ΑΡΧΑΙΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να σχηματίσετε τις πτώσεις που ζητούνται για κάθε ουσιαστικό.

ὁ κόραξ: …….………..…. (γενική ενικού) /……..…….………. (ονομαστική

πληθυντ.) / (δοτική πληθυντικού) …………………….

ἡ ἐλπίς: …………...……. (δοτική ενικού) /….………. (γενική πληθυντικού)

ὁ γύψ: ………..…….(αιτιατική ενικού) /………….. (αιτιατική πληθυντικού)

ὁ πατήρ: …….………… (δοτική ενικού) /…..………… (γενική πληθυντικού)

/ …………………… (δοτική πληθυντικού)

ὁ αὐτοκράτωρ: …………………. (γενική ενικού) /………..………. (δοτ.

πληθυντικού)

ὁ ἄξων: ……………… (δοτική ενικού) / ……………. (κλητική ενικού)

ὁ χειμών: ……………. (γενική ενικού) / ………….(αιτιατική πληθυντικού)

τὸ πλῆθος: ………………….. (γενική ενικού) / ……………(δοτική

ενικού)/………….…… (ονομαστ.πληθυντ.)

2. Να διαγράψετε τον τύπο που είναι λάθος:

Μακεδῶνος – Μακεδόνος τοῖς πατέρσι – τοῖς πατράσι

τοῖς κλητήροις – τοῖς κλητήρσι τοῦ αἰῶνος – τοῦ αἰόνος

τοῦ Θεμιστοκλέους – τοῦ Θεμιστοκλῆ τῷ ξίφι - τῷ ξίφει

τὸν λιμέναν – τὸν λιμένα ὦ ῥῆτορ - ὦ ῥήτωρ

3. Να βρείτε ποιες προτάσεις συνδέονται κατά παράταξη και ποιες καθ' υπόταξη στις
εξής φράσεις:

α) Φαλῖνος ἐγέλασε καὶ εἶπε.

β) Ἡ γῆ πάντα φύει τε καὶ τρέφει.

γ)Ἡγεῖτο μὲν Χειρίσοφος, ὠπισθοφυλάκει δὲ Ξενοφῶν.

δ) Ὁρᾷς, ὦ Ἱππία, ὅτι ἐγὼ ἀληθῆ λέγω.

ε) Κύνας τρέφομεν, ἵνα φυλάττωσι τὰς οἰκίας.

στ) Οὕτω ἰσχυρόν ἐστιν ἡ άλήθεια, ὥστε πάντων ἐπικρατεῖ.

ζ) Εἰ ἄλλως γιγνώσκεις, δίδασκε.

4. Στις παρακάτω φράσεις να εντοπίσετε τους συνδέσμους που εισάγουν

δευτερεύουσες προτάσεις και να γράψετε το είδος τους.

α) Ἐξωστράκισαν τὸν Κίμωνα, ἵνα αὐτοῦ μὴ ἀκούσειαν τῆς φωνῆς.

β) Πρωταγόρας ἐρῷτα, εἰ οὐκ αἰσχύνομαι τἀγαθὰ δεινὰ καλῶν.

γ) Ἐγὼ γὰρ Ἀθηναίους, ὥσπερ καῖ οἱ ἄλλοι Ἕλληνες λέγουσι, λέγω σοφοὺς εἶναι.

δ) Οὕτως ὠργίσθησαν οἱ βουλευταὶ αὐτοῖς, ὥστε ἔλεγόν τινες τῶν ῥητόρων

ὡς άκρίτους χρὴ τοῖς ἔνδεκα παραδοῦναι.

ε) Ἀνάγκη οὖν, εἰ καὶ μὴ δεινὸς πρὸς τοῦτο πέφυκα, βοηθεῖν τῷ πατρί.

στ) Φοβοῦμαι μὴ πάθωμεν ταῦτα.

ζ) Εἴ εἰσι βωμοί, εἰσὶ καὶ θεοί.

η) Πονηρός ἐστιν οὗτος, διότι καταψεύδεται τῶν προγόνων ὡς ἀχαρίστων.

5. Να συμπληρωθούν τα πρόσωπα της υποτακτικής ενεστώτα και αορίστου που

λείπουν από τις παρακάτω στήλες.

α΄ ενικό πιστεύσω

……………… ………………… ……………….

β΄ ενικό …………. ……………… …………………

………………

γ΄ ενικό …………. ……………… …………………

……………..

α΄ πληθ. …………. ἀνοίγωμεν …………………

……………..

β΄ πληθ. ………….. …………….. διώξητε

……………..
γ΄ πληθ. ………….. ……………. ………………. φυλάττωσι(ν)

6. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις

απρόσωπες εκφράσεις και να βρείτε τη δοτική προσωπική (όπου υπάρχει).

α. Προσήκει τοῖς πολίταις προθύμως πείθεσθαι τῷ ἄρχοντι.

β. Τοῖς φαύλοις ἐνδέχεται τὰ τυχόντα ποιεῖν.

γ. Ἄξιόν ἐστιν ἡμῖν ἐπαινέσαι τὴν ἀρετὴν τῶν προγόνων.

δ. Καλόν ἐστι τοῖς εὐδαίμοσι τοὺς τάλανας οἰκτίρειν.

ε. Οὐ χρὴ τῶν διδασκαλικῶν λόγων ἀμελεῖν.

στ. Ἀνάγκη ἐστὶν ἡμῖν τὰς πύλας φυλάττειν.

ζ. Χρὴ τοὺς εὐγενεῖς γενναίως φέρειν τὰς συμφοράς.

η. Χαλεπόν ἐστιν ἑαυτὸν γνῶναι.

θ. Δῆλόν ἐστι τὴν οἰκοδομίαν κατὰ σπουδὴν γενέσθαι.

ι. Φόβος ἐστὶ τοῖς γονεῦσι μὴ στερηθῶσι τῶν οἰκειοτάτων γηροτρόφων.

7. Στις παρακάτω προτάσεις να κάνετε τη σύνταξη των απρόσωπων ρημάτων και

εκφράσεων.

α) Προσήκει ἡμῖν ἅπασι κολάζειν τοὺς προδότας.

β) Οὐ πρέπον σοί ἐστι μὴ οὐ λέγειν τὰ δίκαια.

γ) Βέλτιόν ἐστι τοῖς Ἕλλησι θνῄσκειν ἤ ἀεὶ τῷ τυράννῳ δουλεύειν.

δ) Ἔδοξεν αὐτῷ ἐπιστολὴν πέμπειν τοῖς Ἀθηναίοις.

ε) Οὐ δυνατόν ἐστιν ὑμῖν φυλάττειν τὴν πόλιν.

ζ) Προσήκει ἡμῖν ἅπασι κολάζειν τοὺς προδότας.

η) Ἔδοξεν Ἀθηναίοις τὸν λιμένα τειχίσαι.

θ) Ἀναγκαῖόν ἐστιν ἡμῖν πράττειν ταῦτα.

ι) Ἔξεστιν ὑμῖν τὴν πόλιν τὴν ἡμετέραν σῶσαι.

κ) Τῷ ῥήτορι ἐγχωρεῖ (= είναι επιτρεπτό) ψευδῆ λέγειν;

8. Να βρείτε τι είδος της σύνταξης (ταυτοπροσωπία - ετεροπροσωπία) υπάρχει στις
παρακάτω προτάσεις.

α) Ἀντισθένης ἔλεγεν οὐδένα ἄνθρωπον ἀθάνατον εἶναι.

β) Χρὴ πάντας ἡμας τοὺς θεοὺς σέβειν.

γ) Ἐβούλετο μόνος αὐτὸς τοῖς ἄρχουσι ἀγγέλειν τὴν νίκην.

δ) Δυνατόν ἐστιν ὑμῖν λαβόντας ὅπλα εἰς κίνδυνον ἐμβαίνειν.

ε) Κρίνω σε συμβουλεύειν τούτοις καλῶς.

ζ) Ὁμολογοῦμεν ἄδικοι εἶναι καὶ πλεονέκται.

9. Με οδηγό τις παρενθέσεις να συμπληρώσετε τις προτάσεις.

α. Οἱ Ἀθηναῖοι ἐπίστευον πολλάκις τοῖς …………………(ἄφρων, δοτ. πληθ.)

ῥήτορσι.

β. Τοῖς ………………..(εὐδαίμων, δοτ. πληθ.) πατράσι κάλλιστος κόσμος ἀγαθοί

παῖδές εἰσι.

γ. Οἱ ……………..(ἐλεήμων, ονομ. πληθ.) ἄνδρες σπάνιοί εἰσι.

δ. Τοὺς ……………….(ὑπέρφρων, αιτ. πληθ.) νεανίας ὁ χρόνος ποιήσει

……………..(σώφρων, αιτ. πληθ.).

ε. Οἱ Λακεδαιμόνιοι ………………..(μνήμων, ονομ. πληθ.) τῶν Λυκούργου θεσμίων

ἦσαν.

10.Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο του επιθέτου της
παρένθεσης.

α. Στέργομεν τὸν ……………….(ἀληθής) λόγον, τοῖς δὲ ………………. (ψευδής)

οὔποτε πιστεύομεν.

β. Φύλαττε τὸ μὲν σῶμα ……………….(ὑγιής) τὴν δὲ ψυχὴν ………………

(ευσεβής).

γ. Περικλῆς ἦν γένους …………………..(εὐκλεής).

δ. Οἱ Σωκράτους λόγοι ἦσαν…………………….(πλήρης) ἀπλότητος.

ε. Οἱ ………………….(ἐγκρατής) εἰσὶν ἀγαθοὶ πολῖται καὶ τῇ πατρίδι
……………………….. (λυσιτελής).

11.Να συμπληρωθούν οι φράσεις με τα επίθετα που δίνονται.

- Ἡ ἀρχὴ τὸ __________ τοῦ παντὸς ἐστι (ὁ ἥμισυς, ἡ ἡμίσεια, τὸ ἥμισυ).

- Ὁ Ἥλιος ἐπὶ __________ ἅρματος τὸν οὐρανὸν διελαύνει (ὁ ταχύς, ἡ ταχεῖα, τὸ

ταχύ).

- Πολλάκις τὸ ὠφέλιμον ἐναντίον ἐστὶ τῷ __________ (ὁ ἡδὺς, ἡ ἡδεῖα, τὸ ἡδύ).

- Βάδιζε τὴν __________ ὁδόν (ὁ εὐθύς, ἡ εὐθεῖα, τὸ εὐθύ).

- Ἡ χώρα οὐκ ἔχει __________ καὶ __________ ποταμούς (ὁ εὐρύς, ἡ εὐρεῖα, τὸ

εὐρύ - ὁ βαθύς, ἡ βαθεῖα, τὸ βαθύ).

12. Να τοποθετήσετε τα επίθετα στις πτώσεις που ζητούνται:

ὁ ἄφρων: δοτ. Εν…………………… // δοτ. πληθ………………………..

τὸ εὐῶδες: γεν. Εν…………………… // γεν. πληθ……………………….

ὁ συνεχής: κλητ. Εν…………………. // κλητ. πληθ……………………..

τὸ ἀγενές: αιτ. Εν…………………… //αιτ. πληθ…………………………

ὁ φιλαλήθης: γεν. Πληθ..................... // δοτ. πληθ………………………..

ὁ ἐπιμήκης: δοτ. Εν………………….. // κλητ. εν………………………..

13. Να βάλετε τα ρήματα στον κατάλληλο τύπο της προστακτικής που δηλώνεται
στην παρένθεση:

α) Σὺ πρῶτος ἐν τῇ οἰκείᾳ σου ................................ (ἔχω, ενεστώτας)

δημοκρατίαν.

β) .................................. (εἰμί, β΄ ενικό) φιλαλήθης, ὦ φίλε, καὶ μὴ πολλὰ

............................ (λέγω, ενεστώτας, β΄ πληθυντικό) ἀλλα καλά.

γ) .............................. (εἰμί, β΄ πληθυντικό) ἐγκρατεῖς καὶ μεδὲν ἄγαν

............................ (πράτττω, β΄ πληθυντικό , ενεστώτας).

δ) ............................... (προσέχω, γ΄ ενικό, ενεστώτας), Περίκλεις, ἐλευθέρων

μέλλεις ἄρχειν καὶ Ἑλλήνων καὶ Ἀθηναίων.

ε) ............................. (ἐξετάζω, β΄ πληθυντικό, αόριστος) τὰ ἔργα τῶν θεῶν.

στ) ........................... (ἅπτω =ανάβω, β΄ ενικό, ενεστώτας), παῖ λύχνον.

14. Να αναγνωρίσετε το χρόνο των ρημάτων που βρίσκονται στην προστακτική και
να κάνετε χρονική αντικατάσταση.

α) Ταῦτα μὲν εὐχέσθω τοῖς θεοῖς.

β) Λογιζέσθω ὅτι περὶ νόμου μέλλει τὴν ψῆφον φέρειν.

γ) Εἴ τίς τι προσθεῖναι (=να προσθέσει) βούλεται, πείσας ὑμᾶς προσγραψάτω.

δ) Τῶν ἐπιχειρημάτων ἀκούσατε καὶ ταῦτα ψηφίσασθαι.

15. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο

προστακτικής.

α. Τὰ τέκνα μὴ …………….(ἐρίζω, ενεστ.) τοῖς γονευσι.

β. Οἱ μὲν γέροντες ……………(λέγω, ενεστ.), οἱ δὲ νέοι ………………..

(ἀκούω, ενεστ.).

γ. Φίλους ἔχων σύ ……………….(νομίζω, ενεστ.) θησαυροὺς ἔχειν.

δ. Ὑμεῖς ……………..(φεύγω, ενεστ.) ἡδονὴν φέρουσαν ὕστερον βλάβην.

- Μὴ πολλὰ __________ (λέγω, ενεστ.) , ὦ φίλε, ἀλλὰ καλά.

- __________ (προσέχω, γ΄ ενικό ενεστ.), ὦ ἆρχον, ἐλευθέρων μέλλεις ἄρχεις

καὶ Ἑλλήνων __________ (ἐξετάζω, β΄ πληθ. αορ.) τὰ ἔργα τοῦ θεοῦ.

- Μηδὲν ἄγαν __________ (πράττω, β΄ πληθ. ενεστ.) , ὦ νέοι.

- __________ (θαυμάζω, β΄ εν. αορίστου) καὶ τοὺς τὴν φιλαργυρίαν φεύγοντας.

- Μὴ γέλωτα προπετῆ __________ (στέργω, β΄ εν. ενεστ.).

- Μηδεὶς __________ (διδάσκω, γ΄ εν. ενεστ.) ὡς πρέπει ἡμᾶς βουλεύεσθαι.

- __________ (ἅπτω, β΄ εν. ενεστ.) παῖ λύχνον.

- Ὦ στρατηγέ, τοῦ σοῦ στρατεύματος __________ (φροντίζω, αόρ.).

- Οἱ λόγοι οὗτοι οὕτως __________ (ἔχω, γ΄πληθ. ενεστ.).

- Ἄνδρες Ἕλληνες, ὑμεῖς __________ (ἄγω, ενεστ.) καὶ τὰ δίκαια __________

(πράττω, αόρ.).

16. Να γράψετε το ίδιο πρόσωπο του ίδιου χρόνου στην προστακτική.

ἤκουσας λούουσι

ἀνεγράψατε ἀναβλέπεις

διαλύετε κεκρύφασι

διαπεφύλαχε διεβούλευσαν

διδάσκεις κατακαίει

17. Να διαγράψετε τον τύπο της Προστακτικής που είναι λάθος:

λυσόντων – λυόντων σπεύσετε – σπεύσατε

ἑρμήνευσον - ἑρμηνεῦσον ἄρξατε - ἄρξετε

βραβευόντωσαν – βραβευέτωσαν φλέγετε – φλέγατε

ἱδρυκὼς ἔστε - ἱδρυκότες ἔστε παιδευσέτω –παιδευσάτω

κεκρυφυῖα ἴσθι – κεκρυφυῖαι ἴσθι φυλαξέτωσαν – φυλαξάτωσαν

τρεψάτο – τραψάτω ληξέτω – ληξάτω

χάραττε – χάραξε νόμισε – νόμιζε

ἴσθι - ἔσθε γεγραφὼς ἴσθω – γεγραφὼς ἔστω

18.Να γίνει χρονική αντικατάσταση στα ρήματα του παρακάτω πίνακα , διατηρώντας
το ίδιο πρόσωπο και έγκλιση

…………... …………... κινδυνεύσεις …………...

ἐκφράζει …………... …………... …………...

…………... ἦρχον …………... …………...

(γ’πληθυντικό)
(άρχω)

19.Να γραφεί ο Παρακείμενος και ο Υπερσυντέλικος των παρρακάτω ρημάτων ,

διατηρώντας το ίδιο πρόσωπο και την ίδια έγκλιση : διαπράττομεν , απογράφεσθε ,
χορεύουσι(ν)

Παρακείμενος:

Υπερσυντέλικος:

20.Να γραφούν τα παρακάτω ρήματα στο β’ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα σε όλες τις
εγκλίσεις : ψεύδω , λέγω , βλάπτω

Οριστική:

Υποτακτική:

Ευκτική:

Προστακτική: