.....................................

Imię i nazwisko
Wersja A
................ ..............
Test podsumowujący rozdział I i II Data Klasa

Badania przyrodnicze. Chemiczne podstawy życia

Poniższy test składa się z 14 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania
za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.

1. Wykres przedstawia zależność liczby komórek 4. Podkreśl nazwy związków organicznych

w hodowli komórkowej od czasu. Określ, który wchodzących w skład organizmów. (0–1)
czynnik jest zmienną zależną, a który – zmienną
niezależną. (0–1) tlen, glukoza, aminokwasy, woda, mocznik,
fosfolipidy, dwutlenek węgla, fosforany
5. Na podstawie opisu uzupełnij zdanie, skreślając
odpowiednie litery. (0–2)

Jest składnikiem aminokwasów: cysteiny

i metioniny. Umożliwia tworzenie wiązań
odpowiedzialnych za utrzymanie odpowiedniej
struktury przestrzennej białek. Dzięki temu
wpływa m.in. na właściwości mechaniczne
Liczba komórek – zmienna
wytworów naskórka u zwierząt.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .

Czas – zmienna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A
2. Uzupełnij schemat przedstawiający kolejne E
Opisany B
etapy przeprowadzania eksperymentu, wpisując , zaliczany do
odpowiednie litery. (0–1) pierwiastek to
C F

A. fosfor.
B. siarka.
C. wapń.
A. Wynik doświadczenia przeczy hipotezie. D. sód.
B. Odrzucenie hipotezy. E. makroelementów.
C. Postawienie hipotezy. F. mikroelementów.
D. Rozwiązanie problemu badawczego.
E. Wybór metody badawczej i przeprowadzenie 6. Schemat przedstawia trzeciorzędową strukturę
doświadczenia. białka. Przyporządkuj każdemu typowi
F. Określenie problemu badawczego. wiązania chemicznego (A–C) odpowiednią
G. Wynik doświadczenia potwierdza hipotezę. nazwę (I–III). (0–3)

3. Sformułuj problem badawczy do opisanego

doświadczenia. (0–1)

Pobrano po trzy próbki wody z rzeki na dwóch

odcinkach jej biegu: przed i za oczyszczalnią
ścieków. Dla każdej z próbek oznaczano gatunki I. wiązanie kowalencyjne
występujących w niej bezkręgowców. II. wiązanie jonowe
III. wiązanie wodorowe
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

A. . . . . . . . . . . . . . . . B. . . . . . . . . . . . . . . . C. . . . . . . . . . . . . . . .
.................................................................................................
 11. Uzupełnij schematy, wpisując nazwy
niebiałkowych składników białek. (0–3)
7. Przedstaw budowę disacharydów, wpisując
w odpowiednie miejsca schematu nazwy A. białko + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = glikoproteina
podanych cukrów prostych. (0–3) B. białko + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = fosfoproteina
C. białko + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = metaloproteina

glukoza, fruktoza, galaktoza

A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = sacharoza 12. Podaj nazwę opisanego procesu. (0–1)
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = laktoza
C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = maltoza Proces ten polega na utracie właściwości
biologicznych białek wskutek nieodwracalnego
zniszczenia ich struktury trzecio- i
czwartorzędowej pod wpływem m.in. alkoholu,
8. Uzupełnij tabelę, wpisując odpowiednie
promieniowania lub wysokiej temperatury.
przykłady węglowodanów wybrane spośród
podanych poniżej. (0–3) ........................................................................

sacharoza, glikogen, laktoza, chityna, 13. Spośród podanych związków chemicznych

maltoza, skrobia, celuloza wybierz te, z których zbudowany jest (0–2)

a) nukleotyd adeninowy w DNA.

Funkcja
....................................................................

budulcowa odżywcza zapasowa

b) nukleotyd uracylowy w RNA.
....................................................................

cytozyna, tymina, adenina, guanina, uracyl, ryboza,

9. Oceń prawdziwość zdań. Skreśl P, jeśli zdanie deoksyryboza, reszta fosforanowa(V)
jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest fałszywe.
(0–2) 14. Zaznacz zestaw, w którym poprawnie przypo-
Fosfolipidy są głównymi składnikami rządkowano nazwy związków organicznych do
P F ilustracji. Następnie uzupełnij zdanie. (0–2)
ścian komórkowych.

Woski chronią organy roślin przed

P F
nadmiernym wyparowaniem wody.

Karotenoidy są formą transportu lipidów

P F
przez błony komórkowe.

Cholesterol występuje w osłonkach

włókien nerwowych usprawniających P F
przebieg impulsu nerwowego.

10. Uzupełnij zdanie, zaznaczając odpowiednie

litery wybrane spośród A–D. (0–1) Zasada Cukier Trigliceryd Aminokwas
A. III
azotowa I
prosty IV II
Cząsteczki B. IV II III I
lipidów są AB , dlatego CD C. I III II IV
D. II IV I III
A. niepolarne.
B. polarne. Związek wchodzący w skład nośnika informacji
C. rozpuszczają się w wodzie. genetycznej oznaczono cyfrą . . . . . . . . . . . . . . .
D. rozpuszczają się w alkoholu i benzenie.
 .....................................
Imię i nazwisko

Wersja B
................ ..............
Data Klasa

Test podsumowujący rozdział I i II

Badania przyrodnicze. Chemiczne podstawy życia

Poniższy test składa się z 14 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania
za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 26 punktów.
1. Wykres przedstawia zależność liczby komórek A
w hodowli komórkowej od czasu. Określ, który
B E
czynnik jest zmienną zależną, a który – zmienną Opisany
, zaliczany do
niezależną. (0–1) pierwiastek to
C F

A. fosfor.
B. siarka.
C. wapń.
D. sód.
E. makroelementów.
F. mikroelementów.
6. Schemat przedstawia trzeciorzędową strukturę
Czas – zmienna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . białka. Przyporządkuj każdemu typowi
wiązania chemicznego (A–C) odpowiednią
Liczba komorek – zmienna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
nazwę (I–III). (0–3)
2. Uzupełnij schemat przedstawiający kolejne
etapy przeprowadzania eksperymentu, wpisując
odpowiednie litery. (0–1)

I. wiązanie wodorowe
II. wiązanie jonowe
A. Wynik doświadczenia potwierdza hipotezę. III. wiązanie kowalencyjne
B. Wynik doświadczenia przeczy hipotezie.
A. . . . . . . . . . . . . . . . B. . . . . . . . . . . . . . . . C. . . . . . . . . . . . . . . .
C. Postawienie hipotezy.
D. Wybór metody badawczej i przeprowadzenie
doświadczenia. 7. Przedstaw budowę disacharydów, wpisując
E. Określenie problemu badawczego. w odpowiednie miejsca schematu nazwy
F. Odrzucenie hipotezy. podanych cukrów prostych. (0–3)
G. Rozwiązanie problemu badawczego.
glukoza, fruktoza, galaktoza
3. Sformułuj hipotezę badawczą do opisanego
A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = maltoza
doświadczenia. (0–1)
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. = sacharoza
Pobrano po trzy próbki wody z rzeki na dwóch C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = laktoza
odcinkach jej biegu: przed i za oczyszczalnią
ścieków. Dla każdej z próbek oznaczano gatunki 8. Uzupełnij tabelę, wpisując odpowiednie
występujących w niej bezkręgowców. przykłady węglowodanów wybrane spośród
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
podanych poniżej. (0–3)
.................................................................................................
chityna, sacharoza, maltoza, skrobia,
glikogen, laktoza, celuloza
4. Podkreśl nazwy związków nieorganicznych
wchodzących w skład organizmów. (0–1)
Funkcja
węglany, glukoza, aminokwasy, woda, mocznik,
fosfolipidy, dwutlenek węgla, mocznik, zapasowa budulcowa odżywcza
fosforany
5. Na podstawie opisu uzupełnij zdanie, skreślając
odpowiednie litery. (0–2)

Jest składnikiem szkieletów kręgowców (kości,

zęby) i bezkręgowców (muszle, pancerzyki). 9. Oceń prawdziwość zdań. Skreśl P, jeśli zdanie
Reguluje funkcje błon komórkowych – jest jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest fałszywe.
niezbędny w funkcjonowaniu komórek (0–2)
nerwowych i skurczu mięśni. Bierze udział
Fosfolipidy są głównymi składnikami
w procesie krzepnięcia krwi. P F
ścian komórkowych.
Karotenoidy chronią organy roślin przed 13. Spośród podanych związków chemicznych
P F wybierz te, z których zbudowany jest (0–2)
nadmiernym wyparowaniem wody.
a) nukleotyd cytozynowy w DNA.
Lipidy są bogato energetycznym
P F
materiałem zapasowym. ....................................................................

Woski występujące w osłonkach b) nukleotyd guaninowy w RNA.

P F
włókien nerwowych usprawniają ....................................................................
przebieg impulsu nerwowego.

cytozyna, tymina, adenina, guanina, uracyl, ryboza,

10. Uzupełnij zdanie, zaznaczając odpowiednie
deoksyryboza, reszta fosforanowa(V)
litery wybrane spośród A–D. (0–1)

14. Zaznacz zestaw, w którym poprawnie przypo-

Cząsteczki rządkowano nazwy związków organicznych do
lipidów są AB , dlatego CD
ilustracji. Następnie uzupełnij zdanie. (0–2)

A. polarne.
B. niepolarne.
C. rozpuszczają się w wodzie.
D. rozpuszczają się w alkoholu i benzenie.
11. Uzupełnij schematy, wpisując nazwy
niebiałkowych składników białek. (0–3)

A. białko + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = hemoproteina
B. białko + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = glikoproteina
C. białko + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . = nukleoproteina

12. Podaj nazwę opisanego procesu. (0–1) Zasada Cukier Trigliceryd Aminokwas
A. azotowa
I prosty
IV III II
Proces polega na odwracalnej zmianie
struktury białka pod wpływem soli metali B. IV I II III
lekkich, np. NaCl. Wodny roztwór białka – zol – C. II III IV I
przechodzi w żel. D. III II I IV
........................................................................

Związek wchodzący w skład nośnika informacji

genetycznej oznaczono cyfrą . . . . . . . . . . . . .