Aralin Panlipunan 8

MGA KABIHASNAN
SA ASYA
ROSALIE A. TABIEN
Sinaunang Kabihasnan Mesopotamia Sa Kanlurang Asya

Kabihasnang Mesopotamia
Mga Kabihasnanng Meopotamia sa Kanlurang Asya

i. Kabihasnang Sumer
ii. Kabihasnang Akkad
iii. Kabihasnang Babylonian
iv. Kabihasnang Assyrian
v. Kabihasnang Chaldean
vi. Kabihasnang Persian
 Ano nga ba ang Kabihasnan?

Ang kabihasnan ay nagmula sa

salitang ugat na kabihasa na ang
ibig sabihin at eksperto.
Ito ay pamumuhay na nakagawian
ng marami pangkat ng tao
kasama rito ang wika, kaugalian,
paniniwala at sining.
Sinasabing ang Kabihasnan ay
masalimuot na pamumuhay sa
lungsod.
 Kabihasnang Sumer

Ang Kabihasnang Sumer ay isa sa mga

pinakaunang kabihasnan na nagmula sa
mesopotamia.Ang Sumer ay kumakahulugan na
"lupain ng mga sibilisadong hari” o “katutubong
lupain”.Matatagpuan ang Mesopotamia sa gitnang
silangan,na tinatawag na 'Fertile Cresent'na
kasalukuyang nasa Iraq.
 Kabihasnang Sumer

Mayroong dalawang ilog na matatagpuan sa Mesopotamia, ito ay

ang Tigris at Euprates kung saan umusbong ang kabihasnan,Ang
kabihasnang Sumer ay umusbong malapit sa dalawang ilog noong
3500-3000 BCE.Nabuo dito ang 12 Lungsod estado tulad ng
Eridu,Kish,Lagash,Uruk,Ur,Nippu. Itoy pinamumunuan ng iisang
hari. Naniniwala sila sa maraming Diyos at Diyosa na
anthropomorphic o mayrong katangian at pag-uugaling tao.
 Kabihasnang Sumer

Ang pamahalaan ng Summer ay kinokontrol ng mga

Pari na nag sisilbing taga pamagitan sa mga Diyos.
Naniniwala ang mga magsasaka naang tagumpay ng
kanilang ani dipendi sa basbas ng mga diyos. Hawak
din ng mga Pari ang sistema ng irigasyon at
nanghihingi ng ani bilang buwis. Sa panahon naman
ng digman pumipili ang mga pari ng magagaling na
mandirigma para pamunuan ang hukbo. Dahil sa mga
sunid-sunod na mga digmaan binigyan ng mga pari
ng permanengteng kontrol ang kumander na ito.
 Sa kalaunan naging lubos na permaminteng
pagiging pinuno nila na pwedi na nilang ipasa sa
mga anak na lalaki bilang taga pag mana. Dito
na nabuo ang konsepto Dinastiya kung saan ang
mga pinuno ay nangngagaling lang sa iisang
pamilya. Lumago ang mga lungsod estado ng
Summer buhat ng mga sobra-subrang mga
pagkain na aani sa kanilang taniman. Dahil dito
umunlad ang kalakalan at naipag palit ang mga
sobrang pagkain at produkto na kailangan nila
 Trivia

Cultural Diffusion ang tawag sa proseso kung saan ang mga

produkto at mga bagong ideya ay kumaklat sa isang kultura
papunta sa ibang kultura.
 Mula 3000 to 2000 BCE naging
madalas ang digman sa mga lunsod
estado ng Sumer sa isat-isa.
Nahirapan na sila na pigilan ang
pag-atake ng mga kalaban. Bagamat
di na nakabangon ang Sumerian sa
pag-atake. Hindi naman namatay
ang kanilang kabihasnan. Kinopya
pa nga ng iba ang pangunahing
ideya para magamit sa pang araw-
araw.
 Kabihasnang Akkad

Noong 2350 BCE isang mananakop na nag ngangalan Sargon I. Siya ay

anak nina Itt-Bel na isang hardinero at ang kanyang ina naman ay isang
"Priestess". Ang naka talo sa mga mga lungsod estado ng Sumer.
Pingangunahan niya ang kaniyang hukbo mula Akkad. Isang lunsod
estado sa hilaga ng Sumer. Matagal ng gamit ng mga akkiadia ang
karamihan sa ediya ng kabihasnang Sumer. Nakatulong ang pananakop
ni Sargon para maipakalat pa ang kultura ng Sumerian sa labas ng Tigris
Euphrates valley. Sa pamamagitan ng pa kontrol sa Hilaga at timog
Mesopotamia.
 Kabihasnang Akkad

Nilikha ni Sargon ang ang kauna-unahang imperyo. Ang imperyo ay

binubuo ng mga bansa at nagsasariling estado na nasa ilalim ng isang
pamumuno. Siya ay tinawag na Sargon The Great dahil sa magaling na
pamamahala. Siya ang kauna-unahang Imperor sa kasaysayan
Napamunuan niya ng matagumpay at naipanalo ang 34 na digmaan sa
kanyang buhay. Napanatili niya ang 5,400 na lalaki sa lungsod ng Akkad
na mayroong magandang bentahe sa kalaban. Siya ang nanguna upang
mapabagsak ang Sumer, Assyria, Elam at matagumpay na pinagsama ang
maraming estado at nasakop ang lahat ng mesopotamia upang mabuo ang
Imperyo ng Akkadian. Sa tugatog nakrontrol ng imperyong Akkadian ang
lupain sa Mediterranean coast sa kanluran hanggang sa Ira sa silangan.
 Kabihasnang Akkad

Sa ilalim ng kanyang pamumuno ay napaunlad ang sining ng pagsulat at pagdisenyo ng

pandigmang helmet na yari sa tanso at katad. Nagkaroon ng palitan ng mga miniral ng pilak
mula sa Anatolia, Lapiz mula sa Afghanistan, Cedar ng Lebanon at tanso mula sa Magan, kaya
naman nakapagpatayo si Sargon ng kanyang replika sa ibat ibang lugar at nakapagpagawa ng
barya ng may mukha nya na sumisimbolo sa kanyang pamumuno. Pinaunlad niya ang
imprastraktura ng Mesopotamia. Nagpagawa siya ng mga sementadong kalsada at sistema ing
irigasyon. Nakagawa siya ng bagong imbensyon na Composite Bow upang makakuha ng
bentahe sa mga larangan ng digmaan.
 Rimush
Noong namatay si Sargon na
pininiwalaang noong 2,215
BC sa edad ng 85. Siya ay
namuno sa loob ng 56 taon.
Ang sumunod ng namuno sa
Imperyong Akkadia ay ang
tagapagmana na si Rimush na
namuno sa loob ng ng 9 taon.
Manishtushu
Ang Ikatlong namuno ng
Imeryong Akkadian ay
ang anak din ni Sargon
na si Manishtushu na
namumo sa loob ng 15
taon.
 Naram-Sin Shar-Kali-Sharri
Ang ikaapat na namuno ay Ang ikalimang
ang anak ni Manishtushu na namuno sa ay ang
si Naram-Sin na namuno anak in Naram-sin,
sa loob ng 56 taon. Sa na si Sharkalisharri.
kanyang pamumuno ay Ngunit siya'y di
lalong umunlad ang nakapamuno ng
Imperyong Akkadia. maayos at nabigo.
 Noong 2200 BCE ay nag simulang manghina ang
Imperyo. Noong 2100 BCE ay sinakop ng mga Gutians
ang Akkadia.
Bumagsak ang imperyo dahil sa
kaguluhan sa loob ng imperyo,
pananakop, at taggutom. Ang
dinastiyang Akkadia ay tumagal ng
200 taon.
 Kabihasnang Babylonian

Noong 2000 BCE sinakop ng mga nomadikong

mandirigma na tinatawag na amorites ang
mesopotamia. Hindi nag tagal natalo nila ang mga
Summerian at tinatag ang kapitolyo sa babylon.
Kaya tinawag silang babylonian.
Narating ng imperyo ang tugatog sa panahon ng
pamumuno ni Hammurabi. Mula 1792 BCE
hangang 1750 BCE.
Kabihasnang Babylonian

Pinaka kilala si Hammurabi sa kaniyang koda ng mga batas na pinag sama-sama

niya. Kinilala niya na ang iisa at pare parehong koda ng batas ay makakatulong
para mapag kaisa ang ibat-ibang grupo sa loob ng Imperyo. Kinolekta niya ang
mga patakaran , mga hatol at mga batas na inatawag na Cobe of Hummurabi.
Pinaukit niya ito sa bato at naglagay ng mga kopya sa ibat-ibang bahagi ng
imperyo. Naglalaman ito ng mga batas at mga parusa gaya ng multa hangang
kamatayan. Kalimitan naka base ang mga parusa sa social class o uring
panlipunan ng isang tao.
 Kabihasnang Babylonian

Dahil sa koda ng mga batas at parusa nakilala si

Hammurabi bilang Lawgiver. Isa rin siyang mahusay
pinunong militar, diplomat, at administrador ng
isang malawak na imperyo. Ang imperyo ay
bumagsak pagkatapos ng pagkamatay ni Hammurabi.
At ito ay bumalik sa pagiging maliit na kaharian.
Sa paglipas ng mga panahon umangat ang mga
bagong grupo sa Fertile Crescent tulad ng mga
Assyrian, Phoenician, at mga Hebreo kinopya parin
ang maraming ideyang Sumerian.
Kabihasnang Assyrian
Habang nag hahari ang mga babylonian Timog
Mesopotamia. Kinontrol naman ng mga palabang
Assyrian ang hilagang bahagi ng ilog Tigris hangang sa
kabundukan ng Armenia. Ang mga Assyrian ay malulupit
at mababagsik na mandirigma. Napaka taas ng antas ng
mga sandata nila na gawa sa tanso at bakal, napaka
displinado rin ng organisasyong militar nila, nakakabilib
din ang mahusay na pag pa-plano sa pag atake. Kaya
naman kinilala sila bilang Super power ng panahon nila.
 Kabihasnang Assyrian

Noong 9th century BCE nagpadala sila ng mga Ekspedisyong militar

pakanluran para makuha ang mga rotang pang kalakalan at makasingil ng
buwis at Tribotu na nagdala ng yaman sakanilang Imperyo. Kapag tumagingi
mag bayad ang nasakop sinisira ng mga Assyrian ang mga lungsod nila at
pinatatapon sa malayung lugar. Mayroon narin silang ang mga sistema ng
pamamahal sa Gobyerno kung saan nag-uulat ang mga Local Governors sa
pinakamataas na awtoridad. Narating ng Assyria ang kadakilaan sa ilalin ng
malupit na si King Tiglath-Pilese I
 Kabihasnang Assyrian

Mababagsik at propesyonal na sundalo ang mga Assyrian.

Pinarurusahan at pinapatay nila ang sino mang tumaging kilalanin
ang kanilang kapangyarihan. Bawat malupig ay ginagawang
nilang mangagawa o alipin para maiwasan ang pag kakampihan ng
mga natalong lungsod estado. Ang huli at pinaka dakilang pinuno
ng Assyria ay si haring Ashurbanipal. Isa siyang matalino at
mahusay na pinuno. Nagpatayo siya ng malaking silid aklatan sa
Nineveh ang kabisira ng imperyong Assyrian. Si Ashurbanipal ang
huling mahusay na haring Assyrian. Nagdala ng maraming kaaway
ang pagiging malupit nila. Kaya pagkatapos mamatay ni
Ashurbanipal bumagsak ang Nineneh sa kamay ng pinagsanib na
puwersiya ng Chaldean at Meats.
 Tiglath-Pileser III
Inayos niya muli ang mga teritoryal na gobernador sa pamamagitan ng paghati sa
malalaking lalawigan na nagsusumikap para sa kalayaan mula sa sentral na
kapangyarihan. Sa labas ng sariling teritoryo ay nagtalaga siya ng mga opisyal ng
Asiryano upang direktang managot sa kaniya gayundin upang suportahan ang
kanilang lokal na tagapamahala. Sa pamamagitan ng 738 mayroong 80 tulad ng
mga lalawigan. Ang mga Asiryano ay kailangang direktang mag-ulat sa hari, na sa
gayon ay patuloy na nasusuri ang katapatan at kahusayan ng lahat ng kaniyang
mga lingkod sibil.
 Ashurbanipal
Ang imperyong Assyrian ay Pinamumunuan ng mga Hari o
Assyrian Kings. Ang isa ditong hari na namuno ay si Ashurbanipal
(668-627 BCE) Ang Huling hari na namuno at isa sa haring
mayroong maayos na pamamahala sa kaniyang panahon.
 Kabihasnang Chaldean

Natalo ng mga Chaldean ang mga Assyrian

ng lusubin at sunugin ang kabisira nito sa
Nineneh. Noong 612 BCE sa pamumuno ni
Nebuchadnezzar ginawa niyang kapitolyo
ang Babylon at naging sintro ng bagong
imperyo.
 Kabihasnang Chaldean

Ang pinaka maganda resturasyung

nagawa niya ay ang Hanging Garden of
Babylon. Ayun sa alamat ang hardin ay
para sa kaniyang asawa na si Amytis na
subrang nasasabik makita ang mga
halamanna na marami sa dating niyang
tahanan sa bundok. Para matangal ang
lungkot ng asawa nag patanim ang hari
ng mababanong bulak-lak, mga puno at
mga halaman sa terrace. Kinilala ito ng
mga greek bilang isa sa seven wonder of
the ancient world.
75 feet mula sa kapatagan
 Kabihasnang Chaldean

Pinagpasyahan ng mga taong

magkaroon ng isang mataas at malaking
tore ang kanilang lungsod Subalit,
itinayo ang tore hindi para sa pagsamba
at pagpupuri sa Diyos, sa halip para sa
kaluwalhatian ng tao, na may hangarin o
motibong gumawa ng "pangalan" para
sa mga tagapagtayo.
650 Feet
 Kabihasnang Chaldean

Bumagsak ang imperyo ni Nebuchadnezzar

pagkamatay niya noong 539 BCE ang Babylon
ay nilusob ng hukbo ni Cyrus the Great ng
Persia. Hanagang sa tuluyang naging bahagi ng
mas malawak na imperyong Persian ang
Mesopotamia. Kinopya ng mga Persiyano ang
mga inubasyong Assyrian sa militar, politikal, at
sining. Ginamit din ng mga Persiyano ang istilo
ng organisasyunng Assyrian para mapamahalaan
ang Fertile Crescent.
 Kabihasnang Persian

Ang Persian ay itinatag ni Cyrus The Great. Ang imperyong ito

ay umusbong sa Persia na ngayon ay Kasalukuyang Iran. Ang
kabihasnang ito ay ang pinakamalaking imperyo sa mundo.
Sa ilalim ng pamumuno ni Cyrus the great nag
simulang manakop ang mga Persian. Si Cyrus ay
hinyo pagdating sa militar. Pinangunahan niya
ang kaniyang hukbo na sunod-sunod ang pag
kapanalo sa loob ng 11 taon. Sa mabilis na panahon na
kontrol niya ang isang imperyong umabot sa 2000 miles ang
lawak mula indus river hangang sa silangan ng anatolya o turkey
ngayon.
 Cambyses
Pinagpatuloy ng kaniyang anak na si Cambyses ang
pagpapalawak ng imperyo hangang sa masakop nila ng Egypt.
Hindi niya sinundan ang halimbawa ng kaniyang ama. Pinasunog
niya ang mga imahi ng mga diyos ng Egyptian. Pagkatapos ng
walang taon namatay si Cambyses sa isang aksidenti at
nagkaroon ng mga rebilyun na nagpahina sa buong imperyo.
Noong 522 BCE pinalitan siya ni Darius.
 Darius
Si Darius ay isang maharlikang na nag simula bilang bodyguard
ng hari Na nakuha ng truno sa tulong ng mga sundalo. Napatigil
niya ang mga rebilyun at napamahalaan ng maayon ang imperyo.
Napalawak niya ang imperyo mula sa kabundukan ng
Afghanistan hangang sa Indus Valley. Ang hindi pag kakasakop
sa Greece ang tanging hindi niya nagawa.
 Kabihasnang Chaldean

Hinati niya ang imperyo sa mga distrito o Satrapy na

pinangasiwaan ng mga opisyal na itinalaga ng mga
hari para mamuno, nagtalaga din siya ng Governador
o Satrap na namuno sa isang probinsiya. Para
masiguro ang katapatan ng mga Satrap na ito at
masubaybayan kung paano sila mamalakad nag
padala si Darius ng mga inspertor na kung tawagin
ay King’s Eyes and Ears o Mata at Tainga ng Hari.
Nag patayo rin si Daruis ng sistema ng mga kalsada
para mapabilis ang kumunikasyon sa malalayung
bahagi ng imperyo tulad ng Royal Rupe na
tumatakbo mula Susa Persia hangang sa Sardis sa
Anatolia na may habang 1677 miles.
 Makatao ang pamamalakad ng mga Persiyano kumpara sa mga
Assyrian binigyan nila ng pantay na karapatan at responsibilibad
ang mga taong sakop at pinayagan silang ipahayag ang kanilang
pananampalata, gamitin ang sariling wika, at sundin ang kanilang
mga tradisyun at paniniwala. Tinuro ng rehiyonng Zoroastrianismo
ang paniniwala sa isang diyos na si Ahura Mazda, at si propitang
Zoroaster na nagturo na ang mundo ay lugar ngf mga labanan kung
saaan may suliraning sa pagitan ng kabutihan at kasamaan. Bawat
tao ay dapat magin g bahagi daw ng suliraning ito . Sa relihiyong
ito nagaling ang kunsepto ng mga Dimunyyo at Angele na
makikita parin sa relihiyong Buddismo judaismo, Kristiyanismo, at
Islam. Tumagal sa loob ng 200 taon ang pag hahari ng mga
Persiyano. Walang mahusay na pinuno ang sumunod kay Daruis
kaya nag ribildi ang malalayung probinsiyaat humiwalay sa Persia.
Nasakop ni Alexsander the great ang of Macedonia, ang Persia
noong 331 BCE at sakaniyang pagkamatay ay tuluyang nang
naglaho ang imperyo ng Persia.
Kabihasnang Sumer
Kumpara
 The Olympian
Greek Gods:

Zeus Demeter Poseido Hades Hera

n

Apollo Artemis Aphrodit Ares Hephaes

e tus

Hermes Athena Dionysu Hestia

s
 Una
Nagkakaisa ang mga lungsod-
estado ng Summer.
 Ikalawa
Nilikha ni Sargon ang Kauna-
unahang “imperyo sa buong mundo.
 Ikatlo
Si Hammurabi ang pinaka dakilang
pinuno ng imperyong Babylonian.
 Ikaapat
Makatao ang mga pamamalakad ng
mga Assyrian.
 Ikalima
Kinilala ng mga Greek bilang ang hanging
Gardens of Babylon bilang isa sa Seven
Wonders of the Ancient World.
 Ikaanim
Si Cyrus the Great, Cambyses, at Darius
ay naging pinuno ng Imperyong Persian.
Samantha Sargento Shery Ann A. Valencia2 Shania Wynn D. Villasoto
Birthday: 04/3/09 Birthday: Birthday: 9/9/09
Zodiac sign: Aries Zodiac sign: Zodiac sign: Virgo
 Kervien B. Vilar Queyan Chev M. Quincena
Birthday: 12/30/08 Birthday: 2/24/09
Zodiac sign: Capricorn Zodiac sign: Pisces
Maraming Salamat
sa Inyong Pakikinig
-Group 3