლი იყო და ეტყობოდა, რომ
ხალხთან ყოფნა მონატრებოდა. შანსი არ გამოტოვა, მესამე დღესაც ჩვენთან იყო, მეოთხეზეც
და მთელი კვირა, სანამ მთები ჩვენ გვმასპინძლობდნენ. ამასობაში კი კვირაც გავიდა და
ძაღლი, რომელსაც ცუგო დავარქვით, ოჯახის წევრივით შეგვიყვარდა. თან წინ მიგვიძღოდა
და ახალ ბილიკებს გვიმოწმებდა, უსაფრთხო იყო თუ არა, ზოგჯერ კი უკან მოგვყვებოდა,
რომ დარწმუნებულიყო, ჩვენს 24 კაციან ჯგუფს არავინ აკლდა. ერთხელ მორიგი
ძაღლებისგანაც დაგვიცვა, სამნი იყვნენ ერთის წინააღმდეგ. ცუგომ კი დაამარცხა და მოუგო,
თუმცა ფეხზე ნაკბენი ჰქონდა და დარჩენილი გზასაც კოჭლობით მოგვყვებოდა.
განსაკუთრებით ნიტას შეუყვარდა ის და ლაშქრობის დამთავრებამდე 2 დღით ადრე დაიწყო
212
ტირილი, ცუგო როგორ დავტოვოთო. ვგრძნობდი, ცუგომაც იცოდა, რომ ბოლოს ჩვენი
დატოვება მოუწევდა, დილით ადრე მისგან გაპარულებს, მაინც გამოიქცეოდა და
დაგვეწეოდა. 1 კვირის შემდეგ ის ბაქანზე დარჩა. მისი წაყვანაც კი ვიფიქრეთ, მაგრამ
თბილისში მეცხვარე ძაღლს არაფერი ესაქმებოდა. თავიდან კი გამოგვეკიდა და გვდია,
მაგრამ მატარებელს ვერ გაასწრებდა. ბოლოს გმირულად შეეგუა ბაქანზე მარტო ყოფნას და
კვლავ მთებში დაბრუნდა. ჩვენ კი ის უკვე ერთ კვირაში დაგვავიწყდა.

მამის დღე

მამის დღე ყველაზე მეტად მამაჩემს უყვარს, ალბათ არცაა გასაკვირი. თუმცა პირველად
რომ ახსენა, არც ვიცოდი, ეგეთი დღე თუ არსებობდა. დედა ამბობდა: ყველა დღე ისედაც
მამის დღეა და მაგიტომაცაა, რომ დედის დღე ასე გამოყვესო. მე კი, როგორც დედის კუდი,
მის ნათქვამს ვიმეორებდი, როცა მამიკო ჩემს მილოცვას ელოდებოდა - ყველა დღე ისედაც
მამისაა-მეთქი. და მაინც, ტკბილად და მოკლედ ჩავარჭობდი პატარა ცხვირს მამიკოს
ლოყაში და, რადგანაც მამიკოს ასე უყვარდა ეს რიტუალი, საღამოსაც კონიაკზე ცხვირს
მივაჭახუნებდი. მე, ელენე და რატი სადღეგრძელოს მთქმელები ვიყავით, ერთი დედიკო
ადღეგრძელებდა მას და მერე თვითონ მამიკოს ვუსმენდით, როგორ ამბობდა ჩვენს
სადღეგრძელოებს. არ დავიწყებ ძაან კარგი დრო იყო და ეგეთებს, რადგან მომავალშიც
მელოდება ბევრი ეგეთი კარგი დღე, ადრე როგორიც იყო, როცა მამიკო ძილის წინ
შემოვიდოდა და მეტყოდა, დედიკო თუ გაგაბრაზებს, მითხარი და ღამით ჩუმად ცერა
თითები დავაჭრათო, მე კი ამ ნათქვამზე მეცინებოდა, როცა სხვა მსგავს შემოთავაზებებზე
სულ ვტიროდი. რომ მეუბნებოდა, ყველა ბანანს შეგიჭამ და დედიკომ რამდენიც არ უნდა
მოგიტანოს, იმათაც სულ შეგიჭამო, თითქოს ეგ იყო ჩემი ყველაზე მთავარი სადარდებელი.
ისიც მენატრება, სამსახურიდან მოსული მამიკოს საჭმელი 4 წლის ასაკში ჩემზე რომ იყო
დაბარებული და თითოეულ ვახშამზე ვეუბნებოდი რამდენზე უნდა გაეთბო. ისტორიებს რა
გამოლევს, რომლების გახსენებაზეც კი უნებურად მეღიმება და მამიკოს ჩემთვის გულში
ვადღეგრძელებ, იმის მიუხედავად, რომ ხმამაღლა ეს არასდროს გამიკეთებია.
განსაკუთრებით მამის დღეზე ვფიქრობ მასზე, თუმცა, არ ვიცი, რომელია ეგ დღე. ყველა დღე
ხომ ისედაც მამის დღეა.

მე ერთხელ ზევით ავიხედე

მიდიოდა ერთხელ კუ გზაზე და გზად ღმერთი შეხვდა. იყურებოდა ქვევით და

აკვირდებოდა ხალხს, უფრო სწორედ, ორ ადამიანს. მათ სიყვარულით უყურებდა და
მოჯადოებულმა ვერც შეამჩნია, ღმერთს როგორ მიუახლოვდა.
- უცნაური ხარ, იცი?- უთხრა კუმ მოურიდებლად.
213
 - იცი, მიყვარს წყვილზე დაკვირვება, როდესაც მათი მიმოხრა მთელი სულიერი
ცხოვრების ისტორიას მიჰყვება. მათი თვალები კი ყველაფერს ამხელენ, როგორც არ უნდა
ცდილობდნენ ემოციის დამალვას. როგორი გულუბრყვილოები და გულწრფელები არიან,
თუ მოინდომებენ, - უპასუხა ღმერთმა, თითქოს ვერც გაეგო კუს ნათქვამიო.
- ამხელა გზა იმისთვის არ გამომივლია, რომ სიყვარულზე მომესმინა.
- კარგი, მაშინ მითხარი, რისთვის მოსულხარ.
- მინდა ფრთები მომცე.
ღმერთმა გადაიხარხარა - დამარწმუნე, რატომ გინდა და გექნება ფრთები.
- აბა, 3 თვე მოვდიოდი და ძლივს მოვაღწიე აქამდე. ფრთები რომ მქონოდა, 1 კვირაც არ
დამჭირდებოდა.
- ეგ არაა მიზეზი და შენ თვითონაც იცი.
- მაშინ ჯავშანი შემიმსუბუქე.
- არა!
- სიჩქარე რომ მომიმატო?
- არა.
- მაშინ მითხარი, რატომ?
- რატომ რა?
- რატომ შემქმენი ასეთი? გამოუსადეგარი და უშნო.
ღმერთს ეწყინა. უნდოდა გაბუტულიყო, მაგრამ ღმერთი იყო და ბოლო სიყვა მასზე უნდა
ყოფილიყო: -ერთხელ, როცა მზად იქნები, ზევით აიხედე და მიხვდები, რატომ!

მე ჩემი მფარველი მყავს

ფილმი რომ ცხოვრება იყოს ან ცხოვრება - ფილმი, ნეტავ მე როგორ პერსონაჟს

ვითამაშებდი? ამაზე სულ ვფიქრობ და ზოგჯერ გამიზნულადაც ვიქცევი ისე, როგორც
ფილმის კარგი და სამაგალითო პერსონაჟი მოიქცეოდა. ალბათ, რეჟისორის თვალში მე აი ის
ვიქნებოდი, სულ ჩრდილში როა და ყურადღებას არ აქცევენ არც ფილმის გადაღებისას და
არც ფილმის ყურებისას, თუმცა ისეთი, რომელსაც საფიქრალი და სათქმელი მუდამ აქვს.
ბევრი კარგი რამეა ჩემში ისეთი, რაც მომწონს და მინდა წარმოჩენილიც იყოს, მაგრამ
მეშინია, რომ წარმოვაჩენ, მერე ცუდად არ გარდაიქმნას ან კიდევ ჩემი დანარჩენი
ხასიათიდან ცუდი უფრო არ წარმოჩინდეს. ამიტომაც მე თვითონ ვირჩევ ჩრდილში მყოფი
პერსონაჟის როლს. რა ცუდია, რომ ცოტა ცუდიც საქმეს უფუჭებს, ბევრ კარგს. არის ისეთი
მომენტებიც ჩემს ყოველდღიურობაში, როდესაც ან სულ გრძნობით ვცხოვრობ, ან სულ
გონებით. მაგრამ მერე მივხვდები, რომ გრძნობა გონების გარეშე მხოლოდ სუსტი ქარია,
მაგრამ გონებაც გრძნობის გარეშე მწარეა და ადამიანისათვის გამოუსდეგარი. ძალიან
ბევრჯერ ვფიქრობ ასეთი ტიპის რაღაცებზე, რაც ხასითს კიდევ უფრო მიმძიმებს და ნელ-
ნელა მარტო ყოფნაც მსიამოვნებს. მაგრამ, მაშინაც კი, როცა მარტო ვარ, ვგრძნობ, რომ ჩემ
214
გვერდით ვიღაც დგას და მუდამ კარგ რჩევას მეუბნება, უფრო სწორედ, კარგისკენ მიმავალ
რჩევას მიჩურჩულებს. ალბათ, სასაცილოა, მაგრამ არჩევნის გაკეთების დროს ისეთი გრძნობა
მაქვს, ფილმებში როა, მხრებზე მდგარი კეთილი და ბოროტი ანგელოზები რომ მოქმედებენ
ადამიანებზე. მათი შემოსვლით ქრება კიდეც ალისფერი ნაკვერჩხლებისგან ჩემს გონებაში
წარმოდგენით შექმნილი მოზაიკური ფიქრები, რომლებიც მარტოობის გამო ის იყო ჩემს
სულში მოზღვავებას აპირებდნენ. ვიცი, ეგოისტი ვარ, იმდენი ადამიანი მყავს გვერდით,
მაგრამ, ამის მიუხედავად, ვამბობ, რომ მარტო ვარ. მაგრამ ეს მარტოობა მაინც უფრო სხვაა.
როცა მხრებზე ანგელოები მამხნევებენ ბედისწერისა და ჩემი ცხოვრების მილეული მთვარე
თითქოს იზრდება და იბადრება. ამიტომაც დარწმუნებული ვარ, ჩემი მფარველი ანგელოზი
მყავს.

ღმერთმა დრო მოგვცა

მთელ დღეს რომ ვიფიქრო, ნეტავ სად გავალ, რამეს მაინც თუ მივხვდები. იქნება თუ არა
ჩემი გადმოყირავებული ქვიშის საათის დრო ღირებული. მინდა, ჩემს საზღვრებს გავცდე და
„მე“ აღარ ვიყო. მინდა ცოტა ხნით ვინმე სხვაც ვიყო, რომ რამე ახალიც გავიგო. თან ისეთი,
რაც სხვას ჯერ არ აღმოუჩენია და ცოტა ხნით მაინც განსაკუთრებულობის სურნელი
შევიგრძნო.
დღეს ჩემი ძალიან შორეული ნათესავი გარდაიცვალა. მაგრამ მას არ ვიცნობდი,
ამიტომაც არ მწყენია. გონებას ეწყინა, გულს კი არაფერი არ უგრძვნია. არადა, მინდოდა
წყენოდა. მინდოდა, რომ იმ ვიღაცის შვილებზე მეფიქრა, რადგან დღეს ისინი უდედოდ
დარჩნენ. მართალია, უკვე დიდები არიან, მაგრამ დედისთვის - მაინც პატარები. მინდა, რამე
ახალი ვიგრძნო, რომ რამე ახალიც გავაკეთო.
ახლა დედიკოს ბარკალზე ვეფერები. გეტყვით, რომ ბარკალს დედიკოს ბუთქუნა მკლავს
ვეძახი და ჩემთვის ის ოჯახის წევრია. დედიკო კი ტახტში გემრიელად ჩამჯდარა, ქარგავს და
თან მაგარ ფილმს უყურებს. დილაობით დედიკო მძინარეს მიყურებს ხოლმე. მე საიდან
უნდა ვიცოდე, თუ მძინავს, არა?! მაგრამ მართლა ვგრძნობ და ცალ თვალს რომ გავახელ,
უკვე ვხედავ კიდეც, რომ ძალიან ტკბილად მეფერება. თან ცდილობს, რომ არ გამაღვიძოს. მე
მძინარე ვბუზღუნებ, რომ გამაღვიძა, მაგრამ, სინამდვილეში, უსაზღვროდ მსიამოვნებს.
ნეტავ, მომავალში მასე კიდევ ვინმე თუ მომეფერება და მსგავსად თუ ვეყვარები ვინმეს.
ახლა დედას ზუსტად ისე ვუყურებ, როგორც ის დილაობით მიყურებს ხოლმე. ისიც,
ალბათ, გრძნობს და მასაც სიამოვნებს, მაგრამ მაინც განაგრძობს ფილმის ყურებას, ქარგვას
და არც იმჩნევს ჩემს დაჟინებულ თვალებს. შუქი ლამაზად ანათებს ოთახს, თანაც ისეთი
შუქი, როგორიც მე მიყვარს, ყვითელი, მოგუდული და თბილი. ბარკალი ჩემს ხელებში
ბედნიერია. დღეს, მგონი, რაღაცას მივხვდი, მაგრამ რა მნიშნელობა აქვს, ამ დღეს ხომ ვიღაც
გარდაიცვალა...

215
 აპრილის წყნარი, ალერსიანი დღე

- ხვალინდელი დღეც დღევანდელივით იქნება, თუ შენ არ შეცვლი დღევანდელობას.

- რატომ უნდა შევცვალო?
-იმიტომ, რომ არ გინდა ხვალინდელი დღეც დღევანდელივით იყოს.
- და მაშინ როგორად შევცვალო?
-როგორიც გინდა იყოს ჩვეულებრივი, უბრალოდ აპრილის წყნარი ალერსიანი დღე, -
მითხრა გაზაფხულმა...

ის, რაც მინდოდა შენთვის მეთქვა

ავტობუსში ვარ. რა თქმა უნდა, აქაურობა გადაჭყლეტილია, როგორც ყოველთვის, მაგრამ

სასაცილო ისაა, რომ ამაზე ვგიჟდები, რადგან რაც უფრო ბევრი ხალხია, მით უფრო
საინტერესოა მათზე დაკვირვება და ამით დროის გაყვანა. ჩემი დაკვირვებით მგზავრობა
ყველაზე საინტერესოა, როცა ავტობუსში ვინმე ცოტა არაბუნებრივად ან გამომწვევად
ჩაცმული ამოდის, ან თუ ვინმე ტატუებითაა მორთული და საყურეებით ბრწყინავს. მაშინ
იწყება მათზე ჭორაობა, განხილვები და მეც , რა თქმა უნდა, ვსაქმდები. თუმცა ვაკვირდები
არა ყურადღების ცენტრში მყოფებს, არამედ იმათ, ვისი დამსახურებითაც ისინი ამ
მდგომარეობაში აღმოჩნდნენ. ახლაც ბევრმა ადამიანმა გამიტაცა, თუმცა მათზე დაკვირვება
შევწყვიტე, რადგან უფრო საინტერესო საუბარი მოვისმინე. მოხუცი კაცი ტელეფონზე შვილს
ესაუბრებოდა. ის ცოტა ხნის წინ ამოსულიყო, თუმცა დრო არც მას დაეკარგა და როგორც კი
ადგილი დაუთმეს, ეგრევე დასარეკად მოემზადა.
- არა, ნუ ინერვიულებ, შვილო, სახლში დროზე ადრე მივალ და როგორც კი მივალ,
ეგრევე დაგირეკავ. დაბნელებამდე უკვე სახლში ვიქნები და თუ ასე ნერვიულობ, დღეს
ბობოსაც არ გავასეირნებ. ცოტა ხანი მოითმინოს.
სულ თეთრი თმით მოხუცი, კეთილი სახე, ბაბუასთვის შესაფერისი კეხიანი ცხვირი.
ძალიან კონსერვატულად ჩაცმული, თუმცა შემელოტებულ თავზე სასაცილო პანამა ეხურა
და შავი, ძალიან თბილი ხელთათმანები ეკეთა, რომლებიც ამ ყინვაში აკანკალებულ თითებს
გაუთბობდა. ამ კაცმა ძალაინ თბილი გარემო შემიქმნა დროებით და ცივი ლურჯი ავტობუსი
უცბად მყუდრო ადგილად გადაიქცა. რატომღაც, ამ კაცში ჩემი ბაბუა დავინახე, რომელიც
სულ მინდოდა, მაგრამ არასდროს მყოლია.
- კი, კი წამლები ვიყიდე, რძე, შავი პური 0%-იანი საფუარით, როგორც შენ მითხარი და
ბოდიში, მაგრამ ვერ მოვითმინე და ცოტა კამფეტებიც ვიყიდე ჩემთვის და დედაშენისთვის,
ხომ იცი, როგორ გვიყვარს.
- კი, ფული მეყო, თან ხურდებიც დამრჩა და გზად მათხოვრებსაც ჩავუყრი. ამიტომაც
ისევ ამდენი მომეცი ხოლმე, ზედმეტი არ გინდა.
ცოტა ხანს გაჩუმდა მოხუცი და შვილს უსმენდა, შემდეგ კი ისევ ნაჩქარევად განაგრძო.

216
 - კაი, კაი ახლა ჩემი ჩასვლის დროა და უნდა გავთიშო, თორემ ამდენ ხალხში შენთან
ერთად გზას ვერ გავიკვლევ. სახლში რომ მივალ, შეგატყობინებ. ანუ, სავარაუდოდ 10
წუთში.
ამაზე გაჩუმდა და ძალიან საწყლად გაიკვლია გზა სახლისკენ. მინდოდა, დავხმარებოდი
და ჩამეყვანა, მაგრამ ამ მოკლე დროში ისედაც ზედმეტად შემიყვარდა. ამიტომაც დავანებე
თავი და ცალი თვალით ჩემი ძველი სამუშაო განვაგრძე. ბოლოს ვერ მოვითმინე დ ჩასულს
გავძახე: - ნახვამდის, ბატონო! მან კი გამომხედა, მაგრამ ისე, მე არ მიცნობდა ისე, როგორც მე
მას, ამიტომაც ვერც მიხვდა, რომ მე დავუძახე. ან რას დამინახავდა... ხო, ალბათ, მაგაშია
საქმე, თორემ მე ხომ მართლა გულწრფელად ვუთხარი: - ნახვამდის, ბაბუ!

გზაზე ერთი ჩვეულებრივი კაცი მიდიოდა

- ტაქსი, ტაქსი, გთხოვთ, გამიჩერეთ!

- ბოდიში, მაგრამ ეგეთ სველს ვერ წაგიყვანთ, მთელ სალონს დამისველებთ!
- სამმაგ ფასს შემოგთავაზებთ.
- უკაცრავად, მაგრამ მაინც ვერა. სალონი მერე 2 დღე უნდა შრებოდეს.
კაცმა უკვე სასოწარკვთით მიაჯახუნა კარი. დარწმუნდა, რომ არცერთი მძღოლი არ
ჩაისვამდა ასეთ გალუმპულს. მაგრამ თუ არ აპირებდნენ ტაქსები სველი მგზავრების
წაყვანას, მაშინ წვიმის დღეს საერთოდაც რას გამოვიდნენ სამუშაოდ. კიდევ ორჯერ სცადა
და ორი ტაქსი გააჩერა, მაგრამ ორივემ ერთნაირად გამოისტუმრა. რა ექნა, აღარ იცოდა,
ამიტომაც ფეხით გაუყვა მოწყენილ ქუჩებს. ქალაქი ამ დროს ცარიელი იყო, ბნელოდა და
ჩამწკრივებული ხეებიც უსულო ჩონჩხებს ჰგავდნენ. სახლის მყუდრო ფანჯრებიდან ცარიელ
ქუჩაში მხოლოდ ეს ერთი კაცი ჩანდა. წვიმაც არ აპირებდა გაჩერებას, ამიტომაც კაციც
აგრძელებდა გრძელი ნაბიჯებით სიარულს.
- რა გინდოდა, რომ მოდიოდი, -უთხრა წვიმას გაბრაზებულმა, - შენ გამო დღეს
შვილებს ვერ ვნახავ.
- მაგდენსაც რომ არ წუწუნებდე, მიხვდებოდი, რომ დღეს შენ ერთადეთი
ჩვეულებრივი კაცი ხარ, რომელიც ჩვეულებრივად ცარიელ ქუჩაში მიდის...

***

საღმოს ჩიტი მომიფრინდა ფანჯარასთან და გაფართოებული თვალებით დამიწყო

დაკვირვება. სანამ ის მათვალიერებდა, მე დავუწყე თვალიერება, მინდოდა გამეხსენებინა
ჩემს რომელ ნაცნობს მახსენებდა. ამასობაში, სახლში შევიდა ისე, რომ არ შემიპატიჟებია.
ვუთხარი, უკან დაბრუნებულიყო, მაგრამ არ მისმენდა. თქვენც იცით, საღამოობით
გამოჩენილი ჩიტები როგორი ჯიუტები არიან. მეც უკან შევყევი და ნება დავრთე ჩემს
სახლში გამმასპინძლებოდა. როგორც ჩანს, ის ამით ძალიან ხალისობდა. რამდენიმე ხანი ასე
217
ვისხედით პირისპირ და კულტურულად შევცქეროდით ერთმანეთს. მერე წინ წამოიწია და
მიჩურჩულა: - წამო, ჩემთან, მემეგობრე!- მერე ორი ნაბიჯით წინ გადახტა თავისი წყვილი
ფეხებით, გასაფრენად მოემზადა და ისევ გადმომხედა. პასუხს ელოდა, მეც მორცხვად
ვუპასუხე:
- ბოდიში, მაგრამ უნდა დავრჩე, ჯერ მჭირდება აქ ყოფნა...
- ხო, მაგრამ სხვაგან ყოფნა უფრო გჭირდება- მიპასუხა მან.
- მე შენნაირი ვერ ვიქნები!
- როგორი?!
- თავისუფალი და უშიშარი!

შინ ყოფნა

რაც დედამ გაიგო, რომ ეკლესიაში ვეღარ ივლიდა, ხატი მოაბრძანა სახლში. არაფერი
უთქვამს ჩემთვის, მაგრამ ვიცოდი, რომ ძაან უნდოდა ხატთან მივსულიყავი და
ვმდგარიყავი, თუნდაც, არ წამეკითხა ლოცვები. მე კიდევ არ მინდოდა და მორჩა! ადრეც
მქონია მცდელობა მასთან მივსულიყავი და რამე მეგრძნო, მაგრამ არა. არაფერი ხდებოდა
მისი დანახვისას. ვერაფერსაც ვგრძნობდი. გუშინ ბებო შემოვიდა ოთახში, მე ფილმს
ვუყურებდი. უსიამოვნოდ მკითხა, წამო რა, ბე, რა და ჩემთან ერთად დაანთე სანთელი. მე
უარზე ვიყავი, დავიჭყანე, მაგრამ უარი მაინც ვერ ვუთხარი. ეს ხომ ბებო იყო. ამიტომაც
მორჩილად წავყევი, წამოვიფარე თავსაფარი და ძეგლივით დავდექი მის წინ. ლოცვებიც
წავიკითხე და ოთახი ბედნიერმა დავტოვე. არ გეგონოთ, რომ ხატის დამსახურება იყო.
უბრალოდ, მივხვდი, რომ ლოცვების გარეშეც მე მუდამ შინ ვიყავი.

მთვარე, რომელიც ჭაში ჩავარდა

დამრგვალებული სავსე მთვარე ღრმა ჭაში იხედება და სარკეში თავის თავს აკვირდება.
იმდენ ხანს აკვირდება, რომ გეგონებათ, შიგით ჩავარდაო. ჭასაც ასე ჰგონია. ეშინია, რომ
გაიჭედება და ვეღარასდროს ამოვა. მთვარეც ვერანაირად ვერ ერევა თავს და ვერ წყვეტს ჭის
სარკეში ყურებას. მალე კი სავსე მთვარე ნელა იფუშება და ისევ თხელდება, აღარ მოსწონს
საკუთარი თავი და ჭას აღარ ემეგობრება. კი არ იცის, რომ ჭას ასეთი უფრო მოსწონს.

218
 მე არ მინდა ვიყო გაწუწული ძაღლი!

დღეს სკოლიდან შატალოზე წავედი. აბა, 9 აპრილს ვის გაუგონია მეცადინეობა. ხოდა,
დედაჩემმა ნახა შემთხვევა, უსაქმურად რომ ვიწექი ტახტზე, წამომაგდო, წამო, სასეირნოდ
წავიდეთო. მეც, სხვა დღეებისგან განსხვავებით, ვერაფერი მოვიმიზეზე, სხვა გზა არ
მქონდა, წავყევი და ამ ორი კვირის განმავლობაში პირველად გავყავი ცხვირი გარეთ. გარეთ
გასულმა პირველივე წუთებიდანვე შევამჩნიე, რომ ამ ორი კვირის განმავლობაში კიდევ
ბევრი შეიცვალა. მცენარეებს სხვადასხვა შეფერილობა მიეღოთ და, დილის სუსხის
მიუხედავად, მაინც მხიარულობდნენ. შხაპუნა წვიმა ნაზად ეცემოდა მათ ფოთლებზე, მეც
მეცემოდა კაპიუშონიდან გამოყოფილ ცხვირზე, გამეყინა, მაგრამ ეგეც კი ძაან სასიამოვნოდ.
გაზაფხული არ რჩებოდა იზოლირებული და მაინც აგრძელებდა გაზაფხულობას. მე და
დედაჩემი მთელი გზა ვლაპარაკობდით, არ ვაძლევდი უფლებას სიჩუმეს, რომ
გაზაფხულსაც ელაპარაკა. შიგადაშიგ მაცემინებდა და ჩუმად მე და დედა გარშემო
ვიყურებოდით, რომ ვიღაცას ტესტების გასაკეთებლად არ დავეჭირეთ, მერე კი გულიანად
ვიცინოდით. მიწაზე გუბეები გვხვდეოდნენ. მეც არ ვტოვებდი შანსს და მათ ჩავცქეროდი,
ჩემს უშნოდ გაზრდილ თმასაც ვისწორებდი. შეძლებისდაგვარად რომ გავილამაზებდი, მერე
გუბეში ვხტებოდი და დედიკოს ვწუწავდი. პატარა ბავშვივით ვიქცეოდი, თან შემთხვევით
და თან სპეციალურად. იმდენი ვილაპარაკეთ და ისეთ საინტერესო თემებზე დავაფიქრეთ
ერთმანეთი, რომ ამასობაში ოთხჯერ შემოვუარეთ ბაღს. ბოლოს, სახლში დაბრუნების დროც
მოვიდა. განა რამე განსაკუთრებულს ვუყურებდი გარშემო, მაგრამ მაინც ძალიან ლამაზი
იყო ყველაფერი. ზოგჯერ მგონია, რომ რაღაც პერიოდით ციხეში ვართ. თავისებურად
თავისებურ ციხეში, სადაც დანაშაული ის მიგვიძღვის, რომ საკუთარი თავები ასე
გვეზიზღება და შესაბამისად, ცხოვრებაზეც ვწუწუნებთ. მაგრამ როცა ამ ციხიდან გამოვალთ,
თავისუფლები სილამაზის ყველა დეტალს ვამჩნევთ და საოცრად ბედნიერები ვართ.
სწორედ ამ დროს ვგრძნობთ იმ ძალას, რომელსაც ზოგი ღმერთსაც ეძახის. ვიცით, რომ ის
ყველგანაა, მაგრამ მის არსებობას მაშინ უფრო ვგრძნობთ, როდესაც ის თავის ნამოღვაწარს
ასეთი დიდებით გადმოფენს ხოლმე ჩვენს წინაშე.

უთო ჟენია მედიდურად დაჰყურებდა საუთოებელს

როგორ ფიქრობთ, ტანსაცმელი თვითონ უთოვდება?! რა თქმა უნდა, არა. ამას უთო
აკეთებს, თუმცა ხალხი მის ნამუშევარს ისაკუთრებს და მერე ამბობენ, დედა, როგორ
დავიღალეო. ამ დროს კი უთო იმდენს შრომობს, რომ ორთქლი ასდის. დიახ, დიახ, ასეთია
სიმართლე, რამდენადაც მწარე არ უნდა იყოს. ახლაც უთო ჟენია უჟმურ ხასიათზეა, რადგან
იცის, მის ნამუშევარს მაინც არ დააფასებენ. ამის მიუხედავად, დილას მოწესრიგდა, სქელი
წარბები გადააბა ერთმანეთს და სამუშაოსთვის მოემზადა. რა ვქნათ, ზოგჯერ ასეც ხდებაო.

219
 ჩქმეტია ჭიკარტი

სკოლის ბავშვებმა მსუქან ცეკვის მასწავლებელს, ჯუმბერიკოს, სკამზე ჩქმეტია ჭიკარტი

დაუდეს. მასწავლებელმა დაჯდომის დროს ვერაფერი იგრძნო, გაიფიქრა კიდეც, რაღაც დღეს
არაფერი მოუმოქმედიათ ბავშვებსო. ამ დროს კი ჩქმეტია ჭიკარტი ყვიროდა, აუფ, როგორ
მეტკინაო.

რატომ იკეთებენ ბავშვები შტაბს

ოთხკუთხედი ადგილი, რომელსაც სავსე კედლები არ აქვს. აქა-იქ შეტეხილია ფიცრები

და თავისუფლად შეუძლია რომელიმე პატარა ცხოველს შემოძვრეს და ადგილი მისნაირად
პატარა არსებებთან დაიმკვიდროს. აქ სამეზობლოს ბავშვები იყრიან თავს და ახალ
საბრძოლო შეტაკებებს გეგმავენ დანარჩენ სამეზობლოებთან. ამ თავშესაფარს ჭერიც აქვს, არ
გეგონოთ, რომ ბავშვები ხუმრობდნენ. მთელი სამი დღე იწვალეს, რომ ადგილი შეექნათ,
სადაც თავიანთი ნებართვის გარეშე ვერავინ შემოვიდოდა. პაროლიც კი დაადეს, თუმცა
ისეთი, ენის გასატეხს რომ გავს და რომ ზაფხულის განმავლობაში ბავშვებს არ დაავიწყებს
ქართულად ლაპარაკს. მზე მაინც ახერხებს და უნებართვოდ უშვებს თავის სხივებს
ბავშვების თავშესაფარში, ეს სხივები კი იქაურობას სრულყოფილად წარმოაჩენენ.
კრეატიული ფიქრებითაა სავსე შტაბის კუთხეებში ობობის ქსელები. რა თქმა უნდა, გოგოები
არ არიან ნებადართულები, რომ შემოვიდნენ, ბიჭების ხელში კი აქაურობა სულ სულ
არეულია. ამის მიუხედავად, ყველას ძაან უყვარს აქ ყოფნა. გოგონები ჩუმ-ჩუმად მაინც
ახერხებენ შემოპარვას, აბა ამხელა ცდუნებას რა გაუძლებს, შტაბი - ეს ხომ დიდებული
ადგილია თავისი თავგადასავლებით, საიდუმლოებებითა და შტაბის მოადგილეებით. ეს
ისეთი იმპერიაა, რომელიც არ აპირებს დაშლას და არც არასდროს დაიშლება. დრო მას
ვერაფერს დაკლებს და წლების განმავლობაში დარჩება ბავშვობაში დასაბრუნებელ ხიდად.

სარკეების ქალაქი

სარკეების ქალაქი ძალიან საშიშია. როცა სარკეში იხედები, შენს თავს ხედავ ისეთს,
როგორიც გინდა, რომ დაინახო: შენს დიდ ცხვირს აპატარავებ, კეხს უსწორებ, შეიძლება
ტუჩებსაც რამე უქნა და მოკლედ, იმ ნაკვთს, რომელიც არ მოგწონს. მაგრამ რეალობას ხომ
ვერ გაექცევი. ერთ სარკეში მარტივია თვალთმაქცობაც და მოტყუებაც, მაგრამ როცა უფრო
ბევრი თვალი გიყურებს სარკიდან, დაუცველი ხდები და ტყდები. მსგავსი მომენტი
ყოველთვის ცუდ, შეუსაბამო დროს დგება. ის შენ გამცირებს სწორედ მაშინ, როცა სხვასთან
ერთად ხარ, რომ შემდეგ დღეს სარკის წინ ვეღარ გაბედო და ვეღარ იკითხო: „სარკევ, სარკევ,
ვინ არის ამქვეყნად ყველაზი ლამაზი?“ ამის მაგივრად ადგები და მთელ შენს ცხოვრებას
შეცვლი.

220
 სადღაც იქ

სადღაც შიგნით მეწვის. არ ვიცი, ეს ერთი მოგონება რატომ ამოვიჩემე, ხომ ბევრად
ტკბილებიც მქონია, ბევრად საშიშებიც, მაგრამ ეს გამორჩეულია, რადგან მასში სითბოცაა,
სიტკბოც, შიშიც, მონატრებაც და რაც მთავარია სილამაზეც. 3 წლის წინ, გაზაფხულზე,
მქონდა კონცერტი. ჩემი ბოლო კონცერტი უნდა ყოფილიყო. არ ვიცი, ალბათ,
ქვეშეცნობილად ისიც მოქმედებს, რომ წინასწარ ვიცოდი, ჩემი ბოლო იქნებოდა. ჩემი
მოგონება არა კონცერტი, არამედ წინა დღის რეპეტიციაა. დავუკარი მენდელსონი, შოპენი,
ლისტი, დვორჟაკი, უკან მოვიტოვე ეს დიდი ნაწარმოებები და მივადექი მარტივ მორიკონეს,
რომელზე ლაპარაკითაც, სავარაუდოდ, თავი მოგაბეზრეთ. ვართ მუზაში მხოლოდ 3 კაცი:
მე, მასწავლებელი და მეორე, „უცხო“, მასწავლებელი. უბრალოდ წარმოიდგინეთ,
ჩაბნელებული დარბაზი, სცენა, ნახევრად განათებული, და შავი, მტვრიანი როიალი,
რომელიც შემდეგ დღეს უნდა გაეწმინდათ. დავუკარი, ალბათ, ნორმალურად დავუკარი. არ
ვფიქრობდი შესრულებაზე, უბრალოდ, მოგონებებს ვიხსენებდი, რომლებიც მე და
მასწავლებელმა ერთად შევქმენით. ამასობაში, თურმე, დავამთავრე დაკვრა და ხელები არ
ამიღია. ისევ იმ პოზაში ვიჯექი, მოკუზული, თითქოს კლავიშებს ვეხუტებოდი და არ
ვუშვებდი ბოლო მოგონებებს. ტაშმა გამომაფხიზლა, იმ „უცხო“ მასწავლებლის ტაშმა, ფეხზე
იდგა და რაღაცნაირად მიყურებდა. ექო გაისმა-„ბრავო!“-მეც ავდექი, ორ მაყურებელს თავი
დავუკარი და დავინახე ის, რის გამოც ახლაც მეფიქრება და რის გამოც ამას ისევ და ისევ
ვატრიალებ თავში. ორივე იდგა, დარბაზის კუთხეში, უკან და სიამაყით მიყურებდნენ. ჩემს
მასწავლებელს შევხედე, რომელთანაც კვირაში ორჯერ 9 წლის განმავლობაში დავდიოდი
და თვალი მოვკარი მის ლოყაზე ჩამოგორებულ ცრემლს. შეიძლება, უბრალოდ
წარმოვიდგინე, მე ხომ სათვალე არ მეკეთა. ალბათ, არაფერია ახლა, რომ ვყვები, მაგრამ ეს
იყო ჩემთვის ყველაფერი. ის, რომ ჩემი დაკვრით სიამაყე, სევდა, სიყვარული გამოვიწვიე.
ალბათ, მაგიტომაც ვეჭიდები ამ მოგონებას, არ ვარ მზად, რომ დამტოვოს. ეს სხვებივით
არასდროს იქნება, თუ წავა, არასდროს დაბრუნდება. თან როგორ გავუშვა, როცა არ ვიცი,
სად მიდიან მოგონებები...

ცხოვრება მუდამ კიდეებია

-დეე, შეგიძლია დამეხმარო ჩასვლაში?

დედა ჰკიდებს ბავშვს ფაფუკა, პატარა ხელზე, რომელიც შიშისგან კანკალებს. ნელა
ჩადის დედა-შვილი კიბეზე. ბავშვი თითქოს უფრო მშვიდად გრძნობს თავს, ბოლოს და
ბოლოს დედა მის გვერდითაა. მაინც ეცემა. ტუჩები უკანკალებს, ეტირება, მაგრამ უკვე
დიდია, აღარ უნდა იტიროს. ახლიდან უნდა სცადოს.
ახლიდან აძვრა პატარა კიბეზე და ჩამოვიდა. მაშინ გამოუვიდა, ახლა კი აღარ გამოუვა.
სირცხვილით როგორ ჩახედოს მშობლებს თვალებში! ახლაც კიბეები ელოდება. მთელი
ცხოვრება კიბეებზე სიარული იყო, ამჯერად დაბლა უწევს ჩასვლა. ქვევით დედა ელოდება,
221
წევს მშვიდად და არ ინძრევა. რთულია დაჯერება, მაგრამ არც სუნთქავს. ეს კიბეები
წარმატებით უნდა ჩაიაროს, რადგან გადამწყვეტია მის ცხოვრებაში. მუდამ დედის სიტყვები
ახსენდება:
„ახლიდან ავიდეთ და ისევ ვცადოთ ჩამოსვლა. თუ გინდა, ახლა მამასაც დავუძახებ და
უფრო მშვიდად იქნები. კიბეებისა არ უნდა გეშინოდეს, რადგან მას ყოველთვის დაბლა
ჩაჰყავხარ. თავი უნდა აკონტროლო, რომ შესაფერის სართულზე აღმოჩნდე. თუ არადა,
ჩახვალ სულ ქვევით, იქიდან კი ამოსვლა გაგიჭირდება.
არა, ახლა ნამდვილად გამოუვა, მაგრამ დედა მის გვერდით აღარ იქნება.

***
მამა ბაქოში მუშაობს. მარტო ცხოვრობს, მაგრამ სულ დაკავებულია ხოლმე. ალბათ. არ
აძლევს თავს უფლებას, მარტოობამ დაამარცხოს, ამიტომ, სამსახურის გარდა, დარბის,
ვარჯიშობს, ფილმებს უყურებს, ძალიან ბევრს კითხულობს. 20-მა წელმა დიდი განათლება
მისცა. ვიცი, რომ სულ ვენატრებით და ყოველდღე უნდა ჩვენგან ახალი ამბების მოსმენა.
დედა ყოველდღე ურეკავს, მე - არა. ყოველდღე რომ დავურეკო, მოსაყოლი არაფერი მექნება
ხოლმე, ამიტომაც იშვიათად ვწერ. თვითონ ელოდება ხოლმე ჩემს მესიჯებს, მაგრამ არ
მიდის. ფიქრობს, ახლა რომ დამირეკავს, ბევრს ველაპარაკები, გამოვკითხავ სკოლის,
კალათბურთის, მუსიკის ამბებს და წინანდელივით სიტყვაძუნწი არ ვიქნებიო. ჩემი მესიჯი
კვირის ბოლოს მიდის:
- როგორ ხარ, მა?
- კარგად მა, კარგად. შენ?

30 თებერვალი

დღე, როცა ვირი ხეზე ავა, როცა ფრთოსანი ლომები დაბრუნდებიან ან, თუნდაც, 30
თებერვალი -ეს დღეები რეალურად არსებობს, უბრალოდ, სხვა დღეებში მუდმივად
გვეკარგებიან. ამ დღეებში ჩვენ ვაღებთ ჩვენთვის საშიშ ან არარეალურ კარებს და
სიგიჟეებით ვრთავთ იქაურობას, რომ არ მოვიწყინოთ. გვგონია, რომ ეს დღეც სხვა
დღეებივით, ადრე თუ გვიან, დამთავრდება, მაგრამ ასე არაა. ისინი არასდროს მთავრდება.
ამიტომაცაა, რომ, ყოველდღიურობის მოწყენილობის მიუხედავად, მაინც ვრჩებით
ცხოვრების რინგზე და, ასე თუ ისე, მაინც გამარჯვებულები, ჩენთვის სასურველი ფერის
სათვალეებით, ვტოვებთ ამ ხელოვნურობას.

222
 მე ჩემი სახლი სულ თან დამაქვს

მეც, როგორც ყველას, ჩემი სახლი სულ თან დამაქვს, მაგრამ ზოგჯერ მაინც მარტოდ
ვგრძნობ ხოლმე თავს. თან მაშინ, როცა სახლში ვარ. ჩავჯდები ხოლმე სასტუმრო ოთახში,
ჩავირთავ მყუდრო ფილმს და ჩემების მოსვლას ველოდები. რომ მოვლენ და დავინახავ მათ
ჩემ გვერდით, თავს სრულყოფილად ვგრძნობ და გარკვეული დროით მათ ისევ ვივიწყებ.
მჯერა, რომ არასდროს დამტოვებენ.

გამჭვირვალე ქალაქი ცაში

ვცდილობ, წარმოვიდგინო როგორია გამჭვირვალე ქალაქი ცაში, თუმცა, პირდაპირ

ვიტყვი, რომ აზრზე არ ვარ. ალბათ იქ შუამავლები არიან ჩვენსა და იმქვეყანას შორის,
რომანტიკოსები, მეოცნებეები და ბევრი ფიქრის მოყვარულები. ასევე მგონია, რომ სწორედ
იმიტომ ვგრძნობთ თავს დაცულად, თუ, რა თქმა უნდა, ასეა, რომ ვიცით გამჭვირვალე
ქალაქის არსებობა ცაში, რეალობაში ან, თუნდაც, ფანტაზიაში. თუ მიწაზე ვერ გავხდით
ვერაფერს, ყოველთვის იმ ქალაქის იმედი გვექნება. თუ არადა, კიდევ იმის შემდეგის. იმედი
ყოველთვის გვექნება, სანამ ციდან ამის უფლებას მოგვცემენ. სხვა შემთხვევაში, არ მივცემთ
ჩვენზე გაბატონების უფლებას და გავხდებით ურწმუნოები. რამდენი კითხვაა. გამჭვირვალე
ქალაქში ნამდვილად იქნება ყველაფერზე პასუხი. Nნეტავ, დაველოდო პასუხებს და არ
გავხდე ურწმუნო.

წერილი დედას

როგორ ხარ დეე?! მე კარგად ვარ, მაგრამ უკვე აი ძაან მომენატრე. ვიცი, რა კითხვებსაც
დამისვამდი ამიტომაც პირდაპირ გეტყვი, რომ საჭმელი კარგია; ოთახში ნორმალურ
ბავშვებთან ერთად ვარ, მთლად გადასარევები არ არიან, მაგრამ ორ კვირას მათთან ერთად
გავძლებ; ქართველი ბავშვები ვინც არიან, ყველა გავიცანი და ნორმალურები არიან ეგენიც,
მაგრამ ჩემი ოთახის ბავშვებზე ბევრად ნორმალურები. ყოველ შევმთხვევაში, რამენაირი
ინტერესები მაინც აქვთ და რობოტებივით არ არიან. ენა მესმის, აქაურობა მომწონს და
ძალიან კმაყოფილი ვარ ზოგადად, მაგრამ რაღაცებით მაინც უკმაყოფილო. ბავშვების
დამოკიდებულება არ მომწონს ერთმანეთის მიმართ. სულ პირში გიყურებენ, რომ რამე
არასწორად თქვა და დაგცინონ. ყველაფერზე ქულები გვეწერება ბავშვებისგანაც და
მასწავლებლებისგანაც. ამდენი ეროვნების ადამიანია და ყველა ერთნაირად ეგოისტი ჩანს.
არიან ესპანელები, ბულგარელები, ამერიკელები, რუსები, უკრაინელები, აზერბაიჯანელები,
რამდენიმე ყაზახი და ნუ ქართველები. ერთ უკრაინელ გოგოს და ერთსაც ესპანელს
დავუმეგობრდი და კიდევ ერთი ყაზახი გოგო გავიცანი, რომელსაც ზუსტად ელენესნაირი
223
ლამაზი კალიგრაფია აქვს. ორ ბულგარელ ბიჭს დავუმეგობრდი, რომლებიც კალათბურთის
თამაშის დროს გავიცანი. ისე მოხდა, რომ ჩემი ფოკუსები ჩავუტარე და ისე მოეწონათ, სანამ
ყველა სათითაოდ არ ვასწავლე, თავი არ დამანებეს. ზეგ ნიჭიერის მსგავსი რაღაცა ტარდება
და ქართველებმა ჩამწერეს, როცა გაიგეს, რომ ვუკრავ, მაგრამ ძაან ვნერვიულობ და არ ვიცი
ზუსტად, გავალ თუ არა. გუშინ ოთახს ვალაგებდი და თან ჩუმად ჩემთვის ვმღეროდი, გარეთ
რომ გამოვედი, ბიჭებმა დამცინეს. თავიდან ვერ მივხვდი, რაზე, მერე კი მივხვდი- მე ხომ
ადელის სიმღერას ვმღეროდი და მათთვის ის საკადრისი არ ყოფილა. მოკლედ, უკვე მეორე
დღეა, რაც გამოშტერებულებივით მიყურებენ და თან რომ ჩავივლი, მაჯავრებენ და
ეცინებათ. დეე, უკვე აღარ მინდა აქ ყოფნა, მაგრამ სისულელეა ალბათ ამდენი წუწუნი, არა?!
დიდი ამბავი, თუ ეგრე არიან ჩემ მიმართ განწყობილი. მთელი ბანაკი ეგრე ხომ არ
გაგრძელდება. მაგრამ მაინც მოქმედებს სხვების აზრი ჩემზე. უბრალოდ, ჩემთვის ვმღეროდი
ოთახში, დიდი ამბავი...
დე, ხვალ იმ ნიჭიერზე თუ რაღაცაზე გავალ და დავუკრავ. თან როკენროლს დავუკრავ
და ბუგივუგის გადავაბამ. თუ კარგად დავუკრავვ მომეშვება კიდეც და თან, როგორც ჩემმა
მასწავლებელმა თქვა, საქართველოსაც ვასახელებ. სასაცილოა არა?! კაი დე, წავედი ახლა,
თორემ საუზმეზე დამაგვიანდება. გკოცნი, ყველა მომიკითხე და ხვალინდელზე
წარმატებები მისურვე. ძაან მიყვარხარ და ძაან მენატრები.
P.S. გადავწყვიტე სექტემბრიდან კალათბურთზე შევიდე...

ნიკა კვირკველია

( დაბ: 23/05/2006 )
13 წლის

სანამ დავიბადებოდი

სანამ დავიბადებოდი, ცაში მშვენიერ დროს ვატარებდი. ჩემს მომავალ მეგობრებთან

ერთად ვქეიფობდი და მომავალ ფილმებს ვუყურებდი. ღმერთს თუ ეცალა, მასთან ერთად
პოკერს ვთამაშობდი, მაგრამ ცოტა მოსაწყენი იყო, რადგან ღმერთმა ყველა სვლა წინასწარ
იცოდა, ამიტომ თამაშს აზრი არ ჰქონდა. ასევე, მშობლებს ვუყურებდი და ბავშვის ყოლის
იდეებს ვუდებდი თავში.

224
 ცისარტყელა

რა არის ცისარტყელა? საუკუნეების განმავლობაში ცისარტყელა ხალხს სხვადასხვა რამ

ეგონათ. ხან - ხიდი სხვა სამყაროში, ხან - ცის ქუდი, ხანაც - ბავშვი, რომელიც წვიმას
ეთამაშება... სამწუხაროდ, დღეს ჩვენ ამ იდეებისა არ გვჯერა, იმიტომ, რომ შეგვიძლია
ცისარტყელას, როგორც ფიზიკური მოვლენის, ახსნა. მაგრამ მე მაინც ვიფიქრებ, რომ
ცისარტყელა - ეს არის ღმერთის სიხარულის ცრემლი და ცაზე ჩნდება მაშინ, როდესაც ის
ჩვენით ამაყობს.

რას ფიქრობს დღევანდელი ცა?

რა სჭირთ ამ ადამიანებს? თითქოს ერთმანეთს ეჯიბრებიან, ვინ უფრო მაღალ სახლს

ააშენებს. რას დაამსგავსეს მიწა - კორპუსებიო, ტრასაო, ისაო, ესაო. მართალია, ცუდად
იქცევიან, სულ ცოტათი მხედავენ კორპუსებს შორის, მაგრამ ისინი მაინც საყვარლები არიან,
განსაკუთრებით -ბავშვები, რომლებიც გაღიმებული, სიცოცხლით სავსენი მიყურებენ და
ოცნებობენ.

ის, რაც შენთვის უნდა მეთქვა...

იყო ერთი ქვა, რომელიც ბალახებიან მინდორში ეგდო. ამ ბალახებში ხალხი დადიოდა,
რადგან მინდორი გზას უერთდებოდა. ამ ქვაზე კი ხალხს სულ ფეხი ედებოდათ და
ეცემოდნენ. ქვა ყოველთვის ცდილობდა ხალხის გაფრთხილებას, ხმამაღლა უძახდა მათ,
მაგრამ ადამიანებს არაფერი ესმოდათ.

გიზინაყივით ტკბილი ამბავი

ამას წინათ სხვენში ავედი საახალწლო ნივთების ჩამოსატანად. იქვე ახლოს დავინახე
პატარა ძველი ველოსიპედი. მის დანახვაზე გამახსენდა ბავშვობა, როდესაც დავგრიალებდი
ეზოში მშვიდად და უდარდელად. გამახსენდა ის ცივი ნიავი, რომელსაც მისი ტარებისას
ვგრძნობდი. გავიხსენე ის ტკბილი მოგონებენი და ნაძვის ხის მორთვა დავიწყე.

225
 გორაკზე მდგარი თოვლის ბაბუს ამბავი

თოვლის ბაბუებს დიდი მნიშვნელიბა აკისრიათ. ისინი ბავშვების სურვილებს გზავნიან

ჩრდილოეთ პოლუსზე, რათა ნამდვილმა თოვლის ბაბუმ იცოდეს, ვის რა მოუტანოს. ასევე
სახლების ფანჯრებში იხედებიან, რომ გაარკვიონ, ვინ როგორ იქცევა და ზუსტ
ინფორმაციას აწვდიან თოვლის ბაბუს, ვინ იმსახურებს საჩუქარს და ვინ - ჯერ არა.

მთის იქით სახლი

მთის იქით სახლში ცხოვრობდა კაცი. ის იქ იმიტომ დასახლდა, რომ ხალხისგან

მოშორებით ყოფილიყო. ერთხელ დიდი ხნის წინ, სევდიანი ცა მას დაელაპარაკა. უთხრა,
რომ დაიღალა სულების ანგელოზებთან გადაყვანით და რომ თავისი ძველი ცხოვრება
ენატრებოდა, სანამ ადამიანები დაიბადებოდნენ, როდესაც ის მხოლოდ ბუნების ყურებით
ტკბებოდა. გაოცებულმა კაცმა ხალხს მოუყვა ცის მოყოლილი ამბავი, მაგრამ მას არავინ
დაუჯერა. ამიტომაც დასახლდა ის კაცი მთის იქით, ცასთან ახლოს.

სხვენის ამბავი

სხვენი, ერთი შეხედვით, არც ისე მნიშვნელოვნად გამოიყურება, მაგრამ ეს ასე არ არის.
სხვენში ჩვენ ვინახავთ წარსულს. ნებისმიერი ნივთი ცხოვრების სასიამოვნო მოგონებას
უკავშირდება. ასეთი საგანი იყო თოჯინა. ეს თოჯინა ეკუთვნოდა ერთ გოგონას, რომელიც
სხვენში ადიოდა თოჯინასთან სათამაშოდ. სხვენი გოგონას ყოველდღე ელოდებოდა დიდი
სიხარულით. გოგონამ ნელ-ნელა მოუკლო სხვენში სიარულს და შემდეგ საერთოდ
შეწყვიტა. ერთ დღეს კარები გაიღო. სხვენს გაუხარდა უკვე გაზრდილი გოგონას ნახვა,
რომელსაც ყუთი ეჭირა ხელში. ყუთში ნივთები ეწყო, სხვენმა იქ თოჯინაც შეამჩნია და
ყველაფერს მიხვდა. გოგონამ ყუთი დატოვა და კარი გაიხურა. ამის შემდეგ ერთად არიან
სხვენი და თოჯინა.

მატარებლებს სულ სადღაც ეჩქარებათ

იცით, როგორ შეიქმნა პირველი მატარებელი? იყო ერთი კაცი, რომელსაც ყველგან
აგვიანდებოდა და ამიტომ ყოველთვის სადღაც მიიჩქაროდა. ის ყოველდღე გზაში ღმერთს
სთხოვდა, დახმარებოდა, რომ აღარ დაეგვიანა. ხოდა, ერთ დღესაც, ღმერთმა შეუსრულა
სურვილი და კაცი მატარებლად გადააქცია. მატარებელი მართლაც არსად აგვიანებდა,
მაგრამ იმ კაცივით მაინც ყველგან ჩქარობდა.

226
 მე ვარ სკამი, რომელსაც დგომა მობეზრდა

გამარჯობა, ჩემი სახელია სკამი და დღეს მე მოგიყვებით ჩემს გულისტკივილზე. მე ვარ

ის სკამი, რომელმაც მთელი ცხოვრება ერთ ადგილზე დგომაში გავატარე. რამდენჯერმე
გადამდგეს და ისიც ახლოს. მე მომბეზრდა ერთ ადგილზე ყოფნა და მინდა ვიარო. ვუყურებ,
როგორ დადიან ადამიანები და მშურს. მეც მინდა ვიარო და მათსავით ვიმოგზაურო,
დავათვალიერო ქვეყნები და შევიცნო სამყარო. ხოდა მივდივარ. ნახვამდის!

შობის ანგელოზი

იყო ერთი შობის ანგელოზი, ისეთი დაბნეული, რომ ერთხელ შეცდომით იმ ქვეყანაში
ჩავიდა, სადაც შობა არასდროს დგებოდა. უხაროდა იმაზე ფიქრი, თუ რამდენ ბავშვს და
უფროსს გააბედნიერებდა მისი დანახვა და საჩუქრები. მაგრამ ქალაქში საშობაო სიხარულის
ნატამალიც არ იყო. არც ქუჩები იყო მორთული. გაკვირვებული ანგელოზი დაუკავშირდა
ზეცას და თავისი ამბავი შეატყობინა. ზეციდან უთხრეს, რომ შემთხვევით სხვა ქალაქში
მოხვედრილიყო, მაგრამ უბრძანეს, ყველაფერი ეღონა, რომ ამ ქალაქში შობის დღესასწაული
შეეყვარებინათ, შობა ჩაეტარებინა და ხალხი გაებედნიერებინა. ამიტომ ანგელოზი
ადამიანივით გადაცმული სხვადასხვა ადგილებში დადიოდა და ყველას შობის
ბედნიერებაზე უყვებოდა. ასევე ბავშვებს ძილში აკითხავდა და საჩუქრებს აძლევდა.
ანგელოზმა ბევრი იწვალა, მაგრამ ხალხში შობის შეყვარება შესძლო. იმ ქალაქში შობას
დღემდე დიდი სიხარულით ზეიმობენ.

რა უნდა მატარებელს ცაში?

ცაში ყველა ანგელოზი იყენებს მატარებლებს გადასაადგილებლად. ალბათ

გაგიკვირდებათ რატომ? ანგელოზებს ხომ ფრთები აქვთ. მასე ადამიანებსაც აქვთ ფეხები,
მაშინ მატარებელი რაში სჭირდებათ? ადამიანებიც და ანგელოზებიც ხანდახან იღლებიან.
ამიტომ არსებობს მატარებლები. ოღონდ, ცის მატარებლებს ლიანდაგი არ სჭირდებათ.
ისინი დაფრინავენ და ხან ერთ ღრუბელზე ხტებიან, ხან - მეორეზე.

ზოგჯერ ნივთები ცოცხლები არიან

ჩემს სახლში არის ერთი ნივთი, რომელიც ჩემთვის განსაკუთრებულია. ეს არის ძველი,
მაგრამ თოვლივით თეთრი, პატარა ბიჭის ქანდაკება. ვუყურებ და მგონია, თითქოს ის
ცდილობს, მომიყვეს თავის ცხოვრებასა და გულისტკივილზე. მეც ვზივარ, ვუყურებ და
ვფიქრობ მასზე.

227
 ერთხელ თოვლის ბაბუ დაიკარგა

ერთხელ, შობის მერე, თოვლის ბაბუ ბრუნდებოდა ჩრდილოეთ პოლუსზე და დაიკარგა.

პოლუსზე დაკარგვა ძალიან ადვილია, ამიტომ ბაბუს ყოველთვის ნავიგატორი მიასწავლის
ხოლმე გზას. თოვლის ბაბუც ნავიგატორს ელოდა, მაგრამ არავინ შეეხმიანა. ნავიგატორი
თურმე სხვა ელფებთან ერთად ბანქოს თამაშში გაერთო და სულ გადაავიწყდა თოვლის
ბაბუც და თავისი საქმეც. როცა ელფებმა გაარკვიეს, რომ ბაბუ დაეკარგათ, ძალიან
შეწუხდნენ და სასწრაფოდ სამაშველო გუნდი გაგზავნეს მის საძებნელად. როგორც იქნა,
იპოვეს გაბრაზებული და წვერგაყინული თოვლის ბაბუ.

გასაღები

გასაღები ჩვენს ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი ნივთია. ისინი, გასაღებები ერთმანეთისგან

განსხვავდებიან ფორმით და ხასიათით. აი, მაგალითად, მე თუ ჩემს გასაღებს დიდ ხანს არ
გამოვიყენებ, ის მიბრაზდება, მემალება და დიდხანს ვერ ვპოულობ. ხანდახან საკეტს
მოელაპარაკება და მასში იჭედება. ამიტომ ვცდილობ, ყურადღება მივაქციო და ხშირად
ვასეირნო. მას ჰყავს თავისი ტყუპი დები და ძმები. ხანდახან მათ რომ ვიყენებ, ცოტათი
მაშინაც მიბრაზდება, მაგრამ იცის, რომ მხოლოდ ის არის ჩემი გასაღები და მე ყველას ის
მირჩევნია.

ცალი ფეხსაცმელი

გუბეში გდია ცალი ფეხსაცმელი და ფიქრობს:

- რა აგრესიულები არიან ეს ადამიანები... ცოლ-ქმარიც კი არ ინდობს ერთმანეთს... არა

და მე და დანარჩენმა ნივთებმა რა დავაშავეთ, აივნიდან რომ გადმოგვყარა? ქმარზე
არის გაზრაზებული და მე რა შუაში ვარ? ნეტა, მიპოვნის ჩემი პატრონი? თუ სხვა
მიპოვნის? ...

ჩიტი გულში

ყველა ადამიანს ჰყავს პატარა ჩიტი გულში. ეს ჩიტი წარმოადგენს ჩვენს გძნობებს და
ემოციებს. თუ ადამიანი გრძნობების გამოხატვას არ დაიწყებს და ჩიტს არ მისცემს გულში
ფრენის საშუალებას, მაშინ ვერც ის ვერ გაფრინდება წარმატებული მომავლისაკენ.

228
 შტაბი

ალბათ ყველა ბავშვს აქვს ტყეში გაკეთებული შტაბი. შტაბი შეიძლება სულ არ იყოს
შესანიშნავი. პირიქით, ერთი შეხედვით, შეიძლება ის მხოლოდ ფიცრების გროვა იყოს.
მაგრამ მთავარი შტაბის გარეგნობა არ არის. თუ იმ შტაბში მეგობრებთან ერთად იქნები, ის
ყველანაირ ციხეზე მაგარი იქნება, რადგან შტაბს ფიცრებიკი არა, მეგობრების ერთიანობა
ქმნის.

ეზოში მომხდარი ამბავი

მე ვცხოვრობ არც ისე დიდ ეზოში. მე ყველაზე მაღალი და ბებერი ხე ვარ. რამდენი
წელია ამ ეზოში ვცხოვრობ და რაც თავი მახსოვს, აქ სულ სიმშვიდეა. ეზოში სახლი დგას, ამ
სახლში ოჯახი ცხოვრობს. პატარები რომ გაუჩნდათ, მაინც სიწყნარე იყო. დღევანდელი
ბავშვები ხომ გარეთ საერთოდ არ გამოდიან. მაგრამ შემდეგ მოხდა კატასტროფა... ამ
ბავშვებმა დაითანხმეს მშობლები, რომ ლეკვი აეყვანათ. ხოდა ძაღლი რომ მოიყვანეს, მას
შემდეგ ჩემი ბედნიერი დღეები დამთავრდა. ასეთი უმოწყალო ცხოველი მე ჯერ არ
მინახავს. წარმოიდგინეთ, ცდილობს ხეზე ასვლას და ამიტომ მე და ჩემ ძმებს სულ
გადაგვაძრო ქერქი, დაგვამტვრია ტოტები... დავრჩით ასე გაუბედურებული ერთადერი
იმედით, რომ დაჭკვიანდება, მიხვდება, რომ ძაღლია და არა - კატა და თავს დაგვანებებს...

როგორ ამოდის მზე

მზე ნელ-ნელა ამოდის, იმიტომ, რომ ეშინია, მძინარე ხალხი არ გააღვიძოს და თვალები
არ ატკინოს. ამიტომ ამოდის ნელა და საყვარლად.

სველი ბურთი სტადიონზე

წვიმს. პირველი წვეთები რომ წამოვიდა, უკვე ვიცოდი, რომ დავავიწყდებოდი. ბოლოს
და ბოლოს პირველად ხომ არ მოხდა ასე? უკვე მივეჩვიე ამას... რამდენიმე საათი სტადიონზე
ვგდივარ, მერე ვახსენდები პატრონს და თავქუდმოგლეჯილი მაკითხავს. მეც ველოდები
სველი და მარტო.

229
 სახლის ამბავი

სახლში დაღლილი მოვედი. სკამზე დავჯექი და უცბად ვხედავ, ჩემი ძაღლი ორ ფეხზე
დგას და მეკითხება, რამე ხომ არ გინდაო... გაოცებულმა ხმა ვერ ამოვიღე, დავინახე, როგორ
მიიდგა სკამი, თაროს რომ მიწვდომოდა, გაიკეთა ჩაი, გვერდით მომიჯდა და, აბა, როგორ
ხარო? - მკითხა. მაშინ გამეღვიძა, მაგრამ იმ დღის შემდეგ ჩემს ძაღლს სულ სხვა თვალით
ვუყურებ.

სახლი მთვარეზე

მთვარეზე არის ერთი სახლი. ეს სახლი არც დიდია და არც არაფრით გამოირჩევა . მისი
უნიკალურობა ისაა, რომ ის მთვარეზეა. ამ სახლში ცხოვრობს ბიჭი, რომელიც დღე და ღამ
დედამიწას აკვირდება. თურმე ყველა ვარსკვლავზე ცხოვრობს თითო ბიჭი. ისინი
წელიწადში ერთხელ იკრიბებიან და განიხილავენ, ვისი პლანეტა ვისას სჯობია. შეკრების
ადგილი ხან ვისი ვარსკვლავია, ხან - ვისი. ხოდა, ელოდება სახლი თავის პატრონის
მეგობრების შეკრებას.

მზის ამოსვლა

მზეს, ადამიანების მსგავსად, სძინავს. როდესაც დილით იღვიძებს, მთვარეს ეუბნება, მე

გავაგრძელებ ნათებასო. ჯერ ნახევრად მძინარე ანათებს დედამიწაზე, მერე ნელ-ნელა
გამოფხიზლდება და ბოლომდე დაანათებს თავის სხივებს დედამიწას.

მზე ჩემში

ადამიანი რომ იბადება, მას გულშიც უჩნდება პატარა მზე. მისი არჩევანია ამ მზეს
გააბრწყინებს, თუ დაბნელებული ეყოლება გულში.

230
 ჩემს მიერ დახატული კაცუნას ამბავი

ერთ დღეს გადავწყვიტე რამე დამეხატა. დავხატე კაცუნა. მერე ავდექი, გავიარ-
გამოვიარე და ვფიქრობდი, კიდევ რა დამეხატა. უცვად მომესმა: - რატომ დამხატე? უკან
გავიხედე და ვხედავ, ეს კაცუნა დგას და პირდაპირ თვალებში მიყურებს. -არ ვიცი, დახატვა
მომინდა.- ვუპასუხე მე. ცოტა ხანში მეუბნება: - მომწყინდა, შეგიძლია მეგობარი დამიხატო?
დავუხატე მეგობარი. ისიც გაცოცხლდა. ნელა-ნელა ქალაქი დავუხატე, უამრავი სხვა
ადამიანით. ისინი იმდენი იყვნენ და ისე ახმაურდნენ, რომ სარდაფში ჩავიყვანე და
ვუთხარი - რაც გინდათ ქენით, თუ გინდათ, იხმაურეთ, ოღონდ აქედან არ გახვიდეთ-მეთქი.
ისინიც დამეთანხმნენ. ასე ვცხოვრობდით ერთ სახლში. მე ზემოთ, ისინი - ქვემოთ. ხანდახან
ვესტუმრებოდი და რასაც მთხოვდნენ, ვუხატავდი. ერთხრელ მითხრეს, აქ, ამ ჩაბნელებულ
ადგილას ყოფნა აღარ გვინდა, აქედან წასვლა და სამყაროს შეცნობა გვინდაო.
გაკვირვებულმა ვუთხარი, რომ გარეთ გასვლა საშიში იყო, მაგრამ უძლური ვიყავი, რადგან
უკვე გადაწყვეტილი ჰქონდათ. ხოდა, მეც დავემშვიდობე და წარმატებები ვუსურვე პატარა
კაცუნათა ქალაქს.

ძველი ნივთის ამბავი

ჩემს ოჯახში არის ერთი ნივთი, რომელიც მამაჩემის მხრიდან თაობიდან თაობას
გადაეცემა. ეს ანტიკვარული ნივთი არის ძველი ყანწი. ეს ყანწი გამოიყენეს, როცა მე
დავიბადე, როცა მამა დაიბადა, როცა ბაბუაჩემი დაიბადა და ასე შემდეგ... იმედი მაქვს, ერთ
დღეს მეც გამოვიყენებ.

ვარსკვლავებით ვთევზაობ

ბავშვობაში ხშირად ერთ სიზმარს ვხედავდი, რომელიც ძალიან მიყვარდა. ამ სიზმარში

მთვარეზე ვიჯექი, მას ველაპარაკებოდი და თან ერთმანეთს ვეჯიბრებოდით, თუ ვინ უფრო
მეტ ვარსკვლავს დაიჭერდა.

ფიქრები ხმამაღლა

პატარა რომ ვიყავი, ერთხელ სკოლაში ერთი უსიამოვნო რამ მომივიდა: გაკვეთილზე
ვიჯექი, ცუდ ხასიათზე ვიყავი, მასწავლებელი კი უმიზეზოდ ხმამაღლა ყვიროდა. მეც
დავფიქდი, რა უნდა ამ ქალს, ნეტა რაზე ყვირის ამ დილაუთენია-მეთქი. უცებ სიჩუმე
ჩამოვარდა და ყველამ მე შემომხედა. მაშინ მივხვდი, რომ ეს ფიქრები ხმამაღლა
წარმოვთქვი.

231
 ნიკა ხუციშვილი

(დაბ: 15/11/2001 )
18 წლის
ღია კარი

კარი ყოველთვის ან ღიაა ან დაკეტილი, ერთმა ბრძენმა კი თქვა, კარი თუ იკეტება,

ფანჯარა იღებაო. კარგი სიტყვებია, თუმცა ზოგი კარი სულ ღიაა, არასდროს იკეტება. ეს
ალბათ თავისუფლების კარია. ერთადერთი რამ, რაც შეუძლებელია ადამიანს წაართვა,
სწორედ არჩევნის თავისუფლებაა, მაშინაც კი, თუ ადამიანი სრულიად განადგურებული და
წაშლილია, მას მაინც შეუძლია არჩევნის გაკეთება, ანუ თავისუფალია. არ არსებობს, არც
გამოუვალი სიტუაცია, უბრალოდ, არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც სჯერათ, რომ სხვა
გზა არ არსებობს, რომ კარი ჩაკეტილია და მისი გაღება - შეუძლებელი. გეტყოდით, რომ
კარი მხოლოდ ზოგანაა მუდამ ღია, თუმცა მოგატყუებდით, რადგან ის ყველგან,
ყველასთვის გახსნილია, უბრალოდ ზოგს შეუძლია, რომ მუდმივად ღია კარის არსებობას
შეეგუოს და არ შეეშინდეს მისი, ზოგი კი ამისთვის ჯერ არაა მზად. ის კარი კი ყოველთვის
დგას და მათ ელოდება.

ერთმა მერცხალმა გაზაფხული უნდა მოიყვანოს

თებერვლის სიცივე ნელ-ნელა გვტოვებს, ზამთრის ქარები მალე ჩადგება, თოვლის ქვეშ
ძილისგან დაღლილი ბალახიც ხალისიანად ამოყოფს თავს და მწვანედ იყვირებს.
გაზაფხული ჩვეული ბუინით მოდის, მთებს იქით მერცხლები დიდი რბოლისთვის
ემზადებიან, ერთმანეთს უნდა დაასწრონ ამბის მოტანა, ჭიკჭიკით დაუბრუნდნენ თბილ
ბუდეებს. გამოივლიან წვიმასა და უმოწყალო ქარს, შეცდომის უფლება არ აქვთ, მხოლოდ
წინ უნდა იფრინონ, შინისკენ. განა მხოლოდ რბოლაშია საქმე, მხოლოდ ის შობს მათ ასეთ
შეუპოვრობას? მიზანის მიღწევის სურვილზე დიდი ძალა უკვდავ სიყვარულშია, იმ
ადგილის სიყვარულში ეს პატარა არსებები სახლს რომ ეძახიან. ამიტომ აისრულებენ
საწადელს, ფრთებს არ დაინდობენ და ბოლომდე იფრენენ, თუმცა, ყველა ვერ დაბრუნდება.
მხოლოდ ერთი მერცხალი იმღერებს პირველად გაზაფხულის უკვდავ სიმღერას, უცნაურად
ნაზსა და ჩქარს.

გამჭვირვალე ქალაქი

იქ, სადღაც ძალიან შორს ან შეიძლება ძალიან ახლოს მეორე სამყარო ასრსებობს. ის
გამჭვირვალეა, მაგრამ ადამიანებმა მგონი ფარდა ჩამოვაფარეთ, ალბათ ესეც იმიტომ, რომ ამ
სამყაროს განმარტება გაგვიჭირდებოდა. ადამიანებს უცხო და აუხსნელი რამის ყოველთვის
გვეშინია, ამიტომ გვირჩევნია, გავექცეთ და დავემალოთ მას, ზოგს აღარც სჯერა ამ უცნაური
სამყაროს არსებიბისა და ეს გასაგებიცაა, როგორ შეიძლება გჯეროდეს იმის, რასაც ვერ
ხედავ. მაგრამ განა ყველაფრის დანახვა და განსჯაა აუცილებელი? ნუთუ რთულია, უბრალო
232
რწმენის ქონა რომ ის იქ არის, ჩვენთან ერთად არსებობს და ალბათ იმაზე უკეთესიცაა,
ვიდრე გვგონია. გამჭვირვალე სამყაროს ფანჯრები რაღაც სქელმა და ბნელმა ფენამ დაფარა,
მისი გაწმენდა კი მხოლოდ სიყვარულს შეუძლია, დიახ სიყვარულს, რომელიც უფრო და
უფრო იშვიათი და რთულია. მაგრამ იმედი მაინც არსებობს, რომ გამჭვირვალე სამყაროს
ფანჯრებს შიგნიდან გაწმენდენ და სწორედ იმ მხრიდან გამოანათებს პირველი სხივი.

კიბე სახურავზე

ერთხელ ერთმა ჩვეულებრივმა კაცმა კიბე აიტანა სახურავზე, გაშალა, ავიდა და შემდეგ
გაქრა. ის შეუერთდა რაღაც უფრო დიდს, უფრო კარგს, არამიწიერს და შორს, ალბათ სხვა
სამყაროს. ის კაცი გაქრა, კიბე კი ისევ იმ სახურავზე დგას, რომელზეც მხოლოდ რამდენიმე
თუ ასულა, თუმცა ახლა აღარავინ ადის. ზოგს არ სურს სხვაგან წასვლა, ურჩევნია, იქ იყოს,
სადაც არის, ზოგსაც ეშინია კიბისკენ ნაბიჯის გადადგმისა. კიბეზე თითქმის ასულებს კი
სიმაღლის შიში იპყრობს და ისინიც უკან ჩამოდიან, ბოლომდე ვეღარ ადიან, გზას ვერ
აგრძელებენ, რადგან დაცემის ეშინიათ. კიბე კი კვლავ დგას და ელოდება, ვინ შეძლებს
მასზე ბოლომდე ასვლას.

აპრილის თბილი, ალერსიანი დღე

აპრილმა ისევ გვაჩუქა დღე თბილი, ალერსიანი,

და წვიმამ სულ მთლად შეფუთა ქალაქი -
დაღლილი და ნაღვლიანი.
ქარი ისევ ქრის, შეუპოვარი, ხმაურიანი,
მაგრამ აპრილში ქარიც კი ხდება ნაზი და თვინიერი.

***

და დილით ისევ ქალაქი დუმდა, ჩუმი და ცარიელი,

მისმა სიმშვიდის უცნაურ ვნებამ კვლავ მიმიზიდა, დავცარიელდი...
დღისით რომ ცივი, ხმაურიანი, მოუსვენარი, მუდამ ცოცხალი,
ისიც იძინებს, ისიც ისვენებს და დილას ელის გადაქანცული;
ღრუბლიან ცაში ისევ ირევა სინათლის სხივი და ის კვლავ ხდება ნაზი, ზღვისფერი.
ისევ იწყება ის უამრავი შეჩერებული, მოულოდნელი ამბავი ხალხის,
რომელზეც ალბათ სადღაც უკვე დაუწერიათ.
და ვიდრე ქალაქს ისევ შეიპყრობს მოუთმენელი სიცოცხლის ჟინი,
რჩება სიჩუმე, მხოლოდ სიჩუმე, და შინაგანის ჩუმი ქვითინი.
და, აი, მაშინ, მხოლოდღა მაშინ, დაკარგულ სულებს გაუნათდებათ
ის დაბურული ბედის ბილიკი!

233
 ხეების ჩრდილი

ზამთრის ქარებმა ფოთლებს ხეები წაართვა,

ცივად ეცეკვა და გაიტაცა.
თოვლით შეცვალა მწვანე ფოთოლი,
შიშველ ტოტებზე კვლავ დააბუდა
თბილი ფიფქები,
აუქათქათა ბრძოლით დაღლილი მყარი მკლავები.
სადღაც ღრუბლიდან მოთეთრო მთვარე
ისევ დაჰყურებს ქარბუქთან მებრძოლ მარტოსულ ხეებს -
თოვლის საბანში გახვეულს და მოცეკვავეს.
მისივე შექმნილ ხეების ჩრდილში სურს დაინახოს თავისი თავი,
ისევ იპოვოს ჩრდილის წყვდიადში ჩაფლული სხივი,
მკრთალი სინათლის იმედის მძივი.

„რა იქნებოდა ჩვენი ცხოვრება ვარდის გარეშე...“ (ბოისი)

უგზოდ მიდიხარ, დაეძებ ვარდს, ეკლიანს, ნაზსა და სათუთს.

უგზოდ მიდიხარ, არ ფიქრობ, თვალწინ კი გიდგას მუქი, წითელი, ამაყი ვარდი -
შუაგულ ველზე მინდვრის ყვავილში ჩაფლული და დამალული.
მიდიხარ, მუდამ მიდიხარ, უახლოვდები, ის კი გაგირბის, არ გელოდება,
სურს, დაიმალოს, გაქრეს გულიდან, აღარ გამოჩნდეს და კვლავ ჩაიფლას მინდვრის
ყვავილში.
გზად ეკალს გიყრის მსხვილს და წვეტიანს, რომ სულ გახსოვდეს, არ დაგავიწყდეს მისი
არსება.
და შენც მიჰყვები, უგზოდ მიჰყვები, დღე კი არა და არ ჩერდება.
ღამდება, მთვარეს თან მოსდევს სუსხი, საშიში, ბედის გუშაგი - მქროლვარე ქარი.
დაგეჯახება, დაგაგდებს, შენ კვლავ ადგები, გაიმართები, ისევ და ისევ უკვალოდ ივლი,
ისევ შენიშნავ იმ ერთ იდუმალ, ნამდვილ საწადელს.
არ გაჩერდები, ვერ შეეშვები, მხოლოდ წინ ივლი, გაეკიდები, მზეს დაეწევი.
და აი მაშინ, მხოლოდღა მაშინ, როდესაც ისევ გამოიდარებს,
გაშლილ მინდორზე ყვავილებს შორის შენ დაინახავ ყელმოღერებულს,
მუქსა და წითელს, გულის საწადელს.
ყელს შეეხები, ძლიერ მოუჭერ, ხელსაც დაისერ, ეკალს შეიგრძნობ, ფასს გადაიხდი და
შეეჩვევი თაფლნარევ ტკივილს.

234
 ჩიტები ისევ დაბრუნდებიან

დილას თბილისის გარშემო მზე რომ ქუჩებს ანათებდა, ქარი თავისთვის მღეროდა,
თოვლი კი ნაზად ეცეკვებოდა. უცნაურ ხასიათზე დამაყენა ანომალიურმა ამინდმა,
უღრუბლო ციდან წვრილი ფიფქები ცვიოდა, ალბათ ცდილობდა მიწისთვის ღრუბლის
ამბები კვლავ მოეყოლა. ასეთ დროს ქალაქი უბრალოდ დუმს, ცდილობს, სული მოითქვას,
რაღაც მძიმე ტვირთი მოიხსნას და ამოისუნთქოს. სამწუხაროდ, ამგვარი ნეტარება მხოლოდ
რამდენიმე საათს გაგრძელდა. არსაიდან წამოსული ფიფქრები გაქრა, დარჩა მხოლოდ ქარი,
სასტიკად სუსხი, ძლიერი, სახეზე რომ დაგეჯახება და ისე გამოგაფხიზლებს, რომ აღარც
გაგახსენდება წარმოსახვითი სამყარო როგორი იყო. ყველაფერი თავის ადგილს
დაუბრუნდა, მე კი მივაბიჯებდი ვიწრო ტროტუარზე, მარტო მივდიოდი, სანამ ერთი დიდი
ძაღლი არ ამეკიდა, ნაბიჯ-ნაბიჯ მომყვებოდა, სად მაცილებდა, თვითონაც არ იცოდა,
ეტყობა, უბრალოდ ვინმე მისნაირად მოხეტიალე რომ იპოვა, გაუხარდა, მარტო აღარ იყო.
დიდხანს მომყვებოდა, გზის ბოლოს რას ელოდა არ ვიცი, არაფრის მიცემა არ შემეძლო, ის კი
არ მშორდებოდა. ბევრი ვიარეთ თუ ცოტა, ბოლოს ძაღლი ერთი ხის წინ გაჩერდა, ტოტზე
პატარა ბუდე შევნიშნე, ძაღლი მას მიაჩერდა, შემდეგ შემომხედა და ხის ძირში დაჯდა,
ზევით იყურებოდა. ჩემკენ აღარ გამოუხედავს, ის, უბრალოდ, ქარის ჩადგომას ელოდება,
ხეს დარაჯობს, რათა იმ პატარა ბუდის პატრონი ისევ დაბრუნდეს. ძაღლი სულაც არ
მომყვებოდა.

მოხუცი აქლემი ახალგაზრდულად გამოიყურება

მოხუც აქლემს კუზი გაუქრა, წვერიც წააჭრეს, ქუდის დაფარების ღირსიც არაა,
ერთადერთი, რაც ჯერ კიდევ ბებრულად გამოსდის, მისი წინაპრების გამოთქმაა:
- ტფუი!

თემიკო და გვანცა
-კვაზიმონარქის ინსტიტუტი გვხვდება დიდი ბრიტანიის სამ კოლონიაში,
ავსტრალიაში, კანადასა და ზელანდიაში, გაიმეორე!
-კვაზიმონარქი იჩითება ინგლისის სამ კოლონიაში, კანადაში, ავსტრიაში და მესამე,
აღარ მახსოვს. თემიკო დაბნეულად პასუხობს, თან ტელეფონში იყურება.
-დადე ეგ ტელეფონი და მომისმინე! საშემოდგომოს დაგინიშნავენ, ახლა რომ ათიანი არ
მიიღო - გვანცამ ხელიდან გამოსტაცა ტელეფონი და საწოლზე დააგდო.
-აუუ, დაიკიდე რა, გიჟია ეგ კაცი, წინაზე როგორ მიღრიალა, არ გახსოვს? რაღაც ბანძ
საგანს გვასწავლის და უსწორდება, თან ნევროზი აქ აშკარად,
-ეგ ბანძი საგანი უმაღლესში უნდა ვისწავლო და შენ რო ჯარში წაგიყვანენ, მერე ნახავ!
-ვერსადაც ვერ წამიყვანენ.

235
 -აი, მაგასაც ვნახავთ, რას ვერ წაგიყვანენ, კანონში გიწერია, რო 18 წლიდან ჯარი უნდა
მოიხადო.
-ოჰ! იკითხე ახლა ეგ შენი კანონები, მათემატიკა მაინც არ იცი.
-თემიკო, შენზე მაღალი ნიშანი მყავს, ხო იცი?
-მერე რა საკონტროლოებისთვის მაგალითებს იზეპირებ ხოლმე, მე კიდე ვაზროვნებ
-ხოდა ახლა სამოქალაქოს მარტო ისწავლი! - გვანცას აშკარად ეწყინა. ცოტა ხანს სიჩუმე
ჩამოვარდა, შემდეგ თემიკომ ყველაფრის გამოსწორება სცადა.
-კაი გვანცა გაგიტყდა ტო? ვიღადავე შენ თავს ვფიცავარ - პასუხი არ არის, ჰო კაი
ბოდიში
- ბოდიში არ მჭირდება რა! ჩამაბარე ახლა რაც გითხარი და გავაგრძელოთ.
ცოტა ხანში ოთახში გვანცას დედა შემოვიდა, ხელში ტოსტებით სავსე თეფში ეჭირა და
მაგიდაზე დადო
-თემიკო, საყვარელო, ყავას ხომ არ დალევ?
-არა მარიკა დეიდა, მადლობა!
-და ამას რა ჭირს? - გვანცაზე მიანიშნა თვალებით
-რავიცი აბა, მათემატიკას იზეპირებ მეთქი და გაუტყდა..
-კაი დეე რა მოხდა მერე, მეც სულ ვიზეპირებდი ადრე, სირცხვილი კიარაა - ეს თქვა და
ჩაიცინა
-დედა, გადი!
-კარგი, კარგი, გავედი, თემიკო, რამე თუ გინდა, მითხარი, ხო?
-კაი, მარიკა დეიდა!
გვანცა და თემიკო ისევ მარტო დარჩნენ. მოკლედ, ასე იყო თუ ისე, მთელი საღამო
იმეცადინეს, მეორე დღეს თემიკო თავდაჯერებულად გავიდა გამოცდაზე და ჩაიჭრა.

მე ახალი ველოსიპედი მყავს

იმ დღეს ერთი ამბავი დაუჯერებელი შემემთხვა, ერთ ჩვეულებრივ საღამოს გზაზე

უგზოდ მივდიოდი, სავსე მთვარე იდგა ამაყად, უცნაურად მიმზიდველი იყო, როგორც
ყოველთვის. მეც გადავწყვიტე მას გავკიდებოდი, ვცდილობდი დავწეოდი, ის კი გარბოდა,
უფრო და უფრო მშორდებოდა. რატომ არ გავჩერდი, არ ვიცი, მაინც ვერ დავიჭერდი, არადა,
ბევრი კი ვდიე. შუაღამეს, ზუსტად თორმეტ საათზე, მთვარე ღრუბელს ამოეფარა, მხოლოდ
რამდენიმე სხივმა გაარღვია შავი ღრუბელი, გზას მინათებდა, თითქოს უსასრულო გზას,
რომლის შუაშიც ველოსიპედი მორჩილად იდგა, არსად ეჩქარებოდა. ვიფიქრე, ამ
გადაკარგულ გზაზე ველოსიპედს რა უნდა-მეთქი, მივედი და შევათვალიერე, ჩვეულებრივს
ჰგავდა. დავჯექი და გავიარე, არადა, ტარება წესიერად არასდროს ვიცოდი. ველოსიპედი
თითქოს თავისით მიქროდა, შემდეგ კი ღრუბლიდან მთვარემ გამოყო თავი, ველოსიპედი
გაბრწყინდა, ახლა აშკარად თავისით დადიოდა, დადიოდა კი არა ფრენდა!
აი, ასე უნდა დაიჭიროთ მთვარე.

236
 ლურსმანს თავი არ სტიკვა

- ჰე, ახლა დამარტყი ერთეხლ და დაამთავრე!

- ვაახ, დაიცა, კაცო, ასე უბრალოდ როგორ დაგარტყა, ხელს შემიბრუნებ!
- შენ რა, არ გესმის, კაცო? ერთხელ უნდა დამარტყა, ერთხელ, არ შეგიბრუნებ, შენს
ჩაქუჩა თავს ვფიცავარ, აი, მეორეზე დავფიქრდები უკვე,
- კაი, ჯანდაბას, აბა, მოემზადე!
- მიდი, მიდი და დავიშალეთ, არ მცალია მთელი დღე.
მოკლედ, ისე მაგრად დაარტყა ამანაც, რომ ოთახში ყველამ გაიგო, მგონი, მეზობლებმაც.
- უხ შენი! რა მაგრად დამარტყი... ჰა, გავსწორდით?
- ბიჭო, ცოტა აკლია, მგონი, ერთიც უნდა დაგარტყა.
- რაო?! ხომ გაგაფრთხილე, ერთხელ და ნაღდად მეთქი, შეგიბრუნებ ახლა, იცოდე.
- რა ჩემი ბრალია, კაცო, თავი გაქვს ოდნავ დაბრეცილი და ვერ დაგარტყი კარგად, ისე,
კიდე კარგი, არ გადაიღუნე!
- წესიერად ახლა, გადაღუნვას განახებ იცოდე! ჰო კაი, გაჩუმდი ახლა და მომისმინე... -
ბრახ! უკვე მეორედაც დაარტყა ამ უბედურს - ფუ, რა ჯანზე ხარ! აი, ახლა
გადამეკეტა, მოდი აქ, სად წახვედი!
- სად წავედი და საქმეები მაქვს, რა ვქნა, ასეთი სამსახური მაქვს.
- არ გაბედო და არ გაიქცე! დაგიჭერ, იცოდე, უნამუსო ვიყო! აქ მოდი-მეთქი დროზე!
ჩაქუჩი აღარ დაბრუნდა, ლურსმანი კი ისე მაგრად ჩაასო ხეში, ვეღარც ინძრეოდა, თავიც
ძლივსღა უჩანდა. დარჩა ეს საწყალი ლურსმანი ასე, ვერც ხელი შეუბრუნა და ვერც
გაეკიდა, კიდევ კარგი სამსახურეობრივი მოვალეობა მაინც შეასრულა, თორემ მერე
რითიღა იტრაბახებდა, კაცს ორჯერ დაარტყეს და ამან კიდე ხელიც კი ვერ შეუბრუნა.

ზამთარში რომ ძაღლი სასეირნოდ წავიყვანე

მახსოვს, როგორ ძლიერ თოვდა იმ საღამოს. ფრენით დაღლილი მსხვილი ქათქათა

ფიფქები ოთახის ფანჯარას ეხეთქებოდნენ. ბუხართან ვიჯექი, სიჩუმე იყო, ისმოდა
მხოლოდ ფიფქებისა და ცეცხლის სათუთი ხმა. როგორი უცნაურია, როდესაც ორი
ერთმანეთის საწინააღმდეგო რამ ასე ძლიერ უხდება ერთმანეთს, ამგვარ ჰარმონიას ქმინს
თავისივე შექმნილ ქაოსში. ჩემი ერთგული ძაღლიც იქვე იწვა, ბუხრის წინ, ფანჯარას
უყურებდა და კუდს აქიცინებდა. თვალებში ეტყობოდა რაღაც თაფლნარევი სიმწარე,
ალბათ გარეთ სურდა გასვლა. მისმა სურვილმა მეც ამიტაცა, ასეთ ამინდში უგზოდ
სირბილის იდეა მეტად მაცდურია. მეც ავდექი და ძაღლს საბელი მოვაბი. კარი შევაღე თუ
არა, თოვლის თბილი სუსხი სახეზე მომეფერა. ძაღლი მაშინვე გავარდა, საბელით გამითრია,
კარის დაკეტვა ვერც მოვასწარი, ისე გავყევი. ტყისკენ მიდიოდა, უფრო სწორედ მირბოდა, მე

237
კი მიმათრევდა. ამ ძაღლის სიცოცხლის ხალისი შთამაგონებელი იყო. მალევე შუაგულ
ტყეში აღმოვჩნდით, ძაღლს საბელი ავხსენი. თავისუფლება ყველას უხდება, ძაღლიც
თოვლს გაერია, აღტაცებისგან აღარ იცოდა, რა ექნა, უხაროდა, ძალიან უხაროდა. შემდეგ
ბარდნიდა, ბუნება დუმდა, ყველაფერი გაჩერდა, ძაღლიც, მეც და თოვლიანი ტყეც. ბოლოს
ძაღლმა ერთხელ გამომხედა და ტყის შუაგულში წავიდა, ალბათ, დაბრუნდება.

ჩვენი ოცნება - „ხმა ხალხისა, ხმა ღვთისა!“

ზამთარი კვლავ ჩუმად გვეპარება, ღამე გაგრძელდა, სიბნელე ჭარბობს. ნელი სიო ქრის
თბილისის ცენტრში, ხმას აღარ იღებს, ისიც ისევ დუმს. გარეთ აცივდა, ხალხი კი კვლავ
დგას, პარლამენტის წინ შეკრული ერი, პოლიტიკური თამაშის მორიგი მსხვერპლი.
დიდხანს ვითმენდით ძველსაც და ახალს, ბევრსაც ვყლაპავდით, მაინც გითმობდით,
გეგუებოდით. ეგ მოთმინებაც წყალმა წაიღო, აი, იმ წყალმა, თქვენ რომ გვასხამდით და
„გვაგრილებდით“. ისევ ვიდექით, მაინც არ ვთმობდით სისხლით მოგებულ თავისუფლებას.
თქვენ კი ისხედით და დაგვცინოდით, კბილით გეკავათ თქვენი ადგილი, ჩვენ რომ გაჩუქეთ.
კვლავ მოგვატყუეთ, კვლავ დაგვაბოლეთ და დაგვარბიეთ, ქართველი ქართველს
გადაამტერეთ, საღვთო ცოდვაში კვლავ ჩადგით ფეხი. აწეულ ხელში კეტები გვირტყით,
დროშა წაგვართვით, ფეხქვეშ გათელეთ კონსტიტუია - ხალხის კანონი. კვლავ გაგვიმეტეთ,
ღირსება ისევ ფულზე გაყიდეთ, დემოკრატია ისევ დაამხეთ, კი გაახარეთ თქვენი ხელმწიფე.
პოზიციამ და ოპოზიციამ პოლიტიკური პიესა დადგით, პიესა ტრაგი-კომედიისა,
პროტაგონისტით „ქართველი ხალხი“. დიდხანს ვითმენდით ქვეყნის გახლეჩას, ფარების
კედლებს, კეტების ტრიალს, ცრემლების დენას, რეზინის ფრქვევას და უკვე კმარა! ცოტა
დრო დაგრჩათ, კარგად შეირგეთ ქართველი ხალხის ასე წამება. მყუდროდ ისხედით, ნელ-
ნელა გამოეთხოვეთ სანუკვარ სკამებს, იაფად ნაყიდს. აღარ მოვითმენთ ამ თქვენს დაცინვას,
გაპარტახებას. ვეღარსად წახვალთ, გადაიმტერეთ შეუპოვარი ქართველი ერი, ახლა
ილოცეთ და დაიმალეთ, ამირჩიეო, ისევ გვეხვეწეთ! ჩვენ კვლავ ვიბრძოლებთ, აღარ
დაგითმობთ, რქებით გავიტანთ ფარებს, კორდონებს და დროშით ხელში კვლავ შევაბიჯებთ
იმ ფასდაკარგულ ქვის ოთხ კედელში. კვლავ გაიჟღერებს დათვთან მებრძოლი შეუპოვარი
ლომის ღრიალი.
ფრთხილად იყავით, ცოტაღა დაგრჩათ, ჩვენი დროც მოვა, და აი მაშინ ვეღარ
დაგვარბევთ, აღარ დაგითმობთ და ერთხმად ვიტყვით:
თ ა ვ ი ს უ ფ ლ ე ბ ა!

238
 უჩა ვიღაცის წერილს კითხულობს

-კაროჩე, შემოდგომის დილა იყო, ზუსტად ისეთი, რომ ქიმიის გაკვეთილს

გაგაცდენინებდა რა, სადღაც პარკში დაგსვამდა და ფოთლების შრიალს მოგასმენინებდა. მეც
ასე მოვიქეცი, ოღონდ ქიმიის არა და ფიზიკის გაკვეთილი გავაცდინე, იქვე სკოლის წინ
პარკში დავჯექი, უფრო სწორედ, წამოვწექი და მანქანების გუგუნს ვუსმენდი. კაროჩე,
მაგრად მეძინებოდა და წავუძინებ-მეთქი ვიფიქრე. თვალები დავხუჭე თუ არა, ქარმა არ
დაუბერა?! ეს საზიზღარი ფოთლები სულ დააცალა ხეებს და ჩემს ჯინაზე ზედ სახეზე
დამაყარა, არადა, თითქმის ჩამეძინა. ხოდა, რას ვამბობდი? გამახსენდა, კაროჩე ამ ფოთლებს
ერთი კონვერტიც მოაყოლა. მეთქი - ვა! ეს რაღაა, გადავაბრუნე და აწერია ზედ ნატოს -
ნუგოსგან. მეთქი - ნატო და ნუგო ვიღაა, ბოლოს, გამახსენდა ჩემი კლასელები არ ყოფილან?!
თავიდან მეგონა, რაღაც შპარგალკის პონტში რაღაცას აძლევს ან რამე, მარა იასნია, რომ ეხლა
კონვერტში შპარგალკას არავინ ჩადებდა. მეც ავდექი და გავხსენი, გავხსენი და წერილი
გაიჩითა. კაროჩე, მაგრა ვიღადავე, ისეთები ეწერა იქ, რო რავი რაა, შენც მაგრა იცინებდი...
სმენით დაღლილმა მაკამ სიტყვა მოუჭრა
-კაი, რას ვიღადავებდი, მაგარი საყვარელი ტიპი ყოფილა ეგ ნუგო. წარმოიდგინე, რა
მაგარი რაღაც გააკეთა, ვიღა წერს დღეს წერილს.
ეს რომ უჩამ გაიგო, მიხვდა, რომ ვიღადავეო, არ უნდა ეთქვა და შეცდომის გამოსწორება
ცადა.
-არა, ნუ მართალი ხარ, მაგარი რომანტიკა და ამბებია, მეც დავწერდი მაგის ადგილას
წერილს, შენს თავს ვფიცავარ..
-მართლა დაწერდი? - ცბიერად ჰკითხა მაკამ.
-აბა რას ვიზამდი, წერილის დაწერას რაღა უნდა.
-ვნახოთ, ვნახოთ... - ეს უპასუხა ბოლოს მაკამ, გაუღიმა და შებრუნდა, კლასისკენ
წავიდა. უჩა პირდაღებული დარჩა, ეგრე უყურებდა ცოტა ხანს. მერე ზარი დაირიეკა, უჩა კი
კონვერტის საყიდლად სკოლიდან გაიპარა.

ქალაქი

ქალაქი პიპინ-პიპინით შეეგება შემოდგომას,

მანქანებით და კორპუსებით გატენილს ნელა ერევა ყვითელი.
სახურავებზე მერცხლები ბარგს ალაგებენ,
ბუდეს ტოვებენ,
მწყობრში მოდიან, შემდეგ გვტოვებენ.
ღამით ქალაქი ისევე ბზინავს,
ვარსკვლავებივით კაშკაშებს შუქი,
მთაწმინდის ბორბალი მთვარედ იქცევა,
239
განწყობისაებრ ფერს იცვლის ხშირად,
სულ ელოდება კარგს და უცნაურს,
ზოგჯერ სასწაულს.
ის კი არ მოდის, კვლავ ალოდინებს,
ხოლო ქალაქი
დღისით თუ ღამით
კვლავ ელოდება
იმ ერთ უცნაურ წამის სასწაულს...

ის, რაც კარგია

- ადიხარ? - შუაგულ ტყეში არსაიდან გაჟღერდა ბიჭის არც თუ ისე ბოხი ხმა
- კი, კი, ავდივარ - რამდენიმე წუთში საბედისწერო კითხვასაც პასუხი გაეცა
- დაიცა, დამელოდე, დავიღალე უკვე.
- კაროჩე, რა! შენ ხო იმენა მძორი ხარ - ეს თქვა და ქვაზე ჩამოჯდა. მეორეც მალევე
ავიდა, გვერდზე ჩამოუჯდა, ფშვინვით ხელი ჯიბისკენ წაიღო, სიგარეტი ამოიღო,
ქვის გამყოფს შესთავაზა, იმანაც თავი გააქნია. მეორეს გახშირებულმა სუნთქვამ
გაუარა, თუ არა, სიგარეტს გაუკიდა.
- ბიჭო, ახლა რო მაგას მოწევ, იქამდე ამსვლელი ხარ შენ?
- ოო ნუ გამიჭირე საქმე, არსად გაგექცევა ეგ შენი მთა
- მთა არა, მზე გაგვექცევა!
- მერე რა! ღამით ვიაროთ!
- ის თუ იცი, ღამით აქ მგლები არიან.
- მაინც ღამით ვიაროთ - ცოტა ხანს ჩუმად ისხდნენ.
- ჰა, დაისვენე?
- არა - ეს თქვა და წამოდგა, სვლა განაგრძეს.
იმ ღამეს ტყიდან ორი ტიპი გამოვიდა, ერთს ხელში ველური წითელი ვარდი
ფაქიზად ეჭირა, მეორეს - სიგარეტი.

ერთხელ მერცხალი ღრუბელს შეეხო...

საღამო იყო, წყნარი, ჩვეულად იდუმალი. წვიმას გადაეღო. საბოლოოდ აახასხასა ხეების
ყვითელი ფოთლები, რომლებიც ის ის იყო, უნდა ჩამოცვენოდა. წვიმამ თითქოს სიცოცხლე
შთაბერა ბედთან შეგუებულ მოხუც ფოთლებს. ჟინი მისცა იქამდე ეცოცხლათ, სანამ
ყველაზე ძლიერი ქარი არ გაფანტავდა. ყვითელ ფოთლებში ერთი მარტოსული მერცხლის
ბუდეა. ალბათ ეს ფოთლებიც მის პატარა, მყუდრო სახლს იცავენ და ამიტომაც
გაცოცხლდნენ წვიმის შემდეგ. მაგრამ ამ მერცხალს დაცვა არ სჭირდება... ის მუდამ მარტო
დაფრინავს, ქარის მიმართულებით და ხშირად წინააღმდეგაც. დაფრინავს და ბრძოლას

240
განაგრძობს, თითქოს რაიმე მიზანი ჰქონდეს, თუმცა, ზოგჯერ თვითონაც არ იცის, რა არის
ის. იდუმალი მიზნისთვის ცხოვრება საინტერესო იქნება ალბათ, არ იცი რას ელოდო, ხოლო
რასაც მიაღწევ, იმით იამაყო, რადგან რამის მიღწევა მოლოდ ქარის საწინააღმდეგოდ
ფრენისას თუ შეიძლება. ამაყობს კი მერცხალი? იქნებ სულაც არაფერს გრძნობს, ვეღარ
გრძნობს და სურს ყველაფერი სხვაგვარად იყოს.
მაინც დაფრინავს!
ძლიერი წვიმის შემდეგ მერცხალი ბუდეს დაუბრუნდა, ყოველთვის უყვარდა წვიმაში
ფრენა. მოულოდნელად ქარი ამოვარდა, გაფანტა მჭიდროდ შეკრული შავი ღრუბლები და
მწუხრის მზემ გამოყო თავი, ცა კი კივილამდე გაწითლდა. მერცხალს ბევრჯერ უნახავს
წითელი ველური ვარდებით მოფენილი მინდორი ცაში, მაგრამ რაღაც სხვაგვარად იყო
მაშინ. მერცხალს გული უცნაურად აუთამაშდა, სუნთქვა შეეკრა და უკვირდა... უკვირდა,
რადგან არ ელოდა ასეთი რამ თუ შეეძლო ეგრძნო. მანამდე მხოლოდ ტკივილს გრძნობდა,
დაჭიმულ ფრთებსა და უთოვლო ზამთრის სუსხს. ახლა კი არ იცის, რა გააკეთოს,
ებრძოლოს უცხო გრძნობას, თუ მიიღოს ის. უნებურად სწრაფადვე წამოხტა ბუდიდან,
ფრთები აღარ ემორჩილებოდა.
და კვლავ დაფრინავს!
ღრუბლებისკენ მიფრინავს, ყველაზე მაღლა და, აი, გამოჩნდა მგონი... მერცხლის გული
აღარ ჩერდება, „უფრო ჩქარა! უფრო შორს!“ იმეორებს მასში უცნობი ხმა. მერცხალიც
უნებურად ემორჩილება. არა! არ უყვარს მორჩილება, ის თავისუფალია, მაგრამ გულიც
თავისას შვრება. ახლა უკეთ გამოჩნდა ცის ქუდზე მოიისფრო, სათუთი ღრუბელი. თითქოს
ცივია, თუმცა, მერცხალი რაღაც უცნაურ სითბოსაც გრძნობს. მოიისფრო ღრუბელიც მარტო
დაფარფატებდა, მშვიდად, აუღელვებლად. მერცხალში რაღაც ხმა ყვირის: „უფრო მაღლა!
მისკენ! სწრაფად!“ მასაც ამის მეტი აღარაფერი ესმის. რაც უფრო უახლობდება, მით უფრო
ძლიერ გრძნობს იდუმალ, მარტოსულ ღრუბელს...
დაფრინავს! მაღლა დაფრინავს!
ეს ესაა, აისრულებს არსაიდან შობილ საწადელს, შეასრულებს დავალებას უცნობისა,
რომელიც უფრო და უფრო ხმამაღლა კივის. საბოლოოდ ამოიოხრა, და გაერია მერცხალი
ღრუბელს, გაერია და კივილი შეწყდა. სწრაფად შეიგრძნო ღრუბლის საამო სიცივე,
რატომღაც გაათბო მერცხალი. დაავიწყა ფარული მიზანი, ბუდე და მუდმივი ფრენა. ის იქ
აღმოჩნდა, სადაც დიდი ხნის წინ უნდა ყოფილიყო, ის უცხო გრძნობაც მალევე ნაცნობად
იქცა, ადრეც უგრძვნია ეტყობა. მერცხალი მარტოსული აღარ იყო, ალბათ თავისი ადგილი
იპოვა. მოიისფრო ღრუბელი შიგნიდან კიდევ უფრო ბრწყინავდა, მისნაირი რამ იმისთვის
შეიქმნა, რომ მარად ბზინავდეს. მაგრამ რაღაც არაა რიგზე, ღრუბელში დამალული სუსხი
იგრძნობა, სიღმეში აღარ ბზინავს, თითქოს, რაღაც აწუხებს, მერცხალმაც იგრძნო და მაინც,
ორივე მშვიდადაა. მაშინ მერცხალმა მთელი არსებით შეიგრძნო ბზინვარე მოიისფერო
ღრუბელი. მაგრამ ქარი... დაუნდობელი ბედის გუშაგი. კვლავ ძლიერ დაარტყა მერცხალს,
ღრუბელთან დააშორა, ის სხვაგან წავიდა, ქარმა გაიტაცა, მერცხალი კი არ ნებდება.
დაფრინავს! მაინც დაფრინავს!
ცდილობს, კვლავ დაეწიოს მას, მაგრამ ასეთ ქარს ვერ აღუდგება მერცხალი. იბრძვის და
გამოსავალს ვერ ხედავს საბოლოოდ კი ღრუბელი აღარ ჩანს... მერცხალი გაჩერდა, ქარს
241
გაყჰვა, დაბლა ეშვება უმოძრაოდ და როგორც კი მიწას მიუახლოვდა, ისევ იკივლა
იდუმალმა ხმამ: „იფრინე!“, მანაც სწრაფად დააღწია თავი დაუნდობელს, ბედს არ შეეგუა
ფრინველი, ის ხომ თავისუფალია! მერცხალი ბუდეს დაუბრუნდა, ყვითელი ფოთლები
დასცვენოდა ხეს, ბუდე ცარიელი დარჩა.
დაფრინავს! რატომ დაფრინავს?!
ამბობენ, მერცხალი კვლავ ელოდება მოიისფრო ღრუბელს, ყოველ საღამოს უყურებს
ვარდების ველს ცაზე, თუმცა, ვეღარ ხედავს სასურველს. ვინ იცის, იქნებ ღრუბელმა ვერც
იგრძნო მერცხალი, მზად არ იყო მისთვის და სუსხი ვერ გაფანტა, მართლაც, ვინ იცის...
დაფრინავს! მუდამ დაფრინავს!

სამოთხის ბაღი

არსებობს კიბე სამოთხის ბაღისკენ? ერთ კარგ როკ ჯგუფს თუ დავუჯერებთ, ასეა, მაგრამ
ბაღს რომ არსად ახსენებენ? სადმე აქ იქნებოდა სამოთხის ბაღი, დედამიწაზე, ის
ადამიანებისთვის შეიქმნა… შეიქმნა და შემდეგ დავკარგეთ. დავკარგეთ და ყველგან ვეძებთ,
იმის გარდა, სადაც ღირს ძებნა. ალბათ ეს ძებნა უშედეგო არ იქნება და ბოლოს ვიპოვით
კიდეც, ოღონდ ჯერ ამისთვის მზად უნდა ვიყოთ, თორემ სამოთხის ბაღსაც უბრალო ბაღად
ვაქცევთ.

უცნობი თუ ნაცნობი უჩა

ხანმოკლე ზაფხულის შემდეგ სკოლაში დაბრუნება მეექვსეკლასეილი გიორგისთვის არც

ისეთი რთული აღმოჩნდა, როგორიც მას ეგონა. დილით სულაც არ დაეზარა ადგომა,
მეგობრები მოენატრა, ეტყობა, მეგობრები და ის გოგონა პარალელული კლასიდან, რომლის
სახელიც ჯერაც ვერ გაეგო. გიორგის სკოლაში სწავლა ფორმალურად 15-ში, რეალურად კი
25-ში იწყება, ამანაც იფიქრა, კლასებს შეგვაერთებენო, რას არ იზამდა იმ გოგონასთან ერთ
მერხთან დასაჯდომად. ასეთი შემართებით ზუსტად რვა საათისთვის მივიდა სკოლაში,
კლასში კი არც ძმაკაცები, არც ის უსახელო გოგონა არ დახვდა. ერთადერთი, ვინც კლასში
იყო, წინა მერხთან მჯდომი მობუსული უცნობი იყო. გიორგიმ ახედ-ჩახედა უცნობ ბიჭს,
კარგად შეათვალიერა და თავის კუთვნილ ადგილს, ბოლო მერხს, შეეგება. უცნობმა ვერც
შეამჩნია გიორგის შემოსვლა, რაღაც ახალს თამაშობდა ტელეფონზე, ისეთს, რომ მაგ საქმეში
გამოცდილმა გიორგიმაც კი არ იცოდა. ერთი დახველება საკმარისი აღმოჩნდა ამ უცნობის
ყურადღებიც მისაპყრობად. თამაშში ჩართული მოულოდნელმა ხმაურმა შეახტუნა და
ტელეფონი გააგდებინა. სკოლის იატაკი დახრილი იყო, ეს ტელეფონიც რაღაცნაირად წინა
მერხიდან უკანა მერხამდე ჩასრიალდა. გიორგიმ აიღო ის, თამაში კიდევ ჩართული იყო,
ამასაც მოეწონა და უცნობის მაგივრად განაგრძო. ბიჭი იჯდა წინა მერხთან, უყურებდა
გიორგის და არაფერს ამბობდა, თუმცა, ძალიან უნდოდა თამაში თავად გაეგრძელებინა.
ათიოდე წუთი ასე ისხდებოდნენ, გიორგის თავი ტელეფონში ჩაერგო, უცნობი კი უყურებდა

242
და არაფერს ამბობდა. შემდეგ გიორგი ადგა, უცნობი სწრაფად წინ შეტრიალდა. გიორგი წინა
მერხთან მივიდა და ტელეფონი მერხზე დადო;
- მაგარი თამაშია, უბრალოდ აზრზე არ ხარ, დაგიყენე რაღაცები და ახლა მარტივად
მოიგებ! - უთხრა ამაყად გიორგიმ.
- მადლობა, - ჩუმად უპასუხა ბიჭმა.
გიორგი იქვე ჩამოჯდა. ბიჭი შეიჭმუხნა.
- ვახ, ამან ხო ლაპარაკი არ იცის, - თავისთვის, თუმცა, უცნობის გასაგონად, ამოიოხრა
გიორგიმ, - გიორგი მქვია, - ეს თქვა და ხელი გაუწოდა.
- უჩა - უპასუხა უცნობმა, ხელი კი არ ჩამოართვა.
- ჰო, კაი, ჯანდაბას! - გიორგიმ ხელი ჩაწია, ბოლოს ორივე ტელეფონს უყურებდა, მერე
კი თითქოს სადღაც ჩაიკეტა, იმ ჩაკეტილში კი დაძმაკაცდნენ კიდეც.

ნისლი

ამ დილას ნისლი ეწვია მთას, ღრუბლის გასროლილმა მეხმა ძალიან შეაწუხა. ეტყობა და
ამანაც გადაწყვიტა, სიწყნარეში ჩამოსულიყო. ნისლი მთაზე მეფესავით ჩამოჯდა, თუმცა,
უფრო შორს უნდა წასვლა, კიდევ ბევრი აქვს სანახავი. ხეებს შეერევა საღამოს, ცის ამბებს
უამბობს, უამრავი ვარსკვლავის შესახებ იცის, დიდი დრო ჰქონდა დასათვლელად, მათ
ამბებს კი გულდასმით უსმენდა, ალბათ გრძნობდა დაბლა ჩამოსვლისას რომ
დასჭირდებოდა. ნისლი არ მოისვენებს, ღამით უფრო ღრმად შევა ტყეში, ცხოველებს
გაეკიდება, ახალ მისულ ბალახს ნამად დაედება, უცნაურად გაათბობს მათ. ნისლმა თავის
ადგილს მიაგნო, დიდხანს იდგება ალბათ...

ექსკურსიის ამბავი

არაფერი სჯობს მაისის თვეში გამწვანებულსა და ხასხასა, ველური ვარდებით მორთულ

ველს. ხეების საუცხოო ჩრდილში ჩამოჯდომა, მოჩუხჩუხე ნაკადულის მოსმენა და გრილი
სიოს შეხება ცოტას თუ სურს, შესანიშნავი სურვილია. საოცარია, რომ მაისის მხურვალე
მზეს შეუძლია ისეთი ჩრდილის შექმნა, როგორიც იმ მოხუც, მაღალ და ოდნავ მარტოსულ
მუხას აქვს. რაც უფრო მხურვალეა მზე, მით უფრო გრილი და ბნელია ჩრდილი, უცნაური
რამაა ბუნება. მუდმივად ჰარმონიისა და უნაკლობისკენ მიისწრაფის, როგორ განსხვავდება
ადამიანებისგან. ასეთ ველს ესტუმრა სკოლის ავტობუსი. სიცხისგან შეწუხებულმა მძღოლმა
სწრაფადვე შეამჩნია უზარმაზარი მუხა და ისე ჩქარა გაექანა მისი ჩრდილისკენ, რომ
ყვავილებს მტვერი აყლაპა. კარები გაიღო, ავტობუსიდან ბავშვები გადმოცვივდნენ ყიჟინით.
მოჭიკჭიკე ჩიტები შეაწუხეს ხმაურით და ისინიც გაფრინდნენ. ბიჭებმა ბურთით თამაში
დაიწყეს, მაისის ველურ ვარდებსაც მოარტყეს. გაბრაზებულ ბუჩქს კი ეკლები მაგრად ჩაესო
243
ბურთისთვის და გაშვებას არ აპირებდა. გოგებმაც შეაწუხეს ვარდები, დაკრეფა დაიწყეს,
ცხვირებთან მიჰქონდათ და სურნელით ტკბებოდნენ, შემდეგ კი ტანსაცმელზე ან თმაზე
იმაგრებდნენ. გოგოებმაც და ბიჭებმაც სხვადასხვანაირად გააშიშვლეს ბუჩქები, ვარდის
ფურცლის გარეშე დარჩენილები უბრალო ეკლებად იქცნენ, შემდეგ ბავშვებს მათთვის აღარ
შეუხედავთ. მოშივდათ კიდეც ბოლოს, მუხის ქვეშ პატიოსნად ჩამოსხდნენ, სუფრა გაშალეს
და საპიკნიკოდ დასხდნენ. ყველა ჩაჩუმდა ცოტა ხანს, შემდეგ ჟრიამულის ხმა ისმოდა,
ბედნიერების ხმაური ბებერ მუხასაც ესიამოვნა და თითქოს ისიც ბავშვებს შეუერთდა.
ჩიტებიც დაუბრუნდნენ მუხის გრილ ტოტებს, ნაკადულმაც უფრო სწრაფად დაიწყო
დინება, ახმაურდა ძალიან. ბავშვების ხმაური, ნაკადულის სიმღერა და ჩიტების ჭიკჭიკი
ერთმანეთში ირეოდა. ეს ყველაფერი ქაოსს ჰგავდა, თუმცა, ზოგჯერ ასეთ ქაოსშიც არსებობს
რაღაც ჰარმონია. ბუნებას მაინც გაუხარდა, ალბათ ვარდებსაც გაეღიმებოდათ.

იქ, სადღაც ზევით

შორს, ძალიან შორს ერთი მარტოსული მთა დგას. ჭაღარა თავზე იშვიათად თუ ახურავს
ფუმფულა ქუდი. მთა არ იკარებს ღრუბელს, რადგან ასეთი დიდებული რამ შორსმხედველი
უნდა იყოს. ღრუბელი მას თვალებზე აეფარება, ამიტომ, მთა უარს ამბობს მასზე, თუმცა,
ძალიან სურს ის. ალბათ მისი მოვალეობაა საყვარელ ღრუბელზე უარის თქმა. მთას აბარია
გამწვანებული ბარი, ის ხომ ყველაზე მაღლა დგას, მას არ აქვს უფლება, ყურადღება
მოადუნოს, მაგრამ ხედავს კი ბარზე ყველაფერს? მთა ბუნების მეფეა და ამიტომ, ყოველ
კუთხეს უნდა ხედავდეს, ალბათ ხედავს კიდეც და ამიტომაა რომ მუდმივად ერთ ადგილას
დგას, დგას და ფიქრობს. მთის თავზე მფრინავი უზარმაზარი არწივის ამბებს ყვებიან...
არწივი ყველაზე მაღლა დაფრინავს და მხოლოდ მას შეუძლია მთის წვერზე ავიდეს,
ჩამოჯდეს და თავადაც გახდეს მთის ნაწილი, რატომ? მას ესმის მთისა, ესმის, რადგან
არწივსაც ბევრი აბარია, არწივსაც აქვს პასუხისმგებლობა და ამიტომ ესმისი დიადი,
მარტოსული მთისა. პასუხისმგებლობა... დიდი რამ არის ეს ერთი სიტყა... ის ყველას
აერთიანებს, ყველას აქვს პასუხისმგებლობა, არწივსაც, მთასაც და მთის შვილ მდინარესაც
მაშ რატომ ვერ ადის ყველა მთის წვერომდე?! რატომ არ შეუძლია მდინარეს მისკენ დინება.
ესეც ალბათ იმიტომ, რომ მდინარე შემდეგ ბარს დააკლდება.

ცისარტყელა - ხიდი მიწასა და ცას შორის

შვიდფრად მოელვარე ცის ხიდზე ადამიანები ვერასდროს გაივლიან, რადგან მზად არ

არიან მის ელვარებას შეუერთდნენ.

244
 ზოგჯერ რა უცნაური რამეები ხდება...

ცხოვრება უცნაური რამაა, ბევრისმომცველი და მრავალფეროვანი. ხშირად, პასუხების

ძიებაში ვიკარგებით ცისქვეშეთელები, რაღაც მოხდება და ვფიქრობთ, შემთხვევით მოხდა, თუ
ასე იყო საჭირო. შემდეგ ერთი კითხვა მეორეს დაბადებს, მეორე - მესამეს და ეს კითხვებიც
ყველაფრის მსგავსად მარადიული ხდება. მარადიული კითხვები მარადიულ ძიებას იწვევს და
ასე მიიღება ის, რასაც ცისქვეშეთელები ცხოვრებას ვეძახით. ცხოვრების მანძილზე კი ხშირად
ვერც კი ვამჩნევთ, იმას, რისთვისაც ღირს ცხოვრება, რადგან ამისთვის მუდმივი ძიება დროს
აღარ გვიტოვებს. ვატრიალებთ სხვადასხვა ვარიანტს თავში, შემდეგ კი ადამიანებისთვის
ბოძებული ნიჭი - ფიქრი - განუკურნებელ სენად იქცევა. სამყარო კი არ გველოდება,
უსასრულობისკენ განაგრძობს გზას, ჩვენ კი გვავიწყდება, რომ რეალურად ყველაფერი ისე
ხდება, როგორც უნდა მოხდეს. გვავიწყდება და სამყაროსთან კავშირი გვიწყდება, გვსურს
შევუერთდეთ რაღაც სხვას და სწორედ ასე მიიღება ყველაზე უცნაური ქმილება - ადამიანი...
მართლაც, რა უცნაური რამეები ხდება!

აპრილი უკვე მოვიდა...

გაგიჟებული, აფორიაქებული და ცოცხალი მარტი რაღაცით შემოდგომის შტორმს

წააგავს. ორივე ბუინობს, ორივეს სურს რაღაცის თქმა, შეხსენება, მერე კი ყველაფერი
მშვიდდება მათგან კი მხოლოდ მოგონებებიღა რჩება. მშვიდდება მარტი და როგორც
შტორმის შემდეგ უკიდეგანო ცისარტყელა, აპრილიც ასე ამშვიდებს სიცოცლისთვის
მომღერალ მარტს. მოდის აპრილი და მზე სხვაგვარად ათბობს, უფრო მხურვალე და
თბილია, მოდის აპრილი და ბუნებას სხვაგვარად უხარია. მწვანე ფოთლებითა და
ყვავილებით მოქარგული კაბებით შვენიან ხეები. ფრინველებიც უმღერიან ერთმანეთს
ზამთრის ამბებს, აპრილის ყვავილებით მრავალფრად შეღებილი მდელოებიც გალობენ
მათთან ერთად, გალობენ და ყველაფერი სხვაგვარად სუნთქავს. ასეთ დროს არაფერი სჯობს
კაშკაშა ვარსკვლავებით მოჭედილი ცის ქვეშ, თეთად მანათობელ, ბრწყინვალე მეგზურთან
ერთად გამწვანებულ მდელოებში ხეტიალს. ასეთ დროს ერთადერთი მიზანია, ძალიან არ
გადაუსწრო მეგზურს და ყოველი წამი ყველაზე წვრილი სისხლძარღვითაც შთანთქო...
მაგრამ განა ყველასთვის ასეთია აპრილი?! ზოგს საკმაოდ მძიმედ მოხვდა ზამთრის
სუსხი, ადგომას კი ვეღარ ბედავენ, ეშინიათ, კვლავ სუსხმა არ დაარტყას, თუმცა, აპრილში
სუსხი ცოტას თუ უნახავს და ვისაც უნახავს, ამბის მოსაყოლად მაინც წამომდგარა.

245
 ქუდი, რომელიც ქარს გაეკიდა

ქარი ჰქრის, ქარი ჰქრის, ქარი ჰქრის... - არა, ასე უკვე დაიწყო ერთმა. ქარი ქრის, ქუდი კი
ფეხდაფეხ მიჰყვება - ასე ჯობს. ისე, ან ქარს სად ეჩქარება, რომ მიქრის ან ქუდს, რომ
აედევნა... ალბათ ასეთ უთანასწორო დევნასაც აქვს რაღაც ხიბლი. ქუდი ვერასდროს დაეწევა
ქარს, მაშ რატომ მისდევს? რატომ და სურს თვითონ გახდეს ქარი და ვინ იცის, იქნებ ერთ
მშვენიერ დღეს ისეც მოხდეს, რომ აქეთ ქუდს აედევნოს ქარი, აიტაცოს სუსხიანმა და
ერთხელ მაინც გამოეცეკვოს. ან იქნებ მშვენიერი დღეების მოლოდინში ქუდი გაჩერდეს და
მაშინ ყველაზე ძლიერმა ქარიშხალმაც ვერ შეძლოს მისი დაძვრა. და მართლაც, ვინ იცის...
ახლა, უბრალოდ, ქარი ქრის, ქუდი კი ფეხდაფეხ მიჰყვება.

ამ ნახატში რა ხატია?..

ახალი მთვარე გამოსულა იმ ღამეს, მკრთალი სხივებით დანათოდა გაშიშვლებულ,

გაყინულ ხეებს, ქარი კი თავისებურად უსტვენდა, ფიფქებს აქეთ- იქით ათამაშებდა,
აცეკვებდა და ერთმანეთს აჯახებდა. დანათოდა მანათობელი რკალი გაყინულ ხეებს და
წყვდიადში მხოლოდ ქარი მღეროდა, კიოდა, კიდევ მღეროდა, ბოლოს გალობდა... ქარს
ჩაეძინა. აღფრთოვანებული და აფორიაქებული ფიფქები ერთმანეთს ეკვროდნენ,
ცდილობდნენ გაეთბოთ ოდნავ, ხეებიც უცნაურად გათბნენ. შიშველი ტოტები გააჩერეს და
ფიფქებს შეეგებნენ, ფიფქებიც დამშვიდდნენ, სული მოითქვეს, ცივ სინაზეს დაუბრუნდნენ
ჩვეულად. ღამე დადუმდა... ქარს აღარ გაუღვიძია.

გუბე წევს და ფიქრობს

მარტმა კვლავ დაამტკიცა თავისი გადარეული ბუნება. წვიმს, აქა-იქ ქარიც ქრის და მზეც
ანათებს. ზოგჯერ ეს ყველაფერი ერთდროულად ხდება და ქუჩაში დიდი ქაოსი იქმნება.
მსგავს ქაოსში ერთი უშველებელი გუბე დაიბადა. ტროტუარზე იწყება და გზის მცირედზეც
გადადის. გუბის რატომღაც ბევრს ეშინია და გვერდს უვლის, მხოლოდ ბავშვები თუ
გაბედავენ შეთამაშებას. უშიშარი გმირები მის ნაპირთან დგანან და ფიქრობენ, რომელი
გზით წავიდნენ, რომ რაც შეიძლება, მეტი ნაბიჯი წყალში ჩააჭყაპუნონ. გუბეც თბილად
აიმღვრევა. წვიმაც, ქარიც და მზეც ერთბაშად შეესევიან და ამ ერთ, ჭუჭყიან ქუჩის გუბეს
ტბად აგრძნობინებენ თავს. მალევე გადაიღებს წვიმაც, ჩადგება ქარიც და დარჩება მხოლოდ
მოელვარე მზე, რომელიც უშველებელ ქუჩის გუბესაც ფსკერამდე გაანათებს, შემდეგ კი
ნელ-ნელა დააშრობს, თუმცა გუბეს ოდნავაც არ შეეშინდება, ის მორჩილად დაშრება, თუმცა
წვიმა კვლავ მოვა...
გუბეც მუდმივი ყოფილა!

246
 ნინი ჯავახიშვილი

(დაბ: 8/06/2004 )
15 წლის

გაიღიმე!

გაიღიმე ახალ გაღვიძებულმაც კი, შენ გარშემო ხომ ხალხია. გაიღიმე, როცა მაღაზიაში
შედიხარ, გაუღიმე მოლარეს, მადლობისას გაუღიმე, ჩხუბისას გაუღიმე… გაიღმე, რაც არ
უნდა ცრემლებს იკავებდე ან უკვე ტიროდე. გაიღიმე, როცა ამჩნევ, რომ გიყურებენ, გაიღიმე
და თვალები არ ჩახარო, არ გაიხედო, თითქოს ვეღარ ამჩნევ, რომ გიყურებენ. როცა გთხოვენ,
გაუღიმე და გააკეთე, რაც არ უნდა გეზარებოდეს. გაიღიმე, როცა სიტუაცია იძაბება.
გაიღიმე, როცა გარშემო ადამიანები აღარ გყავს, ტირილით ვერ დააბრუნებ. გაიღიმე, როცა
ცუდად ხარ, ტირლის დროსაც გაიღიმე. გაიღიმე, როცა არ იცი, რა თქვა, ხალხს გაუღიმე.
უცნობებს გაუღიმე. გაიღიმე, როცა სარკეში იხედები, არ ებრძოლო შენს თავს, შეიყვარე!
ხანდახან შენს თავსაც გაუღიმე, ყველაზე მეტად ხომ მან დაიმსახურა...
უცებ ტყეში აღმივჩნდი

ზარის დარეკვიდან ერთი 10 წუთის შემდეგ საკლასო ოთახში ბავშვები სათითაოდ

შევდივართ და ყველა ბოდიშს ვუხდით დაგვიანებისთვის. მასწავლებელსაც ნელ-ნელა
ნერვები ეშლება და მალევე ყვირილს იწყებს. ალბათ ყველას გაქვთ საგნები, რომლებზეც
რასაც გინდა, აკეთებ, მთავარია, მანდატურმა არ დაგინახოს. ჰოდა, ესეც ეგეთი გავკეთილი
იყო. თავი მერხზე დავდე და ყურსასმენები გავიკეთე. ყველაზე წყნარი მუსიკა ჩავრთე და
გისოსებს იქით გავიხედე. ნულოვანზე ვართ და რომ არ გავიპაროთ, გისოსები დაგვიყენეს,
თითქოს მთავარი კარიდან ვერ გავალთ. ჰოდა, გისოსებს იქით ხეს ვუყურებდი. ნეტა ეს ხე აქ
რომ არ დაერგათ, სად იქნებოდა? ვთქვათ, სადღაც ტყეში სხვა ხეებთან ერთად. ალბათ
უფრო მეტი ფოთოლი ექნებოდა და სხვებთან შედარებით თავი ისეთი მაღალი არ
ეგონებოდა, როგორიც ახლა. ნეტა, ტყეში რომ ყოფილიყო, მაინც გამოვარჩევდი სხვა
ხეებისგან მისი მრავალფეროვანი ფოთლებით? ნეტა, რა მოხდებოდა, მეც, ამ შენობის
ნაცვლად, ტყეში რომ ვყოფილიყავი?
ნეტა, როდის მოვრჩები გამოგონილ ისტორიებზე ფიქრს და დავიწყებ რეალობის
შემჩნევას.

გამჭვირვალე სამყარო

ყოველი ახედვისას იმაზე ვფიქრობ, მარტო მთვარე და ვარსკვლავებია, თუ შეიძლება

სხვა სამყაროც იყოს ამხელა სივრცეში.თუმცა, რა ხდება იმ სამყაროში, ჩვენს ფანტაზიაზეა
დამოკიდებული. ჯერ არ დაბადებული ხალხი, აქედან წასულები, თუ ჩვენი წარსულია იქ ან
247
შეიძლება, ყველა იქაა. მოკლედ, მარტო გაურკვეველ ფაქტებზე რომ არ ვილაპარაკო, იმას
გეტყვით, რასაც მე ვფიქრობ. იქ ჩვეულებრივი სახლებია, დიდად არ განსხვავდება
ჩვენისგან. რა თქმა უნდა, იქ ყველა ბედნიერია. ყველა ერთადაა - დასაბადებიც და
გარდაცვლილებიც. ამ სამყაროზე უყვებიან და ის ბავშვებიც უსმენენ, ისე, თითქოს მერე, აქ,
ემახსოვრებათ რამე.
ნეტა, შენ თუ მხედავ, რას ვშვრები, როგორ ვარ.ნეტა, რატომ არ შეიძლება, მეც
დაგინახო?!

სველი ბურთი დევს სტადიონზე

სტადიონი იშვიათად რჩებოდა მარტო, ისიც მაშინ, როცა წვიმდა. იმ დღესაც წვიმამ
უეცრად გადაწყვიტა, რომ მძინარე ადგილები გაეღვიძებინა. ამ დღეს უჩვეულოს ბურთი
ხდიდა. ერთი პატარა ბურთი, რომელიც წვიმის დროს სტადიონთან ერთად იყო. მართალია,
ეს მისი გადაწყვეტილება არ ყოფილა, მაგრამ ის იქ იყო, საჭირო დროს საჭირო ადგილას.
ზოგჯერ ისეთი რაღაცებიც ხდება,როცა არ იცი, რატომ და როგორ მოხდა, მაგრამ ასე იყო
საჭირო.

ცაზე ღრუბელი გამოჩნდა

როგჯერ მგონია,რომ მე ჩემს სხეულს არ ვეკუთვნი. მინდა, სხეულიდან ამოვძვრე და

წარმოვიდგინო, რომ მე მე არ ვარ.ყველაფერი რაც მემართება, სხვისია,,რომ სხვას სჭირს ეს.
სუნთქვა მიხშირდება და დაწყნარებას ვცდილობ. ყურადღება სხვა რამეზე გადამაქვს.
ხშირად ეს ცა არის. მინდა მისნაირად წყნარი ვიყო. არცერთი შავი ღრუბელი არ მინდა
მქონდეს. ზოგჯერ მოწმენდილ ცას მინდა ვგავდე, იმაზე მეტად ღრმა ვიყო, ვიდრე ჩანს.
მინდა, ჩემი ცა ფერებს იცვლიდეს. ყვითელი ან ნარინჯისფერი იყოს. ისეთი, ყოველი
ახედვისას სულ აღტაცებული რომ ხარ და დავიწყება არ გინდა. კარგად რომ იბეჭდება შენ
თავში და მერე აღწერას ან ხატვას იწყებ. მინდა, ზოგჯერ ჩემს ცაზე წვიმა და ელვა იყოს.
თუმცა, ისიც ისეთივე ლამაზი.
მინდა, ცა ვიყო,რომელიც არასდროს დაგავიწყდებათ.

248
 შინ ყოფნა

შინ ყოფნაზე პირველ სახლი გამახსენდა, თუმცა ის არასდროს ყოფილა ადგილი, სადაც
კარგად ვგრძნობდი თავს. ამ ადგილს გარეთ ვეძებდი, მეგობრებთან და ადამიანებთან,
რომლებიც მე ავირჩიე. ცუდ დღეეებშიც სხვაგან ვეძებდი სიმშვიდეს, სახლის გარდა,
ყველგან, თუნდაც მარტო ვყოფილიყავი. მაგრამ მაინც შინ ყოფნაზე პირველი სახლი
მახსენდება. თბილი ფერებით შეღებილი სახლი, რომელიც მაინც ასეთი ცივია. ალბათ ცოტა
პოზიტივიც არ აწყენდა ამ ფურცელს, მაგრამ მაშინ ტყუილი გამომივიდოდა, რომ
ყველაფერი კარგადაა, რომ სახლში ვიპოვე კომფორტი, მოვიტყუები, რათა ჩემი მოთხრობა
ოდნავ ნათელი იყოს. იმდენჯერ ვცადე შეცვლა, გრძნობების დამალვა, რომ ზოგჯერ ისიც
მავიწყდება, რომ ვარსებობ, რომ მეც მაქვს გრძნობები, მეც მწყინს, რომ მეც ადამიანი ვარ.
მგონი, მართლა დავიკარგე.

რაღაც, ძალიან კარგი

აბიბინებული ბალახი მთელ მდელოს მოსდებოდა. ისეთი უსიცოცხლო აღარ იყო,

როგორიც სხვა დროს. სოფელში სიწყნარე ვერ დამკვიდრებულიყო. ერთი ღობის თავიდან
მეორეს ღობის თავში ორი ქალი ერთამნეთს იმას უყვებოდა, ვინ რა გააკეთა დილით. სხვებს
უნდოდათ თუ არა, მაინც უწევდათ მოსმენა. თუმცა, ზედმეტი ინფორმაცია არასდროსაა
ბევრი ცნობისმოყვარე ხალხისთვის.ზოგის სახლიდან ბავშვების ჟრიამულის ხმა
გამოდიოდა.ცოტა მოშორებით მოხუცი კაცები ნარდის თამაშთან ერთად პოლიტიკაზე
დავობდნენ. არცერთმა იცის, რას ნიშნავს, რომ ყველას თავისი აზრი აქვს და ამაზე არ
ჩხუბობენ.თუმცა, ამაზე არც არავინ ფიქრობს.
თითო სახლი თითო ნახატია. თბილ, მუქ ფერებში დახატული. ყველა ერთად კი რაღაც
ძალიან მყუდრო და კარგ დიდ ნახატს ჰქმნის.

მიდიოდა ქუჩაში ერთი ჩვეულებრივი კაცი

ქუჩა დაცარიელებული იყო. ლამპიონები მწკრივად მდგარიყვნენ, ხეები შუქს

ამოფარებულიყვნენ, ამიტომ შუქი ნაძვის ხეებს ვერ სწვდებოდა. არცერთ მაწანწალა ძაღლს
თუ კატას არ გაევლო. მარტო კაცი მისეირნობდა თავისუფალ გზაზე. შიგადაშიგ ფეხები
ებმოდა და ბარბაცებდა. არც ეცემოდა, მაგრამ არც ფეხზე იდგა. მარჯვენა ხელში ბოთლი
ეჭირა. თითებს რიტმულად ურტყავდა ბოთლს და ცდილობდა, მის სიმღერას დამთხვეოდა.
ისე იღიმოდა, თვალები აღარ უჩანდა, იმ წამს მასზე ბედნიერი არავინ იყო ქუჩაში.
მიუყვებოდა ერთი ჩვეულებრივი კაცი უკიდეგანო გზას და თან უმღეროდა მიძინებულ
ქუჩას.

249
 რატი კონჯარია

(დაბ: 30/08/2004 )
15 წლის

მე ჩემს სახლს სულ თან ვატარებ

ესაა ჩემი ერთადერთი იმედი და ჩემი ოჯახის ტკივილი, რომელსაც ვერც დაივიწყებ და
ვერც შეეგუები. ძალიან ვწუხვართ ამის გამო.
ჩვეულებრივი შემოდგომის დღე იყო, სანამ შავი ზღვა შავ ფერს დაკარგავდა და ქუჩებში
ათასობით ადამიანი თავისი სიცოცხლის გადასარჩენად გაიქცეოდა გზებზე. კი, 27 წელი
გავიდა ტყუილი იმედებით და უაზრო დაპირებებით, მაგრამ ბებიაჩემი სულ თან
დაატარებს სახლის გასაღებს და ელოდება იმას, რასაც - უამრავი ჩვენნაირი დევნილი.
დაბოლოს, ის, რაც მოხდა, მოხდა. ეს რომ არ მომხდარიყო, ახლა აქ, თქვენთან,
გაღიმებული ვერ ვიჯდებოდი.

რაღაც , რასაც მარტო მე ვხედავ

ბევრი რამაა ისეთი, რასც მარტო მე ვხედავ, ან შეიძლება, ვხედავდე და ამას თვითონ ვერ
ვხვდები. ბევრჯერ გქონიათ ალბათ შემთხვევა, როდესაც ტელეფონს ეძებთ და ამ დროს
ცხვირწინ გიდევთ. არა, მართალია, ძველი დრო რომ იყოს, დედაჩემი სულ ჯადოქარი
მეგონებოდა, ისე გააჩენს ხოლმე იმ ნივთებს ჩემ წინ, არადა, 10 წუთია ვეძებ ხოლმე.
გასაოცარი რამაა ეს ხედვა, ზოგი ფერადად ხედავს,ზოგი - შავ-თეთრად, ზოგიც კი
საერთოდ ვერ ხედავს; შეიძლება, ჩვენ გვგონია, რომ ისინი ვერ ხედავენ, მაგრამ მათი
თვალით სულ 5 წამითაც რომ დავინახოთ, შეიძლება ბევრ რამეს მივხვდეთ, ძალიან ბევრს,
მაგრამ ყველაზე მაგარი რამ ისაა, რომ ამას ვერასდროს შევძლებთ.

გამჭვირვალე ქალაქი

- ეე,რა მაგარია!
- ხოო, ბაზარი არაა.
- უი, ისე, ისინი ნახე?
- კი, კაცო, სამივე ჩემები არიან.
- შენ ხო აქაც არ იცვლლები, რაა..
- აბა რა! ჩემს შეცვლას ვერ ეღირსები, ლაწირაკო! ქვევით ჩაიხედე, აბა, ქვევით!
- ვაა! რა მაგარია, დაიცა, ეს ვინაა?!

250
 - ეს შენ ხარ.
- ეს რა არის, რატომ არის ჩემ გარშემო ამდენი კაცი?
- მომისმინე ახლა, უნდა გამოიღვიძო, აბა, კარგად, შემდეგ შეხვედრამდე! ან რა იცი,
იქნებ მარადიულადაც შევხვდეთ ერთმანეთს ცოტა ხანში...

M A F I O S A

პროზა ზუსტი მეცნიერებაა, დაიმახსოვრეთ, ძროხის კუდებო! - ასე იძახდა უდიდესი

ადამიანი ბარბარე, სანამ თოფის ტყვიები შეიწირავდა. 1877წელს დაიბადა ნიუ-ორკში
უძლეველი მაფიოზი, რომელიც ქართველი წარმომავლობის იყო, მაგრამ აშშ-ში
გადაბარგებული, მაგ დროს ჯერ კიდევ თეთრ-შავების ზიზღით და კრიმინალობით
მოცულიყო მთელი შეერთებული შტატები. ბარბარე კი პატარაობაში იზრდებოდა კარგ
ოჯახში,საკმაოდ განათლებულ მამასთან და დედასთან. მამა ხშირად ელაპარაკეობოდა
ქმარსა და ცხოვრებაზე, დედაზე კი არაფერს ამბობდა, მისი სიყვარული საკმაოდ დიდი იყო.
1899 წლისთვის ბარბარემ მთელი ნიუ-ორკი დაიპყრო და შექმნა სახელოსნო, როგორც
დიდი, ე.წ. ფირმა; აქ დიდი ფული ტრიალდებოდა - იარაღები, საწერი კალმები, წიგნები და
ა.შ. მასზე დიდი ბიზნესი და ფირმა არავის ჰქონოდა და, შესაბამისად, დიდი მოშურნეებიც
ჰყავდა ჩაინნათაუნი და ლონგაილენდიდან, სადაც ჩინურ-იტალიური მაფიები
დომინირებდნენ, მაგრამ სახელოსნოსთან ახლოსაც ვერ მივიდოდნენ. რა თქმა უნდა, მას
დამხმარეებიც ჰყავდა, ერთ-ერთი მასთან ერთად დაახლოებით 10 წელს იყო და მარჯვენა
ხელად ჰყავდა, მას ანნე ერქვა, მაგრამ ჯავახას ეძახდნენ, რადგან ჯავახეთიდან ვარო,-
გაიძახდა ხოლმე, ასევე ჰყავდა დიდი დაცვა თავისი უზარმაზარი ტექსტებით და ცხელი
მშიერი ძაღლით - გეორგე ერქვა, მაგრამ სიმბა შეარქვა ერთმა უცნობმა, მას შემდეგ სიმბას
ეძახიან, როგორც დაცვის ლომს. ასევე ჰყავდა კიდევ ერთი დამხმარე, რომელიც
დისციპლინის მამა გახლდათ. ის თვით პოლიციასაც უჩიოდა ხოლმე ბიჩოკის დაგდებაზე,
ბოლოს და ბოლოს, მე-20 საუკუნე იწყება, ცოტა განვითარდითო,- გაიძახდა. რა თქმა უნდა,
მის სახელოსნოში იყო ორი ბუღალტერი, რომლებიც განსაკუთრებული სისასტიკით
გამოირჩეოდნენ, არ ინდობდნენ არავის, თითქოსდა, სახრჩობელები იყვნენ: ქეთევანი და
ბებერი მოხუცო, რომელსაც სულ წვერი ჰქონდა. 1905 წლისთვის ბარბარემ პიკს მიაღწია.
მისმა სახელოსნომ მილიარდები გამოიმუშავა. ისინი იპყრობდნენ ყველაფერს, მათზე
წიგნებიც იწერებოდა უკვე, გაზეთები საკმაოდ ფეთქდებოდა, ბარბარე კი კვლავ წინ
მიიწევდა, მიიწევდა და არ ჩერდებოდა. იძახდა: არასოდეს დანებდე, რადგან ეს შენი თავის
უპატივცემულობაა, პირველ რიგში, ისევე, როგორც კარტში, როცა ცუდი კარტი მოგდის,
არასოდეს ნებდები და ცდილობ, მოიგო ამითაცო; ბარბარეს ძალიან უყვარდა კარტის თამაში
და ხშირად თამაშობდა კიდეც ერთ დაქალთან. მისი სახელი ელენეანა იყო. მას სულ არაყი ან
ვისკი მოჰქონდა, როცა თამაშბდნენ და ზოგჯერ სახელოსნოს წევრებსაც უშვებდა სახლში
პახმელიის გამო. ელენეანა იყო მთავარი ბარბარეს შემდეგ. ის გასცემდა ბრძანებებებს

251
ყველაფერზე. რასაც ბარბარე უბრძანებდა - სულ ერთი იყო, რას. ამ ყველაფრის გარდა, ერთი
შპიონი ჰყავდათ, რომელიც სხვაგან დადიოდა რაღაცეების დასაზვერად მისი სახელი
დღემდე არაა ცნობილი, სამწუხაროდ, მაგრამ, როგორც წიგნი იტყობინება, კალას ეძახდნენ.
ის პარიზში, მადრიდში, ტიფლისსში და დიდ ქალაქებში მოგზაურობდა ინფორმაციის
შესაგროვებლად. მომავალში მისი შვილთაშვილთაშვილთაშვილი ჯერ მილანის იგროკი
იყო, მერე დამოუკიდებელი საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, შემდეგ კი - თბილისის
მერი. 1910 წელს ბარბარემ და მისმა სახელოსნომ იპოვა საშუალება ხმის მისაწვდენად, ამაში
კი ადამიანი, სახელად გალაკტიონი, ეხამრებოდათ. ის მართალი ხუმარა გახლდათ და
ხელის გადაწევებში იმარჯვებდა ხშირად, სანამ ერთხელ არ დაადეს, მაგრამ თავისი საქმის
პროფესიონალი იყო. წერდა ტექსტებს და აგზავნიდა თეთრ სახლში. 1911 წლის 24
სექტემბერს ბარბარე ტიფლისსში ჩავიდა, რათა თავისი მშობლიური ქალაქი და ხალხი
მოენახულებინა. მას დიდი მხარდამჭერები ჰყავდა, მათ შორის ქაქუცა ჩოლოყაშვილი და
არჩილ ორბელიანი. ბარბარემ ძალიან დიდი ფული ჩადო დამოუკიდებლობისთვის, მაგრამ
მცხეთიდან ტიფლისსში დაბრუნების დროს გააჩერეს. ბარბარემ თქვა: რას აკეთებთ, ეს ხომ
მე ვარ და ყაჩაღების დიდმა ბანდამ, რომელსაც მარიამების ბანდა ერქვა, მიუგო: ვიცით და
მაგიტომაც გკლავთო! ბარბარეს იმედები გამართლდა. მისი შრომა ფუჭი არ ყოფილა, 1918
წლისთვის საქართველომ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა მცირე დროით, მაგრამ
გამოაცხადა. ბარბარე არავის დაავიწყდება. არც მისი სახელოსნო! დღემდე გვიჭირს იქ
მისვლა, მაგრამ ერთ დღესაც დავბრუნდებით და მის საქმიანობას განვაგრძობთ! ამაში
ვერაფერი შეგვიშლის ხელს!!!

საბა მახათაძე

(დაბ: 15/08/2003 )
16 წლის

ჩიტები რომლებიც აუცილებლად დაუბრუნდებიან ბუდეს

არ ვიცი, რატომ, მაგრამ ბოლოს, ძირითადად ღამის პირველის ნახევრიდან სამ

საათამდე, აქაურობაზე ფიქრი მეწყება. ეს ძირითადად მაშინ იწყება, როდესაც მე ვწვები და
მაშინ სრულდება, სანამ ჩემი ტვინი არ გაიაზრებს, რომ დაძინების დაგვიანებამდე 2 საათით
დამაგვიანდა, რაც მომავალ დღეებში განსაზღვრავს, თუ რატომ ვარ შედარებით უცნაურ
ხასიათზე, ან რატომ მეღვიძება შუადღის ორზე, ასევე, შუა ფიქრისას რამდენიმეჯერ ხელში
ვიღებ ტელეფონს, ვრთავ ინტერნეტს და შევდივარ ჩვენი მასწის, მანანა ბეგიაშვილის,
გვერდზე, სახელად - მანანა ბეგიაშვილის ლიტსახელოსნო, გირჩევთ თქვენც ნახოთ, კაი
გვერდია. და მივყვები სიას, ვკითხულობ ჩემი ერთგული რაინდების ნაშრომებს, რომლებიც
252
ადრე მოვისმინე, ან ჩემ ფიქრებში ვიყავი გართული და არ მესმოდა. ასევე, არის ისინიც, რაც
ჩემს მოსვლამდე დაიწერა, რაც ალბათ კიდევ უფრო საინტერესოა. ვფიქრობ წერაზე, იმაზე,
რაც შეიძლება დავწერო ან მათზე, ვინც უნდა შესრულებულიყვნენ ნაწერში, მაგრამ
დამავიწყდა. მათი წაკითხვის მერე ხალხზე გადავდივარ, ძირითადად, ვინც ის დაწერა
მათზე და რამდენიმე ხნის მერე სხვა ისტორიებზე გადავდივარ.
(დასასრული 1)
ბარტყები ელოდებიან მას, თუ როდის მოვა ის და როდის მოუტანს მათ სათაურებს და
აცლის მათ, სანამ ტვინს არ მოიფხანენ, მხოლოდ იმისთვის, რომ ბოლოში წარმოთქვას:
პროზა ზუსტი მეცნიერებაა!
(დასასრული 2)
ერთ დროს ჩვენც გარეთ დავფრინავდით, მაგრამ არ ვიცი, გამიზნულად მოვედით, თუ
სართული შეგვეშალა, ფაქტია, ყველა აქ ვართ და ვქმნით იმ გარემოს, რაც შიგნით, ბუდეშია.

მამის დღე

- კარტოფილი ტაფაშია, როცა მოგშივდებათ. გაზი აანთე, 2-3 წუთი აცალე და მერე რომ
გათბება, ამოიღეთ და ჭამეთ.
- კაი.
- კეჩუპი მაცივარში დევს, ტყემალი -მაცივრის გვერდზე, თუ მოგინდებათ, დაისხით!
- კაი.
- ყვავილებს წყალი დაუსხი, არ დაგავიწყდეს, ბავშვებს ყურადღება მიაქციე, სარეცხის
მანქანა რომ მორჩება, კიდევ გავლებაზე გადართე.
- კაი, გავიგე, გავიგე.
- იცოდე, არაფერი დაგავიწყდეს, მე ხვალ შუადღისას მოვალ.
- ხო, კარგი.
- ტელეფონი დატენილი გქონდეს და ბავშვები ქურთუკის გარეშე არ გაუშვა,
გაცივდებიან.
- კაი, გავიგე, გავიგე, ვიცი, თუ მოშივდებათ, კართოფილს გავუთბობ და თუ
შესცივდებათ, ბუხართან დავსვამ და ბაბუაშენის ლექსებს წავუკითხავ, გული რომ გაითბონ.
დედაც წავიდა, კარს ორი მეტრით გაცდა და უკვე უკან გამოიხედა, მონატრება მოერია.
ქმარმაც კარი გაიხურა და:
- გიჟია ეს დედაშენი, რაა,- ჩაიჩურჩულა მამამ
-რაა? - შვილმა მართლა ვერ გაიგო.
-არაფერი.
მისაღებში გავიდნენ და ორივე ტახტზე ჩამოსხდა:
- ჰააჰ, - ჩაამთქნარა სახლის კაცმაც და ქალმაც.
253
 - გშია?
- არა.
- წყალი ხომ არ გინდა?
- არა.
- ჰმმ, აბა, რამე ხო არ გინდა?
- არაა.
- ხო, კაი, წადი ღვინო გამოიტანე, ძმაკაცები უნდა ამოვიყვანო და უნდა დავლიოთ, შენც
შემოგვიერთდი, თუ გინდა..
- ხო, მაგრამ დედა რომ ამბობს, რომ ალკოჰოლიანი სასმლის დალევა ცუდია და არ
შეიძლება?
- ალკოჰოლი - შმაკოჰოლი, ეგ მეცნიერების გამოგონილი ტყუილია, შენ მე მომისმინე,
გირჩევნია და არა - ვიღაც ამერიკელს, რომელმაც დალევა არ იცის!

წერილი დედიკოს

მე რომ წავალ ბანაკში, ალბათ იტყვის დედა, ეს რა კარგი გამიზრდია შვილი და

ინატრებს, ის დღე მისცა ნეტა, პირველად რომ დამიმუწა პირი, არა, ეს არაა კაი დასაწყისი.
- დედა, მიყვარხარ ყველაზე მეტად, ყველაზე მაგარი დედიკო და ადამიანი ხარ
მსოფლიოში! - და ბოლოს - დიდი გული მიხატული.
დედას ამ წერილის წაკითხვისას თვალში სიხარულის ცრემლები მოადგა, მარილის
მაგივრად შაქრით სავსე. გვერდზე ზის მისი ქმარი, მხრებით მაღლა აღმართული და
სათვალე გაკეთებული კითხულობს წერილს. თავთან ისე ახლოს მიიტანა, რომ, მგონი,
ასოების მაგივრად მოლეკულებს ეძებს.
- მამიკო, მიყვარხარ ყველაზე და ყველაზე მეტად, როცა გავიზრდები, მინდა შენნაირი
ვიყო! - და დიდი გული. სახეზე პატარა ღიმილი გამოჩნდა, მაგრამ დიდი ვერაფერი,
შიგნიდან კიდევ დადნა ეს კაცი, მეტი რაღა უნდოდა.
- ძამიკო, მსოფლიოში ყველაზე მეტად შენ მიყვარხარ და ვცდილობ, შენ მოგბაძო
ყველაფერში! - და ისევ დიდი გული ბოლოში. ძმასაც ჩაეცინა და: - ეს პატარა მაიმუნიო, -
გაიფიქრა.
საბოლოოდ, ისხდნენ სამნი და ერთმანეთს უმალავდნენ საიდუმლოს, ფაქტს, რომ მათ
შვილს თუ ძმას ყველაზე მეტად ის უყვარდა და არა -სხვა, მაგრამ ამას იმიტომ კი არ
ამბობდნენ, რომ მარიაჟობა არ უნდოდათ, არამედ იმიტომ, რომ ერთმანეთისთვის გული არ
გაეტეხათ, ბავშვი კიდევ იჯდა, ელოდებოდა მათ გახარებას, სწორ დროს და კარგ ხასიათს,
რომ მოსულიყო და ეთხოვა მათთვის ცალცალკე:- მეგობრები უნდა წავიდეთ და 20 ლარს
ხომ ვერ მომცემ?

254
 ჩაის დალევა დედასთან

- ლევან, გამოდი! უკვე, მერამდენედ გეძახი!

- ხო, მოიცა, მოიცა, მოვრჩები ახლა თამაშს და...
- დააპაუზე და მერე გააგრძელე!
- არ პაუზდება-მეთქი, ხო გითხარი უკვე...
წკაპ, წკაპ, წკაპ,
- კარაქიანი პური და ჩაი?
- ხო
- თაფლი?
- გეყოფა შენ გასუქება!
- ოო, კაი რა!
- სახლში მოხვედი და ეგრევე შენ ოთახში შევარდი, არც კი მინახიხარ.
- ხოო.
- თვალზე რა გაქვს?
- საად?
- თვალზე, ჩალურჯებული რატომ გაქვს?
- ა, კიბეზე დავგორდი.
- კიბეზე?
- ხო.
- როგორ?
- რავიმე, ვიდექი და უცებ კოვბოი მეცა და დამაგორა.
- კაი ეხლა, მართლა!
- რავი. წითელი ჩაია?
- ხო
- გაკვეთილზე არ დაგაგვიანდეს, მალე ქენი.
- ხო, ვიცი.
- ისე, სკოლაში რას შვები?
- რას უნდა ვშვებოდე.
- რამე ახალი ხო არ ხდება?
- არა.
- კლასში?
- არა.
- უი, ცეკვაზე რო მეუბნებოდი, ჩემს მეგობართან შეგიყვან, გინდა?
- იმასთან?
- ხო,
- ხო, რავი,
- თან, თუ გინდა, მარიამთან დაგაყენებს.
- მარიამთან?
- ხო, შენ ხო ეგ მოგწონს,

255
 - ოოო.
- რა? არა?
- ოო, კაი რა, საიდან მოიტეანე?
- ჩიტმა მითხრა.
- ხოდა შენ ჩიტს უთხარი. ენა გააჩუმოს..
- ესე იგი, გინდა ცეკვა?
- რავი რა. კაი, წავედი მე, მოკლედ და ისე, შემდეგში ეგ ჩიტი რამე ეგეთს გეტყვის და
უთხარი, რო ჩიტის ხორცი მაგრა მომწონს.
- რა?
- არაფერი. კარგააად!

კიბე სახურავზე

მგონი, დადგა დრო. ყველა შოთის პურს წვერები დავაჭამე, ახლა კიდე, მგონი, მომიწევს
რაღაცის მოთხრობა. ხუმრობებით თავი ვერ მოგაბეზრეთ და თითქოს არ მაინტერესებს,
როგორ დავწერ ამ ტექსტს, მაგრამ ყოველივე ტექსტი ახალი შანსია, რომ მასწავლეველმა
„ძროხის კუდი“ მიწოდოს. კიბე სახურავზე-ს არ უჩანს დასასრული და ყველასთვის იგივე
არაა. ზოგის კიბე სამოთხეში მიდის , ზოგის - ნამგალ მთვარეზე, ზოგის - პირველ
სართულზე, შეიძლება, ქალიც კი დაინახო, რომელსაც ყველა ვიცნობთ, თეთრად ანათებს და
გვაჩვენებს, ყველაფერი როგორ ხდება ოქროსებრი; ხოდა, მოკლედ, კიბე სახურავზე
ყველასთვის არის, მაგრამ მასთან ვერც ლიფტი მიგიყვანს და ვერც გიტარაზე კარგად
დაკრული მუსიკა, მხოლოდ ფეხი, პასტა, და სუფთა ფურცელი, უჯრედების გარეშე.

ჩვენ გარშემო ყველაფერი ცოცხალია

აზრები, რომლებიც წარმოთქმის შემდეგ თითქოსდა რეალობა ხდება, ჰაერში ცეკვავენ,

მხიარულად რაღაც მუსიკაზე, საუკეთესოდ - არა, მაგრამ იმდენად საკალელად და
ბავშვურად, რომ ჩემი ღიმილისთვის საკმარისია. ჩემი აზრით, ყველაფერი ცოცხალია, თუ
შენ ამის გწამს და სიცოცხლის მიმცემი კიდევ იმედია და რწმენა, იგი არის ერთადერთი
მიზეზი, რის გამოც ბევრი რამე მუშაობს! - ამბობს 17 წლის საბა. მე მაქვს იმის ძალა, რომ ჩემ
გარშემო ყველაფერი ცოცხალი იყოს და ასევე - მკვდარი. ალბათ ჩვენ ისე ვფუნქციონირებთ,
რომ გვაშინებს წარსულის ბლოკები, უმეტესწილად, ეს ყველაზე დიდი ტკივილებია, რადგან
ხანდახან ჩვენ წინ მდებარე ბანანის ქერქს მანამ ვერ აღვიქვამთ, სანამ ზედ არ
აგვისრიალდება ფეხი და მაინც ამ ამბის შემდეგ მხოლოდ რამოდენიმე კვირა დავიდივართ
წინ დახედული. უმეტესწილად, ყურადღება ყველაზე დიდ ტკივილებს ექცევა, მართალია,
256
ამ ასაკში ტკივილს გვგონია, რომ ვიცნობთ, მაგრამ ალბათ მაინც არ ვიცით, ან ძალიან
იშვიათია, მაგრამ მაინც ჩვენ ჩვენი თავების უფრო გვჯერა, ბოლოს და ბოლოს 7-ს 8 ბევრი
ჰგონია. მე ისევ იმ ღამის ფიქრებს ვაწვები, როგორც წეღან ვთვქი, რომ იმ სევდიანი დღის
დროს, ბილი ეილიშის მუსიკა ბედმა კი არა, შენ ჩართე, ბედი ალბათ მხოლოდ ფურცელზე
უჯრედებს ხატავს, - ჯერ ასე მგონია. გვიყვარს, როცა ჩვენს წუხილებზე და ტკივილებზე
ვუყვებით სხვებს, თუ როგორ არ გამოგივიდა რაღაც, მაგრამ ამასობაში არც ეცადე, შემდეგ
კიდევ სახლში წახვალ და რაღაცის გაკეთების მაგივრად იმაზე იდარდებ, თუ თვითონ
როგორ ვერ გაკეთდა. მეგობრებთან ერთადაც როცა იყავი და მაინც არ გიხაროდა, ეს
იმიტომ, რომ არ გინდოდა და არა იმიტომ, რომ არ შეგეძლო რამე და არაა აუცილებელი,
ყოველდღე მეცხრე ცაზე ფლანგავდე დროს, თორემ ის ჩვეულებრივ უბნის ბირჟად იქცევა.
არც დიდი არ არსებობს და არც - ძლიერი და ამას ალბათ ყველაზე მეტად 31 წლის
წინანდელი ამბავი ამტკიცებს. ამაზე არ მჭირდება ზედმეტი ახსნა და არც მინდა ეს ისტორია
ჩემი ტექსტისავით გავაფუჭო, ყველამ იცის ეს ამბავი და არც არავის დავიწყებია, პირიქით,
მცოდნეების რაოდენობა იმატებს კიდეც, მაგრამ მაინც , ხალხს ხანდახან პურის ღეჭვა
ეზარება და ელოდება ღია პირით დედა ჩიტს, რომ მოუტანოს მას უკვე დაღეჭილი საჭმელი,
პირში ჩაუდოს და ისე აჭამოს, ფრთხილად, ტვინი არ დაეღლოს!

დაპატარავებული ნივთები

აქ ვიჯდები და ისე მოვიქცევი, თითქოს ყველას თავისი პატარა თავი არ ჰყავდეს ამხელა
პერსონაჟში დამალული. ეს მე ჩემში კარგად მაშინ შევამჩნიე, როდესაც ახალი ავტობუსის
ყველაზე წინა ადგილას დავდექი და თვალები კინაღამ სინათლისგან რომ გადამეწვა. ისე ეს
მართლა, რატომღაც მართლა კინაღამ ჩავიკეცე, ალბათ ცუდად ვიყავი. წინ მყოფი სინათლის
ერთობლიობა იმდენად ნორმალურად კარგი მეჩვენა, რომ თავი რატის ბავშვობის ოცნების
ავტობუსში მეგონა, სადაც მძღოლი ის იყო. ეს მისი საოცნებო პროფესია იყო. ხანდახან
მომენტები უნდა შეირგო, ამიტომ, მეც დროებით ვიყავი 5 წლის ბავშვის როლში შეჭრილი
და ის ბებოც, რომელიც მე მიყურებდა და შემდეგ თავის დაქალს გადახედა,
ნახევარსაათიანი საჭორაო თემა რომ დაეწყო და ბოლოში თავისი სტალინი რომ ექო.

როგორ ვეჩხუბე ჩემს მეგობარს

5 წლის ვიქნებოდი, ჩემს დეიდაშვილთან ერთად მისაკუთრებულ ოთახში რომ

ვისხედით. 2000 ცალი ლეგო საკმარისი იყო იმისთვის, ყოველდღე 1 ცალი შეგვეჭამა. ან,
უბრალოდ, დაგვეკარგა, ა, ხო და კიდე იმისთვის, რომ ჩემი წარმოსახვის უნარი
ნაწილობრივ მაინც დამეკმაყოფილებინა. ბაკუგანიდან ერთერთი უმნიშვნელო მანტისი თუ
მლოცველა თუ ჩოქელა ძალიან მომეწონა, რის შემდეგაც მისი აწყობა ვცადე. ჩემი ქმნილება
ძალიან კარგი მახსოვდა მანამ, სანამ არ გავიხსენე, თუ რეალურად როგორი იყო, რის
შემდეგაც მივხვდი, რომ ბავშვობიდანვე მეტყობოდა, რომ მხატვარი არ ვიქნებოდი. 5 წუთის

257
ფიქრის შემდეგ, რომელიც 20 წუთს ჰგავდა და გაზვიადებულად რომ ვთქვათ, 2 საათი
ვფიქრობდი, მივხვდი, როგორ უნდა ამეწყო, ავაწყე და ჩემი ნაშრომით ძალიან კმაყოფილი
ვიყავი. სამწუხაროდ, ჩემი დეიდაშვილი ამ რაღაცის წინ აშენებდა თავისას, მორჩენისას კი,
როდესაც ადგა, შემთხვევით ფეხი გაკრა და მთლიანი ჩემი მლოც-ველა ველზე გაშალა. მე ეს
შემთხვევითობად არ ჩავთვალე. შესაბამისად, ასეთი დიდი შეურაცხყოფა ჩემთვის არავის
მოუყენებია, მისი საქციელი პირდაპირ ჩემს ვაჟკაცობას ურტყამდა და ლახავდა,
შესაბამისად, საქმის მოგვარება ქურდულად დავიწყე და ბაზარის გარეშე მისი დინოზავრი 1
ხელის დარტყმით გავაგორე, გავრასხოდდით. მაგრამ ის ფაქტი, რომ მან შემთხვევით ქნა, მე
კიდევ გამიზნულად, პირდაპირ მის ვაჟკაცობას ურტყამდა, რის შედეგადაც მან ხელი აწია.
მე, როგორც 5 წლის გამოცდილი ბოქსიორი, საქმეში სწრაფად ჩავერთე და საქმე 5 წამში საბა
და ფარნას ჩხუბიდან მუჰამედ ალის და ჯო ფრეიზიერის ჩხუბს დაემსგავსა. საბოლოოდ,
მეგობრობამ იმარჯვა. მაგ დროის ყველაზე ავტორიტეტიან კაცს, ნეკა თითებს ვუხმეთ და
ჩვენი შეხედულებით ისეთი ფიცი დავდეთ, რომლის გატეხვა არ იქნებოდა რა. სამწუხაროდ,
ახლა ვითომ დიდი ვარ, შესაბამისად არც ლეგო მაქვს და არც მიზეზი, რის გამოც შემიძლია
მას უბრალოდ ხუმრობით ყბა გავურემონტო.

კიბე

მასპინძელი. მოსვლისასაც ის გვხვდება და გასვლისასაც ის გვაცილებს. ნუ, ყოველ

შემთხვევაში, იმდენად მდიდარი თუ არ ხარ, რომ ყოველდღე 10 თეთრი დახარჯო,
რომელიც შეგეძლო მათხოვრისთვის მიგეცა, შენ კიდევ იმიტომ არ აძლევ, რომ, უბრალოდ,
კიბეზე ასვლა დაგეზარა. ამნაირ ხუმრობებს მე ბოროტ ხუმრობებს ვუწოდებ, დაახლოებით
იმნაირია, ყველაზე უადგილო ადგილას რომ გახსენდება ხოლმე. ყოველ შემთხვევაში, სადაც
არ უნდა მიდიოდე, მიზნისკენ, მაღაზიაში თუ თავის გასატეხად, კიბის გავლა მაინც გიწევს,
ნუ, თუ მოკლე გზას არ აირჩევ. ამ შემთხვევაში, არც ასვლის სიტკბო გეცოდინება და არც -
დაგორების ნიავი.

15 წლის
ნოემბერი

ბავშვმა ხიდის დასასრულს მიაღწია. მხოლოდ რამოდენიმე ნაბიჯი აშორებს ახალ

მიწამდე. ამინდს თავისი როლი ვერ უპოვია და ხან ზამთარს თამაშობს, ხან - ზაფხულს.
სუსხიანი ნიავი ბავშვს ხელზე ეამბორება, დაღლილობისგან გამოყვანას ცდილობს. ეს ის
დროა, როდესაც სკოლა არც თუ ისე ახალი დაწყებულია, რომ გიხაროდეს და არც იმდენად
ბებერი, რომ დასასრულის იმედით იყო. დაქანცული სამყარო მხოლოდ გულის იმედით
მოძრაობს, ყველა ელის მას, ახალ წელს, დიდ სიხარულს და სურპრიზებს და ალბათ
სწორედ ამიტომ ყველა თავიანთ ნეგატიურობებს წინასწარ იშორებს. ნოემბერი - ეს არის
მზადება რამე უფრო დიდისთვის, კიბე, რომელიც უნდა გაიარო, თუ გინდა, რომ სახლამდე
მიხვიდე და იმედი, რომ იქნებ წელს მაინც რამე ახალი ან სხვებთან შედარებით უკეთესი
მოხდეს.
258
 მე თქვენ მომენატრებით

მოვა დრო და ყველას მოგვიწევს ამ ოთახის დატოვება. ეს სიტუაცია, აურა, ამ სკამის

შეგრძნება და აქაურობის სუნი მხოლოდ მოგონებად დარჩება. შეიძლება, ერთმანეთი
გვემახსოვროს, მაგრამ დრო არ გვიწყობდეს ხელს ერთმანეთის სანახავად. ყველაფერი, რაც
ეხლა ნორმალური ამბავი გვგონია, მომავლის ოქროს მოგონებათა სიას მიეცემა.

თაგვს მეგობრები არ ჰყავს

24 საათი მარტო სახლში, არასდროს არავითარი საქმე და არავისზე სადარდელი.

ნებისმიერი მოაზროვნე ალბათ იქვე გენიოსი გახდებოდა, მაგრამ ზუსტად მანდ ჭედავს
თაგვის ტვინი.

მოცეკვავე ხე

სარკაზმი. ზოგისთვის აღმოჩენა, ზოგისთვის კი - იუმორის ყველაზე დაბალი და ბანძი

ფენა. ერთადერთი, რასაც ხე აკეთებს, არის ის, რომ დგას, ა, ხო და კიდე დგას. მე არ ვარ
ასეთი ზარმაცი, მგონი. ერთადერთი, რასაც ხის გამოცოცხლება შეუძლია, არის ქალი, არადა,
ქარი და კიდევ ადამიანის ტვინი. ქარი მოვარდება ხოლმე თავისთვის, ცეკვას დაიწყებს, ხეც
ვეღარ უძლებს ცდუნებას და აჰყვება. იგი ჩაკუზული დგას და ტაშს უკრავს, ეს ილეთი იცის
მარტო, ვოტ, კიდევ ერთი რაღაცა, რაშიც დამემსგავსა, თუ -პირიქით.

კიბე სახურავზე

მგონი დადგა დრო, ყველა შოთის პურს წვერები დავაჭამე, ახლა კიდე მგონი მომიწევს
რაღაცის მოთხრობა. ხუმრობებით თავი ვერ მოგაბეზრეთ და თითქოს არ მაინტერესებს
როგორ დავწერ ამ ტექსტს, მაგრამ ყოველივე ტექსტი ახალი შანსია რომ მასწავლეველმა
ძროხის კუდი მიწოდოს. კიბე სახურავზე-ს არ უჩანს დასასრული და ყველასთვის იგივე
არაა. ზოგის კიბე სამოთხეში მიდის, ზოგის ნამგალ მთვარეზე, ზოგის პირველ სართულზე,
შეიძლება ქალიც კი დაინახო რომელსაც ყველა ვიცნობთ, თეთრად ანათებს და გვაჩვენებს
თუ როგორ ხდება ყველაფერი ოქროსებრი. ხოდა მოკლედ კიბე სახურავზე ყველასთვის
არის, მაგრამ მასთან ვერც ლიფტი მიგიყვანს და ვერც სხვისგან გიტარაზე კარგად დაკრული
მუსიკა, მხოლოდ ფეხი, პასტა, და სუფთა ფურცელი, უჯრედების გარეშე.

259
 ერთ ჩაიდანს თავი დიდი ვინმე ეგონა

ერთხელ ჩაიდანი თავისთვის იდგა გაზქურაზე როდესაც უცებ ვიღაცამ მხარში მხარი
გაკრა. ჩაიდანმა გაკვირვებულმა შეხედა და ქვაბი დაინახა, ბოდიში უნდა მოეხადა უცებ ხმა
რომ ჩაესმა - რა იყო ბიჭო? ჩაიდანმა წამიერად დასტუკა, თურმე სხვა პონტში ყოფილა. -
რამე პრობლემაა? -კი -რა აბა? კითხა ჩაიდანმა და უცებ გაიაზრა რო დიდი შეცდომა დაუშვა.
ამ 1 ქვაბის უკან თურმე კიდე ორნი იდგნენ. ჩაიდანმა იქიფრა ოპაო, მარა მას ამ დროს
უბრალო ფიქრები ვერ უშველიდა. სანამ ჩაიდანი ფიქრობდა ღირდა თუ არა ყმუილი
დაეწყო ამასობაში ქვაბმა სახელური გაუქანა. ჩაიდანმა იფიქრა- ყმუილი რათ მინდა მარტო
მივხედავო -უცებ იმ 1 მუშტს მეორე რომ მოყვა. ეს არეყო ქვაბს და სამივე ქვაბები თავზე
დაახტნენ და საცოდავი ჩაიდანი ისე ცემეს რო გაზქურიდან გადმოაგდეს, მის ადგილას
კიდევ ისინი მოთავსდნენ. ჩაიდანი კი ეგდო მისთვის ქვემოთ და ნელნელა ეღვრებოდა
ცხელ ცხელი, მაგრამ არა მარილით სავსე წყალი და ელოდებოდა მის პატრონს, რომ მეორე
შანსი მიეცა მისთვის.

სანდრო ოდილავაძე

(დაბ: 18/01/2004 )

15 წლის

***

ბოლო ფოთოლი ხეს დაშორდა. გულდაწყვეტილ ხეს უნდოდა ტირილი, მაგრამ თავი
შეიკავა, კაცურად. ფოთოლმა კი გაიფიქრა: რამდენ ხანს მიჭერდა ეს გიჟი თავდაყირაო.

თემო

თემო ცუდი ბიჭი არაა, თუმცა, დიდად არც კაი საქციელით გამოირჩევა. უბრალოდ, უნდა
რომ ყურადღების ცენტრში იყოს, რაც, სამწუხაროდ, არ გამოსდის. მე-9 კლასშია. უფრო
ხშირად უკანა მერხზე ზის, კუთხეში. იშვიათად თუ გადავა ხოლმე წინ, მაგრამ მანდაც
მარტო ჯდება. როგორც ყველა სკოლაში, თემოს სკოლაშიც არიან, ასე ვთქვათ, ბულერები. ამ
შემთხვევაში, თემოსთვის ეს არის ნიკა. ნიკა გვერდით რომ გაუვლის ხოლმე თემოს, თავში
წამოარტყამს, ან კიდევ ფეხს წამოუდებს ხოლმე, მაგრამ მარტო ეს ის არ არის, რაც თემოს
უშლის ნერვებს. მისთვის ყველაზე ძვირფასი ნივთი არის მამამისისგან სიკვდილის წინ
260
დატოვებული ჩანთა, რომელსაც ნიკა ყოველთვის აწვალებს. ერთხელ თემო მასწავლებელს
საჭირო ოთახში გასვლაზე ეთხოვა. კლასიდან როგორც კი გადგა ფეხი, ნიკაც წამოხტა,
გვერდით გაურა თემოს მერხს, ჩანთა ჩუმად აიღო და თვითონაც ეთხოვა გარეთ გასვლაზე.
ნიკამ დააგდო ჩანთა ძირს და წიხლის რტყმებით მიიტანა საჭირო ოთახამდე. როდესაც
თემომ გამოაღო კარი და ძირს თავისი გაჭუჭყიანებული ჩანთა დაინახა, გაწითლდა,
გამწარებული გაექანა ნიკასაკენ და წიხლით შეახტა. ნიკა გადაყირავდა, თავი ძლიერად
დაარტყა იატაკს და გაითიშა. კარგა ხანს იდგა თემო და უყურებდა. ნიკა არადა არ მოდიოდა
გონზე, აიღო თემომ თავისი ჩანთა და გაიქცა. ნიკა კი 2 წუთში ექიმის კაბინეტში აღმოჩნდა.
ექიმმა სახეზე წყალი შეასხა, ნიკამ გამოიღვიძა და ერთადერთი, რაც ახსოვდა მისი სახელი
და გვარი იყო.

14 წლის

ყველას თავისი ცა აქვს

ცა ზოგისთვის რა არის, ზოგისთვის - რა. ერთისთვის შეიძლება მისი მომავალი იყოს -

მიუხედავად იმისა, რომ არაა დარწმუნებული ამაში, მეორესთვის კიდევ არაფერს ნიშნავდეს
- უბრალოდ, ცა იყოს და მორჩა!
არადა, ცა ყველასთვის ერთია. ჩვენ ყველანი ცისქვეშელები ვართ!

ეზო
მზე თითქოს ცდილობს გამოძვრეს ღრუბლებიდან. ჩემს ეზოში დაჩრდილული მიწის
ნაწილები ხან სულ მუქდება, ხან ისევ ალაგ-ალაგ განათდება. აივნიდან ვუყურებ ძველ
შტაბს. მახსენდება ბავშვობა: ერთხელ ავძვერი მაგ შტაბზე და გადმოხტომისას...
ამინდი რომ იცვლება, ისევ მაწუხებს ხელი.
ჩემი აზრით, ეს ცხოვრებაც სიზმარია.

ჩანთა მარტო დარჩა

ძლივს ავტობუსიც მოვიდა, წავედი სახლში. ფანჯარასთან დავჯექი, როგორც ყოველთვის

და დაღლილი ვიყურები. გაჩერება ცარიელი იყო, თუმცა, ვიღაცის ჩანთა ეგდო საწყლად,
ჩემსას ჰგავდა, თან ძაან, მაგრამ ცოტა ხანში მივხვდი, რომ ეს ჩემნაირი ჩანთა კი არა, ჩემი
ჩანთა იყო. ჩანთაზე ცოტა ავნერვიულდი, მაგრამ რომ გავიაზრე, მეცადინეობა არ
მომიწევდა, დავწყნარდი. მინუსი ისაა, კიდევ ერთი გასაღები დავკარგე. დედაჩემი ამას
ნამდვილად არ შემარჩენს.

261
 დედის მოლოდინში
აუ, სად არის დედა?! - ეუბნება ფანჯარასთან მჯდომი პატარა ლუკა თავის თავს. ეშინია,
ჯერ მარტო იმის, რომ მარტოა, მეორე კი დედა მთელი 5 წუთით იგვიანებს. ეცადა,
ყურადღება სხვა რამეზე გადაეტანა, მაგრამ თავში სულ დედა უტრიალებდა. ცოტა ხანში
ლუკამ ტირილი დაიწყო და ზუსტად ამ დროს შემოვიდა დედაც. დედამ ლუკას შეხედა და
უთხრა:
- დეე, შენ რა იტირე?
ლუკა:
- არა, დე, უბრალოდ, სასაცილო ვიდეოს ვუყურე და სიცილისგან ცრემლები წამომივიდა.
- რატომ! რატომ მიმატოვა, ვინმემ ამიხსენით! - ყვირის კლდეზე მდგარი გამწარებული
ლუკა და თან ისვრის ქვებს. კლდის წინ ბაღია, შეიძლება, ბავშვებს მოხვდეთ, მაგრამ არ
ადარდებს, იმდენად გაბრაზებულია მასზე. ცოტა ხანში ლუკა ძირს ჯდება და იწყებს ფიქრს.
უცბად ხვდება, რომ ყველაფერი თავისი ბრალია, დგება და მასთან მირბის.
იმედია, დაიბრუნებს.

დახატული ცხენის ამბავი

- ოდილავაძე! რამდენჯერ უნდა გითხრა, გკვეთილზე ნუ ხატავ! ისედაც ძნელი

მასალაა და მაგ შენ გამოთაყვანებულ თავში რამე მაინც შეუშვი!
- კარგით რა, მას! თითქმის დავასრულე, თანაც, ნახეთ, რა ლამაზი ცხენი გამოდის.
მასწავლებელი გაჩუმდა და გაკვეთილის ახსნა განაგრძო.
- დავასრულე! - ეს ვთქვი თუ არა, ცხენი რაღაცნაირად გადმოხტა ფურცლიდან,
მასწავლებლის ჩანთაზე აძვრა და დაიწყო ჭიხვინი. ჩემი კლასელი ცხენის
დანახვისთანავე მისკენ გაიქცა. გაქცევა ცხენმაც სცადა, მაგრამ ჩემი კლასელის 100
ტონინ უკანალს ვერ გაექცა და გაიჭყლიტა.
ახლა ეს ცხენი ჩვენი კლასის იატაკს ამშვენებს.

მთაში მინდა

- აუუ, ბიჭო იმ მთას შეხედე. არ გაასწორებდა ეხლა იქ ასვლა? კი, გაასწორებდა, მაგრამ
მაგრა მეზარება,
- მარტო წადი.
- კაი რაა, წამო. თან მდინარე იქიდან ჩამოდის და ცოტას ვიბანავებდით კიდეც.

262
 - ოო მაიცა რა! თუ არც გინდა, რომ ჩამოვალ წუწუნი არ დაიწყო ოღონდ, რატომ არ
წამოგყევიო.
- კაი. - მიპასუხა ვასომ და მარტო წავედი მთაზე. მთას რომ ვუახლოვდებოდი, უფრო
დიდდებოდა და ვფიქრობდი, რატომ არ დავრჩი ვასოსთან-მეთქი. მაგრამ საინტერესო
მთა ჩანს და ვნახოთ. მთასთან კი მივედი, მაგრამ ახლა ასვლა საიდან დავიწყო, მთა კი
არა კედელია, ხელის მოსაკიდი არსად არ ააქვს. იმედია, ეს ლიანები მაინც გამიძლებს.
- შუა გზა უკვე გავლილი მქონდა და ლიანები უცბად გაწყდა. აი, სად დამერხა-მეთქი,
არაფრის იმედი აღარ მქონდა, მაგრამ მაინც გამიმართლა და მდინარეში ჩავვარდი.
ცოტაც და ჩამოვარდნის გამო კი არა, შიშისგან მოვკვდებოდი.
- მთისთვის აღარც მიმიხედია ისე მივბრუნდი ვასოსთან. ვასო მეღადავებოდა: რა იყო,
ერთი მთაზე ვერ ასულხარ კაციო. თუმცა ისეთი შეშინებული ვიყავი, ვერაფერს
ვპასუხობდი.
რატომღაც გულში მაინც მინდოდა იმ მთაზე ასვლა.

ყველა ჩვენგანი შეიძლება იყოს ასეთი გიო

გიო არც მეტი, არც ნაკლები, პუტკუნა ბიჭია. თბილისში ორი დღის წინ გადმოვიდა.
მეგობრები არ ჰყავს და დღეს მისი პირველი სკოლის დღეა. დაახლოება არც უნდოდა
არავისთან, იფიქრა, სიმსუქნეზე დამცინიანო, ამიტომ დაჯდა ბოლო მერხზე და თავისი
პერაშკის ჭამა დაიწყო.

ძალიან პატარა დიდ ქვეყანაში

- დედა, დედა!
- რა იყო, სანდრო?
- გეხვეწები, ნაყინი მიყიდე, გთხოვ.
- რა ნაყინი, ვერ ხედავ როგორი ქარია, შენი გაციებაღა მაკლდა ეხლა.
პატარა სანდრო გაბრაზდა და სახლისკენ ჩქარი ნაბიჯებით გაიწია. სახლის შესახვევთან
იყო მისული და უეცრად გაჩერდა. პატარა პუდელი დაინახა და მაშინვე მოფერება დაუწყო.
სანდროს აზრით, ქუჩის ძაღლს არ ჰგავდა და იფიქრა, სახლში შევიყვანო. თუმცა უეცრად
გამოჩნდა მარი, ძაღლის პატრონი. დაინახა, რომ სანდრო მის ძაღლს ეფერებოდა და მაშინვე
ძაღლს მივარდა. ჩაეხუტა და ეუბნებოდა: მეორედ ასე აღარ გამექცეო.
სანდრომ ბოლოჯერ გადაუსვა ძაღლს ხელი, მარიმ ის სახლში წაიყვანა. სანდრო ახლა
უკვე ნაწყენიც იყო. შევიდა თავის ოთახში და კარი მოიბრახუნა. ამ დროს კი მოვიდა
დედამისი, შევიდა სანდროს ოთახში და ნაყინი დაუდო ჩუმად ლოგინზე.

263
 12 წლის

მატარებელი

- ძმაო, რა ლამაზი მატარებელია, შეხედე! ნეტა მის გვერდით დამაყენა ერთი წამით მაინც!
- გადაუჩურჩულა ბათუმის მატარებელმა ფოთისას.
-ეჰ, ლამაზია, მაგრამ მაგის გვერდი მარტო სიზმარში თუ დადგები და ძილით შენ არ
გძინავს, რამე რომ დაგესიზმროს! - დასცინა ფოთის მატარებელმა ბათუმისას და
დაემშვიდობა. ბათუმის მატარებელიც თავის გზას გაუდგა. მთელი გზა ფიქრობდა ლამაზ
მატერებელზე და კიდევ თავის მეგობარზე, რომელსაც ფოთას ეძახდა. ჯერ გალანძღავდა
ფოთას, რა არის, ამასაც რო მეგობარი ჰქვია, იტყვი რამეს და ეგრევე დაგცინვას დაგიწყებსო.
თუმცა, ფოთა ეგრევე დაავიწყდებოდა და თავის ვითომ მომავალ შეყვარებულზე
აგრძელებდა ფიქრს. ამდენ ფიქრში გაჩერდა და სრულიად ოცნებებში გადავარდა.
თურმე როგორი ერთგული ყოფილა მატარებელი.

და

ჩემი ოჯახი მომწონს. ერთადერთი ამ ოჯახს ჩემი და უშლის ხელს. ნუ, ოჯახს არა, მარა
მე კი. კომპიუტერთან ვერ დავმჯდარვარ ისე, რამე რომ არ მიქნას. ხან კეფაში წამომარტყამს,
ხან კიდე თმებს მომწიწკნის. ამას ასე თუ ისე მივეჩვიე, რაც მუშაობა დაიწყო, სახლში
თითქმის აღარაა და თავს წყნარად ვგრძნობ. თუმცა, კიდევ კაი, ეგ მყავს, თორე ვინ
დამაწერინებდა ფრანგულს.

ჩიტების გაცილება

ხეები გატიტვლდნენ. მათი მეგობარი ფოთლები კი დაბერდნენ და ძირს არიან

წამოწოლილები. მე კი ბორდიურზე ვზივარ და ამ ფოთლებს ვაჩხრაკუნებ, თან ჩემ წინ ხეზე
მდგარ ჩიტს ვუყურებ, რომელიც თავის კვერცხს ვერ ტოვებს. ყველა ჩიტი წავიდა, ბოლოს ეს
ერთადერთი ჩიტი და მისი კვერცხი მარტონი დარჩნენ.

კალამი

- კაი, გაჩე, ამდენს ნუ წერ, ენა დამეტანჯა. ვიცი, რო ბევრს ვწუწუნებ, მაგრამ ესეა და
რა ვქნა. მაგალითად, გაკვეთილზე ერთხელ მაინც რო არ დამღეჭო, მოკვდები.
ერთხელაც იქნება, გადაგეყლაპები და მერე აქეთ იწუწუნებ! - თავისთვის
ლაპარაკობს კალამი, - ხოდა, კიდევ, იმ შენს კლასელს, ლადოს თუ დათოს, ჩემი
თავიაღარ ათხოვო, თორე დღეში იმდენს ეწევა, ლამისაა მე მომწიოს.
კაი რაა! ეხლა ამას კითხულობ ხალხშიი!? აქ მაინც არ შემარცხვინო!

264
 ცოტა სულელი ხე

ჩემს ეზოში ცოტა სულელი ხე იდგა.რასაც უნდოდა, იმას აკეთბდა. ერთხელაც ძალიან
მოიწყინა, აღარ იცოდა, რა ექნა, დაიწყო ტოტების ქნევა. ცოტათი გაერთო, დახედა თავის
თავს, ფოთლები გასცვივდა. თვითონ კი დარჩა მარტო.

პოპ-არტი - კუთხე, სოფელი, ღრუბელი

ჩემს სოფელში არის ერთი კედლის კუთხე. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ეს კუთხე
გარეთ დგას. ალბათ ადრე იმ ადგილას სახლი იყო და ეს კუთხე შემორჩა. ბაბუაჩემს ან
ბებიაჩემს თუ გავაბრაზებდი, ბებიაჩემი ყურზე ხელს მომიჭერდა და იმ კუთხეში მაყენებდა.
კუთხესთან ძაან ცხელოდა, თანაც მე სულ ზაფხულში მივდიოდი, ტრუსიკითაც რო
დავმდგარიყავი, მაინც ოფლად ვიღვრებოდი. ერთ დღეს გამიმართლა, კუთხეთან ვიდექი
და ზევით პატარა ღრუბელი დამადგა, რომელიც მარტო მე მფარავდა. იმ დღეს კი
გამიმართლა, მაგრამ კიდევ როდის მოვა ეს ღრუბელი, ეგ აღარ ვიცი.

ღრუბელზე რომ ვიწექი

ღრუბელზე რომ ვიწექი, ამ დროს მშობლებს ვარჩევდი. საკმაოდ პატარა ვიყავი, მაგრამ
იმის ტვინი მაინც მქონდა, რამე რომ ამერჩია, თან მსუქანი ვიყავი, თუმცა არაფერს ვჭამდი.
ღრუბელზე პატარა ტელესკოპი მქონდა, რითიც მშობლებს ვარჩევდი. ხშირად ვპოულობდი,
მაგრამ მეორე დღეს შორდებოდნენ. ცოტა ხანში ჩემი მეგობრებიც წავიდნენ, მომბეზდა
მარტო ყოფნა და ბოლოს მშობლები იღბალზე ავირჩიე. დედა კარგი მეყოლა, იმაზე კარგი,
ვიდრე ვისურვებდი, მამა, მამა - დიდი ვერაფერი.

პურზე პირველად ჩასვლა

გავიღვიძე და ბოლო ხმაზე ვყვირი: მშია. მაგრამ ჩემ ლილიპუტის ხმას ვინ გაიგებს,
თანაც მარტო ბებიაჩემია სახლში. ასე რომ, ადგომა მიწევს. სამზარეულოში შევედი და ახლა
ყურში ვეუბნები ბებიაჩემს: მშიააააააააა! შემოტრიალდა და მითხრა: კარტოფილს ვწვავ,
მაგრამ ეგ ჯერ არ იქნება მზად, პური კიდევ არ გვაქვს, სხვა რამე რომ შეჭამო, თუ გინდა
ჩადი და ამოიტანეო. მე გამიკვირდა, მაგრამ თან გამიხარდა პურზე პირველად ჩასვლა,
ამიტომაც ქურთუკი მოვიცვი და ეგრევე მაღაზიაში გავიქეცი. მაღაზიის კარი ძლივს გავაღე.
პურებს მივუახლოვდი და კაი ხანი ვფიქრობდი, დაჭრილი ამეღო თუ დაუჭრელი.
გადავწყვიტე, დაჭრილი. ხტუნაობით ძლივს ძლივობით მივწვდი პურის კუდს მაგრამ ერთ
ცალს კიდევ ხუთი ჩამოვაყოლე ზედ. სალაროსთან მივედი და უცებ გამახსენდა თონის
პური. ის პური მოლარეს დავუტოვე და თონესთან გავიქეცი. დიდი რიგი იყო, მაგრამ
რადგან პატარა ვიყავი, რიგის გარეშე შემიშვეს. პური მომაწოდეს და უცებ გამახსენდა,
ფული! მშიერი გამოვედი თონედან და სახლში დავბრუნდი. იმედია, კარტოფილი მაინც
იქნება მზად.

265
 სიზმარი (ცოტნეს)

სიზმარი საოცარი რამაა. ყველა იძახის: რასაც გინდა, იმას გააკეთებ, რასაც მოისურვებ, ის
აგისრულდება, თუმცა ასე არაა.
ასე რომ ვთქვათ, სიზმარში გამოკეტილი ხარ, გინდა იპოვო გასასვლელი, თუმცა რომ
გახვიდე, ან უნდა გარდაიცვალო, ან ძაან შეგეშინდეს.

ფერიდე ოზთურქი

(დაბ: 7/06/2008 )

12 წლის

გრძნობებზე

არსებობს ამქვეყნად დეპრესია და დიდი, უზარმაზარი საბანი, რომლის ქვეშაც

ვიმალებით გარემოსგან. ამ საბნის ქვეშ ადამიანი თავს მარტოდ გრძნობს, უვარგისად და
ეშინია. მას ეშინია გარეთ გამოსვლისა, ეშინია საბნის ახდა. ძირითადად საბნის შიგნით
პატარა, უძლური არსება, გოგონა, ზის, მას არ უნდა საბნის ახდა და, მითუმეტეს, ნიღბის
ცხოვრებისგან ამოგდება, რადგანაც საბნის ქვეშ თბილა, არავინ გტკენს გულს, მაგრამ მაინც
ტირი. სიტყვა დეპრესია არ არსებობს, ის გამოგონებაა, მაგრამ პატარა გოგოს გრძნობები კი
რეალურია, მას ატკინეს გული, აწყენინეს და ზუსტად ამიტომაც ჩაძვრა და დაიმალა საბნის
ქვეშ. მას ეშინია ქვეყნისა და რომ გულს ისე ატკენენ, იგი ყოველღამ ღვრის ცრემლებს,
რადგანაც ესმის, ბოლოს და ბოლოს გამოძვრომა მოუწევს, თავის ცხოვრებას მუდამ საბნის
ქვეშ ვერ გაატარებს. მაგრამ... სტკივა, არ უნდა გამოსვლა, მაგრამ უნდა, გამოძვრეს, უნდა
დაძლიოს ყველაფერი, მაგრამ პატარაა, უძლურია და გულნატკენია. ამ გოგონამ არ იცის, რა
გააკეთოს, მას მხარდაჭერა სჭირდება, რომ არ ჩაიძიროს ფიქრების ზღვაში, იგი იმ სხივს
ელოდება, რომელიც მასთან მიაღწევს და ამოიყვანს, გადაარჩენს ზღვისაგან, რომელიც მას
ამოიყვანს დეპრესიისგან, რომელიც გაუქრობს იმ მძიმე გრძნობებსა და ტკივილს.

ბალახის ამბავი

გამაჯობა! მე ზუსტად ის ვარ, ის, ვისზეც ზაფხულობით ბედნიერებით დარბიხართ. ის,

ვისთანაც ლამაზი ყვავილები, ჭრელი პეპლები და გაგიჟებული ჭრიჭინები ცხოვრობენ,
ვისზეც ყოველდღე ჭიანჭველები ფუსფუსებენ, ვისაც ზამთარში ნატრობთ. დილაობით,
როცა ვერ მხედავთ, ნამით ვიბან პირს, ხოლო თქვენ კი „რა სილამაზეა!"- ამბობთ. მე
ჩვეულებრივი ბალახი ვარ, ცხოვრება ხანმოკლე მაქვს, მეც ვნატრობ უსასრულო ცხოვრებას...

266
მაგრამ, სად არის?! ყველა მე ბოლოს მიხსენებს, რადგანაც ლამაზი ყვავილები, პეპლები და
ჭრიჭინები ულამაზებთ თვალს. მაგრამ მე ვიცი, რომ ბავშვი, რომელიც ბებოსთან სოფელში
მიდის, ჩემთანაც მოდის, უხარია ჩემზე დილაობით სირბილი, ჩემზე დროის გატარება,
წამოწოლა და წიგნის კითხვა. ზოგიერთს ვუყვარვარ, ზოგიერთს - არა. მაგრამ ჩემთვის არ
აქვს მნიშვნელობა, რადგანაც მე ბედნიერი და მადლიერი ვარ ჩემი ცხოვრებისთვის.

ბედნიერი დილა

ცოტა ხანში სკოლა მთავრდება და მეთორმეტე კლასელები სევდიანად დასეირნობენ

სკოლაში. ვნახოთ, აბა, ეს გოგო რაზე ჩაფიქრდა... პირველ კლასში გახსენებია თავი, როგორ
შემოდგა სკოლაში ფეხი მშობლებთან ერთად, როგორ უხაროდა აქ მოსვლა, როგორ
განიცდიდა ყველაფერს, როგორ მოსწონდა, როდესაც მასწავლებელი ეტყოდა: „კარგი გოგო
ხარ, ყოჩაღ! 10!" ახლა კი ჩვენს გოგონას ყველაფრის დაბრუნება სურს, რადგანაც ცხოვრება
სკოლის და აწი სახლის გარეთაც გრძელი და რთული კიბეა.

შემოდგომა

შემოდგომაა... ამინდი ყოველდღე იცვლის ხასიათს. კუდმაკრატელა მერცხლებს კი ვეღარ

მოძებნი, სევდიანად მოსცილდნენ თვალს გაზაფხულამდე, ამჯერად, ნეტავ, სად არიან,
არასდროს გიფიქრიათ? ამ საწყალ ხეებს გადახედეთ, როგორ სცვივა ფოთლები, ალბათ
სტკივა, არ სიამოვნებს. შემოდგომა ერთდროულად ზარმაცი და აჟიტირებული, ლამაზი,
სევდიანი და მხიარულია.

მე მახსენდება

საყვარელი ადამიანი როდესაც გვტოვებს და სცილდება ამ მსოფლიოს, ძალიან

გვენატრება და გვახსენდება. მე კი მახსენდება ის, ვინც ჩემთვის ძვირფასი იყო, ვინც
გულთბილი, ხელგაშლილი და ლამაზი იყო, ვინც იცნობდა ყველას, უყვარდა... მახსენდება,
როდესაც თავისი თბილი ღიმილით გამიღიმებდა, როდესაც ტკბილად მეხუტებოდა,
როდესაც ბავშვებს გვეალერსებოდა. როგორ მიყვარდა, მიყვარს და მეყვარება, არავინ იცის.
ჩვენ ყველას გვახსენდება ის ადამიანები, რომლებიც გვიყვარდა და გვიყვარს, ამას ვერ
შეცვლი, რადგან ეს ცხოვრებაა.

სახურავის ამბავი

გამარჯობა! მე ახალაშენებული სახლის სახურავი ვარ! მარტოდმარტო ვარ, არავინ მყავს.

სკუპ! ბურთი ახტა და სახურავზე აღმოჩნდა, ბურთი გაუჩერებლად ლაპარაკობდა და
სახურავს დაუმეგობრდა. სკუპ! იქ დარჩენილი თოჯინაც შეუერთდა და დამეგობრდნენ. 3
მეგობარს შორის ურთიერთობა ძლიერდებოდა, მანამ, სანამ ბიჭმა სახლს კიბე არ მიადგა და
267
ბურთის ასაღებად ასვლა გადაწყვიტა, მაგრამ გაახსენდა, რომ სახურავზე მისი უმცროსი
დაიკოს თოჯინაც იყო. ავიდა სახურავზე და ულამაზესი ხედი შეამჩნია, მოუნდა, რომ
თავისი პატარა დაიკოსათვის ეჩვენებოდა, ეს მათი საიდუმლო ადგილი გახდა, სახურავს
გაუხარდა და ჩაიბურტყუნა: „ვუყვარვარ?!“ ბავშვებს რაიმე თუ აწუხებდათ ან მოწყენილები
იყვნენ, სახურავზე ადიოდნენ. იმ საღამოს სათამაშოები აიღეს, შემდეგ დღეს კი
დეკორაციები მოიტანეს და სახურავი ლამაზად გააფორმეს, ძალიან შეუყვარდათ ეს ადგილი
და ყოველ საღამოს იქ მიდიოდნენ და ვარსკვლავებს ან ღრუბლებს ათვალიერებდნენ.
სახურავი ახლა მარტო აღარ არის, ბავშვებთან და საგნებთან მეგობრობს.

სველი ბურთი სტადიონზე

მოკლედ, ყვავილებზე... შეკითხვა, რომელი ყვავილი გიყვარს, ყოველთვის ერთგვარია

ხოლმე, რამდენიმე ყვავილის სახელწოდება, ხოლო მე თუ ვინმე მეკითხება, მეკი ვპასუხობ,
არცერთი... რადგანაც ყველა ყვავილის ჩამოთვლას ვინ გაუძლებს... ყვავილებს ამ ბოლო
ხანებში კონკრეტულად ბიოლოგიის გაკვეთილის შემდეგ უფრო უცნაურად ვუყურებ,
წარმოგიდგენიათ, თურმე ის სილამაზე და ჯადოსნური სურნელი ჩვენთვის არ ყოფილა...
და თურმე ყვავილი, ყვავილიც არ ყოფილა... იმ დროს მეგონა, რომ სამყარო გადაყირავდა და
გადმომაგდო არსებობიდან. მაგრამ ვფიქრობ, რომ ყვავილების სილამაზის საიდუმლოს
გაგიმხელთ, მათ შვილები უნდათ, ეს ჯადოსნურობა ფუტკრებისა და ნიავის მახეა,
რომელიც მათ გამრავლებაში ეხმარება. მათაც ხომ უნდათ შვილები!

კარს ყველა ხელს ართმევს

გამარჯობა! მე უზარმაზარი სასახლის კარი ვარ. ჩემ თავს ძალიან ძვირფასად ვთვლი და
მისალმების გარეშე არ ვუშვებ არავის, რას ჰქვია, მე არ მომესალმონ?! სასახლეში ულამაზესი
ოჯახი ცხოვრობს, მე პრინცესის მეგობარი ვარ, ჩემიდან იპარება ხოლმე კეთილ პრინცთან,
შემდგომში კიდე მე ვარ ვალდებული მოვუსმინო მის ფიქრებს და აზრებს. ეჰ... არ არის
ადვილი იყო პრინცესის ჯადოსნური კარი, რომელიც მას სასახლის გარეთ მყოფ ცხოვრებას
აჩვენებს.

მოგონებების მატარებელი

უი, გავიზარდე... ვერც კი შევამჩნიე, როგორ გაირბინა წლებმა, რამდენი რამ გადავიტანე.
მოდით, ჩავსხდეთ მოგონებების მატარებელში და გადავხედოთ ყველაფერს... პირველ
მატარებლის კარში რომ შევედი, ძალიან გამიხარდა, გამახსენდა, რომ ჩემი ძამიკო იყო
ჩამოსული, მაშინ ჩემს ბედნიერებას საზღვარი არ ჰქონდა, იმდენი ვისეირნეთ, ვიცინეთ,
ვიცელქეთ. აზრად მომივიდა, როგორი ბედნიერი გამხადა მისმა ჩამოსვლამ, წელს ასეთი
268
მხიარული სხვა დროს არ ვყოფილვარ. მეორე კარში რომ შევედი, გამიკვირდა, როგორ
შევიცვალე აზრები, ფიქრები, ზუსტად მაშინ მივხვდი, რომ მარტო ოცნება კი არა, მიზანი
უნდა ჰქონდეს ადამიანს, რომელსაც მან თვითონ უნდა მიაღწიოს. მესამე კარში რომ შევედი,
ვერაფერი ვნახე, აქ მხოლოდ ერთი სიტყვა ეწერა, მომავალი...

რისთვის გავჩნდით ამქვეყნად?

ზოგჯერ ვფიქრდებით, რატომ გავჩნდით ამქვეყნად, რატომ გვამრავლებს უფალი

ცოდვილებსს. რა გავაკეთეთ იმისთვის, რომ ჩვენმა გულებმა იფეთქოს და ცხოვრებისეული
მაგალითები მოგვცეს. რატომ ვართ ადამიანები, რისთვის ვართ, რა არის ჩვენი ცხოვრების
აზრი? ადამიანები ვარსკვლავებივით ვართ... უბრალოდ, ზოგიერთი ვარსკვლავი უფრო
კაშკაშაა, ზოგიერთი - პირიქით ... კაშკაშა ვარსკვლავების ცხოვრების მიზეზის პასუხი
სიყვარულია, გმირობის ჩადენა, სხვების სახეზე ღიმილის დატყობა. ხოლო ის ვარვსკლავი,
რრომელიც თავის შუქს არ აჩვენებს... მან არაფერი იცის ამ ცხოვრებაზე!

ეს ამბავი ერთი სოფლის სტადიონზე მომხდარა..

ბედნიერი, მზიანი დღე დამდგარიყო, ბიჭები სტადიონზე ბურთს აგორავებდნენ,

ერთობოდნენ. უცებ საღამოსკენ ელვამ დაჰქროლა, წვიმა წამოვიდა. ბავშვები სადღაც
გაცვივდნენ, ბურთი მარტოდ - მარტო დარჩა . ქუჩაში ერთ ადამიანსაც კი ვერ ნახავდი...
უეცრად ქუჩაში მაწანწალა ძაღლუკამ გაიბინა, ბურთი შეამჩნია, მიირბინა, დაათვალიერა,
დაყნოსა კიდეც. ლეკვმა ბურთი იქით გააგორა, შემდეგ აქეთ, ბურთმა გადაიხარხარა,ლეკვის
თათებმა მოუღიტინეს. ლეკვმა რომ გაიგო ბურთის სიცილი, მასაც ღიმილი დაეტყო. ორივე
მიხვდა, რომ კარგად ესმის ერთმანეთისა. ბურთი გაგორდა, ლეკვიც მას გაჰყვა , დაიმალნენ
და შემდგომში ისინი ცალ-ცალკე არასდროს დაუნახავთ.

იდუმალი ღამე

გამარჯობა! მე თურქეთში ზღვის პირას კერძო სახლში ვცხოვრობ, ეზოსთანახლოს,

უფრო ზღვისკენ, ერთი უზარმაზარი საქანელაა, როდესაც რაღაც მჭირს, ეგრევე იქ
მივდივარ, ზღვის ტალღების შრიალი, ვარვსკლავების ციმციმი, მთვარის იდუმალი
საიდუმლოები და ჩელენტანოს სიმღერა მაწყნარებს ხოლმე. აღუწერელი გრძნობაა,
როდესაც ფრიალა კაბით თბილ და რბილ ქვიშაზე მირბიხარ, ნიავი თმებს გიფრიალებს და
თითქოს იმ წამს ყველაფერი გავიწყდება...

269
 ეპილოგის მაგიერ:

კიბე სახურავზე

ცარიელ სახურავზე მარტოსული და ძველისძველი კიბე იდგა, რომელიც ერთ ბოლოთი

მიწას ეჭიდებოდა, ხოლო მეორეთი ცას სწვდებოდა. ისევე, როგორც ჩვენ.

ანა ჯავახიშვილი

ჯაჭვი

ყველაფერი - ბუნება, ჩვენ, გრძნობები და ღმერთი - ერთმანეთზეა აგებული და იქმნება

ჯაჭვ; ვისთვისაა ეს ჯაჭვი საჭირო? - ყველასათვის, ვინც ჩამოვთვალე. ბუნება გვაგებს ჩვენ,
რადგან ჩვენ მასში ვცხოვრობთ. ჩვენ ვაგებთ გრძნობებს, რადგან ეს ნიჭი ღმერთმა გვარგუნა.
გრძნობები აგებენ ღმერთს. წმ. ავგუსტინმა თქვა: „თუ გსურთ, ღმერთი დაინახოთ,
ამისათვის ყველა საშუალება გაქვთ, უფალი სიყვარულია!“
სიყვარულია ეს გრძნობა, რომელსაც ღმერთამდე მივყავართ.
ეს ჯაჭვი არასოდეს წყდება!

ლუკა კალაძე

ერთმა მერცხალმა გაზაფხული უნდა მოიყვანოს

თებერვლის სიცივე ნელ-ნელა გვტოვებს, ზამთრის ქარები მალე ჩადგება, თოვლის ქვეშ
ძილისგან დაღლილი ბალახიც ხალისიანად ამოყოფს თავს და მწვანედ იყვირებს.
გაზაფხული ჩვეული ბუინით მოდის, მთებს იქით მერცხლები დიდი რბოლისთვის
ემზადებიან, ერთმანეთს უნდა დაასწრონ ამბის მოტანა, ჭიკჭიკით დაუბრუნდნენ თბილ
ბუდეებს. გამოივლიან წვიმასა და უმოწყალო ქარს, შეცდომის უფლება არ აქვთ, მხოლოდ
წინ უნდა იფრინონ, შინისკენ. განა მხოლოდ რბოლაშია საქმე, მხოლოდ ის შობს მათ ასეთ
შეუპოვრობას? მიზანის მიღწევის სურვილზე დიდი ძალა უკვდავ სიყვარულშია, იმ
ადგილის სიყვარულში, ეს პატარა არსებები სახლს რომ ეძახიან. ამიტომ აისრულებენ
საწადელს, ფრთებს არ დაინდობენ და ბოლომდე იფრენენ, თუმცა, ყველა ვერ დაბრუნდება.
მხოლოდ ერთი მერცხალი იმღერებს პირველად გაზაფხულის უკვდავ სიმღერას, უცნაურად
ნაზსა და ჩქარს.

ნიკა ხუციშვილი

270
 გაიღიმე!

გაიღიმე ახალ გაღვიძებულმაც კი, შენ გარშემო ხომ ხალხია. გაიღიმე, როცა მაღაზიაში
შედიხარ, გაუღიმე მოლარეს, მადლობისას გაუღიმე, ჩხუბისას გაუღიმე… გაიღმე, რაც არ
უნდა ცრემლებს იკავებდე ან უკვე ტიროდე. გაიღიმე, როცა ამჩნევ, რომ გიყურებენ, გაიღიმე
და თვალები არ ჩახარო, არ გაიხედო, თითქოს ვეღარ ამჩნევ, რომ გიყურებენ. როცა გთხოვენ,
გაუღიმე და გააკეთე, რაც არ უნდა გეზარებოდეს. გაიღიმე, როცა სიტუაცია იძაბება.
გაიღიმე, როცა გარშემო ადამიანები აღარ გყავს, ტირილით ვერ დააბრუნებ. გაიღიმე, როცა
ცუდად ხარ, ტირლის დროსაც გაიღიმე. გაიღიმე, როცა არ იცი, რა თქვა, ხალხს გაუღიმე.
უცნობებს გაუღიმე. გაიღიმე, როცა სარკეში იხედები, არ ებრძოლო შენს თავს, შეიყვარე!
ხანდახან შენს თავსაც გაუღიმე, ყველაზე მეტად ხომ მან დაიმსახურა...

ნინი ჯავახიშვილი

რა კარგია, როცა ყველა შინაა!

აი, ვზივარ ექვსსაათიან ჯგუფში ჩემს დიდ ოჯახთან ერთად. ერთმანეთის კოსმოსებს,
მათში გადამფრენ (ოც)ნებებსა და (ვ)ნებებს ვეცნობით და ბევრს ვიცინით ყველანი. ზოგ
მათგანს არც ვიცნობ, მაგრამ, რაც მთავარია, ლიტსახელოსნოელები ვართ.
ვიცი, ჩემი ნაწერი ზედმეტად ტკბილია, მაგრამ მაინც კარგია, როცა ყველა შინაა...

გიორგი მაჭარაშვილი

271