Professional Documents
Culture Documents
Rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1
Rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1
Sự mong muốn lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học đọc, học viết. Biết đọc, biết viết
là cả một thế giới mở ra trước mắt các em.
I. PHẦN MỞ ĐẦU:
I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
I.1.1. Cơ sở lý luận:
Sự mong muốn lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học đọc, học viết. Biết đọc, biết
viết là cả một thế giới mở ra trước mắt các em.
Xuất phát từ quan điểm chung là dạy Tập đọc kết hợp dạy ngữ và rèn đọc cho các em học
tiếng mẹ đẻ. Hiện nay, ngành Giáo dục nói chung và bậc Tiểu học nói riêng, đã và đang tiến
hành phương pháp dạy học đối với tất cả các môn học trong đó có môn Tập đọc. Mặt khác, tập
đọc là một phân môn mang tính tổng hợp, bởi bên cạnh việc dạy học chúng ta còn trau dồi
kiến thức về Tiếng Việt, kiến thức về văn học, về đời sống, giáo dục tình cảm, thẩm mĩ cho
học sinh. Phân môn Tập đọc góp phần hình thành và phát triển kỹ năng đọc cho học sinh bằng
một trong bốn kỹ năng cơ bản mà học sinh Tiểu học cần phải nắm vững. Hiện nay, ở nhà
trường Tiểu học, việc rèn kỹ năng đọc đạt kết quả chưa cao. Tình trạng này do nhiều nguyên
nhân, song nguyên nhân lớn nhất là cách thức về phương pháp rèn đọc chưa được coi trọng.
Trên thực tế, nếu không có kỹ năng đọc thì học sinh không có điều kiện để học các môn học
khác, không thể tiếp thu tri thức của nhân loại. Vì vậy, việc dạy đọc cho học sinh có ý nghĩa to
lớn. Thông qua dạy đọc, giáo viên giúp học sinh đọc đúng, đọc hay và bồi dưỡng cho các em
cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Giáo viên phải đặc biệt coi trọng và chú ý đến việc dạy văn
kết hợp với dạy ngữ cho học sinh học tiếng mẹ đẻ một cách toàn diện. Dạy đọc đúng với dạy
đọc hay, dạy đọc “ngôn ngữ” với dạy đọc “văn học”. Đó chính là cơ sở dạy học cho học sinh
trưởng thành và phát triển cả về trí tuệ và tâm hồn, nhân cách và tri thức.
Với học sinh lớp 1, các em bước đầu biết đọc thì giáo viên cần hướng dẫn đọc đúng, đọc
nhanh, đọc lưu loát trôi chảy. Với học sinh lớp 3, giáo viên yêu cầu cao hơn nữa. Không chỉ
đọc đúng, đọc nhanh mà còn phải đọc diễn cảm, đọc phải thể hiện được nội dung tình cảm của
bài. Để từ đó các em có thể bộc lộ tình cảm của mình qua mỗi bài đọc một cách khác nhau.
Với chương trình thử nghiệm Tiếng Việt Tiểu học 2000, tôi đã và đang từng bước thực hiện
nhiệm vụ dạy tốt môn Tiếng Việt, trong đó có phân môn Tập đọc. Từ đó người giáo viên thấy
rõ và xác định được việc dạy học tập đọc cho học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp 1 nói
riêng là một việc làm hết sức cần thiết. Chúng ta phải làm thế nào để thông qua môn Tập đọc
giúp học sinh không những đạt được năng lực đọc mà phải hiểu nội dung của văn bản và các
thể loại từ văn xuôi đến thơ ca. Hiểu được ý đồ của tác giả và bút pháp nghệ thuật mà mỗi tác
giả đã thể hiện trong tác phẩm. Hay nói một cách khác, giáo viên phải tìm phương pháp tiếp
cận làm cho học sinh có cảm tình với bài đó, thúc đẩy học sinh biểu lộ tình cảm, thái độ tự
nhiên thông qua giọng đọc.
Trong thực tế hiện nay, để thực hiện được vấn đề này, người giáo viên phải thay đổi cách
truyền thụ để các em có thể nắm bắt được tri thức, thực hiện việc dạy theo hướng đổi mới.
Mặt khác, việc dạy đọc cho học sinh đã có từ lâu và cũng có nhiều tài liệu đề cập đến.
Tất cả đều khẳng định vai trò của việc dạy đọc - đọc hiểu - đọc diễn cảm cho học sinh. Vì vậy,
trong quá trình dạy phân môn Tập đọc, giáo viên cần quan tâm đến tất cả các yếu tố cấu
thành chất lượng phân môn Tập đọc và đặc biệt là việc dạy đọc cho học sinh phải được coi
trọng. Thông qua việc dạy đọc giúp các em hiểu văn bản, tiếp thu và chiếm lĩnh kiến thức. Biết
đọc diễn cảm là thể hiện được những cảm xúc, tình cảm theo từng nội dung.
I.1.2. Cơ sở thực tiễn:
Mặc dù lâu nay các thầy cô giáo đã và đang thực hiện viậc rèn đọc đúng, đọc diễn cảm
cho học sinh, nhất là đối với học sinh tiểu học, nhưng điều đó vẫn còn bị hạn chế.
Bản thân tôi là một giáo viên Tiểu học đã trực tiếp dạy lớp 1 với chương trình Tiểu học
2000, tôi thấy được quá trình dạy đọc đúng - đọc diễn cảm cho học sinh Tiểu học là rất quan
trọng. Đối với học sinh lớp 4-5, việc đọc diễn cảm và đọc đúng đã là vấn đề khó thì đối với học
sinh lớp 1 lại càng khó hơn nhiều. Bởi vì các em đều là học sinh mới bắt đầu đến trường, việc
làm quen với các con số và mặt chữ còn khó khăn thì việc đòi hỏi các em đọc đúng, đọc diền
cảm lại càng khó.Nhưng nếu được quan tâm rèn luyện thì các em dần dần sẽ tiếp thu được.
Thực tế khảo sát chất lượng của phân môn Tập đọc đầu năm của học sinh cho thấy, học sinh
phát âm sai rất nhiều, phổ biến là sai các phụ âm đầu, vần và dấu thanh. Học sinh thường
phát âm sai phụ âm đầu l/n, ch/tr, s/x và các thanh hỏi – ngã. Học sinh đọc bài chưa biết ngắt
nghỉ dấu chấm, dấu phẩy trong một bài văn, bài thơ. Các em chưa biết đọc diễn cảm, hạ giọng
hay kéo dài giọng… ở câu thơ, câu văn nào để người nghe cảm thấy cái hay của bài thơ hoặc
bài văn đó.
Về giáo viên, việc rèn cho học sinh kỹ năng đọc còn có một số hạn chế cần khắc
phục. Hơn nữa quy trình phân môn Tập đọc thử nghiệm Tiểu học 2000 còn mới mẻ nên
tôi phải vừa làm, vừa tìm tòi học hỏi để tự bồi dưỡng bản thân, trang bị cho mình một vũ
khí sắc bén để dạy học đạt kết quả cao. Là một giáo viên, tôi không thể không lo ngại
trước kết quả khảo sát phân môn Tập đọc của lớp 1A. Cụ thể đầu năm 2009 – 2010
tôi tiến hành khảo sát như sau:
Đọc ngọng Đọc sai p/âm Đọc sai dấu Đọc đúng Đọc diễn cảm
TSHS/27
TS % TS % TS % TS % TS %
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Khảo sát cả
0 0 2 7,5 0 0 25 92.5 0 0
năm
III. PHẦN KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ:
Ngôn ngữ là một công cụ giao tiếp đặc biệt. Con người cũng như các động vật khác
thường giao tiếp với nhau bằng tín hiệu. Trong đó có tín hiệu ngôn ngữ được thể hiện ở dạng
nói và viết.
Để mỗi tiết học mang lại hiệu quả cao, người giáo viên phải đầu tư thời gian một cách hợp
lý nhằm lựa chọn nội dung và phương pháp dạy học cho kỹ càng, phù hợp. Đồng thời người
giáo viên phải thực sự năng động, sáng tạo, luông trăn trở tìm tòi suy nghĩ, hình thức tổ chức
dạy học, ví dụ: có nhiều tiết dạy giáo án điện tử để gây hứng thú trong học tập cho học sinh;
sao cho mọi học sinh đều có niềm say mê, hứng thú trong học tập.
Trong quá trình dạy - học Tập đọc phải nắm vững đặc điểm tâm sinh lý của học sinh. học
sinh lớp 1, các em thích được động viên, khuyến khích, thích được chiều chuộng, gần gũi. Để
thực hiện mỗi tiết dạy, giáo viên cần hiểu thật rõ, nắm vững nội dung, yêu cầu của từng tiết,
toàn bài phải đọc giọng điệu chung như thế nào, tốc độ, cường độ, chỗ nào phải nhấn giọng,
hạ giọng, từ nào, câu nào học sinh hay đọc sai, đọc lẫn… để giờ dạy có hiệu quả.
Nắm chắc đặc trưng của phân môn Tập đọc 1, trong giờ học, tôi phân bố thời gian theo
trình tự giáo án nhưng chú trọng các yếu tố.
Đọc mẫu của giáo viên: Đọc mẫu nhằm giới thiệu, tạo hứng thú và tâm thế học tập.
Nếu giáo viên đọc mẫu cho học sinh tốt cũng đã dạy cho học sinh được rất nhiều. Đọc câu,
đoạn nhằm minh họa, hướng dẫn, gợi ý giúp học sinh tự tìm cách đọc.
Trong chương trình Tiếng Việt mới, phân môn Tập đọc có nhiệm vụ rõ ràng hơn, đó là rèn
luyện cho học sinh các kỹ năng đọc, nghe và nói. Đọc là quá trình tiếp nhận thông tin; do đó
các kỹ năng đọc, nghe và nói có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Sự tạo thành các kỹ năng này
giúp học sinh đạt kết quả cao trong giao tiếp. Sách giáo khoa Tiếng Việt mới thể hiện rõ quan
điểm giao tiếp qua việc lựa chọn hệ thống ngữ điệu cho dạy học.
Qua quá trình tìm hiểu công việc học tập của học sinh và công tác giảng dạy của giáo viên
đối với phân môn Tập đọc trong trường tiểu học, đồng thời thông qua chất lượng kiểm tra cuối
năm, tôi thấy lớp 1A có nhiều tiến bộ. Song kết quả đạt được chưa hẳn là cao, bởi sự tìm tòi
sáng tạo trong chuyên môn còn hạn chế. Vì vậy kết quả đạt được chưa được như mong muốn.
Dạy Tập đọc quả là một vấn đề không đơn giản chút nào, nên muốn có kết quả cao thì cả thầy
lẫn trò đều phải cố gắng, phải kiên trì trong quá trình rèn đọc. Muốn vậy giáo viên phải luôn
luôn cố gắng đọc đúng, đọc chuẩn, diễn cảm.
Ngoài ra còn phải nêu cao tinh thần trách nhiệm của người giáo viên, luôn cải tiến phương
pháp soạn giảng, sửa lỗi kịp thời cho từng học sinh.
Qua thực tế, tôi thấy mình cần cố gắng rèn luyện, học tập nghiên cứu tài liệu, sách báo,
học hỏi những đồng nghiệp giàu kinh nghiệm giảng dạy.
Tôi tự rút ra bài học cho mình: Muốn đạt được mục đích mà mình mong muốn thì bản thân
phải có niềm tin, niềm say mê thực sự, luôn kiên trì, nhẫn nại, rèn luyện không ngừng. Chính
niềm say mê ấy sẽ giúp ta có them sức mạnh to lớn, cuốn hút ta đi vào tìm tòi sáng tạo.
Do điều kiện khả năng có hạn, đề tài còn nhiều thiếu sót, có những vấn đề chưa thể đề
cập đến. Mặc dù bản thân tôi đẫ hết sức cố gắng; rất mong được sự giúp đỡ, góp ý,bổ xung
của đồng nghiệp, đặc biệt tổ chuyên môn Phòng giáo dục - đào tạo huyện Đông Triều đã giúp
đỡ tôi hoàn thành đề tài này.
An Sinh, ngày 15 tháng 5 năm 2010
Người viết
Nguyễn Thị Thậm
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO - PHỤ LỤC:
Trang
I. Phần mở đầu 1
I.1. Lý do chọn đề tài 1
I.2. Mục đích nghiên cứu 4
I.3. Thời gian, địa điểm 4
I.4. Đóng góp mới về mặt lý luận, về mặt thực tiễn 6
II. Phần nội dung 8
II.1. Chương I: Tổng quan 8
II.2. Chương II: Nội dung vấn đề nghiên cứu 8
II.2.1. Các thành tựu đã đạt được trong thời gian qua 8
II.2.2. Nghiên cứu chương trình sách giáo khoa 9
II.2.3. Những vấn đề thực tiễn 11
II.3.Chương III: Phương pháp nghiên cứu - kết quả nghiên cứu 24
II.3.1. Phương pháp trực quan 15
II.3.2. Phương pháp đàm thoại 17
II.3.3. Phương pháp luyện tập 18
II.3.4. Dạy thử nghiệm 20
II.3.5. Kết quả thực nghiệm 22
III. Phần kết luận - kiến nghị 23
V. NHẬN XÉT CỦA BGH NHÀ TRƯỜNG, PHÒNG GD&ĐT:
………………………………………………………………………………………………