Professional Documents
Culture Documents
Elamite Assyrian
Chaldean
Ang mga Sumerian ang unang
pangkat na tumigil sa Mesopotamia.
Sila ay nagtayo ng lungsod-estado
sa Sumer na naging sentro ng
kabihasnang Mesopotamia.
Binubuo ng mga templong komunidad ang lungsod-estado
na pinamumunuan ng isang paring hari na kumakatawan sa
diyos ng lungsod na nakatulong sa pagpapatatag ng
pamahalaan at pagpapalakas sa mga Sumerian bilang isang
pangkat.
Ziggurat
Sila ay sumasamba sa
mga diyos tulad nina,
Ann, Ill, Enki, at
Ninhursag.
Nasa tuktok ng lipunan ang mga pinunong
politikal at ispiritwal na kasama sa
naghaharing uri ang matataas na opisyal at
kanilang pamilya kasunod ang mga
mangangalakal, artisano, scribe, at
mababang opisyal.
Malaki ang naitulong ng maraming
imbensyon sa pagtatag at pag-unlad ng
kabihasnang ito tulad na lamang sa
pagsasaka, kalakalan at iba pang mga
industriya na nagpaunlad din sa lipunang
Sumerian sa pangkalahatan.
Edukasyon ang nakatulong ng malaki sa
pagiging bihasa ng mga mamamayan sa
halos lahat ng aspeto ng pamumuhay, mula
sa kalakalan hanggang Astrology.
Cunieform ang paraan ng pagsulat na
ginagamitan ng stylus at clay o luwad na
lapida.
Pangunahing dahilan ng
paghina ng mga
Sumerian ay ang madalas
na labanan at kawalan ng
pagkakaisa ng mga
lungsod-estado nito.
Ang mga Akkadian ay isang tribung
Semitiko.
Sargon I
nakapagtayo ang mga
Akkadian ng unang
imperyo mula sa lungsod
ng Akkad hanggang sa
Gulf of Persia. Pinag-isa
nya ang mga lungsod-
estado. Siya ay sinundan
pa ng iba pang pinuno
ngunit ang pinakahuling
mahusay na pinuno ng
Akkadia ay si Naram-
Sin.
Noong 2100 BCE,
panandaliang nabawi ng
lungsod-estado ng Ur
ang kapangyarihan nito
at pinamunuan ang
Sumer at Akkad. Sa
pagdaan ng mga
panahon, bumagsak ang
dinastiyang Ur sa
pagsalakay ng mga
Amorite at Hurrian sa
Mesopotamia.
Sa loob ng sumunod
na tatlong siglo, ang
mga lungsod-estado
sa katimugan,
partikular ang Isin
at Larsa, ay
nagtunggalian
upang makontrol
ang rehiyon.
Politeism o pagsamba sa maraming diyos
ang pananampalataya ng mga Babylonian.
Nagdaraos sila ng mga ritwal at si Marduk
ang kanilang pinakadakilang diyos. Ang
magandang lokasyon ng Babylonia ay
nakatulong upang umunlad ang kalakan sa
imperyo.
Ang pangkat ng mga
mangangalakal na
tinatawag na
caravans, ay
naglalakbay sa mga
siyudad ng Sumeria
hanggang sa
siyudad ng Akkad at
humihinto sa
Babylon upang
makipagkalakalan.
Nagdulot ng
katiwasayan sa
lipunan ang
pakikipagtulungan
ng mga mababang
opisyal ng
pamahalaan,
sundalo at huwes sa
hari.
Kodigo ni Hammurabi
istruktura ng sandigan
at tanggulan na may agrikultura
sistema ng pagbabatas
siyam na wika.
Dahil sa pagtuklas ng
bakal, umunlad ang
kabihasnang Hittite.
Mas malakas na
sandata ang kanilang
nagawa at ito ang
naging dahilan ng
mabilis nilang
pananakop sa ibang
mga lupain.
Maraming mga prebilehiyo ang mga kamag-anak ng hari na kadalasang
naabuso.
Pakikipag-alyansa ng mga Hittite sa mga Egyptian na naging dahilan ng
paghihimagsik ng mga kaalyado nito sa silangan at kanlurang bahagi ng
imperyo.
Isa sa mga tribong ito ang mga Mitas ng Phyrrgia na lumusob at sinunog
ang Hattusas noong 1200 BCE .
Nakipagdigma sila sa pangalan ng kanilang diyos na si Assur upang
malupig ang mga taong may ibang diyos na pinaniniwalaan.
magandang
Pagsasaka
bahay
pinakamataas
astronomiya
na ziggurat
Sa pamumuno ni Haring
Nebuchadnezzar, ang mga
Chaldean ay naidala sa rurok ng
tagumpay. Pumili siya ng
matatalinong kabataan mula sa
mga sinakop ng lupain upang
maging katulong niya sa
pamumuno.
Hindi nila napatatag ang ekonomiya,
pulitika at sandatahan. Nang lumusob ang
mga Persian noong 529 BCE mabilis na
nagapi ang mga Chaldean na naging simula
ng pagbagsak ng imperyo nito.
Cyrus the Great
Sa ilalim ng pamumuno ni Darius I,
ang Persia ay nagkaroon ng apat na
kapital: Susa, Ecabatana, Babylonia at
Persepolis. Ang mga imperyo ay hinati
sa mga distrito na pinamumunuan ng
kinatawanan ng hari na siyang nag-
uulat sa kanya ng mga nangyayari.
Zoroastrianism, na itinatag ni
Zoroaster, ang relihiyon ng mga
Persian na tumutukoy sa
paniniwalang ang mundo ay
binubuo ng mabuti at
masamang diyos.
ANG OPPA NA
SUMAKOP SA
PERSIA!
Sumer
Indus
Blando, R., Mercado, M., Cruz, M., & Espiritu, A. (2013). Kasaysayan ng
Daigdig (1st ed.). Pasig City. Cruz,
T., Reyes, R., & Lazaro, M. (1992). Araling Panlipunan IV ( Ang Kasaysayan ng Daigdig)
(1st ed.). Quezon City:
Vicente Publishing House. Villoria, E., & Abrecea, M. (2003). Makabayan Serye Daigdig
Tungo sa Globalisasyon (1st ed.,). Quezon City: Vibal Publishing House Inc.
Website
“LR Portal”. (2014). DepEd LR Portal. https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6039