Azonosító

jel:

ÉRETTSÉGI VIZSGA ● 2009. május 21.

ESZPERANTÓ NYELV
EMELT SZINTŰ
ÍRÁSBELI VIZSGA
2009. május 21. 8:00

I. Olvasott szöveg értése

Időtartam: 70 perc

Pótlapok száma
Tisztázati
Piszkozati

OKTATÁSI ÉS KULTURÁLIS
MINISZTÉRIUM

Eszperantó nyelv emelt szint — írásbeli vizsga 0801

I. Olvasott szöveg értése
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

Fontos tudnivalók

Ehhez a vizsgarészhez szótár nem használható!

írásbeli vizsga, I. vizsgarész 2/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

1. El la suba teksto mankas vortoj, kiujn vi trovos sube en alfabeta ordo.

Aranĝu ilin laŭ ilia apero! Viajn solvojn skribu en la tabelon!
(0) estas ekzemplo por vi.

Kial TEJO?
Eble vi demandas vin, kio estas la diferenco inter la Tutmonda Esperantista Junulara
Organizo (TEJO), kaj ĉiu alia internacia organizo, kiu _____ (0) plurajn naciajn organizojn.
Kial ne sufiĉas via aktiveco en la loka grupo, kaj kion pli povas TEJO doni al vi?
La respondo estas: multon! Tie kuŝas la diferenco: TEJO ne nur _____ (0) plurajn landajn
sekciojn, ĝi estas io esence alia: TEJO estas por la junularo tio kio UEA estas por la ĝenerala
movado: LA KERNO. Pere de ĝi _____ (1) multaj apartaj fortoj al unu kohera potencialo: esti
Individua membro de TEJO signifas _____ (2) ĉe la centro de la internacia junulara movado.
TEJO _____ (3) al vi servojn en granda nombro kaj varieco: Pasporta Servo de TEJO – la
unika rimedo por malaltkoste vojaĝi kaj samtempe _____ (4) kun personoj kaj tradicioj
senpere de _____ (5) kaj hoteloj. Vi trovos senpagan gastigadon en dekoj da landoj kaj en
duonmilo da adresoj en la tuta mondo. Kial ne mem _____ (6) gastiganto?
La _____ (7) de TEJO jam estas konataj en la tuta Esperanto-movado. Se vi unufoje
partoprenos ekzemple la Internacian Junularan Kongreson de TEJO – vi aspiros denove
partopreni ĝin ĉiun jaron: tiuj kunvenoj havas internacian amikan etoson kiel vi verŝajne
nenie alie povos _____ (8), en kaj ekster la Esperanto-movado. Individua membro de TEJO
ĝuas signifan rabaton por la aliĝkotizo!
Inter la _____ (9) de TEJO elstaras Kontakto – unu el la plej bonaj Esperanto-periodaĵoj,
lingve kaj enhave. Provu, indas ja! Krome, TEJO tenas la kontakton kun siaj _____ (10) per
pluraj aliaj eldonaĵoj: Koncize informas pri tio, kio okazas en junulara Esperanto-movado,
nacie (ĉefe en Okcidenta Eŭropo) kaj internacie, la nova TEJO Tutmonde – informilo pri TEJO
kaj la junularo en la tuta mondo, „TEJO-paĝo”, la heroldo de TEJO al la ĝenerala movado,
regule _____ (11) en la revuo Esperanto.
Kaj fine – TEJO estas saltejo al la Internacia Esperanto-socio. Vi rapide malkovros ke vi
havas multajn geamikojn en la tuta mondo. Vi apartenos al tre varia internacia rondo, kiu
tamen restas malfermita al la ekstera mondo – _____ (12) kun ne-Esperantaj junularaj
organizoj, kaj serioze kunlaboras en internaciaj kadroj (kiel la junulara centro de la Eŭropa
Konsilio, Unesko kaj aliaj.)
(Flugfolio)

a) aperas f) kontaktas k) trovi

b) donas g) kuniĝas l) troviĝi
c) eldonaĵoj h) kunligas m) vojaĝagentejoj
d) fariĝi i) kunvenoj
e) konatiĝi j) membroj

0 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

h

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Max. Elért

12

írásbeli vizsga, I. vizsgarész 3/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

2. Vi legos ekskurs-proponojn de la Universala Kongreso en Tampereo.

Trovu la titolon de ĉiu ekskurso! Viajn solvojn skribu en la tabelon!
(0) estas ekzemplo por vi.

Dumkongresaj ekskursoj
80-a Universala Kongreso de Esperanto
Tampereo (Finnlando), 23-29 julio 1995
__________________ (0)
Arĝente brilas multnombraj akvovojoj, kiuj ĉirkaŭas Tampereon. Por kongresanoj estas
elektita parto de la plej populara akvovojo inter la urboj Tampereo kaj Hämeenlinna.
Mallarĝaj kaj iom pli vastaj lagoj sekvas unu la alian kaj ripozante sur la ferdeko de ŝipo vi
spektos la someran vivon lagobordan: vilaojn, bienojn, brutarojn, laborantajn kamparanojn,
somerumantojn en iliaj somerdometoj.
__________________ (13)
La finna vivo forte interplektiĝas kun la akvo. Jam la unuaj finnoj konstruis siajn saŭnojn kaj
kabanojn ĉe lagoj. Poste tie ekstaris preĝejoj kaj fabrikoj. La lagoj grave kontribuis al la
ekonomia evoluo kiel akvaj vojoj. Ili inspiris poetojn kaj pentristojn. Hodiaŭ la lagoj havas
kreskantan refreŝigan valoron. La ekskurso direktiĝos norden de Tampereo, ĉirkaŭ la lagon
Näsijärvi. Vi konatiĝos kun preĝejo, kiun ordinaraj kamparanoj konstruis el la plej facile
havebla materialo – ligno. Vi vizitos ankaŭ la revon de ĉiu nuntempa finno – propra apudlaga
somerdometo. Vi vidos la kamparan atelieron de Akseli Gallen-Kallela, naciromantika
pentristo kaj bildiganto de la nacia epopeo Kalevala.
__________________ (14)
En la nacia parko Seitseminen, ĉirkaŭ 80 km nordoriente de Tampereo, vi spertos veran finnan
arbaron. Parto de ĝi estas protektita kiel praarbaro kun eĉ 400-jaraj pinegoj. En la tereno
ekzistas multaj marĉoj kaj marĉetoj, trans kiujn ni iros laŭ paspontetoj. Tie vi flaros la
mirindan odoron de marĉo. Vi piediros entute 5,5 km laŭ arbarpadoj kaj manĝos kunportitan
ekskursan manĝaĵon, ĉe tendarfajro lagoborde. Moderna gvidcentro apartenas al la nacia
parko. Tie vi perbilde kaj ekspozicie ricevos sciojn pri la natura vivo en la ĉirkaŭanta arbaro.
__________________ (15)
Ligno en siaj diversaj formoj estas la plej grava produkto de Finnlando en internaciaj
merkatoj. Tutaj 10% el la laboristaro akiras sian vivtenon en forstekonomio. Dum tiu ĉi
ekskurso vi vizitos plantejojn kie el semoj oni kreskigas arbetojn transplantotajn poste aliloke
en la lando. Poste vi vidos kiel plenkreskaj arboj estas rikoltataj. Finfine, en lignoindustria
fabriko oni montras, kiel tiu krudmaterialo fariĝos celulozo, papero, kartono aŭ iu alia
produkto.
__________________ (16)
Raŭmismo estas vaste konata termino en Esperanto kaj ĝia naskiĝurbo estas vera unikaĵo en la
tuta mondo. Ĝi ja estas akceptita en la liston de mondaj heredaĵoj de UNESKO pro sia rara
kaj harmonia urbocentro. Diverskoloraj lignaj dometoj ambaŭflanke de mallarĝaj stratoj,
bunta vendoplaco, butikoj, kafejoj, afablaj raŭmanoj. Vizito al mezepoka preĝejo, promenado
tra la malnova urbocentro, lunĉo en ĉemara restoracio. Dumvoje vi vidos ankaŭ kamparanan
konstruarton: la bienon de Yli-Kirra, kiu estas tre aŭtentika terkulturista bieno-muzeo kun ĉiuj
malnovaj kamparanaj konstruaĵoj.
__________________ (17)
Trihora aŭtobusa urborigardado, kun loka profesia Esperant-lingva ĉiĉerono. Sur la balkono
de la belvedero Näsinneula (la plej alta en Finnlando) vi havos unikan panoramon super la
ĉirkaŭa urbo kaj kamparo. Freŝaj, puraj lagoj kaj arbaroj etendiĝas ĝis la urbocentro.
Veturante trans la rapidfluon vi vidas ambaŭflanke pitoreskajn bildojn: malnovaj ruĝbrikaj
fabrikoj ĉirkaŭataj de verdaj parkoj – eble iu fiŝkaptas ĉe la riverbordo. La naciromantikstila

írásbeli vizsga, I. vizsgarész 4/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

katedralo kaj la moderna biblioteko estas nur kelkaj ekzemploj pri la mallonga sed interesa
historio de la urbo. Vi vizitos kelkajn urbopartojn, kie restas ankoraŭ nun malnovaj
lignodomoj rakontantaj pri la vivo de laboristoj en la antaŭaj jarcentoj.
__________________ (18)
Aŭtobusa ekskurso, dum kiu vi spertos la kamparan vivstilon, en kiu la pasinteco kaj la
estonteco montras siajn vizaĝojn. La ĉefa celo estos viziti vivantan bienon, kies gemastroj
prezentos siajn profesion kaj vivkondiĉojn. La loko situas ĉelage kaj havas dombestojn. Vi
ĝuos someran kamparanan lunĉeton.
__________________ (19)
Sur la ferdeko de Finlandia Queen (Finnlanda Reĝino) vi povas rigardi pejzaĝojn de la
kongresa urbo, konatiĝi kun aliaj kongresanoj, manĝeti, trinketi, observadi, aŭskulti rakontojn
pri la urbo…
__________________ (20)
Nur kvaronhora estas la distanco de la kongresejo al Hangaslahti, kie vi povas viziti kaj
tradician fumbanejon kaj modernan, per elektra forno hejtatan banejon. Kompreneble vi ne
forgesos refreŝigan naĝadon en la apuda lago Näsijärvi aŭ endoma baseno. Post la banado la
partoprenantoj iom ripozas, trankvile fritas kolbasojn kaj gustumas finnan bieron aŭ aliajn
trinkaĵojn.
__________________ (21)
Arbaro ĉiam estis kaj estas amiko de finnoj. Ĉirkaŭ 70% de la lando ja estas arbaro. Migrado
en arbaro estas tute natura kaj ŝatata libertempa aktivaĵo en la lando. Dum tiu ĉi ekskurso vi
ekiros aŭtobuse vespere de la kongresejo kaj revenos samloke en la sekvonta antaŭtagmezo.
Vi migrados en la nacia parko Isojärvi esplorante naturon kaj aŭskultante birdan koncerton.
Via tranoktejo estos primitiva arbarlaborista kabano, vi noktomanĝos ĉe bivakfajro
kunportitan manĝaĵon kaj saŭnos en malnovstila kampara saŭno. En la sekvonta mateno, post
matenmanĝo, aŭtobuso reportos vin al la kongresejo.
(Dua bulteno)

a) Arĝenta linio
b) Finna saŭno – ĉiam vera travivaĵo
c) La kongresa urbo
d) La plej pitoreska urbeto de Finnlando
e) Nokta aventuro
f) Nordaj flaŭro kaj faŭno
g) Ŝipkrozado sur la lago Näsijärvi
h) Somertago ĉe bienula familio
i) Verda oro de Finnlando
j) Vivo ĉirkaŭ la lago

0 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.

a

13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. Max. Elért
9

írásbeli vizsga, I. vizsgarész 5/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

3. Legu la tekston kaj decidu, ĉu la asertoj estas veraj aŭ falsaj laŭ ĝi!
(0) estas ekzemplo por vi.

Paskaj ovoj

En Kroatio ligiĝas multaj kredoj al Pasko. Speciale interesaj estas la superstiĉoj* pri la paskaj
ovoj.
Tre gravaj estas la kolorigitaj ovoj. Laŭ popola kredo, ili estas la reprezentantoj de la vivo,
fonto de fortoj kaj ekesto. Sed ili helpas ankaŭ por protekti sin kontraŭ malbonaj estaĵoj kaj
aliaj malfeliĉoj. Oni imagas, ke la unua kolorigita ovo havas specialan magian forton, kaj tial
oni konservas ĝin kiel protektanton de la hejmo. Oni ankaŭ tuŝas la infanojn per ĝi, por ke ili
estu sanaj, kaj oni uzas ĝin kiel kuracilon „kontraŭ timo”.
La magia forto de la paska ovo ne ligiĝas nur al la paska periodo. Ĝi daŭras dum la tuta jaro
ĝis la sekvonta Pasko. La kolorigitan paskan ovon oni metas en akvon kun diversaj herboj.
Per tiu akvo oni lavas, por ke estu sano kaj protekto dum Pasko. Oni uzas la saman akvon
ankaŭ tiam se iu estas tre malsana.
En kamparaj regionoj homoj kredis, ke la paska ovo, se oni uzas ĝin en la ĝusta tempo povas
alporti pli grandan rikolton** sur la kampoj. Ĝi povas malhelpi la danĝeron de glaciaj
pluvegoj. Se oni miksas la ovajn ŝelojn kun faruno kaj metas ilin ĉe la enirpordo, tio protektas
kontraŭ malbono kaj malriĉo.
Ĝis hodiaŭ en vilaĝoj la homoj timas, ke iuj najbaroj povas deziri malbonon al ili, kaj meti en
la teron de la ĝardeno aŭ de la kampo ovon, kiu jam malboniĝis. Tion ili faras laŭ la kredo
antaŭ Pasko. Tiel la malbona ovo malbonigos la rikolton de la tero kaj la birdoj de la domo ne
povos eloviĝi.
Kiel malhelpi tion? Oni nuligas la malbonan efikon jene: kiam oni trovas la malbonajn ovojn,
oni devas bruligi ilin tuj per ligno, kiun oni kolektis apud la rivero. Oni devas atenti, ke oni ne
tuŝu la malbonajn ovojn per la mano pro magio!

(Kontakto 2000/3)

*superstiĉo: babona
**rikolto: aratás, termés

V F
0 La unua kolorigita ovo forigas la timemon de la infanoj. x
22. Ĝi protektas la domon dum la tuta jaro.
23. Malbonajn ovojn oni bruligu ĉe najbaroj.
24. En malbona vetero estas danĝere alporti ovojn sur kampojn.
25. La ŝelo de ovo helpas esti bonhava.
26. Oni iĝos malsana, se lavas sin dum Pasko en akvo sen ovo.
27. Gravan malsanulon oni tuŝas per kolorigita ovo.
28. Najbaroj povas malhelpi la naskiĝon de kokidoj.
29. Elterigi ovon per mano alportas riĉecon.
30. Kiu deziras al iu malbonon, enterigas malbonan ovon.

22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Max. Elért
9

írásbeli vizsga, I. vizsgarész 6/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

írásbeli vizsga, I. vizsgarész 7/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

maximális elért
pontszám pontszám
1. feladat 12
I. Olvasott szöveg értése 2. feladat 9
3. feladat 9
ÖSSZESEN 30

javító tanár

Dátum:

__________________________________________________________________________

programba
pontszáma beírt
pontszám
I. Olvasott szöveg értése

javító tanár jegyző

Dátum: Dátum:

Megjegyzések:
1. Ha a vizsgázó a II. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész
üresen marad!
2. Ha a vizsga az I. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a II. vizsga-
résszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő!

írásbeli vizsga, I. vizsgarész 8/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
jel:

ÉRETTSÉGI VIZSGA ● 2009. május 21.

ESZPERANTÓ NYELV
EMELT SZINTŰ
ÍRÁSBELI VIZSGA
2009. május 21. 8:00

II. Nyelvhelyesség
Időtartam: 50 perc

Pótlapok száma
Tisztázati
Piszkozati

OKTATÁSI ÉS KULTURÁLIS
MINISZTÉRIUM

Eszperantó nyelv emelt szint — írásbeli vizsga 0801

II. Nyelvhelyesség
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

Fontos tudnivalók

Ehhez a vizsgarészhez szótár nem használható!

írásbeli vizsga, II. vizsgarész 2/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

1. Mankas sufiksoj el kelkaj vortoj. Skribu ilin en la liston!

Atentu, la samaj sufiksoj povas esti bezonataj plurfoje!
(0) estas ekzemplo por vi.

Antikva moro

En Ĉinio la loĝantoj de la vilaĝo Shengze havas kutimon okaz__(0)__i kapo-razan bankedon

por unumonata bebo. Tiutage, la patrin-flanka avino kaj aliaj parencoj alportas diversajn
simbolajn donacojn.
En la vasta kaj hela centra halo lumas ruĝaj kandeloj, ŝvebas incensa fumo, kaj du rondaj
tabloj estas plenaj de diversaj manĝ__(1)__oj kaj donacoj. La avo prenas sian nepon,
sid__(2)__as kun li antaŭ la tablon kaj la raz__(3)__o komencas razi la har__(4)__on de la
bebo. Post la raz__(5)__o la patrino vestas sian bebon kaj metas ĝin en la sinon de lia kuzo de
pli ol 10 jara, kiu devas iri kun ĝi en la kuir__(6)__on kaj sidi momenton sur brulpajlo apud la
kameno. Tio signifas, ke de tiam la bebo ne timos antaŭ fremd__(7)__oj, ĉiu ajn povos lin
gardi, kaj la patrino povos fari aliajn laborojn. Sidi sur brulpajlo signifas, ke la bebo kreskos
facile kiel kato kaj hundo, kiuj bone vivas kaj neniam malsan__(8)__as.
Antaŭe oni preparis kapo-razan bankedon nur por knabo. Nuntempte oni rompis tiun
malnovan moron. En la lastaj jaroj la ŝtato praktikas nasko-lim__(9)__on, juna geedza paro
havas nur unu infanon, rigardante ĝin kiel trezoron. Tial multaj familioj organizas la
bankedon ankaŭ por knab__(10)__o.
(EPĈ 3/1990.)

0 -ig-
1. ________

2. ________

3. ________

4. ________

5. ________

6. ________

7. ________

8. ________

9. ________

10. ________

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Max. Elért

10

írásbeli vizsga, II. vizsgarész 3/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

2. El la teksto mankas tabelvortoj.

Elektu el la listo, kaj skribu ilin laŭ ilia apera ordo sur la liniojn post la teksto!
(0) estas ekzemplo por vi.

ĉiam ĉio ĉiuj ion kiam kiel kiu kiujn neniam neniu tial tio tion

___0___ kreis la mondon?

Jozefo estis la plej petolema knabo en la tuta lernejo. Li ne povis trankvile sidi en sia benko,
sed li ___11___ elpensadis novajn artifikojn, ___12___ li tuj efektivigis. Se dum leciono
paperbulo flugis rekte sur la nazon de la instruisto, fenestro estis frakasita aŭ alia malbonaĵo
okazis, ___13___ tuj sciis, ke estas kulpa Jozefo. Ankaŭ Jozefo mem alkutimiĝis, ke li estas
kulpa pri ___14___, kaj ___15___ kelkfoje li devis suferi ankaŭ pro malbonfaroj de la aliaj
knaboj.
Foje dum leciono de biblia historio la instruisto rakontis, ___16___ la mondo estis kreita. Sed
___17___ poste por kontroli, ĉu la knaboj komprenas la aferon, li subite demandis, ___0___
kreis la mondon, ___18___ el la lernantoj sciis la respondon. ___19___ kompreneble ĉagrenis
la instruiston, kaj li ripetis la demandon pli laŭte. Silento. Fine Jozefo stariĝis, kaj deklaris
kun la mieno de granda pekulo: „Mi faris ___20___, sinjoro instruisto, sed mi promesas, ke
___21___ plu mi faros ___22___ similan.”
(Seppik: La tuta Esperanto)

0 kiu
11. ________________
12. ________________
13. ________________
14. ________________
15. ________________
16. ________________
17. ________________
18. ________________
19. ________________
20. ________________
21. ________________
22. ________________

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Max. Elért
12

írásbeli vizsga, II. vizsgarész 4/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

3. Forfalis la vortoj fine de la linioj de la teksto. Vi trovos ilin en la apuda alfabeta listo.
Trovu ilian lokon en la teksto! Vian solvon skribu en la tabelon!
(0) estas ekzemplo por vi.

Pasporto ____________ (0)

la tuta mondo a) al
b) dank’al
Video-benda kurso ____________ (23)
instrui la Internacian Lingvon c) el
d) en
Mazi en Gondolando ____ (24)
rekte esperantigita versio ____ (25) e) estis
la video-kurso de ____ (26)
f) kaj
angla lingvo por infanoj; ____ (27)
nordamerikaj esperantistoj,  kaj fakuloj ____(28) g) kiu
amatoroj  faras ____ (29)
h) kun
propran video-kursan projekton, ____ (30)
neniel havas kontakton ____ (31) i) kvankam
la angla lingvo, ____ (32)
j) la
ĝi estas filmita ____ (33)
Usono. La projekto daŭros ____ (34) k) nun
bonvolemaj donacantoj kaj helpantoj.
l) por
(Esperantolehti 5/1998.) m) sian

0 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.
a

23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. Max. Elért
12

írásbeli vizsga, II. vizsgarész 5/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

4. Faru participojn el la donitaj verboj kaj skribu ilin sur la liniojn en korekta formo!
(0) estas ekzemplo por vi.

Sendube multaj hungaroj kaj alilandanoj scias bone, ke Hungario kaj Bulgario estas __(0) __
(ligi) en historiaj rilatoj jam de jarcentoj.
Certe la apogeo estis, ke la bulgara popolo (tiam en la turka imperio) tutkore salutis la
Hungaran Revolucion __(35) __ (okazi) en 1848, kaj plej afable akceptis post ĝia fiasko la
faman heroon Lajos Kossuth kaj liajn adeptojn __(36) __ (alveni) tra Danubo unue en Vidin,
poste en la urbon Ŝumen, kie ili trovis vere ardan gastamecon. Kossuth mem loĝis en la hejmo
de riĉa progresema komercisto.
Post multaj jaroj la domon, kie loĝis Kossuth, oni transformis en muzeon __(37) __ (dediĉi) al
li. Ĉio en ĝi estas antikva, originala. Kaj la meblaro, kaj la aliaj relikvoj estas zorge __(38) __
(konservi) de la bulgara kaj hungara ŝtatoj.
Sed tutcerte malmulte da esperantistoj scias, ke la unua, kiu iniciatis starigi sur la dommuro
marmoran memortabulon ankoraŭ en 1931, kaj poste fondis la unuan en nia lando societon
por la bulgara-hungara amikeco en 1932, estis la eminenta ŝumena demokrato, __(39) __
(fondi) de la ŝumena E-societo Vekiĝo, kolonelo ILIJA SILVESTRIEV.
En la ekspozicia halo estas videblaj numeroj de Hungara Vivo, Debrecena Bulteno, kiuj
publikigis informojn, fotojn pri la muzeo kaj Ŝumen; kaj ankaŭ miniatura portreto de Kossuth,
__(40) __ (pentri) kaj __(41) __ (sendi) de s-ano PÁL BODAJK.
(Debrecena Bulteno n-ro 112.)

0 ligitaj
35. ____________________
36. ____________________
37. ____________________
38. ____________________
39. ____________________
40. ____________________
41. ____________________

35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. Max. Elért

7

írásbeli vizsga, II. vizsgarész 6/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

írásbeli vizsga, II. vizsgarész 7/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

maximális elért
pontszám pontszám
1. feladat 10
2. feladat 12
3. feladat 12
II. Nyelvhelyesség
4. feladat 7
dolgozatpont összesen 41
VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30

javító tanár

Dátum: …………………..

Megjegyzés:
A dolgozatpontok vizsgapontokká való alakításának módját a Javítási-értékelési útmutató
tartalmazza.

__________________________________________________________________________

programba
pontszáma beírt
pontszám
I. Olvasott szöveg értése
II. Nyelvhelyesség

javító tanár jegyző

Dátum: ………………….. Dátum: …………………..

Megjegyzések:
1. Ha a vizsgázó a III. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész
üresen marad!
2. Ha a vizsga a II. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a III. vizsga-
résszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő!

írásbeli vizsga, II. vizsgarész 8/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
jel:

ÉRETTSÉGI VIZSGA ● 2009. május 21.

ESZPERANTÓ NYELV
EMELT SZINTŰ
ÍRÁSBELI VIZSGA
2009. május 21. 8:00

III. Hallott szöveg értése

Időtartam: 30 perc

Pótlapok száma
Tisztázati
Piszkozati

OKTATÁSI ÉS KULTURÁLIS
MINISZTÉRIUM

Eszperantó nyelv emelt szint — írásbeli vizsga 0801

III. Hallott szöveg értése
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

Fontos tudnivalók

Ehhez a vizsgarészhez szótár nem használható!

A vizsgához mellékelt hanghordozó tartalmazza a vizsga teljes

hanganyagát (a szükséges szünetekkel együtt).

írásbeli vizsga, III. vizsgarész 2/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

Saluton! Nun sekvos la aŭskulta parto de la abiturienta ekzameno.

Tiu parto enhavos tri taskojn. Vi aŭdos ĉiujn tekstojn dufoje, kaj vi devos solvi la
taskojn en tiu ĉi kajereto.

• Ĉiu tasko komenciĝos kaj finiĝos per muziko. Poste vi aŭdos la instrukciojn
(vi povos ilin ankaŭ legi antaŭ ĉiu tasko).
• Post tio vi havos tempon legi la tutan taskon.
• Tiam vi aŭdos la tekston la unuan fojon.
• Denove sekvos silento.
• Poste vi aŭdos la tekston la duan fojon.
• Fine vi havos tempon kontroli viajn respondojn.

La tuta ekzameno daŭros 30 minutojn. Bonan laboron!

írásbeli vizsga, III. vizsgarész 3/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

1. Vi aŭdos pri norvega abiturienta frenezumado kaj pri russ [riss].

En la unua tasko respondu mallonge al la demandoj!
(0) estas ekzemplo por vi.

• Unue legu la taskon! Poste vi aŭdos la tekston dufoje.

• Fine vi havos tempon kontroli viajn respondojn.

0. Kiam okazas la norvega festo de russ? Antaŭ la abiturientaj ekzamenoj

1. En kiu jaro skribas pri ĝi unue literatura verko? __________________________
2. El kiu lingvo devenas la esprimo russ? __________________________
3. Kiuj abiturientoj havas bluan vestaĵon? __________________________
4. Kiu estas bebo-russ? __________________________
5. Kiam oni fariĝas vera russ? __________________________
6. Kion ricevas la lernantoj samtempe kun la ĉapo? __________________________
7. Je kio servas la ŝnuro de la ĉapo? __________________________
8-9. Kiun la russ devas kisi por ricevi nodon sur sian ĉapon? _________________________
aŭ ________________________
10. Kiom da biero li devas trinki dum unu tago? __________________________

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Max. Elért

10

írásbeli vizsga, III. vizsgarész 4/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

2. Nun vi aŭdos la duan parton de la teksto.

Kompletigu la resumon de tiu dua parto!
(0) estas ekzemplo por vi.

• Unue legu la taskon! Poste vi aŭdos la tekston dufoje.

• Fine vi havos tempon kontroli viajn respondojn.

La russ-oj organizas ankaŭ parodian geedziĝon (0), kie la _______________________ (11)

aspektas, kiel dum vera festo, sed la festparoloj __________________________ (12). La
lastan nokton de la russ-umado la abiturientoj vizitas __________________________ (13),
kiuj en kelkaj lernejoj donas al ili __________________________ (14). La tuta festo finiĝas
__________________________ (15) (kiam estas la nacia tago en Norvegio) per
__________________________ (16).
Multaj ne __________________________ (17) tiun tradicion, ĉar ĝi okazas tuj antaŭ la
ekzamenoj, kaj la gelernantoj ne povas __________________________ (18) (precipe ĉar
kelkaj __________________________ (19) multe en tiu periodo). Aliaj diras, ke la plejparto
de lernantoj ne __________________________ (20), sed festas
__________________________ (21). Krome ili partoprenas ankaŭ bonfarajn agadojn,
kolektante __________________________ (22) ekzemple per organizado de
__________________________ (23).

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. Max. Elért
13

írásbeli vizsga, III. vizsgarész 5/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

3. En la tria tasko vi aŭdos pri la malkovro de planedo.

Aŭskultu la tekston kaj elektu la ĝustan finon por la subaj frazoj!
Vian solvon skribu en la tabelon!
(0) estas ekzemplo por vi.
• Unue legu la taskon! Poste vi aŭdos la tekston dufoje.
• Fine vi havos tempon kontroli viajn respondojn.
0. La planedo Urano estis malkovrita
a) en 1781
b) en 1681
c) en 1871
24. La planedo Urano ne sekvis la antaŭviditan vojon, ĉar
a) la astronomoj malbone kalkulis
b) ĝenis ĝian vojon alia planedo
c) ne ĝi estis la oka planedo
25. La franca astronomo Le Verrier
a) petis parizan observatorion kontroli siajn kalkulojn
b) elkalkulis la pozicion de la oka planedo
c) telefonis al berlina observatorio por pruntepreni teleskopon
26. La 23an de septembro 1846 en Berlino
a) oni malkovris la novan planedon
b) okazis la naskiĝtago de la filo de la observatoria direktoro
c) la helpantoj Galle kaj D'Arrest ne kontrolis la leteron
27. La nova planedo nomiĝas
a) Urano
b) planedo Le Verrier
c) Neptuno
28. La anglo Adams
a) faris precizajn kalkulojn pli frue ol Le Verrier
b) turnis sin al la Berlina Observatorio
c) ricevis konfirmon pri sia ĝusta kalkulo de la Reĝa Observatorio
29. Sinjoro Airy
a) estis kunlaboranto de la Berlina Observatorio
b) ne zorgis pri la kalkuloj de Adams
c) zorge kontrolis la kalkulojn de Adams kun profesoro Chellis
30. Sinjoro Chellis maltrafis la novan planedon, ĉar
a) estis malnuba vetero
b) li havis naskiĝtagon
c) li trinkis teon kun amikoj post la vespermanĝo

0. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.

a

24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Max. Elért

7

írásbeli vizsga, III. vizsgarész 6/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

írásbeli vizsga, III. vizsgarész 7/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint
jel:

maximális elért
pontszám pontszám
1. feladat 10
III. Hallott 2. feladat 13
szöveg 3. feladat 7
értése dolgozatpont összesen 30
VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30

javító tanár

Dátum: …………………..

__________________________________________________________________________

programba
pontszáma beírt
pontszám
I. Olvasott szöveg értése
II. Nyelvhelyesség
III. Hallott szöveg értése

javító tanár jegyző

Dátum: ………………….. Dátum: …………………..

Megjegyzések:
1. Ha a vizsgázó a IV. írásbeli vizsgarész megoldását elkezdte, akkor ez a táblázat és az aláírási rész
üresen marad!
2. Ha a vizsga a III. vizsgarész teljesítése közben megszakad, illetve nem folytatódik a IV. vizsga-
résszel, akkor ez a táblázat és az aláírási rész kitöltendő!

írásbeli vizsga, III. vizsgarész 8/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
jel:

ÉRETTSÉGI VIZSGA ● 2009. május 21.

ESZPERANTÓ NYELV
EMELT SZINTŰ
ÍRÁSBELI VIZSGA
2009. május 21. 8:00

IV. Íráskészség
Időtartam: 90 perc

Pótlapok száma
Tisztázati
Piszkozati

OKTATÁSI ÉS KULTURÁLIS
MINISZTÉRIUM

Eszperantó nyelv emelt szint — írásbeli vizsga 0801

IV. Íráskészség
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint jel:

Fontos tudnivalók

Szótár használható ebben a vizsgarészben.

Piszkozat – a vizsgarészre fordítható idő miatt inkább vázlat – készíthető

a vizsgafüzet üres oldalán, illetve külön piszkozatlap(ok)on.

A 2. feladatban a két téma közül csak az egyiket kell kidolgozni.

írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 2/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint jel:

1.
Jen parto el la letero de via 16-jara korespondamik(in)o.

…
Mi estas en katastrofa situacio: miaj gepatroj decidis translokiĝi en
urbon je 400 kilometroj da distanco. Estas por mi terure lasi ĉion ĉi tie
kaj komenci novan vivon tie, kie mi konas neniun. Sed estas same terure
resti ĉi tie sen mia familio (la ĝemeloj kaj mia fratinjo certe foriros kun
miaj gepatroj). Konsilu min, kion mi faru?
…
En via respondo
• esprimu viajn solidarajn sentojn
• ekzamenu la avantaĝojn/malavantaĝojn de tio, se via amiko irus kun sia familio
• faru proponojn, kiel oni povus venki la malavantaĝojn
• esploru la eblecojn, se via amik(in)o restus: kie loĝi, manĝi ktp. (studenthejmo?
propra loĝejo? parencoj?)
• skribu vian opinion pri tio, kio estas pli dolora: esti for de la familianoj aŭ de la
geamikoj?

Redaktu 120-150 vortan leteron!

Skribu vian leteron sur la unuan respondfolion!

Unua respondfolio 1. 2. 3.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________

írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 3/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint jel:

1. 2. 3.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________

1. Tartalom és szöveghossz (5 pont)

Szövegalkotás (3 pont)
Formai jegyek és hangnem (2 pont)
2. Szókincs, kifejezésmód (5 pont)
3. Nyelvhelyesség és íráskép (5 pont)
Az 1. feladatban elért dolgozatpont (max. 20 pont)
Az 1. feladatban elért vizsgapont
(dolgozatpont/2) (max.10 pont)

A javító tanár esetleges szöveges értékelése: …………………………………...…………..

…………………………………………………………………………………………….…
…………………………………………………………………………………………….…
……………………………………………………………………………………………….

írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 4/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint jel:

2. Elektu unu el la subaj temoj, kaj solvu la taskon!

2.1.
Ankaŭ en via ĉirkaŭaĵo estis aranĝita tielnomata senaŭta tago.
Redaktu 200-250 vortan artikolon por via lerneja gazeto pri tiu temo!

Esprimu vian opinion pri la sekvaj demandoj:

• kian rolon havas similaj aranĝoj
• kiajn bonajn kaj malbonajn trajtojn havas la amastrafiko de urbegoj
• kiajn problemojn havas aŭtomobilistoj en la urboj, kaj
• kiajn ili kaŭzas
• kio povus esti ideala solvo de la urbaj trafikaj problemoj?

Skribu vian artikolon sur la duan respondfolion!

______________________

2.2.
Vi legis artikolon, kiu prezentis la rezulton de enketo farita inter hungaraj kaj italaj
mezlernejanoj pri la internacia komunikado. Jen du el la demandoj kun la respondoj:

19. Ĉu laŭ vi iam realiĝos interkonsento pri tio, ke la diversaj landoj akceptu la lingvon de
unu el inter ili por internacia komunikado?
jes ne mi ne scias
20% 55% 25%
20. Kiun solvon vi proponus? hungaraj italaj
gelernantoj
la lingvon de la plej evoluita lando 8% 4%
la lingvon, parolatan de plej multaj homoj 51% 47%
novan lingvon, prilaboritan por tiu celo 35% 52%
renovigitan mortan lingvon 4% 1%

Skribu 200-250 vortan artikolon por via lerneja gazeto, en kiu vi faras komentojn pri la
rezulto de la enketo.

En via artikolo
• prezentu la koncernan parton de la enketo
• komparu la opinion de la hungaraj kaj italaj gelernantoj
• diru, kion signifas laŭ vi la solvo-proponoj, menciu ekzemplojn
• diru vian opinion pri tiuj demandoj
• prezentu la argumentojn de parolantoj de Esperanto, kiuj proponas tiun lingvon kiel
internacian pontlingvon (neŭtraleco, lingva strukturo, literaturo)

Skribu vian artikolon sur la duan respondfolion!

írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 5/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint jel:

Dua respondfolio 1. 2. 3.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________

írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 6/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint jel:

1. 2. 3.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________

1. Tartalom és szöveghossz (5 pont)

Szövegalkotás (5 pont)
2. Szókincs, kifejezésmód (5 pont)
3. Nyelvhelyesség és íráskép (5 pont)
A 2. feladatban elért vizsgapont (max.20 pont)

A javító tanár esetleges szöveges értékelése: …………………………………...…………..

…………………………………………………………………………………………….…
…………………………………………………………………………………………….…
……………………………………………………………………………………………….

írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 7/8 2009. május 21.

0801
 Azonosító
Eszperantó nyelv — emelt szint jel:

maximális elért
pontszám pontszám
1. feladat 10
IV. Íráskészség 2. feladat 20
VIZSGAPONT ÖSSZESEN 30

javító tanár

Dátum: …………………..

Megjegyzés:
Az 1. feladat dolgozatpontjainak vizsgapontokká való alakításának módját a Javítási-
értékelési útmutató tartalmazza.

__________________________________________________________________________

programba
pontszáma beírt
pontszám
I. Olvasott szöveg értése
II. Nyelvhelyesség
III. Hallott szöveg értése
IV. Íráskészség

javító tanár jegyző

Dátum: ………………….. Dátum: …………………..

írásbeli vizsga, IV. vizsgarész 8/8 2009. május 21.

0801