Currículo de Educación Primaria

DOG Núm.
171 Martes, 9 de setembro de 2014 Páx. 37406
I. DISPOSICIÓNS XERAIS
CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA
DECRETO 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currículo da

educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.
A Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, modifi-

cou a Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación, coa finalidade de desenvolver me-
didas que permitan seguir avanzando cara un sistema educativo de calidade, inclusivo, que
garanta a igualdade de oportunidades e faga efectiva a posibilidade de que cada alumno e
alumna desenvolva ao máximo as súas potencialidades.
Tendo en conta que a educación inicial é cada vez máis determinante, é necesario es-
tablecer as condicións que permitan cambios metodolóxicos que fagan posible acadar os
obxectivos propostos. En consecuencia, o establecemento de medidas para actuar sobre
o currículo son imprescindibles para a mellora. A Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro,
modificou o artigo 6 da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, para definir o currículo como a
regulación dos elementos que determinan os procesos de ensino e aprendizaxe para cada
unha das ensinanzas. O currículo está integrado polos obxectivos da etapa educativa;
as competencias, ou capacidades para activar e aplicar de forma integrada os contidos
propios de cada ensinanza ou cada etapa educativa, para lograr a realización axeitada de
actividades e a resolución eficaz de problemas complexos; os contidos, ou conxuntos de
coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contribúen ao logro dos obxectivos
de cada ensinanza e etapa educativa e á adquisición de competencias; a metodoloxía di-
dáctica, que comprende tanto a descrición das prácticas docentes coma a organización do
traballo do persoal docente; os estándares e resultados de aprendizaxe avaliables, e os cri-
CVE-DOG: tpzwsjl8-fpl9-i0o4-lxp0-nqn9khxipou3
terios de avaliación do grao de adquisición das competencias e do logro dos obxectivos de

cada ensinanza e etapa educativa. Os contidos ordénanse en disciplinas, que se clasifican
en materias, ámbitos, áreas e módulos en función das ensinanzas, as etapas educativas
ou os programas en que participe o alumnado.
O novo artigo 6 bis da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, define a distribución de

competencias entre as distintas administracións educativas e, mesmo, con respecto aos
centros docentes. Nesta distribución competencial correspóndelle ao Goberno do Estado,
entre outras funcións, o deseño do currículo básico co fin de asegurar unha formación co-
mún e o carácter oficial e a validez en todo o territorio nacional das titulacións ás que se
refire a lei orgánica. En exercicio desta competencia, e no que atinxe á educación primaria,
ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

DOG Núm. 171 Martes, 9 de setembro de 2014 Páx. 37407
ditouse o Real decreto 126/2014, do 28 de febreiro, polo que se establece o currículo bá-
sico da educación primaria, no que desenvolve os aspectos do mesmo en atención á nova
configuración do currículo.
O Estatuto de autonomía de Galicia, no seu artigo 31, establece que é competencia

plena da Comunidade Autónoma o regulamento e administración do ensino en toda a súa
extensión, niveis e graos, modalidades e especialidades, sen prexuízo do disposto no ar-
tigo 27 da Constitución e nas leis orgánicas que, conforme o parágrafo primeiro do seu
artigo 81, o desenvolvan.
Este decreto ten por obxecto establecer o currículo da educación primaria no siste-
ma educativo galego, dentro do marco de distribución de competencias da Lei orgáni-
ca 8/2013, do 9 de decembro, e en atención á nova configuración curricular que establece
o agrupamento de disciplinas en tres bloques: troncais, específicas e de libre configuración
autonómica. O currículo, así mesmo, regula a relación entre os obxectivos, os contidos, os
criterios de avaliación, os estándares de aprendizaxe avaliables e as competencias clave
nas diferentes áreas.
O primeiro bloque, correspondente ás disciplinas troncais, trata de garantir os coñece-

mentos e as competencias que permitan adquirir unha formación sólida e continuar con
aproveitamento as etapas posteriores naquelas disciplinas que deben ser comúns a todo o
alumnado, e que, en todo caso, deben ser avaliadas nas avaliacións finais de etapa. Nes-
te bloque correspóndenlle ao Goberno do Estado a determinación dos contidos comúns,
os estándares de aprendizaxe avaliables e os criterios de avaliación, así como o horario
mínimo lectivo. Pola súa banda, á Comunidade Autónoma correspóndelle completar e se-
cuenciar en cursos os contidos, adaptándoos á nosa realidade, realizar recomendacións

metodolóxicas, completar os criterios de avaliación e fixar o horario lectivo máximo. Os
centros docentes poderán completar contidos e deseñar e implantar métodos pedagóxicos
e didácticos propios.
O bloque de disciplinas específicas permite unha maior autonomía á hora de fixar hora-
rios e contidos das disciplinas. O Goberno do Estado determina os estándares de apren-
dizaxe avaliables e os criterios de avaliación, e correspóndelle á Comunidade Autónoma
establecer os contidos, completar os criterios de avaliación, realizar recomendacións me-
todolóxicas e fixar o horario correspondente. Os centros docentes poderán completar os
contidos e deseñar e implantar métodos pedagóxicos e didácticos propios.

O bloque de disciplinas de libre configuración autonómica supón o maior nivel de auto-

nomía. Nestas disciplinas a Comunidade Autónoma establece os contidos e os estándares
de aprendizaxe avaliables, os criterios de avaliación e o horario, así como as recomenda-
cións metodolóxicas. Os centros docentes poderán completar os contidos e configurar a
súa oferta formativa, ademais de deseñar e implantar métodos pedagóxicos e didácticos
propios e determinar a carga horaria. Neste bloque encádrase o desenvolvemento curri-
cular da disciplina de Lingua Galega e Literatura, competencia exclusiva da Comunidade
Autónoma, á que lle corresponde un tratamento análogo ao da disciplina de Lingua Castelá
e Literatura, tratamento que se enmarca dentro do establecido no Decreto 79/2010, do 20
de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario en Galicia.
O desenvolvemento dos currículos das distintas linguas incorporan unha referencia ex-
presa ao plurilingüismo, na medida en que a competencia en cada lingua interactúa e se
enriquece co coñecemento das outras linguas, e contribúe a desenvolver destrezas e ca-
pacidades que son a base da competencia en comunicación lingüística. Isto, e a alusión
igualmente explícita a actitudes interculturais de respecto a diferentes xeitos de expresarse
e actuar, promove o desenvolvemento simultáneo do plurilingüismo e da interculturalidade.
Así, nas idades do alumnado de educación primaria é especialmente salientable que as

aprendizaxes de linguas establecidas no currículo desta etapa se traten de xeito integrado,
esperten a curiosidade e o interese por outras linguas e culturas distintas da propia e pro-
movan o respecto cara as persoas falantes desas linguas.
En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do Parlamento e do Consello, do 18 de de-

cembro de 2006, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, neste de-
creto incorpórase a clasificación e denominación das definidas pola Unión Europea. Con-
sidérase que «as competencias clave son aquelas que todas as persoas precisan para a
súa realización e desenvolvemento persoal, así como para a cidadanía activa, a inclusión
social e o emprego».
Este decreto baséase na potenciación da aprendizaxe por competencias, integradas

nos elementos curriculares para propiciar unha renovación na práctica docente e no proce-
so de ensino e aprendizaxe. Propóñense novos enfoques na aprendizaxe e na avaliación,
que van supoñer un importante cambio nas tarefas que teñen que resolver os alumnos e
as alumnas, e propostas metodolóxicas innovadoras. Unha competencia supón a combi-
nación de habilidades prácticas, coñecementos, motivación, valores éticos, actitudes, emo-
cións e outros compoñentes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente
para lograr unha acción eficaz. Xa que logo, as competencias considéranse como coñece-

mento na práctica, un coñecemento adquirido a través da participación activa en prácticas

sociais que, como tales, se poden desenvolver tanto no contexto educativo formal, a través
do currículo, coma nos contextos educativos non formais e informais; conceptualízanse
como «un saber facer» que se aplica a unha diversidade de contextos académicos, sociais
e profesionais.
A aprendizaxe baseada en competencias caracterízase pola súa transversalidade, o

seu dinamismo e o seu carácter integral. O proceso de ensino e aprendizaxe competencial
debe abordarse desde todas as áreas de coñecemento e por parte das diversas instancias
que conforman a comunidade educativa, tanto nos ámbitos formais coma nos non formais
e informais; o seu dinamismo reflíctese en que as competencias non se adquiren nun de-
terminado momento e permanecen inalterables, senón que implican un proceso de desen-
volvemento mediante o cal os individuos van adquirindo maiores niveis de desempeño no
seu uso.
Para lograr este proceso de cambio curricular é preciso favorecer unha visión interdis-
ciplinaria e, de xeito especial, posibilitarlle unha maior autonomía á función docente, de
forma que permita satisfacer as demandas dunha maior personalización da educación. O
rol do persoal docente é fundamental, pois debe ser quen de deseñar tarefas ou situacións
de aprendizaxe que posibiliten a resolución de problemas e a aplicación dos coñecementos
aprendidos, xa que os contidos están subordinados á acción.
As concrecións curriculares para os distintos bloques de disciplinas, recollidas nos ane-

xos I, II e III, constrúense a partir dos criterios de avaliación, ligándoos cos demais compo-
ñentes de cada área. Os criterios de avaliación relaciónanse directamente cos estándares
de aprendizaxe avaliables, que non son máis que concrecións dos propios criterios, e eses
estándares conéctanse coas competencias clave. Por outra banda, os criterios de avalia-
ción describen o que se pretende lograr en cada disciplina, e, neste sentido, os contidos
non son máis que os medios para acadalos.
En cada área os contidos agrúpanse en bloques, o que non supón unha secuencia nin
implica unha organización pechada; pola contra, permite organizar de diferentes formas
os elementos curriculares e adoptar a metodoloxía máis axeitada ás características das
aprendizaxes e do grupo de alumnos e alumnas aos que van dirixidos.
As competencias clave están ligadas a un desempeño eficaz nun contexto determinado.

As situacións de aprendizaxe deseñadas para o seu desenvolvemento deberán incorporar
tarefas que contextualicen as aprendizaxes e que permitan avanzar en máis dunha com-

petencia ao mesmo tempo. O enfoque metodolóxico deberá sustentarse nas referidas si-
tuacións de aprendizaxe, coa finalidade de que os contidos se convertan en coñecementos
aplicables con eficacia. Neste deseño é responsabilidade do centro, e do profesorado, a
adecuada selección da metodoloxía, que deberá ser variada e adecuada ás características
e aos ritmos de aprendizaxe dos alumnos e das alumnas.
As actividades de aprendizaxe integradas poden incluír elementos curriculares proce-

dentes de distintos bloques. Á súa vez, estes elementos poderán formar parte de diferentes
actividades e, co obxecto de mellorar os resultados, esas actividades poderán ter carácter
interdisciplinario.
O feito de tratar simultaneamente, nunha mesma actividade, contidos de bloques dis-

tintos e, mesmo, de disciplinas diferentes, permitiralle ao profesorado determinar a conve-
niencia de avaliar a totalidade ou só unha parte das competencias clave relacionadas con
cada estándar de aprendizaxe. Corresponderalle ao centro educativo velar por un trata-
mento equilibrado das distintas competencias clave nas programacións didácticas.
O referente para avaliar as aprendizaxes do alumnado son os criterios de avaliación e

a súa concreción nos estándares de aprendizaxe avaliables. No deseño das situacións de
aprendizaxe tomaranse en consideración todos os elementos do currículo, entre eles os
procedementos e instrumentos de avaliación, así como os criterios de cualificación que
permitan avaliar tanto os resultados de área como o nivel competencial alcanzado polos
alumnos e as alumnas.
O recoñecemento dunha maior autonomía dos centros docentes se establece neste

decreto dun xeito efectivo, aumentando a súa capacidade de decisión na definición do

currículo, coa posibilidade de definir, nas condicións que determina a consellería con com-
petencias en materia de educación, a oferta de áreas do bloque de disciplinas de libre
configuración autonómica, e, deste xeito, adaptar a súa oferta educativa ao seu contexto
socioeducativo.
O decreto estrutúrase en tres títulos e cada un deles en capítulos. O título primeiro,

de disposicións xerais, establece o obxecto e ámbito de aplicación, os principios xerais e
obxectivos desta etapa educativa e a definición dos distintos elementos que conforman o
currículo; delimita as competencias clave e desenvolve o principio de autonomía dos cen-
tros docentes e de participación dos pais, nais ou persoas que exerzan a titoría legal.

No título segundo, de organización e funcionamento, no capítulo primeiro abórdase a

organización da etapa en tres bloques de disciplinas: troncais, específicas e de libre confi-
guración autonómica, especificando cales deben cursarse en cada un dos cursos. A orga-
nización da etapa se vertebra sobre os cursos, sen perder de vista o seu carácter global
e integrador, que esixe a máxima coordinación e resalta a importancia da función titorial.
Abórdase, tamén, o calendario escolar e a importancia e ampla extensión dos elementos
transversais desde a perspectiva das competencias e os valores.
No capítulo segundo do título segundo regúlase a avaliación e a promoción, estable-

cendo o grao de adquisición de competencias e o logro dos obxectivos da etapa como os
referentes para as avaliacións. Tamén se detallan os documentos oficiais de avaliación.
O capítulo terceiro do título segundo refírese ao proceso de aprendizaxe na etapa, es-

tablecendo os principios metodolóxicos, con especial énfase na atención a diversidade, na
atención individualizada e na prevención das dificultades de aprendizaxe, así como na pos-
ta en marcha de mecanismos de reforzo. Neste sentido, dedícase unha parte fundamental
do capítulo a abordar as cuestións relativas ao alumnado con necesidades específicas de
apoio educativo e resalta o papel da titoría.
O título terceiro dedícase aos diferentes programas educativos relevantes e estratéxicos

para o sistema educativo galego, entroncados cos compromisos asumidos polo distintos
sistemas a nivel europeo no Marco para a cooperación europea en educación e formación,
e coas necesidades propias dun sistema destinado a proporcionar ao alumnado as compe-
tencias cruciais para os cidadáns e cidadás do século XXI.
Así, o título terceiro regula as bibliotecas escolares e o fomento da lectura, e do proceso

de educación dixital, no que a promoción do uso das tecnoloxías da información e a comu-
nicación constitúe un factor esencial para facilitar cambios metodolóxicos que proporcio-
nen novos elementos e oportunidades para o éxito educativo en Galicia. Igualmente, faise
fincapé na promoción de estilos de vida saudables entre o alumnado desta etapa, esencial
para o seu desenvolvemento como persoas adultas.
O decreto finaliza con catro disposicións adicionais, relativas á adaptación de referen-

cias, ensinos de relixión, tarefas extraescolares e aprendizaxe de linguas estranxeiras;
unha disposición derrogatoria e tres finais pechan o texto.
Neste decreto inclúense, ademais, catro anexos: anexo I, relativo ás disciplinas tron-
cais; anexo II, sobre as disciplinas específicas; o anexo III regula as disciplinas de libre

configuración autonómica, e, por último, o anexo IV corresponde ao cadro de distribución

horaria.
En consecuencia, por proposta do conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Uni-

versitaria, no exercicio das facultades outorgadas polo artigo 34 da Lei 1/1983, do 22 de
febreiro, reguladora da Xunta e da súa Presidencia, consultado o Consello Escolar de
Galicia, de acordo co Consello Consultivo e logo da deliberación do Consello da Xunta de
Galicia, na súa reunión do catro de setembro de dous mil catorce,
DISPOÑO:
TÍTULO I
Disposicións xerais
Artigo 1. Obxecto e ámbito de aplicación
1. Este decreto ten por obxecto establecer o currículo da educación primaria na Comu-
nidade Autónoma de Galicia, de acordo co disposto nos artigos 6 e 6 bis da Lei orgáni-
ca 2/2006, do 3 de maio, de educación, e no artigo 3 do Real decreto 126/2014, do 28 de
febreiro, polo que se establece o currículo básico da educación primaria.
2. Así mesmo, ten por obxecto regular a ordenación da dita etapa educativa, de acordo
coa disposición final sexta da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación.
3. Este decreto será de aplicación nos centros docentes correspondentes ao ámbito de

xestión da Comunidade Autónoma de Galicia.
Artigo 2. Principios xerais
1. A finalidade da educación primaria é facilitarlles aos alumnos e ás alumnas as apren-

dizaxes da expresión e da comprensión oral, a lectura, a escritura, o cálculo, a adquisición
de nocións básicas da cultura, os hábitos de convivencia, de estudo e de traballo, o sentido
artístico, a creatividade e a afectividade, co fin de garantir unha formación integral que con-
tribúa ao pleno desenvolvemento da súa personalidade e de preparalos/as para cursar con
aproveitamento a educación secundaria obrigatoria.
2. A acción educativa nesta etapa procurará a integración das experiencias e aprendi-

zaxes do alumnado e adaptarase aos seus ritmos de traballo.

3. A etapa de educación primaria forma parte do ensino básico e, polo tanto, ten carácter
obrigatorio e gratuíto.
4. A etapa de educación primaria comprende seis cursos académicos, que se cursarán

ordinariamente entre os seis e os doce anos de idade, e organízase en áreas, que terán un
carácter global e integrador.
5. Os alumnos e as alumnas incorporaranse, con carácter xeral, ao primeiro curso de

educación primaria no ano natural no que cumpren seis anos.
Artigo 3. Obxectivos da educación primaria
A educación primaria contribuirá a desenvolver nos nenos e nas nenas as capacidades

que lles permitan:
a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de

acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos
humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática.
b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabili-

dade no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa
persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor.
c) Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución pacífica de conflitos que

lles permitan desenvolverse con autonomía no ámbito familiar e doméstico, así como nos
grupos sociais cos que se relacionan.
d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as per-

soas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres e a non discriminación
de persoas con discapacidade nin por outros motivos.
e) Coñecer e utilizar de xeito apropiado a lingua galega e a lingua castelá, e desenvolver

hábitos de lectura en ambas as linguas.
f) Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa básica
que lles permita expresar e comprender mensaxes sinxelas e desenvolverse en situacións
cotiás.

g) Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de pro-

blemas que requiran a realización de operacións elementais de cálculo, coñecementos
xeométricos e estimacións, así como ser quen de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá.
h) Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a

xeografía, a historia e a cultura, con especial atención aos relacionados e vinculados con
Galicia.
i) Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da co-

municación, desenvolvendo un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran.
j) Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de

propostas visuais e audiovisuais.
k) Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respec-
tar as diferenzas e utilizar a educación física e o deporte como medios para favorecer o
desenvolvemento persoal e social.
l) Coñecer e valorar os animais máis próximos ao ser humano e adoptar modos de com-
portamento que favorezan o seu coidado.
m) Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e

nas súas relacións coas demais persoas, así como unha actitude contraria á violencia, aos
prexuízos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas e de discriminación por cuestións
de diversidade afectivo-sexual.
n) Fomentar a educación viaria e actitudes de respecto que incidan na prevención dos

accidentes de tráfico.
o) Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais

de Galicia, poñendo de relevancia as mulleres e homes que realizaron achegas importan-
tes á cultura e á sociedade galegas.
Artigo 4. Currículo
1. Enténdese por currículo a regulación dos elementos que determinan os procesos de

ensino e aprendizaxe para cada unha das ensinanzas e etapas educativas.

2. O currículo está integrado por: os obxectivos, as competencias, os contidos, os crite-

rios de avaliación, os estándares e resultados de aprendizaxe avaliables, e a metodoloxía
didáctica.
3. Para os efectos deste decreto enténdese por:
a) Obxectivos: os referentes relativos aos logros que o alumnado debe alcanzar ao

rematar o proceso educativo, como resultado das experiencias de ensino e aprendizaxe
intencionalmente planificadas para tal fin.
b) Competencias: as capacidades para aplicar de forma integrada os contidos propios

de cada ensinanza e etapa educativa, co fin de lograr a realización axeitada de actividades
e a resolución eficaz de problemas complexos.
c) Contidos: o conxunto de coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que con-

tribúen ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e á adquisición de
competencias. Os contidos ordénanse en disciplinas, que se clasifican en materias, ámbi-
tos, áreas e módulos en función das ensinanzas, as etapas educativas ou os programas en
que participe o alumnado.
d) Criterios de avaliación: o referente específico para avaliar a aprendizaxe do alum-

nado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lograr, tanto en co-
ñecementos coma en competencias, e responden ao que se pretende conseguir en cada
disciplina.
e) Estándares de aprendizaxe avaliables: especificacións dos criterios de avaliación

que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnado debe
saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben ser observables, medibles e
avaliables, e permitir graduar o rendemento ou logro alcanzado. Deben contribuír a facilitar
o deseño de probas estandarizadas e comparables.
f) Metodoloxía didáctica: o conxunto de estratexias, procedementos e accións organi-

zadas e planificadas polo profesorado, de xeito consciente e reflexivo, coa finalidade de
posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos suscitados.
4. O currículo da educación primaria nos centros docentes correspondentes ao ámbito

de xestión da Comunidade Autónoma de Galicia será o que se recolle para as distintas
áreas nos anexos I, II e III deste decreto.

Os centros docentes desenvolverán e concretarán este currículo, e estas concrecións

formarán parte do proxecto educativo do centro.
Artigo 5. Competencias clave
1. Para os efectos deste decreto, as competencias clave do currículo serán as seguin-

tes:
– 1º. Comunicación lingüística (CCL).
– 2º. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCT).
– 3.º Competencia dixital (CD).
– 4º. Aprender a aprender (CAA).
– 5º. Competencias sociais e cívicas (CSC).
– 6º. Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
– 7º. Conciencia e expresións culturais (CCEC).
2. Potenciarase o desenvolvemento da competencia de comunicación lingüística e da

competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía.
3. Para unha adquisición eficaz das comptencias e a súa integración efectiva no currícu-
lo, deberán deseñarse actividades de aprendizaxe integradas que permitan ao alumnado
avanzar cara aos resultados de aprendizaxe en máis dunha competencia ao mesmo tempo.
Artigo 6. Autonomía dos centros docentes
1. Os centros docentes, dentro do marco establecido polas administracións educati-

vas, desenvolverán a súa autonomía pedagóxica e organizativa, favorecerán o traballo en
equipo do profesorado e estimularán a actividade investigadora a partir da súa práctica
docente.
2. Os centros docentes desenvolverán e completarán, de ser o caso, o currículo e as

medidas de atención á diversidade establecidas pola consellería competente en materia

educativa, adaptándoas ás características do alumnado e á súa realidade educativa, co

fin de atender a todo o alumnado. Así mesmo, arbitrarán métodos que teñan en conta os
diferentes ritmos de aprendizaxe do alumnado, que favorezan a capacidade de aprender
por si mesmos/as e promovan o traballo en equipo.
3. O proxecto educativo do centro recollerá os valores, obxectivos e prioridades de ac-

tuación. Así mesmo, incorporará a concreción dos currículos establecidos pola consellería
con competencias en materia de educación que lle corresponde fixar e aprobar ao claustro,
así como o tratamento transversal nas áreas da educación en valores e outras ensinanzas.
4. Os centros docentes promoverán, ademais, compromisos coas familias e cos propios

alumnos e alumnas nos que se especifiquen as actividades que uns e outros se compro-
meten a desenvolver para facilitar o progreso educativo.
Artigo 7. Participación de pais, nais ou das persoas que exerzan a titoría legal no pro-
ceso educativo
De conformidade co establecido no artigo 4.2.e) da Lei orgánica 8/1985, do 3 de xullo,

reguladora do dereito á educación, e de acordo coas previsións da Lei 4/2011, do 30 de
xuño, de convivencia e participación da comunidade educativa, os pais, as nais ou as
persoas que exerzan a titoría legal deberán participar e apoiar a evolución do proceso
educativo dos seus fillos, das súas fillas ou das persoas que tutelen, así como coñecer as
decisións relativas á avaliación e á promoción, e colaborar nas medidas de apoio ou refor-
zo que adopten os centros docentes para facilitar o seu progreso educativo, e terán acceso
aos documentos oficiais de avaliación e aos exames e documentos das avaliacións que se
lles realicen aos seus fillos, fillas ou persoas tuteladas.
TÍTULO II
Organización e funcionamento
CAPÍTULO I
Organización
Artigo 8. Organización
1. Nesta etapa educativa as disciplinas agrúpanse en tres bloques: troncais, específicas

e de libre configuración autonómica.

2. Dentro do bloque de disciplinas troncais, os alumnos e as alumnas deben cursar en

cada un dos cursos as seguintes áreas:
a) Ciencias da natureza.
b) Ciencias sociais.
c) Lingua castelá e literatura.
d) Matemáticas.
e) Primeira lingua estranxeira.
3. Do bloque de disciplinas específicas, os alumnos e as alumnas deben cursar en cada

un dos cursos as seguintes áreas:
a) Educación física.
b) Relixión, ou Valores sociais e cívicos, a elección de pais, nais ou das persoas que
exerzan a titoría legal.
c) Educación artística.
4. No bloque de disciplinas de libre configuración autonómica, os alumnos e as alumnas

deben cursar a área de Lingua galega e literatura, que terá un tratamento no centro análogo
á de Lingua castelá e literatura, de xeito que se garanta a adquisición das correspondentes

competencias lingüísticas e a adecuada distribución segundo o establecido no artigo 6 do
Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario.
5. Os centros docentes poderán dedicar as horas de libre configuración do centro ao

afondamento e/ou reforzo dalgunha das áreas contempladas neste artigo. Así mesmo, po-
derán optar por establecer outra ou outras áreas que determine o centro, segundo o seu
proxecto educativo e previa autorización da consellería competente en materia educativa.
En todo caso, respectarase o tratamento análogo das linguas cooficiais e os criterios de
equilibrio establecidos no Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino
non universitario.

Artigo 9. Horario
1. O horario semanal para cada unha das disciplinas dos distintos cursos da etapa é o
que figura no anexo IV.
2. A determinación deste horario debe entenderse como o tempo necesario para o traba-
llo en cada unha das disciplinas, sen esquecerse do carácter global e integrador da etapa.
3. As actividades escolares desenvolveranse, cando menos, ao longo de vinte e cin-

co horas semanais.
Artigo 10. Calendario escolar
1. O calendario escolar comprenderá un mínimo de 175 días lectivos.
2. En calquera caso, no cómputo do calendario escolar incluiranse os días dedicados ás

avaliacións de terceiro curso e final de educación primaria.
Artigo 11. Elementos transversais
1. Sen prexuízo do seu tratamento específico nalgunhas das disciplinas de cada curso,
a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecno-
loxías da información e a comunicación, o emprendemento e a educación cívica e consti-
tucional traballaranse en todas as disciplinas.
2. A consellería competente en materia educativa fomentará a calidade, equidade e in-

clusión educativa das persoas con discapacidade, a igualdade de oportunidades e non-dis-

criminación por razón de discapacidade, medidas de flexibilización e alternativas metodo-
lóxicas, adaptacións curriculares, accesibilidade universal, deseño para todas as persoas,
atención á diversidade e todas aquelas medidas que sexan necesarias para conseguir que
o alumnado con discapacidade poida acceder a unha educación de calidade en igualdade
de oportunidades.
3. Así mesmo, a consellería competente en materia educativa promoverá o desenvolve-

mento dos valores que fomenten a igualdade efectiva entre homes e mulleres e a preven-
ción da violencia de xénero, e dos valores inherentes ao principio de igualdade de trato e
non-discriminación por calquera condición ou circunstancia persoal ou social.

Do mesmo xeito, promoverá a aprendizaxe da prevención e resolución pacífica de con-

flitos en todos os ámbitos da vida persoal, familiar e social, así como dos valores que
sustentan a liberdade, a xustiza, a igualdade, o pluralismo político, a paz, a democracia, o
respecto polos dereitos humanos e o rexeitamento da violencia terrorista, a pluralidade, o
respecto polo Estado de dereito, o respecto e consideración polas vítimas do terrorismo, e
a prevención do terrorismo e de calquera tipo de violencia.
A programación docente debe comprender, en todo, caso a prevención da violencia de

xénero, da violencia terrorista e de calquera forma de violencia, racismo ou xenofobia, in-
cluído o estudo do Holocausto xudeu como feito histórico.
Evitaranse os comportamentos, estereotipos e contidos sexistas, así como aqueles que

supoñan discriminación por razón da orientación sexual ou da identidade de xénero, favo-
recendo a visibilidade da realidade homosexual, bisexual, transexual, transxénero e inter-
sexual.
Os currículos de educación primaria incorporan elementos curriculares relacionados co

desenvolvemento sostible e o medio ambiente, os riscos de explotación e abuso sexual, as
situacións de risco derivadas da utilización das tecnoloxías da información e da comunica-
ción, así como a protección ante urxencias e catástrofes.
4. Os currículos de educación primaria incorporan elementos curriculares orientados

ao desenvolvemento e afianzamento do espírito emprendedor. A consellería con compe-
tencias en materia de educación fomentará as medidas para que o alumnado participe en
actividades que lle permitan afianzar o espírito emprendedor e a iniciativa empresarial a
partir de aptitudes como a creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a

confianza nun mesmo e o sentido crítico.
5. No ámbito da educación e da seguridade viaria incorpóranse elementos curriculares e

promóvense accións para a mellora da convivencia e a prevención dos accidentes de tráfi-
co, co fin de que o alumnado coñeza os seus dereitos e deberes como usuario/a das vías,
en calidade de peón ou peoa, persoa viaxeira e persoa condutora de bicicletas, respecte
as normas e os sinais, e de que se favoreza a convivencia, a tolerancia, a prudencia, o au-
tocontrol, o diálogo e a empatía con actuacións axeitadas tendentes a evitar os accidentes
de tráfico e as súas secuelas.

CAPÍTULO II
Avaliación e promoción
Artigo 12. Avaliación
1. Os referentes para a valoración do grao de adquisición das competencias e o logro

dos obxectivos da etapa nas avaliacións continua e final das disciplinas troncais, específi-
cas e de libre configuración autonómica serán os criterios de avaliación e os estándares de
aprendizaxe avaliables que figuran nos anexos I, II e III deste decreto.
2. A avaliación dos procesos de aprendizaxe do alumnado será continua e global, e terá

en conta o seu progreso no conxunto das áreas.
3. Estableceranse as medidas máis axeitadas para que as condicións de realización das

avaliacións, incluída a avaliación de terceiro curso e a avaliación final de etapa, se adapten
ás necesidades do alumnado con necesidades específicas de apoio educativo.
4. No contexto do proceso de avaliación continua, cando o progreso dun alumno ou

dunha alumna non sexa o axeitado estableceranse medidas de reforzo educativo. Estas
medidas adoptaranse en calquera momento do curso, tan pronto como se detecten as
dificultades, e estarán dirixidas a garantir a adquisición das competencias imprescindibles
para continuar o proceso educativo.
5. Os mestres e as mestras avaliarán tanto as aprendizaxes do alumnado como os pro-

cesos de ensinanza e a súa propia práctica docente, para o que establecerán indicadores
de logro nas programacións docentes.
6. Co fin de garantir o dereito dos alumnos e alumnas a que o seu rendemento sexa
valorado conforme criterios de plena obxectividade, os centros docentes adoptarán as me-

didas precisas para facer públicos e comunicar ás familias os criterios de avaliación, os
estándares de aprendizaxe avaliables, as estratexias e instrumentos de avaliación, así
como os criterios de promoción.
7. Os centros docentes realizarán unha avaliación individualizada a todos os alumnos e

as alumnas ao rematar o terceiro curso de educación primaria, segundo dispoña a Conse-
llería con competencias en materia de educación, na que se comprobará o grao de dominio
das destrezas, as capacidades e as habilidades en expresión e comprensión oral e escrita,
cálculo e resolución de problemas en relación co grao de adquisición da competencia en
comunicación lingüística e da competencia matemática.

De resultar desfavorable esta avaliación, o equipo docente deberá adoptar as medidas

ordinarias ou extraordinarias máis axeitadas. Estas medidas fixaranse en plans de mellora
de resultados colectivos ou individuais que permitan solventar as dificultades, en colabora-
ción coas familias e mediante recursos de apoio educativo.
8. Ao rematar o sexto curso de educación primaria realizarase unha avaliación final indi-
vidualizada a todos os alumnos e todas as alumnas, na que se comprobará o grao de ad-
quisición da competencia en comunicación lingüística, da competencia matemática e das
competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, así como o logro dos obxectivos da etapa.
Para a avaliación utilizaranse como referentes os criterios de avaliación e os estándares de
aprendizaxe avaliables que figuran nos anexos I, II e III deste decreto.
O nivel obtido por cada alumno ou alumna farase constar nun informe, que será entre-
gado aos pais, ás nais ou ás persoas que exerzan a titoría legal e que terá carácter infor-
mativo e orientador para os centros docentes nos que os alumnos e as alumnas cursasen o
sexto curso de educación primaria e para aqueles nos que cursen o seguinte curso escolar,
así como para os equipos docentes, os pais, as nais ou as persoas que exerzan a titoría
legal e os alumnos e as alumnas. O nivel obtido será indicativo dunha progresión e apren-
dizaxe adecuadas, ou da conveniencia da aplicación de programas dirixidos ao alumnado
con necesidades específicas de apoio educativo ou doutras medidas.
9. Co fin de facilitar a transición desde a educación primaria á educación secundaria

obrigatoria, os centros docentes prestaranlle unha especial atención á coordinación en-
tre ambas as dúas etapas, para salvar as diferenzas pedagóxicas e organizativas e os
desaxustes que se poidan producir no progreso académico do alumnado, para o que se
terá en conta, entre outros mecanismos, o informe indicativo do nivel obtido na avaliación
final de etapa.
10. A consellería con competencias en materia de educación poderá establecer plans

específicos de mellora naqueles centros docentes públicos cuxos resultados sexan inferio-
res aos valores que, para tal obxecto, determine. En relación cos centros docentes concer-
tados atenderase á normativa reguladora do concerto correspondente.
Artigo 13. Promoción
1. O alumno ou a alumna accederá ao curso ou á etapa seguinte sempre que se consi-

dere que logrou os obxectivos que correspondan ao curso realizado ou os obxectivos da
etapa, e que alcanzou o grao de adquisición das competencias correspondentes. De non

ser así, poderá repetir unha soa vez durante a etapa, cun plan específico de reforzo ou
recuperación e apoio, que será organizado polos centros docentes de acordo co que esta-
bleza a consellería competente en materia educativa.
A repetición considerarase unha medida de carácter excepcional e tomarase tras es-

gotar o resto das medidas ordinarias de reforzo e apoio para resolver as dificultades de
aprendizaxe do alumnado.
2. O equipo docente adoptará as decisións correspondentes sobre a promoción do

alumnado tomando especialmente en consideración a información e o criterio do profeso-
rado titor.
Atenderase especialmente aos resultados das avaliacións individualizadas de tercei-

ro curso de educación primaria e final de educación primaria.
Artigo 14. Documentos oficiais de avaliación
1. Os documentos oficiais de avaliación son o expediente académico, as actas de ava-

liación, os documentos de avaliación final de etapa e de terceiro curso de educación prima-
ria, o informe indicativo do nivel obtido na avaliación final de etapa, o historial académico e,
no seu caso, o informe persoal por traslado.
Os documentos oficiais de avaliación serán visados pola dirección do centro e levarán

as sinaturas autógrafas das persoas que corresponda en cada caso. Ao carón constarán o
nome e os apelidos de quen asina, así como a referencia ao cargo ou á atribución docente.
O historial académico e, de ser o caso, o informe persoal por traslado, considéranse

documentos básicos para garantir a mobilidade do alumnado por todo o territorio nacional.
2. Os resultados da avaliación expresaranse nos termos de Insuficiente (IN) para as

cualificacións negativas, Suficiente (SU), Ben (BE), Notable (NT) ou Sobresaliente (SB)
para as cualificacións positivas. A estes termos achegaráselles unha cualificación numéri-
ca, sen empregar decimais, nunha escala de un a dez, coas seguintes correspondencias:
– Insuficiente: 1, 2, 3 ou 4.
– Suficiente: 5.

– Ben: 6.
– Notable: 7 ou 8.
– Sobresaliente: 9 ou 10.
A nota media das cualificacións numéricas obtidas en cada unha das áreas será a media
aritmética das cualificacións de todas elas, redondeada á centésima máis próxima e, en
caso de equidistancia, á superior.
Os centros docentes poderán propoñer o outorgamento dunha Mención Honorífica aos

alumnos e ás alumnas que obtiveran Sobresaliente ao rematar educación primaria nunha
área e que demostren un rendemento académico excelente, cuxo outorgamento corres-
ponderá á consellería con competencias en materia de educación.
3. As actas de avaliación estenderanse para cada un dos cursos e pecharanse ao rema-

te do período lectivo ordinario e na convocatoria das probas extraordinarias, no seu caso.
Comprenderán a relación nominal do alumnado que compón o grupo xunto cos resultados
da avaliación das áreas e as decisións sobre promoción e permanencia.
As actas de avaliación serán asinadas polo titor ou a titora do grupo e levarán o visto e
prace da dirección do centro.
4. O historial académico será estendido en impreso oficial, levará o visto e prace da

dirección e terá valor acreditativo dos estudos realizados. Como mínimo recollerá os datos
identificativos do ou da estudante, as disciplinas cursadas en cada un dos anos de esco-
larización, os resultados da avaliación en cada convocatoria (ordinaria ou extraordinaria),

as decisións sobre promoción e permanencia, a media das cualificacións obtidas en cada
unha das áreas, o nivel obtido na avaliación final de educación primaria, a información re-
lativa aos cambios de centro, as medidas curriculares e organizativas aplicadas e as datas
en que se produciron os diferentes feitos.
5. Cando o alumno ou a alumna se traslade a outro centro para proseguir os seus es-
tudos, o centro de orixe remitirá ao de destino, por petición deste, copia do historial aca-
démico de educación primaria e o informe persoal por traslado. O centro receptor abrirá o
correspondente expediente académico. A matriculación adquirirá carácter definitivo logo de
recibida a copia do historial académico.

O informe persoal por traslado conterá os resultados das avaliacións que se realiza-
ran, a aplicación, de ser o caso, de medidas curriculares e organizativas, e todas aquelas
observacións que se consideren oportunas acerca do progreso xeral do alumno ou da
alumna.
6. Tras rematar a etapa, o historial académico de educación primaria entregaráselles

aos pais, ás nais ou ás persoas que exerzan a titoría legal do alumno ou alumna, e envia-
rase unha copia deste e do informe indicativo do nivel obtido na avaliación final de etapa
ao centro de educación secundaria no que prosiga os seus estudos o alumno ou a alumna,
por pedimento do centro de educación secundaria.
7. No referente á obtención dos datos persoais do alumnado, á súa cesión duns centros
docentes a outros e á seguridade e á confidencialidade destes, atenderase o disposto na
lexislación vixente en materia de protección de datos de carácter persoal e, en todo caso,
ao establecido na disposición adicional vixésima terceira da Lei orgánica 2/2006, do 3 de
maio.
8. A custodia e o arquivamento dos expedientes académicos correspóndelles aos cen-

tros docentes. O labor de cubrir e custodiar o expediente académico será supervisado pola
inspección educativa.
A Consellería con competencias en materia de educación establecerá os procedemen-

tos oportunos para garantir a autenticidade dos datos reflectidos no expediente académico
e a súa custodia.
9. Os documentos oficiais de avaliación e os seus procedementos de validación des-

critos nos apartados anteriores poderán ser substituídos polos seus equivalentes realiza-
dos por medios electrónicos, informáticos ou telemáticos, sempre que quede garantida a
súa autenticidade, integridade, conservación, e sempre que se cumpran as garantías e
os requisitos establecidos pola Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección
de datos de carácter persoal, pola Lei 11/2007, do 22 de xuño, de acceso electrónico dos
cidadáns aos servizos públicos, e pola normativa que as desenvolve.
O expediente electrónico do alumnado estará constituído, polo menos, polos datos

contidos nos documentos oficiais de avaliación e cumprirá co establecido no Real decre-
to 4/2010, do 8 de xaneiro, polo que se regula o Esquema Nacional de Interoperabilidade
no ámbito da Administración electrónica.

CAPÍTULO III
Proceso de aprendizaxe
Artigo 15. Principios metodolóxicos
1. Nesta etapa poñerase especial énfase na atención á diversidade do alumnado, na

atención individualizada, na prevención das dificultades de aprendizaxe e na posta en
práctica de mecanismos de reforzo tan pronto como se detecten estas dificultades.
2. A metodoloxía didáctica será fundamentalmente comunicativa, inclusiva, activa e par-

ticipativa, e dirixida ao logro dos obxectivos e das competencias clave. Neste sentido pres-
tarase atención ao desenvolvemento de metodoloxías que permitan integrar os elementos
do currículo mediante o desenvolvemento de tarefas e actividades relacionadas coa reso-
lución de problemas en contextos da vida real.
3. A acción educativa procurará a integración das distintas experiencias e aprendizaxes

do alumnado e terá en conta os seus diferentes ritmos e estilos de aprendizaxe, favore-
cendo a capacidade de aprender por si mesmo e promovendo o traballo colaborativo e en
equipo.
4. A lectura constitúe un factor fundamental para o desenvolvemento das competencias

clave; é de especial relevancia o desenvolvemento de estratexias de comprensión lectora
de todo tipo de textos e imaxes, en calquera soporte e formato. Co fin de fomentar o hábito
da lectura, os centros docentes organizarán a súa práctica docente de xeito que se garanta
a incorporación dun tempo diario de lectura non inferior a trinta minutos.
5. A intervención educativa debe ter en conta como principio a diversidade do alumnado,

entendendo que deste xeito se garante o desenvolvemento de todo el e mais unha aten-
ción personalizada en función das necesidades de cadaquén.
6. Prestaráselle especial atención durante a etapa á atención personalizada dos alum-

nos e das alumnas, á realización de diagnósticos precoces e ao establecemento de meca-
nismos de reforzo para lograr o éxito escolar.
7. Os mecanismos de reforzo, que deberán poñerse en práctica tan pronto como se

detecten dificultades de aprendizaxe, poderán ser tanto organizativos como curriculares.
Entre estas medidas poderán considerarse o apoio no grupo ordinario, os agrupamentos
flexibles ou as adaptacións do currículo.

8. Para unha adquisición eficaz das competencias e a súa integración efectiva no currí-
culo, deberán deseñarse actividades de aprendizaxe integradas que lle permitan ao alum-
nado avanzar cara aos resultados de aprendizaxe de máis dunha competencia ao mesmo
tempo.
9. Os centros docentes impartirán de xeito integrado o currículo de todas as linguas da

súa oferta educativa, co fin de favorecer que todos os coñecementos e as experiencias
lingüísticas do alumnado contribúan ao desenvolvemento da súa competencia comuni-
cativa plurilingüe. No proxecto lingüístico do centro concretaranse as medidas tomadas
para a impartición do currículo integrado das linguas. Estas medidas incluirán, polo menos,
acordos sobre criterios metodolóxicos básicos de actuación en todas as linguas, acordos
sobre a terminoloxía que se vaia empregar, e o tratamento que se lles dará aos contidos,
aos criterios de avaliación e aos estándares de aprendizaxe similares nas distintas áreas
lingüísticas, de xeito que se evite a repetición dos aspectos comúns á aprendizaxe de cal-
quera lingua.
Artigo 16. Alumnado con necesidades específicas de apoio educativo
1. Para que o alumnado con necesidades específicas de apoio educativo que requira
unha atención educativa diferente á ordinaria por presentar necesidades educativas espe-
ciais, dificultades específicas de aprendizaxe, trastorno por déficit de atención e hiperactivi-
dade (TDAH), altas capacidades intelectuais, por se incorporar tarde ao sistema educativo
ou por condicións persoais ou de historia escolar poida alcanzar o máximo desenvolve-
mento das súas capacidades persoais e os obxectivos e as competencias da etapa, esta-
bleceranse as medidas curriculares e organizativas oportunas que aseguren o seu progre-
so axeitado, de conformidade co disposto nos artigos 71 a 79 bis da Lei orgánica 2/2006,
do 3 de maio.
2. Entre as medidas indicadas na epígrafe anterior considéranse as que garantan que

as condicións de realización das avaliacións se adapten ás necesidades do alumnado con
necesidades específicas de apoio educativo.
3. A escolarización do alumnado con necesidades específicas de apoio educativo rexe-

rase polos principios de normalización e inclusión e asegurará a súa non-discriminación e
a igualdade efectiva no acceso e permanencia no sistema educativo.
4. A identificación e valoración do alumnado con necesidades específicas de apoio edu-

cativo e, de ser o caso, a intervención educativa derivada desa valoración, realizarase da

forma máis temperá posible, nos termos que determine a consellería competente en mate-
ria de educación. Os centros docentes deberán adoptar as medidas necesarias para facer
realidade esa identificación, valoración e intervención.
5. Correspóndelle á consellería competente en materia de educación establecer as con-

dicións de accesibilidade ao currículo do alumnado con necesidades educativas especiais,
os recursos de apoio que favorezan ese acceso e, de ser o caso, os procedementos opor-
tunos cando sexa necesario realizar adaptacións significativas dos elementos do currículo
dese alumnado Estas adaptacións se realizarán buscando o máximo desenvolvemento
posible das competencias clave, e a avaliación continua e a promoción tomarán como re-
ferente os elementos fixados nas devanditas adaptacións.
6. Sen prexuízo da permanencia durante un curso máis na etapa, prevista no artigo 20.2
da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, a escolarización do alumnado con necesidades edu-
cativas especiais na etapa de educación primaria nos centros docentes ordinarios poderá
prolongarse un ano máis, sempre que iso favoreza a súa integración socioeducativa.
7. A escolarización do alumnado con altas capacidades intelectuais, identificado como

tal segundo o procedemento e nos termos que estableza a consellería competente en
materia de educación, flexibilizarase nos termos que determine a normativa vixente. Esta
flexibilización poderá incluír tanto a impartición de contidos e a adquisición de competen-
cias propias de cursos superiores como a ampliación de contidos e competencias do curso
corrente, así como outras medidas.
8. Os plans de actuación, así como os programas de enriquecemento curricular ade-

cuados ás necesidades do alumnado con altas capacidades intelectuais, que lle corres-
ponde adoptar á consellería competente en materia de educación, permitirán desenvolver
ao máximo as capacidades deste alumnado e terán en consideración o seu ritmo e o estilo
de aprendizaxe, así como o daquel alumnado especialmente motivado pola aprendizaxe.
9. A escolarización do alumnado que se incorpore de xeito tardío ao sistema educativo,

ao que se refire o artigo 78 da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, realizarase atendendo
ás súas circunstancias, aos seus coñecementos, á súa idade e ao seu historial académico.
Quen presente un desfasamento no seu nivel de competencia curricular de máis de dous
anos poderá ser escolarizado no curso inferior ao que lle correspondería por idade. No
caso de superar ese desfasamento, incorporarase ao curso correspondente á súa idade.

10. Para o alumnado que se incorpore de xeito tardío ao sistema educativo adoptaranse
as medidas de reforzo necesarias que faciliten a súa integración escolar e a recuperación,
de ser o caso, do seu desfasamento e que lle permitan continuar con aproveitamento os
seus estudos.
Artigo 17. Titoría
1. A acción titorial orientará o proceso educativo individual e colectivo do alumnado, sen

prexuízo das competencias e da coordinación co departamento de orientación. O profe-
sorado titor coordinará a intervención educativa do conxunto do profesorado que incida
sobre o mesmo grupo de alumnos e alumnas de acordo co que estableza a consellería
competente en materia de educación, e manterá unha relación permanente coa familia,
atendendo á conciliación profesional e familiar, co fin de facilitar o exercicio dos dereitos
recoñecidos no artigo 4.1.d) e g) da Lei orgánica 8/1985, do 3 de xullo, reguladora do de-
reito á educación e no artigo 6.1 da Lei galega 4/2011, do 30 de xuño, de convivencia e
participación da comunidade educativa.
2. Cada grupo de alumnos e alumnas terá un mestre titor ou unha mestra titora,
designado/a pola persoa que exerza a dirección, por proposta da xefatura de estudos.
3. É función das persoas titoras informar regularmente os pais, as nais ou persoas que
exerzan a titoría legal do seu alumnado sobre o proceso educativo dos seus fillos e fillas.
Esta información realizarase cunha periodicidade trimestral e recollerá as cualificacións
obtidas en cada área, así como a información relativa ao seu proceso de integración so-
cioeducativa.
TÍTULO III
Programas educativos
Artigo 18. Bibliotecas escolares e lectura
1. Os centros docentes deberán incluír dentro do seu proxecto educativo un programa

de centro de promoción da lectura (Proxecto Lector de Centro) no que integren as actua-
cións destinadas ao fomento da lectura, da escritura e das habilidades no uso, no trata-
mento e na produción da información, en apoio da adquisición das competencias clave.
2. Este programa de centro será o referente para a elaboración dos plans anuais de
lectura que se incluirán na programación xeral anual.

3. Así mesmo, os centros docentes contarán cunha biblioteca escolar, instrumento fun-
damental para o desenvolvemento do programa de promoción da lectura (Proxecto Lector
de Centro), como centro de referencia de recursos da lectura da información e da apren-
dizaxe e punto de encontro entre alumnado, profesorado e familias que facilite a comuni-
cación, a creatividade, as aprendizaxes e o traballo colaborativo ademais de estimular os
intercambios culturais no centro.
4. Correspóndelle á dirección do centro a aprobación do programa de promoción da

lectura logo da proposta realizada polo claustro de profesorado.
Artigo 19. Educación dixital
1. A consellería con competencias en materia de educación promoverá o uso das tecno-

loxías da información e da comunicación na aula como medio didáctico apropiado e valioso
para desenvolver as tarefas de ensino e aprendizaxe.
2. Os contornos virtuais de aprendizaxe que se empreguen nos centros docentes sos-

tidos con fondos públicos facilitarán a aplicación de plans educativos específicos, deseña-
dos polos centros docentes para a consecución de obxectivos concretos do currículo, e
deberán contribuír á extensión do concepto de aula no tempo e no espazo.
3. A consellería con competencias en materia de educación ofrecerá plataformas dixi-

tais e tecnolóxicas de acceso para toda a comunidade educativa, que poderán incorporar
recursos didácticos achegados polas administracións educativas e outros axentes para o
seu uso compartido.
4. Os centros docentes que desenvolvan o currículo completo nun contorno dixital de-
berán establecer un proxecto de educación dixital que formará parte do seu proxecto edu-
cativo e deberá contar coa aprobación da consellería competente en materia educativa,
segundo o procedemento que se estableza.
Artigo 20. Promoción de estilos de vida saudables
1. Os centros docentes desenvolverán medidas específicas dentro do seu proxecto edu-

cativo, de xeito que se promova a práctica diaria de deporte e exercicio físico por parte dos
alumnos e das alumnas durante a xornada escolar, en relación coa promoción dunha vida
activa, saudable e autónoma.

2. O deseño, a coordinación e a supervisión das medidas que se adopten serán asu-

midas polo profesorado coa cualificación ou especialización adecuada, e de acordo cos
recursos dispoñibles.
Disposición adicional primeira. Adaptación de referencias
1. As referencias realizadas pola normativa vixente ás áreas e disciplinas de educación

primaria entenderanse realizadas ás disciplinas correspondentes recollidas neste decreto.
2. As referencias contidas no punto 3 do artigo 6 do Decreto 79/2010, do 20 de maio,

para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia, relativas a Coñecemento do
medio natural, social e cultural enténdense feitas ás Ciencias da natureza e ás Ciencias
sociais, para os efectos da súa impartición en lingua galega.
Disposición adicional segunda. Ensinos de relixión
1. As ensinanzas de relixión incluiranse na educación primaria de acordo co establecido

neste decreto.
2. A Consellería con competencias en materia de educación garantirá que, ao comezo

do curso, os pais, as nais ou as persoas que exerzan a titoría legal poidan manifestar a súa
vontade de que o alumnado reciba ou non ensinanza de relixión.
3. A determinación do currículo da ensinanza de relixión católica e das diferentes confe-

sións relixiosas coas que o Estado español subscribiu acordos de cooperación en materia
educativa será competencia, respectivamente, da xerarquía eclesiástica e das correspon-
dentes autoridades relixiosas.
4. A avaliación da ensinanza da relixión realizarase de acordo co establecido no arti-

go 12 deste decreto.
Disposición adicional terceira. Tarefas extraescolares
1. Os centros docentes poderán incluír dentro da súa programación xeral anual, segun-
do o marco de autonomía pedagóxica e organizativa, as pautas e/ou criterios xerais sobre
o uso das tarefas extraescolares na etapa de educación primaria, de xeito que entronque
co adecuado desenvolvemento das competencias clave do alumnado segundo os seus
distintos procesos e ritmos de aprendizaxe, atendendo a un principio de progresividade ao
longo da etapa educativa.

2. No caso do seu establecemento, terase en conta un adecuado encaixe na vida das

familias, de xeito que se facilite a participación activa das mesmas na aprendizaxe e a ade-
cuada conciliación da vida persoal e familiar, con respecto aos tempos de lecer do alumna-
do. Ao tempo fomentarase a responsabilidade dos alumnos e alumnas na súa formación e
a súa autonomía, en liña cunha cultura do esforzo e do traballo.
Disposición adicional cuarta. Aprendizaxe de linguas estranxeiras
1. Na impartición de disciplinas en linguas estranxeiras, os centros docentes aplicarán o

disposto no capítulo IV do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino
non universitario de Galicia.
2. Os centros docentes que impartan unha parte das disciplinas do currículo en linguas
estranxeiras aplicarán, en todo caso, os criterios para a admisión do alumnado estable-
cidos na Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio. En tales criterios non se incluirán requisitos
lingüisticos.
Disposición derrogatoria única. Derrogación normativa
A partir da total implantación das modificacións indicadas na disposición final primeira,

quedará derrogado o Decreto 130/2007, do 28 de xuño, polo que se establece o currículo
da educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia.
Igualmente, coa publicación deste decreto quedará derrogada a Orde o 23 de xullo

de 2014 pola que se regula a implantación para o curso 2014/15 dos cursos primeiro,
terceiro e quinto de educación primaria na Comunidade Autónoma de Galicia, segundo o

calendario de aplicación da Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da ca-
lidade educativa, así como todas as disposicións de igual ou inferior rango que se opoñan
ao disposto neste decreto.
Disposición derradeira primeira. Calendario de implantación
As modificacións introducidas no currículo, a organización, os obxectivos, a promoción

e as avaliacións de educación primaria implantaranse para os cursos primeiro, terceiro e
quinto no curso escolar 2014/15, e para os cursos segundo, cuarto e sexto no curso esco-
lar 2015/16.

Disposición derradeira segunda. Desenvolvemento normativo
Facúltase a persoa titular da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universi-

taria para ditar cantas disposicións sexan precisas, no ámbito das súas competencias, para
a execución e desenvolvemento do presente decreto.
Disposición derradeira terceira. Entrada en vigor.
Este decreto entrará en vigor o día seguinte ao da súa publicación no Diario Oficial de
Galicia.
Santiago de Compostela, catro de setembro de dous mil catorce
Alberto Núñez Feijóo

Presidente
Jesús Vázquez Abad

Conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria
ANEXO I
Disciplinas troncais
– Área de Ciencias da natureza.
Os coñecementos científicos intégranse no currículo da educación primaria para pro-

porcionar ao alumnado as bases dunha formación científica e tecnolóxica que contribúa a
desenvolver as competencias necesarias para comprender a realidade, desenvolverse na
vida cotiá e interactuar co seu medio natural. O coñecemento competencial integra un co-
ñecemento de base conceptual (saber dicir), un coñecemento relativo ás destrezas (saber
facer) e un coñecemento con grande influenza social e cultural e que implica un conxunto
de valores e actitudes (saber ser). As competencias clave non se adquiren nun determinado
momento e permanecen inalterables, senón que implican un proceso de desenvolvemento
mediante o cal os individuos van adquirindo maiores niveis de desempeño no seu uso.
O argumento sinalado, que fala dun proceso, deberá permitir a aproximación ao méto-
do científico e ao uso das tecnoloxías de maneira secuenciada. Ao ingresar en educación
primaria, o período evolutivo fala dun pensamento intuitivo, global e concreto: o alumnado
non está suxeito a unha previa análise ou dedución lóxica, senón que a súa expresividade

nace da intuición ou da percepción sensorial; así inicia o ensino primario cun conxunto de
ideas, representacións, coñecementos, habilidades, destrezas e disposicións emocionais
e afectivas relacionadas co contorno, que estrutura en forma de esquemas xunto a teorías
ou hipóteses que lle permiten dar resposta a todo o que sucede ao seu redor.
A interpretación, comprensión, explicación e expresión da realidade non son habilida-

des autónomas dunha determinada área. Precisan da confluencia de todas as áreas de co-
ñecemento, favorecendo unha visión interdisciplinaria na que cada equipo docente e cada
mestra ou mestre deseñará, implementará e avaliará tarefas integradas contextualizadas
nas que o alumnado se implique nun proceso que o leve acadar un produto que satisfaga
as competencias que se sinalan, para cada particularidade.
O currículo da área está formulado partindo do desenvolvemento cognitivo e emocional

no que se atopa o alumnado desta etapa, da concreción do seu pensamento, das súas
posibilidades cognitivas, do seu interese por aprender e relacionarse cos seus iguais e co
contorno e da súa andaina cara a un pensamento máis abstracto ao final da etapa.
Todos os aspectos da área de Ciencias da natureza son concibidos como ámbitos de

aprendizaxe desde os cales se pode facer fincapé na comprensión da realidade e no desen-
volvemento de actitudes críticas. Preténdese que os alumnos e as alumnas desenvolvan
as súas habilidades cognitivas de observar, comparar, ordenar, clasificar, inferir, transferir,
representar, avaliar...
A adquisición de conceptos científicos non debe ser o único propósito da área senón
que tamén debe lograr introducir o valor funcional da ciencia para que o alumnado sexa
quen de explicar fenómenos cotiáns proporcionándolles as ferramentas para explorar a

realidade natural de forma obxectiva, rigorosa e comprobada. Debe fomentar a curiosidade
sobre fenómenos novos ou problemas inesperados, a necesidade de respectar o medio
ambiente, o espírito de iniciativa e tenacidade, a confianza en si mesmo/a, a necesidade
de coidar do seu propio corpo, o pensamento crítico que non se contenta cunha actitude
pasiva, a flexibilidade intelectual, o rigor metodolóxico e permitirlles pensar e desenvolver
o seu pensamento de forma independente así como respectar a opinión dos e das demais
e iniciarse na argumentación e no debate de ideas.
Os contidos están organizados en 5 bloques que, dada a súa interrelación, non deben
ser traballados de forma illada senón integrada. O tratamento dos seus conceptos debe

permitir ao alumnado avanzar na adquisición de ideas do coñecemento científico e na súa

estruturación e organización, de forma coherente e articulada. Por outra banda, os conti-
dos procedementais, relacionados co «saber facer» teórico e práctico, han de permitir ao
alumnado iniciarse en coñecer e empregar algunhas das estratexias e técnicas habituais
na actividade científica, tales como a observación, a identificación e análise de problemas,
a recollida, a organización e o tratamento de datos, a emisión de hipóteses, o deseño e
desenvolvemento da experimentación, a busca de solucións e o emprego de fontes de
información, incluíndo as proporcionadas polos medios tecnolóxicos actuais e a comunica-
ción dos resultados obtidos. Para o desenvolvemento de actitudes e valores, os contidos
seleccionados han de promover a curiosidade, o interese, o respecto por si mesmo/a, polos
demais, pola natureza e cara ao traballo propio das ciencias experimentais, así como unha
actitude de colaboración no traballo en grupo.
O bloque 1: iniciación á actividade científica, oriéntase basicamente aos coñecementos

necesarios para a planificación, realización e posterior comunicación dos resultados de
tarefas integradas, proxectos, experimentacións ou pequenas investigacións. Integra así
coñecementos conceptuais, procedementais e actitudinais necesarios para o desenvolve-
mento dos catro bloques restantes tendo, polo tanto, carácter fundamental e transversal
para o desenvolvemento da área.
O bloque 2: o ser humano e a saúde, integra coñecementos, habilidades e destrezas

encamiñados ao coñecemento do propio corpo e das interaccións deste cos demais seres
humanos e co medio, á prevención de condutas de risco e a desenvolver e fortalecer com-
portamentos responsables e estilos de vida saudables. Recolle tamén o coñecemento de si
mesmo/a para valorarse como diferente, respectar a diversidade e para facilitar o equilibrio
emocional.
O bloque 3: os seres vivos, oriéntase fundamentalmente ao coñecemento, respecto e

aprecio das plantas e dos animais, á iniciación aos outros reinos e ao interese por conser-
var a biodiversidade.
O bloque 4: materia e enerxía, inclúe contidos relacionados coas propiedades dos ma-
teriais e as diferentes formas de enerxía, as consecuencias medioambientais do seu uso,
así como a experimentación de fenómenos físicos e químicos sinxelos.
O bloque 5: a tecnoloxía, aparellos e máquinas, inclúe basicamente contidos relaciona-

dos coas máquinas e cos aparellos de uso cotián, a enerxía que empregan e os avances
científicos e tecnolóxicos que inflúen nas condicións de vida actual.

Por último, establécense as seguintes orientacións metodolóxicas:
▪ Os contidos da área de Ciencias da natureza están interrelacionados cos doutras

áreas polo que se potenciará un enfoque globalizador e interdisciplinario que teña en conta
a transversalidade da aprendizaxe baseada en competencias. Resulta imprescindible unha
estreita colaboración entre os docentes no desenvolvemento curricular e na transmisión
de información sobre a aprendizaxe dos alumnos e das alumnas, así como cambios nas
prácticas de traballo e nos métodos de ensinanza.
▪ Os contidos conceptuais, procedementais e actitudinais deben ser traballados na aula

arredor da realización de tarefas integradas que faciliten a contextualización de apren-
dizaxes, proxectos, pequenas investigacións no medio, actividades de experimentación,
resolución de problemas concretos, realización de debates sobre temas de actualidade
(medioambientais, de saúde, de consumo...), onde o alumnado avance no desempeño das
competencias clave ao longo da etapa, elixindo en cada caso a metodoloxía axeitada en
función das necesidades.
▪ As estruturas de aprendizaxe cooperativa posibilitarán a resolución conxunta de ta-

refas, proxectos e investigacións, fomentarán hábitos de traballo en equipo, a resolución
pacífica de conflitos e potenciarán unha axeitada atención á diversidade.
▪ Resulta recomendable a aplicación de diferentes técnicas para a avaliación do desem-

peño do alumnado como, por exemplo, o porfolio, as rúbricas, os mapas mentais, diarios,
debates, probas específicas, resolución de problemas…
▪ Debe potenciarse a variedade de materiais e recursos, considerando especialmente

a integración das tecnoloxías da información e da comunicación no proceso de ensino-

aprendizaxe.
▪ No currículo establécense os estándares de aprendizaxe avaliables que permitirán

definir os resultados das aprendizaxes e que concretan mediante accións o que o alum-
nado debe saber e saber facer na área de Ciencias da natureza. Estes estándares están
graduados e secuenciados ao longo da etapa e, una vez finalizada esta, deberán estar
acadados e consolidados.

DOG Núm. 171

ÁREA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO PRIMEIRO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
BLOQUE 1. INICIACIÓN Á ACTIVIDADE CIENTÍFICA
 b  B1.1. Iniciación á actividade  B1.1. Buscar, seleccionar  CNB1.1.1. Busca e selecciona  CAA
 e científica. información de forma información de forma guiada e  CCL
 B1.2. Realización de proxectos guiada e comunicar os comunica o resultado de forma oral
 h  CMCCT
ISSN1130-9229
con guía na súa estrutura e resultados en diferentes e escrita, de maneira limpa, clara e
 i soportes. ordenada, en diferentes soportes.  CSIEE
presentación de resultados.
 j  CCEC
 B1.3. Busca guiada de
información en internet e noutros  CD
Martes, 9 de setembro de 2014

soportes.
 CNB1.1.2. Manifesta certa  CAA
Depósito legal C.494-1998
 B1.4. Elaboración guiada de

textos escritos básicos, murais, autonomía na observación e na  CMCCT
paneis, esquemas ou planificación de accións e tarefas e
 CSIEE
presentacións para recoller ten iniciativa na toma de decisións.
conclusións.
 a  B1.5. O traballo cooperativo.  B1.2. Traballar de forma  CNB1.2.1. Utiliza estratexias para  CAA
 b  B1.6. Iniciación ás técnicas de cooperativa, respectando os traballar de forma individual e en  CMCCT
traballo. Recursos e técnicas de compañeiros/as, o material equipo e respecta os
 c  CSC
e as normas de compañeiros/as, o material e as
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
traballo intelectual.
 m convivencia. normas de convivencia.  CSIEE
 B1.7. Hábitos de traballo, esforzo
e responsabilidade.
BLOQUE 2. O SER HUMANO E A SAÚDE
 a  B2.1. Identificación do home e da  B2.1. Identificar  CNB2.1.1. Identifica semellanzas e  CMCCT

 b muller como seres vivos. semellanzas e diferenzas diferenzas entre as persoas  CSC
 B2.2. Comparación con outros entre as persoas valorando valorando a diversidade.
 e
seres vivos. a diversidade.
Páx. 37437
 d  CNB2.1.2. Recoñece partes do  CMCCT
 h propio corpo.  CSC
DOG Núm. 171

 k  B2.3. Observación de igualdades  CNB2.1.3. Verbaliza e comparte  CMCCT

 m e diferenzas entre as persoas. emocións e sentimentos propios e  CCL
 B2.4. Identificación das partes do alleos.
 CSC
corpo humano.
ISSN1130-9229
 B2.5. Identificación e
verbalización de emocións
(medo, tristura, enfado, ledicia) e
sentimentos propios e alleos.

 a  B2.6. Hábitos que inflúen nunha  B2.2. Coñecer e valorar a  CNB2.2.1. Relaciona a vida  CMCCT
 b vida saudable: alimentación relación entre o benestar e saudable cunha alimentación  CSC
variada e equilibrada, a hixiene a práctica de determinados adecuada.
 d
persoal, o exercicio físico hábitos: a hixiene persoal, a
 h regulado, o descanso e a alimentación variada, o  CNB2.2.2. Relaciona o exercicio  CMCT
 k adecuada utilización do tempo de exercicio físico regulado físico, os hábitos de hixiene e o  CSC
 m lecer. sen excesos ou o descanso tempo de lecer coa propia saúde.
diario.
 b  B2.7. Identificación de alimentos  B2.3. Deseñar, de forma  CNB2.3.1. Analiza os seus  CMCCT
 c diarios necesarios. colectiva, un menú semanal costumes na alimentación diaria e  CSIEE

 B2.8. Análise e costumes na de merendas saudables aplica o menú semanal de
 e
alimentación diaria. para o recreo. merendas na escola.
 g
 h
BLOQUE 3. OS SERES VIVOS
 e  B3.1. Os seres vivos: as plantas  B3.1. Identificar e explicar  CNB3.1.1. Explica as principais  CMCCT
Páx. 37438
 h e os animais. en diferentes soportes, as diferenzas entre plantas e animais  CCL
 B3.2. Identificación das principais características empregando diferentes soportes.
DOG Núm. 171

 l características e dos das plantas e dos animais.  CNB3.1.2. Identifica e describe, con  CMCCT
comportamentos de animais e criterios elementais, animais e  CCL
plantas para adaptarse ao seu plantas do seu contorno.
medio.
 CNB3.1.3. Amosa condutas de  CMCCT
ISSN1130-9229
respecto e coidado cara aos seres

vivos.
 a  B3.3. Observación e  B3.2. Observar e identificar,  CNB3.2.1. Recolle datos a partir da  CMCCT

 b identificación de animais e de maneira elemental e en súa observación e comunícaos  CCL
plantas do contorno. equipo, algún ser vivo no empregando diferentes soportes.
 c  CAA
 B3.4. Clasificación e rexistro dos seu medio natural ou na
 e aula e comunicar de xeito  CSIEE
seres vivos do contorno segundo
 h criterios observables e variados oral e escrito os resultados,  CD
 i empregando diferentes soportes. empregando diferentes
soportes.
 j  B3.5. Valoración da
 l responsabilidade no coidado de
plantas e animais domésticos e
 m do contorno.
 o
BLOQUE 4. MATERIA E ENERXÍA
 a  B4.1. Tarefas de redución,  B4.1. Adoptar medidas de  CNB4.1.1. Reduce, reutiliza e  CMCCT
 b reutilización e reciclaxe na escola protección medioambientais recicla obxectos na escola.  CSC
e no seu contorno próximo. e poñelas en práctica na
 e  CSIEE
 B4.2. Uso responsable da auga escola.
 h
na vida cotiá  CNB4.1.2. Identifica e adopta  CMCCT
 B4.3. Identificación do ruído medidas de uso responsable da  CSC
como unha forma de
Páx. 37439
auga na escola.
contaminación acústica e de
fontes sonoras do contorno
próximo.
DOG Núm. 171

 b  B4.4. Exploración de materiais e  B4.2. Experimentar e  CNB4.2.1. Identifica cor, dureza,  CMCCT
 g obxectos do contorno para manipular instrumentos e cheiro, sabor e textura en materiais
identificar propiedades físicas obxectos sinxelos de uso e obxectos de uso cotián.
 h
observables (cor, dureza, cheiro, cotián identificando
sabor e textura) e a súa utilidade. algunhas propiedades
ISSN1130-9229
físicas.
BLOQUE 5. A TECNOLOXÍA, OBXECTOS E MÁQUINAS

 a  B5.1. Observación e clasificación  B5.1. Manexar obxectos e  CNB5.1.1. Coñece e nomea os  CMCCT
 b de aparellos e máquinas sinxelas aparellos simples oficios das persoas do seu contorno  CSC
do contorno identificando a súa domésticos e escolares, e evita estereotipos sexistas.
 c  CCL
utilidade e evitando estereotipos describir os seus materiais
 d sexistas. e o seu funcionamento e
 CNB5.1.2. Identifica e manexa  CMCCT
 e  B5.2. Manipulación e observación utilizalos con seguridade
algúns aparellos e máquinas  CSC
 h do funcionamento de aparellos evitando estereotipos
simples de uso cotián
sinxelos domésticos e escolares sexistas.  CSIEE
 j empregándoos con seguridade e
(lapis, afialapis, teléfono, evitando estereotipos sexistas.
 m
balanza, tesoira, espremedor
etc.)
 B5.3. Montaxe e desmontaxe de
xogos e obxectos sinxelos
relacionados coa vida cotiá.
 a  B5.4. Identificación dos  B5.2. Empregar o  CNB5.2.1. Identifica e nomea  CMCCT

 b compoñentes básicos dun ordenador identificando os correctamente as partes dun  CD
ordenador. compoñentes básicos e ordenador cando traballa con el.
 h  CCL
 B5.5 Coidado dos recursos coidando o seu uso.
Páx. 37440
 i
informáticos.  CNB5.2.2. Emprega o ordenador de  CMCCT
forma guiada e fai un bo uso.  CD
DOG Núm. 171

ÁREA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO SEGUNDO
 b  B1.1. Iniciación á actividade  B1.1. Iniciarse na actividade  CNB1.1.1. Manifesta certa  CAA
ISSN1130-9229
 e científica. científica a través de autonomía na observación e na  CMCCT

 B1.2. Realización de proxectos proxectos: buscar, planificación de accións e tarefas e
 h  CSIEE
con guía na súa estrutura e seleccionar información de ten iniciativa na toma de decisións.
 i forma guiada e comunicar
presentación de resultados.

 j os resultados en diferentes
 B1.3. Busca guiada de
soportes.
información en internet e noutros

soportes.
 B1.4. Elaboración guiada de
textos escritos básicos, murais,
paneis, esquemas ou
presentacións para recoller
conclusións.
 a  B1.5. O traballo cooperativo.  B1.2. Traballar de forma  CNB1.2.1. Utiliza estratexias para  CAA
cooperativa, respectando os traballar de forma individual e en
 b  B1.6. Iniciación ás técnicas de  CMCCT

traballo. Recursos e técnicas de compañeiros/as, o material equipo e respecta os
 c  CSC
traballo intelectual. e as normas de compañeiros/as, o material e as
 m convivencia. normas de convivencia.  CSIEE
 B1.7. Hábitos de traballo, esforzo
e responsabilidade.
 b  B2.1. Identificación e observación  B2.1. Identificar  CNB2.1.1. Identifica e describe as  CMCCT

 e das partes do corpo humano. semellanzas e diferenzas partes do corpo humano e  CCL
compárao co doutros seres vivos.
Páx. 37441
 d  B2.2. Relación co medio e co seu entre as persoas valorando  CSC
contorno. a diversidade.
 h
DOG Núm. 171

 k  B2.3. Recoñecemento da  CNB2.1.2. Recoñece a respiración e  CMCCT

 m respiración e da nutrición como
a nutrición como funcións vitais.
funcións vitais.
 B2.4. Aceptación do propio corpo
e do dos e das demais, coas súas  CNB2.1.3. Verbaliza e comparte  CMCCT
ISSN1130-9229
limitacións e posibilidades. emocións e sentimentos propios e  CSC

 B2.5. Identificación e alleos.
 CCL
verbalización de emocións
(medo, tristura, enfado, ledicia,

felicidade) e sentimentos propios
e alleos.
 a  B2.6. Hábitos saudables:  B2.2. Relacionar os hábitos  CNB2.2.1. Coñece algún trastorno  CMCCT
 b alimentación, hixiene, exercicio de alimentación, hixiene, alimentario e as estratexias para a  CSC
físico e descanso. exercicio físico e descanso súa prevención.
 d  CAA
 B2.7. Hábitos de prevención de coa saúde e coa
 h enfermidades e de accidentes no enfermidade.
 CNB2.2.2. Relaciona o exercicio  CMCCT
 k seu contorno e identificación de
físico, o descanso e a adecuada  CSC
 m comportamentos apropiados de
alimentación coa propia saúde.
actuación cando se producen.
 b  B2.8. Pirámide alimentaria.  B2.3. Deseñar, de forma  CNB2.3.1. Identifica os alimentos  CMCCT
 c  B2.9. Alimentos diarios colectiva, un menú semanal diarios necesarios aplica o menú
necesarios. de merendas saudables semanal de merendas na escola.
 e
 B2.10. Análise de costumes na para o recreo.
 h
alimentación diaria.
 g  B3.1. Diferenzas entre seres  B3.1. Identificar as  CNB3.1.1. Explica as diferenzas  CMCCT
Páx. 37442
 e vivos e inertes. principais características e entre seres vivos e inertes  CCL
 B3.2. Identificación das comportamentos de animais observando o seu contorno.
 l
características e dos e plantas para adaptarse ao
DOG Núm. 171

comportamentos de animais e seu medio, tendo en conta o  CNB3.1.2. Identifica e describe  CMCT
plantas para adaptarse ao seu seu contorno. animais e plantas do seu contorno,  CCL
medio, tendo en conta o seu empregando diferentes soportes.
contorno.
ISSN1130-9229
 b  B3.3. Observación dun animal ou  B3.2. Observar e rexistrar,  CNB3.2.1. Nomea e clasifica, con  CMCCT
 c dunha planta no seu medio de maneira elemental e en criterios elementais a partir da  CCL
 e natural ou reproducindo o medio equipo, algún ser vivo no observación, seres vivos do seu  CSC
na aula, empregando diferentes seu medio natural ou na contorno adoptando hábitos de
 h soportes: orais, escritos, gráficos, aula e comunicar de xeito respecto.

 i informáticos, fotográficos... oral e escrito os resultados,
j empregando diferentes
  B3.4. Rexistro elemental da

 l observación e do contraste de soportes.
 m datos entre os compañeiros/as.
 o  B3.5. Valoración da
responsabilidade no coidado de
plantas e animais domésticos.
 B3.6. Respecto polos seres vivos
do contorno.

 a  B4.1. Recoñecemento da  B4.1. Identificar e describir  CNB4.1.1. Valora e aplica usos  CMCCT
 b presenza da auga e do aire no a auga e o aire como responsables da auga na escola.  CSC
medio físico. recursos fundamentais para
 e  CCL
 B4.2. Uso responsable da auga e a vida, e tomar conciencia
 g da necesidade do seu uso
valoración da importancia do aire  CNB4.1.2. Reduce, reutiliza e  CMCT
 h limpo para a vida. responsable.
recicla residuos na escola.  CSC
 B4.3. Tarefas de redución,
reutilización e reciclaxe na escola  CSIEE
e no seu contorno próximo.
Páx. 37443
 b B4.4. Observación dos efectos da  B4.2. Realizar experiencias  CNB4.2.1 Realiza experiencias  CMCCT
 g aplicación dunha forza. sinxelas para analizar sinxelas sobre os efectos da  CAA
DOG Núm. 171

 h  B4.5 Realización de experiencias efectos das forzas sobre aplicación dunha forza en situacións  CSIEE
sinxelas para analizar efectos das obxectos e movementos da vida cotián.
forzas sobre obxectos e cotiáns.
movementos cotiáns.  CNB4.2.2 Analiza os efectos das  CMCT
forzas sobre obxectos e  CAA
ISSN1130-9229
movementos cotiáns.  CSIEE

 a  B5.1. Observación e clasificación B5.1. Observar, manexar e  CNB5.1.1. Identifica e coñece a  CMCCT
 b de aparellos e máquinas sinxelas clasificar obxectos e diversidade de máquinas do seu  CSC
do contorno identificando a súa aparellos simples contorno e os beneficios que

 c
utilidade evitando estereotipos domésticos e escolares producen na vida cotiá.
 d sexistas. identificando a súa utilidade,
 e  B5.2. Manipulación e observación as partes que os compoñen  CNB5.1.2. Coñece os oficios das  CMCCT
 h do funcionamento de obxectos, e a enerxía que empregan. persoas do seu contorno e valora a  CSC
aparellos simples domésticos e importancia de cada profesión, a
 m
escolares, das partes que os responsabilidade e a contribución
compoñen e da enerxía que social, evitando estereotipos
necesitan para funcionar. sexistas.
 B5.3. Prevención de riscos no

emprego de máquinas e aparellos  CNB5.1.3. Manexa obxectos  CMCCT
de uso cotián. simples de uso cotián identificando  CSC
as situacións que poden xerar risco
e estereotipos sexistas.
 a  B5.4. Identificación dos  B5.2. Empregar o  CNB5.2.1. Identifica e describe as  CMCCT

 b compoñentes básicos dun ordenador identificando os partes dun ordenador durante o seu  CD
ordenador. compoñentes básicos e uso.
 h  CCL
 B5.5 Coidado dos recursos coidando o seu uso.
 i
Páx. 37444
informáticos.  CNB5.2.2. Emprega o ordenador de  CMCCT
forma guiada e fai un bo uso.  CD
DOG Núm. 171

ÁREA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO TERCEIRO
 b  B1.1. Realización de proxectos e  B1.1. Realizar un proxecto  CNB1.1.1. Busca, selecciona e  CAA
ISSN1130-9229
 e presentación de resultados. para a obtención dun organiza a información importante,  CCL

 B1.2. Busca guiada de produto como resultado dun obtén conclusións e comunica o
 g  CMCCT
información en internet e noutros problema formulado, resultado de forma oral e escrita de
 h elaborando con certa maneira ordenada, clara e limpa, en  CSIEE
soportes.

 i autonomía documentación diferentes soportes.  CD
 B1.3. Utilización básica de
sobre o proceso.
tratamento de textos para a

 CNB1.1.2. Manifesta certa  CAA
presentación de traballos.
autonomía na observación,  CMCCT
planificación e execución de accións
 CSIEE
e tarefas e ten iniciativa na toma de
decisións.
 b  B1.4. Iniciación á actividade  B1.2. Establecer  CNB1. 2.1. Establece conxecturas  CAA
 e científica. conxecturas de sucesos ou de sucesos ou problemas do seu  CMCCT
problemas que ocorren no contorno mediante a observación

 h  CSIEE
seu contorno por medio da obtén unha información.
observación, e obter unha
información.
 a  B1.5. O traballo cooperativo.  B1.3. Traballar de forma  CNB1.3.1. Coñece e aplica  CAA
 b  B1.6. Técnicas de estudo e cooperativa apreciando o estratexias para estudar e traballar  CMCT
traballo. coidado pola seguridade de forma eficaz individualmente e en
 c  CSC
propia e a dos seus equipo, amosando habilidades para
 m  B1.7. Hábitos de traballo, esforzo  CSIEE
compañeiros/as, coidando a resolución pacífica de conflitos.
Páx. 37445
e responsabilidade.
as ferramentas e facendo
un uso axeitado dos
materiais.
DOG Núm. 171

 g  B2.1. O corpo humano e o seu  B2.1. Coñecer a morfoloxía  CNB2.1.1. Explica a morfoloxía  CMCCT
 k funcionamento. externa do propio corpo e externa do propio corpo, o seu
 B2.2. As funcións vitais. os órganos máis funcionamento nun sentido global e
ISSN1130-9229
importantes para o seu os cambios nas distintas etapas da

 Importancia dos sentidos en
funcionamento. vida.
relación co medio.
 B2.3. Recoñecemento dos  CNB2.1.2. Coñece os principais  CMCCT

cambios físicos e persoais nas órganos vitais e entende a súa
diferentes etapas da vida das
importancia no funcionamento do
persoas. organismo.
 a  B2.4. Saúde e enfermidade.  B2.2. Identificar e explicar  CNB2.2.1 Emprega hábitos de  CMCCT
 b  B2.5. Hábitos saudables: as consecuencias para a hixiene, de exercicio e de  CSC
alimentación, hixiene, exercicio saúde e o desenvolvemento alimentación sa na escola.
 c
físico e descanso. persoal de determinados
 d hábitos de alimentación,  CNB2.2.2. Recoñece algúns  CMCCT
 B2.6 Factores que producen as
 g hixiene, exercicio físico e factores causantes das
enfermidades máis habituais:

 k descanso deseñando enfermidades máis habituais (caries,
carie, obesidade, gripe,
protocolos para a súa catarros, gripe e obesidade) e aplica
 m catarros...
prevención. actuacións para á súa prevención.
 B2.7. Coñecemento de si
mesmo/a e dos e das demais:
emocións e sentimentos propios
e alleos.
 B2.8. A relación cos demais.
Toma de decisións.
Páx. 37446
 B2.9 A igualdade entre homes e
mulleres.
DOG Núm. 171

 e  B2.10. Clasificación dos  B2.3. Deseñar un menú  CNB2.3.1. Clasifica alimentos en  CMCCT
 h alimentos en función dos equilibrado para a súa función dos nutrientes principais.
nutrientes principais. idade.
 B2.11. Pirámide alimentaria.  CNB2.3.2. Diferencia entre dieta  CMCCT
equilibrada e non equilibrada e
ISSN1130-9229
 B2.12. Análise de dietas  CSC

elabora un menú saudable na
equilibradas.  CSIEE
escola.

 b  B3.1. Diferenza entre seres vivos  B3.1. Identificar e clasificar,  CNB3.1.1. Observa, identifica e  CMCCT
 g e inertes. con criterios científicos, recoñece as características básicas  CSIEE
 B3.2. Identificación de animais e animais e plantas do seu e clasifica animais vertebrados e
 e
de plantas como seres vivos. contorno próximo, invertebrados do seu contorno, con
 l recoñecer as súas criterio científico.
 B3.3. Clasificación de animais
 i características principais e
vertebrados e invertebrados a
 o buscar información en  CNB3.1.2. Observa, identifica e  CMCCT
partir de características
fontes variadas. recoñece as características das  CCL
observables.
plantas do seu contorno e
 B3.4. Clasificación das plantas  CSIEE

clasifícaas con criterio científico.
(herbas, arbustos e árbores) a
partir de características  CNB3.1.3. Utiliza claves e guías  CMCCT
observables. para a clasificación de animais e  CAA
 B3.5. Utilización guiada de claves plantas.
e de guías de animais e plantas
para a clasificación e
identificación dalgunhas especies
existentes en Galicia.
Páx. 37447
 B3.6. Identificación de cambios
observables que se producen nos
seres no contorno.
DOG Núm. 171

 a  B3.7. Observación e comparación  B3.2. Observar e rexistrar  CNB3.2.1. Coñece as funcións de  CMCCT
 b das diversas maneiras en que os de forma cooperativa, algún relación, reprodución e alimentación
seres vivos realizan as funcións proceso asociado ao ciclo dun ser vivo e as explica
 c
vitais utilizando instrumentos vital dun ser vivo, no seu empregando diferentes soportes.
 e apropiados e medios audiovisuais medio ou na aula.
ISSN1130-9229
 h e tecnolóxicos da maneira máis Comunicar de xeito oral e  CNB3.2.2. Rexistra e comunica de  CMCCT
 i precisa e rigorosa posible. escrito os resultados, xeito oral e escrito os resultados da  CCL
 B3.8. Valoración da empregando soportes observación do ciclo vital
 j  CSIEE
textuais variados. previamente planificado.

biodiversidade e interese pola
 l  CD
súa conservación.
 m
 o
 a  B4.1. Fontes de enerxía. A  B4.1. Identificar, a partir de  CNB4.1.1 Coñece algunhas fontes  CMCCT
 b enerxía e os cambios. exemplos da vida cotiá, de enerxía, os seus usos e a súa  CSC
 B4.2. Intervención da enerxía na usos dos recursos naturais intervención na vida cotiá.
 c
e consecuencias dun uso
vida cotiá.
 g inadecuado facendo fincapé  CNB4.1.2. Emprega actitudes  CMCCT
 B4.3. Uso responsable dos
 h no aforro enerxético e no responsables de aforro enerxético e  CSC
recursos naturais do planeta.
impacto medioambiental. de recollida de residuos na escola.
Aforro enerxético.
 B4.4. A produción de residuos, a
contaminación e o impacto
ambiental.
 B4.5. Desenvolvemento de
actitudes individuais e colectivas
Páx. 37448
fronte a determinados problemas
mediombientais.
DOG Núm. 171

 b  B4.6. Cambios de estado da  B4.2. Realizar experiencias  CNB4.2.1. Explica os cambios de  CMCCT
 e auga. sinxelas e pequenas estado da auga en fenómenos  CCL
 B4.7. O ciclo da auga. investigacións para naturais e situacións da vida cotián.
 g
recoñecer os cambios de
 h  B4.8. Identificación de forzas
estado da auga e os efectos  CNB4.2.2. Realiza experiencias  CMCCT
ISSN1130-9229
coñecidas que fan que os

de forzas coñecidas no sinxelas para identificar as forzas
obxectos se movan ou deformen.
movemento dos corpos. que fan que os obxectos se movan
en situacións reais.

 b  B4.9. Identificación de  B4.3. Realizar mesturas  CNB4.3.1. Compara densidades de  CMCCT
 g compoñentes e preparación sinxelas con sustancias diferentes sustancias que emprega

dunha mestura. relacionadas coa vida diariamente con respecto á auga.
 h
doméstica e do contorno,
achegando conclusións  CNB4.3.2. Realiza algunhas  CMCCT
sobre os resultados. mesturas de uso doméstico e
presenta conclusións dos
resultados.
BLOQUE 5: A TECNOLOXÍA, OBXECTOS E MÁQUINAS

 a  B5.1. Manipulación e observación  B5.1. Manipular e observar  CNB5.1.1. Coñece e emprega  CMCCT
 b do funcionamento de obxectos, o funcionamento de obxectos, aparellos e máquinas
aparellos e máquinas sinxelas aparellos e máquinas sinxelas de uso cotián na escola
 e
(bicicleta, xoguetes, móbiles, sinxelas simples e das analizando o seu funcionamento.
 g tesoiras, roda, manivelas, complexas máis habituais e
espremedor, reloxo, pinzas, observar o seu uso na vida  CNB5.1.2. Identifica e explica a  CMCCT
triturador...). cotiá. enerxía que empregan obxectos,  CCL
 B5.2. Importancia da ciencia e da aparellos e máquinas sinxelas de
 CSC
Páx. 37449
tecnoloxía para mellorar as uso habitual na vida cotiá.
condicións de vida e de traballo.
DOG Núm. 171

 a  B5.3. Planificación e realización  B5.2. Planificar e realizar a  CNB5.2.1. Identifica e describe  CMCCT
 b dalgún obxecto ou máquina de construción de forma oficios en función dos materiais, das  CCL
construción sinxela. cooperativa dalgún obxecto ferramentas e das máquinas que
 c  CSC
 B5.4. Manexo de ferramentas, ou máquina sinxela para a empregan.
 d resolución dun problema
ISSN1130-9229
aparellos e máquinas de uso

 e doméstico, superando formulado e presentar os  CNB5.2.2. Aplica os coñecementos  CMCCT
 g estereotipos sexistas. resultados en diferentes ao deseño e construción dalgún  CCEC
soportes. obxecto ou aparello sinxelo,
 h  B5.5. Prevención de riscos no  CD
empregando operacións

 j emprego de máquinas de uso
matemáticas no cálculo previo, así
cotián.
 m como as tecnolóxicas: unir, cortar,

pegar...
ÁREA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

 b  B1.1. Realización de proxectos,  B1.1. Realizar un proxecto para  CNB1.1.1. Busca, selecciona e  CAA
 e pequenas investigacións e a obtención dun produto como organiza a información  CCL
presentación de resultados. resultado dun problema importante, obtén conclusións e
 g  CMCCT
 B1.2. Interese por coidar a formulado, elaborar con comunica o resultado de forma
 h autonomía documentación oral e escrita.  CSIEE
presentación dos traballos en
 i soporte dixital ou papel. sobre o proceso e presentala en
diferentes soportes.  CNB1.1.2. Presenta os  CCL
 B1.3. Uso das TIC de xeito cada
traballos, en soporte dixital ou  CMCCT
Páx. 37450
vez máis autónomo para a busca
papel, de maneira ordenada,
de información e para a súa  CD
clara e limpa.
DOG Núm. 171

comunicación, empregando a  CNB1.1.3. Manifesta autonomía  CAA

nivel básico o tratamento de na planificación e execución de  CMCCT
textos (titulación, formato, arquivo accións e tarefas e ten iniciativa
e recuperación dun texto,  CSIEE
na toma de decisións.
cambios, substitucións e
ISSN1130-9229
impresión).  CNB1.1.4. Consulta e utiliza  CAA

 B1.4. Seguimento dunha documentos escritos, imaxes e  CMCCT
secuencia dada para atopar unha gráficos.
 CD
información en internet e noutros

soportes.
 CNB1.1.5. Reflexiona sobre o  CAA
traballo realizado, saca  CMCCT

conclusións sobre como traballa
e aprende e elabora estratexias
para seguir aprendendo.
 b  B1.5. Iniciación á actividade  B1.2. Establecer conxecturas de  CNB1.2.1. Establece  CAA

 e científica. sucesos ou problemas que conxecturas de sucesos ou  CMCCT
ocorren no seu contorno por problemas do seu contorno,
 g  CSIEE
medio da observación e obter empregando medios propios da

 h unha información. observación para obter unha
información.
 CNB1.2.2. Emprega  CMCCT

axeitadamente o vocabulario  CCL
que corresponde a cada un dos
bloques de contidos.
 a  B1.6. O traballo cooperativo.  B1.3. Traballar de forma  CNB1.3.1. Utiliza estratexias  CAA
Páx. 37451
 b  B1.7. Técnicas traballo. Recursos cooperativa apreciando o para traballar de forma  CMCCT
e técnicas de traballo individual. coidado pola seguridade propia individual e en equipo
 c  CSC
e a dos seus compañeiros/as, amosando habilidades para a
DOG Núm. 171

 k  B1.8. Hábitos de traballo, esforzo coidando as ferramentas e resolución pacífica de conflitos.  CSIEE
 m e responsabilidade. facendo un uso axeitado dos
materiais.

ISSN1130-9229
 e  B2.1. O corpo humano e o seu  B2.1. Coñecer a morfoloxía  CNB2.1.1. Localiza os principais  CMCCT
 h funcionamento. externa do propio corpo e os órganos vitais e entende a súa
 B2.2. As funcións vitais. órganos máis importantes para importancia no funcionamento

 k
Importancia dos sentidos en o seu funcionamento. do organismo.
relación co medio. Descrición do

seu papel e formas para o seu  CNB2.1.2. Recoñece a  CMCCT
coidado habitual. importancia dos sentidos para a  CCL
relación co medio e as formas
 B2.3. Recoñecemento dos
de coidalos.
cambios físicos e persoais nas
diferentes etapas da vida das
persoas.
 a  B2.4. Saúde e enfermidade.  B2.2 Identificar e explicar as  CNB2.2.1. Identifica e adopta  CMCCT
 b  B2.5. Hábitos saudables: consecuencias para a saúde e o hábitos de hixiene, de descanso  CSC
alimentación, hixiene, exercicio desenvolvemento persoal de e de alimentación sa e
 c
físico e descanso. determinados hábitos de diferencia prácticas e mensaxes
 d alimentación, hixiene, exercicio que son contraproducentes para
 B2.6. Actitude crítica ante
 h físico e descanso. a saúde.
prácticas e mensaxes que non
 k favorecen o correcto
 CNB2.2.2 Identifica e valora as  CSC
 m desenvolvemento da saúde.
súas habilidades persoais.  CSIEE
 B2.7. Factores que producen as
Páx. 37452
enfermidades máis habituais:
 CNB2.2.3. Recoñece algúns  CMCCT
carie, obesidade, gripe,
factores que producen as
catarros...
enfermidades máis habituais
DOG Núm. 171

 B2.8. Coñecemento de si (carie, catarros, gripe,

mesmo/a e dos e das demais: obesidade) e aplica actuacións
emocións e sentimentos propios para á súa prevención.
e alleos. Valoración das súas
habilidades persoais.  CNB2.2.4. Planifica, de forma  CAA
ISSN1130-9229
 B2.9. A relación cos demais. autónoma e creativa,  CSC

Toma de decisións. actividades de ocio e tempo
libre, individuais e en grupo.
 B2.10. A igualdade entre homes

e mulleres.
 e  B2.11. Clasificación dos  B2.3. Deseñar un menú  CNB2.3.1. Clasifica e diferencia  CMCCT
 h alimentos en función dos equilibrado para a súa idade. alimentos en función dos
nutrientes principais. nutrientes principais.
 B2.12. Identificación de sistemas
de conservación alimentaria.  CNB2.3.2. Identifica sistemas  CMCCT
de conservación alimentaria.
 B2.13. Pirámide alimentaria.
 B2.14. Análise de dietas  CNB2.3.3. Analiza dietas e  CMCCT
equilibradas.
elabora un menú equilibrado na

escola.
 b  B3.1. Diferenza entre seres vivos  B3.1. Identificar e clasificar, con  CNB3.1.1. Observa, identifica e  CMCCT
 h e inertes. criterios científicos, animais, recoñece as características
 B3.2. Identificación de animais e plantas e rochas do seu básicas e clasifica animais
 e
de plantas como seres vivos. contorno próximo, recoñecendo vertebrados e invertebrados do
 l as súas características seu contorno, con criterio
 B3.3. Identificación e clasificación
 i principais, buscando científico.
Páx. 37453
de rochas a partir de
 o información en fontes variadas.
características observables.
DOG Núm. 171

 B3.4. Clasificación de animais  CNB3.1.2. Observa, identifica e  CMCCT

vertebrados e invertebrados a recoñece as características
básicas e clasifica plantas do
observables.
seu contorno, con criterio
 B3.5 Clasificación das plantas científico.
ISSN1130-9229
(herbas, arbustos e árbores) a

 CNB3.1.3. Utiliza claves e guías  CMCCT
observables.
para a clasificación científica de  CAA
 B3.6 Utilización guiada de claves
animais e plantas.

e de guías de animais e plantas
para a clasificación e
identificación dalgunhas especies  CNB3.1.4. Identifica hábitats de  CMCCT

existentes en Galicia. seres vivos e elabora un  CCL
protocolo para respectar a
 B3.7. Identificación de cambios
observables que se producen nos biodiversidade.
seres no contorno.
 B3.8. Valoración da
biodiversidade e interese pola
súa conservación.
 a  B3.9. Planificación, observación e  B3.2. Planificar, observar e  CNB3.2.1. Coñece e explica as  CMCCT
 b comparación das diversas comparar, empregando os funcións de relación,
maneiras en que os seres vivos instrumentos e o material reprodución e alimentación.
 c
realizan as funcións vitais necesarios e rexistrar de forma
 e utilizando instrumentos cooperativa, algún proceso  CNB3.2.2. Planifica, observa,  CMCCT
 h apropiados e medios audiovisuais asociado ao ciclo vital dun ser compara, rexistra e comunica,  CCL
 i e tecnolóxicos da maneira máis vivo contrastando os rexistros empregando soportes textuais
precisa e rigorosa posible. propios e os dos compañeiros  CSIEE
 j variados, os resultados da
Comunicación dos resultados, con información doutras fontes.  CD
 l observación do ciclo vital
empregando distintos soportes Comunicar de xeito oral e
Páx. 37454
textuais. escrito os resultados, previamente planificado.
 m
empregando soportes textuais
 o
variados.
DOG Núm. 171

 a  B4.1. O sol e a auga como fontes  B4.1. Identificar, a partir de  CNB4.1.1. Identifica e coñece a  CMCCT
 b de enerxía. exemplos da vida cotiá, usos intervención da enerxía nos  CSC
 B4.2. Características e dos recursos naturais e cambios da vida cotiá.
ISSN1130-9229
 c
propiedades do aire e actuacións consecuencias do seu uso
 e inadecuado facendo fincapé no  CNB4.1.2. Explica algunhas  CMCCT
necesarias para evitar a súa
 h contaminación. aforro enerxético e no impacto características e propiedades do  CCL
medioambiental. aire e as actuacións necesarias

 B4.3 Valoración da importancia  CSC
para evitar a súa contaminación.
da boa calidade da auga e do
aire para a nosa saúde e o

 CNB4.1.3. Elabora protocolos  CMCCT
mantemento da vida.
para mellorar os problemas  CSC
 B4.4. Intervención da enerxía na medioambientais da súa
vida cotiá. contorna.
 B4.5. Uso responsable dos
recursos naturais do planeta.
Aforro enerxético.
 B4.6. A produción de residuos, a
contaminación e o impacto
ambiental.
 B4.7. Desenvolvemento de
actitudes individuais e colectivas
fronte a determinados problemas
mediombientais.
 b  B4.8. Realización de experiencias  B4.2. Realizar experiencias  CNB4.2.1. Investiga e explica o  CMCCT
 e sinxelas sobre o comportamento sinxelas e pequenas comportamento de certos  CCL
Páx. 37455
dos corpos (lupas, espellos, auga investigacións para recoñecer corpos diante da luz.
 g
e prismas) diante da luz. os cambios de certos corpos
DOG Núm. 171

 h  B4.9. Identificación de forzas diante da luz e os efectos de  CNB4.2.2. Identifica forzas  CMCCT
coñecidas que fan que os forzas coñecidas no movemento coñecidas que fan que os
obxectos se movan ou deformen. dos corpos. obxectos se movan ou se
deformen a través de
experiencias ou pequenas
ISSN1130-9229
investigacións.
 b  B4.10. Realización de  B4.3. Realizar experiencias con  CNB4.3.1. Compara densidades  CMCCT
experiencias con mesturas. mesturas sinxelas de de diferentes substancias de

 e
 B4.11. Identificación de substancias relacionadas coa uso cotián con respecto á auga
 g
compoñentes e preparación vida doméstica e do contorno e e presenta conclusións en

 h achegar conclusións sobre os diferentes soportes.
dunha mestura.
resultados.
 B4.12. Procedementos de
 CNB4.3.2. Identifica e prepara  CMCCT
separación.
algunhas mesturas de uso
doméstico.
 CNB4.3.3. Separa compoñentes  CMCCT

dalgunhas mesturas de uso
cotián presentando conclusións

sobre os resultados.
 a  B5.1. Identificación da enerxía  B5.1. Manipular e observar o  CNB5.1.1. Manipula e identifica  CMCCT
 b que fai funcionar as máquinas de funcionamento de aparellos e algunhas máquinas e aparellos  CSC
uso cotián e doméstico e algúns máquinas sinxelas simples e sinxelos e habituais na vida
 e  CSIEE
operadores mecánicos (eixe, das complexas máis habituais e cotiá, analizando o seu
 h
Páx. 37456
roda, polea, plano inclinado, o seu uso na vida cotián. funcionamento.
engrenaxe, freo, panca, manivela
etc.).  CNB5.1.2. Coñece a enerxía  CMCCT
que empregan as máquinas de
DOG Núm. 171

 B5.2. Importancia da ciencia e da uso habitual e explica a  CCL

tecnoloxía para mellorar as importancia da ciencia e a
condicións de vida e de traballo. tecnoloxía na vida cotiá.
 a  B5.3. Planificación e realización  B5.2. Planificar e realizar a  CNB5.2.1. Identifica e describe  CMCCT
ISSN1130-9229
 b dalgún obxecto ou máquina de construción de forma oficios en función dos materiais,  CCL
construción sinxela. cooperativa dalgún obxecto ou das ferramentas e das
 c  CSC
 B5.4. Manexo de ferramentas, máquina sinxela para a máquinas que empregan.
 d resolución dun problema
aparellos e máquinas de uso

 e doméstico, superando formulado e presentar os  CNB5.2.2. Aplica os  CMCCT
 h estereotipos sexistas. resultados en diferentes coñecementos ao deseño e á  CAA

soportes. construción dalgún obxecto ou
 j  B5.5 Prevención de riscos no  CCEC
aparello sinxelo, empregando
 m emprego de máquinas de uso  CD
operacións matemáticas no
cotián.
cálculo previo, así como as  CSIEE
tecnolóxicas: unir, cortar,
pegar...
ÁREA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO QUINTO
BLOQUE 1 - INICIACIÓN Á ACTIVIDADE CIENTÍFICA
 b  B1.1. Iniciación á actividade  B1.1. Obter información relevante  CNB1.1.1. Busca, selecciona e  CCL
 e científica. sobre feitos ou fenómenos organiza información concreta e  CSIEE
 B1.2. Emprego de diferentes previamente delimitados, facer relevante, analízaa, obtén
 h  CAA
Páx. 37457
fontes de información. predicións sobre sucesos naturais, conclusións, elabora informes e
 i integrar datos de observación comunica os resultados en  CD
directa e indirecta a partir da diferentes soportes.  CMCCT
DOG Núm. 171

 B1.3. Lectura de textos consulta de fontes directa e  CNB1.1.2. Expresa oralmente e  CCL
propios da área. indirectas e comunicando os por escrito, de forma clara e  CMCCT
 B1.4. Utilización das resultados en diferentes soportes. ordenada contidos relacionados
tecnoloxías da información e coa área manifestando a
comprensión de textos orais
comunicación para buscar e
ISSN1130-9229
e/ou escritos.
seleccionar información,
simular procesos e comunicar
 CNB1.1.3. Emprega de forma  CCL
conclusións sobre os traballos autónoma o tratamento de  CSIEE
realizados.

textos (axuste de páxina,
 CMCCT
 B1.5. Uso progresivamente inserción de ilustracións ou
autónomo do tratamento de notas etc.).  CD

inserción de ilustracións ou  CNB1.1.4. Manexa estratexias  CMCCT
notas, imaxes etc.). axeitadas para acceder á  CAA
información dos textos de
 B1.6. Xestión de ficheiros.  CCL
carácter científico.
 CNB1.1.5. Efectúa búsquedas  CAA

guiadas de información na rede.  CMCCT
 CD
 CNB1.1.6. Coñece e aplica  CAA

estratexias de acceso e traballo  CMCCT
na rede.
 CD
 a  B1.7. Aproximación  B1.2. Establecer conxecturas tanto  CNB1.2.1. Manifesta autonomía  CSIEE
 b experimental a cuestións respecto de sucesos que ocorren na planificación e execución de  CAA
científicas próximas á súa dunha forma natural como sobre accións e tarefas e ten iniciativa
 c  CMCCT
Páx. 37458
realidade. os que ocorren cando se provocan na toma de decisións.
 d a través dun experimento ou dunha
experiencia.
DOG Núm. 171

 e  B1.8. Traballo individual e  B1.3. Traballar de forma  CNB1.3.1. Utiliza estratexias  CAA
 h cooperativo.
cooperativa, apreciando o coidado para realizar traballos de forma  CSC
 i  B1.9. A igualdade entre homes pola seguridade propia e a dos individual e en equipo,
e mulleres.  CMCCT
seus compañeiros/as, coidando as amosando habilidades para a
 B1.10. A conduta responsable. ferramentas e facendo uso resolución pacífica de conflitos.  CSIEE
ISSN1130-9229
 B1.11. A relación cos demais. adecuado dos materiais.

A resolución pacífica de  CNB1.3.2. Coñece e emprega  CMCCT
conflitos. as normas de uso e de  CSC
 B2.12. Toma de decisións: seguridade dos instrumentos,

 CD
criterios e consecuencias. dos materiais de traballo e das
 B1.13. Desenvolvemento de tecnoloxías da información e

hábitos de traballo, esforzo e comunicación.
responsabilidade. Técnicas de
traballo. Recursos e técnicas  CNB1.3.3. Utiliza algúns  CD
de traballo individual. recursos ao seu alcance  CAA
 B1.14. Hábitos de prevención proporcionados polas
de enfermidades e accidentes,  CMCCT
tecnoloxías da información para
na aula e no centro. comunicarse e colaborar.
 B1.15. Emprego de diversos
materiais, tendo en conta as

normas de seguridade.
 B1.16. Elaboración de
protocolos de uso das TIC na
aula.
necesidade de controlar o
tempo destinado ás
tecnoloxías da información e
da comunicación e do seu
Páx. 37459
poder de adicción.
DOG Núm. 171

 a  B1.18. Planificación e  B1.4. Realizar proxectos,  CNB1.4.1. Realiza proxectos,  CMCCT

 b realización de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas experiencias sinxelas e  CCL
experiencias sinxelas e investigacións e presentar informes pequenas investigacións
 c  CAA
pequenas investigacións, coas conclusións en diferentes formulando problemas,
 e formulando problemas, soportes. enunciando hipóteses,  CSIEE
ISSN1130-9229
 g enunciando hipóteses, seleccionando o material

 h seleccionando o material necesario, realizando, extraendo
necesario, montando, conclusións e comunicando os
 i realizando e extraendo resultados.

conclusións e presentando
informes en diferentes  CNB1.4.2. Presenta un informe,  CMCCT
soportes. de forma oral ou escrita,  CCL

empregando soportes variados,
 CSC
recollendo información de
diferentes fontes (directas,  CD
libros, internet) cando traballa  CAA
de forma individual ou en equipo  CSIEE
na realización de proxectos,
experiencias sinxelas e
pequenas investigacións.
 e  B2.1. As funcións vitais no ser  B2.1. Identificar e localizar os  CNB2.1.1. Identifica e localiza  CMCCT
 h humano: recoñecemento da principais órganos implicados na os principais órganos implicados
nutrición como unha función realización das funcións vitais do na realización das funcións
vital para os seres humanos. corpo humano, establecendo vitais do corpo humano.
 B2.2. Identificación dos algunhas relacións fundamentais
aparellos relacionados con ela entre eles.  CNB2.1.2. Identifica as  CMCCT
(aparellos respiratorios, principais características dos
Páx. 37460
dixestivo, circulatorio e aparellos respiratorio, dixestivo,
excretor). locomotor, circulatorio e excretor
e explica as principais funcións.
DOG Núm. 171

 B2.3. Recoñecemento das

características básicas do
sistema reprodutor humano e
as diferenzas entre sexos.
ISSN1130-9229
Funcionamento do sistema
reprodutor.
 B2.4. Descrición dos sentidos
e do sistema nervioso e

valoración da súa importancia
en relación co medio e co
resto dos seres humanos.

 B2.5. O aparello locomotor.
 a  B2.6. Saúde e enfermidade.  B2.3. Relacionar determinadas  CNB2.3.1. Investiga sobre  CMCCT
 b Principais enfermidades que prácticas de vida co adecuado enfermidades relacionadas  CSC
afectan aos aparellos e funcionamento do corpo, cunha alimentación inadecuada
 c
sistemas do organismo adoptando estilos de vida e presenta conclusións en
 d humano. saudables, coñecendo as diversos soportes.
 h  B2.7. Hábitos saudables para repercusións para a saúde do seu

 k previr enfermidades. modo de vida.  CNB2.3.2. Coñece os principios  CMCCT
das dietas equilibradas, e  CCL
 m  B2.8. Trastornos alimenticios.
elabora menús variados
 B2.9. Efectos nocivos do  CSC
identificando ás prácticas
consumo de alcohol e drogas. saudables.
 B2.10. Tipos de dietas.
Elaboración de menús  CNB2.3.3. Recoñece os efectos  CMCCT
saudables. Clasificación de nocivos do consumo de alcohol  CSC
Páx. 37461
alimentos. Análise de e drogas.
etiquetas de produtos.
DOG Núm. 171

 e  B3.1. Seres vivos e seres  B3.1. Coñecer a estrutura dos  CNB3.1.1. Identifica e describe  CMCCT
 h inertes. Diferenciación. seres vivos: células, tecidos, tipos, a estrutura dos seres vivos:  CCL
 B3.2.Organización interna dos órganos, aparellos e sistemas. células, tecidos, órganos,
ISSN1130-9229
seres vivos e estrutura dos Identificar as principais aparellos e sistemas, nomeando

seres vivos: células, tecidos: características e funcións. as principais características e
tipos; órganos; aparellos e funcións de cada un deles.
sistemas: principais

características e funcións.
 e  B3.3. Os seres vivos:  B3.2. Coñecer diferentes niveis de  CNB3.2.1. Clasifica aos seres  CMCT
 h características, clasificación e clasificación dos seres vivos, vivos e nomea as principais
tipos. atendendo ás súas características características atendendo ao
 l
 B3.4. Os animais vertebrados e tipos. seu reino: Reino animal. Reino
e invertebrados, das plantas. Reino dos fungos e
características e clasificación. outros reinos empregando
criterios científicos e medios
 B3.5. As plantas: a estrutura e
tecnolóxicos.
fisioloxía. A fotosíntese.
 CNB3.2.2. Utiliza guías na  CMCCT

identificación científica de
animais vertebrados,
invertebrados e plantas.
 a  B3.6. As relacións entre os  B3.3. Investigar as características  CNB3.3.1. Coñece e explica,  CMCCT
 e seres vivos. Cadeas de ecosistemas do seu contorno con rigorosidade, as principais  CCL
alimentarias. mediante a recollida de datos, características e compoñentes
 h
Páx. 37462
 B3.7. Características e facendo hipóteses, empregando dun ecosistema.
 i diversas fontes de información e
compoñentes dun ecosistema.
DOG Núm. 171

 l  B3.8. Observación e estudo presentando os resultados en  CNB3.3.2. Investiga con criterio  CMCCT
 o dun ecosistema próximo, diferentes soportes, mostrando científico, ecosistemas próximos  CCL
recoller datos, facer hipóteses interese pola rigorosidade e e presenta resultados en
e recollendo os resultados en hábitos de respecto e coidado cara diferentes soportes.
diferentes soportes. aos seres vivos.
ISSN1130-9229
 B3.9. Actuacións humanas  CNB3.3.3. Identifica algunhas  CMCCT

que modifican o medio actuacións humanas que  CSC
natural. Extinción de especies. modifican o medio natural e as
 B3.10. Interese pola causas de extinción de especies

observación e polo estudo e explica algunhas actuacións
rigoroso de todos os seres para o seu coidado.
vivos.
 B3.11. Emprego de medios  CNB3.3.4. Usa a lupa e outros  CMCCT
tecnolóxicos para o estudo medios tecnolóxicos para a
dos seres vivos. observación científica.
 CNB3.3.5. Observa e rexistra  CMCCT

algún proceso asociado á vida  CCL
dos seres vivos, utiliza os
 CD
instrumentos e os medios
audiovisuais e tecnolóxicos
apropiados e comunica de xeito
oral e escrito os resultados.
 e  B4.1. Comparación e  B4.1. Coñecer e comparar para  CNB4.1.1. Coñece e clasifica  CMCCT
 h clasificación dos materiais clasificar materiais segundo as materiais segundo as súas
segundo propiedades físicas súas propiedades observables: propiedades (dureza,
observables: dureza, dureza, solubilidade, estado de solubilidade, estado de
Páx. 37463
solubilidade, estado de agregación e condutividade agregación e condutividade
agregación e condutividade térmica. térmica).
térmica.
DOG Núm. 171

 e  B4.2. Diferentes  B4.2. Realizar experiencias  CNB4.2.1. Utiliza diferentes  CMCCT

 g procedementos para a medida sinxelas e pequenas investigacións procedementos para determinar
da masa e do volume dun para determinar: a masa e o a medida da masa e do volume
 h
corpo. volume dun corpo e as principais dun corpo.
características da flotación dos
ISSN1130-9229
 B4.3 Explicación de
fenómenos físicos corpos.  CNB4.2.2. Describe a diferenza  CMCCT
observables en termos de entre masa e volume.  CCL
diferenzas de densidade. A

flotación nun medio líquido.  CNB4.2.3. Identifica e explica as  CMCCT
principais características da  CCL
flotación nun medio líquido.
 a  B4.4. Fontes de enerxía e  B4.3. Identificar e explicar as  CNB4.3.1. Identifica e explica as  CMCCT
 e materias primas: a súa orixe. características das fontes de diferenzas entre enerxías  CCL
Enerxías renovables e non enerxía renovables e non renovables e non renovables e
 h  CSC
renovables. renovables e a súa influencia no argumenta sobre as accións
 B4.5. Fontes de enerxías desenvolvemento sostible. necesarias para o
renovables e non renovables. desenvolvemento enerxético,
O desenvolvemento sostible e equitativo.
enerxético, sostible e
equitativo.
 b  B4.6. Realización de  B4.4. Realizar experiencias  CNB4.4.1. Realiza experiencias  CMCCT

 c experiencias sinxelas sobre sinxelas, de forma cooperativa, sinxelas, en equipo, sobre  CAA
reaccións químicas habituais sobre reaccións químicas habituais reaccións químicas habituais na
 e  CSIEE
na vida cotiá e doméstica: a na vida cotiá; formular problemas, vida cotiá; formular problemas,
 g combustión, a oxidación e a enunciar hipóteses, seleccionar o enunciar hipóteses, seleccionar  CCL
 h fermentación. material necesario, extraer o material necesario, extraer  CD
 i  B4.7. Identificación de conclusións e comunicar os conclusións e comunicar os
Páx. 37464
produtos químicos habituais resultados en diferentes soportes. resultados en diferentes
no fogar e dos posibles riscos soportes.
para o organismo.
DOG Núm. 171

 B4.8. Identificación na  CNB4.4.2. Identifica produtos  CMCCT

etiquetaxe dos símbolos de
químicos habituais no fogar e os
perigo máis comúns.
posibles riscos para o
organismo.
ISSN1130-9229
 CNB4.4.3. Identifica e explica os  CMCCT

símbolos de perigo máis
comúns na etiquetaxe.

 CNB4.4.4. Respecta as normas  CMCCT
de uso, de seguridade, de
conservación e de mantemento
dos instrumentos de
observación e dos materiais de
traballo, na aula e no centro.

 c  B5.1. Uso das máquinas  B5.1. Planificar e construír, de  CNB5.1.1. Observa e identifica  CMCCT
 e eléctricas na vida cotiá e forma cooperativa, un circuíto os elementos dun circuíto  CSIEE
doméstica. Normas de eléctrico simple que responda a un eléctrico e constrúe un.
 h
seguridade. problema dado, atendendo ás
 j normas de seguridade.  CNB5.1.2. Observa, identifica e  CMCCT
 B5.2. As máquinas eléctricas.
explica algúns efectos da  CCL
 B5.3. A transmisión da
electricidade da vida cotiá.
electricidade.
 B5.4. Elementos dos circuítos  CNB5.1.3. Expón exemplos de  CMCCT
Páx. 37465
eléctricos. materiais condutores e illantes,  CCL
argumentado a súa exposición.
DOG Núm. 171

 a  B5.5. Efectos da electricidade.  B5.2. Investigar sobre a evolución  CNB5.2.1. Coñece algúns dos  CMCCT
 e  B5.6. Condutores e illantes. dun obxecto, aparello ou máquina grandes descubrimentos e  CCL
ao longo da historia, utilizando inventos da humanidade e
 h  CSC
distintas fontes de información e explica os beneficios ou riscos
 i presentando os resultados en para á sociedade.
ISSN1130-9229
diferentes soportes.
 CNB5.2.2. Valora e describe a  CMCCT
influencia do desenvolvemento  CCL
tecnolóxico nas condicións de
 CSC

vida e no traballo.
 CNB5.2.3. Coñece e explica  CMCCT

algúns dos avances da ciencia  CCL
 B5.7. A ciencia: presente e no fogar e na vida cotiá, na
 CSC
futuro da sociedade. medicina, na cultura e no lecer,
na arte, na música, no cine e no  CCEC
Beneficios e riscos das
deporte e nas tecnoloxías da
tecnoloxías e produtos.
información e a comunicación.
Importantes descubrimentos e
inventos.
ÁREA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO SEXTO
 b  B1.1. Iniciación á actividade  B1.1. Obter información relevante  CNB1.1.1. Busca, selecciona e  CCL
Páx. 37466
 e científica. sobre feitos ou fenómenos organiza información concreta e  CSIEE
B1.2. Emprego de diferentes previamente delimitados, facendo relevante, analízaa, obtén
 h  CAA
fontes de información. predicións sobre sucesos naturais, conclusións, elabora informes
DOG Núm. 171

 i  B1.3. Lectura de textos propios integrando datos de observación para o rexistro de plan de  CD
da área. directa e indirecta a partir da traballo e comunica, de forma  CMCCT
 B1.4. Utilización das consulta de fontes directa e oral e escrita, as conclusións.
tecnoloxías da información e indirectas e comunicando os
resultados en diferentes soportes.
ISSN1130-9229
comunicación para buscar e

seleccionar información,  CNB1.1.2. Expresa oralmente e  CCL
simular procesos e comunicar por escrito, de forma clara e  CMCCT
conclusións sobre os traballos ordenada contidos relacionados

realizados. coa área manifestando a
 B1.5. Uso progresivamente

e/ou escritos.
autónomo do tratamento de
 CNB1.1.3. Emprega de forma  CCL
inserción de ilustracións ou autónoma o tratamento de  CSIEE
notas, imaxes etc.). Xestión de textos (axuste de páxina,
ficheiros.  CMCT
inserción de ilustracións ou
notas etc).  CD
 CNB1.1.4. Manexa estratexias  CMCCT

axeitadas para acceder á  CAA
información dos textos de
 CCL
carácter científico.
 b  B1.6. Aproximación  B1.2. Establecer conxecturas tanto  CNB1.2.1. Manifesta autonomía  CSIEE
 h experimental a cuestións respecto de sucesos que ocorren na planificación e execución de  CAA
científicas próximas á súa dunha forma natural como sobre accións e tarefas e ten iniciativa
 CMCCT
realidade. os que ocorren cando se provocan na toma de decisións,
a través dun experimento ou dunha identificando os criterios e as
Páx. 37467
experiencia. consecuencias das decisións
tomadas.
DOG Núm. 171

 a  B1.7. Traballo individual e  B1.3. Traballar de forma  CNB1.3.1. Utiliza estratexias  CAA
 b cooperativo. cooperativa, apreciando o coidado para estudar e traballar de  CSC
 B1.8. A igualdade entre homes pola seguridade propia e a dos forma eficaz, individualmente e
 c  CMCCT
e mulleres. A conduta seus compañeiros/as, coidando as en equipo, amosando
 e ferramentas e facendo uso habilidades para a resolución  CSIEE
ISSN1130-9229
responsable.
 g adecuado dos materiais pacífica de conflitos.
 B1.9. A relación cos demais. A
 h resolución pacífica de
 CNB1.3.2. Coñece e emprega  CMCCT
 i conflitos. Toma de decisións:
as normas de uso e de

criterios e consecuencias.  CSC
seguridade dos instrumentos,
 CD
 B1.10. Técnicas de traballo. dos materiais de traballo e das

Recursos e técnicas de tecnoloxías da información e  CAA
traballo individual. comunicación.
Desenvolvemento de hábitos
de traballo, esforzo e
responsabilidade.
 B1.11. Hábitos de prevención
de enfermidades e accidentes,
na aula e no centro.
 B1.12. Emprego de diversos

materiais, tendo en conta as
normas de seguridade.
 B1.13. Elaboración de
protocolos de uso das TIC na
aula.
necesidade de controlar o
tempo destinado ás
Páx. 37468
da comunicación e o seu
poder de adicción.
DOG Núm. 171

 a  B1.15. Planificación e  B1.4. Realizar proxectos,  CNB1.4.1. Realiza proxectos,  CMCCT

 b realización de proxectos, experiencias sinxelas e pequenas experiencias sinxelas e  CCL
experiencias sinxelas e investigacións e presentar informes pequenas investigacións
 c  CAA
pequenas investigacións, coas conclusións en diferentes formulando problemas,
 e formulando problemas, soportes. enunciando hipóteses,  CSIEE
ISSN1130-9229
 g enunciando hipóteses, seleccionando o material

 h seleccionando o material necesario, realizando, extraendo
necesario, montando, conclusións e comunicando os
 i
realizando e extraendo resultados.

 m conclusións e presentando
informes en diferentes  CNB1.4.2. Presenta un informe,  CCL

soportes. de forma oral ou escrita,  CMCCT
empregando soportes variados,
 CSC
diferentes fontes (directas,  CD
libros, internet) cando traballa  CAA
de forma individual ou en equipo  CSIEE
na realización de proxectos,
experiencias sinxelas e
pequenas investigacións.
BLOQUE 2 - O SER HUMANO E A SAÚDE
 e  B2.1. O corpo humano e o seu  B2.1. Identificar e localizar os  CNB2.1.1. Identifica e localiza  CMCCT
 h funcionamento. principais órganos implicados na os principais órganos implicados
 B2.2. Anatomía e fisioloxía. realización das funcións vitais do na realización das funcións
corpo humano e establecer vitais do ser humano.
 B2.3. Células, tecidos,
algunhas relacións fundamentais
órganos, aparellos e sistemas.
Páx. 37469
entre elas e determinados hábitos
 B2.4. Diferentes tipos de de saúde.
células. Os virus e as
bacterias.
DOG Núm. 171

 e  B2.5. As funcións vitais no ser  B2.2. Coñecer o funcionamento de  CNB2.2.1. Identifica e describe  CMCCT
 h humano. células, tecidos, órganos, as principais características dos  CCL
 B2.6. Función de relación aparellos, sistemas: a súa aparellos respiratorio, dixestivo,
(órganos dos sentidos, sistema localización, forma, estrutura, locomotor, circulatorio e excretor
funcións, coidados etc. e explica as principais funcións.
ISSN1130-9229
nervioso e aparello locomotor).

 B2.7. Función de nutrición
(aparellos respiratorio,
dixestivo, circulatorio e

excretor).
 B2.8. Función de reprodución

(aparello reprodutor).
 a  B2.9. Saúde e enfermidade.  B2.3. Relacionar determinadas  CNB2.3.1. Recoñece estilos de  CMCCT
 b  B2.10. Principais enfermidades prácticas de vida co adecuado vida saudables e os seus  CCL
que afectan aos aparellos e funcionamento do corpo, efectos sobre o coidado e
 c  CSC
sistemas do organismo adoptando estilos de vida mantemento do funcionamento
 d saudables e coñecendo as global do corpo.
humano.
 h repercusións para a saúde.
 B2.11. Hábitos saudables para
 k  CNB2.3.2. Coñece e explica os  CMCCT

previr enfermidades.
principios das dietas  CCL
 m  B2.12. Trastornos alimenticios. equilibradas, identificando as
 CAA
 B2.13. Efectos nocivos do prácticas saudables para previr
consumo de alcohol e drogas. e detectar os riscos para a  CSC
 B2.14. Tipos de dietas. saúde.
 B2.15. Análise de etiquetas de
 CNB2.3.3. Recoñece os efectos  CMCCT
produtos.
nocivos do consumo de alcohol  CAA
 B2.16. Avances da ciencia que e drogas.
Páx. 37470
melloran a saúde e a vida.  CSC
DOG Núm. 171

 B2.17. Coñecemento de  CNB2.3.4. Observa, identifica e  CMCCT

actuacións básicas de describe algúns avances da  CCL
primeiros auxilios. ciencia que melloran a saúde
 CSC
(medicina, produción e
conservación de alimentos,
ISSN1130-9229
potabilización da auga etc.).
 CNB2.3.5. Coñece técnicas de  CMCCT

primeiros auxilios, en situacións

 CSC
simuladas e reais.
 e  B3.1. Seres vivos, seres  B3.1. Coñecer a estrutura dos  CNB3.1.1. Identifica e describe  CCL
 h inertes. Diferenciación. seres vivos: células, tecidos, tipos, a estrutura dos seres vivos:  CMCCT
 B3.2. Organizaciñon e órganos, aparellos e sistemas: células, tecidos, órganos,
estrutura dos seres vivos: identificando as principais aparellos e sistemas nomeando
células, tecidos: tipos; características e funcións. as principais características e
órganos; aparellos e sistemas: funcións de cada un deles.
principais características e
funcións.
 e  B3.3. Os seres vivos:  B3.2. Coñecer diferentes niveis de  CNB3.2.1. Identifica as  CMCCT
 h características, clasificación e clasificación dos seres vivos, características e clasifica os
tipos. atendendo ás súas características seres vivos:
 l
 B3.4. Os animais vertebrados e tipos. - Reino animal.
e invertebrados, - Reino das plantas.
características e clasificación.
Páx. 37471
- Reino dos fungos.
- Outros reinos.
DOG Núm. 171

 B3.5. As plantas: estrutura e  CNB3.2.2. Utiliza guías na  CMCCT

fisioloxía. A fotosíntese e a súa identificación científica de  CAA
importancia para a vida na animais e plantas.
Terra.
 CNB3.2.3. Explica a importancia  CMCCT
ISSN1130-9229
da fotosíntese para a vida na  CCL

Terra.
a  B3.6. As relacións entre os  B3.3. Investigar as características  CNB3.3.1. Investiga e explica as  CMCT


 e seres vivos. Cadeas de ecosistemas do seu contorno relacións entre os seres vivos.  CCL
alimentarias. Poboacións, mediante a recollida de datos, Cadeas alimentarias.

 h
comunidades e ecosistemas. facendo hipóteses, empregando Poboacións, comunidades e
 l Características e compoñentes diversas fontes de información e ecosistemas.
 i dun ecosistema. presentando os resultados en
 o  B3.7. Ecosistemas: pradería, diferentes soportes, mostrando  CNB3.3.2. Recoñece e explica  CMCCT
poza, lagoa, bosque, litoral e interese pola rigorosidade e algúns ecosistemas: pradería,  CCL
cidade e os seres vivos. A hábitos de respecto e coidado cara charca, bosque, litoral e cidade
biosfera, diferentes hábitats aos seres vivos. e os seres vivos que neles
dos seres vivos. habitan.
 B3.8 Hábitos de respecto e

 CNB3.3.3. Observa e identifica  CMCCT
coidado cara aos seres vivos.
diferentes hábitats dos seres  CSC
 B3.9. Uso de medios vivos facendo fincapé no
tecnolóxicos para o estudo dos coidado destes e nomea
seres vivos. algunhas causas de extinción de
 B3.10. Interese pola especies.
observación e polo estudo
rigoroso de todos os seres  CNB3.3.4. Usa a lupa e outros  CMCCT
Páx. 37472
vivos. medios tecnolóxicos para a
observación científica.
DOG Núm. 171

 B3.11. Uso da lupa para a  CNB3.3.5. Observa e rexistra  CMCCT

observación científica. algún proceso asociado á vida
 CCL
dos seres vivos, utilizando os
instrumentos e os medios  CD
audiovisuais e tecnolóxicos  CAA
ISSN1130-9229
apropiados, comunicando de
xeito oral e escrito os
resultados.

 e  B4.1. Concepto de enerxía.  B4.1. Coñecer leis básicas que  CNB4.1.1. Investiga a través da  CMCCT
 h Diferentes formas de enerxía. rexen fenómenos como a reflexión realización de experiencias  CAA
A luz como fonte de enerxía. da luz, a transmisión da corrente sinxelas para achegarse ao
 CSIEE
 B4.2. Electricidade: a corrente eléctrica, os cambios de estado e coñcemento das leis básicas
eléctrica. Circuítos eléctricos. as reaccións químicas: a que rexen fenómenos como a
Magnetismo: o magnetismo combustión, a oxidación e a reflexión da luz, a transmisión
terrestre. O imán: o compás. fermentación. da corrente eléctrica e os
cambios de estado.
 B4.3. Os cambios de estado.
As reaccións químicas: a
 CNB4.1.2. Investiga a través da  CMCCT

combustión, a oxidación e a
realización de experiencias  CAA
fermentación.
sinxelas para achegarse ao
 CSIEE
coñcemento das leis básicas
que rexen reaccións químicas:
combustión, oxidación e
fermentación.
 e  B4.4. Fontes de enerxía e  B4.2. Coñecer as características  CNB4.2.1. Identifica e explica  CMCCT
 h materias primas: a súa orixe. das fontes de enerxía e materias algunhas das principais  CCL
Enerxías renovables e non primas renovables e non características das diferentes
Páx. 37473
renovables. renovables e relacionalas co formas de enerxía: mecánica,
 B4.5. Fontes de enerxías desenvolvemento enerxético e lumínica, sonora, eléctrica,
renovables e non renovables. sostible. térmica e química.
DOG Núm. 171

O desenvolvemento  CNB4.2.2. Identifica e explica os  CMCCT

enerxético, sostible e
beneficios e riscos relacionados  CSC
equitativo.
coa utilización das enerxías
 B4.6. Utilidade dalgúns  CCL
renovables e non renovables:
avances, produtos e materiais
esgotamento, choiva ácida,
ISSN1130-9229
para a sociedade.
radioactividade, expoñendo
posibles actuacións para un
desenvolvemento sostible.

 e  B4.7. Planificación e  B4.3. Planificar e realizar sinxelas  CNB4.3.1. Planifica e realiza  CAA
 h realización de experiencias investigacións para estudar o sinxelas experiencias e predí  CMCCT

diversas para estudar as comportamento dos corpos diante cambios no movemento, na
 CSIEE
propiedades de materiais de das forzas, a luz, a electricidade, o forma ou no estado dos corpos
uso común e o seu magnetismo, a calor ou o son. por efecto das forzas ou das  CCL
comportamento diante da luz, achegas de enerxía,
o son, a calor, a humidade e a comunicando o proceso seguido
electricidade. e o resultado obtido.
 B.4.8. Predición de cambios no
movemento ou na forma dos  CNB4.3.2. Observa de xeito  CMCCT
corpos por efecto das forzas. sistemático, aprecia e explica os  CCL

efectos da calor no aumento de
temperatura e dilatación dalgúns
materiais.
 e  B4.9. Observación dalgúns  B4.4. Realizar experiencias  CNB4 4.1 Identifica,  CMCCT
 h fenómenos de natureza sinxelas e pequenas investigacións experimenta e exemplifica
eléctrica e os seus efectos (luz sobre diferentes fenómenos físicos argumentando algúns cambios
e calor). e químicos da materia. de estado e a súa
Páx. 37474
reversibilidade.
DOG Núm. 171

 B4.10. Atracción e repulsión  CNB4.4.2. Separa os  CMCCT

de cargas eléctricas. compoñentes dunha mestura
mediante destilación, filtración,
 B4.11. Separación de
evaporación ou disolución.
compoñentes dunha mestura
ISSN1130-9229
mediante destilación, filtración,  CNB4.4.3. Presenta conclusións  CMCCT

evaporación ou disolución. de procesos de investigación,
 CAA
 B4.12. Reaccións químicas: a experiencias sinxelas ou
combustión, a oxidación e a proxectos sobre diferentes  CSIEE

fermentación. fenómenos físicos e químicos  CCL
da materia, en diferentes
 B4.13. Normas de prevención  CD

soportes.
de riscos.
 CNB4.4.4. Identifica e expón as  CMCCT
principias características das
 CAA
reaccións químicas: combustión,
oxidación e fermentación.
 CNB4.4.5. Respecta as normas  CMCCT

de uso, de seguridade e de
 CSC
mantemento dos instrumentos
de observación e dos materiais
de traballo.
 e  B5.1. Máquinas e aparellos.  B5.1. Coñecer os principios  CNB5.1.1. Identifica diferentes  CMCCT
 h Tipos de máquinas na vida básicos que rexen as máquinas e tipos de máquinas e clasifícaas
 CAA
cotiá e a súa utilidade. os aparellos. segundo o número de pezas, o
 B5.2. Análise de operadores e xeito de accionalas e a acción
Páx. 37475
emprego na construción dun que realizan.
aparello.
DOG Núm. 171

 CNB5.1.2. Observa, identifica e  CMCCT

describe algúns dos
 CCL
compoñentes das máquinas.

ISSN1130-9229
algunha das aplicacións das  CSC

máquinas e dos aparellos e a
súa utilidade para facilitar as
actividades humanas.

 g  B5.3. Construción de  B5.2. Planificar a construción de  CNB5 2.1 Constrúe algunha  CMCCT
 h estruturas sinxelas que obxectos e aparellos cunha estrutura sinxela que cumpra  CAA
cumpran unha función ou finalidade previa, empregando unha función ou condición para
 j  CSIEE
condición para resolver un fontes enerxéticas, operadores e resolver un problema a partir de
problema a partir de pezas materiais apropiados, realizando o pezas moduladas (escaleira,
moduladas. traballo individual e en equipo e ponte, tobogán etc.)
proporcionando información sobre
que estratexias se empregaron.
 e  B5.4. A electricidade no  B5.3. Realizar experiencias  CNB5.3.1. Identifica os  CMCCT

 h desenvolvemento das sinxelas para coñecer as leis elementos dun circuíto eléctrico,  CSIEE
máquinas. básicas que rexen a transmisión da constrúe un e explica algúns
 CCL
 B5.5. Elementos dos circuítos corrente eléctrica. efectos da electricidade.
eléctricos.
 B5.6. Efectos da electricidade.
as principais características dos
 B5.7. Condutores e illantes. imáns e relaciona electricidade
 B5.8. A relación entre e magnetismo.
Páx. 37476
electricidade e magnetismo.
DOG Núm. 171

 e  B5.9. A ciencia: presente e  B5.4. Coñecer os principais  CNB5.4.1. Coñece e explica  CCL
 h futuro da sociedade. avances da ciencia e da algúns dos grandes  CMCCT
 B5.10. Beneficios e riscos das tecnoloxía.Identificar os beneficios descubrimentos e inventos da
 CSC
tecnoloxías e produtos. e riscos. humanidade.
ISSN1130-9229
 B5.11. Importantes
 CNB5.4.2. Coñece e explica  CMCCT
descubrimentos e inventos.
algúns dos avances da ciencia  CCL
no fogar e na vida cotiá, na
 CSC
medicina, na cultura e no lecer,

na arte, na música, no cine e no  CCEC
deporte e nas tecnoloxías da

Páx. 37477
– Área de Ciencias sociais.
A área de Ciencias sociais ten como obxecto contribuír ao desenvolvemento persoal e

social do alumnado, achegándolle os recursos necesarios para integrarse e participar de
forma activa na sociedade na que vive, partindo da comprensión da realidade física, social
e histórica máis próxima ata poder comprender o mundo dun xeito máis global.
O desenvolvemento persoal e social dos alumnos e alumnas como futuros cidadáns e

cidadás implica, por unha banda, coñecer os mecanismos fundamentais da democracia
respectando as regras da vida colectiva e, por outra, interactuar coa contorna e o medio
velando pola súa conservación ao seren estes bens comúns e compartidos.
A mobilización de todos os recursos que conforman a área contribuirá á adquisición das

competencias clave e ao desenvolvemento integral do alumnado ao longo de toda a etapa.
Para iso, os elementos curriculares de Ciencias sociais deberán abordarse desde un enfo-
que metodolóxico práctico, integral, de uso social e con carácter funcional.
A área das Ciencias sociais integra diversos ámbitos de estudo, centrándose en aspec-
tos xeográficos, sociolóxicos, económicos e históricos. A organización de contidos da área
por bloques establécese en base a estes ámbitos co fin de facilitar a concreción curricular
da área e da etapa. En ningún caso, o desenvolvemento curricular se limitará a seguir esta
estrutura, senón que os contidos serán abordados dun xeito global e interdisciplinar.
Nun primeiro lugar, no bloque 1, se establecen os contidos comúns da área, facendo re-
ferencia ás distintas técnicas, estratexias e métodos de traballo que potencian e favorecen
a adquisición de aprendizaxes sobre o coñecemento do medio por parte do alumnado. Polo
tanto, este bloque constitúe o eixe fundamental para abordar os elementos curriculares
dos outros bloques cun enfoque transversal. Supón, ademais, a iniciación no coñecemento
científico, non como saber disciplinar senón como un conxunto de procesos, destrezas e
actitudes que contribúen a explorar e comprender a realidade.
O uso das ferramentas TIC tamén ten especial consideración neste bloque pois se con-
sidera recurso fundamental, entre outras fontes, para a busca de información, simulación
de procesos e presentación de conclusións referidas ás Ciencias sociais.
Por último, neste apartado destaca a importancia que ten o traballo en equipo como
punto de partida para unha participación activa e construtiva da vida social e como medida
de atención á diversidade que favorece o proceso de inclusión do alumnado.

No bloque 2, O mundo no que vivimos, realízase o estudo da xeografía, tanto da con-

torna próxima, achegando ao alumnado á realidade que coñece, como de contextos máis
afastados para fomentar unha visión máis completa. No desenvolvemento deste bloque
utilizaranse diferentes tipos de fontes xeográficas de información: textos, cadros e gráficos,
esquemas, representacións cartográficas, fotografías e imaxes sintéticas para identificar
e localizar obxectos e feitos xeográficos, facendo especial atención no territorio galego
e español. O bloque inclúe contidos que abranguen desde o Universo, a representación
da Terra e a orientación no espazo, a auga e o consumo responsable, o clima e o cambio
climático, a paisaxe e os seus principais elementos (relevo, clima, hidrografía…) e a inter-
vención humana no medio e as súas consecuencias ambientais.
A través dos contidos do bloque 3, Vivir en sociedade, será posible iniciar un proceso
de comprensión das características dos distintos grupos sociais, respectando e valorando
as súas diferenzas e ás persoas integrantes, a produción e reparto dos bens de consumo,
sectores de produción, a vida económica dos cidadáns e cidadás, a capacidade empren-
dedora dos membros da sociedade e a función dinamizadora da actividade empresarial na
sociedade, a organización social, política e territorial galega e española e o coñecemento
do territorio, institucións e poboación europeas.
No bloque 4, As pegadas do tempo, traballarase a comprensión de conceptos como

o tempo histórico e a súa medida, a capacidade de ordenar temporalmente algúns feitos
históricos e outros feitos relevantes, utilizando para iso as nocións básicas de sucesión,
duración e simultaneidade a través da realización de cronogramas, liñas do tempo, mapas
mentais, árbores xenealóxicas, biografías etc. Investigarase sobre as grandes etapas his-
tóricas da humanidade para adquirir unha idea da idade da historia, asociadas aos feitos
que marcan os seus inicios e seus finais, sendo preciso coñecer as condicións históricas,
eventos e persoas relevantes en diferentes períodos de tempo. É importante para o alum-

nado adquirir as referencias históricas que lles permitan elaborar unha interpretación per-
soal do mundo, a través duns coñecementos básicos da historia de Galicia e de España,
respectando e valorando os aspectos comúns e de carácter diverso.
Neste bloque utilizaranse diversas fontes textuais e gráficas como mapas e calquera
outra representación adecuada para a identificación e a análise de procesos históricos.
O tratamento de todos os aspectos curriculares establecidos nos bloques comentados

anteriormente, a adquisición eficaz das competencias clave por parte del alumnado e a
súa contribución ao logro dos obxectivos da etapa educativa, requiren ter en conta unha

serie de principios metodolóxicos e de organización que permitan avanzar cara mellora dos
resultados:
▪ Deseño e desenvolvemento de propostas didácticas integradas, activas, contextua-

lizadas, cunha finalidade e funcionalidade clara, planificadas con rigor, que impliquen e
posibiliten a activación da variedade de procesos cognitivos e contribúan e aseguren o
desenvolvemento de todas as competencias ao longo de toda a etapa. Serán propostas de
traballo que xurdan dun problema, acontecemento ou inquedanza, que supoñan un proce-
so de investigación e acción que garanta a participación activa do alumnado, a experimen-
tación e a funcionalidade das aprendizaxes e que lle permita organizar o seu pensamento,
a reflexión crítica e facilite o proceso de autorregulación das aprendizaxes. O traballo por
proxectos, os estudos de casos, a aprendizaxe baseada en problemas, as experiencias
de aprendizaxe por servizo, as prácticas de aprendizaxe colaborativa, as prácticas de en-
sinanza e aprendizaxe baseadas no pensamento crítico e creativo e as experiencais en
comunidades de aprendizaxe serían propostas que responderían a ese perfil.
▪ É fundamental na área de Ciencias sociais o aproveitamento dos recursos propios da

contorna, non soamente físicos, senón tamén humanos. Neste sentido, consideraranse
as diferenzas interculturais como un aspecto enriquecedor que achega posibilidades de
aprendizaxe.
▪ A planificación e o desenvolvemento destas propostas levan asociada a utilización de

diversos instrumentos de avaliación: cartafol, diarios, rúbricas, debates, mapas mentais,
probas específicas etc. que evidencian os distintos graos de execución das aprendizaxes.
Destaca o papel activo do alumnado no proceso de avaliación, pois o uso do cartafol lle
permite potenciar a autonomía e desenvolver o pensamento crítico e reflexivo.
▪ Para a construción e a consolidación das aprendizaxes partirase, en todo momento,

dos coñecementos previos do alumnado, do contexto máis próximo e do seu nivel evoluti-
vo, cognitivo e emocional. Este proceso implica a secuenciación dos contidos partindo do
que eles xa coñecen para así avanzar e ir de aprendizaxes máis simples cara outros máis
complexos.
▪ O alumnado debe ser o protagonista das súas aprendizaxes, a construción das apren-
dizaxes é persoal e, polo tanto, moi diversa polo que se presentarán propostas de traballo
individual e de equipo que posibilitan a resolución conxunta das tarefas e favorezan a in-
clusión do alumnado.

▪ O persoal docente deberá buscar propostas e estratexias que activen ao alumnado
que promovan a curiosidade e a motivación neste, de cara á investigación e resolución de
problemas e que lle permitan ser consciente de que el é o responsable das súas aprendi-
zaxes.
▪ Desde o equipo educativo e as distintas comisións de coordinación fomentarase unha

reflexión metodolóxica conxunta da que xurda unha proposta de centro común, acordada
e compartida á hora de desenvolver un currículo coherente cun enfoque global e interdis-
ciplinar que garanta o cumprimento dos principios pedagóxicos que se propoñen desde
a área de Ciencias sociais. A existencia de contidos compartidos entre distintas áreas fai
necesaria a dita coordinación docente e a dita concepción integral da proposta curricular.

DOG Núm. 171

ÁREA CIENCIAS SOCIAIS CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. CONTIDOS COMÚNS
 b  B1.1.O establecemento de  B1.1.Realizar traballos de  CSB1.1.1.Fai conxecturas,  CAA

 d conxecturas, de predicións e, a investigación que partan do predicións e recolle  CCL
observación, e experimentación establecemento de información a través da
 e  CD
ISSN1130-9229
como procesos básicos que conxecturas, da observación, observación e

 h favorecen a Iniciación ao experimentación e da toma de experimentación iniciándose  CMCCT
 i coñecemento científico. conciencia dos sentimentos e no emprego das TIC e outras
 B1. 2.Propostas de traballo que sensacións como medios fontes directas e indirectas,

xurdan dunha situación problema, básicos para obter información, selecciona a información
acontecemento ou inquietude da seleccionala, organizala, relevante e a organiza, obtén
contorna que os rodea, que extraer conclusións e conclusións sinxelas e as

supoña un proceso de comunicalas sen esquecer a comunica.
investigación e acción por parte do introdución ao manexo das TIC
alumnado e facilite o proceso de para este fin e valorando o  CSB1.1.2.Manifesta  CSIEE
autorregulación de aprendizaxes. esforzo realizado. autonomía na planificación e  CAA
execución de accións e
 B1. 3 Introdución no uso das TIC e  CSC
tarefas coidando a súa
outras fontes (directas e indirectas)
presentación, ten iniciativa na
para obter información, analizala,
toma de decisións e asume
organizala,documentar o proceso
responsabilidades.
mediante o uso do cartafol e a
comunicación das conclusións.
 B1. 4 Planificación, xestión e
presentación dos traballos co fin
de acadar obxectivos.
 a  B1.5.O traballo en equipo.  B1.2. Traballar en equipo e  CSB1.2.1.Participa en  CSC

 b  B1.6.Iniciación na creación e o uso adoitar un comportamento de actividades individuais e de  CAA
de hábitos e técnicas de estudo. respecto e tolerancia ante as grupo adoitando un
 c
achegas alleas. comportamento responsable,
Páx. 37482
 d  B1.7.Valoración do esforzo e
construtivo e solidario,
coidado do material.
 m valorando o esforzo e o
coidado do material.
DOG Núm. 171

 B1.8.A cooperación e o diálogo  B1.3.Empregar os mapas  CSB1.3.1.Elabora algúns  CAA

como valores democráticos e
mentais como unha técnica mapas mentais sinxelos como
recursos básicos na resolución
pacífica de conflitos. básica de estudo. técnica básica de estudo.
 h  B1.9.Utilización da terminoloxía  B1.4.Coñecer e iniciarse no  CSB1.4.1.Identifica a  CCL

ISSN1130-9229
 o propia da área. emprego da terminoloxía propia terminoloxía propia da área.  CMCCT

da área.
 CSC

BLOQUE 2. O MUNDO QUE NOS RODEA
 h  B2.1.A contorna física:  B2.1.Identificar os elementos  CSB2.1.1.Elabora e recolle  CMCCT

 j observacións das características principais da contorna partindo información sobre aspectos da  CD
principais. do máis próximo a través da súa contorna natural,
 o  CAA
observación e uso das TIC. empregando imaxes, debuxos
e outras fontes incluídas as
TIC.
 CSB2.1.2 Describe os  CMCCT

elementos básicos da súa  CCL
contorna máis próxima.
 h  B2.2.O aire e a auga. Estudo das  B2.2. Recoñecer as  CSB2.2.1.Describe as  CMCCT

 h súas características e propiedades características básicas do aire características principais do  CCL
mediante a observación, e a auga observadas e aire e da auga.
 a
experimentación a través sentidos experimentadas a través dos
 o e a formulación de conxecturas. A sentidos.
importancia para a vida e
consumos responsables.  B2.3. Recoñecer e valorar a  CSB2.3.1.Explica, de forma  CMCCT
importancia que a auga e o aire sinxela, a importancia que o  CSC
Páx. 37483
teñen para a vida e reflexionar uso responsable destes
 CCL
sobre a importancia que o uso elementos ten na súa
responsable ten na súa contorna máis próxima.
DOG Núm. 171

 g  B2.3.O tempo atmosférico.  B2.4.Coñecer os fenómenos  CSB2.4.1.Nomea os  CMCCT

 h Observación e medicións sinxelas atmosféricos, a través das fenómenos atmosféricos máis  CD
dos fenómenos atmosféricos que sensacións corporais, e habituais no seu espazo
 i  CCL
teñen lugar no espazo próximo e a describir os que xorden con próximo e interpreta a
 o súa simboloxía. Comprobación máis frecuencia na súa simboloxía básica nun mapa
ISSN1130-9229
observado o tempo nos diferentes contorna identificándoos nun do tempo da prensa en papel
medios de comunicación: prensa, mapa do tempo da prensa en ou dixital.
prensa dixital,.. papel ou dixital.

 B2.5.Realizar medicións  CSB2.5.1.Realiza  CMCCT
sinxelas de datos con aparellos observacións, sinxelas
 CAA
cotiás e facer pequenos recollidas de datos, rexistros e
rexistros do tempo atmosférico comprobación sobre o tempo
a nivel local. Comprobación co atmosférico local.
tempo dos xornais.
 h  B2.4.Os elementos do ceo, as  B2.6.Identificar os elementos  CSB2.6.1.Nomea os  CMCCT

 g súas características e o seu que aparecen no ceo e coñecer elementos presentes no ceo e  CCL
movemento como indicador do a importancia que o Sol ten explica a importancia que o
 e
paso do tempo. Experimentación para a vida. Sol ten para a vida.
do paso do tempo observando o

movemento do Sol e da Lúa e  B2.7.Coñecer a importancia  CSB2.7.1.Relaciona o  CMCCT
asocialo ás diferentes partes do que o movemento dos movemento dos elementos do  CAA
día e á noite. elementos do ceo teñen como ceo co cambio do día á noite e
indicador do paso do tempo: o o paso do tempo ao longo do
día, a noite e as partes do día. día: mañá, tarde e noite.
 a  B2.5.Observación, a través dos  B2.8. Diferenciar entre os  CSB2.8.1.Diferencia entre  CMCCT

 h sentidos, da paisaxe que nos elementos naturais e os elementos da paisaxe natural  CAA
rodea.Elementos naturais e producidos pola man do home e a construída polo home e
Páx. 37484
 o
humanos da contorna. A existentes na contorna próxima identifica algunha das accións
importancia do coidado da poñendo exemplos. humanas máis destacadas da
natureza. contorna próxima.
DOG Núm. 171

 B2.9. Valorar a importancia que  CSB2.9.1.Identifica algunha  CSC

ten para a vida dos seres vivos medida para a conservación  CMCCT
o coidado dos elementos da da natureza máis próxima.
paisaxe máis próxima.
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. VIVIR EN SOCIEDADE
 a  B3.1.Investigamos sobre as  B3.1.Recoñecer as relacións  CSB3.1.1.Identifica as  CMCCT

relacións de parentesco e roles simples de parentesco familiar relacións de parentesco,

 c  CSC
familiares. e os seus roles identificándose, discrimina os roles familiares
 h  CAA
situándose e valorando á e contribúe ao reparto

pertenza a unha familia con equitativo das tarefas
características propias así domésticas entre os membros
como contribuíndo ao reparto da familia.
equitativo das tarefas
domésticas entre os seus
membros.
 a  B3.2.A escola: organización  B3.2.Coñecer e respectar todos  CSB3.2.1.Identifica aos  CMCCT

 h escolar, os membros e os seus os elementos que conforman a membros da comunidade  CSC

roles,espazos físicos e recursos. escola e as súas funcións. escolar, describe as tarefas
 CCL
que desenvolven e as
respectan.
 a  B3.3.Os deberes e dereitos das  B3.3.Recoñecer á pertenza a  CSB3.3.1.Respecta as  CSC

 h persoas. A asemblea de clase certos grupos e participar neles normas de convivencia 
como momento para a reflexión, o respectando os principios establecidas na familia e na
diálogo, a escoita activa e a básicos de convivencia. escola.
Páx. 37485
resolución pacífica de conflitos.
DOG Núm. 171

 h  B3.4. A casa e o lugar no que vivo.  B3.4. Identificar as partes da  CSB3.4.1. Identifica as partes  CMCCT
 e Estancias da casa e localización casa e o uso que se fai nelas e da casa, as representa nun  CAA
na contorna: aldea, vila, cidade. diferenciar entre os diferentes esbozo e coñece e explica o
 o
Elaboración dun esbozo da tipos de vivendas que forman a uso que se fai delas.
distribución da casa. súa contorna.
ISSN1130-9229
 CSB3.4.2.Identifica diferentes  CCL

tipos de vivendas e describe  CCEC
oralmente as diferenzas.

 B3.5. Coñecer as  CSB3.5.1.Explica a diferenza  CCL
características básicas da entre cidade, vila e aldea e  CMCCT
contorna próxima e diferenciar sitúa a súa casa nalgunha

os conceptos de cidade, vila, delas.
aldea.
 h  B3.5.Os medios de transporte.  B3.6.Coñecer os medios de  CSB3.6.1.Clasifica os  CMCCT

 e Clasificación e abastecemento. transporte do seu ámbito, as diferentes medios de  CAA
características fundamentais e transporte da contorna
os clasifica segundo a súa segundo os seus usos,
función e uso. funcións e características.
 h  B3.6.Educación viaria. Camiñando  B3.7.Observar e discriminar  CSB3.7.1.Coñece as sinais de  CSC

 n pola rúa. diferentes elementos viarios tráfico necesarias para  CAA
que debera recoñecer un peón camiñar pola rúa
ou peoa para unha circulación correctamente: cores dos
óptima pola rúa. semáforos, pasos de peóns
ou peoas, etc.
 j  B3.7.Manifestacións culturais da  B3.8.Coñecer algunha das  CSB3.8.1.Cita e valora  CCEC

 h contorna. grandes manifestacións algunha das festas propias do  CSC
culturais que se celebran na outono, do inverno, da
 o  CCL
Páx. 37486
escola valorando a súa primavera e do verán que se
diversidade e contribuíndo á celebran na contorna escolar
súa conservación. e contribúe á súa
conservación.
DOG Núm. 171

BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO.
 h  B4.1.Uso e medidas do tempo.  B4.1.Ordenar temporalmente, a  CSB4.1.1.Localiza e explica,  CSC

 gc Nocións básicas: antes, despois, través dunha liña do tempo, a nunha liña do tempo, a  CAA
ISSN1130-9229
día, mes. O paso do tempo: Liña evolución e algúns feitos evolución e algúns feitos
 h do tempo da súa historia persoal. relevantes da súa vida persoal relevantes da súa vida persoal  CCL
 e Árbore xenealóxica sinxela dos empregando métodos sinxelos e empregando as unidades de
membros da súa familia. de observación e as unidades medida do tempo máis

de medida temporais básicas. básicas..
 B4.2. Reconstruír a memoria  CSB4.2.1.Explica oralmente  CSC

do pasado próximo partindo de unha árbore xenealóxica  CAA
fontes familiares a través da sinxela dos membros da súa
realización dunha árbore familia.  CCL
xenealóxica sinxela dos
membros da súa familia.
 h  B4.2.Sistemas de medida do  B4.3.Ser consciente do paso  CSB4.3.1.Sabe o número de  CMCCT

 g tempo. O día, a semana, os meses do tempo empregando, como días que ten unha semana e  CCL
e o ano. O calendario como unidades de medida, os días, os meses, nomea os meses
 e instrumento de medida do tempo. as semanas, os meses, o ano, do ano e diferencia as
Creación dun calendario anual as estacións e o calendario estacións segundo as súas
propio establecendo os horarios como instrumento para medir e características.
das xornadas escolares, as representar o paso tempo.
semanas, os meses, as estacións
do ano, situando os aniversarios e
os acontecementos máis
Páx. 37487
importantes.
DOG Núm. 171

ÁREA CIENCIAS SOCIAIS CURSO SEGUNDO
 b  B1.1.O establecemento de  B1.1.Realizar traballos de  CSB1.1.1.Fai conxecturas,  CAA

ISSN1130-9229
conxecturas, de predicións e, a investigación que partan do predicións e recolle

 d  CCL
observación, e experimentación establecemento de información a través da
 e como procesos básicos que  CD
conxecturas, da observación, observación e
 h favorecen a Iniciación ao  CMCCT
experimentación e da toma de experimentación iniciándose

coñecemento científico.
 i conciencia dos sentimentos e no emprego das TIC e outras
 B1.2.Propostas de traballo que sensacións como medios fontes directas e indirectas,
xurdan dunha situación problema,

básicos para obter información, selecciona a información
acontecemento ou inquietude da
seleccionala, organizala, relevante e a organiza, obtén
contorna que os rodea, que
supoña un proceso de extraer conclusións e conclusións sinxelas e as
investigación e acción por parte do comunicalas sen esquecer a comunica.
alumnado e facilite o proceso de introdución ao manexo das TIC
autorregulación de aprendizaxes. para este fin e valorando o  CSB1.1.2.Manifesta  CSIEE
 B1.3.Introdución no uso das TIC e esforzo realizado. autonomía na planificación e  CAA
outras fontes (directas e execución de accións e
 CSC
indirectas) para obter información, tarefas coidando a súa

analizala, organizala, documentar presentación, ten iniciativa na
o proceso mediante o uso do toma de decisións e asume
cartafol e a comunicación das responsabilidades.
conclusións.
 B1.4. Planificación, xestión e
presentación dos traballos co fin
 a  B1.5.O traballo en equipo.  B1.2.Traballar en equipo e  CSB1.2.1.Participa en  CSC
Páx. 37488
 b  B1.6.Iniciación na creación e o uso adoitar un comportamento de actividades individuais e de  CAA
de hábitos e técnicas de estudo. respecto e tolerancia ante as grupo adoitando un
 c
achegas alleas. comportamento responsable,
DOG Núm. 171

 d  B1.7.Valoración do esforzo e construtivo e solidario,

 m coidado do material. valorando o esforzo e o
 B1.8.A cooperación e o diálogo coidado do material.
recursos básicos na resolución  B1.3.Empregar os mapas  CSB1.3.1.Elabora algúns  CAA
ISSN1130-9229
pacífica de conflitos. mentais como unha técnica mapas mentais sinxelos como
básica de estudo. técnica básica de estudo.
 h  B1.9.Utilización da terminoloxía  B1.4.Coñecer e iniciarse no  CSB1.4.1.Identifica a  CCL

 o propia da área. emprego da terminoloxía propia terminoloxía propia da área.  CMCCT
da área.
 CSC
 a  B2.1.Investigamos sobre os usos  B2.1. Recoñecer a auga como  CSB2.1.1 Pon un exemplo de  CMCCT
 h da auga, os lugares nos que elemento natural analizando os cada un dos usos que, o ser  CD
aparece na contorna próxima e os usos que o ser humano fai da humano, fai da auga.
 i  CCL
uso responsable desta auga: domésticos, económicos,
 o empregando as TIC. públicos e deportivos

 CSB2.1.2. Realiza un uso  CSC
recreativos. O uso responsable
responsable da auga na súa
deste ben.
vida cotiá.
 B2.2. Observar e localizar nun  CSB2.2.1. Identifica os  CMCCT

mapa os lugares nos que hai lugares onde hai auga na  CD
auga distinguindo entre zonas contorna e localiza, en mapas
 CAA
de auga doce e salgada. sinxelos, como se distribúe a
auga doce e salgada no
Páx. 37489
territorio.
DOG Núm. 171

 a  B2.2.Os ecosistemas da contorna  B2.3. Coñecer os elementos  CSB2.3.1.Explica de maneira  CMCCT

 h e o ser humano. básicos que forman un sinxela os elementos básicos  CSC
ecosistema, identificando as que forman un ecosistema
 o  CCL
actividades humanas que identificando as actividades
orixinan desequilibrios neles e humanas que orixinan
ISSN1130-9229
espertando actitudes de desequilibrios neles e cita

defensa, respecto e algunha medida de respecto e
recuperación deles. recuperación.

 B2.4 Realizar sinxelos traballos  CSB2.4.1.Nomea os  CMCCT
dalgún ecosistema en concreto: elementos e as características  CCL
acuático, terrestre. básicas dos ecosistemas

sobre os que se investigou na
aula.
 a  B2.3.A paisaxe natural. O coidado  B2.5. Identificar as diferenzas  CSB2.5.1.Identifica os  CMCCT

 h e a contaminación. Tipos de entre paisaxe natural e urbana, elementos da paisaxe natural
paisaxes. A paisaxe natural que analizando en grupo as e urbana mais próxima.
 e
nos rodea. Tipos de paisaxe e a consecuencias que a
 o súa conservación. Observación de intervención humana provoca  CSB2.5.2.Describe as  CMCCT
diferentes tipos de paisaxe (a na conservación da paisaxe paisaxes de costa  CCL

través de fotos, de imaxes da web, natural e definindo algunhas diferenciándoas das de
libros), comparación e medidas para a conservación interior.
identificación do tipo de paisaxe desta.
que corresponde ao contexto no  CSB2.5.3.Coñece e leva á  CMCCT
que vive. practica accións positivas para  CSC
a protección do medio natural.
 h  B2.4.Realización dun mapa mental  B2.6.Identificar os elementos  CSB2.6.1.Cita algúns dos  CMCCT
 e cos elementos máis significativos básicos que conforman a elementos básicos que  CCL
Páx. 37490
que conforman a paisaxe da paisaxe local e coñecer conforman a paisaxe local e
 o
localidade: relevo, ríos, illas, algunha características máis coñece as características
encoros, lagoas... e citar algunha significativa destes. máis significativa destes.
característica deles.
DOG Núm. 171

 h  B2.5.Rochas e minerais da  B2.7.Identificar algunhas  CSB2.7.1.Identifica algúns  CMCCT

 e contorna: cor, textura, forma, rochas e minerais presentes na minerais e rochas da súa  CCL
dureza. Usos básicos destes contorna e recoñecer algúns contorna e coñece algúns
 o
materiais. usos que as persoas fan deles. usos aos que se destinan.
ISSN1130-9229
 h  B2.6.Orientacións espaciais,  B2.8.Empregar correctamente  CSB2.8.1.Elabora un esbozo  CMCCT

 e nocións básicas que lle permitan as nocións topolóxicas básicas do plano do barrio no que este  CAA
orientarse nun debuxo ou nun de posición e proximidade para situada a escola e deseñar
 CSIEE
plano sinxelo da contorna máis orientarse na contorna máis posibles itinerarios de acceso

próxima. próxima. desde a súa casa.
 a  B3.1.Quen goberna a túa  B3.1. Coñecer organización  CSB3.1.1.Describe a  CSC

 c localidade? O Concello e os seus social da súa contorna próxima organización social da  CCL
servizos básicos. O exercicio e as súas formas de goberno e contorna mais próxima e as
 h
activo da cidadanía. diferenciar entre unha súas formas de goberno e
 o localidade e un municipio. diferencia entre que é unha
localidade e un municipio.
 B3.2.Identificar as funcións e  CSB3.2.1.Explica e valora as  CSC

servizos dos seus diversos funcións que desempeñan  CCL
organismos: bombeiros e algún dos servizos do
bombeiras, policía... Concello.
 B3.3.Recoñecer a importancia  CSB3.3.1. Describe algunhas  CSC

que o exercicio activo da accións da cidadanía que  CCL
cidadanía polas persoas que o contribúen ao
Páx. 37491
habitan ten para unha desenvolvemento dunha
convivencia pacifica. convivencia pacifica
DOG Núm. 171

 a  B3.2.A pertenza a grupos sociais  B3.4. Manifestar satisfacción  CSB3.4.1.Amosa unha  CSC
 h da localidade: deportivos, pola pertenza a un grupo e actitude de aceptación e
recreativos, culturais,.. respectar as características das respecto ante as diferenzas
 d
persoas coas que convivimos e individuais nos grupos aos
que pertencen a diferentes que pertence e cos que
ISSN1130-9229
grupos sociais. convive, nos xogos e nas

tarefas escolares.
 a  B3.3.Investigación sobre as  B3.5.Recoñecer algunha das  CSB3.5.1.Explica oralmente  CSC

 d diferentes manifestacións culturais manifestacións culturais e algunhas festas, costumes,  CCL
da contorna. obras mais representativas da folclore,..propias da escola, da

 h  CCEC
comarca e da comunidade, cidade, da comunidade así
 j valorar a súa diversidade e como algunha obra que sexa
 o contribuír á súa conservación. moi representativa na
contorna próxima.
 d  B3.4. Os medios de comunicación.  B3.6.Analizar, de maneira  CSB3.6.1.Cita algúns cambios  CSC

 h Impacto social. sinxela, os cambios que as que provocaron, nas  CCL
comunicacións provocaron nas actividades persoais e sociais,
 e
actividades persoais e sociais. a evolución dos medios de
comunicación.
 h  B3.5.As profesións. Preparar unha  B3.7.Identificar as profesións  CSB3.7.1.Describe as  CSC

 g enquisa, para coñecer as que non lle son tan familiares, funcións das profesións que  CCL
profesións das familias do coñecer un pouco sobre elas e lle son máis novas,
 o alumnado do centro, analizar cales clasificalas segundo o servizo responsabilidades,
son a as máis usuais. Indagar que prestan á comunidade e se ferramentas que empregan e
sobre todo en aquelas que o se realizan en fábricas ou ao o servizo que lle prestan á
alumnado descoñeza, as aire. poboación.
Páx. 37492
ferramentas que empregan,
responsabilidade, servizos que
prestan e comunicar os resultados.
DOG Núm. 171

 CSB3.7.2.Diferencia entre  CSC

traballos na natureza,  CAA
traballos nas fábricas e
traballos que prestan servizos.
ISSN1130-9229
 a  B3.6.Seguridade viaria como  B3.8.Coñecer e respectar as  CSB3.8.1.Explica as normas  CSC

 h persoas viaxeiras e peóns ou normas básicas do coidado e básicas viarias que ten como  CCL
peoas. seguridade viaria como peóns e viaxeiro ou viaxeira e como
 n  CAA
peoas e como persoa usuaria peón ou peoa nos medios de

de medios de transporte. transporte.
 CSB3.8.2.Recoñece a  CSC
importancia do coidado e
limpeza da vía pública e dos
seus elementos.
BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO.
 h  B4.1.Conceptos temporais  B4.1.Comprender e distinguir  CSB4.1.1.Utiliza os conceptos  CCL

básicos: antes, despois, durante, os conceptos temporais: temporais: pasado, presente e  CMCCT
pasado, presente e futuro, ano e pasado, presente e futuro. futuro nas conversas da vida
década. cotiá.
 h  B4.2.O reloxo e o calendario como  B4.2.Coñecer os instrumentos  CSB4.2.1.Coñece os  CMCCT

instrumentos para medir o tempo. básicos para a medida do instrumentos de medida do  CAA
A súa evolución. tempo, iniciarse no seu uso e tempo e se inicia no seu
manexo. manexo.
 h  B4.3.Toma de conciencia do paso  B4.3. Recoñecer, comprender e  CSB4.3.1.Ordena  CMCCT
Páx. 37493
do tempo investigando sobre a ordenar cronoloxicamente os cronoloxicamente distintas  CSC
evolución dalgún elemento do cambios producidos polo paso secuencias que indican a
espazo próximo (os medios de do tempo na evolución do evolución no tempo de
DOG Núm. 171

 g transporte,os medios de obxectos, persoas, feitos ou obxectos, persoas, feitos ou

comunicación, a escola como acontecementos sobre os que acontecementos sobre os que
institución, a evolución dalgún se investigou. se investigou.
aparello), realizando unha árbore
xenealóxica dunha persoa,  CSB4.3.2.Describe algún  CCL
ISSN1130-9229
ordenando os feitos máis acontecemento vivido na  CSC

importantes da súa vida, da familia, na escola, na súa
 CMCCT
familia, da súa contorna... contorna ou outros feitos
próximos expresándoos con

criterios temporais.
 h  B4.4.O patrimonio histórico,  B4.4.Recoñecer a cultura e o  CSB4.4.1.Coñece a  CSC

 j cultural e artístico. Coidado e patrimonio da contorna que nos importancia que ten a  CCEC
conservación. rodea comprendendo a conservación dos restos
 o
importancia da súa históricos para entender a
conservación. historia da vida humana.
 h  B4.5.Os museos como espazo de  B4 5.Coñecer que é un museo,  CSB4.5.1.Explica que é un  CCL
 j aprendizaxe e de goce. cal é a súa función e valorar o museo e cales son as súas  CSC
seu papel gozando da funcións.
contemplación de obras
artísticas.
 CSB4.5.2.Recoñece os  CSC
museos, e os sitios  CCEC
arqueolóxicos como espazos
de gozo e ocio.
Páx. 37494
DOG Núm. 171

ÁREA CIENCIAS SOCIAIS CURSO TERCEIRO
 a  B1.1.Iniciación ao coñecemento  B1.1.Realizar un traballo de  CSB1.1.1.Busca información  CAA

ISSN1130-9229
 b científico e a súa aplicación nas investigación que supoña a (empregando as TIC e outras  CCL
Ciencias sociais. busca, selección e organización fontes directas e indirectas),
 d  CD
 B1.2.Proposta de traballo que de información sobre a área selecciona a relevante, a
 e (empregando as TIC e outras organiza, analiza, obtén  CMCCT
xurda dun problema,

 h acontecemento ou inquietude e fontes), a realización dun conclusións sinxelas e as
produto, a documentación do comunica oralmente e/ou por
 i que supoña un proceso de

investigación e acción que garanta proceso (a través do uso do escrito.
participación activa do alumnado e cartafol) e a comunicación do
facilite o proceso de resultados, valorando o esforzo  CSB1.1.2.Manifesta  CSIEE
autorregulación de aprendizaxes. e amosando actitudes de autonomía na planificación e  CAA
cooperación, participación e execución de accións e
 B1.3.Busca e selección de  CMCCT
respecto. tarefas coidando a súa
información utilizando as
presentación, ten iniciativa na
tecnoloxías da información e a
toma de decisións e asume
comunicación e outras fontes
responsabilidades.
(directas e indirectas),
organización, análise,
documentación do proceso
mediante o uso do cartafol e
comunicación das conclusións.
 B1.4.Iniciativa emprendedora.
Planificación, xestión e
presentación dos proxectos co fin
Páx. 37495
 a  B1.5.Emprego de técnicas de  B1.2.Empregar estratexias de  CSB1.2.1.Participa en  CSC
 b estudo individual e de estratexias traballo cooperativo, adoitar un actividades individuais e de  CAA
DOG Núm. 171

 c de traballo cooperativo. Valoración comportamento de respecto e grupo e, emprega estratexias  CMCCT

 d do esforzo e coidado do material. tolerancia ante as diferentes de traballo cooperativo
 B1.6.Participación activa e ideas e achegas alleas nos adoitando un comportamento
construtiva na vida social, uso das diálogos e debates. responsable, construtivo e
normas de convivencia. A solidario e respecta os
ISSN1130-9229
cooperación e o diálogo como principios básicos do

valores democráticos e recursos funcionamento democrático.
básicos na resolución pacífica de
conflitos.

 h  B1.7.Utilización da terminoloxía  B1.3.Coñecer a terminoloxía  CSB1.3.1.Identifica a  CCL
 e propia da área e do uso de textos propia da área e achegarse a terminoloxía propia da área e  CMCCT
de carácter social, xeográfico e comprender textos sinxelos de comprende textos sinxelos de
 o histórico.  CSC
carácter social, xeográfico e carácter social, xeográfico e
histórico. histórico.
 h  B2.1.Sistema solar: o Sol e os  B2.1.Recoñecer e situar os  CSB2.1.1.Identifica, localiza  CMCCT

planetas. Deseño de maquetas, elementos principais do sistema os elementos principais do  CD
presentacións ou animacións solar: o Sol, os planetas e as Sistema Solar: o Sol, os

empregando ás TIC como súas características básicas planetas e recoñece algunha
estratexia de reforzo da empregando as TIC. das súas características
aprendizaxe. básicas empregando as TIC.
 h  B2.2.O planeta Terra e a Lúa, o  B2.2.Localizar o planeta Terra e  CSB2 2.1.Describe de forma  CMCCT
 e seu satélite. Características. a Lúa no sistema solar sinxela os movementos  CCL
 B2.3 Os movementos da Terra e a recoñecendo as súas terrestres, o eixe do xiro e os
Lúa e as súas consecuencias: as características principais, polos xeográficos.
estacións do ano, o día e a noite. movementos e consecuencias
Páx. 37496
DOG Núm. 171

máis directas que producen na  CSB2.2.2.Expón, de maneira  CMCCT

súa vida diaria e na contorna sinxela, como se produce o  CCL
próxima. cambio entre o día e a noite e
as estacións do ano como
consecuencia dos
ISSN1130-9229
movementos terrestres.
 CSB2.2.3.Identifica a Lúa  CMCCT

como satélite da Terra e  CCL

describe algunha das súas
característica principais.
 h  B2.3.As capas da Terra:  B2.3.Identificar as capas da  CSB2.3.1.Identifica, nomea e  CMCCT

 e características básicas. Formación Terra segundo a súa estrutura describe as capas da Terra.  CCL
dun volcán. Simulación da sexa interna ou externa.
erupción dun volcán. Medidas para Explicar que é un volcán, que  CSB2.3.2. Explica que é un  CMCCT
a prevención de danos. acontece no momento da volcán e que acontece cando  CCL
erupción e algunhas medidas entra en erupción e nomea
de actuación básicas para a  CAA
algunha medida para previr
prevención de danos. danos.
 h  B2.4.Formas de representar a  B2.4.Identificar as distintas  CSB2.4.1.Recoñece as  CMCCT

 g Terra. planos, mapas, planisferios formas de representar a distintas formas de  CCL
e globos terráqueos. superficie terrestre e localizar o representación da Terra,
 o
lugar no que vive. planos, mapas, planisferios e
globos terráqueos.
 h  B2.5.Cartografía. Planos e mapas.  B2.5.Distinguir entre planos e  CSB2.5.1. Diferencia entre  CMCCT
Páx. 37497
 g O planisferio. Escalas sinxelas. mapas, incluíndo os plano, mapa e planisferios,  CAA
Signos convencionais básicos. planisferios, facendo sinxelas interpreta unha escala sinxela
 o
Orientación no espazo. interpretacións con escalas e nun mapa e identifica signos
Identificación sobre planos e signos convencionais básicos convencionais máis usuais e
DOG Núm. 171

mapas das diferentes rutas de sobre mapas ou planos da súa básicos que poden aparecer
acceso á escola, biblioteca,.. así entorna próxima. nel.
como dalgúns elementos
representativos da localidade.
ISSN1130-9229
 h  B2.6.Coñecemento e uso de  B2.6.Orientarse no espazo  CSB2.6.1.Orientase no  CMCCT

 g diferentes técnicas, estratexias e próximo empregando algunha espazo empregando algunha  CAA
instrumentos para orientarse no técnica de orientación e técnica de orientación e
espazo. Puntos cardinais. instrumentos. instrumento.

 h  B2.7.A atmosfera. Fenómenos  B2.7.Identificar a atmosfera  CSB2.7.1.Identifica e nomea  CMCCT
 e atmosféricos. As nubes e as como escenario dos fenómenos fenómenos atmosféricos e  CCL

precipitacións. meteorolóxicos, coñecer algúns describe as causas que
destes fenómenos máis producen a formación das
frecuentes na súa contorna e nubes e as precipitacións.
explicar, de maneira sinxela
como se forman as nubes e as
precipitación.
 h  B2.8.Tempo atmosférico.  B2.8. Identificar os aparatos de  CSB2.8.1.Identifica e sabe  CMCCT

 g Instrumentos de medición de medida que se empregan para usar os distintos aparellos de  CD

variables meteorolóxicas. na recollida de datos. Recoller medida que se utilizan para a
 i  CAA
Construción dunha estación datos empregando as TIC, recollida de datos
 e meteorolóxica sinxela. As TIC para representar e interpretar atmosféricos.
a recollida de datos e comparación gráficos sinxelos e comparalos
da información obtida. coa información na web e
prensa dixital ou escrita.
 B2.9. Coñecer cal e a función  CSB2.9.1.Describe unha  CSIEE

dunha estación meteorolóxica e estación meteorolóxica,  CAA
Páx. 37498
facer pequenas observacións. explica a súa función,
 CMCCT
confecciona e interpreta
gráficos moi básicos de
temperaturas e precipitacións.
DOG Núm. 171

 h  B2.9.Mapas do tempo atmosférico  B2.10 Interpretar o tempo  CSB2.10.1.Interpreta mapas  CMCCT

 o de Galicia. atmosférico en mapas do do tempo sinxelos de Galicia  CAA
tempo sinxelos da comunidade distinguindo os seus
autónoma. elementos principais.
ISSN1130-9229
 h  B2.10. O clima. Grandes zonas  B2.11.Diferenciar entre clima e  CSB2.11.1.Diferencia entre  CMCCT
 o climáticas mundiais. Comparación tempo atmosférico, recoñecer clima e tempo atmosférico.
do clima do contorno co de outras as tres grandes zonas

zonas. climáticas mundiais e
comparalas co clima do espazo  CSB2.11.2.Nomea as tres  CMCCT

no que vive. grandes zonas climáticas do  CCL
planeta e identifica algunha
característica principal que se
identifique co clima da súa
contorna.
 h  B2.11. O ciclo da auga: fases.  B2.12. Explicar como se  CSB2.12.1. Escribe  CMCCT
 e produce o ciclo da auga e as ordenadamente as fases nas  CAA
súas fases relacionándoos cos que se produce o ciclo da
elementos da paisaxe da súa auga.
contorna próxima.
 h  B2.12.Paisaxe: definición,  B2.13. Explicar que é unha  CSB2.13.1.Define paisaxe,  CMCCT

 e elementos básicos que paisaxe, os seus elementos identifica os seus elementos e  CCL
caracterizan as paisaxes de básicos e recoñecer os distintos recoñece as diferentes tipos
 o
Galicia. Características. tipos de paisaxes de Galicia. de paisaxe básicas na
Páx. 37499
comunidade autónoma.
DOG Núm. 171

 B2.14. Localizar nun mapa os  CSB2.14.1. Localiza nun  CMCCT

principais elementos da mapa os principais elementos  CAA
paisaxe: unidades de relevo e da paisaxe: unidades de
ríos máis importantes da relevo e ríos máis importantes
comunidade autónoma e da comunidade autónoma.
ISSN1130-9229
coñecer algunha característica

relevante de cada un deles.

 a  B2.13.A intervención humana no  B2.15. Explicar a importancia e  CSB2.15.1.Explica o impacto  CSC
 d medio próximo. A contaminación as consecuencias da e as consecuencias negativas  CCL
atmosférica e o cambio climático. intervención humana no medio que a acción humana ten
 e
Desenvolvemento sostible e próximo valorando a sobre o medio máis próximo.
 h consumo responsable. necesidade dun
desenvolvemento sostible.  CSB2.15.2.Explica a  CSC
importancia de coidar a  CCL
atmosfera e as consecuencias
de non facelo.
 CSB2.15.3 Propón algunhas  CSC

medidas para o  CCL
desenvolvemento sostible e
un consumo responsable.
 a  B3.1.A organización social, política  B3.1.Expoñer e explicar a  CSB3.1.1.Describe a estrutura  CSC

 e e territorial da localidades e organización social, política e básica da organización social,  CCL
comarca (función e organización). territorial da contorna próxima a política e territorial da
 h
Páx. 37500
Elaboración dun mapa conceptual través da interpretación dun contorna próxima.
 o de toda a organización. mapa mental.
DOG Núm. 171

 a  B3.2.Manifestacións culturais e  B3.2.Valorar a diversidade  CSB3.2.1.Recoñece, partindo  CSC

 h lingüísticas de Galicia cultural, social, política e da realidade galega, a  CEC
 o lingüística de Galicia diversidade cultural, social,
respectando as diferenzas. política e lingüística nun
mesmo territorio como fonte
de enriquecemento cultural.
ISSN1130-9229
 b  B3.3.Realización dun estudo  B3.3.Comprender os principais  CSB3.3.1.Define demografía,  CSC

 h demográfico da poboación no conceptos básicos comprende os principais  CMCCT
 g contexto do centro educativo que demográficos, a través da conceptos demográficos e os  CCL

simule a poboación dun municipio realización do estudo representa en gráficas
manexando os conceptos básicos demográfico da poboación no sinxelas.
da demografía e representando e contexto do centro educativo,

interpretando os datos en gráficas. representar os datos en
gráficas básicas e comunicar os
resultados.
 h  B3.4.As actividades económicas e  B3.4.Distinguir entre materias  CSB3.4.1.Diferencia entre  CMCCT

produtivas da localidade. primas e produtos elaborados e materias primas e produtos  CCL
Clasificación por sectores. asocialos cos diferentes elaborados e os asocia cos
Recursos naturais, materias sectores produtivos e diferentes sectores produtivos
primas e produtos elaborados. económicos da zona. e económicos da contorna.
 n  B3.5.Educación Viaria. Adquisición  B3.5.Coñecer as normas  CSB3.5.1.Coñece, utiliza e  CSC

 h de coñecementos básicos que básicas e sinxelas de respecta as normas básicas
contribúan a consolidar condutas e circulación e utilizalas como de circulación.
hábitos viarios correctos. persoa usuaria de medios de
transporte.
BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO
 h  B4.1. As pegadas da nosa historia:  B4.1.Coñecer as nocións  CSB4.1.1.Recoñece o século  CMCCT

 o duración e datación dos feitos básicas de sucesión, duración e como unidade de medida do
históricos máis significativos da simultaneidade para ordenar tempo histórico e localiza  CAA
Páx. 37501
contorna e de Galicia. temporalmente algúns feitos feitos situándoos como
históricos relevantes de Galicia. sucesivos a.C o d.C
DOG Núm. 171

Representación do tempo histórico  CSB4.1.2.Sitúa nunha liña do  CMCCT

a través de liñas do tempo.
tempo feitos do pasado da súa  CAA
contorna datando os comezos
e finais das épocas
estudadas.
ISSN1130-9229
 h  B4.2.A Prehistoria. A cultura  B4.2.Recoñecer algúns restos  CSB4.2.1.Identifica no tempo  CMCCT

 o castrexa en Galicia. ou acontecementos da e no espazo algúns dos restos  CCEC
 B4.3.A escritura como fonte Prehistoria e Idade Antiga ou acontecementos da

histórica. (culturais, artísticos, e feitos) Prehistoria e da Idade Antiga
 B4.4.A Idade Antiga en Galicia. A que evidencien o paso do de Galicia, describindo
romanización. tempo en Galicia e permitan algunha característica

situalos temporalmente no fundamental.
transcurso da historia.
 CSB4.2.2.Distingue entre  CSC
prehistoria e historia  CCEC
recoñecendo a importancia
das manifestacións escritas
como avances que supoñen a
transición entre esas épocas.
 CSB4.2.3.Describe algúns  CSC

aspectos relacionados coa  CCL
forma de vida e as estruturas
básicas de organización social
da cultura castrexa.
Páx. 37502
DOG Núm. 171

 h  B4.5.Vestixios do pasado  B4.3.Recoñecer algúns  CSB4.3.1.Identifica algúns  CSC

 o localizados na contorna próxima vestixios do pasado, presentes vestixios do pasado na  CCEC
como fontes históricas para na contorna próxima, como contorna e recoñece o seu
coñecer o pasado e como fontes históricas para coñecer o valor como fonte histórica.
elementos integrantes da contorna pasado e como elementos
ISSN1130-9229
actual. Os petróglifos e a integrantes da contorna actual.

arquitectura megalítica, castrexa e
medieval.

 d  B4.6.O noso patrimonio natural,  B4.4.Desenvolver a curiosidade  CSB4.4.1.Identifica, valora e  CSC

 h histórico e cultural. Os espazos por coñecer as formas da vida respecta o patrimonio natural,  CCEC
protexidos. humana no pasado, valorando histórico, cultural e artístico do
 o
a importancia que teñen os contorno próximo e asume as
restos para o coñecemento e responsabilidades que supón
estudo da historia e como a súa conservación e mellora.
patrimonio cultural que hai que
coidar e legar.
ÁREA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO
Páx. 37503
 b científico, toma de conciencia das investigación que supoña a (empregando as TIC e outras  CD
súas fases e a súa aplicación nas busca, selección e organización fontes directas e indirectas),
 d  CMCCT
Ciencias sociais.Proposta de de información sobre selecciona a información
DOG Núm. 171

 e traballo que xurda dun problema, fenómenos previamente relevante, a organiza, analiza,  CCL
 h acontecemento ou inquedanza e delimitados, a realización dun obtén conclusións sinxelas e
que supoña un proceso de produto, a documentación do as comunica oralmente e/ou
 i
investigación e acción que garanta proceso e a comunicación do por escrito.
participación activa do alumnado e resultados.
ISSN1130-9229
facilite o proceso de  CSB1.1.2.Manifesta  CSIEE

autorregulación de aprendizaxes. autonomía na planificación e  CAA
 B1.2.Busca e selección de execución de accións e
información empregando as TIC e tarefas, ten iniciativa na toma

outras fontes (directas e de decisións e asume
indirectas), organización, análise, responsabilidades.

documentación do proceso
(mediante uso do cartafoles) e  CSB1.1.3.Realiza as tarefas  CAA
comunicación das conclusións. encomendadas e presenta os  CCL
traballos de maneira
 B1.3.Planificación e xestión de  CMCCT
ordenada, clara e limpa.
proxectos co fin de acadar
obxectivos. Iniciativa
emprendedora.

de traballo cooperativo. Valoración comportamento de respecto e grupo, e emprega estratexias
 c
do esforzo e coidado do material. tolerancia ante as diferentes de traballo cooperativo
 d ideas e achegas alleas nos valorando o esforzo e o
 B1.5.Participación activa e
construtiva na vida social, uso das diálogos e debates, valorando o coidado do material.
normas de convivencia esforzo e amosando actitudes
de cooperación, participación e  CSB1.2.2.Adoita un  CSC
 B1.6 A cooperación e o diálogo
respecto cara aos demais. comportamento responsable,  CAA
Páx. 37504
construtivo e solidario
recursos básicos na resolución
respectando diferentes ideas e
pacífica de conflitos.
achegas nos debates,
DOG Núm. 171

recoñecendo a cooperación e
o diálogo como principios
básicos do funcionamento
democrático.
ISSN1130-9229
 b  B1.7.Utilización da terminoloxía  B1.3.Coñecer e utilizar as  CSB1 3.1.Emprega de  CCL

 e propia da área. palabras claves e conceptos maneira axeitada o  CAA
- Elaboración dun glosario da necesarios para ser capaz de vocabulario adquirido para ser
 h  CMCCT
área. ler, escribir e falar sobre capaz de ler, escribir e falar

 i Ciencias sociais, así como sobre Ciencias sociais.  CSC
 B1.8.Fomento de Técnicas de
 o comprender diferentes
animación á lectura de textos de

linguaxes recollidos en textos  CCB1.3.2.Expón oralmente de  CCL
divulgación das Ciencias sociais
de carácter social, xeográfico forma clara e ordenada,  CMCCT
(de carácter social, xeográfico e
ou histórico. contidos relacionados coa
histórico).  CSC
área, que manifestan a
- A prensa escrita e dixital como comprensión de textos orais e  CAA
fontes de información. /ou escritos de carácter
 B1.9.Utilización e lectura de xeográfico, social e histórico.
diferentes linguaxes textuais e
gráficos.  CSB1.3.3.Analiza  CCL
informacións relacionadas coa  CD

área e manexa imaxes,
 CMCCT
táboas, gráficos, esquemas,
resumos e as tecnoloxías da  CSC
 h  B2.1.A litosfera: placas tectónicas.  B2.1.Coñecer a formación da  CSB2.1..1 Coñece e define a  CMCCT
Os volcáns, os terremotos e as litosfera e a dinámica de placas formación da litosfera e a
 e  CAA
Páx. 37505
súas consecuencias. tectónicas e analizar as súas dinámica de placas tectónicas
 o influencias e consecuencias no  CCL
e as súas consecuencias.
medio que o rodea.
DOG Núm. 171

 h  B2.2.Formas de representación da  B2.2.Explicar e comparar as  CSB2.2.1.Explica e compara  CMCCT

 e Terra: planos, mapas, planisferios distintas formas de representar as distintas formas de  CCL
e globos terráqueos. a superficie terrestre representación da Terra,
 g  CAA
 B2.3.Identificación dos polos, o identificando os polos, o eixe e planos, mapas, planisferios e
 i os hemisferios e analizar cal globos terráqueos
eixe e os hemisferios.
ISSN1130-9229
delas reflicte mellor a realidade identificando polos, eixe e

á que representa. hemisferios.

 h  B2.4.Os paralelos e meridianos.  B2.3. Identificar e manexar os  CSB2.3.1. Localiza diferentes  CMCCT
 g As coordenadas xeográficas: conceptos de paralelos, puntos da Terra empregando  CAA

latitude e lonxitude. meridianos e coordenadas os paralelos e meri
 i
xeo
determinados puntos da Terra.
 h  B2.5.Planos, mapas e planisferios.  B2.4.Diferenciar correctamente  CSB2.4.1.Identifica e clasifica  CMCCT

 g Mapas físicos e políticos. entre planos, mapas, distintos tipos de mapas,  CAA
 B2.6.Escalas e signos planisferios, mapas físicos e define que é a escala nun
 e
políticos, analizar e describir as mapa, o seu uso e emprega e
convencionais dun mapa.

 i características máis relevantes interpreta os signos
 B2.7.Orientación no espazo:
de cada un e interpretar a súa convencionais básicos que
Elaboración dun itinerario coa
escala e signos convencionais poden aparecer nel.
axuda de ferramentas dixitais.
básicos de cara a orientarse
nun espazo determinado e á
elaboración dun itinerario
empregando as TIC.
Páx. 37506
DOG Núm. 171

 h  B2.8.O tempo atmosférico.  B2.5.Explicar que é o tempo  CSB2.5.1.Define tempo  CMCCT

 g  B2.9.Medición e predición atmosférico, coñecer os atmosférico, identifica os  CCL
meteorolóxica. Instrumentos de instrumentos de medida, o seu distintos instrumentos de
 i  CAA
medida. Elaboración e uso, realizar medicións e medida que se utilizan para a
 e interpretacións de gráficos a recollida de datos
comunicación dun parte
ISSN1130-9229
 b meteorolóxico empregando as TIC través dos datos recollidos atmosféricos clasificándoos

(programa de radio, boletín nunha estación meteorolóxica segundo a función e
meteorolóxico etc). de cara a facer unha predición información que proporcionan
do tempo atmosférico para un e fai medicións,
 B2.10.Gráficos sinxelos de

período de tempo determinado interpretacións de datos e
temperaturas e precipitacións: os
e a comunicación deste predicións do tempo
climogramas.
empregando mapas do tempo. atmosférico.

 B2.11.Os mapas do tempo.
Símbolos convencionais.  CSB2.5.2.Describe unha  CMCCT
estación meteorolóxica,  CCL
explica a súa función e
 CAA
confecciona e interpreta
gráficos sinxelos de  CD
temperaturas e precipitacións.
 CSB2.5.3.Interpreta e elabora  CMCCT

sinxelos mapas
meteorolóxicos distinguindo os
seus elementos principais.
 a  B2.12.A hidrosfera. Distribución  B2.6.Explicar a hidrosfera,  CSB2.6.1.Define hidrosfera, e  CMCCT

 b das augas no planeta. Masas e identificar e nomear masas e identifica e nomea as grandes  CCL
cursos de auga. cursos de auga, diferenciando masas e cursos de auga,
 h  CSC
 B2.13.Vertentes hidrográficas. augas superficiais e augas explicando como se forman as
 e subterráneas, cuncas e augas subterráneas, como
 B2.14.Os tramos dun río.
vertentes hidrográficas e afloran e como se accede a
Páx. 37507
 o
analizar as partes as partes dun elas.
río do medio próximo.
DOG Núm. 171

 CSB2.6.2.Diferencia cuncas e  CMCCT

vertentes hidrográficas.  CCL
 CSB2.6.3.Identifica e nomea  CMCCT

os tramos dun río e as  CCL
ISSN1130-9229
características de cada un
 CAA
deles.
 e  B2.15.A litosfera: características e  B2.7.Adquirir o concepto de  CSB2.7.1.Observa, identifica e  CMCCT

 h tipos de rochas. litosfera, coñecer algúns tipos explica a composición das  CCL
de rochas e a súa composición rochas nomeando algúns dos

 o
identificando distintos minerais seus tipos.
 B2.16.Rochas e minerais:
e algunha das súas
propiedades, usos e utilidades.
propiedades e usos. Facer  CSB2.7.2.Identifica e explica  CMCCT
especial fincapé nos que son as diferenzas entre rochas e  CCL
propios de Galicia minerais, describe os seus
usos e utilidades clasificando
algúns minerais segundo as
súas propiedades.
 e  B2.17.A diversidade xeográfica  B2.8.Describir as  CSB2.8.1.Localiza nun mapa  CSC

 h das paisaxes de Galicia: relevo e características do relevo de as principais unidades de  CAA
hidrografía. Utilización de sistemas Galicia e a súa rede relevo en Galicia e as súas
 i
de información xeográfica. hidrográfica, localizándoos nun vertentes hidrográficas.
 o mapa.
 CSB2. 8.2 Sitúa nun mapa os  CSC
mares, océanos e os grandes  CAA
ríos de Galicia.
Páx. 37508
 a  B2.18.A intervención humana no  B2.9.Explicar a importancia da  CSB2.9.1.Explica a  CSC
 b medio. intervención humana no medio importancia do coidado do  CCL
e favorecer o desenvolvemento medio, así como as
DOG Núm. 171

 h  B2.19.A contaminación e o cambio sostible a través da realización consecuencias da acción

climático. dunha campaña de humana neste.
 B2.20.Desenvolvemento sostible e concienciación no centro
consumo responsable. educativo.  CSB2.9.2. Propón algunhas  CSC
Elaboración dunha campaña de medidas para o  CCL
ISSN1130-9229
concienciación no centro desenvolvemento sostible e o

educativo. consumo responsable.

 a  B3.1.A Constitución de 1978.  B3.1.Analizar a importancia que  CSB3.1.1.Identifica, respecta  CSC

teñen os dereitos, deberes e e valora os principios  CCL
liberdades recollidos na democráticos máis
 d  B3.2.Dereitos e deberes dos
Constitución para o exercicio importantes establecidos na
 h cidadáns e cidadás.
dunha cidadanía activa e unha Constitución para o exercicio
convivencia pacífica. da cidadanía activa e
convivencia pacífica.
 a  B3.3.Forma de goberno: a  B3.2.Identificar as principais  CSB3.2.1.Identifica as  CSC

 d monarquía parlamentaria. institucións políticas de Galicia principais institucións de  CCL

 B3.4.As principais institucións e do Estado español que se Galicia e do Estado español e
 h
políticas e as súas funcións. derivan da Constitución, así describe as súas funcións.
 o como as súas funcións.
Elaboración de organigramas
sinxelos.  CSB3.2.2.Identifica a división  CCL
de poderes do Estado e cales  CSC
son as atribucións recollidas
na Constitución para cada un
deles.
Páx. 37509
 a  B3.5.A organización social, política  B3.3.Coñecer a organización  CSB3 3.1 Explica a  CCL
 d e territorial: o Estado español e as territorial do Estado español e organización territorial de  CSC
os seus órganos de goberno España, nomea as estruturas
DOG Núm. 171

 h Comunidades Autónomas. básicos básicas de goberno e localiza

 o  B3.6.Estruturas de goberno en mapas políticos as distintas
básicas: o concello. comunidades autónomas que
forman España.
ISSN1130-9229
 a  B3.7. Manifestacións culturais e  B3.4.Valorar a diversidade  CSB3.4.1.Recoñece, partindo  CSC

 d lingüísticas de España. cultural, social, política e da realidade do estado  CCL
lingüística do Estado español español, a diversidade
 h
respectando as diferenzas. cultural, social, política e

lingüística nun mesmo
territorio como fonte de

enriquecemento cultural.
 d  B3.8.Demografía e poboación.  B3.5.Comprender e interpreta  CSB3.5.1.Define demografía e  CCL

 g  B3.9.Conceptos demográficos: os principais conceptos comprende os principais  CSC
básicos e a súa representación. demográficos e calculalos a conceptos demográficos.
 h
Representacións gráficas dalgúns partires dos datos de
 i poboación.  CSB3.5.2.Elabora gráficos  CMCCT
datos demográficos de Galicia
 o obtidos en fontes estatísticas: IGE. sinxelos a partires de datos  CAA

demográficos de obtidos en
diversas fontes de
información.
 a  B3.10.Educación viaria.  B3.6. Coñecer e respectar as  CSB3 6.1.Explica normas  CSC

 h Adquisición de coñecementos que normas de circulación e básicas de circulación e as  CCL
contribúan a consolidar condutas e fomentar a seguridade viaria en consecuencias derivadas do
 n
hábitos viarios correctos. todos os seus aspectos. descoñecemento ou
incumprimento destas.
Páx. 37510
 CSB3 6.2.Coñece o  CSC
significado dalgunhas sinais  CCL
DOG Núm. 171

de tráfico, recoñece a
importancia de respectalas e
as utiliza tanto como peón ou
peoa e como persoa usuaria
de medios de transporte
ISSN1130-9229
(abrocharse o cinto, non

molestar a persoa
condutora...)

 b  B4.1.O tempo histórico. A  B4.1.Explicar as características  CSB4.1.1.Define o concepto  CSC

 g Prehistoria e a Idade Antiga: de cada tempo histórico de prehistoria e historia,  CMCCT
duración e datación dos feitos estudado e certos asociándoa as distintas idades
 h  CCL
históricos significativos que as acontecementos desas épocas aos feitos que marcan o seu
acoutan. Proxecto de traballo que determinaron cambios inicio e final.
colaborativo sobre as formas de fundamentais no rumbo da
vida que caracterizan a historia.  CSB4.1.2.Explica e valora a  CSC
Prehistoria. importancia da escritura, a  CCEC
agricultura e a gandería, como

 CCL
descubrimentos que
cambiaron profundamente as
sociedades humanas.
 b  B4.2.As fontes históricas: a  B4.2.Coñecer a importancia  CSB4.2.1.Recoñece a  CSC

 h importancia das fontes das fontes históricas para o importancia dos restos  CMCCT
arqueolóxicas e materiais. A estudo da historia. arqueolóxicos e materiais que
 i  CAA
escritura. produce unha sociedade como
fontes para coñecer o noso
Páx. 37511
pasado, con especial
relevancia da escritura.
DOG Núm. 171

 g  B4.3.Técnicas para localizar no  B4.3.Utiliza as nocións básicas  CSB4.3.1.Recoñece o século  CMCCT

 h tempo e no espazo feitos do de sucesión, duración e como unidade de medida do  CSC
pasado: os mapas históricos e as simultaneidade para ordenar tempo histórico e localiza
 i
liñas do tempo. temporalmente algúns feitos feitos situándoos como
históricos e outros feitos sucesivos a.C o d.C
ISSN1130-9229
relevantes.
 CSB4.3.2.Usa diferentes  CSC
técnicas para localizar no  CMCCT
tempo e no espazo feitos do
 CAA

pasado, percibindo a duración,
a simultaneidade e as
relacións entre os
acontecementos.
 b  B4.4.A península ibérica na  B4.4.Identificar e localizar no  CSB4.4.1.Sitúa nunha liña do  CMCCT

 d Prehistoria. tempo os procesos e tempo os feitos fundamentais  CSC
 B4.5.A península ibérica na Idade acontecementos históricos e da prehistoria e historia de
 h culturais máis relevantes da España e describe as  CCEC
Antiga.
 o historia de España para adquirir principais características de  CCL
 B4.6.A Prehistoria e Idade Antiga unha perspectiva global da súa cada unha delas.
en Galicia. Os principais evolución e coñecer os

xacementos arqueolóxicos de principais xacementos
Galicia.  CSB4.4.2.Explica aspectos  CCEC
arqueolóxicos de Galicia.
relacionados coa forma de  CSC
vida, organización social e
cultura das distintas épocas  CCL
históricas estudadas.
 CSB4.4.3.Explica a diferenza  CSC

dos dous períodos nos que se  CCEC
divide a Prehistoria e describe
Páx. 37512
as características básicas das  CCL
formas de vida nestas dúas
épocas.
DOG Núm. 171

 CSB4.4.4.Data a Idade Antiga  CMCCT

e describe as características  CSC
básicas da vida naquel tempo,
 CCEC
en especial as referidas á
ISSN1130-9229
romanización.
 d  B4.7.Noso patrimonio histórico e  B4.5.Desenvolver a curiosidade  CSB4.5.1.Identifica, valora e  CSC

 h cultural. por coñecer as formas da vida respecta o patrimonio natural,  CCEC
humana no pasado, valorando histórico, cultural e artístico e

 o
a importancia que teñen os asume as responsabilidades
restos para o coñecemento e que supón a súa conservación
estudo da historia e como e mellora.
patrimonio cultural que hai que
coidar e legar.
 d  B4.8.Museos, sitios e monumentos  B4.6.Valorar a importancia dos  CSB4.6.1.Respecta e asume  CSC

 h históricos como espazos de museos, sitios e monumentos o comportamento que debe  CCEC
aprendizaxe e gozo. Planificación históricos como espazos onde cumprirse cando visita un
 o
conxunta e visita a un museo se ensina e aprende, museo ou un edificio antigo.
próximo. amosando unha actitude de
respecto á súa contorna e á
súa cultura, apreciando a
herdanza cultural.
Páx. 37513
DOG Núm. 171

ÁREA CIENCIAS SOCIAIS CURSO QUINTO

ISSN1130-9229
 b científico, toma de conciencia das investigación que supoña a (empregando as TIC e  CD

súas fases e a súa aplicación nas busca, selección e organización outras fontes directas e
 d  CMCCT
Ciencias sociais. Proposta de de información sobre indirectas), selecciona a
 e traballo que xurda dun problema, fenómenos previamente información relevante, a  CCL

 h acontecemento ou inquedanza e delimitados, a realización dun organiza, analiza, obtén
 i que supoña un proceso de produto, a documentación do conclusións sinxelas e as
investigación e acción que garanta proceso e a comunicación do comunica oralmente e/ou por
participación activa do alumnado e resultados. escrito.
facilite o proceso de
autorregulación de aprendizaxes.  CSB1.1.2.Manifesta  CSIEE
 B1.2.Busca e selección de autonomía na planificación e  CAA
información empregando as TIC e execución de accións e
outras fontes (directas e tarefas, ten iniciativa na
indirectas), organización, análise, toma de decisións e asume
documentación do proceso responsabilidades.
(mediante uso do cartafoles) e

comunicación das conclusións.  CSB1.1.3.Realiza as tarefas  CAA
 B1.3.Planificación e xestión de encomendadas e presenta  CCL
proxectos co fin de acadar os traballos de maneira
obxectivos. Iniciativa ordenada, clara e limpa.
emprendedora.
Páx. 37514
DOG Núm. 171


de traballo cooperativo. Valoración comportamento de respecto e grupo, e emprega
 c
do esforzo e coidado do material. tolerancia ante as diferentes estratexias de traballo
 d ideas e achegas alleas nos cooperativo valorando o
 B1.5.Participación activa e
ISSN1130-9229
construtiva na vida social, uso das diálogos e debates, valorando o esforzo e o coidado do
normas de convivencia. esforzo e amosando actitudes material.
de cooperación, participación e
 B1.6.A cooperación e o diálogo
respecto cara aos demais.  CSB1.2.2.Adopta un  CSC

recursos básicos na resolución comportamento responsable,  CAA
construtivo e solidario,
pacífica de conflitos.
respectando diferentes ideas
e achegas nos debates e
recoñecendo a cooperación
e o diálogo como principios
democrático.
 b  B1.7.Utilización da terminoloxía  B1.3.Coñecer e utilizar as  CSB1.3.1.Emprega de  CCL

 e propia da área. palabras claves e conceptos maneira axeitada o  CAA
- Organización de ficheiros necesarios para ser capaz de vocabulario adquirido para

 h  CMCCT
temáticos de termos propios da ler, escribir e falar sobre ser capaz de ler, escribir e
 i Ciencias sociais, así como falar sobre Ciencias sociais.  CSC
área.
 o comprender diferentes
 B1.8.Fomento de Técnicas de
linguaxes recollidos en textos  CCB1.3.2.Expón oralmente  CCL
animación á lectura de textos de
de carácter social, xeográfico de forma clara e ordenada,  CMCCT
divulgación das Ciencias sociais
ou histórico. contidos relacionados coa
(de carácter social, xeográfico e  CSC
área, que manifesten a
histórico).  CAA
- A prensa escrita e dixital como e /ou escritos de carácter
fonte de información.
Páx. 37515
xeográfico, social e histórico.
 B1.9.Utilización e lectura de
diferentes linguaxes textuais e  CSB1.3.3.Analiza  CCL
gráficos. informacións relacionadas
DOG Núm. 171

coa área e manexa imaxes,  CD

táboas, gráficos, esquemas,  CMCCT
resumos e as tecnoloxías da
 CSC
información e a
comunicación.
ISSN1130-9229
 h  B2.1.O Universo: galaxia, estrela,  B2.1.Explicar como é e de que  CSB2.1.1.Describe como é e  CMCCT

 e planeta, satélite, asteroide e forma se orixinou o Universo e de que forma se orixinou o  CCL
cometa. os seus principais Universo e explica os seus
compoñentes. principais compoñentes

identificando galaxia, estrela,
planeta, satélite, asteroide e
cometa.
 h  B2.2.O sistema Sslar: o Sol e os  B2.2.Describir as  CSB2.2.1. Describe as  CMCCT

 e planetas. características principais do características,  CCL
Sistema Solar identificando compoñentes do Sistema
diferentes tipos de astros e as Solar, localizando o Sol no
súas características. centro do mesmo e os

planetas segundo a súa
proximidade.
 h  B2.3.O planeta Terra e a Lúa.  B2.3.  CSB2.3.1. Define e  CMCCT

 e Características. repre  CCL
 expli errestre, o eixe
 g  CAA
e car do xiro e os polos
consecuencias e calcular os xeo
fusos horarios.
 B2.5.A translación da Lúa: as
efecto combinado e calcula
Páx. 37516
fases lunares. Eclipses e mareas.
os fusos horarios.
DOG Núm. 171

 CSB2.3.2.Explica o día e a  CMCCT

noite como consecuencia da  CCL
rotación terrestre e como
 CAA
unidades para medir o
tempo.
ISSN1130-9229
 CSB2.3.3.Define a  CMCCT
translación da Lúa  CCL

identificando e nomeando as
fases lunares.
 h  B2.6.Cartografía. Planos, mapas e  B2.4.Describir correctamente  CSB2.4.1.Identifica e  CMCCT

 g planisferios. Mapas temáticos. planos e mapas, incluíndo os clasifica os diferentes tipos  CAA
 B2.7. Escalas e signos planisferios, interpretando a súa de mapas, define que é a
 e
convencionais dun mapa. escala e signos convencionais. escala nun mapa e emprega
 i e interpreta os signos
 B2.8.Orientación no espazo:
convencionais máis usuais
técnicas, instrumentos e
que poden aparecer nel.
estratexias.
- Elaboración dun itinerario coa
axuda de ferramentas dixitais.
 e  B2.9.O clima e factores climáticos.  B2.5.Identificar os elementos  CSB2.5.1.Define clima,  CMCCT

 g que inflúen no clima, explicando nomea os seus elementos e  CCL
como actúan nel e adquirindo identifica os factores que
 h
unha idea básica de clima e determinan en España.
 o dos factores determinan o clima
en España.
Páx. 37517
DOG Núm. 171

 e  B2.10.As grandes zonas climáticas  B2.6.Recoñecer as zonas  CSB2.6.1.Explica que é  CMCCT

 g do planeta. climáticas mundiais e os tipos unha zona climática,  CCL
 B2.11.Tipos de climas de España de clima de España nomeando as tres zonas
 h
e as súas zonas de influencia. O identificando algunhas das súas climáticas do planeta e
 o características básicas. describindo as súas
clima en Galicia.
ISSN1130-9229
características principais.
 CSB2.6.2 Describe e sinala  CMCCT

nun mapa os tipos de climas  CAA

de España, e as zonas ás
 CCL
que afecta cada un,

interpretando e analizando
climogramas de distintos
territorios de España e
relacionándoos co clima ao
que pertence.
 h  B2.12.A paisaxe: elementos que a  B2.7.Explicar que é unha  CSB2.7.1.Define paisaxe,  CCL
 i forman, tipos de paisaxes. paisaxe, identificar os principais identifica os seus elementos  CSC
elementos que a compoñen e e explica as características
 o  B2.13.Características das  CAA

principais paisaxes de España. as características das principais das principais paisaxes de
paisaxes de España España valorando a súa
diversidade.
 e  B2.14.A diversidade xeográfica  B2.8.Describir as  CSB2.8.1.Localiza nun mapa  CMCCT

 h das paisaxes de España: relevo e características do relevo de as principais unidades de
hidrografía. España e a súa rede relevo en España e as súas
 io
 B2.15.O relevo e a rede hidrográfica, localizándoos nun vertentes hidrográficas.
hidrográfica de Galicia. Utilización mapa.
de sistemas de información  CSB2.8.2.Sitúa nun mapa os  CMCCT
Páx. 37518
xeográfica. mares, océanos e os
grandes ríos de España.
DOG Núm. 171

 a  B2.16.A intervención humana no  B2.9.Explicar a importancia da  CSB2.9.1.Explica a  CSC

 b medio. Estudo de campo das intervención humana no medio importancia do coidado do  CCL
consecuencias da intervención e favorecer o desenvolvemento medio, así como as
 h
humana na contorna. sostible. consecuencias da acción
 B2.17.A contaminación e o cambio humana neste.
ISSN1130-9229
climático.
 CSB2.9.2.Favorece o  CSC
 B2.18.Desenvolvemento sostible e
desenvolvemento sostible e  CAA
consumo responsable.
o consumo responsable.

 a  B3.1.A Constitución de 1978.  B3.1.Explicar a importancia que  CSB3.1.1.Identifica, respecta  CSC

 d  B3.2.Dereitos e deberes dos ten a Constitución para o e valora os principios  CCL
cidadáns e cidadás. funcionamento do Estado democráticos máis
 h
español, así como os dereitos, importantes establecidos na
deberes e liberdades recollidos Constitución e explica a
nesta. importancia que a
Constitución ten para o
funcionamento do Estado
español.
 a  B3.3.Forma de goberno: a  B3.2.Identificar as institucións  CSB3.2.1.Identifica as  CSC

 d monarquía parlamentaria. políticas que se derivan da principais institucións do  CCL
 B3.4.As principais institucións Constitución. Funcións e Estado español e describe
 h
políticas e as súas funcións. organización. as súas funcións e a súa
Elaboración de organigramas. organización.
Páx. 37519
DOG Núm. 171

 CSB3.2.2.Identifica e  CCL
comprende a división de  CSC
poderes do Estado e cales
son as atribucións recollidas
na Constitución para cada
ISSN1130-9229
un deles.
 a  B3.5.Entidades territoriais e  B3.3.Describir a organización  CSB3.3.1.Explica a  CCL

 d órganos de goberno. As territorial do Estado español así organización territorial de  CSC

comunidades autónomas, as como os órganos de goberno. España, nomea as
 h
cidades autónomas e as estruturas básicas de
provincias. goberno e localiza en mapas

políticos as distintas
comunidades autónomas
que forman España, así
como as súas provincias.
 a  B3.6.Manifestacións culturais e  B3.4.Valorar a diversidade  CSB3.4.1.Valora, partindo  CSC

 d lingüísticas de España. cultural, social, política e da realidade do estado  CCL
lingüística do Estado español español, a diversidade
 h
respectando as diferenzas. cultural, social, política e

 o lingüística nun mesmo
territorio como fonte de
 d  B3.7.Demografía e poboación.  B3.5.Comprender e interpreta  CSB3.5.1.Define demografía  CMCCT

 g Variables demográficas. os principais conceptos e poboación, comprende os  CCL
 B3.8.Conceptos demográficos: demográficos e os factores principais conceptos
 h  CSC
poboación absoluta, densidade de xeográficos, sociais, demográficos e os principais
 i económicos ou culturais que factores que afectan á de
poboación, distribución espacial,
Páx. 37520
crecemento natural e crecemento inciden nos datos de poboación.
real da poboación. poboación.
DOG Núm. 171

 B3.9.Representación gráfica de  CSB3 5.2.Interpreta unha  CMCCT

datos demográficos. pirámide de poboación e  CAA
outros gráficos usados no
estudo da poboación.
ISSN1130-9229
 d  B3.10.Poboación de Galicia e  B3.6.Distinguir os principais  CSB3.6.1.Describe os  CCL

 g España: distribución e evolución. trazos da poboación española principais rasgos da  CSC
 h Representación gráfica dalgúns explicando a súa evolución e a poboación española.
datos demográficos de Galicia súa distribución demográfica e
 o

obtidos en fontes estatísticas: INE. representándoa graficamente.  CSB3.6.2.Explica o proceso  CCL
da evolución da poboación  CSC
en España e describe a
incidencia que tiveron nesta,
factores como a esperanza
de vida ou a natalidade.
 CSB3.6.3.Describe os  CCL
factores que condicionan a  CSC
distribución da poboación
española.
 CSB3.6.4 Sitúa nun mapa os  CSC

maiores núcleos de
poboación en España e as
zonas máis densamente
poboadas.
 a  B3.11.Os movementos  B3.7.Describir os movementos  CSB3.7.1 Explica o éxodo  CCL

 d migratorios: éxodo rural, a migratorios da poboación rural, a emigración a Europa,  CSC
 h emigración a Europa, a chegada galega e de España explicando e a chegada de inmigrantes
de inmigrantes ao noso país. o éxodo rural, a emigración a ao noso país.
 o
Páx. 37521
 B3.12.Problemas actuais da Europa, e a chegada de
poboación española. emigrantes ao noso país e  CSB3.7.2.Identifica e  CCL
- Estudo de casos e debates. identificar os problemas actuais describe os principais  CSC
da poboación española. problemas actuais da
DOG Núm. 171

poboación española:
migracións, envellecemento,
etc.
 h  B3.13.As actividades produtivas:  B3.8.Explicar as diferenzas  CSB3.8.1.Identifica e define  CCL

ISSN1130-9229
recursos naturais e materias entre materias primas e os materias primas e produto

 CSC
primas. produtos elaborados, elaborado e os asocia coas
identificando as actividades que actividades nas que se
 B3.14.Produtos elaborados.
se realizan para obtelos. obteñen.

Artesanía e Industria. Formas de
produción.
 CSB3 8.2 Describe  CCL

ordenadamente o proceso
 CSC
de obtención dun produto
ata a súa venda e identifica  CMCCT
os sectores aos que
pertencen.
 h  B3.15.As actividades económicas  B3.9.Identificar as actividades  CSB3.9.1.Identifica os tres  CMTC

e os sectores produtivos de que pertencen a cada un dos sectores de actividades

 o  CSC
España. sectores económicos, describir económicas e clasifica
as características destes distintas actividades no
recoñecendo as principais grupo ao que pertencen.
actividades económicas de
España.  CSB3.9.2.Explica as  CCL
actividades relevantes dos
 CSC
sectores primario,
secundario e terciario en
Páx. 37522
España e as súas
localizacións nos territorios
correspondentes.
DOG Núm. 171

 g  B4.1.O tempo histórico. A Idade  B4.1.Explicar as características  CSB4.1.1Identifica a idea de  CSC

Media e a Idade Moderna: de cada tempo histórico idade da historia e data a
 o duración e datación dos feitos  CMCCT
estudado e certos Idade Media e Moderna,
ISSN1130-9229
 h históricos significativos que as  CCL

acontecementos desas épocas asociándoas aos feitos que
acoutan.  CCEC
que determinaron cambios marcan os seus inicios e
fundamentais no rumbo da finais.
historia.

 b  B4.2.As fontes históricas e a súa  B4.2.Coñecer a importancia  CSB4.2.1.Coñece algunhas  CSC
clasificación: fontes primarias e das fontes históricas para o fontes da historia

 h secundarias. Elaboración dun  CMCCT
estudo da historia, representativas de cada
 i traballo comparativo entre tipos de  CAA
diferenciando entre fontes unha das idades da historia,
fontes históricas.  CCEC
primarias e secundarias. facendo fincapé na Idade
Contemporánea.
 g  B4.3.Técnicas para localizar no  B4.3.Utiliza as nocións básicas  CSB4.3.1.Usa diferentes  CSC

tempo e no espazo feitos do de sucesión, duración e técnicas para localizar no
 h pasado: os mapas históricos e as  CMCCT
simultaneidade para ordenar tempo e no espazo feitos do
 i liñas do tempo.  CAA

temporalmente algúns feitos pasado, percibindo a
históricos e outros feitos duración, a simultaneidade e  CCEC
relevantes. as relacións entre os
acontecementos.
 b  B4.4.A península ibérica na Idade  B4.4.Identificar e localizar no  CSB4.4.1.Sitúa nunha liña  CMCCT
Media. tempo e no espazo os procesos do tempo as etapas
 d  CSC
 B4.5.Al-Andalus e os reinos e e acontecementos históricos, históricas máis importantes
 h cristianos.  CCEC
políticos, sociais e culturais da Idade Media e Idade
 o  B4.6.O Camiño de Santiago. O máis relevantes da historia de Moderna en España.
Páx. 37523
Románico. O Gótico. Proposta de España para adquirir unha
realización dunha investigación e perspectiva global da súa  CSB4.4.2.Identifica e  CMCCT
exposición sobre o Camiño de evolución. localiza no tempo e no
Santiago.  CSC
espazo os feitos
DOG Núm. 171

 B4.7.España e Galicia na Idade fundamentais da historia  CCEC

Moderna. medieval e moderna de  CCL
 B4.8.A época dos grandes España, describindo as
descubrimentos. principais características de
 B4.9.A monarquía dos Austrias e cada unha delas.
ISSN1130-9229
os Borbóns.
 B4.10.A arte na Idade Moderna:  CSB4.4.3.Explica aspectos  CSC
Renacemento e Barroco. relacionados coa forma de  CCEC
vida e organización social de
 CAA

España das distintas épocas
 CSB4.4.4. Describe en orde  CMCCT

cronolóxica os principais  CSC
movementos artísticos e
 CCEC
culturais da Idade Media e
da Idade Moderna en
España citando aos seus
representantes máis
significativos.
 CSB4.4.5.Identifica as  CCEC
características distintivas  CSC
das culturas que conviviron
 CCL
nos reinos peninsulares
durante a Idade Media
describindo a evolución
Páx. 37524
política e os distintos
modelos sociais.
DOG Núm. 171

 CSB4.4.6.Explica as  CSC
características da Idade  CCL
Moderna e certos
 CCEC
acontecementos que
determinaron cambios
ISSN1130-9229
fundamentais no rumbo da
historia neste período de
tempo (Monarquía dos
Austrias, s. XVI-XVII. Os

Borbóns, s. XVIII).

 h cultural. por coñecer as formas da vida respecta o patrimonio  CCEC
humana no pasado, valorando natural, histórico, cultural e
 o
a importancia que teñen os artístico e asume as
restos para o coñecemento e responsabilidades que
estudo da historia e como supón a súa conservación e
patrimonio cultural que hai que mellora.
coidar e legar.
 d  B4.12.Museos, sitios e  B4.6.Valorar a importancia dos  CSB4.6.1.Aprecia a  CSC

 h monumentos históricos como museos, sitios e monumentos herdanza cultural a escala  CCEC
espazos de aprendizaxe e gozo. históricos como espazos onde local e nacional como a
 o
Elaboración dunha guía dun se ensina e aprende, riqueza compartida que hai
museo próximo. amosando unha actitude de que coñecer, preservar e
respecto á súa contorna e á coidar.
súa cultura, apreciando a
herdanza cultural.
Páx. 37525
DOG Núm. 171

ÁREA CIENCIAS SOCIAIS CURSO SEXTO
 e  B1.1.Iniciación ao coñecemento  B1.1.Obter información  CSB1.1.1.Busca, selecciona  CAA

ISSN1130-9229
 h científico, toma de conciencia das concreta e relevante sobre e organiza información  CMCCT
fases do mesmo e a súa feitos ou fenómenos concreta e relevante, a
 CCL
aplicación nas Ciencias sociais. previamente delimitados, analiza, obtén conclusións,
utilizando diferentes fontes reflexiona respecto ao  CD

 B1.2.Recollida de información do (directas e indirectas) proceso seguido e o
tema a tratar, utilizando diferentes comunica oralmente e/ou por
fontes (directas e indirectas). escrito.
 e  B1.3.Utilización das tecnoloxías da  B1.2.Utilizar as tecnoloxías da  CSB1.2.1.Utiliza as  CD

 h información e a comunicación para información e a comunicación tecnoloxías da información e  CAA
buscar e seleccionar información, para obter información e como a comunicación (internet,
 i  CCL
simular procesos e presentar instrumento para aprender, e blogs, redes sociais...) para
conclusións. expresar contidos sobre elaborar traballos coa  CMCCT
 B1.4.Desenvolvemento de Ciencias sociais. terminoloxía adecuada aos  CSC
estratexias para organizar, asimilar temas tratados.
e recuperar a información obtida

mediante diferentes métodos e  CSB1.2.2.Analiza  CD
fontes. informacións relacionadas  CAA
coa área e manexa imaxes,
 B1.5.Técnicas de traballo  CCL
táboas, gráficos, esquemas,
intelectual.  CMCCT
resumos e as tecnoloxías da
información e a  CSC
comunicación.
 e  B1.6.Estratexias para desenvolver  B1.3.Desenvolver a  CSB1.3.1.Emprega con rigor  CCL
Páx. 37526
 h a responsabilidade, a capacidade responsabilidade, a capacidade e precisión o vocabulario  CAA
de esforzo e a constancia no de esforzo e a constancia no adquirido para elaborar
 b  CMCCT
estudo. Elaboración dun glosario estudo. traballos coa terminoloxía
 i colectivo. axeitada aos temas tratados.  CSC
DOG Núm. 171

 o  B1.7.Uso e utilización correcto de  CCB1.3.2.Expón oralmente  CCL

diversos materiais cos que se de forma clara e ordenada,  CAA
traballa. contidos relacionados coa
 CMCCT
 B1.8.Utilización e lectura de área, que manifesten a
diferentes linguaxes textuais e comprensión de textos orais  CSC
ISSN1130-9229
gráficos. e /ou escritos.
 h  B1.9.Fomento de Técnicas de  B1.4.Realizar traballos e  CSB1.4.1.Realiza traballos e  CAA

 b animación á lectura de textos de presentacións a nivel individual presentacións a nivel  CD

divulgación das Ciencias sociais e grupal que supoñan a busca, individual e grupal que
 i  CSIEE
(de carácter social, xeográfico e selección e organización de supoñen a busca, selección
histórico). A prensa escrita e dixital textos de carácter social, e organización de textos de  CSC
como fonte de información. xeográfico ou histórico, carácter xeográfico, social e  CCL
amosando habilidade para histórico.  CMCCT
traballar tanto individualmente
como de maneira colaborativa
dentro dun equipo.
 h  B1.10.Utilización de técnicas para  B1.5.Valorar o traballo en  CSB1.5.1.Utiliza estratexias  CSC

 b potenciar a cohesión do grupo e o grupo, amosando actitudes de para realizar traballos de  CAA
traballo cooperativo. cooperación e participación forma individual e en equipo,

 CSIEE
responsable, aceptando as e amosa habilidades para a
diferenzas con respecto e resolución pacífica de
tolerancia cara ás ideas e conflitos.
achegas alleas nos diálogos e
debates.  CSB1.5.2.Participa en  CSC
actividades de grupo  CAA
adoptando un
comportamento responsable,
construtivo e solidario e
Páx. 37527
respecta os principios
democrático.
DOG Núm. 171

 a  B1.11. Estratexias para a  B1.6.Respecta a variedade dos  CSB1.6.1.Valora a  CSC

 h resolución de conflitos, utilización diferentes grupos humanos e importancia dunha  CAA
 i das normas de convivencia e valora a importancia dunha convivencia pacífica e
valoración da convivencia pacífica convivencia pacífica e tolerante tolerante entre os diferentes
e tolerante. entre todos eles sobre a base grupos humanos sobre a
ISSN1130-9229
dos valores democráticos e os base dos valores

dereitos humanos democráticos e os dereitos
universalmente compartidos. humanos universalmente
compartidos.

 a  B1.12.Participación activa e  B1.7.Participa dunha maneira  CSB1.7.1.Participa dunha  CSC
 c construtiva na vida social. eficaz e construtiva na vida maneira eficaz e construtiva  CAA
social creando estratexias para na vida da aula e do centro e
resolver conflitos e empregando crea e utiliza estratexias
códigos de conduta xeralmente para resolver conflitos entre
aceptados. seus compañeiros
 CSB1.7.2.Identifica e utiliza  CSC

os códigos de conduta e os  CAA
usos xeralmente aceptados

nas distintas sociedades e
contornos (escola, familia,
barrio etc.)
 a  B1.13.A cooperación e o diálogo  B1.8.Valorar a cooperación e o  CSB1.8.1.Valora a  CSC

 h como valores democráticos diálogo como forma de evitar e cooperación e o diálogo  CAA
fundamentais. resolver conflitos, fomentando como forma de evitar e
os valores democráticos. resolver conflitos e fomenta
Páx. 37528
os valores democráticos.
DOG Núm. 171

 b  B1.14.Iniciativa emprendedora.  B1.9.Desenvolver a  CSB1.9.1.Amosa actitudes  CSIEE

 d Actividades de experimentación. creatividade e o espírito de confianza en si mesmo/a,  CSC
emprendedor aumentando as sentido crítico, iniciativa
 CAA
capacidades para aproveitar a persoal, curiosidade,
información, as ideas e interese, creatividade na
ISSN1130-9229
presentar conclusións aprendizaxe e espírito

innovadoras. emprendedor que o fan
activo ante as circunstancias
que lle rodean.

 CSB1.9.2.Manifesta  CAA
autonomía na planificación e  CSIEE

execución de accións e
tarefas e ten iniciativa na
toma de decisións.
 a  B1.15.Planificación e xestión de  B1.10.Desenvolver actitudes en  CSB1.10.1.Desenvolve  CSC

 b proxectos co fin de acadar cooperación e de traballo en actitudes de cooperación e  CAA
obxectivos. equipo, así como o hábito de de traballo en equipo, valora
 c  CSIEE
asumir novos roles nunha as ideas alleas e reacciona
sociedade en continuo cambio. con intuición, apertura e

flexibilidade ante elas.
 CSB1.10.2.Planifica traballos  CSC

en grupo, coordina equipos,  CAA
toma decisións e acepta
 CSIEE
responsabilidades.
Páx. 37529
DOG Núm. 171

 h  B2.1.Cartografía. Planos, mapas e  B2.1.Describir correctamente  CSB2.1.1.Identifica e  CMCCT

 g planisferios. planos e mapas, incluíndo os clasifica os diferentes tipos  CAA
 B2.2.Tipos de mapas: físicos, planisferios, interpretando a súa de mapas, incluíndo os
ISSN1130-9229
 e
políticos e temáticos. escala e signos convencionais. planisferios, define que é a
 i escala nun mapa e emprega
 B2.3. Escalas e signos
e interpreta os signos
convencionais dun mapa.
convencionais máis usuais

 B2.4.Técnicas de orientación no que poden aparecer nel.
espazo. Elaboración dun itinerario
de viaxe coa axuda de

ferramentas dixitais.
 e  B2.5.O clima. Elementos e  B2.2.Identificar os elementos  CSB2.2.1.Define clima,  CMCCT

 g factores climáticos. que inflúen no clima, explicando nomea os seus elementos e  CCL
como actúan nel e adquirindo identifica os factores que o
 h
unha idea básica de clima e determinan
dos factores que o determinan.
 e  B2.6.A paisaxe: elementos que o  B2.3.Explicar que é unha  CSB2.3.1.Define paisaxe,  CMCCT
 h forman, tipos de paisaxes. paisaxe, identificar os principais identifica os seus elementos  CCL
 B2.7.Características dos principais elementos que o compoñen e e explica as características
 o  CSC
paisaxes de España e de Europa as características dos principais dos principais paisaxes de
paisaxes de España e de España e de Europa
Europa. valorando a súa diversidade.
 e  B2.8.A diversidade xeográfica das  B2.4.Identificar as principais CSB2.4.1.Localiza nun mapa  CMCCT
 h paisaxes de Europa: relevo, climas unidades de relevo de Europa, o relevo de Europa, as súas
e hidrografía. os seus climas e a súa rede vertentes hidrográficas e o
Páx. 37530
 B2.9. Utilización e consulta en hidrográfica, localizándoos nun seu clima.
sistemas de información mapa.
xeográfica.
DOG Núm. 171

 CSB2.4.2.Recoñece as  CMCCT
principais características do  CAA
relevo, os ríos e o clima de
Europa.
ISSN1130-9229
 a  B2.10.A intervención humana no  B2.5.Explicar a influencia do  CSB2.5.1.Explica o uso  CSC

 b medio. Consumo responsable. Os comportamento humano no sostible dos recursos  CMCCT
problemas da contaminación. medio natural, identificando o naturais propoñendo e
 h  CAA
 B2.11.O desenvolvemento uso sostible dos recursos adoitando unha serie de

naturais propoñendo unha serie medidas e actuacións que  CCL
sostible.
de medidas necesarias para o conducen á mellora das
 B2.12. Elaboración dun plan de

desenvolvemento sostible da condicións ambientais do
reciclaxe.
humanidade, especificando os nosos planeta.
seus efectos positivos.
 a  B2.13.O cambio climático: causas  B2.6. Explicar as  CSB2.6.1 Explicar as causas  CSC
 b e consecuencias. consecuencias que teñen as e consecuencias do cambio  CMCCT
nosas accións sobre o clima e o climático e as actuacións
 h  CAA
cambio climático. responsables para frealo.
 CCL
 a  B3.1.A Unión Europea.  B3.1.Identificar a estrutura e os CSB3.1.1.Explica que é a  CSC

 d  B3.2.A organización económica, fins da Unión Europea, Unión Europea e cales son  CAA
social, política e territorial da Unión explicando algunhas vantaxes os seus obxectivos políticos
 h
Europea. derivadas do feito de formar e económicos e localiza nun
parte da Unión Europea. mapa os países membros e
- Aproximación a algunhas
as súas capitais.
características significativas dos
países europeos a través dun
Páx. 37531
proxecto cooperativo.
DOG Núm. 171

 CSB3.1.2.Identifica as  CSC
principais institucións e os  CCEC
seus órganos de goberno na
 CCL
Unión Europea,
recoñecendo os seus
ISSN1130-9229
símbolos e explicando en
que consiste o mercado
único e a zona euro.

 d  B3.3.Demografía e poboación.  B3.2.Comprender e interpreta  CSB3.2.1.Define poboación  CSC
 g Variables demográficas. os principais conceptos dun territorio e identifica os  CCL
 B3.4.Conceptos demográficos: demográficos e calculalos a principais factores que

 h
poboación absoluta, densidade de partires dos datos de inciden nesta e defíneos
 i poboación. correctamente.
poboación distribución espacial,
crecemento natural e crecemento
real da poboación.  CSB3 2.2 Interpreta unha  CMCCT
pirámide de poboación e  CSC
 B3.5.Representación gráfica de
outros gráficos usados no
datos demográficos: as pirámides  CAA
estudo da poboación.
de poboación.
 d  B3.6 Poboación de Europa:  B3.3.Distinguir as principais  CSB3.3.1.Describe as  CSC

 g distribución e evolución. características española e principais características da  CCL
europea, explicando a súa poboación española e
 o
evolución e a súa distribución europea.
 h demográfica e representándoa
graficamente.  CSB3.3.2.Explica o proceso  CSC
da evolución da poboación  CCL
en España e Europa e
 CAA
describe a incidencia que
tiveron nesta, factores como
Páx. 37532
a esperanza de vida ou a
natalidade.
DOG Núm. 171

 CSB3.3.3.Describe os  CSC
factores que condicionan a  CCL
distribución da poboación
española e europea.
ISSN1130-9229
 CSB3.3.4.Describe a  CSC
densidade de poboación de  CMCCT
España comparándoa
mediante gráficos coa media

da Unión Europea.
 a  B3.7.Os movementos migratorios:  B3.4.Describir os movementos  CSB3.4.1.Explica o éxodo  CSC

 d éxodo rural, a emigración a migratorios da poboación rural, a emigración a Europa,  CCEC
Europa, a chegada de emigrantes galega e de España explicando e a chegada de emigrantes
 o  CCL
ao noso país, problemas actuais o éxodo rural, a emigración a ao noso país.
 h da poboación. Estudo dos Europa, e a chegada de
movementos migratorios da emigrantes ao noso país e  CSB3.4.2.Identifica e  CSC
familia. identificar os problemas actuais describe os principais  CCEC
da poboación. problemas actuais da
poboación: superpoboación,
envellecemento, inmigración
etc.
 h  B3.8.As actividades económicas e  B3.5.Identificar as actividades  CSB3.5.1.Identifica os tres  CSC

 o os sectores produtivos de España que pertencen a cada un dos sectores de actividades  CMTC
e Europa. sectores económicos, describir económicas e clasifica
 B3.9.A produción de bens e as características destes distintas actividades no
servizos. recoñecendo as principais grupo ao que pertencen.
actividades económicas de
España e Europa.  CSB3.5.2.Explica as  CSC
Páx. 37533
actividades relevantes dos  CCL
sectores primario,
secundario e terciario en
España e Europa e as súas
DOG Núm. 171

localizacións nos territorios

correspondentes
 b  B3.10.O consumo e a publicidade.  B3.6.Describir o funcionamento  CSB3 6.1.Valora con espírito  CSIEE
 h Debates sobre a influencia da da publicidade e as súas crítico a función da  CAA
ISSN1130-9229
publicidade nas nosas prácticas técnicas distinguindo publicidade e recoñece e

 CSC
diarias. publicidade educativa e explica as técnicas
publicidade consumista. publicitarias máis habituais,
analizando exemplos

concretos.
 g  B3.11.Educación financeira. O  B3.7.Tomar conciencia do valor  CSB3 7.1.Diferencia entre  CSIEE

 h diñeiro. O aforro. Elaboración dun do diñeiro e dos seus usos distintos tipos de gasto e  CAA
presuposto persoal. mediante un consumo adapta o seu presuposto a
 b  CMCCT
responsable e o sentido do cada un deles
aforro.  CSC
 CSB3 7.2.Planifica os seus  CSIEE

aforros para gastos futuros  CAA

elaborando un pequeno
 CMCCT
presuposto persoal.
 CSC
 CSB3.7.3.Investiga sobre  CSIEE

diferentes estratexias de  CAA
compra, comparando prezos
 CMCCT
e recompilando información.
 CSC
Páx. 37534
DOG Núm. 171

 b  B3.12.Empregabilidade e espírito  B3.8.Comprender os beneficios  CSB3 8.1.Desenvolve a  CSIEE

 h emprendedor. que ofrece o espírito creatividade e valora a  CAA
emprendedor. capacidade emprendedora
 CSC
dos membros dunha
sociedade.
ISSN1130-9229
 h  B3.13.A empresa. Actividade e  B3.9.Explica as características  CSB3.9.1.Identifica  CSC

funcións. esenciais dunha empresa, diferentes tipos de empresa  CMCCT
especificando as diferentes segundo o seu tamaño e o

actividades e formas de sector económico ao que
organización que poden pertencen ás actividades
desenvolver distinguindo entre que desenvolven.

os diferentes tipos de
empresas.  CSB3.9.2.Describe diversas  CCL
formas de organización  CSC
empresarial.
 CSB3.9.3.Define termos  CCL

sinxelos relacionados co  CSC
mundo da empresa e a
economía, ilustrando as
definicións con exemplos.
 g  B4.1.As idades da historia:  B4.1.Explicar as características  CSB4.1.1.Define o concepto  CSC

 h duración e datación dos feitos de cada tempo histórico e de prehistoria, identifica a  CAA
históricos significativos que as certos acontecementos que idea de idade da historia e
 i  CCEC
acoutan. determinaron cambios data as idades da historia,
 o fundamentais no rumbo da asociadas aos feitos que  CCL
 B4.2.As fontes históricas e a súa
Páx. 37535
 b clasificación. Realización dun historia. marcan os inicios e finais  CMCCT
traballo expositivo seleccionando e nomeando algunhas fontes
clasificando distintas fontes da historia representativas
(artísticas, literarias, gráficas, de cada unha delas.
DOG Núm. 171

estatísticas, cartográficas, orais,

etc.)
 g  B4.3.O tempo histórico e a súa  B4.2.Utiliza as nocións básicas  CSB4.2.1.Usa diferentes  CSC
 h medida. de sucesión, duración e técnicas para localizar no  CMCCT
ISSN1130-9229
 B4.4.Técnicas para localizar no simultaneidade para ordenar tempo e no espazo feitos do

 i  CAA
tempo e no espazo feitos do temporalmente algúns feitos pasado, percibindo a
históricos e outros feitos duración, a simultaneidade e  CCEC
pasado: os mapas históricos e as
liñas do tempo. Realización dunha relevantes. as relacións entre os

liña do tempo que recolla os acontecementos.
acontecementos históricos máis
relevantes que marcan as idades

da historia.
 b  B4.5.As transformacións  B4.3.Identificar, localizar no  CSB4.3.1.Sitúa nunha liña  CMCCT

 d económicas, políticas, sociais e tempo e no espazo e do tempo as etapas  CSC
culturais do século XIX. comprender os procesos e históricas máis importantes
 o  CCEC
 B4.6.España na Idade acontecementos históricos, das distintas idades da
 h políticos, sociais e culturais, historia en España.
Contemporánea I: o século XIX.
máis relevantes da historia de
 B4.7.As transformacións
España para adquirir unha

económicas, políticas, sociais e
perspectiva global da súa  CSB4.3.2.Identifica e  CMCCT
culturais do século XX.
evolución. localiza no tempo e no
 B4.8.España na Idade  CSC
espazo os feitos
Contemporánea II: o século XX.  CCEC
fundamentais da historia de
Mulleres e homes relevantes na
España describindo as
historia de España e Galicia.
principais características de
 B4.9.España na Unión Europea. cada unha delas.
 B4.10.O Mundo Actual.
Realización de arquivos sobre
Páx. 37536
temas de actualidade.
 CSB4.3.3.Explica aspectos  CSC
relacionados coa forma de  CCEC
vida e organización social de
DOG Núm. 171

España das distintas épocas  CAA

 CSB4.3.4.Describe en orde  CCEC

ISSN1130-9229
cronolóxica os principais  CMCCT

movementos artísticos e
 CSC
culturais das distintas etapas
da historia de España

citando os seus
representantes máis
significativos.
 CSB4.3.5.Explica os  CSC
principais acontecementos  CCEC
que se produciron durante o
 CAA
s. XIX e XX e que
determinan a nosa historia
contemporánea.
 CSB4.3.6.Describe as  CSC
características da sociedade  CCEC
española actual, e valora o
 CAA
seu carácter democrático e
plural, así como a pertenza á
Unión Europea.
Páx. 37537
 o cultural. por coñecer as formas da vida respecta o patrimonio  CCEC
humana no pasado, valorando natural, histórico, cultural e
DOG Núm. 171

 h  B4.12.Patrimonio da Humanidade. a importancia que teñen os artístico e asume as  CAA

Elaboración dunha guía sobre os restos para o coñecemento e responsabilidades que
sitios e lugares Patrimonio da estudo da historia e como supón a súa conservación e
Humanidade. patrimonio cultural que hai que mellora.
coidar e legar.
ISSN1130-9229
 CSB4.4.2.Respecta os  CSC
restos históricos e os valora  CCEC
como un patrimonio que
 CAA
debemos legar e recoñece o

valor que o patrimonio
arqueolóxico monumental
nos achega para o

coñecemento do pasado.
 d  B4.13.Museos, sitios e  B4.5.Valorar a importancia dos  CSB4.5.1.Respecta e asume  CSC

 o monumentos históricos como museos, sitios e monumentos o comportamento que debe  CCEC
espazos de aprendizaxe e gozo. históricos como espazos onde cumprirse cando visita un
 h  CAA
se ensina e aprende, museo ou un edificio antigo.
amosando unha actitude de
respecto á súa contorna e á  CSB4.5.2.Aprecia a  CSC
súa cultura, apreciando a herdanza cultural a escala  CCEC

herdanza cultural. local, nacional e europea
 CAA
como a riqueza compartida
que hai que coñecer,
preservar e coidar.
Páx. 37538
– Área de Lingua castelá e literatura.
O ensino da área de Lingua castelá e literatura ao longo da educación primaria ten como
obxectivo o desenvolvemento da competencia comunicativa lingüística do alumnado. Esta
debe achegar durante toda a etapa as ferramentas e os coñecementos necesarios para
que os nenos e as nenas poidan desenvolverse satisfactoriamente nos ámbitos privado e
público, relacionados coas interaccións individuais e sociais cotiás propias da súa idade.
A lingua apréndese, non para falar, ler ou escribir sobre a lingua, senón para falar,
ler e escribir sobre emocións, afectos, aventuras, sobre o mundo. Ademais, a lingua é o
medio das relacións interpersoais e a porta de acceso ao coñecemento. Neste marco, o
profesorado de lingua debe guiar o alumnado para facelo usuario consciente do potente
instrumento que é a lingua, a competencia en comunicación lingüística, para comprender,
crear e/ou transformar o seu mundo; utilizar a potencia do manexo efectivo da lingua para
unha comunicación eficaz, e lograr un avance substancial no desenvolvemento das súas
posibilidades.
Nesta concepción da lingua como instrumento para a transmisión de información e fe-

rramenta para operar co coñecemento, debe situarse o ensino da Literatura. Transmisora
de cultura e tamén liberadora, a Literatura incita á fantasía, á evocación de mundos posi-
bles, á creación e á reflexión crítica. E vai de par coa lingua que achega aspectos metalin-
güísticos e instrumentais fundamentais para acceder aos textos literarios e para crealos.
Así, a aprendizaxe da literatura debe constituír tanto un instrumento de aprendizaxe como
unha fonte de gozo e de creatividade.
En consecuencia co anterior, o currículo da área de Lingua castelá e literatura organíza-

se en bloques que responden á educación literaria, ás actividades lingüísticas ou destrezas

esenciais para a comunicación oral e escrita, e ao coñecemento metalingüístico.
O bloque 1 Comunicación oral: escoitar e falar establece as habilidades necesarias para

que os nenos e nenas comuniquen con precisión as súas propias ideas e axusten o propio
discurso, cada vez máis elaborado segundo se avanza na etapa, ás distintas situacións de
comunicación. Ademais, aborda aspectos esenciais da interacción social como a escoita
atenta e o respecto das ideas dos e das demais.
Está pois centrado na xestión das relacións sociais a través do diálogo e na planifica-
ción e exposición dos discursos orais.

Este bloque inclúe, ademais, os elementos non verbais como parte integrante do pro-
ceso comunicativo, xa que en moitas ocasións actúan como reguladores do proceso de
comunicación, contribuíndo a ampliar, modificar ou reducir o significado da mensaxe.
Os bloques 2 e 3 Comunicación escrita: ler e escribir deben fomentar o achegamento,

en contextos persoais, académicos e sociais á comprensión e produción de textos de dife-
rente tipoloxía, atendendo tanto a forma da mensaxe (descritivos, narrativos, dialogados,
expositivos e argumentativos) como a intención comunicativa (informativos, literarios, pres-
critivos e persuasivos)
Comprender un texto implica poñer en marcha unha serie de estratexias de lectura que
deben practicarse na aula e proxectarse en todas as esferas da vida e en calquera finalida-
de de lectura: ler para obter información, ler para aprender ou ler por pracer.
Pola súa parte, o bloque sobre a escritura pretende a aprendizaxe desta como un proce-
demento estruturado en tres fases: planificación do escrito, redacción, e revisión de borra-
dores antes de producir o texto definitivo. Así, a ensinanza da escrita non se debe centrar
no produto final, elaborado de forma individual ou en grupo, senón en todo ao proceso de
escritura. Do mesmo modo, a avaliación está ligada a todo o desenvolvemento do texto
escrito, no que, ademais, a revisión en grupo como práctica habitual contribuirá a favorecer
a aprendizaxe autónoma.
O bloque 4 Coñecemento da lingua responde á necesidade de suscitar a aprendizaxe

progresiva metalingüística para apropiarse do léxico e das regras gramaticais e ortográfi-
cas imprescindibles para o uso adecuado da lingua, é dicir, falar, ler e escribir correctamen-
te. Debe ser unha aprendizaxe fundamentalmente funcional e significativa, integrada no
proceso de lectura e escritura.
O bloque 5 Educación Literaria pretende implicar aos alumnos e alumnas nun proceso
de formación lectora que continúe ao longo de toda a súa vida. A reflexión literaria a través
da lectura, comprensión e interpretación de textos significativos favorece o coñecemento
das posibilidades expresivas da lingua, desenvolve a capacidade crítica e creativa do alum-
nado, dálle acceso ao coñecemento doutras épocas e culturas e enfróntao a situacións que
enriquecen a súa experiencia do mundo e favorecen o coñecemento do mesmo. Os nenos
e nenas deben ir adquirindo, coa guía do persoal docente, os recursos persoais propios
dunha persoa lectora activa. Do mesmo xeito, foméntase a produción de textos persoais
con intención literaria a través de proposta de tarefas lúdicas e creativas.

O currículo deste século non pode deixar de lado as tecnoloxías da información e da

comunicación (TIC). Toda a súa potencialidade en relación co desenvolvemento das habi-
lidades lingüístico-comunicativas debe aproveitarse nas aulas para favorecer interactiva-
mente tanto a aprendizaxe de linguas e o desenvolvemento das competencias básicas do
alumnado como a propia aprendizaxe do uso destas tecnoloxías.
A organización do currículo en bloques e a secuencia destes non indican xerarquía nas

aprendizaxes dentro do aula, ben ao contrario, estas deben ser abordadas desde enfoques
comunicativos e, na medida do posible, globalizadores e interdisciplinares, que teñan en
conta a transversalidade da aprendizaxe baseada en competencias.
Os métodos utilizados deben enfocarse á posibilitar a realización de tarefas que o alum-

nado deba resolver facendo uso axeitado dos distintos tipos de coñecementos, destrezas,
actitudes e valores. O traballo por proxectos resulta especialmente relevante para a apren-
dizaxe por competencias pois permite aplicar a contextos da vida real ou verosímiles as
aprendizaxes realizadas, e motiva para aprender máis ao xerar nos nenos e nenas a curio-
sidade e a necesidade de adquirir novos coñecementos, destrezas, actitudes e valores na
resolución do proxecto.
A integración das TIC debe ir acompañada dun cambio metodolóxico que oriente a
aprendizaxe da lingua cara á mellora dos usos comunicativos, desterrando das aulas prác-
ticas rutineiras centradas na análise e descrición de unidades lingüísticas descontextuali-
zadas. Para iso, o uso das TIC nas actividades de ensino- aprendizaxe debe darse sempre
no marco de proxectos de comunicación, inscritos en situacións reais, que teñan sentido
para o alumnado e cuxa finalidade sexa a produción e a comprensión de textos reais tanto
de carácter oral como escrito.
Así mesmo, nas decisións metodolóxicas deben terse en conta a atención á diversidade
e a consideración dos distintos ritmos e estilos de aprendizaxe do alumnado, mediante
prácticas de traballo individual e cooperativo que posibiliten a resolución conxunta das ta-
refas, e potencien a inclusión do alumnado
En canto á avaliación, é recomendable a utilización de diferentes técnicas como, por

exemplo, o porfolio, as rúbricas, mapas conceptuais, debates, solución de problemas con-
textualizados, ademais das probas específicas.
A implicación das familias non proceso de ensino-aprendizaxe é un factor a potenciar, xa

que o proceso de ensino-aprendizaxe competencial dáse tanto desde os ámbitos formais

coma nos informais e non formais. A súa colaboración redundará positivamente no rende-
mento e nos resultados académicos do alumnado.
Finalmente, a situación de sociedade multilingüe na que vivimos solicita un enfoque

metodolóxico de carácter plurilingüe que potencie o desenvolvemento comunicativo dos
nenos e nenas nas linguas que vaian adquirindo ao longo da súa vida, con independencia
da diferenza de fins e niveis de dominio con que as utilicen. Isto implica un tratamento inte-
grado das linguas que o alumnado está a aprender na escola. No caso das áreas de Lingua
castelá e literatura e de Lingua galega e literatura, os currículos presentan certos contidos
similares, e unha distribución igualmente similar en cada un dos cursos que conforman a
educación primaria. Evidentemente, cada lingua ten as súas características propias, que
requiren dun tratamento e traballo específico, pero hai determinados aspectos do currícu-
lo que, pola afinidade ou similitude que presentan en ambas as áreas, precisan ben ser
abordados de maneira parella, ben ser presentados só nunha lingua pero traballados e
practicados en cada unha delas. Así pois, o profesorado implicado no proceso de ensino-
aprendizaxe da Lingua castelá e literatura e de Lingua galega e literatura, en cada curso
da educación primaria, deberá organizar o seu labor para evitar a repetición de contidos
naqueles aspectos comúns á aprendizaxe de calquera lingua, como son as estratexias de
lectura, ou o proceso de escritura, a tipoloxía textual ou a definición de termos lingüísticos.
En consonancia co anterior, é preciso que o profesorado utilice a mesma terminoloxía

nas dúas linguas para non dificultar innecesariamente o proceso de aprendizaxe do alum-
nado.
Ademais, no centro teñen presenza lingua(s) estranxeira(s) que tamén son abordadas
na aula desde un enfoque comunicativo e intercultural, pois o coñecemento dos valores e
as crenzas compartidas por grupos sociais doutros países resulta esencial para a comuni-
cación nesta sociedade globalizada. Así, para o tratamento integrado de linguas é preciso
que, igual que acontece non caso das dúas linguas cooficiais, haxa unha coordinación entre
o profesorado destas e o de lingua estranxeira, para evitar a repetición de contidos na liña
das que se mencionaron para as linguas ambientais, e para unificar a terminoloxía. Pois,
non se pode esquecer que o achegamento do alumnado á lingua estranxeira prodúcese,
na maior parte dos casos, partindo das linguas próximas, a materna e a(s) ambiental(is).

DOG Núm. 171

ÁREA LINGUA CASTELÁ E LITERATURA CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL. FALAR E ESCOITAR
 a  B1.1. Estratexias e normas para o  B1.1. Participar en situacións de  LCB1.1.1. Expresa de forma  CCL
 c intercambio comunicativo: comunicación, dirixidas ou global sentimentos, vivencias  CAA
participación; escoita; respecto á espontáneas, respectando o e emocións propias.
ISSN1130-9229
 d  CSC
quenda de palabra; respecto polos quenda de palabra.
 e sentimentos dos e das demais.
 LCB1.1.2. Aplica as normas  CCL
sociocomunicativas: escoita  CAA

e respecta a quenda de
 CSC
palabras.
 b  B1.2. Comprensión e expresión de  B1.2. Recoñecer a información  LCB1.2.1. Integra de xeito  CCL
 e mensaxes verbais e non verbais, verbal e non verbal dos discursos global os recursos básicos  CSC
especialmente xestos e ton de voz orais e integrala na produción verbais e non verbais para
que complementen o significado da propia. comunicarse oralmente.
mensaxe.
 a  B1.3. Participación en situación de  B1.3. Expresarse e comunicarse  LCB1.3.1. Participa  CCL

 b comunicación de aula, espontáneas de forma oral e con certa activamente en diversas  CD

ou dirixidas, organizando, de forma coherencia para satisfacer as situacións de comunicación:
 e  CAA
xeral, o discurso. necesidades de comunicación en  -diálogos
diferentes situacións de aula.  CSC
 -exposicións orais moi
 CSIEE
guiadas, con axuda, cando
cumpra, de tecnoloxías da
 b  B1.4. Interese pola ampliación de  B1.4. Ampliar o vocabulario a  LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario  CCL
Páx. 37543
 e vocabulario. partir das experiencias de aula. axeitado á súa idade.
 B1.5. Creación de redes semánticas
moi sinxelas.
DOG Núm. 171

 b  B1.6. Comprensión global de textos  B1.5. Comprender o sentido  LCB1.5.1. Comprende o  CCL
 d orais de diversa tipoloxía: atendendo global dun texto oral. sentido global de textos orais  CAA
á forma da mensaxe (descritivos,  Identificar información relevantes. de uso habitual, do ámbito
 e
narrativos, dialogados) e a súa escolar e social.
 i intención comunicativa (informativos,
ISSN1130-9229
literarios e prescritivos) e
procedentes de diversas fontes.
 b  B1.7. Valoración dos medios de  B1.6. Valorar os medios de  LCB1.6.1. Identifica as ideas  CCE

 d comunicación social como comunicación social como xerais en reportaxes  CAA
instrumento de comunicación. instrumento de comunicación. audiovisual sobre temas do

 e
seu interese.
 i
 b  B1.8. Audición e reprodución de  B1.7. Reproducir textos orais  LCB1.7.1. Canta cancións,  CCL
 e textos adecuados ao nivel que próximos aos seus gustos e conta e recita pequenos  CAA
estimulen o seu interese. intereses. contos e poemas.
 CCEC
 b  B1.9. Dramatizacións de textos  B1.8. Dramatizar, de xeito  LCB1.8.1. Adecúa a entoación  CCL
 e infantís. colaborativo, textos infantís. e o volume á representación
dramática.
 b  B1.10 Produción de textos orais  B1.9 Expresarse de forma oral en  LCB1.9.1. Narra situacións e  CCL
 e breves e sinxelos próximos aos seus diferentes situacións con experiencias persoais  CSIEE
gustos e intereses. vocabulario axeitado e unha sinxelas.
secuencia coherente.
 LCB1.9.2. Describe, de forma  CCL
sinxela, persoas, animais
Páx. 37544
obxectos e lugares seguindo
unha orde: de arriba a abaixo;
de abaixo a arriba ….
DOG Núm. 171

 LCB1.9.3. Utilizar  CCL

correctamente expresións para
situar e ordenar as rutinas:
antes, despois, pola mañá,
pola noite…
ISSN1130-9229
 a  B1.11. Uso dunha linguaxe non  B1.10. Usar unha linguaxe non  LCB1.10.1. Usa unha linguaxe  CCL
 d discriminatoria e respectuosa coas discriminatoria e respectuosa non discriminatoria e  CSC
diferenzas. coas diferenzas. respectuosa coas diferenzas.

 e
 m
 a  B1.12. Estratexias para utilizar a  B1.11. Utilizar de xeito efectivo a  LCB1.11.1. Pide axuda para a  CCL
 b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar e realización de tarefas de  CAA
comunicación e aprendizaxe: preguntar. distinta índole.
 e  CSC
escoitar e preguntar.
 CSIEE
BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA. LER

 b  B2.1. Lectura de distintos tipos de  B2.1. Ler en voz alta diferentes  LCB2.1.1. Lee con  CCL
 e textos adaptados á súa idade. tipos de textos infantís breves e pronunciación e entoación
sinxelos. axeitada, textos sinxelos, de
variada tipoloxía, breves e
adaptados á súa idade.
 b  B2.2. Inicio ás estratexias para a  B2.2. Anticipar o contido de  LCB2.2.1. Relaciona a  CCL
 e comprensión lectora de textos: textos do ámbito escolar e social información que achega o  CAA
consideración do título e das axeitados ao seu nivel. título e as ilustracións co tema
Páx. 37545
ilustracións moi redundantes. do texto.
DOG Núm. 171

 e  B2.3. Comprensión de textos de  B2.3. Comprender a  LCB2.3.1. Recoñece a  CCL

diversa tipoloxía adecuados á súa funcionalidade de diferentes funcionalidade de  CAA
idade. tipoloxía textuais, atendendo á determinadas tipoloxía
forma da mensaxe (descritivos, textuais: carteis, anuncios,
ISSN1130-9229
narrativos, dialogados) e a súa avisos, receitas, normas,

intención comunicativa instrucións …
(informativos, literarios e
prescritivos) adaptados a súa

idade.
 b  B2.4. Lectura de diferentes textos  B2.4. Mostrar interese e gusto  LCB2.4.1 Expresa o gusto  CCL
 e como fonte de información e de pola lectura. pola lectura como fonte de
lecer. lecer.
 LCB2.4.2 Explica, de xeito  CCL

sinxelo, as súas preferencias
lectoras.
 b  B2.5. Uso da biblioteca como  B2.5. Progresar na adquisición do  LCB2.5.1. Identifica, con  CCL
 e recurso para desenvolver o Plan hábito lector. axuda, os textos da biblioteca  CD
lector. (escritos ou en soporte
 CAA
informático) máis axeitados
para obter información e para
o seu lecer.
 a  B2.6. Iniciación á creación da  B2.6. Mostrar interese por ter  LCB2.6.1. Coida, conserva e  CCL
Páx. 37546
 b biblioteca persoal. unha biblioteca propia. organiza os seus libros.  CSC
 e
DOG Núm. 171

BLOQUE 3. COMUNICACIÓN ESCRITA. ESCRIBIR
 e  B3.1. Recoñecemento e utilización  B3.1. Interiorizar e utilizar as  LCB3.1.1. Relaciona os  CCL

de recursos gráficos na normas básicas de escritura e os códigos oral e escrito:
comunicación escrita. seus aspectos gráficos discrimina sons nas palabras e
ISSN1130-9229
consolida aspectos
grafomotores e grafías da
Lingua castelá en palabras
significativas.

 LCB3.1.2 Identifica diferentes  CCL

tipos de texto escrito: listas,
receitas, narracións, poesía,
noticia …
 e  B3.2. Uso de elementos lingüísticos  B3.2. Relacionar códigos verbais  LCB3.2.1. Ilustra de xeito  CCL
e non lingüísticos na comunicación e non verbais. creativo os seus escritos con
escrita. ilustracións redundantes.
 b  B3.3. Utiliza estratexias para a  B3.3. Planificar e producir, con  LCB3.3.1. Escribe, con axuda,  CCL
 e produción de textos: planificación, axuda, diferentes tipos de textos en diferentes soportes, textos  CD
identificación da función, atendendo ao seu formato moi sinxelos propios do ámbito
 CAA
textualización, revisión e reescritura. (descritivos, narrativos, escolar e social: listas, notas,
 B3.4 Produción de textos segundo dialogados) e intencionalidade normas, felicitacións,
Plan de escritura. comunicativa (informativos, instrucións, contos,
literarios e prescritivos) e coida a anécdotas…
presentación
 LCB3.3.2. Presenta os seus  CCL
Páx. 37547
escritos con limpeza, evitando  CAA
riscos.
DOG Núm. 171

BLOQUE 4. COÑECEMENTO DA LINGUA
 b  B4.1. A palabra. Iniciación ao orde  B4.1. Aplicar os coñecementos  LCB4.1.1. Desenvolve a  CCL
 e alfabético. Recoñecemento das gramáticos básicos sobre a conciencia fonolóxica:
características e uso das diferentes estrutura da lingua. identifica sílabas e fonemas
ISSN1130-9229
clases de palabras. Xénero e como elementos fundamentais

número do nome. Tempos verbais. da palabra.

 LCB4.1.2. Recoñece o  CCL
alfabeto e iníciase na orde
alfabética.
 LCB4.1.3. Distingue nome e  CCL

adxectivo en palabras
significativas.
 LCB4.1.4. Distingue xénero e  CCL

número en palabras habituais.
 LCB4.1.5. Utiliza  CCL

adecuadamente os artigos nos
textos orais e escritos.
 LCB4.1.6. Forma grupos  CCL

nominais respectando as
normas de concordancia
 LCB4.1.7. Utiliza os tempos  CCL
Páx. 37548
verbais: presente, pasado e
futuro en textos sinxelos.
DOG Núm. 171

 b  B4.2. Vocabulario. Sinónimos e  B4.2. Mellorar o coñecemento da  LCB4.2.1. Relaciona  CCL

 e antónimos. Aumentativos e lingua e sistematizar a sinónimos e antónimos
diminutivos. Comparacións e adquisición de vocabulario. básicos en parellas de
palabras derivadas. palabras significativas.
ISSN1130-9229
 LCB4.2.2. Establece  CCL

comparacións entre distintos
elementos.

 LCB4.2.3. Utiliza diminutivos e  CCL
aumentativos, en textos orais

e escritos.
 LCB4.2.4. Identifica no seu  CCL

contorno palabras derivadas
de outras moi evidentes.
 b  B4.3. Ortografía: utilización das  B4.3. Aplicar os coñecementos  LCB4.3.1. Utiliza de forma  CCL
regras básicas de ortografía. Signos básicos sobre as regras correcta os signos de
 e
de puntuación. ortográficas para favorecer unha puntuación e as normas
comunicación máis eficaz. ortográficas propias do nivel e
as aplica á escritura de textos
significativos sinxelos e
seguindo modelos.
 e  B4.4. Recoñecemento e observación  B4.4. Desenvolver estratexias  LCB4.4.1. Forma e ordena  CCL
reflexiva dos constituíntes para mellorar a comprensión oral correctamente oracións
oracionais: a oración simple, suxeito e escrita a través do simples para compoñer textos
Páx. 37549
e predicado. coñecemento da lingua. sinxelos.
DOG Núm. 171

 e  B4.5. Utilización de material  B4.5. Utilizar programas e  LCB4.5.1. Utiliza de xeito  CCL
 i multimedia educativo e outros aplicacións educativas dixitais guiado, distintos programas e  CD
recursos didácticos ao alcance e para realizar tarefas e avanzar na aplicacións educativos dixitais
 CAA
propios da súa idade. aprendizaxe. como ferramenta de
aprendizaxe.
ISSN1130-9229
 d  B4.6. Identificación de similitudes e  B4.6. Comparar aspectos básicos  LCB4.6.1. Compara aspectos  CCL
 e diferenzas entre as linguas que das linguas que coñece para (gráficos, sintácticos, léxicos)  CSC
coñece para mellorar na súa mellorar na súa aprendizaxe e das linguas que coñece.
 o

aprendizaxe e lograr unha lograr unha competencia
competencia comunicativa comunicativa integrada
integrada.
BLOQUE 5. EDUCACIÓN LITERARIA
 d  B5.1. Coñecemento e lectura guiada  B5.1. Apreciar o valor dos textos  LCB5.1.1. Identifica sinxelos  CCL
 e de contos tradicionais: marabillosos, literarios sinxelos e utilizar a textos propios da literatura  CCEC
de fórmulas, de animais, ... lectura como fonte de gozo e infantil: contos, poesías,
información. cómics, adiviñas…
 LCB5.1.2. Dramatiza con  CCL

xestos e palabras, escenas de  CAA
contos.
 CCEC
 CSC
 d  B5.2. Valoración dos textos literarios  B5.2. Gozar da escoita de textos  LCB5.2.1. Gozo da escoita de  CCL
 e como fonte de gozo persoal. literarios narrativos, líricos e textos literarios narrativos,  CCEC
 B5.3. Uso da biblioteca de aula dramáticos. líricos e dramáticos.
como fonte de información e lecer.
 LCB5.2.2 Interpreta,  CCL
Páx. 37550
intuitivamente e con axuda, a  CAA
linguaxe figurada en textos
literarios (personificacións).
DOG Núm. 171

 B5.3. Coñecer o funcionamento  LCB5.3.1. Utiliza de xeito  CCL

da biblioteca de aula. guiado a biblioteca de aula  CAA
como fonte de información e
lecer.
ISSN1130-9229
 b  B5.4. Recreación e composición de  B5.4. Reproducir, con axuda, a  LCB5.4.1. Recrea de xeito  CCL
 d textos literarios: contos, poemas, partir de modelos dados, textos individual e cooperativo,  CAA
adiviñas. literarios sinxelos: contos, sinxelos textos literarios
 e  CCEC
poemas e adiviñas. (contos, poemas..) a partir de

pautas ou modelos dados.
 d  B5.5. Valoración da literatura en  B5.5. Valorar a literatura en  LCB5.5.1. Valora a literatura  CCL
 e calquera lingua (maioritaria, calquera lingua, especialmente en calquera lingua,  CSC
minoritaria ou minorizada) como en lingua galega, como vehículo especialmente en lingua
 o  CCEC
vehículo de comunicación e como de comunicación e como recurso galega, como vehículo de
recurso de gozo persoal. de gozo persoal. comunicación e como recurso
de gozo persoal.
ÁREA LINGUA CASTELÁ E LITERATURA CURSO SEGUNDO
 a  B1.1. Estratexias e normas básicas  B1.1. Participar en situacións de  LCB1.1.1. Expresa de forma  CCL
para o intercambio comunicativo: comunicación, dirixidas ou global sentimentos, vivencias
 c  CAA
participación; escoita; respecto á espontáneas, respectando o e opinións.
Páx. 37551
 d quenda de palabra; respecto polos  CSC
quenda de palabra e a
 e sentimentos, ideas e coñecementos
intervención dos e das demais.
dos e das demais.
DOG Núm. 171


socio - comunicativas: escoita,  CAA
espera de quendas.
 CSC
ISSN1130-9229
 e mensaxes verbais e non verbais, verbal e non verbal dos discursos global os recursos básicos
especialmente xestos e ton de voz orais e integrala na produción verbais e non verbais para
que complementen o significado da propia. comunicarse oralmente,

mensaxe. identificando, de xeito global, o
valor comunicativo destes.
 LCB1.2.2. Exprésase cunha  CCL

pronunciación e unha dicción
axeitada ao seu nivel.
 a  B1.3. Participa en situacións de  B1.3. Expresarse con coherencia  LCB1.3.1. Participa  CCL
 b comunicación, espontáneas e básica de forma oral para activamente en diversas  CD
dirixidas, utilizando unha secuencia satisfacer necesidades de situacións de comunicación:
 e  CAA
lineal sinxela. comunicación en diferentes  - diálogos

situación de aula.  CSC
 -exposicións orais guiadas,
 CSIEE
con axuda, cando cumpra, das
da comunicación.
 b  B1.4. Dedución das palabras  B1.4. Ampliar o vocabulario a  LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario  CCL
 e evidentes polo contexto. Interese partir das experiencias de aula. axeitado ao seu nivel.
pola ampliación de vocabulario.
Páx. 37552
Creación de redes semánticas  LCB1.4.2. Identifica polo  CCL
sinxelas. contexto o significado de
distintas palabras.
DOG Núm. 171

 b  B1.5. Comprensión global de textos  B1.5.Recoñecer o tema e o  LCB1.5.1. Comprende, de  CCL

 d orais de diversa tipoloxía e sentido xeral dun texto oral breve forma global, a información  CAA
procedentes de diversas fontes e sinxelo, de diferente tipoloxía, xeral dun texto oral sinxelo de
 e
(produción didáctica, gravacións, atendendo á forma da mensaxe uso habitual, do ámbito
 i medios de comunicación). (descritivos, narrativos, escolar e social.
ISSN1130-9229
dialogados) e a súa intención

comunicativa (informativos,  LCB1.5.2. Recoñece a  CCL
literarios e prescritivos). tipoloxía moi evidente de  CAA
textos orais sinxelos

atendendo á forma da
mensaxe e a súa intención

comunicativa: cartas,
anuncios, regulamentos,
folletos….
 LCB1.5.3. Responde  CCL

preguntas correspondentes á
compresión literal.
 b  B1.6. Valorar os medios de  B1.6. Valorar os medios de  LCB1.6.1. Iníciase na  CCL

 d comunicación social como comunicación social como utilización guiada dos medios  CD
instrumento de comunicación. instrumento de comunicación. audiovisuais e dixitais para
 e  CAA
obter información.
 i
 LCB1.6.2. Recoñece de forma  CCL

global o contido principal  CD
dunha entrevista, noticia ou
Páx. 37553
 CAA
debate infantil procedente dos
medios de comunicación.  CSC
DOG Núm. 171

 b  B1.7. Audición e reprodución de  B1.7. Reproducir textos axeitados  LCB1.7.1. Reproduce de  CCL
textos adecuados ao nivel que aos seus gustos e intereses. memoria textos literarios ou
 e  CAA
estimulen o seu interese. non literarios, sinxelos e
breves, axeitados aos seus  CCEC
ISSN1130-9229
gustos e intereses.
 b  B1.8. Dramatizacións de textos  B1.8. Dramatizar, de xeito  LCB1.8.1. Adecúa a  CCL

literarios adaptados á idade e de colaborativo, textos infantís. entoación, o volume e o xesto
 e
producións propias. á representación dramática.
 b  B1.9. Produción de textos orais  B1.9. Producir textos orais  LCB1.9.1. Elabora  CCL
breves e sinxelos segundo a súa breves, imitando modelos a comprensiblemente textos
 e  CAA
tipoloxía: atendendo á forma da atendendo á forma e a intención orais sinxelos, do ámbito
mensaxe (descritivos, narrativos, comunicativa. escolar e social, de diferente  CSIEE
dialogados) e a súa intención tipoloxía: noticias, avisos,
comunicativa (informativos, literarios contos, poemas, anécdotas….
e prescritivos).
 LCB1.9.2. Organiza o discurso  CCL

cunha secuencia coherente
 CAA
elemental.
 CSIEE
 a  B1.10. Uso dunha linguaxe non  B1.10. Usar unha linguaxe non  LCB1.10.1 Usa unha linguaxe  CCL
discriminatoria e respectuosa coas discriminatoria e respectuosa non discriminatoria e
 d  CSC
diferenzas. coas diferenzas. respectuosa coas diferenzas.
Páx. 37554
 e
 m
DOG Núm. 171

 a  B1.11. Estratexias para utilizar a  B1.11. Utilizar de xeito efectivo a  LCB1.11.1 Emprega de xeito  CCL
 b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar e efectivo a linguaxe oral para  CAA
comunicación e aprendizaxe: preguntar. comunicarse: escoita e
 e  CSC
escoitar e preguntar. pregunta para asegurar a
comprensión.  CSIEE
ISSN1130-9229
 b  B2.1. Lectura de distintos tipos de  B2.1. Ler en voz alta e en  LCB2.1.1. Le en voz alta, con  CCL

 e texto: próximos á súa experiencia. silencio, diferentes textos pronunciación e entoación
sinxelos de carácter infantil. axeitada, diferentes tipos de

textos moi sinxelos apropiados
á súa idade.
 LCB2.1.2. Le en silencio  CCL

textos moi sinxelos próximos á
súa experiencia infantil.
 e  B2.2. Comprensión de textos de  B2.2. Comprender distintos tipos  LCB2.2.1. Identifica o tema  CCL
diversa tipoloxía, adecuados á súa de textos adaptados á idade e dun texto sinxelo.  CAA
idade utilizando a lectura como utilizando a lectura como medio
medio para ampliar o vocabulario. para ampliar o vocabulario.  LCB2.2.2. Distingue, de forma  CCL
xeral, entre as diversas  CAA
tipoloxías textuais en textos do
ámbito escolar e social,
mensaxe (descritivos,
narrativos, dialogados) e a súa
Páx. 37555
intención comunicativa
prescritivos).
DOG Núm. 171

 b  B2.3. Utilización de estratexias para  B2.3. Utilizar de xeito guiado  LCB2.3.1. Activa, de forma  CCL
 e a comprensión lectora de textos: estratexias elementais para a guiada, coñecementos previos  CAA
consideración do título e das comprensión lectora de textos para comprender un texto.
ilustracións. Identificación de moi sinxelos de diversa tipoloxía.
palabras clave. Anticipación de  LCB2.3.2. Formula hipóteses  CCL
ISSN1130-9229
hipótese de significado polo sobre o contido do texto a  CAA

contexto. Recoñecemento básico da partir do título e das
tipoloxía textual. ilustracións redundantes

 LCB2.3.3. Relaciona a  CCL
información contida nas  CAA
ilustracións coa información

que aparece no texto.
 e  B2.4. Gusto pola lectura.  B2.4. Ler por propia iniciativa  LCB2.4.1. Dedica, de xeito  CCL
 B2.5. Selección de libros segundo o diferentes tipos de textos. guiado, momentos de lecer 
gusto persoal. para a lectura voluntaria.
 B2.6. Lectura dos libros establecidos
 LCB2.4.2. Explica, de xeito  CCL
no Plan lector.
sinxelo, as súas preferencias
lectoras.
 e  B2.7. Uso da biblioteca para a  B2.5. Usa, de xeito guiado, a  LCB2.5.1. Consulta na  CCL
 i procura de información e utilización biblioteca para localizar libros biblioteca, de xeito guiado,  CD
da mesma como fonte de axeitados aos seus intereses. diferentes fontes bibliográficas
 CAA
información e lecer. e textos en soporte informático
para obter información sobre
libros do seu interese.
Páx. 37556
 e
DOG Núm. 171

 a  B2.9. Identificación das mensaxes  B2.7. Identifica, con axuda, a  LCB2.7.1. Diferenza, con  CCL
 e transmitidas polo texto. estrutura básica de diferentes axuda, entre información e  CAA
textos lidos. publicidade.
 CSC
ISSN1130-9229
 LCB2.8.1. Formula hipóteses,  CCL

de xeito guiado, sobre a  CAA
finalidade de diferentes textos
 CSC
moi sinxelos a partir da súa

tipoloxía, e dos elementos
lingüísticos e non lingüísticos
moi redundantes, axeitados á

súa idade.
 b  B2.10. Uso guiada das Tecnoloxías  B2.8. Utilizar de xeito guiado as  LCB2.8.1. Utiliza, de xeito  CCL
 e da Información e Comunicación para Tecnoloxías da Información e guiado, as Tecnoloxías da  CD
a procura e tratamento igualmente Comunicación para a procura da Información e Comunicación
 i  CAA
guiado, da información. información. para buscar información.
 b  B3.1. Produción de textos para  B3.1. Producir textos sinxelos  LCB3.1.1. Escribe, con axuda,  CCL
comunicar coñecementos, segundo un modelo con en diferentes soportes, textos
 e  CD
experiencias e necesidades: con diferentes formatos (descritivos, sinxelos propios da vida cotiá,
 m do ámbito escolar e social,  CAA
diferentes formatos (descritivos, narrativos, dialogados) e
narrativos, dialogados) e intencións intencións
mensaxe e a súa intención
comunicativas (informativos, comunicativas(informativos,
comunicativa)e respectando
literarios e prescritivos). literarios e prescritivos, aplicando as normas gramaticais e
 B3.2. Cohesión do texto: as regras ortográficas de nivel e ortográficas básicas: cartas,
Páx. 37557
mantemento do tempo verbal, coidando a presentación. folletos informativos, noticias,
puntuación. instrucións, receitas, textos
literarios…
DOG Núm. 171

 B3.3. Aplicación das normas  LCB3.1.2. Presenta os seus  CCL

ortográficas axeitadas ao nivel. traballos con caligrafía clara e  CAA
 B3.4. Produción de textos segundo o limpeza, evitando riscos etc.
Plan de escritura do centro.
ISSN1130-9229
 b  B3.5. Valoración da súa propia  B3.2. Valorar a súa propia  LCB3.2.1. Valora a súa propia  CCL
 e produción escrita, así como a produción escrita, así como a produción escrita, así como a  CSC
produción escrita dos seus produción escrita dos seus produción escrita dos seus
 m
compañeiros. compañeiros. compañeiros.

 b  B3.6. Normas e estratexias para a  B3.3. Aplicar, de xeito guiado,  LCB3.3.1. Utiliza borradores  CCL
 e produción de textos: planificación todas as fases do proceso de que amosan a xeración e  CAA
(función, destinatario, xeración de escritura na produción de textos selección de ideas e a revisión
 CSIEE
ideas, estrutura...) escritos de distinta índole: ortográfica na escritura de
 B3.7. Textualización en frases planificación, textualización, textos sinxelos propios do
elementais con secuencia lineal. revisión e reescritura. ámbito da vida persoal, social
e escolar.
 B3.8. Revisión e mellora do texto.
 b  B3.9. Creación de textos utilizando a  B3.4. Elaborar, de xeito guiado,  LCB3.4.1. Elabora, de forma  CCL
 e linguaxe verbal e non verbal con proxectos individuais ou guiada, gráficas sinxelas sobre  CAA
intención informativa: carteis colectivos sobre diferentes temas experiencias realizadas:
 i
publicitarios. Anuncios. Cómics. da área. plantar fabas, cría de vermes
de seda….
 LCB3.4.2. Elabora e presenta,  CCL

de forma guiada, textos  CD
sinxelos, que ilustra con
 CAA
imaxes de carácter
Páx. 37558
redundante co contido.
DOG Núm. 171

 e  B3.5. Utilizar as Tecnoloxías da

 B3.10. Creación de textos utilizando  LCB3.6.1. Usa, con axuda, as  CCL
 i as Tecnoloxías da Información e Información e Comunicación de Tecnoloxías da Información e  CD
Comunicación de xeito guiado. xeito guiado para presentar as Comunicación para escribir e
 CAA
 B3.11. Produción de textos segundo súas produción. presentar textos moi sinxelos.
ISSN1130-9229
o Plan de escritura do centro.

 b  B4.1. A palabra.  B4.1. Aplicar os coñecementos  LCB4.1.1. Utiliza de xeito  CCL
 e  B4.2. Recoñecemento das distintas gramaticais básicos sobre a guiado categorías gramaticais
clases de palabras(nome, verbo, estrutura da lingua, (categorías básicas: o nome, artigo,

adxectivo, pronomes, artigos) gramaticais), para favorecer unha adxectivo, verbo.
Características e uso de cada clase comunicación máis eficaz.
de palabra.  LCB4.1.2. Utiliza con  CCL
corrección os tempos verbais:
 B4.3. Tempos verbais: presente,
presente, pasado e futuro ao
pasado e futuro.
producir textos orais e
escritos.
 e  B4.2. Recoñecemento das distintas  B4.2. Desenvolver as destrezas e  LCB4.2.1. Utiliza sinónimos e  CCL
clases de palabras (nome, verbo, competencias lingüísticas a antónimos, polisémicas na
adxectivo, pronomes, artigos). través do uso da lingua. expresión oral e escrita.
Características e uso de cada clase
de palabra.  LCB4.2.2. Forma palabras  CCL
 B4.4. Vocabulario. Frases feitas. compostas a partir de palabras
Formación de substantivos, simples.
adxectivos e verbos. Recursos
derivativos: prefixos e sufixos.  LCB4.2.3. Identifica o  CCL
Páx. 37559
suxeito/grupo nominal e
predicado nas oracións
constituíntes oracionais: a oración
simples.
simple, suxeito e predicado.
DOG Núm. 171

 b  B4.6. Ortografía: utilización das  B4.3. Aplicar os coñecementos  LCB4.3.1. Utiliza os signos de  CCL
 e regras básicas de ortografía e básicos sobre as regras puntuación e as normas
puntuación. ortográficas para favorecer unha ortográficas propias do nivel e
comunicación máis eficaz. as aplica á escritura de textos
sinxelos.
ISSN1130-9229
 b  B4.7. Clases de nomes: comúns e  B4.4. Desenvolver estratexias  LCB4.4.1. Aplica as normas  CCL
 e propios. para mellorar a comprensión oral de concordancia de xénero e
e escrita a través do número na expresión oral e

 B4.8. As relacións gramaticais
Recoñecemento e explicación coñecemento da lingua. escrita.
reflexiva das relacións que se

establecen entre o substantivo e o  LCB4.4.2. Utiliza signos de  CCL
resto dos compoñentes do grupo puntuación nas súas
nominal. composicións escritas.
 LCB4.4.3. Utiliza unha sintaxe  CCL

básica nas producións escritas
propias.
 e  B4.9. Utilización do material  B4.5. Utilizar programas  LCB4.5.1. Utiliza de forma  CCL
 i multimedia educativo e outros educativos dixitais para realizar guiada, distintos programas  CD
recursos didácticos ao seu alcance e tarefas e avanzar na educativos dixitais.
 CAA
propios da súa idade. aprendizaxe.
 d  B4.10. Identificación das variedades  B4.6. Comparar aspectos básicos  LCB4.6.1. Compara aspectos  CCL
da lingua na nosa comunidade das linguas que coñece para (gráficos, sintácticos, léxicos)
 e  CAA
autónoma. Identificación das mellorar na súa aprendizaxe e das linguas que coñece.
 o similitudes e diferenzas entre as lograr unha competencia
linguas que coñece para mellorar na
Páx. 37560
integrada.
súa aprendizaxe e lograr unha
competencia comunicativa
integrada.
DOG Núm. 171

 d  B5.1. Valoración dos textos literarios  B5.1. Valorar textos como fonte  LCB5.1.1. Valora de forma  CCL
 e como fonte de gozo persoal. de lecer e información. global, textos propios da  CCEC
literatura infantil: contos,
ISSN1130-9229
cancións, poesía, cómics,

refráns e adiviñas
 d  B5.2. Lectura guiada e comentada  B5.2. Iniciar a lectura e expresiva  LCB5.2.1. Inicia a lectura  CCL

 e de textos narrativos de tradición de textos literarios narrativos, guiada de textos narrativos  CAA
oral, literatura infantil, adaptacións líricos e dramáticos na práctica sinxelos de tradición oral,
 CCEC
de obras clásicas e literatura actual. escolar. literatura infantil, adaptacións
 B5.3. Identificación de recursos de obras clásicas e literatura
literarios. actual.
 LCB5.2.2. Interpreta,  CCL

literarios (personificacións)
 d  B5.4 Valoración de recursos  B5.3. Valorar os recursos  LCB5.3.1. Valora os recursos  CCL
 e literarios. literarios da tradición oral: literarios da tradición oral:  CCEC
poemas, cancións, contos, poemas, cancións, contos,
refráns, adiviñas. refráns, adiviñas.
 b  B5.5 Creación de textos literarios en  B5.5. Reproducir, con axuda, a  LCB5.5.1. Crea, con axuda,  CCL
 e prosa ou en verso: contos, poemas, partir de modelos dados, textos sinxelos textos literarios  CAA
Páx. 37561
adiviñas, cancións, e teatro. literarios sinxelos: contos e (contos, poemas) a partir de
 CSIEE
poemas. pautas ou modelos dados.
 CCEC
DOG Núm. 171

 a  B5.6. Comprensión, memorización e  B5.6. Reproducir textos literarios  LCB5.6.1. Reproduce textos  CCL
 b recitado de poemas co ritmo, breves e moi sinxelos adaptados orais moi breves e sinxelos:
entoación e dicción adecuados. á súa idade. cancións e poemas.
 e
ISSN1130-9229
 d  B5.7. Dramatización e lectura  B5.7. Participar con interese en  LCB5.7.1. Realiza  CCL
 e dramatizada de textos literarios. dramatizacións de sinxelos textos dramatizacións  CAA
literarios adaptados á idade. individualmente e en grupo de
 CCEC
textos literarios axeitados á

súa idade.  CSC
 d  B5.8. Valoración da literatura en  B5.8. Valorar a literatura en  LCB5.8.1. Valora a literatura  CCL
 o  CCEC
recurso de lecer persoal. de lecer persoal. comunicación e como recurso
de lecer persoal.
ÁREA LINGUA CASTELÁ E LITERATURA CURSO TERCEIRO
 a  B1.1. Estratexias e normas para o  B1.1.Participar en situacións de  LCB1.1.1. Expresa de forma  CCL
 c intercambio comunicativo: comunicación, dirixidas ou global, ideas, opinións e  CAA
participación; exposición clara; espontáneas, respectando a sentimentos con certa
 d  CSC
Páx. 37562
escoita; respecto á quenda de quenda de palabra e a claridade.
 e palabra; respecto polos sentimentos, intervención dos e das demais.
DOG Núm. 171

experiencias, ideas, opinións e  LCB1.1.2. Aplica as normas  CCL

coñecementos dos e das demais. sociocomunicativas: escoita  CAA
atenta, espera de quendas,
 CSC
respecto da opinión dos e das
demais.
ISSN1130-9229
 e mensaxes verbais e non verbais, verbal e non verbal dos discursos global os recursos verbais e
especialmente xestos e ton de voz orais e integrala na produción non verbais para comunicarse

que complementen o significado da propia. oralmente, identificando o
mensaxe. valor comunicativo destes.

correctas.
 a  B1.3. Participación en situacións de  B1.3. Expresarse con coherencia  LCB1.3.1. Participa  CCL
 b comunicación, espontáneas e básica de forma oral para activamente e con coherencia  CD
dirixidas, utilizando un discurso satisfacer necesidades de básica en diversas situacións
 e  CAA
cunha secuencia lineal sinxela. comunicación en diferentes de comunicación:
situación de aula.  CSC
- Diálogos
 CSIEE
- Exposicións orais seguindo
un modelo, e guiadas, con
axuda, cando cumpra, das
tecnoloxías da información
e da comunicación.
 b  B1.4. Dedución das palabras  B1.4. Facer hipóteses sobre o  LCB1.4.1. Identifica polo  CCL
evidentes polo contexto. Interese significado de palabras evidentes contexto o significado de
Páx. 37563
 e
pola ampliación de vocabulario. a partir do seu contexto de uso. distintas palabras.
Creación de redes semánticas
sinxelas.
DOG Núm. 171

 LCB1.4.2. Utiliza o vocabulario  CCL

axeitado a súa idade para  CAA
expresarse con progresiva
precisión nos diferentes
contextos de comunicación.
ISSN1130-9229
 b  B1.5. Comprensión global e  B1.5. Recoñecer o tema e as  LCB1.5.1. Comprende de  CCL

 d específica de textos orais de diversa ideas principais de textos orais forma global a información  CAA
tipoloxía e procedentes de diversas breves e sinxelos de diferente xeral de textos orais de uso

 e
fontes (produción didáctica, tipoloxía, segundo a forma da habitual, do ámbito escolar e
 i gravacións, medios de mensaxe (descritivos, narrativos, social, identifica o tema e
comunicación). dialogados, expositivos) e a súa selecciona as ideas principais:

intención comunicativa noticias, contos, folletos
(informativos, literarios e informativos, narracións,
prescritivos). textos científicos, anuncios
publicitarios, receitas
médicas….

preguntas sinxelas
correspondentes á
comprensión literal.
 LCB1.5.4. Utiliza de xeito  CCL

guiado a información recollida,  CAA
para levar a cabo diversas
 CSIEE
actividades en situacións de
aprendizaxe.
 b  B1.5. Comprensión global e  B1.6. Utilizar os medios de  LCB1.6.1. Utiliza de xeito  CCL
Páx. 37564
 d específica de textos orais de diversa comunicación social como guiado os medios audiovisuais  CD
tipoloxía e procedentes de diversas instrumento de aprendizaxe. e dixitais para obter
 e  CAA
fontes (produción didáctica, información.
DOG Núm. 171

 i gravacións, medios de  LCB1.6.2. Transforma en  CCL

comunicación).
noticias sinxelas feitos cotiás  CSC
próximos á súa realidade,
imitando modelos.
ISSN1130-9229
 LCB1.6.3. Comprende de  CCL

forma global o contido  CD
principal dunha entrevista,
 CAA
noticia ou debate infantil

procedente dos medios de  CSC
comunicación.
 b  B1.6. Audición e reprodución de  B1.7. Reproducir textos axeitados  LCB1.7.1. Reproduce de  CCL
 e textos adecuados ao nivel que aos seus gustos e intereses. memoria textos literarios, non  CAA
estimulen o seu interese. literarios e propios, sinxelos e
 CCEC
 B1.7. Dramatizacións de textos breves, axeitados aos seus
literarios adaptados á idade e de gustos e intereses.
producións propias.
 LCB1.7.2. Interpreta diferentes  CCL
personaxes, reflectindo as  CAA

súas características esenciais,
 CCEC
memorizando e representando
as súas accións e xestos máis
definitorios.
 b  B1.8. Produción de textos orais  B1.8. Producir textos orais  LCB1.8.1. Elabora  CCL
 e sinxelos de diferente tipoloxía. adecuados ao nivel dos xéneros comprensiblemente textos  CAA
máis habituais imitando modelos, orais breves e sinxelos do
 CSIEE
Páx. 37565
atendendo á forma da mensaxe ámbito escolar e social,
(descritivos, narrativos, adecuados ao nivel, imitando
dialogados, expositivos) e a súa modelos.
DOG Núm. 171

intención comunicativa  LCB1.8.2. Organiza o discurso  CCL

(informativos, literarios e cunha secuencia coherente  CAA
prescritivos). elemental, utilizando nexos
 CSIEE
básicos.
ISSN1130-9229
 a  B1.9. Estratexias para utilizar a  B1.9. Utilizar de xeito efectivo a  LCB 1.9.1. Emprega de xeito  CCL
 b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar e efectivo a linguaxe oral para  CAA
comunicación e aprendizaxe: preguntar. comunicarse e aprender:
 e  CSC
escoitar e preguntar. escoita e pregunta para

asegurar a comprensión.  CSIEE
 b  B2.1. Lectura, en silencio e en voz  B2.1. Ler en voz alta e en silencio  LCB2.1.1. Le en voz alta, sen  CCL
 e alta, de distintos tipos de texto diferentes textos. dificultade, diferentes tipos de
próximos á súa experiencia. textos apropiados á súa idade.
 LCB2.1.2. Le en silencio  CCL

textos sinxelos próximos á súa
experiencia.
 e  B2.2. Comprensión de textos de  B2.2. Comprender distintos tipos  LCB2.2.1. Resume,  CCL
diversa tipoloxía, adecuados á súa de textos adaptados á súa idade respondendo a preguntas e  CAA
idade, lidos en voz alta e en silencio, e valorar a lectura como medio reflectindo as ideas principais,
segundo a súa tipoloxía e valorando para ampliar o vocabulario, fixar a textos de diversa tipoloxía
a lectura como medio para ampliar o ortografía correcta e como gozo textual.
vocabulario e fixar a ortografía persoal.
correcta.  LCB2.2.2. Distingue en textos  CCL
Páx. 37566
do ámbito escolar e social e  CAA
de forma xeral, entre as
diversas tipoloxías atendendo
á forma da mensaxe
DOG Núm. 171

(descritivos, narrativos,
dialogados, expositivos) e á
súa intención comunicativa
prescritivos).
ISSN1130-9229
 LCB2.2.3. Elabora glosarios  CCL

coas novas palabras.  CAA

 b  B2.3. Utilización de estratexias para  B2. 3. Utilizar de xeito guiado  LCB2.3.1. Identifica as  CCL
 e a comprensión lectora de estratexias elementais para a palabras clave dun texto.  CAA
textos:consideración do título e das comprensión lectora de textos
ilustracións. Identificación de moi sinxelos de diversa tipoloxía.  LCB2.3.2. Activa, de forma  CCL
palabras crave. Anticipación de guiada, coñecementos previos  CAA
hipótese de significado polo para comprender un texto.
contexto. Recoñecemento básico da
tipoloxía textual. Uso do dicionario.  LCB2.3.3. Formula hipóteses  CCL
sobre o contido do texto a  CAA
partir do título e de ilustracións

redundantes.

información contida nas  CAA
ilustracións coa información
que aparece no texto.
 LCB2.3.5. Iníciase na  CCL
Páx. 37567
utilización do dicionario de  CAA
xeito guiado.
DOG Núm. 171

 e  B2.4. Gusto pola lectura.  B2.4. Ler por propia iniciativa  LCB2.4.1. Dedica momentos  CCL
 B2.5. Selección de libros segundo o diferentes tipos de textos. de lecer para a lectura
gusto persoal. voluntaria.
 B2.6. Lectura dos libros establecidos

 LCB2.4.2. Selecciona textos  CCL
ISSN1130-9229
no Plan lector.
do seu interese en función dos
seus gustos e preferencias.
 LCB2.4.3. Identifica e resume  CCL

o argumento de lecturas  CAA
realizadas e dá referencias
básicas, como o título.
 e  B2.7. Uso da biblioteca para a  B2.5. Usa a biblioteca para  LCB2.5.1. Consulta na  CCL
 i procura de información e utilización localizar libros axeitados aos biblioteca, de xeito guiado,  CD
da mesma como fonte de seus intereses. diferentes fontes bibliográficas
 CAA
información e lecer. e textos en soporte informático
para obter información sobre
temas do seu interese e
necesarios para as súas

tarefas de aula.
 e
 a  B2.9.Identificación da finalidade das  B2.7. Identifica a estrutura de  LCB2.7.1. Diferenza, con  CCL
mensaxes transmitidos polo texto. diferentes textos lidos, axuda, entre información e
Páx. 37568
 e  CAA
centrándose na interpretación do publicidade.
 CSC
seu significado.
DOG Núm. 171

 LCB2.7.2. Formula hipótese,  CCL

de xeito guiado, sobre a  CAA
finalidade de diferentes textos
 CSC
moi sinxelos a partir da súa
tipoloxía, e dos elementos
ISSN1130-9229
lingüísticos e non lingüísticos

moi redundantes, axeitados á
súa idade.

 b  B2.10. Utilización guiada das  B2.8. Utilizar de xeito guiado as  LCB2.8.1. Utiliza, de xeito  CCL
 e Tecnoloxías da Información e Tecnoloxías da Información e guiado, as Tecnoloxías da  CD

Comunicación para a procura da Comunicación para a procura da Información e a Comunicación
 i  CAA
información. información. para buscar información.
 b  B3.1. Produción de textos de diversa  B3.1. Producir textos seguindo un  LCB3.1.1. Escribe, con axuda  CCL
 e tipoloxía atendendo á forma da modelo con diferentes intencións e en diferentes soportes,  CD
mensaxe (descritivos, narrativos, comunicativas, cohesivas de textos sinxelos propios da vida
 m  CAA
dialogados, expositivos) e a súa xeito elemental, aplicando as cotiá, do ámbito escolar e

social, utilizando elementos de
intención comunicativa (informativos, regras ortográficas de nivel e
cohesión básicos: noticias,
literarios e prescritivos) para coidando a presentación.
contos, folletos informativos,
comunicar coñecementos, narracións, textos científicos,
experiencias e necesidades. anuncios publicitarios,
 B3.2. Cohesión do texto: receitas, instrucións,
mantemento do tempo verbal, normas….
puntuación, concordancia básica.
 LCB3.1.2. Respecta as  CCL
 B3.3. Aplicación das normas
Páx. 37569
normas gramaticais e
ortográficas axeitadas ao nivel.
ortográficas básicas, propias
do nivel.
DOG Núm. 171

 LCB3.1.3. Reproduce textos  CCL

ditados sinxelos.

traballos con caligrafía clara e
ISSN1130-9229
 CAA
limpeza: evitando riscos,
inclinación de liñas etc.
 B3.4. Valoración da propia produción  B3.2. Valorar a súa propia  LCB3.2.1. Valora a súa propia  CCL

escrita, así como a produción escrita produción escrita, así como a produción escrita, así como a  CSC
dos seus compañeiros. produción escrita dos seus produción escrita dos seus
compañeiros. compañeiros.
 b  B3.5. Normas e estratexias para a  B3.3. Aplicar, con axuda, todas  LCB3.3.1. Emprega, de xeito  CCL
 e produción de textos: planificación as fases do proceso de escritura guiado e segundo modelos,  CAA
(función, destinatario, xeración de na produción de textos escritos estratexias de planificación,
 CSIEE
ideas, estrutura...). Textualización en de distinta índole: planificación, textualización e revisión do
frases elementais con secuencia textualización, revisión e texto.
lineal. reescritura.
 B3.6. Revisión e mellora do texto.  LCB3.3.2. Utiliza, con axuda e  CCL

para escribir textos sinxelos,  CAA
borradores que amosan: a
 CSIEE
xeración e selección de ideas,
a revisión ortográfica e da
secuencia coherente do
escrito.
 b  B3.7. Creación de textos utilizando a  B3.4. Elaborar proxectos  LCB3.4.1. Elabora, de forma  CCL
Páx. 37570
 e linguaxe verbal e non verbal con individuais ou colectivos de guiada, gráficas sinxelas a  CAA
intención informativa: carteis carácter informativo sobre partir de datos obtidos de
 i
publicitarios. Anuncios. Cómics. diferentes temas do área. experiencias realizadas.
DOG Núm. 171


de forma guiada, textos  CD
sinxelos, que ilustra con
 CAA
imaxes, en diferentes soportes
(papel e dixital), de carácter  CSIEE
ISSN1130-9229
redundante co contido: carteis

publicitarios, anuncios e
cómics.

 a  B3.8. Uso dunha linguaxe non  B3.5. Usar unha linguaxe  LCB3.5.1. Exprésase, por  CCL
 d discriminatoria e respectuosa coas respectuosa coa diversidade, escrito, evitando unha  CSC
diferenzas. evitando expresións linguaxe non sexista e non
 e
discriminatorias e prexuízos. respectuosa coas diferenzas.
 m
 e  B3.9. Creación de textos utilizando  B3.6. Utilizar as Tecnoloxías da  LCB3.6.1. Usa con axuda as  CCL
 i as Tecnoloxías da Información e a Información e a Comunicación de Tecnoloxías da Información e  CD
Comunicación de xeito guiado. modo eficiente e responsable a Comunicación para escribir,
 CAA
para presentar as súas presentar os textos e buscar
producións. información.
 e  B3.10. Produción de textos segundo  B3.7. Escribir os textos  LCB3.7.1. Produce os textos  CCL
 i Plan de escritura do centro. establecidos no Plan de escritura. establecidos no plan de  CAA
escritura axeitados á súa
 CSIEE
idade e nivel.
 b  B4.1. A palabra.  B4.1. Aplicar os coñecementos  LCB4.1.1. Recoñece e  CCL
Páx. 37571
 e  B4.2. Recoñecemento das distintas básicos sobre a estrutura da identifica as categorías
clases de palabras (nome, verbo, lingua, a gramática (categorías gramaticais básicas: presentar
gramaticais), o vocabulario ao nome, substituír ao nome,
DOG Núm. 171

adxectivo, pronomes, artigos). (formación e significado das expresar características do

Características e uso de cada clase palabras e campos semánticos), nome, expresar acción.
de palabra. así como as regras de ortografía
 B4.3. Tempos verbais: presente, para favorecer unha  LCB4.1.2. Utiliza con  CCL
pasado e futuro. comunicación máis eficaz. corrección os tempos verbais:
ISSN1130-9229
presente, pasado e futuro, ao

 B4.4. Ortografía: utilización das
producir textos orais e
regras básicas de ortografía e
escritos.
puntuación.

 LCB4.1.3. Diferenza familias  CCL
de palabras.
 LCB4.1.4. Utiliza as normas  CCL

ortográficas básicas.
 e  B4.5. Recoñecemento das distintas  B4.2. Desenvolver as destrezas e  LCB4.2.1. Utiliza palabras  CCL
clases de palabras (nome, verbo, competencias lingüísticas a sinónimas, antónimas,
adxectivo, pronomes, artigos). través do uso da lingua. polisémicas, frases feitas, na
Características e uso de cada clase expresión oral e escrita.
de palabra.
 B4.6. Vocabulario. Frases feitas.  LCB4.2.2. Utiliza, segundo  CCL

Formación de substantivos, modelo, prefixos e sufixos e
adxectivos e verbos. Recursos crea palabras derivadas.
derivativos: prefixos e sufixos.
 B4.7. Recoñecemento dos  LCB4.2.3. Recoñece a oración  CCL
constituíntes oracionais: a oración simple, distingue suxeito e
simple, suxeito e predicado. predicado.
 b  B4.8. Clases de nomes: comúns e  B4.3. Desenvolver estratexias  LCB4.3.1. Clasifica e usa os  CCL
para mellorar a comprensión oral tipos de nomes para elaborar
Páx. 37572
 e propios.
e escrita a través do textos escritos sinxelos
coñecemento da lingua.
DOG Núm. 171

 B4.9. As relacións gramaticais  LCB4.3.2. Aplica as normas  CCL

Recoñecemento e explicación de concordancia de xénero e
reflexiva das relacións que se número, na expresión oral e
establecen entre o substantivo e o escrita.
resto dos compoñentes do grupo
ISSN1130-9229
nominal.  LCB4.3.3. Aplica, con axuda,  CCL

as normas de acentuación
(sílabas tónicas) nas súas

producións escritas.
 LCB4.3. 4. Utiliza signos de  CCL

puntuación nas súas
composicións escritas.

propias.
 e  B4.10. Utilización do material  B4.4. Utilizar programas  LCB4.4.1. Utiliza de forma  CCL
 i multimedia educativo ao seu alcance educativos dixitais para realizar guiada, distintos programas  CD
e propio da súa idade. tarefas e avanzar na educativos dixitais.
aprendizaxe.  CAA
 d  B4.11. Valoración da diversidade da  B4.5. Valorar a diversidade  LCB4.5.1. Valora a  CCL

 e lingua na nosa comunidade lingüística da comunidade diversidade lingüística da  CSC
autónoma. autónoma. comunidade autónoma.
Páx. 37573
 o
DOG Núm. 171

 d  B4.12. Identificación das similitudes  B4.6. Comparar aspectos básicos  LCB4.6.1. Compara aspectos  CCL
 e e diferenzas entre as linguas que das linguas que coñece para (gráficos, sintácticos, léxicos)  CAA
 o
competencia comunicativa integrada.
ISSN1130-9229
integrada.

 d  B5.1. Valoración dos textos literarios  B5.1. Valorar os textos literarios  LCB5.1.1. Valora e recoñece  CCL
 e como fonte de gozo persoal. como fonte de lecer e de forma global, distintos  CCEC
información. textos literarios sinxelos, como
fonte de lecer e de
información.
 d  B5.2. Lectura guiada de textos  B5.2. Facer a lectura expresiva e  LCB5.2.1. Realiza, de xeito  CCL
 e narrativos de tradición oral, literatura interpretativa de textos literarios guiado, lecturas comentadas  CCEC
infantil, adaptacións de obras narrativos, líricos e dramáticos na de textos narrativos sinxelos
clásicas e literatura actual. práctica escolar e recoñecer e de tradición oral, literatura
 B5.3. Lectura comentada de interpretar algúns recursos da infantil, adaptacións de obras

poemas, relatos e obras teatrais. linguaxe literaria. clásicas e literatura actual.
- Identificación de recursos
 LCB5.2.2. Interpreta,  CCL
literarios moi básicos.
literarios (personificacións)
 d  B5.4. Valoración de recursos  B5.3. Valorar os recursos  LCB5.3.1. Valora os recursos  CCL
Páx. 37574
 e literarios. literarios da tradición oral: literarios da tradición oral:  CCEC
poemas, cancións, contos, poemas, cancións, contos,
refráns e adiviñas. refráns e adiviñas.
DOG Núm. 171

 b  B5.5. Creación de textos literarios  B5.4. Reproducir a partir de  LCB5.4.1. Crea, con axuda,  CCL
moi sinxelos, en prosa ou en verso: modelos dados textos literarios sinxelos textos literarios moi
 e  CAA
contos, poemas, adiviñas, cancións moi sinxelos, en prosa ou en sinxelos (contos, poemas) a
e teatro. verso, con sentido estético e partir de pautas ou modelos  CSIEE
ISSN1130-9229
creatividade: contos e poemas. dados.  CCEC
 a  B5.6. Comprensión, memorización e  B5.5. Reproducir textos literarios  LCB5.5.1. Memoriza e  CCL

recitado de textos literarios co ritmo, breves e sinxelos e adaptados á reproduce textos orais moi
 b  CAA
entoación e dicción adecuados. idade. sinxelos adecuados á súa

 e idade: contos, poemas ou  CSC
cancións.  CCEC
 d  B5.7. Dramatización e lectura  B5.6. Participar con interese en  LCB5.6.1. Realiza  CCL
dramatizada de textos literarios. dramatizacións de textos dramatizacións
 e  CAA
 CCEC
textos literarios breves e

sinxelos, axeitados á súa  CSC
idade.
 a  B5.8. Valoración da literatura en  B.5.7. Valorar a literatura en  LCB.7.1. Valora a literatura en  CCL
calquera lingua (maioritaria, calquera lingua, especialmente calquera lingua,
 b  CSC
 e vehículo de comunicación e como de comunicación e como recurso galega, como vehículo de  CCEC
Páx. 37575
 o recurso de lecer persoal. de lecer persoal. comunicación e como recurso
de lecer persoal.
DOG Núm. 171

ÁREA LINGUA CASTELÁ E LITERATURA CURSO CUARTO
 a  B1.1. Estratexias e normas para o  B1.1. Participar en situacións  LCB1.1.1. Expresa ideas,  CCL
ISSN1130-9229
 c intercambio comunicativo: de comunicación, dirixidas ou pensamentos, opinións,  CAA

participación; exposición clara; espontáneas, respectando as sentimentos con certa
 e  CSC
escoita; respecto á quenda de normas da comunicación: claridade.
palabra; entoación adecuada; quenda de palabra, escoitar.

respecto polos sentimentos,  LCB1.1.2. Aplica as normas  CCL
experiencias, ideas, opinións e sociocomunicativas: escoita  CAA
coñecementos dos e das demais. atenta, espera de quendas,

 CSC
participación respectuosa.
 e  B1.2. Comprensión e expresión de  B1.2. Recoñece a información  LCB1.2.1. Integra recursos  CCL
mensaxes verbais e non verbais. verbal e non verbal dos verbais e non verbais para
discursos orais e integrala nas comunicarse nas interaccións
producións propias. orais, dándolle valor
complementario a estes.

correctas: articulación, ritmo,
entoación.
 a  B1.3. Participación en situación de  B1.3. Expresarse con  LCB1.3.1. Participa  CCL

 b comunicación, espontáneas e coherencia básica de forma oral activamente e con coherencia  CD
dirixidas, utilizando un discurso para satisfacer necesidades de na secuencia das súas ideas
 e  CAA
ordenado e coherente. comunicación en diferentes en diversas situación de
Páx. 37576
situacións. comunicación:  CSC
 - diálogos  CSIEE
DOG Núm. 171

 -exposicións orais segundo

modelo e guiadas, con axuda,
cando cumpra, das
comunicación.
ISSN1130-9229
 LCB1.3.2. Participa  CCL

activamente nas tarefas de  CAA
aula, cooperando en situación

 CSC
de aprendizaxe compartida.
 CSIEE
 e  B1.4. Dedución das palabras polo  B1.4. Facer hipóteses sobre o  LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario  CCL
contexto. Interese pola ampliación significado de palabras sinxelas axeitado a súa idade para
do vocabulario. Creación de redes a partir do seu contexto de uso. expresarse con progresiva
semánticas sinxelas. precisión nos diferentes
 LCB1.4 2. Diferencia polo  CCL

contexto o significado de
correspondencias fonema-
grafía idénticas en textos
significativos.
 b  B1.5. Comprensión global e  B1.5. Recoñecer o tema e as  LCB1.5.1. Comprende de  CCL

específica de textos orais de ideas principais dos textos orais forma global a información
 e  CAA
diversa tipoloxía atendendo á sinxelos. xeral de textos orais de uso
forma da mensaxe (descritivos,
habitual,do ámbito escolar e
narrativos, dialogados,
social, identifica o tema e
Páx. 37577
expositivos) e a súa intención
comunicativa (informativos, selecciona as ideas principais.
literarios e prescritivos)
DOG Núm. 171

 LCB1.5.2. Recoñece a  CCL

tipoloxía de textos orais  CAA
sinxelos de diversa tipoloxía
ISSN1130-9229
comunicativa (informativos,
literarios e prescritivos).


comprensión literal.
 LCB1.5.4. Utiliza a información  CCL

recollida para levar a cabo  CAA
diversas actividades en
 CSC
situación de aprendizaxe
individual ou colectiva.  CSIEE
 b  B1.6. Reprodución de textos  B1.6. Reproducir textos  LCB1.6.1. Reproduce de  CCL

 e adecuados ao nivel que estimulen axeitados á súa idade, os seus memoria breves textos  CAA
o seu interese. gustos e intereses, utilizando literarios ou non literarios
 CCEC
con creatividade as distintas axeitados aos seus gustos e
estratexias de comunicación intereses.
oral.
 b  B1.7. Produción de textos orais de  B1.7. Producir textos orais  LCB1.7.1. Elabora, imitando  CCL
Páx. 37578
diversa tipoloxía segundo o seu breves e sinxelos dos xéneros modelos, textos orais breves e  CAA
 e
formato e intención comunicativa. máis habituais imitando sinxelos atendendo á forma da
modelos e adecuados ao seu  CSIEE
nivel
DOG Núm. 171


literarios e prescritivos).
 LCB1.7.2. Organiza o discurso  CCL

ISSN1130-9229
axeitándose aos diferentes  CAA

modos discursivos (narrar,
 CSIEE
expoñer, describir e dialogar)

 a  B1.8. Estratexias para utilizar a  B1.8. Utilizar de xeito efectivo a  LCB1.8.1. Emprega de xeito  CCL
 b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar con efectivo a linguaxe oral para  CAA
comunicación e aprendizaxe: atención, recoller datos, comunicarse e aprender:
 e  CSC
escoitar, recoller datos, preguntar preguntar e repreguntar. escoita, recollida de datos,
pregunta e repregunta.  CSIEE
 b  B1.8. Estratexias para utilizar a  B1.9. Valorar os medios de  LCB1.9.1. Utiliza de xeito  CCL
 d linguaxe oral como instrumento de comunicación social como guiado os medios audiovisuais  CD
comunicación e aprendizaxe: instrumento de aprendizaxe e e dixitais para recoller
 e  CAA
escoitar, recoller datos e de acceso a informacións e información.
preguntar. experiencias de outras persoas.

 LCB1.9.2. Transforma en  CCL
noticias feitos cotiás próximos  CSC
á súa realidade, imitando
modelos.
 LCB1.9.3. Resume de forma  CCL

global entrevistas, noticias e  CD
debates infantís procedentes
 CAA
dos medios de comunicación.
Páx. 37579
 CSC
DOG Núm. 171

 e  B2.1. Lectura, en silencio e en voz  B2.1. Ler en voz alta e en  LCB2.1.1. Le en silencio e en  CCL
alta de distintos tipos de texto silencio, diferentes textos. voz alta, sen dificultade e con 
adecuados ao seu nivel. certa expresividade, diferentes
ISSN1130-9229
tipos de textos apropiados á

súa idade
 e  B2.2. Comprensión global e  B2.2. Comprender distintos  LCB2.2. 1. Distingue, de forma  CCL

específica de distintos tipos de tipos de textos adaptados á xeral, entre as diversas  CAA
texto atendendo a forma da idade e utilizando a lectura tipoloxías textuais en textos do


mensaxe (descriptivos, narrativos, como medio para ampliar o ámbito escolar e social.
dialogados, expositivos) e a súa vocabulario e fixar a ortografía.
intención comunicativa  LCB2.2.2. Resume textos  CCL
(informativos, literarios e lidos, de diferente tipoloxía,
 CAA
prescriptivos). adecuados a súa idade e
reflectindo a estrutura e 
destacando as ideas
principais.
 e  B2.3. Utilización de estratexias  B2.3. Utilizar estratexias para a  LCB2.3.1. Formula hipóteses  CCL
para a comprensión lectora de comprensión de textos sinxelos sobre o contido do texto a  CAA
textos: consideración do título e de diversa tipoloxía. partir do título e das
das ilustracións. Identificación de ilustracións redundantes.
palabras clave. Relectura.
Anticipación de hipóteses de  LCB2.3.2. Identifica as  CCL
significado polo contexto. palabras clave dun texto.  CAA
Recoñecemento básico da
tipoloxía textual. Uso do dicionario.  LCB2.3.3. Activa  CCL
Páx. 37580
coñecementos previos  CCA
axudándose deles para
comprender un texto.
DOG Núm. 171

 LCB2.3.4. Relaciona de xeito  CCL

global, a información contida  CMCT
nos gráficos e ilustracións coa
 CCA
información que aparece no
texto.
ISSN1130-9229
 LCB2.3.5. Interpreta mapas  CCL

conceptuais sinxelos.  CCA

 LCB2.3.6. Iníciase na  CCL
utilización autónoma do  CAA

dicionario en distintos
soportes, no seu traballo
escolar.
 b  B2.4. Gusto pola lectura.  B2.4. Ler por propia iniciativa  LCB2.4.1. Dedica un tempo  CCL
 e  B2.5. Selección de libros segundo diferentes tipos de textos. semanal para a lectura
o gusto persoal. voluntaria de diferentes textos.
 B2.6. Lectura dos libros

establecidos no Plan lector.
 b  B2.6. Lectura dos libros  B2.5. Utilizar fontes e soportes  LCB2.5.1. Consulta biblioteca,  CCL
 e establecidos no Plan lector. existentes na biblioteca para de xeito guiado, de diferentes  CD
 B2.7. Uso da biblioteca para a seleccionar e recoller fontes bibliográficas e textos
 i  CAA
procura de información e información, ampliar en soporte informático para
utilización da mesma como fonte coñecementos e aplicalos en obter información para realizar
de aprendizaxe e de lecer. traballos persoais. traballos individuais ou en
Páx. 37581
grupo.
DOG Núm. 171

 LCB2.5.2. Localiza na  CCL

biblioteca de aula e centro  CD
lecturas axeitadas ao seu
 CAA
gusto persoal e intereses,
aplicando as normas básicas
ISSN1130-9229
de funcionamento da mesma.
 LCB2.5.3. Identifica o  CCL

argumento de lecturas  CAA

realizadas dando conta
dalgunhas referencias
bibliográficas: autor ou autora

e xénero.
 a  B2.8. Iniciación á creación da  B2.6. Mostra interese por  LCB2.6.1. Coida, conserva e  CCL
biblioteca persoal. manter unha biblioteca propia. organiza os seus libros.  CSC
 b
 e
 a  B2.9. Identificación e valoración  B2.7. Identifica a estrutura  LCB2.7.1. Diferenza entre  CCL
información e publicidade.
 e crítica das mensaxes e valores organizativa de diferentes  CAA

transmitidos polo texto. textos lidos, centrándose na  CSC
interpretación do seu
significado.  LCB2.7.2. Formula hipótese  CCL
sobre a finalidade de textos de  CAA
tipoloxía evidente a partir da
 CSC
súa estrutura e dos elementos
lingüísticos e non lingüísticos.
 e  B2.10. Utilización guiada das  B2.8. Utilizar as Tecnoloxías da  LCB2.10.1. Utiliza as  CCL
Páx. 37582
Tecnoloxías da Información e Información e Comunicación Tecnoloxías da Información e  CD
 i
Comunicación para a procura e para a procura e tratamento Comunicación para a procura
 CAA
tratamento guiado da información. guiado da información. e tratamento guiado da
información.
DOG Núm. 171

 b  B3.1. Produción de textos para  B3.1. Producir textos segundo  LCB3.1.1. Escribe, en  CCL
 e comunicar coñecementos, un modelo con diferentes diferentes soportes, textos  CD
experiencias e necesidades. intencións comunicativas, sinxelo do ámbito escolar e
ISSN1130-9229
 CAA
 B3.2. Cohesión do texto: aplicando as regras ortográficas social: atendendo á forma da
mantemento do tempo verbal, e coidando a caligrafía, orde e mensaxe (descritivos,
puntuación. presentación. narrativos, dialogados,

ortográficas. Acentuación.
literarios e prescritivos) diarios,

cartas, correos electrónicos,
noticias, contos, folletos
informativos, narracións,
textos científicos, anuncios
publicitarios, receitas,
instrucións, normas….
 LCB3.1.2. Escribe textos,  CCL

organizando as ideas
 CAA
utilizando elementos de
cohesión básicos e  CSIEE
respectando as normas
gramaticais e ortográficas
básicas.

de forma guiada, un informe  CD
sinxelo, utilizando soporte
 CAA
Páx. 37583
papel e informático sobre
tarefas ou proxectos  CSIEE
realizados.
DOG Núm. 171


textos con caligrafía clara e  CAA
limpeza: evitando riscos,
inclinación de liñas etc.
ISSN1130-9229
 b  B3.4. Valoración da propia  B3.2. Valorar a súa propia  LCB3.2.1. Valora a súa propia  CCL
 e produción escrita, así como da produción escrita, así como a produción escrita, así como a  CSC
produción escrita dos seus produción escrita dos seus produción escrita dos seus

compañeiros. compañeiros. compañeiros.
 b  B3.5. Valoración da propia  B3.3 Buscar unha mellora  LCB3.3.1. Pon interese e  CCL
 e produción escrita, así como da progresiva no uso da lingua esfórzase por escribir  CAA
produción escrita dos seus escrita. correctamente
compañeiros.
 B3.6. Realización de ditados.  LCB3.3.2. Reproduce textos  CCL
ditados.
 b  B3.7. Normas e estratexias para a  B3.4. Aplicar todas as fases do  LCB3.4.1. Emprega, de xeito  CCL
 e produción de textos: planificación proceso de escritura na guiado e segundo modelos,  CAA

(función, destinatario, xeración de produción de textos escritos de estratexias de planificación,
ideas, estrutura...) distinta índole: planificación, textualización e revisión do  CSIEE
 B3.8. Textualización en frases con textualización, revisión e texto.

secuencia lineal. reescritura.
 LCB3.4.2. Utiliza, para escribir  CCL
textos sinxelos, borradores  CAA
que amosan: a xeración e
selección de ideas, a revisión  CSIEE
Páx. 37584
ortográfica e a secuencia
coherente do escrito.
DOG Núm. 171

 b  B3.10. Creación de textos  B3.5. Elaborar proxectos  LCB3.5.1. Elabora gráficas  CCL
 e utilizando a linguaxe verbal e non individuais ou colectivos sobre sinxelas a partir de datos  CAA
verbal con intención informativa: diferentes temas do seu obtidos de forma guiada.
 i
carteis publicitarios. Anuncios. interese.
Cómics.  LCB3.5.2. Elabora con  CCL
ISSN1130-9229
creatividade textos breves do  CD

seu interese: contos, anuncios,
 CAA
rimas, cancións, cómics,
carteis, ilustrándoos para  CSIEE

facilitar a súa compresión ou
mellorar a súa presentación.
 a  B3.11. Uso da linguaxe non  B3.6. Favorecer a través da  LCB3.6.1. Exprésase por  CL
 d discriminatoria e respectuosa coas linguaxe a formación dun escrito, utilizando de xeito  CSC
diferenzas. pensamento crítico que impida habitual, unha linguaxe non
 e
discriminacións e prexuízos. sexista e respectuosa coas
diferenzas.
 e  B3.12. Utilización guiada das  B3.7. Utilizar as Tecnoloxías da  LCB3.7.1. Usa con axuda  CCL
 i Tecnoloxías da Información e da Información e da Comunicación Internet e as Tecnoloxías da  CD

Comunicación de modo eficiente e de modo eficiente e Información e da
 CAA
responsable para presentar as responsable para presentar as Comunicación para escribir,
súas producións. súas producións. presentar os textos e buscar  CSIEE
información, buscar imaxes,
crear táboas e gráficas etc.
 e  B3.13. Produción de textos  B3.8. Escribir os textos  LCB3.8.1. Produce os textos  CCL
segundo Plan de escritura do establecidos no Plan de establecidos no plan de  CAA
Páx. 37585
centro escritura. escritura axeitados á súa
 CSIEE
idade e nivel.
DOG Núm. 171

 b  B4.1. A palabra. A sílaba.  B4.1. Aplicar os coñecementos  LCB4.1.1. Coñece e recoñece  CCL
 e Diptongos e hiatos. básicos sobre a estrutura da as categorías gramaticais pola
 B4.2. Recoñecemento das lingua, a gramática (categorías súa función na lingua:
ISSN1130-9229
distintas clases de palabras e gramaticais), o vocabulario presentar ao nome, substituír

explicación reflexiva do seu uso en (formación e significado das ao nome, expresar
situacións concretas de palabras e campos características do nome,
comunicación (nome, verbo, semánticos), así como as expresar accións ou estados.

adxectivo, preposición, adverbio, regras de ortografía para
pronomes e artigos). favorecer unha comunicación  LCB4.1.2. Utiliza con  CCL

Características e uso de cada máis eficaz. corrección os tempos simples
clase de palabra. e compostos nas formas
persoais e non persoais do
 B4.3 Conxugación dos verbos
modo indicativo e subxuntivo
regulares e irregulares máis
dos verbos ao producir textos
frecuentes.
orais e escritos.

de palabras.
 b  B4.2. Recoñecemento das  B4.2. Desenvolver as destrezas  LCB4.2.1. Coñece, recoñece e  CCL
 e distintas clases de palabras e e competencias lingüísticas a usa sinónimos, antónimos,
explicación reflexiva do seu uso en través do uso da lingua. polisémicos ou frases feitas na
situacións concretas de expresión oral e escrita.
comunicación (nome, verbo,
adxectivo, preposición, adverbio,  LCB4.2.2. Recoñece prefixos  CCL
pronomes e artigos). e sufixos e é capaz de crear
Características e uso de cada
Páx. 37586
palabras derivadas.
clase de palabra.
 B4.4. Vocabulario. Frases feitas.
DOG Núm. 171

Formación de substantivos,
 LCB4.2.3. Identifica e clasifica  CCL
adxectivos e verbos. Recursos
os diferentes tipos de palabras
derivativos: prefixos e sufixos na
nun texto.
formación de nomes, adxectivos e
verbos.
 LCB4.2.4. Utiliza diversos  CCL
ISSN1130-9229
 B4.5. Recoñecemento e conectores básicos entre

observación reflexiva dos oracións ao producir textos
constituíntes oracionais: a oración orais e escritos.
simple, suxeito e predicado.

 B4.6. Recoñecemento e uso  LCB4.2.5. Recoñece a oración  CCL
dalgúns conectores textuais simple, distingue suxeito e

básicos. predicado.
 b  B4.7. Uso eficaz do dicionario para  B4.3. Sistematizar a adquisición  LCB4.3.1. Iníciase no  CCL
 e ampliación de vocabulario e como de vocabulario a través dos coñecemento da estrutura do  CAA
consulta ortográfica e gramatical. textos. dicionario e no seu uso para
buscar o significado de
diferentes tipos palabras.
 LCB4.3.2. Selecciona a  CCL

acepción correcta segundo o  CAA
contexto de entre as varias
que lle ofrece o dicionario.

ortográficas básicas nas súas
 b  B4.8. Clases de nomes: comúns,  B4.4. Desenvolver estratexias  LCB4.4.1. Utiliza as diferentes  CCL
propios, individuais, colectivos, para mellorar a comprensión clases de palabras para
Páx. 37587
 e oral e escrita a través do  CAA
concretos e abstractos. elaborar o discurso.
coñecemento da lingua.
DOG Núm. 171

 B4.9. Ortografía: utilización das  LCB4.4.2. Utiliza  CCL

regras básicas de ortografía. correctamente as normas de
Regras de acentuación. Signos de concordancia de xénero e de
puntuación. número na expresión oral e
escrita.
ISSN1130-9229
Recoñecemento e explicación  LCB4.4.3. Aplica as normas de  CCL

reflexiva das relacións que se acentuación e clasifica as
establecen entre o substantivo e o palabras dun texto.

nominal.  LCB4.4.4. Usa os signos de  CCL
puntuación ao producir textos

escritos.
 LCB4.4.5. Aplica as normas de  CCL

uso da til nos seus textos
escritos.

propias.
 b  B4.11. Utilización de material  B4.5. Utilizar programas  LCB4.5.1. Utiliza distintos  CCL
multimedia educativo e outros educativos dixitais e outros programas educativos dixitais
 e  CD
recursos didácticos ao seu alcance recursos didácticos ao seu e outros recursos didácticos
 i alcance e propios da súa idade ao seu alcance e propios da  CAA
e propios da súa idade.
para realizar tarefas e avanzar súa idade como apoio e
na aprendizaxe. reforzo da aprendizaxe.
 b  B4.12. Valoración da diversidade  B4.6. Valorar a variedade  LCB4.6.1. Valora a variedade  CCL
Páx. 37588
 d da lingua na nosa comunidade lingüística de España e do lingüística de España.  CSC
autónoma. español como fonte de
 e
 o
DOG Núm. 171

 b  B4.13. Identificación das  B4.7. Comparar aspectos  LCB4.7.1. Compara aspectos  CCL
 d similitudes e diferenzas entre as básicos das linguas que coñece (gráficos, sintácticos e léxicos)  CSC
linguas que coñece para mellorar para mellorar na súa das linguas que coñece.
 e
na súa aprendizaxe e lograr unha aprendizaxe e lograr unha
 o competencia comunicativa competencia integrada.
ISSN1130-9229
integrada.

 e  B5.1. Valoración dos textos  B5.1. Valorar os textos literarios  LCB 5.1.1. Valora de forma  CCL
literarios como vehículo de e utilizar a lectura como fonte global, as características  CCEC
comunicación e como fonte de de lecer e información. fundamentais de textos

coñecemento doutros mundos, literarios narrativos, poéticos e
tempos e culturas e como gozo dramáticos.
persoal.
 e  B5.2. Lectura guiada de textos  B5.2. Integrar a lectura  LCB 5.2.1. Realiza lecturas  CCL
narrativos de tradición oral, expresiva e a comprensión e guiadas e comentadas de  CCEC
literatura infantil, adaptacións de interpretación de textos textos narrativos de tradición
obras clásicas e literatura actual. literarios narrativos, líricos e oral, literatura infantil,
 B5.3. Lectura comentada de dramáticos na práctica escolar adaptacións de obras clásicas

poemas, relatos e obras teatrais. e recoñecer e interpretar algúns e literatura actual.
recursos básicos da linguaxe
 B5.4. Identificación de recursos
literaria e diferenza das  LCB 5.2.2. Interpreta,  CCL
literarios
principais convencións formais intuitivamente, a linguaxe  CAA
 B5.5. Distinción entre conto e dos xéneros. figurada en textos literarios.
lenda. Coñecemento de lendas
españolas e doutros países.
 e  B5.4. Identificación de recursos  B5.3. Coñecer e valorar os  LCB 5.3.1. Distingue algúns  CCL
literarios. recursos literarios da tradición recursos retóricos básicos  CCEC
Páx. 37589
oral: poemas, cancións, contos, propios dos poemas
refráns e adiviñas.
DOG Núm. 171

 LCB 5.3.1. Utiliza, de xeito  CCL

guiado, comparacións,  CCEC
aumentativos, diminutivos e
sinónimos en textos literarios.
ISSN1130-9229
 b  B5.6. Creación de textos literarios  B5.4. Producir a partir de  LCB 5.4.1. Crea, con axuda,  CCL
 e en prosa ou en verso, valorando o modelos dados textos literarios sinxelos textos literarios  CAA
sentido estético e a creatividade: en prosa ou en verso, con (contos, poemas, cancións e
 CSIEE
contos, poemas, adiviñas, sentido estético e creatividade: sinxelas obras teatrais) a partir

cancións e teatro. contos, poemas, adiviñas, de pautas ou modelos dados.  CCEC
cancións e fragmentos teatrais.
 a  B5.7. Comprensión, memorización  B5.5. Reproducir textos  LCB 5.5.1. Memoriza e  CCL
 b e recitado de poemas co ritmo, literarios breves e sinxelos e reproduce sinxelos textos orais  CAA
entoación e dicción adecuados. adaptados á idade. adecuados á súa idade:
 e  CCEC
contos, poemas, cancións.
 e  B5.8. Dramatización e lectura  B5.6. Participar con interese en  LCB 5.6.1. Realiza  CCL
 j dramatizada de textos literarios. dramatizacións de textos dramatizacións  CAA

 CCEC
súa idade.
 d  B5.9. Valoración da literatura en  B5.7. Valorar a literatura en  LCB 5.7.1. Valora a literatura  CCL
minoritaria ou minorizada) como en lingua galega, como especialmente en lingua
 CCEC
vehículo de comunicación e como vehículo de comunicación e galega, como vehículo de
recurso de gozo persoal. como recurso de gozo persoal. comunicación e como recurso
Páx. 37590
de gozo persoal.
DOG Núm. 171

ÁREA LINGUA CASTELÁ E LITERATURA CURSO QUINTO
 a  B.1.1. Estratexias e normas para o  B1.1. Participar en situacións de  LCB1.1.1. Emprega a lingua  CCL
 c intercambio comunicativo: comunicación, dirixidas ou oral e axusta os rexistros  CAA
participación; exposición clara; espontáneas, respectando as lingüísticos ao grao de
ISSN1130-9229
 e  CSC
escoita; respecto á quenda de normas da comunicación: quenda formalidade dos contextos nos
palabra; entoación adecuada; de palabra, escoita atenta e que produce o seu discurso:
respecto polos sentimentos, incorporación ás intervencións debates, exposicións
experiencias, ideas, opinións e dos e das demais. planificadas, conversas.

coñecementos dos e das demais.
 LCB1.1.2. Expresa ideas,  CCL

pensamentos, opinións,  CAA
sentimentos e emocións con
claridade.

sociocomunicativas: escoita  CAA
activa, espera de quendas,
 CSC
participación respectuosa,
adecuación á intervención da
persoa interlocutora e normas
básicas de cortesía.
 e  B.1.2. Comprensión e expresión de  B1.2. Recoñecer a información  LCB1.2.1. Emprega recursos  CCL
mensaxes verbais e non verbais. verbal e non verbal dos discursos lingüísticos e non lingüísticos
orais e integrala nas producións para comunicarse nas
propias. interaccións orais,
recoñecendo o valor
Páx. 37591
complementario e modificador
destes.
DOG Núm. 171


correctas: articulación, ritmo,
entoación e volume axeitados.
ISSN1130-9229
 LCB1.2.3. Interpreta de forma  CCL

global o sentido de elementos
básicos do texto (léxico e
locucións).

 a  B1.3. Participación en situacións de  B1.3. Expresarse de forma oral  LCB1.3.1. Expresa as súas  CCL
 b comunicación, espontáneas e para satisfacer necesidades de propias ideas
dirixidas, utilizando un discurso comunicación en diferentes comprensiblemente,
 e
ordenado e coherente. situacións con vocabulario substituíndo elementos
axeitado e estrutura coherente. básicos do modelo dado.

activamente e con coherencia
 CD
na secuencia das súas ideas
 CAA
en diversas situacións de
comunicación:  CSC
 - diálogos  CSIEE
 -exposicións orais seguindo
modelos e guiadas, con
axuda, cando cumpra, das
comunicación.
Páx. 37592
activamente nas tarefas de  CAA
 CSC
de aprendizaxe compartida.
 CSIEE
DOG Núm. 171

 e  B1.4. Dedución das palabras polo  B1.4. Facer hipóteses sobre o  LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario  CCL
contexto. Interese pola ampliación significado de palabras a partir do axeitado a súa idade para
do vocabulario. Creación de redes seu contexto de uso expresarse con progresiva
semánticas sinxelas. precisión nos diferentes
ISSN1130-9229
 LCB1.4.2. Diferencia polo  CCL


grafía idénticas.
 b  B1.5. Comprensión global e  B1.5. Recoñecer o tema e as  LCB1.5.1. Comprende a de  CCL

 e específica de textos orais de diversa ideas principais dos textos orais, forma global a información  CAA
tipoloxía: atendendo á forma da e identificar ideas ou valores non xeral de textos orais de uso
mensaxe (descritivos, narrativos, explícitos accesibles á súa idade. habitual,do ámbito escolar e
dialogados, expositivos e social, identifica o tema e
argumentativos) e a súa intención selecciona as ideas principais
comunicativa (informativos, literarios,
prescritivos e persuasivos).  LCB1.5.2. Recoñece a  CCL
tipoloxía de textos orais  CAA

expositivos e argumentativos)
e a súa intención comunicativa
(informativos, literarios,
prescritivos e persuasivos).
Páx. 37593
comprensión interpretativa.
DOG Núm. 171


recollida para levar a cabo  CAA
 CSC
situación de aprendizaxe
individual ou colectivo.  CSIEE
ISSN1130-9229
 b  B1.6. Reprodución de textos  B1.6. Memorizar e reproducir  LCB1.6.1. Reproduce de  CCL

adecuados ao nivel que estimulen o textos axeitados á súa idade, memoria breves textos
 e  CAA

seu interese. seus gustos e intereses, literarios ou non literarios e
utilizando con creatividade as propios, axeitados aos seus  CCEC
distintas estratexias de gustos e intereses.

comunicación oral.
 b  B1.7. Produción de textos orais  B1.7. Producir textos orais breves  LCB1.7.1. Elabora  CCL
segundo a súa tipoloxía segundo os e sinxelos adecuados ao nivel comprensiblemente textos
 e  CAA
diferentes formatos e intencións dos xéneros máis habituais orais do ámbito escolar e
comunicativas. imitando modelos: atendendo á social e de diferente tipoloxía,  CSIEE
forma da mensaxe (descritivos, seguindo unha secuencia

narrativos, dialogados, lineal, adecuados ao nivel e
expositivos e argumentativos) e a imitando modelos
súa intención comunicativa
 LCB1.7.1. Organiza e planifica  CCL
o discurso axeitándose aos
 CAA
diferentes modos
discursivos(narrar, expoñer,  CSIEE
describir, informarse, dialogar)
Páx. 37594
linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar, recoller efectivo a linguaxe oral para
DOG Núm. 171

 b comunicación e aprendizaxe: datos, preguntar e repreguntar, comunicarse e aprender:  CAA

 e escoitar, recoller datos, preguntar. participar nas enquisas e escoita activa, recollida de  CSC
Participación en enquisas e entrevistas e expresar oralmente datos, pregunta e repregunta,
 CSIEE
entrevistas. Comentario oral e xuízo con claridade o propio xuízo para obter información e
persoal. persoal, de acordo á súa idade. verificar a comprensión.
ISSN1130-9229
 LCB1.8.2. Participa en  CCL

enquisas e entrevistas,  CAA
asegurándose mediante

 CSC
preguntas adecuadas, da
 CSIEE
comprensión propia e por

parte da persoa interlocutora.
 LCB1.8.3. Participa en  CCL

debates explicando as súas  CAA
opinións e ideas, emitindo
 CSC
xuízos persoais
fundamentados sobre os  CSIEE
temas e coa profundidade
propia da súa idade.
 b  B1.8. Estratexias para utilizar a  B1.9. Valorar os medios de  LCB1.9.1. Resume  CCL
 d linguaxe oral como instrumento de comunicación social como entrevistas, noticias e debates  CD
comunicación e aprendizaxe: instrumento de aprendizaxe e de infantís… procedentes da
 e  CAA
escoitar, recoller datos, preguntar. acceso a informacións e radio, televisión e da internet.
Participación en enquisas e experiencias de outras persoas.  CSC
entrevistas. Comentario oral e xuízo
persoal.  LCB1.9.2. Transforma en  CCL
noticias feitos cotiás próximos
Páx. 37595
 CSC
á súa realidade, imitando
modelos.
DOG Núm. 171

 LCB1.9.3. Realiza entrevistas  CCL

e reportaxes sobre temas de  CAA
interese, seguindo modelos.
 CSIEE
ISSN1130-9229
 e  B2.1. Lectura en silencio e voz alta  B2.1. Ler, en voz alta e en  LCB2.1.1. Le en voz alta  CCL
de distintos tipos de texto. silencio, diferentes textos, con diferentes tipos de textos

fluidez e entoación adecuada. apropiados á súa idade con
velocidade, fluidez e entoación
adecuada.
 LCB2.1.2. Lee en silencio coa  CCL

velocidade adecuada textos
de diferente complexidade.
 LCB2.1.3. Comprende  CCL

información global e específica  CAA
en textos de diferente tipoloxía

do ámbito escolar e social:
 LCB2.1.4. Resume textos lidos  CCL

de diferente tipoloxía e  CAA
adecuados a súa idade,
reflectindo a estrutura e
destacando as ideas
principais.
Páx. 37596
 e  B2.2. Utilización de estratexias para  B2.2. Utilizar as estratexias de  LCB2.2.1. Utiliza o título e as  CCL
a comprensión lectora de textos: control do proceso lector ilustracións para activar  CAA
consideración do título e das (anticipación do significado, coñecementos previos sobre o
DOG Núm. 171

ilustracións. Identificación de formulación de hipóteses, uso do tema, axudándose deles para

palabras clave. Capítulos. Relectura. dicionario, relectura). acceder máis doadamente ao
Anticipación de hipótese de contido dun texto.
significado e comprobación.
Recoñecemento básico da tipoloxía  LCB2.2.3. Identifica as  CCL
ISSN1130-9229
textual. palabras clave dun texto.  CAA
 LCB2.2.4. Formula hipóteses  CCL

sobre o contido do texto a

 CAA
partir do título e das
ilustracións e esquemas que o

acompañan.

información contida nos  CMCT
gráficos e ilustracións e a
 CAA
relaciona coa información que
aparece no texto.
 LCB2.2.6. Interpreta mapas  CCL

conceptuais sinxelos.  CAA
 b  B2.3. Lectura habitual de diferentes  B2.3. Ler por propia iniciativa e  LCB2.3.1. Programa de xeito  CCL
 e textos como fonte de información, de con diferentes finalidades textos autónomo un tempo semanal  CAA
deleite e de diversión. de tipoloxía diversa. para ler diferentes textos.
 CSIEE
 B2.4. Selección de libros segundo o
gusto persoal.  LCB2.3.2. Le voluntariamente  CCL
Páx. 37597
 B2.5. Lectura dos libros establecidos en función dos seus gustos e  CAA
no Plan lector. finalidade persoal.
 CSIEE
DOG Núm. 171

 b  B2.6. Uso da biblioteca para a  B2.4. Utilizar diferentes fontes e  LCB2.4.1. Consulta na  CCL
 e procura de información e utilización soportes para seleccionar e biblioteca diferentes fontes  CD
da mesma como fonte de recoller información, ampliar bibliográficas e textos de
 i  CAA
aprendizaxe, información e lecer. coñecementos e aplicalos en soporte informático para obter
traballos persoais. información para realizar
ISSN1130-9229
 B2.7. Lecturas dos libros

establecidos no Plan lector. traballos individuais ou en
grupo.
 LCB2.4.2. Localiza na  CCL

biblioteca de aula e centro  CD
lecturas axeitadas ao seu

 CAA
gusto persoal e intereses,
aplicando as normas básicas  CSIEE
de funcionamento da mesma.
 LCB2.4.3. Identifica o  CCL

argumento de lecturas  CAA
bibliográficas: autor ou autora,

xénero.
 LCB2.4. 4. Selecciona lecturas  CCL

con criterio persoal e  CAA
manifesta a súa opinión sobre
 CSIEE
os textos lidos.
 a  B2.8. Iniciación á creación da  B2.5. Mostra interese por manter  LCB2.5.1. Coida, conserva e  CCL
Páx. 37598
 b biblioteca persoal. unha biblioteca propia. organiza os seus libros.
 e
DOG Núm. 171

 a  B2.9. Identificación e valoración  B2.6. Identificar a estrutura  LB2.6.1. Identifica a intención  CCL
 e crítica das mensaxes e valores organizativa de diferentes textos comunicativa de textos  CAA
transmitidos polo texto. lidos, centrándose na xornalísticos e publicitarios.
interpretación da súa intención e Diferenza entre información e
significado. publicidade.
ISSN1130-9229
 LCB2.6.2. Interpreta a  CCL

linguaxe figurada, en textos  CSC
publicitarios.

 e  B2.10. Utilización guiada das  B2.7. Utilizar as Tecnoloxías da  LCB2.7.1. Utiliza as  CCL
 i Tecnoloxías da Información e Información e Comunicación para Tecnoloxías da Información e  CD
Comunicación para a procura e a procura e tratamento guiado da Comunicación para a procura
 CAA
tratamento guiado da información. información. e tratamento guiado da
información.
 e  B3.1. Produción de textos para  B3.1. Producir textos segundo un  LCB3.1.1. Escribe, en  CCL
 i comunicar coñecementos, modelo con diferentes intencións diferentes soportes, textos  CD

experiencias e necesidades comunicativas, con coherencia, sinxelos propios da vida cotiá
 CAA
 B3.2. Cohesión do texto: aplicando as regras ortográficas e e do ámbito social e escolar,
mantemento do tempo verbal, coidando a caligrafía, a orde e a atendendo á forma da
puntuación,concordancia e presentación. mensaxe (descritivos,
substitucións básicas. narrativos, dialogados,
 B3.3. Coherencia nas secuencias de
ideas e feitos e no mantemento do
tema.
Páx. 37599
prescritivos e persuasivos):
diarios, cartas, correos
electrónicos, noticias, contos,
folletos informativos e
DOG Núm. 171

 B3.4. Aplicación das normas literarios, narracións, textos

ortográficas. Acentuación. científicos, anuncios
publicitarios, regulamentos,
receitas, instrucións, normas...
ISSN1130-9229
 LCB3.1.2. Escribe textos  CCL

organizando as ideas con  CAA
cohesión básica e

gramaticais e ortográficas.
 LCB3.1.3. Escribe, de forma  CCL

creativa, diferentes tipos de  CCA
textos adecuando a linguaxe
 CSIEE
ás características do xénero.
 LCB3.1.4. Elabora un informe  CCL

seguindo un guión establecido
 CD
que supoña a procura,
selección e organización da  CAA

información de textos de  CSIEE
carácter científico, xeográfico
 CCEC
ou histórico.
 LCB3.1.5. Presenta un  CCL

informe, utilizando soporte
 CD
papel e informático, sobre
situacións sinxelas, recollendo  CAA
información de diferentes  CSIEE
fontes (directas, libros,
Páx. 37600
Internet), seguindo un plan de
traballo e expresando
conclusións.
DOG Núm. 171


textos con caligrafía clara e  CAA
limpeza.
 b  B3.5. Valoración da propia produción  B3.2. Valorar a súa propia  LCB3.2.1. Valora a súa propia  CCL
ISSN1130-9229
 e escrita, así como da produción produción escrita, así como a produción escrita, así como a  CSC
escrita dos seus compañeiros. produción escrita dos seus produción escrita dos seus
compañeiros. compañeiros.

 b  B3.6. Normas e estratexias para a  B3.3. Aplicar todas as fases do  LCB3.3.1. Aplica  CCL
 e produción de textos: planificación proceso de escritura na correctamente os signos de

(función, destinatario, xeración de produción de textos escritos de puntuación, as regras de
 i
ideas, estrutura...) distinta índole: planificación, acentuación e ortográficas
 B3.7. Textualización en frases con textualización, revisión e propias do nivel nos seus
secuencia lineal. reescritura, utilizando esquemas textos escritos.
e mapas conceptuais, aplicando
estratexias de tratamento da  LCB3.3.2. Reproduce textos  CCL
 B3.9. Realización de ditados, información, redactando os seus ditados, logo de identificar o
interpretando previamente o seu textos con claridade, precisión e sentido global e a información
contido. corrección e avaliando, coa específica neles.

axuda de guías, as producións
propias e alleas.  LCB3.3.3. Emprega, de xeito  CCL
guiado e seguindo modelos,  CD
estratexias de planificación,
 CAA
procura e selección da
información: tomar notas,  CSIEE
elaborar esquemas, guións,
borradores e mapas
Páx. 37601
conceptuais.
DOG Núm. 171

 LCB3.3.4. Redacta o texto e  CCL

revísao para melloralo,  CAA
utilizando borradores que
 CSIEE
amosan: a xeración e
selección de ideas, a revisión
ISSN1130-9229
ortográfica e da secuencia
coherente do escrito.
 LCB3.3.5. Amosa na evolución  CCL

dos seus escritos interese e  CAA
esforzo por escribir

 CSIEE
correctamente de forma
persoal.
 e  B3.10. Uso autónomo do dicionario,  B3.4. Utilizar de xeito autónomo o  LCB3.4.1. Utiliza  CCL
incorporando a súa consulta aos dicionario. habitualmente o dicionario,en
 CAA
seus hábitos de escritura. diferentes soportes, no
proceso de escritura.
 b  B3.11. Creación de textos utilizando  B3.5. Elaborar proxectos  LCB3.5.1. Elabora gráficas a  CCL
a linguaxe verbal e non verbal con individuais ou colectivos sobre partir de datos seleccionados
 e  CAA
intención informativa: carteis diferentes temas do área. e organizados procedentes de
 h diferentes textos (libros de
publicitarios. Anuncios. Cómic.
 i consulta, xornais, revistas etc.)
 LCB3.5.2. Elabora con  CCL

creatividade textos do seu
 CD
interese: contos, anuncios,
rimas, cancións, cómics,  CAA
Páx. 37602
carteis…facendo ilustracións e  CSIEE
buscando imaxes dixitais para
facilita a súa comprensión ou
mellorar a súa presentación.
DOG Núm. 171

 a  B3.12. Uso da linguaxe non  B3.6. Favorecer a través da  LCB3.6.1. Expresa, por  CCL
 d discriminatoria e respectuosa coas linguaxe a formación dun escrito, utilizando de xeito  CSC
diferenzas. pensamento crítico que impida habitual, unha linguaxe non
 e
discriminacións e prexuízos. sexista e respectuosa coas
diferenzas.
ISSN1130-9229
 b  B3.13. Utilización guiada das  B3.7. Utilizar as Tecnoloxías da  LCB3.7.1. Usa con axuda  CCL
 e Tecnoloxías da Información e a Información e a Comunicación de Internet e as Tecnoloxías da  CD
Comunicación de modo eficiente e modo eficiente e responsable Información e a Comunicación

 i  CAA
responsable para presentar as súas para presentar as súas para escribir, presentar e
producións. producións. ilustrar os textos, buscar

información, crear táboas e
gráficas
 e  B3.14. Produción de textos segundo  B3.8. Escribir os textos  LCB3.8.1. Produce os textos  CCL
Plan de escritura do centro establecidos no plan de escritura. establecidos no plan de  CAA
escritura axeitados á súa
idade e nivel.
 e  B4.1. A palabra.  B4.1. Aplicar os coñecementos  LCB4.1.1. Coñece e recoñece  CCL

 B4.2. Recoñecemento das distintas básicos sobre a estrutura da as categorías gramaticais pola
clases de palabras e explicación lingua, a gramática (categorías súa función na lingua:
reflexiva do seu uso en situacións gramaticais), o vocabulario presentar ao nome, substituír
concretas de comunicación (nome, (formación e significado das ao nome, expresar
verbo, adxectivo, preposición, palabras e campos semánticos), características do nome,
adverbio, pronomes, artigos). así coma as regras de ortografía expresar accións ou estados,
Páx. 37603
Características e uso de cada clase para favorecer unha enlazar ou relacionar palabras.
de palabra. comunicación máis eficaz.
DOG Núm. 171

 B4.3. Conxugación dos verbos  LCB4.1.2. Utiliza con  CCL

regulares e irregulares máis corrección os tempos simples
frecuentes. e compostos nas formas
persoais e non persoais do
modo indicativo e subxuntivo
ISSN1130-9229
de todos os verbos ao producir

textos orais e escritos.

de palabras.
 e  B4.2. Recoñecemento das distintas  B4.2. Desenvolver as destrezas e  LCB4.2.1. Coñece, recoñece e  CCL
clases de palabras e explicación competencias lingüísticas a usa sinónimos, antónimos,
reflexiva do seu uso en situacións través do uso da lingua. polisémicos, homófonos,
concretas de comunicación (nome, frases feitas na súa expresión
oral e escrita.
verbo, adxectivo, preposición,
adverbio, pronomes, artigos).
 LCB4.2.2. Recoñece palabras  CCL
Características e uso de cada clase
compostas, prefixos e sufixos
de palabra.
e crea palabras derivadas.

 B4.4. Vocabulario. Frases feitas.
Formación de substantivos,  LCB4.2.3. Identifica e clasifica  CCL
adxectivos e verbos. Recursos os diferentes tipos de palabras
derivativos: prefixos e sufixos na nun texto.
formación de nomes, adxectivos e
verbos.  LCB4.2.4. Utiliza diversos  CCL
conectores básicos entre
 B4.5. Recoñecemento e observación
oracións nos textos orais e
reflexiva dos constituíntes escritos.
oracionais: a oración simple, suxeito
Páx. 37604
e predicado.  LCB4.2.5. Recoñece a oración  CCL
 B4.6. Recoñecemento e uso dalgúns simple en textos sinxelos e
conectores textuais básicos. distingue suxeito e predicado.
DOG Núm. 171

 e  B4.7. Uso eficaz do dicionario para  B4.3. Sistematizar a adquisición  LCB4.3.1. Coñece a estrutura  CCL
ampliación de vocabulario e como de vocabulario a través dos do dicionario e úsao, en  CAA
consulta ortográfica e gramatical. textos. diferentes soportes para
buscar o significado de
calquera palabra (derivados,
ISSN1130-9229
sinónimos etc.).

acepción correcta segundo o

 CAA

ortográficas axeitadas ao nivel
e aplícaas nas súas
 e  B4.8. Clases de nomes: comúns,  B4.4. Desenvolver estratexias  LCB4.4.1. Sinala as  CCL
propios, individuais, colectivos, para mellorar a comprensión oral características que definen ás
concretos e abstractos. e escrita a través do diferentes clases de palabras

 B4.9. Ortografía: utilización das coñecemento da lingua. e nomes: clasificación e uso
regras básicas de ortografía. Regras para construír un discurso
de acentuación. Signos de sinxelo nos diferentes tipos de
puntuación. producións.

Recoñecemento e explicación
correctamente as normas de
reflexiva das relacións que se
concordancia de xénero e
establecen entre o substantivo e o
Páx. 37605
número na expresión oral e
escrita.
nominal.
DOG Núm. 171


de acentuación e clasifica as
palabras dun texto.
 LCB4.4.4. Utiliza os signos de  CCL

ISSN1130-9229
puntuación nas súas


do uso da til nos textos de
elaboración propia.

propias.
 e  B4.11. Utilización de material  B4.5. Utilizar programas  LCB4.5.1. Utiliza distintos  CCL
 i multimedia educativo e outros educativos dixitais para realizar programas educativos dixitais  CD
recursos didácticos ao seu alcance e tarefas e avanzar na e outros recursos didácticos
 CAA
propios da súa idade. aprendizaxe. ao seu alcance e propios da
súa idade, como apoio e
reforzo da aprendizaxe.
 d  B4.12. As variedades da lingua.  B4.6. Valorar a variedade  LCB4.6.1. Valora a variedade  CCL
 e  B4.13. Coñecemento xeral de lingüística de España e do lingüística de España e o  CSC
realidade plurilingüe de España e a español como fonte de español de América.
 o
súa valoración como fonte de enriquecemento cultural. Mostrar
enriquecemento persoal e como respecto tanto cara ás linguas e
Páx. 37606
unha mostra da riqueza do noso dialectos que se falan en España,
patrimonio histórico e cultural. como cara ao español de
América.
DOG Núm. 171

 d  B4.14. Identificación de similitudes e  B4.7. Comparar aspectos básicos  LCB4.7.1. Compara aspectos  CCL
 e diferenzas entre as linguas que das linguas que coñece para (gráficos, sintácticos e léxicos)  CSC
 o  CSC
competencia comunicativa integrada.
ISSN1130-9229
integrada.

 e  B5.1. Valoración dos textos literarios  B5.1. Valorar os textos literarios e  LCB5.1.1. Valora e recoñece  CCL
como vehículo de comunicación e utilizar a lectura como fonte de as características
 CCEC
como fonte de coñecemento doutros lecer e información e fundamentais de textos
mundos, tempos e culturas e como consideralos como un medio de literarios narrativos, poéticos e
gozo persoal. aprendizaxe e enriquecemento dramáticos.
persoal.
 e  B5.2. Lectura guiada de textos  B5.2. Integrar a lectura expresiva,  LCB5.2.1. Realiza lecturas  CCL
narrativos de tradición oral, literatura a comprensión e interpretación guiadas de textos narrativos  CCEC
infantil, adaptacións de obras de textos literarios narrativos, de tradición oral, literatura
clásicas e literatura actual. líricos e dramáticos na práctica infantil, adaptacións de obras
 B5.3. Lectura comentada de escolar e recoñecer e interpretar clásicas e literatura actual.

poemas, relatos e obras teatrais. algúns recursos básicos da
 B5.4. Identificación de recursos linguaxe literaria e diferenciar as  LCB5.2.2. Interpreta a  CCL
literarios. principais convencións formais linguaxe figurada, en textos  CAA
 B5.5. Distinción entre conto e lenda. dos xéneros. literarios.
Coñecemento de lendas españolas
e doutros países.
 e  B5.4. Identificación de recursos  B5.3. Coñecer e valorar os  LCB5.3.1. Distingue algúns  CCL
literarios. recursos literarios da tradición recursos retóricos e métricos
Páx. 37607
 CCEC
oral: poemas, cancións, contos, básicos propios dos poemas.
refráns, adiviñas.
DOG Núm. 171


comparacións, metáforas,  CCEC
ISSN1130-9229
 b  B5.6. Creación de textos literarios en  B5.4. Producir a partir de  LCB5.4.1. Crea sinxelos textos  CCL
 e prosa ou en verso, valorando o modelos dados textos literarios literarios (contos, poemas,  CAA
sentido estético e a creatividade: en prosa ou en verso, con sentido cancións e sinxelas obras
 CSIEE
contos, poemas, adiviñas, cancións, estético e creatividade: contos, teatrais) a partir de pautas ou

e teatro. poemas, adiviñas, cancións, e modelos dados.  CCEC
fragmentos teatrais.
 a  B5.7. Comprensión, memorización e  B5.5. Participar con interese en  LCB5.5.1. Realiza  CCL
 b recitado de poemas co ritmo, dramatizacións de textos dramatizacións  CAA
entoación e dicción adecuados. literarios adaptados á idade ou de individualmente e en grupo de
 e  CSC
produción propia. textos literarios axeitados á
súa idade ou de produción  CCEC
propia.
 LCB5.5.2. Memoriza e  CCL

reproduce textos orais  CAA
adecuados á súa idade:
 CCEC
contos, poemas, cancións.
 b  B5.8. Dramatización e lectura  B5.6. Participar con interese en  LCB5.6.1. Realiza  CCL
 e dramatizada de textos literarios. dramatizacións de textos dramatizacións  CAA
 CCEC
Páx. 37608
súa idade.
DOG Núm. 171

 b  B5.9. Valoración da literatura en  B5.7. Valorar a literatura en  LCB5.7.1. Valora a literatura  CCL
calquera lingua (maioritaria, calquera lingua, especialmente en calquera lingua,
 e  CSC
 o galega, como vehículo de  CCEC
vehículo de comunicación e como de comunicación e como recurso
comunicación e como recurso
recurso de gozo persoal. de gozo persoal
ISSN1130-9229
de gozo persoal.

ÁREA LINGUA CASTELÁ E LITERATURA CURSO SEXTO
 a  B1.1. Estratexias e normas para o  B1.1. Participar en situacións de  LCB1.1.1. Emprega a lingua  CCL
intercambio comunicativo: comunicación, dirixidas ou oral e axusta os rexistros
 c  CAA
participación; exposición clara; espontáneas, respectando as lingüísticos segundo o grao de
 e formalidade e a finalidade  CSC
organización do discurso; escoita; normas da comunicación: quenda
(académica, social e lúdica).
respecto á quenda de palabra; papel de palabra, organizar o discurso,
de persoa moderadora; entoación escoitar e incorporar as

 LCB1.1.2. Transmite as ideas  CCL
adecuada; respecto polos intervencións dos e daws demais.
con claridade, coherencia e
sentimentos, experiencias, ideas,  CAA
corrección.
opinións e coñecementos dos e das
demais.  LCB1.1.3. Escoita  CCL
atentamente as intervencións
 CAA
dos compañeiros e segue as
estratexias e normas para o  CSC
intercambio comunicativo
mostrando respecto e
Páx. 37609
consideración polas ideas,
sentimentos e emocións dos e
das demais.
DOG Núm. 171


sociocomunicativas: escoita  CAA
atenta, espera de quendas
 CSC
participación respectuosa,
adecuación á intervención da
ISSN1130-9229
persoa interlocutora, papel de

persoa moderadora e certas
normas de cortesía.

 e  B1.2. Comprensión e expresión de  B1.2. Integrar e recoñecer a  LCB1.2.1. Emprega  CCL
mensaxes verbais e non verbais. información verbal e non verbal conscientemente recursos
dos discursos orais. lingüísticos e non lingüísticos
para comunicarse nas
interaccións orais
 a  B1.3. Participación en situacións de  B1.3. Expresarse de forma oral  LCB1.3.1. Exprésase cunha  CCL
 b comunicación, espontáneas e para satisfacer necesidades de pronunciación e unha dicción
dirixidas, utilizando un discurso comunicación en diferentes correctas: articulación, ritmo,
 e
ordenado e coherente. situacións con vocabulario entoación e volume.
preciso e estrutura coherente.

 LCB1.3.2. Expresa as súas  CCL
propias ideas
comprensiblemente,
substituíndo elementos
básicos do modelo dado.

activamente en diversas  CD
Páx. 37610
situacións de comunicación:
 CAA
- Debates e diálogos.
 CSC
DOG Núm. 171

- Exposicións orais con e sen  CSIEE

axuda das tecnoloxías da
información e
comunicación.
ISSN1130-9229

activamente e de forma  CAA
construtiva nas tarefas de
 CSC

de aprendizaxe compartida.  CSIEE
 e  B.1.4. Valoración crítica de  B1.4. Analizar e valorar con  LCB1.4.1. Amosa unha  CCL
mensaxes verbais e non verbais. sentido crítico as mensaxes orais. actitude de escoita atenta.
 LCB1.4.2. Comprende a  CCL

información xeral en textos  CAA
orais de uso habitual, do
ámbito escolar e social.
 LCB1.4.3. Interpreta o sentido  CCL

dos elementos básicos do  CAA
texto necesarios para a
comprensión global (léxico,
locucións).
 e  B1.5. Valoración dos contidos  B1.5. Facer hipóteses sobre o  LCB1.5.1. Utiliza o vocabulario  CCL
transmitidos polo texto. Dedución significado de palabras a partir do axeitado á súa idade nas
das palabras polo contexto. seu contexto de uso expresións axeitadas para as
Páx. 37611
Ampliación do vocabulario. Creación diferentes funcións da
de redes semánticas sinxelas. linguaxe.
DOG Núm. 171

 LCB1.5.3. Diferenza polo  CCL

grafía idénticas (palabras
homófonas, homónimas,
ISSN1130-9229
parónimas, polisémicas).
 e  B1.6. Comprensión de textos orais  B1.6. Comprender o sentido  LCB1.6.1. Identifica o tema do  CCL
segundo a súa tipoloxía.Ideas global dos textos orais, texto.

principais e secundarias. Ampliación recoñecendo as ideas principais
do vocabulario. Redes semánticas. e secundarias e identificar ideas  LCB1.6.2. Identifica as ideas  CCL
ou valores non explícitos. principais dun texto.  CAA
 LCB1.6.3. Resume un texto  CCL

distinguindo ideas principais e  CCA
secundarias.
 b  B1.7. Audición e reprodución de  B1.7. Memorizar e reproducir  LCB1.7.1. Reproduce de  CCL

 e textos adecuados ao nivel que textos axeitados aos seus gustos memoria breves textos  CAA
estimulen o seu interese. e intereses, utilizando con literarios ou non literarios
 CCEC
 B1.8. Dramatizacións de textos corrección e creatividade as axeitados aos seus gustos e
literarios adaptados á idade e de distintas estratexias de intereses, utilizando con
producións propias. comunicación oral. corrección e creatividade as
distintas estratexias de
comunicación oral.
 a  B1.9. Identificación da finalidade  B1.8. Comprender textos orais  LCB1.8.1. Sigue instrucións  CCL
 e comunicativa de textos de diferentes segundo a súa tipoloxía: dadas para levar a cabo  CAA
Páx. 37612
tipoloxías: atendendo á forma da atendendo á forma da mensaxe actividades diversas.
mensaxe (descritivos, narrativos, (descritivos, narrativos,
DOG Núm. 171

dialogados, expositivos e dialogados, expositivos e  LCB1.8.2. Responde de forma  CCL

argumentativos) e a súa intención argumentativos) e a súa intención correcta a preguntas  CAA
comunicativa (informativos, literarios, comunicativa (informativos, correspondentes á
prescritivos e persuasivos) Ideas literarios, prescritivos e comprensión literal,
principais e secundarias. Ampliación persuasivos). interpretativa e crítica do texto,
ISSN1130-9229
do vocabulario. Redes semánticas. e infire o sentido de elementos

non explícitos nos textos orais.

recollida para levar a cabo  CD
 CAA
situacións de aprendizaxe
individual ou colectiva.  CSC
 CSIEE
 b  B1.10. Expresión e produción de  B1.9. Producir textos orais breves  LCB1.9.1. Reproduce  CCL
textos orais segundo a súa tipoloxía: e sinxelos dos xéneros máis comprensiblemente textos
 e
narrativos, descritivos habituais imitando modelos. orais breves e sinxelos
argumentativos, expositivos, imitando modelos e
axustándose á forma da
instrutivos, informativos e
persuasivos.
 LCB1.9.2. Recorda algunhas  CCL

ideas básicas despois de  CCA
Páx. 37613
escoitar un texto e exprésaas
oralmente en resposta a
preguntas directas.
DOG Núm. 171

 LCB1.9.3. Organiza e planifica  CCL

o discurso axeitándose á  CAA
situación de comunicación e
 CSIEE
aos diferentes modos
discursivos (narrar, describir,
ISSN1130-9229
informarse e dialogar)
empregando os recursos
lingüísticos pertinentes.

 b linguaxe oral como instrumento de linguaxe oral: escoitar efectivo a linguaxe oral para  CAA
comunicación e aprendizaxe: activamente, recoller datos, comunicarse e aprender:
 e  CSC
escoitar, recoller datos, preguntar. preguntar e repreguntar, escoita activa, recollida de
Participación en enquisas e participar nas enquisas e datos, pregunta e repregunta,  CSIEE
entrevistas. Comentario oral e xuízo entrevistas e expresar oralmente participación en enquisas e
persoal. con claridade o propio xuízo entrevistas, emisión de xuízo
persoal, de acordo coa súa idade. persoal.
 b  B1.11. Estratexias para utilizar a  B1.11. Valorar os medios de  LCB1.11.1. Resume  CCL
 d linguaxe oral como instrumento de comunicación social como entrevistas, noticias e debates  CD
comunicación e aprendizaxe: instrumento de aprendizaxe e de infantís… procedentes da
 e  CAA
escoitar, recoller datos, preguntar. acceso a informacións e radio, televisión e da internet.
Participación en enquisas e experiencias de doutras persoas.  CSC
entrevistas. Comentario oral e xuízo
persoal.  LCB1.11.2. Transforma en  CCL
noticias feitos cotiáns  CSC
próximos á súa realidade,
axustándose á estrutura e
Páx. 37614
linguaxe propios do xénero e
imitando modelos.
DOG Núm. 171

 LCB1.11.3. Realiza entrevistas  CCL

e reportaxes sobre temas do  CAA
seu interese, seguindo
 CSIEE
modelos.
ISSN1130-9229
 LCB1.11.4. Prepara, seguindo  CCL

modelos, reportaxes sobre  CAA
temas de seu interese.
 CSIEE

 e  B2.1. Consolidación do sistema de  B2.1. Ler en voz alta diferentes  LCB2.1.1. Le en voz alta, con  CCL
lecto-escritura. textos, con fluidez e entoación precisión, diferentes tipos de
 B2.2. Lectura en voz alta de distintos adecuada. textos apropiados á súa idade
tipos de texto. con velocidade, fluidez e
entoación adecuada.
 LCB2.1.2. Descodifica con  CCL

precisión e rapidez todo tipo

de palabras.
 e  B2.3. Comprensión de textos, en voz  B2.2. Comprender distintos tipos  LCB2.2.1. Entende a mensaxe  CCL
alta e en silencio, segundo o seu de textos adaptados á idade e de xeito global e identifica as  CAA
tipoloxía. utilizando a lectura como medio ideas principais e as
 B2.4. Audición de diferentes tipos de para ampliar o vocabulario e fixar secundarias dos textos de
textos. a ortografía correcta. diferente tipoloxía, do ámbito
escolar e social, a partir da
Páx. 37615
lectura dun texto en voz alta.
DOG Núm. 171

 LCB2.2.2. Comprende, con  CCL

certo grado de detalle,  CAA
diferentes tipos de textos
ISSN1130-9229

 e  B2.5. Lectura, en silencio, e  B2.3. Ler en silencio diferentes  LCB2.3.1. Le en silencio coa  CCL
comprensión de distintos tipos de textos valorando o progreso na velocidade adecuada textos
texto. velocidade e a comprensión. de diferente complexidade.
 LCB2.3.2. Realiza lecturas en  CCL

silencio resumindo con
brevidade os textos lidos.
 e  B2.6. Subliñado, esquematización e  B2.4. Resumir un texto lido  LCB2.4.1. Capta o propósito  CCL
resumo da información relevante reflectindo a estrutura e de diferentes tipoloxía  CAA
dun texto. destacando as ideas principais e textuais. Identifica as partes
secundarias nos distintos tipos de da súa estrutura organizativa,
textos. analiza a súa progresión
temática.
 LCB2.4.2. Elabora resumos de  CCL

textos lidos e identifica os  CAA
Páx. 37616
elementos característicos dos
diferentes tipos de texto.
DOG Núm. 171

 LCB2.4.3. Recoñece algúns  CCL

mecanismos de cohesión en
diferentes tipos de texto.
 LCB2.4.4. Elabora esquemas  CCL

ISSN1130-9229
a partir de textos expositivos.
 e  B2.7. Comprensión de textos  B2.5. Utilizar estratexias para a  LCB2.5.1. Interpreta o valor do  CCL
segundo a súa tipoloxía. comprensión de textos de diversa título e as ilustracións.

 CAA
índole.
 LCB2.5.2. Marca as palabras  CCL

clave dun texto que axudan á
 CAA
comprensión global.
 LCB2.5.3. Activa  CCL

coñecementos previos
 CAA
axudándose deles para
comprender un texto.
 LCB2.5.4. Realiza inferencias  CCL

e formula hipóteses.
 CAA
 LCB2.5.5. Comprende a  CCL

información contida nos
 CMCT
gráficos, establecendo
relacións coa información que  CAA
aparece no texto relacionada
con estes.
Páx. 37617
 LCB2.5.6. Interpreta  CCL
esquemas de chave, números,
 CAA
mapas conceptuais sinxelos.
DOG Núm. 171

 e  B2.8. Gusto pola lectura. Hábito  B2.6. Ler por propia iniciativa  LCB2.6.1. Ten programado un  CCL
lector. Lectura de diferentes textos diferentes tipos de textos. tempo semanal para ler  CAA
como fonte de información, de diferentes textos.
deleite e de diversión.  CSIEE
ISSN1130-9229
 B2.9. Selección de libros segundo o

 LCB2.6.2. Le voluntariamente  CCL
gusto persoal.
textos propostos polo mestre  CAA
 B2.10. Lectura dos libros ou mestra.
establecidos no Plan lector.  CSIEE

 b  B2.11. Uso da biblioteca para a  B2.7. Utilizar textos científicos en  LCB2.7.1. Consulta diferentes  CCL
 e procura de información e utilización diferentes soportes para fontes bibliográficas e textos  CD
da mesma como fonte de seleccionar e recoller de soporte informático para
 i aprendizaxe información, ampliar obter datos e información para  CAA
coñecementos e aplicalos en realizar traballos individuais ou
traballos persoais. en grupo.
 a  B2.12. Identificación e valoración  B2.8. Concentrarse en entender e  LCB2.8.1. Deduce o  CCL

crítica das mensaxes e valores interpretar o significado dos significado de palabras e
 b  CAA
transmitidos polo texto. textos lidos. expresións con axuda do
 e contexto.
 LCB2.8.2. Comprende textos  CCL

xornalísticos e publicitarios.  CAA
Identifica a súa intención
comunicativa. Diferenza entre  CSC
información, opinión e
publicidade.
Páx. 37618
DOG Núm. 171

 LCB2.8.3. Infire, interpreta e  CCL

formula hipótese sobre o  CAA
contido. Sabe relacionar os
 CSC
elementos lingüísticos cos non
lingüísticos nos diferentes
ISSN1130-9229
tipos de textos.
 LCB2.8.4. Establece relación  CCL

entre as ilustracións e os

 CMCT
contidos do texto, presenta
 CAA
hipóteses, realiza predicións, e

identifica na lectura o tipo de
texto e a intención.

linguaxe figurada, metáforas,  CCEC
personificacións, hipérboles e
xogos de palabras en textos
publicitarios.
 a  B2.13. Uso guiado das Tecnoloxías  B2.9. Utilizar as Tecnoloxías da  LCB2.9.1. Utiliza os medios  CCL
 e da Información e a Comunicación Información e a Comunicación de informáticos para obter  CD
para a localización, selección, modo eficiente e responsable información.
 i  CAA
interpretación e organización da para a procura e tratamento da
información. información.
 B2.12. Identificación e valoración información e fai un resumo da  CAA
crítica das mensaxes e valores mesma.
transmitidos polo texto.
Páx. 37619
DOG Núm. 171

 e  B2.8. Gusto pola lectura. Hábito  B2.10. Desenvolver o Plan lector  LCB2.10.1. Utiliza a biblioteca  CCL
lector. Lectura de diferentes textos que dea resposta a unha para localizar un libro  CAA
como fonte de información, de planificación sistemática de determinado con seguridade e
 CSIEE
deleite e de diversión. mellora da eficacia lectora e autonomía, aplicando as
fomente o gusto pola lectura. normas de funcionamento da
ISSN1130-9229
 B2.11. Uso da biblioteca para a

procura de información e utilización mesma.
da mesma como fonte de
aprendizaxe.  LCB2.10.2. Expón os  CCL
argumentos de lecturas

 B2.14. Lectura dos libros  CAA
establecidos no Plan lector.  CCEC
bibliográficas: autor ou autora,
editorial, xénero ou
ilustracións.
 LCB2.10.3. Selecciona  CCL

lecturas con criterio persoal e  CAA
expresa o gusto pola lectura
 CSIEE
de diversos xéneros literarios
como fonte de lecer  CCEC

manifestando a súa opinión
sobre os textos lidos.
 e  B3.1. Produción de textos para  B3.1. Producir textos con  LCB3.1.1. Escribe, en  CCL
comunicar coñecementos, diferentes intencións diferentes soportes, textos  CD
experiencias e necesidades: comunicativas con coherencia, propios do ámbito da vida
respectando a súa estrutura e  CAA
Páx. 37620
atendendo á forma da mensaxe cotiá, do ámbito escolar e
aplicando as regras ortográficas
(descritivos, narrativos, dialogados, social: diarios, cartas, correos
coidando a caligrafía, orde e
expositivos e argumentativos) e a electrónicos, noticias, textos
presentación.
súa intención comunicativa literarios, folletos informativos
DOG Núm. 171

(informativos, literarios, prescritivos e literarios, narracións, textos

e persuasivos). científicos, anuncios
 B3.2. Cohesión do texto: enlaces, publicitarios, regulamentos,
substitucións léxicas, mantemento receitas, instrucións, normas,
do tempo verbal e puntuación. solicitudes, ….
ISSN1130-9229

 LCB3.1.2. Escribe textos  CCL
ortográficas e signos de puntuación
usando o rexistro adecuado,  CAA
(punto e coma, guión, dous puntos,
organizando as ideas con

raia, signos de entoación,
claridade, enlazando
parénteses, etc). Acentuación.
enunciados en secuencias
 B3.4. Orde e presentación. lineais cohesivas e
gramaticais e ortográficas.
 LCB3.1.3. Escribe diferentes  CCL

tipos de textos adecuando a  CCA
linguaxe ás características do
 CSIEE
xénero, seguindo modelos,
encamiñados a desenvolver a
súa capacidade creativa na
escritura.
 e  B3.5. Normas e estratexias para a  B3.2. Aplicar todas as fases do  LCB3.2.1. Resume o contido  CCL
produción de textos: planificación proceso de escritura na de textos propios do ámbito da  CAA
(función, destinatario, estrutura...). produción de textos escritos de vida persoal e do ámbito
 CCEC
 B3.6. Revisión e mellora do texto. distinta índole: planificación, escolar, recollendo as ideas
textualización, revisión e principais, evitando
 B3.7. Realización de ditados.
Páx. 37621
reescritura, utilizando esquemas parafrasear o texto e utilizando
e mapas conceptuais, aplicando unha expresión persoal.
estratexias de tratamento da
DOG Núm. 171

información, redactando os seus  LCB3.2.2. Aplica  CCL

textos con claridade, precisión e correctamente os signos de  CAA
corrección, revisándoos para puntuación, as regras de
melloralos e avaliando, coa acentuación e ortográficas
axuda de guías, as producións propias do nivel.
ISSN1130-9229
propias e alleas.
 LCB3.2.3. Reproduce textos  CCL
ditados con corrección.

 LCB3.2.4. Emprega  CCL
estratexias de procura e  CD
selección da información:
 CAA
tomar notas, elaborar
esquemas, guións, borradores  CSIEE
e mapas conceptuais.
 e  B3.3. Aplicación das normas  B3.3. Utilizar o dicionario como  LCB3.3.1. Utiliza  CCL
ortográficas e signos de puntuación recurso para resolver dúbidas habitualmente o dicionario, en  CAA
(punto e coma, guión, dous puntos, sobre a lingua, o uso ou a papel e en liña, no proceso de
raia, signos de entoación e ortografía das palabras. escritura.

parénteses).Acentuación.
 a  B3.8. Creación de textos utilizando a  B3.4. Elaborar proxectos  LCB3.4.1. Elabora gráficas a  CCL
 e linguaxe verbal e non verbal con individuais ou colectivos sobre partir de datos seleccionados  CAA
intención informativa: carteis diferentes temas da área. e organizados procedentes de
publicitarios. Anuncios. Cómics. diferentes textos (libros de
consulta, xornais e revistas).
Páx. 37622
 LCB3.4.2. Presenta un informe  CCL
de forma ordenada e clara,  CD
utilizando soporte papel e
 CAA
informático, sobre problemas
DOG Núm. 171

ou situacións sinxelas,  CSIEE

diferentes fontes (directas,
libros, Internet), seguindo un
plan de traballo e expresando
ISSN1130-9229
conclusións.
 LCB3.4.3. Elabora un informe  CCL

seguindo un guión establecido  CD

que supoña a procura,
 CAA
selección e organización da
información de textos de  CSIEE
carácter científico, xeográfico  CCEC
ou histórico.
 e  B3.2. Cohesión do texto: enlaces,  B3.5. Buscar unha mellora  LCB3.5.1. Pon interese e  CCL
substitucións léxicas, mantemento progresiva no uso da lingua, esfórzase por escribir  CAA
do tempo verbal, puntuación. explorando canles que correctamente de forma
desenvolvan a sensibilidade, a persoal.
creatividade e a estética.
 a  B3.8. Creación de textos utilizando a  B3.6. Favorecer a través da  LCB3.6.1. Expresa, por  CCL
 e linguaxe verbal e non verbal con linguaxe a formación dun escrito, opinións, reflexións e  CAA
intención informativa: carteis pensamento crítico que impida valoracións argumentadas e
publicitarios. Anuncios. Cómics. discriminacións e prexuízos. usa, de xeito habitual, unha
linguaxe non sexista.
 e  B3.9. Produción de textos segundo o  B3.7. Levar a cabo o plan dea  LCB3.7.1. Planifica e redacta  CCL
escritura que de resposta a unha
Páx. 37623
Plan de escritura. textos seguindo uns pasos:  CAA
planificación sistemática de planificación, redacción,
mellora da eficacia escritora e  CSIEE
revisión e mellora.
fomente a creatividade.
- Determina con antelación
DOG Núm. 171

como será o texto, a súa

extensión, o tratamento
autor/a-lector/a e a
presentación.
- Adapta a expresión á
ISSN1130-9229
intención, tendo en conta ao

interlocutor e o asunto de que
se trata.
- Presenta os escritos con

limpeza, claridade, precisión e
orde os escritos.
- Reescribe o texto.
 LCB3.7.2. Valora a súa propia  CCL

produción escrita, así como a  CSC
produción escrita dos seus
compañeiros.
 b  B3.8. Creación de textos utilizando a  B3.8. Utilizar as Tecnoloxías da  LCB3.8.1. Usa con eficacia  CCL
 e linguaxe verbal e non verbal con Información e a Comunicación de Internet e as Tecnoloxías da  CD

intención informativa: carteis modo eficiente e responsable Información e a Comunicación
 i  CAA
publicitarios. Anuncios. Cómics. para presentar as súas para escribir, presentar os
 B3.9. Produción de textos segundo o producións. textos e buscar información,
Plan de escritura. crear táboas e gráficas.
 e  B4.1. A palabra.  B4.1. Aplicar os coñecementos  LCB4.1.1. Identifica todas as  CCL
Páx. 37624
 B4.2. Recoñecemento das distintas básicos sobre a estrutura da categorías gramaticais pola
clases de palabras e explicación lingua, a gramática (categorías súa función na lingua:
reflexiva do seu uso en situacións gramaticais), o vocabulario presentar ao nome, substituír
(formación e significado das ao nome, expresar
DOG Núm. 171

concretas de comunicación (nome, palabras e campos semánticos), características do nome,

verbo, adxectivo, preposición, así coma as regras de ortografía expresar accións ou estados,
adverbio,conxunción, pronomes, para favorecer unha enlazar ou relacionar palabras
artigos, interxeccións). comunicación máis eficaz. ou oracións.
 B4.3. Conxugación dos verbos
ISSN1130-9229
regulares e irregulares máis  LCB4.1.2. Conxuga e usa con  CCL

frecuentes. corrección todos os tempos
simples e compostos nas
formas persoais e non

persoais do modo indicativo e
subxuntivo de todos os
verbos.

de palabras.
 e  B4.4. Vocabulario: sinónimos e  B4.2. Desenvolver as destrezas e  LCB4.2.1. Identifica e usa  CCL
antónimos, palabras polisémicas e competencias lingüísticas a sinónimos e antónimos,
homónimas, arcaísmos, través do uso da lingua. palabras polisémicas e
estranxeirismos e neoloxismos. homónimas, arcaísmos,

Frases feitas. Formación de estranxeirismos e
substantivos, adxectivos e verbos. neoloxismos, frases feitas,
Recursos derivativos: prefixos e siglas e abreviaturas.
sufixos na formación de nomes,
adxectivos e verbos. Siglas e  LCB4.2.2. Recoñece palabras  CCL
abreviaturas. compostas, prefixos e sufixos
 B4.5. Recoñecemento e observación e crea palabras derivadas.
reflexiva dos constituíntes
Páx. 37625
oracionais: a oración simple, suxeito  LCB4.2.3. Identifica e clasifica  CCL
e predicado. os diferentes tipos de palabras
nun texto.
DOG Núm. 171

 B4.6. Recoñecemento e uso dalgúns  LCB4.2.4. Recoñece e usa os  CCL

conectores textuais (de orde, conectores básicos entre
contraste e explicación) e dos oracións: causa,
principais mecanismos de referencia consecuencia, finalidade...
interna, tanto gramaticais
ISSN1130-9229
(substitucións pronominais) coma  LCB4.2.5. Identifica as  CCL

léxicos (elipses e substitucións oracións como unidades de
mediante sinónimos e hiperónimos). significado completo.
Recoñece a oración simple,

diferencia suxeito e predicado.
 e  B4.7. Uso eficaz do dicionario para  B4.3. Sistematizar a adquisición  LCB4.3.1. Recoñece a  CCL
ampliación de vocabulario e como de vocabulario a través dos estrutura do dicionario e tipos  CAA
consulta ortográfica e gramatical. textos. de dicionario, en diferentes
soportes e úsaos para buscar
o significado de calquera
palabra (derivadas e
sinónimas).

acepción correcta segundo o  CAA
 LCB4.3.3. Recoñece e usa  CCL

correctamente as normas
ortográficas nas súas
Páx. 37626
DOG Núm. 171

 e  B4.2. Recoñecemento das distintas  B4.4. Desenvolver estratexias  LCB4.4.1. Sinala as  CCL
clases de palabras e explicación para mellorar a comprensión oral características que definen ás
reflexiva do seu uso en situacións e escrita a través do diferentes clases de palabras
concretas de comunicación (nome, coñecemento da lingua. e nomes: clasificación e uso
verbo, adxectivo, preposición, para construír o discurso nos
ISSN1130-9229
adverbio,conxunción, pronomes, diferentes tipos de producións.

artigos, interxeccións).
 B4.8. Ortografía: utilización das  LCB4.4.2. Utiliza  CCL
correctamente as normas de

regras básicas de ortografía. Regras
de acentuación. concordancia de xénero e
número na expresión oral e

 B4.9. Clases de nomes: comúns,
escrita.
propios, individuais, colectivos,
concretos e abstractos.
 LCB4.4.3. Aplica  CCL
 B4.10. Utilización adecuada dos correctamente as normas de
signos de puntuación. acentuación e clasifica as
 B4.11. As relacións gramaticais. palabras dun texto.
Recoñecemento e explicación
reflexiva das relacións que se  LCB4.4.4. Usa con corrección  CCL
establecen entre o substantivo e o os signos de puntuación.

nominal.  LCB4.4.5. Aplica as normas  CCL
do uso da til.

adecuada nas producións
escritas propias.
Páx. 37627
 e  B4.12. Utilización de material  B4.5. Utilizar programas  LCB4.5.1. Utiliza distintos  CCL
 i multimedia educativo e outros educativos dixitais para realizar programas educativos dixitais  CD
recursos didácticos ao seu alcance e tarefas e avanzar na como apoio e reforzo da
 CAA
DOG Núm. 171

propios da súa idade. aprendizaxe. aprendizaxe.
 d  B4.13. As variedades da lingua.  B4.6. Coñecer a variedade  LCB4.6.1. Valora a variedade  CCL
 e  B4.14. Coñecemento xeral de lingüística de España e do lingüística de España e o  CSC
realidade plurilingüe de España e a español como fonte de español de América.
ISSN1130-9229
 i
súa valoración como fonte de enriquecemento cultural. Mostrar
 o respecto tanto cara ás linguas e  LCB4.6.2. Recoñece e  CCL
enriquecemento persoal e como
unha mostra da riqueza do noso dialectos que se falan en España, identifica algunhas das  CSC
patrimonio histórico e cultural. como cara ao español de características relevantes

América. (históricas, socioculturais,
xeográficas e lingüísticas) das

linguas oficiais en España.
 d  B5.1. Valoración dos textos literarios  B5.1. Valorar os textos literarios e  LCB5.1.1. Recoñece e valora  CCL
como vehículo de comunicación e utilizar a lectura como fonte de as características
 e  CCEC
como fonte de coñecemento doutros lecer e información e considerala fundamentais de textos
mundos, tempos e culturas e como como un medio de aprendizaxe e literarios narrativos, poéticos e
dramáticos.
gozo persoal. enriquecemento persoal de

máxima importancia.
 d  B5.2. Distinción entre conto e lenda.  B5.2. Integrar a lectura expresiva  LCB5.2.1. Realiza lecturas  CCL
Coñecemento de lendas españolas e a comprensión e interpretación guiadas de textos narrativos
 e  CCEC
e doutros países. de textos literarios narrativos, de tradición oral, literatura
líricos e dramáticos na práctica infantil, adaptacións de obras
 B5.3. Lectura guiada de textos escolar e recoñecer e interpretar clásicas e literatura actual.
narrativos de tradición oral, literatura algúns recursos da linguaxe
infantil, adaptacións de obras literaria (metáforas,  LCB5.2.2. Interpreta a  CCL
Páx. 37628
clásicas e literatura actual. personificacións, hipérboles e linguaxe figurada, metáforas,
 CAA
xogos de palabras), e diferenciar personificacións, hipérboles e
as principais convencións formais xogos de palabras en textos
dos xéneros. literarios.
DOG Núm. 171

 B5.4. Lectura comentada de

poemas, relatos e obras teatrais.
 B.5.5. Identificación de recursos
literarios.
ISSN1130-9229
 d  B5.5. Identificación de recursos  B5.3. Coñecer e valorar os  LCB5.3.1. Distingue algúns  CCL
 e literarios. recursos literarios da tradición recursos retóricos e métricos  CCEC
oral: poemas, cancións, contos, propios dos poemas
refráns ou adiviñas.

comparacións, metáforas,  CCEC

 d  B5.6. Creación de textos literarios en  B5.4. Producir a partir de  LCB5.4.1. Crea textos  CCL
 e prosa ou en verso, valorando o modelos dados textos literarios literarios (contos, poemas,  CAA
sentido estético e a creatividade: en prosa ou en verso, con sentido cancións e sinxelas obras
 i  CSIEE
contos, poemas, adiviñas, cancións estético e creatividade: contos, teatrais) a partir de pautas ou
e teatro. poemas, adiviñas, cancións, e modelos dados utilizando  CCEC
fragmentos teatrais. recursos léxicos, sintácticos,

fónicos e rítmicos en ditas
producións.
 a  B5.7. Comprensión, memorización e  B5.5. Participar con interese en  LCB5.5.1. Realiza  CCL
 d recitado de poemas co ritmo, dramatizacións de textos dramatizacións  CAA
entoación e dicción adecuados. literarios adaptados á idade e de individualmente e en grupo de
 e  CSC
 B5.8. Dramatización e lectura producións propias ou dos textos literarios apropiados ou
compañeiros, utilizando adecuados á súa idade e de  CCEC
dramatizada de textos literarios.
Páx. 37629
adecuadamente os recursos textos de produción propia.
básicos dos intercambios orais e
da técnica teatral.
DOG Núm. 171

 LCB5.5.2. Memoriza e  CCL

reproduce textos orais  CAA
adecuados á súa idade:
 CCEC
contos, poemas, cancións,
refráns e adiviñas.
ISSN1130-9229
 b  B5.9. Valoración da literatura en  B5.6. Valorar a literatura en  LCB5.7.1. Valora a literatura  CCL

 o  CCEC
recurso de gozo persoal. de gozo persoal. comunicación e como recurso

de gozo persoal.
Páx. 37630
– Área de Matemáticas.
As matemáticas son un conxunto de saberes asociados aos números e ás formas, que

permiten a análise de distintas situacións reais. Identifícanse coa dedución, a indución, a
estimación, a aproximación, a probabilidade, a precisión, o rigor, a seguridade etc. e axú-
dannos a enfrontarnos a situacións abertas, sen solución única e pechada. Son unha agru-
pación de ideas e formas que nos permiten analizar os fenómenos e as situacións que se
presentan na realidade para obter informacións e conclusións que non estaban explícitas
e actuar, preguntármonos, obter modelos e identificar relacións e estruturas, de modo que
levan consigo, sobre todo, encontrar patróns, regularidades e leis matemáticas e non só
utilizar cantidades e formas xeométricas.
Na educación primaria é fundamental o rol do persoal docente, pois debe ser capaz de
deseñar tarefas ou situacións de aprendizaxe que posibiliten a aplicación dos coñecemen-
tos en situacións contextualizadas. Debe orientar a construción individual e colectiva de
coñecementos matemáticos que ensinen aos nenos e nenas a desenvolver as súas apren-
dizaxes e que os e as animen a ter as súas propias opinións confrontándoas criticamente
con outras fontes de información para melloralas. Búscase alcanzar unha eficaz alfabe-
tización numérica, entendida como a capacidade para enfrontarse con éxito a situacións
nas que interveñan os números e as súas relacións. Para lograr este obxectivo non basta
con dominar os algoritmos de cálculo escrito, é necesario actuar con seguridade ante os
números e as cantidades, utilizalos sempre que sexa necesario e identificar as relacións
básicas que se dan entre eles.
O traballo nesta área na educación primaria estará asentado na experiencia, as mate-

máticas apréndense utilizándoas en contextos funcionais relacionados con situacións da
vida cotiá, para ir adquirindo progresivamente coñecementos máis complexos a partir das
experiencias e dos coñecementos previos. A aprendizaxe baseada en competencias debe

abordarse de forma conxunta entre todas as áreas e por parte das diversas instancias que
conforman a comunidade educativa, tanto nos ámbitos formais, coma nos non formais e
informais. O seu dinamismo reflíctese en que as competencias non se adquiren nun deter-
minado momento e permanecen inalterables, senón que implican un proceso de desenvol-
vemento mediante o cal os individuos van adquirindo maiores niveis de desempeño no seu
uso. Para lograr este cambio curricular é preciso favorecer unha visión interdisciplinaria na
que cada persoa docente deseñará, implementará e avaliará tarefas integradas nas que
o alumnado acade ou elabore un produto social relevante. Para isto é necesario secuen-
ciar unha serie de actividades e exercicios que impliquen procesos cognitivos de diferente
nivel. Tendo en conta todo o anterior, resulta imprescindible o traballo colaborativo entre

eles, coas familias e con entidades sociais do contexto e unha estreita colaboración entre
o persoal docente no desenvolvemento curricular e na transmisión de información sobre a
aprendizaxe dos alumnos e das alumnas.
Os procesos de resolución de problemas constitúen un dos eixes principais da activi-

dade matemática e deben ser fonte e soporte principal da aprendizaxe ao longo da etapa,
posto que constitúen a pedra angular da Educación matemática. Na resolución dun proble-
ma requírense e utilízanse moitas das capacidades básicas ata a comunicación dos resul-
tados: ler, reflexionar, planificar o proceso de resolución, establecer estratexias e procede-
mentos e revisalos, modificar o plan se é necesario, comprobar a solución se se encontrou.
O currículo básico formulouse partindo do desenvolvemento cognitivo e emocional no

que se encontra o alumnado desta etapa, da concreción do seu pensamento, das súas
posibilidades cognitivas, do seu interese por aprender e relacionarse cos seus iguais e co
ámbito, e do seu paso cara a un pensamento abstracto cara ao final da etapa.
Os contidos organizáronse en cinco grandes bloques para facilitar a concreción curricu-

lar: Procesos, métodos e actitudes en matemáticas. Números. Medida. Xeometría. Esta-
tística e probabilidade. Pero esta agrupación non determina métodos concretos, só é unha
forma de organizar os contidos que serán abordados dun xeito enlazado atendendo a con-
figuración cíclica do ensino da área e construíndo uns contidos sobre os outros, como unha
estrutura de relacións observables de forma que se facilite a súa comprensión e aplicación
en contextos cada vez máis enriquecedores e complexos. Esta agrupación implica unha
organización aberta que permitirá distribuír de diferentes maneiras os contidos adoptando
a metodoloxía máis axeitada ás características destes e do grupo de alumnos e alumnas.
O bloque 1 é a columna vertebral do resto dos bloques e debe formar parte do quefacer
diario na aula para traballar o resto dos contidos e conseguir que todo o alumnado, ao re-
matar a educación primaria, sexa quen de describir e analizar situacións de cambio, encon-
trar patróns, regularidades e leis matemáticas en contextos numéricos, xeométricos e fun-
cionais, valorando a súa utilidade para facer predicións. Débese traballar no afondamento
nos problemas resoltos, formulando pequenas variacións nos datos, outras preguntas etc.,
expresando verbalmente de forma razoada o proceso seguido na resolución dun problema,
utilizando procesos de razoamento e estratexias de resolución de problemas, realizando os
cálculos necesarios e comprobando as solucións obtidas.
Por último, establecéronse os estándares de aprendizaxe avaliables que permitirán de-

finir os resultados das aprendizaxes, e que concretan mediante accións o que o alumnado

debe saber e saber facer na área de Matemáticas. Estes estándares están graduados e
secuenciados ao longo da educación primaria e deberán estar todos acadados e consoli-
dados ao finalizar a etapa.
Tendo en conta todo o antedito establécense unha serie de orientacións metodolóxicas

para a área que favorecerán un enfoque competencial, así como a consecución, consoli-
dación e integración dos diferentes estándares por parte do alumnado:
▪ Potenciarase un enfoque globalizador e interdisciplinario que teña en conta a transver-

salidade da aprendizaxe fundamentada en competencias.
▪ A selección dos contidos e as metodoloxías activas e contextualizadas deben asegurar

o desenvolvemento das competencias clave ao longo de toda a etapa.
▪ Os métodos utilizados deben partir da perspectiva do persoal docente como persoal
orientador, promotor e facilitador do desenvolvemento competencial no alumnado; ade-
mais, deben enfocarse á realización de tarefas ou situacións-problema nas que o alum-
nado debe resolver facendo uso axeitado dos distintos tipos de coñecementos matemáti-
cos, destrezas, actitudes e valores. Así mesmo, mediante prácticas de traballo individual e
cooperativo, terase en conta a atención á diversidade e o respecto polos distintos ritmos e
estilos de aprendizaxe.
▪ As estruturas de aprendizaxe cooperativa posibilitarán a resolución conxunta das tare-

fas e dos problemas, e potenciarán a inclusión do alumnado.
▪ Resulta fundamental a motivación por aprender nos alumnos e nas alumnas, polo que
o persoal docente deberá xerar neles e nelas a curiosidade e a necesidade de adquirir e
aplicar coñecementos, destrezas, actitudes e valores.
▪ O traballo por proxectos, especialmente relevante para a aprendizaxe por competen-
cias, susténtase na proposta dun plan de acción co que se busca conseguir un determina-
do resultado práctico. Esta metodoloxía pretende axudarlle ao alumnado a organizar o seu
pensamento favorecendo nel a reflexión, a crítica, a elaboración de hipóteses e a tarefa
investigadora a través dun proceso no que cada un asume a responsabilidade da súa
aprendizaxe, aplicando os seus coñecementos e habilidades a proxectos reais.
▪ Resulta recomendable a aplicación de diferentes técnicas para a avaliación do des-

empeño do alumnado como por exemplo o porfolio, as rúbricas, mapas mentais, diarios,
debates, probas específicas, solución de problemas…

▪ O profesorado debe involucrarse na elaboración e no deseño de diferentes tipos de

materiais, adaptados aos distintos niveis e aos diferentes estilos e ritmos de aprendizaxe
dos alumnos e das alumnas, co obxecto de atender a diversidade na aula e personalizar
os procesos de construción das aprendizaxes. Débese potenciar o uso dunha variedade
de materiais e recursos, considerando especialmente a integración das tecnoloxías da
información e da comunicación no proceso de ensino-aprendizaxe que permiten o acceso
a recursos virtuais.
▪ A implicación das familias no proceso de ensino-aprendizaxe é un factor determinante

que tentaremos potenciar activamente. A súa colaboración redundará positivamente no
rendemento e nos resultados académicos do alumnado.
▪ Finalmente, é necesaria unha axeitada coordinación entre o persoal docente sobre

as estratexias metodolóxicas e didácticas que se utilicen. Os equipos educativos deben
formular, con criterios consensuados, unha reflexión común e compartida sobre a eficacia
das diferentes propostas metodolóxicas.

DOG Núm. 171

ÁREA MATEMÁTICAS CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. PROCESOS, MÉTODOS E ACTITUDES EN MATEMÁTICAS
 g  B1.1. Expresión verbal do proceso  B1.1. Expresar verbalmente de  MTB1.1.1. Comunica  CMCT
 e de razoamento da resolución dun forma sinxela o proceso verbalmente de forma  CCL
problema sinxelo. seguido na resolución dun sinxela o proceso seguido na
ISSN1130-9229
problema. resolución dun problema

simple de matemáticas ou en
contextos da realidade.

 g  B1.2. Confianza nas propias  B1.2. Desenvolver e cultivar as  MTB1.2.1. Desenvolve e  CMCT
 b capacidades para desenvolver actitudes persoais polo traballo amosa actitudes axeitadas  CAA
actitudes apropiadas e afrontar as matemático ben feito. para o traballo limpo, claro e
dificultades propias do traballo ordenado no caderno e en
científico. calquera aspecto a traballar
na área de Matemáticas.
 g  B1.3. Utilización guiada de medios  B1.3. Iniciarse na utilización  MTB1.3.1. Manifesta  CMCT
 i tecnolóxicos no proceso de dos medios tecnolóxicos no interese na utilización dos  CD
aprendizaxe. proceso de aprendizaxe coa medios tecnolóxicos no
 CAA
axuda guiada do mestre ou da proceso de aprendizaxe.
mestra.
BLOQUE 2. NÚMEROS
 e  B2.1. Números naturais ata o 99.  B2.1. Ler, escribir e ordenar  MTB2.1.1. Le, escribe e  CMCT
 g  B2.2. Nome e grafía dos números números enteiros utilizando ordena números ata o 99.  CCL
ata o 99. razoamentos apropiados.
 B2.3. Equivalencias entre os  MTB2.1.2. Identifica o valor  CMCT
Páx. 37635
elementos do sistema de de posición das cifras en  CCL
numeración decimal: unidades e situacións e contextos reais.
decenas.
DOG Núm. 171

 B2.4. O sistema de numeración

decimal: valor de posición das
cifras.
 B2.5. Identifica o número anterior
e o seguinte a un dado.
ISSN1130-9229
 B2.6. Identifica o número maior, o

menor e o igual a un dado.
 b  B2.7. Identifica os números  B2.2. Interpretar diferentes  MTB2.2.1. Utiliza os  CMCT

ordinais do 1º ao 10º. tipos de números segundo o números ordinais en
 e
seu valor, en situacións da vida contextos reais.
 B2.8. Utilización e relación dos

 g cotiá.
números ordinais. Comparación
de números.  MTB2.2.2. Interpreta en  CMCT
textos numéricos e da vida
 B2.3. Equivalencias entre os  CCL
cotiá números naturais ata o
elementos do sistema de  CAA
99.
numeración decimal: unidades e
decenas.
 MTB2.2.3. Descompón e  CMCT
compón números naturais,
interpretando o valor de
posición de cada unha das

súas cifras.
 MTB2.2.4. Ordena números  CMCT

enteiros e represéntaos na
recta numérica.
 b  B2.9. Iniciación no  B2.3. Realizar operacións e  MTB2.3.1. Realiza cálculos  CMCT

desenvolvemento de estratexias cálculos numéricos mediante numéricos básicos coa
 g
persoais de cálculo mental. diferentes procedementos, operación de suma na
Páx. 37636
 B2.10. Gusto pola presentación incluído o cálculo mental, en resolución de problemas
situación de resolución de contextualizados.
ordenada e limpa dos cálculos e
problemas.
dos resultados.
DOG Núm. 171

 B2.11. Cálculo de sumas e restas.  MTB2.3.2. Realiza cálculos  CMCT

 B2.12. Utilización en situacións numéricos básicos coa
familiares da suma para xuntar ou operación de resta (sen
engadir e da resta para separar ou levadas) na resolución de
quitar. problemas contextualizados.
ISSN1130-9229
 MTB2.3.3. Emprega  CMCT

procedementos diversos na
realización de cálculos

numéricos básicos.
 b  B2.13. Resolución de problemas  B2.4. Identificar e resolver  MTB2.4.1. Resolve  CMCT

 g da vida cotiá. problemas da vida cotiá, problemas que impliquen o  CAA
adecuados ao seu nivel, dominio dos contidos
establecendo conexións entre a traballados.
realidade e as matemáticas e
valorando a utilidade dos  MTB2.4.2. Iníciase na  CMCT
coñecementos matemáticos reflexión sobre o
 CAA
adecuados e reflexionando procedemento aplicado á
resolución de problemas:  CSIEE

sobre o proceso aplicado para
revisando as operacións
a resolución de problemas.
empregadas, as unidades
dos resultados,
comprobando e
interpretando as solucións
no contexto.
BLOQUE 3. MEDIDA
Páx. 37637
 g  B3.1. Medición con instrumentos e  B3.1. Utilizar o palmo, o paso e  MTB3.1.1. Realiza medicións  CMCT
estratexias non convencionais. o pé para realizar medidas e co palmo, o paso e o pé.
estimacións.
DOG Núm. 171

 B3.2. Estimación de resultados de  B3.2. Comparar e identificar cal  MTB3.2.1. Realiza  CMCT
medidas (distancias, tamaños, é o obxecto de maior peso, por comparacións de peso entre
pesos, capacidades...) en estimación e/ou utilizando a dous obxectos de uso
contextos familiares. balanza. habitual.
ISSN1130-9229
 B3.3. Comparar e identificar cal  MTB3.3.1. Compara e  CMCT

é o recipiente de maior identifica cal é o recipiente
capacidade, por estimación. de maior capacidade.

 g  B3.3. Unidades de medida do  B3.4. Iníciase no coñecemento  MTB3.4.1. Coñece e utiliza  CMCT
tempo e as súas relacións: minuto, das unidades básicas de as unidades de medida do
hora, día, semana e ano. medida do tempo e as súas tempo e as súas relación.
relacións, utilizándoas para Minuto, hora, día, semana e
 B3.4. Lectura sinxela en reloxos resolver problemas da vida ano.
analóxicos e dixitais. diaria.
 MTB3.4.2. Le en reloxos  CMCT
analóxicos e dixitais a hora
en punto e a media hora.
 MTB3.4.3. Resolve  CMCT

problemas sinxelos da vida

diaria utilizando as medidas
temporais e as súas
relacións.
 b  B3.5. O sistema monetario da  B3.5. Iníciase no coñecemento  MTB3.5.1. Coñece a función  CMCT
Unión Europea. Unidade principal: do valor e as equivalencias e o valor das diferentes
 g  CAA
o euro. Valor das diferentes entre as diferentes moedas e moedas e billetes (5,10, 20 e
moedas e billetes. billetes do sistema monetario 50 euros) do sistema
da Unión Europea. monetario da Unión Europea
 B3.6. Equivalencias entre moedas utilizándoas tanto para
Páx. 37638
e billetes. resolver problemas en
situación reais como
figuradas.
DOG Núm. 171

 b  B3.7. Resolución de problemas de  B3.6. Identificar e resolver  MTB3.6.1. Resolve  CMCT

 g medida. problemas da vida cotiá problemas sinxelos de  CAA
adecuados ao seu nivel, medida.
establecendo conexións entre a
realidade e as matemáticas e  MTB3.6.2. Reflexiona sobre  CMCT
ISSN1130-9229
valorando a utilidade dos o proceso seguido na  CAA

coñecementos matemáticos resolución de problemas
 CSIEE
axeitados e reflexionando sobre revisando as operacións
o proceso aplicado para a utilizadas e as unidades dos

resolución de problemas. resultados.
BLOQUE 4. XEOMETRÍA
 b  B4.1. Interpretación de  B4.1. Interpretar  MTB4.1.1. Describe a  CMCT

representacións espaciais sinxelas representacións espaciais situación dun obxecto do
 e  CAA
en situacións da vida cotiá. sinxelas realizadas a partir de espazo próximo en relación
 g  CCL
 B4.2. Descrición de posicións e sistemas de referencia e de a un mesmo utilizando os
movementos, en relación a un obxectos ou situacións conceptos de esquerda-
mesmo e a outros puntos de familiares. dereita, diante-detrás, arriba-
referencia. abaixo, preto-lonxe e

 B4.3. Interese e curiosidade pola próximo-afastado.
identificación das formas e dos
seus elementos característicos.  MTB4.1.2. Describe a  CMCT
 B4.4. Confianza nas propias situación dun obxecto do  CAA
posibilidades; curiosidade, espazo próximo en relación
interese e constancia na busca de  CCL
a outros puntos de referencia
solucións.
utilizando os conceptos de
 B4.5. Uso do vocabulario esquerda-dereita, diante-
xeométrico para describir
Páx. 37639
detrás, arriba-abaixo, preto-
itinerarios: liñas abertas e
lonxe e próximo-afastado.
pechadas; rectas e curvas.
DOG Núm. 171

 B4.6. Busca de elementos de

regularidade en figuras e corpos a
partir da manipulación de
obxectos.
ISSN1130-9229
 b  B4.7. Formas planas e espaciais:  B4.2. Coñecer as figuras planas  MTB4.2.1. Recoñece formas  CMCT
 g clasificación de figuras planas. básicas: cadrado, círculo, rectangulares, triangulares e  CAA
rectángulo e triángulo. circulares en obxectos do
contorno inmediato.

 b  B4.8. Resolución de problemas de  B4.3. Identificar, resolver  MTB4.3.1. Resolve  CMCT

 g xeometría relacionados coa vida problemas da vida cotiá problemas xeométricos  CAA
cotiá. axeitados ao seu nivel, sinxelos que impliquen
establecendo conexións entre a dominio dos contidos
realidade e as matemáticas e traballados.
valorando a utilidade dos
coñecementos matemáticos  MTB4.3.2. Iníciase na  CMCT
axeitados e reflexionando sobre reflexión sobre o
 CAA
o proceso aplicado para a procedemento aplicado á
resolución de problemas:  CSIEE

resolución de problemas.
dos resultados,
comprobando e
no contexto.
BLOQUE 5. ESTATÍSTICA E PROBABILIDADE
Páx. 37640
 b  B5.1. Recollida e clasificación de  B5.1. Recoller e rexistrar unha  MTB5.1.1.Rexistra e  CMCT
 g datos. información que se poida interpreta datos sinxelos en  CAA
cuantificar, utilizando algúns representacións gráficas
recursos sinxelos de básicas.
DOG Núm. 171

representación gráfica: táboas  MTB5.1.2. Resolve sinxelos  CMCT

de datos, bloques de barras, problemas nos que interveña  CAA
diagramas lineais… a lectura de gráficos.
comunicando a información.
ISSN1130-9229
ÁREA MATEMÁTICAS CURSO SEGUNDO

 g  B1.1. Resolución de problemas  B1.1. Resolver problemas  MTB1.1.1. Explica oralmente  CMCT
 e que impliquen a realización de sinxelos relacionados con o proceso seguido para  CCL
cálculos, explicando oralmente o obxectos, feitos e situacións da resolver un problema.
significado dos datos, a situación vida cotiá e explicar oralmente
planeada, o proceso seguido e as o proceso seguido para a súa
solucións obtidas. resolución.
 b  B1.2. Confianza nas propias  B1.2. Desenvolver e cultivar as  MTB1.2.1. Desenvolve e  CMCT
 g capacidades para desenvolver actitudes persoais polo traballo amosa actitudes axeitadas  CAA
actitudes apropiadas e afrontar as matemático ben feito. para o traballo limpo, claro e
dificultades propias do traballo ordenado no caderno e en
científico. calquera aspecto que se vaia
traballar na área de
Matemáticas.
 b  B1.3. Utilización de medios  B1.3. Utilizar, coa guía do  MTB1.3.1. Utiliza os medios  CMCT
Páx. 37641
tecnolóxicos no proceso de mestre ou da mestra, os medios tecnolóxicos na resolución
 g  CD
aprendizaxe. tecnolóxicos no proceso de de problemas.
 i aprendizaxe e para a resolución  CAA
de problemas.
DOG Núm. 171

BLOQUE 2. NÚMEROS
 b  B2.1. Números naturais ata o 999.  B2.1. Ler, escribir e ordenar  MTB2.1.1. Le, escribe e  CMCT
 e  B2.2. Nome e grafía dos números números enteiros utilizando ordena números ata o 999.  CCL
ata o 999. razoamentos apropiados.
ISSN1130-9229
 g
 B2.3. Equivalencias entre os  MTB2.1.2. Identifica o valor  CMCT
elementos do sistema de de posición das cifras en  CAA
numeración decimal: unidades, situacións e contextos reais.

decenas e centenas
 MTB2.1.3. Realiza  CMCT
correctamente series tanto  CAA

ascendentes como
cifras.
descendentes.
 B2.5. Identifica o número anterior
e o seguinte a un dado.
 B2.6. Identifica o número maior, o
menor e o igual a un dado.
 B2.7. Redondear, aproximar e
estimar.
 B2.8. Construción de series
ascendentes e descendentes.
 b  B2.9. Números pares e impares.  B2.2. Interpretar diferentes tipos  MTB2.2.1. Utiliza os  CMCT
 e  B2.10. Identifica e relaciona os de números segundo o seu números ordinais en
números ordinais do 1º ao 10º. valor, en situacións da vida contextos reais.
 g
cotiá.
 B2.11. Utilización dos números
 MTB2.2.2. Interpreta en  CMCT
ordinais. Comparación de
textos numéricos e da vida
Páx. 37642
números.  CAA
cotiá números naturais ata o
 CCL
999.
DOG Núm. 171

 B2.3. Equivalencias entre os  MTB2.2.3. Descompón e  CMCT

elementos do sistema de compón números naturais,
numeración decimal: unidades, interpretando o valor de
decenas e centenas. posición de cada unha das
súas cifras.
ISSN1130-9229
 MTB2.2.4. Identifica os  CMCT

números pares e os impares.

 b  B2.12. Iniciación no  B2.3. Realizar operacións e  MTB2.3.1. Realiza cálculos  CMCT
desenvolvemento de estratexias cálculos numéricos mediante numéricos coas operacións

 g  CAA
persoais de cálculo mental. diferentes procedementos, de suma e resta na
 B2.13. Gusto pola presentación incluído o cálculo mental, en resolución de problemas
ordenada e limpa dos cálculos e situación de resolución de contextualizados.
dos resultados. problemas.
 B2.14. Cálculo de sumas e restas  MTB2.3.2. Realiza cálculos  CMCT
con levadas. numéricos básicos coa  CAA
 B2.15. Propiedades conmutativa e operación da multiplicación
asociativa da suma. na resolución de problemas
 B2.16. Proba da resta. contextualizados.

 B2.17. Cálculo de multiplicacións.
 B2.18. Construción das táboas de
multiplicar e apoiándose no operacións con cálculo  CAA
número de veces, suma repetida, mental.
disposición en cuadrículas...
 B2.19. Termos da suma, resta e
multiplicación.
 B2.20. Utilización en situacións
Páx. 37643
familiares da sumas, restas e
multiplicacións.
DOG Núm. 171


 g da vida cotiá. problemas da vida cotiá, problemas que impliquen o  CAA
adecuados ao seu nivel, dominio dos contidos
establecer conexións entre a traballados.
ISSN1130-9229
valorar a utilidade dos  MTB2.4.2. Reflexiona sobre  CMCT

coñecementos matemáticos o procedemento aplicado á  CSIEE
adecuados reflexionando sobre resolución de problemas:
 CAA
o proceso aplicado para a revisando as operacións

resolución de problemas. empregadas, as unidades
dos resultados,
comprobando e
no contexto.
BLOQUE 3. MEDIDA
 g  B3.1. Unidades de lonxitude:  B3.1. Coñecer e utilizar o  MTB3.1.1. Coñece e utiliza o  CMCT
quilómetro, metro e centímetro. quilómetro, o metro e o quilómetro, o metro e o
 B3.2. Unidades de peso: quilo, centímetro como unidades de centímetro como unidades
medio quilo e cuarto de quilo. medida de lonxitude. de medida de lonxitude.
 B3.3. Unidades de capacidade:

 B3.2. Coñecer e utilizar o quilo,  MTB3.2.1. Coñece e utiliza o  CMCT
litro, medio litro e cuarto de litro.
o medio quilo e o cuarto quilo quilo, o medio quilo e o
 B3.4. Elección da unidade máis como unidades de medida de cuarto quilo como unidades
axeitada para a expresión dunha peso. de medida de peso.
medida.
 B3.5. Realización de medicións.  B3.3. Coñecer e utilizar o litro,  MTB3.3.1.Coñece e utiliza o  CMCT
Páx. 37644
medio litro e cuarto litro como litro, medio litro e cuarto litro
unidades de medida de como unidades de medida
capacidade. de capacidade
DOG Núm. 171

 b  B3.6. Unidades de medida do  B3.4. Coñece as unidades  MTB3.4.1. Le a hora en  CMCT

 g tempo e as súas relacións: minuto, básicas de medida do tempo e reloxos analóxicos e dixitais.
hora, día, semana e ano. as súas relacións, utilizándoas (En punto, medias e cuartos)
 B3.7. Lectura en reloxos para resolver problemas da vida
diaria.  MTB3.4.2 Resolve  CMCT
ISSN1130-9229
analóxicos e dixitais
problemas sinxelos da vida  CAA
diaria utilizando as medidas
temporais axeitadas e as
súas relación.

 b  B3.8. O sistema monetario da  B3.5. Coñece o valor e as  MTB3.5.1. Coñece a función  CMCT
 g Unión Europea. Unidade principal: equivalencias entre as e o valor das diferentes  CAA
o euro. Valor das diferentes diferentes moedas e billetes do moedas e billetes do sistema
 CSC
moedas e billetes. sistema monetario da Unión monetario da Unión Europea
 B3.9. Manexo de prezos de artigos Europea. utilizándoas tanto para
cotiáns resolver problemas en
 B3.10. Equivalencias entre
figuradas.
moedas e billetes.

 g de medida. problemas da vida cotiá problemas sinxelos de  CAA
adecuados ao seu nivel, medida.
establecer conexións entre a
realidade e as matemáticas e  MTB3.6.2. Reflexiona sobre  CMCT
valorar a utilidade dos o proceso seguido na  CAA
coñecementos matemáticos resolución de problemas
 CSIEE
axeitados reflexionando sobre o revisando as operacións
proceso aplicado para a utilizadas e as unidades dos
Páx. 37645
resolución de problemas. resultados.
DOG Núm. 171

 g  B4.1. Elaboración de simetrías  B4.1. Identificar e completar  MTB4.1.1. Completa figuras  CMCT
sinxelas. figuras simétricas. partindo do seu eixe de
 B4.2. Eixes de simetría. simetría.
ISSN1130-9229
 b  B4.3. Identificación comparación e  B4.2. Nomear un polígono  MTB4.2.1. Coñece os  CMCT

 g clasificación de figuras planas en segundo o seu número de diferentes tipos de polígonos  CAA

obxectos e ámbitos cotiáns: lados. en obxectos do entorno
triángulos, cuadriláteros, inmediato.
circunferencias, círculos e
cadrados.
 B4.4. Tipos de triángulos:
equilátero, isóscele e escaleno.
 B4.5. Elementos xeométricos
básicos: lado, vértice e ángulo.
 b  B4.6. Identificación de corpos  B4.3. Discriminar prismas,  MTB4.3.1. Recoñece corpos  CMCT
 g xeométricos en obxectos e pirámides, conos, cilindros e con formas cúbicas e  CAA

ámbitos cotiáns: prisma, pirámide, esferas. esféricas en obxectos do
cono, cilindro e esfera. entorno inmediato.
 B4.7. Formación de figuras planas
e corpos xeométricos a partir
doutras por composición e
descomposición.
 b  B4.8. Interpretación, descrición e  B4.4. Interpretar  MTB4.4.1. Realiza e  CMCT

representacións espaciais
Páx. 37646
 g elaboración de esbozos de interpreta esbozos de  CAA
itinerarios sinxelos. realizadas a partir de sistemas itinerarios sinxelos.
de referencia e de obxectos ou
situacións familiares.
DOG Núm. 171

 B4.9. Uso de vocabulario

xeométrico para describir
itinerarios.
 b  B4.10. Resolución de problemas  B4.5. Identificar, resolver  MTB4.5.1. Resolve  CMCT

ISSN1130-9229
 g de xeometría relacionados coa problemas da vida cotiá problemas xeométricos  CAA

vida cotiá explicando oralmente axeitados ao seu nivel, sinxelos que impliquen
por escrito o procedemento establecer conexións entre a dominio dos contidos
seguido e as solución obtidas. realidade e as matemáticas e traballados.

valorar a utilidade dos
coñecementos matemáticos  MTB4.5.2. Reflexiona sobre  CMCT

axeitados reflexionando sobre o o procedemento aplicado á  CAA
proceso aplicado para a resolución de problemas:
 CSIEE
resolución de problemas. revisando as operacións
dos resultados,
comprobando e
no contexto.
 b  B5.1. Interpretación de diferentes  B5.1. Recoller e rexistrar unha  MTB5.1.1.Rexistra e  CMCT

 g gráficos: de barras, de barras información cuantificable, interpreta datos en  CAA
dobres, de pictogramas e utilizando algúns recursos de representacións gráficas.
estatísticas. representación gráfica: táboas
 B5.2. Utilización de técnicas para de datos, bloques de barras,  MTB5.1.2. Resolve  CMCT
a recollida e ordenación de datos diagramas lineais, gráficos de problemas contextuais nos  CAA
pictogramas… comunicando a que interveñen a lectura de
Páx. 37647
en contextos familiares e
próximos. información. gráficos.
DOG Núm. 171

 b  B5.3. Distinción entre o imposible,  B5.2. Realizar estimacións en  MTB5.2.1. Diferenza o  CMCT
 g o seguro e aquilo que é posible situacións de azar utilizando o concepto de suceso seguro,  CAA
pero non seguro, e utilización na vocabulario: seguro, posible e suceso posible e suceso
linguaxe habitual e de expresións imposible. imposible.
relacionadas coa probabilidade.
ISSN1130-9229
ÁREA MATEMÁTICAS CURSO TERCEIRO

 b  B1.1. Planificación do proceso de  B1.1. Utilizar procesos de  MTB1.1.1. Analiza e  CCL

 e resolución de problemas: análise e razoamento e estratexias de comprende o enunciado dos  CMCT
comprensión do enunciado. resolución de problemas, problemas (datos, relacións
 g  CAA
Estratexias e procedementos realizando os cálculos entre os datos, contexto do
postos en práctica: facer un necesarios e comprobando as problema, pregunta
debuxo, unha táboa, un esquema solucións obtidas. realizada).

da situación, ensaio e erro
razoado, operacións matemáticas  MTB1.1.2. Reflexiona sobre  CMCT
axeitadas etc. Resultados obtidos. o proceso de resolución de  CAA
problemas:revisa as
 CSIEE
operacións utilizadas, as
unidades dos resultados,
comproba e interpreta as
solucións no contexto da
situación, busca outras
Páx. 37648
formas de resolución etc.
DOG Núm. 171

 b  B1.2. Achegamento ao método de  B1.2. Identificar e resolver  MTB1.2.1. Planifica o  CMCT

 g traballo científico mediante o problemas da vida cotiá, proceso de traballo con  CAA
estudo dalgunhas das súas axeitados ao seu nivel, preguntas apropiadas: que
 CSIEE
características e a súa práctica en establecendo conexións entre a quero descubrir?, que teño?,
situacións sinxelas. realidade e as matemáticas e que busco?, como o podo
ISSN1130-9229
valorando a utilidade dos facer?, non me equivoquei

coñecementos matemáticos ao facelo?, a solución é
axeitados para a resolución de idónea?
problemas.

 b  B1.3. Utilización de medios  B1.3. Utilizar os medios  MTB1.3.1. Iníciase na  CMCT

 g tecnolóxicos no proceso de tecnolóxicos de modo habitual utilización de ferramentas  CD
aprendizaxe para obter no proceso de aprendizaxe, tecnolóxicas, nomeadamente
 i  CAA
información, realizar cálculos buscando, analizando e a calculadora, para a
numéricos, resolver problemas e seleccionar información realización de cálculos
presentar resultados. relevante en internet ou en numéricos, para aprender e
 B1.4. Integración nas tecnoloxías outras fontes elaborando resolver problemas.
da información e a comunicación documentos propios, facendo
no proceso de aprendizaxe. exposicións e argumentacións.
BLOQUE 2. NÚMEROS
 e  B2.1. Números naturais ata o  B2.1. Ler, escribir e ordenar  MTB2.1.1. Le, escribe e  CMCT
 g 10.000. utilizando razoamentos ordena números ata o  CCL
 B2.2. Nome e grafía dos números apropiados. 10.000.
ata o 10.000.
 MTB2.1.2. Aproxima  CMCT
 B2.3. Equivalencias entre os
números á decena, centena
elementos do sistema de
Páx. 37649
e millar.
numeración decimal: unidades,
decenas, centenas, unidade de
millar e decena de millar.
DOG Núm. 171


decimal: valor posicional das
cifras.
 B2.5. Identificación do número
anterior e o seguinte a un dado.
ISSN1130-9229
 b  B2.6. Orde numérica.  B2.2. Interpretar diferentes  MTB2.2.1. Realiza  CMCT

tipos de números segundo o correctamente series tanto
 e  B2.3. Equivalencias entre os
seu valor, en situacións da vida ascendentes coma

 g elementos do sistema de
cotiá. descendentes.
numeración decimal: unidades,
decenas, centenas, unidade de  MTB2.2.2. Interpreta en  CMCT

millar e decena de millar. textos numéricos e da vida
 CAA
 B2.7. Redondeo de números cotiá números naturais ata o
naturais, ás decenas, centenas e 10.000.  CCL
millares.
 MTB2.2.3. Descompón,  CMCT
compón e redondea
 CAA
números naturais,
interpretando o valor de

súas cifras.
 b  B2.8. Operacións con números  B2.3. Realizar operación e  MTB2.3.1. Constrúe e

naturais: adición, subtración, cálculos numéricos mediante memoriza as táboas de
 g  CMCT
multiplicación e división enteira por diferentes procedementos, multiplicar, utilizándoas para
un número dunha cifra. incluído o cálculo mental, en realizar cálculo mental.
 B2.9. Automatización de situación de resolución de

 MTB2.3.2. Realiza cálculos
algoritmos. problemas.
numéricos coa operación de  CMCT
Páx. 37650
 B2.10. A multiplicación como suma multiplicación na resolución
de problemas  CAA
de sumandos iguais e viceversa.
contextualizados.
DOG Núm. 171

 B2.11. Construción e  MTB2.3.3. Resolve  CMCT

memorización das táboas de problemas utilizando a
multiplicar. multiplicación para realizar
 B2.12. Identificación e uso dos recontos, en disposicións
termos propios da multiplicación: rectangulares nos que
ISSN1130-9229
factores e produto. intervén a lei do produto.

 B2.13. Identificación e uso dos
termos propios da división:  MTB2.3.4. Realiza cálculos  CMCT
numéricos coa operación de

dividendo, divisor, cociente e  CAA
resto. división dunha cifra na
resolución de problemas
 B2.14. Utilización en contextos
contextualizados.
reais da división para repartir e
para agrupar.
 MTB2.3.5. Identifica e usa os  CMCT
 B2.15. Proba da división termos propios da
relacionando dividendo, divisor, multiplicación e da división.
cociente e resto en casos sinxelos.
 B2.16. Utilización da calculadora.
 B2.17. Elaboración e uso de
estratexias de cálculo mental.
 b  B2.18. Comprobación de  B2.4. Identificar, resolver  MTB2.4.1. Resolve  CMCT

resultados mediante estratexias problemas da vida cotiá, problemas que impliquen o
 g  CAA
aritméticas. adecuados ao seu nivel, dominio dos contidos
establecer conexións entre a traballados, empregando
 B2.19. Resolución de problemas realidade e as matemáticas e
da vida cotiá. estratexias heurísticas, de
valorar a utilidade dos
razoamento.
coñecementos matemáticos
adecuados reflexionando sobre
Páx. 37651
o proceso aplicado para a
DOG Núm. 171

 MTB2.4.2. Reflexiona sobre  CMCT

o procedemento aplicado á  CAA
resolución de problemas:
 CSIEE
ISSN1130-9229
dos resultados,
comprobando e
no contexto.

BLOQUE 3. MEDIDA
 b  B3.1. Expresión e forma simple  B3.1. Seleccionar e utilizar  MTB3.1.1. Identifica as  CMCT
 g dunha medición de lonxitude, instrumentos e unidades de unidades do sistema métrico
capacidade, masa ou peso. medida usuais, facendo decimal. Lonxitude,
 B3.2. Elección da unidade máis previamente estimacións e capacidade, masa ou peso.
axeitada para a expresión dunha expresando con precisión
medida. medidas de lonxitude,  MTB3.1.2. Mide con  CMCT
peso/masa, capacidade e diferentes instrumentos  CAA
 B3.3. Realización de medicións.

tempo, en contextos reais. elixindo a unidade máis
axeitada para a expresión
dunha medida.
 g  B3.4. Comparación e ordenación  B3.2. Operar con diferentes  MTB3.2.1. Suma e resta  CMCT
de medidas dunha mesma medidas de lonxitude, medidas de lonxitude,
magnitude. peso/masa, capacidade e capacidade e masa en forma
 B3.5. Sumar e restar medidas de tempo. simple.
lonxitude, capacidade e masa ou
Páx. 37652
peso.  MTB3.2.2. Compara e  CMCT
ordena medidas dunha
mesma magnitude.
DOG Núm. 171

 b  B3.6. Explicación oral e escrita do  B3.3. Utilizar as unidades de  MTB3.3.1. Coñece e utiliza  CMCT
 e proceso seguido e da estratexia medida máis usuais, as equivalencias entre
utilizada en calquera dos convertendo unhas unidades diversas unidades de medida
 g
procedementos empregados. noutras da mesma magnitude, da mesma magnitude.
expresando os resultados nas
ISSN1130-9229
unidades de medida máis  MTB3.3.2. Explica de forma  CCL

axeitadas, explicando oral e por escrito os  CAA
oralmente e por escrito o procesos seguidos e as
proceso seguido e aplicándoo á estratexias utilizadas en

resolución de problemas. todos os procedementos
realizados.

problemas da vida real  CAA
utilizando as unidades de
medida máis usuais.
 g  B3.7. Unidades de medida do  B3.4. Coñecer as unidades de  MTB3.4.1. Resolve  CMCT

tempo e as súas relación. medida do tempo e as súas problemas da vida real
 B3.8. Lectura en reloxos relación, utilizándoas para utilizando as medidas
analóxicos e dixitais. resolver problemas da vida temporais e as súas

diaria. relacións
 B3.9. Cálculos con medidas
temporais.
 b  B3.10. O sistema monetario da  B3.5. Coñecer o valor e as  MTB3.5.1. Coñece a función,  CMCT
Unión Europea. Unidade principal: equivalencias entre as o valor e as equivalencias
 g  CAA
o euro. Valor das diferentes diferentes moedas e billetes do entre as diferentes moedas e
moedas e billetes. sistema monetario da Unión billetes do sistema monetario  CSC
da Unión Europea
 B3.11. Múltiplos e submúltiplos do Europea.
Páx. 37653
utilizándoas tanto para
euros. resolver problemas en
figuradas.
DOG Núm. 171

 B3.12. Equivalencias entre  MTB3.5.2. Calcula múltiplos  CMCT

moedas e billetes. e submúltiplos do euro.

de medida. problemas da vida cotiá problemas de medida,
ISSN1130-9229
 g  CAA
adecuados ao seu nivel, utilizando estratexias
establecendo conexións entre a heurísticas e de razoamento.
valorando a utilidade dos  MTB3.6.2. Reflexiona sobre  CMCT

coñecementos matemáticos o proceso seguido na  CAA
axeitados e reflexionando sobre resolución de problemas:

 CSIEE
o proceso aplicado para a revisando as operacións
resolución de problemas. utilizadas, as unidades dos
resultados, comprobando e
no contexto.
 g  B4.1. Clasificación de polígonos.  B4.1. Identificar figuras planas  MTB4.1.1. Coñece e  CMCT
Lados e vértices. e corpos xeométricos, identifica os elementos
 B4.2 Composición e nomeando e recoñecendo os básicos dos corpos
descomposición de polígonos. seus elementos básicos (lados, xeométricos (lado, ángulo e
vértices, caras, arestas e vértice).
 B4.3. Clasificación de figuras e
ángulos).
corpos xeométricos utilizando
diversos criterios.
 B4.4. Figuras xeométricas.
Elementos básicos: lado, vértice,
Páx. 37654
base, diagonal, ángulo e eixes de
simetría.
DOG Núm. 171

 b  B4.5. A circunferencia e o círculo.  B4.2. Coñecer e distinguir a  MTB4.2.1. Coñece e  CMCT

 g Elementos básicos: centro, raio, circunferencia e o círculo, así diferencia a circunferencia  CAA
diámetro. como os seus elementos do círculo e distingue os
básicos. seus elementos.
ISSN1130-9229
 g  B4.6. Corpos xeométricos:  B4.3. Coñecer e diferenciar os  MTB4.3.1. Identifica corpos  CMCT
recoñecemento de prismas, poliedros e os corpos redondos, redondos e poliedros
pirámides e corpos redondos. así como os seus elementos (prisma, pirámide, cilindro,
Elementos básicos de poliedros: básicos. cono, esfera...).

caras, vértices e arestas.
 b  B4.7. Comparación e clasificación  B4.4. Saber o que é un ángulo  MTB4.4.1. Distingue entre  CMCT
 g de ángulos: rectos, agudos, e as clases de ángulos. ángulos agudos, rectos e  CAA
obtusos. obtusos.
 B4.8. Uso das TIC no
desenvolvemento e asimilación de
contidos relacionados coa
xeometría.
 b  B4.9. Interpretación de  B4.5. Interpretar  MTB4.5.1. Obtén  CMCT

 e representacións espaciais en representacións espaciais información puntual e  CAA
situacións da vida cotiá. (esbozo dun itinerario, plano describe unha
 g  CCL
 B4.10. Representación elemental dunha pista…) realizadas a representación espacial
de espazos coñecidos: planos e partir de sistemas de referencia (esbozo dun itinerario, plano
maquetas. e de obxectos ou situacións dunha pista...) tomando
familiares. como referencia obxectos
 B4.11. Descrición de posicións e
familiares.
movementos nun contexto
Páx. 37655
topográfico.
DOG Núm. 171

 B4.12. As liñas como percorrido:  MTB4.5.2. Interpreta e  CMCT

rectas e curvas, intersección de describe situacións,  CAA
rectas e rectas paralelas. mensaxes e feitos da vida
 CCL
diaria utilizando o
vocabulario xeométrico
ISSN1130-9229
axeitado: indica una

dirección, explica un
percorrido, oriéntase no
espazo.

 b  B4.13.Perímetro das figuras  B4.6. Identificar, resolver  MTB4.6.1. Resolve

 g planas. Resolución de problemas problemas da vida cotiá problemas xeométricos que
de xeometría relacionados coa axeitados ao seu nivel, impliquen dominio dos  CMCT
vida cotiá. establecendo conexións entre a contidos traballados  CAA
realidade e as matemáticas e utilizando estratexias
valorando a utilidade dos heurísticas de razoamento.
axeitados e reflexionando sobre  MTB4.6.2. Reflexiona sobre  CMCT
o proceso aplicado para a o proceso de resolución de  CAA
resolución de problemas. problemas: revisando as
 CSIEE
comprobando e
no contexto.
 b  B5.1. Recollida e rexistro de datos  B5.1. Realizar, ler e interpretar  MTB5.1.1. Recolle e clasifica  CMCT
 g sobre obxectos, fenómenos e representacións gráficas dun datos de situacións do seu
Páx. 37656
situacións familiares utilizando conxunto de datos relativos ao contorno, utilizándoos para  CAA
técnicas elementais de enquisas, contorno inmediato. construír táboas ou gráficas.
observación e medición.
DOG Núm. 171

 B5.2. Lectura, interpretación e  MTB5.1.2. Ordena os datos  CMCT

elaboración de táboas de dobre rexistrados atendendo a un  CAA
entrada de uso habitual na vida criterio de clasificación.
cotiá. 
 B5.3. Interpretación e descrición

ISSN1130-9229
 MTB5.1.3. Interpreta gráficas  CMCT

verbal e escrita de elementos
de táboas extraendo a  CAA
significativos de gráficos sinxelos.
información explícita.
 B5.4. Realización de gráficas

sinxelas: pictogramas, diagramas
de barras.
ÁREA MATEMÁTICAS CURSO CUARTO

 b  B1.1. Planificación do proceso de  B1.1. Expresar verbalmente de  MTB1.1.1. Comunica  CMCT

resolución de problemas: análise e forma razoada o proceso verbalmente de forma
 g  CCL
comprensión do enunciado. seguido na resolución dun razoada o proceso seguido
 e Estratexias e procedementos problema. na resolución dun problema
postos en práctica: facer un de matemáticas ou en
debuxo, unha táboa, un esquema contextos da realidade.
da situación, ensaio e erro
razoado, operacións matemáticas  B1.2. Utilizar procesos de  MTB1.2.1. Reflexiona sobre  CMCT
axeitadas etc. Resultados obtidos. razoamento e estratexias de o proceso de resolución de
 CAA
resolución de problemas, problemas:revisa as
 CSIEE
Páx. 37657
realizando os cálculos operacións utilizadas, as
necesarios e comprobando as unidades dos resultados,
solucións obtidas. comproba e interpreta as
solucións no contexto da
DOG Núm. 171

situación, busca outras

formas de resolución etc.
 MTB1.2.2. Utiliza estratexias  CMCT

heurísticas e procesos de
 CAA
ISSN1130-9229
razoamento na resolución de
problemas.  CSIEE
 MTB1.2.3. Realiza

estimacións e elabora
conxecturas sobre os  CMCT
resultados dos problemas a  CAA

resolver, contrastando a súa  CSIEE
validez e valorando a súa
utilidade e eficacia.
 MTB1.2.4. Identifica e
interpreta datos e mensaxes  CMCT
de textos numéricos sinxelos
 CCL
da vida cotiá (facturas,

folletos publicitarios,  CAA
rebaixas...).
 b  B1.2. Proposta de pequenas  B1.3. Profundar en problemas  MTB1.3.1. Profunda en

 g investigacións en contextos resoltos propoñendo pequenas problemas unha vez  CMCT
numéricos, xeométricos e variacións nos datos, outras resoltos, analizando a
 CAA
funcionais. preguntas etc. coherencia da solución e
buscando outras formas de  CSIEE
resolvelos.
Páx. 37658
 MTB1.3.2. Formula novos  CMCT
problemas, a partir dun  CAA
DOG Núm. 171

resolto: variando os datos,  CSIEE

propoñendo novas
preguntas, conectando coa
realidade, buscando outros
contextos etc.
ISSN1130-9229
 g  B1.3. Acercamento ao método de  B1.4. Identificar e resolver  MTB1.4.1. Practica o método  CMCT
traballo científico mediante o problemas da vida cotiá, científico sendo ordenado,  CAA
estudo dalgunhas das súas axeitados ao seu nivel, organizado e sistemático.

características e a súa práctica en establecendo conexións entre a
situacións sinxelas.
axeitados para a resolución de
problemas.
 b  B1.4. Confianza nas propias  B1.5. Desenvolver e cultivar as  MTB1.5.1. Desenvolve e  CMCT
 g capacidades para desenvolver actitudes persoais inherentes amosa actitudes axeitadas  CSC
actitudes apropiadas e afrontar as ao traballo matemático. para o traballo en
 CSIEE
dificultades propias do traballo matemáticas: esforzo,
científico. perseveranza, flexibilidade e

aceptación da crítica
razoada.
 b  B1.5. Utilización de medios  B1.6. Utilizar os medios  MTB1.6.1. Utiliza  CMCT

tecnolóxicos no proceso de tecnolóxicos de modo habitual ferramentas tecnolóxicas
 g  CD
aprendizaxe para obter no proceso de aprendizaxe, para a realización de
 i información, realizar cálculos buscando, analizando e  CAA
cálculos numéricos, para
numéricos, resolver problemas e seleccionando información
aprender e resolver
presentar resultados. relevante en internet ou en
Páx. 37659
problemas.
 B1.6. Integración nas tecnoloxías outras fontes elaborando
da información e a comunicación documentos propios, facendo
no proceso de aprendizaxe. exposicións e argumentacións.
DOG Núm. 171

BLOQUE 2. NÚMEROS
 b  B2.1. Números naturais, decimais  B2.1. Ler, escribir e ordenar  MTB2.1.1. Identifica os  CMCT
 e e fraccións. utilizando razoamentos números romanos aplicando
 CCEC
 B2.2. A numeración romana. apropiados, distintos tipos de o coñecemento á
ISSN1130-9229
 g  CCL
números (romanos, naturais, comprensión de datacións.
 h  B2.3. Orde numérica. Utilización
fraccións e decimais ata as
dos números ordinais.
centésimas).  MTB2.1.2. Le, escribe e  CMCT
Comparación de números.
ordena en textos numéricos  CAA

 B2.4. Nome e grafía dos números e da vida cotiá, números
de máis de seis cifras.  CCL
(naturais, fraccións e
 B2.5. Equivalencias entre os decimais ata as centésimas),
elementos do sistema de utilizando razoamentos
numeración decimal: unidades, apropiados e interpretando o
decenas, centenas etc. valor de posición de cada
 B2.6. O sistema de numeración unha das súas cifras.
decimal: valor posicional das
cifras.
 B2.7. O número decimal: décimas

e centésimas.
 B2.8. Fraccións. Representación
gráfica.
 B2.9. Os números decimais: valor
de posición.
 b  B2.10. Descomposición e  B2.2. Interpretar diferentes  MTB2.2.1. Descompón,  CMCT

redondeo de números naturais e tipos de números segundo o compón e redondea
 g  CAA
números naturais e
Páx. 37660
decimais seu valor.
decimais, interpretando o
valor de posición de cada
unha das súas cifras.
DOG Núm. 171

 b  B2.11. Operacións con números  B2.3. Operar cos números  MTB2.3.1. Aplica as  CMCT
 g naturais: suma, resta, tendo en conta a xerarquía nas propiedades das operacións  CAA
multiplicación e división. operacións, aplicando as súas e as relacións entre elas.
 B2.12. Identificación e uso dos propiedades, as estratexias
persoais e os diferentes  MTB2.3.2. Realiza sumas e  CMCT
ISSN1130-9229
termos propios da división.

procedementos que se utilizan restas de fraccións co  CAA
 B2.13. Propiedades das
segundo a natureza do cálculo mesmo denominador na
operacións e relacións entre elas
que se realizará (algoritmos resolución de problemas
utilizando números naturais.
escritos, cálculo mental, tenteo, contextualizados.

 B2.14. Concepto de fracción como estimación, calculadora),
relación entre as partes o todo. usando o máis adecuado.  MTB2.3.3. Realiza  CMCT
 B2.15. Operacións con fraccións. operacións con números  CAA
 B2.16. Operacións con números decimais na resolución de
decimais. problemas contextualizados.
 B2.17. Utilización dos algoritmos
estándar de suma, resta,
multiplicación e división.
 b  B2.18. Estimación de resultados.  B2.4. Coñecer, utilizar e  MTB2.4.1. Emprega e  CMCT

 g  B2.19. Utilización dos algoritmos automatizar algoritmos automatiza algoritmos  CAA
estándar de suma, resta, estándar de suma, resta, estándar de suma, resta,
 i
multiplicación e división. multiplicación e división con multiplicación e división (de
distintos tipos de números, en ata dúas cifras) con distintos
 B2.20. Automatización de
comprobación de resultados en tipos de números, en
algoritmos.
contextos de resolución de comprobación de resultados
 B2.21. Descomposición de problemas e en situacións da en contextos de resolución
números naturais atendendo ao vida cotiá. de problemas e en situacións
valor posicional das súas cifras. cotiás.
Páx. 37661
DOG Núm. 171

 B2.23. Descomposición de  MTB2.4.2. Constrúe series  CMCT

números decimais atendendo ao numéricas, ascendentes e
valor posicional das súas cifras. descendentes, de cadencias
 B2.24. Elaboración e uso de 2, 10, 100 a partir calquera
número e de cadencias 5, 25
ISSN1130-9229
e 50 a partir de múltiplos de
 B2.25. Utilización da calculadora. 5, 25 e 50.
 MTB2.4.3. Elabora e  CMCT

emprega estratexias de
 CAA
cálculo mental.
 MTB2.4.4. Estima e  CMCT

redondea o resultado dun
 CAA
cálculo valorando a resposta.
 MTB2.4.5. Emprega a  CMCT

calculadora aplicando as
 CAA
regras dos eu funcionamento
para investigar e resolver  CD
problemas.

 g  CAA
establecendo conexións entre a traballados, empregando
 B2.27. Resolución de problemas estratexias heurísticas, de
da vida cotiá. realidade e as matemáticas e
razoamento (clasificación,
recoñecemento das
coñecementos matemáticos relacións, uso de exemplos
adecuados e reflexionando
Páx. 37662
contrarios), creando
sobre o proceso aplicado para conxecturas, construíndo,
a resolución de problemas. argumentando e tomando
decisións.
DOG Núm. 171


o procedemento aplicado á  CAA
resolución de problemas
 CSIEE
ISSN1130-9229
dos resultados,
comprobando e
no contexto e buscando

outras formas de resolvelo.
BLOQUE 3. MEDIDA
 b  B3.1. Elección da unidade máis  B3.1. Escoller os instrumentos  MTB3.1.1. Estima lonxitudes,  CMCT
 e axeitada para a expresión dunha de medida máis pertinentes en capacidades e masas de  CCL
medida. cada caso, estimando a medida obxectos e espazos
 g  CAA
 B3.2. Realización de medicións. de magnitudes de lonxitude, coñecidos elixindo a unidade
capacidade, masa e tempo e os instrumentos máis
 B3.3. Estimación de lonxitudes,
facendo previsións razoables. axeitados para medir e
capacidades e masas de obxectos

expresar unha medida,
e espazos coñecidos; elección da
explicando de forma oral o
unidade e dos instrumentos máis
proceso seguido e a
axeitados para medir e expresar
estratexia utilizada.
unha medida.
 MTB3.1.2. Mide con  CMCT

instrumentos, utilizando  CAA
estratexias e unidades
convencionais e non
Páx. 37663
convencionais, elixindo a
unidade máis axeitada para
a expresión dunha medida.
DOG Núm. 171

de medidas dunha mesma medidas. medidas de lonxitude,
magnitude. capacidade e masa en forma
 B3.5. Desenvolvemento de simple dando o resultado na
unidade determinada de
ISSN1130-9229
estratexias para medir figuras de

maneira exacta e aproximada. antemán.
 B3.6. Sumar e restar medidas de

 MTB3.2.2. Expresa en forma  CMCT
lonxitude, capacidade e masa.
simple a medición da

lonxitude, capacidade ou
masa dada en forma

complexa e viceversa.
 MTB3.2.3. Compara e  CMCT

mesma magnitude.
 b  B3.7. Unidades de medida do  B3.3. Coñecer as unidades de  MTB3.3.1. Resolve  CMCT

tempo e as súas relación. medida do tempo e as súas problemas da vida diaria
 g  CAA
 B3.8. Equivalencias e relación, utilizándoas para utilizando as medidas
transformacións entre horas, resolver problemas da vida temporais e as súas
minutos e segundos. diaria.
relacións.
 B3.9. Lectura en reloxos
analóxicos e dixitais.
temporais.
 b  B3.11. O sistema monetario da  B3.4. Coñecer o valor e as  MTB3.4.1. Coñece a función,  CMCT
Páx. 37664
Unión Europea. Unidade principal: equivalencias entre as o valor e as equivalencias
 g  CAA
o euro. Valor das diferentes diferentes moedas e billetes do entre as diferentes moedas e
sistema monetario da Unión  CSC
moedas e billetes. billetes do sistema monetario
Europea.
da Unión Europea
DOG Núm. 171

 B3.12. Múltiplos e submúltiplos do utilizándoas tanto para

euros. resolver problemas en
 B3.13. Equivalencias entre situación reais coma
moedas e billetes. figuradas.
ISSN1130-9229
 b  B4.1. Formas planas e espaciais:  B4.1. Coñecer as figuras  MTB4.1.1. Clasifica  CMCT
figuras planas: elementos, relación planas; cadrado, rectángulo, triángulos atendendo aos

 g  CAA
e clasificación. romboide, triángulo, trapecio e seus lados e aos seus
 i
 B4.2. Clasificación de triángulos rombo. ángulos, identificando as

atendendo os seus lados e os relacións entre os seus lados
seus ángulos. e entre ángulos.
 MTB4.1.2. Utiliza  CMCT

instrumentos de debuxo e  CD
ferramentas tecnolóxicas
para a construción e
exploración de formas
xeométricas.
 b  B4.3. Clasificación de  B4.2. Utilizar as propiedades  MTB4.2.1. Clasifica  CMCT

 g cuadriláteros atendendo o das figuras planas para resolver cuadriláteros atendendo ao  CAA
paralelismo dos seus lados. problemas. paralelismo dos seus lados.
Clasificación dos paralelepípedos.
 B4.4. A circunferencia e o círculo.  MTB4.2.2. Identifica e  CMCT
Elementos básicos: centro, raio e diferencia os elementos  CAA
diámetro. básicos da circunferencia e
Páx. 37665
círculo: centro, raio e
diámetro.
DOG Núm. 171

 b  B4.5. Identificación e  B4.3. Coñecer as  MTB4.3.1. Identifica e  CMCT

denominación de polígonos características e aplicalas para nomea polígonos atendendo
 g  CAA
atendendo o número de lados. clasificar: poliedros, prismas, o número de lados.
 B4.6. Corpos xeométricos: pirámides, corpos redondos:
elementos, relación e clasificación. cono, cilindro e esfera e os  MTB4.3.2. Recoñece e  CMCT
ISSN1130-9229
seus elementos básicos. identifica poliedros, prismas,

 B4.7. Poliedros. Elementos  CAA
pirámides e os seus
básicos: vértices, caras e arestas.
elementos básicos: vértices,
Tipos de poliedros.
caras e arestas.
 B4.8. Corpos redondos: cono,

cilindro e esfera.  MTB4.3.3. Recoñece e  CMCT
 B4.9. Regularidades e simetrías: identifica corpos redondos:

 CAA
recoñecemento de regularidades. cono, cilindro e esfera e os
seus elementos básicos.
 b  B4.10. Interpretación de  B4.4. Interpretar  MTB4.4.1. Representa a  CMCT

representacións espaciais en representacións espaciais escola, o barrio ou a aldea
 g  CAA
situacións da vida cotiá. realizadas a partir de sistemas mediante un plano ou
 h de referencia e de obxectos ou esbozo.  CSC
 b  B4.11. Resolución de problemas  B4.5. Identificar, resolver  MTB4.5.1. Resolve

de xeometría relacionados coa problemas da vida cotiá problemas xeométricos que
 g
vida cotiá. axeitados ao seu nivel, impliquen dominio dos
establecendo conexións entre a contidos traballados,
realidade e as matemáticas e utilizando estratexias
valorando a utilidade dos heurísticas de razoamento  CMCT
coñecementos matemáticos (clasificación,  CAA
axeitados e reflexionando sobre recoñecemento das  CSIEE
o proceso aplicado para a relacións, uso de exemplos
Páx. 37666
resolución de problemas. contrarios), creando
conxecturas, construíndo,
argumentando e tomando
decisión.
DOG Núm. 171

 MTB4.5.2. Reflexiona sobre

o proceso de resolución de
problemas: revisando as
operacións utilizadas, as  CMCT
ISSN1130-9229
 CAA
comprobando e
no contexto, propoñendo

 b  B5.1. Recollida e clasificación de  B5.1. Recoller e rexistrar unha  MTB5.1.1. Identifica datos  CMCT
 g datos cualitativos e cuantitativos. información cuantificable, cualitativos e cuantitativos en  CAA
utilizando algúns recursos situacións familiares.
sinxelos de representación
gráfica: táboas de datos,
bloques de barras, diagramas
lineais… comunicando a
información.
 b  B5.2. Análise crítica das  B5.2. Facer estimacións  MTB5.2.1. Realiza análise  CMCT
 g informacións que se presentan baseadas na experiencia sobre crítica e argumentada sobre  CAA
mediante gráficas estatísticas. o resultado (posible, imposible, as informacións que se
seguro, máis ou menos presentan mediante gráficas
probable) de situacións sinxelas estatísticas.
nas que interveña o azar e
Páx. 37667
comprobar o dito resultado.

DOG Núm. 171

ÁREA MATEMÁTICAS CURSO QUINTO
 b  B1.1. Proposta de pequenas  B1.1. Describir e analizar  MTB1.1.1. Identifica patróns,  CMCT
ISSN1130-9229
 g investigacións en contextos situacións de cambio para regularidades e leis  CAA

numéricos, xeométricos e encontrar patróns, matemáticas en situacións
funcionais. regularidades e leis de cambio, en contextos
matemáticas, en contextos numéricos, xeométricos e

numéricos, xeométricos e funcionais.
funcionais, valorando a súa
utilidade para facer predicións.
 b  B1.2. Achegamento ao método de  B1.2 Coñecer algunhas  MTB1.2.1. Realiza  CMCT

 g traballo científico mediante o características do método do estimacións sobre os  CAA
estudo dalgunhas das súas traballo científico en contextos resultados esperados e
características e a súa práctica en de situacións problemáticas a contrasta a súa validez
situacións sinxelas. resolver. valorando as vantaxes e os
inconvenientes do seu uso.
 b  B1.3. Confianza nas propias  B1.3. Desenvolver e cultivar as  MTB1.3.1. Distingue entre  CMCT
 e capacidades para desenvolver actitudes persoais inherentes problemas e exercicios e  CSIEE
actitudes apropiadas e afrontar as ao traballo matemático. aplica as estratexias idóneas
 g  CAA
dificultades propias do traballo para cada caso.
científico.
 MTB1.3.2. Iniciase na  CMCT
formulación de preguntas e  CAA
na busca de respostas
 CCL
apropiadas, tanto no estudo
Páx. 37668
dos conceptos coma na
DOG Núm. 171

 b  B1.4. Utilización de medios  B1.4. Superar bloqueos e  MTB1.4.1. Toma decisións  CMCT
 g tecnolóxicos no proceso de inseguridades ante resolución nos procesos de resolucións  CAA
aprendizaxe para obter de situacións descoñecidas. de problemas valorando as
 CSIEE
información, realizar cálculos consecuencias destas e a
numéricos, resolver problemas e súa conveniencia pola súa
ISSN1130-9229
presentar resultados. sinxeleza e utilidade.
 b  B1.3. Confianza nas propias  B1.5. Reflexionar sobre as  MTB1.5.1. Iníciase na  CMCT
capacidades para desenvolver decisións tomadas, aprendendo reflexión sobre os problemas  CAA

 g
actitudes apropiadas e afrontar as para situacións semellantes resoltos e os procesos
 CSIEE
dificultades propias do traballo futuras. desenvoltos, valorando as

científico. ideas claves, aprendendo
para situacións futuras
semellantes.
BLOQUE 2. NÚMEROS
 b  B2.1. Números enteiros, decimais  B2.1. Ler, escribir e ordenar  MTB2.1.1. Identifica os
e fraccións. utilizando razoamentos números romanos aplicando  CMCT
 e
 B2.2. A numeración romana. apropiados, distintos tipos de o coñecemento á  CCEC

 g
 B2.3. Orde numérica. Utilización números (romanos, naturais, comprensión de datacións.
 h dos números ordinais. fraccións e decimais ata as
Comparación de números. milésimas).  MTB2.1.2. Le, escribe e  CMCT
 B2.4. Nome e grafía dos números ordena en textos numéricos  CAA
de máis de seis cifras. e da vida cotiá, números
 CCL
B2.5. Equivalencias entre os (naturais, fraccións e
elementos do sistema de decimais ata as milésimas),
numeración decimal: unidades, utilizando razoamentos
Páx. 37669
decenas, centenas etc. apropiados e interpretando o
 B2.6. O sistema de numeración valor de posición de cada
decimal: valor de posición das unha das súas cifras.
cifras.
DOG Núm. 171

 B2.7. O número decimal: décimas,

centésimas e milésimas.
 B2.8. Fraccións propias e
impropias. Número mixto.
Representación gráfica.
ISSN1130-9229

de posición.
 B2.10. Ordenación de conxuntos

de números de distinto tipo.
 b  B2.3. Orde numérica. Utilización  B2.2. Interpretar diferentes  MTB2.2.1. Interpreta en  CMCT
dos números ordinais. tipos de números segundo o textos numéricos e da vida
 e  CAA
Comparación de números. seu valor, en situacións da vida cotiá, números (naturais,
 g  CCL
 B2.5. Equivalencias entre os cotiá. fraccións e decimais ata as
elementos do sistema de milésimas), utilizando
numeración decimal: unidades, razoamentos apropiados e
decenas, centenas etc. interpretando o valor de
 B2.11. Concepto de fracción como posición de cada unha das
relación entre as partes o todo.
súas cifras.
impropias. Número mixto.  MTB2.2.2. Ordena números  CMCT
Representación gráfica. enteiros, decimais e
 B2.9. Os números decimais: valor fraccións básicas por
de posición. comparación, representación
 B2.12. Redondeo de números na recta numérica e
decimais ás décima, centésima ou transformación duns noutros.
milésima máis próxima.
 B2.13. Redondeo de números
Páx. 37670
naturais ás decenas, centenas e
millares.
DOG Núm. 171

 g  B2.14. Fraccións equivalentes,  B2.3. Realizar operacións e  MTB2.3.1. Reduce dúas ou  CMCT
redución de dúas ou máis cálculos numéricos mediante máis fraccións a común
fraccións a común denominador. diferentes procedementos, denominador e calcula
 B2.12. Redondeo de números incluído o cálculo mental, fraccións equivalentes.
facendo referencia implícita ás
ISSN1130-9229
decimais á décima, centésima ou

milésima máis próxima. propiedades das operación, en  MTB2.3.2. Redondea  CMCT
situación de resolución de números decimais á décima,
 B2.15. Relación entre fracción e
problemas. centésima ou milésima máis
número decimal, aplicación á
próxima.

ordenación de fraccións.
 MTB2.3.3. Ordena fraccións  CMCT

aplicando á relación entre
fracción e número decimal.
 b  B2.16. Estimación de resultados.  B2.4. Utilizar os números  MTB2.4.1. Opera cos

 e  B2.17. Comprobación de enteiros, decimais e números coñecendo a  CMCT
resultados mediante estratexias fraccionarios para interpretar e xerarquía das operacións.
 g
aritméticas. intercambiar información en
contextos da vida cotiá.  MTB2.4.2. Utiliza diferentes  CMCT

tipos de números en  CCL
contextos reais,
establecendo equivalencias
entre eles, identificándoos e
utilizándoos como
operadores na interpretación
e resolución de problemas.
Páx. 37671
comproba resultados  CAA
mediante diferentes
estratexias.
DOG Núm. 171

 g  B2.19. Operacións con números  B2.5. Operar cos números  MTB2.5.1. Realiza sumas e  CMCT
naturais: suma, resta, tendo en conta a xerarquía nas restas de fraccións co
multiplicación e división. operacións, aplicando as mesmo denominador.
 B2.20. Identificación e uso dos propiedades destas, as Calcula o produto dunha
estratexias persoais e os fracción por un número.
ISSN1130-9229
termos propios da división.

diferentes procedementos que
se utilizan segundo a natureza  MTB2.5.2. Realiza  CMCT
do cálculo que se realizará operacións con números
(algoritmos escritos, cálculo decimais.

 B2.22. Operacións con fraccións. mental, tenteo, estimación,
 B2.23. Operacións con números calculadora), usando o máis

decimais. adecuado.
 b  B2.16. Estimación de resultados.  B2.6. Coñecer, utilizar e  MTB2.6.1. Emprega e  CMCT

 g  B2.24. Utilización dos algoritmos automatizar algoritmos automatiza algoritmos  CAA
estándar de suma, resta, estándar de suma, resta,

multiplicación e división. multiplicación e división con multiplicación e división con
distintos tipos de números, en distintos tipos de números,
 B2.25. Automatización de
comprobación de resultados en en comprobación de
algoritmos.
contextos de resolución de resultados en contextos de
 B2.26. Descomposición de forma problemas e en situacións da resolución de problemas e
aditiva e de forma aditivo- vida cotiá. en situacións cotiás.
multiplicativa.
 B2.27. Descomposición de  MTB2.6.2. Descompón de  CMCT
números naturais atendendo o forma aditiva e de forma
Páx. 37672
valor de posición das súas cifras. aditivo-multiplicativa,
números menores de un
millón, atendendo o valor de
posición das súas cifras.
DOG Núm. 171

 B2.28. Construción de series  MTB2.6.3. Identifica  CMCT

ascendentes e descendentes. múltiplos e divisores
 B2.29. Obtención dos primeiros empregando as táboas de
múltiplos dun número dado. multiplicar.
ISSN1130-9229
 B2.30. Obtención de todos os  MTB2.6.4. Calcula os  CMCT

divisores de calquera número primeiros múltiplos dun
menor 100. número dado.
 B2.31. Descomposición de

números decimais atendendo o  MTB2.6.5. Calcula todos os  CMCT
valor de posición das súas cifras. divisores de calquera
número menor de 100.

 B2.32. Elaboración e uso de
 MTB2.6.6. Calcula o mcm e  CMCT
 B2.33. Utilización da calculadora. o mcd.
 MTB2.6.7. Descompón  CMCT

números decimais
atendendo o valor de
 MTB2.6.8. Elabora e  CMCT

emprega estratexias de
 CAA
cálculo mental.

redondea o resultado de un
 CAA
cálculo valorando a resposta.
 b  B2.17. Comprobación de  B2.7. Identificar, resolver  MTB2.7.1 Resolve  CMCT
Páx. 37673
 e  CAA
 g traballados, empregando  CCL
establecer conexións entre a
estratexias heurísticas, de
DOG Núm. 171

 B2.34. Resolución de problemas realidade e as matemáticas e razoamento (clasificación,  CSIEE

da vida cotiá. valorar a utilidade dos recoñecemento das
adecuados reflexionando sobre contrarios), creando
o proceso aplicado para a
ISSN1130-9229
decisións, valorando as súas
consecuencias e a
conveniencia do seu uso.

o procedemento aplicado á
 CAA
revisando as operacións  CCL
empregadas, as unidades  CSIEE
dos resultados,
comprobando e
interpretando as solucións no
contexto e buscando outras
formas de resolvelo.
BLOQUE 3. MEDIDA
axeitada para a expresión dunha de medida máis pertinentes en capacidades, masas e
 e  CCL
medida. cada caso, estimando a medida superficies; elixindo a
 g  B3.2. Realización de medicións. unidade e os instrumentos  CAA
de magnitudes de lonxitude,
máis axeitados para medir e
 B3.3. Estimación de lonxitudes, capacidade, masa e tempo
capacidades, masas e superficies facendo previsións razoables.
de obxectos e espazos coñecidos;
proceso seguido e a
elección da unidade e dos
Páx. 37674
instrumentos máis axeitados para
medir e expresar unha medida.
DOG Núm. 171


convencionais e non
ISSN1130-9229


de medidas dunha mesma medidas. medidas de lonxitude,
magnitude. capacidade, masa e

 B3.5. Desenvolvemento de superficie en forma simple
estratexias para medir figuras de dando o resultado na
maneira exacta e aproximada. unidade determinada de
antemán.
 B3.6. Comparación de superficies
de figuras planas por
 MTB3.2.2. Expresa en forma  CMCT
superposición, descomposición e
simple a medición da
medición.
lonxitude, capacidade ou
 B3.7. Sumar e restar medidas de masa dada en forma

lonxitude, capacidade, masa, complexa e viceversa.
superficie e volume.
mesma magnitude.
 MTB3.2.4. Compara  CMCT

superficies de figuras planas
Páx. 37675
por superposición,
descomposición e medición.
DOG Núm. 171

 g  B3.8. Unidades de medida do  B3.3. Coñecer as unidades de  MTB3.3.1. Realiza  CMCT

tempo e as súas relación. medida do tempo e as súas equivalencias e
 B3.9. Equivalencias e relación, utilizándoas para transformacións entre horas,
transformacións entre horas, resolver problemas da vida minutos e segundos.
diaria.
ISSN1130-9229
minutos e segundos.
 B3.10. Lectura en reloxos
analóxicos e dixitais.

temporais.
 g  B3.12. O sistema sesaxesimal.  B3.4. Coñecer o sistema  MTB3.4.1. Identifica o ángulo  CMCT
 B3.13. O ángulo como unidade de sesaxesimal para realizar como medida dun xiro ou
medida dun ángulo. Medida de cálculos con medidas abertura.
ángulos. angulares.
 MTB3.4.2. Mide ángulos  CMCT
usando instrumentos
convencionais.

de medida. problemas da vida cotiá problemas de medida,
 g  CAA
adecuados ao seu nivel, utilizando estratexias
heurísticas, de razoamento  CSIEE
establecendo conexións entre a
(clasificación,
recoñecemento das
relacións, uso de exemplos
coñecementos matemáticos contrarios...), creando
axeitados e reflexionando sobre conxecturas, construíndo,
o proceso aplicado para a argumentando… e tomando
Páx. 37676
consecuencias e a
conveniencia da súa
utilización.
DOG Núm. 171

 g  B4.1. Posicións relativas de rectas  B4.1. Utilizar as nocións  MTB4.1.1. Identifica e  CMCT
e circunferencias. xeométricas de paralelismo, representa ángulos en
 B4.2. Ángulos en distintas perpendicularidade, simetría, diferentes posicións:
ISSN1130-9229
posicións: consecutivos, xeometría, perímetro e consecutivos, adxacentes,

adxacentes, opostos polo vértice... superficie para describir e opostos polo vértice…
comprender situacións da vida
 B4.3. Sistema de coordenadas
cotiá.  MTB4.1.2. Traza unha figura  CMCT

cartesianas. Descrición de
plana simétrica doutra
posicións e movementos.
respecto dun eixe.

 B4.4..A representación elemental
do espazo, escalas e gráficas  MTB4.1.3. Realiza  CMCT
sinxelas. ampliacións e reducións.
 b  B4.5. Formas planas e espaciais:  B4.2. Comprender o método de  MTB4.2.1. Calcula a área e o  CMCT
 g figuras planas: elementos, relación calcular a área dun perímetro de: rectángulo,
e clasificación. paralelogramo, triángulo, cadrado e triángulo.
 B4.6. Clasificación de triángulos trapecio e rombo. Calcular a
atendendo aos seus lados e os área de figuras planas.  MTB4.2.2. Aplica os  CMCT
conceptos de perímetro e
seus ángulos.  CAA
superficie de figuras para a
realización de cálculos sobre
planos e espazos reais e
para interpretar situacións da
vida diaria.
 g  B4.7. Clasificación de  B4.3. Utilizar as propiedades  MTB4.3.1. Identifica e  CMCT

cuadriláteros atendendo ao das figuras planas para resolver diferencia os elementos
Páx. 37677
paralelismo dos seus lados. problemas. básicos da circunferencia e
Clasificación dos paralelepípedos. círculo: centro, raio,
diámetro, corda, arco,
tanxente e sector circular.
DOG Núm. 171

 B4.8. Concavidade e convexidade  MTB4.3.2. Utiliza a  CMCT

de figuras planas. composición e
 B4.9. A circunferencia e o círculo. descomposición para formar
Elementos básicos: centro, raio, figuras planas e corpos
diámetro, corda, arco, tanxente e xeométricos a partir doutras.
ISSN1130-9229
sector circular.
 b  B4.10. Resolución de problemas  B4.4. Identificar, resolver  MTB4.4.1. Resolve

de xeometría relacionados coa problemas da vida cotiá problemas xeométricos que

 e
 g
establecendo conexións entre a contidos traballados,

utilizando estratexias
heurísticas de razoamento
valorando a utilidade dos  CMCT
(clasificación,
coñecementos matemáticos recoñecemento das  CAA
axeitados e reflexionando sobre relacións, uso de exemplos  CCL
o proceso aplicado para a contrarios), creando
resolución de problemas.  CSIEE
argumentando, e tomando
consecuencias e a
utilización.
 MTB4.4.2. Reflexiona sobre

problemas revisando as
operacións utilizadas, as  CMCT
 CAA
comprobando e
Páx. 37678
no contexto e propoñendo
DOG Núm. 171

 b  B5.1. Construción de táboas de  B5.1. Realizar, ler e interpretar  MTB5.1.1. Aplica de forma  CMCT
 g frecuencias absolutas e relativas. representacións gráficas dun intuitiva a situacións  CAA
 B5.2. Iniciación intuitiva ás conxunto de datos relativos ao familiares as medidas de
ISSN1130-9229
medidas de centralización: a contorno inmediato. centralización: a media

media aritmética, a moda e o aritmética, a moda e o rango.
rango.
 MTB5.1.2. Realiza e  CMCT

 B5.3. Realización e interpretación
interpreta gráficos moi  CAA
de gráficas sinxelas: diagramas de
sinxelos: diagramas de
barras, poligonais e sectoriais.
barras, poligonais e
sectoriais, con datos obtidos
de situacións moi próximas.
 b  B5.4. Análise crítica das  B5.2. Facer estimacións  MTB5.2.1. Realiza análise  CMCT
 e informacións que se presentan baseadas na experiencia sobre crítica e argumentada sobre  CAA
mediante gráficas estatísticas. o resultado (posible, imposible, as informacións que se
 g  CCL
seguro, máis ou menos presentan mediante gráficas
probable) de situacións sinxelas estatísticas.

 b  B5.5. Carácter aleatorio dalgunhas  B5.3. Observar e constatar que  MTB5.3.1. Identifica  CMCT
 g experiencias. hai sucesos imposibles, situacións de carácter
sucesos que con case toda aleatorio.
seguridade prodúcense ou que
se repiten, sendo máis ou  MTB5.3.2. Realiza  CMCT
conxecturas e estimacións
Páx. 37679
menos probable esta repetición.  CAA
sobre algúns xogos
(moedas, dados, cartas,
loterías…).
DOG Núm. 171

 b  B5.6. Iniciación intuitiva ao cálculo  B5.4. Identificar e resolver  MTB5.4.1. Resolve  CMCT
da probabilidade dun suceso. problemas da vida cotiá problemas que impliquen
 e  CAA
axeitados ao seu nivel, dominio dos contidos propios
 g establecer conexións entre a da estatística e  CCL
ISSN1130-9229
realidade e as matemáticas e probabilidade, utilizando  CSIEE

valorar a utilidade dos estratexias heurísticas, de
coñecementos matemáticos razoamento (clasificación,
axeitados reflexionando sobre o recoñecemento das

proceso aplicado para a relacións, uso de exemplos
resolución de problemas. contrarios…), creando

decisións, valorando as
consecuencias destas e a
utilización.

 CAA
operacións utilizadas, as  CCL
unidades dos resultados,  CSIEE
comprobando e
interpretando as solucións no
contexto e propoñendo
Páx. 37680
DOG Núm. 171

ÁREA MATEMÁTICAS CURSO SEXTO
 b  B1.1. Proposta de pequenas  B1.1. Describir e analizar  MTB1.1.1. Realiza  CMCT

 g investigacións en contextos situacións de cambio para predicións sobre os  CAA
numéricos, xeométricos e encontrar patróns, resultados esperados,
ISSN1130-9229
funcionais. regularidades e leis utilizando os patróns e leis

matemáticas, en contextos encontrados, analizando a
numéricos, xeométricos e súa idoneidade e os erros
funcionais, valorando a súa que se producen.

utilidade para facer predicións.
 b  B1.1. Proposta de pequenas  B1.2. Realizar e presentar  MTB1.2.1. Elabora informes  CMCT
 e investigacións en contextos informes sinxelos sobre o sobre o proceso de  CCL
numéricos, xeométricos e desenvolvemento, resultados e investigación realizado,
 g  CAA
funcionais. conclusións obtidas no proceso expoñendo as fases do
 i de investigación. mesmo, valorando os  CSIEE
resultados e as conclusións  CD
obtidas.
 b  B1.2. Achegamento ao método de  B1.3. Planificar e controlar as  MTB1.3.1. Elabora  CMCT

traballo científico mediante o fases do método de traballo conxecturas e busca
 g  CAA
estudo dalgunhas das súas científico en situacións argumentos que as validen
ou as refuten, en situacións  CSIEE
características e a súa práctica en apropiadas ao seu nivel.
a resolver, en contextos
numéricos, xeométricos ou
funcionais.
 b  B1.2. Achegamento ao método de  B1.4. Desenvolver e cultivar as  MTB1.4.1. Propón a  CMCT

traballo científico mediante o actitudes persoais inherentes resolución de retos e
 e  CAA
Páx. 37681
estudo dalgunhas das súas ao traballo matemático. problemas coa precisión, co
 g esmero e co interese
características e a súa práctica en
apropiado ao nivel educativo
e a dificultade da situación.
DOG Núm. 171

 B1.3. Confianza nas propias  MTB1.4.2. Desenvolve e  CMCT

capacidades para desenvolver aplica estratexias de  CCL
actitudes apropiadas e afrontar as razoamento (clasificación,
dificultades propias do traballo  CAA
recoñecemento das
científico. relacións, uso de exemplos
ISSN1130-9229
contrarios) para crear e

investigar conxecturas e
construír e defender
argumentos.

 b  B1.4. Utilización de medios  B1.5. Superar bloqueos e  MTB1.5.1. Reflexiona sobre  CMCT
 g tecnolóxicos no proceso de inseguridades ante resolución os problemas resoltos e os  CAA
aprendizaxe para obter de situacións descoñecidas. procesos desenvoltos,
 i  CSIEE
información, realizar cálculos valorando as ideas claves,
numéricos, resolver problemas e aprendendo para situacións
presentar resultados. futuras similares.
 MTB1.5.2. Utiliza
para a realización de  CMCT

cálculos numéricos, para  CD
aprender e para resolver  CAA
problemas, conxecturas e
 CSIEE
construír e defender
argumentos.
 b  B1.3. Confianza nas propias  B1.6. Seleccionar e utilizar as  MTB1.6.1. Realiza un  CMCT
capacidades para desenvolver ferramentas tecnolóxicas e proxecto, elabora e presenta
 e  CD
estratexias para o cálculo para
Páx. 37682
actitudes apropiadas e afrontar as un informe creando
 g coñecer os principios  CAA
dificultades propias do traballo documentos dixitais propios
 i matemáticos e resolver  CCL
científico. (texto, presentación, imaxe,
problemas.
vídeo, son...), buscando,
DOG Núm. 171

 B1.4. Utilización de medios analizando e seleccionando  CSIEE

tecnolóxicos no proceso de a información relevante,
aprendizaxe para obter utilizando a ferramenta
información, realizar cálculos tecnolóxica axeitada e
numéricos, resolver problemas e compartindo cos seus
ISSN1130-9229
presentar resultados. compañeiros.

 B1.5. Integración nas tecnoloxías
da información e a comunicación
no proceso de aprendizaxe.

BLOQUE 2. NÚMEROS
 b  B2.1. Números enteiros, decimais  B2.1. Ler, escribir e ordenar  MTB2.1.1. Identifica os
e fraccións. utilizando razoamentos números romanos aplicando  CMCT
 e
 B2.2. A numeración romana. apropiados, distintos tipos de o coñecemento á  CCEC
 g
números (romanos, naturais, comprensión de datacións.
 B2.3. Orde numérica. Utilización
fraccións e decimais ata as
dos números ordinais.
milésimas).  MTB2.1.2. Le, escribe e  CMCT
Comparación de números.
ordena en textos numéricos  CAA
 B2.4. Nome e grafía dos números e da vida cotiá, números

de máis de seis cifras.  CCL
(naturais, fraccións e
 B2.5. Equivalencias entre os decimais ata as milésimas),
elementos do sistema de utilizando razoamentos
numeración decimal: unidades, apropiados e interpretando o
decenas, centenas etc. valor de posición de cada
 B2.6. O sistema de numeración unha das súas cifras.
cifras.
Páx. 37683
 B2.7. O número decimal: décimas,
centésimas e milésimas.
DOG Núm. 171


impropias. Número mixto.
Representación gráfica.
de posición.
ISSN1130-9229
 B2.10. Números positivos e

negativos.
 B2.11. Ordenación de conxuntos

de números de distinto tipo.
 b  B2.3. Orde numérica. Utilización  B2.2. Interpretar diferentes  MTB2.2.1. Interpreta en  CMCT
 e dos números ordinais. tipos de números segundo o textos numéricos e da vida  CAA
Comparación de números. seu valor, en situacións da vida cotiá, números (naturais,
 g  CCL
 B2.5. Equivalencias entre os cotiá. fraccións e decimais ata as
elementos do sistema de milésimas), utilizando
numeración decimal: unidades, razoamentos apropiados e
decenas, centenas etc. interpretando o valor de
 B2.12. Concepto de fracción como
súas cifras.
relación entre as partes o todo.
 B2.8. Fraccións propias e  MTB2.2.2. Utiliza os  CMCT
impropias. Número mixto. números negativos en
Representación gráfica. contextos reais.
de posición.
decimais ás décima, centésima ou
milésima máis próxima.
Páx. 37684
 B2.10. Números positivos e
negativos.
DOG Núm. 171


naturais ás decenas, centenas e
millares.
 g  B2.15. Fraccións equivalentes,  B2.3. Realizar operacións e  MTB2.3.1. Reduce dúas ou  CMCT
ISSN1130-9229
redución de dúas ou máis cálculos numéricos mediante máis fraccións a común

fraccións a común denominador. diferentes procedementos, denominador e calcula
incluído o cálculo mental, fraccións equivalentes.
 B2.13. Redondeo de números facendo referencia implícita ás
decimais á décima, centésima ou

propiedades das operación, en
milésima máis próxima.  MTB2.3.2. Redondea  CMCT
situación de resolución de
problemas. números decimais á décima,

 B2.16. Relación entre fracción e
centésima ou milésima máis
número decimal, aplicación á
próxima.
ordenación de fraccións.
 MTB2.3.3. Ordena fraccións  CMCT

aplicando á relación entre
fracción e número decimal.
 g  B2.15. Fraccións equivalentes,  B2.4. Utilizar as propiedades  MTB2.4.1. Coñece e aplica  CMCT
redución de dúas ou máis das operacións, as estratexias os criterios de divisibilidade

fraccións a común denominador. persoais e os diferentes por 2, 3, 5, 9 e 10.
procedementos que se usan
 B2.17. Divisibilidade: múltiplos, segundo a natureza do cálculo
divisores, números primos e que se realizará (algoritmos
números compostos. Criterios de escritos, cálculo mental, tenteo,
divisibilidade. estimación e calculadora).
 b  B2.18. Estimación de resultados.  B2.5. Utilizar os números  MTB2.5.1. Opera cos  CMCT
enteiros, decimais, números coñecendo a
 e  B2.19. Comprobación de
Páx. 37685
fraccionarios e as porcentaxes xerarquía das operacións.
 g resultados mediante estratexias
sinxelas para interpretar e
aritméticas. intercambiar información en
contextos da vida cotiá.
DOG Núm. 171

 B2.20. Propiedades das  MTB2.5.2. Utiliza diferentes  CMCT

operacións e relacións entre elas tipos de números en  CCL
utilizando números naturais. contextos reais,
establecendo equivalencias
entre eles, identificándoos e
ISSN1130-9229
utilizándoos como
operadores na interpretación
e resolución de problemas.

comproba resultados  CAA

mediante diferentes
estratexias.
 b  B2.17. Divisibilidade: múltiplos,  B2.6. Operar cos números  MTB2.6.1. Calcula cadrados,  CMCT
 g divisores, números primos e tendo en conta a xerarquía nas cubos e potencias de base
números compostos. Criterios de operacións, aplicando as 10.
divisibilidade. propiedades destas, as
 B2.21 Operacións con números estratexias persoais e os  MTB2.6.2. Realiza sumas e  CMCT
naturais: suma, resta, diferentes procedementos que restas de fraccións co

multiplicación e división. se utilizan segundo a natureza mesmo denominador.
do cálculo que se realizará Calcula o produto dunha
 B2.22. Potencia como produto de
(algoritmos escritos, cálculo fracción por un número.
factores iguais. Cadrados e cubos.
mental, tenteo, estimación,
Potencias de base 10.
calculadora), usando o máis  MTB2.6.3. Realiza  CMCT
 B2.23. Identificación e uso dos adecuado operacións con números
termos propios da división. decimais.
Páx. 37686
operacións e relacións entre elas  MTB2.6.4. Aplica a xerarquía  CMCT
utilizando números naturais. das operacións e os usos da  CAA
 B2.24. Operacións con fraccións. paréntese.
DOG Núm. 171

 B2.25. Operacións con números

decimais.
ISSN1130-9229
 b  B2.16. Relación entre fracción e  B2.7. Iniciarse no uso das  MTB2.7.1. Calcula e utiliza  CMCT
 e número decimal, aplicación á porcentaxes e a as porcentaxes dunha
ordenación de fraccións. proporcionalidade directa para cantidade para expresar

 g
 B2.27. Porcentaxes e interpretar e intercambiar partes.
proporcionalidade. información e resolver

problemas en contextos da vida  MTB2.7.2. Establece a
 B2.28. Expresión das partes
cotiá. correspondencia entre
utilizando porcentaxes.  CMCT
fraccións sinxelas, decimais
 B2.29. Correspondencia entre e porcentaxes.
fraccións sinxelas, decimais e
porcentaxes.  MTB2.7.3. Calcula aumentos
 CMCT
 B2.30. Aumentos e diminucións e diminucións porcentuais.
porcentuais.
 B2.31. Proporcionalidade directa.  MTB2.7.4. Usa a regra de

tres en situacións de
 B2.32. A regra de tres en
proporcionalidade directa: lei  CMCT
situacións de proporcionalidade
do dobre, triplo, metade,  CAA
directa: lei do dobre, triplo,
para resolver problemas da
metade.
vida diaria.
 B2.33. Resolución de problemas
da vida cotiá.  MTB2.7.5. Resolve  CMCT
problemas da vida cotiá  CCL
Páx. 37687
utilizando porcentaxes e
 CAA
regra de tres en situacións
de proporcionalidade directa,
explicando oralmente e por
DOG Núm. 171

escrito o significado dos

datos, a situación formulada,
o proceso seguido e as
solucións obtidas.
ISSN1130-9229
 b  B2.17. Divisibilidade: múltiplos,  B2.8. Coñecer, utilizar e  MTB2.8.1. Emprega e  CMCT

 g divisores, números primos e automatizar algoritmos automatiza algoritmos  CAA
números compostos. Criterios de estándar de suma, resta, estándar de suma, resta,
divisibilidade. multiplicación e división con multiplicación e división con

 B2.18. Estimación de resultados. distintos tipos de números, en distintos tipos de números
comprobación de resultados en (naturais, enteiros, decimais

contextos de resolución de e fraccións).
problemas e en situacións da
vida cotiá.  MTB2.8.2. Descompón de  CMCT
 B2.34. Automatización de forma aditiva e de forma
algoritmos. aditivo- multiplicativa,
 B2.35. Descomposición de forma números menores de un
aditiva e de forma aditivo- millón, atendendo o valor de
multiplicativa. posición das súas cifras.
 B2.36. Descomposición de
números naturais atendendo o  MTB2.8.8. Calcula todos os  CMCT
valor de posición das súas cifras. divisores de calquera
número menor de 100.
 MTB2.8.9. Calcula o mcm e  CMCT
 B2.38. Obtención dos primeiros o mcd.
múltiplos dun número dado.
 B2.39. Obtención de todos os  MTB2.8.10. Descompón  CMCT
divisores de calquera número
Páx. 37688
números decimais
menor de 100. atendendo ao valor de
DOG Núm. 171

 B2.40. Descomposición de  MTB2.8.11. Calcula tantos  CMCT

números decimais atendendo ao por cen en situacións reais.
valor de posición das súas cifras.
 B2.41. Cálculo de tantos por cen  MTB2.8.12. Elabora e  CMCT
en situacións reais. emprega estratexias de
ISSN1130-9229
 CAA
 B2.42. Elaboración e uso de cálculo mental.
 B2.43. Utilización da calculadora.


 e  CAA
 g traballados, empregando  CCL
 B2.44. Resolución de problemas establecendo conexións entre a
estratexias heurísticas, de  CSIEE
da vida cotiá. realidade e as matemáticas e
razoamento (clasificación,
recoñecemento das
adecuados e reflexionando contrarios), creando
sobre o proceso aplicado para conxecturas, construíndo,
a resolución de problemas. argumentando e tomando

consecuencias e a
conveniencia do seu uso.

o procedemento aplicado á
 CAA
revisando as operacións  CCL
empregadas, as unidades  CSIEE
dos resultados,
Páx. 37689
comprobando e
no contexto e buscando
DOG Núm. 171

BLOQUE 3. MEDIDA
 e axeitada para a expresión dunha de medida máis pertinentes en capacidades, masas,  CCL
medida. cada caso, estimando a medida superficies e volumes de
ISSN1130-9229
 g  CAA
 B3.2. Realización de medicións. de magnitudes de lonxitude, obxectos e espazos
capacidade, masa e tempo coñecidos elixindo a unidade
 B3.3. Estimación de lonxitudes,
facendo previsións razoables. e os instrumentos máis
capacidades, masas, superficies e
axeitados para medir e

volumes de obxectos e espazos
coñecidos; elección da unidade e

dos instrumentos máis axeitados
proceso seguido e a
para medir e expresar unha
medida.

convencionais e non

de medidas dunha mesma medidas medidas de lonxitude,
magnitude. capacidade, masa, superficie
 B3.5. Desenvolvemento de e volume en forma simple
estratexias para medir figuras de dando o resultado na
maneira exacta e aproximada. unidade determinada de
 B3.6. Comparación de superficies
Páx. 37690
antemán.
de figuras planas por
superposición, descomposición e  MTB3.2.2. Expresa en forma  CMCT
medición. simple a medición da
DOG Núm. 171

 B3.7. Sumar e restar medidas de lonxitude, capacidade ou

lonxitude, capacidade, masa, masa dada en forma
superficie e volume. complexa e viceversa.

ISSN1130-9229

mesma magnitude.
 b  B3.4. Utilizar as unidades de

 B3.8. Explicación oral e escrita do  MTB3.4.1. Coñece e utiliza  CMCT

 e proceso seguido e da estratexia medida máis usuais, as equivalencias entre as
utilizada en calquera dos convertendo unhas unidades medidas de capacidade e

 g
procedementos empregados. noutras da mesma magnitude, volume.
 B3.9. Equivalencias entre as expresando os resultados en
medidas de capacidade e volume. unidades de medida máis  MTB3.4.2. Explica de forma  CCL
axeitadas, explicando oral e por escrito os  CAA
oralmente e por escrito o procesos seguidos e as
proceso seguido e aplicándoo á estratexias utilizadas en
resolución de problemas. todos os procedementos
realizados.

problemas utilizando as  CCL
unidades de medida máis
 CAA
usuais, convertendo unhas
unidades noutras da mesma
magnitude, expresando os
resultados nas unidades de
medida máis axeitadas,
explicando oralmente e por
Páx. 37691
escrito o proceso seguido.
DOG Núm. 171

 b  B3.10. O sistema sesaxesimal.  B3.5. Coñecer o sistema  MTB3.5.1. Resolve  CMCT

 g  B3.11. O ángulo como unidade de sesaxesimal para realizar problemas realizando  CAA
medida dun ángulo. Medida de cálculos con medidas cálculos con medidas
ángulos. angulares. angulares.
ISSN1130-9229
 b  B3.12. Resolución de problemas  B3.6. Identificar e resolver  MTB3.6.1. Reflexiona sobre  CMCT
 g de medida. problemas da vida cotiá o proceso seguido na  CAA
adecuados ao seu nivel, resolución de problemas
 CSIEE

establecendo conexións entre a revisando as operacións
realidade e as matemáticas e utilizadas, as unidades dos
valorando a utilidade dos resultados, comprobando e

coñecementos matemáticos interpretando as solucións
axeitados e reflexionando sobre no contexto e buscando
o proceso aplicado para a outras formas de resolvelo.
 g  B4.1. Posicións relativas de rectas  B4.1. Utilizar as nocións  MTB4.1.1. Identifica e  CMCT
e circunferencias. xeométricas de paralelismo, representa posicións

 B4.2. Ángulos en distintas perpendicularidade, simetría, relativas de rectas e
posicións: consecutivos, xeometría, perímetro e circunferencias.
adxacentes, opostos polo vértice... superficie para describir e
comprender situacións da vida  MTB4.1.2. Identifica e  CMCT
 B4.3. Sistema de coordenadas
cotiá. representa ángulos en
cartesianas. Descrición de
diferentes posicións:
posicións e movementos.
consecutivos, adxacentes,
 B4.4. A representación elemental opostos polo vértice…
Páx. 37692
do espazo, escalas e gráficas
sinxelas.  MTB4.1.3. Describe  CMCT
posicións e movementos por
DOG Núm. 171

medio de coordenadas,
distancias, ángulos, xiros…
 MTB4.1.4. Realiza escalas e  CMCT

gráficas sinxelas, para facer
ISSN1130-9229
representacións elementais
no espazo.
 MTB4.1.5. Identifica en  CMCT

situacións moi sinxelas a
simetría do tipo axial e

especular.
 g  B4.5. Formas planas e espaciais:  B4.2 Coñecer as figuras planas;  MTB4.2.1. Clasifica  CMCT
 i figuras planas: elementos, relación cadrado, rectángulo, romboide, triángulos atendendo aos
e clasificación. triángulo, trapecio e rombo. seus lados e aos seus
 B4.6. Clasificación de triángulos ángulos, identificando as
atendendo os seus lados e os relacións entre os seus lados
seus ángulos. e entre ángulos.
 MTB4.2.2. Utiliza  CMCT

instrumentos de debuxo e  CD
para a construción e
exploración de formas
xeométricas.
 b  B4.5. Formas planas e espaciais:  B4.3. Comprender o método de  MTB4.3.1. Calcula a área e o  CMCT
calcular a área dun
Páx. 37693
 g figuras planas: elementos, relación perímetro de: rectángulo,
e clasificación. paralelogramo, triángulo, cadrado e triángulo.
trapecio e rombo. Calcular a
área de figuras planas.
DOG Núm. 171

 B4.6. Clasificación de triángulos  MTB4.3.2. Aplica os  CMCT

atendendo os seus lados e os conceptos de perímetro e  CAA
seus ángulos. superficie de figuras para a
realización de cálculos sobre
planos e espazos reais e
ISSN1130-9229
para interpretar situacións da

vida diaria.
 g  B4.7. Clasificación de  B4.4. Utilizar as propiedades  MTB4.4.1. Identifica e  CMCT

cuadriláteros atendendo o das figuras planas para resolver diferencia os elementos
paralelismo dos seus lados. problemas. básicos da circunferencia e

Clasificación dos paralelepípedos. círculo: centro, raio,
 B4.8. Concavidade e convexidade diámetro, corda, arco,
de figuras planas. tanxente e sector circular.
 B4.9. A circunferencia e o círculo.

 MTB4.4.2. Calcula perímetro  CMCT
Elementos básicos: centro, raio,
e área da circunferencia e do
diámetro, corda, arco, tanxente e
círculo.
sector circular.
 b  B4.10. Interpretación de  B4.5. Interpretar  MTB4.5.1. Comprende e  CMCT

representacións espaciais en representacións espaciais describe situacións da vida
 g  CAA
situacións da vida cotiá. realizadas a partir de sistemas cotiá, e interpreta e elabora
de referencia e de obxectos ou representacións espaciais
(planos, esbozos de
itinerarios, maquetas,…),
utilizando as nocións
xeométricas básicas
(situación, movemento,
paralelismo,
Páx. 37694
perpendicularidade, escala,
simetría, perímetro e
superficie).
DOG Núm. 171

 b  B4.11. Resolución de problemas  B4.6. Identificar, resolver  MTB4.6.1 Resolve  CMCT

 e de xeometría relacionados coa problemas da vida cotiá problemas xeométricos que  CAA
 g  CCL
establecer conexións entre a contidos traballados,
realidade e as matemáticas e utilizando estratexias  CSIEE
ISSN1130-9229
valorar a utilidade dos heurísticas de razoamento

coñecementos matemáticos (clasificación,

resolución de problemas. contrarios), creando
consecuencias e a
utilización.

 CAA
problemas: revisando as
comprobando e
no contexto, propoñendo
Páx. 37695
 b  B5.1. Recollida e clasificación de  B5.1. Recoller e rexistrar unha  MTB5.1.1. Identifica datos  CMCT
 g datos cualitativos e cuantitativos. información cuantificable, cualitativos e cuantitativos en  CAA
utilizando algúns recursos situacións familiares.
DOG Núm. 171

sinxelos de representación
gráfica: táboas de datos,
bloques de barras, diagramas
lineais… comunicando a
información.
ISSN1130-9229
 b  B5.2. Construción de táboas de  B5.2. Realizar, ler e interpretar  MTB5.2.1. Recolle e clasifica  CMCT
 g frecuencias absolutas e relativas. representacións gráficas dun datos cualitativos e  CAA
 B5.3. Iniciación intuitiva ás conxunto de datos relativos ao cuantitativos de situacións

medidas de centralización: a contorno inmediato. do seu contorno, utilizándoos
media aritmética, a moda e o para construír táboas de

rango. frecuencias absolutas e
relativas.
de gráficas sinxelas: diagramas de
 MTB5.2.2. Aplica de forma  CMCT
barras, poligonais e sectoriais.
intuitiva a situacións  CAA
 B5.5. Análise crítica das familiares as medidas de
informacións que se presentan centralización: a media
mediante gráficas estatísticas. aritmética, a moda e o rango.
 MTB5.2.3. Realiza e  CMCT

interpreta gráficos moi  CAA
sinxelos: diagramas de
barras, poligonais e
sectoriais, con datos obtidos
de situacións moi próximas.
 MTB5.2.4. Realiza análise
crítica e argumentada sobre
Páx. 37696
as informacións que se
presentan mediante gráficas
estatísticas
DOG Núm. 171

 g  B5.6. Carácter aleatorio dalgunhas  B5.3. Facer estimacións  MTB5.3.1. Identifica  CMCT
experiencias baseadas na experiencia sobre situacións de carácter
o resultado (posible, imposible, aleatorio.
seguro, máis ou menos
probable) de situacións sinxelas
ISSN1130-9229

 b  B5.6. Carácter aleatorio dalgunhas  B5.4. Observar e constatar que  MTB5.4.1. Realiza  CMCT

 g experiencias. hai sucesos imposibles, conxecturas e estimacións  CAA
sucesos que con case toda sobre algún xogos (moedas,

seguridade prodúcense ou que dados, cartas, loterías…)
se repiten, sendo máis ou
menos probable esta repetición.
 b  B5.7. Iniciación intuitiva ao cálculo  B5.5. Identificar e resolver  MTB5.5.1. Resolve  CMCT
 e da probabilidade dun suceso. problemas da vida cotiá problemas que impliquen  CAA
axeitados ao seu nivel, dominio dos contidos propios
 g  CCL
establecer conexións entre a da estatística e
realidade e as matemáticas e probabilidade, utilizando  CSIEE

valorar a utilidade dos estratexias heurísticas, de
coñecementos matemáticos razoamento (clasificación,
resolución de problemas. contrarios…), creando
decisións, valorando as
Páx. 37697
consecuencias destas e a
utilización.
DOG Núm. 171


o proceso de resolución de  CAA
 CCL
unidades dos resultados,  CSIEE
ISSN1130-9229
comprobando e
no contexto e propoñendo

Páx. 37698
– Área de Primeira lingua estranxeira: inglés.
A lingua é o instrumento por excelencia da comunicación e da aprendizaxe, por iso as

linguas forman parte da bagaxe vital das persoas nun mundo en continua expansión no
que as relacións entre individuos, países e organismos fanse cada vez máis necesarias
e frecuentes. Neste marco, é esencial que, desde as idades máis temperás, a educación
teña entre os seus obxectivos principais dotar ás cidadás e aos cidadáns de instrumentos
para o desenvolvemento de competencias que lles permitan participar adecuadamente
nunha nova sociedade cada vez máis interdependente e global. A aprendizaxe de linguas
estranxeiras cobra, pois, unha especial relevancia neste contexto, xa que a capacidade
de comunicación lingüística eficaz é o primeiro chanzo para desenvolverse nun contexto
multicultural e plurilingüe.
Pola súa parte, o Marco común europeo de referencia para as linguas define os niveis
de dominio da lingua que permiten determinar as competencias lingüísticas do alumnado
en cada fase da aprendizaxe ao longo da súa vida. A educación primaria constitúe a fase
inicial desa aprendizaxe de linguas estranxeiras e a base para que o alumnado, ao re-
matar a súa educación e formación escolar, teña unhas competencias de comprensión e
expresión orais e escritas nunha lingua estranxeira que lle permitan achegarse ao seu uso
independente.
Na Comunidade Autónoma de Galicia o contacto cunha primeira lingua estranxeira iní-

ciase a partir do segundo ciclo da educación infantil, co obxectivo de proporcionarlles aos
nenos e ás nenas as primeiras experiencias no seu uso oral. Así, este alumnado accede á
educación primaria cunha certa experiencia e familiarización coa devandita lingua. Desde
esta perspectiva, o currículo nesta etapa, se ben inicialmente dá prioridade ás actividades
lingüísticas ou destrezas orais nos primeiros cursos, establece gradualmente a aprendiza-
xe das outras destrezas para o desenvolvemento dunha competencia comunicativa oral e

escrita eficaz e contextualizada nos intereses, necesidades e preferencias propios destas
idades.
Un currículo de lingua estranxeira para a formación da cidadanía na sociedade da infor-

mación non pode deixar de lado as tecnoloxías da información e da comunicación (TIC).
Toda a súa potencialidade en relación co desenvolvemento das habilidades lingüístico-
comunicativas debe aproveitarse nas aulas para favorecer interactivamente tanto a apren-
dizaxe da lingua estranxeira e o desenvolvemento das competencias básicas do alumnado
como a propia aprendizaxe do uso destas tecnoloxías. A utilización das TIC posibilita o
acceso a informacións sobre outras culturas e os seus costumes, reafirma as destrezas

orais e escritas, facilita o enriquecemento do vocabulario, fixa unha ortografía correcta e

estimula a aprendizaxe autónoma.
O currículo está estruturado para cada curso da etapa en cinco bloques que, aínda que
se presentan separados para maior claridade, deben ser entendidos como inseparables na
práctica lingüística e en cada acto comunicativo.
O bloque 1 Comprensión de textos orais recolle diversos aspectos da comprensión oral.

Nel abórdanse estratexias comunicativas necesarias para comprender en contextos reais
ou simulados e iniciar o camiño cara á adquisición e posterior desenvolvemento das estra-
texias de comprensión oral da lingua estranxeira. Nesta liña, considera, por unha parte, a
activación dos coñecementos previos, a partir de ilustracións, da mímica e de preguntas,
para comprender o sentido xeral e a información máis relevante en interaccións verbais
sinxelas. Pola outra, establece variedade de contextos de comunicación, que deberán for-
necer modelos lingüísticos igualmente variados tanto no aspecto fonético e prosódico como
no uso de expresións concretas en situacións coñecidas de interaccións verbais. Para con-
seguir este propósito, a utilización de recursos audiovisuais e das TIC é imprescindible.
O bloque 2 Produción de textos orais aborda o desenvolvemento de habilidades de pro-

dución oral. A súa finalidade é dotar aos alumnos e ás alumnas de estratexias e destrezas
comunicativas necesarias para interactuar en contextos reais ou simulados. Mediante a
aprendizaxe dos contidos establecidos, o alumnado poderá usar a lingua oral en tarefas
básicas como falar de si mesmo/a, conseguir que os demais o atendan e entendan, pedir
e dar a información que lle interesa tanto dentro da aula como fóra dela, tanto no ambiente
escolar como en situacións propias doutros ámbitos próximos á súa idade. Progresiva-
mente, o currículo ten en conta as aprendizaxes necesarias para describir, explicar, relatar,
dar razóns, ideas, predicir, preguntar, aclarar ou opinar cun grao de dominio propio desta
etapa.
O bloque 3 Comprensión de textos escritos céntrase en aspectos da comprensión es-

crita. A adquisición das destrezas lectoras necesarias, a descodificación do texto e lectura
funcional, desenvólvense progresivamente nos distintos cursos para que o alumnado poida
adquirir os coñecementos e habilidades que lle permitan un dominio progresivo da com-
prensión da lingua escrita. Faise fincapé en fomentar a afección pola lectura como fonte
de gozo, formación, aprendizaxe, fantasía e descubrimento doutros contornos e culturas.
O bloque 4 Produción de textos escritos: expresión e interacción expón o desenvolve-

mento e uso progresivo e autónomo da escritura, partindo do afianzamento da expresión

oral. A complexidade da expresión escrita require unha conexión estreita co corresponden-

te traballo na lingua oral da lingua estranxeira e nas outras linguas das que incorporarán
os procedementos básicos que dan coherencia, cohesión, adecuación e riqueza aos seus
escritos.
O bloque 5 Coñecemento da lingua e consciencia intercultural enumera as funcións,

nocións e elementos e estruturas lingüísticas que van posibilitar o uso reflexivo da lingua
para comprender e interactuar en diferentes situacións de comunicación. Igualmente, con-
sidéranse neste bloque elementos sociolingüísticos e culturais que condicionan as persoas
falantes da lingua estranxeira e que informan doutras maneiras de ver, entender e apreciar
o mundo.
O alumnado aprenderá progresivamente a comparar aspectos lingüísticos e culturais

das linguas que coñece para mellorar a súa aprendizaxe, lograr unha competencia comu-
nicativa integrada e alcanzar unha consciencia intercultural que lle permita comunicar con
certa sintonía cultural.
Os contidos, criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe están organizados

dentro dos cinco grandes bloques e o seu tratamento ten que ser abordado desde unha
óptica competencial. As relacións entre estes tres elementos do currículo non son unívo-
cas, debido á especial natureza da actividade lingüística. Isto supón que, para cada unha
das tarefas comunicativas listadas e descritas nos estándares de aprendizaxe, haberá de
incorporarse o conxunto dos contidos recollidos para cada bloque de actividade respecti-
vo. Deste mesmo xeito, para avaliar o grao de adquisición de cada un dos estándares de
aprendizaxe dunha determinada actividade de lingua, haberán de aplicarse todos e cada
un dos criterios de avaliación recollidos e descritos para a tarefa correspondente.
Desde o punto de vista metodolóxico, os enfoques que se adopten deberán considerar

os principios básicos que facilitan a aprendizaxe dunha lingua e cultura estranxeira a estas
idades no contexto escolar. Partindo deste feito, fomentarase un uso contextualizado da
lingua, no marco de situacións comunicativas propias de ámbitos diversos propios destas
idades, e que permitan a utilización real e motivadora da lingua. O xogo, sobre todo nos
primeiros anos, e a realización de tarefas conxuntas, ademais de permitir asentar adecua-
damente as bases para a adquisición dunha lingua estranxeira, contribúen a que a área
desenvolva o papel educativo que lle corresponde como instrumento de socialización. A
medida que o alumnado avance en idade, evolucionarase desde un procesamento da lin-
gua de carácter esencialmente semántico a un procesamento sintáctico máis avanzado.
Polo tanto, o ensino das linguas estranxeiras na educación primaria enmarcarase en enfo-

ques comunicativos e cun tratamento globalizado das actividades ou destrezas lingüísticas,

facendo fincapé durante toda a etapa na comunicación oral e na consciencia intercultural.
Por outra parte, debe existir coordinación entre o profesorado de linguas estranxeiras
e o das linguas cooficiais, para evitar a repetición de contidos propios da aprendizaxes de
calquera lingua, como son as estratexias de lectura, ou proceso de escritura, a tipoloxía
textual ou a definición de termos lingüísticos, e para unificar a terminoloxía. Non se pode
esquecer que o achegamento do alumnado á lingua estranxeira se produce, na maior par-
te dos casos, partindo das linguas próximas, a materna e a(s) ambiental(is). Polo tanto, é
esencial o tratamento integrado de todas as linguas e a colaboración entre todo profesora-
do que as imparte.
Finalmente, cómpre ter en conta no actual contexto educativo galego a implantación, na

rede de centros docentes plurilingües e nos centros docentes con seccións bilingües, do
ensino-aprendizaxe integrado de contidos e linguas estranxeiras. Isto supón a necesidade
dunha estreita coordinación entre o profesorado que imparte lingua estranxeira e o que a
utiliza como instrumento de ensino doutras áreas curriculares.

DOG Núm. 171

ÁREA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. COMPRENSIÓN DE TEXTOS ORAIS
 b  B1.1. Estratexias de comprensión:  B1.1. Comprender o sentido  PLEB1.1. Comprende a  CCL

 f - Iniciación, mediante xogos e xeral de textos orais propios da información esencial dun
adiviñas, á formulación de súa idade (contos breves e moi conto, rima ou canción moi
ISSN1130-9229
hipóteses sobre o que se vai sinxelos, rimas infantís, breves e sinxelos,

escoitar en función dos adiviñas moi evidentes) previamente traballados,
interlocutores que participan na emitidos con ritmo discursivo emitidos lentamente, cunha
interacción e do contexto, en lento, con claridade e de viva pronuncia ben articulada, e

situacións de comunicación de voz ou por medios técnicos que con apoios visuais moi
carácter infantil, moi sinxelas, non distorsionen a percepción redundantes que axuden á
familiares e habituais, e do seu da mensaxe, con apoio visual comprensión.
interese. moi redundante que axude á
comprensión.  PLEB1.2.Comprende  CCL
- Identificación do tema de textos
vocabulario moi elemental e
moi sinxelos, adaptados á súa  B1.2. Comprender preguntas e
informacións relativas á sinxelo sobre temas
idade e aos seus intereses
información persoal moi básica familiares acompañados de
(contos, rimas infantís,
(nome, idade, gustos …), imaxes que os ilustran con
cancións).
sinxelas, así como instrucións e claridade.
- Asociación de palabras e
peticións elementais relativas
expresións moi básicas e moi  PLEB1.3. Comprende  CCL
ao comportamento na aula.
sinxelas con elementos preguntas moi básicas sobre
 B1.3. Facer hipóteses sobre o  CAA
paraverbais. si mesmo/a (nome, idade,
posible sentido dun texto
- Asociación de palabras e frases gustos...) e a información
apoiándose en elementos
moi sinxelas a través da igualmente básica sobre
paraverbais moi evidentes e en
linguaxe non verbal ou co apoio outras persoas.
situacións de comunicación moi
de ilustracións en soporte papel
familiares.
ou dixital.
 B1.4. Discriminar patróns
Páx. 37703
- Seguimento non verbal de
sonoros, rítmicos e de
instrucións moi sinxelas.
entoación básicos.
DOG Núm. 171

- Repetición, memorización e  PLEB1.4. Sigue instrucións e  CCL

observación de modelos, para comprende peticións
a adquisición de léxico e relativas á vida escolar máis
estruturas elementais da lingua básica (abrir/pechar o libro,
estranxeira. sentar, dar un lapis…).
ISSN1130-9229
 B1.2. Patróns sonoros, rítmicos e

de entoación moi básicos:
iniciación a algúns aspectos
fonéticos, do ritmo e do ton da

lingua estranxeira.
BLOQUE 2. PRODUCIÓN DE TEXTOS ORAIS
 b  B2.1. Estratexias de produción:  B2.1. Falar de si mesmo/a e de  PLEB2.1. Fai presentacións  CCL
 c - Planificación: persoas da súa contorna moi breves e elementais
- Concibir a mensaxe con inmediata, de lugares e previamente preparadas e
 i
claridade e practicalo varias obxectos achegando ensaiadas sobre temas moi
veces. información moi fundamental: próximos a si mesmo/a (dicir
- Execución: idade, nome, gustos, usando o seu nome, idade, a súa cor
expresións e frases moi favorita, presentar á súa

- Expresar a mensaxe con
claridade axustándose aos sinxelas e de uso moi familia, indicar os seus
modelos. frecuente, normalmente illadas gustos) cunha pronuncia e
ou enlazadas con conectores entoación comprensibles.
- Compensar as carencias
lingüísticas mediante básicos.
procedementos  B2.2. Participar de maneira PLEB2.2. Pregunta e  CCL
paralingüísticos. simple e comprensible en responde para dar/obter
- Usar a linguaxe non-verbal conversas que requiran un información en conversas
que corresponda á situación intercambio directo de moi sinxelas e elementais
Páx. 37704
comunicativa (xestos, información en áreas de (nome, idade, cor favoritas
expresións faciais, posturas, necesidade inmediata ou sobre ou gustos).
contacto visual ou corporal). temas moi familiares, aínda que
DOG Núm. 171

- Participar activamente en en ocasións a pronuncia non  PLEB2.3. Amosa unha  CCL

rutinas de clase, sexa moi clara e poida provocar actitude de escoita atenta.  CSC
representacións, cancións, malos entendidos.
dramatización etc,  B2.3. Producir patróns sonoros,  PLEB2.4. Reproduce  CCL
empregando respostas acentuais, rítmicos e de
ISSN1130-9229
comprensiblemente textos  CSC

verbais e non verbais entoación básicos. orais moi sinxelos e breves
(movemento, accións,
(p.e. cancións, rimas)
debuxos, modelado ou
aprendidos a través de
mímica).

xogos.
- Repetir e reproducir en
grupo textos orais sinxelos

seguindo patróns orais.
- Imitar situacións de
comunicación sinxelas a
través de dramatizacións, de
xogos, de rutinas etc.
- Empregar a lingua
estranxeira en situacións
variadas de comunicación
(saúdo, despedida,
presentacións, felicitación ás
persoas da aula nos seus
aniversarios, estados de
ánimo...).
de entoación moi básicos:
iniciación a algúns aspectos
Páx. 37705
fonéticos, do ritmo e do ton da
lingua estranxeira.
DOG Núm. 171

BLOQUE 3. COMPRENSIÓN DE TEXTOS ESCRITOS
 b  B3.1. Estratexias de comprensión:  B3.1. Identificar o tema e  PLEB3.1. Comprende  CCL

 f - Actualización moi guiada dos comprender o sentido xeral e as palabras e frases moi
coñecementos previos sobre o ideas principais en textos moi sinxelas escritas,
ISSN1130-9229
tipo de texto que se vai ler (por breves, sinxelos e moi relacionadas cos temas
ex. como acostuman ser os e elementais, e nos que o tema traballados.
as personaxes dos contos, tratado e o tipo de texto
como remata a historia, onde resulten moi familiares, e  PLEB3.2. Comprende a idea  CCL

sucede a trama…).
conteñan apoio visual moi principal dunha historia moi
- Identificación da idea global de
redundante en soporte papel ou elemental acompañada de

textos moi sinxelos, elementais dixital. apoio visual e identifica os e
e moi familiares (contos,
 B3.2. Utilizar as estratexias as personaxes principais.
cancións ou rimas…), e
encadrados por imaxes básicas de hipótese para a
redundantes e títulos moi comprensión do sentido xeral e  PLEB3.3. Fai hipóteses  CCL
evidentes do contido textual. a identificación da información sobre o tema dun texto  CAA
esencial do texto. elemental a partir do titulo do
- Identificación de palabras clave
moi evidentes, concretas, mesmo e das imaxes que o
sinxelas e familiares ilustran.
gráficos e recoñecer os
relacionadas cos e coas significados e intencións
personaxes a través da  PLEB3.4. Le en voz alta  CCL
comunicativas elementais
linguaxe non verbal ou co apoio textos moi breves, moi  CAA
relacionados coas convencións
de ilustracións. elementais e previamente
ortográficas máis básicas que
 B3.2. Patróns gráficos, traballados de forma oral,
expresan pausas e
convencións ortográficas e de con entoación e pronuncia
exclamacións.
puntuación moi elementais: comprensibles e, se
- Iniciación ao proceso de  B3.4. Ler en voz alta textos moi cumprise, rectificando
asociación global de grafía, breves, moi elementais e espontaneamente
pronunciación e significado a previamente traballados
Páx. 37706
partir de modelos escritos que oralmente, amosando unha
representan expresións orais entoación e pronuncia
coñecidas. adecuadas.
DOG Núm. 171

BLOQUE 4. PRODUCIÓN DE TEXTOS ESCRITOS
 b  B4.1. Estratexias de produción:  B4.1. Escribir textos moi curtos  PLEB4.1. Escribe palabras  CCL
 f - Planificación: e sinxelos, seguindo modelos, relacionadas coa súa imaxe
compostos de frases simples e a súa vida cotiá.
ISSN1130-9229
- Seleccionar o tipo de texto

illadas, utilizando con razoable
que se vai producir: conto,
corrección as convencións  PLEB4.2. Escribe pequenos  CCL
notas, diálogo teatral.
ortográficas máis elementais e diálogos ou narracións moi
- Execución: os principais signos de sinxelas e breves seguindo

- Expresar a mensaxe con puntuación, para falar de si un modelo dado e
claridade axustándose aos mesmo/a, da súa contorna máis respectando a estrutura

modelos. inmediata e de aspectos da súa gramatical máis sinxela.
- Compensar as carencias vida cotiá, en situacións
léxicas mediante o uso do familiares e predicibles.  PLEB4.3. Escribe frases moi  CCL
dicionario visual do  B4.2. Utilizar as estratexias sinxelas, lexibles,
alumnado e programas básicas máis adecuadas para a organizadas con coherencia
informáticos. produción de textos escritos na súa secuencia e con
moi sinxelos e elementais. léxico relacionado co tema
- Seleccionar e empregar o
da escritura.
léxico adecuado ao tema.  B4.3. Aplicar patróns gráficos e

- Iniciarse no emprego de convencións ortográficas
 PLEB4.4. Revisa o texto  CCL
programas informáticos para básicas para escribir con
antes de facer a súa versión  CAA
reproducir mensaxes razoable corrección palabras e
definitiva, elaborando
escritas moi sinxelos. frases curtas que utiliza
borradores nos que se
normalmente ao falar, pero non
 B4.2. Patróns gráficos, observa a reparación da
necesariamente cunha
convencións ortográficas e de ortografía e doutros aspectos
ortografía totalmente
puntuación moi elementais: relacionados coa secuencia
normalizada.
- Uso dos signos de puntuación adecuada das frases e
Páx. 37707
máis básicos. mesmo a pertinencia das
ilustracións, se é o caso.
- Iniciación ao proceso de
asociación global de grafía,
DOG Núm. 171

pronunciación e significado a
partir de modelos escritos que
representan expresións orais
coñecidas.
ISSN1130-9229
BLOQUE 5. COÑECEMENTO DA LINGUA E CONSCIENCIA INTERCULTURAL
 b  B5.1. Aspectos socioculturais e  B5.1. o seu uso comunicativo.  PLEB5.1. Identifica aspectos  CSC
 f sociolingüísticos:  B5.2. Iniciar e rematar as básicos da vida cotiá dos

- Interese e curiosidade por interaccións adecuadamente. países onde se fala a lingua
estranxeira (horarios,
aprender unha lingua  B5.3. Obter e dar información

estranxeira. comidas, festas …) e
básica persoal, sobre a súa
compáraos cos propios,
- Recoñecemento e uso das contorna máis inmediata e na
fórmulas básicas da relación situación de comunicación
apertura cara ao diferente.
social e cortesía. propia da aula.
- Interese polo traballo individual,  B5.4. Expresar nocións moi  PLEB5.2. Recoñece e utiliza  CCL
en parellas ou grupos. básicas e elementais relativas a fórmulas básicas de relación  CSC
 B5.2. Funcións comunicativas: tamaño, cantidade, posesión, social.
número calidades físicas, forma

- Establecemento de relacións
e cor.  PLEB5.3. Participa  CCL
sociais: saudar, despedirse,
agradecer, dirixirse aos demais.  B5.5. Expresar e identificar voluntariamente nas  CSIEE
estados de ánimo básicos actividades de aula e amosa
- Realización de preguntas e
 B5.6. Comprender e expresar o curiosidade pola lingua e por
respostas sinxelas sobre
permiso, o acordo. coñecer aspectos
aspectos persoais (nome, idade
socioculturais dos países
e gustos).  B5.7. Utilizar adecuadamente
onde se fala.
- Realización de preguntas e as estruturas morfosintácticas
respostas sinxelas sobre máis básicas e frecuentes para
 PLEB5.4. Diferenza saúdos  CCL
Páx. 37708
obxectos próximos á contorna realizar as funcións
de despedidas e o uso  CSC
escolar, os días da semana e o comunicativas propias do seu
fórmulas de cortesía (Please,
tempo atmosférico). nivel.
thank you, excuse me).
DOG Núm. 171

- Formulación de preguntas e  B5.8. Recoñecer estruturas  PLEB5.5. Pregunta e  CCL

respostas sobre obxectos e sintácticas básicas e os seus responde de xeito
espazos próximos á contorna significados asociados. comprensible sobre aspectos
escolar.  B5.9. Utilizar estruturas persoais moi básicos nome,
idade e gustos) e da súa
- Expresión moi elemental da sintácticas básicas (p. ex.
ISSN1130-9229
contorna (obxectos, espazos

posesión. enlazar palabras ou grupos de
e seres vivos).
- Expresión do gusto e a palabras con conectores
preferencia (favoritos). elementais como e, ou).  PLEB5.6. Expresa e  CCL

- Expresión de cantidade.  B5.10. Mostrar un control identifica estados de ánimo
limitado dun conxunto de básicos (happy, sad…)
- Expresión de estado de ánimo.

estruturas gramaticais sinxelas
- Expresión de habilidade e e de modelos de oracións e  PLEB5.7. Expresa e  CCL
capacidade para realizar unha frases dentro dun repertorio identifica o permiso e a
acción. memorizado. prohibición (you cant/can´t) o
 B5.3. Estruturas sintáctico- acordo (That’s right).
 B5.11. Comprender e utilizar o
discursivas: léxico propio do nivel en  PLEB5.8. Estrutura  CCL
- Preguntas e respostas sobre contextos comunicativos adecuadamente os
aspectos persoais como nome, sinxelos. elementos das oracións,
idade, cor favorita ou estado  B5.12. Recoñecer e utilizar un mantén a concordancia de

(What’s your name?, My name repertorio limitado e moi número e usa correctamente
is/ I’m, How old are you?, elemental de léxico de alta os nexos básicos.
What´s your favourite colour? frecuencia relativo a situacións
My favourite colour is, Are you  PLEB5.9. Diferenza  CCL
cotiás e temas habituais, moi
happy/sad?, Yes, I am/No, I´m preguntas e respostas moi
familiares e concretos
not). simples.
relacionados coas súas
- Preguntas e respostas sobre os experiencias, necesidades e  PLEB5.10. Memoriza rutinas  CCL
días da semana e o tempo intereses. lingüísticas básicas e moi
atmosférico (What day is it
Páx. 37709
sinxelas para, por exemplo,
today?, It´s, What´s the weather desenvolverse nas
like today?, It´s). interaccións de aula.
DOG Núm. 171

- Preguntas e respostas sobre  PLEB5.11. Participa  CCL

obxectos próximos á contorna activamente en xogos de  CSC
escolar (What´s this?, It´s letras, elaboración de
my…). glosarios ilustrados etc.
- Expresión de posesión en
ISSN1130-9229
primeira persoa (I´ve got) e  PLEB5.12. Comprende e usa  CCL

formulación da pregunta adecuadamente o  CSC
correspondente (Have you vocabulario básico necesario
got…?). para participar nas

- Expresión do gusto en primeira interaccións de aula, ler
persoa en afirmativa (I like). textos infantís moi sinxelos e

escribir con léxico traballado
- Expresión de cantidade:
previamente.
contar ata 20.
- Preguntas e respostas sobre
as partes básicas do corpo e
de elementos próximos a
súa contorna (What´s this?,
It´s…), membros da familia
(Who´s this?, This is my

(brother), alimentos (What´s
this ?, This is).
- Expresión de permiso e
axuda (Can I…?).
- Expresión de habilidade (I
can…).
 B5.4. Léxico oral de alta
frecuencia (recepción e produción)
Páx. 37710
relativo cores, números, materiais
e espazos escolares, formas
xeométricas moi básicas,
DOG Núm. 171

membros da familia mais próxima,

comidas e bebidas elementais,
xoguetes, partes do corpo,
animais de compañía, estado de
ánimo, tempo atmosférico, días da
ISSN1130-9229
semana e accións.

ÁREA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO SEGUNDO
 b  B1.1. Estratexias de comprensión:  B1.1. Comprender o sentido  PLEB1.1. Comprende a  CCL

 f - Iniciación, a través do xogo e xeral de textos orais propios da información esencial dun
da expresión corporal e súa idade (contos breves e conto, rima ou canción moi
musical, á formulación de sinxelos, rimas infantís, breves, e moi sinxelos,
hipóteses sobre o que se vai cancións adiviñas moi previamente traballados,
escoitar en función dos evidentes) emitidos con ritmo emitidos lentamente, cunha
interlocutores que participan na discursivo lento, con claridade e pronuncia ben articulada, e
interacción e do contexto, en de viva voz ou por medios con apoios visuais moi
situacións de comunicación moi
técnicos que non distorsionen a redundantes que axuden á
sinxelas conectadas cos
percepción da mensaxe, con comprensión.
intereses do alumnado.
apoio visual moi redundante
- Captación da idea global e
que axude á comprensión.  PLEB1.2. Comprende  CCL
identificación dalgúns
vocabulario básico sobre
elementos específicos en textos  B1.2. Comprender preguntas e
orais, con axuda de elementos informacións relativas á temas familiares a través de
Páx. 37711
lingüísticos e non lingüísticos información persoal básica apoio visual.
do contexto. (nome, idade, gustos…),
instrucións elementais e
DOG Núm. 171

- Identificación do tema de textos peticións relativas ao  PLEB1.3. Comprende  CCL

sinxelos, adaptados á idade e comportamento na aula. preguntas básicas(nome,  CAA
próximos á súa experiencia
 B1.3. Facer hipóteses sobre o idade e gustos) sobre si
(contos, rimas, cancións…).
posible sentido dun texto mesmo/a e dos e das
- Asociación de palabras e
apoiándose en elementos demais.
ISSN1130-9229
expresións sinxelas con

paraverbais evidentes e en
elementos paraverbais.
situacións de comunicación  PLEB1.4. Sigue instrucións e  CCL
- Asociación de palabras e frases
familiares. comprende peticións
sinxelas con elementos
relativas á vida escolar e da

xestuais e visuais ou co apoio  B1.4. Discriminar patróns
de ilustracións en soporte papel sonoros, rítmicos e de súa contorna (Open/close
e dixital. entoación básicos. the book, sit down…).

- Seguimento verbal e non verbal
de instrucións moi sinxelas.
- Repetición, memorización e
observación de modelos, para a
adquisición de léxico e
expresións moi básicas da
lingua estranxeira.

de entoación sinxelos: iniciación a
algúns aspectos fonéticos, do
ritmo, e ton da lingua estranxeira e
uso para a comprensión oral.
 b  B2.1. Estratexias de produción:  B2.1. Falar de si mesmo/a e  PLEB2.1. Fai presentacións  CCL
 c - Planificación: das persoas da súa contorna moi breves e elementais
Páx. 37712
inmediata, de lugares e previamente preparadas e
 i - Concibir a mensaxe con
obxectos, así como de expresar ensaiadas sobre temas moi
claridade e practicalo varias
os seus gustos e intereses, próximos a un mesmo e dos
veces.
usando expresións e frases e das demais (dicir o seu
DOG Núm. 171

- Execución: sinxelas e de uso moi nome e idade, a cor do pelo

- Expresar a mensaxe con frecuente, normalmente illadas e os ollos, presentar á súa
claridade axustándose aos ou enlazadas con conectores familia, indicar as súas
modelos. básicos (and/or). preferencias) cunha
 B2.2. Participar activamente en pronuncia e entoación
ISSN1130-9229
conversas que requiran un comprensibles.

lingüísticas mediante
procedementos non verbais. intercambio directo de
información en áreas de  PLEB2.2. Pregunta e  CCL
- Usar linguaxe non verbal que responde para dar/obter
necesidade inmediata ou sobre

corresponda á situación información en conversas
temas moi familiares, aínda que
comunicativa (xestos,
en ocasións a pronuncia non básicas (nome, idade,

expresións faciais, posturas, gustos).
sexa tan clara e poida provocar
contacto visual ou corporal).
confusións lingüísticas.
- Sinalar obxectos ou realizar  PLEB2.3. Amosa unha  CSC
 B2.3. Producir patróns sonoros,
accións que aclaren o actitude de escoita atenta.
acentuais, rítmicos e de
significado.
entoación básicos e de uso
- Participar en  PLEB2.4. Reproduce  CCL
diario.
representacións, memorizar comprensiblemente textos  CSC
e recitar poemas, cantar orais sinxelos e breves (p.e.
cancións, contar contos etc., cancións, rimas) aprendidos

empregando respostas a través de xogos.
verbais e non verbais
(movemento, accións,  PLEB2.5. Amosa unha  CSC
debuxos, modelado ou actitude positiva cara á
mímica). aprendizaxe dunha lingua
estranxeira.
- Reproducir textos orais
coñecidos, repetir e
reproducir de acordo con
Páx. 37713
modelos orais.
- Imitar situacións de
comunicación breves a
DOG Núm. 171

través de dramatizacións, de
xogos, de rutinas etc.
- Participar con actitude de
colaboración en xogos,
dramatizacións… que
ISSN1130-9229
precisen de sinxelas
intervencións orais.
- Empregar a lingua

variadas de comunicación,
seguindo modelos.
- Participar oralmente en
situacións reais ou
simuladas a través de
respostas verbais e non
verbais facilitadas por rutinas
de comunicación.
- Producir textos orais moi
sinxelos e coñecidos
previamente mediante a
participación activa en
rutinas, representacións,
cancións, recitados,
dramatizacións etc.
de entoación básicos: iniciación a
algúns aspectos básicos da
Páx. 37714
fonética, do ritmo, acentuación e
ton da lingua estranxeira e uso
para a comprensión oral.
DOG Núm. 171


 f - Activación progresiva dos comprender o sentido xeral e palabras e frases simples en
coñecementos previos en as ideas principais en textos textos moi sinxelos
ISSN1130-9229
relación á tipoloxía e tema de simples e breves relacionados relacionadas cos temas

textos próximos a súa idade. con temas familiares e de traballados previamente de
interese para o alumnado, que forma oral.
- Identificación, moi guiada, da
contan con apoio visual.

idea global de textos sinxelos e
 B3.2. Utilizar e aplicar as  PLEB3.2. Comprende a idea  CCL
do seu interese (contos,
estratexias básicas máis principal dunha historia

cancións, rimas…) co apoio das
adecuadas para a comprensión sinxela acompañada de
ilustracións correspondentes.
do sentido xeral, a e as ideas apoio visual e identifica os e
- Identificación de palabras clave as personaxes principais.
principais do texto.
do texto, relacionadas cos e
coas personaxes e o contexto  B3.3. Discriminar patróns
 PLEB3.3. Fai hipóteses  CCL
co apoio de ilustracións. gráficos e recoñecer os
sobre o tema dun texto  CAA
significados e intencións
 B3.2. Aspectos socioculturais e elemental a partir do titulo do
comunicativas básicas
sociolingüísticos: mesmo e das imaxes que o
relacionados coas convencións

- Interese e curiosidade por ilustran.
ortográficas básicas que
aprender unha lingua expresan pausas, exclamacións
estranxeira.  PLEB3.4. Le en voz alta  CCL
e interrogacións.
textos sinxelos e  CAA
- Achegamento a algúns  B3.4. Ler en voz alta textos moi previamente traballados de
aspectos culturais semellantes breves, moi elementais e forma oral, con entoación e
á realidades do alumnado a previamente traballados pronuncia comprensibles.
través de producións oralmente, amosando una
multimedia e de manifestacións entoación e pronuncia
artísticas da cultura dos países adecuadas
Páx. 37715
onde se fala a lingua
estranxeira.
DOG Núm. 171

 B3.3. Patróns gráficos,

convencións ortográficas e de
puntuación elementais:
- Identificación y uso de léxico e
de estruturas elementais
ISSN1130-9229
propias da lingua estranxeira,

previamente empregadas.
- Asociación global de grafía,


coñecidas.
 b  B4.1. Estratexias de produción:  B4.1. Escribir textos moi curtos  PLEB4.1. Escribe palabras  CCL
- Planificación: e sinxelos, compostos de frases relacionadas coa súa imaxe
 f
simples illadas, nun rexistro e a súa vida cotiá traballadas
 i - Seleccionar o tipo de texto
neutro, utilizando con razoable previamente de forma oral.

notas, diálogo teatral… corrección as convencións
 PLEB4.2. Escribe pequenos  CCL
próximos a súa idade. ortográficas e os principais
diálogos ou narracións moi
- Execución: signos de puntuación, para falar
sinxelas e breves seguindo
- Expresar a mensaxe con de si mesmo, da súa contorna un modelo dado e
claridade axustándose aos máis inmediata e de aspectos respectando a estrutura
modelos. da súa vida cotiá, en situacións gramatical máis sinxela.
- Compensar as carencias familiares e predicibles.
léxicas mediante o uso do  B4.2. Utilizar as estratexias  PLEB4.3. Escribe frases moi  CCL
dicionario visual do básicas máis adecuadas para a sinxelas, organizadas con
 CAA
Páx. 37716
alumnado e material dixital produción de textos escritos. coherencia na súa secuencia
adaptado á súa idade. e con léxico relacionado co
tema da escritura.
DOG Núm. 171

- Seleccionar e empregar  B4.3. Aplicar patróns gráficos e  PLEB4.4. Completa unha  CCL
progresivamente o léxico convencións ortográficas táboa con datos persoais  CAA
adecuado ao tema. básicas para escribir con básicos (nome, apelido,
razoable corrección palabras idade...).
- Iniciarse no uso dalgún
curtas que utiliza normalmente
recurso cohesivo para non
ISSN1130-9229
ao falar, pero non  PLEB4.5. Revisa o texto  CCL

repetir palabras.
necesariamente cunha antes de facer a súa versión
- Apoiarse nas palabras e ortografía totalmente definitiva, elaborando
frases coñecidas normalizada. borradores nos que se

previamente en interaccións
observa a reparación da
orais sinxelas e de lectura.
ortografía e doutros aspectos

- Iniciarse no emprego de relacionados coa secuencia
materiais dixitais próximos a adecuada das frases e
súa idade para reproducir mesmo a pertinencia das
mensaxes escritos sinxelos. ilustracións, se é o caso.
- Uso dos signos de puntuación

máis básicos.
- Asociación global de grafía,
coñecidas.
Páx. 37717
DOG Núm. 171

 b  B5.1. Aspectos socioculturais e  B5.1. Identificar aspectos  PLEB5.1. Identifica aspectos  CCL
 f sociolingüísticos: socioculturais básicos básicos da vida cotiá dos  CAA
- Interese e curiosidade por concretos e significativos e países onde se fala a lingua
ISSN1130-9229
 CSC
aprender unha lingua aplicar os coñecementos estranxeira (horarios,
estranxeira. adquiridos sobre estes a unha comidas, festas …) e
comprensión adecuada do compáraos cos propios,
- Recoñecemento e uso das
texto. amosando unha actitude de

fórmulas básicas da relación
 B5.2. Amosar curiosidade pola apertura cara ao diferente.
social e cortesía.
lingua e desexos de participar

- Achegamento a algúns  PLEB5.2. Recoñece e aplica  CCL
en actividades individuais ou
aspectos culturais semellantes fórmulas básicas de relación  CSC
colectivas que soliciten o seu
á realidades do alumnado a social.
uso comunicativo.
través de producións
multimedia e de manifestacións  B5.3. Iniciar e rematar as  PLEB5.3. Recoñece  CCL
artísticas da cultura dos países interaccións adecuadamente.
preguntas e respostas
onde se fala a lingua  B5.4. Obter e dar información sinxelas sobre si mesmo/a e
estranxeira. básica persoal, á súa contorna dos e das demais.
- Identificación de similitudes e máis inmediata e na situación

diferenzas entre as linguas que de comunicación propia da  PLEB5.4. Diferenza saúdos  CCL
coñece para mellorar a súa aula. de despedidas e o uso de  CSC
aprendizaxe e lograr unha  B5.5. Expresar nocións moi fórmulas de cortesía (Please,
competencia comunicativa básicas e elementais relativas a thank you, excuse me…).
integrada. tamaño, cantidade, posesión,
 B5.2. Funcións comunicativas: número calidades físicas, forma  PLEB5.5.Identifica, asocia e  CCL
e cor. menciona palabras e frases
- Establecemento relacións
 B5.6. Comprender e expresar a simples moi próximos á súa
sociais: saudar, agradecer,
Páx. 37718
posesión. idade con imaxes ilustrativas
despedirse, dirixirse aos
que clarifican o seu
demais.
significado.
DOG Núm. 171

- Realización de preguntas e  B5.7. Expresar e identificar os  PLEB5.6. Adquire as rutinas  CSC

respostas sinxelas sobre seus gustos. de saúdos e despedidas e
aspectos persoais dun  B5.8. Utilizar adecuadamente diríxese aos demais
mesmo/a e dos e das demais utilizando as fórmulas de
as estruturas morfosintácticas
(nome, apelido, idade, gustos). cortesía básicas.
máis básicas e frecuentes para
ISSN1130-9229
- Realización de preguntas e realizar as funcións

respostas sinxelas sobre os  PLEB5.7. Expresa e  CCL
comunicativas propias do seu
animais máis próximos a súa identifica a posesión referida
nivel. a si mesmo/a e a unha
contorna, bebida…Realización

de preguntas e respostas  B5.9. Recoñecer estruturas terceira persoa.
sinxelas sobre os días da sintácticas básicas e os seus
semana, os meses e o tempo significados asociados.  PLEB5.8. Expresa e  CCL

atmosférico etc.  B5.10. Utilizar estruturas identifica o que lle gusta e o
que non lle gusta.
- Realización de preguntas e sintácticas básicas (p. e.
respostas sinxelas sobre a enlazar palabras ou grupos de
 PLEB5.9. Estrutura  CCL
localización de obxectos etc. palabras con conectores
adecuadamente os
básicos como “e, ou”,  CSC
- Identificación e seguimento de elementos das oracións,
instrucións. adecuándoas aos propósitos mantén a concordancia de
comunicativos. número e usa correctamente
- Expresión da posesión dun
mesmo/a e dunha terceira  B5.11. Mostrar un control os nexos máis básicos.

persoa. limitado dun conxunto de
estruturas gramaticais sinxelas  PLEB5.10. Diferenza  CCL
- Expresión do que lle gusta e preguntas e respostas moi
non lle gusta. e de modelos de oracións e  CSC
simples.
frases dentro un repertorio
- Identificación dos materias que
memorizado.
compoñen os obxectos.  PLEB5.11. Memoriza rutinas  CCL
 B5.12. Comprender e utilizar o lingüísticas básicas e moi
- Identificación das partes do
léxico propio do nivel en sinxelas para, por exemplo,
corpo e da cara.
contextos comunicativos desenvolverse nas
- Identificación dos membros da
Páx. 37719
sinxelos. interaccións de aula e
familia próximos. expresar e preguntar
cantidades.
DOG Núm. 171

- Identificación dos elementos  B5.13. Recoñecer e utilizar un  PLEB5.12. Participa  CSC

máis próximos á súa contorna. repertorio limitado de léxico de activamente en xogos de
- Expresión de habilidade e alta frecuencia relativo a letras, elaboración de
capacidade para realizar unha situacións cotiás e temas glosarios
acción en negativa e afirmativa. habituais e concretos ilustrados,dramatizacións
ISSN1130-9229
relacionados coas súas etc.

experiencias, necesidades e
respostas en relación ao
intereses.  PLEB5.13. Expresa estados  CCL
permiso e axuda.
 B5.14. Valorar as linguas de ánimo elementais

- Formulación de preguntas e
estranxeiras como instrumento (happy/sad, bored…).
respostas sobre o estado de
de comunicación.
ánimo.
 B5.15. Comparar aspectos  PLEB5.14. Comprende e usa  CCL
- Formulación de preguntas e adecuadamente o
básicos das linguas que coñece  CAA
respostas en relación á vocabulario básico necesario
para mellorar na súa
cantidade. para participar nas
aprendizaxe e lograr unha
 B5.3. Estruturas sintáctico- competencia integrada. interaccións de aula, ler
discursivas: textos infantís moi sinxelos e
- Preguntas e respostas sobre escribir con léxico traballado
aspectos persoais como nome, previamente de forma oral.
idade, cor favorita e estado

(What’s your name?, My name  PLEB5.15. Amosa interese  CCL
is, How old are you?, I’m, por comunicarse na lingua  CSC
What’s your favourite colour?, estranxeira nas interaccións
My favourite colour is/It´s, I´m de aula.
(hungry)).
- Preguntas e respostas sobre os  PLEB5.16. Compara  CCL
días da semana, meses e o aspectos moi básicos e
tempo atmosférico (What day is elementais (gráficos,
Páx. 37720
it today?, It´s, What´s the sintácticos, léxicos) das
weather like today?, It´s, What linguas que coñece.
month are you in?, I´m in).
DOG Núm. 171


obxectos do seu interese
(Where´s is it?, It´s
in/on/under/next to).
- Identificación e seguimento de
ISSN1130-9229
instrucións (Touch your

(legs)…).

primeira e terceira persoa (I´ve
got, He/She´s got) e
formulación da pregunta
correspondente e resposta
afirmativa e negativa (Have you
got?, Yes, I have/No, I haven´t,
Has he/she got?, Yes, he/she
has, No, he/she hasn´t).
- Expresión do gusto en primeira
persoa en afirmativa e negativa
(I like (salad), I don´t like

(chips)).
- Expresión de cantidade:
contar desde 21 a 50.
- Expresión das cores, das
partes do corpo e cara, de
elementos próximos (What´s
this?, It´s…), membros da
familia (Who´s this ?, This is
Páx. 37721
my (brother), alimentos
(What´s this?, This is).
DOG Núm. 171

- Identificación das pezas de

roupa (I´m wearing).
- Expresión de habilidade en
afirmativa e negativa (I can, I
can´t).
ISSN1130-9229

permiso e axuda (Can I…?).

o estado de ánimo (Are you
(hungry?, Yes, I am/No I´m

not).
- Expresión da cantidade de
obxectos o persoas (How
many… are there?.
relativo a cores, números ata o 50,
materiais escolares, formas

xeométricas básicas, membros da
familia, comidas e bebidas máis
cotiás, xoguetes, estado e
sentimentos, tempo atmosférico,
días da semana, meses, accións,
materiais, animais domésticos (de
compañía e de granxa), partes do
corpo e da cara, e partes da casa
Páx. 37722
DOG Núm. 171

ÁREA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO TERCEIRO
 b  B1.1. Estratexias de comprensión:  B1.1. Comprender o sentido  PLEB1.1. Comprende o  CCL

 f - Activación de coñecementos xeral, e a información máis sentido xeral e a información
previos a partir de debuxos, relevante en interaccións máis relevante en
ISSN1130-9229
mímica, preguntas... verbais, con estruturas simples interaccións verbais, con

para á formulación de e léxico de uso cotiá (os estruturas simples e léxico
hipóteses sobre o que se vai deportes, os animais, as de uso cotiá.
escoitar en función dos comidas preferidas),

interlocutores que participan na
conectados cos propios  PLEB1.2. Comprende os  CCL
interacción e do contexto, en
intereses e coas propias puntos principais de

situacións de comunicación
breves conectadas cos seus experiencias e articulados con narracións e presentacións
intereses e adaptadas a súa claridade e lentamente breves e sinxelas e ben
idade. transmitidos de viva voz ou por estruturadas sobre temas
- Interpretación das ideas medios técnicos que non familiares ou do seu
principais expresadas en textos distorsionen a mensaxe e interese, que conteñen con
orais sinxelos a partir das súas conten co apoio visual imaxes e ilustracións que
experiencias e coñecementos. correspondente. clarifiquen o seu significado.
- Captación da idea global e  B1.2. Coñecer e aplicar as
identificación de elementos estratexias básicas máis  PLEB1.3. Entende o que se  CCL

máis relevantes en textos orais, adecuadas para a comprensión lle di en situacións
con axuda de elementos do sentido xeral, e a comunicativas habituais
lingüísticos e non lingüísticos información mais relevante do sinxelas (instrucións,
do contexto. indicacións, peticións,
texto.
- Identificación e asociación de avisos).
significados apoiándose no
contexto, ilustracións... sonoros, rítmicos e de
 PLEB1.4. Identifica a  CCL
entoación básicos nos
- Asociación de palabras e información esencial de  CAA
diferentes contextos
expresións con elementos
Páx. 37723
mensaxes sinxelas e
paraverbais (entoación, pausas, comunicativos de forma
conversas breves nas que
énfases…) e non verbais significativa.
participa que traten sobre
(expresión facial, xestos...). temas familiares
DOG Núm. 171

- Seguimento verbal e non verbal procedentes de diferentes

de instrucións sinxelas en medios de comunicación e
situacións comunicativas da Internet.
habituais.
- Repetición, memorización  PLEB1.5. Entende o que se  CCL
ISSN1130-9229
comprensiva e observación de lle di en transaccións

modelos, para a adquisición do habituais sinxelas
léxico e expresións cotiás da (instrucións, indicacións,
lingua estranxeira. peticións, avisos).

 B1.2. Patróns sonoros, acentuais,
 PLEB1.6. Valora as  CSC

rítmicos e de entoación:
interaccións orais entre
familiarización cos sons, pautas
iguais como medio de
de ritmo e entoación
aprendizaxe compartido.
característicos da lingua
estranxeira, a través do modelo do
mestre/a e de recursos
audiovisuais.

 b  B2.1. Estratexias de produción:  B2.1. Falar de si mesmo e das  PLEB2.1. Fai presentacións  CCL
 c - Planificación: persoas da súa contorna moi breves e elementais
inmediata, de obxectos, así previamente preparadas e
como de expresar os seus ensaiadas sobre temas moi
gustos e intereses, usando próximos a si mesmo/a e aos
veces.
expresións e frases sinxelas e demais cunha pronuncia e
- Execución: de uso moi frecuente, entoación comprensibles.
- Expresar a mensaxe con normalmente illadas ou
Páx. 37724
claridade axustándose aos enlazadas con conectores  PLEB2.3. Amosa unha  CSC
modelos. básicos (and/or). actitude de escoita atenta.
DOG Núm. 171

- Apoiarse nos coñecementos  B2.2. Participar de forma activa  PLEB2.4. Reproduce 

previos. e comprensible en conversas comprensiblemente textos  CCL
- Compensar as carencias que requiran un intercambio orais sinxelos e breves (p.e.
lingüísticas mediante directo de información en áreas  CSC
cancións, rimas) aprendidos
procedementos de necesidade inmediata ou a través de xogos.
ISSN1130-9229
paralingüísticos (xestos, sobre temas moi familiares,

expresións faciais, posturas, aínda que en ocasións a
contacto visual ou corporal).  PLEB2.5. Amosa interese e  CCL
pronuncia non sexa tan clara e respecto polas achegas dos
- Participar en interaccións  CSC
poida provocar confusións seus compañeiros/as.

orais en situacións reais ou lingüísticas.
simuladas, próximas a súa
idade, a través de respostas  B2.3. Producir patróns sonoros,

verbais e non verbais. acentuais, rítmicos e de
- Producir textos orais entoación básicos e de uso
coñecidos previamente diario.
mediante a participación
activa en rutinas.
- Producir textos orais cotiás
de índole diversa tendo en
conta tanto elementos
lingüísticos como
extralingüísticos: utilizar
xestos ou recorrer a imaxes
para axudar na comprensión
de producións orais.
- Participar activamente en
intercambios lingüísticos
orais breves para expresar
as necesidades de
comunicación máis
Páx. 37725
inmediatas, tendo en conta
as habituais fórmulas de
cortesía.
DOG Núm. 171


rítmicos e de entoación básicos:
- Uso axeitado dos sons propios
da lingua estranxeira: pronuncia
de palabras e frases cotiás de
ISSN1130-9229
forma comprensible.
- Iniciación ás normas que
regulan a interacción oral

(quendas de palabra, volume
de voz e ritmo axeitado)..
- Uso e identificación de
aspectos fonéticos básicos, de
ritmo e entoación para a
produción de textos breves
orais.

 b  B3.1. Estratexias de comprensión:  B3.1. Identificar o tema e  PLEB3.1. Comprende frases  CCL
 f - Activación dos coñecementos comprender o sentido xeral e as simples escritas,
previos en relación á tipoloxía e ideas principais en textos relacionadas cos temas
tema do texto que se vai escritos sinxelos de temas traballados previamente de
traballar. previamente traballados de forma oral.
- Facer anticipacións e forma oral e de interese para o
hipóteses, a partir dos alumnado e conte con apoio  PLEB3.2. Comprende a idea  CCL
elementos icónicos e textuais, visual en soporte papel ou principal dunha historia
sobre o contido de textos dixital. sinxela acompañada de
sinxelos non coñecidos que apoio visual redundante e
Páx. 37726
sexan da súa interese e
gráficos e recoñecer os identifica os e as personaxes
adaptados a súa idade.
significados e intencións principais.
DOG Núm. 171

- Captación da idea global e comunicativas básicas que  PLEB3.3. Amosa interese  CCL
identificación de elementos expresen pausas, pola lectura nunha lingua  CAA
máis relevantes en textos exclamacións, interrogacións e estranxeira.
escritos, con axuda de interrogacións.
elementos lingüísticos e non
 B3.3. Coñecer as estratexias  PLEB3.4. Emprega algunhas  CCL
ISSN1130-9229
lingüísticos do contexto.
básicas máis adecuadas para a estratexias básicas para a  CAA
- Identificación de palabras clave
do texto, relacionadas cos e comprensión do sentido xeral, e comprensión lectora.
coas personaxes e o contexto a as ideas principais en textos
escritos sinxelos.  PLB3.5. Iníciase na  CCL

través da linguaxe non verbal
ou co apoio de ilustracións. selección de contos ou  CSIEE
- Identificación de textos narracións da biblioteca de

sinxelos: regras de xogos, aula para a súa lectura
algunhas instrucións, carteis da guiada e respectando as
aula… súas normas de
- Iniciación á lectura guiada e funcionamento.
comprensión de diferentes
textos sinxelos, en soporte  PLB3.6. Amosa interese por  CCL
papel e dixital, adaptados á informase, comunicarse e  CSIEE
competencia lingüística do aprender a través dos textos
alumnado, para utilizar escritos.

información global e específica
no desenvolvemento dunha
tarefa, proxecto ou para gozar
da lectura.
puntuación moi elementais:
máis básicos.
Páx. 37727
- Asociación de grafía, pronuncia
e significado a partir de
modelos escritos, expresións
DOG Núm. 171

orais coñecidas e
establecemento de relacións
analíticas grafía-son.
- Recoñecemento de símbolos
de uso frecuente: €, @.
ISSN1130-9229
 b  B4.1. Estratexias de produción:  B4.1. Escribir textos sinxelos  PLEB4.1. Escribe frases  CCL
- Planificación seguindo un modelo dado, sinxelas relacionadas con
 f

- Seleccionar o tipo de texto compostos de frases simples temas da súa vida cotiá
 i que se vai producir: contos, illadas, nun rexistro neutro,
traballadas previamente de
notas, dramatizacións … utilizando con razoable
forma oral.
- Execución corrección as convencións
ortográficas e os principais
- Producir a mensaxe escrita
signos de puntuación, para falar  PLEB4.2. Escribe conversas  CCL
con claridade, utilizando sinxelas seguindo un modelo
expresións e frases de si mesmo/a, da súa contorna
máis inmediata e de aspectos dado e respectando a
coñecidas.
da súa vida cotiá, en situacións estrutura gramatical
léxicas mediante o uso do familiares e predicibles. coñecida.
dicionario visual do  B4.2. Aplicar patróns gráficos e
alumnado e de programas convencións ortográficas  PLEB4.3. Escribe textos  CCL

informáticos. básicas para escribir con sinxelos, organizados con
- Seleccionar e empregar o razoable corrección frases coherencia na súa secuencia
léxico adecuado ao tema e curtas que utiliza normalmente e con léxico relacionado co
usar algún recurso cohesivo ao falar, cunha ortografía tema da escritura e cos seus
para non repetir palabras. aceptable. intereses.
- Apoiarse nas palabras e  B4.3. Iniciarse no uso das
frases coñecidas ferramentas informáticas para  PLEB4.4. Completa un  CCL
previamente en interaccións completar actividades
orais e de lectura. formulario en liña con seus
predeseñadas polo persoal
datos e dos e das demais
Páx. 37728
- Empregar programas docente.
informáticos para reproducir (nome, apelido e idade...).
mensaxes escritos sinxelos
DOG Núm. 171

- Reproducir progresivamente  PLEB4.5. Responde de  CCL

a forma gráfica de certas
forma escrita a preguntas
palabras en situacións
sobre temas traballados en
comunicativas, sen modelos
dados, a través de hipóteses clase como, por exemplo,
onde está un obxecto ou un
ISSN1130-9229
ou tratando de recordar a
súa forma. lugar, de que cor é un
- Producir a partir de modelos, obxecto, que hora é, cales
de palabras e expresións, son os seus gustos ou se hai
coñecidas previamente en algo nun determinado lugar.

interaccións orais, para
transmitir información.  PLEB4.6. Escribe en soporte  CCL

- Iniciar a reelaboración de papel ou dixital falando de si
informacións en ficheiros, mesmo/a e da súa contorna
libriños... breves textos inmediata de xeito elemental.
escritos afíns aos intereses e
experiencias de alumnos e  PLEB4.7. Presenta os seus  CCL
alumnas, cunha intención
textos de forma coidada,  CSC
comunicativa.
ordenada e cunha caligrafía
 B4.2. Patróns gráficos, covencións
axeitada para a súa idade.
ortográficas e de puntuación moi

elementais:
 PLEB4.8. Valora a lingua  CCL
escrita como medio de  CSC
máis básicos.
comunicación.
- Uso de símbolos de uso
frecuente: €.
orais coñecidas e
Páx. 37729
grafía-son.
DOG Núm. 171

 b  B5.1. Aspectos socioculturais e  B5.1. Identificar aspectos  PLEB5.1. Pregunta e  CCL

sociolingüísticos: socioculturais básicos e responde para dar/obter
 f
- Valoración da lingua significativos e aplicar información en conversas
ISSN1130-9229
estranxeira como instrumento progresivamente os básicas (nome, idade,

para comunicarse. coñecementos adquiridos sobre actividades, favoritas e
- Recoñecemento e aprendizaxe estes a unha comprensión gustos) sobre si mesmo e
de formas básicas de relación adecuada do texto. sobre os demais.

social na lingua estranxeira.
 B5.2. Amosar curiosidade pola
- Aspectos sociais e culturais lingua e desexos de participar  PLEB5.2. Utiliza as rutinas  CCL
próximos aos intereses dos en actividades individuais ou de saúdo e despedidas e  CSC
nenos e nenas dos países onde diríxese aos demais
colectivas que soliciten o seu
se fala a lingua estranxeira utilizando as fórmulas de
uso comunicativo.
estudada e doutros países do cortesía básicas (hello,
mundo.  B5.3. Iniciar e rematar as
goodbye, see you...).
- Recoñecemento da realidade interaccións adecuadamente.
plurilingüe da propia contorna.  B5.4. Obter e dar información  PLEB5.3. Identifica, asocia e  CCL
- Actitude de respecto cara a si básica persoal, a súa contorna menciona palabras e frases
mesmo/a e cara aos demais máis inmediata e na situación simples con imaxes
para comprender e facerse de comunicación propia da ilustrativas.
comprender. aula.
 B5.2. Funcións comunicativas:  B5.5. Expresar nocións básicas  PLEB5.4. Expresa e  CCL
- Establecemento de relacións e relativas a tamaño, cantidade, identifica a localización
sociais: saudar, agradecer, posesión,número calidades básica de obxectos.
despedirse, dirixirse aos físicas, forma, cor, tempo
demais. atmosférico  PLEB5.5. Expresa e  CCL
- Realización de preguntas e identifica de xeito elemental
 B5.6. Expresar a localización
respostas sinxelas sobre
Páx. 37730
dos obxectos. os seus desexos.
aspectos persoais dun
mesmo/a e dos e das demais.  B5.7. Expresar e identificar os
seus desexos.
adecuadamente os
DOG Núm. 171

- Expresión da posesión dun  B5.8. Utilizar adecuadamente elementos das oracións,  CAA
mesmo/a e dunha terceira as estruturas morfosintácticas mantén a concordancia de
persoa. máis básicas e frecuentes para número e usa correctamente
realizar as funcións os nexos básicos.
- Realización de preguntas e comunicativas propias do seu
respostas sinxelas sobre os
ISSN1130-9229
nivel.
días da semana, os meses e o  PLEB5.7. Diferenza  CCL
 B5.9. Recoñecer as estruturas preguntas e respostas
tempo atmosférico etc. sintácticas básicas e os seus  CSC
simples.
- Realización de preguntas e significados asociados.

respostas sinxelas sobre a  B5.10. Utilizar estruturas  PLEB5.8. Memoriza rutinas  CCL
localización de obxectos etc. sintácticas básicas (p. e.
lingüísticas básicas e
- Realización de preguntas e enlazar palabras ou grupos de
sinxelas para, por exemplo,
respostas sinxelas sobre o palabras con conectores
básicos como “e, ou”, desenvolverse nas
prezo. interaccións mais habituais.
adecuándoas aos propósitos
- Formulación de preguntas e comunicativos.
respostas sinxelas en relación á  B5.11. Mostrar un control  PLEB5.9. Participa  CSC
cantidade. limitado dun conxunto de activamente en xogos de
- Realización de preguntas e estruturas gramaticais sinxelas letras, elaboración de
respostas sinxelas sobre os e de modelos de oracións e glosarios ilustrados e
gustos e preferencias. frases dentro un repertorio dramatizacións etc.

memorizado.
 B5.12. Comprender e utilizar o  PLEB5.10. Comprende e usa  CCL
respostas sobre a habilidade.
léxico propio do nivel en adecuadamente o  CAA
- Expresión de habilidades e contextos comunicativos vocabulario básico necesario
capacidades en afirmativo e sinxelos. para participar nas
negativo.  B5.13. Recoñecer un repertorio interaccións de aula, ler
- Formulación de preguntas e limitado de léxico oral de alta textos sinxelos adecuados á
respostas sobre a vestimenta. frecuencia relativo a situacións súa idade e escribir con
cotiás e temas habituais e léxico traballado previamente
Páx. 37731
- Descrición de persoas, plantas
concretos relacionados coas
e animais. de forma oral.
súas experiencias.
DOG Núm. 171

- Expresión de desexos.  B5.14. Distinguir a función ou  PLEB5.11. Participa de  CCL

- Formulación de preguntas funcións comunicativas do texto forma activa, cooperadora e  CSC
sobre o desexo. e os seus expoñentes máis respectuosa en intercambios
habituais. lingüísticos en situacións
- Expresión de instrucións.
rutineiras reais ou simuladas
ISSN1130-9229

a través de respostas
petición e ofrecemento de
verbais e non verbais.
axuda (Can I have (pasta),
please?).
 PLEB5.12. Valora a  CSC

 B5.3. Estruturas sintáctico- realidade plurilingüe da súa
discursivas: propia contorna.

aspectos persoais como nome,  PLEB5.13. Amosa interese  CSC
idade, estado de ánimo, comida por coñecer persoas que
favorita... (What’s your name?, falan outras linguas e teñen
My name is, How old are you?, outras culturas.
I’m, I´m (bored), What´s your
favourite food?, My favourite  PLEB5.15. Relaciona  CSC
food is...). elementos socioculturais
- Expresión de posesión en estranxeiros cos propios

primeira e terceira persoa (I´ve para avanzar no
got, He/She´s got) e desenvolvemento dunha
formulación da pregunta conciencia intercultural.
afirmativa e negativa (Have you
got?, Yes, I have/No, I haven´t,
Has he/she got?, Yes, he/she
has, No, he/she hasn´t).
Páx. 37732
- Preguntas e respostas sobre os
días da semana, meses e o
tempo atmosférico (What day is
DOG Núm. 171

it today?, It´s, What´s the

weather like today?, It´s, What
month are you in?, I´m in).
ISSN1130-9229

- Expresión de cantidade: contar
desde 51 a 100.

- Preguntas e respostas sinxelas
sobre o prezo (How much is it?,

It´s).
sobre a cantidade de obxectos
o persoas (How many… are
there?).
- Preguntas e respostas sobre o
gusto en primeira persoa (Do
you like (cheese)?, Yes, I do/
No, I don´t).
(chips)).
respostas sobre habilidade
(Can you (swim)?, Yes, I can;,
No I can´t).
Páx. 37733
- Expresión de habilidades en
afirmativo e negativo (I can
(play tennis), I can´t (play golf).
DOG Núm. 171


roupa (I´m wearing, he/she´s
wearing).
- Preguntas e respostas sobre a
vestimenta (What´s she/he
wearing?, Who´s wearing
ISSN1130-9229
(shoes)?).
- Expresión de desexos (I want to
(make a cake).
- Preguntas sobre o desexo (Do

you want to (play basketball?)).
- Expresión de instrucións
(Touch your (legs), listen,
please…).
respostas (What´s this?, It´s…).
petición e axuda (Can I have
(pasta), please?).
relativo a posesións persoais, a

cores, números ata o 100,
preposicións, días da semana,
roupa, materiais e escolares,
roupa, adxectivos para describir
persoas, partes do corpo e a cara,
deportes, equipamento deportivo,
actividades ao aire libre, comida,
moedas, estado e sentimentos,
tempo atmosférico, días da
Páx. 37734
semana, meses, accións,
materiais, animais salvaxes,
partes do corpo e da cara, e
partes da casa.
DOG Núm. 171

ÁREA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO CUARTO
 b  B1.1. Estratexias de comprensión:  B1.1. Comprender a idea global  PLEB1.1. Comprende o  CCL
e a información máis importante sentido global e a
ISSN1130-9229
 f
en textos orais moi breves con información mais
- Uso progresivo do contexto
estruturas simples e coñecidas importantes de textos orais,
visual e non verbal e dos cun léxico de uso cotiá con con estruturas coñecidas e
coñecementos previos, axuda de elementos lingüísticos léxico de uso cotiá

transferidos desde as linguas e non lingüísticos presentes procedentes de medios
que coñece a lingua
nas situacións comunicativas e audiovisuais ou da Internet

estranxeira, para a formulación conectados cos propios adecuados a súa idade.
de hipóteses sobre o que se vai intereses e coas propias
escoitar, sobre o tema ou a experiencias, articulados con  PLEB1.2. Comprende os  CCL
situación. claridade e lentamente, puntos principais e recoñece
transmitidos de viva voz ou por palabras e expresións
- Interpretación das ideas a través de recursos multimedia coñecidas en textos orais
principais expresadas en que non distorsionen a (contos, cancións e
mensaxes orais de progresiva mensaxe. conversas) sobre temas
complexidade, como instrucións  B1.2. Coñecer e aplicar as familiares ou do seu interese
ou explicacións e interaccións estratexias básicas máis e expresados con claridade

orais ou gravacións en soporte adecuadas para a comprensión e que conten con apoio
audiovisual e informático para do sentido xeral, e a visual.
extraer información global e información mais importante do
dalgún detalle concreto. texto.  PLEB1.3. Identifica a  CCL
 B1.3. Discriminar patróns información máis relevante
- Recoñecemento de léxico,  CAA
sonoros, rítmicos e de en interaccións orais nas que
formas e estruturas básicas
entoación básicos nos participa que traten sobre
orais propias da lingua
diferentes contextos temas familiares
estranxeira, para expresar
comunicativos de forma procedentes de diferentes
funcións previamente utilizadas.
Páx. 37735
significativa. medios de comunicación e
- Asociación de palabras e da Internet.
expresións con elementos
paraverbais (entoación, pausas,
DOG Núm. 171

énfases…) e non verbais  PLEB1.4. Escoita  CCL

(expresión facial, xestos...).
atentamente en interaccións  CSC
- Seguimento verbal e non verbal cara a cara, sen interromper.
de mensaxes orais (instrucións
e peticións)de progresiva
 PLEB1.5. Interese e  CCL
ISSN1130-9229
complexidade en situacións
respecto polas intervencións  CSC
comunicativas habituais dentro
e fóra da aula. orais alleas en prol da
mellora da súa pronuncia,
- Repetición, memorización
entoación e acentuación.

comprensiva e observación de
modelos correspondentes a
rimas, cancións,
dramatizacións... para a
adquisición do léxico e
expresións cotiás da lingua
estranxeira.
- Desenvolvemento de actitudes
e estratexias de cooperación e
respecto en situacións de
aprendizaxe compartida que
faciliten interaccións orais en

grupo, seguindo modelos
pautados, para a realización de
tarefas na aula.
de entoación: identificación
progresiva de aspectos fonéticos,
do ritmo e da entoación da lingua
estranxeira como aspectos
fundamentais para a comprensión
Páx. 37736
de breves textos orais a través do
xogo e da expresión corporal e
musical.
DOG Núm. 171

 b  B2.1. Estratexias de produción:  B2.1. Interactuar en situacións  PLEB2.1. Participa en  CCL

 c - Planificación: reais ou simuladas sinxelas de situacións reais ou  CSC
comunicación sobre temas do simuladas de comunicación
ISSN1130-9229

seu interese, sobre persoas da breves e elementais,
súa contorna inmediata, usando previamente preparadas e
veces.
expresións e frases coñecidas ensaiadas, sobre temas do
- Execución: e de uso frecuente, seu interese, sobre persoas

- Expresar a mensaxe con normalmente illadas ou da súa contorna inmediata,
claridade axustándose aos enlazadas con conectores cunha pronuncia e entoación

modelos. básicos (and/or/then). comprensibles.
- Apoiarse nos coñecementos  B2.2. Participar de forma activa
previos para participar e cooperativa en situacións  PLEB2.2. Pregunta e  CCL
activamente en situacións funcionais de comunicación que responde para dar/obter
funcionais de comunicación, requiran un intercambio directo información en interaccións
seguindo modelos, de información en áreas de cotiás.
adecuadas á idade do necesidade inmediata ou temas
alumnado e aos seus do seu interese cunha  PLEB2.3. Amosa unha  CSC
intereses.. pronuncia axeitada e actitude de escoita atenta.

- Compensar as carencias empregando as convencións
propias do proceso  PLEB2.4.Reproduce  CCL
comunicativo. comprensiblemente textos  CSC
procedementos non verbais
orais sinxelos e breves (p.e.
(xestos, expresións faciais,  B2.3. Valorar as linguas
cancións, conversas
posturas, contacto visual ou estranxeiras como instrumento
telefónicas ou
corporal). de comunicación.
dramatizacións).
- Recoñecer e usar  B2.4. Producir patróns sonoros,
progresivamente léxico, acentuais, rítmicos e de
Páx. 37737
 PLEB2.5. Manifesta interese  CSC
formas e estruturas básicas entoación básicos e de uso e respecto polas apartacións
orais moi breves propias da diario. do seus compañeiros/as.
DOG Núm. 171

lingua estranxeira, para  PLEB2.8. Amosa unha  CCL

expresar funcións actitude positiva polo uso da
previamente traballadas.  CSC
lingua estranxeira nas
- Participar en interaccións diferentes situacións
orais en situacións reais ou comunicativas.
ISSN1130-9229
respostas verbais e non  PLEB2.9. Domina  CCL
verbais.
progresivamente aspectos
- Producir textos orais cotiás fonéticos, do ritmo, da

de índole diversa tendo en acentuación e da entoación
conta tanto elementos da lingua estranxeira para a

lingüísticos como produción de textos orais.
extralingüísticos: utilizar
xestos ou recorrer a imaxes
para axudar na comprensión
de producións orais.
orais sinxelos, previamente
traballados en grupo, para

expresar as necesidades de
comunicación máis
inmediatas.
- Empregar a lingua
variadas de comunicación.
de entoación:
- Uso axeitado dos sons propios
Páx. 37738
da lingua estranxeira: pronuncia
de palabras e frases cotiás de
forma comprensible.
DOG Núm. 171

- Iniciación ás normas que

regulan a interacción oral
(quendas de palabra, volume
de voz e ritmo axeitado).
- Dominio moi progresivo de
ISSN1130-9229

orais a través do xogo e da

expresión corporal e musical.
 b  B3.1. Estratexias de comprensión:  B3.1. Identificar o tema e  PLEB3.1. Comprende frases  CCL
 f - Activación dos coñecementos comprender o sentido xeral e as simples escritas,
previos en relación á tipoloxía e ideas máis importantes en relacionadas cos temas
tema do texto que se vai textos escritos sinxelos de traballados previamente de
traballar. temas previamente traballados forma oral.
de forma oral e de interese para
- Identificar elementos icónicos,

o alumnado, e conte con apoio  PLEB3.2. Comprende a idea  CCL
títulos e facer unha primeira
visual en soporte papel ou principal dun texto escrito
anticipación sobre o contido de
dixital. sinxelo acompañado de
textos escritos sinxelos
 B3.2. Coñecer as estratexias apoio visual, acorde a súa
básicas máis adecuadas para a idade procedente dos
- Identificación de palabras clave medios de comunicación
comprensión do sentido xeral, e
do texto, relacionadas cos e adaptados a súa
as ideas principais en textos
coas personaxes e o contexto a competencia lingüística.
escritos sinxelos.
través da linguaxe non verbal
ou co apoio de ilustracións.  B3.3. Discriminar patróns
Páx. 37739
 PLEB3.3. Amosa interese  CCL
gráficos e recoñecer os
- Identificación de textos pola lectura nunha lingua  CAA
significados e intencións
sinxelos: regras de xogos, estranxeira.
DOG Núm. 171

algunhas instrucións, carteis da comunicativas básicas que  PLB3.4. Selecciona contos,  CCL
aula… expresen pausas, exclamacións narracións ou outro material  CSIEE
- Recoñecer o léxico, formas e e interrogacións. escrito da biblioteca de aula
estruturas básicas escritas para a súa lectura autónoma
propias da lingua estranxeira, acordes a súa idade e
ISSN1130-9229
para expresar funcións intereses.

previamente utilizadas.
- Captación da idea global e  PLB3.5. Iniciase  CCL
identificación de elementos progresivamente no uso

 CAA
máis relevantes en textos autónomo de estratexias de
escritos situacións cotiás comprensión lectora.

próximas á experiencia como
invitacións, felicitacións, notas,
 PLB3.6. Formula hipóteses  CCL
avisos, folletos..., con axuda de
sobre o texto a partir de  CSIEE
elementos lingüísticos e non
lingüísticos do contexto. elementos icónicos e títulos
que o acompañan, e
- Lectura guiada e comprensión
compróbaas.
de diferentes textos sinxelos,
en soporte papel e dixital,
 PLEB3.7. Valora a lingua  CCL
adaptados á competencia
lingüística do alumnado, para escrita como medio de  CAA
utilizar información global e comunicación.
específica, no
desenvolvemento dunha tarefa,  PLEB3.9. Amosa interese  CCL
proxecto ou para gozar da por informarse, comunicarse  CSIEE
lectura. e aprender a través dos
- Iniciación no uso do dicionario textos escritos.
bilingüe e das tecnoloxías da
información e da comunicación
Páx. 37740
para ler (web, programas
multimedia e correo
electrónico).
DOG Núm. 171


- Recoñecemento dos signos de
puntuación elementais.
ISSN1130-9229


orais coñecidas e
analíticas grafía-son.
de uso frecuente: €, ₤ @.
 b  B4.1. Estratexias de produción:  B4.1. Escribir textos sinxelos  PLEB4.1. Escribe frases  CCL
- Planificación: propios, compostos de frases sinxelas relacionadas con
 f
simples illadas, nun rexistro
- Seleccionar o tipo de texto temas da súa vida cotiá

 i neutro, utilizando con razoable
que se vai producir: conto, traballadas previamente de
corrección as convencións
notas, dramatizacións … forma oral.
ortográficas e os principais
- Iniciarse no uso do signos de puntuación, para falar
de si mesmo, da súa contorna  PLEB4.2. Escribe conversas  CCL
dicionario bilingüe e outros
máis inmediata e de aspectos sinxelas, seguindo un
materiais de consulta en
soporte papel ou dixital da súa vida cotiá, en situacións modelo dado e respectando
adecuados á idade do familiares e predicibles. a estrutura gramatical
alumnado.  B4.2. Coñecer e aplicar as coñecida.
estratexias básicas máis
Páx. 37741
- Execución:
adecuadas para a produción de  PLEB4.3. Escribe textos  CCL
- Producir a mensaxe escrita textos escritos. sinxelos, organizados con
con claridade, utilizando coherencia na súa secuencia
DOG Núm. 171

expresións e frases  B4.3. Aplicar patróns gráficos e e con léxico relacionado co

coñecidas. convencións ortográficas tema da escritura propios de
- Compensar as carencias básicas para escribir con situacións de relación
léxicas mediante o uso do razoable corrección frases interpersoal (invitacións,
dicionario visual do curtas que utiliza normalmente notas e avisos).
ISSN1130-9229
alumnado e de materias ao falar, cunha ortografía

audiovisuais e multimedia aceptable.  PLEB4.4. Completa un  CCL
para reproducir mensaxes formulario en liña cos seus
escritas sinxelas.  B4.8. Iniciarse no uso das
ferramentas informáticas para datos persoais e dos e das

- Apoiarse nas palabras e demais (nome, apelido,
completar actividades
frases coñecidas
preelaboradas polo persoal idade...).

previamente en interaccións
orais e de lectura. docente.
 PLEB4.5. Responde de  CCL
- Seleccionar e empregar o forma escrita a preguntas
léxico adecuado ao tema e
sobre temas traballados en
usar algún recurso cohesivo
clase como, por exemplo,
para non repetir palabras.
onde está un obxecto ou un
- Reelaborar informacións en
lugar, de que cor é un
ficheiros, libriños... textos
obxecto, que hora é, cales
escritos, moi breves e
pautados, afíns aos seus son os seus gustos ou se hai

intereses, cunha intención algo nun determinado lugar.
comunicativa.
- Reproducir a forma gráfica  PLEB4.6. Escribe  CCL
de certas palabras en correspondencia persoal
situacións comunicativas, simple en soporte papel ou
sen modelos dados, a través dixital falando de si mesmo/a
de hipóteses ou tratando de e da súa contorna inmediata.
recordar a súa forma.
 PLEB4.7. Produce textos  CCL
Páx. 37742
- Compoñer a partir de
modelos, diferentes textos escritos significativos,en  CD
sinxelos, utilizando soporte papel ou dixital, de
expresións e frases  CSC
forma individual ou en
DOG Núm. 171

coñecidas oralmente, para parella seguindo o modelo

transmitir información. traballado.
- Utilizar a lingua estranxeira
en mensaxes escritas como  PLEB4.8. Utiliza de xeito  CCL
recordatorio visual e para á guiado as TIC para a  CD
ISSN1130-9229
aprendizaxe de novas produción de textos sinxelos.

palabras e expresións
(carteis para identificar os  PLEB4.9. Presenta os seus  CAA
obxectos e os espazos da textos con caligrafía clara e  CSIEE

aula, calendario, normas de limpeza: evitando riscos,
xogos, cartafol colectivo...). inclinación de liñas etc.

- Iniciarse no uso das
tecnoloxías da información e  PLEB4.10. Amosa interese  CCL
a comunicación para por utilizar a lingua  CAA
producir textos e estranxeira escrita de forma
presentacións, recompilar e correcta en situacións
transmitir información. variadas atendendo á súa
corrección ortográfica.
máis básicos.
- Uso de símbolos de uso
frecuente: €, ₤.
Páx. 37743
orais coñecidas e
grafía-son.
DOG Núm. 171

 f sociolingüísticos: socioculturais e básicos da vida cotiá dos  CAA
- Valoración positiva das sociolingüísticos básicos para países onde se fala a lingua
ISSN1130-9229
 CSC
intervencións orais propias e unha comprensión adecuada do estranxeira (horarios,
alleas na lingua estranxeira texto oral e escrito. comidas, festividades...) e
como instrumento para  B5.2. Amosar curiosidade pola compáraos cos propios,
comunicarse e coñecer outras lingua e pola súa cultura. amosando unha actitude de

culturas. apertura cara ao diferente.
 B5.3. Iniciar e rematar as
- Valoración da propia cultura a interaccións adecuadamente en

 PLEB5.2. Amosa curiosidade  CCL
través do coñecemento e situacións reais ou simuladas
por aprender a lingua  CSC
valoración doutras culturas, en contextos dirixidos.
estranxeira e a súa cultura.
respecto e aceptación de ideas  B5.4. Obter e dar información
e costumes distintos. persoal, sobre o seu contorno  PLEB5.3. Inicia e remata as  CCL
- Recoñecemento e aprendizaxe máis inmediato en situacións interaccións  CAA
de formas básicas de relación comunicativas habituais dentro adecuadamente.
social na lingua estranxeira. e fóra da aula.  CSC
- Recoñecemento da realidade  B5.5. Expresar nocións básicas

 PLEB5.4. Pregunta e  CCL
plurilingüe da propia contorna. relativas a rutinas, tempo,
responde de xeito  CSC
 B5.2. Funcións comunicativas: vestimenta e prezo.
comprensible en actividades
- Establecemento de relacións  B5.6. Expresar e identificar de aprendizaxe cotiás en
sociais: saudar, agradecer, localización de persoas, de distintos contextos.
despedirse, dirixirse aos obxectos e de lugares.
demais.  B5.7. Solicitar e comprender o  PLEB5.5. Expresa, identifica  CCL
- Realización de preguntas e permiso, o acordo, a e distingue os tramos
respostas sinxelas sobre información, a preferencia, a horarios e as rutinas do día,
Páx. 37744
aspectos persoais dun axuda ou o desexo, a prezos, vestimentas…
mesmo/a e dos e das demais. capacidade entre outras.
DOG Núm. 171

- Expresión da posesión dun  B5.8. Utilizar adecuadamente  PLEB5.6. Pregunta e  CCL

mesmo/a e dunha terceira as estruturas morfosintácticas responde de xeito  CSC
persoa en afirmativa e para realizar as funcións comprensible sobre a
negativa. comunicativas propias do seu localización (obxectos,
- Expresión da información en nivel. espazos, seres vivos …).
ISSN1130-9229
afirmativa e negativa e  B5.9. Recoñecer estruturas

formulación das sintácticas básicas e os seus  PLEB5.7. Pregunta e  CCL
correspondentes preguntas. significados asociados. responde de xeito  CSC
comprensible sobre o

- Realización de preguntas e  B5.10. Utilizar estruturas
respostas sinxelas sobre os permiso, o acordo, a
sintácticas de progresiva
días da semana, os meses e o preferencia, desexo ou a

dificultade (p. e. enlazar frases
tempo atmosférico, a hora etc. capacidade.
sinxelas con conectores
- Descrición das rutinas diarias. básicos como and, or, then).
- Realización de preguntas e  B5.10. Mostrar un control sobre adecuadamente os
respostas sinxelas indicando a un conxunto de estruturas elementos das oracións,
identificación e localización de gramaticais sinxelas e de mantén a concordancia de
persoas, de obxectos e de modelos de oracións e frases número e usa correctamente
lugares... dentro dun repertorio os nexos básicos.
- Realización de preguntas e memorizado.

respostas sinxelas en relación  B5.11. Comprender e utilizar o  PLEB5.9. Diferenza  CCL
a operacións de compravenda. léxico propio do nivel en preguntas e respostas moi
- Formulación de preguntas e situacións comunicativas simples, así como as que
respostas sinxelas en relación sinxelas da vida da aula ou fóra achegan información.
á cantidade. dela.
 B5.12. Comparar aspectos  PLEB5.10. Memoriza rutinas  CCL
lingüísticos e culturais das lingüísticas para  CAA
linguas que coñece para desenvolverse nas
gustos e preferencias.
Páx. 37745
mellorar na súa aprendizaxe e interaccións habituais.
lograr unha competencia
DOG Núm. 171

- Realización de preguntas e integrada a través de  PLEB5.12. Compara  CCL

respostas sobre a habilidade. producións audiovisuais ou aspectos lingüísticos e  CAA
- Expresión de habilidades e multimedia e de manifestacións culturais das linguas que
capacidades en afirmativo e artísticas (horarios, hábitos, coñece para mellorar na súa
negativo. festividades…). aprendizaxe e lograr unha
ISSN1130-9229
- Formulación de preguntas e  B5.13. Recoñecer un repertorio competencia integrada a

respostas sobre a vestimenta. limitado de léxico de alta través de producións
frecuencia relativo a situacións audiovisuais ou multimedia e
cotiás e temas habituais e de manifestacións artísticas.

e animais.
concretos relacionados coas
- Expresión básica de desexos. súas experiencias, intereses e  PLEB5.13. Comprende e usa  CCL
- Formulación de preguntas próximos á súa idade. adecuadamente o  CAA
sobre o desexo. vocabulario necesario para
- Expresión de instrucións. participar nas interaccións de
aula ou fóra da aula, ler
textos próximos á súa idade
e escribir con léxico
axuda.
traballado previamente.
 B1.4. Estruturas sintáctico-
discursivas:
- Saúdos, agradecemento,
despedidas... (Hi, See you,
How are you? I´m fine,
thanks…).
aspectos persoais, como nome,
idade, estado de ánimo, comida
favorita... (What’s your
Páx. 37746
name?,My name is, How old
are you?, I’m, I´m (bored),
What´s your favourite (sport)?
DOG Núm. 171

My favourite (sport) is...,

(What´s his/her favourite
(subjectt)? His/her favourite
(subject) is...).
ISSN1130-9229
primeira e terceira persoa e

afirmativa e negativa.

- Expresión da información (I´ve/I
haven´t got (English) on

(Friday), Have you got (PE) on
(Tuesday), Yes, I´ve/No I
haven´t).
días da semana, meses, o
tempo atmosférico e a hora
(What time is it ?, It´s (Half)
past (one)...).
- Descrición das rutinas diarias (I
(get up) (at eight o clock) on
(Monday)).
Páx. 37747
desde 1 a 100.
DOG Núm. 171

It´s (one) pound and (fifty)

cents).
ou persoas (How many… are
ISSN1130-9229
there?).

No, I don´t).

(chips)).
respostas sobre habilidade
(Can you (swim)?, Yes, I can;
No I can´t).

(play the piano), I can´t (play
the trumpet).
wearing).
Páx. 37748
(shoes)?).
- Expresión de desexos (I want
to (make a cake).
DOG Núm. 171


(Touch your (legs), Listen,
please…).
ISSN1130-9229
respostas curtas (What´s this?,
It´s…).

(pasta), please?).
frecuencia (recepción e recepción)
relativo a posesións persoais, a
cores, números ata o 100,
roupa, materiais escolares, a hora,
adxectivos para describir persoas,
lugares e obxectos, partes do

corpo e a cara, deportes,
equipamento deportivo,
actividades ao aire libre, comida,
moedas (euros, cents, pounds,
pence), estado e sentimentos,
semana, meses, estacións do
ano, accións (rutina diaria...),
instrumentos musicais, materiais,
Páx. 37749
animais, partes do corpo e da cara
e partes da casa.
DOG Núm. 171

ÁREA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO QUINTO
 b  B1.1. Estratexias de comprensión:  B1.1. Comprender a idea global  PLEB1.1. Comprende o  CCL
ISSN1130-9229
 f e a información máis importante sentido global e a

- Uso do contexto visual e non en textos orais moi breves, con información máis importante
verbal e dos coñecementos estruturas simples e coñecidas de textos orais, con
previos para a formulación de cun léxico de uso moi frecuente estruturas coñecidas e léxico

hipóteses sobre o que se vai e conectados cos propios de uso cotiá adecuados á
escoitar, sobre o tema ou a intereses e coas propias súa idade, procedentes de
situación, transferidos desde as experiencias do alumnado, medios audiovisuais ou da

linguas que coñece á lingua articulados con claridade e Internet.
estranxeira. transmitidos de viva voz ou por
soportes multimedia que non  PLEB1.2. Comprende os  CCL
- Identificación da tipoloxía de
distorsionen a mensaxe. puntos principais e recoñece
textos emitidos en diferentes
 B1.2. Coñecer e aplicar as palabras e expresións
situacións de comunicación
estratexias básicas máis coñecidas en textos orais
(rima, canción, exposición,
adecuadas para a comprensión (xogos de ordenador,
descrición, diálogo...),
do sentido xeral e a información peticións, instrucións) sobre

adaptando a comprensión ao
mais importante do texto. temas do seu interese,
mesmo.
expresados con claridade e
- Interpretación das ideas  B1.3. Discriminar patróns
que conten con apoio visual
principais expresadas en sonoros, acentuais, rítmicos e
en soporte papel ou dixital.
mensaxes orais de progresiva de entoación básicos nos
complexidade, como instrucións diferentes contextos
 PLEB1.3. Identifica a  CCL
ou explicacións e interaccións comunicativos de forma
información máis relevante
significativa.  CD
orais ou gravacións en soporte en interaccións orais nas que
audiovisual e informático para participa que traten sobre  CAA
Páx. 37750
extraer información global ou temas familiares
dalgún detalle concreto. procedentes de diferentes
medios de comunicación e
da Internet.
DOG Núm. 171

- Repetición, memorización  PLEB1.4. Escoita  CCL

comprensiva e observación de atentamente en interaccións  CSC
modelos para a adquisición do cara a cara, sen interromper.
léxico, rutinas e expresións
cotiás da lingua estranxeira.  PLEB1.5. Amosa interese e  CCL
ISSN1130-9229
- Identificación de informacións respecto polas intervencións  CSC

específicas en textos orais orais alleas en prol da
variados emitidos en diferentes mellora da súa pronuncia,
situacións de comunicación. entoación e acentuación.

- Seguimento verbal e non verbal
de mensaxes orais de
progresiva complexidade en
situacións comunicativas
habituais dentro e fóra da aula.
- Desenvolvemento de actitudes
e estratexias de cooperación e
respecto en situacións de
aprendizaxe compartida que
faciliten interaccións orais en

grupo para a realización de
tarefas na aula.
 B1.2. Patróns sonoros, rítmicos,
de entoación e acentuación
básica: identificación progresiva
de aspectos fonéticos, do ritmo, da
entoación e da acentuación básica
da lingua estranxeira como
aspectos fundamentais para a
Páx. 37751
comprensión de breves textos
orais.
DOG Núm. 171

 b  B2.1. Estratexias de produción:  B2.1. Interactuar en situacións  PLEB2.1. Participa de forma  CCL
 c - Planificación: reais ou simuladas sinxelas de activa en situacións reais ou
comunicación sobre temas dos simuladas de comunicación,
ISSN1130-9229

seu interese, sobre persoas da previamente preparadas e
claridade e practicala varias
súa contorna inmediata, usando ensaiadas, sobre temas do
veces, distinguindo a súa
expresións e frases feitas de seu interese, sobre persoas
idea ou ideas principais e a
uso frecuente, normalmente da súa contorna inmediata,

súa estrutura básica.
illadas ou enlazadas con cunha pronuncia e entoación
- Iniciarse na adecuación do
conectores básicos comprensibles.

texto á persoa destinataria, (and/or/then/but).
contexto e canle, aplicando a
 B2.2. Participar de forma activa  PLEB2.2. Pregunta e  CSC
estrutura de discurso responde para dar/obter
e cooperativa en situacións
adecuados a cada caso. información en interaccións
funcionais de comunicación que
- Execución: requiran un intercambio directo cotiás habituais.
- Expresarse oralmente en de información en áreas de
situacións reais ou necesidade inmediata ou temas  PLEB2.3. Amosa unha  CCL
simuladas con progresiva do seu interese cunha actitude de escoita atenta.  CSC
autonomía, eficacia e pronuncia axeitada e

complexidade das empregando as convencións  PLEB2.4. Produce textos  CCL
expresións utilizadas. propias do proceso orais propios, sinxelos e  CD
- Apoiarse nos coñecementos comunicativo. breves (p.e. cancións,
 CSC
previos, sobre o tema ou a  B2.3. Valorar a lingua conversas telefónicas,
situación transferidos desde estranxeiras como instrumento dramatizacións) utilizando
as linguas que coñece á de comunicación. distintos soportes
lingua estranxeira, para multimedia.
 B2.4. Producir patróns sonoros,
participar activamente en acentuais, rítmicos e de
Páx. 37752
situacións funcionais,  PLEB2.5. Recorda as ideas  CCL
entoación básicos e de uso
previamente preparadas e principais dun texto
diario. escoitado e fai un resumo
ensaiadas, de comunicación
breve sobre o mesmo.
DOG Núm. 171

adecuadas á idade do  PLEB2.6. Manifesta interese  CCL

alumnado e aos seus e respecto polas opinións do  CSC
intereses. seus compañeiros/as.
lingüísticas mediante  PLEB2.7. Recoñece a  CCL
ISSN1130-9229
procedementos non verbais diversidade lingüística da

(xestos, expresións faciais, súa contorna como elemento
posturas, contacto visual ou enriquecedor.
corporal).

- Recoñecer e usar léxico,  PLEB2.8. Comeza a utilizar  CCL
formas e estruturas básicas correctamente e  CAA

orais coñecidas e propias da progresivamente aspectos
lingua estranxeira, para fonéticos básicos, do ritmo,
expresar funcións da acentuación e da
previamente traballadas. entoación da lingua
estranxeira para a produción
- Manter conversas cotiás e
de textos orais
familiares sobre temas
comprensibles.
coñecidos en situacións de
comunicación predicibles.
- Participar en interaccións
orais en situacións reais ou
respostas verbais e non
verbais que esixan elección
entre un repertorio limitado
de posibilidades, en
contextos progresivamente
menos dirixidos.
Páx. 37753
- Producir textos orais cotiáns
de índole diversa tendo en
conta tanto elementos
DOG Núm. 171

lingüísticos como
extralingüísticos, dicindo ou
lendo en voz alta para toda a
clase textos breves de
realización propia.
ISSN1130-9229
orais breves, previamente
traballados en grupo, para

expresar as necesidades de
comunicación máis
inmediatas.
- Empregar a lingua
variadas de comunicación.
 B2.2. Patróns sonoros, rítmicos,
de entoación e de acentuación
básica:
- Uso progresivo das normas que
regulan a interacción oral.

- Pronuncia comprensible, ritmo,
entoación e acentuación
adecuados, tanto na interacción
e expresión oral como na
recitación, dramatización ou
lectura en voz alta.
- Dominio progresivo de
Páx. 37754
orais, a través do xogo e da
expresión corporal e musical.
DOG Núm. 171


 f - Activación dos coñecementos comprender o sentido xeral e información básica escrita en
previos en relación á tipoloxía e as ideas principais en textos notas, tendas e medios de
ISSN1130-9229
tema do texto que se vai escritos sinxelos de temas transporte, relacionadas cos
traballar e formulación de previamente traballados de temas traballados
hipóteses sobre o seu contido e forma oral e cun léxico cotián previamente de forma oral.
contexto. de interese para o alumnado e

que conte con apoio visual en  PLEB3.2. Comprende a idea  CCL
- Identificar elementos icónicos,
soporte papel ou dixital. principal dun texto escrito  CD

títulos e facer unha primeira
sinxelo, con apoio visual,
anticipación e hipótese sobre o  B3.2. Recoñecer as estratexias
básicas máis adecuadas para a procedente dos medios de
contido de textos escritos
comprensión do sentido xeral, e comunicación adaptados á
breves do seu interese e
as ideas principais en textos súa competencia lingüística
escritos sinxelos. e acorde coa súa idade.
- Deducir o significado de
palabras e expresións non  B3.3. Discriminar patróns
 PLEB3.4. Emprega algunhas  CCL
coñecidas de palabras clave do gráficos e recoñecer os
estratexias básicas para a  CAA
texto, relacionadas cos e coas significados e intencións

comprensión lectora.
personaxes e co contexto a comunicativas básicas que
través da linguaxe non verbal expresen pausas, exclamacións
 PLB3.5. Selecciona contos,  CCL
ou co apoio de ilustracións. e interrogacións.
narracións ou outro material  CSIEE
- Recoñecer textos breves,  B3.4. Recoñecer os signos escrito da biblioteca da aula
propios ou alleos de situacións ortográficos básicos (punto e para a súa lectura autónoma,
cotiás próximas á súa coma), así como os símbolos acordes á súa idade e
experiencia como invitacións, frecuentes. intereses e respectando as
felicitacións, notas, carteis... súas normas de
Páx. 37755
- Recoñecer o léxico, formas e funcionamento.
estruturas breves escritas
DOG Núm. 171

propias da lingua estranxeira,  PLB3.6. Formula hipóteses  CCL

para expresar funcións sinxelas a partir de  CAA
previamente utilizadas. elementos icónicos e títulos
 CSIEE
- Captación da idea global e que o acompañan e
identificación de elementos compróbaas.
ISSN1130-9229
específicos en textos escritos

situacións cotiás próximas á  PLEB3.7. Valora a lingua  CCL
experiencia, con axuda de escrita como medio de  CAA
elementos lingüísticos e non comunicación.

lingüísticos do contexto.
- Lectura menos guiada e  PLEB3.8. Amosa interese  CCL

comprensión de diferentes por informarse, comunicarse  CSIEE
textos sinxelos, en soporte e aprender a través dos
papel e dixital, adaptados á textos escritos.
competencia lingüística do
alumnado, para utilizar  PLEB3.9. Amosa interese  CCL
información global e específica,
pola corrección, ortografía
no desenvolvemento dunha
básica, puntuación e
tarefa, proxecto ou para gozar
presentación dos textos
da lectura.
escritos.
- Usar progresivamente o
dicionario bilingüe, biblioteca da
aula e as tecnoloxías da
para ler (webs infantís e
xuvenís, programas multimedia,
correo electrónico).
Páx. 37756
- Recoñecemento dos signos de
puntuación elementais.
DOG Núm. 171


orais coñecidas e
ISSN1130-9229
analíticas grafía-son,
coñecemento dalgunhas
irregularidades específicas
propias da lingua estranxeira..

 b  B4.1. Estratexias de produción:  B4.1. Elaborar textos sinxelos  PLEB4.1. Elabora textos  CCL
 f - Planificación: propios, compostos de frases sinxelos relacionados con
simples illadas, utilizando con temas da súa vida cotiá,
 i - Seleccionar o tipo de texto
razoable corrección as experiencias e actividades
convencións ortográficas e os na aula, traballados
notas, dramatizacións …
principais signos de puntuación, previamente de forma oral.
- Usar, de forma para falar de si mesmo, da súa
progresivamente autónoma, contorna máis inmediata e de  PLEB4.2. Escribe diálogos  CCL
estratexias básicas de aspectos da súa vida cotiá, en simples, a partir de modelos,
produción de textos (a quén situacións familiares e respectando a estrutura
vai dirixido, qué se quere predicibles. gramatical coñecida e as
dicir e como se vai organizar normas ortográficas básicas.
 B4.2. Coñecer e aplicar as
a información), así como a
estratexias básicas máis
elaboración pautada dun
adecuadas para a produción de  PLEB4.3. Escribe textos  CCL
borrador ou a revisión do
Páx. 37757
textos escritos. sinxelos, organizados con
texto para a súa corrección. coherencia na súa secuencia
 B4.7. Usar ferramentas
- Usar progresivamente o e con léxico relacionado co
informáticas para completar
dicionario bilingüe e outros tema da escritura propios de
DOG Núm. 171

materiais de consulta en actividades preelaboradas polo situacións de relación

soporte papel ou dixital persoal docente, realizar interpersoal (invitacións,
adecuados á idade do sinxelas presentacións e notas, avisos).
alumnado. transmitir información.
- Execución:  B4.8. Aplicar patróns gráficos e  PLEB4.4. Amosa interese  CCL
ISSN1130-9229
convencións ortográficas polo uso guiado das TIC  CD

- Producir a mensaxe escrita
básicas para escribir con para producir textos e
con claridade, utilizando  CSC
razoable corrección frases presentacións e transmitir
expresións e frases
curtas que utiliza normalmente información escrita.

coñecidas, atendendo á
persoa destinataria, ao tipo ao falar, cunha ortografía
aceptable.  PLEB4.6. Produce  CAA

de texto e á finalidade, tanto
mensaxes escritas breves:  CSIEE
en soporte papel como
notas e avisos, instrucións
dixital.
ou normas, cartas,
- Compensar as carencias felicitacións, carteis, folletos,
léxicas mediante o uso do cómics o descricións de
dicionario visual e bilingüe lugares, gustos ou afeccións)
do alumnado, biblioteca de
aula e materias dixitais para  PLEB4.7. Produce textos  CCL
reproducir mensaxes escritos significativos,en  CAA

escritas sinxelas. soporte papel ou dixital, de
- Apoiarse nas palabras e forma individual ou en
frases coñecidas parella seguindo o modelo
previamente en interaccións traballado (elaboración
orais e de lectura. dunha enquisa, SMS,
- Seleccionar e empregar o correspondencia persoal
léxico adecuado ao tema e simple en soporte papel ou
usar algún recurso cohesivo dixital falando de si mesmo/a
e da súa contorna inmediata
Páx. 37758
para non repetir palabras.
…).
- Elaborar informacións en
ficheiros, libriños... textos
DOG Núm. 171

breves escritos afíns aos  PLEB4.8. Uso do dicionario  CCL

seus intereses e bilingüe e doutros materiais  CAA
experiencias, cunha de consulta para a
intención comunicativa. elaboración de textos.
- Reproducir a forma gráfica
ISSN1130-9229
certas palabras en situacións  PLEB4.9. Presenta os seus  CCL

comunicativas, sen modelos textos con caligrafía clara e
dados, a través de hipóteses limpeza: evitando riscos,
ou tratando de recordar a inclinación de liñas etc.

súa forma.
- Utilizar a lingua estranxeira  PLEB4.10. Utiliza a lingua  CCL

en mensaxes escritas como estranxeira escrita de forma
recordatorio visual e para á correcta en situacións
aprendizaxe de novas variadas atendendo á súa
palabras e expresións corrección ortográfica
(carteis para identificar os básica.
obxectos e os espazos da
aula, calendario, normas de
xogos, cartafol colectivo...).
- Usar as tecnoloxías da
información e a
comunicación para producir
textos e presentacións,
recompilar e transmitir
información.
covencións ortográficas e de
Páx. 37759
elementais (interrogación,
exclamación).
DOG Núm. 171


orais coñecidas e
ISSN1130-9229
analíticas grafía-son,
coñecemento dalgunhas
irregularidades específicas
propias da lingua estranxeira.

sociolingüísticos: socioculturais e básicos da vida cotiá dos
 f  CAA
sociolingüísticos básicos e países onde se fala a lingua
- Actitude receptiva e  CSC
significativos e aplicar estranxeira (horarios,
respectuosa cara ás persoas, comidas, festividades…) e
países e comunidades progresivamente os
compáraos cos propios,

lingüísticas que falan outra coñecementos adquiridos sobre
lingua e teñen unha cultura estes, a unha comprensión apertura cara ao diferente.
diferente á propia. adecuada do texto oral e
escrito.  PLEB5.2. Amosa curiosidade  CCL
- Coñecemento dalgunhas
similitudes e diferenzas nos  B5.2. Amosar curiosidade pola por aprender a lingua  CSC
costumes cotiáns e uso das lingua e pola súa cultura. estranxeira e a súa cultura.
formas básicas de relación  B5.3. Amosar interese en
social entre os países onde se participar en actividades  PLEB5.2. Participa en  CCL
fala a lingua estranxeira e o actividades de aprendizaxe
individuais, así como respecto e  CSC
Páx. 37760
noso. individuais e colectivas,
cooperación nas situacións de
respecta as ideas dos e das
- Actitude positiva sobre a propia aprendizaxe en grupo. demais e contribúe ao
capacidade para aprender unha traballo en grupo.
DOG Núm. 171

lingua estranxeira e disposición  B5.3. Iniciar e rematar as  PLEB5.3. Inicia e remata as  CCL
para superar as dificultades de interaccións adecuadamente en interaccións  CAA
aprendizaxe. situacións reais ou simuladas adecuadamente.
 CSC
- Interese por establecer en contextos menos dirixidos.
contactos e comunicarse con  B5.4. Obter e dar información
ISSN1130-9229
falantes da lingua estranxeira  PLEB5.4. Pregunta e  CCL

persoal máis detallada, responde de xeito
ou doutras linguas a través dos apariencia física, afeccións…  CAA
medios que nos proporcionan comprensible en actividades
en situacións comunicativas  CSC
as tecnoloxías da de aprendizaxe en distintos
habituais dentro e fóra da aula.

comunicación. contextos.
 B5.5. Expresarse en tempo
- Actitude positiva cara a presente e pasado simple,

realidade plurilingüe e  PLEB5.5. Identifica en textos  CCL
afirmativa e negativa, 1ª e 3ª simples: as formas de
multicultural da súa contorna. persoa…
presente e pasado simple, a
 B5.2. Funcións comunicativas:  B5.6. Expresar nocións básicas afirmación e a negación…
- Establecemento de relacións relativas a accións cotiás, de
sociais: saudar, agradecer, lecer…  B5.6. Expresa, identifica e  CCL
despedirse, dirixirse aos  B5.7. Expresar e identificar a distingue actividades  CAA
demais. existencia de seres vivos ou variadas de rutina, lecer…
- Realización de preguntas e obxectos.

respostas sinxelas sobre  B5.8. Describirse fisicamente,  PLEB5.7. Describe unha  CCL
aspectos persoais dun achegando información escena sinxela dicindo o que  CAA
mesmo/a e dos e das demais. complementaria, a si mesmo/a hai nela, compara dúas
- Realización de preguntas e ou a outra persoa. ilustracións e identifica as
respostas sinxelas sobre a  B5.9. Expresa e comprende diferenzas, entre outras.
procedencia e nacionalidade indicacións e ordes.
dun mesmo/a e doutra persoa.  PLEB5.8. Describe con máis  CCL
 B5.10. Utilizar adecuadamente
- Descrición de si mesmo/a. as estruturas morfosintácticas detalle o seu aspecto físico,  CAA
- Realización de preguntas e para realizar as funcións gustos, afeccións… de si
Páx. 37761
respostas curtas en tempo comunicativas propias do seu mesmo/a e doutra persoa.
presente e pasado. nivel.
DOG Núm. 171

- Descrición, en primeira persoa  B5.11. Utiliza as estruturas  PLEB5.9. Expresa e  CCL

en afirmativa e negativa, de sintácticas de progresiva distingue as indicacións para
 CAA
accións habituais, actividades dificultade (p. e. enlazar frases chegar a un lugar, así como
diarias, de lecer etc. sinxelas con conectores (and, as instrucións dentro e fóra
or, then but), pero adecuándoas da aula.
- Descrición, en primeira persoa
ISSN1130-9229
en afirmativa e negativa, de aos propósitos comunicativos.

 PLEB5.10. Diferenza  CCL
accións cotiás no pasado.  B5.12. Recoñecer estruturas
preguntas e respostas moi
- Realización de preguntas e sintácticas básicas e os seus simples, así como as que
significados asociados.

respostas sinxelas en primeira achegan información.
e terceira persoa de singular,  B5.13. Mostrar un control dun
para describir accións que se conxunto de estruturas  PLEB5.11. Estrutura  CCL

realizan no mesmo instante no gramaticais sinxelas e de adecuadamente os
que un fala. modelos de oracións e frases elementos das oracións,
dentro dun repertorio mantén a concordancia de
memorizado. número e persoa, e usa
habituais e indicacións de correctamente os nexos
dirección, en afirmativa e  B5.14. Comprender e utilizar o básicos.
negativa. léxico propio do nivel en
- Realización de preguntas e situacións comunicativas  PLEB5.12. Memoriza rutinas  CCL
respostas sinxelas en primeira sinxelas da vida da aula ou fóra lingüísticas coñecidas para
 CAA
e terceira persoa de singular, dela. desenvolverse nas
para describir accións que se  B5.15. Recoñecer un repertorio interaccións dentro e fóra da
aula.
realizan no mesmo instante no limitado de léxico de alta
que un fala. frecuencia relativo a situacións
 PLEB5.14. Comprende e usa  CCL
- Expresión de existencia. cotiás e temas habituais e
adecuadamente o
concretos relacionados coas  CAA
- Realización de preguntas sobre vocabulario necesario para
súas experiencias. participar nas interaccións da
a existencia de algo.
 B5.16. Comparar aspectos aula ou fóra da aula, ler
- Expresión da posesión dun
Páx. 37762
lingüísticos e culturais das textos próximos á súa idade
mesmo/a e dunha terceira e escribir con léxico
linguas que coñece para
persoa en afirmativa e negativa. traballado previamente.
DOG Núm. 171

- Expresión da información en mellorar na súa aprendizaxe e  PLEB5.15. Compara  CCL

afirmativa e negativa e lograr unha competencia aspectos lingüísticos e  CAA
formulación das integrada a través de culturais das linguas que
correspondentes preguntas. producións audiovisuais ou coñece para mellorar na súa
- Realización de preguntas e multimedia e de manifestacións aprendizaxe e lograr unha
ISSN1130-9229
respostas sinxelas sobre os artísticas (horarios, hábitos, competencia integrada a

días da semana, os meses e o festividades…). través de producións
tempo atmosférico, a hora, a  B5.17. Indagar a realidade audiovisuais ou multimedia e
data eta. plurilingüe e multicultural das de manifestacións artísticas.

- Realización de preguntas e familias e da súa contorna, e
respostas sinxelas indicando a identificar semellanzas e  PLEB5.16. Establece  CCL

identificación e localización de diferenzas, evitando os similitudes e diferenzas das  CSC
persoas, de obxectos e de estereotipos. linguas que hai na aula ou
lugares... na súa contorna máis
próxima.
respostas sinxelas en relación a
 PLEB5.17. Valorar as  CCL
operacións de compravenda.
linguas como instrumento de  CSC
- Formulación de preguntas e comunicación, para aprender
respostas sinxelas en relación á e acercarse a outras

cantidade. culturas.
gustos e preferencias.
respostas sobre a habilidade.
- Expresión de habilidades e
capacidades en afirmativo e
Páx. 37763
negativo.
- Formulación de preguntas e
respostas sobre a vestimenta.
DOG Núm. 171


e animais.
- Expresión de desexos.
- Formulación de preguntas
sobre o desexo.
ISSN1130-9229
- Expresión de instrucións.

axuda.
 B5.3. Estruturas sintáctico-
discursivas:
- Saúdos, agradecementos,
despedidas... (Hi, See you,
How are you? I´m fine,
thanks…).
aspectos persoais como nome,
idade, estado de ánimo, comida
favorita... (What’s your

name?,My name is, How old
are you?, I’m, I´m (bored),
What´s your favourite (sport)?
My favourite (sport) is...,
(What´s his/her favourite
(subjectt)?His/her favourite
(subject) is..., When is your
birthday? My birthday is on
(August 2nd)...).
Páx. 37764
- Expresión de sorpresa,
agrado... (What fun!; How
nice!...).
DOG Núm. 171


sobre a procedencia e
nacionalidade dun mesmo/a e
doutra persoa (Where are you
from?, I´m from..., Are you
ISSN1130-9229
from...? Yes, I am/No, I am not,

Is he/she from...? Yes he/she
is/No, he/she isn´t..., Are you
(Portuguese)? Yes, I´m/No, I

am not)).
- Preguntas e respostas curtas
en tempo presente e pasado

(Are you...?, Yes, I am/No, I´m
not, Is he/she...? Yes, he/she
is/No, he/she isn´t, Were
you...?, Yes,I was/No, I wasn´t,
Was he/she...? Yes, he/she
was/No, he/she wasn´t).
primeira e terceira persoa e

afirmativa e negativa.
- Descrición dun mesmo/a (I´ve
got (blue eyes) and (dark hair,
I´m (a nurse)).
- Preguntas e respostas curtas,
en primeira e terceira persoa de
singular, sobre actividades
Páx. 37765
diarias, de lecer etc. (Do you
(play tennis)?, Yes, I do / No, I
don´t).
DOG Núm. 171


en afirmativa e negativa, de
accións cotiás no pasado (I
(played) computer games
yesterday, I didnt´play...).
ISSN1130-9229

en afirmativa e negativa, de
accións habituais, actividades
diarias, de lecer etc. (I (have

lunch((at half past eight), I
(listen to music),I don´t...).

en primeira e terceira persoa de
singular, para describir accións
que se realizan no mesmo
instante no que un fala (What
are you doing?, I´m (playing),
What is he doing?, She´s/he´s
(speaking)).
habituais e indicacións de
direccións, en afirmativa e
negativa (Fold (the paper, turn
(on the left)).
- Expresión de existencia (There
is a (library) / There are lots of
(parks) / There isn´t / There
aren´t...).
Páx. 37766
existencia de algo (Is there a
(cinema)?, Yes there is, No
DOG Núm. 171

there, isn´t, Are there lots of

(gyms)?, Yes there are, No,
there aren´t).
- Expresión da información (I´ve/I
haven´t got (English) on
ISSN1130-9229
(Friday)...).
días da semana, meses, o

tempo atmosférico, as horas e
as datas (What date is it
today?...).
desde 1 a 1000. e 1st (1st),
twenty-fifth (25th)…

It´s (one) pound and (fifty)
cents).
o persoas (How many… are
there?).
Páx. 37767
No, I don´t).
DOG Núm. 171


(chips)).
ISSN1130-9229
respostas sobre habilidades
(Can you (swim)?, Yes, I can;,
No I can´t).


(play the piano), I can´t (play
the trumpet).

wearing).


(shoes)?).
- Expresión de desexos (I want to

(make a cake).

Páx. 37768
respostas curtas (What´s this?,
It´s…).
DOG Núm. 171


(pasta), please?).
ISSN1130-9229

frecuencia (recepción) relativo a
posesións persoais, cores,

números cardinais ata o 1000 e
ordinais ata dous díxitos,

roupa, materiais escolares, a hora,
roupa, adxectivos para describir
persoas, lugares e obxectos,
países, nacionalidades,
continentes, profesións, partes do
corpo e a cara, deportes,
equipamento deportivo,
actividades ao aire libre e de lecer,

instrucións habituais e indicacións
de dirección, lugares da cidade,
medios de transporte, comida,
moedas, estado e sentimentos,
semana, meses, estacións do ano,
accións, instrumentos musicais,
materiais, animais, membros da
Páx. 37769
familia, partes do corpo e da cara,
e partes da casa.
DOG Núm. 171

ÁREA PRIMEIRA LINGUA ESTRANXEIRA CURSO SEXTO

ISSN1130-9229
 b  B1.1. Estratexias de comprensión:  B1.1. Identificar o sentido  PLEB1.1. Comprende o  CCL

 f - Mobilización de información xeral, a información esencial esencial de anuncios  CAA
previa sobre tipo de tarefa e e os puntos principais en publicitarios sobre
tema. textos orais moi breves e produtos que lle interesan

sinxelos en lingua estándar, (xogos, ordenadores, CD
- Identificación do tipo textual,
con estruturas simples e etc.).

adaptando a comprensión ao
léxico de uso moi frecuente,
mesmo.
articulados con claridade e  PLEB1.2. Comprende  CCL
- Distinción de tipos de lentamente e transmitidos de mensaxes e anuncios  CAA
comprensión (sentido xeral, viva voz ou por medios públicos que conteñan
información esencial, puntos técnicos, sobre temas instrucións, indicacións ou
principais). habituais e concretos outro tipo de información
- Formulación de hipótese sobre relacionados coas propias (por exemplo, números,
contido e contexto. experiencias, necesidades e prezos, horarios, nunha
- Inferencia e formulación de intereses en contextos estación ou nuns grandes

hipóteses sobre significados a cotiáns predicibles ou almacéns).
partir da comprensión de relativos a áreas de
elementos significativos, necesidade inmediata nos
ámbitos persoal, público e  PLEB1.3. Entende o que  CCL
lingüísticos e paralingüísticos.
educativo, sempre que as se lle di en transaccións  CAA
- Reformulación de hipóteses a habituais sinxelas
condicións acústicas sexan  CSC
partir da comprensión de novos (instrucións, indicacións,
boas e non distorsionen a
elementos. peticións, avisos).
mensaxe, que se poida
 B1.2. Patróns sonoros, acentuais, volver escoitar o devandito
Páx. 37770
rítmicos e de entoación: interese ou pedir confirmación e  PLEB1.4. Identifica o tema  CCL
pola pronuncia coidada, polo ritmo, conte con apoio visual ou dunha conversa cotiá  CAA
DOG Núm. 171

pola entoación e pola acentuación cunha clara referencia predicible que ten lugar na  CSC
adecuadas, tanto nas participacións contextual. súa presenza (por
orais como nas imitacións,  B1.2. Coñecer e saber exemplo, nunha tenda, nun
recitacións e dramatizacións. aplicar as estratexias tren).
básicas máis adecuadas
ISSN1130-9229
para a comprensión do  PLEB1.5. Entende a  CCL

sentido xeral, a información información esencial en  CAA
esencial ou os puntos conversas breves e
 CSC

principais do texto. sinxelas nas que participa,
 B1.3. Utilizar as indicacións que traten sobre temas
do contexto e da información familiares como, por

contida no texto para facerse exemplo, un mesmo, a
unha idea dos significados familia, a escola, o tempo
probables de palabras e libre, a descrición dun
expresións que se obxecto ou un lugar.
descoñecen.
 B1.4. Discriminar patróns PLEB1.6. Comprende as  CAA
sonoros, acentuais, rítmicos ideas principais de
e de entoación básicos e presentacións sinxelas e

recoñecer os significados e ben estruturadas sobre
intencións comunicativas temas familiares ou do seu
xerais relacionados con interese (por exemplo,
estes. música, deporte etc.), a
condición de que conte
con imaxes e ilustracións e
se fale de maneira lenta e
clara.
Páx. 37771
 PLEB1.7. Comprende o  CCL
sentido xeral e o esencial e  CAA
DOG Núm. 171

distingue os cambios de
tema de programas de
televisión ou doutro
material audiovisual e
multimedia dentro da súa
ISSN1130-9229
área de interese (p. e. nos

que se entrevista a mozos
e mozas ou personaxes
coñecidos ou coñecidas

sobre temas cotiás (por
exemplo, o que lles gusta

facer no seu tempo libre)
ou nos que se informa
sobre actividades de lecer
(teatro, cinema, eventos
deportivos etc.).
BLOQUE 2. PRODUCIÓN DE TEXTOS ORAIS: EXPRESIÓN E INTERACCIÓN

 b  B2.1. Estratexias de produción:  B2.1. Participar de maneira  PLEB2.1. Fai  CCL

simple e comprensible en presentacións breves e
 f - Planificación conversas moi breves que sinxelas, previamente  CAA
requiran un intercambio preparadas e ensaiadas,
 i - Concibir a mensaxe con directo de información en sobre temas cotiás ou do
claridade, distinguindo a súa áreas de necesidade seu interese (presentarse
idea ou ideas principais e a inmediata ou sobre temas e presentar a outras
súa estrutura básica. moi familiares (un mesmo, a persoas; dar información
Páx. 37772
contorna inmediata, persoas, básica sobre si mesmo, a
- Adecuar o texto á persoa lugares, obxectos e súa familia e a súa clase;
destinataria, contexto e canle, actividades, gustos e indicar as súas afeccións e
DOG Núm. 171

aplicando o rexistro e a opinións), nun rexistro neutro intereses e as principais

estrutura de discurso ou informal, utilizando actividades do seu día a
adecuados a cada caso. expresións e frases sinxelas día; describir brevemente e
e de uso moi frecuente, de maneira sinxela a súa
- Execución normalmente illadas ou habitación, o seu menú
ISSN1130-9229
enlazadas con conectores preferido, o aspecto

- Expresar a mensaxe con básicos, aínda que en exterior dunha persoa, ou
claridade, coherencia, ocasións a pronuncia non un obxecto; presentar un
estruturándoo adecuadamente sexa moi clara, sexan tema que lle interese (o

e axustándose, se é o caso, evidentes as pausas e seu grupo de música
aos modelos e fórmulas de titubeos e sexa necesaria a preferido); dicir o que lle
cada tipo de texto. repetición, a paráfrase e a gusta e non lle gusta e dar
cooperación da persoa a súa opinión)usando
- Reaxustar a tarefa (emprender interlocutora para manter a estruturas sinxelas e
unha versión máis modesta da comunicación. cunha pronuncia e
tarefa) ou a mensaxe (facer entoación comprensible.
concesións no que realmente  B2.2. Coñecer e saber
lle gustaría expresar), tras aplicar as estratexias
valorar as dificultades e os básicas para producir textos
recursos dispoñibles. orais monolóxicos ou

dialóxicos moi breves e
- Apoiarse en tirar o máximo sinxelos, utilizando, p. e.,
partido dos coñecementos fórmulas e linguaxe
previos (utilizar linguaxe prefabricado ou expresións
prefabricada etc.). memorizadas, ou apoiando
con xestos o que se quere
- Compensar as carencias expresar.
Páx. 37773
procedementos lingüísticos,  B2.3. Articular, de maneira
paralingüísticos ou polo xeral comprensible pero
paratextuais. con evidente influencia da
primeira ou outras linguas,
DOG Núm. 171

un repertorio moi limitado de

Lingüísticos
patróns sonoros, acentuais,
rítmicos e de entoación
- Modificar palabras de
básicos, adaptándoos á
significado parecido.
función comunicativa que se
ISSN1130-9229
quere levar a cabo.

- Definir ou parafrasear un
termo ou expresión.
 B2.4. Facerse entender en
intervencións breves e

Paralingüísticos e paratextuais
sinxelas, aínda que resulten
evidentes e frecuentes os
- Pedir axuda.
titubeos iniciais, as
vacilacións, as repeticións e
- Sinalar obxectos, usar
as pausas para organizar,
deícticos ou realizar
corrixir ou reformular o que
accións que aclaran o
se quere dicir.
significado.
 B2.5. Interactuar de maneira
- Usar linguaxe corporal
moi básica, utilizando
culturalmente pertinente
técnicas moi simples,
(xestos, expresións faciais,
lingüísticas ou non verbais
posturas, contacto visual
(p. e. xestos ou contacto
ou corporal, proxémica).
físico) para iniciar, manter ou
concluír unha breve
- Usar sons extralingüísticos
conversa.
e calidades prosódicas
convencionais.
Páx. 37774
rítmicos e de entoación: interese
pola pronuncia coidada, polo ritmo,
pola entoación e pola acentuación
DOG Núm. 171

adecuadas.

ISSN1130-9229
 b  B3.1. Estratexias de comprensión:  B3.1. Identificar o tema, o  PLEB3.1. Comprende  CCL

sentido xeral, as ideas instrucións, indicacións, e

 f - Mobilización de información principais e información información básica en  CAA
previa sobre tipo de tarefa e específica en textos, tanto notas, letreiros e carteis en
 i tema. en formato impreso como en rúas, tendas, medios de
soporte dixital, moi breves e transporte, cinemas,
sinxelos, en lingua estándar museos, colexios, e outros
e cun léxico de alta servizos e lugares
- Identificación do tipo textual, frecuencia, e nos que o tema públicos.
adaptando a comprensión ao tratado e o tipo de texto
mesmo. resulten moi familiares,
cotiáns ou de necesidade  PLEB3.2. Comprende  CCL
- Distinción de tipos de inmediata, a condición de información esencial e

comprensión (sentido xeral, que se poida reler o que non localiza información  CAA
información esencial, puntos se entendeu, que se poida específica en material
principais). consultar un dicionario e
informativo sinxelo como
conte con apoio visual e menús, horarios,
- Formulación de hipótese sobre contextual. catálogos, listas de prezos,
contido e contexto. anuncios, guías
 B3.2. Coñecer e saber telefónicas, publicidade,
- Inferencia e formulación de aplicar as estratexias folletos turísticos,
hipótese sobre significados a básicas máis adecuadas
Páx. 37775
programas culturais ou de
partir da comprensión de para a comprensión do eventos etc.
DOG Núm. 171

elementos significativos, sentido xeral, a información

lingüísticos e paralingüísticos. esencial ou os puntos  PLEB3.3. Comprende  CCL
principais do texto. correspondencia (SMS,
- Reformulación de hipótese a correos electrónicos,  CAA
partir da comprensión de novos  B3.3. Inferir do contexto e da postais e tarxetas) breve e
ISSN1130-9229
elementos. información contida no texto sinxela que trate sobre

os significados probables de temas familiares como, por
 B3.2. Aspectos socioculturais e palabras e expresións que exemplo, un mesmo, a
sociolingüísticos: convencións se descoñecen. familia, a escola, o tempo

sociais, normas de cortesía e libre, a descrición dun
rexistros; costumes, valores,  B3.4. Recoñecer os signos obxecto ou un lugar, a

crenzas e actitudes; linguaxe non ortográficos básicos (p. e. indicación da hora e o
verbal. punto, coma), así como lugar dunha cita etc.
símbolos de uso frecuente
 B3.3. Funcións comunicativas: (p. e. ☺, @, ₤), e identificar
os significados e intencións  PLEB3.4. Comprende o  CCL
- Saúdos e presentacións, comunicativas xerais esencial e os puntos
desculpas, agradecementos, relacionados con estes. principais de noticias  CAA
invitacións.
breves e artigos de
revistas para mozas e
- Expresión da capacidade, o mozos que traten temas
gusto, a preferencia, a opinión, o que lle sexan familiares ou
acordo ou desacordo, o sexan do seu interese
sentimento, a intención. (deportes, grupos
musicais, xogos de
- Descrición de persoas, ordenador).
actividades, lugares, obxectos,
hábitos, plans.
Páx. 37776
- Narración de feitos pasados  PLEB3.5. Comprende o  CCL
remotos e recentes. esencial de historias
breves e ben estruturadas
DOG Núm. 171

e identifica os e as
- Petición e ofrecemento de axuda,  CAA
personaxes principais, a
información, instrucións,
condición de que a imaxe
obxectos, opinión, permiso.
e a acción conduzan gran
parte do argumento
ISSN1130-9229
- Establecemento e mantemento
(lecturas adaptadas,
da comunicación.
cómics etc.).
 B3.2. Patróns gráficos e

convencións ortográficas:
 PLEB3.6. Emprega de  CCL
- Interese polo lectura dos textos forma axeitada os signos

escritos propios e alleos ortográficos básicos (p. e.
valorando o seu sentido estético, punto, coma), así como
correcta grafía e ortografía. símbolos de uso frecuente
(p. e. ☺, @, ₤).
BLOQUE 4. PRODUCIÓN DE TEXTOS ESCRITOS: EXPRESIÓN E INTERACCIÓN

 b  B4.1 Estratexias de produción:  B4.1. Construír, en papel ou  PLEB4.1. Completa un  CCL

en soporte electrónico, breve formulario ou unha
 f - Planificación: textos moi curtos e sinxelos, ficha cos seus datos  CD
compostos de frases simples persoais (por exemplo,
 i - Mobilizar e coordinar as illadas, nun rexistro neutro para rexistrarse nas redes  CAA
propias competencias xerais e ou informal, utilizando con sociais, para abrir unha
comunicativas co fin de razoable corrección as conta de correo electrónico
Páx. 37777
realizar eficazmente a tarefa convencións ortográficas etc.).
DOG Núm. 171

(repasar que se sabe sobre o básicas e os principais

tema, que se pode ou se signos de puntuación, para  PLEB4.2. Escribe  CCL
quere dicir etc.). falar de si mesmo/a, da súa correspondencia persoal
contorna máis inmediata e breve e simple (mensaxes,  CD
- Localizar e usar de aspectos da súa vida notas, postais, correos,
ISSN1130-9229
adecuadamente recursos cotiá, en situacións chats ou SMS) na que dá  CAA

lingüísticos ou temáticos (uso familiares e predicibles. as grazas, felicita a alguén,
dun dicionario ou gramática, fai unha invitación, dá  CSC
obtención de axuda etc.).  B4.2. Coñecer e aplicar as instrucións, ou fala de si

estratexias básicas para mesmo/a e da súa
- Execución:
producir textos escritos moi contorna inmediata

breves e sinxelos, p. e. (familia, amigos e amigas,
- Expresar a mensaxe con
copiando palabras e frases afeccións, actividades
claridade axustándose aos
moi usuais para realizar as cotiás, obxectos e lugares)
modelos e fórmulas de cada
funcións comunicativas que e fai preguntas relativas a
tipo de texto.
se perseguen. estes temas.
- Reaxustar a tarefa (emprender
unha versión máis modesta da  B4.3. Aplicar patróns
gráficos e convencións
tarefa) ou a mensaxe (facer

concesións no que realmente ortográficas básicas para
lle gustaría expresar), tras escribir con razoable
valorar as dificultades e os corrección palabras ou
recursos dispoñibles. frases curtas que se utilizan
normalmente ao falar, pero
- Apoiarse en e sacar o máximo non necesariamente cunha
partido dos coñecementos ortografía totalmente
previos (utilizar linguaxe normalizada.
prefabricada etc.).
Páx. 37778
 B4.8. Facer uso das
 B4.2. Patróns gráficos e ferramentas informáticas
convencións ortográficas: para completar actividades
predeseñadas polo persoal
DOG Núm. 171

docente.
- Interese pola presentación dos
textos escritos propios e alleos
 B4.8. Usar correctamente o
valorando o seu sentido estético
dicionario bilingüe, biblioteca
e empregando a correcta grafía e
de aula e outros materiais de
ISSN1130-9229
ortografía.
consulta para a elaboración
de textos, respectando as
súas normas de
funcionamento.

 b  B5.1. Aspectos socioculturais e  B5.1. Identificar aspectos  PLEB5.1. Entende a  CCL

sociolingüísticos: convencións socioculturais e información esencial en
 f sociais, normas de cortesía e sociolingüísticos básicos, conversas breves e sinxelas  CAA
rexistros; costumes, valores, crenzas concretos e significativos, nas que participa que traten
e actitudes; linguaxe non verbal, así sobre a vida cotiá (hábitos, sobre temas familiares  CSC
como a realidade plurilingüe e horarios, actividades ou como, por exemplo, un

multicultural da propia contorna. celebracións), condicións de mesmo, a familia, a escola,
vida (vivenda, contorna), o tempo libre, a descrición
 B5.2 Funcións comunicativas: relacións interpersoais dun obxecto ou dun lugar.
(familiares, de amizade ou
- Saúdos e presentacións, escolares), comportamento
desculpas,agradecementos, (xestos habituais, uso da voz  PLEB5.2. Desenvólvese en  CCL
invitacións. ou contacto físico) e transaccións cotiás (p. e.
convencións sociais (normas pedir nunha tenda un  CAA
Páx. 37779
- Expresión da capacidade, o gusto, de cortesía), e aplicar os produto e preguntar o
a preferencia, a opinión, o acordo coñecementos adquiridos prezo).  CSC
DOG Núm. 171

ou desacordo, o sentimento, a sobre estes a unha

intención. comprensión adecuada do  PLEB5.3. Participa en  CCL
texto. conversas cara a cara ou
- Descrición de persoas, por medios técnicos  CD
actividades, lugares, obxectos,  B5.2. Recoñecer aspectos (teléfono, Skype) nas que
ISSN1130-9229
hábitos, plans. socioculturais e se establece contacto social  CSC

sociolingüísticos básicos, (dar as grazas, saudar,
- Narración de feitos pasados concretos e significativos, e despedirse, dirixirse a
remotos e recentes. aplicar os coñecementos alguén, pedir desculpas,

adquiridos sobre estes a unha presentarse, interesarse
- Petición e ofrecemento de axuda, produción oral e escrita polo estado de alguén,

información, instrucións, obxectos, adecuada ao contexto, felicitar a alguén), se
opinión, permiso. respectando as convencións intercambia información
comunicativas máis persoal e sobre asuntos
- Establecemento e mantemento da elementais. cotiás, se expresan
comunicación. sentimentos, se ofrece algo
a alguén, se pide prestado
 B5.3. Estruturas sintáctico-  B5.3. Distinguir a función ou algo, queda con amigos e
discursivas: funcións comunicativas amigas ou se dan
principais do texto (p. e. unha instrucións (p. e. como se

- Expresión de relacións lóxicas: demanda de información, chega a un sitio con axuda
conxunción (and); disxunción (or); unha orde, ou un dun plano).
oposición (but); causa (because); ofrecemento) e un repertorio
finalidade (to- infinitive, e. g. I did it limitado dos seus expoñentes
to help her); comparación (as Adj. máis habituais, así como os  PLEB5.4. Participa nunha  CCL
as; smaller (than); the biggest). patróns discursivos básicos entrevista, p. e. médica
(p. e. inicio e peche nomeando partes do corpo  CSC
- Relaciones temporais (when; conversacional, ou os puntos para indicar o que lle doe.
before; after). dunha narración esquemática,
Páx. 37780
inicio e peche dunha carta, ou
DOG Núm. 171

os puntos dunha descrición

- Afirmación (affirmative sentences;
esquemática).  PLEB5.5. Compara  CCL
Yes (+ tag)).
aspectos lingüísticos e
culturais das linguas que  CAA
- Exclamación (What + noun, e. g.  B5.4. Recoñecer os
coñece para mellorar na
ISSN1130-9229
What fun!; How + Adj., e. g. How significados máis comúns

súa aprendizaxe e lograr
nice!; exclamatory sentences, e. g. asociados ás estruturas
unha competencia integrada
I love salgade!). sintácticas básicas propias da
a través de producións
comunicación oral ou escrita
audiovisuais ou multimedia

- Negación (negative sentences (p. e estrutura interrogativa
e de manifestacións
with not, never, non (Adj.), para demandar información).
artísticas.
nobody, nothing; Non (+ negative
tag)).  B5.5. Recoñecer un repertorio
limitado de léxico oral ou
- Interrogación (Wh- questions; Aux. escrito de alta frecuencia
questions). relativo a situacións cotiás e
temas habituais e concretos
- Expresión do tempo: pasado relacionados coas propias
(simple past; present perfect); experiencias, necesidades e
presente (simple present); futuro intereses.
(going to; will).

 B5.6. Cumprir a función
- Expresión do aspecto: puntual comunicativa principal do
(simple tenses); durativo (present texto (p. e. unha felicitación,
and past continuous); habitual un intercambio de
(simple tenses (+ Adv., e. g. información, ou un
always, everyday)); incoativo (start ofrecemento), utilizando un
–ing); terminativo (finish –ing). repertorio limitado dos seus
expoñentes máis frecuentes e
Páx. 37781
- Expresión da modalidade: de patróns discursivos
factualidade (declarative básicos (p. e. saúdos para
sentences); capacidade (can); inicio e despedida para peche
DOG Núm. 171

posibilidade (may); necesidade en conversas ou en

(must; need); obriga (have (got) to; correspondencia, ou unha
imperative); permiso (can; may); narración esquemática
intención (going to; will). desenvolvida en puntos.
ISSN1130-9229
- Expresión da existencia (there  B5.7. Cumprir a función

is/are); a entidade (nouns and comunicativa principal do
pronouns, articles, texto escrito (p. e. unha
demonstratives); a calidade ((very felicitación, un intercambio de

+) Adj.). información, ou un
ofrecemento), utilizando un
- Expresión da cantidade repertorio limitado dos seus
(singular/plural; cardinal numerals expoñentes máis frecuentes e
up to four digits; ordinal numerals de patróns discursivos
up to two digits. Quantity: all, básicos (p. e. saúdos).
many, a lot, some, (a) few, (a)
little, more, much, half, a  B5.8. Manexar estruturas
bottle/cup/glass/piece of. Degree: sintácticas básicas (p. e.
very, too, enough). enlazar palabras ou grupos
de palabras con conectores

- Expresión do espazo (prepositions básicos como “e”, entón”,
and adverbs of location, position, “pero”, “porque”), aínda que
distance, motion, direction, origin se sigan cometendo erros
and arrangement). básicos de maneira
sistemática en, p. e., tempos
- Expresión do tempo (points (e. g. verbais ou na concordancia.
quarter past five); divisions (e. g.
half an hour, summer), and  B5.9. Coñecer e utilizar un
indications (e. g. now, tomorrow repertorio limitado de léxico,
Páx. 37782
(morning)) of estafe; duration (e. g. tanto oral como escrito, de
for two days); anteriority (before); alta frecuencia relativo a
posteriority (after); sequence situacións cotiás e temas
DOG Núm. 171

(first…then); simultaneousness (at habituais e concretos

the same estafe); frequency (e. g. relacionados cos propios
sometimes, on Sundays). intereses, experiencias e
necesidades.
- Expresión do modo (Adv. of
ISSN1130-9229
manner, e. g. slowly, well).

 B5.10. Iniciar e rematar as
interaccións adecuadamente
 B5.4. Léxico oral de alta frecuencia
en situacións reais ou
(recepción e produción) relativo a

simuladas en contextos
identificación persoal; vivenda, fogar
menos dirixidos.
e contorna; actividades da vida

diaria; familia e amizades; traballo e
ocupacións; tempo libre, lecer e  B5.11. Comparar aspectos
deporte; viaxes e vacacións; saúde e lingüísticos e culturais das
coidados físicos; educación e estudo; linguas que coñece para
compras e actividades comerciais; mellorar na súa aprendizaxe e
alimentación e restauración; lograr unha competencia
transporte; lingua e comunicación; integrada a través de
medio ambiente, clima e contorna producións audiovisuais ou
natural; e tecnoloxías da información multimedia e de

e a comunicación. manifestacións artísticas
(horarios, hábitos,
festividades…).
 B5.12. Indagar a realidade

plurilingüe e multicultural das
familias e da súa contorna, e
identificar semellanzas e
Páx. 37783
diferenzas, evitando os
estereotipos.
DOG Núm. 171

 B5.13. Establecer similitudes

e diferenzas das linguas que
hai na aula ou na súa
ISSN1130-9229
 B5.14. Valorar as linguas

como un instrumento de
comunicación, para aprender

e acercarse a outras culturas,
que hai diversidade de
linguas e mostra respecto por

todas.
Páx. 37784
ANEXO II
Disciplinas específicas
– Área de Educación física.
A área de Educación física ten como finalidade principal a competencia motriz dos alum-
nos e das alumnas, entendida como un conxunto de coñecementos, procedementos, acti-
tudes e sentimentos que interveñen nas múltiples interaccións que realiza un individuo no
seu medio e cos demais e que permite que o alumnado supere os diferentes problemas
motrices propostos tanto nas sesión de Educación física como na súa vida cotiá; sempre
de forma coherente e en concordancia ao nivel de desenvolvemento psicomotor, prestando
especial sensibilidade á atención a diversidade nas aulas, utilizando estratexias inclusivas
e sempre buscando a integración dos coñecementos, os procedementos, as actitudes e os
sentimentos vinculados á conduta motora fundamentalmente. A competencia motriz, que
non está recollida como unha das competencias clave, é fundamental para o desenvolve-
mento destas, especialmente as Competencias Social e Cívica, Aprender a Aprender, Sen-
tido de Iniciativa e Espírito Emprendedor, Conciencia e Expresións Culturais e Matemática
e Científico Tecnolóxica e, en menor medida, a Competencia en Comunicación Lingüística
e a Competencia Dixital.
Na educación primaria, o alumnado explorará o seu potencial motor á vez que des-
envolve todas as súas capacidades motrices. Isto implica mobilizar toda unha serie de
habilidades motrices, actitudes e valores en relación co corpo, en diversas situacións de
ensino-aprendizaxe, nas que a experiencia individual e colectiva permitan adaptar a con-
duta motriz a diferentes contornas.
Nesta etapa, as competencias adquiridas deben permitir comprender o seu corpo, as

súas posibilidades e desenvolver as habilidades motrices básicas con complexidade cre-
cente a medida que se progresa nos sucesivos cursos. As propias actividades axudarán
ademais a desenvolver a relación cos demais, o respecto,a atención especial á igualdade
de xénero, entendendo as diferenzas en canto as capacidades psicofísicas entre as nenas
e os nenos, os condicionantes dos estereotipos sociais, a colaboración, o traballo en equi-
po, o xogo limpo, a resolución de conflitos, o recoñecemento do esforzo para lograr metas,
a aceptación de regras establecidas e o desenvolvemento da iniciativa individual.
A Educación física ao longo da educación primaria ten no xogo o máis importante re-
curso como situación de aprendizaxe e ferramenta didáctica polo seu carácter motivador.
Debemos destacar os xogos tradicionais galegos que xunto coas danzas e bailes propias
de Galicia, supoñen un elemento importante de transmisión do noso patrimonio artístico e
cultural ademais de fomentar as relacións interxeracionais.

A proposta curricular de Educación física permitirá organizar as aprendizaxes dos alum-

nos e as alumnas ao longo do paso polo sistema educativo, tendo en conta o seu nivel
madurativo, a lóxica interna das diversas actividades e aqueles elementos que afectan de
maneira transversal a todos os bloques como son as capacidades físicas e coordinativas,
os valores sociais e individuais e a educación para a saúde.
As propostas didácticas deben incorporar a reflexión e a análise do que acontece e a

creación de estratexias para facilitar a transferencia de coñecementos a outras situacións.
O traballo por competencias integra un coñecemento de base conceptual, outro relativo

ás destrezas e, por último, un con gran influenza social e cultural, que implica un conxunto
de valores e actitudes.
Para facilitar a concreción curricular de Educación física establécense trece criterios de

avaliación que se concretizan nos estándares de aprendizaxe avaliables. Estes permitirán
definir os resultados da aprendizaxes, e concretarán mediante accións o que alumnado
debe saber e saber facer na área de Educación física. Estes estándares están graduados e
secuenciados ao longo da etapa e, unha vez finalizada esta, deberán estar todos acadados
e consolidados.
Os contidos están distribuídos en seis grandes bloques:
– Bloque 1. Contidos comúns.
– Bloque 2. O corpo: imaxe e percepción.
– Bloque 3. Habilidades motrices.
– Bloque 4. Actividades físicas artístico expresivas.

– Bloque 5. Actividade física e saúde.
– Bloque 6. Os xogos e as actividades deportivas.
Esta agrupación non determina métodos concretos, responde a unha forma de organi-
zar os contidos que deben ser abordados dun xeito enlazado atendendo á configuración
cíclica do ensino da área, construíndo uns contidos sobre os outros, como unha estrutura
de relacións observables de forma que se facilite a súa comprensión e aplicación en con-
textos cada vez máis enriquecedores e complexos. Tampouco implica unha organización
pechada, pola contra, permitirá organizar de diferentes maneiras os contidos, adoptando
a metodoloxía máis axeitada ás características destes e do grupo de alumnos e alumnas.

Os contidos do bloque común, pola súa natureza transversal, traballaranse ao longo do

curso en combinación cos contidos do resto dos bloques dado que trata aspectos como:
os valores que teñen por referente o corpo, o movemento e á relación coa contorna,a edu-
cación viaria, a resolución de conflitos mediante o diálogo e aceptación das regras esta-
blecidas, o desenvolvemento da iniciativa individual e de hábitos de esforzo, as actitudes,
a confianza, o uso adecuado dos materiais e espazos e a integración das Tecnoloxías da
Información e Comunicación.
Como consecuencia de todo o anterior, establécense unha serie de orientacións meto-

dolóxicas para a área que favorecerán un enfoque competencial, así como a consecución,
consolidación e integración dos diferentes estándares por parte do alumnado:
▪ A Educación física nesta etapa terá un carácter eminentemente global e lúdico, ata o
punto de converter o xogo no contexto ideal para a maioría das aprendizaxes.
▪ A selección dos contidos e as metodoloxías activas e contextualizadas deben asegurar

o desenvolvemento das competencias clave ao longo de toda a etapa.
▪ As estruturas de aprendizaxe cooperativo posibilitarán a resolución conxunta das tare-

fas e dos problemas, e potenciarán a inclusión do alumnado.
▪ O profesorado debe implicarse na elaboración e deseño de diferentes tipos de mate-

riais, adaptados aos distintos niveis e aos diferentes estilos e ritmos de aprendizaxe dos
alumnos e alumnas, co obxecto de atender á diversidade na aula e personalizar os proce-
sos de construción das aprendizaxes. Débese potenciar o uso dunha variedade de mate-
riais e recursos, considerando especialmente a integración das Tecnoloxías da Información
e a Comunicación.
▪ Favoreceranse metodoloxías que teñan a súa base no descubrimento guiado, a reso-

lución de problemas, o traballo por retos ou a cooperación.
▪ Deberá buscarse a implicación das familias como un factor clave para facer dos nosos
alumnos e alumnas suxeitos activos na xestión da súa saúde e na adquisición de hábitos
de vida saudable.
Finalmente, é necesaria unha axeitada coordinación entre o persoal docente sobre as

estratexias metodolóxicas e didácticas que se utilicen. Os equipos educativos deben for-
mular con criterios consensuados unha reflexión común e compartida sobre a eficacia das
diferentes propostas metodolóxicas.

DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN FÍSICA CURSO PRIMEIRO
BLOQUE1. CONTIDOS COMÜNS EN EDUCACIÓN FÍSICA
 a  B1.1. Aceptación da propia  B1.1. Recoñecer desde a  EFB1 1.1. Mostra boa disposición  CSC
realidade corporal. perspectiva de participante as para solucionar os conflitos de xeito  CAA
 c
 B1.2. Respecto das persoas posibles situacións conflitivas razoable.  CSIEE
ISSN1130-9229
 d
que participan no xogo. xurdidas nos xogos aceptando
 k  B1.3. Confianza nas propias as opinións dos e das demais.  EFB1 1.2. Recoñece as condutas  CSC
 m capacidades para desenvolver inapropiadas que se producen nos  CAA
actitudes apropiadas e afrontar xogos.  CSIEE

as dificultades propias da
práctica da actividade física.
 i  B1.4. Utilización guiada de  B1.2. Buscar de maneira  EFB1 2.1. Utiliza de maneira guiada  CD
medios tecnolóxicos no guiada información utilizando as novas tecnoloxías para buscar  CAA
proceso de aprendizaxe. fontes de información e información.
 B1.5 Integración das facendo uso das TIC.
tecnoloxías da información e a
comunicación no proceso de
aprendizaxe.
 a  B1.6. Uso correcto de materiais  B1.3. Demostrar un  EFB1 3.1. Participa activamente nas  CSC
e espazos na práctica da comportamento persoal e actividades propostas.  CAA
 k
Educación física. social responsable,  CSIEE
 l
 B1.7. O coidado do corpo e a respectándose a un mesmo e
 n consolidación de hábitos de aos outros e outras nas  EFB1 3.2. Demostra certa autonomía  CSIEE
hixiene corporal. actividades físicas e nos resolvendo problemas motores.  CAA
 B1.8. Adopción de condutas xogos, aceptando as normas e  CCEC
seguras ao actuar como peóns regras establecidas.  CSC
ou peoas nas saídas polo
Páx. 37788
contorno do colexio.  EFB1.3.3. Incorpora nas súas rutinas  CSC
o coidado e hixiene do corpo.  CSIEE
 CAA
DOG Núm. 171

 EFB1.3.4. Participa na recollida e  CSC

organización de material utilizado
nas clases.
 EFB1.3.5. Acepta formar parte do  CSC

ISSN1130-9229
grupo que lle corresponda.  CAA
BLOQUE 2. O CORPO: IMAXE E PERCEPCIÓN

 k  B2.1. Aceptación da propia  B2.1. Aceptar e respectar a  EFB2.1.1. Respecta a diversidade de  CSC
 m realidade corporal. propia realidade corporal e a realidades corporais entre os nenos  CAA
 B2.2. Confianza nun mesmo, dos e das demais. e nenas da clase.
aumento da autoestima e a
autonomía persoal.
 b  B2.3. Estrutura corporal.  B2.2. Coñecer a estrutura e  EFB2.2.1. Coñece e identifica as  CAA
 k Identificación do propio corpo e funcionamento do corpo para partes do corpo propias.  CSC
das principais partes que realizar movementos
interveñen no movemento.
axeitados ás situacións  EFB2.2.2. Realiza actividades de  CSC

 B2.4. Experimentación e motrices que se lle presentan. equilibrio estático, con e sen axuda,  CAA
exploración de posturas en base de sustentación estable.
corporais diferentes.
 B2.5. Vivencia da relaxación  EFB2.2.3. Reacciona corporalmente  CAA
global como estado de ante estímulos sinxelos visuais,  CSC
quietude e toma de conciencia auditivos e táctiles, dando respostas
da respiración.  CSIEE
motrices que se adapten ás
 B2.6. Experimentación de características deses estímulos.
situacións simples de equilibrio
Páx. 37789
estático sobre bases estables.
 B2.7. Percepción espazo-
temporal. Orientación do corpo
DOG Núm. 171

e nocións topolóxicas básicas

(dentro/fóra, arriba/abaixo,
diante/detrás, preto/lonxe...).
 B2.8. Recoñecemento da
lateralidade e da dominancia
ISSN1130-9229
lateral propia.
 B2.9. Posibilidades sensoriais
(vista, oído, tacto).

Experimentación, exploración e
discriminación das sensacións.
BLOQUE 3. HABILIDADES MOTRICES
 b  B3.1. Formas e posibilidades  B3.1. Resolver situacións  EFB3.1.1. Desprázase de distintas  CSC
 j do movemento. motrices con diversidade de formas, variando os puntos de apoio.  CCEC
Experimentación de diferentes estímulos e condicionantes
 k  CAA
formas de execución e control espazo-temporais.
das habilidades motrices
 EFB3.1.2. Salta de distintas formas,  CSC
básicas: desprazamentos,
variando os puntos de apoio e as  CCEE

xiros, saltos.
frecuencias.
 B3.2. Desenvolvemento e  CAA
control da motricidade fina e a
coordinación viso motora a  EFB3.1.3. Realiza xiros sobre o eixe  CSC
través do manexo de obxectos. lonxitudinal variando os puntos de  CCEE
apoio, con coordinación e boa
 B3.3. Resolución de problemas  CAA
orientación espacial.
motores sinxelos.
 B3.4. Acondicionamento físico  EFB3.1.4. Equilibrar o corpo en  CSC
xeral en situacións de xogo,
Páx. 37790
distintas posturas intentando  CAA
especialmente mantemento e controlar a tensión, a relaxación e a
mellora da flexibilidade.  CSIEE
respiración.
DOG Núm. 171

 B3.5. Disposición favorable a

participar en actividades físicas
diversas aceptando as
diferenzas no nivel de
habilidade.
ISSN1130-9229
 B3.6. Autonomía e confianza

nas propias habilidades
motrices en situacións e

contornos habituais.
BLOQUE 4. ACTIVIDADES FÍSICAS ARTÍSTICO EXPRESIVAS
 b  B4.1. Descubrimento e  B4.1. Utilizar os recursos  EFB4.1.1. Representa personaxes e  CCEC

exploración das posibilidades expresivos do corpo e o situacións, mediante o corpo e o
 d  CSC
expresivas do corpo e do movemento, comunicando movemento con desinhibición e
 j movemento. Sincronización do  CAA
sensacións e emocións. espontaneidade.
 k movemento con estruturas
rítmicas sinxelas.
 m  EFB4.1.2. Reproduce corporalmente  CCEC
 B4.2. Execución de bailes ou una estrutura rítmica sinxela.
 o
danzas sinxelas  CSC

representativas da cultura  CAA
galega e doutras culturas,
seguindo o ritmo.  EFB4.1.3. Realiza bailes e danzas  CCEC
 B4.3. Imitación de personaxes, sinxelas representativas da cultura  CAA
obxectos e situacións. galega e doutras culturas.
 CSC
 B4.4. Participación en
situacións que supoñan  CSIEE
comunicación corporal.
 B4.5. Desinhibición na
Páx. 37791
exteriorización de emocións e
sentimentos a través do corpo,
o xesto e o movemento.
DOG Núm. 171

BLOQUE 5. ACTIVIDADE FÍSICA E SAÚDE
 a  B5.1. Identificación e práctica  B5.1. Recoñecer os efectos do  EFB5.1.1. Intenta cumprir as normas  CSIEE
 b de hábitos básicos de hixiene exercicio físico, a hixiene, a básicas do coidado do corpo en  CAA
corporal (aseo, roupa e alimentación e os hábitos relación coa hixiene, con autonomía.
ISSN1130-9229
 k
calzado), alimentarios e posturais sobre a saúde e o
posturais, relacionados coa benestar.  EFB5.1.2. Adopta hábitos  CSC
actividade física. alimentarios saudables.  CSIE
 B5.2. Relación da actividade

 CAA
física co benestar da persoa.
 B5.3. Mobilidade corporal  EFB5.1.3. Inicia a incorporación  CSC

orientada á saúde. como axente de saúde da actividade  CAA
física á súa rutina diaria.
 CSIEE
 k  B5.4. Respecto das normas de  B5.2. Recoñecer a importancia  EFB5.2.1. Identifica os riscos  CAA
uso de materiais e espazos na das medidas de seguridade na individuais e colectivos daquelas  CSC
práctica de actividade física práctica da actividade física. actividades físicas que vai
para evitar accidentes. coñecendo e practicando.
 B5.5. Respecto ás persoas que

participan no xogo.
BLOQUE 6. OS XOGOS E ACTIVIDADES DEPORTIVAS
 a  B6.1. Descubrimento da  B6.1. Recoñecer tácticas  EFB6.1.1. Iníciase no uso de tácticas  CSC
cooperación e a oposición con elementais dos xogos elementais dos xogos.
 b  CSIEE
relación ás regras de xogo. aplicando as regras en
 k Aceptación de distintos papeis  CAA
situación de cooperación e de
 m no xogo.
Páx. 37792
oposición.
 B6.2. Recoñecemento e  EFB6.1.2. Utiliza as regras dos  CAA
aceptación das persoas que xogos en situación de cooperación e  CSIEE
participan no xogo, aceptando oposición.  CSC
DOG Núm. 171

o reto que supón opoñerse ao

outro sen que iso derive en
situacións de rivalidade ou
menosprezo.
 B6.3. Comprensión das normas
ISSN1130-9229
de xogo e cumprimento destas.

 B6.4. Confianza nas propias
posibilidades na práctica dos
xogos.

 d  B6.5. O xogo como actividade  B6.2. Recoñecer a diversidade  EFB6.2.1. Practica xogos libres e  CCEE
 k común a todas as culturas. de actividades físicas, lúdicas, xogos organizados.  CAA
 B6.6. Coñecemento e práctica deportivas en especial as de
 m  CSC
dalgúns xogos de Galicia. Galicia.
 o
 B6.7. Práctica de xogos libres e  EFB6.2.2. Recoñece xogos  CCEC
organizados. tradicionais de Galicia.  CAA
 CSC
 EFB6.2.3. Realiza distintos xogos  CCEC

tradicionais de Galicia seguindo as  CSC
regras básicas.
 CAA
 k  B6.8.Xogos de aire libre no  B6.3. Manifestar respecto cara  EFB6.3.1. Realiza actividades no  CSC
 l parque ou en contornos ao contorno e o medio natural medio natural.  CAA
naturais próximos ao colexio. nos xogos e actividades ao
 m
Exploración e gozo da aire libre.  EFB6.3.2. Coñece o coidado e  CSC
 o motricidade ao aire libre, respecto do medio ao efectuar
Páx. 37793
 CAA
respectando a natureza. algunha actividade fóra do centro.
DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN FÍSICA CURSO SEGUNDO
BLOQUE 1. CONTIDOS COMÚNS EN EDUCACIÓN FÍSICA
 a  B1.1. Valoración e aceptación  B1.1. Opinar tanto desde a  EFB1.1.1. Investiga, reflexiona e  CSC
 c da propia realidade corporal e perspectiva de participante debate de forma guiada sobre distintos  CAA
a dos e das demais. como de espectador ou aspectos da moda e a imaxe corporal
ISSN1130-9229
 d  CSIEE
 B1.2. Respecto e valoración espectadora, ante as posibles dos modelos publicitarios.
 k situacións conflitivas xurdidas,  CD
das persoas que participan no
 m xogo sen mostrar participando en debates, e
aceptando as opinións dos e  EFB1.1.2. Explica aos seus  CCL
discriminacións de ningún tipo.

das demais. compañeiros as características dun  CAA
 B1.3. Confianza nas propias xogo practicado na clase.
capacidades para desenvolver  CSC

actitudes apropiadas e afrontar  CSIEE
as dificultades propias da
práctica da actividade física.  EFB1.1.3. Mostra boa disposición para  CSC
solucionar os conflitos de xeito  CAA
razoable.
 CSIEE
 EFB1.1.4. Recoñece as condutas  CSC

inapropiadas que se producen na  CAA

práctica deportiva.
 CSIEE
 i  B1.4. Utilización de medios  B1.2. Buscar e presentar  EFB1.2.1. Utiliza as novas tecnoloxías  CD
tecnolóxicos no proceso de Información e compartila, para localizar a información que se lle  CAA
aprendizaxe para obter utilizando fontes de información solicita.
 CSIEE
información, relacionada coa determinadas e facendo uso
área. das tecnoloxías da información
 EFB1.2.2. Presenta os seus traballos  CCL
e a comunicación como
Páx. 37794
 B1.5. Integración das atendendo as pautas proporcionadas,  CD
recurso de apoio á área.
tecnoloxías da información e a con orde, estrutura e limpeza.
 CAA
DOG Núm. 171

comunicación no proceso de  EFB1.2.3. Expón as súas ideas  CCL

aprendizaxe. expresándose de forma correcta en
 CSC
diferentes situacións e respecta as
opinións dos e das demais.  CD
ISSN1130-9229
 a  B1.6. Implicación activa en  B1.3. Demostrar un  EFB1.3.1. Participa activamente nas  CSC
actividades motrices diversas, comportamento persoal e actividades propostas buscando unha
 k  CAA
recoñecendo e aceptando as social responsable, mellora da competencia motriz.
 l  CSIEE
diferenzas individuais no nivel respectándose a si mesmo/a e

 n de habilidade. aos outros e outras nas
 EFB1.3.2. Demostra certa autonomía  CSIEE
 B1.7. Uso correcto de materiais actividades físicas e nos xogos, resolvendo problemas motores.
aceptando as normas e regras  CAA
e espazos na práctica da
Educación física. establecidas e actuando con  CCEC
interese e iniciativa individual e  CSC
 B1.8. O coidado do corpo e a
traballo en equipo.
consolidación de hábitos de
hixiene corporal.  EFB1.3.3. Incorpora nas súas rutinas o  CSC
coidado e hixiene do corpo.
 B1.9. Adopción de condutas  CAA
seguras ao actuar como peóns
 EFB1.3.4. Participa na recollida e  CSC
ou peoas, nas saídas polo

contorno do colexio. organización de material utilizado nas
clases.

grupo que lle corresponda e o
 CAA
resultado das competicións con
deportividade.
Páx. 37795
 k  B2.1. Aceptación da propia  B2.1. Aceptar e respectar a  EFB2.1.1. Respecta a diversidade de  CSC
realidade corporal. propia realidade corporal e a realidades corporais e de niveis de
 m  CAA
dos e das demais. competencia motriz entre os nenos e
nenas da clase.
DOG Núm. 171

 B2.2. Confianza nun mesmo,

aumento da autoestima e a
autonomía persoal.
 b  B2.3. Estrutura corporal.  B2.2. Coñecer a estrutura e  EFB2.2.1. Coñece e identifica as  CAA
ISSN1130-9229
 k Percepción, identificación e funcionamento do corpo para partes do corpo propias e do  CSC

representación do propio corpo adaptar o movemento ás compañeiro/a.
e das principais partes que circunstancias e condicións de
interveñen no movemento cada situación, sendo capaz de  EFB2.2.2. Domina o equilibrio estático,  CSC

(articulacións e segmentos representar mentalmente o seu sen axuda, variando o centro de  CAA
corporais).
corpo na organización das gravidade en base de sustentación

 B2.4. Experimentación e accións motrices. estable.
exploración de posturas
corporais diferentes, a partir  EFB2.2.3. Iníciase no equilibrio  CSC
das posibilidades de dinámico.  CAA
movemento das distintas
articulacións e segmentos
corporais.  EFB2.2.4. Reacciona corporalmente  CAA
ante estímulos sinxelos visuais,  CSC
 B2.5. Vivencia da relaxación
auditivos e táctiles, dando respostas
global como estado de  CSIEE

motrices que se adapten ás
quietude. Toma de conciencia
características deses estímulos,
da respiración e as súas fases.
diminuíndo os tempos de resposta.
 B2.6. Experimentación de
situacións simples de equilibrio
estático e dinámico sen
obxectos, sobre bases
estables, e portando obxectos.
 B2.7. Percepción espazo-
temporal. Orientación do corpo
Páx. 37796
e nocións topolóxicas básicas
(dentro/fóra, arriba/abaixo,
diante/detrás, preto/lonxe...).
DOG Núm. 171

 B2.8. Afirmación da
lateralidade. Recoñecemento
da dominancia lateral e da
dereita e esquerda propias.
 B2.9. Posibilidades sensoriais
ISSN1130-9229
(vista, oído, tacto).

Experimentación, exploración e
discriminación das sensacións.

 B  B3.1. Formas e posibilidades  B3.1. Resolver situacións  EFB3.1.1. Desprázase de distintas  CSC
 j do movemento. motrices con diversidade de formas, variando os puntos de apoio,  CCEC
Experimentación de diferentes estímulos e condicionantes con coordinación e boa orientación
 k  CAA
formas de execución e control espazo-temporais, espacial.
das habilidades motrices seleccionando e combinando
básicas: desprazamentos, as habilidades motrices  EFB3.1.2. Salta de distintas formas,  CSC
xiros, saltos, suspensión, básicas e adaptándoas ás variando os puntos de apoio,  CCEE
lanzamentos e recepcións. condicións establecidas de amplitudes e frecuencias, con
 CAA
 B3.2. Desenvolvemento e forma eficaz. coordinación e boa orientación
control da motricidade fina e a espacial.
coordinación viso motora a
través do manexo de obxectos.  EFB3.1.3. Realiza as habilidades que  CSC
impliquen manexo de obxectos con  CCEE
 B3.3. Resolución de problemas
coordinación dos segmentos corporais,
motores sinxelos.  CAA
iniciando os xestos axeitados.
 B3.4. Acondicionamento físico
xeral en situacións de xogo,  EFB3.1.4. Realiza xiros sobre o eixo  CSC
especialmente mantemento e
Páx. 37797
lonxitudinal variando os puntos de  CCEE
mellora da flexibilidade. apoio, con coordinación e boa
 CAA
orientación espacial.
DOG Núm. 171

 B3.5. Disposición favorable a  EFB3.1.5. Equilibra o corpo en  CSC

participar en actividades físicas distintas posturas intentando controlar  CAA
diversas aceptando as a tensión, a relaxación e a respiración.
diferenzas no nivel de  CSIEE
habilidade.
ISSN1130-9229
 B3.6. Autonomía e confianza

nas propias habilidades
motrices en situacións e
contornos habituais.

 b  B4.1. Descubrimento e  B4.1. Utilizar os recursos  EFB4.1.1. Representa personaxes e  CCEC

 d exploración das posibilidades expresivos do corpo e o situacións, mediante o corpo e o  CSC
expresivas do corpo e do movemento, comunicando movemento con desinhibición e
 j  CAA
movemento. Sincronización do sensacións e emocións. espontaneidade.
 k movemento con estruturas
 m rítmicas sinxelas. Ritmos  EFB4.1.2. Reproduce corporalmente  CCEC
 o baseados na introdución de una estrutura rítmica sinxela.  CSC
acentos nunha cadencia,

 CAA
ritmos baseados na duración
dos intervalos (curtos ou
 EFB4.1.3. Realiza bailes e danzas  CCEC
longos).
sinxelas representativas da cultura  CAA
 B4.2. Execución de bailes ou galega e doutras culturas.
danzas sinxelas  CSC
representativas da cultura  CSIEE
galega e doutras culturas,
asociando o movemento
Páx. 37798
corporal ao ritmo.
 B4.3. Imitación de personaxes,
obxectos e situacións.
DOG Núm. 171

 B4.4. Participación en
situacións que supoñan
comunicación corporal.
Recoñecemento das
diferenzas no modo de
ISSN1130-9229
expresarse.
 B4.5. Desinhibición na
exteriorización de emocións e
sentimentos a través do corpo,

o xesto e o movemento.
 a  B5.1. Identificación e práctica  B5.1. Coñecer os efectos do  EFB5.1.1. Cumpre as normas básicas  CSIEE
 b de hábitos básicos de hixiene exercicio físico, a hixiene, a do coidado do corpo en relación coa  CAA
corporal (aseo, roupa e alimentación e os hábitos hixiene, con autonomía.
 k
calzado), alimentarios e posturais sobre a saúde e o
posturais, relacionados coa benestar.  EFB5.1.2. Adopta hábitos alimentarios  CSC
actividade física. saudables.  CSIEE
 B5.2. Relación da actividade  CAA

física co benestar da persoa.
 B5.3. Mobilidade corporal  EFB5.1.3. Incorpora á súa rutina diaria  CSC
orientada á saúde. a actividade física como axente de  CAA
saúde.
 CSIEE
 k  B5.4. Respecto das normas de  B5.2. Coñecer a importancia  EFB5.2.1. Identifica e sinala os riscos  CAA
uso de materiais e espazos na das medidas de seguridade na individuais e colectivos daquelas  CSC
Páx. 37799
práctica de actividade física práctica da actividade física. actividades físicas que vai coñecendo
para evitar accidentes. e practicando.
DOG Núm. 171

 B5.5. Respecto ás persoas que

participan no xogo, sen mostrar
discriminacións de ningún tipo.

ISSN1130-9229
 a  B6.1. Descubrimento da  B6.1. Coñecer tácticas  EFB6.1.1. Pon en práctica as tácticas  CSC
 b cooperación e a oposición con elementais dos xogos elementais dos xogos.  CSIEE
relación ás regras de xogo. aplicando as regras en

 k  CAA
Aceptación de distintos papeis situación de cooperación e de
 m no xogo. oposición.
 EFB6.1.2. Utiliza as regras dos xogos  CAA

 B6.2. Recoñecemento e en situación de cooperación e  CSIEE
aceptación das persoas que oposición.
participan no xogo, aceptando  CSC
o reto que supón opoñerse ao
outro sen que iso derive en
situacións de rivalidade ou
menosprezo.
 B6.3. Comprensión das
normas de xogo e
cumprimento voluntario destas.
posibilidades e esforzo nos
xogos, con aceptación das
limitacións persoais.
 d  B6.5. O xogo como actividade  B6.2. Coñecer a diversidade de  EFB6.2.1. Practica xogos libres e  CCEE
 k común a todas as culturas. actividades físicas, lúdicas, xogos organizados, recoñecendo as  CAA
Páx. 37800
deportivas, en especial as de súas características e diferenzas.
 m  CSC
DOG Núm. 171

 o  B6.6. Coñecemento e práctica Galicia.  EFB6.2.2. Investiga e coñece xogos  CCEC

dalgúns xogos de Galicia. tradicionais de Galicia.  CD
Descubrimento de xogos
interculturais.  CAA
 B6.7. Práctica de xogos libres  CSC

ISSN1130-9229
e organizados.
 EFB6.2.3. Realiza distintos xogos  CCEC
tradicionais de Galicia seguindo as  CSC
regras básicas.

 CAA
 k  B6.8. Xogos de aire libre no  B6.3. Manifestar respecto cara  EFB6.3.1. Realiza actividades no  CSC
 l parque ou en contornos ao contorno e o medio natural medio natural.  CAA
naturais próximos ao colexio. nos xogos e actividades ao aire
 m
Exploración e gozo da libre.  EFB6.3.2. Coñece o coidado e  CSC
 o motricidade ao aire libre, respecto do medio ao efectuar algunha  CAA
respectando a natureza. actividade fóra do centro.
ÁREA EDUCACIÓN FÍSICA CURSO TERCEIRO
 a  B1.1. Valoración e aceptación  B1.1. Opinar tanto desde a  EFB1.1.1. Investiga, reflexiona e  CSC
 c da propia realidade corporal e perspectiva de participante debate de forma guiada sobre distintos  CAA
a dos e das demais. como de espectador ou aspectos da moda e a imaxe corporal
 d  CSIEE
Páx. 37801
 B1.2. Aceptación e respecto espectadora, ante as posibles dos modelos publicitarios.
 k situacións conflitivas xurdidas,  CD
cara ás normas, regras,
DOG Núm. 171

 m estratexias e persoas que participando en debates, e  EFB1.1.2. Explica aos seus  CCL
participan no xogo. Elaboración aceptando as opinións dos e compañeiros e ás súas compañeiras  CAA
e cumprimento dun código de das demais. as características dun xogo practicado
 CSC
xogo limpo. na clase.
 CSIEE
ISSN1130-9229
capacidades para desenvolver  EFB1.1.3. Mostra boa disposición para  CSC

actitudes apropiadas e afrontar solucionar os conflitos de xeito  CAA
as dificultades propias da razoable.
práctica da actividade física.  CSIEE

 EFB1.1.4. Recoñece as condutas  CSC
inapropiadas que se producen na  CAA

 CSIEE
tecnolóxicos no proceso de información e compartila, para localizar a información que se lle  CAA
 CSIEE
información, relacionada coa determinadas e facendo uso
área. das tecnoloxías da información
 EFB1.2.2. Presenta os seus traballos  CCL
 B1.5. Integración nas e a comunicación como

recurso de apoio á área. atendendo as pautas proporcionadas,  CD
tecnoloxías da información e a con orde, estrutura e limpeza.
comunicación no proceso de  CAA,
aprendizaxe.
 EFB1.2.3. Expón as súas ideas  CCL
expresándose de forma correcta en  CSC
 CD
opinións dos e das demais.
 a  B1.6. Implicación activa en  B1.3. Demostrar un  EFB1.3.1. Demostra certa autonomía  CSIEE
Páx. 37802
actividades motrices diversas, comportamento persoal e resolvendo problemas motores.
 k  CAA
recoñecendo e aceptando as social responsable,
 l diferenzas individuais no nivel  CCEC
respectándose a un mesmo e
de habilidade. aos outros e outras nas  CSC
DOG Núm. 171

 n  B1.7. Uso correcto de materiais actividades físicas e nos xogos,  EFB1.3.2. Coñece e respecta a  CSC
e espazos na práctica da aceptando as normas e regras
normas de educación viaria en  CAA
establecidas e actuando con
Educación física. contornos habituais e non habituais.
interese e iniciativa individual e
 B1.8. O coidado do corpo e a traballo en equipo.
consolidación de hábitos de  EFB1.3.3. Participa na recollida e  CSC
ISSN1130-9229
hixiene corporal. organización de material utilizado nas

clases.
 B1.9. Adopción de condutas
seguras ao actuar como peóns
 EFB1.3.4. Acepta formar parte do  CSC, CAA

ou peoas nas saídas polo
contorno do colexio.

deportividade.
 EFB1.3.5. Incorpora nas súas rutinas o  CSC, CSIEE,

coidado e hixiene do corpo. CAA
 b  B2.1. Valoración e aceptación  B2.1. Aceptar e respectar a  EFB2.1.1. Respecta a diversidade de  CSC
 k da propia realidade corporal e propia realidade corporal e a realidades corporais e de niveis de  CAA
a dos e das demais mostrando dos e das demais. competencia motriz entre os nenos e
 m
una actitude crítica cara ao nenas da clase.
modelo estético-corporal
socialmente vixente.
 B2.2. Seguridade, confianza
nun mesmo ou nunha mesma
e nos demais.
 B2.3. Autonomía persoal:
Páx. 37803
autestima, expectativas
realistas de éxito.
DOG Núm. 171

 b  B2.4. Descubrimento dos  B2.2. Coñecer a estrutura e  EFB2.2.1. Recoñece os dous tipos de  CAA
 k elementos orgánico-funcionais funcionamento do corpo para respiración.  CSC
relacionados co movemento: adaptar o movemento ás
circulación, respiración, circunstancias e condicións de  EFB2.2.2. Mantense en equilibrio  CSC
locomoción (principais cada situación, sendo capaz de
ISSN1130-9229
sobre distintas bases de sustentación  CAA

músculos e articulacións). representar mentalmente o seu en diferentes posturas e posicións,
 B2.5. Control do ritmo corpo na organización das durante un tempo determinado.
respiratorio en diferentes accións motrices.

actividades.  EFB2.2.3. Coñece os músculos e  CMCCT
Toma de conciencia e inicio do articulacións principais que participan  CAA
control dos diferentes tipos de en movementos segmentarios básicos

respiración.  CSC
e no control postural.
 B2.6. Equilibrio estático e
dinámico sobre superficies  EFB2.2.4. Colócase á esquerda-  CAA
estables e inestables e alturas dereita de diferentes obxectos,  CSC
variables. persoas e espazos en movemento.
 CSIEE
 B2.7. Organización espacial
(organización dos elementos  EFB2.2.5. Reacciona ante  CAA
no espazo, apreciación de
combinacións de estímulos visuais,  CSC
distancias, traxectorias,
auditivos e táctiles, dando respostas
orientación, lonxitude).  CSIEE
motrices axeitadas no tempo e no
Organización temporal
espazo.
(duración, sucesión, ritmo).
Organización espazo-temporal
velocidade, previsión do
movemento).
 B2.8. Consolidación da
lateralidade e a súa proxección
Páx. 37804
no espazo, con recoñecemento
da esquerda e dereita dos e
das demais.
DOG Núm. 171

 b  B3.1. Formas e posibilidades  B3.1. Resolver situacións  EFB3.1.1. Realiza desprazamentos en  CSC
 j do movemento. Axuste e motrices con diversidade de diferentes tipos de contornos  CCEC
consolidación dos elementos estímulos e condicionantes intentando non perder o equilibrio nin a
ISSN1130-9229
 k  CAA
fundamentais na execución espazo-temporais, continuidade, e intentando axustar a
das habilidades motrices seleccionando e combinando súa realización aos parámetros
básicas. as habilidades motrices espazo-temporais.
 B3.2. Utilización eficaz e básicas e adaptándoas ás

económica das habilidades condicións establecidas de  EFB3.1.2. Realiza a habilidade motriz  CSC
motrices básicas en medios e forma eficaz. básica do salto en diferentes tipos de  CCEE
situacións estables e contornos intentando non perder o
 CAA
coñecidas. equilibrio e a continuidade, e
intentando axustar a súa realización
 B3.3. Inicio na adaptación das
aos parámetros espazo-temporais.
habilidades básicas a
situacións non habituais e
 EFB3.1.3. Realiza as habilidades  CSC
contornos descoñecidos ou
motrices básicas de manipulación de  CCEE
con incerteza, incidindo nos
obxectos (lanzamento, recepción) en
mecanismos de decisión.  CAA

diferentes tipos de contornos
 B3.4. Mellora das capacidades intentando aplicar os xestos axeitados
físicas básicas de forma global e utilizando os segmentos dominantes.
e orientada á execución das
habilidades motrices.  EFB3.1.4. Realiza as habilidades  CSC
 B3.5. Disposición favorable a motrices de xiro en diferentes tipos de  CCEE
participar en actividades físicas contornos intentando non perder o
 CAA
diversas aceptando a equilibrio e a continuidade, e
existencia de diferenzas no intentando axustar a súa realización
Páx. 37805
nivel de habilidade. aos parámetros espazo-temporais.
DOG Núm. 171

 EFB3.1.5. Mantén o equilibrio en  CSC

diferentes posicións e superficies.  CAA
 CSIEE
ISSN1130-9229
 EFB3.1.6. Realiza actividades físicas e  CSC

xogos propostos no medio natural ou  CAA
en contornos non habituais.

 b  B4.1. O corpo e o movemento  B4.1. Utilizar os recursos  EFB4.1.1. Representa personaxes,  CCEC
 d como instrumentos de expresivos do corpo e o situacións, sentimentos, utilizando os  CSC
expresión e comunicación. movemento, de forma estética recursos expresivos do corpo,
 j  CAA
 B4.2. Coñecemento e práctica e creativa, comunicando individualmente, en parellas ou en
 k sensacións, emocións e ideas. grupos.
de diversas manifestacións
 m expresivas adaptadas ao
 o ámbito escolar: mimo,  EFB4.1.2. Realiza movementos a  CCEC
dramatización, baile, expresión partir de estímulos rítmicos ou  CSC
corporal. musicais, individualmente e en

 CAA
parellas.
 B4.3. Adecuación do
movemento a estruturas
 EFB4.1.3. Coñece e practica bailes e  CCEC
espazo-temporais e execución
danzas sinxelas representativas da  CAA
de bailes e coreografías
cultura galega e doutras culturas,
simples utilizando como base o  CSC
seguindo unha coreografía básica.
folclore galego e outros bailes  CSIEE
do mundo.
 B4.4. Expresión de emocións e  EFB4.1.4. Leva a cabo manifestacións  CCEC
Páx. 37806
sentimentos a través do corpo, artísticas sinxelas en interacción cos  CSC
o xesto e o movemento. compañeiros e compañeiras.
 CAA
DOG Núm. 171

 B4.5. Desinhibición e
espontaneidade na práctica de
danzas ou bailes, con
independencia do nivel de
habilidade mostrado.
ISSN1130-9229
B4.6. Recreación de
personaxes reais e ficticios e
os seus contextos dramáticos.
 b  B4.7. Desenvolvemento das  B4.2. Relacionar os conceptos  EFB4.2.1. Comeza a recoñecer  CMCCT

 d habilidades motrices básicas, específicos de Educación física algunha capacidade física básica  CSC
participando en actividades e os introducidos noutras áreas implicada nas actividades artísticas.

 j artístico-expresivas.  CAA
coa práctica de actividades
 k  B4.8. Recoñecer e valorar a artístico-expresivas.
 EFB4.2.2. Coñece a importancia do  CMCCT
posibilidade de cambiar as
desenvolvemento das capacidades  CAA
montaxes ou coreografías de
físicas para a mellora das habilidades
actividades artístico-expresivas  CSC
(espazos, materiais, tempos...) motrices implicadas nas actividades
para adaptalas ás necesidades artístico-expresivas.
do grupo.
 a  B5.1. Consolidación de hábitos  B5.1. Recoñecer os efectos do  EFB5.1.1. Mellora das capacidades  CSIEE
 b de hixiene corporal e exercicio físico, a hixiene, a físicas.  CAA
adquisición de hábitos alimentación e os hábitos
 k posturais e alimentarios posturais sobre a saúde e o  EFB5.1.2. Busca, de maneira guiada,  CSC
saudables relacionados coa benestar, manifestando unha información para comprender a  CSIE
actividade física. actitude responsable cara a un importancia duns hábitos de
 B5.2. Recoñecemento dos mesmo ou mesma.  CAA
Páx. 37807
alimentación correctos para a saúde.
beneficios da actividade física  CMCCT
na saúde integral da persoa.
DOG Núm. 171

 B5.3. Práctica segura da  EFB5.1.3. Coñece os efectos  CSC

actividade física recoñecendo a beneficiosos do exercicio físico para a  CAA
importancia do quecemento, a saúde.
dosificación do esforzo, a volta  CSIEE
á calma e a relaxación.
ISSN1130-9229
 EFB5.1.4. Adopta hábitos posturais  CSC

axeitados.  CAA
 CCL

 CSIEE
 CMCCT
 EFB5.1.5. Realiza os quecementos de  CSC

forma autónoma.  CAA
 CSIEE
 k  B5.4. Mellora da condición  B5.2. Mellorar o nivel das súas  EFB5.2.1. Mellora o seu nivel de  CAA
física orientada á saúde en capacidades físicas, regulando partida das capacidades físicas  CSC
función do desenvolvemento e dosificando a intensidade e orientadas á saúde.
psicobiolóxico. duración do esforzo, tendo en

conta as súas posibilidades e a  EFB5.2.2. Identifica a frecuencia  CAA
súa relación coa saúde. cardíaca en repouso e realizando  CMCCT
actividade física.
 CSC
 EFB5.2.3. Percibe diferentes niveis de  CAA

intensidade e esforzo na estrutura da  CSIEE
clase de Educación física.
 CSC
Páx. 37808
 k  B5.5. Adopción das medidas  B5.3. Identificar e interiorizar a  EFB5.3.1. Ten en conta a seguridade  CAA
básicas de seguridade na importancia da prevención, a na práctica da actividade física,
 CSC
execución das actividades recuperación e as medidas de realizando un quecemento guiado.
DOG Núm. 171

físicas e no uso de materiais e seguridade na realización da

espazos. práctica da actividade física.
 B5.6 Actitude favorable cara á
actividade física con relación á
saúde, manifestando
ISSN1130-9229
comportamentos responsables,
respectuosos e seguros cara a
un mesmo e as demais
persoas.

 a  B6.1. Descubrimento e  B6.1. Resolver retos tácticos  EFB6.1.1. Iníciase no uso dos  CSC
 b aplicación das estratexias elementais propios do xogo e recursos adecuados para resolver  CAA
básicas de xogo relacionadas de actividades físicas, con ou situacións básicas de táctica individual
 k
coa cooperación, a oposición e sen oposición, aplicando e colectiva en situacións motrices
 m a cooperación-oposición. principios e regras para habituais.
 B6.2. Respecto cara ás resolver as situacións motrices,
persoas que participan no xogo actuando de forma individual,  EFB6.1.2. Utiliza as habilidades  CAA
e rexeitamento cara aos coordinada e cooperativa e motrices básicas en distintos xogos e  CSIEE
comportamentos antisociais. desempeñando as diferentes actividades físicas.
 CSC
funcións implícitas en xogos e
 B6.3. Comprensión, aceptación
actividades
e cumprimento das normas de
xogo.
 d  B6.4. O xogo e o deporte como  B6.2. Coñecer a diversidade de  EFB6.2.1. Recoñece as diferenzas e  CCEE
 k elementos da realidade social. actividades físicas, lúdicas e características básicas dos xogos  CAA
Coñecemento e práctica de deportivas, en especial as de populares, deportes colectivos,
Páx. 37809
 m  CSC
xogos tradicionais de Galicia. Galicia. deportes individuais e actividades na
 o natureza.
DOG Núm. 171

 B6.5. Achegamento ao xogo  EFB6.2.2. Recoñece xogos e deportes  CCEC

doutras comunidades e países tradicionais de Galicia.  CAA
dos seus compañeiros e
 CSC
compañeiras da clase.
ISSN1130-9229
 EFB6.2.3. Realiza distintos xogos e  CSC

deportes tradicionais de Galicia  CAA
seguindo as regras básicas.

 a  B6.6. Aplicación das  B6.3 Relacionar os conceptos  EFB6.3.1. Comeza a recoñecer  CSC
habilidades básicas en específicos de Educación física algunha capacidade física básica
 b  CAA
situacións de xogo. e os introducidos noutras áreas implicada nos xogos e actividades
 k
 B6.7 Participación en xogos de coa práctica de actividades deportivas.
diferente tipoloxía e iniciación á físico-deportivas.
práctica de actividades  EFB6.3.2. Distingue en xogos e  CAA
deportivas a través de xogos deportes individuais e colectivos  CSC
predeportivos e o deporte estratexias de cooperación e de
adaptado. oposición.
 k  B6.8. Iniciación á orientación  B6.4. Manifestar respecto cara  EFB6.4.1. Faise responsable da  CSC
 l deportiva mediante propostas ao contorno e o medio natural eliminación dos residuos que se xeran  CAA
lúdicas (ximnasio, patio, nos xogos e actividades ao aire nas actividades no medio natural.
 n
parque). libre, identificando e realizando
 o accións concretas dirixidas á  EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais,  CSC
 B6.9. Práctica e gozo de
actividades motrices lúdicas súa preservación. respectando a flora e a fauna do lugar.  CAA
relacionadas coa natureza
(xogos de campo, de
exploración, de aventura,
Páx. 37810
marcha, escalada...).
 B6.10. Coñecemento e coidado
da contorno natural.
DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN FÍSICA CURSO CUARTO
 a  B1.1. Valoración e  B1.1. Opinar, tanto desde a  EFB1.1.1. Investiga, reflexiona e  CSC
ISSN1130-9229
 c aceptación da propia perspectiva de participante debate de forma guiada sobre distintos  CAA
realidade corporal e a das como de espectador ou aspectos da moda e a imaxe corporal
 d  CD
demais persoas. espectadora, ante as posibles dos modelos publicitarios.
 k situacións conflitivas xurdidas,
 B1.2. Aceptación e respecto

 m cara ás normas, regras, participando en debates, e  EFB1.1.2. Explica aos seus  CCL
estratexias e persoas que aceptando as opinións dos e compañeiros e compañeiras as  CAA
participan no xogo. das demais. características dun xogo practicado na

 CSC
Elaboración e cumprimento clase.
dun código de xogo limpo.
 EFB1.1.3. Mostra boa disposición para  CSC
solucionar os conflitos de xeito  CAA
capacidades para
razoable.
desenvolver actitudes  CSIEE
apropiadas e afrontar as
dificultades propias da  EFB1.1.4. Recoñece as condutas  CSC
práctica da actividade física. inapropiadas que se producen na  CAA

 CSIEE
 EFB1.1.5. Demostra un nivel de  CSC

autoconfianza axeitada ás súas  CSIEE
capacidades.
 CAA
Páx. 37811
tecnolóxicos no proceso de información e compartila, para localizar a información que se lle  CAA
DOG Núm. 171

información, relacionada coa determinadas e facendo uso  EFB1.2.2. Presenta os seus traballos  CCL
área. das tecnoloxías da información atendendo as pautas proporcionadas,  CD
 B1.5. Integración das e a comunicación como con orde, estrutura e limpeza.
recurso de apoio á área.  CAA
a comunicación no proceso
ISSN1130-9229
 EFB1.2.3. Expón as súas ideas  CCL

de aprendizaxe.
expresándose de forma correcta en  CSC
opinións dos e das demais.

 k actividades motrices comportamento persoal e actividades propostas buscando unha  CAA

diversas, recoñecendo e social responsable, mellora da competencia motriz.
 l
aceptando as diferenzas respectándose a un mesmo e
 n individuais no nivel de ás outras persoas nas  EFB1.3.2. Demostra certa autonomía  CSIEE
habilidade. actividades físicas e nos xogos, resolvendo problemas motores.  CAA
 B1.7. Uso correcto de aceptando as normas e regras
 CCEC
materiais e espazos na establecidas e actuando con
práctica da Educación física. interese e iniciativa individual e
 EFB1.3.3. Incorpora nas súas rutinas o  CSC
traballo en equipo.
 B1.8. O coidado do corpo e coidado e hixiene do corpo.  CSIEE
a consolidación de hábitos
 CAA
de hixiene corporal.
 B1.9. Coñecemento da  EFB1.3.4. Participa na recollida e  CSC
normativa básica de organización de material utilizado nas
circulación en rúas e clases.
estradas.
 B1.10. Identificación e  EFB1.3.5. Acepta formar parte do  CSC
respecto, ao realizar saídas grupo que lle corresponda e o
Páx. 37812
 CAA
fóra do colexio, dos sinais resultado das competicións con
básicos de tráfico que deportividade.
DOG Núm. 171

afectan aos peóns ou peoas  EFB1.3.6. Recoñece e respecta as  CSC

e ás persoas ciclistas. normas de educación viaria en  CAA
contornos habituais e non habituais.

ISSN1130-9229
 b  B2.1. Valoración e  B2.1. Aceptar e respectar a  EFB2.1.1. Respecta a diversidade de  CSC

 k aceptación da propia propia realidade corporal e a realidades corporais e de niveis de  CAA
realidade corporal e a dos e das demais persoas. competencia motriz entre os nenos e

 m
das demais mostrando una nenas da clase.
actitude crítica cara ao

modelo estético-corporal  EFB2.1.2. Toma de conciencia das  CSC
socialmente vixente. esixencias e valoración do esforzo que  CAA
 B2.2. Seguridade, confianza comportan as aprendizaxes de novas
 CSIEE
nun mesmo e nas demais habilidades.
persoas.
autoestima, expectativas
 b  B2.4. Descubrimento dos  B2.2. Coñecer a estrutura e  EFB2.2.1. Recoñece os dous tipos de  CAA
 k elementos orgánico- funcionamento do corpo para respiración.  CSC
funcionais relacionados co adaptar o movemento ás
movemento: circulación, circunstancias e condicións de  EFB2.2.2. Mantense en equilibrio  CSC
respiración, locomoción cada situación, sendo capaz de sobre distintas bases de sustentación  CAA
(principais músculos e representar mentalmente o seu a alturas variables.
articulacións). corpo na organización das
 B2.5. Control do ritmo accións motrices.  EFB2.2.3. Coñece os músculos e  CMCCT
Páx. 37813
respiratorio en diferentes articulacións principais que participan  CAA
actividades. Toma de en movementos segmentarios básicos
 CSC
conciencia e inicio do control e no control postural.
DOG Núm. 171

dos diferentes tipos de  EFB2.2.4. Colócase á esquerda-  CAA

respiración. dereita de diferentes obxectos,  CSC
 B2.6 Equilibrio estático e persoas e espazos en movemento,
 CSIEE
dinámico sobre superficies con e sen manipulación de distintos
estables e inestables e móbiles.
ISSN1130-9229
alturas variables.
 B2.7. Organización espacial  EFB2.2.5. Mellora a súa eficacia nas  CAA
(organización dos elementos repostas motrices ante combinacións  CSC
de estímulos visuais, auditivos e

no espazo, apreciación de  CSIEE
distancias, traxectorias, táctiles no tempo e no espazo.
orientación, lonxitude).
Organización temporal
(duración, sucesión, ritmo).
Organización espazo-
temporal velocidade,
previsión do movemento).

 b  B3.1. Formas e posibilidades  B3.1. Resolver situacións  EFB3.1.1. Realiza desprazamentos en  CSC
 j do movemento. Axuste e motrices con diversidade de diferentes tipos de contornos e en  CCEC
consolidación dos elementos estímulos e condicionantes actividades físico-deportivas e
 k  CAA
fundamentais na execución espazo-temporais, artístico-expresivas, intentando non
das habilidades motrices seleccionando e combinando perder o equilibrio nin a continuidade,
básicas. as habilidades motrices axustando a súa realización aos
 B3.2. Utilización eficaz e básicas e adaptándoas ás parámetros espazo-temporais.
económica das habilidades condicións establecidas de
motrices básicas en medios forma eficaz.  EFB3.1.2. Realiza a habilidade motriz  CSC
Páx. 37814
e situacións estables e básica do salto en diferentes tipos de  CCEE
coñecidas. contornos e de actividades físico-
 CAA
deportivas e artístico-expresivas sen
DOG Núm. 171

 B3.3. Inicio na adaptación perder o equilibrio e a continuidade,

das habilidades básicas a axustando a súa realización aos
situacións non habituais e parámetros espazo-temporais.
contornos descoñecidos ou
con incerteza, incidindo nos  EFB3.1.3. Realiza as habilidades  CSC
ISSN1130-9229
mecanismos de decisión. motrices básicas de manipulación de  CCEE

 B3.4. Mellora das obxectos (lanzamento, recepción) a
 CAA
capacidades físicas básicas diferentes tipos de contornos e de
de forma global e orientada actividades físico-deportivas e

á execución das habilidades artístico-expresivas aplicando os
motrices. xestos e utilizando os segmentos

dominantes.
 B3.5. Disposición favorable a
participar en actividades
 EFB3.1.4. Realiza as habilidades  CSC
físicas diversas aceptando a
motrices de xiro en diferentes tipos de  CCEE
existencia de diferenzas no
contornos sen perder o equilibrio e a
nivel de habilidade.  CAA
continuidade, tendo en conta dous
eixes corporais e os dous sentidos, e
axustando a súa realización aos
parámetros espazo-temporais.
 EFB3.1.5. Mantén o equilibrio en  CSC

 CSIEE
 EFB3.1.6. Realiza actividades físicas e  CSC

xogos propostos no medio natural ou  CAA
en contornos non habituais con certo
Páx. 37815
nivel de incertezas.
DOG Núm. 171

 b  B4.1. O corpo e o  B4.1. Utilizar os recursos  EFB4.1.1. Representa personaxes,  CCEC

 d movemento como expresivos do corpo e o situacións, ideas e sentimentos,  CSC
instrumentos de expresión e movemento, de forma estética utilizando os recursos expresivos do
ISSN1130-9229
 j  CAA
comunicación. e creativa, comunicando corpo, individualmente, en parellas ou
 k sensacións, emocións e ideas. en grupos.
 B4.2. Coñecemento e
 m práctica de diversas
 o manifestacións expresivas  EFB4.1.2. Realiza movementos a  CCEC

adaptadas ao ámbito partir de estímulos rítmicos ou  CSC
escolar: mimo, musicais, individualmente,en parellas

 CAA
dramatización, baile, ou grupos.
expresión corporal.
 EFB4.1.3. Coñece e practica bailes e  CCEC
 B4.3. Adecuación do
danzas sinxelas representativas da  CAA
movemento a estruturas
cultura galega e doutras culturas,
espazo-temporais e  CSC
seguindo unha coreografía básica.
execución de bailes e  CSIEE
coreografías simples
utilizando como base o  EFB4.1.4. Leva a cabo manifestacións  CCEC

folclore galego e outros artísticas en interacción cos  CSC
bailes do mundo. compañeiros e compañeiras.
 B4.4. Expresión de
emocións e sentimentos a
través do corpo, o xesto e o
movemento.
 b  B4.5. Desenvolvemento das  B4.2. Relacionar os conceptos  EFB4.2.1. Distingue as capacidades  CMCCT
habilidades motrices específicos de Educación física físicas básicas implicadas nas
Páx. 37816
 d  CSC
básicas, participando en e os introducidos noutras áreas actividades artístico-expresivas.
 j  CAA
DOG Núm. 171

 k actividades artístico- coa práctica de actividades  EFB4.2.2. Coñece a importancia do  CMCCT

expresivas. artístico-expresivas. desenvolvemento das capacidades  CAA
 B4.6. Recoñecer e valorar a físicas para a mellora das habilidades  CSC
posibilidade de cambiar as motrices implicadas nas actividades
montaxes ou coreografías de artístico-expresivas.
ISSN1130-9229
actividades artístico-
expresivas (espazos,
materiais, tempos...) para
adaptalas ás necesidades do

grupo.
 a  B5.1. Consolidación de  B5.1. Recoñecer os efectos do  EFB5.1.1. Participa activamente nas  CSIEE
 b hábitos de hixiene corporal e exercicio físico, a hixiene, a actividades propostas para mellorar as  CAA
adquisición de hábitos alimentación e os hábitos capacidades físicas relacionándoas
 k
posturais e alimentarios posturais sobre a saúde e o coa saúde.
saudables relacionados coa benestar, manifestando unha
actividade física. actitude responsable cara a un  EFB5.1.2. Relaciona os principais  CSC
 B5.2. Recoñecemento dos mesmo ou mesma. hábitos de alimentación coa actividade  CAA
beneficios da actividade física (horarios de comidas,  CMCCT
física na saúde integral da calidade/cantidade dos alimentos
persoa. inxeridos etc.).
 B5.3. Práctica segura da
 EFB5.1.3. Coñece os efectos  CSC
actividade física,
beneficiosos do exercicio físico para a  CAA
recoñecendo a importancia
saúde.
do quecemento, a
dosificación do esforzo, a
 CSC
Páx. 37817
 EFB5.1.4. Adopta hábitos posturais
volta á calma e a relaxación.
axeitados recoñecendo a súa  CAA
importancia para saúde.  CSIEE
 CMCCT
DOG Núm. 171

 EFB5.1.5. Realiza os quecementos de  CSC

forma autónoma.  CAA
 CSIEE
ISSN1130-9229
 k  B5.4. Mellora da condición  B5.2. Mellorar o nivel das súas  EFB5.2.1. Mellora o seu nivel de  CAA
física orientada á saúde, en capacidades físicas, regulando partida das capacidades físicas  CSC
función do desenvolvemento e dosificando a intensidade e orientadas á saúde.
psicobiolóxico. duración do esforzo, tendo en

conta as súas posibilidades e a  EFB5.2.2. Identifica a frecuencia  CAA
súa relación coa saúde. cardíaca en repouso e realizando
 CMCCT
actividade física, nel mesmo ou nun
 CSC
compañeiro ou compañeira.
 EFB5.2.3. Percibe e comeza a adaptar  CAA

a intensidade do seu esforzo ás  CSIEE
demandas da estrutura da clase de
 CSC
Educación física.
 k  B5.5. Adopción das medidas  B5.3. Identificar e interiorizar a  EFB5.3.1. Ten en conta a seguridade  CAA
básicas de seguridade na importancia da prevención, a na práctica da actividade física, sendo  CSC
execución das actividades recuperación e as medidas de capaz de realizar o quecemento con
físicas e no uso de materiais seguridade na realización da certa autonomía.
e espazos. práctica da actividade física.
 B5.6 Actitude favorable cara
á actividade física con
relación á saúde,
manifestando
comportamentos
Páx. 37818
responsables, respectuosos
e seguros cara a un mesmo
e as demais persoas.
DOG Núm. 171

 a  B6.1. Descubrimento e  B6.1. Resolver retos tácticos  EFB6.1.1. Consolida o uso dos  CSC
 b aplicación das estratexias elementais propios do xogo e recursos adecuados para resolver  CSIEE
básicas de xogo de actividades físicas, con ou situacións básicas de táctica individual
ISSN1130-9229
 k  CAA
relacionadas coa sen oposición, aplicando e colectiva en situacións motrices
 m cooperación, a oposición e a principios e regras para habituais.
cooperación-oposición. resolver as situacións motrices,
 B6.2. Respecto cara ás actuando de forma individual,  EFB6.1.2. Utiliza as habilidades  CAA

persoas que participan no coordinada e cooperativa e motrices básicas en distintos xogos e  CSIEE
xogo e rexeitamento cara desempeñando as diferentes actividades físicas.

 CSC
aos comportamentos funcións implícitas en xogos e
antisociais. actividades
 B6.3. Comprensión,
aceptación e cumprimento
das normas de xogo.
 d  B6.4. O xogo e o deporte  B6.2. Coñecer, a diversidade  EFB6.2.1. Recoñece as diferenzas,  CCEE
 k como elementos da de actividades físicas, lúdicas, características básicas entre xogos  CAA
realidade social. deportivas,en especial as de populares, deportes colectivos,
 m  CSC
Coñecemento e práctica de Galicia. deportes individuais e actividades na
 o xogos tradicionais de natureza.
Galicia.
 B6.5. Achegamento ao xogo  EFB6.2.2. Recoñece a orixe e a  CCEC
doutras comunidades e importancia dos xogos e os deportes  CAA
países dos seus tradicionais de Galicia.
 CSC
compañeiros e compañeiras
da clase.
Páx. 37819
 EFB6.2.3. Realiza distintos xogos e  CSC
seguindo as regras básicas.
DOG Núm. 171

 a  B6.6. Aplicación das  B6.3. Relacionar os conceptos  EFB6.3.1. Distingue as capacidades  CSC
 b habilidades básicas en específicos de Educación física físicas básicas implicadas nos xogos e  CAA
situacións de xogo. e os introducidos noutras áreas nas actividades deportivas.
 k
 B6.7. Participación en xogos coa práctica de actividades
ISSN1130-9229
de diferente tipoloxía e físico-deportivas.  EFB6.3.2. Distingue en xogos e  CAA

iniciación á práctica de deportes individuais e colectivos  CSC
actividades deportivas a estratexias de cooperación e de
través de xogos oposición.

predeportivos e o deporte
adaptado.
 k  B6.8 Iniciación á orientación  B6.4 Manifestar respecto cara  EFB6.4.1. Faise responsable da  CSC
 l deportiva mediante ao contorno e o medio natural eliminación dos residuos que se xeran  CAA
propostas lúdicas (ximnasio, nos xogos e actividades ao aire as actividades no medio natural.
 n
patio, parque). libre, identificando e realizando
 o accións concretas dirixidas á  EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais  CSC
 B6.9 Práctica e gozo de
actividades motrices lúdicas súa preservación. respectando a flora e a fauna do lugar.  CAA
relacionadas coa natureza
(xogos de campo, de
exploración, de aventura,
marcha, escalada...).
 B6.10 Coñecemento e
coidado da contorno natural.
Páx. 37820
DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN FÍSICA CURSO QUINTO
 a  B1.1. Valoración e  B1.1. Opinar coherentemente  EFB1.1.1. Adopta unha actitude crítica  CSC
aceptación da propia con actitude crítica, tanto ante as modas e a imaxe corporal dos  CAA
ISSN1130-9229
 c
realidade corporal e a dos e desde a perspectiva de modelos publicitarios.
 d  CSIEE
das demais. participante como de
 k espectador ou espectadora,
 B1.2. Adopción de actitudes  EFB1.1.2. Explica aos seus  CCL

 m de colaboración, tolerancia, ante as posibles situacións
compañeiros e compañeiras as  CAA
respecto e resolución conflitivas xurdidas,
características dun xogo practicado na

pacífica dos conflitos na participando en debates, e  CSC
clase e o seu desenvolvemento.
práctica de xogos e outras aceptando as opinións dos e
actividades físicas. das demais.
 EFB1.1.3. Mostra boa disposición para  CSC
 B1.3. Confianza nas propias solucionar os conflitos de xeito  CAA
capacidades para razoable.
 CSIEE
desenvolver actitudes
 EFB1.1.4. Recoñece e cualifica  CSC
dificultades propias da
negativamente as condutas
práctica da actividade física.  CAA

inapropiadas que se producen na
 B1.4. Actitudes de  CSIEE
práctica ou nos espectáculos
aceptación, respecto e deportivos.
valoración cara a un mesmo,
aos compañeiros e  EFB1.1.5. Demostra un nivel de  CSC
compañeiras e ao medio. autoconfianza axeitada ás súas  CSIEE
capacidades.
 CAA
 i  B1.5. Utilización de medios  B1.2. Extraer e elaborar  EFB1.2.1. Utiliza as novas tecnoloxías  CD
Páx. 37821
tecnolóxicos no proceso de información relacionada con para localizar e extraer a información  CAA
aprendizaxe para obter temas de interese na etapa, e que se lle solicita.
DOG Núm. 171

información, relacionada coa compartila, utilizando fontes de  EFB1.2.2. Presenta os seus traballos  CCL
área. información determinadas e atendendo ás pautas proporcionadas,  CD
 B1.6. Integración nas facendo uso das tecnoloxías da con orde, estrutura e limpeza e
información e a comunicación  CAA
tecnoloxías da información e utilizando programas de presentación.
a comunicación no proceso como recurso de apoio á área.
ISSN1130-9229
de aprendizaxe.  EFB1.2.3. Expón as súas ideas de  CCL

forma coherente e exprésase de forma  CSC
correcta en diferentes situacións e
respecta as opinións dos e das

demais.
 a  B1.7. Implicación activa en  B1.3. Demostrar un  EFB1.3.1. Ten interese por mellorar a  CSC
 k actividades motrices comportamento persoal e competencia motriz.  CAA
diversas, recoñecendo e social responsable,
 l
aceptando as diferenzas respectándose a un mesmo e  EFB1.3.2. Demostra autonomía e  CSIEE
 m individuais no nivel de as demais persoas nas confianza en diferentes situacións,  CAA
habilidade. actividades físicas e nos xogos, resolvendo problemas motores con
aceptando as normas e regras  CCEC
 B1.8. Uso correcto de espontaneidade e creatividade.
materiais e espazos na establecidas e actuando con
práctica da Educación física. interese e iniciativa individual e  EFB1.3.3. Incorpora nas súas rutinas o  CSC
traballo en equipo. coidado e hixiene do corpo.
 B1.9. O coidado do corpo e  CSIEE
a consolidación de hábitos  CAA
estradas.
Páx. 37822
respecto, ao realizar saídas grupo que lle corresponda e o  CAA
fóra do colexio, dos sinais resultado das competicións con
básicos de tráfico que deportividade.
DOG Núm. 171

afectan aos peóns e peoas e  EFB1.3.6. Recoñece e respecta as  CSC

ás persoas ciclistas. normas de educación viaria en  CAA
contornos habituais e non habituais.

ISSN1130-9229
 b  B2.1. Valoración e  B2.1. Valorar, aceptar e  EFB2.1.1. Respecta a diversidade de  CSC

 k aceptación da propia respectar a propia realidade realidades corporais e de niveis de  CAA
realidade corporal e a das corporal e a dos e das demais, competencia motriz entre os nenos e

 m demais persoas mostrando mostrando unha actitude nenas da clase.
unha actitude crítica cara ao reflexiva e crítica.

habilidades.  CSIEE
nun mesmo e nas demais
persoas.
 b  B3.1. Adaptación da  B3.1. Resolver situacións  EFB3.1.1. Realiza desprazamentos  CSC

 j execución das habilidades motrices con diversidade de adaptándose a diferentes tipos de  CCEC
motrices a situacións de estímulos e condicionantes contornos e de actividades físico-
 k  CAA
práctica de complexidade espazo-temporais, deportivas e artístico-expresivas
crecente, con eficiencia, axustándose a parámetros espazo-  CSIEE
seleccionando e combinando
seguridade e creatividade. temporais e intentando manter o
Páx. 37823
as habilidades motrices
 B3.2. Realización combinada equilibrio postural.
básicas e adaptándoas ás
de desprazamentos, saltos,
DOG Núm. 171

xiros, lanzamentos e condicións establecidas de  EFB3.1.2. Realiza a habilidade motriz  CSC

recepcións. forma eficaz. básica de salto adaptándose a  CCEE
 B3.3. Adaptación das diferentes tipos de contornos e de  CAA
habilidades motrices a actividades físico-deportivas e  CSIEE
contornos de práctica non artístico-expresivas, axustando a súa
ISSN1130-9229
habituais que favorezan realización aos parámetros espazo-

toma de decisións, con temporais e intentando manter o
seguridade e autonomía: o equilibrio postural.
medio natural.

 EFB3.1.3. Adapta as habilidades  CSC
 B3.4. Control e dominio
motor e corporal desde unha motrices básicas de manipulación de  CCEE

formulación previa á acción. obxectos (lanzamento, recepción,  CAA
golpeo etc.) a diferentes tipos de  CSIEE
 B3.5. Mellora das
contornos e de actividades físico-
capacidades físicas básicas
deportivas e artístico-expresivas
de forma xenérica e
interiorizando e aplicando os xestos
orientada á execución das
cos segmentos dominantes e iniciando
habilidades motrices,
a práctica cos non dominantes.
recoñecendo a influencia da
condición física na mellora

 EFB3.1.4. Aplica as habilidades  CSC
destas.
motrices de xiro a diferentes tipos de  CCEE
 B3.6. Autonomía e confianza contornos e de actividades físico-  CAA
nas propias habilidades deportivas e artístico-expresivas tendo  CSIEE
motrices en situacións e en conta os dous eixes corporais e os
contornos non habituais. dous sentidos, e axustando a súa
 B3.7. Valoración do esforzo realización aos parámetros espazo-
e o traballo ben executado temporais e intentando manter o
desde o punto de vista motor equilibrio postural.
Páx. 37824
como base para a propia
superación.  EFB3.1.5. Mantén o equilibrio en  CSC
 CSIEE
DOG Núm. 171

 B3.8. Disposición favorable a  EFB3.1.6. Realiza actividades físicas e  CSC

participar en actividades xogos no medio natural ou en  CAA
físicas diversas aceptando contornos non habituais, adaptando as
as propias posibilidades e  CSIEE
habilidades motrices á diversidade e
limitacións, así como a incerteza procedente da contorno e ás
ISSN1130-9229
existencia de diferenzas no súas posibilidades.

nivel de habilidade.

 b  B4.1. O corpo e o  B4.1. Utilizar os recursos  EFB4.1.1. Representa personaxes,  CCEC
 d movemento. Exploración, expresivos do corpo e o situacións, ideas, sentimentos  CSC

conciencia e gozo das movemento, de forma estética utilizando os recursos expresivos do
 j  CAA
posibilidades e recursos da e creativa, comunicando corpo individualmente, en parellas ou
 k linguaxe corporal. sensacións, emocións e ideas. en grupos.
 m  B4.2. Recoñecemento e
 o utilización creativa das  EFB4.1.2. Representa ou expresa  CCEC
zonas corporais e movementos a partir de estímulos  CSC
compoñentes do movemento rítmicos ou musicais, individualmente,
 CAA
expresivo: espazo, tempo e en parellas ou grupos.

a intensidade. Zonas
corporais: de equilibrio  EFB4.1.3. Coñece e leva a cabo bailes  CCEC
(pernas e pés), de forza e danzas representativas da cultura  CAA
(centro de gravidade galega e doutras culturas, seguindo
 CSC
corporal), de autoridade unha coreografía básica.
 CSIEE
(peito, ombreiros, brazos) e
expresiva (rostro, mirada e
 EFB4.1.4. Constrúe e leva a cabo  CCEC
pescozo).
composicións grupais en interacción
 CAA
Páx. 37825
 B4.3. Expresión e cos compañeiros e compañeiras
comunicación de utilizando os recursos expresivos do  CSC
sentimentos e emocións corpo e partindo de estímulos musicais
individuais e compartidas a ou plásticos.
DOG Núm. 171

través do corpo, o xesto e o

movemento.
 B4.4. Execución de bailes ou
danzas do folclore popular
galego valorando a
ISSN1130-9229
importancia da súa
conservación e difusión.
Execución de danzas do
mundo valorando a

diversidade como factor de
enriquecemento individual e
colectivo.
 B4.5. Participación na
composición e execución de
producións grupais a partir
de estímulos rítmicos,
musicais, poéticos...
Elaboración de bailes,
coreografías simples ou
montaxes expresivas.
 b  B4.6. Desenvolvemento das  B4.2. Relacionar os conceptos  EFB4.2.1. Identifica a capacidade  CMCCT
 d habilidades motrices específicos de Educación física física básica implicada de forma máis  CSC
básicas, xenéricas e e os introducidos noutras áreas significativa nas actividades
 j  CAA
específicas e da condición coa práctica de actividades expresivas.
 k física, participando en artístico-expresivas.
actividades artístico-  EFB4.2.2. Recoñece a importancia do  CMCCT
expresivas. Recoñecer e desenvolvemento das capacidades  CAA
Páx. 37826
valorar a posibilidade de físicas para a mellora das habilidades
 CSC
cambiar as montaxes ou motrices implicadas nas actividades
coreografías de actividades artístico-expresivas.
artístico-expresivas
DOG Núm. 171

(espazos, materiais,
tempos...) para adaptalas ás
necesidades do grupo.

ISSN1130-9229
 a  B5.1. Autonomía na hixiene  B5.1. Recoñecer os efectos do  EFB5.1.1. Ten interese por mellorar as  CSIEE
corporal (vestimenta e aseo exercicio físico, a hixiene, a capacidades físicas.  CAA
 b
tras o exercicio) e alimentación e os hábitos
 k

adquisición de hábitos posturais sobre a saúde e o  CSC
 EFB5.1.2. Relaciona os principais
posturais e alimentarios
benestar, manifestando unha hábitos de alimentación coa actividade  CAA
saudables (incluída a
actitude responsable cara a un física (horarios de comidas,  CMCT
correcta hidratación durante
e despois do exercicio). mesmo. calidade/cantidade dos alimentos
inxeridos etc.).
beneficios da actividade
física na saúde integral da  EFB5.1.3. Recoñece os efectos  CSC
persoa e identificación crítica beneficiosos do exercicio físico para a  CAA
das prácticas pouco saúde e os prexudiciais do  CSIEE
saudables (sedentarismo, sedentarismo, dunha dieta
abuso do lecer audiovisual, desequilibrada e do consumo de

adicción ás novas alcohol, tabaco e outras substancias..
tecnoloxías, consumo de
tabaco ou alcohol...).  EFB5.1.4. Adopta hábitos posturais  CSC
Valoración do xogo e o
axeitados na súa vida cotiá e na  CAA
deporte como alternativas
práctica da actividade física,  CCL
aos hábitos nocivos para a
saúde. recoñecendo a súa importancia para
 CSIEE
saúde.
 B5.3. Adquisición de hábitos  CMCT
de quecemento (global e
Páx. 37827
específico), de dosificación  EFB5.1.5. Realiza os quecementos de  CSC
do esforzo e recuperación,
forma autónoma e sistemática.  CAA
necesarios para previr
lesións.  CSIEE
DOG Núm. 171

 k  B5.4. Mellora da condición  B5.2. Mellorar o nivel das súas  EFB5.2.1. Mostra unha mellora global  CAA
física orientada á saúde en capacidades físicas, regulando con respecto ao seu nivel de partida  CSIEE
función do desenvolvemento e dosificando a intensidade e das capacidades físicas orientadas á
 CSC
psicobiolóxico. duración do esforzo, tendo en saúde.
conta as súas posibilidades e a
ISSN1130-9229
súa relación coa saúde.  EFB5.2.2. Relaciona a frecuencia  CAA

cardíaca e respiratoria, con distintas  CMCCT
intensidades de esforzo.
 CSC

 EFB5.2.3. Comeza a adaptar a  CAA
intensidade do seu esforzo ao tempo
 CSIEE
de duración da actividade.
 CSC
 k  B5.5. Recoñecemento e  B5.3. Identificar e interiorizar a  EFB5.3.1. Explica as lesións e  CCL

aplicación das medidas importancia da prevención, a enfermidades deportivas máis comúns,  CAA
básicas de prevención e recuperación e as medidas de así como as accións preventivas e os
 CSC
seguridade na práctica de seguridade na realización da primeiros auxilios básicos.
actividade física en relación práctica da actividade física.  CMCCT
coa execución motriz e co
uso de materiais e espazos.

 B5.6 Valoración da
actividade física como factor
esencial no mantemento e
mellora da saúde. Aprecio,
gusto e interese polo
coidado do corpo.
Páx. 37828
 a  B6..1 Uso adecuado das  B6.1. Resolver retos tácticos  EFB6.1.1. Utiliza os recursos  CSC
estratexias básicas dos elementais propios do xogo e adecuados para resolver situacións
 b  CSIEE
xogos relacionadas coa de actividades físicas, con ou básicas de táctica individual e colectiva
 k en diferentes situacións motrices.  CAA
DOG Núm. 171

 m cooperación, a oposición e a sen oposición, aplicando  EFB6.1.2. Realiza combinacións de  CAA

cooperación-oposición. principios e regras para habilidades motrices básicas  CSIEE
 B6.2. Aceptación e respecto resolver as situacións motrices, axustándose a un obxectivo e a uns  CSC
cara ás normas, regras e actuando de forma individual, parámetros espazo-temporais.
persoas que participan no coordinada e cooperativa e
ISSN1130-9229
xogo. Elaboración e desempeñando as diferentes

cumprimento dun código de funcións implícitas en xogos e
xogo limpo. actividades

 d  B6.3. O xogo e o deporte  B6.2. Coñecer e poñer en  EFB6.2.1. Recoñece as diferenzas,  CCL
 k como fenómenos sociais e práctica a diversidade de características entre xogos populares,  CCEE
culturais. Práctica de xogos actividades físicas, lúdicas, deportes colectivos, deportes  CAA
 m
e actividades deportivas de deportivas, en especial as de individuais e actividades na natureza.
 o  CSC
diferentes modalidades con Galicia.
dificultade crecente.
 EFB6.2.2. Recoñece a riqueza cultural,  CCEC
 B6.4. Coñecemento, práctica a historia e a orixe dos xogos e os  CAA
e valoración dos xogos e deportes tradicionais de Galicia.  CSC
deportes tradicionais de
Galicia. Coñecemento e
 EFB6.2.3. Realiza distintos xogos e  CCEC

práctica de xogos doutras
culturas.
respectando principios e regras  CSC
destes.
 a  B6.5. Desenvolvemento das  B6.3. Relacionar os conceptos  EFB6.3.1. Identifica a capacidade  CMCCT
 b habilidades motrices específicos de Educación física física básica implicada de forma máis  CSC
básicas, xenéricas e e os introducidos noutras áreas significativa nos exercicios.  CAA
 k
específicas e da condición coa práctica de actividades
físico-deportivas.  CMCCT
Páx. 37829
física, participando en xogos  EFB6.3.2. Recoñece a importancia do
predeportivos e en desenvolvemento das capacidades  CAA
predeportes. Recoñecer e físicas para a mellora das habilidades  CSC
motrices.
DOG Núm. 171

valorar a posibilidade de
 EFB6.3.3. Distingue en xogos e  CMCCT
cambiar as regras de xogo
deportes individuais e colectivos
(espazos, materiais,  CAA
estratexias de cooperación e de
oposición.  CSC
ISSN1130-9229
 B6.6. Uso adecuado das

 EFB6.3.4. Describe os exercicios  CMCCT
estratexias básicas dos
realizados, usando os termos e
xogos relacionadas coa  CCL

coñecementos que sobre o aparello
cooperación, a oposición e a  CSC
locomotor se desenvolven na área de
cooperación-oposición.
Ciencias da natureza.
 CAA
 k  B6.7. Iniciación ao deporte  B6.4. Manifestar respecto cara  EFB6.4.1. Faise responsable da  CSC
de orientación (colexio, ao contorno e o medio natural eliminación dos residuos que se xeran
 m  CAA
parque, medio natural). nos xogos e actividades ao aire as actividades no medio natural.
 o Toma de contacto co libre, identificando e realizando
compás. Participación na accións concretas dirixidas á
 EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais  CSC
organización e súa preservación.

respectando a flora e a fauna do lugar.
desenvolvemento de xogos  CAA
de orientación.
 B6.8. Práctica responsable

de actividades físicas lúdicas
e deportivas nas saídas á
contorno natural de Galicia.
 B6.9. Coñecemento, goce,
Páx. 37830
coidado e valoración da
natureza.
DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN FÍSICA CURSO SEXTO
 a  B1.1. Valoración e  B1.1. Opinar coherentemente  EFB1.1.1. Adopta unha actitude crítica  CSC
ISSN1130-9229
 c aceptación da propia con actitude crítica tanto desde ante as modas e a imaxe corporal dos  CAA
realidade corporal e a das a perspectiva de participante modelos publicitarios.
 d  CSIEE
demais persoas como de espectador ou
 k espectadora, ante as posibles
 B1.2..Adopción de actitudes  EFB1.1.2. Explica aos seus  CCL

 m situacións conflitivas xurdidas,
de colaboración, tolerancia, compañeiros e compañeiras as  CAA
participando en debates, e
respecto e resolución características dun xogo practicado na

aceptando as opinións das  CSC
clase e o seu desenvolvemento.
pacífica dos conflitos na demais persoas.
práctica de xogos e outras
 EFB1.1.3. Recoñece e cualifica  CSC
actividades físicas.
negativamente as condutas  CAA
 B1.3. Confianza nas propias inapropiadas que se producen na
 CSIEE
capacidades para práctica ou nos espectáculos
desenvolver actitudes deportivos.
dificultades propias da  EFB1.1.4. Demostra un nivel de  CSC

práctica da actividade física. autoconfianza axeitada ás súas  CSIEE
capacidades.
 B1.4. Actitudes de  CAA
aceptación, respecto e
valoración cara a un mesmo,
aos compañeiros e
compañeiras e ao medio.
Páx. 37831
 i  B1.5. Utilización de medios  B1.2. Extraer e elaborar  EFB1.2.1. Utiliza as novas tecnoloxías  CD
tecnolóxicos no proceso de información relacionada con para localizar e extraer a información  CAA
aprendizaxe para obter temas de interese na etapa, e que se lle solicita.
DOG Núm. 171

información, relacionada coa compartila, utilizando fontes de  EFB1.2.2. Presenta os seus traballos  CCL
área. información determinadas e atendendo as pautas proporcionadas,  CD
 B1.6 Integración das facendo uso das tecnoloxías da con orde, estrutura e limpeza, e
 CAA
tecnoloxías da información e información e a comunicación utilizando programas de presentación.
a comunicación no proceso como recurso de apoio á área.
ISSN1130-9229
de aprendizaxe.  EFB1.2.3. Expón as súas ideas de  CCL

forma coherente e exprésase de forma  CSC
correcta en diferentes situacións e
respecta as opinións dos e das

demais.
actividades motrices comportamento persoal e actividades propostas buscando unha
 k  CAA
diversas, recoñecendo e social responsable, mellora da competencia motriz.
 l
aceptando as diferenzas respectándose a un mesmo e
 n individuais no nivel de ás demais persoas nas  EFB1.3.2. Demostra autonomía e  CSIEE
confianza en diferentes situacións,
habilidade. actividades físicas, en distintos  CAA
resolvendo problemas motores con
 B1.8. Uso correcto de contornos incluíndo a natural e  CCEC
espontaneidade e creatividade.
materiais e espazos na nos xogos, aceptando as
práctica da Educación física. normas e regras establecidas e

 EFB1.3.3. Incorpora nas súas rutinas o  CSC
actuando con interese e coidado e hixiene do corpo.
 B1.9. O coidado do corpo e  CSIEE
iniciativa individual e traballo en
a consolidación de hábitos
equipo.  CAA
estradas.
Páx. 37832
respecto, ao realizar saídas  CAA
fóra do colexio, dos sinais
deportividade.
DOG Núm. 171

básicos de tráfico que  EFB1.3.6. Recoñece e respecta as  CSC

afectan aos peóns e peoas e normas de educación viaria en  CAA
ás persoas ciclistas. contornos habituais e non habituais.

ISSN1130-9229
 b  B2.1. Valoración e  B2.1. Valorar, aceptar e  EFB2.1.1. Respecta a diversidade de  CSC

 k aceptación da propia respectar a propia realidade realidades corporais e de niveis de  CAA
realidade corporal e a das corporal e a das demais competencia motriz entre os nenos e

 m
demais persoas mostrando persoas, mostrando unha nenas da clase.
una actitude crítica cara ao actitude reflexiva e crítica.

 CSIEE
nun mesmo e nas demais habilidades.
persoas.
 b  B3.1. Adaptación da  B3.1. Resolver situacións  EFB3.1.1. Adapta os desprazamentos  CSC

 j execución das habilidades motrices con diversidade de a diferentes tipos de contornos e de  CCEC
motrices a situacións de estímulos e condicionantes actividades físico-deportivas e
 k  CAA
práctica de complexidade espazo-temporais, artístico-expresivas axustando a súa
crecente, con eficiencia, seleccionando e combinando realización aos parámetros espazo-  CSIEE
seguridade e creatividade. as habilidades motrices temporais e mantendo o equilibrio
Páx. 37833
 B3.2. Realización combinada básicas e adaptándoas ás postural.
de desprazamentos, saltos, condicións establecidas de
DOG Núm. 171

xiros, lanzamentos e forma eficaz.  EFB3.1.2. Adapta a habilidade motriz  CSC

recepcións. básica de salto a diferentes tipos de  CCEE
 B3.3. Adaptación das contornos e de actividades físico-
 CAA
habilidades motrices a deportivas e artístico-expresivas,
contornos de práctica non axustando a súa realización aos  CSIEE
ISSN1130-9229
habituais que favorezan parámetros espazo-temporais e

toma de decisións, con mantendo o equilibrio postural.
seguridade e autonomía: o
medio natural.  EFB3.1.3. Adapta as habilidades  CSC

 B3.4. Control e dominio motrices básicas de manipulación de  CCEE
motor e corporal desde unha obxectos (lanzamento, recepción,

 CAA
formulación previa á acción. golpeo etc.) a diferentes tipos de
contornos e de actividades físico-  CSIEE
 B3.5. Mellora das
deportivas e artístico-expresivas,
capacidades físicas básicas
aplicando correctamente os xestos e
de forma xenérica e
utilizando os segmentos dominantes e
orientada á execución das
non dominantes.
habilidades motrices,
recoñecendo a influencia da
 EFB3.1.4 Aplica as habilidades  CSC
condición física na mellora

motrices de xiro a diferentes tipos de  CCEE
destas.
contornos e de actividades físico-
 B3.6. Autonomía e confianza  CAA
deportivas e artístico-expresivas, tendo
nas propias habilidades en conta os tres eixes corporais e os  CSIEE
motrices en situacións e dous sentidos, e axustando a súa
contornos non habituais. realización aos parámetros espazo-
 B3.7. Valoración do esforzo temporais e mantendo o equilibrio
e o traballo ben executado postural.
desde o punto de vista motor
Páx. 37834
como base para a propia  EFB3.1.5. Mantén o equilibrio en  CSC
superación. diferentes posicións e superficies.  CAA
 CSIEE
DOG Núm. 171

 B3.8. Disposición favorable a  EFB3.1.6. Realiza e propón  CSC

participar en actividades actividades físicas e xogos no medio  CAA
físicas diversas aceptando natural ou en contornos non habituais,
as propias posibilidades e  CSIEE
adaptando as habilidades motrices á
limitacións, así como a diversidade e incerteza procedente do
ISSN1130-9229
existencia de diferenzas no contorno e ás súas posibilidades.

nivel de habilidade.

 b  B4.1. O corpo e o  B4.1. Utilizar os recursos  CCEC
 EFB4.1.1. Representa personaxes,

 d movemento. Exploración, expresivos do corpo e o situacións, ideas, sentimentos,  CSC
conciencia e gozo das movemento, de forma estética utilizando os recursos expresivos do
 j  CAA
posibilidades e recursos da e creativa, comunicando corpo individualmente, en parellas ou
 k linguaxe corporal. sensacións, emocións e ideas.
en grupos.
 m  B4.2. Recoñecemento e
 o utilización creativa das  EFB4.1.2. Representa ou expresa de  CCEC
zonas corporais e forma creativa movementos a partir de  CSC
compoñentes do movemento
estímulos rítmicos ou musicais,
expresivo: espazo, tempo e  CAA

individualmente, en parellas ou grupos.
a intensidade. Zonas
corporais: de equilibrio
 EFB4.1.3. Coñece, propón e leva a  CCEC
(pernas e pés), de forza
(centro de gravidade cabo bailes e danzas representativas  CAA
corporal), de autoridade da cultura galega e doutras culturas,  CSC
(peito, ombreiros, brazos) e seguindo unha coreografía
 CSIEE
expresiva (rostro, mirada e establecida.
pescozo).
Páx. 37835
 B4.3. Expresión e  EFB4.1.4. Constrúe e leva a cabo  CCEC
comunicación de composicións grupais en interacción  CAA
sentimentos e emocións cos compañeiros e compañeiras  CSC
DOG Núm. 171

individuais e compartidas a utilizando os recursos expresivos do

través do corpo, o xesto e o corpo e partindo de estímulos
movemento. musicais, plásticos ou verbais.
 B4.4. Execución de bailes ou
danzas do folclore popular
ISSN1130-9229
galego valorando a
importancia da súa
conservación e difusión.
Execución de danzas do

mundo valorando a
diversidade como factor de

enriquecemento individual e
colectivo.
 B4.5. Participación na
composición e execución de
producións grupais a partir
de estímulos rítmicos,
musicais, poéticos...
Elaboración de bailes,
coreografías simples ou
montaxes expresivas.
 b  B4.6. Desenvolvemento das  B4.2. Relacionar os conceptos  EFB4.2.1. Identifica a capacidade  CMCCT
habilidades motrices específicos de Educación física física básica implicada de forma máis
 d  CSC
básicas, xenéricas e e os introducidos noutras áreas significativa nas actividades
 j expresivas.  CAA
 k física, participando en artístico-expresivas.
 EFB4.2.2. Recoñece a importancia do  CMCCT
actividades artístico
desenvolvemento das capacidades
Páx. 37836
expresivas.  CAA
físicas para a mellora das habilidades
 B4.7. Recoñecer e valorar a motrices implicadas nas actividades  CSC
posibilidade de cambiar as artístico-expresivas.
DOG Núm. 171

montaxes ou coreografías de
actividades artístico-
expresivas (espazos,
materiais, tempos...) para
adaptalas ás necesidades do
ISSN1130-9229
grupo.

 a  B5.1. Autonomía na hixiene  B5.1. Recoñecer os efectos do  EFB5.1.1. Interésase por mellorar as  CSIEE
exercicio físico, a hixiene, a capacidades físicas.
 b corporal (vestimenta e aseo  CAA

tras o exercicio) e alimentación e os hábitos
 k
adquisición de hábitos posturais sobre a saúde e o  EFB5.1.2. Relaciona os principais  CSC
posturais e alimentarios benestar, manifestando unha hábitos de alimentación coa actividade  CAA
saudables (incluída a actitude responsable cara a un física (horarios de comidas,
mesmo.  CMCCT
correcta hidratación durante calidade/cantidade dos alimentos
e despois do exercicio). inxeridos etc.).
beneficios da actividade  EFB5.1.3. Recoñece os efectos  CSC
física na saúde integral da beneficiosos do exercicio físico para a  CAA

persoa e identificación crítica saúde e os prexudiciais do
 CMCCT
das prácticas pouco sedentarismo, dunha dieta
saudables (sedentarismo, desequilibrada e do consumo de
abuso do lecer audiovisual, alcohol, tabaco e outras substancias.
adicción ás novas
tecnoloxías, consumo de  EFB5.1.4. Adopta e promove hábitos  CSC
tabaco ou alcohol...). posturais axeitados na súa vida cotiá e  CAA
Valoración do xogo e o na práctica da actividade física,
 CSIEE
Páx. 37837
deporte como alternativas recoñecendo a súa importancia para
saúde.  CMCCT
aos hábitos nocivos para a
saúde.
DOG Núm. 171

 B5.3. Adquisición de hábitos  EFB5.1.5. Realiza os quecementos de  CSC

de quecemento (global e forma autónoma e sistemática,  CAA
específico), de dosificación valorando a súa función preventiva.
do esforzo e recuperación,  CSIEE
necesarios para previr
ISSN1130-9229
lesións.
 k  B5.4. Mellora da condición  B5.2. Mellorar o nivel das súas  EFB5.2.1. Mostra unha mellora global  CAA
física orientada á saúde en capacidades físicas, regulando con respecto ao seu nivel de partida  CSIEE

función do desenvolvemento e dosificando a intensidade e das capacidades físicas orientadas á
 CSC
psicobiolóxico. duración do esforzo, tendo en saúde.

conta as súas posibilidades e a
súa relación coa saúde.  EFB5.2.2. Identifica a súa frecuencia  CAA
cardíaca e respiratoria, en distintas  CMCCT
intensidades de esforzo.
 CSC
 EFB5.2.3. Adapta a intensidade do seu  CAA

esforzo ao tempo de duración da  CSIEE
actividade.
 CSC
 EFB5.2.4. Identifica o seu nivel  CAA

comparando os resultados obtidos en  CMCCT
probas de valoración das capacidades
 CSC
físicas e coordinativas cos valores
correspondentes á súa idade
 k  B5.5. Recoñecemento e  B5.3. Identificar e interiorizar a  EFB5.3.1 Explica e recoñece as  CCL
Páx. 37838
aplicación das medidas importancia da prevención, a lesións e enfermidades deportivas  CAA
básicas de prevención e recuperación e as medidas de máis comúns, así como as accións
 CSC
seguridade na práctica de seguridade na realización da preventivas e os primeiros auxilios.
actividade física en relación práctica da actividade física.  CMCCT
DOG Núm. 171

coa execución motriz, ao uso

de materiais e espazos.
actividade física como factor
esencial no mantemento e
ISSN1130-9229
mellora da saúde. Aprecio,

gusto e interese polo
coidado do corpo.

 a  B6.1. Uso adecuado das  B6.1. Resolver retos tácticos  EFB6.1.1. Utiliza os recursos  CSC
estratexias básicas dos elementais propios do xogo e adecuados para resolver situacións  CSIEE
 b
xogos relacionadas coa de actividades físicas, con ou básicas de táctica individual e colectiva
 k  CAA
cooperación, a oposición e a sen oposición, aplicando en diferentes situacións motrices.
 m cooperación-oposición.
principios e regras para
 B6.2. Aceptación e respecto resolver as situacións motrices,  EFB6.1.2. Realiza combinacións de  CAA
cara ás normas, regras e actuando de forma individual, habilidades motrices básicas  CSIEE
persoas que participan no
coordinada e cooperativa e axustándose a un obxectivo e a uns  CSC
xogo. Elaboración e
desempeñando as diferentes parámetros espazo-temporais.
cumprimento dun código de
xogo limpo. funcións implícitas en xogos e
actividades
 d  B6.3. O xogo e o deporte  B6.2. Coñecer, valorar e poñer  EFB6.2.1. Expón as diferenzas,  CCL
como fenómenos sociais e en práctica a diversidade de características e/ou relacións entre  CCEE
 k
culturais. Práctica de xogos actividades físicas, lúdicas, xogos populares, deportes colectivos,
 m  CAA
e actividades deportivas de deportivas, en especial as de deportes individuais e actividades
 o diferentes modalidades con natureza.  CSC
Galicia.
dificultade crecente.
Páx. 37839
 B6.4. Coñecemento, práctica  EFB6.2.2. Recoñece a riqueza cultural,  CCEC
e valoración dos xogos e a historia e a orixe dos xogos e os  CAA
deportes tradicionais de deportes tradicionais de Galicia.
 CSC
DOG Núm. 171

Galicia. Coñecemento e  EFB6.2.3. Realiza e pon en valor  CCEC

práctica de xogos doutras
distintos xogos e deportes tradicionais  CAA
culturas.
de Galicia respectando os principios e
 CSC
regras específicas destes.
ISSN1130-9229
 a  B6.5. Desenvolvemento das  B6.3. Relacionar os conceptos  EFB6.3.1. Identifica a capacidade  CMCCT
habilidades motrices específicos de Educación física física básica implicada de forma máis
 b  CSC
básicas, xenéricas e e os introducidos noutras áreas significativa nos exercicios.
 k  CAA

física, participando en xogos físico-deportivas.
predeportivos e en  EFB6.3.2. Recoñece a importancia do  CMCCT

predeportes. Recoñecer e desenvolvemento das capacidades
 CAA
valorar a posibilidade de físicas para a mellora das habilidades
cambiar as regras de xogo motrices.  CSC
(espazos, materiais,
 EFB6.3.3. Distingue na práctica de  CMCCT
xogos e deportes individuais e
 CAA
 B6.6. Uso adecuado das colectivos estratexias de cooperación
estratexias básicas dos e de oposición.  CSC

xogos relacionadas coa
cooperación, a oposición e a
 EFB6.3.4. Describe os exercicios  CMCCT
cooperación-oposición.
realizados, usando os termos e
 CCL
coñecementos que sobre o aparello
locomotor se desenvolven na área de  CSC
Ciencias da natureza.  CAA
 k  B6.7. Iniciación ao deporte  B6.4. Manifestar respecto cara EFB6.4.1. Faise responsable da  CSC
Páx. 37840
 l de orientación (colexio, á contorno e o medio natural eliminación dos residuos que se xeran  CAA
parque, medio natural). nos xogos e actividades ao aire as actividades no medio natural.
DOG Núm. 171

 n Toma de contacto co libre, identificando e realizando  EFB6.4.2. Utiliza os espazos naturais  CSC
 o compás. Participación na accións concretas dirixidas á respectando a flora e a fauna do lugar.  CAA
organización e súa preservación.
desenvolvemento de xogos
de orientación.
ISSN1130-9229
 B6.8. Práctica responsable

de actividades físicas lúdicas
e deportivas nas saídas á

contorno natural de Galicia.
 6.9. Coñecemento, goce,

coidado e valoración da
natureza.
Páx. 37841
– Área de Valores sociais e cívicos.
Os Valores sociais e cívicos resultan fundamentais na nosa sociedade, para que as per-
soas poidan exercer a cidadanía democrática e participar plenamente na vida cívica e so-
cial. De aí a importancia de que a educación facilite a construción da identidade individual
e potencie relacións interpersoais enriquecedoras para fortalecer a convivencia, consonte
valores cívicos socialmente recoñecidos.
A área Valores sociais e cívicos axuda, en gran medida, a garantir o dereito universal
dos nenos e das nenas a recibir unha educación que lles permita desenvolverse plena-
mente nas súas posibilidades, formarse no respecto dos dereitos humanos e as liberdades
fundamentais e prepararse para asumir unha vida responsable nunha sociedade libre e
tolerante coas diferenzas.
Así mesmo, reforza a preparación das persoas para actuar como cidadanía participativa
e implicada na mellora da cohesión, a defensa e o desenvolvemento da sociedade demo-
crática. Esta formación inclúe a adquisición de competencias sociais e cívicas –persoais,
interpersoais e interculturais– para participar dunha maneira eficaz e construtiva en socie-
dades cada vez máis diversificadas.
A proposta desta área, formar ás persoas desde o inicio da educación primaria na re-
flexión e a vivencia de valores, responde á preocupación por mellorar a calidade da edu-
cación de todo o alumnado, fomentando o desenvolvemento de procesos educativos que
potencien a participación individual para lograr fins colectivos. Deste xeito, enriquécense
as experiencias sociais dos alumnos e das alumnas, tendo en conta que viven en socie-
dade mentres se forman e que as vivencias compartidas na escola enriquecen as súas
aprendizaxes.
A área incita á reflexión e propón aprendizaxes relativas á dignidade persoal, ao respec-

to aos demais e aos valores sociais na convivencia. En primeiro lugar, o propósito é que
cada alumno e cada alumna adquira as competencias necesarias para construír un auto-
concepto axustado e unha boa autoestima, para tomar iniciativas responsables e vivir con
dignidade. Unha vez elaborada a súa identidade persoal, o neno e a nena están prepara-
dos para recoñecer o outro ou outra. Por iso, indúcese á empatía, ao respecto e á toleran-
cia das outras persoas e propóñense elementos relacionados coas habilidades necesarias
para relacionarse e actuar de acordo cos dereitos e deberes humanos fundamentais.
Unha vez que as persoas somos quen de coñecernos e aceptarnos á vez que com-
prendemos e respectamos os demais, podemos asumir a complexidade da convivencia

social. Neste momento, estimúlanse actitudes que propician a interdependencia positiva,

a cooperación e a solidariedade de acordo cos valores, dereitos e deberes do Estatuto de
Autonomía de Galicia e da Constitución Española.
Neste sentido, favorécese a comprensión dos principios de xustiza, liberdade e segu-

ridade, sobre os que se asenta a garantía da convivencia democrática, a promoción do
progreso da cultura e da economía, así como o establecemento e a colaboración no fortale-
cemento dunhas relacións pacíficas e de eficaz cooperación entre todos os pobos da terra.
Desta maneira oriéntase aos alumnos e ás alumnas para comprender a realidade social,
resolver conflitos de forma reflexiva, dialogar para mellorar, respectar os valores univers-
ais, crear un sistema de valores propios e participar activamente na vida cívica de forma
pacífica e democrática.
Valores sociais e cívicos contribúe a que o alumnado mellore a súa competencia para
aprender e ter iniciativa, estimulando a motivación, o esforzo e as capacidades de re-
flexión, síntese e estruturación. Axúdaos a enfrontarse aos problemas, experimentar e
realizar proxectos en equipo, traballar de forma independente, tomar decisións e xerar
alternativas persoais.
A metodoloxía na aula debe fundamentarse na relación entre o progreso persoal e o

académico, porque equilibrio afectivo e aprendizaxe van unidos e fortalécense mutuamente.
O ensino da área require que o profesorado estimule a axuda mutua e o traballo coope-
rativo, co que a través da comunicación oral, o diálogo e a interacción entre o alumnado se
contribuirá a desenvolver a competencia para participar activamente nun equipo, a análise
e a reorganización das propias ideas, o respecto crítico a outros puntos de vista, o reco-
ñecemento dos propios valores e limitacións, a adaptación ás necesidades colectivas e a

solidariedade, a asunción de responsabilidades e o respecto ás normas acordadas.
Debe potenciar, ademais, o desenvolvemento de competencias que lles permitan aos

alumnos e as alumnas considerarse valiosos e valiosas e axudar ás demais persoas, á vez
que se senten recoñecidos e recoñecidas e se mostran receptivos e receptivas para recibir
axuda na resolución de problemas.
Para facilitar a concreción curricular establécense tres bloques de contidos. Non obstan-
te, deben entenderse como un conxunto e desenvolverse de forma global tendo en conta
as conexións internas tanto a nivel de curso como ao longo da etapa.

As propostas metodolóxicas son decisivas para favorecer que se integren na súa vida
cotiá o coñecemento de principios, valores e estratexias de regulación emocional, contri-
buíndo así á súa incorporación á vida adulta de maneira satisfactoria, desenvolvendo a
capacidade de asumir os seus deberes e defender os seus dereitos, exercer a cidadanía
activa e desenvolver unha aprendizaxe permanente ao longo da vida.
Polo tanto, necesariamente, haberá que partir das experiencias, problemas e intereses
do alumnado ─xa que todo o traballado nesta área ten un compoñente vivencial─ para pro-
piciar o pensamento en perspectiva e a implicación emocional. Cumprirá deseñar tarefas e/
ou proxectos de traballo en contextos auténticos que permitan levar a cabo estas vivencias
e que potencien que cada rapaz e cada rapaza teñan os seus tempos e os seus espazos
de protagonismo e o recoñecemento da súa valía persoal e das súas contribucións aos
diferentes grupos nos que desenvolven a actividade. De aí a importancia de propoñer
o traballo cooperativo para a realización das tarefas, que lles permite ás alumnas e aos
alumnos a análise, a expresión e a interpretación de pensamentos, sentimentos e feitos en
distintos contextos sociais e culturais, así como o uso da linguaxe para regular a conduta
e relacionarse cos demais.
Finalmente, mediante a toma de decisións baseadas en xuízos morais e a resolución

de problemas e conflitos en colaboración, contribúese á adquisición das competencias
necesarias para seguir diversos procesos de pensamento, utilizar o razoamento lóxico e
analizar e axuizar criticamente os problemas sociais e históricos.

DOG Núm. 171

ÁREA VALORES SOCIAIS E CIVICOS CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. A IDENTIDADE E A DIGNIDADE DA PERSOA
 m  B1.1. O autocoñecemento. A toma  B1.1. Crear unha imaxe  VSCB1.1.1. Expresa a percepción  CSC
de conciencia dun mesmo/a. A positiva dun mesmo/a da súa propia identidade.
autopercepción positiva das valorando positivamente as
ISSN1130-9229
calidades persoais. A descrición súas características físicas  VSCB1.1.2.Expresa oralmente a  CSC

física. e calidades, expresándoa súa autodescrición.  CCL
mediante a linguaxe oral e
representacións.

 VSCB1.1.3. Manifesta verbalmente  CSC
unha visión positiva das súas  CCL
características físicas e calidades

persoais.
 a  B1.2. As emocións. Identificación e  B1.2.Tomar conciencia das  VSCB1.2.1. Identifica e comunica  CSC
 m expresión. O vocabulario das emocións, recoñecendo os as súas emocións.  CSIEE
emocións. Os estados de ánimo. signos físicos que as poden
acompañar.  VSCB1.2.2.Describe oralmente os  CSC
signos físicos que acompañan as  CCL
diferentes emocións
 VSCB1.2.3.Dramatiza diferentes  CCL

estados de ánimo.  CCEC
 m  B1.3. A autorregulación das  B1.3. Autorregular as  VSCB1.3.1.Participa na práctica  CSC

condutas cotiás. O control dos condutas cotiás e adquirir de técnicas de relaxación.  CSIEE
impulsos. A relaxación. algunha estratexia de
control dos impulsos.  VSCB1.3.2.Emprega algunhas  CSC
Páx. 37845
estratexias que lle axudan a  CSIEE
sentirse mellor.
DOG Núm. 171

 VSCB1. 3.3. Interpreta o contorno  CSC

e desenvólvese nel con  CSIEE
autonomía.
 b  B1.4. A responsabilidade. A  B1.4. Desenvolver actitudes  VSCB1.4.1.Realiza as tarefas  CSIEE

ISSN1130-9229
realización responsable das para actuar con motivación seguindo as pautas acordadas.
tarefas. As consecuencias das e responsabilidade.
accións. A motivación extrínseca.  VSCB1.4.2. Analiza e manifesta  CSC
verbalmente qué e cómo  CSIEE

aprendeu.
 CAA
BLOQUE 2. A COMPRENSIÓN E O RESPECTO NAS RELACIÓNS INTERPERSOAIS
 m  B2.1. Habilidades de  B2.1. Expresar opinións,  VSCB2.1.1. Imita e reproduce  CCL

comunicación: A importancia de emocións e estados de expresións, sentimentos e estados  CSC
pensar o que se vai expresar. ánimo empregando de ánimo coordinando a expresión
Compoñentes da comunicación coordinadamente a verbal coa facial e corporal.
non verbal: postura, xestos, linguaxe verbal e non
 VSCB2.1.2. Responde preguntas  CCL
expresión facial. verbal
relacionadas con situacións vividas  CSC
e con imaxes observadas.

 CSIEE
 VSCB2.1.3. Emprega a  CCL

comunicación verbal para  CSC
comunicar afectos e emocións con
 CSIEE
amabilidade.
 b  B2.2. A conversa. A expresión  B2.2. Aprender a  VSCB2.2.1. Expresa  CCL

clara das ideas. A escoita atenta. O comunicarse expresando axeitadamente, experiencias,  CSC
 e
Páx. 37846
respecto da quenda de palabra. de forma clara as ideas, ideas, pensamentos e emocións
 CSIEE
en exposicións orais.
DOG Núm. 171

escoitando con atención e  VSCB2.2.2. Escoita, entende e dá  CCL

respectando a quenda de sentido ás ideas que expoñen  CSC
palabra. outras persoas durante o traballo
 CSIEE
en equipo
ISSN1130-9229
 VSCB2.2.3. Conversa sobre un  CCL

tema proposto e respecta a  CSC
quenda de palabra.

 m  B2.3. O respecto e a valoración  B2.3.Comprender a outras  VSCB2.3.1. Describe oralmente as  CSC
dos e das demais. A empatía. persoas, detectar e características de diferentes  CCL

expresar as súas persoas.
características e identificar
as súas emocións.  VSCB2.3.2. Recoñece e explica  CCL
emocións e estados de ánimo das  CSC
demais persoas.
 VSCB2.3.3. Identifica e comunica  CCL

as emocións dos e das
 CSC
personaxes en fotografías,
 CSIEE
pinturas ou películas.
 VSCB2.3.4. Dramatiza feitos  CSC

observados, reflectindo os  CCEC
sentimentos e estados de ánimo
dos e das protagonistas.
 e  B2.4. O respecto e a valoración. A  B2.4. Descubrir e  VSCB2.4.1. Representa e  CSC
Páx. 37847
 m comprensión dos e das demais. A comprender as diferenzas dramatiza diferentes formas de  CCEC
detección das calidades doutras entre as persoas, realizar vida.
DOG Núm. 171

persoas. O descubrimento e a valoracións positivas das  VSCB2.4.2. Identifica necesidades  CCL

comprensión das diferenzas. súas calidades e facer dos seus compañeiros e  CSC
cumprimentos. compañeiras, resalta as súas

calidades e emite cumprimentos.
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. A CONVIVENCIA E OS VALORES SOCIAIS
 m  B3.1. As habilidades sociais. A  B3.1. Participar en  VSCB3.1.1. Desenvolve actitudes  CSC

detección das propias actividades grupais e de de colaboración en situacións

 CNIEE
necesidades. A boa disposición equipo, tendo en conta as informais de interacción social.
para recibir e dar axuda. A propias necesidades e

participación en actividades lúdicas amosando unha boa  VSCB3.1.2. Pide axuda, cando a  CSC
grupais. O gozo da amizade. disposición para recibir e precisa, e presta axuda aos  CNIEE
dar axuda. compañeiros e compañeiras.
 VSCB3.1.3. Mantén boas relacións  CSC

cos compañeiros e compañeiras.
 VSCB3.1.4. Pon de manifesto  CSC

unha actitude aberta cara aos  CNIEE

demais compartindo puntos de
vista e sentimentos durante a
interacción social na aula.
 c  B3.2. A resolución de conflitos.  B3.2.Recoñecer, explicar e  VSCB3.2.1.Soluciona os  CAA

Identificación de situacións buscar solucións sinxelas problemas persoais da vida  CSIEE
agradables e desagradables na aos conflitos habituais no escolar coa independencia
 CSC
vida cotiá. Recoñecemento dos colexio. adecuada a súa idade
Páx. 37848
conflitos habituais. Explicación dos
conflitos cotiás.
DOG Núm. 171

 a  B3.3. As normas de convivencia. O  B3.3.Valorar as condutas  VSCB3.3.1. Coñece e enumera as  CSC

coñecemento e o respecto das cotiás en relación ás normas de convivencia da aula.
 o
normas de convivencia na casa e normas de convivencia do
na aula. A valoración das condutas colexio e realizar un uso  VSCB3.3.2. Pon en práctica  CSC
cotiás en relación coas normas de responsable dos materiais procesos e razoamentos sinxelos  CSIEE
ISSN1130-9229
convivencia. escolares. para valorar se determinadas

 B3.4. Respecto e conservación do condutas son acordes ás normas
medio ambiente. O uso de convivencia escolares.
responsable dos materiais persoais

e escolares.  VSCB3.3.3. Fai uso adecuado do  CSC
material.
 d  B3.5.Valoración da igualdade de  B3.4. Participar  VSCB3.4.1. Realiza diferentes  CSC

dereitos entre homes e mulleres na activamente na vida cívica tipos de actividades
familia e na escola. valorando a igualdade de independentemente do seu sexo.
dereitos e
corresponsabilidade de  VSCB3.4.2. Colabora con persoas  CSC
homes e mulleres. do outro sexo en diferentes
situacións escolares.
 n  B3.6. A educación viaria. As  B3.5. Valorar as normas de  VSCB3.5.1. Colabora en  CSC

normas básicas de educación seguridade viaria. campañas escolares sobre a  CSIEE
viaria. Sinais de tráfico para os importancia do respecto das
peóns ou peoas. normas de educación viaria.
 VSCB3.5.2. Recoñece e interpreta  CSC

o significado dos sinais de tráfico  CAA
de uso frecuente.
 VSCB3.5.3. Explica oralmente a  CSC
Páx. 37849
importancia de respectar os sinais  CCL
de tráfico.
DOG Núm. 171

ÁREA VALORES SOCIAIS E CÍVICOS CURSO SEGUNDO
 m  B1.1. O autocoñecemento. A  B1.1. Crear unha imaxe  VSCB1.1.1. Recoñece e  CSC

autopercepción. A imaxe dun positiva dun mesmo/a en base describe verbalmente os seus  CCL
mesmo/a. As calidades persoais. ás autopercepcións e estados de ánimo en
ISSN1130-9229
A percepción das emocións. O composicións libres.

 autodescrición de calidades.
recoñecemento das emocións. A
linguaxe emocional.

 a  B1.2. As emocións. Identificación,  B1.2.Estruturar un pensamento  VSCB1.2.1. Detecta en si  CSC
 m recoñecemento, expresión e efectivo empregando as mesmo/a sentimentos  CSIEE

verbalización. Asociación emocións de forma positiva. negativos e emprega
pensamento-emoción. estratexias sinxelas para
transformalos.
 B1.3. O autocontrol. A regulación
dos sentimentos. As estratexias
 VSCB1.2.2. Motívase  CSIEE
de reestruturación cognitiva.
mediante estratexias sinxelas  CAA
de pensamento en voz alta
durante o traballo individual e

grupal.
 VSCB1.2.3. Realiza un  CCL

adecuado recoñecemento e  CSIEE
identificación das súas
emocións.
 VSCB1.2.4. Expresa,  CCL
Páx. 37850
respondendo a preguntas de  CSC
persoas adultas, os seus
sentimentos, necesidades e
DOG Núm. 171

dereitos, á vez que respecta

os dos e das demais nas
actividades cooperativas.
 b  B1.4. A responsabilidade. O  B1.3. Desenvolver o propio  VSCB1.3.1. Asume as súas  CSC

ISSN1130-9229
sentido do compromiso respecto potencial, mantendo unha responsabilidades durante a  CSIEE

a un mesmo e ás demais motivación extrínseca e colaboración.
persoas. A realización esforzándose para o logro de
responsable das tarefas éxitos individuais e  VSCB1.3.2. Realiza,  CSC

escolares. A motivación. compartidos. respondendo a preguntas de  CAA
persoas adultas, unha

autoavaliación responsable da
execución das tarefas.
 b  B1.5. A autonomía persoal e a  B1.4. Adquirir capacidades  VSCB1.4.1. Utiliza o  CSC

 m autoestima. Seguridade nun para tomar decisións, pensamento creativo na  CSIEE
mesmo e nunha mesma, manexando as dificultades formulación de propostas de
iniciativa, autonomía para a para superar frustracións e actuación.
acción, confianza nas propias sentimentos negativos ante os
posibilidades. A toma de problemas.  VSCB1.4.2. Toma iniciativas  CSC

decisións persoal meditada. de actuación durante a  CSIEE
Tolerancia á frustración. colaboración.
 a  B1.6. A iniciativa. A  B1.5. Desenvolver a autonomía  VSCB1.5.1.Participa con  CSIEE

 c automotivación. A autoproposta e a capacidade de interese na resolución de  CSC
de desafíos. emprendemento para problemas escolares.
conseguir logros persoais
responsabilizándose do ben  VSCB1.5.2. Define e formula  CSC
Páx. 37851
común. claramente problemas de  CCL
convivencia.

DOG Núm. 171

 m  B2.1. As habilidades de  B2.1. Expresar opinións,  VSCB2.1.1 Expresar con  CCL

comunicación. A percepción e o sentimentos e emocións, claridade sentimentos e  CSC
emprego do espazo físico na empregando coordinadamente emocións.
 CSIEE
comunicación. Os elementos da a linguaxe verbal e non verbal.
comunicación non verbal que
 VSCB2.1.2.Emprega a  CAA
ISSN1130-9229
favorecen o diálogo: ton de voz e

maneira de falar. Adecuación a comunicación verbal en  CSIEE
diferentes contextos. relación coa non verbal en
exposicións orais para
expresar opinións,

sentimentos e emocións.

linguaxe para comunicar  CSC
afectos e emocións con
amabilidade.
 m  B2.2. A aserción. Exposición e  B2.2. Empregar a aserción.  VSCB2.2.1. Emprega a  CCL

defensa das ideas propias con linguaxe positiva.  CSC
 e
argumentos fundados e
razoables empregando
estratexias de comunicación
construtivas.
 c  B2.3. A intelixencia interpersoal.  B2.3. Establecer relacións  VSCB2.3.1. Emprega  CSC

A empatía: atención, escoita interpersoais positivas diferentes habilidades sociais
 m
activa, observación e análise de empregando habilidades básicas.
comportamentos. O altruísmo. sociais.
 a  B2.4. O respecto, a tolerancia e a  B2.4. Actuar con tolerancia  VSCB2.4.1. Identifica distintas  CSC
valoración das demais persoas. comprendendo e aceptando as maneiras de ser e actuar.  CSIEE
Páx. 37852
As diferenzas culturais. Análise diferenzas.
de situacións na escola e fóra  VSC2.4.2. Identifica  CSC
dela que producen sentimentos necesidades dos compañeiros  CSIEE
DOG Núm. 171

positivos ou negativos no e compañeiras, resalta as

alumnado. súas calidades e emite
 B2.5. A diversidade. Respecto cumprimentos.
polos costumes e modos de vida
diferentes ao propio.
ISSN1130-9229
 c  B2.6. As condutas solidarias. A  B2.5. Contribuír á mellora do  VSCB2.5.1. Forma parte  CSC
 m disposición de apertura cara aos clima do grupo amosando activa das dinámicas do  CSIEE
demais: compartir puntos de vista actitudes cooperativas e grupo.

e sentimentos. As dinámicas de establecendo relacións
cohesión de grupo. respectuosas.  VSCB2.5.2 Establece e  CSC
mantén relacións emocionais  CSIEE

amigables, baseadas no
intercambio de afecto e a
confianza mutua.

 b  B3.1. Resolver problemas en  VSCB3.1.1. Establece  CSC

 B3.1. Aplicación dos valores colaboración, poñendo de relacións de confianza cos
 m  CSIEE
cívicos en situacións de manifesto unha actitude aberta iguais e as persoas adultas.
convivencia no contorno cara aos demais e compartindo
inmediato (familia, centro escolar, puntos de vista e sentimentos.  VSCB3.1.2. Pon de manifesto  CSC
grupo, amizades, localidade). unha actitude aberta cara aos  CSIEE
Desenvolvemento de actitudes de demais.
comprensión e solidariedade.
Valoración do diálogo para
Páx. 37853
solucionar os conflitos de
intereses en relación coas
demais persoas.
DOG Núm. 171

 B3.2. Responsabilidade no
exercicio dos dereitos e dos
deberes individuais nos grupos
nos que se integra e participación
nas tarefas e decisións.
ISSN1130-9229
 b  B3.3. A interdependencia e a  B3.2. Traballar en equipo  VSCB3.2.1. Amosa boa  CAA

cooperación. A interdependencia favorecendo a disposición a ofrecer e recibir  CSIEE
positiva e a participación interdependencia positiva e axuda para a aprendizaxe.

 CSC
equitativa. As condutas amosando condutas solidarias.
solidarias. A aceptación
 VSCB3.2.2. Respecta as  CSC
incondicional do outro. A
regras durante o traballo en
resolución de problemas en
equipo.
colaboración. Compensación de
carencias dos e das demais. A
disposición de apertura cara ao
outro, compartir puntos de vista e
sentimentos.
 B3.4. Estruturas e técnicas da
aprendizaxe cooperativa.
 a  B3.5. Elaboración de normas de  B3.3. Implicarse na elaboración  VSCB3.3.1. Coñece e  CCL

convivencia da aula e do centro e no respecto das normas da enumera as normas da aula.  CSC
positivas, facilitadoras e comunidade educativa,
asumidas polo grupo e pola empregando o sistema de  VSCB3.3.2. Pon en práctica  CSC
comunidade. Valoración da valores persoal que constrúe a procesos de razoamento  CSIEE
necesidade de normas partir dos valores universais. sinxelos para valorar se
compartidas que regulan a determinadas condutas son
Páx. 37854
convivencia frutífera no ámbito acordes coas normas de
social. convivencia escolares.
DOG Núm. 171

 VSCB3.3.3 Participa na  CCL

elaboración das normas da  CSC
aula
 CSIEE

ISSN1130-9229
normas do centro escolar.
 c  B3.6. A resolución de conflitos. A  B3.4. Participar activamente na  VSCB3.4.1. Resolve  CSC

problemas persoais da vida

linguaxe positiva na vida cívica de forma pacífica e  CSIEE
comunicación de pensamentos, democrática transformando o escolar mantendo unha
intencións e posicionamentos conflito en oportunidade e independencia adecuada á

súa idade.
persoais. usando a linguaxe positiva na
comunicación de pensamentos,
 VSCB3.4.2. Escoita as razón  CCL
intencións e posicionamentos
das persoas coas que entra  CSIEE
persoais. en conflito, compréndeas, na
 CSC
medida das súas
posibilidades e exponas
oralmente.
 VSCB3.4.3. Identifica as  CSC

emocións e os sentimentos  CSIEE
das partes en conflito.
 VSCB3.4.4. Explica conflitos,  CSC

causas e as súas posibles  CCL
solucións, tendo en conta os
sentimentos básicos das
partes.
Páx. 37855
 a  B3.7. Os dereitos e deberes. A  B3.5. Analizar, en relación coa  VSCB3.5.1. Representa  CSC
declaración dos Dereitos do experiencia de vida persoal, a plasticamente a necesidade
 CCAC
Neno: alimentación, vivenda e necesidade de preservar os da alimentación, a vivenda e o
DOG Núm. 171

xogo. Igualdade de dereitos dos dereitos á alimentación, á xogo para os nenos e as

nenos e nenas no xogo e no vivenda e ao xogo de todos os nenas.
emprego dos xoguetes. nenos e nenas do mundo.
 VSCB3.5.2. Explica as  CSC
consecuencias para os nenos
ISSN1130-9229
 CL
e para as nenas dunha mala
alimentación, a falta de  CSIEE
vivenda digna e a
imposibilidade de xogar.

 VSCB3.5.3. Respecta a  CSC

igualdade de dereitos dos
nenos e das nenas no xogo e
no emprego dos xoguetes.
 d  B3.8. As diferenzas de sexo  B3.6. Participar activamente na  VSCB3.6.1. Colabora con  CSC
 m como un elemento enriquecedor. vida cívica valorando a persoas do outro sexo en
 CCL
Análise das medidas que igualdade de dereitos e diferentes situacións
contribúen a un equilibrio de corresponsabilidade entre escolares.

xénero e a unha auténtica homes e mulleres.
igualdade de oportunidades.  VSCB3.6.2. Realiza diferentes  CSC
Valoración da igualdade de tipos de actividades
dereitos de homes e de mulleres  CSIEE
independentemente do seu
na familia e no mundo laboral e sexo.
social.
 c  B3.9. Hábitos de prevención de  B3.7. Tomar medidas  VSCB3.7.1. Valora a  CSIEE

 k enfermidades e accidentes no preventivas, valorando a importancia do coidado do
Páx. 37856
ámbito escolar e doméstico. importancia de previr corpo e a saúde e de previr
accidentes domésticos. accidentes domésticos.
DOG Núm. 171

 B3.10. Actitudes e estratexias de  VSCB3.7.2. Razoa as  CCL

promoción de formas de vida repercusións de determinadas
saudable e de calidade.  CSIEE
condutas de risco sobre a
saúde e a calidade de vida.
ISSN1130-9229
 VSCB3.7.3.Expresa as  CCL
medidas preventivas dos  CSC
accidentes domésticos máis
frecuentes.

ÁREA VALORES SOCIAIS E CÍVICOS CURSO TERCEIRO
 m  B1.1. O autocoñecemento.  B1.1. Crear unha imaxe  VSCB1.1.1. Reflexiona sobre os  CSC
 k Identificación das características positiva dun mesmo/a trazos característicos da súa  CSIEE
persoais e dos trazos de tomando decisións meditadas personalidade e verbaliza as

identidade, as propias capacidades e responsables, baseadas conclusións.
e necesidades. nun bo autoconcepto.
 B1.2. Habilidades comunicativas.  VSCB1.1.2. Expresa a  CSC
Expresión de vivencias e percepción da súa propia  CCL
sentimentos de forma construtiva. identidade, integrando a
representación que fai dun
mesmo ou dela mesma e a
imaxe que expresan os demais.
 m  B1.3. O autoconcepto. A  B1.2. Construír o estilo  VSCB1.2.1. Razoa o sentido do  CSC
Páx. 37857
autovaloración; os trazos de persoal baseándose na compromiso respecto a un  CCL
personalidade. A autoconciencia respectabilidade e na mesmo e ás demais persoas.
 CSIEE
emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal
DOG Núm. 171

dignidade persoal. O estilo persoal

positivo.
 a  B1.4. As emocións. Identificación,  B1.3. Estruturar un  VSCB1.3.1 Aplica o autocontrol  CSC

 m recoñecemento, expresión e pensamento efectivo á toma de decisión.  CSIEE
ISSN1130-9229
verbalización. Causas e empregando as emocións de

consecuencias. Asociación forma positiva.  VSCB1.3.2. Realiza un  CSC
pensamento-emoción. adecuado recoñecemento e  CSIEE
 B1.5.O autocontrol. A regulación identificación das súas

dos sentimentos. As estratexias de emocións e das demais
reestruturación cognitiva. A persoas.

resiliencia.
 VSCB1.3.3. Expresa os seus  CSC
sentimentos, necesidades e  CSIEE
dereitos, á vez que respecta os
 CCL
dos e das demais nas
 b  B1.6. A responsabilidade. O  B1.4. Desenvolver o propio  VSCB1.4.1. Traballa en equipo  CSC

 m sentido do compromiso respecto a potencial, mantendo unha valorando o esforzo individual e  CSIEE
un mesmo e aos demais. motivación intrínseca e colectivo para a consecución de
Valoración do erro como factor de esforzándose para o logro de obxectivos.
aprendizaxe e mellora. éxitos individuais e
compartidos.  VSCB1.4.2.Asume as súas  CSC
responsabilidades durante a  CSIEE
colaboración.
 VSCB1.4.3. Realiza unha  CSC

autoavaliación responsable da
Páx. 37858
 CAA
execución das tarefas con
 CSIEE
axuda dunha persoa adulta.
DOG Núm. 171

 m  B1.7. A autonomía persoal e a  B1.5. Adquirir capacidades  VSCB1.5.1. Emprega algunha  CSC
autoestima. Seguridade nun para tomar decisións de estratexia para facer fronte á  CSIEE
mesmo, iniciativa, autonomía para forma independente, incerteza, ao medo ou ao
a acción, confianza nas propias manexando as dificultades fracaso.
posibilidades. A toma de decisións para superar frustracións e
ISSN1130-9229
persoal meditada. Tolerancia á sentimentos negativos ante

frustración. os problemas.
 a  B1.8. A iniciativa persoal. As  B1.6. Desenvolver a  VSCB1.6.1. Participa na  CSIEE

accións creativas. A consecución autonomía e a capacidade de resolución de problemas  CSC
de logros. emprendemento para escolares con seguridade e

conseguir logros persoais motivación.
responsabilizándose do ben
común.  VSCB1.6.2. Define e formula  CSC
claramente problemas de  CCL
convivencia.
 b  B1.9. A responsabilidade. Causas  B1.7. Propoñerse desafíos e  VSCB1.7.1.Reflexiona,  CSC

e consecuencias das accións levalos a cabo mediante unha respondendo a preguntas, as  CCL
propias. A toma de decisións toma de decisión persoal, consecuencias das súas

 CSIEE
persoais meditadas: técnicas e meditada e responsable, accións.
recursos. O sentido do desenvolvendo un bo sentido
compromiso respecto a un mesmo do compromiso respecto a un  VSCB1.7.2. Desenvolve  CSC
e aos demais. A asunción dos mesmo e ás demais persoas. actitudes de respecto cara aos  CSIEE
propios actos. demais en situacións formais e
informais da interacción social.
Páx. 37859
 m  B2.1. As habilidades de  B2.1. Expresar opinións,  VSCB2.1.1. Expresar con  CCL
comunicación. A percepción e o sentimentos e emocións, claridade opinións, sentimentos  CSC
emprego do espazo físico na empregando e emocións.
DOG Núm. 171

comunicación. Os elementos da coordinadamente a linguaxe  CSIEE

comunicación non verbal que verbal e non verbal.
favorecen o diálogo: ton de voz e  VSCB2.1.2. Emprega  CCL
maneira de falar. Adecuación a apropiadamente os elementos  CSC
diferentes contextos. da comunicación verbal e non
ISSN1130-9229
verbal, en consonancia cos

sentimentos.

comunicación verbal en relación  CAA
coa non verbal en exposicións
 CSIEE
orais.
 VSCB2.1.4. Expón  CCL

respectuosamente os  CSC
argumentos.
 b  B2.2. Estratexias da linguaxe oral  B2.2. Utilizar habilidades de  VSCB2.2.1. Escoita exposicións  CSC
 m como instrumento de escoita e o pensamento de orais e entende a comunicación  CCL
comunicación: escoitar, preguntar, perspectiva con empatía. desde o punto de vista da

 e
argumentar. persoa que fala.
 VSCB2.2.2. Colabora en  CAA

proxectos grupais escoitando  CSIEE
activamente, demostrando
 CSC
interese polas outras persoas.
 CCL
 c  B2.3. A comunicación expresiva.  B2.3. Iniciar, manter e  VSCB2.3.1. Comunícase  CCL
Páx. 37860
 m Os elementos da comunicación finalizar conversas cunha empregando expresións para
 CSC
que favorecen o diálogo. Iniciación, maneira de falar adecuada mellorar a comunicación.
DOG Núm. 171

 e mantemento e finalización de aos interlocutores e ao

 VSCB2.3.2. Amosa interese  CCL
conversas. Identificación, contexto, tendo en conta os
polos seus interlocutores.
recoñecemento e análise de factores que inhiben a  CSC
hábitos que facilitan e dificultan a comunicación para superar
comunicación. barreiras e os que permiten
ISSN1130-9229
lograr proximidade.
 e  B2.4. A aserción. Exposición e  B2.4. Empregar a aserción.  VSCB2.4.1. Expresa  CCL

 m defensa das ideas propias con abertamente as propias ideas.

 CSC
argumentos fundados e razoables
empregando estratexias de  CSIEE

comunicación construtivas.
 VSCB2.4.2. Emprega a linguaxe  CCL
positiva.
 CSC
 m  B2.5. O diálogo. A busca do mellor  B2.5. Dialogar creando  VSCB2.5.1 Relaciona, con  CCL
argumento. A creación de pensamentos compartidos axuda dunha persoa adulta,
 CSC
pensamentos compartidos a través con outras persoas para diferentes ideas e opinións para
do diálogo. A inferencia e o sentido atopar o mellor argumento. atopar os seus aspectos  CAA
da expresión dos e das demais. A comúns.
escoita activa e a axuda.
 c  B2.6.A intelixencia interpersoal. A  B2.6. Establecer relacións  VSCB2.6.1. Emprega diferentes  CSC
 m empatía: atención, escoita activa, interpersoais positivas habilidades sociais básicas.
observación e análise de empregando habilidades
comportamentos. O altruísmo. sociais.  VSCB2.6.2. Participa  CSC
activamente en actividades que
Páx. 37861
 CSIEE
contribúen á cohesión dos
grupos sociais aos que
pertence.
DOG Núm. 171

 a  B2.7. O respecto, a tolerancia e a  B2.7. Actuar con tolerancia  VSCB2.7.1. Respecta e acepta  CSC
valoración do outro. Análise de comprendendo e aceptando as diferenzas individuais.
situacións na escola e fóra dela as diferenzas.
que producen sentimentos  VSCB2.7.2. Recoñece, e  CSC
positivos ou negativos no identifica as calidades doutras
ISSN1130-9229
alumnado. persoas.
 c  B2.8. As condutas solidarias. A  B2.8. Contribuír á mellora do  VSCB2.8.1. Forma parte activa  CSC

 m disposición de apertura cara aos clima do grupo, amosando das dinámicas do grupo.  CSIEE
demais: compartir puntos de vista actitudes cooperativas e
e sentimentos. As dinámicas de establecendo relacións  VSCB2.8.2. Establece e mantén  CSC

cohesión de grupo. respectuosas. relacións emocionais amigables,  CSIEE
baseadas no intercambio de
afecto e a confianza mutua.
 b  B3.1 Responsabilidade no  B3.1 Resolver problemas en  VSCB3.1.1 Establece relacións  CSC

exercicio dos dereitos e dos colaboración, poñendo de de confianza cos iguais e coas
 m  CSIEE
deberes individuais nos grupos nos manifesto unha actitude persoas adultas.
que se integra e participación nas aberta cara aos demais e
tarefas e decisión destes. A compartindo puntos de vista e  VSCB3.1.2 Desenvolve  CSC
disposición de apertura cara ao sentimentos. proxectos e resolve problemas  CSIEE
outro, ao compartir puntos de vista en colaboración.
e sentimentos.
 VSCB3.1.3 Pon de manifesto  CSC
unha actitude aberta cara ás  CSIEE
demais persoas compartindo
Páx. 37862
puntos de vista e sentimentos
durante a interacción social na
aula.
DOG Núm. 171

 b  B3.2 A interdependencia e a  B3.2 Traballar en equipo  VSCB3.2.1 Amosa boa  CAA

positiva e a participación interdependencia positiva e axuda para a aprendizaxe.
 CSC
equitativa. As condutas solidarias. amosando condutas
A aceptación incondicional do solidarias.
ISSN1130-9229
 VSCB3.2.2. Practica as  CAA

outro. A resolución de problemas
estratexias de axuda entre  CSIEE
en colaboración. Compensación de
iguais.
carencias dos e das demais. A  CSC

outro, o compartir puntos de vista e  VSCB3.2.3. Practica as  CAA
sentimentos. estratexias de axuda entre  CSIEE

 B3.3. Estruturas e técnicas da iguais
 CSC
 VSCB3.2.4. Respecta as regras  CSC
durante o traballo en equipo.
 VSCB3.2.5. Emprega destrezas  CSC

de interdependencia positiva.  CSIEE
 CAA
 a  B3.4. Elaboración de normas de  B3.3. Implicarse na  VSCB3.3.1. Participa na  CSC

convivencia da aula e do centro elaboración e no respecto elaboración das normas da  CSIEE
positivas, facilitadoras e asumidas das normas da comunidade aula.
polo grupo e pola comunidade. educativa, empregando o
Valoración da necesidade de sistema de valores persoal  VSCB3.3.2. Respecta as  CSC
normas compartidas que regulan a que constrúe a partir dos normas do centro escolar.
convivencia frutífera no ámbito valores universais.
Páx. 37863
social.
 c  B3.5. A resolución de conflitos. A  B3.4. Participar activamente  VSCB3.4.1. Resolve os  CSC

DOG Núm. 171

 m linguaxe positiva na comunicación na vida cívica de forma conflitos, coa axuda dunha  CSIEE
de pensamentos, intencións e pacífica e democrática persoa adulta, de modo
posicionamentos persoais. A transformando o conflito en construtivo.
transformación do conflito en oportunidade, coñecendo e
oportunidade. empregando as fases da
 VSCB3.4.2. Manexa a linguaxe  CCL
ISSN1130-9229
mediación e usando a
positiva na comunicación de
linguaxe positiva na  CSC
pensamentos e intencións nas
comunicación de
relacións interpersoais.
pensamentos, intencións e

posicionamentos persoais.
 VSCB3.4.3. Analiza as  CSC
emocións e sentimentos das

 CSIEE
partes en conflito.
 a  B3.6. Identificación,  B3.5. Comprender a  VSCB3.5.1.Expón os dereitos  CSC

recoñecemento e valoración dos importancia dos dereitos da básicos da infancia.
 CCL
dereitos de todos os nenos e de infancia valorando as
todas as nenas do mundo condutas que os protexen.
recoñecidos nas declaracións
universais, no Estatuto de
autonomía de Galicia e na
Constitución española.
 d  B3.7. As diferenzas de sexo como  B3.6. Participar activamente  VSCB3.6.1. Colabora con  CSC
 m un elemento enriquecedor. Análise na vida cívica valorando a persoas do outro sexo en
 CSIEE
das medidas que contribúen a un igualdade de dereitos e diferentes situacións escolares.
equilibrio de xénero e a unha corresponsabilidade de  CSC
 VSCB3.6.2. Realiza diferentes
auténtica igualdade de homes e mulleres.
Páx. 37864
tipos de actividades  CSIEE
oportunidades. Identificación e
rexeitamento de desigualdades
sexo.
entre mulleres e homes no mundo
DOG Núm. 171

laboral e na vida cotiá.
 n  B3.8. A educación viaria. Respecto  B3.7. Valorar as normas de  VSCB3.7.1. Colabora en  CSC
cara ás normas de mobilidade seguridade viaria, analizando campañas escolares sobre a
 CSIEE
viaria. Identificación das causas e as causas e consecuencias importancia do respecto das
ISSN1130-9229
grupos de risco nos accidentes de dos accidentes de tráfico. normas de educación viaria.
tráfico.
 B3.9. Identificación de actitudes e  VSCB3.7.2 Expón as causas de  CSC

de estratexias persoais e diferentes accidentes de tráfico  CCL
colectivas que contribúen a
consolidar condutas e hábitos  VSCB3.7.3.Explica as  CSC

viarios correctos. consecuencias de diferentes  CCL
 CMCT
 CD
ÁREA VALORES SOCIAIS E CÍIVICOS CURSO CUARTO

 m  CSC
 B1.1. O autocoñecemento.  B1.1. Crear unha imaxe  VSCB1.1.1. Expresa a
 k Identificación das características positiva de un mesmo percepción da súa propia  CCL
persoais e dos trazos de tomando decisións meditadas identidade relacionando a
identidade, as propias capacidades e responsables, baseadas representación que fai de un
Páx. 37865
e necesidades. nun bo autoconcepto. mesmo e a imaxe que
expresan das demais persoas.
DOG Núm. 171

 B1.2. Habilidades comunicativas.  CSC

 VSCB1.1.2.Manifesta
Expresión de vivencias e
verbalmente unha visión  CCL
sentimentos de forma construtiva.
positiva das súas propias
calidades e limitacións.  CAA
ISSN1130-9229
 m  CSC
 B1.3. O autoconcepto. A  B1.2. Construír o estilo  VSCB1.2.1. Razoa o sentido
autovaloración; os trazos de persoal baseándose na do compromiso respecto a un  CCL

personalidade. A autoconciencia respectabilidade e na mesmo e ás demais persoas.  CSIEE
emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal.
dignidade persoal. O estilo persoal  CSC

positivo.  VSCB1.2.2. Actúa de forma
respectable e digna.  CSIEE
 m  CAA
 B1.4. As emocións. Identificación,  B1.3. Estruturar un  VSCB1.3.1. Reflexiona,
 a recoñecemento, expresión e pensamento efectivo e sintetiza e estrutura os seus
verbalización. Causas e independente empregando as pensamentos.
consecuencias. Asociación emocións de forma positiva.
pensamento-emoción.  CAA
 VSCB1.3.2. Utiliza estratexias
 B1.5. O autocontrol. A regulación de reestruturación cognitiva, de
dos sentimentos. As estratexias de xeito guiado, sobre situacións
reestruturación cognitiva. A da súa realidade.
resiliencia.
 CSC
 VSCB1.3.3. Aplica o
autocontrol á toma de  CSIEE
Páx. 37866
decisións, á negociación e a
resolución de conflitos, de xeito
guiado.
DOG Núm. 171

 CSC
 VSCB1.3.4. Expresa os seus
dereitos, á vez que respecta os  CCL
ISSN1130-9229
 m  B1.6. A responsabilidade. O  B1.4.Desenvolver o propio  VSCB1.4.1. Traballa en equipo  CSC

 b sentido do compromiso respecto a potencial, mantendo unha valorando o esforzo individual e  CSIEE

un mesmo e a ás demais persoas. motivación intrínseca e colectivo para a consecución
Valoración do erro como factor de esforzándose para o logro de de obxectivos.

aprendizaxe e mellora. éxitos individuais e
compartidos.  VSCB1.4.2. Asume as súas  CSC
colaboración.
 VSCB1.4.3 Realiza unha  CSC

autoavaliación responsable da  CAA
 CSIEE
 m  B1.7. A autonomía persoal e a  B1.5. Adquirir capacidades  VSCB1.5.1. Utiliza o  CSC

autoestima. Seguridade nun para tomar decisións de pensamento creativo na  CSIEE
mesmo e nunha mesma, iniciativa, forma independente, análise de problemas e na
autonomía para a acción, manexando as dificultades formulación de propostas de
confianza nas propias para superar frustracións e actuación.
posibilidades. A toma de decisións sentimentos negativos ante
persoal meditada. Tolerancia á os problemas.  VSCB1.5.2.Emprega  CSC
frustración. estratexias para facer fronte á  CSIEE
Páx. 37867
incerteza, ao medo ou ao
fracaso.
DOG Núm. 171

 a  B1.8. A iniciativa. A  B1.6. Desenvolver a  VSCB1.6.1.Participa na  CSIEE

automotivación. A autoproposta de autonomía e a capacidade de resolución de problemas
 CSC
desafíos. emprendemento para escolares con seguridade e
conseguir logros persoais motivación.
responsabilizándose do ben
ISSN1130-9229
común.  VSCB1.6.2. Realiza propostas  CSC

creativas e utiliza as súas
 CSIEE
competencias para abordar

proxectos sobre valores  CCEC
sociais.
 VSCB1.6.3. Define e formula  CSC

claramente problemas de
 CCL
convivencia.
 b  B1.9. A Responsabilidade. Causas  B1.7. Propoñerse desafíos e  VSCB.1 7.1.Sopesa as  CSC

e consecuencias das accións levalos a cabo mediante unha consecuencias das súas
 CSIEE
propias. A toma de decisións toma de decisión persoal, accións.
persoais meditadas: técnicas e meditada e responsable,

recursos. O sentido do desenvolvendo un bo sentido  VSCB1.7.2. Desenvolve  CSC
compromiso respecto a un mesmo do compromiso respecto a un actitudes de respecto e
e aos demais. mesmo e aos demais.  CSIEE
solidariedade cara aos demais
en situacións formais e
informais da interacción social.
Páx. 37868
 m  B2.1. As habilidades de  B2.1. Expresar opinións,  VSCB2.1.1. Expresar con  CCL
comunicación. A percepción e o sentimentos e emocións, claridade e coherencia
 CSC
DOG Núm. 171

emprego do espazo físico na empregando opinións, sentimentos e  CSIEE

comunicación. Os elementos da coordinadamente a linguaxe emocións.
comunicación non verbal que verbal e non verbal.
favorecen o diálogo: ton de voz e  VSCB2.1.2. Emprega  CCL
maneira de falar. Adecuación a apropiadamente os elementos
ISSN1130-9229
diferentes contextos.  CSC

da comunicación verbal e non
verbal, en consonancia cos
sentimentos.

comunicación verbal en  CAA

relación coa non verbal en
 CSIEE
exposicións orais.
 VSCB2.1.4. Expón  CCL

respectuosamente os  CSC
argumentos.
 b  B2.2. A comunicación receptiva. A  B2.2. Utilizar habilidades de  VSCB2.2.1. Escoita  CSC

escoita activa. Estratexias da escoita e o pensamento de exposicións orais e entende a  CCL
linguaxe oral como instrumento de perspectiva con empatía. comunicación desde o punto
comunicación: escoitar, preguntar, de vista da persoa que fala.
argumentar.
 VSCB2.2.2. Realiza  CCL
actividades cooperativas  CSC
detectando os sentimentos e
 CSIEE
pensamentos que subxacen no
que se está a dicir.
Páx. 37869
DOG Núm. 171

activamente, demostrando  CSC

interese polas outras persoas.  CCL
 c  B2.3. Os elementos da  B2.3. Iniciar, manter e  VSCB2.3.1. Comunícase  CCL

comunicación que favorecen o finalizar conversas cunha empregando expresións para
ISSN1130-9229
 m  CSC
diálogo. Iniciación, mantemento e maneira de falar adecuada mellorar a comunicación e
 e
finalización de conversas. aos interlocutores e ao facilitar o achegamento co seu
Identificación e recoñecemento de contexto, tendo en conta os interlocutor nas conversas.
hábitos que facilitan e dificultan a factores que inhiben a

comunicación. comunicación para superar  VSCB2.3.2. Amosa interese  CCL
barreiras e os que permiten polos seus interlocutores.  CSC

lograr proximidade.
 e  B2.4. A aserción. Exposición e  B2.4. Empregar a aserción.  VSCB2.4.1. Expresa  CCL

 m defensa das ideas propias con abertamente as propias ideas e  CSC
argumentos fundados e razoables opinións.
 CSIEE
empregando estratexias de
linguaxe positiva.  CSC
 m  B2.5. O diálogo. A busca do mellor  B2.5. Dialogar creando  VSCB2.5.1. Relaciona  CCL
argumento. A creación de pensamentos compartidos diferentes ideas e opinións  CSC
pensamentos compartidos a través con outras persoas para para atopar os seus aspectos
 CAA
do diálogo. atopar o mellor argumento. comúns.
 c  B2.6.A intelixencia interpersoal. A  B2.6. Establecer relacións  VSCB2.6.1. Emprega  CSC

 m empatía: atención, escoita activa, interpersoais positivas diferentes habilidades sociais.
Páx. 37870
comportamentos. O altruísmo. sociais.  VSCB2.6.2. Participa  CSC
activamente en actividades  CSIEE
grupais e reflexiona sobre a
DOG Núm. 171

súa contribución á cohesión

dos grupos sociais aos que
pertence.
 a  B2.7. O respecto, a tolerancia e a  B2.7. Actuar con tolerancia  VSCB2.7.1. Respecta e acepta  CSC
ISSN1130-9229
 o valoración do outro. As diferenzas comprendendo e aceptando as diferenzas individuais.

culturais. Análise de situacións na as diferenzas.
escola e fóra dela que producen  VSCB2.7.2. Recoñece,  CSC
sentimentos positivos ou negativos identifica e expresa as

no alumnado. calidades doutras persoas.
 B2.8 A diversidade. Respecto

 c  B2.9 As condutas solidarias. A  B2.8. Contribuír á mellora do  VSCB2.8.1. Forma parte activa  CSC
 m disposición de apertura cara aos clima do grupo amosando das dinámicas do grupo.  CSIEE
e sentimentos. As dinámicas de establecendo relacións  VSCB2.8.2. Establece e  CSC
cohesión de grupo. respectuosas.
mantén relacións emocionais  CSIEE

amigables, baseadas no
intercambio de afecto e a
confianza mutua.
 b  B3.1. Responsabilidade no  B3.1. Resolver problemas en  VSCB3.1.1. Desenvolve  CSC

 m exercicio dos dereitos e dos colaboración, poñendo de proxectos e resolve problemas  CSIEE
deberes individuais nos grupos nos manifesto unha actitude en colaboración.
Páx. 37871
que se integra e participación nas aberta cara aos demais e
tarefas e decisión destes. A compartindo puntos de vista e  VSCB3.1.2. Pon de manifesto  CSC
disposición de apertura cara ao sentimentos. unha actitude aberta cara aos  CSIEE
DOG Núm. 171

outro, ao compartir puntos de vista  demais compartindo puntos de

e sentimentos. vista e sentimentos durante a
interacción social na aula.
 b  B3.2. A interdependencia e a  B3.2.Traballar en equipo  VSCB3.2.1. Amosa boa  CAA

ISSN1130-9229
cooperación. A interdependencia favorecendo a disposición para ofrecer e  CSIEE

positiva e a participación interdependencia positiva e recibir axuda para a
 CSC
igualitaria. As condutas solidarias. amosando condutas aprendizaxe.

outro. A resolución de problemas  VSCB3.2.2. Emprega  CAA
en colaboración. Compensación de axeitadamente estratexias de  CSIEE

carencias dos e das demais. A axuda entre iguais.
 CSC
outro, ao compartir puntos de vista
e sentimentos.
 B3.3. Estruturas e técnicas da equipo.
 VSCB3.2.4. Emprega  CSC
destrezas de interdependencia  CSIEE

positiva.
 CAA
 a  B3.4.Valoración da necesidade de  B3.3. Implicarse na  VSCB3.3.1. Percibe e verbaliza  CCL

normas compartidas que regulan a elaboración e no respecto a necesidade de que existan  CSC
convivencia frutífera no ámbito das normas da comunidade normas de convivencia nos
social. Elaboración de normas de educativa empregando o diferentes espazos de
convivencia da aula e do centro sistema de valores persoal interacción social
positivas, facilitadoras e asumidas que constrúe a partir dos
Páx. 37872
polo grupo e pola comunidade. valores universais.  VSCB3.3.2. Participa na  CCL
aula.
 CSIEE
DOG Núm. 171



linguaxe positiva na comunicación na vida cívica de forma conflitos de modo construtivo,
ISSN1130-9229
 m  CSIEE
de pensamentos, intencións e pacífica e democrática con axuda dunha persoa
posicionamentos persoais. As transformando o conflito en adulta.
fases da mediación formal. A oportunidade, coñecendo e
transformación do conflito en empregando as fases da  VSCB3.4.2. Manexa a linguaxe  CCL

oportunidade. mediación e usando a positiva na comunicación de  CSC
linguaxe positiva na pensamentos e intencións nas

comunicación de relacións interpersoais.
pensamentos, intencións e
posicionamentos persoais.  VSCB3.4.3. Analiza as  CSC
emocións, sentimentos e  CSIEE
posibles pensamentos das
partes en conflito.
 a  B3.6. Identificación,  B3.5. Comprender a  VSCB3.5.1. Argumenta a  CSC

recoñecemento e valoración dos importancia dos dereitos da necesidade de protexer os  CCL

dereitos de todos os nenos e de infancia, valorando as dereitos básicos da infancia.
todas as nenas do mundo condutas que os protexen.
recoñecidos nas declaracións  VSCB3.5.2. Xustifica a  CSC
universais, no Estatuto de importancia de que todos os
autonomía de Galicia e na nenos e nenas reciban axuda.
Constitución española.
 VSCB3.5.3. Razoa as  CSC
consecuencias da explotación  CSIEE
Páx. 37873
infantil e a trata de nenos e
nenas.
DOG Núm. 171

 a  B3.7. Os valores cívicos e o  B3.6. Comprender a  VSCB3.6.1. Expón  CSC

 d exercicio dos dereitos e deberes correlación entre dereitos e verbalmente a correlación entre
 CCL
nas situacións de convivencia no deberes, valorando situacións dereitos e deberes.
contorno inmediato entre iguais. reais en relación aos dereitos
ISSN1130-9229
da infancia e respectando a
 B3.8. Dereitos dos nenos e das  VSCB3.6.2. Razoa a valoración  CSC
igualdade de dereitos de
nenas. Relacións entre dereitos e de situacións reais expostas en
nenos e nenas no contexto  CD
deberes. Recoñecemento do seu internet, en relación aos
social.
carácter universal para todos os dereitos da infancia.  CCL

homes e as mulleres, sen
discriminación.
 VSCB3.6.3. Expón mediante  CSC
 B3.9. Realización e interpretación traballos de libre creación as
 CCEC
de gráficos sinxelos. conclusións da súa análise
crítica das diferenzas na  CCL
asignación de tarefas e
 CD
responsabilidades na familia e
na comunidade escolar en  CMCT
función do sexo.
 CSIEE
 d  B3.10. As diferenzas de sexo  B3.7. Comprender e valorar a  VSCB3.7.1. Expón de forma  CSC
 m como un elemento enriquecedor. igualdade de dereitos de argumentada a importancia de
 CCL
Análise das medidas que homes e mulleres, a valorar a igualdade de dereitos
contribúen a un equilibrio de corresponsabilidade nas de homes e mulleres, a
xénero e a unha auténtica tarefas domésticas e o corresponsabilidade nas
igualdade de oportunidades. coidado da familia, tarefas domésticas e o coidado
Valoración da igualdade de argumentando en base a da familia.
dereitos de homes e de mulleres procesos de reflexión, síntese
Páx. 37874
na familia e no mundo laboral e e estruturación.
social.  VSCB3.7.2. Realiza traballos  CSC
de libre creación investigando
DOG Núm. 171

casos de falta de
 CD
corresponsabilidade no
coidado da familia presentados
 CCL
nos medios de comunicación.
ISSN1130-9229
 CCEC
 CSIEE

 h  B3.11. A repercusión social, no  B3.8. Realiza un uso
presente e no futuro, de accións responsable dos bens da  VSCB3.8.1. Amosa interese  CSC
 o
individuais e colectivas. natureza, comprendendo e pola natureza que o rodea e
Identificación de actitudes e de interpretando sucesos, séntese parte integrante dela.
estratexias persoais e colectivas analizando causas e
de coidado do medio e promoción predicindo consecuencias.
de formas de vida saudables.  VSCB3.8.2. Razoa os motivos  CSC
da conservación dos bens
naturais.  CCL
 VSCB3.8.3. Propón iniciativas  CSC

para participar no uso
adecuado de bens naturais  CSIEE
razoando os motivos.
 N  B3.12. A educación viaria.  B3.9. Valorar as normas de

Respecto cara ás normas de seguridade viaria, analizando  VSCB3.9.1. Colabora en  CSC
mobilidade viaria. Identificación as causas e consecuencias campañas escolares sobre a
das causas e grupos de risco nos dos accidentes de tráfico. importancia do respecto das  CSIEE
Páx. 37875
accidentes de tráfico. normas de educación viaria.
DOG Núm. 171

 B3.13. Identificación de actitudes

e de estratexias persoais e  VSCB3.9.2. Investiga sobre as  CSC
colectivas que contribúen a principais causas dos
consolidar condutas e hábitos accidentes de tráfico coa axuda  CD
viarios correctos. das novas tecnoloxías.
ISSN1130-9229
 CAA
 VSCB3.9.3. Expón as  CSC

consecuencias de diferentes
accidentes de tráfico.  CCL
 CMCT
 CD
ÁREA VALORES SOCIAIS E CÍVICOS CURSO QUINTO

 m  B1.1. O autoconcepto. A  B1.1. Construír o estilo  VSCB1.1.1. Actúa de forma  CSC

autovaloración; os trazos de persoal baseándose na respectable e digna.
 k personalidade. A autoconciencia respectabilidade e na  CSIEE
emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal.
Páx. 37876
dignidade persoal. O estilo persoal
positivo.
DOG Núm. 171

 m  B1.2. As emocións. Identificación,  B1.2. Estruturar un  VSCB1.2.1. Utiliza, de xeito  CAA

recoñecemento, expresión e pensamento efectivo e guiado, estratexias de
 a verbalización. Causas e independente empregando as reestruturación cognitiva.
consecuencias. Asociación emocións de forma positiva.
ISSN1130-9229
pensamento-emoción.  VSCB1.2.2. Aplica o  CSC

autocontrol á toma de decisión  CSIEE
 B1.3. O autocontrol. A regulación e á resolución de conflitos.
dos sentimentos. As estratexias de

reestruturación cognitiva. A  VSCB1.2.3. Expresa os seus  CSC
resiliencia. sentimentos, necesidades e  CSIEE

 CCL
 b  B1.4. A responsabilidade. O  B1.3. Desenvolver o propio  VSCB1.3.1. Traballa en equipo  CSC

sentido do compromiso respecto a potencial, mantendo unha valorando o esforzo individual e  CSIEE
un mesmo e ás demais persoas. motivación intrínseca e colectivo e asumindo
Valoración do erro como factor de esforzándose para o logro de compromisos para a
aprendizaxe e mellora. éxitos individuais e consecución de obxectivos.

compartidos.
 VSCB1.3.2. Realiza unha  CSC
autoavaliación responsable da  CAA
execución das tarefas,
 CSIEE
expresando propostas de
mellora.
 b  B1.5. A autonomía persoal e a  B1.4. Adquirir capacidades  VSCB1.4.1. Utiliza o  CSC
Páx. 37877
 m autoestima. Seguridade nun para tomar decisións de forma pensamento creativo na análise  CSIEE
mesmo e nunha mesma, iniciativa, independente, manexando as de problemas e na formulación
autonomía para a acción, dificultades para superar de propostas de actuación.
DOG Núm. 171

confianza nas propias frustracións e sentimentos  VSCB1.4.2. Sabe facer fronte á  CSC
posibilidades. A toma de decisións negativos ante os problemas. incerteza, ao medo ou ao  CSIEE
persoal meditada. Tolerancia á fracaso.
frustración
ISSN1130-9229
 a  B1.6. A iniciativa. O  B1.5. Desenvolver a  VSCB1.5.1. Identifica, define  CSIEE

 c emprendemento. A autonomía e a capacidade de problemas sociais e cívicos e  CSC
automotivación. A autoproposta de emprendemento para achega solucións
desafíos. A importancia da conseguir logros persoais potencialmente efectivas.

iniciativa privada na vida responsabilizándose do ben
económica e social. común.  VSCB1.5.2. Define e formula  CSC

 B1.7. Busca e elaboración de claramente problemas de  CCL
información por diversas fontes. convivencia e achega solucións
potencialmente efectivas.
 b  B1.8. A toma de decisións  B1.6. Propoñerse desafíos e  VSCB1.6.1. Identifica vantaxes  CSC
persoais meditadas: técnicas e levalos a cabo mediante unha e inconvenientes dunha posible  CSIEE
recursos. Causas e consecuencias toma de decisión persoal, solución antes de tomar unha
das accións propias.O sentido do meditada e responsable, decisión ética.
compromiso respecto a un mesmo desenvolvendo un bo sentido

e ás demais persoas. do compromiso respecto a un
mesmo e ás demais persoas.
 m  B2.1. As habilidades de  B2.1. Expresar opinións,  VSCB2.1.1. Emprega  CCL

comunicación. A percepción e o sentimentos e emocións, apropiadamente os elementos  CSC
emprego do espazo físico na empregando da comunicación verbal e non
comunicación. Os elementos da coordinadamente a linguaxe verbal, para expresar con
Páx. 37878
comunicación non verbal que verbal e non verbal. coherencia opinión,
favorecen o diálogo: ton de voz e sentimentos e emocións.
DOG Núm. 171

maneira de falar. Adecuación a  VSCB2.1.2. Emprega a  CCL

diferentes contextos. comunicación verbal en  CSC
relación coa non verbal en
 CAA
exposicións orais e debates.
 CSIEE
ISSN1130-9229
 b  B2.2. Estratexias da linguaxe oral  B2.2. Utilizar habilidades de  VSCB2.2.1. Dialoga  CCL
 m como instrumento de escoita e o pensamento de interpretando e dando sentido  CSC
comunicación: escoitar, preguntar, perspectiva con empatía. ao que oe.

 e
argumentar.
 VSCB2 2.2 Realiza actividades  CCL

cooperativas detectando os  CSC
sentimentos e pensamentos
 CSIEE
que subxacen no que se está a
dicir.

 CSC
interese polas outras persoas.
 CCL
 c  B2.3. Os elementos da  B2.3. Iniciar, manter e finalizar  VSCB2.3.1. Comunícase  CCL

 m comunicación que favorecen o conversas cunha maneira de empregando expresións para  CSC
diálogo. Iniciación, mantemento e falar adecuada aos mellorar a comunicación e
 e
finalización de conversas. interlocutores e ao contexto, facilitar o achegamento co seu
Identificación, recoñecemento e tendo en conta os factores interlocutor nas conversas.
análise de hábitos que facilitan e que inhiben a comunicación
dificultan a comunicación. para superar barreiras e os  VSCB2.3.2. Comparte  CCL
Páx. 37879
que permiten lograr sentimentos durante o diálogo  CSC
proximidade.
 CSIEE
DOG Núm. 171

 VSCB2.3.3.Utiliza os  CCL
elementos que contribúen ao
 CSC
diálogo.
 CL
ISSN1130-9229
 VSCB2.3.4.Recoñece os  CSC
elementos que bloquean a
comunicación en diferentes
situacións.

 e  B2.4. A aserción. Exposición e  B2.4.Empregar a aserción.
 VSCB2.4.1. Realiza unha  CCL

 m defensa das ideas propias con defensa tranquila e
argumentos fundados e razoables  CSC
respectuosa das posicións
empregando estratexias de persoais.  CSIEE

linguaxe positiva.
 CSC
 b  B2.5.O diálogo. A busca do mellor  B2.5. Dialogar creando  VSCB2.5.1. Infire, de xeito  CCL
 m argumento. A creación de pensamentos compartidos guiado, e dá o sentido
pensamentos compartidos a con outras persoas para  CSC
adecuado á expresión das
través do diálogo. A inferencia e o atopar o mellor argumento. demais persoas.
sentido da expresión dos e das
demais. A escoita activa e a
 VSCB2.5.2. Relaciona  CCL
axuda.
diferentes ideas e opinións
 CSC
para atopar os seus aspectos
comúns.  CAA
Páx. 37880
 c  B2.6. A intelixencia interpersoal. A  B2.6. Establecer relacións  VSCB2.6.1. Interacciona con  CSC
 m empatía: atención, escoita activa, interpersoais positivas empatía.
DOG Núm. 171

observación e análise de empregando habilidades  CCL

 CSIEE
 VSCB2.6.2 Emprega diferentes  CSC

ISSN1130-9229
habilidades sociais.
 a  B2.7. O respecto, a tolerancia e a  B2.7. Actuar con tolerancia  VSCB2.7.1.Comprende e  CSC

valoración do outro. As diferenzas comprendendo e aceptando aprecia positivamente as

 o
culturais. Análise de situacións na as diferenzas. diferenzas culturais.
escola e fóra dela que producen

sentimentos positivos ou negativos
no alumnado.
 B2.8. A diversidade. Respecto
 c  B2.9. As condutas solidarias. A  B2.8. Contribuír á mellora do  VSCB2.8.1. Forma parte activa  CSC
disposición de apertura cara aos clima do grupo amosando das dinámicas do grupo.
 m  CSIEE
e sentimentos. As dinámicas de establecendo relacións  VSCB2.8.2. Establece e  CSC
cohesión de grupo. respectuosas. mantén relacións emocionais  CSIEE
 B2.10. Creación de textos amigables, baseadas no
empregando a linguaxe verbal e intercambio de afecto e a
non verbal para comunicar ideas, confianza mutua.
sentimentos e situacións.
 VSCB2.8.3. Consegue a  CSC
aceptación dos compañeiros e  CSIEE
Páx. 37881
compañeiras.
 VSCB2.8.4. Expón en historias  CCL

DOG Núm. 171

creativas as características da  CSC

relación da amizade.  CCEC
 CD
 CAA
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. CONVIVENCIA E OS VALORES SOCIAIS
 b  B3.1. Aplicación dos valores  B3.1. Resolver problemas en  VSCB3.1.1. Desenvolve  CSC

cívicos en situacións de colaboración, poñendo de proxectos e resolve problemas  CSIEE
 m
convivencia no contorno inmediato manifesto unha actitude en colaboración.
(familia, centro escolar, grupo, aberta cara aos demais e

amizades, localidade). compartindo puntos de vista e  VSCB3.1.2. Pon de manifesto  CSC
Desenvolvemento de actitudes de sentimentos. unha actitude aberta cara aos  CSIEE
comprensión e solidariedade. demais compartindo puntos de
Valoración do diálogo para vista e sentimentos durante a
solucionar os conflitos de interacción social na aula.
intereses en relación coas demais
persoas.
 B3.2 Responsabilidade no

deberes individuais nos grupos
nos que se integra e participación
nas tarefas e decisións.

cooperación. A interdependencia favorecendo a disposición para ofrecer e  CSIEE
positiva e a participación interdependencia positiva e recibir axuda para a
 CSC
equitativa. As condutas solidarias. amosando condutas aprendizaxe.
Páx. 37882
outro. A resolución de problemas  VSCB3.2.2. Recorre ás  CAA
en colaboración. Compensación estratexias de axuda entre  CSIEE
de carencias dos e das demais. A iguais.
 CSC
DOG Núm. 171

disposición de apertura cara ao  VSCB3.2.3. Respecta as  CSC

outro, o compartir puntos de vista
e sentimentos.
equipo.
 B3.4. Estruturas e técnicas da
ISSN1130-9229
 a  B3.5. Valoración da necesidade de  B3.3. Implicarse na  VSCB3.3.1. Argumenta a  CCL

normas compartidas que regulan a elaboración e no respecto das necesidade de que existan  CSC
convivencia frutífera no ámbito normas da comunidade normas de convivencia nos

social. Elaboración de normas de educativa empregando o diferentes espazos de
convivencia da aula e do centro sistema de valores persoal interacción social.

positivas, facilitadoras e asumidas que constrúe a partir dos
polo grupo e pola comunidade. valores universais.  VSCB3.3.2. Participa na  CCL
aula.
 CSIEE


 m linguaxe positiva na comunicación na vida cívica de forma conflitos de modo construtivo.  CSIEE
de pensamentos, intencións e pacífica e democrática
posicionamentos persoais. As transformando o conflito en  VSCB3.4.2. Sigue as fases da  CSC
fases da mediación formal. A oportunidade, coñecendo e mediación en situacións reais e  CSIEE
transformación do conflito en empregando as fases da simulacións.
oportunidade. mediación e usando a
linguaxe positiva na  VSCB3.4.3.Manexa a linguaxe  CCL
comunicación de positiva na comunicación de  CSC
Páx. 37883
pensamentos, intencións e pensamentos, intencións e
posicionamentos persoais. posicionamentos nas relacións
interpersoais.
DOG Núm. 171


emocións, sentimentos,  CSIEE
posibles pensamentos e puntos

de vista das partes en conflito.
ISSN1130-9229
 d  B3.7. A responsabilidade social e  B3.5. Comprender o sentido  VSCB3.5.1. Razoa o sentido da  CAA
a xustiza social. Identificación e da responsabilidade social e a responsabilidade social e da  CSC
análise crítico das causas que xustiza social empregando a xustiza social.

provocan situacións de capacidade de reflexión,
marxinación, de discriminación e síntese e estruturación.  VSCB3.5.2. Identifica e analiza  CSC
de inxustiza social. criticamente desigualdades  CSIEE

sociais.
 VSCB3.5.3. Describe condutas  CSC

solidarias.  CCL
 a  B3.8. Desenvolvemento de  B3.6. Practicar o altruísmo no  VSCB3.6.1. Amósase xeneroso  CSC

 m actitudes de comprensión, de contorno próximo no seu contorno próximo.
superación de prexuízos e de sensibilizando sobre o seu

estereotipos, de cooperación e de valor.  VSCB3.6.2. É capaz de  CCL
solidariedade ante problemas e sensibilizar sobre causas  CSC
necesidades doutras persoas. altruístas realizando
 CSIEE
Protección e amparo das persoas exposicións orais sobre o seu
máis desfavorecidas. valor e cometidos.
 VSCB3.6.3. Colabora en  CSC

causas altruístas en  CSIEE
colaboración coa comunidade
Páx. 37884
educativa
 a  B3.9. Os dereitos e deberes. A  B3.7. Crear un sistema de  VSCB3.7.1. Coñece e respecta  CSC
DOG Núm. 171

 m Declaración Universal dos valores asumindo os dereitos os dereitos e deberes do

Dereitos Humanos: liberdade de e deberes do alumnado, alumnado.
expresión e opinión. A liberdade realizando xuízos morais de
de pensamento, de conciencia e situacións escolares e  VSCB3.7.2. Realiza xuízos  CSC
de relixión. A análise de feitos resolvendo dilemas morais morais, de xeito guiado, de  CSIEE
ISSN1130-9229
discriminatorios: maltrato. con supostos prácticos. situacións escolares.

Exclusión de minorías étnicas, os
campos de concentración, o  VSCB3.7.3 Xustifica as súas  CSC
holocausto. Os dereitos e deberes actuacións en base a valores

 CSIEE
do alumnado. persoais como a dignidade, a
liberdade, a autoestima, a
seguridade nun mesmo e a
capacidade de enfrontarse aos
problemas.
 a  B3.10. Os dereitos e deberes. A  B3.8. Respectar os valores  VSCB3.8.1. Argumenta o  CSC

 d Declaración Universal dos universais comprendendo a carácter universal dos dereitos  CCL
Dereitos Humanos: liberdade de necesidade de garantir os humanos.
expresión e opinión. A liberdade dereitos básicos de todas as
de pensamento, de conciencia e persoas.  VSCB3.8.2.Expón a  CSC

de relixión. A análise de feitos importancia de que todas as  CCL
discriminatorios: maltrato. persoas gocen dos dereitos
Exclusións das minorías. básicos: saúde, benestar,
alimentación, vestido, vivenda
e asistencia médica.
 VSCB3.8.3. Axuíza  CSC

criticamente as circunstancias  CSIEE
Páx. 37885
de persoas que viven en
situacións de privación dos
dereitos básicos.
DOG Núm. 171

 a  B3.11. Convivencia pacífica en  B3.9. Comprender a  VSCB3.9.1. Argumenta e  CCL

 d sociedade e valores nos que se declaración da igualdade de expón mediante imaxes a  CCEC
apoia: respecto, tolerancia, dereitos e a non importancia de garantir a
 CSC
solidariedade, xustiza, discriminación por razón de igualdade de dereitos e a non
compromiso, cooperación e nacemento, raza, sexo, discriminación por razón de
ISSN1130-9229
cultura de paz. Identificación, relixión, opinión ou calquera nacemento, raza, sexo, relixión,
recoñecemento e análise de outra condición ou opinión ou calquera outra
hábitos que facilitan e dificultan a circunstancia persoal ou condición ou circunstancia
convivencia e o benestar dos social, aplicándoa á análise persoal ou social.

grupos sociais. do contorno social.
 B3.12. Formas de discriminación:  VSCB3.9.2. Descobre e axuíza  CSC

racismo, xenofobia, homofobia, criticamente casos próximos de  CSIEE
transfobia, desigualdade de desigualdade e discriminación.
oportunidades.
 B3.13. Feitos discriminatorios:
maltrato, exclusión de minorías
étnicas, campos de concentración,
o holocausto e segregación por
enfermidade. Análise.
 d  B3.14. As diferenzas de sexo  B3.10. Participar activamente  VSCB3.10.1. Axuíza  CSC

 m como un elemento enriquecedor. na vida cívica valorando a criticamente actitudes de falta  CSIEE
Análise das medidas que igualdade de dereitos e de respecto á igualdade de
contribúen a un equilibrio de corresponsabilidades de oportunidades de homes e
xénero e a unha auténtica homes e mulleres. mulleres.
igualdade de oportunidades.
Identificación e rexeitamento de  VSCB3.10.2. Colabora con  CSC
desigualdades entre mulleres e persoas doutro sexo en
Páx. 37886
 CSIEE
homes no mundo laboral e na vida diferentes situacións escolares.
cotiá.
 VSCB3.10.3. Realiza diferentes  CSC
DOG Núm. 171

tipos de actividades  CSIEE

sexo.
 a  B3.15. Os valores sociais e a  B3.11. Respectar os valores  VSCB3.11.1. Reflexiona sobre  CSC
ISSN1130-9229
democracia. Os principios de socialmente recoñecidos, os dereitos e deberes da

convivencia que establecen o coñecendo e apreciando os Constitución Española.
Estatuto de autonomía de Galicia valores do Estatuto de
e a Constitución española. autonomía e da Constitución  VSCB3.11.2. Expresa a  CSC

importancia de garantir os  CCL
Dereitos e deberes. española e os Dereitos e
dereitos e deberes dos
Características que debe posuír Deberes do Estatuto de
cidadáns e cidadás do seu

unha sociedade democrática. autonomía e da Constitución contorno.
española. Coñecer as
institucións, organización e  VSCB3.11.3. Participa no  CSC
servizos públicos que benestar da contorna próxima  CSIEE
garanten os dereitos e baseándose nos dereitos e
deberes dos cidadáns e deberes dos cidadáns e
cidadás no seu contorno. cidadás.
 a  B3.16. Características da  B3.12. Coñecer e expresar as  VSCB3.12.1. Expresa as notas  CSC

convivencia democrática. Valores notas características da características da convivencia  CCL
cívicos na sociedade democrática: convivencia democrática e a democrática.
respecto, tolerancia, solidariedade, importancia dos valores
xustiza, cooperación e cultura de cívicos na sociedade  VSCB3.12.2. Argumenta a  CSC
importancia dos valores cívicos  CCL
paz. democrática realizando
na sociedade democrática.
razoamentos críticos.
 h  B3.17. O respecto e a  B3.13. Contribuír á  VSCB3.13.1. Analiza, explica e  CSC

conservación do medio ambiente. conservación do medio expón as causas e  CSIEE
Páx. 37887
 o
A actitude crítica ante a falta de ambiente mantendo unha consecuencias da intervención
 i humana no medio.
DOG Núm. 171

respecto e conservación do medio actitude crítica ante as faltas  VSCB3. 13.2. Investiga  CSC
ambiente. de respecto. criticamente a intervención  CAA
 B3.18 Realización e interpretación humana no medio ambiente e
 CSIEE
de gráficos sinxelos comunica os resultados.
 CMCT
ISSN1130-9229
 VSCB3.13.3. Argumenta  CSC

comportamentos de defensa e  CCL
recuperación do equilibrio

ecolóxico e de conservación do
medio ambiente.
 a  B3.19. Condutas responsables no  B3.14. Empregar as novas  VSCB3.14.1. Realiza un uso  CD

 i uso das TIC: autonomía, tecnoloxías desenvolvendo ético das novas tecnoloxías.  CSC
autocontrol, seguridade, sentido valores sociais e cívicos en
ético. Análise da realidade que contornos seguros.  VSCB3.14.2. Coñece o  CSC
presentan os medios de emprego seguro das novas  CD
comunicación para desenvolver a tecnoloxías.
capacidade crítica e responsable.
 n  B3.20. A educación viaria.  B3.15. Valorar as normas de  VSCB3.15.1. Colabora en  CSC

Respecto cara ás normas de seguridade viaria, analizando campañas escolares sobre a  CSIEE
mobilidade viaria. Identificación as causas e consecuencias importancia e a promoción do
das causas e dos grupos de risco dos accidentes de tráfico. respecto das normas de
nos accidentes de tráfico. educación viaria.
 B3.21. Identificación de actitudes e
de estratexias persoais e  VSCB3.15.2. Analiza  CSC
colectivas que contribúen a información na prensa en  CCL
consolidar condutas e hábitos relación cos accidentes de
Páx. 37888
 CMCT
viarios correctos. tráfico.
 CD
DOG Núm. 171

 VSCB3.15.3. Investiga sobre  CSC

as principais causas dos
 CD
accidentes de tráfico coa axuda
das novas tecnoloxías.  CAA
ISSN1130-9229
 VSCB3.15.4.Explica as  CSC
consecuencias de diferentes
 CCL

 CMCT
 CD
 n  B3.22. Busca, selección, análise e  B3.16. Investigar sobre a  VSCB3.16.1. Desenvolve  CSC
elaboración de informacións en prevención de accidentes de proxectos relacionados coas
 CSIEE
relación cos accidentes de tráfico. tráfico xerando iniciativas e principais causas dos
alternativas persoais. accidentes de tráfico, sobre os  CAA
 B3.23. Comunicación da
que se informa en diferentes
información elaborada por  CMCT
medios de comunicación.
diferentes medios
 VSCB3.16.2. Reflexiona sobre  CSC
estratexias individuais e colectivas
o modo no que se poderían
de prevención de riscos viarios.  CCL
evitar accidentes de tráfico e
expón as súas conclusións.

principais medidas que se
 CCL
Páx. 37889
poderían tomar para previr
accidentes de tráfico.  CSIEE
DOG Núm. 171

ÁREA VALORES SOCIAIS E CÍVICOS CURSO SEXTO
 m  B1.1. O autoconcepto. A  B1.1. Construír o estilo  VSCB1.1.1. Explica o valor da  CSC

 k autovaloración; os trazos de persoal baseándose na respectabilidade e da dignidade  CCL
personalidade. A autoconciencia respectabilidade e na persoal.
ISSN1130-9229
emocional. A respectabilidade e a dignidade persoal

dignidade persoal. O estilo persoal  VSCB1.1.2. Actúa de forma  CSC
positivo. respectable e digna.  CSIEE

 VSCB1.1.3 Coñece e asume os  CAA
rasgos característicos da súa  CCL

personalidade, poñéndoos de
manifesto asertivamente.
 m  B1.2. O autocontrol. A regulación  B1.2. Estruturar un  VSCB1.2.1. Utiliza estratexias  CAA

 a dos sentimentos. As estratexias de pensamento efectivo e de reestruturación cognitiva.
reestruturación cognitiva. A independente empregando
resiliencia. as emocións de forma  VSCB1.2.2. Describe o valor da  CCL
positiva. reestruturación cognitiva e a
 CSIEE
resiliencia.
 VSCB1.2.3 Aplica o autocontrol  CSC

á toma de decisións, á  CSIEE
negociación e á resolución de
conflitos.
 VSCB1.2.4. Expresa os seus  CSC

Páx. 37890
 CCL
DOG Núm. 171

 m  B1.3. A responsabilidade. O  B1.3. Desenvolver o propio  VSCB1.3.1. Traballa en equipo  CSC

sentido do compromiso respecto a potencial, mantendo unha valorando o esforzo individual e  CSIEE
 b
un mesmo e aos demais. motivación intrínseca e colectivo e asumindo
Valoración do erro como factor de esforzándose para o logro de compromisos para a
ISSN1130-9229
aprendizaxe e mellora. A éxitos individuais e consecución de obxectivos.

automotivación. compartidos.
 VSCB1.3.2. Explica razóns para  CSC

asumir as súas  CCL

colaboración.
 VSCB1.3.3. Xera confianza nos  CSC

demais realizando unha  CAA
autoavaliación responsable da  CSIEE
 b  B1.4. A autonomía persoal e a  B1.4. Adquirir capacidades  VSCB1.4.1.Propón alternativas  CSC

autoestima. Seguridade en si para tomar decisións de á resolución de problemas  CSIEE

 m
mesmo e en si mesma, iniciativa, forma independente, sociais.
autonomía para a acción, confianza manexando as dificultades
nas propias posibilidades. para superar frustracións e
 VSCB1.4.2. Sabe facer fronte á  CSC
Tolerancia á frustración. sentimentos negativos ante
incerteza, ao medo ou ao  CSIEE
os problemas.
fracaso.
 b  B1.5. A toma de decisións persoais  B1.5. Propoñerse desafíos e  VSCB1.5.1. Emprega o  CSC
Páx. 37891
meditadas: técnicas e recursos. levalos a cabo mediante pensamento consecuencial  CSIEE
 c
Causas e consecuencias das unha toma de decisións para tomar decisións éticas.
DOG Núm. 171

acción propias. O sentido do persoal, meditada e

 VSCB1.5.2. Identifica vantaxes  CSC
compromiso respecto a un mesmo responsable, desenvolvendo
e inconvenientes dunha posible  CSIEE
e aos demais. un bo sentido do compromiso
solución antes de tomar unha
respecto a un mesmo e aos
decisión ética.
demais.
ISSN1130-9229
 a  B1.6. A iniciativa. O  B1.6. Desenvolver a  VSCB1.6.1. Realiza propostas  CSC

 c emprendemento. A autoproposta autonomía e a capacidade de creativas e utiliza as súas  CSIEE
de desafíos. A importancia da emprendemento para competencias para abordar

 CCEC
iniciativa privada na vida conseguir logros persoais proxectos sobre valores sociais
económica e social. responsabilizándose do ben

 B1.7. Busca e elaboración de común.  VSCB1.6.2. Identifica, define  CSC
información por diversas fontes. problemas sociais e cívicos e  CAA
implanta solucións
 CSIEE
potencialmente efectivas
 VSCB1.6.3. Razoa a  CSIEE

importancia da iniciativa privada
na vida económica e social.
 b  B2.1. Estratexias da linguaxe oral  B2.1. Utilizar habilidades de  VSCB2.1.1. Dialoga  CCL
 m como instrumento de escoita e o pensamento de interpretando e dando sentido  CSC
comunicación: escoitar, preguntar e perspectiva con empatía. ao que oe.
 e
argumentar.
 VSCB2.1.2. Realiza actividades  CCL
cooperativas detectando os  CSC
Páx. 37892
sentimentos e pensamentos
 CSIEE
que subxacen no que se está a
dicir.
DOG Núm. 171


 CSC
interese polas outras persoas e
axudando a que sigan  CCL
ISSN1130-9229
motivadas para expresarse.
 c  B2.2.Os elementos da  B2.2. Iniciar, manter e  VSCB2.2.1. Comparte  CCL

comunicación que favorecen o finalizar conversas cunha sentimentos durante o diálogo.

 m  CSC
diálogo. Iniciación, mantemento e maneira de falar adecuada
 e  CSIEE
finalización de conversas. aos interlocutores e ao

Identificación, recoñecemento e contexto, tendo en conta os
 VSCB2.2.2. Utiliza os  CCL
análise de hábitos que facilitan e factores que inhiben a
elementos que contribúen ao  CSC
dificultan a comunicación. comunicación para superar
diálogo.
barreiras e os que permiten
lograr proximidade.
 e  B2.3. A aserción. Exposición e  B2.3.Empregar a aserción.  VSCB2.3.1. Emprega a  CCL

 m defensa das ideas propias con linguaxe positiva.  CSC
argumentos fundados e razoables

empregando estratexias de  VSCB2.3.2. Autoafírmase con  CCL
comunicación construtivas. respecto.  CSC
 CSIEE
 b  B2.4.O diálogo. A busca do mellor  B2.4. Dialogar creando  VSCB2.4.1 Infire e dá o sentido  CCL
 m argumento. A creación de pensamentos compartidos adecuado á expresión dos e  CSC
pensamentos compartidos a través con outras persoas para das demais.
do diálogo. A inferencia e o sentido atopar o mellor argumento.
Páx. 37893
da expresión dos e das demais. A  VSCB2.4.2.utiliza  CCL
escoita activa e a axuda. correctamente as estratexias de  CSC
escoita activa: clarificación,
DOG Núm. 171

parafraseo, resumo,  CSIEE

reestruturación, reflexo de
sentimentos.
 c  B2.5. A intelixencia interpersoal. A  B2.5.Establecer relacións  VSCB2.5.1.Interacciona con  CSC

ISSN1130-9229
 m empatía: atención, escoita activa, interpersoais positivas empatía.  CCL

 o  CSIEE

 VSCB2.5.2. Sabe contribuír á  CSC
cohesión dos grupos sociais  CSIEE
aos que pertence.
 a  B2.6.Os estereotipos. As  B2.6. Analizar criticamente as  VSCB2.6.1.Analiza os  CSC

 m consecuencias dos prexuízos. consecuencias dos prexuízos problemas que orixinan os  CSIEE
Desenvolvemento de actitudes de sociais, reflexionando sobre prexuízos sociais.
 e
solidariedade ante problemas e os problemas que provocan e
necesidades das persoas máis o seu efecto nas persoas que  VSCB2.6.2.Expón  CCL
desfavorecidas. os sofren. razoadamente as  CSC
 B2.7.Identificación, axuizamento consecuencias dos prexuízos

 CCEC
crítico e rexeitamento das sociais para as persoas do
situacións de marxinación, contorno social próximo.
discriminación e inxustiza social.
 VSCB2.6.3.Detecta e axuíza  CCL
 B2.8.Creación de textos,
criticamente prexuízos sociais  CCEC
empregando a linguaxe verbal e
detectados no seu contorno
non verbal, para comunicar en  CSC
próximo expresando as
diferentes soportes as conclusións  CD
conclusións en traballos
de investigacións realizadas sobre
creativos.  CAA
situacións do seu contorno.
Páx. 37894
DOG Núm. 171

 b  B3.1. Aplicación dos valores  B3.1. Resolver problemas en  VSCB3.1.1. Desenvolve  CSC
 m cívicos en situacións de colaboración, poñendo de proxectos e resolve problemas  CSIEE
convivencia no contorno inmediato manifesto unha actitude en colaboración.
ISSN1130-9229
(familia, centro escolar, grupo, aberta cara aos demais e

amizades, localidade). compartindo puntos de vista  VSCB3.1.2. Pon de manifesto  CSC
Desenvolvemento de actitudes de e sentimentos. unha actitude aberta cara aos  CSIEE
comprensión e solidariedade.

demais compartindo puntos de
Valoración do diálogo para vista e sentimentos durante a
solucionar os conflitos de intereses interacción social na aula.

en relación coas demais persoas.
 B3.2.Responsabilidade no
deberes individuais nos grupos nos
que se integra e participación nas
tarefas e decisión.

positiva e a participación equitativa. interdependencia positiva e axuda para a aprendizaxe.
As condutas solidarias. A amosando condutas  CSC
aceptación incondicional do outro. solidarias.
A resolución de problemas en  VSCB3.2.2. Recorre ás  CAA
colaboración. Compensación de estratexias de axuda entre  CSIEE
carencias dos e das demais. A iguais.
 CSC
outro, o compartir puntos de vista e
Páx. 37895
sentimentos.  VSCB3.2.3. Respecta as regras  CSC
durante o traballo en equipo.
DOG Núm. 171

 B3.4. Estruturas e técnicas da  VSCB3.2.4. Emprega destrezas  CSC

aprendizaxe cooperativa. de interdependencia positiva.  CSIEE
 CAA
ISSN1130-9229
 a  B3.5. Valoración da necesidade de  B3.3. Implicarse na  VSCB3.3.1.Explica o concepto  CCL

normas compartidas que regulan a elaboración e no respecto de norma.
 CSC
convivencia frutífera no ámbito das normas da comunidade
social. Elaboración de normas de educativa empregando o
 VSCB3.3.2. Infire a necesidade  CAA

convivencia da aula e do centro sistema de valores persoal
das normas da súa comunidade
positivas, facilitadoras e asumidas que constrúe a partir dos  CSC
educativa
polo grupo e pola comunidade. valores universais.
 VSCB3.3.3. Participa na  CCL

elaboración das normas do
 CSC
colexio.
 CSIEE


linguaxe positiva na comunicación na vida cívica de forma conflitos de modo construtivo.
 m  CSIEE
de pensamentos, intencións e pacífica e democrática
posicionamentos persoais. As transformando o conflito en
 VSCB3.4.2. Sigue as fases da  CSC
fases da mediación formal. A oportunidade, coñecendo e
mediación en situacións reais e
transformación do conflito en empregando as fases da  CSIEE
simulacións.
oportunidade. mediación e usando a
linguaxe positiva na
comunicación de  VSCB3.4.3. Manexa a linguaxe  CCL
pensamentos, intencións e positiva na comunicación de
 CSC
Páx. 37896
posicionamentos persoais. pensamentos, intencións e
posicionamentos nas relacións
interpersoais.
DOG Núm. 171


emocións, sentimentos,  CSIEE
posibles pensamentos e puntos
de vista das partes en conflito.
 B3.5. Practicar o altruísmo no  VSCB3.5.1. É capaz de  CCL

ISSN1130-9229
 d  B3.7. O altruísmo.A
sensibilizar sobre causas  CSC
 m responsabilidade social e a xustiza contorno próximo
altruístas realizando  CSIEE
social. Identificación e análise sensibilizando sobre o seu
exposicións orais sobre o seu
crítico das causas que provocan valor. valor e cometidos.

situación de marxinación, de
discriminación e de inxustiza social.  VSCB3.5.2. Colabora en  CSC
Protección e amparo das persoas causas altruístas en  CSIEE

máis desfavorecidas. colaboración coa comunidade
educativa.
 a  B3.8. Os dereitos e deberes. A  B3.6. Crear un sistema de  VSCB3.6.1. Realiza xuízos  CSC
Declaración Universal dos Dereitos valores asumindo os dereitos morais de situacións escolares.  CSIEE
 m
Humanos: liberdade de expresión e e deberes do alumnado,
opinión. A liberdade de realizando xuízos morais de  VSCB3.6.2. Xustifica as súas  CSC
pensamento, de conciencia e de situacións escolares e actuacións en base a valores  CSIEE
relixión. A análise de feitos resolvendo dilemas morais persoais como a dignidade, a
discriminatorios: maltrato. con supostos prácticos. liberdade, a autoestima, a

Exclusión de minorías étnicas, os seguridade nun mesmo e a
campos de concentración, o capacidade de enfrontarse aos
holocausto. Os dereitos e deberes problemas.
do alumnado.
 d  B3.9. Conceptualización do dilema  B3.7. Comprender o que é un  VSCB3.7.1. Expresa o que é un  CSC
moral. Resolución de dilemas dilema moral e resolver dilema moral.  CCL
 o
morais. dilemas morais para detectar
prexuízos relativos ás  VSCB3.7.2.Realiza xuízos  CSC
Páx. 37897
diferenzas culturais. morais.  CSIEE
DOG Núm. 171

 VSCB3.7.3. Analiza e resolve  CSC

dilemas morais en situacións  CSIEE
reais e simuladas.
ISSN1130-9229
 VSCB3.7.4. Resolve dilemas  CSC

morais en relación a prexuízos  CSIEE
relativos ás diferenzas culturais.

 a  B3.10. Convivencia pacífica en  B3.8. Comprender a  VSCB3.8.1. Analiza formas de  CSC
 d sociedade e valores nos que se declaración da igualdade de discriminación: racismo,  CSIEE

apoia: respecto, tolerancia, dereitos e a non xenofobia, desigualdade de
 o
solidariedade, xustiza, discriminación por razón de oportunidades…
compromiso, cooperación e cultura nacemento, raza, sexo,
de paz. Identificación, relixión, opinión ou calquera
 VSCB3.8.2. Analiza feitos  CSC
recoñecemento e análise de outra condición ou
hábitos que facilitan e dificultan a circunstancia persoal ou discriminatorios: maltrato,  CSIEE
convivencia e o benestar dos social, aplicándoa á análise exclusión de minorías étnicas,
grupos sociais. do contorno social. reclusión en campos de
concentración, o holocausto,
 B3.11. Formas de discriminación:
segregación por enfermidade.
racismo, xenofobia, desigualdade
de oportunidades.
 B3.12. Feitos discriminatorios:  VSCB3.8.3. Detecta prexuízos  CSC
maltrato, exclusión de minorías e analiza conflitos derivados do  CSIEE
étnicas, campos de concentración, uso de estereotipos no contexto
o holocausto, segregación por escolar.
enfermidade. Análise destes feitos.
Páx. 37898
 d  B3.13. Dereitos e deberes. A  B3.9. Expresar a relevancia  VSCB3.9.1. Valora e respecta a  CSC
 a Declaración Universal dos Dereitos de preservar os dereitos de libre expresión.
DOG Núm. 171

Humanos: liberdade de expresión e libre expresión e opinión,  CSC

 VSCB3.9.2. Comprende,
de opinión. A liberdade de liberdade de pensamento, de
interpreta e acepta opinións
pensamento, de conciencia e de conciencia e de relixión
diferentes ás propias.
relixión. realizando traballos de
 B3.14. Sensibilidade e respecto análise e síntese.
ISSN1130-9229
 VSCB3.9.3. Relaciona  CSC

polos costumes, valores morais e
modos de vida distintos aos diferentes culturas e relixións  CSIEE
propios. coas formas de pensamento de
persoas pertencentes a elas.

 VSCB3.9.4. Analiza, reflexiona  CSC

e expresa conclusións sobre os  CSIEE
dereitos de libre expresión e  CCL
opinión, liberdade de
pensamento, de conciencia e
de relixión.
 d  B3.15. As diferenzas de sexo como  B3.10. Participar activamente  VSCB3.10.1. Axuíza  CSC
 m un elemento enriquecedor. Análise na vida cívica valorando a criticamente actitudes de falta  CSIEE
das medidas que contribúen a un igualdade de dereitos e de respecto á igualdade de
equilibrio de xénero e a unha corresponsabilidade de oportunidades de homes e
auténtica igualdade de homes e mulleres. mulleres.
oportunidades. Identificación e
rexeitamento de desigualdades
entre mulleres e homes no mundo
laboral e na vida cotiá.
 a  B3.16 Os valores sociais e a  B3.11. Respectar os valores  CSC
Páx. 37899
 VSCB3.11.1. Axuíza
democracia. Os principios de socialmente recoñecidos, criticamente os valores  CSIEE
convivencia que establecen o coñecendo e apreciando os implícitos en diversas
Estatuto de autonomía de Galicia e valores do Estatuto de situacións, de acordo cos que
DOG Núm. 171

a Constitución española. Dereitos e autonomía e da Constitución constitúen a vida en común

deberes. Características que debe española e os dereitos e nunha sociedade democrática.
posuír unha sociedade deberes do Estatuto de
democrática. autonomía e da Constitución
española. Coñecer as
ISSN1130-9229
institucións, organizacións e
 VSCB3.11.2. Razoa a  CSC
servizos públicos que
garanten os dereitos e contribución de diferentes  CCL
deberes dos cidadáns e institucións, organizacións e

cidadás no seu contorno. servizos públicos en relación á
garantía dos dereitos e deberes
dos cidadáns e cidadás.
 a  B3.17. Principios de convivencia  B3.12. Crear un sistema de  VSCB3.12.1. Explica os  CSC

 o que establecen o Estatuto de valores propios realizando dereitos e deberes básicos da  CCL
autonomía de Galicia e a xuízos morais baseados nos Constitución española.
Constitución española. dereitos e deberes básicos
do Estatuto de autonomía e
 VSCB3.12.2. Realiza xuízos  CSC
da Constitución española.
morais sinxelos fundamentados.  CSIEE
 VSCB3.12.3. Participa no  CSC

benestar do contorno próxima  CSIEE
baseándose nos dereitos e
deberes dos cidadáns e
cidadás.
 a  B3.18. Os servizos públicos e bens  B3.13. Comprender a  VSCB3.13.1. Comprende,  CSC
Páx. 37900
 e comúns. Defensa, identificación, importancia da contribución valora e expón por escrito o
 CCL
aprecio, respecto e coidado dos dos cidadáns e cidadás aos deber da contribución cidadá ao
bens comúns e dos servizos servizos públicos e aos bens ben da sociedade.  CSIEE
DOG Núm. 171

públicos: contribución da cidadanía comúns a través dos

 VSCB3.13.2. Explica a función  CSC
a través dos impostos. A impostos realizando
dos impostos de proporcionar
responsabilidade social. A xustiza razoamentos críticos.  CCL
recursos sociais que melloran a
social.
calidade de vida dos cidadáns e
ISSN1130-9229
cidadás.
 VSCB3.13.3. Realiza  CSC

producións creativas sobre as

 CCEC
consecuencias de non pagar
impostos.  CD
 CCL
 CSIEE
 h  CSC
 B3.19 Fontes de enerxía  B3.14.Valorar o uso  VSCB3.14.1. Toma conciencia
 g  CCL
renovables e non renovables. responsable das fontes de da limitación dos recursos
 o Identificación das actitudes e enerxía no planeta enerxéticos e explica as  CSIEE
estratexias individuais e colectivas concienciándose do respecto consecuencias do esgotamento

de consumo enerxético ao contorno e desenvolvendo das fontes de enerxía.
responsable. a capacidade crítica cara aos
acontecementos que o
 B3.20. Rutinas individuais para modifican.  CSC
 VSCB3.14.2. Investiga os
mellorar a calidade de vida.  CAA
efectos do abuso de
Reflexión sobre as posibilidades de
determinadas fontes de enerxía.
cambio.
 B3.21. Utilización das tecnoloxías
Páx. 37901
 CCL
da información e da comunicación  VSCB3.14.3. Realiza traballos
 CSC
para buscar e seleccionar e creativos sobre a necesidade
elaborar a información e presentar do aire non contaminado para a  CAA
DOG Núm. 171

conclusións saúde e a calidade de vida.  CSIEE

de gráficos sinxelos.  CSC
 VSCB3.14.4. Expón
 CD
ISSN1130-9229
graficamente argumentos para

rexeitar actividades humanas  CMCT
contaminantes.  CCEC

 k  B3.23. Hábitos de prevención de  B3.15 . Ser capaz de realizar  VSCB3.15.1. Razoa as  CCL
enfermidades e accidentes no primeiros auxilios e tomar repercusións de determinadas  CAA

ámbito escolar e doméstico.. medidas preventivas, condutas de risco sobre a
 CSIEE
 B3.24. Actitudes e estratexias de valorando a importancia de saúde e a calidade de vida.
promoción de formas de vida previr accidentes domésticos.
saudable e de calidade  VSCB3.15.2. Coñece as  CSC
prácticas de primeiros auxilios.  CSIEE
 B3.25. Os primeiros auxilios
 a  B3.26. Condutas responsables no  B3.16. Empregar as novas  VSCB3.16.1. Realiza un uso  CD

 i uso das TIC: autonomía, tecnoloxías desenvolvendo ético das novas tecnoloxías.  CSC
autocontrol, seguridade, sentido valores sociais e cívicos en
ético. Análise da realidade e dos contornos seguros.
contidos que se presentan no
contorno dixital para desenvolver a  VSCB3.16.2. Analiza e enxuíza  CCL
capacidade crítica. criticamente os contidos do  CAA
contorno dixital.
 CSC
Páx. 37902
DOG Núm. 171

 i
 B3.27. O consumo responsable.  B3.17. Analizar criticamente  VSCB3.17.1. Realiza análise de  CD
Identificación de actitudes e a influencia da publicidade información dixital sobre as
estratexias persoais e colectivas de sobre o consumo razóns polas que as persoas  CSC
consumo responsable empregando as novas senten a necesidade de  CSIEE
ISSN1130-9229
tecnoloxías. consumir ao ver un anuncio

 B3.28. A publicidade e as súas publicitario.
técnicas. Influencia nos hábitos de
consumo.
 VSCB3.17.2. Reflexiona sobre  CSC

B3.29. Utilización das tecnoloxías a influenza da publicidade
da información e da comunicación expresando as conclusións  CCEC

para buscar e seleccionar e mediante traballos creativos.
elaborar a información e presentar  CD
conclusións.
 VSCB3.17.3. Realiza  CSC
exposicións axuizando
criticamente hábitos de  CCL
consumo innecesario.  CCEC
 CSIEE
 n
 B3.30. Busca, selección, análise e  B3.18. Investigar sobre a  VSCB3.18.1. Desenvolve  CSC
elaboración de informacións en prevención de accidentes de proxectos relacionados
relación cos accidentes de tráfico. tráfico xerando iniciativas e coas principais causas dos  CSIEE
alternativas persoais. accidentes de tráfico,  CAA
 B3.31. Comunicación da sobre os que se informa
información elaborada por en diferentes medios de
diferentes medios comunicación.
Páx. 37903
DOG Núm. 171


estratexias individuais e colectivas  VSCB3.18.2. Reflexiona sobre  CSC
de prevención de riscos viarios o modo no que se poderían
evitar accidentes de tráfico e  CCL
expón as súas conclusións.
ISSN1130-9229

principais medidas que se  CCL

poderían tomar para previr
 CSIEE
Páx. 37904
– Área de Educación Artística.
Á hora de abordar a Educación artística, que nesta etapa engloba a Educación musical
e a Educación plástica, teremos en conta que as diferentes manifestacións artísticas teñen
unha presenza constante no contorno e na vida das persoas formando parte de múltiples
aspectos da súa socialización e da súa comunicación.
A Educación artística é de especial importancia, xa que o tratamento da información

visual e musical na vida cotiá xera e precisa capacidades de pensamento crítico. A educa-
ción artística posibilita o desenvolvemento da creatividade, da imaxinación, da autonomía,
a percepción, a motricidade, a sensibilidade estética, a expresión persoal, a capacidade
comunicativa e a socialización etc., e todas elas están relacionadas co obxectivo de axudar
a filtrar os nosos encontros cos produtos visuais e musicais.
Por outra banda, é de grande relevancia ensinar ao alumnado a interpretación e a aná-

lise crítica, para o facer consciente de que todas as formas de arte son expresión de ideas,
sentimentos, crenzas e actitudes da persoa que, ademais de seren reveladoras da súa
identidade, son un axente reconfigurador.
Nesta etapa, a área artística sitúase nun lugar privilexiado para a transversalidade, para
a conexión natural con outras áreas do currículo, colaborando nunha comprensión da rea-
lidade e nunha satisfacción maiores. Permite, ademais, achegarse á mirada das demais
persoas, á diversidade de maneiras de experimentar o mundo, que se manifestaron e se
manifestan nos produtos da cultura musical e visual.
Xunto coa dimensión reflexiva darémoslle importancia tamén á produción de obras ou

traballos por parte do alumnado, feito no que se centran algúns dos estándares deste currí-
culo, xa que entendemos que o seu tratamento competencial só se pode desenvolver ten-
do como obxectivo que o alumnado sexa protagonista final dos produtos de aprendizaxe.
Xa que logo, para desenvolver este currículo tivemos en conta a total integración nel da
aprendizaxe por competencias, de xeito que o profesorado poida utilizar este documento
como guía e base da adquisición de competencias do seu alumnado, obxectivo primordial
deste enfoque.
Para isto, é imprescindible que o proceso de ensino e aprendizaxe parta dunha planifi-
cación rigorosa, elixindo métodos didácticos que se axusten ao nivel inicial do alumno ou
da alumna e ás súas condicións socioculturais. Estes métodos deben partir da perspectiva

do persoal docente como orientador, promotor e facilitador do desenvolvemento competen-

cial no alumnado, enfocándose á realización de tarefas ou situacións-problema, propostas
cun obxectivo concreto, que o alumno ou a alumna deben resolver.
Así mesmo, deben ter en conta a atención á diversidade e o respecto polos distintos
ritmos e estilos de aprendizaxe, mediante prácticas de traballo individual e cooperativo.
A aprendizaxe por competencias na que se basea o currículo require metodoloxías ac-

tivas e contextualizadas, e proponse, por isto, introducir estratexias interactivas, proxectos
colaborativos co uso das novas tecnoloxías e facendo fincapé na creación de produtos
reais que teñan efecto na comunidade educativa.
Faise necesaria unha implicación do profesorado na creación de materiais adecuados a

estes modelos de aprendizaxe, así como un compromiso co desenvolvemento destas me-
todoloxías na aula, feito que leva consigo un importante nivel de coordinación de todos os
membros da comunidade educativa -en particular as familias-, unha reflexión e a avaliación
dos resultados, para definir melloras posteriores.
Por último, para facilitar a concreción curricular tanto na área de Música como na de
Educación plástica establécense tres bloques de contidos. Non obstante, deben enten-
derse como un conxunto e desenvolverse de forma global, tendo en conta as conexións
internas tanto con respecto ao curso como ao longo da etapa.
Educación plástica.
▪ Bloque 1. Educación audiovisual. Está dedicado ao estudo da imaxe en todas as súas

manifestacións, tanto visual como audiovisual. Neste bloque ten moita importancia a contri-
bución que fan as tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) ao mundo da imaxe.
▪ Bloque 2. Expresión artística. Este bloque recolle a exploración dos elementos propios
da linguaxe plástica e visual, así como o tratamento dos materiais. Abrangue tamén as po-
sibilidades para expresar o sentido e o percibido con creacións artísticas propias, despois
da planificación.
▪ Bloque 3. Debuxo xeométrico. Atopamos aquí un desenvolvemento gráfico dos coñe-

cementos adquiridos na área de matemáticas, no epígrafe de xeometría, polo que a com-
petencia matemática e científico-tecnolóxica estará moi presente.

Educación musical.
▪ Bloque 1. A escoita. Procúrase que o alumnado tome conciencia dos sons que do seu
ámbito, así como das posibilidades sonoras dos materiais e dos obxectos do seu contexto.
Faise fincapé na audición activa de manifestacións musicais de distintas orixes e no res-
pecto no proceso da audición.
▪ Bloque 2. A interpretación musical. O alumnado é protagonista absoluto neste bloque,

cuxo obxectivo é a creación de produtos musicais de diferentes estilos, usando diversas
técnicas compositivas e con finalidades distintas. Centrámonos tamén en que o alumnado
valore o traballo colaborativo, o respecto cara ás demais persoas e a avaliación con inten-
ción de mellorar.
▪ Bloque 3. A música, o movemento e a danza. Este derradeiro bloque está destinado ao

desenvolvemento da expresividade e a creatividade do alumnado desde o coñecemento e
a práctica da danza. Comézase pola coordinación motriz e a conciencia do desprazamento
no espazo, e chégase finalmente ao nivel de creación e expresión de sentimentos co mo-
vemento.

DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. EDUCACIÓN AUDIOVISUAL
 a  B1.1. Valoración e respecto polas  B1.1. Amosar respecto pola área e  EPB1.1.1. Valora e respecta os  CCEC
 j obras plásticas do contorno. polos diferentes tipos de expresión diferentes tipos de expresión  CSC
plástica. plástica.
ISSN1130-9229
 b
 a  B1.2. Valoración da limpeza, a  B1.2. Valorar a limpeza, os  EP1.2.1. Valora a importancia da  CCEC
 j orde e a presentación ao realizar materiais e a orde na realización limpeza, do coidado do material e  CSC

un traballo. dunha tarefa plástica e o seu da orde para alcanzar o resultado
 b
produto final. final proposto.
 B1.3. Satisfacción na manipulación

e na exploración de diferentes
materiais.
 B1.4. Interese por usar
adecuadamente os instrumentos,
os espazos etc.
 j  B1.5. Observación e exploración  B1.3. Describir calidades e  EP1.3.1. Describe calidades e  CCEC
 e sensorial dos elementos plásticos características dos materiais, dos características de materiais,  CAA
presentes nos ámbitos natural, obxectos e dos instrumentos obxectos e instrumentos

artificial e artístico. presentes no contexto natural e presentes no contexto natural e
 B1.6. Descrición de imaxes artificial. artificial.
presentes no contexto próximo.
 EP1.3.2. Identifica, nomea e  CCEC
 B1.7. Observación de elementos
debuxa as formas básicas.  CCL
plásticos do ambiente artificial
presentes en edificios, moblaxe  CMCCT
urbana, luminosos ou sinais.
 EP1.3.3. Identifica os tamaños.  CCEC CMCCT
Páx. 37908
 EP1.3.4. Identifica e usa as cores  CCEC
aprendidas.
DOG Núm. 171

 EP1.3.5. Nomea e recoñece as  CCEC

figuras xeométricas básicas e os  CCL
elementos plásticos.
 CMCCT
 EP1.3.6. Recoñece e nomea as  CMCCT

ISSN1130-9229
principais partes da figura  CCL

humana.
 EP1.3.7. Identifica figuras  CCEC

xeométricas básicas.  CMCCT
 EP1.3.8. Identifica os diferentes  CCEC

tipos de liña.  CMCCT
 e  B1.8. Descrición verbal de  B1.4. Usar léxico sinxelo e  EPB1.4.1. Describe o que sente  CCL
sensacións e observacións das adecuado para comentar as obras ou pensa sobre as súas propias  CSIEE
 j
obras plásticas. plásticas propias e alleas. creacións plásticas e as dos
 CCEC
compañeiros e as compañeiras,
 B1.9. Observación da obra usando o vocabulario axeitado.
plástica e visual no contexto, en
exposicións e en museos, e
comentarios posteriores sobre
elas.
 B1.10. Expresión oral das
impresións que a obra artística
xera.
 j  B1.11. Exploración de distancias,  B1.5. Identificar diferentes formas  EPB1.5.1. Observa diferentes  CCEC
percorridos e situacións de de representación do espazo. formas de presentar o espazo.  CAA
Páx. 37909
obxectos e persoas en relación  CMCCT
co espazo.
 EPB1.5.2. Explora as distancias,  CCEC
 B1.12. Observación de diferentes
os percorridos e as situacións  CAA
maneiras de representar o
DOG Núm. 171

espazo (fotografía aérea, planos de obxectos e persoas en

de vivendas, maquetas, mapas relación ao espazo.
etc.).
BLOQUE 2. EXPRESIÓN ARTÍSTICA

ISSN1130-9229
 j  B2.1. Uso de diferentes formas,  B2.1. Probar en producións  EPB2.1.1. Manexa e emprega  CCEC
texturas e cores nas producións. propias as posibilidades que as diferentes texturas naturais e
adoptan as formas, texturas e artificiais.

cores.
 EPB2.1.2. Emprega os  CCEC
diferentes tipos de liña e  CSIEE

experimenta con elas para
completar debuxos.
 EPB2.1.3. Usa diferentes tipos  CCEC

de materiais e experimenta con  CAA
eles para crear a posteriori
obras plásticas.
 EPB2.1.4. Sitúa elementos no  CCEC

espazo nas producións
plásticas.
 j  B2.2. Elaboración de debuxos,  B2.2. Realizar composicións  EPB2.2.1. Produce e identifica  CCEC
pinturas, colaxes, estampaxes, plásticas que representen o obras sinxelas usando formas  CAA
ilustracións, volumes, encartado mundo imaxinario, afectivo e xeométricas básicas.
de formas etc. social.
 EPB2.2.2. Elabora portadas,  CCEC
 B2.3. Manipulación de obxectos colaxes e outros obxectos  CSIEE
para a súa transformación empregando as ferramentas e
(monicreques, disfraces, as técnicas básicas (recortar,
escenarios etc.). pegar, encher; usar pinceis,
Páx. 37910
 B2.4. Exploración de recursos rotuladores, lapis de cores etc.).
dixitais para a creación de obras.
 EPB2.2.3. Realiza un mosaico,  CCEC
coa axuda da cuadrícula,
DOG Núm. 171

identificando e recoñecendo os
tamaños.
 EPB2.2.4. Elabora e representa  CCEC

imaxes despois dunha
 CAA
ISSN1130-9229
presentación audiovisual.
 a  B2.5. Manipulación adecuada de  B2.3. Respectar e coidar os  EPB2.3.1. Respecta as normas  CCEC
materiais, instrumentos e materiais, os utensilios e os preestablecidas e coida os

 b  CSC
espazos. espazos. materiais, os utensilios e os
espazos.
ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) CURSO SEGUNDO

 j  B1.1.Exploración sensorial de  B1.1. Identificar as diferentes  EPB1.1.1. Describe e identifica  CCEC

elementos presentes no contorno materiais e formas de expresión as calidades e as características
 e  CCL
natural (plantas, árbores, minerais, plástica. dos materiais, dos obxectos e
animais, auga etc.). dos instrumentos presentes no
contexto natural e artificial.
 B1.2. Observación de elementos
plásticos do entorno artificial
Páx. 37911
(edificios, mobiliario urbano,
luminosos, sinais etc.).
DOG Núm. 171

 B1.3. Observación comentario da  B1.2. Describir oralmente e de  EPB1.2.1. Usa termos sinxelos e
 e  CCL
obra plástica e visual no contexto, forma sinxela diferentes formas de adecuados para comentar as
 j en exposicións e en museos. expresión artística. obras plásticas observadas.  CCEC
 B1.4. Curiosidade por descubrir as
ISSN1130-9229
posibilidades artísticas que ofrece  EPB1.2.2. Describe con termos

o contexto. Identificación de nomes  CCL
propios da linguaxe as
da profesión artística. características de feitos artísticos  CCEC
 B1.5. Descrición de imaxes e os seus creadores presentes

presentes no contexto. no contorno.
 B1.6. Exploración dos elementos

plásticos nas imaxes (ilustracións,
fotografías, cromos, carteis, logos
etc.).
 j  B1.7. Manipulación de obxectos  B1.3. Identificar as formas básicas  EPB1.3.1. Realiza debuxos e  CCL
cotiáns con diferentes texturas e e diferentes tonalidades e texturas. colorea con diferentes
 e  CCEC
formas. tonalidades.
 B1.8. Descrición verbal de
 EPB1.3.2. Manexa en producións  CCEC
sensacións e observacións.
propias as posibilidades que
adoptan as diferentes formas,
cores e texturas.
 j  B1.9. Exploración de distancias,  B1.4. Identificar, describir e  EPB1.4.1. Identifica diferentes  CCL
percorridos e situacións de representar o entorno natural e o formas de representación do
 e  CCEC
obxectos e persoas en relación co entorno artificial. espazo.
espazo.
 B1.10. Observación de diferentes  EPB1.4.2. Representa de  CCEC
maneiras de representar o espazo diferentes maneiras o espazo.
Páx. 37912
(fotografía aérea, planos,
maquetas, mapas etc.).
DOG Núm. 171

 j  B1.11. Experimentación con  B1.5. Manexar as actividades  EPB1.5.1. Practica con precisión  CCEC
ferramentas nas actividades plásticas utilizando coa o recorte, o pegado, o pintado  CAA
plásticas e con diversos soportes correspondente destreza diferentes etc.
ISSN1130-9229
ferramentas (recortar, pegar,

encher, traballar con pincel,
pegamentos etc.).

 j  B2.1. Exploración de cores,  B2.1. Representar de forma  EPB2.1.1. Manexa en producións  CCEC
 b mesturas e manchas de cor con persoal ideas, accións e situacións propias as posibilidades que  CAA
diferentes tipos de pintura e sobre valéndose dos elementos que adoptan as cores.
diversos soportes. configuran a linguaxe visual.
 EPB2.1.2. Realiza correctamente  CCEC
mesturas de cores primarias.  CAA
 EPB2.1.3. Clasifica e ordena as  CCEC

cores primarias ( maxenta, cian e  CAA

amarelo ) e secundarias ( verde,
violeta e vermello) no círculo
cromático, e utilízaas con sentido
nas súas obras.
 EPB2.1.4. Coñece a simboloxía  CCEC

das cores frías e cálidas, e aplica  CAA
estes coñecementos para
transmitir diferentes sensacións
Páx. 37913
nas composicións plásticas que
realiza.
DOG Núm. 171

 J  B2.2. Indagación sobre as  B2.2. Identificar o entorno próximo  EPB2.2.1 Utiliza o punto, a liña e  CCEC
 b posibilidades plásticas e e o imaxinario, explicándoo con o plano ao representar o entorno
expresivas dos elementos naturais linguaxe plástica adecuada ás próximo e o imaxinario.
ISSN1130-9229
e artificiais do entorno próximo. súas características.

 EPB2.2.2. Realiza composicións  CCEC
plásticas que representan o  CSC
mundo imaxinario, afectivo e

social.
 j  B2.3. Elaboración de debuxos,  B2.3. Realizar composicións  EPB2.3.1. Practica con precisión  CCEC
 b pinturas, colaxes, estampaxes, bidimensionais e tridimensionais o recorte e o encartado para  CAA
encartados, ilustracións etc. segundo un desexo de expresión, crear obras bidimensionais e
 B2.4. Manipulación e coas técnicas aprendidas. tridimensionais.
transformación de obxectos para o
seu uso noutras actividades  EP2.3.2. Utiliza a técnica de  CCEC
escolares. colaxe para realizar unha obra  CAA
persoal con limpeza e precisión.
 j  B2.5. Experimentación con tipos de  B2.4. Utilizar nas súas  EP2.4.1. Utiliza liñas e formas  CCEC
 g liñas (curva, recta, quebrada etc.). representacións distintos tipos de xeométricas nos debuxos.  CAA
 B2.6. Exploración das liñas que liñas (curva, quebrada, recta etc.) e
delimitan contornos e do espazo formas xeométricas.  EP2.4.2. Emprega ferramentas  CCEC
que delimita a forma aberta, básicas do debuxo (regra e  CAA
pechada, plana e en volume. escuadro) para realizar diferentes
formas xeométricas.
 EP2.4.3. Manexa a cuadrícula  CCEC
Páx. 37914
para respectar as proporcións  CAA
das formas.
DOG Núm. 171

 j  B2.7. Exploración visual e táctil da  B2.5. Recoñecer as partes  EP2.5.1. Debuxa a figura  CCEC
 h figura humana. principais da figura humana. humana e diferencia as principais  CMCCT
partes.
ISSN1130-9229
 j  B2.8. Exploración de recursos  B2.6. Recoñecer, diferenciar e  EP2.6.1. Elabora e representa  CCEC
 i dixitais para a creación de obras utilizar a expresividade de diversos imaxes despois dunha
artísticas. materiais e soportes audiovisuais. presentación audiovisual.

 EP2.6.2. Deseña sinxelas  CCEC
creacións plásticas despois de  CD

recoller información por medios
audiovisuais.
 a  B2.9. Interese por usar  B2.7. Coidar, respectar e utilizar  EP2.7.1. Coida o material e  CSC
 j axeitadamente e de maneira axeitadamente os materiais, os respecta as normas
progresiva os instrumentos, os utensilios e os espazos. preestablecidas.
materiais e os espazos.
 B2.10. Satisfacción coa

manipulación e a exploración dos
materiais.
 a  B2.11. Interese polo traballo  B2.8. Elaborar os traballos  EP2.8.1. Amosa interese polo  CSC
 j individual e colectivo confiando nas individualmente e en grupo. traballo individual e colabora no
posibilidades da produción grupo para a consecución dun fin
 c
artística. colectivo.
 B2.12. Respecto polas
Páx. 37915
contribucións dos compañeiros e
das compañeiras, e disposición
para resolver as diferenzas.
DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) CURSO TERCEIRO
 e  B1.1. Establecemento de  B1.1 Describir as características  EPB1.1.1 Establece unha orde  CCL
ISSN1130-9229
 j protocolos de actuación na dos elementos presentes no ou pautas para seguir no  CAA

observación das obras artísticas. contexto e as sensacións que as procedemento de observación
 B1.2. Valoración do coñecemento obras artísticas provocan. dos elementos do contexto, e na
de diferentes códigos artísticos súa comunicación oral ou escrita.

como medio de expresión de
 EPB1.1.2. Describe as  CCL
ideas.
características dos feitos  CCEC
artísticos e as sensacións que as
obras provocan. e expresa as
súas apreciacións persoais cun
criterio artístico.
 EPB1.1.3. Identifica e coñece os  CCL

termos propios da linguaxe  CCEC
plástica.
 e  B1.3. Interpretación e valoración  B1.2. Interpretar o contido das  EPB1.2.1. Interpreta e valora a  CCL
 j da información que proporcionan imaxes e representacións do información que ofrecen as  CCEC
as imaxes no contexto social e espazo presentes no contexto, con imaxes no contexto social e
comunicación das apreciacións identificación das posicións dos comunica as sensacións,
obtidas. elementos plásticos no espazo. elaborando informacións básicas.
 B1.4. Indagación sobre diferentes
maneiras de representar o espazo.  EPB1.2.2. Identifica a posición  CCEC
Páx. 37916
dos elementos plásticos tendo en  CCL
conta as técnicas espaciais.
DOG Núm. 171

 j  B1.5. Observación dos materiais  B1.3. Clasificar texturas, formas e  EPB1.3.1. Clasifica texturas e  CCEC
 b empregados nas obras plásticas. cores atendendo a distintos tonalidades de formas naturais e  CCL
 B1.6. Exploración de calidades dos criterios. artificiais exploradas desde
materiais (transparencia, diferentes ángulos e posicións.
ISSN1130-9229
rugosidade, lixeireza etc.) e

tratamento convencional e sinxelo  EPB1.3.2. Clasifica texturas,  CCEC
de texturas, formas e cores sobre formas e cores atendendo a  CCL
diferentes soportes. criterios de similitude ou

diferenza.
 EPB1.3.3. Diferencia e recoñece  CCEC

as diferentes texturas, liñas,  CCL
formas e cores nas composicións
artísticas.
 j  B1.7. Descrición de profesionais  B1.4. Identificar e valorar  EPB1.4.1. Describe varias  CCEC
 a relacionados/as coas artes recoñecidos/as autores/as e as profesións relacionadas coas  CSC
plásticas e visuais. súas obras máis significativas, artes plásticas.
 b
facendo fincapé na cultura propia.  CCL

 B1.8. Procura de información
sobre as manifestacións culturais e
 EPB1.4.2. Procura información  CCEC
artísticas do contexto.
sobre artistas plásticos/as da  CSC
cultura propia e de outras, e
sobre a súa obra.  CAA
 EPB1.4.3. Amosa interese por  CCEC

coñecer formas de expresión de  CSC
autores/as e a súa obra,
Páx. 37917
empregando as tecnoloxías da  CD
información.
DOG Núm. 171

 EPB1.4.4. Relaciona artistas  CCEC

coas obras máis representativas.  CSC
 CCL
ISSN1130-9229
 j  B2.1. Planificación e organización  B2.1.Utilizar instrumentos, técnicas  EPB2.1.1. Utiliza cores (primarias  CCEC
 b para axustar o proceso de creación e materiais adecuados para e mesturadas) e tonalidades  CAA

individual e en grupo ás intencións alcanzar un produto artístico final. cunha intención estética,
previstas, seleccionando manexando diferentes técnicas.

adecuadamente os materiais, os
instrumentos e as técnicas.  EPB2.1.2. Manexa lapis de  CCEC
 B2.2. Elaboración de imaxes cores, témperas, rotuladores,  CAA
usando técnicas e recursos sombreamento, acuarelas etc.)
diversos. para a composición de obras.
 B2.3. Construción de estruturas

 EPB2.1.3. Manexa material  CCEC
con volume.
diverso nas producións plásticas,  CAA
explorando diversas técnicas e

actividades manipulativas.
 EPB2.1.4. Practica o recorte e  CCEC

pega materiais de diferentes  CAA
texturas.
 EPB2.1.5. Completa figuras  CCEC

seguindo as liñas como guía.  CAA
Páx. 37918
 EPB2.1.6. Combina técnicas de  CCEC
picado, encartado e pegado.  CAA
DOG Núm. 171

 EPB2.1.7. Utiliza a cuadrícula  CCEC

como referencia para copiar e  CAA
representar modelos, de maneira
proporcionada.
ISSN1130-9229
 EPB2.1.8. Usa a técnica de  CCEC

colaxe con limpeza e precisión,  CAA
manexando diferentes técnicas.

 EPB2.1.9. Fai composicións  CCEC
correctamente a partir do eixe de  CMCCT

simetría.
 EPB2.1.10. Crea imaxes  CCEC

tridimensionais co recorte e o  CAA
pegado.
 EPB2.1.11. Debuxa a figura  CCEC

humana, usando a cuadrícula
 CMCCT
para alcanzar as proporcións
axeitadas.
 a  B2.4. Selección e uso responsable  B2.2. Coidar o material e os  EPB2.2.1. Coida e utiliza  CCEC
 j de materiais apropiados segundo espazos e utilizalos adecuadamente os recursos de  CSC
as súas posibilidades plásticas e o adecuadamente. traballo.
fin para o que se previron.
 B2.5. Establecemento de
protocolos de actuacións no
Páx. 37919
proceso de creación individual e/ou
colectiva.
DOG Núm. 171

 a  B2.6. Respecto polas normas e  B2.3. Respectar e valorar o traballo  EPB2.3.1. Leva a cabo proxectos  CSC
 c pola repartición de tarefas individual e en grupo. en grupo respectando as ideas  CCEC
establecidas no grupo. das demais persoas e
 CAA
 B2.7. Respecto polas ideas e os colaborando coas tarefas que lle
foran encomendadas.
ISSN1130-9229
traballos individuais.
 j  B2.8. Utilización de recursos  B2.4. Utilizar as tecnoloxías da  EPB2.4.1. Utiliza as tecnoloxías  CCEC
 i dixitais para a elaboración de información e da comunicación da información e da  CD

producións artísticas. para buscar material para as comunicación para
 B2.9. Compilación de imaxes para creacións propias ou colectivas. documentarse sobre o seu
complementar textos (carteis, contexto cultural e artístico.

anuncios, esquemas etc.).
 EPB2.4.2. Utiliza as tecnoloxías  CCEC
da información e da  CD
comunicación para buscar
material para as súas creacións
artísticas.
ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) CURSO CUARTO
 e  B1.1. Comunicación das  B1.1. Aproximarse á lectura,  EPB1.1.1. Analiza, de maneira  CCEC
 j apreciacións obtidas por análise e interpretación da arte e as sinxela e utilizando a  CCL
observación. imaxes fixas e en movemento nos terminoloxía axeitada, imaxes
Páx. 37920
 b  CAA
 B1.2. Elaboración de carteis con seus contextos culturais e fixas atendendo ao tamaño,
diversa información aplicando os históricos, comprendendo, de formato, elementos básicos
maneira crítica, o significado e (puntos, rectas, planos, cores,
DOG Núm. 171

coñecementos plásticos función social, sendo capaz de luz, función, ... ).

adquiridos. elaborar imaxes novas a partir dos
 B1.3. Creación de imaxes para coñecementos adquiridos.  EPB1.1.2. Elabora carteis con  CCL
textos dados para secuenciar unha diversa información  CAA
historia ( romance, cantiga, … ). considerando os conceptos de
ISSN1130-9229
 CCEC
tamaño, equilibrio, proporción e
cor, e engadindo textos
utilizando a tipografía máis
axeitada á súa función.

 EPB1.1.3. Secuencia unha  CCEC

historia en diferentes viñetas nas  CCL
que incorpora imaxes e textos
 CAA
seguindo o patrón do cómic.
 EPB1.1.4. Interpreta e comenta,  CCL

de forma oral e escrita, o contido  CCEC
das imaxes dunha obra artística
 CSC
concreta.
 j  B1.4. Observación de materiais  B1.2. Recoñecer e identificar as  EPB1.2.1. Representa formas  CCEC
empregados nas obras plásticas. formas naturais e artificiais, as naturais e artificiais presentes no
 b  CSIEE
 B1.5. Valoración do coñecemento texturas, os códigos e as técnicas contexto, utilizando instrumentos,
de diferentes códigos artísticos básicas das obras plásticas, e técnicas e materiais adecuados
como medios de expresión de expresar as súas diferenzas. na súa obra persoal.
sentimentos e ideas.
 EPB1.2.2. Clasifica texturas,  CCEC
 B1.6. Clasificación de texturas e
formas e cores, atendendo a
tonalidades, e apreciación de  CCL
distintos criterios (similitude,
Páx. 37921
formas naturais e artificiais,
diferenza, tacto, dureza etc.)
exploradas desde diferentes
ángulos e posicións.
 EPB1.2.3. Identifica a influencia  CCEC
DOG Núm. 171

dos fondos de cor.
 EPB1.2.4. Recoñece e interpreta  CCL

de forma oral e escrita o contido
 CCEC
das imaxes nunha obra artística.
 CSC
ISSN1130-9229
 EPB1.2.5. Identifica as formas de  CCL

representar a figura humana nas
 CMCCT
obras.

 B1.7. Interese por procurar  B1.3. Identificar determinados/as  EPB1.3.1. Describe profesións
 j  CCL
información sobre as producións artistas e amosar interese por relacionadas coas artes plásticas
 e  CCEC
artísticas e por comentalas. coñecer as formas de expresión e visuais.
 i  B1.8. Indagación sobre as das súas obras máis  CSC
calidades de diferentes materiais e representativas.
uso que se fai deles en distintas  EPB1.3.2. Procura información  CCL
representacións. sobre artistas plásticos/as da
 CCEC
propia cultura ou alleos, en
 B1.9. Uso dos recursos dixitais na
relación coas características da  CSC
procura da información.
súa obra.  CD
 EPB1.3.3. Expresa as  CCL

sensacións e as apreciacións
 CCEC
persoais sobre as obras plásticas
dun autor ou dunha autora cun  CSIEE
criterio artístico.  CD
 j  B1.10. Valoración do contido  B1.4. Interpretar o contido das  EPB1.4.1. Interpreta e valora a  CCL
informativo que as imaxes imaxes e das representacións do información obtida de imaxes no
 e  CAA
proporcionan. espazo presentes no contexto, contexto social, e elabora e
Páx. 37922
 b identificando as posicións dos comunica informacións básicas.  CCEC
 B1.11. Comunicación das elementos plásticos no espazo.
apreciacións obtidas dunha imaxe.  EPB1.4.2. Identifica a posición  CCEC
dos elementos plásticos tendo en
DOG Núm. 171

 B1.12. Observación de elementos conta técnicas espaciais.  CSC

para estudo de escalas e
 CMCCT
proporcións.
 B1.13. Indagación sobre as
maneiras de representar o espazo.
ISSN1130-9229
 j  B2.1. Procura das posibilidades da  B2.1. Coñecer e utilizar materiais,  EPB2.1.1. Representa formas  CCEC

 b cor en contrastes, variacións e técnicas e códigos diversos que se naturais e artificiais con
combinacións, apreciando os utilizan nas producións artísticas. diferentes formas, cores, texturas
resultados sobre diferentes e materiais.

soportes.
 B2.2. Uso de diferentes texturas  EPB2.1.2. Consegue dar  CCEC
para as representacións (area, sensación de profundidade e  CSIEE
tecidos, papel etc.). volume ás súas creacións.
 B2.3. Exploración das calidades

 EPB2.1.3. Utiliza as cores, as  CCEC
dos materiais e o tratamento non
mesturas e a tonalidade con  CSIEE
convencional destes (pintura
sentido estético, de forma cada

esparexida, por chorro etc.). 
vez máis autónoma.
 B2.4. Emprego de distintos
soportes nas creacións.  EPB2.1.4. Realiza unha obra con  CSIEE
 B2.5. Curiosidade por coñecer as materiais téxtiles de refugo.  CCEC
posibilidades plásticas dos
materiais.  EPB2.1.5. Experimenta con  CAA
 B2.6. Construción de móbiles, materiais e texturas para  CCEC
estruturas e volume. creacións orixinais, integrándoos
 B2.7. Construción de estruturas de diferentes maneiras.
Páx. 37923
sinxelas para representacións
teatrais.  EPB2.1.6. Utiliza ceras,  CCEC
rotuladores, tintas, plumas etc.
DOG Núm. 171

para os debuxos usando liñas  CSIEE

grosas, finas, sombras, manchas
etc.
 CCEC
ISSN1130-9229
 EPB2.1.7. Representa obxectos

coa técnica da esfumaxe.
 EPB2.1.8. Utiliza e mestura  CCEC

técnicas (acuarela, témperas  CSIEE
etc.) con finalidade estética.
 EPB2.1.9. Identifica as formas en  CCEC

que está representada a figura  CSC
humana nas obras plásticas.
 EPB2.1.10. Representa imaxes  CCEC

usando diferentes características
da cor.
 EPB2.1.11. Utiliza diferentes  CCEC

materiais e texturas (arxila,  CSIEE
tecidos, papel etc.) para as súas
creacións plásticas.
 EPB2.1.12. Recorta, encarta e  CCEC
Páx. 37924
pega con precisión, con distintos
materiais e texturas, creando
formas tridimensionais.
DOG Núm. 171

 j  B2.8. Experimentación das  B2.2. Realizar composicións  EPB2.2.1. Utiliza a cuadrícula  CCEC
 g dimensións e das proporcións plásticas con figuras xeométricas, como un elemento que estrutura  CMCCT
dunha mesma forma en diferentes manexando ferramentas básicas de o espazo gráfico.
 b
posicións. precisión e utilizando escalas e
proporcións.
ISSN1130-9229
 B2.9. Experimentación das  EPB2.2.2. Traza formas  CCEC

posibilidades de representación xeométricas con precisión, coa  CMCCT
con liñas grosas, finas, continuas, axuda das ferramentas básicas
descontinuas e xeométricas. (regra, escuadro e cartabón).

 B2.10. Realización de fotografías:
enfoque e planos.  EPB2.2.3. Aplica nocións  CCEC
 B2.11. Aplicación en producións métricas e de perspectiva á  CSIEE

propias de aspectos observados construción de estruturas e á
en obras artísticas. transformación do espazo.
 B2.12. Utilización de recursos

 EPB2.2.4. Realiza trazados con  CCEC
dixitais e audiovisuais para a
precisión utilizando ferramentas  CMCCT
elaboración de obras artísticas.
básicas.
 EPB2.2.5. Manexa e utiliza  CCEC

escalas e proporcións axeitadas  CMCCT
para representar obxectos.
 EPB2.2.6. Realiza composicións  CCEC

plásticas con figuras  CSIEE
xeométricas, apreciando o valor
expresivo da cor.
 EPB2.2.7. Debuxa persoas e  CCEC
Páx. 37925
obxectos a través dun eixe de  CMCCT
simetría.
DOG Núm. 171

 i  B2.13. Compilación impresa e  B2.3. Utilizar e manexar as novas  EPB2.3.1. Coñece e utiliza  CCEC
 j dixital sobre manifestacións tecnoloxías da información e da recursos tecnolóxicos para obter  CD
 b artísticas. comunicación como medio de información sobre o contexto
información, investigación e artístico e cultural para as súas
 d  B2.14. Interese pola procura da
ISSN1130-9229
deseño. producións.
información artística.
 B2.15. Interpretación da  CCEC

 EPB2.3.2. Coñece e utiliza
información.
recursos tecnolóxicos básicos  CD

 B2.16. Inicio no uso dos medios para a elaboración das propias  CAA
audiovisuais e dixitais para a creacións.

creación de obras plásticas.
 EPB2.3.3. Procura imaxes en  CD

soporte dixital para as organizar  CAA
e as transformar nunha
produción propia (novela,
historieta, cartel, mural,
esquematización dunha lección
da clase etc.).
 EPB2.3.4. Utiliza as tecnoloxías  CSC

da información e da  CCEC
comunicación para coñecer  CD
expresións artísticas e culturais
dos pobos do mundo.
 b  B2.4. Utilizar recursos  EPB2.4.1. Organiza e planifica o  CSIEE
Páx. 37926
 j  B2.17. Establecemento de ordes e bibliográficos, dos medios de seu propio proceso creativo  CAA
pautas para seguir. comunicación e da internet para partindo da idea, recollendo  CSC
obter información que lle sirva para información bibliográfica, dos
DOG Núm. 171

 B2.18. Interese por axustar o planificar e organizar os procesos medios de comunicación ou da

proceso creativo ás intencións creativos, así como para coñecer e internet, desenvolvéndoa en
previstas, mediante bosquexos ou intercambiar informacións con outro esbozos e elixindo os que mellor
deseños. alumnado. se adecúan aos seus propósitos
na obra final, sen utilizar
ISSN1130-9229
elementos estereotipados, sendo

capaz de compartir cos
compañeiros e compañeiras o
proceso e o produto final obtido.

 EPB2.4.2. Elabora bosquexos e  CSIEE

deseños para axustar o proceso  CAA
de creación individual ou en
 CCEC
grupo, e presenta os traballos
con orde e limpeza.
 a  B2.19. Uso responsable de  B2.5. Coidar e usar correctamente  EPB2.5.1. Desenvolve hábitos  CSC
 b instrumentos, materiais e espazos. os materiais, os instrumentos e os de orde e limpeza, e usa de  CSIEE
espazos,
 j  B2.20. Selección axeitada de forma responsable e axeitada os

materiais e espazos. materiais, os instrumentos e os
espazos.
 EPB2.5.2. Presenta as tarefas  CSC

con orde e limpeza, respectando  CSIEE
as normas e as indicacións  CCEC
establecidas, e crea hábitos de
 CAA
traballo.
Páx. 37927
 EPB2.5.3. Selecciona e utiliza as  CCEC
materias de forma apropiada e  CSIEE
responsable, segundo as súas
DOG Núm. 171

posibilidades plásticas e os
resultados marcados.
ISSN1130-9229
ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) CURSO QUINTO

 j  B1.1. Indagación sobre as  B1.1. Distinguir as diferenzas  EPB1.1.1. Recoñece as imaxes  CCEC
 e posibilidades plásticas dos fundamentais entre as imaxes fixas fixas e en movemento e
elementos naturais e o seu uso  CSIEE
e en movemento, clasificándoas clasifícaas
con fins expresivos. seguindo patróns aprendidos.
 EPB1.1.2. Debuxa aspectos da

vida cotiá.
 j
 B1.2. Exploración das  B1.2. Identificar e describir os  EPB1.2.1. Identifica os recursos  CCEC
 e posibilidades de materiais, materiais, utensilios e soportes, e os materiais utilizados para
texturas, formas, cores etc. sobre  CCL
texturas, formas e colores; elaborar unha obra.
diferentes soportes. comprobando as posibilidades que
 B1.3. Análise da interrelación dos achegan para a creación artística.
 EPB1.2.2. Analiza as  CCEC
códigos e a intencionalidade
posibilidades de materiais,
comunicativa.
texturas, formas e cores
 B1.4. Interese por aplicar ás aplicadas sobre diferentes
representacións plásticas os soportes.
descubrimentos obtidos na
Páx. 37928
exploración de materiais.
 B1.5. Exploración das
posibilidades expresivas da liña
DOG Núm. 171

segundo a forma, a dirección, a

situación espacial e a sensación
de movemento e de repouso.
 j  B1.6. Documentación, rexistro e  B1.3. Aproximarse á lectura,  EPB1.3.1 . Coñece a evolución  CCEC
ISSN1130-9229
 e valoración de formas artísticas e análise e interpretación da arte e as da fotografía desde o

 CCL
artesanais representativas da imaxes fixas e en movemento nos branco/negro á cor, do formato
expresión cultural. seus contextos culturais e papel ao dixital, e valora as
históricos, comprendendo, de posibilidades que proporciona a

 B1.7. Realización de fotografías
maneira crítica, o significado e tecnoloxía.
(enfoque e planos) para
función social, sendo capaz de

enriquecer un informe, para
elaborar imaxes novas a partir dos
recoller actividades de centro, para  EPB 1.3.2. Realiza fotografías  CCEC
coñecementos adquiridos.
ilustrar unha noticia,… utilizando medios tecnolóxicos,
 CCL
analizando, a posteriori, se o
encadre é o máis axeitado para
o propósito inicial.
 EPB 1.3.3. Recoñece os  CCEC

diferentes temas da fotografía.
 j  B2.1. Uso de texturas para  B2.1. Experimentar coas imaxes  EPB2.1.1. Realiza composicións  CCEC
caracterizar imaxes e obxectos, e como unha ferramenta para que transmitan emocións e  CSIEE
 e
para o tratamento de imaxes deseñar documentos de sensacións básicas, utilizando  CCL
dixitalizadas. información e comunicación distintos elementos e recursos
 B2.2. Preparación de documentos (carteis, guías, folletos etc.) para os axustar ás necesidades.
Páx. 37929
propios da comunicación artística:
 EPB2.1.2. Busca un cartel e  CCEC
carteis, programas e guías.
confecciona o seu propio  CSIEE
 B2.3. Disposición á orixinalidade e
anuncio.
DOG Núm. 171

á espontaneidade á hora de
plasmar ideas.
 j  B2.4. Comparación entre as  B2.2. Realizar planos, mapas e  EPB2.2.1. Confecciona planos, e  CCEC
formas que a representación do carteis, individualmente e en grupo; mapas simples coa axuda das  CMCCT
 e
ISSN1130-9229
espazo adopta en diferentes áreas manexando as ferramentas básicas ferramentas básicas,  CSC
 a ou ámbitos, como mapas de do debuxo xeométrico. individualmente e en grupo.
estradas, guías, pintura de
 EPB2.2.2. Utiliza e manexa os  CCEC
paisaxes e planos.
elementos que estruturan o  CMCT

 B2.5. Construción de estruturas e
espazo gráfico (cuadrícula).
transformación de espazos usando
nocións métricas e de perspectiva.  EPB2.2.3. Participa nas  CSC

 B2.6. Establecemento de revisións actividades propostas e amosa
e reflexión sobre o traballo. interese por elas, colaborando
sempre que se trate dun traballo
en grupo
 j  B2.7. Análise das formas de  B2.3. Imaxinar, debuxar e elaborar  EPB2.3.1. Representa con  CCEC
representación de volumes no obras tridimensionais con claroscuro a sensación espacial  CCL
 e
plano segundo o punto de vista ou diferentes materiais. de composicións volumétricas.
a situación no espazo.
 EPB2.3.2. Experimenta coa  CCEC
 B2.8. Representación con distinta
superposición de planos para  CMCT
intencionalidade de formas abertas
crear volume.
e pechadas, e dos límites e
contornos e superficies.  EPB2.3.3. Utiliza a liña horizontal  CCEC
como elemento expresivo para  CMCT
proporcionar sensación de
profundidade.
 EPB2.3.4. Combina e analiza as  CCEC
Páx. 37930
cores para as utilizar
correctamente na composición.
DOG Núm. 171

 EPB2.3.5. Aproveita a diferenza  CCEC

das texturas achegadas polos
lapis de cores e as ceras.
 EPB2.3.6. Constrúe obxectos  CCEC

ISSN1130-9229
tridimensionais.
 CSIEE
 j  B2.9. Uso de texturas para  B2.4. Representa, de forma  EPB2.4.1. Debuxa formas,  CCEC
caracterizar obxectos e imaxes. persoal, ideas, accións e situacións figuras e elementos do contexto

 h  CAA
valéndose dos elementos que con dimensións, proporcións,
 B2.10. Aplicación da posibilidade
configuran a linguaxe visual. cores e tamaños axeitados.

expresiva da liña, segundo a
forma, a dirección, a situación no
 EPB2.4.2. Organiza os espazos  CCEC
espazo e a sensación de das súas producións
movemento ou repouso.  CMCT
bidimensionais, utilizando
 B2.11. Recreación de espazos conceptos básicos de
imaxinados aplicando conceptos composición, equilibrio e
básicos de composición, equilibrio proporción.
e proporción.
 EPB2.4.3. Analiza e compara as  CCEC
texturas naturais e artificiais, así

 CMCT
como as texturas visuais e
táctiles, sendo capaz de realizar
traballos artísticos utilizando
estes coñecementos.
 EPB2.4.4. Distingue o tema ou  CCEC

xénero de obras plásticas.
 CMCT
Páx. 37931
 EPB2.4.5. Realiza imaxes  CCEC
humanas, animais e casas,
 CSIEE
partindo dun bosquexo.
DOG Núm. 171

 a  B2.12. Constancia e esixencia  B2.5. Participar con interese,  EPB2.5.1. Valora os elementos e  CCEC
 b progresiva no proceso de coidando e respectando o material, os recursos empregados para  CSC
realización de tarefas plásticas os utensilios e os espazos, conseguir o efecto que máis se
 c
aplicando estratexias creativas e desenvolvendo a iniciativa e a axuste ao resultado final.
respectando as normas creatividade, respectando as
ISSN1130-9229
previamente establecidas. normas e as regras previamente  EPB2.5.2. Coida e respecta os  CSC

 B2.13. Seguimento das normas e d establecidas. materiais, os utensilios e os
as instrucións de manexo e espazos utilizados.

conservación de instrumentos,
materiais e espazos.  EPB2.5.3. Participa e amosa  CSC
interese polas actividades

 B2.14. Asunción de
propostas, colaborando na
responsabilidades no traballo
recollida e na organización do
individual e colectivo.
material.
 h  B2.15. Elaboración de deseños  B2.6. Amosar interese polo traballo,  EPB2.6.1. Completa e realiza os  CCEC
 b previos á realización dunha obra apreciando e valorando a correcta debuxos utilizando os  CSC
para chegar ao resultado final con realización de actividades e a coñecementos aprendidos.
orde e limpeza. presentación.

 B2.16. Establecemento de  EPB2.6.2. Presenta as tarefas  CSC
protocolos de organización, orde, con orde e limpeza respectando  CCEC
limpeza e presentación. as normas e indicacións
establecidas.
 EPB2.6.3. Amosa interese polo  CSC

traballo e a aplicación,  CCEC
apreciando a correcta realización
dos exercicios e actividades.
Páx. 37932
 i  B2.17. Documentación sobre  B2.7. Utilizar e manexar as  EPB2.7.1. Emprega as novas  CD
 j producións artísticas nos medios tecnoloxías da información e da tecnoloxías para se iniciar no  CCEC
DOG Núm. 171

audiovisuais e nas tecnoloxías da comunicación como medio de deseño dixital, no tratamento de

información e da comunicación información, investigación e imaxes ou na animación.
para un sinxelo tratamento das deseño.
imaxes, o deseño, a animación e a
difusión dos traballos elaborados.
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. DEBUXO XEOMÉTRICO
 h  B3.1. Exploración das  B3.1. Coñecer e utilizar as  EPB3.1.1 Coñece e usa as  CCEC

 j posibilidades da liña recta para ferramentas básicas do debuxo principais ferramentas básicas  CMCCT
iniciar os traballos de xeometría. xeométrico. do debuxo xeométrico (regra,

 B3.2. Seguimento de normas e das escuadro, cartabón, semicírculo
instrucións de manexo das etc.)
ferramentas básicas do debuxo
técnico.  EPB3.1.2. Utiliza o trazado de  CCEC
rectas paralelas.  CMCCT
 EPB3.1.3. Traza ángulos rectos,  CCEC

de 30 e de 60 graos utilizando as  CMCCT
ferramentas básicas.

 EPB3.1.4. Manexa os efectos  CCEC

visuais da perspectiva para  CMCCT
debuxar triángulos e
cuadriláteros.
 CCEC
 EPB3.1.5. Representa e aplica
 CMCCT
Páx. 37933
adecuadamente o eixe de
simetría.
DOG Núm. 171

 EPB3.1.6. Representa formas  CCEC

xeométricas con precisión e coa  CMCCT
axuda da cuadrícula e as
ferramentas básicas.
ISSN1130-9229
ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN PLÁSTICA) CURSO SEXTO

 j  B1.1. Indagación e apreciación das  B1.1. Formular opinións cun criterio  EPB1.1.1. Observa e explica  CCL
posibilidades plásticas e estético, oralmente ou por escrito, aspectos, calidades e
 e  CCEC
expresivas dos elementos naturais que expresen o respecto e a características das obras
 b e artificiais do contexto próximo. riqueza das achegas que ofrecen artísticas seguindo un protocolo.  CSC
 B1.2. O contexto natural, artificial e as manifestacións artísticas
artístico: posibilidades plásticas (plásticas, visuais ou musicais),  EPB1.1.2. Utiliza a observación  CCEC
dos elementos naturais e o seu apreciando as texturas, as formas, e a percepción visual para
 CAA
uso con fins expresivos. as liñas, as medidas e as cores. interpretar imaxes.
 B1.3. Elaboración de protocolos
para a observación sistemática de  EPB1.1.3. Reflexiona sobre o  CCEC
aspectos, calidades e proceso de elaboración dunha
 CAA
características notorias e sutís das composición plástica.
imaxes.
 EPB1.1.4. Recoñece materiais e  CCEC
recursos plásticos nas imaxes e
 CCL
nas composicións plásticas.
Páx. 37934
 EPB1.1.5. Aprecia as diferenzas  CCEC
entre as formas xeométricas do
 CCL
seu contexto próximo.
DOG Núm. 171

 EPB1.1.6. Analiza as  CCEC

posibilidades de texturas,  CCL
formas, cores e materiais
aplicados sobre soportes
ISSN1130-9229
distintos.
 j  B1.4. Indagación sobre o uso  B1.2. Aproximarse á lectura, a  EPB1.2.1. Analiza de maneira  CCEC
 e artístico dos medios audiovisuais e análise e a interpretación da arte e sinxela e utilizando a  CCL

tecnolóxicos para o traballo con as imaxes fixas e en movemento terminoloxía axeitada imaxes
 b
fotografías. nos seus contextos culturais e
fixas atendendo ao tamaño, ao

 B1.5. Documentación sobre a históricos, comprendendo de formato e aos elementos básicos
evolución da fotografía e maneira crítica o significado e a (puntos, rectas, planos, cores,
valoración das posibilidades do función social, con capacidade para luz e función).
formato dixital actual. elaborar imaxes novas a partir dos
coñecementos adquiridos.
 B1.6. Valoración do cine de  EPB1.2.2 Coñece a evolución da  CCEC
animación como ferramenta de fotografía desde o branco e  CCL
aprendizaxe. negro á cor, do formato de papel
 B1.7. Secuenciación dunha ao dixital, e valora as

historia, unha novela e unha posibilidades que trae consigo a
canción, con imaxes e textos fotografía.
explicativos.
 B1.8. Elaboración de carteis  EPB1.2.3. Recoñece os temas  CCEC
aplicando coñecementos plásticos da fotografía.  CCL
e audiovisuais.
 B1.9. Iniciación a sinxelas obras  CCEC
 EPB1.2.4. Realiza fotografías
de animación tendo en conta o
utilizando medios tecnolóxicos,  CAA
son, a montaxe, o guión e a
Páx. 37935
analizando a posteriori a  CCL
realización.
adecuación do encadramento ao
propósito inicial.
DOG Núm. 171

 EPB1.2.5. Recoñece o cine de  CCEC

animación como un xénero do  CCL
cine e comenta o proceso  CAA
empregado para a creación, a
ISSN1130-9229
montaxe e a difusión dunha

película de animación, realizado
tanto coa técnica tradicional
como coa técnica actual.

 CCEC
 EPB1.2.6. Secuencia unha

historia en viñetas nas que  CAA
incorpora imaxes e textos,
seguindo o patrón do cómic.
 EPB1.2.7. Realiza sinxelas  CCEC

obras de animación para  CAA
familiarizarse cos conceptos  CD
elementais da creación
audiovisual: guión, realización,
montaxe, son.
 j  B1.10. Valoración dos medios de  B1.3. Utilizar as tecnoloxías da  EPB1.3.1. Manexa programas  CD
 i comunicación e das novas información e da comunicación de informáticos sinxelos de
 CSC
 a tecnoloxías da información e da xeito responsable para a busca, elaboración e retoques de
comunicación como instrumentos creación e difusión de imaxes fixas imaxes dixitais (copiar, pegar,
de coñecemento, produción e e en movemento. modificar tamaño, cor, brilo,
Páx. 37936
satisfacción. contraste, …) que lle serven
para a ilustración de textos.
 B1.11. Uso das tecnoloxías da
DOG Núm. 171

 EPB1.3.2. Coñece os protocolos  CSC
para coñecer as manifestacións do
de actuacións para a difusión de
patrimonio cultural e artístico dos  CD
imaxes propias ou alleas, e
pobos (autores e autoras, obras e
respecta a propiedade
documentación).
ISSN1130-9229
intelectual de cada persoa..

 B1.12. Uso intencionado da imaxe
como instrumento de
comunicación.

 B1.13. A protección de datos.
Dereito á propia imaxe.
 j  B2.1. Aplicación de recursos  B2.1. Realizar producións plásticas  EPB2.1.1. Utiliza as técnicas de  CCEC
 b gráficos para a expresión de seguindo pautas elementais do debuxo e/ou pictóricas máis
 CAA
emocións, ideas e accións. proceso creativo, experimentando, axeitadas para as súas
recoñecendo e diferenciando a creacións, manexando os
 B2.2. Disposición á orixinalidade, a

expresividade dos diversos materiais e instrumentos de
espontaneidade e a plasmación de
materiais e técnicas pictóricas e forma adecuada, coidando o
ideas, sentimentos e vivencias de
elixindo as máis axeitadas para a material e o espazo de uso.
forma persoal e autónoma, na
realización da obra prevista.
creación dunha obra artística.
 EPB2.1.2. Fai composicións que  CCEC
 B2.3. Recreación de espazos,
transmiten emocións básicas
aplicando conceptos artísticos  CAA
(calma, violencia, alegría, tristura
básicos (equilibrio e composición).
etc.) coa axuda de diversos
recursos para cada caso
Páx. 37937
(claroscuro, puntos, liñas, cores
etc.).
DOG Núm. 171

 EPB2.1.3. Debuxa obxectos  CCEC

cotiáns, ideas, accións e
 CAA
situacións.
ISSN1130-9229
 EPB2.1.4. Experimenta con  CAA

materiais e texturas gráficas con  CCEC
creatividade e soltura.

 EPB2.1.5. Valora os elementos  CAA
e os recursos empregados para
 CCEC
alcanzar o efecto que máis se
axuste ás propias necesidades.
 EPB2.1.6. Distingue e explica as  CAA

características da cor en canto a  CCEC
súa luminosidade, tono e
saturación, aplicándoas cun
propósito concreto nas súas
producións.
 EPB2.1.7. Obtén diversas  CAA

texturas a partir da aplicación da  CCEC
cor.
 EPB2.1.8. Executa  CAA

composicións pareadas nas que  CCEC
aparecen as cores
complementarias respectivas.
Páx. 37938
 EPB2.1.9. Debuxa formas,  CCEC
DOG Núm. 171

figuras e elementos do contexto

 CAA
con dimensións, proporcións,
tamaños e cores axeitadas
(paisaxe, bodegón etc.).
ISSN1130-9229
 EPB2.1.10. Explica coa  CCEC

terminoloxía aprendida o
propósito dos seus traballos e as  CCL

características dos mesmos.
 j  B2.4. Análise das formas de  B2.2. Representar volumes

representación de volume. utilizando recursos como cores,  EPB2.2.1. Representa con  CCEC
 b
claroscuros, corte, dobra e claroscuro a sensación espacial
 B2.5. Elaboración de obxectos
encartado. de composicións volumétricas  CAA
tridimensionais con distintos
sinxelas.
materiais.
 B2.6. Comparación entre as
formas que adopta a  EPB2.2.2. Experimenta coa  CCEC
representación do espazo en superposición de planos para

diferentes áreas ou ámbitos. crear volumes.  CAA
 EPB2.2.3. Utiliza a liña  CCEC

horizontal como elemento
expresivo para proporcionar  CAA
sensación de profundidade.
Páx. 37939
 EPB2.2.4. Fai obxectos
tridimensionais utilizando o  CCEC
recorte, o encartado e o pegado
de pezas de diversas formas,
DOG Núm. 171

utilizando diversos tipos de

 CAA
materiais.
 B2.3. Coñecer as manifestacións  EPB2.3.1. Recoñece, respecta e
 d
 B2.7. Coñecemento e valoración artísticas máis significativas que valora as manifestacións  CSC
 j de identificadores artísticos de forman parte do patrimonio artístico
ISSN1130-9229
artísticas máis importantes do

e cultural, e adquirir unha actitude
diferentes culturas. patrimonio cultural e artístico  CCEC
de respecto e valoración dese
patrimonio. español, nomeadamente
 B2.8. Interese por coñecer aquelas que foron declaradas
producións do patrimonio cultural e

Patrimonio da Humanidade.
artístico dos pobos.
 EPB2.3.2. Aprecia as  CSC

 B2.9. Valoración do patrimonio posibilidades que ofrecen os
 CCEC
cultural e artístico para a museos de coñecer obras de
satisfacción con eles e para a súa arte expostas neles e goza con
conservación. elas.
 B2.10. Elaboración de documentos  EPB2.3.3. Coñece algunha  CSC

relacionados con obras, creadores profesión do ámbito artístico,
 CCEC
e creadoras, e manifestacións interésase polas características
artísticas. do traballo de artistas e artesáns

ou artesás, e goza como público
coa observación das súas
producións.
 B2.11. Emprego dos medios  B2.4. Utilizar as TIC para a busca e  EPB2.4.1. Utiliza as tecnoloxías
 i  CD
tratamento de imaxes, como da información e da
audiovisuais e novas tecnoloxías
 j ferramentas para deseñar  CCEC
da información e da comunicación comunicación como fonte de
documentos.
 b para o tratamento de imaxes, información e documentación
deseño, animación e difusión dos para a creación de producións
Páx. 37940
traballos elaborados. propias.
 B2.12. Preparación de
 EPB2.4.2. Manexa programas  CD
documentos propios da
informáticos sinxelos de
comunicación artística.  CCEC
DOG Núm. 171

elaboración e retoques de
imaxes dixitais (copiar, pegar;
modificar tamaño, cor, brillo,
contraste etc.) que serven para a
ilustración de textos.
ISSN1130-9229
 EPB2.4.3. Elabora e prepara  CCEC

documentos propios da
 CD
comunicación artística (carteis,

guías ou programas).
 a  B2.13. Elaboración de producións  B2.5. Realizar producións plásticas,  EPB2.5.1. Produce obras  CCEC
plásticas utilizando técnicas participando con interese e plásticas, logo de escoller as
 b  CAA
mixtas, elixindo as técnicas, os aplicación no traballo individual ou técnicas e os instrumentos máis
 j instrumentos e os materiais de de forma cooperativa, respectando axeitados para conseguir unha
acordo coas súas características e os materiais, os utensilios e os finalidade determinada.
coa súa finalidade. espazos, desenvolvendo a iniciativa
e a creatividade, e apreciando a  EPB2.5.2. Respecta os  CSC
 B2.14. Asunción de
correcta e precisa realización dos materiais, os utensilios e os
responsabilidade no traballo propio  CCEC
exercicios e das actividades, a orde espazos.
(constancia e esixencia
progresiva) e no traballo e a limpeza, o respecto polas

 EPB2.5.3. Amosa interese polo  CSC
cooperativo (respecto polas normas, as regras e os/as
achegas e as disposicións das compañeiros/as. traballo individual e colabora no  CCEC
demais persoas). grupo para a consecución dun
fin colectivo, respectando as
 B2.15. Realización individual ou en
iniciativas de cada compañeiro
grupo, con establecemento de
ou compañeira.
momentos de revisión e de
reflexión sobre o proceso seguido.
 EPB 2.5.4. Participa con interese  CSC
Páx. 37941
nas actividades propostas,  CCEC
apreciando a realización  CAA
correcta, precisa, ordenada e
DOG Núm. 171

limpa dos exercicios e das

actividades.
BLOQUE 3. DEBUXO XEOMÉTRICO

ISSN1130-9229
 g  B3.1. Elaboración de  B3.1. Identificar conceptos  EPB3.1.1. Identifica os  CCEC

 b composicións plásticas partindo de xeométricos na realidade que rodea conceptos de horizontalidade e  CAA
conceptos xeométricos da o alumnado, en relación cos verticalidade, e utilízaos nas
 j  CMCCT
realidade do alumnado. conceptos xeométricos recollidos súas composicións con fins

 B3.2. Uso da cuadrícula para na área de matemáticas coa súa expresivos.
coñecer e comprender o termo de aplicación gráfica.

escala.  EPB3.1.2. Traza rectas paralelas  CCEC
e perpendiculares, usando o  CAA
 B3.3. Apreciación das
escuadro e o cartabón.
posibilidades plásticas e  CMCCT
expresivas das estruturas
xeométricas.
 EPB3.1.3. Utiliza a regra  CCEC
 B3.4. Construción de estruturas e considerando o milímetro como  CMCCT
transformación de espazos usando unidade de medida habitual
nocións métricas e de perspectiva. aplicada ao debuxo técnico.

 B3.5. Uso dos instrumentos
básicos do debuxo xeométrico  EPB3.1.4. Suma e resta  CMCCT
para compor unha creación segmentos utilizando a regra e o
 CCEC
compás.
artística partindo dos polígonos
elementais.
 EPB3.1.5. Calcula graficamente  CMCCT
a mediatriz dun segmento
 CCEC
utilizando a regra e o compás.
Páx. 37942
 EPB3.1.6. Traza círculos co  CMCCT
compás coñecendo o raio.
DOG Núm. 171

 CCEC
 CMCCT
 EPB3.1.7. Divide a
circunferencia en dúas, tres,  CCEC
ISSN1130-9229
catro e seis partes iguais,

utilizando o material propio do
debuxo técnico.

 CCEC
 EPB3.1.8. Aplica a división da

circunferencia á construción de  CMCCT
estrelas e elementos florais aos
 CAA
que posteriormente lles dá cor.
 CCEC
 EPB3.1.9. Continúa series con
motivos xeométricos (rectas e  CAA
curvas) utilizando unha
cuadrícula propia facilitada cos

instrumentos propios do debuxo
técnico.
 CMCCT
 EPB3.1.10. Suma e resta
ángulos de 90, 60, 45 e 30 graos
utilizando o escuadro e o
cartabón.
Páx. 37943
 CCEC
 EPB3.1.11. Analiza a realidade
descompóndoa en formas
DOG Núm. 171

xeométricas básicas e  CAA

trasladándoa a composicións
bidimensionais.
ISSN1130-9229
 EPB3.1.12. Identifica nunha obra  CCEC

bidimensional formas
 CMCCT
xeométricas simples.

 EPB3.1.13. Realiza  CCEC
composicións utilizando formas

 CMCCT
xeométricas suxeridas polo ou
pola docente.  CSIEE
 EPB3.1.14. Coñece e  CMCCT

comprende o termo de escala e
 CCEC
é capaz de aplicalo cambiando a
escala dun debuxo sinxelo
mediante o uso de cuadrícula.
 EPB3.1.15. Recoñece, clasifica  CMCET

e constrúe os polígonos
 CCEC
elementais, apreciando as súas
diferenzas e similitudes.
 j  B3.6. Exploración e uso adecuado  B3.2. Iniciarse no coñecemento e  EPB3.2.1.Coñece e aprecia o  CCEC
 g do material de debuxo técnico, coa no manexo dos instrumentos e dos resultado da utilización correcta
Páx. 37944
 CAA
 b finalidade de atopar o máis materiais propios do debuxo dos instrumentos de debuxo, e
apropiado para o resultado final. técnico, e empregalo valora a precisión dos  CMCCT
adecuadamente. resultados.
DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. ESCOITA
 j  B1.1. Calidades do son: timbre,  B1.1. Explorar, escoitar e describir  EMB1.1.1. Manipula e explora  CECC
ISSN1130-9229
 b duración, altura e intensidade. calidades e características de as calidades sonoras do corpo,  CAA

 B1.2. Identificación de trazos materiais, obxectos, sons e dos instrumentos, dos obxectos,
distintivos de sons do contexto instrumentos presentes no contexto dos animais e da voz.
natural e social. natural.

 EMB1.1.2. Representa  CCEC
 B1.3. Representación corporal e
graficamente ou corporalmente
gráfica de sons de diferentes

estas calidades: son curto,
características.
longo, ascendente e
 B1.4. Utilización de xogos e descendente, forte, piano, agudo
aplicacións informáticas educativas e grave.
sinxelas para a discriminación
auditiva. Curiosidade por descubrir  EMB1.1.3. Recoñece e  CCEC
os sons do contexto e as súas discrimina os sons do seu
características. contexto.
 B1.5. Audición de pezas vocais e

identificación de voces femininas e  EMB1.1.4. Utiliza aplicacións  CCEC
masculinas. informáticas e xogos para a  CD
 B1.6. Recoñecemento visual e discriminación auditiva destas
auditivo, e denominación dalgúns calidades.
instrumentos musicais da aula e da
música escoitada e interpretada no  EMB1.1.5. Identifica voces  CCEC
contexto do alumnado. masculinas e femininas.
 j  B1.7. Audición de pezas vocais e  B1.2. Manter unha actitude de  EMB1.2.1. Respecta os tempos  CSC
Páx. 37945
 a instrumentais. respecto e de escoita activa. de silencio para o bo estudo dos  CCEC
sons e a escoita das audicións.
DOG Núm. 171

 EMB1.2.2. Respecta as opinións  CSC

dos seus compañeiros e das  CCEC
súas compañeiras, así como do
profesorado.
ISSN1130-9229
 j  B1.8. Audición activa e  B1.3. Coñecer obras curtas de  EMB1.3.1. Coñece algunhas  CCEC
recoñecemento dunha selección distintos estilos e de diferente persoas compositoras e
de pezas musicais breves. autoría. relaciónaas coas súas obras.

 B1.9. Identificación das principais
profesións relacionados coa  EMB1.3.2. Coñece as figuras  CCEC
música e da actividade que se do/da director/ora de orquestra,

desenvolve nelas (dirección, instrumentista e público.
instrumentista e público).
 j  B1.10. Comunicación oral das  B1.4. Comunicar utilizando un  EMB1.4.1. Representa mediante  CCL
 e impresións que causa a música vocabulario adecuado ás diferentes técnicas os aspectos  CCEC
escoitada. sensacións e ás impresións básicos dunha audición e os
sentidas na audición. sentimentos que suscitou.
 EMB1.4.2. Emprega vocabulario  CCL

básico musical adaptado ao seu  CCEC
nivel.
 j  B1.11. Elementos da música:  B1.5. Identificar e expresar a través  EMB1.5.1. Coñece, identifica e  CCEC
 e tempo e dinámica. de diferentes linguaxes algúns dos representa elementos básicos  CAA
 B1.12. Distinción e representación elementos dunha obra musical da linguaxe musical: pulsación,
corporal ou gráfica dalgúns (timbre, velocidade, intensidade e longo, curto, rápido, lento, forte,
elementos da música escoitada. carácter). piano, son, silencio, agudo,
Páx. 37946
grave, pentagrama (liñas e
 B1.13. Forma musical: repetición e
espazos), clave de sol, branca e
contraste. Identificación da
negra.
DOG Núm. 171

repetición (AA) e o contraste (AB)  EMB1.5.2. Utiliza notación non  CCEC

en cancións e obras musicais. convencional para representar
elementos do son.
 EMB1.5.3. Utiliza aplicacións  CD

ISSN1130-9229
informáticas sinxelas para  CCEC

realizar actividades musicais.
BLOQUE 2. INTERPRETACIÓN MUSICAL

 j  B2.1. Exploración das  B2.1. Coñecer e utilizar as  EMB2.1.1. Repite esquemas  CCEC
 b posibilidades sonoras da voz, o posibilidades sonoras e musicais rítmicos escoitados.  CMCCT
corpo e os obxectos. do corpo e doutros obxectos,
 CAA
 B2.2. Construción de instrumentos manipulando materiais como fonte
musicais sinxelos con obxectos de de son.
 EMB2.1.2. Elabora pequenos  CSC
uso cotián. instrumentos con materiais de  CAA
reciclaxe.
 j  B2.3. Práctica de xogos de  B2.2. Exercitar as vocalizacións e  EMB2.2.1. Interpreta  CCEC

 b relaxación, respiración, dicción e as pronuncias interpretando un individualmente ou en grupo un  CSC
coordinación. pequeno repertorio de cancións pequeno repertorio de cancións
 B2.4. Interpretación e sinxelas e practicando a sinxelas.
memorización de ladaíñas e improvisación.
cancións ao unísono.  EMB2.2.2. Realiza pequenas  CCEC
improvisacións melódicas sobre  CAA
algunha base dada.
 EMB2.2.3. Fai de xeito  CAA
Páx. 37947
consciente o proceso da
respiración.
DOG Núm. 171

 EMB2.2.4. Le e interpreta con  CCEC

ritmo ladaíñas e cancións ao
 CCL
unísono.
 CMCCT
ISSN1130-9229
 j  B2.5. Imitación de fórmulas  B2.3. Reproducir, crear e  EMB2.3.1. Acompaña cancións,  CCEC
rítmicas e melódicas. representar esquemas rítmicos e danzas e textos con fórmulas
 b  CMCCT
 B2.6. Lectura e interpretación de melódicos coa voz, o corpo, os rítmicas básicas.
partituras breves e sinxelas con instrumentos e patróns de
movemento.

grafías non convencionais, e de  EMB2.3.2. Xoga a pregunta-  CAA
esquemas rítmicos e melódicos resposta con motivos melódicos  CCEC
elementais con notación e rítmicos.

tradicional.  CMCCT
 B2.7. Iniciación á notación musical
e ás grafías non convencionais  EMB2.3.3. Crea pequenos  CCEC
como medio de representación da esquemas rítmicos con brancas,  CAA
música: pentagrama, clave de sol, negras e silencio de negra.
 CMCCT
colocación das notas no
pentagrama, figuras brancas,
 EMB2.3.4. Elixe e combina  CCEC
negras e silencio de negra.
ostinatos rítmicos sinxelos e
 B2.8. Utilización da percusión  CAA

efectos sonoros para o
corporal e dos instrumentos de
pequena percusión como recursos acompañamento de recitacións,
para o acompañamento de textos, cancións e pezas instrumentais,
cancións e danzas. con identificación da súa grafía.
 B2.9. Selección e combinación de
obstinatos rítmicos e efectos  EMB2.3.5. Elixe e combina sons  CCEC
sonoros para o acompañamento vocais, obxectos e instrumentos  CAA
de recitacións, cancións e pezas para a sonorización de
instrumentais. situacións, relatos breves e
Páx. 37948
 B2.10. Selección de sons vocais, imaxes, con identificación da súa
obxectos e instrumentos para a grafía.
sonorización de situacións, relatos
breves e imaxes.
DOG Núm. 171

BLOQUE 3. A MÚSICA O MOVEMENTO E A DANZA
 j  B3.1. Práctica de técnicas básicas  B3.1. Realizar pequenas  EMB3.1.1. Realiza pequenas  CCEC
 b do movemento: mobilización coreografías. coreografías en grupo,  CSC
funcional, movementos adecuando o movemento
ISSN1130-9229
 a
fundamentais de locomoción e corporal coa música.
deseños no espazo.
 EMB3.1.2. Interactúa  CCEC
adecuadamente cos

 CSC
compañeiros e coas
compañeiras, amosando
interese e respectando as
normas e as intervencións das
demais persoas.
 j  B3.2. Práctica de xogos motores  B3.2. Coñecer e valorar as  EMB3.2.1. Responde co seu  CCEC
acompañados de secuencias posibilidades sonoras, de corpo a estímulos sonoros.
sonoras, cancións e pezas movemento e expresivas do corpo.
musicais, e interpretación de
danzas sinxelas.
 B3.3. Improvisación de  EMB3.2.2. Coordinar  CCEC
movementos en resposta a extremidades superiores e
diferentes estímulos sonoros. inferiores nos desprazamentos
coa música.
 EMB3.2.3. Identifica e utiliza o  CCEC

corpo como instrumento para a
expresión de sentimentos e
Páx. 37949
emocións.
DOG Núm. 171

ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) CURSO SEGUNDO
BLOQUE 1. ESCOITA
 j  B1.1. As calidades do son: timbre,  B1.1. Explorar, escoitar e describir  EMB1.1.1. Manipula e explora  CCEC
 b duración, altura e intensidade. calidades e características de as calidades sonoras do corpo,  CAA
 B1.2. Identificación de trazos materiais, obxectos, sons e dos instrumentos, dos obxectos,
ISSN1130-9229
distintivos de sons do contexto instrumentos presentes no contexto dos animais e da voz.

natural e social. natural.
 B1.3. Representación corporal e
graficamente ou corporalmente

gráfica de sons de diferentes
estas calidades: son curto,
características.
longo, ascendente e
 B1.4. Utilización de xogos e descendente, forte, piano, agudo
aplicacións informáticas educativas e grave.
sinxelas para a discriminación
auditiva.  EMB1.1.3. Recoñece e  CCEC
- Curiosidade por descubrir os discrimina os sons do seu
sons do contexto e as súas contexto.
características.
 B1.5. Audición de pezas vocais e  EMB1.1.4. Utiliza aplicacións  CCEC
identificación de voces femininas, informáticas e xogos para a  CD

masculinas e infantís. discriminación auditiva das
calidades traballadas.
 B1.6. Recoñecemento visual e
auditivo, e denominación dalgúns
 EMB1.1.5. Identifica voces  CCEC
instrumentos musicais da aula e da
masculinas, femininas e infantís.
música escoitada e interpretada no
contexto do alumnado.
 j  B1.7. Audición de pezas vocais e  B1.2. Manter unha actitude de  EMB1.2.1. Respecta os tempos  CSC
Páx. 37950
 b instrumentais. respecto e de escoita activa. de silencio para o bo estudo dos
sons e a escoita das audicións.
DOG Núm. 171

 j  B1.8. Audición activa e  B1.3. Coñecer obras curtas de  EMB1.3.1. Coñece algunhas  CCEC
recoñecemento dunha selección distintos estilos e de diferente persoas compositoras e  CAA
 d de pezas musicais breves, de autoría. relaciónaas coas súas obras.
 o culturas e de estilos diferentes.
 B1.9. Audición activa dalgunha  EMB1.3.2. Coñece as figuras de  CSC
compositor/ora, director/ora de
ISSN1130-9229
peza do repertorio tradicional  CCEC

galego. orquestra, instrumentista e  CAA
público, así como as súas
 B1.10. Identificación das principais
funcións, respectando e
profesións relacionados coa
valorando os seus respectivos

música e da actividade que
traballos.
desenvolven (composición,
dirección, instrumentista e público).
 j  B1.11. Comunicación oral das  B1.4. Comunicar as sensacións e  EMB1.4.1. Representa mediante  CCL
impresións que causa a música as impresións sentidas na audición, diferentes técnicas os aspectos  CCEC
 e utilizando un vocabulario adecuado. básicos dunha audición e os
escoitada.
 B1.12. Normas básicas de sentimentos que suscitou.
comportamento en concertos e
outras representacións musicais.  EMB1.4.2. Emprega vocabulario  CCL
básico musical adaptado ao seu  CCEC
nivel.
 EMB1.4.3. Coñece e respecta as  CSC

normas de comportamento
básicas en concertos e outras
representacións musicais.
 j  B1.13. Elementos da música:  B1.5. Identificar e expresar a través  EMB1.5.1. Coñece, identifica e  CCEC
tempo (adagio, andante e allegro), de diferentes linguaxes algúns dos representa elementos básicos  CAA
dinámica e carácter. elementos dunha obra musical da linguaxe musical: pulsación,
 B1.14. Distinción e representación (timbre, velocidade, intensidade ou longo, curto, rápido, lento, forte,
corporal ou gráfica dalgúns carácter). piano, son, silencio, agudo,
Páx. 37951
elementos da música escoitada. grave, pentagrama (liñas e
 B1.15. Forma musical: repetición e espazos), clave de sol, branca,
contraste. negra e parella de corcheas.
DOG Núm. 171

 B1.16. Identificación da repetición  EMB1.5.2. Utiliza notación non  CCEC

(AA) e o contraste (AB) en convencional para representar
cancións e obras musicais. elementos do son.
 B1.17. Pulso e acento. Compás
 EMB1.5.3. Utiliza aplicacións  CD
binario.
informáticas sinxelas para
ISSN1130-9229
realizar actividades musicais.  CCEC
 j  B1.18. As familias de instrumentos:  B1.6. Recoñecer e clasificar algún  EMB1.6.1. Recoñece e identifica  CCEC

vento, corda e percusión. instrumento por familias algúns instrumentos, e
instrumentais. clasifícaos por familias.
 j  B2.1. Exploración das  B2.1. Coñecer e utilizar as  EMB2.1.1. Repite esquemas  CMCCT
posibilidades sonoras da voz, o posibilidades sonoras e musicais rítmicos escoitados.
corpo e os obxectos. do corpo e doutros obxectos,  CCEC
 B2.2. Construción de instrumentos manipulando distintos materiais
 EMB2.1.2. Crea pequenos  CSC
musicais sinxelos con obxectos de como fonte de son.
instrumentos con materiais de
uso cotián.  CAA
reciclaxe.
 j  B2.3. Iniciación á frauta doce. O  B2.2. Coñecer e manexar a frauta  EMB2.2.1. Consegue tocar  CCEC
xilófono e o metalófono. doce e algún instrumento de aula. algún fragmento melódico ou
rítmico, ou acompañamento  CAA
sinxelo, coa frauta e dos
instrumentos da aula.
 j  B2.4. Práctica de xogos de  B2.3. Exercitar as vocalizacións e  EMB2.3.1. Interpreta  CCEC

relaxación, respiración, dicción e as pronuncias interpretando un individualmente ou en grupo un
 k coordinación. pequeno repertorio de cancións pequeno repertorio de cancións  CSC
 B2.5. Imitación de fórmulas sinxelas e practicando a sinxelas.
melódicas. improvisación.
Páx. 37952
 B2.6. Interpretación e  EMB2.3.2. Realiza pequenas  CCEC
memorización de ladaíñas e improvisacións melódicas sobre  CAA
cancións ao unísono. algunha base dada.
DOG Núm. 171

 EMB2.3.3. Fai de xeito  CAA

consciente o proceso da
respiración.
 EM2.3.4. Le e interpreta con  CCEC

ISSN1130-9229
ritmo ladaíñas e cancións ao  CAA

unísono.
 CMCCT

 j  B2.7. Imitación de fórmulas  B2.4. Reproducir, crear e  EMB2.4.1. Acompaña cancións,  CCEC
rítmicas. representar esquemas rítmicos e danzas e textos con fórmulas
 b  CMCCT
 B2.8. Lectura e interpretación de melódicos coa voz, o corpo, os rítmicas básicas.
partituras sinxelas con grafías non instrumentos e patróns de
convencionais e de esquemas movemento.  EMB2.4.2. Identifica a pregunta-  CCEC
rítmicos e melódicos elementais resposta con motivos melódicos
con notación tradicional e rítmicos.
 B2.9. Notación musical e grafías

 EMB2.4.3. Le e crea pequenos  CCEC
non convencionais como medio de
esquemas rítmico-melódicos con  CAA
representación da música.
brancas, negras e silencio de

Colocación dalgunha nota no  CMCCT
negra, engadindo a clave de sol.
pentagrama.
 B2.10. Utilización da percusión  EMB2.4.4. Elixe e combina  CCEC
corporal e os instrumentos como ostinatos rítmicos e efectos  CAA
recursos para o acompañamento sonoros para o acompañamento
de textos, cancións e danzas. de recitacións, cancións e pezas
instrumentais, con identificación
 B2.11. Selección e combinación de da súa grafía.
ostinatos rítmicos e efectos
Páx. 37953
sonoros para o acompañamento  EMB2.4.5. Elixe e combina sons  CCEC
de recitacións, cancións e pezas vocais, obxectos e instrumentos  CAA
instrumentais. para a sonorización de
DOG Núm. 171

 B2.12. Selección de sons vocais, situacións, relatos breves e

obxectos e instrumentos para a imaxes, con identificación da súa
sonorización de situacións, relatos grafía.
breves e imaxes.
 B2.13. Improvisación de esquemas
ISSN1130-9229
rítmicos e melódicos mediante o

procedemento de pregunta-
resposta.

BLOQUE 3. A MÚSICA O MOVEMENTO E A DANZA
 j  B3.1. Práctica de técnicas básicas  B3.1. Realizar pequenas  EMB3.1.1. Realiza pequenas  CCEC
 b do movemento: mobilización coreografías. coreografías en grupo,  CSC
funcional, movementos adecuando o movemento
 d
fundamentais de locomoción e corporal coa música.
deseños no espazo.
 EMB3.1.2. Interactúa  CSC
adecuadamente cos
compañeiros e coas
compañeiras, amosando
interese e respectando as
normas e as intervencións das
demais persoas.
 j  B3.2. Coñecer e valorar as  EMB3.2.1. Responde co seu  CCEC

 o  B3.2. Práctica de xogos motores posibilidades sonoras, de corpo a estímulos sonoros.
acompañados de secuencias movemento e expresivas do corpo.
sonoras, cancións e pezas  EMB3.2.2. Coordina  CCEC
Páx. 37954
musicais, e interpretación de extremidades superiores e
danzas sinxelas. inferiores nos desprazamentos
coa música.
DOG Núm. 171

 B3.3. Práctica dalgunha danza  EMB3.2.3. Identifica e utiliza o  CCEC

tradicional galega. corpo como instrumento para a
 B3.4. Improvisación de expresión de sentimentos e
movementos en resposta a emocións.
diferentes estímulos sonoros.
ISSN1130-9229
ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) CURSO TERCEIRO

BLOQUE 1. ESCOITA
 j  B1.1. Audición activa dunha  B1.1. Utilizar a escoita musical para  EMB1.1.1. Expresa as súas  CCL
 d selección de pezas instrumentais e indagar nas posibilidades do son e apreciacións persoais sobre o  CCEC
vocais de diferentes estilos e coñecer exemplos de obras feito artístico musical.
 o
culturas, adaptadas á idade do variadas da nosa e doutras
alumnado. culturas.  EMB1.1.2. Manifesta as  CCL
 B1.2. Asistencia a algunha sensacións, as impresións e os  CCEC

representación musical. sentimentos que lle provoca a
audición dunha peza musical.
 B1.3. Interese polo repertorio
tradicional de Galicia e das zonas
 EMB1.1.3. Coñece, entende e  CSC
de procedencia dos compañeiros e
cumpre as normas de
das compañeiras.
comportamento en audicións e
 B1.4. Audición de obras musicais representacións musicais.
de distintas características e
procedencias.  EMB1.1.4. Identifica  CAA
Páx. 37955
 B1.5. Actitude atenta e silenciosa, manifestacións artísticas propias  CCEC
e respecto polas normas de de Galicia.
comportamento durante a audición
DOG Núm. 171

de música e na asistencia a
representacións.
 j  B1.6. Recoñecemento de  B1.2. Identificar e describir as  EMB1.2.1. Describe e dá  CCEC

calidades dos sons: intensidade, características de elementos información salientable sobre  CMCCT
ISSN1130-9229
duración, altura e timbre. musicais e calidades dos sons do elementos da linguaxe musical
 B1.7. Acento e pulso. contexto. presentes nas manifestacións
musicais e nos sons do
contexto.

 j  B1.8. Elementos musicais. Tempo  B1.3. Analizar a organización de  EMB1.3.1. Distingue tipos de  CCEC
e matices: forte, piano e obras musicais sinxelas e describir voces e instrumentos, e  CAA
mezzoforte. os elementos que as compoñen. agrupacións instrumentais ou
 B1.9. Identificación dos rexistros vocais.
de voces graves e agudas, así
coma das posibles agrupacións  EMB1.3.2. Identifica e describe  CCEC
vocais e instrumentais (solista, variacións e contrastes de  CAA
dúo, trío e coro). velocidade e intensidade tras a
escoita de obras musicais.
 B1.10. Compases binarios e

ternarios.
 j  B1.11. Recoñecemento e  B1.4. Utilizar recursos gráficos  EMB1.4.1. Establece unha  CCEC
identificación das partes dunha durante a audición dunha peza relación entre o que escoita e  CAA
peza musical. Formas musicais musical. represéntao nun musicograma
binarias e ternarias. ou nunha partitura sinxela.
 EMB1.4.2. Identifica as partes  CCEC

dunha peza musical sinxela e  CAA
Páx. 37956
presenta graficamente a súa

estrutura.
DOG Núm. 171


graficamente, con linguaxe  CAA
convencional ou non, os trazos
 CCL
característicos da música
escoitada.
ISSN1130-9229
 j

 B2.1. Lectura e interpretación de  B2.1. Interpretar un repertorio  EMB2.1.1. Utiliza de xeito  CCEC
 b pezas instrumentais e cancións básico de cancións e pezas correcto a linguaxe musical
 CAA
sinxelas de maneira colectiva, con instrumentais, en solitario ou en traballada para a interpretación
ou sen acompañamento, con grupo, mediante a voz ou de obras.
distintos tipos de grafías. instrumentos, utilizando a linguaxe
musical.
 B2.2. Frauta doce: dixitación da  EMB2.1.2. Traduce á linguaxe  CCEC
escala de dó sen alteracións. musical convencional melodías e
 CAA
ritmos sinxelos.
 B2.3. Iniciación aos instrumentos
 CMCCT
de placas Orff en
acompañamentos de pezas
sinxelas.  EMB2.1.3. Interpreta pezas  CCEC

vocais e instrumentais sinxelas
 B2.4. Rexistro da música creada  CSC
con distintos agrupamentos con
na aula mediante gravacións para
e sen acompañamento.
a súa escoita posterior e a súa
valoración.
 EMB2.1.4. Toma conciencia dos  CAA
 B2.5. Dobre barra e DC.
erros cometidos e amosa
 B2.6. Ditados rítmicos con grafías interese por mellorar.
de negra, branca, redonda e
Páx. 37957
corchea, e os seus silencios.
 B2.7. Ditados melódicos sinxelos.

DOG Núm. 171

 j  B2.8. Improvisación de esquemas  B2.2. Explorar estruturas musicais  EMB2.2.1. Crea unha peza  CAA
 b rítmicos e melódicos sobre bases e seleccionar e combinar ideas musical sinxela a partir da
 CCEC
musicais dadas. musicais dentro de estruturas selección, a combinación e a
sinxelas entre varias dadas, co organización dunha serie de  CSIEE
 B2.9. Creación guiada de pezas
obxectivo de crear un produto elementos dados previamente,
ISSN1130-9229
musicais sinxelas a partir de

musical propio individual ou grupal. coñecidos e/ou manexados.
elementos dados.
 EMB2.2.2. Amosa respecto e  CSC

responsabilidade no traballo

 j  B2.10. Recreación musical e  B2.3. Explorar e utilizar as  EMB2.3.1. Emprega  CAA

 d sonorización dun texto oral ou posibilidades sonoras e expresivas instrumentos materiais e
 CD
escrito. de diversos materiais, instrumentos dispositivos electrónicos para
e dispositivos electrónicos. crear pezas musicais sinxelas e  CCEC
 B2.11. Sonorización de imaxes ou
para a sonorización de imaxes e
representacións dramáticas
representacións dramáticas.
usando materiais, instrumentos e
dispositivos electrónicos.
 EMB2.3.2. Constrúe algún  CCEC
 B2.12. Construción dun instrumento orixinal ou similar a

instrumento.  CAA
un existente.
BLOQUE 3. MÚSICA, MOVEMENTO E DANZA
 j  B3.1. Recoñecemento do corpo  B3.1. Adquirir capacidades  EMB3.1.1. Identifica e utiliza o  CCEC
como instrumento rítmico e de expresivas e creativas que ofrecen corpo como instrumento para a
 CAA
expresión corporal. a expresión corporal e a danza. expresión de sentimentos e
emocións, e como forma de
 B3.2. Creación de pequenas
interacción social.
Páx. 37958
coreografías para obras musicais
breves e de estrutura sinxela.
 EMB3.1.2. Inventa e reproduce  CCEC
pequenas coreografías que
DOG Núm. 171

corresponden coa forma interna  CAA

dunha obra musical de forma
sinxela binaria, ternaria e rondó.  CMCCT
 j  B3.3. Reprodución de xogos  B3.2. Interpretar un repertorio  EMB3.2.1. Controla a postura e  CCEC
ISSN1130-9229
 d motores e secuencias de básico de danzas propias da a coordinación coa música  CSC

movementos fixados ou cultura galega e doutras culturas. cando interpreta danzas.
 o
inventados, procurando unha
progresiva coordinación individual  EMB3.2.2. Identifica, reproduce  CCEC

e colectiva. e goza interpretando danzas  CSC
tradicionais galegas e doutras
 B3.4. Iniciación á interpretación de

danzas tradicionais galegas e culturas.
doutras culturas.
ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) CURSO CUARTO

BLOQUE 1. ESCOITA
 j  B1.1. Audición activa dunha  B1.1. Utilizar a escoita musical para  EMB1.1.1. Expresa as súas  CCL
 d selección de pezas instrumentais e indagar nas posibilidades do son e apreciacións persoais sobre o  CCEC
vocais de distintos estilos e coñecer exemplos de obras feito artístico musical.
 o
culturas adaptadas á idade do variadas da nosa cultura e doutras
alumnado. culturas.  EMB1.1.2. Manifesta as  CCL
 B1.2. Asistencia a representacións sensacións, as impresións e os  CCEC
musicais e comentario posterior. sentimentos que lle provoca a
Páx. 37959
 B1.3. Interese polo repertorio
tradicional de Galicia e das zonas
DOG Núm. 171

de procedencia dos compañeiros e respecta as normas de

das compañeiras. comportamento en audicións e
 B1.4. Audición e análise de obras representacións musicais.
musicais de distintas
características e procedencias.  EMB1.1.4. Identifica e valora as  CCEC
ISSN1130-9229
manifestacións artísticas propias  CAA

 B1.5. Actitude atenta e silenciosa,
de Galicia.
e respecto polas normas de
comportamento durante a audición

de música e na asistencia a
representacións.
 j  B1.6. Recoñecemento de  B1.2. Identificar e describir as  EMB1.2.1. Describe e dá  CCL

calidades dos sons: intensidade, características de elementos información salientable sobre  CCEC
contexto.
 j  B1.8. Elementos musicais:  B1.3. Analizar a organización de  EMB1.3.1. Distingue e clasifica  CAA
indicacións de tempo e matices obras musicais sinxelas e describir tipos de voces e instrumentos, e  CCEC
(fortísimo, forte, piano e os elementos que as compoñen. agrupacións instrumentais ou
mezzoforte; dinámica e vocais.
reguladores).
 B1.9. Identificación dos rexistros  EMB1.3.2. Identifica e describe  CCL
de voces graves e agudas, así variacións e contrastes de  CCEC
como as posibles agrupacións velocidade e intensidade tras a
vocais e instrumentais (dúo, trío, escoita de obras musicais.
cuarteto, orquestra e banda).
Páx. 37960
 EMB1.3.3. Identifica, clasifica e  CCEC
 B1.10. Compases de 2/4, 3/4 e
completa os compases  CMCCT
4/4.
traballados.
DOG Núm. 171

 j  B1.11. Instrumentos: clasificación  B1.4. Coñecer e identificar as  EMB1.4.1. Identifica de xeito  CAA
 d tradicional (vento, vento-madeira, principais familias dos visual e auditivo os  CCEC
vento-metal, corda percutida, instrumentos, amosando interese instrumentos.
 o
friccionada e punteada, e por coñecer instrumentos doutras
percusión determinada e culturas.  EMB1.4.2. Clasifica os  CAA
ISSN1130-9229
indeterminada). instrumentos por familias: vento,  CCEC

 B1.12. Instrumentos da orquestra: corda e percusión.
achegamento á súa colocación.
 EMB1.4.3. Procura información,  CCEC

 B1.13. Instrumentos da cultura
organízaa e preséntaa sobre a  CAA
galega e doutras culturas.
música e os instrumentos
 CSIEE
doutras culturas.
 CD
 j  B1.14. Recoñecemento e  B1.5. Utilizar recursos gráficos  EMB1.5.1. Establece unha  CAA
 i identificación das partes dunha durante a audición dunha peza relación entre o que escoita e  CCEC
peza musical. Formas musicais musical, así como rexistros e represéntao nun musicograma
binarias, ternarias e rondó. aplicacións informáticas para a ou nunha partitura sinxela.
 B1.15. Uso de aplicacións análise e a produción musical.
informáticas educativas sinxelas  EMB1.5.2. Identifica as partes  CAA

para a análise e a produción dunha peza musical sinxela e  CCEC
musical. representa graficamente a súa
estrutura.
 EMB1.5.3. Representa  CAA

graficamente, con linguaxe  CCEC
musical convencional ou non, os
trazos característicos da música
Páx. 37961
escoitada.
 EMB1.5.4. Utiliza aplicacións  CCEC

informáticas para representar ou
DOG Núm. 171

realizar tarefas de análise e  CD

produción musical.

ISSN1130-9229
 j  B2.1. Reprodución de pezas  B2.1. Interpretar un repertorio  EMB2.1.1. Coñece e utiliza a  CCEC
 b instrumentais e cancións sinxelas básico de cancións e pezas linguaxe musical para a  CAA
ao unísono, de maneira colectiva, instrumentais, en solitario ou en interpretación de obras.
con ou sen acompañamento. grupo, mediante a voz ou

Frauta doce: dixitación da escala instrumentos, utilizando a linguaxe  EMB2.1.2. Traduce á linguaxe  CCEC
de do sen alteracións. musical, así como valorar o traballo musical convencional melodías e  CAA
 B2.2. Uso dos instrumentos de feito, avaliar o resultado e propor ritmos sinxelos.
placas Orff en acompañamentos accións de mellora.
de pezas sinxelas.  EMB2.1.3. Interpreta pezas  CCEC
vocais e instrumentais sinxelas  CAA
 B2.3. Rexistro gravado da
con distintos agrupamentos, con
interpretación feita e posterior  CSC
e sen acompañamento.
análise e comentario.
 B2.4. Coordinación e  EMB2.1.4. Analiza a  CAA
sincronización individual e interpretación e valora o  CSC

colectiva na interpretación: resultado, amosando interese
simultaneidade, sucesión e por mellorar.
alternancia.
 B2.5. Ditados rítmicos con figuras
corchea e os seus silencios en
compases binarios e ternarios.
 B2.6. Ditados melódico-rítmicos
Páx. 37962
sinxelos.
 j  B2.7. Improvisación de esquemas  B2.2. Explorar estruturas musicais  EMB2.2.1. Crea unha peza  CAA
rítmicos e melódicos sobre bases e seleccionar e combinar ideas musical sinxela a partir da
DOG Núm. 171

 b musicais dadas. musicais dentro de estruturas selección, a combinación e a  CCEC

 B2.8. Creación de pequenas sinxelas entre varias dadas, co organización dunha serie de
melodías e acompañamentos obxectivo de crear un produto elementos dados previamente,
sinxelos de melodías dadas. musical propio, individual ou grupal. coñecidos e manexados.
ISSN1130-9229


 j  B2.9. Recreación musical e  B2.3. Explorar e utilizar as  EMB2.3.1. Emprega  CD
 d sonorización dun texto oral ou posibilidades sonoras e expresivas instrumentos materiais,  CAA
escrito. de diferentes materiais, dispositivos electrónicos e
 CSIEE
 B2.10. Sonorización de imaxes, instrumentos e dispositivos recursos informáticos para crear
vídeos ou representacións electrónicos. pezas musicais sinxelas para a
dramáticas usando distintos sonorización de imaxes e
materiais instrumentos e representacións dramáticas.
dispositivos electrónicos.
 B2.11. Invención e construción dun
instrumento orixinal ou similar a  CAA
instrumento.
un existente.
 CSIEE
 j  B3.1. Recoñecemento do corpo  B3.1. Adquirir capacidades  EMB3.1.1. Identifica e utiliza o  CCEC
como instrumento rítmico e de expresivas e creativas que ofrecen corpo como instrumento para a
expresión corporal. a expresión corporal e a danza. expresión de sentimentos e
 B3.2. Creación de pequenas emocións e como forma de
coreografías para obras musicais interacción social.
Páx. 37963
pequenas coreografías que  CAA
DOG Núm. 171

corresponden coa forma interna  CMCCT

sinxela binaria, ternaria e rondó.
ISSN1130-9229
 b motores e secuencias de básico de danzas propias da a coordinación coa música  CAA

movementos fixados ou cultura galega e doutras culturas. cando interpreta danzas.
 o
progresiva coordinación individual  EMB3.2.2. Recoñece danzas de  CAA

e colectiva. diferentes lugares e culturas, e  CCL
 B3.4. Interpretación de danzas valora a súa achega ao

 CCEC
tradicionais galegas e doutras patrimonio artístico e cultural.
culturas.
 EMB3.2.3. Reproduce e goza  CCEC
interpretando danzas  CSC
culturas.
ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) CURSO QUINTO
BLOQUE 1. ESCOITA
 j  B1.1. Audición activa dunha  B1.1. Escoitar obras de  EMB1.1.1. Expresa as súas  CCL
 a selección de pezas instrumentais e características ou estilos e apreciacións persoais sobre o  CCEC
vocais de diferentes estilos e compositores e compositoras feito artístico musical.
Páx. 37964
culturas adaptadas á idade do diferentes, recoñecer as diferenzas
alumnado. e/ou as relacións existentes, e facer  EMB1.1.2. Manifesta as  CCL
 B1.2. Asistencia a representacións unha valoración posterior. sensacións, as impresións e os  CCEC
DOG Núm. 171

musicais. sentimentos que lle provoca a

 EMB1.1.3. Respecta as opinións  CSC

dos compañeiros e das
ISSN1130-9229
compañeiras.

respecta as normas de

comportamento en audicións e
representacións musicais.
 j  B1.3. Recoñecemento de  B1.2. Identificar e describir as  EMB1.2.1. Describe e dá  CCEC

 h calidades dos sons: intensidade, características de elementos información salientable sobre  CCL
contexto.
 j  B1.5. Elementos musicais:  B1.3. Analizar a organización de  EMB1.3.1. Distingue e clasifica  CCEC
indicacións de tempo e matices obras musicais sinxelas ou tipos de voces, e agrupacións  CAA
(fortísimo, forte, piano e fragmentos, e describir os vocais e corais.
 CCL
mezzoforte; dinámica e elementos da linguaxe musical
reguladores). convencional que as compoñen.
 EMB1.3.2. Identifica e describe  CCEC
 B1.6. Identificación dos rexistros variacións e contrastes de  CAA
de voces graves e agudas, así velocidade e intensidade tras a
como as posibles agrupacións  CCL
escoita de obras musicais.
vocais e corais.
Páx. 37965
 B1.7. Compases de 2/4, 3/4 e 4/4.  EMB1.3.3. Identifica, clasifica e  CCEC
completa os compases  CMCCT
traballados.
DOG Núm. 171

 EMB1.3.4. Identifica e utiliza  CCEC

correctamente os elementos da
linguaxe musical traballados.
 j  B1.8. Elaboración dun proxecto de  B1.4. Procurar e seleccionar  EMB1.4.1. Procura e selecciona  CAA
a información de xeito autónomo
ISSN1130-9229
 i difusión da cultura musical. información co fin de planificar e  CD

e con sentido crítico.
organizar visitas culturais e a
 CSIEE
asistencia a espectáculos, festas,
accións na rúa, festivais e  EMB1.4.2. Planifica o traballo  CAA

concertos, así como intercambiar respectando as ideas e as
esa información co fin de contribuír contribucións das demais  CSIEE
á formación e á satisfacción persoal persoas.  CSC

e colectiva, e encher o tempo de
lecer.  EMB1.4.3. Expón a información  CIEE
de maneira clara, limpa e
ordenada, en varios soportes.  CCL
 CD
 j  B1.9. Instrumentos: clasificación  B1.5. Coñecer e identificar as  EMB1.5.1. Identifica de xeito  CCEC
técnica segundo a produción do principais familias dos visual e auditivo os
 d  CAA
instrumentos.
son (aerófonos, cordófonos, instrumentos, e identificar as
membranófonos, idiófonos e principais características de  EMB1.5.2. Clasifica os  CCEC
electrófonos). instrumentos doutras culturas. instrumentos atendendo á súa
forma de producir o son  CAA
 B1.10. Agrupacións instrumentais
(orquestra, banda, tuna etc.). (aerófonos, cordófonos,  CCL
membranófonos, idiófonos e
 B1.11. Instrumentos doutras electrófonos).
culturas.
 EMB1.5.3. Procura información,  CCEC
organízaa e preséntaa sobre a
Páx. 37966
música e os instrumentos  CAA
doutras culturas.
DOG Núm. 171

 j  B1.12. Recoñecemento e  B1.6. Utilizar recursos gráficos  EMB1.6.1. Establece unha  CCEC
identificación das partes dunha durante a audición dunha peza relación entre o que escoita e  CAA
peza musical. Formas musicais musical. represéntao nun musicograma
binarias, ternarias e rondó. ou nunha partitura sinxela.
ISSN1130-9229
 B1.13. Melodías con cambios de

compás.  EMB1.6.2. Identifica as partes  CCEC
dunha peza musical sinxela, e  CMCCT
representa graficamente a súa
 CAA
estrutura.


graficamente, con linguaxe  CAA
convencional ou non, os trazos
característicos da música
escoitada.
 j  B1.14. Interese polo repertorio  B1.7. Buscar, seleccionar e  EMB1.7.1. Identifica as  CCEC
 d tradicional de Galicia e das zonas organizar informacións sobre manifestacións artísticas propias
de procedencia dos compañeiros e manifestacións artísticas do de Galicia.
das compañeiras. patrimonio cultural propio e doutras

 B1.15. Investigación de campo culturas, de acontecementos,  EMB1.7.2. Expón a información  CCL
sobre a música do seu concello en creadores e profesionais en recollida de xeito ordenado, e  CD
relación coa maneira de vivir dos relación coas artes plásticas e a achega evidencias do traballo
seus devanceiros e das súas música. realizado.
devanceirtas.
Páx. 37967
 j  B2.1. Reprodución de pezas  B2.1 Interpretar un repertorio  EMB2.1.1. Coñece e utiliza a  CCEC
 b instrumentais e cancións sinxelas básico de acompañamentos, linguaxe musical tratada para a  CAA
ao unísono e canons, de maneira cancións e pezas instrumentais, en interpretación de obras.
DOG Núm. 171

colectiva, con ou sen solitario ou en grupo, mediante a  EMB2.1.2. Traduce á linguaxe  CCEC
acompañamento. Frauta doce: voz ou instrumentos, utilizando a musical convencional melodías e  CAA
dixitación da escala de dó sen linguaxe musical, valorar o traballo ritmos.
alteracións. feito, avaliar o resultado e propor
 B2.2. Uso dos instrumentos de accións de mellora.  EMB2.1.3. Interpreta pezas  CCEC
ISSN1130-9229
placas Orff e/ou percusión vocais e instrumentais sinxelas  CAA

determinada ou indeterminada en con distintos agrupamentos, con
acompañamentos de cancións e e sen acompañamento
melodías relacionadas coa cultura

galega e con outras culturas.  EMB2.1.4. Fai avaliación da  CAA
 B2.3. Gravación e rexistro da interpretación amosando

interpretación. interese e esforzo por mellorar
 B2.4. Ditados rítmicos con figuras

corchea, e os seus silencios en
compases binarios, ternarios e
cuaternarios.
 B2.5. Ditados melódico-rítmicos
sinxelos.
 j  B2.6. Creación de pequenas  B2.2. Participar en producións  EMB2.2.1. Crea e representa  CCEC
 b melodías e acompañamentos musicais sinxelas de xeito mediante grafías convencionais
sinxelos de melodías dadas.  CAA
desinhibido e pracenteiro, e non convencionais os sons
 B2.7. Proxecto: concerto ou amosando confianza nas propias dunha obra musical sinxela,
musical. posibilidades e nas das demais creada, individualmente ou en
persoas, mostrando actitudes de grupos no contexto da aula.
respecto e colaboración.
Páx. 37968
 EMB2.2.2. Crea unha peza  CCEC
musical sinxela a partir da
 CAA
selección, a combinación e a
DOG Núm. 171

organización dunha serie de

elementos dados previamente,
coñecidos ou manexados.
ISSN1130-9229


 EMB2.2.4. Realiza  CCEC
acompañamentos sinxelos de
 CAA
cancións e melodías
relacionadas coa propia cultura.
 j  B2.8. Recreación musical e  B2.3. Explorar e utilizar as  EMB2.3.1. Emprega  CCEC

 i sonorización dun texto oral ou posibilidades sonoras e expresivas instrumentos materiais e
escrito.  CD
de diferentes materiais, dispositivos electrónicos e
 B2.9. Sonorización de imaxes ou instrumentos e dispositivos informáticos para crear  CAA
representacións dramáticas electrónicos. acompañamentos.

usando diversos materiais,
instrumentos e dispositivos
electrónicos.
instrumento orixinal ou similar a
 B2.10. Invención e construción dun  CAA
un existente.
instrumento.
 B2.11. Exploración da morfoloxía
de diferentes instrumentos
musicais amosando interese polo
Páx. 37969
seu coidado.

DOG Núm. 171

 j  B3.1. Recoñecemento do corpo  B3.1. Empregar as posibilidades  EMB3.1.1. Identifica e utiliza o  CCEC
 b como instrumento rítmico e de expresivas do propio corpo en corpo como instrumento para a
ISSN1130-9229
 CSC
expresión corporal. coordinación coas demais persoas, expresión de sentimentos e
 B3.2. Creación de pequenas para realizar representacións emocións, e como forma de
coreografías para obras musicais musicais colectivas de xeito lúdico. interacción social.

pequenas coreografías que  CAA

corresponden coa forma interna  CMCCT
sinxela binaria, ternaria e rondó.
 b motores e secuencias de básico de danzas propias da cultura a coordinación coa música  CMCCT
movementos fixados ou galega e doutras culturas. cando interpreta danzas.
 o
progresiva coordinación individual  EMB3.2.2. Coñece e identifica  CCEC
e colectiva. danzas de diferentes lugares e  CSC

 B3.4. Interpretación de danzas culturas, e valora a súa achega
tradicionais galegas e doutras ao patrimonio artístico e cultural.
culturas.
 EMB3.2.3. Reproduce e goza  CCEC
interpretando danzas  CSC
culturas.
Páx. 37970
 j  B3.5. Proxecto: certame de danza.  B3.3. Improvisar en grupo danzas e  EMB3.3.1. Planifica a  CSIEE
 b movementos rítmicos sobre temas coreografía de acordo coa  CAA
fixados con anterioridade ou con estrutura musical dada.  CMCCT
DOG Núm. 171

sons extraídos do contexto,  EMB3.3.2. Colabora co grupo en  CSC

expresando sentimentos e coordinación e con respecto
sensacións, e explicar con cara ás demais persoas.
claridade as decisións tomadas ao
 EMB3.3.3. Expón as valoracións  CCL
longo do proceso de creación, as
e as informacións recollidas ao
ISSN1130-9229
dificultades atopadas e as solucións

longo do proceso de creación.
adoptadas.
 EMB3.3.4. Amosa interese por  CAA
mellorar o produto final, e fai

unha avaliación crítica do
resultado.
ÁREA EDUCACIÓN ARTÍSTICA (EDUCACIÓN MUSICAL) CURSO SEXTO
BLOQUE 1. ESCOITA
 B1.1. Audición de música  B1.1. Utilizar a escoita musical para  EMB1.1.1. Identifica, clasifica e  CCEC
contemporánea, e investigación e indagar nas posibilidades do son, describe as calidades dos sons  CCL
 j valoración das posibilidades do de maneira que sirvan como marco do contexto natural e social,  CAA
 b son. de referencia para creacións utilizando un vocabulario

 e  B1.2. Identificación e apreciación propias. preciso.
das calidades dos sons do
contexto.
 B1.3. Identificación e apreciación  B1.2. Analizar a organización de  EMB1.2.1. Distingue tipos de  CCEC
de formas musicais sinxelas. obras musicais sinxelas e describir voces, instrumentos, variacións  CAA
 B1.4. Identificación a través da os elementos que as compoñen. e contrastes de velocidade e  CCL
escoita de tipos de voces intensidade, tras a escoita de
 b
(soprano, contralto, tenor e baixo), obras musicais, con capacidade
 e
instrumentos, variacións e para emitir unha valoración
 o
Páx. 37971
contrastes de velocidade. destas.
 B1.5. Valoración e interese pola
música de diferentes épocas e  EMB1.2.2. Interésase por  CSIEE
culturas, nomeadamente a galega. descubrir obras musicais de
DOG Núm. 171

diferentes características, e  CAA

utilízaas como marco de  CCEC
referencia para as creacións
propias.
 B1.6. Audición activa e comentada  B1.3. Coñecer exemplos de obras  EMB1.3.1. Coñece, entende e  CSC
ISSN1130-9229
de música variada da nosa cultura variadas da nosa e doutras cumpre as normas de  CCEC
e doutras culturas. culturas, para valorar o patrimonio comportamento en audicións e
 B1.7. Actitude atenta, silenciosa e musical, valorando a importancia representacións musicais.
 h do seu mantemento e da súa

respectuosa durante a audición de
 a música e/ou na asistencia a difusión, e do respecto co que  EMB1.3.2. Comprende, acepta e  CSC
representacións musicais. deben afrontar as audicións e as respecta o contido das normas  CCEC
 d
representacións. que regulan a propiedade
 B1.8. Indagación sobre as normas
intelectual canto á reprodución e
que regulan a propiedade
a copia de obras musicais.
intelectual. Valoración e
presentación dos resultados.
BLOQUE 2. INTERPRETACIÓN INSTRUMENTAL

 j  B2.1. Exploración das posibilidades  B2.1. Entender a voz como  EMB2.1.1. Recoñece e describe  CCEC
 e sonoras e expresivas da voz. instrumento e recurso expresivo, as calidades da voz a través de  CAA
partindo da canción e das súas audicións diversas, e recréaas.
 k  CCL
posibilidades para interpretar, crear
e improvisar.
 j  B2.2. Interpretación de pezas con

 B2.2. Interpretar composicións  EMB2.2.1. Recoñece e clasifica  CCEC
 b instrumentos de aula e/ou frauta
sinxelas que conteñan instrumentos acústicos e
 d/a doce.
procedementos musicais de electrónicos, diferentes rexistros  CAA
Páx. 37972
 B2.3. Interpretación, memorización repetición, variación e contraste, en da voz, e agrupacións vocais e
e improvisación guiada de cancións solitario ou en grupo, mediante a instrumentais.
DOG Núm. 171

a unha ou varias voces, voz ou instrumentos, utilizando a

desenvolvendo progresivamente a linguaxe musical, asumindo a  EMB2.2.2. Utiliza a linguaxe  CCEC
dicción, a afinación e a técnica responsabilidade na interpretación musical para a interpretación de
vocal. Canon. en grupo e respectando tanto as obras.
achegas das demais persoas como
 B2.4. Recoñecemento de tipos de
a persoa que asuma a dirección.
ISSN1130-9229
instrumentos acústicos e
 EMB2.2.3. Traduce á linguaxe  CCEC
electrónicos, agrupacións
musical convencional melodías e
instrumentais e vocais, e rexistros
ritmos sinxelos.
da voz.

 B2.5. Utilización das grafías
convencionais na lectura, na  EMB2.2.4. Interpreta pezas  CAA

escritura e na interpretación de vocais e instrumentais de
cancións e de pezas instrumentais diferentes épocas, estilos e  CCEC
sinxelas. culturas para distintos
agrupamentos, con e sen
 B2.6. Gravación e rexistro das
acompañamento
interpretacións para unha
valoración e unha análise
posteriores.
 EMB2.2.5. Coñece e interpreta  CAA
 B2.7. Interese pola mellora do cancións de distintos lugares,

proceso de interpretación e do épocas e estilos, e valora a súa  CCEC
resultado final. achega ao enriquecemento
persoal, social e cultural.
 B2.8. Traballo cooperativo,
asumindo as responsabilidades
que lle correspondan e
 EMB2.2.6. Amosa respecto polo  CSC
respectando as achegas das
traballo das demais persoas e
demais persoas do grupo.
Páx. 37973
DOG Núm. 171

 EMB2.2.7. Analiza as  CAA

interpretacións feitas, recoñece
erros e amosa interese por
traballar para corrixilos.
ISSN1130-9229
 i  B2.9. Creación de mensaxes

 B2.3. Explorar e utilizar as  EMB2.3.1. Procura información  CCEC
 j musicais con contido expresivo,
posibilidades sonoras e expresivas bibliográfica, en medios de
combinando elementos sonoros e
de diferentes materiais, comunicación e en internet  CAA

corporais diversos.
instrumentos e dispositivos sobre instrumentos,
 B2.10. Utilización dos medios de electrónicos. compositores/as, intérpretes e  CD

comunicación e de internet para a eventos musicais.
procura de información, en soporte
impreso e dixital, sobre  EMB2.3.2. Presenta e expón a  CAA
instrumentos, compositores/as, información de xeito claro,  CD
intérpretes e eventos musicais de ordenado e limpo en varios
interese.  CCL
soportes.
 B2.11. Exploración das
 EMB2.3.3. Utiliza os medios  CD
posibilidades sonoras e expresivas

dos medios audiovisuais e audiovisuais e recursos  CCEC
tecnolóxicos para comunicar. informáticos para crear pezas
Creación de cuñas radiofónicas e musicais e para a sonorización
videoanuncios. de imaxes e representacións
dramáticas.
 B2.12. Utilización dos medios
audiovisuais e dos recursos
informáticos para a sonorización de
imaxes, contos, poemas e refráns,
Páx. 37974
dobraxe de películas etc., e para a
creación de producións propias.
DOG Núm. 171

 j  B3.1. Identificación do corpo como  B3.1. Adquirir capacidades  EMB3.1.1. Identifica o corpo  CAA
 b instrumento. Indagación e expresivas e creativas que ofrecen como instrumento para a  CCEC
 h/d valoración sobre as posibilidades a expresión corporal e a danza, expresión de sentimentos e
ISSN1130-9229
expresivas e comunicativas do valorar a súa achega ao emocións, e como forma de

 o
corpo en distintas representacións patrimonio, e gozar coa súa interacción social.
artísticas ou situacións cotiás. interpretación como unha forma de
interacción social.  EMB3.1.2. Controla a postura e  CCEC
 B3.2. Valoración e recoñecemento

das danzas e a súa contribución ao a coordinación coa música
cando interpreta danzas.
noso patrimonio artístico e cultural.
 B3.3. Interpretación de danzas  CCEC

 EMB3.1.3. Coñece danzas de
coidando a coordinación individual
distintas épocas e lugares, e
e colectiva.
valora a súa achega ao
 B3.4. Invención de coreografías patrimonio artístico e cultural.
sinxelas para cancións e pezas
musicais de diferentes estilos.  EMB3.1.4. Reproduce e goza  CSC
interpretando danzas  CCEC
 B3.5. Gravación e rexistro das

danzas interpretadas. Análise de tradicionais españolas, e
valoración do produto. entende a importancia da súa
continuidade e o traslado ás
xeracións futuras.
 CAA
 EMB3.1.5. Inventa coreografías  CCEC
de grupo que corresponden coa
forma interna dunha obra
Páx. 37975
musical e supón unha orde
espacial e temporal.
DOG Núm. 171

 EMB3.1.6. Analiza as danzas  CAA

realizadas, recoñece os erros e
amosa interese por mellorar o
produto.
ISSN1130-9229
 EMB3.1.7. Respecta o traballo  CAA

en grupo e participa nel de xeito  CSC
pracenteiro, amosando
confianza nas propias

posibilidades e nas das demais
persoas.
 EMB3.1.8. Amosa respecto  CSC

polas demais persoas e
colaboración con elas.
Páx. 37976
ANEXO III
Disciplinas de libre configuración autonómica
– Área de Lingua galega e literatura.
A lingua é un instrumento empregado constante e necesariamente na vida diaria tanto

para entender como para producir mensaxes, nos intercambios comunicativos orais e es-
critos. Interactúase coa familia, coas amizades e con outras persoas (ámbito profesional)
nas conversas diarias ou a través de cartas, correos electrónicos, mensaxes curtas, blogs...
Polo tanto, ter unha alta competencia lingüística e comunicativa permite que as persoas
desenvolvan unha vida normal, que poidan interactuar con aqueloutras que pertencen ao
seu contorno e que están próximas e tamén coas que están moi lonxe.
Ademais, a lingua está presente en calquera proceso de ensino-aprendizaxe. O alum-

nado emprega a lingua en calquera das súas clases no propio centro educativo, tanto
para entender as instrucións e explicacións do profesorado e poder ser participe con el no
proceso de descubrimento, como para poder xustificar e exemplificar a interiorización dos
contidos.
Non obstante, máis alá do ámbito escolar e familiar, na sociedade actual a competencia
comunicativa e lingüística é fundamental para poder vivir satisfactoriamente. Se desde
sempre o dominio lingüístico foi elemental para poder desenvolverse na maioría dos as-
pectos da vida, agora, na sociedade da información é, se cabe, moito maior esta necesida-
de. Na era de internet e da abundancia de medios de comunicación, os cidadáns e cidadás
deben estar preparados para entender e elaborar calquera tipo de mensaxe: interactuar
correctamente coa persoa que os atende en calquera negocio ou entidade pública, escoitar
e procesar as noticias da televisión, ler un xornal, escribir un correo electrónico ou partici-
par nun blog.
Non se pode esquecer o valor que a literatura supón dentro do ensino desta área. A
literatura é un produto de expresión artística que permite transmitir as necesidades e os
pensamentos dunha persoa ou persoas nun determinado momento histórico. É, pois, unha
disciplina moi relacionada coas Ciencias Sociais, a Música, a Arte... Pero, ademais, a litera-
tura é un produto creado con palabras, coa lingua, coa fermosura e beleza dos elementos
da linguaxe e, por iso, é enorme a vinculación entre ambas as disciplinas e xustifica que se
dean a man no desenvolvemento desta área.

Unido a calquera lingua minorizada hai que ter en conta intereses próximos á socio-
lingüísitica, como a valoración dese sistema de expresión e a súa literatura, os textos
elaborados nese código como representantes dunha cultura, na que creceron os nosos
antepasados e moitos de nós e que cómpre coidar e cultivar. Xa que logo, aprender lingua
é tamén apropiarse dos significados culturais que esta transmite e dos modos en que as
persoas do contorno entenden e interpretan a realidade.
O currículo para a área de Lingua galega e literatura ten unha estrutura similar nos 6
cursos da educación primaria. Os contidos aparecen repartidos en bloques, o que non
presupón que a actividade docente se deba corresponder a esta ordenación; ao contrario,
débense producir múltiples conexións entre todos eles.
▪ O bloque 1, Comunicación Oral: falar e escoitar, recolle diversos aspectos da lingua
oral. O uso oral é obxecto de observación e de análise para recoñecer as normas que
rexen o intercambio comunicativo, para observar as estratexias que usan as persoas falan-
tes para se comunicar satisfactoriamente, así como aquelas que empregan para compren-
der mensaxes orais ou para producilas.
▪ O bloque 2, Comunicación escrita: ler, recolle diversos aspectos da comprensión es-
crita. A lectura implicará dominar a descodificación do texto e achegarse a unha progre-
siva regulación de estratexias que permiten operar co significado do texto, establecendo
relacións entre coñecementos previos e información nova. O alumnado debe ser quen de
entender textos de diferente complexidade e xénero e extraer as ideas explícitas e implíci-
tas no texto co fin de elaborar o seu propio pensamento crítico e creativo. Comprender un
texto implica poñer en marcha unha serie de estratexias de lectura que deben practicarse
na aula e proxectarse a todas as esferas da vida e a calquera tipo de lectura: ler para obter
información, ler para aprender a propia lingua, ler por pracer.
▪ O bloque 3, Comunicación escrita: escribir, potencia o uso persoal, autónomo e crea-
tivo da lingua escrita. Este uso da lingua implica o coñecemento das posibilidades que
ofrece o código desde o punto de vista do léxico, da ortografía, da estrutura do discurso e
da dimensión estética. A produción escrita significará buscar para cada situación o tipo de
texto, adecuando, planificando e redactando, atendendo a aspectos diversos e revisando
a escrita final. Nesta etapa consolidaranse o dominio de técnicas gráficas, a relación son-
grafía, as normas ortográficas convencionais e a disposición do texto. O ensino do proceso
de escritura pretende conseguir que o alumnado tome conciencia deste proceso como un

procedemento estruturado en tres partes: planificación, redacción a partir de borradores e

redacción e revisión do texto definitivo.
▪ O bloque 4, Coñecemento da lingua, integra contidos relacionados co código e coa súa
organización e responde á necesidade de reflexión sobre a propia lingua, coa finalidade de
servir de base para o uso correcto da lingua, afastándose da pretensión de utilizar os co-
ñecementos lingüísticos como fin en si mesmo. Os contidos estrutúranse arredor de catro
eixes. O primeiro é a observación da palabra, o seu uso e os seus valores significativos e
expresivos; o segundo aborda as relacións gramaticais que se establecen entre as pala-
bras e os grupos de palabras dentro do texto; o terceiro afonda nos elementos que partici-
pan na confección dun discurso correcto; e o cuarto céntrase na valoración e coñecemento
da lingua galega dentro do contexto plurilingüe.
▪ O bloque 5, Educación literaria, asume o obxectivo de facer dos alumnos e das alum-
nas lectores competentes, implicados nun proceso de formación lectora que continúe ao
longo de toda a vida. Para acadar este obxectivo é necesario alternar a lectura, compren-
sión e interpretación de obras literarias próximas aos seus gustos persoais e á súa ma-
durez cognitiva coa de textos literarios e obras completas que acheguen o coñecemento
básico sobre algunhas obras representativas tradicionais e actuais da nosa literatura.
Os tres primeiros bloques do currículo, a lingua oral e a escrita, desenvolveranse a

través dun traballo sistemático que utilice unha ampla gama de situacións comunicativas,
cotiás e funcionais. Na vida diaria da escola prodúcense moitas situacións de comunica-
ción oral que se potenciarán e aproveitarán para acadar obxectivos de área; entre estas
situacións están: as comunicacións para planificar; chegar a consenso; poñer en común;
debater; tomar decisións sobre procesos que se van seguir; establecer responsabilidades;
comunicar resultados; comparar; contrastar respostas, opinións e significados; xustificar e
verbalizar estratexias; valorar tarefas; transmitir emocións e informacións; estruturar coñe-
cemento; defender argumentos e puntos de vista; preguntar... A práctica destas situacións
colaborará no labor da lingua como vehículo e instrumento para a aprendizaxe das distin-
tas áreas do currículo. Con todo, para acadar unha correcta competencia en comunicación
lingüística, as prácticas orais deben formar parte da actividade cotiá da aula en todas as
áreas do currículo.
O cuarto bloque, debe ser abordado na aula, de forma contextualizada, relacionado coa
comprensión e produción de textos, froito da concepción do coñecemento da lingua como

instrumento e non como fin en si mesmo. O quinto bloque pretende reforzar o bloque 2, en-
gadindo o achegamento ao feito literario, para que o alumnado o recoñeza como vehículo
de comunicación, fonte de coñecemento da nosa cultura e como recurso de gozo persoal.
Do mesmo xeito, complementa o bloque 3, motivando outro tipo de produción escrita que
atenda especialmente a creatividade do alumnado.
O tratamento de todos estes contidos ten que ser abordado desde unha óptica compe-
tencial, valorando as relacións que cada un deles ten coas competencias clave, que apa-
recen especificadas, a partir dos estándares de aprendizaxe avaliables, neste currículo.
A avaliación terá que ser coherente coa diversidade de contidos traballados e, polo tan-
to, ter en conta os contidos abordados nos 5 bloques en que se estrutura este currículo. Do
mesmo xeito, deberá ser unha avaliación competencial, que teña en conta a relación que
se establece no currículo entre os estándares de aprendizaxe detallados en cada bloque,
coas competencias clave.
Esta área de Lingua galega e literatura está estreitamente relacionada coa de lingua
castelá e literatura. Ambas áreas teñen unha distribución de contidos similar en cada un
dos cursos que conforman a educación primaria. Evidentemente, cada lingua ten as súas
características propias, polo que requiren dun tratamento e traballo específico, pero hai
determinados aspectos do currículo que, pola afinidade que presentan en ambas as áreas,
precisan ser abordados de maneira parella. O profesorado implicado no proceso de ensino
e aprendizaxe de lingua galega e literatura e de lingua castelá e literatura, en cada curso
da educación primaria, deberá organizar o seu labor para evitar a repetición de contidos
teóricos cun tratamento similar. Serán os contidos do bloque 4 os que requiren unha maior
distribución entre as dúas áreas, pero algúns dos tres primeiros bloques, que teñen que ver
coas características da tipoloxía textual, coas normas básicas de presentación de traballos

ou o uso da puntuación, tampouco deben ser abordados en ambas as áreas desde un
punto de vista teórico. Do mesmo xeito, é preciso que o profesorado se decante polo uso
da mesma terminoloxía nas dúas linguas para non dificultar innecesariamente o proceso
de ensino e aprendizaxe do alumnado. Todas estas medidas deberán ser contempladas
na programación anual de cada área, para cada curso da educación primaria, onde tamén
deberá mencionarse, se é preciso, a colaboración entre o profesorado para desenvolver
determinadas actividades ou probas orais.
Do mesmo xeito, no centro teñen presenza lingua(s) estranxeira(s) que tamén son
abordadas na aula desde un enfoque comunicativo. Na busca dun tratamento integrado

de linguas é preciso que, igual que acontece no caso das dúas linguas cooficiais, haxa
unha coordinación entre o profesorado destas linguas e o de lingua estranxeira, para
evitar a repetición de contidos teóricos, na liña dos que se mencionaron para as linguas
ambientais, e se unifique a terminoloxía, sempre que sexa preciso. Ademais, non se pode
esquecer que o achegamento do alumnado á lingua estranxeira se produce, na maior par-
te dos casos, partindo das linguas próximas, a materna e a(s) ambiental(is). Polo tanto,
na programación de todas as áreas lingüísticas terán que terse en conta as iniciativas que
promoven o tratamento integrado das linguas, así como a colaboración entre o profesora-
do antes detallada.
En definitiva, o currículo desta área persegue como obxectivo último crear cidadáns e
cidadás conscientes e interesados no desenvolvemento e na mellora da súa competencia
comunicativa e capaces de interactuar satisfactoriamente en todos os ámbitos que forman
e van formar parte da súa vida.

DOG Núm. 171

ÁREA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO PRIMEIRO
BLOQUE 1. COMUNICACIÓN ORAL: FALAR E ESCOITAR
 a  B1.1. Comprensión de textos orais  B1.1. Comprender a infor-  LGB1.1.1. Comprende a  CCL
 e moi sinxelos procedentes da radio ou mación xeral e relevante de información xeral e relevante  CAA
da televisión, para obter información textos orais moi sinxelos de textos orais moi sinxelos
ISSN1130-9229
xeral e relevante sobre feitos e acon- procedentes da radio ou da procedentes da radio ou da

tecementos próximos á experiencia televisión, próximos á ex- televisión, próximos á expe-
infantil. periencia infantil. riencia infantil.

 b  B1.2. Comprensión global e específi-  B1.2. Comprender informa-  LGB1.2.1. Comprende infor-  CCL
 d ca de informacións audiovisuais moi cións audiovisuais sinxelas macións relevantes e especí-  CD

sinxelas procedentes de diferentes de carácter específico pro- ficas moi evidentes de docu-
 e  CAA
soportes. cedentes de diferentes so- mentos audiovisuais sinxelos
 i portes. que presenten imaxes e/ou  CSC
sons moi redundantes co
contido.
 a  B1.3. Comprensión e produción de  B1.3. Comprender e pro-  LGB1.3.1. Participa nunha  CCL
 b textos orais moi sinxelos para apren- ducir textos orais sinxelos, conversa entre iguais, com-  CAA
der e para informarse, tanto os pro- propios do uso cotián ou do prendendo o que di o interlo-
 c  CSC
ducidos con finalidade didáctica como ámbito académico. cutor e contestando se é pre-
 e os de uso cotián (breves exposicións ciso.  CSEIEE
 o ante a clase, conversas sobre conti-
dos de aprendizaxe e explicación so-  LGB1.3.2. Sigue unha expo-  CCL
bre a organización do traballo). sición breve da clase ou ex-  CAA
plicacións sobre a organiza-
ción do traballo.
Páx. 37982
 LGB1.3.3. Elabora e produce  CCL
textos orais moi breves e sin-  CSIEE
xelos ante a clase.
 CAA
DOG Núm. 171

 LGB1.3.4. Participa no traba-  CCL

llo en pequeno grupo.  CSIEE
 CAA
 LGB1.4.1. Atende as inter-  CCL

ISSN1130-9229
 a  B1.4. Actitude de escoita adecuada  B1.4. Manter unha ade-

nas diferentes situacións comunicati- cuada actitude de escoita, vencións dos e das demais,  CSC
 c
vas cotiás (conversas e exposicións ante situacións comunicati- en conversas e exposicións,
 e sen interromper.
orais) e respecto polas opinións de vas cotiás, respectando as
 o

quen fala, sen interrupcións inade- intervencións dos e das
 LGB1.4.2. Respecta as opi-  CCL
cuadas. demais.
nións da persoa que fala, en  CSC

situacións comunicativas co-
tiás.
 a  B1.5. Participación e cooperación nas  B1.5. Participar nas diver-  LGB1.5.1. Respecta as  CCL
situacións comunicativas da aula (pe- sas situacións de interac- quendas de palabra nos in-  CSC
 c
ticións, anuncios, ordes, explicacións ción oral que se producen tercambios orais.
 d  CAA
sinxelas, avisos, instrucións, conver- na aula amosando valora-
 e sas ou pequenas narracións), con ción e respecto polas nor-  LGB1.5.2. Respecta as opi-  CCL
 o respecto das normas que rexen a in- mas que rexen a interac- nións das persoas participan-  CSC
teracción oral (quendas de palabra, ción oral. tes nos intercambios orais.
 CCEC
mantemento do tema, mostra de inte-
rese, mirar a quen fala e actitude re-
 LG1.5.3. Utiliza a lingua  CCL
ceptiva de escoita).
galega en calquera situación  CSC
de comunicación dentro da
 CCEC
aula e valora o seu uso fóra
dela.
 LGB1.5.4. Mira a quen fala  CCL
Páx. 37983
nun intercambio comunicati-  CSC
vo oral.
 CCEC
DOG Núm. 171

 LGB1.5.5. Mantén o tema  CCL

vo oral, mostra interese e
 CCEC
unha actitude receptiva de
escoita.
ISSN1130-9229
 LGB1.5.6. Participa na con-  CCL

versa formulando e contes-  CSC
tando preguntas.

 CCEC
 CAA
 a  B1.6. Uso de fórmulas sinxelas de  B1.6. Usar fórmulas sinxe-  LGB1.6.1. Usa fórmulas  CCL
 b tratamento adecuadas para saudar, las de tratamento adecua- sinxelas de tratamento ade-  CAA
despedirse, presentarse, felicitar, das nos intercambios co- cuadas para saudar, despe-
 e
agradecer, escusarse e solicitar axu- municativos máis habituais. dirse, presentarse, felicitar,
da. agradecer, escusarse e soli-
citar axuda.
 b  B1.7. Actitude de cooperación e de  B1.7. Amosar respecto e  LGB1.7.1. Amosa respecto  CCL
 d respecto en situacións de aprendiza- cooperación nas situacións ás ideas dos e das demais e  CAA
xe compartida. de aprendizaxe en peque- contribúe ao traballo en pe-
 e  CSIEE
no grupo. queno grupo.
 o
 E  B1.8. Interese por expresarse oral-  B1.8. Interesarse por amo-  LGB1.8.1. Interésase por  CCL
 o mente coa pronuncia e coa entoación sar unha pronuncia e ento- expresarse oralmente coa  CAA
adecuadas. ación adecuadas. pronuncia e entoación ade-
 CCEC
cuada a cada acto comunica-
Páx. 37984
tivo e propia da lingua gale-  CSIEE
ga.
DOG Núm. 171

 a  B1.9. Recoñecemento de usos de  B1.9. Recoñecer usos de  LGB1.9.1. Identifica o uso da  CCL
 d linguaxe discriminatoria coas diferen- linguaxe discriminatoria linguaxe discriminatoria e se-  CSC
zas. coas diferenzas. xista evidente.
 e
 o  LGB1.9.2. Usa unha linguaxe  CCL
ISSN1130-9229
respectuosa coas diferenzas,  CSC

en especial as referentes ao
xénero, ás razas e ás etnias.

 a  B1.10.Identificación da lingua galega  B1.10. Identificar a lingua  LGB1.10.1. Identifica a lingua  CCL
 d con diversos contextos de uso oral da galega con diversos con- galega oral con diversos con-  CCEC
lingua: en diferentes ámbitos profe- textos de uso oral. textos profesionais: sanida-
 e
sionais (sanidade, educación, medios de, educación, medios de
de comunicación...) e en conversas comunicación...
con persoas coñecidas ou descoñe-
cidas.  LGB1.10.2. Recoñece a  CCL
posibilidade de uso da lingua  CCEC
galega en conversas con
 CSC
persoas coñecidas ou des-
coñecidas.
BLOQUE 2. COMUNICACIÓN ESCRITA: LER
 b  B2.1. Comprensión de informacións  B2.1. Comprender a infor-  LGB2.1.1. Comprende a  CCL

 e concretas en textos de uso cotián mación explícita en textos información relevante de tex-  CD
como invitacións, felicitacións, notas sinxelos de uso cotián ou tos sinxelos, sobre feitos e
 I  CSC
e avisos ou mensaxes curtas. procedentes dos medios de acontecementos próximos á
 j comunicación. experiencia do alumnado,
 B2.2. Comprensión de información
Páx. 37985
 o xeral sobre feitos e acontecementos procedentes dos medios de
próximos á experiencia do alumnado comunicación social.
DOG Núm. 171

en textos breves e sinxelos proceden-  LGB2.1.2. Comprende infor-  CCL

tes dos medios de comunicación so- macións concretas en textos
cial, especialmente a noticia. sinxelos, propios de situa-
 B2.3. Localización de información en cións cotiás, como invita-
textos para aprender vinculados á cións, felicitacións, notas e
ISSN1130-9229
experiencia, tanto en textos produci- avisos ou mensaxes curtas.

dos con finalidade didáctica como nos
de uso cotián (folletos, descricións,  LGB2.1.3. Localiza informa-  CCL
instrucións e explicacións). ción en textos breves e sin-

 CAA
xelos vinculados á experien-
 CSIEE
cia, tanto os producidos con

finalidade didáctica como os
de uso cotián (folletos, des-
cricións, instrucións e expli-
cacións).
 b  B2.4. Interpretación da información  B2.2. Interpretar e com-  LGB2.2.1. Interpreta e com-  CCL
 e das ilustracións. prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a  CAA
a información procedente información de ilustracións.
 CSC
de ilustracións.
 CSIEE
 CMCT
 a  B2.5. Lectura guiada de textos sinxe-  B2.3. Ler, de forma guiada,  LGB2.3.1. Descodifica de  CCL
 b los adecuados aos intereses infantís textos sinxelos adecuados forma axeitada na lectura de  CAA
para chegar progresivamente á ex- aos seus intereses para textos moi sinxelos.
 e
presividade e autonomía lectoras. chegar progresivamente á
expresividade e autonomía  LGB2.3.2. Le textos sinxelos  CCL
Páx. 37986
lectoras. en voz alta, acadando pro-
gresivamente a velocidade
axeitada.
DOG Núm. 171

 a  B2.6. Introdución ao uso xeral das  B2.4. Usar as bibliotecas  LGB2.4.1. Utiliza as bibliote-  CCL
 b bibliotecas da aula e do centro, como de aula e de centro, res- cas de aula e de centro, res-  CAA
instrumento cotián de busca de in- pectando as normas bási- pectando as normas básicas
 e  CSC
formación e fonte de recursos tex- cas de funcionamento. e máis sinxelas do seu fun-
 i tuais diversos. cionamento.
ISSN1130-9229
 LGB2.4.2. Valora a utilidade  CCL

das bibliotecas de aula e de  CAA
centro e manipula os libros

 CSC
con coidado, devolvéndoos
ao seu sitio logo de lelos.
 a  B2.7. Iniciación á creación da biblio-  B2.5. Ter interese por ter  LGB2.5.1. Amosa interese  CCL
 b teca persoal. unha biblioteca propia. pola conservación e organi-  CAA
zación dos seus libros.
 e  CSC
 a  B2.8. Interese polos textos escritos  B2.6. Amosar interese  LGB2.6.1. Amosa interese  CCL
 b como fonte de aprendizaxe e como polos textos escritos como pola lectura como fonte de  CAA
medio de comunicación de experien- fonte de aprendizaxe e aprendizaxe e medio de co-

 e  CSC
cias e de regulación da convivencia. medio de comunicación. municación.
 CCEC
 a  B2.9. Adquisición progresiva da auto-  B2.7. Amosar certa auto-  LGB2.7.1. Selecciona textos  CCL
 b nomía lectora, da capacidade de nomía lectora e capacidade do seu interese con certa au-
elección de temas e de textos e de de selección de textos do tonomía, en función dos seus
 e
expresión das preferencias persoais. seu interese, así como ser gustos e preferencias e ex-
 m quen de expresar preferen- plica dun xeito moi sinxelo,
cias. as súas preferencias lecto-
Páx. 37987
ras.
DOG Núm. 171

 LGB2.7.2. Expresa, de ma-  CCL

neira sinxela, opinións e valo-  CSC
racións sobre as lecturas fei-
 CAA
tas.
 CSIEE
ISSN1130-9229
BLOQUE 3. COMUNICACIÓN ESCRITA: ESCRIBIR
 B3.1. Produción e reescritura de  B3.1. Producir e reescribir  LGB3.1.1. Produce e reescri-  CCL

textos moi sinxelos relativos a situa- textos sinxelos relativos a be textos moi sinxelos relati-  CSIEE
cións cotiás infantís como invitacións, situacións cotiás infantís, vos a situacións cotiás infan-
 CAA
felicitacións, notas ou avisos. aqueles propios dos me- tís como invitacións, felicita-
 B3.2. Composición de textos moi dios de comunicación ou cións, notas ou avisos.
sinxelos propios dos medios de co- os relacionados coa esco-
municación social e/ou dos seus ele- la, respectando as conven-  LGB3.1.2. Elabora pequenos  CCL
mentos (novas sinxelas e breves, titu- cións elementais da escri- textos con certa coherencia e  CAA
lares, pés de foto…) sobre aconte- ta. de xeito creativo.
 CSIEE
cementos próximos á experiencia do
 a alumnado en soportes habituais no  LGB3.1.3. Usa o punto nos  CCL
 b ámbito escolar. seus escritos.

 e  B3.3. Composición de textos moi
sinxelos relacionados coa escola para  LGB3.1.4. Interésase por  CCL
organizar e comunicar información aplicar as regras ortográficas,  CSC
(listaxes, descricións, explicacións con especial atención ao uso
 CCEC
elementais). das maiúsculas.
 B3.4. Respecto polas convencións
xerais da escrita: uso das maiúsculas  LGB3.1.5. Compón peque-  CCL
e do punto. nos textos propios dos me-  CAA
Páx. 37988
dios de comunicación social
 CSIEE
e/ou dos seus elementos
(novas sinxelas e breves, ti-
DOG Núm. 171

tulares, pés de foto…) sobre

acontecementos próximos á
súa experiencia.
 LGB3.1.6. Compón textos  CCL

ISSN1130-9229
relacionados coa escola: lis-  CAA

taxes,descricións e explica-
 CSIEE
cións elementais.

 a  B3.5. Utilización de xeito guiado de  B3.2. Utilizar de xeito guia-  LGB3.2.1. Utiliza de xeito  CCL
 b estratexias para a produción de tex- do estratexias para a pro- guiado estratexias para a  CAA
tos, respondendo as preguntas de pa- dución de textos, respon- produción de textos, respon-
 e
ra quen, e que escribir, recoñecendo dendo as preguntas de pa- dendo as preguntas de para
o tipo de texto (nota, aviso, conto). ra quen, e que escribir, re- quen, e que escribir, recoñe-
coñecendo o tipo de texto cendo o tipo de texto (nota,
(nota, aviso, conto). aviso, conto).
 a  B3.6. Creación de textos moi sinxelos  B3.3. Elaborar textos moi  LGB3.3.1. Elabora textos moi  CCL
 b con intención informativa utilizando a sinxelos que combinen a sinxelos que combinan a lin-  CSC
linguaxe verbal e non verbal: carteis linguaxe verbal e a non guaxe verbal e non verbal:
 e  CCEC
publicitarios, anuncios, cómic. verbal. carteis publicitarios, anun-
 j cios, cómic.  CAA
 o  CSIEE
 b  B3.7. Iniciación á utilización de pro-  B3.4. Usar, de xeito guia-  LGB3.4.1. Usa de xeito guia-  CCL
 d gramas informáticos de procesamen- do, programas informáticos do, programas informáticos  CD
to de textos. de procesamento de texto. de procesamento.
 e  CAA
 i  CSIEE
Páx. 37989
 j
DOG Núm. 171

 b  B3.8. Utilización de elementos gráfi-  B3.5. Utilizar recursos  LGB3.5.1. Ilustra creativa-  CCL
 e cos sinxelos, como a ilustración, para gráficos, como a ilustra- mente os seus escritos con  CD
facilitar a comprensión. ción, que faciliten a com- imaxes redundantes co seu
 i  CSIEE
prensión dos textos. contido.
 j
ISSN1130-9229
 a  B3.9. Interese polo coidado e a pre-  B3.6. Interesarse pola  LGB3.6.1. Interésase pola  CCL
 b sentación dos textos escritos e res- presentación dos traballos presentación dos textos se-  CD
pecto pola norma ortográfica. escritos e valorar a lingua guindo as normas básicas de

 e  CAA
 B3.10. Interese polos textos escritos escrita como medio de co- presentación establecidas:
 i
como medio de aprendizaxe e como municación e de expresión disposición no papel, limpeza

medio de comunicación de experien- creativa. e calidade caligráfica.
cias, de regulación da convivencia e
de expresión creativa.  LGB3.6.2. Valora a lingua  CCL
escrita como medio de co-  CSC
municación e de expresión
creativa.

 e  B4.1. Inicio na identificación implícita  B4.1. Utilizar terminoloxía  LGB4.1.1. Sinala a denomi-  CCL
e uso dalgúns termos lingüísticos lingüística e gramatical moi nación dos textos traballados  CAA
elementais: denominación dos textos básica, como apoio á com- e recoñece nestes, de forma
traballados; palabra e sílaba, nome prensión e á produción de xeral, palabras e sílabas
propio. textos, así como aplicar o
 B4.2. Observación das variacións seu coñecemento no uso  LGB4.1.2. Diferencia as  CCL
morfolóxicas (de singular e plural, fe- da lingua. sílabas que conforman cada  CAA
minino e masculino) en textos. palabra.
Páx. 37990
 LGB4.1.3. Identifica os no-  CCL
mes propios a partir de pala-  CAA
bras dadas, frases ou textos.
DOG Núm. 171

 LGB4.1.4. Sinala o xénero e  CCL

número de palabras dadas.  CAA
 b  B4.3. Iniciación ao coñecemento das  B4.2. Coñecer, de forma  LGB4.2.1. Coñece, de forma  CCL
ISSN1130-9229
 e normas ortográficas máis sinxelas. xeral, as normas ortográfi- xeral, as normas ortográficas  CSC
cas máis sinxelas. máis sinxelas e aprecia o seu
 CCEC
valor social e a necesidade
de cinguirse a elas.

 e  B4.4. Recoñecemento da relación  B4.3. Recoñecer a relación  LGB4.3.1. Recoñece a rela-  CCL
entre son e grafía no sistema lingüís- entre son e grafía así como ción entre son e grafía.  CAA
tico galego. as palabras como instru-
 B4.5. Identificación da palabra como mento para a segmenta-  LGB4.3.2. Separa as pala-  CCL
instrumento para a segmentación da ción da escritura. bras que conforman un  CAA
escritura. enunciado.
 e  B4.6. Identificación de similitudes e  B4.4. Comparar aspectos  LGB4.4.1. Compara aspectos  CCL
 o diferenzas entre as linguas que coñe- moi básicos das linguas moi elementais e evidentes  CAA
ce para mellorar na súa aprendizaxe que coñece para mellorar (gráficos, fonéticos, sintácti-
e lograr unha competencia comunica- na súa aprendizaxe e lo- cos, léxicos) das linguas que
tiva integrada. grar unha competencia in- coñece.
tegrada.
 b  B5.1. Recreación e reescritura moi  B5.1. Recrear e reescribir  LGB5.1.1. Recrea e reescri-  CCL
sinxela, usando modelos, de diversos de xeito moi sinxelo diver- be de xeito moi sinxelo diver-
 d  CAA
textos literarios (narrativos ou poéti- sos textos literarios, usan- sos textos literarios: breves
Páx. 37991
 e contos, poemas, refráns, adi-  CCEC
cos): breves contos, poemas, refráns, do modelos.
 o viñas, trabalinguas, cantigas
adiviñas, trabalinguas, cantigas e xo-
e xogos de sorte; usando
gos de sorte.
modelos.
DOG Núm. 171

 B5.2. Valoración e aprecio do texto  LGB5.1.2. Valora textos  CCL

literario galego como vehículo de co- breves e sinxelos da literatu-  CCEC
municación, fonte de coñecemento da ra galega como fonte de co-
nosa cultura e como recurso de gozo ñecemento da nosa cultura e
persoal. como recurso de gozo per-
ISSN1130-9229
soal.
 b  B5.3. Lectura guiada de textos ade-  B5.2. Ler, de forma guiada,  LGB5.2.1. Le, de forma guia-  CCL
cuados aos intereses infantís, para textos adecuados aos inte- da, textos en silencio, ade-

 d  CCEC
chegar progresivamente á expresivi- reses infantís, para chegar cuados aos intereses infan-
 e  CD
dade e á autonomía lectoras. progresivamente á expresi- tís, para chegar progresiva-

 i vidade e á autonomía lec- mente á autonomía lectora.
toras.
 LGB5.2.2. Le, de forma guia-  CCL
da e en voz alta, textos ade-  CCEC
cuados aos intereses infan-
 CD
tís, para chegar progresiva-
mente á expresividade lecto-
ra.
 b  B5.4. Recreación e composición de  B5.3. Recrear e compoñer  LGB5.3.1. Recrea e compón  CCL
 e breves relatos para comunicar senti- breves relatos a partir de breves relatos, a partir de  CCEC
mentos e experiencias persoais. modelos sinxelos. modelos sinxelos, para co-
 o  CSC
municar sentimentos e expe-
riencias persoais.
 a  B5.5. Valoración da literatura en cal-  B5.4. Valorar a literatura en  LGB5.4.1. Valora a literatura  CCL
 d quera lingua (maioritaria, minoritaria calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve-  CSC
Páx. 37992
ou minorizada), como vehículo de hículo de comunicación e hículo de comunicación e
 e  CCEC
comunicación e como recurso de go- como recurso de gozo per- como recurso de gozo per-
 o zo persoal. soal. soal.
DOG Núm. 171

 a  B5.6. Interese por coñecer os mode-  B5.5. Amosar interese,  LGB5.5.1. Amosa curiosida-  CCL
 d los narrativos e poéticos que se utili- respecto e tolerancia ante de por coñecer outros cos-  CCEC
zan noutras culturas. as diferenzas persoais, so- tumes e formas de relación
 e
 B5.7. Comparación de imaxes, sím- ciais e culturais. social, respectando e valo-
 o rando a diversidade cultural.
bolos e mitos facilmente interpreta-
ISSN1130-9229
bles que noutras culturas serven para

entender o mundo e axudan a coñe-
cer outras maneiras de relacións so-

ciais.
ÁREA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO SEGUNDO
 a  B1.1. Comprensión e valoración de  B1.1. Comprender a infor-  LGB1.1.1. Comprende a  CCL

 e textos orais sinxelos procedentes da mación xeral e relevante de información xeral e relevante  CAA
radio e da televisión para obter infor- textos orais sinxelos pro- de textos orais sinxelos pro-
mación xeral e relevante sobre feitos cedentes da radio ou da te- cedentes da radio ou da tele-
e acontecementos próximos á expe- levisión, próximos á expe- visión, próximos á experien-
riencia infantil e ao contorno máis in- riencia infantil. cia infantil.
mediato.
 LGB1.1.2. Recoñece a fun-  CCL
ción dos medios de comuni-  CSC
cación como fonte de infor-
mación.
Páx. 37993
 b  B1.2. Comprensión global e específi-  B1.2. Comprende informa-  LGB1.2.1. Comprende infor-  CCL
ca de informacións audiovisuais sin- cións audiovisuais sinxelas macións relevantes sinxelas  CD
DOG Núm. 171

 d xelas procedentes de diferentes so- procedentes de diferentes dos documentos audiovisuais  CAA
 e portes establecendo relacións de soportes. que inclúan imaxes e ele-  CSC
identificación, de clasificación e de mentos sonoros de carácter
 i
comparación entre elas. redundante.
ISSN1130-9229
 b textos orais sinxelos para aprender e ducir textos orais sinxelos, conversa entre iguais, com-  CAA
para informarse, tanto os producidos propios do uso cotián ou do prendendo o que di o interlo-  CSC
 c
con finalidade didáctica como os de ámbito académico. cutor e contestando se é pre-

 e  CSEIEE
uso cotián (breves exposición ante a ciso.
 o clase, conversas sobre contidos de

aprendizaxe e explicación sobre a or-  LGB1.3.2. Sigue unha expo-  CCL
ganización do traballo). sición breve da clase ou ex-  CAA
plicacións sobre a organiza-
ción do traballo e pregunta,
se é preciso, para verificar a
súa comprensión.

textos orais sinxelos ante a  CSIEE

clase e responde preguntas  CAA
elementais sobre o seu con-
tido.

llo en grupo.  CSIEE
 CAA
Páx. 37994
 a  B1.4. Actitude de escoita adecuada  B1.4. Manter unha actitude  LGB1.4.1. Atende as inter-  CCL
ante situacións comunicativas e res- de escoita adecuada, res- vencións dos e das demais  CSC
 c
pecto das opinións de quen fala, sen pectando as opinións dos e en conversas e exposicións,
 e interrupcións inadecuadas. das demais. sen interromper.
DOG Núm. 171

 o  LGB1.4.2. Respecta as opi-  CCL

nións da persoa que fala.  CSC
ISSN1130-9229
 c situacións comunicativas da aula (pe- sas situacións de inter- quendas de palabra nos in-  CSC
ticións, anuncios, ordes, explicacións cambio oral que se produ- tercambios orais.
 d  CAA
sinxelas, avisos, instrucións, conver- cen na aula amosando va-
 e sas ou narracións de feitos vitais, loración e respecto polas

emocións e sentimentos), con valora- normas que rexen a inte-
nións das persoas participan-  CSC
ción e respecto das normas que re- racción oral.
tes nos intercambios orais.

xen a interacción oral (quendas de  CCEC
palabra, ton adecuado, mantemento
do tema, mostra de interese, mirar a  LGB1.5.3. Utiliza a lingua  CCL
quen fala, actitude receptiva de escoi- galega en calquera situación  CSC
ta e respecto ás opinións das demais de comunicación dentro da
 CCEC
persoas). aula e valora o seu uso fóra
dela.
 LGB1.5.4. Mira a quen fala  CCL

vo oral.
 CCEC
 LGB1.5.5. Mantén o tema  CCL

vo oral, mostra interese,
 CCEC
unha actitude receptiva de
escoita e respecta as opi-
Páx. 37995
nións das demais persoas.
DOG Núm. 171


tando preguntas.
 CCEC
 CAA
ISSN1130-9229
 a  B1.6. Uso de fórmulas de tratamento  B1.6. Usar fórmulas de  LGB1.6.1. Usa fórmulas de  CCL
 b adecuadas para saudar, despedirse, tratamento adecuadas nos tratamento adecuadas para  CAA
presentarse, felicitar, agradecer, es- intercambios comunicativos saudar, despedirse, presen-

 e
cusarse e solicitar axuda. máis habituais. tarse, felicitar, agradecer, es-
 o
cusarse e solicitar axuda.
 d respecto en situacións de aprendiza- cooperación nas situacións ás achegas dos e das de-  CAA
xe compartida. de aprendizaxe en grupo. mais e contribúe ao traballo
 e  CSIEE
en grupo.
 e  B1.8. Interese por expresarse oral-  B1.8. Interesarse por amo-  LGB1.8.1. Interésase por  CCL
 o mente coa pronuncia e coa entoación sar unha pronuncia e ento- expresarse oralmente coa  CAA
adecuadas. ación adecuadas. pronuncia e entoación axei-

 CCEC
tada a cada acto comunicati-
vo e propia da lingua galega.  CSIEE
 a  B1.9. Uso dunha linguaxe non discri-  B1.9. Usar unha linguaxe  LGB1.9.1. Identifica o uso da  CCL
 d minatoria e respectuosa coas diferen- non discriminatoria e res- linguaxe discriminatoria e se-  CSC
zas, en especial ás referentes ao xé- pectuosa coas diferenzas. xista evidente.
 e
nero, ás razas e ás etnias.
 o  LGB1.9.2. Usa unha linguaxe  CCL
Páx. 37996
respectuosa coas diferenzas,  CSC
en especial ás referentes ao
xénero, ás razas e ás etnias.
DOG Núm. 171

 a  B1.10. Identificación da lingua galega  B1.10. Identificar a lingua  LGB1.10.1. Identifica a lingua  CCL
con diversos contextos de uso oral da galega con diversos con- galega oral con diversos con-  CCEC
 d
 e de, educación, medios de
sionais (sanidade, educación, medios
 o comunicación...
de comunicación...) e en conversas
ISSN1130-9229
con persoas coñecidas ou descoñe-

 LGB1.10.2. Recoñece a  CCL
cidas.
validez da lingua galega para  CCEC
conversas con persoas co-
 CSC

ñecidas ou descoñecidas.
 b  B2.1. Comprensión de informacións  B2.1. Comprender e locali-  LGB2.1.1. Comprende a  CCL

concretas en textos de uso cotián zar información explícita en información relevante de tex-
 e  CD
tos sinxelos, sobre feitos e
como invitacións, felicitacións, notas textos sinxelos de uso co-  CSC
 I acontecementos próximos á
e avisos ou mensaxes curtas. tián ou procedentes dos
 j experiencia do alumnado,
 B2.2. Comprensión de información medios de comunicación. procedentes dos medios de
 o xeral sobre feitos e acontecementos comunicación.
próximos á experiencia do alumnado

 LGB2.1.2. Comprende infor-  CCL
en textos procedentes dos medios de
macións concretas en textos
comunicación social, especialmente a
sinxelos, propios de situa-
noticia. cións cotiás, como invita-
 B2.3. Localización de información en cións, felicitacións, notas e
textos para aprender vinculados á avisos ou mensaxes curtas.
experiencia, tanto en textos produci-
 LGB2.1.3. Localiza informa-  CCL
dos con finalidade didáctica como nos
ción en textos vinculados á
de uso cotián (folletos, descricións,  CAA
experiencia, tanto os produ-
instrucións e explicacións). cidos con finalidade didáctica  CSIEE
Páx. 37997
como os de uso cotián (folle-
tos, descricións, instrucións e
explicacións).
DOG Núm. 171

 b  B2.4. Integración de coñecementos e  B2.2. Interpretar e com-  LGB2.2.1. Interpreta e com-  CCL
 e de informacións procedentes de ilus- prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a  CAA
tracións. a información procedente información de ilustracións.
 CSC
de ilustracións.
 CSIEE
ISSN1130-9229
 CMCT
 a  B2.5. Lectura guiada de textos ade-  B2.3. Ler, de forma guiada,  LGB2.3.1. Descodifica de  CCL
cuados aos intereses infantís para textos adecuados aos seus forma axeitada na lectura de  CAA

 b
chegar progresivamente á expresivi- intereses para chegar pro- textos diversos.
 e
dade e autonomía lectoras. gresivamente á expresivi-

 B2.6. Dramatización e lectura drama- dade e autonomía lectoras,  LGB2.3.2. Le textos sinxelos,  CCL
tizada de textos literarios e non litera- e dramatiza cando é preci- en voz alta, coa velocidade
rios. so. adecuada.
 LGB2.3.3. Fai lecturas dra-  CCL

matizadas de textos.  CSC
 a  B2.7. Introdución ao uso das bibliote-  B2.4. Coñecer, de forma  LGB2.4.1. Usa a biblioteca  CCL
 b cas da aula e do centro, como ins- xeral, o funcionamento da de aula con certa autonomía,  CAA
trumento cotián de busca de informa- bibliotecas de aula, e de para obter datos e informa-
 e  CSC
ción e fonte de recursos textuais di- centro como instrumento cións, e colabora no seu coi-
 i versos. cotián de busca de infor- dado e mellora.
mación e fonte de recursos
textuais diversos.  LGB2.4.2. Coñece, de xeito  CCL
xeral, o funcionamento da bi-  CAA
blioteca de aula e de centro,
 CSC
como instrumento cotián de
Páx. 37998
busca de información e fonte
de recursos textuais diversos
DOG Núm. 171

 a  B2.8. Mantemento adecuado e am-  B2.5. Ter interese por ter  LGB2.5.1. Coida, conserva e  CCL
 b pliación da biblioteca persoal. unha biblioteca propia. organiza os seus libros.  CAA
 e  CSC
ISSN1130-9229
 b como fonte de aprendizaxe e como polos textos como fonte de pola lectura como fonte de  CAA
medio de comunicación de experien- aprendizaxe e medio de aprendizaxe, medio de co-
 e  CSC
cias, de regulación da convivencia e comunicación e de lecer. municación e de lecer.

 o de lecer.  CCEC
 a  B2.10. Desenvolvemento da autono-  B2.7. Amosar certa auto-  LGB2.7.1. Selecciona textos  CCL
 b mía lectora, da capacidade de elec- nomía lectora e capacidade do seu interese con certa au-
ción de temas e de textos e de expre- de selección de textos do tonomía, en función dos seus
 e
sión das preferencias persoais, así seu interese, así como ser gustos e preferencias.
 m como a apreciación do texto literario quen de expresar preferen-
 o como recurso de gozo persoal. cias.  LGB2.7.2. Explica dun xeito  CCL
moi sinxelo as súas prefe-  CSC
rencias lectoras.
 CAA
 CSIEE
 B3.1. Produción e reescritura de  B3.1. Producir e reescribir  LGB3.1.1. Produce e reescri-  CCL
 a textos sinxelos relativos a situacións textos sinxelos, relativos a be textos relativos a situa-  CSIEE
 b cotiás infantís como invitacións, felici- situacións cotiás infantís, cións cotiás infantís como in-
 CAA
tacións, notas ou avisos, utilizando as aqueles propios dos me- vitacións,felicitacións, notas
 e
características habituais deses textos. dios de comunicación ou ou avisos, utilizando as ca-
Páx. 37999
 o os relacionados coa esco- racterísticas habituais deses
 B3.2. Composición de textos sinxelos
propios dos medios de comunicación la. textos.
DOG Núm. 171

social e/ou dos seus elementos (no-  LGB3.1.2. Elabora o texto,  CCL
vas, titulares, pés de foto…) sobre con coherencia xeral e de  CAA
acontecementos próximos á expe- xeito creativo.
riencia do alumnado en soportes ha-  CSIEE
bituais no ámbito escolar.
ISSN1130-9229
 LGB3.1.3. Usa nos seus  CCL

 B3.3. Composición de textos sinxelos
escritos o punto, a coma,
relacionados coa escola para obter,
dous puntos, puntos suspen-
organizar e comunicar información
sivos, signos de exclamación
(cuestionarios, listaxes, descricións,

e interrogación.
explicacións elementais).
 B3.4. Respecto polas convencións  LGB3.1.4. Aplica, de maneira  CCL

xerais da escrita: uso das maiúsculas xeral, as regras ortográficas,  CSC
e do punto. con especial atención ao uso
 CCEC
 B3.5. Utilización de xeito guiado de das maiúsculas.
estratexias para a produción de tex-
tos, respondendo as preguntas de pa-  LGB3.1.5. Compón, seguindo  CCL
ra quen, e que escribir, recoñecendo modelos, textos relacionados  CAA
o tipo de texto (nota, aviso, conto). coa escola (listaxes, descri-
 CSIEE
cións e explicacións elemen-

tais) ou cos medios de co-
municación social (novas
sinxelas, titulares, pés de fo-
to) sobre acontecementos
próximo á súa experiencia.
 a  B3.6. Creación de textos sinxelos con  B3.2. Elaborar textos sinxe-  LGB3.2.1. Elabora textos  CCL
 b intención informativa utilizando a lin- los que combinen a lingua- sinxelos que combinan a lin-  CSC
guaxe verbal e non verbal: carteis xe verbal e a non verbal. guaxe verbal e non verbal:
Páx. 38000
 e  CCEC
publicitarios, anuncios, cómic. carteis publicitarios, anun-
 o  CSIEE
DOG Núm. 171

 b  B3.7. Iniciación á utilización de pro-  B3.3. Usar de xeito guiado,  LGB3.3.1. Usa de xeito guia-  CCL
 d gramas informáticos de procesamen- programas informáticos de do, programas informáticos  CD
to de textos. procesamento de texto. de procesamento de texto.
 e  CAA
 i  CSIEE
ISSN1130-9229
 j
 b  B3.8. Utilización de elementos gráfi-  B3.4. Utilizar recursos  LGB3.4.1. Ilustra creativa-  CCL
cos e sinxelos como a ilustración para gráficos, como a ilustra- mente os seus textos con

 e  CD
facilitar a comprensión. ción, que faciliten a com- imaxes redundantes co seu
 i  CSIEE
prensión dos textos. contido.

 j
 B3.9. Interese polo coidado e a pre-  B3.5. Presentar adecua-  LGB3.5.1. Presenta os textos  CCL
sentación dos textos escritos e res- damente os traballos escri- seguindo as normas básicas  CD
pecto pola norma ortográfica. tos en calquera soporte e de presentación estableci-
 CAA
 a  B3.10. Interese polos textos escritos valorar a lingua escrita co- das: disposición no papel,
como medio de aprendizaxe, como mo medio de comunicación limpeza e calidade caligráfi-
 b
medio de comunicación de experien- e de expresión creativa. ca.
 e
cias, de regulación da convivencia e
 i de expresión creativa.  LGB3.5.2. Valora a lingua  CCL
creativa.
 e  B4.1. Inicio na identificación implícita  B4.1. Utilizar terminoloxía  LGB4.1.1. Sinala a denomi-  CCL
e uso dos termos lingüísticos elemen- lingüística e gramatical bá- nación dos textos traballados  CAA
Páx. 38001
tais, nas actividades de produción e sica, como apoio á com- e recoñece nestes, enuncia-
interpretación: denominación dos tex- prensión e á produción de dos, palabras e sílabas.
DOG Núm. 171

tos traballados; enunciado, palabra e textos, así como aplicar o  LGB4.1.2. Diferencia as  CCL
sílaba, nome común e nome propio. seu coñecemento no uso sílabas que conforman cada  CAA
 B4.2. Observación das variacións da lingua. palabra.
morfolóxicas (de singular e plural, fe-
minino e masculino) en textos.  LGB4.1.3. Identifica nomes  CCL
ISSN1130-9229
comúns e propios a partir de  CAA

palabras dadas, frases ou
textos.

número de palabras dadas.  CAA
 b  B4.3. Coñecemento das normas  B4.2. Coñecer e aplicar as  LGB4.2.1. Coñece de forma  CCL
 e ortográficas máis sinxelas. normas ortográficas máis xeral as normas ortográficas  CSC
sinxelas. máis sinxelas e aprecia o seu
 CCEC
valor social e a necesidade
de cinguirse a elas.
 e  B4.4. Recoñecemento da relación  B4.3. Recoñecer a relación  LGB4.3.1. Recoñece a rela-  CCL
entre son e grafía no sistema lingüís- entre o son e grafía, así ción entre son e grafía.  CAA
tico galego. como as palabras como
 B4.5. Identificación da palabra como instrumento para a seg-  LGB4.3.2. Identifica as pala-  CCL
instrumento para a segmentación da mentación da escritura. bras como instrumento para  CAA
escritura. a segmentación da escritura.
 a  B4.6. Observación das diferenzas  B4.4. Recoñecer de forma  LGB4.4.1. Recoñece, de  CCL
 d entre a lingua oral e a lingua escrita. xeral, as diferenzas entre a forma xeral, as diferenzas  CCEC
lingua oral e a lingua escri- entre a lingua oral e a lingua
Páx. 38002
 e
ta. escrita.
 h
 m
DOG Núm. 171

 a  B4.7. Identificación de similitudes e  B4.5. Comparar aspectos  LGB4.5.1. Compara aspectos  CCL
diferenzas entre as linguas que coñe- básicos das linguas que moi elementais e evidentes
 d  CAA
ce para mellorar na súa aprendizaxe coñece para mellorar na (gráficos, fonéticos, sintácti-
 e cos, léxicos) das linguas que
e lograr unha competencia comunica- súa aprendizaxe e lograr
 h coñece.
tiva integrada. unha competencia integra-
ISSN1130-9229
 m da.

 b  B5.1. Recreación e reescritura de  B5.1. Recrear e reescribir  LGB5.1.1. Recrea e reescri-  CCL
be diversos textos literarios
 d diversos textos literarios sinxelos (na- diversos textos literarios,  CAA

sinxelos: contos, poemas, re-
rrativos ou poéticos): contos, poemas, usando modelos.  CCEC
 e fráns, adiviñas, trabalinguas,
refráns, adiviñas, trabalinguas, canti-
 o cantigas e xogos de sorte;
gas e xogos de sorte; usando mode- usando modelos.
los.
 B5.2. Valoración e aprecio do texto  LGB5.1.2. Valora os textos  CCL
da literatura galega como
literario galego como vehículo de co-  CCEC
fonte de coñecemento da no-
municación, fonte de coñecemento da
sa cultura e como recurso de
nosa cultura e como recurso de gozo
gozo persoal.
persoal.
 b  B5.3. Lectura guiada de textos ade-  B5.2. Ler, de forma guiada,  LGB5.2.1. Le, de forma guia-  CCL
cuados aos intereses infantís, para textos adecuados aos inte- da, textos en silencio, ade-
 d  CCEC
chegar progresivamente á expresivi- reses infantís, para chegar  CD
 e tís, para chegar progresiva-
dade e á autonomía lectoras. progresivamente á expresi-
 i mente á autonomía lectora.
vidade e á autonomía lec-
toras.  LGB5.2.2. Le, de forma guia-  CCL
da, textos en voz alta, ade-
 CCEC
Páx. 38003
tís, para chegar progresiva-  CD
mente á expresividade lecto-
ra.
DOG Núm. 171

 e poemas sinxelos e relatos breves pa- poemas sinxelos e relatos poemas sinxelos e relatos  CCEC
ra comunicar sentimentos, emocións, breves a partir de modelos breves, a partir de modelos
 CSC
preocupacións, desexos, estados de sinxelos dados. sinxelos dados, para comuni-
ánimo ou lembranzas. car sentimentos, emocións,
ISSN1130-9229
preocupacións, desexos, es-

tados de ánimo ou lembran-
zas.

 b  B5.5. Dramatización e lectura drama-  B5.4. Participar en drama-  LGB5.4.1. Participa en dra-  CCL
 d tizada de textos literarios sinxelos tizacións de textos literarios matizacións de textos litera-
adaptados á súa idade. sinxelos adaptados á súa rios sinxelos adaptados á súa
 e
idade. idade.
 d quera lingua (maioritaria, minoritaria calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve-  CSC
ou minorizada), como vehículo de hículo de comunicación e hículo de comunicación, e
 e  CCEC
comunicación e como recurso de go- como recurso de gozo per- como recurso de gozo per-
 o zo persoal. soal. soal.
 d los narrativos e poéticos que se utili- respecto e tolerancia ante de por coñecer outros cos-  CCEC
 e
 B5.8. Comparación de imaxes, sím- ciais e culturais. social, respectando e valo-
 o rando a diversidade cultural.
bolos e mitos facilmente interpreta-
Páx. 38004
ciais.
DOG Núm. 171

ÁREA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO TERCEIRO
 a  B1.1. Comprensión e valoración de  B1.1. Comprender textos  LGB1.1.1. Comprende as  CCL

 e textos orais sinxelos procedentes da orais sinxelos dos medios ideas principais dun texto  CAA
radio, da televisión ou da internet, con de comunicación, extraen- oral sinxelo dos medios de
ISSN1130-9229
especial incidencia na noticia, para do o sentido global e infor- comunicación, extraendo o

obter información xeral, específica e mación específica. sentido global da mensaxe.
relevante, sobre feitos e acontece-
mentos que resulten significativos e  LGB1.1.2. Identifica quen,  CCL

elaboración dun breve resumo. que e onde nunha noticia.  CAA
 LGB1.1.3. Elabora un breve  CCL

resumo, a partir de pregun-  CSC
tas, dun texto oral sinxelo e
valora os informativos da ra-
dio e da televisión como fon-
te de información.
 b  B1.2. Uso de documentos impresos,  B1.2. Utilizar os documen-  LGB1.2.1. Usa e manexa  CCL
 e dixitais e audiovisuais para obter, in- tos audiovisuais como ins- documentos impresos, au-  CD
formacións relevantes para realizar trumento de aprendizaxe. diovisuais e dixitais para ob-
 i  CAA
tarefas de aprendizaxe. ter a información máis impor-
tante e necesaria.  CSC
 LGB1.2.2. Selecciona infor-  CCL

macións relevantes dos do-  CD
cumentos audiovisuais para
 CAA
realizar tarefas de aprendiza-
Páx. 38005
xe  CSIEE
DOG Núm. 171

 b textos orais sinxelos para aprender e ducir textos orais sinxelos, conversa entre iguais, com-  CAA
para informarse, tanto os producidos propios do uso cotián ou do prendendo o que di o interlo-
 c  CSC
con finalidade didáctica como os de ámbito académico. cutor e intervindo adecuada-
 e uso cotián, de carácter informal (con- mente.  CSEIEE
ISSN1130-9229
 o versas entre iguais e no equipo de

traballo) e dun maior grao de formali-  LGB1.3.2. Sigue unha expo-  CCL
zación (exposicións da clase). sición da clase e extrae o  CAA
sentido global e as informa-

cións máis relevantes, pre-
guntando se é necesario pa-

ra verificar a súa compren-
sión.

textos orais sinxelos (expli-  CSIEE
cacións, breves exposicións,
 CAA
narracións curtas...) presen-
tando as ideas cunha cohe-
rencia lineal elemental e res-

ponde preguntas aclaratorias
elementais sobre o seu con-
tido.

llo en grupo.  CSIEE
 CAA
 CCL
Páx. 38006
DOG Núm. 171

 c ante situacións comunicativas, res- de escoita adecuada, res- vencións dos e das demais,  CSC
pectando as e opinións de quen fala e pectando as opinións dos e en conversas e exposicións
 e
sen interrupcións inadecuadas. das demais. sen interromper.
ISSN1130-9229


 c situacións comunicativas (expresións sas situacións de interac- quendas de palabra nos in-  CSC
espontáneas, informacións, conver- ción oral que se producen tercambios orais.

 d  CAA
sas reguladores da convivencia, dis- na aula amosando valora-
 e cusións ou instrucións) con valoración ción e respecto polas nor-
 o e respecto das normas que rexen a mas que rexen a interac-
interacción oral (petición e quendas ción oral.
tes nos intercambios orais.
de palabra, mantemento do tema,  CCEC
respecto ás opinións das demais per-
soas, posturas e xestos adecuados).  LGB1.5.3. Utiliza a lingua  CCL
galega en calquera situación  CSC

de comunicación dentro da
 CCEC
aula e valora o seu uso fóra
dela.
 LGB1.5.4. Emprega unha  CCL

postura e xestualidade que  CSC
transmite predisposición para
 CCEC
interactuar cos demais.
Páx. 38007
 LGB1.5.5. Exprésase cunha  CCL
pronuncia e dicción correc-  CSC
tas.
 CCEC
DOG Núm. 171


tando preguntas.
 CCEC
 CAA
ISSN1130-9229
 a  B1.6. Uso de estratexias elementais  B1.6. Amosar interese por  LGB1.6.1. Elabora un discur-  CCL
 b para comprender e facer comprender expresarse en público co- so oral coherente, utilizando  CAA
as mensaxes orais: entoación, ritmo e herentemente, sen contra- un vocabulario adecuado á

 e
xestualidade. dicións, sen repeticións in- súa idade.
necesarias e usando nexos

adecuados.  LGB1.6.2. Elabora un discur-  CCL
so oral cohesivo, utilizando
algúns nexos básicos.
 LGB1.6.3. Amosa un discur-  CCL

so oral, claro, cunha pronun-  CCEC
cia e entoación axeitadas e
propias da lingua galega.
 b  B1.7. Produción de textos orais sinxe-  B1.7. Elaborar textos orais  LGB1.7.1. Elabora textos  CCL
 e los propios dos medios de comunica- sinxelos propios dos me- orais sinxelos propios dos  CD
ción social coa axuda de modelos dios de comunicación. medios de comunicación
  CAA
sinxelos e en situación de simulación. mediante simulación.
 CSIEE
 CSC
Páx. 38008
 d respecto en situacións de aprendiza- cooperación nas situacións ás ideas e achegas dos e  CAA
xe compartida. de aprendizaxe en grupo. das demais e contribúe ao
 e  CSIEE
traballo en grupo.
DOG Núm. 171

 e  B1.9. Interese por expresarse oral-  B1.9. Interesarse por amo-  LGB1.9.1. Interésase por  CCL
mente coa pronuncia e coa entoación sar unha pronuncia e ento- expresarse oralmente coa  CAA
adecuadas. ación adecuadas. pronuncia e entoación ade-
 CCEC
 CSIEE
ISSN1130-9229
tivo.
 a  B1.10. Uso, de forma xeral, dunha  B1.10. Usar, de forma  LGB1.10.1. Usa, de forma  CCL
 d linguaxe non discriminatoria e respec- xeral, unha linguaxe non xeral, unha linguaxe non se-  CSC

tuosa coas diferenzas. discriminatoria e respec- xista.
 e
tuosa coas diferenzas.

 o  LGB1.10.2. Identifica o uso  CCL
de linguaxe discriminatoria e  CSC
sexista evidente.
 a  B1.11. Comparación de textos orais  B1.11. Comparar textos  LGB1.11.1. Compara textos  CCL
 d sinxelos producidos en diferentes va- orais sinxelos producidos orais sinxelos producidos en  CCEC
riedades dialectais da lingua galega. en diferentes variedades diferentes variedades dialec-
 e
dialectais da lingua galega. tais da lingua galega.

 o
 a  B1.12. Identificación da lingua galega  B1.12. Identificar a lingua  LGB1.12.1. Identifica a lingua  CCL
 d con diversos contextos de uso oral da galega con diversos con- galega oral con diversos con-  CCEC
 e
sionais (sanidade, educación, medios de, educación, medios de
 o de comunicación...) e en conversas comunicación...
con persoas coñecidas ou descoñeci-
das.  LGB1.12.2. Recoñece a  CCL
Páx. 38009
 CSC
DOG Núm. 171

 b  B2.1. Comprensión da información  B2.1. Comprender, buscar,  LGB2.1.1. Comprende a  CCL

 e relevante en textos das situacións co- localizar e seleccionar in- información relevante de tex-  CD
tiás de relación social: corresponden- formación explícita en textos sinxelos procedentes dos
ISSN1130-9229
 I  CSC
cia escolar, normas da clase, normas tos sinxelos de soportes medios de comunicación so-
 j do comedor, normas do transporte e variados (webs infantís, li- cial ou propios de situacións
regras de xogos. bros, carteis). cotiás.

xeral en textos sinxelos procedentes  LGB2.1.2. Identifica as ideas  CCL
dos medios de comunicación social principais dun texto sinxelo

(incluídas webs infantís) con especial (narrativo, descritivo, exposi-
incidencia na noticia e nas cartas á di- tivo).
rección do xornal, localizando infor-
macións destacadas en portadas, titu-  LGB2.1.3. Busca, localiza e  CCL
lares, subtítulos, entradas. selecciona información con-  CAA
creta dun texto sinxelo.
 B2.3. Comprensión de información  CSIEE
relevante en textos para aprender e
para informarse, tanto os producidos  LGB2.1.4. Interpreta, perso-  CCL

con finalidade didáctica como os de nificacións e hipérboles en  CAA
uso cotián (folletos descricións, ins- textos sinxelos.
 CSIEE
trucións e explicacións).
 LGB2.1.5. Identifica a estru-  CCL
tura xeral dun texto.
 LGB2.1.6. Emprega o dicio-  CCL

nario, de xeito guiado, para
Páx. 38010
 CAA
resolver as dúbidas de voca-
 CSIEE
bulario que atopa nos textos.
DOG Núm. 171

 b  B2.4. Integración de coñecementos e  B2.2. Interpretar e com-  LGB2.2.1. Interpreta e com-  CCL
 e de informacións procedentes de dife- prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a  CAA
rentes soportes para aprender e con- a información procedente información de sinxelos gráfi-
trastar información, identificando e in-  CSC
de sinxelos gráficos, e ilus- cos e ilustracións, relacio-
terpretando os datos que se transmi- tracións. nando esta co contido do tex-  CSIEE
ISSN1130-9229
ten mediante sinxelos gráficos e ilus- to que a acompaña.  CMCT

tracións.
 b  B2.5. Subliñado e resumo da informa-  B2.3. Realizar o subliñado  LGB2.3.1. Realiza o subliña-  CCL

 e ción relevante dun texto sinxelo ade- das ideas principais dun do das ideas principais dun  CAA
cuado ao seu nivel.
texto sinxelo e resumir o texto sinxelo.

seu contido.
 LGB2.3.2. Realiza o resumo,  CCL
a partir de preguntas, dun  CAA
texto sinxelo.
 b  B2.6. Iniciación ás estratexias de  B2.4. Utilizar, de maneira  LGB2.4.1. Deduce, de ma-  CCL
 e control do proceso lector (anticipa- xeral, estratexias para me- neira xeral, o posible contido  CAA
ción, formulación de hipóteses, relec- llorar a lectura. dun texto antes de lelo, axu-
 CSIEE
tura...). dándose do título e as ilus-

tracións.
 LGB2.4.2. Relé un texto e  CCL

marca as palabras clave para  CAA
acadar a comprensión,cando
 CSIEE
é preciso.
 b  B2.7. Uso dirixido das tecnoloxías da  B2.5. Utilizar de xeito guia-  LGB2.5.1. Utiliza de xeito  CCL
información e das bibliotecas para ob- do as tecnoloxías da infor- guiado as tecnoloxías da in-  CD
Páx. 38011
 e
ter información e modelos para a lec- mación para obter informa- formación para obter infor-
tura.  CAA
ción e modelos para a lec- mación e modelos para a lec-
tura. tura.
DOG Núm. 171

 LGB2.5.2. Utiliza de xeito  CCL

guiado dicionarios dixitais pa-  CAA
ra interpretar a información
 CD
dun texto.
 CSIEE
ISSN1130-9229
 a  B2.8. Lectura persoal, silenciosa e en  B2.6. Ler, en silencio ou en  LGB2.6.1. Descodifica sen  CCL
 b voz alta, de textos sinxelos en galego voz alta, textos sinxelos en dificultade as palabras.  CAA
adaptados á idade e aos intereses galego, adaptados á súa

 e
das alumnas e dos alumnos. idade e aos seus intereses.  LGB2.6.2. Le textos sinxelos  CCL
en voz alta sen dificultade.
 LGB2.6.3. Le textos, adapta-  CCL

dos e próximos á súa expe-  CSC
riencia, en silencio, sen difi-
cultade.
 a  B2.9. Uso da biblioteca respectando  B2.7.Usar as bibliotecas de  LGB2.7.1. Utiliza as bibliote-  CCL
as súas normas de funcionamento e aula, e de centro, respec- ca de aula e de centro res-
 b  CAA
valorándoa como fonte de información tando as normas básicas pectando as normas básicas
 e  CSC
e de ocio e participación en actividade funcionamento, e partido seu o funcionamento.
 i des literarias. cipar en actividades litera-
 B2.10. Valoración das normas de rias.  LGB2.7.2. Valora as bibliote-  CCL
funcionamento da biblioteca como re- cas de aula e de centro como  CAA
curso para acceder facilmente a in- instrumento cotián de busca
 CSC
formación moi variada e manter un de información e fonte de re-
ambiente agradable de traballo e le- cursos textuais diversos.
cer.
Páx. 38012
 LGB2.7.3. Participa en activi-  CCL
dades literarias do centro.  CSC
 CCEC
DOG Núm. 171

 a  B2.11. Mantemento adecuado da súa  B2.8. Ter interese por ter  LGB2.8.1. Coida, conserva e  CCL
 b biblioteca persoal. unha biblioteca propia. organiza os seus libros.  CAA
 e  CSC
ISSN1130-9229
medio de comunicación de e de lecer. fonte de aprendizaxe e aprendizaxe e medio de co-
 e  CSC
medio de comunicación e municación e de lecer.

de lecer.  CCEC
 a  B2.13. Desenvolvemento da autono-  B2.10. Amosar certa auto-  LGB2.10.1. Selecciona textos  CCL
 b mía lectora, da capacidade de elec- nomía lectora e capacidade do seu interese, en función
ción de temas e de textos e de expre- de selección de textos do dos seus gustos e preferen-
 e
sión das preferencias persoais. seu interese, así como ser cias.
 m quen de expresar preferen-
cias.

 B3.1. Uso das estratexias de planifi-  B3.1. Usar, as estratexias  LGB3.1.1. Planifica a elabo-  CCL
cación, de textualización e revisión de planificación, textualiza- ración do texto, antes de co-  CSIEE
como partes do proceso escritor. ción e revisión do texto. mezar a escribir, xerando
 CAA
ideas, seleccionando e estru-
turando a información.
 a
 b
 LGB3.1.2. Elabora o texto,  CCL
 e con coherencia xeral e de  CAA
xeito creativo.
Páx. 38013
 CSIEE
 LGB3.1.3. Aplica, de forma  CCL

xeral, os signos de puntua-
DOG Núm. 171

ción (punto, coma, dous pun-

tos, puntos suspensivos, sig-
nos de exclamación e inte-
rrogación).
ISSN1130-9229
 LGB3.1.4. Aplica, de maneira  CCL

xeral, a norma lingüística: or-  CSC
tografía, léxico, morfosintaxe.
 CCEC

 a  B3.2. Composición de textos propios  B3.2. Producir textos sinxe-  LGB3.2.1. Elabora, en dife-  CCL
de situacións cotiás de relación social los de diferente tipoloxía rentes soportes, textos pro-
 b  CAA
(correspondencia escolar, mensaxes que permitan narrar, des- pios da vida cotiá e académi-
 e ca, imitando modelos: cartas  CD
curtas, normas de convivencia, avi- cribir e resumir, emocións e
 o e correos electrónicos, men-
sos, solicitudes, instrucións…, de informacións relacionadas
saxes curtas, normas de
acordo coas características propias con situacións cotiás e
convivencia, avisos, instru-
destes xéneros. aqueles que sexan caracte- cións…
 B3.3. Composición de textos de in- rísticos dos medios de co-
formación sinxelos, característicos municación.  LGB3.2.2. Redacta textos  CCL
dos medios de comunicación social, xornalísticos (noticias) e pu-

 CSC
sobre acontecementos significativos, blicitarios (anuncios e carteis)
de xeito creativo.  CCEC
con especial incidencia na noticia, en
situacións reais ou simuladas.  CAA
 LGB3.2.3. Elabora diferentes  CCL

tipos de textos (narrativos e
 CAA
descritivos) seguindo un
guión establecido.
Páx. 38014
 LGB3.2.4. Escribe textos  CCL
coherentes empregando al-
 CSC
gúns elementos de cohesión.
 CCEC
DOG Núm. 171

 LGB3.2.5. Resume breve-  CCL

mente o contido de textos  CSC
sinxelos, a partir de pregun-
 CAA
tas, propios do ámbito da vi-
da persoal ou familiar ou dos
ISSN1130-9229
medios de comunicación.
 b  B3.4. Produción de textos relaciona-  B3.3. Elaborar textos do  LGB3.3.1. Elabora por escrito  CCL
dos co ámbito académico para comu- ámbito académico para textos do ámbito académico  CAA

 e
nicar información (cuestionarios, re- comunicar información. moi sinxelos (cuestionarios,
 CSIEE
sumos, descricións, explicacións). resumos, descricións, expli-

cacións...) para obter e co-
municar información.
 a  B3.5. Creación de textos sinxelos con  B3.4. Elaborar textos sinxe-  LGB3.4.1. Elabora textos  CCL
 b intención informativa utilizando a lin- los que combinen a lingua- sinxelos que combinan a lin-  CSC
guaxe verbal e non verbal: carteis pu- xe verbal e a non verbal. guaxe verbal e non verbal:
 e  CCEC
blicitarios, anuncios, cómics. carteis publicitarios, anun-
 j cios, cómics.  CAA
 CSIEE
 b  B3.6. Uso guiado de programas in-  B3.5. Usar de xeito guiado,  LGB3.5.1. Usa de xeito guia-  CCL
 d formáticos de procesamento de tex- programas informáticos de do, programas informáticos  CD
tos. procesamento de texto. de procesamento de texto.
 e  CAA
 i  CSIEE
 j
Páx. 38015
 b  B3.7. Utilización de elementos gráfi-  B3.6. Utilizar recursos  LGB3.6.1. Usa recursos  CCL
 e cos e paratextuais sinxelos, para faci- gráficos e paratextuais que gráficos e paratextuais sinxe-  CD
litar a comprensión (ilustracións, su- faciliten a comprensión dos los (ilustracións, subliñados,
 i  CSIEE
gráficos e tipografía) para fa-
DOG Núm. 171

 j bliñados, gráficos e tipografía). textos. cilitar a comprensión dos tex-

tos.
 LGB3.6.2. Ilustra creativa-
mente os seus textos con
imaxes redundantes co seu
ISSN1130-9229
contido.
 a  B3.8. Interese polo coidado e a pre-  B3.7. Coidar a presenta-  LGB3.7.1. Coida a presenta-  CCL
sentación dos textos escritos e res- ción dos traballos escritos ción dos textos seguindo as

 b  CD
pecto pola norma ortográfica. en calquera soporte e valo- normas básicas de presenta-
 e  CAA
 B3.9.Valoración da escritura como rar a lingua escrita como ción establecidas: marxes,
 o medio de comunicación e disposición no papel, limpe-
instrumento de relación social, de ob-
tención,de reelaboración da informa- de expresión creativa. za, calidade caligráfica, sepa-
ción e dos coñecementos e de expre- ración entre parágrafos, inter-
sión creativa. liñado…
 LGB3.7.2. Valora a lingua  CCL

creativa.
 e  B4.1. Uso e identificación intuitiva de  B4.1. Utilizar terminoloxía  LGB4.1.1. Sinala a denomi-  CCL
terminoloxía moi elemental nas activi- lingüística e gramatical bá- nación dos textos traballados  CAA
dades de produción e interpretación: sica, como apoio á com- e recoñece nestes, enuncia-
denominación dos textos traballados, prensión e á produción de dos, palabras e sílabas.
enunciado, palabra e sílaba, xénero e textos, así como aplicar o
Páx. 38016
número, determinantes e formas ver- seu coñecemento na me-  LGB4.1.2. Identifica as for-  CCL
bais. llora do uso da lingua. mas verbais.  CAA
DOG Núm. 171

 LGB4.1.3. Separa as sílabas  CCL

que conforman cada palabra,  CAA
diferenciando a sílaba tónica
das átonas.
ISSN1130-9229
 LGB4.1.4. Identifica nun texto  CCL

substantivos e adxectivos.  CAA

número de palabras dadas e  CAA
é quen de cambialo.
 b  B4.2. Uso das normas ortográficas  B4.2. Aplicar, de forma  LGB4.2.1. Aprecia o valor  CCL
 e básicas, apreciando o seu valor social xeral, as normas ortográfi- social das normas ortográfi-  CSC
e a necesidade de cinguirse a elas cas básicas, apreciando o cas e a necesidade de cin-
 CCEC
nos escritos. seu valor social e a nece- guirse a elas.
sidade de cinguirse a elas.
 LGB4.2.2. Utiliza as normas
ortográficas básicas, aplicán-

doas nas súas producións
escritas, con especial aten-
ción ás maiúsculas.
 e  B4.3. Comparación e transformación  B4.3. Utilizar correctamen-  LGB4.3.1. Emprega, de for-  CCL
de enunciados, mediante inserción, te as regras de puntuación, ma xeral, os signos de pun-
supresión, cambio de orde, segmen- así como unha sintaxe tuación.
tación e recomposición, para xulgar elemental nas producións
sobre a gramaticalidade dos resulta- orais e escritas.  LGB4.3.2. Usa unha sintaxe  CCL
Páx. 38017
dos. elemental adecuada nas sú-
as producións.
DOG Núm. 171

 B4.4. Comparación de estruturas  LGB4.3.3. Respecta, de xeito  CCL

sintácticas elementais para observar a xeral, as normas morfosintác-  CSC
súa equivalencia semántica ou posi- ticas de colocación do pro-  CCEC
bles alteracións do significado. nome átono.
ISSN1130-9229
 B4.5. Inserción e coordinación de

oracións como instrumento na mellora
da composición escrita.

 e  B4.6. Exploración das posibilidades  B4.4. Recoñecer e empre-  LGB4.4.1. Usa diversos co-  CCL
do uso de diversos enlaces entre ora- gar conectores básicos. nectores básicos entre ora-  CAA
cións (adición, causa), en relación coa cións: adición e causa.
composición de textos.
 b  B4.7. Uso do dicionario, en papel ou  B4.5. Usar o dicionario en  LGB4.5.1. Usa o dicionario  CCL
 e electrónico, de xeito guiado. papel ou electrónico, de en papel ou dixital de xeito  CAA
xeito guiado. guiado.
 i  CD
 b  B4.8. Identificación de palabras com-  B4.6. Identificar palabras  LGB4.6.1. Recoñece pala-  CCL
 e postas e derivadas, de sinónimos de compostas e derivadas, así bras derivadas e compostas,  CAA
antónimos e palabras polisémicas bá- como sinónimos, antóni- identificando e formando fa-
 i
sicas, en relación coa compresión e mos e palabras polisémi- milias de palabras.
 o coa produción de textos. cas básicas, para com-
prender e producir textos.  LGB4.6.2. Recoñece e usa  CCL
sinónimos, antónimos e pa-  CAA
labras polisémicas básicas.
Páx. 38018
DOG Núm. 171

 a  B4.9. Valoración da lingua galega  B4.7. Valorar a lingua ga-  LGB4.7.1. Valora a lingua  CCL
 d dentro da realidade plurilingüe e pluri- lega dentro da realidade galega dentro da realidade  CCEC
cultural de España e de Europa. plurilingüe e pluricultural de plurilingüe e pluricultural de
 e
España e de Europa. España e de Europa.
ISSN1130-9229
 h
 m
 o

 a  B4.10. Comparación entre aspectos  B4.8. Establecer relacións  LGB4.8.1. Identifica diferen-  CCL
 d das linguas que coñece e/ou está a elementais entre as diver- zas, regularidades e seme-  CCEC
aprender para mellorar os procesos sas linguas que coñece ou llanzas sintácticas, ortográfi-
 e  CCL
comunicativos, recoñecer as posibles está a aprender para refle- cas, morfolóxicas e léxicas
 m interferencias e lograr unha compe- xionar sobre como mellorar moi evidentes e básicas en-
 o tencia comunicativa integrada. os seus procesos comuni- tre todas as linguas que co-
cativos na lingua galega, ñece e/ou está a aprender,
recoñecer as posibles in- como punto de apoio para a
terferencias e lograr unha súa aprendizaxe.
competencia comunicativa
integrada.
 b  B5.1. Escoita, memorización e repro-  B5.1. Escoitar, memorizar,  LGB5.1.1. Escoita, memoriza  CCL
 d dución de textos procedentes da lite- reproducir e valorar textos e reproduce textos sinxelos  CAA
ratura popular oral galega (adiviñas, sinxelos, procedentes da procedentes da literatura po-
 e  CCEC
lendas, contos, poemas, cancións, di- literatura galega en xeral, e pular oral galega (adiviñas,
Páx. 38019
tos) e da literatura galega en xeral. da literatura galega popular lendas, contos, poemas,
 B5.2. Valoración e aprecio do texto en particular. cancións, ditos) e da literatu-
literario galego (oral ou non) como ra galega en xeral.
DOG Núm. 171

fonte de coñecemento da nosa cultu-  LGB5.1.2. Valora os textos  CCL

ra e como recurso de gozo persoal. da literatura oral galega co-  CCEC
mo fonte de coñecemento da
nosa cultura e como recurso
de gozo persoal.
ISSN1130-9229
 b  B5.3. Lectura persoal, silenciosa e en  B5.2. Ler textos e obras en  LGB5.2.1. Le en silencio  CCL
 d voz alta de obras en galego adecua- galego adaptadas á idade obras e textos en galego da  CCEC

das á idade e aos intereses do alum- e en diferentes soportes. literatura infantil, adaptacións
 e  CD
nado. breves de obras clásicas e li-
 i teratura actual, adaptadas á

 B5.4. Lectura guiada e expresiva de
 o textos narrativos da literatura infantil, idade e en diferentes sopor-
adaptacións breves de obras literarias tes.
clásicas e literatura actual en diversos
soportes.  LGB5.2.2. Le en voz alta  CCL
obras e textos en galego da  CCEC
literatura infantil, adaptacións
 CD
breves de obras clásicas e li-
teratura actual, adaptadas á

idade e en diferentes sopor-
tes.
 b  B5.5. Lectura guiada de poemas, de  B5.3. Identificar o xénero  LGB5.3.1. É quen de identifi-  CCL
 d relatos e de obras, recoñecendo as literario ao que pertencen car o xénero literario ao que  CCEC
características dalgúns modelos. uns textos dados.. pertencen uns textos dados:
 e
narrativa, poesía e teatro.
 o
Páx. 38020
 e poemas e relatos para comunicar poemas e relatos a partir poemas e relatos, a partir de  CCEC
DOG Núm. 171

 o sentimentos, emocións, preocupa- de modelos sinxelos. modelos sinxelos, para co-  CSC
cións, desexos, estados de ánimo ou municar sentimentos, emo-
lembranzas, recoñecendo as caracte- cións, preocupacións, dese-
rísticas dalgúns modelos. xos, estados de ánimo ou
lembranzas.
ISSN1130-9229
 b  B5.7. Dramatización e lectura drama-  B5.5. Participar activamen-  LGB5.5.1. Participa activa-  CCL
tizada de situacións de textos litera- te en dramatizacións de si- mente en dramatizacións de
 d

rios. tuacións e de textos litera- situacións e de textos litera-
 e rios. rios.
quera lingua (maioritaria, minoritaria calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve-
 d  CSC
ou minorizada), como vehículo de hículo de comunicación e hículo de comunicación e
 e comunicación e como recurso de go- como recurso de gozo per- como recurso de gozo per-  CCEC
zo persoal. soal. soal.
 o
los narrativos e poéticos que se utili- respecto e tolerancia ante de por coñecer outros cos-
 d  CCEC
 e ciais e culturais. social, respectando e valo-
 B5.10. Comparación de imaxes, sím-
rando a diversidade cultural.
 o bolos e mitos facilmente interpreta-
Páx. 38021
ciais.
DOG Núm. 171

ÁREA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO CUARTO
 a  B1.1. Comprensión de textos orais  B1.1. Comprender o senti-  LGB1.1.1. Comprende as  CCL
ISSN1130-9229
 e procedentes da radio, da televisión ou do global de textos orais ideas principais dun texto  CAA
da internet, con especial incidencia informativos dos medios xornalístico oral informativo
na noticia, para obter información xe- de comunicación audiovi- dos medios de comunicación
ral sobre feitos e acontecementos suais emitidos con clarida- audiovisual, emitido de xeito

que resulten significativos e elabora- de, de xeito directo e estilo claro, directo e sinxelo.
ción dun resumo. sinxelo.
 LGB1.1.2. Elabora un breve  CCL

resumo dun texto oral.  CSC
 b  B1.2. Uso guiado de documentos  B1.2. Utilizar de xeito  LGB1.2.1. Accede de xeito  CCL
 d audiovisuais para obter e relacionar guiado documentos audio- guiado a documentos, audio-  CD
informacións relevantes para apren- visuais valorándoos como visuais e dixitais para obter a
 e  CAA
der. instrumento de aprendiza- información necesaria para
 i xe. realizar traballos ou comple-  CSC
 o tar información.
 b textos orais breves para aprender e ducir textos orais propios conversa entre iguais, com-  CAA
para informarse, tanto os producidos do uso cotián ou do ámbito prendendo o que di o interlo-
 c  CSC
con finalidade didáctica como os de académico. cutor e intervindo coas pro-
 e uso cotián, de carácter informal (con- postas propias.  CSEIEE
 o versas entre iguais e no equipo de
traballo) e dun maior grao de formali-  LGB1.3.2. Sigue unha expo-  CCL
zación (exposicións da clase ou de- sición da clase e extrae o
Páx. 38022
 CAA
bates). sentido global.
DOG Núm. 171


textos orais (explicacións sin-  CSIEE
xelas, exposicións, narra-
 CAA
cións...) presentando cohe-
ISSN1130-9229
rentemente a secuencia de
ideas, feitos, vivencias e as
súas opinións e preferencias,
utilizando o dicionario se é

preciso.

llo en grupo, así como nos  CSIEE
debates.
 CAA
 CCL
 a  B1.4. Actitude de escoita adecuada e  B1.4. Manter unha actitude  LGB1.4.1. Atende as inter-  CCL
respecto das de quen fala sen inte- de escoita activa, deixando vencións dos e das demais
 c  CSC
rrupcións inadecuadas. falar os demais, sen antici- en actos de fala orais, sen in-
 e
parse ao que van dicir e terromper.
respectando as súas opi-
nións.  LGB1.4.2. Respecta as opi-  CCL
 c situacións comunicativas habituais sas situacións de inter- quendas de palabra nos in-  CSC
Páx. 38023
(informacións, conversas reguladoras cambio oral que se produ- tercambios orais.
 d  CAA
da convivencia, debates, discusións cen na aula amosando va-
 e ou instrucións) con valoración e res- loración e respecto polas
DOG Núm. 171

 o pecto das normas que rexen a inte- normas que rexen a inte-  LGB1.5.2. Respecta as opi-  CCL
racción oral (petición e quendas de racción oral. nións das persoas participan-  CSC
palabra, mantemento do tema, res- tes nos intercambios orais e
pecto ás opinións das demais perso-  CCEC
é consciente da posibilidade
as, papeis diversos no intercambio
ISSN1130-9229
de empregar a lingua galega

comunicativo, ton de voz, posturas e en calquera intercambio oral
xestos adecuados). dentro da escola ou fóra dela.

postura e xestualidade adap-  CSC

tada ao discurso, para refor-
 CCEC
zalo e facilitar a súa com-
prensión.

tas: articulación e volume.
 CCEC

tando preguntas.
 CCEC
 CAA
 a  B1.6. Uso de estratexias elementais  B1.6. Amosar interese por  LGB1.6.1. Planifica e elabora  CCL
 b para comprender e facer comprender expresarse en público co- un discurso oral coherente,  CAA
as mensaxes orais: ton de voz, ento- herentemente, usando nena secuencia de ideas ou fei-
 e
Páx. 38024
ación, xestualidade e uso de nexos xos básicos adecuados e tos utilizando un vocabulario
 o básicos. presentando estratexias adecuado á súa idade.
DOG Núm. 171

elementais para facer  LGB1.6.2. Elabora un discur-  CCL

comprender a mensaxe. so oral cohesivo, utilizando 
algúns nexos básicos.

ISSN1130-9229
so oral claro, cunha pronun-  CCEC

cia e entoación axeitada e
propia da lingua galega.

 b  B1.7. Produción de textos orais pro-  B1.7. Elaborar textos sin-  LGB1.7.1. Elabora textos  CCL
pios dos medios de comunicación so- xelos propios dos medios sinxelos propios dos medios  CD
 e
cial mediante simulación para ofrecer de comunicación mediante de comunicación mediante
 i  CAA
e compartir información e opinión. simulación. simulación.
 o  CSIEE
 CSC
 d  B1.8. Utilización de estratexias para  B1.8. Reforzar a eficacia  LGB1.8.1. Utiliza a expresivi-  CCL
potenciar a expresividade das men- comunicativa das súas dade corporal para reforzar o  CCEC
 e
saxes orais. mensaxes orais, coa utili- sentido das súas producións
 CSC
zación de elementos pro- orais.
 CAA
pios da linguaxe xestual.
respecto en situacións de aprendiza- cooperación nas situacións ás ideas dos e das demais e  CAA
 d
xe compartida. de aprendizaxe en grupo. contribúe ao traballo en gru-
 e  CSIEE
po.
 o
 e  B1.10. Interese por expresarse oral-  B1.10. Interesarse por  LGB1.10.1. Interésase por  CCL
expresarse oralmente coa
Páx. 38025
mente coa pronuncia e coa entoación amosar unha pronuncia e  CAA
adecuadas. entoación adecuadas. pronuncia e entoación ade-
 CCEC
tivo.  CSIEE
DOG Núm. 171

 a  B1.11. Uso, dunha forma xeral, dunha  B1.11. Usar, dunha forma  LGB1.11.1. Usa, dunha for-  CCL
 d linguaxe non discriminatoria e respec- xeral, unha linguaxe non ma xeral, unha linguaxe non  CSC
tuosa coas diferenzas. discriminatoria e respec- sexista.
 e
 o  LGB1.11.2. Usa, de maneira  CCL
ISSN1130-9229
xeral, unha linguaxe respec-  CSC

 a  B1.12. Recoñecemento das varieda-  B1.12. Identificar varieda-  LGB1.12.1. Identifica diferen-  CCL

 d des lingüísticas de carácter xeográfi- des lingüísticas de carácter zas fonéticas e morfolóxicas  CCEC
co en textos orais, sinalando as dife- xeográfico en textos orais, moi evidentes en textos orais
 e
renzas fonéticas e morfolóxicas e lé- sinalando as diferenzas caracterizados pola súa orixe
 o xicas máis evidentes. fonéticas, morfolóxicas e xeográfica.
léxicas máis evidentes.
 LGB1.12.2. Valora por igual  CCL
as distintas variedades xeo-  CSC
gráficas da lingua galega e o
 CCEC
estándar como variante unifi-
cadora.
 a  B1.13. Identificación da lingua galega  B1.13. Identificar a lingua  LGB1.13.1. Identifica o uso  CCL
 d con diversos contextos de uso oral da galega con diversos con- oral da lingua galega con di-  CCEC
lingua: en diferentes ámbitos profe- textos de uso oral. versos contextos profesio-
 e
sionais e públicos (sanidade, educa- nais: sanidade, educación,
 o ción, medios de comunicación, co- medios de comunicación, to-
mercios...) e en conversas con per- do tipo de comercios.
soas coñecidas ou descoñecidas.
Páx. 38026
conversas con persoas coñe-
 CSC
cidas ou descoñecidas.
DOG Núm. 171

 b  B2.1. Comprensión da información  B2.1. Comprender, locali-  LGB2.1.1. Comprende a  CCL

 e relevante en textos das situacións co- zar e seleccionar informa- información relevante en tex-  CD
tiás de relación social: corresponden- ción explícita en textos es- tos propios de situacións co-
ISSN1130-9229
 I  CSC
cia escolar, normas da clase, normas critos de soportes variados tiás e dos medios de comuni-
 j do comedor, normas do transporte e (web infantís, libros, car- cación social nos que esta se
 o regras de xogos. teis). amose de forma evidente.

xeral en textos procedentes dos me-  LGB2.1.2. Identifica as ideas  CCL
dios de comunicación social (incluí- principais dun texto (narrati-

das web infantís) con especial inci- vo, descritivo, expositivo)
dencia na noticia e nas cartas á di- adecuado á súa idade.
rección do xornal, localizando infor-
macións destacadas en portadas, titu-  LGB2.1.3. Busca, localiza e  CCL
lares, subtítulos, entradas. selecciona información con-  CAA
creta dun texto sinxelo, ade-
 B2.3. Comprensión de información  CSIEE
cuado á súa idade.
relevante en textos para aprender e
para informarse, tanto os producidos

 LGB2.1.4. Interpreta, personi-  CCL
con finalidade didáctica como os de
ficacións, hipérboles e ironías  CAA
uso cotián (folletos descricións, ins-
evidentes, en textos de difi-
trucións e explicacións).  CSIEE
cultade adecuada á súa ida-
de.

tura xeral dun texto e recoñe-
ce algúns mecanismos de
Páx. 38027
cohesión (repeticións, sinó-
nimos, anáforas pronominais
sinxelas).
DOG Núm. 171


nario para resolver as dúbi-  CAA
das de vocabulario que atopa
 CSIEE
nos textos.
ISSN1130-9229
 LGB2.1.7. Fai unha lectura  CCL

rápida, selectiva ou integral  CAA
en función das necesidades
 CSIEE
de cada momento.

 b  B2.4. Interpretación de esquemas,  B2.2. Interpretar e com-  LGB2.2.1. Interpreta e com-  CCL
 e gráficos e ilustracións relacionadas co prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a  CAA
contido principal do texto que acom- a información procedente información de gráficos, es-
 CSC
pañan. de gráficos, esquemas sin- quemas sinxelos e ilustra-
xelos e ilustracións en tex- cións, relacionando esta co  CSIEE
tos. contido do texto que acom-  CMCT
pañan.
 b  B2.5. Subliñado, esquematización e  B2.3. Realizar o subliñado  LGB2.3.1. Realiza o subliña-  CCL
 e resumo da información relevante dun das ideas principais dun do das ideas principais dun  CAA
texto sinxelo. texto sinxelo e esquemati- texto sinxelo.
zar e resumir o seu conti-
do.  LGB2.3.2. Esquematiza as  CCL
ideas dun texto sinxelo, indi-  CAA
cando as ideas principais.
 LGB2.3.3. Realiza o resumo  CCL

dun texto sinxelo.  CAA
Páx. 38028
DOG Núm. 171

 b  B2.6. Introdución ás estratexias de  B2.4. Utilizar, de maneira  LGB2.4.1. Deduce, de manei-  CCL
control do proceso lector (anticipa- xeral, estratexias para me- ra xeral, o posible contido
 e  CAA
ción, formulación de hipóteses, relec- llorar a lectura. dun texto antes de lelo, axu-
dándose do título e as ilus-  CSIEE
tura...).
tracións.
ISSN1130-9229

marca as palabras clave para
 CAA
acadar a comprensión, cando
 CSIEE

é preciso.
 b  B2.7. Uso dirixido das tecnoloxías da  B2.5. Utilizar as tecnoloxí-  LGB2.5.1. Utiliza, de forma  CCL
información e das bibliotecas para ob- as da información para ob- guiada, as tecnoloxías da in-
 e  CD
ter informacións relevantes para rea- ter información necesaria formación para obter infor-
 i mación.  CAA
lizar as súas tarefas. para a realización das sú-
as tarefas.
 LGB2.5.2. Utiliza dicionarios  CCL
dixitais para interpretar a in-
 CAA
formación dun texto.
 CD
 CSIEE
 a  B2.8. Lectura persoal, silenciosa e en  B2.6. Ler, en silencio ou en  LGB2.6.1. Descodifica sen  CCL
voz alta, de textos en galego adapta- voz alta, textos en galego dificultade as palabras.
 b  CAA
dos aos seus intereses. adaptados aos seus inte-
 e
 B2.9. Dramatización e lectura drama- reses.  LGB2.6.2. Le textos en voz  CCL
tizada de textos literarios e non litera- alta, sen dificultade e coa ve-
rios. locidade adecuada.
 LGB2.6.3. Le textos, adapta-  CCL
Páx. 38029
dos á súa idade e aos seus
intereses, en silencio e sen
dificultade.
DOG Núm. 171

 LGB2.6.4. Fai lecturas dra-  CCL

matizadas de textos.  CSC
 a  B2.10. Coñecemento do funciona-  B2.7. Coñecer o funciona-  LGB2.7.1. Usa a biblioteca  CCL
ISSN1130-9229
 b mento da biblioteca da aula e do cen- mento da bibliotecas de de aula con certa autonomía,  CAA
tro, así como as virtuais e participa- aula, centro, así como as para obter datos e informa-
 e  CSC
ción en actividades literarias. virtuais, colaborando no cións, e colabora no seu coi-
 i seu coidado e mellora, e dado e mellora.

participar en actividades li-
terarias.  LGB2.7.2. Identifica o funcio-  CCL
namento da biblioteca de au-  CAA

la, de centro, así como as vir-
 CSC
tuais e colabora no seu coi-
dado e mellora.
 LGB2.7.3. Participa en activi-  CCL

dades literarias do centro.  CSC
 CCEC
 a  B2.11. Mantemento adecuado e am-  B2.8. Ter interese por ter  LGB2.8.1. Amosa interese  CCL
 b pliación da biblioteca persoal. unha biblioteca propia. pola conservación e organi-  CAA
zación dos seus libros.
 e  CSC
medio de comunicación de experien- fonte de aprendizaxe e aprendizaxe e medio de co-
 e  CSC
cias. medio de comunicación. municación.
Páx. 38030
 o  CCEC
DOG Núm. 171

 a  B2.13. Desenvolvemento da autono-  B2.10. Amosar certa auto-  LGB2.10.1. Amosa certa  CCL
 b mía lectora, da capacidade de elec- nomía lectora e capacida- autonomía lectora e capaci-
ción de temas e de textos e de expre- de de selección de textos dade de seleccionar textos
 e
sión das preferencias persoais. do seu interese, así como do seu interese.
 m ser quen de expresar pre-
ISSN1130-9229
ferencias.  LGB2.10.2. Expresa, de  CCL

maneira sinxela, opinións e  CSC
valoracións sobre as lecturas
 CAA
feitas.

 CSIEE
 a  B3.1. Uso, de maneira xeral, das  B3.1. Usar, de maneira  LGB3.1.1. Planifica a elabo-  CCL
 b estratexias de planificación, de tex- xeral, as estratexias de ración do texto, antes de co-  CSIEE
tualización e revisión como partes do planificación, textualización mezar a escribir, xerando
 e  CAA
proceso escritor. e revisión do texto. ideas, seleccionando e estru-
turando a información. 
 LGB3.1.2. Elabora o texto  CCL

cunha estrutura definida, con  CAA
coherencia xeral e de xeito
 CSIEE
creativo.
 LGB3.1.3. Aplica, de forma  CCL

xeral, os signos de puntua-
ción (punto, coma, punto e
coma, dous puntos, puntos
suspensivos, signos de ex-
Páx. 38031
clamación e interrogación).
DOG Núm. 171


tografía, acentuación, léxico,
 CCEC
morfosintaxe.
ISSN1130-9229

propios seguindo o proceso  CAA
de planificación, redacción,
 CSIEE
revisión e elabora borrado-

res.
 LGB3.1.6. Usa o dicionario  CCL

durante a elaboración de tex-  CAA
tos.
 CSIEE
 a  B3.2. Composición de textos propios  B3.2. Crear textos sinxelos  LGB3.2.1. Elabora, en dife-  CCL
 b de situacións cotiás de relación social de diferente tipoloxía que rentes soportes, textos pro-  CAA
(correspondencia básica, mensaxes permitan narrar, describir e pios da vida cotiá e académi-
 e  CD
curtas, normas de convivencia, avi- resumir emocións e infor- ca, imitando modelos: cartas
 i sos, solicitudes, instrucións) de acor- macións relacionadas con e correos electrónicos, men-
 o do coas características propias des- situacións cotiás e aqueles saxes curtas, normas de
tes xéneros. que sexan característicos convivencia,avisos, instru-
 B3.3. Composición de textos de in- dos medios de comunica- cións…
formación e de opinión moi sinxelos, ción.
característicos dos medios de comu-  LGB3.2.2. Redacta textos  CCL
nicación social, sobre acontecemen- sinxelos xornalísticos (noti-  CSC
tos significativos, con especial inci- cias) e publicitarios (anuncios
 CCEC
dencia na noticia e nas cartas á di- e carteis).
Páx. 38032
rección do xornal, en situacións reais  CAA
ou simuladas.
DOG Núm. 171

 LGB3.2.3. Elabora diferentes  CCL

tipos de textos (narrativos,  CAA
expositivos, descritivos) se-
guindo un guión establecido.
ISSN1130-9229

coherentes empregando al-  CSC
gúns elementos de cohesión.
 CCEC

 LGB3.2.5. Resume o contido  CCL
de textos sinxelos propios do  CSC

ámbito da vida persoal ou
 CAA
familiar ou dos medios de
comunicación.
 b  B3.4. Produción de textos relaciona-  B3.3. Elaborar textos do  LGB3.3.1. Elabora por escrito  CCL
 e dos co ámbito académico para obter, ámbito académico para ob- textos moi sinxelos do ámbito  CAA
organizar e comunicar información ter, organizar e comunicar académico (cuestionarios,
 CSIEE
(cuestionarios, resumos, informes información. resumos, informes sinxelos,

sinxelos, descricións, explicacións). descricións, explicacións...)
para obter, organizar e co-
municar información.
 a  B3.5. Creación de textos sinxelos  B3.4. Elaborar textos sin-  LGB3.4.1. Elabora textos  CCL
 b utilizando a linguaxe verbal e non xelos que combinen a lin- sinxelos que combinan a lin-  CSC
verbal: carteis publicitarios, anuncios, guaxe verbal e a non ver- guaxe verbal e non verbal:
 e  CCEC
cómic. bal. carteis publicitarios, anun-
Páx. 38033
 o  CSIEE
DOG Núm. 171

 b  B3.6. Uso guiado de programas in-  B3.5. Usar, de xeito guia-  LGB3.5.1. Usa, de xeito  CCL
formáticos de procesamento de tex- do, programas informáticos guiado, programas informáti-
 d  CD
tos. de procesamento de texto. cos de procesamento de tex-
 e to.  CAA
ISSN1130-9229
 i  CSIEE
 j

 b  B3.7. Utilización de elementos gráfi-  B3.6. Utilizar recursos  LGB3.6.1. Usa recursos  CCL
cos e paratextuais, con grao crecente gráficos e paratextuais que sinxelos gráficos e paratex-
 e  CD
de dificultade, para facilitar a com- faciliten a comprensión dos tuais (ilustracións, subliña-
 i prensión (ilustracións,subliñados, grá- textos. dos, gráficos e tipografía) pa-  CSIEE
 j ficos, tipografía) e ilustrar o seu conti- ra facilitar a comprensión dos
do. textos e ilustrar o seu conti-
do.
 a  B3.8. Interese polo coidado e a pre-  B3.7. Coidar a presenta-  LGB3.7.1. Coida a presenta-  CCL
sentación dos textos escritos e res- ción dos traballos escritos ción dos textos seguindo as
 b  CD
pecto pola norma ortográfica. en calquera soporte e valo- normas básicas de presenta-
 e rar a lingua escrita como ción establecidas: marxes,  CAA
 B3.9. Valoración da escritura como
 i medio de comunicación. disposición no papel, limpe-
instrumento de relación social, de ob-
za, calidade caligráfica, inter-
tención e de reelaboración da infor-
liñado… en calquera soporte.
mación e dos coñecementos.

escrita como medio de co-
 CSC
municación e como medio de
Páx. 38034
obtención e coñecemento.
DOG Núm. 171

 e  B4.1. Uso e identificación intuitiva da  B4.1. Utilizar terminoloxía  LGB4.1.1. Sinala a denomi-  CCL
terminoloxía seguinte nas actividades lingüística e gramatical bá- nación dos textos traballados  CAA
de produción e interpretación: deno- sica, como apoio á com- e recoñece nestes enuncia-
ISSN1130-9229
minación dos textos traballados; prensión e á produción de dos, palabras e sílabas.

enunciado, palabra e sílaba, xénero e textos, así como aplicar o
número, determinantes, cuantificado- seu coñecemento no uso  LGB4.1.2. Identifica o tempo  CCL
res, tempos verbais (pasado, presen- da lingua. verbal (presente, pasado e

 CAA
te e futuro). futuro) en formas verbais da-
das.
 LGB4.1.3. Diferencia as síla-  CCL

bas que conforman cada pa-  CAA
labra, diferenciando a sílaba
tónica das átonas.
 LGB4.1.4. Identifica nun texto  CCL

substantivos, adxectivos de-  CAA
terminantes e cuantificado-
res.

número de palabras dadas e  CAA
cámbiao.
 b  B4.2. Aplicación xeral das normas  B4.2. Aplicar, de forma  LGB4.2.1. Aplica xeralmente  CCL
 e ortográficas, apreciando o seu valor xeral, as normas ortográfi- as normas de acentuación.  CSC
Páx. 38035
social. cas xerais e as de acen-  CCEC
tuación en particular, apre-
DOG Núm. 171

ciando o seu valor social e  LGB4.2.2. Coñece e utiliza as  CCL

a necesidade de cinguirse normas ortográficas básicas,  CSC
a elas. aplicándoas nas súas produ-
 CCEC
cións escritas.
ISSN1130-9229
 LGB4.2.3. Valora a importan-  CCL

cia do dominio da ortografía  CSC
para asegurar unha correcta
 CCEC
comunicación escrita entre as

persoas falantes dunha
mesma lingua e para garantir

unha adecuada interpretación
dos textos escritos.
 e  B4.3. Comparación e transformación  B4.3. Utilizar correctamen-  LGB4.3.1. Emprega con  CCL
de enunciados, mediante inserción, te as regras de puntuación, correccións os signos de
supresión, cambio de orde, segmen- así como construír correc- puntuación.
tación e recomposición, para xulgar tamente as oracións desde
sobre a gramaticalidade dos resulta- o punto de vista sintáctico,  LGB4.3.2. Usa unha sintaxe  CCL
dos e facilitar o desenvolvemento dos nas producións orais e es- elemental adecuada nas sú-
conceptos lingüísticos e da metalin- critas. as producións.
guaxe.
 B4.4. Comparación de estruturas  LGB4.3.3. Respecta, de xeito  CCL
sintácticas elementais para observar xeral, as normas morfosintác-  CSC
a súa equivalencia semántica ou po- ticas de colocación do pro-
 CCEC
sibles alteracións do significado. nome átono.
 B4.5. Inserción e coordinación de
oracións como instrumento na mello-
Páx. 38036
ra da composición escrita.
DOG Núm. 171

 e  B4.6. Exploración das posibilidades  B4.4. Recoñecer e empre-  LGB4.4.1. Usa diversos co-  CCL
do uso de diversos enlaces entre ora- gar os conectores básicos. nectores básicos entre ora-  CAA
cións (adición, causa, oposición, con- cións: adición, causa, oposi-
tradición...), en relación coa composi- ción, contradición...
ción de textos.
ISSN1130-9229
 e  B4.7. Identificación intuitiva do verbo  B4.5. Identificar intuitiva-  LGB4.5.1. Identifica intuiti-  CCL
e os seus complementos, especialmente o suxeito e o predi- vamente, en oracións sinxe-  CAA
mente o suxeito, así como dalgúns cado, así como o papel las, o papel semántico do su-

papeis semánticos do suxeito. semántico do suxeito, para xeito.
mellorar a comprensión e a
produción de textos.  LGB4.5.2. Sinala intuitiva-  CCL
mente o verbo e os seus  CAA
complementos, especialmen-
te o suxeito, en oracións.
 b  B4.8. Uso do dicionario, en papel ou  B4.6. Usar o dicionario en  LGB4.6.1. Usa, con certa  CCL
 e dixital, con certa autonomía. papel ou dixital, con certa autonomía, o dicionario en  CAA
autonomía. papel ou dixital.
 i  CD
 o
 B4.9. Identificación de palabras com-  B4.7. Identificar palabras  LGB4.7.1. Recoñece pala-  CCL
postas e derivadas, de sinónimos de compostas e derivadas, bras derivadas e compostas,  CAA
antónimos e palabras polisémicas de así como sinónimos, antó- identificando e formando fa-
uso habitual, en relación coa compre- nimos e palabras polisémi- milias de palabras.
sión e coa produción de textos. cas de uso habitual, para
comprender e producir tex-  LGB4.7.2. Recoñece e usa  CCL
tos. sinónimos, antónimos, pala-  CAA
bras polisémicas de uso habi-
Páx. 38037
tual.
DOG Núm. 171

 a  B4.10. Valoración da lingua galega  B4.8. Valorar a lingua  LGB4.8.1. Identifica e valora  CCL
 d dentro da realidade plurilingüe e plu- galega dentro da realidade a lingua galega dentro da  CSC
ricultural de España e de Europa. plurilingüe e pluricultural realidade plurilingüe e pluri-
 e  CCEC
de España e de Europa. cultural de España e de Eu-
 h ropa.
ISSN1130-9229
 m
 o

 a  B4.11. Comparación entre aspectos  B4.9. Establecer relacións  LGB4.9.1. Recoñece, de  CCL
 d das linguas que coñece e/ou está a elementais entre as diver- forma xeral, e evita as interfe-  CCEC
aprender para mellorar os procesos sas linguas que utiliza ou rencias entre as linguas que
 e
comunicativos e recoñecer as interfe- está a aprender o alumna- está a aprender.
 m rencias. do. para reflexionar sobre
 o como mellorar os seus  LGB4.9.2. Identifica diferen-  CCL
procesos comunicativos na zas, regularidades e seme-  CCEC
lingua galega. llanzas elementais sintácti-
 CSC
cas, ortográficas, morfolóxi-
cas e léxicas entre todas as
linguas que coñece e/ou está
a aprender, como punto de

apoio para a súa aprendiza-
xe.
 b  B5.1. Escoita, memorización e repro-  B5.1. Escoitar, memorizar,  LGB5.1.1. Escoita, memoriza  CCL
dución de textos procedentes da lite- reproducir e valorar textos e reproduce textos proceden-
 d  CAA
ratura popular oral galega (adiviñas, procedentes da literatura tes da literatura popular oral
 e  CCEC
Páx. 38038
lendas, contos, poemas, cancións, di- popular galega, así como galega (adiviñas, lendas,
 o contos, poemas, cancións, di-
tos), así como da literatura galega en da literatura galega en xe-
tos) e da literatura galega en
xeral. ral.
xeral.
DOG Núm. 171


literario galego (oral ou non) como da literatura galega (oral ou
 CCEC
fonte de coñecemento da nosa cultu- non) como fonte de coñece-
ra e como recurso de gozo persoal. mento da nosa cultura e co-
mo recurso de gozo persoal.
ISSN1130-9229
 b  B5.3. Lectura persoal, silenciosa e en  B5.2. Ler textos e obras en  LGB5.2.1. Le en silencio  CCL
voz alta de obras en galego adecua- galego da literatura infantil, obras e textos en galego da
 d  CCEC
das á idade e aos intereses. adaptacións breves de literatura infantil, adaptacións
 e breves de obras clásicas e li-  CD

 B5.4. Lectura guiada e expresiva de obras clásicas e literatura
 i teratura actual, en diferentes
actual, en diferentes sopor-
textos narrativos da literatura infantil, soportes.

adaptacións breves de obras literarias tes.
clásicas e literatura actual en diversos  LGB5.2.2. Le en voz alta  CCL
soportes. obras e textos en galego da
 CCEC
breves de obras clásicas e li-  CD
teratura actual e en diferen-
tes soportes.
 b  B5.5. Lectura guiada de poemas, de  B5.3. Identificar o xénero  LGB5.3.1. Identifica o xénero  CCL
relatos e de obras teatrais sinxelas literario ao que pertence literario ao que pertencen uns
 d  CCEC
recoñecendo as características dal- uns textos dados. textos dados: narrativa, poe-
 e sía e teatro.
gúns modelos.
 o
poemas e relatos para comunicar poemas e relatos a partir poemas e relatos, a partir de
 e  CCEC
sentimentos, emocións, preocupa- de modelos sinxelos. modelos sinxelos, para co-
municar sentimentos, emo-  CSC
cións, desexos, estados de ánimo ou
Páx. 38039
cións, preocupacións, dese-
lembranzas, recoñecendo as caracte-
xos, estados de ánimo ou
rísticas dalgúns modelos.
lembranzas.
DOG Núm. 171

 b  B5.7. Dramatización e lectura drama-  B5.5. Participar activamen-  LGB5.5.1. Participa activa-  CCL
tizada de situacións de textos litera- te en dramatizacións de si- mente en dramatizacións de
 d
rios adaptados á súa idade. tuacións e de textos litera- situacións e de textos litera-
 e rios adaptados á súa ida- rios adaptados á súa idade.
ISSN1130-9229
de.
 a  B5.8. Valoración da literatura en cal-  B5.6. Valorar a literatura  LGB5.6.1. Valora a literatura  CCL

quera lingua (maioritaria, minoritaria en calquera lingua, como en calquera lingua, como ve-
 d  CSC
ou minorizada), como vehículo de vehículo de comunicación, hículo de comunicación, fonte
 e comunicación, fonte de coñecemento fonte de coñecemento de coñecemento doutros  CCEC

doutros mundos, tempos e culturas, e doutros mundos, tempos e mundos, tempos e culturas, e
 o
como recurso de gozo persoal. culturas, e como recurso como recurso de gozo perso-
de gozo persoal. al.
los narrativos e poéticos que se utili- respecto e tolerancia ante de por coñecer outros costu-
 d  CCEC
zan noutras culturas. as diferenzas persoais, so- mes e formas de relación so-
 e ciais e culturais. cial, respectando e valorando
 B5.10. Comparación de imaxes, sím-
a diversidade cultural.
 o bolos e mitos facilmente interpreta-
ciais.
Páx. 38040
DOG Núm. 171

ÁREA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO QUINTO
 a  B1.1. Comprensión de textos orais  B1.1. Comprender textos  LGB1.1.1. Comprende as  CCL
 e procedentes da radio, da televisión orais sinxelos procedentes ideas principais dun texto  CAA
ou da internet, con especial inciden- da radio, da televisión ou oral sinxelo, procedentes da
ISSN1130-9229
cia na noticia, na entrevista, na re- da internet, identificando os radio, da televisión ou de in-

portaxe infantil e nos debates de ac- aspectos xerais máis rele- ternet, identifica o tema e
tualidade, para obter información xe- vantes así como as inten- elabora un resumo.
ral sobre feitos e acontecementos cións, valores e opinións

que resulten significativos e distin- explícitos.  LGB1.1.2. Comprende o  CCL
guindo, de maneira xeral, informa- significado literal e inferencial  CSC

ción de opinión e elaboración dun dun texto oral sinxelo, distin-
resumo. guindo, de maneira xeral, in-
formación de opinión.
 b  B1.2.Valoración dos medios de  B1.2. Valorar e utilizar os  LGB1.2.1. Accede a docu-  CCL
 d comunicación social como instru- documentos audiovisuais mentos audiovisuais e dixi-  CD
mento de aprendizaxe. dos medios de comunica- tais, para obter, seleccionar e
 e  CAA
 B1.3. Uso de documentos audiovi- ción como instrumento de clasificar, con certa autono-
 i aprendizaxe. mía, a información relevante  CSC

suais como medio de obter, identifi-
car, seleccionar, clasificar, con pro- e necesaria para realizar tra-
gresiva autonomía informacións re- ballos ou completar informa-
levantes para aprender. ción, valorando os medios de
comunicación como instru-
mento de aprendizaxe.
 LGB1.2.2. Elabora textos  CCL

orais sinxelos imitando mo-  CD
Páx. 38041
delos de calquera medio de
 CAA
comunicación.
 CSIEE
DOG Núm. 171

 a  B1.4. Interpretación elemental en  B1.3. Interpretar correcta-  LGB1.3.1. Interpreta en pro-  CCL
 b textos orais da retranca, da ironía e mente a retranca, a ironía e ducións orais a retranca, a
de dobres sentidos. os dobres sentidos, en si- ironía e os dobres sentidos.
 c
tuacións de comunicación
 e nas que estes resulten bas-
ISSN1130-9229
 o tante evidentes.
 a  B1.5. Comprensión e produción de  B1.4. Comprender e produ-  LGB1.4.1. Participa axeita-  CCL
textos orais breves para aprender e cir textos orais propios do damente nunha conversa en-

 b  CAA
para informarse, tanto os creados uso cotián ou do ámbito tre iguais, comprendendo o
 c  CSC
con finalidade didáctica como os de académico. que di o interlocutor e inter-

 e uso cotián, de carácter informal vindo coas propostas pro-  CSEIEE
 o (conversas entre iguais e no equipo pias.
de traballo) e dun maior grao de
formalización (exposicións da clase,  LGB1.4.2. Sigue unha expo-  CCL
entrevistas ou debates). sición da clase e extrae, de  CAA
xeito global, as ideas máis
destacadas.
 LGB1.4.3. Iníciase na elabo-  CCL

ración de pequenas exposi-  CSIEE
cións orais na aula adecuan-
 CAA
do o discurso ás diferentes
necesidades comunicativas
(narrar, describir e expoñer),
utilizando o dicionario se é
preciso.
Páx. 38042
 LGB1.4.4. Participa activa-  CCL
mente no traballo en grupo,  CSIEE
así como nos debates.
 CAA
DOG Núm. 171

 LGB1.4.5. Identifica o grao  CCL

de formalidade da situación
de comunicación e axusta a
este a súa produción.
ISSN1130-9229
 c ante situacións comunicativas (tole- de escoita activa, respec- vencións dos e das demais  CSC
rancia ás opinións, escoita atenta, tando as opinións dos e en actos de fala orais, sen in-
 e
respecto das de quen fala sen inte- das demais. terromper.

rrupcións inadecuadas).

nións dos e das demais.  CSC
 a  B1.7. Participación e cooperación  B1.6. Participar nas diver-  LGB1.6.1. Respecta as  CCL
 c nas situacións comunicativas de re- sas situacións de intercam- quendas de palabra nos in-  CSC
lación social especialmente as des- bio oral que se producen na tercambios orais.
 d  CAA
tinadas a favorecer a convivencia aula amosando valoración
 e (debates, exposicións curtas, con- e respecto polas normas
versas, expresións espontáneas, que rexen a interacción

asembleas, narracións orais, entre- oral.
tes nos intercambios orais e
vistas) con valoración e respecto  CCEC
das normas que rexen a interacción
de empregar a lingua galega
oral (quendas de palabra, roles di-
en calquera intercambio oral
versos no intercambio, respecto ás
dentro da escola ou fóra de-
opinións das demais persoas, ton de
la.
voz, posturas e xestos adecuados).
Páx. 38043
tada ao discurso, para refor-
 CCEC
zalo e facilitar a súa com-
prensión.
DOG Núm. 171


tas: articulación, ritmo, ento-
 CCEC
ación e volume.
ISSN1130-9229

tando preguntas.
 CCEC

 CAA
 b para comprender e facer compren- expresarse en público co- un discurso oral coherente,  CAA
der as mensaxes orais: fluidez, cla- herentemente, sen contra- sen contradicións nin repeti-
 e
ridade, orde, léxico apropiado, pro- dicións, sen repeticións in- cións innecesarias, utilizando
nuncia correcta, ton de voz, entoa- necesarias e usando nexos un vocabulario adecuado á
ción, xestualidade, incorporación adecuados. súa idade.
das intervencións das demais per-
soas e formulación de preguntas co-  LGB1.7.2. Elabora un discur-  CCL
herentes. so oral cohesivo, utilizando

nexos básicos adecuados.
 LGB1.7.3. Emprega o rexis-  CCL

tro lingüístico (formal ou in-  CSC
formal) adecuado a cada
contexto.
Páx. 38044
so oral fluído, claro, cunha  CCEC
pronuncia e entoación axei-
tada e propia da lingua gale-
ga.
DOG Núm. 171

 b  B1.9. Produción de textos orais  B1.8. Elaborar textos orais  LGB1.8.1. Elabora textos  CCL
 e sinxelos propios dos medios de co- sinxelos propios dos me- sinxelos propios dos medios  CD
municación social mediante simula- dios de comunicación. de comunicación.
 i  CAA
ción para ofrecer e compartir infor-
mación.  CSIEE
ISSN1130-9229
 CSC
 d  B1.10. Utilización de estratexias  B1.9. Reforzar a eficacia  LGB1.9.1. Utiliza a expresivi-  CCL
para potenciar a expresividade das comunicativa das súas dade corporal: miradas e

 e  CCEC
mensaxes orais (miradas e posturas mensaxes orais, coa utili- postura corporal para refor-
 CSC
corporais). zación de elementos pro- zar o sentido das súas pro-

pios da linguaxe non ver- ducións orais.  CAA
bal.
 d respecto en situacións de aprendi- cooperación nas situacións ás ideas dos e das demais e  CAA
zaxe compartida. de aprendizaxe en grupo. contribúe ao traballo en gru-
 e  CSIEE
po.
 e  B1.12. Interese por expresarse  B1.11. Interesarse por  LGB1.11.1. Interésase por  CCL
 o oralmente coa pronuncia e coa en- amosar unha pronuncia e expresarse oralmente coa  CAA
toación adecuadas. entoación adecuadas. pronuncia e entoación ade-
 CCEC
tivo.  CSIEE
 a  B1.13. Uso, de maneira xeral, dunha  B1.12. Usar, de maneira  LGB1.12.1. Usa, de maneira  CCL
 d linguaxe non discriminatoria e res- xeral, unha linguaxe non xeral, unha linguaxe non se-  CSC
pectuosa coas diferenzas. discriminatoria e respec- xista.
 e
Páx. 38045
 o
DOG Núm. 171

 LGB1.12.2. Usa, de maneira  CCL

xeral, unha linguaxe respec-  CSC
ISSN1130-9229
 a  B1.14. Recoñecemento e valoración,  B1.13. Recoñecer, de ma-  LGB1.13.1. Recoñece textos  CCL
de maneira global, das diferenzas neira global, e valorar as di- orais sinxelos pertencentes a
 d  CCEC
dialectais orais da lingua galega, ferenzas dialectais orais da diferentes variedades dialec-
 e como elemento enriquecedor da lin- lingua galega. tais moi evidentes da lingua

gua. galega.
 o
 LGB1.13.2. Valora as dife-  CCL

renzas dialectais orais da lin-
 CSC
gua galega como un símbolo
de riqueza lingüística e cultu-  CCEC
ral e o estándar como varian-
te unificadora.
 a  B1.15. Identificación da lingua gale-  B1.14. Identificar a lingua  LGB1.14.1. Identifica a lingua  CCL
ga con calquera contexto de uso oral galega con calquera con- galega oral con calquera
 d  CCEC
da lingua: en diferentes ámbitos pro- texto de uso oral. contexto profesional: sanida-
 e fesionais (sanidade, educación, me- de, educación, medios de
dios de comunicación...) e en con- comunicación...
 o
versas con persoas coñecidas ou
descoñecidas.
validez da lingua galega para
 CCEC
Páx. 38046
ñecidas ou descoñecidas.  CSC
DOG Núm. 171


 e relevante en textos das situacións localizar e seleccionar in- información relevante de tex-  CD
cotiás de relación social: correspon- formación explícita en textos procedentes dos medios
ISSN1130-9229
 i  CSC
dencia, normas, programas de acti- tos escritos de soportes va- de comunicación social ou
 j vidades, convocatorias. riados (webs infantís, libros, propios de situacións cotiás.
 o  B2.2. Comprensión de textos sinxe- carteis) e iniciar a realiza-
los procedentes dos medios de co- ción de inferencias para de-  LGB2.1.2. Identifica as ideas  CCL

municación social (incluídas webs terminar intencións e do- principais e secundarias dun
infantís e xuvenís) con especial inci- bres sentidos bastante evi- texto (narrativo, descritivo e
dencia na noticia e na entrevista pa- dentes. expositivo).
ra obter información xeral, localizan-
do informacións destacadas.  LGB2.1.3. Busca, localiza e  CCL
selecciona información con-  CAA
 B2.3. Comprensión de textos sinxe-
creta dun texto sinxelo, de-
los do ámbito escolar en soporte pa-  CSIEE
ducindo o significado de pa-
pel ou dixital para aprender e para
labras e expresións polo con-
informarse, tanto os producidos con
texto.
finalidade didáctica como os de uso

social (folletos informativos ou publi-
 LGB2.1.4. Interpreta, perso-  CCL
citarios, prensa, programas, frag-
nificacións, hipérboles, ironí-  CAA
mentos literarios).
as e dobres sentidos en tex-
 CSIEE
tos.

tura dun texto e recoñece al-
gúns mecanismos de cohe-
Páx. 38047
sión (repeticións, sinónimos,
anáforas).
DOG Núm. 171

 LGB2.1.6. Identifica o punto  CCL

de vista do autor ou autora e  CAA
diferencia, de maneira xeral,
información, opinión e publi-
cidade de carácter bastante
ISSN1130-9229
evidente.

nario para resolver as dúbi-

 CAA
 CSIEE
nos textos.

rápida, selectiva ou integral  CAA
 CSIEE
de cada momento.
 b  B2.4. Integración de coñecementos  B2.2. Interpretar e com-  LGB2.2.1. Interpreta e com-  CCL
e de informacións procedentes de prender, de maneira xeral, prende, de maneira xeral, a

 e  CAA
diferentes soportes para aprender, a información procedente información de gráficos, es-
identificando e interpretando, con de gráficos, esquemas sin- quemas sinxelos e ilustra-  CSC
especial atención os datos que se xelos e ilustracións redun- cións redundantes, relacio-
 CSIEE
transmiten mediante gráficos, es- dantes. nándoa co contido do texto
quemas e ilustracións. que acompaña.  CMCT
 b  B2.5. Subliñado, esquematización e  B2.3. Realizar o subliñado LGB2.3.1. Realiza o subliñado  CCL
resumo da información relevante das ideas principais dun das ideas principais dun tex-
 e  CAA
dun texto sinxelo. texto sinxelo, e esquemati- to sinxelo.
Páx. 38048
zar e resumir o seu contido.
DOG Núm. 171

 LGB2.3.2. Esquematiza as  CCL

ideas dun texto sinxelo, indi-  CAA
cando as ideas principais e
secundarias.
ISSN1130-9229

dun texto sinxelo.  CAA

 b  B2.6. Uso de certas estratexias de  B2.4. Utilizar certas estra-  LGB2.4.1. Deduce o posible  CCL
control do proceso lector (anticipa- texias para mellorar a lectu- contido dun texto sinxelo an-
 e  CAA
ción, formulación de hipóteses, re- ra. tes de lelo, axudándose do
lectura...). título e as ilustracións.  CSIEE

marca as palabras clave para
 CAA
acadar a comprensión inte-
gral, cando é preciso.  CSIEE
 b  B2.7. Uso dirixido das tecnoloxías  B2.5. Utilizar as tecnoloxías  LGB2.5.1. Utiliza as tecnolo-  CCL
da información e da comunicación da información para tratar a xías da información para lo-
 e  CD
para a localización, selección, inter- información nun texto sin- calizar e seleccionar a infor-
 i pretación e organización da informa- xelo. mación nun texto sinxelo  CAA
ción. adecuado á súa idade.
 LGB2.5.2. Utiliza as tecnolo-  CCL

xías da información para or-
 CD
Páx. 38049
ganizar a información dun
texto sinxelo adecuado á súa
idade.
DOG Núm. 171


dixitais para interpretar a in-  CAA
 CD
 CSIEE
ISSN1130-9229
 b  B2.8. Realización de diferentes tipos  B2.6. Realizar diferentes  LGB2.6.1. Realiza diferentes  CCL
 e de lectura: de investigación, de tipos de lectura. tipos de lectura en función de  CSIEE
aprendizaxe, de gozo persoal, de cada texto: de investigación,

 o  CAA
resolución de problemas. de aprendizaxe, de gozo
persoal ou de resolución de
problemas.
 a  B2.9. Lectura expresiva de textos  B2.7. Ler expresivamente  LGB2.7.1. Descodifica con  CCL
 b literarios e non literarios, de diferen- textos de diversa tipoloxía precisión e rapidez as pala-  CAA
te tipoloxía textual. (dramatizando cando é bras.
 e
 B2.10. Dramatización e lectura dra- preciso) con fluidez e preci-
matizada de textos literarios e non sión, atendendo á dicción,  LGB2.7.2. Le textos en voz  CCL
literarios. entoación, intensidade de alta con fluidez e precisión.
voz, ritmo e velocidade,

adecuados ás diversas si-  LGB2.7.3. Le textos en voz  CCL
tuacións funcionais da lec- alta con ritmo, velocidade e
tura en voz alta (ler para ton da voz adecuados.
que alguén goce escoitan-
do, ler para dar a coñecer  LGB2.7.4. Le en voz alta  CCL
un texto descoñecido, ler adaptándose ao interese do  CAA
para compartir información auditorio: gozar escoitando,
 CSC
que se acaba de localizar) obter nova información...
facendo participar a au-
Páx. 38050
diencia da súa interpreta-  LGB2.7.5. Fai lecturas dra-  CCL
ción. matizadas de textos.  CSC
DOG Núm. 171

 a  B2.11. Uso da biblioteca de aula e  B2.8. Usar as bibliotecas  LGB2.8.1. Usa a biblioteca  CCL
do centro, amosando certo coñece- da aula e do centro, así de aula con certa autonomía,
 b  CAA
mento da súa organización (catalo- como as virtuais, con certa para obter datos e informa-
 e gación, funcionamento) e participa- autonomía, comprendendo cións, e colabora no seu coi-  CSC
ISSN1130-9229
ción en actividades literarias e na como se organiza e colabo- dado e mellora.

 i elaboración de propostas. rando no seu coidado e
mellora.
 B2.12. Comezo no uso das bibliote-  LGB2.8.2. Usa a biblioteca  CCL
cas, incluíndo as virtuais, de xeito de centro con certa autono-

cada vez máis autónomo, para obter  CAA
mía,para obter datos e infor-
información e modelos para a pro- macións, e colabora no seu  CSC

dución escrita. coidado e mellora.
 LGB2.8.3. Usa as bibliotecas  CCL

virtuais, para obter datos e
 CAA
informacións, con certa auto-
nomía.  CD
 a  B2.13. Mantemento adecuado e  B2.9. Ter interese por ter  LGB2.9.1. Amosa interese  CCL
ampliación da biblioteca persoal. unha biblioteca propia, físi- pola conservación e organi-
 b  CAA
ca ou virtual. zación dos seus libros físicos
 e e/ou virtuais.  CSC
como fonte de aprendizaxe e como polos textos escritos como pola lectura como fonte de
 b  CAA
medio de comunicación de expe- fonte de aprendizaxe e me- aprendizaxe e medio de co-
Páx. 38051
 e riencias. dio de comunicación. municación.  CSC
 CCEC
DOG Núm. 171

 a  B2.15. Desenvolvemento da auto-  B2.11. Amosar certa auto-  LGB2.11.1. Selecciona per-  CCL
nomía lectora, amosando capacida- nomía lectora e capacidade soalmente as lecturas que
 b
de de elección de temas e de textos de selección de textos do desexa realizar e é quen de
 e e de expresión das preferencias seu interese, así como ser xustificalas en función dos
ISSN1130-9229
persoais. quen de expresar preferen- seus gustos e necesidades.

 m cias.
 LGB2.11.2. Expresa, de  CCL
maneira sinxela, opinións e  CSC

valoracións sobre as lecturas
 CAA
feitas.
 CSIEE
 a  B2.16. Análise de textos sinxelos  B2.12. Analizar textos sin-  LGB2.12.1. Identifica, de  CCL
 d escritos en diferentes variedades, xelos escritos en diferentes maneira global, as diferenzas  CCEC
bastante evidentes, da lingua gale- variedades da lingua gale- lingüísticas, bastante eviden-
 e
ga. ga. tes, das variedades da lingua
 o galega.
 LGB2.12.2. Valora a varie-  CCL

dade interna da lingua como  CSC
símbolo de riqueza lingüísti-
 CCEC
ca e cultural, así como o es-
tándar como variante unifica-
dora.
 a  B3.1. Uso, de maneira xeral, das  B3.1. Usar, de maneira  LGB3.1.1. Planifica a elabo-  CCL
Páx. 38052
estratexias de planificación, de tex- xeral, as estratexias de ración do texto, antes de co-  CSIEE
 b
tualización (formato, estrutura, orto- planificación, textualización mezar a escribir, xerando
 e grafía e normas lingüísticas, puntua- e revisión do texto.  CAA
ideas, seleccionando e estru-
DOG Núm. 171

ción, coherencia e cohesión...) e re- turando a información, me-

visión como partes do proceso escri- diante notas, esquemas ou
tor. guións.

ISSN1130-9229
cunha estrutura definida, con  CAA

coherencia e cohesionando,
 CSIEE
de maneira xeral, os enun-
ciados.

 LGB3.1.3. Utiliza os signos  CCL

de puntuación (punto, coma,
punto e coma, dous puntos,
puntos suspensivos, signos
de exclamación e interroga-
ción).

tografía, acentuación, léxico,

 CCEC
morfosintaxe e usa, habi-
tualmente, unha linguaxe non
sexista.
 LGB3.1.5. Escribe e presenta  CCL

textos propios elaborando  CAA
borradores.
 CSIEE
Páx. 38053
tos.
 CSIEE
DOG Núm. 171

 a  B3.2. Composición de textos propios  B3.2. Crear textos sinxelos  LGB3.2.1. Elabora, en dife-  CCL
de situacións cotiás de relación so- de diferente tipoloxía que rentes soportes, textos pro-
 b  CAA
cial (correspondencia, normas, no- permitan narrar, describir, pios da vida cotiá e académi-
 e tas, invitacións e mensaxes curtas) resumir, explicar e expoñer ca, imitando modelos: cartas  CD
de acordo coas características pro- opinións, emocións e in- e correos electrónicos, men-
ISSN1130-9229
 i
pias destes xéneros. formacións relacionadas saxes curtas, normas, notas
 o con situacións cotiás e e invitacións
 B3.3. Composición de textos de
aqueles que sexan caracte-
información e de opinión sinxelos,

rísticos dos medios de co-
característicos dos medios de co-  LGB3.2.2. Redacta textos  CCL
municación.
municación social, sobre feitos e xornalísticos (noticias, cróni-

 CSC
acontecementos significativos, con cas, reportaxes, entrevistas)
especial incidencia na noticia, na en- e (anuncios e carteis), imi-  CCEC
trevista e no comentario breve sobre tando modelos publicitarios
 CAA
libros ou música, en situacións reais moi sinxelos.
ou simuladas.
 LGB3.2.3. Crea diferentes  CCL

tipos de textos (narrativos,
 CAA
expositivos, descritivos ou
argumentativos) seguindo un
guión establecido e adaptan-
do a linguaxe ás característi-
cas de cada xénero.

coherentes e empregando
 CSC
algúns elementos básicos de
cohesión, usando o rexistro  CCEC
Páx. 38054
adecuado.
DOG Núm. 171


de textos sinxelos propios do  CSC
ámbito da vida persoal ou
 CAA
familiar ou dos medios de
comunicación.
ISSN1130-9229
 b  B3.4. Produción de textos relaciona-  B3.3. Elaborar textos do  LGB3.3.1. Elabora textos  CCL
 e dos co ámbito académico para ob- ámbito académico para ob- escritos propios do ámbito  CAA
ter, organizar e comunicar informa- ter, organizar e comunicar académico (cuestionarios,

ción (cuestionarios, resumos, es- información. resumos, descricións, expli-  CSIEE
quemas, descricións e explicacións). cacións...) para obter, orga-

nizar e comunicar informa-
ción.
 a  B3.5. Redacción de textos breves e  B3.4. Elaborar textos bre-  LGB3.4.1. Elabora textos  CCL
 b sinxelos: carteis publicitarios, anun- ves e sinxelos con creativi- sinxelos que combinan a lin-  CSC
cios, cómics, poemas, cancións e dade. guaxe verbal e non verbal:
 e anécdotas. carteis publicitarios, anun-  CCEC
 j cios, cómic, contos, poemas,  CAA
cancións e anécdotas.  CSIEE

sinxelos de carácter creativo.  CAA
 CSIEE
 LGB3.4.3. Aprecio polos  CCL

usos creativos da linguaxe.
Páx. 38055
 CAA
 CSIEE
DOG Núm. 171

 b  B3.6. Uso das TIC, con certa auto-  B3.5. Usar as TIC, con  LGB3.5.1. Busca e seleccio-  CCL
 d nomía, na busca de información, o certa autonomía, para a na información en diferentes  CD
tratamento dos textos e a realización busca de información, tra- fontes e soportes dixitais.
 e de presentacións. tamento dos textos e reali-  CAA
 i zación de presentacións.  CSIEE
ISSN1130-9229
 j
 LGB3.5.2. Emprega proce-  CCL
sadores de textos con certa  CAA

autonomía.
 CSIEE
 CD
 LGB3.5.3. Utiliza, habitual-  CCL

mente, correctores de textos.  CD
 CAA
 CSIEE
 LGB3.5.4. Utiliza as TIC, con  CCL

certa autonomía, para reali-  CD

zar presentacións elemen-
 CSIEE
tais.
 b  B3.7. Utilización de elementos gráfi-  B3.6. Utilizar recursos grá-  LGB3.6.1. Usa recursos  CCL
 e cos e paratextuais para facilitar a ficos e paratextuais que fa- gráficos e paratextuais para  CD
comprensión (ilustracións, gráficos, ciliten a comprensión dos facilitar a comprensión dos
 i  CSIEE
táboas e tipografía) e ilustración textos e contribúan á súa textos e ilustralos de maneira
 j creativa dos propios textos. ilustración creativa. creativa.
Páx. 38056
 a  B3.8. Interese polo coidado e a  B3.7. Coidar a presentación  LGB3.7.1. Coida a presenta-  CCL
 b presentación dos textos escritos e dos traballos escritos en ción dos textos seguindo as  CD
calquera soporte e valorar normas básicas de presenta-
DOG Núm. 171

 e respecto pola norma ortográfica. a lingua escrita como me- ción establecidas: marxes,  CAA
 i  B3.9.Valoración da escritura como dio de comunicación. disposición no papel, limpe-
instrumento de relación social, de za, calidade caligráfica, se-
obtención e de reelaboración da in- paración entre parágrafos, in-
formación e dos coñecementos. terliñado… en calquera so-
ISSN1130-9229
porte.


municación.
 e  B4.1. Uso e identificación intuitiva da  B4.1. Utilizar terminoloxía  LGB4.1.1. Recoñece as  CCL
terminoloxía seguinte nas activida- lingüística e gramatical bá- diferentes categorías grama-  CAA
des de produción e interpretación: sica, funcionalmente, como ticais pola súa función na lin-
denominación dos textos traballa- apoio á comprensión e á gua: substantivo, artigo, pro-
dos; clases de palabras, sílaba tóni- produción de textos, así nome, adxectivo, adverbio,
ca e átona; enunciados: frase e ora- como aplicar o seu coñe- verbo e preposición.
ción; tipos de enunciado: declarati- cemento no uso da lingua.

vo, interrogativo, exclamativo, impe-  LGB4.1.2. Conxuga e usa  CCL
rativo; enlaces: preposición; grupo con corrección as formas  CAA
de palabras: núcleo e complemen- verbais persoais e non per-
tos; substantivos, artigos e prono- soais dos verbos.
mes, adxectivo; tempo e modo ver-
bal; persoa gramatical; modo impe-  LGB4.1.3. Diferencia as  CCL
rativo e infinitivo; complementos do sílabas que conforman cada  CAA
nome e complementos do verbo: o palabra, diferenciando a síla-
suxeito. ba tónica das átonas.
Páx. 38057
DOG Núm. 171

 LGB4.1.4. Identifica e clasifi-  CCL

ca os diferentes tipos de  CAA
enunciado: declarativo, inte-
rrogativo, exclamativo, impe-
rativo.
ISSN1130-9229
 LGB4.1.5. Recoñece as  CCL

oracións simples, comprende  CAA
o seu significado, utiliza co-

rrectamente a concordancia
de xénero e número e identi-

fica o verbo e os seus com-
plementos: o suxeito, así
como os complementos do
nome.
 b  B4.2. Coñecemento xeral das nor-  B4.2. Coñecer e aplicar, de  LGB4.2.1. Aplica xeralmente  CCL
 e mas ortográficas, apreciando o seu forma xeral, as normas or- as normas de acentuación  CSC
valor social e a necesidade de cin- tográficas xerais e as de xerais e de acentuación dia-
 CCEC
guirse a elas nos escritos. acentuación en particular, crítica e aprecia o seu valor
 B4.3. Uso de procedementos de apreciando o seu valor so- social e a necesidade de cin-
derivación, de comparación e de cial e a necesidade de cinguirse a elas.
contraste para xulgar sobre a co- guirse a elas.
rrección das palabras e xeneralizar  LGB4.2.2. Coñece e utiliza  CCL
as normas ortográficas. as normas ortográficas, apli-  CSC
cándoas nas súas produ-
 CCEC
cións escritas con especial
atención nas regras do h,
Páx. 38058
b/v, c/cc, s/x, ll/i/x.
DOG Núm. 171

 e  B4.4. Comparación de estruturas  B4.3. Utilizar correctamente  LGB4.3.1. Emprega con  CCL
 e sintácticas diversas para observar a as regras de puntuación, corrección os signos de pun-
súa equivalencia semántica ou posi- así como unha sintaxe tuación, facendo unha valo-
bles alteracións do significado. adecuada nas producións ración dos resultados.
orais e escritas.
ISSN1130-9229
 LGB4.3.2. Usa unha sintaxe  CCL

adecuada nas súas produ-
cións.

 LGB4.3.3. Respecta, de xeito  CCL
xeral, as normas morfosin-  CSC

tácticas de colocación do
pronome átono.  CCEC
 e  B4.5. Exploración das posibilidades  B4.4. Recoñecer e empre-  LGB4.4.1. Usa diversos  CCL
do uso de diversos enlaces entre gar os conectores básicos, conectores básicos entre  CAA
oracións (causa, consecuencia, fina- así como outros elementos oracións: causa, consecuen-
lidade, contradición...), así como al- de cohesión. cia, finalidade, contradición...
gúns elementos de cohesión, en re-

lación coa composición de textos.  LGB4.4.2. Recoñece deter-  CCL
minados procesos de cohe-  CAA
sión nos textos: anáfora, si-
nónimos...
 e  B4.6. Identificación, en oracións, do  B4.5. Identificar o papel  B4.5.1. Identifica, en ora-  CCL
verbo e os seus complementos, es- semántico do suxeito e cións sinxelas, o papel se-
transformar oracións acti-  CAA
pecialmente o suxeito, e do papel mántico do suxeito..
vas sinxelas en pasivas, e
Páx. 38059
semántico do suxeito (axente, pa- viceversa, para mellorar a
ciente e causa). comprensión e a produción  B4.5.2. Recoñece se a ora-  CCL
de textos. ción é activa ou pasiva e é
DOG Núm. 171

 B4.7. Transformación de oracións quen de facer a transforma-  CAA

sinxelas de activa en pasiva, e vice- ción dunha noutra.
versa, para mellorar a comprensión
de determinados textos.
ISSN1130-9229
 e  B4.8. Práctica do paso de estilo  B4.6. Transformar un texto  B4.6.1. Transforma un texto  CCL
directo a estilo indirecto na narra- narrativo sinxelo de estilo sinxelo narrativo de estilo di-  CAA
ción, para mellorar a produción de directo noutro de estilo indirecto noutro de estilo indirec-

textos. recto. to.
 b  B4.9. Uso eficaz do dicionario, en  B4.7. Ampliar o vocabulario  LGB4.7.1. Usa axeitadamen-  CCL
 e papel ou electrónico, na busca da a partir do uso do dicionario te o dicionario en papel ou  CAA
ampliación do vocabulario e como e do traballo e reflexión so- dixital para buscar calquera
 i  CD
consulta ortográfica e gramatical. bre as palabras que con- palabra, seleccionando a
 B4.10. Ampliación do vocabulario, forman a lingua. acepción precisa segundo
mediante o traballo con palabras si- cada contexto e como con-
nónimas, antónimas, homónimas, sulta ortográfica.
polisémicas; aumentativos e diminu-

tivos, frases feitas, siglas e abrevia-  LGB4.7.2. Recoñece e crea  CCL
turas. palabras derivadas (prefixa-  CAA
ción e sufixación) e compos-
 B4.11. Ampliación do vocabulario
tas, identificando e formando
mediante os procedementos de cre-
familias de palabras.
ación de palabras: derivación (prefi-
xos e sufixos) e composición.
 LGB4.7.3. Recoñece e usa  CCL
sinónimos, antónimos, ho-
Páx. 38060
 CAA
mónimos, palabras polisémi-
cas de uso frecuente, frases
feitas, siglas e abreviaturas.
DOG Núm. 171

 a  B4.12. Coñecemento xeral das ca-  B4.8. Coñecer,de xeito  LGB4.8.1. Coñece, de xeito  CCL
 d racterísticas relevantes (históricas, xeral, as características re- xeral, as características máis  CCEC
socioculturais...) da lingua galega e levantes da lingua galega e relevantes (históricas, socio-
 e
identificación e valoración desta lin- identificar e valorar esta culturais...) da lingua galega.
 h gua dentro da realidade plurilingüe e lingua dentro da realidade
ISSN1130-9229
 m pluricultural de España e de Europa. plurilingüe e pluricultural de  LGB4.8.2. Identifica e valora  CCL

 o España e de Europa. a lingua galega dentro da re-  CSC
alidade plurilingüe e pluricul-
 CCEC
tural de España e de Europa.

 a  B4.13. Comparación entre aspectos  B4.9. Establecer relacións  LGB4.9.1. Recoñece, de  CCL
 d das linguas que o alumnado coñece elementais entre as diver- forma xeral, e evita as inter-  CCEC
e/ou está a aprender para mellorar sas linguas que utiliza ou ferencias entre as linguas
 e
os procesos comunicativos e reco- está a aprender o alumna- que está a aprender.
 m ñecer as interferencias. do.
 o  LGB4.9.2 Identifica diferen-  CCL
zas, regularidades e seme-
llanzas, ortográficas e léxicas
entre todas as linguas que
coñece e/ou está a aprender,

como punto de apoio para a
súa aprendizaxe.
 b  B5.1. Escoita, memorización e re-  B5.1 Escoitar, memorizar,  LGB5.1.1. Escoita, memoriza  CCL
produción de textos procedentes da reproducir e valorar textos e reproduce textos proceden-  CAA
 d
literatura popular oral galega (re- procedentes da literatura tes da literatura popular oral
 e fráns, adiviñas, lendas, contos, po-  CCEC
Páx. 38061
popular galega e da litera- galega (refráns, adiviñas,
 o emas, conxuros, ditos e cantigas),
tura galega en xeral. lendas, contos, poemas,
así como da literatura galega en xe-
ral. conxuros, ditos,cantigas) e
da literatura galega en xeral
DOG Núm. 171


literario galego (oral ou non) como da literatura oral galega co-  CCEC
vehículo de comunicación, fonte de mo fonte de coñecemento da
coñecemento da nosa cultura e co- nosa cultura e como recurso
mo recurso de gozo persoal. de gozo persoal.
ISSN1130-9229
 b  B5.3. Lectura persoal, silenciosa e  B5.2. Ler textos e obras n  LGB5.2.1. Le en silencio  CCL
 d en voz alta de obras en galego ade- galego da literatura infantil, obras e textos en galego da  CCEC
cuadas á idade e aos intereses (con- adaptacións breves de literatura infantil, adaptacións

 e  CD
to, cómic, novela). obras clásicas e literatura breves de obras clásicas e
 i actual, adaptadas á idade e literatura actual, adaptadas á

 B5.4. Lectura guiada de textos da
literatura infantil, adaptacións breves en diferentes soportes. idade e en diferentes sopor-
de obras literarias clásicas e literatu- tes.
ra actual en diversos soportes.
 LGB5.2.2. Le en voz alta  CCL
 CD
breves de obras clásicas e
literatura actual, adaptadas á
idade e en diferentes sopor-

tes.
 b  B5.5. Lectura comentada de poe-  B5.3. Identificar as caracte-  LGB5.3.1. Identifica as ca-  CCL
 d mas, de relatos e de obras teatrais rísticas dos diferentes xé- racterísticas principais dos  CCEC
tendo en conta as convencións lite- neros e as figuras literarias, diferentes xéneros literarios:
 e
rarias (xéneros, figuras) e a presen- así como temas recorren- narrativa, poesía e teatro.
za de certos temas e motivos repeti- tes.
tivos.  LGB5.3.2. Distingue algúns  CCL
Páx. 38062
recursos retóricos e métricos
propios dos poemas.
DOG Núm. 171

 LGB5.3.3. Identifica e em-  CCL

prega algunhas figuras litera-
 CCEC
rias: comparacións, personi-
ficacións, hipérboles e xogos  CAA
de palabras.
ISSN1130-9229
 LGB5.3.4. Identifica os temas  CCL

recorrentes na literatura.
 CCEC

poemas e relatos para comunicar poemas e relatos sinxelos a poemas e relatos, a partir de
 e  CCEC
sentimentos, emocións, estados de partir de modelos dados. modelos sinxelos, para co-
municar sentimentos, emo-  CSC
ánimo, lembranzas, recoñecendo as
cións, estados de ánimo e
características dalgúns modelos.
lembranzas.
 b  B5.7. Dramatización e lectura dra-  B5.5. Participar activamen-  LGB5.5.1. Participa activa-  CCL
matizada de textos literarios. te en dramatizacións de mente en dramatizacións de
 d
textos literarios. textos literarios.
 e
 a  B5.8. Valoración da literatura en  B5.6. Valorar a literatura en  LGB5.6.1. Valora a literatura  CCL
calquera lingua (maioritaria, minori- calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve-
 d  CSC
taria ou minorizada), como vehículo hículo de comunicación, hículo de comunicación, fon-
 e te de coñecemento e como  CCEC
de comunicación, fonte de coñece- fonte de coñecemento e
 o recurso de gozo persoal.
mento e como recurso de gozo per- como recurso de gozo per-
soal. soal.
 a  B5.9. Interese por coñecer os mode-  B5.7. Amosar interese,  LGB5.7.1. Compara imaxes,  CSC
símbolos e mitos sinxelos
Páx. 38063
 d los narrativos e poéticos que se utili- respecto e tolerancia ante  CCEC
zan noutras culturas. las diferenzas persoais, so- doutras culturas cos da cultu-
 e ra galega, amosando intere-
ciais e culturais.
se e respecto.
DOG Núm. 171

 o  B5.10. Comparación de imaxes,  LGB5.7.2. Amosa curiosida-  CSC

símbolos e mitos facilmente interpre- de por coñecer outras cos-  CCEC
tables que noutras culturas serven tumes e formas de relación
para entender o mundo e axudan a social, respectando e valo-
coñecer outras maneiras de rela- rando a diversidade cultural.
ISSN1130-9229
cións sociais.

ÁREA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO SEXTO
 a  B1.1. Comprensión de textos orais  B1.1. Comprender textos  LGB1.1.1. Comprende as  CCL
 e procedentes da radio, da televisión orais diversos, procedentes ideas principais e secunda-  CAA
ou da internet, con especial inciden- da radio, da televisión ou rias dun texto oral, proceden-
cia na noticia, na entrevista, na re- da internet, interpretando te da radio, da televisión ou
portaxe infantil e nos debates e coas intencións explícitas así de internet, identificando o
mentarios de actualidade, para obter como as intencións, opi- tema e elaborando un resu-
información xeral sobre feitos e nións e valores non explíci- mo.
acontecementos que resulten signi- tos.
ficativos, distinguindo información de
opinión, e elaboración dun resumo.  LGB1.1.2. Comprende o  CCL
significado literal e inferencial  CSC
Páx. 38064
dun texto oral, distinguindo a
información da opinión.
DOG Núm. 171

 b  B1.2. Valoración dos medios de  B1.2.Valorar e utilizar os  LGB1.2.1. Identifica en do-  CCL
 d comunicación social como instru- documentos audiovisuais cumentos audiovisuais a in-  CD
mento de aprendizaxe e de acceso a dos medios de comunica- formación relevante, e valora
 e  CAA
informacións e a experiencias dou- ción como instrumento de os medios de comunicación
 i tras persoas. aprendizaxe. como instrumento de apren-  CSC
ISSN1130-9229
 o  B1.3. Uso de documentos audiovi- dizaxe.

suais como medio de obter, identifi-
car, seleccionar, clasificar, comparar  LGB1.2.2. Usa documentos  CCL
audiovisuais como medio pa-

e relacionar con progresiva autono-  CD
mía informacións relevantes para ra obter, identificar, clasificar,
 CAA
aprender. comparar e relacionar infor-

macións.  CSIEE
 B1.4. Interpretación elemental en  B1.3. Interpretar a retranca,  LGB1.3.1. Interpreta en pro-  CCL
textos orais da retranca, da ironía e a ironía e os dobres senti- ducións orais a retranca, a
de dobres sentidos, recoñecendo a dos, entendendo a primeira ironía e os dobres sentidos.
primeira como un trazo característi- como un trazo característi-
co da lingua galega. co da lingua galega  LGB1.3.2. Recoñece a re-  CCL
tranca como un trazo carac-
 CCEC
terístico da lingua galega.
 CSC
 a  B1.5. Comprensión e produción de  B1.4. Comprender e produ-  LGB1.4.1. Participa axeita-  CCL
 b textos orais para aprender e para in- cir textos orais propios do damente nunha conversa en-  CAA
formarse, tanto os creados con fina- uso cotián ou do ámbito tre iguais, comprendendo o
 c  CSC
lidade didáctica como os de uso co- académico. que di o interlocutor e inter-
 e tián, de carácter informal (conversas vindo coas propostas pro-  CSEIEE
 o entre iguais e no equipo de traballo) pias.
e dun maior grao de formalización
Páx. 38065
(exposicións da clase, entrevistas ou  LGB1.4.2. Sigue unha expo-  CCL
debates). sición da clase e extrae as  CAA
ideas máis destacadas.
DOG Núm. 171

 LGB1.4.3. Fai pequenas  CCL

exposicións na aula ade-  CSIEE
cuando o discurso ás diferen-
 CAA
tes necesidades comunicati-
vas (narrar, describir e expo-
ISSN1130-9229
ñer), utilizando o dicionario

se é preciso.

mente no traballo en grupo,  CSIEE
así como nos debates.

 CAA
 LGB1.4.5 Identifica o grao de  CCL

formalidade da situación de  CAA
comunicación e axusta a es-
 CSIEE
te a súa produción.
 a  B1.6. Actitude de escoita adecuada  B1.5. Manter unha actitude  LGB1.5.1. Escoita atenta-  CCL
 c ante situacións comunicativas (tole- de escoita activa, respec- mente as intervencións dos e  CSC
rancia ás opinións, escoita atenta, tando as opinións dos e das demais en actos de fala
 e
respecto das de quen fala sen inte- das demais. orais, sen interromper.
 o rrupcións inadecuadas, contacto vi-
sual).  LGB1.5.2. Respecta as opi-  CCL
nións dos e das demais.  CSC
 a  B1.7. Participación e cooperación  B1.6. Participar nas diver-  LGB1.6.1. Respecta as  CCL
 c nas situacións comunicativas de re- sas situacións de intercam- quendas de palabra nos in-  CSC
Páx. 38066
lación social especialmente as des- bio oral que se producen na tercambios orais.
 d  CAA
tinadas a favorecer a convivencia aula amosando valoración
 e (debates, exposicións curtas, con- e respecto polas normas
DOG Núm. 171

versas, expresións espontáneas, que rexen a interacción  LGB1.6.2. Respecta as opi-  CCL
discusións, asembleas, narracións oral. nións das persoas participan-  CSC
orais, entrevistas) con valoración e tes nos intercambios orais e
respecto das normas que rexen a in-  CCEC
teracción oral (quendas de palabra, de empregar a lingua galega
ISSN1130-9229
roles diversos no intercambio, res- en calquera intercambio oral

pecto ás opinións das demais per- dentro da escola ou fóra de-
soas, ton de voz, posturas e xestos la.
adecuados).


tadas ao discurso, para re-
 CCEC
forzalo e facilitar a súa com-
prensión, procurando a em- 
patía coa persoa interlocuto-
ra.

tas: articulación, ritmo, ento-

 CCEC
ación e volume.

mente na conversa formu-  CSC
lando e contestando pregun-
 CCEC
tas.
 CAA
Páx. 38067
 b para comprender e facer compren- expresarse en público co- un discurso oral coherente,  CAA
der as mensaxes orais: fluidez, cla- herentemente, sen contra- sen contradicións nin repeti-
 e
ridade, orde, léxico apropiado, pro- dicións, sen repeticións in- cións innecesarias, utilizando
DOG Núm. 171

 o nuncia correcta, ton de voz, entoa- necesarias e usando nexos un vocabulario adecuado á
ción, xestualidade. Incorporación adecuados. súa idade.
das intervencións das demais per-
soas, formulación de preguntas co-  LGB1.7.2. Elabora un discur-  CCL
herentes e percepción das reac- so oral cohesivo, utilizando
ISSN1130-9229
cións. nexos adecuados.
 LGB1.7.3. Emprega o rexis-  CCL

tro lingüístico (formal ou in-  CSC

formal) adecuado a cada
contexto.

so oral fluído, claro, cunha  CCEC
pronuncia e entoación axei-
tada e propia da lingua gale-
ga.
 b  B1.9. Produción de textos orais  B1.8. Elaborar textos pro-  LGB1.8.1. Elabora textos  CCL
 e propios dos medios de comunica- pios dos medios de comu- propios dos medios de co-  CD
ción social mediante simulación ou nicación. municación.
 i  CAA
participación para ofrecer e compar-
tir información e opinión.  CSIEE
 CSC
 d  B1.10. Utilización de estratexias  B1.9. Reforza a eficacia  LGB1.9.1. Utiliza a expresivi-  CCL
 e para potenciar a expresividade das comunicativa das súas dade corporal: acenos, mira-  CCEC
mensaxes orais (acenos, miradas, mensaxes orais coa utilizadas, postura corporal... para
 CSC
Páx. 38068
posturas corporais). ción de elementos propios reforzar o sentido das súas
da linguaxe xestual. producións orais.  CAA
DOG Núm. 171

 d respecto en situacións de aprendi- cooperación nas situacións ás ideas dos e das demais e  CAA
zaxe compartida. de aprendizaxe en grupo. contribúe activamente ao
 e  CSIEE
traballo en grupo.
ISSN1130-9229
 e  B1.12. Interese por expresarse  B1.11. Interesarse por  LGB1.11.1. Interésase por  CCL
oralmente coa pronuncia e coa en- amosar unha pronuncia e expresarse oralmente coa  CAA
toación adecuadas. entoación adecuadas. pronuncia e entoación ade-
 CCEC

tivo.  CSIEE
 a  B1.13. Uso dunha linguaxe non  B1.12. Usar unha linguaxe  LGB1.12.1. Usa unha lingua-  CCL
 d discriminatoria e respectuosa coas non discriminatoria e res- xe non sexista.  CSC
diferenzas. pectuosa coas diferenzas.
 e
 LGB1.12.2. Usa unha lingua-  CCL
 o
xe respectuosa coas diferen-  CSC
zas.
 a  B1.14. Recoñecemento e valoración  B1.13. Recoñecer e valorar  LGB1.13.1. Recoñece textos  CCL
 d das diferenzas dialectais orais da as diferenzas dialectais orais pertencentes a diferen-  CCEC
lingua galega, como elemento enri- orais da lingua galega. tes variedades da lingua ga-
 e
quecedor da lingua. lega.
 o
 LGB1.13.2. Valora as dife-  CCL
renzas dialectais orais da lin-  CSC
gua galega como un símbolo
 CCEC
de riqueza lingüística e cultu-
ral e o estándar como varian-
Páx. 38069
te unificadora.
DOG Núm. 171

 a  B1.15. Identificación da lingua gale-  B1.14. Identificar a lingua  LGB1.14.1. Identifica a lingua  CCL
 d ga con calquera contexto de uso oral galega con calquera con- galega con calquera contexto  CCEC
da lingua: en diferentes ámbitos pro- texto de uso oral. profesional oral: sanidade,
 e
fesionais (sanidade, Administración, Administración, xustiza, edu-
 o xustiza, educación, medios de co- cación, medios de comunica-
ISSN1130-9229
municación...) e en conversas con ción...

persoas coñecidas ou descoñecidas.

 CSC

 e relevante en textos das situacións localizar e seleccionar in- información relevante de tex-  CD
cotiás de relación social: correspon- formación explícita en textos procedentes dos medios
 I  CSC
dencia, normas, programas de acti- tos escritos de soportes va- de comunicación social ou
 J vidades, convocatorias, plans de riados (webs infantís, libros, propios de situacións cotiás.
 o traballo ou regulamentos. carteis) e realizar inferen-

 B2.2. Comprensión de textos proce- cias determinando inten-  LGB2.1.2. Identifica as ideas  CCL
dentes dos medios de comunicación cións e dobres sentidos. principais e secundarias dun
social (incluídas webs infantís e xu- texto (narrativo, descritivo,
venís) con especial incidencia na no- expositivo e argumentativo).
ticia, na entrevista e nas cartas á di-
rección do xornal, para obter infor-  LGB2.1.3. Busca, localiza e  CCL
mación xeral, localizando informa- selecciona información con-  CAA
cións destacadas. creta dun texto, deducindo o
 CSIEE
Páx. 38070
significado de palabras e ex-
presións polo contexto.
DOG Núm. 171

 B2.3. Comprensión de textos do  LGB2.1.4. Interpreta metáfo-  CCL

ámbito escolar en soporte papel ou ras, personificacións, hipér-
 CAA
dixital para aprender e para infor- boles, ironías e dobres senti-
marse, tanto os producidos con fina- dos en textos.  CSIEE
lidade didáctica como os de uso so-
ISSN1130-9229
cial (folletos informativos ou publici-  LGB2.1.5. Identifica a estru-  CCL

tarios, prensa, programas, fragmen- tura dun texto e recoñece al-
tos literarios). gúns mecanismos de cohe-
sión.

 LGB2.1.6. Identifica o punto  CCL
de vista do autor ou autora e

 CAA
diferencia información, opi-
nión e publicidade.

nario para resolver as dúbi-
 CAA
nos textos.  CSIEE

rápida, selectiva ou integral
 CAA
de cada momento.  CSIEE
 b  B2.4. Integración de coñecementos  B2.2. Interpretar e com-  LGB2.2.1. Interpreta e com-  CCL
e de informacións procedentes de prender a información pro- prende a información de grá-
 e  CAA
diferentes soportes para aprender, cedente de gráficos, es- ficos, esquemas, mapas
conceptuais e ilustracións,  CSC
comparando, clasificando, identifi- quemas e ilustracións.
cando e interpretando con especial relacionando esta co contido  CSIEE
Páx. 38071
do texto que a acompaña.
atención aos datos que se transmi-  CMCT
ten mediante gráficos, esquemas e
ilustracións.
DOG Núm. 171

 b  B2.5. Subliñado, esquematización e  B2.3. Realizar o subliñado  LGB2.3.1. Realiza o subliña-  CCL
 e resumo da información relevante das ideas principais dun do das ideas principais dun  CAA
dun texto. texto, e esquematizar e re- texto.
sumindo seu contido.
 LGB2.3.2. Esquematiza as  CCL
ISSN1130-9229
ideas dun texto, indicando as  CAA

ideas principais e secunda-
rias.

dun texto.  CAA
 b  B2.6. Uso das estratexias de control  B2.4. Utilizar estratexias  LGB2.4.1. Deduce o posible  CCL
 e do proceso lector (anticipación, for- para mellorar a lectura. contido dun texto antes de le-  CAA
mulación de hipóteses, relectura...). lo, axudándose do título e as
 CSIEE
ilustracións.

marca as palabras clave para  CAA

acadar a comprensión inte-
 CSIEE
gral, cando é preciso.
 b  B2.7. Uso dirixido das tecnoloxías  B2.5. Utilizar as tecnoloxías  LGB2.5.1. Utiliza as tecnolo-  CCL
 e da información e da comunicación da información para tratar a xías da información para lo-  CD
para a localización, selección, inter- información nun texto. calizar e seleccionar a infor-
 i  CAA
pretación e organización da informa- mación nun texto.
ción.
 LGB2.5.2. Utiliza as tecnolo-  CCL
Páx. 38072
xías da información para or-  CD
ganizar a información dun
texto.
DOG Núm. 171


dixitais para interpretar a in-  CAA
 CD
 CSIEE
ISSN1130-9229
 b  B2.8. Realización de diferentes tipos  B2.6. Realizar diferentes  LGB2.6.1. Realiza diferentes  CCL
 e de lectura: de investigación, de tipos de lectura. tipos de lectura en función de  CSIEE
aprendizaxe, de gozo persoal, de cada texto: de investigación,

 o  CAA
resolución de problemas. de aprendizaxe, de gozo
persoal ou de resolución de
problemas.
 a  B2.9. Lectura expresiva de textos  B2.7. Ler expresivamente  LGB2.7.1. Descodifica con  CCL
 b literarios e non literarios, de diferen- textos de diversa tipoloxía precisión e rapidez as pala-  CAA
te tipoloxía textual. (dramatizando cando é bras.
 e
 B2.10. Dramatización e lectura dra- preciso) con fluidez e preci-
matizada de textos literarios e non sión, atendendo á dicción,  LGB2.7.2. Le textos en voz  CCL
literarios. entoación, intensidade de alta con fluidez e precisión.
voz, ritmo e velocidade,

adecuados ás diversas si-  LGB2.7.3. Le textos en voz  CCL
tuacións funcionais da lec- alta con ritmo, velocidade e
tura en voz alta (ler para ton da voz adecuados.
que alguén goce escoitan-
do, ler para dar a coñecer  LGB2.7.4. Le en voz alta  CCL
un texto descoñecido, ler adaptándose ao interese do  CAA
para compartir información auditorio: gozar escoitando,
 CSC
que se acaba de localizar) obter nova información...
facendo participar a au-
Páx. 38073
diencia da súa interpreta-  LGB2.7.5. Fai lecturas dra-  CCL
ción. matizadas de textos.  CSC
DOG Núm. 171

 a  B2.11. Uso da biblioteca de aula e  B2.8. Usar as bibliotecas  LGB2.8.1. Usa a biblioteca  CCL
do centro, amosando coñecemento da aula e do centro, así de aula con autonomía, para
 b  CAA
da súa organización (catalogación, como as virtuais, con auto- obter datos e informacións, e
 e funcionamento) e participación en nomía abonda, compren- colabora no seu coidado e  CSC
ISSN1130-9229
actividades literarias e na elabora- dendo como se organiza e mellora.

 i ción de propostas. colaborando no seu coida-
do e mellora.
 B2.12. Utilización das bibliotecas,  LGB2.8.2. Usa a biblioteca  CCL
incluíndo as virtuais, de xeito cada de centro con autono-

vez máis autónomo, para obter in-  CAA
mía,para obter datos e infor-
formación e modelos para a produ- macións, e colabora no seu  CSC

ción escrita. coidado e na súa mellora.
 LGB2.8.3. Usa as bibliotecas  CCL

virtuais,para obter datos e in-
 CAA
formacións, con autonomía.
 CD
 a  B2.13. Mantemento adecuado e  B2.9. Ter interese por ter  LGB2.9.1. Amosa interese  CCL
ampliación da biblioteca persoal. unha biblioteca propia, físi- pola conservación e organi-
 b  CAA
ca ou virtual. zación dos seus libros físicos
 e e/ou virtuais.  CSC
como fonte de aprendizaxe e como polos textos escritos como pola lectura como fonte de
 b  CAA
medio de comunicación de expe- fonte de aprendizaxe e me- aprendizaxe e medio de co-
Páx. 38074
 e riencias e de regulación da convi- dio de comunicación. municación.  CSC
vencia.
 CCEC
DOG Núm. 171

 a  B2.15. Desenvolvemento da auto-  B2.11. Amosar autonomía  LGB2.11.1. Amosa autono-  CCL
 b nomía lectora, da capacidade de lectora e capacidade de se- mía lectora e capacidade de
elección de temas e de textos e de lección de textos do seu in- seleccionar textos do seu in-
 e
expresión das preferencias persoais. terese, así como ser quen terese.
 m de expresar preferencias.
ISSN1130-9229
 LGB2.11.2. Éxpresa opinións  CCL

e valoracións sobre as lectu-  CSC
ras feitas.
 CAA
 CSIEE

 a  B2.16. Análise de textos escritos en  B2.12. Analizar textos es-  LGB2.12.1. Percibe as dife-  CCL
 d diferentes variedades da lingua ga- critos en diferentes varie- renzas lingüísticas presentes  CCEC
lega. dades da lingua galega. nas variedades da lingua ga-
 e
lega.
 o
 LGB2.12.2. Valora a varie-  CCL
dade interna da lingua como  CSC
símbolo de riqueza lingüísti-
 CCEC
ca e cultural, así como o es-
tándar como variante unifica-
dora.
 a  B3.1. Uso das estratexias de planifi-  B3.1. Usar as estratexias  LGB3.1.1. Planifica a elabo-  CCL
 b cación, de textualización (formato, de planificación, textualiza- ración do texto, antes de co-  CSIEE
estrutura, ortografía e normas lingü- ción e revisión do texto. mezar a escribir, xerando
 e  CAA
ísticas, puntuación, coherencia e ideas, seleccionando e estru-
cohesión...) e revisión como partes turando a información, me-
do proceso escritor. diante notas, esquemas,
Páx. 38075
guións ou mapas concep-
tuais.
DOG Núm. 171


cunha estrutura clara, con  CAA
coherencia e cohesionando
 CSIEE
os enunciados.
ISSN1130-9229
 LGB3.1.3. Respecta as re-  CCL

gras de puntuación no texto.
 LGB3.1.4. Aplica a norma  CCL

lingüística: ortografía, acen-  CSC
tuación, léxico, morfosintaxe

 CCEC
e usa unha linguaxe non se-
xista.
 LGB3.1.5. Revisa e reescribe  CCL

o texto cando é preciso.  CAA
 CSIEE

tos.
 CSIEE
 a  B3.2. Composición de textos propios  B3.2. Producir textos de  LGB3.2.1. Elabora, en dife-  CCL
 b de situacións cotiás de relación so- diferente tipoloxía que per- rentes soportes, textos pro-  CAA
cial (correspondencia, normas, pro- mitan narrar, describir, re- pios da vida cotiá e académi-
 e  CD
gramas, convocatorias, plans de tra- sumir, explicar e expoñer ca, imitando modelos: cartas
 i ballo, mensaxes curtas) de acordo opinións, emocións e in- e correos electrónicos, men-
Páx. 38076
coas características propias destes formacións relacionadas saxes curtas, normas, pro-
xéneros. con situacións cotiás e gramas...
DOG Núm. 171

 B3.3. Composición de textos de aqueles que sexan caracte-  LGB3.2.2. Escribe, en dife-  CCL
información e de opinión caracterís- rísticos dos medios de co- rentes soportes, textos pro-  CSC
ticos dos medios de comunicación municación pios dos medios de comuni-
social sobre feitos e acontecemen-  CCEC
cación, imitando modelos.
tos significativos, con especial inci-  CAA
ISSN1130-9229
dencia na noticia, na entrevista, no

comentario breve sobre libros ou  LGB3.2.3. Elabora diferentes  CCL
música, en situacións reais ou simu- tipos de textos (narrativos,  CAA
ladas. expositivos, descritivos ou

argumentativos) adaptando a
linguaxe ás características
de cada xénero.

coherentes e cohesivos,  CSC
usando o rexistro adecuado.
 CCEC

de textos propios do ámbito  CSC

da vida persoal ou familiar ou
 CAA
dos medios de comunica-
ción.
 b  B3.4. Produción de textos relaciona-  B3.3. Elaborar textos do  LGB3.3.1. Elabora textos do  CCL
 e dos co ámbito académico para ob- ámbito académico para ob- ámbito académico para ob-  CAA
ter, organizar e comunicar informa- ter, organizar e comunicar ter, organizar e comunicar in-
 CSIEE
ción (cuestionarios, enquisas, resu- información. formación: cuestionarios, en-
mos, esquemas, informes, descri- quisas, resumos, informes...
Páx. 38077
cións, explicacións).
DOG Núm. 171

 a  B3.5. Redacción de textos breves  B3.4. Elaborar textos bre-  LGB3.4.1. Expresa nos seus  CCL
 b creativos carteis publicitarios, anun- ves con creatividade. textos de maneira imaxinati-  CSC
cios, cómics, contos, poemas, can- va ideas, sentimentos e/ou
 e  CCEC
cións, anécdotas... emocións; narra accións e
 j presenta personaxes, obxec-  CAA
ISSN1130-9229
tos e/ou lugares: carteis pu-  CSIEE

blicitarios, anuncios, cómics,
contos, poemas, cancións,
anécdotas...


breves de carácter creativo  CSC
con certa riqueza léxica.
 CCEC
 CAA
 CSIEE
 LGB3.4.3. Aprecia os usos  CCL

creativos da linguaxe.  CSC
 CCEC
 CAA
 CSIEE
 b  B3.6. Uso progresivamente autóno-  B3.5. Usar de maneira  LGB3.5.1. Usa as TIC na  CCL
 d mo das TIC na busca de informa- autónoma as TIC para a procura de información ou  CD
ción, o tratamento dos textos e a re- busca de información, tra- para consultar o dicionario.
 e  CAA
alización de presentacións. tamento dos textos e reali-
 i  CSIEE
Páx. 38078
zación de presentacións.
 j
DOG Núm. 171

 LGB3.5.2. Emprega proce-  CCL

sadores de textos de manei-  CAA
ra autónoma.
 CSIEE
 CD
ISSN1130-9229
 LGB3.5.3. Utiliza correctores  CCL

de textos.  CD

 CAA
 CSIEE
 LGB3.5.4. Utiliza as TIC para  CCL

realizar presentacións.  CD
 CSIEE
 b  B3.7. Utilización de elementos gráfi-  B3.6. Utilizar recursos grá-  LGB3.6.1. Utiliza recursos  CCL
 e cos e paratextuais para facilitar a ficos e paratextuais que fa- gráficos e paratextuais para  CD
comprensión (ilustracións, gráficos, ciliten a comprensión dos facilitar a comprensión dos
 i  CSIEE
táboas e tipografía) e ilustración textos e contribúan á súa textos e ilustralos de maneira
 j creativa dos propios textos. ilustración creativa. creativa.
 a  B3.8. Interese polo coidado e a  B3.7. Coidar a presentación  LGB3.7.1. Coida a presenta-  CCL
 b presentación dos textos escritos e dos traballos escritos en ción dos traballos escritos,  CD
respecto pola norma ortográfica. calquera soporte e valorar en calquera soporte.
 e  CAA
 B3.9.Valoración da escritura como a lingua escrita como me-
 i dio de comunicación.
instrumento de relación social, de  LGB3.7.2. Valora a lingua  CCL
obtención e de reelaboración da in- escrita como medio de co-
Páx. 38079
 CSC
formación e dos coñecementos. municación.
DOG Núm. 171

 e  B4.1. Uso e identificación intuitiva da  B4.1. Utilizar terminoloxía  LGB4.1.1. Recoñece as  CCL
terminoloxía seguinte nas activida- lingüística e gramatical bá- diferentes categorías grama-  CAA
des de produción e interpretación: sica, implícita e funcional- ticais pola súa función na lin-
ISSN1130-9229
denominación dos textos traballa- mente, como apoio á com- gua: substantivo, artigo, pro-
dos; clases de palabras, sílaba tóni- prensión e á produción de nome, adxectivo, adverbio,
ca e átona; enunciados: frase e ora- textos, así como aplicar o verbo, preposición, conxun-
ción; tipos de enunciado: declarati- seu coñecemento no uso ción e interxección.

vo, interrogativo, exclamativo, impe- da lingua.
rativo; enlaces: preposición, conxun-  LGB4.1.2. Conxuga e usa  CCL
ción e interxección; grupo de pala- con corrección as formas  CAA

bras: núcleo e complementos; subs- verbais persoais e non per-
tantivos, artigos e pronomes, adxec- soais dos verbos.
tivo; tempo e modo verbal; persoa
gramatical; modo imperativo e infini-  LGB4.1.3. Diferencia as  CCL
tivo; complementos do nome e com- sílabas que conforman cada  CAA
plementos do verbo: o suxeito. palabra, diferenciando a síla-
ba tónica das átonas.
 LGB4.1.4. Identifica e clasifi-  CCL

ca os diferentes tipos de  CAA
enunciado: declarativo, inte-
rrogativo, exclamativo e im-
perativo.
 LGB4.1.5. Identifica as ora-  CCL

cións simples, recoñecendo  CAA
o verbo e os seus comple-
mentos: o suxeito; utiliza co-
Páx. 38080
rrectamente a concordancia
de xénero e número e reco-
ñece os complementos do
nome.
DOG Núm. 171

 b  B4.2. Coñecemento das normas  B4.2. Coñecer e aplicar as  LGB4.2.1. Aplica correcta-  CCL
 e ortográficas, apreciando o seu valor normas ortográficas xerais mente as normas de acen-  CSC
social e a necesidade de cinguirse a e as de acentuación en par- tuación xerais e de acentua-
 CCEC
elas nos escritos. ticular, apreciando o seu ción diacrítica, así como as
 B4.3. Uso de procedementos de valor social e a necesidade demais normas ortográficas,
ISSN1130-9229
derivación, de comparación e de de cinguirse a elas. e aprecia o seu valor social e

contraste para xulgar sobre a co- a necesidade de cinguirse a
rrección das palabras e xeneralizar elas.
as normas ortográficas.

 e  B4.4. Comparación e transformación  B4.3. Utilizar correctamente  LGB4.3.1. Emprega con  CCL
 e de enunciados, mediante inserción, as regras de puntuación, correccións os signos de

supresión, cambio de orde, segmen- así como unha sintaxe puntuación.
tación e recomposición, para xulgar adecuada nas producións
sobre a gramaticalidade dos resulta- orais e escritas.  LGB4.3.2. Usa unha sintaxe  CCL
dos e facilitar o desenvolvemento adecuada nas súas produ-
dos conceptos lingüísticos e da me- cións.
talinguaxe.
 B4.5. Comparación de estruturas  LGB4.3.3. Respecta as nor-  CCL
sintácticas diversas para observar a mas morfosintácticas de co-  CSC
súa equivalencia semántica ou posi- locación do pronome átono.

 CCEC
bles alteracións do significado.
 B4.6. Observación da inserción e
coordinación de oracións como pro-
cedementos propios da explicación,
tanto na escritura como na expre-
sión oral.
 e  B4.7. Exploración das posibilidades  B4.4. Recoñecer e empre-  LGB4.4.1. Usa axeitadamen-  CCL
do uso de diversos enlaces entre gar axeitadamente os co- te diversos conectores entre  CAA
Páx. 38081
oracións (causa, consecuencia, fina- nectores, así como outros oracións: causa, consecuen-
lidade, contradición, condición...), elementos de cohesión. cia, finalidade, contradición,
así como doutros elementos de co- condición...
DOG Núm. 171

hesión, en relación coa composición  LGB4.4.2. Recoñece deter-  CCL

de textos.
minados procesos de cohe-  CAA
sión nos textos: anáfora, dei-
xe, elipse, sinónimos...
ISSN1130-9229
 e  B4.8. Identificación, en oracións, do

 B4.5. Identificar o papel  LGB4.5.1. Identifica, en ora-  CCL
verbo e os seus complementos, es- semántico do suxeito e cións, o papel semántico do  CAA
pecialmente o suxeito, así como o transformar oracións acti- suxeito..
papel semántico deste (axente, pa- vas en pasivas, e vicever-

ciente e causa).
sa, para mellorar a com-  LGB4.5.2. Transforma ora-  CCL
 B4.9. Transformación de oracións de prensión e a produción de cións activas en pasiva, e vi-  CAA
activa en pasiva, e viceversa, para textos. ceversa.
mellorar a comprensión de determi-
nados textos.
 e  B4.10. Práctica do paso de estilo  B4.6. Transformar un texto  LGB4.6.1. Transforma un  CCL
directo a estilo indirecto na narra- narrativo de estilo directo texto narrativo de estilo direc-  CAA
ción, e viceversa, para mellorar a noutro de estilo indirecto e to noutro de estilo indirecto e
produción de textos. viceversa. viceversa.
 b  B4.11. Uso eficaz do dicionario, en  B4.7. Ampliar o vocabulario  LGB4.7.1. Usa axeitadamen-  CCL
papel ou dixital, na busca da amplia- a partir do uso do dicionario te o dicionario para buscar
 e  CAA
ción do vocabulario e como consulta e do traballo e reflexión so- calquera palabra, seleccio-
 i ortográfica e gramatical.  CD
bre as palabras que con- nando a acepción precisa
 B4.12. Ampliación do vocabulario, forman a lingua. segundo cada contexto.
mediante o traballo con palabras si-
nónimas, antónimas, homónimas,  LGB4.7.2. Recoñece e crea  CCL
polisémicas; aumentativos e diminu-
palabras derivadas (prefixa-  CAA
tivos, arcaísmos, neoloxismos, es-
ción e sufixación) e compos-
Páx. 38082
tranxeirismos, frases feitas, siglas e
abreviaturas. tas.
DOG Núm. 171

 B4.13. Ampliación do vocabulario  LGB4.7.3. Recoñece e usa  CCL

mediante os procedementos de cre- sinónimos, antónimos, ho-  CAA
ación de palabras: derivación (prefi- mónimos, palabras polisémi-
xos e sufixos) e composición. cas, arcaísmos, neoloxismos,
estranxeirismos, frases fei-
ISSN1130-9229
tas, siglas e abreviaturas.
 a  B4.14. Coñecemento das caracterís-  B4.8. Coñecer as caracte-  LGB4.8.1. Identifica as ca-  CCL
ticas relevantes (históricas, sociocul- rísticas relevantes da lingua racterísticas relevantes (his-

 d  CCEC
turais...) da lingua galega e identifi- galega e identificar e valo- tóricas, socioculturais...) da
 e
cación e valoración desta lingua rar esta lingua dentro da lingua galega.
 h dentro da realidade plurilingüe e plu- realidade plurilingüe e plu-
 m ricultural de España e de Europa. ricultural de España e de  LGB4.8.2. Identifica e valora  CCL
 o Europa. a lingua galega dentro da re-  CSC
alidade plurilingüe e pluricul-
 CCEC
tural de España e de Europa.
 a  B4.15. Comparación entre aspectos  B4.9. Establecer relacións  LGB4.9.1. Recoñece e evita  CCL
das linguas que o alumnado coñece entre as diversas linguas as interferencias entre as lin-
 b  CCEC
e/ou está a aprender para mellorar que utiliza ou está a apren- guas que está a aprender.
 d
os procesos comunicativos e reco- der o alumnado para refle-
 e ñecer as interferencias. xionar sobre como mellorar  LGB4.9.2. Identifica diferen-  CCL
 m os seus procesos comuni- zas, regularidades e seme-  CCEC
 o cativos na lingua galega. llanzas sintácticas, ortográfi-
 CAA
cas, morfolóxicas e léxicas
entre todas as linguas que  CSIEE
coñece e/ou está a aprender,
como punto de apoio para a
Páx. 38083
súa aprendizaxe.
DOG Núm. 171

 b  B5.1. Escoita, memorización e re-  B5.1. Escoitar, memorizar,  LGB5.1.1. Escoita, memoriza  CCL
 d produción de textos procedentes da reproducir e valorar textos e reproduce textos proceden-  CAA
literatura popular oral galega (re- procedentes da literatura tes da literatura popular oral
ISSN1130-9229
 e  CCEC
fráns, adiviñas, lendas, contos, po- popular galega e da litera- galega (refráns, adiviñas,
 o emas, conxuros, cancións, ditos, tura galega en xeral. lendas, contos, poemas,
romances, cantigas) e da literatura conxuros, cancións, ditos,
galega en xeral. romances, cantigas) e da lite-

 B5.2. Valoración e aprecio do texto ratura galega en xeral.
literario galego (oral ou non) como

vehículo de comunicación, fonte de  LGB5.1.2. Valora os textos  CCL
coñecemento da nosa cultura e co- da literatura galega (oral ou  CCEC
mo recurso de gozo persoal. non) como fonte de coñece-
mento da nosa cultura e co-
mo recurso de gozo persoal.
 b  B5.3. Lectura persoal, silenciosa e  B5.2. Ler textos e obras en  LGB5.2.1. Le en silencio  CCL
 d en voz alta de obras en galego ade- galego da literatura infantil, obras e textos en galego da  CCEC
cuadas á idade e aos intereses (con- adaptacións de obras clási- literatura infantil, adaptacións
 e  CD
to, cómic, novela). cas e literatura actual, de obras clásicas e literatura
 i adaptadas á idade e en di- actual, adaptadas á idade e
 B5.4. Lectura guiada de textos da
literatura infantil, adaptacións de ferentes soportes. en diferentes soportes.
obras literarias clásicas e literatura
actual en diversos soportes.  LGB5.2.2. Le en voz alta  CCL
 CD
de obras clásicas e literatura
Páx. 38084
actual, adaptadas á idade e
en diferentes soportes.
DOG Núm. 171

 b  B5.5. Lectura comentada de poe-  B5.3. Analizar as caracte-  LGB5.3.1. Recoñece as  CCL
 d mas, de relatos e de obras teatrais rísticas dos diferentes xé- características fundamentais  CCEC
tendo en conta as convencións lite- neros e as figuras literarias, dos diferentes xéneros litera-
 e
rarias (xéneros, figuras) e a presen- así como temas e tópicos rios: narrativa, poesía e tea-
za de certos temas e motivos repeti- recorrentes. tro.
ISSN1130-9229
tivos e tópicos.
 LGB5.3.2. Distingue algúns  CCL
recursos retóricos e métricos
propios dos poemas.

 LGB5.3.3. Identifica e em-  CCL

prega algunhas figuras litera-  CCEC
rias: comparacións, metáfo-
 CAA
ras, personificacións, hipér-
boles e xogos de palabras.
 LGB5.3.4. Identifica temas e  CCL

tópicos recorrentes na litera-  CCEC
tura.
 e poemas e relatos para comunicar poemas e relatos a partir poemas e relatos, a partir de  CCEC
sentimentos, emocións, estados de de modelos dados. modelos dados, para comu-
 CSC
ánimo, lembranzas, recoñecendo as nicar sentimentos, emocións,
características dalgúns modelos. estados de ánimo, lembran-
zas.
 b  B5.7. Dramatización e lectura dra-  B5.5. Participar activamen-  LGB5.5.1. Participa activa-  CCL
Páx. 38085
 d matizada de textos literarios diver- te en dramatizacións de mente en dramatizacións de
sos. textos literarios diversos. textos literarios diversos.
 e
DOG Núm. 171

 a  B5.8. Valoración da literatura en  B5.6. Valorar a literatura en  LGB5.6.1. Valora a literatura  CCL
 d calquera lingua (maioritaria, minori- calquera lingua, como ve- en calquera lingua, como ve-  CSC
taria ou minorizada), como vehículo hículo de comunicación, hículo de comunicación, fon-
 e  CCEC
de comunicación, fonte de coñece- fonte de coñecemento e te de coñecemento e como
 o mento e como recurso de gozo per- como recurso de gozo per- recurso de gozo persoal.
ISSN1130-9229
soal. soal.
 a  B5.9. Interese por coñecer os mode-  B5.7. Amosar interese,  LGB5.7.1. Compara imaxes,  CCL
los narrativos e poéticos que se utili- respecto e tolerancia ante símbolos e mitos sinxelos

 d  CCEC
zan noutras culturas. as diferenzas persoais, so- doutras culturas cos da cultu-
 e
 B5.10. Comparación de imaxes, ciais e culturais. ra galega, amosando intere-

 o se e respecto.
símbolos e mitos facilmente interpre-
tables que noutras culturas serven
para entender o mundo e axudan a  LGB5.7.2. Amosa curiosida-  CCL
coñecer outras maneiras de rela- de por coñecer outros cos-  CCEC
cións sociais. tumes e formas de relación
social, respectando e valo-
rando a diversidade cultural.
Páx. 38086
DOG Núm. 171

ANEXO IV
Cursos
Áreas
1º 2º 3º 4º 5º 6º
ISSN1130-9229
Lingua galega e literatura 4 4 4 4 4 3
Lingua castelá e literatura 4 4 4 4 4 3

Matemáticas 5 5 4 4 5 5
Ciencias sociais 3 2 3 2 2 3
Ciencias da natureza 2 2 2 2 2 2
Lingua estranxeira 2 2 3 3 3 3
Educación artística 2 2 2 2 2 2
Educación física 2 2 2 2 2 2
Relixión/Valores sociais e cívicos 1 2 1 1 1 1
Libre configuración 1 1
TOTAIS 25 25 25 25 25 25
Páx. 38087

Currículo de Educación Primaria

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Currículo de Educación Primaria

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DOG Núm.

171 Martes, 9 de setembro de 2014 Páx. 37406

CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA

DECRETO 105/2014, do 4 de setembro, polo que se establece o currículo da

A Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, modifi-

terios de avaliación do grao de adquisición das competencias e do logro dos obxectivos de

O novo artigo 6 bis da Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, define a distribución de

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

O Estatuto de autonomía de Galicia, no seu artigo 31, establece que é competencia

O primeiro bloque, correspondente ás disciplinas troncais, trata de garantir os coñece-

cuenciar en cursos os contidos, adaptándoos á nosa realidade, realizar recomendacións

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

O bloque de disciplinas de libre configuración autonómica supón o maior nivel de auto-

Así, nas idades do alumnado de educación primaria é especialmente salientable que as

En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do Parlamento e do Consello, do 18 de de-

Este decreto baséase na potenciación da aprendizaxe por competencias, integradas

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

mento na práctica, un coñecemento adquirido a través da participación activa en prácticas

A aprendizaxe baseada en competencias caracterízase pola súa transversalidade, o

As concrecións curriculares para os distintos bloques de disciplinas, recollidas nos ane-

As competencias clave están ligadas a un desempeño eficaz nun contexto determinado.

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

As actividades de aprendizaxe integradas poden incluír elementos curriculares proce-

O feito de tratar simultaneamente, nunha mesma actividade, contidos de bloques dis-

O referente para avaliar as aprendizaxes do alumnado son os criterios de avaliación e

O recoñecemento dunha maior autonomía dos centros docentes se establece neste

decreto dun xeito efectivo, aumentando a súa capacidade de decisión na definición do

O decreto estrutúrase en tres títulos e cada un deles en capítulos. O título primeiro,

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

No título segundo, de organización e funcionamento, no capítulo primeiro abórdase a

No capítulo segundo do título segundo regúlase a avaliación e a promoción, estable-

O capítulo terceiro do título segundo refírese ao proceso de aprendizaxe na etapa, es-

O título terceiro dedícase aos diferentes programas educativos relevantes e estratéxicos

Así, o título terceiro regula as bibliotecas escolares e o fomento da lectura, e do proceso

O decreto finaliza con catro disposicións adicionais, relativas á adaptación de referen-

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

configuración autonómica, e, por último, o anexo IV corresponde ao cadro de distribución

En consecuencia, por proposta do conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Uni-

Artigo 1. Obxecto e ámbito de aplicación

3. Este decreto será de aplicación nos centros docentes correspondentes ao ámbito de

Artigo 2. Principios xerais

1. A finalidade da educación primaria é facilitarlles aos alumnos e ás alumnas as apren-

2. A acción educativa nesta etapa procurará a integración das experiencias e aprendi-

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

4. A etapa de educación primaria comprende seis cursos académicos, que se cursarán

5. Os alumnos e as alumnas incorporaranse, con carácter xeral, ao primeiro curso de

Artigo 3. Obxectivos da educación primaria

A educación primaria contribuirá a desenvolver nos nenos e nas nenas as capacidades

a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de

b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabili-

c) Adquirir habilidades para a prevención e para a resolución pacífica de conflitos que

d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as per-

e) Coñecer e utilizar de xeito apropiado a lingua galega e a lingua castelá, e desenvolver

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia

g) Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de pro-

h) Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a

i) Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da co-

j) Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de

m) Desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e

n) Fomentar a educación viaria e actitudes de respecto que incidan na prevención dos

o) Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais

Artigo 4. Currículo

1. Enténdese por currículo a regulación dos elementos que determinan os procesos de

ISSN1130-9229 Depósito legal C.494-1998 http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia