Professional Documents
Culture Documents
Τι λέμε δύναμη, πως συμβολίζεται και ποια η μονάδα μέτρησής της.
Δύναμη είναι η αιτία που προκαλεί τη μεταβολή της κινητικής κατάστασης των σωμάτων ή την
παραμόρφωσή τους ή και τα δύο. Συμβολίζεται με το γράμμα F, αρχικό της λέξης Force, και
μετριέται στο S.I. με το 1Newton (1N). Για την πλήρη περιγραφή της απαιτούνται το μέτρο, η
διεύθυνση και η φορά
Ποιος είναι ο νόμος του Hooke και πώς εφαρμόζεται στην περίπτωση ενός
ελατηρίου;
« Οι ελαστικές παραμορφώσεις είναι ανάλογες με τις αιτίες που τις προκαλούν ».
Νόμος Hooke.
Στην περίπτωση του ελατηρίου, για παραμόρφωση θα χρησιμοποιήσουμε τη μεταβολή στο μήκος
του ελατηρίου (Δℓ), ενώ σαν αιτία θα θεωρήσουμε το μέτρο της δύναμης (F) που ασκείται σ΄
αυτό και προκαλεί τη παραμόρφωση. Εφαρμόζοντας λοιπόν το νόμο του Hooke μπορούμε να
γράψουμε: F = k Δℓ όπου k παριστάνει ένα μέγεθος χαρακτηριστικό της σκληρότητας του
ελατηρίου και λέγεται «σταθερά του ελατηρίου».
δηλαδή τη δύναμη που προκαλεί το ίδιο μηχανικό αποτέλεσμα σε κάποιο σώμα που προκαλούν
όλες οι άλλες δυνάμεις μαζί σ΄ αυτό. Η συνισταμένη F των δυνάμεων βρίσκεται από το
Ανάλυση δυνάμεων σε συνιστώσες ονομάζεται η αντικατάστασή της από δύο άλλες δυνάμεις που
προκαλούν το ίδιο μηχανικό αποτέλεσμα.
Ομόρροπα διανύσματα
Fολ=F1+F2
H συνισταμένη έχει ίδια φορά και μέτρο ίσο με το άθροισμα των μέτρων των δύο
συνιστωσών και έχει την φορά της μεγαλύτερης.
Fολ
Αντίρροπα διανύσματα
Fολ=F2-F1
H συνισταμένη έχει τη φορά της μεγαλύτερης και μέτρο ίσο με τη διαφορά των μέτρων
των δύο συνιστωσών και έχει την φορά της μεγαλύτερης.
Σημείωση:
F1ημφ
φ
θ π-φ φ
Κ Λ
Ο F2
F1συνφ
Διεύθυνση βρίσκεται από την εφθ της γωνίας που σχηματίζει η ΣF με μια από τις δυο
δυνάμεις: εφθ = Fημφ
1
F2 + Fσυνφ
1
2. Η κάθετη δύναμη στήριξης Ν (κάθετη αντίδραση) : Πρόκειται για τη δύναμη που ασκείται
σε ένα σώμα όταν αυτό βρίσκεται σε επαφή με μια επιφάνεια που το στηρίζει. Η διεύθυνση της
δύναμης αυτής είναι κάθετη στην επιφάνεια και έχει φορά προς το σώμα.
3. Η δύναμη από νήμα ή τάση του νήματος Τ: Πρόκειται για δύναμη που ασκείται στα σώματα
από τεντωμένα νήματα. Η διεύθυνση της δύναμης αυτής είναι ίδια με τη διεύθυνση του νήματος
και έχει φορά από το σώμα προς το νήμα.
5. Η δύναμη από παραμορφωμένο ελατήριο: Έχει τη διεύθυνση του ελατηρίου και φορά προς
τη θέση φυσικού μήκους του ελατηρίου. Μέτρο F = k·Δℓ ( Δℓ = επιμήκυνση ή συσπείρωση του
ελατηρίου.
Θεωρητικές ασκήσεις
Α. Δυνάμεις-Σύνθεση δυνάμεων
2.1. Για δύο δυνάμεις F1=6N και F2=8N, που σχηματίζουν γωνία φ μεταξύ τους, να κάνετε την
κατάλληλη αντιστοίχηση:
ΓΩΝΙΑ ΜΕΤΡΟ ΣΥΝΙΣΤΑΜΕΝΗΣ
Ι. φ=0° 1. 2Ν
ΙΙ. φ=60° 2. 148 Ν
ΙΙΙ. φ=90° 3. 14Ν
ΙV. φ=180° 4. 10Ν
2.2. Α. Σε υλικό σημείο Σ ασκούνται τρεις δυνάμεις ίδιας κατεύθυνσης με μέτρα, F 1=2N,
F2=3N και F3=4N. To μέτρο της συνισταμένης δύναμης είναι:
α. 9Ν β. 1Ν γ. 5Ν δ. 10Ν
Β. Σε υλικό σημείο Σ ασκούνται τρεις δυνάμεις, οι F1=2N, F2=3N της ίδιας κατεύθυνσης και η
F3=4N, αντίθετης κατεύθυνσης. To μέτρο της συνισταμένης δύναμης είναι:
α. 9Ν β. 1Ν γ. 5Ν δ. 4Ν
2.3. Σε υλικό σημείο που βρίσκεται σε σημείο Ο του άξονα x′Οx ασκούνται 3 συγγραμμικές
δυνάμεις με τιμές F1=−20N, F2=30Ν και F3=−12N. H αλγεβρική τιμή της συνισταμένης είναι:
α. ΣF=2N β. ΣF=−52N γ. ΣF=−2N δ. ΣF=10N
2.4. Δυο ελατήρια έχουν σταθερές k1=k και k2=2k. Τους ασκούμε δυνάμεις F1 και F2 και τα
επιμηκύνουμε κατά την ίδια επιμήκυνση x. Ποια σχέση μεταξύ των δυνάμεων είναι η σωστή;
α. F1=2F2 β. F2=F1 γ. F2=2F1 δ. F1=4F2
2.5. Ελατήριο σταθεράς k1 δέχεται δύναμη F1 και επιμηκύνεται κατά x1. Ελατήριο σταθεράς
k2=2k1 δέχεται δύναμη F2=0,5F1 και επιμηκύνεται κατά x2. Ο λόγος x1/x2 είναι:
α. 2 β. 1 γ. ½ δ. 4
2.6. Σε υλικό σημείο που βρίσκεται σε σημείο Ο του άξονα x′Οx ασκούνται τέσσερις
συγγραμμικές δυνάμεις με τιμές F1=−20N, F2=30Ν και F3=−12N και F4. Aν το υλικό σημείο
ισορροπεί τότε η αλγεβρική τιμή της F4 είναι:
α. F4=2N β. F4=−52N γ. F4=−2N
2.7. Δύο συγγραμμικές δυνάμεις με μέτρα F1, F2 με F2>F1 ασκούνται στο ίδιο υλικό σημείο.
Όταν οι δύο δυνάμεις έχουν την ίδια φορά η συνισταμένη τους έχει μέτρο 5F. Όταν οι δύο
δυνάμεις έχουν αντίθετη φορά η συνισταμένης τους έχει μέτρο F. Η σχέση των μέτρων των δύο
δυνάμεων είναι:
α. F2=3F1/2 β. F2=2F1 γ. F2=3F1 δ. F2=4F1
2.8. Δύο συγγραμμικές δυνάμεις με μέτρα F1, F2 με F2>F1 ασκούνται στο ίδιο υλικό σημείο.
Όταν οι δύο δυνάμεις έχουν την ίδια φορά η συνισταμένη τους έχει μέτρο 6F. Όταν οι δύο
δυνάμεις έχουν αντίθετη φορά η συνισταμένης τους έχει μέτρο F. Η σχέση των μέτρων των δύο
δυνάμεων είναι:
2.9. Σε ελατήριο σταθεράς k ασκούμε δύναμη F και το επιμηκύνουμε κατά Δℓ από το φυσικό
του μήκος. Αν πενταπλασιάσουμε τη δύναμη, τότε η επιμήκυνση θα γίνει:
α. 2Δℓ β. 0,2Δℓ γ. 5Δℓ
2.10. Ελατήριο σταθεράς k1 δέχεται δύναμη F1 και επιμηκύνεται κατά x1. Ελατήριο σταθεράς k2
δέχεται δύναμη F2=F1/5 και επιμηκύνεται κατά x2=2x1. Ο λόγος k1/k2 είναι:
α. 10 β. 5 γ. 0,
2.11. Δυο δυνάμεις F1 και F2 έχουν συνισταμένη δύναμη ΣF = 10N να βρεθεί το μέτρο της
κάθε δύναμης αν είναι :
Α. συγγραμικές ομόρροπες και F1 = 4F2
Β. συγγραμμικές αντίρροπες και F1 = 3F2
[Απ : 8Ν, 2Ν και 15Ν, 5Ν]
2.12. Σε υλικό σημείο Σ ασκούνται δύο ορθογώνιες δυνάμεις, οι F1=3N και F2=4N. Το μέτρο
της συνισταμένης δύναμης είναι:
α. 5Ν β. 1Ν γ. 7Ν δ. 25Ν
Πως εκδηλώνεται η αδράνεια ενός σώματος στην χωρίς δυνάμεις κίνηση και πως
στην μεταβαλλόμενη κίνηση (κίνηση με δυνάμεις);
Η αδράνεια των σωμάτων εκδηλώνεται:
α) στην χωρίς δυνάμεις κίνηση σαν μια τάση να διατηρήσουν την κινητική τους κατάσταση
β) στη μεταβαλλόμενη κίνηση σαν μια αντίσταση την οποία εκδηλώνουν κατά τη μεταβολή της
κινητικής τους κατάστασης.
Διερεύνηση
Τι λέμε βάρος ενός σώματος. Πως μπορούμε να μετρήσουμε τη μάζα ενός
σώματος μέσω του βάρους του με ένα δυναμόμετρο ή ένα ζυγό;
Βάρος B ενός σώματος ονομάζουμε τη δύναμη με την οποία η μάζα της Γης έλκει τη μάζα του
σώματος. Σύμφωνα με το θεμελιώδη νόμο της Δυναμικής και το γεγονός ότι αν αφήσουμε ένα
σώμα μάζας m ελεύθερο να πέσει από μικρό ύψος προς την επιφάνεια της γης, θα διαπιστώσουμε
ότι πέφτει με την επιτάχυνση της βαρύτητας g, προκύπτει η σχέση: B = m g .
Θεωρώντας δύο σώματα με μάζες m1 και m2 που έχουν βάρη Β1 και Β2 αντίστοιχα στον ίδιο τόπο
B1 m1
τότε: Β1=m1g και Β2=m2g. Διαιρώντας τις σχέσεις αυτές κατά μέλη παίρνουμε: = .Η
B2 m2
τελευταία σχέση φανερώνει ότι ο λόγος των βαρών δύο σωμάτων στον ίδιο τόπο ισούται με το
λόγο των μαζών τους, ιδιότητα την οποία χρησιμοποιούμε για την εύρεση της μάζας ενός
σώματος με το ζυγό ή το δυναμόμετρο.
Λύση
2.16. Αυτοκίνητο επιταχύνει από την ηρεμία και όταν το κοντέρ δείχνει 100km/h η
συνισταμένη
των δυνάμεων που δέχεται γίνεται μηδέν. Στη συνέχεια η ταχύτητα του αυτοκινήτου θα
α. μείνει 100km/h β. αυξηθεί
γ. μειωθεί δ. μηδενιστεί
2.17. Καθώς ένα σώμα επιταχύνεται η συνισταμένη των δυνάμεων που δέχεται μηδενίζεται.
Τότε το σώμα θα
α. σταματήσει αμέσως.
β. συνεχίσει να επιταχύνεται αλλά με μικρότερη επιτάχυνση.
γ. επιβραδύνεται μέχρι να σταματήσει.
δ. κινείται με σταθερή ταχύτητα όση είχε τη στιγμή που μηδενίστηκε η συνισταμένη δύναμη.
2.18. Βρείτε ποιες από τις προτάσεις που ακολουθούν συμφωνούν με το Newton.
α. Ο νόμος της αδράνειας είναι παγκόσμιος.
β. Οι καταστάσεις ισορροπίας και ευθύγραμμης ομαλής κίνησης είναι ισοδύναμες.
γ. Η αδράνεια είναι μια υποθετική δύναμη.
δ. Η έννοια της αδράνειας έχει νόημα μόνο για ακίνητα σώματα.
ε. Τα βαρύτερα σώματα παρουσιάζουν μεγαλύτερη αδράνεια.
στ. Η μάζα των σωμάτων δεν μεταβάλλεται λόγω της ταχύτητας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.2 73 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
ΦΥΣΙΚΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
2.19. Κιβώτιο βάρους Β=100Ν βρίσκεται ακίνητο στο πάτωμα. Η δύναμη του αέρα θεωρείται
αμελητέα. Η δύναμη που δέχεται το πάτωμα από το κιβώτιο είναι
α. μεγαλύτερη από 100Ν β. μικρότερη από 100Ν
γ. ίση με 100Ν δ. ίση με 90Ν
2.20. Ελατήριο σταθεράς k=1000Ν/m κρέμεται από ακλόνητο σημείο ενώ στο
κάτω άκρο του φέρει σώμα βάρους Β=200Ν που ισορροπεί.
α. Να σχεδιάσετε τις δυνάμεις που ασκούνται στο σώμα.
β. Να βρείτε την επιμήκυνση του ελατηρίου.
γ. Αν στο προηγούμενο βάρος προσθέσουμε άλλα 300Ν πόση θα είναι η
πρόσθετη επιμήκυνση του ελατηρίου, όταν το σύστημα θα ισορροπεί και πάλι;
[β. 0,2m γ. 0,3m]
2.26. Δύο αυτοκίνητα με μάζες mA = 4000 Kg και mB = 1000 Kg είναι αρχικά ακίνητα σε
οριζόντιο δρόμο. Τα αυτοκίνητα αρχίζουν να κινούνται στο δρόμο με σταθερή επιτάχυνση. Η
συνισταμένη δύναμη που ασκείται στα δυο αυτοκίνητα έχει το ίδιο μέτρο. Όταν και τα δύο
αυτοκίνητα έχουν διανύσει απόσταση x κινούνται με ταχύτητες μέτρου υΑ και υΒ αντίστοιχα. Για
τις ταχύτητες υΑ και υΒ ισχύει:
α) υΑ = υΒ β) 2υΑ = υΒ γ) υΑ = 2υB
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
2.27. Ποια κατακόρυφη δύναμη F πρέπει να ασκήσουμε σε μάζας m = 2kg για να επιταχύνεται
με επιτάχυνση α = 4m/s2 προς τα πάνω . Δίνεται g=10m/s2.
α. 5Ν β. 20Ν γ. 50Ν δ. 28Ν
2.29. Η ταχύτητα ενός σώματος μάζας m=4Kg δίνεται από την σχέση u=10t.Η δύναμη που
ενεργεί στο σώμα είναι ίση με:
α.1Ν β. 40 γ. 20Ν δ.30Ν
2.30. Ένα σώμα επιταχύνεται κατακόρυφα προς τα πάνω με την επίδραση κατακόρυφης
δύναμης F. Για την κίνηση του σώματος ισχύει:
α.F=m a β. Β=m a
γ. F-Β=m a δ. F=Β=m a
2.31. Δύο μικρά σώματα Α και Β διαφορετικών μαζών, βρίσκονται πάνω σε λείο οριζόντιο
δάπεδο. Το Α είναι ακίνητο ενώ το Β κινείται με σταθερή ταχύτητα μέτρου υ0. Κάποια στιγμή
ασκούμε την ίδια οριζόντια δύναμη F και στα δυο σώματα για το ίδιο χρονικό διάστημα, με
αποτέλεσμα αυτά να αποκτήσουν ταχύτητες ίδιου μέτρου. Η δύναμη F που ασκείται στο σώμα Β
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.2 75 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
ΦΥΣΙΚΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
έχει την ίδια κατεύθυνση με την ταχύτητα υ0. Αν mA και mB οι μάζες των σωμάτων Α και Β
αντίστοιχα, ισχύει:
α) mA < mB β) mA > mB γ) mA = mB
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
2.32. Σε σώμα μάζας m ασκείται δύναμη F, ενώ σε σώμα μάζας 2m ασκείται δύναμη 2F. Αν α1 η
επιτάχυνση του πρώτου σώματος και α2 η επιτάχυνση του δεύτερου τότε:
α. α1= α2 β.α1= 4α2 γ.α1= α2/4 δ.α1=2 α2
2.33. Ένα αυτοκίνητο κινείται ευθύγραμμα με σταθερή ταχύτητα 60 Km/h. Ποιο από τα
παρακάτω διαγράμματα παριστάνει τη συνισταμένη δύναμη που ασκείται στο αυτοκίνητο;
2.34. Ένα σώμα στο οποίο ασκείται σταθερή δύναμη F επιταχύνεται με επιτάχυνση a=4m/s2. Αν
η δύναμη που ασκείται στο σώμα υποδιπλασιαστεί, η επιτάχυνση θα έχει μέτρο:
a. 2m/s2 β. 4m/s2 γ. 6m/s2 δ. 8m/s2
Αν m1 και m2 είναι αντίστοιχα οι μάζες των δύο σωμάτων, τότε ο λόγος m1/m2 είναι :
α. 2/3 β.3/2 γ.9/4 δ.4/9
Αιτιολογήστε την απάντησή σας.
2.37. Σε σώμα μάζας m, που βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο ασκείται δύναμη μέτρου
F παράλληλη προς το οριζόντιο επίπεδο και έτσι το σώμα αποκτά επιτάχυνση μέτρου α. Αν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.2 76 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
ΦΥΣΙΚΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
πάνω από το σώμα μάζας m τοποθετήσουμε σώμα μάζας 2m και ασκήσουμε δύναμη μέτρου 2F
παράλληλη προς το οριζόντιο επίπεδο, τότε η επιτάχυνση που αποκτά το σύστημα είναι:
α. α β.2α γ.2α/3 δ.3α
Δικαιολογείστε την απάντησή σας.
2.38. Κιβώτιο αρχίζει την t = 0 να κινείται ευθύγραμμα σε οριζόντιο δάπεδο και η τιμή της
ταχύτητας του δίδεται από τη σχέση υ = 5t (SI) για t > 0 .Α) Η τιμή της συνισταμένης των
δυνάμεων που ασκούνται στο κιβώτιο:
α) ελαττώνεται με το χρόνο β) αυξάνεται με το χρόνο γ) παραμένει σταθερή
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας
2.39. Σιδερένιο κιβώτιο βάρους B βρίσκεται αρχικά ακίνητο πάνω στο έδαφος. Με τη βοήθεια
γερανού ασκείται στο κιβώτιο σταθερή κατακόρυφη δύναμη μέτρου, F = B . Το κιβώτιο
ανέρχεται κατακόρυφα με σταθερή επιτάχυνση. Η αντίσταση του αέρα να θεωρηθεί αμελητέα. Η
επιτάχυνση της βαρύτητας g είναι σταθερή. Το κιβώτιο ανέρχεται με σταθερή επιτάχυνση που
έχει μέτρο:
α) 0,5 g β) 2,5 g γ) 1,5 g
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας
2.40. Δύο μικρά σώματα Α και Β διαφορετικών μαζών, βρίσκονται πάνω σε λείο οριζόντιο
δάπεδο. Το Α είναι ακίνητο ενώ το Β κινείται με σταθερή ταχύτητα μέτρου υ0. Κάποια στιγμή
ασκούμε την ίδια οριζόντια δύναμη F και στα δυο σώματα για το ίδιο χρονικό διάστημα, με
αποτέλεσμα αυτά να αποκτήσουν ταχύτητες ίδιου μέτρου. Η δύναμη F που ασκείται στο σώμα Β
έχει την ίδια κατεύθυνση με την ταχύτητα υ0. Αν mA και mB οι μάζες των σωμάτων Α και Β
αντίστοιχα, ισχύει:
α) mA < mB β) mA > mB γ) mA = mB
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
2.41. Γερανός ασκεί σε κιβώτιο κατακόρυφη δύναμη F με την επίδραση της οποίας το κιβώτιο
g
κατεβαίνει κατακόρυφα με επιτάχυνση μέτρου , όπου g η επιτάχυνση της βαρύτητας. Αν η
2
αντίσταση του αέρα είναι αμελητέα, τότε για το μέτρο F της δύναμης F και το μέτρο Β του
βάρους του κιβωτίου ισχύει .
B
α. F β. F = 2Β γ. F = B
2
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
2.42. Ένα αυτοκίνητο φρενάρει. Αν η δύναμη που το επιβραδύνει είναι F και η αρχική του
ταχύτητα υ0 τότε για να σταματήσει διανύει διάστημα x1. Αν η αντίστοιχη δύναμη είναι 2F και η
αρχική του ταχύτητα 4υ0 τότε για να σταματήσει απαιτείται διάστημα x2. Για τα x1 και x2 ισχύει:
α. x2=2x1 β. x2=4x1 γ. x2=8x1
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. [γ]
2.44. Ασανσέρ κινείται προς τα κάτω με επιτάχυνση α=g/2, όπου g η επιτάχυνση της
βαρύτητας στον τόπο αυτόν. Άνθρωπος μάζας m στέκεται μέσα στο ασανσέρ και κατεβαίνει μαζί
του. Η δύναμη στήριξης που δέχεται ο άνθρωπος από το πάτωμα του ασανσέρ είναι
α. Ν=mg β. Ν=mg/2 γ. Ν=3mg/2
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. [β]
Ασκήσεις – Προβλήματα
2.46. Η συνισταμένη δύο δυνάμεων ίδιας κατεύθυνσης έχει μέτρο 11Ν. Όταν όμως οι δύο
δυνάμεις έχουν αντίθετη κατεύθυνση, το μέτρο της συνισταμένης τους είναι 3Ν. Να
υπολογιστούν τα μέτρα των 2 δυνάμεων.
[Απ: 7Ν , 3Ν ]
2.48. Η ταχύτητα ενός μικρού οχήματος μάζας m=4kg μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με
τη σχέση, υ=10t. Τη χρονική στιγμή t0=0 βρίσκεται στη θέση x0=0.
α. Πόση είναι η συνισταμένη δύναμη που ασκείται στο όχημα;
β. Αν τη χρονική στιγμή t1=10s η συνισταμένη δύναμη μηδενιστεί ακαριαία, ποια είναι η θέση x
του σώματος τη χρονική στιγμή t2=12s;
[α. ΣF=40N, β. x=700m]
2.49. Σε πακέτο μάζας m=0,2kg ασκείται συνισταμένη δύναμη 2Ν. Αν το πακέτο ξεκινάει από
την ηρεμία τη χρονική στιγμή t0=0, πόση ταχύτητα θα αποκτήσει και πόσο διάστημα θα έχει
διανύσει τη χρονική στιγμή t1=10s;
[υ=100m/s, s=500m]
2.50. Σε καφάσι μάζας m ασκούνται δύο δυνάμεις αντίθετης κατεύθυνσης με μέτρα F 1=10N και
F2=4N. Aν το καφάσι επιταχύνεται με α=2m/s2 και αρχικά ήταν ακίνητο, να βρεθούν:
α. Η μάζα του.
β. Η ταχύτητα και η μετατόπιση του σώματος σε Δt=3s.
[α. m=3kg, β. υ=6m/s Δx=9m]
2.51. Σε κύβο μάζας m=4kg ασκούνται δύο δυνάμεις αντίθετης κατεύθυνσης με μέτρα F1=10N
και F2=4N. Να βρεθεί το μέτρο και η κατεύθυνση μιας τρίτης δύναμης που πρέπει να ασκείται
στον κύβο της ίδια διεύθυνσης με τις άλλες ώστε να επιταχύνεται με α=2m/s2 προς την
κατεύθυνση:
α. της δύναμης F1.
β. της δύναμης F2.
[α. F3=2N στην κατεύθυνση της F1,
β. F3=14N στην κατεύθυνση της F2]
2.52. Έλκηθρο μάζας m=2kg υπό την επίδραση σταθερής δύναμης F=10N ξεκινάει (t0=0) να
κινείται σε τελείως λείο οριζόντιο επίπεδο πάγου. Αφού διανύσει 40m η δύναμη F καταργείται.
α. Ποια χρονική στιγμή καταργήθηκε η δύναμη;
β. Πόση είναι η ταχύτητα του ελκήθρου και πόσο διάστημα θα έχει διανύσει συνολικά τη χρονική
στιγμή t1=10s;
[α. 4s, β. 20m/s, 160m]
2.53. Σε σώμα μάζας m = 5kg που αρχικά ηρεμεί στη θέση x0=0 του άξονα x′Οx σε λείο
οριζόντιο δάπεδο. Τη χρονική στιγμή t0=0 ασκούνται στο σώμα δύο οριζόντιες δυνάμεις F1 = 40N
και F2 = 10Ν, αντίθετης φοράς. Μετά από χρονικό διάστημα 4s καταργείται η F1 και το σώμα
συνεχίζει την κίνηση του με την επίδραση της δύναμης F2.
α. Να υπολογιστεί η ολική μετατόπιση του σώματος, μέχρι να μηδενιστεί η ταχύτητά του.
β. Να γίνουν τα διαγράμματα (x−t) και (υ−t).
[α. 192m]
2.54. Δύο πλάκες Α και Β με μάζες m1=2kg και m2=5kg βρίσκονται αρχικά ακίνητες σε λείο
οριζόντιο επίπεδο σε απόσταση d=20m μεταξύ τους. Τη χρονική στιγμή t0=0 οι πλάκες δέχονται
σταθερές ομόρροπες δυνάμεις με μέτρα F1=6N και F2=20N και κινούνται με τη Β να είναι
μπροστά. Να βρεθούν:
α. Οι ταχύτητες των πλακών τη χρονική στιγμή, t1=2s.
β. Η μεταξύ τους απόσταση τη χρονική στιγμή, t2=6s.
[α. 6m/s, 8m/s, β. d=38m]
[Δx=375m]
2.58. Άνθρωπος βάρους 800Ν βρίσκεται μέσα σε ασανσέρ. Να βρείτε τη δύναμη που δέχεται
από το δάπεδο όταν :
α) το ασανσέρ ανεβαίνει με σταθερή ταχύτητα.
β) το ασανσέρ με επιτάχυνση ίση με g/4.
γ) το ασανσέρ κατεβαίνει με επιτάχυνση ίση με g/4.
[Απ : α) 800Ν, β) 1000Ν, γ) 600Ν]
(Εξετάσεις 2004 2 Λύκειο)- (Εξετάσεις 2008 2ο Λύκειο)
ο
2.59. Δύο σώματα Α και Β με μάζες 2Kg και 3Kg αντίστοιχα είναι αρχικά ακίνητα πάνω σε λείο
οριζόντιο επίπεδο και απέχουν μεταξύ τους κατά 80m. Αν στα σώματα ασκηθούν δυνάμεις F1 =
14N και F2 = 9N με τρόπο που φαίνεται στην εικόνα :
F1 F2
Α Β
Να βρεθούν :
α) μετά από πόσο χρόνο τα σώματα θα συναντηθούν.
β) η ταχύτητα κάθε σώματος εκείνη τη στιγμή.
[Απ : α) 4s , β) 28m/s, 12m/s]
2.63. Το αρχικά ακίνητο σώμα m = 2kg, υπό την επίδραση της δύναμης F1, μετατοπίζεται κατά
20m σε 4sec. Να υπολογιστεί το μέτρο της οριζόντιας πρόσθετης δύναμης F2 που πρέπει να
ασκηθεί σ' αυτό, ώστε στο ίδιο χρονικό διάστημα να διανύσει 36m. Τριβές δεν υπάρχουν.
[Απ: 4Ν ]
2.65. Σε σώμα μάζας m = 1,6kg που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο με ταχύτητα μέτρου
10m/s αρχίζει να ασκείται δύναμη F παράλληλη με το επίπεδο. Η εξίσωση της τροχιάς του τότε
διαμορφώνεται σε x = 10 t – t2.
α. Σχεδιάστε το διάνυσμα της δύναμης που ασκείται στο σώμα, και υπολογίστε το μέτρο της.
β. Πώς μεταβάλλεται η ταχύτητα του σώματος σε συνάρτηση με τον χρόνο; Να γίνει η γραφική
της παράσταση.
γ. Μετά από πόσο χρόνο η ταχύτητα του σώματος θα μηδενιστεί;
[ Απ: α. 3,2Ν β. υ = 10 ‒ 2t γ. 5s ]
2.66. Σώμα μάζας m = 20kg αρχικά ηρεμεί πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο. Τη χρονική στιγμή
t = 0 αρχίζει να ενεργεί στο σώμα σταθερή οριζόντια δύναμη F1 = 20Ν. Μετά από λίγο χρόνο
καταργείται η δύναμη F1 και την ίδια στιγμή αρχίζει να ενεργεί πάνω στο σώμα αντίρροπη δύναμη
σταθερής τιμής F2 = 5N και το σώμα σταματά αφού διανύσει συνολικά διάστημα 40m. Να
υπολογίσετε :
α) Σε ποιο σημείο της διαδρομής άρχισε να ενεργεί η δύναμη F2 ;
β) Πόση είναι η διάρκεια της κίνησης του σώματος, από τη στιγμή που ξεκίνησε μέχρι να
μηδενιστεί η ταχύτητά του ;
[Απ : 8m, 20s]
2.68. Δύο σώματα με μάζες m1 = 1kg και m2 = 3kg ηρεμούν σε λείο οριζόντιο δάπεδο. Η μεταξύ
τους απόσταση είναι 10m. Στα σώματα επενεργούν ταυτόχρονα ομόρροπες δυνάμεις F1 = 4N και
F2 = 15N αντίστοιχα όπως φαίνεται στην εικόνα.
m2
m1 F2
F1
10m
α) Να υπολογίσετε την επιτάχυνση κάθε σώματος.
β) Μετά από πόσο χρόνο το μάζας m2 σώμα θα προηγείται του άλλου κατά 18m ;
[Απ : 4m/s2, 5m/s2, 4s]
2.70. Σώμα μάζας m = 5,2kg κινείται με σταθερή ταχύτητα u σε οριζόντιο επίπεδο προς
τα δεξιά υπό την επίδραση των δυνάμεων που φαίνονται στο πιο κάτω σχήμα. Το σώμα διανύει
διάστημα x = 24m σε χρόνο t = 6s.
u u
F1 F3=5Ν
F2=7Ν
X = 24m
2.71. Σώμα μάζας m=20kg ξεκινάει από την ηρεμία τη χρονική στιγμή t0=0 και δέχεται για 4s
συνισταμένη δύναμη F1=40N και για τα επόμενα άλλα 4s, ομόρροπη συνισταμένη δύναμη F2=20N.
Τέλος για άλλα 4s η συνισταμένη δύναμη είναι F3=0.
Α. Να υπολογιστεί η ταχύτητα στο τέλος των 12s.
Β. Να βρεθεί η συνολική μετατόπιση για τα 12s της κίνησης.
Γ. Να γίνει το διάγραμμα ταχύτητας − χρόνου από 0 έως 12s.
Δ. Να υπολογιστεί το μέτρο μιας νέας οριζόντιας συνισταμένης δύναμης που πρέπει να ασκηθεί
στο σώμα ώστε αυτό να σταματήσει στα 16s συνολικού χρόνου κίνησης
Ε. Πόσα μέτρα θα διανύσει ακόμα μέχρι να σταματήσει;
[υ3=12m/s, Δxολ= 104m, F4=60N, Δx4=24m]
2.72. Σε σώμα μάζας m=6Kg που βρίσκεται σε ηρεμία ασκείται σταθερή οριζόντια δύναμη
F1=24N για χρόνο t1=5sec. Στη συνέχεια μαζί με την F1 ασκείται στο σώμα δύναμη F2 αντίθετης
φοράς με την F1, για χρόνο t2=10sec, οπότε τελικά το σώμα αποκτάει ταχύτητα υ=30m/sec. Να
βρείτε την F2 και το ολικό διάστημα που διανύει το σώμα.
(F2=18N, So=300m)
2.73. Δυο σώματα με μάζες m1=3Kg, m2=7Kg βρίσκονται σε ηρεμία πάνω σε λείο οριζόντιο
επίπεδο και απέχουν S1=10m. Στις δυο μάζες ασκούνται ταυτόχρονα δυο δυνάμεις F1=15N,
F2=14N αντίστοιχα της ίδιας διεύθυνσης και φοράς. Να βρείτε μετά πόσο χρόνο τα σώματα θα
απέχουν απόσταση S=64m.
(t=6sec)
2.74. Σε σώμα μάζας m = 3kg , το οποίο βρίσκεται ακίνητο πάνω σε οριζόντιο επίπεδο,
ασκείται δύναμη F = 15N για χρόνο t=10s και έπειτα η δύναμη F καταργείται. Να βρεθούν:
α) Τα είδη των κινήσεων που εκτελεί το σώμα
β) Να γίνει το διάγραμμα α-t
γ) Να γίνει το διάγραμμα υ-t
δ) Την μετατόπιση του σώματος για χρόνο Δt=20s από την στιγμή που άρχισε να κινείται.
(Εξετάσεις 2005 1ο Λύκειο)
2.75. Σημειακό αντικείμενο μάζας m=2kg ηρεμεί σε οριζόντιο επίπεδο. Τη χρονική στιγμή t0=0
δέχεται κατακόρυφη δύναμη F=40N και επιταχύνεται κατακόρυφα προς τα πάνω. Να
υπολογίσετε
Α. την επιτάχυνση του σώματος, α.
Β. το ύψος h1 που θα έχει φτάσει μετά από χρονικό διάστημα Δt1=10s.
Τη χρονική στιγμή t1=10s η δύναμη F μηδενίζεται ακαριαία.
Γ. Σε ποιος ύψος από το επίπεδο η ταχύτητα του σώματος θα μηδενιστεί;
Δίνεται g=10m/s2.
[α=10m/s2, h1=500m, h2=1000m ]
y
y
y
Σώμα αφήνεται να πέσει ελεύθερα από κάποιο ύψος h. Αν θεωρήσουμε ότι g=10m/s2, να
βρεθούν:
Α. Μετά από πόσο χρόνο έχει διανύσει απόσταση 80m.
Β. Πόση είναι η ταχύτητα του τότε.
ΛΥΣΗ
Α. Η απόσταση που διανύει δίνεται από την παρακάτω σχέση:
1 2y 2 80
y = gt2 gt2 = 2y t = t= t = 4s
2 g 10
Β. Η ταχύτητα του θα είναι: υ=gtυ=104=40m/s
Παρατήρηση: Η κατακόρυφη απόσταση που διανύει το σώμα κατά την ελεύθερη πτώση μετράει
πάντα από το σημείο της ελεύθερης πτώσης δηλαδή από ΠΑΝΩ και ΟΧΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ.
2.76. Όταν ένα βαρύ και ένα ελαφρύ σώμα αφήνονται να πέσουν ελεύθερα στο έδαφος από το
ίδιο ύψος και στον ίδιο τόπο, τότε
Α. τα δύο σώματα πέφτουν με διαφορετική επιτάχυνση.
Β. το ελαφρύτερο σώμα πέφτει γρηγορότερα.
Γ. το βαρύτερο σώμα πέφτει γρηγορότερα.
Δ. και τα δύο φτάνουν ταυτόχρονα στο έδαφος.
2.78. Δυο όμοιες μικρές σφαίρες , αφήνονται ταυτόχρονα τη χρονική στιγμή t=0 , να
εκτελέσουν ελεύθερη πτώση, από δυο διαφορετικά ύψη πάνω από το έδαφος Η πρώτη σφαίρα
φτάνει στο έδαφος τη χρονική στιγμή t1 , ενώ η δεύτερη τη χρονική στιγμή t2 , έχοντας
αντίστοιχα ταχύτητες μέτρων υ1 και υ2 . Η επιτάχυνση της βαρύτητας είναι σταθερή και η
αντίσταση του αέρα αμελητέα. Αν t2 = 2t1 τότε για τα μέτρα των ταχυτήτων ισχύει:
α) υ1 = υ2 β) υ1 = 2· υ2 γ) υ2 = 2· υ1
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
2.81. Μία σφαίρα όταν αφήνεται από μικρό ύψος h πάνω από την επιφάνεια της
Γης φτάνει στο έδαφος σε χρόνο tΓ. Η ίδια σφαίρα όταν αφήνεται από το ίδιο
ύψος h πάνω από την επιφάνεια ενός πλανήτη Α φτάνει στην επιφάνεια του
πλανήτη σε χρόνο tA = 3tΓ. Η αντίσταση του αέρα στην επιφάνεια της Γης είναι αμελητέα, ενώ ο
πλανήτης Α δεν έχει ατμόσφαιρα. Αν gΓ και gA είναι οι επιταχύνσεις της βαρύτητας στη Γη και
στον πλανήτη Α αντίστοιχα, τότε ισχύει:
α) gA= gΓ β) gA=3 gΓ γ) gΓ = 9gA
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
2.82. Δύο πέτρες Α, και Β αφήνονται αντίστοιχα από τα ύψη hA, hB πάνω από το έδαφος να
εκτελέσουν ελεύθερη πτώση.
Α) Να επιλέξετε την σωστή απάντηση αν για τους χρόνους πτώσης μέχρι το έδαφος ισχύει η
σχέση tA = 2·tΒ, τότε τα ύψη hA και hB ικανοποιούν τη σχέση:
α) hA = 2hB β) hA = 4hB γ) hA = 8hB
Β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
2.84. Κατά την ελεύθερη πτώση ενός σώματος (u0=0) μάζας m=2Kg από ύψος Η=80m αγνοούμε
τις αντιστάσεις. Πόσο απέχει το σώμα από το έδαφος όταν έχει ταχύτητα 30m/s; Δίνεται
g=10m/s2.
α. 35m β . 45m γ.10m δ.20m
Δικαιολογήστε την απάντησή σας
2.85. Από ύψος 20 m αφήνουμε σώμα να πέσει στο έδαφος. Το σώμα φτάνει στο έδαφος μετά
από χρόνο:
α. 1sec β. 2 sec γ. 4sec
2
Να δικαιολογήσετε την απάντηση σας. Δίνεται g=10m/s .
2.86. Δύο μικρές μεταλλικές σφαίρες (1) και (2) αφήνονται ελεύθερες να κινηθούν χωρίς
αρχική ταχύτητα από διαφορετικά ύψη. Η σφαίρα (1) αφήνεται από ύψος h1 και για να φτάσει στο
έδαφος χρειάζεται διπλάσιο χρόνο από τη σφαίρα (2) που αφήνεται από ύψος h2. Δίνεται ότι η
επιτάχυνση της βαρύτητας (g) είναι σταθερή και η επίδραση του αέρα θεωρείται αμελητέα. Ο
λόγος των υψών , από τα οποία αφέθηκαν να πέσουν οι σφαίρες είναι ίσος με:
α) 4 β) 2 γ)1/2
Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.
2.87. Δύο όμοιες μεταλλικές σφαίρες Σ1 και Σ2 , ίδιας μάζας, αφήνονται ταυτόχρονα να
εκτελέσουν ελεύθερη πτώση, από ύψος h1 η Σ1 και από ύψος h2 η Σ2, πάνω από την επιφάνεια
της Γης. Η αντίσταση του αέρα είναι αμελητέα και η επιτάχυνση της βαρύτητας σταθερή.
Α) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Αν h1=2h2, τότε:
α) Η σφαίρα Σ1 φθάνει στο έδαφος έχοντας ταχύτητα διπλάσιου μέτρου από την ταχύτητα της
σφαίρας Σ2.
β) Οι δύο σφαίρες φτάνουν ταυτόχρονα στο έδαφος.
γ) Η σφαίρα Σ1 φθάνει στο έδαφος έχοντας διπλάσια κινητική ενέργεια από τη σφαίρα Σ 2.
Β) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας
2.88. Ένα σώμα αφήνεται ελεύθερο από ύψος 45 m και μετά από 1 s αφήνεται από την ίδια
θέση δεύτερο σώμα. Τη στιγμή που το πρώτο φτάνει στο έδαφος πόσο απέχει από το έδαφος το
δεύτερο σώμα; (Η αντίσταση αέρα θεωρείται αμελητέα).
Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10m/s2
α. 20m β. 25m γ. 30m
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
Προβλήματα
2.89. Ένα μικρό σώμα αφήνεται να πέσει ελεύθερα από ύψος h = 20 m.
α. Να υπολογίσετε τον ρυθμό μεταβολής της ταχύτητάς του μέχρι να φτάσει στο έδαφος.
β. Να υπολογίσετε την ταχύτητά του ελάχιστα πριν χτυπήσει στο έδαφος.
γ. Να σχεδιάσετε σε βαθμολογημένους άξονες τη γραφική παράσταση της ταχύτητας του
σώματος σε συνάρτηση με τον χρόνο κίνησής του.
Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10m/s2
[ 10m/s2, 20m/s.]
2.91. Μικρό σώμα αφήνεται από την κορυφή ενός κτιρίου ύψους 25m. Πόσο θα απέχει από το
έδαφος μετά από 2s; Οι αντιστάσεις του αέρα παραλείπονται. Δίνεται g = 10m/s2.
[Απ: 5m ]
2.92. Από μεγάλο ύψος, την χρονική στιγμή to = 0 αφήνουμε μια μικρή πέτρα, ενώ μετά από 1s
αφήνουμε μια δεύτερη. Πόσο θα απέχουν οι 2 πέτρες την χρονική στιγμή t = 2s;
Οι αντιστάσεις του αέρα παραλείπονται. Δίνεται g = 10m/s2.
[ Απ: 15m ]
2.93. Αφήνουμε ένα μικρό σώμα από την οροφή ενός κτιρίου, και αυτό φτάνει στο έδαφος σε 2
δευτερόλεπτα.
α. Να υπολογιστεί το ύψος του κτιρίου.
β. Πόσα μέτρα διένυσε η πέτρα στο 2ο δευτερόλεπτο;
Οι αντιστάσεις του αέρα παραλείπονται. Δίνεται g = 10m/s2.
[Απ: α. 20m β. 15m ]
2.94. Ο αστροναύτης που μόλις πάτησε στην επιφάνεια της Σελήνης αφήνει μια μικρή πέτρα
από ύψος h = 1m, να πέσει στο έδαφος. Για την Σελήνη η τιμή της βαρυτικής επιτάχυνσης είναι
gΣ = 1,6m/s2.
α. Σε πόσο χρόνο φτάνει στο έδαφος;
β. Ποιός θα ήταν ο αντίστοιχος χρόνος αν ο αστροναύτης βρισκόταν στην επιφάνεια της Γης;
Για την Γη δίνεται ότι g = 10m/s2 και οι αντιστάσεις του αέρα παραλείπονται.
[Απ: α. 1,12s β. 0,45s ]
2.95. Σώμα από ύψος 180m να πέσει στο έδαφος. Να υπολογιστεί η μετατόπισή του στο
τελευταίο δευτερόλεπτο της κίνησης. Οι αντιστάσεις του αέρα παραλείπονται.
Δίνεται g = 10m/s2.
[Απ: 55m ]
2.96. Μια πέτρα αφήνεται να πέσει ελεύθερα με g=10m/s2 από ένα σημείο που απέχει από το
έδαφος h=80m. Πόσο χρόνο θα κάνει να φτάσει στο έδαφος και με πόση ταχύτητα θα χτυπήσει
σ' αυτό.
[t=4s, υ=40m/s]
2.97. Μικρή μπάλα αφήνεται να πέσει ελεύθερα από την ταράτσα ενός ουρανοξύστη. Όταν
περνάει από ένα σημείο Α του 20ου ορόφου έχει ταχύτητα υ1=10m/s, ενώ όταν περνάει από
σημείο Β του 10ου ορόφου η ταχύτητά του έχει τριπλασιαστεί. Πόση είναι η απόσταση ΑΒ; Δίνεται
g=10m/s2.
[ΑΒ= 40m]
2.98. Αφήνουμε μικρές σφαίρες να πέφτουν ελεύθερα προς το έδαφος, από το ύψος μιας
ταράτσας ουρανοξύστη, με ρυθμό μια σφαίρα κάθε ένα δευτερόλεπτο. Δίνεται g=10m/s2.
α. Κατά πόσο θα έχει πέσει από την αφετηρία η πρώτη σφαίρα τη χρονική στιγμή που αφήνουμε
την τρίτη;
β. Πόση ταχύτητα θα έχει η πρώτη σφαίρα όταν αφήνουμε την τέταρτη;
γ. Πόσο θα απέχει η πρώτη σφαίρα από την τέταρτη, όταν αφήνουμε την πέμπτη;
[α. 20m, β. 30m/s, γ.75m]
2.99. Μια βόμβα αφήνεται να πέσει ελεύθερα από ύψος h=80m με g=10m/s2.
α. Πόσο θα απέχει από το έδαφος τη χρονική στιγμή t1=1s;
β. Πόσο διάστημα διανύει το 3ο δευτερόλεπτο της κίνησής της;
γ. Με πόση ταχύτητα φτάνει στο έδαφος;
[α. 75m, β. 25m, γ. 40m/s]
2.101. Ένα σώμα μάζας 4 Kg , αφήνεται από ύψος h, πάνω από το έδαφος και φθάνει στο
έδαφος με ταχύτητα μέτρου υ = 30 m/s . Η επιτάχυνση της βαρύτητας στη διάρκεια της κίνησης
είναι σταθερή, με τιμή g = 10 m/s2 . Θεωρήστε ως επίπεδο αναφοράς για τη δυναμική ενέργεια το
έδαφος, καθώς και την αντίσταση του αέρα αμελητέα
1) Να υπολογίσετε το ύψος h .
2) Να υπολογίσετε την απόσταση του σώματος από το έδαφος τη στιγμή που κινείται με
ταχύτητα μέτρου 20 m/s .
3) Να παραστήσετε γραφικά σε σύστημα βαθμολογημένων αξόνων t0 διάστημα που διανύει το
σώμα σε συνάρτηση με το χρόνο .
4) Να υπολογίσετε την μετατόπιση του σώματος, στο τελευταίο δευτερόλεπτο της κίνησης του
σώματος .
4. Χρόνος για να φτάσει στο έδαφος tεδ και η ταχύτητα στο έδαφος υεδ.
Ο χρόνος αυτός υπολογίζεται από την σχέση (2) θέτοντας y=-h. Οπότε:
1 2 1 2
(2) -h = υ0 tεδ - gtεδ gtεδ - υ0 tεδ -h = 0
2 2
Από την λύση του τριωνύμου προκύπτει ο ζητούμενος χρόνος:
Η ταχύτητα στο έδαφος:
(1) υεδ = υ0 - gtεδ
y=0 (Γ) υ0
Οι εξισώσεις που περιγράφουν αυτή την κίνηση είναι:
υ = υ0 + gt (1)
1
y = υ0 t + gt2 (2)
2 h
Ο χρόνος για να φτάσει το σώμα στο έδαφος θα είναι:
1 2 1 2
h = υ0 tεδ + gtεδ gtεδ + υ0 tεδ -h = 0 y=h (Α)
2 2
(2) υεδ
2υ 2h
tεδ
2
+ 0 tεδ - =0
g g
Η ταχύτητα στο έδαφος:
(1) υεδ = υ0 + gtεδ
Παράδειγμα:
Λύση
Ασκήσεις – Προβλήματα
2.102. Σώμα αφήνεται να πέσει ελεύθερο από ύψος h=15m και ταυτόχρονα ρίχνεται από
το έδαφος προς τα πάνω ένα άλλο σώμα με αρχική ταχύτητα υο=10m/sec. Πότε και σε ποιο ύψος
θα συναντηθούν τα δύο σώματα; Δίνεται:g=10m/sec2.
[Απ : t=1,5s, h2 =3,75m]
2.103. Σώμα αφήνεται να πέσει ελεύθερα από 80m. Να βρεθεί το ύψος κατά το οποίο
πέφτει :
α) σε χρόνο 1sec,
β) στη διάρκεια του 2ου sec της κίνησης του,
γ) στη διάρκεια του τελευταίου sec της κίνησης του.
Δίδεται g = 10m/s2.
[Απ : α) 5m, β) 15m, γ) 35m]
2.104. Σώμα βάλλεται κατακόρυφα προς τα πάνω με αρχική ταχύτητα 10m/s από ύψος
40m. Να βρεθούν :
α) το μέγιστο ύψος στο οποίο θα φθάσει το σώμα.
β) ο συνολικός χρόνος κίνησης του.
γ) η ταχύτητα με την οποία θα φθάσει στο έδαφος.
Δίδεται g = 10m/s2.
[Απ : α) 45m, β) 4s, γ) 30m/s]
2.106. Από ένα σημείο που βρίσκεται σε ύψος h = 45m αφήνουμε να πέσει ένα σώμα και
ένα δευτερόλεπτο αργότερα ρίχνουμε από το ίδιο σημείο δεύτερο σώμα με αρχική ταχύτητα υο
τέτοια, ώστε τα δύο σώματα να φτάσουν στο έδαφος ταυτόχρονα.
Α. Να βρείτε την ταχύτητα υο και το χρόνο που χρειάζεται το δεύτερο για να φτάσουν στο
έδαφος ταυτόχρονα.
Β. Να βρείτε την ταχύτητα υ και το χρόνο που χρειάζεται το δεύτερο σώμα για να φτάσει στο
έδαφος.
Γ. Να κάνετε τα διαγράμματα υ = f(t) και s = f(t) για το πρώτο σώμα. Δίδεται ότι g = 10m/s2.
[Απ : 12,5m/s , 2s]
Κριτήρια Αξιολόγησης
Κριτήριο 1ο
ΘΕΜΑ Α
Πολλαπλής επιλογής :
Α1. Σταθερή δύναμη ασκείται σε ένα αρχικά ακίνητο σώμα, οπότε η επιτάχυνση που αυτό θα
αποκτήσει εξαρτάται
α. μόνο από τη δύναμη. β. από τη δύναμη και τον χρόνο κίνησης.
γ. από τη μάζα και τη δύναμη. δ. από τη δύναμη, τη μάζα και τον χρόνο κίνησης.
Α2. Όταν ένα σώμα εκτελεί ελεύθερη πτώση
α .η ταχύτητά του είναι σταθερή.
β. η ταχύτητά του είναι ανάλογη του τετραγώνου του χρόνου.
γ. η μετατόπισή του είναι ανάλογη του χρόνου.
δ. η επιτάχυνσή του είναι σταθερή.
Α3. Σ’ ένα σώμα μάζας m ασκείται σταθερή δύναμη F οπότε κινείται με επιτάχυνση α. Αν η μάζα
του σώματος υποδιπλασιαστεί τότε η επιτάχυνση του σώματος:
α. θα διπλασιαστεί β. θα υποδιπλασιαστεί
γ. δεν αλλάζει δ. δεν μπορούμε να γνωρίζουμε
Α4. O νόμος δράσης – αντίδρασης εφαρμόζεται
α) μόνο όταν τα σώματα ισορροπούν. β) μόνο όταν δεν υπάρχει τριβή.
γ) μόνο όταν τα σώματα είναι σε κίνηση. δ) σε οποιαδήποτε περίπτωση.
Α5. Σώμα μάζας m δέχεται σταθερή δύναμη μέτρου F και αποκτά επιτάχυνση α. Ένα άλλο σώμα
μάζας 2m δέχεται σταθερή δύναμη μέτρου F/2. Η επιτάχυνση του δευτέρου σώματος έχει μέτρο:
α. 8α β. α/4 γ. α/8 δ. α/8
ΘΕΜΑ Β
Β1. Σε σώμα μάζας m ασκείται δύναμη F, ενώ σε σώμα μάζας 2m ασκείται δύναμη 2F. Αν α1 η
επιτάχυνση του πρώτου σώματος και α2 η επιτάχυνση του δεύτερου τότε:
α. α1 = α2 β. α2 = 4α1 γ. α2=α1/4
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Β2. Ένα αντικείμενο 4 kg κινείται σε λεία επιφάνεια με σταθερή ταχύτητα 2 m/s. Το μέτρο της
οριζόντιας δύναμης που είναι αναγκαία για να διατηρηθεί αυτή η κατάσταση κίνησης είναι:
α. 0 Ν β. 0,5 Ν γ. 2 Ν δ. 8 Ν
Αιτιολογείστε σύντομα την επιλογή σας.
Β3. Μία μικρή μεταλλική σφαίρα αφήνεται από ύψος h , να πέσει ελεύθερα και φτάνει στο
έδαφος με ταχύτητα μέτρου υ . Η αντίσταση του αέρα είναι αμελητέα και η επιτάχυνση της
βαρύτητας έχει σταθερή τιμή .
Για να φτάσει στο έδαφος με ταχύτητα μέτρου 2υ πρέπει να αφεθεί από ύψος
α. 2h β. 4h γ. 2 h
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας
ΘΕΜΑ Γ
Σώμα μάζας m=2kg ηρεμεί σε λείο οριζόντιο
επίπεδο και δέχεται δύναμη F της οποίας η
αλγεβρική τιμή δίνεται στην παρακάτω γραφική
παράσταση, από τη χρονική στιγμή t=0s έως τη
χρονική στιγμή t=13s.
Γ1) Να βρείτε τα είδη των κινήσεων που
εκτελεί το σώμα εξηγώντας αναλυτικά τις
απαντήσεις σας και να γράψετε για κάθε είδος
Κριτήριο 2ο
ΘΕΜΑ Α
Πολλαπλής επιλογής :
Α1. Στην ελεύθερη πτώση ενός σώματος:
α) η επιτάχυνση είναι σταθερή β) η ταχύτητα είναι σταθερή
γ) η επιτάχυνση και η ταχύτητα είναι ίσες δ) η επιτάχυνση εξαρτάται από τη μάζα του
Α2. Ένα σώμα μάζας m κινείται στην κατακόρυφη διεύθυνση προς τα πάνω με επιτάχυνση α υπό
την επίδραση σταθερής δύναμης F. Σωστή είναι η σχέση:
α) υ=gt β) F-mg=ma γ) F=ma δ) F=mg
Α3. Ένα αυτοκίνητο κινείται ευθύγραμμα με σταθερή ταχύτητα 10km/h:
α. Στο αυτοκίνητο ασκείται σταθερή συνισταμένη δύναμη.
β. Στο αυτοκίνητο ασκείται μεταβαλλόμενη συνισταμένη δύναμη.
γ. H συνισταμένη των δυνάμεων είναι μηδέν.
δ. Στο αυτοκίνητο δεν ασκείται καμία δύναμη.
Α4. Ένα αυτοκίνητο που κινείται σε ευθεία θα σταματήσει να επιταχύνεται όταν:
α. η συνισταμένη των δυνάμεων γίνει ελάχιστη
β. η συνισταμένη των δυνάμεων γίνει μηδέν
γ. η συνισταμένη των δυνάμεων γίνει αντίθετη της κίνησης του
δ. η ταχύτητα του γίνει μηδέν
Α5. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις με Σωστό ή Λάθος
α) Για να κινείται ένα σώμα με σταθερή ταχύτητα πρέπει να ασκούνται πάνω του δυνάμεις που
έχουν συνισταμένη ίση με μηδέν
β) Η αδράνεια είναι η δύναμη που διατηρεί την κίνηση των σωμάτων
γ) Το βάρος ενός σώματος μεταβάλλεται από τόπο σε τόπο πάνω στην επιφάνεια της Γης
δ) Η μάζα των σωμάτων είναι το μέτρο της αδράνειάς τους
ε) Αν η συνισταμένη δύναμη που ενεργεί σε ένα σώμα είναι σταθερή, τότε το σώμα θα κάνει
ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.2 93 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
ΦΥΣΙΚΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
ΘΕΜΑ Β
Β1. Η μετατόπιση ενός σώματος μάζας m=10Kg δίνεται από την σχέση x=10t+10t2.Η
συνισταμένη δύναμη πού ασκείται στο σώμα θα είναι:
α. μηδέν β.200Ν γ.100Ν δ.300Ν
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Β2. Ένα σώμα στο οποίο ασκείται σταθερή δύναμη F επιταχύνεται με επιτάχυνση α=4m/s2. Αν η
δύναμη που ασκείται διπλασιαστεί και ταυτόχρονα υποτετραπλασιαστεί η μάζα του τότε η
επιτάχυνση θα έχει μέτρο:
α. 4m/s2 β. 16m/s2 γ. 32m/s2 δ. 64m/s2
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Β3. Δυο συγραμμικές δυνάμεις F1, F2 όταν έχουν ίδια φορά δίνουν συνιστάμενη δύναμη 10Ν ενώ
όταν έχουν αντίθετη φορά δίνουν συνιστάμενη δύναμη 6Ν πόσο είναι η κάθε δύναμη;
α. F1=8Ν, F2=2Ν β. F1=10Ν, F2=0Ν
γ. F1=5Ν, F2=5Ν δ. F1=6Ν, F2=4Ν
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
ΘΕΜΑ Γ
Από την ταράτσα ενός ουρανοξύστη που έχει ύψος h = 125 m t=0 (Γ)
αφήνουμε να πέσει την χρονική στιγμή t0 =0, χωρίς αρχική
ταχύτητα ένα μικρό μεταλλικό σώμα.
Γ.1 Ποια χρονική στιγμή φτάνει το σώμα στο έδαφος; Ποιο
είναι το μέτρο της ταχύτητας του εκεί;
h
Γ.2 Ποια χρονική στιγμή το σώμα θα απέχει h1 = 80 m από
το έδαφος; Ποιο είναι το μέτρο της ταχύτητας του τότε ;
(Α)
Δεύτερο μικρό μεταλλικό σώμα αφήνεται να πέσει ελεύθερα
από το ίδιο ύψος με το πρώτο, ένα δευτερόλεπτο αργότερα. υ1
Γ.3 Να υπολογίσετε την απόσταση των δύο σωμάτων την
χρονική στιγμή που το πρώτο
σώμα έχει διανύσει πέφτοντας απόσταση ίση με 45m.
Γ.4 Να υπολογίσετε την ταχύτητα του δεύτερου σώματος και την απόστασή του από το
έδαφος, όταν τα πρώτο σώμα φτάνει στο έδαφος.
Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g =10m/s2.
ΘΕΜΑ Δ
Σε λείο οριζόντιο επίπεδο
ηρεμεί ένα σώμα. Σε μια
στιγμή ασκούμε πάνω του δυο
οριζόντιες δυνάμεις με μέτρα
F1=6Ν και F2, όπως στο
σχήμα, με αποτέλεσμα η ταχύτητα του σώματος να μεταβάλλεται, όπως στο διπλανό διάγραμμα.
i) Να υπολογίστε την επιτάχυνση του σώματος στα διάφορα χρονικά διαστήματα που φαίνονται
στο διάγραμμα.
Αν δίνεται ότι τη στιγμή t1=4s η δύναμη F2 έχει μέτρο F2=4Ν.
ii) Τη στιγμή t2=8s, η δύναμη αυτή έχει μέτρο:α) F2=2Ν, β) F2=4Ν, γ) F2=8Ν.
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
iii) Να υπολογιστεί η μάζα του σώματος καθώς και το μέτρο της δύναμης F2 στα χρονικά
διαστήματα: α) από 10s-15s και β) από 15s-20s.
iv) Να υπολογίσετε τη μετατόπιση του σώματος στο χρονικό διάστημα, από t2=15s έως τη στιγμή
t3=16,2s.