‫‪www.booknama.

com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦِراز‬
‫ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﻮد ﺷﺒﺴﺘﺮي‬
‫)ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺳﺎل ‪ 717‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي(‬

‫ﺗﺼﺤﻴﺢ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ‪ :‬اﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦ ﺧﻨﺠﻲ‬

www.booknama.com
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻧـﺎم آن ﻛـﻪ ﺟـﺎن را ﻓﻜـﺮت آﻣﻮﺧـﺖ ﭼــﺮاغ دل ﺑــﻪ ﻧــﻮر ﺟــﺎن ﺑﺮاﻓﺮوﺧــﺖ‬
‫ز ﻓــﻀﻠﺶ ﻫــﺮ دو ﻋــﺎﻟﻢ ﮔــﺸﺖ روﺷــﻦ ز ﻓﻴــﻀﺶ ﺧــﺎك آدم ﮔــﺸﺖ ﮔﻠــﺸﻦ‬
‫ﺗﻮاﻧـــﺎﺋﻲ ﻛـــﻪ در ﻳـــﻚ ﻃﺮﻓـ ـﻪ اﻟﻌـــﻴﻦ ز ﻛـــﺎف و ﻧـــﻮن ﭘﺪﻳـــﺪ آورد ﻛـــﻮﻧﻴﻦ‬
‫ﭼـــﻮ ﻗـــﺎف ﻗـــﺪرﺗﺶ دم ﺑـــﺮ ﻗﻠـــﻢ زد ﻫـــﺰاران ﻧﻘـــﺶ ﺑـــﺮ ﻟـــﻮح ﻋـــﺪم زد‬
‫از آن دم ﮔـــﺸﺖ ﭘﻴـــﺪا ﻫـــﺮ دو ﻋـــﺎﻟﻢ وز آن دم ﺷــــﺪ ﻫﻮﻳــــﺪا ﺟــــﺎن آدم‬
‫در آدم ﺷــﺪ ﭘﺪﻳــﺪ اﻳــﻦ ﻋﻘــﻞ و ﺗﻤﻴ ــﻴﺰ ﻛــﻪ ﺗــﺎ داﻧــﺴﺖ از آن اﺻــﻞ ﻫﻤــﻪ ﭼﻴــﺰ‬
‫ﭼــﻮ ﺧــﻮد را دﻳــﺪ ﻳــﻚ ﺷــﺨﺺ ﻣﻌــﻴﻦ ﺗﻔﻜــﺮ ﻛــﺮد ﺗــﺎ ﺧــﻮد ﭼﻴــﺴﺘﻢ ﻣــﻦ‬
‫ز ﺟــﺰوي ﺳــﻮي ﻛﻠــﻲ ﻳــﻚ ﺳــﻔﺮ ﻛــﺮد وز آﻧﺠــﺎ ﺑــﺎز ﺑــﺮ ﻋــﺎﻟﻢ ﮔــﺬر ﻛــﺮد‬
‫ﺟﻬــــﺎن را دﻳــــﺪ اﻣــــﺮ اﻋﺘﺒــــﺎري ﭼــﻮ واﺣــﺪ ﮔــﺸﺘﻪ در اﻋــﺪاد ﺳــﺎري‬
‫ﺟﻬــﺎن ﺧﻠــﻖ و اﻣــﺮ از ﻳــﻚ ﻧﻔــﺲ ﺷــﺪ ﻛــﻪ ﻫــﻢ آن دم ﻛــﻪ آﻣــﺪ ﺑــﺎز ﭘــﺲ ﺷــﺪ‬
‫وﻟــﻲ آن ﺟﺎﻳﮕــﻪ آﻣــﺪ ﺷــﺪن ﻧﻴــﺴﺖ ﺷــﺪن ﭼــﻮن ﺑﻨﮕــﺮي ﺟــﺰ آﻣــﺪن ﻧﻴــﺴﺖ‬
‫ﺑــﻪ اﺻــﻞ ﺧــﻮﻳﺶ راﺟــﻊ ﮔــﺸﺖ اﺷــﻴﺎ ﻫﻤــﻪ ﻳــﻚ ﭼﻴــﺰ ﺷــﺪ ﭘﻨﻬــﺎن و ﭘﻴــﺪا‬
‫ﺗﻌـــﺎﻟَﻲ اﷲ ﻗـــﺪﻳﻤﻲ ﻛـــﻮ ﺑــﻪ ﻳـــﻚ دم ﻛﻨــــﺪ آﻏــــﺎز و اﻧﺠــــﺎم دو ﻋــــﺎﻟﻢ‬
‫ﺟﻬــﺎن ﺧﻠــﻖ و اﻣــﺮ اﻳﻨﺠــﺎ ﻳﻜــﻲ ﺷــﺪ ﻳﻜـــﻲ ﺑـــﺴﻴﺎر و ﺑـــﺴﻴﺎر اﻧـــﺪﻛﻲ ﺷـــﺪ‬
‫ﻫﻤﻪ از وﻫﻢ ﺗﻮ اﺳﺖ اﻳـﻦ ﺻـﻮرت ﻏﻴـﺮ ﻛــﻪ ﻧﻘﻄــﻪ داﻳــﺮه اﺳــﺖ از ﺳــﺮﻋﺖ ﺳــﻴﺮ‬
‫ﻳﻜــﻲ ﺧــﻂ اﺳــﺖ از اول ﺗــﺎ ﺑــﻪ آﺧــﺮ ﺑـــﺮ او ﺧﻠـــﻖ ﺟﻬـــﺎن ﮔـــﺸﺘﻪ ﻣـــﺴﺎﻓﺮ‬
‫در اﻳـــﻦ ره اﻧﺒﻴـــﺎ ﭼـــﻮن ﺳـــﺎرﺑﺎﻧﻨﺪ دﻟﻴــــــﻞ و رﻫﻨﻤــــــﺎي ﻛﺎرواﻧﻨــــــﺪ‬
‫وز اﻳـــﺸﺎن ﺳـــﻴﺪ ﻣـــﺎ ﮔـــﺸﺘﻪ ﺳـــﺎﻻر ﻫــﻢ او اول ﻫــﻢ او آﺧــﺮ در اﻳــﻦ ﻛــﺎر‬
‫اﺣـــﺪ در ﻣـــﻴﻢِ اﺣﻤـــﺪ ﮔـــﺸﺖ ﻇـــﺎﻫﺮ در اﻳـــﻦ دور اول آﻣـــﺪ ﻋـــﻴﻦ آﺧـــﺮ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪4‬‬

‫ز اﺣﻤﺪ ﺗـﺎ اﺣـﺪ ﻳـﻚ ﻣـﻴﻢ ﻓـﺮق اﺳـﺖ ﺟﻬــﺎﻧﻲ اﻧــﺪر آن ﻳــﻚ ﻣــﻴﻢ ﻏــﺮق اﺳــﺖ‬
‫ﺑـــﺮ او ﺧـــﺘﻢ آﻣـــﺪه ﭘﺎﻳـــﺎن اﻳـــﻦ راه در او ﻣﻨـــﺰل ﺷـــﺪه »اُدﻋ‪‬ـــﻮا اِﻟَـــﻲ اﷲ«‬
‫ﻣﻘــﺎم دﻟﮕــﺸﺎﻳﺶ ﺟﻤــﻊِ ﺟﻤــﻊ اﺳــﺖ ﺟﻤــﺎل ﺟــﺎنﻓــﺰاﻳﺶ ﺷــﻤﻊ ﺟﻤــﻊ اﺳــﺖ‬
‫ﺷــﺪه او ﭘــﻴﺶ و دﻟﻬــﺎ ﺟﻤﻠــﻪ از ﭘــﻲ ﮔﺮﻓﺘــــﻪ دﺳــــﺖ دﻟﻬــــﺎ داﻣــــﻦِ وي‬
‫در اﻳــﻦ ره اوﻟﻴــﺎ ﺑــﺎز از ﭘــﺲ و ﭘــﻴﺶ ﻧـــﺸﺎﻧﻲ دادهاﻧـــﺪ از ﻣﻨـــﺰل ﺧـــﻮﻳﺶ‬
‫ﺑــﻪ ﺣــﺪ ﺧــﻮﻳﺶ ﭼــﻮن ﮔــﺸﺘﻨﺪ واﻗــﻒ ﺳـــﺨﻦ ﮔﻔﺘﻨـــﺪ در ﻣﻌـــﺮوف و ﻋـــﺎرف‬
‫ﻳﻜــﻲ از ﺑﺤـﺮِ وﺣــﺪت ﮔﻔــﺖ اﻧــﺎ اﻟﺤــﻖ ﻳﻜـــﻲ از ﻗـــﺮب و ﺑﻌـــﺪ و ﺳـــﻴﺮِ زورق‬
‫ﻳﻜـــﻲ را ﻋﻠـــﻢ ﻇـــﺎﻫﺮ ﺑـــﻮد ﺣﺎﺻـــﻞ ﻧــــﺸﺎﻧﻲ داد از ﺧــــﺸﻜﻲ و ﺳــــﺎﺣﻞ‬
‫ﻳﻜــﻲ ﮔــﻮﻫﺮ ﺑــﺮآورد و ﻫــﺪف ﺷــﺪ ﻳﻜــﻲ ﺑﮕﺬاﺷــﺖ آن ﻧــﺰد ﺻــﺪف ﺷــﺪ‬
‫ﻳﻜﻲ در ﺟﺰو و ﻛﻞ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺑـﺎز ﻳﻜــﻲ ﻛــﺮد از ﻗــﺪﻳﻢ و ﻣ‪‬ﺤــﺪ‪‬ث آﻏــﺎز‬
‫ﻳﻜﻲ از زﻟﻒ و ﺧـﺎل و ﺧـﻂ ﺑﻴـﺎن ﻛـﺮد ﺷــﺮاب و ﺷــﻤﻊ و ﺷــﺎﻫﺪ را ﻋﻴــﺎن ﻛــﺮد‬
‫ﻳﻜــﻲ از ﻫــﺴﺘﺊ ﺧــﻮد ﮔﻔــﺖ و ﭘﻨــﺪار ﻳﻜــﻲ ﻣ‪‬ــﺴﺘَﻐﺮَقِ ﺑــﺖ ﮔــﺸﺖ و ز‪‬ﻧـــّﺎر‬
‫ﺳــﺨﻨﻬﺎ ﭼــﻮن ﺑــﻪ وِﻓــﻖِ ﻣﻨــﺰل اﻓﺘــﺎد در اَﻓﻬــــﺎمِ ﺧﻼﻳــــﻖ ﻣــــﺸﻜﻞ اﻓﺘــــﺎد‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻮ اﻧﺪر اﻳـﻦ ﻣﻌﻨـﻲ اﺳـﺖ ﺣﻴـﺮان ﺿـــــﺮورت ﺑﺎﺷـــــﺪش داﻧـــــﺴﺘﻦِ آن‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫در ﺳﺒﺐ ﻧﻈﻢ ﻛﺘﺎب‬

‫ﮔﺬﺷــﺘﻪ ﻫﻔــﺖ و ده از ﻫﻔﺘــﺼﺪ ﺳــﺎل ز ﻫﺠـــﺮت ﻧﺎﮔﻬـــﺎن در ﻣـــﺎه ﺷـــﻮال‬
‫رﺳــﻮﻟﻲ ﺑــﺎ ﻫــﺰاران ﻟﻄــﻒ و اﺣــﺴﺎن رﺳـــﻴﺪ از ﺧـــﺪﻣﺖ اﻫـــﻞ ﺧﺮاﺳـــﺎن‬
‫ﺑﺰرﮔــﻲ ﻛﺎﻧــﺪر آﻧﺠــﺎ ﻫــﺴﺖ ﻣــﺸﻬﻮر ﺑــﻪ اﻧــﻮاع ﻫﻨــﺮ ﭼــﻮن ﭼــﺸﻤﺔ ﻫــﻮر‬
‫ﺟﻬــﺎن را ﺳــﻮر و ﺟــﺎن را ﻧــﻮرِ ﻋﻴﻨــﻲ اﻣــــﺎم ﺳــــﺎﻟﻜﺎن ﺳــــﻴﺪ ﺣــــﺴﻴﻨﻲ‬
‫ﻫﻤـــﻪ اﻫـــﻞ ﺧﺮاﺳـــﺎن از ﻛِـــﻪ و ﻣِـــﻪ در اﻳــﻦ ﻋــﺼﺮ از ﻫﻤــﻪ ﮔﻔﺘﻨــﺪ‪ :‬او ﺑِــﻪ‪‬‬
‫ﻧﺒـــﺸﺘﻪ ﻧﺎﻣـــﻪﺋـــﻲ در ﺑـــﺎب ﻣﻌﻨـــﻲ ﻓﺮﺳـــــﺘﺎده ﺑ‪‬ـــــﺮِ ارﺑـــــﺎب ﻣﻌﻨـــــﻲ‬
‫در آﻧﺠـــﺎ ﻣـــﺸﻜﻠﻲ ﭼﻨـــﺪ از ﻋﺒـــﺎرت ز ﻣـــــﺸﻜﻠﻬﺎي اﺻـــــﺤﺎب اﺷـــــﺎرت‬
‫ﺑــﻪ ﻧﻈــﻢ آورده و ﭘﺮﺳــﻴﺪه ﻳــﻚ ﻳــﻚ ﺟﻬـــﺎﻧﻲ ﻣﻌﻨـــﻲ اﻧـــﺪر ﻟﻔـــﻆِ اﻧـــﺪك‬
‫ﻛـــﺰ اﻫـــﻞ داﻧـــﺶ و ارﺑـــﺎب ﻣﻌﻨـــﻲ ﺳــــﺆاﻟﻲ دارم اﻧــــﺪر ﺑــــﺎب ﻣﻌﻨــــﻲ‬
‫ز اﺳـــﺮار ﺣﻘﻴﻘـــﺖ ﻣـــﺸﻜﻠﻲ ﭼﻨـــﺪ ﺑﮕـــﻮﻳﻢ در ﺣـــﻀﻮر ﻫـــﺮ ﺧﺮدﻣﻨـــﺪ‬
‫ﻧﺨـــﺴﺖ از ﻓﻜـــﺮ ﺧﻮﻳـــﺸﻢ در ﺗﺤﻴـــﺮ ﭼــﻪ ﭼﻴــﺰ اﺳــﺖ آﻧﻜــﻪ ﮔﻮﻳﻨــﺪش ﺗﻔﻜــﺮ‬
‫ﭼـــﻪ ﺑـــﻮد آﻏـــﺎز ﻓﻜـــﺮت را ﻧـــﺸﺎﻧﻲ ﺳــــﺮاﻧﺠﺎمِ ﺗﻔﻜــــﺮ را ﭼــــﻪ ﺧــــﻮاﻧﻲ‬
‫ﻛــﺪاﻣﻴﻦ ﻓﻜــﺮْ ﻣــﺎ را ﺷــﺮطِ راه اﺳــﺖ ﭼـﺮا اﻳـﻦ ﻃﺎﻋــﺖ و آنﻳـﻚ ﮔﻨـﺎه اﺳــﺖ‬
‫ﻛــﻪ ﺑﺎﺷــﻢ ﻣــﻦ؟ ﻣــﺮا از ﻣــﻦ ﺧﺒــﺮ ﻛــﻦ ﭼﻪ ﻣﻌﻨـﻲ دارد »اﻧـﺪر ﺧـﻮد ﺳـﻔﺮ ﻛـﻦ«‬
‫ﻣــﺴﺎﻓﺮ ﭼــﻮن ﺑ‪ ‬ـﻮ‪‬د رﻫــﺮو ﻛــﺪام اﺳــﺖ ﻛــﻪ را ﮔــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ او ﻣ‪‬ــﺮدِ ﺗﻤــﺎم اﺳــﺖ‬
‫ﻛــﻪ ﺷــﺪ ﺑــﺮ ﺳِ ـﺮِّ وﺣــﺪت واﻗــﻒ آﺧــﺮ ﺷﻨﺎﺳـــﺎي ﭼـــﻪ آﻣـــﺪ ﻋـــﺎرف آﺧـــﺮ‬
‫اﮔﺮ ﻣﻌـﺮوف و ﻋـﺎرف ذات ﭘـﺎك اﺳـﺖ ﭼﻪ ﺳﻮدا ﺑﺮﺳﺮِ اﻳﻦ ﻣ‪‬ـﺸﺖِ ﺧـﺎك اﺳـﺖ‬
‫ﻛــﺪاﻣﻴﻦ ﻧﻘﻄــﻪ را ﻧﻄــﻖ اﺳــﺖ اﻧــﺎ اﻟﺤــﻖ ﭼﻪ ﮔـﻮﺋﻲ؟ ﻫـﺮزه ﺑـﻮد آن رﻣـﺰِ ﻣﻄﻠـﻖ؟‬
‫ﭼــــﺮا ﻣﺨﻠــــﻮق را ﮔﻮﻳﻨــــﺪ واﺻــــﻞ ﺳﻠﻮك و ﺳـﻴﺮ او ﭼـﻮن ﮔـﺸﺖ ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫وﺻﺎل ﻣﻤﻜﻦ و واﺟﺐ ﺑـﻪ ﻫـﻢ ﭼﻴـﺴﺖ ﺣﺪﻳﺚ ﻗُﺮب و ﺑ‪‬ﻌﺪ و ﺑﻴﺶ وﻛﻢ ﭼﻴـﺴﺖ‬
‫ﭼﻪ ﺑﺤﺮ اﺳﺖ آﻧﻜﻪ ﻋﻠﻤـﺶ ﺳـﺎﺣﻞ آﻣـﺪ ز ﻗﻌـــﺮ او ﭼـــﻪ ﮔـــﻮﻫﺮ ﺣﺎﺻـــﻞ آﻣـــﺪ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪6‬‬

‫ﺻــﺪف ﭼــﻮن دارد آن ﻣﻌﻨــﻲ ﺑﻴــﺎن ﻛــﻦ ﻛﺠـــﺎ زو ﻣـــﻮج آن درﻳـــﺎ ﻧـــﺸﺎن ﻛـــﻦ‬
‫ﭼﻪ ﺟﺰو اﺳﺖ آﻧﻜـﻪ او ازﻛـﻞ ﻓﺰوﻧَـﺴﺖ ﻃﺮﻳـــﻖ ﺟ‪‬ـــﺴﺘﻦِ آن ﺟـــﺰو ﭼﻮﻧَـــﺴﺖ‬
‫ﻗﺪﻳﻢ و ﻣ‪‬ﺤﺪ‪‬ث از ﻫـﻢ ﭼـﻮن ﺟـﺪا ﺷـﺪ ﻛﻪ اﻳـﻦ ﻋـﺎﻟﻢ ﺷـﺪ آن دﻳﮕـﺮ ﺧـﺪا ﺷـﺪ‬
‫دو ﻋــﺎﻟﻢ ﻣــﺎ ﺳِ ـﻮ‪‬ي اﷲ اﺳــﺖ ﺑــﻲﺷــﻚ ﻣﻌــﻴﻦ ﺷــﺪ ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﺑﻬــﺮ ﻫــﺮ ﻳــﻚ‬
‫دوﺋﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ آﻧﮕـﻪ اﻳـﻦ ﻣﺤـﺎل اﺳـﺖ ﭼــﻪ ﺟــﺎي اﺗــﺼﺎل و اﻧﻔــﺼﺎل اﺳــﺖ‬
‫اﮔـــﺮ ﻋـــﺎﻟﻢ ﻧـــﺪارد ﺧـــﻮد وﺟـــﻮدي ﺧﻴــﺎﻟﻲ ﮔــﺸﺖ ﻫــﺮ ﮔﻔــﺖ و ﺷــﻨﻮدي‬
‫ﺗﻮ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ و آن ﭼﮕﻮﻧـﻪ اﺳـﺖ وﮔﺮﻧـــﻪ ﻛـــﺎر ﻋـــﺎﻟﻢ ﺑﺎژﮔﻮﻧـــﻪ اﺳـــﺖ‬
‫ﭼــﻪ ﺧﻮاﻫــﺪ ﻣــﺮد ﻣﻌﻨــﻲ زآن ﻋﺒــﺎرت ﻛــﻪ دارد ﺳــﻮي ﭼــﺸﻢ و ﻟــﺐ اﺷــﺎرت‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮﻳﺪ از ﺳـﺮِ زﻟـﻒ و ﺧـﻂ و ﺧـﺎل ﻛــﺴﻲ ﻛﺎﻧــﺪر ﻣﻘﺎﻣــﺎت اﺳــﺖ و اﺣــﻮال‬
‫ﺷﺮاب و ﺷﻤﻊ و ﺷﺎﻫﺪ را ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﺧﺮاﺑﺎﺗﻲ ﺷـﺪن آﺧـﺮ ﭼـﻪ دﻋـﻮي اﺳـﺖ‬
‫ﺑــﺖ و زﻧــﺎر و ﺗﺮﺳــﺎﻳﻲ در اﻳــﻦ ﻛــﻮي ﻫﻤﻪ ﻛﻔﺮ اﺳﺖ‪ .‬ورﻧـﻪ ﭼﻴـﺴﺖ؟ ﺑﺮﮔـﻮي‬
‫ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻲ؟ ﮔﺰاف اﻳـﻦ ﺟﻤﻠـﻪ ﮔﻔﺘﻨـﺪ ﻛـــﻪ در وي ﺑـــﻴﺦِ ﺗﺤﻘﻴﻘـــﻲ ﻧﻬﻔﺘﻨـــﺪ‬
‫ﻣﺤﻘـــﻖ را ﻣﺠـــﺎزي ﻛـــﻲ ﺑـــﻮد ﻛـــﺎر ﻣـــﺪان ﮔﻔﺘﺎرﺷـــﺎن ﺟـــﺰ ﻣﻐـ ـﺰِ اﺳـــﺮار‬
‫ﻛــﺴﻲ ﻛــﻮ ﺣــﻞ ﻛﻨــﺪ اﻳــﻦ ﻣــﺸﻜﻠﻢ را ﻧﺜــــﺎر او ﻛــــﻨﻢ ﺟــــﺎن و دﻟــــﻢ را‬
‫رﺳـــﻮل آن ﻧﺎﻣـــﻪ را ﺑﺮﺧﻮاﻧـــﺪ ﻧﺎﮔـــﺎه ﻓﺘــــﺎد اﺣــــﻮال او ﺣــــﺎﻟﻲ در اَﻓــــﻮاه‬
‫در آن ﻣﺠﻠــﺲ ﻋﺰﻳــﺰان ﺟﻤﻠــﻪ ﺣﺎﺿــﺮ ﺑــﺪﻳﻦ دروﻳــﺶ ﻫــﺮ ﻳــﻚ ﮔــﺸﺘﻪ ﻧــﺎﻇﺮ‬
‫ﻳﻜــــﻲ ﻛــــﻮ ﺑــــﻮد ﻣــــﺮد ﻛﺎردﻳــــﺪه ز ﻣــﺎ ﺻــﺪ ﺑــﺎر اﻳــﻦ ﻣﻌﻨــﻲ ﺷــﻨﻴﺪه‬
‫ﻣــــﺮا ﮔﻔﺘــــﺎ ﺟــــﻮاﺑﻲ ﮔــــﻮي در دم ﻛـــﺰ آﻧﺠـــﺎ ﻧﻔـــﻊ ﮔﻴﺮﻧـــﺪ اﻫـــﻞ ﻋـــﺎﻟﻢ‬
‫ﺑــﺪو ﮔﻔــﺘﻢ ﭼــﻪ ﺣﺎﺟــﺖ ﻛ ـﺎﻳﻦ ﻣــﺴﺎﺋﻞ ﻧﺒـــــﺸﺘﻢ ﺑﺎرﻫـــــﺎ اﻧـــــﺪر رﺳـــــﺎﺋﻞ‬
‫ﺑﻠـــﻲ ﮔﻔﺘـــﺎ وﻟـــﻲ ﺑـــﺮ وﻓـــﻖ ﻣـــﺴﺌﻮل ز ﺗــــﻮ ﻣﻨﻈــــﻮم ﻣﻴــــﺪارﻳﻢ ﻣــــﺄﻣﻮل‬
‫ﭘـــﺲ از اﻟﺤـــﺎح اﻳـــﺸﺎن ﻛـــﺮدم آﻏـــﺎز ﺟــــﻮاب ﻧﺎﻣــــﻪ در اﻟﻔــــﺎظِ اﻳﺠــــﺎز‬
‫ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﻟﺤﻈــﻪ ﻣﻴــﺎن ﺟﻤــﻊِ ﺑــﺴﻴﺎر ﺑﮕﻔـــﺘﻢ ﺟﻤﻠـــﻪ را ﺑـــﻲﻓﻜـــﺮ و ﺗﻜـــﺮار‬
‫ﻛﻨــﻮن از ﻟﻄــﻒ و اﺣــﺴﺎﻧﻲ ﻛــﻪ دارﻧــﺪ ز ﻣـــﻦ اﻳـــﻦ ﺧﺮدﮔﻴﻬـــﺎ در ﮔﺬارﻧـــﺪ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪7‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﻫﻤــﻪ داﻧﻨــﺪ ﻛــﺎﻳﻦﻛــﺲ درﻫﻤــﺔ ﻋﻤــﺮ ﻧﻜـــﺮده ﻫـــﻴﭻ ﻗـــﺼﺪ ﮔﻔـــﺘﻦ ﺷـــﻌﺮ‬
‫ﺑـــﺮ آن ﻃـــﺒﻌﻢ اﮔـــﺮ ﭼـــﻪ ﺑـــﻮد ﻗـــﺎدر وﻟــــﻲ ﮔﻔــــﺘﻦ ﻧﺒــــﻮد اﻻ ﺑــــﻪ ﻧــــﺎدر‬
‫ﺑــﻪ ﻧﺜــﺮ ارﭼــﻪ ﻛﺘــﺐ ﺑــﺴﻴﺎر ﻣﻴــﺴﺎﺧﺖ ﺑـــﻪ ﻧﻈـــﻢ ﻣﺜﻨـــﻮي ﻫﺮﮔـــﺰ ﻧﭙﺮداﺧـــﺖ‬
‫ﻋـــﺮوض و ﻗﺎﻓﻴـــﻪ ﻣﻌﻨـــﻲ ﻧـــﺴﻨﺠﺪ ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﻇﺮﻓــﻲ درون ﻣﻌﻨــﻲ ﻧﮕﻨﺠــﺪ‬
‫ﻣﻌـــﺎﻧﻲ ﻫﺮﮔـــﺰ اﻧـــﺪر ﺣـــﺮف ﻧﺎﻳـــﺪ ﻛـــﻪ ﺑﺤـــﺮ ﻗﻠـــﺰم اﻧـــﺪر ﻇـــﺮف ﻧﺎﻳـــﺪ‬
‫ﭼــﻮ ﻣــﺎ از ﺣــﺮف ﺧــﻮد در ﺗﻨﮕﻨــﺎﺋﻴﻢ ﭼـــﺮا ﭼﻴـــﺰي دﮔـــﺮ ﺑـــﺮ وي ﻓـــﺰاﻳﻴﻢ‬
‫ﻧﻪ ﻓﺨﺮاﺳﺖ اﻳﻦﺳﺨﻦ ﻛﺰﺑﺎب ﺷﻜﺮاﺳـﺖ ﺑــﻪ ﻧــﺰد اﻫــﻞ دل ﺗﻤﻬﻴــﺪ ﻋــﺬر اﺳــﺖ‬
‫ﻣـــﺮا از ﺷـــﺎﻋﺮي ﺧـــﻮد ﻋـــﺎر ﻧﺎﻳـــﺪ ﻛــﻪ در ﺻــﺪ ﻗــﺮن ﭼــﻮن ﻋﻄــﺎر ﻧﺎﻳــﺪ‬
‫اﮔﺮﭼــﻪ زاﻳــﻦ ﻧَﻤ‪‬ــﻂ ﺻــﺪ ﻋــﺎﻟَﻢ اَﺳــﺮار ﺑ‪‬ـــﻮ‪‬د ﻳـــﻚ ﺷـــﻤﻪ از دﻛـــﺎن ﻋﻄـــﺎر‬
‫وﻟــﻲ اﻳــﻦ ﺑــﺮ ﺳــﺒﻴﻞ اﺗﻔــﺎق اﺳــﺖ ﻧـﻪ ﭼـﻮن دﻳــﻮ از ﻓﺮﺷـﺘﻪ اِﺳـﺘِﺮاق اﺳــﺖ‬
‫ﻋ‪‬ﻠَـــﻲ اﻟﺠ‪‬ﻤﻠـــﻪ ﺟـــﻮابِ ﻧﺎﻣـــﻪ در دم ﻧﺒــﺸﺘﻢ ﻳــﻚ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﻧــﻪ ﺑــﻴﺶ ﻧــﻪ ﻛــﻢ‬
‫رﺳــﻮل آن ﻧﺎﻣــﻪ را ﺑــﺴﺘﺪ ﺑــﻪ اﻋــﺰاز وز آن راﻫــﻲ ﻛــﻪ آﻣــﺪ ﺑــﺎز ﺷــﺪ ﺑــﺎز‬
‫دﮔﺮﺑـــــﺎره ﻋﺰﻳـــــﺰي ﻛﺎرﻓﺮﻣـــــﺎي ﻣـــﺮا ﮔﻔﺘـــﺎ ﺑـــﺮ آن ﭼﻴـــﺰي ﺑﻴﻔـــﺰاي‬
‫ﻫﻤــﺎن ﻣﻌﻨــﻲ ﻛــﻪ ﮔﻔﺘــﻲ در ﺑﻴــﺎن آر ز ﻋـــﻴﻦ ﻋﻠـــﻢ ﺑـــﺎ ﻋـــﻴﻦ ﻋﻴـــﺎن آر‬
‫ﻧﻤﻴﺪﻳــــﺪم در اوﻗــــﺎت آن ﻣﺠــــﺎﻟﻲ ﻛــــﻪ ﭘــــﺮدازم ﺑــــﺪو از ذوق ﺣــــﺎﻟﻲ‬
‫ﻛﻪ وﺻﻒ آن ﺑـﻪ ﮔﻔـﺖ وﮔـﻮ ﻣﺤﺎﻟَـﺴﺖ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺤﺎل داﻧﺪ ﻛ‪Ĥ‬ن ﭼـﻪ ﺣـﺎل اﺳـﺖ‬
‫وﻟـــﻲ ﺑـــﺮ وﻓـــﻖ ﻗـــﻮل ﻗﺎﺋـــﻞِ دﻳـــﻦ ﻧﻜــــﺮدم ر‪‬د ﺳ‪‬ــــﺆالِ ﺳــــﺎﺋﻞِ دﻳــــﻦ‬
‫ﭘـــﺊ آن ﺗـــﺎ ﺷـــﻮد روﺷﻨــــﺘﺮ اﺳـــﺮار درآﻣـــﺪ ﻃـــﻮﻃﺊ ﻃـــﺒﻌﻢ ﺑـــﻪ ﮔﻔﺘـــﺎر‬
‫ﺑــﻪ ﻋــﻮن و ﻓــﻀﻞ و ﺗﻮﻓﻴــﻖ ﺧﺪاوﻧــﺪ ﺑﮕﻔـــﺘﻢ ﺟﻤﻠـــﻪ را در ﺳـــﺎﻋﺘﻲ ﭼﻨـــﺪ‬
‫دل از ﺣﻀﺮت ﭼﻮ ﻧﺎم ﻧﺎﻣـﻪ درﺧﻮاﺳـﺖ ﺟﻮاب آﻣﺪ ﺑﻪ دل ﻛـﺎﻳﻦ ﮔﻠـﺸﻦ ﻣﺎاﺳـﺖ‬
‫ﭼــﻮ ﺣــﻀﺮت ﻛــﺮد ﻧــﺎم ﻧﺎﻣــﻪ ﮔﻠــﺸﻦ ﺷــﻮد زآن ﭼــﺸﻢ دﻟﻬــﺎ ﺟﻤﻠــﻪ روﺷــﻦ‬
‫از آن ﮔﻠـــﺸﻦ ﮔـــﺮﻓﺘﻢ ﺷَــﻤ‪‬ﻪﺋــﻲ ﺑـــﺎز ﻧﻬــــــﺎدم ﻧــــــﺎم او را ﮔﻠــــــﺸﻦِ راز‬
‫در او راز دل ﮔﻠﻬــــﺎ ﺷــــﻜﻔﺘﻪ اﺳــــﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ اﻛﻨـﻮن ﻛـﺴﻲ دﻳﮕـﺮ ﻧﮕﻔﺘـﻪ اﺳـﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪8‬‬

‫زﺑـــﺎن ﺳﻮﺳـــﻦ او ﺟﻤﻠـــﻪ ﮔﻮﻳﺎاﺳـــﺖ ﻋﻴـــﻮن ﻧـــﺮﮔﺲ او ﺟﻤﻠـــﻪ ﺑﻴﻨﺎاﺳـــﺖ‬

‫ﺗﺄﻣـــﻞ ﻛـــﻦ ﺑـــﻪ ﭼـــﺸﻢ دل ﻳﻜﺎﻳـــﻚ ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﺑﺮﺧﻴــﺰد از ﭘــﻴﺶ ﺗــﻮ اﻳــﻦ ﺷــﻚ‬
‫ﺑﺒـــﻴﻦ ﻣﻨﻘـــﻮل و ﻣﻌﻘـــﻮل و ﺣﻘـــﺎﻳﻖ ﻣ‪‬ــــﺼ‪‬ﻔﱠﻲ ﻛــــﺮده در ﻋﻠــــﻢِ دﻗــــﺎﻳﻖ‬
‫ﺑــﻪ ﭼــﺸﻢ ﻣﻨﻜــﺮي ﻣﻨﮕــﺮ در او ﺧــﻮار ﻛــﻪ ﮔﻠﻬــﺎ ﮔــﺮدد اﻧــﺪر ﭼــﺸﻢ ﺗــﻮ ﺧــﺎر‬
‫ﻧـــﺸﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺳـــﻲ ﻧﺎﺳﭙﺎﺳـــﻲ اﺳـــﺖ ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲِ ﺣــﻖ در ﺣــﻖ ﺷﻨﺎﺳــﻲ اﺳــﺖ‬
‫ﻏﺮض زاﻳﻦ ﺟﻤﻠـﻪ آن ﻛـﺰ ﻣـﺎ ﻛﻨـﺪ ﻳـﺎد ﻋﺰﻳــﺰي ﮔﻮﻳــﺪم رﺣﻤــﺖ ﺑــﺮ او ﺑــﺎد‬
‫ﺑــﻪ ﻧــﺎم ﺧــﻮﻳﺶ ﻛــﺮدم ﺧــﺘﻢ و ﭘﺎﻳــﺎن اﻟﻬــــﻲ ﻋﺎﻗﺒــــﺖ ﻣﺤﻤــــﻮد ﮔــــﺮدان‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﻧﺨـــﺴﺖ از ﻓﻜـــﺮِ ﺧﻮﻳـــﺸﻢ در ﺗﺤﻴـــﺮ‬
‫ﭼﻪ ﭼﻴـﺰ اﺳـﺖ آﻧﻜـﻪ ﺧﻮاﻧﻨـﺪش ﺗﻔﻜـﺮ؟‬
‫ﭼـــﻪ ﺑـــﻮد آﻏـــﺎزِ ﻓﻜـــﺮت را ﻧـــﺸﺎﻧﻲ؟‬
‫ﺳــــﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻔﻜــــﺮ را ﭼــــﻪ ﺧــــﻮاﻧﻲ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ﻣـــﺮا ﮔﻔﺘـــﻲ ﺑﮕـــﻮ ﭼـ ـﻪ ﺑـ ـﻮ‪‬د ﺗﻔﻜـــﺮ ﻛـــﺰ اﻳـــﻦ ﻣﻌﻨـــﻲ ﺑﻤﺎﻧـــﺪم در ﺗﺤﻴـــﺮ‬
‫ﺗﻔﻜــﺮ ‪ ،‬رﻓــﺘﻦ از ﺑﺎﻃــﻞ ﺳــﻮي ﺣــﻖ ﺑــﻪ ﺟــﺰو اﻧــﺪر ﺑﺪﻳــﺪن ﻛــﻞ ﻣﻄﻠــﻖ‬
‫ﺣﻜﻴﻤــﺎن ﻛﺎﻧــﺪر اﻳــﻦ ﻛﺮدﻧــﺪ ﺗــﺼﻨﻴﻒ ﭼﻨـــﻴﻦ ﮔﻔﺘﻨـــﺪ در ﻫﻨﮕـــﺎم ﺗﻌﺮﻳـــﻒ‬
‫ﻛــﻪ ﭼــﻮن ﺣﺎﺻــﻞ ﺷــﻮد در دل ﺗــﺼﻮر ﻧﺨــــﺴﺘﻴﻦ ﻧــــﺎم وي ﺑﺎﺷــــﺪ ﺗــــﺬﻛﺮ‬
‫وز او ﭼــﻮن ﺑﮕــﺬري ﻫﻨﮕــﺎم ﻓﻜــﺮت ﺑـــﻮد ﻧـــﺎم وي اﻧـــﺪر ﻋ‪‬ـــﺮف‪ ‬ﻋﺒـــﺮت‬
‫ﺗــــﺼﻮر ﻛــ ـ‪Ĥ‬ن ﺑــ ـﻮ‪‬د ﺑﻬــــﺮ ﺗَﺪ‪‬ﺑــ ــﱡﺮ ﺑـــﻪ ﻧـــﺰد اﻫـــﻞ ﻋﻘـــﻞ آﻣـــﺪ ﺗﻔﻜـــﺮ‬
‫ز ﺗﺮﺗﻴـــــﺐ ﺗـــــﺼﻮرﻫﺎي ﻣﻌﻠـــــﻮم ﺷــــﻮد ﺗــــﺼﺪﻳﻖِ ﻧــــﺎﻣﻔﻬﻮم‪ ‬ﻣﻔﻬــــﻮم‬
‫ﻣﻘــﺪم ﭼــﻮن ﭘــﺪر‪ ،‬ﺗــﺎﻟﻲ ﭼــﻮ ﻣــﺎدر ﻧﺘﻴﺠـــﻪ ﻫـــﺴﺖ ﻓﺮزﻧـــﺪ‪ ،‬اي ﺑـــﺮادر‬
‫وﻟــﻲ ﺗﺮﺗﻴــﺐ ﻣــﺬﻛﻮر از ﭼــﻪ و ﭼــﻮن ﺑــــﻮ‪‬د ﻣﺤﺘــــﺎج اﺳــــﺘﻌﻤﺎل ﻗــــﺎﻧﻮن‬
‫دﮔﺮﺑـــﺎره در آن ﮔـــﺮ ﻧﻴـــﺴﺖ ﺗﺄﻳﻴـــﺪ ﻫــﺮ آﻳﻴﻨــﻪ ﻛــﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ﻣﺤــﺾ ﺗﻘﻠﻴــﺪ‬
‫رﻫــﻲ دور و دراز اﺳــﺖ آن رﻫــﺎ ﻛــﻦ ﭼﻮ ﻣﻮﺳﻲ ﻳـﻚ زﻣـﺎن ﺗـﺮك ﻋـﺼﺎ ﻛـﻦ‬
‫درآ در وادي اَﻳﻤ‪‬ــــــــﻦ زﻣــــــــﺎﻧﻲ ﺷـــﻨﻮ »اِﻧّـــﻲ اَﻧَـــﺎ اﷲ« ﺑـــﻲﮔﻤـــﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﺤﻘــﻖ را ﻛــﻪ از وﺣــﺪت ﺷــﻬﻮد اﺳــﺖ ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﻧﻈــﺮه ﺑــﺮ ﻧــﻮر وﺟــﻮد اﺳــﺖ‬
‫دﻟــﻲ ﻛــﺰ ﻣﻌﺮﻓــﺖ ﻧــﻮر و ﺻــﻔﺎ دﻳــﺪ ز ﻫــﺮ ﭼﻴــﺰي ﻛــﻪ دﻳــﺪ اول ﺧــﺪا دﻳــﺪ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪10‬‬

‫ﺑـــﻮ‪‬د ﻓﻜـــﺮ ﻧﻜـــﻮ را ﺷـــﺮط ﺗﺠﺮﻳـــﺪ ﭘــﺲ آﻧﮕــﻪ ﻟﻤﻌــﻪﺋــﻲ از ﺑــﺮق ﺗﺎﻳﻴــﺪ‬
‫ﻫـــﺮ آﻧﻜـــﺲ را ﻛـــﻪ اﻳـــﺰد راه ﻧﻨﻤـــﻮد ز اﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻣﻨﻄـــﻖ ﻫـــﻴﭻ ﻧﮕـــﺸﻮد‬
‫ﺣﻜــﻴﻢ ﻓﻠــﺴﻔﻲ ﭼــﻮن ﻫــﺴﺖ ﺣﻴــﺮان ﻧﻤــــﻲﺑﻴﻨــــﺪ ز اﺷــــﻴﺎ ﻏﻴــــﺮ اﻣﻜــــﺎن‬
‫از اﻣﻜـــﺎن ﻣـــﻲﻛﻨـــﺪ اﺛﺒـــﺎتِ واﺟـــﺐ از اﻳــﻦ ﺣﻴــﺮان ﺷــﺪ اﻧــﺪر ذاتِ واﺟــﺐ‬
‫ﮔﻬــــﻲ از د‪‬ور دارد ﺳ‪‬ــــﻴﺮِ ﻣﻌﻜــــﻮس ﮔﻬــﻲ اﻧــﺪر ﺗﺴﻠــﺴﻞ ﮔــﺸﺘﻪ ﻣﺤﺒــﻮس‬
‫ﭼــﻮ ﻋﻘﻠــﺶ ﻛــﺮد در ﻫــﺴﺘﻲ ﺗَﻮ‪‬ﻏﱡــﻞ ﻓــــﺮو ﭘﻴﭽﻴــــﺪ ﭘــــﺎﻳﺶ در ﺗﺴﻠــــﺴﻞ‬
‫ﻇﻬــﻮر ﺟﻤﻠــﺔ اﺷــﻴﺎ ﺑــﻪ ﺿــﺪ اﺳــﺖ وﻟــﻲ ﺣــﻖ را ﻧــﻪ ﻣﺎﻧﻨــﺪ و ﻧــﻪ ﻧِـﺪ‪ ‬اﺳــﺖ‬
‫ﭼــﻮ ﻧﺒــﻮ‪‬د ذات ﺣــﻖ را ﺿــﺪ و ﻫﻤﺘــﺎ ﻧــــﺪاﻧﻢ ﺗــــﺎ ﭼﮕﻮﻧــــﻪ داﻧــــﻲ او را‬
‫ﻧــــﺪارد ﻣﻤﻜــــﻦ از واﺟــــﺐ ﻧﻤﻮﻧــــﻪ ﭼﮕﻮﻧــــﻪ داﻧــــﻴﺶ آﺧــــﺮ ﭼﮕﻮﻧــــﻪ؟‬
‫زﻫــﻲ ﻧــﺎدان ﻛــﻪ او ﺧﻮرﺷــﻴﺪِ ﺗﺎﺑــﺎن ﺑـــﻪ ﻧـــﻮر ﺷـــﻤﻊ ﺟﻮﻳـــﺪ در ﺑﻴﺎﺑـــﺎن‬

‫اﮔــﺮ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ ﺑــﺮ ﻳــﻚ ﺣــﺎل ﺑــﻮدي ﺷـــﻌﺎع او ﺑـــﻪ ﻳـــﻚ ﻣﻨـــﻮال ﺑـــﻮدي‬
‫ﻧﺪاﻧــﺴﺘﻲ ﻛــﺴﻲ ﻛــﺎﻳﻦ ﭘﺮﺗــﻮ اوﺳــﺖ ﻧﺒــﻮدي ﻫــﻴﭻ ﻓــﺮق از ﻣﻐــﺰ ﺗــﺎ ﭘﻮﺳــﺖ‬
‫ﺟﻬــﺎن ﺟﻤﻠــﻪ ﻓــﺮوغ ﻧــﻮر ﺣــﻖ دان ﺣــﻖ اﻧــﺪر وي ز ﭘﻴــﺪاﺋﻲ اﺳــﺖ ﭘﻨﻬــﺎن‬
‫ﭼــﻮ ﻧــﻮر ﺣــﻖ ﻧــﺪارد ﻧﻘــﻞ و ﺗﺤﻮﻳــﻞ ﻧﻴﺎﻳــــﺪ اﻧــــﺪر او ﺗﻐﻴﻴــــﺮ و ﺗﺒــــﺪﻳﻞ‬
‫ﺗــﻮ ﭘﻨــﺪاري ﺟﻬــﺎن ﺧــﻮد ﻫــﺴﺖ ﻗــﺎﺋﻢ ﺑـــﻪ ذات ﺧﻮﻳـــﺸﺘﻦ ﭘﻴﻮﺳـــﺘﻪ داﺋـــﻢ‬
‫ﻛـــﺴﻲ ﻛـــﻮ ﻋﻘـــﻞ دوراﻧـــﺪﻳﺶ دارد ﺑــــﺴﻲ ﺳﺮﮔــــﺸﺘﮕﻲ در ﭘــــﻴﺶ دارد‬
‫ز دوراﻧﺪﻳـــــﺸﺊ ﻋﻘـــــﻞ ﻓـــــﻀﻮﻟﻲ ﻳﻜـــﻲ ﺷـــﺪ ﻓﻠـــﺴﻔﻲ دﻳﮕـــﺮ ﺣﻠـــﻮﻟﻲ‬
‫ﺧـــﺮد را ﻧﻴـــﺴﺖ ﺗـــﺎب ﻧـــﻮر آن روي ﺑـــﺮو از ﺑﻬـــﺮ او ﭼـــﺸﻢ دﮔـــﺮ ﺟـــﻮي‬
‫دو ﭼــﺸﻢ ﻓﻠــﺴﻔﻲ ﭼــﻮن ﺑــﻮد اَﺣــﻮ‪‬ل ز وﺣــﺪت دﻳــﺪن ﺣــﻖ ﺷــﺪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﻄﱠــﻞ‬
‫ز ﻧﺎﺑﻴﻨــــــﺎﻳﻲ آﻣــــــﺪ راهِ ﺗــــــﺸﺒﻴﻪ ز ﻳــﻚﭼــﺸﻤﻲ اﺳــﺖ ادراﻛــﺎتِ ﺗﻨﺰﻳــﻪ‬
‫ﺗﻨﺎﺳــﺦ زآن ﺳــﺒﺐ ﻛﻔــﺮ اﺳــﺖ و ﺑﺎﻃــﻞ ﻛــﻪ آن از ﺗﻨــﮓﭼــﺸﻤﻲ ﮔــﺸﺖ ﺣﺎﺻــﻞ‬
‫ﻛـــﺴﻲ ﻛـــﻮ را ﻃﺮﻳــﻖِ اﻋﺘـــﺰال اﺳـــﺖ ﭼﻮ اَﻛﻤ‪‬ﻪ‪ ‬ﺑﻲﻧـﺼﻴﺐ از ﻫـﺮ ﻛﻤـﺎل اﺳـﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪11‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫رﻣـــﺪ دارد دو ﭼـــﺸﻢ اﻫـــﻞِ ﻇـــﺎﻫﺮ ﻛـــﻪ از ﻇـــﺎﻫﺮ ﻧﺒﻴﻨـــﺪ ﺟـــﺰ ﻣ‪‬ﻈـــﺎﻫﺮ‬
‫ﻛﻼﻣــــﻲ ﻛــــﻮ ﻧــــﺪارد ذوق ﺗﻮﺣﻴــــﺪ ﺑــﻪ ﺗــﺎرﻳﻜﻲ در اﺳــﺖ از ﻏَــﻴﻢِ ﺗﻘﻠﻴــﺪ‬
‫در او ﻫــﺮچ آن ﺑﮕﻔﺘﻨــﺪ از ﻛــﻢ و ﺑــﻴﺶ ﻧـــﺸﺎﻧﻲ دادهاﻧـــﺪ از دﻳـــﺪة ﺧـــﻮﻳﺶ‬
‫ﻣﻨــﺰه ذاﺗــﺶ از ﭼﻨــﺪ و ﭼــﻪ و ﭼــﻮن ﺗَﻌـــــﺎﻟَﻲ ﺷَـــــﺄﻧُﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻤ‪‬ـــــﺎ ﻳ‪‬ﻘﻮﻟـــــﻮن‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﻛــﺪاﻣﻴﻦ ﻓﻜــﺮ ﻣــﺎ را ﺷــﺮطِ راه اﺳــﺖ؟‬
‫ﭼــﺮا اﻳــﻦ ﻃﺎﻋــﺖ و آنﻳــﻚ ﮔﻨــﺎه اﺳــﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫در »آﻻء« ﻓﻜــﺮ ﻛــﺮدن ﺷــﺮط راه اﺳــﺖ وﻟــﻲ در ذات ﺣــﻖ ﻣﺤ ـﺾِ ﮔﻨــﺎه اﺳــﺖ‬
‫ﺑـــﻮ‪‬د در ذاتِ ﺣـــﻖ اﻧﺪﻳـــﺸﻪ ﺑﺎﻃـــﻞ ﻣﺤــﺎل ﻣﺤــﺾ دان ﺗﺤــﺼﻴﻞِ ﺣﺎﺻــﻞ‬
‫ﭼﻮ روﺷـﻦ ﮔـﺸﺘﻪ اﺳـﺖ آﻳـﺎت از ذات ﻧﮕــــﺮدد ذاتِ او روﺷــــﻦ ز آﻳــــﺎت‬
‫ﻫﻤـــﻪ ﻋـــﺎﻟﻢ ﺑـــﻪ ﻧـــﻮر اوﺳـــﺖ ﭘﻴـــﺪا ﻛﺠــــﺎ او ﮔــــﺮدد از ﻋــــﺎﻟﻢ ﻫﻮﻳــــﺪا‬
‫ﻧﮕﻨﺠــــﺪ ﻧــــﻮرِ ذات اﻧــــﺪر ﻣﻈــــﺎﻫﺮ ﻛــﻪ ﺳ‪‬ــﺒ‪‬ﺤﺎتِ ﺟﻼﻟــﺶ ﻫــﺴﺖ ﻗــﺎﻫﺮ‬
‫رﻫــﺎ ﻛــﻦ ﻋﻘــﻞ را ﺑــﺎ ﺣــﻖ ﻫﻤــﻲ ﺑــﺎش ﻛــﻪ ﺗــﺎب ﺧَــﻮر ﻧــﺪارد ﭼــﺸﻢ ﺧﻔــﺎش‬
‫در آن ﻣﻮﺿﻊ ﻛﻪ ﻧـﻮر ﺣـﻖ دﻟﻴـﻞ اﺳـﺖ ﭼــﻪ ﺟــﺎي ﮔﻔﺘﮕــﻮي ﺟﺒﺮﺋﻴــﻞ اﺳــﺖ‬
‫ﻓﺮﺷـــﺘﻪ ﮔﺮﭼـــﻪ دارد ﻗـــﺮبِ درﮔـــﺎه ﻧﮕﻨﺠــــﺪ در ﻣﻘــــﺎم »ﻟــــﻲ ﻣ‪‬ــــﻊ‪ ‬اﷲ«‬
‫ﭼـــﻮ ﻧـــﻮر او ﻣ‪‬ﻠَـــﻚ را ﭘـــﺮ ﺑـــﺴﻮزد ﺧـــﺮد را ﺟﻤﻠـــﻪ ﭘـــﺎ و ﺳـــﺮ ﺑـــﺴﻮزد‬
‫ﺑــــﻮ‪‬د ﻧــــﻮر ﺧــــﺮد در ذاتِ اَﻧــــﻮ‪‬ر ﺑــﻪ ﺳــﺎن ﭼــﺸﻢِ ﺳــﺮ در ﭼــﺸﻤﺔ ﺧَــﻮر‬
‫ﭼــﻮ ﻣ‪‬ﺒــﺼ‪‬ﺮ ﺑــﺎ ﺑــﺼﺮ ﻧﺰدﻳــﻚ ﮔــﺮدد ﺑــــﺼﺮ ز ادراك آن ﺗﺎرﻳــــﻚ ﮔــــﺮدد‬
‫ﺳــﻴﺎﻫﻲ ﮔــﺮ ﺑــﺪاﻧﻲ ﻧــﻮر ذات اﺳــﺖ ﺑــﻪ ﺗــﺎرﻳﻜﻲ درون آب ﺣﻴــﺎت اﺳــﺖ‬
‫ﺳــﻴﻪ ﺟــﺰ ﻗــﺎﺑﺾِ ﻧــﻮر ﺑــﺼﺮ ﻧﻴــﺴﺖ ﻧﻈــﺮ ﺑﮕــﺬار ﻛــﺎﻳﻦ ﺟــﺎي ﻧﻈــﺮ ﻧﻴــﺴﺖ‬
‫ﭼــﻪ ﻧــﺴﺒﺖ ﺧــﺎك را ﺑــﺎ ﻋــﺎﻟﻢ ﭘــﺎك ﻛــﻪ ادراك اﺳــﺖ ﻋﺠــﺰ از دركِ ادراك‬
‫ﺳـــﻴﻪ روﻳـــﻲ ز ﻣﻤﻜـــﻦ در دو ﻋـــﺎﻟﻢ ﺟــــﺪا ﻫﺮﮔــــﺰ ﻧــــﺸﺪ واﷲ اﻋﻠــــﻢ‬
‫ﺳــﻮاد‪ ‬اﻟﻮ‪‬ﺟــﻪ ﻓــﻲ اﻟــﺪ‪‬ارﻳﻦ دروﻳــﺶ ﺳــﻮاد اﻋﻈــﻢ آﻣــﺪ ﺑــﻲ ﻛــﻢ و ﺑــﻴﺶ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪13‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ اﻳﻦ ﻧﻜﺘـﻪ ﺑﺎرﻳـﻚ ﺷـــﺐِ روﺷـــﻦ ﻣﻴـــﺎن روزِ ﺗﺎرﻳـــﻚ‬

‫در اﻳــﻦ ﻣــﺸﻬﺪ ﻛــﻪ اﻧــﻮار ﺗﺠﻠﱠ ـﻲ اﺳــﺖ ﺳـﺨﻦ دارم وﻟــﻲ ﻧــﺎ ﮔﻔــﺘﻦ اوﻟــﻲ اﺳــﺖ‬
‫اﮔــﺮ ﺧــﻮاﻫﻲ ﻛــﻪ ﺑﻴﻨــﻲ ﭼــﺸﻤﺔ ﺧَــﻮر ﺗــﻮ را ﺣﺎﺟــﺖ ﻓُﺘَــﺪ ﺑــﺎ ﺟــﺴﻢ دﻳﮕــﺮ‬
‫ﭼــﻮ ﭼــﺸﻢ ﺳــﺮ ﻧــﺪارد ﻃﺎﻗــﺖِ ﺗــﺎب ﺗـــﻮان ﺧﻮرﺷـــﻴﺪِ ﺗﺎﺑـــﺎن دﻳـــﺪ در آب‬
‫از او ﭼـــﻮن روﺷـــﻨﻲ ﻛﻤﺘـــﺮ ﻧﻤﺎﻳـــﺪ در ادراك ﺗــــﻮ ﺣــــﺎﻟﻲ ﻣــــﻲﻓﺰاﻳــــﺪ‬
‫ﻋـــﺪم آﻳﻴﻨـــﺔ ﻫـــﺴﺘﻲ اﺳـــﺖ ﻣﻄﻠـــﻖ ﻛــﺰ او ﭘﻴﺪااﺳــﺖ ﻋﻜــﺲ ﺗــﺎﺑﺶ ﺣــﻖ‬
‫ﻋــﺪم ﭼــﻮن ﮔــﺸﺖ ﻫــﺴﺘﻲ را ﻣﻘﺎﺑــﻞ در او ﻋﻜــﺴﻲ ﺷــﺪ اﻧــﺪر ﺣــﺎلْ ﺣﺎﺻــﻞ‬
‫ﺷــﺪ آن وﺣــﺪت از اﻳــﻦ ﻛَﺜـﺮَت ﭘﺪﻳــﺪار ﻳﻜــﻲ را ﭼــﻮن ﺷُ ـﻤ‪‬ﺮدي ﮔــﺸﺖ ﺑــﺴﻴﺎر‬
‫ﻋــــﺪد ﮔﺮﭼــــﻪ ﻳﻜــــﻲ دارد ﺑــــﺪاﻳﺖ وﻟــــﻴﻜﻦ ﻧﺒــ ـﻮ‪‬د‪‬ش ﻫﺮﮔــــﺰ ﻧﻬﺎﻳــــﺖ‬
‫ﻋــﺪم در ذاتِ ﺧــﻮد ﭼــﻮن ﺑــﻮد ﺻــﺎﻓﻲ از او ﺑـــﺎ ﻇـــﺎﻫﺮ آﻣـــﺪ ﮔـــﻨﺞ ﻣﺨﻔـــﻲ‬
‫ﺣــﺪﻳﺚِ »ﻛُﻨــﺖ‪ ‬ﻛَﻨــﺰًا« را ﻓــﺮو ﺧــﻮان ﻛــــﻪ ﻧﺎﭘﻴــــﺪا ﺑﺒﻴﻨــــﻲ ﮔــــﻨﺞِ ﭘﻨﻬــــﺎن‬
‫ﻋــﺪم آﻳﻴﻨــﻪ‪ ،‬ﻋــﺎﻟﻢ ﻋﻜــﺲ ‪ ،‬و اﻧــﺴﺎن ﭼﻮ ﭼﺸﻢِ ﻋﻜﺲ در وي ﺷـﺨﺺ ﭘﻨﻬـﺎن‬
‫ﺗﻮ ﭼﺸﻢِ ﻋﻜـﺴﻲ و او ﻧـﻮر دﻳـﺪه اﺳـﺖ ﺑﻪ دﻳـﺪه ﻧـﻮرِ دﻳـﺪه ﻛـﺲ ﻧﺪﻳـﺪه اﺳـﺖ‬
‫ﺟﻬــﺎن اﻧــﺴﺎن ﺷــﺪ و اﻧــﺴﺎن ﺟﻬــﺎﻧﻲ از اﻳــــﻦ ﭘــــﺎﻛﻴﺰهﺗــــﺮ ﻧﺒـــﻮ‪‬د ﺑﻴــــﺎﻧﻲ‬
‫ﭼــﻮ ﻧﻴﻜــﻮ ﺑﻨﮕــﺮي در اﺻ ـﻞِ اﻳــﻦ ﻛــﺎر ﻫﻢ او ﺑﻴﻨﻨـﺪه ﻫـﻢ دﻳـﺪه اﺳـﺖ و دﻳـﺪار‬
‫ﺣــﺪﻳﺚِ ﻗُﺪﺳــﻲ اﻳــﻦ ﻣﻌﻨــﻲ ﺑﻴــﺎن ﻛــﺮد ﺑــﻪ ﺑــﻲ ﻳ‪‬ــﺴﻤ‪‬ﻊ و ﺑــﻲ ﻳ‪‬ﺒـﺼِﺮ ﻋﻴــﺎن ﻛــﺮد‬
‫ﺟﻬــﺎن را ﺳــﺮ ﺑــﻪ ﺳــﺮ آﻳﻴﻨــﻪﺋــﻲ دان ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﻳــﻚ ذر‪‬هدر ﺻــﺪ ﻣﻬــﺮْ ﺗﺎﺑــﺎن‬
‫اﮔـــﺮ ﻳـــﻚ ﻗﻄـــﺮه را دل ﺑـــﺮ ﺷـــﻜﺎﻓﻲ ﺑــﺮون آﻳــﺪ از آن ﺻــﺪ ﺑﺤــﺮِ ﺻــﺎﻓﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﺰوي ز ﺧﺎك ار ﺑﻨﮕـﺮي راﺳـﺖ ﻫـــﺰاران آدم اﻧـــﺪر وي ﻫﻮﻳـــﺪا اﺳـــﺖ‬
‫ﺑــﻪ اﻋــﻀﺎ ﭘــﺸﻪﺋـﻲ ﻫﻤﭽﻨــﺪ ﻓﻴــﻞ اﺳــﺖ در اﺳــﻤﺎء ﻗﻄــﺮهﺋــﻲ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻧﻴــﻞ اﺳــﺖ‬
‫درون ﺣﺒـــﻪﺋـــﻲ ﺻـــﺪ ﺧـــﺮﻣﻦ آﻣـــﺪ ﺟﻬـــــﺎﻧﻲ در دلِ ﻳـــــﻚ ارزن آﻣـــــﺪ‬
‫ﺑـــﻪ ﭘـ ـﺮِّ ﭘـــﺸﻪﺋـ ـﻲ در ﺟـــﺎي ﺟـــﺎﻧﻲ درونِ ﻧﻘﻄـــــﺔ ﭼــــــﺸﻢ آﺳــــــﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪14‬‬

‫ﺑـــﻪآن ﺧُـــﺮدي ﻛـــﻪ آﻣـــﺪ ﺣﺒـــﺔ دل ﺧﺪاوﻧـــﺪ دو ﻋـــﺎﻟﻢ رااﺳـــﺖ ﻣﻨـــﺰل‬

‫در او در ﺟﻤـــﻊ ﮔـــﺸﺘﻪ ﻫـــﺮ دو ﻋـــﺎﻟَﻢ ﮔﻬــــﻲ اﺑﻠــــﻴﺲ ﮔــــﺮدد ﮔــــﺎه آدم‬
‫ﺑﺒـــﻴﻦ ﻋـــﺎﻟَﻢ ﻫﻤـــﻪ در ﻫـــﻢ ﺳﺮﺷـــﺘﻪ ﻣ‪‬ﻠَــﻚ در دﻳـــﻮ و دﻳـــﻮ اﻧـــﺪر ﻓﺮﺷـــﺘﻪ‬
‫ﻫﻤــﻪ ﺑــﺎ ﻫــﻢ ﺑــﻪ ﻫــﻢ ﭼــﻮن داﻧــﻪ و ﺑــﺮ ز ﻛــــﺎﻓﺮ ﻣـــﺆﻣﻦ و ﻣـــﺆﻣﻦ ز ﻛــــﺎﻓﺮ‬
‫ﺑــﻪ ﻫــﻢ ﺟﻤــﻊ آﻣــﺪه در ﻧﻘﻄــﺔ ﺣــﺎل ﻫﻤـــﻪ د‪‬ور زﻣـــﺎن روز و ﻣ‪‬ـــﻪ و ﺳـــﺎل‬
‫ازل ﻋــــﻴﻦ اﺑــــﺪ اﻓﺘــــﺎد ﺑــــﺎ ﻫــــﻢ ﻧــــــﺰول ﻋﻴــــــﺴﻲ و اﻳﺠــــــﺎد آدم‬
‫ز ﻫــﺮ ﻳــﻚ ﻧﻘﻄــﻪ زﻳــﻦ د‪‬ور ﻣﺴﻠــﺴﻞ ﻫـــﺰاران ﺷـــﻜﻞ ﻣـــﻲﮔـــﺮدد ﻣ‪‬ـــﺸَﻜﱠﻞ‬
‫ز ﻫــﺮ ﻳــﻚ ﻧﻘﻄــﻪ د‪‬وري ﮔــﺸﺘﻪ داﻳــﺮ ﻫـــﻢ او ﻣﺮﻛـــﺰ ﻫـــﻢ او در د‪‬ور‪ ‬ﺳـــﺎﻳﺮ‬
‫اﮔـــﺮ ﻳـــﻚ ذره را ﺑﺮﮔﻴـــﺮي از ﺟـــﺎي ﺧﻠـــﻞ ﻳﺎﺑـــﺪ ﻫﻤـــﻪ ﻋـــﺎﻟﻢ ﺳـــﺮاﭘﺎي‬
‫ﻫﻤــﻪ ﺳﺮﮔــﺸﺘﻪ و ﻳــﻚ ﺟــﺰو از اﻳــﺸﺎن ﺑـــﺮون ﻧﻨﻬـــﺎده ﭘـــﺎي از ﺣ‪‬ـ ـﺪِّ اﻣﻜـــﺎن‬
‫ﺗَﻌ‪‬ـــﻴ‪‬ﻦ ﻫﺮﻳﻜـــﻲ را ﻛـــﺮده ﻣﺤﺒـــﻮس ﺑــﻪ ﺟﺰوﻳ‪‬ــﺖ ز ﻛﻠــﻲ ﮔــﺸﺘﻪ ﻣــﺄﻳﻮس‬
‫ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ داﺋﻤــﺎ در ﺳــﻴﺮ و ﺣﺒــﺴﻨﺪ ﻛـــﻪ ﭘﻴﻮﺳـــﺘﻪ ﻣﻴـــﺎن ﺧﻠـــﻊ و ﻟﺒـــﺴﻨﺪ‬
‫ﻫﻤــــﻪ در ﺟﻨــــﺒﺶ و داﺋــــﻢ در آرام ﻧـــﻪ آﻏـــﺎزِ ﻳﻜـــﻲ ﭘﻴﻴـــﺪا ﻧـــﻪ اﻧﺠـــﺎم‬
‫ﻫﻤـــﻪ از ذات ﺧـــﻮد ﭘﻴﻮﺳـــﺘﻪ آﮔـــﺎه وز آﻧﺠـــﺎ راه ﺑـــﺮده ﺗـــﺎ ﺑـــﻪ درﮔـــﺎه‬
‫ﺑــــﻪ زﻳــــﺮ ﭘــــﺮدة ﻫــــﺮ ذره ﭘﻨﻬــــﺎن ﺟﻤــــﺎل ﺟــــﺎنﻓــــﺰاي روي ﺟﺎﻧــــﺎن‬

‫ﺗـــﻮ از ﻋـــﺎﻟﻢ ﻫﻤـــﻴﻦ ﻟﻔﻈـــﻲ ﺷـــﻨﻴﺪي ﺑﻴــﺎ ﺑﺮﮔــﻮ ﻛــﻪ از ﻋــﺎﻟﻢ ﭼــﻪ دﻳــﺪي‬
‫ﭼــﻪ داﻧــﺴﺘﻲ ز ﺻــﻮرت ﻳــﺎ ز ﻣﻌﻨــﻲ ﭼــﻪ ﺑﺎﺷــﺪ آﺧــﺮت ﭼــﻮن اﺳــﺖ دﻧﻴــﻲ‬
‫ﺑﮕــﻮ ﺳــﻴﻤﺮغ و ﻛــﻮه ﻗــﺎف ﭼــﻪ ﺑــﻮ‪‬د ﺑﻬـــﺸﺖ و دوزخ و اﻋـــﺮاف ﭼـــﻪ ﺑــﻮ‪‬د‬
‫ﻛﺪام اﺳـﺖ آن ﺟﻬـﺎن ﻛـ‪Ĥ‬ن ﻧﻴـﺴﺖ ﭘﻴـﺪا ﻛــﻪ ﻳــﻚ روزش ﺑــﻮد ﻳــﻚ ﺳ ـﺎلِ اﻳﻨﺠــﺎ‬
‫ﻫﻤــﻴﻦ ﻋــﺎﻟَﻢ ﻧﺒــﻮد آﺧــﺮ ﻛــﻪ دﻳــﺪي ﻧـــﻪ »ﻣـــﺎ ﻻ ﺗُﺒــﺼِﺮون« آﺧـــﺮ ﺷـــﻨﻴﺪي‬
‫ﺑﻴـــﺎ ﺑﻨﻤـــﺎ ﻛـــﻪ ﺟﺎﺑ‪‬ﻠﻘـــﺎ ﻛـــﺪام اﺳـــﺖ ﺟﻬـــﺎنِ ﺷـــﻬﺮ ﺟﺎﺑﻠـــﺴﺎ ﻛـــﺪام اﺳـــﺖ‬
‫ﻣــــﺸﺎرق ﺑــــﺎ ﻣﻐــــﺎرب را ﺑﻴﻨــــﺪﻳﺶ ﭼــﻮ اﻳــﻦ ﻋــﺎﻟَﻢ ﻧــﺪارد از ﻳﻜــﻲ ﺑــﻴﺶ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪15‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺑﻴــــﺎن »ﻣِــــﺜﻠُﻬ‪‬ﻦّ« از اﺑــــﻦ ﻋﺒــــﺎس ﺷــﻨﻮ ﭘــﺲ ﺧﻮﻳــﺸﺘﻦ را ﻧﻴــﻚ ﺑــﺸﻨﺎس‬

‫ﺗﻮ در ﺧﻮاﺑﻲ و اﻳـﻦ دﻳـﺪن ﺧﻴـﺎل اﺳـﺖ ﻫــﺮ آﻧﭽــﻪ دﻳــﺪهاي از وي ﻣﺜــﺎل اﺳــﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺻـﺒﺢ ﺣـﺸﺮ ﭼـﻮن ﮔـﺮدي ﺗـﻮ ﺑﻴـﺪار ﺑــﺪاﻧﻲ ﻛـﺎﻳﻦ ﻫﻤــﻪ وﻫــﻢ اﺳــﺖ و ﭘﻨــﺪار‬
‫ﭼـــﻮ ﺑﺮﺧﻴـــﺰد ﺧﻴـــﺎلِ ﭼـــﺸﻢِ اَﺣـ ـﻮ‪‬ل زﻣــــﻴﻦ و آﺳــــﻤﺎن ﮔــــﺮدد ﻣ‪‬ﺒ‪‬ــــﺪ‪‬ل‬
‫ﭼــﻮ ﺧﻮرﺷــﻴﺪِ ﻧﻬــﺎن ﺑﻨﻤﺎﻳــﺪت ﭼﻬــﺮ ﻧﻤﺎﻧـــﺪ ﻧـــﻮرِ ﻧﺎﻫﻴـــﺪ و ﻣ‪‬ـــﻪ و ﻣﻬـــﺮ‬
‫ﻓُﺘَــﺪ ﻳــﻚ ﺗــﺎب از او ﺑــﺮ ﺳــﻨﮓِ ﺧــﺎره ﺷــﻮد ﭼــﻮن ﭘــﺸﻢِ رﻧﮕــﻴﻦ ﭘــﺎره ﭘــﺎره‬
‫ﺑﻜــﻦ اﻛﻨــﻮن ﻛــﻪ ﻛــﺮدن ﻣــﻲﺗــﻮاﻧﻲ ﭼــﻮ ﻧﺘــﻮاﻧﻲ ﭼــﻪ ﺳــﻮد آن را ﻛــﻪ داﻧــﻲ‬
‫ﭼـــﻪ ﻣـــﻲﮔـــﻮﻳﻢ ﺣـــﺪﻳﺚ ﻋـــﺎﻟَﻢِ دل ﺗـــﻮ را اي ﺳﺮﻧـــﺸﻴﺐِ ﭘـــﺎي در ﮔـــﻞ‬
‫ﺟﻬـــﺎن آنِ ﺗـــﻮ و ﺗـــﻮ ﻣﺎﻧـــﺪه ﻋـــﺎﺟﺰ ز ﺗـــﻮ ﻣﺤﺮوﻣﺘـــﺮ ﻛـــﺲ دﻳـــﺪه ﻫﺮﮔـــﺰ‬
‫ﭼــﻮ ﻣﺤﺒﻮﺳــﺎن ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﻣﻨــﺰل ﻧﺸــﺴﺘﻪ ﺑــﻪ دﺳــﺖِ ﻋﺠــﺰْ ﭘــﺎي ﺧــﻮﻳﺶ ﺑــﺴﺘﻪ‬
‫ﻧﺸــﺴﺘﻲ ﭼــﻮن زﻧــﺎن در ﻛــﻮي اِدﺑــﺎر ﻧﻤـــﻲداري ز ﺟﻬـــﻞ ﺧﻮﻳـــﺸﺘﻦ ﻋـــﺎر‬
‫دﻟﻴــــﺮانِ ﺟﻬــــﺎن آﻏــــﺸﺘﻪ در ﺧــــﻮن ﺗـــﻮ ﺳﺮﭘﻮﺷـــﻴﺪه ﻧﻨﻬـــﻲ ﭘـــﺎي ﺑﻴـــﺮون‬
‫ﭼـــﻪ ﻛـــﺮدي ﻓﻬـــﻢ از دﻳـ ـﻦُ اﻟﻌ‪‬ﺠـــﺎﻳِﺰ ﻛﻪ ﺑـﺮ ﺧـﻮد ﺟﻬـﻞ ﻣـﻲداري ﺗـﻮ ﺟـﺎﻳﺰ‬
‫زﻧــﺎن ﭼــﻮن ﻧﺎﻗــﺼﺎت ﻋﻘــﻞ و دﻳﻨﻨــﺪ ﭼــــﺮا ﻣــــﺮدانْ ر‪‬هِ اﻳــــﺸﺎن ﮔﺰﻳﻨﻨــــﺪ‬
‫اﮔـــﺮ ﻣـــﺮدي ﺑـــﺮون آي و ﺳـــﻔﺮ ﻛـــﻦ ﻫﺮ آﻧـﭻ آﻳـﺪ ﺑـﻪ ﭘﻴـﺸﺖ زآن ﮔـﺬر ﻛـﻦ‬
‫ﻣﻴﺎﺳـــﺎ روز و ﺷـــﺐ اﻧـــﺪر ﻣﺮاﺣـــﻞ ﻣـــﺸﻮ ﻣﻮﻗـــﻮف ﻫﻤـــﺮاه و رواﺣـــﻞ‬
‫ﺧﻠﻴــﻞ آﺳــﺎ ﺑــﺮو ﺣــﻖ را ﻃﻠــﺐ ﻛــﻦ ﺷــﺒﻲ را روز و روزي را ﺑــﻪ ﺷــﺐ ﻛــﻦ‬
‫ﺳـــﺘﺎره ﺑـــﺎ ﻣـــﻪ و ﺧﻮرﺷـــﻴﺪِ اﻛﺒـــﺮ ﺑـ ـﻮ‪‬د ﺣـــﺲ و ﺧﻴـــﺎل و ﻋﻘـ ـﻞِ اَﻧـ ـﻮ‪‬ر‬
‫ﺑﮕــﺮدان زاﻳــﻦ ﻫﻤــﻪ اي راﻫــﺮو روي ﻫﻤﻴـــﺸﻪ »ﻻ اُﺣِـــﺐ‪ ‬اﻵﻓِﻠـــﻴﻦ« ﮔـــﻮي‬
‫و ﻳﺎ ﭼـﻮن ﻣﻮﺳـﻲي ﻋﻤـﺮان در اﻳـﻦ راه ﺑـــﺮو ﺗـــﺎ ﺑـــﺸﻨﻮي »اِﻧّـــﻲ اَﻧَـــﺎ اﷲ«‬
‫ﺗــﻮ را ﺗــﺎ وﻗﻔــﻪ اﻧــﺪر ﻃــﻮرِ ﻓــﺎﻧﻲ اﺳــﺖ ﺟــﻮابِ »اَرِﻧ ـﻲِ« ﺗــﻮ »ﻟَــﻦ ﺗَﺮاﻧــﻲ« اﺳــﺖ‬
‫ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﻛﻬﺮﺑــﺎ ذاتِ ﺗــﻮ ﻛــﺎه اﺳــﺖ ﺟﺰ اﻳﻦ اﻧﺪﻳـﺸﻪ ﻫﺮﺟـﺎ ﺷَـﺪ ﺗﺒـﺎه اﺳـﺖ‬
‫ﺗﺠﻠــﻲ ﮔــﺮ رﺳــﺪ ﺑــﺮ ﻛــﻮهِ ﻫــﺴﺘﻲ ﺷــﻮد ﭼــﻮن ﺧــﺎكِ ره ﻫــﺴﺘﻲ ز ﭘــﺴﺘﻲ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪16‬‬

‫ﮔــﺪاﺋﻲ ﮔــﺮدد از ﻳــﻚ ﺟﺬﺑــﻪ ﺷــﺎﻫﻲ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﻟﺤﻈــﻪ دﻫــﺪ ﻛــﻮﻫﻲ ﺑــﻪ ﻛــﺎﻫﻲ‬
‫ﺑـــــﺮون آي از ﺳـــــﺮاي »اُمِّ ﻫـــــﺎﻧﻲ« ﺑﮕـــﻮ ﻣﻄﻠـــﻖ ﺣـــﺪﻳﺚ »ﻣ‪‬ـــﻦ ر‪‬آﻧـــﻲ«‬
‫ﺑــﺮو اﻧــﺪر ﭘــﻲِ ﺧﻮاﺟــﻪ ﺑــﻪ »اِﺳــﺮا« ﺗَﻔــــﺮج ﻛــــﻦ ﻫﻤــــﻪ آﻳــــﺎت ﻛُﺒــــﺮا‬
‫ﮔــﺬاري ﻛــﻦ ز ﻛــﺎف و ﻧــﻮنِ ﻛَــﻮﻧَﻴﻦ ﻧــﺸﻴﻦ ﺑــﺮ ﻗــﺎفِ ﻗُــﺮبِ »ﻗــﺎب‪ ‬ﻗَﻮﺳ‪‬ــﻴﻦ«‬
‫دﻫﺪ ﺣـﻖ ﻣـﺮ ﺗـﻮ را ﻫـﺮچ آن ﺑﺨـﻮاﻫﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨــــﺪت ﻫﻤــــﻪ اﺷــــﻴﺎ ﻛَﻤــــﺎﻫِﻲ‬

‫ﺑــﻪ ﻧــﺰد آﻧﻜــﻪ ﺟــﺎﻧﺶ در ﺗﺠﻠﱠــﻲ اﺳــﺖ ﻫﻤــﻪ ﻋــﺎﻟﻢ ﻛﺘــﺎب ﺣــﻖ ﺗﻌــﺎﻟﻲ اﺳــﺖ‬
‫ﻋ‪‬ﺮَض اِﻋﺮاب وﺟﻮﻫﺮ ﭼـﻮن ﺣﺮوﻓـﺴﺖ ﻣﺮاﺗـــﺐ ﻫﻤﭽـــﻮ آﻳـــﺎت و‪‬ﻗﻮﻓـــﺴﺖ‬
‫از او ﻫﺮ ﻋـﺎﻟَﻤﻲ ﭼـﻮن ﺳـﻮرهاي ﺧـﺎص ﻳﻜــﻲ زآن ﻓﺎﺗﺤــﻪ و آن دﻳﮕــﺮ اﺧــﻼص‬
‫ﻧﺨـــﺴﺘﻴﻦ آﻳـــﺘﺶ ﻋﻘـــﻞِ ﻛُـــﻞ آﻣـــﺪ ﻛــﻪ در وي ﻫﻤﭽــﻮ ﺑــﺎء ﺑِــﺴﻤِﻞ آﻣــﺪ‬
‫دوم ﻧﻔـــﺲِ ﻛـــﻞ آﻣـــﺪ آﻳـــﺖِ ﻧـــﻮر ﻛــﻪ ﭼــﻮن ﻣــﺼﺒﺎح ﺷــﺪ از ﻏﺎﻳ ـﺖِ ﻧــﻮر‬
‫ﺳــﻴﻢ آﻳــﺖ در او ﺷــﺪ ﻋــﺮش رﺣﻤــﺎن ﭼﻬــــﺎرم آﻳ‪‬ـــﺖِ ﻛُﺮﺳــــﻲ ﻫﻤــــﻲ دان‬
‫ﭘــﺲ از وي ﺟِﺮﻣﻬــﺎي آﺳــﻤﺎﻧﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ در وي ﺳــﻮرة ﺳ‪‬ــﺒﻊ‪ ‬اﻟﻤ‪‬ﺜــﺎﻧﻲ اﺳــﺖ‬
‫ﻧﻈـــﺮ ﻛـــﻦ ﺑـــﺎز در ﺟِـــﺮمِ ﻋ‪‬ﻨﺎﺻِـــﺮ ﻛـــﻪ ﻫـــﺮ ﻳـــﻚ آﻳﺘـــﻲ ﻫـــﺴﺘﻨﺪ ﺑـــﺎﻫِﺮ‬
‫ﭘــﺲ از ﻋ‪‬ﻨــﺼ‪‬ﺮ ﺑ‪‬ــﻮ‪‬د ﺟِــﺮمِ ﺳــﻪ ﻣﻮﻟــﻮد ﻛــﻪ ﻧﺘــﻮان ﻛــﺮد اﻳــﻦ آﻳــﺎت‪ ‬ﻣﺤــﺪود‬
‫ﺑــﻪ آﺧــﺮ ﮔــﺸﺖ ﻧــﺎزِل ﻧﻔــﺲ اﻧــﺴﺎن ﻛــﻪ ﺑــﺮ »ﻧــﺎس« آﻣــﺪ آﺧــﺮ ﺧــﺘﻢِ ﻗــﺮآن‬

‫ﻣــــﺸﻮ ﻣﺤﺒــــﻮسِ ارﻛــــﺎن و ﻃﺒــــﺎﻳِﻊ ﺑـــﺮون آي و ﻧﻈـــﺮ ﻛـــﻦ در ﺻـــﻨﺎﻳﻊ‬

‫ﺗﻔﻜـــﺮ ﻛـــﻦ ﺗـــﻮ در ﺧَﻠـ ـﻖِ ﺳـــﻤﺎوات ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﻣﻤــﺪوح ﺣــﻖ ﮔــﺮدي در آﻳــﺎت‬
‫ﺑﺒﻴﻦ ﻳﻚ ره ﻛـﻪ ﺗـﺎ ﺧـﻮد ﻋـﺮش اﻋﻈـﻢ ﭼﮕﻮﻧـــﻪ ﺷـــﺪ ﻣﺤـــﻴﻂِ ﻫـــﺮ دو ﻋـــﺎﻟﻢ‬
‫ﭼــﺮا ﻛﺮدﻧــﺪ ﻧــﺎﻣﺶ ﻋــﺮشِ رﺣﻤــﺎن ﭼــﻪ ﻧــﺴﺒﺖ دارد او ﺑــﺎ ﻗﻠــﺐِ اﻧــﺴﺎن‬
‫ﭼــﺮا در ﺟﻨﺒــﺸﻨﺪ اﻳــﻦ ﻫــﺮ دو ﻣــﺎدام ﻛـــﻪ ﻳـــﻚ ﻟﺤﻈـــﻪ ﻧﻤـــﻲﮔﻴﺮﻧـــﺪ آرام‬
‫ﻣﮕــﺮ دل ﻣﺮﻛــﺰ ﻋــﺮش ﺑــﺴﻴﻂ اﺳــﺖ ﻛﻪآن ﭼﻮنﻧﻘﻄﻪ واﻳـﻦ دِورِ ﻣﺤـﻴﻂ اﺳـﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪17‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺑﺮآﻳـــﺪ در ﺷـــﺒﺎنروزي ﻛـــﻢ و ﺑـــﻴﺶ ﺳــﺮاﭘﺎي ﺗــﻮ ﻋــﺮش اي ﻣــﺮد دروﻳــﺶ‬

‫از او در ﺟﻨـــــﺒﺶ‪ ‬اﺟـــــﺴﺎم ﻣ‪‬ــــﺪ‪‬و‪‬ر ﭼـــﺮا ﮔـــﺸﺘﻨﺪ ﻳـــﻚ ر‪‬ه ﻧﻴـــﻚ ﺑﻨﮕـــﺮ‬
‫ز ﻣــﺸﺮق ﺗــﺎ ﺑــﻪ ﻣﻐــﺮب ﻫﻤﭽــﻮ دوﻻب ﻫﻤــﻲ ﮔﺮدﻧــﺪ داﺋــﻢ ﺑــﻲﺧــﻮر و ﺧــﻮاب‬
‫ﺑــﻪ ﻫــﺮ روز و ﺷــﺒﻲ اﻳــﻦ ﭼــﺮخِ اﻋﻈــﻢ ﻛﻨــــﺪ د‪‬ورِ ﺗﻤــــﺎﻣﻲ ﮔــــﺮد ﻋــــﺎﻟَﻢ‬
‫وز او اﻓــﻼكِ دﻳﮕــﺮ ﻫــﻢ ﺑــﺪﻳﻦ ﺳــﺎن ﺑــﻪ ﭼــﺮخ اﻧــﺪر ﻫﻤــﻲ ﺑﺎﺷــﻨﺪ ﮔــﺮدان‬
‫وﻟـــﻲ ﺑـــﺮﻋﻜﺲِ د‪‬ورِ ﭼـــﺮخِ اﻃﻠـــﺲ ﻫﻤـــﻲﮔﺮدﻧـــﺪ اﻳـــﻦ ﻫـــﺸﺖِ ﻣ‪‬ﻘَـ ـﻮ‪‬س‬
‫ﻣﻌـــﺪل ﻛﺮﺳـــﻲ ذات اﻟﺒـــﺮوج اﺳـــﺖ ﻛــﻪ آن را ﻧــﻪ ﺗﻔــﺎوت ﻧــﻪ ﻓُ ـﺮوج اﺳــﺖ‬
‫ﺣ‪‬ﻤ‪‬ــﻞ ﺑــﺎ ﺛَــﻮر و ﺑــﺎ ﺟ‪ ‬ـﻮزا و ﺧﺮﭼﻨــﮓ ﺑﺮ او ﺑـﺮ ﻫﻤﭽـﻮ ﺷـﻴﺮ و ﺧﻮﺷـﻪ آو‪‬ﻧـﮓ‬
‫دﮔﺮ ﻣﻴـﺰان و ﻋﻘـﺮب ﭘـﺲ ﻛﻤـﺎن اﺳـﺖ ز ﺟ‪‬ﺪي و د‪‬ﻟﻮ و ﺣ‪‬ﻮت آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺎن اﺳـﺖ‬
‫ﺛﻮاﺑــﺖ ﻳــﻚ ﻫــﺰار و ﺑﻴــﺴﺖ و ﭼﺎرﻧــﺪ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﻛﺮﺳــﻲ ﻣﻘــﺎم ﺧــﻮﻳﺶ دارﻧــﺪ‬
‫ﺑــﻪ ﻫﻔــﺘﻢ ﭼــﺮخْ ﻛﻴــﻮان ﭘﺎﺳــﺒﺎن اﺳــﺖ ﺷــﺸﻢ ﺑِــﺮﺟﻴﺲ را ﺟــﺎ و ﻣﻜــﺎن اﺳــﺖ‬
‫ﺑـــﻮ‪‬د ﭘـــﻨﺠﻢ ﻓﻠـــﻚ ﻣـــﺮﻳﺦ را ﺟـــﺎي ﺑــــﻪ ﭼــــﺎرم آﻓﺘــــﺎبِ ﻋــــﺎﻟَﻢ آراي‬
‫ﺳــــﻴﻢ زﻫــــﺮه دوم ﺟــــﺎي ﻋﻄــــﺎرد ﻗﻤـــﺮ ﺑـــﺮ ﭼـــﺮخ دﻧﻴـــﺎ ﮔـــﺸﺖ وارد‬
‫ز‪‬ﺣ‪‬ــﻞ را ﺟ‪‬ــﺪي و د‪‬ﻟــﻮ و ﻣــﺸﺘﺮي ﺑــﺎز ﺑــﻪ ﻗَـﻮس و ﺣــﻮت ﻛــﺮد اﻧﺠــﺎم و آﻏــﺎز‬
‫ﺣ‪‬ﻤ‪‬ــﻞ ﺑــﺎ ﻋﻘــﺮب آﻣــﺪ ﺟــﺎي ﺑﻬــﺮام اﺳـــﺪ ﺧﻮرﺷـــﻴﺪ را ﺷـــﺪ ﺟـــﺎي آرام‬
‫ﭼﻮ زﻫﺮه ﺛَـﻮر و ﻣﻴـﺰان ﺳـﺎﺧﺖ ﮔﻮﺷـﻪ ﻋﻄـــﺎرد رﻓـــﺖ در ﺟـــﻮزا و ﺧﻮﺷـــﻪ‬
‫ﻗﻤــﺮ ﺧﺮﭼﻨــﮓ را ﻫﻤﺠــﻨﺲِ ﺧــﻮد دﻳــﺪ ذَﻧَﺐ ﭼﻮن رأس ﺷﺪ ﻳـﻚ ﻋ‪‬ﻘـﺪه ﺑﮕﺰﻳـﺪ‬
‫ﻗﻤــﺮ را ﺑﻴــﺴﺖ و ﻫــﺸﺖ آﻣــﺪ ﻣﻨــﺎزل ﺷــــﻮد ﺑــــﺎ آﻓﺘــــﺎب آﻧﮕــــﻪ ﻣﻘﺎﺑــــﻞ‬
‫ﭘﺲ از وي ﻫﻤﭽﻮ ﻋ‪‬ﺮﺟـﻮنِ ﻗـﺪﻳﻢ اﺳـﺖ ز ﺗﻘـــﺪﻳﺮ ﻋﺰﻳـــﺰي ﻛـــﻮ ﻋﻠـــﻴﻢ اﺳـــﺖ‬
‫اﮔـــﺮ در ﻓﻜـــﺮ ﮔـــﺮدي ﻣـــﺮدِ ﻛﺎﻣـــﻞ ﻫــﺮ آﻳﻴﻨــﻪ ﻛــﻪ ﮔــﻮﺋﻲ ﻧﻴــﺴﺖ ﺑﺎﻃــﻞ‬
‫ﻛــﻼم ﺣــﻖ ﻫﻤــﻲ ﻧــﺎﻃﻖ ﺑــﺪﻳﻦ اﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻃـﻞ دﻳـﺪن از ﺿـﻌﻒ ﻳﻘـﻴﻦ اﺳـﺖ‬
‫وﺟـــﻮد ﭘــﺸّﻪ دارد ﺣﻜﻤـــﺖ اي ﺧـــﺎم ﻧﺒﺎﺷــــﺪ در وﺟــــﻮدِ ﺗﻴــــﺮ و ﺑﻬــــﺮام‬
‫وﻟــﻲ ﭼــﻮن ﺑﻨﮕــﺮي در اﺻ ـﻞِ اﻳــﻦ ﻛــﺎر ﻓﻠـــﻚ را ﺑﻴﻨـــﻲ اﻧـــﺪر ﺣﻜـــﻢ ﺟﺒـــﺎر‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪18‬‬

‫ﻣﻨﺠﻢ ﭼـﻮن ز اﻳﻤـﺎن ﺑـﻲﻧـﺼﻴﺐ اﺳـﺖ اﺛــﺮ ﮔﻮﻳــﺪ ﻛــﻪ از ﺷــﻜﻞ ﻏﺮﻳــﺐ اﺳــﺖ‬
‫ﻧﻤــﻲﺑﻴﻨــﺪ ﻣﮕــﺮ ﻛــﺎﻳﻦ ﭼــﺮخِ اَﺧــﻀَﺮ ﺑــﻪ ﺣﻜــﻢ و اﻣــﺮِ ﺣــﻖ ﮔــﺸﺘﻪ ﻣ‪‬ــﺴ‪‬ﺨﱠﺮ‬

‫ﺗــﻮ ﮔــﻮﻳﻲ ﻫــﺴﺖ اﻳــﻦ اﻓــﻼكِ د‪‬و‪‬ار ﺑﻪ ﮔﺮدش روز و ﺷﺐ ﭼﻮن ﭼﺮخِ ﻓَﺨّـﺎر‬
‫وز او ﻫـــﺮ ﻟﺤﻈـــﻪﺋـــﻲ داﻧـــﺎي داور ز آب وﮔــﻞ ﻛﻨــﺪ ﻳــﻚ ﻇــﺮفِ دﻳﮕــﺮ‬
‫ﻫــﺮ آﻧﭽــﻪ در ﻣﻜــﺎن و در زﻣﺎﻧ ـﻪ اﺳــﺖ ز ﻳــﻚ اﺳــﺘﺎد و از ﻳــﻚ ﻛﺎرﺧﺎﻧــﻪ اﺳــﺖ‬
‫ﻛَﻮاﻛِـــﺐ ﮔـــﺮ ﻫﻤـــﻪ اﻫـــﻞ ﻛﻤﺎﻟﻨـــﺪ ﭼــﺮا ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ در ﻧﻘــﺺ و وِﺑﺎﻟﻨــﺪ‬
‫ﻫﻤــﻪ درﺟــﺎي و ﺳ‪ ‬ـﻴﺮ و ﻟَ ـﻮن و اَﺷــﻜﺎل ﭼـــﺮا ﮔـــﺸﺘﻨﺪ آﺧـــﺮ ﻣﺨﺘﻠـــﻒﺣـــﺎل‬
‫ﭼــﺮا ﮔــﻪ در ﺣــﻀﻴﺾ و ﮔــﻪ در اوﺟﻨــﺪ ﮔﻬـــﻲ ﺗﻨﻬـــﺎ ﻓﺘـــﺎده ﮔـــﺎه زوﺟﻨـــﺪ‬
‫دلِ ﭼــﺮخ از ﭼــﻪ ﺷــﺪ آﺧــﺮ ﭘــﺮ آﺗــﺶ ز ﺷـــﻮقِ ﻛﻴـــﺴﺖ او اﻧـــﺪر ﻛـــﺸﺎﻛﺶ‬
‫ﻫﻤـــﻪ اَﻧﺠ‪‬ـــﻢ ﺑـــﺮ او ﮔـــﺮدان ﭘﻴـــﺎده ﮔﻬـــﻲ ﺑـــﺎﻻ و ﮔـــﻪ ﺷـــﻴﺐ اوﻓﺘـــﺎده‬
‫ﻋﻨﺎﺻـــﺮ ﺑـــﺎد و آب و آﺗـــﺶ و ﺧـــﺎك ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺟــﺎي ﺧــﻮد در زﻳــﺮ اﻓــﻼك‬
‫ﻣــﻼزم ﻫــﺮ ﻳﻜــﻲ در ﻣﻨــﺰلِ ﺧــﻮﻳﺶ ﺑﻨﻨﻬـــﺪ ﭘـــﺎي ﻳـــﻚ ذره ﭘـــﺲ و ﭘـــﻴﺶ‬
‫ﭼﻬــــﺎر اﺿــــﺪاد در ﻃﺒــــﻊِ ﻣﺮاﻛــــﺰ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺟﻤـﻊ آﻣـﺪه‪ ،‬ﻛـﺲ دﻳـﺪه ﻫﺮﮔـﺰ؟‬
‫ﻣﺨــﺎﻟﻒ ﻫــﺮ ﻳﻜــﻲ در ذات و ﺻــﻮرت ﺷــﺪه ﻳــﻚ ﭼﻴــﺰ از ﺣﻜــﻢ ﺿــﺮورت‬
‫ﻣﻮاﻟﻴـــﺪ ﺳـــﻪﮔﺎﻧـــﻪ ﮔـــﺸﺘﻪ ز اﻳـــﺸﺎن ﺟﻤـــﺎد آﻧﮕـــﻪ ﻧﺒـــﺎت آﻧﮕـــﺎه ﺣﻴـــﻮان‬
‫ﻫ‪‬ﻴــــــﻮﻟَﻲ را ﻧﻬــــــﺎده در ﻣﻴﺎﻧــــــﻪ ز ﺻـــﻮرت ﮔـــﺸﺘﻪ ﺻـــﺎﻓﻲ ﺻـــﻮﻓﻴﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﻤـــــﻪ از اﻣـــــﺮ و ﺣﻜـــــﻢِ دادِ داور ﺑـــﻪ ﺟـــﺎن اﺳـــﺘﺎده و ﮔـــﺸﺘﻪ ﻣ‪‬ـ ـﺴ‪‬ﺨﱠﺮ‬
‫ﺟﻤـــﺎد از ﻗﻬـــﺮ ﺑـــﺮ ﺧـــﺎك اوﻓﺘـــﺎده ﻧﺒـــﺎت از ﻣﻬـــﺮ ﺑـــﺮ ﭘـــﺎي اﻳـــﺴﺘﺎده‬
‫ﻧُـ ـﺰوع ﺟـــﺎﻧﻮر از ﺻـــﺪق و اﺧـــﻼص ﭘــﺊ اﺑﻘــﺎي ﺟــﻨﺲ و ﻧــﻮع و اﺷــﺨﺎص‬
‫ﻫﻤــــﻪ ﺑــــﺮ ﺣﻜــ ـﻢِ داور داده اﻗــــﺮار ﻣــﺮ او را روز و ﺷــﺐ ﮔــﺸﺘﻪ ﻃﻠﺒﻜــﺎر‬

‫ﺑــﻪ اﺻــﻞ ﺧــﻮﻳﺶ ﻳــﻚ ره ﻧﻴــﻚ ﺑﻨﮕــﺮ ﻛــﻪ ﻣــﺎدر را ﭘــﺪر ﺷــﺪ ﺑــﺎز و ﻣــﺎدر‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪19‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺟﻬﺎن را ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ در ﺧـﻮﻳﺶ ﻣـﻲ ﺑـﻴﻦ ﻫــﺮ آﻧــﭻ آﻣــﺪ ﺑــﻪ آﺧــﺮ ﭘــﻴﺶ ﻣــﻲﺑــﻴﻦ‬
‫در آﺧــــﺮ ﮔــــﺸﺖ ﭘﻴــــﺪا ﻧﻔـــﺲِ آدم ﻃُﻔَﻴـــﻞِ ذات او ﺷـــﺪ ﻫـــﺮ دو ﻋـــﺎﻟَﻢ‬
‫ﻧـــﻪ آﺧـــﺮ ﻋﻠـــﺖِ ﻏـــﺎﺋﻲ در آﺧـــﺮ ﻫﻤــﻲ ﮔــﺮدد ﺑــﻪ ذات ﺧــﻮﻳﺶ ﻇــﺎﻫﺮ‬
‫ﻇَﻠــــﻮﻣﻲ و ﺟ‪‬ﻬــــﻮﻟﻲ ﺿــــﺪ ﻧﻮرﻧــــﺪ وﻟــــﻴﻜﻦ ﻣﻈﻬــــﺮِ ﻋ‪‬ــــﻴﻦِ ﻇﻬﻮرﻧــــﺪ‬
‫ﭼـــﻮ ﭘـــﺸﺖِ آﻳﻨـــﻪ ﺑﺎﺷـــﺪ ﻣﻜـــﺪر ﻧﻤﺎﻳـــﺪ روي ﺷـــﺨﺺ از روي دﻳﮕـــﺮ‬
‫ﺷــــﻌﺎع آﻓﺘــــﺎب از ﭼــــﺎرم اﻓــــﻼك ﻧﮕــﺮدد ﻣــﻨﻌﻜﺲ ﺟــﺰ ﺑــﺮ ﺳــﺮ ﺧــﺎك‬
‫ﺗـــﻮ ﺑـــﻮدي ﻋﻜـ ـﺲِ ﻣﻌﺒـــﻮدِ ﻣﻼﻳـــﻚ از آن ﮔـــﺸﺘﻲ ﺗـــﻮ ﻣـــﺴﺠﻮدِ ﻣﻼﻳـــﻚ‬
‫ﺑــﻮ‪‬د از ﻫـــﺮ ﺗﻨـــﻲ ﭘـــﻴﺶِ ﺗـــﻮ ﺟـــﺎﻧﻲ وز او در ﺑـــﺴﺘﻪ ﺑـــﺎ ﺗـــﻮ رﻳـــﺴﻤﺎﻧﻲ‬
‫از آن ﮔـــــﺸﺘﻨﺪ اﻣـــــﺮت را ﻣـــــﺴﺨﺮ ﻛــﻪ ﺟــﺎنِ ﻫــﺮ ﻳﻜــﻲ در ﺗﻮاﺳــﺖ ﻣ‪‬ــﻀﻤ‪‬ﺮ‬
‫ﺗــــﻮ ﻣﻐــ ـﺰِ ﻋــــﺎﻟَﻤﻲ زآن در ﻣﻴــــﺎﻧﻲ ﺑــﺪان ﺧــﻮد را ﻛــﻪ ﺗــﻮ ﺟــﺎن ﺟﻬــﺎﻧﻲ‬
‫ﺗــﻮ را رﺑــﻊِ ﺷــﻤﺎﻟﻲ ﮔــﺸﺖ ﻣــﺴﻜﻦ ﻛــﻪ دل در ﺟﺎﻧــﺐ ﭼــﭗ ﺑﺎﺷــﺪ از ﺗــﻦ‬
‫ﺟﻬــﺎنِ ﻋﻘــﻞ و ﺟــﺎن ﺳــﺮﻣﺎﻳﺔ ﺗﻮاﺳــﺖ زﻣـــﻴﻦ و آﺳـــﻤﺎن ﭘﻴﺮاﻳـــﺔ ﺗﻮاﺳـــﺖ‬
‫ﺑﺒﻴﻦ آن ﻧﻴـﺴﺘﻲ ﻛـﻮ ﻋـﻴﻦِ ﻫـﺴﺘﻲ اﺳـﺖ ﺑﻠﻨــﺪي را ﻧﮕــﺮ ﻛــﻮ ذاتِ ﭘــﺴﺘﻲ اﺳــﺖ‬
‫ﻃﺒﻴﻌـ ـﻲ‪ ‬ﻗـ ـﻮ‪‬تِ ﺗـــﻮ ده ﻫـــﺰار اﺳـــﺖ ارادي ﺑﺮﺗــﺮ از ﺣــﺼﺮ و ﺷــﻤﺎر اﺳــﺖ‬
‫وز آن ﻫــﺮ ﻳــﻚ ﺷــﺪه ﻣﻮﻗــﻮفِ آﻻت ز اﻋــــﻀﺎ و ﺟــــﻮارح و‪‬ز رِﺑﺎﻃــــﺎت‬
‫ﭘﺰﺷـــﻜﺎن اﻧـــﺪر آن ﮔـــﺸﺘﻨﺪ ﺣﻴـــﺮان ﻓــــﺮو ﻣﺎﻧﺪﻧــــﺪ در ﺗــــﺸﺮﻳﺢِ اﻧــــﺴﺎن‬
‫ﻧﺒــﺮده ﻫــﻴﭽﻜﺲ ر‪‬ه ﺳــﻮي اﻳــﻦ ﻛــﺎر ﺑﻪ ﻋﺠـﺰ ﺧـﻮﻳﺶ ﻫـﺮ ﻳـﻚ ﻛـﺮده اﻗـﺮار‬
‫ز ﺣﻖ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻳﻜﻲ ﺣ‪‬ﻈّﻲ و ﻗـﺴﻤﻲ اﺳـﺖ ﻣﻌﺎد و ﻣﺒـﺪأ ﻫـﺮ ﻳـﻚ ﺑـﻪ اﺳـﻤﻲ اﺳـﺖ‬
‫از آن اﺳـــــﻤﻨﺪ ﻣﻮﺟـــــﻮدات‪ ‬ﻗـــــﺎﺋﻢ ﺑــــﺪان اﺳــــﻤﻨﺪ در ﺗــــﺴﺒﻴﺢِ داﺋــــﻢ‬
‫ﺑــﻪ ﻣﺒــﺪأ ﻫــﺮ ﻳﻜــﻲ زآن ﻣــﺼﺪري ﺷــﺪ ﺑــﻪ وﻗــﺖِ ﺑﺎزﮔــﺸﺘﻦ ﭼــﻮن دري ﺷــﺪ‬
‫از آن در ﻛ‪Ĥ‬ﻣـــﺪ اول ﻫـــﻢ ﺑـ ـﻪ در ﺷـــﺪ اﮔﺮﭼـــﻪ در ﻣﻌـــﺎش از در ﺑـــﻪ در ﺷـــﺪ‬
‫از آن داﻧـــﺴﺘﻪاي ﺗـــﻮ ﺟﻤﻠـــﻪ اَﺳـــﻤﺎ ﻛـــﻪ ﻫـــﺴﺘﻲ ﺻـــﻮرتِ ﻋﻜــﺲِ ﻣ‪‬ــﺴ‪‬ﻤ‪‬ﺎ‬
‫ﻇﻬــــﻮر ﻗــــﺪرت و ﻋﻠــــﻢ و ارادت ﺑــﻪ ﺗﻮاﺳــﺖ اي ﺑﻨــﺪة ﺻــﺎﺣﺐ ﺳــﻌﺎدت‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪20‬‬

‫ﺳـــﻤﻴﻌﻲ و ﺑـــﺼﻴﺮي‪ ،‬ﺣ‪‬ـــﻲ‪ ‬و ﮔﻮﻳـــﺎ ﺑﻘــﺎ داري ﻧــﻪ از ﺧــﻮد ﻟﻴــﻚ از آﻧﺠــﺎ‬
‫زﻫـــﻲ اول ﻛـــﻪ ﻋـــﻴﻦِ آﺧـــﺮ آﻣـــﺪ زﻫــﻲ ﺑــﺎﻃﻦ ﻛــﻪ ﻋــﻴﻦِ ﻇــﺎﻫﺮ آﻣــﺪ‬
‫ﺗــﻮ از ﺧــﻮد روز و ﺷــﺐ اﻧــﺪر ﮔﻤــﺎﻧﻲ ﻫﻤــﺎن ﺑﻬﺘــﺮ ﻛــﻪ ﺧــﻮد را ﻣــﻲﻧــﺪاﻧﻲ‬
‫ﭼــــﻮ اﻧﺠــــﺎمِ ﺗﻔﻜــــﺮ ﺷــــﺪ ﺗﺤﻴــــﺮ در اﻳﻨﺠـــﺎ ﺧـــﺘﻢ ﺷـــﺪ ﺑﺤـ ـﺚِ ﺗﻔﻜـ ـﺮ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﻛــﻪ ﺑﺎﺷــﻢ ﻣــﻦ؟ ﻣــﺮا از ﻣــﻦ ﺧﺒــﺮ ﻛــﻦ‬
‫ﭼـﻪ ﻣﻌﻨــﻲ دارد »اﻧــﺪر ﺧـﻮد ﺳــﻔﺮ ﻛــﻦ«؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫دﮔﺮ ﻛﺮدي ﺳﺆال از ﻣﻦ ﻛﻪ »ﻣﻦ« ﭼﻴﺴﺖ ﻣﺮا از ﻣﻦ ﺧﺒﺮ ﻛﻦ ﺗـﺎ ﻛـﻪ »ﻣـﻦ« ﻛﻴـﺴﺖ‬
‫ﭼــﻮ ﻫــﺴﺖِ ﻣﻄﻠــﻖ آﻳــﺪ در اﺷــﺎرت ﺑــﻪ ﻟﻔــﻆ »ﻣــﻦ« ﻛﻨﻨــﺪ از وي ﻋﺒــﺎرت‬
‫ﺣﻘﻴﻘـــﺖ ﻛـــﺰ ﺗَﻌ‪‬ـــﻴ‪‬ﻦ ﺷـــﺪ ﻣﻌـــﻴﻦ ﺗـــﻮ او را در ﻋﺒـــﺎرت ﮔﻔﺘـــﻪاي »ﻣـــﻦ«‬
‫ﻣـــﻦ و ﺗـــﻮ ﻋـــﺎرضِ ذاتِ وﺟـــﻮدﻳﻢ ﻣ‪‬ـــﺸَﺒ‪‬ﻚﻫـــﺎي ﻣـــﺸﻜﺎتِ وﺟـــﻮدﻳﻢ‬
‫ﻫﻤـــﻪ ﻳـــﻚ ﻧـــﻮر دان اﺷـــﺒﺎح و ارواح ﮔـــﻪ از آﻳﻴﻨـــﻪ ﭘﻴـــﺪا ﮔـــﻪ ز ﻣـــﺼﺒﺎح‬
‫ﺗــﻮ ﮔــﻮﺋﻲ ﻟﻔــﻆ »ﻣــﻦ« در ﻫــﺮ ﻋﺒــﺎرت ﺑـــﻪ ﺳـــﻮي روح ﻣـــﻲﺑﺎﺷـــﺪ اﺷـــﺎرت‬
‫ﭼــﻮ ﻛــﺮدي ﭘﻴــﺸﻮاي ﺧــﻮد ﺧــﺮد را ﻧﻤــﻲداﻧــﻲ ز ﺟــﺰوِ ﺧــﻮﻳﺶ ﺧــﻮد را‬
‫ﺑــﺮو اي ﺧﻮاﺟــﻪ ﺧــﻮد را ﻧﻴــﻚ ﺑــﺸﻨﺎس ﻛـــﻪ ﻧﺒـــﻮ‪‬د ﻓﺮﺑﻬـــﻲ ﻣﺎﻧﻨـــﺪ آﻣـــﺎس‬
‫»ﻣــﻦِ« ﺗــﻮ ﺑﺮﺗــﺮ از ﺟــﺎن و ﺗــﻦ آﻣــﺪ ﻛــﻪ اﻳــﻦ ﻫــﺮدو ز اﺟــﺰاي »ﻣــﻦ« آﻣــﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻟﻔﻆ »ﻣﻦ« ﻧﻪ اﻧﺴﺎن اﺳـﺖ ﻣﺨـﺼﻮص ﻛﻪ ﺗﺎ ﮔﻮﺋﻲ ﺑﻪ آن ﺟﺎن اﺳـﺖ ﻣﺨـﺼﻮص‬
‫ﻳﻜــﻲ ره ﺑﺮﺗــﺮ از ﻛــﻮن و ﻣﻜــﺎن ﺷــﻮ ﺟﻬﺎن ﺑﮕﺬار و ﺧﻮد در ﺧﻮد ﺟﻬـﺎن ﺷـﻮ‬
‫ز ﺧـــﻂِّ وﻫﻤـــﻲي »ﻫـــﺎي« ﻫﻮﻳـــﺖ دو ﭼــﺸﻤﻲ ﻣــﻲﺷ ـﻮد در وﻗ ـﺖِ رؤﻳــﺖ‬
‫ﻧﻤﺎﻧَــــــﺪ در ﻣﻴﺎﻧــــــﻪ رﻫــــــﺮو راه ﭼــﻮ »ﻫــﺎي« »ﻫــﻮ« ﺷــﻮد ﻣ‪‬ﻠﺤ‪‬ــﻖ ﺑــﻪ اﷲ‬
‫ﺑ ـﻮ‪‬د ﻫــﺴﺘﻲ ﺑﻬــﺸﺖ‪ ،‬اﻣﻜــﺎن ﭼــﻮ دوزخ ﻣـــﻦ و ﺗـــﻮ در ﻣﻴـــﺎن ﻣﺎﻧﻨـــﺪِ ﺑـــﺮزخ‬
‫ﭼــﻮ ﺑﺮﺧﻴــﺰد ﺗــﻮ را اﻳــﻦ ﭘــﺮده از ﭘــﻴﺶ ﻧﻤﺎﻧـــﺪ ﻧﻴـــﺰ ﺣﻜــﻢِ ﻣـــﺬﻫﺐ و ﻛـــﻴﺶ‬
‫ﻫﻤــﻪ ﺣﻜ ـﻢِ ﺷــﺮﻳﻌﺖ از »ﻣ‪ ‬ـﻦِ« ﺗﻮاﺳــﺖ ﻛــﻪ اﻳــﻦ ﺑﺮﺑــﺴﺘﺔ ﺟــﺎن و ﺗــﻦِ ﺗﻮاﺳــﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪22‬‬

‫»ﻣ‪‬ـــﻦِ« ﺗـــﻮ ﭼـــﻮن ﻧﻤﺎﻧَـــﺪ در ﻣﻴﺎﻧـــﻪ ﭼــﻪ ﻛﻌﺒــﻪ ﭼــﻪ ﻛِﻨــﺸﺖ و دﻳــﺮ و ﺧﺎﻧــﻪ‬
‫ﺗَﻌ‪‬ــﻴ‪‬ﻦ ﻧﻘﻄــﺔ وﻫﻤــﻲ اﺳــﺖ ﺑــﺮ ﻋــﻴﻦ از اﻳﻦ ﻳﻚﻧﻘﻄﻪ »ﻋـﻴﻦِ« ﺗـﻮ ﺷـﻮد »ﻏـﻴﻦ«‬
‫دو ﺧَﻄـــﻮ‪‬ه ﺑـــﻴﺶ ﻧﺒـــﻮ‪‬د راهِ ﺳـــﺎﻟﻚ اﮔـــﺮ ﭼـــﻪ دارد آن ﭼﻨـــﺪﻳﻦ ﻣ‪‬ﻬﺎﻟِـــﻚ‬
‫ﻳـــﻚ از »ﻫـــﺎي« ﻫﻮﻳ‪‬ـ ـﺖ در ﮔﺬﺷـــﺘﻦ دوم ﺻــــﺤﺮاي ﻫــــﺴﺘﻲ در ﻧَﻮ‪‬ﺷــــﺘﻦ‬
‫در اﻳﻦ ﻣـﺸﻬﺪ ﻳﻜـﻲ ﺷـﺪ ﺟﻤـﻊ و اِﻓـﺮاد ﭼــﻮ واﺣــﺪ ﺳــﺎري اﻧــﺪر ﻋــﻴﻦِ اﻋــﺪاد‬
‫ﺗــﻮ آن ﺟﻤﻌــﻲ ﻛــﻪ ﻋــﻴﻦِ وﺣــﺪت آﻣــﺪ ﭼــﻮ آن واﺣــﺪ ﻛــﻪ ﻋــﻴﻦ ﻛَﺜــﺮَت آﻣــﺪ‬
‫ﻛــﺴﻲ اﻳــﻦ ره ﺷﻨﺎﺳــﺪ ﻛــﻮ ﮔــﺬر ﻛــﺮد ز ﺟــﺰوي ﺳــﻮي ﻛﻠــﻲ ﻳــﻚ ﺳــﻔﺮ ﻛــﺮد‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮ ﭼـﻮن ﺑ‪‬ـﻮ‪‬د ؟ رﻫـﺮو ﻛـﺪام اﺳـﺖ ؟‬
‫ﻛــﻪ را ﮔــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ او ﻣــﺮد ﺗﻤــﺎم اﺳــﺖ ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫دﮔـــﺮ ﮔﻔﺘـــﻲ ﻣـــﺴﺎﻓﺮ ﻛﻴـــﺴﺖ در راه ﻛــﺴﻲ ﻛــﻮ ﺷُ ـﺪ ز اﺻــﻞ ﺧــﻮﻳﺶ آﮔــﺎه‬
‫ﻣــــﺴﺎﻓﺮ آن ﺑـــﻮ‪‬د ﻛــــﻮ ﺑﮕــــﺬرد زود ز ﺧﻮد ﺻﺎﻓﻲ ﺷـﻮد ﭼـﻮن آﺗـﺶ از دود‬
‫ﺳـــﻠﻮﻛﺶ ﺳ‪‬ـــﻴﺮِ ﻛـــﺸﻔﻲ دان ز اﻣﻜـــﺎن ﺳﻮي واﺟـﺐ ﺑـﻪ ﺗـﺮكِ ﺷَـﻴﻦ و ﻧﻘـﺼﺎن‬
‫ﺑــــﻪ ﻋﻜــــﺲ ﺳ‪‬ــــﻴﺮِ اول در ﻣﻨــــﺎزل رو‪‬د ﺗــــﺎ ﮔــــﺮدد او اﻧــــﺴﺎن ﻛﺎﻣــــﻞ‬

‫ﺑــﺪان اول ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﭼــﻮن ﮔــﺸﺖ ﻣﻮﺟــﻮد ﻛــﺰ او اﻧــﺴﺎن ﻛﺎﻣــﻞ ﮔــﺸﺖ ﻣﻮﻟــﻮد‬
‫در اَﻃــــﻮارِ ﺟﻤــــﺎدي ﺑــــﻮد ﭘﻴــــﺪا ﭘـــﺲ از روحِ اﺿـــﺎﻓﻲ ﮔـــﺸﺖ داﻧـــﺎ‬
‫ﭘــﺲ آﻧﮕــﻪ ﺟﻨﺒــﺸﻲ ﻛــﺮد او ز ﻗــﺪرت ﭘﺲ از وي ﺷـﺪ ز ﺣـﻖ ﺻـﺎﺣﺐ ارادت‬
‫ﺑــﻪ ﻃﻔﻠــﻲ ﻛــﺮد ﺑــﺎز اﺣــﺴﺎس ﻋــﺎﻟَﻢ در او ﺑﺎﻟﻔﻌـــﻞ ﺷـــﺪ وﺳـــﻮاسِ ﻋـــﺎﻟﻢ‬
‫ﭼــﻮ ﺟﺰوﻳــﺎت ﺷــﺪ ﺑــﺮ وي ﻣﺮﺗــﺐ ﺑــــﻪ ﻛﻠﻴــــﺎت‪ ‬ره ﺑــــﺮد از ﻣﺮﻛــــﺐ‬
‫ﻏــﻀﺐ ﺷــﺪ اﻧــﺪر او ﭘﻴــﺪا و ﺷــﻬﻮت وزاﻳﺸﺎن ﺧﺎﺳﺖ ﺑﺨﻞ وﺣﺮص وﻧﺨـﻮت‬
‫ﺑـــﻪ ﻓﻌـــﻞ آﻣـــﺪ ﺻـــﻔﺘﻬﺎي ذﻣﻴﻤـــﻪ ﺑﺘــــﺮ ﺷــــﺪ از دد و دﻳــــﻮ و ﺑ‪‬ﻬﻴﻤــــﻪ‬
‫ﺗﻨـــﺰل را ﺑـــﻮ‪‬د اﻳـــﻦ ﻧﻘﻄـــﻪ اَﺳـــﻔَﻞ ﻛــﻪ ﺷــﺪ ﺑــﺎ ﻧﻘﻄــﺔ وﺣــﺪت ﻣﻘﺎﺑــﻞ‬
‫ﺷـــﺪ از اﻓﻌـــﺎل ﻛﺜـــﺮت ﺑـــﻲﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﮔــﺸﺖ از اﻳــﻦ رو ﺑــﺎ ﺑــﺪاﻳﺖ‬
‫اﮔـــﺮ ﮔـــﺮدد ﻣ‪‬ﻘَﻴ‪‬ـــﺪ اﻧـــﺪر اﻳـــﻦ دام ﺑـــﻪ ﮔﻤﺮاﻫـــﻲ ﺑـــﻮ‪‬د ﻛﻤﺘـــﺮ ز اَﻧﻌـــﺎم‬
‫وﮔـــﺮ ﻧـــﻮري رﺳـــﺪ از ﻋـــﺎﻟَﻢِ ﺟـــﺎن ز ﻓــﻴﺾِ ﺟ‪‬ﺬﺑــﻪ ﻳــﺎ از ﻋﻜــﺲ ﺑﺮﻫــﺎن‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪24‬‬

‫دﻟــﺶ ﺑــﺎ ﻟﻄــﻒ ﺣــﻖ ﻫﻤــﺮاز ﮔــﺮدد از آن راﻫـــﻲ ﻛـــﻪ آﻣـــﺪ ﺑـــﺎز ﮔـــﺮدد‬
‫ز ﺟﺬﺑــــﻪ ﻳــــﺎ ز ﺑﺮﻫــــﺎن ﺣﻘﻴﻘــــﻲ رﻫـــﻲ ﻳﺎﺑـــﺪ ﺑـــﻪ اﻳﻤـــﺎن ﺣﻘﻴﻘـــﻲ‬
‫ﻛﻨــﺪ ﻳــﻚ رﺟﻌــﺖ‪ ‬از ﺳِــﺠ‪‬ﻴﻦِ ﻓُﺠ‪‬ــﺎر رخ آرد ﺳـــــﻮي ﻋِﻠِّﻴــــــﻴﻦِ اَﺑـــــﺮار‬
‫ﺑـــﻪ ﺗﻮﺑـــﻪ ﻣﺘـــﺼﻒ ﮔـــﺮدد در آن دم ﺷـــــــﻮد در اِﺻـــــــﻄَﻔَﻲ ز اوﻻد آدم‬
‫ز اﻓﻌــــﺎل ﻧﻜﻮﻫﻴــــﺪه ﺷــــﻮد ﭘــــﺎك ﭼــﻮ ادرﻳــﺲِ ﻧﺒــﻲ آﻳــﺪ ﺑــﺮ اﻓــﻼك‬
‫ﭼـــﻮ ﻳﺎﺑـــﺪ از ﺻـــﻔﺎتِ ﺑـــﺪ ﻧﺠـــﺎﺗﻲ ﺷــﻮد ﭼــﻮن ﻧــﻮح از آن ﺻــﺎﺣﺐ ﺛﺒــﺎﺗﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻧـــﺪ ﻗـــﺪرت ﺟـــﺰوﻳﺶ در ﻛـــﻞ ﺧﻠﻴـــﻞ آﺳـــﺎ ﺷـــﻮد ﺻـــﺎﺣﺐ ﺗﻮﻛـــﻞ‬
‫ارادت ﺑـــﺎ رﺿـــﺎي ﺣـــﻖ ﺷـــﻮد ﺿَـ ـﻢ رود ﭼــﻮن ﻣﻮﺳــﻲ اﻧــﺪر ﺑــﺎب اﻋﻈــﻢ‬
‫ز ﻋﻠــــﻢ ﺧﻮﻳــــﺸﺘﻦ ﻳﺎﺑــــﺪ رﻫــــﺎﺋﻲ ﭼـــﻮ ﻋﻴـــﺴﺎي ﻧﺒـــﻲ ﮔـــﺮدد ﺳـــﻤﺎﺋﻲ‬
‫دﻫـــﺪ ﻳﻜﺒـــﺎره ﻫـــﺴﺘﻲ را ﺑـــﻪ ﺗـــﺎراج درآﻳـــﺪ از ﭘـــﺊ اﺣﻤـــﺪ ﺑـــﻪ ﻣﻌـــﺮاج‬
‫رﺳـــﺪ ﭼـــﻮن ﻧﻘﻄـــﺔ آﺧـــﺮ ﺑـــﻪ اول در آﻧﺠــﺎ ﻧَــﻪ ﻣ‪‬ﻠَــﻚ ﮔﻨﺠــﺪ ﻧَــﻪ ﻣ‪‬ﺮﺳ‪‬ــﻞ‬

‫ﻧﺒـــﻲ ﭼـــﻮن آﻓﺘـــﺎب آﻣـــﺪ وﻟـــﻲ ﻣـــﺎه ﻣﻘﺎﺑـــﻞ ﮔـــﺮدد اﻧـــﺪر »ﻟـــﻲ ﻣ‪‬ـــﻊ‪ ‬اﷲ«‬
‫ﻧﺒــﻮت در ﻛﻤــﺎل ﺧــﻮﻳﺶ ﺻــﺎﻓﻲ اﺳــﺖ وﻻﻳــﺖ اﻧــﺪر او ﭘﻴــﺪا ﻧــﻪ ﻣﺨﻔــﻲ اﺳــﺖ‬
‫وﻻﻳــــﺖ در وﻟــــﻲ ﭘﻮﺷــــﻴﺪه ﺑﺎﻳــــﺪ وﻟــــﻲ اﻧــــﺪر ﻧﺒــــﻲ ﭘﻴــــﺪا ﻧﻤﺎﻳــــﺪ‬
‫وﻟـــﻲ از ﭘﻴـــﺮوي ﭼـــﻮن ﻫﻤـــﺪم آﻣـــﺪ ﻧﺒــــﻲ را در وﻻﻳــــﺖ ﻣﺤــــﺮم آﻣــــﺪ‬
‫ز »اِن ﻛُﻨــــﺘُﻢ ﺗُﺤِﺒ‪‬ــــﻮن« ﻳﺎﺑــــﺪ او راه ﺑـــــﻪ ﺧﻠﻮﺗﺨﺎﻧـــــﺔ »ﻳ‪‬ﺤﺒِـــــﺒﻜُﻢ‪ ‬اﷲ«‬
‫در آن ﺧﻠـــﻮتﺳـــﺮا ﻣﺤﺒـــﻮب ﮔـــﺮدد ﺑــﻪ ﺣــﻖ ﻳﻜﺒــﺎرﮔﻲ ﻣﺠــﺬوب ﮔــﺮدد‬
‫ﺑــــﻮ‪‬د ﺗــــﺎﺑﻊ وﻟــــﻲ از روي ﻣﻌﻨــــﻲ ﺑـــﻮد ﻋﺎﺑـــﺪ وﻟـــﻲ در ﻛـــﻮي ﻣﻌﻨـــﻲ‬
‫وﻟــﻲ آﻧﮕــﻪ رﺳــﺪ ﻛــﺎرش ﺑــﻪ اﺗﻤــﺎم ﻛـــﻪ واآﻏـــﺎز ﮔـــﺮدد ﺑـــﺎز از اﻧﺠـــﺎم‬

‫ﻛــﺴﻲ ﻣــﺮد ﺗﻤــﺎم اﺳــﺖ ﻛــﺰ ﺗﻤــﺎﻣﻲ ﻛﻨـــﺪ ﺑـــﺎ ﺧـــﻮاﺟﮕﻲ ﻛـــﺎرِ ﻏﻼﻣـــﻲ‬
‫ﭘــﺲ آﻧﮕــﺎﻫﻲ ﻛــﻪ ﺑﺒﺮﻳــﺪ او ﻣــﺴﺎﻓﺖ ﻧﻬــﺪ ﺣــﻖ ﺑــﺮ ﺳــﺮش ﺗــﺎج ﺧﻼﻓــﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪25‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﻳﺎﺑـــﺪ او ﺑﻌـــﺪ از ﻓﻨـــﺎ ﺑـــﺎز رود ز اﻧﺠــــﺎمِ ره دﻳﮕــــﺮ ﺑــــﻪ آﻏــــﺎز‬
‫ﺷـــﺮﻳﻌﺖ را ﺷِـــﻌﺎر ﺧـــﻮﻳﺶ ﺳـــﺎزد ﻃﺮﻳﻘـــﺖ را دِﺛـــﺎر ﺧـــﻮﻳﺶ ﺳـــﺎزد‬
‫ﺣﻘﻴﻘــــﺖ ﺧــــﻮد ﻣﻘــــﺎمِ ذات او دان ﺷـــﺪه ﺟـــﺎﻣﻊ ﻣﻴـــﺎن ﻛﻔـــﺮ و اﻳﻤـــﺎن‬
‫ﺑــﻪ اﺧــﻼقِ ﺣﻤﻴــﺪه ﮔــﺸﺘﻪ ﻣﻮﺻــﻮف ﺑﻪ ﻋﻠـﻢ و زﻫـﺪ و ﺗﻘـﻮي ﺑـﻮده ﻣﻌـﺮوف‬
‫ﻫﻤـــﻪ ﺑـــﺎ او وﻟـــﻲ او از ﻫﻤـــﻪ دور ﺑـــﻪ زﻳـــﺮ ﻗﺒـــﻪﻫـــﺎي ﺳِـــﺘﺮْ ﻣـــﺴﺘﻮر‬

‫ﺗﺒـــﻪ ﮔـــﺮدد ﺳﺮاﺳـــﺮ ﻣﻐـــﺰ ﺑـــﺎدام ﮔــﺮش از ﭘﻮﺳــﺖ ﺑﻴــﺮون آوري ﺧــﺎم‬
‫وﻟﻲ ﭼﻮن ﭘﺨﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻲ ﭘﻮﺳﺖ ﻧﻴﻜﻮﺳـﺖ اﮔــﺮ ﻣﻐــﺰش ﺑــﺮ آري ﺑﺮﻛَﻨــﻲ ﭘﻮﺳــﺖ‬
‫ﺷــﺮﻳﻌﺖ ﭘﻮﺳــﺖ ‪ ،‬ﻣﻐــﺰ آﻣــﺪ ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﻣﻴــــﺎن اﻳــــﻦ و آن ﺑﺎﺷــــﺪ ﻃﺮﻳﻘــــﺖ‬
‫ﺧﻠــﻞ در راهِ ﺳــﺎﻟﻚ ﻧﻘ ـﺺِ ﻣﻐــﺰ اﺳــﺖ ﭼﻮ ﻣﻐﺰش ﭘﺨﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻲ ﭘﻮﺳﺖ ﻧﻐﺰ اﺳﺖ‬
‫ﭼــﻮ ﻋــﺎرف ﺑــﺎ ﻳﻘــﻴﻦِ ﺧــﻮﻳﺶ ﭘﻴﻮﺳــﺖ رﺳﻴﺪه ﮔـﺸﺖ ﻣﻐـﺰ و ﭘﻮﺳـﺖ ﺑﺸﻜـﺴﺖ‬
‫وﺟـــﻮدش اﻧـــﺪر اﻳـــﻦ ﻋـــﺎﻟﻢ ﻧﭙﺎﻳـــﺪ ﺑـــﺮون رﻓـــﺖ و دﮔـ ـﺮ ﻫﺮﮔـــﺰ ﻧﻴﺎﻳـــﺪ‬
‫وﮔــﺮ ﺑــﺎ ﭘﻮﺳــﺖ ﺗﺎﺑــﺪ ﺗــﺎﺑﺶ ﺧَــﻮر در اﻳــﻦ ﻧَــﺸﺄت ﻛﻨــﺪ ﻳــﻚ دور دﻳﮕــﺮ‬
‫درﺧﺘـــﻲ ﮔـــﺮدد او از آب و از ﺧـــﺎك ﻛــﻪ ﺷــﺎﺧﺶ ﺑﮕــﺬرد از ﺟﻤﻠــﻪ اﻓــﻼك‬
‫ﻫﻤـــﺎن داﻧـــﻪ ﺑـــﺮون آﻳـــﺪ دﮔـــﺮ ﺑـــﺎر ﻳﻜـــﻲ ﺻـــﺪ ﮔـــﺸﺘﻪ از ﺗﻘـــﺪﻳﺮ ﺟﺒـــﺎر‬
‫ﭼــﻮ ﺳ‪‬ــﻴﺮِ ﺣ‪‬ﺒ‪‬ــﻪ ﺑــﺮ ﺧَــﻂِّ ﺷَــﺠ‪‬ﺮ ﺷــﺪ ز ﻧﻘﻄــﻪ ﺧــﻂ ز ﺧــﻂ د‪‬وري دﮔــﺮ ﺷــﺪ‬
‫ﭼـــﻮ ﺷـــﺪ در داﻳـــﺮه ﺳـــﺎﻟﻚ ﻣ‪‬ﻜَﻤ‪‬ـــﻞ رﺳـــﺪ ﻫـــﻢ ﻧﻘﻄـــﺔ آﺧـــﺮ ﺑـــﻪ اول‬
‫دﮔـــﺮ ﺑـــﺎره ﺷـــﻮد ﻣﺎﻧﻨـــﺪ ﭘﺮﮔــــﺎر ﺑــﺮ آن ﻛــﺎري ﻛــﻪ اول ﺑــﻮد ﺑــﺮ ﻛــﺎر‬
‫ﺗﻨﺎﺳـــﺦ ﻧﺒـ ـﻮ‪‬د اﻳـــﻦ ﻛـــﺰ روي ﻣﻌﻨـــﻲ ﻇﻬـــﻮرات اﺳـــﺖ در ﻋـــﻴﻦ ﺗﺠﻠـــﻲ‬
‫و ﻗَـــﺪ ﺳ‪‬ـــﺄَﻟﻮا و ﻗـــﺎﻟﻮا ﻣ‪‬ـــﺎ اﻟﻨِّﻬﺎﻳ‪‬ـــﻪ ﻓَﻘﻴـــﻞَ ﻫِـــﻲ‪ ‬اﻟﺮﱡﺟـــﻮع‪ ‬اِﻟَـــﻲ اﻟﺒِﺪاﻳـــﻪ‬

‫ﻧﺒــــــﻮت را ﻇﻬــــــﻮر از آدم آﻣــــــﺪ ﻛﻤــــﺎﻟﺶ در وﺟــــﻮدِ ﺧــــﺎﺗﻢ آﻣــــﺪ‬

‫وﻻﻳـــﺖ ﺑـــﻮد ﺑـــﺎﻗﻲ ﺗـــﺎ ﺳـــﻔﺮ ﻛـــﺮد ﭼــﻮ ﻧﻘﻄــﻪ در ﺟﻬــﺎن د‪‬وري دﮔــﺮ ﻛــﺮد‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪26‬‬

‫ﻇﻬـــﻮر ﻛـــﻞ او ﺑﺎﺷـــﺪ ﺑـــﻪ ﺧـــﺎﺗﻢ ﺑــــﻪ او ﮔــــﺮدد ﺗﻤــــﺎﻣﻲ دور ﻋــــﺎﻟﻢ‬
‫وﺟـــﻮد اوﻟﻴـــﺎء او را ﭼـــﻮ ﻋـــﻀﻮﻧﺪ ﻛﻪ او ﻛﻞّ اﺳﺖ و اﻳﺸﺎن ﻫﻤﭽـﻮ ﺟﺰوﻧـﺪ‬
‫ﭼــﻮ او از ﺧﻮاﺟــﻪ ﻳﺎﺑــﺪ ﻧــﺴﺒﺖِ ﺗــﺎم از او وا ﻇـــﺎﻫﺮ آﻳـــﺪ رﺣﻤـــﺖِ ﻋـــﺎم‬
‫ﺷــــﻮد او ﻣﻘﺘــــﺪاي ﻫــــﺮ دو ﻋــــﺎﻟﻢ ﺧﻠﻴﻔـــــــــﻪ ﮔـــــــــﺮدد از اوﻻدِ آدم‬

‫ﭼــﻮ ﻧــﻮر آﻓﺘــﺎب از ﺷــﺐ ﺟــﺪا ﺷــﺪ ﺗــﻮ را ﺻــﺒﺢ و ﻃﻠــﻮع و اﺳــﺘﻮا ﺷــﺪ‬
‫دﮔـــــﺮ ﺑـــــﺎره ز د‪‬ور ﭼـــــﺮخِ د‪‬و‪‬ار زوال و ﻋــﺼﺮ و ﻣﻐــﺮب ﺷــﺪ ﭘﺪﻳــﺪار‬
‫ﺑـــﻮ‪‬د ﻧـــﻮرِ ﻧﺒـــﻲ ﺧﻮرﺷـــﻴﺪِ اﻋﻈـــﻢ ﮔـــﻪ از ﻣﻮﺳـــﻲ ﭘﺪﻳـــﺪ و ﮔـــﻪ ز آدم‬
‫اﮔــــﺮ ﺗــــﺎرﻳﺦِ ﻋــــﺎﻟَﻢ را ﺑﺨــــﻮاﻧﻲ ﻣﺮاﺗــــﺐ را ﻳﻜﺎﻳــــﻚ ﺑــــﺎز داﻧــــﻲ‬
‫ز ﺧَــﻮر ﻫــﺮدم ﻇﻬــﻮرِ ﺳــﺎﻳﻪﺋــﻲ ﺷــﺪ ﻛــﻪ آن ﻣﻌــﺮاج دﻳــﻦ را ﭘﺎﻳــﻪﺋــﻲ ﺷــﺪ‬
‫زﻣـــﺎنِ ﺧﻮاﺟـــﻪ وﻗـــﺖ اِﺳـــﺘِﻮا ﺑـــﻮد ﻛﻪ از ﻫـﺮ ﻇـﻞّ و ﻇﻠﻤـﺖ ﻣ‪‬ـﺼﻄَﻔَﻲ ﺑـﻮد‬
‫ﺑــﻪ ﺧــﻂِّ اِﺳــﺘِﻮا ﺑــﺮ ﻗﺎﻣــﺖِ راﺳــﺖ ﻧﺪارد ﺳﺎﻳﻪ ﭘﻴﺶ و ﭘـﺲ ﭼـﭗ و راﺳـﺖ‬
‫ﭼــﻮ ﻛــﺮد او ﺑــﺮ ﺻــﺮاطِ ﺣــﻖ اﻗﺎﻣــﺖ ﺑــﻪ اﻣــﺮِ »ﻓَﺎﺳــﺘَﻘِﻢ« ﻣــﻲداﺷــﺖ ﻗﺎﻣــﺖ‬
‫ﻧﺒـــﻮدش ﺳـــﺎﻳﻪ ﻛـــ‪Ĥ‬ن دارد ﺳـــﻴﺎﻫﻲ زﻫــــﻲ ﻧــــﻮرِ ﺧــــﺪا ﻇِــــﻞِّ اﻟﻬــــﻲ‬
‫ورا ﻗﺒﻠــﻪ ﻣﻴــﺎنِ ﻏــﺮب و ﺷــﺮق اﺳــﺖ ازﻳـــﺮا در ﻣﻴـــﺎنِ ﻧـــﻮر‪ ‬ﻏـــﺮق اﺳـــﺖ‬
‫ﺑﻪ دﺳـﺖِ او ﭼـﻮ ﺷـﻴﻄﺎن ﺷـﺪ ﻣـﺴﻠﻤﺎن ﺑــﻪ زﻳــﺮِ ﭘــﺎي او ﺷــﺪ ﺳــﺎﻳﻪ ﭘﻨﻬــﺎن‬
‫ﻣﺮاﺗـــﺐ ﺟﻤﻠـــﻪ زﻳـــﺮ ﭘﺎﻳـــﺔ اوﺳـــﺖ وﺟـــﻮدِ ﺧﺎﻛﻴـــﺎن از ﺳـــﺎﻳﺔ اوﺳـــﺖ‬
‫ز ﻧــﻮرش ﺷــﺪ وﻻﻳــﺖ ﺳــﺎﻳﻪ ﮔــﺴﺘﺮ ﻣـــﺸﺎرِق ﺑـــﺎ ﻣﻐـــﺎرِب ﺷـــﺪ ﺑﺮاﺑـــﺮ‬
‫ز ﻫــﺮ ﺳــﺎﻳﻪ ﻛــﻪ اول ﮔــﺸﺖ ﺣﺎﺻــﻞ در آﺧـــﺮ ﺷـــﺪ ﻳﻜـــﻲ دﻳﮕـــﺮ ﻣﻘﺎﺑـــﻞ‬
‫ﻛﻨـــﻮن ﻫـــﺮ ﻋـــﺎﻟَﻤﻲ ﺑﺎﺷـــﺪ ز اُﻣ‪‬ـــﺖ رﺳـــــﻮﻟﻲ را ﻣﻘﺎﺑـــــﻞ در ﻧﺒـــــﻮت‬
‫ﻧﺒـــﻲ ﭼـــﻮن در ﻧﺒـــﻮت ﺑـــﻮد اَﻛﻤ‪‬ـــﻞ ﺑـــﻮ‪‬د از ﻫـــﺮ وﻟـــﻲ ﻧﺎﭼـــﺎر اﻓـــﻀﻞ‬
‫وﻻﻳــﺖ ﺷــﺪ ﺑــﻪ ﺧــﺎﺗﻢ ﺟﻤﻠــﻪ ﻇــﺎﻫﺮ ﺑــﺮ اول ﻧﻘﻄــﻪ ﻫــﻢ ﺧــﺘﻢ آﻣــﺪ آﺧــﺮ‬
‫از او ﻋـــﺎﻟَﻢ ﺷـــﻮد ﭘـــﺮ اﻣـــﻦ و اﻳﻤـــﺎن ﺟﻤـــﺎد و ﺟـــﺎﻧﻮر ﻳﺎﺑـــﺪ از او ﺟـــﺎن‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪27‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﻧﻤﺎﻧـــﺪ در ﺟﻬـــﺎن ﻳـــﻚ ﻧﻔـ ـﺲِ ﻛـــﺎﻓﺮ ﺷـــﻮد ﻋـــﺪل ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻪ ﻇـــﺎﻫﺮ‬
‫ﺑـ ـﻮ‪‬د از ﺳِـ ـﺮِّ وﺣـــﺪت واﻗـ ـﻒِ ﺣـــﻖ در او ﭘﻴــــﺪا ﻧﻤﺎﻳــــﺪ وﺟــ ـﻪِ ﻣﻄﻠــــﻖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﻛــﻪ ﺷــﺪ ﺑــﺮ ﺳــﺮ وﺣــﺪت واﻗــﻒ آﺧــﺮ؟‬
‫ﺷﻨﺎﺳـــﺎي ﭼـــﻪ آﻣـــﺪ ﻋـــﺎرف آﺧـــﺮ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ﻛــﺴﻲ ﺑــﺮ ﺳِ ـﺮِّ وﺣــﺪت ﮔــﺸﺖ واﻗــﻒ ﻛـــﻪ او واﻗـــﻒ ﻧـــﺸﺪ اﻧـ ـﺪر ﻣﻮاﻗـــﻒ‬
‫دل ﻋـــﺎرف ﺷﻨﺎﺳـــﺎي وﺟـــﻮد اﺳـــﺖ وﺟــﻮدِ ﻣﻄﻠــﻖ او را در ﺷــﻬﻮد اﺳــﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺰ ﻫـﺴﺖِ ﺣﻘﻴﻘـﻲ ﻫـﺴﺖ ﻧـﺸﻨﺎﺧﺖ از آنرو ﻫــﺴﺘﺊ ﺧــﻮد ﭘــﺎك درﺑﺎﺧــﺖ‬
‫وﺟﻮد ﺗـﻮ ﻫﻤـﻪ ﺧـﺎر اﺳـﺖ و ﺧﺎﺷـﺎك ﺑــﺮون اﻧــﺪاز از ﺧــﻮد ﺟﻤﻠــﻪ را ﭘــﺎك‬
‫ﺑــــﺮو ﺗـﻮﺧـﺎﻧــ ــﺔ دل را ﻓــــﺮو روب ﻣﻬﻴـــﺎ ﻛـــﻦ ﻣﻘـــﺎم و ﺟـــﺎي ﻣﺤﺒـــﻮب‬
‫ﭼــﻮ ﺗــﻮ ﺑﻴــﺮون ﺷــﺪي او اﻧــﺪر آﻳــﺪ ﺑــﻪ ﺗــﻮ ﺑــﻲ ﺗــﻮ ﺟﻤــﺎلِ ﺧــﻮد ﻧﻤﺎﻳــﺪ‬
‫ﻛــﺴﻲ ﻛــﻮ از ﻧﻮاﻓــﻞ ﮔــﺸﺖ ﻣﺤﺒــﻮب ﺑــﻪ «ﻻ«ي ﻧﻔــﻲ ﻛــﺮد او ﺧﺎﻧــﻪ ﺟــﺎروب‬
‫درونِ ﺟــﺎنِ ﻣﺤﺒــﻮب او ﻣﻜــﺎن ﻳﺎﻓــﺖ ز ﺑــﻲ ﻳ‪‬ـﺴﻤ‪‬ﻊ و ﺑــﻲ ﻳﺒـﺼِﺮ ﻧــﺸﺎن ﻳﺎﻓــﺖ‬
‫ز ﻫــﺴﺘﻲ ﺗــﺎ ﺑــﻮ‪‬د ﺑــﺎﻗﻲ ﺑــﺮ او ﺷَــﻴﻦ ﻧﻴﺎﺑـــﺪ ﻋﻠـ ـﻢِ ﻋـــﺎرف ﺻـــﻮرتِ ﻋ‪‬ـ ـﻴﻦ‬
‫ﻣﻮاﻧـــﻊ ﺗــــﺎ ﻧﮕﺮداﻧـــﻲ ز ﺧــــﻮد دور درونِ ﺧﺎﻧـــــﺔ دل ﻧﺎﻳـــــﺪت ﻧـــــﻮر‬
‫ﻣﻮاﻧﻊ ﭼـﻮن در اﻳـﻦ ﻋـﺎﻟَﻢ ﭼﻬـﺎر اﺳـﺖ ﻃﻬﺎرت ﻛـﺮدن از وي ﻫـﻢ ﭼﻬـﺎر اﺳـﺖ‬
‫ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﭘــﺎﻛﻲ از اﺣــﺪاث و اﻧﺠــﺎس دوم از ﻣﻌــــﺼﻴﺖ و‪‬ز ﺷـــﺮِّ وﺳــــﻮاس‬
‫ﺳــﻮم ﭘــﺎﻛﻲ ز اﺧــﻼق ذﻣﻴﻤــﻪ اﺳــﺖ ﻛﻪ ﺑـﺎ وي آدﻣـﻲ ﻫﻤﭽـﻮن ﺑﻬﻴﻤـﻪ اﺳـﺖ‬
‫ﭼﻬـــﺎرم ﭘـــﺎﻛﺊ ﺳِـــﺮّ اﺳـــﺖ از ﻏﻴـــﺮ ﻛــﻪ اﻳﻨﺠــﺎ ﻣﻨﺘﻬــﻲ ﻣــﻲﮔــﺮددش ﺳ‪‬ــﻴﺮ‬
‫ﻫــﺮ آن ﻛــﻮ ﻛــﺮد ﺣﺎﺻــﻞ اﻳــﻦ ﻃﻬــﺎرات ﺷـــﻮد ﺑـــﻲ ﺷـــﻚ ﺳـــﺰاوار ﻣﻨﺎﺟـــﺎت‬
‫ﺗـــﻮ ﺗـــﺎ ﺧـــﻮد را ﺑﻜﻠـــﻲ در ﻧﺒـــﺎزي ﻧﻤـــﺎزت ﻛـــﻲ ﺷـــﻮد ﻫﺮﮔـــﺰ ﻧﻤـــﺎزي‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪29‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﭼــﻮ ذاﺗــﺖ ﭘــﺎك ﮔــﺮدد از ﻫﻤــﻪ ﺷَ ـﻴﻦ ﻧﻤـــﺎزت ﮔـــﺮدد آﻧﮕـــﻪ ﻗُـ ـﺮﱠت‪ ‬اﻟﻌ‪‬ـ ـﻴﻦ‬
‫ﻧﻤﺎﻧــــﺪ در ﻣﻴﺎﻧــــﻪ ﻫــــﻴﭻ ﺗﻤﻴﻴــــﺰ ﺷﻮد ﻣﻌﺮوف و ﻋﺎرف ﺟﻤﻠـﻪ ﻳـﻚ ﭼﻴـﺰ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫اﮔﺮ ﻣﻌـﺮوف و ﻋـﺎرف ذات ﭘـﺎك اﺳـﺖ‬
‫ﭼﻪ ﺳﻮدا در ﺳﺮِ اﻳﻦ ﻣ‪‬ﺸﺖِ ﺧـﺎك اﺳـﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ﻣﻜـــﻦ ﺑـــﺮ ﻧﻌﻤـــﺖِ ﺣـــﻖ ﻧﺎﺳﭙﺎﺳـــﻲ ﻛــﻪ ﺗــﻮ ﺣــﻖ را ﺑــﻪ ﻧــﻮرِ ﺣــﻖ ﺷﻨﺎﺳــﻲ‬
‫ﺟﺰ او ﻣﻌﺮوف و ﻋﺎرف ﻧﻴـﺴﺖ‪ .‬درﻳـﺎب وﻟــﻴﻜﻦ ﺧــﺎك ﻣــﻲﻳﺎﺑــﺪ ز ﺧَــﻮر ﺗــﺎب‬
‫ﻋﺠــــﺐ ﻧﺒــ ـﻮ‪‬د ﻛــــﻪ ذره دارد اﻣ‪‬ﻴــــﺪ ﻫــﻮاي ﺗــﺎبِ ﻣﻬــﺮ و ﻧــﻮرِ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ‬
‫ﺑـــﻪ ﻳـــﺎد آور ﻣﻘـــﺎم و ﺣـــﺎل ﻓِﻄـــﺮت ﻛــﺰ آﻧﺠــﺎ ﺑــﺎز داﻧــﻲ اﺻــﻞ ﻓﻜــﺮت‬
‫»اَﻟَــﺴﺖ‪ ‬ﺑِــﺮَﺑِّﻜُﻢ« اﻳــﺰد ﻛــﻪ را ﮔﻔــﺖ ﻛﻪ ﺑﻮد آﺧﺮ ﻛﻪ آن ﺳـﺎﻋﺖ »ﺑ‪‬ﻠَـﻲ« ﮔﻔـﺖ‬
‫در آن روزي ﻛـــﻪ ﮔﻠﻬـــﺎ ﻣـــﻲﺳﺮﺷـــﺘﻨﺪ ﺑــــﻪ دلدر ﻗــــﺼﺔ اﻳﻤــــﺎن ﻧﻮﺷــــﺘﻨﺪ‬
‫اﮔـــﺮ آن ﻧﺎﻣـــﻪ را ﻳـــﻚ ره ﺑﺨـــﻮاﻧﻲ ﻫــﺮ آن ﭼﻴــﺰي ﻛــﻪ ﻣــﻲﺧــﻮاﻫﻲ ﺑــﺪاﻧﻲ‬
‫ﺗــﻮ ﺑــﺴﺘﻲ ﻋﻘــﺪ ﻋﻬــﺪ ﺑﻨــﺪﮔﻲ دوش وﻟـــﻲ ﻛـــﺮدي ﺑـــﻪ ﻧـــﺎداﻧﻲ ﻓﺮاﻣـــﻮش‬
‫ﻛــﻼم ﺣــﻖ ﺑــﺪان ﮔــﺸﺘﻪ اﺳــﺖ ﻣ‪‬ﻨــﺰَل ﻛـــــﻪ ﻳـــــﺎدت آورد از ﻋﻬـــــﺪ اول‬
‫اﮔــﺮ ﺗــﻮ دﻳــﺪهاي ﺣــﻖ را ﺑــﻪ آﻏــﺎز در اﻳﻨﺠـــﺎ ﻫـــﻢ ﺗـــﻮاﻧﻲ دﻳـــﺪﻧﺶ ﺑـــﺎز‬
‫ﺻــــﻔﺎﺗﺶ را ﺑﺒــــﻴﻦ اﻣــــﺮوز اﻳﻨﺠــــﺎ ﻛـــﻪ ﺗـــﺎ ذاﺗـــﺶ ﺗـــﻮاﻧﻲ دﻳـــﺪ ﻓـــﺮدا‬
‫وﮔﺮﻧـــﻪ رﻧـــﺞ ﺧـــﻮد ﺿـــﺎﻳﻊ ﻣﮕـــﺮدان ﺑــــﺮو ﺑﻨﻴــــﻮش »ﻻﺗَﻬـــﺪِي« ز ﻗــــﺮآن‬

‫ﻧــــﺪارد ﺑــــﺎورت اَﻛﻤ‪‬ــــﻪ زِ اَﻟــــﻮان وﮔــﺮ ﺻــﺪ ﺳــﺎل ﮔــﻮﺋﻲ ﻧﻘــﻞ و ﺑﺮﻫــﺎن‬
‫ﺳــﭙﻴﺪ و زرد و ﺳــﺮخ و ﺳــﺒﺰ و ﻛــﺎﻫﻲ ﺑـــﻪ ﻧـــﺰد وي ﻧﺒﺎﺷـــﺪ ﺟـــﺰ ﺳـــﻴﺎﻫﻲ‬
‫ﻧﮕـــﺮ ﺗـــﺎ ﻛـــﻮر ﻣـــﺎدرزادِ ﺑـــﺪﺣﺎل ﻛﺠـــﺎ ﺑﻴﻨـــﺎ ﺷـــﻮد از ﻛُﺤـــﻞِ ﻛَﺤ‪‬ـــﺎل‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪31‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺧــــﺮد از دﻳــــﺪنِ اﺣــــﻮالِ ﻋ‪‬ﻘﺒــــﺎ ﺑـــﻮ‪‬د ﭼـــﻮن ﻛـــﻮر ﻣـــﺎدرزادِ دﻧﻴـــﺎ‬

‫وراي ﻋﻘــــﻞْ ﻃَــــﻮري دارد اﻧــــﺴﺎن ﻛـــﻪ ﺑـــﺸﻨﺎﺳﺪ ﺑـــﻪآن اﺳـــﺮار ﭘﻨﻬـــﺎن‬
‫ﺑـــﺴﺎنِ آﺗـــﺶ اﻧـــﺪر ﺳـــﻨﮓ و آﻫـــﻦ ﻧﻬــﺎده اﺳــﺖ اﻳــﺰد اﻧــﺪر ﺟــﺎن و در ﺗــﻦ‬
‫ﭼـﻮ ﺑـﺮ ﻫـﻢ اوﻓﺘـﺎد اﻳـﻦ ﺳـﻨﮓ و آﻫــﻦ ز ﻧــﻮرش ﻫــﺮ دو ﻋــﺎﻟَﻢ ﮔــﺸﺖ روﺷــﻦ‬
‫از آن ﻣﺠﻤـــﻮع ﭘﻴـــﺪا ﮔـــﺮدد اﻳـــﻦ راز ﭼـــﻮ داﻧـــﺴﺘﻲ ﺑـــﺮو ﺧـــﻮد را ﺑﺮاﻧـــﺪاز‬
‫ﺗــــﻮﺋﻲ ﺗــــﻮ ﻧــــﺴﺨﺔ ﻧﻘـــﺶِ اﻟﻬــــﻲ ﺑﺠﻮ از ﺧﻮﻳﺶ ﻫـﺮ ﭼﻴـﺰي ﻛـﻪ ﺧـﻮاﻫﻲ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﻛــﺪاﻣﻴﻦ ﻧﻘﻄــﻪ را ﻧﻄــﻖ اﺳــﺖ اﻧــﺎ اﻟﺤــﻖ؟‬
‫ﭼــﻪ ﮔــﻮﺋﻲ؟ ﻫــﺮزه ﺑــﻮد آن رﻣـﺰِ ﻣﻄﻠــﻖ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫اﻧــﺎ اﻟﺤــﻖ ﻛــﺸﻒ اﺳــﺮار اﺳــﺖ ﻣﻄﻠــﻖ ﺟﺰ از ﺣـﻖ ﻛﻴـﺴﺖ ﺗـﺎ ﮔﻮﻳـﺪ اﻧـﺎ اﻟﺤـﻖ‬
‫ﻫﻤـــﻪ ذرات ﻋـــﺎﻟَﻢ ﻫﻤﭽـــﻮ ﻣﻨـــﺼﻮر ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﻲ ﻣـﺴﺖ ﮔﻴـﺮ و ﺧـﻮاه ﻣﺨﻤـﻮر‬
‫در اﻳــــﻦ ﺗــــﺴﺒﻴﺢ و ﺗﻬﻠﻴﻠﻨــــﺪ داﺋــــﻢ ﺑـــﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨـــﻲ ﻫﻤـــﻲﺑﺎﺷـــﻨﺪ ﻗـــﺎﺋﻢ‬
‫اﮔــﺮ ﺧــﻮاﻫﻲ ﻛــﻪ ﮔــﺮدد ﺑــﺮ ﺗــﻮ آﺳــﺎن »و‪ ‬اِن ﻣِﻦ ﺷَـﻴﺊ« را ﻳـﻚ ره ﻓـﺮو ﺧـﻮان‬
‫ﭼــﻮ ﻛــﺮدي ﺧﻮﻳــﺸﺘﻦ را ﭘﻨﺒــﻪﻛــﺎري ﺗـــﻮ ﻫـــﻢ ﺣـــﻼجوار اﻳـــﻦ دم ﺑـــﺮآري‬
‫ﺑــــﺮآور ﭘﻨﺒــ ـﺔ ﭘﻨــــﺪارت از ﮔــــﻮش ﻧــــﺪاي »واﺣِــــﺪ‪ ‬اﻟﻘَﻬ‪‬ــــﺎر« ﺑﻨﻴــــﻮش‬
‫ﻧـــﺪا ﻣـــﻲآﻳـــﺪ از ﺣـــﻖ ﺑـــﺮ دواﻣـــﺖ ﭼـــﺮا ﮔـــﺸﺘﻲ ﺗـــﻮ ﻣﻮﻗـــﻮفِ ﻗﻴﺎﻣـــﺖ‬
‫درآ در وادئ اﻳﻤ‪‬ـــــﻦ ﻛـــــﻪ ﻧﺎﮔـــــﺎه درﺧﺘــــﻲ ﮔﻮﻳــــﺪت »اِﻧّــــﻲ اَﻧَــــﺎ اﷲ«‬
‫روا ﺑﺎﺷـــــﺪ اﻧَـــــﺎاﻟﺤﻖ از درﺧﺘـــــﻲ ﭼــــــﺮا ﻧﺒــــ ـﻮ‪‬د روا از ﻧﻴﻜﺒﺨﺘــــــﻲ‬
‫ﻫــﺮآﻧﻜﺲ را ﻛــﻪ اﻧــﺪردل ﺷــﻜﻲ ﻧﻴــﺴﺖ ﻳﻘﻴﻦ داﻧﺪ ﻛـﻪ ﻫـﺴﺘﻲ ﺟـﺰ ﻳﻜـﻲ ﻧﻴـﺴﺖ‬
‫اﻧﺎﻧِﻴ‪‬ــــﺖ ﺑــــﻮ‪‬د ﺣــــﻖ را ﺳــــﺰاوار ﻛﻪ ﻫﻮ ﻏﻴﺐ اﺳﺖ و ﻏﺎﻳﺐ و‪‬ﻫﻢ و ﭘﻨـﺪار‬
‫ﺟﻨــﺎب ﺣــﻀﺮت ﺣــﻖ را دوﺋ ـﻲ ﻧﻴــﺴﺖ درآﻧﺤﻀﺮت »ﻣﻦ« و»ﻣﺎ« و »ﺗﻮ«ﺋﻲ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﻣــﻦ و ﻣــﺎ و ﺗــﻮي او ﻫــﺴﺖ ﻳــﻚ ﭼﻴــﺰ ﻛــﻪ در وﺣــﺪت ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﻫــﻴﭻ ﺗﻤﻴﻴــﺰ‬
‫ﻫﺮآﻧﻜﻮ ﺧـﺎﻟﻲ ازﺧـﻮد ﭼـﻮن ﺧـﻼ ﺷـﺪ اﻧــﺎ اﻟﺤــﻖ اﻧــﺪر او ﺻــﻮت و ﺻــﺪا ﺷــﺪ‬
‫ﺷـــﻮد ﺑـــﺎ وﺟـ ـﻪِ ﺑـــﺎﻗﻲ ﻏﻴـ ـﺮِ ﻫﺎﻟـــﻚ ﻳﻜــﻲ ﮔــﺮدد ﺳــﻠﻮك و ﺳ‪‬ــﻴﺮ و ﺳــﺎﻟﻚ‬
‫ﺣﻠــــﻮل و اﺗﺤــــﺎد از ﻏﻴــــﺮْ ﺧﻴــــﺰد وﻟـــﻲ وﺣـــﺪت ﻫﻤـــﻪ از ﺳ‪‬ــﻴﺮ ﺧﻴـــﺰد‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪33‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺗَﻌ‪‬ــﻴ‪‬ﻦ ﺑـــﻮد ﻛـــﺰ ﻫـــﺴﺘﻲ ﺟـــﺪا ﺷـــﺪ ﻧــﻪ ﺣــﻖ ﺷــﺪ ﺑﻨــﺪه ﻧــﻪ ﺑﻨــﺪه ﺧــﺪا ﺷــﺪ‬
‫ﺣﻠــﻮل و اﺗﺤــﺎد اﻳﻨﺠــﺎ ﻣﺤــﺎل اﺳــﺖ ﻛﻪ در وﺣﺪت دوﺋﻲ‪ ‬ﻋـﻴﻦِ ﺿَـﻼل اﺳـﺖ‬
‫وﺟﻮدِ ﺧﻠـﻖ و ﻛﺜـﺮت در »ﻧُﻤـﻮد« اﺳـﺖ ﻧﻪ ﻫﺮچ آن ﻣﻲﻧُﻤﺎﻳـﺪ ﻋـﻴﻦِ »ﺑـﻮد« اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻨــــﻪ آﻳﻴﻨــــﻪﺋــــﻲ اﻧــــﺪر ﺑﺮاﺑــــﺮ در او ﺑﻨﮕـــﺮ ﺑﺒـــﻴﻦ آن ﺷـــﺨﺺِ دﻳﮕـــﺮ‬
‫ﻳﻜــﻲ ره ﺑــﺎزﺑﻴﻦ ﺗــﺎ ﭼﻴــﺴﺖ آن ﻋﻜــﺲ ﻧﻪ اﻳﻨﺴﺖ و ﻧﻪ آن ﭘﺲﻛﻴﺴﺖ آن ﻋﻜـﺲ‬
‫ﭼــﻮ ﻣــﻦ ﻫــﺴﺘﻢ ﺑــﻪ ذات ﺧــﻮد ﻣﻌــﻴﻦ ﻧـــﺪاﻧﻢ ﺗـــﺎ ﭼـــﻪ ﺑﺎﺷـــﺪ ﺳـــﺎﻳﺔ ﻣـــﻦ‬
‫ﻋــﺪم ﺑــﺎ ﻫــﺴﺘﻲ آﺧــﺮ ﭼــﻮن ﺷــﻮد ﺿَـﻢ ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﻧــﻮر و ﻇﻠﻤــﺖ ﻫــﺮ دو ﺑــﺎ ﻫــﻢ‬
‫ﭼﻮ ﻣﺎﺿـﻲ ﻧﻴـﺴﺖ ﻣـﺴﺘﻘﺒﻞ ﻣـﻪ و ﺳـﺎل ﭼــﻪ ﺑﺎﺷــﺪ ﻏﻴــﺮ از آن ﻳــﻚ ﻧﻘﻄ ـﺔ ﺣــﺎل‬
‫ﻳﻜﻲ ﻧﻘﻄـﻪ اﺳـﺖ و‪‬ﻫﻤـﻲ ﮔـﺸﺘﻪ ﺳـﺎري ﺗـــﻮ آن را ﻧـــﺎم ﻛـــﺮده ﻧﻬـــﺮ ﺟـــﺎري‬
‫ﺟﺰ از »ﻣﻦ« اﻧﺪراﻳﻦﺻـﺤﺮا دﮔـﺮ ﻛﻴـﺴﺖ ﺑﮕﻮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺻـﻮت و ﺻـﺪا ﭼﻴـﺴﺖ‬
‫ﻋ‪ ‬ـﺮَض ﻓــﺎﻧﻲ اﺳــﺖ ﺟــﻮﻫﺮ زو ﻣﺮﻛــﺐ ﺑﮕــﻮ ﻛــﻲ ﺑــﻮد ﻳــﺎ ﺧــﻮد ﻛــﻮ ﻣﺮﻛــﺐ‬
‫زﻃﻮل و ﻋﺮض و از ﻋﻤﻖ اﺳـﺖ اﺟـﺴﺎم وﺟــﻮدي ﭼــﻮن ﭘﺪﻳــﺪ آﻣــﺪ ز اﻋــﺪام‬
‫از اﻳﻦ ﺟـﻨﺲ اﺳـﺖ اﺻـﻞ ﺟﻤﻠـﻪ ﻋـﺎﻟﻢ ﭼـــﻮ داﻧـــﺴﺘﻲ ﺑﻴـــﺎر اﻳﻤـــﺎن و ﻓَـ ـﺎﻟﺰَم‬
‫ﺟﺰ از ﺣـﻖ ﻧﻴـﺴﺖ دﻳﮕـﺮ ﻫـﺴﺘﻲ اﻟﺤـﻖ ﻫ‪‬ﻮ‪ ‬اﻟﺤـﻖ ﮔـﻮ و ﮔـﺮ ﺧـﻮاﻫﻲ اَﻧَـﺎ اﻟﺤـﻖ‬
‫ﻧُﻤـــﻮدِ و‪‬ﻫﻤـــﻲ از ﻫـــﺴﺘﻲ ﺟـــﺪا ﻛـــﻦ ﻧِـــﻪاي ﺑﻴﮕﺎﻧـــﻪ ﺧـــﻮد را آﺷـــﻨﺎ ﻛـــﻦ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﭼــــﺮا ﻣﺨﻠــــﻮق را ﮔﻮﻳﻨــــﺪ واﺻــــﻞ‬
‫ﺳﻠﻮك و ﺳـﻴﺮ او ﭼـﻮن ﮔـﺸﺖ ﺣﺎﺻـﻞ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫وﺻــﺎل ﺣــﻖ ز ﺧَﻠﻘِﻴ‪‬ــﺖ ﺟــﺪاﺋﻲ اﺳــﺖ ز ﺧــﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧــﻪ ﮔــﺸﺘﻦ آﺷــﻨﺎﺋﻲ اﺳــﺖ‬
‫ﭼـــﻮ ﻣﻤﻜـــﻦ ﮔـــﺮد اﻣﻜـــﺎن ﺑﺮﻓـــﺸﺎﻧَﺪ ﺑــﻪ ﺟــﺰ واﺟــﺐ دﮔــﺮ ﭼﻴــﺰي ﻧﻤﺎﻧَــﺪ‬
‫وﺟﻮد ﻫـﺮ دو ﻋـﺎﻟﻢ ﭼـﻮن ﺧﻴـﺎل اﺳـﺖ ﻛــﻪ در وﻗــﺖ ﺑﻘــﺎ ﻋــﻴﻦ زوال اﺳــﺖ‬
‫ﻧﻪ ﻣﺨﻠﻮق اﺳـﺖ آن ﻛـﻮ ﮔـﺸﺖ واﺻـﻞ ﻧﮕﻮﻳـــﺪ اﻳـــﻦ ﺳـــﺨﻦ را ﻣـــﺮد ﻛﺎﻣـــﻞ‬
‫ﻋــﺪم ﻛــﻲ راه ﻳﺎﺑــﺪ اﻧــﺪر اﻳــﻦ ﺑــﺎب ﭼــﻪ ﻧــﺴﺒﺖ ﺧــﺎك را ﺑــﺎ ر‪‬بِّ ارﺑــﺎب‬
‫ﻋﺪم ﭼـﻪ ﺑ‪‬ـﻮ‪‬د ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﺣـﻖ واﺻـﻞ آﻳـﺪ وز او ﺳـــﻴﺮ و ﺳـــﻠﻮﻛﻲ ﺣﺎﺻـــﻞ آﻳـــﺪ‬
‫ﺗــﻮ ﻣﻌــﺪوم و ﻋــﺪم ﭘﻴﻮﺳــﺘﻪ ﺳــﺎﻛﻦ ﺑــﻪ واﺟــﺐ ﻛَــﻲ رﺳــﺪ ﻣﻌــﺪومِ ﻣﻤﻜــﻦ‬
‫اﮔــﺮ ﺟﺎﻧــﺖ ﺷــﻮد زﻳــﻦ ﻣﻌﻨــﻲ آﮔــﺎه ﺑﮕــــــﻮﺋﻲ در زﻣــــــﺎن اﺳــــــﺘﻐﻔﺮاﷲ‬
‫ﻧــﺪارد ﻫــﻴﭻ ﺟــﻮﻫﺮ ﺑــﻲﻋ‪‬ــﺮَض ﻋ‪‬ــﻴﻦ ﻋ‪‬ــﺮَض ﭼــﻪ ﺑ‪‬ــﻮ‪‬د ﻛــﻪ ﻻ ﻳ‪‬ﺒﻘَــﻲ زﻣــﺎﻧَﻴﻦ‬
‫ﺣﻜﻴﻤــﻲ ﻛﺎﻧــﺪر اﻳــﻦ ﻓــﻦ ﻛــﺮد ﺗــﺼﻨﻴﻒ ﺑﻪ ﻃﻮل و ﻋﺮض و ﻋﻤﻘﺶ ﻛـﺮد ﺗﻌﺮﻳـﻒ‬
‫ﻫﻴــﻮﻟَﻲ ﭼﻴــﺴﺖ ﺟــﺰ ﻣﻌــﺪومِ ﻣﻄﻠــﻖ ﻛــﻪ ﻣــﻲﮔــﺮدد ﺑــﻪ او ﺻــﻮرت ﻣﺤﻘﱠــﻖ‬
‫ﭼﻮ ﺻـﻮرت ﺑـﻲﻫﻴـﻮﻟَﻲ در ﻗِـﺪ‪‬م ﻧﻴـﺴﺖ ﻫﻴــﻮﻟﻲ ﻧﻴــﺰ ﺑــﻲ او ﺟــﺰ ﻋــﺪم ﻧﻴــﺴﺖ‬
‫ﺷــﺪه اﺟــﺴﺎم ﻋــﺎﻟَﻢ زﻳــﻦ دو ﻣﻌــﺪوم ﻛﻪ ﺟﺰ ﻣﻌـﺪوم از اﻳـﺸﺎن ﻧﻴـﺴﺖ ﻣﻌﻠـﻮم‬
‫ﺑﺒـــﻴﻦ ﻣﺎﻫﻴﺘـ ـﺖ را ﺑـــﻲ ﻛـــﻢ و ﺑـــﻴﺶ ﻧﻪ ﻣﻌﺪوم و ﻧﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﺳـﺖ در ﺧـﻮﻳﺶ‬
‫ﻧﻈــﺮ ﻛــﻦ در ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﺳــﻮي اﻣﻜــﺎن ﻛــﻪ او ﺑــﻲﻫــﺴﺘﻲ آﻣــﺪ ﻋــﻴﻦ ﻧﻘــﺼﺎن‬
‫وﺟﻮد اﻧﺪر ﻛﻤﺎل ﺧـﻮﻳﺶ ﺳـﺎري اﺳـﺖ ﺗَﻌ‪‬ـــﻴ‪‬ﻦﻫـــﺎ اﻣـــﻮرِ اﻋﺘﺒـــﺎري اﺳـــﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪35‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫اﻣــــﻮر اﻋﺘﺒــــﺎري ﻧﻴــــﺴﺖ ﻣﻮﺟــــﻮد ﻋــﺪد ﺑــﺴﻴﺎر و ﻳــﻚ ﭼﻴــﺰ اﺳــﺖ ﻣﻌــﺪود‬
‫ﺟﻬــﺎن را ﻧﻴــﺴﺖ ﻫــﺴﺘﻲ ﺟــﺰ ﻣﺠــﺎزي ﺳﺮاﺳــﺮ ﻛــﺎرِ او ﻟﻬــﻮ اﺳــﺖ و ﺑــﺎزي‬

‫ﻫــﺰاران ﻧَــﺸﺎَه داري ﺧﻮاﺟــﻪ در ﭘــﻴﺶ ﺑ‪‬ـــﺮو آﻣـــﺪ ﺷـــﺪِ ﺧـــﻮد را ﺑﻴﻨـــﺪﻳﺶ‬
‫ز ﺑﺤــﺚ ﺟــﺰو و ﻛــﻞ ﻧَــﺸَ‪Ĥ‬تِ اﻧــﺴﺎن ﺑﮕــﻮﻳﻢ ﻳــﻚ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﭘﻴــﺪا و ﭘﻨﻬــﺎن‬
‫ﺑﺨــــﺎري ﻣﺮﺗﻔــــﻊ ﮔــــﺮدد ز درﻳــــﺎ ﺑــﻪ اﻣــﺮ ﺣــﻖ ﻓــﺮو ﺑــﺎرد ﺑــﻪ ﺻــﺤﺮا‬
‫ﺷــــﻌﺎع آﻓﺘــــﺎب از ﭼــــﺮخ ﭼــــﺎرم ﺑـــﺮ او اﻓﺘـــﺪ ﺷـــﻮد ﺗﺮﻛﻴـــﺐ ﺑـــﺎ ﻫـــﻢ‬
‫ﻛﻨـــﺪ ﮔﺮﻣـــﻲ دﮔـــﺮ ره ﻋـــﺰم ﺑـــﺎﻻ در آوﻳـــــﺰد ﺑـــــﻪ او آن آب درﻳـــــﺎ‬
‫ﭼﻮ ﺑـﺎ اﻳـﺸﺎن ﺷـﻮد ﺧـﺎك و ﻫـﻮا ﺿَـﻢ ﺑـــﺮون آﻳـــﺪ ﻧﺒـــﺎتِ ﺳـــﺒﺰ و ﺧـــﺮم‬
‫ﻏــــﺬاي ﺟــــﺎﻧﻮر ﮔــــﺮدد ز ﺗﺒــــﺪﻳﻞ ﺧـــﻮرد اﻧـــﺴﺎن و ﻳﺎﺑـــﺪ ﺑـــﺎز ﺗﺤﻠﻴـــﻞ‬
‫ﺷــﻮد ﻳــﻚ ﻧﻄﻔــﻪ و ﮔــﺮدد در اﻃــﻮار وزاو اﻧـــﺴﺎن ﺷـــﻮد ﭘﻴـــﺪا دﮔـــﺮ ﺑـــﺎر‬
‫ﭼــﻮ ﻧــﻮر ﻧﻔــﺲِ ﮔﻮﻳــﺎ ﺑــﺮ ﺗــﻦ آﻳــﺪ ﻳﻜــﻲ ﺟــﺴﻢ ﻟﻄﻴــﻒ و روﺷــﻦ آﻳــﺪ‬
‫ﺷــﻮد ﻃﻔــﻞ و ﺟــﻮان و ﻛَﻬــﻞ و ﻛﻤﭙﻴــﺮ ﺑﻴﺎﺑـــﺪ ﻋﻠـــﻢ و رأي و ﻓﻬـــﻢ و ﺗـــﺪﺑﻴﺮ‬
‫رﺳــﺪ آﻧﮕــﻪ اﺟــﻞ از ﺣــﻀﺮتِ ﭘــﺎك رود ﭘــﺎﻛﻲ ﺑــﻪ ﭘــﺎﻛﻲ ﺧــﺎك وا ﺧــﺎك‬

‫ﻫﻤـــﻪ اﺟـــﺰاي ﻋـــﺎﻟَﻢ ﭼـــﻮن ﻧﺒﺎﺗﻨـــﺪ ﻛـــﻪ ﻳـــﻚ ﻗﻄـــﺮه ز درﻳـــﺎي ﺣﻴﺎﺗﻨـــﺪ‬
‫زﻣــﺎن ﭼــﻮ ﺑﮕــﺬرد ﺑــﺮ وي ﺷــﻮد ﺑــﺎز ﻫﻤـــﻪ اﻧﺠـــﺎمِ اﻳـــﺸﺎن ﻫﻤﭽـــﻮ آﻏـــﺎز‬
‫رود ﻫــﺮ ﻳــﻚ از اﻳــﺸﺎن ﺳــﻮي ﻣﺮﻛــﺰ ﻛـــﻪ ﻧﮕـــﺬارد ﻃﺒﻴﻌـــﺖ ﺧـــﻮي ﻣﺮﻛـــﺰ‬
‫ﭼﻮ درﻳﺎﻳﻲ اﺳﺖ وﺣـﺪت ﻟﻴـﻚ ﭘﺮﺧـﻮن ﻛــﺰ او ﺧﻴــﺰد ﻫــﺰاران ﻣــﻮجِ ﻣﺠﻨــﻮن‬
‫ﻧﮕــــﺮ ﺗــــﺎ ﻗﻄــــﺮة ﺑــــﺎران ز درﻳــــﺎ ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﻳﺎﻓــﺖ ﭼﻨــﺪﻳﻦ ﺷــﻜﻞ و اﺳــﻤﺎ‬
‫ﺑﺨـــﺎر و اﺑـــﺮ و ﺑـــﺎران و ﻧـــﻢ و ﮔـــﻞ ﻧﺒــــﺎت و ﺟــــﺎﻧﻮر اﻧــــﺴﺎنِ ﻛﺎﻣــــﻞ‬
‫ﻫﻤــﻪ ﻳــﻚ ﻗﻄــﺮه ﺑــﻮد آﺧــﺮ در اول ﻛــﺰ او ﺷــﺪ اﻳــﻦ ﻫﻤــﻪ اﺷــﻴﺎ ﻣ‪‬ﻤ‪‬ﺜﱠــﻞ‬
‫ﺟﻬﺎن از ﻋﻘﻞ و ﻧﻔـﺲ و ﭼـﺮخ و اَﺟـﺮام ﭼــﻮ آن ﻳــﻚ ﻗﻄــﺮه دان زآﻏــﺎز و اﻧﺠــﺎم‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪36‬‬

‫اﺟــﻞ ﭼــﻮن در رﺳــﺪ در ﭼــﺮخ و اﻧﺠــﻢ ﺷـــﻮد ﻫـــﺴﺘﻲ ﻫﻤـــﻪ در ﻧﻴـــﺴﺘﻲ ﮔـــﻢ‬
‫ﭼﻮ ﻣﻮﺟﻲ ﺑﺮ زﻧـﺪ ﮔـﺮدد ﺟﻬـﺎن ﻃَﻤـﺲ ﻳﻘــﻴﻦ ﮔــﺮدد »ﻛَــﺎَن ﻟَــﻢ ﺗَﻐــﻦَ ﺑِــﺎﻷﻣﺲ«‬
‫ﺧﻴــﺎل از ﭘــﻴﺶ ﺑﺮﺧﻴــﺰد ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﺑــﺎر ﻧﻤﺎﻧــــﺪ ﻏﻴــ ـﺮِ ﺣــــﻖ در دار و د‪‬ﻳ‪‬ــــﺎر‬
‫ﺗــﻮ را ﻗُﺮﺑ‪‬ــﻲ ﺷــﻮد آن ﻟﺤﻈــﻪ ﺣﺎﺻــﻞ ﺷﻮي ﺗﻮ ﺑﻲ »ﺗﻮ«ﺋـﻲ ﺑـﺎ دوﺳـﺖ واﺻـﻞ‬
‫وﺻــﺎل اﻳــﻦ ﺟﺎﻳﮕــﻪ رﻓ ـﻊِ ﺧﻴــﺎل اﺳــﺖ ﭼﻮ ﻏﻴﺮ از ﭘـﻴﺶ ﺑﺮﺧﻴـﺰد وﺻـﺎل اﺳـﺖ‬
‫ﻣﮕ ـﻮ ﻣﻤﻜــﻦ ز ﺣ ـﺪِّ ﺧــﻮﻳﺶ ﺑﮕﺬﺷــﺖ ﻧﻪ او واﺟﺐ ﺷﺪ و ﻧـﻪ واﺟـﺐ او ﮔـﺸﺖ‬
‫ﻫـــﺮآن ﻛـــﻮ در ﻣﻌـــﺎﻧﻲ ﮔـــﺸﺖ ﻓـــﺎﻳﻖ ﻧﮕﻮﻳـــﺪ ﻛـــﺎﻳﻦ ﺑـــﻮ‪‬د ﻗﻠـــﺐ ﺣﻘـــﺎﻳﻖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫وﺻﺎل ﻣﻤﻜﻦ و واﺟـﺐ ﺑـﻪ ﻫـﻢ ﭼﻴـﺴﺖ؟‬
‫ﺣﺪﻳﺚ ﻗُﺮب و ﺑ‪‬ﻌﺪ و ﺑﻴﺶ و ﻛﻢ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ز ﻣــﻦ ﺑــﺸﻨﻮ ﺣــﺪﻳﺚِ ﺑــﻲ ﻛــﻢ و ﺑــﻴﺶ ز ﻧﺰدﻳﻜــﻲ ﺗــﻮ دور اﻓﺘــﺎدي از ﺧــﻮﻳﺶ‬
‫ﭼــﻮ ﻫــﺴﺘﻲ را ﻇﻬــﻮري در ﻋــﺪم ﺷــﺪ از آﻧﺠﺎ ﻗﺮب و ﺑﻌـﺪ و ﺑـﻴﺶ و ﻛـﻢ ﺷـﺪ‬
‫ﻗﺮﻳﺐآن »ﻫـﺴﺖ«ﻛـﻮرا ر‪‬شِّ ﻧـﻮر اﺳـﺖ ﺑﻌﻴﺪ آن »ﻧﻴﺴﺖ«ي ﻛﺰ ﻫـﺴﺖ دور اﺳـﺖ‬
‫اﮔـــﺮ ﻧـــﻮري ز ﺧـــﻮد در ﺗـــﻮ رﺳـــﺎﻧَﺪ ﺗــــﻮ را از ﻫــــﺴﺘﺊ ﺧــــﻮد وارﻫﺎﻧَــ ـﺪ‬
‫ﭼﻪ ﺣﺎﺻـﻞ ﻣـﺮ ﺗـﻮ را زﻳـﻦ ﺑـﻮدِ ﻧـﺎﺑﻮد ﻛــﺰ او ﮔﺎﻫﻴــﺖ ﺧــﻮف و ﮔــﻪ رﺟــﺎ ﺑــﻮد‬
‫ﻧﺘﺮﺳـــﺪ زو ﻛـــﺴﻲ ﻛـــﻮ را ﺷﻨﺎﺳـــﺪ ﻛــﻪ ﻃﻔــﻞ از ﺳــﺎﻳﺔ ﺧــﻮد ﻣــﻲﻫﺮاﺳــﺪ‬
‫ﻧﻤﺎﻧـــﺪ ﺧـــﻮف اﮔـــﺮ ﮔـــﺮدي رواﻧـــﻪ ﻧﺨﻮاﻫــــﺪ اﺳــــﺐِ ﺗــــﺎزي ﺗﺎزﻳﺎﻧــــﻪ‬
‫ﺗــﻮ را از آﺗــﺶ دوزخ ﭼــﻪ ﺑــﺎك اﺳــﺖ ﮔﺮ از ﻫﺴﺘﻲ ﺗﻦ و ﺟـﺎن ﺗـﻮ ﭘـﺎك اﺳـﺖ‬
‫از آﺗـــــﺶ ر‪‬رِّ ﺧـــــﺎﻟﺺ ﺑﺮﻓـــــﺮوزد ﭼــﻮ ﻏ ـﺸّﻲ ﻧﺒ ـﻮ‪‬د اﻧــﺪر وي ﭼــﻪ ﺳــﻮزد‬
‫ﺗﻮ را ﻏﻴـﺮ ﺗـﻮ ﭼﻴـﺰي ﻧﻴـﺴﺖ در ﭘـﻴﺶ وﻟـــﻴﻜﻦ از وﺟـــﻮد ﺧـــﻮد ﺑﻴﻨـــﺪﻳﺶ‬
‫اﮔـــﺮ در ﺧﻮﻳـــﺸﺘﻦ ﮔـــﺮدي ﮔﺮﻓﺘـــﺎر ﺣﺠــﺎب ﺗــﻮ ﺷــﻮد ﻋــﺎﻟَﻢ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﺑــﺎر‬
‫ﺗـــﻮﺋﻲ در د‪‬ور ﻫـــﺴﺘﻲ ﺟـــﺰو ﺳـــﺎﻓِﻞ ﺗـــﻮﺋﻲ ﺑـــﺎ ﻧﻘﻄـــﺔ وﺣـــﺪت ﻣﻘﺎﺑـــﻞ‬
‫ﺗﻌــﻴﻦﻫــﺎي ﻋــﺎﻟَﻢ ﺑــﺮ ﺗــﻮ ﻃــﺎري اﺳــﺖ ازآن ﮔﻮﺋﻲﭼﻮ ﺷﻴﻄﺎن »ﻫﻤﭽﻮ ﻣﻦﻛﻴﺴﺖ«‬
‫از آن ﮔــﻮﺋﻲ ﻣــﺮا ﺧــﻮد اﺧﺘﻴــﺎر اﺳــﺖ ﺗــﻦ ﻣــﻦ ﻣ‪‬ﺮﻛَــﺐ و ﺟــﺎﻧﻢ ﺳــﻮار اﺳــﺖ‬
‫زﻣــﺎم ﺗــﻦ ﺑــﻪ دﺳــﺖ ﺟــﺎن ﻧﻬﺎدﻧــﺪ ﻫﻤـــﻪ ﺗﻜﻠﻴـــﻒ ﺑـــﺮ ﻣـــﻦ زآن ﻧﻬﺎدﻧـــﺪ‬
‫ﻧــﺪاﻧﻲ ﻛــﺎﻳﻦ ر‪‬هِ آﺗــﺶﭘﺮﺳــﺘﻲ اﺳــﺖ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ آﻓﺖ و ﺷـﻮﻣﻲ ز ﻫـﺴﺘﻲ اﺳـﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪38‬‬

‫ﻛــــﺪاﻣﻴﻦ اﺧﺘﻴــــﺎر اي ﻣــــﺮد ﻋﺎﻗــــﻞ ﻛـــﺴﻲ را ﻛـــﻮ ﺑـــﻮ‪‬د ﺑ‪‬ﺎﻟـــﺬّات ﺑﺎﻃـــﻞ‬

‫ﭼــﻮ ﺑــﻮدِ ﺗﻮﺳــﺖ ﻳﻜــﺴﺮ ﻫﻤﭽــﻮ ﻧــﺎﺑﻮد ﻧﮕـــﻮﺋﻲ ﻛـــﻪ اﺧﺘﻴـــﺎرت از ﻛﺠـــﺎ ﺑـــﻮد‬
‫ﻛــﺴﻲ ﻛــﻮ را وﺟــﻮد از ﺧــﻮد ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﺑــﻪ ذاتِ ﺧــﻮﻳﺶ ﻧﻴــﻚ و ﺑــﺪ ﻧﺒﺎﺷــﺪ‬
‫ﻛــﻪ را دﻳــﺪي ﺗــﻮ اﻧــﺪر ﺟﻤﻠــﻪ ﻋــﺎﻟﻢ ﻛــﻪ ﻳــﻚ دم ﺷــﺎدﻣﺎﻧﻲ ﻳﺎﻓــﺖ ﺑــﻲ ﻏــﻢ‬
‫ﻛــﻪ را ﺷــﺪ ﺣﺎﺻــﻞ آﺧــﺮ ﺟﻤﻠــﻪ اﻣ‪‬ﻴــﺪ ﻛــﻪ ﻣﺎﻧــﺪ اﻧــﺪر ﻛﻤــﺎﻟﻲ ﺗــﺎ ﺑــﻪ ﺟﺎوﻳــﺪ‬
‫ﻣﺮاﺗــــﺐ ﺑــــﺎﻗﻲ و اﻫــــﻞ ﻣﺮاﺗــــﺐ ﺑـــﻪ زﻳـــﺮ اﻣـــﺮ ﺣـــﻖ‪ ،‬واﷲ ﻏﺎﻟـــﺐ‬
‫ﻣﺜــﺎل ﺣــﻖ ﺷــﻨﺎس اﻧــﺪر ﻫﻤــﻪ ﺟــﺎي ز ﺣـــﺪ ﺧﻮﻳـــﺸﺘﻦ ﺑﻴـــﺮون ﻣﻨـــﻪ ﭘـــﺎي‬
‫زﺣﺎلِﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﭘﺮس اﻳﻦ »ﻗَﺪ‪‬ر« ﭼﻴـﺴﺖ وز آﻧﺠــﺎ ﺑــﺎزدان ﻛﺎﻫــﻞ »ﻗَــﺪ‪‬ر« ﻛﻴــﺴﺖ‬
‫ﻫﺮآﻧﻜﺲ را ﻛﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﻏﻴـﺮ ﺟﺒـﺮ اﺳـﺖ ﻧﺒــﻲ ﻓﺮﻣــﻮد ﻛــﻮ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﮔﺒــﺮ اﺳــﺖ‬
‫ﭼﻨﺎن ﻛـ‪Ĥ‬ن ﮔﺒـﺮْ ﻳـﺰدان و اﻫـﺮﻣﻦ ﮔﻔـﺖ ﻣﺮ آن ﻧـﺎدان اﺣﻤـﻖ »او« و »ﻣـﻦ« ﮔﻔـﺖ‬
‫ﺑــﻪ ﻣــﺎ اﻓﻌــﺎل را ﻧــﺴﺒﺖ ﻣﺠــﺎزي اﺳــﺖ ﻧﺴﺐ ﺧﻮد در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻟﻬﻮ و ﺑﺎزي اﺳـﺖ‬
‫ﻧﺒـــﻮدي ﺗـــﻮ ﻛـــﻪ ﻓﻌﻠـــﺖ آﻓﺮﻳﺪﻧـــﺪ ﺗــــﻮ را از ﺑﻬــــﺮ ﻛــــﺎري ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧــــﺪ‬
‫ﺑــﻪ ﻗــﺪرت ﺑــﻲﺳــﺒﺐ داﻧــﺎي ﺑــﺮ ﺣــﻖ ﺑــﻪ ﻋﻠــﻢ ﺧــﻮﻳﺶ ﺣﻜﻤــﻲ ﻛــﺮده ﻣﻄﻠــﻖ‬
‫ﻣﻘــﺪر ﮔــﺸﺘﻪ ﭘــﻴﺶ از ﺟــﺎن و از ﺗــﻦ ﺑــــﺮاي ﻫــــﺮ ﻳﻜــــﻲ ﻛــــﺎري ﻣﻌــــﻴﻦ‬
‫ﻳﻜــﻲ ﻫﻔﺘــﺼﺪ ﻫــﺰاران ﺳــﺎﻟﻪ ﻃﺎﻋــﺖ ﺑــﻪ ﺟــﺎي آورد و ﻛــﺮدش ﻃــﻮق ﻟﻌﻨــﺖ‬
‫دﮔــﺮ از ﻣﻌــﺼﻴﺖ ﻧــﻮر و ﺻــﻔﺎ دﻳــﺪ ﭼــﻮ ﺗﻮﺑــﻪ ﻛــﺮد ﻧــﻮر »اِﺻــﻄَﻔَﻲ« دﻳــﺪ‬
‫ﻋﺠــﺐﺗــﺮ آﻧﻜــﻪ اﻳــﻦ از ﺗــﺮكِ ﻣــﺄﻣﻮر ﺷــﺪ از اﻟﻄــﺎف ﺣــﻖ ﻣﺮﺣــﻮم و ﻣﻐﻔــﻮر‬
‫ﻣــﺮ آن دﻳﮕــﺮ ز ﻣ‪‬ﻨﻬِــﻲ ﮔــﺸﺘﻪ ﻣﻠﻌــﻮن زﻫﻲ ﻓﻌـﻞِ ﺗـﻮ ﺑـﻲ ﭼﻨـﺪ و ﭼـﻪ و ﭼـﻮن‬
‫ﺟﻨــــﺎب ﻛﺒﺮﻳــــﺎﻳﻲ ﻻاﺑــــﺎﻟﻲ اﺳــــﺖ ﻣﻨــــﺰه از ﻗﻴﺎﺳــــﺎتِ ﺧﻴــــﺎﻟﻲ اﺳــــﺖ‬
‫ﭼــﻪ ﺑـــﻮد اﻧـــﺪر ازل اي ﻣـــﺮد ﻧﺎاﻫـــﻞ ﻛﻪ اﻳـﻦ ﻳـﻚ ﺷـﺪ ﻣﺤﻤـﺪ و آن اﺑﻮﺟﻬـﻞ‬
‫ﻛــﺴﻲﻛــﻮ ﺑــﺎ ﺧــﺪا ﭼــﻮن و ﭼــﺮا ﮔﻔــﺖ ﭼــﻮ ﻣــﺸﺮك ﺣــﻀﺮﺗﺶ را ﻧﺎﺳــﺰا ﮔﻔــﺖ‬
‫ورا زﻳﺒــﺪ ﻛــﻪ ﭘﺮﺳــﺪ از ﭼــﻪ و ﭼــﻮن ﻧﺒﺎﺷـــﺪ اﻋﺘـــﺮاض از ﺑﻨـــﺪه ﻣـــﻮزون‬
‫ﺧﺪاوﻧـــﺪي ﻫﻤـــﻪ در ﻛﺒﺮﻳـــﺎﻳﻲ اﺳـــﺖ ﻧــﻪ ﻋﻠــﺖ ﻻﻳــﻖِ ﻓﻌــﻞِ ﺧــﺪاﻳﻲ اﺳــﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪39‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺳــﺰاوارِ ﺧــﺪاﻳﻲ ﻟﻄــﻒ و ﻗﻬــﺮ اﺳــﺖ وﻟــﻴﻜﻦ ﺑﻨــﺪﮔﻲ در ﺟﺒــﺮِ ﺟ‪‬ﻬــﺮ اﺳــﺖ‬
‫ﻛﺮاﻣـــﺖ آدﻣـــﻲ را اﺿـــﻄﺮار اﺳـــﺖ ﻧــﻪ زآن ﻛــﻮ را ﻧــﺼﻴﺒﻲ ز اﺧﺘﻴــﺎر اﺳــﺖ‬
‫ﻧﺒــﻮده ﻫــﻴﭻ ﭼﻴــﺰش ﻫﺮﮔــﺰ از ﺧــﻮد ﭘــﺲ آﻧﮕــﻪ ﭘﺮﺳــﺪش از ﻧﻴــﻚ و از ﺑــﺪ‬
‫ﻧــــﺪارد اﺧﺘﻴــــﺎر و ﮔــــﺸﺘﻪ ﻣــــﺄﻣﻮر زﻫــﻲ ﻣــﺴﻜﻴﻦﻛــﻪ ﺷــﺪ ﻣﺨﺘــﺎرِ ﻣﺠﺒــﻮر‬
‫ﻧﻪ ﻇﻠﻤﺴﺖ اﻳﻦﻛﻪ ﻋﻴﻦ ﻋﻠـﻢ و ﻋﺪﻟـﺴﺖ ﻧﻪ ﺟﻮر‪‬ﺳﺖ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺤﺾِﻟﻄﻒوﻓﻀﻠﺴﺖ‬
‫ﺑــﻪ ﺷــﺮﻋﺖ زآن ﺳــﺒﺐ ﺗﻜﻠﻴــﻒ ﻛﺮدﻧــﺪ ﻛـــﻪ از ذات ﺧـــﻮدت ﺗﻌﺮﻳـــﻒ ﻛﺮدﻧـــﺪ‬
‫ﭼــﻮ از ﺗﻜﻠﻴــﻒ ﺣــﻖ ﻋــﺎﺟﺰ ﺷــﻮي ﺗــﻮ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﺑــﺎر از ﻣﻴــﺎن ﺑﻴــﺮون روي ﺗــﻮ‬
‫ﺑــﻪ ﻛﻠﻴــﺖ رﻫــﺎﻳﻲ ﻳــﺎﺑﻲ از ﺧــﻮﻳﺶ ﻏﻨــﻲ ﮔــﺮدي ﺑــﻪ ﺣــﻖ اي ﻣــﺮد دروﻳــﺶ‬
‫ﺑـــﺮو ﺟـــﺎن ﭘـــﺪر ﺗـــﻦ در ﻗـــﻀﺎ ده ﺑــــﻪ ﺗﻘــــﺪﻳﺮات ﻳﺰداﻧــــﻲ رﺿــــﺎ ده‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﭼﻪ ﺑﺤﺮ اﺳﺖ آﻧﻜﻪ ﻧﻄﻘـﺶ ﺳـﺎﺣﻞ آﻣـﺪ؟‬
‫ز ﻗﻌـــﺮ او ﭼـــﻪ ﮔـــﻮﻫﺮ ﺣﺎﺻـــﻞ آﻣـــﺪ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ﻳﻜــﻲ درﻳﺎاﺳــﺖ ﻫــﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻧﻄــﻖْ ﺳــﺎﺣﻞ ﺻـــﺪف ﺣـــﺮف و ﺟـــﻮاﻫﺮ داﻧـــﺶ دل‬
‫ﺑـــﻪ ﻫـــﺮ ﻣـــﻮﺟﻲ ﻫـــﺰاران د‪‬رِّ ﺷـــﻬﻮار ﺑــﺮون رﻳــﺰد ز ﻧَــﺺ‪ ‬و ﻧﻘــﻞ و اَﺧﺒــﺎر‬
‫ﻫـــﺰاران ﻣـــﻮج ﺧﻴـــﺰد ﻫـــﺮ دم از وي ﻧﮕــﺮدد ﻗﻄــﺮهﺋــﻲ ﻫﺮﮔــﺰ ﻛــﻢ از وي‬
‫وﺟــﻮد ﻋﻠــﻢ از آن درﻳــﺎي ژرف اﺳــﺖ ﻏﻼفِ دل دراو ازﺻـﻮت وﺣـﺮف اﺳـﺖ‬
‫ﻣﻌـــﺎﻧﻲ ﭼـــﻮن ﻛﻨـــﺪ اﻳﻨﺠـــﺎ ﺗﻨـــﺰل ﺿــــﺮورت ﺑﺎﺷــــﺪ آن را از ﺗَﻤ‪‬ﺜﱡـــــﻞ‬

‫ﺷـــﻨﻴﺪم ﻣـــﻦ ﻛـــﻪ اﻧـــﺪر ﻣـــﺎه ﻧﻴـــﺴﺎن ﺻــــﺪف ﺑــــﺎﻻ رود از ﻗﻌــــﺮ ﻋ‪‬ﻤ‪‬ــــﺎن‬
‫ز ﺷــﻴﺐِ ﻗﻌــﺮِ ﺑﺤـــﺮ آﻳــﺪ ﺑـــﺮ اﻓـــﺮاز ﺑـــﻪ روي ﺑﺤـــﺮ ﺑﻨـــﺸﻴﻨﺪ دﻫـــﻦ ﺑـــﺎز‬
‫ﺑﺨــــﺎري ﻣﺮﺗﻔــــﻊ ﮔــــﺮدد ز درﻳــــﺎ ﻓـــﺮو ﺑـــﺎرد ﺑـــﻪ اﻣـــﺮ ﺣـــﻖ ﺗﻌـــﺎﻟﻲ‬
‫ﭼﻜــﺪ اﻧــﺪر دﻫــﺎﻧﺶ ﻗﻄــﺮهﺋــﻲ ﭼﻨــﺪ ﺷــﻮد ﺑــﺴﺘﻪ دﻫــﺎنِ او ﺑــﻪ ﺻــﺪ ﺑﻨــﺪ‬
‫رود ﺑـــﺎ ﻗﻌـــﺮِ درﻳـــﺎ ﺑـــﺎ دﻟـــﻲ ﭘـــﺮ ﺷــــﻮد آن ﻗﻄــــﺮة ﺑــــﺎران ﻳﻜــــﻲ د‪‬ر‬
‫ﺑـــﻪ ﻗﻌـــﺮ اﻧـــﺪر رود ﻏـــﻮاصِ درﻳـــﺎ از آن آر‪‬د ﺑــــــــﺮون ﻟﻮﻟــــــــﻮي ﻻﻻ‬

‫ﺗﻦِ ﺗﻮ ﺳـﺎﺣﻞ و ﻫـﺴﺘﻲ ﭼـﻮ درﻳﺎاﺳـﺖ ﺑﺨﺎرش ﻓـﻴﺾ و ﺑـﺎران ﻋﻠـﻢِ اﺳﻤﺎاﺳـﺖ‬
‫ﺧــﺮد ﻏــﻮاصِ آن ﺑﺤــﺮ ﻋﻈــﻴﻢ اﺳــﺖ ﻛــﻪ او را ﺻــﺪ ﺟــﻮاﻫﺮ در ﮔﻠــﻴﻢ اﺳــﺖ‬
‫دل آﻣــﺪ ﻋﻠــﻢ را ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻳــﻚ ﻇــﺮف ﺻﺪف ﺑﺎ ﻋﻠﻢِ دل ﺻﻮت اﺳﺖ ﺑـﺎ ﺣـﺮف‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪41‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﻧﻔَــﺲ ﮔــﺮدد روان ﭼــﻮن ﺑــﺮقِ ﻻﻣــﻊ رﺳـــﺪ زو ﺣﺮﻓﻬـــﺎ وا ﮔـــﻮش ﺳـــﺎﻣﻊ‬

‫ﺻــﺪف ﺑــﺸﻜﻦ ﺑــﺮون ﻛــﻦ د‪‬رِّ ﺷــﻬﻮار ﺑـــﻴﻔﻜﻦ ﭘﻮﺳـــﺖ‪ ،‬ﻣﻐـــﺰِ ﻧﻐـــﺰ ﺑـــﺮدار‬
‫ﻟﻐــﺖ ﺑــﺎ اﺷــﺘِﻘﺎق و ﻧﺤــﻮ ﺑــﺎ ﺻــﺮف ﻫﻤـــﻲﮔـــﺮدد ﻫﻤـــﻪ ﭘﻴـــﺮاﻣ‪‬ﻦ ﺣـــﺮف‬
‫ﻫﺮ آن ﻛﻮ ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻤﺮ ﺧـﻮد در اﻳـﻦ ﻛـﺮد ﺑــﻪ ﻫــﺮزه ﺻــﺮف‪ ‬ﻋﻤــﺮِ ﻧــﺎزﻧﻴﻦ ﻛــﺮد‬
‫ز ﺟ‪‬ــﻮزش ﻗــﺸﺮِ ﺳــﺒﺰ اﻓﺘــﺎد در دﺳــﺖ ﻧﻴﺎﺑــﺪ ﻣﻐــﺰْ ﻫــﺮ ﻛــﻮ ﭘﻮﺳــﺖ ﻧﺸﻜــﺴﺖ‬
‫ﺑﻠﻲ ﺑﻲ ﭘﻮﺳـﺖ ﻧﺎﭘﺨﺘـﻪ اﺳـﺖ ﻫـﺮ ﻣﻐـﺰ ز ﻋﻠــﻢِ ﻇــﺎﻫﺮ آﻣــﺪ ﻋﻠــﻢِ دﻳــﻦ ﻧﻐــﺰ‬

‫ز ﻣـــﻦ ﺟـــﺎنِ ﺑـــﺮادر ﭘﻨـــﺪ ﺑﻨﻴـــﻮش ﺑﻪ ﺟﺎن و دل ﺑـﺮو در ﻋﻠـﻢِ دﻳـﻦ ﻛـﻮش‬
‫ﻛــﻪ ﻋــﺎﻟِﻢ در دو ﻋــﺎﻟَﻢ ﺳــﺮوري ﻳﺎﻓــﺖ اﮔــﺮ ﻛﻬﺘــﺮ ﺑ‪‬ــﺪ از وي ﻣﻬﺘــﺮي ﻳﺎﻓــﺖ‬
‫ﻋﻤـــﻞ ﻛـــ‪Ĥ‬ن از ﺳـــﺮِ اﺣـــﻮال ﺑﺎﺷـــﺪ ﺑـــﺴﻲ ﺑﻬﺘـــﺮ ز ﻋﻠـــﻢِ ﻗـــﺎل ﺑﺎﺷـــﺪ‬
‫وﻟــﻲ ﻛــﺎري ﻛــﻪ از آب و ﮔــﻞ آﻳــﺪ ﻧﻪ ﭼﻮن ﻋﻠﻢ اﺳـﺖ ﻛـ‪Ĥ‬ن ﻛـﺎر ازدل آﻳـﺪ‬
‫ﻣﻴﺎن ﺟﺴﻢ و ﺟﺎن ﺑﻨﮕﺮ ﭼـﻪ ﻓـﺮق اﺳـﺖ ﮔﺮاﻳﻦرا ﻏﺮب ﮔﻴﺮي آن ﭼﻮ ﺷﺮق اﺳـﺖ‬
‫از اﻳﻨﺠـــﺎ ﺑـــﺎز دان اﺣـــﻮال و اﻋﻤـــﺎل ﺑــﻪ ﻧــﺴﺒﺖ ﺑــﺎ ﻋﻠــﻮمِ ﻗــﺎل ﺑــﺎ ﺣــﺎل‬
‫ﻧــﻪ ﻋﻠــﻢ اﺳــﺖ آﻧﻜــﻪ دارد ﻣﻴــﻞ دﻧﻴــﻲ ﻛــﻪ ﺻــﻮرت دارد اﻣــﺎ ﻧﻴــﺴﺖ ﻣﻌﻨــﻲ‬
‫ﻧﮕـــﺮدد ﻋﻠـــﻢ ﻫﺮﮔـــﺰ ﺟﻤـــﻊ ﺑـــﺎ آز ﻣ‪‬ﻠَﻚ ﺧـﻮاﻫﻲ ﺳـﮓ از ﺧـﻮد دور اﻧـﺪاز‬
‫ﻋﻠــﻮم دﻳــﻦ ز اﺧــﻼق ﻓﺮﺷــﺘﻪ اﺳــﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ در دﻟﻲ ﻛـﻮ ﺳـﮓ ﺳﺮﺷـﺖ اﺳـﺖ‬
‫ﺣــﺪﻳﺚ ﻣــﺼﻄﻔﻲ آﺧــﺮ ﻫﻤــﻴﻦ اﺳــﺖ ﻧﻜــﻮ ﺑــﺸﻨﻮ ﻛــﻪ اﻟﺒﺘــﻪ ﭼﻨــﻴﻦ اﺳــﺖ‬
‫درونِ ﺧﺎﻧــﻪﺋ ـﻲ ﭼــﻮن ﻫــﺴﺖ ﺻــﻮرت ﻓﺮﺷـــﺘﻪ ﻧﺎﻳـــﺪ اﻧـــﺪر وي ﺿـــﺮورت‬
‫ﺑــــــﺮو ﺑــــــﺰداي روي ﺗﺨﺘــــ ـﺔ دل ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﺳــﺎزد ﻣ‪‬ﻠَــﻚ ﭘــﻴﺶ ﺗــﻮ ﻣﻨــﺰل‬
‫از او ﺗﺤـــﺼﻴﻞ ﻛـــﻦ ﻋﻠـــﻢ وراﺛـــﺖ ز ﺑﻬـــﺮ آﺧـــﺮت ﻣـــﻲﻛـــﻦ ﺣﺮاﺛـــﺖ‬
‫ﻛﺘــﺎب ﺣــﻖ ﺑﺨــﻮان از ﻧﻔــﺲ و آﻓــﺎق ﻣــﺰﻳﻦ ﺷــﻮ ﺑــﻪ اﺻــﻞ ﺟﻤﻠــﻪ اﺧــﻼق‬
‫اﺻـــﻮل ﺧُﻠـــﻖ ﻧﻴـــﻚ آﻣـــﺪ ﻋـــﺪاﻟﺖ ﭘﺲ از وي ﺣﻜﻤﺖ و ﻋﻔـﺖ و ﺷـﺠﺎﻋﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪42‬‬

‫ﺣﻜﻴﻤــﻲ راﺳــﺖ ﮔﻔﺘــﺎر اﺳــﺖ و ﻛــﺮدار ﻛــﺴﻲ ﻛــﻮ ﻣﺘــﺼﻒ ﮔــﺮدد ﺑــﺪﻳﻦ ﭼــﺎر‬
‫ﺑــﻪ ﺣﻜﻤــﺖ ﺑﺎﺷــﺪش ﺟــﺎن و دل آﮔــﻪ ﻧـــﻪ ﮔـُﺮﺑـ ــُﺰ ﺑﺎﺷـ ـﺪ و ﻧـــﻪ ﻧﻴـــﺰ اﺑﻠـــﻪ‬
‫ﺑــﻪ ﻋﻔــﺖ ﺷــﻬﻮت ﺧــﻮد ﻛــﺮده ﻣــﺴﺘﻮر ﺷَ ـﺮِه ﻫﻤﭽــﻮن ﺧﻤــﻮد از وي ﺷــﺪه دور‬
‫ﺷــــﺠﺎع و ﺻــــﺎﻓﻲ از ذُلّ و ﺗﻜﺒــــﺮ ﻣ‪‬ﺒ‪‬ــــﺮّا ذاﺗــــﺶ از ﺟ‪‬ــــﺒﻦ و ﺗَﻬ‪‬ــــﻮ‪‬ر‬
‫ﻋـــﺪاﻟﺖ ﭼـــﻮن ﺷِـــﻌﺎر ذات او ﺷـــﺪ ﻧــﺪارد ﻇﻠــﻢ‪ ،‬از آن ﺧُﻠﻘــﺶ ﻧﻜــﻮ ﺷــﺪ‬
‫ﻫﻤــﻪ اﺧــﻼق ﻧﻴﻜــﻮ در ﻣﻴﺎﻧــﻪ اﺳــﺖ ﻛــﻪ از اﻓــﺮاط و ﺗﻔــﺮﻳﻄﺶ ﻛﺮاﻧــﻪ اﺳــﺖ‬
‫ﻣﻴﺎﻧــﻪ ﭼــﻮن ﺻــﺮاط ﻣــﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳــﺖ ز ﻫــﺮ دو ﺟــﺎﻧﺒﺶ ﻗﻌــﺮ ﺟﺤــﻴﻢ اﺳــﺖ‬
‫ﺑــﻪ ﺑــﺎرﻳﻜﻲ و ﺗﻴــﺰي ﻣــﻮي و ﺷﻤــﺸﻴﺮ ﻧــﻪ روي ﮔــﺸﺘﻦ و ﺑــﻮدن ﺑــﺮ او دﻳــﺮ‬
‫ﻋـــﺪاﻟﺖ ﭼـــﻮن ﻳﻜـــﻲ دارد ز اﺿـــﺪاد ﻫﻤــﻲ ﻫﻔــﺖ آﻣــﺪ اﻳــﻦ اﺿــﺪاد ز اﻋــﺪاد‬
‫ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﻫــﺮ ﻋــﺪد ﺳِ ـﺮّي ﻧﻬﻔــﺖ اﺳــﺖ از آن درﻫــﺎي دوزخ ﻧﻴــﺰ ﻫﻔــﺖ اﺳــﺖ‬
‫ﭼﻨـــﺎن ﻛـــﺰ ﻇﻠـــﻢ ﺷـــﺪ دوزخ ﻣﻬﻴـــﺎ ﺑﻬـــﺸﺖ آﻣـــﺪ ﻫﻤﻴـــﺸﻪ ﻋـــﺪل را ﺟـــﺎ‬
‫ﺟــﺰاي ﻋــﺪل‪ ،‬ﻧــﻮر و رﺣﻤــﺖ آﻣــﺪ ﺳـــﺰاي ﻇﻠـــﻢ‪ ،‬ﻟﻌـــﻦ و ﻇﻠﻤـــﺖ آﻣـــﺪ‬
‫ﻇﻬـــﻮر ﻧﻴﻜـــﻮﺋﻲ در اﻋﺘـــﺪال اﺳـــﺖ ﻋــﺪاﻟﺖ ﺟــﺴﻢ را اﻗــﺼ‪‬ﻲ ﻛﻤــﺎل اﺳــﺖ‬
‫ﻣ‪‬ﺮَﻛّــﺐ ﭼــﻮن ﺷــﻮد ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻳــﻚ ﭼﻴــﺰ ز اﺟـــﺰا دور ﮔـــﺮدد ﻓﻌـــﻞ و ﺗﻤﻴﻴـــﺰ‬
‫ﺑــــﺴﻴﻂُ اﻟــــﺬّات را ﻣﺎﻧﻨــــﺪ ﮔــــﺮدد ﻣﻴــــﺎنِ اﻳــــﻦ و آن ﭘﻴﻮﻧــــﺪ ﮔــــﺮدد‬
‫ﻧــﻪ ﭘﻴﻮﻧــﺪي ﻛــﻪ از ﺗﺮﻛﻴـﺐِ اﺟــﺰا اﺳــﺖ ﻛﻪ روح از وﺻﻒ ﺟِـﺴﻤِﻴ‪‬ﺖ ﻣﺒـﺮا اﺳـﺖ‬
‫ﭼــﻮ آب و ﮔــﻞ ﺷــﻮد ﻳﻜﺒــﺎره ﺻــﺎﻓﻲ رﺳـــﺪ از ﺣـــﻖ ﺑـــﺪو روح اﺿـــﺎﻓﻲ‬
‫ﭼـــﻮ ﻳﺎﺑـــﺪ ﺗَـ ـﺴﻮِﻳ‪‬ﺖ اﺟـــﺰاي ارﻛـــﺎن در او ﮔﻴــــﺮد ﻓــــﺮوغ ﻋــــﺎﻟَﻢ ﺟــــﺎن‬
‫ﺷــﻌﺎع ﺟــﺎن ﺳــﻮي ﺗــﻦ وﻗــﺖ ﺗَﻌــﺪﻳﻞ ﭼــﻮ ﺧﻮرﺷــﻴﺪ و زﻣــﻴﻦ آﻣــﺪ ﺑــﻪ ﺗﻤﺜﻴــﻞ‬
‫اﮔﺮ ﭼﻪ ﺧـﻮر ﺑـﻪ ﭼـﺮخ ﭼـﺎرﻣﻴﻦ اﺳـﺖ ﺷـــﻌﺎﻋﺶ ﻧﻮرﺑﺨـــﺸﺎي زﻣـــﻴﻦ اﺳـــﺖ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺘﻬــﺎي ﻋﻨــﺼﺮ ﻧــﺰد ﺧَــﻮر ﻧﻴــﺴﺖ ﻛﻮاﻛﺐ ﮔﺮم و ﺳﺮد وﺧﺸﻚ و ﺗﺮ ﻧﻴـﺴﺖ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺟﻤﻠﻪ از وي ﮔـﺮم و ﺳـﺮد اﺳـﺖ ﺳﭙﻴﺪ و ﺳـﺮخ و ﺳـﺒﺰ و آل و زرد اﺳـﺖ‬
‫ﺑــﻮد ﺣﻜﻤــﺶ روان ﭼــﻮن ﺷــﺎهِ ﻋــﺎدل ﻛــﻪ ﻧــﻪ ﺧــﺎرج ﺗــﻮان ﮔﻔــﺘﻦ ﻧــﻪ داﺧــﻞ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪43‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﭼـــﻮ از ﺗﻌـــﺪﻳﻞ ﺷـــﺪ ارﻛـــﺎن ﻣﻮاﻓـــﻖ ز ﺣــﺴﻨﺶ ﻧﻔــﺲِ ﮔﻮﻳــﺎ ﮔــﺸﺖ ﻋﺎﺷــﻖ‬
‫ﻧﻜــــﺎح ﻣﻌﻨــــﻮي اﻓﺘــــﺎد در دﻳــــﻦ ﺟﻬـــﺎن را ﻧﻔـــﺲِ ﻛﻠـــﻲ داد ﻛـــﺎﺑﻴﻦ‬
‫از اﻳــﺸﺎن ﻣــﻲ ﭘﺪﻳــﺪ آﻣــﺪ ﻓــﺼﺎﺣﺖ ﻋﻠــﻮم و ﻧﻄــﻖ و اﺧــﻼق و ﺻــﺒﺎﺣﺖ‬
‫ﻣﻼﺣــــﺖ از ﺟﻬــــﺎنِ ﺑــــﻲﻣﺜــــﺎﻟﻲ درآﻣـــــﺪ ﻫﻤﭽـــــﻮ رﻧـــــﺪ ﻻاﺑـــــﺎﻟﻲ‬
‫ﺑــــﻪ ﺷﻬﺮﺳــــﺘﺎنِ ِﻧﻴﻜــــﻮﻳﻲ ﻋ‪‬ﻠَــــﻢ زد ﻫﻤـــﻪ ﺗﺮﺗﻴـــﺐِ ﻋـــﺎﻟَﻢ را ﺑـــﻪ ﻫـــﻢ زد‬
‫ﮔﻬﻲ ﺑﺮ رﺧﺶِ ﺣﺴﻦ او ﺷﻬـﺴﻮار اﺳـﺖ ﮔﻬـــﻲ ﺑـــﺎ ﻧﻄـ ـﻖْ ﺗﻴـــﻎ آﺑـــﺪار اﺳـــﺖ‬
‫ﭼﻮ در ﺷﺨﺺ اﺳﺖ ﺧﻮاﻧﻨﺪش ﻣﻼﺣـﺖ ﭼــﻮ در ﻟﻔــﻆ اﺳــﺖ ﮔﻮﻳﻨــﺪش ﺑﻼﻏــﺖ‬
‫وﻟـــﻲ و ﺷـــﺎه و دروﻳـــﺶ و ﺗـــﻮاﻧﮕﺮ ﻫﻤـــﻪ در ﺗﺤـــﺖ ﺣﻜـــﻢ او ﻣـــﺴﺨﺮ‬
‫درونِ ﺣـــﺴﻦِ روي ﻧﻴﻜـــﻮان ﭼﻴـــﺴﺖ ﻧﻪ آن ﺣﺴﻦ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮﻳﻲ آن ﭼﻴـﺴﺖ‬
‫ﺟـــﺰ از ﺣـــﻖ ﻣـــﻲﻧﻴﺎﻳـــﺪ دﻟﺮﺑـــﺎﻳﻲ ﻛــﻪ ﺷــﺮﻛﺖ ﻧﻴــﺴﺖ ﻛــﺲ را در ﺧــﺪاﻳﻲ‬
‫ﻛﺠــــﺎ ﺷــــﻬﻮت دل ﻣــــﺮدم رﺑﺎﻳــــﺪ ﻛــﻪ ﺣــﻖ ﮔــﻪ ﮔــﻪ ز ﺑﺎﻃــﻞ ﻣــﻲﻧﻤﺎﻳــﺪ‬
‫ﻣﺜــﺎل ﺣــﻖ ﺷــﻨﺎس اﻧــﺪر ﻫﻤــﻪ ﺟــﺎي ز ﺣـــﺪ ﺧﻮﻳـــﺸﺘﻦ ﺑﻴـــﺮون ﻣﻨـــﻪ ﭘـــﺎي‬
‫ﺣﻖ اﻧﺪر ﻛـﺴﻮتِ ﺣـﻖ ﺑـﻴﻦ و ﺣـﻖ دان ﺣــﻖ اﻧــﺪر ﺑﺎﻃــﻞ آﻣــﺪ ﻛــﺎرِ ﺷــﻴﻄﺎن‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﭼﻪ ﺟﺰو اﺳﺖ آﻧﻜﻪ او از ﻛﻞ ﻓﺰون اﺳﺖ؟‬
‫ﻃﺮﻳــﻖ ﺟ‪‬ــﺴﺘﻦِ آن ﺟــﺰو ﭼــﻮن اﺳــﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫وﺟﻮد آن ﺟﺰو دان ﻛﺰ ﻛـﻞ ﻓـﺰون اﺳـﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻛﻞ وﻳﻦ ﺑـﺎژﮔﻮن اﺳـﺖ‬
‫ﺑــــﻮ‪‬د ﻣﻮﺟــــﻮد را ﻛﺜــــﺮت ﺑﺮوﻧــــﻲ ﻛــﻪ از وﺣــﺪت ﻧــﺪارد ﺟــﺰ دروﻧــﻲ‬
‫وﺟــﻮد ﻛــﻞ ز ﻛﺜــﺮت ﮔــﺸﺖ ﻇــﺎﻫﺮ ﻛــﻪ او در وﺣــﺪت ﺟــﺰو اﺳــﺖ ﺳــﺎﺋﺮ‬
‫ﻧـــﺪارد ﻛـــﻞ وﺟـــﻮدي در ﺣﻘﻴﻘـــﺖ ﻛــﻪ او ﭼــﻮن ﻋﺎرﺿــﻲ ﺷــﺪ ﺑــﺮ ﺣﻘﻴﻘــﺖ‬
‫ﭼــﻮ ﻛــﻞ از روي ﻇــﺎﻫﺮ ﻫــﺴﺖ ﺑــﺴﻴﺎر ﺑــﻮد از ﺟــﺰو ﺧــﻮد ﻛﻤﺘــﺮ ﺑــﻪ ﻣﻘــﺪار‬
‫ﻧــﻪ آﺧــﺮ واﺟــﺐ آﻣــﺪ ﺟــﺰو ﻫــﺴﺘﻲ ﻛـــﻪ ﻫـــﺴﺘﻲ ﻛـــﺮد او را زﻳﺮدﺳـــﺘﻲ‬
‫وﺟــــﻮد ﻛــــﻞ ﻛﺜﻴــــﺮ واﺣــــﺪ آﻳــــﺪ ﻛﺜﻴــــﺮ از روي ﻛﺜــــﺮت ﻣــــﻲﻧﻤﺎﻳــــﺪ‬
‫ﻋ‪‬ﺮَض ﺷﺪ ﻫﺴﺘﻴﻲ ﻛـﺎن اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ اﺳـﺖ ﻋ‪‬ﺮَض ﺳﻮي ﻋﺪم ﺑﺎﻟـﺬات ﺳـﺎﻋﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﺰوي ز ﻛـﻞ ﻛـﺎن ﻧﻴـﺴﺖ ﮔـﺮدد ﻛــﻞ اﻧــﺪر دم ز اﻣﻜــﺎن ﻧﻴــﺴﺖ ﮔــﺮدد‬
‫ﺟﻬﺎن ﻛـﻞ اﺳـﺖ و در ﻫـﺮ ﻃﺮﻓـﻪ اﻟﻌـﻴﻦ ﻋــــﺪم ﮔــــﺮدد و ﻻ ﻳﺒﻘــــﻲ زﻣــــﺎﻧﻴﻦ‬
‫دﮔــــﺮ ﺑــــﺎره ﺷــــﻮد ﭘﻴــــﺪا ﺟﻬــــﺎﻧﻲ ﺑـــﻪ ﻫـــﺮ ﻟﺤﻈـــﻪ زﻣـــﻴﻦ و آﺳـــﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺟﻮان اﻳـﻦ ﻛﻬﻨـﻪ ﭘﻴـﺮ اﺳـﺖ ﺑﻪ ﻫـﺮ دم اﻧـﺪر او ﺣـﺸﺮ و ﻧـﺸﻴﺮ اﺳـﺖ‬
‫در آن ﭼﻴـــﺰي دو ﺳـــﺎﻋﺖ ﻣـــﻲﻧﭙﺎﻳـــﺪ در آن ﺳـــﺎﻋﺖ ﻛـــﻪ ﻣـــﻲﻣﻴـــﺮد ﺑﺰاﻳـــﺪ‬
‫وﻟــﻴﻜﻦ ﻃﺎﻣ‪ ‬ـﺖ اﻟﻜُﺒ ـﺮَي ﻧــﻪ اﻳــﻦ اﺳــﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻮم ﻋﻤـﻞ وآن ﻳـﻮم دﻳـﻦ اﺳـﺖ‬
‫از آن ﺗــﺎ اﻳــﻦ ﺑــﺴﻲ ﻓــﺮق اﺳــﺖ زﻧﻬــﺎر ﺑـــﻪ ﻧـــﺎداﻧﻲ ﻣﻜـــﻦ ﺧـــﻮد را ﮔﺮﻓﺘـــﺎر‬
‫ﻧﻈـــﺮ ﺑﮕـــﺸﺎي در ﺗﻔـــﺼﻴﻞ و اﺟﻤـــﺎل ﻧﮕــﺮ در ﺳــﺎﻋﺖ و روز و ﻣــﻪ و ﺳــﺎل‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪45‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫اﮔــﺮ ﺧــﻮاﻫﻲ ﻛــﻪ اﻳــﻦ ﻣﻌﻨــﻲ ﺑــﺪاﻧﻲ ﺗــﻮ را ﻫــﻢ ﻫــﺴﺖ ﻣــﺮگ و زﻧــﺪﮔﺎﻧﻲ‬
‫ز ﻫــﺮچ آن در ﺟﻬــﺎن از زﻳــﺮ و ﺑﺎﻻﺳــﺖ ﻣﺜــﺎﻟﺶ در ﺗــﻦ و ﺟــﺎن ﺗــﻮ ﭘﻴﺪاﺳــﺖ‬
‫ﺟﻬﺎن ﭼﻮن ﺗﻮاﺳﺖ ﻳـﻚ ﺷـﺨﺺ ﻣﻌـﻴﻦ ﺗﻮ او را ﮔﺸﺘﻪ ﭼـﻮن ﺟـﺎن او ﺗـﻮ را ﺗـﻦ‬
‫ﺳــﻪ ﮔﻮﻧــﻪ ﻧــﻮع‪ ‬اﻧــﺴﺎن را ﻣﻤــﺎت اﺳــﺖ ﻳﻜﻲ ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ وآن ﺑﺮﺣـﺴﺐِ ذات اﺳـﺖ‬
‫دو دﻳﮕــﺮ زآن ﻣﻤــﺎتِ اﺧﺘﻴــﺎري اﺳــﺖ ﺳــﻴﻢ ﻣــﺮدن ﻣــﺮ او را اﺿــﻄﺮاري اﺳــﺖ‬
‫ﭼـــﻮ ﻣـــﺮگ و زﻧـــﺪﮔﻲ ﺑﺎﺷـــﺪ ﻣﻘﺎﺑـــﻞ ﺳــﻪ ﻧــﻮع آﻣــﺪ ﺣﻴــﺎﺗﺶ در ﺳــﻪ ﻣﻨــﺰل‬
‫ﺟﻬـــﺎن را ﻧﻴـــﺴﺖ ﻣـــﺮگِ اﺧﺘﻴـــﺎري ﻛـــﻪ آن را از ﻫﻤـــﻪ ﻋـــﺎﻟَﻢ ﺗـــﻮ داري‬
‫وﻟـــﻲ ﻫـــﺮ ﻟﺤﻈـــﻪ ﻣـــﻲﮔـــﺮدد ﻣ‪‬ﺒ‪‬ــﺪ‪‬ل در آﺧــــﺮ ﻫــــﻢ ﺷــــﻮد ﻣﺎﻧﻨــــﺪ اول‬
‫ﻫــﺮ آﻧــﭻ آن ﮔــﺮدد اﻧــﺪر ﺣــﺸﺮ ﭘﻴــﺪا ز ﺗـــﻮ در ﻧـــﺰع ﻣـــﻲﮔـــﺮدد ﻫﻮﻳـــﺪا‬
‫ﺗﻦِ ﺗـﻮ ﭼـﻮن زﻣـﻴﻦ ﺳـﺮ آﺳـﻤﺎن اﺳـﺖ ﺣﻮاﺳﺖ اﻧﺠـﻢ و ﺧﻮرﺷـﻴﺪ‪ ‬ﺟـﺎن اﺳـﺖ‬
‫ﭼﻮﻛﻮهاﺳﺖ اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻬﺎﻳﻲﻛـﻪ ﺳﺨﺘـﺴﺖ ﻧﺒﺎﺗــﺖ ﻣــﻮي و اﻃﺮاﻓــﺖ درﺧــﺖ اﺳــﺖ‬
‫ﺗﻨـــﺖ در وﻗـــﺖ ﻣـــﺮدن از ﻧـــﺪاﻣﺖ ﺑﻠـــﺮزد ﭼـــﻮن زﻣـــﻴﻦ روز ﻗﻴﺎﻣـــﺖ‬
‫دﻣـــﺎغ آﺷـــﻔﺘﻪ و ﺟـــﺎن ﺗﻴـــﺮه ﮔـــﺮدد ﺣﻮاﺳــﺖ ﻫــﻢ ﭼــﻮ اﻧﺠــﻢ ﺧﻴــﺮه ﮔــﺮدد‬
‫ﻣ‪‬ﺴﺎﻣ‪‬ﺖ ﮔـﺮدد از ﺧَـﻮي ﻫـﻢ ﭼـﻮ درﻳـﺎ ﺗــﻮ در وي ﻏﺮﻗــﻪ ﮔــﺸﺘﻪ ﺑــﻲ ﺳــﺮ و ﭘ ـﺎ‬
‫ﺷــﻮد از ﺟــﺎنﻛَــﻨِﺶ اي ﻣــﺮد ﻣــﺴﻜﻴﻦ ز ﺳـــﺴﺘﻲ اﺳـــﺘﺨﻮاﻧﻬﺎ ﭘـــﺸﻢ رﻧﮕـــﻴﻦ‬
‫ﺑــﻪ ﻫــﻢ ﭘﻴﭽﻴــﺪه ﮔــﺮدد ﺳــﺎق ﺑــﺎ ﺳــﺎق ﻫﻤﻪ ﺟﻔﺘـﻲ ﺷـﻮد از ﺟﻔـﺖ ﺧـﻮد ﻃـﺎق‬
‫ﭼــﻮ روح از ﺗــﻦ ﺑــﻪ ﻛﻠﻴــﺖ ﺟــﺪا ﺷــﺪ زﻣﻴﻨــﺖ »ﺑــﺎع ﺻ‪‬ﻔــﺼ‪‬ﻒ ﻻﺗُــﺮَي« ﺷــﺪ‬
‫ﺑـــﺪﻳﻦ ﻣﻨـــﻮال ﺑﺎﺷـــﺪ ﺣـــﺎل ﻋـــﺎﻟَﻢ ﻛــﻪ ﺗــﻮ در ﺧــﻮﻳﺶ ﻣــﻲﺑﻴﻨــﻲ در آن دم‬
‫ﺑﻘﺎ ﺣﻖ رااﺳﺖ ﺑـﺎﻗﻲ ﺟﻤﻠـﻪ ﻓـﺎﻧﻲ اﺳـﺖ ﺑﻴــﺎﻧﺶ ﺟﻤﻠــﻪ در »ﺳ‪‬ــﺒﻊ‪ ‬اﻟﻤ‪‬ﺜــﺎﻧﻲ« اﺳــﺖ‬
‫ﺑــﻪ »ﻛُــﻞﱡ ﻣ‪‬ــﻦ ﻋ‪‬ﻠَﻴﻬــﺎ ﻓــﺎن« ﺑﻴــﺎن ﻛــﺮد »ﻟَﻔــﻲ ﺧَﻠــﻖٍ ﺟ‪‬ﺪﻳــﺪٍ« ﻫــﻢ ﻋﻴــﺎن ﻛــﺮد‬
‫ﺑ‪‬ــــﻮ‪‬د اﻳﺠــــﺎد و اِﻋــــﺪامِ دو ﻋــــﺎﻟﻢ ﭼـــﻮ ﺧﻠـــﻖ و ﺑﻌــﺚِ ﻧﻔــﺲِ اﺑــﻦِ آدم‬
‫ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﺧﻠــﻖ در ﺧﻠــﻖِ ﺟﺪﻳــﺪ اﺳــﺖ و ﮔﺮﭼــﻪ ﻣــﺪت ﻋﻤــﺮش ﻣﺪﻳــﺪ اﺳــﺖ‬
‫ﻫﻤﻴـــﺸﻪ ﻓـــﻴﺾِ ﻓـــﻀﻞ ﺣـــﻖ ﺗﻌـــﺎﻟﻲ ﺑ‪‬ـــﻮ‪‬د از ﺷـــﺄن ﺧـــﻮد اﻧـــﺪر ﺗَﺠ‪‬ﻠﱠـــﻲ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪46‬‬

‫از آن ﺟﺎﻧـــﺐ ﺑـ ـﻮ‪‬د اﻳﺠـــﺎد و ﺗﻜﻤﻴـــﻞ وز اﻳــﻦ ﺟﺎﻧــﺐ ﺑ ـﻮ‪‬د ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ ﺗﺒــﺪﻳﻞ‬
‫وﻟــﻴﻜﻦ ﭼــﻮن ﮔﺬﺷــﺖ اﻳــﻦ ﻃَ ـﻮرِ دﻧﻴ ـﺎ ﺑﻘــــﺎي ﻛــــﻞ ﺑــــﻮ‪‬د در دار ﻋﻘﺒــــﺎ‬
‫ﻛــﻪ ﻫــﺮ ﭼﻴــﺰي ﻛــﻪ ﺑﻴﻨــﻲ ﺑﺎﻟــﻀﺮورت دو ﻋـــﺎﻟَﻢ دارد از ﻣﻌﻨـــﻲ و ﺻـــﻮرت‬
‫وﺻـــﺎل اوﻟـــﻴﻦ ﻋـــﻴﻦِ ﻓـــﺮاق اﺳـــﺖ ﻣــﺮ آن دﻳﮕــﺮ ز »ﻋِﻨــﺪ اﷲ ﺑــﺎق« اﺳــﺖ‬
‫ﻣﻈــﺎﻫﺮ ﭼــﻮن ﻓُﺘَــﺪ ﺑــﺮ وِﻓــﻖِ ﻇــﺎﻫﺮ در اول ﻣــــﻲﻧﻤﺎﻳــــﺪ ﻋــــﻴﻦ آﺧــــﺮ‬
‫ﺑﻘــــﺎ اﺳـــﻢِ وﺟــــﻮد آﻣــــﺪ وﻟــــﻴﻜﻦ ﺑــﻪ ﺟــﺎﺋﻲ ﻛ ـ‪Ĥ‬ن ﺑ ـﻮ‪‬د ﺳــﺎﺋﺮ ﭼــﻮ ﺳــﺎﻛﻦ‬
‫ﻫــﺮ آﻧــﭻ آن ﻫــﺴﺖ ﺑــﺎﻟﻘﻮه در اﻳــﻦ دار ﺑــﻪ ﻓﻌــﻞ آﻳــﺪ در آن ﻋــﺎﻟَﻢ ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﺑــﺎر‬
‫ز ﺗــﻮ ﻫــﺮ ﻓﻌــﻞ ﻛــﻪ اول ﮔــﺸﺖ ﺻــﺎدر ﺑــﺮ آن ﮔــﺮدي ﺑــﻪ ﺑــﺎري ﭼﻨــﺪ ﻗــﺎدر‬
‫ﺑﻪ ﻫـﺮ ﺑـﺎري اﮔـﺮ ﻧﻔـﻊ اﺳـﺖ اﮔـﺮ ﺿَـﺮ ﺷـــﻮد در ﻧﻔـ ـﺲِ ﺗـــﻮ ﭼﻴـــﺰي ﻣ‪‬ـ ـﺪ‪‬ﺧﱠﺮ‬
‫ﺑــﻪ ﻋــﺎدت ﺣﺎﻟﻬــﺎ ﺑــﺎ ﺧــﻮي ﮔــﺮدد ﺑــﻪ ﻣــﺪت ﻣﻴــﻮهﻫــﺎ ﺧﻮﺷــﺒﻮي ﮔــﺮدد‬
‫از آن آﻣﻮﺧـــﺖ اﻧـــﺴﺎن ﭘﻴـــﺸﻪﻫـــﺎ را وز آن ﺗﺮﻛﻴـــﺐ ﻛـــﺮد اﻧﺪﻳـــﺸﻪﻫـــﺎ را‬
‫ﻫﻤــــﻪ اﻓﻌــــﺎل و اﻗــــﻮال ﻣ‪‬ــــﺪ‪‬ﺧﱠﺮ ﻫﻮﻳــــﺪا ﮔــــﺮدد اﻧــــﺪر روز ﻣﺤــــﺸﺮ‬
‫ﭼـــﻮ ﻋﺮﻳـــﺎن ﮔـــﺮدي از ﭘﻴـــﺮاﻫﻦ ﺗـــﻦ ﺷــﻮد ﻋﻴــﺐ و ﻫﻨــﺮ ﻳﻜﺒــﺎره روﺷــﻦ‬
‫ﺗﻨـــﺖ ﺑﺎﺷـــﺪ وﻟـــﻴﻜﻦ ﺑـــﻲﻛـــﺪورت ﻛــﻪ ﺑﻨﻤﺎﻳــﺪ از او ﭼــﻮن آب ﺻــﻮرت‬
‫ﻫﻤـــﻪ ﭘﻴـــﺪا ﺷـــﻮد آﻧﺠـــﺎ ﺿـــﻤﺎﻳﺮ ﻓـــﺮو ﺧـــﻮان آﻳـــﺖ »ﺗُﺒﻠَـــﻲ اﻟـ ـﺴ‪‬ﺮاﺋﺮ«‬
‫دﮔـــﺮ ﺑـــﺎره ﺑـــﻪ وﻓــﻖِ ﻋـــﺎﻟَﻢِ ﺧـــﺎص ﺷــﻮد اﺧــﻼقِ ﺗــﻮ اﺟــﺴﺎم و اﺷــﺨﺎص‬
‫ﭼﻨـــﺎن ﻛـــﺰ ﻗُـ ـﻮ‪‬تِ ﻋﻨـــﺼﺮ در اﻳﻨﺠـــﺎ ﻣﻮاﻟﻴـــﺪ ﺳـــﻪ ﮔﺎﻧـــﻪ ﮔـــﺸﺖ ﭘﻴـــﺪا‬
‫ﻫﻤـــﻪ اﺧـــﻼق ﺗـــﻮ در ﻋـــﺎﻟﻢ ﺟـــﺎن ﮔﻬـــﻲ اﻧـــﻮار ﮔـــﺮدد ﮔـــﺎه ﻧﻴـــﺮان‬
‫ﺗَﻌ‪‬ــــﻴ‪‬ﻦ ﻣﺮﺗﻔــــﻊ ﮔــــﺮدد ز ﻫــــﺴﺘﻲ ﻧﻤﺎﻧــــﺪ درﻧﻈــــﺮ ﺑــــﺎﻻ و ﭘـــــﺴﺘﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻧَــ ـﺪ ﻣﺮﮔــــﺖ اﻧــــﺪر دار ﺣﻴــــﻮان ﺑــﻪ ﻳــﻚ رﻧﮕــﻲ ﺑﺮآﻳــﺪ ﻗﺎﻟــﺐ و ﺟــﺎن‬
‫ﺑــﻮ‪‬د ﭘــﺎ و ﺳــﺮ و ﭼــﺸﻢ ﺗــﻮ ﭼــﻮن دل ﺷــﻮد ﺻــﺎﻓﻲ ز ﻇﻠﻤــﺖ ﺻــﻮرت ﮔِــﻞ‬
‫ﻛﻨـــﺪ اﻧـــﻮار ﺣـــﻖ ﺑـــﺮ ﺗـــﻮ ﺗﺠﻠـــﻲ ﺑﺒﻴﻨـــﻲ ﺑـــﻲﺟﻬـــﺖ ﺣـــﻖ را ﺗﻌـــﺎﻟﻲ‬
‫دو ﻋــﺎﻟﻢ را ﻫﻤــﻪ ﺑــﺮ ﻫــﻢ زﻧــﻲ ﺗــﻮ ﻧـــﺪاﻧﻢ ﺗﺎﭼـــﻪ ﻣـــﺴﺘﻲﻫـــﺎ ﻛﻨـــﻲ ﺗـــﻮ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪47‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫»ﺳ‪‬ــﻘﺎﻫ‪‬ﻢ ر‪‬ﺑ‪‬ﻬ‪‬ـــﻢ« ﭼــﻪ ﺑــﻮ‪‬د ﺑﻴﻨـــﺪﻳﺶ »ﻃَﻬﻮر‪‬ا« ﭼﻴﺴﺖ ﺻﺎﻓﻲ ﮔﺸﺘﻦ ازﺧـﻮﻳﺶ‬
‫زﻫــﻲ ﺷــﺮﺑﺖ زﻫــﻲ ﻟــﺬت زﻫــﻲ ذوق زﻫﻲ ﺣﻴـﺮت زﻫـﻲ دوﻟـﺖ زﻫـﻲ ﺷـﻮق‬
‫ﺧﻮﺷﺎ آن دم ﻛـﻪ ﻣـﺎ ﺑـﻲ ﺧـﻮﻳﺶ ﺑﺎﺷـﻴﻢ ﻏﻨــ ـﻲِّ ﻣﻄﻠــــﻖ و دروﻳــــﺶ ﺑﺎﺷــــﻴﻢ‬
‫ﻧــﻪ دﻳــﻦ ﻧــﻪ ﻋﻘــﻞ ﻧــﻪ ﺗﻘــﻮي ﻧــﻪ ادراك ﻓﺘــﺎده ﻣــﺴﺖ و ﺣﻴــﺮان ﺑــﺮ ﺳــﺮ ﺧــﺎك‬
‫ﺑﻬﺸﺖ و ﺣﻮر و ﺧُﻠﺪ آﻧﺠـﺎ ﭼـﻪ ﺳـﻨﺠﺪ ﻛـــﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧـــﻪ در آن ﺧﻠـــﻮت ﻧﮕﻨﺠـــﺪ‬
‫ﭼــﻮ روﻳــﺖ دﻳــﺪم و ﺧــﻮردم از آن ﻣــﻲ ﻧﺪاﻧﻢ ﺗـﺎ ﭼـﻪ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ ﭘـﺲ از وي‬
‫ﭘــﻲ ﻫــﺮ ﻣــﺴﺘﻲﺋــﻲ ﺑﺎﺷــﺪ ﺧﻤــﺎري از اﻳــﻦ اﻧﺪﻳــﺸﻪ دل ﺧــﻮن ﮔــﺸﺖ ﺑــﺎري‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﻗﺪﻳﻢ و ﻣ‪‬ﺤﺪ‪‬ث از ﻫـﻢ ﭼـﻮن ﺟـﺪا ﺷـﺪ؟‬
‫ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻋـﺎﻟﻢ ﺷــﺪ آن دﻳﮕـﺮ ﺧـﺪا ﺷــﺪ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ﻗﺪﻳﻢ و ﻣ‪‬ﺤﺪ‪‬ث از ﻫﻢ ﺧﻮد ﺟـﺪا ﻧﻴـﺴﺖ ﻛﻪ از ﻫـﺴﺘﻲ اﺳـﺖ ﺑـﺎﻗﻲ داﺋﻤـﺎ ﻧﻴـﺴﺖ‬
‫ﻫﻤــﻪ آن اﺳــﺖ و اﻳــﻦ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻋﻨﻘﺎاﺳــﺖ ﺟــﺰ ازﺣــﻖ ﺟﻤﻠــﻪ اﺳــﻢ ﺑــﻲﻣــﺴﻤﺎاﺳﺖ‬
‫ﻋــﺪم ﻣﻮﺟــﻮد ﮔــﺮدد اﻳــﻦ ﻣﺤــﺎل اﺳــﺖ وﺟــﻮد از روي ﻫــﺴﺘﻲ ﻻﻳــﺰال اﺳــﺖ‬
‫ﻧــﻪ آن اﻳــﻦ ﮔــﺮدد و ﻧــﻪ اﻳــﻦ ﺷــﻮد آن ﻫﻤـــﻪ اِﺷـــﻜﺎل ﮔـــﺮدد ﺑﺮﺗـــﻮ آﺳـــﺎن‬
‫ﺟﻬﺎن ﺧـﻮد ﺟﻤﻠـﻪ اﻣـﺮ اﻋﺘﺒـﺎري اﺳـﺖ ﭼﻮآن ﻳﻚﻧﻘﻄﻪ ﻛﻪ اﻧﺪرد‪‬ور ﺳﺎري اﺳـﺖ‬
‫ﺑـــﺮو ﻳـــﻚ ﻧﻘﻄـــﺔ آﺗـــﺶ ﺑﮕـــﺮدان ﻛــــﻪ ﺑﻴﻨــــﻲ داﻳــــﺮه از ﺳــــﺮﻋﺖ آن‬
‫ﻳﻜــﻲ ﮔــﺮ در ﺷــﻤﺎر آﻳــﺪ ﺑــﻪ ﻧﺎﭼــﺎر ﻧﮕــــﺮدد واﺣــــﺪ از اﻋــــﺪاد ﺑــــﺴﻴﺎر‬
‫ﺣــﺪﻳﺚ »ﻣــﺎ ﺳــﻮي اﷲ« را رﻫــﺎ ﻛــﻦ ﺑﻪ ﻋﻘـﻞ ﺧـﻮﻳﺶ اﻳـﻦ را زآن ﺟـﺪا ﻛـﻦ‬
‫ﭼﻪﺷﻚ داريدرآن ﻛﻴﻦ ﭼـﻮنﺧﻴﺎﻟـﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺣﺪت دوﺋـﻲ ﻋـﻴﻦ ﻣﺤـﺎل اﺳـﺖ‬
‫ﻋـــﺪم ﻣﺎﻧﻨـــﺪ ﻫـــﺴﺘﻲ ﺑـــﻮد ﻳﻜﺘـــﺎ ﻫﻤــﻪ ﻛﺜــﺮت ز ﻧــﺴﺒﺖ ﮔــﺸﺖ ﭘﻴــﺪا‬
‫ﻇﻬــــﻮر اﺧــــﺘﻼف و ﻛﺜــــﺮت ﺷــــﺎن ﺷــــﺪه ﭘﻴــــﺪا ز ﺑﻮﻗﻠﻤــــﻮنِ اﻣﻜــــﺎن‬
‫وﺟــﻮد ﻫــﺮ ﻳﻜــﻲ ﭼــﻮن ﺑــﻮد واﺣــﺪ ﺑـــﻪ و‪‬ﺣـــﺪاﻧِﻴ‪‬ﺖِ ﺣـــﻖ ﮔـــﺸﺖ ﺷـــﺎﻫﺪ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﭼــﻪ ﺧﻮاﻫــﺪ اﻫــﻞ ﻣﻌﻨــﻲ زآن ﻋﺒــﺎرت‬
‫ﻛــﻪ ﺳــﻮي ﭼــﺸﻢ و ﻟــﺐ دارد اﺷــﺎرت‬
‫ﭼــﻪ ﺟﻮﻳــﺪ از ﺳــﺮ زﻟــﻒ و ﺧــﻂ و ﺧــﺎل‬
‫ﻛـﺴﻲ ﻛـﻪ اﻧـﺪر ﻣﻘﺎﻣـﺎت اﺳـﺖ و اﺣـﻮال‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ﻫﺮ آن ﭼﻴﺰي ﻛـﻪ در ﻋـﺎﻟﻢ ﻋﻴـﺎن اﺳـﺖ ﭼــﻮ ﻋﻜــﺴﻲ ز آﻓﺘــﺎب آن ﺟﻬــﺎن اﺳــﺖ‬
‫ﺟﻬﺎنﭼﻮنزﻟﻒ وﺧﻂ وﺧـﺎل واﺑﺮوﺳـﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺟﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﻜﻮﺳـﺖ‬
‫ﺗﺠﻠــﻲ ﮔ ـﻪ ﺟﻤــﺎل و ﮔــﻪ ﺟــﻼل اﺳــﺖ رخ و زﻟــﻒ آن ﻣﻌــﺎﻧﻲ را ﻣﺜــﺎل اﺳــﺖ‬
‫ﺻﻔﺎت ﺣﻖ ﺗﻌـﺎﻟﻲ ﻟﻄـﻒ و ﻗﻬـﺮ اﺳـﺖ رخ و زﻟــﻒ ﺑﺘــﺎن را زآن دو ﺑﻬــﺮ اﺳــﺖ‬
‫ﭼﻮ ﻣﺤﺴﻮس آﻣـﺪ اﻳـﻦ اﻟﻔـﺎظِ ﻣـﺴﻤﻮع ﻧﺨﺴﺖ از ﺑﻬﺮ ﻣﺤﺴﻮس اﺳـﺖ ﻣﻮﺿـﻮع‬
‫ﻧـــــﺪارد ﻋـــــﺎﻟﻢ ﻣﻌﻨـــــﻲ ﻧﻬﺎﻳـــــﺖ ﻛﺠـــﺎ ﺑﻴﻨـــﺪ ﻣـــﺮ او را ﻟﻔـــﻆ ﻏﺎﻳـــﺖ‬
‫ﻫــﺮ آن ﻣﻌﻨــﻲ ﻛــﻪ ﺷــﺪ از ذوق ﭘﻴــﺪا ﻛﺠــــﺎ ﺗﻌﺒﻴــــﺮ ﻟﻔﻈــــﻲ ﻳﺎﺑــــﺪ او را‬
‫ﭼـــﻮ اﻫـــﻞ دل ﻛﻨـــﺪ ﺗﻔـــﺴﻴﺮ ﻣﻌﻨـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣﺎﻧﻨـــﺪي ﻛﻨـــﺪ ﺗﻌﺒﻴـــﺮ ﻣﻌﻨـــﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺤﺴﻮﺳﺎتازآن ﻋﺎﻟﻢ ﭼﻮﺳـﺎﻳﻪ اﺳـﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭼﻮنﻃﻔﻞ وآن ﻣﺎﻧﻨـﺪ داﻳـﻪ اﺳـﺖ‬
‫ﺑـــﻪ ﻧـــﺰد ﻣـــﻦ ﺧـــﻮد اﻟﻔـــﺎظ ﻣ‪‬ـ ـﺆَو‪‬ل ﺑـــﺮ آن ﻣﻌﻨـــﻲ ﻓﺘـــﺎد از وﺿـــﻊ اول‬
‫ﻧﻪ ﻣﺤﺴﻮﺳﺎت ﺧﺎص ازﻋﺮف ﻋﺎم اﺳﺖ؟ ﭼﻪ داﻧـﺪ ﻋـﺎم ﻛـﺎن ﻣﻌﻨـﻲ ﻛـﺪام اﺳـﺖ‬
‫ﻧﻈــﺮ ﭼــﻮن در ﺟﻬــﺎنِ ﻋﻘــﻞ ﻛﺮدﻧــﺪ از آﻧﺠــــﺎ ﻟﻔﻈﻬــــﺎ را ﻧﻘــــﻞ ﻛﺮدﻧــــﺪ‬
‫ﺗﻨﺎﺳــــﺐ را رﻋﺎﻳــــﺖ ﻛــــﺮد ﻋﺎﻗــــﻞ ﭼــﻮ ﺳــﻮي ﻟﻔــﻆْ ﻣﻌﻨــﻲ ﮔــﺸﺖ ﻧــﺎزل‬
‫وﻟـــﻲ ﺗـــﺸﺒﻴﻪِ ﻛﻠـــﻲ ﻧﻴـــﺴﺖ ﻣﻤﻜـــﻦ ز ﺟــﺴﺖ و ﺟــﻮي آن ﻣــﻲﺑــﺎش ﺳــﺎﻛﻦ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪50‬‬

‫ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛـﺴﻲ را ﺑـﺮ ﺗـﻮ د‪‬ق ﻧﻴـﺴﺖ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐﻣﺬﻫﺐ اﻳﻨﺠﺎ ﻏﻴﺮ ﺣﻖ ﻧﻴـﺴﺖ‬
‫وﻟـــﻲ ﺗـــﺎ ﺑـــﺎ ﺧـــﻮدي زﻧﻬـــﺎر زﻧﻬـــﺎر ﻋﺒـــــﺎراتِ ﺷـــــﺮﻳﻌﺖ را ﻧﮕـــــﻪدار‬
‫ﻛﻪ رﺧﺼﺖ اﻫـﻞ دل را درﺳـﻪ ﺣﺎﻟـﺴﺖ ﻓﻨــﺎ و ﺳ‪‬ــﻜﺮ و آن دﻳﮕــﺮ د‪‬ﻻل اﺳــﺖ‬
‫ﻫﺮ آن ﻛﺲ ﻛﻮ ﺷﻨﺎﺳﺪ اﻳـﻦ ﺳـﻪ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑﺪاﻧــــﺪ وﺿــــﻊِ اﻟﻔــــﺎظ و دﻻﻟــــﺖ‬
‫ﺗـــﻮ را ﮔـــﺮ ﻧﻴـــﺴﺖ اﺣـــﻮال ﻣ‪‬ﻮاﺟﻴـــﺪ ﻣـــﺸﻮ ﻛـــﺎﻓﺮ ز ﻧـــﺎداﻧﻲ ﺑـــﻪ ﺗﻘﻠﻴـــﺪ‬
‫ﻣﺠـــﺎزي ﻧﻴـــﺴﺖ اﺣـــﻮال ﺣﻘﻴﻘـــﺖ ﻧــﻪ ﻫــﺮ ﻛــﺲ ﻳﺎﺑــﺪ اﺳــﺮار ﻃﺮﻳﻘــﺖ‬
‫ﮔﺰاف اي دوﺳـﺖ ﻧﺎﻳـﺪ ز اﻫـﻞ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﻣﺮ اﻳﻦ را ﻛـﺸﻒ ﺑﺎﻳـﺪ ﻳـﺎ ﻛـﻪ ﺗـﺼﺪﻳﻖ‬
‫ﺑﮕﻔــــﺘﻢ وﺿــــﻊ اﻟﻔــــﺎظ و ﻣﻌــــﺎﻧﻲ ﺗــﻮ را ﺳﺮﺑــﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﮔــﺮ ﺧــﻮاﻫﻲ ﺑــﺪاﻧﻲ‬
‫ﻧﻈـــﺮ ﻛـــﻦ در ﻣﻌـــﺎﻧﻲ ﺳـــﻮي ﻏﺎﻳـــﺖ ﻟــــﻮازم را ﻳﻜﺎﻳــــﻚ ﻛــــﻦ رﻋﺎﻳــــﺖ‬
‫ﺑــﻪ وﺟــﻪ ﺧــﺎص از آن ﺗــﺸﺒﻴﻪ ﻣــﻲﻛــﻦ ز دﻳﮕـــﺮ وﺟـــﻪﻫـــﺎ ﺗﻨﺰﻳـــﻪ ﻣـــﻲﻛـــﻦ‬
‫ﭼــﻮ ﺷــﺪ اﻳــﻦ ﻗﺎﻋــﺪه ﻳﻜــﺴﺮ ﻣﻘــﺮر ﻧﻤــــﺎﻳﻢ زآن ﻣﺜــــﺎﻟﻲ ﭼﻨــــﺪ دﻳﮕــــﺮ‬

‫ﻧﮕــﺮ ﻛــﺰ ﭼــﺸﻢِ ﺷــﺎﻫﺪ ﭼﻴــﺴﺖ ﭘﻴــﺪا رﻋﺎﻳــــﺖ ﻛــــﻦ ﻟــــﻮازم را ﺑــــﺪﻳﻨﺠﺎ‬
‫ز ﭼــﺸﻤﺶ ﺧﺎﺳــﺖ ﺑﻴﻤــﺎري و ﻣــﺴﺘﻲ ز ﻟﻌﻠــﺶ ﮔــﺸﺖ ﭘﻴــﺪا ﻋــﻴﻦ ﻫــﺴﺘﻲ‬
‫ز ﭼﺸﻢ اوﺳـﺖ دﻟﻬـﺎ ﻣـﺴﺖ و ﻣﺨﻤـﻮر ز ﻟﻌــﻞ اوﺳــﺖ ﺟﺎﻧﻬــﺎ ﺟﻤﻠــﻪ ﻣــﺴﺘﻮر‬
‫ز ﭼـــﺸﻢ او ﻫﻤـــﻪ دﻟﻬـــﺎ ﺟﮕﺮﺧـــﻮار ﻟـــﺐ ﻟﻌﻠـــﺶ ﺷـــﻔﺎي ﺟـــﺎن ﺑﻴﻤـــﺎر‬
‫ﺑــﻪ ﭼــﺸﻤﺶ ﮔﺮﭼــﻪ ﻋــﺎﻟﻢ در ﻧﻴﺎﻳــﺪ ﻟـــﺒﺶ ﻫـــﺮ ﺳـــﺎﻋﺘﻲ ﻟﻄﻔـــﻲ ﻧﻤﺎﻳـــﺪ‬
‫دﻣــــﻲ از ﻣﺮدﻣــــﻲ دﻟﻬــــﺎ ﻧــــﻮازد دﻣـــﻲ ﺑـــﻲﭼﺎرﮔـــﺎن را ﭼـــﺎره ﺳـــﺎزد‬
‫ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﺟـﺎن دﻣـﺪ درآب و درﺧـﺎك ﺑـــﻪ دم دادن زﻧـــﺪ آﺗـــﺶ ﺑـــﺮ اﻓـــﻼك‬
‫از او ﻫــﺮ ﻏﻤــﺰه دام و داﻧــﻪﺋــﻲ ﺷــﺪ وز او ﻫـﺮ ﮔﻮﺷــﻪﺋـﻲ ﻣــﻲﺧﺎﻧـﻪﺋـﻲ ﺷــﺪ‬
‫ز ﻏﻤــﺰه ﻣــﻲدﻫــﺪ ﻫــﺴﺘﻲ ﺑــﻪ ﻏــﺎرت ﺑــﻪ ﺑﻮﺳــﻪ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ ﺑــﺎزش ﻋﻤــﺎرت‬
‫ز ﭼــﺸﻤﺶ ﺧــﻮن ﻣــﺎ در ﺟــﻮشِ داﺋــﻢ ز ﻟﻌﻠـــﺶ ﺟـــﺎن ﻣـــﺎ ﻣـــﺪﻫﻮشِ داﺋـــﻢ‬
‫ﺑـــﻪ ﻏﻤـــﺰه ﭼـــﺸﻢ او دل ﻣـــﻲرﺑﺎﻳـــﺪ ﺑــﻪ ﻋــﺸﻮه ﻟﻌــﻞ او ﺟــﺎن ﻣــﻲﻓﺰاﻳــﺪ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪51‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﭼــﻮ از ﭼــﺸﻢ و ﻟــﺒﺶ ﺟــﻮﺋﻲ ﻛﻨــﺎري ﻣــﺮ اﻳــﻦ ﮔﻮﻳــﺪ ﻛــﻪ ﻧــﻪ‪ ،‬آن ﮔﻮﻳــﺪ آري‬
‫ز ﻏﻤــــﺰه ﻋــــﺎﻟَﻤﻲ را ﻛــــﺎر ﺳــــﺎزد ﺑــﻪ ﺑﻮﺳــﻪ ﻫــﺮ زﻣــﺎن ﺟــﺎن ﻣــﻲﻧــﻮازد‬
‫از او ﻳــﻚ ﻏﻤــﺰه ‪ ،‬و ﺟــﺎن دادن از ﻣــﺎ وز او ﻳـــﻚ ﺑﻮﺳـــﻪ و اِﺳـــﺘﺎدن از ﻣـــﺎ‬
‫ز »ﻟَﻤــﺢٍ ﺑِﺎﻟﺒ‪‬ــﺼ‪‬ﺮ« ﺷــﺪ ﺣــﺸﺮِ ﻋــﺎﻟﻢ ز ﻧﻔـــــﺦ روح‪ ‬ﭘﻴـــــﺪا ﮔـــــﺸﺖ آدم‬
‫ﭼــﻮ از ﭼــﺸﻢ و ﻟــﺒﺶ اﻧﺪﻳــﺸﻪ ﻛﺮدﻧــﺪ ﺟﻬـــﺎﻧﻲ ﻣـــﻲﭘﺮﺳـــﺘﻲ ﭘﻴـــﺸﻪ ﻛﺮدﻧـــﺪ‬
‫ﻧﻴﺎﻳــﺪ در دو ﭼــﺸﻤﺶ ﺟﻤﻠــﻪ ﻫــﺴﺘﻲ در او ﭼﻮن آﻳـﺪ آﺧـﺮ ﺧـﻮاب و ﻣـﺴﺘﻲ‬
‫وﺟﻮد ﻣﺎ ﻫﻤـﻪ ﻣـﺴﺘﻲ اﺳـﺖ ﻳـﺎ ﺧـﻮاب ﭼــﻪ ﻧــﺴﺒﺖ ﺧــﺎك را ﺑــﺎ رب ارﺑــﺎب‬
‫ﺧــﺮد دارد از اﻳــﻦ ﺻــﺪ ﮔﻮﻧــﻪ اِﺷ ـﮕُﻔﺖ ﻛﻪ »و‪ ‬ﻟِﺘُـﺼﻨَﻊ ﻋﻠـﻲ ﻋ‪‬ﻴﻨـﻲ« ﭼـﺮا ﮔﻔـﺖ‬

‫ﺣــﺪﻳﺚ زﻟــﻒ ﺟﺎﻧــﺎن ﺑــﺲ دراز اﺳــﺖ ﭼﻪ ﻣﻲﭘﺮﺳﻲ از او ﻛ‪Ĥ‬ن ﺟـﺎي راز اﺳـﺖ‬
‫ﻣﭙــﺮس از ﻣــﻦ ﺣــﺪﻳﺚ زﻟــﻒِ ﭘ‪‬ــﺮﭼﻴﻦ ﻣﺠﻨﺒﺎﻧﻴــــــﺪ زﻧﺠﻴــــــﺮ ﻣﺠــــــﺎﻧﻴﻦ‬
‫ز ﻗــﺪش راﺳــﺘﻲ ﮔﻔــﺘﻢ ﺳــﺨﻦ دوش ﺳـــﺮ زﻟﻔـــﺶ ﻣـــﺮا ﮔﻔﺘـــﺎ ﻓﺮوﭘـــﻮش‬
‫ﻛــﮋي ﺑــﺮ راﺳــﺘﻲ زو ﮔــﺸﺖ ﻏﺎﻟــﺐ وز او در ﭘــــﻴﭽﺶ آﻣــــﺪ راهِ ﻃﺎﻟــــﺐ‬
‫ﻫﻤـــﻪ دﻟﻬـــﺎ از او ﮔـــﺸﺘﻪ ﻣﺴﻠـــﺴﻞ ﻫﻤــــﻪ ﺟﺎﻧﻬــــﺎ از او ﺑــــﻮده ﻣ‪‬ﻘَﻠﻘَــــﻞ‬
‫ﻣﻌﻠــﻖ ﺻــﺪ ﻫــﺰاران دل ز ﻫــﺮ ﺳــﻮ ﻧـــﺸﺪ ﻳـــﻚ دل ﺑـــﺮون از ﺣﻠﻘـــﺔ او‬
‫ﮔـــﺮ او زﻟﻔـــﻴﻦ ﻣـــﺸﻜﻴﻦ ﺑ‪‬ﺮﻓَـــﺸﺎﻧَﺪ ﺑـــﻪ ﻋـــﺎﻟَﻢ در ﻳﻜـــﻲ ﻛـــﺎﻓﺮ ﻧﻤﺎﻧَـــﺪ‬
‫وﮔـــﺮ ﺑﮕـــﺬاردش ﭘﻴﻮﺳـــﺘﻪ ﺳـــﺎﻛﻦ ﻧﻤﺎﻧَــﺪ در ﺟﻬــﺎن ﻳــﻚ ﻧﻔــﺲ‪ ‬ﻣــﺆﻣﻦ‬
‫ﭼـــﻮ دامِ ﻓﺘﻨـــﻪ ﻣـــﻲﺷـــﺪ ﭼ‪‬ﻨﺒ‪‬ـــﺮِ او ﺑــﻪ ﺷــﻮﺧﻲ ﺑــﺎز ﻛــﺮد از ﺗــﻦ ﺳــﺮِ او‬
‫اﮔــﺮ ﺑﺒﺮﻳــﺪه ﺷــﺪ زﻟﻔــﺶ ﭼــﻪ ﻏــﻢ ﺑــﻮد ﻛﻪ ﮔﺮ ﺷـﺐ ﻛـﻢ ﺷـﺪ اﻧـﺪر روز اﻓـﺰود‬
‫ﭼــــﻮ او ﺑــــﺮ ﻛــــﺎروانِ ﻋﻘــــﻞ ره زد ﺑــﻪ دﺳــﺖِ ﺧﻮﻳــﺸﺘﻦ ﺑــﺮ وي ﮔــﺮه زد‬
‫ﻧﻴﺎﺑــــﺪ زﻟــــﻒ او ﻳــــﻚ ﻟﺤﻈــــﻪ آرام ﮔﻬـــﻲ ﺑـــﺎم آورد ﮔـــﺎﻫﻲ ﻛﻨـــﺪ ﺷـــﺎم‬
‫زروي وزﻟﻒ ﺧﻮد ﺻﺪ روزو ﺷـﺐ ﻛـﺮد ﺑــﺴﻲ ﺑﺎزﻳﭽــﻪﻫــﺎي ﺑﻮاﻟﻌﺠــﺐ ﻛــﺮد‬
‫ﮔِـــ ـﻞِ آدم در آن دم ﺷـــــﺪ ﻣ‪‬ﺨَﻤ‪‬ـــــﺮ ﻛـــﻪ دادش ﺑـــﻮي آن زﻟـــﻒ ﻣﻌﻄـــﺮ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪52‬‬

‫دل ﻣـــــﺎ دارد از زﻟﻔـــــﺶ ﻧـــــﺸﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺧــﻮد ﺳــﺎﻛﻦ ﻧﻤــﻲﮔــﺮدد زﻣــﺎﻧﻲ‬
‫از او ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ ﻛــﺎر از ﺳــﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ ز ﺟـــــﺎن ﺧﻮﻳـــــﺸﺘﻦ دل ﺑﺮﮔﺮﻓﺘــــﻪ‬
‫از آن ﮔـــﺮدد دل از زﻟﻔـــﺶ ﻣـــﺸﻮش ﻛــﻪ از روﻳــﺶ دﻟــﻲ دارد ﺑــﺮ آﺗــﺶ‬

‫رخ اﻳﻨﺠــﺎ ﻣﻈﻬــﺮ ﺣــﺴﻦ ﺧــﺪاﻳﻲ اﺳــﺖ ﻣــﺮاد از ﺧــﻂْ ﺟﻨــﺎبِ ﻛﺒﺮﻳــﺎﻳﻲ اﺳــﺖ‬
‫رﺧــﺶ ﺧﻄــﻲ ﻛــﺸﻴﺪ اﻧــﺪر ﻧﻜــﻮﻳﻲ ﻛــﻪ از ﻣــﺎ ﻧﻴــﺴﺖ ﺑﻴــﺮون ﺧــﻮﺑﺮوﻳﻲ‬
‫ﺧـــﻂ آﻣـــﺪ ﺳـــﺒﺰهزار ﻋـــﺎﻟَﻢِ ﺟـــﺎن از آن ﻛﺮدﻧــــﺪ ﻧــــﺎﻣﺶ دارِ ﺣﻴــــﻮان‬
‫ز ﺗـــﺎرﻳﻜﺊ زﻟﻔـــﺶ روز ﺷـــﺐ ﻛـــﻦ ز ﺧﻄﱠــﺶ ﭼــﺸﻤﺔ ﺣﻴــﻮان ﻃﻠــﺐ ﻛــﻦ‬
‫ﺧِــــﻀِﺮوار از ﻣﻘــــﺎم ﺑــــﻲﻧــــﺸﺎﻧﻲ ﺑﺨـــﻮر ﭼـــﻮن ﺧﻄّـ ـﺶ آب زﻧـــﺪﮔﺎﻧﻲ‬
‫اﮔـﺮ روي و ﺧَﻄَـﺶ ﺑﻴﻨــﻲ ﺗــﻮ ﺑــﻲﺷــﻚ ﺑـــﺪاﻧﻲ ﻛﺜـــﺮت از وﺣـــﺪت ﻳﻜﺎﻳـــﻚ‬
‫ز زﻟﻔــــﺶ ﺑــــﺎزداﻧﻲ ﻛــــﺎر ﻋــــﺎﻟَﻢ ز ﺧﻄﱠـــﺶ ﺑــــﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﺳِـــﺮِّ ﻣ‪‬ــــﺒﻬ‪‬ﻢ‬
‫ﻛــﺴﻲ ﮔــﺮ ﺧﻄّــﺶ از روي ﻧﻜــﻮ دﻳــﺪ دل ﻣــــﻦ روي او در ﺧــ ـﻂِّ او دﻳــــﺪ‬
‫ﻣﮕــﺮ رﺧــﺴﺎر او ﺳ‪‬ــﺒﻊ‪ ‬اﻟﻤ‪‬ﺜــﺎﻧﻲ اﺳــﺖ ﻛﻪ ﻫـﺮ ﺣﺮﻓـﻲ از او ﺑﺤـﺮ ﻣﻌـﺎﻧﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﻧﻬﻔﺘـــﻪ زﻳـــﺮ ﻫـــﺮ ﻣـــﻮﺋﻲ از او ﺑـــﺎز ﻫــــﺰاران ﺑﺤــــﺮ ﻋﻠــــﻢ از ﻋــــﺎﻟَﻢِ راز‬

‫ﺑﺒــﻴﻦ ﺑــﺮ آن ﻗَﻠَﺒــﺖ‪ ‬ﻋــﺮش رﺣﻤــﺎن ز ﺧــــﻂ ﻋــــﺎرض زﻳﺒــــﺎي ﺟﺎﻧــــﺎن‬

‫ﺑــﺮ آن رخ ﻧﻘﻄــﺔ ﺧــﺎﻟﺶ ﺑــﺴﻴﻂ اﺳــﺖ ﻛــﻪ اﺻــﻞِ ﻣﺮﻛــﺰِ د‪‬ورِ ﻣﺤــﻴﻂ اﺳــﺖ‬
‫از او ﺷـــﺪ ﺧـــﻂِّ د‪‬ورِ ﻫـــﺮ دو ﻋـــﺎﻟﻢ وز او ﺷـــﺪ ﺧـ ـﻂِّ ﻧﻔـــﺲ و ﻗﻠـــﺐ آدم‬
‫از آن ﺣـــﺎلِ دلِ ﭘﺮﺧـــﻮن ﺗﺒـــﺎه اﺳـــﺖ ﻛــﻪ ﻋﻜــﺲِ ﻧﻘﻄــﺔ ﺧــﺎلِ ﺳــﻴﺎه اﺳــﺖ‬
‫ز ﺧﺎﻟﺶ ﺣﺎل ِدل ﺟﺰ ﺧﻮن ﺷﺪن ﻧﻴـﺴﺖ ﻛــﺰ آن ﻣﻨــﺰل رهِ ﺑﻴــﺮون ﺷــﺪن ﻧﻴــﺴﺖ‬
‫ﺑــﻪ وﺣــﺪت در ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﻫــﻴﭻ ﻛﺜــﺮت دو ﻧﻘﻄــﻪ ﻧﺒــﻮ‪‬د اﻧــﺪر اﺻــﻞِ وﺣــﺪت‬
‫ﻧـــﺪاﻧﻢ ﺧـــﺎلِ او ﻋﻜـــﺲ دل ﻣﺎﺳـــﺖ و ﻳــﺎ دل ﻋﻜــﺲِ ﺧــﺎلِ روي زﻳﺒﺎﺳــﺖ‬
‫ز ﻋﻜـــﺲ ﺧـــﺎل او دل ﮔـــﺸﺖ ﭘﻴـــﺪا و ﻳـــﺎ ﻋﻜـــﺲ دل آﻧﺠـــﺎ ﺷـــﺪ ﻫﻮﻳـــﺪا‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪53‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫دل اﻧـــﺪر روي او ﻳـــﺎ اوﺳـــﺖ در دل ﺑــﻪ ﻣــﻦ ﭘﻮﺷــﻴﺪه ﺷــﺪ اﻳــﻦ رازِ ﻣــﺸﻜﻞ‬
‫اﮔﺮ ﻫﺴﺖ اﻳـﻦ دلِ ﻣـﺎ ﻋﻜـﺲ آن ﺧـﺎل ﭼــﺮ ا ﻣــﻲﺑﺎﺷــﺪ آﺧــﺮ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﺣــﺎل‬
‫ﮔﻬﻲ ﭼﻮن ﭼـﺸﻢِ ﻣﺨﻤـﻮرش ﺧﺮاﺑـﺴﺖ ﮔﻬﻲ ﭼﻮن زﻟـﻒِ او در اﺿـﻄﺮاب اﺳـﺖ‬
‫ﮔﻬﻲ روﺷﻦ ﭼﻮ آن روي ﭼﻮ ﻣـﺎه اﺳـﺖ ﮔﻬــﻲ ﺗﺎرﻳ ـﻚ ﭼــﻮن ﺧــﺎل ﺳــﻴﺎه اﺳــﺖ‬
‫ﮔﻬﻲ ﻣـﺴﺠﺪ ﺑـﻮ‪‬د ﮔـﺎﻫﻲ ﻛﻨـﺸﺖ اﺳـﺖ ﮔﻬــﻲ دوزخ ﺑ ـﻮ‪‬د ﮔــﺎﻫﻲ ﺑﻬــﺸﺖ اﺳــﺖ‬
‫ﮔﻬـــﻲ ﺑﺮﺗـــﺮ ﺷـــﻮد از ﻫﻔـــﺘﻢ اﻓـــﻼك ﮔﻬـــﻲ اﻓﺘـــﺪ ﺑـــﻪ زﻳـ ـﺮِ ﺗـــﻮدة ﺧـــﺎك‬
‫ﭘــﺲ از زﻫــﺪ و ورع ﮔــﺮدد دﮔــﺮ ﺑــﺎر ﺷــﺮاب و ﺷــﻤﻊ و ﺷــﺎﻫﺪ را ﻃﻠﺒﻜــﺎر‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﺷﺮاب و ﺷﻤﻊ و ﺷﺎﻫﺪ را ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ؟‬
‫ﺧﺮاﺑﺎﺗﻲ ﺷـﺪن آﺧـﺮ ﭼـﻪ دﻋـﻮي اﺳـﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ﺷﺮاب و ﺷﻤﻊ و ﺷﺎﻫﺪ ﻋﻴﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳـﺖ ﻛــﻪ در ﻫــﺮ ﺻــﻮرﺗﻲ او را ﺗﺠﻠﱠـﻲ اﺳــﺖ‬
‫ﺷــﺮاب و ﺷــﻤﻊ ﺳ‪‬ــﻜﺮ و ﻧــﻮر ﻋﺮﻓــﺎن ﺑﺒــﻴﻦ ﺷــﺎﻫﺪ ﻛــﻪ از ﻛــﺲ ﻧﻴــﺴﺖ ﭘﻨﻬــﺎن‬
‫ﺷــﺮاب اﻳﻨﺠــﺎ ز‪‬ﺟﺎﺟــﻪ ‪ ،‬ﺷــﻤﻊ‪ ‬ﻣِ ـﺼﺒﺎح ﺑــــﻮ‪‬د ﺷــــﺎﻫﺪ ﻓــــﺮوغِ ﻧــــﻮرِ ارواح‬
‫ز ﺷــﺎﻫﺪ ﺑــﺮ دل ﻣﻮﺳــﻲ ﺷــﺮر ﺷــﺪ ﺷــﺮاﺑﺶ آﺗــﺶ و ﺷــﻤﻌﺶ ﺷــﺠﺮ ﺷــﺪ‬
‫ﺷﺮاب و ﺷﻤﻊ‪ ‬ﺟﺎم و ﻧـﻮر اَﺳـﺮَي اﺳـﺖ وﻟــﻲ ﺷــﺎﻫﺪ ﻫﻤــﺎن آﻳــﺎت ﻛﺒــﺮي اﺳــﺖ‬

‫ﺷــﺮابِ ﺑــﻲﺧــﻮدي درﻛــﺶ زﻣــﺎﻧﻲ ﻣﮕـــﺮ از دﺳـ ـﺖِ ﺧـــﻮد ﻳـــﺎﺑﻲ اﻣـــﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﺨــﻮر ﻣــﻲ ﺗــﺎ ز ﺧﻮﻳــﺸﺖ وارﻫﺎﻧَــﺪ وﺟـــﻮد ﻗﻄـــﺮه ﺑـــﺎ درﻳـــﺎ رﺳـــﺎﻧَﺪ‬
‫ﺷﺮاﺑﻲ ﺧﻮر ﻛﻪ ﺟـﺎﻣﺶ روي ﻳـﺎر اﺳـﺖ ﭘﻴﺎﻟــﻪ ﭼــﺸﻢِ ﻣــﺴﺖِ ﺑــﺎدهﺧــﻮار اﺳــﺖ‬
‫ﺷــﺮاﺑﻲ را ﻃﻠــﺐ ﺑــﻲﺳــﺎﻏﺮ و ﺟــﺎم ﺷــﺮاب ﺑــﺎده ﺧــﻮار و ﺳــﺎﻗﻲ آﺷــﺎم‬
‫ﺷـــﺮاﺑﻲ ﺧـــﻮر ز ﺟـــﺎم وﺟـــﻪ ﺑـــﺎﻗﻲ »ﺳ‪‬ـــﻘﺎﻫ‪‬ﻢ ر‪‬ﺑ‪‬ﻬ‪‬ـــﻢ« او رااﺳـــﺖ ﺳـــﺎﻗﻲ‬
‫ﻃَﻬــﻮر آن ﻣــﻲ ﺑــﻮ‪‬د ﻛــﺰ ﻟَــﻮث ﻫــﺴﺘﻲ ﺗــﻮ را ﭘــﺎﻛﻲ دﻫــﺪ در وﻗــﺖ ﻣــﺴﺘﻲ‬
‫ﺑﺨــﻮر ﻣــﻲ وارﻫــﺎن ﺧــﻮد را ز ﺳــﺮدي ﻛﻪ ﺑﺪ ﻣـﺴﺘﻲ ﺑـﻪ اﺳـﺖ از ﻧﻴـﻚ ﻣـﺮدي‬

‫ﻛــﺴﻲ ﻛــﻮ اﻓﺘــﺪ از درﮔــﺎه ﺣــﻖ دور ﺣﺠـــﺎب ﻇﻠﻤـ ـﺖ‪ ‬او را ﺑﻬﺘـــﺮ از ﻧـــﻮر‬
‫ﻛــﻪ آدم را ز ﻇﻠﻤــﺖ ﺻــﺪ ﻣــﺪد ﺷــﺪ ز ﻧـــﻮر‪ ‬اﺑﻠـــﻴﺲ‪ ‬ﻣﻠﻌـــﻮنِ اﺑـــﺪ ﺷـــﺪ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪55‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫اﮔـــــﺮ آﻳﻴﻨـــ ـﺔ دل را زدوده اﺳـــــﺖ ﭼﻮ ﺧﻮدرا ﺑﻴﻨﺪ اﻧﺪروي ﭼﻪ ﺳـﻮد اﺳـﺖ‬

‫ز روﻳــﺶ ﭘﺮﺗــﻮي ﭼــﻮن ﺑــﺮ ﻣــﻲ اﻓﺘــﺎد ﺑـــﺴﻲ ﺷـــﻜﻞ ﺣﺒـــﺎﺑﻲ ﺑـــﺮ وي اﻓﺘـــﺎد‬
‫ﺟﻬـﺎنِ ﺟــﺎن در او ﺷــﻜﻞ ﺣﺒــﺎب اﺳــﺖ ﺣﺒـــﺎﺑﺶ اوﻟﻴـــﺎﺋﻲ را ﻗُﺒـــﺎب اﺳـــﺖ‬
‫ﺷــﺪه زو ﻋﻘـﻞِ ﻛــﻞ ﺣﻴــﺮان و ﻣــﺪﻫﻮش ﻓﺘــﺎده ﻧﻔــﺲِ ﻛــﻞ را ﺣﻠﻘــﻪ در ﮔــﻮش‬
‫ﻫﻤﻪ ﻋـﺎﻟَﻢ ﭼـﻮ ﻳـﻚ ﺧُـﻢ ﺧﺎﻧـﺔ اوﺳـﺖ دل ﻫــــﺮ ذرهﺋــ ـﻲ ﭘﻴﻤﺎﻧــ ـﺔ اوﺳــــﺖ‬
‫ﺧﺮد ﻣﺴﺖ وﻣﻼﻳﻚ ﻣﺴﺖ وﺟﺎن ﻣـﺴﺖ ﻫﻮا ﻣﺴﺖ و زﻣﻴﻦ ﻣﺴﺖ آﺳـﻤﺎن ﻣـﺴﺖ‬
‫ﻓﻠـــﻚ ﺳﺮﮔـــﺸﺘﻪ از وي در ﺗﻜـــﺎﭘﻮي ﻫـــﻮا در دل ﺑـــﻪ اﻣ‪‬ﻴـــﺪِ ﻳﻜـــﻲ ﺑـــﻮي‬
‫ﻣﻼﻳــﻚ ﺧــﻮرده ﺻــﺎف از ﻛــﻮزة ﭘــﺎك ﺑﻪ ﺟﺮﻋـﻪ رﻳﺨﺘـﻪ د‪‬ردي ﺑـﺮ اﻳـﻦ ﺧـﺎك‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﮔﺸﺘﻪ زآن ﻳﻚ ﺟﺮﻋـﻪ ﺳـﺮﺧَﻮش ﻓﺘـــﺎده ﮔـــﻪ در آب و ﮔـــﻪ در آﺗـــﺶ‬
‫ز ﺑــﻮي ﺟﺮﻋــﻪﺋــﻲ ﻛﺎﻓﺘــﺎد ﺑــﺮ ﺧــﺎك ﺑﺮآﻣـــﺪ آدﻣـــﻲ ﺗـــﺎ ﺷـــﺪ ﺑـــﺮ اﻓـــﻼك‬
‫ز ﻋﻜــﺲ او ﺗــﻦِ ﭘﮋﻣــﺮده ﺟــﺎن ﻳﺎﻓــﺖ ز ﺗـــﺎﺑ‪‬ﺶ ﺟـــﺎنِ اﻓـــﺴﺮده روان ﻳﺎﻓـــﺖ‬
‫ﺟﻬـــﺎﻧﻲ ﺧَﻠـــﻖ از او ﺳﺮﮔـــﺸﺘﻪ داﺋـــﻢ ز ﺧــﺎن و ﻣــﺎن ﺧــﻮد ﺑﺮﮔــﺸﺘﻪ داﺋــﻢ‬
‫ﻳﻜـــﻲ از ﺑـــﻮي د‪‬ردش ﻧﺎﻗـــﻞ آﻣـــﺪ ﻳﻜـــﻲ از ﻧـــﻴﻢ ﺟﺮﻋـــﻪ ﻋﺎﻗـــﻞ آﻣـــﺪ‬
‫ﻳﻜــﻲ از ﺟﺮﻋــﻪﺋــﻲ ﮔﺮدﻳــﺪه ﺻــﺎدق ﻳﻜــﻲ از ﻳــﻚ ﺻــﺮاﺣﻲ ﮔــﺸﺘﻪ ﻋﺎﺷــﻖ‬
‫ﻳﻜــﻲ دﻳﮕــﺮ ﻓــﺮو ﺑــﺮده ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﺑــﺎر ﻣــﻲ و ﻣــﻲﺧﺎﻧــﻪ و ﺳــﺎﻗﻲ و ﻣــﻲﺧــﻮار‬
‫ﻛـــﺸﻴﺪه ﺟﻤﻠـــﻪ و ﻣﺎﻧـــﺪه دﻫـــﻦ ﺑـــﺎز زﻫــــﻲ درﻳــــﺎدلِ رِﻧــــﺪِ ﺳــــﺮاﻓﺮاز‬
‫در آﺷــﺎﻣﻴﺪه ﻫــﺴﺘﻲ را ﺑــﻪ ﻳــﻚﺑــﺎر ﻓﺮاﻏــــﺖ ﻳﺎﻓﺘــــﻪ ز اﻗــــﺮار و اﻧﻜــــﺎر‬
‫ﺷــﺪه ﻓــﺎرغ ز زﻫ ـﺪِ ﺧــﺸﻚ و ﻃﺎﻣــﺎت ﮔﺮﻓﺘـــــﻪ داﻣ‪‬ـــ ـﻦِ ﭘﻴـــــﺮ ﺧﺮاﺑـــــﺎت‬

‫ﺧﺮاﺑــﺎﺗﻲ ﺷــﺪن از ﺧــﻮد رﻫــﺎﻳﻲ اﺳــﺖ ﺧﻮدي ﻛﻔﺮاﺳﺖ و‪‬ر ﺧﻮد ﭘﺎرﺳﺎﻳﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﻧـــــﺸﺎﻧﻲ دادهاﻧـــــﺪت از ﺧﺮاﺑـــــﺎت ﻛـــﻪ »اﻟﺘّﻮﺣﻴـــﺪ‪ ‬اِﺳـــﻘﺎطُ اﻻِﺿـــﺎﻓﺎت«‬
‫ﺧﺮاﺑــﺎت از ﺟﻬــﺎنِ ﺑــﻲﻣﺜــﺎﻟﻲ اﺳــﺖ ﻣﻘــــﺎمِ ﻋﺎﺷــــﻘﺎنِ ﻻاﺑــــﺎﻟﻲ اﺳــــﺖ‬
‫ﺧﺮاﺑـــﺎت آﺷـــﻴﺎنِ ﻣـــﺮغِ ﺟـــﺎن اﺳـــﺖ ﺧﺮاﺑــــﺎت آﺳــــﺘﺎنِ ﻻﻣﻜــــﺎن اﺳــــﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪56‬‬

‫ﺧﺮاﺑــﺎﺗﻲ ﺧــﺮاب اﻧــﺪر ﺧــﺮاب اﺳــﺖ ﻛــﻪ در ﺻــﺤﺮاي او ﻋــﺎﻟﻢ ﺳــﺮاب اﺳــﺖ‬
‫ﺧﺮاﺑــﺎﺗﻲ اﺳــﺖ ﺑــﻲ ﺣــﺪ و ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﻧــﻪ آﻏــﺎزش ﻛــﺴﻲ دﻳــﺪه ﻧــﻪ ﻏﺎﻳــﺖ‬
‫اﮔــﺮ ﺻـــﺪ ﺳـــﺎل در وي ﻣـــﻲﺷـــﺘﺎﺑﻲ ﻧـــﻪ ﻛـــﺲ را و ﻧـــﻪ ﺧـــﻮد را ﺑﺎزﻳـــﺎﺑﻲ‬
‫ﮔﺮوﻫــﻲ اﻧــﺪر او ﺑــﻲ ﭘــﺎ و ﺑــﻲ ﺳــﺮ ﻫﻤـــﻪ ﻧـــﻪ ﻣـ ـﺆﻣﻦ و ﻧـــﻪ ﻧﻴـــﺰ ﻛـــﺎﻓﺮ‬
‫ﺷـــﺮاب ﺑـــﻲﺧـــﻮدي در ﺳـــﺮ ﮔﺮﻓﺘـــﻪ ﺑــﻪ ﺗَــﺮكِ ﺟﻤﻠــﻪ ﺧﻴــﺮ و ﺷــﺮ ﮔﺮﻓﺘــﻪ‬
‫ﺷﺮاﺑﻲ ﺧﻮرده ﻫـﺮ ﻳـﻚ ﺑـﻲ ﻟـﺐ و ﻛـﺎم ﻓﺮاﻏـــﺖ ﻳﺎﻓﺘــــﻪ از ﻧﻨــــﮓ و از ﻧــــﺎم‬
‫ﺣــﺪﻳﺚ و ﻣــﺎﺟﺮاي ﺷــﻄﺢ و ﻃﺎﻣــﺎت ﺧﻴــــﺎلِ ﺧﻠــــﻮت و ﻧــــﻮرِ ﻛﺮاﻣــــﺎت‬
‫ﺑـــﻪ ﺑـــﻮي د‪‬رديﺋـــﻲ از دﺳـــﺖ داده ز ذوق ﻧﻴـــــﺴﺘﻲ ﻣـــــﺴﺖ اوﻓﺘـــــﺎده‬
‫ﻋـــﺼﺎ و ر‪‬ﻛـــﻮه و ﺗـــﺴﺒﻴﺢ و ﻣـــﺴﻮاك ﮔــﺮو ﻛــﺮده ﺑــﻪ د‪‬ردي ﺟﻤﻠــﻪ را ﭘــﺎك‬
‫ﻣﻴـــﺎن آب و ﮔـــﻞ اﻓﺘـــﺎن و ﺧﻴـــﺰان ﺑــﻪ ﺟــﺎي اﺷ ـﻚ‪ ‬ﺧــﻮن از دﻳــﺪه رﻳــﺰان‬
‫ﮔﻬـــﻲ از ﺳﺮﺧﻮﺷـــﻲ در ﻋـــﺎﻟَﻢِ ﻧـــﺎز ﺷـــﺪه ﭼـــﻮن ﺷـــﺎﻃﺮانِ ﮔـــﺮدن اﻓـــﺮاز‬
‫ﮔﻬـــﻲ از روﺳـــﻴﺎﻫﻲ رو ﺑـــﻪ دﻳـــﻮار ﮔﻬـــﻲ از ﺳـــﺮخروﻳـــﻲ ﺑـــﺮ ﺳـ ـﺮِ دار‬
‫ﮔﻬــﻲ اﻧــﺪر ﺳ‪‬ــﻤﺎع از ﺷــﻮقِ ﺟﺎﻧــﺎن ﺷﺪه ﺑﻲ ﭘـﺎ و ﺳـﺮ ﭼـﻮن ﭼـﺮخِ ﮔـﺮدان‬
‫ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﻧﻐﻤــﻪ ﻛــﻪ از ﻣﻄــﺮب ﺷــﻨﻴﺪه ﺑـــﺪو وﺟـــﺪي از آن ﻋـــﺎﻟَﻢ رﺳـــﻴﺪه‬
‫ﺳﻤﺎع ﺟﺎن ﻧﻪآﺧﺮ ﺻﻮت و ﺣﺮف اﺳـﺖ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﭘﺮدهﺋﻲ ﺳِـﺮّي ﺷـﮕﺮف اﺳـﺖ‬
‫ز ﺳ‪‬ـ ـﺮ ﺑﻴـــﺮون ﻛـــﺸﻴﺪه د‪‬ﻟـــﻖ ده ﺗـــﻮ ﻣﺠــﺮد ﮔــﺸﺘﻪ از ﻫــﺮ رﻧــﮓ و ﻫــﺮ ﺑــﻮ‬
‫ﻓـــﺮو ﺷـــﺴﺘﻪ ﺑـــﺪان ﺻـــﺎفِ ﻣ‪‬ـــﺮَو‪‬ق ﻫﻤـــﻪ رﻧـــﮓ ﺳـــﻴﺎه و ﺳـــﺒﺰ و ازرق‬
‫ﻳﻜــﻲ ﭘﻴﻤﺎﻧــﻪ ﺧــﻮرده از ﻣــﻲِ ﺻــﺎف ﺷــﺪه زآن ﺻــﻮﻓﺊ ﺻــﺎﻓﻲ ز اوﺻــﺎف‬
‫ﺑــﻪ ﻣﮋﮔــﺎن ﺧــﺎكِ ﻣ‪‬ﺰﺑ‪‬ــﻞ ﭘــﺎك ر‪‬ﻓﺘــﻪ ز ﻫــﺮچ آن دﻳــﺪه از ﺻــﺪ ﻳــﻚ ﻧﮕﻔﺘــﻪ‬
‫ﮔﺮﻓﺘـــــﻪ داﻣ‪‬ــــﻦِ رﻧـــــﺪانِ ﺧَﻤ‪‬ـــــﺎر زﺷـــﻴﺨﻲ و ﻣﺮﻳـــﺪي ﮔـــﺸﺘﻪ ﺑﻴـــﺰار‬
‫ﭼﻪ ﺷﻴﺨﻲ ﭼﻪ ﻣﺮﻳﺪي اﻳﻦ ﭼﻪ ﻗﻴﺪ اﺳﺖ ﭼﻪﺟﺎي زﻫﺪوﺗﻘﻮي اﻳﻦ ﭼﻪ ﺷَـﻴﺪ اﺳـﺖ‬
‫اﮔـــﺮ روي ﺗـــﻮ ﺑﺎﺷـــﺪ در ﻛِـ ـﻪ و ﻣِـ ـﻪ ﺑـــﺖ و زﻧـــﺎر و ﺗﺮﺳـــﺎﻳﻲ ﺗـــﻮ را ﺑـــﻪ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﺳﺆال‬
‫ﺑــﺖ و زﻧــﺎر و ﺗﺮﺳــﺎﺋﻲ دراﻳــﻦ ﻛــﻮي‬
‫ﻫﻤﻪ ﻛﻔﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ورﻧـﻪ ﭼﻴـﺴﺖ؟ ﺑﺮﮔـﻮي!‬

‫ﺟﻮاب‬
‫ﺑﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻈﻬﺮ ﻋﺸﻖ اﺳـﺖ و وﺣـﺪت ﺑـــﻮ‪‬د ز‪‬ﻧــــّﺎر ﺑـــﺴﺘﻦ ﻋ‪‬ﻘـــﺪِ ﺧـــﺪﻣﺖ‬
‫ﭼﻮ ﻛﻔـﺮ و دﻳـﻦ ﺑـﻮ‪‬د ﻗـﺎﺋﻢ ﺑـﻪ ﻫـﺴﺘﻲ ﺷـــﻮد ﺗﻮﺣﻴـــﺪ‪ ‬ﻋـــﻴﻦ ﺑـــﺖﭘﺮﺳـــﺘﻲ‬
‫ﭼــﻮ اﺷــﻴﺎ ﻫــﺴﺖ ﻫــﺴﺘﻲ را ﻣﻈــﺎﻫﺮ از آن ﺟﻤﻠــﻪ ﻳﻜــﻲ ﺑــﺖ ﺑﺎﺷــﺪ آﺧــﺮ‬
‫ﻧﻜـــﻮ اﻧﺪﻳـــﺸﻪ ﻛـــﻦ اي ﻣـــﺮد ﻋﺎﻗـــﻞ ﻛــﻪ ﺑــﺖ از روي ﻫــﺴﺘﻲ ﻧﻴــﺴﺖ ﺑﺎﻃــﻞ‬
‫ﺑــﺪان ﻛــﺎﻳﺰد ﺗﻌــﺎﻟﻲ ﺧــﺎﻟﻖ اوﺳــﺖ ز ﻧﻴﻜﻮ ﻫﺮ ﭼـﻪ ﺻـﺎدر ﮔـﺸﺖ ﻧﻴﻜﻮﺳـﺖ‬
‫وﺟﻮد آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺤﺾ ﺧﻴـﺮ اﺳـﺖ وﮔﺮ ﺷَﺮّي اﺳﺖ در وي آن ز ﻏﻴـﺮ اﺳـﺖ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮔﺮ ﺑﺪاﻧـﺴﺘﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺖ ﭼﻴـﺴﺖ ﺑﺪاﻧﺴﺘﻲ ﻛـﻪ دﻳـﻦ در ﺑـﺖﭘﺮﺳـﺘﻲ اﺳـﺖ‬
‫وﮔـــﺮ ﻣـــﺸﺮك ز ﺑـــﺖ آﮔـــﺎه ﮔـــﺸﺘﻲ ﻛﺠـــﺎ در دﻳــﻦِ ﺧـــﻮد ﮔﻤـــﺮاه ﮔـــﺸﺘﻲ‬
‫ﻧﺪﻳـــﺪ او از ﺑـــﺖ اِﻻّ ﺧَﻠـــﻖِ ﻇـــﺎﻫﺮ ﺑــﺪﻳﻦ ﻋﻠــﺖ ﺷــﺪ اﻧــﺪر ﺷــﺮع‪ ‬ﻛــﺎﻓِﺮ‬
‫ﺗــﻮ ﻫــﻢ ﮔــﺮ زو ﺑﺒﻴﻨــﻲ ﺣــﻖِّ ﭘﻨﻬــﺎن ﺑــﻪ ﺷــﺮع اﻧــﺪر ﻧﺨﻮاﻧﻨــﺪت ﻣــﺴﻠﻤﺎن‬
‫ز اﺳـــﻼمِ ﻣﺠـــﺎزي ﮔـــﺸﺖ ﺑﻴـــﺰار ﻛـــﻪ را ﻛﻔـــﺮِ ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﺷـــﺪ ﭘﺪﻳـــﺪار‬
‫درون ﻫــﺮ ﺑﺘــﻲ ﺟــﺎﻧﻲ اﺳــﺖ ﭘﻨﻬــﺎن ﺑــﻪ زﻳــﺮ ﻛﻔــﺮْ اﻳﻤــﺎﻧﻲ اﺳــﺖ ﭘﻨﻬــﺎن‬
‫»و‪‬اِنﻣِــﻦﺷَــﻴﻲء«ﮔﻔــﺖاﻳﻨﺠﺎﭼــﻪ د‪‬ﻗﱠ ـﺴﺖ‬ ‫ﻫﻤﻴــﺸﻪ ﻛﻔــﺮ در ﺗــﺴﺒﻴﺢ ﺣــﻖ اﺳــﺖ‬

‫ﭼــﻪ ﻣــﻲﮔــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ دور اﻓﺘــﺎدم از راه ﻓَـــﺬَرﻫ‪‬ﻢ ﺑ‪‬ﻌـــﺪ‪ ‬ﻣـــﺎ ﺟﺎﺋـــﺖ ﻗُـــﻞِ اﷲ‬
‫ﺑــﺪان ﺧــﻮﺑﻲِّ رخ ﺑــﺖ را ﻛــﻪ آراﺳــﺖ ﻛﻪ ﮔﺸﺘﻲ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺖ ار ﺣﻖ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪58‬‬

‫ﻫﻢ او ﻛﺮد و ﻫﻢ او ﮔﻔﺖ و ﻫـﻢ او ﺑـﻮد ﻧﻜــﻮ ﻛــﺮد و ﻧﻜــﻮ ﮔﻔــﺖ و ﻧﻜــﻮ ﺑــﻮد‬
‫ﻳﻜــﻲ ﺑــﻴﻦ و ﻳﻜــﻲ ﮔــﻮي و ﻳﻜــﻲ دان ﺑــﺪﻳﻦ ﺧــﺘﻢ آﻣــﺪ اﺻــﻞ و ﻓــﺮع اﻳﻤــﺎن‬
‫ﻧــﻪ ﻣــﻦ ﻣــﻲﮔ ـﻮﻳﻢ اﻳــﻦ ﺑــﺸﻨﻮ ز ﻗــﺮآن ﺗﻔــﺎوت ﻧﻴــﺴﺖ اﻧــﺪر ﺧﻠــﻖ رﺣﻤــﺎن‬

‫ﻧﻈــﺮ ﻛــﺮدم ﺑﺪﻳــﺪم اﺻــﻞ ﻫــﺮ ﻛــﺎر ﻧـــﺸﺎنِ ﺧـــﺪﻣﺖ آﻣـــﺪ ﻋﻘـــﺪ ز‪‬ﻧّـــﺎر‬
‫ﻧﺒﺎﺷــــﺪ اﻫــــﻞ داﻧــــﺶ را ﻣ‪‬ــــﺆَو‪‬ل ز ﻫـــﺮ ﭼﻴـــﺰي ﻣﮕـــﺮ ﺑـــﺮ وﺿـــﻊ اول‬
‫ﻣﻴــﺎن درﺑﻨــﺪ ﭼــﻮن ﻣــﺮدان ﺑــﻪ ﻣــﺮدي درآ در ز‪‬ﻣـــــﺮة »اَوﻓـــــﻮا ﺑِﻌ‪‬ﻬـــــﺪي«‬
‫ﺑــﻪ ر‪‬ﺧــﺶِ ﻋﻠــﻢ و ﭼﻮﮔــﺎنِ ﻋﺒــﺎدت ز ﻣﻴــــﺪان در رﺑــــﺎ ﮔــــﻮي ﺳــــﻌﺎدت‬
‫اﮔـــﺮ ﭼـــﻪ ﺧﻠـــﻖْ ﺑـــﺴﻴﺎر آﻓﺮﻳﺪﻧـــﺪ ﺗـــﻮ را از ﺑﻬـــﺮ اﻳـــﻦ ﻛـــﺎر آﻓﺮﻳﺪﻧـــﺪ‬
‫ﭘﺪر ﭼـﻮن ﻋﻠـﻢ و ﻣـﺎدر ﻫـﺴﺖ اﻋﻤـﺎل ﺑــﻪ ﺳــﺎنِ ﻗُــﺮﱠت‪ ‬اﻟﻌ‪‬ــﻴﻦ اﺳــﺖ اﺣــﻮال‬
‫ﻧﺒﺎﺷــﺪ ﺑــﻲﭘــﺪر اﻧــﺴﺎن ﺷــﻜﻲ ﻧﻴــﺴﺖ ﻣﺴﻴﺢ اﻧﺪر ﺟﻬـﺎن ﺑـﻴﺶ از ﻳﻜـﻲ ﻧﻴـﺴﺖ‬
‫رﻫــﺎ ﻛــﻦ ﺗُﺮﱠﻫــﺎت و ﺷَــﻄﺢ و ﻃﺎﻣــﺎت ﺧﻴــــﺎلِ ﻧــــﻮر و اﺳــــﺒﺎبِ ﻛﺮاﻣــــﺎت‬
‫ﻛﺮاﻣــﺎت ﺗــﻮ اﻧــﺪر ﺣــﻖﭘﺮﺳــﺘﻲ اﺳــﺖ ﺟﺰاﻳﻦ ﻛﺒﺮ و رﻳﺎ و ﻋ‪‬ﺠﺐ و ﻫﺴﺘﻲ اﺳـﺖ‬
‫در اﻳﻦ ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻛ‪Ĥ‬ن ﻧﻪ ازﺑﺎب ﻓﻘـﺮ اﺳـﺖ ﻫﻤــﻪ اﺳــﺒﺎبِ اﺳــﺘﺪراج و ﻣﻜــﺮ اﺳــﺖ‬
‫ز اﺑﻠــــﻴﺲِ ﻟﻌــــﻴﻦِ ﺑــــﻲ ﺳــــﻌﺎدت ﺷــﻮد ﺻــﺎدر ﻫــﺰاران ﺧَــﺮق ﻋـــﺎدت‬
‫ﮔــﻪ از دﻳــﻮارت آﻳــﺪ ﮔــﺎﻫﻲ از ﺑــﺎم ﮔﻬـــﻲ در دل ﻧـــﺸﻴﻨﺪ ﮔـــﻪ در اﻧـــﺪام‬
‫ﻫﻤـــﻲداﻧـــﺪ ز ﺗـــﻮ اﺣـــﻮالِ ﭘﻨﻬـــﺎن در آر‪‬د در ﺗــﻮ ﻛﻔــﺮ و ﻓــﺴﻖ و ﻋــﺼﻴﺎن‬
‫ﺷــﺪ اﺑﻠﻴــﺴﺖ اﻣــﺎم و در ﭘ‪‬ــﺴﻲ ﺗــﻮ ﺑــﺪو ﻟــﻴﻜﻦ ﺑــﺪﻳﻨﻬﺎ ﻛــﻲ رﺳــﻲ ﺗـــﻮ‬
‫ﻛﺮاﻣــﺎت ﺗــﻮ ﮔــﺮ در ﺧﻮدﻧﻤــﺎﻳﻲ اﺳــﺖ ﺗﻮ ﻓﺮﻋﻮﻧﻲ و اﻳﻦ دﻋـﻮي ﺧـﺪاﻳﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﻛــﺴﻲ ﻛــﻮ را اﺳــﺖ ﺑــﺎ ﺣــﻖ آﺷــﻨﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎﻳـــــﺪ ﻫﺮﮔـــــﺰ از وي ﺧﻮدﻧﻤـــــﺎﻳﻲ‬
‫ﻫﻤــﻪ روي ﺗــﻮ در ﺧَﻠــﻖ اﺳــﺖ زﻧﻬــﺎر ﻣﻜــﻦ ﺧــﻮد را ﺑــﺪﻳﻦ ﻋﻠــﺖ ﮔﺮﻓﺘــﺎر‬
‫ﭼــﻮ ﺑــﺎ ﻋﺎﻣــﻪ ﻧــﺸﻴﻨﻲ ﻣــﺴﺦ ﮔــﺮدي ﭼــﻪ ﺟــﺎي ﻣــﺴﺦ ﻳﻜــﺴﺮ ﻧــﺴﺦ ﮔــﺮدي‬
‫ﻣﺒــﺎدا ﻫــﻴﭻ ﺑــﺎ ﻋﺎﻣــﺖ ﺳــﺮ و ﻛــﺎر ﻛــﻪ از ﻓﻄــﺮت ﺷــﻮي ﻧﺎﮔــﻪ ﻧﮕــﻮنﺳــﺎر‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪59‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺗﻠــﻒ ﻛــﺮدي ﺑــﻪ ﻫــﺮزه ﻧــﺎزﻧﻴﻦ ﻋﻤــﺮ ﻧﮕــﻮﻳﻲ در ﭼــﻪ ﻛــﺎري ﺑــﺎ ﭼﻨــﻴﻦ ﻋﻤــﺮ‬
‫ﺑــﻪ ﺟﻤﻌﻴــﺖ ﻟﻘــﺐ ﻛﺮدﻧــﺪ ﺗــﺸﻮﻳﺶ ﺧــﺮي را ﭘﻴــﺸﻮا ﻛــﺮدي زﻫــﻲ رﻳــﺶ‬
‫ﻓﺘـــﺎده ﺳـــﺮوري اﻛﻨـــﻮن ﺑـــﻪ ﺟﻬـــﺎل از اﻳــﻦ ﮔــﺸﺘﻨﺪ ﻣــﺮدم ﺟﻤﻠــﻪ ﺑــﺪﺣﺎل‬

‫ﻧﮕـــﺮ دﺟـــﺎلِ اَﻋـــﻮ‪‬ر ﺗـــﺎ ﭼﮕﻮﻧـــﻪ ﻓﺮﺳــــﺘﺎده اﺳــــﺖ در ﻋــــﺎﻟﻢ ﻧﻤﻮﻧــــﻪ‬

‫ﻧﻤﻮﻧـــﻪ ﺑـــﺎزﺑﻴﻦ اي ﻣـــﺮد ﺣـــﺴﺎس ﺧــﺮِ او را ﻛــﻪ ﻧــﺎﻣﺶ ﻫــﺴﺖ ﺟ‪‬ــﺴ‪‬ﺎس‬
‫ﺧــﺮان را ﺑــﻴﻦ ﻫﻤــﻪ در ﺗﻨــﮓ آن ﺧــﺮ ﺷــﺪه از ﺟﻬــﻞ ﭘــﻴﺶآﻫﻨــﮓ آن ﺧــﺮ‬
‫ﭼــﻮ ﺧﻮاﺟــﻪ ﻗــﺼﺔ آﺧــﺮ زﻣــﺎن ﻛــﺮد ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟـﺎ از اﻳـﻦ ﻣﻌﻨـﻲ ﻧـﺸﺎن ﻛـﺮد‬
‫ﺑﺒﻴﻦ اﻛﻨﻮن ﻛـﻪ ﻛـﻮر و ﻛـﺮ ﺷـﺒﺎن ﺷـﺪ ﻋﻠــﻮم دﻳــﻦ ﻫﻤـــﻪ ﺑــﺮ آﺳــﻤﺎن ﺷـــﺪ‬
‫ﻧﻤﺎﻧـــﺪ اﻧـــﺪر ﻣﻴﺎﻧـــﻪ رﻓـــﻖ و آزرم ﻧﻤـــﻲدارد ﻛـــﺴﻲ از ﺟـــﺎﻫﻠﻲ ﺷـــﺮم‬
‫ﻫﻤــﻪ اﺣــﻮال ﻋــﺎﻟﻢ ﺑــﺎژﮔﻮن اﺳــﺖ اﮔــﺮ ﺗــﻮ ﻋــﺎﻗﻠﻲ ﺑﻨﮕــﺮ ﻛــﻪ ﭼــﻮن اﺳــﺖ‬
‫ﻛﺴﻲﻛﺎرﺑﺎب ﻟﻌﻦ وﻃـﺮد وﻣ‪‬ﻘـﺖ اﺳـﺖ ﭘﺪر ﻧﻴﻜﻮ ‪ ،‬ﺑ‪‬ﺪ اﻛﻨـﻮن ﺷـﻴﺦ وﻗـﺖ اﺳـﺖ‬
‫ﺧِــﻀِﺮ ﻣــﻲﻛُــﺸﺖ آن ﻓﺮزﻧــﺪِ ﻃــﺎﻟﺢ ﻛـــﻪ او را ﺑ‪‬ـ ـﺪ ﭘـــﺪر ﺑـــﺎ ﺟـ ـﺪِّ ﺻـــﺎﻟﺢ‬
‫ﻛﻨﻮن وا ﺷﻴﺦِ ﺧـﻮد ﻛـﺮدي ﺗـﻮ اي ﺧـﺮ ﺧﺮي را ﻛﺎز ﺧـﺮي ﻫـﺴﺖ از ﺗـﻮ ﺧﺮﺗـﺮ‬
‫ﭼـــﻮ او »ﻻ ﻳ‪‬ﻌــﺮِف‪ ‬اﻟﻬِــﺮﱠ ﻣِــﻦَ اﻟﺒِــﺮّ« ﭼﮕﻮﻧـــﻪ ﭘـــﺎك ﮔﺮداﻧَـــﺪ ﺗـــﻮ را ﺳِـــﺮّ‬
‫و ﮔــﺮ دارد ﻧــﺸﺎنِ ﺑــﺎب ﺧــﻮد ﭘــﻮر ﭼﻪ ﮔـﻮﻳﻢ ﭼـﻮن ﺑ‪‬ـﻮ‪‬د »ﻧـﻮر‪ ‬ﻋﻠَـﻲ ﻧـﻮر«‬
‫ﭘﺴﺮ ﻛـﻮ ﻧﻴـﻚراي و ﻧﻴـﻚﺑﺨـﺖ اﺳـﺖ ﭼــﻮ ﻣﻴــﻮه زﺑــﺪه و ﺳِ ـﺮِّ درﺧــﺖ اﺳــﺖ‬
‫وﻟــﻴﻜﻦ ﺷــﻴﺦِ دﻳــﻦ ﻛــﻲ ﮔــﺮدد آن ﻛــﻮ ﻧﺪاﻧـــﺪ ﻧﻴـــﻚ از ﺑـــﺪ ﺑـــﺪ ز ﻧﻴﻜـــﻮ‬
‫ﻣﺮﻳـــﺪي ﻋﻠـــﻢ دﻳـــﻦ آﻣـــﻮﺧﺘﻦ ﺑـــﻮد ﭼـــﺮاغ دل ز ﻧـــﻮر اﻓـــﺮوﺧﺘﻦ ﺑـــﻮد‬
‫ﻛــﺴﻲ از ﻣ‪‬ــﺮده ﻋﻠــﻢ آﻣﻮﺧــﺖ ﻫﺮﮔــﺰ ز ﺧﺎﻛـــﺴﺘﺮ ﭼـــﺮاغ اﻓﺮوﺧـــﺖ ﻫﺮﮔـــﺰ‬

‫ﻣــﺮا در دل ﻫﻤــﻲ آﻳــﺪ ﻛــﺰ اﻳــﻦ ﻛــﺎر ﺑﺒﻨــــﺪم ﺑــــﺮ ﻣﻴــــﺎن ﺧــــﻮﻳﺶ زﻧــــﺎر‬
‫ﻧــﻪ زآن ﻣﻌﻨــﻲ ﻛــﻪ ﻣــﻦ ﺷــﻬﺮت ﻧــﺪارم ﻛـــﻪ دارم ﻟﻴـــﻚ از وي ﻫـــﺴﺖ ﻋـ ـﺎرم‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪60‬‬

‫ﺷﺮﻳﻜﻢ ﭼﻮن ﺧﺴﻴﺲ آﻣـﺪ در اﻳـﻦ ﻛـﺎر ﺧﻤــﻮﻟﻢ ﺑﻬﺘــﺮ از ﺷــﻬﺮت ﺑــﻪ ﺑــﺴﻴﺎر‬

‫دﮔﺮﺑــــﺎره رﺳــــﻴﺪ اﻟﻬــــﺎﻣﻢ از ﺣــــﻖ ﻛــﻪ ﺑــﺮ ﺣﻜﻤــﺖ ﻣﮕﻴــﺮ از اﺑﻠﻬــﻲ د‪‬ق‬
‫اﮔــــﺮ ﻛَﻨّــــﺎس ﻧﺒــــﻮ‪‬د در ﻣﻤﺎﻟــــﻚ ﻫﻤـــﻪ ﺧﻠـــﻖ اوﻓﺘﻨـــﺪ اﻧـــﺪر ﻣﻬﺎﻟـــﻚ‬
‫ﺑـــﻮد ﺟﻨـــﺴﻴﺖ‪ ‬آﺧـــﺮ ﻋﻠـــﺖِ ﺿَـــﻢ ﭼﻨــــﻴﻦ آﻣــــﺪ ﺟﻬــــﺎن‪ .‬واﷲ اﻋﻠــــﻢ‬
‫وﻟﻴـــﻚ از ﺻـــﺤﺒﺖ ﻧﺎاﻫـــﻞ ﺑﮕﺮﻳـــﺰ ﻋﺒـــﺎدت ﺧـــﻮاﻫﻲ از ﻋـــﺎدت ﺑﭙﺮﻫﻴـــﺰ‬
‫ﻧﮕـــﺮدد ﺟﻤـــﻊ ﺑـــﺎ ﻋـــﺎدت ﻋﺒـــﺎدت ﻋﺒـــﺎدت ﻣـــﻲﻛﻨـــﻲ ﺑﮕـــﺬر ز ﻋـــﺎدت‬

‫ز ﺗﺮﺳـــﺎﻳﻲ ﻏـــﺮض ﺗﺠﺮﻳـــﺪ دﻳـــﺪم ﺧــــﻼص از رِﺑﻘَــــﺔ ﺗﻘﻠﻴــــﺪ دﻳــــﺪم‬

‫ﺟﻨﺎب ﻗﺪسِ وﺣـﺪت دﻳـﺮِ ﺟـﺎن اﺳـﺖ ﻛـــﻪ ﺳـــﻴﻤﺮغِ ﺑﻘـــﺎ را آﺷـــﻴﺎن اﺳـــﺖ‬
‫ز روحاﷲ ﭘﻴـــﺪا ﮔـــﺸﺖ اﻳـــﻦ ﻛـــﺎر ﻛـــﻪ از روح‪ ‬اﻟﻘُـــﺪ‪‬س آﻣـــﺪ ﭘﺪﻳـــﺪار‬
‫ﻫــﻢ از اﷲ در ﭘــﻴﺶ ﺗــﻮ ﺟــﺎﻧﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ از ﻗُ ـﺪ‪‬وس اﻧــﺪر وي ﻧــﺸﺎﻧﻲ اﺳــﺖ‬
‫اﮔــﺮ ﻳــﺎﺑﻲ ﺧــﻼص از ﻧﻔــﺲِ ﻧﺎﺳــﻮت درآﻳـــﻲ در ﺟﻨـــﺎبِ ﻗُـــﺪسِ ﻻﻫـــﻮت‬
‫ﻫﺮ آن ﻛﺲ ﻛﻮ ﻣﺠﺮد ﭼـﻮن ﻣﻠـﻚ ﺷـﺪ ﭼـــﻮ روح اﷲ ﺑـــﺮ ﭼـــﺎرم ﻓﻠـــﻚ ﺷـــﺪ‬

‫ﺑـــﻮ‪‬د ﻣﺤﺒـــﻮس‪ ‬ﻃﻔـــﻞِ ﺷـــﻴﺮﺧﻮاره ﺑــــﻪ ﻧــــﺰد ﻣــــﺎدر اﻧــــﺪر ﮔــــﺎﻫﻮاره‬

‫ﭼــﻮ ﮔــﺸﺖ او ﺑــﺎﻟﻎ و ﻣــﺮد ﺳــﻔﺮ ﺷــﺪ اﮔـــﺮ ﻣـــﺮد اﺳـــﺖ ﻫﻤـــﺮاه ﭘـــﺪر ﺷـــﺪ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺮ ﺗـﻮ را ﭼـﻮن اُمِّ ﺳـﻔﻠﻲ اﺳـﺖ ﺗــﻮ ﻓﺮزﻧــﺪ و ﭘــﺪر آﺑــﺎي ﻋ‪‬ﻠــﻮي اﺳــﺖ‬
‫از آن ﮔﻔﺘــﻪ اﺳــﺖ ﻋﻴــﺴﻲ ﮔــﺎهِ اِﺳــﺮا ﻛــــﻪ آﻫﻨـــﮓِ ﭘــــﺪر دارم ﺑــــﻪ ﺑــــﺎﻻ‬
‫ﺗــﻮ ﻫــﻢ ﺟــﺎنِ ﭘــﺪر ﺳــﻮي ﭘــﺪر ﺷــﻮ ﺑــﻪ در رﻓﺘﻨـــﺪ ﻫﻤﺮاﻫـــﺎن ﺑــﻪ در ﺷـــﻮ‬
‫اﮔــﺮ ﺧــﻮاﻫﻲ ﭼــﻮ ﻋﻨﻘــﺎ ﻛــﺮد ﭘــﺮواز ﺟﻬـــﺎنِ ﺟﻴﻔـــﻪ ﭘـــﻴﺶ ﻛـــﺮﻛﺲ اﻧـــﺪاز‬
‫ﺑــﻪ دوﻧــﺎن ده ﻣــﺮ اﻳــﻦ دﻧﻴــﺎي ﻏــﺪار ﻛــﻪ ﺟــﺰ ﺳــﮓ را ﻧــﺸﺎﻳﺪ داد ﻣــﺮدار‬
‫ﻧــﺴﺐ ﭼــﻪ ﺑـﻮ‪‬د ﺗﻨﺎﺳــﺐ را ﻃﻠــﺐ ﻛــﻦ ﺑــﻪ ﺣــﻖ رو آور و ﺗــﺮكِ ﻧَــﺴ‪‬ﺐ ﻛــﻦ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪61‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﺑــﻪ ﺑﺤــﺮ ﻧﻴــﺴﺘﻲ ﻫﺮﻛــﻮ ﻓــﺮو ﺷــﺪ »ﻓـــﻼ اَﻧـــﺴﺎب‪ «‬ﻧﻘـــﺪ وﻗـــﺖ او ﺷـــﺪ‬
‫ﻫﺮ آن ﻧـﺴﺒﺖ ﻛـﻪ ﭘﻴـﺪا ﺷـﺪ ز ﺷـﻬﻮت ﻧــﺪارد ﺣﺎﺻــﻠﻲ ﺟــﺰ ﻛﺒــﺮ و ﻧﺨــﻮت‬
‫اﮔــــﺮ ﺷــــﻬﻮت ﻧﺒــــﻮدي در ﻣﻴﺎﻧــــﻪ ﻧــﺴﺐﻫــﺎ ﺟﻤﻠــﻪ ﻣــﻲﮔــﺸﺘﻲ ﻓــﺴﺎﻧﻪ‬
‫ﭼــﻮ ﺷــﻬﻮت در ﻣﻴﺎﻧــﻪ ﻛــﺎرﮔﺮ ﺷــﺪ ﻳﻜــﻲ ﻣــﺎدر ﺷــﺪ آن دﻳﮕــﺮ ﭘــﺪر ﺷــﺪ‬
‫ﻧﻤــﻲﮔــﻮﻳﻢ ﻛــﻪ ﻣــﺎدر ﻳــﺎ ﭘــﺪر ﻛﻴــﺴﺖ ﻛﻪ ﺑـﺎ اﻳـﺸﺎن ﺑـﻪ ﻋـﺰت ﺑﺎﻳـﺪت زﻳـﺴﺖ‬
‫ﻧﻬــــﺎده ﻧﺎﻗــــﺼﻲ را ﻧــــﺎم ﺧــــﻮاﻫﺮ ﺣــــﺴﻮدي را ﻟﻘــــﺐ ﻛــــﺮده ﺑــــﺮادر‬
‫ﻋـــﺪوي ﺧـــﻮﻳﺶ را ﻓﺮزﻧـــﺪ ﺧـــﻮاﻧﻲ ز ﺧـــﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧـــﻪ ﺧﻮﻳـــﺸﺎوﻧﺪ ﺧـــﻮاﻧﻲ‬
‫ﻣﺮا ﺑﺎري ﺑﮕـﻮ ﺗـﺎ ﺧـﺎل و ﻋـﻢ ﻛﻴـﺴﺖ وز اﻳﺸﺎن ﺣﺎﺻﻠﻲ ﺟﺰ درد و ﻏﻢ ﭼﻴـﺴﺖ‬
‫رﻓﻴﻘــﺎﻧﻲ ﻛــﻪ ﺑــﺎ ﺗــﻮ در ﻃﺮﻳــﻖاﻧــﺪ ﭘــﻲ ﻫ‪‬ــﺰل اي ﺑــﺮادر ﻫــﻢ رﻓﻴــﻖاﻧــﺪ‬
‫ﺑــﻪ ﻛــﻮي ﺟِــﺪ‪ ‬اﮔــﺮ ﻳــﻚدم ﻧــﺸﻴﻨﻲ از اﻳــﺸﺎن ﻣــﻦ ﭼــﻪ ﮔــﻮﻳﻢ ﺗــﺎ ﭼــﻪ ﺑﻴﻨــﻲ‬
‫ﻫﻤــﻪ اﻓــﺴﺎﻧﻪ و اﻓــﺴﻮن و ﺑﻨــﺪ اﺳــﺖ ﺑﻪ ﺟﺎنِ ﺧﻮاﺟﻪ ﻛﻪ اﻳﻨﻬـﺎ رﻳـﺸﺨﻨﺪ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣـﺮدي وارﻫـﺎن ﺧـﻮد را ﭼـﻮ ﻣـﺮدان وﻟـــﻴﻜﻦ ﺣــﻖِّ ﻛـــﺲ ﺿـــﺎﻳﻊ ﻣﮕـــﺮدان‬
‫ز ﺷــﺮع ار ﻳــﻚ دﻗﻴﻘــﻪ ﻣﺎﻧــﺪ ﻣ‪‬ﻬﻤ‪‬ــﻞ ﺷــﻮي در ﻫــﺮ دو ﻛــﻮن از دﻳــﻦ ﻣﻌﻄــﻞ‬
‫ﺣﻘــــﻮق ﺷــــﺮع را زﻧﻬــــﺎر ﻣﮕــــﺬار وﻟـــﻴﻜﻦ ﺧﻮﻳـــﺸﺘﻦ را ﻫـــﻢ ﻧﮕﻬـــﺪار‬
‫زر و زن ﻧﻴـــــﺴﺖ اﻻ ﻣﺎﻳـــ ـﺔ ﻏـــــﻢ ﺑــﻪ ﺟــﺎ ﺑﮕــﺬار ﭼــﻮن ﻋﻴــﺴﺎي ﻣــﺮﻳﻢ‬
‫ﺣﻨﻴﻔــﻲ ﺷــﻮ ز ﻫــﺮ ﻗﻴــﺪ و ﻣــﺬاﻫﺐ درآ در دﻳــ ـﺮِ دﻳــــﻦ ﻣﺎﻧﻨــــﺪ راﻫــــﺐ‬
‫ﺗــﻮ را ﺗــﺎ در ﻧﻈــﺮ اﻏﻴــﺎر و ﻏﻴــﺮ اﺳــﺖ اﮔــﺮ در ﻣــﺴﺠﺪي آن ﻋــﻴﻦ دﻳــﺮ اﺳــﺖ‬
‫ﭼــﻮ ﺑﺮﺧﻴــﺰد ز ﭘﻴــﺸﺖ ﻛِــﺴﻮ‪‬تِ ﻏﻴــﺮ ﺷــﻮد ﺑﻬــﺮِ ﺗــﻮ ﻣــﺴﺠﺪ ﺻــﻮرتِ دﻳــﺮ‬
‫ﻧﻤــﻲداﻧــﻢ ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﺣــﺎﻟﻲ ﻛــﻪ ﻫــﺴﺘﻲ ﺧــﻼف ﻧﻔــﺲِ ﻛــﺎﻓﺮ ﻛــﻦ ﻛــﻪ ر‪‬ﺳــﺘﻲ‬
‫ﺑـــﺖ و زﻧـــﺎر و ﺗﺮﺳـــﺎﻳﻲ و ﻧـــﺎﻗﻮس اﺷــﺎرت ﺷــﺪ ﻫﻤــﻪ ﺑــﺎ ﺗَــﺮكِ ﻧــﺎﻣﻮس‬
‫اﮔــﺮ ﺧــﻮاﻫﻲ ﻛــﻪ ﮔــﺮدي ﺑﻨــﺪة ﺧــﺎص ﻣﻬﻴــﺎ ﺷــﻮ ﺑــﺮاي ﺻــﺪق و اﺧــﻼص‬
‫ﺑـــﺮو ﺧـــﻮد را ز راه ﺧـــﻮﻳﺶ ﺑﺮﮔﻴـــﺮ ﺑــﻪ ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ درآ اﻳﻤــﺎن ز ﺳــﺮ ﮔﻴــﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺑـﺎﻃﻦ ﻧﻔـﺲِ ﻣـﺎ ﭼـﻮن ﻫـﺴﺖ ﻛـﺎﻓِﺮ ﻣــﺸﻮ راﺿــﻲ ﺑــﻪ اﻳــﻦ اﺳــﻼمِ ﻇــﺎﻫﺮ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬ ‫‪62‬‬

‫ز ﻧــﻮ ﻫــﺮ ﻟﺤﻈــﻪ اﻳﻤــﺎن ﺗــﺎزه ﮔــﺮدان ﻣــﺴﻠﻤﺎن ﺷــﻮ ﻣــﺴﻠﻤﺎن ﺷــﻮ ﻣــﺴﻠﻤﺎن‬
‫ﺑـــﺴﺎ اﻳﻤـــﺎن ﺑـ ـﻮ‪‬د ﻛـ ـﺰ ﻛﻔـ ـﺮْ زاﻳ‪‬ـ ـﺪ ﻧــﻪ ﻛﻔــﺮ اﺳــﺖ آن ﻛــﺰ او اﻳﻤــﺎن ﻓﺰاﻳــﺪ‬
‫رﻳـــﺎ و ﺳ‪‬ـــﻤﻌﻪ و ﻧـــﺎﻣﻮس ﺑﮕـــﺬار ﺑــــﻴﻔﻜﻦ ﺧﺮﻗــــﻪ و ﺑﺮﺑﻨــــﺪ زﻧــــﺎر‬
‫ﭼــﻮ ﭘﻴــﺮ ﻣــﺎ ﺷــﻮ اﻧــﺪر ﻛﻔــﺮْ ﻓــﺮدي اﮔـــﺮ ﻣـــﺮدي ﺑـــﺪه دل را ﺑـــﻪ ﻣـــﺮدي‬
‫ﺑــﻪ ﺗﺮﺳــﺎزاده ده دل را ﺑــﻪ ﻳــﻚ ﺑــﺎر ﻣﺠـــﺮد ﺷـــﻮد ز ﻫـــﺮ اﻗـــﺮار و اﻧﻜـــﺎر‬

‫ﺑــﺖ ﺗﺮﺳــﺎ ﺑﭽــﻪ ﻧــﻮري اﺳــﺖ ﺑــﺎﻫِﺮ ﻛـــــﻪ از روي ﺑﺘـــــﺎن دارد ﻣﻈـــــﺎﻫﺮ‬
‫ﻛﻨــــﺪ او ﺟﻤﻠــــﻪ دﻟﻬــــﺎ را وِﺷــــﺎﻗﻲ ﮔﻬـــﻲ ﮔـــﺮدد ﻣ‪‬ﻐَﻨّـــﻲ ﮔـــﺎه ﺳـــﺎﻗﻲ‬

‫زﻫﻲ ﻣﻄﺮب ﻛـﻪ از ﻳـﻚ ﻧﻐﻤـﺔ ﺧَـﻮش زﻧـــﺪ در ﺧـــﺮﻣﻦ ﺻـــﺪ زاﻫـــﺪ آﺗـــﺶ‬
‫زﻫـــﻲ ﺳـــﺎﻗﻲ ﻛـــﻪ او از ﻳـــﻚ ﭘﻴﺎﻟـــﻪ ﻛﻨــﺪ ﺑــﻲﺧــﻮد دو ﺻــﺪ ﻫﻔﺘــﺎد ﺳــﺎﻟﻪ‬
‫رود در ﺧﺎﻧﻘـــــﻪ ﻣـــــﺴﺖ ﺷـــــﺒﺎﻧﻪ ﻛﻨــــﺪ اﻓــــﺴﻮنِ ﺻــــﻮﻓﻲ را ﻓــــﺴﺎﻧﻪ‬
‫وﮔـــﺮ در ﻣـــﺴﺠﺪ آﻳـــﺪ در ﺳـــﺤﺮﮔﺎه ﺑﻨﮕــــﺬارد در او ﻳــــﻚ ﻣــــﺮد‪ ‬آﮔــــﺎه‬
‫رود در ﻣﺪرﺳــﻪ ﭼــﻮن ﻣــﺴﺖِ ﻣــﺴﺘﻮر ﻓﻘﻴـــﻪ از وي ﺷـــﻮد ﺑﻴﭽـــﺎره ﻣﺨﻤـــﻮر‬
‫ز ﻋـــﺸﻘﺶ زاﻫـــﺪان ﺑﻴﭽـــﺎره ﮔـــﺸﺘﻪ ز ﺧـــﺎن و ﻣـــﺎنِ ﺧـــﻮد آواره ﮔـــﺸﺘﻪ‬
‫ﻳﻜــﻲ ﻣــﺆﻣﻦ دﮔــﺮ را ﻛــﺎﻓﺮ او ﻛــﺮد ﻫﻤــﻪ ﻋــﺎﻟﻢ ﭘــﺮ از ﺷــﻮر و ﺷــﺮ او ﻛــﺮد‬
‫ﺧﺮاﺑـــﺎت از ﻟـــﺒﺶ ﻣﻌﻤـــﻮر ﮔـــﺸﺘﻪ ﻣـــﺴﺎﺟﺪ از رﺧـــﺶ ﭘﺮﻧـــﻮر ﮔـــﺸﺘﻪ‬
‫ﻫﻤـــﻪ ﻛـــﺎر ﻣـــﻦ از وي ﺷـــﺪ ﻣﻴـــﺴﺮ ﺑـــﺪو دﻳـــﺪم ﺧـــﻼص از ﻧﻔـــﺲ ﻛـــﺎﻓﺮ‬

‫دﻟﻢ از داﻧﺶ ﺧـﻮد ﺻـﺪ ﺣ‪‬ﺠ‪‬ـﺐ داﺷـﺖ ز ﻋ‪‬ﺠﺐ و ﻧِﺨﻮ‪‬ت و ﺗﻠﺒـﻴﺲ و ﭘﻨﺪاﺷـﺖ‬
‫درآﻣــــﺪ از د‪‬ر‪‬م آن ﻣــــﻪ ﺳــــﺤﺮﮔﺎه ﻣـــﺮا از ﺧـــﻮاب ﻏﻔﻠـــﺖ ﻛـــﺮد آﮔـــﺎه‬
‫ز روﻳــﺶ ﺧﻠــﻮت ﺟــﺎن ﮔــﺸﺖ روﺷــﻦ ﺑــﺪو دﻳــﺪم ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﺧــﻮد ﭼﻴــﺴﺘﻢ ﻣــﻦ‬
‫ﭼـــﻮ ﻛـــﺮدم در رخ ﺧـــﻮﺑﺶ ﻧﮕـــﺎﻫﻲ ﺑﺮآﻣـــــﺪ از ﻣﻴـــــﺎن ﺟـــــﺎﻧﻢ آﻫـــــﻲ‬
‫‪www.booknama.com‬‬

‫‪63‬‬ ‫ﮔﻠﺸﻦ راز‬

‫ﻣـــﺮا ﮔﻔﺘـــﺎ ﻛـــﻪ اي ﺷـــﻴﺎد ﺳـــﺎﻟﻮس ﺑﻪ ﺳﺮ ﺷﺪ ﻋﻤـﺮت اﻧـﺪر ﻧـﺎم و ﻧـﺎﻣﻮس‬

‫ﺑﺒﻴﻦ ﺗﺎ ﻋﻠـﻢ و زﻫـﺪ و ﻛﺒـﺮ و ﭘﻨﺪاﺷـﺖ ﺗـــﻮ را اي ﻧﺎرﺳـــﻴﺪه از ﻛـــﻪ واداﺷـــﺖ‬
‫ﻧﻈــﺮ ﻛــﺮدن ﺑــﻪ روﻳــﻢ ﻧــﻴﻢ ﺳــﺎﻋﺖ ﻫﻤـــﻲارزد ﻫـــﺰاران ﺳـــﺎﻟﻪ ﻃﺎﻋـــﺖ‬

‫ﻋﻠــــﻲاﻟﺠﻤﻠــــﻪ رخ آن ﻋــــﺎﻟﻢ آراي ﻣـــﺮا ﺑـــﺎ ﻣـــﻦ ﻧﻤـــﻮد آن دم ﺳـــﺮاﭘﺎي‬

‫ﺳـــﻴﻪ ﺷـــﺪ روي ﺟـــﺎﻧﻢ از ﺧﺠﺎﻟـــﺖ ز ﻓــــﻮت ﻋﻤــــﺮ و اﻳــــﺎم ﺑﻄﺎﻟــــﺖ‬
‫ﭼﻮ دﻳﺪ آن ﻣﺎه ﻛـﺰ روي ﭼـﻮ ﺧﻮرﺷـﻴﺪ ﺑﺮﻳـــﺪم ﻣـــﻦ ز ﺟـــﺎن ﺧـــﻮﻳﺶ اﻣﻴـــﺪ‬
‫ﻳﻜــﻲ ﭘﻴﻤﺎﻧــﻪ ﭘــﺮ ﻛــﺮد و ﺑــﻪ ﻣــﻦ داد ﻛـــﻪ از آب وي آﺗـــﺶ در ﻣـــﻦ اﻓﺘـــﺎد‬
‫ﻛﻨﻮن ﮔﻔﺖ از ﻣـﻲ ﺑـﻲرﻧـﮓ و ﺑـﻲﺑـﻮي ﻧﻘـــﻮشِ ﺗﺨﺘـ ـﺔ ﻫـــﺴﺘﻲ ﻓـــﺮو ﺷـــﻮي‬

‫ﭼـــﻮ آﺷـــﺎﻣﻴﺪم آن ﭘﻴﻤﺎﻧـــﻪ را ﭘـــﺎك در اﻓﺘـــﺎدم ز ﻣـــﺴﺘﻲ ﺑـــﺮ ﺳـــﺮ ﺧـــﺎك‬

‫ﻛﻨــﻮن ﻧــﻪ ﻧﻴــﺴﺘﻢ در ﺧــﻮد ﻧــﻪ ﻫــﺴﺘﻢ ﻧــﻪ ﻫــﺸﻴﺎرم ﻧــﻪ ﻣﺨﻤــﻮرم ﻧــﻪ ﻣــﺴﺘﻢ‬
‫ﮔﻬﻲ ﭼﻮن ﭼـﺸﻢ او دارم ﺳـﺮي ﺧـﻮش ﮔﻬــﻲ ﭼــﻮن زﻟــﻒ او ﺑﺎﺷــﻢ ﻣــﺸﻮش‬
‫ﮔﻬــﻲ از ﺧــﻮي ﺧــﻮد در ﮔِﻠﺨــﻨﻢ ﻣــﻦ ﮔﻬــــﻲ از روي او در ﮔﻠــــﺸﻨﻢ ﻣــــﻦ‬
www.booknama.com