Trigonometrija u praksi

Božo Baković Mato Kankaraš

Gimnazija ”Slobodan Škerović”

Podgorica

15.maj 2020
Trigonometrija u praksi

Sve što smo dosad radili iz trigonometrije može da nade primjenu.

Pogledajmo sljedeće
Primjer 1
Nalazite se na jednom obali rijeke. Odrediti širinu rijeke ako vam je druga
obala nedostupna i na raspolaganju imate štap dužine jedan metar i laser
kojim možete da merkirate proizvoljnu tačku.

Označimo ma koju tačku A i nalazimo tačku C koja je od nje udaljena za

dužinu štapa, što je jedan metar. A i C ćemo nazivati bazom mjerenja.
Puštajući laser pod pravim uglom iz tačke C dobijamo B na drugoj obali.
Potom spajajući laserom tačke A i B odredujemo ugao izmedu AB i AC.
Trigonometrija u praksi
Dobijamo sljedeću sliku:

α
A C

Znajući da je AC = 1m i kao i koji je ugao α onda zaključujemo:

BC
= a = tan α
AC
I to je to.
Primjer 2
Imamo podatak da je avion prevalio 2500m od polijetanja i da se kretao
pravolinijskom pitanjom pod konstantnim uglom α od podloge. Ako je su
datom momentu našao na visini od 87m - odredi koji je ugao α.

Sličan rezon primjenjujemo:

B
2500m
87m
α
A C

znajući sin α = 87
2500 = 0, 0348, pa iz tabele dobijamo α ≈ 2◦ .
Trigonometrija u praksi

Primjer 3
Nalazimo se pored stuba, kojem ne možemo potpuno prići jer je ograden.
Kao u prvom primjeru: imamo štap dužine 1m i laser. Kako da odredimo
njegovu visinu?

Po sljedećoj šemi:

α β
A B C
Trigonometrija u praksi
Koju dobijamo birajući B koja nam je na sigurnoj udaljenosti. Potom
nalazimo tačku A tako što za jednu dužinu štapa se udaljimo od stuba ali
vodeći računa da se i dalje nalazimo n pravoj koju odreduju B i C.
Uvidamo:
AC AC + 1
cot α = , cot β =
h h
Pa imamo,
1
cot β − cot α =
h
Odnosno,

1
h=
cot β − cot α
Trigonometrija u praksi

Primjer 4
Dat je plac oblika trapeza. Podaci o njemu su na slici. Izračunati njegovu
površinu i obim

D
◦
E 80 C
40m

A 60m B
Trigonometrija u praksi

Znamo da je
EC
= tan 80◦
ED
Odnosno,
60
ED =
tan 80◦
Onda lagodno površinu odredimo putem sljedeće formule
60m
60m tan 80◦· 60m
P = (40m − ) · 60m +
tan 80◦ 2
Preostali račun ostavljamo čitaocu.
Površina trougla

Jedna od učestalih primjena trigonometrije je izračunavanje njegove

površine. Zbilja
Teorema 1
Površina trouglu jednaka je poluproizbodu njegove dvije stranice i sinusa
ugla izmedu njih. Odnosno
ab sin γ ac sin β bc sin α
P4ABC = = =
2 2 2
Ovo neposerdno zaključujemo iz formule da je površine trougla
P4ABC = ah2a = bh2b = ch2c , de index kod h označava iz kojeg je tjemena
visina. Na osnovu dosadašnjeg
Površina trougla

Ovo se može primijeniti i na četvorouglove:

Primjer 5
Dokazati da je površina paralelograma jednaka ab sin γ, koje označavaju
ono na slici.

D C

b
γ
A a B

Znamo da 4ABD ∼ = 4DCB, a površina i jednog i drugog od njih je

ab sin γ
2 . Saberemo površine i dobijemo ono što smo tražili.
Površina trougla

Primjer 6
Dokazati da je površina svakog četvorougla jednaka polovini proizvoda
dužina njegovih dijagonala i sinusa ugla izmedu njih.

C
D
180◦−γ
γ
E B
b
a

Uglove označavamo kao gore: ]BEC = γ i ]CED = 180◦ − γ

Površina trougla
Uvidamo da smo dati četvorougao rasparčali na četiri trougla
4ABE, 4BEC, 4CED, 4DEA. Svaki od njih ima osobinu da im je
ugao kod tjemena E jednak ili γ ili 180◦ − γ a znamo
sin γ = sin(180◦ − γ).Dobijamo

PABCD = P4ABE + P4BEC + P4CED + P4DEA

1
⇔ PABCD = (EA · EB · sin(180◦ − γ)+
2
EB · EC · sin γ + EC · EC · (180◦ − α) + ED · EA · sin γ)

I kada iskoristimo identitet, u izrazu grupišemo zajedničke članove upravo

dobijemo
sin γ
PABCD = · AC · BD
2
I to je to!

Hvala na pažnji!