Professional Documents
Culture Documents
Habe Bat Orekan
Habe Bat Orekan
"Indar baten momentua O puntu batekiko" honela definitzen da: r posizio-bektorearen eta F
indarraren arteko biderketa bektoriala:
M=r´F
M bektorearen ezaugarriak:
www.sc.ehu.es/sbweb/fisika/solido/din_rotacion/palanca/palanca.htm 1/5
1/3/2021 Habe bat orekan
Torlojuaren eta giltzaren adibideak momentuaren esangura fisikoa azaltzen du eta, gainera,
momentu-bektorearen modulua, norabidea eta noranzkoa argitzeko balio du, ikusi irudia:
Ezkerreko malgukiak habeari egiten dion indarra hau da: F1=k1x1, eta hemen x1 da
malgukiaren deformazioa (edo luzapena).
Eskumako malgukiak habeari egiten dion indarra hau da: F2=k2x2, eta hemen x2 da
malgukiaren deformazioa.
Habea orekan badago, habeak jasaten dituen indarren erresultantea nulua izan behar da, eta
bestalde, indar guztien momentua, masa zentroarekiko, ere nulua izan behar da. Habea justu
horizontalki kokatuta badago:
k1x1+ k2x2=mg
-k1x1·d1+ k2x2·d2=0
Ezkerreko malgukiaren goiko muturra lotu behar da, habea baino gorago, honako
distantzia honetan: l1=l01+x1
Eskumako malgukiaren goiko muturra lotu behar da, habea baino gorago, honako
distantzia honetan: l2=l02+x2
Adibidea:
www.sc.ehu.es/sbweb/fisika/solido/din_rotacion/palanca/palanca.htm 2/5
1/3/2021 Habe bat orekan
Habea eskegitzen bada honako puntuetan: d1=75 cm, d2=90 cm, orduan malgukien luzapenak
hauek dira:
Ezkerreko malgukiaren goiko muturra lotu behar da habea baino gorago honako
distantzia honetan: l1=50+10.7=60.7 cm
Eskumako malgukiaren goiko muturra lotu behar da habea baino gorago honako
distantzia honetan: l2=50+17.8=67.8 cm
Saiakuntza
Aukeran idatz daitezke:
Saguarekin zirkulu gorri txikiak mugi daitezke, malguki biak lotzeko habearen edozein
posiziotan: d1 eta d2 habearen masa-zentroarekiko.
Sakatu "Berria" botoia, eta saguarekin zirkulu gorri txikiak mugitu, malguki biak habean lotzeko.
www.sc.ehu.es/sbweb/fisika/solido/din_rotacion/palanca/palanca.htm 3/5
1/3/2021 Habe bat orekan
Habean eskegita, eta O ertzetik x distantziara, P pisua kokatzen bada, indar horren
momentua O puntuarekiko hau da: +P·x.
Gainera, habean lotuta baina O ertzetik y distantziara, soka bat kokatzen dugu,
bertikalarekiko θ angelua osatuz, ondoko irudiak erakusten duen bezala. Sokaren F
indarrak eragiten duen momentua O puntuarekiko: -F·y·cosθ.
-F·y·cosθ+P·x=0
Saiakuntza
Habe bat mutur batetik tinko eutsita dago, masa arbuiagarria du eta 50 cm-ko luzera. Habe
horrek, 5 cm-oro, alegia 0, 5, 10, ... 50 cm posizioetan, kako batzuk dauzka pisuak
eskegitzeko.
Pisu bat eskegitzen dugun bakoitzean, dinamometro batek sokaren tentsioa neurtzen du: F
. Indar horrek habea horizontal mantentzen du eta orekan, eta zenbakia Newton (N)-etan
adierazita dago.
Esaterako, lehenik, sokaren angelua aukera bedi θ=0, eta saiatu pisu bakar bat
eskegitzen, baina zenbait posizio ezberdinetan. Kasu bakoitzean idatz bedi
dinamometroaren neurketa.
Horretarako Berria botoia sakatu behar da, pisu bat hartu eta kako batean
eskegi. Dinamometroak ematen duen F neurketa behatu eta idatzi. Ondoren,
berriz ere Berria botoia sakatu, pisu bera hartu, baina beste kako ezberdin
batean eskegi. Eta horrela behin eta berriz errepikatu.
Ondoren, pisu ezberdinak froga daitezke eta posizio ezberdinak, edo ez.
Adibidea:
Sei pisuak hartu, banan banan, eta ondoko irudiak erakusten duen bezala eskegitzen dira.
Sokaren posizioa y=30cm eta θ=60º, norabide bertikalarekiko. Kalkula bedi zein indar
egin behar duen sokak, habea horizontal eta orekan mantentzeko.
www.sc.ehu.es/sbweb/fisika/solido/din_rotacion/palanca/palanca.htm 4/5
1/3/2021 Habe bat orekan
Indar hori Newtonetan adierazteko bidertu behar da bider 9.8 eta zatitu zati 1000
F=2.91 N
www.sc.ehu.es/sbweb/fisika/solido/din_rotacion/palanca/palanca.htm 5/5