საზოგადოებისა და პიროვნების დაპირისპირება:

 ,,ალუდა ქეთელაური“-ვაჟა ფშაველა

 ,,სტუმარ-მასპინძელი“-ვაჟა ფშაველა
 ,,იგი“- ჯემალ ქარჩხაძე
 ,,ადამიანი გაზეთის სვეტში“ -ოთარ ჭილაძე
 ,,ნატვრის ხე“ (მარიტა)- გიორგი ლეონიძე
 ,,ალავერდობა“-გურამ რჩეულიშვილი
 ,,სამოსელი პირველი“(ბალახისფერი კაცი)-გურამ
რჩეულიშვილი

მშობლისა და შვილის ურთიერთობა:

შვილის მკვლელი მამები (აღმზრდელები )

 ,,ხევისბერი გოჩა“-ალექსანდრე ყაზბეგი

 ,,ტარას ბულბა“- ნიკოლაი გოგოლი
 ,,მატეო ფალკონე“
 ,,გამზრდელი“-აკაკი

შვილის სიკვლდილი და ტრაგედია

 ,,ჯარისკაცის მამა“
 ,,ყოველმან ჩემმან მპოველმან“ ანა-ოთარ ჭილაძე
 ,,ოთარაანთ ქვრივი“-ილია
 ,,დათვი“ - გოდერძი ჩოხელი
 აღზრდის განსხვავებული მეთოდები

 ,,სიბრძნე სიცრუისა“-ფინეზი და ჯუმბერი (სპარტული

აღზრდა)
 ,,ვეფხისტყაოსანი“ თინათინი და როსტევანი /
ფარსადანი და ნესტანი

კარგი აღმზრდელები

 ჰაჯი უსუპი
 ლეონი
 ოთარაანთ ქვრივი

სხვები

 ,,სამანიშვილის დედინაცვალი“ ბეკინა და პლატონი-დავით

კლდიაშვილი
 უძღები შვილის იგავი სახარებიდან
 ,,ტრაგედია უგმიროთ“-ნიკო ლორთქიფანიძე
,,თავსაფრიანი დედაკაცი“-ნიკო ლორთქიფანიძე

რეპრესიები|დიქტატურა:
 ,,მონანიება“
 ,,მზიანი ღამე“-ნოდარ დუმბაძე
 ,,ჩაკლული სული“-გრიგოლ რობაქიძე
 ,,451 ფარენჰეიტით“ -რეი ბრედბერი
 ,,ჯინსების თაობა“-დათო ტურაშვილი
 პაულო, ტიციანი, ჯავახიშვილი
 ,,ცხოველების ფერმა“-ჯორჯ ორუელი
წმინდანები და მათთან გაიგივებული პირები:
 ,,შუშანიკი“
 ქეთევან წამებული
 იაკობ ხუცესი
 ,, აბო“
 ევსტათი მეხეთელი(სპარსი ბიჭუნა)
 ნერსე ერისთავი
 პირველმოწამე რაჟდენი
 გრიგოლი და მისი მოწაფეები
 ნერსე ერისთავი
 13 ასურელი მამა (როგორც გრიგოლის წინაპრები)
 კირიონ მეორე (როგორც გრიგოლის მემკვიდრე)
 ამბროსი ხელაია (როგორც გრიგოლის მემკვიდრე)
მეგობრობა|ძმადნაფიცობა:
 ,,ვეფხისტყაოსანი“
 ,,სამი მეგობარი“-რემარკი
 ,,ჰაკი აძბა“-ლეო ქიაჩელი
 ,,სამოსელი პირველი“ ზე მორეირა და მანუელო
 ,,გამზრდელი“ ბათუს კუთხით
 სედრაქის შეგონება-მეგობარი ციხეა წყლიანი, ზღუდეა
დაუნგრეველი
 ,,დიდოსტატის მარჯვენა“ გიორგი და გოდერძი ქალუნდ
აური
 ,,სტუმარ-მასპინძელი“-ჯოყოლა და ზვიადაური

პატრიოტიზმი:
 ,,მართა“ -გოდერძი ჩოხელი
 ,,განთიადი“-აკაკი
 ,,ბახტრიონი“-ვაჟა
 ,,მიწის ყივილი“-მიხეილ ჯავახიშვილი
 ,,ფესვები“
 ,,თორნიკე ერისთავი“-აკაკი
 ,,მგზავრის წერილები“-ილია
 ,,დიდოსტატის მარჯვენა“-გამსახურდია
 ,,ბედი ქართლისა“-ბარათაშვილი

უმოქმედობა:
 ,,კაცია ადამიანი?!“-ილია
 ,,ტარტარენ ტარასკონელი“-ალფონს დოდე
 ,,კაცი ვარ ადამიანი“ (ავთანდილი, კონტრარგუმენტად)
 ოთარაანთ ქვრივი (კონტრარგუმენტად)
 ,,კაი ყმა“ (კონტრარგუმენტად)

მედროვეობა:
 ,,ჯაყოს ხიზნები“-ჯავახიშვილი
 ,,ყვარყვარე თუთაბერი“-პოლიკირპე კაკაბაძე
 ,,სამნი ბრმანი“-სულხან-საბა
 ,,კვაჭი კვაჭანტირაძე“-ჯავახიშვილი
 ვნებებისა და მოვალეობის ჭიდილი:

 ,,ხევისბერი გოჩა“-ა.ყაზბეგი
 ,,დიდოსტატის მარჯვენა“-გამსახურდია (არსაკიძე)
 ,განდეგილი“-ილია
 ,,გამზრდელი“-აკაკი
 ,,მამა სერგი“
 მამა იოანე
 ,,აბე მურეს შეცოდება“
 ,,ძმადნაფიცი“-ბალზაკი (ცოლი ცდილობს აცდუნოს
ქმრის მეგობარი, თუმცა უშედეგოდ

,,ხიდჩატეხილობა“:
 ,,მგზავრის წერილები“-ილია
 ,,ოთარაანთ ქვრივი“-ილია
 ,,სარჩობელაზედ“-ილია
 ,,დადიანის ასული და მათხოვარი“-ნიკო ლორთქიანიძე

,,რაც უფრო შორს ხარ, მით უფრო ვტკბები“:

 ,,ოთარაანთ ქვრივი“-გიორგი
 სოსია მეწისქვილე ,,ოთარაანთ ქვრივი“
 ბარათაშვილი და ეკატერინე ჭავჭავაძე
 ,,დიდოსტატის მარჯვენა“ (არსაკიძე)

აკრძალული სიყვარული:
 დავით მეფსალმუნე
 აშოტ კურაპალატი (,, გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრება“)
 ადარნარსე კურაპალატი
 გიორგი პირველი (,,დიდოსტატის მარჯვენა“)
 ,,ყივჩაღის პაემანი“-გიორგი ლეონიძე
 ონისე და ძიძია (,,ხევისბერი გოჩა“)

სტუმუმარმასპინძლობა:
 ,,სტუმარ-მასპინძელი“-ვაჟა
 ,,გამზრდელი“-აკაკი
 ,,შემომეყარა ყივჩაღი“
 ,,დიდვაჭარი და მეფუნდუკე“-სულხან-საბა
 ,,სამანიშვილის დედინაცვალი“-დავით კლდიაშვილი
 ,,ენით დაკოდილი“ -სულხან-საბა

უიღბლო ქალები:
 ელი ,,შელოცვა რადიოთი“-ნიკო ლორთქიფანიძე
 მარგო ,,ჯაყოს ხიზნები“
 ,,ოთარაანთ ქვრივი“

უმადურობა:

 ,,სამნი ბრმანი“
 ,,კაცი და გველი“
 ,,ჯაყოს ხიზნები“- ჯაყო
 ,,დათა თუთაშხია“ (უმადურობის სიკეთით გადახდა)
 ,,გამზრდელი“ საფარ-ბეგი

სიკეთის სიკეთით გადახდა:

 დიდივაჭარი და მეფუნდუკე
 მეფე ხორასნისა
 ,,ველური თაიგული“-გოდერძი ჩოხელი
ღირსეული მტრის დაფასება:
 ჯოყოლა
 ალუდა ქეთელაური
 ,,ნიკოლოზ გოსტაშაბიშვილი“-ილია
 ,,თორნიკე ერისთავი“ (ორბელიძე)

წარმავალი, ცვალებადი წუთისოფელი

 ,,დავითიანი“-გურამიშვილი
 ,,გოგჩა“-ა.ჭავჭავაძე
 ,,ფიქრნი მტკვირს პირას“-ბარათაშვილი
 ,,თამარ მეფის სახე ბეთანიის ეკლესიაში“-ორბელიანი
 ,,მიწა ხარ და მიწად იქცევი“ სახარებისეული
 ,,სიბრძნე სიცრუისა“ -ჯუმბერის ქმედება
 ,,ვპოვე ტაძარი“-ბარათაშვილი
 უკვდავი სიყვარული:

 ,,არ უკიჟინო სატრფოო“-ბარათაშვილი

 ,,რად ჰყვედრი კაცსთა ბანოვანნო
პირუმტკიცობას“(,,მშვენიერება მშვენიერსა
სულში მდგომარებს“)-ბარათაშვილი
 რომეო და ჯულიეტა
 ,,დიდოსტატის მარჯვენა“(არსაკიძე,
შორენა,გიორგი).
 ,,ვეფხისტყაოსანი“ (ტარიელი და ნესტანი)

უგუნურება:
 ,,აქლემი და ვირი“
 ,,სამნი ბრმანი“
 ,,ჯაყოს ხიზნები“(თეიმურაზი)
 ,,რა გითხრათ? რით გაგახაროთ?“-ილია
 ,,კაცი, ადამიანი?!“-ილია

პოეზია:
 ,,ჩემო კალამო“-ილია
პოეტი არ ელის ხოტბის შესხმას
საზოგადოებისგან, ის ჭეშმარიტებას ემსახურება.
 ,,პოეტი“-ილია
(,,მე ცა მნიშნავს და ერი მზრდის ზეციერი
მიწიერსა,
ღმერთთან მისთვის ვლაპარაკობ, რომ
წარვუძღვე წინა ერსა).
 ,,მეწყერი“-ტიციანი
,,მე არ ვწერ ლექსებს...ლექსი თვითონ მწერს,
ჩემი სიცოცხლე ამ ლექსს თან ახლავს.
მე ლექსს ვუწოდებ მოვარდნილ მეწყერს,
რომ გაგიტანს და ცოცხლად დაგმარხავს.“
 ,,პოეტი“- პაულო
ლექსო,გულიდან ხორცად რომ ხარ ამონატანი“
(მწერლობაც და სიტყვის მადნის გათავებაც
ერთნაირად მტანჯავია პოეტისთვის. პოეტაბა კი
მისთვის ერთგვარი განაჩენია).
 ,,დავითიანი“-დავით გურამიშვილი
პოეტმა იცის, რომ ,, ძრახველს ძრახვა ავად
მოუხვდების“, მაგრამ ამასთან ამბობს:
,,ვინც არა ჰგავს კახაბერსა, მე ვერ ვიტყვი კახაბერად“.

მაგალითი იმისა,თუ როგორ შეიძლება ადამიანმა

ადამიანის სახე დაკარგოს:
 ,,სამანიშვილის დედინაცვალი“(პლატონ
სამანიშვილი)
 ,,ამოდის ნათდება“-ვაჟა
 ,,ბუზთა ბატონი“-უილიამ გოლდინგი