VVKN 07 Uchenje I Memorija

ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА И ИНФОРМАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО
Вовед во Когнитивни науки

- Учење, меморија, фантазија.
Навики и внимание -
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО
Временски поделби на меморијата

T H E M E M O RY T R A D I T I O N 295
Класична претстава на временските фази на меморијата
Memory stages Потсетување

Retrieval
Стимул Реакција
Stimulus Sensory Recoding Short-term Recoding Long-term Response
input registration process memory process memory output
Повторување Retrieval
Rehearsal Потсетување
Сетилна Краткорочна Долгорочна

Lasts potentially indefinitely
Меморија Меморија Меморија
Capacity limited by
Lasts 1-4 seconds Lasts 6-12 seconds
(Sensory memory) (Short-term memory) (Long-term memory)
interference but potentially
Stores raw uncoded Capacity of about 7 items
very large
information Acoustic or секунди.
visual code Трае потенцијално
Трае 1-4 секунди. Трае 6-12 Mainly semantic coding
неограничено.
Чува сурова Капацитет за околу 7 нешта Organization crucial
Капацитетот е ограничен од
некодирана Акустичен или визуелен код. for retrieval
интерференцијата
информација. (мешањето помеѓу
Figure 11.15 A classical representation of the temporal stages of memory.
сеќавањата и поимите), но е
Source: Cohen (1990, Fig. 12.10, p. 596).
потенцијално многу голем.
could well be several different processes contributing to even try to draw a Воглавном семантички
sketch of him. You were код.
probably not
it (Meeter and Murre, 2004). An attempt at a broad con- thinking of him prior Организацијата е клучна
to reaching this за
paragraph. If so,
sensus is presented here. потсетувањето.
his memory was secure in your brain but was inactive.
The short-term versus long-term distinction is rela- Now it is active and is working as in being used to draw
dis- tems of working memory and is associated with holding
information in conscious awareness. Within working

mory
d in Врски помеѓу
memory, различните
an articulatory видови
control меморија
process recycles
pins Работна меморија
the
Working
mory Долгорочна
Сетилна меморија
memory
TM. меморија
his- Sensory Newly

Ново- Consolidation
memory arrived
пристигната
d in информација
information
Утврдување
Повторно
Recycled Long-term
mo- употребена
memory
information
информација
nent
Одржување
Holding
ows. Retrieval
на активаци-
information
On јата на
on-line
Потсетување
was
mi- Figure 11.16приказ
Шематски A representation of working
на работната меморија memory
и врските andи its
со сетилната
links. долгорочната меморија
and
vision and tactile) are involved in memory (Petrides,
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО 1994). For example, inferotemporal cortex is involved in
me to look at the brain and the physical basis
Улогата на некои делови од мозокот
later stages of visual processing (Chapter 8) and visual
memory. Its damage can disrupt visually based memory,
leaving memories based on other modalities intact.
and the brain во меморијата Amygdala

on
Consolidation;
vestigation of the brain gives insight into giving
or example, PET scans reveal which brain emotional
most active under particular conditions of labels
call task to memory. Measuring the effects

ntal lesions in non-humans and accidental
ge in humans also provides understanding. Anterior Posterior
(prefrontal) (temporal and
of insight into systems of memory is when
parietal)
he brain disrupts one kind of memory, while
Cortex
ther intact (Schacter and Tulving, 1994a,b). Central
executive;
metimes impairs declarative memory but not Storage
selection;
memory. Damage to a different region dis- maintaining
dural memory but not declarative memory. memory active
ed a double dissociation (Chapter 8).
tical and subcortical structures are involved
and memory. Regions of temporal and pari- Hippocampus
are assumed to be the cortical sites at which
Consolidation;
are stored (Figure 11.17). The role of the
tuning;
us appears to be a dual one: to act as (i) a working with
tore of information held immediately after memory
nd (ii) a site from which consolidation of
Поделба на долгорочните мемории

Видови на долгорочна меморија
Декларативна Недекларативна
или исказна или неискажлива
(експлицитна или јавна) (имплицитна или скриена)
Факти Настани Подготовка

со поврзување Неасоцијативно
Вештини на поимите за Прости учење
и побрз условни
навики одговор рефлекси
Учење и запомнување
(Learning and Remembering)
n Декларативна или исказна (експлицитна или јавна)

(Declarative/Explicit Memory)
¨ Долгорочно знаење кое може да биде извлечено и
потоа свесно да се размислува за тоа нешто
n Недекларативна или неискажлива (имплицитна или скриена)
(Nondeclarative/Implicit Memory)
¨ Изведбата е повлијаена од претходното искуство, без
при тоа да е неопходна и свесност за тоа влијание
Учење и запомнување
(Learning and Remembering)
n Епизодна меморија (Episodic Memory)
за настани (events)
¨ Долгорочна меморија за лично искусена
n Семантичка меморија (Semantic Memory)

за факти (facts)
¨ Долгорочна меморија за општо знаење за светот
Мнемонички средства
(Mnemonic Devices)
n Активни, стратешки средства и методи за учење
n Формалните мнемоници се ослонуваат врз
мноштво на однапред воспоставени мемориски
помагала и пракси, со цел да бидат ефективни.
n Неформалните мнемоници, какви што може
секој да си измисли за себе, се вообичаено
помалку разработени и погодни за мали
количини информации.
(Mnemonic Devices)
n Јаките страни на мнемониците се:
¨ Материјалот што треба да се запамти се вежба
повеќе пати на истиот начин.
¨ Материјалот се интегрира во постоечка мемориска

рамка.
¨ Средството обезбедува одличен начин за

извлекување на информација.
n Прва употреба на мнемоници во историјата е од
Симонид Кеоски во 477 год. пр.н.е.
¨ Цицерон, во делото “За ораторот”, опишува техника
основана на сликовита замисла на запамтени места и
му се заблагодарува на Симонид за ова.
n Ова е познатиот метод на места
(the method of loci).
¨ Класично мнемоничко средство со кое нештата кои
треба да се запамтат, замислено се сместуваат во
некое множество на однапред добро познати
локации, при што потсетувањето или извлекувањето
од меморијата (retrieval) претставува замислена
прошетка низ тие локации
Два клуча за методот на места (Method of Loci)
1. Запамтените физички локации
2. Менталните слики од нештата кои треба да се

запамтат, по едно на локација
n Зборови-значки (Peg Word Mnemonic)
¨ Мнемоничко средство со кое може некое однапред
меморирано множество на симболи да се користи за
да се запамти новата информација;
¨ Пример за такви зборови-значки кои се користат на

англиски се: “One is a bun, Two is a shoe,” итн.
¨ На македонски би можеле, на пример:

1 – бандера, 2 – лебед, 3 – змија, ..., 7 – секира и сл.
и да си замислиме некое дејство на овие значки со
зборовите кои треба да ги запамтиме по тој редослед.
n Трите принципи на мнемониците
1. Обезбедуваат структура за учење, за придобивање
на нови информации.
2. Со примена на визуелни слики, рими или друг вид

на асоцијации, заедно со некакво дејство, со
некакви напори и повторувања што се потребни за
да се оформат таквите асоцијации, мнемониците
помагаат за да се создадат трајни и одликувачки
записи од материјалот во меморијата.
3. Мнемониците потоа нѐ водат низ потсетувањето со

обезбедување на ефективни потсетници.
Традицијата на Ебингхаус
(Ebbinghaus)
n Пред околу 150 години, научното истражување на човечката
меморија започнало од Ебингхаус.
n Тој измислил задача во која требало да се научи некој список на

бесмислени слогови од по 3 букви, па после одредена пауза
(во часови и денови) проверувал колку успешно е научен тој
список.
n Ја дефинирал т.н. крива на заборавање (forgetting curve)

Типична претстава на кривата на

заборавање (Forgetting curve)
% запамтени нешта
Овие се
кривите
ако ги
повториме
нештата
Изминати денови
Традицијата на Ебингхаус
n Денешното сфаќање за ваквите експерименти
n Луѓето си измислуваат значење, без разлика дали тоа го
планирал експериментаторот или не. Меморијата многу зависи
од значењето. Не може да се исклучи значењето.
n Луѓето во експериментите се активни. Тие не рецитираат само

бесмислени слогови, туку измислуваат активни ментални
средства и стратегии за да ги научат подобро.
n Проблем на еколошка валидност (Ecological validity issue):

Лабораториските резултати треба да се применливи во ситуации
од реалниот свет, што значи треба да вклучуваат смислени
материјали, со некакво значење што е битно за нас.
Повторување, вежбање, проба

(Rehearsal)
n Намерно повторување
или вежбање на
содржината во
краткорочната
(работната) меморија
Повторување
n Научниците предлагаат 2 ефекта од вежбањето.
¨ Со повторување се одржува информацијата во
краткорочната меморија, спречувајќи со тоа да биде
изгубена или заменета од друга информација.
¨ Колку подолго некое нешто се задржува во

краткорочната меморија, толку поголема е
веројатноста дека тоа нешто ќе биде зачувано во
долгорочната меморија.
Честота на вежбањето
Повторувањето на информацијата води кон подобро
веројатност за потсетување долгорочно задржување (retention)
интервал на задржување
Стапката на потсетување (Recall Rate) и

бројот на повторувања
COPYRIGHT © 2014 PEARSON

EDUCATION. ALL RIGHTS RESERVED.
Фантазија (Imagery)
n Сликовита замисла (Visual Imagery)
◦ Ментална претстава на визуелната информација
n Учење на парови-асоцијации
(Paired-Associate Learning)
◦ Задача во која нештата се учат во парови: со
покажување на некаков стимул, треба да се научи
точниот одговор.
n Хипотеза за двоен-код (Dual-Code Hypothesis)
◦ Замислените зборови може да се кодираат во
меморијата два пати.
◦ Зборовен код (Verb code)
◦ Сликовит код (Image code)
Опстанок
n Луѓето покажуваат надмоќно памтење за
информации кои биле кодирани врз основа на
нивната вредност во однос на опстанокот.
¨ Изгледа дека имаме некоја внатрешна наклонетост
кон тоа, да некои информации ги обработуваме
подобро отколку некои други.
Специфичност на кодирањето
(Encoding Specificity)
n Информацијата подобро се памти кога
контекстот при потсетување се поклопува со
контекстот при учење (т.е. при кодирањето).
¨ И контекстуалната информација се зачувува како дел
од мемориската трага.
¨ Контекстот служи како потсетник (retrieval cue).

Контекстот при тестирање
На земја
Под вода
Потсетени зборови
На земја Под вода

Контекстот при учење
n Ефектите од контекстот не се ограничени само
на контекстот од околината.
¨ Учење зависно од состојбата
(State-Dependent Learning)
n Меморијата е подобра кога физиолошките состојби при
кодирањето и потсетувањето се слични.
¨ Учење при согласно расположение

(Mood-Congruent Learning)
n Меморијата е подобра кога расположението на човекот
при кодирањето и потсетувањето е слично.
Распаѓање (Decay)
n Распаѓање (од неупотреба):
¨ Колку е постара некоја мемориска трага, толку е
поверојатно дека таа може да биде заборавена —
оти се распаднала, избледнала, како печатените
букви на стара фискална сметка кои не можат веќе да
се прочитаат.
Интерференција (Interference)
или мешање
n Мемориите минуваат низ период на утврдување
(консолидација) за да станат трајни.
¨ Утврдувањето повеќе се случува додека спиеме.
¨ Постарите мемории се поутврдени и се поотпорни на

заборав.
n Новостекнатата информација го нарушува

утврдувањето.
Неуспех при потсетувањето

(Retrieval Failure)
n Секојдневен пример
¨ Феноменот На-врв-на-јазик-ми-е
(Tip-of-the-tongue (TOT) phenomenon)
n Моментална неспособност да се потсетиме на некоја
информација за која инаку знаеме дека е запамтена во
долгорочната меморија – често пати нечие име, на пример.
Потсетници (Retrieval Cues)

Потсетници (Retrieval Cues)

n Потсетувањето од меморија е олеснето ако се
присутни и соодветни потсетници.
¨ Потсетниците обезбедуваат средство за пристап до
информациите во долгорочната меморија.
¨ Потсетник може да биде било која поврзана
информација.
n Мирисните потсетници (odor cues) се особени моќни.
n Но исто и музиката може да биде потсетник.

Амнезија
n Амнезија (Amnesia)
¨ Катастрофална загуба на мемориските способности
предизвикани од повреда или болест на мозокот
n Ретроградна амнезија (Retrograde Amnesia)
¨ Загуба на меморијата за настаните пред повредата на
мозокот
¨ Го следи правилото:
n Повеќе се нарушени поскорашните мемории
n Антероградна амнезија (Anterograde Amnesia)

¨ Нарушување на меморијата за настани кои се случуваат
после повредата на мозокот, т.е. после губењето на
способноста за создавање на нови долгорочни сеќавања
за настаните
Антероградна амнезија
n Антероградна амнезија е облик на амнезија
која се карактеризира со неможноста да се
префрли некоја информација од
краткорочното памтење во долгорочното
памтење, па човекот кој пати од ваков облик
на амнезија не може да создава нови
сеќавања на случките настанати после
настанувањето на амнезијата, односно, ги
заборава случките веднаш штом веќе не се
во краткорочната меморија.
Антероградната амнезија и
имплицитната меморија
n Докторот извршил операција на мозокот на
пациентот Х.M., при што резултатот бил сеопшта
антероградна амнезија.
n Меморијата за настаните од пред операцијата била
добра.
n Било која задача која барала некакво задржување
на информацијата по одредено одлагање,
покажувала значително нарушување, посебно ако
се вметнувала задача за одвлекување на
вниманието (distractor task).
n Сепак, доказите покажувале дека процедуралната
меморија на Х.M. била нормална.
А. Повторување на линија гледајќи преку огледало (Mirror Tracing Task)

B. Јасно подобрување кај Х.М. и покрај недостигот на свесна меморија за наученото.

Краткорочна работна меморија

n Краткорочна меморија (Short-Term Memory)
¨ Дел од меморијата која задржува информации до
околу 30 секунди
n Каде тековните и неодамна внимаваните информации се
задржуваат
n Понекогаш делумно поистоветена со вниманието и свеста
n Работна меморија (Working Memory)

¨ Слична на краткорочната меморија
¨ Содржи компоненти за активно манипулирање со

информацијата
Краткорочна меморија
n Магичниот број Седум Плус-Минус Два
¨ 7±2
¨ Моменталната меморија не може да кодира огромни

количини на нови информации и да ги задржува точно.
¨ Постои ограничување на бројот на нештата кои може да

се кодираат и задржуваат во краткорочната меморија.
¨ Краткорочната меморија е како тесно грло на системот.
¨ Сепак ова ограничување 7±2 се однесува на групи од

информации (chunks of information).
Пример за групирањето (chunking)

n Пример, ако треба да се запамти некој долг
број како 12101946, и ако се погоди така што
цифрите може да се групираат како
датум:12, 10 и 1946, може да си направиме
мнемоник за овој број како за ден, месец и
година. И така да го запамтиме наместо како
низа од цифри само.
n Ние би го запамтиле како 12-ти октомври
1946, оти таков е нашиот формат за датуми.
Краткорочна меморија
n Група, парче (Chunk)
¨ Смислена единица или групирање на информациите
во краткорочната меморија
n Рекодирање (Recoding)
¨ Ментално трансформирање на стимулот од еден во
друг код или формат
¨ Групирање (chunking) на нештата во поголеми групи

(chunks)
Краткорочната меморија и
потсетувањето (Recall)
n Слободно потсетување (Free Recall)
¨ Мемориска задача во која може да се потсетиме на
списокот со нешта по било кој редослед
n Редоследно потсетување (Serial Recall)

¨ Задача за потсетување во која луѓето мора да се сетат
на нештата по истиот редослед по кој што биле
прикажани тие нешта на почетокот.
Работна меморија
n Четири компоненти (на следниот слајд)
¨ Централен извршен дел (Central executive)
¨ Фонолошка јамка (Phonological loop)
¨ Сликовито-просторна табла (Visuo-spatial sketchpad)
¨ Епизоден бафер (Episodic buffer)

Работна меморија
Компонентите на работната меморија
n Централен извршен дел (Central executive)

¨ Механизмот одговорен за проценка на потребите за
внимание на разните потсистеми и обезбедување на
тие потсистеми со ресурсите потребни за вниманието

n Фонолошка јамка (Phonological Loop)
¨ Компонентата одговорна за активирање на говорниот
материјал
n Дијагностички ефекти (според кои се дознаваат некои проблеми)

¨ Артикулаторно потиснување (Articulatory suppression)
n Тешко се запамтуваат зборови или приказни ако се тера човекот,
додека слуша или чита, истовремено да изговара некои други
зборови (смислени или бесмислени), пр. куче, маче, глувче, ...
или де, де, де, ...
¨ Фонолошка сличност (Phonological similarity)

n Потешко се памтат зборови кои звучат слично отколку зборови
кои звучат различно

n Сликовито-просторна табла
(Visuo-spatial Sketchpad)
¨ Дел од работната меморија кој се користи за да
активно се манипулира визуелната и просторната
n Дијагностички ефекти
¨ Мисловна ротација (Mental rotation)
¨ Проширување на границите (Boundary extension)
¨ Претставна инерција (Representational momentum)

Илустрација на мисловна ротација

n Епизоден бафер (Episodic Buffer)

¨ Делот од работната меморија во кој информациите
од разните модалности и извори се сврзуваат заедно
Оценување на
работната меморија
n Методот со двојна задача
(The Dual-Task Method)
¨ Да се прават повеќе работи
одеднаш
Оценување на
работната меморија
n Методот со двојна задача
¨ Примарна задача
n Задачата за која сме најмногу заинтересирани
¨ Вторична задача
n Да се изведува истовремено со првата задача
¨ И двете мора да користат ресурси на работната меморија
¨ Се гледа каков вид на натпревар или мешање ќе се забележи

помеѓу задачите
n Независност? Целосна зависност? Умерено мешање?
Знаење и разбирање
n Семантичка меморија
¨ Нашето трајно мемориско складиште на општото
знаење за светот
¨ Енциклопедиска меморија
Моделот на Колинс и Квилијан

(Collins & Quillian)
n Мрежен модел
(Семантичка мрежа – Semantic Network)
¨ Мрежа составена од исповрзани концепти
¨ Јазел (Node)
n Точка или место во семантичкиот простор
¨ Врски или патишта (Links or Pathways)
n Означени, насочени поврзаности помеѓу концептите

Моделот на Колинс и Квилијан

n Ширење на активацијата (Spreading of Activation)
¨ Активноста за пристапување и извлекување на
информации од семантичката мрежа
n Тврдење (Proposition)
¨ Едноставна целина на идеа која означува некаква
релација помеѓу два концепта
n Исказ за својство (Property Statement)
¨ Искази во кои релациите се изразуваат со “X има
својство или особина Y” (пр., “Врапчето има крила”)
Пример со дел од семантичка мрежа:

A. Концептот “ROBIN” бил активиран

Пример: B. Ширењето на активацијата од “ROBIN” ги

активирало поврзаните концепти “BIRD,” “RED BREAST,” и
“BLUE EGGS”

Пример: C. Активацијата продолжува да се шири

C

Класични резултати од Колинс и Квилијан (1969) за реченици со

надредени категории (Superordinate - S) и својства (Property - P)

Времиња за одговор (Response Times) и

типичност на категоријата (Category Typicality)

Семантичка поврзаност
(Semantic Relatedness)
n Ефект на семантичка поврзаност
¨ Концептите кои се повеќе меѓусебно поврзани,
побрзо се извлекуваат од меморијата и побрзо се
оценуваат отколку оние со помал степен на
поврзаност.
Шема (Schemata)
n Бартлет (Bartlett) сакал да ја проучува
меморијата за смислен материјал, па
користел народни приказни, проза и слики.
n Типичен метод за испитување му бил да им
даде на луѓето материјал за учење и после
тоа да пробаат да се сетат на наученото по
неколку пати, прво веднаш после учењето и
потоа неколку пати подоцна.
n Со споредба на последователни
потсетувања, Бартлет ги проучувал
постепените промени во тоа што е
запамтено.
Истражувањето на Бартлет
n Два значајни аспекти на резултатите на
Бартлет
n Луѓето не се сеќаваат на многу детали од
приказните, ниту на специфични имиња или
настани во расказите.
n Постои јака тенденција, при

последователните прераскажувања да се
нормализира или да се даде некакво
рационално објаснување на настаните во
приказната.
Шема (Schemata)
n Шема (Schema)
¨ Тоа е запамтена рамка или некаква структура на
типично знаење за дадена тема
Шема (Schemata)
n Реконструкција наспроти Епизодно потсетување
(Reconstruction versus Episodic Recall)
¨ Тоа што веќе го знаеме наметнува јако влијание
врз она за што се сеќаваме од новиот материјал.
n Семантички илузии
¨ Илузијата на Мојсие (Moses illusion)
¨ Луѓето типично прават само една површна

проценка на нивните мемории.
Внимание (Attention)
n Вниманието е една од најприсутните теми во
когнитивна психологија и е една од
најпроблематичните, бидејќи покрива многу
разни нешта со тој термин.
n Поимот внимание се применува кај широк опсег

на феномени, од основна возбуда (arousal) и
будност (alertness), па сѐ до свесност (awareness)
и свест (consciousness).
Свикнување (Habituation)
n Постепено намалување на свесниот одговор

n Овозможува вниманието полесно да се
справува со постојаните, непроменливи
аспекти на светот
Насочено фокусирано внимание

(Spotlight attention)
n Визуелно пребарување (Visual Search)
¨ Визуелното пребарување по некои својства како
облик или боја се случува паралелно низ целиот
регион на визуелно внимание.
¨ Таквото пребарување е воглавном автоматско и
се случува доста рано во текот на обработката
на визуелната информација.
Визуелно пребарување:
Најди го задебеленото T.
T
n Како помина пребарувањето?

n Пребарувањето за T на првата слика беше
премногу лесно.
n Во втората слика, беше малку поспоро.
n Во последната слика, беше уште поспоро.
Visual Search Times

Пребирливо внимание
Теоријата за ран избор
n Предложена е теорија за филтрирање на
вниманието
n Вниманието делува како еден вид на филтер:

без разлика колку истовремени канали или пораки се
натпреваруваат за вниманието, филтерот може да се
нагоди или да се превклучи на било кое од нив, врз основа
на некаква физичка карактеристика, како што се гласноста
или висината на тон (за звук) или боја и облик (за слика).
Теоријата за ран избор

(Broadbent’s Early Filter Theory)
Контролирање на вниманието
n Забрана за враќање (Inhibition of Return)
¨ Неодамна пребараните локации мисловно се
означуваат како места каде пребарувањето не
би требало скоро да се наврати.
¨ Со тоа се спречува вниманието да не продолжи
да пребарува на истите места премногу често.
it as if it tastes bad (Yamamoto, 2007). Brain structures
implicated in conditioned taste aversion can be com-
pared with those involved with processing intrinsically
ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ Forming cognitive maps
aversive tastes. Following conditioning, reactions within Basics
the gustatory cortex shift in such a way that the reac-
Учење (когнитивни мапи)

In their brains, animals construct cognitive represen-
tion to the CS resembles that to an intrinsically bad
tations of the environment, termed cognitive maps
taste. Some other structures are activated by the CS to
(Tolman, 1932). Consider the ‘Morris water maze’
aversion but not to an intrinsically aversive taste and
shown in Figure 11.9 (Morris, 1981). A tank is filled
these include nuclei of the amygdala. Its basolateral
nucleus (BLA) appears to control the shift to aversion in
the reaction to the CS. A descending pathway projects
from the amygdala to nuclei in brain stem. This link
modulates the relative sensitivity of neurons conveying
information on specific tastes, such as to increase the
chances of detection of the offending one.
Neurons within the BLA have been identified which,
following conditioning on just one trial, are acti-
vated by both the CS and the UCS, hence representing
the convergence of these inputs (Barot et al., 2008). Прв обид
Backward presentation of CS and UCS, with the CS
coming after rather than before the UCS (Figure 11.8),
does not produce conditioning. In this study, neither
did it produce evidence of neurons with a convergent
input. Also, for conditioning to occur the CS needs to be
novel. A familiar CS forms a much weaker conditional
(a) (b)

CS (taste)
Event
UCS (trigger to nausea)
(a) Time
CS (taste) Подоцнежен обид

Event
UCS (trigger to nausea)
Time
(b)
(a) (b)
Figure 11.8 Classical conditioning: (a) forward and (b) Figure 11.9 The Morris water maze apparatus: (a) first trial
backward. and (b) later trial.
Place rat
(а) 1
Platform
2
траекторијата
во првите 4
обиди
3 4

(a)
(b) ако се тргне

платформата
(b)
Figure 11.10 Behaviour in the Morris maze: trajectory followed (a) over repeated trials (1–4) and (b) when platform is
removed.
A personal angle of respon
И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО tion of A
prior pres
The hidden pin recall th
In 1911, the Swiss psychologist Edouard Claparède re- duces pri
ported an observation on an amnesic patient, a 47-year- memory
old woman in the refuge at Bel-Air. She had been ill motor sk
since 1900 and appeared unable to update her memory. consciou
She didn’t know where she was or how old she was. She experien
exemplifi
asked the nurse who had cared for her for 6 months, ‘à
Are th
Пример за qui ai-je l’honneur de parler?’ (to whom do I have the
honour to speak?). However, she could name without
amnesic
In each
имплицитно error the capital cities of Europe and could negotiate her
way around the refuge. Claparède was in the habit of
memory,
(скриено) знаење shaking hands with the patients on doing his rounds. On
one occasion, in 1906, he held a pin in his hand so as to
question
by a stra
recalled m
prick the hand of this patient. The incident appeared to
tends to
be forgotten shortly afterwards. However, the following
lier prese
day and in response to Claparède’s outstretched hand,
amnesia
the patient declined to advance hers and jerked it away.
drawing,
She had learned an association between the psycholo-
People

gist and trauma. In terms of memory, she had formed
episodic
an implicit memory of the traumatic event. The result of before th
Claparède might be put down to a single uncontrolled lated pri
observation, but subsequent research has confirmed its repeated
broad applicability. matic ret
Usually, beyond this anecdote, little acknowledge- Insigh
ment is given in the English-speaking world to Cla- from the
parède’s early profound insights into memory and its reflex (se
classification. sia (Clark
Прашања?
n Дискусија?

VVKN 07 Uchenje I Memorija

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

VVKN 07 Uchenje I Memorija

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ФАКУЛТЕТ ЗА ЕЛЕКТРОТЕХНИКА И ИНФОРМАЦИСКИ ТЕХНОЛОГИИ

ФАКУЛТЕТ ЗА ИНФОРМАТИЧКИ НАУКИ И КОМПЈУТЕРСКО ИНЖЕНЕРСТВО

Вовед во Когнитивни науки

Временски поделби на меморијата

Memory stages Потсетување

Сетилна Краткорочна Долгорочна

information in conscious awareness. Within working

his- Sensory Newly

and the brain во меморијата Amygdala

Поделба на долгорочните мемории

Факти Настани Подготовка

n Декларативна или исказна (експлицитна или јавна)

n Семантичка меморија (Semantic Memory)

¨ Материјалот се интегрира во постоечка мемориска

¨ Средството обезбедува одличен начин за

1. Запамтените физички локации

2. Менталните слики од нештата кои треба да се

¨ Пример за такви зборови-значки кои се користат на

¨ На македонски би можеле, на пример:

2. Со примена на визуелни слики, рими или друг вид

3. Мнемониците потоа нѐ водат низ потсетувањето со

n Тој измислил задача во која требало да се научи некој список на

n Ја дефинирал т.н. крива на заборавање (forgetting curve)

Типична претстава на кривата на

n Луѓето во експериментите се активни. Тие не рецитираат само

n Проблем на еколошка валидност (Ecological validity issue):

Повторување, вежбање, проба

¨ Колку подолго некое нешто се задржува во

Стапката на потсетување (Recall Rate) и

COPYRIGHT © 2014 PEARSON

¨ Контекстот служи како потсетник (retrieval cue).

На земја Под вода

¨ Учење при согласно расположение

¨ Постарите мемории се поутврдени и се поотпорни на

n Новостекнатата информација го нарушува

Неуспех при потсетувањето

Потсетници (Retrieval Cues)

Потсетници (Retrieval Cues)

n Но исто и музиката може да биде потсетник.

n Антероградна амнезија (Anterograde Amnesia)

А. Повторување на линија гледајќи преку огледало (Mirror Tracing Task)

COPYRIGHT © 2014 PEARSON

Краткорочна работна меморија

n Понекогаш делумно поистоветена со вниманието и свеста

n Работна меморија (Working Memory)

¨ Содржи компоненти за активно манипулирање со

¨ Моменталната меморија не може да кодира огромни

¨ Постои ограничување на бројот на нештата кои може да

¨ Краткорочната меморија е како тесно грло на системот.

¨ Сепак ова ограничување 7±2 се однесува на групи од

Пример за групирањето (chunking)

¨ Групирање (chunking) на нештата во поголеми групи

n Редоследно потсетување (Serial Recall)

¨ Фонолошка јамка (Phonological loop)

¨ Сликовито-просторна табла (Visuo-spatial sketchpad)

¨ Епизоден бафер (Episodic buffer)

Компонентите на работната меморија

n Централен извршен дел (Central executive)

Компонентите на работната меморија

n Дијагностички ефекти (според кои се дознаваат некои проблеми)

¨ Фонолошка сличност (Phonological similarity)

Компонентите на работната меморија

¨ Проширување на границите (Boundary extension)