საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო

საქართველოს ეროვნული არქივი

მერაბ კეზევაძე

გვარსახელები xix საუკუნის

ლეჩხუმში

საგამომცემლო ცენტრი
ქუთაისი 2018
UDC (უაკ) 929.5(479.22)
კ 37

წი­ნამ­დე­ბა­რე წიგ­ნის მი­ზა­ნია მკითხ­ველს მი­ა­წო­დოს ინ­

ფორ­მა­ცია XIX სა­უ­კუ­ნის ლეჩხუმის მო­სახ­ლე­ო­ბის გვარ­სა­
ხე­ლებ­ზე. პირ­ველ ნა­წილ­ში წარ­მოდ­გე­ნი­ლია თი­თო­ე­უ­ლი და­
სახ­ლე­ბუ­ლი პუნ­ქტის გვარ­სა­ხე­ლე­ბი სო­ცი­ა­ლუ­რი იე­რარ­ქი­
ის მი­ხედ­ვით, მე­ორ ­ ე ნა­წი­ლი კი გვარ­სა­ხე­ლე­ბის გე­ოგ­რა­ფი­
უ­ლი სა­ძი­ე­ბე­ლი­ა. აქ­ვე­ა, სტატისტიკური ცნობები ლეჩხუმის
მოსახლეობის შესახებ 1886 წლის აღ­წე­რის მონაცემებით.
წიგ­ნში შე­ტა­ნი­ლია 280-მდე გვა­რი.
ვფიქ­რობთ, „გვარსახელები XIX საუკუნის ლეჩხუმში“
დიდ დახ­მა­რე­ბას გა­უ­წევს ქარ­თუ­ლი ან­თრო­პო­ნი­მიი­თა და
გე­ნე­ა­ლო­გი­ით და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ პი­რებს.

რედაქტორი როლანდ თოფჩიშვილი

ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი,
გელათის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი

წიგნის გამოცემაში გაწეული ფინანსური დახმარებისათვის

მადლობას მოვახსენებთ ბატონ გალაქტიონ ახვლედიანს

ISBN 978-9941-9610-8-3
 წ ი­ნ ა თ­ქ მ ა

ყო­ველ­წლი­უ­რად სა­ქარ­თვე­ლო­ში ათო­ბით ნაშ­რო­მი გა­მო­ი­ცე­მა,

რო­გორც ცალ­კე­უ­ლი გვა­რის (გვარ­სა­ხე­ლის) შე­სა­ხებ, ასე­ვე ზო­გა­დი,
საც­ნო­ბა­რო ხა­სი­ა­თისა, ცალ­კე­უ­ლი და­სახ­ლე­ბუ­ლი პუნ­ქტე­ბის თუ
მხა­რე­ე­ბის გვა­რებ­ზე. წი­ნამ­დე­ბა­რე გა­მო­ცე­მაც საც­ნო­ბა­რო ხა­სი­ა­
თი­საა და სა­არ­ქი­ვო დო­კუ­მენ­ტებ­ზე დაყ­რდნო­ბით თით­ქმის სრულ­
ყო­ფი­ლად ასა­ხავს XIX სა­უ­კუ­ნის გან­მავ­ლო­ბა­ში ლე­ჩხუმ­ში მცხოვ­
რებ­თა გვარ­სა­ხე­ლებს.
XVIII სა­უ­კუ­ნის და­სა­წყი­სი­დან ლე­ჩხუ­მი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლად სა­
მეგ­რე­ლოს სამ­თავ­როს შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში შედიოდა, ხოლო სამ­თავ­
როს გა­უქ­მე­ბის შემ­დეგ _ 1867 წლი­დან, ლე­ჩხუ­მის მაზ­რის სა­ხით
არ­სე­ბობ­და ქუ­თა­ი­სის გუ­ბერ­ნი­ა­ში. სა­მეგ­რე­ლოს შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში
ყოფ­ნი­სას ლე­ჩხუ­მი ძი­რი­თა­დად ზუ­ბის, ლა­ი­ლა­შის და მუ­რის მაზ­
რებს, ხო­ლო ლე­ჩხუ­მის მაზ­რა­ში _ ალ­პა­ნი­სა და ცა­გე­რის უბ­ნებს
მო­იც­ ავ­და. ასე­თი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი და­ყო­ფით არ­სე­ბობ­და ის სა­
ქარ­თვე­ლოს და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბის აღ­დგე­ნამ­დე (გა­უქ­მდა 1919 წლის
30 იან­ვარს). რამ­დე­ნა­დაც ლე­ჩხუ­მის მაზ­რა­ში სვა­ნე­თიც შე­დი­ო­და,
ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლად მაზ­რის ტე­რი­ტო­რია ფაქ­ტობ­რი­ვად, ახ­ლან­დე­
ლი ცა­გე­რის, ლენ­ტე­ხისა და მეს­ტი­ის მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტებს მო­ი­ცავ­და,
ასე­ვე ამ­ბრო­ლა­უ­რი­სა და წყალ­ტუ­ბოს მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტე­ბის ნა­წილს,
კერ­ძოდ, ამ­ბრო­ლა­უ­რის მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტეტ­ში შე­მა­ვალ დღე­ვან­დელ
სოფ­ლებს: გენ­დუშს, ზე­და ჭყვიშს, ზე­მო ჟოშ­ხას, ქვე­და ჭყვიშს, ქვე­
მო ჟოშ­ხას, ქვი­შარ­სა და ჭრე­ბა­ლოს და წყალ­ტუ­ბოს მუ­ნი­ცი­პა­ლი­
ტე­ტის სოფ­ლებს: დღნო­რი­სა, სა­ჩხე­უ­რი, ლე­ხიდ­რის­თა­ვი, ჩორ­თი­სა,
ჭაშ­ლე­თი, მექ­ვე­ნა, ვა­ნი, დერ­ჩი, ონ­ჭე­ი­ში.
ლე­ჩხუმ­ში, 1886 წლის აღ­წე­რით, ძი­რი­თა­დად ქარ­თვე­ლე­ბი ცხოვ­
რობ­დნენ. გა­მო­ნაკ­ლი­სი იყო და­ბა ლა­ი­ლა­ში, სა­დაც, ქარ­თვე­ლებ­თან
ერ­თად, ებ­რა­ე­ლე­ბი და სომ­ხე­ბი (ძი­რი­თა­დად ქარ­თვე­ლი გრი­გო­რი­
ა­ნე­ლე­ბი) ­სახ­ლო
­ ბ­დნენ. ამ აღ­წე­რით ლე­ჩხუ­მის მო­სახ­ლე­ო­ბა 31112
ადა­მი­ანს შე­ად­გენ­და (2973 კომ­ლი), რო­მელ­თა აბ­სო­ლუ­ტუ­რი უმე­ტე­
სო­ბა _ 30485 სუ­ლი _ ქარ­თვე­ლ­ი იყო.

3
 XIX სა­უ­კუ­ნის ლე­ჩხუმ­ში უკ­ვე ის­ტო­რი­ულ ­ ად არ­სე­ბუ­ლი რამ­დე­ნი­მე
გვა­რი აღარ დას­ტურ­დე­ბა, ზო­გი სა­ერ­თოდ და­კარ­გუ­ლი­ა, ზოგ­მა კი
გე­ოგ­რა­ფია შე­იც­ვა­ლა. ასე მა­გა­ლი­თად, აღარ ჩანს გვა­რე­ბი: სა­კუ­თა­
რი­ძე, ჩო­ჩი­ვა­ძე (სა­ჩხე­უ­რი), ქოთ­ბო­ძე­ი­ძე, ჭუ­ჭუ­ლა­ძე (ჭაშ­ლე­თი). XVI
სა­უ­კუ­ნე­ში აღ­ვში ცხოვ­რობ­დნენ ცხვე­დი­ა­ნე­ბი, ლა­ხე­ფა­ში _ სივ­სი­
ვე­ებ
­ ი, ნა­კუ­რა­ლეშ­ში _ გი­ორ­გო­ბი­ა­ნე­ბი, ხუ­ტუ­ნაშ­ვი­ლე­ბი, ოყუ­რეშ­ში
_ სივ­სი­ვე­ე­ბი, ქვა­რი­ა­ნე­ბი, უსა­ხე­ლო­ში _ გა­ბა­და­ძე­ე­ბი, მაღ­რი­ა­ნე­
ბი, ჩხუ­ტელ­ში _ გო­ხი­ა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც რო­გორც აღ­ვნიშ­ნეთ, XIX
სა­უ­კუ­ნე­ში აქ უკ­ვე აღარ ცხოვ­რობ­დნენ. აღსანიშნავია, ისიც, რომ
ამ დროს ზოგი გვარი სხვადასხვა ფორმით გვხვდება. მაგალითად:
გოგიბაშვილი _ გოგებაშვილი, უგრეხელაშვილი _ უგრეხელიძე,
ლეფსწვერიძე _ ლეფსვერიძე, ნეფსწვერიძე, ჟღამაძე _ ჯღამაძე,
სამთელაძე _ სანთელაძე, სილაკაძე _ სილაგაძე. ლე­ჩხუმ­ში, ისე რო­
გორც სა­ქარ­თვე­ლოს სხვა რე­გი­ო­ნებ­ში, გვარ­თა და­კარ­გვას (გარ­და
ამოწყ­ვე­ტა-­გა­და­შე­ნე­ბი­სა), XIX სა­უ­კუ­ნის და­სა­წყი­სი­დან იწ­ვევს მიგ­
რა­ცი­უ­ლი პრო­ცე­სე­ბი. მარ­თა­ლი­ა, მას ნაკ­ლე­ბად შე­ეხ ­ ო 1810-1812
წლებ­ში შა­ვი ჭი­რისა და 1819-1820 წლებ­ში იმე­რე­თის სა­ეკ­ლე­სიო
აჯან­ყე­ბის გა­მო გა­და­სახ­ლე­ბე­ბი, მაგ­რამ 1840-1850 -ი­ან წლებ­ში მა­
სობ­რი­ვად ხდე­ბო­და ბა­ტო­ნის­გან გაქ­ცე­ვა და სხვა მხა­რე­ში „სა­შო­
ვარ­ზე წას­ვლა“, სა­ი­და­ნაც ზოგ­ჯერ უკან აღარ ბრუნ­დე­ბოდ­ნენ.
ლე­ჩხუმ­ში მო­სახ­ლე გვარ­სა­ხე­ლე­ბი მკვლე­ვარ­თა არაერთ წიგნშია
განხილული. მათგან განსაკუთრებულ ინტერესს იმსახურებს ის­ტო­
რი­კო­სი­სა და ეთ­ნო­ლო­გის, რო­ლანდ თოფ­ჩიშ­ვი­ლის 1993 წელს გა­
მო­ცე­მუ­ლი „ლე­ჩხუ­მუ­რი გვარ­სა­ხე­ლე­ბი“, რო­მელ­შიც შეს­წავ­ლი­ლია
ლე­ჩხუმ­ში მო­სახ­ლე ათო­ბით გვა­რის ის­ტო­რი­ა. აღ­ნიშ­ნუ­ლი ნაშ­რო­მი
უც­ვლე­ლა­დაა შე­ტა­ნილი მი­სსა­ვე წიგ­ნში „ქარ­თუ­ლი გვარ­სა­ხე­ლე­ბის
ის­ტო­რი­ი­დან“ წიგ­ნი I, თბ. 2003.
წინამდებარე ნაშ­რო­მით შე­ვე­ცა­დეთ მკითხ­ვე­ლი­სათ­ვის მიგ­ვე­წო­
დე­ბი­ნა ­ცნობები XIX სა­უ­კუ­ნის ლე­ჩხუმ­ში არ­სე­ბულ 280-მდე გვარ­
სა­ხელ­ზე მა­თი სო­ცი­ა­ლუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბი­სა და გავ­რცე­ლე­ბის გე­
ოგ­რა­ფი­ის ჩვე­ნე­ბით. ვფიქ­რობთ, აღ­ნიშ­ნუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია დიდად
და­ეხ­მა­რე­ბა ქარ­თუ­ლი ან­თრო­პო­ნო­მი­ი­თა და გე­ნე­ა­ლო­გი­ით და­ინ­ტე­
რე­სე­ბულ პი­რებს.
მერაბ კეზევაძე

4
 ალპანა
სახელმწიფო და საეკლესიო საბატონო გლეხები
გლეხები
ფრუიძე ისიანი ხარაიშვილი
კვატაშიძე ხვადაგიანი
ფარცხალაძე ჯანაძე
ფრუიძე

აღვი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი ყრუაშვილი ბობოხიძე
მანდარია ჩიქოვანი ებაურიძე
თაგვაძე
სახელმწიფო და საეკლესიო
მიქაძე
გლეხები
მუშკუდიანი
ბობოხიძე ჩხეიძე
ჩაკვეტაძე
გოლეთიანი ჩხეტიანი
დავითულიანი ხეცურიანი ჩხეტიანი
მიქაძე ჯიაძე ხეცურიანი
მუშკუდიანი ხმელიძე
ჯიაძე

აჭარა
სახელმწიფო და საეკლესიო საბატონო გლეხები
გლეხები ფრუიძე
ფრუიძე
5
 ბარდნალა
თავადები საბატონო გლეხები
ასათიანი ლეფსვერიძე
აზნაურები ლიპარტელიანი
ასათიანი ლორთქიფანიძე ცხვედიანი
დევდარიანი
ხაბულიანი

სახელმწიფო და საეკლესიო გლეხები ხეცურიანი

ასათიანი ჩაკვეტაძე ხუციძე
გენელიძე ხუციძე
ლეფსწვერიძე

ბჭყალა
აზნაურები საბატონო გლეხები
ბაკურაძე ბაკურაძე
გოგიბაშვილი
სახელმწიფო და საეკლესიო გლეხები (გოგებაშვილი)
ქარსელაძე
ბაკურიძე ჯინჭარაძე
ყვირილიანი
ლომთაძე
ხუბუკელაშვილი
ჯინჭარაძე

გენდუში
თავადები საბატონო გლეხები
გელოვანი დავითულიანი
სახელმწიფო და საეკლესიო გლეხები სამთელაძე
ლუხუტაშვილი ქურციკიძე (სანთელაძე)
სამთელაძე ჭაბუკიანი სვანიძე
(სანთელაძე) ჭიღვარია

6
 გვესო
აზნაურები საბატონო გლეხები
ბერიძე ჩიქოვანი ბენდუქიძე ქარსელაძე
გოგიძე ქურციკიძე
სახელმწიფო და საეკლესიო გოლეთიანი ყურაშვილი
გლეხები გუგავა შკუბლაძე
ბუაძე მუშკუდიანი გურული შკუბლიანი
გოგიძე ონიანი დავითულიანი ჩაკვეტაძე
გუგავა ქურციკიძე ლიპარტელიანი ჩხეტიანი
გურული ყურაშვილი ცვარიანი
უჩაძე
მამარდაშვილი შკუბლიანი
მდივანი

დერჩი
თავადები საბატონო გლეხები
ასათიანი ახვლედიანი ბანძალაძე მურუსიძე
(ბანძელაძე) ოყრეშიძე
აზნაურები გაბიძაშვილი სულწაძე
ასათიანი ქვარიანი გელენიძე შანიძე
გოლეთიანი ჩიტორელიძე
სახელმწიფო და საეკლესიო
კაკიტაძე ჩხაბერიძე
გლეხები
მანაგაძე ჭუმბაშვილი
ასათიანი მინდაძე მიქაუტაძე ჯილესაშვილი
ბანძალაძე სართანია
(ბანძელაძე) ქარსელაძე

7
 დეხვირი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი ფალავანდიშვილი ასამბიანი მინდაძე
ახვლედიანი ყიფიანი ახვლედიანი სილაგაძე
მეიფარიანი ჩიქოვანი გასვიანი (სილაკაძე)
გურული ფრუიძე
სახელმწიფო და საეკლესიო ვაწაძე ქლიბაძე
გლეხები კენჭაძე ჭაბუკიანი
ლარცულიანი ხეცურიანი
კენჭაძე ხვადაგიანი
მეიფარიანი ჯიაძე

დღნორისა
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი ბაკურაძე გაბიძაშვილი
ახვლედიანი ქვარიანი გამსახურდია
თოთაძე
სახელმწიფო და საეკლესიო კახიძე
გლეხები ლომთაძე
მანაგაძე
არსენიძე მანაგაძე
მიქაუტაძე
ბენდელიანი მიქაუტაძე
სადილიანი
კახიძე სადილიანი სილაგაძე
ლომთაძე ჩხაბერიძე

ვანი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ნემსაძე ბანძალაძე
(ბანძელაძე)
სახელმწიფო და საეკლესიო გლეხები
ბანძალაძე (ბანძელაძე)

8
 ზარაგულა
სახელმწიფო და საეკლესიო გლეხები
კოპალიანი ჯანელიძე
ლაზარიანი

ზოგიში
თავადები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი არჩვაძე ჭელიძე
აზნაურები გოქაძე ჭოხონელიძე
ახვლედიანი ზალკალიანი ხვადაგიანი
სახელმწიფო და საეკლესიო ისიანი ჯანაძე
გლეხები სილაგაძე

ჭოხონელიძე ხვადაგიანი

ზუბი
აზნაურები საბატონო გლეხები
გაგილაძე კუხალაშვილი ბენიძე
ლეფსვერიძე
სახელმწიფო და საეკლესიო მამარდაშვილი
გლეხები ომანაძე
ბენიძე მიქაძე ჩაკვეტაძე
კიკალიშვილი ომანაძე ხალიანი
მამარდაშვილი ყურაშვილი ჯანელიძე

9
 თაბორი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ბაკურაძე ბაკურაძე
სადილიანი
სახელმწიფო და
ქარსელაძე
საეკლესიო გლეხები
ქარსელაძე შიშინაშვილი ხეცურიანი

ისუნდერი
აზნაურები საბატონო გლეხები
მანდარია აკობიძე ლიპარტელიანი
ბანძელაძე მამარდაშვილი
სახელმწიფო და გაბუნია უგრეხელაშვილი
საეკლესიო გლეხები თედორაშვილი ქომეთიანი
ლიპარტელიანი კუხალაშვილი ჩაკვეტაძე
ყურაშვილი

კენაში
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი ახვლედიანი ახვლედიანი
ფალავანდიშვილი კენჭაძე

სახელმწიფო და ჩხეტიანი
საეკლესიო გლეხები
კენჭაძე რატიანი

ლაბეჭინა
სახელმწიფო და საბატონო გლეხები
საეკლესიო გლეხები ალალიძე
ჯინჭარაძე კენჭაძე
ქარსელაძე

10
 ლაილაში
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი ახვლედიანი ონიანი
გიორგობიანი გიორგობიანი სვანიძე
სახელმწიფო და გოლოძე ჩახჩხიანი
საეკლესიო გლეხები გოქაძე ჩხეტიანი
ლაშხი ერბელიძე ცხვედიანი
მანაგაძე თვარაძე ხეცურიანი
მოწონელიძე ლეფსვერიძე ხუბუკელაშვილი
ყუბუსიძე ლეშკაშელი ჯანხოთელი
ჩანგელიანი მესხაძე ჯინჭარაძე

ლაილაში (დაბა)
სახელმწიფო და საბატონო
საეკლესიო გლეხები გლეხები
ალხაზოვი კაჭკაჭიშვილი მესხაძე
ანასოვი კიკალიშვილი ჩაჩხიანი
არონაშვილი ლაშხი
ბათიაშვილი მარდახიაშვილი
ბაინდუროვი მეგრელიშვილი
ბებერაშვილი მოძღვრიშვილი
ბერუჩაშვილი მოწონელიძე
ბინიაშვილი სეფიაშვილი
გაჩეჩილაძე ჯანუაშვილი
ვაწაძე ჯაფარიძე
ზონენაშვილი ჯინჭარაძე

ლარჩვალი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ჩარკვიანი ფუტკარაძე
ჩიხლაძე
ხეცურიანი
11
 ლასურიაში
თავადები საბატონო გლეხები
გელოვანი ახვლედიანი სვანიძე
ჩიქოვანი ბაქრაძე სილაგაძე
აზნაურები ბრეგვაძე (სილაკაძე)
ახვლედიანი კანაჩაძე ფანჯარაძე
ლორთქმანიძე კაპანაძე ცხვედიანი
სახელმწიფო და კობერიძე ჭაბუკიანი
საეკლესიო გლეხები მოდებაძე ხეცურიანი
მუშკუდიანი ხეცურიანი მუშკუდიანი ჯამბურიძე
სულწაძე პაჭკორია

ლასხანა
აზნაურები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი ბერულავა ყვირილიანი
გასვიანი ბურჯალიანი ჭაბუკიანი
ლაჭყეპიანი ჭელიძე
მეშველიანი ჭიღვარია
სილაკაძე ხმელიძე

ლაცორია
თავადები საბატონო გლეხები
გელოვანი აბაშიძე
ახვლედიანი
სახელმწიფო და ბენდელიანი
საეკლესიო გლეხები ლარცულიანი
ახვლედიანი სილაგაძე მაღრიანი
ონიანი
კიბაბიძე

ლაჭეპიტა
სახელმწიფო და საბატონო გლეხები
საეკლესიო გლეხები გოგიძე
უგრეხელაშვილი მუშკუდიანი
(უგრეხელიძე) უგრეხელაშვილი

12
 ლახეფა
სახელმწიფო და საბატონო გლეხები
საეკლესიო გლეხები ყურაშვილი
ჩაკვეტაძე
ბეშიძე ჩაკვეტაძე1

ლაჯანა
თავადები საბატონო გლეხები
გელოვანი
დავითულიანი მეგრელი
აზნაურები ლაკვეხელიანი ურთმელიძე
გიორგობიანი ლეშკაშელი ქლიბაძე
ლიპარტელიანი ჩხეტიანი
სახელმწიფო და
მახარობლიძე ჭოხონელიძე
საეკლესიო გლეხები
გელოვანი
ლეშკაშელი
მახარობლიძე

ლესინდი
სახელმწიფო და საბატონო გლეხები
საეკლესიო გლეხები აბაშიძე სილაგაძე
კანაჩაძე ყვირილიანი
სილაგაძე

ლეშკაში
საბატონო გლეხები
გოგიბაშვილი ჩარკვიანი
ყვირილიანი ჩაჩხიანი

1 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება მე-16 ს. (პირთა ანოტირებული

ლექსიკონი ტომი V, თბ. 2015, გვ. 189)

13
 ლეხიდრისთავი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი დარახველიძე მანაგაძე
ხუციძე
სახელმწიფო და საეკლესიო
გლეხები
მანაგაძე
მინდიაშვილი

ლუხვანო
სახელმწიფო და საეკლესიო საბატონო გლეხები
გლეხები ბენდელიანი
საღინაძე
ბენდელიანი გასვიანი
სვანიძე
კილასონია გეგელია
კოპალიანი ლეთოდიანი ყურაშვილი
ლეთოდიანი მამარდაშვილი ჭიღვარია
ლომთაძე
საღინაძე

მახაში
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი არდანიანი მუშკუდიანი
ბარძემიშვილი გიორგობიანი (სილაგაძე)
გასვიანი გოლეთიანი სილაკაძე
მგალობლიშვილი გურული ჩხეტიანი
ვაწაძე ცხვედიანი
სახელმწიფო და საეკლესიო
ირემაძე ხმელიძე
გლეხები
კენჭაძე ჯამბურიძე
ბაკურაძე სილაგაძე კოპალიანი ჯიაძე
გოლეთიანი ცხვედიანი
მუშკუდიანი ჯიაძე
14
 მახურა
აზნაურები საბატონო გლეხები
მანდარია მუშკუდიანი

სახელმწიფო და
საეკლესიო გლეხები
აკობიძე კუხალაშვილი
ამბროლიანი მამარდაშვილი
თედორაშვილი ომანაძე

მექვენა
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი ნემსაძე გოგელიძე
მუშკუდიანი ყრუაშვილი თოთაძე
კვატაშიძე
სახელმწიფო და კიბორძალიძე
საეკლესიო გლეხები მანაგაძე
კიბორძალიძე მიქაუტაძე
მიქაუტაძე
მიშვიძე
მიშვიძე
ჩაკვეტაძე ხმელიძე
ხარაბაძე

მცხეთა
აზნაურები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი აბაშიძე მინდაძე
ფალავანდიშვილი გურული ფრუიძე
კოპალიანი ქლიბაძე
ლარცულიანი

15
 ნაკურალეში
აზნაურები საბატონო გლეხები
ყრუაშვილი 2
ბუაძე
ყურაშვილი
სახელმწიფო და საეკლესიო
გლეხები
გოლეთიანი 3
ჩაკვეტაძე
ყურაშვილი

ნასპერი
თავადები საბატონო გლეხები
ჩიქოვანი არჩვაძე ფრუიძე
აზნაურები გასვიანი ფუტკარაძე
ახვლედიანი გოლეთიანი ღურჭუმელიძე
ჩარკვიანი დავითულიანი ჩხეტიანი
სახელმწიფო და ვაჩაძე ხეცურიანი
საეკლესიო გლეხები ირემაძე ხვადაგიანი
არჩვაძე ყურაშვილი კიკალიშვილი ხურცილავა
ღურჭუმელიძე ხვადაგიანი სვანიძე

ონჭეიში
სახელმწიფო და საეკლესიო საბატონო გლეხები
გლეხები მანაგაძე
მანაგაძე
ქობულაძე ქობულაძე

2 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება მე-16 ს. (პირთა ანოტირებული

ლექსიკონი ტომი V, თბ. 2015, გვ. 84)
3 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება მე-16 ს. (პირთა ანოტირებული
ლექსიკონი ტომი I, თბ. 1991, გვ. 703)

16
 ორბელი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი ბახსოლიანი მეგრელი
ლაჩოტაძე ბურჯალიანი მუკბანიანი
გვიდიანი ონაშვილი
სახელმწიფო და გვიშიანი სანიკიძე
საეკლესიო გლეხები გზობავა სვანიძე
ბურჯალიანი გურგუჩიანი სილაგაძე
გვიდიანი თენჩიანი (სილაკაძე)
ლეშკაშელი კეკუტია ქაროსანიძე
კვენეტაძე ჩხეტიანი
ლეშკაშელი ხერგიანი

ორხვი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი ქვარიანი ბანძალაძე
ახვლედიანი (ბანძელაძე)
გაბიძაშვილი
სახელმწიფო და საეკლესიო
კენჭაძე
გლეხები
ახვლედიანი ფუტკარაძე
გაბიძაშვილი

ოფიტარა
აზნაურები საბატონო გლეხები
ყრუაშვილი ასლანიკაშვილი
გიორბელიძე
სახელმწიფო და საეკლესიო მანაგაძე
გლეხები მუშკუდიანი
ასლანიკაშვილი მუშკუდიანი ყურაშვილი
ბენიძე ტურაბელიძე
გიორბელიძე ყურაშვილი
მანაგაძე

2. მ. კეზევაძე 17
 ოყურეში
აზნაურები საბატონო გლეხები
მამარდაშვილი ყრუაშვილი4 აკობიძე
მანდარია ჩარკვიანი გიორბელიძე
ნემსაძე ჯაფარიძე ეფაძე
სახელმწიფო და საეკლესიო გლეხები უგრეხელაშვილი
აკობიძე მელქაძე (უგრეხელიძე)
ასლანიკაშვილი მუშკუდიანი7 ყურაშვილი
არჯევანიძე უგრეხელაშვილი8 ჩაკვეტაძე
გიორბელიძე5 (უგრეხელიძე)
თვარაძე ყურაშვილი
მამარდაშვილი6 ჯღარკავა

ჟოშხა
თავადები საბატონო გლეხები
გელოვანი ავალიანი კერვალიშვილი
აზნაურები ბუმბლაძე კიბაბიძე
ყიფიანი წულუკიძე ბურჯალიანი მუკბანიანი
სახელმწიფო და გაბიცინაშვილი მუსერიძე
საეკლესიო გლეხები გაგოშიძე ნავარიანი
გორდეზიანი გორგიანი სალუქვაძე
მეგრელი გორდეზიანი საგანელიძე
სვანი გოქაძე ფრუიძე
ფრუიძე თვარაძე ჩიკვაიძე
ყიფიანი იაშვილი ჭიღვარია
ჯინჭარაძე
4 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება 1660 წ. (პირთა ანოტირებული
ლექსიკონი ტომი V, თბ. 2015, გვ. 83)
5 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება მე-16 ს. (პირთა ანოტირებული
ლექსიკონი ტომი I, თბ. 1991, გვ. 644)
6 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება 1660 წ. (პირთა ანოტირებული
ლექსიკონი ტომი III, თბ. 2004, გვ. 21)
7 იქვე, გვ. 227)
8 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება მე-16 ს. (პირთა ანოტირებული
ლექსიკონი ტომი IV, თბ. 2007, გვ. 256)
18
 საირმე
აზნაურები საბატონო გლეხები
სანიკიძე ალავიძე ყანთელაძე
ალალიძე ცხვედიანი
სახელმწიფო და ბუაძე ჭოხონელიძე
საეკლესიო გლეხები კაბოსნიძე ხუბუკელაშვილი
გაბიანი სანიკიძე კაკიტაძე ხუციძე
ირემაძე სილაგაძე სანიკიძე ჯილესაშვილი
კაბოსნიძე ხუციძე ფრუიძე

სანორჩი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი არდანიანი ფუტკარაძე
ყრუაშვილი ბენიძე ქომეთიანი
გასვიანი ყურაშვილი
სახელმწიფო და ლეთოდიანი ჩირაძე
სვანიძე ცინარიძე
საეკლესიო გლეხები
ფრუიძე ჭელიძე
ახვლედიანი
ფუტკარაძე

საჩხეური
აზნაურები საბატონო გლეხები
ჩარკვიანი ბანძალაძე სულაძე
სახელმწიფო და (ბანძელაძე) ფრუიძე
გუგავა ძნელაძე9
საეკლესიო გლეხები
მანაგაძე ხვადაგიანი
მანაგაძე
ძნელაძე

9 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება 1621 წ. (პირთა ანოტირებული

ლექსიკონი ტომი V, თბ. 2015, გვ. 299)

19
 სპათაგორი
თავადები საბატონო გლეხები
გელოვანი ახვლედიანი ლეშკაშელი
გელოვანი მახარობლიძე
გიორგობიანი

სურმუში
აზნაურები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი ბაკურაძე სილაგაძე
ბაკურაძე გიორგობიანი ფრუიძე
გამსახურდია გოქაძე ქარსელაძე
ჩარკვიანი თედორაშვილი ყურაშვილი
ჩიკვაიძე თვარაძე ჩაჩხიანი
სახელმწიფო და კობერიძე ჭარბაძე
საეკლესიო გლეხები მახარობლიძე ჭელიძე
გოქაძე ობოლაძე ხეცურიანი
თედორაშვილი
ფინთიხაშვილი

ტვიში
თავადები საბატონო გლეხები
ასათიანი ასათიანი
აზნაურები ბანძელაძე
ასათიანი ქვარიანი გორეზიანი
ახვლედიანი ლაჭყეპიანი
ლეფსვერიძე11
სახელმწიფო და ლომთაძე
საეკლესიო გლეხები სვანიძე
სვანიძე10 ჩხეტიანი

10 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება 1659 წ. (პირთა ანოტირებული

ლექსიკონი ტომი IV, თბ. 2007, გვ. 165)
11 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება 1660 წ. (პირთა ანოტირებული
ლექსიკონი ტომი III, თბ. 2004, გვ. 286)

20
 უსახელო
თავადები საბატონო გლეხები
დადეშქელიანი ასათიანი
აზნაურები გიორგობიანი
ასათიანი ყრუაშვილი გოლეთიანი
გაბუნია ჭიჭინაძე
თვარაძე
მამარდაშვილი ჯაფარიძე
თოთაძე
სახელმწიფო და
ყურაშვილი
საეკლესიო გლეხები
შეკიშვილი
ასათიანი მუშკუდიანი
ჩაკვეტაძე
გოლეთიანი12 სამთელაძე
გორგასლიძე სვანიძე ხეცურიანი
გუგავა სიმსივე
გურული ფრუიძე
თვარაძე ყურაშვილი
თოთაძე შეკიშვილი
მუკბანიანი ხეცურიანი

უცხერი
თავადები საბატონო გლეხები
ჩიქოვანი ახვლედიანი უჩაძე
სახელმწიფო და ლეფსვერიძე ფრუიძე
საეკლესიო გლეხები ტვილდიანი ხმელიძე
ასათიანი
ჩორგოლიანი

ქვიშარი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ცხვედიანი განგავა ჭელიშვილი
ყიფიანი ცხვედიანი ხუციძე

12 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება 1656 წ. (პირთა ანოტირებული

ლექსიკონი ტომი I, თბ. 1991, გვ. 703)

21
 ქორენიში
აზნაურები საბატონო გლეხები
ასათიანი გოდოლაძე
სახელმწიფო და სვანიძე
საეკლესიო გლეხები ხმელიძე
ასათიანი ხმელიძე
გოლეთიანი

ქულბაქი
სახელმწიფო და საბატონო გლეხები
საეკლესიო გლეხები ბენდელიანი
ელიავა მეშველიანი გასვიანი
ლეთოდიანი სვანიძე კოპალიანი
ლიპარტელიანი სილაგაძე
მახარობლიძე

ღვარდია
აზნაურები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი უგრეხელიძე ბერაძე
ვაწაძე გვენცაძე
მოწონელიძე
სახელმწიფო და საეკლესიო სვანიძე
გლეხები ხალიანი
მოწონელიძე რატიანი

ღვირიში
აზნაურები საბატონო გლეხები
ჩარკვიანი გიორგობიანი
ჩიქოვანი ირემაძე
სახელმწიფო და ქომეთიანი
საეკლესიო გლეხები ყურაშვილი
ჩხეტიანი
ყურაშვილი ხეცურიანი
22
 ღუ
აზნაურები საბატონო გლეხები
ჩარკვიანი გოდერიძე ჟღამაძე (ჯღამაძე)
ლეშკაშელი ჩარკვიანი
მიქაძე ჩორგოლიანი

ჩორთისი
სახელმწიფო და საბატონო გლეხები
საეკლესიო გლეხები მანაგაძე
მანაგაძე

ჩქუმი
აზნაურები საბატონო გლეხები
მიქაუტაძე დავითულიანი
სახელმწიფო და სვანიძე
საეკლესიო გლეხები ჩიკვაიძე
ლიპარტელიანი ყურაშვილი

ჩხუტელი
თავადები საბატონო გლეხები
დადეშქელიანი ბურჯალიანი მეშველიანი
აზნაურები გვიდიანი მურცხვალაძე
ახვლედიანი ჩარკვიანი გვიშიანი სვანიძე
დაშნიანი ჩიქოვანი გუგავა სილაგაძე13
რუსიშვილი ჭიჭინაძე გურასაშვილი უგულავა
ეფაძე ფოჩხიძე
სვანიძე
თვარაძე ქარსელაძე
სახელმწიფო და
კახიძე ყურაშვილი
საეკლესიო გლეხები კვირიკაშვილი შკუბლიანი
მეშველიანი შკუბლიანი კოპალიანი ჩაფრავა
მურცხვალაძე ეფაძე კორძაია ციხილაძე

13 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება მე-16 ს. (პირთა ანოტირებული

ლექსიკონი ტომი IV, თბ. 2007, გვ. 174)

23
 ცაგერა
სახელმწიფო და საბატონო გლეხები
საეკლესიო გლეხები გოქაძე
გოქაძე სოხაძე ზალკალიანი
ზალკალიანი

ცაგერი
თავადები საბატონო გლეხები
ახვლედიანი ბენდუქიძე
აზნაურები ბუაძე
გოგიძე
ავალიანი კუხალაშვილი
გოლეთიანი
ასათიანი მგალობლიშვილი
გოქაძე
ახვლედიანი მდივანი გუგავა
ბერიძე ნემსაძე გურული
გერსამია ყრუაშვილი ზალკალიანი
დაშნიანი ჩიკვაიძე თვარაძე
კირვალიძე
სახელმწიფო და
ლიპარტელიანი
საეკლესიო გლეხები მკერვალიძე
ახვლედიანი მუშკუდიანი
საღინაძე ყურაშვილი
ყრუაშვილი შკუბლიანი
ჩხეტიანი
ცვარიანი

ცხუკუშერი
აზნაურები საბატონო გლეხები
ჩიქოვანი სვანიძე
სახელმწიფო და
საეკლესიო გლეხები
სვანიძე14

14 პირველად ამ სოფელში მოიხსენიება 1660 წ. (პირთა ანოტირებული

ლექსიკონი ტომი IV, თბ. 2007, გვ. 164)

24
 წილამიერი
აზნაურები საბატონო გლეხები
დევდარიანი აბაშიძე ქლიბაძე
ყიფიანი გურული ყვირილიანი
ლარცულიანი ყიფიანი
სილაგაძე

წიფერჩი
თავადები საბატონო გლეხები
ჩარკვიანი ბენიძე ფუტკარაძე
აზნაურები გიორბელიძე ფრუიძე
ნემსაძე გიორგობიანი ქომეთიანი
ჩარკვიანი დავითულიანი ქურასპეტიანი
სახელმწიფო და
თუთისანი ჩარკვიანი
საეკლესიო გლეხები ლარცულიანი
ჩიხლაძე
გელოვანი ლეფსვერიძე
თუთისანი ცხვედიანი
ლიპარტელიანი
ფრუიძე ხაბულიანი
მეიფარიანი
ფუტკარაძე ხეცურიანი
მეშველიანი
ქომეთიანი ხურცილავა
ჩარკვიანი სილაგაძე
ტვილდიანი ჯიდოშვილი
ხაბულიანი
ხეცურიანი

ჭაშლეთი
სახელმწიფო და საბატონო გლეხები
საეკლესიო გლეხები კენჭაძე მანაგაძე
კიბორძალიძე
კიბორძალიძე ჩუბინიძე
ქურციკიძე
ხვადაგიანი კიკოლიაშვილი ჭელიძე

25
 ჭყვიში
აზნაურები საბატონო გლეხები
ყიფიანი გაბიცინაშვილი ფონაძე
ცხვედიანი გადაბაძე ფრუიძე
სახელმწიფო და გურასაშვილი ფურცხვანიძე
საეკლესიო გლეხები დავითულიანი ღოღელიანი
განგავა თოთაძე ცხვედიანი
გოლეთიანი
კაჭკაჭიშვილი ჭელიშვილი
გურასაშვილი
დავითულიანი კენჭაძე ხახნელიძე
თვარაძე ლეკიშვილი ხვადაგიანი
თოთაძე მეტონიძე ხმელიძე
კენჭაძე რეხვიაშვილი ჯინჭარაძე
ლაზარიანი
სილაგაძე
ფონაძე
ფურცხვანიძე
ქურციკიძე
ჩაკვეტაძე
ჩხეიძე
ცხვედიანი
ხუციძე
ჯინჭარაძე

ხოჯი
საბატონო გლეხები
გოლეთიანი ურთმელიძე
სილაგაძე ფოჩიანი

26
 გვარების საძიებელი
დასახლებული პუნქტების მიხედვით

აბაშიძე არჩვაძე ლასურიაში

ლაცორია ზოგიში ლასხანა
ლესინდი ნასპერი ლაცორია
მცხეთა არჯევანიძე მცხეთა
წილამიერი ოყურეში ნასპერი
ორბელი
ავალიანი ასათიანი ორხვი
ჟოშხა ბარდნალა სანორჩი
ცაგერი დერჩი სპათაგორი
აკობიძე დეხვირი სურმუში
ისუნდერი დღნორისა ტვიში
მახურა კენაში უცხერი
ლაილაში ღვარდია
ოყურეში
ლეხიდრისთავი ჩხუტელი
ალავიძე მახაში ცაგერი
საირმე მექვენა
ორხვი ბათიაშვილი
ალალიძე ლაილაში (დაბა)
ლაბეჭინა ტვიში
საირმე უსახელო ბაინდუროვი
უცხერი ლაილაში (დაბა)
ალხაზოვი ქორენიში
ლაილაში (დაბა) ბაკურაძე
ცაგერი
ბჭყალა
ამბროლიანი ასამბიანი დღნორისა
მახურა დეხვირი თაბორი
ანასოვი ასლანიკაშვილი მახაში
ლაილაში (დაბა) ოფიტარა სურმუში
არდანიანი ახვლედიანი ბანძალაძე
მახაში აღვი (ბანძელაძე)
სანორჩი დერჩი დერჩი
დეხვირი ვანი
არონაშვილი ისუნდერი
დღნორისა
ლაილაში (დაბა) ორხვი
ზოგიში
არსენიძე კენაში საჩხეური
დღნორისა ლაილაში ტვიში
27
ბარძემიშვილი ბრეგვაძე განგავა
მახაში ლასურიაში ქვიშარი
ბაქრაძე ბუაძე ჭყვიში
ლასურიაში გვესო გასვიანი
ბახსოლიანი ნაკურალეში დეხვირი
ორბელი საირმე ლასხანა
ცაგერი ლუხვანო
ბებერაშვილი მახაში
ლაილაში (დაბა) ბუმბლაძე ნასპერი
ჟოშხა სანორჩი
ბენდელიანი
დღნორისა ბურჯალიანი ქულბაქი
ლაცორია ლასხანა გაჩეჩილაძე
ლუხვანო ორბელი ლაილაში (დაბა)
ქულბაქი ჟოშხა
ჩხუტელი გეგელია
ბენდუქიძე ლუხვანო
გვესო გაბიანი
საირმე გელენიძე
ბენიძე დერჩი
ზუბი გადაბაძე
ჭყვიში გელოვანი
ოფიტარა
გენდუში
სანორჩი გაბიცინაშვილი ლასურიაში
წიფერჩი ჟოშხა ლაჯანა
ბერაძე გაბიძაშვილი ჟოშხა
ღვარდია დერჩი სპათაგორი
ბერიძე დღნორისა წიფერჩი
გვესო ორხვი გენელიძე
ცაგერი ჭყვიში ბარდნალა
ბერულავა გაბუნია გერსამია
ლასხანა ისუნდერი ცაგერი
ბერუჩაშვილი უსახელო
გვენცაძე
ლაილაში (დაბა) გაგილაძე ღვარდია
ბეშიძე ზუბი გვიდიანი
ლახეფა გაგოშიძე ორბელი
ბინიაშვილი ჟოშხა ჩხუტელი
ლაილაში (დაბა) გამსახურდია გვიშიანი
ბობოხიძე დღნორისა ორბელი
აღვი სურმუში ჩხუტელი
28
გზობავა უსახელო მახაში
ორბელი ქორენიში მცხეთა
ცაგერი უსახელო
გიორბელიძე
ჭყვიში ცაგერი
ოფიტარა
ხოჯი წილამიერი
ოყურეში
წიფერჩი გოლოძე დადეშქელიანი
ლაილაში უსახელო
გიორგობიანი ჩხუტელი
ლაილაში გორგასლიძე
ლაჯანა უსახელო დავითულიანი
მახაში აღვი
გორგიანი გენდუში
სპათაგორი ჟოშხა გვესო
სურმუში
გორდეზიანი ლაჯანა
უსახელო
ჟოშხა ნასპერი
ღვირიში ჩქუმი
წიფერჩი გორეზიანი წიფერჩი
გოგელიძე ტვიში ჭყვიში
მექვენა გოქაძე დარახველიძე
გოგიბაშვილი ზოგიში ლეხიდრისთავი
ლაილაში
(გოგებაშვილი) ჟოშხა დაშნიანი
ბჭყალა სურმუში ჩხუტელი
ლეშკაში ცაგერა ცაგერი
გოგიძე ცაგერი დევდარიანი
გვესო გუგავა ბარდნალა
ლაჩეპიტა წილამიერი
გვესო
ცაგერი საჩხეური ებაურიძე
გოდერიძე უსახელო აღვი
ღუ ჩხუტელი ელიავა
ცაგერი ქულბაქი
გოდოლაძე
ქორენიში გურასაშვილი ერბელიძე
ჩხუტელი ლაილაში
გოლეთიანი ჭყვიში
აღვი ეფაძე
გვესო გურგუჩიანი ჩხუტელი
ორბელი
დერჩი ვაჩაძე
მახაში გურული ლაილაში (დაბა)
ნაკურალეში გვესო მახაში
ნასპერი დეხვირი ნასპერი
29
ვაწაძე ირემაძე კერვალიშვილი
დეხვირი მახაში ჟოშხა
ღვარდია ნასპერი კვატაშიძე
ზალკალიანი საირმე ალპანა
ზოგიში უცხერი მექვენა
ცაგერა ღვირიში
კვენეტაძე
ცაგერი ისიანი ორბელი
ზონენაშვილი ალპანა
ზოგიში
კვირიკაშვილი
ლაილაში (დაბა) ჩხუტელი
თაგვაძე კაბოსნიძე
კიბაბიძე
აღვი საირმე
ლაცორია
თედორაშვილი კაკიტაძე ჟოშხა
ისუნდერი დერჩი
კიბორძალიძე
მახურა საირმე
მექვენა
სურმუში კანაჩაძე ჭაშლეთი
თენჩიანი ლასურიაში კიკალიშვილი
ორბელი ლესინდი ზუბი
თვარაძე კაპანაძე ლაილაში (დაბა)
ლაილაში ლასურიაში ნასპერი
ოყურეში კაჭკაჭიშვილი კიკოლიაშვილი
ჟოშხა ლაილაში (დაბა) ჭაშლეთი
სურმუში ჭყვიში კილასონია
უსახელო კახიძე ლუხვანო
ჩხუტელი დღნორისა
ცაგერი
კირვალიძე
ჩხუტელი ცაგერი
ჭყვიში
კეკუტია კობერიძე
თოთაძე ორბელი ლასურიაში
დღნორისა
კენჭაძე სურმუში
მექვენა
უსახელო დეხვირი კოპალიანი
ჭყვიში კენაში ზარაგულა
ლაბეჭინა ლუხვანო
თუთისანი მახაში მახაში
წიფერჩი ორხვი მცხეთა
იაშვილი ჭაშლეთი ქულბაქი
ჟოშხა ჭყვიში ჩხუტელი
30
კორძაია ლაილაში მანაგაძე
ჩხუტელი ტვიში დერჩი
უცხერი დღნორისა
კუხალაშვილი
წიფერჩი ლაილაში
ზუბი
ისუნდერი ლეშკაშელი ლეხიდრისთავი
მახურა ლაილაში მექვენა
ცაგერი ლაჯანა ონჭეიში
ორბელი ოფიტარა
ლაზარიანი სპათაგორი საჩხეური
ზარაგულა ღუ ჩორთისი
ჭყვიში
ლიპარტელიანი ჭაშლეთი
ლაკვეხელიანი ბარდნალა
ლაჯანა მანდარია
გვესო აღვი
ლარცულიანი ისუნდერი ისუნდერი
დეხვირი ლაჯანა მახურა
ლაცორია ქულბაქი ოყურეში
მცხეთა ჩქუმი
წილამიერი ცაგერი მარდახიაშვილი
წიფერჩი წიფერჩი ლაილაში (დაბა)
ლაშხი ლომთაძე მაღრიანი
ლაილაში ბჭყალა ლაცორია
ლაილაში (დაბა) დღნორისა მახარობლიძე
ლუხვანო
ლაჩოტაძე ლაჯანა
ტვიში
ორბელი სპათაგორი
ლორთქიფანიძე სურმუში
ლაჭყეპიანი ბარდნალა
ლასხანა ქულბაქი
ლასურიაში
ტვიში მგალობლიშვილი
ლუხუტაშვილი მახაში
ლეთოდიანი გენდუში
ლუხვანო ცაგერი
სანორჩი მამარდაშვილი მდივანი
ქულბაქი ზუბი
გვესო
ისუნდერი
ლეკიშვილი ცაგერი
ლუხვანო
ჭყვიში მახურა მეგრელი
ლეფსვერიძე ოყურეში ლაჯანა
ბარდნალა უსახელო ორბელი
ზუბი ჩქუმი ჟოშხა
31
მეგრელიშვილი მოდებაძე ნეფსწვერიძე
ლაილაში (დაბა) ლასურიაში ქორენიში
მეიფარიანი მოძღვრიშვილი ობოლაძე
დეხვირი ლაილაში (დაბა) სურმუში
წიფერჩი ომანაძე
მოწონელიძე
მელქაძე ლაილაში ზუბი
ოყურეში ლაილაში (დაბა) მახურა
მესხაძე ღვარდია ონაშვილი
ლაილაში მუკბანიანი ორბელი
ლაილაში (დაბა) ორბელი ონიანი
მეტონიძე ჟოშხა გვესო
ჭყვიში უსახელო ლაილაში
მეშველიანი მურუსიძე ლაცორია
ლასხანა დერჩი ოყურეში
ქულბაქი დერჩი
მურცხვალაძე
ჩხუტელი ოყრეშიძე
ჩხუტელი
წიფერჩი დერჩი
მუსერიძე
მინდაძე პაჭკორია
ჟოშხა
დერჩი ლასურიაში
დეხვირი მუშკუდიანი
მცხეთა აღვი ჟღამაძე (ჯღამაძე)
ღუ
მინდიაშვილი გვესო
ლეხიდრისთავი ლასურიაში რატიანი
ლაჩეპიტა კენაში
მიქაუტაძე მახაში ღვარდია
დერჩი მახურა
დღნორისა რეხვიაშვილი
მექვენა ჭყვიში
მექვენა ოფიტარა
ჩქუმი რუსიშვილი
ოყურეში
მიქაძე ჩხუტელი
უსახელო
აღვი ცაგერი საგანელიძე
ზუბი ჟოშხა
ღუ ნემსაძე
ვანი სადილიანი
მიშვიძე მექვენა დღნორისა
მექვენა ოყურეში თაბორი
მკერვალიძე ცაგერი სალუქვაძე
ცაგერი წიფერჩი ჟოშხა
32
სამთელაძე ზოგიში ურთმელიძე
(სანთელაძე) ლასურიაში ლაჯანა
გენდუში ლასხანა ხოჯი
უსახელო ლაცორია უჩაძე
ლესინდი გვესო
სანიკიძე მახაში
ორბელი უცხერი
ორბელი
საირმე საირმე ფალავანდიშვილი
სართანია სურმუში დეხვირი
ქულბაქი კენაში
დერჩი
ჩხუტელი მცხეთა
საღინაძე წილამიერი ფანჯარაძე
ლუხვანო წიფერჩი ლასურიაში
ცაგერი ჭყვიში
ხოჯი
ფარცხალაძე
სეფიაშვილი ალპანა
ლაილაში (დაბა) სიმსივე
ფონაძე
სვანი უსახელო
ჭყვიში
ჟოშხა სოხაძე ფინთიხაშვილი
სვანიძე ცაგერა
სურმუში
გენდუში სულწაძე
ლაილაში
ფოჩიანი
დერჩი
ხოჯი
ლასურიაში ლასურიაში
ლუხვანო საჩხეური ფოჩხიძე
ნასპერი ჩხუტელი
ტვილდიანი
ორბელი უცხერი ფრუიძე
სანორჩი წიფერჩი ალპანა
ტვიში აჭარა
უსახელო ტურაბელიძე დეხვირი
ქორენიში ოფიტარა მცხეთა
ქულბაქი ტყაბლაძე ნასპერი
ღვარდია ღვირიში ჟოშხა
ჩქუმი უგრეხელაშვილი საირმე
ჩხუტელი სანორჩი
(უგრეხელიძე) საჩხეური
ცხუკუშერი ისუნდერი უსახელო
სილაგაძე ლაჭეპიტა უცხერი
(სილაკაძე) ოყურეში წიფერჩი
დეხვირი უგულავა ჭყვიში
დღნორისა ჩხუტელი სურმუში
3. მ. კეზევაძე 33
ფურცხვანიძე ქურციკიძე ისუნდერი
ჭყვიში გენდუში ლახეფა
გვესო ლუხვანო
ფუტკარაძე
ჭაშლეთი ნაკურალეში
ლარჩვალი
ჭყვიში ნასპერი
ნასპერი ოფიტარა
ორხვი ღოღელიანი
ოყურეში
სანორჩი ჭყვიში
სანორჩი
წიფერჩი ღურჭუმელიძე სურმუში
ქაროსანიძე ნასპერი უსახელო
ორბელი ყანთელაძე ღვირიში
საირმე ჩქუმი
ქარსელაძე ჩხუტელი
ბჭყალა ყვირილიანი ცაგერი
გვესო ბჭყალა
დერჩი ლასხანა შანიძე
თაბორი ლესინდი დერჩი
ლაბეჭინა ლეშკაში შეკიშვილი
სურმუში წილამიერი უსახელო
ჩხუტელი ყიფიანი შიშინაშვილი
ქვარიანი დეხვირი თაბორი
დღნორისა ჟოშხა
ქვიშარი
შკუბლიანი
ორხვი გვესო
ტვიში წილამიერი
ჩხუტელი
ჭყვიში
ქლიბაძე ცაგერი
დეხვირი ყრუაშვილი
აღვი
ჩაკვეტაძე
მცხეთა აღვი
წილამიერი მექვენა
ბარდნალა
ნაკურალეში
ქობულაძე გვესო
ოფიტარა
ლაჯანა ზუბი
ოყურეში
ონჭეიში ისუნდერი
სანორჩი
ლახეფა
ქომეთიანი უსახელო
მექვენა
ისუნდერი ცაგერი
ნაკურალეში
სანორჩი ყუბუსიძე ოყურეში
ღვირიში ლაილაში უსახელო
წიფერჩი ყურაშვილი ჭყვიში
ქურასპეტიანი გვესო ჩანგელიანი
წიფერჩი ზუბი ლაილაში
34
ჩარკვიანი ჩორგოლიანი ქვიშარი
ლარჩვალი უცხერი წიფერჩი
ლეშკაში ღუ ჭყვიში
ოყურეში ჩუბინიძე ძნელაძე
საჩხეური ჭაშლეთი საჩხეური
სურმუში
ღვირიში ჩხაბერიძე წულიკიძე
ღუ დერჩი ჟოშხა
ჩხუტელი დღნორისა ჭაბუკიანი
წიფერჩი ჩხეიძე გენდუში
ჩაფრავა აღვი დეხვირი
ჩხუტელი ჭყვიში ლასურიაში
ლასხანა
ჩაჩხიანი ჩხეტიანი
ლაილაში აღვი ჭარბაძე
ლაილაში (დაბა) გვესო სურმუში
ლეშკაში კენაში ჭელიშვილი
სურმუში ლაილაში ქვიშარი
ჩიკვაიძე ლაჯანა ჭყვიში
ჟოშხა მახაში ჭელიძე
სურმუში ნასპერი ზოგიში
ჩქუმი ორბელი ლასხანა
ცაგერი ტვიში სურმუში
ღვირიში ჭაშლეთი
ჩირაძე ცაგერი
სანორჩი ჭიღვარია
ცვარიანი გენდუში
ჩიტორელიძე გვესო ლასხანა
დერჩი ცაგერი ლუხვანო
ჩიქოვანი ცინარიძე ჟოშხა
აღვი სანორჩი ჭიჭინაძე
გვესო
ციხილაძე უსახელო
დეხვირი
ჩხუტელი ჩხუტელი
უცხერი
ღვირიში ცხვედიანი ჭოხონელიძე
ჩხუტელი ბარდნალა ზოგიში
ცხუკუშერი ლაჯანა
ლაილაში
საირმე
ჩიხლაძე ლასურიაში
ლარჩვალი მახაში ჭუმბაშვილი
წიფერჩი საირმე დერჩი
35
ხაბულიანი ნასპერი ჯანელიძე
ბარდნალა საჩხეური ზარაგულა
წიფერჩი ჭაშლეთი ზუბი
ხალიანი ჭყვიში
ჯანუაშვილი
ზუბი ხმელიძე ლაილაში
ღვარდია აღვი დაბა
ხარაბაძე ლასხანა
ჯანხოთელი
მექვენა მახაში
ლაილაში
მექვენა
ხარაიშვილი უცხერი ჯაფარიძე
ალპანა ქორენიში ლაილაში (დაბა)
ხახნელიძე ჭყვიში ოყურეში
ჭყვიში უსახელო
ხუბუკელაშვილი
ხერგიანი ბჭყალა ჯიაძე
ორბელი ლაილაში აღვი
საირმე დეხვირი
ხეცურიანი მახაში
აღვი ხურცილავა
ბარდნალა ნასპერი ჯიდოშვილი
დეხვირი წიფერჩი წიფერჩი
თაბორი ხუციძე ჯილესაშვილი
ლაილაში ბარდნალა დერჩი
ლარჩვალი ლეხიდრისთავი საირმე
ლასურიაში საირმე
ნასპერი
ჯინჭარაძე
ქვიშარი ბჭყალა
სურმუში ჭყვიში ლაბეჭინა
უსახელო
ღვირიში ჯამბურიძე ლაილაში
წიფერჩი ლასურიაში ლაილაში (დაბა)
მახაში ჟოშხა
ხვადაგიანი ჭყვიში
ალპანა ჯანაძე
დეხვირი ალპანა ჯღარკავა
ზოგიში ზოგიში ოყურეში

36
 დასახლებული მცხოვრებთა საერთო რაოდენობა ეროვნება
№
პუნქტი კომლი მამაკაცი ქალი სული ქართველი1 ებრაელი სომეხი
1 ალპანა 34 136 119 255 255
2 აღვი 141 419 399 818 818
3 აჭარა 31 136 106 242 242
4 ბარდნალა 35 120 105 225 225
5 ბჭყალა 22 83 79 162 162
8 გენდუში 37 173 143 316 316
10 დერჩი 97 308 284 592 592
11 დეხვირი 67 245 218 463 463
მიხედვით1

1 აღწერის გრაფაში მითითებულია ,,იმერელი“

12 დღნორისა 111 404 390 794 794
13 ვანი 32 106 92 198 198

изь посемейных списков 1886г. Тифлис. 1893. стр. 250-259.

14 ზარაგულა 54 247 259 506 506
15 ზოგიში 66 286 283 569 569
16 ზუბი 150 640 617 1257 1257
17 თაბორი 64 247 221 468 468
ლეჩხუმის მოსახლეობა 1886 წლის აღწერის

18 ისუნდერი 44 150 127 277 277

1 Свод статистических данних о населении Закавказского края, извлеченных

37
38
მცხოვრებთა საერთო რაოდენობა ეროვნება
№ დასახლებული პუნქტი
კომლი მამაკაცი ქალი სული ქართველი ებრაელი სომეხი
19 კენაში 21 58 53 111 111
21 ლაბეჭინა 25 87 78 165 165
22 ლაილაში 102 413 346 759 759
23 ლაილაში (დაბა) 137 (27 ქართველი,
84 ებრაელი, 446 388 834 207 487 140
26 სომეხი)
25 ლასურიაში 66 250 214 464 464
26 ლასხანა 32 106 104 210 210
27 ლაცორია 42 147 139 286 286
28 ლაჭეპიტა 32 127 117 244 244
29 ლახეფა 35 118 120 238 238
30 ლაჯანა 55 227 188 415 415
31 ლესინდი 36 132 128 260 260
32 ლეშკაში 9 51 47 98 98
33 ლეშკედა 24 76 86 162 162
34 ლეხიდრისთავი 21 99 81 180 180
35 ლუხვანო 229 987 963 1950 1950
36 მახაში 52 175 164 339 339
 მცხოვრებთა საერთო რაოდენობა ეროვნება
№ დასახლებული პუნქტი
კომლი მამაკაცი ქალი სული ქართველი ებრაელი სომეხი
37 მახურა 45 153 160 313 313
38 მექვენა 62 192 190 382 382
40 ნაკურალეში 92 367 345 712 712
41 ნასპერი 79 277 231 508 508
42 ონჭეიში 36 142 129 271 271
43 ოფიტარა 84 364 306 670 670
44 ორბელი 129 548 538 1086 1086
45 ორხვი 62 218 205 423 423
46 ოყურეში 134 472 439 911 911
47 ჟოშხა 102 369 356 725 725
48 საირმე 116 468 456 924 924
49 სანორჩი 36 139 127 266 266
50 საჩხეური 36 152 123 275 275
51 სურმუში 60 232 193 425 425
52 სპათაგორი 31 99 83 182 182
53 ტვიში 58 207 188 395 395
54 უსახელო 85 333 290 623 623
55 უცხერი 68 266 230 496 496

39
40
მცხოვრებთა საერთო რაოდენობა ეროვნება
№ დასახლებული პუნქტი
კომლი მამაკაცი ქალი სული ქართველი ებრაელი სომეხი
57 ქორენიში 51 145 138 283 283
58 ქულბაქი 38 193 182 375 375
59 ღვარდია 48 203 184 387 387
60 ღვირიში 108 432 405 837 837
61 ღუ 38 139 141 280 280
62 ჩორთისა 18 94 81 175 175
63 ჩქუმი 22 78 53 131 131
64 ჩხუტელი (მურით) 101 358 364 722 722
66 ცაგერა 21 75 70 145 145
68 ცაგერი-გვესო 109 341 318 659 659
67 ცხუკუშერი 62 239 229 468 468
69 წილამიერი 29 103 103 206 206
70 წიფერჩი 126 567 541 1108 1108
71 ჭაშლეთი 29 112 101 213 213
74 ჭყვიში 198 753 709 1462 1462
75 ხოჯი 27 120 97 217 217

სულ 2973 16149 14963 31112 30485 487 140

 გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ძი­რი­თა­დი
სა­არ­ქი­ვო წყა­რო­ე­ბი და ლიტერატურა

ქ.ც.ა. ფ.1 ან.1 ს.2593, 3400, 3868, 3881, 3888, 4021, 4040, 4153,
4205, 4207,4215, 4229, 4238, 4301, 4310, 4317, 4333, 4337, 4428, 4434,
4436, 4440, 4441, 4471, 4472, 4474, 4478, 4493, 4496, 4514, 4697, 4699,
4707, 4709, 4711,4712, 4722, 4730, 4761, 4765, 4769, 4770, 4779, 4782,
4795, 4804, 4809,4813, 4818, 4821, 4826, 4831, 4834,4835, 4839,4847,
4858, 4864, 4872, 4918, 4951, 4969, 4973, 4978, 4999, 5001, 5002, 5074,
5133,5135, 5149, 5152, 5167, 5200, 5207, 5209, 5211, 5219, 5222, 5245,
5253, 5262, 5268, 5381, 5859, 5959;
ქ.ც.ა. ფ.8 ან.1 ს.822, 824;
ქ.ც.ა. ფ.18 ან.1 ს.2439;
ქ.ც.ა. ფ.21 ან.1 ს.2509, 10797, 11024, 13424, 14145,15640, 16254;
ქ.ც.ა. ფ.50 ან.1 ს.1-49
ქ.ც.ა. ფ.57 ან.1 ს.1;
ქ.ც.ა. ფ.130 ან.1 ს.129;
ქ.ც.ა. ფ.173 ან.1 ს. 46, 66, 73;
ქ.ც.ა. ფ.189 ან.1 ს.979, 1503, 1504, 1515, 1865, 1883, 1900, 1906,
1909, 1915, 1922, 1949, 1958, 1959, 1974, 1983;
ოდიშის (სამეგრელოს) სამთავროს თავადთა და აზნაურთა
ოჯახები _ ტექსტები შეკრიბეს და დასაბეჭდად მოამზადეს ზურაბ
ჭუმბურიძემ, იური ჩიქოვანმა და ანზორ სიჭინავამ, თბ. 2013;
რ. თოფჩიშვილი _ ლეჩხუმური გვარსახელები, თბ. 2003;
ს. კა­კა­ბა­ძე _ და­სავ­ლეთ სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ეკ­ლე­სიო სა­ბუ­თე­ბი,
წ. I, თბ. 1921;
ს. კა­კა­ბა­ძე _ და­სავ­ლეთ სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ეკ­ლე­სიო სა­ბუ­თე­ბი,
წ. II, თბ. 1921;
ც. ღვინიანიძე _ ქართული გვარსახელები წყალტუბოს რაიონში,
ქუთ. 2011.
პ. ცხადაია _ ლეჩხუმის გეოგრაფიული სახელწოდებანი (ლაჯა­
ნურის ხეობა), თბ. 2014.

41
 ქარ­თუ­ლი სა­მარ­თლის ძეგ­ლე­ბი, ტექ­სტე­ბი გა­მოს­ცა, შე­ნიშ­ვნე­ბი
და სა­ძი­ებ­ლე­ბი და­ურ­თო პროფ. ი. დო­ლი­ძემ, ტო­მი III, ,,მეც­ნი­ე­რე­
ბა“ თბ. 1970;
ქარ­თუ­ლი სა­მარ­თლის ძეგ­ლე­ბი, ტექ­სტე­ბი გა­მოს­ცა, შე­ნიშ­ვნე­ბი
და სა­ძი­ებ­ლე­ბი და­ურ­თო პროფ. ი. დო­ლი­ძემ, ტო­მი VI, თბ. 1977;
პირ­თა ანო­ტი­რე­ბუ­ლი ლექ­სი­კო­ნი, XI – XVII სს ქარ­თუ­ლი ის­ტო­
რი­უ­ლი სა­ბუ­თე­ბის მი­ხედ­ვით, ტო­მი I, გა­მო­სა­ცე­მად მო­ამ­ზა­დეს: დ.
კლდი­აშ­ვილ­მა, მ. სურ­გუ­ლა­ძემ, ე. ცა­გა­რე­იშ­ვილ­მა, გ. ჯან­დი­ერ­მა,
თბ. 1991;
პირ­თა ანო­ტი­რე­ბუ­ლი ლექ­სი­კო­ნი, XI – XVII სს ქარ­თუ­ლი ის­ტო­
რი­უ­ლი სა­ბუ­თე­ბის მი­ხედ­ვით, ტო­მი I, გა­მო­სა­ცე­მად მო­ამ­ზა­დეს: დ.
კლდი­აშ­ვილ­მა, მ. სურ­გუ­ლა­ძემ, თბ. 1993;
პირ­თა ანო­ტი­რე­ბუ­ლი ლექ­სი­კო­ნი, XI – XVII სს ქარ­თუ­ლი ის­ტო­
რი­უ­ლი სა­ბუ­თე­ბის მი­ხედ­ვით, ტო­მი III, ტო­მი შე­ად­გი­ნეს: დ. კლდი­აშ­
ვილ­მა და მ. სურ­გუ­ლა­ძემ, თბ. 2004;
პირ­თა ანო­ტი­რე­ბუ­ლი ლექ­სი­კო­ნი, XI – XVII სს ქარ­თუ­ლი ის­ტო­
რი­უ­ლი სა­ბუ­თე­ბის მი­ხედ­ვით, ტო­მი IV, ტო­მი შე­ად­გი­ნეს: დ. კლდი­აშ­
ვილ­მა და მ. სურ­გუ­ლა­ძემ, თბ. 2007;
პირ­თა ანო­ტი­რე­ბუ­ლი ლექ­სი­კო­ნი, XI – XVII სს ქარ­თუ­ლი ის­ტო­
რი­უ­ლი სა­ბუ­თე­ბის მი­ხედ­ვით, ტო­მი V, ტო­მი შე­ად­გი­ნა და რე­დაქ­ცია
გა­უ­კე­თა მზია სურ­გუ­ლა­ძემ, თბ. 2015;

42
 სარჩევი

წი­ნათ­ქმა...................................................................................................................... 3

დასახლებული პუნქტების საძიებელი გვარებით.................................... 5

გვარების საძიებელი დასახლებული პუნქტების მიხედვით............27

ლეჩხუმის მოსახლეობა 1886 წლის აღწერის მიხედვით.................. 37

გა­მო­ყე­ნე­
ბუ­ლი ძი­
რი­თა­დი სა­არ­ქი­ვო წყა­რო­ე­ ბი
და ლიტერატურა................................................................................................... 41

43
 წიგნის ყდაზე:
დიმიტრი ერმაკოვის ფოტო _ მურის ციხე (დაჰკარი), 1910 წელი

გამომცემლობის რედაქტორი ელგუჯა თავბერიძე

კორექტორი ლია შერგელაშვილი
ტექნიკური რედაქტორი ლევან ჩიხლაძე

ოპერატორები: ირმა გეთია

გრიგოლ ტყეშელაშვილი

გადაეცა წარმოებას 1.11.2018;

ხელმოწერილია დასაბეჭდად 15.11.2018;
პირობითი ნაბეჭდი თაბახი 2,75;
ტირაჟი 1000, შეკვეთა #277

ფასი _ სახელშეკრულებო

ქუთაისის შპს „ხომლი ენ“-ის სტამბა

ქ. ქუთაისი, ილია ჭავჭავაძის გამზ. 33.