Professional Documents
Culture Documents
မေးလိုရာမေးမြန်မာစာ ၂၀၁၀ခုနှစ် PDF
မေးလိုရာမေးမြန်မာစာ ၂၀၁၀ခုနှစ် PDF
2010-ckESpf twGufpkpnf;csuf
ar;vkd&m&m jrefrmpm
armifcifrif ("EkjzL)
rS
r*Fvmarmifr,fpmapmifwGif vpOfajzMum;onf/
armifcifrif("EkjzL)
ar;vkd&m&m jrefrmpm
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,fwkdYtwGuf ]]ar;vkd&m&m jrefrmpm}}qkdwJhu@wpfck zGifhvkdufyg
w,f/ jrefrmpmaytaMumif;? jrefrmbmompum;taMumif;? pmta&;tom;udpö ponf
jzifh jrefrmpmeJYywfoufNyD; us,fus,fjyefYjyefY odcsifwJh r*Fvmarmifr,fwkdY&JUtar;awGudk
'Du@uaeNyD; ajzay;zkdY &nf&G,fygw,f/ 'DvrSm ar;cGef;wpfcsKdUudk pNyD;ajzyghr,f/
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
jrefrmpmayonf aus;Zl;w&m;odwwfrjI zifh pwifco hJ nfqw dk phJ um;ukd rSwo f m;&
ar;/ /q&mBuD;&Si?hf
]]ayav;yif? &Sifav;yg;}}taMumif; odyg&ap&Sifh/
jzLjzL? a&MunfNrdKU/
ajz/ /]]ayav;yif? &Sifav;yg;}}qkdwJhpum;[m tpOftquf rSwfom;cJhMuwJhpum;
jzpfvkdY avhvmrSwfom;zkdY aumif;ygw,f/
jrefrmouú&mZf 800-jynfEh pS ?f tif;0acwf rk;d n§i;f rif;w&m;vufxufrmS awmif
wGif;BuD;NrdKUrSm wabmifwpfck ay:w,fwJh/ tJ'Dwabmifu ]]bk&m;&Spfaomif;? av;
axmifaqmif;í? ude;f atmif;pH&ef? "r®cefonf? oHawmifNzdK;jrif?h pGiv hf rd ahf v/ tudu k af v;
E-book is created by www.shanyoma.org
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;
jrefrmpmayrSm uAsmqkdwm b,fwkef;upNyD; ay:aygufvmwmygvJcifAsm;/
armifxGef;rif;? aomifBuD;&Gm/
ajz/ /obm0twkdif;ajym&&ifawmh vlom;awG[m pmta&;tom;awG? bmawGr
ay:cifuwnf;u pdwfxJrSm 0rf;omwmwkdY? 0rf;enf;wmwkdY? a'gojzpfwmwkdY ponfjzifhcH
2
armifcifrif("EkjzL)
Ä Ä Ä Ä Ä
3
ar;vkd&m&m jrefrmpm-(2010-ckESpf pkpnf;csuf)
ar;/ /q&mBuD;&Sifh
]]jrefrmpm? jrefrmpum;}}vko Yd ;Hk wmvnf; awG&Y ygw,f/ ]]jrefrmpum;? jrefrmpm}}
vkdYokH;wmvnf; awGY&ygw,f/ jrefrmpum;eJYjrefrmpm twlwlygvm;/ rwl&if b,fvkduGJ
jym;ygovJ/ uGJuGJjym;jym; odyg&ap&Sifh/
a':cifapm? rlvwef;jyq&mr? uefBuD;axmifhNrdKU/
ajz/ /ar;oifhwJhar;cGef;ygyJ/ ]]jrefrmpum;}}eJY]]jrefrmpm}}ukd a&ma&maxG;axG;okH;
aeMuwmvnf; awG&Y ygw,f/ trSww f rJq h &dk ifawmh twlwyl v
J Ydk xif&ayr,fh wu,fawmh
jrefrmpum;eJYjrefrmpm[m rwlygbl;/ ]]jrefrm}}udk cPxm;NyD; ]]pum;}}eJY]]pm}}udkyJ t&if
E-book is created by www.shanyoma.org
Munfh&atmifyg/
pum;qkw d m t"dutm;jzifh vlawG&UJ yg;pyfxu J toHxu G v
f mwJph um;oHawGyg/
tJ'pD um;oHawGukd auG;auG;aumufaumuf trSwt f om;awGeYJ opf&u G af y:rSm? ausmuf
wkH;ay:rSm? ayay:rSm? yk&ykdufay:rSm? puúLay:rSm? aemufqkH;uGefysLwmrsufESmjyifay:
rSm a&;om;ykHESdyfvkdufawmhrS pm&,fvkdYjzpfvmwmyg/ 'Dawmh pum;eJYpm rwlygbl;/ tJ 'g
ayr,fh pum;a&m? pma&m tokH;jyKykHcsif;awmh wlw,fav/ vlwpfa,mufeJYwpfa,muf
qufoG,f&mrSm pum;eJYajymNyD; qufoG,fvkdYvnf; &w,f/ pmeJYa&;NyD; qufoG,fvkdYvnf;
&w,fr[kwfvm;/ 'gaMumifh ynm&SifawGu pum;a&m? pma&m bmompum;wpfck&JUt
oGifuGJawGyJvkdY ,lqNyD; pum;udk tajymbmompum;(spoken language)? pmudk ta&;bm
ompum;(Written Language)vkdY cGJjcm;ac:Muygw,f/
tJ-jrefrmpum;eJYjrefrmpm[mvnf; tJ'DoabmygyJ/ jrefrmpum;qkdwmu jref
rmawG aeYpOfyg;pyfuajymqkad ewJph um;oHawGygyJ/ bmompum;wkid ;f rSm tajccHtm;jzifh
o&oHeJYAsnf;oHqkdNyD; toHESpfrsKd;&Sdw,f/ jrefrmpum;rSmvnf; jrefrmo&oH? jrefrmAsnf;
oHawG&Sdw,f/ ]]vl}}qkdwJhpum;oHudkMunfh&if ]]v}}qkdwJhAsnf;oHeJY]]tl}}qkdwJho&oH wGJpyf
xm;aMumif; odEkdifygw,f/ ]v+tl=vl}aygh/ Asnf;oHrygbJ o&oHcsnf; oufoufvnf;
&GwfqkdvkdY&w,f/ ]]tm? tef? tpf? tkwf? atmif}}ponfjzifh ]]t}}ygwJhtoHtm;vkH;[m
o&oHawGygyJ/ tJ-Asnf;oHusawmh o&oHrygbJ olYcsnf;oufouf&GwfvkdYr&bl;/ ]]v}}
udk Asnf;oufouf&Gwf&if]vf}qkdNyD; vQmuav;vdyfxm;wJhtaetxm;yJ&Sdr,f/ toHxif
xif&Sm;&Sm; xGufrvmEkdifbl;/ aemufu ]]tl}}qkdNyD; o&oHwGJvkdufrS ]v+tl=vl}qkdNyD;t
oHxGufoGm;wmyg/
jrefrmpum;rSm tJ'o D &oH? Asnf;oHawG trsKd;rsKd;wGzJ ufNyD; ay:aygufvmwJph um;
oHawGeJY wpfa,mufeJYwpfa,muf ajymqkdqufoG,fMu&ygw,f/
jrefrmpmuawmh tJ'Djrefrmpum;oHawGudk MumMumcHatmif trSwftom;awGeJY
4
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;&Sifh
]]pum;ykH}}? ]]pum;xm}}? ]]pum;vdrf}}wkdYudk uGJuGJjym;jym;od&atmif &Sif;jyay;
apvkdygw,f&Sifh/
xl;xl;? t|rwef;? tokwfNrdKU/
ajz/ /ar;oifw h ahJ r;cGe;f ygyJ/ pum;yk&H ,f? pum;xm&,f? pum;vdr&f ,f? wpfcek w YJ pfck
b,fvkduGJjym;w,fqkdwm &Sif;jyyghr,f/
pum;yk H
]]pum;ykH}}qkdwmu ykHckdif;NyD; ajymwJhpum;ygyJ/ ]]ykH}}qkdwm ykHckdif;wmudk qkdvkdwm
yg/ ykHckdif;w,fqkdwm bmvJ/ qkdygpkdY/ orD;&JUoli,fcsif;wpfa,mufu pmar;yGJjzifhrajz&
ao;bJ tm;avQmhNyD; ]]atmifrSm r[kwfygbl;}}vkdY pdwf"mwfuswJhpum;ajymaew,fqkd&if
olYudk orD;u b,fvkdajymrvJ/ ]][,f? eifuvnf; ppfra&mufcif jrm;ukefaeNyD}}vkdYajym
r,f r[kwfvm;/ tJ'D]]ppfra&mufcif jrm;ukef}}qkdwJhpum;[m ykHcdkif;wJhpum;yJaygh/ t"d
yÜg,fww l phJ um;ukd ykaH qmifcikd ;f EIid ;f jywmygyJ/ ppfra&mufcif jrm;ukeq f o dk vkd pmar;yGrJ ajz
cif tm;avQmhaeNyDvm;vkdY ajym&ifvnf; jzpfygw,f/ ]]qkdovkdyJ}}]]qkdovkdyJ}}qkdwJhpum;
rsKd; xnfhajymEkdifygw,f/
jrefrmpum;xJrSm pum;ykHawG trsm;BuD;&Sdygw,f/ tpOftquf ykHckdif;ajymqkd
a&;om;cJw h yhJ cHk idk ;f pum;awG tok;H wGiu f s,fvmNyD; pum;ykaH wG jzpfvmwmygyJ/ pum;ajym
&m? pma&;&mrSm pum;ykHudk tokH;jyKNyD;ajym&if? a&;&if wrlxl;jcm;NyD; em;axmifolawG
twGuf rSwfom;p&mjzpfygw,f/ pum;ykHawGu uspfuspfvpfvpf? ajyajyjypfjypf zefwD;
xm;wJhpum;awGrdkY em;axmifol rSwfrdvG,fw,f/ ESpfoufp&mvnf; aumif;w,f/ wpf
a,mufew YJ pfa,muf taxmuftuljyKNyD; tjyeftvSef tusKd;&Sw d mud]k ]udik ;f uRef;rS?D uRef;
ukid ;f rD}S }? taumif;tqk;d jzpfysufajymif;vJwwfwo hJ abmudk ]]a&pD;wpfcg a&omwpfvn S }hf
6
armifcifrif("EkjzL)
pum;xm
]]pum;xm}}qkdwmuawmh t"dyÜg,fjr§Kyfxm;wJhÓPfprf;pum;ygyJ/ ya[VdvkdY
vnf;ac:Ekdifygw,f/ wpfa,mufeJYwpfa,muf ÓPfprf;wJhtaeeJY pum;xm0Sufwrf; u
pm;Muwm jrefrmh"avhwpfcyk gyJ/ pum;xm0Suw f thJ cg ajz&r,fo
h u
l rajzEkid &f if ]]yef;ay;
NyD}}qkdNyD; t&IH;ay;&w,f/ tJ'Dtcg 0SufwJholu tajzrSefudk ajymjy&w,f/ razmfEkdif&if
0SufwJholu EkdifNyD; ajzwJholu &IH;w,f/ azmfEkdif&ifawmh ajzwJholu Ekdifwmaygh/
pum;xmudk 0Sufolu topfzefwD;wm r[kwfygbl;/ tpOftquf ajymqkdcJhwJh
pum;xmawGudk rSwfom;NyD; jyefajymMu&wmyg/ tajzawGudkvnf; tJ'DvkdyJ usufrSwf
xm;&wmaygh/
pum;xm;awGu pdwf0ifpm;p&m aumif;w,f/ pum;xmwpfckudk pNyD;zefwD;ol
[m pdwu f ;l pdwo
f ef; awmfawmfaumif;wmyJ/ ]]ewforD;aomufa&uef? wHwidk ;f ok;H xyf&}H }
7
ar;vkd&m&m jrefrmpm-(2010-ckESpf pkpnf;csuf)
qkwd phJ um;xm;&JUtajzu ]]tke;f oD;}}yg/ twGi;f qk;H u tke;f &nf? tjyifu tke;f oD;tjzL
om;? tkef;rIwfcGH? tkef;qHcGH okH;xyfumxm;wmaygh/ ]]rzGyfbJjzLonfhewfykqkd;? ravmif;
bJjynfhonfhewfa&tkd;}}qkdwmvnf; tkef;oD;udk0SufwJhpum;xmygyJ/ ]]toD;ay:tyif
ayguf ajcmufaxmufwpfacsmif;axmuf}}qkdwmu ]]emewfoD;}}wJh/ ]]acgif;NrD;jcKH vkHyg
ayh? qHNrdwfcs vSygayh? ausmufwef;pD nDygayh}}qkdwmu ]]ajymif;zl;}}wJh/ ]]a&v,facgif
aomifxGef; ewforD;aewJhuRef;}}qkdwmu ]]ausmufysOf}}wJh/ trsm;BuD;ygyJ/ pum;xm
awGtaMumif; q&mBuD;rif;ok0Pfu ]]onfcg0oef ysif;ajz&ef}}qkdNyD; pmwpfyk'fa&;zl;
ygw,f/ a':MunfOD;a&;wJh]]jrefrmh&kd;&mpum;xmrsm;}}qkdwJhpmtkyfvnf; &Sdygw,f/
E-book is created by www.shanyoma.org
pum;vd r f
]]pum;vdrf}}qkdwmuawmh a&SUtoHeJYaemuftoH ajymif;NyD; ajymif;jyefajymwJh
pum;ygyJ/ ]]aemifrSod}} ]]edrSaomif}}vkdYajymwm pum;vdrfaygh/ pum; 3-vkH;qkdawmh t
v,fvkH;udk toHrajymif;bJ rlvtwkdif;xm;NyD; a&SUaemufajymif;vkdufawmh ]]aemif-od}}
u ]]ed-aomif}}jzpfomG ;wmaygh/ olrsm;rodapcsifwmrsKd;udk pum;vdref aYJ jymwwfMuw,f/
iSufaysmoD;eJYrwnfhwJhuav;a&SUrSm olrodatmif ajymcsif&if ]]iysD;aom}}vkdY ajymwm
rsKd;aygh/ ]]iSufaysmoD;}}rSm a&SUqkH;toHu toHwpf0ufyJqkd&wmrkdY a&SUtoHudk csefNyD;
aemuftoHESpfoHudkyJ ajymif;jyefvkyf&w,f/ 'Dawmh]]iysD;aom}}jzpfoGm;wmaygh/ aysmfp
&mupm;enf;tjzpfvnf; pum;vdr0f u S Mf uw,f/ rajzEkid &f if yef;ay;&wmaygh/ pmayawG
xJrSmvnf; pum;vdrfawG xnfha&;wwfMuw,f/ OD;wkd;&JU&mr&uefrSm ]]o'´grwwf pm
rwwf}}udk ]]o'wfrwm pwfrwm}}vkYd pum;vdref aYJ &;w,f/ vIid x f yd af cgifwifuawmh em*
q'´efabmv,frSm ]]edrSaomif aemifrSod}}wJh/ OD;yknuawmh ]]avmu"H vHua"m}}vkdYa&;
w,f/ vl&iT af wmfawGu ]]"aem'dNcdKufuif;pf}}qkNd yD; t*Fvyd pf um;vkv d dk bmvkv
d adk jymw,f
bmvJvkdYar;awmh ]]"edawmjcifudkuf}}wJh/
pum;vdrfudk ESpfqifh0Sufwmvnf; &Sdao;w,f/ ]]tpfudkYr,m; tdyfcsifw,f}}qkd
wmrsKd;aygh/ tpfudkYr,m;u]]r&D;}}? tdyfcsif&if]]orf;}}w,f/ r&D;orf;]]r&ef;oD;}}aygh/
wpfcgu bkef;awmfBuD;wpfyg;ukd aemufwwfajymifwwfwJh'umwpfa,mufu ]]vifay;
&Gmudk qGr;f pm;<uygbk&m;}}vkaYd vQmufNyD; jyefomG ;owJ/h bke;f awmfBuD;u vifay;&Gmqkw d m
rMum;zl;ygbl;qkdNyD; pOf;pm;awmh ]]vifay;}}u ]]av;yif}}? av;yifqkdawmh tdrfawGrSm
av;yifq&dk if ok;H cef;&Sw
d ,f/ ok;H cef;qdak wmh]]oef;uke;f }}aygh/ 'DawmhrS &Gmemrnfay:w,f
wJh/ o*FZmq&mawmf&JUpum;ykHpmtkyfrSm awGYwJhykHjyifyg/ q&mBuD;rif;ok0Pfuvnf; ]]p
udrfvm;? pum;vdrf}}qkdNyD; pmwpfyk'fa&;zl;w,f/ 'Davmufqkd&if &Sif;avmufygNyD/
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f-{NyDv-2010/
8
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mcifAsm;/
jrefrmpmayorkid ;f acwf 7-acwfcaJG Mumif; vlBuD;awG ajymMu? qkMd uwm rSwo f m;
zl;ygw,f/ 7-acwfxuf ydw k ,fvv Ydk nf; Mum;zl;ygw,f/ aoaocsmcsm odyg&apcifAsm;/
armifarmifnTefY? aomifBuD;&Gm? "EkjzLNrdKUe,f/
ajz/ /jrefpmayorkdif;udk acwf 7-acwfcGJwJhtaMumif; t&ifajymjyyghr,f/ q&mBuD;
OD;azarmifwifu jrefrmpmayorkdif;udk emrnfay;xm;wJhusrf;BuD;jyKpkcJhwm wynfhwkdYod
r,fxifw,f/ udv k ekd aD cwfuwnf;u jyKpkcw hJ myg/ cktxd tpOftquf ud;k um;&wJu h srf;
jzpfygw,f/ yk*Hacwf jrefrmpmay:aygufcsdefupNyD; acwftqufquf xGef;um;vmwJh
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
]]OMoatmfjrnf uke;f abmifwnf}}? ]]tkwu f spfausmfat; rEÅav;}}[laom pum;
rsm;udk zwfz;l ygonf/ NrdKUwnfaomESpu f kd azmfjyaom pum;rsm;jzpfaMumif;vnf; rSwo f m;
&ygonf/ &Sif;&Sif;vif;vif; oabmraygufyg/ &Sif;jyyg&ef awmif;yeftyfygonf/
udkpkd;? ajreDcif&yf? a&eHacsmif;NrdKU/
ajz/ /jrefrmawG emrnfrn S &hf mrSm tok;H jyKwJeh o H ifo
h csFmt& *Pef;awGukd rSwo f m;wJh
E-book is created by www.shanyoma.org
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
]]olr}}vkdYokH;wm rSm;w,fvkdY rSwfom;zl;ygw,f/ 'gayr,fh ]]olr}}vkdY a&;om;
ajymqkdaeMuwm jrifae Mum;ae&ygw,f/ wcsKdUu ]]olr}}vkdYokH;wm rrSm;ygbl;? ]]vlBuD;
olr}}vkdYokH;wm rSefwmyJvkdY ajymMuygw,f/ &Sif;jyaypapvdkygw,fcifAsm;/
aersKd;OD;? jrpfBuD;em;NrdKU/
ajz/ /'DtaMumif;udk q&mwkdY&JUq&mBuD;awG tBudrfBudrf a&;zl;ygw,f/ q&mvnf;
av;ig;Budrf a&;zl;ygw,f/ ]]olr}}qkdwm emrfpm;taeeJYtokH;r&Sdbl;/ jrefrmpum;? jref
rmpmaytpOftquf ]]olr}}udk emrfpm;tjzpf rokH;cJhbl;/ jrefrmpum;&JUobm0eJYvnf;
vlvl
v lB uD ; ol r tok H ;
ar;cGef;rSmygwJh]]vlBuD;olr}}rSm]]olr}}u emrfpm;r[kwfygbl;/ ]]r}}[m ]]BuD;
onf}}vkdY t"dyÜg,f&ygw,f/ ]]ollr}}qkdwm ]]olBuD;}}ygyJ/ ]]vlBuD;olBuD;}}udk]]vlBuD;olr}}
vkdYpum;y&d,m,feJYtvJtvS,fokH;wmyg/ ]]vrf;r}}? ]]cef;r}}wkdYvkdyJ]]olr}}[m olBuD;vkdY
E-book is created by www.shanyoma.org
t"dyÜg,f&ygw,f/
wcsKdUu q&mrBuD;*sme,fausmfrrav;&JU]]olr}}0w¬Kudk ud;k um;NyD; ]]olr}}tok;H
&Sdw,fvkdYoufaoxlcsifMuw,f/ tJ'Dolr[mvnf; emrfpm;r[kwfygbl;/ q&mBuD;OD;cspf
armifu ]]ol}}0w¬Ka&;wmudk q&mrBuD;u qifw]l ]olr}}vk0Yd w¬Kemrnfay;NyD; csD;usL;p&m
trsKd;orD;wpfa,muftaMumif; a&;wmyg/ tJ'D0w¬KxJrSmygwJh trsKd;orD;Zmwfaqmif
awGudk &nfnTef;wJhemrfpm;awGrSm ]]olr}}wpfvkH;rS rygygbl;/ 'Davmufqkd&if &Sif;avmuf
ygNyD/
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f-ZGe-f 2010/
Ä Ä Ä Ä Ä
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
]]udk}}ESifh]]tm;}}tokH;udk &Sif;vif;azmfjyay;yg&ef yefMum;tyfygonf/
ajcjrefawmfarmifausmf? awmif'*kH/
ajz/ /]]udk}}eJY]]tm;}}tokH;udk cGJjcm;rSwfom;r,fqkd&if ]]ukd}}u jyKvkyfcH&ol? jyKvkyfcH
&wJt h &mudjk ywJ0h bd wf? ]]tm;}}u vufco H ?l vufcw H t
hJ &mudk jywJ0h b
d wfvcYdk jJG cm;rSwo
f m;
Ekdifygw,f/ ]acG;onf aMumifudkudkuf\}? ]q&monf uRefawmhfudk csD;usL;\}qkdwJh0gus
awGrSm aMumif[m tudkufcH&wJhowå0g? uRefawmf[m csD;usL;cH&wJholjzpfaMumif; ]ukd}u
azmfjyaew,f/ vG,v f ,
G af jym&&if wpfcck t
k vkycf &H wJo h ?l tajymcH&wJo
h jl zpfaMumif;]ud}k
u azmfjyw,f/ wkduf&kduftvkyfcH? tajymcH&wmvkdY em;vnfEkdifw,f/
]]tm;}}uawmh wkduf&kduftvkyfcH? tajymcH&wm r[kwfbl;/ wpfckckudk vufcH&
12
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;&Sifh/
&efuek wf idk ;f &JUNrdKUe,ftcsKdUrSm rGeaf 0g[m&trnfrsm;jzpfw,fvYdk Mum;od&ygw,f/
&efukefay:&Sd rGefa0g[m&rS qif;oufvmaomtrnfrsm;udk &Sif;vif;ajzMum;ay;yg&ef
arwåm&yfcHtyfygw,f/
vJh0wf&nf? awmif'*kH/
ajz/ /[kwfygw,f/ &efukefwkdif;u NrdKUe,ftcsKdUtygt0if NrdKU&Gma'oawG&JUtrnf
awmfawmfrsm;rsm;[m rGet f rnfawG jzpfygw,f/ ]&efuek }f &JUrlvtrnfu]'*k}H qkw
d m orD;
odrSmyg/ &efawG ukefpifwJht"dyÜg,feJYtavmif;rif;w&m;BuD;u &efukefvkdY trnfajymif;
vkdufwmyg/ rlvtrnf]'*kH}u rGefa0g[m&]'*kif? vGKif}wkdYu qif;oufNyD; ]'*kH}jzpfvmwm
yg/ tJ'Demrnfu a&Twd*kHapwDawmfBuD;udk ay;wJhbGJYtrnfygyJ/ rGefbk&ifrBuD;&Sifapmyku
a&Tw*d aHk pwDawmfjrwfBuD;&JUÓPfawmfukd jr§iNhf yD; wnfaqmufNyD;awmh usyf'*ki(f usKdu'f *k-H
'*kHbk&m;)vdkY bGJYtrnfay;vkdufwmygyJ/ wcsKdUynm&SifawGuawmh]awmifokH;vkH;NrdKU}vkdYt
"dygÜ ,f&wJ]h wdurk eÇ *&}qkw d yhJ gVda0g[m&u qif;oufaMumif;? wdurk u Ç wdurk ?f wukr?f '*kH
vkdY ajymif;vJvmaMumif; qkdMuygw,f/ rGefa0g[m&uvnf; ukef;jrifhay:uapwDvkdY t"d
13
ar;vkd&m&m jrefrmpm-(2010-ckESpf pkpnf;csuf)
yÜg,f&ygw,f/
]urm&Gw}f uawmh u®m&wfqw dk hJ rGeaf 0g[m&u qif;oufwmyg/ ]u®m}u ]a&uef}
]&wf}u ]&wem}aygh/ 'Dawmh urm&Gwfqkdwm &wemuefaygh/ tif;vsm;uefudk qkdvkdwm
yg/ tif;vsm;uefem;u &yfuGufukdvnf; urm&GwfvkdYac:vkdufwmygyJ/
]r*Fvm'kH}u ]r*Fvm!Kif}qkdwJhrGefa0g[m&u qif;oufw,f/ ]r*Fvm}qkdwm vl
OD;acgif;eJYorifudkf,f? 'grSr[kwf orifOD;acgif;eJYvludk,f&SdwJhxl;qef;wJhowå0gvkdYtqkd&Sd
w,f/ ]!Kif}u ]NrdKU}vkdYt"dyÜg,f&w,f/ 'Dawmh r*FvmqkdwJhowå0gaexkdifusufpm;wJhNrdKU
aygh/ ]r*F&m!Kif}u qif;oufvmwmvkv Yd J qkw d ,f/ ]rif*&m}qkw
d m ]orif'&,f}aygh/ orif
E-book is created by www.shanyoma.org
'&,faygwJhNrdKUvkdYt"dyÜg,f&ygw,f/
]tif;pdef}qkdwm]tifpkdif}qkdwJhrGefa0g[m&u qif;oufw,f/ ]tif}qkdwm ]tif;
tkdif}? ]pkdif}qkdwm ]qif}'Dawmh ]qiftif;}vkdYt"dyÜg,f&w,f/ qifawG aexkdifusufpm;wJh
tif;vkdYqkdvkdwmaygh/
]usKdufuqH}u ]uspfoif}qkdwJhrGefa0g[m&u qif;oufw,f/ ]uspf}(usKdufvkdY
toHxGufw,f)u bk&m;? ]oif}u ]oCFm}'Dawmh oCFmrsm;qnf;uyfudk;uG,fwJhbk&m;vkdY
t"dyÜg,f&w,f/ bk&m;bGJYawGrSm ]usKduf}ygwJhbGJYawG awmfawmfrsm;rsm; &Sdw,f/ usKdufxD;
&kd;? usKdufra&m? usKdufyGefponfjzifhaygh/
]oCFef;uRef;}uawmh]uHoif? utfoif}qkdwJhrGefa0g[m&u qif;oufNyD; ]uH?
utf}u uRef;? ]oif}u oCFm? oCFmawmfawGpka0;aexkdif&mjzpfvkdY oCFef;uRef;(oCFm
uRef;)ac:w,fvkdY tqkdtrdefYawG&Sdygw,f/
]usKdufxkd? usKdufyd? usKdufyGef}qkdwJhae&mrSm a'otrnfawGuvnf; bk&m;udk t
pGJjyKwJhtrnfawGygyJ/ xkd(axm)qkdwm ]a&T}? ]yd}qkdwm ]okH;ck}? ]yGef}qkdwm]av;ck}? 'Dawmh
usKdufxdkqkdwm a&Tbk&m;? usKdufydqkdwm bk&m;okH;ql? usKdufyGefqkdwm bk&m;av;qlvkdYt
"dyÜg,f&ygw,f/
'Dwpfywfawmh 'DavmufygyJ/
armifcifrif("EkjzL)
r*Fvmarmifr,f-Zlvkdifv-2010/
Ä Ä Ä Ä Ä
14
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
,cktcg jrefrmpma&;om;&mü uGif;puGif;ydwf(...)rsm;xnfhoGif;tokH;jyKae
onfukd awGY&ygw,f/ tokH;jyKykHukd &Sif;jyay;yg&ef yefMum;tyfygonf/
rif;xufausmf? a'gykHNrdKU/
ajz/ /uGif;puGif;ydwfokH;ykHudk om;wkdYausmif;rSmoif&wJhjrefrmo'´gpmtkyfawGrSm azmf
jyxm;ygw,f/ yOörwef;? q|rwef;? owårwef;o'´gawGrmS pkpH v Hk ifvif avhvmEkid yf gw,f?
]]yk'jf zwfy'k &f yfoauFwrsm;}}tcef;rSm yk'u f av;(wpfacsmif;yk')f ? yk'rf (ESpaf csmif;yk')f wkYd
upNyD; oauFwtm;vkH; &Sif;jyxm;wmyg/ ck om;odcsifwJhuGif;puGif;ydwfudk 0dkufuGif;vkdY
(c) &Sifr[m&|om&
(*) &Siftkef;ndK
(C) &SifawaZmom&
(i) &Sift*¾orm"d
(u) (c) ae&mrSm (1) (2) ponfjzifhvnf; okH;Ekdifw,f/
7/ t"dyÜg,fwlwJhtokH;tEIef;udk 0dkufuGif;eJYaemufujyw,f/
ykHpH - [Hom0wD(yJcl;)
jrefrmouú&mZf 1372-ckESpf(c&pfESpf 2010-jynfhESpf)
E-book is created by www.shanyoma.org
acsmif;qkd;aoG;ygtqkwfem(wDbD)
8/ emrnf&if;aemufu uavmifemrnfazmfjy&mrSm 0kdufuGif;okH;w,f/
ykHpH - OD;azodef;(a&TOa'gif;)
OD;xGef;jrihf(wuúokdvfrif;armf)
a':cifpk(cifESif;,k)
tjyeftvSev f nf; ok;H Ekid yf gw,f/ a&TOa'gif;(OD;azode;f )qkw
d mrsKd;aygh/ uavmif
emrnfqkd&mrSm yef;csDq&m? *Dwynm&Sif? tqkdawmf? &kyf&Sifo&kyfaqmifpwJhyk*¾KdvfawG&JU
emrnf&if;r[kwfwJhemrnfawGudkvnf; 'DykHpHeJYazmfjyygw,f/ ykHpHjy&&if OD;oefYpif(yef;csD
wifxGef;)? rqifh(aroef;Ek)qkdwmrsKd;awGaygh/
9/ &kH;pmawGrSm vufrSwfxkd;wJhwm0ef&Sdyk*¾Kdvf&JUvufrSwfatmufrSm olYemrnfudk 0dkufuGif;
eJaY zmfjyw,f/
ykHpH - (vSjrifh)
ausmif;tkyfq&mBuD;
10/ wm0ef&Sdyk*¾Kdvf&JUudk,fpm;vufrSwfxkd;&&if vufrSwfxkd;ol&JUemrnfeJY&mxl;udk wm0ef
&Sdyk*¾Kdvf&JU&mxl;atmufrSm uGif;eJYjyw,f/
ykHpH - ygarmu©csKyf(ukd,fpm;)
&efukefwuúokdvf
«ausmfodef;? XmerSL;(oifMum;a&;)»
11/ taMumif;t&mwpfckck&JUaemufu qufpyfaewJhrSwfcsufwpfckcka&;&if 0dkufuGif;eJYjy
w,f/
ykHpH - &Sifr[m&|om&onf touf 16-ESpfwGif bl&d'wfvuFmBuD;udk a&;zGJYonf/(bl&d
'wfvuFmBuD;onf tapmqkH;ay:aygufvmaomysKdUjzpfonf[krSwf,lMuonf/)
12/ pmom;xJrSm azmfjywJh *Pef;udk 0dkufuGif;eJYazmfjyw,f/
16
armifcifrif("EkjzL)
ykHpH - wpfaeY(3)Budrf
trSwfpOf(6)
trSwf(2)tajccHynmtv,fwef;ausmif;
pmykd'ftrSwf(4)wGif azmfjyxm;onf/
pma&;&mrSm vufESdyfpuf&kduf&mrSm pmeJY*Pef;a&mrSmpdk;vdkY *Pef;udk 0dkufuGif;xJ
xnfjh yavh&w dS ,f/ 'DaeY uGeyf sLwmpmvk;H awGrmS awmh pmeJ*Y Pef;uGjJ ym;wJt
h wGuf 0du
k u
f iG ;f
rokH;bJ pmeJY*Pef; wpfqufwnf; &kdufwmrsKd;vnf; &Sdygw,f/ 0dkufuGif;okH;&ifawmh ydkNyD;
uGJuGJjym;jym; &Sdwmaygh/ uJ-'Davmufqkd&if jynfhpkHygNyD/
ar;/ /'umq&mBuD;/
1/]]t&dyo f ;Hk yg;udk em;rvnfb;l }}qkMd u&mü t&dyo f ;kH yg;t"dygÜ ,fukd &Si;f &Si;f vif;
vif;odvdkygonf/
2/ &efukefwkdif;ü&Sdaom ]]ouFef;uRef;NrdKUe,f}}[kvnf;aumif;? ]]oCFef;uRef;
NrdKUe,f}}[kvnf;aumif; 'Gd[jzpfaeí trSefudk &Sif;vif;ay;apvkdygonf/
3/ ]]jrefrmpmESifhArmpum;}}uGJjym;pGm odvkdyg\/
t&SifZm*&d,(ausmufxk)/
ajz/ /t&Sifbk&m;? ar;jref;csufrsm;udk wynfhawmf ajzMum;vkdufygonf/
(1) t&dyo f ;Hk yg;rSm ]]t&dyo
f ;Hk yg; em;rvnfacsoli,fusm;pmjzpf}}[laompum;
ykHrS pum;jzpfygonf/ xkdpum;ykHudk zGifh&mwGif usm;\t&dyfta,mif? toHAvH? teHYt
ouf[al om t&dyt f jcnfo;Hk yg;udk r&dypf m;rdaomacsoli,fonf usm;\tpmjzpf&mouJh
odkY tcgumv? 0ef;usiftaetxm;? twkdif;tqudk csifhcsdefem;rvnfolonf 'ku©jzpf&
onf[k zGifhqkdygonf/ (jrefrmpmtzGJYxkwf jrefrmpum;ykHpmtkyfwGif awGYEkdifygonf/) xkdY
aMumifh rlvt"dyÜg,frSm usm;\t&dyftjcnfokH;yg;udk qkdvkdjcif;jzpfNyD; t&dyftjcnfrodí
'ku©a&muf&onfhtjcm;udpörsm;wGifvnf; xkdt"dyÜg,fudk csJUxGifokH;jcif;jzpfygonf/
(2) ]oCFef;uRef;}[k tokH;rsm;ygonf/ rlvu a&ywfvnf0dkif;aeNyD; &[ef;oH
Cmrsm; pka0;oDwif;ok;H &m ae&mjzpfí rGeb f momjzifh ]uHoif? ]utfoif}[krn S ahf c:onf/
17
ar;vkd&m&m jrefrmpm-(2010-ckESpf pkpnf;csuf)
bmomjzifh ]rd&}® m[ka&;onfukd awG&Y onf/ aemufyikd ;f wGif ]jrHrm}? ]jrr®m}[laoma&;xk;H rsm;
vnf; awGY&onf/ odkYaomf ]jrefrm}u t&if;cHusNyD; ckdifrmygonf/ a&S;tdE´d,wkdif;om;
rsm;u jrefrmjynfudk ]jA[®yk&}[ka&;onf/ tdE´d,wkdif;om;wkdYu ]jA[®m}udk ]A&f[rm}[k
toHxGuf&m tdE´d,ESifhqufqH&aomt*FvdyfwkdYuvnf; jrefrmjynfudk tdE´d,wkdif;om;
rsm;\tac:twkdif; ]A&frm}[krSwf,lcJhMuonf/ xkd]Am&frm}rS]Arm}[líjzpfvmonf/ rGef
wkdYwGifvnf; ]r&}[lrm aom a&S;rGefa0g[m&rS ]Arm}[laomacwfrGefa0g[m&odkY ajymif;vJ
oGm;onf/ ]jrefrm}ESifh]Arm}uGJjym;ykHudk ynm&Sifrsm;u þodkY,lqMuygonf/
]]jrefrmpm}}[laoma0g[m&ukd jrefrmEkid if &H dS wkid ;f &if;om;tm;vk;H tok;H jyKaom
pm[k jcKHí t"dyÜg,fzGifhEkdifonf/ ]Arm}pm[kqdkvQifrl wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;xJu ]Arm}
vlrsKd;\pm[k t"dyÜg,fzGifhEkdifonf/ jrefrmEkdifiHwGif jrefrmpmonf &kH;okH;bmompum;jzpf
onfqkdaom owfrSwfcsufrSm jrefrmwpfEkdifiHvkH; vTrf;jcKHaomt"dyÜg,faqmifonf/
pum;rSmvnf; xkdYtwlyif/ ]jrefrmpum;}[k vTrf;jcKHokH;Ekdifovkd ]Armpum;}[k
ArmvlrsKd;\pum;tjzpfvnf; ok;H Ekid o f nf/ jrefrmpmtzGu YJ jyKpkaom jrefrmtbd"mefwiG f
]jrefrm}udk ^rsefrm? Arm^[ktoHxGufESpfrsKd; jyonf/
(1) jrefrmEkid if w
H iG f tpOftquf aexkid cf MhJ uaomwkid ;f &if;om;rsm;udk jcKHac:aomtrnf/
(2) Arm[k t"dyÜg,f 2rsKd;zGifhonf/ ]Arm}udkrl wdAufjrefrmtkyfpk0if bmompum;wpfrsKd;
udk ajymaomwkdif;&if;om;wpfrsKd;[k t"dyÜg,fwpfrsKd;om zGifhygonf/ xkdYaMumifh jrefrm
onf wkdif;&if;om;tm;vkH;[kvnf; t"dyÜg,f&í ]Arm}[kvnf; t"dyÜg,f&aMumif;? Arm
rSmrl ArmvlrsKd;wpfrsKd;udo k m &nfneT ;f aomt"dygÜ ,f&aMumif; cGjJ cm;odEidk yf gonf/ ]jrefrm
pum;}? ]Armpum;}[kokH;vQif yg;pyfuajymaom pum;oHrsm;udk t"duqkdvkdNyD; ]jrefrm
pm}]Armpm}[kokH;vQif a&;aompmudk t"duqkdvkdygonf/ jrefrmpum;onf wdAufw&kwf
bmompum;rsKd;&kd;BuD;rS qif;oufvmaom ]wdAufjrefrm}rsKd;cGJrSmygonfh bmompum;
wpfckjzpfonf/ wdAufpum;ESifhjrefrmEkdifiH&Sd ucsif? u,m;? u&if? csif; ponfhwkdif;&if;
18
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
wpfyk'fudk om"ujyr,f/
(1) awmifrif&kd;
cdk;rifoef;wa0a0/
(2) r[mNrdKifomwJeh ef;
yef;uwaxGaxG/
(3) acsmif;jrpfa&
awGawGuGJYvGefomarm/
(4) psmefykdif&Sifax&f&[ef;
vGrf;zG,fhonfawm/
20
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
atmufygpum;&yfwkdY\t"dyÜg,fESifhtokH;jyKykHudk odvkdygonfcifAsm;/
(1) NyD;awmhrS? (2) aeNyD;awmhrS? (3) t&rf;
,cktcg þpum;&yfrsm;udk ok;H EIe;f ajymqkad &;om;onfrsm;ESiyhf wfoufí tcsKdU
ae&mrsm;ü racsmrarGYjzpfaeonfxifí ar;ygonfcifAsm;/
OD;atmifoef;
oxkHNrdKUe,f? r&rf;ukef;aus;&Gm?
odrfqdyfpmwkduf/
p&maumif;w,f}]tifrwefaus;Zl;wifygw,f}qkdwmrsKd; okH;Edkifygw,f/
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
(1) ],k*ef}udk t"dyÜg,fzGifh&mü ]jrif;rkd&fawmif\t&efjzpfaom} ]jrif;rkd&fawmif
\t&Hjzpfaom}? ]awmif&efwpfvkH;}[k teufzGifhygonf/ ]t&ef}ESifh]t&H}? ]awmif&ef}ESifh
]awmif&H} rnfonfu trSefjzpfaMumif; &Sif;jyay;apvkdygonfq&mBuD;cifAsm;/
(2) tqifoifh? tqifajy[ka&;oifhygovm;/ ]tpOfoifh? tpOfajy}[ka&;oifh
ygovm;/ &Sif;jyay;apvkdygonf/
E-book is created by www.shanyoma.org
OD;oef;xGef;? a';'&JNrdKU/
ajz/ /(1) ]&H}eJ]Y &ef}pmvk;H aygif;jyóemygyJ/ ]&H}u ywfvnfr0S ikd ;f xm;onfvt Ydk "dygÜ ,f
&NyD;]&ef}u &nfrSef;onf? vsmxm;onfvkdYt"dyÜg,f&ygw,f/ a&S;u ]]eef;&H}}vkdYoHk;&if
eef;awmfudk 0dkif;&HaewJhtjcHt&HNrdKUpm;? e,fpm;awGudk qkdkvdkNyD; ]]eef;&ef}}vkdYokH;&if xD;
eef;twGif bk&ifjzpfzkdY vsmxm;wJhtdrfa&SUrif;udk qkdvkdygw,f/ toif;tzGJYawGrSm&SdwJhaiG
udk ]&efykHaiG}vkdYa&;&rvm;/ ]&HykHaiG}vkdYa&;&rvm; aqG;aEG;wm&Sdzl;ygw,f/ okH;p&m&Sd&if
okH;zdkYvsmxm;wJhaiGjzpfvkdY ]&efykHaiG}vkdYokH;rSrSefygw,f/ ]&HykHaiG}qkd&if tjcHt&Htjzpfodrf;
xm;zkdYyJ &SdwmrkdY rqDavsmfbl;aygh/ ]]awmif&H}}qkdwmvnf; jrif;rdkd&fawmifudk 0kdif;&Haewm
udk qkdvkdwmrdkY ]t&H}]awmif&H}vkdYa&;rS rSefygw,f/
(2) ]tqifoifh? tqifajy}u trSefyg/ ]tpOfoifh? tpOfajy}qkdwJhtokH;rsKd;u
awmh ]tpOftNrJ oifhavsmfw,f}]tpOftNrJ ajyvnfw,f}vkdY t"dyÜg,faumuf&ygvdrfh
r,f/ tJ'DtokH;awG okH;&kd;okH;pOf r[kwfygbl;/ jzpfEkdifwmu 'DaeYvli,fawG]q}udk toH
ryDbJ ]p}vkdYyJ toHxGufwwfMuwmrkdY ]q&m}udk ]p&m}? ]qlyg}udk ]plyg}? ]qD;&D;}ukd ]pD;&D;}vkdY
toHrSm;xGufovkd ]q}oHudk ]p}oHeJY rSm;xGuf&mu ]tpOfoifh}? ]tpOfajy}jzpfukefwmxif
ygw,f/
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
,aeY jrefrmEkdifiHü jrefrmpmyg&*l (Ph.D) bGJY&,lNyD;olOD;a&aygif; b,favmuf&Sd
ygovJ/ ¤if;wdkYteuf yxrqkH; jrefrmpmyg&*lbGJY&&Sdol\trnf? &&SdonfhckESpf? v? &uf?
aeY usrf;acgif;pOftrnf? ,if;usrf;acgif;pOfygtESpfcsKyf? ta&;BuD;tokH;0ifykHudk &Sif;
vif;ajzMum;ay;yg&ef yefMum;tyfygonfcifAsm;/
22
armifcifrif("EkjzL)
qvkdif;vdef;Ekdif(xufjy)
t-x-u(1)? rif;wyfNrdKU/
ar;/ /q&mBuD;&Sifh/
*kPfrsm;taMumif;udk uGJuGJjym;jym;od&atmif &Sif;jyay;apvkdygw,f&Sifh/
tPÖ0gvif;? e0rwef;? NrdwfNrdKU/
jym;jym;rSwfom;zdkY vkdygw,f/)
*kPfq,fyg;rSm yom'*kPf(pum;tquftpyf&Sif;vif;NyD; t"dyÜg,fodvG,fwm)?
MoZ*kP(f pum;udk tESpo f m&&Sad tmif tusOf;csKH;NyD;a&;wm? tus,fcsJUNyD;a&;wm)? r"k&
wm*kPf(toHwlwJhtu©&mcsnf; eD;eD;uyfuyf xm;NyD; toHcsKdomatmif a&;wm)? orm"d
*kPf(toufr&Sdwmudk touf&SdouJhokdY wifpm;a&;wm? tJ'DvkdyJ taumiftxnfr&Sdwm?
t&omr&Sdwm? t&nfr[kwfwm? jyKvkyfwwfolr[kwfwmawGudk &SdouJhodkY? [kwfouJhodkY
wifpm;wm? tcsKyfajym&&if r[kwfwmudk [kwfouJhodkY? r&Sdwmudk &SdouJhodkY a&;wm)tJ'D
*kPfav;yg;u jrefrmpmayavhvm&mrSm tokH;trsm;qkH; *kPfawGygyJ/
E-book is created by www.shanyoma.org
24
armifcifrif("EkjzL)
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
(1) ]yx0D}bmom&yfudk t&ifu ]0if}rygbJ okH;pGJcJhNyD; aemufydkif;rSm ]0if}xnhf
NyD;]yx0D0if}vkdY okH;pGJ&wJhtaMumif; &Sif;jyay;yg&ef/
(2) 'DaeYacwfay: Aef;pum;rsm;jzpfwJh]txmay;}? ]tDpDuvD}? ]ausmNyD}wkdY&JU
t"dyÜg,fudk &Sif;vif;azmfjyay;yg&ef/
(3) ]rsufESmvGJcJypf}? ]apmufrSef;uef;rSef;rod}qkdwJhpum;awG&JUt"dyÜg,fudk &Sif;
jyay;yg&ef/
(4) ]usm;qkd;vkduf&m 0gBuD;0gi,f rpOfaumif;ygbl;}qkdwJh qkd&kd;pum;t"dyÜg,f
ar;/ /q&mBuD;cifAsm;/
uRefawmfu e0rwef;wuf&awmhr,fhausmif;om;yg/ aus;Zl;jyKNyD; tvuFmeJY
E-book is created by www.shanyoma.org
Ä Ä Ä Ä Ä
29