GEOGRAFSKA POLO@BA,

GRANICI I GOLEMINA
RAZGOVOR
‡ Koj e najgolem kontinent vo
svetot? Azija e najgolem kontinent vo svetot, so skoro edna
‡ Koj e najblizok kontinent tretina od povr{inata na Zemjinoto kopno (44 587 555 km2).
do Evropa i Afrika? Pretstavuva kompaktna kopnena masa koja, so isklu~ok na
‡ Kako se narekuvaat trite nekoi ostrovi, se prostira na severnata hemisfera. Se
PRIRODNO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI NA AZIJA

kontinenti zaedno? protega na okolu 8 600 km vo pravec istok-zapad, od Mala

Azija do utokata na rekata Amur, a vo pravec sever-jug se
protega na okolu 8 400 km od 'rtot ^eljuskin do 'rtot Pijai
na Malajskiot Poluostrov. Granicata so Evropa e po lini-
jata: planina Ural ‡ reka Ural ‡ Kaspisko Ezero ‡ dolina
Mani~ ‡ Crno More ‡ Bosfor ‡ Mramorno More ‡ Darda-
neli ‡ Egejsko More, vklu~uvaj}i go i Kipar. Od Afrika
ja odvojuvaat Sueckiot Kanal, Crvenoto More i protokot
Bab el Mandeb. Zaokru`ena e so: Indiskiot Okean od jug,
Tihiot Okean od istok i Severniot Leden Okean od sever,
vo koi se nao|aat pove}e krajbre`ni moriwa. Azija ima
golem broj ostrovi okolu kontinentot i onie koi {to pro-
tegaat vo Indonezija do Timorskoto More i Molu~kite
Kineskiot yid

104
Ostrovi. PRA[AWA
Azija, Evropa i Afrika se spoeni kontinenti vo koi ‡ Kolkava povr{ina zafa}a
egzistirale razni civilizacii i kulturi, a poznati pod Azija?
zaedni~koto ime star svet. Dene{nite granici pome|u niv ‡ Opi{i ja granicata na
se pove}e dogovorni. Taka se postaveni bidej}i na niv se aziskiot kontinent!
javuvaat preodni pojasi pome|u zemji{teto, klimata, ras- ‡ Kade se spojuvaat Afrika,
titelniot i `ivotinskiot svet i naselenieto. Kako poseb- Azija i Evropa?
ni se izdvojuvaat Vratata na narodite (prostorot me|u ‡ Pod koe zaedni~ko ime se
planinata Ural i Kaspiskoto Ezero) me|u Azija i Evropa poznati Azija, Afrika i Ev-
i Sinajskiot Poluostrov pome|u Azija i Afrika. ropa?
Od Severna Amerika ja deli Beringoviot Protok ‡ Na koe mesto se

PRIRODNO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI NA AZIJA

so {iro~ina od 85 km, koj poradi arkti~kata klima ne e pribli`uvaat Azija i Severna
mnogu korisen za komunikacija me|u dvata kontinenta. Amerika?
Preku ostrovite vo Indonezija, Azija se pribli`uva do ‡ Kako komunicira Azija so
Avstralija. Atlantskiot Okean?
Vakvata geografska polo`ba na Azija, so neposreden ‡ So koi teritorii se
izlez na tri okeani i posrednata komunikacija preku Cr- pribli`uva kon Avstralija?
venoto More, Sueckiot Kanal i Sredozemnoto More so At-
lantskiot Okean, nedvosmisleno zboruva za mo{ne dobra
centralna geografska polo`ba na kontinentot. Me|utoa, ZADA^A
zaradi prirodni prepreki, kulturni i istoriski pri~ini,
‡ Dobro razgledaj ja kartata
Azija ima izvr{eno pogolemo vlijanie po Evropa, dodeka
na Azija i zabele`i na koja
drugite kontinenti imaat vlijanie vo nekoi nejzini peri-
hemisfera se prostira Azi-
ferni delovi. Vo ponovo vreme Azija vr{i vlijanie vrz
ja, koi se nejzinite krajni
Avstralija preku naseluvawe.
kopneni delovi i so koi okeani
i moriwa e zaobikolena!

ZAPOMNI
‡ Azija e najgolem kontinent
vo svetot so okolu 44,5 milio-
ni km2.
‡ So ogromen del se prostira
na severnata hemisfera, no gi
opfa}a site klimatski pojasi
na Zemjata.
‡ Azija se grani~i so
Arkti~kiot Okean na sever,
so Tihiot Okean na istok, so
Indiskiot Okean na jug, so Cr-
venoto More, Sueckiot Kanal,
Sredozemnoto More, Crnoto
More, Kaspiskoto Ezero, reka-
ta i planinata Ural na zapad.
‡ Azija, Evropa i Afrika se
spoeni i se narekuvaat Star
Svet.
‡ Azija se pribli`uva kon
Severna Amerika na 85 km kaj
Beringoviot Protok Beringoviot Protok.
105