5

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ

Ο Τρωικός πόλεμος έγινε στην πραγματικότητα;
   Ναι    Όχι
Ο Τρωικός πόλεμος έγινε το:
   1300 π.Χ.    1180 π.Χ.    500 π.Χ.    1200 μ.Χ.
Το 1180 π.Χ., δηλαδή τότε που έγινε ο τρωικός πόλεμος ήταν:
   τα μινωικά χρόνια    τα μυκηναϊκά χρόνια    τα γεωμετρικά χρόνια
Τα μυκηναϊκά χρόνια ανήκουν στην εποχή του:
   λίθου    χαλκού    σίδηρου
Τα γεγονότα που αναφέρονται στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια συνέβησαν στα:
   μινωικά χρόνια    μυκηναϊκά χρόνια    γεωμετρικά χρόνια
Ο Αχιλλέας, ο Αγαμέμνονας, ο Μενέλαος ήταν Μυκηναίοι;
   Ναι    Όχι
Μετά τον τρωικό πόλεμο ποιοι ήρθαν και νίκησαν τους Μυκηναίους;
   οι Δωριείς (κάθοδος των Δωριέων)    οι Αχαιοί (κάθοδος των Αχαιών)
   οι Ίωνες (κάθοδος των Ιώνων)
Σε ποια περιοχή αναγκάστηκαν να μετακινηθούν οι Μυκηναίοι;
   Δυτικά, στην Ιταλία    Νότια, στην Αφρική    Ανατολικά, στη Μικρά Ασία
   Βόρεια, στην οροσειρά του Αίμου
Πότε άρχισαν να τραγουδιούνται τα κατορθώματα των βασιλιάδων της μυκηναϊκής εποχής;
   στη μινωική εποχή    από τη μυκηναϊκή εποχή    στη γεωμετρική εποχή
Πώς λέγονταν αυτοί που τραγουδούσαν τα τραγούδια αυτά;
   αοιδοί    ραψωδοί
Με ποιο μουσικό όργανο συνόδευαν τα τραγούδια τους;
   λύρα    μπουζούκι    πιάνο
Οι αοιδοί ήταν επαγγελματίες τραγουδιστές;
   Ναι    Όχι
Τα τραγούδια τους τα απομνημόνευαν ή τα είχαν γραμμένα
   τα απομνημόνευαν    τα είχαν γραμμένα
Ποιος έγραψε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια;
    Ο Ησίοδος  Ο Πλάτων  Ο Σωκράτης  Ο Όμηρος
Πότε έζησε ο Όμηρος;
   το 12ο αιώνα π.Χ.    τον 8ο αιώνα π.Χ.    τον 6ο αιώνα π.Χ.
Πώς εξακολουθούσαν να είναι γνωστά τραγούδια που γράφτηκαν πριν από 400 χρόνια;
   ήταν γραμμένα σε βιβλία    υπήρχαν δίσκοι (cd)    τα απομνημόνευαν
Πότε συνέθεσε ο Όμηρος την Ιλιάδα και την Οδύσσεια;
   το 13ο αιώνα π.Χ.    τον 8ο αιώνα π.Χ.    τον 5ο αιώνα π.Χ.
Ο Όμηρος ίσως έγραψε τα έπη ή ίσως απλώς τα συνέθεσε προφορικά;
   ίσως τα συνέθεσε προφορικά    ίσως τα έγραψε
Πότε καταγράφτηκαν τα δύο έπη, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια;
   το 700 π.Χ.    το 620 π.Χ.    το 560 π.Χ.
Τι κάνουν οι ραψωδοί;
   τραγουδούν όπως οι αοιδοί    απαγγέλλουν τα έπη
Ο Όμηρος ήταν αοιδός ή ραψωδός;
   αοιδός    ραψωδός
Ο Όμηρος έγραψε κι άλλα έπη εκτός από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια;
   Ναι    Όχι
Σύμφωνα με το μύθο, τι σωματικό πρόβλημα είχε ο Όμηρος;
   ήταν κουφός    ήταν τυφλός    ήταν ανάπηρος
Υπάρχουν άλλα έπη εκτός από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια;
   Ναι, υπάρχουν    Όχι, δεν υπάρχουν
Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια σε ποια κατηγορία επών ανήκουν;
   διδακτικά    ηρωικά    μυθολογικά
Το ηρωικό έπος αναφέρεται:
 5

   σε μυθολογικά γεγονότα    σε ιστορικά γεγονότα    σε κατορθώματα ανθρώπων και θεών
Έπος σημαίνει αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.
   Ναι    Όχι
Πόσα είδη επών υπάρχουν;
   ένα είδος    δύο είδη    τρία είδη
Η Οδύσσσεια και η Ιλιάδα ανήκουν στο:
   μυθολογικό έπος    ηρωικό έπος    διδακτικό έπος
Στο ηρωικό έπος συνυπάρχουν και οι θεοί.
   Σωστό    Λάθος
Στο ηρωικό έπος οι θεοί κατευθύνουν τη δράση των ηρώων.
   Σωστό    Λάθος
Το ηρωικό έπος παρουσιάζει τα γεγονότα:
   όπως έγιναν, χωρίς μύθους    περίπου όπως έγιναν, προσθέτοντας όμως και κάποιους μύθους.
Κύκλια έπη ή επικός κύκλος είναι τα έπη:
   που αρχίζουν από τη δημιουργία του κόσμου και τελειώνουν με το θάνατο του Οδυσσέα.
   που μοιάζουν με κύκλο.
Τα έπη που σχετίζονται με τον τρωικό πόλεμο αποτελούν
   τον τρωικό κύκλο    τον επικό κύκλο    το κυκλικό έπος
Η Οδύσσεια εξιστορεί κυρίως το δεκαετή αγώνα του Οδυσσέα για το νόστο.
   Σωστό    Λάθος
Η Οδύσσεια, εκτός από τα κατορθώματα του ήρωα, του Οδυσσέα, περιλαμβάνει και θρύλους με τις περιπέτειες
των ναυτικών.
   Σωστό    Λάθος
Η περιπέτεια του Οδυσσέα και των συντρόφων του στη χώρα των Κικόνων ανήκει
   στα κατορθώματα ενός βασιλιά-ήρωα    στους θρύλους με τις περιπέτειες των ναυτικών
Η περιπέτεια του Οδυσσέα και των συντρόφων του στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη ανήκει
   στα κατορθώματα ενός βασιλιά-ήρωα    στους θρύλους με τις περιπέτειες των ναυτικών
Το ηρωικό έπος Οδύσσεια δημιουργήθηκε:
   τα μινωικά χρόνια    τα μυκηναϊκά χρόνια    τα γεωμετρικά χρόνια
Η Οδύσσεια αναφέρεται σε γεγονότα που έγιναν:
   τα μινωικά χρόνια    τα μυκηναϊκά χρόνια    τα γεωμετρικά χρόνια
Πότε άρχισαν να τραγουδιούνται τα κατορθώματα των βασιλιάδων της μυκηναϊκής εποχής;
   στη μινωική εποχή    από τη μυκηναϊκή εποχή    στη γεωμετρική εποχή
Πώς λέγονταν αυτοί που τραγουδούσαν τα τραγούδια αυτά;
   αοιδοί    ραψωδοί
Με ποιο μουσικό όργανο συνόδευαν τα τραγούδια τους;
   αυλό    τύμπανα    λύρα
Οι αοιδοί ήταν επαγγελματίες τραγουδιστές;
   Ναι    Όχι
Τα τραγούδια τους τα απομνημόνευαν ή τα είχαν γραμμένα;
   τα απομνημόνευαν    τα είχαν γραμμένα
Οι ραψωδοί προηγήθηκαν των αοιδών ή τους διαδέχτηκαν;
   προηγήθηκαν των αοιδών    διαδέχτηκαν τους αοιδούς
Τι κάνουν οι ραψωδοί;
   τραγουδούν όπως οι αοιδοί    απαγγέλλουν τα έπη
Τι κρατούσαν στα χέρια τους οι ραψωδοί όταν απάγγελναν τα έπη;
   μια κιθάρα    μια λύρα    ένα μπαστούνι
Οι ραψωδοί πού απάγγελναν τα έπη;
   στα ανάκτορα    σε χώρους ανοιχτούς
Στην αρχαιότητα γίνονταν ραψωδικοί αγώνες.
   Σωστό    Λάθος
Οι ραψωδοί έμεναν σε ένα χώρο μόνιμα ή ταξίδευαν από τόπο σε τόπο, για να απαγγείλουν τα έπη
   έμεναν μόνιμα σε ένα χώρο    ταξίδευαν από τόπο σε τόπο
Οι ραψωδοί ήταν ερασιτέχνες ή επαγγελματίες;
 5

   ήταν ερασιτέχνες    ήταν επαγγελματίες

Ο Όμηρος ήταν αοιδός ή ραψωδός;
   αοιδός    ραψωδός
Ξέρουμε σε ποια πόλη γεννήθηκε ο Όμηρος;
   Ναι    Όχι
Ο Όμηρος ίσως να ήταν τυφλός.
   Ναι, ο Όμηρος ίσως να ήταν τυφλός.    Όχι, ο Όμηρος δεν ήταν τυφλός αλλά κουφός.
Τα έπη καταγράφτηκαν στην Αθήνα:
   τον 8ο αι    τον 7ο αι    τον 6ο αι
Η Οδύσσεια αποτελείται από
   15.150 στίχους    12.110 στίχους    4.500 στίχους
Η Οδύσσεια χωρίστηκε από τους μελετητές σε
   12 ραψωδίες    18 ραψωδίες    24 ραψωδίες
Οι ραψωδίες της Οδύσσειας διακρίνονται με μικρό γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου.
   Σωστό    Λάθος
Έπος σημαίνει:
   Λόγος, διήγηση και ειδικότερα ηρωϊκό ποίημα με περιεχέμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωϊκό.
   Λόγος, διήγηση και ειδικότερα αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.
Το ηρωικό έπος έχει:
   υποκειμενικό χαρακτήρα    αντικειμενικό χαρακτήρα    εγωιστικό χαρακτήρα
Το ηρωικό έπος αφηγείται:
   κατορθώματα ανθρώπων    κατορθώματα θεών και ανθρώπων(ηρώων)
Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια είναι:
   λογοτεχνικά έπη    ηρωικά έπη
Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια ανήκουν στον:
   επικό κύκλο    τρωικό κύκλο    ηρωικό κύκλο
Οι αοιδοί:
   διάβαζαν καταγεγραμμένα έπη    απομνημόνευαν τα τραγούδια
Οι αοιδοί ήταν:
   Επαγγελματίες ηθοποιοί    Επαγγελματίες αθλητές    Επαγγελματίες τραγουδοποιοί
Οι ραψωδοί:
   κρατούσαν μία φόρμιγγα/κιθάρα    κρατούσαν ένα ραβδί
Οι ραψωδοί:
   αυτοσχεδίαζαν    δεν αυτοσχεδίαζαν
Οι ραψωδοί:
   ζούσαν σε ανάκτορα    ανήκαν σε επαγγελματικά σωματεία και ταξίδευαν από τόπο σε τόπο
Ο Όμηρος ήταν:
   αοιδός    ραψωδός
Ο Όμηρος συνέθεσε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια τον:
   12ο αι. π.Χ    6ο αι. π.Χ    4ο αι. π.Χ    8ο αι. π.Χ
Η επίσημη καταγραφή των ομηρικών επών έγινε τον:
   12ο αιώνα π.Χ    6ο αι. π.Χ    8ο αι. π.Χ    5ο αι. π.Χ
Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια χωρίζονταν σε:
   24 ενότητες    12 ραψωδίες    24 ραψωδίες    15 ραψωδίες
Το κεντρικό θέμα της Οδύσσειας είναι:
   Ο δεκαετής αγώνας του Οδυσσέα για το νόστο
   Ο επταετής αγώνας του Οδυσσέα για το νόστο
   Ο δεκαετής πόλεμος της Τροίας
Η Οδύσσεια αναφέρεται σε μυθοποιημένα γεγονότα που έγιναν κατά τον:
   12ο αιώνα (Μυκηναϊκή εποχή)    8ο αιώνα (Γεωμετρική εποχή)    5ο αι (Κλασσική εποχή)
Η Οδύσσεια αποτελείται περίπου από:
   12.000 στίχους    14.000 στίχους    15.000 στίχους    33.000 στίχους
Οι 3 ενότητες της Οδύσσειας είναι κατα σειρά οι:
   Τηλεμάχεια - Νόστος – Μνηστηροφονία    Οδύσσεια - Νόστος – Μνηστηροφονία
 5

   Νόστος - Τηλεμάχεια - Μνηστηροφονία

Στην Οδύσσεια οι θεοί:
   κατευθύνουν τη δράση των ανθρώπων    ταυτίζονται με τις επιθυμίες των ανθρώπων
Ι. Να γράψετε μπροστά από τον αριθμό της Α στήλης το γράμμα της Β στήλης στο οποίο αντιστοιχεί η σωστή
απάντηση. ( 4 μονάδες )

Α Β 1. έπος α. η μεταφορά πολιτισμικών στοιχείων μιας

εποχής σε άλλη

2. ηρωικό έπος β. πολιτισμικά στοιχεία διαφόρων

περιόδων συνυπάρχουν χωρίς χρονική
διάκριση μεταξύ τους.

3. πολιτισμικές διαστρωματώσεις γ. αφηγείται κατορθώματα ηρώων αλλά και

θεών.

4. αναχρονισμός δ. αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο

μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.

ΙΙ. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. ( 6 μονάδες )

1. Τα βασικά γνωρίσματα του ηρωικού έπους είναι τα εξής: α. ……………………….

β. ……………………………………………………………………………………….

2. Κεντρικό θέμα της Οδύσσειας είναι ………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………

3. Τα ομηρικά έπη αναφέρονται στη ……………………. εποχή ( ), όμως δημιουργήθηκαν κατά τη …………………………
εποχή ( ).

4. Τα γεγονότα της Οδύσσειας διαρκούν ……… χρόνια, ο ποιητής της όμως τα εντάσσει σε ……. μέρες.

5. Στην Οδύσσεια διακρίνουμε τρία μεγάλα μέρη: α. την ………………….., β. τον ……………………. και γ. τη ……………….…..

ΙΙ. Να γράψετε μπροστά από τον αριθμό της κάθε πρότασης το Σ(ωστό) αν η πρόταση είναι σωστή και το Λ(άθος)
αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Να διορθώσετε τις λανθασμένες προτάσεις γράφοντας το σωστό. ( 4 μονάδες )

1. Η Οδύσσεια είναι πολεμικό έπος.

2. Τα ομηρικά έπη άσκησαν τεράστια επίδραση στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή λογοτεχνία και τέχνη και
συνεχίζουν να εμπνέουν.

3. Η Οδύσσεια είναι χωρισμένη σε 24 ραψωδίες με βάση τα κεφαλαία γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, π.χ. Δ
260.

4. Η επίσημη καταγραφή των ομηρικών επών έγινε στην Αθήνα τον 6ο αι. π.Χ., όταν κυβερνούσε ο τύραννος
Πεισίστρατος.

ΙV. Ποιες είναι οι κυριότερες διαφορές μεταξύ αοιδών και ραψωδών; Να γράψετε τουλάχιστον 3 (τρεις)
διαφορές. ( 6 μονάδες )

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
 5

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1. Να αντιστοιχίσετε στους όρους της Α στήλης τους όρους της Β στήλης.

Α ΣΤΗΛΗ                                                                    Β ΣΤΗΛΗ
α. η μεταφορά πολιτισμικών στοιχείων μιας εποχής
1. έπος
σε άλλη
2. ηρωικό έπος β. λύρα
γ. αφηγείται κατορθώματα ηρώων αλλά και θεών
3. αοιδός
(κλέα).
4. διδακτικό έπος δ. 51 ημέρες

ε. αφηγηματικό ποίημα με περιεχόμενο

5. αναχρονισμός
μυθολογικό, διδακτικό, ηρωικό.
6. νόστος στ. Ησίοδος
7. Ιλιάδα ζ. Οδύσσεια
2. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τις κατάλληλες φράσεις:
α) Τα βασικά γνωρίσματα του ηρωικού έπους είναι τα εξής:
     - ....................................................................................................................
     - ....................................................................................................................
β) Κεντρικό θέμα της Οδύσσειας είναι .............................................................
γ) Κεντρικό θέμα της Ιλιάδας είναι ο ...........................του ..............................
δ) Τα ομηρικά έπη αναφέρονται στην ................................. εποχή (............ αι. .........), όμως δημιουργήθηκαν κατά
τη ................................. εποχή (............ αι. .........).
ε) Τα γεγονότα της Οδύσσειας διαρκούν  ............. χρόνια, ο ποιητής της όμως τα εντάσσει σε ............... μέρες.
στ) Η αξία των ομηρικών επών φαίνεται:
     - ....................................................................................................................
     - ....................................................................................................................
     - ....................................................................................................................
ζ) Στην Οδύσσεια διακρίνουμε τρία μεγάλα μέρη: α. την ................................, β. τον ................................ και γ.
την .............................................
3. Γράψτε Σωστό ή Λάθος στις παρακάτω προτάσεις:
Η Οδύσσεια είναι διδακτικό έπος.
Η Οδύσσεια είναι χωρισμένη σε 24 ραψωδίες με βάση τα μικρά γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου (α-ω)
Η Ιλιάδα είναι μεταπολεμικό έπος.
Η επίσημη καταγραφή των ομηρικών επών έγινε στην Αθήνα τον 6ο αι. π.Χ., όταν κυβερνούσε ο τύραννος
Πεισίστρατος ή ο γιος του Ίππαρχος.
4. α. Τι ήταν οι αοιδοί; (σύντομο ορισμό)
    .......................................................................................................................................................................................
.                                   
    β. Τι ήταν οι ραψωδοί;
    .......................................................................................................................................................................................
.                                 
5. Να αναφέρετε δύο διαφορές μεταξύ αοιδών και ραψωδών:
    .......................................................................................................................................................................................
.                     
6. Ποια είναι η έννοια του ηρωισμού στην Οδύσσεια;
    .......................................................................................................................................................................................
.                       
7. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ηρωικού έπους;
    .......................................................................................................................................................................................
 5

.                       
8. Ποια είναι τα ομηρικά έπη;
    ........................................................................................................................................................................................