Leren organiseren

(een observatie-instrument, gebaseerd op De management & instructieschaal (MIS) van: Veenman, S., Lem, P.,
Roelofs E., & Nijssen, F. (1993). Effectieve instructie en doelmatig klassemanagement. een
schoolverbeteringsprogramma voor enkelvoudige en combinatieklassen. Amsterdam – Lisse: Swets &
Zeitlinger.)

Informatie
Met behulp van dit instrument kan een leerkracht geobserveerd worden op klassenmanagement. Het is
gebaseerd op de principes van de effectieve instructie en brengt vooral de organisatorische dimensie van
klassenmanagement in beeld.

Aanwijzingen voor gebruik:

Bekijk eerst goed de onderstaande stellingen, zodat je weet waar je precies naar moet kijken. Als je dat niet
weet, overleg dat dan met medestudenten. De rechterkolom is bedoeld om aantekeningen te maken, zodat je
voorbeelden kunt verzamelen voor manieren waarop jij deze dingen ook zou kunnen doen in je lessen, of een
situatiebeschrijving kan geven (wat zie je bij deze stelling?). Hoe meer verschillende lessen je observeert, hoe
groter de kans is dat je van alle onderstaande stellingen meerdere voorbeelden van handelen kunt verzamelen.

Datum: Tijdsbestek: Les(activiteit):

 
Stellingen Wat doet je mentor? Welke strategie
gebruikt zij/hij?

01. Leraar maakt de doelen duidelijk 1 2 3 4 5

02. Lesmaterialen liggen klaar 1 2 3 4 5

03. Lesmateriaal is duidelijk opgeborgen 1 2 3 4 5

04. Lesmateriaal is goed bereikbaar 1 2 3 4 5

05. Er is voldoende lesmateriaal aanwezig 1 2 3 4 5

06. De opdrachten zijn duidelijk 1 2 3 4 5

07. Leraar houdt leerlingen bij de les 1 2 3 4 5

08. Tempo van de les is afgestemd op de groep 1 2 3 4 5

09. Les wordt nauwelijks onderbroken 1 2 3 4 5

10. De uitleg/instructie is duidelijk 1 2 3 4 5

11. Er is begeleiding tijdens instructie 1 2 3 4 5

12. Eisen aan het werk van de leerlingen worden 1 2 3 4 5

benadrukt

13. Looproutes vd leraar zijn goed georganiseerd 1 2 3 4 5

14. Leraar kiest positie om klas goed te overzien 1 2 3 4 5

15. Les afgestemd op niveau leerlingen 1 2 3 4 5

16. Aandacht van leerlingen tijdens instructie is 1 2 3 4 5

goed

17. Aandacht van leerlingen tijdens werktijd/ 1 2 3 4 5

verwerking is goed
18. Leraar stopt ongewenst gedrag tijdens 1 2 3 4 5
instructie

19. Leraar stopt ongewenst gedrag tijdens het 1 2 3 4 5

werken/verwerking

21. Leraar is consequent 1 2 3 4 5

22. Leraar bekrachtigt gewenst gedrag 1 2 3 4 5

23. Er zijn weinig of geen ordeverstoringen 1 2 3 4 5

24. Leraar stopt ordeverstoring snel/doeltreffend 1 2 3 4 5

25. Er heerst een goede, plezierige werksfeer 1 2 3 4 5

26. Er is veel interactie tijdens instructie/uitleg 1 2 3 4 5

27. De overgang van de ene naar de andere les 1 2 3 4 5

verloopt soepel/gestructureerd

28. Er wordt veel leerstof verwerkt 1 2 3 4 5

29. Leerlingen worden verantwoordelijk gesteld 1 2 3 4 5

30. Leerlingen helpen elkaar 1 2 3 4 5

31. Leerlingen storen elkaar niet 1 2 3 4 5