Organizacija zdravstvene

zaštite
Poslovi i zadaci doktora
stomatologije
Sadržaj
o Organizacija stomatološke zdravstvene zaštite
o Smjernice u edukaciji budućeg doktora
dentalne medicine
o Stručno usavršavanje i specijalističke oblasti
u stomatologiji
Organizacija stomatološke
zdravstvene zaštite
o Stomatološka djelatnost obavlja se u okvirima
zdravstvene zaštite.
o Neodvojiva povezanost opšteg i oralnog
zdravlja uslovila je da stomatološka
zdravstvena zaštita bude dio sistema
zdravstvene zaštite.
Organizacija zdravstvene zaštite

o Zdravstvena zaštita, u koju spada i stomatološka zdravstvena

zaštita, ima za cilj da spriječi nastanak oboljenja, ako se ono pojavi
da ga prepozna i tretira, te nakon završetka oboljenja izvrši
rehabilitaciju pojedinca.

o Cilj: očuvati zdravlje

o Zdravlje = odsustvo bolesti?

o WHO: Zdravlje je stanje cjelokupnog fizičkog, psihičkog,

socijalnog i materijalnog blagostanja.
o Kao i zdravstvena zaštita uopšte, tako je i
stomatološka zdravstvena zaštita organizirana
kroz tri nivoa: primarni, sekundarni i
tercijarni nivo stomatološke zdravstvene
zaštite.
Primarni nivo
o Primarni nivo stomatološke zdravstvene zaštite je
prvi i osnovni nivo na kojem se ostvaruje prvi
kontakt s pacijentom.
o Na ovom nivou pažnja doktora dentalne medicine
usmjerena je na osnovnu dijagnostiku oboljenja i
poremećaja zubnih i ostalih orofacijalnih tkiva, te
jednostavnije terapijske zahvate poput tretmana
zubnog karijesa, jednostavnijih ekstrakcija zuba,
uklanjanja zubnog kamenca i sl.
o Ukoliko se problem ne može riješiti na ovom nivou,
pacijenti se upućuju na sekundarni nivo.
Sekundarni nivo
o Sekundarni nivo, specijalističko-konsultativni nivo
stomatološke zdravstvene zaštite usmjeren je na
davanje stručnog mišljenja i rješavanje
stomatoloških problema koji zahtjevaju posebna
stručna znanja koja posjeduju doktori specijalisti
određenih specijalističkih oblasti (dječije i
preventivne stomatologije, ortodoncije, dentalne
patologije i endodoncije, oralne medicine i
parodontologije, oralne hirurgije, stomatološke
protetike).
o Ovaj nivo omogućava obavljanje pripravničkog staža
Tercijarni nivo
o Tercijarni nivo stomatološke zradavstvene
zaštite usmjeren je na pružanje posebno
sofisticiranih i zahtjevnih stomatoloških
zdravstvenih usluga za koje je potrebna
hospitalizacija pacijenta.Tu uglavnom spadaju
zahvati iz domena maksilofacijalne hirurgije,
kao što su tretman opsežne traume
orofacijalne regije, operacije deformiteta,
tumori itd.
 Smjernice razvoja stomatološke
djelatnosti po preporuci SZO i FDI
o Stručnost stomatologa obavezna je u
Evropskoj zajednici
o Osnovna odgovornost zdravstvenog
profesionalca je briga za pacijenta
o Svi profesionalci u EU trebaju posjedovati
osnovno znanje i iskustvo sigurne zaštite
pacijenata
o Preporuke Evropske zajednice 78/687/EEC
određuju popis predmeta koji trebaju biti
izučavani kao minimum u evropskim
stomatološkim fakultetima.

o Profil doktora stomatologije u EU određen je

dokumentom III/D/617/5/86
 Ova dva dokumenta Evropske unije ističu sljedeće
domene rada doktora stomatologije:

I. Profesionalizam
II. Komuniciranje i interpersonalne vještine
III. Temeljno znanje, rukovanje informacijom i kritičko
razmišljanje
IV. Prikupljanje kliničkih podataka
V. Dijagnoza i plan liječenja
VI. Postizanje i održavanje oralnog zdravlja
VII. Unapređenje zdravlja
o U stomatologiji postoje određene kliničke
vještine i stručnost bez kojih doktor
stomatologije nije u mogućnosti pružiti
osnovnu stomatološku zaštitu i bez kojih se ne
može postići sigurnost pacijenta

o Takva znanja, vještine i stručnost zajedničke

su u dodiplomskom odgoju stomatologa širom
Europe.
 Stručnost doktora dentalne medicine
Stomatolog se ne može smatrati klinički
stručnim ukoliko nije dovoljno informiran i
sposoban izvršiti zadatak unutar najnovijih
prihvatljivih kliničkih mjerila.

Klinička stručnost doktora stomatologije, a

prema preporukama EU, podrazumijeva
sljedeće:
o 1) Imati dovoljno razumijevanja osnovnih, bioloških,
bihevioralnih i medicinskih nauka na kojima počiva
savremena zdravstvena zaštita i njeno održavanje.

o 2) Izvršavati zadatke općeg stomatologa u punom

obimu u okviru ukupne brige za pacijenta, bez štete
za pacijenta ili okolinu.

o 3) Shvaćati moral stomatologa i etičku odgovornost

brige za pacijenta kao pojedinca i kao člana
zajednice.

o 4) Odrediti prvenstvo pružanja usluge u skladu s

potrebom, i u saradnji s drugima u provođenju
ostvarivih ciljeva u smanjenju oralnih bolesti unutar
zajednice.
o 5) Znati porijeklo, principe bioloških molekularnih
procesa, patogenezu, demografske karakteristike,
preventivu i liječenje oralnih i zubnih bolesti.

o 6) Poznavati lijekove koji se koriste u stomatologiji

i razumjeti utjecaje liječenja lijekovima na opšte
stanje organizma, obzirom na liječenje zuba.
To podrazumijeva sposobnost sigurnog propisivanja
prikladnih lijekova stomatološkim pacijentima.

o 7) Posjedovati znanje o biomaterijalima koji se

primjenjuju u stomatologiji.
o 8) Ostvariti stomatološku zaštitu unutar etičkih i
medicinsko-pravnih okvira države u kojoj
stomatolog radi.

o 9) Nadzirati unakrsnu infekciju i spriječiti fizičku,

hemijsku ili mikrobiološku zarazu u stomatološkim
prostorima.

o 10) Primijeniti puni raspon savremenog sigurnog

nadzora bola i straha u toku izvršavanja
stomatološkoga zahvata.

o 11) Biti svjestan važnosti svoje kontinuirane

edukacije i odgoja u svrhu praćenja napretka struke u
njezinoj punini.
o 12) Kao član zdravstvenog tima učestvovati u
unapređenju zdravlja u zajednici, s posebnom
odgovornosti za oralno zdravlje.

o 13) Nakon završetka dodiplomskog školovanja

stomatolog mora bit sposoban objektivno procijeniti
kvalitetu pružene stomatološke usluge.

o 14) Bit sposoban analizirati odgovarajuću naučnu

literaturu i primijeniti rezultate naučnog istraživanja
na siguran i predvidiv način na svojim pacijentima.
Koji su to zadaci i poslovi koje obavlja
stomatolog?
1.Vrši preglede, postavlja dijagnozu i izvodi
terapiju i prevenciju oboljenja stomatognatog
sistema

2. Svoj stručni rad obavlja u skladu sa

najsavremenijim principima nauke, te je dužan
da prati novosti u liječenju povećavajući tako
kvalitet usluga koje pruža pacijentima

3. Vrši konsultativne preglede radi razjašnjavanja

nejasnih dijagnostičkih slučajeva
4. Odgovoran je za kvalitet stručnog rada, vrstu
rada i njihov rok trajanja

5. Upoznaje pacijente sa dijagnozom i terapijom

koju će primijeniti

6. Brine se o urednom vođenju stomatološke

dokumentacije za svakog pacijenta na
predviđenim obrascima i kartonima

7. Učestvuje u zdravstvenom prosvjećivanju i

promociji oralnog zdravlja u društvu
8. Učestvuje na stručnim sastancima, predavanjima,
kursevima i sl. koje organizuju Udruženje
stomatologa, Komora liječnika doktora
stomatologije, sekcije specijalista i sl. organizacije

9. Kontroliše rad ostatka stomatološkog tima

(stomatološka sestra, stomatološki tehničar,
oralni higijeničar)

10. Učestvuje u izradi mjesečnih i periodičnih

planova i izvještaja svoje jedinice i ustanove u
kojoj radi.
o Obavljanje svih poslova i zadataka doktora
stomatologije podrazumijeva blisku
interdisciplinarnu saradnju i komunikaciju
između stomatologa različitih specijalnosti.

o Ovakva bliska saradnja rezultira ne samo

preciznom dijagnozom i blagovremenom
terapijom oboljenja, već i unapređenjem
zdravlja i zajednice i pojedinca.
NAČINI USAVRŠAVANJA NAKON
ZAVRŠENOG STUDIJA STOMATOLOGIJE
o Završetkom studija dobija se diploma o
završenom studiju i titula doktor dentalne
medicine/stomatologije
o Nakon završenog studija na
Stomatološkom fakultetu, obavezano je
polaganje stručnog ispita , a radi sticanja
prava na samostalno obavljanje
stomatološke djelatnosti.
o Ipak sa završetkom fakulteta ne prestaje
potreba i obaveza za daljim
usavršavanjem doktora stomatologije.
Dva su moguća vida usavršavanja:
A)Naučno- istraživački
B) Stručni
o A) Naučno istraživački vid usavršavanja
odnosi se na postdiplomski studij za
sticanje akademskog stepena doktora
stomatoloških nauka (dr.sci.stom) za
određenu naučnu oblast.

o Postdiplomski studij? –Doktorski studij,

specijalistički studij
o Postdiplomski studij je studij koji traje
dvije godine na Stomatološkom faklultetu u
Sarajevu. Nosi naziv „Osnovi naučno
istraživačkog rada u stomatologiji“.
o Temu doktorskog rada, podobnost kandidata,
kao i komisiju za ocjenu završenog doktorskog
rada ocjenjuje Nastavno naučno vijeće, a
potvršuje Senat Univerziteta . Na kraju se
pristupa javnoj odbrani doktorske teze, a za
uspješno odbranjen rad dobija se diploma o
akademskom stepenu doktora stomatoloških
nauka (mr.scnauka (dr.sc.).
o B)Stručni vid usavršavanja nakon završenog fakulteta
odnosi se na specijalizacije iz određenih oblasti
stomatologije , a radi dobivanja stručnog naziva
specijaliste. Specijalizacija traje tri godine za većinu
specijalističkih oblasti u stomatologiji, i izvodi se prema
programu i odobrenju Ministarstva zdravstva Federacije
Bosne i Hercegovine.
o Specijalističke oblasti u stomatologiji su:
-Dentalna patologija sa endodoncijom
-Oralna medicina sa parodontologijom
-Dječija i preventivna stomatologija
-Ortodoncija
-Oralna hirurgija
-Maksilofacijalna hirurgija
-Stomatološka protetika
Vrste specijalizacija i trajanje
specijalističkog staža:
1. Oralna medicina i parodontologija - 3 godine
2. Bolesti zuba i endodoncija - 3 godine
3. Dječija i preventivna stomatologija- 3 godine
4. Oralna hirurgija- 3 godine
5. Maksilofacijalna hirurgija- 3 godine
6. Ortopedija vilica- ortodoncija- 3 godine
7. Stomatološka protetika- 3 godine
o Perspektive karijere: Ako se doktor stomatologije odluči
za karijeru u naučno nastavnoj ustanovi može da postigne
akademski stepen doktora stomatoloških nauka.
Isto tako može da napreduje u nastavnim zvanjima:
asistent, viši asistent, docent ( dr.sci), vanredni profesor i
redovni profesor. Ako bude primljen u Akademiju nauka i
umjetnosti dobiva naziv akademik.

o Ako se doktor stomatologije odluči za rad u

stomatološkim zdravstvenim ustanovama , po stručnoj
liniji perspektive karijere su doktor stomatologije,
specijalista, primarijus, šef odjeljenja i šef poliklinike.
“Samo dobar čovjek može biti dobar ljekar”
F. Nothnagel