Professional Documents
Culture Documents
Module 10
Module 10
Ang mga moral na birtud ay may kinalaman sa pag uugali ng tao.Ito ay ang mga gawi na
nag papabuti sa tao.Ito rin ay ang mga gawi na nag tuturo sa atin na i ayon ang ating ugali sa
tamang katwiran.Ang lahat ng mga mormal na birtud ay may kaugnayan sa kilos-loob.May apat
na uri ang moral na birtud.
Katarungan(justice). Upang magkaroon ng tunay na kabuluhan ang isang kilos,ito ay nararapat
na nag mula sa kilos-loob o may pahintulot nito.Ang isang kilos ay maaari lamang purihin o
sisihin kung ito ay naisagawa nng malaya.Halimbawa,hindi mo maaaring sisihin ang isang
tinedyer na nanakit ng isang mag aral kung syay pinilit at tinakot ng ibang tao upang gawin
ito.Ang kilos-loob ay may pangkalahatang impluwensya sa moral na kilos.Kailangan itong
magabayan ng birtud ng katarungan upang maging handa ito sa lahat ng pagkakataon na
gumawa ng tama.
Ang katarungan ay isang birtud na gumagamit ng kilos-loob upang ibigay sa tao ang nararapat
lamang para sakanya,sinuman o anuman ang kanyang katayuan sa lipunan.Ang lahat ng tao ay
mayroon karapatan na nararapat igalang .Ang katarungan ang nag tuturo saatin upang igalang
at hindi kailan man lumabag sa mga karapatan. May kaugnayan ito sa ating tungkulin sa
Diyos,sa ating sarili at sa ating kapwa.
Pagtitimpi (Temperance or Moderation). Nabuhay ang tao sa mapanuksong mmundo.Maraming
inihahain ang mundo sa ating harapan na maaaring maging dahilan upang mag talo ang ating
paganasa at katwiran.Halimbawa,kung over weight ka na,makatwiran na iwasan ang pagkain
ng matamis o maataas ang calories.kailangang mangibabaw ang katuwirang ito kaysa ang
pagnanasang ito pagnasang kumain ng ganitong pagkain.Kinakailangang malakas ang pag
titimpi o kontrol sa sarili.Kung hindi ito mapagtatagumpayan.Ang pangunahing kailangan ay
moderasyon.Nakikilala ng isang tao nag tataglay ng pag titimpi ang bagay na makat wiran at
bagay na luho lamang ang bagay na makatwiran (Ibig sabihin nang naaayon sa totoo at
matuwid na prinsipyo) ang kanyang isip,talento,kakayahan,oras,at salapi.
Katatagan(Fortitude)
Ang buhay sa mundo ay puno ng mga suliranin at pagsubok.Kung minsan,sa tindi ng ating
pinagdaraanan,nanghihina na ang ating loob at nawawalan tayo ng pagaasa.Kung
kaya,mahalagang taglay natin ang birtud na mag lalayo sa atin sa ganitong damdamin:ang
birtud ng katatagan.Ito ay ang birtud na nag papatatag at nagpapatibay sa tao na harapin ang
anumang pagsubok o panganib.Ginagamit ito ng tao bilang sandata sa pagharap sa pagsubok o
panganib sa buhay ito rin ang birtud na nagtuturo sa ating paninindigan ang pag-iwas sa mga
tuksong ating kinakaharap sa araw-araw.Nagsisilbi itong pananggalang ng tao upang iwasan ang
mga tuksong ito.
Maingat na Paghuhusga(Prudence)
Ito ang tinuturing na ina ng mga birtud sapagkat ang pagsasabuhay ng ibang mga birtud ay
dumadaan sa maingat na paghuhusga.Ang birtud na ito ay parehong intelektuwal at moral na
birtud.
A. Subhetibo. Ito ay pansarili o personal sa indibidwal. Ito ay ang personal na pananaw, ugali o
hilig na bunga ng pag-udyok ng pandamdam, damdamin, iniisip, motibo, karanasan at
nakasanayan. Ito ay mga pagpapahalaga na maaaring ang kahihinatnan ay makikita lamang
sa paglipas ng ilang panahon o matapos makita ang resulta o bunga.
Ang pagpapahalaga at birtud ang nagbibigay katuturan sa ating tunay na pagkatao, hindi ang
anumang nais ng taong makamit sa kanyang sarili. Bagamat magkaiba subalit magkaugnay ang
pagpapahalaga at virtue.
Ang pagpapahalaga ang nagbibigay ng kabuluhan o kalidad sa buhay ng tao, kaya’t ayon kay
Ayn Rand, ang pagpapahalaga ay ang pinagsusumikapan ng tao na makamit. Ito ay layunin o
tunguhin na nagdudulot ng kabutihan sa buhay ng tao na ninanais na maisakatuparan.
Samakatuwid, ang pagpapahalaga ay tumatayong batayan, layunin at dahilan ng
pangangailangang kumilos sa gitna ng mga pagpipilian.Ang pagpapahalaga ay ang
kapangyarihan na umuudyok sa tao at ang kailangan ng tao upang mabuhay. Ang birtud ayon
pa sa kanya ay ang mabuting kilos na ginagawa ng tao upang isakatuparan ang
pinahahalagahan. Ito ang moral na gawi na nagbubunga sapagkamit at pagpapanatili ng
pagpapahalaga. Ito ang pinag-isipang paraan ohakbang upang makamit ang pagpapahalaga.
Halimbawa, ang pagpapahalaga ngisang mag-aaral sa paglinang ng kanyang karunungan, ay
nagsisikap na makamitito. Makaranas man siya ng mga pagsubok na maaaring humadlang sa
pagkamitniya nito ay magpapakatatag siya at magpupursigi upang malampasan ang balakidna
ito. Matututuhan niyang magtimpi sa mga udyok o tukso na magpapalayo sa kanya sa
pagkamit ng pagpapahalaga.