Niemiecki. Gramatyka Z Ćwiczeniami. Repetytorium - Tomasz Sielecki

Tomasz
Sielecki
Repetytorium
NIEMIECKI
Gramatyka z ćwiczeniami
Konsultacja merytoryczna:
Marius Paul Karolczak
Redaktor serii: Marek Jannasz
Redakcja i korekta: Paweł Pokora

Projekt okładki serii: Marcin Rojek, 2-arts.com
Projekt makiety i opracowanie graficzne: Studio 27
Zdjęcie na okładce: © draghicich / Fotolia.com

ISBN: 978-83-63165-11-6
ISBN (wersja elektroniczna): 978-83-63165-72-7
ISBN epub: 978-83-7892-002-1
ISBN mobi: 978-83-7892-003-8

Opracowanie wersji elektronicznej oraz konwersja:

© Copyright by Wydawnictwo Lingo sp. j., Warszawa 2013
www.jezykinieobce.pl
Wstęp Vorwort
Niniejsze repetytorium powstało z myślą o tych osobach, których

przygoda z językiem niemieckim trwa już od pewnego czasu.
Książka przeznaczona jest zarówno dla uczniów szkół średnich
jak i studentów oraz osób przygotowujących się do certyfikatu na
poziomie B1 (aczkolwiek niektóre omawiane tematy umiejscawiane
są na poziomie B2). Po nasze repetytorium mogą sięgnąć także
wszyscy ci, którzy odczuwają potrzebę usystematyzowania,
pogłębienia lub po prostu przypomnienia sobie wybranych
zagadnień gramatyki niemieckiej.
Książkę tworzy 16 rozdziałów, z których każdy kończy się testem
obejmującym materiał danej jednostki. Pod testem znajduje się klucz
rozwiązań.
Większość rozdziałów podzielona jest dodatkowo na mniejsze
podrozdziały, na końcu których znajdują się ćwiczenia pozwalające
skontrolować stopień opanowania danego tematu. Klucz do
wszystkich ćwiczeń zamieszczony jest w przedostatniej części
podręcznika. Zanim więc przystąpi się do testu sprawdzającego,
warto spróbować swych sił w „starciu z mniej wymagającym
przeciwnikiem”.
Swoistym ukoronowaniem nauki będzie przejście przez egzamin
końcowy obejmujący całą omawianą wcześniej tematykę. Zaś
umiejętność praktycznego zastosowania poznanych reguł
gramatycznych można zweryfikować, dokonując tłumaczenia zdań
znajdujących się w ostatniej części – „Gramatyka w działaniu…”
Z nadzieją, że nasze repetytorium ułatwi jakże przecież trudną
pracę, jaką jest opanowywanie języka obcego, życzymy sukcesów w
nauce!
Autor wraz z zespołem Lingo
Części mowy
Die Wortarten
1. Rodzajnik
Der Artikel
W języku niemieckim występują rodzajniki określone – der, die,

das oraz rodzajniki nieokreślone – ein, eine, ein.
Rodzajniki określają liczbę, rodzaj i przypadek rzeczownika, do
którego się odnoszą.
Rodzajników nie tłumaczy się na język polski, aczkolwiek w pewnych
przypadkach możliwe jest użycie słów „pewien”, „pewna”, „jakiś”,
itp. w odniesieniu do rodzajników nieokreślonych oraz „ten”, „ta”,
itp. w odniesieniu do rodzajników określonych.
1.1. Rodzajnik określony
Der bestimmte Artikel
Rodzajnika określonego używa się w odniesieniu do osób i

przedmiotów znanych lub uprzednio wymienionych.
Np.:
Der Mann, von dem du erzählt hast. (Mężczyzna, o którym
opowiadałeś.)
Das ist die Lehrerin unserer Tochter. (To jest nauczycielka naszej
córki.
Der Bundeskanzler fliegt morgen in die USA. (Kanclerz leci
jutro do USA.)
Przed liczebnikami porządkowymi i przymiotnikami w stopniu

najwyższym.
Np.:
Fahren Sie bitte in den zweiten Stock. (Proszę pojechać na
drugie piętro.)
Das ist das älteste Gebäude in unserer Stadt. (To jest
najstarszy budynek w naszym mieście.)
Przed rzeczownikami opisującymi kogoś lub coś jedynego.
Np.:
Der Rektor (rektor), die Chefin (szefowa), die Hauptstadt
(stolica), itp.
Przed nazwami gór, jezior, mórz, rzek.
Np.:
Die Alpen (Alpy), der Bodensee (Jezioro Bodeńskie), das
Mittelmeer (Morze Śródziemne), der Rhein (Ren), itd.
Deklinacja rodzajnika określonego Die Deklination des

bestimmten Artikels
l. mn. –
l. poj. – Singular
Plural
r. m. – r. ż. – r. n. – r. m., r. ż.,
Maskulinum Femininum Neutrum r. n.
M. –
der die das die
Nominativ
D. – Genitiv des der des der
C. – Dativ dem der dem den
B. –
den die das die
Akkusativ
Ćwiczenia Übungen
1. Wpisz odpowiedni rodzajnik określony. Zwróć uwagę na właściwy

rodzaj, przypadek i liczbę.
Klucz
1. ________ Beamte hat ________ Ausländer geholfen.

2. Ich muss ________ Chef anrufen.
3. ________ Schaffner kontrolliert ________ Fahrscheine.
4. ________ Lehrerin antwortet ________ Schüler.
5. Das war wohl ________ teuerste Auto.
6. ________ Fenster ________ Hauses lassen sich nicht öffnen.
7. ________ Hauptstadt von Portugal heißt Lissabon.
8. ________ Rhein gehört zu ________ längsten Flüssen in
Europa.
9. Ich habe ________ Bodensee noch nicht gesehen.
10. ________ Mittelmeer ist größer als ________ Ostsee.
1.2. Rodzajnik nieokreślony
Der unbestimmte Artikel
Rodzajnika nieokreślonego używa się w odniesieniu do osób i

przedmiotów nieznanych, niekonkretnych, uprzednio
niewymienianych – wspomina się o nich pierwszy raz.
Np.:
Auf der Bank sitzt eine Frau. (Na ławce siedzi [jakaś] kobieta.)
So viele Kräne wie in einem Hafen. (Tyle dźwigów ile w [jakimś]
porcie.)
Ein neues Auto kostet etwa 30 000 Zl. (Nowy samochód
kosztuje około 30 000 zł.)
W zdaniach, w których występuje zwrot es gibt (jest, są).
Np.:
In der Nähe gibt es eine Tankstelle. (W pobliżu jest stacja
benzynowa.)
Gibt es hier ein Restaurant? (Czy jest tu [jakaś] restauracja?)
W liczbie mnogiej rodzajnik nieokreślony nie występuje.
Np.:
Kleine Kinder stellen viele Fragen. (Małe dzieci stawiają dużo
pytań.)
Deklinacja rodzajnika nieokreślonego Die Deklination des

unbestimmten Artikels
l. poj. – Singular
r. m. – r. ż. –
r. n. – Neutrum
Maskulinum Femininum
M. –
ein eine ein
Nominativ
D. – Genitiv eines einer eines
C. – Dativ einem einer einem
B. – Akkusativ einen eine ein
Ćwiczenia Übungen
2. Wpisz właściwy rodzajnik nieokreślony. Zwróć uwagę na właściwy

rodzaj i przypadek.
Klucz
1. Unsere Firma sucht ________ Ingenieurin.

2. Ich möchte noch ________ Tasse Kaffee.
3. Haben Sie vielleicht ________ Zimmer zu vermieten?
4. ________ Mann hat mir geholfen.
5. Gibt es hier ________ Geschäft?
6. Mein Chef sucht nach ________ neuen Wohnung.
7. Wir brauchen ________ Dosenöffner.
8. Hättest du ________ Schmerztablette für mich?
9. Unsere Tochter möchte auch ________ Hund haben.
10. Ich muss unbedingt ________ Zeitung kaufen.
2a. Wpisz właściwy rodzajnik określony lub nieokreślony. Zwróć

uwagę na właściwy przypadek, rodzaj i liczbę.
Klucz
1. Mein Vater will ________ Couch kaufen. ________ Couch muss

aber preiswert sein.
2. ________ Museum ist noch bis nächsten Mittwoch
geschlossen.
3. Und dann habe ich ________ Frau nach dem Weg gefragt.
4. Gibt es hier ________ Cafe?
5. ________ Nordsee ist nicht so groß wie ________ Mittelmeer.
6. Ich denke, dass Sie mit ________ Direktor sprechen sollten.
7. Vielleicht machen wir ________ Party, einverstanden?
8. Wie heißt ________ Hauptstadt von Lichtenstein?
9. Katja ist ________ Frau seines Lebens.
10. ________ guter Arzt könnte ihm noch helfen.
1.3. Pomijanie rodzajnika
Der Null-Artikel
Nie używa się żadnego rodzajnika przed imionami i nazwiskami.
Np.:
Monika fliegt erst am Dienstag. (Monika leci dopiero we wtorek.)
Müllers sind noch nicht gekommen. (Müllerowie jeszcze nie
przyszli.)
Przed nazwami kontynentów, krajów i miast.
Np.:
Warst du schon in Afrika? (Czy byłeś już w Afryce?)
Hamburg gehört zu den größten Städten Deutschlands.
(Hamburg należy do największych miast Niemiec.)

Wyjątek 1: należy użyć odpowiedniego rodzajnika określonego,
jeśli imię, nazwisko, nazwa kontynentu, kraju lub miasta są
połączone z przydawką.
Np.:
das schöne Polen (piękna Polska), der tapfere Karl (dzielny
Karol), itd.

Wyjątek 2: należy użyć rodzajnika określonego przed nazwami
krajów rodzaju męskiego i żeńskiego oraz występujących w liczbie
mnogiej. Do najważniejszych wyjątków należą:
der Irak (Irak), der Iran (Iran), die Türkei (Turcja), die Schweiz
(Szwajcaria), die Slowakei (Słowacja), die Ukraine (Ukraina), die
Niederlande (Holandia), die Vereinigten Staaten/die USA
(USA).
Rodzajnik jest pomijany przy tzw. rzeczownikach materiałowych

w znaczeniu ogólnym.
Np.:
Die Hose ist aus Baumwolle. (Spodnie są z bawełny.)
Die Spielzeuge sind aus Holz. (Zabawki są z drewna)
Haben wir noch Butter? (Mamy jeszcze masło?)
Po wyrazach określających ciężar, ilość lub miarę.
Np.:
Ich habe ein Kilo Bananen gekauft. (Kupiłem kilogram bananów.)
Sie haben 2 Liter Wein getrunken. (Oni wypili 2 litry wina.)
Po liczebnikach głównych.
Np.:
Ich muss noch 3 Briefe schreiben. (Muszę napisać jeszcze 3
listy.)
Unsere Wohnung hat 4 Zimmer. (Nasze mieszkanie ma 4
pokoje.)
Rodzajnik nie jest używany, jeśli rzeczownik jest poprzedzony

zaimkiem dzierżawczym.
Np.:
Das ist meine Katze. (To jest mój kot.)Gefällt dir unser Haus?
(Czy podoba ci się nasz dom?)
Rodzajnik jest również pominięty przy określeniach zawodów lub
funkcji.
Np.:
Sein Vater ist Polizist. (Jego ojciec jest policjantem.)
Deine Ausbildung als Pilot war nicht besonders billig. (Twoje
kształcenie w zawodzie pilota nie było szczególnie tanie.)

Wyjątek: jeśli określenie zawodu jest poprzedzone przydawką,
należy użyć odpowiedniego rodzajnika nieokreślonego lub
określonego.
Np.:
Sie ist eine gute Lehrerin. (Ona jest dobrą nauczycielką.)
Das ist die neue Assistentin unseres Chefs. (To jest nowa
asystentka naszego szefa.)
Nie używa się rodzajników w wielu przysłowiach, stałych

zwrotach i wyrażeniach przyimkowych.
Np.:
Aller Anfang ist schwer. (Wszelkie początki są trudne.)
Das kommt nicht in Frage. (To nie wchodzi w rachubę.)
Ich habe Zeit. (Mam czas.)
Auf Landstraßen darf man 90 km/h fahren. (Na drogach
krajowych wolno jeździć 90 km/h.)
Ćwiczenia Übungen
3. Wpisz właściwy rodzajnik określony (zwróć uwagę na właściwy

przypadek, rodzaj i liczbę) lub pozostaw wolne miejsce.
Klucz
1. ________ Hafen in Hamburg ist wirklich sehenswert.

2. Unser ________ Haus ist zwar klein aber gemütlich.
3. Wohnst du immer noch in ________ Stuttgart?
4. Im Sommer fahren wir in ________ Schweiz.
5. ________ Hund unseres Nachbarn ist schon alt.
6. Auf dem Parkplatz stehen jetzt nur 12 ________ Autos.
7. ________ Altstadt hat uns besonders gut gefallen.
8. Ich möchte nach ________ Italien fahren.
9. ________ neue Sekretärin unseres Chefs ist wirklich hübsch.
10. ________ Sohn von Frau Berg ist ________ Arzt.
11. Möchtest du noch ________ Wein?
12. Wir waren im Oktober in ________ Niederlanden.
13. Rysy ist ________ höchste Berg in Polen.
14. Hast du morgen ________ Zeit?
15. Wart ihr schon in ________ neuen Kino?
3a. Wpisz właściwy rodzajnik nieokreślony (zwróć uwagę na

właściwy przypadek i rodzaj) lub pozostaw wolne miejsce.
Klucz
1. Ich möchte lieber in ________ anderen Stadt wohnen.

2. Wir müssen schon nach ________ Hause fahren.
3. Er sucht ________ guten Rechtsanwalt.
4. Haben Sie ________ Kinder?
5. Trauringe sind aus ________ Gold.
6. Vor allem müssen wir ________ Hotel finden.
7. Unsere Mitarbeiter wollen ________ Sportverein gründen.
8. Sein Vater ist ________ Lehrer.
9. Wir möchten gerne ________ Katze haben.
10. Er kommt aus ________ Schweden.
11. Wir brauchen noch ________ Brot und ________ Butter.
12. Sie möchte ________ netten Ausländer kennen lernen.
13. ________ blaues Kleid würde ihr besser gefallen.
14. Das ist sein ________ Auto.
15. Diese Halskette ist aus ________ echtem Silber.
1.4. Test sprawdzający
Test

Wpisz właściwy rodzajnik określony lub nieokreślony (zwróć uwagę
na właściwy rodzaj, przypadek i liczbę) albo pozostaw wolne
miejsce.
1. Es war einmal ________ alter Bauer.

2. Das ist wohl ________ schönste Haus in der Stadt.
3. Ich brauche ________ neuen Wagen. ________ Wagen darf
höchstens 15 000 € kosten.
4. ________ Außenminister fliegt morgen in ________ USA.
5. Meine ________ Schwester ist 20 Jahre alt.
6. Ich habe ________ Chefin um Versetzung gebeten.
7. Frau Braun hat ________ Hund. Sie muss ________ Hund
dreimal täglich füttern.
8. Morgen kommt ________ Gast. ________ Gast bleibt bei uns 2
________ Tage.
9. Man hat ________ Bundeskanzlerin sehr herzlich empfangen.
10. Wollt ihr wirklich ________ Iran besichtigen?
11. Ich will meiner Freundin ________ Geschenk kaufen, leider
weiß ich nicht, was sie haben möchte.
12. Am liebsten esse ich ________ Brot mit ________ Butter und
________ Schinken.
13. ________ Parlament hat sich schon damit beschäftigt.
14. ________ Weg war leider zu lang.
15. Er hat 3 ________ Hemden und 2 ________ Hosen gekauft.
16. Ich brauche noch ein Kilo ________ Kirschen.
17. Sie sollten sich an ________ Rektor wenden.
18. Gibt es hier ________ Bibliothek?
19. Er hat ________ Fieber.
20. Wir haben unseren Urlaub in ________ Türkei verbracht.
21. Hast du gestern mit ________ Claudia gesprochen?
22. ________ Flugverkehr nach Hannover und Hamburg wird ab
sofort eingestellt.
23. Ihr Kind möchte ________ neues Fahrrad.
24. Sie müssen in ________ dritten Stock laufen, ________ einzige
Fahrstuhl ist leider kaputt.
25. Ich war noch nicht in ________ Portugal.
26. Entschuldigen Sie bitte, wo ist ________ Hauptpost?
27. Vielleicht schenken wir ihm ________ Buch?
28. Sie telefoniert mit ________ Herrn Fuchs.
29. Ich konnte nicht kommen, ich hatte ________ Grippe.
30. Wir suchen nach ________ Wohnung am Stadtrand.

Uwaga:
Jeśli pojawiły się błędy w punktach 2, 4, 6, 9, 13, 14, 17, 22,

24, 26, a także w punktach 3, 7, 8, zajrzyj jeszcze raz do
podrozdziału 1.1.
Jeśli stwierdzasz pomyłki w punktach 1, 3, 7, 8, 11, 18, 23,

27, 30, zajrzyj jeszcze raz do podrozdziału 1.2.
Jeśli widzisz błędy w punktach 4, 5, 8, 10, 12, 15, 16, 19, 20,
21, 25, 28, 29, zajrzyj ponownie do podrozdziału 1.3.
Klucz – Lösungsschlüssel
2. Rzeczownik
Das Substantiv
Rzeczownik odmienia się przez liczby oraz przypadki

(Nominativ/mianownik/, Genitiv/dopełniacz/, Dativ/celownik/,
Akkusativ/biernik/) i występuje – podobnie jak w języku polskim – w
trzech rodzajach: męskim (maskulin), żeńskim (feminin) lub nijakim
(neutral). Ponieważ rodzaje gramatyczne w obu językach pokrywają
się tylko częściowo i ponieważ w przypadku wielu niemieckich
rzeczowników niemożliwe jest ustalenie jednoznacznej reguły
przesądzającej o ich rodzaju, zaleca się naukę rzeczownika zawsze z
odpowiednim rodzajnikiem określonym (por. rozdz. 1. Rodzajnik –
Der Artikel).
Pytania do poszczególnych przypadków:
Nominativ – wer? was? (kto? co?) Genitiv – wessen? (czyj/a/e?)
Dativ – wem? (komu?) Akkusativ – wen? was? (kogo? co?)

Następujące grupy rzeczowników występują tylko w liczbie
pojedynczej:
tzw. rzeczowniki materiałowe, np.:
das Eis (lód), das Holz (drewno), der Tee (herbata), itd.
nazwy zbiorowe, np.:
das Gebirge (góry), das Gemüse (warzywa), das Gepäck

(bagaż), das Personal (personel), das Publikum (publiczność), itd.
pojęcia abstrakcyjne oraz rzeczowniki tworzone z
bezokoliczników, np.:
der Bedarf (zapotrzebowanie, potrzeba), der Durst (pragnienie),

das Wetter (pogoda), das Essen (jedzenie), das Lesen (czytanie),
itd.

Wyłącznie w liczbie mnogiej występują:
niektóre nazwy geograficzne, np.:
die Anden (Andy), die Karpaten (Karpaty), die USA, itd.
rzeczowniki opisujące grupy ludzi, np.:
die Eltern (rodzice), die Großeltern (dziadkowie), die Leute

(ludzie), itd.
inne rzeczowniki, np.:
die Ferien (ferie), die Kenntnisse (wiedza, znajomość rzeczy,

umiejętność), die Kosten (koszta), itd.

Rzeczowniki odmieniają się wg trzech (opisanych w poniższych
podrozdziałach) deklinacji. Deklinację rzeczownika rozpoznaje
się wg:
końcówki dopełniacza (Genitiv) liczby pojedynczej
końcówki mianownika (Nominativ) liczby mnogiej

Oprócz w/w istnieje również tzw. deklinacja przymiotnikowa, wg
której odmienia się rzeczowniki tworzone w oparciu o przymiotniki
lub imiesłowy.
Np.:
reisend (podróżując) – der Reisende (podróżny), die Reisende
(podróżna)fremd (obcy) – der Fremde (obcy mężczyzna), die
Fremde (obca kobieta)

W deklinacji przymiotnikowej obowiązują te same zasady, co w
przypadku odmiany przymiotnika (por. rozdz. 4. Przymiotnik – Das
Adjektiv).

Uwaga: wszystkie rzeczowniki piszemy zawsze dużą literą.
2.1. Deklinacja mocna
Die starke Deklination

Wg deklinacji mocnej odmieniamy rzeczowniki rodzaju męskiego,
żeńskiego i nijakiego.
Cechy charakterystyczne:
dopełniacz liczby pojedynczej (Genitiv Singular) rodzaju

męskiego i nijakiego – końcówka -s lub -es (w przypadku
rzeczowników jednosylabowych oraz kończących się na -s, -ß, -
x, -tz, -z)
dopełniacz liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego – brak

końcówki
mianownik liczby mnogiej (Nominativ Plural) rodzaju

męskiego i nijakiego – końcówka -e, -er lub brak końcówki;
możliwy przegłos (Umlaut)
mianownik liczby mnogiej rodzaju żeńskiego – końcówka -e

lub brak końcówki; zawsze przegłos (Umlaut)

Uwaga: celownik (Dativ) liczby mnogiej otrzymuje zawsze
końcówkę -n (patrz wzory odmiany).

Wzory odmiany
der Tisch, -es, -e (stół) die Wand, --, ¨ -e (ściana) das Buch, -es,
¨ -er (książka)
L. pojedyncza (Singular)
M. (Nom.) der Tisch die Wand das Buch
D. (Gen.) des Tisches der Wand des Buches
C. (Dat.) dem Tisch der Wand dem Buch
B. (Akk.) den Tisch die Wand das Buch
L. mnoga (Plural)
M. (Nom.) die Tische die Wände die Bücher
D. (Gen.) der Tische der Wände der Bücher
C. (Dat.) den Tischen den Wänden den Büchern
B. (Akk.) die Tische die Wände die Bücher
der Onkel, -s, -- die Tochter, --, ̈ -- das Kind, -es, -er
(wujek) (córka) (dziecko)
M. (Nom.) der Onkel die Tochter das Kind
D. (Gen.) des Onkels der Tochter des Kindes
C. (Dat.) dem Onkel der Tochter dem Kind
B. (Akk.) den Onkel die Tochter das Kind
L. mnoga (Plural)
M. (Nom.) die Onkel die Töchter die Kinder
D. (Gen.) der Onkel der Töchter der Kinder
C. (Dat.) den Onkeln den Töchtern den Kindern
B. (Akk.) die Onkel die Töchter die Kinder

Uwaga: niewielka grupa rzeczowników pochodzenia obcego
otrzymuje w liczbie mnogiej końcówkę -s. Do grupy tej należą m.in.
das Auto, das Büro, das Foto, das Hotel, der Park i in.
Rzeczowniki te nie otrzymują w celowniku liczby mnogiej (Dativ
Plural) końcówki -n.
Ćwiczenia Übungen
1. Odmień poniższe rzeczowniki przez przypadki i liczby.

Klucz
1. der Lehrer, -s, --

2. das Fenster, -s, --
3. die Mutter, --, ¨ -
4. der Park, -s, -s
5. der Zug, -es, ¨ -e
6. die Hand, --, ¨ -e
7. der Fisch, -es, -e
8. der Mann, -es, ¨ -er
9. das Haus, -es, ¨ -er
10. das Jahr, -es, -e
2.2. Deklinacja słaba
Die schwache Deklination

Wg deklinacji słabej odmieniamy rzeczowniki rodzaju męskiego i
żeńskiego.

męskiego – końcówka -n lub -en. Uwaga: końcówka ta
występuje także w celowniku i bierniku liczby pojedynczej (por.
wzory odmiany)
dopełniacz liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego – brak

końcówki
mianownik liczby mnogiej rodzaju męskiego i żeńskiego –

końcówka -n lub -en

Wzory odmiany
der Herr, -n, -en der Hase, -n –n die Frau, -, -en

(pan) (zając) (pani)
M. (Nom.) der Herr der Hase die Frau
D. (Gen.) des Herrn des Hasen der Frau
C. (Dat.) dem Herrn dem Hasen der Frau
B. (Akk.) den Herrn den Hasen die Frau
L. mnoga (Plural)
M. (Nom.) die Herren die Hasen die Frauen
D. (Gen.) der Herren der Hasen der Frauen
C. (Dat.) den Herren den Hasen den Frauen
B. (Akk.) die Herren die Hasen die Frauen
Ćwiczenia Übungen

Klucz
1. der Junge, -n, -n

2. die Antwort, --, -en
3. die Lampe, --, -n
4. der Polizist, -en, -en
5. die Bank, --, -en
6. der Psychologe, -n, -n
7. der Zeuge, -n, -n
8. der Student, -en, -en
9. der Tourist, -en, -en
10. der Nachbar, -n, -n
2.3. Deklinacja mieszana
Die gemischte Deklination
Nazwa deklinacji bierze się z faktu, iż liczba pojedyncza tworzona

jest na podobieństwo deklinacji mocnej, zaś liczba mnoga deklinacji
słabej. Wg deklinacji mieszanej odmieniamy rzeczowniki rodzaju
męskiego i nijakiego.

męskiego i nijakiego – końcówka -s lub -es
mianownik liczby mnogiej (Nominativ Plural) rodzaju

męskiego i nijakiego – końcówka -n lub -en

Wzory odmiany
der Lektor, -s, -en der Staat, -es, -en das Auge, -s, -n
(lektor) (państwo) (oko)
M. (Nom.) der Lektor der Staat das Auge
D. (Gen.) des Lektors des Staates des Auges
C. (Dat.) dem Lektor dem Staat dem Auge
B. (Akk.) den Lektor den Staat das Auge
L. mnoga (Plural)
M. (Nom.) die Lektoren die Staaten die Augen
D. (Gen.) der Lektoren der Staaten der Augen
C. (Dat.) den Lektoren den Staaten den Augen
B. (Akk.) die Lektoren die Staaten die Augen

Uwaga: kilka rzeczowników „nie mieści się” w żadnej z wyżej
opisywanych deklinacji. Do najważniejszych należą: der Buchstabe
(litera), der Gedanke (myśl), der Glaube (wiara), der Name
(nazwisko, nazwa), der Wille (wola) oraz das Herz (serce). M.in.
otrzymują one w dopełniaczu l. poj. końcówkę -ns, rzeczownik das
Herz końcówkę -ens.
Wzór odmiany rzeczowników rodz. męskiego oraz
rzeczownika das Herz.

der Gedanke, -ns, das Herz, -ens, -

-n en
M. (Nom.) der Gedanke das Herz
D. (Gen.) des Gedankens des Herzens
C. (Dat.) dem Gedanken dem Herzen
B. (Akk.) den Gedanken das Herz
L. mnoga (Plural)
M. (Nom.) die Gedanken die Herzen
D. (Gen.) der Gedanken der Herzen
C. (Dat.) den Gedanken den Herzen
B. (Akk.) die Gedanken die Herzen
Ćwiczenia Übungen

Klucz
1. das Ohr, -(e)s, -en

2. das Hemd, -es, -en
3. der Name, -ns, -n
4. der Typ, -s, -en
5. der Buchstabe, -ns, -n
6. der Motor, -s, -en
7. der See, -s, -n
8. das Insekt, -s, -en
9. das Bett, -(e)s, -en
10. der Schmerz, -es, -en
Test

Wpisz podany w nawiasie rzeczownik we właściwej formie.
1. Wir müssen noch _______________ streichen. (die Wand, --, ¨ -

e; – Pl.)
2. Hast du _______________ den Aufsatz gegeben? (der Lektor, -
s, -en)
3. Auf _______________ wäre ich nicht gekommen. (der Gedanke,
-ns, -n)
4. Die Tochter _______________ wird morgen 18 Jahre alt. (unser
Nachbar, -n, -n)
5. Januar ist der erste Monat _______________ . (das Jahr, -es, -e)
6. Viele _______________ müssen im Sommer zu Hause bleiben.
(das Kind, -(e)s, -er; – Pl.)
7. Auf diese Frage gibt’s zwei _______________ . (die Antwort, --,
-en; – Pl.)
8. Im Zimmer stehen: zwei _______________, ein _______________
und ein _______________ . (der Stuhl, -(e)s, - ¨ -e; – Pl., das
Bett, -es, -en, der Tisch -es, -e)
9. Man sollte _______________ die Weihnachtsgeschenke kaufen.
(der Mitarbeiter, -s, --; - Pl.)
10. Ich habe zum ersten Mal _______________ gehört. (die
Geschichte, --, -n)

Przetłumacz. W przypadku wątpliwości, do której deklinacji należy
dany rzeczownik, skorzystaj ze słownika.
1. Rozmawialiśmy już z profesorem.

__________________________________________________________________.
2. Kupiliście już te fotele?
__________________________________________________________________.
3. Jedziemy nad morze czy nad jezioro?
__________________________________________________________________.
4. Zadzwoń do pana Fischera!
__________________________________________________________________.
5. Wszystkie parki w tym mieście są
przepiękne.__________________________________________________________
6. Oba pokoje zostały już sprzątnięte.
__________________________________________________________________.
7. Wielu żołnierzy zostało rannych.
__________________________________________________________________.
8. Jutro odwiedzimy naszych dziadków, musimy jeszcze kupić
prezent dla babci.
__________________________________________________________________.
9. Nie widziałem twoich okularów.
__________________________________________________________________.
10. Muszę umyć ręce.
__________________________________________________________________.

Uwaga:
Jeśli widzisz błędy w punktach 1, 5, 6, 8, 9, 12, 13, 15, 16,


zerknij ponownie do podrozdziału 2.2.
Jeżeli pojawiły się błędy w punktach 2, 3, 8, 11, zajrzyj

jeszcze raz do podrozdziału 2.3.
3. Czasownik
Das Verb
Czasownik jest częścią mowy określającą czynność lub stan. W

zdaniu pełni rolę orzeczenia. Odmienia się przez osoby i liczby.
Mówiąc o czasowniku, musimy również pamiętać o stronach (więcej
na ten temat w rozdziale 3.12 Strona bierna – Das Passiv) oraz
trybach (patrz rozdziały 3.9. Tryb rozkazujący – Der Imperativ i 3.13.
Tryb przypuszczający – Der Konjunktv).
3.1. Czas teraźniejszy
Das Präsens
Czasownik w czasie teraźniejszym odmienia się przez dodanie do

tematu (rdzenia) czasownika odpowiednich końcówek osobowych
(wyróżnione w poniższej odmianie).
Np.:
ich frag-e (ja pytam…)
du frag-st
er, sie, es frag-t
wir frag-en
ihr frag-t
sie, Sie frag-en

Temat czasownika znajdujemy, odejmując końcówkę bezokolicznika -
en.
Np.:
kommen (przychodzić), sagen (powiedzieć, mówić), flieg en
(lecieć, latać), gdzie tematami czasowników są: komm-, sag- oraz
flieg-.

W przeciwieństwie do języka polskiego nie możemy również
zapomnieć o właściwym zaimku osobowym – ich (ja), du (ty), er
(on), sie (ona), es (ono), wir (my), ihr (wy), sie (oni, one), Sie (pan,
pani, panie, panowie, państwo). Por. też rozdz. 5.1. Zaimki osobowe
– Die Personalpronomen
Np.:
ich schwimme (ja pływam…) wir schwimmen
du schwimmst ihr schwimmt
er, sie, es schwimmt sie, Sie schwimmen

W czasownikach, których temat kończy się na -t, -d lub na trudne w
wymowie grupy spółgłoskowe -chn, -ffn, -tm, np.: arbeiten
(pracować), ba den (kąpać), rechnen (liczyć), öffnen (otwierać),
atmen (oddychać), w drugiej i trzeciej os. l. poj. oraz w drugiej os. l.
mn. pojawia się głoska e.
Np.:
ich arbeite, atme
du arbeitest, atmest
er, sie, es arbeitet, atmet
wir arbeiten, atmen
ihr arbeitet, atmet
sie, Sie arbeiten, atmen

Uwaga: w przypadku niektórych czasowników mocnych, np.: halten
(trzymać, zatrzymać), laden (ładować) oraz ich złożeń, zasada ta nie
jest przestrzegana. W drugiej i trzeciej os. l. poj. głoska e nie
występuje.

W czasownikach, których temat kończy się na -s, -ss, -ß, -z, np.:
reisen (podróżować), küssen (całować), heißen (nazywać się),
sitzen (siedzieć), druga i trzecia os. l. poj. wyglądają tak samo.
Np.:
ich reise, sitze
du reist, sitzt
er, sie, es reist, sitzt
wir reisen, sitzen
ihr reist, sitzt
sie, Sie reisen, sitzen

W czasownikach, których bezokolicznik kończy się na -ln, np.:
sammeln (zbierać), bügeln (prasować), usuwa się w pierwszej os. l.
poj. należące do tematu e.
Np.:
ich sammle
du sammelst
er, sie, es sammelt
wir sammeln
ihr sammelt
sie, Sie sammeln

Natomiast w czasownikach, których bezokolicznik kończy się na -rn,
np.: wandern (wędrować), ändern (zmieniać), należące do tematu
e najczęściej pozostaje.
Np.:
ich wandere
du wanderst
er, sie, es wandert
wir wandern
ihr wandert
sie, Sie wandern

Pewna grupa czasowników odmienia się ze zmianą tematu. Zmiana
ta następuje tylko w drugiej i trzeciej osobie liczby
pojedynczej i polega na przejściu:
a w ä, np.: ich fahre (jadę…) du fährst er, sie, es fährt
e w i, np.: ich gebe (daję…) du gibst er, sie, es gibt
e w ie, np.: ich sehe (patrzę…) du siehst er, sie, es sieht
Najważniejsze czasowniki odmieniające się ze zmianą tematu można
znaleźć na końcu podręcznika w tabeli „Wykaz ważniejszych
czasowników mocnych i mieszanych”.
Odmiana czasowników posiłkowych sein (być), haben (mieć),

werden (stać się, zostać kimś)
ich bin, habe, werde
du bist, hast, wirst
er, sie, es ist, hat, wird
wir sind, haben, werden
ihr seid, habt, werdet
sie, Sie sind, haben, werden
Ćwiczenia Übungen
1. Wpisz podany w nawiasie czasownik we właściwej osobie i

liczbie. Uwaga: punkty 21-30 można rozwiązywać z pomocą tabeli
„Wykaz ważniejszych czasowników mocnych i mieszanych”.
Klucz
1. Wir ___________________ gern Fußball. (spielen)

2. Sie (l. poj.) ___________________ jeden Tag. (trainieren)
3. Herr Schneider ___________________ einen Brief. (schreiben)
4. ___________________ ihr etwas für mich? (kaufen)
5. Du ___________________ zu wenig Wasser. (trinken)
6. Sie (l. mn.) ___________________ uns morgen. (besuchen)
7. ___________________ Sie immer noch in Hamburg? (wohnen)
8. Paul ___________________ heute bis 19 Uhr. (arbeiten)
9. Ich ___________________ mehr Geld. (brauchen)
10. Karl und Monika ___________________ heute ins Kino. (gehen)
11. Ihr ___________________ wirklich gut. (kochen)
12. ___________________ ihr hier schon lange? (warten)
13. Mein Opa ___________________ alte Münzen. (sammeln)
14. ___________________ ihr mit eurer Arbeit zufrieden? (sein)
15. Die Mutter ___________________ das Kind in den Sessel.
(setzen)
16. Wie ___________________ du? (heißen)
17. Karl ___________________ keine Zeit mehr. (haben)
18. Wir ___________________ sehr gern. (kegeln)
19. Ich ___________________ nicht besonders gern. (bügeln)
20. Wie ___________________ du dieses Auto? (finden)
21. Jede Woche ___________________ er ein Buch. (lesen)
22. ___________________ du ihn oft? (treffen)
23. Frau Bergson ___________________ ihr Auto immer gründlich.
(waschen)
24. Ihr ___________________ Englisch wirklich gut. (sprechen)
25. ___________________ eure Mutter Englisch auch genauso gut?
(sprechen)
26. Sie (l. poj.) ___________________ auf ihre Uhr. (sehen)
27. Um wie viel Uhr ___________________ ihr morgen nach
Stuttgart? (fahren)
28. Du ___________________ zu wenig. (essen)
29. Dieser Bus ___________________ am Bahnhof nicht. (halten)
30. Sein Bruder ___________________ wirklich schnell. (laufen)
3.2. Czas przeszły prosty
Das Präteritum/Das Imperfekt
Präteritum nazywany jest często „czasem relacjonowania”, używa

się go przede wszystkim w opowiadaniach, sprawozdaniach, częściej
w języku pisanym niż mówionym.

Uwaga: w przypadku czasowników sein, haben oraz czasowników
modalnych (por. rozdz. 3.7. Czasowniki modalne) Präteritum jest
najczęściej używanym czasem przeszłym.
Czas Präteritum czasowników słabych (regularnych) tworzy się
przez dodanie do tematu czasownika poniższych końcówek
osobowych:
ich – te
du – test
er, sie, es – te
wir – ten
ihr – tet
sie, Sie – ten
Np.:
ich fragte (pytałem…)
du fragtest
er, sie, es fragte
wir fragten
ihr fragtet
sie, Sie fragten

W czasownikach, których temat kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -tm,
między tematem a końcówką osobową umieszcza się -e.
Np.:
ich wartete (czekałem…)
du wartetest
er, sie, es wartete
wir warteten
ihr wartetet
sie, Sie warteten
Czas Präteritum czasowników mocnych (nieregularnych)
tworzymy wg innej zasady. Formy te są nieregularne i należy je
zapamiętać (por. tabela „Wykaz ważniejszych czasowników mocnych
i mieszanych”).

Odmiana czasowników mocnych w czasie Präteritum:
ich – -- (brak końcówki)
du – st
er, sie, es – -- (brak końcówki)
wir – en
ihr – t
sie, Sie – en
Np.:
fahren (jechać) – fuhr (forma Präteritum), geben (dać) – gab
(forma Präteritum)
ich fuhr, gab
du fuhrst, gabst
er, sie, es fuhr, gab sie,
wir fuhren, gaben
ihr fuhrt, gabt
Sie fuhren, gaben

Uwaga: jeśli forma Präteritum czasowników mocnych kończy się na
-ß lub -s, w drugiej os. l. poj. przed końcówką osobową pojawia się –
e. Jeśli zaś forma Präteritum kończy się na -d lub -t, głoskę – e
umieszcza się przed końcówką osobową w drugiej os. l. mn.
Np.:
essen (jeść) – aß (forma Präteritum), halten (trzymać) – hielt
(forma Präteritum)
ich aß, hielt
du aßest, hieltst
er, sie, es aß, hielt
wir aßen, hielten
ihr aßt, hieltet
sie, Sie aßen, hielten
Czas Präteritum najważniejszych czasowników mieszanych:

bringen (przynieść), denken (myśleć), kennen (znać), nennen
(nazwać), wissen (wiedzieć)
ich brachte dachte kannte nannte wusste

du brachtest dachtest kanntest nanntest wusstest
er, sie, es brachte dachte kannte nannte wusste
wir brachten dachten kannten nannten wussten
ihr brachtet dachtet kanntet nanntet wusstet
sie, Sie brachten dachten kannten nannten wussten
Czas Präteritum czasowników posiłkowych sein (być), haben

(mieć), werden (stać się, zostać kimś):
ich war, hatte, wurde
du warst, hattest, wurdest
er, sie, es war, hatte, wurde
wir waren, hatten, wurden
ihr wart, hattet, wurdet
sie, Sie waren, hatten, wurden
Czas Präteritum czasowników modalnych – patrz rozdz. 3.7.
Czasowniki modalne.
Ćwiczenia Übungen
2. Wpisz podany w nawiasie czasownik we właściwej osobie i liczbie

czasu Präteritum. Uwaga: punkty 11 – 20 można rozwiązywać z
pomocą tabeli „Wykaz ważniejszych czasowników mocnych i
mieszanych”.
Klucz
1. Er ________________ das Buch auf den Tisch. (legen)

2. Man ________________ Ordnung sehr schnell. (machen)
3. Sein Hund ________________ immer sehr laut. (bellen)
4. An der See ________________ wir gerne große Sandburgen.
(bauen)
5. Ihre Schwester ________________ Landschaften am liebsten.
(malen)
6. ________________ ihr jeden Tag? (wandern)
7. ________________ du lange? (warten)
8. Der Läufer ________________ tief und langsam. (atmen)
9. Herr und Frau Kaufmann ________________ gestern Besuch.
(haben)
10. Unser Lehrer ________________ oft schwierige Fragen.
(stellen)
11. Sie (l. poj.) ________________ unseren Kindern ein kleines
Geschenk mit. (bringen)
12. Man ________________ schnell das Frühstück. (essen)
13. Wie lange ________________ du von Frankfurt nach Berlin?
(fahren)
14. Das ________________ ich nicht. (wissen)
15. Katja ________________ Briefe nicht besonders gern.
(schreiben)
16. Der Zug ________________ nie in unserem Dorf. (halten)
17. Wir ________________ zumindest eine Woche bei unseren
Eltern. (bleiben)
18. ________________ du schon beim Arzt? (sein)
19. ________________ ihr vielleicht Herrn Berg? (kennen)
20. Sie (l. mn.) ________________ Englisch wie gebürtige
Engländer .(sprechen)
2a. Napisz poniższe zdania w czasie Präsens. W razie wątpliwości

skorzystaj z tabeli „Wykaz ważniejszych czasowników mocnych i
mieszanych.”
Klucz
1. Kannten Sie gut Ihre Nachbarn?

__________________________________________________________________.
2. Wusstest du das?
__________________________________________________________________.
3. Sein Tag begann um 6 Uhr.
__________________________________________________________________.
4. Ich traf mich mit meiner Freundin.
__________________________________________________________________.
5. Wir lösten endlich dieses Problem.
__________________________________________________________________.
6. Er schrieb interessante Bücher.
__________________________________________________________________.
7. Nach der Arbeit gingen sie immer in die Kneipe.
__________________________________________________________________.
8. Er saß noch im Büro.
__________________________________________________________________.
9. Carla studierte Informatik.
__________________________________________________________________.
10. Wartetest du lange?
_________________________________________________________________.
11. Der Chef zwang ihn dazu.
_________________________________________________________________.
12. Ich träumte davon.
_________________________________________________________________.
13. Der Film fing um 8 Uhr an.
_________________________________________________________________.
14. Wir unterhielten uns mit ihm.
_________________________________________________________________.
15. Die Preise stiegen wieder.
_________________________________________________________________.
16. Er erkundigte sich danach.
_________________________________________________________________.
17. Ihr zeichnetet wirklich schön.
_________________________________________________________________.
18. Wo warst du?
_________________________________________________________________.
19. Hattet ihr Zeit?
_________________________________________________________________.
20. Sie half mir immer.
_________________________________________________________________.
3.3. Czas przeszły złożony
Das Perfekt
Perfekt nazywany bywa „czasem konwersacji”. Jest używany

powszechnie w języku mówionym.
Czas Perfekt tworzymy za pomocą czasowników posiłkowych haben
lub sein oraz formy Partizip Perfekt (imiesłów czasu przeszłego)
danego czasownika.
Np.:
Ich habe gestern lange gearbeitet. (Wczoraj długo pracowałem.)
Er ist ins Gebirge gefahren. (On pojechał w góry.)
Czasownika posiłkowego sein używamy w odniesieniu do

czasowników oznaczających ruch w pewnym kierunku, np.:
gehen (iść), fahren (jechać), fliegen (lecieć), kommen
(przyjść), itd. oraz zmianę stanu, np.: einschlafen (zasnąć),
aufwachen (obudzić się), schmelzen (topnieć, roztapiać się).
Istnieje też kilka wyjątków wymagających użycia w czasie
Perfekt czasownika posiłkowego sein, np.: sein (być), bleiben
(zostać), werden (stać się).
Czasownika posiłkowego haben używamy w pozostałych

(niewymienionych wyżej), przypadkach czyli znacznie częściej.
Formę Partizip Perfekt czasowników słabych

(regularnych) tworzymy przez dodanie do tematu
czasownika przedrostka ge- i końcówki -t. (Uwaga:
znajdowanie tematu czasownika – patrz 3.1. Czas
teraźniejszy – Das Präsens)
Np.:
fragen – gefragt, machen – gemacht, stellen – gestellt, legen
– gelegt, itd.

Jeśli temat czasownika kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -tm, to
między nim a końcówką -t umieszcza się -e.
Np.:
arbeiten – gearbeitet, atmen – geatmet, zeichnen –
gezeichnet, öffnen – geöffnet, itd.
Formy Partizip Perfekt czasowników mocnych

(nieregularnych) oraz mieszanych należy zapamiętać
(por. tabela „Wykaz ważniejszych czasowników mocnych i
mieszanych”). Partizip Perfekt czasowników mocnych
otrzymuje zawsze końcówkę -en (wyjątek: tun – getan),
np.: fahren – gefahren, bleiben – geblieben, itd., Partizip
Perfekt czasowników mieszanych otrzymuje końcówkę -t,
np.: bringen – gebracht, denken – gedacht, itd.
Podobnie jak w przypadku czasowników słabych rolę
przedrostka pełni ge-. Np.: kommen – gekommen, treffen
– getroffen, wissen – gewusst, itd.
Nie otrzymują przedrostka ge- czasowniki słabe, mocne i

mieszane rozpoczynające się od: be-, emp-, ent-, er-, ge-,
miss-, ver-, zer- oraz kończące się na -ieren. Również
Partizip Perfekt czasowników nierozdzielnie złożonych i
rozpoczynających się od: durch-, über-, um-, unter-,
wider-, wieder- pozbawiony jest przedrostka ge-.
Np.:
bekommen – bekommen, bestellen – bestellt, empfinden –
empfunden, erzählen – erzählt, gehören – gehört, misslingen
– misslungen, verstehen – verstanden, zerbrechen –
zerbrochen, fotografieren – fotografiert, durchdenken –
durchdacht, unterbrechen – unterbrochen, wiederholen –
wiederholt, itd.
W czasownikach rozdzielnie złożonych (słabych, mocnych
i mieszanych) ge- umieszcza się między przedrostkiem
właściwym a czasownikiem, np.:
anrufen – angerufen, mitbringen – mitgebracht, zumachen –

zugemacht, itd.
Por. rozdz. 3.6. Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone – Die
trennbar und untrennbar zusammengesetzten Verben.

W zdaniu Partizip Perfekt występuje na samym końcu, czasownik
posiłkowy na miejscu drugim (por. część II, rozdział 8).
Np.:
Gestern sind sie in die USA geflogen. (Wczoraj polecieli do
USA.)
Herr Hoffmann hat uns im September besucht. (Pan Hoffmann
odwiedził nas we wrześniu.)
Ćwiczenia Übungen
3. Napisz poniższe zdania w czasie Perfekt. Uwaga: punkty 11 – 20

można rozwiązywać z pomocą tabeli „Wykaz ważniejszych
czasowników mocnych i mieszanych”.
Klucz
1. Er legt die Zeitung auf den Tisch.

__________________________________________________________________.
2. Katja besucht uns am Samstag.
__________________________________________________________________.
3. Im Sommer reisen wir durch Europa.
__________________________________________________________________.
4. Der Student macht alle Fenster zu.
__________________________________________________________________.
5. Ich fotografiere alle Baudenkmäler.
__________________________________________________________________.
6. Sie stellen ihren neuen Schrank an die Wand im
Wohnzimmer.
__________________________________________________________________.
7. Unser Opa sammelt Briefmarken aus aller Welt.
__________________________________________________________________.
8. Sie wandern immer gern.
__________________________________________________________________.
9. Die Kinder machen Ordnung in ihren Zimmern.
__________________________________________________________________.
10. Besichtigt ihr das ganze Museum?
_________________________________________________________________.
11. Du isst doch zu viel.
_________________________________________________________________.
12. Der Briefträger bringt heute nächste Rechnungen.
_________________________________________________________________.
13. Am Samstag fliegen wir nach Madrid.
_________________________________________________________________.
14. Triffst du ihn oft?
_________________________________________________________________.
15. Sie bleiben in Salzburg nur 2 Tage.
_________________________________________________________________.
16. Darüber spricht er nie.
_________________________________________________________________.
17. Kennt ihr sie wirklich so gut?
_________________________________________________________________.
18. Der Zug hält in Mainz.
_________________________________________________________________.
19. Ich vergesse es gleich.
_________________________________________________________________.
20. Herr Braun ruft seinen Kunden an.
_________________________________________________________________.
3a. Ułóż zdania z podanych wyrazów w czasie Perfekt. W razie

wątpliwości skorzystaj z tabeli „Wykaz ważniejszych czasowników
mocnych i mieszanych.”
Klucz
1. gestern, bestehen, Claudia, ihr letztes Examen

__________________________________________________________________.
2. alle Hemden, bügeln, schon, ich
__________________________________________________________________.
3. vergessen, seinen Namen, ich, leider
__________________________________________________________________.
4. uns, unser Freund, helfen
__________________________________________________________________.
5. sich erkälten, das Kind
__________________________________________________________________.
6. Matthias, werden, Vater
__________________________________________________________________.
7. das Spiel, unsere Mannschaft, gewinnen
__________________________________________________________________.
8. die Kinder, ihre Hausaufgaben, machen
__________________________________________________________________.
9. der Arzt, alle Patienten, untersuchen, gründlich
__________________________________________________________________.
10. ich, nennen, einen falschen Namen
_________________________________________________________________.
11. ihr, mitnehmen, eure Sachen?
_________________________________________________________________.
12. tief, in die Tasche, er, greifen
_________________________________________________________________.
13. 100 Mitarbeiter, man, letztes Jahr, entlassen
_________________________________________________________________.
14. fast die ganze Nacht, die Nachtigall, singen
_________________________________________________________________.
15. der Film, nicht, gefallen, mir
_________________________________________________________________.
16. du, bekommen, die Antwort, von ihnen?
_________________________________________________________________.
17. viel Geld, er, leihen, seinem Nachbarn
_________________________________________________________________.
18. am Wochenende, vor dem Monitor, ich, zu lange, sitzen
_________________________________________________________________.
19. sich setzen, die Gäste, an den Tisch
_________________________________________________________________.
20. das Land, noch nicht, die Krise, überwinden
_________________________________________________________________.
3.4. Czas zaprzeszły
Das Plusquamperfekt
Plusquamperfekt jest używany rzadziej niż wyżej omówione czasy

przeszłe.
Jest on jednak niezbędny w tworzeniu formy przeszłej trybu
przypuszczającego – por. rozdz. 3.13. Tryb przypuszczający – Der
Konjunktiv II oraz cz. II rozdz. 12.9. – 12.11. Zdanie warunkowe
nierzeczywiste, zdanie wyrażające życzenie nierzeczywiste – Der
irreale Konditional- und Wunschsatz, Zdanie porównawcze
nierzeczywiste – Der irreale Vergleichssatz, Zdanie skutkowe
nierzeczywiste – Der irreale Konsekutivsatz.
Z czasem Plusquamperfekt spotkamy się również w zdaniach
czasowych – por. cz. II rozdz. 12.4. Zdania czasowe – Die
Temporalsätze.
Czas Plusquamperfekt tworzymy za pomocą czasowników
posiłkowych haben lub sein użytych w czasie Präteritum oraz
formy Partizip Perfekt danego czasownika. Czasowników
posiłkowych używa się na tych samych zasadach co w czasie Perfekt
(por. rozdz. 3.3.).
Np.:
Er hatte am Samstag lange geschlafen. (On spał w sobotę
długo.)
Sie waren nach Paris geflogen. (Oni polecieli do Paryża.)
Ćwiczenia Übungen
4. Napisz poniższe zdania w czasie Plusquamperfekt. Uwaga:

punkty 6 – 10 można rozwiązywać z pomocą tabeli „Wykaz
ważniejszych czasowników mocnych i mieszanych”.
Klucz
1. Wir malen die ganze Wohnung.
__________________________________________________________________.
2. Sie setzt das Kind auf den Stuhl.
__________________________________________________________________.
3. Der Wächter beobachtet den Fremden.
__________________________________________________________________.
4. Sie brauchen mehr Zeit.
__________________________________________________________________.
5. Verkaufst du dein Auto?
__________________________________________________________________.
6. Trinkt ihr kalten Tee?
__________________________________________________________________.
7. Der Hund liegt unter dem
Tisch.________________________________________________________________
8. Das Auto fährt zu schnell.
__________________________________________________________________.
9. Das Kind schläft langsam ein.
__________________________________________________________________.
10. Das weiß ich nicht.
_________________________________________________________________.
3.5. Czas przyszły
Das Futur I
Futur I tworzymy za pomocą czasownika werden (uwaga: wzór

odmiany znajdziemy w rozdziale 3.1. Czas teraźniejszy – Das
Präsens) oraz bezokolicznika danego czasownika.
Np.:
Am Freitag werden wir nur 6 Stunden arbeiten. (W sobotę
będziemy pracować tylko 6 godzin.)
Er wird euch sicherlich besuchen. (On z pewnością was
odwiedzi.)
Za pomocą czasu Futur I możemy wyrazić zamiar dotyczący
przyszłości oraz przypuszczenie odnoszące się do przyszłości lub
teraźniejszości.
Np.:
Nächstes Jahr werden wir Urlaub in Spanien machen. (W
przyszłym roku spędzimy urlop w Hiszpanii.)
Er wird schon schlafen, wenn wir nach Hause kommen. (On
będzie już spał, gdy przyjdziemy do domu.)
Der Chef wird schon in seinem Büro sein. (Szef jest już chyba w
swoim biurze.)

Uwaga: jeśli kontekst sytuacyjny jest jednoznaczny, możemy dla
wyrażenia przyszłości użyć czasu teraźniejszego.
Np.:
Unser Onkel besucht uns am Samstag. (Wujek odwiedzi nas w
sobotę.)
Ćwiczenia Übungen
5. Napisz poniższe zdania w czasie Futur I.
Klucz
1. Wir spielen erst am Sonntag.

__________________________________________________________________.
2. Die Chefin ist im Konferenzraum.
__________________________________________________________________.
3. Die Konferenz findet im Mai
statt.________________________________________________________________
4. Ich bleibe ungefähr 2 Wochen in Hamburg.
__________________________________________________________________.
5. Unsere Nachbarn bauen ihr Haus schon über 6 Monate.
__________________________________________________________________.
6. Meine Oma kauft sicherlich kein Haustier mehr.
__________________________________________________________________.
7. Ihr braucht bestimmt noch ein bißchen Geld.
__________________________________________________________________.
8. Anna ist wohl krank.
__________________________________________________________________.
9. Für dich haben sie immer Zeit.
__________________________________________________________________.
10. Nächsten Sommer verbringen wir in Italien.
_________________________________________________________________.
3.6. Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone
Die trennbar und untrennbar zusammengesetzten
Verben
Czasowniki złożone składają się z przedrostków i czasowników

głównych.
Np.:
anrufen (zadzwonić), besprechen (omówić), fortsetzen
(kontynuować), itd.
Przedrostkami wprowadzającymi czasowniki rozdzielnie

złożone są: ab-, an-, auf-, aus-, ein-, fort-, her-, hin-,
nach-, statt-, teil-, vor-, weg-, zu-, zurück-,
zusammen-.

W zdaniu przedrostek występuje na samym końcu, niezależnie od
długości zdania.
Np.:
Ich räume mein Zimmer immer am Wochenende auf.
(Sprzątam mój pokój zawsze w weekend.)
Sie gab immer zu viel Geld aus. (Ona wydawała zawsze za dużo
pieniędzy.)
Przedrostkami wprowadzającymi czasowniki nierozdzielnie

złożone są: be-, ge-, emp-, ent-, er-, miss-, ver-, zer-.
Np.:
Die Oma erzählt den Kindern ein Märchen. (Babcia opowiada
dzieciom bajkę.)
Wir verbringen unsere Sommerferien an der Ostsee.
(Spędzamy nasze wakacje nad Bałtykiem.)
Niżej podane przedrostki mogą wprowadzać czasownik

rozdzielnie lub nierozdzielnie złożony – durch-, über-, um-,
unter-, voll-, wider-, wieder-.
Np.:
Ich übersetzte den Text aus dem Englischen ins Polnische.
(Tłumaczyłem tekst z angielskiego na polski.)
Er umgeht immer die Antwort auf meine Fragen. (On unika
zawsze odpowiedzi na moje pytania.)
Ale:
Wir setzten mit der Fähre ans andere Ufer über.
(Przeprawiliśmy się promem na drugi brzeg.)
Es geht so ein Gerücht um. (Krąży taka pogłoska.)

Uwaga: w zdaniach podrzędnych czasowników rozdzielnie
złożonych nie dzieli się.
Np.:
Er hat uns gesagt, dass die Konferenz erst am Freitag
stattfindet. (On nam powiedział, że konferencja odbędzie się
dopiero w sobotę.)
Ich weiß nicht, ob sie uns gestern anrief. (Nie wiem, czy ona
wczoraj do nas dzwoniła.)
Ćwiczenia Übungen
6. Wpisz podany w nawiasie czasownik we właściwej formie czasu

Präsens. Uwaga – nie wszystkie czasowniki są rozdzielnie złożone.
Klucz
1. Der Lektor _____________________ den Studenten einige
Wörter _____________________ . (erklären)
2. Wir _____________________ erst im April _____________________ .
(zurückkommen)
3. _____________________ du daran _____________________?
(teilnehmen)
4. Wem ____________________ das Auto hier____________________?
(gehören)
5. _____________________ Sie bitte alle Sätze sinngemäß
__________________! (ergänzen)
6. Ich ___________________ alle Fenster ____________________ zu.
(zumachen)
7. Wann _____________________ diese Veranstaltung
_____________________ ? (stattfinden)
8. Ich ____________________ mir noch eine Nachspeise
___________________. (bestellen)
9. Es _____________________ _____________________ zu regnen.
(aufhören)
10. Claudia ___________________ sich auf die Prüfung
____________________. (vorbereiten)
11. Er ___________________ den Text ins Englische
___________________. (übersetzen)
12. Man __________________ gleich die Tür ___________________.
(aufmachen)
13. Nächste Woche ___________________ ich ___________________.
(umziehen)
14. Sie __________________ jeden Trick ___________________ .
(durchschauen)
15. Die Schüler ___________________ die Grammatik
___________________. (wiederholen)
16. Unsere Nachbarin ___________________ vier Kinder
___________________. (erziehen)
17. Man ___________________ viel Zeit ___________________.
(verschwenden)
18. Eine Wahrsagerin ___________________ die Zukunft
___________________. (voraussagen)
19. Der Hund __________________ ihr nicht ___________________.
(gehorchen)
20. Der Sommer ___________________ immer so schnell
___________________. (vergehen)
3.7. Czasowniki modalne
Die Modalverben
Do grupy tej należy 6 czasowników. Są to: dürfen (mieć

pozwolenie), können (móc, umieć, potrafić), mögen (lubić),
müssen (musieć), sollen (mieć powinność), wollen (chcieć).
Odmiana czasowników modalnych w czasie Präsens.
dürfen können mögen müssen sollen wollen

ich darf kann mag muss soll will
du darfst kannst magst musst sollst willst
er, sie, es darf kann mag muss soll will
wir dürfen können mögen müssen sollen wollen
ihr dürft könnt mögt müsst sollt wollt
sie, Sie dürfen können mögen müssen sollen wollen
Odmiana czasowników modalnych w czasie

Imperfekt/Präteritum.
dürfen können mögen müssen sollen wollen

ich durfte konnte mochte musste sollte wollte
du durftest konntest mochtest musstest solltest wolltest
er, sie,
durfte konnte mochte musste sollte wollte
es
wir durften konnten mochten mussten sollten wollten
ihr durftet konntet mochtet musstet solltet wolltet
sie, Sie durften konnten mochten mussten sollten wollten
Czasowniki modalne występują w zdaniach na ogół w towarzystwie

drugiego czasownika, który wówczas przyjmuje zawsze postać
bezokolicznika i znajduje się na samym końcu zdania. Wyjątkiem jest
mögen, który w zdaniu występuje samodzielnie.
Np.:
Ich muss heute länger im Büro bleiben. (Muszę dzisiaj zostać
dłużej w biurze.)
Die Kinder durften gestern endlich ins Kino gehen. (Dzieci
mogły wczoraj wreszcie pójść do kina.)
Ale:
Ich mag sie sehr. (Lubię ją bardzo.)

Uwaga: czasownik mögen występuje często w formie
przypuszczającej ich möchte (chciałbym) itd. Patrz rozdz. 3.13. –
Tryb przypuszczający.
Ćwiczenia Übungen
7. Z rozsypanych wyrazów zbuduj zdania w podanych w nawiasie

czasach.
Klucz
1. ich, gehen, morgen, wollen, ins Theater (Präsens)

__________________________________________________________________.
2. er, am letzten Samstag, 6 Stunden, arbeiten, müssen
(Imperfekt)
__________________________________________________________________.
3. Herr Schneider, nicht, Ski fahren, können (Präsens)
__________________________________________________________________.
4. mögen, Reis, du? (Präsens)
__________________________________________________________________.
5. leider, gestern, nicht, können, ich, kommen (Imperfekt)
__________________________________________________________________.
6. müssen, wirklich, ihr, gehen, schon? (Präsens)
__________________________________________________________________.
7. dürfen, dort, parken, man? (Präsens)
__________________________________________________________________.
8. Katja, sich treffen, wollen, nicht, mit dir (Imperfekt)
__________________________________________________________________.
9. du, ihm, helfen, doch, sollen (Imperfekt)
__________________________________________________________________.
10. wollen, wissen, du, wirklich, es? (Präsens)
_________________________________________________________________.
3.8. Czasowniki zwrotne
Die reflexiven Verben
Wzór odmiany czasownika zwrotnego z zaimkiem zwrotnym

w bierniku (Akkusativ)
ich interessiere mich (interesuję się)
du interessierst dich
er, sie, es interessiert sich
wir interessieren uns
ihr interessiert euch
sie, Sie interessieren sich
Wzór odmiany czasownika zwrotnego z zaimkiem zwrotnym

w celowniku (Dativ)
ich stelle mir vor (wyobrażam sobie)
du stellst dir vor
er, sie, es stellt sich vor
wir stellen uns vor
ihr stellt euch vor
sie, Sie stellen sich vor
Niemieckie czasowniki zwrotne pokrywają się z polskimi

tylko częściowo.
Np.:
sich interessieren – interesować się, sich verspäten – spóźnić
się
Ale:
lernen – uczyć się, sich setzen – siadać, usiąść
W zdaniu zaimek zwrotny występuje najczęściej

bezpośrednio po formie osobowej czasownika.
Np.:
Meine Schwester kämmt sich immer lange. (Moja siostra
zawsze długo się czesze.)
Ich muss mir schnell Hände waschen. (Muszę szybko umyć
sobie ręce.)
Er hat sich gestern mit seinem alten Bekannten getroffen.
(Spotkał się wczoraj ze swoim starym znajomym.)
W pytaniach z użyciem zaimków zwrotnych, jeśli rolę

podmiotu pełni zaimek osobowy, kolejność wyrazów jest
inna.
Np.:
Wofür interessiert er sich? (Czym on się interesuje?)
Mit wem hast du dich getroffen? (Z kim się spotkałeś?)
Lista najczęściej spotykanych czasowników zwrotnych:

sich (Dat.) ansehen etw. (obejrzeć sobie), sich ändern (zmieniać
się), sich bedanken für etw. (dziękować za coś), sich beeilen
(pospieszyc się), sich bewerben (ubiegać się), sich
entschuldigen (usprawiedliwiać się, tłumaczyć się), sich erholen
(wypocząć), sich erinnern an etw. (przypomnieć sobie coś), sich
erkälten (zaziębić się), sich freuen (cieszyć się), sich fürchten
(obawiać się), sich interessieren (interesować się), sich irren
(mylić się), sich kümmern (troszczyć się), sich setzen (siadać),
sich treffen (spotkać się), sich vorbereiten (przygotowywać się),
sich (Dat) vorstellen (wyobrażać sobie), sich vorstellen
(przedstawiać się), sich (Dat.) waschen etw. (myć sobie coś),
sich waschen (myć się), sich wundern (dziwić się), itd.
Ćwiczenia Übungen
8. Uzupełnij odpowiednie zaimki zwrotne.

Klucz
1. Ich muss __________________ noch schnell Hände waschen.

2. Wann hast du __________________ erkältet?
3. Darf ich __________________ vorstellen? Mein Name ist…
4. Ich möchte __________________ gern einen interessanten Film
ansehen.
5. Stell __________________ vor, Max hat eine Million im Lotto
gewonnen.
6. Katja interessiert __________________ für Literatur.
7. Die Eltern sollten __________________ um ihre Kinder
kümmern.
8. Wir haben __________________ auf diesen Urlaub sehr gefreut.
9. Seid ihr überzeugt, dass ihr __________________ nicht geirrt
habt.
10. Guten Tag, Herr Kühn. Setzen Sie __________________ bitte.
3.9. Tryb rozkazujący
Der Imperativ
Tryb rozkazujący występuje w drugiej osobie liczby pojedynczej i

mnogiej oraz w formie grzecznościowej.
Tryb rozkazujący dla 2 os. l. poj. tworzymy odrzucając zaimek

osobowy du oraz końcówkę -st.
Np.:
Du holst. (Przynosisz.)
Hol! (Przynieś!)
Du gibst. (Dajesz.)
Gib! (Daj!)
Du hängst. (Wieszasz.)
Häng! (Powieś!)
W czasownikach, w których występuje zmiana tematu z a w ä, ä

w trybie rozkazującym nie występuje.
Np.:
Du fährst. (Jedziesz.)
Fahr! (Jedź!)
Du wäschst dich. (Myjesz się.)
Wasch dich! (Umyj się!)
W czasownikach, których temat kończy się na -t, -d, -ig oraz

grupy spółgłoskowe (trudne do wymówienia, takie jak np. -chn,
-ffn, -tm), umieszcza się głoskę -e.
Np.:
Du arbeitest. (Pracujesz.)
Arbeite! (Pracuj!)
Du öffnest. (Otwierasz.)
Öffne! (Otwórz!)
Tryb rozkazujący dla 2 os. l. mn. tworzymy odrzucając zaimek

osobowy ihr.
Np.:
Ihr gebt. (Dajecie.)
Gebt! (Dajcie!)
Ihr hängt. (Wieszacie.)
Hängt! (Powieście!)
Ihr wascht euch. (Myjecie się.)
Wascht euch! (Umyjcie się!)
Tryb rozkazujący dla formy grzecznościowej tworzymy,

umieszczając zaimek Sie bezpośrednio po czasowniku.
Np.:
Holen Sie! (Niech pan/pani przyniesie!), Fahren Sie! (Niech
pan/pani jedzie!), Waschen Sie sich! (Niech pan/pani się umyje!)

Uwaga: w/w przykłady z użyciem czasownika sich waschen (myć
się) pokazują, że w trybie rozkazującym zaimek zwrotny musi być
zachowany.
Tryb rozkazujący czasowników sein (być) i haben (mieć):

Sei! (Bądź!) Seid! (Bądźcie!) Seien Sie! (Niech pan/pani będzie!)
Hab! (Miej!) Habt! (Miejcie!) Haben Sie! (Niech pan/pani ma!)
Ćwiczenia Übungen
9. Wpisz podany w nawiasie czasownik w odpowiedniej formie

trybu rozkazującego.
Klucz
1. Wir warten so lange auf deinen Besuch, Katja.

_________________ bei uns am Samstag _________________!
(vorbeikommen)
2. _________________ _________________, Kinder! Der Zug fährt in
einer halben Stunde ab. (sich beeilen)
3. _________________ Geduld! Deine Braut kommt doch endlich.
(haben)
4. Peter, ich verstehe dich nicht. _________________ nicht so
schnell! (sprechen)
5. _________________ Sie bitte so nett und _________________ Sie
mir dabei! (sein, helfen)
6. Karl, _________________ das Fenster! Man kann kaum atmen.
(öffnen)
7. _________________ bitte eure Hefte _________________! Jetzt
schreibt ihr die Klassenarbeit. (zumachen)
8. Robert, ich habe Angst. _________________ nicht so schnell!
(fahren)
9. Wir freuen uns, dass Sie gekommen sind. Bitte,
_________________ Sie Platz! (nehmen)
10. ________________ noch ein bißchen Wasser, bevor ihr
weiterfahrt. (trinken)
3.10. Rekcja czasownika
Die Rektion des Verbs
Czasowniki wymagają dopełnienia w odpowiednim przypadku.

Inaczej mówiąc – dany czasownik rządzi określonym przypadkiem.
Największa grupa niemieckich czasowników wymaga dopełnienia w
bierniku (Akkusativ).
Np.:
Er hat seine Wohnung verkauft. (On sprzedał swoje mieszkanie.)
Sie lesen ein interessantes Buch. (Oni czytają interesującą
książkę.)
Wir haben einen guten Film gesehen. (Widzieliśmy dobry film.)
Wir haben keinen guten Film gesehen. (Nie widzieliśmy
żadnego dobrego filmu.)

Uwaga: ostatni przykład pokazuje, że przeczenie w języku
niemieckim (w przeciwieństwie do języka polskiego) nie zmienia
przypadku dopełnienia.
Lista najczęściej spotykanych czasowników rządzących

celownikiem (Dativ):
ähneln (być podobnym), antworten (odpowiedzieć), ausweichen
(wyminąć), begegnen (spotkać), danken (dziękować), einfallen
(przychodzić na myśl), folgen (pójść, podążyć za kimś/czymś),
gefallen (podobać się), gehören (należeć), gehorchen (być
posłusznym, słuchać się), genügen (wystarczyć), glauben (wierzyć
komuś), gratulieren (gratulować, składać życzenia), helfen
(pomagać), sich nähern (zbliżać się), nützen (przynosić korzyść),
raten (radzić), schaden (szkodzić), schmecken (smakować),
vertrauen (zaufać), verzeihen (wybaczyć), zuhören
(przysłuchiwać się, posłuchać), zusehen (przyglądać się) i in.
Przy niektórych czasownikach można użyć podwójnego dopełnienia,
z których jedno będzie w celowniku (Dativ), drugie w bierniku
(Akkusativ), przy czym dopełnienie w celowniku (Dativ) może zostać
pominięte. Do najczęściej spotykanych należą: beantworten
(odpowiadać), beweisen (udowodnić), bringen (przynieść,
przynosić), empfehlen (polecać, zalecać), erzählen (opowiadać),
geben (dać, dawać), leihen (pożyczać), liefern (dostarczać),
sagen (powiedzieć), schenken (podarować), schicken (wysłać),
schreiben (napisać), senden (wysłać, także: nadawać), verbieten
(zabronić), versprechen (obiecać), wegnehmen (odebrać), zeigen
(pokazać, pokazywać).
Np.:
Ich habe/dir/Blumen mitgebracht. (Przyniosłem/ci/kwiaty.)
Die Oma hat/ihrer Enkelin/ein Märchen erzählt. (Babcia
opowiedziała/swojej wnuczce/bajkę.)

Uwaga: jeśli w roli podwójnego dopełnienia występują rzeczowniki,
pierwszy z nich będzie użyty w celowniku (Dativ), drugi w bierniku
(Akkusativ). Więcej informacji na ten temat można znaleźć w
rozdziale 5.1. Zaimki osobowe – Personalpronomen.
Kilka czasowników występuje często z dwoma rzeczownikami (lub

zaimkiem osobowym i rzeczownikiem) w bierniku (Akkusativ).
Najważniejsze z nich to: kosten (kosztować), lehren (nauczyć),
nennen (nazwać).
Np.:
Er hat mich seinen einzigen Freund genannt. (Nazwał mnie
swoim jedynym przyjacielem.)
Der Opa lehrt seinen Enkel das Lesen. (Dziadek uczy swojego
wnuka czytania.)
Czasowniki sein (być), werden (stać się) oraz bleiben (zostać),

heißen (nazywać się) występują często z orzecznikiem
rzeczownikowym w mianowniku (Nominativ).
Np.:
Der Löwe ist ein Raubtier. (Lew jest drapieżnikiem.)
Sein Bruder ist Arzt geworden. (Jego brat został lekarzem.)
Pewna, dość liczna grupa czasowników wymaga użycia
odpowiedniego przyimka, po którym dopiero następuje właściwe
dopełnienie. Tak powstałą konstrukcję nazywa się dopełnieniem
przyimkowym.
Lista najczęściej spotykanych czasowników z przyimkami:

abhängen von (zależeć od), Angst haben vor + D (bać się
czegoś), ankommen in + D (przybyć do), antworten auf + A
(odpowiadać na), arbeiten an + D (pracować nad), aufhören mit
(przestać, skończyć z), aufpassen auf + A (uważać na), sich
aufregen über + A (denerwować się z /powodu/), beginnen mit
(zacząć od), sich beschäftigen mit (zajmować się /czymś/),
bestehen aus (składać się z), sich bewerben um (ubiegać się o),
bitten um (prosić o), danken für (dziękować za), denken an + A
(myśleć o), denken über + A – (sądzić /coś/ o czymś), diskutieren
über + A (dyskutować o), einladen in + A (zapraszać do),
einladen zu – (zapraszać na), sich entscheiden für (decydować
się na), sich entschuldigen für (usprawiedliwiać się, przepraszać
za), sich erinnern an + A (przypominać sobie), erkranken an +
D (zachorować na), sich erkundigen nach (dowiadywać się o),
erzählen von (opowiadać o), fragen nach (pytać o), sich freuen
auf + A (cieszyć się na), sich freuen über + A (cieszyć się z),
gehören zu (należeć do), glauben an + A (wierzyć w),
gratulieren zu (gratulować z okazji), halten für (uważać za),
helfen bei (pomagać w), hoffen auf + A (mieć nadzieję na),
hören von (słyszeć o), informieren über + A (informować o), sich
interessieren für ( interesować się), sich irren in + D (pomylić
się w), sich kümmern um (troszczyć się o), nachdenken über +
A (zastanawiać się nad), riechen nach (pachnieć czymś), rufen
nach (wołać /kogoś/), schreiben an + A (pisać do), sprechen
über + A (rozmawiać o), sterben an + D (umrzeć na), suchen
nach (poszukiwać), teilnehmen an + D (brać udział w),
telefonieren mit (rozmawiać przez telefon z), überzeugen von
(przekonać o), sich unterhalten über + A (rozmawiać o), sich
verabschieden von (pożegnać się z), vorbeigehen an + D
(przechodzić obok), sich vorbereiten auf + A (przygotować się
na), warnen vor + D (ostrzegać przed), warten auf + A (czekać
na)
Ćwiczenia Übungen
10. Z rozsypanych wyrazów zbuduj zdania w podanych w nawiasie

czasach. W niektórych zdaniach uzupełnij właściwy przyimek.
Klucz
1. Claudia, ihre Schwester, bringen, die heutige Zeitung

(Perfekt)
__________________________________________________________________.
2. er, ständig, sein Urlaub, denken (Präsens)
__________________________________________________________________.
3. ich, mein Professor, wollen, danken (Präsens)
__________________________________________________________________.
4. warum, antworten, mir, du, meine Frage, nicht (Perfekt)
__________________________________________________________________.
5. Sonja, sich vorbereiten, ihre Prüfung (Präsens)
__________________________________________________________________.
6. der Kellner, empfehlen, der Gast, der Schweinebraten mit
Gemüse
(Perfekt)_____________________________________________________________
7. viele Schüler, teilnehmen, der Schulausflug (Präsens)
__________________________________________________________________.
8. gestern, ich, mein alter Freund, zufällig, begegnen (Perfekt)
__________________________________________________________________.
9. sein Sohn, er, ähneln, sehr (Präsens)
__________________________________________________________________.
10. wir, sich verabschieden, müssen, unsere Freunde
(Präsens)____________________________________________________________
3.11. Bezokolicznik z i bez „zu”
Der Infinitiv mit und ohne „zu”

W większości przypadków bezokolicznik na końcu zdania
poprzedzony jest (nieprzetłumaczalnym na język polski) słówkiem
zu. W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych zu umieszcza
się między przedrostkiem a czasownikiem właściwym.
Np.:
Er hat versprochen, mit uns zu fahren. (On obiecał pojechać z
nami.)
Wir versuchen ,dieses Problem noch heute zu lösen. (Staramy
się rozwiązać ten problem jeszcze dzisiaj.)
Am Samstag brauchen wir nicht zu arbeiten. (W sobotę nie
musimy /dosł. nie potrzebujemy/ pracować.)
Vergiss nicht, mich anzurufen! (Nie zapomnij do mnie
zadzwonić!)
Nie używa się zu przed bezokolicznikiem po następujących
grupach czasowników:
czasownikach modalnych (patrz rozdz. 3.7.)
czasownikach oznaczających ruch – fahren (jechać, jeździć),

gehen (iść, chodzić), kommen (przyjść)
bleiben (zostać, pozostać), fühlen (czuć, odczuwać),

helfen (pomagać), hören (słuchać, słyszeć), lassen (kazać,
pozwalać, zostawiać, zlecać), lehren (uczyć), lernen (uczyć
się), sehen (patrzeć, widzieć)
Np.:
Wir gehen Einkäufe machen. (Idziemy zrobić zakupy.)
Ich höre meine Schwester Gitarre spielen. (Słucham mojej
siostry grającej na gitarze.)
Das Kind lernt schwimmen. (Dziecko uczy sie pływać.)
Der Vater lässt seinen Sohn mehr lernen. (Ojciec każe swojemu
synowi więcej się uczyć.)

Uwaga: w dłuższych wypowiedziach z użyciem czasowników
helfen, lehren i lernen używa się przed bezokolicznikiem zu.
Np.:
Er hat mir geholfen, meine ganze Wohnung zu renovieren.
(On pomógł mi odnowić całe mieszkanie.)
Sie hat leider nie gelernt, sich anständig zu verhalten. (Ona
niestety nigdy się nie nauczyła przyzwoicie zachowywać.)
Ćwiczenia Übungen
11. Wpisz zu tam, gdzie to konieczne.

Klucz
1. Siehst du diese 2 Männer miteinander am Fenster

___________ sprechen?
2. Morgen brauche ich nicht ___________ kommen.
3. Er bittet mich, ihm bei dieser Aufgabe ___________ helfen.
4. Das Fahrzeug blieb plötzlich ___________ stehen.
5. Hört doch endlich auf, ___________ rauchen!
6. Du solltest deinem Freund dabei ___________ helfen, den
richtigen Weg ___________ finden.
7. Ich wurde darum gebeten, alle Fenster zu ___________
machen.
8. Komm, wir gehen mal wieder ___________ schwimmen.
9. Ich will unbedingt diese Dame kennen ___________ lernen.
10. Wir haben vergessen, unsere Bücher mit ___________
bringen.
3.12. Strona bierna
Das Passiv
Passiv Präsens (czas teraźniejszy strony biernej) oraz Passiv

Präteritum/Imperfekt (czas przeszły strony biernej) tworzy się
za pomocą czasownika posiłkowego werden – użytego w
odpowiedniej osobie, liczbie i czasie (odmiana czasownika
werden – patrz rozdz. 3.1., 3.2.) oraz formy Partizip Perfekt
(tworzenie formy Partizip Perfekt – patrz rozdz. 3.3.) danego
czasownika.
Np.:
Die Wohnung wird jeden Samstag aufgeräumt. (Mieszkanie
jest w każdą sobotę sprzątane.)
Ihre Koffer werden jetzt gebracht. (Ich walizki są teraz
przynoszone.)
Unser Haus wurde voriges Jahr renoviert. (Nasz dom został
odnowiony w ubiegłym roku.)
Alle Briefmarken unseres Opas wurden gestern verkauft.
(Wszystkie znaczki naszego dziadka zostały wczoraj sprzedane.)
Passiv Perfekt (czas przeszły złożony strony biernej) tworzy

się za pomocą czasownika posiłkowego sein – użytego w
odpowiedniej osobie i liczbie czasu Präsens (odmiana
czasownika sein – patrz rozdz. 3.1.), Partizip Perfekt danego
czasownika oraz (nieprzetłumaczalnej na język polski) formy
worden.
Np.:
Die neue Autobahn ist am Montag eröffnet worden. (Nowa
autostrada została otwarta w poniedziałek.)
Beide Artikel sind schon übersetzt worden. (Oba artykuły
zostały już przetłumaczone.)
Passiv Plusquamperfekt (czas zaprzeszły strony biernej)

tworzy się za pomocą czasownika sein – użytego w
odpowiedniej osobie i liczbie czasu Präteritum/Imperfekt
(odmiana sein w Präteritum – patrz rozdz. 3.2.) oraz – podobnie
jak w przypadku Passiv Perfekt – form Partizip Perfekt danego
czasownika i worden.
Np.:
Die ganze Wohnung war von vier Polizisten durchsucht
worden. (Całe mieszkanie zostało przeszukane przez czterech
policjantów.)
Die Bilder waren noch vor dem Krieg gekauft worden. (Obrazy
zostały kupione jeszcze przed wojną.)
Passiv Futur (czas przyszły strony biernej) tworzy się bardzo

podobnie jak Passiv Präsens. Jedyną różnicą jest obecność na
końcu zdania formy werden.
Np.:
Diese Briefe werden erst morgen abgeschickt werden. (Te
listy zostaną nadane dopiero jutro.)
Der Patient wird auch von Fachärzten untersucht werden.
(Pacjent zostanie
zbadany również przez lekarzy specjalistów.)
Nieco inne zasady obowiązują przy budowie strony biernej z

czasownikami modalnymi – Passiv mit Modalverben.
Należy pamiętać, że czasowniki modalne mogą
współuczestniczyć w tworzeniu Passivu tylko w towarzystwie
drugiego czasownika.
Passiv Präsens mit Modalverben (czas teraźniejszy
strony biernej z czasownikami modalnymi) tworzy
czasownik modalny użyty w czasie Präsens (odmiana
czasowników modalnych – patrz rozdz. 3.7.), Partizip
Perfekt danego czasownika oraz forma werden.
Np.:
Das Auto muss noch heute repariert werden. (Samochód musi
zostać naprawiony jeszcze dzisiaj.)
Deine Berichte können erst in der nächsten Woche
besprochen werden. (Twoje sprawozdania mogą zostać omówione
dopiero w następnym tygodniu.)
Passiv Präteritum/Imperfekt mit Modalverben (czas

przeszły strony biernej z czasownikami modalnymi) tworzy
czasownik modalny użyty w czasie
Präteritum/Imperfekt (odmiana – patrz rozdz. 3.7.), oraz –
podobnie jak w przypadku czasu teraźniejszego – Partizip
Perfekt danego czasownika i forma werden.
Np.:
Dieser Artikel sollte gleich gelesen werden. (Ten artykuł
powinien zostać od razu przeczytany.)
Alle Spuren konnten bis heute beseitigt werden. (Wszystkie
ślady mogły do dzisiaj zostać usunięte.)
Przy przekształceniach zdań w stronie czynnej – Aktiv w zdania w
stronie biernej – Passiv należy pamiętać, że dopełnienie w bierniku w
stronie czynnej – Akkusativobjekt des Aktivsatzes staje się
podmiotem w stronie biernej – Subjekt des Passivsatzes.
Np.:
Der Schüler hat einen interessanten Aufsatz geschrieben.
(Uczeń napisał ciekawe wypracowanie.)
Ein interessanter Aufsatz ist (vom Schüler) geschrieben
worden. (Interesujące wypracowanie zostało napisane/przez
ucznia/.
Zaimek man (patrz rozdz. 5.4.) w stronie biernej nie występuje.
Np.:
Man baut hier einen neuen Supermarkt. /Aktiv/ (Buduje się
tutaj nowy supermarket.)
Ein neuer Supermarkt wird hier gebaut. /Passiv/ (Tutaj jest
budowany nowy supermarket.)

W języku niemieckim oprócz zdań podmiotowych w stronie biernej
(patrz w/w przykłady) buduje się często bezpodmiotowe zdania w
stronie biernej. Zdania takie rozpoczynają się albo nieosobowym
es albo jakąkolwiek inną częścią zdania.
Np.:
Es wird auch am Wochenende gearbeitet. (Pracuje się również
w weekend.)
Hier wird nicht geraucht. (Tutaj się nie pali.)
Es wurde zu schnell gefahren. (Jechano za szybko.)
Mir ist nicht geantwortet worden. (Nie odpowiedziano mi.)
Ćwiczenia Übungen
12. Przekształć poniższe zdania ze strony czynnej w bierną i

odwrotnie. Zachowaj ten sam czas.
Klucz
1. Wir müssen noch Einkäufe machen.

__________________________________________________________________.
2. Hast du schon Blumen gegossen?
__________________________________________________________________.
3. Der Chef wurde von mir gestern angerufen.
__________________________________________________________________.
4. Man wird das Haus im Sommer verkaufen.
__________________________________________________________________.
5. Bei uns frühstückt man immer vor 8 Uhr.
__________________________________________________________________.
6. So ein Examen konnte nicht bestanden werden.
__________________________________________________________________.
7. Die Wohnung war von uns aufgeräumt worden.
__________________________________________________________________.
8. Ich sollte mein Auto waschen.
__________________________________________________________________.
9. Man half uns nicht.
__________________________________________________________________.
10. Er bringt immer 10 Tafeln Schokolade.
_________________________________________________________________.
11. Man hat ihn gut erzogen.
_________________________________________________________________.
12. Man tanzte bis in den hellen Tag hinein.
_________________________________________________________________.
13. Dieses Gerät konnte nicht mehr repariert werden.
_________________________________________________________________.
14. Wie soll man dieses Wort aussprechen?
_________________________________________________________________.
15. Ich werde den Text übersetzen.
_________________________________________________________________.
16. Die Beamten haben den Verbrecher festgenommen.
_________________________________________________________________.
17. Wer hat uns gerufen?
_________________________________________________________________.
18. Kann man diese Pilze essen?
_________________________________________________________________.
19. Dem Professor ist gedankt worden.
_________________________________________________________________.
20. Was wurde letzten Sommer getragen?
_________________________________________________________________.
3.13. Tryb przypuszczający
Der Konjunktiv II
Pod pojęciem Konjunktiv II należy rozumieć następujące formy

gramatyczne:
Konjunktiv Präteritum/Imperfekt wraz z jego zastępczą

postacią nazywaną Konditional I. Obie formy odnoszą się do
teraźniejszości lub/i przyszłości. Innymi słowy Konjunktiv
Präteritum i Konditional I to tryb przypuszczający czasu
teraźniejszego i/lub przyszłego.
Konjunktiv Plusquamperfekt. Forma ta odnosi się tylko do

przeszłości. Jest to więc tryb przypuszczający czasu
przeszłego.

Uwaga: w języku polskim funkcjonuje obecnie jedna uniwersalna
forma trybu przypuszczającego, np.: „zrobiłbym”, „pojechałbym”,
itd. Z kontekstu orientujemy się, czy rozpatrujemy hipotezę
dotyczącą przeszłości bądź teraźniejszości. Formułując analogiczną
myśl w języku niemieckim, musimy ją od razu „umiejscowić” w
odpowiedniej formie czasowej – Konjunktiv Präteritum używany
zamiennie z Konditional I lub Konjunktiv Plusquamperfekt. Por. też
rozdziały: 12.9. Zdanie warunkowe nierzeczywiste, zdanie
wyrażające życzenie nierzeczywiste – Der irreale Konditional- und
Wunschsatz, 12.10. Zdanie porównawcze nierzeczywiste – Der
irreale Vergleichssatz i 12.11. Zdanie skutkowe nierzeczywiste – Der
irreale Konsekutivsatz.
Konjunktiv Präteritum czasowników słabych (regularnych)

tworzymy identycznie jak czas Präteritum w trybie
oznajmującym – por. rozdz. 3.2. Czas przeszły prosty – Das
Präteritum/Das Imperfekt.
Np.:
Er fragte dich danach. (On zapytałby ciebie o to.)
Wir besuchten euch gern. (Odwiedzilibyśmy was chętnie.)
Das machtest du nicht, oder? (Nie zrobiłbyś tego, nieprawdaż?)
Konjunktiv Präteritum czasowników mocnych

(nieregularnych) tworzymy dodając do drugiej formy czasownika
(por. tabela „Wykaz ważniejszych czasowników mocnych i
mieszanych”) następujące końcówki osobowe:
ich – e
du – est
er, sie, es – e
wir – en
ihr – et
sie, Sie – en
Tam, gdzie to możliwe, zachodzi przegłos – a:ä, o:ö, u:ü
Np.:
geben –
fahren – fuhr bleiben – blieb fliegen – flog
gab
ich führe gäbe bliebe flöge
(pojechałbym) (dałbym) (zostałbym) (poleciałbym)
du führest gäbest bliebest flögest
er, sie, es führe gäbe bliebe flöge
wir führen gäben blieben flögen
ihr führet gäbet bliebet flöget
sie, Sie führen gäben blieben flögen
Konjunktiv Präteritum najważniejszych czasowników mieszanych:
bringen denken kennen nennen wissen

ich brächte dächte kennte nennte wüsste
(przyniósłbym) (pomyślałbym) (znałbym) (nazwałbym) (wiedziałbym)
du brächtest dächtest kenntest nenntest wüsstest
er, sie, es
dächte kennte nennte wüsste
brächte
wir brächten dächten kennten nennten wüssten
ihr brächtet dächtet kenntet nenntet wüsstet
sie, Sie
dächten kennten nennten wüssten
brächten
Konjunktiv Präteritum czasowników modalnych oraz haben, sein i

werden:
dürfen können mögen müssen sollen

ich dürfte sollte
könnte möchte müsste
(miałbym (powinienem
(mógłbym) (chciałbym) (musiałbym)
pozwolenie) był)
du dürftest könntest möchtest müsstest solltest
er,sie, es dürfte könnte möchte müsste sollte
wir dürften könnten möchten müssten sollten
ihr dürftet könntet möchtet müsstet solltet
sie, Sie dürften könnten möchten müssten sollten

Uwaga: funkcję trybu przypuszczającego od czasownika wollen
(chcieć) pełni forma möchten utworzona od czasownika mögen.
haben sein werden

ich hätte
wäre (byłbym) würde (stałbym się, zostałbym)
(miałbym)
du hättest wärest würdest
er, sie, es hätte wäre würde
wir hätten wären würden
ihr hättet wäret würdet
sie, Sie hätten wären würden
Konditional I (tryb warunkowy) tworzymy za pomocą

czasownika werden – użytego w Konjunktiv Präteritum
(patrz odmiana powyżej) i bezokolicznika (Infinitiv) danego
czasownika. Zasada ta dotyczy wszystkich czasowników.
Np.:
Sie würde sich über euren Besuch sehr freuen. (Ucieszyłaby
się bardzo z waszej wizyty.)
Ich würde euch vom Flughafen abholen. (Odebrałbym was z
lotniska.)
Wir würden euch gern besuchen. (Odwiedzilibyśmy was
chętnie.)

Uwaga: Konditional I (tryb warunkowy) może występować zamiast
Konjunktiv’u Präteritum. Trybu warunkowego używa się chętnie w
odniesieniu do wszystkich czasowników, aczkolwiek bardzo rzadko
wobec czasowników modalnych oraz haben i sein.
Konjunktiv Plusquamperfekt tworzymy za pomocą

czasowników posiłkowych haben lub sein – użytych (na
zwykłych zasadach – por. rozdz. 3.3.) w Konjunktiv
Präteritum (patrz odmiana powyżej) oraz Partizip Perfekt
(imiesłów) danego czasownika. Zasada ta dotyczy wszystkich
czasowników.
Np.:
Ich wäre gern im letzten Sommer ins Gebirge gefahren,
aber… (Ubiegłego lata pojechałbym chętnie w góry, ale…)
Er hätte diese Aufgabe viel besser als wir gemacht. (On
wykonałby te zadanie o wiele lepiej niż my.)
Am letzten Wochenende hätten wir sowieso keine Zeit
gehabt. (W ostatni weekend tak czy inaczej nie mielibyśmy czasu.)

Uwaga: w zdaniu zbudowanym w Konjunktiv Plusquamperfekt
czasownik modalny – jeśli nie występuje samodzielnie – przyjmuje
postać bezokolicznika.
Np.:
Ich hätte gekonnt. (Potrafiłbym.)
Er hätte gemusst. (Musiałby.)
Ale:
Ich hätte es reparieren können. (Potrafiłbym to naprawić.)
Er hätte länger arbeiten müssen. (On musiałby dłużej
pracować.)
Ćwiczenia Übungen
13. Napisz poniższe czasowniki w podanych formach.

Klucz
1. sprechen – Konj. Präteritum, 2 os. l. poj.

__________________________________________________________________.
2. fragen – Konj. Plusquamperf., 3 os. l. mn.
__________________________________________________________________.
3. sehen – Konj. Präteritum, 2 os. l. mn.
__________________________________________________________________.
4. schlafen – Konditional I, 1 os. l. poj.
__________________________________________________________________.
5. fliegen – Konj. Plusquamperf. 3 os. l. poj.
__________________________________________________________________.
6. bringen – Konditional I, 1 os. l. mn.
__________________________________________________________________.
7. schreiben – Konj. Präteritum, 2 os. l. poj.
__________________________________________________________________.
8. lesen – Konj. Plusquamperf. 1 os. l. poj.
__________________________________________________________________.
9. stellen – Konj. Präteritum, 3 os. l. mn.
__________________________________________________________________.
10. arbeiten – Konditional I, 2 os. l.
poj._________________________________________________________________.
3.14. Imiesłowy
Die Partizipien

W języku niemieckim występują dwa imiesłowy – Partizip Präsens
/Partizip I/ (imiesłów czasu teraźniejszego) oraz Partizip Perfekt
/Partizip II/ (imiesłów czasu przeszłego).
Partizip Präsens tworzy się przez dodanie do bezokolicznika

końcówki -d. Imiesłów ten odpowiada polskim imiesłowom
kończącym się na -ąc, -ący, -ąca, itd.
Np.:
fahrend (jadąc), schlafend (śpiąc), zeichnend (rysując), itd.
Tworzenie Partizip Perfekt zostało omówione w rozdziale 3.3.

Imiesłów ten odpowiada polskim imiesłowom kończącym się na
-ny, -na, itd. oraz -szy, -łszy.
Np.:
gemacht (zrobiony, zrobiona…, zrobiwszy), gekocht (ugotowany,
ugotowana…, ugotowawszy), geschrieben (napisany, napisana…,
napisawszy), itd.
Partizip Präsens i Partizip Perfekt odmieniają się jak
przymiotnik (patrz rozdz. 4.1., 4.2. i 4.3.), jeżeli występują w
zdaniu przed rzeczownikiem, którego dotyczą (pełnią funkcję
przydawki). Por. też rozdz. 12.7. – Zdania względne, przydawka
rozszerzona – Die Relativsätze, das erweiterte Attribut.
Np.:
die fahrenden Autos (jadące samochody), das gekochte Ei
(ugotowane jajko), der schnell laufende Hund (szybko biegnący
pies), itd.
Ćwiczenia Übungen
14. Wpisz odpowiedni imiesłów w mianowniku.

Klucz
1. Das Buch ist schon geschrieben. Das _____________________

Buch
2. Der Autor arbeitet noch. Der noch _____________________
Autor
3. Der Zug fährt schon 3 Stunden. Der schon 3 Stunden
_____________________ Zug.
4. Die Fahrgäste steigen um. Die _____________________
Fahrgäste
5. Der neue Chef wurde heute vorgestellt. Der heute
_____________________, neue Chef.
6. Das Flugzeug startet. Das _____________________ Flugzeug
7. Die Wurst ist gebraten. Die _____________________ Wurst
8. Ich habe das Hemd gestern gekauft. Das gestern
_____________________ Hemd
9. Das Kind weint. Das _____________________ Kind
10. Der Sportler hat sich gut vorbereitet. Der gut
_____________________ Sportler
Test
Napisz poniższe zdania w podanych w nawiasie czasach.
1. Es regnet. (Präteritum)
__________________________________________________________________.
2. Karl ist im Büro. (Futur)
__________________________________________________________________.
3. Wir sind viel gewandert. (Präsens)
__________________________________________________________________.
4. Das Auto ist langsam gefahren. (Präteritum)
__________________________________________________________________.
5. Man wird hart arbeiten. (Präteritum)
__________________________________________________________________.
6. Schreibst du den Brief? (Perfekt)
__________________________________________________________________.
7. Mit wem traft ihr euch? (Perfekt)
__________________________________________________________________.
8. Wir gingen die Küste entlang. (Plusquamperfekt)
__________________________________________________________________.
9. Ich lasse das Fenster offen. (Perfekt)
__________________________________________________________________.
10. Katja hat dich für einen begabten Musiker gehalten.
(Präsens)
_________________________________________________________________.
11. Er nimmt immer seinen Regenschirm mit. (Präteritum)
_________________________________________________________________.
12. Spielt ihr am Samstag Fußball? (Futur)
_________________________________________________________________.
13. Es war warm. (Perfekt)
_________________________________________________________________.
14. Wann kommt der Zug an? (Plusquamperfekt)
_________________________________________________________________.
15. Ich sammelte Briefmarken. (Präsens)
_________________________________________________________________.
16. Herr Fuchs vergisst seinen Reisepass. (Perfekt)
_________________________________________________________________.
17. Du schliefst zu lange. (Präsens)
_________________________________________________________________.
18. Es wurde dunkel. (Perfekt)
_________________________________________________________________.
19. Habt ihr irgendwo meinen Füller gesehen? (Präsens)
_________________________________________________________________.
20. Wo haben die Zeitungen gelegen? (Präteritum)
_________________________________________________________________.

Wybierz właściwe uzupełnienie zdania.
1. Hast du schon dein Zimmer ________________? a. aufgeräumt

b. aufräumt c. aufräumen
2. Peter hat uns den Film ________________.a. erzählen b. erzählt
c. erzähltet
3. Hier darf man ________________ . a. geschwommen b.
schwimmen c. schwamm
4. Ich ________________ mich auf das Examen ________________.
a. vorbereite – b. bereitet vor c. bereite vor
5. Die ganze Wohnung muss renoviert ________________a.
worden b. geworden c. werden
6. Mir ist nicht ________________ worden. a. helfen b. half c.
geholfen
7. Das Wasser ist schon ________________.a. gekocht b. kochend
c. kochen
8. Passen Sie auf die ________________ Autos auf!a. gefahrenen
b. fahren c. fahrenden
9. Ich möchte ________________ noch das Gesicht waschen.a.
mir b. mich c. sich
10. Sie telefoniert jetzt ________________ ihrer Schwester.a. von
b. mit c. zu
11. Ich versuche den Artikel ________________. a. übersetzen b.
zu übersetzt c. zu übersetzen
12. Du hast fast nichts gegessen. ________________ noch etwas!a.
Iss b. Isst c. Esst
13. Alles hängt ________________ dir ab.a. vor b. von c. seit
14. Darüber ________________ noch nicht gesprochen.a. wurde b.
wurdet c. wurdest
15. Dort ________________ man sich richtig ________________.a.
kann erholt b. könnt erholen c. kann erholen

Uwaga:
Jeśli widzisz błędy w punktach 3, 10, 15, 17, 19, zajrzyj

ponownie do podrozdziału 3.1.
Jeżeli stwierdziłeś pomyłki w punktach 1, 4, 5, 11, 20, zerknij

raz jeszcze do podrozdziału 3.2.
Jeśli nie udało się uniknąć błędów w punktach 6, 7, 9, 13, 16,

18, 22, spójrz znowu do podrozdziału 3.3.
Jeżeli widzisz niezgodności w punktach 8, 14, zerknij do

podrozdziału 3.4.
Jeśli przytrafiły ci się błędy w punktach 2, 12, przypomnij

sobie treść podrozdziału 3.5.
Jeżeli widzisz pomyłki w punktach 21, 24, zajrzyj znowu do

podrozdziału 3.6.
Jeśli zauważyłeś potknięcia w punktach 23, 35, spójrz raz

jeszcze do podrozdziału 3.7.
Przy błędzie w punkcie 29 pomocny będzie podrozdział 3.8.,

zaś przy błędzie w punkcie 32 – podrozdział 3.9.
Jeśli widzisz pomyłki w punktach 30, 33, zajrzyj do

podrozdziału 3.10.
Błąd w punkcie 31 doprasza się spojrzenia do podrozdziału

3.11.
Jeśli widzisz pomyłki w punktach 25, 26, 34, spójrz jeszcze

raz do podrozdziału 3.12.
Jeśli nie udało ci się przebrnąć przez punkty 27, 28, zerknij
do podrozdziału 3.14
4. Przymiotnik
Das Adjektiv
Przymiotnik opisuje właściwości osób i rzeczy. Może się odmieniać

przez liczby, przypadki i rodzaje. W języku niemieckim występują 3
sposoby odmiany przymiotnika – z rodzajnikiem określonym,
nieokreślonym i bez rodzajnika. Przymiotniki (oraz wywodzące się od
nich przysłówki) podlegają stopniowaniu – patrz rozdz. 4.4.
Podstawowe zasady odmiany przymiotnika:
Przymiotnik odmienia się tylko wówczas, jeśli znajduje się

przed rzeczownikiem (pełni rolę przydawki).
Np.:
das kleine Haus (mały dom), ein neuer Wagen (nowy samochód),
mit dem alten Lehrer (ze starym nauczycielem) itd.
Ale:
Das Haus ist klein. (Dom jest mały.), Der Wagen ist neu.
(Samochód jest nowy.), Unser Lehrer ist alt. (Nasz nauczyciel jest
stary.)
Jeśli przed rzeczownikiem występuje więcej niż jeden

przymiotnik, to każdy z nich ma taką samą końcówkę.
Np.:
das große, neue Rathaus (duży, nowy ratusz), ein kleiner,
molliger Herr (niski, przysadzisty pan)
Przymiotniki kończące się na -el i -er tracą w odmianie -e.

Np.:
dunkel (ciemny), teuer (drogi)
Ale:
das dunkle Zimmer (ciemny pokój), ein teures Auto (drogi
samochód)
Przymiotnik hoch (wysoki) traci w odmianie -c.
Np.:
das hohe Haus (wysoki dom)
Przymiotniki zakończone na -a (np.: lila/liliowy/, rosa/różowy/)

nie odmieniają się.
Przymiotniki utworzone od nazw miast mają zawsze końcówkę -

er, pisze się je dużą literą i nie odmienia się ich.
Np.:
Bonner (boński), Berliner (berliński), Dortmunder (dortmundzki),
itd.
4.1. Odmiana przymiotnika po rodzajniku
określonym
Die Deklination mit dem bestimmten Artikel
Tabela odmiany przymiotnika po rodzajniku określonym
liczba pojedyncza liczba mnoga

r. męski r. żeński r. nijaki r. m. r. ż. r. n.
Nom. der blaue die blaue das blaue die blauen
Gen. des blauen der blauen des blauen der blauen
Dat. dem blauen der blauen dem blauen den blauen
Akk. den blauen die blaue das blaue die blauen

W ten sam sposób odmienia się również przymiotniki po:
dieser, diese, dieses; diese (ten, ta, to; te, ci)
jeder, jede, jedes; alle (każdy, każda, każde; wszyscy, wszystkie)
jener, jene, jenes; jene (tamten, tamta, tamto; tamci, tamte)
solcher, solche, solches; solche (taki, taka, takie; tacy, takie)
welcher, welche, welches; welche (który, jaki, która, jaka, które,
jakie,; którzy, jacy, które, jakie)
beide (obaj, obie, oboje) – dot. liczby mnogiej
Ćwiczenia Übungen
1. Wpisz podany w nawiasie przymiotnik we właściwej formie.

Klucz
1. Jeder ________________ Mitarbeiter muss an der Schulung

teilnehmen. (neu)
2. Hast du schon dieses ________________ Gebäude gesehen?
(groß)
3. Die Wände des ________________ Hauses sind nicht mehr
_______________ . (alt, weiß)
4. Der ________________ Rock und die ________________ Bluse
passen gut zusammen. (blau, schwarz)
5. Wir mussten wieder mit dem ________________,
________________ Flugzeug fliegen. (alt, klein)
6. Dieses ________________ Buch wurde schon mehrmals
gelesen. (interessant)
7. Ich habe Angst vor dem ________________ Hund unseres
Nachbarn. (gefährlich)
8. Manche Politiker sprechen über das ________________ und das
________________ Europa. (neu, alt)
9. Er hat alle ________________ Frauen fotografiert. (schön)
10. Du hättest doch dem ________________ Mann helfen sollen.
(arm)
4.2. Odmiana przymiotnika po rodzajniku
nieokreślonym
Die Deklination mit dem unbestimmten Artikel
Tabela odmiany przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym
liczba pojedyncza
r. męski r. żeński r. nijaki
Nom. ein blauer eine blaue ein blaues
Gen. eines blauen einer blauen eines blauen
Dat. einem blauen einer blauen einem blauen
Akk. einen blauen eine blaue ein blaues

W ten sam sposób odmienia się również przymiotniki po zaimkach
dzierżawczych i przeczeniu kein.
Uwaga: po zaimkach dzierżawczych i kein w liczbie mnogiej
przymiotnik ma zawsze końcówkę -en (por. tabela odmiany
przymiotnika po rodzajniku określonym).
Ćwiczenia Übungen

Klucz
1. Entschuldigung, gibt es hier ein ________________ Restaurant?

(gut)
2. Die Zusammenarbeit mit unserem ________________
Englischlehrer war viel besser. (alt)
3. So ein gut ________________ Mann, ich muss ihn unbedingt
kennen lernen. (aussehend)
4. Hast du irgendwo meine ________________ Handschuhe
gesehen? (grau)
5. Er braucht keinen ________________ Mantel. (neu)
6. Wir haben nach einem ________________ Auto gesucht.
(preiswert)
7. Das war wirklich ein ________________ Mensch. (gut)
8. Unser Chef mag keine ________________ Ideen. (ausgefallen)
9. Ich hab‘ das von einer ________________ Frau erfahren.
(unbekannt)
10. Dort wächst kein ________________ Baum mehr. (grün)
4.3. Odmiana przymiotnika bez rodzajnika
Die Deklination ohne Artikel
liczba pojedyncza liczba mnoga

Nom. blauer blaue blaues blaue
Gen. blauen blauer blauen blauer
Dat. blauem blauer blauem blauen
Akk. blauen blaue blaues blaue

Uwaga: w taki sam sposób odmienia się przymiotnik po: einige
(niektórzy, kilkoro), mehrere (większość), viele (wielu), wenige
(niewielu). Dotyczy to tylko liczby mnogiej.
Ćwiczenia Übungen

Klucz
1. Ich trinke ________________ Tee am liebsten. (schwarz)

2. In dieser Bäckerei kann man immer ________________ Brot
kaufen. (frisch)
3. Der Ring ist aus ________________ Gold. (echt)
4. ________________ Wohnungen sind nicht mehr so teuer wie
voriges Jahr. (neu)
5. Die Bilder von Picasso haben fast immer ________________
Preise erreicht. (hoch)
6. Man hat ________________ Wein angeboten. (französisch)
7. Sehr ________________ Damen und Herren. (geehrt)
8. Wir haben viele ________________ Kunden gewonnen. (neu)
9. Laut ________________ Berichten sind mindestens 12
Menschen ums Leben gekommen. (letzt…)
10. So ________________ Raum erweckt immer Angst in mir.
(dunkel)
4.4. Stopniowanie przymiotnika
Die Komparation des Adjektivs
Przymiotnik może występować w 3 stopniach – równym, wyższym i

najwyższym.
Stopień wyższy tworzy się przez dodanie do przymiotnika w

stopniu równym końcówki -er.
Stopień najwyższy tworzy się przez dodanie do przymiotnika w

stopniu równym końcówki -ste. Przed przymiotnikiem w stopniu
najwyższym używa się prawie zawsze odpowiedniego
rodzajnika określonego.
Np.:
klein – kleiner – der, die, das kleinste (mały/a/e, mniejszy/a/e,
najmniejszy/a/e)
billig – billiger – der, die, das billigste (tani/a/e, tańszy/a/e,
najtańszy/a/e)
hell – heller – der, die, das hellste (jasny/a/e, jaśniejszy/a/e,
najjaśniejszy/a/e)

W większości przymiotników jednosylabowych w stopniu wyższym i
najwyższym zachodzi przegłos – a : ä, o : ö, u : ü
Np.:
jung – jünger – der, die, das jüngste (młody/a/e, młodszy/a/e,
najmłodszy/a/e)
warm – wärmer – der, die, das wärmste (ciepły/a/e,
cieplejszy/a/e, najcieplejszy/a/e)
Przymiotniki kończące się na -el i -er tracą w stopniu wyższym
samogłoskę e.
Np.:
dunkel – dunkler (ciemny/a/e, ciemniejszy/a/e), teuer – teurer
(drogi/a/e, droższy/a/e)
Przymiotniki kończące się na: -d, -sch, -t, -tz, -z otrzymują w
stopniu najwyższym głoskę e.
Np.:
kalt – der, die, das kälteste (zimny/a/e, najzimniejszy/a/e),
hübsch – der, die, das hübscheste (ładny/a/e, najładniejszy/a/e).
Przymiotniki stopniowane nieregularnie:
gern – lieber – der, die, das liebste (chętny/a/e…)

gut – besser – der, die, das beste (dobry/a/e…)
hoch – höher – der, die, das höchste (wysoki/a/e…)
nah – näher – der, die, das nächste (bliski/a/e…)
viel – mehr – der, die, das meiste (dużo…)
Przymiotnik w porównaniach:
Po stopniu równym używamy słówka wie – so teuer wie...

(tak drogi jak...
Po stopniu wyższym – als – teurer als... (droższy niż...)
Po stopniu najwyższym – von – das... teuerste von allen

(najdroższe ze wszystkich)

W przypadku konieczności odmiany przymiotnika w stopniu
wyższym lub najwyższym najpierw pojawia się końcówka stopnia
a po niej końcówka deklinacyjna.
Np.:
ein schöneres Auto (ładniejszy samochód)
Er hat den billigsten Hut gekauft. (Kupił najtańszy kapelusz.)

Uwaga: jeśli przymiotnik w stopniu najwyższym występuje po
rzeczowniku, to używamy wtedy uniwersalnej formy am + stopień
najwyższy danego przymiotnika.
Np.:
am schnellsten, am billigsten, am teuersten, itd.
Ćwiczenia Übungen
4. Wpisz podany w nawiasie przymiotnik w stopniu wyższym lub

najwyższym. Zwróć uwagę na odpowiednią końcówkę deklinacyjną
(jeśli będzie konieczna).
Klucz
1. Heute ist es viel ________________ als gestern. (kalt)

2. Ich bin hier ________________ von uns allen. (jung)
3. Morgen müssen wir ein bisschen ________________ bleiben.
(lang)
4. Sein Onkel verdient immer noch ________________ als er.
(viel)
5. Es gibt eine ________________ Möglichkeit. (gut)
6. Hat sie wirklich alle Aufgaben ________________ von allen
Teilnehmern gemacht? (schnell)
7. Der Montblanc ist der ________________ Berg in Europa.
(hoch)
8. Der Februar ist der ________________ Monat im Jahr. (kurz)
9. Ich glaube, das Leben auf dem Lande ist ________________ als
in der Stadt. (ruhig)
10. Das ist eines der ________________ Bücher, die ich je gelesen
habe. (gut)
4.5. Rekcja przymiotnika
Die Rektion des Adjektivs
Przymiotniki (i przysłówki) mogą wymagać, podobnie jak czasowniki

(por. rozdz. 3.10.), użycia określonego przypadku albo przyimka.
Np.:
Claudia ist ihrer Mutter ähnlich. (Claudia jest podobna do swojej
matki.)
Der Tisch ist nur einen Meter lang. (Stół ma tylko metr
długości.)
Er war blass vor Wut. (Był blady z wściekłości.)
Manche sind von Gewissensbissen ganz frei. (Niektórzy są
całkiem wolni od wyrzutów sumienia.)
Najważniejsze przymiotniki rządzące dopełniaczem (Genitiv).
bewusst (świadomy/a/e czegoś), sicher (pewny/a/e czegoś),

schuldig (winny/a/e czegoś), verdächtig (podejrzany/a/e o coś).
Najważniejsze przymiotniki rządzące celownikiem (Dativ).
ähnlich (podobny/a/e), behilflich (pomocny/a/e), bekannt

(znany/a/e), böse (zły/a/e), dankbar (wdzięczny/a/e),
entsprechend (odpowiedni/a/e), fremd (obcy/a/e), gleichgültig
(obojętny/a/e), nahe (bliski/a/e), treu (wierny/a/e).
Najważniejsze przymiotniki rządzące biernikiem (Akkusativ).
alt (stary/a/e), breit (szeroki/a/e), dick (gruby/a/e), hoch

(wysoki/a/e), tief (głęboki/a/e), lang (długi/a/e), schwer (cieżki/a/e),
weit (daleki/a/e), wert (warty/a/e).
Najważniejsze przymiotniki z przyimkami (Präpositionen).
abhängig von (zależny/a/e od…), arm an + D (ubogi/a/e w…),

begeistert von (zachwycony/a/e czymś), bekannt für (znany/a/e
z…), beliebt bei (lubiany/a/e, popularny/a/e), blass vor + D
(blady/a/e z…), böse auf + A (zły/a/e na…), besessen von
(mający/a/e obsesję na punkcie czegoś), beunruhigt über + A
(zaniepokojony/a/e czymś), eifersüchtig auf + A (zazdrosny/a/e
o…), entsetzt über + A (przerażony/a/e), erkrankt an + D
(chory/a/e na…), frei von (wolny/a/e od…), glücklich über + A
(szczęśliwy/a/e z…), interessiert an + D (zainteresowany/a/e
czymś), nützlich für (pożyteczny/a/e dla…), stolz auf + A
(dumny/a/e z…), schädlich für (szkodliwy/a/e dla…), überzeugt
von (przekonany/a/e o…), voll von (pełen/a/e czegoś), zufrieden
mit (zadowolony/a/e z…), zurückhaltend gegenüber
(powściągliwy/a/e wobec…).
Ćwiczenia Übungen
5. Wpisz podane w nawiasie rzeczowniki lub zaimki osobowe we

właściwym przypadku. Jeśli to konieczne, uzupełnij zdanie
właściwym przyimkiem.
Klucz
1. Er war ________________ immer sehr behilflich. (wir)

2. Unser Opa ist ________________ erkrankt. (die
Lungenentzündung)
3. Ihre Tochter ist erst ________________ alt. (ein Monat)
4. Der Staatsanwalt behauptet, der Mann sei ________________
schuldig. (der Mord)
5. Sei bitte nicht böse ________________ . (ich)
6. Der Chef war heute ________________ des Teams sehr
zufrieden. (die Arbeit)
7. Sein Schicksal ist ________________ jetzt gleichgültig. (ich)
8. Süßigkeiten sind leider ________________ schädlich. (unsere
Zähne)
9. Sie ist ________________ nicht mehr fremd. (wir)
10. Ich bin nicht überzeugt ________________ seiner Theorie. (die
Richtigkeit)
Test

Wpisz podany w nawiasie przymiotnik w odpowiedniej formie.
1. Ist er wirklich ________________ als unser Nachbar ? (reich)

2. Wo hast du so ein ________________ Kleid gekauft? (schön)
3. Alle ________________ Zigaretten wurden beschlagnahmt.
(unverzollt)
4. Dieses Gebäude ist ________________ von allen. (hoch)
5. Das ist mein ________________ Taschenrechner. (neu)
6. Der ________________ Hauptbahnhof hat auf mich großen
Eindruck gemacht. (Berliner)
7. Der ________________ Rock passt zu deiner ________________
Bluse. (grün, weiß
8. Seit gestern arbeite ich mit einem ________________ ,
________________ Mann zusammen. (nett, jung)
9. Heute haben wir keine ________________ Informationen
bekommen. (neu)
10. Ich denke, das ist die ________________ Lösung unseres
Problems. Es sei denn, du findest eine ________________. (gut)
11. Jeden ________________ Tag verbringt er bei seiner Freundin.
(frei)
12. Zu welchem Zweck brauchst du das ________________
Wörterbuch? (alt)
13. Der Flugverkehr wird wegen ________________ Nebels
eingestellt. (dicht)
14. Wir brauchen dringend ein ________________ Auto als deines.
(schnell)
15. Kauf bitte auch ________________ Obst! (frisch)
16. Der Regen war zu ________________ , als dass man einen
Spaziergang hätte machen können. (stark)
17. Hier, im ________________ Haus fühle ich mich nicht so wohl
wie in einem ________________. (groß, kleiner…)
18. Das war die ________________ Entscheidung meines Lebens!
(dumm)
19. Sei mir nicht ________________! (böse)
20. Bier trinke ich ________________ als Wein. (gern)

Uzupełnij właściwy przyimek.
1. Die Stadt ist ________________ Cafes bekannt.

2. Bist du wirklich ________________ dein Leben glücklich?
3. Er war immer ________________ seine Kinder so stolz.
4. ________________ dem Blick waren wir begeistert.
5. ________________ der Reise nach Sibirien bin ich nicht
interessiert.

Uwaga:
Jeśli stwierdzasz błędy w punktach 3, 7, 10, 11, 12, 17, 18,

zerknij znowu do podrozdziału 4.1.
Jeśli widzisz pomyłki w punktach 2, 5, 7, 8, 9, 10, 14, 17,

zajrzyj ponownie do podrozdziału 4.2.
Jeżeli dostrzegasz niezgodności w punktach 13, 15, popatrz

Jeśli wystąpiły błędy w punktach 1, 4, 10, 14, 18, 20, zajrzyj

znowu do podrozdziału 4.4.
Jeśli widzisz błędy w punktach 21 – 25, zerknij do

podrozdziału 4.5.
Jeśli wreszcie pomyłki pojawiły się w punktach 6, 16, 19,
spójrz ponownie życzliwym okiem na wprowadzenie do
rozdziału.
5. Zaimek
Das Pronomen
Zaimki stanowią dość liczną i zróżnicowaną znaczeniowo grupę.

Oprócz kategorii omawianych w poniższych podrozdziałach
spotykamy się również z zaimkami zwrotnymi (Reflexivpronomen),
patrz rozdz. 3.9. Czasowniki zwrotne – Die reflexiven Verben,
względnymi (Relativpronomen), patrz rozdz. 12.7. Zdania względne,
przydawka rozszerzona – Die Relativsätze, das erweiterte Attribut i
in. Większość zaimków podlega odmianie, chociaż możemy się
również zetknąć z zaimkami nieodmiennymi. Do tych ostatnich
należą m.in. man, nieosobowe es (por. rozdz. 5.4. Zaimki
nieokreślone – Die Indefinitpronomen) i in.
5.1. Zaimki osobowe
Die Personalpronomen
Zaimki osobowe zastępują rzeczownik. Używa się ich w odniesieniu

do konkretnych osób i rzeczy.
Np.:
Das ist Herr Schneider. Er arbeitet in unserem Büro. (To jest
pan Schneider. On pracuje w naszym biurze.) Hast du diese
schöne Frau gesehen? Sie ist meine neue Chefin. (Widziałeś tę
piekną kobietę? Ona jest moją nową szefową.)
Zaimki osobowe odmieniają się przez przypadki (w dopełniaczu
/Genitiv/ występują niezwykle rzadko), osoby i liczby, dodatkowo w 3
osobie liczby pojedynczej wyróżniamy trzy rodzaje.

Tabela odmiany zaimków osobowych
sie Sie
M. ich du er sie es wir ihr
(oni, (pan,
(Nom.) (ja) (ty) (on) (ona) (ono) (my) (wy)
one) pani…)
D.
meiner deiner seiner ihrer seiner unser eurer ihrer Ihrer
(Gen.)
C.
mir dir ihm ihr ihm uns euch ihnen Ihnen
(Dat.)
A.
mich dich ihn sie es uns euch sie Sie
(Akk.)
Zaimki w osobowe w roli podwójnego dopełnienia
Jeśli funkcję podwójnego dopełnienia pełnią zaimki osobowe, to

zaimek w bierniku (Akkusativ) będzie występować bezpośrednio
przed zaimkiem w celowniku (Dativ).
Np.:
Ich habe ihn ihr gebracht. (Przyniosłem jej go.)
Er hat ihn uns erzählt. (On go nam opowiedział.)
Jeśli w roli podwójnego dopełnienia wystąpią zaimek i

rzeczownik, to – niezależnie od przypadku gramatycznego –
zaimek będzie umieszczony przed rzeczownikiem.
Np.:
Die Eltern haben ihn ihrem Sohn geschenkt. (Rodzice
podarowali go swojemu synowi.)
Ich habe ihr das Buch erzählt. (Opowiedziałem jej książkę.)

Uwaga: jeśli w przypadku podwójnego dopełnienia mamy do
czynienia z rzeczownikami, to umieszczamy je w kolejności:
celownik (Dativ) – biernik (Akkusativ). Por. też rozdz. 3.10. Rekcja
czasownika – Die Rektion des Verbs.
Np.:
Hast du dem Chef die Dokumente gegeben? (Czy dałeś szefowi
dokumenty?)
Manfred zeigt seinen Freunden die Wohnung. (Manfred
pokazuje swoim przyjaciołom mieszkanie.)
Ćwiczenia Übungen
1. Zastąp podkreślone rzeczowniki zaimkami osobowymi.

Klucz
1. Hast du mit meinem Bruder gesprochen?

__________________________________________________________________.
2. Wie gefällt dir dieses Auto?
__________________________________________________________________.
3. Die Dokumente sind schon unterschrieben.
__________________________________________________________________.
4. Habt ihr den Film gesehen?
__________________________________________________________________.
5. Am Samstag fahren wir zu unseren Freunden.
__________________________________________________________________.
6. Der Kellner hat den Gästen das Hauptgericht gebracht.
__________________________________________________________________.
7. Wir möchten unserem Opa ein Geschenk kaufen.
__________________________________________________________________.
8. Der Wein ist für deine Oma.
__________________________________________________________________.
9. Es ist wirklich schwer, mit Sonja zusammenzuarbeiten.
__________________________________________________________________.
10. Wir wollten es unserer Tochter schenken.
__________________________________________________________________.
1a. Wstaw właściwy zaimek osobowy.

Klucz
1. Das ist ein schönes Hemd. Ich kaufe _____________.

2. – Wie geht’s Herrn Braun? – Ich weiß nicht. Ich habe
_____________ ziemlich lange nicht mehr gesehen.
3. Warum hast _____________ _____________ meinen Laptop nicht
zurückgegeben? Ich brauche _____________ dringend.
4. Was ist mit Katja los? Wann habt ihr ____________ zum
letzten Mal gesehen?
5. – Hast du schon Monika die Präsentation gezeigt? – Ja, ich
habe _____________ _____________ gezeigt.
6. Seit langem warten wir auf euren Besuch. Wann kommt
_____________ endlich zu _____________?
7. Ich habe gestern das Paket bekommen und _____________
sofort geöffnet.
8. Es tut mir sehr leid, Frau Krone. Ich wollte _____________ auf
keinen Fall beleidigen.
9. Thomas benimmt sich immer unanständiger. Ich habe keine
Lust, mit _____________ ins Grüne zu fahren.
10. Seid _____________ schon fertig?
5.2. Zaimki dzierżawcze
Die Possessivpronomen
Zaimki dzierżawcze wskazują przynależność kogoś lub czegoś do

danej osoby lub rzeczy. W zdaniu występują przed rzeczownikiem,
którego dotyczą i muszą mieć z nim zgodną formę pod względem
liczby, przypadku i rodzaju (por. tabela – „Wzór odmiany zaimków
dzierżawczych”). Jeżeli przed rzeczownikiem znajduje się zaimek
dzierżawczy, to nie używa się już wtedy rodzajników.
Np.:
Das ist mein neuer Chef. /Nom. Sing./ (To jest mój nowy szef.)
Warum hast du deinen Ring verkauft? /Akk. Sing./ (Dlaczego
sprzedałaś swój pierścień?)
Er hat sich gestern mit seinen Freunden getroffen. /Dat. Pl./
(On spotkał się wczoraj ze swoimi przyjaciółmi.)
Każdemu zaimkowi osobowemu odpowiada określony zaimek
dzierżawczy:
ich – mein (mój)
du – dein (twój)
er – sein (jego)
sie – ihr (jej)
es – sein (jego)
wir – unser (nasz)
ihr – euer (wasz)
sie – ihr (ich)
Sie – Ihr (pański/pana/pani, itd.)

Uwaga: w języku niemieckim nie występuje uniwersalny zaimek
„swój” (częstą pomyłką jest utożsamianie z nim zaimka sein). W
związku z tym musimy zawsze pamiętać, o czyjej własności mówimy.
Por. poniższe przykłady.
Wo hast du deinen Kugelschreiber gelassen? (Gdzie zostawiłeś
swój/twój/ długopis?)
Sie haben ihre Sachen genommen. (Oni wzięli swoje/ich/ rzeczy.)
Karl hat sein Haus verkauft. (Karl sprzedał swój/jego/ dom.)

Wzór odmiany zaimków dzierżawczych (na przykładzie mein)
L. pojedyncza (Singular) L. mnoga (Plural)

M. (Nom.) mein meine mein meine
D. (Gen.) meines meiner meines meiner
C. (Dat.) meinem meiner meinem meinen
B. (Akk.) meinen meine mein meine

Uwaga: jeśli zaimek euer otrzymuje jakąkolwiek końcówkę, traci
wówczas rdzenne e.
Np.:
mit eurer Schwester… (z waszą siostrą…), zu eurem Bruder…
(do waszego brata…) itd.
Ćwiczenia Übungen
2. Wpisz odpowiedni zaimek dzierżawczy, dopasowując go do

podmiotu.
Klucz
1. Sie kann sich nicht mit _____________ Bruder in Verbindung

setzen.
2. Ich konnte _____________ Handtasche nicht finden.
3. Er hat von _____________ Onkel ein Haus geerbt.
4. Wir wollen _____________ Freundin ein Geschenk kaufen.
5. Habt ihr schon _____________Eltern gratuliert?
6. Bist du wirklich mit _____________ Arbeit zufrieden?
7. Claudia hat _____________ Brieftasche verloren.
8. Thomas musste _____________ Wohnung wechseln.
9. Karl und Monika verbringen immer _____________ Urlaub im
Süden.
10. Hast du schon _____________ Oma besucht?
2a. Wpisz odpowiedni zaimek dzierżawczy, dopasowując go do

podanego zaimka osobowego.
Klucz
1. Er möchte _____________ Vater gratulieren. (ich)

2. Ich muss mit _____________ Chef sprechen. (sie)
3. Wir wollen _____________ Wohnung kaufen. (ihr)
4. Er hat _____________ Wagen gekauft. (wir)
5. Kennst du _____________ Eltern? (er)
6. Unser Haus steht _____________ Haus gegenüber. (ihr)
7. Wann habt ihr _____________ Schwester gesehen? (wir)
8. _____________ Vermögen kann vermehrt werden. (Sie)
9. Wir wollen _____________ Freund helfen. (du)
10. Was kann man noch für _____________ Bruder tun? (er)
5.3. Zaimki wskazujące
Die Demonstrativpronomen
Zaimki te wskazują dokładniej niż rodzajnik określony daną osobę

lub rzecz i używane są często w miejsce wspomnianego rodzajnika,
aczkolwiek zdarza się również, że występują w zdaniu samodzielnie.
Prawie wszystkie odmieniają się przez przypadki, rodzaje i liczby.
Odmiana zaimków dieser, diese, dieses (ten, ta, to); jener,

jene, jenes (tamten, tamta, tamto); solcher, solche, solches
(taki, taka, takie)

dieser diese dieses diese
M. (Nom.) jener jene jenes jene
solcher solche solches solche
dieses dieser dieses dieser
D. (Gen.) jenes jener jenes jener
solches solcher solches solcher
diesem dieser diesem diesen
C. (Dat.) jenem jener jenem jenen
solchem solcher solchem solchen
diesen diese dieses diese
B. (Akk.) jenen jene jenes jene
solchen solche solches solche
Np.:
Hast du schon mit diesem Mann gesprochen? (Czy rozmawiałeś
już z tym mężczyzną?)
Ich hatte solchen Durst, dass ich sofort die ganze Flasche
ausgetrunken habe. (Miałem takie pragnienie, że wypiłem
natychmiast całą butelkę.)
Sie haben über dieses und jenes Problem gesprochen. (Oni
rozmawiali o tym i tamtym problemie.)

Uwaga: zaimek solcher… występuje często po rodzajniku
nieokreślonym, jest wówczas odmieniany jak przymiotnik po
rodzajniku nieokreślonym – por. rozdz. 4.2. Odmiana przymiotnika po
rodzajniku nieokreślonym – Die Deklination mit dem unbestimmten
Artikel.
Zdarza się również, że zaimek ten występuje w swojej nieodmiennej
postaci solch bezpośrednio przed rodzajnikiem nieokreślonym.
Np.:
Es ist nicht leicht, mit einem solchen Typ
zusammenzuarbeiten. (Nie jest łatwo współpracować z takim
typem.)
Die beste Batterie kann bei solch einem Frost versagen.
(Najlepsza bateria może zawieść przy takim mrozie.)
Odmiana zaimków derselbe, dieselbe, dasselbe (ten sam, ta

sama, to samo); der gleiche, die gleiche, das gleiche (taki
sam, taka sama, takie samo); derjenige, diejenige,
dasjenige (ten…, ta…, to…)
Pierwsza część w/w zaimków odmienia się jak rodzajnik określony

– por. rozdz. 1.1. Rodzajnik określony – Der bestimmte Artikel,
druga część zaś jak przymiotnik po rodzajniku określonym – por.
rozdz. 4.1. Odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym – Die
Deklination mit dem bestimmten Artikel.
Np.:
Der Hausmeister wohnt in demselben Haus. (Dozorca mieszka
w tym samym domu.)
Bernd trug dasselbe Hemd wie gestern. (Bernd nosił tę samą
koszulę jak wczoraj.)
Ich will mir den gleichen Mantel kaufen wie du. (Chcę sobie
kupić taki sam płaszcz jak ty.)

Uwaga: zaimek derjenige… jest używany tylko przed zdaniami
względnymi (por. rozdz. 12.7. Zdania względne, przydawka
rozszerzona – Die Relativsätze, das erweiterte Attribut).
Np.:
Im Konferenzraum warten schon diejenigen Herren, mit
denen wir uns gestern verabredet haben. (W sali
konferencyjnej czekają już ci panowie, z którymi wczoraj się
umawialiśmy.)
Odmiana zaimka der, die, das (ten, ta, to)
Zaimek ten odmienia się jak zaimek względny – por. rozdz. 12.7.
Zdania względne, przydawka rozszerzona – Die Relativsätze, das
erweiterte Attribut, z zastrzeżeniem, iż w dopełniaczu l. mnogiej
(Genitiv Plural) może pojawić się forma derer (zamiast deren).
Zaimek ten w zdaniu występuje samodzielnie.
Np.:
– Entschuldigung, wo ist Herr Schaumann? – Der wird in
seinem Zimmer sein. (– Przepraszam, gdzie jest pan Schaumann?
– On /ten/ będzie chyba w swoim pokoju.)
– Hast du diese Frau schon früher kennen gelernt? Nein, die
habe ich nicht gekannt. (– Czy poznałeś tę kobietę już wcześniej?
– Nie, nie znałem jej /tej/.)– Kennst du das Buch? – Ja, das habe
ich gelesen. (– Znasz tę książkę? – Tak, tę czytałem.)
Zaimek selbst, potocznie selber (sam /w sensie we własnej

osobie/) nie odmienia się.
Np.:
Er hat alles selbst gemacht. (On zrobił wszystko sam.)
Das Museum selbst interessiert mich nicht. (Samo muzeum
mnie nie interesuje.)
Ćwiczenia Übungen
3. Uzupełnij odpowiednie końcówki, jeśli to konieczne.

Klucz
1. Seid ihr auch mit dies__________ Bus gekommen? Dann sind

wir mit d______ selb__________ Bus gefahren.
2. Bei der Party am Samstag hatte Monika d__________
gleich__________ Kleid an wie meine Schwester.
3. Ich möchte mir auch solch__________ ein__________ Auto
kaufen.
4. An jen__________ Zeit will ich nicht mehr denken.
5. Wir haben d__________ selb__________ Museen besichtigt wie
ihr.
6. Das ganze Projekt musste ich selbst__________ vorbereiten.
7. Ist es überhaupt möglich, unter solch__________
Bedingungen zu leben?
8. – Wo ist Frau Schiffer? – D__________ habe ich heute nicht
gesehen.
9. – Was? Wieder dieser schreckliche Typ. Ich habe doch
gesagt, mit d__________ will ich nichts zu tun haben
10. Jen__________ Sommer war wirklich wunderschön.
5.4. Zaimki nieokreślone
Die Indefinitpronomen
Zaimki nieokreślone stanowią dość rozbudowaną podgrupę zaimków.

Część z nich podlega odmianie, część występuje tylko w postaci
nieodmiennej. Niektóre pojawiają się w zdaniu samodzielnie (w roli
podmiotu lub dopełnienia), inne poprzedzają rzeczownik. Zaimków
nieokreślonych używa się w odniesieniu do osób lub rzeczy bliżej
nieznanych, niekonkretnych.
Do grupy tej należą:
man
Sam zaimek jest nieprzetłumaczalny na język polski, w zdaniu pełni

rolę podmiotu i występuje zawsze w towarzystwie czasownika w 3
osobie l. pojedynczej (dowolnego czasu). Tak powstałą
konstrukcję tłumaczy się bezosobowo.
Np.:
Man hat gestern lange gearbeitet. (Wczoraj długo pracowano.)
Hier darf man parken. (Tutaj wolno parkować.)
Wie lange geht man zum Bahnhof? (Jak długo idzie się do
dworca?)
Man trinkt dort viel Bier. (Tam pije się dużo piwa.)

Uwaga: w języku polskim używa się często czasownika w 3 os. l.
mnogiej na oznaczenie czynności wykonywanej lub wykonanej przez
bliżej nieznane osoby, instytucje, firmy, itp. Np.: „Naprawili już
jezdnię.” „Poprawili jakość.”, itd. Odpowiednikiem tego typu
sformułowań w języku niemieckim są zdania z man (lub konstrukcje
z zastosowaniem strony biernej /Passiv/, patrz rozdział 3.12. Strona
bierna – Das Passiv).
Por. – Man hat schon die Fahrbahn repariert. Man hat die
Qualität verbessert.
jemand (ktoś), niemand (nikt)
Oba zaimki występują tylko w liczbie pojedynczej, odmieniają się

przez przypadki (por. odmiana), przy czym końcówki celownika
(Dativ) i biernika (Akkusativ) mogą być pominięte.
Np.:
Ich habe mit niemand(em) gesprochen. (Z nikim nie
rozmawiałem.)
Hast du hier jemand(en) gesehen? (Widziałeś tutaj kogoś?)
Zum Glück hat mir jemand geholfen. (Na szczęście ktoś mi
pomógł.)

Odmiana jemand i niemand
M. (Nom.) jemand niemand

D. (Gen.) jemandes niemandes
C. (Dat.) jemand(em) niemand(em)
B. (Akk.) jemand(en) niemand(en)
einer, eine, ein(e)s; keiner, keine, kein(e)s
Zaimki te odnoszą się do jednej osoby z grupy lub jednej rzeczy z

wielu. Mogą one być tłumaczone jako „jeden…”, „jakiś… „ktoś”, itp.,
zaś w formie przeczącej (keiner…) – „żaden…”, „nikt”. W zdaniu
pełnią samodzielną rolę, odmieniają się przez przypadki, liczby i
rodzaje, przy czym forma l. mnogiej dla einer… brzmi welche (por.
„Tabela odmiany”).
Np.:
Wir haben viele preiswerte LCD-Fernseher, vielleicht
möchten Sie einen wählen. (Mamy dużo telewizorów z ekranem
LCD w korzystnych cenach, może chcieliby państwo jakiś wybrać.)
Fünf Mitarbeiter nehmen an der Tagung teil, einer wird
protokollieren. (Pięciu pracowników weźmie udział w posiedzeniu,
ktoś będzie protokołować.)
In diesem Geschäft sollte es schöne Hemden geben, aber ich
sehe kein(e)s. Habt ihr vielleicht welche gesehen? (W tym
sklepie miały być ładne koszule, ale nie widzę żadnej. Widzieliście
może jakieś?)
– Haben wir vielleicht einen Flaschenöffner? – Ja, dort liegt
einer./Ja, wir haben doch welche mitgenommen. (– Mamy
otwieracz do butelek? – Tak, tam jakiś leży./Tak, zabieraliśmy
przecież jakieś.)

Tabela odmiany
L. mnoga
(Plural)
M.
einer/keiner eine/keine ein(e)s/kein(e)s welche/keine
(Nom.)
D.
eines/keines einer/keiner eines/keines welcher/keiner
(Gen.)
C.
einem/keinem einer/keiner einem/keinem welchen/keinen
(Dat.)
B.
einen/keinen eine/keine ein(e)s/kein(e)s welche/keine
(Akk.)

Uwaga: zaimek einer… wykorzystywany jest m.in. w zwrotach typu
„jeden/jedna z…” W zdaniu występuje najpierw zaimek w
odpowiednim rodzaju i przypadku, następnie zaś rzeczownik użyty w
dopełniaczu l. mnogiej (Genitiv Plural).
Np.:
Gestern habe ich mit einem deiner Mitarbeiter gesprochen.
(Wczoraj rozmawiałem z jednym z twoich współpracowników.) Das
ist ein(e)s der eindrucksvollsten Museen, die ich je gesehen
habe. (To jest jedno z najbardziej imponujących muzeów, jakie
kiedykolwiek widziałem.)
jeder, jede, jedes, alle (każdy, każda, każde, wszyscy)
W zdaniu zaimek ten umieszczany jest przed rzeczownikiem lub

występuje samodzielnie. Odmienia się jak zaimki wskazujące dieser
(ten), jener (tamten), por. rozdz. 5.3. Zaimki wskazujące – Die
Demonstrativpronomen.
Np.:
Zum Firmenfest wird jeder Mitarbeiter eingeladen. (Na święto
firmowe jest zaproszony każdy współpracownik.)
Jeder weiß, dass sich die Erde um die Sonne dreht. (Każdy
wie, że ziemia kręci się dookoła słońca.)
Der Komissar hat mit allen Zeugen gesprochen. (Komisarz
rozmawiał ze wszystkimi świadkami.)
Alle waren derselben Meinung. (Wszyscy byli tego samego
zdania.)
mancher, manche, manches (niektóry, niejeden)
Zaimek mancher… odmienia się jak zaimki wskazujące dieser…,

jener… (por. rozdz.5.3.). W liczbie pojedynczej występuje
stosunkowo rzadko, znacznie częściej w l. mnogiej. W zdaniu może
poprzedzać rzeczownik, może też funkcjonować samodzielnie.
Np.:
Manche behaupten, dass wir noch in diesem Jahr eine
Gehaltserhöhung bekommen. (Niektórzy twierdzą, że jeszcze w
tym roku otrzymamy podwyżkę pensji.)
Manche/Mitarbeiter/ sitzen im Büro bis in den späten Abend
hinein. (Niektórzy/pracownicy/ siedzą w biurze do późnego
wieczora.)
einige (kilka, kilku, kilkoro, parę), mehrere (liczni, dużo), viele

(dużo, wielu, wiele), wenige (mało, niewielu)
Zaimki z tej grupy odmieniają się jak przymiotnik (w l. mnogiej) bez

rodzajnika, por. rozdz. 4.3. Odmiana przymiotnika bez rodzajnika –
Die Deklination ohne Artikel. W zdaniach występują samodzielnie,
bądź poprzedzają rzeczownik.
Np.:
Mehrere Abgeordnete haben dagegen gestimmt. (Liczni
/większość/ deputowani głosowali przeciw.)
Nur mit wenigen konnte man vor der Abstimmung
diskutieren. (Tylko z niewieloma można było podyskutować przed
głosowaniem.)
Der Staat wird wohl viele Probleme haben. (Państwo będzie
mieć chyba dużo problemów.)

Uwaga: bezkońcówkowe formy mehr (więcej, bardziej), viel,
wenig (tłumaczenie jw.) używane są przed rzeczownikami w liczbie
pojedynczej. Mehr może również wystąpić przed rzeczownikiem w
liczbie mnogiej. W tym ostatnim przypadku mamy najczęściej do
czynienia z porównaniami.
Np.:
Man sollte viel Obst essen. (Powinno się jeść dużo owoców.)
Ich hatte wenig Geld. (Miałem mało pieniędzy.)
Der Millionär hat mehr Häuser, als wir vermutet haben.
(Milioner ma więcej domów, niż przypuszczaliśmy.)
alles (wszystko), etwas (coś), nichts (nic)

Zaimki te pełnią w zdaniu samodzielną rolę. Etwas i nichts są
nieodmienne, alles przyjmuje w celowniku (Dativ) postać allem.
Np.:
Wir können noch etwas tun. (Możemy jeszcze coś zrobić.)
Wir wünschen dir alles Gute. (Życzymy ci wszystkiego dobrego.)
Wie soll ich mit allem zurechtkommen? (Jak mam ze wszystkim
sobie poradzić?)
Zaimek nieosobowy es
Zaimek nieosobowy es nie jest (w ścisłym tego słowa znaczeniu)

zaimkiem nieokreślonym, może spełniać jednak podobną rolę jak
niektóre z nich. Występuje (także w funkcji podmiotu) w wielu
zwrotach i sformułowaniach (w dowolnym czasie).
Np.:
Es läutet. (Dzwoni /dzwonek/); Es gibt. (Jest, są); Es ist verboten.
(Jest zabronione); Es ist angenehm… (Jest przyjemnie…); Es
gefällt /mir/. (Podoba /mi/ się); Es geht mir einigermaßen. (Idzie
mi tak sobie); Es ärgert mich… (Złości/irytuje/ mnie…); Du hast
es gut. (Masz dobrze); Ich hatte es eilig. (Spieszyłem się), itd.
Es używane jest również w połączeniu z czasownikami opisującymi
zjawiska meteorologiczne, przyrodnicze a także w zdaniach w
stronie biernej (Passiv), w tych ostatnich tylko na początku zdania
(por. też rozdz. 3.12. Strona bierna – Das Passiv).
Np.:
Es regnet (pada /deszcz/), es hagelt (pada grad), es blitzt (błyska
się), es nieselt (mży), es wird kalt (robi się zimno), itd.
Es ist uns geantwortet worden… (Odpowiedziano nam…), es
wurde gelacht... (śmiano się…), itd.

Uwaga: nie wolno utożsamiać zaimków man i nieosobowego es.
Każdego z nich używa się w innych sytuacjach.
Ćwiczenia Übungen
4. Wpisz ein… lub kein… w odpowiedniej formie.

Klucz
1. – Hast du Karten für das Konzert am Samstag besorgt? – Ich

wollte, aber es gab leider __________ mehr.
2. Was, Sie haben noch kein Zimmer in Frankfurt? Dann
müssen Sie aber schnell __________ reservieren.
3. – Hast du die Rechnung beim Zahnarzt schon bezahlt? –
Nein, er hat noch gar __________ geschickt.
4. – Nehmen Sie die Maschine um 20.15? – Ja, später geht
__________ mehr.
5. – Fahren Sie mit der U–Bahn in die Stadt? – Nein, hier gibt es
leider noch __________ .
6. – Gibt es hier in der Nähe ein Postamt? – Ja, in der nächsten
Querstraße ist __________ .
7. – Suchst du immer noch eine Wohnung? – Nein, ich habe
letzte Woche __________ gefunden.
8. Ich brauchte unbedingt ein Taxi, aber leider kam __________ .
9. Das ist __________ der besten Programme, die ich benutzt
habe.
10. – Siehst du zumindest einen Wagen? Nein, da steht
__________ .
4a. Wpisz es, man lub pozostaw wolne miejsce.

Klucz
1. Hier darf ________ nicht rauchen.

2. Dort wird ________ gearbeitet.
3. ________ ärgert mich, dass der Zug so große Verspätung hat.
4. Von dort oben hat ________ eine herrliche Aussicht.
5. Auf den Autobahnen wird ________ schnell gefahren.
6. Wie spät ist ________ ?
7. Gestern hat ________ sehr stark geregnet.
8. Dort kann ________ sich richtig erholen.
9. Hier sollte ________ nicht so schnell fahren.
10. Ich weiß ________ nicht, warum sie dich danach gefragt hat.
4b. Przetłumacz.
Klucz
1. Nic nie słyszeliśmy.

__________________________________________________________________.
2. Prezydent rozmawiał krótko z każdym gościem.
__________________________________________________________________.
3. Niektórzy byli niezadowoleni.
__________________________________________________________________.
4. Ktoś powiedział, że pensje powinny być wyższe.
__________________________________________________________________.
5. Czy można zamówić coś do picia?
__________________________________________________________________.
5.5. Zaimki pytające
Die Interrogativpronomen
Do podgrupy zaimków pytających należą:
wer? (kto?), was? (co?)
Zaimek wer odmienia się przez przypadki (tylko w l. pojedynczej,

por. tabela odmiany), forma was jest identyczna dla mianownika
(Nominativ) i biernika (Akkusativ), nie występuje natomiast w ogóle
w celowniku (Dativ).
Tabela odmiany
M. (Nom.) wer?
D. (Gen.) wessen?
C. (Dat.) wem?
B. (Akk.) wen?
welcher? welche? welches? (który? która? które?)
Zaimka welcher… używa się przy pytaniu o konkretną osobę albo

rzecz spośród innych, w związku z tym w odpowiedzi używa się
odpowiedniego rodzajnika określonego. Zaimek ten podlega
odmianie przez przypadki, rodzaje i liczby (podobnie jak zaimki
wskazujące dieser…, jener…, por. rozdz. 5.3. Zaimki wskazujące –
Die Demonstrativpronomen).
Np.:
Welche Fächer hast du gewählt? (Które przedmioty wybrałeś?)
Welches Auto wollt ihr mieten? (Który /Jaki/ samochód chcecie
wynająć?)
Mit welchem Flugzeug seid ihr geflogen? (Którym /Jakim/
samolotem lecieliście?)
was für ein? was für eine? was für ein? (jaki? jaka? jakie?)
Tego typu sformułowania występują przy pytaniach o cechę lub

właściwość osób lub rzeczy. Ostatni człon w/w zaimka odmienia się
jak rodzajnik nieokreślony (por. rozdz. 1.2. Rodzajnik nieokreślony –
Der unbestimmte Artikel) i nie występuje w liczbie mnogiej. W
takiej sytuacji pytanie będzie brzmieć was für…? niezależnie od
przypadku gramatycznego. W odpowiedziach używany jest na ogół
odpowiedni rodzajnik nieokreślony (nie dotyczy to oczywiście l.
mnogiej).
Np.:
– Was für ein Zimmer suchst du? – Ein kleines. (– Jakiego
pokoju szukasz? – Jakiegoś małego.)
– Was für einen Anzug wünschen Sie? – Einen dunkelgrünen
oder dunkelblauen. (– Jaki garnitur pan sobie życzy? – Jakiś
ciemnozielony lub ciemnoniebieski.)
Ćwiczenia Übungen
5. Utwórz pytanie tak, aby podkreślona część zdania była

odpowiedzią.
Klucz
1. Ich habe Herrn Schmidt alle Dokumente gegeben.

__________________________________________________________________.
2. Das sind die Schuhe unseres Bruders.
__________________________________________________________________.
3. Eine wunderschöne Frau will euch sprechen.
__________________________________________________________________.
4. Meine Schwester trägt nur kurze Röcke.
__________________________________________________________________.
5. Wir haben Wein getrunken.
__________________________________________________________________.
6. Wir nehmen das Flugzeug um 20 Uhr.
__________________________________________________________________.
7. Der Zug aus Stuttgart hat eine halbe Stunde Verspätung.
__________________________________________________________________.
8. Gestern habe ich euren Lehrer getroffen.
__________________________________________________________________.
9. Am besten gefällt mir diese Bluse.
__________________________________________________________________.
10. Sie fährt immer ein neues und teures Auto.
__________________________________________________________________.
5.6. Przysłówki zaimkowe
Die Pronominaladverbien
Przysłówki zaimkowe powstają poprzez połączenie przedrostka

da(r) lub wo(r) oraz odpowiedniego przyimka (Präposition) – por.
rozdz. 6. Przyimek – Die Präposition. Trzeba pamiętać, że
przysłówków zaimkowych nie mogą współtworzyć przyimki łączące
się z dopełniaczem (Genitiv). Odróżniamy przysłówki zaimkowe
oznajmujące /wprowadzane przez da(r)/i pytające /wprowadzane
przez wo(r)/.
Np.:
dabei (przy tym), davor (przed tym), dazu (do tego, na to),
wodurch? (przez co?), womit? (czym?), wovon? (przez co? z
czym?), itd.
Spółgłoski r używa się, jeżeli przyimek rozpoczyna się samogłoską.
Np.:
darauf (na to, na tym), daran (przy tym, o tym), worüber? (o
czym?), worum? (o co?), itd.
Przysłówków zaimkowych używamy tylko w odniesieniu do rzeczy,
przedmiotów. Jeśli mówimy o osobach, stosujemy przyimek +
zaimek osobowy, w pytaniach zaś przyimek + zaimek pytający (por.
też rozdz. 5.1. i 5.5.).
Np.:
bei ihm/ihr (u niego/niej), vor dir/ihnen (przed tobą/nimi), zu
euch (do was), mit wem? (z kim?), von wem? (od kogo?), itd.
Przysłówki zaimkowe występują na ogół w towarzystwie czasownika
rządzącego określonym przyimkiem, por. rozdz. 3.10. Rekcja
czasownika – Die Rektion des Verbs. W związku z tym jeden
przysłówek zaimkowy może mieć – w zależności od kontekstu –
różne znaczenia.
Np.:
Ich denke daran. (Myślę o tym.) Ich glaube daran. (Wierzę w to.)
Er arbeitet daran. (On nad tym pracuje.) Worüber sprecht ihr?
(O czym mówicie?) Worüber ärgerst du dich? (Na co się
złościsz?), itd.
Ćwiczenia Übungen
6. Wpisz odpowiedni (oznajmujący lub pytający) przysłówek

zaimkowy. W razie potrzeby skorzystaj z listy w rozdziale 3.10.
Klucz
1. ____________ hängt das ab?

2. ____________ interessierst du dich?
3. Ich habe ____________ noch nicht gedacht.
4. Seid ihr ____________ überzeugt?
5. ____________ wurde heftig diskutiert.
6. ____________ suchen Sie?
7. Ich kann mich ____________ nicht mehr erinnern.
8. Er hat uns ____________ ausführlich erzählt.
9. ____________ willst du beginnen?
10. Wir haben uns ____________ entschieden.
6a. Wpisz odpowiedni przysłówek zaimkowy lub sam przyimek.

Klucz
1. Er entschuldigt sich ____________ Verspätung.

2. Ich lade dich ____________ meiner Geburtstagsparty ein.
3. ____________ werden wir uns nicht mehr beschäftigen.
4. Es riecht hier ____________ Gas.
5. Das Kind hat ____________ seiner Mutter gerufen.
6. Ich werde mich ____________ kümmern.
7. ____________ hat man sich noch nicht unterhalten.
8. Wir halten ihn ____________ einen guten Mann.
9. ____________ willst du teilnehmen?
10. ____________ bewerben sie sich?
Test

Wpisz odpowiedni zaimek osobowy lub dzierżawczy.
1. Vergiss nicht, ____________ (ich) anzurufen!

2. Leider hast du bisher nicht zurückgerufen. Wir warten auf
____________ Anruf.
3. Der Vorsitzende ist zurückgetreten. Es war ____________
Entscheidung.
4. Besucht ____________ eure Schwester? Gebt ____________
bitte dieses Geschenk! ____________ ist von Thomas. Ich
glaube, er mag ____________ .
5. Sonja hat dich grüßen lassen. Sie hat sich über ____________
Brief sehr gefreut.
6. Bald besuchen wir unseren alten Freund. Dann sehen wir
auch ......... neues Haus.
7. Meine Tante ist umgezogen. Ich gebe dir ____________ neue
Adresse.
8. Ruf bitte den Notar an und sag ____________ , dass die
Dokumente schon gekommen sind.
9. Der Kellner bringt ____________ (wir) gleich die bestellten
Gerichte.
10. Monika, hast du schon die neue Freundin ____________
Bruders kennengelernt?

Wybierz właściwą możliwość.
1. __________ kann sich hier gut erholen.a. Es b. Man c. Ich

2. Nicht __________ wissen, dass wir auswandern wollen.a. alle
b. jeder c. eine
3. __________ wollte dieses Auto kaufen.a. keiner b. kein c.
keinem
4. Beim Aussteigen hat mir __________ geholfen.a. – b. alle c.
jemand
5. Das war __________ der besten Filme.a. eines b. einer c.
einen
6. Ich wollte mit Kollegen sprechen, aber __________ ist
gekommen.a. niemand b. man c. es
7. __________ ist schon spät.a. Jemanden b. Man c. Es
8. Ich kann __________ dieses Restaurant empfehlen.a. jedes b.
jedem c. jeden
9. Wissen Sie, __________ das Dokument genommen hat.a. wer
b. wem c. wen
10. Sie muss noch __________ alte Problem lösen.a. jenem b.
jener c. jenes

Uwaga:
Jeśli w punktach 1, 4, 8, 9, pojawiły się błędy, zajrzyj

Jeśli stwierdzasz pomyłki w punktach 2, 3, 5, 6, 7, 10, zerknij

raz jeszcze do podrozdziału 5.2.
Jeżeli wybrałeś niewłaściwe rozwiązanie punktu 20, zajrzyj

Jeśli dostrzegasz niezgodności w punktach 11 – 18,

przypomnij sobie treść podrozdziału 5.4.
Przy błędzie w punkcie 19 powinien okazać się pomocny

podrozdział 5.5.
6. Przyimek
Die Präposition
Przyimek jest nieodmienną częścią mowy. W zdaniu występuje

zawsze w towarzystwie rzeczownika lub zaimka osobowego.
Wyróżniamy 4 grupy przyimków. Są to przyimki łączące się z
dopełniaczem (Genitiv), celownikiem (Dativ), biernikiem
(Akkusativ) oraz celownikiem i biernikiem (Dativ + Akkusativ).
Należy zwrócić uwagę, że niektóre przyimki – w zależności od
kontekstu wypowiedzi – będą mieć różne znaczenia
(nieuwzględnione w poniższych zestawieniach).
6.1. Przyimki łączące się z dopełniaczem
Die Präpositionen mit dem Genitiv
anlässlich (z okazji)
np.: Anlässlich deiner Beförderung wünschen wir dir viel

Erfolg bei deiner Arbeit. (Z okazji twojego awansu życzymy ci
wielu sukcesów w pracy.)
anstatt/statt (zamiast)
aufgrund (na podstawie, w oparciu o)
außerhalb (poza)
binnen (w ciągu, w okresie)
np.: Ich erwarte Ihre Antwort binnen eines Monats. (Oczekuję

państwa odpowiedzi w ciągu miesiąca.)
infolge (wskutek, na skutek)
innerhalb (w ciągu, w obrębie, wewnątrz)
np.: Der Täter befindet sich immer noch innerhalb des

Gebäudes. (Sprawca znajduje się ciągle wewnątrz budynku.)
laut (według, zgodnie z)

mangels (z braku, wskutek braku)
trotz (mimo)
während (podczas)
wegen (z powodu)
np.: Wegen des Unfalls muss die Straße gesperrt werden. (Z

powodu wypadku ulica musi zostać zamknięta.)

Uwaga: przyimki laut, trotz, während, wegen w języku
potocznym bywają łączone również z celownikiem (Dativ).
Np.:
laut seinen Auskünften (zgodnie z jego informacjami), trotz
allem (mimo wszystko)
Ćwiczenia Übungen
1. Wybierz właściwy przyimek.

Klucz
1. _______________ eines Vermögens hat er seiner Familie nur

Schulden hinterlassen. (anstatt/statt, binnen, infolge)
2. Ich habe es _______________ eines Monats verkauft.
(aufgrund, binnen, trotz)
3. Seit 2 Jahren wohnen wir _______________ der Stadt und sind
damit sehr zufrieden. (außerhalb, laut, wegen)
4. Er hat seinen rechten Arm _______________ eines Unfalls
verloren. (anlässlich, außerhalb, infolge)
5. _______________ des heftigen Sturms konnte das Flugzeug
nicht landen. (laut, mangels, wegen)
6. _______________ ausreichender Beweise wurde der
Angeklagte freigesprochen. (aufgrund, innerhalb, mangels)
7. Wir können uns erst _______________ der Sommerferien
treffen. (außerhalb, trotz, während)
8. _______________ einer Zugverspätung konnte die Delegation
nicht an der Sitzung teilnehmen. (aufgrund, laut, mangels)
9. _______________ einer Zeugenaussage gab es mehrere Täter.
(anstatt/statt, laut, mangels)
10. _______________ des Landregens wird unser ZOO wirklich gut
besucht. (aufgrund, trotz, wegen)
6.2. Przyimki łączące się z celownikiem
Die Präpositionen mit dem Dativ
ab (od)
np.: ab dem ersten Januar (od pierwszego stycznia), ab morgen

(od jutra)
aus (z)
np.: aus dem Haus (z domu), aus der Schule (ze szkoły), aus
Baumwolle (z bawełny)
außer (oprócz)
bei (koło, przy, u)
np.: Potsdam liegt bei Berlin. (Poczdam leży koło Berlina.) beim
Eingang (przy wejściu), bei seinen Eltern (u swoich rodziców)
gegenüber (naprzeciwko, wobec)
mit (z)
np.: Ich fahre mit meinem Freund. (Jadę z moim przyjacielem.)

Mit pełni też często funkcję narzędnika,
np.: Wir fahren mit dem Zug. (Jedziemy pociągiem.)
nach (po, do, według)

np.: Es ist 10 nach 4 Uhr. (Jest 10 po 4.) Morgen fliegen wir
nach Paris. (Jutro lecimy do Paryża.) meiner Meinung nach
(moim zdaniem, według mnie)
seit (od)
np.: Er wartet schon seit 2 Monaten. (On czeka już od 2

miesięcy.)
von (od, z)
np.: Dieses Buch habe ich von meinem Opa bekommen. (Tę
książkę dostałem od mojego dziadka.) Vom Flughafen fahre ich
immer mit dem Taxi. (Z lotniska jadę zawsze taksówką.) von 8
bis 14 Uhr (od 8 do 14). Von pełni też często rolę dopełniacza, np.:
ein interessanter Film von Spielberg (ciekawy film Spielberga)
zu (do) np.: Wir kommen zu dir morgen. (Przyjdziemy do

ciebie jutro.) Ich sollte noch zum Finanzamt fahren.
(Powinienem jeszcze pojechać do urzędu skarbowego.)
zufolge (według)
np.: dem Augenzeugen zufolge (według naocznego świadka), der

Diagnose zufolge (według diagnozy)

Uwaga: przyimek zufolge zawsze występuje po rzeczowniku,
którego dotyczy, również przyimek gegenüber używany jest często
po rzeczowniku
Ćwiczenia Übungen
Klucz
1. Es ist gesund, _______________ offenem Fenster zu schlafen.

(aus, außer, bei)
2. _______________ der Arbeit solltest du keine Musik hören. (ab,
bei, von)
3. Das Reisebüro befindet sich der Post _______________ .
(gegenüber, nach, zufolge)
4. Mir _______________ hat er sich immer korrekt verhalten. (bei,
gegenüber, zu)
5. Kommen sie bitte _______________ vorne! (mit, nach, seit)
6. _______________ wem hast du so ein schönes Geschenk? (bei,
seit, von)
7. Der Ring ist _______________ echtem Gold. (aus, mit, zu)
8. _______________ diesem schrecklichen Typ will ich auf keinen
Fall zusammenarbeiten. (außer, mit, von)
9. _______________ der Anstrengung muss ich mich erst einmal
erholen. (ab, mit, nach)
10. Leider können wir heute _____________ euch nicht kommen.
(nach, zu, zufolge)
6.3. Przyimki łączące się z biernikiem
Die Präpositionen mit dem Akkusativ
bis (do)
np.: Bis Berlin sind es noch 80 Kilometer. (Do Berlina jest

jeszcze 80 km.) Ich will nicht bis Samstag warten. (Nie chcę
czekać do soboty.)
durch (przez)
entlang (wzdłuż)
np.: wir sind die Küste entlang spazieren gegangen.

(Spacerowaliśmy wzdłuż wybrzeża.)
für (dla, na, za)
np.: Er würde alles für sie tun. (On zrobiłby dla niej wszystko.)
Wir fahren nur für 3 Tage. (Jedziemy tylko na 3 dni.) Musstest
du viel für die Reparatur bezahlen? (Musiałeś dużo zapłacić za
naprawę?)
gegen (przeciw, około)
np.: Er hat gegen uns gekämpft. (On walczył przeciw nam.) Wir
erwarten gegen 40 Gäste. (Oczekujemy około 40 gości.)
ohne (bez)
um (o, dookoła)
np.: Wir kommen pünktlich um 8 Uhr. (Przyjdziemy punktualnie o

8.) Um die Kirche/herum/ wachsen viele große Bäume.
(Dookoła kościoła rośnie dużo dużych drzew.)

Uwaga: przyimek entlang występuje zawsze po rzeczowniku,
którego dotyczy.
Ćwiczenia Übungen

Klucz
1. _______________ Sprachkenntnisse wirst du nie

Chefsekretärin. (bis, gegen, ohne)
2. Wir haben lange gespielt, nämlich _______________
Mitternacht. (bis, durch, entlang)
3. Warum bist du wieder ______________ Mütze
hinausgegangen? (für, ohne, um)
4. Ich bitte dich ______________ noch etwas Geduld. (gegen,
ohne, um)
5. Jetzt gehen wir langsam den Strand ______________ . (bis,
entlang, für)
6. Sie hätte Angst, in der Nacht ______________ den Park zu
gehen. (durch, entlang, gegen)
7. Unser Geschäft ist von 14 ______________ 15 Uhr
geschlossen. (bis, gegen, um)
8. ______________ wen sind diese Blumen? (durch, für, um)
9. ______________ solch eine Arbeit bekommt er viel zu wenig
Geld. (durch, für, ohne)
10. Ich denke, ich komme später. So ______________ 20 Uhr.
(durch, für, gegen)
6.4. Przyimki łączące się z celownikiem i biernikiem
Die Präpositionen mit dem Dativ und mit dem Akkusativ
an (przy, na /w pionie/, w /dni tygodnia i pory dnia/)
np.: am Fenster (przy oknie), an der Wand (na ścianie), am

Vormittag (przed południem)
auf (na/w poziomie/)
np.: auf dem Teppich (na dywanie), auf den Fußboden (na
podłogę)
hinter (za)
np.: hinter der Wand (za ścianą)
in (do, w, za /w sensie czasowym/)
np.: ins Büro (do biura), in den Park (do parku), im Büro (w
biurze), im Park (w parku), in 2 Tagen (za 2 dni)
neben (obok)
unter (pod, wśród)
np.: unter dem Tisch (pod stołem), unter uns (pod nami, wśród
nas)
über (nad)
vor (przed)
zwischen (między)
Jeżeli zdanie opisuje stan statyczny, swego rodzaju „bezruch”, to

rzeczownik (lub zaimek osobowy) występujący po w/w przyimkach
musi być użyty w celowniku (Dativ).
Np.:
Die Uhr hängt an der Wand. (Zegar wisi na ścianie.)
Im Klub hat man bis in die späte Nacht hinein getanzt. (W
klubie tańczono do późnej nocy.)
Agnes sitzt zwischen ihrem Mann und ihrer Schwester.
(Agnes siedzi między swoim mężem a swoją siostrą.)
Pytania do powyższych zdań formułowane są za pomocą pytajnika
wo (gdzie).
Np.:
Wo hängt die Uhr? (Gdzie wisi zegar?), itd.
Jeżeli zdanie opisuje przemieszczanie się w określonym kierunku, to
rzeczownik (lub zaimek osobowy) występujący po w/w przyimkach
musi być użyty w bierniku (Akkusativ).
Np.:
Er hängt die Uhr an die Wand. (On wiesza zegar na ścianie.)
Wir sind gestern in den Klub gegangen. (Poszliśmy wczoraj do
klubu.)
Agnes hat sich zwischen ihren Mann und ihre Schwester
gesetzt. (Agnes usiadła między swoim mężem a swoją siostrą.)
Pytania do powyższych zdań formułowane są za pomocą pytajnika
wohin (dokąd).
Ćwiczenia Übungen
4. Wybierz właściwy przyimek spośród w/w. Przyimki mogą się

powtarzać.
Klucz
1. Der Kühlschrank steht _______________ der Küche.

2. Vor allem muss ich die Lampe _______________ die Decke
hängen.
3. Wir haben unser altes Fahrrad _______________ die Garage
gestellt.
4. Ich habe dein Buch _______________ den Schreibtisch gelegt.
5. Die Kirche befindet sich _______________ dem neuen Bahnhof
und dem Rathaus.
6. – Wo ist die Katze? – Ich denke, _______________ dem Keller.
7. Wir wohnen im 4. Stock und Müllers im 5. Müllers wohnen
also _______________ uns.
8. Die Wechselstube liegt in derselben Straße, direkt
_______________ der Post.
9. Dein Kuli ist auf den Boden gefallen. Er liegt jetzt
_______________ dem Tisch.
10. Wir sitzen in der 1. Reihe, unsere Freunde in der 2. Wir
sitzen also _______________ ihnen.
4a. Wpisz podany w nawiasie rzeczownik we właściwym przypadku.

Klucz
1. Die Schüler sind schon in ___________________ gegangen.

(das Klassenzimmer)
2. Stell bitte den Teller zwischen ___________________ und
___________________ . (die Gabel, das Messer)
3. Hast du schon Kaffee in ___________________ gegossen? (die
Tassen)
4. Es ist nicht komfortabel, so lange in ___________________
sitzen zu müssen. (das Flugzeug)
5. Wenn das Wetter schön ist, dann gehen wir gleich nach dem
Frühstück an ___________________ . (der Strand)
6. Die Kinder spielen sicherlich irgendwo in ___________________
. (der Garten)
7. Wo ist meine Brieftasche? Noch vor 5 Minuten hat sie noch
auf ___________________ gelegen. (der Schreibtisch)
8. Du solltest noch die Gardinen an ___________________ in
___________________ hängen. (das Fenster, das Wohnzimmer)
9. Diesen Film hab‘ ich zweimal in ___________________ Kino
gesehen. (das Kino)
10. Die Eingangstür ist direkt unter ___________________ . (der
Balkon)
Test
Wpisz podany w nawiasie rzeczownik lub zaimek osobowy we

właściwym przypadku.
1. Willst du wirklich mit ___________________ fahren? (er)

2. Wann kommt ihr zu ___________________ ? (wir)
3. Statt ___________________ ist nur sein Vertreter gekommen.
(der Minister)
4. Leg bitte das Besteck auf ___________________ ! (der Tisch)
5. Könntet ihr beide Fahrräder aus ___________________ holen?
(der Keller)
6. Meine Brille hat doch immer in ___________________ gelegen.
(die Schublade)
7. Wegen ___________________ konnte unser Flugzeug nicht
starten. (der Sturm)
8. Ich habe für ___________________ ein schönes Geschenk
gekauft. (deine Eltern)
9. Es ist nicht besonders vernünftig, nachts durch
___________________ zu gehen. (der Park)
10. Zuerst gehen Sie bitte ___________________ entlang, dann
links. (die Grünstr.)

Wpisz właściwy przyimek.
1. Wann warst du zum letzten Mal ___________________ der

Oper?
2. Dieses Auto hat er ___________________ seinem Onkel
bekommen.
3. Die alte Kommode stellen wir halt ___________________ die
Ecke.
4. Flüge ___________________ den Atlantik werden leider immer
teurer.
5. Was hat sie ___________________ ihn? Hat er ihr ein Leid
angetan?
6. ___________________ des starken Regens haben wir einen
langen Spaziergang gemacht.
7. Entschuldigung, fährt dieser Zug ___________________
Aachen?
8. ___________________ 3000 Euro kannst du dir ein ganz gutes
Auto kaufen.
9. ___________________ deiner Schwester, die nicht kommen
konnte, sind alle eingeladenen Gäste gekommen.
10. Der Täter hat ___________________ Zeitungsmeldungen
gestanden, 10 Fahrzeuge angezündet zu haben.
11. Fast sein ganzes Leben hat er in der Stadt gelebt. Jetzt
wohnt er aber ___________________ der Stadt und ist sehr
damit zufrieden.
12. Morgen müssen wir ___________________ unseren Eltern
fahren.
13. Der Chef macht seinen Urlaub. Er kommt erst
___________________ 3 Wochen zurück.
14. ___________________ des Professors hat heute sein Assistent
die Vorlesung gehalten.
15. – Wo ist mein Feuerzeug? Es hat noch vor dem Moment
_________________ dem Tisch gelegen. – Es ist gefallen. Jetzt
liegt es ___________________ deinem Stuhl.
16. Wann haben Sie sich ___________________ Herrn Schmidt
getroffen?
17. Es ist so kalt draußen und Karl ist wieder ___________________
Mantel gegangen.
18. Ursula ist vorige Woche umgezogen. Sie wollte nicht mehr
___________________ ihren Eltern wohnen.
19. Der Weg ist viel kürzer, wenn wir ___________________ den
Wald gehen. Er ist klein.
20. ___________________ Unwettergefahr bleiben auch morgen
alle Schulen geschlossen.

Uwaga:
Jeśli pojawiły się błędy w punktach 3, 7, 16, 20, 21, 24, 30,
zajrzyj jeszcze raz do podrozdziału 6.1.

Jeśli widzisz błędy w punktach 8, 9, 10, 15, 18, 27, 29,

zajrzyj ponownie do podrozdziału 6.3.

zajrzyj do podrozdziału 6.4
7. Liczebnik
Das Zahlwort
Liczebnik jest częścią mowy określającą ilość, liczbę, kolejność, itp.

7.1. Liczebniki główne
Die Kardinalzahlen
Liczebniki główne piszemy małą literą oraz razem. Liczebniki

oznaczające milion, miliard (die Milliarde) pisane są dużą literą
(por. poniższe zestawienie).
0 – null 10 – zehn 20 – zwanzig

1 – eins 11 – elf 21 – einundzwanzig
2 – zwei 12 – zwölf 22 – zweiundzwanzig
3 – drei 13 – dreizehn 23 – dreiundzwanzig
4 – vier 14 – vierzehn 24 – vierundzwanzig
5 – fünf 15 – fünfzehn 25 – fünfundzwanzig
6 – sechs 16 – sechzehn 26 – sechsundzwanzig
7 – sieben 17 – siebzehn 27 – siebenundzwanzig
8 – acht 18 – achtzehn 28 – achtundzwanzig
9 – neun 19 – neunzehn 29 – neunundzwanzig
30 – dreißig 60 – sechzig 90 – neunzig

40 – vierzig 70 – siebzig 100 – (ein)hundert
50 – fünfzig 80 – achtzig 1000 – (ein)tausend
287 – zweihundertsiebenundachtzig
641 – sechshunderteinundvierzig
2036 – zweitausendsechsunddreißig
18392 – achtzehntausenddreihundertzweiundneunzig
1 283 310 – eine Million
zweihundertdreiundachtzigtausenddreihundertzehn
Liczebniki główne użyte rzeczownikowo (np. w odniesieniu do
linii komunikacji miejskiej bądź ocen w systemie edukacyjnym)
pisane są dużą literą i przyjmują zawsze rodzaj żeński.
Np.:
Gestern mussten wir auf die Vier sehr lange warten. (Wczoraj
musieliśmy bardzo długo czekać na „czwórkę”.)
Meine Schwester hat heute eine Drei in Deutsch bekommen.
(Moja siostra dostała dzisiaj trójkę z niemieckiego.)
Liczebniki główne nie odmieniają się. Wyjątek stanowi liczebnik

eins, który odmienia się jak rodzajnik nieokreślony. W języku
mówionym jest on wówczas mocniej akcentowany.
Np.:
Meine Schwester hat nur ein Kind. (Moja siostra ma tylko jedno
dziecko.)
Wir brauchen nur noch einen Sessel. (Potrzebujemy jeszcze
tylko jednego fotela.)

Uwaga: w pewnych okolicznościach mogą się również odmieniać
liczebniki zwei i drei. Dotyczy to jednak tylko dopełniacza (Genitiv) i
celownika (Dativ), zdarza się zaś niesłychanie rzadko.
Ćwiczenia Übungen
1. Napisz słownie poniższe liczebniki.

Klucz
1. 38
_______________________________________________________________
.
2. 47
_______________________________________________________________
.
3. 182
______________________________________________________________
.
4. 351
______________________________________________________________
.
5. 1466
_____________________________________________________________
.
6. 7879
_____________________________________________________________.
7. 15 221
____________________________________________________________
__________________________________________________________________.
8. 798 560
___________________________________________________________
__________________________________________________________________.
9. 1 005 016
_________________________________________________________
__________________________________________________________________.
10. 3 026 810
_________________________________________________________
________________________________________________________________.
7.2. Liczebniki porządkowe
Die Ordinalzahlen
Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie der (die, das)

Wievielte? (który /która, które?).
Liczebniki porządkowe w przedziale 4 – 19 oraz 2 tworzy się

przez dodanie do liczebnika głównego końcówki -te.
Np.:
der, die, das zweite (drugi, druga, drugie); der, die das achte
(ósmy, ósma, ósme); der, die, das sechzehnte (szesnasty,
szesnasta, szesnaste), itd.
Liczebniki porządkowe od 20 wzwyż tworzy się, dodając do

liczebnika głównego końcówkę -ste.
Np.:
der, die, das einundzwanzigste (dwudziesty/a/e pierwszy/a/e);
der, die, das vierundsechzigste (sześćdziesiąty/a/e czwarty/a/e);
der, die, das achtundneunzigste (dziewięćdziesiąty/a/e
ósmy/a/e) itd.
Liczebniki porządkowe 1 i 3 tworzy się nieregularnie – der,

die,das erste (pierwszy/a/e); der, die, das dritte (trzeci/a/e)
Liczebnik porządkowy 7 można tworzyć regularnie – der, die,

das siebente lub nieregularnie – der, die, das siebte. (Zaleca
się stosowanie formy nieregularnej)
Przed liczebnikami porządkowymi używa się na ogół odpowiedniego

rodzajnika określonego.
Liczebniki porządkowe odmienia się na tych samych zasadach jak
przymiotnik (por. rozdz. 4 Przymiotnik – Das Adjektiv).
Po liczebniku porządkowym pisanym cyfrą konieczna jest kropka.
Np.:
Du bist schon die 3. Stunde hier. (Jesteś tu już trzecią godzinę.)
Liczebników porządkowych używamy m.in. do podawania dat (w
odniesieniu do dnia miesiąca).
Np.:
Heute ist der 27. April 2010 – Heute ist der
siebenundzwanzigste April zweitausendzehn. (Dzisiaj jest 27
kwietnia 2010.)
Gestern hatten wir den 17. Februar 2012 – Gestern hatten
wir den siebzehnten Februar zweitausendzwölf. (Wczoraj
mieliśmy 17 lutego 2012.)
Wir haben uns am 03. Juni 1998 getroffen – Wir haben uns
am dritten Juni neunzehnhundertachtundneunzig getroffen.
(Spotkaliśmy się 3 czerwca 1998.)

Uwaga: roczniki w przedziale 1100 – 1900 podajemy przy użyciu
sformułowań „jedenaście, dwanaście, itd. setek”, nie używamy
zwrotów typu „tysiąc dziewięćset...” (por. ostatni przykład).
Ćwiczenia Übungen
2. Napisz słownie poniższe liczebniki porządkowe. Zwróć uwagę na

odpowiednią końcówkę.
Klucz
1. Das ist schon sein 3. Auto.

___________________________________________.
2. Der Dichter hat im 17. Jahrhundert gelebt.
_____________________________.
3. Hast du auch den 4. Teil gesehen?
____________________________________.
4. Wir treffen uns am 21. November.
____________________________________.
5. Wie heßt der 1. Kaiser von Rom?
_____________________________________.
6. Der Sonntag ist der 7. Tag der
Woche._________________________________.
7. Sie wohnen in einem Wolkenkratzer und zwar im 35.
Stock._______________________________________________________________
8. Diese Information kann man erst auf der 100. Seite finden.
__________________________________________________________________.
9. Der 2. Gang geht nicht rein. .
________________________________________.
10. Das ist wohl seine 5. Frau.
__________________________________________.
7.3. Ułamki
Die Bruchzahlen
Liczebniki ułamkowe w przedziale 1 – 19 tworzy się przez dodanie

do liczebnika głównego końcówki -tel, zaś od 20 wzwyż końcówki -
stel. Dotyczy to mianownika ułamka. Licznik ułamka czytany jest jak
liczebnik główny.
Np.:
1/4 – ein Viertel, 4/5 – vier Fünftel, 1/7 – ein Siebtel, 8/11 – acht
Elftel, 5/20 – fünf Zwanzigstel, 1/50 – ein Fünfzigstel, itd.

Uwaga: ułamek 1/3 tworzony jest od liczebnika porządkowego – ein
Drittel.
Liczebniki ułamkowe użyte rzeczownikowo przyjmują rodzaj nijaki.
Np.:
das Zweitel, das Viertel, das Sechstel, itd.
Ćwiczenia Übungen
3. Napisz słownie poniższe ułamki.

Klucz
1. 2/3
_______________________________________________________________.
2. 4/6
_______________________________________________________________.
3. 5/8
_______________________________________________________________.
4. 10/12
_____________________________________________________________.
5. 8/17
______________________________________________________________.
6. 9/20
______________________________________________________________.
7. 15/30
_____________________________________________________________.
8. 11/60
_____________________________________________________________.
9. 7/90
______________________________________________________________.
10. 1/100
____________________________________________________________.
7.4. Czas zegarowy
Die Uhrzeiten
Istnieją dwa podstawowe sposoby podawania czasu zegarowego,

tzw. wersja potoczna i oficjalna (ta druga używana na dworcach,
lotniskach, itd.) Por. poniższe przykłady.
wersja potoczna wersja oficjalna

600 (Es ist) sechs Uhr (Es ist) sechs Uhr
605 fünf nach sechs sechs Uhr fünf
710 zehn nach sieben sieben Uhr zehn
815 Viertel nach acht acht Uhr fünfzehn
neun Uhr
925 fünf vor halb zehn
fünfundzwanzig
1030 halb elf zehn Uhr dreißig
zwanzig vor zwölf/zehn nach halb
1140 elf Uhr vierzig
zwölf
Viertel vor eins/Viertel vor ein zwölf Uhr
1245
Uhr fünfundvierzig
zwölf Uhr
1255 fünf vor eins/fünf vor ein Uhr
fünfundfünfzig
1300 eins/ein Uhr dreizehn Uhr
1950 zehn vor acht neunzehn Uhr fünfzig
Ćwiczenia Übungen
4. Napisz słownie poniższe godziny w obu wersjach.

Klucz
1. 405
_______________________________________________________________.
2. 512
_______________________________________________________________.
3. 915
_______________________________________________________________.
4. 1027
______________________________________________________________.
5. 1130
______________________________________________________________.
6. 1305
______________________________________________________________.
7. 853
_______________________________________________________________.
8. 8.1648
______________________________________________________________.
9. 1835
______________________________________________________________.
10. 2100
_____________________________________________________________.
Test
Napisz słownie podane liczebniki. Zwróć uwagę na właściwą formę.
1. Wir haben 8 neue Tische gekauft.

_____________________________________.
2. Das Flugzeug startet um 2040 Uhr.
____________________________________.
3. Das ist schon der 12. Fehler.
_________________________________________.
4. Das war schon sein 3. Auto.
__________________________________________.
5. ¾ der Einwohner leben in Städten.
____________________________________.
6. Das Haus kostet 1 250 000 €.
_________________________________________.
7. Der König wurde im Jahre 1786 geboren.
______________________________.
8. Vielleicht treffen wir uns um 830 Uhr.
_________________________________.
9. Unser Sohn hat heute eine 5 in Englisch bekommen.
____________________.
10. Gestorben am 31. Mai 1967.
_________________________________________.
11. Ich verdiene nur 1 570 Zl.
__________________________________________.
12. Der Film hat nur 84 Minuten gedauert.
_______________________________.

Uwaga:
Jeśli stwierdzasz błędy w punktach 1, 6, 9, 11, 12, zajrzyj

Jeśli widzisz pomyłki w punktach 3, 4, 7, 10, zerknij raz

jeszcze do podrozdziału 7.2.
Przy błędzie w punkcie 5 spójrz ponownie do podrozdziału

7.3.
Jeżeli widzisz niezgodności w punktach 2, 8, zajrzyj do

podrozdziału 7.4.
Składnia
Die Syntax
8. Budowa zdania
pojedynczego rozwiniętego
Die Wortfolge im einfachen
erweiterten

W budowie zdania w języku niemieckim bardzo ważna jest
odpowiednia kolejność wyrazów.
Chcąc zbudować poprawną wypowiedź, musimy pamiętać o kilku
zasadach.
Czasownik (w formie osobowej) pojawia się w zdaniu zawsze

na drugim miejscu.
Np.:
Ich fahre heute nach Hamburg. (Jadę dzisiaj do
Hamburga.)Monika besucht am Freitag ihre Oma. (Monika
odwiedzi w piątek swoją babcię.)
Drugie miejsce nie zawsze oznacza drugi z kolei wyraz, liczy się
całość logiczna poszczególnych elementów zdania.
Np.:
Mein Bruder isst oft kein Frühstück. (Mój brat często nie je
śniadania.)
Das Auto meines Vaters ist schon alt. (Auto mojego ojca jest już
stare.)

W powyższych przykładach sformułowania mein Bruder i das Auto
meines Vaters stanowią całość znaczeniową, w związku z tym
należy je traktować jako jeden – aczkolwiek rozbudowany – element.
Jest to tzw. reguła całości znaczeniowej.
Podmiot występuje na miejscu pierwszym lub trzecim, w tym
drugim przypadku na miejscu pierwszym może pojawić się
dowolna część zdania (należy tu pamiętać o wspomnianej wyżej
regule całości znaczeniowej), oczywiście z wyjątkiem
orzeczenia.
Np.:
Der Student besucht im ersten Studienjahr viele
Vorlesungen. (Student na pierwszym roku studiów uczęszcza na
dużo wykładów.)
Ale:
Im ersten Studienjahr besucht der Student viele
Vorlesungen. (tłumaczenie jw.)
Lub też:
Viele Vorlesungen besucht der Student im ersten
Studienjahr. (tłumaczenie jw.)
Jeśli w zdaniu występuje orzeczenie złożone, drugi jego

element (lub elementy) pojawia się zawsze na końcu zdania.
Ta część orzeczenia jest zawsze nieodmienna.
Np.:
Das Kind will nicht in die Schule gehen. (Dziecko nie chce iść do
szkoły.)
Herr Schneider ist heute nach Stuttgart gefahren. (Pan
Schneider pojechał dzisiaj do Stuttgartu.)
Das Buch ist vor 2 Jahren geschrieben worden. (Książka
została napisana 2 lata temu.)
Wszelkie określenia dotyczące czasu (okoliczniki czasu)

pojawiają się możliwie blisko początku zdania lub na samym
jego początku.
Np.:
Unsere Klasse schreibt am Montag einen Test. (Nasza klasa
pisze w poniedziałek test.)
Mein Bruder fährt morgen nach München. (Mój brat jedzie jutro
do Monachium.)
Gestern mussten wir früh aufstehen. (Wczoraj musieliśmy
wcześnie wstać.)
Test sprawdzający
Test
Przebuduj zdania tak, aby podkreślone części zdania były na

pierwszym miejscu.

1. Wir wollen im August ins Gebirge fahren.

____________________________________________________________________.
2. Gestern haben wir einen spannenden Film gesehen.
____________________________________________________________________.
3. Der Junge spielt gern im Garten.
____________________________________________________________________.
4. Um 8 Uhr muss ich zu Hause sein.
____________________________________________________________________.
5. Der Lehrer hat darüber bestimmt gesprochen.
____________________________________________________________________.
6. Ich kann mich daran nicht mehr erinnern.
____________________________________________________________________.
7. Du solltest so schnell wie möglich zum Arzt gehen.
____________________________________________________________________.
8. Ich will ihn nie mehr sehen.
____________________________________________________________________.
9. Sie haben mich nicht bemerkt.
____________________________________________________________________.
10. Es hat in der Nacht stark geregnet.
____________________________________________________________________.
Zbuduj zdania z podanych wyrazów. Pamiętaj o zachowaniu

odpowiedniej kolejności i form wyrazów. Pierwszy wyraz jest
początkiem zdania. Jeśli nie podano inaczej, zastosuj czas
teraźniejszy.
1. ich, meine Schwester, schenken, wollen, etwas

__________________________________________________________________.
2. am Mittwoch, unser Chef, müssen, und seine Assistenten,
fliegen, nach
Paris_________________________________________________________________
3. bei der schönen Kellnerin, bestellen, eine Flasche Rotwein,
wir, noch (Perfekt)
__________________________________________________________________.
4. trotz der Gefahr, die Rettungsmannschaften, weiter,
arbeiten (Perfekt)
__________________________________________________________________.
5. um 16 Uhr, nach Hamburg, der Zug, abfahren
__________________________________________________________________.
6. die Wohnung, wir, heute Abend, verlassen, müssen
__________________________________________________________________.
7. Martha, kommen, nach Hause, erst gegen 23 Uhr (Perfekt)
__________________________________________________________________.
8. er, diese Geschichte, in der Kantine, gestern, erzählen
(Perfekt)
__________________________________________________________________.
9. alle LKWs, vorbeifahren, jetzt, müssen, an unserem
Haus_________________________________________________________________
10. bis Freitag, sein, fertig, alles, sollen
__________________________________________________________________.
9. Zdanie wyrażające
przeczenie
Der Satz mit der Negation
Przeczenie w języku niemieckim może być wyrażane na kilka

sposobów. Najważniejsze z nich to:
nein – wyraz samodzielny, zastępujący niekiedy pełne zdanie

przeczące lub umieszczany bezpośrednio przed nim.
Np.:
– Bist du müde? (Czy jesteś zmęczony?) – Nein. (Nie)
lub
– Nein, ich bin nicht müde. (Nie, nie jestem zmęczony.)
kein, keine… – zaimek, za pomocą którego zaprzecza się tylko

rzeczowniki. Zaimek kein odmienia się przez przypadki,
rodzaje i liczby (patrz tabela poniżej), w zdaniu znajduje się
przed rzeczownikiem, którego dotyczy i musi być z nim zgodny
pod względem w/w form gramatycznych.
Np.:
Er hatte kein Glück. (On nie miał szczęścia.) Das hätte keinen
Sinn gehabt. (To nie miałoby sensu.) Ich will keine neue
Wohnung kaufen. (Nie chcę kupować nowego mieszkania.)

Tabela odmiany zaimka kein

M. (Nom.) kein keine kein keine
D. (Gen.) keines keiner keines keiner
C. (Dat.) keinem keiner keinem keinen
B. (Akk.) keinen keine kein keine
nicht – oprócz nein najczęściej spotykane przeczenie. Przy jego

pomocy można zaprzeczać całe zdanie bądź poszczególne jego
elementy. Stosując przeczenie nicht, należy pamiętać o
poniższych zasadach:
Nicht występuje zawsze po czasowniku, z wyjątkiem zdań

podrzędnych (por. rozdz. 12 Zdanie złożone podrzędnie –
Das Satzgefüge).
Np.:
Nein, ich schlafe nicht. (Nie, nie śpię.) Er ist nicht von hier. (On
nie jest stąd.)
Ale:
Ich hab’ doch gesagt, dass ich nicht schlafe. (Powiedziałem
przecież, że nie śpię.)
Er behauptet, dass er nicht von hier ist. (On twierdzi, że nie jest
stąd.)
Jeśli przeczymy treści całego zdania, nicht znajduje się

przeważnie na samym końcu zdania. W przypadku zdań z
orzeczeniem złożonym nicht umieszcza się na ogół przed
drugą jego częścią.
Np.:
Nein, diese Jacke kaufen wir nicht. (Nie, nie kupimy tej kurtki.)
Er leiht uns seinen Wagen nicht. (On nie pożyczy nam swojego
samochodu.) Ich habe sie gestern Abend nicht angerufen. (Nie
dzwoniłem do niej wczoraj wieczorem.)
Jeśli przeczymy jednej części zdania, umieszczamy nicht

bezpośrednio przed nią.
Np.:
Der Fernseher ist nicht kaputt. (Telewizor nie jest zepsuty.) Er
besucht euch nicht heute, sondern am Wochenende. (On nie
odwiedzi was dzisiaj, lecz w weekend.) Nein, ich war nicht krank.
(Nie, nie byłem chory.)
Przeczenie można również wyrażać za pomocą takich słów jak:

niemand (nikt), nie/mals/ (nigdy), nichts (nic), nirgends,
nirgendwo (nigdzie). Pamiętać należy, że w języku niemieckim
– w przeciwieństwie do języka polskiego – nie występuje
podwójne przeczenie.
Np.:
Ich habe nichts gekauft. (Nic nie kupiłem.)
Wir haben diesen Mann nie gesehen. (Nigdy nie widzieliśmy
tego mężczyzny.)
Test sprawdzający
Test

Wpisz nicht lub kein. (W przypadku kein pamiętaj o odpowiedniej
formie.)
1. Nein, ich bin ___________________ mehr müde.

2. Jemand muss ins Geschäft. Wir haben ___________________
Wurst mehr.
3. In diesem Jahr können wir ___________________ nach Spanien
fahren.
4. Katja raucht ___________________.
5. Diese Nachricht haben wir in ___________________ Zeitung
gefunden.
6. Er hat diesen Artikel noch ___________________ gelesen.
7. Nein, ich komme ___________________ aus Stuttgart.
8. Es hat gar ___________________ Diskussion gegeben.
9. Martin schläft auf der Luftmatratze, er hat immer noch
___________________ Bett.
10. Warum hast du dich ___________________ vorbereitet?
11. Solchen Luxus haben wir in ___________________ anderen
Hotel gesehen.
12. Würden Sie bitte langsamer sprechen? Ich kann Sie
___________________ verstehen.
13. Ich fahre ___________________. Ich habe leider
___________________ viel Geld.
14. Du hast es besser als ich. Ich habe gar ___________________
Geld.
15. Seit einem halben Jahr liest er ___________________ Bücher.
16. Przetłumacz na język niemiecki.
17. Jeszcze nic nie jadłem.
__________________________________________________________________.
18. Nigdy z nimi nie rozmawialiśmy.
__________________________________________________________________.
19. Tej książki nigdzie nie można kupić.
__________________________________________________________________.
20. Szef nie był specjalnie zadowolony.
__________________________________________________________________.
21. Niestety nic nie widziała.
__________________________________________________________________.

10. Zdania pytające
Die Fragesätze
W języku niemieckim możemy wyróżnić dwa rodzaje pytań.

Pierwszy z nich to pytanie typu czy… . Formułuje się je przez
inwersję, tzn. umieszczenie czasownika na pierwszym miejscu.
Np.:
Bist du krank? (Czy jesteś chory?)
Habt ihr euch gestern mit Monika getroffen? (Czy spotkaliście
się wczoraj z Moniką?)
Könnten Sie uns helfen? (Czy mógłby pan/pani nam pomóc?) itd.
Odpowiedź na tego typu pytania zaczyna się od Ja (tak) lub

Nein (nie). Może się jednak zdarzyć, że w pytaniu zawarta
będzie treść przecząca.
Np.:
Sprichst du keine Fremdsprache? (Czy nie mówisz w żadnym
obcym języku?) Habt ihr keinen Urlaub gemacht? (Czy nie
byliście na urlopie?)
W takim przypadku, jeśli chcemy potwierdzić zawarte w

pytaniu przeczenie, zaczynamy odpowiedź od Nein.
Np.:
Nein, ich spreche keine Fremdsprache. (Nie, nie mówię w
żadnym obcym języku.) Nein, wir haben keinen Urlaub
gemacht. (Nie, nie byliśmy na urlopie.)
Jeśli zaś chcemy odrzucić negatywną treść pytania,
rozpoczynamy odpowiedź słowem Doch (ależ skąd,
przeciwnie, owszem).
Np.:
Doch, ich spreche Englisch und Deutsch. (Przeciwnie, mówię po
angielsku i niemiecku.)
Doch, wir haben einen langen Urlaub gemacht. (Owszem,
byliśmy na długim urlopie.)
Drugi rodzaj pytań formułuje się za pomocą różnych

pytajników. Najważniejsze z nich to:
wann (kiedy), warum (dlaczego), was (co), wer (kto), wem

(komu), wen (kogo), wessen (czyj/a/e), welcher, -e, -es (który/a/e,
jaki/a/e), wie (jak, jaki/a/e), wo (gdzie), woher (skąd), wohin
(dokąd), wie viel, wie viele (ile), wie lange (jak długo), itd.
Pytania tworzy się również za pomocą przyimków, np.: mit wem (z
kim), für wen (dla kogo), von wem (od kogo) oraz przysłówków
zaimkowych (por. rozdz. 5.6. Przysłówki zaimkowe – Die
Pronominaladverbien), np.: womit (czym, z czym), worüber (o
czym), itd.

W omawianym rodzaju pytań czasownik występuje na miejscu
drugim.
Np.:
Wann sind Sie gekommen? (Kiedy państwo przyszli?)
Wer hat dir dieses Restaurant empfohlen? (Kto ci polecił tę
restaurację?)

Wyjątkami są pytania rozpoczynające się od wessen, welcher, -e, -
es, wie viel, wie viele, po których występuje rzeczownik.
Np.:
Wessen Mantel ist das? (Czyj to jest płaszcz?) Welches Auto
gefällt dir am besten? (Który samochód najbardziej ci się
podoba?) Wie viele Stunden habt ihr heute gearbeitet? (Ile
godzin dzisiaj pracowaliście?)

Uwaga: zdań pytających nie należy utożsamiać ze zdaniami
pytającymi zależnymi, gdzie będzie występować inny szyk wyrazów.
Por. rozdz. 12.12. Zdanie pytające zależne – Der indirekte Fragesatz.
Test sprawdzający
Test
Ułóż pytanie tak, aby podkreślona część zdania była odpowiedzią.
1. Er hat sich einen Fernseher gekauft.

__________________________________________________________________.
2. Im Juli will ich nach Italien fahren.
__________________________________________________________________.
3. Herr Schneider kommt aus München.
__________________________________________________________________.
4. Am Montag können wir uns erholen.
__________________________________________________________________.
5. Unsere Sommerferien verbringen wir immer an der See.
__________________________________________________________________.
6. Sie konnte nicht kommen, weil sie Besuch hatte.
__________________________________________________________________.
7. Am Wochenende besucht Karl seine Großeltern.
__________________________________________________________________.
8. Am liebsten fahre ich mit Claudia.
__________________________________________________________________.
9. Das ist der Wagen meines Onkels.
__________________________________________________________________.
10. Sie denken an ihren Urlaub.
_________________________________________________________________.
11. Den Regenschirm habe ich meiner Schwester gegeben.
_________________________________________________________________.
12. Thomas hat drei Flaschen Bier getrunken.
_________________________________________________________________.
13. Sie interessiert sich für Literatur.
_________________________________________________________________.
14. Ich muss zu meinem Nachbarn gehen.
_________________________________________________________________.
15. Doch, sie hat eine Stelle gefunden.
_________________________________________________________________.
11. Zdanie złożone
współrzędnie
Die Satzverbindung
Wyróżniamy dwie (omawiane w poniższych podrozdziałach)

podstawowe grupy zdań współrzędnych:
zdania wymagające szyku prostego
zdania wymagające szyku przestawnego
O szyku zdania decyduje użyty na początku spójnik.

Oprócz w/w grup istnieją również zdania bezspójnikowe. Występuje
w nich szyk prosty.
Np.:
Ich bin müde, ich bleibe zu Hause. (Jestem zmęczony, zostaję w
domu.) Er war krank, er konnte nicht arbeiten. (On był chory,
nie mógł pracować.)
11.1. Zdanie z szykiem prostym
Die gerade Wortfolge
Spójniki wymagające szyku prostego:

aber (ale), denn (ponieważ, bo), oder (lub, albo), sondern (lecz),
und (i, a)
Przez szyk prosty należy rozumieć następującą kolejność wyrazów:
spójnik + podmiot + orzeczenie (w przypadku orzeczenia
złożonego jego odmienna część) + pozostałe części (część) zdania +
nieodmienna część/części orzeczenia (jeśli występują w zdaniu).
Np.:
Ich muss zum Arzt gehen, denn ich bin krank. (Muszę iść do
lekarza, ponieważ jestem chory.)
Wir wollten noch etwas bestellen, aber wir hatten kein Geld
mehr. (Chcieliśmy jeszcze coś zamówić, ale nie mieliśmy już
pieniędzy.)
Herr Braun hat die Wohnung aufgeräumt, und seine Frau ist
zu ihrer Freundin gegangen. (Pan Braun posprzątał mieszkanie, a
jego żona poszła do swojej przyjaciółki.)

Uwaga 1: zdarza się czasem, że po spójniku pojawia się inna część
zdania.
Np.:
Wir besuchen heute die Eltern, und morgen fahren wir nach
Bonn. (Dzisiaj odwiedzamy rodziców, a jutro jedziemy do Bonn.)

Należy jednak zawsze pamiętać, żeby orzeczenie znajdowało się na
drugim miejscu. Spójniki, o których mowa, występują też często w
wypowiedziach skróconych.
Np.:
Ich wohne und arbeite in Frankfurt. (Mieszkam i pracuję we
Frankfurcie.)

Uwaga 2: pewnego kłopotu przysparza poprawne używanie
spójników aber i sondern.W odróżnieniu od języka polskiego, gdzie
istnieje pewna dowolność – np.: „Miał przyjść, ale/lecz się nie
pojawił” czy też: „Nie miał przyjść, ale/lecz się pojawił” w
niemieckim spójnik sondern używany jest tylko po przeczeniach.
Np.:
Heute gehe ich nicht ins Kino, sondern ich bleibe im Hotel.
(Dzisiaj nie idę do kina, lecz zostaję w hotelu.)
In diesem Jahr fliegen wir nicht nach Italien, sondern wir
fahren an die Nordsee. (W tym roku nie lecimy do Włoch, lecz
jedziemy nad Morze Północne.)
Ćwiczenia Übungen
1. Połącz podane pary zdań odpowiednim spójnikiem. Zwróć uwagę

na odpowiednią kolejność zdań.
Klucz
1. Am Samstag fahren wir zu unseren Eltern. Wir bleiben zu

Hause.
_________________________________________________________________.
2. Wir sind nicht ins Kino gegangen. Wir haben einen
Spaziergang
gemacht.____________________________________________________________
3. Er ist mit seiner Arbeit nicht zufrieden. Karl verdient wirklich
viel._________________________________________________________________
4. Ich habe ferngesehen. Meine Frau war bei ihrer
Freundin.____________________________________________________________
5. Du darfst nicht fahren. Du hast zu viel getrunken.
_________________________________________________________________.
6. Ich habe nur drei Stunden geschlafen. Ich war todmüde.
_________________________________________________________________.
7. Wir mussten zu Hause bleiben. Voriges Jahr wollten wir auch
nach Süden fahren.
_________________________________________________________________.
8. Sie wohnen nicht mehr in Berlin. Sie wohnen in Potsdam.
_________________________________________________________________.
9. Jürgen hat Jura studiert. Seine Schwester hat Medizin
gewählt.
_________________________________________________________________.
10. Heute essen wir zu Hause. Wir gehen ins Restaurant „Zum
goldenen
Hirsch”.______________________________________________________________
11.2. Zdanie z szykiem przestawnym
Die versetzte Wortfolge
Spójniki wymagające szyku przestawnego:

also (więc, zatem), dann (potem, wtedy, w takim razie), darum,
deshalb, deswegen (dlatego, z tego powodu), sonst (w
przeciwnym razie), trotzdem (mimo to)
Przez szyk przestawny rozumiemy następującą kolejność wyrazów:
spójnik + orzeczenie (w przypadku orzeczenia złożonego jego
odmienna część) + podmiot + pozostałe części (część) zdania +
nieodmienna część/części orzeczenia (jeśli występują w zdaniu).
Np.:
Ich bin krank, deshalb muss ich zum Arzt gehen. (Jestem
chory, dlatego muszę iść do lekarza.)
Herr Kretschmar verdient wenig Geld, trotzdem ist er mit
seiner Arbeit zufrieden. (Pan Kretschmar zarabia niewiele, mimo
to jest zadowolony ze swojej pracy.)
Du solltest jetzt buchen, sonst bekommst du keinen Platz
mehr. (Powinieneś teraz rezerwować, w przeciwnym razie nie
dostaniesz już miejsca.)
Ćwiczenia Übungen
2. Dokończ zdania, wykorzystując podane w nawiasie wyrazy.

Zwróć uwagę na użycie odpowiedniego czasu.
Klucz
1. Willi braucht mehr Geld, (machen, Überstunden, also, viele,

er)
_________________________________________________________________.
2. Zuerst haben wir zu Mittag gegessen, (die Altstadt, wir,
besichtigen,
dann)________________________________________________________________
3. Wir müssen ein Taxi nehmen, (zu spät, wir, kommen, zum
Flughafen,
sonst)_______________________________________________________________
4. Es hat in Strömen geregnet, (ein Spaziergang, machen,
trotzdem,
wir)_________________________________________________________________.
5. Mein Bruder möchte in Berlin studieren, (er, jeden Tag,
Deutsch, deshalb,
lernen)_______________________________________________________________
6. Das Training war wirklich hart, (wir, darum, jetzt, sein ,so
müde)_______________________________________________________________
2a. Połącz podane pary zdań spójnikami – dann, deswegen,

sonst, trotzdem. Każdego spójnika wolno użyć jeden raz.
Klucz
1. Ilse hat nur 2 Stunden geschlafen. Sie fühlt sich kraftlos und
schlapp.
_________________________________________________________________.
2. Wir haben uns den Film angesehen. Danach hat unsere
Mutter das Abendbrot vorbereitet.
_________________________________________________________________.
3. Claudia war krank. Sie ist zur Arbeit gegangen.
_________________________________________________________________.
4. Ich muss eine Gehaltserhöhung bekommen. Ich kündige.
_________________________________________________________________.
Test

Wpisz właściwy spójnik – aber, dann, denn, deshalb, oder,
sondern, sonst, trotzdem. Każdego spójnika wolno użyć jeden raz.
1. Zuerst machen wir Einkäufe, ________________ gehen wir in

den Zoo.
2. Harald muss morgen schon um 4 Uhr aufstehen,
________________ ist er schon schlafen gegangen.
3. Im Sommer wollen wir nach Spanien ________________ nach
Italien fahren.
4. Zieh dich warm an, ________________ erkältest du dich.
5. Wir würden zu euch gerne kommen, ________________ wir
müssen morgen früh nach Hamburg fahren.
6. Unsere Tante macht eine strenge Diät, ________________ sie
will attraktiver aussehen.
7. Herr Arndt arbeitet nicht bei BMW, ________________ bei
Volkswagen.
8. Anja fühlt sich immer schlechter, ________________ will sie
nicht zum Arzt gehen.
Przetłumacz na język niemiecki.
1. Do kina pójdziemy w piątek lub w

sobotę.______________________________________________________________
2. On chciałby kupić nowy samochód, ale ma za mało
pieniędzy.____________________________________________________________
3. Była zła pogoda i nie mogliśmy pływać, dlatego jesteśmy
teraz
niezadowoleni._______________________________________________________
4. Zjemy teraz kolację, potem z wami
porozmawiamy.______________________________________________________
5. Anja ciebie nie lubi, mimo to chce z tobą współpracować,
ponieważ jesteś
specjalistą.__________________________________________________________
6. Musimy skończyć wszystko do środy, w przeciwnym razie
nie dostaniemy
premii._______________________________________________________________
7. To nie było we wrześniu, lecz w
październiku.________________________________________________________

Uwaga:
Jeśli pojawiły się błędy w punktach 1, 2, 4, 8, 11, 12, 13, 14,

zajrzyj jeszcze raz do podrozdziału 11.2.
Jeśli widzisz pomyłki w punktach 3, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 15,

zerknij ponownie do podrozdziału 11.1.
12. Zdanie złożone
podrzędnie
Das Satzgefüge
Zdania podrzędne (nazywane też pobocznymi – Nebensatz) to

rozbudowana grupa, której wspólną cechą jest tzw. szyk końcowy
wyrazów w zdaniu.
Przez szyk końcowy rozumiemy następującą kolejność: spójnik +
podmiot + pozostałe części zdania + orzeczenie. Jeśli mamy do
czynienia z orzeczeniem złożonym, jego odmienna część
występuje na końcu zdania.
Np.:
Herr Zender hat gesagt, dass er uns morgen besucht. (Pan
Zender powiedział, że on odwiedzi nas jutro.)
Katja fragt, ob ihr Bruder dich gestern angerufen hat. (Katja
pyta, czy jej brat dzwonił do ciebie wczoraj.)
Ich bedauere, dass ich zu euch nicht kommen kann. (Żałuję,
że nie mogę do was przyjść.)

Uwaga: jeśli rozpoczynamy wypowiedź zdaniem podrzędnym, to na
początku zdania nadrzędnego stawiamy orzeczenie (lub jego
odmienną część).
Np.:
Weil der Professor krank ist, hält sein Assistent die
Vorlesung. (Ponieważ profesor jest chory, wykład wygłosi jego
asystent.)
Wenn du studieren willst, musst du zuerst das Abitur
machen. (Jeśli chcesz studiować, musisz najpierw zdać maturę.)
12.1. Zdanie przyczynowe
Der Kausalsatz
Zdanie przyczynowe odpowiada na pytania warum? (dlaczego?),

aus welchem Grund? (z jakiego powodu?), itp.
Zdania przyczynowe wprowadzają spójniki weil, da (ponieważ, bo,
gdyż) oraz zumal (zwłaszcza że). Spójnik da nie występuje na ogół
w języku potocznym.
Np.:
Ich muss zum Arzt gehen, weil ich mich schlecht fühle.
(Muszę iść do lekarza, gdyż źle się czuję.)
Weil du nicht gekommen bist, konnten wir unsere Pläne
nicht besprechen. (Ponieważ nie przyszedłeś, nie mogliśmy
omówić naszych planów.)
Du solltest ihr keine persönlichen Fragen stellen, zumal du
sie noch nicht lange kennst. (Nie powinieneś jej stawiać
osobistych pytań, zwłaszcza że znasz ją niedługo.)
Da der Minister zurückgetreten ist, wurde das Treffen
abgesagt. (Ponieważ minister podał się do dymisji, spotkanie
zostało odwołane.)

Uwaga: zdania przyczynowe wprowadza również spójnik denn (por.
rozdz. 11.1. Zdanie z szykiem prostym – Die gerade Wortfolge).
Ćwiczenia Übungen
1. Połącz podane pary zdań spójnikiem weil.

Klucz
1. Herr Berg will ein Taxi nehmen. Er hat es eilig.

_________________________________________________________________.
2. Ich bin müde und schlapp. Ich will lieber zu Hause bleiben.
_________________________________________________________________.
3. Gerhard isst zu Mittag im Restaurant. Er kann nicht kochen.
_________________________________________________________________.
4. Vorige Woche mussten wir in Stuttgart sein. Wir konnten zu
deinem Geburtstag nicht
kommen.____________________________________________________________
5. Unsere Nachbarn verbringen immer die Winterferien im
Gebirge. Sie fahren sehr gerne
Ski._________________________________________________________________.
1a. Przekształć poniższe zdania zgodnie z przykładem.

Klucz
Ich bin krank, deshalb gehe ich zum Arzt. Ich gehe zum Arzt, weil
ich krank bin.
1. Muellers wollen ein Haus bauen, deshalb arbeiten sie Tag

und
Nacht._______________________________________________________________
2. Du hast nicht gelernt, deshalb hast du das Examen nicht
bestanden.
_________________________________________________________________.
3. Die Polizei ist zu spät gekommen, deshalb konnte der Dieb
entkommen._________________________________________________________
4. Seine Arbeit war schlecht bezahlt, deshalb hat er
gekündigt.___________________________________________________________
5. Ihr Kind hat hohes Fieber, deshalb muss Monika den Arzt
holen.
_________________________________________________________________.
1b. Przekształć poniższe zdania zgodnie z przykładem.

Klucz
Wegen des Regens bleiben wir zu Hause. Weil es regnet bleiben
wir zu Hause.
1. Wegen der schweren Krankheit kann Frau Sellin nicht
kommen.
_________________________________________________________________.
2. Wegen der Verspätung des Zuges haben wir unser Flugzeug
verpasst.
_________________________________________________________________.
3. Wegen des schlechten Wetters konnten wir den Gipfel nicht
besteigen.
_________________________________________________________________.
4. Wegen des riesigen Staus haben sie sich verspätet.
_________________________________________________________________.
5. Wegen der großen Hitze fahren alle Züge
langsamer.___________________________________________________________
12.2. Zdanie przyzwalające
Der Konzessivsatz
Zdanie przyzwalające rozpoczyna się spójnikiem obwohl lub

obgleich (chociaż). Podobnie jak w przypadku zdań z weil, zdanie z
obwohl może rozpoczynać wypowiedź bądź znajdować się na
miejscu drugim.
Np.:
Obwohl ich nur 3 Stunden geschlafen habe, fühle ich mich
wohl. (Chociaż spałem tylko 3 godziny, czuję się dobrze.)
Albo:
Ich fühle mich wohl, obwohl ich nur 3 Stunden geschlafen
habe. (Czuję się dobrze, chociaż spałem tylko 3 godziny.)

Uwaga: zdanie przyzwalające wprowadza również spójnik
trotzdem (pomimo to, mimo to).W przeciwieństwie do zdań
podrzędnych ze spójnikiem obwohl, zdanie współrzędne z trotzdem
może występować w wypowiedzi tylko na drugim miejscu (por.
rozdz. 11.2. Zdanie z szykiem przestawnym – die versetzte
Wortfolge).
Ćwiczenia Übungen
2. Połącz podane pary zdań spójnikiem obwohl.

Klucz
1. Karl verdient sehr gut. Er ist mit seiner Arbeit unzufrieden.

_________________________________________________________________.
2. Der Chef war ganz schön wütend. Es hat keinen Grund dazu
gegeben.
_________________________________________________________________.
3. Unsere Mannschaft war schlecht vorbereitet. Sie hat das
Spiel gewonnen.
_________________________________________________________________.
4. Thomas will nicht zum Zahnarzt gehen. Er hat starke
Zahnschmerzen.
_________________________________________________________________.
5. London gefällt mir ganz gut. Ich möchte in dieser Stadt nicht
wohnen.
_________________________________________________________________.
2a. Przekształć poniższe zdania zgodnie z przykładem.

Klucz
Carla ist krank, trotzdem geht sie zur Arbeit. Obwohl Carla krank
ist, geht sie zur Arbeit.
1. Er hat uns seine Hilfe versprochen, trotzdem hat er nichts

gemacht.
_________________________________________________________________.
2. Sie hat sich viel Mühe gegeben, trotzdem hat sie diese
Stelle nicht bekommen.
_________________________________________________________________.
3. Diese Reise war anstrengend und gefährlich, trotzdem
haben wir uns dafür entschieden.
_________________________________________________________________.
4. Richard muss sehr hohe Miete zahlen, trotzdem will er nicht
umziehen.
_________________________________________________________________.
5. Wir hatten nur noch wenig Geld, trotzdem konnten wir alles
kaufen.
_________________________________________________________________.
2b. Przekształć poniższe zdania zgodnie z przykładem.

Klucz
Trotz des Regens machen wir einen Spaziergang. Obwohl es
regnet, machen wir einen Spaziergang.
1. Trotz großer Müdigkeit konnte ich nicht einschlafen.
_________________________________________________________________.
2. Trotz schwerer Krankheit arbeitet sie weiter.
_________________________________________________________________.
3. Trotz schwieriger Umstände haben wir alles geschafft.
_________________________________________________________________.
4. Trotz seiner Dummheit ist er Chef geworden.
_________________________________________________________________.
5. Trotz intensiver Arbeit konnte der Bau nicht beendet
werden.
_________________________________________________________________.
12.3. Zdanie dopełnieniowe, równoważnik zdania
dopełnieniowego
Der Objektsatz, die Infinitivgruppe
Zdanie dopełnieniowe wprowadzane jest najczęściej przez spójnik

dass (że) i ob (czy).
Np.:
Herr Müller hat gesagt, dass der Termin verschoben worden
ist. (Pan Müller powiedział, że termin został przesunięty.) Ilse hat
sich darüber sehr gefreut, dass du sie am Samstag besuchen
hast. (Ilse bardzo się z tego cieszyła, że odwiedziłeś ją w sobotę.)
Ich weß nicht, ob der Zug aus München schon angekommen
ist. (Nie wiem, czy pociąg z Monachium już przyjechał.)
Spójnik dass otrzymuje znaczenie żeby po czasownikach: bitten
(prosić), empfehlen (polecać, zalecać) „möchten” (chciałbym,
chciałabym, itd.), wollen (chcieć), wünschen (życzyć sobie), itp.
(por. też rozdz. 12.5. Zdanie celowe, równoważnik zdania celowego –
Der Finalsatz, die Infinitivgruppe).
Np.:
Der Chef wünscht sich, dass wir noch heute mit ihm
sprechen. (Szef życzy sobie, żebyśmy z nim jeszcze dzisiaj
porozmawiali.)
Seine Schwester möchte nicht, dass du sie anrufst. (Jego
siostra nie chciałaby, żebyś do niej dzwonił.)
Er hat mich gebeten, dass ich ihm helfe. (On mnie prosił,
żebym mu pomógł.)

Uwaga: zdaniami dopełnieniowymi są również zdania pytające
zależne. Por. rozdz. 12.12. Zdanie pytające zależne – Der indirekte
Fragesatz.

Równoważnik zdania dopełnieniowego
Zamiast zdania ze spójnikiem dass można (a właściwie należałoby)
użyć jego równoważnika – konstrukcji bezokolicznikowej z zu, jeśli
spełniony jest jeden z poniższych warunków:
W zdaniu nadrzędnym i podrzędnym jest ten sam podmiot.
Np.:
Ich bin wirklich unzufrieden, dass ich dir nicht helfen kann.
(Jestem naprawdę niezadowolony, że nie mogę ci pomóc.)
Er ist davon überzeugt, dass er sich immer anständig
benimmt. (On jest o tym przekonany, że się zawsze przyzwoicie
zachowuje.)
Po zmianie w konstrukcję bezokolicznikową:
Ich bin wirklich unzufrieden, dir nicht helfen zu können.
(Jestem naprawdę niezadowolony, że nie mogę ci pomóc.)
Er ist davon überzeugt, sich immer anständig zu benehmen.
(On jest o tym przekonany, że się zawsze przyzwoicie zachowuje.)
Dopełnienie osobowe zdania nadrzędnego staje się

podmiotem w zdaniu podrzędnym, dzieje się tak najczęściej w
przypadku czasowników wyrażających prośbę, polecenie, radę,
ostrzeżenie, zakaz, itp.
Np.:
Der Verkäufer hat mir empfohlen, dass ich das Buch
möglichst schnell bestelle. (Sprzedawca mi zalecił, żebym
możliwie szybko zamówił książkę.)
Wir haben sie überzeugt, dass sie dieses Angebot nicht
annimmt. (Przekonaliśmy ją, żeby nie przyjmowała tej oferty.)
Ich habe ihnen geraten, dass sie in diesem Jahr ins Gebirge
fahren. (Poradziłem im, żeby oni w tym roku pojechali w góry.)
Po zmianie w konstrukcję bezokolicznikową:
Der Verkäufer hat mir empfohlen, das Buch möglichst
schnell zu bestellen. (Sprzedawca zalecił mi możliwie szybko
zamówić książkę.)
Wir haben sie überzeugt, dieses Angebot nicht anzunehmen.
(Przekonaliśmy ją do nieprzyjmowania tej oferty.)
Ich habe ihnen geraten, in diesem Jahr ins Gebirge zu
fahren. (Poradziłem im w tym roku jechać w góry.)

Uwaga 1: konstrukcję bezokolicznikową z zu stosuje się często w
wypowiedziach z nieosobowym es.
Np.:
Es freut mich, Sie kennen zu lernen. (Cieszę się, że pana/panią
poznałem.)
Es ist unmöglich, immer zufrieden zu sein. (Nie jest możliwe
być zawsze zadowolonym.)
Es ist verboten, hier zu parken. (Parkowanie tutaj jest
zabronione.) itd.

Uwaga 2: w konstrukcjach bezokolicznikowych z zu stosuje się
bezokolicznik czasu przeszłego, jeśli zdarzenie opisywane przez
konstrukcję z zu miało miejsce wcześniej niż zdarzenie opisane w
zdaniu nadrzędnym.
Np.:
Ich bin böse, dieses alte Auto gekauft zu haben. (Jestem zły,
że kupiłem ten stary samochód.)
Der Angeklagte behauptet, am Wochenende zu Hause
gewesen zu sein. (Oskarżony twierdzi, że w weekend był w domu.)
Claudia war zufrieden, von zu Hause ausgezogen zu sein.
(Claudia była zadowolona, że wyprowadziła się z domu.)

Uwaga 3: niektóre czasowniki wykluczają użycie konstrukcji
bezokolicznikowej z zu. Należą do nich m.in. hören (słuchać,
słyszeć), sagen (mówić, powiedzieć), sehen (patrzeć, widzieć).
Ćwiczenia Übungen
3. Dokończ rozpoczęte zdania, wykorzystując wyrazy z nawiasów. W

zależności od sensu zdania uzupełnij spójnik dass lub ob.
Klucz
1. Herr Braun hat gesagt, (wir, müssen, arbeiten, auch am

Samstag)
_________________________________________________________________.
2. Könnten sie mir bitte mitteilen, (erlaubt, die Haustiere, sein)
_________________________________________________________________.
3. Alle wissen doch, (die Erde, sich drehen, um die Sonne)
_________________________________________________________________.
4. Der Forscher musste zugeben, (das Experiment, gelingen,
nicht - Perfekt)
_________________________________________________________________.
5. Wissen Sie vielleicht, (das Flugzeug aus Rom, landen, schon
- Perfekt)
_________________________________________________________________.
6. Der Sprecher hat mitgeteilt, (der erste Staatsbesuch des
Präsidenten, stattfinden, im Oktober)
_________________________________________________________________.
7. Möchtest du nicht danach erkundigen, (du, bestehen, das
Examen – Perfekt)
_________________________________________________________________.
8. Ich hoffe darauf, (im Sommer, ins Gebirge, wir, können,
fahren)
_________________________________________________________________.
9. Du solltest sie danach fragen, (sie, wollen, fahren, mit uns)
_________________________________________________________________.
10. Wir wissen, (lieben, dich, er)
_________________________________________________________________.
3a. Utwórz za pomocą zdań z nawiasów konstrukcję

bezokolicznikową z zu. Jeśli to nie jest możliwe, utwórz zdanie z
dass. Jeśli zdecydujesz się na konstrukcję z zu, pamiętaj o
dokonaniu niezbędnych przekształceń zgodnie z przykładem.
Klucz
Die Eltern haben ihren Sohn dazu gezwungen… (Er sollte Medizin
studieren) Die Eltern haben ihren Sohn dazu gezwungen,
Medizin zu studieren.
1. Er hat vergessen... (Er sollte das Projekt vorbereiten.)

_________________________________________________________________.
2. Wir haben euch gebeten... (Ihr sollt uns möglichst schnell
antworten.)
_________________________________________________________________.
3. Ich habe ihr versprochen... (Ich will ihren Aufsatz
korrigieren.)
_________________________________________________________________.
4. Ich habe gehört... (Er hat im vorigen Jahr wieder geheiratet.)
_________________________________________________________________.
5. Hat er uns wirklich erlaubt... (Dürfen wir sein Auto nehmen?)
_________________________________________________________________.
6. Ich wollte nur sagen... (Nicht alle können am Ausflug
teilnehmen.)
_________________________________________________________________.
7. Wir raten ihm ab... (Bei diesem Wetter soll er nicht fahren.)
_________________________________________________________________.
8. Man hat uns gesagt... (Martin hat seinen Beruf aufgegeben.)
_________________________________________________________________.
12.4. Zdania czasowe
Die Temporalsätze
Zdania czasowe wprowadzane są przez dość liczną grupę spójników.

Należą do niej (w kolejności alfabetycznej):
als (gdy), bevor (zanim), bis (aż, dopóki nie), ehe (zanim),
nachdem (po tym jak), seit/dem/ (od czasu gdy), sobald (skoro
tylko), solange (tak długo jak), sooft (ilekroć), während (podczas
gdy), wenn (gdy).
Aby móc poprawnie tworzyć zdania czasowe, należy przestrzegać
poniższych zasad:
als, wenn
Chociaż oba spójniki mają identyczne znaczenie – „gdy”, nie wolno

używać ich zamiennie. Spójnika als używamy w odniesieniu do
jednorazowego zdarzenia z przeszłości, spójnika wenn w
pozostałych sytuacjach. Zasadę tę ilustruje poniższa tabela.
przyszłość teraźniejszość przeszłość
wydarzenie jednorazowe wenn wenn als
wydarzenie powtarzające się wenn wenn wenn
Np.:
Als er gestern gekommen ist, hat er ein Geschenk für Katja
mitgebracht. (Gdy on wczoraj przyszedł, przyniósł prezent dla
Katji.)
Immer wenn er kam, brachte er ein Geschenk für Katja mit.
(Zawsze gdy przychodził, przynosił prezent dla Katji.)
Ich begann zu studieren, als ich 19 Jahre alt war. (Zacząłem
studiować, gdy miałem 19 lat.)
Wenn unsere Tochter zur Schule geht, trifft sie fast immer
ihre Freundin.
(Gdy nasza córka idzie do szkoły, spotyka prawie zawsze swoją
przyjaciółkę.)
Die Kinder unserer Nachbarn machen viel Lärm, wenn sie
schon im Treppenhaus sind. (Dzieci naszych sąsiadów robią dużo
hałasu, gdy są już na klatce schodowej.)

Uwaga: w przypadku wypowiedzi dotyczącej powtarzającego się
zdarzenia przeszłego dobrze jest użyć sformułowań jednoznacznie
wskazujących na ową cykliczność, np.: immer (zawsze), jedes Mal
(za każdym razem), montags (w poniedziałki), dienstags (we
wtorki), itp. Można też, zamiast wenn, posłużyć się spójnikiem
sooft (ilekroć).
bevor, ehe
Oba spójniki mogą być używane zamiennie, aczkolwiek bevor

występuje częściej. Chociaż wskazują one na nierównoczesność
czasową przedstawianych wydarzeń, nie jest koniecznością
stosowanie następstwa czasów. (Następstwo czasów – patrz punkt
dotyczący nachdem, sobald).
Np.:
Bevor (ehe) ich die Wohnung verlassen habe, habe ich das
Licht ausgemacht. (Zanim opuściłem mieszkanie, wyłączyłem
światło.)
Wir müssen noch einmal alles genau prüfen, bevor (ehe) wir
unser Experiment beginnen. (Musimy jeszcze raz wszystko
dokładnie sprawdzić, zanim zaczniemy nasz eksperyment.)
nachdem, sobald
Spójnik nachdem (po tym jak) wskazuje na wyraźną

nierównoczesność czasową opisywanych wydarzeń. Użycie
nachdem pociąga za sobą konieczność zastosowania tzw.
następstwa czasów (Zeitenfolge). Zasadę następstwa czasów
ilustruje poniższa tabela.
zdanie podrzędne zdanie nadrzędne
Plusquamperfekt → Präteritum (Imperfekt)
Perfekt → Präsens
Np.:
Nachdem der Minister seine Rede gehalten hatte, begannen
die Journalisten kritische Fragen zu stellen. (Po tym jak
minister wygłosił przemówienie, dziennikarze zaczęli zadawać
krytyczne pytania.)
Nachdem der Minister die Fragen beantwortet hat, begibt er
sich zum Präsidentenpalast. (Po udzieleniu odpowiedzi na
pytania, minister udaje się do pałacu prezydenckiego. /Dosł. Po tym
jak minister odpowiedział na pytania, udaje się on do pałacu
prezydenckiego./)
Der Junge geht ins Kino, nachdem er seine Hausaufgaben
gemacht hat. (Chłopiec idzie do kina, po tym jak odrobił swoje
prace domowe.)

Uwaga: wypowiedzi z użyciem nachdem tłumaczone są często na
język polski z wykorzystaniem imiesłowów uprzednich (kończących
się na -szy, -łszy).
Spójnik sobald (skoro tylko) jest podobny znaczeniowo do
nachdem. Jednak w przypadku sobald przestrzeganie zasady
następstwa czasów nie jest obowiązkowe.
Np.:
Sobald er zu Mittag gegessen hatte, schaltete er den
Fernseher ein.
(Skoro tylko zjadł obiad, włączył telewizor.)
Sobald das Fußballspiel beginnt, verlässt seine Frau das
Wohnzimmer.
(Skoro tylko zaczyna się mecz, jego żona opuszcza pokój.)
seit(dem), bis
Spójnik seit(dem) (od czasu gdy) wskazuje przeważnie na pewną

równoczesność czasową opisywanych sytuacji. Może się jednak też
zdarzyć, że konieczne będzie użycie następstwa czasów.
Np.:
Seit(dem) sie in Spanien wohnt, haben wir zu ihr keinen
Kontakt. (Od czasu gdy ona mieszka w Hiszpanii, nie mamy z nią
kontaktu.)
Ich bin fast ständig krank, seit(dem) ich in Hamburg wohne.
(Jestem prawie ciągle chory, odkąd mieszkam w Hamburgu.)
Seit(dem) er sich einer Operation unterzogen hat, fühlt er
sich viel besser.
(Od czasu gdy on poddał się operacji, czuje się o wiele lepiej.)
Unsere Schwester hat sehr gut Deutsch beherrscht,
seit(dem) sie nach München umgezogen ist. (Nasza siostra
opanowała bardzo dobrze język niemiecki, odkąd przeprowadziła się
do Monachium.)

Uwaga: nie wolno pomylić spójnika seit(dem) (od czasu gdy,
odkąd) z przysłówkiem seitdem (od tego czasu, odtąd).
Np.:
Er hat sich im Oktober scheiden lassen. Seitdem besucht er
uns nicht.
(On rozwiódł się w październiku. Od tego czasu nie odwiedza nas.)

W wypowiedziach z użyciem spójnika bis (aż, dopóki nie) stosuje się
przeważnie ten sam czas, tak w zdaniu głównym jak i podrzędnym.
Np.:
Wir haben unseren Freunden nachgewinkt, bis der Zug
hinter der Kurve verschwunden ist. (Machaliśmy do naszych
przyjaciół, póki pociąg nie zniknął za zakrętem.)
Du musst warten, bis du an der Reihe bist. (Musisz czekać, aż
będzie twoja kolej.)
Bis die Brücke gebaut wurde, ging der ganze Verkehr mitten
durch die Stadt. (Dopóki nie został wybudowany most, cały ruch
szedł środkiem miasta.)

Uwaga: nie wolno pomylić spójnika bis (aż, dopóki nie) z
przyimkiem bis (do). Por. rozdz. 6.3. Przyimki łączące się z
biernikiem – Die Präpositionen mit dem Akkusativ.
während, solange

W wypowiedziach z użyciem spójników während (podczas gdy) i
solange (tak długo jak) należy stosować ten sam czas w zdaniu
nadrzędnym i podrzędnym.
Np.:
Während Frau Paschke die Koffer packt, bestellt Herr
Paschke das Taxi. (Podczas gdy pani Paschke pakuje walizki, pan
Paschke zamawia taksówkę.) Mein Bruder sah fern, während ich
die Hausaufgaben machte.
(Mój brat oglądał telewizję, podczas gdy ja odrabiałem prace
domowe.)
Solange Karl studierte, bekam er finanzielle Hilfe von seinen
Eltern.
(Tak długo jak Karl studiował, otrzymywał finansową pomoc od
swoich rodziców.)

Uwaga: nie wolno pomylić spójnika während (podczas gdy) z
przyimkiem während (podczas). Por. rozdz. 6.1. Przyimki łączące się
z dopełniaczem – Die Präpositionen mit dem Genitiv.
Ćwiczenia Übungen
4. Połącz poniższe pary zdań spójnikami als lub wenn.

Klucz
1. Ich war jung. Ich fuhr gerne Rad.

__________________________________________________________________.
2. Das Gewitter zog heran. Sie bekam immer große Angst.
__________________________________________________________________.
3. Monika ist gestern an den Strand gegangen. Ein
Unbekannter hat sie angesprochen.
__________________________________________________________________.
4. Dirk hat drei oder vier Flaschen Bier getrunken. Er ist jedes
Mal sehr laut geworden.
__________________________________________________________________.
5. Der Zug setzt sich in Bewegung. Man darf die Tür nicht
aufmachen.
__________________________________________________________________.
6. Sie fährt um 8 Uhr zur Arbeit. Sie trifft unterwegs ihre
Freundin.
__________________________________________________________________.
7. Wir waren Studenten. Wir haben viel geraucht.
__________________________________________________________________.
8. Der Opa hat eine große Party veranstalten lassen. Er ist
achtzig geworden.
__________________________________________________________________.
9. Im Jahre 1989 ist der Kommunismus gefallen. Alle waren
glücklich und hoffnungsvoll.
__________________________________________________________________.
10. Man ist übermüdet. Man soll einen Urlaub machen.
_________________________________________________________________.
4a. Połącz podane pary zdań spójnikami bevor lub während.

Klucz
1. Man muss früher das Visum beantragen. Man fliegt in die
USA.
__________________________________________________________________.
2. Ich bin zur Arbeit gefahren. Ich habe vorher das gute
Frühstück gegessen.
__________________________________________________________________.
3. Anke bereitet sich auf ihre Prüfung vor. Ihr Mann sorgt sich
um Haus und Kinder.
__________________________________________________________________.
4. Wir haben die ganze Wohnung aufgeräumt. Später haben
wir uns erholt.
__________________________________________________________________.
5. Unser Professor hielt seinen Vortrag. Wir machten
ausführliche Notizen.
__________________________________________________________________.
6. Ein neues Land tritt der EU bei. Es muss früher einige
Voraussetzungen erfüllen.
__________________________________________________________________.
7. Sie ist krank gewesen. Viele Freunde haben sie besucht.
__________________________________________________________________.
8. Man kann studieren. Man muss das Abitur machen.
__________________________________________________________________.
4b. Połącz podane pary zdań spójnikami bis lub seit(dem).

Klucz
1. Herr Kühn arbeitet bei Siemens. Er verdient viel besser.

__________________________________________________________________.
2. Das Kind muss bei seinem Onkel wohnen. Seine Eltern sind
bei einem Unfall ums Leben gekommen.
__________________________________________________________________.
3. Das Kind bleibt bei seinem Onkel. Es ist erwachsen.
__________________________________________________________________.
4. Meine Tante hat mich finanziell unterstützt. Ich habe mein
Studium abgeschlossen.
__________________________________________________________________.
5. Ich habe mein Studium abgeschlossen. Ich arbeite bei ein
und derselben Firma.
__________________________________________________________________.
6. Wir wohnen in Zakopane. Wir fühlen uns wie im siebten
Himmel.
__________________________________________________________________.
7. Ilona will warten. Ich bin fertig.
__________________________________________________________________.
8. Der Kaufmann ist auf dem Markt geblieben. Er hat alle seine
Waren verkauft.
__________________________________________________________________.
4c. Dokończ zdania, wykorzystując wyrazy z nawiasów. Pamiętaj o

zastosowaniu odpowiedniego czasu.
Klucz
1. Nachdem der Film begonnen hatte, (dunkel, im Saal, still,

und, werden, es)
__________________________________________________________________.
2. Nachdem der Ministerpräsident Paris verlassen hat, (er, sich
begeben, London, nach)
__________________________________________________________________.
3. Nachdem das Flugzeug notgelandet war, (alle Fluggäste,
evakuiert werden)
__________________________________________________________________.
4. Nachdem der Krieg ausgebrochen ist, (Tausende, in
Nachbarländer, ziehen)
__________________________________________________________________.
5. Nachdem der Tunnel gebaut worden ist, (man, von
Frankreich nach Italien, können, fahren, viel schneller)
__________________________________________________________________.
4d. Przetłumacz.
Klucz
1. Tak długo jak żyję, chcę komponować.

__________________________________________________________________.
2. Skoro tylko otwarto nowy most, wydarzył się pierwszy
wypadek.
__________________________________________________________________.
3. Ilekroć nas odwiedzali, przynosili z sobą coś dla dzieci.
__________________________________________________________________.
4. Odkąd pan Braun poszedł na emeryturę, spędza dużo czasu
w swoim ogrodzie.
__________________________________________________________________.
5. Zatroszczymy się o psa, póki państwo nie wrócą.
__________________________________________________________________.
12.5. Zdanie celowe, równoważnik zdania celowego
Der Finalsatz, die Infinitivkonstruktion
Zdanie celowe odpowiada na pytania wozu? (po co?), zu welchem

Zweck? (w jakim celu?) i rozpoczyna się spójnikiem damit (aby,
żeby).
Np.:
Die Lehrerin lässt Thomas an die Tafel kommen, damit er die
Aufgabe löst. (Nauczycielka każe Thomasowi podejść do tablicy,
aby on rozwiązał zadanie.)
Damit die Einwohner unter dem Verkehrslärm nicht leiden
müssen, hat der Bürgermeister eine neue Umgehungsstraße
bauen lassen. (Aby mieszkańcy nie musieli cierpieć z powodu
hałasu ulicznego, burmistrz zlecił wybudowanie nowej obwodnicy.)
Der Schüler versteckt Zigaretten, damit der Lehrer nichts
merkt. (Uczeń chowa papierosy, żeby nauczyciel nic nie zauważył.)

Równoważnik zdania celowego
Jeżeli w zdaniu nadrzędnym i podrzędnym wystąpiłby ten sam
podmiot, powinno się użyć konstrukcji bezokolicznikowej z um …zu
(aby, żeby), zamiast pełnego zdania podrzędnego z damit.
Np.:
Ich gehe ins Geschäft, um Milch zu kaufen. (Idę do sklepu, aby
kupić mleko.)
zamiast
Ich gehe ins Geschäft, damit ich Milch kaufe.
Herr Schwarz hat sich ein besseres Auto gekauft, um
schneller und bequemer reisen zu können. (Pan Schwarz kupił
sobie lepszy samochód, aby móc podróżować szybciej i wygodniej.)
zamiast
Herr Schwarz hat sich ein besseres Auto gekauft, damit er
schneller und bequemer reisen kann.
W zdaniach z damit i w konstrukcjach bezokolicznikowych z um…zu
nie wolno używać czasowników sollen (mieć powinność), wollen
(chcieć) oraz „möchten” (chciałbym, chciałabym, itd.).
Np.:
Ich fahre nach Deutschland. Ich will dort studieren. (Jadę do
Niemiec. Chcę tam studiować.)
Ale:
Ich fahre nach Deutschland, um dort zu studieren. (Jadę do
Niemiec, aby tam studiować.)

Uwaga: po czasownikach bitten (prosić), möchten (chciałbym,
chciałabym, itd.), wollen (chcieć), wünschen (życzyć sobie), itp. w
znaczeniach „żeby”, „aby” występuje spójnik dass. Por. rozdz. 12.3.
Zdanie dopełnieniowe, równoważnik zdania dopełnieniowego – Der
Objektsatz, die Infinitvgruppe.
Ćwiczenia Übungen
5. Z podanych par zdań utwórz konstrukcje bezokolicznikowe z

um…zu. Tam, gdzie to nie będzie możliwe, utwórz zdania z damit.
Klucz
1. Wir fahren ins Gebirge. Wir wollen uns richtig erholen.

__________________________________________________________________.
2. Paul liest den Text laut und deutlich. Die ganze Klasse kann
ihn hören.
__________________________________________________________________.
3. Ich nehme meinen Regenschirm mit. Ich werde nicht nass.
__________________________________________________________________.
4. Sie rufen ihren Opa an. Sie wollen ihm zum Geburtstag
gratulieren.
__________________________________________________________________.
5. Der Professor hat das Examen verschoben. Alle Studenten
können sich besser vorbereiten.
__________________________________________________________________.
6. Monika fliegt nächstes Jahr nach Ägypten. Sie will endlich
Pyramiden bewundern.
__________________________________________________________________.
7. Die Kinder können sich exotische Tiere ansehen. Die ganze
Familie geht am Sonntag in den ZOO.
__________________________________________________________________.
8. Die Firma realisiert besser ihre Aufgaben. Man hat neue
Mitarbeiter eingestellt.
__________________________________________________________________.
9. Peter hat einen goldenen Ring gekauft. Er will ihn seiner
Freundin zum Namenstag schenken.
__________________________________________________________________.
10. Sonja will fit bleiben. Sie läuft jeden Tag einige Kilometer.
__________________________________________________________________.
12.6. Zdanie okolicznikowe sposobu, równoważniki
zdań okolicznikowych sposobu
Der Modalsatz, die Infinitivgruppen
Zdanie okolicznikowe sposobu wprowadzane jest przez spójniki

indem lub dadurch dass (przez to, że). Zdania z indem
tłumaczone są często za pomocą imiesłowu zakończonego na -
ąc.
Np.:
Mein Bruder hat schnell Englisch gelernt, indem er viele
englische Zeitungen gelesen hat. (Mój brat nauczył się szybko
angielskiego, czytając dużo angielskich gazet.)
Indem man Müll sortiert, schont man die Umwelt. (Sortując
śmieci, dba się o środowisko.)
Unser Sohn versucht uns zu helfen, indem er Einkäufe macht
und mit dem Hund Gassi geht. (Nasz syn stara się nam pomóc,
robiąc zakupy i wychodząc z psem.)
Spójnik dadurch dass może w zdaniu występować razem lub
oddzielnie.
Np.:
Man kann mehr verdienen, dadurch dass man viele
Überstunden macht. (Można więcej zarobić przez to, że się
weźmie dużo nadgodzin.)
lub
Man kann dadurch mehr verdienen, dass man viele
Überstunden macht. (tłumaczenie jw.)
Nieco inny (z uwagi na znaczenie) rodzaj zdań okolicznikowych

sposobu wprowadzają spójniki ohne dass (a… nie…) i
/an/statt dass (zamiast).
Np.:
Einige Mitarbeiter sind früher nach Hause gegangen, ohne
dass der Chef etwas davon gewusst hat. (Niektórzy pracownicy
poszli wcześniej do domu, a ich szef o tym nic nie wiedział.)
Der Junge repariert selbst das Fahrrad, ohne dass sein Vater
ihm dabei hilft. (Chłopiec naprawia rower sam, a jego ojciec mu w
tym nie pomaga.)
Ohne dass Frau Bertel es bemerkt hat, ist ihr Kanarienvogel
durch das Fenster hinausgeflogen. (Kanarek wyfrunął przez
okno, a pani Bertel tego nie zauważyła.)
/An/statt dass Rolf lernt, spielt er wieder am Computer. (Rolf
zamiast się uczyć, znowu gra na komputerze.)

Równoważniki zdań okolicznikowych sposobu
Jeśli w zdaniach ze spójnikami ohne dass i /an/statt dass
wystąpiłby ten sam podmiot, wtedy – zamiast pełnych zdań
podrzędnych z w/w spójnikami – powinno się użyć konstrukcji
bezokolicznikowych – odpowiednio ohne…zu lub /an/statt…zu
(zamiast…).
Konstrukcję ohne…zu tłumaczymy na język polski za pomocą
imiesłowu współczesnego lub uprzedniego, dodając zawsze
przeczenie.
Np.:
Meine Frau ist zur Arbeit gefahren, ohne das Frühstück zu
essen. (Moja żona pojechała do pracy, nie jedząc śniadania.)
zamiast
Meine Frau ist zur Arbeit gefahren, ohne dass sie das
Frühstück gegessen hat. (tłumaczenie jw.)
Ohne ein Wort zu sagen, verlässt die Delegation den Saal.
(Nie mówiąc ani słowa, delegacja opuszcza salę.)
zamiast
Ohne dass die Delegation ein Wort sagt, verlässt sie den
Saal. (tłumaczenie jw.)
Karl ging zur Konferenz, ohne sich umgezogen zu haben.
(Karl poszedł na konferencję, nie przebrawszy się.)
zamiast
Karl ging zur Konferenz, ohne dass er sich umgezogen hatte.
(tłumaczenie jw.)
Du sollst endlich dein Zimmer aufräumen, /an/statt wieder
fernzusehen. (Powinieneś wreszcie posprzątać pokój, zamiast
znowu oglądać telewizję.)
zamiast
Du solltest endlich dein Zimmer aufräumen, /an/statt dass
du wieder fernsiehst. (tłumaczenie jw.)

Uwaga: w zdaniach z ohne dass i w konstrukcjach z ohne…zu nie
wolno używać żadnych przeczeń (np.: nicht, nichts, niemand,
nie, kein…, itd.), albowiem funkcję przeczenia spełnia już ohne.
Do zdań okolicznikowych sposobu zalicza się również zdania

porównawcze wprowadzane przez spójniki wie (jak) i als (niż)
oraz je…desto/um…so (im… tym).
Np.:
Die Prinzessin war nicht so reich, wie ihr Verlobter erwartet
hatte. (Księżniczka nie była tak bogata, jak tego oczekiwał jej
narzeczony.)
Dieses Auto kann schneller fahren, als man vermutet. (Ten
samochód może jeździć szybciej, niż się przypuszcza.)
Je mehr Geld wir verdienen, desto schneller kaufen wir eine
neue Wohnung.
(Im więcej pieniędzy zarobimy, tym szybciej kupimy nowe
mieszkanie.)
Je länger man lebt, desto größere Erfahrung hat man. (Im
dłużej się żyje, tym większe ma się doświadczenie.)

Uwaga: po je występuje szyk końcowy, zaś po desto/um so
orzeczenie umieszczamy po przysłówku lub przymiotniku (wraz z
powiązanym z nim treściowo rzeczownikiem).
Ćwiczenia Übungen
6. Połącz podane pary zdań spójnikiem indem.

Klucz
1. Agnes hat schnell abgenommen. Sie hat täglich im Fitness-

Studio hart trainiert.
__________________________________________________________________.
2. Man hat den Bau beschleunigt. Man hat auch samstags und
sonntags gearbeitet.
__________________________________________________________________.
3. Wir benutzen nicht so oft die Mikrowelle und andere
elektrische Geräte. Wir können Energie sparen.
__________________________________________________________________.
4. Man beachtet die Vorschriften. Man kann ganz einfach das
Unfallrisiko reduzieren.
__________________________________________________________________.
5. Der Vierjährige hat die ganze Familie gerettet. Er hat sofort
die Feuerwehr angerufen.
__________________________________________________________________.
6a. Połącz podane pary zdań spójnikiem dadurch dass.

Klucz
1. Er konnte diesen schwierigen Text schnell übersetzen. Er

hatte ein gutes Programm zur Verfügung.
__________________________________________________________________.
2. Die DDR-Behörden haben viele Fluchtversuche verhindert.
Man hat auf die Flüchtlinge geschossen.
__________________________________________________________________.
3. Der Professor hat schnell die Lösung gefunden. Er hat einen
Logarithmus angewendet.
__________________________________________________________________.
4. Die Zollbeamten protestieren gegen das Sparprogramm. Sie
kontrollieren alle Fahrzeuge sehr langsam und genau.
__________________________________________________________________.
5. Die Firma konnte den Erfolg erreichen. Sie hatte fast keine
Konkurrenz.
__________________________________________________________________.
6b. Z podanych par zdań utwórz konstrukcje bezokolicznikowe z

ohne…zu. Tam, gdzie to nie będzie możliwe, utwórz zdania z ohne
dass.
Klucz
1. Man kann direkt von Warszawa nach Köln fahren. Man steigt
nicht um.
__________________________________________________________________.
2. Frau Schön hat viel Geld im Casino verloren. Ihr Mann hat
davon nichts gewusst.
__________________________________________________________________.
3. Der Direktor unterschrieb die Dokumente. Er hatte sie nicht
gelesen.
__________________________________________________________________.
4. Ich bin um 22 Uhr schlafen gegangen. Ich habe den
Fernseher nicht ausgeschaltet.
__________________________________________________________________.
5. Unsere Freunde haben keine Bergwanderungen gemacht.
Sie waren 10 Tage im Gebirge.
__________________________________________________________________.
6. Die Polizei hat Telefongespräche beider Journalisten
belauscht. Das Gericht hat es nicht gebilligt.
__________________________________________________________________.
6c. Przetłumacz.
Klucz
1. Zamiast iść do szkoły, poszli do kina.

__________________________________________________________________.
2. Powinniście nam pomóc, zamiast ciągle oglądać telewizję.
__________________________________________________________________.
3. Zamiast oszczędzać, twój brat wydaje pieniądze w
restauracjach.
__________________________________________________________________.
4. Zamiast jechać tramwajem, powinieneś zamówić taksówkę.
__________________________________________________________________.
5. Im dłużej pracujesz, tym więcej wiesz.
__________________________________________________________________.
6. Im szybciej profesor mówił, tym mniej rozumieliśmy.
__________________________________________________________________.
7. Im dalej pojedziemy, tym droższa stanie się nasza podróż.
__________________________________________________________________.
12.7. Zdania względne, przydawka rozszerzona
Die Relativsätze, das erweiterte Attribut
Zdania względne opisują bliżej i dokładniej rzeczownik ze zdania

głównego. Wprowadzane są one przeważnie przez zaimek
względny der, die, das... (który, która, które… /patrz tabela
odmiany zaimków względnych/). Umieszcza się je na ogół
bezpośrednio po rzeczowniku, którego dotyczą, aczkolwiek nie
jest to bezwzględną koniecznością. O liczbie i rodzaju zaimka
względnego decyduje opisywany przezeń rzeczownik, o
przypadku zaś struktura zdania względnego.
Np.:
Das ist dieser Schrank, den wir kaufen wollen. (To jest ta szafa,
którą chcemy kupić.)
Wo arbeiten die Frauen, die dort mit deiner Schwester
sprechen? (Gdzie pracują te panie, które rozmawiają tam z twoją
siostrą?)
Kennst du den Mann, dem dieses Auto gehört?(Czy znasz
mężczyznę, do którego należy ten samochód?)
Ale:
Ilona hat sich über deine Postkarte gefreut, die du ihr aus
Paris geschickt hast. (Ilona ucieszyła się z pocztówki, którą jej
wysłałeś z Paryża.)
Peter, hast du schon den Aufsatz geschrieben, den du
morgen deinem Lehrer geben sollst? (Peter, czy napisałeś już
wypracowanie, które musisz jutro dać twojemu nauczycielowi?)
Der Mechaniker will noch das Auto reparieren, das zu seinem
Chef gehört.(Mechanik chce jeszcze naprawić samochód, który
należy do jego szefa.)
Zdania względne, podobnie jak ma to miejsce w języku polskim, są
często zdaniami wtrąconymi.
Np.:
Herr Kühn, den ihr heute kennen gelernt habt, ist der Chef
unserer Abteilung. (Pan Kühn, którego dzisiaj poznaliście, jest
szefem naszego działu.)
Frau Schön, der ich so oft Blumen gekauft habe, will sich mit
mir nicht mehr treffen. (Pani Schön, której tak często kupowałem
kwiaty, nie chce się ze mną już spotykać.)
Alle Schlösser, die wir besichtigt haben, haben auf uns
großen Eindruck gemacht. (Wszystkie zamki, które zwiedzaliśmy,
zrobiły na nas duże wrażenie.)
Dość często zaimek względny poprzedzany jest przyimkiem, który
wówczas decyduje o przypadku zaimka, chociaż i od tej reguły
zdarzają się wyjątki.
Np.:
Die Frau, nach der Sie fragen, wohnt im 3. Stock. (Pani, o którą
państwo pytają, mieszka na 3 piętrze.)
Das ist mein Freund, mit dem ich in Kroatien war. (To jest mój
przyjaciel, z którym byłam w Chorwacji.)
Ale:
Die Frau, nach deren Namen Sie fragen, wohnt im 3. Stock.
(Pani, o której nazwisko państwo pytają, mieszka na 3 piętrze.)
Das ist mein Freund, mit dessen Schwester ich in Kroatien
war. (To jest mój przyjaciel, z którego siostrą byłam w Chorwacji.)
Dwa ostatnie zdania ilustrują również zasadę, iż przed
rzeczownikami występującymi po zaimkach względnych w
dopełniaczu (Genitiv) nie używa się rodzajników.
Tabela odmiany zaimków względnych

M. (Nom.) der die das die
D. (Gen.) dessen deren dessen deren
C. (Dat.) dem der dem denen
B. (Akk.) den die das die

Uwaga: do zdań względnych zalicza się również wypowiedzi
wprowadzane przez takie spójniki jak: was (co), wo (gdzie), wohin
(dokąd), womit (czym, z czym), woraus (z czego), itd.
Np.:
Der Professor ist heute nicht gekommen, was uns sehr
erfreut hat. (Profesor dzisiaj nie przyszedł, co nas bardzo
ucieszyło.)
Das Dorf, wo wir 25 Jahre gelebt haben, besteht nicht mehr.
(Wieś, gdzie mieszkaliśmy 25 lat, już nie istnieje.)
Das Wetter war wirklich hässlich, wovor man uns gewarnt
hat. (Pogoda była rzeczywiście obrzydliwa, przed czym nas
ostrzegano.)
Przydawka rozszerzona
Przydawka rozszerzona jest strukturą gramatyczną występującą

przede wszystkim w języku pisanym. Cechuje się ona specyficzną
kolejnością wyrazów, gdzie między rzeczownikiem a odnoszącym się
do niego rodzajnikiem (lub zaimkiem bądź liczebnikiem) występuje
grupa słów bliżej opisujących tenże rzeczownik. W przydawce
rozszerzonej prawie zawsze pojawia się odpowiedni imiesłów (por.
też rozdz. 3.14. Imiesłowy – Die Partizipien).
Np.:
Die im Garten blühenden Blumen haben allen Gästen
gefallen.
(Kwitnące w ogrodzie kwiaty podobały się wszystkim gościom.)
Der am Freitag veröffentlichte Artikel hat für heftige
Reaktionen gesorgt. (Opublikowany w piątek artykuł wywołał
gwałtowne reakcje.)
Das wegen seiner Brutalität verhasste Regime wird
bestimmt stürzen. (Znienawidzony z powodu swojej brutalności
reżim z pewnością upadnie.)
Przydawki rozszerzonej można użyć zamiast zdania względnego.
Np.:
Das Buch, das ich gekauft habe… → Das von mir gekaufte
Buch…
(Książka, którą kupiłem… → Kupiona przeze mnie książka…)
Der Hund, der sehr schnell läuft… → Der sehr schnell
laufende Hund…
(Pies, który szybko biegnie… → Szybko biegnący pies…)
Ćwiczenia Übungen
7. Wpisz właściwy zaimek względny. Uzupełnij właściwy przyimek,

jeśli to konieczne.
Klucz
1. Wie heßt der Mann, ____________________ du heute

gesprochen hast?
2. Der Zug, ____________________ auf Gleis 4 steht, fährt nach
Aachen.
3. Das ist das schönste Mädchen, ____________________ ich je
gesehen habe.
4. Die Angestellten, ____________________ ihr Gehalt nicht
bekommen haben, wollen streiken.
5. Endlich kommen unsere Freunde zurück,
____________________ wir so lange gewartet haben.
6. Jetzt gehe ich zu meinem Nachbarn, ____________________ ich
das geliehene Buch zurückgeben muss.
7. Das Haus, ____________________ Kaufmanns wohnen, ist zwar
groß, aber nicht gemütlich.
8. Frau Sanders, ____________________ Tochter einen Franzosen
geheiratet hat, sucht jetzt nach einer kleineren Wohnung.
9. Der Polizist, ____________________ wir nach dem Weg gefragt
haben, konnte uns leider nicht helfen.
10. Der Film, ____________________ man so heftig diskutiert hat,
war nicht besonders interessant.
11. Nur diejenigen Autoren, ____________________ Bücher
Millionenauflagen erreichen, können vom Schreiben leben.
12. Seine Freundin, ____________________ er jeden Tag denkt,
wohnt schon seit 2 Monaten in den USA.
13. Hast du die Dokumente mitgebracht, ____________________
ich dich gestern gebeten habe?
14. Diese ältere Dame, ____________________ wir ab und zu
geholfen haben, ist vor 2 Wochen umgezogen.
15. Der Wasserhahn, ____________________ ich vor 3 Tagen
gekauft habe, ist schon kaputt.
7a. Z podanych par zdań utwórz zdania względne.

Klucz
1. Wie heißt die junge Dame? Günther besucht sie so oft.

__________________________________________________________________.
2. Die Dokumente sind leider noch nicht fertig. Der Chef wollte
sie heute unterschreiben.
__________________________________________________________________.
3. Die Juristen konnten leider nicht kommen. Wir waren mit
ihnen für gestern Abend verabredet.
__________________________________________________________________.
4. Im Juni kommt zu unserer Schule der bekannte Regisseur.
Seine Filme haben viele internationale Preise bekommen.
__________________________________________________________________.
5. Wir haben uns wirklich über das Geschenk gefreut. Wir
haben es von euch erhalten.
__________________________________________________________________.
6. Vor uns befindet sich die Kirche. Wir haben in dieser Kirche
geheiratet.
__________________________________________________________________.
7b. Zastąp zdania względne przydawką rozszerzoną.
Klucz
1. Das Abendbrot, das meine Schwester vorbereitet hat, hat

allen Gästen geschmeckt.
__________________________________________________________________.
2. Nicht alle Fahrer, die die zulässige Geschwindigkeit
überschreiten, werden von der Polizei erwischt.
__________________________________________________________________.
3. Die Urlauber, die in dieser Woche an die Ostsee fahren,
müssen leider mit viel Regen rechnen.
__________________________________________________________________.
4. Der Vertrag, den alle Mitgliedstaaten ratifiziert haben, sollte
im Januar in Kraft treten.
__________________________________________________________________.
5. Die beiden Verdächtigen, die vor 2 Tagen von den
Sicherheitskräften verhaftet worden sind, sind wieder auf
freiem Fuß.
__________________________________________________________________.
6. Das Flugzeug, das vor wenigen Minuten gelandet ist, hatte
technische Probleme und konnte nicht nach Oslo fliegen.
__________________________________________________________________.
12.8. Zdanie warunkowe rzeczywiste
Der reale Konditionalsatz
Zdania warunkowe rzeczywiste wprowadzane są przez spójniki

wenn (jeżeli, jeśli), falls (jeżeli, jeśli ,w przypadku gdy) i sofern (o
ile). Ostatni spójnik nie występuje na ogół w języku potocznym. W
zdaniach warunkowych rzeczywistych – w przeciwieństwie do zdań
warunkowych nierzeczywistych (por. rozdz. 12.9. Zdania warunkowe
nierzeczywiste – Der irreale Konditionalsatz) – używa się trybu
oznajmującego (Indikativ).
Np.:
Wenn er noch heute kommt, besprechen wir unsere alle
Pläne. (Jeśli on przyjdzie jeszcze dzisiaj, omówimy wszystkie nasze
plany.)
Man kann die Tagung nicht beginnen, wenn der Chef nicht da
ist. (Nie można rozpocząć posiedzenia, jeżeli nie ma szefa.)
Die Konferenz muss verschoben werden, falls der Direktor
nicht kommt. (Konferencja musi zostać przesunięta, jeśli dyrektor
nie przyjdzie.)
Falls die Verhandlungen abgebrochen werden, suchen wir
nach einem anderen Partner. (Jeśli negocjacje zostaną zerwane,
poszukamy innego partnera.)
Sofern es nicht regnet, spielen wir Fußball. (O ile nie będzie
padać, pogramy w piłkę.)
Zdania warunkowe mogą również występować bez w/w spójników. W
takim przypadku zdanie rozpoczyna się orzeczeniem.
Np.:
Kommt er noch heute, besprechen wir unsere alle Pläne.
(Jeśli on jeszcze dzisiaj przyjdzie, omówimy wszystkie nasze plany.)
Ist der Chef nicht da, kann man die Tagung nicht beginnen.
(Jeśli szefa nie ma, nie można rozpocząć posiedzenia.) itd.
Ćwiczenia Übungen
8. Z podanych par zdań utwórz zdania warunkowe ze spójnikiem

wenn.
Klucz
1. Du willst in Deutschland studieren. Du musst zuerst Deutsch

beherrschen.
__________________________________________________________________.
2. Er sollte zum Arzt gehen. Er fühlt sich schlecht.
__________________________________________________________________.
3. Sie wollen wirklich gut verdienen. Suchen Sie eine Stelle in
der Schweiz!
__________________________________________________________________.
4. Agnes, iss nicht so viele Süßigkeiten! Du möchtest
abnehmen.
__________________________________________________________________.
5. Man sollte mehrere Medien nutzen. Man will objektiv
informiert sein.
__________________________________________________________________.
6. Ihr Sohn möchte später als Polizist arbeiten. Er muss sich
darum bemühen, geistig und körperlich fit zu bleiben.
__________________________________________________________________.
7. Sie kommt bis 23 Uhr nicht zurück. Wir rufen die Polizei an.
__________________________________________________________________.
8. Ich kündige. In diesem Jahr bekomme ich keine
Gehaltserhöhung.
__________________________________________________________________.
9. Trinkt täglich Milch! Ihr wollt stark sein.
__________________________________________________________________.
10. Das Experiment gelingt nicht. Wir werden nach einer
anderen Lösung suchen.
_________________________________________________________________.
12.9. Zdanie warunkowe nierzeczywiste, zdanie
wyrażające życzenie nierzeczywiste
Der irreale Konditional- und Wunschsatz
Zdanie warunkowe nierzeczywiste rozpoczyna się spójnikiem

wenn (jeżeliby, gdyby).

W zdaniu tym używa się odpowiedniej formy trybu
przypuszczającego (Konjunktiv II). Prawidłowe stosowanie trybu
Konjunktiv II ilustruje poniższa grafika.
Teraźniejszość i/lub przyszłość → Konjunktiv Präteritum lub
Konditional I
Przeszłość → Konjunktiv Plusquamperfekt
Np.:
Wenn ich am kommenden Wochenende Zeit hätte, würde ich
euch gerne besuchen. (Gdybym w nadchodzący weekend miał
czas, chętnie bym was odwiedził.)
Wenn wir im letzten Sommer Urlaub bekommen hätten,
wären wir sicherlich nach Spanien gefahren. (Gdybyśmy w
ostatnie lato dostali urlop, pojechalibyśmy z pewnością do
Hiszpanii.)
Sie würde bei uns vorbeikommen, wenn sie ihre Mutter vom
Flughafen nicht abholen müsste. (Wpadłaby do nas, gdyby nie
musiała odebrać swojej mamy z lotniska.)
Karl hätte uns gestern mitgenommen, wenn sein Auto nicht
kaputt gewesen wäre. (Karl zabrałby nas wczoraj ze sobą, gdyby
jego samochód nie był zepsuty.)

Uwaga: szczegółowe informacje dot. tworzenia i używania form
Konjunktiv Präteritum (Imperfekt), Konditional I i Konjunktiv
Plusquamperfekt znajdują się w rozdziale 3.13. Tryb
przypuszczający – Der Konjunktiv II.
Zdanie warunkowe nierzeczywiste – podobnie jak warunkowe
rzeczywiste – może występować w postaci bezspójnikowej. W takich
przypadkach na pierwszym miejscu stawiamy orzeczenie.
Np.:
Hätte ich am kommenden Wochenende Zeit, würde ich euch
besuchen.
(Jeśli miałbym czas w nadchodzący weekend, odwiedziłbym was.)
Hätten wir im letzten Sommer Urlaub bekommen, wären wir
nach Spanien gefahren. (Gdybyśmy w ostatnie lato otrzymali
urlop, pojechalibyśmy do Hiszpanii.) itd.

Uwaga: w zdaniach podrzędnych z czasownikami modalnymi
(występującymi w towarzystwie „zwykłego” czasownika), gdzie
czasownik modalny jest użyty w czasie złożonym, odmienna część
orzeczenia rozpoczyna (a nie zamyka) całą sekwencję.
Np.:
Es wäre besser gewesen, wenn du uns früher hättest
informieren können.
(Byłoby lepiej, gdybyś mógł nas poinformować wcześniej.)
Er wäre zusammengebrochen, wenn er dir nicht hätte helfen
können.
(On załamałby się, gdyby nie mógł ci pomóc.)
Zdanie wyrażające życzenie
Zdania wyrażające życzenie wprowadzane są przez spójnik wenn

lub też występują w wersji bezspójnikowej. W zdaniach tego typu –
podobnie jak w zdaniach warunkowych nierzeczywistych – stosuje
się odpowiednią formę trybu przypuszczającego (Konjunktiv II).
Zdania wyrażające życzenie muszą być uzupełnione
nieprzetłumaczalnym w tym przypadku słowem doch. Na końcu
zdania stawiamy wykrzyknik.
Np.:
Wenn wir doch eine Million gewinnen würden! (Gdybyśmy tak
wygrali milion!/Obyśmy wygrali milion!)
Wenn er doch früher gekommen wäre! (Gdyby on wtedy
przyszedł wcześniej!)
Hättest du doch mehr Zeit! (Żebyś tak miał więcej czasu!)
Hätte sie doch mehr gelernt! (Gdyby ona się wtedy więcej
uczyła!)
Ćwiczenia Übungen
9. Utwórz zdania warunkowe nierzeczywiste zgodnie z przykładem.

Klucz
Du hast den Stadtplan vergessen, deshalb müssen wir jetzt nach
dem Weg fragen. Wenn du den Stadtplan nicht vergessen
hättest, müssten wir nach dem Weg nicht fragen.
1. Christine ist krank, deshalb kommt sie nicht zur Party.

__________________________________________________________________.
2. Ich verdiene sehr wenig, deshalb kann ich es mir nicht
leisten.
__________________________________________________________________.
3. Katja hat den Arzt geholt, weil ihr Kind sich sehr schlecht
fühlt.
__________________________________________________________________.
4. Weil er uns nichts gesagt hat, konnten wir ihm nicht helfen.
__________________________________________________________________.
5. Reinhold ist bei Rot gefahren, deshalb hat er den Unfall
verursacht.
__________________________________________________________________.
6. Du wolltest nicht mit deinem Lehrer sprechen, deshalb hast
du jetzt eine schlechte Note.
__________________________________________________________________.
7. Wir fahren nicht an den See, weil es sehr kalt ist.
__________________________________________________________________.
8. Andreas ist schon vor 2 Wochen in die USA geflogen,
deshalb besucht er dich nicht.
__________________________________________________________________.
9. Das Geschäft war geschlossen, deshalb konnten wir nichts
kaufen.
__________________________________________________________________.
10. Weil es sich ein dichter Nebel bildet, besteigen wir heute
den Gipfel nicht.
_________________________________________________________________.
9a. Utwórz zdania warunkowe nierzeczywiste zgodnie z

przykładem. Zwróć uwagę na użycie odpowiedniego czasu.
Klucz
Du hast Fieber, deshalb musst du zu Hause bleiben. Hättest du
kein Fieber, müsstest du nicht zu Hause bleiben.
1. Es regnet stark, deshalb müssen wir unseren Ausflug

verschieben.
__________________________________________________________________.
2. Unsere Mutter muss täglich Medikamente einnehmen, weil
sie zu hohen Blutdruck hat.
__________________________________________________________________.
3. Das Rathaus hat kein Geld, deshalb lässt sie keine neue
Brücke bauen.
__________________________________________________________________.
4. Ich mache mir Sorgen, weil mein Bruder seine Stelle
verloren hat.
__________________________________________________________________.
5. Herr Schneider hatte einen Unfall, deshalb kann er die
schwere Arbeit nicht mehr machen.
__________________________________________________________________.
6. Wir konnten pünktlich kommen, weil wir ein Taxi genommen
haben.
__________________________________________________________________.
9b. Utwórz zdania wyrażające życzenie zgodnie z przykładem.

Klucz
Sie spricht sehr leise. Wenn sie doch nicht so leise/lauter
sprechen würde!
1. Unser Bus fährt so langsam.

__________________________________________________________________.
2. Das Wetter ist so schlimm.
__________________________________________________________________.
3. Wir haben uns damals nicht getroffen.
__________________________________________________________________.
4. Der Arzt konnte früher nicht kommen.
__________________________________________________________________.
5. Man hat diese Entscheidung zu spät getroffen.
__________________________________________________________________.
6. Unser alter Chef geht in Rente.
__________________________________________________________________.
12.10. Zdanie porównawcze nierzeczywiste
Der irreale Vergleichssatz
Zdania porównawcze nierzeczywiste rozpoczynają się spójnikiem als

ob lub als (jak gdyby). Znacznie rzadziej używany jest spójnik als
wenn (tłumaczenie jw.). W zdaniach wprowadzanych przez w/w
spójniki stosuje się odpowiednie formy trybu przypuszczającego
(Konjunktiv II) – por. rozdziały 12.9. Zdanie warunkowe
nierzeczywiste, zdanie wyrażające życzenie nierzeczywiste – Der
irreale Konditional- und Wunschsatz i 3.13. Tryb przypuszczający –
Der Konjunktiv II. W zdaniu nadrzędnym używa się trybu
oznajmującego (Indikativ).

Uwaga: w zdaniach wprowadzanych przez als obowiązuje szyk
przestawny (por. rozdz. 11.2. Zdanie z szykiem przestawnym – Die
versetzte Wortfolge).
Np.:
Du machst so einen Eindruck, als ob du etwas darüber
wüsstest.
(Sprawiasz takie wrażenie, jakbyś coś o tym wiedział.)
Sie sieht so aus, als ob sie die ganze Nacht nicht geschlafen
hätte.
(Ona tak wygląda, jak gdyby nie spała całą noc.)
Wir fühlen uns bei euch so wohl, als wären wir zu Hause.
(Czujemy się u was tak dobrze, jakbyśmy byli w domu.)
Ich hatte so großen Durst, als hätte ich sehr lange gar nichts
getrunken.
(Miałem tak duże pragnienie, jakbym bardzo długo zupełnie nic nie
pił.)
Ćwiczenia Übungen
10. Utwórz zdania porównawcze nierzeczywiste zgodnie z
przykładami. Zwróć uwagę na użycie odpowiedniego czasu.
Klucz
Dein Opa sieht so aus…, (er, 50 Jahre alt, nur, sein) – Dein Opa
sieht so aus, als ob er nur 50 Jahre alt wäre. – Dein Opa sieht
so aus, als wäre er nur 50 Jahre alt.
1. Das Gebäude macht den Eindruck…, (es, projektiert haben,

ein verrückter Architekt)
__________________________________________________________________.
2. Unser Nachbar benimmt sich so…, ( gehören, das ganze
Haus, zu, er)
__________________________________________________________________.
3. Es scheint mir…, (ich, wirklich, erlebt haben, das)
__________________________________________________________________.
4. Dirk spricht Französisch so gut…, (er, sein, ein gebürtiger
Pariser)
__________________________________________________________________.
5. Wir hatten das Gefühl…, (eine Gefahr, zukommen, auf uns)
__________________________________________________________________.
6. Sie wirkt so traurig…, (ihr ganzes Vermögen, sie, verloren
haben)
__________________________________________________________________.
7. Du siehst so aus…, (die Prüfung, du, bestanden haben,
nicht)
__________________________________________________________________.
8. Er tut so…, (davon, er, haben, keine Ahnung)
__________________________________________________________________.
12.11. Zdanie skutkowe nierzeczywiste
Der irreale Konsekutivsatz
Zdanie skutkowe nierzeczywiste rozpoczyna się spójnikiem als dass

(ażeby, aby) i występuje po sformułowaniach typu: es ist zu spät,
als dass… (jest za późno, ażeby…), er ist zu schwer, als dass…
(on jest za ciężki, ażeby…) itd. W zdaniach wprowadzanych przez
w/w spójnik stosuje się odpowiednie formy trybu
przypuszczającego (Konjunktiv II) – por. rozdziały 12.9. Zdanie
warunkowe nierzeczywiste, zdanie wyrażające życzenie
nierzeczywiste – Der irreale Konditional- und Wunschsatz i 3.13. Tryb
przypuszczający – Der Konjunktiv II. W zdaniu nadrzędnym używa
się trybu oznajmującego (Indikativ).
Np.:
Das Experiment wird zu teuer, als dass man es fortsetzen
könnte.
(Eksperyment staje się za drogi, ażeby go można było
kontynuować.)
Die Aufgabe war zu schwierig, als dass ich sie gelöst hätte.
(Zadanie było zbyt trudne, ażebym je rozwiązał.)
Der Gegner war zu stark, als dass man ihn hätte besiegen
können.
(Przeciwnik był za silny, ażeby go było można pokonać.)

Uwaga: nie wolno pomylić spójników damit i um…zu (por. rozdz.
12.5. Zdanie celowe, równoważnik zdania celowego – Der Finalsatz,
die Infinitivkonstruktion) z als dass. W/w spójniki tłumaczymy tak
samo (lub prawie tak samo). Zupełnie inny natomiast jest kontekst
ich użycia.
Ćwiczenia Übungen
11. Utwórz zdania skutkowe nierzeczywiste zgodnie z przykładem.
Klucz
Es ist zu heiß. Wir können unsere Wanderung nicht fortsetzen. Es
ist zu heiß, als dass wir unsere Wanderung fortsetzen
könnten.
1. Die Wohnung ist zu teuer. Wir können sie nicht kaufen.

__________________________________________________________________.
2. Diese Aufgabe ist zu kompliziert. Wir lösen sie innerhalb
einiger Stunden nicht.
__________________________________________________________________.
3. Die Teilnehmer waren viel zu müde. Sie konnten keine
Übungen mehr machen.
__________________________________________________________________.
4. Der Wind hat zu stark geweht. Man konnte nicht das Turnier
fortsetzen.
__________________________________________________________________.
5. Der Geschäftsmann ist zu clever. Man kann ihn nicht
betrügen.
__________________________________________________________________.
6. Das Bild ist zu groß. In unserem Wohnzimmer wird es
schlecht aussehen.
__________________________________________________________________.
7. Die Preise in diesem Hotel waren zu hoch. Wir haben dort
nicht übernachtet.
__________________________________________________________________.
8. Der Film ist leider zu langweilig. Ich will ihn mir das zweite
Mal nicht ansehen.
__________________________________________________________________.
9. Die Strecke ist zu lang. Es ist unmöglich, sie an einem Tag
zurückzulegen.
__________________________________________________________________.
10. Ich bin zu alt. Ich kann so schwere Arbeit nicht mehr
machen.
_________________________________________________________________.
12.12. Zdanie pytające zależne
Der indirekte Fragesatz
Ze zdaniami pytającymi zależnymi mamy do czynienia wówczas,

gdy przed pytaniem właściwym (por. rozdz. 10 Zdania pytające – Die
Fragesätze) pojawia się jakiekolwiek wprowadzenie. W zdaniach
pytających zależnych – w przeciwieństwie do pytań właściwych
(bezpośrednich) – obowiązuje szyk końcowy.
Np.:
Könnten Sie mir sagen, wohin dieser Zug fährt? (Czy mógłby
pan/pani mi powiedzieć, dokąd jedzie ten pociąg?)
Sag uns, wo du jetzt wohnst. (Powiedz nam, gdzie teraz
mieszkasz.)
Zdania pytające zależne możemy tworzyć przy użyciu dowolnego
słowa pytającego (por. rozdz. 10 Zdania pytające – Die Fragesätze)
oraz spójnika ob. (czy).
Np.:
Herr Kretschmar weß nicht, wann der Chef nach Hamburg
fliegen will.
(Pan Kretschmar nie wie, kiedy szef chce lecieć do Hamburga.)
Karl konnte nicht sagen, wohin Monika gegangen ist.
(Karl nie potrafił powiedzieć, dokąd poszła Monika.)
Sie hat mich gestern gefragt, ob ich sie am Wochenende
besuche.
(Ona mnie wczoraj pytała, czy ją odwiedzę w weekend.)
Ćwiczenia Übungen
12. Uzupełnij poniższe zdania, wykorzystując podane wyrazy. Jeśli

nie podano inaczej, każdego słowa można użyć tylko jeden raz –
was, wann, wer, wem, wie, wo (x 2), wie viele, ob (x 2).
Klucz
1. Sagen Sie bitte, _________________ Sie morgen zum Frühstück

essen möchten.
2. Weißt du vielleicht, _________________ Sonja immer noch
krank ist.
3. Ich habe vergessen, _________________ ich dieses Buch
geliehen habe.
4. Unsere Söhne wollten nicht sagen, _________________
Flaschen Bier sie gestern getrunken haben.
5. Ich weiß nicht, _________________ Stefan jetzt arbeitet.
6. Ich habe gesehen, _________________ unerlaubte Hilfsmittel
benutzt hat.
7. Müllers haben nicht gesagt, _________________ sie
zurückkommen wollen.
8. Wisst ihr schon, _________________ ihr wohnen werdet.
9. Weißt du vielleicht, _________________ man diese Aufgabe
lösen kann.
10. Ich bin mir nicht sicher, _________________ dieser Weg
wirklich am kürzesten ist.
Test
Połącz pary zdań podanymi spójnikami – als, damit, dass, indem,

ob, obwohl, weil. Każdego spójnika wolno użyć jeden raz.
1. Wir sollten uns danach erkundigen, _________________ der

Professor unsere Arbeit schon gelesen hat.
2. Ilona hat mehr Geld bekommen, _________________ sie
erwartet hat.
3. Carla arbeitet in den USA, _________________ ihre Familie
besser leben könnte.
4. Mein Freund hat mich gebeten, _________________ ich ihm bei
der Übersetzung des Artikels helfe.
5. _________________ diese Frau ein sehr gutes Gehalt bekam,
war sie unzufrieden und wollte mehr.
6. _________________ Stefan zu schnell gefahren ist, wurde er
von der Verkehrspolizei bestraft.
7. Man kann etwas Geld sparen, _________________ man nicht
alle Zimmer im Haus gleichzeitig beleuchtet.
8. Połącz podane pary zdań spójnikami – als, bevor,
seit(dem), während, wenn. Każdego spójnika wolno użyć
jeden raz.
9. Immer _________________ unser Opa kam, brachte er uns eine
Tafel Schokolade mit.
10. _________________ ich meine Hausaufgaben mache, spielt
mein jüngerer Bruder Gitarre.
11. Er begann zu arbeiten, _________________ er 20 Jahre alt war.
12. _________________ Monika in London wohnt, hat sie uns noch
keine E-Mail geschickt.
13. Man muss das Visum beantragen, _________________ man
nach China reisen kann.
14. Z podanych par zdań utwórz odpowiednią konstrukcję
bezokolicznikową – (an)statt…zu, ohne…zu, um…zu.
Pamiętaj o dokonaniu koniecznych przekształceń.
15. Er ist aus dem Restaurant gegangen. Er hat die Rechnung
nicht bezahlt.
__________________________________________________________________.
16. Mueller sprach nicht mit seinem Sohn. Er schimpfte die
ganze Zeit auf ihn.
__________________________________________________________________.
17. Du lernst nicht, sondern spielst wieder am Computer.
__________________________________________________________________.
18. Die Kaufmanns haben die Stadt verlassen. Sie haben sich
von uns nicht verabschiedet.
__________________________________________________________________.
19. Sie lernt viel. Sie will Jura studieren.
__________________________________________________________________.
20. Er macht keine Bergwanderungen, sondern verbringt seine
ganze Zeit in den Kneipen.
__________________________________________________________________.
21. Karl wollte sich gut vorbereiten, deshalb hat er 4 Stunden
täglich trainiert.
__________________________________________________________________.
22. Wir konnten dieses Cafe schnell finden. Wir mussten nicht
nach dem Weg fragen.
__________________________________________________________________.
23. Vor 2 Tagen ist sie nach Frankreich gefahren. Sie hat ihrem
Mann nichts gesagt.
__________________________________________________________________.
24. Z podanych par zdań utwórz zdania porównawcze, skutkowe
i warunkowe nierzeczywiste (zgodnie z informacją w
nawiasach). Pamiętaj o dokonaniu koniecznych
przekształceń i użyciu odpowiednich form czasowych.
25. Der Film war langweilig, deshalb ist meine Oma
eingeschlafen. (zd. warunkowe)
__________________________________________________________________.
26. Wir gingen nicht spazieren, weil es regnete. (zd.
warunkowe)
__________________________________________________________________.
27. Sie spricht so leise, dass man sie nicht verstehen kann. (zd.
skutkowe)
__________________________________________________________________.
28. Ich bin immer noch krank, deshalb konnte ich dich nicht
besuchen. (zd. warunkowe)
__________________________________________________________________.
29. Es ist so spät, dass mein Onkel nicht mehr im Büro ist. (zd.
skutkowe)
__________________________________________________________________.
30. Frau Moritz behandelte ihren Untermieter wie ihren eigenen
Sohn. (zd. porównawcze)
__________________________________________________________________.
31. Er schaute mich verständnislos an. /nicht verstanden haben/
(zd. porównawcze)
__________________________________________________________________.
32. Die Reise ist so anstrengend, dass ich sie nicht mehr
machen werde. (zd. skutkowe)
__________________________________________________________________.
33. Er spricht Englisch wie ein Engländer. (zd. porównawcze)
__________________________________________________________________.

Uwaga:
Jeśli w punktach 1 – 7 pojawiły się błędy, przypomnij sobie

treść podrozdziałów 12.1., 12.2., 12.3., 12.5. i 12.6.
Jeżeli stwierdzasz pomyłki w punktach 8 – 12, zajrzyj

Jeżeli występują niezgodności w punktach 13 – 21, zerknij do

podrozdziałów 12.5. i 12.6.
Jeśli zauważyłeś błędy w punktach 22 – 30, zajrzyj raz

jeszcze do podrozdziałów 12.9., 12.10. i 12.11.
13. Spójniki wieloczłonowe
Die mehrteiligen
Konjunktionen
Do najczęściej spotykanych spójników wieloczłonowych należą:

einerseits…, andererseits (z jednej strony…, z drugiej strony),
entweder… oder (albo… albo), mal… mal (raz… raz), nicht
nur…, sondern auch (nie tylko…, lecz także), sowohl… als auch
(zarówno…, jak i), weder… noch (ani… ani), zwar…, aber
(wprawdzie…, ale)
Np.:
Einerseits möchte sie ihr eigenes Geld haben, andererseits
sitzt sie nur vor dem Fernseher, statt nach einer Stelle zu
suchen./Sie möchte einerseits ihr eigenes Geld haben,
andererseits sitzt sie nur vor dem Fernseher… (Z jednej strony
chciałaby mieć własne pieniądze, z drugiej zaś siedzi tylko przed
telewizorem, zamiast poszukać jakiejś pracy.)
Entweder fahren wir nach Spanien, oder wir bleiben in
Warschau und renovieren unsere Wohnung. (Albo jedziemy do
Hiszpanii, albo zostajemy w Warszawie i remontujemy nasze
mieszkanie.)
Nicht nur die Schüler, sondern auch die Lehrer haben am
Wettkampf teilgenommen./Am Wettkampf haben nicht nur
die Schüler, sondern auch die Lehrer teilgenommen. (W
zawodach wzięli udział nie tylko uczniowie, lecz także nauczyciele.)
Sie hat mal hier mal da gearbeitet. (Pracowała raz tu, raz tam.)
Ich habe weder ihn noch sie gesehen. (Nie widziałem ani jego,
ani jej.)
Zwar bin ich müde und schlapp, aber ich versuche dir zu
helfen./Ich bin zwar müde und schlapp, aber ich versuche dir
zu helfen (Wprawdzie jestem wykończony, ale postaram się ci
pomóc.)

Uwaga: przy spójniku weder… noch nie wolno używać przeczeń,
gdyż tę rolę pełni już wspomniany spójnik. Por. też rozdz. 9 Zdanie
wyrażające przeczenie – Der Satz mit der Negation.
Test sprawdzający
Test
Uzupełnij właściwy spójnik.
1. Wir haben sowohl die Altstadt _________________ die Festung

gesehen.
2. _________________ der Chef noch sein Assistent konnten uns
die Entscheidung des Vorstands erläutern.
3. Einerseits mag ich sie sehr, _________________ bringt sie mich
ab und zu auf die Palme.
4. Wir wollten _________________ schließen, aber wir können Sie
noch bedienen.
5. _________________ bekomme ich mein Geld zurück, oder ich
gehe zum Rechtsanwalt.
6. Przetłumacz.
7. On mieszkał raz tu, raz tam.
__________________________________________________________________.
8. Nie było jej u nas ani wczoraj, ani w ostatni weekend.
__________________________________________________________________.
9. Latem pojedziemy albo nad morze, albo za granicę.
__________________________________________________________________.
10. Zarówno widzowie jak i uczestnicy byli już zmęczeni.
__________________________________________________________________.
11. Zaprosiliśmy nie tylko naszych krewnych, lecz także
wszystkich naszych przyjaciół.
_________________________________________________________________.
12. Nie kupił jej ani kwiatów, ani żadnego prezentu.
_________________________________________________________________.
13. To mieszkanie jest wprawdzie bardzo przytulne, ale
otoczenie nie podoba mi się.
_________________________________________________________________.
Mowa zależna i inne
struktury pokrewne
znaczeniowo
Die indirekte Rede und
andere bedeutungsähnliche
Strukturen
14. Tryb Konjunktiv I
Der Konjunktiv I
Konjunktiv I tworzą 3 formy gramatyczne: Konjunktiv Präsens,

Konjunktiv Perfekt i Konjunktiv Futur. Konjunktiv I jest używany
przede wszystkim w mowie zależnej (por. rozdz. 15 Mowa zależna –
Die indirekte Rede). Można się z nim również zetknąć w niektórych
zdaniach wyrażających życzenie, hasłach a także w (dawniejszych)
przepisach kulinarnych.
Np.:
Es lebe unser Fürst! (Niech żyje nasz książę!) Man nehme 200 g
Butter, drei Eier… (Należy wziąć 200 g masła, trzy jajka…)

Uwaga: w języku polskim nie istnieją formy analogiczne do
Konjunktiv I.
Konjunktiv Präsens tworzy się przez dodanie do tematu

czasownika odpowiednich końcówek osobowych (wyróżnionych
w poniższej odmianie). Zasada ta dotyczy wszystkich
czasowników z wyjątkiem sein.
Wzory odmiany
ich frage arbeite sehe gebe dürfe werde

du fragest arbeitest sehest gebest dürfest werdest
er, sie, es frage arbeite sehe gebe dürfe werde
wir fragen arbeiten sehen geben dürfen werden
ihr fraget arbeitet sehet gebet dürfet werdet
sie, Sie fragen arbeiten sehen geben dürfen werden
Konjunktiv Präsens czasownika sein
ich sei
du sei(e)st
er, sie, es sei
wir seien
ihr seiet
sie, Sie seien
Konjunktiv Perfekt tworzymy za pomocą czasowników

posiłkowych haben lub sein, użytych (wg zwykłych zasad – por.
rozdz. 3.3. Czas przeszły złożony – Das Perfekt) w Konjunktiv
Präsens oraz formy Partizip Perfekt danego czasownika.
Np.:
Er habe alles ausgegeben.
Sie sei schon gefahren.
Konjunktiv Futur konstruujemy za pomocą czasownika

posiłkowego werden użytego w Konjunktiv Präsens oraz
bezokolicznika danego czasownika.
Np.:
Der Ministerpräsident werde morgen das Museum
besichtigen.
Die Banken werden ihrer Firma nicht mehr helfen.
Test sprawdzający
Test
Napisz poniższe czasowniki w podanych formach.
1. sprechen – Konjunktiv Präsens, 2 os. l. poj.

_____________________________
2. sammeln – Konjunktiv Perfekt, 3 os. l. poj.
_____________________________
3. sehen – Konjunktiv Präsens, 2 os. l. mn.
_______________________________
4. schlafen – Konjunktiv Präsens, 2 os. l. mn.
_____________________________
5. fliegen – Konjunktiv Futur, 3 os. l. poj.
________________________________
6. verbringen – Konjunktiv Perfekt, 2 os. l. poj.
___________________________
7. fahren – Konjunktiv Perfekt, 1 os. l. mn.
_______________________________
8. lesen – Konjunktiv Präsens, 3 os. l. poj.
________________________________
9. sein – Konjunktiv Perfekt, 3 os. l. mn.
_________________________________
10. müssen – Konjunktiv Präsens, 1 os. l. poj.
_____________________________
11. schreiben – Konjunktiv Futur, 2 os. l. poj.
____________________________
12. anrufen - Konjunktiv Perfekt, 2 os. l. mn.
_____________________________
15. Mowa zależna
Die indirekte Rede
Gdy chcemy przytoczyć czyjąś wypowiedź, tezę czy

sformułowanie, możemy posłużyć się mową zależną.
Okazujemy w ten sposób swego rodzaju obiektywizm wobec
tejże wypowiedzi, nie przesądzając o jej prawdziwości. Stąd
też spotykamy się z tą formą gramatyczną przede wszystkim w
prasie, wiadomościach radiowych i telewizyjnych, reportażach, itp.
W języku potocznym mowa zależna pojawia się stosunkowo rzadko.

W mowie zależnej stosuje się przeważnie odpowiednie formy trybu
Konjunktiv I (por. rozdz. 14. Tryb Konjunktiv I – Der Konjunktiv I).
Np.:
Der Minister ist der Meinung, dass die Finanzkrise sich
vertiefen werde. (Minister jest zdania, że kryzys finansowy będzie
się pogłębiał.)
Der Bundeskanzler hat gesagt, er habe sich mit dem
Diktator nicht getroffen. (Kanclerz powiedział, że nie spotkał się z
dyktatorem.)
Powyższe przykłady pokazują, że zdania w mowie zależnej są
wprowadzane przez spójnik dass (że) lub też występują w postaci
bezspójnikowej. Natomiast pytania typu „czy” formułuje się za
pomocą spójnika ob (czy).
Np.:
Ein Journalist fragt, ob der Minister zurücktreten wolle.
(Dziennikarz pyta, czy minister chce się podać do dymisji.)

Formy gramatyczne stosowane w mowie zależnej
W odniesieniu do przyszłości używamy Konjunktiv Futur.
Jeśli natomiast formy Konjunktiv Futur mają identyczną postać
jak Indikativ Futur, należy posłużyć się trybem Konditional I (por.
rozdz. 3.13. Tryb przypuszczający – Der Konjunktiv II).
Np.:
Der Präsident betont, er werde nur noch 6 Monate im Amt
bleiben. (Prezydent podkreśla, że będzie sprawować swój urząd
jeszcze tylko przez 6 miesięcy.)
Ale:
Meine Bekannten haben mir gesagt, dass sie mir helfen
würden. (Moi znajomi powiedzieli, że będą mi pomagać.)
W odniesieniu do teraźniejszości stosujemy Konjunktiv

Präsens. Jeśli zaś jego formy nie różnią się niczym od Indikativ
Präsens, powinniśmy użyć Konjunktiv Präteritum/Imperfekt (por.
Np.:
Der Sportler behauptet, dass er jeden Tag 7 Stunden lang
trainiere. (Sportowiec twierdzi, że trenuje codziennie przez 7
godzin.)
Ale:
Viele Kursteilnehmer sagen, sie könnten stolz auf ihre
Ergebnisse sein. (Wielu uczestników kursu mówi, że mogą być
dumni ze swoich wyników.)
W odniesieniu do przeszłości używamy Konjunktiv Perfekt.

Jeśli natomiast jego formy są identyczne jak formy Indikativ
Perfekt, należy zastosować Konjunktiv Plusquamperfekt (por.
Np.:
Eine Zeitung informiert, dass der Botschafter fast zwei
Stunden mit dem Außenminister gesprochen habe. (Pewna
gazeta informuje, że ambasador prawie 2 godziny rozmawiał z
ministrem spraw zagranicznych.)
Ale:
In anderen Medien wird berichtet, beide Politiker hätten nur
eine halbe Stunde gesprochen. (Inne media podają, że obaj
polityce rozmawiali tylko pół godziny.)
Jeśli zachodzi potrzeba przytoczenia wydanego komuś

polecenia, należy posłużyć się odpowiednim czasownikiem
modalnym oraz bezokolicznikiem danego czasownika. W
przypadku przyjaźnie wyrażonego polecenia stosujemy
czasownik mögen, zaś w odniesieniu do surowo
sformułowanych rozkazów: sollen i müssen.
Np.:
Karl hat seine Freundin gebeten, sie möge sich nicht so sehr
aufregen. (Karl poprosił swoją przyjaciółkę, żeby się tak bardzo nie
denerwowała.)
Der Direktor hat der neuen Angestellten gesagt, dass sie
sofort in den Konferenzraum gehen solle/müsse. (Dyrektor
powiedział nowej pracownicy, że ma natychmiast iść do sali
konferencyjnej.)

Przekształcanie mowy niezależnej w zależną
Przez tzw. mowę niezależną rozumiemy tutaj dosłowny cytat, w
języku pisanym umieszczany zawsze w cudzysłowie.
Np.:
Der Minister sagte: „Die letzte Zeit war nicht leicht für mich,
aber noch in dieser Woche treffe ich mich mit meinem
spanischen Amtskollegen.” (Minister powiedział: „Ostatni czas
nie był dla mnie łatwy, ale jeszcze w tym tygodniu spotkam się ze
swoim hiszpańskim kolegą.”)
Przekształcając powyższą wypowiedź w sformułowanie
wyrażone w mowie zależnej, koniecznie trzeba pamiętać o
tzw. zmianie perspektywy. Nie wolno oczywiście zapomnieć o
użyciu odpowiedniej formy (patrz podpunkt – Formy gramatyczne
stosowane w mowie zależnej).
Porównaj:
Der Minister sagte, die letzte Zeit sei nicht leicht für ihn
gewesen, aber noch in dieser Woche treffe er sich mit seinem
spanischen Amtskollegen. (Minister powiedział, /że/ ostatni czas
nie był dla niego łatwy, ale jeszcze w tym tygodniu spotka się ze
swoim hiszpańskim kolegą.)
Test sprawdzający
Test
Zamień poniższe zdania na mowę zależną. Pamiętaj o tzw. zmianie

perspektywy.
Ein Student erzählt:
1. „Seit drei Monaten studiere ich in Essen.”

_________________________________________________________________.
2. „Hier ist es wunderschön.”
_________________________________________________________________.
3. „Jeden Tag gehen wir in eine Kneipe.”
_________________________________________________________________.
Der Regierungssprecher sagte:
1. „Diese Information kann ich nicht bestätigen.”

_________________________________________________________________.
2. „Vor der Pressekonferenz habe ich mit dem Minister
gesprochen.”
_________________________________________________________________.
3. „Er war auch erstaunt”
_________________________________________________________________.
Der Bürgermeister antwortete:
1. „Höchstwahrscheinlich wird die Delegation erst im nächsten

Monat kommen.“
_________________________________________________________________.
2. „Wir haben den Haushalt vorbereitet.”
_________________________________________________________________.
3. „Ich will meinen Vorschlag durchsetzen.”
_________________________________________________________________.
Das Kind hat gefragt:
1. „Darf ich heute länger aufbleiben?”

________________________________________________________________.
Der Lehrer sagte zu den Schülern:
1. „Geht heute früher nach Hause!”

________________________________________________________________.
Der Direktor sagte zu dem Lehrer:
1. „Bleiben Sie heute bis 17 Uhr in der Schule!”

________________________________________________________________.
16. Czasowniki modalne
„sollen” i „wollen” w
wypowiedziach
subiektywnych
Die Modalverben „sollen”
und „wollen” zur subjektiven
Aussage
Za pomocą czasownika modalnego sollen (niezależnie od jego

podstawowego znaczenia – por. rozdz. 3.7. Czasowniki modalne
– Die Modalverben) można wyrazić następujący stan rzeczy –
usłyszeliśmy od kogoś lub gdzieś przeczytaliśmy jakąś
informację, co do której prawdziwości nie jesteśmy przekonani.
Budując wypowiedź z sollen podkreślamy naszą niepewność.
Np.:
Herr Heinemann soll der beste Kandidat sein. (Pan Heinemann
ma być /jakoby/ najlepszym kandytatem.)
Es soll viele Verletzte geben. (Podobno jest wielu rannych.)
Powyższe przykłady odnoszą się do teraźniejszości. Jeśli zaś
chcemy wyrazić tą samą myśl odnoszącą się do przeszłości,
musimy na końcu zdania umieścić bezokolicznik czasu
przeszłego. (Bezokolicznik czasu przeszłego to Partizip Perfekt
danego czasownika + czasownik posiłkowy.)
Porównaj:
Herr Heinemann soll der beste Kandidat gewesen sein. (Pan
Heinemann miał być /jakoby/ najlepszym kandytatem.)
Es soll viele Verletzte gegeben haben. (Podobno było wielu
rannych.)
Za pomocą czasownika modalnego wollen (niezależnie od jego

podstawowego znaczenia – por. rozdz. 3.7. Czasowniki modalne
– Die Modalverben) możemy powtórzyć to, co ktoś twierdzi (lub
stwierdził) o sobie samym. Używając czasownika wollen,
dajemy jednak wyraz pewnemu sceptycyzmowi co do
prawdziwości przytaczanej wypowiedzi. Omawiane konstrukcje z
wollen używane są przede wszystkim w odniesieniu do
przeszłości.
Np.:
Der Augenzeuge will den Täter nicht gesehen haben.
(Naoczny świadek twierdzi, że nie widział sprawcy.)
Der Bürgermeister will von Geschäftsleuten kein Geld
angenommen haben. (Burmistrz mówi, że nie przyjmował od
biznesmenów żadnych pieniędzy.)

Uwaga:
konstrukcje z sollen mogą zostać zastąpione zwrotami:
ich habe gehört/angeblich/man hat erzählt/man sagt, dass…
itp. (słyszałem/podobno/opowiadano/mówi się, że…),
konstrukcje z wollen przez:
er/sie behauptet von sich selbst/sagt über sich, dass… itp.
(on/ona twierdzi o sobie samym/mówi o sobie, że…).
Test sprawdzający
Test
Zastąp poniższe zdania konstrukcjami z sollen lub wollen. W

przypadku konstrukcji z sollen zwróć uwagę na właściwą formę
czasową.
1. Mathias sagt, dass er Claudia im Restaurant „Zum goldenen

Hirsch” gesehen habe.
_________________________________________________________________.
2. Man sagt, dass Reinhold D. Mitglied einer illegalen
Organisation ist.
_________________________________________________________________.
3. Manche behaupten, dass Frau Mueller den Unfall verursacht
hat.
_________________________________________________________________.
4. Inge sagt über sich, dass sie Chinesisch innerhalb sechs
Monate gelernt hat.
_________________________________________________________________.
5. Einem Gerücht zufolge hat der gesuchte Verbrecher bei
einem Richter übernachtet.
_________________________________________________________________.
6. Der Minister hat sich dazu geäußert: „Alle meine privaten
Reisen habe ich privat bezahlt.“
_________________________________________________________________.
7. In manchen Zeitungen steht geschrieben, dass der
Präsident gar keine Ahnung von der Affäre hatte.
_________________________________________________________________.
8. Unsere Nachbarin behauptet, dass sie Herrn Schwarz mit
einer jungen Frau gesehen hat.
_________________________________________________________________.
9. Ich habe gehört, dass dieser Abgeordnete mit der
kommunistischen Polizei zusammengearbeitet hat.
_________________________________________________________________.
10. Der Abgeordnete behauptet aber, keine Kontakte zur
Staatssicherheit gehabt zu haben.
_________________________________________________________________.
11. Man sagt, dass ein hochrangiger Polizist in die organisierte
Kriminalität verwickelt ist.
_________________________________________________________________.
12. Jemand hat erzählt, dass Monika sich mit ihrem Verlobten
gestritten hat.
_________________________________________________________________.
Egzamin końcowy
Abschlussprüfung
Uzupełnij poniższe zdania zgodnie z sensem.
1. – Guten Tag, kann ich Ihnen helfen? – Ja, ich suche

_________________ Sommerhose. – Und wie gefällt Ihnen
_________________ Hose hier?
2. Dieser Anzug ist wirklich preiswert. Ich _________________ ihn
kaufen, wenn ich genug Geld hätte.
3. – Sollte ich dir dabei helfen? Ja, sei so gut und
_________________ mir!
4. Unser Nachbar, _________________ Auto immer noch kaputt
ist, muss mit dem Bus zur Arbeit fahren.
5. Wir mussten mit dem Taxi fahren, _________________ hätten
wir unser Flugzeug nicht erreicht.
6. Entschuldigen Sie bitte, gibt _________________ hier eine
Tankstelle?
7. Mein Onkel verdient wirklich viel, aber meine Tante verdient
noch _________________ als er.
8. Im Sommer fahren wir nach Spanien. _________________ du
auch dorthin?
9. Wie lange _________________ ihr von Frankfurt nach New York
geflogen?
10. – Ist das dein Hund? – ja, er gehört zu _________________.
11. Hättest du mehr gelernt, dann _________________ du das
Examen bestanden.
12. – Das ganze Haus muss aufgeräumt _________________. Aber
Herr Direktor, es ist schon gestern aufgeräumt
_________________.
13. – Wie spät ist es? – Es ist schon 1610 _________________.
14. Ich muss _________________ beeilen, sonst verspäte ich
_________________.
15. Nachdem wir zu Mittag gegessen _________________, gingen
wir in den Park.
16. Sowohl die Professoren _________________ die Studenten
waren derselben Meinung.
17. Er vergisst immer, die Tür _________________ schließen.
18. Knusprig_______ Brot mit zart_______ Schinken, das mag ich
am liebsten.
19. _________________ ich 7 Jahre alt war, bin ich zum ersten Mal
in die Schule gegangen.
20. Katja lernt Englisch, _________________ sie in London
studieren will.
21. Es ist zu spät, ________________ dein Bruder noch in seinem
Büro sitzen würde.
22. Niemand hat uns geholfen. Weder du ________________ deine
Familie.
23. Ich möchte gerne noch einmal nach Italien fahren,
________________ ich habe nicht genug Geld.
24. Die Lampe hängt ________________ der Decke.
25. ________________ du diesen Mann am Fenster? (sehen –
Präsens)
26. – Kannst du uns morgen besuchen? – Nein, morgen habe ich
________________ Zeit.
27. Der Direktor hat das Dokument unterschrieben,
________________ es gelesen zu haben.
28. – Hast du Katja die ganze Geschichte erzählt? – ja, ich hab‘
________________ ihr erzählt.
29. Ich habe Fieber und kann nicht kommen. Diesmal müsst ihr
________________ mich spielen.
30. Hast du gestern ________________ deiner Schwester
telefoniert?
31. Es schien so, ________________ wäre hier niemand gewesen.
32. ________________ des starken Regens hat niemand die gute
Laune verloren.
33. Sie lernt fleißig Englisch, ________________ in London
studieren zu können.
34. Der grün______ Rock und die weiß______ Bluse passen gut
zusammen.
35. Alle haben sich ________________ den Tisch gesetzt.
36. – Trinkt man dort viel Wein? – Ja, dort ________________
wirklich viel Wein ________________.
37. Wenn ich damals gesund gewesen wäre, ________________ ich
euch bestimmt besucht.
38. Pizza esse ich sehr gern. ________________ du auch Pizza so
gern wie ich?
39. Wie lange fährt ________________ mit dem Zug von Berlin
nach Hannover?
40. – Wann wollt ihr ________________ Eltern besuchen? – Schwer
zu sagen, unsere Eltern wohnen weit von hier.
41. ________________ hat dir gesagt, dass ich kündigen will?
42. Wir haben uns ________________ unseren Gastgebern
verabschiedet.
43. Hast du schon ________________ nachgedacht?
44. Ich muss ________________ zuerst die Hände waschen.
45. Der März ist der ________________ Monat des Jahres.
46. Karl hat zu wenig verdient, ________________ hat er
gekündigt.
47. Am Samstag fahren wir endlich ________________ unseren
Großeltern.
48. Es ist gefährlich, nachts ________________ den dunklen Park
zu gehen.
49. Muellers haben einen teuren Wagen, aber das Auto von
Kaufmanns ist noch ________________.
50. Erkundige dich bitte, ________________ das Flugzeug aus Rom
schon gelandet ist.
51. ________________ unser Nachbar schon 87 Jahre alt ist, fährt
er selbst Auto und arbeitet oft in seinem Garten.
52. Sie hat mit einem älter_____ Mann gesprochen.
53. Wie heißt diese Frau, mit ________________ du vor kurzem
gesprochen hast.
54. Er hat mich sein_____ einzig_____ Freund genannt.
55. – Hast du vielleicht ein Taschenmesser? – Nein, ich habe
________________.
56. Im Winter wollen wir ________________ nach Italien oder in die
Schweiz fahren.
57. Das war ________________ der interessantesten Filme, die wir
je gesehen haben.
58. Ich muss immer ________________ 6 Uhr aufstehen.
59. ________________ sich auf das Examen vorzubereiten, spielt
er Karten oder sieht fern.
60. Katja hatte ziemlich hohes Fieber, ________________ ist sie zur
Arbeit gefahren.
61. Ich rufe dich heute Abend ________________, dann können wir
uns unterhalten.
62. Der Regierungssprecher trifft ________________ heute mit den
Journalisten.
63. Der Vater ist stolz ________________ seinen Sohn.
64. Sie hat aufgehört ________________ rauchen.
65. Wir schlafen immer bei offen_____ Fenster.
66. Immer ________________ unsere Tante uns besuchte, brachte
sie Süßigkeiten mit.
67. Ich bin ________________ nicht interessiert.
68. Der Chefredakteur soll etwas darüber gewusst
________________.
69. – ________________ Mantel ist das? – Ich weiß nicht, zu wem
er gehört.
70. Wie gefällt dir die neu_____ Sekretärin unser_____ Chefs?
71. ________________ des heftigen Sturms konnte das Flugzeug
nicht starten.
72. Ich habe leider vergessen, ________________ ich dieses Buch
geliehen habe.
73. Wir installieren ein Anti-Viren-Programm, ________________
der Computer reibungslos funktioniert.
74. – Wann räumst du endlich dein Zimmer auf? – Ich habe es
schon ________________.
75. Das Oktoberfest beginnt nicht im Oktober, ________________
Ende September.
76. Dein Reisepass liegt auf ________________ Tisch.
77. Stell ________________ vor! Ich hab‘ im Lotto gewonnen.
78. Sie sieht so aus, ________________ sie krank wäre.
79. Ich muss mit dem neuen Student______ sprechen.
80. ________________ ich doch mehr verdienen würde!
81. – Ist es verboten, hier zu parken? – Ja, hier ________________
man nicht parken.
82. Wir können nicht zur Party kommen, ________________ wir
müssen morgen nach Hamburg fliegen.
83. Bist du wirklich ein ________________ Fahrer als Rolf? (gut)
84. – Hat jemand ihm geholfen? – Nein, ihm ist nicht
________________.
85. – Müssen wir schon aufstehen? – Ja, ________________ !
86. Ich mag gebraten_________ Fisch.
87. Wenn du rechtzeitig gekommen ________________,
________________ wir alles besprechen können.
88. Das ist das Geschenk ________________ deine Schwester.
89. Bist du ________________ überzeugt?
90. ________________ Sie gut Spanisch sprechen?
91. Dieser Ring ist ________________ echtem Gold.
92. Zuerst essen wir zu Mittag, ________________ machen wir
einen Spaziergang.
93. Im Sommer ________________ wir viel gewandert.
94. Thomas kann nicht kommen, weil er ________________ Vater
vom Bahnhof abholen muss.
95. Dieser Mann, nach ________________ sie fragen, wohnt im 3.
Stock.
96. Man kann schnell abnehmen, ________________ man strenge
Diät hält.
97. Das ist das Auto mein_______ Onkel_______.
98. Das ist das Beste, ________________ du tun kannst.
99. Die Post befindet sich ________________ dem Rathaus und
dem Restaurant.
100. Die Prüfung ________________ nicht so schwer
________________. (sein – Perfekt)
Tabele
Tabellen
Liczebniki
Zahlwörter
Liczebniki główne
Kardinalzahlen
0 null
1 eins
2 zwei
3 drei
4 vier
5 fünf
6 sechs
7 sieben
8 acht
9 neun
10 zehn
11 elf
12 zwölf
13 dreizehn
14 vierzehn
15 fünfzehn
16 sechzehn
17 siebzehn
18 achtzehn
19 neunzehn
20 zwanzig
21 einundzwanzig
22 zweiundzwanzig
23 dreiundzwanzig
24 vierundzwanzig
25 fünfundzwanzig
26 sechsundzwanzig
27 siebenundzwanzig
28 achtundzwanzig
29 neunundzwanzig
30 dreißig
40 vierzig
50 fünfzig
60 sechzig
70 siebzig
80 achtzig
90 neunzig
100 (ein)hundert
200 zweihundert
300 dreihundert
400 dreihundert
500 fünfhundert
600 sechshundert
700 siebenhundert
800 achthundert
900 neunhundert
1000 tausend
2000 zweitausend
1 000 000 eine Million
134 hundertvierunddreißig
307 dreihundertsieben
850 achthundertfünfzig
Liczebniki porządkowe
Ordnungszahlen
–
1 der, die das erste
2 der, die das zweite
3 der, die das dritte
4 der, die das vierte
5 der, die das fünfte
6 der, die das sechste
7 der, die das siebte
8 der, die das achte
9 der, die das neunte
10 der, die das zehnte
11 der, die das elfte
12 der, die das zwölfte
13 der, die das dreizehnte
14 der, die das vierzehnte
15 der, die das fünfzehnte
16 der, die das sechzehnte
17 der, die das siebzehnte
18 der, die das achtzehnte
19 der, die das neunzehnte
20 der, die das zwanzigste
21 der, die das einundzwanzigste
22 der, die das zweiundzwanzigste
23 der, die das dreiundzwanzigste
24 der, die das vierundzwanzigste
25 der, die das fünfundzwanzigste
26 der, die das sechsundzwanzigste
27 der, die das siebenundzwanzigste
28 der, die das achtundzwanzigste
29 der, die das neunundzwanzigste
30 der, die das dreißigste
40 der, die das vierzigste
50 der, die das fünfzigste
60 der, die das sechzigste
70 der, die das siebzigste
80 der, die das achtzigste
90 der, die das neunzigste
100 der, die das (ein)hundertste
200 der, die das zweihundertste
300 der, die das dreihundertste
400 der, die das dreihundertste
500 der, die das fünfhundertste
600 der, die das sechshundertste
700 der, die das siebenhundertste
800 der, die das achthundertste
900 der, die das neunhundertste
1000 der, die das tausendste
2000 der, die das zweitausendste
1 000 000 der, die das Millionste
134 der, die das hundertvierunddreißigste
307 der, die das dreihundertsiebte
850 der, die das achthundertfünfzigste

Zarys gramatyki
Rzeczownik, rodzajnik i przymiotnik
Wszystkie rzeczowniki pisze się wielką literą.

Przed rzeczownikami niemieckimi występują tzw. rodzajniki
określone: rodzaj męski – der, rodzaj żeński – die, rodzaj nijaki –
das, liczba mnoga – die. Rodzajniki nieokreślone: męski – ein,
żeński – eine, nijaki – ein. W liczbie mnogiej rodzajnik nieokreślony
nie występuje.
Zarówno rodzajniki jak i przymiotniki odmieniają się wg poniższych
wzorów.
Odmiana z przymiotnikiem po rodzajniku określonym
Pytania Rodzaj Rodzaj Liczba

Rodzaj żeński
przypadków męski nijaki mnoga
I kto? wer? der kluge die fleißige das brave die jungen
(Nominativ) Vater Mutter Kind Eltern
II czyj? des der

des braven der jungen
wessen? klugen fleißigen
Kindes Eltern
(Genetiv) Vaters Mutter
dem der dem den

III komu? wem?
klugen fleißigen braven jungen
(Dativ)
Vater Mutter Kind Eltern
den
IV kogo? wen? klugen die fleißige das brave die jungen
(Akkusativ) Vater Mutter Kind Eltern
Odmiana z przymiotnikiem po rodzajniku nieokreślonym
Pytania Rodzaj Rodzaj Liczba

Rodzaj nijaki
przypadków męski żeński mnoga
I kto? wer? ein neuer eine blaue ein kariertes eine blaue
(Nominativ) Mantel Bluse Hemd Bluse
II czyj? eines einer eines einer

wessen? neuen blauen karierten blauen
(Genetiv) Mantels Bluse Hemdes Bluse
einem einer einem einer

III komu?
neuen blauen karierten blauen
wem? (Dativ)
Mantel Bluse Hemd Bluse
einen
IV kogo? wen? eine blaue ein kariertes eine blaue
neuen
(Akkusativ) Bluse Hemd Bluse
Mantel
Odmiana z przymiotnikiem bez rodzajnika
Pytania Rodzaj Rodzaj Rodzaj Liczba

przypadków męski żeński nijaki mnoga
I kto? wer? roter polnische frisches gute

(Nominativ) Wein Wurst Brot Freunde
II czyj? wessen? roten polnischer frischen guter

(Genetiv) Weins Wurst Brotes Freunde
III komu? wem? rotem polnischer frischem guten

(Dativ) Wein Wurst Brot Freunden
IV kogo? wen? roten polnische frisches gute
(Akkusativ) Wein Wurst Brot Freunde
Stopniowanie przymiotników i przysłówków
Przymiotniki i przysłówki stopniuje się w ten sam sposób.
regularnie: dodając odpowiednio w stopniu wyższym – er,

stopniu najwyższym: am – sten lub der/die/das – ste (niektóre
przymiotniki, przysłówki otrzymują przegłosy w stopniu
wyższym).
Stopień Stopień
Stopień najwyższy
równy wyższy
forma nieodmienna: am kleinsten
klein kleiner forma odmienna: der/die/das
kleinste
forma nieodmienna: am ältesten
alt älter forma odmienna: der/die/das älte
ste
nieregularnie:
Stopień Stopień
Stopień najwyższy
równy wyższy
gut besser am besten/der, die das beste
gern lieber am liebsten/der die das liebste

viel mehr am meisten/der die das meiste
hoch höher am höchsten/der, die das höchste
nah näher am nächsten/der, die, das nächste
öfter/ am häufigsten/der, die, das
oft
häufiger häufigste
Zaimek
osobowy Personalpronomen
przypadek odmiany I II III III I II III
kto? wer? N. ich du er sie wir ihr sie
komu? wem? D. mir dir ihm ihr uns euch ihnen
kogo? wen? Akk. mich dich ihn sie uns euch sie/Sie
dzierżawczy Possessivpronomen
ich mein, meine

du dein, deine
er sein, seine
sie ihr, ihre
es sein, seine
wir unser, unsere
ihr euer, eure
sie; Sie ihr, ihre; Ihr, Ihre
wskazujący Demonstrativpronomen
ten, ta, to, te: dieser, diese, dieses, diese

tamten, tamta, tamto, tamte: jener, jene, jenes, jene
Czasownik
Czas teraźniejszy Präsens
Odmiana regularna czasowników:

machen
ich mache
du machst
er/sie/es macht sie,
wir machen
ihr macht
Sie machen
Uwaga: czasowniki, których temat kończy się na: -d, -t, -chn, -ffn,
-tm otrzymują wstawkę „e” w II i III os. l. poj. oraz w II os. l. mn.
arbeiten
ich arbeite
du arbeitest
er/sie/es arbeitet sie,
wir arbeiten
ihr arbeitet
Sie arbeiten

Uwaga: istnieje grupa czasowników, które w II i III os. l. poj.
zmieniają samogłoskę tematyczną: a → ä, e → i.
helfen, du hilfst, er hilft
sehen, du siehst, es sieht
geben, du gibst, er gibt
fahren, du fährst, es fährt
treffen, du triffst, er trifft
Czasowniki zwrotne (występują z zaimkiem zwrotnym, który się
odmienia)
freuen sich
ich freue mich
du freust dich
er/sie/es freut sich
wir freuen uns
ihr freut euch
sie/Sie freuen sich

Wśród czasowników istnieją czasowniki złożone
rozdzielnie złożone
aufmachen
ich mache auf
du machst auf
er/sie/es macht auf
wir machen
ihr macht auf auf
sie/Sie machen auf
nierozdzielnie złożone z przedrostkami: be-, ge-, emp-,

ent-, er-, miss-, ver-, zer-
erklären
ich erkläre
du erklärst
er/sie/es erklärtwir erklären
ihr erklärt
sie/Sie erklären
Odmiana nieregularna czasowników:

haben
ich habe
du hast
er/sie/es hat
wir haben
ihr habt
sie/Sie haben
sein
ich bin
du bist
er/sie/es ist
wir sind
ihr seid
sie/Sie sind
werden
ich werde
du wirst
er/sie/es wird
wir werden
ihr werdet
sie/Sie werden
Odmiana czasowników modalnych:
ich darf
du darfst
er/sie/es darf
wir dürfenihr dürft
sie/Sie dürfen
ich kann
du kannst
er/sie/es kann
wir könnenihr könnt
sie/Sie können
ich mag
du magst
er/sie/es mag
wir mögen
ihr mögt
sie/Sie mögen
ich muss
du musst
er/sie/es muss
wir müssen
ihr müsstsie/Sie müssen
ich soll
du sollst
er/sie/es soll
wir sollen
ihr sollt
wir sollen
ich will
du willst
er/sie/es will
wir wollen
ihr wollt
sie/Sie wollen
Formy podstawowe czasowników

Każdy czasownik posiada trzy formy podstawowe.
Forma I – bezokolicznik – do tworzenia czasu teraźniejszego
„Präsens”
Forma II – do tworzenia czasu Imperfekt
Forma III – do tworzenia czasu Perfekt
Tworzenie form podstawowych czasowników regularnych:
I forma II forma III forma

machen machte gemacht
aufmachen machte auf aufgemacht
studieren studierte studiert
Form czasowników nieregularnych uczymy się na pamięć.

Czas przeszły Perfekt
Czasownik posiłkowy haben lub sein (od mie nia ny w cza sie te raê
niej szym) + trzecia forma czasownika.
Peter hat einen Computer gekauft.
Sonja ist ans Meer gefahren.
Czas przeszły Imperfekt (Präteritum)
II forma czasownika jest gotową forma czasu przeszłego Imperfekt

dla I i III osoby l. poj.
Dla pozostałych osób należy dodać końcówki takie jak w odmianie
czasu teraźniejszego.
Ich/er machte
ale
Wir machten.
Czas zaprzeszły Plusquamperfekt
Czasownik posiłkowy haben lub sein (odmieniany w czasie

Imperfekt) + trzecia forma czasownika. Używamy go, gdy
chcemy zaznaczyć, że jedna z czynności w przeszłości zaszła
wcześniej.
Ich hatte das gemacht.
Czas przyszły Futur I
Czasownik posiłkowy werden (odmieniany w czasie teraźniejszym)

+ bezokolicznik czasownika, dla którego ma być wyrażona
przyszłość.
Ich werde unsere Wohnung renovieren.
Tryb rozkazujący Imperativ
bezokolicznik du ihr Sie

warten Warte! Wartet! Warten Sie!
aufstehen Steh auf! Steht auf! Stehen Sie auf!
besprechen Besprich! Besprecht! Besprechen Sie!
haben Hab! Habt! Haben Sie!
sein Sei! Seid! Seien Sie!
lesen Lies! Lest! Lesen Sie!
kommen Komm! Kommt! Kommen Sie!
nehmen Nimm! Nehmt Nehmen Sie!
fahren Fahr! Fahrt! Fahren Sie!
Tryb przypuszczający Konjunktiv
Czasownik posiłkowy würden + bezokolicznik.

Ich würde schlafen.
Czasownik haben i sein tryb przypuszczający tworzą tak:
ich hätte
du hättest
er/sie/es hätte
wirihr hättet hätten
sie/Sie hätten
ich wäre
du wärest
er/sie/es wäre
wir wären
ihr wäretsie/Sie wären
Strona bierna Passiv
Czasownik posiłkowy werden + trzecia forma czasownika.

Der Brief wird von mir geschrieben.
Formy podstawowe czasowników nieregularnych – przykłady
z jakim cz. Perfekt

III forma posiłkowym
bezokolicznik znaczenie II forma
Imperfekt występuje w
Perfekcie
bleiben zostawać blui78ieb geblieben + sein
bringen przynieść brachte gebracht + haben
denken myśleć dachte gedacht + haben
mieć
dürfen durfte gedurft + haben
pozwolenie
essen jeść aß gegessen + haben
fahren jechać fuhr gefahren + sein
finden znaleźć fand gefunden + haben
haben mieć hatte gehabt + haben
sein być war gewesen + sein
werden stawać się wurde geworden + sein
Budowa zdania
Podstawowy szyk zdania niemieckiego wymaga czasownika

(orzeczenia) na II miejscu.
Oprócz tego podstawowego szyku istnieje szyk przestawny:
czasownik (orzeczenie) na I miejscu,
np. w pytaniu:
Hast du Zeit?
Szyk końcowy – czasownik (orzeczenie) na końcu zdania.
Szyk prosty po spójnikach: und, aber, oder, sondern,

denn
(Ich habe wenig Zeit, aber ich helfe dir)
Szyk przestawny po spójnikach: dann, deshalb, also,

sonst, trotzdem, außerdem
(Komm schnel ler, sonst fahre ich ohne dich)
Szyk końcowy po spójnikach: dass, weil, ob, wenn, damit,

obwohl, als.
(Ich arbeite, obwohl ich krank bin)

Wykaz czasowników mocnych
i mieszanych
Das Verzeichnis der starken
und gemischten Verben
Wykaz ważniejszych
rzeczowników z przyimkiem
Das Verzeichnis der
wichtigen Substantive mit
Präpositionen
die Abhängigkeit von – zależność od…

der Abschied von – pożegnanie z…
der Abstand von – odstęp od…
die Abweichung von – odchylenie od…, zboczenie z…
die Ähnlichkeit mit – podobieństwo do…
das Angebot an + D – oferta czegoś
die Angst vor + D – strach, obawa przed…
der Anlass zu – okazja do…
die Anpassung an + A – dostosowanie do…
der Anschluss an + A – przyłączenie do…
der Anspruch auf + A – prawo, roszczenie do…
der Antrag auf + A – wniosek o…
der Appetit auf + A – apetyt na…
die Arbeit an + D – praca nad…
die Armut an + D – ubóstwo (czegoś)
das Attentat auf + A – zamach na…
das Bedürfnis nach – potrzeba czegoś, zapotrzebowanie na coś
die Begeisterung für – entuzjazm do…, zachwyt nad (czymś)
die Begründung für – uzasadnienie (czegoś)
das Beispiel für – przykład na…
der Beitrag zu – wkład do…, w…, przyczynek do…
die Bemühung um – staranie o…
der Bericht über + A – relacja o…
die Bitte um/an + A – prośba o… do…
der Dank für/ an + A – podziękowanie za… (skierowane) do…
der Druck auf + A – nacisk na…
der Eindruck auf + A – wrażenie na…
der Einfluss auf + A – wpływ na…
der Eingriff in + A – ingerencja w…
die Einladung zu/in + A – zaproszenie na… do…
die Empörung über + A – oburzenie z (powodu czegoś)
die Entscheidung über + A – decyzja o…
die Entschuldigung für – usprawiedliwienie (czegoś)
die Erinnerung an + A – wspomnienie, pamięć o…
die Frage nach/an + A – pytanie o… (kierowane) do…
die Freude an + D/über + A – radość z…
der Gedanke an + A – myśl o…
der Gegensatz zu – przeciwieństwo do…
die Gelegenheit zu – okazja do…
der Glaube an + A – wiara w…
der Grund für – powód do…
die Grundlage für – podstawa (czegoś)
der Hinweis auf + A – zwrócenie uwagi na…, wskazówka do…
die Hoffnung auf + A – nadzieja na…
das Interesse an + D/für – zainteresowanie (czymś)
der Kampf um/für; gegen – walka o…; przeciw (komuś, czemuś)
die Kontrolle über + A – kontrola (czegoś)/nad (czymś)
die Kritik an + D – krytyka (czegoś)
die Liebe zu – miłość do…
die Lust auf + A/zu – ochota na (coś), do (czegoś)
der Mangel an + D – brak (czegoś)
der Mut zu – odwaga do…
die Nachfrage nach – popyt na…
die Neigung zu – skłonność do…
der Prostest gegen – protest przeciw…
die Prüfung in + D – egzamin z…
die Rücksicht auf + A – wzgląd na…
das Recht auf + A – prawo do…
die Rede von – mowa o…
der Reichtum an + D – bogactwo (czegoś)
die Schuld an + D – wina (w czymś, czegoś)
der Schutz vor + D – ochrona przed…
die Sehnsucht nach – tęskonota za…
die Sorge um/für – troska o…
der Spaß an + D – radość, przyjemność z…
der Stolz auf + A – duma z…
das Streben nach – dążenie do…
die Suche nach – poszukiwanie (czegoś)
die Teilnahme an + D – udział, uczestnictwo w…
der Traum von – marzenie o…
der Überblick über + A – przegląd (czegoś)
die Übersetzung in + A – tłumaczenie na…
die Verantwortung für – odpowiedzialność za…
der Vergleich zu/mit – porównanie do/z…
das Verständnis für – wyrozumiałość, zrozumienie (czegoś)
der Verstoß gegen – wykroczenie przeciw (czemuś)
die Versicherung gegen – ubezpieczenie od…/ (na wypadek)
der Verzicht auf + A – rezygnacja z…
die Voraussetzung für – warunek, przesłanka (czegoś)
die Vorbereitung auf + A – przygotowanie do…
die Werbung für – reklama (czegoś)
der Wunsch nach – życzenie ( sobie czegoś)
die Zufriedenheit mit – zadowolenie z…
der Zusammenhang mit – związek z…
der Zwang zu – zmuszanie do…, przymus (czegoś)
der Zweifel an + D – zwątpienie w…, wątpliwość (co do…)
Klucz do ćwiczeń
Der Lösungsschlüssel
Klucz do ćwiczeń
1. RODZAJNIK
Ćwiczenie 1
Powrót
1. Der, dem; 2. den; 3. Der, die; 4. Die, dem; 5. das; 6. Die, des; 7.
Die; 8. Der, den; 9. den; 10. Das, die.
Ćwiczenie 2
Powrót
1. eine; 2. eine; 3. ein; 4. ein; 5. ein; 6. einer; 7. einen; 8. eine; 9.
einen;10. eine.
Ćwiczenie 2a
Powrót
2a. 1. eine, Die; 2. Das; 3. eine; 4. ein; 5. Die, das; 6. dem; 7. eine;
8. die; 9. die; 10. Ein.
Ćwiczenie 3
Powrót
1. Der; 2. –; 3. –; 4. die; 5. Der; 6. –; 7. Die; 8. –; 9. Die; 10. Der, –;
11. –; 12. den; 13. der; 14. –; 15. dem.
Ćwiczenie 3a
Powrót
1. einer; 2. –; 3. einen; 4. –; 5. –; 6. ein; 7. einen; 8. –; 9. eine; 10. –;
11. –, –; 12. einen; 13. ein; 14. –, 15 –.
Test
Powrót
1. ein, 2. das, 3. einen, der, 4. Der, die, 5. –, 6. die, 7. einen, den,
8. ein, der, –, 9. die, 10. den, 11. ein, 12. –, –, –, 13. Das, 14. Der,
15. –, –, 16. –, 17. den, 18. eine, 19. –, 20. der, 21. –, 22. Der, 23.
ein, 24. den, der, 25. –, 26. die, 27. ein, 28. –, 29. –, 30. einer.
2. RZECZOWNIK
Ćwiczenie 1
Powrót
1. der Lehrer, des Lehrers, dem Lehrer, den Lehrer, die Lehrer, der
Lehrer, den Lehrern, die Lehrer; 2. das Fenster, des Fensters, dem
Fenster, das Fenster, die Fenster, der Fenster, den Fenstern, die
Fenster; 3. die Mutter, der Mutter, der Mutter, die Mutter, die Mütter,
der Mütter, den Müttern, die Mütter; 4. der Park, des Parks, dem
Park, den Park, die Parks, der Parks, den Parks, die Parks; 5. der Zug,
des Zuges, dem Zug, den Zug, die Züge, der Züge, den Zügen, die
Züge; 6. die Hand, der Hand, der Hand, die Hand, die Hände, der
Hände, den Händen, die Hände; 7. der Fisch, des Fisches, dem Fisch,
den Fisch, die Fische, der Fische, den Fischen, die Fische; 8. der
Mann, des Mannes, dem Mann, den Mann, die Männer, der Männer,
den Männern, die Männer; 9. das Haus, des Hauses, dem Haus, das
Haus, die Häuser, der Häuser, den Häusern, die Häuser; 10. das
Jahr, des Jahres, dem Jahr, das Jahr, die Jahre, der Jahre, den Jahren,
die Jahre.
Ćwiczenie 2
Powrót
1. der Junge, des Jungen, dem Jungen, den Jungen, die Jungen, der
Jungen, den Jungen, die Jungen; 2. die Antwort, der Antwort, der
Antwort, die Antwort, die Antworten, der Antworten, den Antworten,
die Antworten; 3. die Lampe, der Lampe, der Lampe, die Lampe, die
Lampen, der Lampen, den Lampen, die Lampen; 4. der Polizist, des
Polizisten, dem Polizisten, den Polizisten, die Polizisten, der
Polizisten, den Polizisten, die Polizisten; 5. die Bank, der Bank, der
Bank, die Bank, die Banken, der Banken, den Banken, die Banken; 6.
der Psychologe, des Psychologen, dem Psychologen, den
Psychologen, die Psychologen, der Psychologen, den Psychologen,
die Psychologen; 7. der Zeuge, des Zeugen, dem Zeugen, den
Zeugen, die Zeugen, der Zeugen, den Zeugen, die Zeugen; 8. der
Student, des Studenten, dem Studenten, den Studenten, die
Studenten, der Studenten, den Studenten, die Studenten; 9. der
Tourist, des Touristen, dem Touristen, den Touristen, die Touristen,
der Touristen, den Touristen, die Touristen; 10. der Nachbar, des
Nachbarn, dem Nachbarn, den Nachbarn, die Nachbarn, der
Nachbarn, den Nachbarn, die Nachbarn.
Ćwiczenie 3
Powrót
3. 1. das Ohr, des Ohr(e)s, dem Ohr, das Ohr, die Ohren, der Ohren
den Ohren, die Ohren; 2. das Hemd, des Hemdes, dem Hemd, das
Hemd, die Hemden, der Hemden, den Hemden, die Hemden; 3. der
Name, des Namens, dem Namen, den Namen, die Namen, der
Namen, den Namen, die Namen; 4. der Typ, des Typs, dem Typ, den
Typ, die Typen, der Typen, den Typen, die Typen; 5. der Buchstabe,
des Buchstabens, dem Buchstaben, den Buchstaben, die
Buchstaben, der Buchstaben, den Buchstaben, die Buchstaben; 6.
der Motor, des Motors, dem Motor, den Motor, die Motoren, der
Motoren, den Motoren, die Motoren; 7. der See, des Sees, dem See,
den See, die Seen, der Seen, den Seen, die Seen; 8. das Insekt, des
Insekts, dem Insekt, das Insekt, die Insekten, der Insekten, den
Insekten, die Insekten; 9. das Bett, des Bett(e)s, dem Bett, das Bett,
die Betten, der Betten, den Betten, die Betten; 10. der Schmerz, des
Schmerzes, dem Schmerz, den Schmerz, die Schmerzen, der
Schmerzen, den Schmerzen, die Schmerzen.
Test
Powrót
1. die Wände, 2. dem Lektor, 3. den Gedanken, 4. unseres
Nachbarn, 5. des Jahres, 6. Kinder, 7. Antworten, 8. Stühle, Bett,
Tisch, 9. den Mitarbeitern, 10. die Geschichte, 11. Wir haben schon
mit dem Professor gesprochen. 12. Habt ihr schon diese/die Sessel
gekauft? 13. Fahren wir an die See (ans Meer) oder an den See. 14.
Ruf Herrn Fischer an! 15. Alle Parks in dieser Stadt sind
wunderschön. 16. Beide Zimmer sind schon aufgeräumt worden.
17. Viele Soldaten wurden verletzt. 18. Morgen besuchen wir
unsere Großeltern, wir müssen noch ein Geschenk für die Oma
kaufen. 19. Ich habe deine Brille nicht gesehen. 20. Ich muss mir
die Hände waschen.
3. CZASOWNIK
Ćwiczenie 1
Powrót
1. spielen; 2. trainiert; 3. schreibt; 4. Kauft; 5. trinkst; 6. besuchen;
7. Wohnen; 8. arbeitet; 9. brauche; 10. gehen; 11. kocht; 12. Wartet;
13. sammelt; 14. seid; 15. setzt; 16. heißt; 17. hat; 18. kegeln; 19.
bügle; 20. findest; 21. liest; 22. Triffst; 23. wäscht; 24. sprecht; 25.
Spricht; 26. sieht; 27. fahrt; 28. isst; 29. hält; 30. läuft.
Ćwiczenie 2
Powrót
1. legte; 2. machte; 3. bellte; 4. bauten; 5. malte; 6. Wandertet; 7.
Wartetest; 8. atmete; 9. hatten; 10. stellte; 11. brachte; 12. aß; 13.
fuhrst; 14. wusste; 15. schrieb; 16. hielt; 17. blieben; 18. warst; 19.
Kanntet; 20. sprachen.
Ćwiczenie 2a
Powrót
1. Kennen Sie gut Ihre Nachbarn? 2. Weißt du das? 3. Sein Tag
beginnt um 6 Uhr. 4. Ich treffe mich mit meiner Freundin. 5. Wir
lösen endlich dieses Problem. 6. Er schreibt interessante Bücher. 7.
Nach der Arbeit gehen sie immer in die Kneipe. 8. Er sitzt noch im
Büro. 9. Carla studiert Informatik. 10. Wartest du lange? 11. Der
Chef zwingt ihn dazu. 12. Ich träume davon. 13. Der Film fängt um 8
Uhr an. 14. Wir unterhalten uns mit ihm. 15. Die Preise steigen
weiter. 16. Er erkundigt sich danach. 17. Ihr zeichnet wirklich schön.
18. Wo bist du? 19. Habt ihr Zeit? 20. Sie hilft mir immer.
Ćwiczenie 3
Powrót
1. Er hat die Zeitung auf den Tisch gelegt. 2. Katja hat uns am
Samstag besucht. 3. Im Sommer sind wir durch Europa gereist. 4.
Der Student hat alle Fenster zugemacht. 5. Ich habe alle
Baudenkmäler fotografiert. 6. Sie haben ihren neuen Schrank an die
Wand im Wohnzimmer gestellt. 7. Unser Opa hat Briefmarken aus
aller Welt gesammelt. 8. Sie sind immer gern gewandert. 9. Die
Kinder haben Ordnung in ihren Zimmern gemacht. 10. Habt ihr das
ganze Museum besichtigt? 11. Du hast doch zu viel gegessen. 12.
Der Briefträger hat heute nächste Rechnungen gebracht. 13. Am
Samstag sind wir nach Madrid geflogen. 14. Hast du ihn oft
getroffen? 15. Sie sind in Salzburg nur 2 Tage geblieben. 16. Darüber
hat er nie gesprochen. 17. Habt ihr sie wirklich so gut gekannt? 18.
Der Zug hat in Mainz gehalten. 19. Ich habe es gleich vergessen. 20.
Herr Braun hat seinen Kunden angerufen.
Ćwiczenie 3a
Powrót
1. Gestern hat Claudia ihr letztes Examen bestanden. 2. Ich habe
schon alle Hemden gebügelt. 3. Ich habe leider seinen Namen
vergessen. 4. Unser Freund hat uns geholfen. 5. Das Kind hat sich
erkältet. 6. Matthias ist Vater geworden. 7. Unsere Mannschaft hat
das Spiel gewonnen. 8. Die Kinder haben ihre Hausaufgaben
gemacht. 9. Der Arzt hat alle Patienten gründlich untersucht. 10. Ich
habe einen falschen Namen genannt. 11. Habt ihr eure Sachen
mitgenommen? 12. Er hat tief in die Tasche gegriffen. 13. Man hat
letztes Jahr 100 Mitarbeiter entlassen. 14. Fast die ganze Nacht hat
die Nachtigall gesungen. 15. Der Film hat mir nicht gefallen. 16.
Hast du von ihnen die Antwort bekommen? 17. Er hat seinem
Nachbarn viel Geld geliehen. 18. Am Wochenende habe ich zu lange
vor dem Monitor gesessen. 19. Die Gäste haben sich an den Tisch
gesetzt. 20. Das Land hat die Krise noch nicht überwunden.
Ćwiczenie 4
Powrót
1. Wir hatten die ganze Wohnung gemalt. 2. Sie hatte das Kind auf
den Stuhl gesetzt. 3. Der Wächter hatte den Fremden beobachtet. 4.
Sie hatten mehr Zeit gebraucht. 5. Hattest du dein Auto verkauft? 6.
Hattet ihr kalten Tee getrunken? 7. Der Hund hatte unter dem Tisch
gelegen. 8. Das Auto war zu schnell gefahren. 9. Das Kind war
langsam eingeschlafen. 10. Das hatte ich nicht gewusst.
Ćwiczenie 5
Powrót
1. Wir werden erst am Sonntag spielen. 2. Die Chefin wird im
Konferenzraum sein. 3. Die Konferenz wird im Mai stattfinden. 4. Ich
werde ungefähr 2 Wochen in Hamburg bleiben. 5. Unsere Nachbarn
werden ihr Haus schon über 6 Monate bauen. 6. Meine Oma wird
sicherlich kein Haustier mehr kaufen. 7. Ihr werdet bestimmt noch
ein bißchen Geld brauchen. 8. Anna wird wohl krank sein. 9. Für dich
werden sie immer Zeit haben. 10. Nächsten Sommer werden wir in
Italien verbringen.
Ćwiczenie 6
Powrót
1. erklärt, –; 2. kommen zurück; 3. Nimmst teil; 4. gehört, –; 5.
Ergänzen, –; 6. mache zu; 7. findet statt; 8. bestelle, –; 9. hört auf;
10. bereitet vor; 11. übersetzt, –; 12. macht auf; 13. ziehe um; 14.
durchschaut, –; 15. wiederholen, –; 16. erzieht, –; 17. verschwendet,
–; 18. sagt voraus; 19. gehorcht, –; 20. vergeht, –.
Ćwiczenie 7
Powrót
1. Ich will morgen ins Theater gehen. 2. Er musste am letzten
Samstag 6 Stunden arbeiten. 3. Herr Schneider kann nicht Ski
fahren. 4. Magst du Reis? 5. Ich konnte gestern leider nicht kommen.
6. Müsst ihr wirklich schon gehen? 7. Darf man dort parken? 8. Katja
wollte sich mit dir nicht treffen. 9. Du solltest ihm doch helfen. 10.
Willst du es wirklich wissen?
Ćwiczenie 8
Powrót
1. mir; 2. dich; 3. mich; 4. mir; 5. dir; 6. sich; 7. sich; 8. uns; 9. euch;
10. sich.
Ćwiczenie 9
Powrót
1. Komm vorbei; 2. Beeilt euch; 3. Hab; 4. Sprich; 5. Seien, helfen; 6.
öffne; 7. Macht zu; 8. Fahr; 9. nehmen; 10. Trinkt.
Ćwiczenie 10
Powrót
1. Claudia hat ihrer Schwester die heutige Zeitung gebracht. 2. Er
denkt ständig an seinen Urlaub. 3. Ich will meinem Professor
danken. 4. Warum hast du mir auf meine Frage nicht geantwortet?
5. Sonja bereitet sich auf ihre Prüfung vor. 6. Der Kellner hat dem
Gast den Schweinebraten mit Gemüse empfohlen. 7. Viele Schüler
nehmen am Schulausflug teil. 8. Gestern bin ich zufällig meinem
alten Freund begegnet. 9. Sein Sohn ähnelt ihm sehr. 10. Wir
müssen uns von unseren Freunden verabschieden.
Ćwiczenie 11
Powrót
1. –; 2. zu; 3. zu; 4. –; 5. zu; 6. –, zu; 7. zu; 8. –; 9. –, 10. zu.
Ćwiczenie 12
Powrót
1. Einkäufe müssen (noch) gemacht werden. 2. Sind Blumen schon
gegossen worden? 3. Ich rief gestern den Chef an. 4. Das Haus wird
im Sommer verkauft werden. 5. Bei uns wird immer vor 8 Uhr
gefrühstückt. 6. Man konnte so ein Examen nicht bestehen. 7. Wir
hatten die Wohnung aufgeräumt. 8. Mein Auto sollte (von mir)
gewaschen werden. 9. Uns wurde nicht geholfen. 10. 10 Tafeln
Schokolade werden immer (von ihm) gebracht. 11. Er ist gut
erzogen worden. 12. Es wurde bis in den hellen Tag hinein getanzt.
13. Man konnte dieses Gerät nicht mehr reparieren. 14. Wie soll
dieses Wort ausgesprochen werden? 15. Der Text wird (von mir)
übersetzt werden. 16. Der Verbrecher ist (von den Beamten)
festgenommen worden. 17. Von wem sind wir gerufen worden? 18.
Können diese Pilze gegessen werden? 19. Man hat dem Professor
gedankt. 20. Was trug man letzten Sommer?
Ćwiczenie 13
Powrót
1. du sprächest; 2. sie hätten gefragt; 3. ihr sähet; 4. ich würde
schlafen; 5. er wäre geflogen; 6. wir würden bringen; 7. du
schriebest; 8. ich hätte gelesen; 9. sie stellten; 10. du würdest
arbeiten.
Ćwiczenie 14
Powrót
14. 1. geschriebene; 2. arbeitende; 3. fahrende; 4. umsteigenden; 5.
vorgestellte; 6. startende; 7. gebratene; 8. gekaufte; 9. weinende;
10. vorbereitete.
Test
Powrót
1. Es regnete. 2. Karl wird im Büro sein. 3. Wir wandern viel. 4. Das
Auto fuhr langsam. 5. Man arbeitete hart. 6. Hast du den Brief
geschrieben? 7. Mit wem habt ihr euch getroffen? 8. Wir waren die
Küste entlang gegangen. 9. Ich habe das Fenster offen gelassen.
10. Katja hält dich für einen begabten Musiker. 11. Er nahm immer
seinen Regenschirm mit. 12. Werdet ihr am Samstag Fußball
spielen? 13. Es ist warm gewesen. 14. Wann war der Zug
angekommen? 15. Ich sammle Briefmarken. 16. Herr Fuchs hat
seinen Reisepass vergessen. 17. Du schläfst zu lange. 18. Es ist
dunkel geworden. 19. Seht ihr irgendwo meinen Füller? 20. Wo
lagen die Zeitungen? 21. a, 22. b, 23. b, 24. c, 25. c, 26. c, 27. a,
28. c, 29. a, 30. b, 31. c, 32. a, 33. b, 34. a, 35. c.
4. PRZYMIOTNIK
Ćwiczenie 1
Powrót
1. neue; 2. große; 3. alten, weiß; 4. blaue, schwarze; 5. alten,
kleinen; 6. interessante; 7. gefährlichen; 8. neue, alte; 9. schönen;
10. armen.
Ćwiczenie 2
Powrót
1. gutes; 2. alten; 3. aussehender; 4. grauen; 5. neuen; 6.
preiswerten; 7. guter; 8. ausgefallenen; 9. unbekannten; 10. grüner.
Ćwiczenie 3
Powrót
3. 1. schwarzen; 2. frisches; 3. echtem; 4. neue; 5. hohe; 6.
französischen; 7. geehrte; 8. neue; 9. letzten; 10. dunkler.
Ćwiczenie 4
Powrót
4. 1. kälter; 2. am jüngsten; 3. länger; 4. mehr; 5. bessere; 6. am
schnellsten; 7. höchste; 8. kürzeste; 9. ruhiger; 10. besten.
Ćwiczenie 5
Powrót
5. 1. uns; 2. an der Lungenentzündung; 3. einen Monat; 4. des
Mordes; 5. mir/auf mich; 6. mit der Arbeit; 7. mir; 8. für unsere
Zähne; 9. uns; 10. von der Richtigkeit.
Test
Powrót
1. reicher, 2. schönes, 3. unverzollten, 4. am höchsten, 5. neuer, 6.
Berliner, 7. grüne, weißen, 8. netten, jungen, 9. neuen, 10. beste,
bessere, 11. freien, 12. alte, 13. dichten, 14. schnelleres, 15.
frisches, 16. stark, 17. großen, kleineren, 18. dümmste, 19. böse,
20. lieber, 21. für, 22. über, 23. auf, 24. Von, 25. An
5. ZAIMEK
Ćwiczenie 1
Powrót
1. ihm; 2. es; 3. sie; 4. ihn; 5. ihnen; 6. es ihnen; 7. es ihm; 8. sie; 9.
ihr; 10. ihr.
Ćwiczenie 1a
Powrót
1. es; 2. ihn; 3. du mir, ihn; 4. sie; 5. sie ihr; 6. ihr, uns; 7. es; 8. Sie;
9. ihm; 10. ihr.
Ćwiczenie 2
Powrót
1. ihrem; 2. meine; 3. seinem; 4. unserer; 5. euren; 6. deiner; 7. ihre;
8. seine; 9. ihren; 10. deine.
Ćwiczenie 2a
Powrót
2a. 1. meinem; 2. ihrem; 3. eure; 4. unseren; 5. seine; 6. eurem; 7.
unsere; 8. Ihr; 9. deinem; 10. seinen.
Ćwiczenie 3
Powrót
1. -em, -em -en; 2. -as -e; 3. –, –; 4. -e; 5. -ie -en; 6. –; 7. -en; 8. -ie;
9. -em; 10. -er.
Ćwiczenie 4
Powrót
1. keine; 2. ein(e)s; 3. keine; 4. keine; 5. keine; 6. ein(e)s; 7. eine; 8.
kein(e)s; 9. ein(e)s; 10. keiner.
Ćwiczenie 4a
Powrót
1. man; 2. –; 3. es; 4. man; 5. –; 6. es; 7. es; 8. man; 9. man, 10. –.
Ćwiczenie 4b
Powrót
1. Wir haben nichts gehört. 2. Der Präsident hat mit jedem Gast kurz
gesprochen. 3. Manche waren unzufrieden. 4. Jemand hat gesagt,
dass die Gehälter höher sein sollten. 5. Kann man etwas zum Trinken
bestellen?
Ćwiczenie 5
Powrót
1. Wem hast du alle Dokumente gegeben? 2. Wessen Schuhe sind
das? 3. Wer/Was für eine Frau will uns sprechen? 4. Was für Röcke
trägt deine Schwester? 5. Was habt ihr getrunken? 6. Welches
Flugzeug nehmt ihr? 7. Welcher Zug hat eine halbe Stunde
Verspätung? 8. Wen hast du gestern getroffen? 9. Welche Bluse
gefällt dir am besten? 10. Was für ein Auto fährt sie?
Ćwiczenie 6
Powrót
1. Wovon; 2. Wofür; 3. daran; 4. davon; 5. Darüber; 6. Wonach; 7.
daran; 8. davon/darüber; 9. Womit; 10. dafür.
Ćwiczenie 6a
Powrót
1. für; 2. zu; 3. Damit; 4. nach; 5. nach; 6. darum; 7. Darüber; 8. für;
9. Woran; 10. Worum.
Test
Powrót
1. mich, 2. deinen, 3. seine, 4. ihr, ihr, es, sie, 5. deinen, 6. sein, 7.
ihre, 8. ihm, 9. uns, 10. deines, 11. b, 12. a, 13. a, 14. c, 15. b,
16. a, 17. c, 18. b, 19. a, 20. c.
6. PRZYIMEK
Ćwiczenie 1
Powrót
1. (an)statt; 2. binnen; 3. außerhalb; 4. infolge; 5. Wegen; 6.
Mangels; 7. während; 8. Aufgrund; 9. Laut; 10. Trotz.
Ćwiczenie 2
Powrót
1. bei; 2. bei; 3. gegenüber; 4. gegenüber; 5. nach; 6. Von; 7. aus; 8.
Mit; 9. Nach; 10. zu.
Ćwiczenie 3
Powrót
1. Ohne; 2. bis; 3. ohne; 4. um; 5. entlang; 6. durch; 7. bis; 8. Für; 9.
Für; 10. gegen.
Ćwiczenie 4
Powrót
1. in; 2. an; 3.in; 4. auf; 5. zwischen; 6. in; 7. über; 8. neben; 9.
unter; 10. vor.
Ćwiczenie 4a
Powrót
1. das Klassenzimmer; 2. die Gabel, das Messer; 3. die Tassen; 4.
dem Flugzeug; 5. den Strand; 6. dem Garten; 7. dem Schreibtisch; 8.
das Fenster, dem Wohnzimmer; 9. dem Kino; 10. dem Balkon.
Test
Powrót
1. ihm, 2. uns, 3. des Ministers, 4. den Tisch, 5. dem Keller, 6. der
Schublade, 7. des Sturms, 8. deine Eltern, 9. den Park, 10. die
Grünstr., 11. in, 12. von, 13. in, 14. über, 15. gegen, 16. Trotz, 17.
nach, 18. Für, 19. Außer, 20. laut, 21. außerhalb, 22. zu, 23. in,
24. Statt/Anstatt, 25. auf, unter, 26. mit, 27. ohne, 28. bei, 29.
durch, 30. Wegen.
7. LICZEBNIK
Ćwiczenie 1
Powrót
1. achtunddreißg; 2. siebenundvierzig; 3.
(ein)hundertzweiundachtzig; 4. dreihunderteinundfünfzig; 5.
eintausendvierhundertsechsundsechzig; 6.
siebentausendachthundertneunundsiebzig; 7.
fünfzehntausendzweihunderteinundzwanzig; 8.
siebenhundertachtundneunzigtausendfünfhundertsechzig; 9. eine
Million fünftausendsechzehn; 10. drei Millionen
sechsundzwanzigtausendachthundertzehn.
Ćwiczenie 2
Powrót
2. 1. drittes; 2. siebzehnten; 3. vierten; 4. einundzwanzigsten; 5.
erste; 6. siebte; 7. fünfunddreißigsten; 8. hundertsten; 9. zweite; 10.
fünfte.
Ćwiczenie 3
Powrót
1. zwei Drittel; 2. vier Sechstel; 3. fünf Achtel; 4. zehn Zwölftel; 5.
acht Siebzehntel; 6. neun Zwanzigstel; 7. fünfzehn Dreißigstel; 8. elf
Sechzigstel; 9. sieben Neunzigstel; 10. ein Hundertstel.
Ćwiczenie 4
Powrót
1. fünf nach vier, vier Uhr fünf; 2. zwölf nach fünf, fünf Uhr zwölf; 3.
Viertel nach neun, neun Uhr fünfzehn; 4. drei vor halb elf (kurz vor
halb elf), zehn Uhr siebenundzwanzig; 5. halb zwölf, elf Uhr dreißig;
6. fünf nach eins, dreizehn Uhr fünf; 7. sieben vor neun, acht Uhr
dreiundfünfzig; 8. zwölf vor fünf (siebzehn), sechzehn Uhr
achtundvierzig; 9. fünf nach halb sieben, achtzehn Uhr
fünfunddreißig; 10. neun (Uhr), einundzwanzig Uhr.
Test
Powrót
1. acht, 2. zwanzig Uhr vierzig, 3. zwölfte, 4. drittes, 5. Drei Viertel,
6. eine Million zweihundertfünfzigtausend, 7.
siebzehnhundertsechsundachtzig, 8. halb neun, 9. Fünf, 10.
einunddreßigsten Mai neunzehnhundertsiebenundsechzig, 11.
(ein)tausendfünfhundertsiebzig, 12. vierundachtzig.
8. BUDOWA ZDANIA POJEDYNCZEGO ROZWINIĘTEGO
Test
Powrót
1. Im August wollen wir ins Gebirge fahren. 2. Einen spannenden
Film haben wir gestern gesehen. 3. Gern spielt der Junge im Garten.
4. Ich muss um 8 Uhr zu Hause sein. 5. Bestimmt hat der Lehrer
darüber gesprochen. 6. Daran kann ich mich nicht mehr erinnern. 7.
So schnell wie möglich solltest du zum Arzt gehen. 8. Nie mehr will
ich ihn sehen. 9. Mich haben sie nicht bemerkt. 10. In der Nacht hat
es stark geregnet. 11. Ich will meiner Schwester etwas schenken.
12. Am Mittwoch müssen unser Chef und seine Assistenten nach
Paris fliegen. 13. Bei der schönen Kellnerin haben wir noch eine
Flasche Rotwein bestellt. 14. Trotz der Gefahr haben die
Rettungsmannschaften weiter gearbeitet. 15. Um 16 Uhr fährt der
Zug nach Hamburg ab. 16. Die Wohnung müssen wir heute Abend
verlassen. 17. Martha ist erst gegen 23 Uhr nach Hause gekommen.
18. Er hat gestern diese Geschichte in der Kantine erzählt. 19. Alle
LKWs müssen jetzt an unserem Haus vorbeifahren. 20. Bis Freitag
soll alles fertig sein.
9. ZDANIE WYRAŻAJĄCE PRZECZENIE
Test
Powrót
1. nicht, 2. keine, 3. nicht, 4. nicht, 5. keiner, 6. nicht, 7. nicht, 8.
keine, 9. kein, 10. nicht, 11. keinem, 12. nicht, 13. nicht, nicht, 14.
kein, 15. keine, 16. Ich habe noch nichts gegessen. 17. Wir haben
mit ihnen nie gesprochen. 18. Dieses Buch kann man nirgendwo
kaufen. 19. Der Chef war nicht besonders zufrieden. 20. Leider hat
sie nichts gesehen.
10. ZDANIE PYTAJĄCE
Test
Powrót
1. Was hat er sich gekauft? 2. Wohin willst du im Juli fahren? 3.
Woher kommt Herr Schneider? 4. Wann könnt ihr euch erholen? 5.
Wo verbringt ihr immer eure Sommerferien? 6. Warum konnte sie
nicht kommen? 7. Wen besucht Karl am Wochenende? 8. Mit wem
fährst du am liebsten? 9. Wessen Wagen ist das? 10. Woran denken
sie? 11. Wem hast du den Regenschirm gegeben? 12. Wie viele
Flaschen Bier hat Thomas getrunken? 13. Wofür interessiert sie
sich? 14. Zu wem musst du gehen? 15. Hat sie (noch) keine Stelle
gefunden?
11. ZDANIE ZŁOŻONE WSPÓŁRZĘDNIE
Ćwiczenie 1
Powrót
1. Am Samstag fahren wir zu unseren Eltern, oder wir bleiben zu
Hause. 2. Wir sind nicht ins Kino gegangen, sondern (wir) haben
einen Spaziergang gemacht. 3. Karl verdient wirklich viel, aber er ist
mit seiner Arbeit nicht zufrieden. 4. Ich habe ferngesehen, und
meine Frau war bei ihrer Freundin. 5. Du darfst nicht fahren, denn du
hast zu viel getrunken. 6. Ich war todmüde, denn ich habe nur drei
Stunden geschlafen. 7. Voriges Jahr wollten wir auch nach Süden
fahren, aber wir mussten zu Hause bleiben. 8. Sie wohnen nicht
mehr in Berlin, sondern (sie wohnen) in Potsdam. 9. Jürgen hat Jura
studiert, aber seine Schwester hat Medizin gewählt. 10. Heute essen
wir zu Hause, oder wir gehen ins Restaurant „Zum goldenen Hirsch“.
Ćwiczenie 2
Powrót
1. Willi braucht mehr Geld, also macht er viele Überstunden. 2.
Zuerst haben wir zu Mittag gegessen, dann haben wir die Altstadt
besichtigt. 3. Wir müssen ein Taxi nehmen, sonst kommen wir zum
Flughafen zu spät. 4. Es hat in Strömen geregnet, trotzdem haben
wir einen Spaziergang gemacht. 5. Mein Bruder möchte in Berlin
studieren, deshalb lernt er jeden Tag Deutsch. 6. Das Training war
wirklich hart, darum sind wir jetzt so müde.
Ćwiczenie 2a
Powrót
2a. 1. Ilse hat nur 2 Stunden geschlafen, deswegen fühlt sie sich
kraftlos und schlapp. 2. Wir haben uns den Film angesehen, dann
hat unsere Mutter das Abendbrot vorbereitet. 3. Claudia war krank,
trotzdem ist sie zur Arbeit gegangen. 4. Ich muss eine
Gehaltserhöhung bekommen, sonst kündige ich.
Test
Powrót
1. dann, 2. deshalb (deswegen, darum), 3. oder, 4. sonst, 5. aber,
6. denn, 7. sondern, 8. trotzdem, 9. Wir gehen ins Kino am Freitag
oder am Samstag. 10. Er möchte ein neues Auto kaufen, aber er hat
zu wenig Geld. 11. Das Wetter war schlecht, und wir konnten nicht
schwimmen, deshalb sind wir jetzt unzufrieden. 12. Wir essen jetzt
zu Abend, dann sprechen wir mit euch. 13. Anja mag dich nicht,
trotzdem will sie mit dir zusammenarbeiten, denn du bist ein
Spezialist. 14. Wir müssen alles bis Mittwoch beenden, sonst
bekommen wir keine Prämie. 15. Das war nicht im September,
sondern im Oktober.
12. ZDANIE ZŁOŻONE PODRZĘDNIE
Ćwiczenie 1
Powrót
1. Herr Berg will ein Taxi nehmen, weil er es eilig hat. 2. Weil ich
müde und schlapp bin, will ich lieber zu Hause bleiben. 3. Gerhard
isst zu Mittag im Restaurant, weil er nicht kochen kann. 4. Weil wir
vorige Woche in Stuttgart sein mussten, konnten wir zu deinem
Geburtstag nicht kommen. 5. Unsere Nachbarn verbringen immer
die Winterferien im Gebirge, weil sie sehr gerne Ski fahren.
Ćwiczenie 1a
Powrót
1a. 1. Muellers arbeiten Tag und Nacht, weil sie ein Haus bauen
wollen. 2. Du hast das Examen nicht bestanden, weil du nicht
gelernt hast. 3. Der Dieb konnte entkommen, weil die Polizei zu spät
gekommen ist. 4. Er hat gekündigt, weil seine Arbeit schlecht
bezahlt war. 5. Monika muss den Arzt holen, weil ihr Kind hohes
Fieber hat.
Ćwiczenie 1b
Powrót
1b. 1. Weil Frau Sellin schwer krank ist, kann sie nicht kommen. 2.
Weil der Zug Verspätung hatte, haben wir unser Flugzeug verpasst.
3. Weil das Wetter schlecht war, konnten wir den Gipfel nicht
besteigen. 4. Weil der Stau riesig war, haben sie sich verspätet. 5.
Weil die Hitze groß ist, fahren alle Züge langsamer.
Ćwiczenie 2
Powrót
1. Obwohl Karl sehr gut verdient, ist er mit seiner Arbeit
unzufrieden. 2. Der Chef war ganz schön wütend, obwohl es keinen
Grund dazu gegeben hat. 3. Obwohl unsere Mannschaft schlecht
vorbereitet war, hat sie das Spiel gewonnen. 4. Thomas will nicht
zum Zahnarzt gehen, obwohl er starke Zahnschmerzen hat. 5.
Obwohl London mir ganz gut gefällt, möchte ich in dieser Stadt nicht
wohnen.
Ćwiczenie 2a
Powrót
1. Obwohl er uns seine Hilfe versprochen hat, hat er nichts gemacht.
2. Obwohl sie sich viel Mühe gegeben hat, hat sie diese Stelle nicht
bekommen. 3. Obwohl diese Reise anstrengend und gefährlich war,
haben wir uns dafür entschieden. 4. Obwohl Richard sehr hohe
Miete zahlen muss, will er nicht umziehen. 5. Obwohl wir nur noch
wenig Geld hatten, konnten wir alles kaufen.
Ćwiczenie 2b
Powrót
1. Obwohl ich (sehr) müde war, konnte ich nicht einschlafen. 2.
Obwohl sie schwer krank ist, arbeitet sie weiter. 3. Obwohl die
Umstände schwierig waren, haben wir alles geschafft. 4. Obwohl er
dumm ist, ist er Chef geworden. 5. Obwohl die Arbeit intensiv war,
konnte der Bau nicht beendet werden.
Ćwiczenie 3
Powrót
1. Herr Braun hat gesagt, dass wir auch am Samstag arbeiten
müssen. 2. Könnten Sie mir bitte mitteilen, ob die Haustiere erlaubt
sind. 3. Alle wissen doch, dass die Erde sich um die Sonne dreht. 4.
Der Forscher musste zugeben, dass das Experiment nicht gelungen
ist. 5. Wissen Sie vielleicht, ob das Flugzeug aus Rom schon
gelandet ist. 6. Der Sprecher hat mitgeteilt, dass der erste
Staatsbesuch des Präsidenten im Oktober stattfindet. 7. Möchtest du
dich nicht danach erkundigen, ob du das Examen bestanden hast?
8. Ich hoffe darauf, dass wir im Sommer ins Gebirge fahren können.
9. Du solltest sie danach fragen, ob sie mit uns fahren will/wollen.
10. Wir wissen, dass er dich liebt.
Ćwiczenie 3a
Powrót
1. Er hat vergessen, das Projekt vorzubereiten. 2. Wir haben euch
gebeten, uns möglichst schnell zu antworten. 3. Ich habe ihr
versprochen, ihren Aufsatz zu korrigieren. 4. Ich habe gehört, dass
er im vorigen Jahr wieder geheiratet hat. 5. Hat er uns wirklich
erlaubt, sein Auto zu nehmen? 6. Ich wollte nur sagen, dass nicht
alle am Ausflug teilnehmen können. 7. Wir raten ihm ab, bei diesem
Wetter zu fahren. 8. Man hat uns gesagt, dass Martin seinen Beruf
aufgegeben hat.
Ćwiczenie 4
Powrót
1. Als ich jung war, fuhr ich gerne Rad.
2. Immer wenn das Gewitter heranzog, bekam sie große Angst. 3.
Als Monika gestern an den Strand gegangen ist, hat ein
Unbekannter sie angesprochen. 4. Wenn Dirk drei oder vier Flaschen
Bier getrunken hat, ist er jedes Mal sehr laut geworden. 5. Wenn der
Zug sich in Bewegung setzt, darf man die Tür nicht aufmachen. 6.
Wenn sie um 8 Uhr zur Arbeit fährt, trifft sie unterwegs ihre
Freundin. 7. Als wir Studenten waren, haben wir viel geraucht. 8. Der
Opa hat eine große Party veranstalten lassen, als er achtzig
geworden ist. 9. Als der Kommunismus im Jahre 1989 gefallen ist,
waren alle glücklich und hoffnungsvoll. 10. Wenn man übermüdet
ist, soll man einen Urlaub machen.
Ćwiczenie 4a
Powrót
4a. 1. Man muss das Visum beantragen, bevor man in die USA fliegt.
2. Bevor ich zur Arbeit gefahren bin, habe ich das gute Frühstück
gegessen. 3. Während Anke sich auf ihre Prüfung vorbereitet, sorgt
sich ihr Mann um Haus und Kinder. 4. Bevor wir uns erholt haben,
haben wir die ganze Wohnung aufgeräumt. 5. Während unser
Professor seinen Vortrag hielt, machten wir ausführliche Notizen. 6.
Bevor ein neues Land der EU beitritt, muss es einige
Voraussetzungen erfüllen. 7. Während sie krank gewesen ist, haben
sie viele Freunde besucht. 8. Bevor man studieren kann, muss man
das Abitur machen.
Ćwiczenie 4b
Powrót
1. Seit(dem) Herr Kühn bei Siemens arbeitet, verdient er viel besser.
2. Das Kind muss bei seinem Onkel wohnen, seit(dem) seine Eltern
bei einem Unfall ums Leben gekommen sind. 3. Das Kind bleibt bei
seinem Onkel, bis es erwachsen ist. 4. Meine Tante hat mich
finanziell unterstützt, bis ich mein Studium abgeschlossen habe. 5.
Seit(dem) ich mein Studium abgeschlossen habe, arbeite ich bei ein
und derselben Firma. 6. Seit(dem) wir in Zakopane wohnen, fühlen
wir uns wie im siebten Himmel. 7. Ilona will warten, bis ich fertig bin.
8. Der Kaufmann ist auf dem Markt geblieben, bis er alle seine
Waren verkauft hat.
Ćwiczenie 4c
Powrót
1. Nachdem der Film begonnen hatte, wurde es im Saal dunkel und
still. 2. Nachdem der Ministerpräsident Paris verlassen hat, begibt er
sich nach London. 3. Nachdem das Flugzeug notgelandet war,
wurden alle Fluggäste evakuiert. 4. Nachdem der Krieg
ausgebrochen ist, ziehen Tausende in Nachbarländer. 5. Nachdem
der Tunnel gebaut worden ist, kann man von Frankreich nach Italien
viel schneller fahren.
Ćwiczenie 4d
Powrót
1. Solange ich lebe, will ich komponieren. 2. Sobald die neue Brücke
eröffnet worden war, ereignete sich der erste Unfall. 3. Sooft sie uns
besuchten, brachten sie etwas für die Kinder mit. 4. Seit(dem) Herr
Braun in Rente gegangen ist, verbringt er viel Zeit in seinem Garten.
5. Wir kümmern uns um ihren Hund, bis Sie zurückkommen.
Ćwiczenie 5
Powrót
1. Wir fahren ins Gebirge, um uns richtig zu erholen. 2. Paul liest den
Text laut und deutlich, damit die ganze Klasse ihn hören kann. 3. Ich
nehme meinen Regenschirm mit, um nicht nass zu werden. 4. Sie
rufen ihren Opa an, um ihm zum Geburtstag zu gratulieren. 5. Der
Professor hat das Examen verschoben, damit alle Studenten sich
besser vorbereiten können. 6. Monika fliegt nächstes Jahr nach
Ägypten, um endlich Pyramiden zu bewundern. 7. Die ganze Familie
geht am Sonntag in den ZOO, damit die Kinder sich exotische Tiere
ansehen können. 8. Man hat neue Mitarbeiter eingestellt, damit die
Firma ihre Aufgaben besser realisiert. 9. Peter hat einen goldenen
Ring gekauft, um ihn seiner Freundin zum Namenstag zu schenken.
10. Um fit zu bleiben, läuft Sonja jeden Tag einige Kilometer.
Ćwiczenie 6
Powrót
1. Agnes hat schnell abgenommen, indem sie täglich im Fitness-
Studio hart trainiert hat. 2. Man hat den Bau beschleunigt, indem
man auch samstags und sonntags gearbeitet hat. 3. Wir können
Energie sparen, indem wir die Mikrowelle und andere elektrische
Geräte nicht so oft benutzen. 4. Man kann ganz einfach das
Unfallrisiko reduzieren, indem man die Vorschriften beachtet. 5. Der
Vierjährige hat die ganze Familie gerettet, indem er sofort die
Feuerwehr angerufen hat.
Ćwiczenie 6a
Powrót
1. Er konnte diesen schwierigen Text dadurch schnell übersetzen,
dass er ein gutes Programm zur Verfügung hatte. 2. Die DDR-
Behörden haben viele Fluchtversuche dadurch verhindert, dass man
auf die Flüchtlinge geschossen hat. 3. Der Professor hat die Lösung
dadurch schnell gefunden, dass er einen Logarithmus angewendet
hat. 4. Die Zollbeamten protestieren gegen das Sparprogramm
dadurch, dass sie alle Fahrzeuge sehr langsam und genau
kontrollieren. 5. Die Firma konnte den Erfolg dadurch erreichen, dass
sie fast keine Konkurrenz hatte.
Ćwiczenie 6b
Powrót
1. Man kann direkt von Warszawa nach Köln fahren, ohne
umzusteigen. 2. Frau Schön hat viel Geld im Casino verloren, ohne
dass ihr Mann etwas davon gewusst hat. 3. Der Direktor
unterschrieb die Dokumente, ohne sie gelesen zu haben. 4. Ich bin
um 22 Uhr schlafen gegangen, ohne den Fernseher auszuschalten.
5. Unsere Freunde waren 10 Tage im Gebirge, ohne
Bergwanderungen zu machen. 6. Die Polizei hat Telefongespräche
beider Journalisten belauscht, ohne dass das Gericht es gebilligt hat.
Ćwiczenie 6c
Powrót
1. (An)statt in die Schule zu gehen, sind sie ins Kino gegangen. 2. Ihr
solltet uns helfen, (an)statt ständig fernzusehen. 3. (An)statt zu
sparen, gibt dein Bruder Geld in Restaurants aus. 4. (An)statt mit
der Straßenbahn zu fahren, solltest du ein Taxi bestellen. 5. Je länger
du arbeitest, desto mehr weißt du. 6. Je schneller der Professor
sprach, desto weniger verstanden wir. 7. Je weiter wir fahren, desto
teurer wird unsere Reise.
Ćwiczenie 7
Powrót
1. mit dem; 2. der; 3. das; 4. die; 5. auf die; 6. dem; 7. in dem; 8.
deren; 9. den; 10. über den; 11. deren; 12. an die; 13. um die; 14.
der; 15. den.
Ćwiczenie 7a
Powrót
7a. 1. Wie heißt die junge Dame, die Günther so oft besucht? 2. Die
Dokumente, die der Chef heute unterschreiben wollte, sind leider
noch nicht fertig. 3. Die Juristen, mit denen wir für gestern Abend
verabredet waren, konnten leider nicht kommen. 4. Im Juni kommt
zu unserer Schule der bekannte Regisseur, dessen Filme viele
internationale Preise bekommen haben. 5. Wir haben uns wirklich
über das Geschenk gefreut, das wir von euch erhalten haben. 6. Vor
uns befindet sich die Kirche, in der wir geheiratet haben.
Ćwiczenie 7b
Powrót
1. Das von meiner Schwester vorbereitete Abendbrot hat allen
Gästen geschmeckt. 2. Nicht alle die zulässige Geschwindigkeit
überschreitenden Fahrer werden von der Polizei erwischt. 3. Die in
dieser Woche an die Ostsee fahrenden Urlauber müssen leider mit
viel Regen rechnen. 4. Der von allen Mitgliedstaaten ratifizierte
Vertrag sollte im Januar in Kraft treten. 5. Die beiden vor 2 Tagen
von den Sicherheitskräften verhafteten Verdächtigen sind wieder auf
freiem Fuß. 6. Das vor wenigen Minuten gelandete Flugzeug hatte
technische Probleme und konnte nicht nach Oslo fliegen.
Ćwiczenie 8
Powrót
1. Wenn du in Deutschland studieren willst, musst du zuerst Deutsch
beherrschen. 2. Er sollte zum Arzt gehen, wenn er sich schlecht
fühlt. 3. Wenn Sie wirklich gut verdienen wollen, suchen Sie eine
Stelle in der Schweiz! 4. Agnes, iss nicht so viele Süßigkeiten, wenn
du abnehmen möchtest. 5. Man sollte mehrere Medien nutzen, wenn
man objektiv informiert sein will. 6. Wenn Ihr Sohn später als Polizist
arbeiten möchte, muss er sich darum bemühen, geistig und
körperlich fit zu bleiben. 7. Wenn sie bis 23 Uhr nicht zurückkommt,
rufen wir die Polizei an. 8. Ich kündige, wenn ich in diesem Jahr keine
Gehaltserhöhung bekomme. 9. Trinkt täglich Milch, wenn ihr stark
sein wollt. 10. Wenn das Experiment nicht gelingt, werden wir nach
einer anderen Lösung suchen.
Ćwiczenie 9
Powrót
1. Wenn Christine gesund wäre, würde sie zur Party kommen. 2.
Wenn ich mehr verdienen würde, könnte ich es mir leisten. 3. Wenn
Katjas Kind sich wohl fühlen würde, hätte sie den Arzt nicht geholt.
4. Wenn er uns etwas gesagt hätte, hätten wir ihm helfen können. 5.
Wenn Reinhold bei Rot nicht gefahren wäre, hätte er den Unfall nicht
verursacht. 6. Wenn du mit deinem Lehrer hättest sprechen wollen,
hättest du jetzt keine schlechte Note. 7. Wir würden an den See
fahren, wenn es warm (nicht so kalt) wäre. 8. Wenn Andreas in die
USA nicht geflogen wäre, würde er dich besuchen. 9. Wenn das
Geschäft geöffnet gewesen wäre, hätten wir etwas kaufen können.
10. Wenn es sich kein (dichter) Nebel bilden würde, würden wir den
Gipfel besteigen.
Ćwiczenie 9a
Powrót
1. Würde es nicht (stark) regnen, müssten wir unseren Ausflug nicht
verschieben. 2. Hätte unsere Mutter nicht zu hohen Blutdruck,
müsste sie nicht (täglich) Medikamente einnehmen. 3. Hätte das
Rathaus (genug) Geld, würde es eine neue Brücke bauen lassen. 4.
Hätte mein Bruder seine Stelle nicht verloren, würde ich mir keine
Sorgen machen. 5. Hätte Herr Schneider keinen Unfall gehabt,
könnte er die schwere Arbeit machen. 6. Hätten wir kein Taxi
genommen, hätten wir pünktlich nicht kommen können.
Ćwiczenie 9b
Powrót
1. Wenn unser Bus doch schneller fahren würde! 2. Wenn das Wetter
doch besser wäre! 3. Wenn wir uns damals doch getroffen hätten! 4.
Wenn der Arzt doch früher hätte kommen können! 5. Wenn man
doch die Entscheidung rechtzeitig getroffen hätte! 6. Wenn unser
alter Chef doch nicht in Rente gehen würde!
Ćwiczenie 10
Powrót
1. Das Gebäude macht den Eindruck, als ob ein verrückter Architekt
es projektiert hätte. …, als hätte ein verrückter Architekt es
projektiert. 2. Unser Nachbar benimmt sich so, als ob das ganze
Haus zu ihm gehören würde. …, als würde das ganze Haus zu ihm
gehören. 3. . Es scheint mir, als ob ich das wirklich erlebt hätte. …,
als hätte ich das wirklich erlebt. 4. Dirk spricht Französisch so gut,
als ob er ein gebürtiger Pariser wäre. …, als wäre er ein gebürtiger
Pariser. 5. Wir hatten das Gefühl, als ob eine Gefahr auf uns
zukommen würde. …, als würde eine Gefahr auf uns zukommen. 6.
Sie wirkt so traurig, als ob sie ihr ganzes Vermögen verloren hätte.
…, als hätte sie ihr ganzes Vermögen verloren. 7. Du siehst so aus,
als ob du die Prüfung nicht bestanden hättest. …, als hättest du die
Prüfung nicht bestanden. 8. Er tut so, als ob er davon keine Ahnung
hätte. …, als hätte er davon keine Ahnung.
Ćwiczenie 11
Powrót
1. Die Wohnung ist zu teuer, als dass wir sie kaufen könnten. 2.
Diese Aufgabe ist zu kompliziert, als dass wir sie innerhalb einiger
Stunden lösen würden. 3. Die Teilnehmer waren viel zu müde, als
dass sie noch Übungen hätten machen können. 4. Der Wind hat zu
stark geweht, als dass man das Turnier hätte fortsetzen können. 5.
Der Geschäftsmann ist zu clever, als dass man ihn betrügen könnte.
6. Das Bild ist zu groß, als dass es in unserem Wohnzimmer gut
aussehen würde. 7. Die Preise in diesem Hotel waren zu hoch, als
dass wir dort übernachtet hätten. 8. Der Film ist leider zu langweilig,
als dass ich ihn mir das zweite Mal ansehen möchte. 9. Die Strecke
ist zu lang, als dass es möglich wäre, sie an einem Tag
zurückzulegen. 10. Ich bin zu alt, als dass ich noch so schwere
Arbeit machen könnte.
Ćwiczenie 12
Powrót
12. 1. was; 2. ob; 3. wem; 4. wie viele; 5. wo; 6. wer; 7. wann; 8. wo;
9. wie; 10. ob.
Test
Powrót
1. ob, 2. als, 3. damit, 4. dass, 5. Obwohl, 6. Weil, 7. indem, 8.
wenn, 9. während, 10. als, 11. Seit(dem), 12. bevor, 13. Er ist aus
dem Restaurant gegangen, ohne die Rechnung zu bezahlen. 14.
(An)statt mit seinem Sohn zu sprechen, schimpfte Mueller die ganze
Zeit auf ihn. 15. (An)statt zu lernen, spielst du wieder am Computer.
16. Die Kaufmanns haben die Stadt verlassen, ohne sich von uns zu
verabschieden. 17. Sie lernt viel, um Jura zu studieren. 18. (An)statt
Bergwanderungen zu machen, verbringt er seine ganze Zeit in den
Kneipen. 19. Um sich gut vorzubereiten, hat Karl täglich 4 Stunden
trainiert. 20. Wir konnten dieses Cafe schnell finden, ohne nach dem
Weg zu fragen. 21. Vor 2 Tagen ist sie nach Frankreich gefahren,
ohne etwas ihrem Mann zu sagen. 22. Wenn der Film interessant
gewesen wäre/Wäre der Film interessant gewesen, wäre meine Oma
nicht eingeschlafen. 23. Wenn es nicht geregnet hätte/Hätte es
nicht geregnet, wären wir spazieren gegangen. 24. Sie spricht zu
leise, als dass man sie verstehen könnte. 25. Wenn ich schon
gesund wäre/Wäre ich schon gesund, hätte ich dich besuchen
können. 26. Es ist zu spät, als dass mein Onkel noch im Büro wäre.
27. Frau Moritz behandelte ihren Untermieter so, als ob er ihr
eigener Sohn wäre/als wäre er ihr eigener Sohn. 28. Er schaute mich
an, als ob er nicht verstanden hätte/als hätte er nicht verstanden.
29. Die Reise ist zu anstrengend, als dass ich sie (noch) machen
würde. 30. Er spricht Englisch, als ob er ein Engländer wäre/als wäre
er ein Engländer.
13. SPÓJNIKI WIELOCZŁONOWE
Test
Powrót
1. als auch, 2. Weder, 3. andererseits, 4. zwar, 5. Entweder, 6. Er
hat mal hier mal da gelebt. 7. Sie war weder gestern noch am
letzten Wochenende bei uns. 8. Im Sommer fahren wir entweder an
die See (ans Meer) oder ins Ausland. 9. Sowohl die Zuschauer als
auch die Teilnehmer waren schon müde. 10. Wir haben nicht nur
unsere Verwandten, sondern auch alle unsere Freunde eingeladen.
11. Er hat ihr weder Blumen noch ein Geschenk gekauft. 12. Diese
Wohnung ist zwar sehr gemütlich, aber die Umgebung gefällt mir
nicht.
14. TRYB KONJUNKTIV
Test
Powrót
1. du sprechest, 2. er (sie, es) habe gesammelt, 3. ihr sehet, 4. ihr
schlafet, 5. er (sie, es) werde fliegen, 6. du habest verbracht, 7. wir
seien gefahren, 8. er (sie, es) lese, 9. Sie (sie) seien gewesen, 10.
ich müsse, 11. du werdest schreiben, 12. ihr habet angerufen.
15. MOWA ZALEŻNA
Test
Powrót
Ein Student erzählt, 1. dass er seit drei Monaten in Essen studiere/er
studiere seit drei Monaten in Essen. 2. dass es dort wunderschön
sei/es sei dort wunderschön. 3. dass sie jeden Tag in eine Kneipe
gingen/sie gingen jeden Tag in eine Kneipe.
Der Regierungssprecher sagte, 4. dass er diese Information nicht
bestätigen könne/er könne diese Information nicht bestätigen. 5.
dass er vor der Pressekonferenz mit dem Minister gesprochen
habe/er habe vor der Pressekonferenz mit dem Minister gesprochen.
6. dass er auch erstaunt gewesen sei/er sei auch erstaunt gewesen.
Der Bürgermeister antwortete, 7. dass die Delegation
höchstwahrscheinlich erst im nächsten Monat kommen werde/ die
Delegation werde höchstwahrscheinlich erst im nächsten Monat
kommen. 8. dass sie den Haushalt vorbereitet hätten/sie hätten den
Haushalt vorbereitet. 9. dass er seinen Vorschlag durchsetzen
wolle/er wolle seinen Vorschlag durchsetzen.
Das Kind hat gefragt, 10. ob es heute länger aufbleiben dürfe.
Der Lehrer sagte zu den Schülern, 11. dass sie heute früher nach
Hause gehen sollten/sie sollten heute früher nach Hause gehen.
Der Direktor sagte zu dem Lehrer, 12. dass er heute bis 17 Uhr in
der Schule bleiben solle (müsse)/er solle (müsse) heute bis 17 Uhr in
der Schule bleiben.
16. CZASOWNIKI MODALNE „SOLLEN” I „WOLLEN”
Test
Powrót
1. Matthias will Claudia im Restaurant „Zum goldenen Hirsch“
gesehen haben. 2. Reinhold D. soll Mitglied einer illegalen
Organisation sein. 3. Frau Mueller soll den Unfall verursacht haben.
4. Inge will Chinesisch innerhalb sechs Monate gelernt haben. 5. Der
gesuchte Verbrecher soll bei einem Richter übernachtet haben. 6.
Der Minister will alle privaten Reisen privat bezahlt haben. 7. Der
Präsident soll gar keine Ahnung von der Affäre gehabt haben. 8.
Unsere Nachbarin will Herrn Schwarz mit einer jungen Frau gesehen
haben. 9. Dieser Abgeordnete soll mit der kommunistischen Polizei
zusammengearbeitet haben. 10. Der Abgeordnete will keine
Kontakte zur Staatssicherheit gehabt haben. 11. Ein hochrangiger
Polizist soll in die organisierte Kriminalität verwickelt sein. 12.
Monika soll sich mit ihrem Verlobten gestritten haben.
EGZAMIN KOŃCOWY
Test
Powrót
1. eine, die/diese; 2. würde; 3. hilf; 4. dessen; 5. sonst; 6. es; 7.
mehr; 8. Fährst; 9. seid; 10. mir; 11. hättest; 12. werden, worden;
13. zehn nach vier/sechzehn Uhr zehn; 14. mich, mich; 15. hatten;
16. als auch; 17. zu; 18. -es, -em; 19. Als; 20. weil; 21. als dass;
22. noch; 23. aber; 24. an; 25. Siehst; 26. keine; 27. ohne; 28. sie;
29. ohne; 30. mit; 31. als; 32. Trotz; 33. um; 34. -e, -e; 35. an; 36.
wird getrunken; 37. hätte; 38. Isst; 39. man; 40. eure; 41. Wer; 42.
von; 43. darüber; 44. mir; 45. dritte; 46. deshalb/darum/deswegen;
47. zu; 48. durch; 49. teurer; 50. ob; 51. Obwohl; 52. -en; 53. der;
54. -en, -en; 55. kein(e)s; 56. entweder; 57. einer; 58.
um/vor/gegen; 59. (An)statt; 60. trotzdem; 61. an; 62. sich; 63.
auf; 64. zu; 65. -em; 66. wenn; 67. daran; 68. haben; 69. Wessen;
70. -e, -es; 71. Wegen; 72. wem; 73. damit; 74. aufgeräumt; 75.
sondern; 76. dem; 77. dir; 78. als ob; 79. -en; 80. Wenn; 81. darf;
82. denn; 83. besserer; 84. geholfen worden; 85. steht auf; 86. -
en; 87. wärest, hätten; 88. für; 89. davon; 90. Können; 91. aus;
92. dann; 93. sind (waren); 94. seinen; 95. dem; 96. indem/wenn;
97. -es, -s; 98. was; 99. zwischen; 100. ist gewesen.
Gramatyka w działaniu,
czyli jak to będzie po niemiecku
Gramatyka w działaniu: przetłumacz zdania poniżej
Prawidłowe przetumaczenie zdań poniżej wymaga znajomości

różnych konstrukcji
gramatycznych, które powtarzaliśmy i ćwiczyliśmy w niniejszym
repetytorium.
Przekonaj się, jak gramatyka niemiecka działa w praktyce.
Powodzenia!
1. Jeżeli chcecie, odbiorę was z dworca.

_________________________________________________________________
_________________________________________________________________.
2. Mamy jeszcze pół godziny czasu.
______________________________________________________________________
3. Proszę się z tym zwrócić do sekretarki.
______________________________________________________________________
4. Gdybyśmy wtedy tyle nie wypili, gadalibyśmy do późnej
nocy.
______________________________________________________________________
5. Sypialnia i kuchnia zostały już odnowione, musimy jeszcze
tylko przebudować łazienkę i korytarz.
______________________________________________________________________
6. Pan Braun dowiedział się w piątek, że został zwolniony.
______________________________________________________________________
7. Kiedy miałby pan dla mnie czas?
______________________________________________________________________
8. Jeszcze nie wiem, gdzie będę pracować.
______________________________________________________________________
9. Nic tobie nie obiecywaliśmy.
______________________________________________________________________
10. Przestało padać.
______________________________________________________________________
11. Byłoby najlepiej, gdyby zadzwonił pan do mnie jutro przed
południem.
______________________________________________________________________
12. Tu jest kościół, w którym braliśmy ślub.
______________________________________________________________________
13. Państwa oferta nie mogła zostać przyjęta.
______________________________________________________________________
14. Gdyby Rolf wcześniej powiedział, że nie może przyjść w
poniedziałek, uzgodnilibyśmy inny termin.
______________________________________________________________________
15. Jestem wściekły, że nie było mnie w domu (konstr.
bezokolicz.), gdy Claudia chciała mnie odwiedzić.
______________________________________________________________________
16. Kran, który kupiłem 2 dni temu, jest już zepsuty.
______________________________________________________________________
17. Z powodu gęstej mgły wszystkie loty zostały wstrzymane.
______________________________________________________________________
18. Nie mogę podpisać dokumentu, nie wiedząc, co w nim jest.
______________________________________________________________________
19. To są nasi przyjaciele, z którymi rok temu byliśmy na
urlopie.
______________________________________________________________________
20. Kupię białą czapkę, granatowe spodnie, brązową koszulę i
szare
buty._________________________________________________________________
21. Zamiast przeliczyć pieniądze, schował je natychmiast do
teczki.
______________________________________________________________________
22. Codziennie przychodzi kilku klientów i chcą z powrotem
swoje pieniądze.
______________________________________________________________________
23. Byłoby dobrze, jeśli otrzymalibyśmy odpowiedź najpóźniej w
piątek.
______________________________________________________________________
24. Tego błędu nie można było przeoczyć.
______________________________________________________________________
25. Planowałem zostać tu dłużej.
______________________________________________________________________
26. Rachunek musi zostać zapłacony do wtorku.
______________________________________________________________________
27. Mówca nawiązał do niektórych wydarzeń politycznych lat
80-ych i 90-ych.
______________________________________________________________________
28. Szef obiecał mi zająć się tą sprawą.
______________________________________________________________________
29. Zachowujecie się tak, jakbyście nie mogli przyczynić się do
rozwiązania problemu.
______________________________________________________________________
30. Nie jestem o tym przekonany.
______________________________________________________________________
31. Odkąd go znam, zawsze się tak dziwnie zachowuje.
______________________________________________________________________
32. Kto z was został o to poproszony?
______________________________________________________________________
33. Po 48 godzinach aresztowani musieli zostać zwolnieni.
______________________________________________________________________
34. Jak zawsze chodziło o pieniądze.
______________________________________________________________________
35. Jest już za późno, ażebyśmy mogli coś jeszcze zmienić.
______________________________________________________________________
36. Czy naprawdę opłacało się o to walczyć?
______________________________________________________________________
37. Chociaż przegraliśmy, byliśmy spokojni, ponieważ
wiedzieliśmy, że zrobiliśmy wszystko co było możliwe.
______________________________________________________________________
38. Nie możemy ci pomóc, nie znając całej historii.
______________________________________________________________________
39. Aby móc zrozumieć, co się naprawdę zdarzyło, trzeba
najpierw przeczytać pewien artykuł, który został ostatnio
opublikowany w...
______________________________________________________________________
40. Człowiek, o którego pytacie, mieszka na 3 piętrze.
______________________________________________________________________
41. Stąd masz wspaniały widok na plażę i morze.
______________________________________________________________________
42. Gdybyśmy mu nie pomogli, nie zdałby tego egzaminu.
______________________________________________________________________
43. Rudolf twierdzi, że widział was wczoraj razem w jakiejś
knajpie.
______________________________________________________________________
44. Wyjechali wczoraj, nie pożegnawszy się z nami.
______________________________________________________________________
45. W ostatnim roku bezrobocie wzrosło o 3 %.
______________________________________________________________________
46. Pozwoliłem mu pojechać naszym samochodem.
______________________________________________________________________
47. Pani Schwarz, o której adres pan nas pyta, wyprowadziła się
2 miesiące temu.
______________________________________________________________________
48. Myślę, że picie dobrego piwa sprawia dużą przyjemność.
______________________________________________________________________
49. Staruszka przechodziła przez ulicę, nie zwracając uwagi na
jadące samochody.
______________________________________________________________________
50. Kiedy sprzątniesz swój pokój, pozamykaj jeszcze wszystkie
okna.
______________________________________________________________________
51. Moim zdaniem on nie jest w stanie zrozumieć, o co
naprawdę chodzi.
______________________________________________________________________
52. Przestępcy nie wiedzieli, że byli obserwowani przez policję.
______________________________________________________________________
53. Widzieliśmy tam jeden z największych samolotów.
______________________________________________________________________
54. Zamiast siedzieć i marnować czas, idźcie do sklepu i zróbcie
zakupy, bo lodówka jest już prawie pusta.
______________________________________________________________________
55. Złodziej ukradł wprawdzie torebkę, ale nie udało mu się
ukraść kluczyków do samochodu.
______________________________________________________________________
56. Całe mieszkanie powinno zostać odnowione.
______________________________________________________________________
57. Jeśli wiesz, dlaczego Monika nie przyszła, musisz to nam
powiedzieć.
______________________________________________________________________
58. Nie zapomnij zrobić w pokoju porządek.
______________________________________________________________________
59. Wyjeżdżam do Stanów, żeby trochę zarobić.
______________________________________________________________________
60. Z Warszawy można jechać bezpośrednio do Berlina, nie
przesiadając się.
______________________________________________________________________
61. Zaproponowałem jej, żeby pojechała z nami.
______________________________________________________________________
62. Zamiast przygotować śniadanie, poszli nad jezioro.
______________________________________________________________________
63. Parkowanie jest tutaj zabronione.
______________________________________________________________________
64. Nie żegnając się z nikim, delegacja opuściła salę.
______________________________________________________________________
65. Może Pani wykorzystać w sklepie swoją kartę, zamiast
szukać bankomatu.
______________________________________________________________________
66. Proszę spokojnie robić zakupy, nie myśląc o żadnej prowizji.
______________________________________________________________________
67. Trzeba znać co najmniej dwa języki obce, aby móc dostać
tam jakąś pracę.
______________________________________________________________________
68. Poradzono mi nie rozmawiać z nim więcej.
______________________________________________________________________
69. Nie potrzebujesz im już dłużej pomagać.
______________________________________________________________________
70. Pojechali do Stuttgartu, aby wszystko uzgodnić ze swoimi
przełożonymi.
______________________________________________________________________
71. Mieliśmy wczoraj dużo do zrobienia.
______________________________________________________________________
72. Powinniście nam wreszcie pomóc, zamiast tyle czasu grać w
karty.
______________________________________________________________________
73. Ostrzegano cię przed przychodzeniem tutaj.
______________________________________________________________________
74. Gdybyś wczoraj został dłużej, wiedziałbyś teraz, o co chodzi.
______________________________________________________________________
75. Wyglądasz tak, jakbyś całą noc nie spała.
______________________________________________________________________
76. Nie twierdzilibyście, że się mylę, gdybyście wcześniej
porozmawiali z moją siostrą.
______________________________________________________________________
77. Jest zbyt późno, ażeby wujek jeszcze pracował.
______________________________________________________________________
78. Spóźniliby się, gdyby nie wzięli taksówki.
______________________________________________________________________
79. U nas w domu wstaje się zawsze późno. (Passiv)
______________________________________________________________________
80. W mieście nie wolno jeździć zbyt szybko. (Passiv)
______________________________________________________________________
81. Poproszono go o wyjaśnienia. (Passiv)
______________________________________________________________________
82. Chciałem was odwiedzić, ale miałem dużo pracy, dlatego nie
udało mi się wpaść do was wczoraj wieczorem.
______________________________________________________________________
83. Idziemy na pocztę, ponieważ musimy wysłać list.
______________________________________________________________________
84. Zamów taksówkę, w przeciwnym razie przyjedziemy za
późno.
______________________________________________________________________
85. On ci pomoże, jeśli go o to poprosisz.
______________________________________________________________________
86. Nie wiem, czy dokument został już podpisany.
______________________________________________________________________
87. Ostatni raz byłem na lotnisku, gdy miałem odebrać swoją
przyjaciółkę.
______________________________________________________________________
88. Ilekroć przychodzimy, nigdy nie ma ich w domu.
______________________________________________________________________
89. Nasi znajomi, których zaprosiliśmy na dzisiejszy wieczór,
pracują w tej samej firmie od 10 lat.
______________________________________________________________________
90. Zachowywał się tak, jak gdyby o niczym nie wiedział.
______________________________________________________________________
91. Poprosiła ich, żeby jutro nie przychodzili.
______________________________________________________________________
92. Karl pracuje ciężko, żeby jego dzieci mogły studiować.
______________________________________________________________________
93. Chociaż całe mieszkanie zostało odnowione, sąsiadka była
dalej niezadowolona.
______________________________________________________________________
94. Pisarz, według którego ostatniej książki nakręcono film,
otrzymał niedawno nagrodę Nobla.
______________________________________________________________________
95. Powiedziano mi, że paczka została dostarczona w piątek.
______________________________________________________________________
96. Podczas gdy Katja sprzątała mieszkanie, jej mąż oglądał
telewizję.
______________________________________________________________________
97. Zapytaj ich, czy pociąg do Hamburga już odjechał.
______________________________________________________________________
98. Ten stolik jest droższy, mimo to powinniście go kupić.
______________________________________________________________________
99. Musisz zaraz iść spać, w przeciwnym razie nie pójdziesz
jutro do pracy.
______________________________________________________________________
100. Proszę pojechać przez most, potem na światłach w prawo.
______________________________________________________________________
Jak to będzie po niemiecku: możliwe tłumaczenia
1. Jeżeli chcecie, odbiorę was z dworca.Wenn ihr wollt, hole ich

euch vom Bahnhof ab.
2. Mamy jeszcze pół godziny czasu. Wir haben noch eine halbe
Stunde Zeit.
3. Proszę się z tym zwrócić do sekretarki. Wenden Sie sich bitte
damit an die Sekretärin!
4. Gdybyśmy wtedy tyle nie wypili, gadalibyśmy do późnej
nocy. Hätten wir damals nicht so viel getrunken, hätten wir
uns bis in die späte Nacht unterhalten.
5. Sypialnia i kuchnia zostały już odnowione, musimy jeszcze
tylko przebudować łazienkę i korytarz. Das Schlafzimmer
und die Küche sind schon renoviert worden, wir müssen nur
noch das Bad und den Flur umbauen (lassen).
6. Pan Braun dowiedział się w piątek, że został zwolniony. Herr
Braun hat am Freitag erfahren, dass er entlassen wurde.
7. Kiedy miałby pan dla mnie czas? Wann hätten Sie Zeit für
mich?
8. Jeszcze nie wiem, gdzie będę pracować. Ich weiß noch nicht,
wo ich arbeiten werde.
9. Nic tobie nie obiecywaliśmy. Wir haben dir nichts
versprochen.
10. Przestało padać. Es hat aufgehört zu regnen.
11. Byłoby najlepiej, gdyby zadzwonił pan do mnie jutro przed
południem. Es wäre am besten, wenn Sie mich morgen
Vormittag anrufen würden.
12. Tu jest kościół, w którym braliśmy ślub. Hier ist die Kirche, in
der wir geheiratet haben.
13. Państwa oferta nie mogła zostać przyjęta. Ihr Angebot
konnte nicht angenommen werden.
14. Gdyby Rolf wcześniej powiedział, że nie może przyjść w
poniedziałek, uzgodnilibyśmy inny termin. Wenn Rolf früher
gesagt hätte, dass er am Montag nicht kommen kann,
hätten wir einen anderen Termin vereinbart.
15. Jestem wściekły, że nie było mnie w domu (konstr.
bezokolicz.), gdy Claudia chciała mnie odwiedzić. Ich bin
wütend nicht zu Hause gewesen zu sein, als Claudia mich
besuchen wollte.
16. Kran, który kupiłem 2 dni temu, jest już zepsuty. Der
Wasserhahn, den ich vor 2 Tagen gekauft habe, ist schon
kaputt.
17. Z powodu gęstej mgły wszystkie loty zostały wstrzymane.
Wegen dichten Nebels wird der Flugverkehr eingestellt.
18. Nie mogę podpisać dokumentu, nie wiedząc, co w nim
jest.Ich kann nicht das Dokument unterschreiben, ohne zu
wissen, was drin (geschrieben) steht.
19. To są nasi przyjaciele, z którymi rok temu byliśmy na
urlopie. Das sind unsere Freunde, mit denen wir vor einem
Jahr im Urlaub waren.
20. Kupię białą czapkę, granatowe spodnie, brązową koszulę i
szare buty. Ich kaufe eine weiße Mütze, eine dunkelblaue
Hose, ein braunes Hemd und graue Schuhe.
21. Zamiast przeliczyć pieniądze, schował je natychmiast do
teczki. (An)statt das Geld zu zählen, hat er es sofort in die
Tasche gepackt.
22. Codziennie przychodzi kilku klientów i chcą z powrotem
swoje pieniądze. Jeden Tag kommen einige Kunden und
wollen ihr Geld zurück.
23. Byłoby dobrze, jeśli otrzymalibyśmy odpowiedź najpóźniej w
piątek. Es wäre gut, wenn wir die Antwort spätestens bis
Freitag bekommen würden.
24. Tego błędu nie można było przeoczyć. Diesen Fehler konnte
man nicht übersehen.
25. Planowałem zostać tu dłużej. Ich habe geplant, hier länger
zu bleiben.
26. Rachunek musi zostać zapłacony do wtorku. Die Rechnung
muss bis Dienstag bezahlt werden.
27. Mówca nawiązał do niektórych wydarzeń politycznych lat
80-ych i 90-ych. Der Redner hat an einige politische
Ereignisse der 80er und 90er Jahre angeknüpft.
28. Szef obiecał mi zająć się tą sprawą. Der Chef hat mir
versprochen, sich mit dieser Sache zu beschäftigen.
29. Zachowujecie się tak, jakbyście nie mogli przyczynić się do
rozwiązania problemu. Ihr benehmt euch so, als ob ihr zur
Lösung des Problems nicht beitragen könntet.
30. Nie jestem o tym przekonany. Ich bin davon nicht überzeugt.
31. Odkąd go znam, zawsze się tak dziwnie zachowuje.
Seit(dem) ich ihn kenne, verhält er sich immer so
merkwürdig.
32. Kto z was został o to poproszony? Wer von euch wurde
darum gebeten?
33. Po 48 godzinach aresztowani musieli zostać zwolnieni. Nach
48 Stunden mussten die Verhafteten freigelassen werden.
34. Jak zawsze chodziło o pieniądze. Wie immer ging es um
Geld.
35. Jest już za późno, ażebyśmy mogli coś jeszcze zmienić. Es
ist schon zu spät, als dass wir noch etwas ändern könnten.
36. Czy naprawdę się opłacało o to walczyć? Hat es sich wirklich
gelohnt, darum zu kämpfen?
37. Chociaż przegraliśmy, byliśmy spokojni, ponieważ
wiedzieliśmy, że zrobiliśmy wszystko co było możliwe.
Obwohl wir verloren haben, waren wir ruhig, weil wir
gewusst haben, dass wir alles Mögliche getan haben.
38. Nie możemy ci pomóc, nie znając całej historii. Wir können
dir nicht helfen, wenn wir die ganze Geschichte nicht
kennen.
39. Aby móc zrozumieć, co się naprawdę zdarzyło, trzeba
najpierw przeczytać pewien artykuł, który został ostatnio
opublikowany w...Um zu verstehen, was wirklich passiert ist,
muss man zuerst einen Artikel lesen, der neulich in…
veröffentlicht worden ist.
40. Człowiek, o którego pytacie, mieszka na 3 piętrze. Der
Mann, nach dem ihr fragt, wohnt im dritten Stock.
41. Stąd masz wspaniały widok na plażę i morze. Von hier hast
du einen herrlichen Blick auf den Strand und das Meer.
42. Gdybyśmy mu nie pomogli, nie zdałby tego egzaminu. Wenn
wir ihm nicht geholfen hätten, hätte er dieses Examen nicht
bestanden.
43. Rudolf twierdzi, że widział was wczoraj razem w jakiejś
knajpie. Rudolf will euch gestern in einer Kneipe gesehen
haben.
44. Wyjechali wczoraj nie pożegnawszy się z nami. Sie sind
gestern verreist, ohne sich von uns verabschiedet zu haben.
45. W ostatnim roku bezrobocie wzrosło o 3 %.Im letzten Jahr ist
die Arbeitslosigkeit um 3 % gestiegen.
46. Pozwoliłem mu pojechać naszym samochodem. Ich habe ihn
unser Auto fahren lassen.
47. Pani Schwarz, o której adres pan nas pyta, wyprowadziła się
2 miesiące temu. Frau Schwarz, nach deren Adresse Sie
fragen, ist vor 2 Monaten ausgezogen.
48. Myślę, że picie dobrego piwa sprawia dużą przyjemność. Ich
denke, dass das Trinken guten Biers großen Spaß macht.
49. Staruszka przechodziła przez ulicę, nie zwracając uwagi na
jadące samochody.Die Alte ist über die Straße gegangen,
ohne auf fahrende Autos zu achten.
50. Kiedy sprzątniesz swój pokój, pozamykaj jeszcze wszystkie
okna. Wenn du dein Zimmer aufgeräumt hast, mach alle
Fenster zu!
51. Moim zdaniem on nie jest w stanie zrozumieć, o co
naprawdę chodzi. Meiner Meinung nach ist er nicht in der
Lage zu verstehen, worum es eigentlich geht.
52. Przestępcy nie wiedzieli, że byli obserwowani przez policję.
Die Verbrecher wussten nicht, dass sie von der Polizei
beobachtet wurden.
53. Widzieliśmy tam jeden z największych samolotów. Wir haben
dort ein(e)s der größten Flugzeuge gesehen.
54. Zamiast siedzieć i marnować czas, idźcie do sklepu i zróbcie
zakupy, bo lodówka jest już prawie pusta. (An)statt zu sitzen
und Zeit zu verschwenden, geht in den Laden und macht
Einkäufe, weil der Kühlschrank fast leer ist!
55. Złodziej ukradł wprawdzie torebkę, ale nie udało mu się
ukraść kluczyków do samochodu.Der Dieb hat zwar die
Handtasche gestohlen, aber es ist ihm nicht gelungen, den
Autoschlüssel zu klauen.
56. Całe mieszkanie powinno zostać odnowione. Die ganze
Wohnung soll renoviert werden.
57. Jeśli wiesz, dlaczego Monika nie przyszła, musisz to nam
powiedzieć. Wenn du weißt, warum Monika nicht gekommen
ist, musst du uns das sagen.
58. Nie zapomnij zrobić w pokoju porządek. Vergiss nicht, im
Zimmer Ordnung zu machen.
59. Wyjeżdżam do Stanów, żeby trochę zarobić. Ich fahre in die
USA, um etwas zu verdienen.
60. Z Warszawy można jechać bezpośrednio do Berlina nie
przesiadając się. Man kann von Warschau nach Berlin direkt
fahren, ohne umzusteigen.
61. Zaproponowałem jej, żeby pojechała z nami. ich habe ihr
vorgeschlagen, mit uns zu fahren.
62. Zamiast przygotować śniadanie poszli nad jezioro. (An)statt
das Frühstück vorzubereiten, sind sie an den See gegangen.
63. Parkowanie jest tutaj zabronione. Es ist verboten, hier zu
parken.
64. Ohne sich von jemand zu verabschieden, hat die Delegation
den Saal verlassen. Nie żegnając się z nikim delegacja
opuściła salę.
65. Może Pani wykorzystać w sklepie swoją kartę, zamiast
szukać bankomatu. Sie können Ihre Karte im Geschäft
benutzen, (an)statt nach einem Geldautomaten zu suchen.
66. Proszę spokojnie robić zakupy, nie myśląc o żadnej prowizji.
Machen Sie bitte ruhig Einkäufe, ohne an die Provision zu
denken.
67. Trzeba znać co najmniej dwa języki obce, aby móc dostać
tam jakąś pracę. Man muss zumindest 2 Fremdsprachen
können, um dort eine Stelle zu bekommen.
68. Poradzono mi nie rozmawiać z nim więcej. Man hat mir
geraten, mit ihm nicht mehr zu sprechen.
69. Nie potrzebujesz im już dłużej pomagać. Du brauchst nicht
mehr ihnen zu helfen.
70. Pojechali do Stuttgartu, aby wszystko uzgodnić ze swoimi
przełożonymi. Sie sind nach Stuttgart gefahren, um alles mit
ihren Vorgesetzten zu vereinbaren.
71. Mieliśmy wczoraj dużo do zrobienia. Wir hatten gestern viel
zu tun.
72. Powinniście nam wreszcie pomóc, zamiast tyle czasu grać w
karty. Ihr sollt uns endlich helfen, (an)statt so lange Karten
zu spielen.
73. Ostrzegano cię przed przychodzeniem tutaj. Man hat dich
(davor) gewarnt, hierher zu kommen.
74. Gdybyś wczoraj został dłużej, wiedziałbyś teraz, o co chodzi.
Wenn du gestern länger geblieben wärest, würdest du
wissen, worum es sich handelt.
75. Wyglądasz tak, jakbyś całą noc nie spała. Du siehst so aus,
als hättest du die ganze Nacht nicht geschlafen.
76. Nie twierdzilibyście, że się mylę, gdybyście wcześniej
porozmawiali z moją siostrą. Ihr würdet nicht behaupten,
dass ich mich irre, wenn ihr früher mit meiner Schwester
gesprochen hättet.
77. Jest zbyt późno, ażeby wujek jeszcze pracował. Es ist zu
spät, als dass der Onkel noch arbeiten würde.
78. Spóźniliby się, gdyby nie wzięli taksówki. Sie hätten sich
verspätet, wenn sie kein Taxi genommen hättet.
79. U nas w domu wstaje się zawsze późno. (Passiv) Bei uns
wird immer spät aufgestanden.
80. W mieście nie wolno jeździć zbyt szybko. (Passiv) In der
Stadt darf nicht schnell gefahren werden.
81. Poproszono go o wyjaśnienia. (Passiv) Er wurde um
Erklärungen gebeten.
82. Chciałem was odwiedzić, ale miałem dużo pracy, dlatego nie
udało mi się wpaść do was wczoraj wieczorem Ich wollte
euch besuchen, aber ich hatte viel Arbeit, deshalb ist es
nicht gelungen, bei euch gestern Abend vorbeizukommen.
83. Idziemy na pocztę, ponieważ musimy wysłać list. Wir gehen
auf die Post, weil wir einen Brief schicken müssen.
84. Zamów taksówkę, w przeciwnym razie przyjedziemy za
późno. Bestell ein Taxi, sonst kommen wir zu spät.
85. On ci pomoże, jeśli go o to poprosisz. Er hilft dir, wenn du
ihn darum bittest.
86. Nie wiem, czy dokument został już podpisany. Ich weiß
nicht, ob das Dokument schon unterschrieben worden ist.
87. Ostatni raz byłem na lotnisku, gdy miałem odebrać swoją
przyjaciółkę. Zum letzten Mal war ich auf dem Flughafen, als
ich meine Freundin abholen sollte.
88. Ilekroć przychodzimy, nigdy nie ma ich w domu. Sooft wir
kommen, sind sie nicht zu Hause.
89. Nasi znajomi, których zaprosiliśmy na dzisiejszy wieczór,
pracują w tej samej firmie od 10 lat.Unsere Bekannten, die
wir für heute Abend eingeladen haben, arbeiten seit 10
Jahren bei ein und derselben Firma.
90. Zachowywał się tak, jak gdyby o niczym nie wiedział. Er hat
sich so verhalten, als ob er nichts gewusst hätte.
91. Poprosiła ich, żeby jutro nie przychodzili. Sie hat sie
gebeten, morgen nicht zu kommen.
92. Karl pracuje ciężko, żeby jego dzieci mogły studiować. Karl
arbeitet hart, damit seine Kinder studieren können.
93. Chociaż całe mieszkanie zostało odnowione, sąsiadka była
dalej niezadowolona. Obwohl die ganze Wohnung renoviert
worden ist, war die Nachbarin immer noch unzufrieden.
94. Pisarz, według którego ostatniej książki nakręcono film,
otrzymał niedawno nagrodę Nobla. Der Schriftsteller, nach
dessen letztem Buch der Film gedreht worden ist, hat
kürzlich den Nobelpreis erhalten.
95. Powiedziano mi, że paczka została dostarczona w piątek.
Man hat mir gesagt, dass das Paket am Freitag geliefert
worden ist.
96. Podczas gdy Katja sprzątała mieszkanie, jej mąż oglądał
telewizję. Während Katja die Wohnung aufräumte, sah ihr
Mann fern.
97. Zapytaj ich, czy pociąg do Hamburga już odjechał. Frag sie,
ob der Zug nach Hamburg schon abgefahren ist.
98. Ten stolik jest droższy, mimo to powinniście go kupić. Dieser
Tisch ist teurer, trotzdem solltet ihr ihn kaufen.
99. Musisz zaraz iść spać, w przeciwnym razie nie pójdziesz
jutro do pracy. Du musst gleich schlafen gehen, sonst gehst
du morgen zur Arbeit nicht.
100. Proszę pojechać przez most, potem na światłach w prawo.
Fahren Sie bitte über die Brücke, dann an der Ampel rechts.
Spis treści
Okładka
Strona tytułowa
Strona redakcyjna
Wstęp Vorwort
Części mowy Die Wortarten
1. Rodzajnik Der Artikel
1.1. Rodzajnik określony Der bestimmte Artikel
Ćwiczenia Übungen
1.2. Rodzajnik nieokreślony Der unbestimmte Artikel
Ćwiczenia Übungen
1.3. Pomijanie rodzajnika Der Null-Artikel
Ćwiczenia Übungen
1.4. Test sprawdzający Test
2. Rzeczownik Das Substantiv
2.1. Deklinacja mocna Die starke Deklination
Ćwiczenia Übungen
2.2. Deklinacja słaba Die schwache Deklination
Ćwiczenia Übungen
2.3. Deklinacja mieszana Die gemischte Deklination
Ćwiczenia Übungen
3. Czasownik Das Verb
3.1. Czas teraźniejszy Das Präsens
Ćwiczenia Übungen
3.2. Czas przeszły prosty Das Präteritum/Das Imperfekt
Ćwiczenia Übungen
3.3. Czas przeszły złożony Das Perfekt
Ćwiczenia Übungen
3.4. Czas zaprzeszły Das Plusquamperfekt
Ćwiczenia Übungen
3.5. Czas przyszły Das Futur I
Ćwiczenia Übungen
3.6. Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone Die trennbar und untrennbar
zusammengesetzten Verben
Ćwiczenia Übungen
3.7. Czasowniki modalne Die Modalverben
Ćwiczenia Übungen
3.8. Czasowniki zwrotne Die reflexiven Verben
Ćwiczenia Übungen
3.9. Tryb rozkazujący Der Imperativ
Ćwiczenia Übungen
3.10. Rekcja czasownika Die Rektion des Verbs
Ćwiczenia Übungen
3.11. Bezokolicznik z i bez „zu” Der Infinitiv mit und ohne „zu”
Ćwiczenia Übungen
3.12. Strona bierna Das Passiv
Ćwiczenia Übungen
3.13. Tryb przypuszczający Der Konjunktiv II
Ćwiczenia Übungen
3.14. Imiesłowy Die Partizipien
Ćwiczenia Übungen
4. Przymiotnik Das Adjektiv
4.1. Odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym Die Deklination mit dem
bestimmten Artikel
Ćwiczenia Übungen
4.2. Odmiana przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym Die Deklination mit dem
unbestimmten Artikel
Ćwiczenia Übungen
4.3. Odmiana przymiotnika bez rodzajnika Die Deklination ohne Artikel
Ćwiczenia Übungen
4.4. Stopniowanie przymiotnika Die Komparation des Adjektivs
Ćwiczenia Übungen
4.5. Rekcja przymiotnika Die Rektion des Adjektivs
Ćwiczenia Übungen
5. Zaimek Das Pronomen
5.1. Zaimki osobowe Die Personalpronomen
Ćwiczenia Übungen
5.2. Zaimki dzierżawcze Die Possessivpronomen
Ćwiczenia Übungen
5.3. Zaimki wskazujące Die Demonstrativpronomen
Ćwiczenia Übungen
5.4. Zaimki nieokreślone Die Indefinitpronomen
Ćwiczenia Übungen
5.5. Zaimki pytające Die Interrogativpronomen
Ćwiczenia Übungen
5.6. Przysłówki zaimkowe Die Pronominaladverbien
Ćwiczenia Übungen
6. Przyimek Die Präposition
6.1. Przyimki łączące się z dopełniaczem Die Präpositionen mit dem Genitiv
Ćwiczenia Übungen
6.2. Przyimki łączące się z celownikiem Die Präpositionen mit dem Dativ
Ćwiczenia Übungen
6.3. Przyimki łączące się z biernikiem Die Präpositionen mit dem Akkusativ
Ćwiczenia Übungen
6.4. Przyimki łączące się z celownikiem i biernikiem
Ćwiczenia Übungen
7. Liczebnik Das Zahlwort
7.1. Liczebniki główne Die Kardinalzahlen
Ćwiczenia Übungen
7.2. Liczebniki porządkowe Die Ordinalzahlen
Ćwiczenia Übungen
7.3. Ułamki Die Bruchzahlen
Ćwiczenia Übungen
7.4. Czas zegarowy Die Uhrzeiten
Ćwiczenia Übungen
Składnia Die Syntax
8. Budowa zdania pojedynczego rozwiniętego Die Wortfolge im einfachen
erweiterten
Test sprawdzający Test
9. Zdanie wyrażające przeczenie Der Satz mit der Negation
10. Zdania pytające Die Fragesätze
11. Zdanie złożone współrzędnie Die Satzverbindung
11.1. Zdanie z szykiem prostym Die gerade Wortfolge
Ćwiczenia Übungen
11.2. Zdanie z szykiem przestawnym Die versetzte Wortfolge
Ćwiczenia Übungen
12. Zdanie złożone podrzędnie Das Satzgefüge
12.1. Zdanie przyczynowe Der Kausalsatz
Ćwiczenia Übungen
12.2. Zdanie przyzwalające Der Konzessivsatz
Ćwiczenia Übungen
12.3. Zdanie dopełnieniowe, równoważnik zdania dopełnieniowego Der Objektsatz,
die Infinitivgruppe
Ćwiczenia Übungen
12.4. Zdania czasowe Die Temporalsätze
Ćwiczenia Übungen
12.5. Zdanie celowe, równoważnik zdania celowego Der Finalsatz, die
Infinitivkonstruktion
Ćwiczenia Übungen
12.6. Zdanie okolicznikowe sposobu, równoważniki zdań okolicznikowych sposobu
Der Modalsatz, die Infinitivgruppen
Ćwiczenia Übungen
12.7. Zdania względne, przydawka rozszerzona Die Relativsätze, das erweiterte
Attribut
Ćwiczenia Übungen
12.8. Zdanie warunkowe rzeczywiste Der reale Konditionalsatz
Ćwiczenia Übungen
12.9. Zdanie warunkowe nierzeczywiste, zdanie wyrażające życzenie nierzeczywiste
Der irreale Konditional- und Wunschsatz
Ćwiczenia Übungen
12.10. Zdanie porównawcze nierzeczywiste Der irreale Vergleichssatz
Ćwiczenia Übungen
12.11. Zdanie skutkowe nierzeczywiste Der irreale Konsekutivsatz
Ćwiczenia Übungen
12.12. Zdanie pytające zależne Der indirekte Fragesatz
Ćwiczenia Übungen
13. Spójniki wieloczłonowe Die mehrteiligen Konjunktionen
Mowa zależna i inne struktury pokrewne znaczeniowo Die indirekte Rede und andere
bedeutungsähnliche Strukturen
14. Tryb Konjunktiv I Der Konjunktiv I
15. Mowa zależna Die indirekte Rede
16. Czasowniki modalne „sollen” i „wollen” w wypowiedziach subiektywnych Die
Modalverben „sollen” und „wollen” zur subjektiven Aussage
Egzamin końcowy Abschlussprüfung
Tabele Tabellen
Liczebniki Zahlwörter
Liczebniki główne Kardinalzahlen
Liczebniki porządkowe Ordnungszahlen
Zarys gramatyki
Rzeczownik, rodzajnik i przymiotnik
Stopniowanie przymiotników i przysłówków
Zaimek
Czasownik
Budowa zdania
Wykaz czasowników mocnych i mieszanych Das Verzeichnis der starken und
gemischten Verben
Wykaz ważniejszych rzeczowników z przyimkiem Das Verzeichnis der wichtigen
Substantive mit Präpositionen
Klucz do ćwiczeń Der Lösungsschlüssel
Klucz do ćwiczeń
1. RODZAJNIK
2. RZECZOWNIK
3. CZASOWNIK
4. PRZYMIOTNIK
5. ZAIMEK
6. PRZYIMEK
7. LICZEBNIK
8. BUDOWA ZDANIA POJEDYNCZEGO ROZWINIĘTEGO
9. ZDANIE WYRAŻAJĄCE PRZECZENIE
10. ZDANIE PYTAJĄCE
11. ZDANIE ZŁOŻONE WSPÓŁRZĘDNIE
13. SPÓJNIKI WIELOCZŁONOWE
14. TRYB KONJUNKTIV
15. MOWA ZALEŻNA
16. CZASOWNIKI MODALNE „SOLLEN” I „WOLLEN”
EGZAMIN KOŃCOWY
Gramatyka w działaniu, czyli jak to będzie po niemiecku
Gramatyka w działaniu: przetłumacz zdania poniżej
Jak to będzie po niemiecku: możliwe tłumaczenia

Niemiecki. Gramatyka Z Ćwiczeniami. Repetytorium - Tomasz Sielecki

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Niemiecki. Gramatyka Z Ćwiczeniami. Repetytorium - Tomasz Sielecki

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tomasz

Niniejsze repetytorium powstało z myślą o tych osobach, których

W języku niemieckim występują rodzajniki określone – der, die,

Rodzajnika określonego używa się w odniesieniu do osób i

Przed liczebnikami porządkowymi i przymiotnikami w stopniu

Przed rzeczownikami opisującymi kogoś lub coś jedynego.

Deklinacja rodzajnika określonego Die Deklination des

1. Wpisz odpowiedni rodzajnik określony. Zwróć uwagę na właściwy

1. ________ Beamte hat ________ Ausländer geholfen.

Rodzajnika nieokreślonego używa się w odniesieniu do osób i

W zdaniach, w których występuje zwrot es gibt (jest, są).

W liczbie mnogiej rodzajnik nieokreślony nie występuje.

Deklinacja rodzajnika nieokreślonego Die Deklination des

2. Wpisz właściwy rodzajnik nieokreślony. Zwróć uwagę na właściwy

1. Unsere Firma sucht ________ Ingenieurin.

2a. Wpisz właściwy rodzajnik określony lub nieokreślony. Zwróć

1. Mein Vater will ________ Couch kaufen. ________ Couch muss

Nie używa się żadnego rodzajnika przed imionami i nazwiskami.

Przed nazwami kontynentów, krajów i miast.

Rodzajnik jest pomijany przy tzw. rzeczownikach materiałowych

Po wyrazach określających ciężar, ilość lub miarę.

Rodzajnik nie jest używany, jeśli rzeczownik jest poprzedzony

Nie używa się rodzajników w wielu przysłowiach, stałych

3. Wpisz właściwy rodzajnik określony (zwróć uwagę na właściwy

1. ________ Hafen in Hamburg ist wirklich sehenswert.

3a. Wpisz właściwy rodzajnik nieokreślony (zwróć uwagę na

1. Ich möchte lieber in ________ anderen Stadt wohnen.

1. Es war einmal ________ alter Bauer.

Jeśli pojawiły się błędy w punktach 2, 4, 6, 9, 13, 14, 17, 22,

Jeśli stwierdzasz pomyłki w punktach 1, 3, 7, 8, 11, 18, 23,

Rzeczownik odmienia się przez liczby oraz przypadki

tzw. rzeczowniki materiałowe, np.:

nazwy zbiorowe, np.:

das Gebirge (góry), das Gemüse (warzywa), das Gepäck

der Bedarf (zapotrzebowanie, potrzeba), der Durst (pragnienie),

niektóre nazwy geograficzne, np.:

die Anden (Andy), die Karpaten (Karpaty), die USA, itd.

rzeczowniki opisujące grupy ludzi, np.:

die Eltern (rodzice), die Großeltern (dziadkowie), die Leute

inne rzeczowniki, np.:

die Ferien (ferie), die Kenntnisse (wiedza, znajomość rzeczy,

końcówki dopełniacza (Genitiv) liczby pojedynczej

końcówki mianownika (Nominativ) liczby mnogiej

dopełniacz liczby pojedynczej (Genitiv Singular) rodzaju

dopełniacz liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego – brak

mianownik liczby mnogiej (Nominativ Plural) rodzaju

mianownik liczby mnogiej rodzaju żeńskiego – końcówka -e

1. Odmień poniższe rzeczowniki przez przypadki i liczby.

1. der Lehrer, -s, --

dopełniacz liczby pojedynczej (Genitiv Singular) rodzaju

dopełniacz liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego – brak

mianownik liczby mnogiej rodzaju męskiego i żeńskiego –

der Herr, -n, -en der Hase, -n –n die Frau, -, -en

2. Odmień poniższe rzeczowniki przez przypadki i liczby.

1. der Junge, -n, -n

Nazwa deklinacji bierze się z faktu, iż liczba pojedyncza tworzona

dopełniacz liczby pojedynczej (Genitiv Singular) rodzaju

mianownik liczby mnogiej (Nominativ Plural) rodzaju

der Gedanke, -ns, das Herz, -ens, -

3. Odmień poniższe rzeczowniki przez przypadki i liczby.

1. das Ohr, -(e)s, -en

1. Wir müssen noch _______________ streichen. (die Wand, --, ¨ -

1. Rozmawialiśmy już z profesorem.

1. Beamte hat Ausländer geholfen.

1. Mein Vater will Couch kaufen. Couch muss