Professional Documents
Culture Documents
Building Valuation Procedure 2013 GoN DUDBC PDF
Building Valuation Procedure 2013 GoN DUDBC PDF
g]kfn ;/sf/
;x/L ljsf; dGqfno
;x/L ljsf; tyf ejg lgdf{0f ljefu
aa/dxn, sf7df08f}+ .
dGtJo
ljut s]xL ;do b]lv xfn ;Dd k|of]udf NofO/x]sf] ejgsf] d"NofÍg ;DaGwL ljlw tyf
cfwf/x? lgsfox? lkR5] g} km/s km/s eO/x]sf] , ;do ;fk]If oyfy{k/s / kof{Kt
gePsf] ;Gbe{df ;f] cGof]nx?nfO{ x6fO{ Ps?ktf sfod u/L g]kfn /fHo el/sf nflu
k|of]u ug{ ;lsg] u/L >L ;x/L ljsf; tyf ejg lgdf{0f ljefuaf6 of] æejg nfut
d"NofÍg sfo{ljlw @)&)Æ tof/ kfl/Psf] 5 .
ljleGg ;/sf/L sfof{nox?, ;+3 ;:yfx? , ljQLo ;+:yfx? tyf ladf ;+:yfx?af6 ul/g]
ejgsf] nfut d"NofÍgsf] nflu o; sfo{ljlwn] Ps?ktf k|bfg u/L j}1flgs d"No sfod
ug{ ;xof]u x'g] ljZjf; lnPsf] 5' .
cGtdf, of] sfo{ljlw tof/ ug{ ;xof]u ug'{x'g] ljleGGf dGqfno, ljefu nufot ljleGg
lgsfox?k|lt cfef/ JoSt ub}{ o; sfo{ljlw tof/ u/L k|sflzt ug]{ sfo{df ;+nUg >L
;x/L ljsf; tyf ejg lgdf{0f ljefusf ;Dk"0f{ sd{rf/Lx?nfO{ wGojfb lbb}F o;sf] ;kmn
sfof{Gjogsf] nflu z'esfdgf lbg rfxG5' .
O{=lszf]/ yfkf
;lrj
;x/L ljsf; dGqfno
2
dGtJo
ejg d"NofÍg sfo{ ljleGg k|of]hgsf nflu ul/b} cfPsf] 5 . h;dWo] ejgsf] d"cAhf
ljt/0f, 3/efF8f lgwf{/0f, s/ k|of]hg ,;Dklt d"NofÍg tyf cGo ljleGg sfo{x?sf nflu
3/÷ejgx? Df"NofÍg ug]{ ul/Psf] 5 . tTsflng >L % sf] ;/sf/4f/f 3/hUuf s/
k|of]hgsf] nflu ldlt @)$%÷!@÷@! Dff g]kfn /fhkq efu $ df k|sflzt cy{ dGqfnosf]
;"rgf tyf ;f] ;DaGwLt ljleGg ldltdf hf/L ePsf lgb]{zgx?af6 ejg d"NofÍg ljleGg
!@ k|sf/df ejgdf alu{s/0f u/L xfn;Dd ejgsf] ef8f lgwf{/0f, s/ lgwf{/0f / d"cAhf
ljt/0f h:tf sfo{ e}/x]sf] lyof] . ljutsf ejg d"NofÍg k|s[of Aofjxfl/s gePsf] x'bfF
;do ;fk]If tyf oyf{yk/s=agfpg ljleGg lhNnf ,ljsl;t kl/j]z, lgdf{0f ;fdfu|Lsf]
k|of]u, gofF k"/fgf k|ljlwx?nfO{ Wofgdf /fvL krxQ/} lhNnfsf lgdf{0f ;fdfu|L tyf
Hofnfb/sf] cfwf/dfgL ;x/L ljsf; tyf ejg lgdf{0f ljefun] g]kfn ;/sf/sf] dGqL
l:t/Lo e]nfn] ldlt@)&)÷)$÷)# df l:js[t cg';f/ of] æejgsf] nfut d"NofÍg
sfo{ljlw @)&)Æk|sflzt u/]sf] 5 .
3/ef8f lgwf{/0f ,d"cAhf ljt/0f, Ifltk"lt{ d'NofÍg ,ljleGg rn crn ;Dkltsf] n]vf
hf]vf , ljleGg cg';Gwfg sfo{ / ejgsf] d"NofÍg sfo{df ;d]t of] sfo{ljlwn] 7f];\
;xof]u k'¥ofpg] ljZjf; lnPsf] 5' .
cGtdf ,o; sfo{ljlw tof/ u/L k|sflzt ug]{ o; ljefusf >L ejg dd{t tyf d"NofÍg
zfvf nufot o; sfo{ljlwnfO{ clGtd ?k lbg cfˆgf] cd"No /fo ;'emfj k|bfg ug{'x'g]
;x/L ljsf; dGqfnosf >Ldfg\ ;lrjHo" >L lszf]/ yfkf / o; ljefusf of] sfo{ljlw
tof/ ug]{ sfo{df k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf ;xof]u ug]{ ;Dk"0f{ sd{rf/Lx?nfO{ wGojfb lbb}F
o; sfo{ljlw d"NofÍg sfo{ ;Fu ;DalGwt ;Dk"0f{ k|fljlwsx?nfO{ ;xof]uL tyf pkof]uL
x'g]5 eGg] cfzf AoSt ubF} o;sf] ;kmn sfof{Gjogsf] lgldQ z'esfdgf lbg rfxG5' .
3
cfef/
cGo b]zx?df h:t} g]kfndf klg ejg d"NofÍg z'?jft s/ k|of]hgsf] nflu ul/Psf]
b]lvG5 . tt\ cg';f/ tTsflng >L % sf] ;/sf/4f/f 3/hUuf d"NofÍg k|of]hgsf nflu
@)$$|÷!@÷@! df ul7t 3/hUuf d"NofÍg ;ldltn] k]z u/]sf] k|ltj]bgsf] cfwf/df
g]kfnsf hDdf !^ zx/L If]qx?sf nflu !@ k|sf/sf] 3/sf] agf]6 cg';f/ Nkmf]/ Pl/of -
Floor Area_ sf] cfwf/df d"No sfod ug]{ ul/Psf] lyof] . To;} qmddf zx/L ljsf; tyf
ejg lgdf{0f ljefun] k|To]s #÷# aif{df d"NofÍg b//]6nfO{ ;do;fk]If agfpg cwfjlws
ug]{ sfo{ ub}F cfPsf] lyof] .
ljut s]xL ;do b]lv xfn k|of]udf NofO/x]sf] ejg d"NofÍg ljlw / cfwf/x? cfhsf]
ljsl;t ejg lgdf{0f k|ljlw, gofF gofF lgdf{0f ;fdfu|Lx?sf] k|of]u,ejgsf] u'0f:t/ ,ejgsf]
ef}uf]lns cjl:ylt ;d]6L ;do ;fk]If Aofjxfl/s / oyf{yk/s x'g'kg]{ dfu ;Daf]wg u/L
of] æ ejgsf] nfut d"NofÍg sfo{ljlw @)&)Æ tof/ ul/Psf] xf] .
o; sfo{ljlwdf g]kfn /fHo leq lgdf{0f ePsf ;se/ ;a} ejgx?sf] k|ltlglwTj /
;a} lhNnfx?df nfu' ug{ ;lsg] ejg d"NofÍg ljlw / cfwf/ tof/ ug{sf] nflu ljleGg *
k|sf/sf ejgx?nfO{ juL{s/0f u/L ;f] leq klg ljleGg lasNk ;lxt k'g k|To]s k|sf/nfO{
pQd,dWod / lgDg u/L # k|sf/df ljefhg u/L ejg nfut d"NofÍg ul/Psf] 5 . To:t}
:ofg]6/L / lah'nL ;DaGwL sfo{nfO{ klg k|To]s ejgsf nflu pQd,dWod / lgDg u/L
ljefhg ul/Psf] 5 . o;df ;'ud tyf b'u{d :yndf lgdf{0f ul/g] ejgsf nflu lgdf{0f
;fdfu|Lx?sf] 9'jfgL / ejgx?sf] x|f;sl§ ;d]t ;Dffj]; x'g] u/L ejg nfut d"NofÍg ;'q
;d]t k|:t't ul/Psf] 5 eg] ;/n tl/sfaf6 d"NofÍg ug{ ;lsg] ljlw ;d]t ;lj:tf/
pNn]v ul/Psf] 5 . ctM o; sfo{ljlw k|of]u u/L g]kfn /fHo e/Lsf] s'g} klg ejgsf]
d"NofÍg oyfy{k/s ?kdf ug{ ;lsg] ljZjf; lnPsf] 5' .
cGtdf o; sfo{ljlw tof/ u/L k|sf;g ug]{ sfo{df ;+nUg ejg dd{t d"NofÍg
zfvfsf zfvf k|d'v l;=l8=O{ >L k|sL0f{ t'nfw/nfO{ laz]if wGojfb 1fkg ub{5' . o;
sfo{ljlwsf] n]Vg] qmddf ;xof]u ug'{x'g] o; ljefusf sfg'g clws[t >L dfwj ;'j]bL, O{+=
>L k|jL0f zfx tyf 8s'd]G6]zg clws[t >L t'n;L e§/fO{ k|lt cfef/ k|s6 ug{ rfxG5' .
4
ljifo;"rL
k|:tfjgf M 7
kl/R5]b – ! 7
k|f/lDes 7
@= kl/efiffM 7
kl/R5]b – @ 8
kl/R5]b M– # 15
kl/R5]b $ 16
kl/R5]b % 21
ljljw 21
!)=vf/]hL / arfp M– 21
cg';"rL — ! 22
5
cg';"rL @ 22
6
ejgsf] nfut d"NofÍg sfo{ljlw, @)&)
k|:tfjgfM
ejg d"NofÍg sfo{nfO{ ;do;fk]If, oyfy{k/s / Jojxfl/s agfpgsf nflu 3/sf]
lsl;d , u'0f:t/, lgdf{0f k|ljlw / lgdf{0f ;fdfu|Ldf cfwfl/t /xL tyf x|f; s§L b/ (Rate
of Depreciation) df xfn eO/x]sf] k|rngdf ;'wf/ u/L g]kfn ;/sf/n] of] ejg
d"NofÍg sfo{ljlw tof/ u/L nfu" u/]sf] 5 .
kl/R5]b – !
k|f/lDes
-!_ of] sfo{ljlwsf] gfd æejgsf] nfut d"NofÍg sfo{ljlw, @)&)Æ /x]sf] 5 . c+u|]hLdf
o;nfO{ “Building Valuation Procedure , 2013 ”elgg]5 .
-@_ of] sfo{ljlw g]kfn ;/sf/af6 :jLs[t ePsf] ldltaf6 k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiffM
-!_ ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df o; sfo{ljlwdf k|of]u ul/Psf lgDg zJbsf] cy{
lgDgfg';f/ x'g]5M
7
-r_ æ dd{t ;Def/ vr{Æ eGgfn] 6'6]km'6]sf ejgnfO{ ;xL cj:yfdf Nofpgsf] nflu
cfjZos kg]{ d"NonfO{ ;Demg' kb{5 .
kl/R5]b – @
d"NofÍgsf nflu ejgx?sf] juL{s/0f
8
dfn;fdfg tyf cf}Bf]lus sRrf kbfy{ e08f/0fsf] nflu pkof]u ug]{ p2]Zon]
agfOPsf] Ps tNn] ejgx? o; cGtu{t kb{5g\ . uf]bfd ejgdf k|fo 5'§f5'§} sf]7fx?
lgdf{0f gu/L ;Dk"0f{ ejg Pp6} sf]7fsf] ?kdf x'g] ub{5 .
lgdf{0f ;fdu|L tyf ;'ljwfsf cfwf/df ejgx?sf] lgDg cg';f/ ju{L{s/0f ul/Psf]5 .
-s_ e'O{sf] cfwf/df
e'O{sf] cfwf/df ejgx?nfO{ d'VotM @ lsl;dn] ju{L{s/0f ul/Psf] 5 . dx+uf] e'O{ cGtu{t
9nfg ul/Psf] e'O{ kb{5 eg] ;:tf] e'O{ cGtu{t sf7sf] ;fbf cyjf To;df df6f]n] kf]t]sf]
e'O{ ePsf] ejgx? kb{5g\ .
9
-v_ k|ljlwsf] cfwf/df
pQd :t/sf] ljh'nLjQLsf] ;'ljwf eg]sf] kof{Kt PDkfP/ ld6/ ePsf], sG;Ln jfol/Ë
(Conceal Wiring) ul/Psf], kof{Kt ?kdf jQLsf KjfO{06x? /flvPsf] / jQLsf lkml6Ëx? -
:jLr, jQL / h8fg ul/g] cGo ;fdfu|L_ pTs[i6 jf dxF+uf] ePsf]nfO{ dflgPsf] 5 .
dWod:t/sf] ljh'nL jQLsf] ;'ljwf eg]sf] sG;Ln jfol/Ë jf PS;kf]h jfol/Ë (Conceal
Wiring or Expose Wiring) ul/Psf], kof{Kt ?kdf jQLsf KjfO{06x? g/flvPsf] / jQLsf
lkml6Ëx? -:jLr, jQL / h8fg ul/g] cGo ;fdfu|L_ ;:tf vfnsf] ePsf]nfO{ dflgPsf] 5 .
lgDg:t/sf] ljh'nL jQLsf] ;'ljwf eg]sf] ;fgf] PDkfP/sf] ld6/ h8fg ul/Psf], jfol/Ë
10
gu/L tf/ tflgPsf], kof{Kt ?kdf jQLsf KjfO{06x? g/flvPsf] / jQLsf lkml6Ëx? -:jLr,
aQL / h8fg ul/g] cGo ;fdfu|L_ lgs} yf]/} / lgs} ;:tf vfnsf] ePsf]nfO{ dflgPsf] 5 .
pQd:t/sf] :oflg6/L ;'ljwf eg]sf] kof{Kt dfqfdf kfgL hDdf ug{ ;lsg] 6+sL
(Overhead Water Tank) ePsf], tftf] tyf lr;f] kfgLsf] nflu 5'§f5'§} kfOk nfO{g h8fg
u/L k|To]s jfy?d, efG5fsf]7f / cGo cfjZos :yfgdf ;'ljwf k'ØfOPsf] / ;fy} pTs[i6
lsl;dsf] 8]«g]h l;:6d (Drainage System) sf] Joj:yf ul/Psf]nfO{ lnOPsf] 5 .
dWod:t/sf] :oflg6/L ;'ljwf eg]sf] cfjZos dfqfdf kfgL hDdf ug{ ;lsg] 6+sL
(Overhead Water Tank) ePsf], Pp6f dfq kfOk nfOg h8fg u/L k|To]s jfy?d,
efG5fsf]7f / cGo :yfgdf ;'ljwf k'ØfOPsf] t/ pTs[i6 8]«g]h l;:6d (Drainage System)
sf] Joj:yf gul/Psf] cj:yfnfO{ lnOPsf] 5 . lgDg:t/sf] :oflg6/L ;'ljwf eg]sf]] 6+sL
e'O{d} /flvPsf] cyjf gePsf], ;fx|} yf]/} dfqfdf wf/f h8fg ul/Psf] -Pp6f wf/f jfy?ddf
/ Pp6f wf/f efG5f sf]7fdf_ / To; jfx]ssf :oflg6/L ;DjGwL cGo s'g} ;'ljwf gePsf]
cj:yfnfO{ lnOPsf] 5 .
;j} k|sf/sf ejgx?nfO{ d"NofÍg ug{ ;lhnf] xf]; egL ejgsf] u'0f:t/ / lkmlgl;Ësf]
cfwf/df ejgx?nfO{ d'VotM tLg k|sf/df juL{s/0f ul/Psf] 5 . o;n] g]kfnel/sf] sl/j
;j} lsl;dsf] ejgx?nfO{ d"NofÍg ug{ Pp6f cfwf/ k|:t't u/L d"NofÍg ljlw ;lhnf]
jgfpF5 . pNn]lvt tLg k|sf/ dWo] klxnf] pQd:t/df tn k|:t't ul/Psf ljj/0fx?jf6
pQd:t/sf] ljj/0f dfq ;dfj]z ul/Psf] 5 eg] bf];|f] -dWod_ / t];|f] -lgDg_ :t/sf ejg
d"NofÍgsf nflu lkmlgl;Ësf s]xL ljj/0fx? ;dfj]z ul/Psf] 5}g . ;j} lsl;dsf
ejgx?nfO{ k|of]u ug{ ejg lgdf{0f sfo{ ;DjGwL ljj/0f tn k|:t't ul/Psf] 5 .
5–! pQd :t/sf] ejg M– ejg d"NofÍgsf nfuL lkmlgl;Ësf] ljj/0fx?jf6 lgDg
j'+bfx? dfq ;dfj]z u/L nfut d"No lgwf{/0f u/L To;nfO{ pQd:t/sf] ejg cGtu{t
kl/eflift ul/Psf] 5 . emnSs x]bf{ cfw'lgs b]lvg] O{dN;g k]06;\, dfj{n, 6fon cflb
11
;dfj]z ePsf] ejgnfO{ pQd eGg ;lsG5 . Jofkfl/s ejgsf] xsdf e/\ofË, sf};L,
Kof;]h tyf cGo v'Nnf :yfgdf u]|gfO{6 nufOPsf] ejg pQd eGg ;lsG5 . cGo k|sf/sf
ejgx?sf] xsdf ;f] :yfgx?df dfj{n nufOPsf] ejgnfO{ pQd eGg ;lsG5 . To:t}
pQd Jofkfl/s ejgdf cNd'lgodsf ‰ofn 9f]sf /flvPsf] x'G5 . 6fon, 9'+uf 6fF:g] sfo{
(Cladding Works) ul/Psf] 5 eg] To;nfO{ 5'§} k|lt ju{lkm6 lx;fj u/L d"Nof+sgdf
yKg' kg{] x'G5 .
lkmlgl;Ë ;DjGwL sfo{
To;} u/L dfly pNn]lvt dWod :t/sf j'+bfx? dWo]jf6 lgDg j'+bfx?nfO{ ;dfj]z gu/L]
ejg nfut d"No lgwf{/0f u/L To;nfO{ lgDg :t/sf] ejg cGtu{t kl/eflift ul/Psf] 5 .
o;n] s] hgfpF5 eg] d"NofÍg ul/g] ejgdf dWod :t/sf] ejgnfO{ lnP/ To;df Knf:6/
tyf /+u /f]ug s]xL gul/Psf] 5 eg] To;nfO{ lgDg :t/sf] ejg cGtu{t kl/eflift ug'{
kg]{5 .
13
lkmlgl;Ë ;DjGwL sfo{
To;} u/L kvf{nsf] kmnfd] 9f]sf / kvf{n dflysf] kmnfd] u|Ln ;DjGwL sfo{nfO{ # lsl;dn]
juL{s/0f ul/Psf] 5 . pQd:t/ cGtu{t kmnfd] kftfnfO{ kmf]lN8Ë u/L cGo kmnfd]
;fdfu|Lx?sf ;fy cfsif{s ?kdf l8hfO{g ul/Psf] 9f]sf kb{5, dWod:t/ cGtu{t kmnfd]
kftfnfO{ kmf]lN8Ë gu/L ;fwf/0f lsl;dn] lgdf{0f ul/Psf] 9f]sf / lgDg:t/ cGtu{t kmnfd]
14
u|Ln dfq k|of]u u/L ss{6 kftf /fvL cyjf g/fvL lgdf{0f ul/Psf] 9f]sf tyf kvf{n
dflysf] kmnfd] u|Ln kb{5g .
kvf{nsf] d"NofÍg ubf{ To; kvf{nsf] nDjfO,{ rf}8fO{ / df]6fO{ h:tf] eP klg To;nfO{
3glkm6df lx;fj u/L lgsfNg' kg{] x'G5, Nof08:s]ksf] d"NofÍg ubf{ To;n] cf]u6]sf]
:yfgnfO{ ju{ lkm6df lx;fj u/L lgsfNg' kg{] x'G5 tyf kmnfd] 9f]sf jf kvf{n dflysf]
u|LnnfO{ To;sf] nDjfO{ rf}8fO{ cg';f/ If]qkmn k|lt ju{ lkm6df lx;fj u/L lgsfNg' kg{]
x'G5 .
kl/R5]b M–#
d"Nof+sg k|ls|of / d"Nof+sg ug{] ljlw
$=! dfly pNn]lvt ;"qdf x|f; s§L / hDdf jif{ jfx]s ;j} cfO6dx? k|lt ju{km'6df
/x]sf 5g . x|f;s§LnfO{ k|ltztdf /flvPsf] 5 eg] hDdf jif{nfO{ jif{ ;+Vofdf
/flvPsf] 5 . o; ;"'qdf k|of]u ePsf] 5f]6s/L zJbx?sf] k"0f{ ?k o; k|sf/ /x]sf] 5
.
V Ö hDdf d"No
B Ö ejgsf] d'No + ljh'nLsf] d'No + :oflg6/Lsf] d'No + ejgsf] cGo d'No
Co Ö lhNnfsf] u'0f+fs
T Ö 9'jfgL d'No -hDdf tf}n X d'No k|lt s]= hL= k|lt ls= dL=. k|lt 306f k|lt
s]= hL=_
D Ö x|f; s§L X hDdf aif{
O Ö Nof08:s]k d'No + kvf{nsf] d'No + cGo d'No
15
A Ö hDdf ejgsf] If]qkmn
$=@ dfly pNn]lvt e=c=d'= -ejg ;DjGwL cGo d"'No_ n] d"NofÍg ubf{ yKg' kg{] cyjf
36fpg' kg{] l;len, lkmlgl;Ë, ljB'tLo / :oflg6/L ;DjGwL sfo{x?nfO{ hgfpFb5 . To:t}
c=d"'= -cGo d'No_ n] dfly pNn]lvt sfo{ jfx]s d"NofÍg ubf{ yKg' kg]{ cfO6dx?nfO{
hgfpFb5 . pbfx/0fsf] nflu jflx/L kvf{nsf] kmnfd] 9f]sf tyf kmnfd] u|Ln, kfgLsf]
kmf]xf]/f, j'§]bf/ dxF+uf ‰ofn9f]sf, k'/ftflTjs ;fdu|Lx?, cf6{ tyf k]l06Ë, dxF+uf un}+rf,
kmlg{r/x?, ljB'tLo lnˆ6, dx+uf ljB'tLo ;fdu|L cflbx? o;df kb{5g\ .
olb ejg lgdf{0f ePsf] jif{ / kvf{n lgdf{0f ePsf] jif{ leGbf leGb} 5g\ eg] x|f; s§L ubf{
km/s km/s x|f; s§L u/L d"NofÍg ug{' kg{]5 .
$=# s'g} ejg d"NofÍg ubf{ sf7df08f}+ pkTosfsf] ejg b//]6 ;DjGwL tflnsfdf
b]vfOPsf] ejgsf] s'g} Ps k|sf/;+u ldNg] x'G5, h;sf] b//]6 lnO{ ;DjGwLt lhNnfsf]
u'0ffÍ (Co-efficient) ;+u u'0fg u/L d"NofÍg sfo{ ug{' kg{]5 .
$=$ s'g} ejgsf] ;Dk"0f{ lgdf{0f sfo{ jh| -;'vL{ r'g_ 4f/f ul/Psf] 5 eg] To;nfO{
d"NofÍg ubf{ l;d]06 jfn'jfåf/f lgdf{0f u/]sf] b//]6df #) k|ltzt 36fO{ d"NofÍg ug'{ kb{5
. To;} u/L lgdf{0f sfo{sf] s'g} efu dfq jh|åf/f lgdf{0f ul/Psf] 5 eg] ;f];+u ;DjGwLt
l;d]06 jfn'jf4f/f lgdf{0f u/]sf] cfO{6dx? lnO{ d"NofÍg ug'{kb{5 .
kl/R5]b $
ejg d"NofÍg ubf{ Wofg lbg' kg{] cGo s'/fx?
%=! e'O{ tNnfsf] If]qkmn (Plinth Area) lgsfNg kvf{n (Wall) ;lxt rf/} lt/
jflx/jf6 3]l/P/ /x]sf] 5f]k]sf] cfFug (Covered Porch) ;lxtsf] If]qkmnnfO{ lng'
kb{5 .
%=@ k"/f If]qkmn (Total Floor Area) lgsfNg ;j} tNnfsf sf};L (Balcony)
;lxt kvf{nn] 3]l/P/ /x]sf] tyf 5t ePsf] If]qkmnnfO{ lng' kb{5 t/ 5t gePsf] 5Hhf
(Cantilever) n] 3]l/Psf] If]qkmnnfO{ lng' x'Fb}g .
16
%=# ;j} d"NofÍg sfo{x? k'/f If]qkmnsf] cfwf/df ul/g' kb{5 .
%=$ lkmlgl;Ë sfo{ !))% ePsf] 5 5}g eg]/ 5'§ofpg] cfwf/ tn pNn]v ul/Psf]5 .
s'g} sfo{ !)) % 5 ls 5}g egL 5'§ofpg] sfo{ d"NofÍgstf{n] ejgsf] l:ylt x]/L ug{'
kg{] x'G5 . olb s'g} rf/kf6] ejgsf] Ps tkm{sf] leQfdf dfq Knf:6/ ul/Psf]5 eg] jflx/L
Knf:6/ ln+bf @%% dfq lng' kg{] x'G5 .
— !))% leqL Knf:6/ / !))% /+u /f]ug eGgfn] ;j} sf]7fsf] ;j} leQf / leqL 5t
(Ceiling) df ;f] sfo{ ePsf] j'lemG5 .
— !))% jflx/L Knf:6/ / !))% /+u/f]ug eGgfn] jflx/jf6 b]lvg] ;j} leQf / jflx/L
5tdf ;f] sfo{ ePsf] j'lemG5 .
— !))% dfj{n jf u|]gfO6sf] sfo{ eGgfn] e/\ofË, sf};L, Kof;]h tyf cGo v'Nnf
:yfgdf ;f] sfo{ ePsf] j'lemG5 .
— !))% ˆn; 9f]sf ;DjGwL sfo{ eGgfn] ejgsf ;j} 9f]sfx? ˆn; 9f]sfn] lgld{t
ePsf] j'lemG5 .
— !))% O6 jf 9'+uf4f/f SNofl8Ë ;DjGwL sfo{ eGgfn] jflx/jf6 b]lvg] ;j} leQfdf
SNofl8Ë ul/Psf] sfo{ eGg] j'lemG5 .
— !))% nf]sn O{6f, rfO{lgh O{6f, xf]nf] O{6f jf 9'+ufsf] uf/f] ;DjGwL sfo{ eGgfn]
;Dk"0f{ uf/f] ;f]xL lrhåf/f jgfOPsf] sfo{ eGg] j'lemG5 .
%=% cGo :yfgjf6 lgdf{0f ;fdfu|L 9'jfgL u/L Nofpg' kbf{ 9'jfgLsf] dfWod h:tf] eP klg
lgdf{0f ;fdfu|Lsf] tf}n / 9'jfgL ug{' kg{] b'/Lsf cfwf/df To:tf ;fdfu|Lsf] 9'jfgL vr{ kQf
nufO{ ejg d"NofÍg ug'{ kb{5 . d"NofÍg sfo{nfO{ ;/nLs[t ug{ 9'jfgL ug{' kg{] lgdf{0f
;fdfu|Lx?sf] tf}n ejg lgdf{0f ubf{ k|lt ju{lkm6 df]6fdf]6L slt x'g cfp5 eGg] jf/]df tn
pNn]v ul/Psf]5 .
17
lgdf{0f ;fdfu|Lsf] ljj/0f tf}n k|lt j=lkm=
%=^ pNn]lvt tf}n k|lt ju{lkm6df ln+bf ejgsf] hlt tNnfdf k|of]u ul/Psf]5 Tolt
tNnfx?sf] Floor sf] If]qkmn ju{lkm6df /fvL lng' kg{] x'G5 . ejg d"NofÍg ubf{ s'g}
lgdf{0f ;fdu|L 9'jfgL u/L NofOPsf] hfgsf/L ePdf lgdf{0f ;fdu|Lsf] tf}n / To;nfO{ slt
b'/Ljf6 -ls=dL=_ / s'g dfWodjf6 NofOPsf] xf] Tof] s'/f kQf nufO{ 9'jfgL vr{ ;dfj]z
u/L d"NofÍg ug'{ kg{] x'G5 .
^=! 3/ hUufsf] d"NofÍg ul/+bf 3/sf] dfq x|f; s§L ul/g' kb{5 . Åf; s§L ubf{ ejgsf]
d"NoflÍt /sddf Tof] ejg lgdf{0f k"/f ePsf] hDdf jif{nfO{ lgwf{l/t xf; s§L b/n] u'0fg
u/L 36fpg' kb{5 . xf; s§L ul/bf To; ejgsf] lgdf{0f k|ljlw, u'0f:t/ / ejgsf] k|sf/
cg';f/ To;n] k|bfg ug{] ;]jfsf] ;do ;Ldf cyjf To;sf] hLjg cjlw lgwf{/0fsf]
18
cfwf/df ug{'kb{5 . oL ;j} s'/fx?nfO{ Wofgdf /fvL tnsf] tflnsfdf pNn]lvt x|f; s§L b/
sfod ul/Psf] 5 .
19
l;kmfl/; ul/Psf] x|f; s6\6L b/
ejgsf] k|sf/
k|ljlw kvf{n 5fgf lkmlgl;Ë
cfjflzo, Jofkfl/s, ljBfno, l;g]df / c:ktfn uf]bfd / cf}Bf]lus
cg'dflgt cfo' - cg'dflgt jflif{s x|f;
jflif{s x|f; s6\6L b/ -Ü_
jif{_ cfo' -jif{_ s6\6L b/ -Ü_
pQd %) @=)) $) @=%)
ss{6kftf
/ :n]6
dWod %) @=)) $) @=%)
lgDg %) @=)) $) @=%)
nf]sn O{6f - pQd &% !=## ^) !=^^
l;d]G6sf] hf]8fO{_ cf/= ;L=
, rfOlgh O{6f - ;L=
dWod &% !=## ^) !=^^
l;d]G6sf] hf]8fO{_ lgDg &% !=## ^) !=^^
pQd @% $=)) @) %=))
6fon .
lem+u6L
dWod @% $=)) @) %=))
lgDg @% $=)) @) %=))
cf/= pQd $) @=%) @) %=))
ss{6kftf
;L= ;L=
/ :n]6
dWod $) @=%) @) %=))
km|]d, nf]sn O{{6f -
nf]8 df6f]]sf] hf]8fO{
lgDg $) @=%) @) %=))
ljol/Ë, —!$Æ b]vL dfly_ pQd ^) !=^^ @% $=))
cf/= ;L=
:6Ln / 9'+ufsf] uf/f] -
;L=
dWod ^) !=^^ @% $=))
km|]d l;d]G6sf] hf]8fO{ lgDg ^) !=^^ @% $=))
jf !*Æ b]vL dfly
df6f]sf] hf]8fO{_ 6fon . pQd @) %=)) !% ^=^^
lem+u6L
dWod @) %=)) !% ^=^^
lgDg @) %=)) !% ^=^^
nf]sn O{{6f - ss{6kftf pQd @% $=)) @) %=))
df6f]]sf]
:n]6
dWod @% $=)) @) %=))
hf]8fO{—!$Æ eGbf / lgDg @% $=)) @) %=))
sd_ / 9'Ëf -
df6f]]sf] pQd !% ^=^^ !@ *=##
6fon .
hf]8fO—!*Æ eGbf
lem+u6L
dWod !% ^=^^ !@ *=##
sd_ lgDg !% ^=^^ !@ *=##
pQd !% ^=^^ !@ *=##
u|fld0f ejg dWod !@ *=## !) !)=))
lgDg !) !)=)) * !@=%)
kl/R5]b %
ljljw
*= afwf c8sfp k'msfpg] clwsf/ M
of] sfo{ljlwsf] sfof{Gjogdf s'g} låljwf jf afwf c8\sfp cfO k/]df ljefusf] /fo tyf
l;kmfl/; ;lxt lg0f{osf nflu dGqfnodf k]z ul/g]5 . ;f] ;DaGwdf dGqfnon] lbPsf]
lg0f{o clGtd / afWosf/L x'g]5 .
(= sfo{ljlwdf ;+zf]wg M
of] sfo{ljlwdf g]kfn ;/sf/af6 cfjZostf cg';f/ ;+zf]wg x'g]5 .
!)=vf/]hL / arfp M
o; cl3 sfod /x]sf] ejg d"Nof+sg ;DaGwL kl/kq tyf lg0f{ox? vf/]h ul/Psf]
5 / pQm kl/kq tyf lgb]z
{ fg';f/ eP u/]sf] sfd sf/jfxLx? o;} sfo{ljlw cg';f/ ePsf]
dflgg]5 .
21
cg';"rL — !
gd"gf ejgx?sf] cfO6d tyf kl/df0fx? / gS;f
k|ljlw M -!_ cf/= ;L= ;L= k|m]d -@_ nf]8 ljol/Ë -#_ :6Ln k|m]d
22
kvf{n M -!_ nf]sn O{6f -l;d]06sf] hf]8fO{_ -@_ rfO{lgh O{6f -l;d]06sf]
hf]8fO{_
-#_ nf]sn O{6f -df6f]sf] hf]8fO{_ -$_ 9'+uf -l;d]06sf] hf]8fO{_
-%_ 9'+uf -df6f]sf] hf]8fO{_
5fgf M -!_ ss{6 kftf . :n]6 -@_ cf/= ;L= ;L= -#_ 6fon .
lem+u6L
d"No M
9'jfgL ;DjGwdf
hDdf 9'jfgL ug'{ kg{] tf}n M ls=u|f= k|=j=lkm= el/ofjf6 9'jfgL M
ls= dL=
;jf/L ;fwgjf6 9'jfgL M ls= dL= xjfO{ 9'jfgL M
306f
9'jfgL d"No M
ejg ;DjGwL cGo d"No
23
yKg' kg{] d"No M
gf]6 M o; kmf/dsf] ;j} kfgfsf] tn / dfly d"NofÍg stf{n] x:tfIf/ ug{' xf]nf .
24