Tarczyca a dieta

Poza jodem ważna jest również suplementacja cynkiem, żelazem, selenem oraz antyoksydantami.
Tracenie kilogramów i utrzymanie prawidłowej wagi przy niedoczynności tarczycy jest jak najbardziej
możliwe. Nie jest to jednak proste, wymaga włożenia wysiłku nie tylko jeśli chodzi o utrzymanie
restrykcyjnej diety, ale i włączenie ćwiczeń fizycznych. Ważnym elementem diety jest błonnik, który
pomaga pozbyć się zaparć. Działa on jak miotełka, która oczyści jelita z zalegających resztek
pokarmowych, przez co ułatwia trawienie.
Żywienie w niedoczynności tarczycy to nie tylko długi spis produktów, które muszą znaleźć się w
codziennej diecie. Druga lista zawiera szereg rzeczy, które należy z tej diety wykluczyć. Dieta dla osób
z niedoczynnością tarczycy musi być uboga w produkty spożywcze z grupy tzw. wolotwórczych
ograniczających przyswajanie cennego jodu. Wśród wrogów numer jeden wylicza się kapustę, soję,
brukselkę oraz kalafior. Ponadto, dieta przy niedoczynności tarczycy musi być uboga w surowe
warzywa. Obróbka termiczna zmniejsza zawartość szkodliwych dla woli substancji aż o 30%.
5 podstawowych zaleceń żywieniowych w niedoczynności tarczycy

 Ogranicz występowanie w diecie goitrogenów

To substancje, które zaburzają wchłanianie składników odżywczych z pożywienia, obecne głównie w

soi i warzywach kapustnych. Określa się je również jako "wolotwórcze", ponieważ wraz ze swoimi
metabolitami blokują przyswajanie jodu, czego skutkiem jest powstanie wola. Dobrą informacją jest
to, że goitrogeny tracą swoje właściwości wolotwórcze (do 30%) podczas gotowania warzyw.

 Włącz do jadłospisu źródła żelaza (opcjonalnie)

Jeśli wystąpi niedokrwistość, należy włączyć do diety produkty zawierające żelazo. Łatwo
przyswajalna postać hemowa tego mikroelementu występuje w chudym czerwonym mięsie, drobiu,
rybach i jajka.

 Pamiętaj o wapniu
 Zadbaj o prawidłową podaż selenu

To pierwiastek ważny ze względu na funkcję, jaką pełni w przemianie hormonów tarczycy (tyroksyny i
trójjodotyroniny). Do najlepszych źródeł selenu należą orzechy brazylijskie i włoskie, a także nasiona
słonecznika i sezam.

 Jedz więcej pełnowartościowego białka

Wpływa ono na tzw. termogenezę posiłkową, czyli poprawia metabolizm. Najlepiej, by pochodziło z
nabiału, jajek, ryb, drobiu, królika, cielęciny i chudych części wołowiny. Produkty te dostarczą nie
tylko białka, ale również wapnia, żelaza, witaminy D i B12.

 włącz do diety zdrowe węglowodany

Nisko-węglowodanowe (?)menu spowoduje, że staniesz się senna i osłabiona, co może
znacznie pogorszyć Twój stan. Należy więc postawić na zdrowe węglowodany (posiadające
niski indeks glikemiczny), do których należą owoce, zboża i warzywa zawierające skrobię.
Ważne, by z nowego jadłospisu wykluczyć produkty z białej mąki, a najlepiej większość
składników zawierających gluten. Zamiast nich do dań wprowadź kaszę jaglaną, gryczaną,
tapiokę, brązowy ryż, komosę ryżową, teff oraz amarantus. Jeśli chodzi o owoce, warto
spożywać je w formie soków i koktajli. Z kolei warzywa powinny stanowić obowiązkowy
 dodatek do większych posiłków, w postaci surowej lub ugotowanej na parze (by zachowały
witaminy i enzymy). Najwięcej energii powinny dostarczać węglowodany o niskim IG, dlatego
niezwykle ważne jest, aby uwzględniać w jadłospisie grube kasze, ziarna oraz pełnoziarniste
pieczywo jako doskonałe źródła magnezu i cynku. W diecie powinny pojawiać się również
nierafinowane oleje roślinne, awokado oraz pestki i nasiona. Nienasycone kwasy tłuszczowe
ułatwiają przekształcania FT4 do aktywnej biologicznie FT3 w wątrobie oraz korzystnie
wpływają na profil lipidowy, który w niedoczynności tarczycy jest zazwyczaj zaburzony. W
odniesieniu do aktualnych źródeł naukowych diety eliminacyjne (np. eliminacja glutenu) nie
mają swojego uzasadnienia u większości pacjentów.
 Postaw na zdrowe tłuszcze

Najwyższa pora zwrócić uwagę na stosowane w kuchni tłuszcze! Zdrowe oleje dodane do surowego
bądź gotowanego posiłku polepszają wchłanianie się do organizmu witamin i cennych aminokwasów.
Dodatkowo, przy rezygnacji z dań smażonych, zwiększają energetyczną wartość pożywienia, by na
dłużej zaspokoić apetyt. Na jaki tłuszcz postawić? Ten nieprzetworzony, tłoczony na zimno - z
awokado, nasion lnu, oliwek lub wiejskiego mleka (w postaci naturalnego masła). Twój jadłospis
wzbogaci także olej kokosowy zawierający kwas laurynowy, wzmacniający pracę układu
hormonalnego.

 Przeciwutleniacze (inaczej zwane antyoksydantami)

prawdziwy wróg wolnych rodników! Ich spożywanie zapewnia młodość na dłużej, spowalniając
procesy starzenia się ciała, i zmniejsza stany zapalne tarczycy. Warto łączyć je ze składnikami, na
których niedobór jesteś narażona w trakcie choroby. Należą do nich witamina A, C, D, E, czy beta-
karoten, pozyskiwane z takich produktów, jak: gotowana marchew, dynia, awokado, cytrusy, bataty,
melon, morele, sałaty, szpinak, jarmuż, czerwona papryka, orzechy, nasiona. W Twojej diecie nie
powinno brakować podstawowych pierwiastków - selenu i cynku, które znajdują się w owocach
morza, pestkach słonecznika, brązowym ryżu, grzybach, czy płatkach owsianych.

 Pij odpowiednie ilości wody

Aby przyspieszyć metabolizm, należy pić dużo płynów, jeść regularnie 4 posiłki dziennie i zwiększyć
aktywność fizyczną do ok. 30 minut dziennie – mogą to być spacery, pływanie czy aerobik.
Wspomagająco działają wyciągi z żeń-szenia, napary z yerba mate i ostre przyprawy, np. chili, imbir i
curry, których stosowanie powinny jednak ograniczać osoby z chorobami przewodu pokarmowego.

1. Największym błędem żywieniowym popełnianym przez osoby z chorą tarczycą jest

włączanie do diety produktów o dużej zawartości tłuszczu zwierzęcego, który nasila procesy
zapalne. Zaleca się, aby zastępować je tłuszczami pozyskiwanymi z ryb i roślin (oleje tłoczone
na zimno, awokado i orzechy). Warto kierować się zasadami tradycyjnej diety
śródziemnomorskiej. Menu musi być urozmaicone i pełnowartościowe.
2. Należy ograniczyć spożycie: słodyczy, wyrobów cukierniczych, dań typu fast food, cukrów
prostych, napojów gazowanych i słodzonych. W przypadku osób z nadwagą niewskazane są
gwałtowne zmiany w diecie. Wprost przeciwnie, zdrowe zamienniki szkodliwych produktów
należy wprowadzać stopniowo. Ubytek masy ciała powinien wynosić 0,5–1 kg tygodniowo,
czyli 2–4 kg miesięcznie.

Produkty i substancje, które powodują problemy z tarczycą.

- Są to przede wszystkim produkty rafinowane, przetwarzane, pasteryzowane, GMO, konserwowane,
aromatyzowane, barwione,
- Soja - badania wskazują, że soja może mieć silne właściwości zmniejszające pracę tarczycy (nawet
tak mała ilość jak 50g soi może osłabić istotnie pracę tarczycy).
- Gluten - budowa molekularna tarczycy jest prawie identyczna z glutenem, co zwiększa ryzyko ataku
autoimmunologicznego. Proszę odstawić produkty z pszenicy - chleb, makarony, pierogi, kluski, mąkę
itp.
- Warzywa psiankowate – ograniczać. Zaliczamy do nich pomidory, ziemniaki, paprykę (w każdej
formie, również przypraw - chili, cayenne), bakłażana, tytoń, jagody Goji oraz owoce miechunki.
- goitrogeny - mogą zakłócać funkcjonowanie tarczycy, ale gotowanie produktów zawierających je
powoduje dezaktywację tych substancji. Produkty zawierające goitrogeny to: brokuły, brukselka,
kapusta, kalafior, kapusta włoska, kalarepa, brukiew, rzepa, proso, maniok, gorczyca, bataty, szpinak,
truskawki, brzoskwinie, rzeżucha, orzeszki ziemne i piniowe, soja, rzodkiewka. Rzeżuchę i rzodkiewkę
można jeść z umiarem, soję i orzeszki ziemne całkowicie wyeliminować, pozostałe można jeść po
ugotowaniu.

Jak sukcesywnie modyfikować dietę?

 Zamiast białego pieczywa jedz pełnoziarniste, razowe;
 Zamień w diecie tłuste mięso (np. wieprzowinę) na chude (np. drobiowe);
 Zrezygnuj z tłuszczów zwierzęcych, takich jak masło czy smalec, wybieraj tłuszcze roślinne
(oleje, oliwę);
 Ogranicz wielkość spożywanych porcji – będzie to łatwiejsze, jeśli zaczniesz używać
mniejszego niż dotąd talerza.
 Osoby z niedoczynnością tarczycy mogą z powodu spowolnionej perystaltyki jelit cierpieć na
zaparcia. Dlatego dieta powinna być bogata w błonnik (ok. 25 g na dobę), który im
przeciwdziała. Wartościowe źródła błonnika to owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty
zbożowe, otręby pszenne i orzechy.
 Jako źródło białka wybieraj chude gatunki mięs (kurczak, indyk, królik, chuda wołowina) oraz
niskotłuszczowe mleko i przetwory mleczne. Szczególną uwagę zwróć na ryby, które
dostarczą selenu, jodu oraz witaminy D a także wielonienasyconych kwasów tłuszczowych –
składników istotnych w niedoczynności tarczycy. Ryby najlepiej spożywać 3-4 razy w
tygodniu.
 Zamień pieczywo z jasnej mąki na razowe. Zamiast białego ryżu gotuj do obiadu kaszę albo
ryż brązowy.
 Kupując nowy produkt, sprawdź, ile jest w nim cukru. A jeśli w składzie znajdziesz syrop
glukozowo-fruktozowy, to natychmiast odkładaj taki produkt na półkę! Cukry proste,
szczególnie fruktoza, nie sprzyjają Tobie. Jako osoba z niedoczynnością, masz większe ryzyko
wystąpienia insulinooporności, a stąd już tylko krok do cukrzycy typu II.
 Unikaj soków. Tych z kartonów już zwłaszcza, ale świeżo wyciskane też będą powodowały
nagłe skoki cukru we krwi, co nie jest dla Ciebie korzystne. O napojach już nawet nie
wspominam – te powinny być kompletnie wykluczone.

 Dieta w niedoczynności tarczycy powinna również dostarczać dużą ilość błonnika. Twój
metabolizm jest zwolniony, a to oznacza, że możesz być narażona na zaparcia. Błonnik
pomoże temu zaradzić, pamiętaj tylko o piciu dużych ilości wody, bo inaczej, brzydko pisząc,
zatkasz się. Jedz więc dużo warzyw (choć lepiej unikać tych, które wymieniałam w ramce.
Unikać to znaczy, jeść nie częściej niż raz w miesiącu) oraz około dwóch porcji owoców,
szczególnie jagodowych, jabłek i śliwek.
 Z diety wyeliminuj cukier, słodycze, słodkie napoje i żywność typu fast food.
 Unikaj smażenia i pieczenia w tradycyjny sposób, ze względu na ilość stosowanych tłuszczów.
Piecz w folii aluminiowej, rękawie lub na grillu, duś bez wcześniejszego obsmażania, gotuj na
parze.
 Terapia, która zadziałała(co zalecił lekarz osobie z niedoczynnością)

 Wykluczenie z diety słodyczy, wyrobów cukierniczych i białej mąki;

 Spożywanie w równych odstępach czasu 4 posiłków dziennie, niewielkich i o
umiarkowanej temperaturze;
 Przyjmowanie leków regulujących wydzielanie hormonów tarczycy 30 min przed
posiłkiem. Picie herbaty i innych napojów dopiero po zakończeniu jedzenia;
 Włączenie do diety chleba żytniego;
 Picie przynajmniej 1,5 l wody na dobę;
 Zastąpienie czarnej herbaty melisą i miętą;
 Przesypianie 8 godz. na dobę;
 Spożywanie kolacji 3 godz. przed snem;
 Ograniczenie spożycia soli do 1 łyżeczki na dobę;
 Unikanie wysokoprzetworzonej żywności (marynaty, dania gotowe);
 Włączenie do diety kakao, jeżyn, porzeczek, truskawek, borówek, czereśni, jaj,
orzechów, pestek z dyni, siemienia lnianego i otrębów;
 Poświęcenie 30 min dziennie na aktywność fizyczną, np. spacer.
W tym przypadku sprawdzi się dieta redukcyjna. Grunt, to jeść regularnie (5 razy dziennie) i
spożywać odpowiednią ilość kalorii w postaci zdrowych, jak najmniej przetworzonych produktów.
Istotą leczenia problemów z tarczycą jest unikanie składników diety o wysokim IG. Ważna jest
również rezygnacja ze smażonych, tłustych dań oraz ograniczenie kofeiny. Pomocny w leczeniu staje
się ruch, szczególnie gdy każdy dzień spędzasz za biurkiem. Jogging, długi spacer, fitness lub joga
skutecznie wyzwalają w mózgu endorfiny (odpowiedzialne za lepszy nastrój), polepszają trawienie i
nie pozwalają ciału na przyrost dodatkowej tkanki tłuszczowej.
Czy węglowodany są niezbędne?
Przekonanie, że tarczyca do poprawnego działania potrzebuje węglowodanów, to dość popularny i
zarazem krzywdzący mit. Jeśli zgłębimy funkcjonowanie gruczołu tarczycowego, okazuje się, że nie
ma zbyt wielu podstaw, by faktycznie uważać, że gruczoł ten jest uzależniony od podaży tego
konkretnego makroskładnika. Dla przykładu, same hormony produkowane przez gruczoł tarczowy
składają się z jodu oraz aminokwasu zwanego tyrozyną. Osoby z niedoczynnością powinny bardziej
martwić się o odpowiednią podaż pełnowartościowego białka oraz jodu. Tym bardziej w czasach, gdy
niedobór jodu jest chyba bardziej powszechny niż otyłość.
Jeśli ktoś ogranicza podaż węglowodanów, a nie adaptuje się umiejętnie do stanu ketozy i w dodatku
trenuje siłowo (najlepiej bardzo ciężko, 6 razy w tygodniu), to faktycznie istnieje duże
prawdopodobieństwo, że narobi sobie problemów, w tym m.in. z tarczycą. Nie ma to jednak związku
z tym, że tarczyca potrzebuje cukru, jak człowiek na pustyni potrzebuje wody. Dzieje się tak, bo
organizm został bez paliwa – ma za mało glukozy i nie ma ketonów, więc niczym samochód z pustym
bakiem, przestaje jechać dalej.

Goitrogenysą substancjami antyodżywczymi, które zaburzają wchłanianie jodu, czyli pierwiastka,

który umożliwia tarczycy produkcję hormonów.
Goitrogeny nazywa się warzywami wolotwórczymi np. Kapusta , Jarmuż ,Brukselka , Kalafior ,Brokuły,
Gorczyca ,Rzodkiewka ,Brukiew ,Kalarepa ,Soja ,Mleko sojowe , Tofu ,Pędy bambusa ,Brzoskwinie
,Orzeszki ziemne ,Gruszki, Orzeszki pinii ,Szpinak, Truskawki ,Bataty.
1. W jaki sposób goitrogeny wpływają na tarczycę?
W wymienionych wyżej pokarmach, zwłaszcza warzywach kapustowatych, występuje duża ilość
tioglikozydów. Oprócz nich warzywa zawierają także enzym o nazwie tioglukozydaza, który rozkłada
tioglikozydy do tiocyjanin. Tiocyjaniny zaburzają transport jodu do tarczycy oraz innych tkanek. Na
skutek ich nadmiernego spożycia może dojść do niedoboru jodu, a następnie niedoczynności tarczycy
oraz przerostu gruczołu tarczycowego. Można jednak tego uniknąć. Przed spożyciem należy jednak je
ugotować, gdyż obróbka termiczna zmniejsza ilość tiocyjanianów. Na obniżenie zawartości
goitrogenów wpływa także mrożenie warzyw. Zaś w przypadku produktów, których nie można
ugotować lub zamrozić, jak na przykład orzeszków, zalecane jest ich moczenie.

2. Panuje błędne przekonanie, że produkty zawierające goitrogeny nie służą ludziom z

niedoczynnością. Warzywa te rzeczywiście mogą hamować przyswajanie jodu przez tarczycę,
jednak u większości osób z niedoczynnością nie występują niedobory jodu, więc działanie
goitrogenne tych warzyw nie powinno stanowić problemu. Poza tym ilość zjedzonych warzyw
musiałaby być duża żeby wywołać efekt goitrogenny. Są one niekorzystne tylko w stanie
surowym, wystarczy je podgotować lub sfermentować by zniwelować szkodzące działanie.
Gotowanie i fermentowanie warzyw prowadzi do rozkładu składników hamujących
wchłanianie jodu. Niektórzy mogą źle tolerować brukselkę, brokuł i kalafior, większość reakcji
występujących wynika, z tego, że te warzywa łatwo fermentują, co może zaostrzyć zespół
rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Goitrogeny mogą zaszkodzić wtedy, kiedy będą
spożywane w dużych ilościach.

Ogólne zasady diety w niedoczynności tarczycy przy odpowiedni rozkład makroskładników w

całodziennej diecie – powinien on wyglądać mniej więcej tak:
 białko: 20-25% – powinno pochodzić z pełnowartościowych źródeł, np. chudego mięsa, ryb,
białka serwatki
 tłuszcze: 30-35% – wybieraj nienasycone kwasy tłuszczowe w postaci oliwy, orzechów,
awokado, nasion
 węglowodany: 45-50% – wybieraj węglowodany złożone (kasze, ryż, warzywa bogate w
skrobię)
Witaminy i minerały są niezwykle istotne dla zdrowia tarczycy.
 Witaminy z grupy B – witamina B12 znajduje się w każdej komórce organizmu. Niezbędna
jest dla metabolizmu komórkowego i produkcji energii. Bez niej tarczyca nie może
funkcjonować optymalnie. Przy niedoczynności bardzo powszechny jest niedobór witaminy
B12. Jej brak może być przyczyną, bądź może pogłębiać niedoczynność. Przy nieszczelnych
jelitach oraz źle funkcjonującej wątrobie wchłanianie jej jest mocno ograniczone.
 Witamina D– ponad miliard ludzi na świecie ma jej niedobór. Optymalne stężenie witaminy D
we krwi to 50-80 ng/ml. Poziom poniżej 32 ng/ml przyczynia się do zakłócenia pracy
hormonów. Witamina ta reguluje układ odpornościowy, co jest niezwykle ważne w
przypadku autoimmunologicznej niedoczynności
 Witamina A – potrzebuje jej układ odpornościowy, jest niezbędna do syntezy hormonów i
produkcji T3. Bez wystarczającej ilości witaminy A bardzo szybko spada poziom hormonu
tarczycy.
 Selen – jest głównym kofaktorem dla kluczowego enzymu tarczycy 5’dejodynazy. Enzym ten
przekształca T4 w T3 i może pomóc w normalizacji równowagi hormonalnej tarczycy.
 Cynk – jego niedobór wpływa na hamowanie produkcji T3, a także na odporność organizmu.
Ponadto, tak jak selen, wpływa na działanie 5’dejodynazy.
 Jod – brak jodu utrudnia naturalną detoksyfikację organizmu, prowadzi do powstawania
komórek rakowych i wywołuje niedoczynność tarczycy. Tarczyca wchłania jod i przez to
zastępuje inne nagromadzone toksyny. Ważne jest by unikać nadmiernego przyjmowania
 jodu przez osobę dotkniętą Hashimoto albo nadczynnością tarczycy (trzeba zwracać uwagę
na samopoczucie, ponieważ niektórym osobom cierpiącym na Hashimoto jod pomaga).
 Bromelaina – enzym trawiący białka, znajdujący się w ananasie. Pomaga zmniejszać stan
zapalny.
 Ashwagandha (Withania somnifera) – jest to adaptogenne zioło mające wiele korzystnych
właściwości: znacznie poprawia funkcjonowanie wątroby i pomaga stabilizować poziom
kortyzolu, dzięki czemu pobudzana jest synteza hormonów T3i T4. Poprawia samopoczucie.
Ma bardzo silne działanie: może doprowadzić do nadczynności tarczycy, dlatego należy ją
przyjmować pod kontrolą
 Korzeń lukrecji – Korzeń ten może być korzystny dla tarczycy i gruczołów nadnerczy. Pomaga
osobom o niskim poziomie kortyzolu (zmęczenie nadnerczy).
 Grzyby reishi – są bardzo dobrym źródłem selenu. Mają mnóstwo innych korzystnych
właściwości, m.in. wzmacnianie systemu odpornościowego.
 Żeńszeń – syberyjski, brazylijski, koreański czy azjatycki, amerykański i chiński, wszystkie są
korzystne dla układu hormonalnego, a zatem dla tarczycy.
 Forskolina – Coleus forskohlii – stymuluje spalanie tkanki tłuszczowej, poprawia
funkcjonowanie tarczycy (poprawia konwersję T4 w T3)
 Rhodiola Rosea – adaptogen, poprawia funkcje poznawcze, zapobiega mgle mózgowej i
zmniejszonej koncentracji, które bardzo często towarzyszą niedoczynności tarczycy. Dobry w
walce z przewlekłym zmęczeniem, stresem, impotencji. Wzmacnia układ odpornościowy.
 Bakopa drobnolistna – Brahmi, Bacopa monniera – środek poprawiający pamięć i
koncentrację, chroni układ nerwowy przed negatywnymi skutkami starości. Wymiata wolne
rodniki i nadtlenki. Pobudza pracę tarczycy, reguluje stężenie hormonow tarczycy.
 Morszczyn pęcherzykowaty – bladderwrack – glon, który może być pomocny w
niedoczynności tarczycy wywołanej niedoborem jodu w diecie.