სასკოლო მზაობის პროგრამა

სასკოლო მზაობის პროგრამა
აქტივობათა
კრებული
ნაწილი I
(საპილოტე ვერსია)
© საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო, გაეროს ბავშვთა ფონდი.
სექტემბერი, 2015 წელი.
სასკოლო მზაობის პროგრამა, ისევე როგორც აქტივობების კრებული, მომზადებულია

გაეროს ბავშვთა ფონდის (იუნისეფი) ტექნიკური და ფინანსური მხარდაჭერით.
ავტორთა ჯგუფი
თამარ ბაქრაძე, ოლღა მუსხელიშვილი,
ეთერ ღვინერია, თამარ გაბისონია
კონსულტანტები
ნინო ლაბარტყავა
ია აფთარაშვილი
რედაქტორი
თინათინ ცერაძე
ილუსტრატორი
ია გიგოშვილი
აქტივობათა კრებული
შინაარსი
წინასიტყვაობა�� 4
თემა: "ყველაფერი ჩემ შესახებ" (ო. მუსხელიშვილი)�� 7
თემა: "მცენარეები" (ო. მუსხელიშვილი)�� 36
თემა: "ბაზარი /მაღაზია" (თ. ბაქრაძე)�� 48
თემა: „ჩემი უბანი“ (ე. ღვინერია)�� 101
თემა: „როგორ ქმნიან ნივთებს” (თ. ბაქრაძე)�� 113

წინასიტყვაობა შესავალი
აქტივობათა კრებული სასკოლო მზაობის პროგრამის ერთ-ერთ შემად- აქტივობათა კრებულში წარმოდგენილია 16 თემა, რომლებიც 30 კვი-
გენელ ნაწილს წარმოადგენს. იგი ეყრდნობა სასკოლო მზაობის საგან- რაზეა გათვლილი. თითოეული თემა კვირის/კვირების განმავლობაში
მანათლებლო სტანდარტსა და აღმზრდელის სახელმძღვანელოს. მისი გრძელდება. კვირის ყოველი დღე მოიცავს შემდეგ ღონისძიებებსა და
მიზანია, დაეხმაროს სასკოლო მზაობის პროგრამაში ჩართულ აღმ- საქმიანობებს:
ზრდელებს სასწავლო-სააღმზრდელო პროცესის წარმართვაში, რათა ●● ბავშვების მიღება, პირველი შეხვედრა წრეში;
მათ შეძლონ ბავშვების სრულფასოვანი და მრავალმხრივი განვითა- ●● კვლევისა და აღმოჩენის დრო (თემატური აქტივობები);
რების ხელშეწყობა სასკოლო მზაობის პროგრამის საგანმანათლებლო ●● წიგნის დრო;
პრინციპებზე დაყრდნობით. ●● მოძრავი თამაშები;
●● საქმიანობები მცირე ჯგუფებში;
აქტივობათა კრებული შეიქმნა სკოლამდელი განათლების ექსპერტთა ●● მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება;
მიერ, გაეროს ბავშვთა ფონდის (UNICEF) ტექნიკური მხარდაჭერით. ●● მეორე შეხვედრა წრეში, მომზადება სახლში წასასვლელად.
ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ საქმიანობასა და ღონისძიებას აქვს თავისი

კონკრეტული მიზანი და ორგანიზების ფორმა, კერძოდ:
დილის შეხვედრა წრეში მთელ ჯგუფთან ერთად ტარდება. შეხვედრის

მიზანია ბავშვების მოტივაციის გაძლიერება, მათ შორის ფუნქციების
განაწილება (იხ. აღმზრდელის სახელმძღვანელო, თავი 9. პირველი
შეხვედრა წრეში).
კვლევისა და აღმოჩენის დრო - ამ მონაკვეთში დაგეგმილი აქტივობე-

ბი/საქმიანობები მცირე ჯგუფებში ან მთელ ჯგუფთან ერთად ტარდე-
ბა. კვლევისა და აღმოჩენების დროს ბავშვები ეცნობიან ახალ თემას
და მონაწილეობენ თემატურ საქმიანობებში, რომელთა მეშვეობითაც
შეისწავლიან სხვადასხვა საკითხს. ძირითადი საქმიანობები ოთხი
სახისაა. ესენია: აქტივობა, თამაშები (როლური და წესებიანი) და
4
პროექტი. საქმიანობათა დაწვრილებით აღწერას იხილავთ აღმზრდე- მუსიკა/ცეკვა/რიტმიკა - ამ დროს ბავშვები ეცნობიან საშემსრულებლო
ლის სახელმძღვანელოში (იხ. აღმზრდელის სახელმძღვანელო, თავი 8. ხელოვნების ელემენტებს.
საქმიანობები). აღსანიშნავია, რომ კვლევისა და აღმოჩენების დროს ბავ-
შვები თავად ირჩევენ, აღმზრდელის მიერ შემოთავაზებულ საქმიანო- წრეში შემაჯამებელი შეხვედრა -ამ დროს ბავშვები შეაჯამებენ სასწავ-
ბაში ჩაერთონ თუ დამოუკიდებლად შეარჩიონ საქმიანობა აქტივობათა ლო სააღმზრდელო დღეს და საქმიანობებს.
სხვა ცენტრებში.
აქტივობათა კრებულში თითოეული კვირისთვის წარმოდგენილია
წიგნის დრო - ამ მონაკვეთში დაგეგმილი საქმიანობები/აქტივობები ცხრილები. მათში დღეების მიხედვითაა გაწერილი ის აქტივობები/
მთელ ჯგუფთან ერთად ტარდება. მათი მიზანია სკოლამდელთა წიგ- საქმიანობები, რომელთა განხორციელება რეკომენდებულია თემის
ნიერების კომპეტენციებისა და კითხვისთვის საჭირო წინარე უნარების ფარგლებში. თითოეულ ცხრილს თან ერთვის საქმიანობათა აღწერები,
განვითარება. საჭიროების შემთხვევაში კი მოყვანილია თვალსაჩინოებები და იმ სა-
რეკომენდაციო ლექსებისა და მოთხრობების ტექსტები, რომელთა მო-
მოძრავი თამაშები - ტრადიციულად, ტარდება მთელ ჯგუფთან ერთად ძიებაც აღმზრდელს შეიძლება გაუჭირდეს თანამედროვე გამოცემებში.
ეზოში. განსაკუთრებული უამინდობის შემთხვევაში მათი ორგანიზება ზოგიერთი საქმიანობისთვის დამატებით მითითებულია ასევე ელექ-
შესაძლებელია სპორტულ/მუსიკალურ დარბაზშიც (იხ. აღმზრდელის ტრონული ბმულები ვიდეოფილმებსა თუ მუსიკალურ ჩანაწერებზე,
სახელმძღვანელო, თავი 11 - ეზოს მოძრავი თამაშები). მოძრავი თამა- რომელთა გამოყენება სასურველია ბავშვებთან მუშაობის დროს (თუკი
შების მიზანია ბავშვების განტვირთვა და მათი მოტორული უნარების ჯგუფში არსებობს შესაბამისი ტექნიკა). წარმოდგენილი აქტივობები
განვითარების ხელშეწყობა. მიზნად ისახავს საგანმანათლებლო სტანდარტით გათვალისწინებული
სწავლისა და განვითარების სფეროებსა და ქვესფეროებში მისაღწევი
საქმიანობები მცირე ჯგუფებში - ამ დროს ბავშვები პატარა ჯგუფებში შედეგების გაუმჯობესებას. ხაზგასასმელია, რომ მითითებული რე-
ასრულებენ სხვადასხვა აქტივობას. მცირე ჯგუფებში მუშაობა აღმზრ- სურსები და აქტივობები სარეკომენდაციო ხასიათისაა - აღმზრდელს
დელებს აძლევს საუკეთესო საშუალებას, რომ დააკვირდნენ ბავშვებს, ნებისმიერ დროს შეუძლია ჩაანაცვლოს ისინი მისთვის უფრო ხელსაყ-
ჩაერთონ მათთან ინტერაქციაში, დაამყარონ ინდივიდუალური კომუ- რელი რესურსებითა და აქტივობებით, თუკი მათი გამოყენება თემას
ნიკაცია, განსაზღვრონ სკოლამდელთა ინტერესები, ძლიერი მხარეები უფრო განავრცობს და გაამრავალფეროვნებს.
და საჭიროებები. მცირე ჯგუფებში მუშაობისას აღმზრდელები აქტი-
ურად ეხმარებიან ბავშვებს სწავლასა და სხვადასხვა უნარის განვითა- დაგეგმილ აქტივობებს შორის შევხვდებით სხვადასხვა სახის მცი-
რებაში (იხ. აღმზრდელის სახელმძღვანელო, თავი 12 - საქმიანობები რე ექსკურსიებს, როგორებიცაა, მაგ., „ვიზიტი სამედიცინო პუნქტში“,
მცირე ჯგუფებში). „ვიზიტი სკოლაში“ და ა.შ. ასეთი ვიზიტები ძალზე მნიშვნელოვანია
5
იმისათვის, რათა ბავშვმა სრულყოფილად დაინახოს წარმოსახული რესურსები და, ბავშვების ინტერესებიდან გამომდინარე, შეცვალონ ან
და აღწერილი პროცესი და შეძლოს რეალობის შედარება საკუთარ მო- შექმნან აქტივობები.
ლოდინებთან (ამგვარი ექსკურსიების ჩატარება, ცხადია, რეკომენდე-
ბულია მხოლოდ სათანადო შესაძლებლობის არსებობის შემთხვევაში). სასწავლო-სააღმზრდელო პროცესის ეფექტიანობისთვის მნიშვნელო-
ვანია მშობლებისა და მზრუნველების თანამონაწილეობა, მათი ინ-
სასწავლო-აღმზრდელობითი საქმიანობათა დაგეგმვა უფრო ეფექტიანი ფორმირება სასკოლო მზაობის ჯგუფში მიმდინარე საქმიანობებისა თუ
იქნება, თუკი აღმზრდელები, აქტივობათა კრებულის გარდა, იხელმ- ღონისძიებების შესახებ და ჩართვა სხვადასხვა თემატურ საქმიანობაში.
ძღვანელებენ სასკოლო მზაობის საგანმანათლებლო სტანდარტით და
მასზე დაყრდნობით დააკვირდებიან კონკრეტულ ბავშვსა თუ მთელ ვიმედოვნებთ, რომ სასკოლო მზაობის პროგრამის აქტივობათა კრებუ-
ჯგუფს. ვინაიდან ბავშვები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანე- ლი, სასკოლო მზაობის საგანმანათლებლო სტანდარტსა და აღმზრდე-
თისგან, აღმზრდელმა წარმოდგენილი გეგმები და საქმიანობები ბავშ- ლის სახელმძღვანელოსთან (გზამკვლევთან) ერთად, საჭირო დახმარე-
ვების ინტერესებსა და საჭიროებებს უნდა მოარგოს. ბას გაუწევს სასკოლო მზაობის აღმზრდელებს სასწავლო-სააღმზრდე-
ლო პროცესის დაგეგმვასა და ახალი იდეების შემუშავებაში.
წარმოდგენილი ცხრილები სამუშაო დოკუმენტია აღმზრდელთათვის.
პირველ სვეტში, კვირის დღის ქვემოთ, მინიშნებულია სიტყვა „ინდი-
ვიდუალიზება“, ხოლო მის ქვემოთ ცარიელი უჯრაა. ცარიელი ადგი-
ლი გამიზნულია იმგვარი სიტუაციებისთვის, როდესაც, კონკრეტული
ბავშვის საჭიროებიდან გამომდინარე, მიზანშეწონილია განსხვავებუ-
ლი მიდგომის გამოყენება ან რაიმე დამატებითი რესურსის მოძიება/
შექმნა. მაგალითად, აღნიშნულ სვეტში აღმზრდელს შეუძლია ჩაწეროს:
„აპლიკაციების შექმნისას ლუკას გამოჭრაში უნდა დავეხმარო“. ამგვა-
რი ჩანაწერების მეშვეობით აღმზრდელი შეძლებს სასწავლო-სააღმზ-
რდელო პროცესის უკეთ დაგეგმვას, მის ორიენტირებას თითოეული
ბავშვის ჩართვაზე.
საქმიანობათა თუ აქტივობათა დაგეგმვისას ძალზე მნიშვნელოვანია

აღმზრდელისა და თანაშემწის თანამშრომლობა. მათ შეუძლიათ ერ-
თობლივად მოიძიონ საკითხავი ლიტერატურა, მოამზადონ საჭირო
6
პირველი კვირა ნახორციელოს ბავშვებზე ორიენტირებული სასწავლო-სააღმზრდე-

ლო პროცესი.
თემა : ,,ყველაფერი ჩემ შესახებ‘’ (I კვირა)
აღმზრდელს ბავშვებზე დაკვირვება შეუძლია აწარმოოს მათი განვი-
თემის ხანგრძლივობა - ორი კვირა თარების ამსახველ შედეგებზე დაყრდნობით (აღნიშნული შედეგები
აღწერილია სასკოლო მზაობის საგანმანათლებლო სტანდარტში). გა-
პირველი ორი კვირა ძალიან მნიშვნელოვანი პერიოდია როგორც სათვალისწინებელია შემდეგი: აღმზრდელი უნდა აკვირდებოდეს
ბავშვისათვის, ისე აღმზრდელისათვის. ამ დღეებში ბავშვი თანდა- და სწავლობდეს ბავშვს არა მხოლოდ სწავლის დაწყების პირველ
თან ეცნობა მისთვის ახალ გარემოს, ადამიანებს, ამყარებს ურთიერ- ეტაპზე, არამედ მთელი სასწავლო სააღმზრდელო ციკლის განმავ-
თობას ჯგუფის სხვა წევრებთან, უყალიბდება დამოკიდებულება ლობაში. ამის მეშვეობით აღმზრდელს ექნება სრული ინფორმაცია
ჯგუფისადმი და ჯგუფში მიმდინარე პროცესებისადმი. ბავშვის სას- ბავშვის განვითარების დინამიკის, ასევე სააღმზრდელო პროცესის
წავლო უნარების ფორმირებისა და სრულფასოვანი განვითარების- ხარისხის შესახებ.
თვის ძალზე მნიშვნელოვანია, რომ ეს დამოკიდებულება დადები-
თი იყოს. ამ განწყობის შექმნა აღმზრდელების უპირველეს მიზანს როგორც აღვნიშნეთ, პირველი ორი კვირის საქმიანობების უპირვე-
უნდა წარმოადგენდეს. ლესი მიზანია სკოლამდელთა დახმარება ახალ გარემოსთან შეგუების
პროცესში. აქედან გამომდინარე, სასკოლო მზაობის სააღმზრდელო
დიდი მნიშვნელობა აქვს ასევე მშობლებთან დადებითი ურთიერთო- პროცესის საწყის ეტაპზე აღმზრდელი ბავშვებისათვის გეგმავს ისეთ
ბების ჩამოყალიბებას და მათ ჩართვას სასწავლო-სააღმზრდელო პრო- აქტივობებს, რომლებიც ხელს შეუწყობს სკოლამდელთა ადაპტაციის
ცესში, რაც ერთი მხრივ, უზრუნველყოფს სააღმზრდელო პროცესში პროცესს, გააცნობს მათ შენობას, მიმდებარე ეზოს ან ტერიტორიას,
თანამშრომლობის, ურთიერთგაგებისა და ურთიერთპატივისცემის ატ- დაეხმარება თვითგამოხატვაში, სხვა ბავშვების გაცნობასა და მათთან
მოსფეროს შექმნას, ხოლო მეორე მხრივ, ხელს უწყობს ბავშვის ახალ პოზიტიური ურთიერთობის დამყარებაში, ჯგუფში მოქმედებისა და
გარემოსთან შეგუების პროცესს. თანამშრომლობისთვის მნიშვნელოვანი უნარების ფორმირებასა და
სხვა საქმიანობებში.
პირველი ორი კვირის განმავლობაში აღმზრდელი ეცნობა ბავშვებს,
მათ თავისებურებებს, შეისწავლის ბავშვების ცოდნასა და უნარებს, პირველი თემა აღმზრდელებს სთავაზობს ისეთ სახის საქმიანობებს,
ინტერესებსა და შესაძლებლობებს. დაკვირვების შედეგად მოპოვე- როგორებიცაა: საინტეგრაციო თამაშები, კონკრეტულ თემასთან დაკავ-
ბული ინფორმაცია დაეხმარება აღმზრდელს, რომ დაგეგმოს მომ- შირებული აქტივობები და პროექტები, რომელთა აღწერა და ნიმუშები
დევნო კვირების აქტივობები და შესაძლებლობების ფარგლებში გა- წარმოდგენილია წინამდებარე კრებულში.
7
ორშაბათი (პირველი დღე) პირველი წრე: დავსხდეთ წრიულად. მივესალმოთ ყველას კიდევ ერ-
თხელ - ამჯერად ყველას ერთად და ვუთხრათ, რომ ჯერ გავიცნობთ
პირველ დღეს აღმზრდელი ცდილობს განსაკუთრებულად საზეიმო ერთმანეთს, მერე კი ყველანი ერთად დავათვალიერებთ ჩვენს ახალ
განწყობის შექმნას. ბავშვებს ისე უნდა მოეწონოთ ჯგუფი, რომ სიხა- ოთახს და ვნახავთ, სად რა არის. ვეუბნებით ბავშვებს ჩვენს სახელ-
რულით მოვიდნენ მეორე დღესაც. უნდა გავითვალისწინოთ ისიც, სა და თანაშემწის სახელს, რომელიც ბავშვებთან ერთად ზის წრეში.
რომ ზოგიერთ ბავშვს შეიძლება გაუჭირდეს მშობელთან განშორება და ისიც ესალმება ბავშვებს და ეუბნება: „მე მთელი დღე თქვენთან ერთად
ატირდეს. ამგვარ სიტუაციაში მშობელს უნდა მივცეთ იმის საშუალე- ვიქნები, ვითამაშებ, ვიმღერებ; თუ რამე დაგჭირდებათ - დახმარება,
ბა, რომ დარჩეს ჯგუფში გარკვეული დროის განმავლობაში და ჩაერ- საპირფარეშოში გასვლა ან სხვა ნებისმიერი რამ, მაშინვე მითხარით“.
თოს მიმდინარე აქტივობებში მანამდე, სანამ ბავშვი თავად არ დათანხ- შემდეგ ვამბობთ: ,,მოდით, გავიგოთ ერთმანეთის სახელები - მე და-
მდება მშობლის გარეშე დარჩენას ცოტა ხნით მაინც. მნიშვნელოვანია, ვითვლი სამამდე და სამზე თქვენ ძალიან ხმამაღლა უნდა დაიძახოთ
რომ წასვლამდე მშობელი დაემშვიდობოს ბავშვს და აუხსნას, თუ რო- თქვენი სახელი. აბა, ერთი, ორი, სამი!“. ყველანი ერთდროულად ამ-
დის მოაკითხავს. ბობენ საკუთარ სახელებს. ვაგრძელებთ: „მშვენიერია! დაიმახსოვრეთ
ერთმანეთის სახელები? არა? მაშინ მოდით, სხვანაირად ვსინჯოთ: რიგ-
ოთახი პირველი დღისათვის საზეიმოდ უნდა მოვრთოთ ბუშტების, რიგობით ჩამოართვით ხელი თქვენგან მარჯვნივ მჯდომს და გაეცანით
საინტერესო წიგნებისა და ბაღში არსებული სხვა სათანადო რესურსე- ერთმანეთს“. საჭიროების შემთხვევაში ხმამაღლა ვამბობთ ბავშვებთან
ბის გამოყენებით. ერთად, რომელია მარჯვენა მხარე. როცა წრე შეიკვრება, ვამბობთ: „მო-
დით, გადავცეთ ერთმანეთს ეს პატარა ბურთი. ვისაც ბურთი ექნება
თითოეულ ბავშვს სასურველია მივესალმოთ ინდივიდუალურად, სა- ხელში, იტყვის თავის სახელს და დაასახელებს, რა უყვარს. ჩვენ კი ყუ-
ხელით და ვუთხრათ, რომ ძალიან გვიხარია მისი მოსვლა ჯგუფში. თუ რადღებით მოვისმენთ და ვეცდებით, რომ დავიმახსოვროთ“. თავდა-
სახელები გვავიწყდება ან ჯერ არ ვიცით, წინასწარ გავაფრთხილოთ პირველად გადავცემთ ბურთს თანაშემწეს, რომელიც ამბობს: „მე მქვია
მშობელი, რომ დაგვეხმაროს ბავშვისთვის შეუმჩნევლად (მაგალითად, ნია და მიყვარს ძაღლები“. შემდეგ თანაშემწე გადასცემს ბურთს მისგან
ფრაზით: „აი, ნინო მასწავლებელო, ანა მოგიყვანეთ!“). მნიშვნელოვა- ხელმარჯვნივ მჯდომს, რომელიც ამბობს თავის სახელს და ასახელებს
ნია, ბავშვმა იგრძნოს, რომ მას სიხარულით ელოდებიან ჯგუფში. ერ- საყვარელ საგანს/საქმიანობას. როცა ბურთი ერთ წრეს ”შემოივლის”,
თმანეთს გავაცნოთ ის ბავშვები, რომლებიც პირველნი მოვიდნენ, და- ვცვლით წესს - ვაძლევთ ბურთს მეზობელს და ვამბობთ: „მე ვიცი, რომ
ველაპარაკოთ მათთვის საინტერესო საკითხებზე. შესაძლებელია, ბავ- შენ ხარ ნია და გიყვარს ძაღლები. კიდევ რა გიყვარს?“, ნია ამბობს: „მე
შვებმა თავად მოისურვონ რაღაცის გაზიარება მანამდე, სანამ ჯგუფი კიდევ მიყვარს ნაყინი“, შემდეგ კი მიმართავს თავის მეზობელს იმავე
შეგროვდება. ყურადღებით მოვუსმინოთ მათ. კითხვით:„ვიცი, რომ გქვია ... „ და ა.შ.
8
როცა ბურთი მეორე წრეს შემოივლის, ვამბობთ: „ჩვენ უკვე ცოტა რამ მოვიაროთ ეზო, დავათვალიეროთ და ვითამაშოთ სახალისო თამაშები.
ვიცით ერთმანეთის შესახებ, თანდათანობით ერთმანეთს უკეთ გავიც- თამაშების არჩევანი ჩვენზეა, მაგრამ ყურადღებით დავაკვირდეთ, მო-
ნობთ, ახლა კი ვიცეკვოთ!“. ნაწილეობს თუ არა ყველა ბავშვი ხალისით. თუ რომელიმე ბავშვი არ
ერთვება თამაშში, მოვიფიქროთ რამე განსაკუთრებული. მაგალითად,
ვრთავთ მხიარულ მუსიკას, ვაწყვილებთ ბავშვებს (მივცეთ საშუ- ვუთხრათ, რომ ის იქნება დღის განმავლობაში აღმზრდელის დამხმა-
ალება, თვითონ აირჩიონ მეწყვილე, საჭიროების შემთხვევაში კი და- რე და დაეხმარება მას სხვადასხვა აქტივობაში. თამაშებში ჩავრთოთ ის
ვეხმაროთ მის შერჩევაში); წყვილებმა კიდევ ერთხელ უნდა უთხ- მშობლებიც, რომლებიც ჩვენთან ერთად არიან.
რან ერთმანეთს სახელები, შემდეგ კი თითოეულ წყვილს ვაძლევთ
ბუშტს. დაწყვილებულმა ბავშვებმა უნდა იცეკვონ ისე, რომ ბუშტი ოთახში დაბრუნებისას დავიბანოთ ხელები. ვამბობთ: „აბა, თუ გახ-
არ დაუვარდეთ. ბუშტების დაჭერა მოცეკვავეებს შეუძლიათ მუც- სოვთ, სად ვიბანთ ხელებს?“. ბავშვებმა უნდა გვიჩვენონ, იციან თუ არა
ლებით, მუხლებით ან ზურგებით - ისე, როგორც მოუხერხდებათ ხელის დაბანა. პროცესი უფრო სახალისო რომ გავხადოთ, შეიძლება
(ხელების გამოყენება ნებადართული არ არის). ცეკვის დასრულების შევარჩიოთ სხვადასხვა ფერის ან თხევადი საპონი. ვუჩვენოთ ბავშვებს,
შემდეგ ვამბობთ: „ახლა კი წავიდეთ, დავათვალიეროთ ჩვენი ოთახი როგორ ვიბანთ ხელს; დავიმახსოვროთ (ჩავინიშნოთ), რომელმა ბავშვ-
და, საერთოდ, ყველაფერი ჩვენ ირგვლივ, რაც დაგაინტერესებთ. მო- მა არ იცის კარგად ხელის დაბანა, ვის სჭირდება დახმარება საპირფარე-
დით, გავაკეთოთ ”მატარებელი“. შოთი სარგებლობისას.
ბავშვები დგებიან ერთმანეთის უკან, წინ მდგომს წელზე ან მხრებზე ოთახში დავათვალიეროთ სათამაშოები, წიგნები და სამუშაო მა-
ადებენ ხელს, თანაშემწე მწკრივის თავში დგება - ის ”ორთქლმავალია”, სალები. ამისთვის დავყოთ ბავშვები ჯგუფებად და გავანაწილოთ
აღმზრდელი - ”ბოლო ვაგონი”. ასე იწყება გარემოს გაცნობა. პირველი ცენტრებში, შემდგომ კი მივცეთ ადგილების გაცვლის საშუალება.
”გაჩერება” ეწყობა ტუალეტთან. აქ ”მატარებელი” შეიძლება დაიშალოს, პირველი დღისთვის შესაძლოა მოეწყოს ხელოვნების, როლური
რათა ყველამ კარგად ნახოს, სად რა არის - სად უნდა დაიბანონ ხელი, თამაშების და ბუნებრივი მასალების ცენტრები. მივცეთ ბავშვებს
სად არის საპონი, პირსახოცები და ა.შ. მომდევნო ”გაჩერებების” ად- დრო, რომ ითამაშონ სათამაშოებით და დაათვალიერონ წიგნები.
გილი დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორ არის მოწყობილი შენობა. მერე მოვიწვიოთ ჯგუფურ აქტივობაზე, რომელიც ამ დღეს განსა-
მთავარია, ბავშვებმა კარგად დაათვალიერონ ყველაფერი, არ დარჩეს კუთრებით სახალისო და დასამახსოვრებელი უნდა იყოს. შევ-
ადგილი, სადაც: „არ დავდივართ“, „შესვლა არ შეიძლება“ და ა.შ. ბავშ- თავაზოთ ბავშვებს ისეთი რამ, რაც მათ სახლში არ უკეთებიათ,
ვები უნდა დარწმუნდნენ, რომ იქ, სადაც „არ დავდივართ“, არ იმალება მაგალითად, თითის საღებავებით ხატვა. სახატავად მივცეთ ბავშ-
არანაირი საფრთხე, უბრალოდ, იქ სხვა ბავშვები არიან ან უფროსები ვებს დიდი ფორმატის ქაღალდი, რომელზედაც ყველანი ერთად
საქმიანობენ და მათ ხელი არ უნდა შევუშალოთ. ან მცირე ჯგუფებში შექმნიან მხიარულ ნახატს (ნახატებს); მივცეთ
9
ბავშვებს საშუალება, შეურიონ ფერები ერთმანეთს, შექმნან აბსტ- ბა მისგან მარჯვნივ მჯდომს და ამბობს მეზობლის სახელს (მაგ., „შენ
რაქტული ნამუშევარი. ხარ გიორგი!“), ამის შემდეგ მეზობელი ეხება მისგან მარჯვნივ მჯდომს,
ამბობს მის სახელს და ა.შ. დასასრულ, ბავშვებს ვეკითხებით, რა მო-
ცალკე გავაკეთოთ ერთი პლაკატი, რომელზეც ყველა ბავშვი გააკეთებს ეწონათ დღეს ჯგუფში. ვთხოვთ, არ დაიგვიანონ ხვალ, რადგან კიდევ
ხელის ანაბეჭდს მის მიერ არჩეული ფერით. მივაწეროთ ანაბეჭდებს ბევრი საინტერესო რამ ელოდებათ. ვიმღეროთ ერთად და დავემშვი-
ბავშვების სახელები და გავაკრათ კედელზე. დობოთ ხვალამდე. ბავშვებს ვუთხრათ, რომ მათი მოსვლა ხვალ თვი-
თონ უნდა აღნიშნონ ფურცელზე. გავაფრთხილოთ მშობლები, რომ
შემაჯამებელი შეხვედრა წრეში: ვთხოვთ ბავშვებს, კიდევ ერთხელ, სასწავლო მიზნებით დაგვჭირდება მათი საოჯახო ფოტოსურათები,
რიგითობის დაცვით, ხელით შეეხონ მათგან მარჯვნივ მჯდომ თანაჯ- რომლებსაც ჩვენს ოთახში შევინახავთ.
გუფელს და თქვან მისი სახელი: წრეში მყოფი თითოეული ბავშვი, ეხე-
პირველი შეხ- კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი
ვედრა წრეში აღმოჩენა თამაშები მცირე ჯგუფებში ლებლო ხელოვნება შეხვედრა წრეში
მეორე დღე აღმზრდელი აქტივობა: ცენტრე- ვკითხუ- გადახტო- ზაფხული და შევქმნათ საკუთარი შევაჯამოთ დღე.
(სამშაბათი) ეგებება ბავშ- ბის გაცნობა ლობთ წიგნს მები შემოდგომა; სიმღერა; ვკითხოთ ბავშ-
ვებს და ეხმა- „ტოპო-ტიპი წესების, ნიშნე- ვებს, რა მოეწონათ
რება ჯგუფში აქტივობა: ზაფხუ- ბაღში მიდის“ მე არა! ბის გაცნობა; სიმღერა „კარუსე- ყველაზე უფრო
მოსვლის აღ- ლის საუკეთესო ლი“ და რისი გაკეთე-
ნიშვნაში დღე შემოდგომის ბა უნდათ ხვალ?
ზაფხულის ნიშნები; გივი ჭიჭინაძის ლექ- ვთხოვოთ, ხვალ
შთაბეჭდილე- აქტივობა: შაში სი „ჩვენი ბაღი“
მოიტანონ ოჯახის
ბები, ემოცი- ჩემი ოჯახი
წევრების ფოტო-
ების გაზიარება ები, რათა გაგვაც-
როლური თამაში:
აქტივობა: „სახლობანა“ ნონ თავისი ოჯახი.
სამახსოვრო
დღეები აქტივობა: ამინდის
კალენდარი
აქტივობები ნა-
ხატებით
10
დღის მასა- მოსვლის ცენტრების სტან- წიგნი „ტო- ცარცი შაში; ძველი სიმღერის ჩანაწერი
ლები, რე- დაფიქსირე- დარტული რე- პო-ტიპი ბაღ- ჟურნალები,
სურსები ბისათვის გამ- სურსები; ამინდის ში მიდის“ მაკრატლები,
ზადებული კალენდრისთვის წებო, ხელოვნე-
მასალები გამზადებული მა- ბის ცენტრის მა-
სალები სალები, დიდი
ფორმატის ქა-
ღალდი.
მესამე დღე სახალისო მი- აქტივობა: ჩემი შ. ამირანაშ- მოახვედრე ვიხსენებთ, რომ სიმღერა: შევაჯამოთ, გა-
(ოთხშაბა- სალმება: სახლი ვილის ბურთი! შემოდგომაა „ბასტიბუბუ“ – მოვკითხოთ, რა
თი) ვიმღეროთ ლექსი და ოქტომბერი. (მერე რაო, მოეწონათ, რა არ
წინა დღეს დღეს არის ოქ- მოეწონათ დღის
ინდივიდუ- აქტივობა: ჩემი „აბა, როგორ წელიწა- რა მოხდაო)
შექმნილი ტომბრის (ბაღ- განმავლობაში?
ალიზება სიმღერა, საჭი- სახელის პირველი ვნახავდი“ დის ოთხი
ასო; ში მოსვლის) ვსხედვართ წრე-
როების შემთ- დრო. მესამე დღე. ზე, ყველამ გას-
ხვევაში შევი-
ამის შემდეგ კი ცეს პასუხი კითხ-
ტანოთ მასში როლური თამაში:
გადავდივართ ვას: „რომელია
ცვლილებები ზაფხულის თავგა-
აქტივობაზე - შენგან მესამე ბავ-
დასავლები; ჩვე- 1. რომელია მე- შვი?“ (პირველი,
ამინდის კა-
ნი შვილი მიდის მეორე)? მარჯვნივ
ლენდრის შევ- სამე?
ბაღში; თუ მარცხნივ?
სება 2. დავაჯგუფოთ
სამ-სამად.
მასალები, სახლიდან ხელოვნების ცენტ- შ. ამირა- ბურთი, პატარა საგნები აუდიო / ვიდეომა- შესაბამისი ფოტო-
რესურსები მოტანილი რის მასალები, ნაშვილის კალათა. დასათვლე- სალა ები ან ნახატები
საოჯახო ფო- თოჯინები, სათა- ლექსი „აბა, ლად, ფერადი
ტოები მაშო ჭურჭელი, როგორ ვნა- მუყაოსგან გაკე-
- როლური თა- ხავდი“ თებული სხვა-
მაშების ცენტრის დასხვა სახის
გეომეტრიული
მასალები.
ფიგურები; ნი-
ჟარები.
11
მეოთხე სახალისო მი- როლური თამაში: მურმან ლე- გზაჯვარე- 1. ფაზლი: შე- სიმღერა „აქაც მე შევაჯამოთ, რა-
დღე სალმება; რთველი (ან ნების- ბანიძის ლექ- დინი. მოდგომა ვარ“ ტომ ყოფილა სა-
(ხუთშაბა- რატომ უნდა მიერი სხვა მოსავ- სი ,,შემოდ- ჭირო
თი) დავიცვათ წე- ლის დაბინავება); გომა.’’ 2. სამუშაო წესები? ჩვენ
ინდივიდუ- სები; ფურცელი - უნდა დავიცვათ
ალიზება აქტივობა: ხატვა გოგრები. წესები, რათა და-
- „ზაფხულის ან ვეხმაროთ ერთ-
შემოდგომის ამინ- ბავშვები აფერა-
მანეთს და არ ვიჩ-
დი”. დებენ რთვე-
ხუბოთ.
ლის ნახატებს
მოდით, იფიქრეთ,
გვჭირდება თუ
არა წესები ჯგუფ-
ში და როგორი
უნდა იყოს ეს წე-
სები?
მასალები/ ლოტო, ხელოვნე- მურმან ლე- სათამაშო 4-5-ნაწილიანი აუდიო/ვიდეო მა-

რესურსები ბის ცენტრის მასა- ბანიძის ლექ- ან თვით- ფაზლი „შემოდ- სალა
ლები, გირჩები და სი ,,შემოდ- ნაკეთი გომა“; სამუშაო
რკოები გომა.’’ შუქნიშანი, ფურცლები,
ცარცი, მან- გოგრის თესლი
ქანები
12
მეხუთე ჯგუფის წესე- პროექტი - ჩემი ასტრიდ თამაში: რაოდენობების ვუსმენთ ვივალდის შეჯამება:
დღე ბი. ჯგუფი: ლინდგრე- „ვისი შედარება „შემოდგომას“ და ვკითხოთ, როგო-
(პარასკევი) ნის წიგნი „ სული ვხატავთ ან ვმოძ- რი ამინდი იყო
1.შემოდგომის ნა- სახურავის გსურთ?“ გეომეტრიული რაობთ (ვცეკვავთ) გუშინ? როგორია
კეთობები; ბინადარი ფიგურების დღეს? გადაამოწ-
კარლსონი“ დაჯგუფება მონ კალენდართან
როლური თამაში: გუშინდელი ამინ-
ჩემი შვილის დაბა- I თავი. დახარისხება და დი; ვთხოვოთ,
დების დღე; დათვლა მომდევნო დას-
ვენების დღეებში
წესებიანი თამაში: დაიმახსოვრონ
კამათლებიანი შაბათისა და კვი-
სამაგიდო თამაში რის ამინდი, რომ
„მოძრაობის წესე- ორშაბათს შევი-
ბი“/ ტანოთ ამინდის
კალენდარში.
მასალები/ ხელოვნების ცენტ- „სახურავის ცარცი, სხვადასხვა აუდიოჩანაწერი

რესურსები რის მასალები, ბუ- ბინადარი შუქნიშანი, ზომის საგნე-
ნებრივი მასალები, კარლსონი“ პოლი- ბის ნაკრებები;
თოჯინები, სათა- ციელის გეომეტრიული
მაშო ჭურჭელი ჯოხი, მან- ფიგურების ნაკ-
და ავეჯი და ა.შ.; ქანები რები,
სამაგიდო თამაში
„მოძრაობის წესე- ჩურჩხელას
ბი“. (ნიგვზიანისა
და თხილიანის)
ნახატები განს-
ხვავებული რა-
ოდენობებით;
საზამთროსა და
ნესვის ნახატები
ფურცლებზე
13
საქმიანობათა ინსტრუქციები მანქანა, მატარებელი, ავტობუსი, სამარშრუტო ტაქსი, სხვ.). აღმზ-

რდელები და ბავშვები ისაუბრებენ ზაფხულის შთაბეჭდილებებზე
დილის შეხვედრა წრეში (იხ. ილუსტრაცია #1, 2).
1 ბავშვები აღნიშნავენ ბაღში მოსვლას: მივესალმოთ ყველა ბავშვს 3 აქტივობები ნახატებით: ბავშვები ათვალიერებენ ნახატებს და ასა-
და ვუჩვენოთ, როგორ უნდა აღნიშნონ თავიანთი მოსვლა ჯგუფში. ხელებენ, რომელი ნახატი ჰგავს იმ ადგილს, სადაც მათ გაატარეს
ამისთვის წინასწარ უნდა დავამზადოთ მასალა - სხვადასხვა საგ- ზაფხულის არდადეგები ან მოაგონებს იმ საქმიანობას, რომელ-
ნის/ნივთის სურათები. ეს შეიძლება იყოს: მდელო, ზღვა, მატარე- საც ისინი არდადეგების პერიოდში ასრულებდნენ. სასურველია,
ბელი ან ფოთლებიანი ხე. გვქონდეს ქალაქის ფოტოც იმ შემთხვევისთვის, თუკი რომელიმე
ბავშვს ქალაქგარეთ არ დაუსვენია.
(ფერადი მუყაოსგან გავაკეთოთ ხის ვარჯი და ტოტები, გამოვჭ-
რათ ფოთლები. ფოთლის ერთ მხარეს დავაწეროთ ბავშვის სახე- 4 სამახსოვრო დღეები: დავაწყვილოთ ბავშვები. მეწყვილეებმა ერთ-
ლი, მეორე მხარეს კი მივაკრათ წებოვან ლენტზე დამაგრებული მანეთს უნდა უამბონ ზაფხულის არდადეგების ერთი სამახსოვრო
ბავშვის ფოტო. ამავე პრინციპით შესაძლებელია ზღვის, მდელოს, დღის შესახებ. სურვილის შემთხვევაში მეწყვილეები უზიარებენ
მატარებლის დახატვაც. ყვავილების, თევზების, ფოთლების, მატა- ჯგუფს ერთმანეთის შთაბეჭდილებებს.
რებლის ვაგონების ფანჯრების ერთ მხარეს უნდა დავაწეროთ ბავშ-
ვების სახელები, მეორე მხარეს კი მივაკრათ მათი ფოტოები, და- 5 სახალისო მისალმების მაგალითი: აწეული ხელით ვესალმებით
მაგრებული წებოვან ლენტზე. მოსვლისას ბავშვმა უნდა მოძებნოს ერთმანეთს და ვამბობთ: „ვესალმები ყველას, ვისაც სახლში ჰყავს
ყვავილი თავისი სახელით და დაამაგროს ”მდელოზე”, ან „თევზი“ შინაური ცხოველი: კატა, ძაღლი, ზაზუნა, კატა, თუთიყუში!“. ამა
თავისი სახელით დაამაგროს „ზღვაზე“, ან საკუთარი ფოტო „ჩასვას თუ იმ ცხოველის დასახელების შემდეგ სალმით გვპასუხობენ ის
მატარებელში“. შეგვიძლია მოვიფიქროთ მოსვლის აღნიშვნის სხვა ბავშვები, რომლებსაც ოჯახში ჰყავთ დასახელებული შინაური ცხო-
სახალისო ვარიანტებიც). ველი. შემდეგ ვამბობთ: „ვესალმებით ყველას,- ვისაც უყვარს ნაყი-
ნი!“ და ა. შ. მთავარია, არავინ არ გამოგვრჩეს - ჯგუფში არ უნდა
2 ზაფხულის შთაბეჭდილებების გაზიარება: ვთხოვოთ ბავშვებს და- დარჩეს ბავშვი, რომელსაც არ მივესალმებით.
ასახელონ, სად გაატარეს ზაფხული და რა დაამახსოვრდათ ყველა-
ზე უკეთ. ვუჩვენოთ ნახატები ან ილუსტრაციები, რომლებიც უკავ- 6 ჩემი ოჯახის ფოტოები: დავაწყვილოთ ბავშვები, შევთავაზოთ (წა-
შირდება ზაფხულის თემას (მაგ., სოფლის პეიზაჟი; ზღვის, მთის ხალისების ფორმით), რომ თავიანთ მეწყვილეებს უჩვენონ სახლი-
კურორტები; ასევე სამოგზაურო ტრანსპორტი- თვითმფრინავი, დან მოტანილი საოჯახო ფოტოები; აუხსნან, ვინ ვინ არის და უამ-
14
ბონ, კიდევ ვინ ჰყავთ ოჯახში. გასაუბრების შემდეგ ყველამ უნდა რიათ. შემდეგ ბავშვებს ვუჩვენებთ ბარათებს სხვადასხვა სახის
წარადგინოს თავისი მეწყვილის ოჯახი. თუ ბავშვები ვერ მოიტანენ ნიშნების გამოსახულებით და წავახალისებთ, რომ გამოიცნონ გა-
ფოტოებს, შეგვიძლია გამოვიყენოთ მათ მიერ წინა დღეს შექმნი- მოსახული ნიშნის შესაბამისი წესი. წესები ეხმარება ადამიანებს
ლი ნახატები ან ვუჩვენოთ რაიმე ფოტო, რომელზეც გამოსახული აირიდონ შესაძლო საფრთხე.
არიან ერთი ოჯახის სამი თაობის წარმომადგენლები (იხ. ილუსტ-
რაცია #3). ვმსჯელობთ სურათზე და მასზე დაყრდნობით ვეკითხე- 10 ჯგუფის წესები: აღმზრდელი შესთავაზებს ბავშვებს, რომ ერთობ-
ბით ბავშვებს მათი ოჯახის წევრების შესახებ. ლივად განსაზღვრონ ჯგუფში ქცევის წესები (იხ. აღმზრდელის
სახელმძღვანელო, თავი 2, ჯგუფის ერთობა). მაგ., ერთ-ერთი წესი
7 ნათესავები: ვისაუბროთ ოჯახურ/ნათესაურ კავშირებზე, მაგალითად: შეიძლება იყოს ცენტრებში არსებული ნივთების მოფრთხილება და
„შენი ბებია ვინ არის მამაშენისთვის? დედაშენისთვის? პაპაშენისთვის/ მათი სათანადო ადგილზე დაბინავება გამოყენების შემდეგ. ჩავი-
ბაბუაშენისთვის? შენი ძმისთვის?“, სხვ. ვკითხოთ ბავშვებს, ვის ჰქვია წეროთ ეს წესები და დავპირდეთ ბავშვებს, რომ ორშაბათისთვის
ბებიის, პაპის/ბაბუის, მამიდის ან დეიდის სახელი და ა.შ. ამ ჩანაწერს ლამაზად გავაფორმებთ. ვკითხოთ ბავშვებს, რატომ მო-
აფიქრდათ სწორედ ეს წესები, რაში დაგვეხმარება მათი დაცვა და
8 ამინდის კალენდრის შევსება: ამინდის კალენდარში აღვნიშნავთ რა მოხდება, თუკი არ დავიცავთ. ხაზი გავუსვათ ურთიერთდახმა-
იმდღევანდელ ამინდს. ვიხსენებთ, როგორი ამინდი იყო გუშინ. რებისა და თანამშრომლობის მნიშვნელობას.
ვარკვევთ, რა არის გუშინ, დღეს, ხვალ (იხ. აღმზრდელის სახელმძ-
ღვანელო, თავი 18. ბუნება და ფიზიკური სამყარო). აქტივობები
9 წესების ნიშნების გაცნობა: წამოვიწყოთ საუბარი წესებისა და 1 ცენტრების გაცნობა: ამ დღისთვის ოთახში უკვე მოწყობილი უნდა
მათი დაცვის შესახებ (რატომ უნდა დავიცვათ წესები? რა არის იყოს რამდენიმე ცენტრი. ავუხსნათ ბავშვებს, რას წარმოადგენს ცენ-
წესები? რატომ გვაქვს წესად, რომ ქუჩაში ან ბუნებაში ნაგავი არ ტრები, რა არის მათი ფუნქცია; დავათვალიერებინოთ, როგორ არის
დავყაროთ? სად უნდა გადავყაროთ ნაგავი? კიდევ თუ ვიცით წე- ისინი მოწყობილი; გავაცნოთ, სად რა მასალა და სათამაშოები აწყვია;
სები, რომლებსაც ვიცავთ სახლში, ეზოში ან ქუჩაში ყოფნისას?, ვუთხრათ, რომ თამაშის დასრულების შემდეგ ყველაფერი ისევ თავის
სხვ.). ბავშვებს განვუმარტავთ წესების რაობას და მათ მნიშვნე- ადგილზე დააბრუნონ. შევთანხმდეთ ცენტრებში განაწილების წესზე.
ლობას; ვუჩვენებთ ნიშნებს, რომლებიც გარკვეულ წესებზე მიგ-
ვითითებს (მაგ., ნაგვის ყუთის გამოსახულება ნიშნავს, რომ ნაგა- 2 ზაფხულის საუკეთესო მოგონება და შემოდგომაზე სახლში დაბრუნე-
ვი იქვე მდგარ ნაგვის კონტეინერში უნდა მოვათავსოთ და ა.შ.) ბა; შევთავაზოთ ბავშვებს, გვიამბონ ზაფხულის ერთი დღის შესახებ;
(იხ. ილუსტრაცია #4); ვთხოვთ გაიხსენონ, რა ნიშნები შეხვედ- მივცეთ საშუალება, რომ დახატონ შთაბეჭდილება ან შექმნან/ააშენონ
15
(პლასტილინის ან ფერადი ქაღალდების გამოყენებით) მათთვის სა- მიერი მასალის გამოყენებით, შემდგომ კი წარადგინონ ჯგუფში და
მახსოვრო დღის ამსახველი ნივთი/საგანი, პიროვნება ან სიტუაცია. თქვან თავიანთი მისამართი (თუ იციან).
მაგ., მეგობართან ერთად კარგად ითამაშეს ან მდინარეში იცურავეს.
სურვილის შემთხვევაში ბავშვებს შეუძლიათ წარადგინონ ნამუშევარი 4. ამინდის კალენდარი: დავკიდოთ კედელზე ამინდის კალენდრის-
ჯგუფში; შეგვიძლია ასევე გამოვფინოთ ნახატები ან ნივთები, რომლე- თვის გამზადებული ფურცელი. ბავშვებთან ერთად გავერკვეთ,
ბიც ბავშვებმა შექმნეს ზაფხულის შთაბეჭდილებების საფუძველზე. როგორ უნდა ვიმუშაოთ და აღვნიშნოთ ამ კალენდარზე იმდღევან-
დელი ამინდი (იხ. აღმზრდელის სახელმძღვანელო. თავი 18. ბუნე-
3 ჩემი სახლი: შევთავაზოთ ბავშვებს, გაგვაცნონ თავიანთი სახლები. ბა და ფიზიკური სამყარო).
მივცეთ საშუალება, რომ დახატონ, ააშენონ ან შექმნან ისინი ნების-
ორშაბათი სამშაბათი ოთხშაბათი ხუთშაბათი პარასკევი შაბათი კვირა
1 2 3 4 5 6
ხვალ ხვალ ხვალ ხვალ

ხვალ 2 დღის მერე
დღეს დღეს დღეს დღეს
2 დღის წინ გუშინ
გუშინ გუშინ გუშინ გუშინ
8 9 10 11 12 13
7
ხვალ ხვალ ხვალ ხვალ ხვალ ხვალ 2 დღეში
დღეს დღეს დღეს დღეს დღეს
გუშინ გუშინ გუშინ გუშინ
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31
16
5. ჩემი ოჯახი: შევთავაზოთ ბავშვებს, დახატონ სურათი „ჩემი ოჯა- 8. შემოდგომის ნიშნები: გავიდეთ ეზოში და დავაკვირდეთ შემოდგო-
ხი“ ან გააკეთონ ამავე სახელწოდების კოლაჟი (ფოტოების გამოყე- მის ნიშნებს. ვისაუბროთ, რა ცვლილებებს ვამჩნევთ ბუნებაში. თუ
ნებით). ოჯახის წევრების გარდა, ბავშვებმა შეიძლება მოინდომონ ჩვენი ეზო გვაძლევს ამის შესაძლებლობას, შევაგროვოთ ბუნებრივი
სახლის, საყვარელი ცხოველების ან სათამაშოების გამოსახვაც. შექ- მასალები: ყვითელი და წითელი ფოთლები, გირჩები, წიწვები, რკო-
მნილ ნამუშევრებს ბავშვები წარუდგენენ ჯგუფს ან მეწყვილეს. ები, ხის ტოტები (განსაკუთრებით, უჩვეულო ფორმების მქონე) და ა.შ.
6. ჩემი სახელის პირველი ასო: ბავშვები „კითხულობენ“ თავიანთ სა- წესებიანი/მოძრავი თამაშები:
ხელებს, რომლებიც ერთ პლაკატზეა დაწერილი. თითოეული მათ-
განი ეცნობა „თავის“ ასოს - ესაა ასო, რომლითაც იწყება მისი სახე- 1. წელიწადის ოთხი დრო: მოვაძებნინოთ ბავშვებს წელიწადის დრო-
ლი. შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ მონახონ ის ჯგუფელები, რომელთა ების ამსახველი სიმბოლოები, რომლებსაც თამაშის დაწყებამდე
სახელებიც იმავე ასოთი იწყება. ერთმანეთის მონახვა შევთავაზოთ დავმალავთ. სიმბოლოების შექმნა შეგვიძლია ბავშვებთან ერთად
იმ ბავშვებსაც, რომელთა სახელების პირველი ასო არავისთან არ გან- (მაგ., შემოდგომა: ყურძენი; გაზაფხული: მერცხალი; ზაფხული:
მეორდა. მზე; ზამთარი: თოვლის ფიფქი და ა.შ.). დამალული საგნების მო-
ძებნისას შესაძლებელია ბავშვებს მივაწოდოთ მინიშნებები: ”ცივა -
შეგვიძლია წინასწარ მოვამზადოთ ცხრილი. ცხრილის თითოეულ თბილა” (როცა ბავშვი უახლოვდება იმ ადგილს, სადაც საგანია და-
სვეტში მითითებული გვექნება ის ასოები, რომლებითაც იწყება მალული, ვამბობთ „თბილა” / „დათბა“, როცა შორდება - „აცივდა“).
ჩვენი ჯგუფის ბავშვების სახელები. ვთხოვოთ ბავშვებს, რომ თი-
თოეულმა მათგანმა მონახოს ცხრილში თავისი სახელის პირველი 2. გადახტომები: შევთავაზოთ ბავშვებს თამაში, რომლის დროსაც
ასო და ორმაგი წებოვანი ლენტით მიამაგროს თავისი სიმბოლო. ხტუნვა (გადახტომა) იქნება საჭირო. მაგალითად, გავავლოთ ცარ-
ამის შემდეგ დავეხმაროთ ბავშვებს, რომ გვიპასუხონ შეკითხვებ- ცით ორი პარალელური ხაზი - ეს იქნება „მდინარე“. „მდინარეს“
ზე: ,,რომელ ასოზე იწყება ყველაზე ბევრი ბავშვის სახელი?’’, „ყვე- ბავშვები ისე უნდა გადაახტნენ, რომ შიგ არ ჩაცვივდნენ (ანუ არ
ლაზე ცოტა?“ და ა.შ. უნდა ჩახტნენ ხაზებს შორის). თავდაპირველად ხაზები („ნაპირე-
ბი“) ახლოს უნდა იყოს ერთმანეთთან, მერე, როცა შევაფასებთ ბავ-
7. ხატვა - „ზაფხულის ან შემოდგომის ამინდი“: შევთავაზოთ ბავშ- შვების შესაძლებლობებს, შეგვიძლია გადავახტეთ უფრო განიერ
ვებს, დახატონ ნახატი, რომელზეც გამოსახული იქნება ზაფხულის „მდინარეს“.
ან შემოდგომის ამინდი. მივცეთ ბავშვებს საშუალება, რომ თვითონ
აირჩიონ სახატავი მასალები და სურათის სიუჟეტი.
17
3. მე არა: მოთამაშეები დგანან წრიულად, წამყვანი დგას წრის ცენტრ- ზოთ აქტივობა: ეზოში მოვაწყოთ გზაჯვარედინი - დავხაზოთ ცარ-
ში. ერთ-ერთი ბავშვი ამბობს რომელიმე მოთამაშის სახელს. წამყ- ცით გზა, დავაყენოთ „პოლიციელი“ ან/და შუქნიშანი. შუქნიშნის
ვანმა უნდა მოძებნოს ეს მოთამაშე და ხელით შეეხოს. დასახელე- გაკეთება შეგვიძლია მუყაოსა და ფერადი ქაღალდისგან. ბავშვებს
ბულმა ბავშვმა უნდა მოასწროს სხვა მოთამაშის სახელის დაძახება შეუძლიათ აიღონ სათამაშო მანქანები ან თვითონ გახდნენ ”მანქა-
მანამდე, სანამ მას შეეხებიან, წამყვანი ეძებს ახლად დასახელებულ ნები”. ამის მერე უნდა გავერკვეთ, როგორ უნდა იმოძრაონ მანქა-
მოთამაშეს. ის, ვინც ვერ მოასწრებს სხვა მოთამაშის სახელის დაძა- ნებმა თუ ფეხით მოსიარულეებმა გზაჯვარედინზე და რატომ უნდა
ხებას, თავად ხდება წამყვანი. იმოძრაონ სწორედ ასე. პირველად ვიმოძრაოთ შუქნიშნისა და წე-
სების დაცვის გარეშე, დავრწმუნდეთ, რომ ეს იწვევს „ავარიებს“ და
4. მოახვედრე ბურთი: დავაყენოთ კალათბურთის ფარი (მცირე სიმაღ- „უბედურ შემთხვევებს“. მერე შევიმუშავოთ მოძრაობის წესები და
ლეზე), ან დავდოთ მოშორებით ყუთი/კალათა, ან, უბრალოდ, დავ- ქუჩაზე გადასვლის წესი. დავაყენოთ შუქნიშანი ან „პოლიციელი“,
დოთ რგოლი. დავიყოთ გუნდებად. ბავშვებმა რიგრიგობით უნდა რომელიც დაარეგულირებს მოძრაობას. დავრწმუნდეთ, რომ წესე-
ჩააგდონ ბურთი კალათში. ბის დაცვით მოძრაობა უსაფრთხო ხდება. კიდევ ერთხელ ვიკით-
ხოთ: -„რისთვის არის მოგონილი ეს წესები? რა ხდება, როცა ვარღ-
5. ვისი სული გსურთ?: გუნდები დგებიან ერთმანეთის პირისპირ ვევთ მოძრაობის წესებს?“.
ორ მწკრივად, 3-4 მეტრის დაშორებით. მოთამაშეები მაგრად
ჩაკიდებენ ერთმანეთს ხელს. ერთი გუნდი ყვირის: ,,ვისი სული საქმიანობები მცირე ჯგუფებში:
გსურთ?’’, მეორე გუნდიდან უნდა დაასახელონ პირველი გუნდის
ერთ-ერთი მოთამაშე (მაგალითად, „მარინასი!“). დასახელებული 1. ზაფხული და შემოდგომა: მოვიმარაგოთ ჟურნალები ბუნების ამ-
ბავშვი გამოიქცევა მოწინააღმდეგეთა გუნდისკენ და შეეცდება სახველი ფოტოებით. ვთხოვოთ ბავშვებს, რომ იპოვონ და ამოჭ-
მწკრივის გარღვევას. თუკი ამას მოახერხებს, შეუძლია თავის რან ზაფხულთან და შემოდგომასთან დაკავშირებული ნახატები ან
გუნდში წამოიყვანოს მოწინააღმდეგე გუნდის ერთ-ერთი მოთა- ფოტოები (დავაკვირდეთ, როგორ ფლობენ მაკრატელს); ვკითხოთ,
მაშე, მაგრამ თუ მწკრივს ვერ გაარღვევს, თავად დარჩება მოწი- როგორ მიხვდნენ, რომ სურათზე ზაფხულია/შემოდგომაა? რა გან-
ნააღმდეგე გუნდში. სხვავებაა წელიწადის ამ ორ დროს შორის? ბავშვები დიდი ფორ-
მატის ფურცელზე დააწებებენ ამოჭრილ სურათებს და ლამაზად
6. გზაჯვარედინი: ვუამბოთ ბავშვებს შუქნიშნის შესახებ (რა დანიშ- გააფორმებენ. ამის შემდეგ დავასათაუროთ ნამუშევრები - დავაწე-
ნულება აქვს, ვის ეხმარება, როგორ აწესრიგებს ტრანსპორტის მოძ- როთ „ზაფხული“ და „შემოდგომა“ (წავუკითხოთ ბავშვებს ეს სიტ-
რაობას; რა მოხდებოდა, შუქნიშანი, რომ არ იყოს; რამდენი ფერი ყვები) და დავკიდოთ კედელზე.
აქვს, რას აღნიშნავს თითოეული ფერი და სხვ.). შემდეგ შევთავა-
18
2. შაში: ავუხსნათ ბავშვებს შაშის თამაშის წესები და ვათამაშოთ შაში. დენი ჩხირი, რამდენი კენჭიც არის“. გავუმახვილოთ ყურადღება
იმაზე, რომ ბურთულების, კენჭებისა და მანქანების რაოდენობა
ტოლია. შეგვიძლია წავახალისოთ ბავშვები, რომ ერთმანეთს თა-
ვად მისცენ ინსტრუქციები. მაგ., „აიღე ორი მანქანა; აიღე იმდენი
კენჭი, რამდენი ჩხირიც არის“ და ა.შ.
6. ფაზლი: შევთავაზოთ ბავშვებს ასაწყობად ფაზლი „შემოდგომა“.

დავაკვირდეთ, რამდენად გაართმევენ ბავშვები თავს აღნიშნულ
საქმიანობას. ამის შესაბამისად, შემდეგ ჯერზე გავართულებთ ან
3. რომელია მესამე?: შევთავაზოთ ბავშვებს, დაალაგონ ფერადი კუბე- გავამარტივებთ დავალებას. შესაძლებელია აგრეთვე დავალებების
ბი მწკრივად ისე, რომ ყოველი მესამე ერთი და იმავე ფერისა (მაგ., დიფერენცირება სხვადასხვა ბავშვისთვის. თავდაპირველად ჯობს
წითელი) იყოს. გარდა ამისა, ბავშვებმა უნდა დაალაგონ გეომეტ- მივცეთ 4-5-ნაჭრიანი ფაზლი, თანდათან კი გავზარდოთ ნაჭრების
რიული ფიგურებიც (წინასწარ გამოვჭრათ ფერადი მუყაოსგან) ისე, რაოდენობა (ფაზლის დამზადება შეგვიძლია თავადაც. ამისთვის
რომ ყოველი მესამე იყოს, მაგალითად, წრე. შეგვიძლია ბავშვებს დიდ მუყაოზე უნდა დავაწებოთ სურათი/ნახატი და დავჭრათ ნა-
გავუმახვილოთ ყურადღება იმაზეც, თუ რა ფერია პირველი კუბი, წილებად).
მეორე კუბი და ა.შ.
7. გოგრები: წინასწარ მოვამზადოთ სამუშაო ფურცლები, რომლებზეც
4. დავაჯგუფოთ სამ-სამად: ბავშვებს შევთავაზოთ ერთი სახეობის დახატულია 5 გოგრა. მივაწეროთ თითოეულ მათგანს ციფრები
12-15 ცალი პატარა საგანი (ეს შეიძლება იყოს კენჭები, ბურთულე- 1-დან 5-ის ჩათვლით. შემდეგ მივცეთ ბავშვებს გოგრის თესლები.
ბი, ფანქრები სათამაშო მანქანები და ა.შ.) და ვთხოვოთ, დააჯგუ- თითოეულ გოგრაზე მათ უნდა დააწყონ მითითებული ციფრის შე-
ფონ სამ-სამად. საბამისი რაოდენობის თესლები.
5. დახარისხება და დათვლა: შევთავაზოთ ბავშვებს სხვადასხვა სახე- 8. გეომეტრიული ფიგურების ნაკრები/გეომეტრიული ფიგურების
ობის პატარა საგნები, მაგალითად, ბურთულები, კენჭები და ჩხი- დაჯგუფება: წინასწარ შევქმნათ ფერადი მუყაოსგან გეომეტრიული
რები. თავდაპირველად ვთხოვოთ ბავშვებს, რომ დააწყონ ცალ- ფიგურების (წრე, სამკუთხედი, მართკუთხედი, კვადრატი) ნაკრები
ცალკე ერთნაირი საგნები. მას შემდეგ, რაც დააჯგუფებენ საგნებს, - სხვადასხვა სიდიდისა (დიდი, საშუალო, პატარა) და ფერის (წი-
ვთხოვოთ, რომ აიღონ და ცალკე დააწყონ 3 ბურთულა, შემდეგ კი თელი, ლურჯი, ყვითელი, მწვანე). სულ გამოვა 48 ფიგურა. ეს ფი-
დავამატოთ: „აიღე იმდენი კენჭი, რამდენი ბურთულაც არის; იმ- გურები შეიძლება დავაჯგუფოთ ფერის, სიდიდის ან სახეობის მი-
19
ხედვით. შეიძლება აგრეთვე გარკვეული ერთობლიობების შექმნა შემოდგომის ნაკეთობები: დავამზადოთ სახალისო ნაკეთობები შე-
განსხვავებული ფიგურების გამოყენებით - მაგალითად, ორი წრე, მოდგომის ბუნებრივი მასალებით. ამისთვის შეგვიძლია გამოვიყენოთ
ერთი კვადრატი, ორი სამკუთხედი, ან ერთი დიდი, ორი პატარა და ფოთლები, რკოები, გოგრის თესლები და სხვა ბუნებრივი მასალა.
ა.შ. გეომეტრიული ფიგურების ახსნისას აღმზრდელს შეუძლია გა-
მოიყენოს შუქნიშნის მაგალითი. დამატებითი იდეებისთვის შეგვიძლია ვეწვიოთ ქვემოთ მითითებულ
ვებგვერდებს:
9. რაოდენობების შედარება: შევთავაზოთ ბავშვებს, ერთმანეთს
შეადარონ მცირე საგნების, მაგალითად, პატარა ბურთულების https://www.youtube.com/watch?v=6dpWXlGCPTQ;
ან კუბების რაოდენობა. ბავშვებმა ჯერ დაუთვლელად უნდა https://www.youtube.com/watch?v=09_o7SI71Ck.
თქვან, რომელია მეტი. მერე კი შეამოწმონ მათი რაოდენობები
დაწყვილების გზით.
10. სხვადასხვა სიდიდის საგნების რაოდენობების შედარება: ერ-

თმანეთს შევუდაროთ ორი დიდი ბურთი და 5 პატარა ბურ-
თულა ან დიდი და პატარა მანქანები და ვკითხოთ ბავშვებს,
რომელია მეტი.
პროექტი „შემოდგომა ჩვენს გჯუფში“
ბავშვები ჯგუფში ისე უნდა გრძნობდნენ თავს, როგორც საკუთარ სახ-

ლში; უნდა იცოდნენ, რომ ეს მათი ოთახია და აქვთ უფლება, მოაწყონ
ის საკუთარი გემოვნებით. შევუწყოთ ამაში ბავშვებს ხელი - გამოვფი-
ნოთ კედლებზე ის სურათები, რომლებიც ბავშვებს მოსწონთ, დავრ-
თოთ ნება, რომ თავად შეურჩიონ ადგილიც. შევთავაზოთ, შექმნან
ოთახში საშემოდგომო განწყობა - გააკეთონ შემოდგომის ნაკეთობები;
შეიძლება შეიქმნას „შემოდგომის კუთხეც“, სადაც ყველა ნაკეთობა გა-
მოიფინება.
20
მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება გიას, მზიას, თინათინს...

ყოველ დილით ადრიანად
1 საკუთარი სიმღერის შექმნა: ბავშვებთან ერთად მოვიფიქროთ მშობლებს მოჰყავთ ისინიც.
(შევქმნათ) „მისალმების“ და/ან „სიხარულის“ სიმღერები, რომ- - გამარჯობა!
ლებსაც ვიმღერებთ ხოლმე დილაობით წრეში. სასურველია, - გაგიმარჯოს!
რომ სიმღერას თან ახლდეს სახალისო მოძრაობებიც, რომლებსაც ვმხიარულობთ, ვიცინით.
ბავშვებთან ერთად შევასრულებთ. მაგალითისთვის: ბასტი-ბუ-
ბუს სიმღერა „გამარჯობა, გართმევ ხელს“: https://www.youtube. 2 მერე რაო, რა მოხდაო: მოვისმინოთ სიმღერა „მერე რაო, რა მოხ-
com/watch?v=akexxTh-7SY. შეგვიძლია ბავშვებთან ერთად მო- დაო“ (ბასტი ბუბუს შესრულებით, https://www.youtube.com/
ვიფიქროთ რაღაც ტექსტი და „დავადოთ“ რომელიმე ნაცნობ watch?v=CPQE1-Fk0ko ) და ვისაუბროთ სიმღერის შინაარსზე (რო-
მელოდიას. გორ ჰგონიათ, მართლა მიეხმარნენ ბავშვები დედას? გაეხარდება
დედას, როცა სახლში მოვა? თვითონ როგორ ეხმარებიან სახლში
შესაძლებელია ასეთი ალტერნატივაც: შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ უფროსებს?). მერე კი ყველამ ერთად ვიმღეროთ.
ერთად ავარჩიოთ რომელიმე ლექსი (მაგალითისთვის შემოთავა-
ზებულია გივი ჭიჭინაძის ლექსი), რომელსაც ისინი ერთად იტ- 3 „აქაც მე ვარ, იქაც მე ვარ“. სიმღერა საზამთროსა და მოსავალზე.
ყვიან დილაობით წრეში შეხვედრის დროს. სასურველია, რომ https://www.youtube.com/watch?v=t5LRVOC6mdI
ბავშვებთან ერთად ლექსს შევუსაბამოთ სახალისო მოძრაობები
და მელოდია. წიგნის დრო
გივი ჭიჭინაძე 1. წავიკითხოთ და ვისაუბროთ ლექსის შინაარსზე (რას ფიქ-

რობენ ავთანდილის ნათქვამზე/როგორ გაიგეს ავთანდი-
არ მჭირდება ტკბილეული, ლის ნათქვამი? თვითონ ხედავენ თუ არა სიზმრებს? ბოლოს რა
არც ლამაზი სიტყვები, ნახეს სიზმარში?).
მე საბავშვო ბაღში დედას
სულ სირბილით მივყვები.
მიყვარს ჩვენი კარგი ბაღი,
სავსე მზით და სინათლით,
უხარიათ ჩემი ნახვა
21
აბა, როგორ ვნახავდი შემოდგომა 3. სახურავის ბინადარი კარლსონი:
შოთა ამირანაშვილი უხარია შემოდგომა ვკითხულობთ

ყველას, დიდს თუ პატარას, ასტრიდ ლინდ-
- ჩემო პატარა ვაჟკაცო, იმიტომ, რომ კაკლებს ბერტყენ, გრენის წიგნის
წუხელის როგორ გეძინა? ადუღებენ თათარას. „სახურავის ბი-
- ძალიან კარგად, დედიკო, - ნადარი კარლ-
ბიჭუნამ ტკბილად შესცინა. იმიტომ, რომ ვენახს კრეფენ, სონი“ პირველ
დედიკომ გულში ჩაიკრა: ქვევრებს რეცხენ ღიპიანს; თავს. ამ თავში
- სიზმარიც ნახე, ავთანდილ? იმიტომ, რომ რაც ხილია, აღწერილია ჩვე-
- თვალდახუჭული ვიყავი ყველა ხილი მწიფეა! ულებრივი შვე-
და, აბა, როგორ ვნახავდი?! დური ოჯახი,
უხარია შემოდგომა ოჯახში ცხოვრო-
*** ყველას ასე ძალიან, ბენ: დედა, მამა და სამი შვილი. მათი ხშირი
გაზაფხული, ზაფხული, იმიტომ, რომ სავსეა სტუმარია ერთი სრულიად არაჩვეულებრივი
შემოდგომა, ზამთარი, ბეღელი და ნალია. ვინმე. კითხვის დამთავრების შემდეგ ვკით-
ესეც შენი ოთხი დრო, ხოთ ბავშვებს, არის თუ არა რაიმე განსხვავება
წელიწადი მზად არი. იმიტომ, რომ სავსეა მათ ოჯახებსა და ამ შვედურ ოჯახს შორის?
კალათი და გოდორი, თვითონ თუ ჰგვანან წიგნის გმირს, ბიჭუნას?
გიორგი წერეთელი იმიტომ, რომ ირევა თუ მოსწონთ იგივე საჭმელი და/ან თუ ოცნე-
ცაში ოქროს ფოთოლი... ბობენ იმავეზე?
2. წავიკითხოთ მურმან ლებანიძის ლექსი
,,შემოდგომა’’: ავხსნათ ახალი სიტყვები; ვისაუბროთ შე-
მოდგომაზე, მოსავლის აღებაზე, რთველსა და
მურმან ლებანიძე ჩურჩხელებზე და ა.შ.
22
მეორე კვირა
,,ყველაფერი ჩემ შესახებ’’ - II კვირა
პირველი შეხ- კვლევა და აღმოჩენა წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი
ვედრა წრეში თამაშები მცირე ჯგუფებში ლებლო ხელოვნება შეხვედრა წრეში
ორშაბათი ამინდის კალენ- პროექტი "შემოდ- ვკითხუ- სახლები კანონზომიერე- იოჰან შტრა- შევაჯამოთ დღე.
დრის შევსება; გომა ჩვენს ჯგუფში" ლობთ ასტ- ბები უსის „Radetzky
ინდივი- ნაკეთობები (გაგრ- რიდ ლინდ- March“ https:// ვეკითხებით,
დუალი- ჯგუფის წესები; დამარცვლა რაში დაეხმა-
ძელება). გრენის წიგნს www.youtube.com/
ზება მოვალეობების „სახურავის watch?v= რათ ჯგუფის
განაწილება. აქტივობა: შემოდგო- ბინადარი pYYTdtRrg8M წესები? ხომ არ
რა ცხოველები მის ფოთლები. კარლსონი“ ფიქრობენ, რომ
გვიყვარს? II თავი რაღაცის დამა-
წესებიანი თამაში: ტებაა საჭირო?
ჩემ მარჯვნივ ზედმეტი ხომ არ
დაჯდეს... არის რამე?
აქტივობა: ვწონით
და ვადარებთ.
მასალები/ ხელოვნების ცენ- წიგნი „სახუ- ძველი გირჩები, რკოები, ვიდეო და/ან
რესურსე- ტრის მასალები, რავის ბინა- გაზეთები სხვა ბუნებრივი აუდიომასალა
ბი ფოთლები, სხვა ბუ- დარი კარლ- მასალები. მცირე
ნებრივი მასალები, სონი“ ზომის ბურთი.
პინებიანი (თეფშე-
ბიანი) სასწორი
23
სამშაბათი ჩემი ოჯახის აქტივობა: ჩემი ვკითხუ- „დაჭერო- ჩემი გვარი. ორკესტრი. შევაჯამოთ დღე.
საყვარელი დღე- განრიგი ლობთ ასტ- ბანა“ (ჩიტი
ინდივი- სასწაული; რიდ ლინდგ- ხეზე). ჩემი გვარის პირ- იოჰან შტრაუსი მივაწოდოთ ბავშ-
დუალი- წესებიანი თამაში: რენის წიგნს ველი ასო „ Annen polka” ვებს ინტრუმენ-
ზება დღის განრიგი. გამოიცანი, ვინ. „სახურავის https://www.youtube. ტების შესახებ
ბინადარი ვიპოვოთ ასო com/watch?v=- ინფორმაცია.
როლური თამაში: კარლსონი“ hFYKZBWdS8 ვკითხოთ, ხომ არ
დღესასწაული (ვე- ( III თავი) უნდათ საკუთარი
ლოდებით სტუმ- ინსტრუმენტების
რებს). შექმნა? მოიფიქ-
რონ ხვალამდე,
რომელი ინსტრუ-
მენტის გაკეთება
სურთ.
მასალები/ დღის განრიგის ფქვილი, მარილი, ასტრიდ ლინ- წიგნები ან ჟურნა- ვიდეო ან აუდიოჩა-
რესურსები სურათები, ხე- წყალი, სათამაშო დგრენის წიგ- ლები ნაწერი; ოკესტრის
ლოვნების ცენტ- ან/და ერთჯერადი ნი „სახურავის და მუსიკალური
რის მასალები. ჭურჭელი; ხელოვნე- ბინადარი ინსტრუმენტების
ბის ცენტრის მასალე- კარლსონი“ სურათები
ბი.
ოთხშაბა- ოჯახის აქტივობა: ვსწავ- ვკითხუ- სიარული დაბადების დღე- გაკეთებული ინსტ- შევაჯამოთ,
თი პორტრეტი. ლობთ თანამშრომ- ლობთ ასტ- სამი ფეხით. ების ცხრილები, რუმენტების მოსინ- ვკითხოთ, თუ
ლობას. რიდ ლინდგ- ჯვა, აკომპანირება, რომელი აქტივო-
ინდივი- შაში,
დუალი- თამაში: მოძებნე, ვის? რენის წიგნს საკუთარი მუსიკის ბა იყო მათთვის
ზება „სახურავის შექმნა. განსაკუთრებით
თვლა,
როლური თამაში: ბინადარი საინტერესო.
ვუკვეთავთ მხატვარს კარლსონი“
დავითვალოთ
(ფოტოგრაფს) ოჯახის
(მეოთხე მარცვლები.
პორტრეტს.
თავს)
პროექტი: ანსამბლი.
ვაკეთებთ მუსიკა-
ლურ ინსტრუმენტებს
24
მასალები/ სურათები, ფო- ფერადი ფანქრების ასტრიდ ბაწარი ხელოვნების გაკეთებული
რესურსები ტოები, ნაკრებები, კონტეინე- ლინდგრენის ცენტრის მასალე- ინსტრუმენტები,
რები; მეორადი მასა- წიგნი „სახუ- ბი; შაში; ბურთი. აუდიოჩანაწერები
ლები, ხელოვნების რავის ბინა-
ცენტრის მასალები. დარი კარლ-
სონი“
ხუთშაბა- საუბარი მუსი- პროექტი: ანსამბლი. ვკითხუ- თამაში: გირ- მუსიკალური ინ- შევასრულოთ მუ- შეჯამება
თი კაზე მუსიკალური ინსტ- ლობთ ასტ- ჩები, სტრუმენტების სიკა ჩვენი ახალი ვკითხოთ, თუ
რუმენტები (ვაგრძე- რიდ ლინდგ- რკოები, სურათების და- ინსტრუმენტებით არიან კმაყოფი-
ინდივი- ლებთ). რენის წიგნს კაკლები. ხარისხება: სიმე- - სხვადასხვა რით- ლები საკუთარი
დუალი- „სახურავის ბიანი, ჩასაბერი, მები და აკომპანი- ანსამბლით? ხომ
ზება როლური თამაში: ბინადარი დასარტყამი ინს- მენტი. არ უნდათ ინსტ-
ოჯახი მიდის კონ- კარლსონი“ ტრუმენტები. რუმენტების და-
ცერტზე (მეხუთე მატება? შეცვლა?
თავს) სამკუთხედებით, გავითვალისწი-
აქტივობა: სცენის წრეებით და კვად- ნოთ მათი სურ-
(თეატრის) მშენებ- რატებით აპლიკა- ვილები შემდგომ
ლობა. ციის შექმნა მუშაობაში
აქტივობა: მუსიკის
შესრულებასთან და
მუსიკალურ ინსტ-
რუმენტებთან დაკავ-
შირებული წიგნების
დათვალიერება.
მასალები/ მეორადი მასალები, ასტრიდ ლინ- ცარცი მუსიკალური ინ- სხვადასხვა რითმის
რესურსები ხელოვნების ცენტრის დგრენის წიგ- სტრუმენტების და ტიპის მუსიკის
მასალები, ქსოვილე- ნი „სახურავის სურათები; ფე- აუდიოჩანაწერები
ბი, მუყაოს ყუთები, ბინადარი რადი ქაღალდის
კუბურები და სხვა სა- კარლსონი“ გეომეტრიული
შენი მასალა; მუსიკა- ფიგურები, ქა-
ლურ ინსტრუმენტებ- ღალდი, წებო,
თან დაკავშირებული ფანქრები.
წიგნები, ჟურნალები
25
პირველი შეხ- კვლევა და აღმოჩენა წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები

მუსიკა მუსიკა / საშემსრუ-
/ საშემსრულებლო შემაჯამებელი
ვედრა წრეში თამაშები მცირე ჯგუფებში ლებლოხელოვნება
ხელოვნება შეხვედრა წრეში
პარასკევი ჩვენი ჯგუფი პროექტი: ანსამბლი - ვკითხუ- ზურგ- შეხვედრა მუსიკოსთან შევაჯამოთ ჩვენი
დასრულება. ლობთ „სახუ- ბუშტი მუსიკალური აქ-
ინდივი- რავის ბინადა- ტივობები. შესაძ-
დუალი- როლური თამაში: რი კარლსო- ლებელია წრეში
ზება ორკესტრის რეპეტი- ნის“ VI თავს მოვიწვიოთ ჩვენი
ცია. სტუმარიც. წავა-
ხალისოთ ბავშ-
აქტივობა: ოთახის გა-
ვები, რომ ისაუბ-
ლამაზება
რონ, რა მუსიკა
მოსწონთ, რომე-
ლი მუსიკალური
ინსტრუმენტები,
უნდათ თუ არა,
ისწავლონ რო-
მელიმე მუსიკა-
ლურ ინსტრუმენ-
ტზე დაკვრა.
მასალები/ ხელოვნების ცენტრის ასტრიდ თოკი (ბაწა-

რესურსები მასალები, მეორადი ლინდგრენის რი), დიდი
მასალები. „სახურავის ბურთის
ბინადარი ზომამდე
კარლსონი“ გაბერილი
ბუშტი
26
საქმიანობათა ინსტრუქციები ყველამ უნდა წარუდგინოს ჯგუფს თავისი მეწყვილე (მიღებული

ინფორმაციის საფუძველზე).
დილის შეხვედრა წრეში
5. ჩემი ოჯახის საყვარელი დღესასწაული: დავაწყვილოთ ბავშვები;
1. ამინდის კალენდრის შევსება: ვკითხოთ ბავშვებს, როგორი ამინდი ვთხოვოთ მეწყვილეებს, რომ ჰკითხონ ერთმანეთს: რომელია მათი
იყო დასვენების დღეებში? დავხედოთ ამინდის კალენდარს და შე- ოჯახის საყვარელი დღესასწაული? რატომ? და ა.შ. ამის შემდეგ ყვე-
ვავსოთ გამოტოვებული დღეები. ვნახოთ, რამდენად ესმით ბავშ- ლამ უნდა წარუდგინოს ჯგუფს თავისი მეწყვილე (მიღებული ინ-
ვებს სიტყვები „გუშინ“ და „გუშინწინ“. ფორმაციის საფუძველზე).
2. ჯგუფის წესები: დაპირებისამებრ, დავახვედროთ ბავშვებს ლამა- 6. დღის განრიგი: ვესაუბროთ ბავშვებს დღის განრიგზე - თუ ახსოვთ,
ზად გაფორმებული ჯგუფის წესები; წავუკითხოთ და დავათვალი- რას ვაკეთებთ, როცა მოვდივართ ჯგუფში? რას ვაკეთებთ ხოლმე
ერებინოთ სურათები (თუ სურათებით გვაქვს გაფორმებული). მერე დილის შეხვედრის შემდეგ?, სხვ. შევთავაზოთ ბავშვებს ფოტოები/
ერთად შევარჩიოთ ადგილი და გამოვფინოთ. მომდევნო დღეებში ნახატები, რომლებზეც გამოსახულია დღის აქტივობები, ვთხოვოთ
შევახსენოთ ბავშვებს, რა წესები გვაქვს შემუშავებული. თუ საჭი- მათი თანამიმდევრობით დაწყობა. ამის შემდეგ შევაერთოთ ფოტო-
როა, დავამატოთ ახალი წესიც. თუ რომელიმე წესი არ „მუშაობს“, ები/ნახატები ლენტით და ჩამოვკიდოთ კედელზე. დღის განმავ-
ბავშვებთან ერთად ვიფიქროთ პრობლემის გადაწყვეტის გზებზე. ლობაში ბავშვები გადმოაბრუნებენ მათ მიერ უკვე შესრულებული
აქტივობის ამსახველ ფოტოებს/სურათებს. აღნიშნული ფოტოები/
3. მოვალეობები ჯგუფში: გავანაწილოთ მოვალეობები ჯგუფში (იხ. ნახატები, თანამიმდევრულობის დაცვით, შეიძლება ასევე დავაწე-
აღმზრდელის სახელმძღვანელო.თავი 2:ჯგუფის ერთობა ). გადავწ- ბოთ გრძელ მუყაოზე, ან მოვიფიქროთ დღის განრიგისთვის სხვა,
ყვიტოთ, რა უნდა გააკეთოს თითოეულმა „მორიგემ’’. თუ ყვავილე- ორიგინალური დიზაინი და გამოვფინოთ თვალსაჩინო ადგილას.
ბი ჯგუფში ჯერ არ გვაქვს, „ბოტანიკოსმა“ შეიძლება მორთოს ოთა-
ხი ფოთლებით. თუ ყვავილები გვაქვს, ცალკე შეიძლება შევქმნათ 7. ოჯახის პორტრეტი: ვისაუბროთ თემაზე „ოჯახის პორტრეტი“. ყვე-
ახალი საქმიანობა, მაგ., „დიზაინერი“, ან „დეკორატორი“ (ოთახის ლას გვიყვარს ერთად შეკრებილი ოჯახის წევრებისთვის ფოტო-
გასალამაზებლად) სურათების გადაღება. როგორი იყო პორტრეტები ადრე, როცა ჯერ
კიდევ არ არსებობდა ფოტოაპარატები?- მაშინ პორტრეტებს ხატავ-
4. რა ცხოველები გვიყვარს?: დავაწყვილოთ ბავშვები. მეწყვილეებმა დნენ მხატვრები. დავათვალიერებინოთ ბავშვებს ცნობილი მხატვ-
უნდა ჰკითხონ ერთმანეთს, უყვართ თუ არა ცხოველები, რა ცხო- რების მიერ დახატული რამდენიმე პორტრეტი. წავახალისოთ ბავშ-
ველები ჰყავთ სახლში, რა უნდათ, რომ ჰყავდეთ, სხვ. ამის შემდეგ ვები, გამოთქვან თავისი აზრი ამ პორტრეტების შესახებ (რომელი
27
ჯობია - დახატული პორტრეტი თუ ფოტოპორტრეტი? რატომ?). და- აქტივობები

ვათვალიერებინოთ ბავშვებს მე-20 საუკუნის დასაწყისის საოჯახო
პორტრეტები. სასურველია, ეს იყოს ფოტოები ბავშვების ოჯახებში 1. შემოდგომის ფოთლები: გამოვიყენოთ ფერადი ფოთლები ფანჯრე-
დაცული საოჯახო ალბომებიდან, მათი დიდი ბაბუების/პაპები- ბის (ოთახის) გასალამაზებლად. მაგალითად:
სა და ბებიების პორტრეტებით. თუკი ასეთი სურათები ოჯახებს
არ აქვთ, მაშინ შეიძლება გამოვიყენოთ, მაგ., ცნობილი საზოგადო
მოღვაწეების საოჯახო ფოტოსურათები. ვისაუბროთ, როგორ სხე-
დან, რა აცვიათ (შეგვიძლია გამოვიყენოთ ახალი სიტყვები: ფაფახი,
ახალუხი, ჩიხტიკოპი, ყაბალახი). შეკითხვა: რითი განსხვავდებიან
ეს ოჯახები დღევანდელი (ჩვენი) ოჯახებისგან?
8. საუბარი მუსიკაზე: წამოვიწყოთ საუბარი მუსიკაზე. დავუსვათ ბავ-

შვებს შეკითხვები ამ თემაზე: რა მუსიკას უსმენთ ოჯახში? მღერიან
თუ არა ოჯახში? რა სიმღერები გიყვართ? ყოფილხართ თუ არა კონ-
ცერტზე? თეატრში? ოპერაში?, სხვ. თუკი რომელიმე ბავშვი ნამყოფია
მუსიკალურ თეატრში/კონცერტზე, ვთხოვოთ შთაბეჭდილებების გა-
ზიარება.
9. ჩვენი ჯგუფი: ვისაუბროთ ჩვენი ჯგუფის შესახებ - თუ გვიხარია

დილაობით ჯგუფში მოსვლა? რატომ? რომელი საქმიანობა (თამაში) 2. ვწონით და ვადარებთ: შევთავაზოთ ბავშვებს გირჩები და რკოები.
უფრო მოგვწონს? რა აღარ გვაინტერესებს და რატომ? რისი გაკეთება ვკითხოთ, რომელია უფრო დიდი - რკო თუ გირჩა? თუკი ბავშვე-
(თამაში) გვინდა? როგორი წესები გვაქვს? მისაღებია თუ არა ყველას- ბის მზაობა ამის შესაძლებლობას იძლევა, შევთავაზოთ პატარებს,
თვის ეს წესები? როგორ ფიქრობთ, რაიმე ხომ არ უნდა დავამატოთ? შეარჩიონ ჯერ ყველაზე დიდი გირჩა, შემდეგ კი ყველაზე პატარა.
ლამაზია თუ არა ჩვენი ოთახი? და ა.შ. ვთხოვოთ, რომ დააწყონ გირჩები ზომის მიხედვით - დაიწყონ ყვე-
ლაზე დიდით და დაამთავრონ ყველაზე პატარათი. თუ გირჩები
ვითამაშოთ: ბავშვებმა რიგრიგობით უნდა გასცენ პასუხი კითხვას - თანაბარი ზომისაა, ვკითხოთ, ერთნაირი ზომისაა თუ არა გირჩები?
როგორია ჩვენი ოთახი? (დიდი - ლამაზი - თბილი - ოთხკუთხედი იმავეს გაკეთება შეგვიძლია რკოებზეც (აქტივობისთვის შეგვიძლია
-და ა.შ.). მოგებულია ის, ვინც ბოლო სიტყვას იტყვის. ქვებისა და ნიჟარების გამოყენებაც).
28
შევთავაზოთ ბავშვებს, დადონ პინებიანი (თეფშებიანი) სასწორის ერთ თავი 2. ჯგუფის ერთობა). როცა ბავშვები ფანქრებს ფერების მიხედ-
პინაზე ერთი გირჩა, მეორე პინაზე - მეორე გირჩა. ვკითხოთ, რომელი ვით დააწყობენ, ვთხოვოთ მათ, რომ კონტეინერები შესაბამის თარო-
პინა უფრო ჩამოიწია? (-ე.ი ეს გირჩა უფრო მძიმე ყოფილა). ამის შემდეგ ზე მოათავსონ.
ვცადოთ პინების გათანაბრება და ვკითხოთ ბავშვებს, როგორ გავათა-
ნაბრეთ ისინი - მეორე მხარეს რისი დაწყობა დაგვჭირდა? (მაგ., 3 რკო 5. ოთახის გალამაზება: ეს საქმიანობა, ფაქტობრივად, წარმოადგენს
დავაწყვეთ), ე.ი. ერთი გირჩის წონის ყოფილა 3 რკო (აღნიშნული მაგა- პროექტ "შემოდგომა ჩვენს ჯგუფში" შემაჯამებელ აქტივობას. სასურ-
ლითი პირობითია. ბავშვებს ვეხმარებით დასკვნის გამოტანაში არსე- ველია, რომ მასში მონაწილეობა მიიღოს ჯგუფის ყველა წევრმა (ერ-
ბულ რესურსზე და მიღებულ შედეგზე დაყრდნობით). თად და რიგრიგობით). აქ იგულისხმება როგორც ოთახის დალაგება
(კონტეინერების მოწესრიგება, წარწერების შემოწმება-დამატება და
3. ჩემი განრიგი: ვკითხოთ ბავშვებს, როგორი განრიგი აქვთ სახლში ა.შ.), ასევე ოთახის გალამაზება, ბავშვების მიერ დამზადებული შე-
(დილით რომ იღვიძებენ, ჯერ რას აკეთებენ? შემდეგ რას? სადილის მოდგომის ნაკეთობების გამოფენა (თუკი ექნებათ ამის სურვილი) ან
მერე? ძილის წინ?, სხვ.). შევთავაზოთ, რომ დახატონ საკუთარი დღის შემოდგომის კუთხის მოწყობა. თუკი სტუმარს ველოდებით, შეგვიძ-
განრიგი (დახატონ საქმიანობები, რომლებსაც ასრულებენ დღის ლია ავეჯიც გადავაადგილოთ. მთავარია, ბავშვებმა იგრძნონ, რომ
სხვადასხვა მონაკვეთში). ესაა მათი სახლი, რომელსაც უნდა მოუარონ.
4. ვსწავლობთ თანამშრომლობას: ავურიოთ ერთმანეთში ფანქრების 6. მოძებნე, ვის?: მოთამაშეებს ვაძლევთ დავალებებს -მოძებნე: ვის ჰყავს
რამდენიმე ნაკრები (12-ფერიანი). სასურველია, გამოვიყენოთ არა- და? ვის უყვარს შოკოლადი? ვის ჰყავს სახლში კატა? ვინ დაისვენა
ნაკლებ 4 ნაკრებისა. დავყოთ ბავშვები 4 გუნდად და თითოეულ ზაფხულში ზღვაზე? მთაში? და ა.შ. მოთამაშეებს ერთ ჯერზე უნდა
გუნდს მივცეთ 3 პატარა კონტეინერი (შეგვიძლია გამოვიყენოთ აგ- მივცეთ ერთი დავალება. დავალებას ერთდროულად იღებს სამი მო-
რეთვე კოლოფი, მაღალი ჭიქა, პლასტმასის გადაჭრილი პატარა ნაწილე. მათ კითხვები უნდა დაუსვან ჯგუფელებს და იპოვონ 3 ბავ-
ბოთლი). ვთხოვოთ ბავშვებს, დაახარისხონ ფანქრები ფერების მი- შვი, რომლებიც აკმაყოფილებენ მოცემულ პირობას. მოგებულია ის,
ხედვით (ვუთხრათ, რომ ეს თაროს ლამაზად მოსაწყობად გვესაჭი- ვინც პირველი შეასრულებს დავალებას. ამის მერე დავალებას ვაძ-
როება). მნიშვნელოვანია! - არ ვუთხრათ, რომელმა გუნდმა რა ფერის ლევთ შემდეგ სამეულს.
ფანქრები უნდა ამოკრიბოს. არ ჩავერიოთ, ვაცადოთ, თავად მიიღონ
გადაწყვეტილება და გადაჭრან პრობლემა. საჭიროების შემთხვევაში, წესებიანი თამაშები/მოძრავი თამაშები
დავეხმაროთ პრობლემური სიტუაციიდან გამოსავლის მოძებნაში
(დეტალური ინფორმაცია კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარების 1. ჩემგან მარჯვნივ დაჯდეს: ვსხდებით წრიულად. ერთი სკამი თა-
თაობაზე შეგიძლიათ იხილოთ აღმზრდელის სახელძღვანელოში. ვისუფალია. მოთამაშე, რომელიც ზის ამ სკამისგან მარცხნივ,
29
ამბობს:-„ჩემგან მარჯვნივ დაჯდეს ის, ვისაც.... „ (მაგ., ”უყვარს 4. დაჭერობანა (ჩიტი ხეზე): წამყვანი იჭერს ბავშვებს - ”ჩიტებს”. ის,
ხატვა”). რამდენიმე მონაწილე წამოხტება და შეეცდება სკამზე ვისაც წამყვანი ხელით შეეხება, თავად ხდება წამყვანი. გასათვა-
დასხდომას. ერთი ჯდება, დანარჩენები იკავებენ სხვა სკამებს. ლისწინებელია შემდეგი: არ შეიძლება იმ ბავშვების დაჭერა, რომ-
ამჯერად თამაშს აგრძელებს ის მონაწილე, ვის ხელმარჯვნივაც ლებიც ხელით ეხებიან ხეს (ან კედელს, შეთანხმებით).
აღმოჩნდება ცარიელი სკამი: „ჩემგან მარჯვნივ დაჯდეს, ის, ვინც/
ვისაც...“ და ა.შ. 5. სიარული სამი ფეხით: მოთამაშეები დაწყვილდებიან. ერთი მოთა-
მაშის მარჯვენა ფეხსა და მეორე მოთამაშის მარცხენა ფეხს ერთად
2. გამოიცანი, ვინ: ერთი მოთამაშე გადის, დანარჩენები შეთანხმდე- შეკრავენ ისე, რომ წყვილმა სამი ფეხით იაროს. აღმზრდელის ნი-
ბიან, რომელ მოთამაშეს ჩაიფიქრებენ. მერე კარგად აკვირდებიან შანზე წყვილები იწყებენ მოძრაობას. მოგებულია ის წყვილი, რომე-
შერჩეულ ბავშვს, რათა დაიმახსოვრონ, რა აცვია, რა ფერის თვალები ლიც პირველი მივა დათქმულ პუნქტამდე (ფინიშამდე).
აქვს, როგორი თმა და ა.შ. (სასურველია, რომ თამაშის მსვლელობის
დროს ბავშვებმა აღარ შეხედონ მას). გასული მოთამაშე ბრუნდე- 6. გირჩები, რკოები, კაკლები: ბავშვები დგებიან სამეულებად და
ბა და რიგრიგობით უსვამს შეკითხვებს ბავშვებს (შეუძლია თითო ჩაკიდებენ ერთმანეთს ხელს. ყოველ სამეულში ერთია გირ-
კითხვა დაუსვას თითოეულ მონაწილეს). მისი ამოცანაა, შეკითხვე- ჩა, მეორე - რკო, და მესამე - კაკალი. წამყვანი დაიძახებს: „გირ-
ბის დასმის გზით გამოიცნოს, თუ ვინ ჩაიფიქრა ჯგუფმა. მას შემდეგ ჩები!“ (ან ”კაკლები”, ან ”რკოები”) და ყველა „გირჩამ“ (”კაკალ-
რაც ბავშვები გაიწაფებიან თამაშში, შეგვიძლია მისი გართულება. მა”, ”რკომ”) ადგილები უნდა გაუცვალოს ერთმანეთს. წამყვა-
სასურველია, დასმული შეკითხვები იმგვარად იყოს ფორმულირე- ნი ამ დროს ცდილობს, დაიკავოს ერთ-ერთი თავისუფალი ად-
ბული, რომ მასზე პასუხი იყოს მხოლოდ ,,კი’’ ან ,, არა’’). გილი. ახალი წამყვანი გახდება ის ბავშვი, რომელიც ადგილის
გარეშე დარჩა.
3. სახლები: იატაკზე ვაფენთ გაზეთებს, ეს ”სახლებია”. დასაწყის-
ში ყოველ მოთამაშეს აქვს საკუთარი „სახლი“. ყველანი გამოდიან 7. ზურგ-ბუშტი: დარბაზის სათამაშო მოედანი იყოფა თოკით, რო-
„სახლებიდან“ და სეირნობენ. წამყვანი აიღებს ერთ ან ორ გაზეთს. მელიც გაბმულია 40 სმ-ის სიმაღლეზე. ბავშვები იყოფიან ორ
მის ნიშანზე ყველანი უნდა დაბრუნდნენ „სახლებში“ (ანუ დადგნენ გუნდად და ზურგზე წვებიან - თითოეული გუნდი თავის ნახე-
ძირს დაფენილ გაზეთებზე) მერე ყველაფერი მეორდება. თანდათან ვარზე. ერთ-ერთი გუნდის წევრი ფეხით გადააგდებს ბუშტს მე-
სულ უფრო მეტი მოთამაშე უნდა დაეტიოს ერთ „სახლში“. თამაში ორე გუნდის ნახევარზე, მეორე გუნდის წევრებმა ბუშტი თავიან-
მთავრება მაშინ, როდესაც ვინმე „უსახლკარო“ გახდება - ვეღარ და- თი ნახევრიდან ისევ უკან, პირველი გუნდის ნახევარზე, უნდა
ეტევა ვერცერთ „სახლში“. ამის შემდეგ „უსახლკარო“ ხდება წამყ- გადმოაგდონ. თამაში შეიძლება როგორც ფეხით, ისე ხელით, მაგ-
ვანი და თამაში მეორდება. რამ მხოლოდ ზურგზე წოლის პოზიციიდან. თუ ბუშტი დავარდა
30
რომელიმე გუნდის ნახევარზე, მოწინააღმდეგე გუნდს ეწერება 6. დაბადების დღეების ცხრილები: მივცეთ ბავშვებს 4 ფურცელი,
ქულა. თამაში გრძელდება 15 ქულამდე. რომლებსაც გააფორმებენ წელიწადის დროების მიხედვით: ერთი
ჯგუფი ხატავს ზამთარს, მეორე - გაზაფხულს და ა.შ. სამუშაოს
საქმიანობები მცირე ჯგუფებში დასრულების შემდეგ დავდოთ ნამუშევრები იატაკზე და ვთხოვოთ
ბავშვებს, შეიკრიბონ ნახატების გარშემო იმისდა მიხედვით, თუ ვის
1. კანონზომიერებები: გამოვიყენოთ ბუნებრივი მასალები და მივცეთ როდის აქვს დაბადების დღე. ვკითხოთ, წლის რომელ დროს რომე-
ბავშვებს კანონზომიერებათა ნიმუშები, როგორებიცაა: მაგალითად, ლი ფერი უხდება. ბავშვებმა თავად უნდა გადაწყვიტონ და აირჩიონ
ორი გირჩა, ერთი რკო, ორი გირჩა, ერთი რკო. ბავშვებმა უნდა გააგრძე- ერთი ფერი თითოეული სეზონისთვის (მაგალითად, შემოდგომის-
ლონ ჩვენ მიერ შეთავაზებული კანონზომიერების (დაჯგუფების ხერ- თვის - ყვითელი, ზამთრისთვის - ცისფერი, გაზაფხულისთვის -
ხის) დაცვით. ამის შემდეგ ბავშვებმა თავად უნდა მოიფიქრონ ახალი მწვანე, ზაფხულისთვის - წითელი). შერჩეული ფერის საღებავის გა-
კანონზომიერებები და შესთავაზონ მათი გაგრძელება მეწყვილეებს. მოყენებით ბავშვები თეთრ ფურცელზე სვამენ თითის ანაბეჭდებს,
რომელთაც მივაწერთ მათ სახელებს. გავაკრათ კედელზე ოთხივე
2. დამარცვლა: ბავშვები დგანან წრეში და გადასცემენ ბურთს ერთმა- სეზონის პლაკატები (თანამიმდევრობის დაცვით, დაწყებული შე-
ნეთს; ამ დროს ვამბობთ რომელიმე შერჩეულ სიტყვას ან ბავშვების მოდგომით) და დაბადების დღეების ფურცელი (მომდევნო დღეებ-
სახელს დამარცვლით (ბურთის ყოველ გადაცემაზე თითო მარცვალს). ში, როდესაც ბავშვებს უკვე თვეებიც ეცოდინებათ, შეიძლება უფრო
ზუსტი ცხრილის შედგენაც. თუ ბავშვებმა ამ ეტაპზე თვეები უკვე
3. ჩემი გვარი: ბავშვებმა უნდა დამარცვლონ თავიანთი სახელები და იციან, მაშინ შეიძლება პლაკატების დამზადებისას თავიდანვე გა-
გვარები; თითოეულმა უნდა გაარკვიოს, რომელი ბგერით იწყება ვითვალისწინოთ თვეებიც).
მისი გვარი და შეუსაბამონ შესატყვისი ასო.
7. თვლა: ვკითხოთ ბავშვებს, სადამდე იციან თვლა. შევქმნათ წრე. გა-
4. ჩემი გვარის პირველი ასო: ერთმანეთი უნდა იპოვონ იმ ბავშვებმა, დავუგდოთ ბურთი ერთ-ერთ ბავშვს, რომელიც იტყვის: -,,ერთი!’’
რომელთა გვარები იწყება ერთი და იმავე ასოზე. ცალკე ჯგუფის და ბურთს გადაუგდებს სხვა ბავშვს, რომელიც იტყვის: „ორი!“ და
შექმნა შეუძლიათ იმ ბავშვებს, რომელთა გვარის პირველი ასო არა- ა.შ. ასე დავითვალოთ მანამდე, სანამ არ დავასახელებთ ბავშვების-
ვისთან არ განმეორდა. თვის ნაცნობ ბოლო რიცხვს.
5. ვიპოვოთ ასო: მივცეთ ასოების მიხედვით ორგანიზებულ ჯგუფებს 8. დავითვალოთ მარცვლები: აღნიშნულ აქტივობაში მონაწილეობს
სპეციალურად ამობეჭდილი ტექსტი ან ნებისმიერი წიგნი და შევ- ორი გუნდი, თითოეულ გუნდში არის სამი ბავშვი. ერთი გუნდი
თავაზოთ, იპოვონ „თავიანთი“ ასოები ტექსტში. ამბობს სიტყვას, მეორე გუნდის ერთ-ერთი წევრი დამარცვლავს
31
ამ სიტყვას, მეორე წევრი იმავდროულად ტაშს უკრავს თითოეულ დამზადებულ დაირას ბავშვები გამოიყენებენ სხვადასხვა აქტივობის
მარცვალზე (ტაშის ნაცვლად შეიძლება ფეხების დაბაკუნებაც), მე- შესრულების დროს.
სამე კი აჯამებს და ამბობს, რამდენი მარცვალი იყო სიტყვაში. ამის
შემდეგ მეორე გუნდი ამბობს სიტყვას, ხოლო პირველი დამარცვლავს. საჩხარუნებელი
9. მუსიკალური ინსტრუმენტების დახარისხება: გავახსენოთ ბავშვებს

წინა დღით ნანახი ორკესტრის ილუსტრაცია. ბავშვები კიდევ ერთ- საჩხარუნებლის დასამზადებლად შესაძლებე-
ხელ დააკვირდებიან და ცალ-ცალკე დააწყობენ სიმებიან, ჩასაბერ ლია გამოვიყენოთ ნებისმიერი პატარა კოლო-
და დასარტყამ ინსტრუმენტებს (იხ ილუსტრაციები # 5, 6, 7, 8). ფი ან პლასტმასის ბოთლი. შერჩეულ ნივთში
უნდა ჩავყაროთ ცოტაოდენი ბრინჯი, ლობიო
პროექტები ან პატარა კენჭები.
პროექტი „ანსამბლი“: ვამზადებთ მუსიკალურ ინსტრუმენტებს. ვსწავ-

ლობთ თანამშრომლობას და ჯგუფურ მუშაობას - ვქმნით „მუსიკალურ
ანსამბლს“.
დაირა შეგვიძლია გავაკეთოთ სხვა ტიპის საჩხარუნებლებიც, მაგალითად:
დაირის დასამზადებლად გამოვიყენოთ ქაღალდის თეფშები, ლობიოს

მარცვლები, სტეპლერი და ფერადი ფანქრები.
ბავშვები გააფორმებენ ორი ქაღალდის თეფშს ფერადი ფანქრებით.

აღმზრდელი ეხმარება ბავშვებს თეფშების სტეპლერით დამაგრებაში.
თეფშები ისე უნდა დამაგრდეს, რომ დარჩეს პატარა ღია ადგილი, სა-
დაც ლობიოს მარცვლები ჩაიყრება. მარცვლების ჩაყრის შემდეგ სტეპ-
ლერით დამაგრდება ასევე ღიად დარჩენილი ადგილიც, რათა ლობიოს
მარცვლები არ გადმოიყაროს. შესაძლებელია ასევე ბრინჯის ან წიწი-
ბურას ჩაყრაც, რათა ბავშვებმა სხვადასხვა ჟღერადობას მოუსმინონ.
32
დოლი ფლეიტა
დოლი ადვილად კეთდება ხაჭოს ან წვნიანის ფხვნილის პლასტმასის

ქილისგან. ამავე მიზნით შესაძლებელია პატარა თიხის ქოთნის გამო- გადავჭრათ საწრუპი ჩხირები სხვადასხ-
ყენებაც. ვა სიგრძეზე და ამოვუვსოთ ბოლოები
პლასტილინით. შემდეგ მივაწებოთ
დოლის გასაკეთბლად მომზადებულ ჭურჭელზე გადავჭიმავთ წყალ- ერთმანეთზე სხვადასხვა სიგრძის საწ-
ში დასველებულ მკვრივ ქაღალდს, რომელსაც კიდეებზე მჭიდროდ რუპავები და მეტი სიმყარისთვის ზედ
შემოვაკრავთ რეზინს ან წვრილ თოკს. ამის შემდეგ „დოლს“ გაშრობა დავაწებოთ მუყაოს პატარა ნაჭერი.
უნდა დავაცადოთ.
მეორადი მასალის გამოყენებით შეგვიძლია გავაკეთოთ სხვა ინსტრუ-

მენტებიც, მაგალითად:
ციტრა
ციტრა ადვილად მზადდება ფეხსაცმლის

ყუთის თავსახურისგან. ამისთვის ყუთის
შიდა მხარეზე წვრილი რეზინები უნდა
გადავჭიმოთ.
33
ხელნაკეთი ინსტრუმენტების დასამზადებლად ბევრი იდეის მოძიება რებს - თქვას, ვინ დადგება და ვინ დაჯდება. შეგვიძლია ვიკითხოთ:
შეგვიძლია სხვადასხვა ვებგვერდზე. მაგალითად: „მე როგორც ვიცი, ბებია ბაბუისგან მარცხნივ უნდა იჯდეს, ეს მართ-
ლაც ასეა?“, სხვ. შევამოწმებინოთ ბავშვებს ჩვენ მიერ გამოთქმული
https://www.google.ge/search?espv=2&biw=1920&bih=1055&tbm=isch&sa=1 მოსაზრებები ცენტრში არსებულ სურათებზე.
&q=handmade+musical+instruments+for+prescholers&oq=handmade+musical
+instruments+for+prescholers&gs_l=img.3...6051.17341.0.17541.0.0.0.0.0.0.0. გავითვალისწინოთ, რომ თუ თამაში კარგად ვითარდება, ჩვენი ჩა-
0..0.0....0...1c.1.64.img..0.0.0.G3AU3t9blBc რევა სულაც არ არის საჭირო.
როლური თამაში მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება
1. დღესასწაული (ველოდებით სტუმრებს): როლური თამაშების ცენ- 1. მოვასმენინოთ ბავშვებს ავსტრიელი კომპოზიტორის, იოჰან შტრა-
ტრში ბავშვებს უნდა დავახვედროთ: მარილიანი ცომის მოსაზელი უსის ”რადეცკის მარში” („Radetzky March“). თუ შესაძლებელი იქ-
ინგრედიენტები (ფქვილი, მარილი, წყალი) „ნამცხვრების“ გამოსაც- ნება, ვაჩვენოთ ბავშვებს ვიდეოჩანაწერი https://www.youtube.com/
ხობად, „ქურა“ (თუ არ გვაქვს სათამაშო ქურა, შეგვიძლია გავაკეთოთ watch?v=pYYTdtRrg8M
მუყაოს ყუთისგან), ჩაიდანი და სხვა ჭურჭელი. „სამზარეულოში“
უნდა გვქონდეს წყალი არა მხოლოდ ცომის მოსაზელად, არამედ ეს ჩანაწერი იმითაა კარგი, რომ თავად დირიჟორი გვხელმძღვანე-
ასევე „ჩაისა“ და „ყავის“ მოსამზადებლად. ლობს და გვიჩვენებს, როგორ და როდის უნდა დავუკრათ ტაში.
2. ვუკვეთავთ მხატვარს (ფოტოგრაფს) ოჯახის პორტრეტს: დავახვედ- თუ ვიდეოჩანაწერის ჩვენების საშუალება არ გვაქვს, მოვასმენინოთ
როთ ბავშვებს როლური თამაშების ცენტრში მხატვრის „სახელოს- ბავშვებს ეს მუსიკა და თავად შევასრულოთ დირიჟორის როლი. შემ-
ნო“ (მოლბერტი, ფუნჯები), ან „ფოტოსტუდია“. ბავშვებმა თვითონ დეგ ჩავურთოთ ბავშვებს სხვა მუსიკა და შევთავაზოთ დირიჟორის
უნდა გაინაწილონ როლები. ეს როლებია: ”მშობლები”, ”შვილები”, როლის მორგება.
”ბებია”, ”პაპა/ბაბუა”, ”მხატვარი” ან ”ფოტოგრაფი”. თუ თამაში დუ-
ნედ მიმდინარეობს და იდეები აკლია, შეგვიძლია ჩვენც ჩავერთოთ 2. ორკესტრი: მოვასმენინოთ ბავშვებს იოჰან შტრაუსის ”პოლკა” და
რაიმე როლის მოსინჯვით. მაგალითად, ჩავერთოთ, როგორც ოჯახის ვაჩვენოთ, როგორ უკრავს ორკესტრი. ამ ჩანაწერის ნახვა შესაძლებე-
მეზობელი და ვკითხოთ, რას ჩაიცვამენ ამ სურათისთვის, როგორ ლია ვებგვერდზე: https://www.youtube.com/watch?v=-hFYKZBWdS8
დასხდებიან და სხვ., თუმცა სასურველია, რომ „მხატვარმა“ ან „ფო- აღნიშნულ ვიდეოჩანაწერში კარგად ჩანს ორკესტრის თითოეული
ტოგრაფმა“ თავად გადაწყვიტოს, როგორ გაანაწილებს ოჯახის წევ- ინსტრუმენტი. ვკითხოთ ბავშვებს - რა როლს ასრულებს დირიჟორი?
34
ხელმეორედ მოვასმენინოთ ბავშვებს მუსიკა და ვთხოვოთ, რომ დააკ- დასარტყმელი ინსტრუმენტები

ვირდნენ ორკესტრის ინსტრუმენტებსა და მათ ჟღერადობას, დავუსახე-
ლოთ ინსტრუმენტებიც; გავუმახვილოთ ყურადღება იმაზე, რომ ზოგი
ინსტრუმენტი სიმებიანია (სიმები აქვს), ზოგი - დასარტყმელი, ზოგი
კი - ჩასაბერი. ვკითხოთ, თუ უნახავთ მუსიკალური ინსტრუმენტები;
კონკრეტულად, რომელი ინსტრუმენტები აქვთ ნანახი.
თუ ვიდეომასალის ჩვენების საშუალება არ გვაქვს, მაშინ მოვასმენი-

ნოთ ბავშვებს აუდიოჩანაწერი და დავათვალიერებინოთ ორკესტრი-
სა თუ ცალკეული ინსტრუმენტების სურათები (იხ. ილუსტრაციები
## 5, 6, 7, 8).
35
3. შ
ეხვედრა მუსიკოსთან: მოვიწვიოთ ჯგუფში მუსიკოსი, რომე- ციკლი და მნიშვნელობა ადამიანისა და გარემოსათვის. ინფორმა-
ლიც თან მოიტანს თავის ინსტრუმენტს (ვიოლინოს, ჩელოს, ცია მცენარეების განვითარების ციკლის შესახებ ბავშვებს უნდა
გიტარას, ჩონგურს ან სხვას). ამ შეხვედრისთვის წინასწარ უნდა მივაწოდოთ სახალისო აქტივობების შესრულებისა და თვალსაჩი-
მოვემზადოთ. სასურველია, რომ მოწვეული სტუმარი ერთ-ერ- ნოებების წარდგენის გზით. შემოდგომაზე მცენარეთა უმრავლე-
თი ბავშვის მშობელი ან ოჯახის სხვა წევრი იყოს. თუ აღმოჩნ- სობა მწიფს ან ყვავის (ამის მაგალითად გამოდგება ვაშლის ნაყო-
დება, რომ ბავშვების ოჯახების წევრებს შორის მუსიკოსები არ ფი ან რომელიმე შემოდგომის ყვავილი). აღმზრდელი სხვადასხვა
არიან, მაშინ შეიძლება მოვიწვიოთ მუსიკალური სკოლის უფ- სახის საქმიანობებით საშუალებას მისცემს ბავშვებს, დააკვირდნენ
როსი კლასის მოსწავლე, რომელიმე ანსამბლის წევრი, კონსერ- მცენარეთა სიცოცხლის ფაზებს და განივითარონ საწყისი წარმოდ-
ვატორიის სტუდენტი. სტუმარს წინასწარ უნდა ვუთხრათ, რომ გენა მცენარეების შესახებ. ბავშვები დაფიქრდებიან იმაზე, თუ რა
ბავშვებთან შეხვედრა არ უნდა იქცეს, უბრალოდ, მოწვეული არის ცოცხალი ბუნება. მათ მიეცემათ საშუალება, დააკვირდნენ
სტუმრის კონცერტად. ეს უნდა იყოს ცოცხალი, ინტერაქტიული სხვადასხვა სახეობის მცენარეებს, განსაკუთრებით, ხეებს, მათ ნა-
ურთიერთობა. სტუმარს წინასწარ უნდა მოვუყვეთ ისიც, რომ ყოფსა და თესლებს; გაარკვიონ, როგორ იკვებება მცენარე, რა არის
ბავშვებს აქვთ საკუთარი ხელით გაკეთებული „მუსიკალური საჭირო მისი განვითარებისთვის. თავისთავად ცხადია, რომ მცე-
ინსტრუმენტები“ და ცდილობენ ანსამბლის შექმნას; ვთხოვოთ ნარეების განვითარების ციკლის გაცნობა ვერ მოხერხდება ერთი
მას, რომ სტუმრობამდე მოიფიქროს, რას გააკეთებს ბავშვებთან ან თუნდაც ორი კვირის განმავლობაში. ამისთვის აღსაზრდელებს
ერთად (მაგ., უჩვენებს ბავშვებს საკუთარ ინსტრუმენტს, ჩაატა- უნდა მივცეთ საშუალება, რომ დააკვირდნენ მცენარის განვითა-
რებს სახალისო გაკვეთილს, ჩაერთვება ბავშვების ანსამბლში რებას მთელი წლის განმავლობაში, შეისწავლონ მათი ფორმები
თუ სხვა). და ფერები; შექმნან მცენარეების განვითარების ციკლის პროექტი
და გაიაზრონ მათი მოვლის, დაცვისა და მცენარეებზე ზრუნვის
პასუხისმგებლობა. სათანადო შესაძლებლობის არსებობის შემთ-
მესამე კვირა ხვევაში, ბავშვებს შეუძლიათ თავადაც დათესონ/დარგონ მცენა-
რეები, დააკვირდნენ და მოუარონ მათ, პერიოდულად გაზომონ
თემა: ,,მცენარეები’’ ისინი და ა.შ.
თემის ხანგრძლივობა - ორი კვირა. თემის პირველ ნაწილს წარმოვად- თემაზე მუშაობის დროს აღმზრდელი ბავშვებს აძლევს ცოცხალი ბუ-
გენთ შემოდგომაზე, ხოლო მეორე ნაწილს - გაზაფხულზე. ნების ნახვის შესაძლებლობებს. ბავშვებს შეუძლიათ ხელით შეეხონ
მცენარეებს, მოაგროვონ და დაათვალიერონ მცენარეები თუ ბუნებ-
თემის მიზანია გააცნოს ბავშვებს მცენარეები, მათი განვითარების რივი მასალები. ქალაქში მცხოვრები ბავშვები შეიძლება ესტუმრონ
36
პარკს, სკვერს ან სააღმზრდელო ბაღის შენობის მიმდებარე გარემოს, ექსკურსია ბუნებაში, თანაც ისეთ ადგილზე, სადაც ბავშვები ნახავენ
სადაც ხარობს ხეები და მცენარეები. მნიშვნელოვანია მცენარეებზე სხვადასხვა სახეობის ხეებსა და სხვა მცენარეებს. ეს მეცადინეობა
დაკვირვება უამინდობის დროსაც - ბავშვები აკვირდებიან მცენა- განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ქალაქებში მცხოვრები ბავშვები-
რეებს უშუალოდ ნალექის ან ძლიერი ქარის შემდეგ და აცნობიერე- სათვის. თუ ქალაქგარეთ გასვლას ვერ მოვახერხებთ, ბავშვები შეიძ-
ბენ, რა ზემოქმედებას განიცდის მცენარე ამა თუ იმ ბუნებრივი მოვ- ლება გავიყვანოთ პარკში ან ბოტანიკურ ბაღში (ეს შესაძლებელია
ლენის შემდეგ. დიდ ქალაქებში, სადაც ასეთი ბაღები არსებობს, კერძოდ, თბილისსა
და ბათუმში). თუ დაგეგმილი ექსკურსიის დღეს ამინდი ისე გაუ-
თემა საშუალებას აძლევს ბავშვებს, რომ აწარმოონ დაკვირვებები არესდება, რომ ბუნებაში გასვლას აზრი არ ექნება (მაგალითად, ძლი-
მცენარეებზე; აწონონ, გაზომონ, დააჯგუფონ გარკვეული ნიშნით, ერი ქარია ან გადაუღებლად წვიმს), შეგვიძლია გადავდოთ თემაზე
განივითარონ შემოქმედებითი უნარები და ნატიფი მოტორიკა. მუშაობის დაწყება ერთი ან ორი დღით ან შევცვალოთ დაგეგმილი
თემის ფარგლებში ასევე გათვალისწინებულია აქტივობები, რომ- აქტივობების თანამიმდევრობა - პირველ დღეს ჩავატაროთ მეორე
ლებიც ხელს უწყობს მეტყველებისა და სხვა სფეროების განვითა- დღის აქტივობები, ექსკურსიაზე კი მეორე დღეს წავიდეთ.
რებას.
თემა იწყება გასვლითი მეცადინეობით, რომლის მიზანია მცენარეებ-

ზე დაკვირვება და ბუნებრივი მასალების შეგროვება. ეს უნდა იყოს
პირველი შეხვედ- კვლევა და აღმო- წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მცირე მუსიკა/საშემს- შემაჯამებე-
რა წრეში ჩენა თამაშები ჯგუფებში რულებლო ხე- ლი შეხვედ-
ლოვნება რა წრეში
ორშაბათი გავდივართ ბუნებაში (პარკში). ვაკვირდებით მცენარეებს. ვარკვევთ, თუ რა სახის მცენარეები არსებობს? (ხეები, ბუჩქები, ბალა-
ინდივიდუ- ხი). ცოცხალია თუ არა ისინი?
ალიზება
აქტივობა: ხეებზე დაკვირვება; აქტივობა:ბუნებრივი მასალების შეგროვება. მოძრავი თამაში : ,,ჩიტი ხეზე’’ ან სხვა ნებისმიერი
37
პირველი შეხვედ- კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანო- მუსიკა/საშემ- შემაჯამებელი

რა წრეში აღმოჩენა თამაშები ბები მცირე სრულებლო შეხვედრა წრეში
ჯგუფებში ხელოვნება
სამშაბათი მოსვლის დაფიქსი- პროექტი „შემოდ- ასტრიდ ლინდ- სახტუნაო ფოთლების სიმღერა წვი- შევაჯამოთ.
ინდივიდუ- რება გომის განწყობა“ გრენის წიგნი (ლახტი) დახარისხება მაზე ბავშვებმა ისაუბრონ
„სახურავის ბინა-
ალიზება შემოდგომის ამინ- – 1. შემოდგომის დარი კარლსონი“ თამაში: https://www. სხვადასხვა ხეების შე-
დი ; ხეები (მერვე თავი) გაშეშობანა ფოთლებზე youtube.com/ სახებ. აგრეთვე
watch?v=
საუბარი როლური თამაში: დაკვირვება doWWw ვისაუბროთ თემებზე:
მცენარეებზე. ჩვენი მეგობარი ZqvEgE რა სარგებლობა მოაქვს
კარლსონი ჩრდილები ხეებს, რატომ და რო-
აქტივობა: და- გორ უნდა გავუფრთ-
სურათებული ხილდეთ ტყეებს
ენციკლოპედიის
ან/და სურათების
დათვალიერება -
ხეები.
მასალები, დასურათებული ასტრიდ ლინდგ- ლახტები გამადიდე- აუდიო ან ვი-

რესურსები ენციკლოპედია; რენის წიგნი ბელი შუშა, დეო მასალა,
„სახურავის ბინა-
ბუნებრივი მასა- დარი კარლსონი“. შეგროვებუ- ინსტრუმენ-
ლები; მეორადი ლი ფოთლე- ტები
მასალები; ხე- ბი, სამუშაო
ლოვნების ცენტ- ფურცლები.
რის მასალები.
38

ოთხშაბათი მცენარის შემადგე- როლური თამაში: ვკითხულობთ შ. თამაში: დავეხმაროთ ფერიას შევაჯამოთ.
ინდივიდუ- ნელი ნაწილები მეჯლისი მეფის პეროს ზღაპარს „ცოცხალი კონკიას. სიმღერა ვთხოვოთ ბავშვებს
სასახლეში - არაცოც- (მშობლებს?) ხვალ მო-
ალიზება „კონკია“ ხალი“; წყვილებში https://www.
იტანონ თითო ცალი
აქტივობა: როგორ მუშაობა youtube.com/ ხილი ან ბოსტნეული.
იკვებება მცენარე? „ იჭმევა -
watch?v=
არ იჭმევა“ ფაზლი
წესებიანი თამა- კონკია. VNKuARjkWEg
თამაში
ში: შაში ბურთით
მასალები/რე- საღებავები, ორი შ. პეროს ზღაპრე- ბურთი მარცვლები:

სურსები ან სამი ქილა, ბის წიგნი ლობიო, სი-
კომბოსტოს ფო- მინდი, ბარ-
თოლი, ან ნების- და; სამუშაო
მიერი თეთრი ფურცლები;
ყვავილი; რო- ფაზლი კონ-
ლური თამაშების კია
ცენტრის რეკვი-
ზიტები - კოსტი-
უმები (ნაჭრები)
და ა.შ.; შაში
39

ხუთშაბათი ნაყოფი და აქტივობა: ნაყოფი წავიკითხოთ თამაში: იპოვე ნაყოფი შემოდგომის შევაჯამოთ.
თესლი. და თესლი; წიგნი „მუდამ „ხილის მუსიკა
ინდივიდუ- მესამე ზედ- ვთხოვოთ ბავშვებს
აქტივობა: თეს- მწვანე ხეები“ სალათა“ მეტია
ალიზება ლები კოლოფებ- ხვალინდელი ამინდის
ში; „შემოდგომის პროგნოზის გაგება
ნერგების
აქტივობა: ლო- განწყობა“ - (დაიხმარონ მშობლე-
დარგვა
ბიოს თესლის თესლების ბი).
(თუ შესაძ-
განვითარება;
ლებელია) ნაკეთობები.
აქტივობა: თეს-
ლების დათესვა
მასალები/რე- ხილი და ბოსტ- მუდამ მწვანე ხე- ნერგები სამუშაო
სურსები ნეული, პატარა ები (გამომცემლო- ფურცლები,
კოლოფები (მაგა- ბა ბაკურ სულაკა- ბარათების
ლითად, ასანთის)
ური). (სურათების)
სათამაშო პინცე-
ნაკრები;
ტი. ლობიო, ბამ-
ბა, მწვანილის და თესლები,
სწრაფად მზარდი ხელოვნების
ყვავილების თეს- ცენტრის მა-
ლები, მზესუმზი- სალები.
რა. გამჭირვალე
ერთჯერადი ჭი-
ქები, ყვავილების
ქოთნები ან სხვა
კონტეინერები,
მიწა.
40

პარასკევი შემოდგომის აქტივობა: გამოფე- გავიმეოროთ (ხე- ნებისმი- „შემოდგომის დიქსილენდი,

ცვლილებები. ნის მოწყობა. ლახლა წავიკით- ერი, ბავშ- განწყობა“ - https://www.
ინდივიდუ-
ხოთ) ის მასალა, ვების თესლების youtube.com/
ალიზება აქტივობა: მშობ-
რომელსაც ბავშვე- არჩევანით ნაკეთობები- watch?v=
ლების ან/და სხვა
ბი მოინდომებენ. დასრულება. fjnj3g29NSk
სტუმრების მიღება.
მარცვლი - ხე
4-ზე ნაკლები.
საქმიანობათა ინსტრუქციები მაზ ფერებზე; შევთავაზოთ, რომ შეაგროვონ რაც შეიძლება ბევრი
ლამაზი ფოთოლი, ასევე ბუნებრივი მასალები - საინტერესო (უჩ-
პირველი შეხვედრა წრეში ვეულო) ფორმის ხის მასალა, კენჭები, რკოები, გირჩები - რისი
შესაძლებლობაც იქნება.
1 გასვლითი გაკვეთილი (ექსკურსია): ბუნებრივია, რომ საუბარი
მცენარეებზე დავიწყოთ ბუნებაში, სადაც ბავშვები ხედავენ ამ 2 მოსვლის აღნიშვნა: ყოველდღიურად ბავშვი აღნიშნავს თავის მოსვ-
მცენარეებს და შეუძლიათ მიუახლოვდნენ, შეეხონ, დაათვალი- ლას ჯგუფში იმ თვალსაჩინოებაზე, რომელიც წინა კვირას დავამზა-
ერონ ისინი. აქედან გამომდინარე, სასურველია, რომ დილის წრე დეთ.
მოვაწყოთ ექსკურსიაზე ყოფნისას, ადგილზე მისვლის დროს.
დავუსვათ ბავშვებს შეკითხვა: ”რა სახის მცენარეები არსებობს?”; 3 შემოდგომის ამინდი: დავხედოთ ამინდის კალენდარს - როგორი
ვთხოვოთ, რომ პასუხი ამ კითხვაზე მოიძიონ ექსკურსიის (დღის) ამინდი იყო გუშინ? როგორია დღეს? ვისაუბროთ შემოდგომის ამინ-
ბოლომდე. გავესაუბროთ ბავშვებს მცენარეებზე და დავსვათ კით- დზე. ვკითხოთ ბავშვებს: უყვართ თუ არა წვიმიანი დღეები? რისი
ხვები: ”არის თუ არა მცენარე ცოცხალი? რატომ ფიქრობენ, რომ კეთება უფრო უყვართ/ურჩევნიათ ასეთ დღეებში - სახლში თამაში
ცოცხალია? (მცენარე სუნთქავს, იკვებება, მრავლდება, ხმება). გა- თუ გარეთ სეირნობა?
ვამახვილოთ ბავშვების ყურადღება შემოდგომის ფოთლების ლა-
41
4 საუბარი მცენარეებზე: გამოვკითხოთ ბავშვებს, რა იციან მცენარე- თესლი და ნაყოფი - ინფორმაცია აღმზრდელისათვის: რა არის ნა-
ების შესახებ, დავუსვათ შემდეგი კითხვები: ”რა მცენარეები იცით/ ყოფი? - ნაყოფი წარმოიქმნება ყვავილისგან და შეიცავს ერთ ან მეტ
რომელ მცენარეებს იცნობთ? რომელია ყველაზე დიდი მცენარე? თესლს. ბავშვებისთვის ეს შეიძლება გაუგებარი იყოს, ვინაიდან შე-
რომელი ხეები იცით/რომელ ხეებს იცნობთ? რომელი ხეები იზრ- მოდგომაზე ისინი ვერ დააკვირდებიან ყვავილისგან ნაყოფის წარ-
დება ჩვენი საბავშვო ბაღის ეზოში? კიდევ რა ხეებია ჩვენს ქალაქში მოქმნას, რაც გაზაფხულზე ხდება. ამიტომ, ალბათ, მარტივად უნდა
(სოფელში)? რა არის ხეხილი? გინახავთ თუ არა ხეხილი? რას ის- ვუთხრათ, რომ გაზაფხულზე ვნახავთ, როგორ ყვავილობენ მცენარე-
ხამს ხეხილი? სხვა ხეებს თუ აქვთ ნაყოფი? რა ნაყოფი აქვს მუხას? ები და როგორ წარმოიქმნება ნაყოფი. ჩვენთვის ნაცნობი სხვადასხვა
რისთვის იკეთებს ხე ნაყოფს? რა არის თესლი? როგორ მრავლდება ხილი - ვაშლი, მსხალი, ატამი, ქლიავი - ყველა არის შესაბამისი ხის
ხეები? როდის ყვავილობს? რა ხდება ყვავილობის შემდეგ?”. ზო- ნაყოფი და ყველა შეიცავს თესლს (ამას ბავშვებს ვუჩვენებთ პირვე-
გიერთ კითხვაზე ბავშვებს პასუხი არ ექნებათ. ვუთხრათ, რომ ჩვენ ლივე აქტივობის დროს). ნაყოფს ისხამს არა მარტო ხეხილი, არამედ
ამ ყველაფერს გამოვიკვლევთ და პასუხებსაც მივაგნებთ - ნაწილს სხვა ხეებიც. მაგალითად, მუხის ნაყოფი არის რკო, რომელშიც მუხის
ამ დღეებში, ნაწილს კი გაზაფხულზე, როცა ყვავილობა დაიწყება. თესლია მოთავსებული.
5 მცენარის ნაწილები: ვისაუბროთ მცენარეების შემადგენელ ნაწი- მცენარის ნაყოფია ჩვენთვის ნაცნობი კიტრი, პომიდორი, საზამ-
ლებზე. ვკითხოთ ბავშვებს, თუ იციან, რისგან შედგება მცენარე / თრო და წიწაკა, რომლებიც ასევე შეიცავენ თესლებს. თუ ჩვენ
რა აქვს მცენარეს (ფესვები, ღერო, ფოთლები, ყვავილები, ნაყოფი). დავთესავთ რაიმე მცენარის თესლს, იგივე მცენარე ამოვა. ნაყო-
სასურველია, რომ საუბრის დროს ბავშვებს ვუჩვენოთ არა მარტო ფი მცენარეს თესლის დასაცავად და გასავრცელებლად სჭირდება.
შესაბამისი ილუსტრაციები (იხ. ილუსტრაცია #9), არამედ რომელი- ნაყოფს ჭამენ ცხოველები (დათვები, ირმები, ძროხები, ღორები,
მე კონკრეტული მცენარეც. ეს შეიძლება იყოს ბაღში ან ბოსტანში ბეღურები, ყვავები, სხვ.) და ადამიანები. იმ თესლებს, რომლებ-
ფესვიანად ამოღებული მწვანილი, ლობიო, სარეველა ბალახი, თავ- საც ჩვენ კურკებს ვეძახით, ადამიანები ყრიან, ცხოველები კი ნა-
თავი, რაიმე ყვავილი. ყოფთან ერთად ჭამენ. ნაყოფის გადამუშავების შემდეგ თესლები
ცხოველების ფეკალიებთან ერთად გამოდის და მიწაზე ხვდება.
6. ნაყოფი და თესლი: ვაგრძელებთ საუბარს ნაყოფისა და თესლის შე- მიწაზე მოხვედრილი თესლებიდან ახალი მცენარე ამოდის. ზო-
სახებ - დღეს უნდა გავცეთ პასუხი რამდენიმე ადრე დასმულ კითხ- გიერთი თესლი დედა-მცენარისგან შორს იფანტება. გაფანტული
ვას. ვკითხოთ ბავშვებს: ”რა არის ნაყოფი? რომელი ხის ნაყოფი ვი- თესლებიდან მერე ახალი მცენარეები იზრდება. ბუნებრივია, ყველა
ცით? რა არის ხოლმე ნაყოფის შიგნით? რისთვის სჭირდება მცენა- შემთხვევაში თესლს გაღვივებისთვის ხელსაყრელი პირობები ესაჭი-
რეს თესლი?”. როება.
42
წავახალისოთ ბავშვები, რომ შეისწავლონ სხვადასხვა ნაყოფი; ნახონ, სრულიად განსხვავებული მცენარეები იზრდებოდეს); ვუჩვენოთ
როგორ არის ისინი აგებული და სად არის მოთავსებული ამ ნაყო- ბავშვებს წიგნები: ”ტროპიკული ტყეები” და ”საქართველოს ბუნების
ფებში თესლი. ქვემოთ მოყვანილ აქტივობებში აღწერილია, როგორ ატლასი. მცენარეები და ცხოველები”.
უნდა შევისწავლოთ თესლის განვითარების სტადიები და ახალი
მცენარის ზრდის პროცესი. 3. როგორ იკვებება მცენარე: ბავშვებს უნდა ვუთხრათ, რომ მცენარეები
საკვებს მიწიდან იწოვენ წყლის დახმარებით. ჩავატაროთ ექსპერი-
7. შემოდგომის ცვლილებები: ვისაუბროთ თემაზე: ”რა ცვლილებები მენტი იმაზე დასაკვირვებლად, თუ როგორ იწოვს წყალს მცენარე.
ხდება ბუნებაში შემოდგომაზე?”. გადავხედოთ ამინდის კალენდარს ამის საჩვენებლად შეგვიძლია ფერად წყალში ჩავაწყოთ თეთრი ყვა-
და დავაზუსტოთ, ხომ არ გაუარესდა ამინდი ამ ბოლო დღეებში. ვილები ან კომბოსტოს თეთრი ფოთლები (ისე, როგორც ნაჩვენებია
ვკითხოთ ბავშვებს, გაიგეს თუ არა ამინდის პროგნოზი? როგორი ილუსტრაციებზე). ფერადი წყლის მიღება შეგვიძლია გუაშის სა-
ამინდია საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში? ბარში უფრო ცივა თუ ღებავის წყალში გაზავებით. ექსპერიმენტის ჩატარებას გარკვეული
მთაში? ვინ დაეხმარა ამ დავალების შესრულებაში? დრო დასჭირდება - შედეგი თვალსაჩინო იქნება მეორე დღეს.
აქტივობები
1. ხეებზე დაკვირვება: შევთავაზოთ ბავშვებს, დააკვირდნენ სხვადასხ-

ვა სახეობის ხეებს; ვთხოვოთ, შეადარონ ამ ხეების ფორმა, ფოთლები,
ნაყოფი (თუკი აქვთ დაკვირვების ჩატარების დროს); ასევე შეადარონ
წიწვოვანი და ფოთლოვანი ხეები (ყველა ხეს სცვივა ფოთოლი?); და-
ვუსახელოთ ბავშვებს ნაცნობი ხეების სახელები. ვთხოვოთ, ერთმა-
ნეთს შეადარონ აგრეთვე ხეები და ბუჩქები - დადგინონ, რა განსხ-
ვავებაა მათ შორის. რეკომენდებულია, რომ აღმზრდელმა წინასწარ
მოამზადოს იმ ხეების საჩვენებელი ნიმუშები, რომლებზეც ბავშვებს
უნდა ესაუბროს.
2. სურათების დათვალიერება: დავათვალიერებინოთ ბავშვებს სუ- 4. ნაყოფი და თესლი: წარვუდგინოთ ბავშვებს მათთვის ნაცნობ მცენა-
რათები ატლასებში იმის საჩვენებლად, რომ ტყეები შეიძლება ძალ- რეთა ნაყოფები. სასურველია, გვქონდეს ვაშლი, მსხალი, ატამი, კიტ-
ზე განსხვავდებოდეს ერთმანეთისგან (სხვადასხვა ტყეში შეიძლება რი, პომიდორი, მზესუმზირა, ლობიოს პარკი და რკო. ვუთხრათ ბავ-
43
შვებს, რომ ყველაფერი, რასაც ხედავენ, და რასაც კარგად იცნობენ, რწყავთ? ბავშვებს შეუძლიათ ჩაატარონ შესაბამისი ექსპერიმენტები
არის ნაყოფი. მივცეთ საშუალება დარწმუნდნენ, რომ თითოეული ნა- - ერთი მცენარე დადგან კარგად განათებულ ადგილზე, ხოლო მე-
ყოფი შეიცავს თესლს. ბავშვებს შეუძლიათ შეადგინონ ცხრილი იმის ორე - სიბნელეში და შეადარონ, რომელი გაიზრდება უფრო სწრაფად
აღსანიშნავად, თუ რომელ ნაყოფში რამდენი თესლი აღმოაჩინეს. და/ან რომელი იქნება უფრო ჯანმრთელი/საღი. ერთ-ერთი მცენარე
შეიძლება საერთოდ არ მორწყან იმის სანახავად, თუ რა მოსდის უწ-
5. თესლები კოლოფებში: მოვამზადოთ 9 პატარა კოლოფი (ან უფრო ყლოდ დარჩენილ მცენარეს. ბავშვები დააკვირდებიან ზრდის პრო-
ნაკლები, თუკი ბავშვებმა ცხრამდე თვლა ჯერ არ იციან). კოლოფებ- ცესს, გარკვეული პერიოდულობით გაზომავენ და ჩაიხატავენ მცენა-
ზე დავაწეროთ ციფრები 1-დან 9-მდე. ბავშვმა თითოეულ კოლოფში რეებს.
პინცეტით უნდა ჩააწყოს წარწერილი ციფრის შესაბამისი რაოდე-
ნობის თესლები (მაგ., ლობიოსი). კერძოდ, კოლოფში, რომელსაც ”1” წესებიანი თამაშები/მოძრავი თამაშები:
აწერია, მოთავსდება ერთი თესლი. ხოლო იმ კოლოფში, რომელსაც
”3” აწერია - სამი თესლი და ა.შ. 1. ჩიტი ხეზე: წამყვანი იჭერს ბავშვებს - ”ჩიტებს”. ის ბავშვი (”ჩიტი”),
რომელსაც წამყვანი ხელით შეეხება, თავად ხდება წამყვანი. წამყ-
6. ლობიოს თესლის განვითარება: დავაწყოთ ლობიოს თესლები სველ ვანს არ აქვს უფლება, დაიჭიროს ის ”ჩიტი” (მოთამაშე), რომელიც
ბამბაზე. გარკვეული დღეების მანძილზე ბავშვები უნდა დააკვირდ- მისი მიახლოებისას მოასწრებს ხეზე ხელით შეხებას.
ნენ, როგორ ამოიზრდება თესლიდან ფესვი და ღერო.
2. გაშეშობანა: წამყვანი იჭერს. ის ბავშვი, რომელსაც წამყვანი ხელით
7. თესლების დათესვა: ბავშვები ჩარგავენ მსხვილ თესლებს გამჭირ- შეეხება, უნდა ”გაშეშდეს”. სხვა მოთამაშეს შეუძლია გაათავისუფ-
ვალე ერთჯერად ჭიქებში, რათა დააკვირდნენ თესლის განვითარე- ლოს ”გაშეშებული”, თუკი ხელით შეეხება მას.
ბის პროცესს (სასურველია თესლი ჩაირგოს კედელთან ახლოს, რათა
დაკვირვება გაადვილდეს). ბავშვებს შეუძლიათ ასეევე კონტეინე- 3. ცოცხალი - არაცოცხალი (იჭმევა - არ იჭმევა): ბავშვები დგანან წრე-
რებში ან ქოთნებში დათესონ მწვანილის და/ან სწრაფად მზარდი ში. წამყვანი ასახელებს საგანს ან ცოცხალ არსებას, მერე იძახის:
ყვავილების თესლები. ”ცოცხალია!” და ხელებს მაღლა სწევს. თუ წამყვანი დაასახელებს
ცოცხალ არსებებს - ოთხფეხა ცხოველებს, ფრინველებს, მწერებს,
მომდევნო კვირების განმავლობაში ეს აქტივობა უნდა გაგრძელდეს. მცენარეებს და ა.შ., მონაწილეებმაც უნდა ასწიონ ხელები. თუ და-
ბავშვებმა უნდა მოუარონ მათ მიერ დათესილ მცენარეებს, მორწყან სახელდება არაცოცხალი საგანი/ნივთი, მონაწილეებმა წამყვანის
ისინი და დააკვირდნენ - სად ვითარდება მცენარე უკეთესად - მზიან, მოძრაობა არ უნდა გაიმეორონ - - ხელები მაღლა არ უნდა ასწიონ
ნათელ ადგილზე თუ სიბნელეში? რა მოხდება, თუ მცენარეს არ მოვ- (ანალოგიურად მიმდინარეობს თამაში ,,იჭმევა - არ იჭმევა’’).
44
4. ხილის სალათა (ბოსტნეულის სალათა): მონაწილეები სხდებიან ნიმუში 1.

წრიულად მდგარ სკამებზე, წამყვანი დგას ცენტრში. სკამებზე
მსხდარ მონაწილეებს ვარქმევთ ხილის სახელებს, მაგ.; პირველი -
ვაშლი, მეორე - მსხალი, მესამე - ატამი, მეოთხე -ფორთოხალი და
მერე ისევ - ვაშლი, მსხალი, ატამი, ფორთოხალი და ა.შ. წამყვანი
ასახელებს ნებისმიერ ორ ხილს, მაგალითად: ”ვაშლი და ატამი!”.
ამის თქმაზე ყველა ”ვაშლმა” და ”ატამმა” ადგილები უნდა გაცვა-
ლონ. შემდეგ წამყვანი ასახელებს სხვა ხილს და ა.შ. - თამაში უნდა
მიმდინარეობდეს სწრაფ ტემპში. ბოლოს წამყვანი დაიძახებს: ”ხი-
ლის სალათა!”. ამის თქმაზე ყველამ უნდა შეიცვალოს ადგილი,
წამყვანიც ცდილობს დაჯდომას. ის მოთამაშე, რომელიც ადგილის
გარეშე დარჩება, გახდება წამყვანი (ანალოგიურად მიმდინარეობს
თამაში ”ბოსტნეულის სალათა”).
საქმიანობები მცირე ჯგუფებში
1. ფ
ოთლების დახარისხება: ვთხოვოთ ბავშვებს, დაახარისხონ წინა
დღეს შეგროვებული ფოთლები ჯერ ფერების, ხოლო შემდეგ სახე-
ობების მიხედვით, ბოლოს კი ფურცელზე დააწებონ მათთვის ნაც- 4. დავეხმაროთ კონკიას: ესაა ნატიფი მოტორიკის განმავითარებელი
ნობი ხეების ფოთლები (იმ ხეებისა, რომელთა სახელებიც იციან). აქტივობა. კონკიას დედინაცვლის მსგავსად, ავურიოთ ერთმანეთში
სამი სახეობის შედარებით მსხვილი თესლები, მაგალითად, სიმინ-
2. ფოთლებზე დაკვირვება: ბავშვებს შევთავაზებთ, რომ გამადიდებე- დი, ლობიო და ბარდა. ვთხოვოთ ბავშვებს, რომ დაეხმარონ კონკიას
ლი შუშის (ლუპის) გამოყენებით დააკვირდნენ ფოთლების ძარღ- მათ დახარისხებაში.
ვებს, კიდეების სხვადასხვაგვარ დაკბილვას.
5. წყვილებში მუშაობა: დავყოთ ბავშვები წყვილებად. დავურიგოთ
3. ჩრდილები: ბავშვებს ვთხოვთ, რომ დააკავშირონ ფოთლები და ხელთათმანების კონტურები და ავუხსნათ, რომ ჩვენი მიზანია გამო-
მათი ჩრდილები (იხ. ილუსტრაცია #10) ვავლინოთ, ვის შეუძლია თანამშრომლობა. ამისთვის წყვილებმა ერ-
თმანეთში უნდა მოილაპარაკონ და დაამზადონ ზუსტად ერთნაირი
45
ხელთათმანები. მათ დასამზადებლად შესაძლებელია გოგრის თეს- ნიმუში 2.

ლებისა და წებოს, ან წინასწარ დაჭრილი გეომეტრიული ფიგურების
გამოსახულებების გამოყენება.
6. ფაზლი „კონკია“: შევთავაზოთ ბავშვებს ფაზლი კონკიას თემა-

ზე. თუ არ გვაქვს ასეთი რამ, თავად დავამზადოთ 5-6-ნაწილი-
ანი ფაზლი (ნაწილების რაოდენობა, ზომა და, ზოგადად, ფაზლის
სირთულე უნდა შევარჩიოთ ბავშვების შესაძლებლობების გათვა- 8. მესამე ზედმეტია: ბავშვებს ვაძლევთ სამ-სამად დაჯგუფებულ ნახა-
ლისწინებით). ტებს. სამეულში ერთი ნახატი ზედმეტია - განსხვავდება დანარჩენი
ორისგან გარკვეული ნიშნით. მაგ,, ორი ხილია, მესამე - ბოსტნეული,
7.იპოვე ნაყოფი: ბავშვებს ვურიგებთ სამუშაო ფურცლებს. ფურცლის ან ორი ხეა, მესამე- ბუჩქი, ან ორი ყვავილია, მესამე - კენკრა და ა.შ.
ერთ მხარეს გამოსახულია მცენარეები, მეორე მხარეს - ნაყოფები (მა- ბავშვებმა უნდა ამოიცნონ, რომელია ზედმეტი (განსხვავდება დანარ-
გალითად, ვაშლის ხე და ვაშლი, პომიდვრის ბუჩქი და პომიდორი, ჩენებისგან) და რა საერთო აქვს დანარჩენ ორს.
ბანანის პალმა და ბანანი, ვაზი და ყურძენი, სხვ.). ბავშვებმა ფანქრით
უნდა შეაერთონ/დააწყვილონ ცალკეული მცენარე და მისი ნაყოფი 9. მარცვალი „ხე“: ორი გუნდი რიგრიგობოთ ასახელებს სიტყვებს, რომ-
(იხ. ილუსტრაცია #11). ლებიც იწყება (ან თავდება) მარცვლით „ხე“ (მაგ., ხელი, ხევი, კუთხე,
სახე). მოგებულია ის გუნდი, რომელიც მოიფიქრებს მეტ სიტყვას.
46
10. 4-ზე ნაკლები: მაგიდაზე დავაწყოთ კუბები. ვთხოვოთ რომელი- 2. ნაკეთობები თესლებით, რკოებით, გირჩებით ან ფოთლებით: ნების-
მე ბავშვს, აიღოს და დააწყოს 4 კუბი. ამის შემდეგ მის გვერდით მიერი, რაც მოგვეწონება და უფრო გვეხერხება.
მჯდომმა ბავშვმა თანაჯგუფელის მიერ დაწყობილი კუბების გვერ-
დით 3 კუბი უნდა დააწყოს, მომდევნო ბავშვმა- 3-ზე ნაკლები და ა.შ
(ამ აქტივობის გაგრძელება შეგვიძლია სხვა დღეებშიც, სხვა რაოდე-
ნობებისა და რიცხვების გამოყენებით).
პროექტი “შემოდგომის განწყობა”
კვირის განმავლობაში ბავშვები გააკეთებენ მცენარეებთან, თესლებთან

და შემოდგომასთან დაკავშირებულ ნაკეთობებს, ხოლო კვირის ბოლოს
გააფორმებენ გამოფენას, სახელწოდებით „შემოდგომის განწყობა“. ამ
გამოფენამ შეიძლება შეცვალოს წინა კვირებში გაკეთებული ”შემოდ-
გომის კუთხე”, ან დაემატოს მას და შეავსოს.
ბოლო დღე - თემის შეჯამება: ბავშვები აწყობენ თავიანთი ნაკეთო-
1. შემოდგომის ხეები: გავამახვილოთ ბავშვების ყურადღება შემოდ- ბების გამოფენას, სახელწოდებით „შემოდგომის განწყობა“. გამოფენა-
გომის ფერებზე და მივცეთ საშუალება, გააკეთონ შემოდგომის ხე- ზე იწვევენ მშობლებს ან სხვა სტუმრებს და უყვებიან, რაც გააკეთეს.
ები იმ მასალებითა და ტექნიკით, რომლებსაც თვითონ შეარჩევენ. ბავშვებს შეუძლიათ გადააქციონ ეს შეხვედრა მუსიკალურ წვეულებად
სურათებზე მოყვანილია რამდენიმე მაგალითი: პლასტილინის ნა- - ჩართონ ის მუსიკა, რომელიც უფრო მოსწონთ, დაუკრან მათ მირ შექმ-
კეთობა, ხატვა სხვადასხვა საგნით და ა.შ. ნილ ხელნაკეთ ინსტრუმენტებზე (ან სხვაგვარად გააფორმონ ეს გამო-
ფენა).
მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება
1. ანსამბლი: ამ კვირაში ბავშვები ისევ იყენებენ იმ მუსიკალურ ინსტ-

რუმენტებს, რომლებიც თავად შექმნეს წინა დღეებში (თუ ბავშვები
დაინტერესდებიან ამ საქმიანობით, მივცეთ მათ შესაძლებლობა, რომ
გააუმჯობესონ თავიანთი ინსტრუმენტები ან შექმნან ახალი).
47
2. წვიმა: შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ შექმნან „წვიმის მუსიკა“ თავიანთი წიგნის დრო
ხელნაკეთი ინსტრუმენტების გამოყენებით.
1. სამშაბათს ჩვენ ვამთავრებთ ასტრიდ ლინდგრენის წიგნის ” სახურავ-
მოვასმენინოთ სიმღერა წვიმაზე ეკა მამალაძისა და ”ბასტი-ბუბუს” ზე მცხოვრები კარლსონი” პირველ ნაწილს. შემდგომ ნაწილებს აღარ
შესრულებით: https://www.youtube.com/watch?v=doWWwZqvEgE, წავიკითხავთ, მაგრამ ბავშვებს ვეტყვით, რომ ამ ისტორიას აქვს გაგრ-
შესაძლებელია ბავშვებმა შემდეგ თავადაც იმღერონ ეს სიმღერა მა- ძელებაც, ასე რომ ვისაც ეს ამბავი აინტერესებს, შეუძლია მშობლებს
თივე შექმნილი ინსტრუმენტების აკომპანემენტით. სთხოვოს მისი წაკითხვა.
3. ფერიას სიმღერა: ვაჩვენოთ ბავშვებს, როგორ გადააქცია ფერიამ გოგ- ამ დღეს მეტი დრო დავუთმოთ წიგნზე საუბარს. ვკითხოთ - რო-
რა ეტლად და მოვისმინოთ სიმღერა ანიმაციური ფილმიდან ”კონ- გორ მოეწონათ ეს ამბავი? რა მოეწონათ ყველაზე მეტად? თუ
კია”. https://www.youtube.com/watch?v=VNKuARjkWEg (თუ არ გვექ- უნდათ, რომ ჰყავდეთ ისეთი მეგობარი, როგორიც კარლსონია?
ნება ვიდეოს ჩვენების საშუალება, მოვასმენინოთ ბავშვებს აუდიოჩა- რატომ?
ნაწერი და ვაჩვენოთ სურათები).
მივცეთ ბავშვებს საშუალება, რომ ითამაშონ და დახატონ სურათები
მოსმენის შემდეგ ყველამ ერთად ვიმღეროთ ეს სიმღერა. შეგვიძლია წიგნის თემაზე. მოიფიქრონ ბიჭუნასა და კარლსონის ახალი თავგა-
მოვიფიქროთ ქართული ტექსტიც. დასავალი.
3. შემოდგომის მუსიკა: შევთავაზოთ ბავშვებს მუსიკის შექმნა შემოდ-

გომის მოტივებზე თავიანთი ხელნაკეთი ინსტრუმენტების გამოყე- მეოთხე კვირა
ნებით (წვიმის ხმა, ქარის ხმა). შემდეგ კიდევ ერთხელ მოვასმენინოთ
იტალიელი კომპოზიტორის, ანტონიო ვივალდის „შემოდგომა“. თემა: ბაზარი /მაღაზია
4. დიქსილენდი: მოვასმენინოთ ბავშვებს დიქსილენდი, მაგალითად, თემა გრძელდება ორი კვირის განმავლობაში. მისი მიზა-
კომპოზიცია “Down By The Riverside” (ინგლ. ქვემოთ, მდინარის ნა- ნია, გააცნოს ბავშვებს საკვები პროდუქტები, ხილი, ბოსტნე-
პირზე): https://www.youtube.com/watch?v=fjnj3g29NSk ული, რძისა და ხორცის პროდუქტები; გააგებინოს მათ, საიდან
მოდის ეს პროდუქტები ჩვენამდე, ვინ შრომობს მათ მოყვანაზე/
ბავშვები ისმენენ ჩანაწერს და ცეკვავენ. დამზადებაზე.
48
ბავშვები გაეცნობიან ჯანსაღი კვების პირამიდას, ნარჩენების გადახა- დასხვა პროდუქტს, შესაძლებლობა მიეცემათ იმუშაონ ფერმისა და
რისხების პრინციპს; გაიგებენ, როგორ ამზადებენ პროდუქტებს ქარხ- ბაზრის მაკეტებზე.
ნებში და როგორ შეიძლება დაბინძურდეს გარემო.
თემა იძლევა საშუალებას,რომ ბავშვებმა განივითარონ შემეცნებითი,
ბავშვები გაითამაშებენ ბაზართან და მაღაზიასთან დაკავშირებულ მოტორული და სოციალური უნარები თამაშის მეშვეობით.
როლურ თამაშებს; დაამზადებენ, შეარჩევენ, აწონიან და შეიძენენ სხვა-
პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი

შეხვედრა წრეში აღმოჩენა თამაშები მცირე ჯგუფებში ლებლო ხელოვნება შეხვედრა
წრეში
ორშაბა- რა არის პროექტი: ჩვენი ფერმა ასტრიდ ლინ- ცოცვა ჩაიფიქრე მე- სიმღერა ”იყიდეთ, ბავშვები შე-
თი ბაზარი. და ბაზარი. დგრენი გრძელ გობრის სახელი. იყიდეთ ,იყიდეთ აჯამებენ დღის
ინდივი- “გაიცანით სკამზე რამე საინტერესო
1. დახლების დამზა-
ემილი” საკვები პრო- მოვლენებს.
დუალი- დება
წონასწო- დუქტების https://www.
ზება რობის დაც- ლოტო youtube.com/
აქტივობა: ბაზრის
ვა გრძელ watch?v=
მოწყობა
სკამზე საკვები პრო- dvarU1mLYNo
დუქტების
როლური თამაში: ბა-
ცხრილის შედ-
ზარი
გენა.
49

წრეში
მასალები, სხვადასხვა მასალა ხელოვნების ასტრიდ ლინ- გრძელი საკვები პრო- მუს.ცენტრი. დის-
რესურსე- ქვეყნის ბაზ- რესურს ცენტრიდან: დგრენი სპორტული დუქტების კი ჩანაწერით.
ბი რის ფოტოები. დიდი ზომის მუყაო, “გაიცანით სკამი ლოტო
ენციკლოპე- პლასტილინი, თიხა, ემილი”
დია ან ჟურნა- პატარა ჯოხები, წებო, დიდი
ლი შესაბამისი თოკი, სკოჩი და სხვა. ფორმატის ქა-
გამოსახულე- ღალდი, ფერა-
ბებით. დაბალი მაგიდები, დი ფანქრები და
გირებიანი და ხელის ფლომასტერები.
სასწორები, ჩანთები,
ხელნაკეთი ფული და
სალარო, სხვადასხ-
ვა პროდუქტების
მულაჟები,კალათები
და კონტეინერები.
სამშაბა- საიდან მო- პროექტი: ჩვენი ფერმა ასტრიდ ლინ- ხილის ბო- ხილისა და ბოს- ”იყიდეთ, იყი- ბავშვები ისაუბ-
თი დის ბაზარში და ბაზარი. დგრენი ულინგი ტნეულის დახა- დეთ, იყიდეთ რებენ საყვარელ
ინდივი- პროდუქტები 2. ხილი და ბოსტნე- “გაიცანით რისხება. რამე” ხილზე.
- ხილი ბოსტ- ული ემილი”
დუალი- ნეული ხილისა და https://www.
ზება როლური თამაში: ბა- ბოსტნეულის youtube.com/
ზარი და ფერმა აწონვა. watch?v=
dvarU1mLYNo
აქტივობა: პატარა ბოს-
ტანი როგორ იცვლება
ვაშლი
წესებიანი თამაში:
ფაზლი
კალათაში ჩავდე
50

წრეში
მასალე- ტონი ვულფი პლასტილინი, თიხა, ასტრიდ ლინ- პლასტმასის სხვადასხვა მუს.ცენტრი. დის-
ბი/რე- “გადაშალე და ფერადი ქაღალდები, დგრენი ბოთლი, წყა- სახეობის თითო კი ჩანაწერით.
სურსები გაერთე ფერ- ბუნებრივი მასალები, “გაიცანით ლი ან ქვი- ხილი ან მათი
მაში” ჯოხები, გირჩები, ქვე- ემილი” შა, ხილისა მულიაჟი.
ბი, წებო, თოკი, სკოჩი და ბოსტ-
და სხვა. ნეულის სასწორი,
ბოსტნეული,სათამაშო ნახატები ან ბარათები
სამუშაო იარაღები, სურათები,
ბოტები, კალათები, ბურთი.
პატარა კიბე,ურიკა,
დიდი სათამაშო, სატ-
ვირთო მანქანები.
კონტეინერი, მიწა და
ლობიოს მარცვლები,
ბლოკნოტი, ფანქრები.
ხილის ან ბოსტნე-
ულის ფაზლი.
ოთხშაბა- ფერმა პროექტი: ჩვენი ფერმა ასტრიდ ლინ- რა იჭმევა დააწყვე თევ- https://www. ბავშვები ისაუბ-
თი და ბაზარი. დგრენი ემი- და რა არა. ზები youtube.com/ რებენ საყვარელ
3. ცხოველების ფერმა. ლი აჯანყდა watch?v= რძის პროდუქტ-
ინდივი- იპოვე cthF0JSS2-0 ზე, შეაჯამებენ
დუალი- განსხვავება დღეს.
აქტივობა: კუბურების
სიმღერა ”ფერმა”
ზება ბოსელი და ტბორი.
ბაზარი და ფერმა.
წესებიანი თამაში: საკ-

ვები პროდუქტების
მემო.
51

წრეში
მასალე- ტონი ვულფი პლასტილინი, თიხა, ასტრიდ ლინ- ბურთი ფურცლები და მუს.ცენტრი.
ბი/რე- “გადაშალე და ქსოვილები, ფერადი დგრენი ემი- ფანქრები. დისკი ჩანაწერით.
სურსები გაერთე ქაღალდი, გუაში, ბუ- ლი აჯანყდა
ფერმაში” სხვადასხვა ზო-
ნებრივი მასალები.
მის თავზების
კუბურები, ფოლგის
გამოსახულებე-
ქაღალდი, ქსოვილები, ბი.
ფერადი ქაღალდები,
თოკი და ჯოხები.
საკვები პროდუქტების
მემო.
ხუთშაბა- ქათმების პროექტი: ჩვენი ფერმა როალდ დალი ბატებო, ბუმბულების სიმღერა ”წიწილა” ბავშვები
თი ფერმა და ბაზარი. ბატებო შედარება ან ”კოკო როკოკო” შეაჯამებენ
4. ქათმების ფერმა. სასწაულთ- სახლში! დღეს, გაიხსენე-
ინდივი- მოქმედი მის- ლაბირინთი https://www. ბენ დასამახსოვ-
აქტივობა: დაკვირვება ტერ ფოქსი youtube.com/ რებელ საქმი-
დუალი- watch?v=
ბუმბულზე ანობას.
ზება ფოქსი WvupCr7nIQk
როლური თამაში: ბა-
https://www.
ზარი და ფერმა.
youtube.com/
watch?v=
წესებიანი თამაში:არ
VHjFbjGq20s
გამოტოვო ფრინველი
აქტივობა: კუბურების
საქათმე
52

წრეში
მასალე- ტონი ვულფი პლასტილინი, თიხა, როალდ დალი სხვადასხვა სა- მუს.ცენტრი. დის-
ბი/რე- “გადაშალე და ქსოვილები, ფერადი ხის ბუმბულები. კი ჩანაწერით.
სურსები გაერთე ფერ- ქაღალდი, გუაში, ბუმ- სასწაულთ-
მაში” ბული და სხვა ბუნებ- მოქმედი მის- ფურცლები და
რივი მასალები. ტერ ფოქსი ფერადი
( ძველი გამო- ფანქრები.
ბუმბული, ლუპა, ცემა სასწაულ-
წყლიანი ჯამი, ფურც- თმოქმედი
ლები და ფანქრები. მისტერ მელა)
თამაში: დაითვალე
წიწილების წინასწარ
გამზადებული დაფა.
კუბურები, ჯოხები,
ქსოვილები.
პარასკევი საიდან მოდის პროექტი: ჩვენი ფერმა როალდ და- ბატებო, ანბანის სიმღერა ფერებზე ბავშვები ისაუბ-
სუნელები? და ბაზარი. ლის ბატებო კამათელი რებენ ზამთარში
ინდივი- სახლში! https://www. შენახულ პრო-
5. ბაზარი. ”სასწაულთ- youtube.com/ დუქტებზე: ჩირ-
დუალი- მოქმედი მის- watch?v=JHbtnNt_ სა და ტყლაპზე,
ზება როლური თამაში: ბა- ტერ ფოქსი” qVY&list=PL2ZqcR მურაბებზე და
ზარი და ფერმა. YMCUG4N46co3L ა.შ. დაასახელე-
UHk3V35sBlYqz5& ბენ საყვარელ
ჩირის ასხმა
index=7 პროდუქტს.
წესებიანი თამაში: ში-
ნაური ცხოველების
ლოტო
53

წრეში
მასალები ფერმისა და ბაზრის როალდ და- წინასწარ მუყა- მუს.ცენტრი. დის-
და რე- დამზადებული ნაწი- ლის ”სას- ოსაგან ან თი- კი ჩანაწერით.
სურსები ლები პლასტილინი, წაულთმოქ- ხისგან დამზა-
თიხა, ქსოვილები, მედი მისტერ დებული კამა-
ფერადი ქაღალდი, ფოქსი” თელი ასოებით,
გუაში და ბუნებრივი ფურცლები,
მასალები. ფანქრები.
საქმიანობათა ინსტრუქციები 2. ბაზრის მოწყობა: ბავშვებთან ერთად შევცვალოთ სივრცე და მო-

ვაწყოთ ბაზარივით, ამისთვის დაგვჭირდება ,,დახლები” - მაგი-
აქტივობები დები, სასწორები, ჩანთები, ხელნაკეთი ფული და სხვადასხვა
პროდუქტის მულაჟები, რომელთა დამზადება ბავშვებს თავადაც
1. რა არის ბაზარი? ვესაუბროთ ბავშვებს ბაზრის შესახებ; ვკითხოთ, შეუძლიათ. შემდგომში, როცა ბავშვები შეუდგებიან ფერმის თე-
ყოფილან თუ არა ბაზარში; უნახავთ თუ არა, როგორია ის; რა ხდება მის შესწავლას, ამავე სივრცეში/კუთხეში შეგვიძლია ფერმის შე-
ბაზარში, რას ყიდიან და მისთ. დავეხმაროთ ბავშვებს, რომ გაუზი- საბამისი რეკვიზიტების შეტანაც. ეს შეიძლება იყოს, მაგალითად,
არონ ჯგუფელებს საკუთარი გამოცდილება. თუ მოვიძიებთ, ვუჩვე- ბოსტნეული, სათამაშო სამუშაო იარაღები, ბოტები, რძის ბიდონე-
ნოთ ბავშვებს სხვადასხვა ქვეყნის ბაზრების ფოტოები (იხ. ილუსტ- ბი, ერთჯერადი ხელთათმანები, სათამაშო ანკესი და თევზები. ეს
რაცია #12). რეკვიზიტები შესაძლებელია ასევე დამზადდეს ბავშვების მიერ
(აღმზრდელის დახმარებით). http://pocketofpreschool.blogspot.
com/search/label/farm
http://www.pre-kpages.com/dramatic-play-garden/
http://www.labpreschool.udel.edu/school-news/page/50/
54
შესახებ; ვკითხოთ, უნახავთ თუ

არა, სად და როგორ იზრდება ხილი
ან ბოსტნეული (იხ. ილუსტრაცია
#13). დავათვალიერებინოთ ბავშვებს
ტონი ვულფის წიგნში “გადაშალე და
გაერთე ფერმაში” წარმოდგენილი
ხეხილის ბაღი, ბოსტანი, მარცვლე-
ული, მანქანები.
6. პატარა ბოსტანი: ბავშვები აგრძელებენ წინა კვირაში დარგულ მცე-

3. წიგნის დრო. ასტრიდ ლინდგრენის წიგნის “გაიცანით ემილი” ადაპ- ნარეებზე დაკვირვებას - ასხამენ წყალს და ა.შ. კარგი იქნება, თუ
ტირებული ტექსტი მარტივი ენით მოგვითხრობს პატარა ემილზე, ბავშვები გააკეთებენ დაკვირვების შედეგების ამსახველ ჩანახატებს.
რომელიც სოფელში ცხოვრობს. წიგნში გაცოცხლებულია ფერმის
გარემო.
4. წიგნის დრო. როალდ დალის “სასწაულთმოქმედი მისტერ ფოქსი”.

წიგნში მოთხრობილია მოხერხებული მელას ამბავი. მელაზე ფერ-
მერები ნადირობენ, მაგრამ ის მაინც ახერხებს ფერმასა და საკუჭნა-
ოებში შეღწევას, თავისი ოჯახისა და მეზობლების გადარჩენას და
გამოკვებას.
7. რძის პროდუქტები, ფერმა, თევზი: დავათვალიერებინოთ ბავშვებს
5. საიდან მოდის ბაზარში პროდუქტები: ხილი, ბოსტნეული, ბაღჩე- წიგნი ,,გადაშალე და გაერთე ფერმაში”. ვუჩვენოთ მათ ბოსელი,
ული? ვკითხოთ ბავშვებს, თუ იციან, საიდან მოაქვთ ბაზარში სხვა- საბძელი, თავლა. წავახალისოთ, რათა გაიხსენონ, უნახავთ თუ არა
დასხვა პროდუქტი, ვის მოაქვს ისინი. ყურადღება გავამახვილოთ ცხოველები, რომლებიც რძეს გვაძლევენ ან ყოფილან თუ არა სათევ-
ხილსა და ბოსტნეულზე. წავახალისოთ ბავშვები, რომ გაგვიზი- ზაოდ. თუკი რომელიმე მათგანს აღმოაჩნდება სათანადო გამოცდი-
არონ თავიანთი შთაბეჭდილებები სოფელში და/ან ფერმაში ყოფ ნის ლება, ვთხოვოთ მოგვიყვეს, როგორ უვლიან ძროხებს.
55
8. კუბურების ბოსელი და ტბორი: წავახალისოთ ბავშვები, რომ ააშენონ ხოთ: როგორ კეთდება ჩირი? რისთვის იყენებენ ადამიანე-
ბოსელი კუბურების მეშვეობით, შექმნან ტბორი ან მდინარე; გააფორ- ბი სუნელებს და როგორ ამზადებენ? ვაჩვენოთ წინასწარ გამ-
მონ ნაკეთობა ბუნებრივი მასალებით, ჩასვან გამოჭრილი თევზები, ზადებული გამხმარი ფოთლები და ვთხოვოთ,რომ დაფშვნან
ითამაშონ პატარა ცხოველებისა და ადამიანების ფიგურებით. ფურცელზე.
13. ჩირის ასხმა. ვთხოვოთ ბავშვებს, რომ სხვადასხვა ფერის ქაღალ-

დისაგან გამოჭრან ჩირის ფორმის ნაჭრები და აასხან თოკზე ან ხის
ჩხირებზე.
9. ქათმების ფერმა: დავათვალიერებინოთ ბავშვებს წიგნი “გადაშალე

და გაერთე ფერმაში”. ვუჩვენოთ საქათმე და გუბურა. ვთხოვოთ
მოგვიყვნენ, რა იციან ქათმების შესახებ.
10. კუბურების საქათმე: შევთავაზოთ ბავშვებს კუბურებისაგან ქანდა-

რიანი საქათმეების აშენება. სათამაშოდ ბავშვებს შეუძლიათ გამო-
იყენონ პატარა ფიგურები. წესებიანი თამაშები/მოძრავი თამაშები
11. დაკვირვება ბუმბულზე: დავურიგოთ ბავშვებს ფერადი ბუმბულე- 1. ფაზლი: წინასწარ დავამზადოთ ხილისა და ბოსტნეულის ფაზლი.
ბი, ვთხოვოთ, დააკვირდნენ მათ შეფერილობას და მოხატულობას ფაზლის დასამზადებლად მუყაოზე დავაწებოთ შესაბამისი ფოტო
ლუპის გამოყენებით; დააკვირდნენ და ჩაიხატონ ბუმბულის მოძრა- ან ნახატი და დავჭრათ პატარა ნაწილებად. შევთავაზოთ ბავშვებს ნა-
ობა იატაკზე დაშვებისას. ბავშვებს ასევე შეუძლიათ პატარა წყლიან ხატების აწყობა ამ ნაწილების შეერთებით.
ჯამში ჩაყარონ ბუმბული და დააკვირდნენ, ჩაიძირება თუ არა.
2. ა რ გამოტოვო ფრინველი: ბავშვებს ვეუბნებით, რომ ჩვენ დავასახე-
12. საიდან მოდის ჩირი და სუნელები?ვუჩვენოთ ბავშვებს სხვადას- ლებთ სიტყვებს. თუ დასახელებულებს შორის იქნება სიტყვა, რომე-
ხვა სახეობის ხილის ჩირისა და სუნელების ფოტოები, ვკით- ლიც აღნიშნავს ფრინველს, მათ ხელები მაღლა უნდა ასწიონ. აქტი-
56
ვობის მიზანია, რომ ბავშვმა სამეტყველო ნაკადში ამოიცნოს წინას- 5. ბატებო, ბატებო, სახლში!
წარ მითითებული სიტყვები.
”დედა ბატი” ერთ მხარეს დგას, ”შვილი ბატები” დგანან მოშორებით,
3. ხილის ბოულინგი: პლასტმასის ბოთლები წინასწარ გავავსოთ წყლით მოპირდაპირე მხარეს. ”შვილები” ბევრნი არიან, იქვე ”მგელია” ჩასაფ-
ან ქვიშით,ზედ დავაკრათ ხილისა და ბოსტნეულის ფოტოები და ჩა- რებული -”დედას” ”შვილები” უნდა მოსტაცოს. ”დედა ბატი” თავის გა-
ვამწკრივოთ რიგში. შემდეგ შევთავაზოთ ბავშვებს, გააგორონ ბურთი ფანტულ ”შვილებს” სახლში მოუხმობს, ”შვილები” პასუხობენ. ”დედა-
და წააქციონ ბოთლები. ბოთლის წაქცევის შემდეგ ბავშვები ასახე- სა” და ”შვილებს” შორის ასეთი დიალოგი იმართება:
ლებენ მასზე მიკრულ ფოტოზე გამოსახულ ხილს ან ბოსტნეულს და
მოკლედ ყვებიან ამ ხილის/ბოსტნეულის შესახებ. - ბატებო, ბატებო, სახლში!
- რისთვის?
- მანდ მგელია!
- რას აკეთებს?
- ბატებს ჭამს!
- როგორებს?
- წითლებს, ყვითლებს, ჩქარა, სახლში!
”შვილები” გარბიან ”დედისკენ”. შუა გზაზე ”მგელი” შეერევა გუნდში,

ყველა ცდილობს, რომ ”მგელს” ხელიდან გაუსხლტეს. დაჭერილი ”შვი-
ლი ბატი” ”მგელს” თან მიჰყავს. ”დედასთან” ერთით ნაკლები ”შვილი”
ბრუნდება. თამაში კვლავ თავიდან იწყება და გრძელდება მანამდე, სა-
ნამ ”მგელი” ყველა ”შვილს” არ მოიტაცებს.
4. რა იჭმევა და რა არა: ბავშვები წრეში დგებიან და ბურთს ესვრიან საქმიანობები მცირე ჯგუფებში
ერთმანეთს. სროლის დროს ხმამაღლა ამბობენ რაიმე საკვები პრო-
დუქტის სახელს. თუკი დასახელდება ისეთი საგანი/ნივთი, რომე- 1. ჩ აიფიქრე მეგობრის სახელი: დავდგეთ წრეზე. შევთავაზოთ ბავშ-
ლიც არ იჭმევა, ბავშვებმა ბურთი არ უნდა დაიჭირონ და შეეცადონ ვებს, ჩაიფიქრონ რომელიმე თანაჯგუფელის სახელი და დაუკრან
მის აცილებას. მოთამაშე, რომელსაც ბურთი მოხვდა, ”დაჭრილია” და ტაში იმდენჯერ, რამდენი მარცვალიც არის მის სახელში. დანარჩე-
ისვენებს. ნებმა უნდა გამოიცნონ შერჩეული ბავშვის ვინაობა. ამისთვის ის
57
ბავშვები, რომელთა სახელების მარცვალთა რაოდენობა შემოკრული რის, ფორმის, ფაქტურის, სახეობის მიხედვით და ჩააწყონ კალა-
ტაშის რაოდენობის ტოლია, წრიდან ერთი ნაბიჯით წინ გამოდიან. თებსა ან მუყაოს ყუთებში. სახეობის მიხედვით დახარისხების
უნდა შევეცადოთ გამოვიცნოთ, ვინ ჩაიფიქრეს ბავშვებმა. სასურვე- პროცესში გავესაუბროთ ბავშვებს იმაზე, თუ როგორ ინახება ესა
ლია, რომ თამაშის დაწყებამდე თითოეულ ბავშვს ტაშით დავამარც- თუ ის პროდუქტი უსაფრთხოდ, რას უნდა მიექცეს ამ დროს ყუ-
ვლინოთ სახელი და ყურადღება გავამახვილებინოთ მარცვლების რადღება და ა.შ.
რაოდენობაზე.
ილისა და ბოსტნეულის აწონვა: დავყოთ ბავშვები პატარა ჯგუ-
5. ხ
2. საკვები პროდუქტების ცხრილის შედგენა: დავყოთ ბავშვები მცირე ფებად. ჯგუფებმა პინებიანი (თეფშებიანი) სასწორის მეშვეობით
ჯგუფებად, მივცეთ წინასწარ გამზადებული ფორმატის ქაღალდე- უნდა აწონონ თითოეული სახეობის ხილი /ბოსტნეული ან მათი
ბი ცხრილების გამოსახულებებით. ცხრილებში ბავშვებმა უნდა ჩა- მულაჟები, შეადარონ და დაასახელონ, რომელია უფრო მძიმე, რო-
ხატონ ის საკვები პროდუქტები, რომლებსაც ბაზარში ყიდულობენ, მელი- უფრო მსუბუქი. ბავშვებს შეუძლიათ თავად დაამზადონ
ამასთანავე ცალ-ცალკე გრაფებში დაახარისხონ ხილი. ბოსტნეული, პინებიანი სასწორი. ამისთვის დაგვჭირდება ტანსაცმლის ძველი
რძის პროდუქტები, ხორცი და სხვა. საკიდი, პლასტმასის კონტეინერი ან ხაჭოს ცარიელი პლასტმასის
ქილები და თოკი. კონტეინერები თოკით უნდა დავამაგროთ საკი-
3. საკვები პროდუქტების ლოტო: შევთავაზოთ ბავშვებს, ითამაშონ საკ- დის ორივე მხარეს.
ვები პროდუქტების ლოტო მცირე ჯგუფებში, ან დავეხმაროთ, რომ
თავად შექმნან ლოტო. ამისთვის მათ უნდა დახატონ და გამოჭრან 6. როგორ იცვლება ვაშლი: პატარა
სხვადასხვა ხილის, ბოსტნეულის, რძისა და ხორცის პროდუქტების ერთჯერად ჭიქებში ჩავასხათ
გამოსახულებები, შემდეგ დაახარისხონ სახეობების მიხედვით და სხვადასხვა სითხე - წყალი, ძმა-
დაამზადონ ლოტოს შესაბამისი დაფები. რი, ლიმონის წვენი. დავური-
გოთ ბავშვებს გაფცქვნილი და
4. ხილისა და ბოსტნეულის დახარისხება: ამ აქტივობისათვის საჭი- დაჭრილი ვაშლის ნაჭრები;
რო იქნება რამდენიმე სახეობის ხილი/ბოსტნეული ან მათი მუ- ვთხოვოთ, ჩააწყონ ეს ნაჭრები
ლაჟები (შესაძლებელია წინასწარ შევუთანხმდეთ მშობლებს, რომ სხვადასხვა სითხით შევსებულ
მოგვაწოდონ თითო სახეობის პროდუქტი. გასათვალისწინებელია ჭიქებში და დააკვირდნენ, რო-
შემდეგი: სანამ ბავშვებს მივაწვდით პროდუქტს, წინასწარ უნდა მელი ნაჭერი შეიცვლება და
დავრწმუნდეთ, რომ ის სუფთაა და უსაფრთხო). ბავშვებმა მცირე როგორ.
ჯგუფებში მუშაობის გზით უნდა დაახარისხონ ბოსტნეული ფე-
58
7. ,,კალათაში ჩავდე’’: სასურველია, რომ თამაშში მონაწილეობდეს 5-7 9.იპოვე განსხვავება: ბავშვების მცირე ჯგუფებს ვურიგებთ განსხვავე-
ბავშვი. დავსხდეთ წრიულად. ავუხსნათ ბავშვებს, რომ ჩვენ ახლა ბის შემცველ ნახატებს და ვთხოვთ, ერთობლივად იპოვონ მათ შორის
უნდა დავასახელოთ ხილი და ბოსტნეული. თამაშს ჩვენ ვიწყებთ და განსხვავება (იხ ილუსტრაცია #14).
ვამბობთ: ,,კალათაში ჩავდე...” (მაგ., ვაშლი). თამაშს აგრძელებს ჩვენ-
გან მარჯვნივ მჯდომი ბავშვი. ის იმეორებს ჩვენ მიერ ნათქვამს და
ამატებს თავის ხილს, ან ბოსტნეულს. თამაში სრულდება მაშინ, რო-
დესაც ყველა ბავშვი შეძლებს სხვისი ნათქვამის გამეორებას.
8.დააწყვე თევზები: წინასწარ მოვიძიოთ და ამოვბეჭდოთ სხვადასხ-

ვა სახეობის თევზების გამოსახულებები. მცირე ჯგუფებად დაყოფილ
ბავშვებს ვთხოვთ, გამოჭრან ეს გამოსახულებები და დააწყონ ზომის
მიხედვით - ყველაზე პატარადან ყველაზე დიდამდე, შემდეგ კი პირი-
ქით. შესაძლებელია სხვაგვარი თანამიმდევრობის დაცვაც, მაგ., ორი
დიდი, ორი პატარა და ა.შ. აქტივობის დასრულების შემდეგ ბავშვებმა
ერთმანეთს უნდა აჩვენონ და გაუზიარონ ჩატარებული საქმიანობის
შედეგები (იხ. ნიმუში 3).
ნიმუში 3.
10. ბუმბულების შედარება: დავარიგოთ ბუმბულები. შევთავაზოთ

ბავშვებს, დაახარისხონ ისინი ფერისა და ფორმის მიხედვით; დათ-
ვალონ ერთნაირი ბუმბულების რაოდენობა და შეუსაბამონ წინას-
წარ გამოჭრილი ციფრი.
59
პროექტი: ჩვენი ფერმა და ბაზარი
პროექტის ფარგლებში ბავშვები დაამზადებენ ბაზრისა და სასოფლო

მეურნეობის პატარა მაკეტებს.
1. დახლების დამზადება: მიაწოდეთ ბავშვებს სხვადასხვა სახის მეორა-

დი მასალა ხელოვნების ცენტრიდან და სთხოვეთ, დაამზადონ დახ-
ლები პროდუქტების დასაწყობად.
11. ლაბირინთი: შევთავაზოთ ბავშვებს, დახატონ რამდენიმე გზა, რო- ილი და ბოსტნეული: წავახალისოთ ბავშვები, რომ დაამზადონ
2. ხ
მელთაგან ერთი წიწილას საქათმესთან მიიყვანს. სამუშაოს შესრუ- რაიმე ”ხეხილი” ან ”ბოსტნის კვალი ბოსტნეულით” (აირჩიონ
ლების შემდეგ ბავშვები წარუდგენენ ნამუშევრებს მეგობრებს და საკუთარი სურვილის მიხედვით). ამისთვის შევთავაზოთ ბავშ-
სთხოვენ, რომ იპოვონ სწორი (საქათმისკენ მიმავალი) გზა. ვებს სხვადასხვა მასალა, პლასტილინი, თიხა, ფერადი ქაღალდე-
ბი და ა. შ. ბავშვებს შეუძლიათ იმუშაონ ერთ დიდ ფორმატზე
ან მუყაოს პატარა ნაჭრებზე. ყველა ამზადებს თავის წილ ნაჭერს,
ბოლოს კი ყველა ნაჭერს შეერთებენ ერთიანი გამოსახულების
მისაღებად.
12. ანბანის კამათელი: წინასწარ დავამზადოთ მუყაოს კუბი, რომელსაც

სხავადასხვა მხარეს დავაწერთ 6 სხვადასხვა ასოს. ბავშვები გააგო-
რებენ კამათელს; დაასახელებენ იმ ასოს, რომელიც ”დაჯდება” კამა-
თელზე და წარმოთქვამენ სიტყვას რომელიც ამ ასოზე იწყება (მაგ.,
”მ” ასოს შემთხვევაში დაასახელებენ მაგიდას).
60
3. ფერმა: შევთავაზოთ ბავშვებს სხვადასხვა სახის მასალა ხელოვნების თავაზოთ ბავშვებს, შეავსონ ბაზრის დახლები დამზადებული
ცენტრიდან: პლასტილინი, თიხა, ქსოვილები, ფერადი ქაღალდი, პროდუქტებით.
გუაში, ბუნებრივი მასალები ბოსლის, ძროხების, თხების, რძის ბი-
დონებისა და რძის პროდუქტების დასამზადებლად. ბავშვებს ასევე
შეუძლიათ დაამზადონ პატარა გუბურა ან მდინარე თევზებითა და
მეთევზეებით, რომელსაც მოათავსებენ დიდი ფერმის ერთ-ერთ ნა-
წილში.
4. ქათმების ფერმა: შევთავაზოთ ბავშვებს სხვადასხვა სახის მასალა ხე-

ლოვნების ცენტრიდან: პლასტილინი, თიხა, ბუმბულები, ჯოხები,
ქსოვილები, ფერადი ქაღალდი, გუაში და ბუნებრივი მასალები სა-
ქათმის, ქათმებისა და კვერცხების დასამზადებლად.
5. ბაზარი: გავაერთიანოთ ბავშვების მიერ დამზადებული ფერმის

ნაწილები; ვთხოვოთ ბავშვებს, დაამზადონ სახლები ფერმერე-
ბისათვის. ყველა ნამუშევარი გადავიტანოთ დიდი ზომის მუ-
ყაოზე ან ფიცარზე, რათა მივიღოთ დიდი ფერმის მაკეტი. შევ-
61
როლური თამაშები მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება
1.ბაზარი: ამ წარმოსახვითი თამაშის დროს ბავშვები გაინაწილებენ რო- 1. ”იყიდეთ, იყიდეთ, იყიდეთ რამე” : მოვასმენინოთ ბავშვებს სიმღე-
ლებს - გახდებიან ”მყიდველები” და ”გამყიდველები”. ისინი იყიდიან რა ”იყიდეთ, იყიდეთ, იყიდეთ რამე” შოთა რუსთაველის სახელობის
სხვადასხვა ”პროდუქტს”, აწონიან, იანგარიშებენ და გადაიხდიან თეატრის სპექტაკლიდან “კავკასიური ცარცის წრე” (რეჟისორი: რო-
”ფულს”. ბერტ სტურუა). წავახალისოთ ბავშვები, რათა ამოძრავდნენ და აყვ-
ნენ სიმღერას.
მე -5 კვირა
თემა: მაღაზია
პირველი კვლევა და მოძრავი საქმიანობები მუსიკა/ საშემს- შემაჯამებელი

შეხვედრა აღმოჩენა წიგნის დრო თამაშები მცირე ჯგუფებში რულებლო შეხვედრა წრეში
წრეში ხელოვნება
ორშაბათი მაღაზია აქტივობა: მაღა- ასტრიდ ლინ- მიზანში მიუსადაგე წარწერა სიმღერა ინსტ- შეჯამება:
ზიის მოწყობა და დგრენის “ბუ- სროლა ნივთს. რუმენტები
ინდივი- რეკვიზიტების ლერბიელი მსჯელობა - რო-
დაითვალე https://www. მელი უფრო მო-
დუალი- დამზადება. ბავშვები”-როგორ ხურდა.
წავედით მე და ანა youtube.com/wat ეწონათ, ბაზარი
ზება აქტივობა: პრო- ch?v=aKAFtguh8j თუ მაღაზია?რისი
საყიდლებზე.” ფარული ბარათი
დუქტების შე- w&list=PLT2OuH მაღაზიაები არსე-
ფუთვა. wvi6uI1kOal3PVb ბობს კიდევ?
Qe_171aefDio&in
როლური თამაში: dex=5
მაღაზიაში.
მასალები, ფორმატი ან ასტრიდ ლინდ- დიდი ფორ- სათამაშო პროდუქ- მუს.ცენტრი,

რესურსე- დაფა, მარკე- გრენის “ბულერ- მატი, პატარა ტები, ხილისა და დისკი ჩანაწე-
ბი რი, ქარხნების ბიელი ბავშვები” ბურთი და ბოსტნეულის მუ- რებით
ლაჟები. ფურცლე-
ფოტოები სა- საღებავები ან ბი, ფანქრები.
ბავშვო ენციკ- “როგორ წავე- ცარცი.
ლოპედიიდან დით მე და ანა სათამაშო პროდუქ-
ან ჟურნალე- საყიდლებზე. ტები ფასებით, სა-
ბიდან. თამაშო ქაღალდის
და ხურდა ფული.
62

სამშაბათი როგორ ამზა- როლური თამაში: ასტრიდ ლინდგ- კლასობანა რა აკლია ჩაიკოვსკის ბავშვები შეაჯამე-
დებენ კონსერ- მაღაზიაში რენის ბულერბი- “მაკნატუნა”- ბენ დღეს. ისაუბ-
ინდივი- ვებს ელი ბავშვები- ასოების ჯემი შაქარყინულის რებენ იმის შესა-
წესებიანი თამა- ფერიის ცეკვა ხებ, თუ ყველაზე
დუალი- ში: კანონზომი- ”შპს ალუბალი” მეტად რისი ყიდვა
ზება ერება უხარიათ მაღაზი-
აში?
მასალები/ პროდუქტების დაბალი თარო- ასტრიდ ლინდგ- ცარცი ან ფერა- პატარა პროდუქტის მუს.ცენტრი,
რესურსები კოლოფები და ები, პატარა სკა- რენი ბულერბი- დი საიზოლა- მულაჟები. დისკი
ქილები: ბავშ- მები ან სათამაშო ელი ბავშვები- ციო ლენტი. ჩანაწერებით
ვთა კვების ეტლები, მუყაოს ”შპს ალუბალი” მუყაოსგან გამოჭრი-
ფაფის ქილა ყველა ზომის ლი ასოები, პატარა
ან ბურღულე- ყუთი, ფერადი წყლიანი ჭურჭელი
ულის კოლო- ქაღალდი, წებო, და კოვზები.
ფი, მურაბის მაკრატელი, სკო-
ჯემის ან სხვა ჩი, სტეპლერი,
კონსერვის ფასების ქაღალ-
ქილა. დები. საკვების
ცარიელი, სუფ-
თა ქილები და
ყუთები.
63

ოთხშაბა- პროდუქტე- როლური თამაში: სვენ ნურდკვისტი კლასობანა რომელია ზედმეტი - ჩაიკოვსკის ბავშვები წარმოად-
თი ბი შორეული მაღაზიაში “მაკნატუნა”- შა- გენენ საკუთარ ნა-
ქვეყნებიდან პეტსონი და ფინ- აწონვა და გაზომვა ქარყინულის ფე- ხატებს, მოყვებიან,
ინდივი- აქტივობა: ექს- დუსი-ნადირობა რიის ცეკვა რა საშუალებები
დუალი- პერიმენტული მელაზე გამოიყენეს სახატა-
ზება ხატვა ვად.
წესებიანი
თამაში: დომინო
მასალები/ სხვადასხვა გუაში, ფურც- სვენ ნურდკვის- ცარცი ან ფერა- ბარათები პროდუქ- მუს.ცენტრი,
რესურსები ტროპიკული ლები, ბუმბული, ტის დი საიზოლა- ტების კატეგორიების დისკი ჩანაწერე-
ხილის ან სხვა ჯოხები, ბორბლე- ციო ლენტი. ნახატებით. ბით
პროდუქტის ბი და სხვა. ”პეტსონი და
ფოტო ენციკ- ფინდუსი-ნადი- სხვადასხვა პროდუქ-
ლოპედიიდან ნახატებიანი და რობა მელაზე” ტის მულაჟი, ყუთი,
ან ალბომიდან. წერტილებიანი ქილა, ხილი ან ბოს-
დომინო. ტნეული. სახაზავი.
სასწორი, ფურცლე-
ბი, ფანქრები.
ხუთშაბა- სასარგებლო როლური თამაში: სვენ ნურდკვისტი სიმონმა თქვა რამდენი ჭიქა აავ- https://www. ბავშვები წარმოად-
თი პროდუქტები მაღაზიაში სებს ხილის წვენის youtube.com/ გენენ თავისი კვე-
პეტსონი და ფინ- ბოთლს. watch?v= ბის ცისარტყელას,
ინდივი- აქტივობა: ჩემი დუსი-მაჭკატე- lIRJGh4kmgU
დუალი- პირამიდა, ჩემი ბის ტორტი რა ნაწილებისაგან მოყვებიან მასზე.
ზება ცისარტყელა. შედგება ხილი. სიმღერა ვიტამი-
ნებზე
აქტივობა: კუბუ- არაჯანსაღი საჭმელი
რების პირამიდა
წესებიანი თამა-
ში: პეპლები
64

მასალები/ დაფა ან ფორ- ფურცლები სვენ წვენის ან რძის მუს.ცენტრი,
რესურსე- მატი, მარკე- პირამიდის გა- ნურდკვისტი ცარიელი, სუფთა დისკი ჩანაწე-
ბი რი, ხილის მოსახულებით, ბოთლი, ერთჯე- რებით
ფოტოები ან ფერადი ფანქ- პეტსონი და რადი ჭიქა, ჯამი
ნახატები. რები, დასაჭრე- ფინდუსი-მაჭკა- წყლით, ფურცელი
ლი ჟურნალები ტების ტორტი ფანქარი.
პროდუქტების
გამოსახულე-
ბით.ცარიელი
ფურცლები.
კუბურები. წი-
ნასწარ დამზა-
დებული მასალა
თამაშისათვის
პეპელა.
პარასკევი რითი წავი- როლური თამა- სვენ ნურდკვის- სიმონმა თქვა გეომეტრიული https://www. ბავშვები მოყვე-
დეთ ბაზარში/ ში: მაღაზიაში ტის ფორმები youtube.com/ ბიან, თუ რა ხერ-
watch?v=
ინდივი- რატომ ნაჭრის lIRJGh4kmgU ხებით აარიდებენ
ჩანთა? აქტივობა: მე- ”პეტსონი და გაიგე სიტყვა თავს ცელოფნის
დუალი- ორადი ნივთე- ფინდუსი-მაჭკა- სიმღერა პარკების გამოყე-
ზება ბის დამზადება. ტების ტორტი” ვიტამინებზე ნებას.
აქტივობა:
წყლის დაბინ-
ძურება.
ში: დომინო
65

მასალები წყლიანი ჯამი, სვენ ნურდკ- წყლიანი ჯამი, ქსო- მუს.ცენტრი,
და რე- პატარა თევზის ვისტი ვილი, ქაღალდი, დისკი ჩანაწე-
სურსები ფიგურები, ცე- ცელოფნის პარკი, რებით
ლოფნის პარკი. პეტსონი და ფოლგა და სხვა მა-
ფინდუსი-მაჭკა- სალა.
ნახატებიანი ან ტების ტორტი
წერტილებიანი მუყაოსგან გამოჭ-
დომინო რილი ფერადი გე-
ომეტრიული ფიგუ-
რები. ფურცლები
და ფანქრები.
საქმიანობათა ინსტრუქციები
პირველი შეხვედრა წრეში

ბაზარი მაღაზია
მაღაზია
1. ვკითხოთ ბავშვებს, რითი განსხვავდება ბაზარი მაღაზიისგან. გავაკე-

თოთ ვენის დიაგრამა, რათა ბავშვებმა ადვილად აღიქვან მსგავსება და
განსხვავება მათ შორის. ყველაფერს, რაც უკავშირდება ბაზარს, ჩავხა- ვ კითხოთ ბავშვებს, იციან თუ არა, სად მზადდება პროდუქტები, რომ-
ტავთ ერთ წრეში, მაღაზიასთან დაკავშირებულს კი - მეორე წრეში. ლებსაც მაღაზიაში ვყიდულობთ. ვაჩვენოთ ბავშვებს ქარხნების ფო-
იმ პროდუქტებს/საგნებს, რომლებიც ორივეგან შეიძლება შეგვხვდეს, ტოები საბავშვო ენციკლოპედიიდან ან ჟურნალებიდან.
ჩავხატავთ ან ჩავწერთ წრეების გადაკვეთის არეში. სასურველია, რომ
ნახატებს გავუკეთოთ შესაბამისი წარწერები. 2. როგორ ამზადებენ კონსერვებს? ვუჩვენოთ ბავშვებს სხვადასხვა ქარ-
ხანაში დამზადებული პროდუქტის კოლოფები და ქილები. ეს შეიძ-
ლება იყოს ფაფის ან ბურღულეულის კოლოფი, მურაბის, ჯემის ან
სხვა კონსერვის ქილა (წინასწარ დავრწმუნდეთ მათ სისუფთავესა
66
და უსაფრთხოებაში). ავუხსნათ ბავშვებს, როგორ შევინახოთ პრო- ალბომიდან. ვესაუბროთ, რომელ ნაცნობ ხილს მოგვაგონებს, როგო-
დუქტი უსაფრთხოდ. ვუჩვენოთ წარმოების სურათები, რომლებზეც რი გემო შეიძლება ჰქონდეს. სად იზრდება, როგორი ბუნებაა ამ ქვეყ-
ნაჩვენებია, როგორ ამზადებენ სხვადასხვა პროდუქტს ადამიანების ნებში და ა.შ.
შრომისა და მანქანა-დანადგარების მეშვეობით; წავუკითხოთ ბავშ-
ვებს ეტიკეტების წარწერები (სადაა დამზადებული პროდუქტი, რას
შეიცავს, სხვ.); ავუხსნათ ბავშვებს, რატომ არის მნიშვნელოვანი ეტი-
კეტზე მოცემული ინფორმაცია, სად არის მითითებული პროდუქტის
ვარგისიანობის ვადა და ა.შ.
3. შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ დაახარისხონ ეს კოლოფები სხვადასხ-

ვა მახასიათებლის (მაგ, ზომის, ფორმის, მწარმოებლების ლოგოებისა
და ა.შ.) მიხედვით. ვკითხოთ, რისგან და როგორ არის დამზადებული
კოლოფები, კონსერვის ქილები; ხელახლა დავახარისხებინოთ ბავშ-
ვებს კოლოფები მასალის მიხედვით. ვესაუბროთ ბავშვებს იმაზე, თუ
როგორ და რისთვის ახარისხებენ ნარჩენებს.
5. სასარგებლო პროდუქტები: დავხატოთ დაფაზე ან ფორმატის ქაღალ-

დზე დიდი პირამიდა და დავყოთ ოთხ ნაწილად. დავაწეროთ თითო-
ეულ ნაწილს თავისი სახელი და ვთხოვოთ ბავშვებს, ჩახატონ მათში
შესაბამისი პროდუქტი ან ჩააწებონ ჩვენ მიერ წინასწარ გამოჭრილი
ფოტოები. ვკითხოთ ბავშვებს, რატომ არის ყველაზე დიდ ნაწილში
მარცვლეული და ხილი, ყველაზე პატარა ნაწილში კი ტკბილეული.
ვესაუბროთ ბავშვებს პროდუქტების კომპონენტებზე; ვკითხოთ, პი-
რამიდის თითოეულ საფეხურზე განლაგებული პროდუქტებიდან
4. პროდუქტები შორეული ქვეყნებიდან: ვკითხოთ ბავშვებს იმ პრო- რომელი უყვართ ყველაზე მეტად, რომელი - ნაკლებად. ავუხსნათ
დუქტების შესახებ, რომლებიც შორეული ქვეყნებიდან შემოაქვთ ბავშვებს, რომ მარცვლეული ენერგიის ძირითადი წყაროა, ენერგია
ჩვენს მაღაზიებში; გავარკვიოთ, რა იციან მათ შესახებ. ვუჩვენოთ კი გვეხმარება იმაში, რომ ბევრი ვითამაშოთ, კარგად ვისწავლოთ და
ბავშვებს ამგვარი პროდუქტების სურათები ენციკლოპედიიდან ან გავერთოთ. მარცვლეულისგან მომზადებული საჭმელი ძალიან სა-
67
სარგებლოა. ამიტომაც უფროსები ხშირად გვიმზადებენ წიწიბურას აქტივობები

და ჰერკულესის ფაფას. თურმე ტკბილეულიც გვავსებს ენერგიით,
მაგრამ ბევრმა ტკბილეულმა შეიძლება მუცელი გაგვიბეროს და აღარ 1. მაღაზიის მოწყობა: შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ შევცვალოთ როლუ-
მოგვინდეს სხვა ძალიან სასარგებლო პროდუქტების მირთმევა. მო- რი თამაშების სივრცე ბაზარსა და მაღაზიას შორის არსებული განს-
ვუყვეთ ბავშვებს, რომ ექიმების რჩევით, ყოველდღე უნდა ვჭამოთ ხვავებების გათვალისწინებით და გადავაკეთოთ ბაზარი მაღაზიად.
სხვადასხვა ფერის საკვები. (ესაა ე. წ. საკვების ცისარტყელა). ვკით- შესაბამისად, დახლების ნაცვლად დაგვჭირდება თაროების გაკე-
ხოთ ბავშვებს: რა ფერის პროდუქტები ვიცით? რატომ უნდა ვჭამოთ თება და პროდუქტების შეფუთვა; დაგვჭირდება ასევე პროდუქტის
ბევრი ჯანსაღი პროდუქტი? ეტლების მულაჟები (გამოვიყნოთ სკამზე დამაგრებული ყუთი), სა-
თამაშო სალარო-აპარატი, შტრიხკოდის სკანერი, კონსერვებისა და
საჭმლის კოლოფები (უნდა მოვათავსოთ თაროებზე). ყველა საჭირო
ნივთი შესაძლოა დამზადდეს ბავშვების მიერ სხვადასხვა მასალის
გამოყენებით.
6. რითი წავიდეთ ბაზარში/მაღაზიაში? რატომ არის საჭირო ნაჭრის ჩან-

თა? რაში აწყობენ ადამიანები პროდუქტებს ბაზარსა და მაღაზიაში? 2. პროდუქტების შეფუთვა: ”პროდუქტების” შესაფუთად შევთავაზოთ
ვესაუბროთ ბავშვებს იმაზე, თუ რატომ არის ცუდი ცელოფნის პარ- ბავშვებს ქაღალდი, შესაფუთი პარკები და თოკები.
კების გამოყენება, რა ზიანი მოაქვთ მათ გარემოსთვის, რითი შეიძ-
ლება ჩავანაცვლოთ ისინი ან როგორ შევამციროთ მათი გამოყენება. 3. წიგნის დრო: ასტრიდ ლინდგრენის “ბიულებიელი ბავშვების” ერთ-
ბავშვები მოიფიქრებენ გამოსავალს. ერთი თავი - ”როგორ წავედით მე და ანა საყიდლებზე”. ამ თავში მე-
68
გობარი გოგონები დედის დავალებით მაღაზიაში მიდიან საყიდლებ- 7. ჩემი ცისარტყელა: ვთხოვოთ ბავშვებს, დახატონ ცისარტყელა, მისი
ზე, გოგონებს რამდენჯერმე დაავიწყდებათ სხვადასხვა პროდუქტი ”ზოლების” არეში კი ჩახატონ თავიანთი საყვარელი საჭმელები,
და მოუწევთ გზიდან უკან დაბრუნება. შერჩეული ცისარტყელას ფერების შესაბამისად.
4. წიგნის დრო: სვენ ნურდკვისტის „პეტსონი და ფინდუსი“, ნადირობა

მელაზე. წიგნში მოთხრობილია მოხუცი კაცისა და მისი კატის საინ-
ტერესო თავგადასავლები სოფელში.
5. ექსპერიმენტული ხატვა: შევთავაზოთ ბავშვებს გუაში, ფურცლები

და სხვადასხვა ნივთი, რომლებსაც ისინი ფუნჯების ნაცვლად გამო-
იყენებენ (მაგ., ბუმბული, ჯოხები, ბორბლები და სხვ.).
8. არაჯანსაღი საჭმელი: დავურიგოთ ბავშვებს ფურცლები გაღიმებუ-

ლი და მოწყენილი ”სახეების” მქონე კბილების გამოსახულებებით.
ამ გამოსახულებებს ბავშვებმა უნდა შეუსაბამონ (მიუხატონ) ჯანსა-
ღი და არაჯანსაღი საჭმელები.
6. ჩემი პირამიდა: დავურიგოთ ბავშ-

ვებს ფურცლები, რომლებზეც გამო-
სახულია ოთხად დაყოფილი ”პირა-
მიდა”. შევთავაზოთ მათ, ძველი
ჟურნალებიდან ამოჭრან პროდუქ-
ტების ფოტოები და გაანაწილონ თა-
ვიანთი პირამიდების ცალკეულ ნა-
წილებში (ფოტოებისთვის შეგვიძლია გამოვიყენოთ სუპერმარკე-
ტების სარეკლამო ბროშურები). 9. წყლის დაბინძურება: ამ აქტივობისათვის დაგვჭირდება სუფთა
წყლით სავსე ჯამი. ვთხოვოთ ბავშვებს, ჩაყარონ წყლიან ჯამში
69
რეზინის ან პლასტმასის სათამაშო თევზები და ცელოფნის პარ-

კები. ვკითხოთ, მათი აზრით, როგორ გრძნობენ თავს თევზები?
რატომ?
10. მეორადი ნივთების დამზადება: მოვუყვეთ ბავშვებს იმის შესახებ,

რომ ბევრი გამოყენებული ნივთი შეიძლება არ გადავყაროთ და
ხელახლა გამოვიყენოთ. ეს, შეიძლება იყოს, ვთქვათ, პლასტმასის
ბოთლები, მუყაოს ყუთები, სამზარეულოს ან ტუალეტის ქაღალ-
დის მუყაო და სხვა. შევთავაზოთ ბავშვებს ასეთი ნივთები და ასე-
ვე რესურსები ხელოვნების ცენტრიდან. ვთხოვოთ ბავშვებს, რომ
დაამზადონ სხვადასხვა ფიგურა ან რაიმე ნივთი, ვუჩვენოთ რამდე-
ნიმე მაგალითი: პლასტმასის ბოთლის გოჭი, ფანქრების ჩასადები,
მუყაოს ყუთის სკივრი და ა.შ.
წესებიანი თამაშები/მოძრავი თამაშები
1. კანონზომიერება: შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ ააწყონ პატარა ზომის

ფერადი კუბურები გარკვეული თანამიმდევრობით. იწყებს ერთი და
ყველა აკეთებს მის მსგავსად; შემდეგ მეორე იწყებს და ა.შ.
2. დომინო: თავდაპირველად ბავშვებს შეიძლება შევთავაზოთ ნახატე-

ბიანი დომინო, შემდეგ კი, როდესაც კარგად გაერკვევიან თამაშის
პრინციპში, - წერტილებიანი დომინო.
70
4. მოძრავი თამაში
5. მიზანში სროლა: დიდი ფორმატის ქაღალდზე დავხატოთ რამდენი-

მე სამიზნე განსხვავებული ქულებით. გავაკრათ ქაღალდი ეზოში ან
დარბაზში. ბურთი წინასწარ დავასველოთ საღებავში ან წავუსვათ
ცარცი და კარგად გავწუროთ. ბავშვები იყოფიან ორ გუნდად და რიგ-
რიგობით ესვრიან მიზანს (ერთჯერადი ხელთათმანებით).
თამაშის ვარიაცია: „გააძვრინე ბურთი რგოლში“ - დიდი ზომის მყარ

3. პეპლები: ამ თამაშისთვის დაგვჭირდება 6 ფერის ფერადი ქაღალდი. მუყაოზე ან ფანერზე ვაკეთებთ სხვადასხვა ზომის რგოლებს. თითო-
ფერადი ქაღალდისგან წინასწარ გამოვჭრათ პეპლები ორ ფერში; და- ეულ რგოლს სხვადასხვა ქულა აქვს. ბავშვები შეეცდებიან ბურთის
ვამზადოთ ასევე ორი კამათელი (თითოეულზე მხოლოდ სამი ფერის რგოლებში გაძვრენას.
წყვილით) და პატარა ჟეტონები. თამაშის დროს პეპლები მოვათავ-
სოთ მაგიდის ცენტრში, პირველი მოთამაშე ყრის კამათლებს. კუბი- 6. კლასობანა: დავუხატოთ ბავშვებს ეზოში ცარცით ”კლასობანას” სა-
კებზე ამოდის ორი ფერის კომბინაცია. ის, ვინც პირველი იპოვის პე- თამაშო ცხრილი ან გამოვსახოთ ეს ცხრილი დარბაზში, იატაკზე
პელას ამ ფერების კომბინაციით, იგებს ერთ ჟეტონს. თამაშს იგებს ის დაკრული საიზოლაციო ლენტის გამოყენებით. ჩავწეროთ ცხრილის
მოთამაშე,რომელიც პირველი დააგროვებს 5 ჟეტონს. უჯრებში ციფრები 1-დან 10-მდე. მოთამაშემ თავდაპირველად პირ-
ველ უჯრაში უნდა ჩააგდოს პატარა ბრტყელი ნივთი (ქვა ან რაიმე
სხვა) და ხტუნვით გაიაროს უჯრები; მერე იმავეს იმეორებს მეორე
ბავშვი და ა.შ. ნივთს აგდებენ მეორე უჯრაში და ცვლიან ხტუნვის
მანერას (ხტუნვა ასკინკილათი ან მიტყუპებული ფეხებით).
71
7. სიმონმა თქვა: ერთ-ერთი ბავშვი წამყვანია. ის გასცემს ბრძანებებს, თებს, რომლებიც აწყვია მაგიდაზე, წამყვანი აიღებს ერთ-ერთ ნივთს
მაგრამ ბავშვები მას ემორჩილებიან მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ და დამალავს. ბავშვები უნდა მიხვდნენ, რომელი ნივთი აკლია. თამა-
წამყვანი ბრძანებას წინ წაუმძღვარებს სიტყვებს: ”სიმონმა თქვა” შის გასართულებლად შესაძლებელია ორი ან მეტი ნივთის დამალვა.
(მაგალითად,”სიმონმა თქვა, იხტუნეთ ბაყაყებივით”, ”სიმონმა თქვა,
მიირბინეთ ხესთან”, ”სიმონმა თქვა, მომიტანეთ კენჭები” და ა.შ.). 5. ასოების ჯემი: მუყაოსგან გამოვჭრათ ასოები და ჩავყაროთ პატარა
წამყვანი თანდათან აჩქარებს ბრძანებების გაცემის ტემპს გამარჯვე- წყლიან ჭურჭელში. ბავშვებმა კოვზით უნდა ამოიღონ ასო და დაასა-
ბულია ის, ვინც სწორად შეასრულებს ყველა ბრძანებას. ხელონ; შეიძლება ასევე დაასახელონ საჭმელი, რომელიც ამ ასოზე
იწყება. თუკი წყლის გამოყენება პრობლემებს შეგვიქმნის, აქტივობა
საქმიანობები მცირე ჯგუფებში შეიძლება ჩატარდეს გამოჭრილი ასოების ცარიელ ჭურჭელში ჩაყ-
რით. იგივე თამაში შეიძლება ვითამაშოთ შემდეგნაირად: ასოები
1. საიდუმლო ბარათი: ბავშვებს ვთხოვთ, რომ ლოტოს ბარათების დას- არის თავზები, მათზე ვამაგრებთ პატარა სკრეპებს, თოკზე კი - პატა-
ტიდან ამოირჩიონ ერთ-ერთი და შეეცადონ მასზე გამოხატული საგ- რა ანკესს. ბავშვებს შეუძლიათ”ითევზაონ” ასოებზე.
ნის/ნივთის სახელის დამარცვლას. ჩვენ შეგვიძლია ვუჩვენოთ, თუ
როგორ უნდა ამის შესრულება. სხვა ბავშვებმა უნდა გამოიცნონ, რა 6. რომელია ზედმეტი?: დავურიგოთ ბავშვებს წინასწარ გამზადებუ-
არის დახატული ბარათზე. ლი ბარათები, რომლებზეც გამოსახული იქნება ერთი და იმავე სა-
ხეობის/კატეგორიის რამდენიმე პროდუქტი და განსხვავებული სა-
2. მიუსადაგე წარწერა ნივთს: დავწეროთ მუყაოს ან ქაღალდის პატარა ხეობის/კატეგორიის ერთი პროდუქტი. ბავშვებმა უნდა შემოხაზონ,
ნაჭრებზე პროდუქტების სახელები; ბავშვებმა უნდა დაამაგრონ ეტი- რომელია ზედმეტი (ანუ განსხვავებული სახეობის/კატეგორიის
კეტი შესაბამის პროდუქტზე. პროდუქტი). მაგ., ბარათზე შეიძლება გამოვსახოთ ვაშლი, მსხალი,
ბალი, სტაფილო და ა.შ. (იხ. ილუსტრაციები ##15, 16, 17).
3. დაითვალე ხურდა: ბავშვებს შევთავაზოთ გამზადებული “პროდუქ-
ტები” (მითითებული ფასებით) და სათამაშო ფული. წავახალისოთ
ისინი, რომ ერთმანეთისგან რიგრიგობით იყიდონ ”პროდუქტები”,
გადაიხადონ ”ფული”და დააბრუნონ ”ხურდა” სათანადო რაოდენო-
ბით.
4. რა აკლია?: მივცეთ ბავშვებს რამდენიმე პატარა პროდუქტის მულაჟი.

შევთავაზოთ, ითამაშონ ”რა აკლია?”. ბავშვები იმახსოვრებენ იმ ნივ-
72
8. აწონვა და გაზომვა: წავახალისოთ ბავშვები, რომ ერთმანეთს შე- 10. რა ნაწილებისაგან შედგება ხილი? ბავშვებს შევთავაზოთ ჩვენ მიერ
ადარონ სხვადასხვა ნივთი (პროდუქტების მულაჟები) და დაად- დაჭრილი ხილი ან ბოსტნეული. გავუმახვილოთ ყურადღება ნაყო-
გინონ, რომელია ყველაზე დიდი. ამის შემდეგ, პინებიანი (თეფ- ფების სხვადასხვა ნაწილზე.
შებიანი) სასწორის გამოყენებით, ბავშვები აწონიან საგნებს, გან-
საზღვრავენ, რომელია ყველაზე მძიმე და ჩაინიშნავენ შედეგებს
(ბავშვებს შეუძლიათ ჩაიხატონ, რომელ საგანზე ჩამოიწია ყველა-
ზე მეტად სასწორის პინა, რომელზე - უფრო ნაკლებად და ა.შ.).
ვამსჯელოთ იმაზე, აღმოჩნდა თუ არა ყველაზე დიდი საგანი ყვე-
ლაზე მძიმე? მონაცემების ჩანიშვნა შეიძლება მარტივი ცხრილე-
ბის მეშვეობით. ამისათვის ფურცელს დავყოფთ რამდენიმე ნაწი-
ლად, ბავშვები კი ჩაიხატავენ საგნებს გარკვეული კანონზომიერე-
ბის დაცვით (მაგ., ყველაზე მძიმე საგნიდან ყველაზე მსუბუქამდე
ან პირიქით). 12. გეომეტრიული ფიგურები: მუყაოს გადავაკრათ ფერადი ქაღალდი
და დავჭრათ სხვადასხვა გეომეტრიულ ფიგურად. შევთავაზოთ ბავ-
შვებს, ააწყონ რაიმე ,,კერძი’’; შემდეგ ვთხოვოთ დათვალონ, რამდე-
ნი და რომელი გეომეტრიული ფიგურა დასჭირდათ ამისათვის.
13. გაიგე სიტყვა: ჩამოვთვალოთ სიტყვები. თუ ბავშვები გაიგებენ ხი-

ლის სახელს, ტაშს შემოკრავენ. შემდგომ დღეებში შეგვიძლია გა-
ვართულოთ აქტივობა - ბავშვები ტაშს შემოკრავენ ხილზე, მარჯ-
9. რამდენი ჭიქა აავსებს ხილის წვენის ბოთლს? შევთავაზოთ ბავშ- ვენა ხელს ასწევენ ბოსტნეულზე და ა.შ.
ვებს სუფთა ხილის ან რძის ბოთლი, ძაბრი, რამდენიმე ერთჯერა-
დი ჭიქა და წყლიანი ჯამი. ბავშვებმა უნდა გამოთქვან ვარაუდები მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება
იმის შესახებ, თუ რამდენი ჭიქა წყალი ჩაეტევა ბოთლში და ჩა-
ინიშნონ ისინი. ამის შემდეგ ბავშვები აავსებენ ბოთლს წყლიანი შაქარყინულის ფერიის ცეკვა: მოვასმენინოთ ბავშვებს ნაწყვეტი პეტრე
ჭიქებით და ნახავენ, სწორი იყო თუ არა მათ მიერ გამოთქმული ჩაიკოვსკის ბალეტიდან “მაკნატუნა” და ვთხოვოთ, თავისუფალი მოძ-
ვარაუდები. რაობებით იცეკვონ მუსიკაზე.
73
როლური თამაში თემის მეორე კვირა ბავშვებს აძლევს შესაძლებლობას, რომ გაეცნონ:
როგორი სახლები არსებობს ჩვენ გარშემო. როგორია ჩვენი ეზოები, რა
მაღაზიაში: ამ თამაშის დროს ბავშვები გაინაწილებენ მყიდველის, კონსულ- დეტალებისგან შედგება სახლები და ეზოები; როგორ სახლებში ცხოვ-
ტანტის, მოლარის როლებს. შეარჩევენ სასურველ ”პროდუქტებს” წინასწარ რობენ ზღაპრების გმირები, რა გეომეტრიულ ფორმებს ვხვდებით ქა-
შედგენილი გრაფიკული ცხრილების მიხედვით, გადაიხდიან ”ფულს”. ლაქსა თუ სოფელში.
მე - 6 კვირა მესამე კვირა ეთმობა სხვადასხვა პროფესიის ადამიანებს: ექიმებს, სტი-

ლისტებს, მზარეულებს, მასწავლებლებს, მეეზოვეებს.
თემა: „ჩემი უბანი“
თემაზე მუშაობისას ბავშვებს ექნებათ საშუალება, აწარმოონ დაკვირ-
თემის მიზანია ბავშვებისთვის მათი საცხოვრებელი გარემოს გაცნობა. ვებები თავიანთ უშუალო გარემოზე, დააჯგუფონ საგნები გარკვეული
თემის შესწავლის ხანგრძლივობაა სამი კვირა. პირველი კვირის განმავ- ნიშნის/ნიშნების მიხედვით, ითამაშონ ერთმანეთთან და განივითარონ
ლობაში ბავშვები გაეცნობიან თავიანთ უბანს, მის ძირითად ინფრასტ- სამეტყველო და ფონოლოგიური უნარები.
რუქტურას, ტრანსპორტის ნაირსახეობებს, ქუჩაში მოძრაობის წესებს,
პარკებისა და სკვერების დანიშნულებას.
თემა - ჩემი უბანი - I კვირა

პირველი შეხვედრა კვლევა და წიგნის ეზოს/ საქმიანობები მცირე მუსიკა/საშემ- შემაჯამებელი
წრეში აღმოჩენა დრო ფიზიკური ჯგუფებში სრულებლო შეხვედრა წრეში
თამაშები ხელოვნება
ორშაბათი ვსაუბრობთ თემაზე აქტივობა-„უბნის ვკითხუ- მოძრავი აქტივობა: გაამთლი- ვმღერით სიმ- შეჯამება:
ინდივიდუ- ,,ჩემი უბანი’’. გან- რუკა“ ლობთ ნ. თამაში: „ჭა- ანე სიტყვები ღერას - (ნების- ვკითხოთ ბავშ-
ალიზება ვიხილავთ უბანში დუმბაძის : ობი“. მიერი საბავშვო ვებს რა გააკეთეს
არსებულ შენობა-და- წინა დღეს მშობ- „ავტობიოგ- აქტივობა: რკალები სიმღერა (თქვე- დღეს ისეთი,
წესებულებებსა და ლებს ვთხოვთ, რაფიას“. ნი არჩევანით) რაც სხვა დროს
მათ დანიშნულებას, რომ ყურადღება არ გაუკეთებიათ?
მიმდებარე პარკებს, გაუმახვილონ ბავ- რა მოეწონათ ყვე-
ეზოებსა და სკვერებს. შვებს ახლომდება- ლაზე მეტად და
რე შენობებზე. რატომ?
74

მასალები, წინასწარ ვამზა- წიგნი ცარცი წინასწარ მომზადებუ- სიმღერის ჩანა-
რესურსები დებთ ე.წ. რუკებს. ლი ტექსტი; წერი
„რუკები“;
ფურცლები;
ფანქრები
(ფლომასტერები)
სამშაბათი ვსაუბრობთ აქტივობა „შეადა- ვკითხუ- „არ გაგი- თამაში: „დააჯგუფეთ ვუსმენთ და ვკითხოთ ბავშ-
ინდივიდუ- პროექტზე-„ჩემი უბანი“ რე ერთმანეთს’’ ლობთ მ. ვარდეს სატრანსპორტო საშუ- გამოვიცნობთ ვებს, თუ რას
ალიზება წიკლაურის ბურთულა“ ალებები“ სხვადასხვა მოუყვებიან
შემდგომი სამი კვი- თამაში - ,,კარგი ლექსს: სახის ტრანს- მშობლებს დღე-
რის მანძილზე ვიმუ- შეკითხვაა’’. „ავტომანქა- „განასახიერე პორტის ხმის ვანდელი დღის
შავებთ ამ თემებთან ნა’’ თვითმფრი- აქტივობა- „შევქმნათ ჩანაწერს. შესახებ? რა მო-
დაკავშირებული „წიგ- პროექტი“ ჩემი ნავი, გრაფიკი“ ეწონათ ყველაზე
ნები-ს“ შექმნაზე. უბანი“-ხატავენ მოტოციკ- ვუსმენთ ნების- მეტად? რა იყო
სხვადასხვა სახის ლეტი, მიერ საბავშ- საინტერესო?
პროექტზე მუშაობას ტრანსპორტს. ავტობუსი“ ვო სიმღერას
ვიწყებთ ტრანსპორ- (თქვენი შერჩე-
ტის თემით. ვით).
განვიხილავთ, რა არის
ტრანსპორტი და რის-
თვის არის ის საჭირო.
რა სახის ტრანსპორ-
ტი არსებობს? რა აქვს
საერთო სხვადასხვა
ტიპის ტრანსპორტს?
რით განსხვავდებიან
ერთმანეთისაგან?
მასალები, ტრანსპორტის წიგნი რამდენიმე ფურცელი; ფანქრები, სხვადასხვა

რესურსები სხვადასხვა სახე- ბურთულა ტრანსპორტის ფოტო- სატრანსპორტო
ობის ნახატები; და სადილის ები, (ფლომასტერები) საშუალების
დაფა ან ფურცელი; კოვზები ჩანაწერი; სიმ-
საწერი საშუალება ღერის ჩანაწერი
75

ოთხშაბათი ვსაუბრობთ ქუჩაში როლური თამაში: ვკითხუ- თამაში „შემ- თამაშები: ვუსმენთ სიმ- შევაჯამოთ რა
ინდივიდუ- მოძრაობის წესებზე, „ქუჩაში მოძრა- ლობთ ხვედრი ეს- ,,ჩემი ტრანსპორტი ღერებს მულ- გავიგეთ ქუჩაში
ალიზება შუქნიშანსა და მის ობის წესები“ ლექსს: ტაფეტა“ უფრო ჩქარია’’ ტფილმიდან მოძრაობის წესე-
დანიშნულებაზე ვი- „ქუჩაში,“ „შაქრო და ზაქ- ბის შესახებ?
ზუალური მასალის პროექტი ,,ჩემი (მარიამ წიკ- ,,შეაგროვე 4 ცალი ერ- რო“.
გამოყენებით. უბანი’’. ვხატავთ ლაური) თნაირი ტრანსპორტი’’ ვკითხოთ, დღეს
საკუთარ შთაბეჭ- მშობელს რომ
პროექტზე მუშაობას დილებებს ქუჩაში ენახა ყველაფერი,
განვაგრძობთ ქუჩაში მოძრაობის წე- რაც დამოუკი-
მოძრაობის წესების სების შესახებ ან დებლად ან ერ-
თემით. ვქმნით პლაკატებს თად გავაკეთეთ,
ფეხით მოსიარუ- რას იტყოდა იგი?
ლეებისათვის, მან- რა მოეწონებოდა?
ქანებისათვის;
მასალები, თვალსაჩინოებები ილუსტრაციები, ქრესტომა- 2 ბურთი სახატავი საშუალებე- სიმღერის ჩანა-

რესურსები წიგნები თია სკო- ბი, ილუსტრაციები წერი; მულტ-
ტრანსპორტის შე- ლამდელ- ტრანსპორტისა და ფილმი
სახებ; თათვის შუქნიშნის გამოსახუ-
სათამაშო მანქა- გვ.199 ლებით
ნები; შუქნიშანი;
ადამიანის ფიგუ-
რები;
მუყაოს ყუთები;
ფერადი ფურც-
ლები;
მაკრატელი; წებო.
76

ხუთშაბათი ვსაუბრობთ პარკებსა აქტივობა: ვკითხუ- თამაში აქტივობა: ვუსმენთ სიმ- ვკითხოთ ბავშ-
ინდივიდუ- და სკვერებზე. ვეკით- „აღმოაჩინე მსგავ- ლობთ: ბურთით - „მოდი, დავხატოთ“ ღერას: ვებს, რომელი
ალიზება ხებით, სად უყვართ სება და განსხვავე- „იის ნატვ- „სდექ!“ “ მერცხალი “ აქტივობა იყო
ყველაზე მეტად სეირ- ბა“. რა“, მათთვის ყველა-
ნობა და რატომ? “მერცხალი“ ზე სახალისო?
აქტივობა -„პიკნიკი“ როგორ მოიქცე-
ვაგრძელებთ პროექტ- ვიან, როდესაც
ზე „ჩემი უბანი“ მუშა- პროექტი ”ჩემი სკვერში ან პარკ-
ობას. ვგეგმავთ, რისი უბანი“ აქტივობა - ში წავლენ?
გაკეთება შეგვიძლია ხის ან ყვავილების
პარკებთან მიმართე- თაიგულის შექმნა
ბაში.
მასალები, თაბახის ფურც- 50 საბავშვო ორი ბურ- ფურცელი; სიმღერის ჩანა-
რესურსები ლები, ლექსი თულა; სა- ფანქრები (ფლომას- წერი
ფანქრები, დილის კოვ- ტერები) ქაღალდის
ზები პარკი; წებო; მაკრატე-
მარკერები ლი; მუყაო; ფერადი
სურათი პიკნიკი; ფურცლები
პარასკევი შევაჯამოთ, რა გა- ბავშვები აგრო- ვაკეთებთ ცეკვავენ ბავშვები ამზადებენ ზეიმობენ თე- შევაჯამოთ მთე-
ინდივიდუ- ვაკეთეთ ამ კვირის ვებენ მასალას, სამახსოვრო უბნის მაკეტს, რუკას. მის დასრულე- ლი კვირა. ყვე-
ალიზება განმავლობაში. თავი რომელიც შექმნეს ბუკლეტს გამოფენენ მათ მიერ ბას, ლაზე მეტად რა
მოვუყაროთ მასალას, თემის მიმდინა- საგზაო შექმნილ ნამუშევ- ათვალიერებენ მოეწონათ მათი
რომელიც გავაცანით რეობისას. ამასთა- მოძრაობის რებს: ტრანსპორტს, ბავშვების შექმ- ნამუშევრებიდან
თემის (,,ჩემი უბანი’’) ნავე ანაწილებენ წესების შე- ქუჩაში ქცევის წესებს, ნილ წიგნებს, და რატომ?
შესწავლისას კვირის დავალებებს იმი- სახებ. ხეებს და ა.შ. მონაწილეობენ
განმავლობაში. სათვის, რომ ნამუ- ვიწვევთ მშობლებს კონცერტში
შევრები წარმოად- და ვათვალიერები-
გინონ სხვადასხვა ნებთ ბავშვების ნა-
ფორმით. მუშევრებს. ვაცნობთ,
რომ მომავალ კვირას
ჩვენ გავიცნობთ სხვა-
დასხვანაირ სახლებს.
77
საქმიანობათა ინსტრუქციები ფურცლის სივრცე. გეზისმიმცემი (მიმანიშნებელი) კითხვებით

დავეხმაროთ გზების დახატვასა და შენობების ერთმანეთთან
აქტივობები დაკავშირებაში. დღის დასასრულს ბავშვებს შეუძლიათ სახლში
წაიღონ მათ მიერ შექმნილი „უბნის რუკა“ და მშობლებთან ერ-
1. უბნის რუკა (I ვარიანტი): წინასწარ მოვამზადოთ ბარათები („უბ- თად შეავსონ/სრულყონ ნამუშევარი: დაამატონ შენობები და/ან
ნის რუკა“), რომლებზეც გამოსახულია სხვადასხვა შენობის კონ- გააფორმონ და გაალამაზონ.
ტურები. უნდა შეირჩეს ის შენობები, რომლებიც ტიპობრივია/
დამახასიათებელია ჩვენი უბნისთვის. მაგალითად, სკოლა, აფ- 3. აღმოაჩინე მსგავსება და განსხვავება: შევთავაზოთ ბავშვებს, და-
თიაქი, სამკერვალო სალონი, სამედიცინო პუნქტი და ა.შ. სასურ- ხატონ პარკი, სადაც ისინი სეირნობენ ხოლმე ან ხალისით ისეირ-
ველია, ყველა შენობას თან ახლდეს ასევე შესაბამისი სიმბოლო, ნებენ. ვთხოვოთ ასევე დახატონ, ვისთან ერთად უყვართ პარკში
თუ არის ამის საშუალება (მაგ., აფთიაქს ჰქონდეს წითელი ჯვარი, ყოფნა (შეეცადონ იმის ასახვასაც, თუ ვინ რას აკეთებს პარკში ყოფ-
სკოლას - წარწერა „სკოლა“ და ა.შ.). ბავშვები სეირნობის პრო- ნისას). მუშაობის დასრულების შემდეგ ყველანი განიხილავენ ნა-
ცესში ან ჯგუფში დაბრუნებისას რუკაზე აღნიშნავენ იმ შენობებს, ხატებს: ამბობენ, რატომ მოსწონთ ან არ მოსწონთ პარკში თამაში,
რომლებიც მოინახულეს; შეეცდებიან გააფერადონ და შეავსონ იმ შეადარებენ ნახატებს, აღმოაჩენენ მსგავსებებსა და განსხვავებებს
დეტალებით, რომლებიც დაამახსოვრდათ. შეგვიძლია დავეხმა- ერთმანეთის ნახატებში.
როთ ბავშვებს გახსენებაში და ვკითხოთ: ”ჩვენს ბაღთან ყველა-
ზე ახლოს რა იყო? რით დაგამახსოვრდათ? როგორ მიხვდით, რა 4. პიკნიკი: ბავშვებს ვუჩვენებთ სურათს ან ფოტოს, რომელზეც პიკ-
შენობა იყო ეს? რისთვის დადიან იქ ადამიანები? რა ფერის იყო ნიკზე მყოფი ადამიანები არიან გამოსახული და ვთხოვთ მოგვიყ-
შენობა?” და ა.შ. ვნენ, რა ხდება ნახატზე. შეგვიძლია დავეხმაროთ გეზისმიმცემი
(მიმანიშნებელი) შეკითხვებით: რამდენი ადამიანია გამოსახული
2. უბნის რუკა (II ვარიანტი): თუ გასეირნება შეუძლებელია უბ- ნახატზე? როგორ ფიქრობთ, ვინ არიან ეს ადამიანები ერთმანეთის-
ნის თუნდაც მცირე მონაკვეთზე, „უბნის რუკის“ შექმნა შეგვიძ- თვის? რა მიზნით არიან აქ? როგორია მათი განწყობა (დავაზუსტე-
ლია სამუშაო ჯგუფშიც. მივცეთ ბავშვებს ფორმატის ქაღალდი ბინოთ, როგორ მიხვდნენ პერსონაჟების განწყობას)? ვინ რას აკე-
და ვთხოვოთ, შექმნან „უბნის რუკის“ საკუთარი ვერსია (გაიხსე- თებს? რას აკეთებს ბიჭუნა? გოგონა? დედა? მამა? როგორი ამინდია?
ნეთ, რა შენობებია თქვენს უბანში?). ბავშვებს შეუძლიათ დახა- მიჩვენე, სად არის ძაღლი? რამდენი ბუშტია გამოსახული? და ა.შ.
ტონ სხვადასხვა შენობა (მაღაზიები, სამედიცინო პუნქტები და (იხ. ილუსტრაცია #18).
ა.შ.) ან გააკეთონ აპლიკაციები წინასწარ გამოჭრილი ფიგურების
გამოყენებით. სასურველია, რომ ბავშვებმა თვითონ აითვისონ
78
ისე გადაადგილდნენ, რომ ჭაობში არ ჩაეფლონ. „ჭაობში ჩაფლული“

ბავშვები სხდებიან სკამებზე და იქიდან ადევნებენ თვალყურს და-
ნარჩენი ბავშვების მოძრაობებს. ნელ-ნელა შესაძლებელია თამაშის
გართულება - ამისათვის დავაშოროთ ერთმანეთს რგოლები ან და-
ვაპატარავოთ და გავზარდოთ მათ შორის არსებული სივრცე. თამაში
გრძელდება მანამდე, სანამ ყველა ბავშვი სკამზე არ აღმოჩნდება ან
სანამ ბავშვებს არ შევამჩნევთ თამაშისადმი ინტერესის დაკარგვას.
4. ვიმოძრაოთ წესების დაცვით: ოთახში ”გაგვყავს გზები”; ორ ადგილ-

ზე ვაყენებთ ცოცხალ „შუქნიშანს“ - ორ ბავშვს, რომლებიც შუქნიშ-
ნის ფუნქციას ასრულებენ: მათ ხელში უჭირავთ სამი ფერის ბარათი.
მათი ჩვენებით ბავშვები არეგულირებენ მოძრაობას. შეგვიძლია
ასევე შევქმნათ შლაგბაუმიანი ადგილი. შლაგბაუმი შეიძლება იყოს
ნებისმიერი გრძელი ნივთი, რომელსაც ერთ-ერთი ბავშვი დაიკა-
წესებიანი თამაშები / მოძრავი თამაშები ვებს ხელში. ერთ ადგილას გავაკეთებთ ”ზებრასაც” (პარალელური
ხაზებით მონიშნული გადასასვლელი ფეხით მოსიარულეთათვის).
1. კარგი შეკითხვაა: ვთხოვოთ ერთ-ერთ ბავშვს, ჩაიფიქროს რომელი- დანარჩენი ბავშვები დავყოთ ”მანქანებად” და ”ფეხით მოსიარულე-
მე სატრანსპორტო საშუალება, დანარჩენებს კი შევთავაზოთ, დასვან ებად”. თუ ბაღს აქვს ეზო და ველოსიპედებით სარგებლობის საშუ-
შეკითხვები ჩაფიქრებულის ამოსაცნობად. ბავშვები სვამენ კითხვებს ალება, შესაძლებელია ერთი დღე დაეთმოს მოძრაობის წესებს ველო-
მანამდე, სანამ ვინმე არ გამოიცნობს. შევთავაზოთ ბავშვებს, დასვან სიპედით მოსიარულეებისთვის. ამგვარად უფრო მეტ საგზაო ნიშანს
არსებითი კითხვები იმგვარი ფორმულირებით, რომ პასუხი იყოს გამოვიყენებთ და თამაშიც უფრო სახალისო გახდება.
მხოლოდ ,,კი’’ ან ,,არა’’ (მაგ., ფრთები აქვს? ცაში დაფრინავს? მიწა-
ზე დადის? და ა.შ.). შემდეგ სიტყვას ჩაიფიქრებს ის ბავშვი, რომლის 5. ა რ დაგივარდეს ბურთულა: ბავშვებს ვაძლევთ კოვზებს, რომლებ-
მიერ დასმული კითხვის შემდეგაც ამოიცნეს ჩაფიქრებული სიტყვა, ზედაც მოვათავსებთ პატარა ბურთულებს. ჩვენს ნიშანზე მოთა-
მაშეებმა კოვზზე დადებული ბურთულით უნდა გადაკვეთონ ფი-
3. ჭაობი: ბავშვები იატაკზე ან მიწაზე ხატავენ რგოლებს. ეს რგოლე- ნიშის ხაზი (ისე, რომ ბურთულა ძირს არ დაუვარდეთ). თამაში
ბი საყრდენია/მყარი მიწაა, დანარჩენი ადგილები - „ჭაობი“. გადაად- მთავრდება მაშინ, როცა ყველა მონაწილე მივა ფინიშამდე. შეიძ-
გილება შესაძლებელია მხოლოდ რგოლებზე. ბავშვები ცდილობენ ლება ამ თამაშს მივცეთ შეჯიბრის სახეც. შეჯიბრის მოსაწყობად
79
ჯგუფი უნდა გავყოთ ორ გუნდად; მოთამაშეები ფინიშის ხაზის ვერ გვპასუხობს, ჩვენ განმეორებით დავმარცვლავთ და ვეუბნებით
გადაკვეთის შემდეგ უკან ბრუნდებიან და თავიანთ გუნდელს გამთლიანებულ სიტყვას. ბავშვი იმეორებს და გვიბრუნებს ბურთს.
გადასცემენ კოვზს. გამარჯვებული იქნება ის გუნდი, რომელიც თამაშს ვიწყებთ ორმარცვლიანი სიტყვებით. სიტყვებში მარცვლე-
პირველი დაასრულებს თამაშს. ის მონაწილე, რომელსაც კოვზი- ბის რაოდენობის გაზრდა დამოკიდებულია ბავშვების შესაძლებ-
დან ბურთულა ჩამოვარდება, უბრუნდება საწყის წერტილს და თა- ლობებზე.
ვიდან იწყებს სვლას.
2. რკალები: ბავშვებს შევახსენებთ, რომ სიტყვები შედგება მარცვ-
6. შემხვედრი ესტაფეტა: ჯგუფი იყოფა ორ გუნდად. ბავშვები ატარე- ლებისგან და ნიმუშის მისაცემად ვმარცვლავთ რომელიმე სიტყ-
ბენ ბურთს და ტარებისას ისე გადასცემენ ერთმანეთს, რომ ბურთი ვას. ბავშვებს ავუხსნათ, რომ თითოეული მარცვალი შეგვიძლია
ძირს არ დავარდეს. ბურთის დავარდნის შემთხვევაში მონაწილე გამოვხატოთ რკალით (მაგ., სიტყვისთვის ,,დედა’’ ორი რკალი
ისევ საწყისი პოზიციიდან იწყებს ბურთის ტარებას. გამარჯვებულია დაგვჭირდება). დავხატოთ რკალები სხვადასხვა რაოდენობით
ის გუნდი, რომელიც პირველი დაასრულებს თამაშს. (ერთი რკალი, ორი რკალი, სამი რკალი). დავუსახელოთ ბავშ-
ვებს სიტყვები. მათ ტაშის დაკვრით უნდა დამარცვლონ დასა-
7. თამაში ბურთით „სდექ“ - ბავშვები დგებიან წრეზე და ერთმანეთს ხელებული სიტყვები; თქვან, რამდენი მარცვალია სიტყვაში და
ესვრიან ბურთს. აღმზრდელის შეძახილზე, ”სდექ!”, ბავშვებმა ბურ- მიგვითითონ შესაბამისი რაოდენობის რკალებზე. ამ აქტივობის
თი სწრაფად უნდა გააგდონ ხელიდან. ვინც ბურთის გაგდებას ვერ შესრულება შეგვიძლია მთელი კვირის განმავლობაში, სხვადასხ-
მოასწრებს, ის ტოვებს წრეს და სკამიდან ადევნებს თვალყურს თანა- ვა სიტყვის გამოყენებით.
გუნდელების თამაშს.
3. დავაჯგუფოთ სატრანსპორტო საშუალებები: ბავშვებს ვაძლევთ
საქმიანობები მცირე ჯგუფებში ბარათებს/სტიკერებს, რომლებზეც გამოსახულია სხვადასხვა
სატრანსპორტო საშუალება ან ვაძლევთ სათამაშო ტრანსპორტს
1. გაამთლიანე სიტყვები: ვდგებით წრეზე. ბავშვებს ვეუბნებით, (სხვადასხვა ტიპის სათამაშო მანქანებს) და ვთხოვთ, დააჯგუ-
რომ ვესვრით ბურთს და სროლისას დამარცვლით ვეტყვით სიტყ- ფონ ისინი სხვადასხვა ნიშნის (მაგ., სისწრაფის, ზომის, ფორმისა
ვას, მათ კი უნდა გამოიცნონ, რა სიტყვას ვეუბნებით. იმ ბავშვმა, და ფერის, სივრცეში გადაადგილების ხერხის, სხვ.) მიხედვით.
რომელსაც ბურთი ვესროლეთ, უნდა გვითხრას გამთლიანებული თავდაპირველად ბავშვებს დაჯგუფება შეუძლიათ მათთვის სა-
სიტყვა და ბურთი უკან დაგვიბრუნოს (მაგ., ვესვრით ბურთს რომე- სურველი ნიშნის მიხედვით, შემდეგ კი ჩვენ შევთავაზებთ დაჯ-
ლიმე ბავშვს და ვეუბნებით: ,,დე-და’’, ბავშვი გვეუბნება გამთლი- გუფების სხვა ვარიანტებს (მაგ., საჰაერო ტრანსპორტის სახე-
ანებულ სიტყვას - „დედა“ და უკან გვიბრუნებს ბურთს). თუ ბავშვი ობებს).
80
4. შევქმნათ გრაფიკი: ბავშვებს ვთხოვთ, დახატონ მათთვის ყველაზე მსხვილი ჯგუფისგან. ესენია: საჰაერო საზღვაო და სახმელეთო ტრან-
საინტერესო/საყვარელი სატრანსპორტო საშუალება. ჩვენ წინასწარ გა- სპორტი (სახმელეთო ტრანსპორტი შეიძლება დავყოთ ავტომობილე-
ვამზადებთ ცხრილს, რომელსაც ბავშვები ორმაგი სკოჩით მიამაგრე- ბად და ველოსიპედებად). ბავშვები შემთხვევითი შერჩევით იღებენ
ბენ მათ მიერ დახატულ ერთი სახეობის ტრანსპორტს. ამის შემდეგ ოთხ ბარათს. მათი მიზანია, შეაგროვონ ოთხი იდენტური ან ერთი სა-
ვითვლით, რომელი ტრანსპორტი მოსწონს ჩვენს ჯგუფში ყველაზე ხეობის ტრანსპორტი (ოღონდ წინასწარ უნდა შევთანხმდეთ, კონკრე-
ბევრ ბავშვს, შემდეგ ვითვლით, რომელი მოსწონს ყველაზე ცოტას. ტულად, რა პრინციპით ვიმოქმედებთ შეგროვების დროს). მაგიდაზე
გვიწყვია კიდევ 16 ბარათი, თამაშის მსვლელობისას ბავშვები მაგიდი-
5. ჩემი ტრანსპორტი უფრო სწრაფია: თამაშში მონაწილეობას ღებუ- დან იღებენ თითო ბარათს. მათ თავად უნდა გადაწყვიტონ, თუ რო-
ლობს 7 ბავშვი. სასურველია, გვქონდეს წინასწარ მომზადებული 28 მელ (რომელი სახეობის) ტრანსპორტს შეაგროვებენ. თუკი მოთამაშე
ბარათი 4 სახეობის ტრანსპორტის გამოსახულებით. თამაშის პირო- გადაწყვეტს ახლად აღებული ბარათის თავისთვის დატოვებას, უნდა
ბა ამგვარია: ველოსიპედი უფრო ნელია, მასზე უფრო სწრაფია მო- დააბრუნოს ერთი, მისთვის არასასურველი ბარათი. ასე გრძელდება
ტოციკლეტი, მოტოციკლეტზე უფრო სწრაფია ავტომანქანა; დაბო- მანამდე, სანამ მეორე, მესამე და ა.შ ბავშვი არ შეაგროვებს სასურველ
ლოს, ყველაზე სწრაფია თვითმფრინავი. ბავშვები სხედან მაგიდის ბარათებს (იხ. ილუსტრაცია # 19, 20).
გარშემო. თითოეულ მათგანს 4 ბარათი აქვს. ბარათები აწყვია ისე,
რომ სურათები არ ჩანს. ბარათს ჯერ ამოატრიალებს ერთი ბავშვი,
შემდეგ - მისგან მარჯვნივ მჯდომი. ორივენი ნახულობენ ბარათებს.
იმ ბავშვს, რომელსაც უფრო სწრაფი ტრანსპორტის სახეობა შეხვ-
დება, ორივე ბარათი (თავისი და მეორე ბავშვის) მიაქვს. ამის შემ-
დეგ თამაშს აგრძელებს შემდეგი წყვილი. ასე გრძელდება მანამდე,
სანამ ბოლო ბავშვი არ გადმოატრიალებს თავის ბარათს. თუ თანა-
მეწყვილეები ერთსა და იმავე ტრანსპორტის სახეობას გადმოაბრუ-
ნებენ, ამბობენ: ”ერთნაირია!”, უკან აბრუნებენ ბარათებს და თავი-
დან აიღებენ ახლებს. სასურველია, რომ თითოეულმა ბავშვმა ორი
ხელი მაინც ითამაშოს.
6. 4 ცალი ერთნაირი- შეაგროვე ტრანსპორტი: მონაწილეებს ვყოფთ 4-კა-

ციან ჯგუფებად. თამაშისთვის გვჭირდება 32 ბარათი სხვადასხვა
ტრანსპორტის გამოსახულებით. ბარათები შეიძლება შედგებოდეს 3
81
7. მოდი, დავხატოთ: ბავშვები წყვილ-წყვილად სხდებიან ერთმანე- რინავები ბოთლებისა და მუყაოს გამოყენებით. ქვემოთ მოცემულ
თის პირისპირ. თითოეულს აქვს ფანქარი და ფურცელი. მათ შო- სურათზე წარმოდგენილია ამ მასალების გამოყენებით შექმნილი
რის, მაგიდის შუაში, ტიხარია აღმართული, ასე რომ ვერცერთი ნამუშევრები.
მხარე ვერ ხედავს მოპირდაპირე მხარეს მსხდომებს. ერთ-ერთი მო-
ნაწილე მოიფიქრებს, რისი დახატვა სურს (ფრინველის, ხის, ყვავი-
ლის, სხვ.) და ხატავს; შემდეგ უხსნის მოპირდაპირე მხარეს მჯდომ
ჯგუფელს, თუ როგორ უნდა დახატოს იგივე, თუმცა თავად საგანს
არ ასახელებს - მხოლოდ აღწერს და ეხმარება დამაზუსტებელი მი-
თითებებით (უხსნის, როგორ უნდა დახატოს). ამის შემდეგ იღებენ
ტიხარს და ერთმანეთს უდარებენ ნახატებს.
8. სამახსოვრო ბუკლეტი „ვიმოძრაოთ წესების დაცვით“: გავესაუბ-

როთ ბავშვებს საგზაო მოძრაობის წესებზე. გავიხსენოთ ყველა ის
წესი, რომლებზედაც შევთანხმდით. თითოეულ ჯგუფს სამუშაოდ 2. პ როექტი ”ჩემი უბანი - მოძრაობის წესები”: ბავშვები ქმნიან დიორა-
მივცემთ ორ წესს (შესაძლებელია თითო-თითო წესის მიცემაც). მა- მას „ჩემი უბანი“. ამ მიზნით ისინი კვირის განმავლობაში ამზადე-
გალითად: გადავიდეთ ”ზებრაზე”, დაველოდოთ შუქნიშნის მწვანე ბენ და აგროვებენ დეტალებს: მუყაოსაგან ამზადებენ სხვადასხვა
შუქს, ვიაროთ ტროტუარზე და ა.შ. დავურიგოთ ბავშვებს ფორ- შენობას, აწებებენ მათზე საიდენტიფიკაციო ლოგოებს, აკეთებენ
მატის ქაღალდები და დავეხმაროთ მიცემული წესის ფორმატზე გზებს, ძერწავენ შუქნიშანსა და ადამიანებს (შესაძლებელია ასევე
დახატვაში ან შესაბამისი აპლიკაციის გაკეთებაში. ამის შემდეგ მათი მუყაოსგან გამოჭრაც) ათავსებენ დიორამაზე პატარა სათამაშო
ჯგუფს წარვუდგენთ ყველა ნამუშევარს. წარდგენის შემდეგ ავკინ- მანქანებს.
ძოთ ეს მასალა (ფორმატის ქაღალდები), გავუკეთოთ ლამაზი ყდა
და დავეხმაროთ ბავშვებს შექმნილი ”წიგნის” დასათაურებაში. თა- შენობები შეიძლება შევქმნათ პატარა ყუთებისგან/კოლოფებისგან. ამი-
ვად ”წიგნი” მოვათავსოთ თვალსაჩინო ადგილას. სათვის მათ ქაღალდებს დავაწებებთ და მოვხატავთ. პროექტის მთავა-
რი მახასიათებელია ის, რომ მთელი კვირის განმავლობაში მზადდება
პროექტები მხოლოდ დეტალები, რომლებიც ბოლო ეტაპზე გამთლიანდება ერთი-
ანი ნამუშევრის - დიორამის სახით.
1. პ როექტი ”ჩემი უბანი - ტრანსპორტი”: ბავშვები ხატავენ ან ქმნიან
სხვადასხვა სახეობის ტრანსპორტს. ეს შეიძლება იყოს თვითმფ-
82
წიგნის დრო მოედანი, სკვერი,

გადააგდო გზიდან
ავტობიოგრაფია ურიკა და ცხენი,
მუხრუჭები არ აქვს,
დედიკო მყავს სტუდენტი, გარბის, ჰერი, ჰერი.
მამა - არქიტექტორი, აადინა მტვერი
ბებო - თვალის ექიმი, კუთხესა და კუნჭულს,
ბაბუა კი - ლექტორი, ფრთა მოსტეხა ლამის
მიყვარს ბევრი ძილი და ბატის ყვითელ ჭუჭულს.
უფრო ბევრი თამაში, შუქნიშანი ბრაზობს:
3. პროექტი ”ჩემი უბანი - ხის/ყვავილების თა- ჯერჯერობით ვერვინ მჯობს რად არ იცავ წესრიგს?
იგულის შექმნა’’: პროექტისთვის დაგვჭირ- ტირილსა და ჭამაში. წითელს ვანთებ:-სდექ, სდექ!
დება შოკოლადის/კექსის შესაფუთი ან გა- სახლი მიდგას ვერაზე, შენ მაინც არ გესმის!
მოსაცხობი ქაღალდები, გავაფერადოთ ისი- ნომერი აქვს წაშლილი, ქვეითი და მგზავრი
ნი მარკერებით ან საღებავებით. ქაღალდებ- თუ დაგჭირდით, იკითხეთ შეაშინე ყველა,
ზე შეგვიძლია ასევე დავაწებოთ სხვადასხვა ლევან მაჭარაშვილი. ბარბი ისევ ყვირის:
ფერის ბრჭყვიალა ქაღალდები, მძივები და -ნელა, ნელა, ნელა!
ა.შ. ღეროს ნაცვლად შეგვიძლია გამოვიყე- ნ.დუმბაძე დავუძახოთ პატრულს,
ნოთ საწრუპი ჯოხები. გააჩერებს ხელად.
*** დათუნია ბრაზობს:
ავტომანქანა -ვაი, თავი, თავი!
დასასრულ, ბავშვებთან ერთად მოვაწყობთ კვირის განმავლობაში შეს- დაეჯახე ვაგონს!
რულებული ნამუშევრების გამოფენას. ჩემი ავტომანქანა პასუხი ვინ აგოს?
დავქოქე და გაქანდა. -ვინ და მძღოლმა,-
პი, პი, მიჰქრის გზაზე, ასჯერ სწრა- ამბობს დამსხვრეული ავტო.
ფად სხვაზე. აღარ ვეთამაშები
ეშინია ბარბის: უწესრიგო პატრონს!
-რა გიჟივით გარბის.
გადაკვეთა ქუჩა, მ. წიკლაური
83
გვერდით მეორე ქუჩა გადიოდა. აქ ყველა ავ-

ქუჩაში შუქნიშანი
ტომობილი გაჩერებული იყო და ჩვენ არავინ
დაგვჯახებია, გვიცდიდნენ, რომ გაგვევლო.
შუქნიშნისთვის მთავარია, ჩვენ გავჩერდით. სხვა მანქანებიც გაჩერდნენ.
მერე ქუჩაზე ერთგან კიდევ აენთო წითელი
რომ არ მოხდეს ავარია. აღარც ტრამვაი მოდიოდა. მე დავიყვირე:
შუქნიშანი.
სადაც მგზავრის და ტრანსპორტის
- რატომ? მე უკვე ვიცოდი, რა იყო და დავიყვირე:
ადგილი და სავალია,
საამისო მიზეზები, დედამაც იკითხა: - ძია, გაჩერდით! წითელი შუქია!
სამწუხაროდ, მრავალია. - ყველა რად გაჩერდა? რა მოხდა? - და აქეთ- მძღოლმა ავტომობილი გააჩერა, მოიხედა და
მითხრა:
იქით დაიწყეს ცქერა.
გვავალია, დავუჯეროთ - ყოჩაღ, ბიჭო!
მძღოლი კი გვეუბნება:
წითლად, ყვითლად, მწვანედ მაშუქს, ცოტა კიდევ გავიარეთ და გავჩერდით, იქ
შეუცდომლად აწესრიგებს - ხედავთ წითელ შუქნიშანს?
უკვე არავითარი შუქი არ ენთო. ოღონდ და-
შუქნიშანი ყველას მარშრუტს. დედა ეკითხება:
ვინახე, ქუჩაში ძალიან მაღალი პოლიციელი
- სად, სად არის?
იდგა, რომელსაც ხელი მაღლა აეწია.
თუ წითელი ანთია, მძღოლი თითით უჩვენებს.
სდექ! არ წადგა ბიჯიც, მერე მან ხელი გააქნია, რომ გაგვევლო.
მე და დედამ მაღლა, მავთულზე, შუქნიშანი
თუნდაც იყო ყველაზე
დავინახეთ - წითლად ანათებდა! ასწევს თუ არა პოლიციელი ხელს, - ყველაფე-
გაბედული ბიჭი.
ნეტავი დიდხანს ვიქნებით გაჩერებული? - რი ჩერდება: ავტომობილებიც, ტრამვაებიც და
იკითხა დედამ. ცხენებიც. მხოლოდ ადამიანებს შეუძლიათ
თუ ყვითელი ანთია,
-არა, აი, გაივლის ყველა, ვისაც ჩვენს ქუჩა- სიარული. ქუჩაში პოლიციელი ყველაზე მთა-
ცოტა ხანიც ადროვე!
ზე უნდა გადასვლა და მერე წავალთ, - მი-
მალე შეაჩერებენ უგო მძღოლმა. ვარია.
ლამაზ-ლამაზ ავტოებს.
ყველა წითელ შუქნიშანს შესცქეროდა. უცებ ბორის ჟიტკოვი
როცა მწვანე ანთია,
იქ ყვითელი შუქი აენთო. მერე მწვანე და
გზა შენია, გასწი! მძღოლმა თქვა:
- ახლა შეიძლება წასვლა. მწვანე შუქია!
მ. წიკლაური
ჩვენ წავედით.
84
მე - 7 კვირა
თემა: ჩემი უბანი (როგორ სახლებში ვცხოვრობთ?) - II კვირა
პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მცირე მუსიკა/საშემს- შემაჯამებელი

შეხვედრა წრეში აღმოჩენა თამაშები ჯგუფებში რულებლო შეხვედრა წრეში
ხელოვნება
ორშაბათი მოსვლის დაფიქ- აქტივობა ,,დაახა- ზღაპარი ”სამი ,,4 სტი- ამბის შედგენა ,,გაცოცხლებუ- შეჯამება:
სირება; სიათე სახლი.’’ გოჭი” ქია’’ ლოტოს ბარათებით. ლი ეპიზოდი’’ რა გავაკეთეთ
ინდივი- საუბრის თემა: დღეს, რაც ახალი
დუალი- რა მოგვწონს წესებიანი თამაში რკალები და თითები და საინტერესო
ზება ჩვენს სახლებში? ,, გამოიცანი დეტა- იყო თქვენთვის?
ლი.’’ გაიგეთ, როგორი
სახლები შეიძლება
წესებიანი თამა- არსებობდეს?
ში ,,არ გამოტოვო განიხილეთ და შე-
სიტყვა’’ ადარეთ ინფორმა-
ციული ცხრილები.
მასალა/ თაბახის ფურც- ცხრილი სახლის ზღაპარი ”სამი ლოტო ილუსტრაცი-

რესურსე- ლები, სახატავები დეტალებით (იხ, გოჭი” ები ზღაპრიდან
ბი საქმიანობათა ”სამი გოჭი”
აღწერაში).
ბარათები სახლის
დეტალებით (შეგ-
ვიძლია მათი გა-
მოჭრა ძველი ჟურ-
ნალებიდან)
85

სამშაბათი აქტივობა: შევქმ- აქტივობა: ჰანს ქრისტიან წვიმა აფიშის შექმნა ,,მუსიკის ხატვა” ვკითხოთ ბავშვებს,
ინდივი- ნათ სასურველი ,,გეომეტრიული ანდერსენის თუ რა იყო დღეს
დუალი- სახლის ესკიზი ფიგურებისგან ”თოვლის ყველაზე საინტერე-
ზება სახლის აწყობა’’; დედოფალი” სო?
აქტივობა ,,დახატე რის შესახებ მოუყ-

სახლი ნიმუშის ვებიან ოჯახის
მიხედვით’’; წევრებს დღეს? რა
ისწავლეს, როგორ
როლური თამაში - შენდება სახლი?
,,კალატოზი’’;
პროექტი:
,,ვაშენებთ სახლებს
კუბურებისგან’’.
მასალა/ სახლების ესკი- გეომეტრიული ჰანს ქრისტიან ლოტოს ბარათები

რესურსე- ზების ფოტოები, ფიგურები; ანდერსენის
ბი თაბახის ფურც- ,,თოვლის ფორმატის ფურცლები,
ლები ნიმუშები სახლის დედოფალი’’
გამოსახულებით; ფლომასტერები,
თაბახის ქაღალდის წებო.
ფურცლები;
კუბები.
86

ოთხშაბა- მივესალმოთ აქტივობა ჰანს ქრისტიან წიგნი ,,იპოვე განსხვავება ,,ხმის ლოტო’’ ვკითხოთ ბავშვებს,
თი ბავშვებს, ვკით- ,,გააფერადე ანდერსენის “ჰიპ-ჰოპ’’ და გადახაზე”. დღეს რა მოეწონათ
ხოთ თუ გაუზი- სახლი’’; ,,თოვლის დე- ყველაზე მეტად?
ინდივი- არეს ოჯახის წევ- დოფალი’’; რომელ აქტივობას
დუალი- რებს გუშინდელი პროექტი: ვასწავლით ჩვენი
ზება დღის შთაბეჭდი- ვაშენებთ სახლს ლექსის წაკით- ოჯახის წევრებს?
ლებები? სხვადასხვა ხვა მოძრაობე- როგორ ესმით, რას
მასალისგან’’; ბის შესრულე- ნიშნავს მყარი სახ-
მოძრავი თამაში: როლური თამაში ბით ლი?
„გაიმეორე ჩემი ,,კმაყოფილი
მოძრაობა’’ მშენებელი“’;
შები. ჩემი სახლი
უფრო მყარია’’
მასალა/ გასაფერადებელი; ჰანს ქრისტიან განსხვავების შემცველი კონსერვის ქი-
რესურსე- ანდერსენის ნახატები ლები, ღილები,
ყუთები, ფერადი ხურდა, კენჭები
ბი ”თოვლის
ქაღალდები, მაკრა- და ა.შ
დედოფალი”;
ტელი, წებო;
ლექსი ,,ხურო’’
სახლის ბარათები.
ხუთშაბა- მივესალმოთ ბავ- პროექტი: ,,ქალაქის წიგნები:”365 ,,გადაეცი ასოებიანი ლოტო მუსიკალური მოვაწესრიგოთ
თი შვებს. ვუთხრათ, შექმნა’’; ძილისპირუ- საჩუქარი’’ ქანდაკებები ოთახი ბავშვებთან
რომ ჩვენ ყველა- ლი ამბავი” ერთად, ვკითხოთ,
ინდივი- ნი დილიდანვე წესებიანი თამაში (99-ე გვერდი), თუ რომელ აქტივო-
,,დამალული საგ-
დუალი- შევეცდებით, ”დეკორატორი ბას ასწავლიან დღეს
ნის პოვნა’’;
ზება ვიყოთ ძალიან ტედი’’. სახლში?
ყურადღებიანი. როლური თამაში
აქტივობა: „ და- ,,ტურისტები და
ასახელე სწორად“ გიდები ’’.
87

მასალა/ წებოვანი ლენტი; წიგნი ”365 ძი- ცხრილი ასოებით და- მაგნიტოფონი,
რესურსე- ფერადი ლისპირული ღილები. დისკი
ბი ფურცლები; ამბავი”
პლასტილინი;
ყუთები.
პარასკევი მივესალმოთ პროექტი ,,ოთახის ძმები გრიმების დეტექტი- ,,დახატე ჩემი სახლი’’ ,,მუსიკის ხატვა” ბავშვებს ვკითხოთ,
ინდივი- ბავშვებს. გალამაზება’’; ,,რაპუნცელი’’ ვი თუ რა იყო ამ კვი-
დუალი- თამაში: „გაიხსენე რაში მათთვის ყვე-
ზება სიტყვა“ აქტივობა ,,განსხვა- ლაზე დასამახსოვ-
ვებული სახლები”;
რებელი?
,,სახლების ყიდვა- რა ისწავლეს მათ
გაყიდვა’’; ახალი და სასიამოვ-
ნო?
გართულებული
ვერსია
მასალა/ მუყაოს ყუთები, ძმები გრიმების სახლის გამოსახულება თაბახის ფურც-

რესურსე- ფერადი ფურცლე- ,,რაპუნცელი’’ ლები,
ბი ბი, მაკრატელი,
ფანქრები.
სახლის ფოტოები
ძველი ჟურნალები-
დან.
88
საქმიანობათა ინსტრუქციები ამ საუბრის შემდეგ შევთავაზოთ ბავშვებს სხვადასხვა სახლის გა-

მოსახულებები და დავეხმაროთ მათ აღწერაში ზემოთ დასახელე-
აქტივობები: ბული ნიშნების მიხედვით. წინასწარ გამოვაკრათ ცხრილი, რომე-
ლიც ბავშვებს დაეხმარება სახლების დამახასიათებელი ნიშნების
1. დაახასიათე სახლი: შევთავაზოთ ბავშვებს ორი განსხვავებული აღქმაში (იხ. ცხრილი 1). აღწერის შემდეგ შეგვიძლია ვთხოვოთ
სახლის სურათი. ვკითხოთ, რით ჰგავს ეს ორი სახლი ერთმანეთს? ბავშვებს, რომ ცალ-ცალკე დააწყონ ჯერ აგურისა და ხის სახლები,
გამოვკვეთოთ და ჩამოვაყალიბოთ ბავშვების მოსაზრებები. დავეხმა- შემდეგ - სამკუთხედის ფორმის სახურავის მქონე და ბრტყელსახუ-
როთ ბავშვებს იმის გააზრებაში, რომ ორივე არის სახლი, მაგრამ მათ რავებიანი სახლები და ა.შ. ამის შემდეგ შეგვიძლია დავეხმაროთ
აქვთ სხვადასხვა სიმაღლე და ფერი (ან აშენებულია სხვადასხვა მა- ბავშვებს ცალკეულ ჯგუფებში გაერთიანებული სახლების დათვ-
სალისგან); ზოგ სახლს სამკუთხედის ფორმის სახურავი აქვს, ზოგს ლაში (მაგ., რამდენი აგურის სახლი გვაქვს? რამდენი ხის სახლი
- ბრტყელი; ზოგს აქვს საკვამური, ზოგს - არა და ა.შ. (გავითვალისწი- გვაქვს?). აღნიშნული აქტივობას შესრულების შემდეგ დავეხმა-
ნოთ, რომ თავდაპირველად ბავშვმა შესაძლოა მხოლოდ ერთი თვი- როთ ბავშვებს, რომ სახლები დააჯგუფონ ორი ნიშნის მიხედვით
სება აღიქვას. ასეთ შემთხვევაში სხვა თვისებებზეც გავუმახვილოთ (მაგ., აგურის მაღალი სახლი, აგურის დაბალი სახლი; ხის მაღალი
ყურადღება). სახლი და ა.შ). აქტივობის გართულება შესაძლებელია შემდგომ
დღეებში/კვირებში.
ცხრილი 1.
მასალა სახურავის ფორმა სიმაღლე ფერი
სახლი I
სახლი II
89
1. შევქმნათ სასურველი სახლის ესკიზი: ვკითხოთ ბავშვებს: ”რომელი

სახლი იქნება უფრო მყარი, სელისა თუ ხის? ხისა თუ აგურის?
რატომ ფიქრობთ ასე?”. შევახსენოთ მათ ,,სამი გოჭის” ზღაპა-
რი, დავურიგოთ ფურცლები და ვთხოვოთ მათთვის სასურვე-
ლი სახლის დახატვა.
გამოვფინოთ ნამუშევრები და ბავშვებს ავუხსნათ, რომ სანამ

მშენებლები სახლის შენებას შეუდგებიან, ჯერ არქიტექტორებმა
უნდა დახატონ სახლის ესკიზი. შეგვიძლია ვუჩვენოთ სახლის ეს აქტივობა შესაძლებელია წყვილებშიც შესრულდეს. ვთხოვოთ მეწ-
ესკიზებიც. ყვილეებს, რომ ერთმანეთს დაუხატონ სახლები და შემდეგ ,,გადაიხა-
ტონ’’ ერთმანეთის ნამუშევრები.
2. სახლის აწყობა გეომეტრიული ფიგურებისგან: ვუჩვენოთ ბავშვებს
სხვადასხვა სახის გეომეტრიული ფიგურები (სამკუთხედები, ოთხ- 4. გააფერადე სახლი: შევთავაზოთ ბავშვებს გასაფერადებლები სახ-
კუთხედები, წრეები). გავუმახვილოთ ყურადღება მათ ფორმებზე, ლების გამოსახულებებით და ვთხოვოთ მათი გაფერადება (იხ.
ვკითხოთ: ”რამდენი გვერდი აქვს ამ ფიგურას? მაშ, რა ჰქვია მას?”, ილუსტრაცია #21).
სხვ. მივცეთ ბავშვებს შესაძლებლობა, რომ დახატონ სახლები. ამის
შემდეგ კი ვკითხოთ: ”არის თუ არა სახლებში სამკუთხედები? ოთ- ნიმუში 5.
ხკუთხედები? წრეები?”.
3. დახატე სახლი ნიმუშის მიხედვით: ნიმუშით ხელმძღვანელობა

(მუშაობა ნიმუშის მიხედვით) მნიშვნელოვანი უნარია, რომლის
განვითარებაც შემდგომში დიდად დაეხმარება ბავშვს წერის დაუფ-
ლებაში. დავურიგოთ ბავშვებს სახლის გამოსახულება და ვთხოვოთ
მისი დახატვა ნიმუშის მიხედვით. მივაქციოთ ყურადღება, გადახა-
ტეს თუ არა ბავშვებმა ყველა დეტალი, განალაგეს თუ არა სივრცეში
სწორად და ა.შ. (იხ. ნიმუში #4).
ნიმუში 4.
90
5. ვუჩვენებთ ბავშვებს სხვადასხვა ტიპის სახლებს (ეს შეიძლება იყოს

ოდა სახლი, ბანიანი სახლი, აფრიკული ქვის სახლი, ბამბუკითა და
სელით ნაგები ტაილანდური სახლი, იურტა - გადასაადგილებელი
სახლი უდაბნოში მცხოვრები მწყემსებისთვის, იარანკა - ცხოველე-
ქვის სახლი
ბის ტყავისგან შეკრული სახლი ჩრდილოეთში მცხოვრებთათვის,
აფრიკაში
იგლუ; ხის პატარა ქოხები, აგურითა და ბეტონით ნაგები თანამედ-
როვე სახლები). ვაძლევთ ბავშვებს საშუალებას, რომ დაათვალი-
ერონ ფოტოები. ვკითხოთ - თავად რომელ სახლში მოუნდებოდათ
ცხოვრება და რატომ? მათი აზრით, რომელი სახლი იქნება ყველაზე
მყარი? როგორი უნდა იყოს სახლი, რომ მცხოვრებლებს ნიფნიფივი-
თა და ნუფნუფივით არ მოუვიდეთ?
ბამბუკისგან და
სელისგან ნაგები
სახლი (ტაილან-
დი)
ოდა სახლი
იურტა - გადა-
ასაადგილებელი
სახლი უდაბნოში
მცხოვრები
მწყემსებისთვის
ბანიანი სახლები ინდიელთა სახლი

ხის ქერქებისგან
91
6. დაასახელე სწორად: უთხარით ბავშვებს, რომ ხმამაღლა წაუკით-

ხავთ მათ სახელებსა და გვარებს, ოღონდ ზოგჯერ შეცდომას დაუშ-
ვებთ. ბავშვები მხოლოდ მაშინ უნდა ადგნენ ფეხზე, თუ მათი თა-
ნაჯგუფელის სახელსა და გვარს სწორად ამოიკითხავთ.
იგლუ
7. გაიხსენე სიტყვა: აქტივობის დაწყებამდე ბავშვებს შევთავაზებთ,

გაიხსენონ რაც შეიძლება მეტი სიტყვა, რომელიც იწყება ,,ს’’ ასოზე/
ბგერაზე - ჩვენ ყველანი ხომ მთელი კვირის განმავლობაში სახლებ-
ზე ვმუშაობდით?! ბავშვებს ვუგდებთ ბურთს, მათ კი უნდა დაასა-
ხელონ სათანადო სიტყვები.
აგურის სახლი ამოიცანი დეტალი: თამაშში გამოვიყენოთ სახლის სხვადასხვა დე-

1. გ
ტალის სურათები (ეს შეიძლება იყოს -საკვამური, სახურავი, ფანჯარა
და ა.შ). ბავშვები ირჩევენ სურათს შემთხვევითობის პრინციპით და
პანტომიმით განასახიერებენ, რა არის გამოსახული სურათზე. ჯგუ-
ფის სხვა წევრებმა უნდა გამოიცნონ, რომელი დეტალი შეხვდა თა-
მაშის წამყვანს.
ბეტონის მრავალ- 2. არ გამოტოვო დეტალი: ბავშვებს ვთავაზობთ შემდეგ თამაშს: ჩვენ დავა-
სართულიანი სახელებთ სხვადასხვა სიტყვას. თუკი ჩვენ მიერ დასახელებული სიტყ-
სახლი ვა აღნიშნავს სახლის რომელიმე დეტალს, მათ ტაში უნდა დაუკრან, და-
ნარჩენ შემთხვევებში კი ხელები უნდა ჩამოუშვან. ჩამონათვალი შეიძ-
ლება იყოს შემდეგი: კარი, სპილო, ფანჯარა, საკვამური, ხახვი და ა.შ.
3. ჩემი სახლი უფრო მყარია: წინასწარ დავამზადოთ ბარათები ხისა და

აგურის სახლების გამოსახულებებით (იხ. ილუსტრაცია #22).
92
ლის) გამოსახულებით, ორივე ბარათი თავის დასტაში მიაქვს.
იმ შემთხვევაში, თუ ბავშვებმა გადმოაბრუნეს თანაბარი სიმყარის

მქონე სახლები (მაგალითად, ორი აგურის სახლის ბარათი), ორივე
ბავშვი ამბობს, რომ ერთნაირი სახლები შეხვდათ, ამის მერე მოთა-
მაშეები დასტაში აბრუნებენ ამოტრიალებულ ბარათებს და ახალ
ბარათებს იღებენ. ბავშვი, რომელსაც შეხვდება ბარათი უფრო მყარი
სახლის გამოსახულებით, იღებს 4 ბარათს. იმ შემთხვევაში, თუ ისევ
ერთნაირ ბარათებს აიღებენ (იდენტური სახლების გამოსახულე-
ბით), მაშინ ,,ორმაგი დამთხვევა’’ გამოცხადდება. ბავშვები აბრუნე-
ბავშვები სხედან წრიულად ან მაგიდის გარშემო. თითოეულ ბავშვს ბენ 2 ბარათს და გაითამაშებენ მესამეს. ყველა ბავშვმა უნდა ითამა-
მივცეთ 4 ან მეტი ბარათი (თუკი გვაქვს საკმარისი რაოდენობის ბა- შოს ორი ხელი. მოგებული იქნება ის, ვისაც ყველაზე მეტი ბარათი
რათები). ბარათები მაგიდაზე, ისე აწყვია, რომ სურათები არ ჩანს ექნება. მოგებული შემდეგ ხელში აღარ მიიღებს მონაწილეობას. იმ
(ამოტრიალებულია). თამაშის პირობა ამგვარია: ხის კონსტრუქციის შემთხვევაში, თუ თამაში ფრედ დამთავრდება, თამაშს აკლდება 4
სახლები ნაკლებად გამძლეა, მათზე უფრო გამძლეა აგურის სახლები. ბარათი. თამაში სრულდება მაშინ, როდესაც რჩება ერთი მოთამაშე
(თამაშის გასართულებლად შეგვიძლია დავამატოთ სელის სახლი ან
თამაშში შვიდ ბავშვზე მეტი არ მონაწილეობს. პირველი ბავშვი, ბეტონის სახლი).
რომელიც თამაშს იწყებს, ეთამაშება მეორე, მისგან ხელმარჯვნივ
მჯდომ ბავშვს; მეორე ბავშვი ეთამაშება მისგან (მეორისგან) მარჯვ- 4. დამალული საგნის პოვნა: ბავშვებს ვეუბნებით, რომ მათ უნდა იპო-
ნივ მჯდომ მესამე ბავშვს; მესამე ბავშვი - მეოთხე ბავშვს, რომელიც ვონ დამალული ნივთები, მოძებნაში კი ჩვენ დავეხმარებით საჭირო
მისგან (მესამისგან) მარჯვნივ ზის და ა.შ., ამდენად, თამაში ”მოძ- მინიშნებების მიცემით. დამალული ნივთის საპოვნელად ისინი, უბ-
რაობს” მარჯვენა მიმართულებით. სულ ბოლო მონაწილე ეთამაშება რალოდ, კარგად უნდა დააკვირდნენ ჩვენს მინიშნებებს და მიხვდნენ,
პირველ ბავშვს, რომელიც მისგან ხელმარჯვნივ ზის. რა უნდა მოიმოქმედონ. წინასწარ მოვამზადოთ ფურცლები, რომ-
ლებზედაც დატანილი იქნება ნიშნები. გავამზადოთ ამგვარი ნიშნე-
ყველა ბავშვს ეძლევა ორი ხელის თამაშის უფლება. თამაშის პირვე- ბი იატაკზეც. ვთხოვოთ ბავშვებს, მოძებნონ დამალული ნივთი. თუ
ლი ხელის მიმდინარეობისას ორი მოთამაშე იღებს თავისი დასტი- ატყობთ, რომ აღნიშნული აქტივობა რთულია ბავშვებისთვის, შეგ-
დან ზედა ბარათებს და დებს მათ ნახატიანი მხრიდან. ბავშვს, რო- ვიძლია მივცეთ სიტყვიერი ინსტრუქციებიც: ორი ნაბიჯი წინ, ერთი
მელსაც შეხვდება ბარათი უფრო მყარი სახლის (მაგ., აგურის სახ- ნაბიჯი მარჯვნივ და ა.შ.
93
5. ოთხი სტიქია: ბავშვებს ვეუბნებით, რომ მათთან ერთად შევასრუ- ბავშვმა უნდა თქვას მის მარჯვნივ მდგომი ჯგუფელი სახელი, თუ
ლებთ სხვადასხვა მოქმედებას. როდესაც ვამბობთ: ,,ჰაერი!’’, ორივე წამყვანი ეტყვის: ,,ჰოპ’’, - მისგან მარცხნივ მდგომის სახელი.
ხელს ვწევთ მაღლა; როდესაც ვამბობთ: ,,მიწა!’’, ორივე ხელს ვუშ-
ვებთ დაბლა; ვამბობთ: ,,წყალი!’’ - ხელებს ვწევთ წინ, მკერდის სი- 10. გადაეცი საჩუქარი: ბავშვები ქმნიან წრეს. ერთ-ერთი მათგანი მარჯ-
მაღლზე; ვამბობთ: ”ცეცხლი!’’ - ვიქნევთ ხელებს. თავდაპირველად ვნივ მდგომ ბავშვს ,,გადასცემს’’ საჩუქარს (ყურში ჩუმად ეუბნება,
ყველანი ერთად ვასრულებთ და ვიმახსოვრებთ მოძრაობებს. ამის რას ჩუქნის). ბავშვი, რომელიც იღებს ”საჩუქარს”, პანტომიმით გა-
შემდეგ კი ბავშვებს ვაძლევთ ახალ ინსტრუქციას: ,,მე ახლა შე- მოხატავს, რა აჩუქეს, სხვებმა კი უნდა გამოიცნონ. თამაში მთავრ-
ვეცდები, რომ თქვენ შეგაშლევინოთ, ასე რომ ფრთხილად იყავით, დება მაშინ, როცა ყველა ბავშვი მიიღებს ”საჩუქარს”.
მე ვიტყვი ერთ სტიქიას, მაგ., ”წყალი” და შეიძლება სხვა მოძრაობა
შევასრულო. თქვენ ყურადღებით მოუსმინეთ მხოლოდ ჩემს ნათქ- 11. დეტექტივი - ვქმნით წრეს. ვირჩევთ ერთ ”დეტექტივს”, რომელიც
ვამს და მოიქეცით, როგორც საჭიროა - აჩვენეთ ის სტიქია, რომელსაც გარკვეული დროით გადის ოთახიდან/დგება ფანჯარასთან და ნიშ-
ვიტყვი. ძალზე ყურადღებით იყავით, ვინაიდან სწორად ჩაითვლე- ნის მიცემამდე არ უყურებს, რა ხდება ჯგუფში. ავირჩიოთ წრეში
ბა მხოლოდ ის მოძრაობა, რომელიც ჩემი ნათქვამის მიხედვით შეს- მყოფი ბავშვებიდან ერთი წამყვანი, რომელიც შეასრულებს მარტივ
რულდება’’. მოძრაობებს, ჯგუფის სხვა წევრები კი მათ გამეორებას უნდა შეეცა-
დონ. მივცეთ ნიშანი ”დეტექტივს”, რომელიც ყურადღებით უნდა
6. წვიმა: ჯგუფი ქმნის წრეს. ვუთხრათ ბავშვებს, რომ ჩვენ გავახმოვა- დააკვირდეს მონაწილეებს და ამოიცნოს, ვის მოქმედებებს ასრუ-
ნებთ წვიმას. როდესაც ვახმოვანებთ წვრილ წვეთებს, ცერით, საჩ- ლებს მთელი ჯგუფი (შეგვიძლია ”დეტექტივს” მივცეთ 2 ვერსიის
ვენებელი თითითა და შუათითით ვცდილობთ თითების დატკაცუ- დასახელების უფლება). წამყვანის ვინაობის ამოცნობის შემთხვევა-
ნებას; როდესაც ვახმოვანებთ ძლიერ წვიმას, მაშინ ხელის მტევანს ში შეგვიძლია იგივე ბავშვი დავტოვოთ ”დეტექტივად” მომდევნო
ვირტყამთ ფეხებზე; თუ ჭექა-ქუხილს ვახმოვანებთ, ფეხებს მაგრად ხელის განმავლობაში. თუ ვერ გამოიცნობს, ”დეტექტივი” იცვლება
ვაბაკუნებთ. როცა ვახმოვანებთ ნიავს, ხელისგულებს ვუსვამთ ერთ- იმ ბავშვით, რომელიც იყო წამყვანი.
მანეთზე, მზის ამოსვლაზე კი ყველანი მაღლა ვწევთ ხელებს.
როლური თამაშები
9. ჰიპ-ჰოპ: ბავშვებთან ერთად შევქმნათ წრე. ვთხოვოთ ბავშვებს, რომ
გვიჩვენონ ჯერ მარჯვენა ხელი, შემდეგ - მარცხენა. თუ ვამჩნევთ, 1. კალატოზი: სანამ ბავშვები თამაშს დაიწყებენ, გავესაუბროთ იმის
რომ ბავშვებისთვის მხარეების გარჩევა რთულია, შეგვიძლია, მაგ., შესახებ, რომ სახლებს კალატოზი (მშენებელი) აშენებს. სახლის
მარჯვენა ხელზე ყველამ დავიკრათ სტიკერი. ვირჩევთ ბავშვს, რომე- აშენებისთვის ჯერ საძირკველი უნდა გაიჭრან ძალიან დიდი
ლიც იქნება წამყვანი. თუკი წამყვანი რომელიმე ბავშვს ეტყვის: ,,ჰიპ’’, მანქანით - ექსკავატორით. ექსკავატორებს მიწის დიდი გროვა
94
ამოაქვთ და გვერდზე ყრიან (აქვე ვკითხოთ, თუ უნახავთ, როგორ ვისი ქალაქის ან სოფლის შესახებ, ”ტურისტები” დასვამენ კითხ-
მუშაობს ექსკავატორი). ამის შემდეგ კი დუღაბს ასხამენ. დუღაბი ვებს, რომლებსაც ”გიდმა” უნდა უპასუხოს.
ცემენტისა და ქვიშის ნარევია. მერე ძალიან ძლიერ - სატვირთო
მანქანას მოაქვს - აგური, ხის მასალა და კალატოზებს კედლები 4. სახლების ყიდვა-გაყიდვა: შევთავაზოთ ბავშვებს თამაში თემა-
ამოჰყავთ. შემდეგ სახლს გადახურავენ (სახურავს დაადგამენ) ზე ”სახლების ყიდვა - გაყიდვა”. შეგვიძლია ბავშვები პირობითად
და კარ-ფანჯარასაც არ დაივიწყებენ. სთხოვეთ ბავშვებს, გაითა- დავყოთ ”მყიდველებად” და ”გამყიდველებად”. ”მყიდველებს”
მაშონ კალატოზისა და დამკვეთის როლი. ”დამკვეთმა” უნდა ვთხოვთ, მოიფიქრონ თავიანთი ისტორია (ვინ არიან, სად ცხოვ-
აუხსნას ”კალატოზს”, როგორი სახლის აშენება სურს (ქვის, აგუ- რობენ, რა უყვართ, რა მოსწონთ, სხვ.). ”მყიდველი” ”გამყიდველს”
რის, მაღალი, დაბალი, სხვ.). მოუყვება თავის ისტორიას (მაგ., მე ვცხოვრობ უდაბნოში; ხშირად
მიწევს მოგზაურობა. როგორ სახლს შემომთავაზებდით? ან ძალიან
2. კმაყოფილი მშენებელი: დავყოთ ბავშვები ჯგუფებად და ვთხოვოთ მიყვარს ბევრ ხალხში ყოფნა და მირჩევნია, რომ ბევრი მეზობელი
თითოეულ ჯგუფს, ააგონ მათთვის სასურველი სახლი. ჩვენთან მყავდეს). ”გამყიდველები” უჩვენენებენ სახლებს და აუხსნიან, რა-
შეთანხმებით, ბავშვებს შეუძლიათ გამოიყენონ ოთახში არსებული ტომ იქნება მათთვის კარგი ამ სახლში ცხოვრება.
ნებისმიერი რესურსი. მას შემდეგ როცა სახლის „აშენებას“ დაამთავ-
რებენ, ბავშვებს ვთხოვოთ, დაგვათვალიერებინონ მათ მიერ აშენე- საქმიანობები მცირე ჯგუფებში
ბული სახლები; მოგვიყვნენ, რითია მათი სახლი გამორჩეული და
საინტერესო. 1. რკალები და თითები: აღნიშნული აქტივობა სამკაციან ჯგუფში
ტარდება. ერთი ბავშვი იღებს ბარათს, ამბობს, რა არის მასზე გამო-
3. ტურისტები და გიდები ვკითხოთ ბავშვებს, როგორ უნდა მოვიქ- სახული და მარცვლავს სიტყვას; მეორე ხატავს იმდენ რკალს, რამ-
ცეთ იმ შემთხვევაში, თუკი გვინდა, რომ უცხოელ სტუმარს ჩვენი დენი მარცვალიცაა სიტყვაში; მესამე ითვლის თითებზე და გვიჩვე-
ქუჩა და ქალაქი დავათვალიერებინოთ. არსებობენ ადამიანები ნებს შესაბამის რაოდენობას.
- გიდები, რომლებიც სამოგზაუროდ ჩამოსულ ადამიანებს - ტუ-
რისტებს ათვალიერებინებენ ქალაქს, ქვეყანას. გიდებმა იციან მრა- 2. ლაბირინთები: ბავშვები დავყოთ წყვილებად და შევთავაზოთ ბარა-
ვალი საინტერესო ამბავი (ისტორია), რომლებიც მათ ქვეყანასა თუ თები ლაბირინთების გამოსახულებით. მათ უნდა იპოვონ, რომელ
ქალაქში მომხდარა (ვკითხოთ ბავშვებს -ჩვენს ქალაქში/ სოფელში სახლში ცხოვრობს გოგონა. შეგვიძლია გამოვიყენოთ ნებისმიერი
თუ მომხდარა საინტერესო ამბავი?). შევარჩიოთ ერთი ბავშვი, რო- სხვა ლაბირინთი სახლების გამოსახულებებით (იხ. ილუსტრაცია
მელიც იქნება ”გიდი”, დანარჩენი ბავშვები ”ტურისტები” იქნებიან. #23).
წავახალისოთ ”გიდი”, რომ გვიამბოს რაიმე საინტერესო ამბავი თა-
95
8. ასოებიანი ლოტო: დავურიგოთ ბავშვებს პატარა კენჭები/ღილები

და 9-უჯრიანი ცხრილი, რომელშიც შემთხვევითი შერჩევის პრინ-
ციპითაა ჩაწერილი ასოები. სათითაოდ ვუჩვენოთ ბავშვებს ასოები,
3. ამბის შეთხზვა: დავსხდეთ წრიულად. დავურიგოთ ბავშვებს ლო- ბავშვებმა კი თავის ცრილში, შესაბამის ასოზე, უნდა დადონ ღილი.
ტოს ბარათები (მათზე აუცილებლად უნდა იყოს სახლების გამო- თუ რომელიმე მოთამაშე დაფარავს 5 ასოს ერთ რიგში, ის წამოიძა-
სახულებებიც). ერთ-ერთი მონაწილე აბრუნებს ბარათს და იწყებს ხებს - “ლოტო!” და თამაშიც სრულდება. ამავე აქტივობის შესრუ-
თხრობას მასზე გამოსახულ ნახატზე დაყრდნობით, შემდეგ მომ- ლება შეგვიძლია საგნებზე, ციფრებზე და ა.შ.
დევნო ბავშვი დებს თავის ბარათს და აგრძელებს ისტორიას. ჩვენ
შეგვიძლია დავეხმაროთ ბავშვებს ამბის დაწყებასა და შეჯამებაში. მსგავსი აქტივობის შესრულება შეგვიძლია სიტყვებზეც, ამ შემთხვე-
აღნიშნული აქტივობა ბავშვებს ძალზე ეხმარება მეტყველების უნა- ვაში ცხრილში სიტყვები უნდა იყოს ჩაწერილი. სასურველია, ეწეროს
რის განვითარებაში. თუ ბავშვები მწირ ლექსიკას იყენებენ ან არას- ის სიტყვები, რომლებზედაც ლოტო უკვე გვაქვს ნათამაშევი. ბავშვები
წორად გამოთქვამენ სიტყვებს, არ გავუსწოროთ და არ შევაწყვეტი- ღილებს სიტყვებზე დადებენ.
ნოთ თხრობა, მაგრამ მას შემდეგ, რაც ბავშვი დაასრულებს ლაპა-
რაკს, გავიმეოროთ მისი ნათქვამი სწორი ფორმების გამოყენებით. 9. აფიშა: ვუჩვენოთ ბავშვებს აფიშა (შეიძლება მიუზიკლ ,,თოვლის
დედოფლის’’ აფიშის ფოტოს გამოყენებაც). ვკითხოთ ბავშვებს, რის-
4. იპოვეთ განსხვავება: დავურიგოთ ბავშვებს ბარათები და შევთავა- თვის არის საჭირო აფიშა? (აფიშა გვატყობინებს, თუ რა დროს და
ზოთ, იპოვონ განსხვავებები დაწყვილებულ ბარათებს შორის. ბავ- სად იმართება ღონისძიება). ვკითხოთ ბავშვებს, რომელი ზღაპრის
შვებმა ფანქრით უნდა აღნიშნონ, რამდენი განსხვავება აღმოაჩინეს აფიშის შექმნა სურთ (”თოვლის დედოფლის” თუ ”სამი გოჭის”?).
(იხ. ილუსტრაცია #24). მოვამზადოთ ფორმატის ქაღალდები და სათაურები. ვუთხრათ
96
ბავშვებს რომელი სათაური ეკუთვნის კონკრეტულ ნაწარმოებს და 3. პროექტი ”ქალაქის აშენება”: ბავშვები აგრძელებენ მუშაობას სახლებ-
დავნომროთ (თუ ორი სპექტაკლის აფიშის გაკეთებას ვთავაზობთ ზე. ვკითხოთ, დაამთავრეს თუ არა სახლის ყველა დეტალი (მივცეთ
ორი შაბლონი დავამზადოთ. შემდეგ სათაურის შესაბამისად, ბავ- მუშაობის დასრულების შესაძლებლობა). ამის შემდეგ კი ვკითხოთ:
შვები გააფორმებენ აფიშას ნახატებით და შეეცდებიან საკუთარი რა იქნება საჭირო, ჩვენი სახლები რომ ქალაქად გავაერთიანოთ? რა
სახელების დაწერას. მუშაობის დასრულების შემდეგ გამოვფინოთ არის აუცილებელი ქალაქისთვის? (ეს შეიძლება იყოს შუქნიშნები,
ბავშვების ნამუშევრები. შადრევანი, საავადმყოფოს შენობა და ა.შ.). ბავშვები მუშაობენ ქა-
ლაქის შექმნაზე და იხსენებენ, რა ნიშნით/ნიშნებით უნდა მიხვდნენ,
პროექტები რომ შენობა საავადმყოფოა, რა ნიშანი აქვს მეტროს ან აფთიაქს, სხვ.
ბავშვები ამატებენ შენობებს/ სხვადასხვა ობიექტს.
1. ვაშენებთ სახლს კუბურებისგან: მივცეთ ბავშვებს შესაძლებლობა,
რომ ააშენონ სახლები კუბურების გამოყენებით. ვკითხოთ ბავშვებს, როგორ უნდა მოვიქცეთ, როდესაც რომელიმე
სახლის პოვნა გვსურს? აღვნიშნოთ, რომ ყველა ქუჩას აქვს სახე-
2. ვაშენებთ სახლს სხვადასხვა მასალისგან: მას შემდეგ, რაც ბავშვები ლი, ხოლო სახლს- ნომერი. მოვიფიქროთ, რა სახელს დაარქმევენ
შეიძენენ სახლის კუბურებით აშენების გამოცდილებას, შევთავა- მათ მიერ შექმნილ ქუჩას. ვკითხოთ, საიდან დაიწყება ქუჩა. შეიძ-
ზოთ მათ განსხვავებული სამშენებლო მასალა: ყუთები, ფერადი ლება ”ნომრები” წინასწარ მოვამზადოთ - დავწეროთ ბარათებზე
ფურცლები და ა.შ., დავეხმაროთ მათ სახლების ”აშენებაში”. და მივამაგროთ სახლებს. დავეხმაროთ ბავშვებს სახლების ნომ-
რების დასახელებაში. ვკითხოთ, რა ფერია ესა თუ ის სახლი, რა
სამშენებლო მასალაა გამოყენებული და ა.შ.; დავაზუსტებინოთ
სახლების ადგილმდებარეობა (მაგ., რომელი სახლია აგურის სახ-
ლის წინ? მის მარჯვნივ?) დავეხმაროთ ბავშვებს სივრცული მი-
მართებების გააზრებაში.
4. ოთახის გალამაზება: პროექტის დაწყებამდე წავუკითხოთ ბავშვებს

,,დეკორატორი ტედი’’ (იხ. ქვემოთ, ”წიგნიერების დრო”). დავური-
გოთ ბავშვებს ქაღალდის ყუთები, ფერადი ფურცლები, სხვადასხვა-
ნაირი სტიკერები, ქაღალდის წებო და მაკრატელი. ვთხოვოთ, რომ
დაეხმარონ ტედის ოთახის გალამაზებაში/შპალერის გაკვრაში.
97
მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება დახატული სქემა დაეხმარება ბავშვებს დაწყვილებული ქილების

სწორად დალაგებაში (იხ. აღმზრდელის სახელმძღანელო).
1. გაცოცხლებული ეპიზოდი: დავუბრუნდეთ ,,სამი გოჭის’’ ილუსტ-
რაციებს. დავყოთ ჯგუფი წყვილებად, დავურიგოთ ბავშვებს ილუს- 3. მუსიკალური ქანდაკებები: ჩავრთოთ მუსიკა. ბავშვები იწყებენ
ტრაციები და ვთხოვოთ, გააცოცხლონ ეპიზოდი - განასახიერონ მოძრაობას/ცეკვას ამ მუსიკის თანხლებით. როგორც კი მუსიკა გა-
ილუსტრაციაზე მოცემული სიუჟეტი (დავალება წყვილებში სრულ- ჩერდება, ბავშვებიც უნდა გაჩერდნენ (გაქვავდნენ, გაიყინონ) მუსი-
დება). სხვა ბავშვებმა უნდა გამოიცნონ, რომელი ეპიზოდი წარ- კალური ქანდაკების ფორმაში. ის, ვინც გაინძრევა, თამაშიდან გა-
მოადგინეს წყვილებმა (იხ. ილუსტრაციები: #25, 26, 27). დის და ხდება „მსაჯი“. ბავშვებმა უნდა გააკონტროლონ საკუთარი
თავი და მოძრაობები. ეს კი არც ისე ადვილია, რადგან ისინი ხალი-
2. ხმის ლოტო: მოვიმარაგოთ დაახლოებით 20 პატარა თუნუქის (კონ- სობენ ცეკვის დროს და თავისუფლად გამოხატავენ ემოციებს. თუ
სერვის) თავსახურიანი ქილა. თითოეული მათგანი ერთმანეთის ყველა ბავშვი კარგად იქცევა, ხელმეორედ ჩართეთ მუსიკა. შეგვიძ-
იდენტური უნდა იყოს და არ იძლეოდეს შიგთავსის დანახვის სა- ლია თამაშს მივცეთ შეჯიბრის ფორმაც.
შუალებას. ბავშვები ერთობლივად არჩევენ და აგროვებენ სხვადას-
ხვა მასალას, რომლებსაც ქილებში ჩაყრიან განსხვავებული ხმების 4. მოვასმენინოთ ბავშვებს მუსიკა (მაგალითად, მოცარტის ან ჩაიკოვ-
მისაღებად. ეს შეიძლება იყოს, მაგალითად, ქაღალდის სკრეპები, სკის კომპოზიციები). შეგვიძლია ბავშვებს მივცეთ შესაძლებლობა,
პატარა ზომის ხურდა ფული, პატარა კენჭები, მძივები, ქვიშა და ა.შ. რომ დაგვიხატონ ,,მუსიკა’’. სასურველი იქნება ბავშვების ნამუშევ-
შემდეგ ბავშვები დააწყვილებენ ქილებს. დაწყვილებულ ქილებში რების გამოფენა, რათა მათი ნახვა შეძლონ ბავშვების ოჯახის წევ-
ჩაყრილი უნდა იყოს ტოლი რაოდენობის ერთნაირი მასალა, რომე- რებმაც.
ლიც სხვა წყვილებში ჩაყრილი მასალისგან განსხვავდება როგორც
რაოდენობით, ისე რაობით. ბავშვები იმავდროულად შეეცდე- რეკომენდაციები წიგნის დროსთვის
ბიან, რომ თითოეული ქილა დაახლოებით ერთნაირი წონისა იყოს
(თუკი ნივთი მსუბუქია, მეტი რაოდენობით ყრიან, თუკი ნივთი 1. დავათვალიერებინოთ ბავშვებს წიგნის (მაგ., ზღაპარ ”სამი გოჭის”)
მძიმეა - ნაკლები რაოდენობით). ქილებს თავსახურებს დაახურავენ ილუსტრაციები. ვკითხოთ, როგორ დაიწყო ამბავი, შემდეგ რა მოხ-
და ერთმანეთში აურევენ. ამის შემდეგ ცალკეულ ქილაში ჩაყრილი და და ა.შ. წავუკითხოთ ზღაპარი. ტექსტის წაკითხვის შემდეგ კი
მასალის გამოცნობა შესაძლბელია მხოლოდ ხმით, რომელსაც ეს დავუსვათ შეკითხვები, რომლებიც პატარებს დაეხმარება ტექსტის
ქილა გამოსცემს მსუბუქი შერყევისას. ბავშვები იწყებენ 10 ქილით უკეთ გააზრებაში (მაგ., რატომ წავიდნენ გოჭები სახლიდან? რა-
(5 წყვილით), ყურადღებით უსმენენ ხმებს, რომლებსაც სხვადასხვა ტომ გადაწყვიტა ნიფნიფმა სახლის აშენება? რისგან ააშენა სახლი
ქილა გამოსცემს და ხმის მიხედვით აწყვილებენ მათ. ქაღალდზე ნიფნიფმა? ნუფნუფმა? ნაფნაფმა? რატომ ვერ დაანგრია ნაფნაფის
98
სახლი მგელმა? თქვენ რომ მშენებელი იყოთ, როგორ სახლს ააშე- განასახიერებს ის ბავშვი, რომელმაც, ჯგუფის საერთო აზრით, ყვე-
ნებდით? რა მოხდებოდა, სამივე გოჭს აგურის სახლი რომ აეშენე- ლაზე სახალისო შეკითხვა დასვა.
ბინა? გოჭები მხოლოდ სახლის სიმყარემ გადაარჩინა?)
4. წავუკითხოთ ბავშვებს ლექსი ,,ხურო’’
ამის შემდეგ ვთხოვოთ ბავშვებს, დახატონ ეპიზოდი, რომელიც მათ
ყველაზე მეტად მოეწონათ ზღაპრიდან. გამოვფინოთ ბავშვების ნა- კაკ-კუკ! კაკ-კუკ!
მუშევრები, დავეხმაროთ, რომ დაიცვან ამბის ლოგიკური თანამიმ- მე ვარ ხურო,
დევრობა. სახლს ვაშენებ,
კი არ ვხუმრობ
2. წავუკითხოთ ბავშვებს ჰანს ქრისტიან ანდერსენის ზღაპარი ,,თოვ- ჰა, კედლები ავიყვანე!
ლის დედოფალი’’. ახლა უნდა გადავხურო!
კარგად ვიცი ფიცრის გათლა,
კითხვის დაწყებამდე ვკითხოთ ბავშვებს, თუ სმენიათ ამ ზღაპ- რანდვა, ხერხვა, შალაშინი.
რის შესახებ. ტექსტის წაკითხვის შემდეგ დავუსვათ შეკითხვები: ვინც ხელობას დაეუფლა,
როგორი სარკე ჰქონდა თოვლის დედოფალს? რამ შეუცვალა კაის შრომა არის მისთვის ლხინი!
ხასიათი? როგორ მოხვდა კაი ყინულის სასახლეში? ვინ წავიდა კაკ-კუკ! კაკ-კუკ!
კაის მოსაძებნად? ვინ შეიფარა პირველად გერდა? რამ მოაგონა მე ვარ ხურო!
მას კაი? ვინ აჩუქა გერდას ეტლი? ვინ დაეხმარა გერდას ყაჩაღე- სახლს ვაშენებ,
ბისგან თავის დაღწევაში? რა შემთხვევაში გაათავისუფლებდა კი არ ვხუმრობ!
ყინულის დედოფალი კაის? როგორ გათავისუფლდა კაი სარკის კედლები მთლად ავიყვანე,
ნამსხვრევისაგან? ახლა უნდა გადავხურო!
3. ცხელი სკამი: ვკითხოთ ბავშვებს, რომელი პერსონაჟები შეგვხვდნენ ილია სიხარულიძე

ზღაპარში, დავეხმაროთ მათ ჩამოთვლაში. ვკითხოთ ბავშვებს, ვისი
როლის შესრულებას მოისურვებდნენ. პერსონაჟის განსახიერების (წავუკითხოთ და შევასრულოთ ის მოქმედებები, რომლებიც ლექსშია
მსურველი ბავშვი დავსვათ ლამაზად გაფორმებულ სკამზე, მის აღწერილი.)
თანაჯგუფელებს კი დავეხმაროთ ,,პერსონაჟისთვის’’ შეკითხვების
დასმაში (მაგ., რატომ წახვედი კაის საძებნად?). შემდეგ პერსონაჟს
99
5. ვუჩვენოთ ბავშვებს წიგნის ,,365 ძილისპირული ამბის” 99-ე გვერ- ხვალ ტედის მოვიხმარ შპალერის გაკვრაშიო.
დის ილუსტრაცია და ვკითხოთ - რას აკეთებენ დათუნიები? რის
შესახებ იქნება ამბავი? წავუკითხოთ ამბავი ,,დეკორატორი ტედი’’ შეგიძლიათ ბავშვებს დაუსვათ შემდეგი შეკითხვები: რა ფერის შპალე-
რი გააკრა მამამ? ადრე რა ფერი იყო მათი შპალერი? რატომ ვეღარ იპოვა
დეკორატორი ტედი ტედიმ კარი?
დათუნია ტედი ყურადღებით აკვირდებოდა, როგორ აკრავდა შპალერს

მამა. მამიკომ ჯერ კედლისა და შპალერის სიგრძე გაზომა, მერე შპალე-
რი საჭირო ადგილას გადაჭრა, წებო წაუსვა და კედელზე გააკრა. შპალე-
რი ჯაგრისით გაასწორა, რომ ამობურცული ადგილები არ დარჩენილი-
ყო. საქმეს რომ მორჩა, მერე მამიკომ უკან დაიხია და თავისი ნახელავი
შეათვალიერა. ტედის ძალიან მოეწონა ყვითელი, კაშკაშა შპალერი. ის
გაცილებით ლამაზი იყო, ვიდრე საძინებელში გაკრული ლურჯი შპა-
ლერი. მამიკომ წებოწასმული შპალერის ნაკუწები აკრიფა და მაგიდა
და წებოთი სავსე ვედრო ფარეხში შეინახა, ტედიმ იფიქრა, ეს რა ადვი-
ლია შპალერის გაკვრა, თანაც ამდენი გვაქვს და ჩემს ოთახსაც გავალა-
მაზებო. ამ დროს მამიკო გაზონს კრეჭდა, დედიკო კი სამზარეულოში
საქმიანობდა.
ტედიმ ჯერ შპალერი დაჭრა, წებო წაუსვა, კედელზე დააწება და ზედა-

პირიც გაუსწორა. ორ საათში მუშაობა დაამთავრა და კარისკენ გაემარ-
თა, მაგრამ ვერსად იპოვა, მერე ფანჯარას დაუწყო ძებნა, მაგრამ ისიც
სადღაც გამქრალიყო. შეშინებულმა ტედიმ მთელი ხმით იყვირა: ,,მიშ-
ველეთ!’’
დედ-მამა შპალერგაკრულ კარში რომ შევარდა, მთელი ოთახი წებოთი

მოთხვრილი დახვდათ, მაგრამ არ გაბრაზებულან, ტედის ხომ მათი
დახმარება და ოთახის გალამაზება სურდა. მამიკომ ისიც კი იფიქრა,
100
მე - 8 კვირა
თემა: „ჩემი უბანი“ - პროფესიები III კვირა
პირველი შეხვედრა კვლევა და წიგნის დრო ეზოს/ საქმიანობები მცირე მუსიკა/საშემს- შემაჯამებე-
წრეში აღმოჩენა ფიზიკური ჯგუფებში რულებლო ლი შეხვედრა
თამაშები ხელოვნება წრეში
ორშაბათი სტუმრად წავუკითხოთ: მოძრავი
აქტივობა ,,ნაწნავი’’. ,,ცხენის კუდი’’. სიმღერა: შეჯამება:
ინდივი- სტილისტთან; ,,ხოტორა’’ და თამაში ,,კრიჭი, კრიჭი’’ ჰკითხეთ, რა
დუალი- ვკითხოთ ბავშვებს, თუ აქტივობა ,,დააწყვე ,,სილამაზის „გუბეები“ დაითვალე! მოეწონათ ყვე-
ზება ყოფილან სტილისტთან, თანამიმდევრობით’’. სალონი”’ ლაზე მეტად
წავახალისოთ ბავშვები, დაითვალე, დღეს. მოყვე-
რომ გვიამბონ თავიანთი როლური თამაში რამდენი? ბიან საკუთარ
გამოცდილების შესახებ. ,,სილამაზის გამოცდილე-
ვთხოვოთ, წრეში ბურ- სალონში’’ არ გამოტოვო ბას სილამა-
თის გადაწოდებისას მარცვალი ზის სალონში
დაასახელონ სიტყვები, ვიზიტთან და-
რომლებიც უკავშირდება კავშირებით.
სილამაზის სალონს.
(თუ შესაძლებელია,
გავიკეთოთ განსხვავე-
ბული ვარცხნილობა)
მასალები, ერთჯერადი თეფშე- წიგნი ცარცი ძაფები; მაკრატელი; სიმღერის

რესურსე- ბი; ფანქრები; ჩანაწერები
ბი ნახატები თანამიმ- ილუსტრაციები
დევრობით; სხვადასხვა საგნის
ნივთები/სათამა- გამოსახულებით.
შოები, რომლებსაც
იყენებენ საპარიკმა-
ხეროში.
ძაფები; ლენტები.
101
სამშაბა- სტუმრად მზარეულ- აქტივობა ტოპო- ,,გადაეცი აქტივობა ,,შექმენი სიმღერა: შეჯამება:
თი თან: ვაჩვენოთ ბავშვებს ,,დაბადების დღე’’; ტიპი აცხობს საჩუქარი’’ მზარეულის ქუდი’’; ,,მზარეულები’’ ჰკითხეთ, თუ
ინდივი- მზარეულის სურათე- გააკეთეს ისე-
დუალი- ბი. ვესაუბროთ მათ როლური თამაში თი რამ, რისი
ზება ჩაცმულობაზე: რატომ -„წვეულება“ თამაში ,,განასხვავე’’; გაკეთების
ხმარობენ ქუდებსა და სურვილიც კი-
წინსაფრებს? ვუჩვენოთ მზარეულის ქუდის დევ აქვთ? ბავ-
სამზარეულოს ნივთები აქტივობა: სურათის მემო; შები ისაუბრე-
და ვესაუბროთ მათ და- აღწერა ,,საჭმლის ბენ საკუთარ
ნიშნულებაზე (ქვაბები, მომზადება’’;. გაფუჭებული ტელე- გამოცდილე-
ტაფები, სათქვეფელა, ფონი. ბაზე სამზარე-
კოვზები და სხვ.). პროექტი ,,ჩემი უბა- ულოში საქმი-
ნი: მზარეული’’ ანობასთან და-
კავშირებით.
შესაძლებლობის შემთხ-
ვევაში
ვესტუმროთ საბავშვო
ბაღის სამზარეულოს .
მასალები, ფანქრები, წიგნი ბურთი, სა- სხვადასხვა ზომის
რესურსე- ფურცლები, მიზნე. ერთნაირი საგნები;
ბი თაბახის ქაღალდები;
სამზარეულოს მაკრატელი;
ილუსტრაცია. ქუდების გამოსახუ-
ლებები
(დასაჭრელი).
102
ოთხშაბა- სტუმრად ექიმთან; როლური თამაში:,,რა წაუკითხეთ მოძრავი თამაში ,,გამოიცანი’’. სიმღერა: ,,ეს შეჯამება:
თი ვთხოვოთ ბავშვებს ხდება ექიმის კაბი- ლექსები: თამაში: „გა- საწყალი კურდ- თქვენს მშო-
ინდივი- გვითხრან, კიდევ სად ნეტში?’; „წამალი“ დაეცი და ღელი’’ ბელს რომ ენა-
დუალი- დაჰყავთ ხოლმე მშობ- (ქრესტომა- ჩაჯექი“ ხა ყველაფერი,
ზება ლებს? (ექიმთან) აქტივობა:„ მოდი, თია,) რაც თქვენ
გავზომოთ“; ,,ექიმი’’, (ნ. დამოუკიდებ-
ვუამბოთ ბავშვებს ექი- დუმბაძე) ლად ან სხვებ-
მების საქმიანობის შესა- პროექტი ,,ჩემი უბა- ,,ავადმყოფი’’ თან ერთად
ხებ. ვუჩვენოთ ნახატე- ნი :ექიმი’’ (ნ .დუმბაძე). გააკეთეთ, რას
ბი. ვთხოვოთ ბავშვებს, პალიტრა ლ, იტყოდა იგი?
გაგვიზიარონ ექიმთან 2013 . შევაჯამოთ, რა
ურთიერთობის თა- უნდა იცოდ-
ვიანთი გამოცდილება. ნენ, როდესაც
ისაუბრონ, რა არ მოს- ექიმთან მი-
წონთ და რა მოსწონთ დიან.
ყველაზე ძალიან. განვუ-
მარტოთ, რომ ექიმები
ჩვენს ჯანმრთელობაზე
ზრუნავენ და გვეხმარე-
ბიან
ან
მოვიპატიჟოთ ბაღის ექ-

თანი ან პედიატრი. წავა-
ხალისოთ ბავშვები, რომ
დასვან წინასწარ მოფიქ-
რებული შეკითხვები;
103
მასალები, საბავშვო საექიმო ქრესტომათია ბურთი საბავშვო საექიმო სიმღერის ჩანა-
რესურსე- კომპლექტი; სკოლამ- კომპლექტი; წერი
ბი ფურცლები; ფანქ- დელთათვის, ფოტოები
რები გვ.200.
(ფლომასტერები)
ხუთშაბა- სტუმრად მეეზოვესთან აქტივობა: ფიროსმა- უილიამ ჯო- „არ გაგი- ჩვენი ეზო მოვასმენინოთ ვკითხოთ მი-
თი ნის ”მეეზოვე’’; ისის ”მისტერ ვარდეს სიმღერა ,,ერთ- უღიათ თუ
ინდივი- ვესაუბრებით ბავშვებს მორის ლემო- ბურთუ- აქტივობა: პატარა ეზოს არა ოდესმე
დუალი- მეეზოვის საქმიანო- წესებიანი თამაში: რის საოცარი ლა“: ”ამოვარჩიოთ ჰყავდა ორი მონაწილეობა
ბაზე. ვთხოვთ, აზრი ,,აბა, მოიფიქრე’’; მფრინავი საჭირო
ზება რეზო’’ ეზოს დასუფ-
გამოთქვან, რამდენად წიგნები” აღმზრ- ნივთები”.
საჭიროდ მიაჩნიათ მე- წესებიანი თამაში: თავებაში?. თუ
დელის ნი-
ეზოვის შრომა. ვთხო- ,,ჟესტებით აღწერა’’; არა უნახავთ
შანზე მო-
ვოთ აღწერონ, როგორი თუ არა ეს
წესებიანი თამაში: თამაშეებმა
ჩაცმულობა აქვთ მათ. პროცესი? და
,,გამოიცანი სიტყვა“; კოვზზე
გაუზიარონ
ვაჩვენოთ ფიროს- დადებული
პროექტი - /ჟურნალი ერთმანეთს რა
მანის ”მეეზოვე”. ბურთუ-
,,მეეზოვე’’. უნდა გააკე-
ვკითხოთ:”მოგწონთ ლით უნდა
თონ რომ არ
ნახატი? როგორი ფერის გადაკვე-
დაანაგვიანონ
ქუდი ახურავს? როგორი თონ ფინი-
შარვალი აცვია?”; ეზო.
შის ხაზი/
ვკითხოთ, რის გაკეთე-
ბას ისურვებენ პროექტი-
სათვის „ჩემი უბანი“?
მასალები, ფიროსმანის ”მეეზოვის" წიგნი ცარცი ფანქრები/ფლომას- მასალები, რე- ფიროსმანის

რესურსე- რეპროდუქცია ტერები, სურსები ”მეეზოვის”
ბი რეპროდუქცია
104
პარასკევი ჩემი მასწავლებელი წესებიანი თამაში: აღმზრდელი ჰიპ-ჰოპ ,,თამაში ჟესტებით’’; ერთ-ერთი ბავშ- ბავშვები
ინდივი- ვისაუბროთ სკოლა- „გამოიცანი სიტყვა“ უკითხავს ვი ირგებს მუსი- ისაუბრებენ,
დუალი- ზე, მასწავლებელზე. ლექსს ,,ჩვენი კის მასწავლებ- როგორ მოემ-
ზება ვთხოვოთ ბავშვებს, პროექტი ,,ჩემი მასწავლე- ,,გამოვიძახო’’? ლის როლს. ზადებიან
ჩამოთვალონ საგნები, უბანი - ჩემი სკოლა’’ ბელი’’ და სთავაზობს მე- სკოლისათვის.
რომლებიც სკოლასთან ესაუბრება ში- გობრებს შეარ- რა ნივთების
არის დაკავშირებული; ნაარსზე. ასევე ჩიონ საკონცერ- შეძენას სთხო-
გავარკვიოთ, რა იციან შესაძლებე- ტო რეპერტუ- ვენ მშობლებს
უფროსი და-ძმების ლია წაიკით- არი და შემსრუ- და რაში გამო-
სასკოლო გამოცდილე- ხოს ,,ნუცას ლებლები იყენებენ მათ.
ბის შესახებ. ვკითხოთ, სკოლა’’
რომელიმეს თუ სურს .
გამოვიდეს მასწავლებე-
ლი. ვთხოვოთ აღწერონ,
როგორი მასწავლებელი
მოსწონთ.
ან აღწერონ
ვიზიტი სკოლაში
მასალები, წიგნი თოკი წამზომი ან ქვიშის
რესურსე- საათი;
ბი
დაფა/ცარცი;
მარკერი
105
საქმიანობებათა ინსტრუქციები 3. დაბადების დღე: შევთავაზოთ ბავშვებს მოიფიქრონ, თუ რის გაკე-

თებას მოისურვებდნენ მეგობრის დაბადების დღის წვეულებისთ-
აქტივობები ვის. ვთხოვოთ, რომ ყველამ დახატოს თავისი სურვილი სურვილი
ან ჩავიწეროთ ბავშვების მიერ გამოთქმული სურვილები.
1. ნაწნავი: დავამზადებინოთ ბავშვებს ერთჯერადი თეფშებისგან ჯერ
”თავები”, შემდეგ დავეხმაროთ წებოვანი ლენტით ”თმების” დამაგ- 4. ა ქტივობა: სურათის აღწერა - სურათი ,,საჭმლის მომზადება’’:
რებაში. ”თმებისთვის” შეგვიძლია გამოვიყენოთ ძაფები და ლენტე- შევთავაზოთ ბავშვებს ილუსტრაციები. ვკითხოთ: რას აკეთებენ
ბი. ვუჩვენოთ ბავშვებს, როგორ შეიძლება ”თმის” ფანქარზე დახვევა. დედა და ბიჭუნა? რა პროდუქტები აწყვია მაგიდაზე? მათი აზრით,
რომელ კერძს ამზადებენ? ამის შემდეგ გადავიდეთ მეორე ილუს-
ააწყვე თანამიმდევრულობის დაცვით: ბავშვებს ვყოფთ 2- ან 3-კა-
2. დ ტრაციაზე. ვკითხოთ: რამდენი ბავშვი ზის მაგიდასთან? რამდენი
ციან ჯგუფებად და ვთხოვთ, თანამიმდევრულობის დაცვით დააწ- ფინჯანი აწყვია? როგორ ფიქრობთ, რატომ? შემდეგ შევთავაზოთ
ყონ ნახატები, რომლებიც ასახავს ვიზიტს სილამაზის სალონში. წა- ილუსტრაციაზე გამოსახული ნივთების დათვლა (”მოდით, დავთ-
ვახალისოთ ბავშვები, დაარქვან მთავარ გმირს სახელი და მოიფიქ- ვალოთ, რამდენ ადამიანს ელიან სტუმრად. ამისთვის ფინჯნები
რონ ამბავი, ასევე წარმართონ დიალოგი სტილისტსა და კლიენტს უნდა დავითვალოთ”). ბავშვებს შეიძლება ვთხოვოთ ამბების მო-
შორის (იხ. ილუსტრაცია #28). ფიქრება ილუსტრაციებზე დაყრდნობით (იხ. ილუსტრაცია #29).
106
5. მოდი, გავზომოთ: შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ ნაბიჯებით გაზო- ინფორმაციის მიწოდება მანამდე, სანამ ბავშები არ გამოიცნობენ ჩა-
მონ მათ მიერ მოწყობილი ექიმის ,,კაბინეტი’’ (სიგრძესა და სიგა- ფიქრებულ სიტყვას. მგავსი წესებიანი თამაშის გამოყენება შეიძლე-
ნეში); ნაბიჯების რაოდენობა ცხრილში ჩაინიშნონ შესაბამისი ხა- ბა ტრანსპორტის სხვა სახეობებზეც.
ზების სახით.
4. გადაეცი და ჩაჯექი: ბავშვები იყოფიან ორ რიგად. პირველი გუნდი
6. ფიროსმანის ”მეეზოვე’’: დავყოთ ბავშვები 4-კაციან ჯგუფებად, შევ- გაათამაშებს ბურთს: თანაგუნდელებს შორის, შემდეგ ამ გუნდის
თავაზოთ ფიროსმანის ,,მეეზოვის’’ რეპროდუქცია. ამის შემდეგ თი- ერთ-ერთი მოთამაშე ბურთს საპირისპირო მხარეს გადააგდებს.
თოეულ ჯგუფს მივცეთ ნაწილებად დაჭრილი ნახატი (ფაზლი) და ბურთის მეორე ჯგუფისთვის გადაცემის შემდეგ პირველი გუნდის
ვთხოვოთ მისი აწყობა. მოთამაშეები ჩასხდებიან, ხოლო მეორე გუნდი ცდილობს დაიჭი-
როს. ახლა მეორე გუნდის წევრები იწყებენ ბურთის გათამაშებას.
წესებიანი თამაშები /მოძრავი თამაშები თუ რომელიმე ბავშვი ვერ მოასწრებს ჩაჯდომას, ის ტოვებს თამაშს
და გულშემატკივრებში გადადის. იმარჯვებს ის გუნდი, ვისაც მეტი
1. აბა, მოიფიქრე: წავახალისოთ ბავშვები, მოიფიქრონ პროფესიები, მოთამაშე რჩება.
რომლებიც, სიტყვა ”მეეზოვის” მსგავსად, იწყება ,,მ’’-ზე (მაგ. მკერა-
ვი, მზარეული, მემანქანე, მოკრივე, მფრინავი). მოგვიანებით ვთხო- 5. სილამაზის სალონში: მოვიმარაგოთ სილამაზის სალონში საჭი-
ვოთ ბავშვებს, ცალკე დაჯგუფდნენ ის ბავშვები, რომელთა სახელე- რო ნივთები: თმის საშრობი, სკამები, თმის სამაგრები, სავარცხ-
ბიც იწყება ,,მ’’-ზე. ლები, სარკეები და ა.შ. შესაძლებელია გამოვიყენოთ თემატური
სათამაშოები ან რაიმე მიმსგავსებულ საგანს დავარქვათ ,,ფენი’’
2. ჟესტებით აღწერა: წავახალისოთ ბავშვები, ჟესტებით გამოხატონ და ა.შ. წაახალისეთ ბავშვები, რათა განასახიერონ საქმიანობები,
მოქმედებები, რომლებიც აღწერს რომელიმე პროფესიის წარმომად- რომლებსაც, მათი აზრით, სილამაზის სალონში ასრულებენ. შეეცა-
გენლის საქმიანობას. სხვა ბავშვებმა უნდა გამოიცნონ, რა მოქმედე- დეთ, რომ ამ დროს ბავშვებმა შესაბამისი დიალოგებიც წარმართონ
ბა (რომელი პროფესიის წარმომადგენლის სპეციფიკური ქმედება) ერთმანეთთან.
განასახიერა თანაჯგუფელმა.
6. წვეულება: ვამზადებთ სუფრას წვეულებისათვის. ბავშვები თა-
3. გამოიცანი სიტყვა: ვუთხრათ ბავშვებს, რომ ჩავიფიქრეთ სიტყვა, ვად გაანაწილებენ როლებს (ვინ რას გააკეთებს) და განსაზღვრავენ
რომელიც იწყება, მაგალითად, ”ა”-ზე (”ა” ბგერაზე). გავუზიაროთ დროს. ერთმა ჯგუფმა შეიძლება „დაამზადოს“ იმდენი ნამცხვარი,
დამატებითი ინფორმაციაც (მაგ., ჩაფიქრებული სიტყვა არის ტრან- რამდენი ბავშვიცაა ჯგუფში, მეორე ჯგუფმა - იმავე რაოდენობის
სპორტი, აქვს ოთხი ბორბალი და ა.შ.), გავაგრძელოთ დამატებითი ხილი. სხვადასხვა ”კერძის” მომზადების შემდეგ ბავშვები ქმნიან
107
თავიანთი ”რეცეპტის” ბარათს და ხატავენ კერძს. იქმნება ”რეცეპტე-

ბის წიგნი” წვეულებისთვის.
7. რა ხდება ექიმის კაბინეტში? ოთახის სივრცე ეწყობა საავადმყოფოს

ექიმის კაბინეტის მსგავსად; ბავშვები ინაწილებენ ექიმების, ექთ-
ნებისა და პაციენტების როლებს. ”ექიმი” სინჯავს ”პაციენტს”, წერს
,,დანიშნულებას’’; ”ექთანი” სიცხეს ზომავს ,,თერმომეტრით’’. ამ
დროს ბავშვები იყენებენ ხელნაკეთ ,,ჩანთას’’, რომელშიც მოთავსე-
ბულია მათ მიერვე დამზადებული ხელსაწყოები.
საქმიანობები მცირე ჯგუფებში
1. ცხენის კუდი: წავახალისოთ ბავშვები, რომ დაწყვილდნენ და შეეჯიბ-

რონ მეწყვილეს იმაში, თუ ვინ უფრო მალე მოჭრის ”ცხენის კუდს”
(მზადდება ძაფებისგან). გასათვალისწინებელია, რომ თითოეული
ძაფი ცალ-ცალკე, სათითაოდ უნდა მოიჭრას.
2. დაითვალე, რამდენი? ბავშვებს ვყოფთ პატარა ჯგუფებად. თითო-

ეულ ჯგუფს ვურიგებთ თითო ილუსტრაციას; ვთხოვთ დაითვა-
ლონ, რამდენი მაკრატელია გამოსახული ილუსტრაციაზე, რამდე-
ნი სავარცხელი ან სარკე. ამის შემდეგ კი შეგვიძლია მივცეთ მითი- 3. არ გამოტოვო მარცვალი: ბავშვებს მივცეთ შემდეგი ინსტრუქცია:
თებები: ”ხელი ასწიონ იმ ჯგუფის წევრებმა, რომელთა ილუსტ- ჩვენ მათ ჩამოვუთვლით მარცვლებს, მათ კი ტაში უნდა შემოკრან წი-
რაციაზეც ხატია 5 სავარცხელი და 2 მაკრატელი”, სხვ. შეგვიძლია ნასწარ შერჩეული მარცვლის წარმოთქმისას. მაგ., ბავშვებს ვუთანხმ-
უფრო დეტალური ინსტრუქციების მიცემაც, მაგალითად: ”ვისი დებით, რომ ტაშს შემოკრავენ მარცვალზე ,,მა’’ და ვუსახელებთ სხვა-
ნახატის ქვედა მარჯვენა კუთხეში პატარა მაკრატელია” და ა.შ. დასხვა მარცვალს. აღნიშნულ აქტივობას ვიმეორებთ კვირის განმავ-
(იხ. ილუსტრაცია # 30). ლობაში სხვადასხვა მარცვლის გამოყენებით. როდესაც შევატყობთ,
რომ ბავშვებმა კარგად აითვისეს ეს აქტივობა, შეგვიძლია შევთავა-
ზოთ მსგავსი ჟღერადობის მარცვლები (კუ/ქუ/გუ; ჯი, ჩი, ცი) და ა.შ.
108
4. დაამზადე მზარეულის ქუდი: აღნიშ- აბრუნებენ თავის ადგილზე. ამ დროს სხვა ბავშვები უნდა შეეცადონ
ნული აქტივობა შეიძლება შესრულდეს დაიმახსოვრონ, თუ სად რომელი ბარათი დევს. ამის შემდეგ მომდევნო
წყვილებში. ბავშვებს ვუჩვენოთ ჩვენ ბავშვი აბრუნებს ბარათს. თუ ბარათები დაემთხვევა, ამ ბარათს ტოვე-
მიერ შექმნილი მზარეულის ქუდი; ბენ ამობრუნებულს ან ბარათი მიაქვს მეორე (მომდევნო) ბავშვს. თამაშს
ავუწეროთ, როგორ მზადდება იგი (მაგ., აგრძელებს მისგან მარჯვნივ მჯდომი ბავშვი (იხ. ილუსტრაცია #31).
ჯერ ვჭრით თაბახის ფურცელს შუაზე;
ამის შემდეგ გადავაწებებთ იმგვარად,
რომ რკალი გამოვიდეს; შემდეგ ვიღებთ
თაბახის ორ ფურცელს, რომლებსაც მა-
რაოსავით ვკეცავთ და ვამაგრებთ ჩვენს რკალზე). ინსტრუქციის მი-
ცემის შემდეგ ბავშვები წყვილებში მუშაობის გზით ქმნიან მზარე-
ულის ქუდს.
5. ჩააწყვე ზომის მიხედვით: დავეხმაროთ ბავშვებს, რომ გაითამაშონ

სამზარეულოს მოწესრიგების სცენა. შეგვიძლია რესურსად გამოვიყე-
ნოთ სათამაშო ჭურჭელი, რომელიც ერთმანეთში თავსდება (კალათები,
ქვაბები, ტაფები). წავახალისოთ ბავშვები, რომ ეს საგნები ერთმანეთში
ჩააწყონ (პატარები მოათავსონ დიდებში). აქტივობის დასასრულს და-
ვუსვათ კითხვები: ,,რომელი იყო ყველაზე პატარა?’’, ,,რომელი იყო ყვე-
ლაზე დიდი?’’.
6. მზარეულის ქუდის მემო: თამაშისთვის გამოვიყენოთ თავდაპირვე-

ლად 6 წყვილი ბარათი. მზარეულის ან სხვა პროფესიების ადამიანების
ქუდების გამოსახულებით (ბარათების დამზადება თავადაც შეგვიძ-
ლია). ვუჩვენოთ ბავშვებს სურათები, შემდეგ გადავაბრუნოთ იმგვა-
რად, რომ ნახატი არ ჩანდეს. ავურიოთ ბარათები ერთმანეთში. პირველ
ჯერზე რომელიმე ბავშვი აბრუნებს ბარათს, შემდეგ მისგან მარჯვნივ
მჯდომი ბავშვი. თუ ბარათები არ არის ერთნაირი, უკანასკნელ ბარათს
109
7. გაფუჭებული ტელეფონი: ბავშვები წრიულად სხდებიან. ჩავჩურ- 9. ამოვარჩიოთ საჭირო ნივთები: ვთხოვოთ ბავშვებს, რომ უსიტყვოდ,
ჩულოთ ერთ-ერთ ბავშვს ფრაზა, მაგალითად: ,,გუშინ მზარეულმა ჟესტების მეშვეობით აუხსნან ერთმანეთს ფოტოზე გამოხატული
იფ-იფმა შოკოლადის ორი ტორტი და ვაშლის უგემრიელესი ღვე- მეეზოვის ნივთების რაობა. ერთი ბავშვი ”განასახიერებს” ნივთს
ზელი გამოაცხო’’. ის, თავის მხრივ, ჩასჩურჩულებს ამ ფრაზას მის- (სხვები ილუსტრაციას ვერ ხედავენ), დანარჩენებმა უნდა გამოიც-
გან ხელმარჯვნივ მჯდომ ბავშვს და ა.შ. თითოეული ბავშვი ჩურჩუ- ნონ: დაასახელონ ნივთები და აღწერონ, რისთვის გამოიყენება თი-
ლით გადასცემს ფრაზას მისგან ხელმარჯვნივ მჯდომს. ბოლო ბავ- თოეული მათგანი (იხ. ილუსტრაცია #32).
შვმა ხმამაღლა უნდა წარმოთქვას ფრაზა. თუ ამბავი სწორად არის
გადაცემული, მაშ ,,ტელეფონს’’ კარგად უმუშავია. თუ ფრაზა შეც-
დომით იქნება ნათქვამი, ბავშვებს ვთხოვთ გაიმეორონ მეზობლის
მიერ ჩურჩულით ნათქვამი ფრაზა. მას შემდეგ, რაც აღმოვაჩენთ,
თუ სად მოხდა ცვლილება (ვინ შეცვალა ფრაზა), ,,ფრაზის შემცვ-
ლელი’’ ბავშვი მოიგონებს ახალ წინადადებას.
8. გამოიცანი: წინასწარ გადავუღოთ ფოტო სათამაშო საექიმო ნივ-

თებს, რომლებიც მოგვეპოვება ან გამოვიყენოთ სათანადო ილუსტ- 10. თამაში ჟესტებით: ვსხდებით წრიულად. თითოეულმა ბავშვმა და-
რაცია. ამის შემდეგ ჩანთაში/ტომარაში ჩავყაროთ სათამაშო საექიმო ნარჩენებს ჟესტებით უნდა აუხსნას ისეთი რამ, რისი დამოუკი-
კომპლექტი; ვუჩვენოთ ბავშვებს ილუსტრაცია და ვთხოვოთ, რომ დებლად კეთებაც ცოტა ხნის წინ ისწავლა (მაგალითად, კბილების
ტომარაში ჩაუხედავად ამოიღონ ილუსტრაციის შესაბამისი ნივთი გამოხეხვა, ხელების დაბანა, თმის დავარცხნა, ფეხსაცმლის თასმის
(უნდა ამოიცნონ შეხებით). შემდეგ ვისაუბროთ ბავშვებთან იმაზე, თუ შეკვრა და სხვ.). დანარჩენებმა უნდა გამოიცნონ.
რას წარმოადგენს ამოღებული ნივთი და რა დანიშნულება აქვს მას.
11. გამოვიძახო?: გავაკრათ ფორმატის ქაღალდი, რომელზედაც 6 ციფრია
გამოსახული. თითოეულ ციფრს რიამე კონკრეტული დავალება შე-
ესატყვისება. დავალებების მოფიქრება შეგვიძლია დამოუკიდებლად
ან ბავშვების თანამონაწილეობით. დავალებთა ნიმუშები: 1) ლექსის
თქმა; 2) ხატვა დაფაზე; 3) ასკინკილა 10 -ჯერ; 4) სამი ცხოველის და-
სახელება; 5) დასახელება 3-5 სიტყვისა, რომლებიც შერჩეულ ბგერაზე
იწყება; 6) სასაცილო ამბის მოყოლა/მოგონება. ვირჩევთ ჯგუფიდან
ერთ ბავშვს, რომელიც სხვებისკენ ზურგით დადგება. მივუთითოთ
110
რომელიმე ბავშვზე (ისე, რომ ზურგშექცევით მდგომი ამ ბავშვს ვერ წიგნის დრო რა ვუყოთ, რომ ბლაგვია,
ხედავდეს) და შევეკითხოთ: ”გამოვიძახო?”, წამყვანს შეუძლია გვითხ- ცოტა გასალესია.
რას ,,კი’’ ან ,,არა’’ (”არას” თქმა მხოლოდ 2-ჯერ შეუძლია). თანხმობის ხოტორა რიგი დახვდა მხეცების,
შემთხვევაში ბავშვი ასახელებს დავალების ნომერს. მითითებული რიგი ყველგან რიგია,-
ბავშვი ასრულებს დავალებას. თუ მას არ სურს კონკრეტული დავალე- ზაფხულია, ცხელა, ცხელა, მახინჯები მოდიან,
ბის შესრულება, ამას ვითხოვთ მოხალისეებისგან. ამის შემდეგ გამო- ბუღი ასდის ქალაქს ლამაზები მიდიან.
ძახებული ბავშვი დადგება ჯგუფისკენ ზურგით, დავალების შესას- და დედიკომ ჩვენი გელა სპილომ იგრძნო პირველმა
რულებლად კი ხელახლა ამოვირჩევთ ახალ მონაწილეს და ა.შ. წაუყვანა დალაქს. სიკოხტავის სიკეთე-
მაკრატელი აღუღუნდა: ყოველ დილა-საღამოს
პროექტები კრიჭი, კრიჭი, კრიჭი: „პედიკურებს“ იკეთებს.
და ხოტორა დაგვიბრუნდა ვინ ახსენა აუგად,
1. პროექტი ,,ჩემი უბანი - მზარეული”: ბავშვები მუყაოს ყუთებისა და თმაქოჩორა ბიჭი. მგელზე თქვეს, რომ ავია?
ფერადი ფურცლებისგან აკთებენ მაცივარს, გაზის ქურას. ძერწავენ დასცინიან მეგობრები, ავკაცობის რა უგავს,
ტაფებს, ქვაბებს. აწყობენ პატარა სამზარეულოს. ამშვიდებენ დები: წვერგაუპარსავია.
შემოდგომით ამოგივა ლომს ნურავინ ნუ არცხვენს,
2. პროექტი ,,ჩემი უბანი -ექიმი’’: ვხატავთ ექიმს, ექიმის კაბინეტს/ექი- უკეთესი თმები. სასაცილო რა სცხია,-
მის ნივთებს ან პატარა ყუთებში ვქმნით ექიმის კაბინეტს სათამაშო- ცოტა გასაკრეჭია,
ების, ფერადი ფურცლებისა და სხვა ნივთების გამოყენებით. ნ. კილასონია ცოტაც დასავარცხნია.
კუს გაკრეჭა რად უნდა? –
3. პროექტი ,,ჩემი უბანი - მეეზოვე’’: ბავშვები ხატავენ, ქმნიან კოლაჟებს *** მწყრალად არის ბალანთან.
ან დიორამებს’, რომლებიც ასახავს მეეზოვის საქმიანობას. დიორამის სილამაზის სალონი თავხოტორა - კოტორა
კონსტრუქციის დამზადება შესაძლებელია თაბახის ფურცლების ყუ- მაინც დადის დალაქთან.
თებისა და სათამაშოების გამოყენებით. მათში ბავშვები შექმნიან სამ- წერომ გახსნა ტბისპირზე ზღარბმა ბევრი იფიქრა,
განზომილებიან კომპოზიციებს. „სილამაზის სალონი“,- ბოლოს ტყისკენ გაბრუნდა,
გამოხადა „ჭინჭრის რძე“, რა ქნას, რაკი მაკრატლის
4. პროექტი ,,ჩემი უბანი - სკოლა’’: ბავშვები ქმნიან ნამუშევრებს საოც- „პიტნის ოდეკალონი“. გაგონებაც არ უნდა?!
ნებო სკოლის / მასწავლებლის თემაზე. დასასრულ, გავაერთიანებთ მაკრატელი უჭირავს
კვირის განმავლობაში შექმნილ ნამუშევრებს და წარმოვადგენთ მათ. ხელში, როგორც წესია, მ. ფოცხიშვილი
111
წამალი ოდე კილომეტრია. ჩქარა დაღამდება კიდეც, მაგრამ ეჭვი არ ეპარება,

რომ დროზე მიუტანს დედას წამალს.
- ძია, არ შეიძლება, უფრო ადრე დაამზადო წამალი? ავადაა დედაჩემი, მეჩ-
ქარება. თუ მატარებელს ვერ მოვუსწარი, ფეხით უნდა წავიდე სოფელში. თვალწინ მხოლოდ ავადმყოფი დედა ედგა. ბიჭი მოტრიალდა და
გაუდგა გზას. შორს ტყე გამოჩნდა. სწორედ ეს ტყე უნდა გაევლო სანდ-
- რა გიყო ბიჭუნა, წამლის დამზადებას დრო სჭირდება. უნდა მოიცა- როს. ბიჭი სულმოუთქმელად გარბოდა.
დო! - უპასუხა აფთიაქარმა.
ბნელი ღამე ჩამოწვა.
სანდრომ ერთხანს აფთიაქის წინ იტრიალა, შემდეგ ქალაქის ბაღისა-
კენ შეუხვია. ბაღის წინ მინაში ჩასმულ სურათებს დაუწყო თვალიერე- ერთგან რაღაც უზარმაზარი აისვეტა სანდროს წინ. იმ უზარმაზარს
ბა. სურათები რომ დაათვალიერა, სანდრო მოედანზე გავიდა. ქალაქის ხელები აშვერილი ჰქონდა, თავი კი დახრილი, თითქოს სანდრო-
საათს შეხედა და აფთიაქს მიაშურა. როცა წამალი მისცა, აფთიაქარმა საკენ მოდიოდა. სანდრო განზე გახტა. ხეს ამოეფარა. მერე უცებ
ჰკითხა: გაიცინა, მიხვდა, რომ გატეხილი ხე იყო, რომელსაც ორი ტოტიღა
შერჩენოდა.
-- სად ცხოვრობ?
-- აქვე, მეზობელ სოფელში, - უპასუხა სანდრომ. „ფუ, ხემ როგორ უნდა შემაშინოს!“ - გაიფიქრა და თავის გასამხნევებ-
-- აბა გაიქეცი, არ დაგაგვიანდეს! ლად სიმღერა დაიწყო.
სანდრომ შუშა ხელში ჩაბღუჯა და კარებისკენ გაიქცა. აფთიაქარმა თავი უცებ ცეცხლივით მბზინავმა წერტილმა გაიელვა.
გააქნია:
„მგელი!“ - გააჟრჟოლა სანდროს და წამლის შუშა მკერდზე მიიკრა. მაგ-
-- საწყალი ბიჭი, მიუსწრებს? ........ რამ მგელი არსად ჩანდა. ის წერტილი კვლავ ანათებდა.
სანდრო სწორედ მაშინ გავიდა ბაქანზე, როცა უკანასკნელი ვაგონი ბა- „ფუტურო კუნძი ანათებს, როგორ ვერ მივხვდი?!“ - გადაწყვიტა სანდ-
ქანს შორდებოდა. რომ და ტყეში გზა განაგრძო, მაგრამ გულს მაინც ბაგაბუგი გაჰქონდა.
ისევ სიმღერა წამოიწყო. თითქოს ამ სიმღერით შიშს ივიწყებდა. აი, რას
რა ქნას, იცადოს ხვალამდე? როგორ შეიძლება ლოდინი, დედა წამალს მღეროდა:
ელის. სანდრომ გადაწყვიტა, ფეხით წასულიყო. მის სოფლამდე ათი-
112
დედა, დედა, ჩემო დედა, მალე ღამის სიბნელეში მაღალი, თოფიანი კაცი გამოჩნდა. კაცმა გულ-
ში ჩაიკრა ბავშვი.
ჩემო კარგო დედიკონა!
-- ხომ არ შეგეშინდა, ბიჭო?
„რამდენი გზა გავიარე!“ - გაიფიქრა სანდრომ და სული მოითქვა. უცებ -- ცოტა კი... მაგრამ სულ სიმღერ-სიმღერით მოვდიოდი. - უთხრა სანდრომ.
ძახილი მოესმა: -- მღეროდი? ჰო, ჰო მეც გამომიცდია, შიშს სიმღერის ეშინია! - გაიცინა
ამბაკომ.
-- სანდრო!, ა-უ-უ-უ! -- ჰო, მაგრამ საიდან იცოდით, რომ ფეხით წამოვედი?
-- აფთიაქარმა დარეკა ჩვენთან სოფელში. მე დამავალეს შენ შეგხვედ-
გაშეშდა. ვინ ეძახის? ვინ იცის, რომ სანდრო ბნელ ტყეში მარტო მიდის? როდი. აბა, ვიჩქაროთ, წამალი მივუტანოთ დედაშენს!
-- სანდროო! - ისევ მოესმა სანდროს. უპასუხოს? არა, არ უპასუხებს.... წამალი დროზე მიუტანეს დედას!
სანდრომ გზა განაგრძო. მიდის გამალებული. როდიონ ქორქია
უცებ ღამის სიჩუმეში თოფმა იგრიალა. მე-9 კვირა
სანდრო შეკრთა: უთუოდ ვიღაც კაცია შორიახლოს, ჩქარა თოფის ხმას თემა: „როგორ ქმნიან ნივთებს” – I კვირა
ადამიანის ძახილიც მოჰყვა:
თემა მუშავდება ორი კვირის განმავლობაში. პირველ კვირას ბავშვე-
-- სანდრო, ა-უ-უ-უ! ბი ეცნობიან, როგორ მზადდება სხვადასხვა საყოფაცხოვრებო ნივთი:
ავეჯი, ტექნიკა, ჭურჭელი; იგებენ, რა პროფესიის ადამიანები ამზადე-
„ნაცნობი ხმაა!“ - გაიფიქრა სანდრომ, სიხარულისგან აცახცახდა და ბენ მათ; რა მასალისგან მზადდება ეს ნივთები და რა ფუნქციები აქვს
რაც ძალი და ღონე ჰქონდა, დაიყვირა. თითოეულ ნივთს; დააკვირდებიან, რამდენად განსხვავდება მათი
დიზაინი.
- აქა ვარ! უ-უ-უ!
- არ შეგეშინდეს მე ვარ, ამბაკო! - მოესმა სანდროს. მეორე კვირის განმავლობაში ბავშვები გაეცნობიან ხელოვნების ნიმუ-
- ამბაკო ბიძია! - წამოიძახა სანდრომ და წინ გაიქცა. შებს, კლასიკურ და თანამედროვე ქანდაკებებს; იმსჯელებენ მათ და-
ნიშნულებასა და ფორმებზე.
113
თემაზე მუშაობისას ბავშვებს მიეცემათ შესაძლებლობა, დააკვირდნენ თემა განსაკუთრებით შეუწყობს ხელს შემოქმედებითი და კრიტიკული
სხვადასხვა მასალას, დააჯგუფონ ისინი გარკვეული ნიშნის მიხედვით, ანალიზის უნარების, ნატიფი მოტორიკისა და მეტყველების განვითა-
იპოვონ მსგავსება და განსხვავებები, ჩაიხატონ და შექმნან სამგანზომი- რებას.
ლებიანი ნაკეთობები, აღწერონ საკუთარი ნამუშევრები. თემა იძლევა
აგრეთვე მრავალი სხვადასხვა როლური თამაშის წარმართვის საშუ-
ალებას: ეს შეიძლება იყოს ”სახელოსნოში”, ”სადურგლოში” ან ”მაღა-
ზიაში” გასათამაშებელი სცენები.
პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა/საშემ- შემაჯამებელი

შეხვედრა წრეში აღმოჩენა თამაშები მცირე ჯგუფებში სრულებლო შეხვედრა
ხელოვნება წრეში
ორშაბათი საუბარი ნივთებზე აქტივობა: ნივთე- ჯანი როდარის იპოვე საჭირო წესებიანი თამაში: ნივთების მუ- შეჯამება:
ბის დახატვა, „ტელეფონით ფერი. გამოიცანი, რა ნივ- სიკა ვისაუბროთ მი-
ინდივი- ნივთების დამზა- მოყოლილი თია; https://www. ღებული გამოც-
დუალი- დება. ზღაპრები“ youtube.com/ დილების შესა-
ზება თამაში: ვინ რა გა- watch?v=Svg_ ხებ,
წესებიანი აკეთა ?; fIoHij8 ბავშვები აღწერენ
თამაში:საოჯახო და წარმოადგენენ
ნივთებისა და აქტივობა: მარცვ- აქტივობების შე-
ავეჯის ლოტო. ლის ამოცნობა სიტ- დეგებს .
ყვის დასაწყისში.
ძველებური ნივ-
თების მაღაზია.
აქტივობა: როგორ
მუშაობს?
114

მასალები, ჯგუფში არსებული ნივთები, ფურც- ჯანი როდარის ოთხი ან ხუთი ტელეფონი, ჩა-
რესურსები ან სახლიდან მოტა- ლები და უბრა- „ტელეფონით სხვადასხვანაირი იდანი, ქვაბის
ნილი სხვადასხვა ლო ფანქრები, მოყოლილი სკამი, ცხრილები თავსახურები
საინტერესო ნივთი სათამაშო სალა- ზღაპრები“ მონაცემების ჩასა- და კოვზები,
ან ავეჯი(საფანქრე, რო, სათამაშო ნიშნად, ფერადი წყლიანი ჭიქა
სკამი, თარო, ჩა- ფული, საინტე- ფანქრები. და სხვა.
იდანი, ძველებუ- რესო ნივთი ან
რი ტელეფონი, ავეჯი; საფანქრე,
კედლის საათი და სკამი, ჩაიდანი,
სხვა). ძველებური ტე-
ლეფონი, კედლის
საათი და სხვა.
სამშაბათი ნივთების შედარე- პროექტი:„სკამი“ ჯანი როდარის ეზოს სკამი მონაცემების ცხრი- ვიდეოს ნახვა. შეჯამება:
ბა; 1 კვლევა - ტელეფონით მო- ლი. ბავშვები ისაუბ-
რამდენ ფეხიანი ყოლილი ზღაპ- დარბაზი: სკამების მუ- რებენ მიღებული
აქტივობა: მოიფიქ- სკამი არის უფრო რები: „უკუთხო მუსიკალური სიკა გამოცდილების
რე სიტყვა მყარი. და უკუნჭულო სკამი https://www. შესახებ,
ქვეყანა“, „დასან- youtube.com/ აღწერენ და წარ-
როლური თამაში: გრევი სახლი“ watch?v= მოადგენენ დაკ-
ძველებური ნივ- a9OEBH4HmzY ვირვების შედე-
თების მაღაზია გებს, მოყვებიან,
რა გაუჭირდათ
წესებიანი თამაში: და როგორ გადაჭ-
აღწერე შენი ნივ- რეს პრობლემა.
თი.
115

მასალები/ ერთი სახეობის კუბურებისა და ჯანი როდარის ხელმისაწვდო- რამდენიმე სახის დივიდი ან მუ-
რესურსები რამდენიმე განსხ- ხელოვნების ცენ- „ტელეფონით მი ბუნებრივი სკამი: ტაბურეტი, სიკალური ცენ-
ვავებული ნივთი ტრის მასალები, მოყოლილი მასალები. მისაყუდებელი, ტრი, სკამები.
(მაგ. სხვადასხ- რამდენიმე სახის ზღაპრები“ სამფეხა, პლასტმა-
ვანაირი სკამი: ტა- სკამი: ტაბურეტი, მუსიკალური სისა და სხვა.
ბურეტი, მისაყუ- მისაყუდებელი, ცენტრი, ჯგუ-
დებელი, სამფეხა, სამფეხა, პლასტ- ფის ბავშვების
პლასტმასისა და მასისა და სხვა. რაოდენობის შე-
სხვა). საბამისი სკამი.
სათამაშო სადურ-
გლო აღჭურვი-
ლობა
ოთხშაბა- ძველებური ნივ- წესებიანი ჯანი როდარის თამაში: სკამე- აქტივობები: დააწყ- სკამების მუ- შეჯამება:
თი თები თამაში:ნივთების ბის შეცვლა. ვილე ნივთები. სიკა ბავშვები ისაუბ-
მემო. ტელეფონით მო- რებენ მიღებული
ინდივი- ყოლილი ზღაპ- რომელია უფრო გამოცდილების
დუალი- პროექტი „სკამი“ რები: "ზარების მძიმე? შესახებ,
ზება 2.ორნამენტები ომი“, „შოკოლა- წარმოადგენენ
დის გზა“. აქტივობების
აქტივობა:მუყაოს შედეგებს, ასევე
ავეჯი შექმნილ ნამუშევ-
რებს.
როლური თამაში
: ძველებური ნივ-
თების მაღაზია.
116

მასალები/ ძველებური სკამე- სკამების ფოტო- ჯანი როდარის ჯგუფის ბავშ- სხვადასხვა სახის სკამები.
რესურსები ბის ფოტოები. ების წყვილები „ტელეფონით ვების რაოდენო- სკამების ფოტოები
http://amigo.ge/ (ვიწყებთ ოთხით მოყოლილი ბის შესაბამისი
saunjegallery/ და ავდივართ ათ ზღაპრები“ სკამი. (დაახლოებით
thumbnails. ერთი ზომის
წყვილზე).
php?album= ხის ,რკინის,
373&page=1 პლასტმასის
ორნამენტების
http://www. სკამები);ნაჭრები,
ფოტოები სასწორი.
antiquesatlas.
com/antiques/ მუყაოს ყუთები,
antique-furniture/ სკოჩი, წებო. ქსო-
Chinese ვილები.
http://platinum-im.
net/?im=-an-
cient-greek-or-
nament-set-for-
design-&image_
id=4744293
&system_
id=1http://ww-
w.123rf.com/pho-
to_8325145_set-of-
antique-
furniture.html
ხუთშაბა- თანამედროვე ნივ- პროექტი: სკამი (3 ჯანი როდარის აქტივობა: იპოვე მონაცემების ცხრი- სკამების მუ- ბავშვები მოყვე-
თი თები სკამის დიზაინი); საჭირო მასალა. ლი სიკა ბიან მათ მიერ
როლური თამა- ”ტელეფონით (ვარიაცია) შექმნილი სკამე-
ინდივი- ში: დიზაინერის მოყოლილი შეუსაბამე ნივთი ბის ესკიზების
დუალი- ოფისი; ზღაპრები: “შუ- ადგილს. შესახებ.
ზება შის ბიჭი”
აქტივობა: შექმე-
ნი მარტივი მოძ- “ყავარჯენი”.
რავი მექანიზმი.
117

მასალები/ თანამედროვე ფურცლები, უბ- წიგნი „ტელე- წინასწარ გამზადე- სკამები
რესურსები მულტიფუნქცი- რალო და ფერადი ფონით მოყოლი- ბული ცხრილები.
ური ავეჯისა და ფანქრები. ლი ზღაპრები“
ნივთების ფოტო- სხვადასხვანაირი
ები. სკამები.
ნაყინის ჯოხები,
საკანცელარიო
რეზინა, სკოჩი,
ასანთის ცარიელი
კოლოფები, სა-
თამაშო მანქანის
ბორბლები ან ღი-
ლები და სხვა.
პარასკევი სტუმრად ექსპერ- პროექტი: სკამი ჯანი როდარის შეჯიბრი:გრძელ თამაში : კუბი სკამების გამო- ბავშვები შეაჯა-
ტი (4. სკამების დამ- ”ტელეფონით სკამზე ყენება დასაკ- მებენ მიღებულ
ინდივი- ზადება). მოყოლილი რავად. ინფორმაციას.
დუალი- ზღაპრები: “რა-
ზება ტომელა უკუღ- სკამების მუსი-
მართის არაკი”, კის შექმნა.
“ამბავი ვარსკ-
ვლავებისაკენ
წასული
ლიფტისა”.
მასალები ქაღალდი, მუყაო, ქაღალდი, მუყაო, ჯანი როდარის შეჯიბრი გრძელ კუბი სკამები
და რესურ- ქსოვილი, მავთუ- ქსოვილი, თოკი, „ტელეფონით სკამზე
სები ლი, თოკი, სკოჩი, სკოჩი, ხის ნაჭ- მოყოლილი
ხის ნაჭრები და რები და სხვა წი- ზღაპრები“
სხვა წინასწარ შერ- ნასწარ შერჩეული
ჩეული საჭირო საჭირო მასალა.
მასალა.
118
საქმიანობათა ინსტრუქციები 6. ნივთების შედარება: შევთავაზოთ ბავშვებს, შეადარონ ერთმანეთს

ბაღში არსებული სხვადასხვანაირი ნივთები: სკამები, მაგიდები და
აქტივობები სხვ. (ფორმის, ზომის, ფერის, მასალის/ფაქტურის მიხედვით).
1. საუბარი ნივთებზე: გავესაუბროთ ბავშვებს ჩვენ გარშემო არსებულ 7. ეზოს სკამი: ბავშვები ეზოში არსებული ხელმისაწ-
ნივთებზე; ვთხოვოთ, ჩამოთვალონ ჯგუფში ან სახლში არსებული ვდომი ბუნებრივი მასალებისგან (ქვებისგან, ტო-
სხვადასხვა ნივთი; ვკითხოთ - ვინ იგონებს და ქმნის ნივთებს? რის- ტებისგან, ფოთლებისგან, სხვ.) ქმნიან სკამების მო-
თვის ვიყენებთ სხვადასხვა ნივთს? დელებს.
2. ნივთების ჩახატვა: ბავშვები იყოფიან მცირე ჯგუფებად და ირჩევენ

საგანს, რომელსაც ჩაიხატავენ. 8. ძველებური ნივთები: ვუჩვენოთ ბავშვებს ძველებური ავეჯისა და
სხვა ნივთების ფოტოები ენციკლოპედიიდან (ქართული ჩუქურთ-
3. ნივთების დამზადება: ხელოვნების ცენტრის მასალე- მიანი, ძველებური აღმოსავლური და ევროპული ავეჯის ნიმუშე-
ბის გამოყენებით ბავშვები ამზადებენ არჩეული ნივთების ბი). ბავშვები აღწერენ ნივთებს და საუბრობენ, რომელი მოეწონათ
მოდელებს. ყველაზე მეტად და რატომ (იხ. ილუსტრაცია 33).
4. „ტელეფონით მოყოლილი ზღაპრები“: ჯანი როდარის ამ წიგნიდან 9. მუყაოს ავეჯი: ბავშვები ამზადებენ ძველებური ავეჯის სამგანზო-
რეკომენდებულია ზღაპრები სხვადასხვა სახის ნივთებზე. შეგვიძ- მილებიან მოდელებს მუყაოს დიდი ყუთებისგან და აფორმებენ
ლია ყურადღება გავამახვილოთ იმ ნივთებზე, რომლებიც გვხვდება ქსოვილებით.
ზღაპრებში; მასალაზე, რომლისგანაც ეს ნივთებია დამზადებული,
ნივთების დანიშნულებაზე.
5. როგორ მუშაობს: შევთავაზოთ ბავშვებს რაიმე მექანიზმი-

ანი ნივთის დაშლა. ამ გზით ბავშვები გაეცნობიან მექანიზ-
მის მუშაობის პრინციპს. ეს შეიძლება იყოს სათამაშო მანქანა,
დიდი საათი, ტელეფონი და ა.შ. (დავიცვათ უსაფრთხოების
წესები).
119
10. თანამედროვე ნივთები: ვიმსჯელოთ ბავშვებთან თანამედროვე გთავაზობთ მოძრავი მანქანის შექმნის ინსტრუქციას:
დიზაინის ავეჯსა და ნივთებზე (მათ შორის სკამებზე): ვისაუბროთ
იმაზე, თუ ვინ ქმნის ამ ნივთებს, რა დანიშნულება აქვთ მათ, რო- ბავშვები შექმნიან ავტომობილს, რომელსაც შეუძლია გადაადგილდეს,
გორი სკამები სჭირდებათ ადამიანებს, რომლებიც ვერ დადიან (ვერ სულ მცირე, 10 მეტრის მანძილზე. მის შესაქმნელად შეგვიძლია გამო-
ხედავენ?). ვკითხოთ ბავშვებს აზრი იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძ- ვიყენოთ: ნაყინის 8 ჯოხი, 4 ბორბალი, 2 ფანქრის სისქის ჯოხი, რეზი-
ლება განვითარდეს ნივთების დიზაინი, რა ფუნქცია შეიძლება და- ნის რგოლი, წებოვანი ლენტი, წებო და კუბები (თუ ბავშვები მოისურ-
ემატოს ამა თუ იმ ნივთს. ვებენ მანქანის მოდიფიცირებას).
11. შექმენი მარტივი მოძრავი მექანიზმი: ასეთი მექანიზმის დასამ-

ზადებლად ბავშვებს დასჭირდებათ პატარა ბორბლები, საჰაერო
ბუშტი, საკანცელარიო რეზინი, მავთულები, ასანთის კოლოფები,
ნაყინის ჯოხები და ა.შ. მოვიფიქროთ და განვსაზღვროთ, როგო-
რი მექანიზმი უნდა ვუჩვენოთ ბავშვებს იმისათვის, რათა შემდეგ
დამოუკიდებლად შეძლონ მისი სხვადასხვა ვარიაციის შექმნა. ეს
შეიძლება იყოს: სათამაშო მანქანაზე დამაგრებული საჰაერო ბუშ-
ტი, რომელიც ჩაფუშვისას აამოძრავებს მანქანას (იხ. http://www.
clohe-movingtoys.eu/www/Home_EN/Automata_Gallery_Mechanisms.
htm); ნაყინის ჯოხებისგან შექმნილი მანქანა, რომელიც რე- ნაბიჯი 1. ვქმნით ძირითად ჩარჩოს. იგი შეიძლება იყოს ნებისმიერი
ზინის თოკით მოძრაობს (იხ. http://www.instructables.com/id/ ფორმისა ან ზომის. ჩვენ ვიყენებთ მართკუთხა ჩარჩოს, რადგან მას ნამ-
Slingshot-Cars/?ALLSTEPS_; ასანთის კოლოფების პინოქიო. დვილი მანქანის მსგავსი პროპორციები აქვს და ასაწყობადაც ძალზე
ადვილია.
120
ნაბიჯი 2. ფანქრის სისქის ჯოხზე ვამაგრებთ ბორბლებს. ნაბიჯი 5. წებოვანი ლენტით ვამაგრებთ კაუჭს ნაყინის ჯოხზე.
ნაბიჯი 3. ვკრავთ ჩარჩოს ისე, როგორც ნახაზზეა ნაჩვენები. ნაბიჯი 6. აღნიშნულ ჯოხს ვამაგრებთ უკვე შექმნილ კონსტრუქციაზე.
ნაბიჯი 4. ვაკეთებთ სკრეპიდან კაუჭს.

ნაბიჯი 7. ვამზადებთ გამწევს.
121
ნაბიჯი 8. ავამოძრავებთ ავტომობილს. ავტომობილი მოვათავსოთ და შეეხონ მას ხელით, ამ დროს წამყვანი ცდილობს დაიჭიროს ბავ-
სწორ ზედაპირზე. კაუჭის მიმართულება გვიჩვენებს მანქანის მოძრა- შვი, რომელიც ჯერ არ შეხებია საჭირო საგანს, დაჭერილი მოთამაშე
ობის მიმართულებას. ერთი ხელით დავიჭიროთ მანქანის უკანა ხიდი, ხდება წამყვანი.
ხოლო გამწევი დავიჭიროთ დიდი და საჩვენებელი თითებით. ფრთხი-
ლად გავწიოთ კონსტრუქცია წინ და ავამოძრავოთ მანქანა. 2. აღწერე შენი ნივთი: ორი ბავშვი სხდება ერთმანეთის პირისპირ.
ერთ-ერთი ბავშვი აღწერს ნივთს (რა ფერია, რა მასალისგანაა დამ-
ზადებული), მეორე იხატავს და დასრულების შემდეგ აჩვენებს მო-
კარნახეს თავის ნახატს. ბავშვები შეადარებენ, ჰგავს თუ არა ნახატი
ჩაფიქრებულ საგანს.
3. მუსიკალური სკამი: თამაშისთვის დაგვჭირდება ბავშვების რაოდე-

ნობაზე ერთით ნაკლები სკამი. სკამები დავაწყოთ წრიულად, ზურ-
გით წრის ცენტრისკენ და ჩავრთოთ მუსიკა, ბავშვები მოძრაობენ
სკამების გარშემო. მუსიკის გათიშვის შემდეგ ბავშვები სკამებზე
ექსპერტის სტუმრობა: მოვიწვიოთ ადამიანი, რომელიც შეძლებს, სხდებიან. ბავშვი, რომელიც სკამის გარეშე დარჩება, თამაშიდან
გაესაუბროს ბავშვებს ნივთებისა და ავეჯის დამზადების ტექნიკურ გადის, თამაშის გასაგრძელებლად ისევ გამოვაკლებთ ერთ სკამს,
ხერხებზე (მაგ.: ქაღალდის, მუყაოს, ხის, ქსოვილის ერთმანეთზე შემდეგ - კიდევ ერთს და ა.შ. გამარჯვებულია ბოლოს დარჩენილი
დამაგრება, დაწებება, დასტეპლერება, თოკით შეკვრა და ა.შ.). ამ მონაწილე.
ცოდნას ბავშვები გამოიყენებენ პროექტზე მუშაობისას, სტუმრად
შეიძლება მოვიწვიოთ სათანადო გამოცდილების მქონე მშობელიც. 4. ნივთების მემო: მეხსიერების თამაშის, მემოს, სათამაშოდ შევთავა-
სასურველია, ექსპერტი დაეხმაროს ბავშვებს პროექტზე მუშაობის ზოთ ბავშვებს ნივთების ფოტოების ან ნახატების წყვილები.
დროს.
5. სკამების შეცვლა: ბავშვები სხედან წრიულად მდგარ სკამებზე. ბავ-
წესებიანი თამაშები/მოძრავი თამაშები შვებს ვაცნობთ პირობას - ვეუბნებით, რა შემთხვევაში უნდა გაცვა-
ლონ სკამები. მაგალითად, როდესაც ვიტყვით: ”შეცვალეთ სკამები,
1. იპოვე საჭირო ფერი: ავირჩევთ წამყვანს, დანარჩენები მის გარშემო თუ გაცვიათ ლურჯი”. ის ბავშვები რომლებსაც ლურჯი ფერის სა-
დგანან. წამყვანი ასახელებს რომელიმე საგანს, მოთამაშეები უნდა მოსი აცვიათ, დგებიან და ადგილს უცვლიან ერთმანეთს.
აქეთ-იქით გაიფანტონ, იპოვონ ამ საგნის ფერის შესაბამისი მასალა
122
6. იპოვე საჭირო მასალა: ბავშვები აირჩევენ წამყვანს, დანარჩენები მის 3. ვინ რა გააკეთა?: შევთავაზოთ ბავშვებს ფოტოები სხვადასხვა საგ-
გარშემო დგანან. წამყვანი ასახელებს რომელიმე საგანს, მოთამაშე- ნის გამოსახულებებით. ბავშვები აჯგუფებენ ნივთების ფოტოებს
ები უნდა გაიფანტონ და იპოვონ რაიმე საგანი, რომელიც დამზადე- იმის მიხედვით, თუ ვინ/რამ შექმნა ეს ნივთები. ნივთები ორ კატე-
ბულია დასახელებული ნივთის მასალის გამოყენებით. მოძებნილ გორიად იყოფა: 1.ადამიანის მიერ შექმნილი ნივთები. 2. ბუნების
ნივთს ბავშვები ხელით უნდა შეეხონ. ამ დროს წამყვანი ცდილობს მიერ შექმნილი ნივთები (აქტივობის გასართულებლად შეიძლება
დაიჭიროს ბავშვი, რომელიც ჯერ არ შეხებია საჭირო საგანს.დაჭე- დავამატოთ მესამე კატეგორიაც - ბუნებისა და ადამიანის მიერ შექ-
რილი მოთამაშე ხდება წამყვანი. მნილი ნივთები).
7. შეჯიბრი გრძელ სკამზე: დავყოთ ბავშვები ორ ჯგუფად და მოვაწ- 4. მონაცემების ცხრილი: შევთავაზოთ ბავშვებს ცხრილი, რომელშიც
ყოთ ესტაფეტა გრძელი სპორტული სკამების გამოყენებით: სიარუ- ისინი შეძლებენ ნივთებზე დაკვირვების შედეგების ჩანიშვნას გრა-
ლი, გარბენა, წონასწორობის შენარჩუნება. სკამები შეიძლება ჩავა- ფიკული სახით.
ნაცვლოთ იატაკზე ცარცით დახაზული ზოლით ან დაწებებული
ფერადი ლენტით. 1. ფერი
2. მასალა
საქმიანობები მცირე ჯგუფებში 3. ფორმები (რა ფორმებისგან შედგება)
1. მარცვლის ამოცნობა სიტყვის დასაწყისში: ბავშვებს გავაცნობთ

აქტივობის არსს - ჩვენ ჩამოვთვლით სხვადასხვა სიტყვას, მათ კი ფერი
ტაში უნდა შემოკრან, თუ სიტყვა იწყება მარცვალზე ,,პა’’. ვასახე-
ლებთ სიტყვებს: პატარა, პური, პაპა, მაწონი და ა.შ. აღნიშნული აქ-
ტივობის განხორციელება შეგვიძლია კვირის განმავლობაში. მასალა
2. გამოიცანი, რა ნივთი ჩავიფიქრე: ვთხოვოთ ერთ-ერთ მონაწილეს,

ჩაიფიქროს რაიმე ნივთი, შემდეგ კი აღწეროს ისე, რომ არ დაასახე-
ლოს იგი. დანარჩენი მონაწილეები ცდილობენ გამოიცნონ ჯგუფე- ფორმები
ლის მიერ ჩაფიქრებული ნივთი. ის მონაწილე, რომელიც არასწო-
რად დაასახელებს ნივთის სახელს, გამოეთიშება თამაშს. ის, ვინც
გამოიცნობს, ჩაიფიქრებს შემდეგ ნივთს.
123
5. დააწყვილე ნივთები: შევთავაზოთ ბავშვებს სხვადასხვა ნივთის 1. დაასახელე, რა ნივთია?

ფოტოები ან ნახატები, ბავშვებმა უნდა დააწყვილონ გამოსახულე- 2. შეადარე ჩვენს ოთახში არსებულ ნივთებს.
ბები სხვადასხვა ნიშნის მიხედვით (მაგ. ორი ხის, ორი ძველებური, 3. თქვი, რას გაგონებს?
ორი შავი და ა.შ.). 4. აღწერე, როგორია (რა ფერია, დიდია თუ პატარა, რა მასალისგანაა
დამზადებული);
6. რომელია უფრო მძიმე? შევთავაზოთ ბავშვებს დაახლოებით თა- 5. რაში შეიძლება ის გამოიყენო?
ნაბარი ზომის საგნები, რომლებიც დამზადებულია სხვადასხვა 6. შეაფასე, მოგწონს თუ არა?
მასალისგან (ხისგან, რკინისგან, პლასტმასისგან). ბავშვები წონიან
ამ მასალას პინებიანი (თეფშებიანი) სასწორის მეშვეობით, ადარე- ბავშვებს დავურიგებთ სხვადასხვა ნივთის ფოტოებს და კამათლის გა-
ბენ ერთმანეთს; ინიშნავენ, რომელია ყველაზე მძიმე ან ყველაზე გორების შემდეგ წავუკითხავთ შეკითხვას.
მსუბუქი; ახარისხებენ საგნებს წონის მიხედვით (იწყებენ ყველაზე
მსუბუქიდან, ამთავრებენ ყველაზე მძიმეთი ან პირიქით). პროექტები
7. მონაცემების ცხრილი: ვთხოვოთ ბავშვებს, შეავსონ ცხრილი სამ პროექტი „სკამი“

მონაცემზე დაკვირვების საფუძველზე. ეს მონაცემებია: 1. ზომა;
2. კონსტრუქცია; 3. წონა. ბავშვები თავდაპირველად ცხრილში ჩა- 1. კვლევა: შევთავაზოთ ბავშვებს გამოიკვლიონ, რამდენფეხიანი სკა-
ინიშნავენ, რომელი ნივთია ყველაზე დიდი, რომელია შედარებით მია უფრო მყარი. ბავშვები გააკეთებენ კონსტრუქციას ხის ტოტების
უფრო პატარა; რომელია ყველაზე მსუბუქი და ა.შ. ან კუბურების ნაჭრების ან სხვა მოსახერხებელი მასალის გამოყენე-
ბით, იმსჯელებენ, რომელი სკამია უფრო მყარი, გამოცდიან ორ-, სამ,
8. შეუსაბამე ნივთი ადგილს: წინასწარ დავხატავთ ან ამოვჭრით ფო- ოთხ-, ხუთფეხიან ან სხვა დიზაინის/ფორმის სკამებს; იმსჯელებენ,
ტოებს და გავაკეთებთ სამუშაო ფურცელს, რომელზედაც არეულად რომელი ფორმის სკამი უფრო მოსახერხებელია და რატომ. ბოლოს
იქნება გამოსახული ადგილები და მათი შესაბამისი ნივთები (მაგ., ბავშვები წარმოადგენენ სკამს, რომელიც მათ ყველაზე მყარად მიაჩ-
ავტობუსის სკამი, თეატრის სკამი, სკოლის სკამი, ეზოს სკამი). ბავ- ნიათ და ახსნიან თავიანთ მოსაზრებას (შეეცდებიან დასაბუთებასაც).
შვებმა უნდა დააკავშირონ ნივთი შესაბამის ადგილთან (თეატრის,
ავტობუსის, ეზოს გამოსახულებებთან). 2. ორნამენტები: დავათვალიერებინოთ ბავშვებს ძველებურ სკამებზე
გამოყენებული ორნამენტები; შევთავაზოთ მათი გადახატვა, ასევე
9. თამაში - კუბი: ქაღალდის ან მუყაოსგან დავამზადოთ კუბი, რომ- საკუთარი ორნამენტების შექმნა მოზაიკის ან გეომეტრიული ფიგუ-
ლის წახნაგებზე დავაწერთ ექვს მითითებას: რების გამოყენებით (იხ. ილუსტრაცია #34).
124
3. სკამის დიზაინი: ბავშვები მოიფიქრებენ და ჩაიხატავენ საკუთარი 2. დიზაინერის ოფისი: შევიტანოთ როლური თამაშების კუთხეში
ფანტაზიით შექმნილ სკამებს. ვთხოვოთ დაასახელონ, რა დამატე- ფურცლები და ფანქრები, ასევე ბავშვების დამზადებული სამგან-
ბითი ფუნქციები აქვს მათ მიერ შექმნილ მოდელებს (მაგ., გადაად- ზომილებიანი სკამები. ჩავერთოთ თამაშში; ვთხოვოთ ბავშვებს,
გილდება ბორბლებით, ღილაკებით, სხვ.) და რა დასჭირდებათ მათ დაამზადონ სკამი ჩვენი სახლისთვის; აღვწეროთ, როგორი სახლი
დასამზადებლად. გვაქვს და როგორი სკამი გვჭირდება. წავახალისოთ ბავშვები, რათა
დამოუკიდებლად შეძლონ თამაშის გაგრძელება.
4. სკამების დამზადება: ბავშვები ამზადებენ სკამის სამგანზომილებიან
მოდელებს საკუთარი პროექტების მიხედვით. მუსიკა და საშემსრულებლო ხელოვნება
1. ნივთების მუსიკა: ამ აქტივობისთვის დაგვჭირდება სხვადასხვა

საყოფაცხოვრებო ნივთი, რომელთა მეშვეობით ნაირგვარი ჟღე-
რადობა შეიძლება მივიღოთ. ესენია: ქვაბის თავსახური, კოვზები,
ძველებური ტელეფონი, თიხის ქოთანი და ა.შ. წავახალისოთ ბავშ-
ვები, რათა გააჟღერონ და მოუსმინონ მათ ხმებს, მოიგონონ რაიმე
რიტმი ამ ჟღერადობების გამეორებით.
2. სკამების მუსიკა: თუ გვაქვს ამის შესაძლებლობა, ვაჩვენოთ ბავშ-

ვებს ვიდეოფილმი, რომელშიც სკამები გამოყენებულია დასარ-
როლური თამაშები ტყამი ინსტრუმენტების ფუნქციით ან თავად მოვახდინოთ ამის
დემონსტრირება - შევთავაზოთ ბავშვებს სკამების გამოყენება
1. ძველებური ნივთების მაღაზია: სასურველია, კვირის ბოლოს გა- დასარტყამი ინსტრუმენტების ფუნქციით. შევქმნათ სხვადასხ-
ვაფრთხილოთ მშობლები, რომ მომავალ კვირის თემა ნივთებთან ვა რიტმი და ვთხოვოთ მათი გამეორება. https://www.youtube.com/
იქნება დაკავშირებული. ვთხოვოთ, გვათხოვონ სხვადასხვა საინ- watch?v=a9OEBH4HmzY
ტერესო ძველებური ნივთი. მოტანილი ნივთები დავაწყოთ როლუ-
რი თამაშების ადგილას და შევთავაზოთ ბავშვებს მაღაზიის მოწყო-
ბა. შევიტანოთ ჯგუფში წინასწარ დამზადებული დახლი, სალარო,
სათამაშო ფული და სხვა საჭირო რესურსი (შეგვიძლია გამოვიყე-
ნოთ ფოტოებიც).
125
თემა: ,,როგორ ქმნიან ნივთებს’’ -II კვირა
საქმიანობები მუსიკა/საშემ- შემაჯამებელი

პირველი შეხვედრა მოძრავი
კვლევა და აღმოჩენა წიგნის დრო მცირე სრულებლო შეხვედრა
წრეში თამაშები
ჯგუფებში ხელოვნება წრეში
ორშაბათი ქანდაკებები ჩვენ აქტივობა: ძერწვა მონტეირუ თამაში: გაანაწილე თამაში ვესაუბროთ
გარშემო, ლობატუს ნიანგი და ჩხირები; "გაშეშდი"! ბავშვებს დღის
წესებიანი „ყვითელი ბაყაყები. შთაბეჭდილე-
ქანდაკება. თამაში:სიტყვები ”ქა”-ზე.”. კოდალას დაამატე მარც- ბებზე. ბავშვები
ორდენი“, ვალი მოყვებიან, რო-
აქტივობა: იპოვე ფორმები პირველი ნა-
მელი იყო მათ-
და შეავსე ცხრილი. წილი
თვის საინტერე-
(1-3 თავები).
სო აქტივობა და
რატომ.
მასალები სხვადასხვა ქანდა- თიხა და პლასტილინი. „ყვითელი პინოქიოს სი- მუს.ცენტრი

რესურსები კებების ფოტოები ან მავთული ან ფაფუკი კოდალას უჟეტის ამსახ-
ალბომი; ღერო; ორდენი“ ველი ილუსტ-
რაციები, გასა-
ქაღალდი, ფანქრები, პატარა მაგიდა, ფერადებლები
ფოტოაპარატი ან „დაზგა“,მოქანდაკის სა- (შესაძლოა ბავშ-
მობილური ტელე- თამაშო იარაღები, ჩაქუჩი, ვების დახატუ-
ფონი. საჭრეთელი. ლიც).
ქანდაკებების
ფოტოები,წინასწარ გამზა-
დებული გეომეტრიული
ფორმები, ცხრილი.
126

სამშაბათი ეგვიპტური აქტივობა: პაპიე მაშეს „ყვითელი ფაქტურების გამოიცანი ეგვიპტური ბავშვები ყვე-
ინდივიდუ- ქანდაკებები ეგვიპტური ქანდაკებები. კოდალას მოძიება ქანდაკება. მუსიკა და ბიან შთაბეჭ-
ალიზება ორდენი“, ცეკვა დილებებზე,
როლური თამაში: I ნაწილი თამაში: რომელი ქან-
სამარხების აღმოჩენა, (4-6 თავები). ნიანგი და დაკება დაამახ-
არქეოლოგიური ბაყაყები. სოვრდათ, რო-
გათხრები. მელი აქტივობა
მოეწონათ და
პროექტი “ქანდაკება“ 1. რატომ.
კვლევა .
კამათლების გაგორება.
მასალები/ ეგვიპტური სხვადასხვა მონტეირუ ქაღალდი, ქანდაკებების ფოტოები
რესურსები ქანდაკებების მეორადი მასალა ლობატუს ფანქრები. ფოტოები ეგვიპტური
ფოტოები ან ქანდაკებებისათვის „ყვითელი ფრესკებისა და
ალბომი. ფორმის მისაცემად, კოდალას რელიეფების
სახამებლის მასა, ძველი ორდენი“ გამოსახულე-
გაზეთები ან ქაღალდები, ბით.
საღებავი. ქსოვილები
პატარა ფიგურები ან კაბებისა და
ნივთები; მიწიანი ან ვარცხნილო-
ქვიშიანი კონტეინერები, ბის იმიტაცი-
ფანარი, ფუნჯები, ისათვის. მუს.
რეზინის ჩექმები, პატარა ცენტრი.
სამუშაო იარაღები;
სხვადასხვა მასალის
პატარა ნაჭრები, ქვასანაყი
ან პატარა ჩაქუჩი,
ლუპები.
127

ოთხშაბათი ბერძნული პროექტი: ბავშვები „ყვითელი ეზოს გამოიცანი მიბაძე ბავშვები
ქანდაკებები დაასრულებენ წინა დღით კოდალას ქანდაკებები ქანდაკება 2, ქანდაკებას. ისაუბრებენ,
ინდივიდუ- დაწყებულ პაპიე მაშეს ორდენი“, ვარიაცია. ბერძნული რომელი მითი
ალიზება ქანდაკებებს. II ნაწილი. ცეკვა და მოეწონათ და
მუსიკა რატომ.
სამარხების აღმოჩენა,
არქეოლოგიური
გათხრები.
აქტივობა: თიხით
ან პლასტილინით
რელიეფების დამზადება.
წესებიანი თამაში: შაში
მასალები/ ბერძნული მითების გუაშის ან აკრილის „ყვითელი ეზოში ცნობილი ცნობილი

რესურსები წიგნი. საღებავი, ფუნჯები. კოდალას არსებული ქანდაკებების ქანდაკებების
ბერძნული თიხა ან პლასტილინი, ორდენი“ ბუნებრივი ფოტოები. ფოტოები;
ქანდაკებების ფანქარი, მასალები მუს.ცენტრი;
ფოტოები ან ალბომი შაში; (ქვები, დისკი
ჯოხები, სხვადასხვა
პატარა ქანდაკებები, ფოთლები ტიპის მუსიკის
მიწიანი ან ქვიშიანი და ა.შ.) ჩანაწერებით.
კონტეინერები, ფანარი,
ფუნჯები, რეზინის
ჩექმები, პატარა სამუშაო
იარაღები.
128

ხუთშაბათი თანამედროვე ქანდა- პროექტი”ქანდაკება“ 2 „ყვითელი თამაში: დახარისხების თამაში: გაშეშ- ბავშვები წარ-
კებები. კოდალას იპოვე თამაში დი! მოადგენენ ნა-
ინდივიდუ- ქანდაკების პროექტი. ორდენი“, ფორმა. მუშევრებს და
ალიზება ქანდაკებების დამზადება. III ნაწილი იმსჯელებენ
(სამი თავი). სირთულეებ-
როლური ზე.
თამაში:არქეოლოგიური
სამაგიდო თამაში: შაში
აქტივობა: ყველაზე მაღა-
ლი ქანდაკება
მასალები/ თანამედროვე განს- ქაღალდი და უბრალო „ყვითელი 3-4ფერადი პატარა ზომის მუს.ცენტრი
რესურსები ხვავებული ქანდა- ფანქრები; კოდალას ფორმატის სხვადასხვა
კებების ფოტოები ან ორდენი“ ქაღალდის- ნივთები.
სხვადასხვა მასალა ხე-
ალბომები გან გამოჭ-
ლოვნების ცენტრიდან;
რილი დიდი
შაში;
გეომეტრი-
კუბურები. ული ფორმა;
ფერადი
ფორმატის
ქაღალდის-
გან გამოჭ-
რილი პა-
ტარ- პატარა
გეომეტრი-
ული ფორ-
მები.
129

პარასკევი ქანდაკების ადგილი პროექტი”ქანდაკება“ 3 „ყვითელი თამაში: მო- თამაში: „თევზა- მოცეკვავე ბავშვები
კოდალას ქანდაკე და ობა“ ქანდაკება შეაჯამებენ
ინდივიდუ- ქანდაკებების დამზადება. ორდენი“, ქანდაკება კვირის სამუ-
ალიზება III (ბოლო შაოს.
წესებიანი თამაში: ორი თავი).
კუბი(ქანდაკებებზე)
როლური
თამაში:არქეოლოგიური
აქტივობა: გამოჭრილი გე-

ომეტრიული ფორმებით
ქანდაკებების აწყობა.
მასალები და სხვადასხვა მასალა ხე- მონტეირუ ქსოვილები, ბარათები წერ- მუსიკალური

რესურსები ლოვნების ცენტრიდან; ლობატუს აქსესუარე- ტილებით. ცენტრი; ჩანა-
„ყვითელი ბი. წერი.
პატარა გეომეტრიული კოდალას
ფორმები ორდენი“
130
საქმიანობათა ინსტრუქციები 3. ძერწვა: ბავშვები გამოძერწავენ ქანდაკებებს პლასტილინისგან ან

თიხისგან.
აქტივობები
4. იპოვე ფორმები და შეავსე ცხრილი: დავურიგოთ ბავშვებს ქანდა-
1. ქანდაკებები ჩვენ გარშემო: ეს აქტივობა შეგვიძლია ჩავატაროთ იმ კებების ფოტოები; წავახალისოთ, რომ აღმოაჩინონ მათში გეომეტ-
შემთხვევაში, თუკი ჩვენი ბაღის ახლომდებარე ქუჩაზე რაიმე ქან- რიული ფორმები და ჩაინიშნონ ,,რაოდენობის ცხრილში’’. შემ-
დაკება დგას, გავასეირნოთ ბავშვები მის სანახავად, წავიღოთ პატა- დეგ დათვალონ და დაადგინონ, რომელი გეომეტრიული ფიგურა
რა პლანშეტები, ფურცლები და ფანქრები, წავახალისოთ ბავშვები, გვხვდება ყველაზე მეტი რაოდენობით ცხრილში (იხ. ილუსტრა-
რათა დააკვირდნენ და ჩაიხატონ ქანდაკება. ვუთხრათ, ვისი შექმ- ციები # 35, 36).
ნილია იგი. თუკი ამის შესაძლებლობა არ არის, ჩავატაროთ მომ-
დევნო აქტივობა.
2. ქანდაკება: ვიმსჯელოთ ქანდაკებებზე. ვკითხოთ ბავშვებს, თუ

უნახავთ ქანდაკებები და რა იციან მათ შესახებ. ვთხოვოთ ბავშვებს
გაიხსენონ, სად უნახავთ ქანდაკება და აღწერონ ის. ვკითხოთ: რა
ჰქვია იმ ადამიანს, რომელიც ქმნის ქანდაკებებს; გამოვიკითხოთ
მათი მოსაზრებები იმის შესახებ, თუ რა ზომის, მასალისა და ფორ-
მის შეიძლება იყოს ქანდაკება. მოვუყვეთ ბავშვებს უძველეს დრო-
ში შექმნილ ქანდაკებებზე/სკულპტურებზე, რომლებიც ნაპოვნია //
საქართველოში ჩატარებული გათხრების შედეგად.
/
///
///
131
5. „ყვითელი კოდალას ორდენი“: მონტეირუ ლობატუს ზღაპარში

მოთხრობილია ნაჭრის თოჯინა ემილიაზე, რომელიც პატარა გო-
გონად გადაიქცევა და მეგობრებთან ერთად ბევრი საინტერესო ამ-
ბავი გადახდება თავს. 7. პაპიემაშეს ქანდაკებები: დავეხმაროთ ბავშვებს ეგვიპტური ქანდა-
კებების დამზადებაში პაპიემაშეს ტექნოლოგიის გამოყენებით.
6. ეგვიპტური ქანდაკებები: წინასწარ მოვიძიოთ ინფორმაცია ეგვიპ-
ტურ ხელოვნებაზე. მოვუყვეთ ბავშვებს ძველი ეგვიპტის სამეფო- 8. ბერძნული მითები და ქანდაკებები: წინასწარ მოვიძიოთ ინფორმა-
ზე, პირამიდებსა და ფარაონებზე, ასევე ეგვიპტეში ჩატარებულ ცია საბერძნეთისა და მისი ხელოვნების შესახებ. შეგვიძლია ბავშ-
არქეოლოგიურ გათხრებზე; ვაჩვენოთ ფარაონების, მონებისა და ვებს დავათვალიერებინოთ და წავუკითხოთ მარტივად აღსაქმელი
ცხოველების ქანდაკებები. შეგვიძლია წავუკითხოთ და დავათვა- ბერძნული მითები, გადამუშავებული ბავშვებისთვის (მაგალითად,
ლიერებინოთ ,,ჩემი პირველი კითხვებისა და პასუხების წიგნი’’. მითი ქალაქ ათენის მფარველის არჩევაზე). ვუჩვენოთ ბავშვებს
ბერძნული ქანდაკებების ფოტოები და ვთხოვოთ, აღწერონ ისინი
(იხ. ილუსტრაციები ##37, 38, 39,40,41). (იხ. ილუსტრაციები # #42, 43).
132
9. ფაქტურების შესწავლა: ბავშვები გადიან ეზოში და მოიძიებენ გან-

სხვავებული ზედაპირის (პრიალა და ხაოიანი) ნივთებს. ნაპოვნ
ნივთებს ბავშვები დაადებენ ფურცელს, გაუსვამენ ფანქარს და ნა-
ხავენ, რომ ფურცელზე სხვადასხვა ზედაპირის მქონე საგანი სხვა-
დასხვა ანაბეჭდს ტოვებს.
ეზოს კონსტრუქციები: ბავშვები შექმნიან კოსტრუქციებს ან ქან-

დაკებებს ეზოში ხელმისაწვდომი ბუნებრივი მასალების გამოყენე-
ბით. 11. ყველაზე მაღალი ქანდაკება/კონსტრუქცია: ბავშვები კუბურების
მეშვეობით აშენებენ ყველაზე მაღალ ქანდაკებას/კონსტრუქციას.
12. ქანდაკების ადგილი: ბავშვებთან ერთად ვიმსჯელოთ და მოვიფიქ-

როთ, რომელი ადგილია ყველაზე მეტად შესაფერისი ქანდაკებე-
ბისთვის. ბავშვები ჯგუფის ოთახში ან ეზოში შეარჩევენ ადგილს
საკუთარი ქანდაკებებისათვის.
1. სიტყვები ”ქა”-ზე: თამაშობს ბავშვების ორი წყვილი. სიტყვა ქან-

დაკება იწყება მარცვლით ”ქა”. ვთხოვოთ ბავშვებს, მოიფიქრონ
და დახატონ ის სიტყვა, რომელიც იწყება იმავე მარცვალზე (მაგ.,
ქარი, ქაღალდი, ქაფი, ქატო, ქაბაბი, ქადა, ქათამი, ქალი, ქამარი).
ბავშვები ხატავენ სიტყვის შესაბამის გამოსახულებას/ნივთს. მო-
10. თანამედროვე კონსტრუქციები: დავათვალიერებინოთ ბავშვებს გებულია ის წყვილი, რომელიც ყველაზე მეტ სიტყვას მოიფიქრებს
თანამედროვე ქანდაკებების ფოტოები, ბავშვები აღწერენ და მსჯე- და დახატავს.
ლობენ, რას გამოსახავს მოქანდაკე და რატომ (იხ. ილუსტრაციები
## 44, 45). 2. ნიანგი და ბაყაყები: წინასწარ გამოვჭრით დიდი ზომის დუმფარას
ფოთლებს ფორმატის ქაღალდისგან, დავაწყობთ ბავშვების რაოდე-
133
ნობაზე ერთით ნაკლებ გამოსახულებას, ბავშვები დარბიან წრის ან დაეხმაროს ფიზიკურად. მნიშვნელოვანია ყველა დეტალი! დას-
ირგვლივ, ერთი ბავშვი არის ”ნიანგი”, დანარჩენები - ”ბაყაყები”. რულების შემდეგ ”ქანდაკება” გაშეშდება. ბოლოს ყველანი ერთად
”ნიანგის” გამოჩენისთანავე ”ბაყაყები” უსაფრთხო ადგილს იკავე- ათვალიერებენ ”ქანდაკებების” გამოფენას.
ბენ - ”ფოთლებზე” დგებიან. ვინც ვერ მოასწრებს, ის ან ”ნიანგი”
გახდება, ან თამაშს დატოვებს. საქმიანობები მცირე ჯგუფებში
3. კამათლების გაგორება: ბავშვები რიგრიგობით აგორებენ კამათელს 1. გაანაწილე ჩხირები: დავურიგოთ ბავშვებს ჭიქები ციფრების გამო-
და ინიშნავენ, ვის რამდენი ამოუვიდა. ხუთი სვლის მერე ითვლიან სახულებებით, აგრეთვე ხის ან პლასტმასის სათვლელი ჩხირები.
ქულებს. გამარჯვებულია ის, ვინც ყველაზე მეტ ქულას მოაგრო- ვთხოვოთ, გაანაწილონ ჭიქებში ციფრების შესაბამისი რაოდენობის
ვებს. ჩხირები.
4. მიბაძე ქანდაკებას: ერთ ბავშვს ან ბავშვების პატარა ჯგუფს ვუჩვე- 2. დაამატე მარცვალი: ბავშვებს ვეუბნებით, რომ გადავუგდებთ
ნებთ რომელიმე ქანდაკების ფოტოს, ბავშვებმა უნდა გაიმეორონ ბურთს, ბურთის მიმღებმა კი უნდა მიამატოს საკუთარ სახელს მარ-
ქანდაკების პოზა. ცვალი ”კო” (მაგ., ანა -კო, ნინო-კო). იმავე აქტივობის შესრულება
შეგვიძლია სიტყვების გამოყენებითაც.
5. იპოვე ფორმა: ეზოში ან დარბაზში, ერთმანეთის დაშორებით, ძირს
დავაფინოთ და დავამაგროთ ფორმატის ქაღალდისგან წინასწარ 3. გამოიცანი ქანდაკება: ბავშვებს აქვთ ცნობილი ქანდაკებების ფო-
გამოჭრილი სამი ან ოთხი დიდი ზომის გეომეტრიული ფორმა. ტოები. ისინი იყოფიან პატარა ჯგუფებად. პირველი იღებს ფოტოს,
ასეთივე, მაგრამ პატარა ზომის ფორმები შერეულად გავფანტოთ აღწერს ქანდაკებას, მაგრამ არ ამბობს, რა ქანდაკებაა ეს. სხვებმა
დანარჩენ ადგილებში. ვუჩვენოთ ბავშვებს მოძრაობა, რომლითაც უნდა გამოიცნონ და დაასახელონ ქანდაკება. თამაშს აგრძელებს
ისინი უნდა გადაადგილდნენ (მაგ., ასკინკილით ან ხტუნვით). ბავ- მომდევნო ბავშვი (იხ. ილუსტრაციები ##46, 47).
შვების ამოცანაა პატარა ზომის ფორმების მიტანა შესაბამის დიდ
ფორმებთან. 4. გამოიცანი ქანდაკება - 2: ერთი ბავშვი აიღებს ქანდაკების ფოტოს,
დანარჩენები მორიგეობით უსვამენ შეკითხვებს, რომელთა პასუხე-
6. მოქანდაკე და ქანდაკება: ბავშვები წყვილდებიან ”მოქანდაკეებად” ბი შეიძლება იყოს ”კი” ან ”არა” (მაგალითად: ადამიანია? ცხოველია?
და ”ქანდაკებებად”. ”მოქანდაკე” მოიფიქრებს, როგორი ქანდაკება კაცია? ქვისაა? ზის? თეთრია? და ა.შ.). თამაში გრძელდება მანამდე,
უნდა და “აქანდაკებს” მას. ”მოქანდაკეს” არ შეუძლია დალაპარაკე- სანამ ვინმე არ გამოიცნობს ქანდაკებას. შემდეგ ფოტოს იღებს და
ბა, მან ”ქანდაკებას” პოზაზე უნდა მიანიშნოს მოძრაობით, მიმიკით თამაშს აგრძელებს ის ბავშვი, რომელმაც გამოიცნო და ა.შ.
134
5. დახარისხების თამაში: მაგიდაზე დავაწყოთ ათი სხვადასხვა პატა- ველებენ, დააკვირდებიან და ისაუბრებენ, რომელია უფრო მყარი ან
რა ნივთი; შემოვსაზღვროთ წრე ლენტის ან ძაფის საშუალებით და უფრო რბილი, რომელი არის პრიალა, რომელი - ხაოიანი და ა.შ.
გავაცნოთ ბავშვებს თამაშის პირობა: ამ ჯგუფში არის მხოლოდ წი-
თელი ნივთები, ან ხის ნივთები, ან მრგვალი ნივთები, ან პრიალა 2. ქანდაკების პროექტი: ბავშვები მოიფიქრებენ და აკეთებენ საკუთარი
ნივთები. ბავშვები რიგრიგობით იღებენ ნივთს და გადაწყვეტენ, ქანდაკებების ჩანახატებს; საუბრობენ, თუ რისგან გააკეთებენ ქანდა-
რომელ ჯგუფში უნდა გააერთიანონ ეს ნივთი. შემდეგ ბავშვები ით- კებებს.
ვლიან, რომელ ჯგუფშია უფრო მეტი ნივთი, უფრო ნაკლები და ა.შ.
3. ქანდაკებების დამზადება: ბავშვები იწყებენ სხვადასხვა მასალისგან
6. თევზაობა: ერთმანეთში ავურიოთ ბარათები, რომლებზეც გა- სამგანზომილებიანი ქანდაკებების მოდელების დამზადებას (მაგ.,
მოსახულია რიცხვები ან წერტილები 1-დან 5-მდე და 6-დან 10- შეუდგებიან ქანდაკების გამოძერწვას პლასტილინისგან).
მდე. თითოეულმა მოთამაშემ 4 ბარათი უნდა აიღოს; დანარჩენ
ბარათებს ამოვაბრუნებთ (გამოსახულებით ქვემოთ) და მაგიდა- როლური თამაში
ზე დავაწყობთ. პირველი მოთამაშე ირჩევს ერთ-ერთ ბარათს და
ეკითხება სხვა მოთამაშეს, აქვს თუ არა მას ბარათი იმავე რიცხ- სამარხების აღმოჩენა, არქეოლოგიური გათხრები: შევიტანოთ როლუ-
ვით. თუ მეორე მოთამაშეს აქვს ასეთი ბარათი, იგი ამ ბარათს რი თამაშების კუთხეში დიდი კონტეინერები, სავსე მიწით ან ქვიშით;
პირველ მოთამაშეს აძლევს. პირველი მოთამაშე ორივე ბარათს დავმალოთ შიგნით პატარა კერამიკის ან თაბაშირის ფიგურები. თამა-
მაგიდაზე ისე აწყობს, რომ კარგად ჩანდეს ზედ გამოსახული შისთვის ასევე დაგვჭირდება პატარა ნიჩბები, ფუნჯები, დაფა, ფურც-
რიცხვები/წერტილები. თუ მეორე მოთამაშეს არ აქვს ასეთი ბა- ლები და ფანქრები ნაპოვნი ნივთების ჩანახატების გასაკეთებლად, აგ-
რათი, მაშინ „სათევზაოდ“ მიდის და დასტიდან იღებს ბარათს. რეთვე სათამაშო ან ჯგუფში დამზადებული „ფოტოაპარატი“.
გამარჯვებულია ის მოთამაშე, რომელიც პირველი გათავისუფლ-
დება ყველა ბარათისგან. მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება
პროექტები 1. თამაში ”გაშეშდი”: ბავშვები ცეკვავენ რაიმე მუსიკის თანხლებით.

გაჩერდება თუ არა მუსიკა, ბავშვები უნდა გაშეშდნენ ერთ პოზაში.
პროექტი “ქანდაკება“ თუ ვინმე გაინძრევა, გამოეთიშება თამაშს.
1. კვლევა: შევთავაზოთ ბავშვებს, შეადარონ ერთმანეთს სხვადასხვა მა- 2. ეგვიპტური ცეკვა: დავათვალიერებინოთ ბავშვებს ეგვიპტური რე-
სალა: ქვა, ხე, რკინა, კერამიკა. ბავშვები მოსინჯავენ ფაქტურას, დაას- ლიეფები და ფრესკები, რომლებზეც გამოსახულია მუსიკოსები და
135
ცეკვის სცენები. წავახალისოთ ბავშვები, რომ მიბაძონ მოცეკვავეთა http://www.dreamstime.com/stock-photo-egyptian-music-instrumen

მოძრაობებს და დადგან “ეგვიპტური ცეკვები”. ts-image14972800
3. ბერძნული მუსიკა და ცეკვა: ბავშვები მოუსმენენ ჩანაწერებს,

რომლებშიც ჟღერს ძველი ბერძნული ინსტრუმენტები. ისინი
შეეცდებიან, რომ თავისუფლად იმოძრაონ ამ მუსიკის თანხლე-
ბით.
https://www.youtube.com/watch?v=elERNFoEf3Y
4. მოცეკვავე ქანდაკება: მოვიძიოთ მოცეკვავე ადამიანების ქანდა-

კებები, ვაჩვენოთ ისინი ბავშვებს, მოვასმენინოთ სხვადასხვა
მუსიკა, რომელზეც ბავშვები თავისუფლად იცეკვებენ.
136
ილუსტრაცია #1
137
138
139
140
141
142
ილუსტრაცია #7 იულუსტრაცია #8
143
ილუსტრაცია #9 ილუსტრაცია #10 ილუსტრაცია #11
144
145
146
ილუსტრაცია #13 ილუსტრაცია #15
147
148
149
150
151
ილუსტრაცია #22 ილუსტრაცია 23
152
153
ილუსტრაცია: #25 ილუსტრაცია 26 ილუსტრაცია 27
154
155
ილუსტრაცია # 30
156
157
158
159
160
161
ილუსტრაცია #37 ილუსტრაცია #38 ილუსტრაცია #39
162
163
164
165

სასკოლო მზაობის პროგრამა - აქტივობების კრებული PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

სასკოლო მზაობის პროგრამა - აქტივობების კრებული PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

სასკოლო მზაობის პროგრამა, ისევე როგორც აქტივობების კრებული, მომზადებულია

ყველა ზემოთ ჩამოთვლილ საქმიანობასა და ღონისძიებას აქვს თავისი

დილის შეხვედრა წრეში მთელ ჯგუფთან ერთად ტარდება. შეხვედრის

კვლევისა და აღმოჩენის დრო - ამ მონაკვეთში დაგეგმილი აქტივობე-

საქმიანობათა თუ აქტივობათა დაგეგმვისას ძალზე მნიშვნელოვანია

პირველი კვირა ნახორციელოს ბავშვებზე ორიენტირებული სასწავლო-სააღმზრდე-

მასალები/ ლოტო, ხელოვნე- მურმან ლე- სათამაშო 4-5-ნაწილიანი აუდიო/ვიდეო მა-

მასალები/ ხელოვნების ცენტ- „სახურავის ცარცი, სხვადასხვა აუდიოჩანაწერი

საქმიანობათა ინსტრუქციები მანქანა, მატარებელი, ავტობუსი, სამარშრუტო ტაქსი, სხვ.). აღმზ-

ორშაბათი სამშაბათი ოთხშაბათი ხუთშაბათი პარასკევი შაბათი კვირა

ხვალ ხვალ ხვალ ხვალ

6. ფაზლი: შევთავაზოთ ბავშვებს ასაწყობად ფაზლი „შემოდგომა“.

10. სხვადასხვა სიდიდის საგნების რაოდენობების შედარება: ერ-

პროექტი „შემოდგომა ჩვენს გჯუფში“

ბავშვები ჯგუფში ისე უნდა გრძნობდნენ თავს, როგორც საკუთარ სახ-

მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება გიას, მზიას, თინათინს...

გივი ჭიჭინაძე 1. წავიკითხოთ და ვისაუბროთ ლექსის შინაარსზე (რას ფიქ-

აბა, როგორ ვნახავდი შემოდგომა 3. სახურავის ბინადარი კარლსონი:

შოთა ამირანაშვილი უხარია შემოდგომა ვკითხულობთ

,,ყველაფერი ჩემ შესახებ’’ - II კვირა

პირველი შეხ- კვლევა და აღმოჩენა წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები

მასალები/ ხელოვნების ცენტრის ასტრიდ თოკი (ბაწა-

საქმიანობათა ინსტრუქციები ყველამ უნდა წარუდგინოს ჯგუფს თავისი მეწყვილე (მიღებული

ჯობია - დახატული პორტრეტი თუ ფოტოპორტრეტი? რატომ?). და- აქტივობები

8. საუბარი მუსიკაზე: წამოვიწყოთ საუბარი მუსიკაზე. დავუსვათ ბავ-

9. ჩვენი ჯგუფი: ვისაუბროთ ჩვენი ჯგუფის შესახებ - თუ გვიხარია

9. მუსიკალური ინსტრუმენტების დახარისხება: გავახსენოთ ბავშვებს

პროექტი „ანსამბლი“: ვამზადებთ მუსიკალურ ინსტრუმენტებს. ვსწავ-

დაირა შეგვიძლია გავაკეთოთ სხვა ტიპის საჩხარუნებლებიც, მაგალითად:

დაირის დასამზადებლად გამოვიყენოთ ქაღალდის თეფშები, ლობიოს

ბავშვები გააფორმებენ ორი ქაღალდის თეფშს ფერადი ფანქრებით.

დოლი ადვილად კეთდება ხაჭოს ან წვნიანის ფხვნილის პლასტმასის

მეორადი მასალის გამოყენებით შეგვიძლია გავაკეთოთ სხვა ინსტრუ-

ციტრა ადვილად მზადდება ფეხსაცმლის

როლური თამაში მუსიკა/საშემსრულებლო ხელოვნება

ხელმეორედ მოვასმენინოთ ბავშვებს მუსიკა და ვთხოვოთ, რომ დააკ- დასარტყმელი ინსტრუმენტები

თუ ვიდეომასალის ჩვენების საშუალება არ გვაქვს, მაშინ მოვასმენი-

თემა იწყება გასვლითი მეცადინეობით, რომლის მიზანია მცენარეებ-

პირველი შეხვედ- კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანო- მუსიკა/საშემ- შემაჯამებელი

მასალები, დასურათებული ასტრიდ ლინდგ- ლახტები გამადიდე- აუდიო ან ვი-

პირველი შეხვედ- კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანო- მუსიკა/საშემ- შემაჯამებელი

მასალები/რე- საღებავები, ორი შ. პეროს ზღაპრე- ბურთი მარცვლები:

პირველი შეხვედ- კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანო- მუსიკა/საშემ- შემაჯამებელი

პირველი შეხვედ- კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანო- მუსიკა/საშემ- შემაჯამებელი

პარასკევი შემოდგომის აქტივობა: გამოფე- გავიმეოროთ (ხე- ნებისმი- „შემოდგომის დიქსილენდი,

1. ხეებზე დაკვირვება: შევთავაზოთ ბავშვებს, დააკვირდნენ სხვადასხ-

4. ხილის სალათა (ბოსტნეულის სალათა): მონაწილეები სხდებიან ნიმუში 1.

საქმიანობები მცირე ჯგუფებში

ხელთათმანები. მათ დასამზადებლად შესაძლებელია გოგრის თეს- ნიმუში 2.

6. ფაზლი „კონკია“: შევთავაზოთ ბავშვებს ფაზლი კონკიას თემა-

პროექტი “შემოდგომის განწყობა”

კვირის განმავლობაში ბავშვები გააკეთებენ მცენარეებთან, თესლებთან

1. ანსამბლი: ამ კვირაში ბავშვები ისევ იყენებენ იმ მუსიკალურ ინსტ-

3. შემოდგომის მუსიკა: შევთავაზოთ ბავშვებს მუსიკის შექმნა შემოდ-

პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი

პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი

პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი

წესებიანი თამაში: საკ-

პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი

პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი

პირველი კვლევა და წიგნის დრო მოძრავი საქმიანობები მუსიკა / საშემსრუ- შემაჯამებელი

საქმიანობათა ინსტრუქციები 2. ბაზრის მოწყობა: ბავშვებთან ერთად შევცვალოთ სივრცე და მო-

გივი ჭიჭინაძე 1. წავიკითხოთ და ვისაუბროთ ლექსის შინაარსზე (რას ფიქ-

8. საუბარი მუსიკაზე: წამოვიწყოთ საუბარი მუსიკაზე. დავუსვათ ბავ-

9. ჩვენი ჯგუფი: ვისაუბროთ ჩვენი ჯგუფის შესახებ - თუ გვიხარია

1. ხეებზე დაკვირვება: შევთავაზოთ ბავშვებს, დააკვირდნენ სხვადასხ-

6. ფაზლი „კონკია“: შევთავაზოთ ბავშვებს ფაზლი კონკიას თემა-

1. ანსამბლი: ამ კვირაში ბავშვები ისევ იყენებენ იმ მუსიკალურ ინსტ-

3. შემოდგომის მუსიკა: შევთავაზოთ ბავშვებს მუსიკის შექმნა შემოდ-

8.დააწყვე თევზები: წინასწარ მოვიძიოთ და ამოვბეჭდოთ სხვადასხ-

1. დახლების დამზადება: მიაწოდეთ ბავშვებს სხვადასხვა სახის მეორა-

4. ქათმების ფერმა: შევთავაზოთ ბავშვებს სხვადასხვა სახის მასალა ხე-

5. ბაზარი: გავაერთიანოთ ბავშვების მიერ დამზადებული ფერმის

1. ვკითხოთ ბავშვებს, რითი განსხვავდება ბაზარი მაღაზიისგან. გავაკე-

3. შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ დაახარისხონ ეს კოლოფები სხვადასხ-

5. სასარგებლო პროდუქტები: დავხატოთ დაფაზე ან ფორმატის ქაღალ-

6. რითი წავიდეთ ბაზარში/მაღაზიაში? რატომ არის საჭირო ნაჭრის ჩან-

4. წიგნის დრო: სვენ ნურდკვისტის „პეტსონი და ფინდუსი“, ნადირობა

5. ექსპერიმენტული ხატვა: შევთავაზოთ ბავშვებს გუაში, ფურცლები

1. კანონზომიერება: შევთავაზოთ ბავშვებს, რომ ააწყონ პატარა ზომის

2. დომინო: თავდაპირველად ბავშვებს შეიძლება შევთავაზოთ ნახატე-

5. მიზანში სროლა: დიდი ფორმატის ქაღალდზე დავხატოთ რამდენი-

4. რა აკლია?: მივცეთ ბავშვებს რამდენიმე პატარა პროდუქტის მულაჟი.

13. გაიგე სიტყვა: ჩამოვთვალოთ სიტყვები. თუ ბავშვები გაიგებენ ხი-

4. ვიმოძრაოთ წესების დაცვით: ოთახში ”გაგვყავს გზები”; ორ ადგილ-