You are on page 1of 10

SET-02

के न्द्रीय विद्याऱय संगठनम ्ऩटना सम्भाग:

संकऱनात्मकं मलयांकनम्
ू II ( SA- 2 ) 2015-16
क ा - र्नवर्भी अवधर्ध: -- होर्यात्रर्मर्भ ्
ववषर्म:-संस्कतर्भ ् र्ऩर्ााङ्का: - 90
नर्नर्देशा : - ृ ू

अस्ममन ्प्रश्नऩत्रे चत ्िार: खण्डा: सस्न्द्ि।


खण्ड :- क अर्ऩठित-अवर्फोर्धर्नर्भ ् - 10 अंका:
खण्ड– : ख र्यचर्नात्र्भक-कार्मार्भ ् - 15 अंका:

खण्ड– : ग अर्नप्रर्मुक्तु-व्र्माकर्यर्र्भ ् - 30 अंका:

खण्ड :– घ र्ऩठित-अवर्फोर्धर्नर्भ ् - 53 अंका:

सर्भस्ता :प्रनर्ना :अनर्नवार्माास ित स :

प्रनतखण्डर्भ ् उत्तर्याणर् उत्तर्यर्ऩ ुस्तकार्मार्भ ् क्रर्भेर्ै वएव र्रेखर्नीर्मानर्नस


अिर्मत्र कत्रावर्ऩ लर्रणखतेभ्र्मर्न प्रर्दास्र्मिते:अङ्का :उत्तर्येभ्र्म: |

खण्ड: ‘ क’ अपठित- अवबोधनम्- 10 अङ्का :


प्र.1. अधोलिलखतम् अनुच्छेदंपठित्वा प्रश्नानाम्उत्तरालि लिखत -
भारतवषेषट् ऋतव: भवलतत । तेषुवसतत: ऋतुराज: कथ्यते। चैत्रेवैशाखेच मासेवसततस्य ऋतु: भवलत । वसततेद्वौ प्रमुखौउत्सवौ
भवत: - वसततोत्सव: , होलिकोत्सव: च । वसततोत्सवेसववत्रप्रमादो भवलत । नरा: नायव: च सववत्रगायलतत,नृत्यलततच । होलिकोत्सव:
फाल्गुनमासस्यपूर्णिमायाम्भवलत । हषावलतरेके नराि: नायव: युवान: वृद्धा: बािका: च प्रसन्ना: जायतते। जना: परस्परं रक्तविंरक्तचूिं

च प्रलिपलतत ।द्वेषंलवस्मृत्यसवेपरस्परंलमिलतत । रात्रौ जना: परस्परम्आमत्य प्रीलतभोजंकृ त्वाआमोदंमानयलतत । वाताविापस्य माध्यमेनसवेजना: कण्िेनलमलित्वा
स्वजीवनंसुखमयंमानयलतत ।
(क ). एकपदेनउत्तरत्त - 1x2=2
( i ) भारतेकलत ऋतव: भवलतत ?
( ii ) कदा सववत्रप्रमादो भवलत ?
( ख) . पूिववाक्येनउत्तरत - 2x2=4
(i ) होलिकोत्सवेनरा: नायव: कक कु ववलतत
( ii) वाताविापस्यमाध्यमेनसवेजना: कक कु ववलतत?
(ग) भालषक कायवम्-------------- 1x2=2
( 1 ) ‘ प्रलिपलतत ’ इलत क्रियाया: कतृवपदम्क्रकम्?
( i ) जना: (ii) बािका: ( iii ) कतया : (iv) नायव:
( 2 ) भारतवषेषट् ऋतव: भवलतत । अत्र क्रियापदंक्रकम्?
(i )षट् (ii ) भवलतत ( iii ) ऋतव: (iv ) भारते
( घ ) अस्र्म अर्नच्छे र्द स्र्म कतेसर्भधचतंशीषाकं लर्रखत ? 2
ु ृ ु

1|Page
: ‘ ख ’ रचनात्मक – कायवम् -
खण्ड 15 अङ्का:
प्र॰2. भििः नाम रमेश:।भिान ्सहऩाठठभभ: सह दे हरादनंूप्रति शैक्ष कयात्रायैगंिभमच्छति।ु धनप्रेषणार्थम ्वऩिरं प्रति

अत्र अधमिाि ्मंजषायांूभऱखखिान ्शब्दान ्नीत ्िा ऩत्रम ्ऩरयनू ्भऱखि ु। ½ x 10 =5


ऩिंजभऱ छात्रािास:
………………………………
ठदनांक:7- 12 -20xx
ऩरमादरणीया: (ii)----------------------- ।
सादरं प्रणमाभम ।
सविनयं (iii ) -------------- यि ्मम िावषथकऩरी ासमास्तिम ् गिा । मम ( iii ) --------------- शोभना जािा ।
अस्ममन ् ( v) ----------- अहं गहं ृन आगभमष्याभम ,
यिः विद्याऱयेन एकमया: (vi ) ------------- प्रबंध: कृि : । अत्र ियम ् आई ॰ एम . आई. इति
सैतनकप्रभश ण के न्द्रं अवऩ रक्ष्यामःसंभिि:।‘ मंसरीू’ ऩिथिप्रदे शम ् अवऩ गभमष्यामः । अिः यात्राव्ययार्ं ( vii )
------------------------------- रुतयकाखण प्रेषयन्द्ि ु
भिन्द्िः । अहम ्ित्र गमनाय ( viii) ------------------------ अस्मम । गहे ( ix ) ------------


नमो नमः ।
भिदीयः
( x ) --------------
रमेश:

मञ्जषाू
सिभ्यःे, ऩरी ा ,ऩञ्चशिम ्, अिकाशे, कोऱकािािः , तनिेदयाभम, उत्सकःु , वऩिमहाभागाःृ, भश णयात्राया: ,
अभभन्द्नहृदय: ।

3. लनम्नलचत्रंदृष्ट्वामञ्जूषाया: शब्दानांसहायतया संस्कृ पञ्चते वाक्यालन लिखत ---- (2 x 5=10 )


मञ्जूषा---(कराटे, प्रलतयोलगता , छात्रौ , प्रदशवनम्,छात्रा: , कतया: , बािका:, प्रसीदलतत , िीडास्थिे, अध्यालपका ।)

2|Page
अथवा
मञ्जूषाया: प्रदत्तपदानांसाहाय्येन‘ वृिस्यमहत्वम्’ लवषयेसंस्कृ तेपञ्च वाक्यालन लिखत --- ( 2 x 5=10 )
मञ्जूषा---------- दृश्यते,वृिस्य, जीवनं, अस्माकम्, आगच्छलतत , पयाववरिाथवम्,लविीय ,मया ,वृिारोपिं,प्रािान्।
--------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------
-

खंड: ग- ‘अनप्रयुक्िु –व्याकरणम’् 30 अंका :


प्र.4.(अ) रे खांककिऩदे विभस्क् ि: भऱखि? 1x2 = 2 .

1. धर्धक् र्देशद्रोठहर्र्भ ् र्म् र्देशे र्नस्र्नहर्मनत |


(i) सप्तर्भी (ii) द्ववतीर्मा (iii) षष ्िी (iv) चतर्थीु
2॰ ववद्वांस: सद्व्र्मवहार्यर्भेव प्रशंस ित|
(i) प्रर्थर्भा (ii) द्ववतीर्मा (iii)ततीर्मा (iv) षष ्िी

(आ) अर्धोप्रर्दतशब्र्दस्र्म सर्भधचतरूर्ऩेर्ुरर्यक्तस्र्थार्नानर्न र्ऩर्यर्मतू- ½ x 8=4
1॰ प्रजार्ऩार्रर्नर्भेव------------- र्धर्भा: स
(i) र्याजार्नार्भ ् (ii) र्या ार्भ ् (iii) र्याजार्भ ् (iv) र्याजा
2. अत्र...................... ... कर्दा आगत ् ?
(i) र्बवार्न ् .... .... .... .... .... ...
(ii) र्बवितौ (iii) र्बवित: (iv) र्बवता
3. तस्र्म कर्रवषत:ु वताते|
(i) आत्र्भा (ii) आत्र्भर्नौ (iii) आत्र्भर्न: (iv) आत्र्भर्ना
4. वर्नेषु....................... ककर्भर्थार्भ ्तर्ऩ ित ?
(i) र्बवितौ (ii)र्बवित: (iii) र्बवत: (iv) र्बवता
5. ककं ................. र्नार्भ नर्मार्भ्: वताते?
.......

(i) र्बवत: (ii) र्बवतस्र्म (iii) र्बवत्र्मा: (iv) र्बवतार्भ ्


सेवा जीवर्नवधर्धाका र्बवनत |
..........................
6.
(i) र्या ा (ii) र्या : (iii) र्या ार्भ ् (iv) र्याजा
7.....................

र्भर्न् त ुर्भर्भ अर्धीर्नर्भ ्स


(i) र्बवत ् (ii) र्बवार्न ् (iii) र्बवता (iv) र्बवर्नतर्भ ्
8. र्नर्यं र्ऩनर्म स
--------------------

(i) गच्छत ् (ii) गच्छर्न ् (iii )गच्छता (iv) गच्छितर्भ ्

प्र.5॰ (अ) . रे खांककिऩदे का विभस्क् ि:ंच िचनम ्? 1X2=2

1. तत्र नतस्त्र: र्भठहर्रा: गीतं गार्म ित स


(i) द्ववतीर्मा एकवचर्न (ii) प्रर्थर्भा र्फ हवचर्न (iii) षष ्िी द्वववचर्न (iv)सप्तर्भी एकवचर्न

3|Page
2. एत स्र्भर्न ्उद्र्मार्नेचत्वार्य: व ा ृ : अर्ऩतर्न ्स
(i) प्रर्थर्भा र्फ हवचर्न (ii)ततीर्मा एकवचर्न (iii)द्ववतीर्मा एकवचर्न (iv)चतर्थीु र्फ हवचर्न
ु ृ ु
(आ) . अर्धोलर्रणखतवाक्र्मेरर्यक्तस्र्थार्नेककं र्ऩर्दंर्बववष्र्मनत ? 1X4=4
1. र्मर्मर्भू क ार्मां ....................... आम्राणर् ववतर्यत स
(i)र्ऩञ्च (ii)र्ऩञ्चानर्न (iii)र्ऩञ्चा: (iv)र्ऩञ्च:
2. ...................... र्नर्दीष ुगङ्गा सवाश्रेष ्िा स
(i)चतषा (ii)चत्वारर्यष ु (iii)चतसष (iv)चत्सस ु
ुु ृु ृ
3. र्भर्भ र्ऩानवे.................. कर्रर्भे स्त:स
....

(i)द्वव (ii)द्वे iii()द्व्र्मो: (iv)द्वौ


4. ..................... र्फार्रके सवेगर्ाु: स ित स

(i)एके ii()एक स्र्भर्न ् (iii)एकस्र्मां (iv)एक:

प्र.6. (अ) अधोभऱखखििाक्येष कोष्ठके प्रदत ्िधािनांऱोट् ऱकारे ककं समचचिंऩदं भविष्यति ? 1x3 = 3
ु ू ु
1.अद्र्म र्बवार्न ्र्भर्भ गहे र्बोजर्नं---------- स ( क)
ृ ृ
(i) करुत (ii)करु (iii)कर्माात ् (iv) कर्माार्भ ्
ु ु ु ु
2. र्मर्मर्भू ्र् ऩञ्चववद्र्म ार्नार्भ ्र् नार्भानर्न ....................... स (वद्)
(i)वर्दतु (ii)वर्दत (iii)वर्दतार्भ ् (iv) वर्देत
3. ते र्याज्र्मं ....................... स र्ऩार्र()्
(i)र्ऩार्रर्मितु (ii)र्ऩार्रर्मेर्म:ु (iii)र्ऩार्रर्म ित (iv) र्ऩाल्र्मतार्भ ्
( अर्धोलर्रणखतवाक्र्मेष ुकोष ्िके प्रर्दत्तर्धातर्नांूववधर्धलर्रङ्ग र्रकार्येककं
सर्भधचतंु र्ऩर्दं र्बववष्र्मनत? 1x3 = 3
1. र्मवांसद्गरूर्भ ्प्रनर्नं------------------ स(र्ऩच्छ)
ु ु ृ
(i) र्ऩच्छे त ् (ii) र्ऩच्छे तार्भ ् (iii) र्ऩच्छे तर्भ ् (iv) र्ऩच्छे र्म:
ृ ृ ृ ृ ु
2. आवार्भ ्ककं ............................. ? (क )

(i)कर्माार्भ (ii)कर्मााव (iii)कर्मवे (iv)कर्म:ा
ु ु ु ु ु
3. र्मर्मंूअसत्र्मंर्न ........................ स (वर्द )
(i)वर्देर्भ (ii)वर्देर्म:ु (iii)वर्देत (iv)वर्देव

प्र.7. 1. अधोभऱखखििाक्येषुररक् िमर्ानातन समचचिऩदै :ु ऩरयिू - 1 x 3 =3


1. अर्रर्भ ्------------------ स ( कोर्राहर्र )
(i) कोर्राहर्रं (ii) कोर्राहर्रेर्न (iii) कोर्रहर्र : (iv)कोर्राहर्रस्र्म

2. अहर्भ ् ...................... सह आर्ऩर्र्भ ्गच्छालर्भ स (जर्नर्नी)


(i)जर्निर्मा (ii)जर्नर्नीर्भ ् (iii)जर्निर्मा: (iv)जर्निर्म

3. संसार्ये............ ववर्ना र्न ार्नर्भ ् स (गरु )


(i) गरुर्ा (ii) गरुर्भ ् (iii) गर्यवेु (iv) गर्यो:ु
2. अर्धोलर्रणखतेष ुअर्नच्छे र्देुर्भंजषार्मांूप्रर्दत्त्शब्र्दै : रर्यक्तस्र्थार्नानर्न र्ऩर्यर्मतू –1/2 x 6=3

(i).............................. आश्रर्भेअर्नेकेii )(..................... र्बव ित तत्र अर्नेके र्फ टव:


स ित ते र्ऩर्यस ्र्यंऩ (iii)........................ इव आचर्य ित ते प्रात:कार्रे
(iv).........................अर्घर्मार्भ ् र्मच्छ ितहवर्नं कुवाित तत्र्ऩनचात ्

4|Page
(v)............... संर्रग्र्ना: र्बव ित स (vi)........................ र्ऩरर्यत: गहर्नंवर्नर्भ ्अ स्त स
--र्भञ्जूषा– सर्माार्मू,र्फािर्धव:,जितव:,र्भर्ने:ु,स्वाध्र्मार्मे,आश्रर्भर्भ ्

प्र.8. 1. धािु+ क् ि/क् िििु प्रत्यययोगेन तनभमथिम ्उचचिं ऩदं चचत ्िा भऱखि-- -1x3=3
1. र्भोहर्न् र्ऩत्रर्भ ् ------------------ स
(i) लर्रणखतवितर्भ ् (ii) लर्रणखतवार्न ् (iii) लर्रणखत्वत ् (iv) लर्रणखतर्भ ्
2. र्ऩस्तकंु र्ऩिर्न ्र्फार्रक: ................................ स
(i)हलसतवत (ii)हलसतर्भ ् (iii)हलसतवार्न ् (iv)हलसत:

3. र्भर्मा चर्रधचत्रर्भ..........................् स
(i)दृष्टर्भ ् (ii) दृष्ट: (iii) दृष ््वा (iv) दृनर्म:
2. नर्नठर्दाष्टर्धात - प्रत्र्मर्मर्मोगेर्न वाक्र्मर्ऩनतार्भ ्करुत – 1x3=3
ु ू ु
1. ....................... र्फार्रक: र्ऩस्तकर्भवर्ऩ र्ऩिनत स (खाद् + शत)
ु ृ
2. सैनर्नक: चौर्यं .............................. स नर्नंद्(+ क्तवत)ु
3. ............................ र्फार्रक : अत्र आगच्छत ्स (सेव ्+ शार्नच)्

घ – 35 अङ्का:
खण्ड: ‘ऩठठि – अिबोधनम’्

प्र. 9॰ तनम्नभऱखखिंगद्यांशम ्ऩठठत ्िा प्रदत ्िप्रश्नानाम ् उत ्िराखण उत ्िरऩस्मिकायामु ्भऱखि— 5

र्फार्र: अष्टावक्र: लर्भत्रै: सह क्रीडडत्वा गहर्भ ्प्रत्र्मावत्त: | स: जर्नर्नीर्भ ्अर्ऩच्छत—्र्भात: क्व आस्ते र्भर्भ वर्ऩता इनत|
ृ ृ ृ
सा अवर्दत-्“ जात ! तव वर्ऩता र्याजष:े जर्नकस्र्म सर्बांववद्वनि: सह शास्त्रार्थाार्मगत: आसीत ्| ककित ुअर्धर्नाु र्मावत ्
र्न नर्नवत्त: | अहर्भवर्ऩ धचितातर्या अ स्र्भ |” इर्दंनर्नशम्र्म अष्टावक्र: प्रत्र्मवर्दत,्“जर्ननर्न ! अर्रंधचितर्मा | नव: प्रर्बाते
ृ ु
एव अहर्भ ्र्याजसर्बांगत्वा ास्र्मालर्भ का वाताा इनत|”
I. एकर्ऩर्देर्न उत्तर्यत — 1 x 2=2
1. अष्टावक्र: कै: सह क्रीडडत्वा गहं ृप्रत्र्मावत्त:ृ ?
(i) वर्ऩत्रा (ii) जर्निर्मा (iii) लर्भत्रै : (iv) तेर्न
2. अष्टावक्र: कुत्र गितर्भु ्इच्छनत स्र्भ?
(i) र्याजवषार्भ ् (ii) र्याजसर्बार्भ ् (iii) ग्रार्भ ् (iv) गहर्भृ ्
II. र्ऩर्ावाक्र्मेर्नू उत्तर्यत— 2 x 1 = 2

अष्टावक्र: कुत्र गत्वा वाताार्भ ्

ास्र्मनत?

III. र्बावषककार्मार्भ—् ½x2=1


‘र्याजष:े’ इनत र्ऩर्दस्र्म ववशेष्र्मर्भ ्ककर्भ?्
(i) जर्नकस्र्म (ii) सर्बा (iii) ववर्दष:ु (iv) र्याजसर्बार्भ ्
2. ‘ ास्र्मालर्भ’ इनत कक्रर्मार्ऩर्दस्र्म कतर्ऩर्दर्भाृ ककर्भ?्

प्र. 10॰ तनम्नभऱखखिंऩद्यांशम ्ऩठठत ्िा प्रदत ्िप्रश्नानाम ् उत ्िराखण उत ्िरऩस्मिकायामु ्भऱखि— 5
“ छार्मार्भिर्मस्र्म कुवंित नतष ्ि ित स्वर्मर्भातर्ऩे|
र्पर्रािर्मवर्ऩ र्ऩर्यार्थाार्म व ृा: सत्र्ऩरुषा इव ||”

I.एकर्ऩर्देर्न उत्तर्यत- 1 x2 =2
1.व ृा: स्वर्मंकुत्र नतष ्ि ित ?
5|Page
(i) गहेृ (ii) उद्र्मार्ने (iii)आतर्ऩे (iv) र्यर्े
2.व ृा: अिर्मस्र्म ककं कुवंित ?
(i) र्पर्रानर्न (ii) आतर्ऩे iii)( छार्मार्भ ् (jv) एव

II॰र्ऩर्ावाक्र्मेर्नू उत्तर्यत – 2 x 1 = 2
व ृा: र्ऩर्यार्थाार्म ककं ककं कुवाित ?
III॰र्बावषककार्मार्भ ्-- 1/2 x 2 = 1
1. ‘कुवाित’ इत्र्मस्र्म र्ऩर्दस्र्म कतर्ऩर्दर्भाृ ककर्भ ?
(i)र्ऩरुषा: (ii) व ृा: (iii) छार्मा (iv) अिर्मा
2.’स्वार्थाार्म” अस्र्म र्ऩर्दस्र्म ववर्रोर्भर्ऩर्दर्भ ्नर्रोके प्रर्मक्तर्भु ्अ स्त I
(i) र्पर्रानर्न (ii) छार्मा (iii)र्ऩर्यार्थाार्म(iv) अिर्मस्र्म

प्र. 11॰ तनम्नभऱखखिंनाट्यांशम ्ऩठठत ्िा प्रदत ्िप्रश्नानाम ् उत ्िराखण उत ्िरऩस्मिकायामु ्भऱखि— 5

र्नगर्यर्ऩार्र : -- (तितवार्मंुप्रनत) र्बो: ! ककर्भेतत ्कर्योवष ?

तितवार्म:ु -- र्भहाशर्म ! अहंत्रठटतार्नु ् तंतर्नू ्संर्मोजर्मालर्भ स


र्नगर्यर्ऩार्र: -- ककं र्ऩठित: अलस ?
तितवार्म: -- आर्भ ्, र्भर्मा ग कर्रेलश ा गहीता स
ु रु ु ृ
र्नगर्यर्ऩार्र : -- ककं काव्र्मर्यचर्नांजार्नालस ?
तितवार्म: -- र्ऩनर्मत एव र्बवार्न ्स तितसंर्मोजर्ने व्र्मग्र: अहं कर्थं ाव्र्मंकर्माार्भ ्?
ु ु ु ु
र्नगर्यर्ऩार्र : -- तठहा त्वर्मार्भर्मा सह र्याजसर्बां गितव्र्मर्भ ्स
तितवार्म:ु -- प्रसीर्दत ुर्बवार्न ्! तत्र गत्वा ककं करर्यष्र्मालर्भ ? र्दर्मस्व , र्भनर्म र्दर्मस्व |
तत्र गर्भर्नेर्न र्भर्भ कार्माहानर्न: र्बववष्र्मनत स
I.एकर्ऩर्देर्न उत्तर्यत- 1 x 2= 2
1. ‘त्रठटतार्नु्तितर्नू’् क् संर्मोजर्मनत स्र्भ?
(i) र्नगर्यर्ऩार्र : (ii) तितवार्म् (iii) र्नर्ऩ: (iv) र्रक्ष्र्भीर्धर्य:
ु ृ
2.ग कर्रेक् लश ार्भ ्गहीतवार्न ्?
रु ु ृ
(i) र्नर्ऩ: (ii) र्नगर्यर्ऩार्रक: (iii) कवव: (iv) तितवार्म्
ृ ु
II. र्ऩर्ावाक्र्मेर्नू उत्तर्यत -- 2 x 1=2
तितवार्म्ु र्याजसर्बांगितर्भु ्कर्थं र्न इच्छनत?
III.र्बावषककार्मार्भ ्-- ½ X2= 1
1. ‘आगर्भर्नेर्न’ अस्र्म र्ऩर्दस्र्म ववर्रोर्भर्ऩर्दं अत्र प्रर्मक्तर्भु ्?
( i ) गत्वा (ii) गर्भर्नेर्न (iii) र्बवार्न ् (iv) तित ु
2. तितसंर्मोजर्ने व्र्मग्रोs हं कर्थंकाव्र्मंकर्माार्भ ? अत्र ‘कर्माार्भ’् र्ऩर्दस्र्मकत्तारर्यर्ऩर्दं ककर्भ?्
ु ु ु
( i ) व्र्मग्र: (ii)काव्र्मं iii)( अहर्भ ् (iv) त्वर्भ ्

प्र. 12. तनम्नभऱखखिऩद्यद्ियमय अन्द्िय: मञ्जषाि:ू ऩदातन चचत ्िा ऩनःु भऱखि – 5 .
1.॰ “स्र्नेहंर्द र्दानत र्मो र्भह्र्मंनर्नत्र्मंतस्र्भैर्द र्दाम्र्महर्भ ्स
ज्र्मोनत: र्ऩर्दार्था ार्नार्थाकोs हं वर्दत ुसाम्प्रतर्भ ्॥ “ 1/2 x 5 = 21/2
अिवर्म: --- र्म् (i) .................. स्र्नेहंर्द र्दानत, (ii) ..................... तस्र्भै
नर्नत्र्मं(iii) ..................... ज्र्मोनत ् र्दर्दालर्भ, (iv) ......................... वर्दत

(v)..................... क् ? ु

6|Page
र्भञ्जषाू –( र्ऩर्दार्था ार्नार्थार्भ ्, अहर्भ ्, र्भहर्मर्भ ्, साम्प्रतर्भ अहर्भ ्)
्,

2. र्बार्यतं वताते र्भे र्ऩर्यं सम्र्फर्रं


र्बार्यतंनर्नत्र्मर्भेव स्र्भर्यालर्भ वप्रर्मर्भ ्स
र्बार्यतेर्ना स्त र्भेजीवर्नं जीवर्नं
र्बार्यतार्मावर्ऩातं s णखर्रंर्भेचेष्टतर्भ ्सस ‘’ ½ x 5 = 21/2

अिवर्म: - र्बार्यतं र्भे र्ऩर्यंi) (------------ वतातेस ( अहर्भ ्) वप्रर्मर्भ ्र्बार्यतर्भ ्( ii )


----------- एव स्र्भर्यालर्भ स र्बार्यतेर्न ( एव ) र्भेiii)( ------ जीवर्नर्भ ्अ स्त स र्भे

( iv) ----------------- चेष्टतर्भ ्( v ) ----------------- अवर्ऩातर्भ ्अ स्त स


मञ्जषाू- (भारिाय , संबऱम अखखऱं , जीिनं, तनत्यम ्)
्,

प्र.13. रे खांककिऩदातन आधत्य ृ प्रश्नतनमाथणम ्कुरुि । 1 x5= 5


1. र्ऩंडडतार्नार्भ ्चेष्टतर्भु ्दृष ््वा अष्टावक्र् हलसतर्भु ्आर्यर्बत ्स
2. व ृस्र्म उर्ऩरर्य र्फ र्राका आसीत स
3. तर्यव: र्नम्रा् र्बव ित स
4. अहं र्दि तै: हीर्न: लशर्रार्ब ीस
5. अहं कार्येर् ार्नं र्ननर्मनतस
प्र. 14 .तनम्नभऱखखिानाम ्िाक्यातन घटनाक्रमानसारं ुऩनःक्रमेणु भऱखि । ½ x10= 5
i. तर्दा र्भनर्न्ु तांक्रुद्धदृष ््र्मा अर्ऩनर्मतस ्
ii. सा ववहस्र्म अवर्दत ्- ‘ र्नाहं र्फ र्राके नत‘ स
iii. एका र्फ र्राका तस्र्मोर्ऩरर्य ववष ्िार्भ ्उर्दसजत ृ ्स
iv. एतच ्ुत्वा र्भनर्नु: अतीववव स्र्भत: जात: स
v. एकर्दा र्भहातर्ऩा र्नार्भ र्भनर्नु : तरुच्छार्मार्मार्भ ्उर्ऩववष्ट: आसीत ्स
vi. र्ऩर्न्ु एकर्दा असौ र्भनर्न:ु एकांगठहर्ीर्भृ ्लर्ब ार्भ ्अर्माचतस ्
vii. सा र्फ र्राका र्भर्ने:ु क्रोर्धदृष ््र्मा र्बस्र्भाद् अर्बतू ्स
viii. र्ऩनतसेवार्यता सा अवर्दत ्– ‘’ प्रती स्व र्र्भ ्‘ स
ix. र्भनर्न:ु अहं कार्यर्भर्ऩगत:ु स
x. र्नाहं र्फ र्राका इनत तस्र्मा: कर्थर्नंश्रत्वाु वव स्र्भत: स

प्र॰15. रे खांककिऩदानांप्रसंगानसारं उचचिंअर्ं प्रदत ्िविकलऩेभ्य: चचत ्िाभऱखि । 1X5=5



(i) तत ्आकण्र्म ार्भनर्न:ु वव स्र्भत: अर्बवत ्स
(क) दृष ््वा (ख) सर्भीर्ऩर्भ ्आगत्र्म
(ग) श्रत्वाु (घ) आगच्छनत
(ii) र्धिर्मा: र्भहीरूहा: र्मेभ्र्म: अधर्थार्न: नर्नर्याशा: र्न र्मा ित स
( क ) व ा: (ख) र्भहीर्ऩनत:

(ग) र्भहीर्ऩार्र : (घ) र्भहीर्ऩ:
(iii) र्म: र्भहर्मं नर्नत्र्मस्र्नेंहंर्दर्दानत स
(क) तैर्रं (ख)प्रेर्भं
(ग) स्र्नग्र्धर्भ ् (घ) स्र्ऩहं
(iv) अहं वर्ऩत्रा सहक्ष प्रर्भ ् आगलर्भष्र्मालर्भ स ृ
7|Page
(क)क्ष प्रा (ख ) धचर्यं
(ग) आर्दौ (घ ) शीघ्रं
(v) र्बार्यतार्म र्भेअणखर्रंचेष्टतर्भ ्अवर्ऩातर्भ ्स
(क)िर्मर्नर्भू ् (ख) अनतरर्यक्तर्भ ्

(ग) अधर्धकर्भ ् (घ) सम्र्ऩर्ार्भू ्

***************************************************************************

8|Page

You might also like