‫چهارچوب کلی پالیسی آبهای فرامرزی‬

‫نسخه شماره‬
‫‪MEW/Policy Dep.001‬‬

‫‪1‬‬

‫جوزا ‪13958/08/139‬‬
 ‫چهارچوب کلی پالیسی آبهای فرامرزی‬

‫تعریفات‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .1‬آبهای فرامرزی ‪ :‬در این پالیسی آبهای فرامرزی' عبارت اند از آبه''ای س''طحی و زیرزمی''نی' ک''ه م''رز‬
‫میان افغانستان و کشور' های همسایه را تشکیل و یا عبور می نماید‪ .‬آبه''ای فرام''رزی م''وارد ذی''ل‬
‫را شامل میگردند‪':‬‬
‫‪ ‬دریاها و جهیل های که قسمتی از مرز میان افغانستان و کشورهای همسایه را تشکیل میدهند‪.‬‬
‫دریاهای' که از قلمرو افغانستان سرچشمه گرفته و به قلمرو کشورهای همسایه جریان می یابد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬آبهای زیرزمینی که در دو طرف' مرز گسترده شده باشند‪.‬‬
‫‪ .2‬همکاریهای همه جانبه (‪ ':)Comprehensive Cooperation‬هر نوع همک''اری تخ''نیکی‪ ،‬علمی‪ ،‬رس''می بین‬
‫ادارات دولتی افغانستان و ادارات کشورهای ذیدخل در منابع آبه''ای فرام''رزی ک''ه ش''امل تش''ریک‬
‫مساعی در تبادله ارقام‪ ،‬معلومات‪ ،‬نظارت‪ ،‬ظرفیت' سازی‪ ،‬مطالعات و تطبیق پروژه های مش''ترک‬
‫کمک نماید‪.‬‬

‫‪ .3‬کشور های حوزه آبریز مشترک(‪ : ')Riparian Countries‬کشور' های اند که دارای ساحه آبریز' مش''ترک‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪ .4‬استفاده عادالنه ومنصفانه ‪ :) )Equitable and Reasonable Use‬حق اساسی' یک دولت در آبهای فرامرزی'‬
‫می باشد که توسط' قوانین بین الملل آب به رسمیت شناخته شده است‪.‬‬
‫‪ .5‬ضرر قابل مالحظه (‪ ':)Significant Harm‬ضرری' است که از سوی یک کشور' حوزه آبری''ز مش''ترک ب''ه‬
‫منافع مشروع' کشور حوزه آبریز مشترک دیگر وارد میگردد‪.‬‬
‫‪ .6‬مذاکره و گفتگو ‪ :) )Negotiations and Dialogue‬تأمین هر نوع ارتباط' رسمی یا غیر رسمی' بین مسوولین‬
‫دولتی' افغانستان و کشورهای حوزه آبریز مشترک در مورد' آبهای فرامرزی' میتوان'د' زمین''ه گفتگ''و‬
‫را برای همکاری های تخنیکی و مذاکرات مساعد سازد‪.‬‬
‫‪ .7‬تقویت اقتصاد ملی کشور‪ :‬انکشاف دادن تولی''دات ناخ''الص داخلی از طری''ق ارای''ه خ''دمات مطمئن آب‬
‫برای سکتورهای مصرفی‪.‬‬
‫‪ .8‬ملکیت عامه‪ :‬ملکیت عامه همان ملکیتی است که مالکیت آن مربوط ب''ه هم''ه اش''خاص حقیقی و حکمی‬
‫شهروندان میشود‪.‬‬
‫‪ .9‬قوانین وکنوانسیون های بین المللی‪ :‬قواعد ع''رفی و ق''راردادی' بین المللی ان''د ک''ه افغانس''تان آن را ب''ه‬
‫رسمیت شناخته یا به آن ملحق گردیده است‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫چهارچوب کلی پالیسی آبهای فرامرزی‬

‫دیدگاه ‪:‬‬ ‫‪.2‬‬

‫آبهای فرامرزی' وسیله همکاریهای منطقوی است نه منبع منازعه‬

‫رسالت‪:‬‬ ‫‪.3‬‬
‫‪1‬‬
‫استفاده اعظمی و معقول از آبهای فرامرزی' به منظور' توسعه اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و محیط زیستی‬

‫مقصد ‪:‬‬ ‫‪.4‬‬

‫حفاظت‪ ،‬انکشاف و مدیریت همه جانبه آبهای فرامرزی جهت استفاده اعظمی معقول و موثر در کشور'‬
‫از طریق' همکاری ه''ای هم''ه جانبه‪ 2‬بین کش''ور' ه''ای ح''وزه آبری''ز مش''ترک‪ 3‬ب''ه اس''اس اص''ل اس''تفادۀ‬
‫‪4‬‬
‫عادالنه و منصفانه‬
‫اهداف ‪:‬‬ ‫‪.5‬‬
‫تأمین همه جانبه منافع انکشافی کشور در تخصیص و استفاده آبهای فرامرزی‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد و توسعه چهارچوب برای گسترش همکاریها' با کشور های حوزه آبریز' مشترک به‬ ‫‪‬‬
‫اساس حسن نیت‪ ،‬منافع متقابل و عمل متقابل‪ ،‬با در نظر داشت منافع ملی‬
‫انجام اقدامات امکان پذیر جهت کاهش ضرر قابل مالحظه‪ 5‬ممکنه‬ ‫‪‬‬
‫مذاکره و گفتگو‪ 6‬جهت رسیدن به توافقات دوجانبه و چندین جانبه منطقوی در مورد' آبهای‬ ‫‪‬‬
‫فرامرزی‬

‫ابعاد حقوقی‪:‬‬ ‫‪.6‬‬

‫این پالیسی بتأسی از ماده نهم قانون اساسی‪ ،‬قانون آب و اهداف انکشافی افغانستان' به منظور' ت''أمین آب‬
‫آشامیدنی صحی‪ ،‬آب زراعتی‪ ,‬صنعتی و سایر استفاده ها جهت حفاظت‪ ،‬توزیع عادالنه‪ ،‬اس''تفاده م''ؤثر‬
‫و پایدار از آبهای فرامرزی ‪ ،‬تقویت اقتصاد ملی کش''ور'‪ ،7‬ب''ا در نظ''ر داش''ت مس''ایل محی''ط زیس''تی از‬
‫طریق همکاری های منطقوی تدوین گردیده است‪.‬‬
‫براساس ماده دوم ق''انون آب‪ ،‬آب ملکیت عامه‪ 8‬ب''وده و دولت مس''ئول حف''اظت و اداره آن میباش''د‪ ،‬پالن‬
‫گذاری‪ ،‬مدیریت و انکشاف منابع آب مسئولیت وزارت انرژی و آب در همکاری' با وزارت خان'ه ه'ا و‬
‫ادارات ذیربط' میباشد‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫افغانستان به قوانین و کنوانسیون ه''ای بین المللی آبه''ای فرام''رزی اح''ترام میگ''ذارد‪ '.‬و تنه''ا در م''ورد‬
‫تعین حق آبه و استفاده از آب دریای هلمند با کشور' ایران معاهده دارد‪ .‬همچن'ان جهت ت'أمین حق'وق آب‬
‫خ''ویش در ح''وزۀ پنج – آم''و‪ ،‬معاه''ده ‪ 1958‬و س''ایر معاه''دات ناف''ذه بین افغانس''تان و اتح''اد جم''اهیر'‬
‫شوروی' سابق را اساس قرار میدهد‪.‬‬
‫وظایف و مسئولیت ها ‪:‬‬ ‫‪.7‬‬
‫بتأسی از فرمان شماره ‪ 39‬مورخ‪ 13/03/1395‬تش''کیل کمیس''ون آبه''ای فرام''رزی' ب''ه حکم جاللتم''آب‬
‫رئیس دولت تشکیل و روی' تمام عرصه های کاری آن تصامیم الزم را اتخاذ می نماید‪.‬‬
‫اعضای کمیسون ‪:‬‬ ‫‪7.1‬‬
‫رئیس اجرائیه حکومت وحدت ملی‬ ‫أ‪.‬‬
‫وزیر انرژی' و آب‬ ‫ب‪.‬‬
‫وزیر امور خارجه‬ ‫ت‪.‬‬
‫وزیر مالیه‬ ‫ث‪.‬‬
‫مشاور امنیت ملی‬ ‫ج‪.‬‬
‫وزیر داخله‬ ‫ح‪.‬‬
‫رئیس عمومی اداره امور' ریاست جمهوری‬ ‫خ‪.‬‬
‫‪2‬‬
 ‫چهارچوب کلی پالیسی آبهای فرامرزی‬

‫اعضای همکار‪:‬‬ ‫‪7.2‬‬

‫معین سیاسی وزارت امورخارجه‬ ‫أ‪.‬‬
‫معین آب وزارت انرژی وآب‬ ‫ب‪.‬‬
‫معین عواید وگمرکات' وزارت مالیه‬ ‫ت‪.‬‬
‫معین مسلکی وزارت عدلیه‬ ‫ث‪.‬‬
‫معین مسلکی وزارت اقتصاد'‬ ‫ج‪.‬‬
‫معین فنی ‪،‬مسلکی وبررسی' سرحدات ‪،‬وزارت امورسرحدات' وقبایل‬ ‫ح‪.‬‬
‫معین آبیاری وزیربناهای' زراعتی ‪،‬وزارت زراعت وآبیاری‬ ‫خ‪.‬‬
‫معین پالیسی ریاست عمومی امنیت ملی‬ ‫د‪.‬‬
‫رئیس اداره ملی محیط زیست‬ ‫ذ‪.‬‬
‫رئیس اداره مستقل اراضی افغانستان'‬ ‫ر‪.‬‬
‫روسای' کمیسون های روابط بین المللی هردومجلس شورای' ملی‬ ‫ز‪.‬‬
‫ماده اول‪:‬‬ ‫‪7.3‬‬
‫اموراجرایی' مدیریت منابع آبه''ای فرام''رزی' ب''دوش وزارت ه''ای ان''رژی' و آب‪ ،‬امورخارج''ه‬
‫ومالیه می باشد‬
‫وزارت های اجرایی' تمامآ اسناد تقنینی ‪،‬معاهدات‪ ،‬قراردادها' که در نظام های قبلی در رابط''ه‬
‫به آبهای فرامرزی' باکشور های همسایه عقدگردی'ده ومیث'اق ه'ای بین المللی درم'ورد' آبه'ای‬
‫فرامرزی را جمع بندی‪،‬وضعیت' فعلی و چگونگی استفاده ازآبه''ای فرام''رزی را برمبن''ای‬
‫اسنادوسوابق' قبلی آن تحلیل واز طریق سکرتریت کمیسون‪ ،‬به کمیسون ارایه نماید‪.‬‬
‫‪ 7.4‬ماده دوم‪:‬‬
‫وظایف کمیسون‬

‫تقویت هماهنگی بین ادارات ذیربط در امور آبهای فرامرزی'‬ ‫‪7.4.1‬‬

‫تعیین گروپهای' کاری بین الوزارتی‪،‬جهت' مطالعه عملکردکشورهای ذیدخل‬ ‫‪7.4.2‬‬
‫پشنهاد اعض''ای کمیس''ون مش''ترک تخ''نیکی ب''ا کش''ور ه''ای ذیرب''ط ب''ه مق''ام ریاس''ت‬ ‫‪7.4.3‬‬
‫جمهوری'‬
‫ایجاد وتقویت همکاری' های منطقوی به منظورانکشاف' منابع آب وایجاد' تصامیم مهم‬ ‫‪7.4.4‬‬
‫استراتیژیک در امور مدیریت آبهای فرامرزی‬
‫بررسی مسوده‪ ،‬اسناد‪ ،‬مدارک تخنیکی ‪،‬حقوقی ودیپلوماسی' تهیه ش''ده توس''ط ادارات‬ ‫‪7.4.5‬‬
‫ذیرب''ط' ب''رویت اس''ناد وس''وابق قبلی بمنظوراس''تفاده آن در گفتگوه''ا وم''ذاکرات ب''ا‬
‫کشورهای' ذیدخل‬
‫بررس''ی' مس''وده ه''ا از تخطی کش''ورهای' همس''ایه در اس''تفاده یکجانب''ه از آبه''ای‬ ‫‪7.4.6‬‬
‫فرامرزی‬
‫‪ 7.5‬ماده سوم‪:‬‬
‫مسوولیت' سکرتریت کمیسون بدوش وزارت انرژی' و آب می باشد‪.‬‬
‫وظایف' سکرتریت‪:‬‬
‫ترتیب اجندای مجالس و ارایه آن قبل از تدویر' جلسه به مقام ریاست جمهوری ا‪.‬ا‪ ،‬از‬ ‫‪7.5.1‬‬
‫طریق ریاست عمومی اداره اموریاست' جمهوری‬
‫توحید اسناد تقنینی ‪،‬معاهدات ‪،‬قرارداد ها و گزارشات که در مورد آبهای فرامرزی‬ ‫‪7.5.2‬‬
‫از وزارت های اجرایی مواصلت مینماید‪ ،‬وارایه آن به کمیسون‬

‫‪3‬‬
 ‫چهارچوب کلی پالیسی آبهای فرامرزی‬

‫جمع بندی تمام اسناد و سوابق' مربوط به آبهای فرامرزی وحین ضرورت ارایه آن‬ ‫‪7.5.3‬‬
‫به کمیسون‬
‫جواب به نامه های کشور' های ذیدخل بعد از تائید کمیسون‬ ‫‪7.5.4‬‬
‫ارایه گزارش ماهوار از کارکردواجراات کمیسون از طریق' ریاست عمومی اداره‬ ‫‪7.5.5‬‬
‫امور به مقام ریاست جمهوری' ا‪.‬ا‪.‬‬
‫تنظیم امور اداری کمیسون‬ ‫‪7.5.6‬‬

‫تاریخ انفاذ‪:‬‬ ‫‪8‬‬

‫این پالیسی بع'د از تائی'د مق'ام ریاس'ت جمه'وری از ت'اریخ تائی'دی الی م'دت س'ه س'ال قاب'ل تط'بیق‬
‫میباشد‪'.‬‬

‫‪4‬‬