คู่มือการใช้ภาษา

Manual Using Four Languages Thai-English-Burma-Cambodian For Health Personnel in Providing Services to Foreigners

ไทย-อังกฤษ-พม่า-เขมร
สำ�หรับบุคลากรสาธารณสุข
คู่มือการใช้ภาษาไทย-อังกฤษ-พม่า-เขมร สำ�หรับบุคลากรสาธารณสุขในการให้บริการสุขภาพแก่ประชากรต่างด้าว

ในการให้บริการสุขภาพแก่ประชากรต่างด้าว

Manual Using Four Languages

Thai-English-Myanmar-Cambodian
For
Health Personnel in Providing Services to Foreigners

สำ�นักบริหารการสาธารณสุข
Bureau of Health Administration
สำ�นักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
กระทรวงสาธารณสุข
 คู่มือการใช้ภาษา
ไทย-อังกฤษ-พม่า-เขมร
สำ�หรับบุคลากรสาธารณสุข
ในการให้บริการสุขภาพแก่ประชากรต่างด้าว

Manual Using Four Languages

Thai-English-Myanmar-Cambodian
For
Health Personnel in Providing Services to Foreigners

สำ�นักบริหารการสาธารณสุข
Bureau of Health Administration
สำ�นักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
กระทรวงสาธารณสุข
คู่มือการใช้ภาษา ไทย - อังกฤษ - พม่า - เขมร
สำ�หรับบุคลากรสาธารณสุขในการให้บริการสุขภาพแก่ประชากรต่างด้าว

พิมพ์ครั้งที่ 1 กรกฎาคม 2557

จำ�นวน 11,000 เล่ม
จัดทำ�โดย สำ�นักบริหารการสาธารณสุข
อาคาร 5 ชั้น 6
ตึกสำ�นักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
ถ.ติวานนท์ อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000
โทร. 0-2590-1757-8, โทรสาร 0-2590-1757
www.phdb.moph.go.th
 ค�ำน�ำ

กระทรวงสาธารณสุขได้เตรียมความพร้อมในด้านการพัฒนา
ศั ก ยภาพบุ ค ลากรในการให้ บ ริ ก ารสุ ข ภาพแก่ ป ระชากรต่ า งด้ า ว
เพือ่ รองรับ การเข้าสูป่ ระชาคมอาเซียน ในปี 2558 โดยการส่งเสริมสนับสนุน
ให้บุคลากรสาธารณสุขทุกระดับได้มีการพัฒนาทักษะด้านภาษาที่ใช้กัน
ในกลุ่มประเทศสมาชิกอาเซียน โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศเพื่อนบ้านที่
มีอาณาเขตติดต่อกับแนวตะเข็บชายแดนไทย ได้แก่ กัมพูชา ลาว เขมร
และพม่า ซึ่งเข้ามา รับบริการตรวจรักษาสุขภาพในหน่วยบริการของไทย
อย่างต่อเนื่องสม�่ำเสมอ บุคลากรสาธารณสุขทั้งในและนอกสถานบริการ
สุขภาพทีต่ อ้ งปฏิบตั งิ านในด้านการส่งเสริม ป้องกัน ดูแลและให้การตรวจ
รักษาแก่ผมู้ ารับบริการทีเ่ ป็นชาวต่างชาติ จึงจ�ำเป็นต้องมีคมู่ อื การใช้ภาษา
ที่สามารถสื่อสารเข้าใจอย่างง่ายในการปฏิบัติงาน
ดังนั้น ส�ำนักบริหารการสาธารณสุข จึงได้ขอความอนุเคราะห์
จากส�ำนักการสาธารณสุขระหว่างประเทศ ซึง่ ได้เคยจัดพิมพ์และเผยแพร่
คู่มือแปลภาษาส�ำหรับบุคลากรที่ให้บริการสุขภาพแก่ประชากรต่างด้าว
ประกอบด้วย การใช้ภาษาอังกฤษ ภาษาพม่า และภาษาเขมร ซึง่ สอดคล้อง
กับงานบริการสุขภาพ เพื่อรองรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน โดยน�ำมา
ปรับปรุงรูปแบบคู่มือใหม่ ให้สะดวกในการใช้งาน เพื่อให้กับบุคลากร
และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สามารถน�ำไปใช้ประโยชน์ต่อไป จึงขอขอบคุณ
ส�ำนักการสาธารณสุขระหว่างประเทศ และผูม้ สี ว่ นร่วมในการจัดท�ำเอกสารนี้
ทุกท่านมา ณ โอกาสนี้
ส�ำนักบริหารการสาธารณสุข
กรกฎาคม 2557
 FOREWORD

Ministry of Public Health is starting to improve their

health personnel for Asean Economic Community (AEC) to serve
incoming workforce in 2015 by educating them on language
skills. The focus is on Thailand’s neighbor languages such as
Cambodian, Burmese and Laotian which mainly and regularly
come for services. To promote preventive and corrective
fundamental healthcare services efficiently, an essential
language manual booklet is deeply needed.
As a result, Bureau of Public Health asks International
Healthcare Division to modify their essential language manual
for healthcare service to print and publish a translation guide
for health personnel working in Thailand. The update and
modification brings a new guide which is easy to use for
healthcare workforces and it helps to clearly understand how
to communicate their foreign patients.

Thank you
Bureau of Health Administration
July 2014.
 สารบัญ / Contents

หมวด 1 คำ�ทักทาย Chapter 1 Greetings  7

หมวด 2 เครือญาติ Chapter 2 Relative 9 
หมวด 3 การซักประวัติ Chapter 3 History taking 11 
หมวด 4 จำ�นวนนับ Chapter 4 Counts 19 
หมวด 5 หน่วยนับ / หน่วยเรียก Chapter 5 Unit / Unit called 23 
หมวด 6 วันและเวลา Chapter 6 Date and Time 25
หมวด 7 เดือนปี Chapter 7 Year  31
หมวด 8 สี Chapter 8 Color  34
หมวด 9 อวัยวะภายนอก Chapter 9 External organs  36
หมวด 10 อวัยวะภายใน Chapter 10 Viscera  44
หมวด 11 ระบบทางเดินหายใจ Chapter 11 Respiratory system 47
หมวด 12 ระบบทางเดินอาหาร Chapter 12 Gastrointestinal system 49
หมวด 13 ระบบโครงกระดูก Chapter 13 Skeletal system 51
หมวด 14 ระบบปัสสาวะ Chapter 14 Urinary system 54
หมวด 15 ระบบกล้ามเนื้อ Chapter 15 Musculoskeletal system 55
หมวด 16 ระบบประสาท Chapter 16 Nervous system 57
หมวด 17 ระบบต่อมไร้ท่อ Chapter 17 Endocrine system 58
หมวด 18 ระบบไหลเวียนโลหิต Chapter 18 Circulatory system 59
หมวด 19 ระบบสืบพันธุ์ Chapter 19 Reproductive system 60
หมวด 20 การตรวจร่างกาย Chapter 20 Physical examination 62
หมวด 21 การรับประทานยา Chapter 21 Medication 72
หมวด 22 การฉีดยา/ฉีดวัคซีน Chapter 22 Injection / vaccination 76
หมวด 23 อาการแพ้ยา Chapter 23 Drug allergies 76 
หมวด 24 การรักษาสุขอนามัย Chapter 24 Hygiene 77 
 สารบัญ / Contents

หมวด 25 คำ�แนะนำ� Chapter 25 Instructions wound 81 

การทำ�แผลด้วยตนเอง manually
หมวด 26 การหยอดตา Chapter 26 The eye drops 82 
หมวด 27 คำ�แนะนำ�ในการ Chapter 27 Instructions for 84 
ป้องกันโรค prevention
หมวด 28 การปฏิบัติตัวที่ห้อง Chapter 28 Observed at X-Ray 86 
X-Ray
หมวด 29 กายภาพบำ�บัด Chapter 29 Physical therapy 89
หมวด 30 การฝากครรภ์ Chapter 30 Antenatal care 91
หมวด 31 การคลอด Chapter 31 Labor Care 94 
 หมวดคำ�ทักทาย / Greetings
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน

คำ�ทักทาย สวัสดี Hi / Hello សួស្តី ซัว ซฺเด็ย မဂၤလာပါ။ หมิ่นกะหล่าบ่า

ยินดีที่ได้ Nice to ก-เรียย โดย ตเว๊ ยะด่า วันตาบ่า
ေတြ႕ရတာ၀မ္းသာပါတယ္။
รู้จัก meet you.
រីករាយដោយបានស្គា ល់ รีบาน ซฺกวล แด
Chapter
1 ลาก่อน Goodbye លាសិនហ�ើយ เลีย เซ็น เฮิย သြားေတာ့မယ္။ ตัวด๊อ แหม่
สบาย How are ซุก-ซับ-บาย-
សុខសប្បាយជាទេ? ေနေကာင္းလား။ เหน่เกาง์ ลา
ดีไหม you? เจีย-เต
คุณชื่อ What Is เนียะ ชฺมุฮ- ခင္ဗ်ားနာမည္ ဘယ္လ ขิ่นบยา นะแหม่
ိုေခၚလဲ။
อะไร Your Name?
អ្នកឈ្ម ោះអ្វី ? อะเว็ย แบโลแล
My name
ฉันชื่อ... ខ្ញុំឈ្ម ោះ... คญ็ม ชมุฮ... ကြ်န္ေတာ့္နာမည္ ----။ จะน้อนะแหม่.....
Is…

7
 8
หมวดคำ�ทักทาย / Greetings
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน

คำ�ทักทาย ยินดีต้อนรับ Welcome សូមស្វា គមន៍ โซม ซฺวา-กุม ၾကိဳဆိုပါတယ္။ โจ่โซ่ บ่าแด่
เคย Once ធ្លាប់ ทฺลวบ ဖူးတယ္ ။ พูแด่
ไม่เคย Never មិនធ្លាប់ เม็น ทฺลวบ --မဖူးဖူး။ มะพูบู
ใช่ Yes មែន แมน ဟုတ္တယ္။ โฮ๊วแด
ไม่ใช่ No មិនមែន เม็น แมน မဟုတ္ဖူး။ มะโฮ๊วบู
เม็น จฺบาฮ
ไม่แน่ใจ Not Sure មិនច្បាស់ หรือ ออด မေသခ်ာဖူး။ มะเตฉ่า บู
จบาฮ
ขอบคุณ Thank You អរគុណ ออ-กุน ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ เจซู ติ่นบ่า แด่
ขอโทษ Sorry សូមទោស โซม โตฮ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ เตาง์บั่น บ่าแด่

ขอให้โชคดี Good Luck សូមឲ្យមានសំណាងល្អ ซ็โซม โอย เมียน ကံေကာင္းပါေစ။ กั่นเกาง์ บ่าเซ
อม-ณาง ลฺออ
 หมวดเครือญาติ / Relative
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
เครือญาติ ครอบครัว Family គ្រួសារ กฺรัว-ซา မိသားစု။ มิตาซุ
บิดา Father ឪពុក โอว-ปุก အေဖ။ อะเผ่
Chapter มารดา Mother ម្តា យ มฺดาย အေမ။ อะเหม่
2 บุตร Child កូន โกน ခေလး။ คะเล
ตัวเอง ကိုယ့္ကိုယ္ကို။
Me ខ្ញុំ คญ็ม โก๊โก่ โก่
ผม/ฉัน/ดิฉัน
ลูกชาย Son កូនប្រុស โกน ปฺรุฮ သားေလး။ ตา เล
ลูกสาว Daughter កូនស្រី โกน ซฺเร็ย သမီးေလး။ ตะมี เล
พี่ชาย/น้องชาย Brother បង/ប្អូនប្រុស บ็อง/ปฺอูน-บฺรุฮ အကို/ ညီေလး။ อะโก่/ หยี่เล
พี่สาว/ အမ/ညီမ။
Sister បង/ប្អូនស្រី บ็อง/บฺอูน-เซฺร็ย อะมะ/ หยี่มะ
น้องสาว

9
 10

หมวดเครือญาติ / Relative
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน

เครือญาติ ปู่/ตา Grandfather តា ตา အဖိုး/ အဖိုး อะโพ/ อะโพ

ย่า/ยาย Grandmother យាយ เยียย အဖြား/ အဖြား อะพัว/ อะพัว
ลุง Uncle អ៊ំប្រុស อุม-บฺรุฮ ဘၾကီး။ บะจี
ป้า Aunt អ៊ំស្រី อุม-เซฺร็ย အၾကီး။ อะจี
ภรรยา Wife ភរិយា ภะ-ริ-เยีย မယား။ มะยา
หลานชาย Grandson ចៅប្រុស เจา-ปะเราะ တူ။ ตู่
หลานสาว Granddaughter ចៅស្រី เจา-เซร็ย တူမ။ ตู่มะ
ญาติ Relatives សាច់ញាតិ ซัจ-เญียต အမ်ိဳး။ อะเมียว
 หมวดการซักประวัติ / History taking
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ เลข
ซักประวัติ Identification -ตะ-ซัญ- အမ်ိဳးသားမွတ္ပုံတင္ อะเมียวดา มัด
ประจำ�ตัว Number លេខអត្តសញ្ញា ណប័ណ្ណ เลขเญีอัยตน-บั ณ နံပါတ္။ โป่งติ่น นัมบัด
ประชาชน
เลขบัตร Patient เลข บัตร ประ
Chapter ประจำ�ตัว Identification លេខសម្គាល់ខ្លួនអ្នកជម្ងឺ จำ� คฺลวน เนียะ လူနာ ကဒ္နံပါတ္။
หลู่หน่า ก๊าด นัม
Number จุม-งือ บัด
3 ผู้ป่วย
บัตรประกัน Insurance น เทีย-เนีย-รับ- จันหม่าเย อ่า
က်န္းမာေရးအာမခံကဒ္။
Card
ប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងសុខភាព บัรอง ซุก-เภียบ มะขั่น ก๊าด
สุขภาพ
บัตรประกัน Social ย-รับ- หลู่มู่ ผู่โหล่งเย
လူမႈဖူလုံေရးကဒ္။
สังคม Security Card ប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងសង្គម บันรองเทียซ็-เนี
อง-กุม ก๊าด
ชื่อ Name ឈ្ម ោះ ชฺมุฮ အမည္။ อะหมี่/ นะแหม่

สกุล Surname ត្រកូល ตรอ-กูล မ်ိဳးဆက္အမည္။ เมียวแซดอะหมี่

11
 12

หมวดการซักประวัติ / History taking

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน

การ เพศ Sex ភេទ เพศ လိင္။ เหล่ง

ซักประวัติ
ชาย Male ប្រុស บฺรุฮ က်ား။ จา

หญิง Female ស្រី เซฺร็ย မ။ มะ

ทฺไง / แค / มวยเนะ /
วัน/เดือน/ปีเกิด Date of Birth ថ្ងៃ/ខែ/ឆ្នាំកំណ�ើត ေမြး ေန႕၊ လ၊ ႏွစ္ ။
ชฺนำ�-ก็อม-เนิต ละ /นิส
How old are အသက္ อ่าแต๊ด แบ่เล๊า
อายุเท่าไหร่ អាយុប៉ុន្មា ន ? อายุ ป็อน-มาน ဘယ္ေလာက္လဲ။
you? แล
สัญชาติ Nationality សញ្ជា តិ ซัญ-เจียต ႏိုင္ငံသား။ ไหน่งั่นดา
 หมวดการซักประวัติ / History taking
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ เชื้อชาติ Race ជនជាតិ จน-เจียต လူမ်ိဳး။ หลู่เมียว
ซักประวัติ
ส่วนสูง Height កម្ពស់ ก็อม-ปวฮ အရပ္အျမင့္။ อะยัด อะมยิ๊น
น�้ำหนัก Weight ទម្ងន់ ตุม-งุน ကိုယ္အေလးခ်ိန္။ โก่อะเลเฉ่ง
ที่อยู่ Address អាស័យដ្ឋាន อา-ไซ-ยะ-ทาน လိပ္စာ။ เล๊ยส่า
Address
บ้านเลขที่ ផ្ទះលេខ พฺเตียะฮ เลข အိမ္နံပါတ္ ဘာလဲ။ เอ่งนัมบัด บ่าแล
Number
หมู่บ้าน Village ភូមិ ภูม ရြာ။ หยั่ว
ซอย Lane ផ្លូវលេខ พฺลูว เลข လမ္းသြယ္။ ลัน ตแว่
ถนน Road ផ្លូវ พฺลูว လမ္းမ။ ลัน มะ

13
 14

หมวดการซักประวัติ / History taking

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ ตำ�บล Sub-district ឃុំ คุม ရပ္ကြက္။ ยัต กแว๊ต
ซักประวัติ อำ�เภอ District ស្រុក ซฺร็อก ျမိဳ႕နယ္။ เมี๊ยว แหน่
จังหวัด Province ខេត្ត แคต ခရိုင္။ ขะใหญ่
หมายเลข Phone
លេខទូរស័ព្ទ เลข ตู-ระ-ซับ ဖုံးနံပါတ္။ โพงนัมบัด
โทรศัพท์ number
อาชีพ Occupation មុខរបរ มุก-รอ-บอ အလုပ္အကိုင္။ อะโล๊ว อะไก่ง์
อายุ Age អាយុ อาโยว အသက္။ อะแต๊ด
ซฺทาน-เภียบ
Marrital
สถานภาพ ស្ថា នភាពគ្រួសារ กรัว-ซา หรือ အိမ္ေထာင္ ရွိ/ မရွိ။ เอ่งเด่าง์ซิ/ มะซิ
status
ซฺทาน-เภียบ
หลู่เปี่ยว/
โสด Single នៅលីវ เนิว -ลิว လူပ်ိဳ - အပ်ိဳ ။
อะเปี่ยว
 หมวดการซักประวัติ / History taking
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ แต่งงาน Married រ�ៀបការ เรียบ-กา လက္ထပ္ျပီး။ แล๊ดทัด ปยี
ซักประวัติ แลง-เลียฮ
หย่าร้าง Divorced លែងលះ หรือ แลง-คะ- ကြာရွင္းျပတ္စဲ။ กว่าซิ่น ปยัดแซ
เนีย
พ่อหม้าย Widower ពោះម៉ាយ ปวฮ-มาย မုဆိုးဖို။ โม๊วโซโผ่
แม่หม้าย Widow មេម៉ាយ เม-มาย မုဆိုးမ။ โม๊วโซมะ
Father’s
ชื่อบิดา ឪពុកឈ្ម ោះ โอว-ปุก ชมุฮ အေဖအမည္။ อะเผ่ อะหมี่
name
Mother’s
ชื่อมารดา ម្តា យឈ្ម ោះ มฺดาย ชมุฮ အေမအမည္။ อะแหม่ อะหมี่
name
นิ-โย-จึก หรือ
นายจ้าง Employer និយោជិក အလုပ္ရွင္။ อะโล๊วซิ่น
เถ้า แก

15
 หมวดการซักประวัติ / History taking
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ Hypotension/
คโซย เบะฮ-ดูง
ซักประวัติ ความดันต�่ำ Low Blood ខ្សោយបេះដូង ေသြးေပါင္ခ်ိန္နိမ္။ ตแว๊ เป่าง์เฉ่ง เน้ย
หรือ เจาะ เชียม
Presure
ความดัน Blood
ល�ើសឈាម เลิฮ-เชียม ေသြးေပါင္ခ်ိန္။ ตแว๊ เป่าง์เฉ่ง
โลหิต Pressure
ด้านใน Inside ខាងក្នុង คาง กฺนุง အတြင္း။ อะ ตวิน
ด้านนอก Outside ខាងក្រៅ คาง เกรา အျပင္။ อะ ปยิ่น
ด้านข้าง Side View ចំហ�ៀង จ็อม-เฮียง ေဘး။ เบ
Stay Still/
อยู่นิ่งๆ នៅឲ្យស្ងៀម เนิว โอย ซเงียม ျငိမ္ျငိမ္ေန။ เหย่ง เหย่ง เหน่
hold it
ขยับ Move កម្រើក / ងាក ก็อม-เริก / เงียก လႈပ္ရွားပါ။ โล๊วซาบ่า

17
 18

หมวดการซักประวัติ / History taking

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ ใกล้ Near ជិត จึต အနီး။ อะนี
ซักประวัติ ไกล Far ឆ្ងាយ ชฺงาย အေ၀း။ อะเว
ระยะห่าง Space ចន្ល ោះ จ็อน-เลาะฮ အကြာအေ၀း။ อะกว่า เว

“ใกล้” အနီး။
ภาษาพม่า
พูดยังไงครับ
 หมวดจำ�นวนนับ / Counts
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
จำ�นวนนับ 0 Zero សូន្យ ซูน ၀ โต่งยะ
1 One មួយ มวย ၁ ติ๊ส
Chapter 2 Two ពីរ ปี ၂ นิ๊ส
4 3 Three បី เบ็ย ၃ โตง
4 Four បួន บวน ၄ เล
5 Five ប្រាំ ปรำ� ၅ งา
6 Six ប្រាំមួយ ปรำ�-มวย ၆ เช๊าก์
7 Seven ប្រាំពីរ ปรำ�-ปี ၇ ขุ่นนิ๊ส
8 Eight ប្រាំបី ปรำ�-เบ็ย ၈ ซิ๊ส

19
 20

หมวดจำ�นวนนับ / Counts
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
จำ�นวนนับ 9 Nine ប្រាំបួន ปรำ�-ปวน ၉ โก
10 Ten ដប់ ด็อบ ၁၀ ตะแส่
11 Eleven ដប់មួយ ด็อบ-มวย ၁၁ ตะแซะติ๊ส
12 Twelve ដប់ពីរ ด็อบ-ปี ၁၂ ตะแซะนิ๊ส
13 Thirteen ដប់បី ด็อบ-เบ็ย ၁၃ ตะแซะโตง
14 Fourteen ដប់បួន ด็อบ-บวน ၁၄ ตะแซะเล
15 Fifteen ដប់ប្រាំ ด็อบ-ปรำ� ၁၅ ตะแซะงา
ด็อบ-ปรำ�-
16 Sixteen ដប់ប្រាំមួយ ၁၆ ตะแซะเช๊าก์
มวย
17 Seventeen ដប់ប្រាំពីរ ด็อบ-ปรำ�-ปี ၁၇ ตะแซะขุ่นนิ๊ส
 22

หมวดจำ�นวนนับ / Counts
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
จำ�นวนนับ 90 Ninety កៅសិប เกา-ซิบ ၉၀ โกแส่
100 One Hundred មួយរយ มวย-รอย ၁၀၀ ตะหย่า
1,000 One Thousand មួយពាន់ มวย-ปัวน ၁,၀၀၀ ตะเถ่าง์
10,000 Ten Thousand មួយម៉ឺន มวย-เมิน ၁၀,၀၀၀ ตะเตาง์
One Hundred
100,000 មួយសែន มวย-แซน ၁၀၀,၀၀၀ ตะเต็ง
Thousand
1,000,000 One Million មួយលាន มวย-เลียน ၁,၀၀၀,၀၀၀ ตะตัน
 หมวดหน่วยนับ หน่วยเรียก / Unit / Unit Called
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
หน่วยนับ เม็ด Tablet គ្រាប់ กร่วบ လုံး / အေစ့ โลง/ อะเซ้
หน่วยเรียก
ขวด Bottle ដប ดอบ ပုလင္း ။ ปะลิน
แผง Drug Panel បន្ទះ บ็อน-เตียะฮ ကဒ္ ။ ก๊าด
Chapter
5 ซอง Packet កញ្ចប់ กัญ-จ็อบ အိပ္။ เอ้ยบ์
ปานกลาง Medium មធ្យម มัด-ทฺยม အလယ္အလတ္။ อ่าแหล่ อะลัต
บางครั้ง Sometimes ម្តងម្កា ល มด็อง-มกาล တခါတရံ။ ตะข่า ตะหยั่น
ประจำ� Regularly ជាប្រចាំ เจีย-ปรอ-จำ� အျမဲ။ อ่า มแย
ครั้ง Time(s) ពេល เปล အၾကိမ္။ อ่า เจ่ง
รอบ Round ជុំ จุม ပတ္လည္။ ปัดแหล่

23
 24

หมวดหน่วยนับ หน่วยเรียก / Unit / Unit Called

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
หน่วยนับ เล็ก Small តូច ตูจ အေသး။ อ่าเต
หน่วยเรียก
กลาง Medium កណ្តា ល ก็อน-ดาล အလတ္။ อ่าลัต
ใหญ่ Big ធំ โทม အၾကီး။ อ่าจี
เมตร Metre ម៉ែត្រ แมต မီတာ။ มิ่ต่า
เซนติเมตร Centimetre សង់ទីម៉ែត្រ ซ็อง-ตี-แมต စင္တီမီတာ။ เซนติมิ่ต่า
มิลลิเมตร Millimetre មីលីម៉ែត្រ มี-ลี-แมต မီလီမီတာ။ มิ่ลิมิ่ต่า
กรัม Gram ក្រាម กราม ဂရမ္။ กะรัม
กิโลกรัม Kilogram គីឡូក្រាម กี-ลู-กราม ကီလိုဂရမ္။ กิโหล่กะรัม
 หมวด วัน และ เวลา / Date and Time
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
วัน เวลา วัน Day ថ្ងៃ ทฺไง ေန႕ရက္။ เนะแย๊ต
เมื่อวาน Yesterday ម្សិលមិញ มซิล-เมญ ယမန္ေန႕။ ยะหมั่น เนะ
Chapter วันนี้ Today ថ្ងៃនេះ ทฺไง นีฮ ယေန႕။ ยะเนะ
6 ทฺไง ซแอก/
พรุ่งนี้ Tomorrow ថ្ងៃស្អែក နက္ျဖန္။ แน๊ต พยั่น
หรือ ปรึก นีฮ
วันจันทร์ Monday ថ្ងៃច័ន្ទ ทฺไง จัน တနလၤာေန႕ ตะนินหล่าเนะ
วันอังคาร Tuesday ថ្ងៃអង្គារ៍ ทฺไง อ็อง-เกีย အဂၤါေန႕။ อิ่นข่าเนะ
วันพุธ Wednesday ថ្ងៃពុធ ทฺไง ปุด ဗုဒၶဟူးေန႕။ โบ๊วดะฮูเนะ
วันพฤหัส Thursday ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ทฺไง โปร-ฮัวฮ ၾကာသာပေၾတးေန႕။ จ่าด่าปะเดเนะ

25
 26
หมวด วัน และ เวลา / Date and Time
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
วัน เวลา วันศุกร์ Friday ថ្ងៃសុក្រ ทฺไง ซุก ေသာၾကာေန႕။ เต๊าจ่าเนะ
วันเสาร์ Saturday ថ្ងៃសៅរ៍ ทฺไง เซา စေနေန႕။ สะเหน่เนะ
วันอาทิตย์ Sunday ថ្ងៃអាទិត្យ ทฺไง อา-ตึต တနဂၤေႏြ။ ตะนินคะหน่วยเนะ
ทฺไง ชบ ซ็อม
วันหยุด Holiday ថ្ងៃសម្រាក ပိတ္ရက္။ เป้ยแย๊ต
ระ
ซับ-ปะ-ดา
สัปดาห์นี้ This Week សប្តាហ៍នេះ ယခုအပတ္။ ยะคุอะปั๊ด
นีฮ
สัปดาห์ ซับ-ปะ-ดา
Last Week សប្តាហ៍មុន လြန္ခဲ့သည့္အပတ္။ หลุ่นแค่แด้ อะปั๊ด
ที่แล้ว มุน

สัปดาห์หน้า Next Week សប្តាហ៍ក្រោយ ซับ-ปะ-ดา- လာမည့္အပတ္။ หล่าแมะ อะปั๊ด

โกรย
เวลา Time ពេល เปล /เว เลีย အခိ်န္။ อะเฉ่ง
 หมวด วัน และ เวลา / Date and Time
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
วัน เวลา วินาที Second វិនាទី วิ-เนีย-ตี စကၠန္႔။ แซ๊ดกั้น
นาที Minute នាទី เนีย-ตี မိနစ္။ มินิ๊ส
ชั่วโมง Hour ម៉ោង โมง နာရီ။ หน่าหยี่
หนึ่งวินาที One Second មួយ វិនាទី มวย วิ-เนีย-ตี တစ္စကၠန္႔။ ตะแซ๊ดกั้น
หนึ่งนาที One Minute មួយនាទី มวย เนีย-ตี တစ္မိနစ္။ ตะมินิ๊ส
What time is โมง ป็อน-
กี่โมง ម៉ោងប៉ុន្មា ន ? နာရီအခိ်န္။ หน่าหยี่อะเฉ่ง
it ? มาน
นานเท่าไหร่ How Long ? យូរប៉ុណ្ណា ? ยู -ป็อน-นา ဘယ္ေလာက္ၾကာမလဲ။ แบ่เล๊า จ่ามะแล

เช้า Morning ព្រឹក ปรึก နံနက္။ หนั่นแน๊ต

27
 28
หมวด วัน และ เวลา / Date and Time
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
วัน เวลา เที่ยง Noon ថ្ងៃត្រង់ ทฺไง ตร็อง မြန္းတည့္။ โมนแต๊ะ
บ่าย Afternoon ថ្ងៃរស�ៀល ทฺไง โร-เซียล မြန္းလြဲ။ โมน ลแว
เย็น Evening ល្ងាច ลฺเงียจ ညေန။ ญะเหน่
กลางคืน Night យប់ ยุบ ည။ ญะ
เที่ยงคืน Midnight កណ្តា លយប់ ก็อน-ดาล ยุบ သန္းေကာင္ေက်ာ္။ ตันเก่าง์จ่อ
6.00 น. Six AM ម៉ោងប្រាំមួយព្រឹក โมง ปรำ�-มวย ปรึก ၆း၀၀ เช๊าก์ หน่าหยี่
7.00 น. Seven AM ម៉ោងប្រាំពីរព្រឹក โมง ปรำ�-ปี ปรึก ၇း၀၀ ขุ่นนิ๊ส หน่าหยี่
8.00 น. Eight AM ម៉ោងប្រាំបីព្រឹក โมง ปรำ�-เบ็ย ปรึก ၈း၀၀ ซิ๊ส หน่าหยี่
9.00 น. Nine AM ម៉ោងប្រាំបួនព្រឹក โมง ปรำ�-บวน ปรึก ၉း၀၀ โก หน่าหยี่
 หมวด วัน และ เวลา / Date and Time
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
วัน เวลา 10.00 น. Ten AM ម៉ោងដប់ព្រឹក โมง ด็อบ ปรึก ၁၀း၀၀ แส่ หน่าหยี่
11.00 น. Eleven AM ម៉ោងដប់មួយថ្ងៃ โมง ด็อบ-มวย-ปรึก ၁၁း၀၀ แซะติ๊ส หน่าหยี่
Midday , โมง ด็อบ-ปี-ทฺไง-
12.00 น. ម៉ោងដប់ពីរថ្ងៃត្រង់ ၁၂း၀၀ แซะนิ๊ส หน่าหยี่
Noon ตร็อง
13.00 น. One PM ម៉ោងមួយថ្ងៃ โมง มวย-ทฺไง ၁၃း၀၀ แซะโตง หน่าหยี่
14.00 น. Two PM ម៉ោងពីរថ្ងៃ โมง ปี-โร-เซียล ၁၄း၀၀ แซะเล หน่าหยี่
15.00 น. Three PM ម៉ោង​បីរស�ៀល โมง เบ็ย-โรเซียล ၁၅း၀၀ แซะงา หน่าหยี่
แซะเช๊าก์ หน่า
16.00 น. Four PM ម៉ោង​បួនរស�ៀល โมง บวน-โรเซียล ၁၆း၀၀
หยี่
17.00 น. Five PM ម៉ោង​ប្រាំល្ងាច โมง ปรำ�-ลฺเงียจ ၁၇း၀၀ แซะขุ่น หน่าหยี่

29
 30

หมวด วัน และ เวลา / Date and Time

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
วัน เวลา โมง ปรำ�-มวย-
18.00 น. Six PM ម៉ោង​ប្រាំមួយល្ងាច ၁၈း၀၀ แซะซิ๊ส หน่าหยี่
ลฺเงียจ
19.00 น. Seven PM ម៉ោងប្រាំពីរយប់ โมง ปรำ�-ปี ยุบ ၁၉း၀၀ แซะโก หน่าหยี่
20.00 น. Eight PM ម៉ោង​ប្រាំបីយប់ โมง ปรำ�-เบ็ย ยุบ ၂၀း၀၀ หน่าแส่ หน่าหยี่
นะแซะติ๊ส
21.00 น Nine PM ម៉ោង​ប្រាំបួនយប់ โมง ปรำ�-บวน ยุบ ၂၁း၀၀
หน่าหยี่
นะแซะนิ๊ส
22.00 น. Ten PM ម៉ោងដប់យប់ โมง ด็อบ-ยุบ ၂၂း၀၀
หน่าหยี่
นะแซะโตง
23.00 น Eleven PM ម៉ោង​ដប់មួយយប់ โมง ด็อบ-มวย-ยุบ ၂၃း၀၀
หน่าหยี่
 หมวด เดือน ปี / Year
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
เดือน ปี เดือน Month ខែ แค လ။ ละ
เดือนที่แล้ว Last Month ខែមុន แค มุน လြန္ခဲ့သည့္လ။ หลุ่นแค่แด้ละ

Chapter เดือนนี้ This Month ខែនេះ แค นีฮ ယခုလ။ ยะคุละ

7 เดือนหน้า Next Month ខែក្រោយ แค โกรย လာမည့္လ။ หย่าแม๊ะละ
มกราคม January មករា เมียะ-กะ-รา ဇန္န၀ါရီလ။ ซั่นหน่าวะหรี่ละ
กุมภาพันธ์ February កុម្ភៈ กุม-เภียะ ေဖေဖၚ၀ါရီလ။ เผ่ผ่อวะหรี่ละ
มีนาคม March មិនា มิ-เนีย မတ္လ။ มัตละ
เมษายน April មេសា เม-ซา ဧျပီလ။ เอ ปยี่ละ
พฤษภาคม May ឧសភា อุ-ซะ-เภีย ေမလ။ เหม่ละ

31
 32

หมวด เดือน ปี / Year

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
เดือน ปี มิถุนายน June មិថុនា มิ-ถุ-นา ဇြန္လ။ ซุ่นละ

กรกฎาคม July កក្កដា กะ-กะ-ดา ဇူလိုင္လ။ ซู่ไหล่ละ

สิงหาคม August សីហា เซ็ย-หา ၾသဂုတ္လ။ ออโก๊วละ

กันยายน September កញ្ញា กัญ-ญา စက္တင္ဘာလ။ แซ๊ดติ่นบ่าละ

ตุลาคม October តុលា ตุลา ေအာက္တိုဘာလ။ เอ๊าท์โต่บ่าละ

พฤษจิกายน November វិច្ឆិកា วิจ-ชิ-กา ႏို၀င္ဘာလ။ โหน่หวิ่นบ่าละ

ธันวาคม December ធ្នូ ทนู ဒီဇင္ဘာလ။ ดี่ซิ่นบ่าละ

 หมวด เดือน ปี / Year
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
เดือน ปี ปี Year ឆ្នាំ ชฺนำ� ႏွစ္ นิ๊ส

ปีที่แล้ว Last Year ឆ្នាំមុន ชฺนำ� มุน လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္။ หลุ่นแค่แด้นิ๊ส

ปีนี้ This Year ឆ្នាំនេះ ชฺนำ� นีฮ ယခုႏွစ္။ ยะคุนิ๊ส

ปีหน้า Next Year ឆ្នាំក្រោយ ชฺนำ� โกรย လာမည့္ႏွစ္။ หล่าแม๊ะนิ๊ส

รู้ไหม
ในภาษาพม่า แปลว่า “ปี”
“นิ๊ส” แปลเป็นไทย ยังไงล่ะ
ว่าอะไร
33
 34

หมวด สี / Color
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
สี สี Colour ព័ណ៌ ปอ / ปัวะ အေရာင္ อ่าเหย่าง์
ขาว White ស ซอ အျဖဴ อ่าพิ่ว
ดำ� Black ខ្មៅ คฺเมา အမည္း อ่าแม
Chapter
แดง Red ក្រហម กรอ-ฮอม အနီ อ่าหนี่
8
เหลือง Yellow ល�ឿង เหลือง အ၀ါ อ่าหว่า
เขียว Green បៃតង ใบ-ตอง အစိမ္း อ่าเซง
ม่วง Purple ស្វាយ ซฺวาย ခရမ္း คะยัน
ชมพู Pink ផ្កាឈូក พฺกา-ชูก ပန္းေရာင္ ปันเหย่าง์
น�้ำตาล Brown ត្នោ ត โตนต မီးခိုး มีโฆ
 หมวด สี / Color
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
สี ตึก-ประ
น�้ำเงิน Blue ទឹកប្រាក់ အျပာ อ่าเปี่ย
สี เขียว
เทา Gray ប្រផេះ ปรอ-เพะฮ ေငြေရာင္ หง่วยเหย่าง์

ส้ม Orange ទឹកក្រូច ตึก-กรูจ လိမ္ေမာ္ เหล่งหม่อ

“สีส้ม”
ในภาษาพม่า เรียกว่า
เรียกว่าอะไรจ๊ะ “เหล่งหม่อ”
ไงล่ะ

35
 36

หมวด อวัยวะภายนอก / External Organs

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ ร่างกาย Body រាងកាយ เรียง-กาย ကိုယ္ခႏၶာ။ โก่ขั่นดะ
ภายนอก
ศีรษะ Head ក្បាល กฺบาล ေခါင္း။ เฆาง์
ผม Hair សក់ เซาะ ဆံပင္။ สะปิ่น
Chapter หน้า Face មុខ มุก မ်က္ႏွာ။ มแย๊ดหน่า
9 หน้าผาก Forehead ថ្ងាស ทฺงาฮ နဖူး။ นะพู
คิ้ว Eyebrow ចិញ្ចើម จิญ-เจิม မ်က္ခုံး။ มแย๊ดโคง
ตา Eye ភ្នែក ภฺแนก မ်က္လုံး။ มแย๊ดโล๊ง
ตาดำ� Iris ភ្នែកខ្មៅ ภฺแนก-คฺเมา မ်က္စီစံ။ มแย๊ดซิสั่น
White of the
ตาขาว ភ្នែកស ภฺแนก-ซอ မ်က္လႊာျဖဴ။ มแย๊ดหลั่วพิ่ว
Eye / Sclera
 หมวด อวัยวะภายนอก / External Organs
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ ขนตา Eyelash រោមភ្នែក โรม-ภฺแนก မ်က္ေတာင္။ มแย๊ดเต่าง์
ภายนอก
หนวด Beard ពុកមាត់ ปุก-มวด ႏူတ္ခမ္းေမႊး။ นะคันมวย
หู Ear ត្រច�ៀក ตรอ-เจียก နားရြက္။ นา-ยแว๊ต
จมูก Nose ច្រមុះ จรอ-โมะฮ ႏွာေခါင္း။ หน่าเฆาง์
โพรงจมูก Nostril រន្ធច្រមុះ รุน จรอ-โมะฮ ႏွာေခါင္းထိပ္ခတ္။ หน่าเฆาง์เท๊ยคัต
ขากรรไกร Jaw ថ្គាម ทเกียม ပါးအာရိုး။ ป่าอ่าโย
ปาก Mouth មាត់ มวด ပါးစပ္။ ป่าซัต
ริมฝีปาก Lips បបូរមាត់ บอ-บู-มวด ႏူတ္ခမ္း။ หน่าคัน
แก้ม Cheek ថ្ពាល់ ทปวล ပါး။ ปา

37
 38

หมวด อวัยวะภายนอก / External Organs

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ คาง Chin ចង្កា រ จ็อง-กา ေမးေစ့။ เมเซ้
ภายนอก
คอ Neck ក กอ လည္ပင္း။ แหล่บิน
ชอึง-ดอง-กำ�-
ไหปลาร้า Collarbone ឆ្អឹងដងកាំបិត အလယ္ညွပ္ရိုး။ อ่าแหล่ญัตโย
บิต
ไหล่ Shoulder ស្មា ซฺมา ပုခုံး။ ปาโฆ๊วง์
หลัง Back ខ្នង คฺนอง ေနာက္ေက်ာ။ เน๊าจอ
ทรวงอก Chest ទ្រូង ตฺรูง ရင္ဘတ္။ หยิ่นบัต
เต้านม Breast ដោះ เดาะฮ ႏုိ႕အုံ။ โน๊ะโอ่ง
หัวนม Nipple ក្បាលដោះ กฺบาล-เดาะฮ ႏို႕သီး။ โน๊ะตี
รักแร้ Armpit ឃ្លៀក คเลียก ဂ်ိဳင္းၾကား။ ไจญ์จา
 หมวด อวัยวะภายนอก / External Organs
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ ช่องท้อง Abdomen ពោះ ปวฮ ၀မ္းပိုက္။ วันไบ๊ก์
ภายนอก
สะดือ Nevel ផ្ចិត พจึต ခ်က္။ แช๊ต
แขน Arm ដៃ ได လက္ေမာင္း။ แล๊ดเมาง์
ต้นแขน Upperarm ដ�ើមដៃ เดิม-ได လက္ေမာင္းရင္း။ แล๊ตเมาง์ยิน
ข้อศอก Elbow កែងដៃ แกง-ได တံေတာင္ဆစ္။ ตั่นเด่าซิ๊ส
มือ Hand ដៃ ได လက္။ แล๊ต
ข้อมือ Wrist កដៃ กอ-ได လက္ဆစ္။ แล๊ตซิ๊ส
ฝ่ามือ Palm បាតដៃ บาต-ได လက္ဖ၀ါး။ แล๊ตพวา
นิ้วมือ Finger ម្រាមដៃ มเรียม-ได လက္ေခ်ာင္း။ แล๊ตเชาง์

39
 40

หมวด อวัยวะภายนอก / External Organs

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ นิ้วหัวแม่มือ Thumb មេដៃ เม-ได လက္မ။ แล๊ตมะ
ภายนอก
นิ้วชี้ Index Finger ចង្អុលដៃ จ็อง-อุล-ได လက္ညိဳး။ แล็ตโญ
นิ้วกลาง Middle Finger ដៃកណ្តា ល ได-ก็อน-ดาล လက္ခလယ္။ แล๊ตคะแหล่
นิ้วนาง Ring Finger នាងដៃ เนียง-ได လက္သန္းၾကြယ္။ แล๊ตตันจ่วย
นิ้วก้อย Little Finger កូនដៃ โกน-ได လက္သန္း။ แล๊ตตัน
Knuckle /
ข้อนิ้วมือ គន្លាក់ម្រាមដៃ ก็อน-เลียะ-ได လက္ေခ်ာင္းဆစ္။ แล๊ตเชาง์ซิ๊ส
finger joint
เล็บมือ Finger Nail ក្រចកដៃ กร็อ-จอก-ได လက္သဲ။ แล๊ตแต
เอว Waist ចង្កេះ จ็อง-เกะฮ ခါး။ คา
 หมวด อวัยวะภายนอก / External Organs
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ สะโพก Hip ត្រគ�ៀក ตรอ-เกียก တင္ပါး။ ติ่นบา
ภายนอก
ก้น Bottom គូថ กูท ဖင္။ พิ่น
ทวารหนัก Anus ទ្វា រធំ เทวีย-ทุม စအို။ สะโอ่
โย-นี
ขาหนีบ Groin / crotch យោនី ေပါင္ခ်န္။ เป่าฉั่น
หรือ กรอ โพก
ลึงค์ Penis លឹង្គ ลึง လိင္တန္။ เหล่งตั่น
ถุงอัณฑะ Scrotum ពងស្វា ស ปอง-ซฺวาฮ လိင္အု။ เหล่งอุ๊
อวัยวะสืบพันธุ์ อะวะยะวะ- ปยิน่ ปะเมียวปัว
Genitalia អវយវៈបន្តពូជ ျပင္ပမ်ိဳးပြားမႈလိင္အဂၤါ။
ภายนอก บ็อน-ตอ-ปูจ มุ๊เหล่งอิ่นข่า
ขา Leg ជ�ើង เจิง ေျခေထာက္။ เฉ่เด๊าก์

41
 42

หมวด อวัยวะภายนอก / External Organs

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ ต้นขา Thigh ភ្លៅ พลูว ေပါင္။ เป่าง์
ภายนอก
หัวเข่า Knee ជង្គង់ จุง-กุง ဒူးေခါင္း။ ดูเฆาง์
หน้าแข้ง Shin ស្មងជ�ើង ซฺม็อง-เจิง ညိဳသူၾကီး။ โญ่ตู่จี
เท้า Foot ប្រអប់ជ�ើង ปรอ-อ็อบ เจิง ေျခဖ၀ါး။ เฉ่พว่า
หลังเท้า Instep ខ្នងជ�ើង คนอง-เจิง ေျခခုံ။ เฉ่โข่ง
ฝ่าเท้า Sole បាតជ�ើង บาต-เจิง ေျခဖ၀ါးျပင္။ เฉ่พวา ปยิ่น
นิ้วเท้า Toe ម្រាមជ�ើង มฺเรียม-เจิง ေျခေခ်ာင္း။ เฉ่เชาง์
เล็บเท้า Toenail ក្រចកជ�ើង กรอ-จอก-เจิง ေျခသံ။ เฉ่ตั่น
ข้อเท้า Ankle កជ�ើង กอ-เจิง ေျခက်င္း၀တ္အဆစ္။ เฉ่จิ่นวุ๊ดอ่าซิ๊ส
 หมวด อวัยวะภายนอก / External Organs
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ ส้นเท้า Heel កែងជ�ើង แกง-เจิง ေျခဖေနာင့္။ เฉ่พะเน๊าง์
ภายนอก
ผิวหนัง Skin ស្បែក ซฺแปก (สแบก) အေရျပား။ อ่าเหย่ ปยา

รู้ไหมจ๊ะ
“Skin”
แปลว่าอะไร ผิวหนังจ้ะ !

43
 44

หมวด อวัยวะภายใน / Viscera

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ Trachea /
หลอดลม បំពង់ខ្យល់ บ็อม-ปุง-คฺญ็ล ေလျပြန္။ เหล่ปยุ่น
ภายใน Bronchus
ไขมัน Fat ខ្លាញ់ คฺลัญ အဆီ။ อะซี่
Chapter ก็อน-เลือต
คอหอย Pharynx កន្លើត အာခံတြင္း။ อ่าขั่นตวิน
10 หรือ ปวก กอ
ฟัน Tooth ធ្មេញ ธฺเมญ သြား။ ตัว
ลิ้น Tongue អណ្តា ត อ็อน-ดาต လွ်ာ။ ส่าส์
เหงือก Gum អញ្ចាញ อ็อฯ-จาญ သြားဖုံး။ ตัวพ๊ง
สมอง Brain ខួរក្បាល คัว-กฺบาล ဥေႏွာက္။ อ๊งเน๊าก์
เบฮ-ดูง/
หัวใจ Heart បេះដូង ႏွလုံး။ หน่าล๊ง
บะ โดง
 หมวด อวัยวะภายใน / Viscera
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ ปอด Lung សួត ซวต အဆုတ္။ อ่าโซ๊วต์
ภายใน
เลือด Blood ឈាម เชียม ေသြး။ ตเว

ตับ Liver ថ្លើម ทฺเลิม အသည္း။ อ่าแต

ภ
ไต Kidney គ្រល�ៀន ေက်ာက္ကပ္။ เจ๊าก์กั๊ต
ปั๊ว เวียน
กระเพาะ กร็อ-เปียะ-
Stomach ក្រពះអាហារ အစာအိိမ္။ อ่าส่าเอ่ยง์
อาหาร อา-หา
กระเพาะ กร็อ-เปียะ-
Bladder ក្រពះទឹកនោម ဆီးအိမ္။ ซีเอ่ยง์
ปัสสาวะ ตึก-โนม
ลำ�ไส้ใหญ่ Large Intestine ពោះវ�ៀនធំ ปวฮ-เวียน-ทุม အူမ။ อู่ม๊ะ

45
 46

หมวด อวัยวะภายใน / Viscera

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อวัยวะ ลำ�ไส้เล็ก Small Intestine ពោះវ�ៀនតូច ปวฮ-เวียน โตจ အူေသး။ อู่เต
ภายใน
ลำ�ไส้เล็กส่วน โกล ปวฮ-เวียน
Duodenum គល់ពោះវ�ៀន အူေသးအရင္းပိုင္း။ อู่เต อะยินไปง์
ต้น โตจ
ลำ�ไส้เล็กส่วน ก็อน-ดาล
Jejunum အူေသးအလယ္ပိုင္း။ อู่เต อะแหล่ไปง์
กลาง
កណ្តា លពោះវ�ៀនតូច ปวฮ-เวี ยน โตจ
ลำ�ไส้เล็กส่วน โจะง ปวฮ-
Ilium ចុងពោះវ�ៀនតូច အူေသးအဆုံးပိုင္း อู่เต อะซงไปง์
ปลาย เวียน
ไส้ติ่ง Appendix ពោះវ�ៀន ปวฮ-เวียน အူအတက္။ อู่อ่าแต๊ด
มดลูก Uterus ស្បូន ซฺบูน သားအိမ္။ ตาเอ่ยง์
กล้ามเนื้อ Muscle សាច់ដុំ ซัจ-ดุม ၾကြက္သား။ จแว๊ต ตา
 หมวด ระบบทางเดินหายใจ / Respiratory system
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ กระดูก Bone ឆ្អឹង ชฺอึง အရိုး။ อ่าโย
ทางเดิน
อวัยวะเพศชาย Penis ลึง ေယာက္က်ားလိင္။ เญ๊าก์จาเหล่ง
หายใจ លឹង្គ
Vagina យោនី โย-นี မိန္းမလိင္။ เม๊ยง์มะเหล่ง
Chapter อวัยวะเพศหญิง
11 ช่องทวารหนัก Rectum រន្ធគូថ รุน-กูท စအိုလမ္းေၾကာင္း။ สะโอ่ลันเจาง์
รูจมูก Nostril រន្ធច្រមុះ รุน-จร็อ-มุฮ ႏွာေခါင္းေပါက္။ หน่าเคาง์เป๊าก์
โพรงจมูก Sinus ខ្ទង់ច្រមុះ คะตุง-จร็อ-มุฮ ႏွာေခါင္းထိပ္ခတ္။ หน่าเคาง์เท๊ยคัต
คอหอย Pharynx កន្លើត ก็อน-เลิต အာခံတြင္း อ่าขั่นตวิน
ปอด Lung សួត ซวต အဆုတ္။ อะโซ๊วต์

47
 หมวด ระบบทางเดินอาหาร / Gastrointestinal system
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ ปาก Mouth មាត់ มวด ၀မ္းတြင္းအစာေခ်စနစ္။ วันตวินอ่าส่าเฉ่สนิ๊ส
ทางเดิน โพรงปาก Oral Cavity ប្រអប់មាត់ ปร็อ-อ็อบ-มวด ပါးစပ္။ ป่าซั๊ต
อาหาร
ลิ้น Tongue អណ្តា ត อ็อน-ดาด ခံတြင္း။ ขั่นตวิน
Chapter Salivary
ต่อมน�้ำลาย ក្រអូមទឹកមាត់ กร็อ-โอม-มวด သြားရည္ဂလင္း။ ตัวเหย่คะลิน
12 Gland
คอหอย Pharynx កន្លើត ก็อน-เลิต အာခံတြင္း။ อ่าขั่นตวิน
หลอดอาหาร Esophagus បំពង់អាហារ บ็อม-ปุง อา-ฮา အစာျပြန္။ อ่าส่าปยุ่น
ตับ Liver ថ្លើម ทฺเลือม အသည္း။ อ่าแต
Abdominal
ช่องท้อง ពោះ ปวฮ ၀မ္းဗိုက္။ วันไบ๊ก์
Cavity
ถุงน�้ำดี Gall Bladder ថង់ទឹកប្រម៉ាត់ ท็อง-ตึก-ปร็อ-มวด အစာေျခရည္အိပ္။ อ่าส่าเฉ่เหย่เอ้ยบ์
49
 50

หมวด ระบบทางเดินอาหาร / Gastrointestinal system

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ ม้าม Spleen ប្រម៉ាត់ ปร็อ-มัด သရက္ရြက္။ ตะแย็ต ยแว๊ต
ทางเดิน
ပန္ကရိယ
อาหาร ตับอ่อน Pancreas លំពែង ลม-แปง (အင္န္ဆူလင္ကိုထုတ္လုပ္ေပးသည့္ ปั่นกะริยะ
အစာအိမ္အနီးရွိ ပဲကရီးယဲ့စ္ဂလဲန္။)

Large
ลำ�ไส้ใหญ่ ពោះវ�ៀនធំ ปวฮ-เวียน အူမ။ อู่มะ
Intestine
Small ปวฮ-
ลำ�ไส้เล็ก ពោះវ�ៀនតូច အူေသး။ อู่เต
Intestine เวียน-ตูจ
คะแนง-
ไส้ติ่ง Appendix ខ្នែងពោះវ�ៀន ปวฮ-เวี အူအတက္။ อู่อะแต็ด
ยน
สโอ่อ่าซงซิอ่าส่า
ไส้ตรง Rectum ពោះវ�ៀន ปวฮ-เวียน စအိုအဆုံးရွိ အစာအိမ္ေဟာင္း။
เอ่งเฮา
ทวารหนัก Anus ទ្វា រធំ ทเวีย-ทุม စအိုဒြါရ။ สโอ่ ดหว่ายะ
 หมวด ระบบโครงกระดูก / Skeletal system
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ กระโหลกศรีษะ Skull លលាដ៍ក្បាល โล-เลีย กฺบาล ဦးခြံ อูค่น
โครงกระดูก กระดูก Upper Jaw /
ឆ្អឹងថ្គាមល�ើ ชฺอึง ทเกียม เลอ ေမးရိုးအထက္အရိုး เมโย อแท็ต อโย
ขากรรไกรบน Maxilla Bone
กระดูก Lower Jaw / ឆ្អឹងថ្គាមក្រោម ชฺอึง ทะเกียม โกรม ေမးရိုး เมโย
ขากรรไกรล่าง Maxillary Bone
Chapter
13 กระดูกไหปลาร้า Clavicle ឆ្អឹងដងកាំបិត ชอึง ดอง-กำ�-บิด ညွပ္ရိုး ญัตโย
กระดูกคอ Neck Bone ឆ្អឹងក ชฺอึง กอ လည္ပင္းေက်ာရိုး แหล่บินจอโย
กระดูกสะบัก Scapula ឆ្អឹងគន្លាក់ដៃ ชฺอึง กุน-เลียะ-ได လက္ျပင္ရိုး แล๊ต ปยิ่น โย
กระดูกสันอก Sternum ឆ្អឹងទ្រូង ชฺอึง ตรูง အထက္မုိးခိုအရိုး อแท็ตโมโค่ อโย
กระดูกซี่โครง Rib ឆ្អឹងជំនី ชฺองึ จุม-นี နံရိုး หนั่นโย
กระดูกสันหลัง Backbone ឆ្អឹងជំនីក្រោយ ชฺอึง จุม-นี โกรย ေက်ာရိုး จอโย
51
 52

หมวด ระบบโครงกระดูก / Skeletal system

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ กระดูกก้นกบ Coccyx ឆ្អឹងកញ្ចូញគូថ ชฺอึง กัญ-จูญ-กูท ျမီွးေညာင္ရိုး เมียวหญ่องโย
โครงกระดูก กระดูกต้นแขน Humerus ឆ្អឹងដ�ើមដៃ ชฺอึง เดิม-ได လက္ေမာင္းရိုး แล็ตเมาง์โย
กระดูก
ปลายแขน Radius ឆ្អឹងកដៃ ชฺอึง กอ-ได လက္ဖ်ံ แล๊ต พยั่น
ท่อนนอก
กระดูกปลาย
Ulna ឆ្អឹងកំភួនដៃ ชฺอึง ก็อม-พวน ได တံေတာင္ရိုး ตั่นเด่าง์โย
แขนท่อนใน
แล็ตเก๊าก์วุ๊ต อะ
กระดูกข้อมือ Capalia ឆ្អឹងកដៃ ชฺอึง กอ-ได လက္ေကာက္၀တ္အရိုး
โย
กระดูกฝ่ามือ Matacarpal ឆ្អឹងបាតដៃ ชฺอึง บาต-ได လက္ဖ၀ါးရိုး แล๊ต พวา โย
กระดูกนิ้วมือ Fingers ឆ្អឹងម្រាមដៃ ชฺอึง มเรียม-ได လက္ေခ်ာင္းရိုး แล็ต เชาง์ โย
กระดูกเชิงกราน Pelvis ឆ្អឹងត្រគ�ៀក ชฺอึง ตรอ-เกียก တင္ပါးဆုံရိုး ติ่น บา โย
 หมวด ระบบโครงกระดูก / Skeletal system
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ กระดูกกระเบน
Sacrum ឆ្អឹងកញ្ចូញគូថ ชฺอึง กัญ-จูญ-กูท အရိုး อะ โย
โครงกระดูก เหน็บ
กระดูกต้นขา Thigh Bone ឆ្អឹងភ្លៅ ชฺอึง พลูว ေပါင္ရိုး เป่าง โย
กระดูกสะบ้า Kneecap ក្បាលជង្គង់ กฺบาล-จุง-กุง ဒူးေခါင္းရိုး ดู เฆาง์ โย
กระดูกน่อง Fibula ឆ្អឹងស្មងជ�ើង ชฺอึง ซมอง-เจิง တံက်င္ရိုး ตั่น จิ่น โย
กระดูกแข้ง Tibia ឆ្អឹងស្មងជ�ើង ชฺอึง ซมอง-เจิง ညိဳ႕သက်ည္းရိုး โหญ่ ตะจี โย
Ankle bone /
กระดูกข้อเท้า ឆ្អឹងកជ�ើង ชฺอึง กอ-เจิง ေျခက်င္း၀တ္ရိုး เฉ่ จิน วุ๊ต โย
Tarsalia
กระดูกฝ่าเท้า Metatarsal ខ្នងជ�ើង คน็อง-เจิง ေျခဖ၀ါးရိုး เฉ่ พวา โย
กระดูกนิ้วเท้า Pediphalanx ឆ្អឹងម្រាមជ�ើង ชฺอึง มเรียม-เจิง ေျခေခ်င္းရိုး เฉ่ เชาง์ โย
53
 54

หมวด ระบบปัสสาวะ / Urinary system

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ ไต Kidney គ្រល�ៀន กร็อ-เลียน ေက်ာက္ကပ္ เจ๊า กั๊ต
ปัสสาวะ
หลอดไต Ureter សរសៃគ្រល�ៀន ซอ-ไซ กรอ-เลียน ေက်ာက္ကပ္အိပ္ เจ๊า กั๊ต เอ่ยง์
Chapter กระเพาะ
Bladder ប្លោ កនោម พโลก-โนม ဆီးအိမ္ ซี เอ่ยง์
ปัสสาวะ
14
หลอดปัสสาวะ Urethra រន្ធនោម รุน โนม ဆီးအိပ္ ซี เอ้ยบ์

គ្រល�ៀន
อ่านว่า กร็อ-เลียน ครับ
เป็นภาษาเขมร ภาษาพม่าก็เรียกว่า
แปลว่าไต “เจ๊า กั๊ต” ไงล่ะ
นะจ๊ะ
 หมวด ระบบกล้ามเนื้อ / Musculoskeletal system
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ Striated จแว็ตตา อะ
กล้ามเนื้อลาย ពួរសាច់ដុំ ปัว ซัจ-ดุม ၾကြက္သားအညြန္းပုံစံ
กล้ามเนื้อ Muscle ญุน โป่งสั่น
Cardiac นะล๊ง จแว็ต
กล้ามเนื้อหัวใจ សាច់ដុំបេះដូង ซัจ-ดุม เปฮ-ดูง ႏွလုံးၾကြက္သား
Muscle ตา
Chapter Smooth ปเหย่ ปยิ๊ตตอ
กล้ามเนื้อเรียบ សាច់ដុំរាប ซัจ-ดุม เรียบ ေျပျပစ္ေသာၾကြက္သား
15 Muscle จแว็ตตา
Facial
กล้ามเนื้อหน้า សាច់ដុំមុខ ซัจ-ดุม​​ทปัวล ၾကြက္သားမ်ား จแว็ตตา เมีย
Muscle
จแว็ตตา ไส่
กล้ามเนื้อแสดง ၾကြက္သားဆိုင္ရာ
Muscles of หย่า อะตง อะ
ความรู้สึกของ အသုံးအႏႈန္းေဖၚျပမ
Expression
សាច់ដុំបង្ហាញទឹកមុខ ซัจ-ดุตึมกบ็-มุอกง-ฮาย นง ผ่อเปี๊ยะมุ๊
หน้า ႈစာမ်က္ႏွာ
ส่า มแย๊ตหน่า

55
 56

หมวด ระบบกล้ามเนื้อ / Musculoskeletal system

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ มแย็ตซิ ปั๊ด
กล้ามเนื้อรอบ Orbital ซัจ-ดุม​รุง-
กล้ามเนื้อ សាច់ដុំរង្វង់ភ្នែក မ်က္စီပတ္လည္ၾကြက္သားမ်ား แหล่ จแว็ต
ดวงตา Muscle วุง ภฺแนก
ตาเมีย
กล้ามเนื้อของ Shoulder ซัจ-ดุม-ซฺ ปะคง จแว็ต
សាច់ដុំស្មា ပုခုံးၾကြက္သားမ်ား
ช่วงไหล่ Muscle มา ตาเมีย

บริเวณไหล่ อ๋อ จ๊ะ

ภาษาอังกฤษ พม่าออกเสียงว่า
เรียกว่า Sholder “ปะคง จแว็ต
ตาเมีย” นะ
Muscle
 หมวด ระบบประสาท / Nervous system
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ
สมอง Brain ខួរក្បាល คัว กฺบาล ဥေႏွာက္ องเน๊าก์
ประสาท

Chapter
16
องเน๊าก์ ภาษาเขมร
ในภาษาพม่า
หรือ
เรียกว่า
ဥေႏွာက္
“คัว กบาล” จ้ะ
แปลว่าสมองนะคะ

57
 58

หมวด ระบบต่อมไร้ท่อ / Endocrine system

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ Thyroid
ต่อมธัยรอยด์ ក្រពេញ กรอ-เปญ အကိ်တ္ဂလင္း อะเจ๊ค คะลิน
ต่อมไร้ท่อ Gland
ตับอ่อน Pancreas លំពែង ลุม-แปง ပန္ကရိယ ปั่นกะริยะ

Chapter
17
ในเขมร พม่าเรียกว่า
เรียกตับอ่อนว่า “ปั่นกะริยะ”
ลุม-แปง จ๊ะ
 หมวด ระบบไหลเวียนโลหิต / Circulatory system
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ เลือด Blood ឈាម เชียม ေသြး ตเว
ไหลเวียน
โลหิต หลอดเลือด Artery/Vein សរសៃឈាម ซอ-ไซ เชียม ႏွလုံးေသြးေၾကာ หน่าลง ตเว จอ

หัวใจ Heart បេះដូង เบฮ-ดูง ႏွလုံး หน่า ลง

Chapter
18
คำ�ว่า Heart เรียกว่า
หรือ หัวใจ
ภาษาเขมรเรียกว่า
បេះដូង
อะไรครับ อ่านว่า
เบฮ-ดุง จ้ะ

59
 หมวด ระบบสืบพันธุ์ / Reproductive system
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ระบบ มดลูก Uterus ស្បូន ซฺบูน သားအိမ္ ตา เอ่ยม์
สืบพันธุ์
ปากมดลูก Cervix មាត់ស្បូន มวต ซฺบูน သားအိမ္၀ ตา เอ่ยม์ วะ

ช่องคลอด Vulva យោនី โย-นี မအဂၤါ มะอิ่นข่า

Do you know รู้สิจ๊ะ

What is ก็มดลูก
Uterus ? ยังไงล่ะ

61
 หมวด การตรวจร่างกาย / physical examination
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การตรวจ ป่วย Sick/ ill ឈឺ /​ ชือ​/ เม็น ဖ်ားနာသည္ เพีย หน่า ดี่
ร่างกาย
មិនស្រួលខ្លួន ซรวล-คฺลวน
อาการ ชือ​โอจ-โอจ/
Ache ឈឺអូច ៗ ကိုက္ခဲသည့္ လကၡဏာ ไก้ค์ แคแด๊ แล๊ตคะหน่า
ปวด หรือ ชือ ยัง นา
อาการเจ็บ Pain ឈឺចាប់ ชือ-จับ နာက်င္သည့္ လကၡဏာ หน่าจิ่นแด๊ แล๊ตคะหน่า
อาการชา Numb ស្ពឹក ซฺปึก ထုံက်င္သည့္ လကၡဏာ โถ่งจิ่นแด๊ แล๊ตคะหน่า
อาการ ปู่ซั๊ตปู่เหล่า แล๊ตคะ
Sting ផ្សា พฺซา ပူစပ္ပူေလာင္ လကၡဏာ
แสบ หน่า
อาการคัน Itchy រមាស់ โร-มัฮ ယားယံသည့္ လကၡဏာ ยาหยั่น แล๊ตคะหน่า

63
 64

หมวด การตรวจร่างกาย / physical examination

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การตรวจ บาดแผล Wound របួស โร-บวฮ ထိခိုက္/ဒဏ္ရာ ทิไข๊ค์/ ดั่นหย่า
ร่างกาย
เป็นมา พยิ๊ต เหน่ด่าแบ่
How Long…? ျဖစ္ေနတာဘယ္ႏွစ္ရက္ရွိျပီလဲ
กี่วัน
ឈឺប៉ុន្មា នថ្ងៃហ�ើយ ? ชือทฺป็ไงอน-มาน
เฮิย นิ๊สแย๊ตซิบีแล
โรก ก็อล จ็อง
อาการ Feel រកកលចង់ក្អួត / มะอี่มะต่า
กฺอวต​/ จ็อง မအီမသာျဖစ္ျခင္း
คลื่นไส้ Nauseated ចង់ក្អួត พยิ๊ตชิน
กฺอวต
อาเจียน Vomit ក្អួត กฺอัวต အန္သည္ อั่นแด่

ท้องเสีย Diarrhea រាក เรียะ ၀မ္းေလ်ွာျခင္း วันฌอชิน

ท้องอืด ชฺอ็ล จุก เซียต/ ေလပြျခင္း เหล่ปั๊วชิน วันพอ
Flatulence ឆ្អល់​ចុក ស�ៀត /၀မ္းေဖါ၀မ္းေရာင္ျဖစ္ျခင္း
จุก เสียด หรือ จ๊อก ปั๊วะ วันเหย่าง์พยิ๊ตชิน
เป็นไข้ Have a Fever ក្តៅ ខ្លួន กฺเดา-คฺลวน အဖ်ားရွိသည္ อะ พยา ซิ๊ ชิน
 66

หมวด การตรวจร่างกาย / physical examination

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การตรวจ Urinate
ปัสสาวะขัด នោមទាស់ โนม-ตวฮ ဆီးသြားမႈမေကာင္းသည့္ေရာဂါ ซีตัวมุ๊
ร่างกาย Difficulty
หนองไหล ....มะปยี่เหย่
Pus From…. --------- မွျပည္ရည္ထြက္
ออกจาก...
ខ្ទុះហូរចេញពី... คฺทุฮปีหู...เจญ ทแว๊ต
อะพุ๊อะเป๊ยอะ
ก็อน-ตวล
ผื่นคัน Rash កន្ទួលរមាស់ အဖုအပိမ့္ အနီကြက္ထြက္ျခင္း หนี่ กแว๊ตทแว๊ต
โร-มวฮ
ชิน
ปฺรูน / หรือ
มีพยาธิ Parasited ព្រូន သံေကာင္ရွိသည္ ตั่นเก่าง์ซิแด่
เมียน ปรูน
หกล้ม Fall ដួល ดวล လဲက်သည္ แลจ๊ะแด่
โก่ขั่นด่า ดั่นหย่า
ถูกทำ�ร้าย ตรูว เก
Hurt ត្រូវគេធ្វើបាប ကိုယ္ခႏၶာဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္သည္ อ่าหน่าตะระ
ร่างกาย ทฺเวอ-บาบ
พยิ๊ต แด่
 หมวด การตรวจร่างกาย / physical examination
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การตรวจ ถูกตีด้วย Hit By a Blunt မာေက်ာသည့္ပစည္း หม่าจอแด๊ ปยิ๊ต
វត្ថុ រឹងធ្លាក់ល�ើ วัต-ทุ รึง เทลียะ เลอ ထိခိုက္ျခင္း
ร่างกาย ของแข็ง Object. ซีทิไข้ค์ชิน
อาเจียน
Bloody Vomit ក្អួតចេញឈាម กฺอัวต เจญ เชียม ေသြးအန္ျခင္း ตเว อั่นชิน
เป็นเลือด
เจ็บ
Chest Pain ឈឺដ�ើមទ្រូង ชือ เดิม-ตรูง ရင္ဘတ္နာက်င္မႈ หยิ่นบั๊ตหน่าจิ่นมุ๊
หน้าอก
หายใจ Breathing อะแต๊ตสู่แค๊ต
ថប់ដង្ហើម ท็อบ-ด็อง-เฮิม အသက္ရႈခက္ခဲျခင္း
ไม่ออก Difficuty แคชิน
ปิบาะ ดอก-ด็อง-เฮิม
หอบ
Pant ពិបាកដកដង្ហើម / หรือ ลำ� บาก ดอก- အေမာဆို႕ျခင္း อ่ามอโซ๊วชิน
เหนื่อย
ด็อง-เฮิม

67
 68

หมวด การตรวจร่างกาย / physical examination

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การตรวจ หัก Broken បាក់ บะ/บัก က်ိဳးသည္ โจแด่
ร่างกาย
ตัด Cut កាត់ กัต ျဖတ္ေတာက္သည္ พยั๊ตเต๊าก์แด่
สลบ Unconscious សន្លប់ ซ็อน-ล็อบ သတိလစ္၊ ေမ့ေမ်ာ ตะดิ๊ลิ๊ส/ เม๊ มยอ
ชี้ Point ចង្អុល จ็อง-อุล ညြန္မွတ္ ญุ่นมั๊ต
เข้าแถว/
Queue ចូលជួរ จูล จัว တန္းစီပါ ตันซี่บ่า
ยืนเข้าแถว
Please
ถอด เดาะฮ คฺ
remove your ដោះខ្សែក ဆြဲၾကိဳးျဖဳတ္ပါ สแวโจ เพี๊ยวบ่า
สร้อยคอ แซ-กอ
necklace.
ถอด Take off อาว อะปยิ่นเองจี่
ដោះអាវក្រៅចេញ เดาะฮ အျပင္အကၤီ် ခြ်တ္ပါ
เสื้อนอก your shirt. เกรา เจญ ชุตบ่า
 หมวด การตรวจร่างกาย / physical examination
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การตรวจ ยกแขนขึ้น Raise Your Arm ល�ើកដៃឡ�ើង เลิก ได เลิง လက္အေပၚေျမွာက္ แล๊ตอะป่อ มเย๊า
ร่างกาย
Put Your Arm
เอาแขนลง ដាក់ដៃចុះ ดะ ได โจะฮ လက္ေအာက္ခ် แล๊ตเอ๊า ชะ
Down
กำ�มือ Make a Fist ក្តាប់ដៃ กฺดับ ได လက္ဆုတ္ပါ แล๊ต ซค บ่า
มะจ่า ขะนะ
ทำ�บ่อยๆ Do Frequently ធ្វើឲ្យបានញឹកញាប់ ทฺเวอ โอยญวบบาน ญึก- မၾကာခဏလုပ္ပါ
โล๊วบ่า
อย่า Please don’t โล๊วชามุ๊ มะโล๊ว
ហាមកម្រើក หาม-ก็อม-เริก လႈပ္ရွားမႈ မလုပ္ပါနဲ႕
ขยับตัว move. บ่าแนะ

71
 72
หมวด การรับประทานยา / Medication
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ Take your
กินยา
รับประทาน medicine เลบ ทฺนำ� รวล ေန႕စဥ္ เนะซิ่น เซโก่
ทุกวัน លេបថ្នាំរាល់ថ្ងៃរហូតអស់ ေဆးကိုကုန္ေအာင္စားပါ
ยา daily until ทฺเง็ย โก่งเอ่าซาบ่า
จนหมด
finished.

Chapter Don’t
ฮาม ชุบ เล็บ .....มะไต่หมิ
ห้ามหยุด stop your ------ မတိုင္မီ
ហាមឈប់លេបថ្នាំមុនកំណត់ ทฺนำ� มุน ก็ ေဆးမရပ္ပါႏွင့္
เซมะยั๊ตบ่า
21 ยาก่อน... medicine
อม-หนด แนะ
before…
ห้ามกิน ฮาม เลบ ทฺ ไบ๊แทหม่าอะ
Eat with ဗိုက္ထဲမွာ အစာမရွိပဲ
ขณะ ហាមលេបថ្នាំមុនពេលអាហារ นำ� มุน เปล မစားပါႏွင့္
ส่ามะซิแบ
meal
ท้องว่าง อาฮา หม่าซายะ
This
ทฺนำ� นีฮ เลบ
ยานี้อาจ medicine ดิเซกะ เอ๊ย
ថ្នាំនេះលេបហ�ើយងងុយដេក เฮิย โง-งุย- ဒီေဆးက အိပ္ခ်င္မယ္
ทำ�ให้ง่วง makes you ชิ่นแหม่
เดก
feel drowsy.
 หมวด การรับประทานยา / Medication
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ ยาใช้ Drug For ปยิ่นปะเลงเซ
รับประทาน ภายนอก/ External ทฺนำ�-เลียบ ျပင္ပလိမ္းေဆးသာျဖစ္သည္/ ด่าพยิ๊ตแด่/
စားရန္မဟုတ္
ยา ห้าม Use / Do
ថ្នាំលាប​/ ហាមលេប / ฮาม-เลบ ซาหยั่นมะ
รับประทาน Not Eat. โฮ๊วต์
ตรูว กร็อ-
เขย่าขวด
Shake Well ลุก​ดอบ-ทฺ เซไดโล๊วป์
ทุกครั้ง ត្រូវក្រឡុកដបថ្នាំមុននឹងទទួលទាន ေဆးတိုင္းလႈပ္ျပီးမွသုံးပါ
Before Use นำ� มุน​นึง ปยีม๊ะโตงบ่า
ก่อนกินยา
ตตวล-เตียน
……take มฺด็อง... เซเมียตะ
ครั้งละ...เม็ด ម្តង...គ្រាប់ ေဆးမ်ား တၾကိမ္ ------ လုံး
each time กรวบ เจ่ง......ลง
ทานยา... …….time(s) ...กฺนุง มวย
...ក្នុង​មួយថ្ងៃ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္လဲ แบ่เน๊สเต่งแล
ครั้งต่อวัน a day ทฺไง
Before มุน เปล​ อะส่ามะซา
ก่อนอาหาร មុនពេលបាយ အစာမစားမီ
Meal บาย หมิ
73
 74
หมวด การรับประทานยา / Medication
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ หลังอาหาร After Meal ក្រោយពេលបាយ โกรย เปล บาย အစာစားျပီး อะส่าซาปยี
รับประทาน
ก่อนนอน Before Bed មុនពេលគេង มุน เปล เดก ညအိပ္ခ်ိန္ ญะเอ๊ยป์เฉ่ง
ยา
Take this
กินยานี้ ญำ� บาย รวจ
medicine အစာစာျပီးသည္ႏွင့္ေသာက္ရန္
อะส่าซา ปยีด่า
หลังอาหาร ញ៉ាំបាយរួចត្រូវលេបថ្នាំភ្លាម ตรูว เลบ ทฺนำ�
after meal แนะเต๊าก์หยั่น
ทันที เภลียม
immediately
กินทุกกี่ eat….every… อะเฉ่งหน่าหยี่
លេប...រាល់....ម៉ោង เลบ...รัวล...โมง အခ်ိန္နာရီတိုင္းတြင္ စားရန္
ชั่วโมง hours ไดตวินซาบ่า
จัญ ทฺนำ� เต/
แพ้ยา Any drug เซแนะมะแต๊ะ
ចាញ់ថ្នាំទេ? หรือ ปรอ ติ กำ� ေဆးနဲ႕မတည့္တာ ရွိ/ မရွိ
หรือไม่ allergies? ด่า ซิ/ มะซิ
ทะ นำ� เต
เม๊ย อะพุ๊อะเป๊ย
เมียน ก็อน- မိတ ္ အဖုအပိမ့္
มีผื่นคัน Rash មានកន្ទួលរមាស់ အနီကြက္ထြက္ျခင္း
อะหนี่ กแว๊ต
ตวล โร-มวฮ
ทแว๊ตชิน
 หมวด การรับประทานยา / Medication
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การรับ ห้าม
Don’t drink หาม ผึก เซเต๊าก์เหน่ซิ่น
ประทาน ดื่มสุรา ေဆးေသာက္ေနစဥ္တြင္
alcohol with ហាមផឹកស្រាពេលលេបថ្នាំ ซรา เปล အရက္မေသာက္ရ
ตวิ่น อะแย๊ตมะ
ยา ระหว่าง
the medicine. เลบ ทฺนำ� เต๊าก์ยะ
กินยา
ทฺนำ� บ็อม-
อะไก๊ค์อะแค
ยาแก้ปวด Pain Killer ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ บัด กา-ชือ- အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး
ปเย๊าก์เซ
จับ
Anti- ปะริซิวะเซ (ปิ่น
ยา ပဋိဇီ၀ေဆး (ပင္နီဆီလင္
inflammatory ថ្នាំផ្សះ ทฺนำ�-พซะฮ စသည့္ျဖင့္)
หนี่ซี่หลิ่นซะ
แก้อักเสบ
Drug ตะพยิ๊น)

75
 76
หมวด อาการแพ้ยา / Drug allergies
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
อาการ ชัก Convulse ប្រកាច់ ปรอ-กัจ ၾကြက္တက္ျခင္း จแว๊ตแต๊ดชิน
แพ้ยา
ใจสั่น Arrythemia ញ័រដ�ើមទ្រូង ญัว เดิม-ตรูง တုန္တုန္ယင္ယင္ျဖစ္ျခင္း
ต่งต่ง หยิ่นหยิ่น
พยิ๊ตชิน

ต้องรีบ Stop ตรูว พฺอาก

Chapter Taking the ត្រូវផ្អាកលេបថ្នាំ ေဆးရပ္ဆိုင္းျခင္း เซยั๊ตไซ ชิน
หยุดยา Medicine. เลบ ทฺนำ�
22
อาเจียน Vomit ក្អួត กฺอวด ေအာ့အန္ျခင္း เอ๊าะ อั่นชิน
หน้ามืด Fainting ងងឹតមុខ โง-งึด-มุก မူးေမာ္ျခင္း มูหม่อชิน

ตัวบวม Swell ហ�ើមខ្លួន เฮิม คฺลัวน ခႏၶာကိုယ္ေရာင္ကိုင္းလာျခင္း

ขั่นหน่าโก่เหย่าง์ไก
หล่าชิน

หน้าบวม Swelling ហ�ើមមុខ เฮิม มุก မ်က္ႏွာေယာင္ကိုင္းလာျခင္း

มแย๊ตหน่าเหย่าง์ไก
Face หล่าชิน

ควรรีบไป See your บ เติว อะเมี่ยนซง สหย่าวุ่น

doctor ប្រញាប់ទៅជួបពេទ្យ ปรอ-ญั အျမန္ဆုံး ဆရာ၀န္ႏွင့္ ျပသရန္
พบแพทย์ immediately. จวบ แปด แนะเปี๊ยะตะหยั่น
 หมวดการรักษาสุขอนามัย / Hygiene
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การรักษา รักษา แท​เรียะ-ซา ေကာင္းမြန္သည့္က်န္းမာေရး เกาง์มุ่นแด๊จัน
สุขอนามัย สุขภาพ Take Care ថែរក្សាខ្លួនឲ្យបានល្អ คฺลวน โอย- ထိန္းသိမ္းမႈ หม่าเยเทงเตงมุ๊
ให้แข็งแรง บาน ละออ
ออก Exercise โป่งหมั่นเละจิ้น
กำ�ลังกาย ហាត់ប្រាណ ฮัด-ปราณ ပုံမွန္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္း
เป็นประจำ� Regularly. คันโล๊วป์ชิน
Chapter
23 You should
a variety โตอ-ตวล อะส่าอะห่า
รับประทาน eat အစာအဟာရအမိ်ဳးအစား ၅ ระอะ
of nutritious เตียน อาฮา ခု တိုင္းကို စားသုံးရန္
อาหาร from ទទួលទានអាហារឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ โอย-บาน มโยอะซา
ครบ 5 หมู่ allfoods
Five Food กรุบ-กรวน งาคุไตโก่ซา
Groups. ตง หยั่น

กินอาหาร Eat Well- โตอ-ตวล အစားအစာတို႕ကို

อะซาอะส่าโด๊ะ
ปรุงสุก Cooked เตี ยน-อาฮา သန္႕ရွင္းစင္ၾကယ္စြာခ်က္ျပဳတ္၍
โก่ ตั้นซีนซิ่นแจ่
ถูกหลัก
ទទួលទានអាហារដែលមានអនាម័យ แดล เมียน สั่วแซ๊ท ปยุ๊ ซา
Food စားသုံးရန္
อนามัย อะนาไม ตงหยั่น

77
 78

หมวดการรักษาสุขอนามัย / Hygiene
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การรักษา พักผ่อนให้ Take ซ็อม-ราญ
โหล่งเล๊าก์แด๊อะ
สุขอนามัย Enough សម្រាកឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ โอย-บาน လုံေလာက္သည့္အနားယူမႈရွိရန္
เพียงพอ นาหยู่มุ๊ ซิหยั่น
Rest. กรุบ-กรวน
ซ็อม-อาด
รักษาความ เหน่ไถ่แด๊เหน่
Keep Your ตี-ลุม-เนิว ေနထိုင္သည့္ေနရာတိုင္း
สะอาดของ សម្អា តទីលំនៅឲ្យបានស្អា ត သန္႕ရွင္းေရးလုပ္ရန္
หย่าได ตั้นซีนเย
Place Clean. โอย-บาน
ที่อยู่อาศัย โล๊วป์หยั่น
ซะอาต
ล้างมือ Wash Your เลียง ได
อะส่ามะซาหมิ
ก่อน Hands มุน เปล အစာမစားမွိ
លាងដៃមុនពេលទទួលទាន လက္ကိုေရျဖင့္သန္ရွင္းရန္
แล๊ตโก่เหย่ พยิ๊น
รับประทาน Before โตอ-ตวล-
ตั้นซีนหยั่น
อาหาร Meal. เตียน
 หมวดการฉีดยา ฉีดวัคซีน / Injection vaccination
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ฉีดยา จะ ทฺนำ� .....
Injection... ေဆးဘယ္ေလာက္ထိုးရန္ เซแบเล๊าก์โทหยั่น
วัคซีน ฉีด......เข็ม ចាក់ថ្នាំប៉ុន្មា នម្ជុល ? ป็อน-มาน มฺ လိုသလဲ
shots โหล่ตะแล
จุล

Chapter ฉีด..... จะ ทฺนำ�

Injection... เซแบ่ นะเจ่งโท
(จำ�นวน) ចាក់ថ្នាំប៉ុន្មា នដង ? ป็อน-มาน ေဆးဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ထိုးရမလဲ
time(s) ยะมะแล
24 ครั้ง ดอง
จะ ทฺนำ�
ฉีด.... Injection... เซแบ่ นะแย๊ตโท
ចាក់ថ្នាំប៉ុន្មា នថ្ងៃ ? ป็อน-มาน ေဆးဘယ္ႏွစ္ရက္ထိုးရမလဲ
(จำ�นวน)วัน day(s) ยะมะแล
ทฺไง
ขั่นหน่าโก่ แบ่อะ
ฉีดยา จะ ทฺนำ� ตร็ ခႏၶာကိုယ္
Inject at... ចាក់ថ្នាំត្រង់ណា ? ဘယ္အစိတ္အပိုင္းမွာေဆးထိုးသလဲ
เซ๊คอะไป หม่าเซ
บริเวณ.... อง-นา
โท ตะแล

79
 80

หมวดการฉีดยา ฉีดวัคซีน / Injection vaccination

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ฉีดยา Injection…
ฉีด...เข็ม ចាក់ថ្នាំ...ម្ជុល จะ ทฺนำ�...มฺจุล ထိုးေဆး ….. အပ္ โทเซ.....อั๊ด
วัคซีน shots
Injection..
ฉีด....ครั้ง ចាក់ថ្នាំ...ដង จะ ทฺนำ�...ดอง ထိုးေဆး …. အၾကိမ္ โทเซ....อะเจ่ง
time(s)
จะ ทฺนำ�...ทฺเง็ย/
Injection
ฉีดทุก...วัน ចាក់ថ្នាំ...ថ្ងៃ หรือ จะ ทฺนำ� ထိုးေဆး … ေန႕ โทเซ....เนะ
every…..days
กรบ....ทฺเง็ย
Injection
ฉีด...เดือน every…. ចាក់ថ្នាំ...ខែ จะ ทฺนำ�...แค ထိုးေဆး … လ โทเซ....ละ
months
Injection จะ ทฺนำ� รัวล-ชฺ
ฉีดทุกรอบปี ចាក់ថ្នាំរាល់ឆ្នាំ ႏွစ္စဥ္ ေဆးထိုးျခင္း เนะซิ่น เซโทชิน
Every Years นำ�
ฉีดที่..... Inject at… ចាក់ថ្នាំនៅ... จะ ทฺนำ� เนิว... ….. ၌ ေဆးထိုးရန္ ....ไน๊เซโทชิน
 หมวดการทำ�แผลด้วยตัวเอง / wound manually
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การทำ�แผล Dress the เลียง โร-บวฮ
ตะแย๊ตหม่าแบ่
ด้วย ทำ�วันละ... wound….. တစ္ရက္မွာ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္
លាងរបួសប៉ុន្មា នដងក្នុងមួយថ្ងៃ ? ป็อน-มาน ေဆးေက်ာသန္႕ရွင္းလဲ
นะเจ่งเซจอ
ตัวเอง ครั้ง time(s) a ดอง กฺนุง
ตั้นซีนแล
day. มวย ทฺไง
ทฺเวอ ป็อน-
ทำ�......เวลา ……time(s) ធ្វើប៉ុន្មា នដង ? ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ แบ่ นะเจ่ง
Chapter มาน ดอง
25 Close ดั่นหยา/อะหน่า
การปิดแผล បិទរបួស บิต โร-บวฮ ဒဏ္ရာ/အနာ ကိုပိတ္သည္။
Wound โก่เป๊ยป์แด่
สำ�ลี Cotton សំឡី ซ็อม-ฬี ဂြမ္း ฆน
แอลกอฮอล์ Alcohol អាល់កុល อัล-กุล အရက္ပ်ံ อะแย๊ต ปยั่น
บ็อง รุม อะ
ผ้าปิดแผล Gauze បង់រុំរបួស အနာ အ၀တ္ပတ္တီး
โร-บวฮ หน่าอะปั๊ดปั๊ดตี
81
 84
หมวดการป้องกันโรค / Instructions for prevention
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ ล้างมือ Wash your เลียง ได โอย ซฺ လက္ကို
แล๊ตโก่ ตั้นซีน
ป้องกันโรค ให้สะอาด hands. លាងដៃឲ្យស្អាត อาด သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္စြာေဆးေက်ာပါ
ซิ่นแจ่สั่วเซจอ
บ่า
รักษา แท-เรียะ-ซา ေကာင္းမြန္သည့္က်န္းမာေရး
เกาง์มุ่นแด๊จัน
สุขภาพ Take care. ថែរក្សាសុខភាពឲ្យរឹងមាំ ซุข-เภียบ โอย- ထိန္းသိမ္းမႈ
หม่าเย
ให้แข็งแรง รึง-มำ� เทงเตงมุ๊
Chapter
27 should เปียะ ซโรม อะ ကြန္ဒြန္ သုံးပါ
สวมถุงยาง Youwear ពាក់ស្រោមអនាម័យ กุ่นดุ่น ตงบ่า
อนามัย condom. นาไม

สวม You should เปียะ มาฮ กา- มแย๊ตหน่ากา

หน้ากาก ពាក់ម៉ាសការពារ မ်က္ႏွာကာ သုံးပါ
อนามัย wear mask. เปีย ตงบ่า

ดื่มน�้ำ Drink a lot ពិសារទឹកឲ្យបា​ នច្រើន ปิ-ซา ตึก โอย ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ

เหย่ มยา มยา
มากๆ of water. บาน จฺเริน เต๊าก์บ่า
 หมวดการป้องกันโรค / Instructions for prevention
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
การ Don’t be in ฮาม ปะฮ-
หลู่หน่าโก่
ป้องกันโรค ไม่คลุกคลีกับ close contact ปวล เนียะ-
ហាមប៉ះអ្នកជម្ងឺដោយផ្ទាល់ လူနာကို မကိုင္တြယ္ပါႏွင့္ มะไก่ต่วยบ่า
ผู้ป่วย with the จุม-งือ โดย
แนะ
patient. พฺตวล
โต-ตวล-
ลัตซัดแด๊ อะ
รับประทาน เตียน อาฮา လပ္ဆတ္သည့္
Eat fresh food. ទទួលទានអាហារមានអនាម័យ အစာမ်ားစားပါ
ส่า มยาซา
อาหารสดใหม่ เมียน
บ่า
-อะนาไม
จะ ทฺนำ� กา- ก่าก่วย เซโท
ฉีดวัคซีน Immunisation. ចាក់ថ្នាំការពារ ကာကြယ္ေဆးထိုးပါ
เปีย บ่า
โป่งหมั่นจัน
ออกกำ�ลังกาย Exercise ပုံမွန္က်န္းမာေရးေလ့က်င့္
ហាត់ប្រាណ ฮัด-ปฺราณ ခန္းလုပ္ပါ
หมาเยเละจิ้น
เป็นประจำ� regularly.
คันโล๊วป์บ่า

85
 86
หมวดห้อง X-Ray / Observed at X-Ray
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ห้อง เข้าแถว Please queue. ចូលជួរ จูล จัว တန္းစီပါ ตันซี่บ่า
X-Ray
ถอด Please remove ဆြဲၾကိဳးျဖဳတ္ပါ
สร้อยคอ your necklace. ដោះខ្សែក เดาะ คะแซ-กอ สแวโจ เพี๊ยวะ บ่า
Chapter
28 ถอด Take off your เดาะ อาว เกฺรา / အေပၚအကၤီ် / อะป่อเองจี่/
ေဘာင္းဘီ ခြ်တ္ပါ
เสื้อนอก/ shirt./ trousers ដោះអាវក្រៅ/ខោ โค เบาง์บี่ชดบ่า
กางเกง
off your အတြင္းအကၤီ်ခြ်တ္ပါ
อะตวินเองจี่
ถอดเสื้อใน Take bra. ដោះអាវទ្រនាប់ เดาะ อาว ตฺรอ-นวบ ชด บ่า
เดินหน้า step forward ដ�ើរចូល เดอ จูล အေရွ႕သြားပါ อะเซ๊ส ตัวบ่า

ถอยหลัง move backward ថយក្រោយ ทอย-โกฺรย ေနာက္ဆုတ္ပါ เน๊าก์ โซ๊ว บ่า

เสร็จแล้ว done រួចហ�ើយ รวจ-เฮิย ျပီးပါျပီ ปยี บ่า ปยี

 หมวดห้อง X-Ray / Observed at X-Ray
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ห้อง ไม่ต้องถอด Don’t take your เม็น-บัจ ติ้นพะนั๊ด ชด
X-Ray មិនបាច់ដោះស្បែកជ�ើងទេ เดาะ ซฺแบก- သင့္ဖိနပ္ခြ်တ္ရန္မလုိအပ္ပါ หยั่นมะโหล่
รองเท้า shoes off. เจิง เต อั๊ดบ่า

กรุณาถอด Please take off โซม เม-ตา เจซูเปี๊ยะ ยเวะ

សូមមេត្តា ដោះស្បែកជ�ើង เดาะ ေက်းဇူးျပဳ၍သင့္ဖိနပ္ခြ်တ္ပါ
รองเท้า your shoes ซฺแบก-เจิง ติ้นพนั๊ตชดบ่า

ยืนขึ้น Stand Up ក្រោកឈរ โกรก-โช မတ္တပ္ရပ္ပါ มั๊ดตั๊ดยั๊ด บ่า

นั่งลง Sit Down អង្គុយចុះ อ็อง-กุย จุฮ ထိုင္ပါ ไถ่
อะแทโด๊ะ
หันหน้าเข้า Face In ងាកមុខចូល เงียก มุก จูล အထဲသို႕မ်က္ႏွာလွည့္ပါ มแย๊ตหน่าและ
บ่า

หันหน้า เงียก อะปยิ่นโด๊ะ

Face Out ងាកមុខចេញ အျပင္သို႕မ်က္ႏွာလွည့္ပါ มแย๊ตหน่าและ
ออก มุก-เจญ บ่า
87
 88

หมวดห้อง X-Ray / Observed at X-Ray

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ห้อง Put your
เอามือเท้า
X-Ray hands on ច្រត់ចង្កេះ จร็อต จ็อง-แกะ ခါးေထာက္ပါ คาเท๊าก์บ่า
เอว
your waist
รวบผม/ Tie back your
ចងសក់ จอง-ซ้อก ဆံပင္သိမ္းပါ สะบิ่นเตงบ่า
เก็บผม hair
Please
รอสักครู่ wait for a ចាំមួយភ្លែត จำ� มวย-ภแลต ေစာင့္ပါ เส๊าก์ บ่า
moment.
เงยหน้า มแย๊ตหน่า
Look Up ង�ើយមុខឡ�ើងល�ើ เงิย มุก-เลิง-เลอ မ်က္ႏွာေမာ့ပါ
ขึ้น เมาะ บ่า
 หมวดกายภาพบำ�บัด / Physical therapy
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
กายภาพ Please raise
ยกขาขึ้น ល�ើកជ�ើងឡ�ើង เลิก เจิง เลิง ေျခေထာက္မ เฉ่เท๊าก์ม๊ะ
บำ�บัด your leg.
Put your leg
เอาขาลง ដាក់ជ�ើងចុះ ดะ เจิง-จุฮ ေျခေထာက္ခ် เฉ่เท๊ากชะ
down.
Chapter
ยกแขนขึ้น Raise your arm. ល�ើកដៃឡ�ើង เลิก ได เลิง လက္ေျမွာက္တင္ แล๊ต มเย๊าก์ติ่น
29
Put your arm
เอาแขนลง ដាក់ដៃចុះ ดัก-ได-จุฮ လက္ခ် แล๊ต ชะ
down.
พยายาม Please try ปฺเยีย-เยียม
ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ၾကိဳစားေ โก๊ะบ่าด่าโก่โจ
เดินด้วย to walk by ព្យាយាមដ�ើរដោយខ្លួនឯង เดอ โดย คฺล လွ်ာက္ၾကည့္ပါ ซา เส๊าก์จี้บ่า
ตนเอง yourself. วน-แอง
ทฺเวอ โอย
ขะนะ ขะนะ
ทำ�บ่อยๆ Do frequently ធ្វើឲ្យ​បានញឹកញាប់ บาน ခဏ ခဏ လုပ္
โล๊ว
ญึก-ญวบ
89
 90

หมวดกายภาพบำ�บัด / Physical therapy

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
กายภาพ อย่า Please don’t ហាមកម្រើក ฮาม ก็อม-เริก မလႈပ္ရွားပါႏွင့္
มะโล๊วฌา
บำ�บัด ขยับตัว move. บ่าแนะ

ลุกขึ้น Please stand ង�ើបឡ�ើង เงิบ เลิง မတ္တပ္ရပ္ပါ มั๊ตตั๊ตยั๊ตบ่า

up.

นั่งลง Please sit អង្គុយចុះ อ็อง-กุย จุฮ ထိုင္ပါ ไถ่บ่า

down.

นั่งคุกเข่า Please kneel លត់ជង្គង់ ลด จุง-กุง ဒူးေထာက္ထိုင္ပါ ดูเท๊าก์ไถ่บ่า

down.
นอนหงาย Lie Face Up ដេកផ្ងារ เดก พฺงา ပက္လက္အိပ္ပါ แป๊ดแล๊ตเอ้ยป์ บ่า

นอนคว�่ำ Lie Face ដេកផ្គាប់មុខ เดก พฺกับ-มุก ၀မ္းလ်ားေမွာက္အိပ္ပါ

วันเลียเม๊าก์
Down เอ้ยป์บ่า
นอน Lie On Your ដេកផ្អៀង เดก-พฺเอียง တဖက္ေစာင္းအိပ္ပါ
ตะแพ๊ดเส๊าก์
ตะแคง Side เอ๊ยป์บ่า
 หมวดการฝากครรภ์ / Antenatal care
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ฝากครรภ์ ประจำ�เดือน When was your เมียน-โร-ดูว-
เน๊าก์ซง หย่าดี่
ทฺเง็ย-จุง- ေနာက္ဆုံး ရာသီ
ครัง้ สุดท้าย last menstrual មានរដូវចុងក្រោយថ្ងៃណា ? ဘယ္တုန္းကလာလဲ
แบ่ดงกะหล่า
โกรย-ทฺเง็ย-
มาเมื่อไหร่ period ? แล
นา
Chapter Have you
เคยผ่าตัด ทฺลวบ เวียะฮ แควเส๊คกุ๊ตะมุ๊
ever had an ធ្លាប់វះកាត់ទេ ? ခြဲစိပ္ကုသမႈ ရွိဖူးလား
30 หรือไม่ กัต เต ซิพูลา
operation ?
มีโรค
Do you have មានជម្ងឺប្រចាំកាយ​ដែរឬទេ เมียน จุม-งือ ကိုယ္တြင္း โก่ตวิน บ่ายอ
ประจำ�ตัว ปฺรอ-จำ�-กาย ဘာေရာဂါရွိသလဲ
any illness ? ? ข่าซิตะแล
หรือไม่ แด หรือ เต
ติด Are you เมียน เญียน
มูเยตเซวา ตง
สารเสพติด addicted to any មានញ�ៀនថ្នាំដែរឬទេ ? ทฺนำ� แด မူးယစ္ေဆး၀ါး သုံးစြဲသလား
สแว ตะลา
หรือไม่ illicit drugs ? หรือ เต

91
 94

หมวดห้องคลอด / Labor Care

หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ห้องคลอด ลูกดิ้น How are เตีย-โระ บ็ คะเลโล๊วเซียมะ
the baby’s ទារកបម្រះទេ? ကေလးလႈပ္ရွားမႈရွိလား
หรือไม่ movement? อม-รัฮ เต ซิลา

เตีย-โระ
ลูกดิ้น How many ទារកបម្រះប៉ុន្មា នដង​ក្នុង​ บ็อม-รัอ တရက္လွ်င္ ကေလးလႈပ္ရွားမႈ
ตะแย๊ตลิ่น คะ
Chapter กี่ครั้ง movements ป็อน-มาน เลโล๊วเซียมุ๊ แบ่
មួយថ្ងៃ? ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ရွိသလဲ
ต่อวัน a day? ด็อง กฺนุง นะเจ่ง ซิตะแล
31 มวย ทฺไง

เจ็บท้อง When did ปวฮ ตัง แบ่ดงกะ ไบ๊ก์

the pain ဘယ္တုန္းက ဗိုက္နာသလဲ
เมื่อไหร่ come?
ឈឺពោះតាំងពីពេលណា ? ชืปีอ เปล นา หน่าตะแล

เคยแท้ง Have you ทฺลวบ รุม- คะเล ปแย๊ตจ๊ะ

ever had an ធ្លាប់រំលូតកូនទេ ? ကေလးပ်က္က်ဖူးလား
หรือไม่ abortion? ลูต กูน เต พูลา

ทำ�หมัน Do you need ចងមាត់ស្បូនទេ ? จอง มวต ซฺ သားေၾကာျဖတ္ျခင္လား

ตาจอ
หรือไม่ a vasectomy? ปูน พยั๊ตชิ่นลา
 หมวดห้องคลอด / Labor Care
หมวด ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเขมร คำ�อ่าน ภาษาพม่า คำ�อ่าน
ห้องคลอด โก่วุ่นเส่าง์
ตั้งครรภ์ เมียน พฺเต็ย-
Is this your first ကိုယ္၀န္ေဆာင္အၾကိမ္ေပါင္း อะเจ่งเปาง์
ครั้งที่ មានផ្ទៃពោះកូនទីប៉ុន្មា ន ? ปวฮ กูน ตี ဘယ္ေလာက္ရွိျပီလဲ
pregnancy? แบ่เล๊าก์ซิ
เท่าไหร่ ป็อน-มาน
ปยีแล
Take a rest on ซ็อม-ราก
นอนพัก กะดิ่นป่อหม่า
the សម្រាកល�ើគ្រែ เลอ แกร ကုတင္ေပၚမွာ အနားယူပါ
บนเตียง อะนาหยู่บ่า
bed.
Hold your อ็อต-ด็อง- อะแต๊ด เอ๊าก์
กลัน้ หายใจ អត់ដង្ហើម အသက္ေအာင့္ထားပါ
breath. เฮิม ทาบ่า
ดอก ด็อง-
สูดหายใจ Take a deep อะแต็ด ปยิน
ដកដង្ហើមឲ្យវែង ៗ เฮิม โอย အသက္ျပင္းျပင္းရူပါ
ลึกๆ breath. ปยิน สู่ บ่า
แวง แวง

95
 กระทรวงสาธารณสุขได้เตรียมความพร้อม

Manual Using Four Languages Thai-English-Burma-Cambodian For Health Personnel in Providing Services to Foreigners
ในด้านการพัฒนาศักยภาพบุคลากรในการให้บริการสุขภาพ
แก่ประชากรต่างด้าว เพื่อรองรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน
ในปี 2558 โดยการส่งเสริมสนับสนุนให้บุคลากรสาธารณสุข

คู่มือการใช้ภาษาไทย-อังกฤษ-พม่า-เขมร สำ�หรับบุคลากรสาธารณสุขในการให้บริการสุขภาพแก่ประชากรต่างด้าว
ทุกระดับได้มีการพัฒนาทักษะด้านภาษาที่ใช้กัน
ในกลุ่มประเทศสมาชิกอาเซียน
โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศเพื่อนบ้าน ที่มีอาณาเขตติดต่อกับ
แนวตะเข็บชายแดนไทย ได้แก่ กัมพูชา ลาว เขมร และพม่า...
ให้มีคู่มือการใช้ภาษาที่สามารถสื่อสารเข้าใจ
อย่างง่ายในการปฏิบัติงาน