voorbeeld toelatingstoets pabo 

Aardrijkskunde 
toetsinformatie
aantal opgaven: 60 meerkeuzevragen
afnameduur 90 minuten
(met een dyslexieverklaring: 30 minuten verlenging)

toetsresultaat
Je kunt de gemaakte voorbeeld toelatingstoets pabo Aardrijkskunde nakijken
met behulp van het Aardrijkskunde antwoordbestand. Het aantal goed
beantwoorde opgaven bepaalt je totaalscore op de voorbeeldtoets.
Het is niet mogelijk om aan te geven met welke score je geslaagd zou zijn voor
een toelatingstoets pabo, omdat de grens voldoende / onvoldoende voor de
toelatingstoetsen nog niet is vastgesteld.
Om toch een richtlijn te geven; hieronder het percentage opgaven dat een
pabo-student op dit moment goed moet hebben om te slagen voor de
entreetoets Mens en Wereld.

MenW-entreetoets Aardrijkskunde: geslaagd bij 71% van de opgaven goed

LET OP: aan dit percentage kan voor de toelatingstoets pabo
Aardrijkskunde geen enkel recht ontleend worden.
Deze toets is in opdracht van de MBO Raad ontwikkeld door Cito.
© MBO Raad, 2014. Alle rechten voorbehouden.
NB: Cito (uitgever van deze toets) heeft ernaar gestreefd de auteursrechten van het in
deze toetsen gebruikte materiaal te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Wie
desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te
nemen via het e-mailadres: toelatingstoetspabo@cito.nl.

 
 

vraag 1 Kring
gloop van
n het watter

 
het water voor.
De tekening stelt de kringloop van h
Waar v
vindt con
ndensatie
e plaats?
A biij 1
B biij 2
C biij 3
D biij 4

vraag 2 Klim
maten in een
e deel v
van de we
ereld

Bij dez
ze kaart on
ntbreekt de legenda .
Wat vo
oor een klimaat
k heeft de C
Chinese sttad Hotan
n?
A hoooggeberggteklimaatt
B la
andklimaatt
C w
woestijnklim
maat
D ze
eeklimaat

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskkunde    paggina  1/49 
 

vraag 3 Van de websiite van Grreenpeac

ce

De aa arde heeft in haar la

ange geschhiedenis warmere
w en
n koudere
perioddes gekend.
Nu ec chter levenn we in een unieke pperiode: één
é soort, de mens,
blijkt in staat om het klim
maat te ve
eranderen door mass saal fossie
ele
branddstoffen tee verbrandden en oerrbossen te vernietige
en.

s een gev
Wat is volg van het
h hande
elen van de
d mens waar in d
dit artikel naar
verweezen word
dt?
A de
e versneldde afkoelin
ng van de aarde
B de
e vervuilin
ng van de bodem
C et broeikaseffect
he

vraag 4 Boulevard van Scheve

eningen (Den Haag
g)

De bouulevard van Scheven ningen is e

enkele me
eters opgehoogd.
Elders in Nederla
and zijn maatregele
m n genome zelfde doell dienen.
en die hetz

e maatreg
Welke gel dient hetzelfde
e doel?

A e
de aanleg van
v een nieuwe have en bij Rottterdam
B de
e aanleg van
v een stormvloedk kering in de
d Nieuwe Waterweg g
C de
e bouw vaan een nieuwe woon nwijk in he
et IJ bij Am
msterdam
D de
e verbrediing van de
e sluizen in
n het Noorrdzeekanaal

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskkunde    paggina  2/49 
 

vraag 5 Chihuahua

In vak A2 op de kaart ligt de stad C hihuahua..

Wat ziijn de geo

ografisch
he coördin
naten van
n deze sta
ad?
A 28
8° noorderbreedte en
e 106° oo osterlengtte
B 28
8° noorderbreedte en
e 106° wwesterlengtte
C 28
8° zuiderb
breedte en
n 106° oossterlengte
D 28
8° zuiderb
breedte en
n 106° wessterlengte

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskkunde    paggina  3/49 
 

vraag 6 Wate
erzuiverin
ngsinstalllatie in Antwerpe
A n

Wat ge
ebeurt err in deze waterzuiiveringsin
nstallatie?
A Bij ernstige
e vervuilingg wordt heet water van de Schelde hier g gezuiverd en
erug in de Schelde gepompt.
te g
B Het afvalwa ater uit de riolen van
n Antwerp pen wordt hier gezuiiverd voorrdat het
n de Scheld
in de komt.
C Het drinkwa ater voor Antwerpen
A n krijgt hie
er een laattste behan
ndeling vo
oordat
heet in de waterleidingg komt.

vraag 7 Them
matische kaart van
n Amster
rdam

Legend
da:
hoog

laag

Welk v
van de vo
olgende thema's b
brengt de
eze kaart in beeld?
?
A de
e bevolkin
ngsdichtheid
B de
e grondpriijzen
C de
e oppervla
akte bestemd voor g
groenvoorz
zieningen
D he
et percenttage 65-plussers

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskkunde    paggina  4/49 
 

vraag 8 Weersvoorspelling

In wellk van de
e volgende gebiede
en op de kaart is de op neerslag het
d kans o
groots
st?
A Griekenlandd
B Oostenrijk
C ortugal
Po

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskkunde    paggina  5/49 
 

vraag 9 Veerdiensten vanuit Zweden

1 3

Op de kaart zie je vier veerdiensten vanuit plaatsen in Zweden naar andere

landen. Zweden is lid van de Europese Unie.

Met welke veerdienst verlaat je de Europese Unie?

A met veerdienst 1
B met veerdienst 2
C met veerdienst 3
D met veerdienst 4

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  6/49 

 

vraag 10 Bevo
olkingspir
ramide va
an een wijk
w (2013
3)

Hierbov
ven zie je een typische bevolk
kingspiram
mide van een
e wijk in
n een grote
Nederla
andse stadd.

Welke
e van de volgende
v wijken z
zal dat zijn?
A de
e binnensttad
B ee
en nieuwb
bouwwijk
C ee
en woonwijk net buiten het ce
entrum, ro
ond 1910 gebouwd
g

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskkunde    paggina  7/49 
 

vraag 11 Rio de
d Janeiro

Welk v
van de vo
olgende beschrijvi
b ingen pas
st het bes
st bij dez
ze foto?
A su
uburbanisa atie in Arg
gentinië
B su
uburbanisa atie in Bra
azilië
C urrbanisatie in Argentinië
D urrbanisatie in Brazilië
ë

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskkunde    paggina  8/49 
 

vraag 12 Sted
den in Zuid- en Oo st-Azië

Welke
e steden zijn
z op de
e kaart w
weergegev
ven?
Alle stteden me
et …
A m
meer dan 100.000 inwoners.
1
B m
meer dan 1 miljoen inwoners.
C m
meer dan 1 miljoen inwoners .
10
D m
meer dan 5 miljoen inwoners .
50

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskkunde    paggina  9/49 
 

vraag 13 Aantal inwoners per km² per gemeente

in Zuidwest-Nederland

Op de kaart zie je het aantal inwoners per km²

per gemeente in Zuidwest-Nederland.

Hieronder staan drie uitspraken.

Welke van deze drie uitspraken kun je met behulp van de kaart
controleren?
A De bevolking van de gemeente Rotterdam groeit sneller dan de bevolking
van de gemeente Breda.
B De dunst bevolkte gemeenten in Zuidwest-Nederland liggen tussen Breda
en Middelburg.
C De gemeente Vlissingen heeft meer inwoners dan de gemeente Terneuzen.

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  10/49 

 

vraag 14 Raffiinaderij bij

b Marseiille

Bij Marrseille staa an Exxon Mobil.

at een rafffinaderij va
Wat is
s een bela
angrijke locatiefac
l ctor voor dit bedriijf?
A Hier kan dee grondstof gemakkeelijk worde
en aangev
voerd.
B Hier wordt veel aardo
olie gewonnnen.
C eel goedkope arbeidsskrachten.
Hier zijn ve

vraag 15 Kustt bij Domburg (Zee

eland)

Op de foto zie je b Dombu rg in Zeela

e de kust bij and.
Wat iss een bela
angrijk ve
erschil va
an deze kust
k met de
d kust b
bij Harling
gen in
Friesla
and?
Bij de kust bij Harlingen
H n…
A is
s het waterr zoet.
B zijn geen duinen.
C zijn geen geetijden.

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  11/49 
 

vraag 16 Gren
ns VS - Me
exico

Op de grens van en en Mexico staat deze

n de Verenigde State d metaalen muur. Ze is
wd om de illegale migranten u
gebouw uit Mexico tegen te houden.

Wat ziijn de bellangrijkstte motiev

ven voor deze mig
granten?
A ec
conomisch he motieve
en
B po
olitieke mo
otieven
C re
eligieuze motieven
m

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  12/49 
 

vraag 17 Aard
dbevingen
n tussen 1900 en 1999

Op de kaart zie je
j de locatties van allle aardbev euw in een deel
vingen in de 20e ee
e wereld.
van de

Waar v
vallen de
e locaties van de a
aardbevin
ngen voor
ral mee s
samen?
A m
met de gebbieden waaar veel tsu
unami's op
ptreden
B m
met de ligging van vuulkanische
e eilanden
C m
met de randden van de aardplatten
D m
met de sterrke zeestro
omen in d e oceaan

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  13/49 
 

vraag 18 Afrika - percentage van de bodem

gebruikt voor landbouw (2013)

Percentage van de bodem

gebruikt voor landbouw (2013)
0.53 - 17
17 - 35
35 - 46
46 - 62
62 - 87

Op de kaart zie je het percentage van de bodem in het land dat gebruikt wordt
voor de landbouw.

Hoe verklaar je het lage cijfer voor Kongo?

Een groot deel van het land bestaat uit …
A hooggebergte.
B tropisch bos.
C woestijn.

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  14/49 

 

vraag 19 Grensplaatsen in Polen

Świecko Warschau
Terespol

Chalupki

In Polen zijn sinds 2004 veel bewaakte grensovergangen verdwenen.

Bij welke grensstad op de kaart wordt het verkeer nog streng

gecontroleerd?
A bij Chalupki
B bij Swiecko
C bij Terespol

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  15/49 

 

vraag 20 Aantal internetgebruikers per 100 inwoners

Legenda:
Internetgebruik per 100 inwoners
0-7
7 - 22
22 - 46
46 - 66
66 - 97

Jannie heeft deze kaart van het aantal internetgebruikers per 100 inwoners
gemaakt.
Eén land heeft zij verkeerd ingekleurd.

Welke van de volgende landen zal dat zijn?

A China
B Indonesië
C Japan
D Nieuw-Zeeland

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  16/49 

 

vraag 21 Bevolkingsdichtheid

De kaart laat de bevolkingsdichtheid in een deel van Europa zien: hoe donkerder,
hoe groter de bevolkingsdichtheid.

Welke kaart uit de atlas kun je het best gebruiken als je de geringe
bevolkingsdichtheid bij X op de kaart wilt verklaren?
De kaart …
A 'Gemiddelde neerslag in Finland'.
B 'Gemiddelde neerslag in Rusland'.
C 'Gemiddelde temperatuur in Finland'.
D 'Gemiddelde temperatuur in Rusland'.

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  17/49 

 

vraag 22 Top 10 EU-landen met de meeste export van goederen (2013)

In deze grafiek zie je de Top 10 EU-landen met de meeste export van goederen.

Hoe verklaar je de relatief hoge positie van Nederland op de ranglijst?

A De lonen in Nederland zijn relatief laag, waardoor er in het buitenland veel
vraag is naar de goedkope Nederlandse producten.
B Nederland heeft belangrijke hightechindustrieën die veel goederen verkopen
aan andere landen op de wereld.
C Veel goederen die Nederland invoert, worden direct weer uitgevoerd naar
een ander land in Europa.

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  18/49 

 

vraag 23 Maes
slantkering

Tussenn Rotterdam en de Noordzee

N l igt de Mae
eslantkerin
ng. De Ma
aeslantkeriing
heeft b
beweegbarre dammen waarme ee het water kan worden afge sloten.
Wanne
eer zal de
e kering gesloten
g worden?
?
A Als het rivie
erwater sterk vervuiild is en men
m wil voo dat het vuile
orkomen d
w
water de No oordzee in
n stroomt.
B Als het water in de Noordzee e erg hoog sttaat en men wil vooorkomen dat het
and overstroomt.
la
C Als het water in de rivieren erg
g laag staaat en men de watersstand voorr de
cheepvaarrt op peil wil
sc w houden n.
D Als het water van de Noordzee e sterkt vervuild is en men wil voorkomeen dat
heet vuile wa
ater landin
nwaarts sttroomt.

vraag 24 Land
dbouw in Arizona (VS)

Waar in Arizon
na is deze
e foto gen
nomen?
A aaan de kustt, waar ee
en vochtige
e zeewind waait
B aaan de voett van de bergen,
b waaar in de zomer
z de sneeuw
s sm
melt
C in
n het gedeelte van de
d woestijnn, waar eeen aquifer is

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  19/49 
 

vraag 25 Dom
mmel in Eindhoven

Eindho
oven ligt in
n het stroo
omgebied v
van de riv
vier de Dom
mmel.
Van w
welk grote
er stroom
mgebied is
s het stro
oomgebie
ed van de
e Dommell een
onderd
deel?
Van he
et stroom
mgebied van
v de …
A IJJssel.
B Maas.
C Rijn.
D Sc chelde.

vraag 26 Alfab
betisering
gsgraad
Achttie
en landen zijn in twe
ee groepen
n verdeeld
d. Daarbij is gekeken
n naar de
alfabettiseringsgrraad.
groep p1 groeep 2
Afghanistan Chili
Egyptte Finland
Ethioppië Frankrijk
India Honggarije
Irak Japan
Kongo o Ruslaand
Pakisttan Tsjecchië
Saudi-Arabië Zuid--Korea
Sudan n Zwits serland
Welke
e gegeven
ns passen
n het bestt boven de
d groepe
en?
A grroep 1 = landen me
et 28% - 8
87% analfaabeten
grroep 2 = landen me
et 11% - 2
29% analfaabeten
B grroep 1 = landen me
et 11% - 2
29% analfaabeten
grroep 2 = landen me
et 28 %- 8
87% analfaabeten
C grroep 1 = landen me
et 0% - 1 % analfab
beten
grroep 2 = landen me
et 13% - 7
72% analfaabeten
D grroep 1 = landen me
et 13% - 7
72% analfaabeten
grroep 2 = landen me
et 0% - 1%
% analfabe
eten

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  20/49 
 

vraag 27 Gron
ndstofprijjzen

Deze oontwikkelin
ng heeft in
nvloed op dde ruilvoe
et. Voor sommige lan
nden zal de
d
ruilvoe
et verbeterren, voor andere
a lan
nden verslechteren.
Voor w
welke vann de volgende gro
oepen van
n landen zal
z de ruiilvoet hett
meestt verslech
hteren?
Voor d
de landen
n die ...
A ve
eel gronds
stoffen exp
porteren e
en veel ind
dustrieprod
ducten impporteren.
B ve
eel gronds
stoffen exp
porteren e
en weinig industriep
i roducten iimporterenn.
C w
weinig gron
ndstoffen exporteren
e n en weinig industrie
eproducte n importeren.
D w
weinig gron
ndstoffen exporteren
e n en veel industriep
i roducten iimporterenn.

vraag 28 Papu
ua-Nieuw
w-Guinea

In 1998 kwamen n 2100 meensen om bij een tsu

unami die Papua-Nie
euw-Guine
ea trof.
In dit d
deel van de wereld komen
k reg
gelmatig ts
sunami's voor.
v
Welkee van de volgende
v plaatsen
n in het la
and loopt het groo
otste risic
co op
een ts
sunami?
A Daru
B Mendi
C ort Moresb
Po by
D W
Wewak

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  21/49 
 

vraag 29 Natu
uurramp in
i de Ver enigde Sttaten

Legenda:
matig risico
hoog risico

Op de kaart zie je
j gebiede
en in de Ve
erenigde Staten
S mett een hoog
g risico en
n een
matig risico voo
or één bepaalde natu
uurramp.
Welke
e natuurra
amp zal dat
d zijn?
A ee
en aardbeving
B ee
en orkaan
C ee
en tornado
o
D ee
en vulkaan
nuitbarstin
ng

vraag 30 Ontw
wikkeling
g migratie
e Nederla
and

In wellke van de
d volgende jaren was er een migratietekortt?
A in
n 1990
B in
n 2000
C in
n 2004

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  22/49 
 

vraag 31 Voorraden van drie energiebronnen (2012)

In de grafiek zie je de relatieve verhoudingen in de voorraden steenkool, aardolie

en aardgas in acht regio's op de wereld.
Het zijn alfabetisch geordend de volgende regio's: Afrika, Midden-Oosten,
Noord-Amerika, Oceanië, Oost- en Zuid-Azië, Oost-Europa en Centraal Azië,
West- en Midden-Europa en Zuid-Amerika.

Met welk kleur is de regio Midden-Oosten aangegeven?

A met blauw
B met bruin
C met geel
D met rood

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  23/49 

 

vraag 32 Sneeuw

Aantal dagen met sneeuwval

18 - 20
20 - 22
22 - 24
24 - 26
26 - 28
28 - 30
30 - 32

Op het kaartje zie je hoe vaak het sneeuwt in Nederland: er zijn grote verschillen
in Nederland.

Welke factor speelt bij de verklaring van deze verschillen de

belangrijkste rol?
A de hoogteligging
B de invloed van de zee
C de windkracht

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  24/49 

 

vraag 33 IJsland

In IJsland is veel reliëf.

Welke gebeurtenissen in de geologische geschiedenis van het land

hebben hier voor een belangrijk deel toe bijgedragen?
A Bij overstromingen heeft de zee grote delen van de kust weggeslagen.
B Het landijs heeft het zand opgestuwd tot hoge stuwwallen.
C Schuivende aardplaten hebben delen van het land opgetild.

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  25/49 

 

vraag 34 Energieverbruik p/h in Nederland

Door een aantal ontwikkelingen is het energieverbruik in Nederland nauwelijks

gestegen vanaf 1990.

Welke ontwikkeling hoort daar bij?

Vanaf 1990 ...
A kwam de bevolkingsgroei tot stilstand.
B nam de welvaart af.
C werd meer energie geëxporteerd.
D werden energiebesparende maatregelen genomen.

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  26/49 

 

vraag 35 Have
en van Na
arvik (No
oorwegen
n)

Narvik ligt in hett noorden van Noorw wegen.

De havven van Na arvik is he
et gehele j aar ijsvrij.

door is de
Waard e haven van
v Narvi k het geh
hele jaar ijsvrij?
A De haven ligt in een fjord
f en da
aardoor beschut teg gen koude
e wind van zee.
B Err is een wa
arme zees
stroom voo or de kustt bij Narvik
k.
C Narvik ligt in
i een vulkanisch geebied met magma vlakv onder de opperv
vlakte.

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  27/49 
 

vraag 36 Klim
maten

Op de afbeelding
g zie je een deel van
n de kaartt 'Klimaten
n' uit de Boosatlas. In
n de
gebieden rondomm de stede en Addis A
Abeba en Nairobi
N gaaat het savvanneklima aat
n een gematigd klimaat.
over in

Welk k
kenmerk van de gebieden rondom Addis
A Abe
eba en Naairobi is
belang
grijk bij de
d verklaring van de overgang naar
r een gem
matigd klimaat?
A e afstand tot de eve
de enaar
B de
e hoogteliggging
C de
e ligging ten opzichtte van de Indische Oceaan
O

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  28/49 
 

vraag 37 Shik
kine (Japa
an)

e is een eiland voor de kust b ij Tokyo in

Shikine n Japan. De
D gemidde elde
temperratuur vann de lucht in dit deell van Japa
an is 16° Celsius.
C To
och kun je in het
meer vvan Shikine het hele
e jaar zwem mmen in aangenaam
a m warm w water.

Met w
welk begriip kun je het voork
komen va
an warm water op
p deze ple
ek
verkla
aren?
A exxogene kracht
B trropisch klim
maat
C vuulkanisme e
D w
warme zees stroom

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  29/49 
 

vraag 38 Peils
schaal

In het Waterscha chtse Rijn landen' staat deze peilschaal.

ap 'De Stic p

e uitspraa
Welke ak past he
et best biij de peils
schaal?
A Err is hier sinds de vorige peilin g ongevee
er 190 cen
ntimeter reegen geva
allen
B Err is hier sinds de vorige peilin g ongevee
er 190 millimeter re
egen gevalllen
C Het water staat
s hier ongeveer
o 190 centim
meter bovven zeeniv eau
D Het water staat
s hier ongeveer
o 190 centim
meter onder zeenive eau

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  30/49 
 

vraag 39 Kaart van België

Op de kaart is België opgedeeld in deelgebieden.

Waarin onderscheiden de gebieden zich vooral?

A in de dichtheid van de bevolking
B in de ligging ten opzicht van het zeeniveau
C in de taal die er gesproken wordt
D in het gemiddeld inkomen per hoofd van de bevolking

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  31/49 

 

vraag 40 Landschappen in Zuidoost Nederland

Welk type landschap is met een paarse kleur weergegeven?

A lösslandschap
B rivierkleilandschap
C veenlandschap
D zandlandschap

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  32/49 

 

vraag 41 Wereldreligies in Zuidoost-Azië

Op de kaart is de belangrijkste religie in een land met een kleur aangegeven.

Met welke kleur wordt de islam aangegeven?

A blauw
B groen
C oranje
D paars

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  33/49 

 

vraag 42 Deell van de Maasvlakt

M te

Voor de kust van

n Zuid-Holland is de
e Maasvlak
kte aangele
egd.

Wat w
was de belangrijks
ste aanlei ding voor de aanleg van diit gebied?
A de
e behoefte e aan een geschikte locatie vo oor windmolenparke en
B heet tekort aan
a havens; met na me haven ns voor groote schepe
en
C heet tekort aan
a natuurr- en recre
eatiegebieeden in de Randstad
D heet tekort aan
a opslag
gruimte vo oor het slib
b dat verza
ameld werrd bij het
uiitbaggerenn van de Nieuwe
N Waaterweg en n het Noorrdzeekanaaal

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  34/49 
 

vraag 43 Rivie
ertje de Dinkel
D (Ov
verijssel)
)

nd langs de
Het zan d rivier is hier wegg
gespoeld.

oemen we
Hoe no w dit proces?
A errosie
B edimentatie
se
C veerwering

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  35/49 
 

vraag 44 Landschap bij Muiden

0 1 km 0 200 m
IJmeer
N N
PEN-
EILAND
IJmeer

Muiderslot Muiderslot
Muidertrekvaart Muiden Brederodestr.

Westze
Muiden
Na

ed
ard
Amsterdam-Rij

ijk
ert Pr. Ma
rek

rachtt
vaa rgriets
tr.
rt

Hereng
issingel
Pr.
Iren

Ton Kootsi
nkanaal

est

hu
h t Kruitpa r.
Vec

t
ad
tr aa
d

Ra

s
Zee
Weesp

nge
l
In het gebied ten oosten van Muiden is veeteelt van oudsher het belangrijkste
grondgebruik.

Welk kenmerk van dit gebied speelt hierbij een belangrijke rol?
A de gunstige ligging aan de oever van diep vaarwater
B de hoge grondwaterstand
C de vruchtbare bodem

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  36/49 

 

vraag 45 Grens tussen Argentinië en Chili

Op de kaart zie je de grenzen van landen in een deel van Zuid-Amerika.

Waarmee valt de politieke grens tussen Argentinië en Chili samen?

A met de grens tussen twee cultuurgebieden
B met een natuurlijke grens
C met een taalgrens

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  37/49 

 

vraag 46 Luch
htvervuiling in Chi na

Deze e
eeuw is de luchtverv
vuiling in d
delen van China
C sterrk toegeno
omen.

Waar hangt de toename

e vooral m
mee same
en?
A m
met de opwwarming va an de aard
de door he
et broeikasseffect
B m
met de stijg
ging van de
d welvaarrt in China
a
C m
met de toenname van het aanta al inwoners
s in China

vraag 47 Relië
ëf in een deel van Nederlan
nd

Op de kaart zijn duidelijk de

d verhog ingen te zien,
z die hier ongeve
eer 200.00
00 jaar
geleden ontstondden.

Door w
welke geb
beurtenis
s zijn de v
verhoging
gen ontsttaan?
A De zee overstroomde e het land..
B en harde wind
Ee w blies over het lland.
C La
andijs scho
oof over het
h land.

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  38/49 
 

vraag 48 Platen

Op de grens van de Indische plaat en de Euraziatische plaat is het

Himalayagebergte ontstaan.

Welke krachten spelen hierbij een belangrijke rol?

A De ene plaat schuift onder de andere plaat en tilt deze op.
B Langs breuken in de platen ontstaan horsten en slenken.
C Op zwakke plekken in de platen ontstaan aardbevingen en vulkanen.

vraag 49 Demografische transitie

legenda
geboortecijfer
sterftecijfer

eerste deel tweede deel tijd

voor de transitie transitie na de transitie

Op de tekening zie je het model van de bevolkingsgroei zoals de meeste landen

die doorlopen.

Het West-Afrikaanse land Ghana heeft een geboortecijfer van 32 ‰ en een

sterftecijfer van 7 ‰.

In welke fase van de demografische transitie is Ghana?

A in de pre-transitie fase
B in het eerste deel van de transitiefase
C in het tweede deel van de transitiefase
D in de post-transitie fase

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  39/49 

 

vraag 50 Pana
amakanaa
al

Niet allleen voor Panama zelf is het e

economisc
ch belang van het Pa
anamakan
naal
groot; ook anderre gebiede
en profiterren van he
et kanaal.

door voorral?
Waard
A Het kanaal vormt de toegangsp poort voorr toeristen naar
Midden- en Zuid-Ame erika.
B Het kanaal vormt de verbinding g tussen de
d Stille Oceaan
n het oostten van de
en e VS.
C Via het kanaal wordeen de delfsstoffen naa
ar landen in Midden--Amerika
ge
eëxporteerd.

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  40/49 
 

vraag 51 Prov
vincie Gro
oningen in
n 1961

Op de afbeelding g zie je de kaart van

n de provin
ncie Groningen uit e
een schoollatlas
61. Alle pla
uit 196 aatsen op de kaart zzijn sindsd
dien sterk gegroeid.

Welke
e van de volgende
v plaatsen
n op de ka
aart is vooral gegrroeid doo
or
suburb
banisatie
e?
A Delfzijl (vak
k C2)
B Groningen-stad (vak B2)
C Haren (vak B3)
D Nieuwescha ans (vak D3)
D

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  41/49 
 

vraag 52 Economische driehoek in Italië

Milaan
Turijn

Genua

Pescara
ROME

Napels

Palermo Messina

Catania

Drie steden in Italië vormen tezamen het belangrijkste economische gebied van
het land.

Welke steden vormen deze economische driehoek?

A Genua - Turijn - Milaan
B Palermo - Messina - Catania
C Rome - Pescara - Napels

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  42/49 

 

vraag 53 Bevolkingsgroei Enschede

Bevolkingsgroei Enschede
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010

Tussen 1880 en 1910 groeide de bevolking van Enschede voor een belangrijk
deel door migratie.

Waar kwamen de meeste migranten vandaan?

A uit arme landen in Europa
B uit de Randstad
C uit het omringende platteland

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  43/49 

 

vraag 54 Main-Donau-kanaal

Rijn

Bonn

Main
Neurenberg
Main-Donau-
kanaal
au
Don

Rijn Wenen
Donau Boedapest
Bern

Beograd

Tussen de Main en de Donau ligt sinds 1992 het Main-Donau-kanaal.

Voor welke belangrijke Europese havenstad werd door de aanleg van het
kanaal het afzetgebied sterk vergroot?
A voor Londen
B voor Marseille
C voor Rotterdam
D voor Sint Petersburg

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  44/49 

 

vraag 55 Offic
ciële talen
n in Zuid--Amerika
a

Dano vvertelt ovver zijn la

and.
"Ik woo
on in Calla
ao, een grote havenn aan de Stille Oceaa an. Hier sp preken de
meestee mensen Spaans. Maar
M het iss niet de enige
e officiiële taal in
n ons land. Veel
indiane
en in het hoger
h gele
egen gedee elte van ons land sppreken Que echua of
Aymaraa."

elk land komt

Uit we k Dano?
A uiit Chili
B uiit Colombia
C uiit Peru
D uiit Venezue
ela

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  45/49 
 

vraag 56 Duurrzame en
nergie in N
Nederland (CBS, 2008)
2

Het aandeel van waterkrac cht in de p

productie van
v duurzame energ
gie in Ned
derland
n, vergelek
is klein ken met bijvoorbeel d Noorweggen en Zw
weden.

omt dat vooral?

Hoe ko v
In Ned
derland ....
A is
s het rivierrwater sterrk vervuild
d.
B s weinig re
is eliëf.
C zijn weinig grote rivieeren.

© 2014       vo
oorbeeld to
oelatingstoe
ets pabo  Aardrijkskuunde    pagin
na  46/49 
 

vraag 57 Vier schepen

Op de kaart zie je de routes van vier schepen. Ze legden de route af in de maand

februari. Eén van deze schepen had veel last van ijsgang.

Welk schip zal dat geweest zijn?

A schip 1
B schip 2
C schip 3
D schip 4

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  47/49 

 

vraag 58 Twee wateren

Op de kaart zie je de ligging van twee belangrijke wateren: de Bosporus bij 1 op

de kaart en het Suezkanaal bij 2 op de kaart.

Het zijn behalve belangrijke waterwegen ook belangrijke grenzen.

Waartussen?
A tussen werelddelen
B tussen cultuurgebieden
C tussen landen

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  48/49 

 

vraag 59 Nederland en Polen

Vergelijk de economische situatie van Nederland met die van Polen.

Wat is een belangrijk verschil?

A Het BNP p/h van Polen is lager dan dat van Nederland.
B In Polen werkt een kleiner deel van de beroepsbevolking in de landbouw
dan in Nederland.
C Polen heeft geen zeehavens, Nederland wel.
D Polen is geen lid van de EU, Nederland wel.

vraag 60 Informele sector

In welk van de volgende landen zal het percentage volwassenen dat in

de informele sector werkt het hoogst zijn?
A in Argentinië
B in Canada
C in Indonesië
D in Roemenië

 
einde

© 2014       voorbeeld toelatingstoets pabo   Aardrijkskunde    pagina  49/49