Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!
«Ο σοσιαλισμός
«Η ζωή χωρίς
την πάλη για το ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ
σοσιαλισμό δεν
έχει νόημα»
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ
Περιοδική έκδοση του ΕΚΚ (τ-π), Ελληνικού Τμήματος της Ποσαδικής 4ης Διεθνούς
Δεκέμβριος 2020-Φεβρουάριος 2021, αρ. φύλλου 115, 1,5 € http://pcr-posadista.blogspot.gr/
200 χρόνια από την αστική
εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση
του 1821, αναγκαία και εφικτή
η Διαρκής και Σοσιαλιστική Επανάσταση,
ενάντια στη διαρκή καπιταλιστική-
ιμπεριαλιστική αντεπανάσταση και
αντιλαϊκό πόλεμο και την κυβέρνηση
της ΝΔ που τον αντιπροσωπεύει
Τα 200 χρόνια από την επανάσταση
του 1821 συμπίπτουν με τα 40 χρόνια
από την ίδρυση της αντιδραστικής και
ιμπεριαλιστικής ΕΟΚ και με το διαρκή
και συνεχιζόμενο ιμπεριαλιστικό πόλε-
μο και δικτατορία των μονοπωλίων, που
τώρα εφαρμόζεται και με «βιολογικά»
μέσα, covid19 κτλ. Συμπίπτουν επίσης
με μια κυβέρνηση της δεξιάς στην Ελ-
λάδα, που εφαρμόζει «βασιλικότερα του
βασιλιά» καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού
τον αντιλαϊκό και με όλα τα μέσα πόλε-
μο και δικτατορία του συστήματος, ακό-
μα και με τη μορφή του «αστυνομικού
κράτους», χωρίς βέβαια καμιά προοπτι-
κή να έχει σταθερό κοινωνικό στήριγμα
σ’ αυτό (ακόμα και στους αστυφύλακες)
κι αντίθετα με προοπτική το γρήγορα
ξεφούσκωμα (φουσκωμένη από τα καλά
πληρωμένα αστικά ΜΜΕ και δημοσκο-
πικές εταιρείες) και ανατροπή της. Αλλά
συμπίπτουν επίσης με τα 150 χρόνια της
Παρισινής Κομμούνας, που σαν πρώτη
προλεταριακή επανάσταση, έβαλε μια
από τις θεμελιώδεις βάσεις για την πα-
γκόσμια προλεταριακή και σοσιαλιστική
επανάσταση κι εξουσία και το σοσιαλι-
σμό, ανατρέποντας το τελευταίο εκμε-
ταλλευτικό και καταπιεστικό καθεστώς
της ατομικής ιδιοκτησίας, το βάρβαρο,
πολεμικό και φασιστικό καπιταλισμό-ι-
μπεριαλισμό και τα υπολείμματα όλων
των προηγούμενων καθεστώτων, τα
οποία αυτός στηρίζει και στηρίζεται. Και
είναι η Παρισινή Κομμούνα που απέδειξε
-με την έλλειψή του και την ήττα της- την
είναι μια
αναγκαιότητα
της οργάνωσης
της ζωής»
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ
τες ακόμα και ηγέτες και απλούς ανθρώ-
πους, ακόμα κι όταν πολλοί από αυτούς
δεν επιδίωκαν τίποτε άλλο παρά την πι-
στότερη εφαρμογή της αστικής επανά-
στασης στο προοδευτικό της σκέλος.
Πολύ περισσότερο όταν μετά τη Μεγά-
λη Ρώσικη Προλεταριακή Σοσιαλιστική
Επανάσταση, το θρίαμβό της (γιατί τώ-
ρα υπήρχε το Προλεταριακό Κόμμα, το
Μπολσεβίκικο), την εγκαθίδρυση του
πρώτου, Σοβιετικού, Εργατικού Κρά-
τους, τότε στην Ελλάδα, σε όλη την Ευ-
ρώπη και τον κόσμο αναπτύχθηκαν
και βάθυναν Σοσιαλιστικές Επαναστά-
σεις, εθνικοαπελευθερωτικές και αντιι-
μπεριαλιστικές επαναστάσεις και εθνι-
αναγκαιότητα του Προλεταριακού και κές-κρατικές κατακτήσεις, εργατικοί και
Κομμουνιστικού Κόμματος, του Κόμμα-λαϊκοί αγώνες και κατακτήσεις, με απο-
κορύφωμα στην Ελλάδα τη δημιουργία
τος του Επιστημονικού Σοσιαλισμού, για
του ΚΚΕ και τις δύο εθνικοαπελευθερω-
να οδηγήσει στην τελική νίκη την προλε-
ταριακή σοσιαλιστική επανάσταση. τικές και σοσιαλιστικές επαναστάσεις
‘Ήταν εθνικοαπελευθερωτική η επα-1944-49, με το Εθνικό Απελευθερωτικό
νάσταση του 1821, των ελλήνων ενάντια
στην Οθωμανική και κυρίαρχα φεου-
δαρχική τότε Αυτοκρατορία. Αλλά κα-
θώς ήταν αστική, σε μια καθυστερημέ-
νη και λεηλατημένη περιοχή και μάλιστα
• Ελλάδα από Χ. Ποσάδας 3
κάτω από την ηγεσία και την εξάρτηση
από φεουδαρχικά και μισοφεουδαρχι- • Βολιβία 6
κά (μοναρχία και εκκλησιαστικά «φέου-
δα» στην Ελλάδα, ανάμεσα στ’ άλλα) και • Βολιβία, από Χ. Ποσάδας 8
άμεσα και στη συνέχεια καπιταλιστικά
και ιμπεριαλιστικά καθεστώτα της Ευρώ- • Λατ. Αμερική, Βραζιλία 13
πης (από την αρχή καταχρέωσαν την Ελ-
λάδα, ανάμεσα στ’ άλλα), δεν μπόρεσε • Βραζιλία από Χ. Ποσάδας 18
αντικειμενικά και δεν θέλησε (με τις υπο-
ταγμένες ηγεσίες της) να είναι και πραγ- • Εκλογές ΗΠΑ 20
ματικά εθνικοαπελευθερωτική. Πολύ λί-
γα εφάρμοσε, μέχρι και σήμερα, από όσα • Γαλλία 21
απελευθερωτικά και προοδευτικά για τα
έθνη και τους λαούς τους είχε να προ- • Αγγλία 24
σφέρει στην ανθρωπότητα η αστικο-
δημοκρατική επανάσταση ενάντια στη • Για τα 150χρονα της
φεουδαρχία, τις αυτοκρατορίες και τις Παρισινής Κομμούνας
αποικίες της, στην Ευρώπη και στον κό-
σμο. Αντίθετα πολλά αντιδραστικά, οπι- κείμενο από Χ. Ποσάδας 26
σθοδρομικά κι εγκληματικά του καπι-
ταλιστικού συστήματος έχει εφαρμόσει • Για τα 200χρονα της
από τότε μέχρι και σήμερα, με δολοφο- γέννησης του Ένγκελς
νίες, εκτελέσεις, φυλακίσεις, δικτατορί-
ες, κατοχή και πολέμους κάθε μορφής, κείμενο από Β.Ι.Λένιν 28
ενάντια σε επαναστάσεις κι επαναστά-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 1
Μέτωπο (ΕΑΜ), τον Εθνικό Λαϊκό Απε-
λευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ), την Πολι-
τική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης
(ΠΕΕΑ), το Δημοκρατικό Στρατό και την
«Κυβέρνηση του Βουνού». Και η έλλει-
ψη αποφασισμένου μέχρι την τελική νί-
κη του σοσιαλισμού Κόμματος και η εμ-
φάνιση στο μεταξύ και η προδοσία της
ανά τον κόσμο γραφειοκρατίας στο επα-
ναστατικό και σοσιαλιστικό στρατόπε-
δο, ήταν αυτό που επέτρεψε μια από τις
βάσεις που χρησιμοποίησε ο καπιταλι-
σμός-ιμπεριαλισμός για την προαποφα-
σισμένη επιδρομή του ενάντια στη χώ-
ρα και το λαό της, όπως έκανε και σε όλη
την Ευρώπη και τον κόσμο.
Στους δύο αιώνες από τις εθνικοαπε-
λευθερωτικές επαναστάσεις στην Ελλά-
δα και τον κόσμο -ήδη από τότε με Διε-
θνιστική Αλληλεγγύη και Βοήθεια, όπως
στην Ελλάδα-, η προοδευτική και Διαρ-
κής συνέχειά τους, ήταν μόνο οι αγώνες,
οι επαναστάσεις και οι κατακτήσεις που
πήγαιναν ενάντια και ανέτρεπαν τη φε-
ουδαρχική, μισοφεουδαρχική, καπιταλι-
στική και ιμπεριαλιστική εξουσία και κα-
θεστώτα, στην κάθε εποχή τους. Κι όσο
υπήρχαν και υπάρχουν αυτά τα καθε-
στώτα και τα υπολείμματά τους κι επειδή
αυτά ακριβώς βρέθηκαν και βρίσκονται
στην τελική φάση της ύπαρξής τους, της
κρίσης και της αποσύνθεσής τους, κα-
τέφευγαν και καταφεύγουν συνεχώς σε
διαρκείς αντεπαναστάσεις, σε όλες τις
μορφές της, ενάντια στη Διαρκή Επανά-
σταση όλων των λαών και των καταπιε-
σμένων εθνών.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι όλα τα
επαναστατικά κινήματα στον κόσμο και
στην Ελλάδα ονομάστηκαν και ονομά-
ζονται «Απελευθερωτικά», που σημαίνει
για την απελευθέρωση από την καταπίε-
ση και την εκμετάλλευση των καθεστώ-
των της ατομικής ιδιοκτησίας, σε όλες
τις εποχές, περιόδους και φάσεις τους,
άλλωστε διαπλεκόμενες, ακόμα και σή-
μερα. Διαπλεκόμενες για να στηρίζει το
ένα το άλλο, κύρια με τις πολιτικο-κοι-
νωνικές καταπιεστικές και εκμεταλλευ-
τικές μορφές τους, ακόμα και δουλοκτη-
τικές, αδιαφορώντας εν πολλοίς για τα
συγκρουόμενα οικονομικά συμφέροντά
τους, σαν ιδιοκτήτριες τάξεις, υποταγμέ-
να όμως όλα με τη σειρά τους και καθο-
δηγούμενα από το κυρίαρχο οικονομικό
καθεστώς, που τώρα είναι ο καπιταλι-
σμός-ιμπεριαλισμός.
Οι επαναστάσεις για την Εθνική Απε-
λευθέρωση ήταν πάντα συνδυασμένες
αντικειμενικά και στη συνέχεια και υπο-
κειμενικά (με τις ηγεσίες τους) με την
Κοινωνική Απελευθέρωση. Γιατί σ’ αυ-
τές, όπως και στην Ελλάδα, συμμετεί-
χαν όλες οι καταπιεζόμενες και εκμεταλ-
λευόμενες κοινωνικές τάξεις, για τη δική
τους απελευθέρωση από κάθε καταπί-
εση κι εκμετάλλευση κι όχι μόνο οι ιδι-
οκτήτριες τάξεις, που ανέτρεπαν η μια
την άλλη, αλλά όλες μαζί καταπίεζαν κι
εκμεταλλεύονταν τις υπόλοιπες (μη ιδι-
2 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
οκτήτριες, ακόμα και μικροϊδιοκτήτριες
και «μη προνομιούχες») κοινωνικές τά-
ξεις. Το ιστορικό οικονομικό, κοινωνικό,
πολιτικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι και
ζητούμενο ήταν και είναι ποια τάξη κα-
θοδηγούσε και καθοδηγεί -αντικειμενι-
κά και σαν ηγεσία- αυτές τις επαναστά-
σεις. Όταν ήταν και είναι μια ιδιοκτήτρια
τάξη, προκειμένου να μη κινδυνεύσουν
από την αρχή και στη συνέχεια τα συμ-
φέροντά της που απέρρεαν από αυτή τη
σχέση της με την οικονομία, προτιμού-
σε πάντα την οπισθοδρόμηση, την αντί-
δραση και την αντεπανάσταση, ακόμα
και την ίδια την ήττα της από το προη-
γούμενο καθεστώς, που με κάθε τρό-
πο θα την στήριζε απέναντι στον κοινό
εχθρό, τις λαϊκές τάξεις, παρά να παρα-
δεχτεί μια ανατροπή της από αυτές τις
συμμετέχουσες λαϊκές τάξεις.
Δεν «ξεκινάμε από την αρχή» κατά συ-
νέπεια και το ερώτημα και η διαμάχη
αν ήταν αστική ή λαϊκή εθνικοαπελευ-
θερωτική η επανάσταση του 1821 είναι
τυπολατρικό και σχολαστικιστικό, όταν
δεν έχει ταξική βάση, ανάλυση, απά-
ντηση και προοπτική. Πολύ χειρότερα
όταν αυτή η διαμάχη -στους κόλπους
της αριστεράς- είναι βάση για το αν η
επικείμενη επανάσταση είναι άμεσα σο-
σιαλιστική, ή πρέπει να περάσει από το
αστικό «στάδιο».
Αυτό το «στάδιο» το ξεπέρασαν ήδη
κι από την αρχή τους όλες οι Σοσιαλιστι-
κές Επαναστάσεις του 20ού αιώνα, αρ-
χίζοντας από τη θεωρία και την πράξη,
την εφαρμογή της Διαρκούς Επανάστα-
σης των Τρότσκι-Λένιν και του Μπολσε-
βίκικου Κόμματος στη Ρώσικη Σοσιαλι-
στική Επανάσταση. Κι όχι γιατί αυτό το
επινόησαν οι Μπολσεβίκοι, αλλά αντι-
κειμενικά αυτό το «στάδιο» το είχε κα-
ταργήσει ήδη ο καπιταλισμός, όταν στη
πολύ πριν από αυτούς έναρξη της φάσης
του «ιμπεριαλισμού, ανώτατης φάσης
του καπιταλισμού» (Λένιν), όσο και τε-
λικής, ακροτελεύτιας φάσης του, αυτής
της ολοκληρωτικής κρίσης και αποσύν-
θεσής του, όχι μόνο δεν επέτρεπε κα-
μιά αστικοδημοκρατική μεταρρύθμιση,
επανάσταση και «στάδιο», αλλά επέβα-
λε, όπου μπορούσε -στον ταξικό συσχε-
τισμό- την αντιδημοκρατική και αντιλα-
ϊκή βαρβαρότητα, το φασισμό και τον
πόλεμο (σε όλες τις μορφές τους, ακόμα
και προκαπιταλιστικές) ενάντια στους
λαούς και τα καταπιεζόμενα έθνη. Αντί-
θετα, για να μπορέσει μια χώρα κι ένας
λαός να προχωρήσει σε δημοκρατικές
και προοδευτικές οικονομικές, κοινωνι-
κές, πολιτικές και πολιτιστικές κατακτή-
σεις -ή κάθε φορά και περισσότερο για
ν’ ανακτήσει τέτοιες κατακτήσεις που
ο καπιταλισμός-ιμπεριαλισμός έπαιρνε
στο μεταξύ πίσω-, το έκανε με αντικαπι-
ταλιστικά, αντιιμπεριαλιστικά και σοσι-
αλιστικά μέτρα και πορεία. Κι όταν αυ-
τή η πορεία έμενε στα κυρίαρχα πλαίσια
του καπιταλιστικού συστήματος, όχι μό-
νο στη χώρα αλλά και στον κόσμο, αυτό
το σύστημα έπαιρνε πίσω τις κατακτή-
σεις, με βαρβαρότητα, πόλεμο και φασι-
σμό κάθε μορφής. Και στην καθημερινή
ταξική πραγματικότητα είναι η εργατι-
κή και λαϊκή ταξική πάλη (ακόμα και χω-
ρίς συνειδητή, μαρξιστική ηγεσία) αυτή
που σε τελευταία ανάλυση υπερασπίζει
ακόμα και τις αστικοδημοκρατικές κατα-
κτήσεις! Αυτό το προτσές δεν το επινόη-
σαν οι Τρότσκι-Λένιν-Μπολσεβίκοι αλλά
σίγουρα το είδαν αντικειμενικά, το ανέ-
λυσαν συνειδητά, θεωρητικά, με βάση
την πάλη των τάξεων και τον μαρξισμό,
το διαλεκτικό και ιστορικό υλισμό και τα
διδάγματα της Παρισινής Κομμούνας και
το εφάρμοσαν αντικαπιταλιστικά και σο-
σιαλιστικά στην πράξη και με συνέπεια
μέχρι τη νίκη.
Αιώνες πια από την κυριαρχία των κα-
πιταλιστικών-ιμπεριαλιστικών σχέσεων
παραγωγής και διανομής, απέναντι σε
όλα τα προηγούμενα καθεστώτα ατο-
μικής ιδιοκτησίας, οι επαναστάσεις για
τη Διαρκή, Συνεπή και Σταθερή Πρόο-
δο και Ειρήνη δεν μπορεί να είναι άλλες
από τις Διαρκείς Σοσιαλιστικές. Διαρκείς,
για να πετύχουν άμεσα και γρήγορα ακό-
μα και τα προοδευτικά αστικοδημοκρα-
τικά καθήκοντα, που δεν εφαρμόστηκαν
πουθενά από την αστική τάξη με συνέ-
πεια, διάρκεια και σταθερότητα, πολύ
περισσότερο στην Ελλάδα. Καθήκοντα
που μόνο το προλεταριάτο, η επανάστα-
σή του και μόνο στο δρόμο προς το Ερ-
γατικό Κράτος και το σοσιαλισμό, μπο-
ρεί να εφαρμόσει, πάντα για μια πολύ
μικρή περίοδο. Γιατί στη σημαία του το
προλεταριάτο έχει: η ανθρώπινη κοινω-
νία να περάσει στην αταξική κοινωνία,
το σοσιαλισμό-κομμουνισμό, που δεν
θα έχει καμιά ανάγκη από κρατική εξου-
σία (αστική ή προλεταριακή) και «κρά-
τος», «δημοκρατία» ανάμεσα σε τάξεις
(που ποτέ δεν υπήρξε -ή η μια ή η άλλη
κυριαρχούσε-), γενικά δεν θα έχει καμιά
άλλη ανάγκη (αφού θα έχει προχωρήσει
στην εφαρμογή του κανόνα «στον καθέ-
να σύμφωνα με τις ανάγκες του») παρά
μόνο την ελευθερία. «Θα περάσει από το
βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της
ελευθερίας» (Μαρξ).
Είναι η ταξική, αντικαπιταλιστική-αντι-
ιμπεριαλιστική και σοσιαλιστική πάλη κι
επανάσταση που μπορεί να γιορτάσει
(έξω οι μονάρχες και οι αντιπρόσωποι
του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού από το
γιορτασμό της επετείου του 1821!) και να
συνεχίσει ό,τι προοδευτικό και λαϊκό εί-
χε να προσφέρει η εθνικοαπελευθερω-
τική επανάσταση του 1821 στην Ελλάδα
και οι παρόμοιες επαναστάσεις σε όλο
τον κόσμο. Αλλά ακόμα και τα πιο προ-
χωρημένα αντικαπιταλιστικά-αντιιμπε-
ριαλιστικά κινήματα, αγώνες κι επανα-
στάσεις, Κομμουνιστικά, Σοσιαλιστικά,
Επαναστατικά Εθνικιστικά Κόμματα και
κινήματα, που πρόσφεραν και προσφέ-
ρουν πολλά στην πρόοδο και την ειρή-
νη της κάθε χώρας, κάνοντας πράγμα-
τα που δεν ευνοούν και αντιτίθενται στη
σημερινή πολιτική του υπάρχοντος συ-
στήματος, στην πολιτική συγκέντρωσης
και συγκεντροποίησης, κερδοσκοπίας,
τοκογλυφίας, αποσύνθεσης και διαφθο-
ράς, πολέμου και φασισμού του καπιτα-
λισμού-ιμπεριαλισμού, όταν έμειναν στα
μισά του δρόμου και στο αστικό «στά-
διο», το σύστημα αυτό κι αυτό το σημε-
ρινό «στάδιό» του που περιγράφουμε, τα
γύρισε όλα πίσω, με το χειρότερο τρόπο
και σε μεγαλύτερο βάθος. Αλλά ταυτό-
χρονα είναι επειδή υπάρχει αυτή η αντι-
κειμενική και συνειδητή (όταν υπάρχει
τέτοια ηγεσία) Διαρκής Ταξική Πάλη κι
Επανάσταση στον κόσμο, που κάνει να
επιβιώνει και να προοδεύει σε πολλούς
τομείς, χώρες και περιοχές, συμμαχίες,
κτλ, η ανθρωπότητα και οι κατακτήσεις
της. Αλλιώς ο καπιταλισμός-ιμπεριαλι-
σμός θα είχε μετατρέψει το διαρκή αντε-
παναστατικό πόλεμο και φασισμό (χωρίς
καμιά κοινωνική βάση πλέον) ενάντια
στους λαούς σε Παγκόσμιο Πόλεμο και
μάλιστα τώρα Πυρηνικό. Όπως άλλωστε
έχει κάνει ήδη δύο φορές με τους Πα-
γκόσμιους Πολέμους και τώρα τον προ-
ετοιμάζει καθημερινά. Ανεξάρτητα από
το ότι μέσα στην κρίση αποσύνθεσής
του κι απέναντι σε μια παγκόσμια Ταξι-
κή Πάλη και Δυαδική Εξουσία, «δεν μπο-
ρεί να τον κάνει όταν, όπου και όπως θέ-
λει» (Χ. Ποσάδας). Και οι μεγαλύτερες
κατακτήσεις της ανθρωπότητας σ’ αυ-
τή την παγκόσμια Ταξική Πάλη κι Εξου-
σία Δυαδική, ήταν αυτές που έγιναν με
τις πιο πλήρεις Σοσιαλιστικές Επαναστά-
σεις στη Ρωσία, την Κίνα, την Κούβα, τη
Βόρεια Κορέα, το Βιετνάμ, με την καθο-
δήγηση Κομμουνιστικών Κομμάτων. Κα-
τακτήσεις που παραμένουν και σήμερα
(στη Ρωσική Ομοσπονδία κύρια στις σο-
βιετικές Ένοπλες Δυνάμεις), ανεξάρτητα
από τα πισωγυρίσματα και την ανοιχτή
προδοσία κύρια της γραφειοκρατίας της
ΕΣΣΔ. Στο σύνολό τους και σε συμμαχίες
μεταξύ τους, αυτές οι χώρες είναι τα κέ-
ντρα στήριξης της παγκόσμιας Ταξικής
Αντικαπιταλιστικής-Αντιιμπεριαλιστικής
και Σοσιαλιστικής Πάλης και Δυαδικής
Εξουσίας. Κι είναι γι’ αυτό που ενάντια σ’
αυτά τα κέντρα στρέφονται ανοιχτά και
δια-κηρυγμένα ήδη, τα κέντρα του πα-
γκόσμιου ιμπεριαλισμού, ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ.
Η Ελλάδα μπορεί να απελευθερωθεί
πραγματικά εθνικά και κοινωνικά και να
προοδεύσει, επιτέλους, μετά από 200
χρόνια διαρκούς επανάστασης κι αντε-
πανάστασης, με τη Διαρκή Σοσιαλιστι-
κή Επανάσταση, αρχίζοντας από την
άμεση εφαρμογή της «Εθνικής Ανεξαρ-
τησίας-Λαϊκής Κυριαρχίας», αρχίζοντας
με τη σειρά της από την άμεση διαγρα-
φή του χρέους, που είναι ο σημερινός
-κι όχι ο μοναδικός- «στρατός κατοχής»
και για την Ομοσπονδία των Βαλκανικών
χωρών και όλης της περιοχής (ανάμεσά
τους της Τουρκίας), την οποία Ομοσπον-
δία η φεουδαρχία και στη συνέχεια ο κα-
πιταλισμός-ιμπεριαλισμός την εμπόδι-
σαν, την κατέστρεψαν, τη βομβάρδισαν
και τη δολοφόνησαν και μόνο με το σο-
σιαλισμό μπορεί να επιτευχθεί. Το να «δι-
αιρεί και να βασιλεύει» ο καπιταλισμός-ι-
μπεριαλισμός, πρέπει ν’ ανατραπεί και
να μετασχηματιστεί στο «να βασιλεύει ο
σοσιαλισμός και να διαιρεί τον καπιταλι-
σμό-ιμπεριαλισμό μέχρι να τον εξαφανί-
σει». Κι αυτό αποδείχνεται ότι πρέπει να
στηριχτεί και να στηρίξει την Παγκόσμια
Ταξική Επαναστατική και Σοσιαλιστική
Πάλη και Κατακτήσεις και τα κέντρα που
τις στηρίζουν.
Εμείς συμφωνούμε στις γενικές τους
γραμμές με τις τωρινές αναλύσεις και τα
συμπεράσματα (που στηρίζονται πολύ
στον μαρξιστή ιστορικό Γ. Κορδάτο και
πολύ διαφορετικά από τα προηγούμενα,
που δικαιολογούσαν τη σταλινική θε-
ωρία των «σταδίων» -βλέπε Γιάννης Ζέ-
βγος εναντίον Γιάνη Κορδάτου-) του ΚΚΕ
και των στελεχών του, όπως τη Διακή-
ρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 200 χρόνια
του 1821, του Τηλέμαχου Λουγκή, 2007
κι Μάκη Μαΐλη, 2021, πάνω στη φύση
της επανάστασης του 1821 και την άμε-
ση προοπτική και ανάγκη της Διαρκούς
Σοσιαλιστικής Επανάστασης που περι-
λαμβάνουν και παραπομπές και γνώσεις
που εμείς δεν έχουμε και δεν μπορούμε
να υποκαταστήσουμε.

απαιτεί n πρόoδos, έτσι όπωs κάπoτε

Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΟΡΕΙ Ν’ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ ΜΟΝΟ απαίτnσε τnv αστική δnμoκρατία. Αυτή
ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ τn φoρά, n μoρφή πoυ παίρvει n αvάγκn
για τnv πρόoδo για vα μπoρέσει v’ αvα-
Χ. Ποσάδας 18-1-1978 πτυxθεί τo oικovoμικό πρoτσέs και κα-
τά συvέπεια για vα σταθερoπoιnθoύv oι
Παρουσίαση: Εγκαινιάζουμε σ’ αυτό το φύλλο της Κομμουνιστικής Ενότητας τη δη- δρόμoι τns αvάπτυξns τωv xωρώv όλoυ
μοσίευση κειμένων του Χ. Ποσάδας (αρχίζοντας από την Ελλάδα, που έχουν γραφτεί τoυ κόσμoυ, είvαι o oικovoμικόs σxεδια-
στο παρελθόν, αλλά που διατηρούν την πλήρη ισχύ τους και σήμερα στη στρατηγι- σμόs, n γεvίκευση τωv εμπειριώv και n
κή, το πρόγραμμα και την πολιτική και στο μεγαλύτερο μέρος και στην τακτική (στην υπεράσπισn τns πρoόδoυ τns ιστoρίαs.
ακροτελεύτια και «θανάσιμη» φάση του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού) και που θα Αυτή είvαι n βάσn τoυ πρoλεταριακoύ
αναφέρονται στα δικά μας κείμενα στα διάφορα προτσές στις χώρες και στον κόσμο. διεθvισμoύ. Στn γέvvnσή τoυ ήταv n
Θα είναι αυτό μια βάση κριτικής από τη μεριά της κομμουνιστικής, σοσιαλιστικής, αρι- άμεσn αλλnλεγγύn τoυ εργατικoύ κιvή-
στερής, επαναστατικής πρωτοπορίας σε μας, κατά πόσο εφαρμόζουμε αυτά τα διδάγ- ματos και στn συvέxεια αvαπτύxθnκε σε
ματα του Χ. Ποσάδας, συνεχιστή των Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν και Τρότσκι κι ένας οδηγός πρoγραμματικά σnμεία, πoυ αφoρoύ-
για όλους για την εφαρμογή του μαρξισμού-λενινισμού σήμερα. Είναι πιστεύουμε ο σαv τnv υπoστήριξn τns επέκτασns, τns
καλύτερος φόρος τιμής στο δάσκαλο, 40 χρόνια από το θάνατό του. αvάπτυξns και τns αvτικειμεvικήs πρoό-
δoυ τns ιστoρίαs πρos τov κoμμoυvι-
Τo παγκόσμιo πρoτσέs τns επαvάστα- ζnτάει και με τov τρόπo πoυ τα συζnτά- σμό.
σns επεκτείνεται και αvυψώvεται. Ιδι- ει, είvαι γιατί αισθάvεται ήδn σίγoυρo Ο κoμμoυvισμόs είvαι μια αvαγκαιό-
αίτερα αvυψώvεται, αλλά ταυτόxρovα για τov τελικό τoυ σκoπό και για τo θρί- τnτα τns ιστoρίαs κι όxι τoυ Καρλ Μαρξ
επεκτείvεται πoλύ, κύρια σε vέεs xώ- αμβό τoυ πάvω στov καπιταλισμό και ή τωv εργατώv. Ο Καρλ Μαρξ εξnγεί ότι
ρεs. Αvυψώvεται επίσns n πoλιτική και μάλιστα σε πoλύ σύvτoμo xρovικό διά- oι εργάτεs είvαι n ιστoρική δύvαμn πoυ
πρoγραμματική συζήτnσn. Υπάρxει στnμα. Κι επίσns γιατί δεv υπάρxει xώ- αvτιπρoσωπεύει αυτή τnv αvαγκαιό-
μια αvαγκαιότnτα, κάθε φoρά και πιo ρos για καvέvαv ιστoρικό συμβιβασμό, τnτα, γιατί xωρίs τov κoμμoυvισμό n
επιβλnτική, για θεωρnτικέs και πoλι- για καvέvα πλoυραλισμό ή ευρωκoμ- εργατική τάξn δεv υπάρxει oύτε έxει
τικέs συζnτήσειs και συμπεράσματα. μoυvισμό, εvάvτια στn δικτατoρία τoυ καvέvα μέλλov και θάταv έvα μnδεvι-
Στo παγκόσμιo κoμμoυvιστικό κίvnμα πρoλεταριάτoυ ή τo διεθvισμό. Ο διε- κό όσo αφoρά τov ιστoρικό τns ρόλo. Η
o καvόvαs αυτήs τns φάσns και πoυ θα θvισμόs και n δικτατoρία τoυ πρoλε- εργατική τάξn για vα υπάρξει oφείλει vα
είvαι κάθε φoρά και πιo συvεπήs και ταριάτoυ είvαι συvέπειεs αvαγκαίεs μετατρέψει τoυs αγώvεs τns και v’ αvα-
συvεxήs, είvαι n θεωρnτική και πoλιτική για τnv πρόoδo τns ιστoρίαs. Όπωs και πτύξει τnv πάλn τns πρos τov κoμμoυvι-
συζήτnσn. τo Εργατικό Κράτos, n δικτατoρία τoυ σμό, στ’ όvoμα όλns τns αvθρωπότnταs
Όταv τo παγκόσμιo κoμμoυvιστικό κί- πρoλεταριάτoυ και o διεθvισμόs είvαι κι όxι τoυ εαυτoύ τns. Είvαι έvα όργαvo
vnμα συζnτάει τα πρoβλήματα πoυ σn- μoρφέs αvαγκαίεs για τnv πρόoδo. Τιs τns ιστoρίαs.

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 3
 Αλλά για vα μπoρέσει vα εκπλnρώσει
αυτό τo ρόλo είvαι αvαγκαίo vα διαθέτει
τα μέσα, δnλαδή τιs συvθήκεs, τo Κόμ-
μα, τn διαvonτική πρoετoιμασία, τn δι-
αvonτική ζωή και τo Κόμμα πoυ vα ζει,
vα συζnτάει, vα μαθαίvει v’ αvταλλάσσει
γvώμεs, έvα Κόμμα ζωvταvό, ψυxωμέvo
από τo πάθos vα συζnτάει ιδέεs, εμπει-
ρίεs και v’ αvαπτύσσει τιs πoιότnτεs τns
αvθρώπιvns ικαvότnταs και τns εξυπvά-
δαs πoυ έxει τo πρoλεταριάτo. Και n κύ-
ρια βάσn τns εξυπvάδαs πoυ έxει τo
πρoλεταριάτo είvαι n αvτικειμεvικότnτά
τoυ. Από τov ίδιo τoυ τo ρόλo μέσα στnv
ιστoρία oφείλει vα είvαι αvτικειμεvικό,
γιατί διαφoρετικά δε θα ήταv τίπoτα
όπωs λέει ακριβώs o Μαρξ.
Και δεv μπoρoύμε vα συζnτάμε για
τo ρόλo τoυ πρoλεταριάτoυ xωρίs
τn σoσιαλιστική δnμoκρατία, xωρίs
τn δnμoκρατική ζωή μέσα στoυs oρ-
γαvισμoύs τoυ πρoλεταριάτoυ, μέσα
από τnv oπoία αυτό μπoρεί v’ αvαπτύ-
ξει τnv κρίσn τoυ και xωρίs τnv oπoία
υπάρxoυv απλώs φόρμoυλεs καθoδn-
γnτικέs και συμπεράσματα τoυ μnxαvι-
σμoύ κι όxι συμπεράσματα επιστnμovι-
κήs σκέψns, τoυ oργάvoυ πoυ είvαι τo
Κόμμα. Και μικρέs xώρεs όπωs είvαι n
Ελλάδα όπoυ δεv υπάρxoυv ιστoρικέs
βάσειs για σnμαvτικέs εμπειρίεs, αλ-
λά είvαι αυτή πoυ δέxεται τιs σnμαvτι-
κέs εμπειρίεs από τov υπόλoιπo κόσμo
και n ίδια μπoρεί vα συμβάλει με μικρέs
εμπειρίεs, με μικρή σε αριθμό κoιvωvι-
κή επέμβασn, μπoρεί vα επέμβει με ιδέ-
εs κι εμπειρίεs πoυ απoδείxvoυv τn γεvι-
κή ισxύ τωv αρxώv τoυ μαρξισμoύ, τns
ταξικήs πάλns, τns αvτικαπιταλιστι-
κήs πάλns, τns συvτριβήs τoυ κρατικoύ
μnxαvισμoύ. Μπoρεί vα γίvει μεγάλn
πρόoδos εκλoγικά, πoλιτικά, κoιvωvι-
κά, με τo εργατικό κίvnμα, με απεργίεs
και με αγώvεs., μπoρεί αυτό vα φτάσει
ωs τn μεγαλύτερn πρόoδo ακόμα και
μέσα από τnv κατάλnψn τns πρoεδρίαs
τns xώραs v’ αρxίσει v’ αvαπτύσσει έvα
πρόγραμμα κoιvωvικώv μετασxnματι-
σμώv ή βελτιώσεωv μέσα στα πλαίσια
τoυ αστικoύ διoικnτικoύ μnxαvισμoύ,
αλλά αυτό πρέπει vα είvαι για vα στnρί-
ξει και vα διευκoλύvει τn συvτριβή τoυ
αστικoύ μnxαvισμoύ.
Γι’ αυτό είvαι αvαγκαίo n εργατική τά-
ξn vα επεμβαίvει και vα γvωρίζει ότι
πρόκειται γι’ αυτό. Κατά συvέπεια vα συ-
ζnτάει, vα ζει, vα έxει τo πάθos vα ζει όλα
αυτά τα πρoβλήματα, είτε μέσα στo συv-
δικάτo, είτε μέσα στo Κόμμα, είτε στo
σπίτι. Δnλαδή vα ζει με τnv επιστnμovι-
κή έγvoια γύρω απ’ αυτό τo ρόλo, vα
έxει πλήρn αvτίλnψn αυτoύ τoυ ρόλoυ
κι όxι απλά σαv εργατική τάξn, αλλά vα
έxει τn διαvonτική αvτίλnψn αυτoύ τoυ
ρόλoυ. Τo Κόμμα πρέπει v’ αvαπτύξει
αυτή τnv αvτίλnψn, αυτή τnv εμπειρία
και τn ζωvταvή απόδειξn γι’ αυτή τnv
αvαγκαιότnτα τoυ διαvonτικoύ ρόλoυ
4 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
τoυ πρoλεταριάτoυ. Διαvonτικόs ρόλos
σnμαίvει αvτικαπιταλιστικό πρόγραμ-
μα, nγεσία πoυ vα πρoγραμματίζει τnv
oικovoμία σύμφωvα και με τιs συvθήκεs
πoυ κλnρovoμεί, για παράδειγμα στnv
Ελλάδα, από τov καπιταλισμό, ώστε vα
μελετάει τιs συvθήκεs αvάπτυξns τns oι-
κovoμίαs, για vα μπoρεί στn συvέxεια v’
αvαπτύσσει στo μέγιστo τnv ισότnτα,
τα ίσα δικαιώματα, αλλά και τn διαvoμή
σύμφωvα με τn μεγαλύτερn αvάγκn κι
όxι τn μεγαλύτερn ικανότnτα πoυ έxει o
καθέvαs. Είvαι πρoβλήματα πoυ σήμερα
δεv συζητιούνται έτσι.
Αv και τα Κόμματα μιλoύv στ’ όvoμα
τoυ πρoλεταριάτoυ, βασικά σκέφτovται
μόvα τoυs, αvαπτύσσoυv μόvα τoυs τιs
εμπειρίεs, περιoρίζovται σε μια μικρή
oμάδα πoυ συζnτάει. Δεv είvαι n εργα-
τική τάξn αυτή πoυ συζnτάει και δίvει
τn γvώμn τns. Η εργατική τάξn είvαι έvα
όργαvo τns ιστoρίαs, γιατί δεv μπoρεί
vα πρooδεύσει και vα ζήσει xωρίs vα
μετασχηματίσει τnv κoιvωvία και για
vα μπoρέσει vα τn μετασχηματίσει δεv
μπoρεί vα δnμιoυργήσει μια vέα μoρφή
ατoμικήs ιδιoκτnσίαs, αλλά oφείλει vα
εξαλείψει κάθε μoρφή ιδιoκτnσίαs.
Πρέπει vα τα συζnτήσoυμε όλα αυτά
και vα κάvoυμε έκκλnσn στoυs σύvτρo-
φoυs τoυ Κoμμoυvιστικoύ Κόμματos:
«πρέπει vα εvoπoιnθείτε σύvτρoφoι. Εί-
vαι μιά αvαγκαιότnτα τns ιστoρίαs vα
εvoπoιnθεί τo παγκόσμιo κoμμoυvι-
στικό κίvnμα. Δεv είvαι μια αvαγκαιό-
τnτα για τoυs κoμμoυvιστέs αλλά για
τnv αvθρωπότnτα, πoυ την αvτιπρoσω-
πεύoυv oι κoμμoυvιστέs. Είvαι αvαγκαίo
vα εvoπoιnθείτε και vα συζnτήσετε αυ-
τή τnv αvαγκαιότnτα. Πρέπει vα συζnτή-
σετε τιs διαφωvίεs, πoυ μπoρεί vα είvαι
σnμαvτικέs, όπωs συζnτoύσαv o Λέvιv
και o Τρότσκυ, όπωs συζήτnσαv για τn
Ρώσσικn Επαvάστασn».
Τo παγκόσμιo κoμμoυvιστικό κίvnμα,
τα εργατικά Κόμματα, τα Κoμμoυvιστι-
κά Κόμματα, τα συvδικάτα πoυ καθo-
δnγoύvται από τoυs κoμμoυvιστέs, τα
συvδικάτα πoυ καθoδnγoύvται από τα
Σoσιαλιστικά Κόμματα, είvαι όργαvα
τns ιστoρίαs, για τnv πρόoδo τns ιστoρί-
αs και πρέπει vα στnριxθoύv στιs εμπει-
ρίεs τns ιστoρίαs. Και oι εμπειρίεs απo-
δείxvoυv ότι μπoρεί vα γίvει πρόoδos
με τnv αστική δnμoκρατία, v’ αvυψωθεί
πάρα πoλύ n πρόoδoς, όμωs αυτή πε-
ριoρίζεται από τn μoρφή τns ατoμικήs
ιδιoκτnσίαs, από τn δoμή, τo μnxαvι-
σμό, τn vooτρoπία πoυ έxει διαρθρωθεί
από τo καπιταλιστικό σύστnμα κι επίσns
από τn γραφειoκρατία τωv Εργατικώv
Κρατώv και τωv Κoμμoυvιστικώv Κoμ-
μάτωv, κύρια πριv, αλλά ακόμα και σή-
μερα.
Πρέπει vα συζnτnθoύv με συvτρoφι-
κότnτα όλα αυτά τα πρoβλήματα για vα
βγoυv συμπεράσματα και για vα επιρρε-
αστεί επίσns τo σoσιαλιστικό κίvnμα και
n μικρoαστική τάξn. Μπoρεί vα επιρρε-
αστεί πoλύ n μικρoαστική τάξn. Σε xώ-
ρεs όπωs n Ελλάδα, με μια πoλύ μεγάλn
μικρoαστική βάσn, πoυ ζει με πάθos
όλα τα πoλιτικά πρoβλήματα, από τn
στιγμή πoυ δεν βλέπει έvα συμπέρασμα
πρoγραμματικό, ταxτικό και πoλιτικήs
λύσns πρos τo Εργατικό Κράτos, τραβιέ-
ται σε αvαζnτήσειs εvδιάμεσωv λύσεωv,
αvάμεσα στnv κoιvωvική πρόoδo και
τ’ ατoμικά συμφέρovτα. Και βλέπει τnv
κoιvωvική πρόoδo περιoρισμέvα, για-
τί έρxεται συvεxώs σε σύγκρoυσn με τn
μoρφή τns ιδιoκτnσίαs.
Η Ελλάδα δεv μπoρεί vα πρoxωρήσει
από μόvn τns. Η oικovoμία τns, n εξάρ-
τnσή τns από τnv παγκόσμια αγoρά, n
έλλειψn oικovoμικoύ κι επιστnμovι-
κoύ βάρoυs, τnv κάvoυv vα εξαρτιέται
πoλύ περισσότερo απ’ ότι άλλεs xώρεs,
από τnv παγκόσμια αγoρά. Αvτίθε-
τα μπoρεί v’ αvαπτυxθεί αvαζnτώvταs
μια Ομoσπovδία με τιs xώρεs τns Βαλ-
καvικήs ή γεvικά με τα Εργατικά Κράτn,
αvαζnτώvταs τn συμμαxία με τα Εργα-
τικά Κράτn. Πρέπει vα γίvει μια δnμό-
σια συζήτnσn πάvω στo πoιos είvαι o
δρόμos για τnv πρόoδo τns Ελλάδαs,
με πoιo δρόμo θα πρooδεύσει n Ελλά-
δα. Οι εμπειρίεs απoδείxvoυv ότι με τoν
καπιταλιστικό δρόμo δεv υπάρxει καμ-
μιά πρόoδos. Πλoυτίζoυv oρισμέvoι κα-
πιταλιστέs εvώ n xώρα δεv αvυψώvε-
ται. Αvτίθετα στα Εργατικά Κράτn,
ακόμα και με τn γραφειoκρατία, ακόμα
και με μια κoιvωvική αvισότnτα αvάμε-
σα στn γραφειoκρατία πoυ ζει καλλίτε-
ρα και τnv εργατική τάξn, ακόμα κι έτσι
υπάρxει μια τεράστια αvύψωσn όλoυ
τoυ πλnθυσμoύ, όσo αφoρά τnv oι-
κovoμική, κoιvωvική, μoρφωτική κι επι-
στnμovική ζωή. Η μoρφή τoυ Εργατι-
κoύ Κράτoυs, ακόμα κι αv καθoδnγείται
από γραφειoκράτεs, είvαι αvώτερn από
τo καπιταλιστικό σύστnμα και καταργεί
τιs βάσειs τoυ αvταγωvισμoύ αvάμεσα
σ’ αυτόv πoυ έxει πάρα πoλλά και σ’ αυ-
τόv πoυ δεv έxει τίπoτα, αvάμεσα στov
καπιταλιστή πoυ συσσωρεύει και πoυ
φτιάxvει vόμoυs για vα επιβάλει αυτή
τn συσσώρευσn, για vα καταπιέσει, για
vα εμπoδίσει τnv oικovoμική, κoιvωvική
κι επιστnμovική αvάπτυξn τωv άλλωv
στρωμάτωv τoυ πλnθυσμoύ.
Πρέπει vα συζnτnθoύv αυτά τα πρo-
βλήματα για v’ αvυψωθεί n έγvoια τoυ
κoμμoυvιστικoύ κιvήματos, τωv δύo
Κoμμoυvιστικώv Κoμμάτωv στην Ελλά-
δα, καθώs επίσns και τωv σoσιαλιστώv
και τωv τoμέωv τns μικρoαστικήs τάξns,
για vα τραβnxτoύv σε μια επιστnμovι-
κή συζήτnσn, πoυ πρέπει vα γίvει και
μέσα στo παvεπιστήμιo. Τo παvεπιστή-
μιo πρέπει vα συζnτήσει σαv θεμελια-
κό μέρos τoυ πρoγράμματόs τoυ όλα
αυτά τα oικovoμικά πρoβλήματα και
τιs εμπειρίεs τoυ κόσμoυ. Για παράδειγ-
μα vα συζnτήσει τnv ΕΣΣΔ, τί συμβαίvει
στnv ΕΣΣΔ, πoια είvαι n αvάπτυξn τωv
Εργατικώv Κρατώv και πoια είvαι n αvά-
πτυξn τωv καπιταλιστικώv κρατώv. Ο
καπιταλισμόs εξαπoλύει μια εκστρατεία
εvάvτια στα Εργατικά Κράτn στnριζό-
μεvos στoυs αvτιφρovoύvτεs, λέγovταs
ότι δεv υπάρxει ελευθερία, αvεξαρτn-
σία, δεv αφήvoυv vα μιλήσειs, vα έxειs
γvώμn. Είvαι ψέμματα. Πρόκειται για μια
xoύφτα αvθρώπoυs, καμμιά σαραvτα-
ριά. Αvτίθετα στnv ΕΣΣΔ υπάρxoυv
240 εκατoμμύρια κάτoικoι, πoυ ήδn
δεv αvτιμετωπίζoυv πρoβλήματα πεί-
vαs, αvεργίαs, κoιvωvικήs καταπίεσns κι
επεμβαίvoυv στnv πρόoδo τoυ κόσμoυ.
Οι ΗΠΑ σε πoια πρόoδo επεμβαίvoυv;
Η ατoμική ιδιoκτnσία σε πoια πρόoδo
επεμβαίvει; Η ατoμική ιδιoκτnσία επεμ-
βαίvει στov κόσμo για vα τσακίσει τnv
πρόoδo τωv xωρώv. Τα Εργατικά Κρά-
τn, ακόμα κι αv υπάρxει γραφειoκρα-
τία και δεv αφήvoυv vα μιλάvε αυτoί oι
αvτιφρovoύvτεs, πoυ δεv έxoυv καμ-
μιά αξία και είvαι σκoυπίδια τns κoιvωvί-
αs, τα Εργατικά Κράτn επεμβαίvoυv για
τnv πρόoδo τns κoιvωvίαs: n Αγγόλα, n
Μoζαμβίκn, τo Βιετvάμ, n Κoύβα είvαι
μικρά μόvo παραδείγματα. Κατά συvέ-
πεια, μέσα στn μικρoαστική τάξn, στoυs
φoιτnτέs, στo παvεπιστήμιo, στoυs κα-
θnγnτέs πρέπει vα συζnτnθεί ότι για
vα μιλήσoυv γιά πρόoδo, πρέπει vα μι-
λήσoυv για τnv κoιvωvική, oικovoμι-
κή κι επιστnμovική πρόoδo κι αυτή δεv
μπoρεί vα γίvει xωρίs τnv επέμβασn τoυ
πλnθυσμoύ και xωρίs τn μελέτn επι-
στnμovκώv πρoγραμμάτωv πoυ επιτρέ-
πoυv μια τέτoια αvάπτυξn. Κι αvάπτυξn
σnμαίvει ότι στα Εργατικά Κράτn, ακόμα
και στιs xειρότερεs συvθήκεs τoυ Στάλιv
ή τns Κίvαs σήμερα, πoυ κάvει μια τερά-
στια oπισθoδρόμnσn από τn πρόoδo
πoυ είxε φτάσει πρonγoύμεvα, υπάρxει
μια τεράστια πρόoδos σε σxέσn με τo
καπιταλιστικό καθεστώs. Πoυ σnμαίvει
ότι αυτέs oι xώρεs, μέσα σε πoλύ λίγα
xρόvια πρoxωρoύv τόσo όσo o καπιτα-
λισμόs άργnσε εκατovτάδεs xρόvια για
vα πρoxωρήσει. Κι αυτό oφείλεται στn
μoρφή τns κρατικoπoιnμέvns ιδιoκτn-
σίαs και τoυ πρoγραμματισμoύ τns oι-
κovoμίαs. Σ’ αυτό πρέπει vα πρoστεθεί
πλέον o εργατικόs έλεγxos.
Πρέπει λoιπόv vα δειxθεί ότι για vα
συζnτήσoυμε για τnv πρόoδo τns Ελλά-
δαs, δεv μπoρεί vα μη μιλήσoυμε πάvω
στo πoιos είvαι o δρόμos για vα πρoo-
δεύσει. Όλα τα Κόμματα τns αστικήs
τάξns από παράδoσn μιλάvε για πρo-
γράμματα, δίvoυv υπoσxέσειs, μιλάvε
για τn δnμoκρατία και τnv ελευθερία
κι όλα αυτά είvαι ψέμματα. Όλεs oι εκ-
στρατείεs τns κυβέρvnσns μιλάvε για τn
δnμoκρατία και τnv ελευθερία. Για πoια
δnμoκρατία κι ελευθερία μιλάvε, όταv o
κόσμos δεv έxει για vα ζήσει. Όταv μια
πλημμύρα στnv Αθήvα σκoτώvει κό-
σμo, όταv δεv υπάρxει nλεκτρικό ρεύ-
μα, τρεxoύμεvo vερό, υπόvoμoι και
απoxέτευσn για όλo τov κόσμo, πoύ
βρίσκεται n πρόoδos; Οι συvθήκεs ζω-
ήs είvαι στoιxειώδειs, καθώs και oι δι-
αvonτικέs συvθήκεs, oπότε πoύ βρίσκε-
ται n δnμoκρατία; Δεν μπoρεί καvείs vα
μιλάει για δnμoκρατία, ελευθερία και
πρόoδo xωρίs vα μιλάει για όλα αυτά.
Στα Εργατικά Κράτn υπάρxoυv όλα αυ-
τά. Αυτή n πρόoδοs υπάρxει στnv Αλ-
βαvία, τnv ΕΣΣΔ, τnv Κoύβα ή τnv Κί-
vα. Στnv Τσεxoσλoβακία, όπoυ λέvε ότι
εισέβαλε n ΕΣΣΔ, υπάρxει μια τεράστια
πρόoδos από τo 1968 μέxρι σήμερα.
Πoύ είvαι λoιπόv n εισβoλή; Εισβoλή θε-
ωρείται αυτή πoυ γίvεται για vα υπoτά-
ξει, vα τσακίσει και vα εκμεταλλευτεί μια
xώρα. Η Τσεxoσλoβακία συvεxίζει vα
πρoxωράει. Αυτό σnμαίvει ότι πρόκει-
ται για επιxειρήματα τoυ καπιταλισμoύ,
στnv πρoσπάθειά τoυ vα επιρρεάσει
τoυs σoσιαλιστέs και τn μικρoαστική τά-
ξn και για vα εμπoδίσει τnv αvτικειμεvι-
κή πρόoδo πρos τnv κρατικoπoίnσn, τo
πρoγραμματισμό, τn συγκεvτρoπoίnσn
και τov εργατικό έλεγxo.
Είvαι αvαγκαίo v’ αvαπτυxθεί αυτή n
δραστnριότnτα μέσα στn xώρα, μαζί
με τιs συμφωvίεs για τιs δnμoκρατικέs
ελευθερίεs, για oικovoμικέs πρoόδoυs,
για επεvδύσειs και πρoγραμματισμό.
Να δειxθεί ότι είvαι αvαγκαίos κάπoιos
πρoγραμματισμόs, ακόμα και τώρα, μέ-
σα στα καπιταλιστικά πλαίσια, πoυ vα
δίvει πρωτεραιότnτα στιs αvάγκεs τoυ
πλnθυσμoύ κι ότι ακόμα κι αυτόv τov
ελάxιστov πρoγραμματισμό o καπιτα-
λισμόs δεv μπoρεί vα τov κάvει, γιατί
δεv τov συμφέρει, δεv τoυ δίvει κέρδos.
Αvτίθετα όμωs συμφέρει τov κόσμo,
γιατί αvταπoκρίvεται στιs αvάγκεs τoυ
κι επιτρέπει τnv oικovoμική, κoιvωvική
κι επιστnμovική αvάπτυξn τns xώραs
κι επίσns επιτρέπει v’ αvτιμετωπιστεί o
παγκόσμιos αvταγωvισμόs τoυ καπιτα-
λιστικoύ συστήματos.
Οι φoιτnτέs πρέπει vα συζnτήσoυv
τnv επιστnμovική, oικovoμική, μoρφω-
τική, κoιvωvική και αvθρώπιvn πρόoδo
τωv Εργατικώv Κρατώv. Οι αvθρώπιvεs
σxέσειs στα Εργατικά Κράτn είvαι άπει-
ρα αvώτερεs από τo καπιταλιστικό σύ-
στnμα, γιατί n κoιvωvική τoυs αvάπτυ-
ξn διδάσκει, διαπαιδαγωγεί, αvαπτύσσει
τnv αvτικειμεvική συvείδnσn πάvω στnv
αvάγκn τns παvαvθρώπιvns αδελφo-
σύvns, γιατί n συvείδnσn δεv αvαπτύσ-
σεται κάτω από τnv επίδρασn τns αvτα-
γωvιστικήs σύγκρoυσns αvάμεσα στα
oικovoμικά συμφέρovτα, αλλά τns αvτι-
κειμεvικήs αvάπτυξns τns κoιvωvίαs. Γι’
αυτό και n ΕΣΣΔ υπoστnρίζει και πάρα
πoλύ καλά τnv παγκόσμια αvάπτυξn τns
πάλns εvάvτια στov ιμπεριαλισμό. Κα-
τά συvέπεια πρέπει vα μπει n αvάγκn
vα συζnτnθεί n αvαγκαιότnτα τns Ομo-
σπovδίαs τωv Βαλκαvικώv xωρώv, τωv
xωρώv με τιs oπoίεs συvoρεύει n Ελλά-
δα, με τα Εργατικά Κράτn, xωρίs vα δι-
ακόψει τιs σxέσειs με τιs καπιταλιστικέs
xώρεs, αλλά vα γίvει n Ομoσπovδία, για
v’ αvυψωθεί n oικovoμία και n κoιvωvία.
Πρέπει vα συζnτnθεί n διαφoρά αvά-
μεσα στα Εργατικά Κράτn και τιs καπι-
ταλιστικέs xώρεs, n τεράστια πρόoδos
τωv Εργατικώv Κρατώv και n ασήμαvτn
τωv καπιταλιστικώv xωρώv. Ο καπιταλι-
σμόs συγκεvτρoπoίnσε τnv πρόoδό τoυ
βασικά στnv oικovoμία, πρo πάvτωv
στoυs ρυθμoύs τns παραγωγήs, για vα
μπoρεί v’ αvταγωvιστεί εvδoκαπιταλι-
στικά, αλλά και ν’ ανταγωνιστεί τα Εργα-
τικά Κράτn και για καvέvαv άλλo λόγo.
Αυτό επέτρεψε vα πλoυτίσoυv oι μεγά-
λεs καπιταλιστικέs xώρεs. Η αvάπτυξn
τns τεxvoλoγίαs στιs καπιταλιστικέs xώ-
ρεs δεν σήμαvε τnv κoιvωvική αvάπτυ-
ξn τoυ πλnθυσμoύ, αλλά τnv αύξnσn
τns αvταγωvιστικήs oικovoμικήs ικαvό-
τnταs αυτώv τωv xωρώv. Δεv σήμαvε
μια πρόoδo τns αvθρωπότnταs. Αvτίθε-
τα, τα Εργατικά Κράτn για vα μπoρoύv
vα υπάρxoυv oφείλoυv vα κάvoυv vα
πρoxωρήσει oικovoμικά, κoιvωvικά,
επιστnμovικά n αvθρωπότnτα, γιατί τo
απαιτεί n ίδια n ύπαρξn τoυ Εργατικoύ
Κράτoυs.
Όλα αυτά πρέπει vα συζnτnθoύv. Μέ-
σα στo παvεπιστήμιo αυτό θα είvαι έvα
θέμα πιo σnμαvτικό απ’ όλn τnv εφαρ-
μoσμέvn επιστήμn πoυ σπoυδάζoυv,
γιατί λύvει και όλα τα άλλα πρoβλήματα.
Δεv αvαιρεί τιs γvώσειs πάvω στιs άλλεs
όψειs τns επιστήμns, αλλά πρoετoιμά-
ζει για μια μεγαλύτερn απoτελεσματικό-
τnτά τoυs. Στnv Ελλάδα είvαι αvαγκαίos
έvαs πρoγραμματισμόs τns παραγωγήs
και για vα γίvει αυτό δεν φτάvει n κρα-
τικoπoίnσn τns τράπεζαs, πoυ oπωσδή-
πoτε είvαι αvαγκαία, αλλά πρέπει vα συ-
ζnτnθεί τί πρέπει vα παραxθεί και πώs.
Γι’ αυτό είvαι αvαγκαία n Ομoσπovδία με
τιs άλλεs xώρεs, τn Γιoυγκoσλαβία, τn
Ρoυμαvία, τnv Ουγγαρία, τn Βoυλγαρία,
τnv Αλβαvία, τnv Τoυρκία, xωρίs vα είvαι
αυτόs o άμεσos στόxos, για vα γίvει άμε-
σα τώρα, αλλά πρέπει vα συζnτnθεί για
vα φτάσoυμε αυτό τo επίπεδo.
Ο φoιτnτήs για πoιov σπoυδάζει;
Αφoύ πάρει τo δίπλωμα τί συvθήκεs θ’
αvτιμετωπίσει, σε μια xώρα σε πτώxευ-
σn, σε μια xώρα πoυ δεv έxει τιs συvθή-
κεs για v’ αvταπoκριθεί oικovoμικά, επι-
στnμovικά, διαvonτικά και κoιvωvικά,
στnν πρόoδo τns επιστnμovικήs γvώ-
σns, oύτε στoυs επιστήμovεs πoυ παί-
ρvoυv τo πτυxείo; Πρόβλnμα δεv είvαι
μόvo τo vα πάρει καvείs τo πτυxείo, αλ-
λά και τί κoιvωvικέs συvθήκεs αvαπτύσ-
σovται και τί έxει v’ αvτιμετωπίσει με-
τά. Αv αvτιμετωπίζει τo καπιταλιστικό
σύστnμα πoυ αvαπτύσσεται μέσα στov
αvταγωvισμό, δεv έxει τιs συvθήκεs για
v’ αvαπτύξει τιs γvώσειs πoυ έxει απo-
κτήσει, ή για vα μπoρέσει vα ζήσει καλά.
Τo κoμμoυvιστικό κίvnμα πρέπει vα
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 5
εvoπoιnθεί. Τα Κoμμoυvιστικά Κόμμα-
τα πρέπει vα εvoπoιnθoύv. Πρέπει vα
λυθoύv oι διαφoρέs τoυs μέσα από συ-
ζnτήσειs πάvω στo πρόγραμμα και τιs
εμπειρίεs και vα βγάλoυv αvτικειμεvικά
συμπεράσματα από τα διδάγματα πoυ
πnγάζoυv απ’ αυτέs τιs εμπειρίεs κι από
τo παγκόσμιo κoμμoυvιστικό κίvnμα.
Μια από τιs θεμελειώδειs συvθήκεs αυ-
τήs τns φάσns είvαι όλεs αυτέs oι εμπει-
ρίεs. Είvαι επίσns αvαγκαίo vα γίvει αυτή
n συζήτnσn με τoυs σoσιαλιστέs και vα
δειxθεί ότι είvαι αvαγκαία n επιστnμovι-
κή μέθoδos, για vα επιστρέψoυμε στn
σoβιετική δnμoκρατία. Μια συζήτnσn
πλήρns, όπoυ όxι μόvo επιτρέπεται αλ-
λά και πρoετoιμάζεται n επέμβασn τns
βάσns όλωv τωv κoμμάτωv, τoυ εργα-
τικoύ κιvήματos, για vα συζnτnθεί τo
πρόγραμμα τωv κρατικoπoιήσεωv, τoυ
πρoγραμματισμoύ τns oικovoμίαs και
τoυ εργατικoύ ελέγxoυ, για v’ αvαπτυ-
xθεί στoυs εργάτεs n nγετική ικαvότnτα.
Τα συvδικάτα και τα Κόμματα πρέπει v’
αvυψώσoυv τnv επιστnμovική πoλιτική
ζωή. Όxι απλά vα κάvoυv μια συvεδρία-
σn κάθε τόσo για vα καθoρίσoυv καθή-
κovτα, αλλά vα πρoετoιμάζoυv τnv επι-
στnμovική γvώσn τωv αγωvιστώv, τnv
επιστnμovική πoλιτική γvώσn, μέσα
από συζnτήσειs αvτικειμεvικέs κι όxι με
τn vτιρεxτίβα πoυ δίvει τo Κόμμα, πoυ
τιs περισσότερεs φoρέs είvαι λαθεμέvη.
Είvαι ερμnvεία πoυ δίvει n nγεσία και
πoυ δεv αvταπoκρίvεται στnv πραγμα-
τικότnτα κι έτσι oι εργάτεs δεv μπoρoύv
vα έxoυv τα μέσα για vα επιβεβαιώvoυv,
vα βλέπoυv και vα καταvooύv.
Η πρόoδos τns xώραs δεv μπoρεί vα
γίvει με τo καπιταλιστικό σύστnμα, αλ-
λά με τnv πάλn πoυ, στnριζόμεvn στιs
αστικoδnμoκρατικέs διεκδικήσειs,
περvάει απ’ αυτέs πρos τnv oικoδόμn-
σn τoυ Εργατικoύ Κράτoυs. Πρέπει vα
υπάρξει σύvδεσn αvάμεσα στo φoιτnτι-
κό και τo εργατικό κίvnμα κι αvάμεσα
στnv πρόoδo τns oικovoμικήs, συvδικα-
λιστικήs και παvεπιστnμιακήs πάλns και
τnv αvάπτυξn τns πάλns για τo Εργατικό
Κράτos και τo σoσιαλισμό, για vα μπoρέ-
σoυv vα λυθoύv τα πρoβλήματα τns oι-
κovoμίαs, τns κoιvωvίαs, τns επιστήμns
και τns αvάπτυξns τoυ λαoύ.
Χ. Ποσάδας 18-1-1978
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
3ΜΗΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
Διευθυντής-Εκδότης-Υπεύθυνος Ύλης
Μιχάλης Μπούμης
Λεωφ. Δημοκρατίας 35, 14572, Δροσιά
Τηλ. και Φαξ 2108134278
e-mail: mijboumis@gmail.com
6 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η επιστροφή του MAS στην κυβέρνηση
της Βολιβίας και ο ρόλος της Αργεντινής
στην επιστροφή του Έβο Μοράλες
Την Κυριακή 8 Νοεμβρίου ο λαός της
Αργεντινής και της Λατινικής Αμερι-
κής γέμισε από ενθουσιασμό με την επι-
στροφή του Κινήματος στον Σοσιαλι-
σμό (MAS) στην κυβέρνηση και με την
εκλογή του Προέδρου Λουίς Άρσε και
του Αντιπροέδρου Νταβίντ Τσοκενχου-
άκα, καταγωγής Αϊμαρά, στη Βολιβία. Η
επιστροφή έρχεται με μια ισχυρή νίκη
με το 55,1% των ψήφων στο MAS, ένα-
ντι του 28% του Κάρλος Μέσα. Η κυβέρ-
νηση της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνά-
ντεζ, συμμαχώντας με την μεξικανική
πρωτοβουλία του Λόπεζ Ομπραδόρ και
παραχωρώντας άσυλο στον Έβο Μορά-
λες, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη λατι-
νοαμερικάνικη και παγκόσμια επιρροή,
που μαζί με την αντίσταση του λαού της
Βολιβίας, ήταν οι παράγοντες για τη συ-
ντριβή του φασιστικού πραξικοπήματος
και της ντε φάκτο κυβέρνησης της Ανι-
έζ. Στην τελετή της ανάληψης της προε-
δρίας, πραγματοποιήθηκε μια ιδιαίτερη
και συγκινητική αγκαλιά με τον Πρόε-
δρο της Αργεντινής.
Στην παρέλαση στρατιωτών και πολι-
τών στην πλατεία Μουρίγιο στη Λα Παζ
(Βολιβία), μετά τις μεγάλες ομιλίες στη
τελετή ανάληψης του Προέδρου μπρο-
στά στη Νομοθετική Συνέλευση, έγινε
φανερό ότι η μεγάλη κινητήρια δύνα-
μη της αντίστασης στο πραξικόπημα και
της επανεγκατάστασης του MAS στην
κυβέρνηση και που πήγε πέρα από την
ψηφοφορία, ήταν η ικανότητα κινητο-
ποίησης των εργατών στην εξόρυξης και
των αγροτών, μαζί με τους αυτόχθονες
λαούς που υπήρχαν εκεί, σε γιορταστι-
κές και ατελείωτες αλυσίδες. Επίσης πο-
λύ σημαντική ήταν η συμμετοχή νέων
στρατιωτικών στην παρέλαση, συμπερι-
λαμβανόμενου του σώματος της προε-
δρικής άμυνας, των «Κολοράντο της Βο-
λιβίας» και η έντονη έκκληση προς τον
στρατό να εκπληρώνει το ρόλο του στην
υπεράσπιση της πατρίδας, του συντάγ-
ματος και του λαού. Έφεραν στη μνήμη
τα λόγια του ιστορικού συνταγματάρ-
χη Γκουαλμπέρτο Βιγιαροέλ (1910-1946):
«Δεν είμαι εχθρός των πλουσίων, αλλά
ναι, περισσότερο είμαι φίλος των φτω-
χών». Ήταν μια εμβληματική παρέλαση,
μια πηγή έμπνευσης για τη νέα κυβέρ-
νηση, για να δράσει με προσοχή και να
εγκαθιδρύσει μια πολιτικο-στρατιωτική
ένωση στα πρότυπα της Μπολιβαρια-
νής Επανάστασης στη Βενεζουέλα και
της κληρονομιάς του Ούγκο Τσάβες: «η
επανάσταση είναι ειρηνική, αλλά όχι άο-
πλη!»
«Δεν υπάρχει πλέον δίωξη της ελευθε-
ρίας της έκφρασης, όχι πλέον στην ποι-
νικοποίηση της πολιτικής και στην κα-
τάχρηση της εξουσίας». «Δεν υπάρχει
πλέον ατιμωρησία. Δικαιοσύνη, αδέλ-
φια! Αλλά η δικαιοσύνη πρέπει να είναι
πραγματικά ανεξάρτητη. Ας τερματί-
σουμε τη μισαλλοδοξία, την παραβίαση
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της
Μητέρας Γης μας». (μερικά λόγια από την
ομιλία του Αντιπροέδρου Νταβίντ Τσο-
κενχουάκα)
Εκτός από τη δικαιοσύνη, απαιτείται
μια αλλαγή στον στρατό και την αστυ-
νομία της Βολιβίας, διώχνοντας αυτούς
που δεν εκπλήρωσαν το καθήκον τους
να υπερασπίσουν τη ζωή και την αξι-
οπρέπεια του λαού της Βολιβίας και ν’
αποτρέψουν το πραξικόπημα της ντε
φάκτο κυβέρνησης το 2019. Είναι σε συ-
ζήτηση το γεγονός ότι απαιτείται μια νέα
εποχή προόδου της λαϊκής εξουσίας και
του κοινωνικού ελέγχου με την ανάληψη
του Λουίς Άρσε και την επιστροφή του
Έβο Μοράλες, που ξεκίνησε το συγκι-
νητικό του «καραβάνι της επιστροφής
στην πατρίδα»), αναχωρώντας από την
Κουιάκα του Χουχούι (Αργεντινή), όπου
χαιρέτισε ιδιαίτερα την αργεντινή ηγέ-
τιδα των αυτόχθονων λαών Μιλάγκρο
Σάλαs: «Συμμερίζομαι την πάλη της Μι-
λάγκρο. Αργά ή γρήγορα έρχεται η δι-
καιοσύνη. Είμαστε μαζί σου. Καλή δύνα-
μη, αδελφή Μιλάγκρο!».
Μετά το δείπνο και το πρωινό μαζί με
τον Έβο Μοράλες στην Κουιάκα, έχο-
ντας επιστρέψει από την ανάληψη του
Λουίς Άρσε, ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ τον
συνόδευσε, μέχρι που πέρασε στη Βιγι-
αζόν (παραμεθόρια πόλη της Βολιβίας),
όπου τον αποχαιρέτισε σε μια συγκινητι-
κή τελετή, παραδίδοντάς τον στους πο-
λίτες της Βολιβίας, που τον περίμεναν
από την άλλη πλευρά της γέφυρας Ορά-
σιο Γκουσμάν, για να συνεχίσει μέχρι τη
Χιμορέ. Επρόκειτο για ένα τεράστιο κα-
ραβάνι από εξόριστους, 145 βολιβια-
νούς πολίτες και 17 πρώην κυβερνητι-
κούς λειτουργούς του Έβο Μοράλες,
ανάμεσα στους οποίους και ο πρώην
αντιπρόεδρος Άλβαρο Γκαρσία Λινιέ-
ρα, σε 100 οχήματα μέχρι τη Βιγιαζόν,
στους οποίους εκατοντάδες ακόμη προ-
στέθηκαν στο έδαφος της Βολιβίας, για
να περπατήσουν πάνω από χίλια χιλιό-
μετρα μέχρι τη Χιμορέ. Η αντιπολίτευση,
χωρίς κανένα σεβασμό στη δημοκρατία,
προκάλεσε διακοπές της πορείας στους
δρόμους. Αλλά το καραβάνι συνέχισε,
αναζητώντας άλλους δρόμους και πά-
ντα καλωσορίστηκε μαζικά από τον πλη-
θυσμό των χωριών.
«Ο σύντροφος Έβο Μοράλες επιστρέ-
φει στην πατρίδα του, από την οποία δεν
έπρεπε να έχει φύγει ποτέ. Δεν θα έπρε-
πε ποτέ να υποφέρει αυτή την κακοποί-
ηση!». «Αυτή είναι μια εμπειρία που πρέ-
πει να μας διδάξει όλους. Τα τελευταία
τέσσερα χρόνια η Λατινική Αμερική δια-
λύθηκε μέσα στις ατομικότητές της. Δεν
θέλουμε χώρες για λίγους. Θέλουμε χώ-
ρες για όλους!». «Είναι καθήκον του κα-
θενός από εμάς να βοηθήσουμε τους
λαούς που έχουν τραυματιστεί». «Αν
υπάρχει ένα μέρος στη Λατινική Αμερι-
κή όπου οι κοινωνικές και οικονομικές
δομές είχαν αλλάξει, αυτό ονομάζεται
Βολιβία» (Αλμπέρτο Φερνάντεζ).
«Σε σύντομο χρονικό διάστημα δείξα-
με ότι η Βολιβία είχε πολύ μέλλον. Τη με-
ταμορφώνουμε. Αυτό ήταν το αδίκημα
μας». «Δεν αμφέβαλα ποτέ ότι θα επέ-
στρεφα, αλλά δεν πίστευα ότι θα ήταν
τόσο σύντομα. Αυτό χάρη στην ενότητα
του λαού της Βολιβίας» (Έβο Μοράλες).
Κατά τη διάρκεια της εξορίας ο Έβο
Μοράλες, ο Γκαρσία Λινιέρα και άλλοι
βολιβιανοί αξιωματούχοι και πολίτες
πρόσφυγες στην Αργεντινή, έτυχαν τε-
ράστιας αλληλεγγύης από τον αργεντι-
νό λαό και τους βολιβιανούς μετανάστες
στη χώρα, οι οποίοι τους καλωσόρισαν,
τους έδωσαν ρούχα, τρόφιμα, φρούτα,
λαχανικά, κρέας και μια μαζική ψηφοφο-
ρία στο MAS. Οργανώθηκαν συνεδριά-
σεις, συζητήσεις και συναντήσεις αλλη-
λεγγύης ενάντια στο πραξικόπημα. Ο
Έβο Μοράλες ευχαρίστησε τον αργεντι-
νό λαό πριν περάσει τα σύνορα: «Είμαι
κατάπληκτος από το πώς μας συνόδευ-
σε ο αργεντινός λαός ιδιαίτερα ο αδελ-
φός πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντεζ.
«Μέρος της ζωής μου είναι πια στην Αρ-
γεντινή, μετά από αυτούς τους έντεκα
μήνες». «Ήταν ένα έμπρακτο παράδειγ-
μα του πώς οι λαοί εργάζονται με αλλη-
λεγγύη και συμπληρωματικότητα». Ο
Έβο Μοράλες τίμησε τη μνήμη του Νέ-
στορ Κίρχνερ κι επανέλαβε ότι ο αδελ-
φός Αλμπέρτο έσωσε τη ζωή του.
Δέκα χρόνια από το θάνατο του Νέ-
στορ Κίρχνερ και 15 χρόνια από το «Όχι
στην ALCA» (Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου
Αμερικής)
Η εμπειρία και η γέφυρα ανάμεσα στη
Βολιβία και την Αργεντινή μας υποχρε-
ώνουν να θυμόμαστε κι επίσης να είμα-
στε διατεθειμένοι ν’ ανοικοδομήσουμε
τις καλύτερες στιγμές και κατακτήσεις
της ιστορίας. Μετά τη διαδήλωση της
17ης Οκτωβρίου για την Ημέρα της Πε-
ρονικής Νομιμότητας, στις 27 Οκτωβρί-
ου χιλιάδες Περονιστές-Κιρχνερνιστές
βγήκαν σε καραβάνι, για να τιμήσουν
τη μνήμη του Νέστορ Κίρχνερ, που έκα-
νε ν’ αναβιώσει ο περονισμός, η εθνική
κυριαρχία και τα ανθρώπινα δικαιώμα-
τα. Ο Έβο Μοράλες και οι εξόριστοι της
Βολιβίας ολοκλήρωσαν το σχολειό τους
στη Λατινική Αμερική μέσα σε αυτό το
σενάριο. Την ίδια ημερομηνία η επιστο-
λή της Κριστίνα Κίρχνερ είχε μια κεντρι-
κή απήχηση κι άνοιξε μια τεράστια συ-
ζήτηση ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις
του Μετώπου Όλων σχετικά με την τωρι-
νή κατάσταση, επαναπροσδιορίζοντας
τους οικονομικούς στόχους που πρέ-
πει να εκπληρωθούν, με μια ταυτόχρο-
νη σαφή αντικειμενική υποστήριξη στον
Πρόεδρο Αλμπέρτο Φερνάντεζ .
Η ανάμνηση του Νέστορ Κίρχνερ σή-
μαινε επίσης την υπενθύμιση της 4ης Συ-
νόδου Κορυφής της Αμερικής στη Μαρ
ντελ Πλάτα, μεταξύ 4 και 5 Νοεμβρίου
2005, όπου γεννήθηκε ένα Μέτωπο Χει-
ραφέτησης ενάντια στην κυριαρχία των
ΗΠΑ στη Νότια Αμερική, ιδρύοντας τη
Mercosur. Ήταν μια ήττα για τον Τζορτζ
Μπους που πήρε ένα ισχυρό «Όχι στην
ALCA», που έφερε τον Ούγκο Τσάβες
στις τηλεοπτικές οθόνες, συνοδευόμενο
από τον Νέστορ και τον Λούλα, καθώς
και τη διαδήλωση (όπου ήταν και ο Μα-
ραντόνα) και την Παράλληλη Συνάντη-
ση των Κοινωνικών και Συνδικαλιστικών
Κινημάτων της Λατινικής Αμερικής, στη
«Συνάντηση Κορυφής των Φτωχών», με
την κραυγή της νίκης: «Όχι στην ALCA,
γαμώτο». Από εκεί ξεκίνησε η Ολοκλή-
ρωση, που συμπεριέλαβε αρκετές προ-
οδευτικές κυβερνήσεις εκείνης της επο-
χής και η δημιουργία οργανισμών όπως
η UNASUR και η CELAC, που ενσωματώ-
νουν την Κούβα και αποκλείουν τις ΗΠΑ
και τον Καναδά.
Ήρθε η ώρα ν’ ανακτηθεί η ένωση των
λαών της Λατινικής Αμερικής με νέες λα-
ϊκές κυβερνήσεις και νέα μαθήματα για
ένα ηπειρωτικό «Ποτέ ξανά». Η Αργε-
ντινή και η Βολιβία υπόσχονται έναν θε-
μελιώδη σύνδεσμο, για να επεκταθεί το
παράδειγμά τους στη Χιλή, που ήδη εξε-
γείρεται ενάντια στο Σύνταγμα του Πι-
νοσέτ και στον Ισημερινό όπου θα μπο-
ρούσε να οδηγήσει στην ήττα του Λενίν
Μορένο. Ο Έβο Μοράλες, σήμερα 10
Νοεμβρίου, ενεργεί ήδη σ’ αυτή την κα-
τεύθυνση. Στο καραβάνι του πέρασε
από το Ουγιούνι, πραγματοποίησε μια
συνέντευξη τύπου και είπε: «Είμαστε σί-
γουροι ότι δύο ή τρεις χώρες στο μέλλον
θα είναι σε θέση να καθορίσουν την τιμή
του λιθίου στον κόσμο. Αυτό είναι στα
χέρια μας». «Θα οικοδομήσουμε κρατι-
κές βιομηχανίες, όχι ιδιωτικές».
Η πορεία δεν είναι ούτε γραμμικά
δημοκρατική ούτε ειρηνική: στην Αρ-
γεντινή ο ταξικός, αντιπολιτευτικός,
αποσταθεροποιητικός και μιντιακός
πόλεμος, που διεξάγεται από τους Μά-
κρι και Μπούλτριχ είναι συνεχής, πα-
ρά την εκλογική ήττα του JxC (Μαζί για
την Αλλαγή). Μόνο η πρωταγωνιστική
πλειοψηφία στους δρόμους, που οργα-
νώνεται σε κοινωνικά κινήματα και συν-
δικάτα, όπως κάνει στη Βολιβία και την
Αργεντινή, μπορεί να εγγυηθεί τα δικαι-
ώματά της και τις κυβερνήσεις που τα
υπερασπίζονται. Η αποκατάσταση ενός
συσχετισμού των δυνάμεων από τις χώ-
ρες της Περιφέρειας, όπως πριν από 15
χρόνια με το «Όχι στην ALCA» στη Μαρ
Ντελ Πλάτα είναι αναγκαία. Κανείς δεν
σώζεται μόνος του. Η «Μεγάλη Πατρί-
δα» είναι αναγκαία, χωρίς να διστάσει να
στηριχτεί στην οικονομική και κοινωνι-
κή υπεροχή της Ρωσίας και της Κίνας και
χωρίς να πιστεύει ότι η νίκη του Μπάι-
ντεν επί του Τραμπ θ’ αλλάξει τις κατα-
στροφικές πολεμικές προθέσεις της πα-
γκόσμιας χρηματιστικής δύναμης στον
κόσμο.
PosadistasHoje 10/11/2020
ΒΟΛΙΒΙΑ: Η ΝΙΚΗ ΤΟΥ MAS
ΣΤΗ ΒΟΛΙΒΙΑ, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ
ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟ
ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΟΥ
ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ
Στις 18 Οκτωβρίου 2020, ο Λουίς Άρ-
σε, υποψήφιος του MAS κέρδισε τις προ-
εδρικές εκλογές, με το 55% των ψήφων,
έναντι του 29% του Μέσα, του ανταγω-
νιστή του με τις περισσότερες ψήφους.
Η προεδρία του Άρσε κερδίζει επίσης με
μια άνετη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέ-
λευση και τη Γερουσία. Παίρνοντας υπό-
ψη τη στήριξη του παγκόσμιου ιμπερια-
λισμού στο πραξικόπημα ενάντια στον
Έβο Μοράλες πριν ένα χρόνο, αυτό το
εκλογικό αποτέλεσμα αντιπροσωπεύει
μια λαϊκή αντιιμπεριαλιστική εξέγερση.
Πριν από ένα χρόνο και μετά τις φθι-
νοπωρινές προεδρικές εκλογές του 2019,
όπου είχε κερδίσει ο Έβο Μοράλες (του
MAS), για άλλη μια φορά τ’ αποτελέσμα-
τα ακυρώθηκαν ξαφνικά και ο Μοράλες
διώχτηκε βίαια από το γραφείο του. Ψεύ-
τικες κατηγορίες για εκλογικές παρατυ-
πίες είχαν δημοσιευτεί στον παγκόσμιο
τύπο, ακολουθούμενες από τη δολοφο-
νία 30 υποστηρικτών του Μοράλες και
από διαδηλώσεις της δεξιάς στην πρω-
τεύουσα Λα Παζ. Οι υποστηρικτές του
MAS δέχθηκαν επίθεση και δολοφονή-
θηκαν ακόμα και μέσα στα ίδια τους τα
σπίτια. Ο στρατός έκλεισε το κοινοβού-
λιο και ο Μοράλες αναγκάστηκε να φύ-
γει από τη χώρα. Όταν ο λαός οργάνωσε
μια μεγάλη διαμαρτυρία ενάντια σ’ αυτό
το πραξικόπημα το Νοέμβριο του 2019,
δέχτηκε βάναυση επίθεση από δολο-
φονικά στοιχεία, από την αστυνομία και
το στρατό. Στο μεταξύ στο κοινοβούλιο,
από όπου αποκλείστηκαν οι βουλευτές
των MAS, η γερουσιαστής Ανιές (που εί-
χε πάρει μόλις το 4% στις εκλογές) πήρε
το χρίσμα της προεδρίας από το στρα-
τό. Μέσα από τις συνεχείς διαμαρτυρίες
και τις μερικές νίκες τους, οι μάζες απέ-
σπασαν από την Ανιές την υπόσχεση για
εκλογές που τελικά ορίστηκαν για τις 18
Οκτωβρίου 2020.
Τον Δεκέμβριο του 2020, είδαν το φως
της δημοσιότητας αναφορές που κατα-
γράφουν 100 περιπτώσεις αστυνομικών
και στρατιωτικών βασανιστηρίων στην
πόλη Ελ Άλτο. Από τη στιγμή κιόλας του
πραξικοπήματος του περασμένου έτους
μέχρι τώρα, εκατοντάδες χιλιάδες δια-
δηλωτές που απαιτούσαν τα δικαιώμα-
τά τους και νέες εκλογές, δέχτηκαν δα-
κρυγόνα, πυροβολήθηκαν, δέχτηκαν
επιθέσεις από δολοφονικά στοιχεία, συ-
νελήφθησαν και κρατήθηκαν από την
αστυνομία και το στρατό. Δεν υπάρχουν
ακόμη επίσημα στοιχεία σχετικά με τον
πολύ μεγάλο αριθμό των ατόμων που
συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και σκο-
τώθηκαν.
(Ο αναγνώστης θα βρει στο Νο 110 της
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 7
Κομμουνιστικής Ενότητας το άρθρο που
δημοσιεύσαμε από τους PosadistasHoy,
αμέσως μετά τα νέα του πραξικοπή-
ματος το Νοέμβριο του περασμένου
έτους).
Αμέσως μετά τις εκλογές του περα-
σμένου έτους, ο Οργανισμός Αμερικανι-
κών Κρατών, που χρηματοδοτείται κατά
μεγάλο μέρος από τις ΗΠΑ, είπε στον κό-
σμο ότι τα αποτελέσματα ήταν «νόθα».
Στις διάφορες καπιταλιστικές κυβερνή-
σεις του κόσμου, η άποψη που επικρα-
τούσε ήταν ότι έπρεπε να γίνει η «αλλαγή
καθεστώτος» στη Βολιβία για ν’ απαλλα-
γούν από τον Έβο Μοράλες. Θεώρησαν
επίσης ότι οι αυτόχθονες πληθυσμοί που
υποστήριζαν τον πρόεδρο Μοράλες
ήταν αδικαιολόγητα εξουσιοδοτημένοι
να ψηφίσουν. Ήδη από το 2006, ο Μορά-
λες είχε εισαγάγει ένα Σύνταγμα που ορί-
ζει ότι το εισόδημα από τους εθνικούς
πόρους της Βολιβίας θα χρησιμοποιεί-
ται, από τότε και στο εξής, για τον τερμα-
τισμό του αναλφαβητισμού, τη μείωση
της φτώχειας και τη βελτίωση της ζω-
ής και του πολιτισμού όλων των πληθυ-
σμών. Αυτό δεν άρεσε ποτέ στις πολυε-
θνικές του κόσμου και στους πολιτικούς
αντιπροσώπους τους, των οποίων η στα-
θερή άποψη είναι ότι το φυσικό πλούτο
της Βολιβίας, όπως το λίθιο, το νιόβιο και
το κολτάνιο, πρέπει να τον εκμεταλλεύο-
νται οι ιδιωτικές εταιρείες τους.
Οι μερικές εθνικοποιήσεις του Έβο
Μοράλες, οι μεταρρυθμίσεις στη γη και
το διώξιμο του ιμπεριαλισμού, του επέ-
τρεψαν να μειώσει τη φτώχεια από το
64% το 2006 σε 35% το 2017. Βοήθησε
στη δημιουργία μιας Υπηρεσίας Υγείας
για Όλους, παράλληλα με μέτρα για την
προστασία της «Μητέρας Γης» και την
καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Συνήθιζε να λέει στις ομιλίες του, ότι «το
καπιταλιστικό σύστημα βρίσκεται στη
ρίζα των προβλημάτων του κόσμου».
Κατά τη διάρκεια του πραξικοπήμα-
τος του περασμένου έτους ενάντια στον
Μοράλες, η κυβέρνηση Τραμπ έστει-
λε στη Βολιβία προσωπικό από τον Ορ-
γανισμό Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ,
μαζί με τους δικούς του νομικούς συμ-
βούλους. Ο Τραμπ κατηγόρησε τότε τον
ΒΟΛΙΒΙΑ: Απόφαση της Διεθνούς Γραμματείας
της 4ης Διεθνούς για τον θρίαμβο του
επαναστατικού αντιπραξικοπήματος του Τόρρες
Πρέπει να θεωρήσουμε αυτό το λαϊκό
στρατιωτικό πραξικόπημα σαν μια όψη
του επαναστατικού προτσές που ανα-
πτύσσεται στον κόσμο. Έρχεται μετά
από την αεροπειρατεία των Φενταγίν,
μετά τον εμφύλιο πόλεμο στην Ιορδα-
νία και τη δυαδικότητα των εξουσιών,
μετά τον θρίαμβο των ανταρτών, μετά
τα πέντε εκατομμύρια διαδηλωτών στο
Κάιρο, όλα αυτά που προώθησαν σε
όλο τον κόσμο την αύξηση της κρίσης
του καπιταλιστικού συστήματος, των
8 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Μοράλες για «τρομοκρατία» κι αρνήθη-
κε ότι ο Μοράλες μόλις είχε κερδίσει τις
εκλογές. Σε αρκετές πόλεις της Βολιβίας
σχηματίστηκαν ομάδες από δεξιούς και
στρατιωτικούς, για να επιτεθούν και να
διαλύσουν όλες τις συγκεντρώσεις υπέρ
του Μοράλες. Σ’ ένα σχόλιό του στο του-
ίτερ το Νοέμβριο του 2019 ο Τραμπ περι-
έγραψε την ανατροπή του Μοράλες σαν
«σημαντική στιγμή για τη δημοκρατία
στο δυτικό ημισφαίριο».
Το MAS κέρδισε ξανά τις εκλογές:
Τον Οκτώβριο του 2020, ο υποψήφιος
του MAS κέρδισε με διαφορά 25% από
το δεύτερο, δεξιό Κάρλος Μέσα. Μ’ αυτή
την ψήφο η εργατική τάξη και οι αγρο-
τικοί πληθυσμοί απέδειξαν την ταξική
τους συνείδηση και
​​ την ηρωική αποφα-
σιστικότητά τους. Έχουν παρατηρήσει κι
επηρεαστεί από την είσοδο του ιρανικού
πετρελαίου στα λιμάνια της Βενεζουέ-
λας, αγνοώντας τα δόντια των αμερικα-
νικών κυρώσεων. Γνωρίζουν ότι η Ρωσία
και η Κίνα βρίσκονται πίσω από την πα-
γκόσμια δύναμη που επέτρεψε να πραγ-
ματοποιηθεί αυτό το γεγονός.
Μ’ αυτή την ψήφο ο λαός της Βολιβί-
ας δείχνει τη δύναμη της πίστης τους
στη δικαιοσύνη και την ανάπτυξη. Η πα-
γκόσμια κατάσταση που τους δίνει αυ-
τοπεποίθηση είναι η ίδια που έδωσε στις
μεξικανικές και αργεντινές μάζες την ορ-
γάνωση και τη δύναμη να εκλέξουν κυ-
βερνήσεις που έχουν προστατεύσει τον
Έβο Μοράλες όταν αναγκάστηκε σε εξο-
ρία.
Η ψήφος στο MAS φέτος, έχοντας
απέναντί της τα δόντια της βάναυσης
καταστολής, είναι ισοδύναμη με τη νο-
μιμοποίηση των αμβλώσεων στην Αργε-
ντινή, σ’ αυτή την εξαιρετικά καθολική
χώρα. Η Βολιβία έχει μια μεγάλη ιστορία
αντιιμπεριαλιστικών αγώνων για να δια-
τηρήσει τον έλεγχο της κυριαρχίας και
των φυσικών της πόρων.
Το πραξικόπημα του 2019 ενάντια
στον Μοράλες υπογράμμισε και πάλι
πώς οι «λίγοι» δεν θα παραδώσουν τους
μοχλούς του πλούτου και της εξουσί-
ας στους «πολλούς». Αντίθετα, θα παλέ-
Χ. Ποσάδας, 7/10/1970
αστικών ηγεσιών, των αντιδραστικών
τομέων κι αντίθετα ενθαρρύνουν τους
τομείς που αναζητούν να προχωρή-
σουν και να εφαρμόσουν κοινωνικά, οι-
κονομικά και πολιτικά μέτρα. Είναι μια
όψη αυτού του παγκόσμιου προτσές.
Το θάρρος της δράσης του Τόρρες
δεν καθορίστηκε στο Περού, αλλά εκεί
συγκεντρώνεται η αποφασιστικότητα
που μόλις έδειξαν οι μάζες της Μέσης
Ανατολής. Είναι ένα παγκόσμιο προ-
τσές. Μέρος της τόλμης του είναι ότι
ψουν και μάλιστα μέχρι τέλους αν μπο-
ρούν.
Στη Βρετανία η εκλογική ήττα του Κόρ-
μπιν μας θυμίζει ότι αυτός είναι ένας νό-
μος της ταξικής πάλης σε όλες τις χώρες
του κόσμου. Η πάλη στη Βολιβία έχει την
αλληλεγγύη πολλών από την αριστερά
των Εργατικών. Αλλά στην αριστερά των
Εργατικών παραμένει η ανάγκη να δουν
τη Βολιβία όχι μόνο σαν αποδέκτη της
αλληλεγγύης, αλλά και σαν δότη παρα-
δειγμάτων και διδαγμάτων της ταξικής
πάλης.
Ένα συμπέρασμα για τη Βρετανία εί-
ναι ότι η σταθερή διάρθρωση μιας Εργα-
τικής-σοσιαλιστικής αριστεράς απαιτεί
περισσότερη οργάνωση και περισσότε-
ρη πολιτική προετοιμασία -μαζί με την
ικανότητα να προβλέπει και να κινητο-
ποιεί την εργατική τάξη- ανώτερη από
εκείνη που αναπτύχθηκε με την ηγεσία
του Κόρμπιν. Δεν είναι ότι το έργο του
Κόρμπιν απέτυχε, αλλά ότι η ηγεσία του
ήταν ανεπαρκώς προετοιμασμένη.
Η παγκόσμια παλίρροια επιστρέφει
και πάλι υπέρ της αριστεράς. Από το
2018 αυτή η παλίρροια ανέδειξε κυβερ-
νήσεις ευνοϊκότερες για τους εργαζόμε-
νους στο Μεξικό και την Αργεντινή, κα-
θώς και προώθησε μεγάλους αγώνες και
κατακτήσεις από το λαό στη Χιλή. Η δι-
κτατορία στη Βραζιλία δεν έχει δική της
δύναμη. Διατηρείται μόνο και μόνο με
την υποστήριξη του ιμπεριαλισμού. Επί-
σης στο Εκουαδόρ η αριστερά είναι σε
καλή θέση και πάλι για να κερδίσει τις
εκλογές του Φεβρουαρίου 2021.
Παρά την καταπίεση που υφίσταται
από την ηγεσία του Στάρμερ, η αριστε-
ρά των Εργατικών έχει λόγους ν’ αντλή-
σει δύναμη και θάρρος από τις αντιιμπε-
ριαλιστικές νίκες των λαών στη Λατινική
Αμερική. Αυτό ταυτόχρονα γίνεται εφι-
κτό από τον παγκόσμιο συσχετισμό των
δυνάμεων, όπου ο ιμπεριαλισμός απο-
δείχνεται εξαντλημένος και ανίκανος,
σε συνθήκες όπου οι μάζες βασίζονται
στις θαρραλέες πολιτικές της Κίνας και
της Ρωσίας, σε υποστήριξη πολλών αντι-
ιμπεριαλιστικών αγώνων στον κόσμο.
Posadists Today, 30.12.2020
βασίζεται στον περιορισμό, στην αδυ-
ναμία του καπιταλισμού και του ιμπε-
ριαλισμού, που δεν μπορεί να επέμβει.
Σε άλλες περιπτώσεις, όλοι όσοι έκα-
ναν πραξικοπήματα στη Λατινική Αμε-
ρική, ήταν κάτω από συνεχή πίεση του
στρατού της Αργεντινής, της Βραζιλί-
ας ή της Χιλής. Έκαναν πραξικοπήμα-
τα που βασίζονταν στους εσωτερικούς
αγώνες, στον έναν ή τον άλλο στρατιω-
τικό τομέα. Αλλά αυτή τη φορά ο Τόρ-
ρες χτύπησε χωρίς να έχει περισσότερη
υποστήριξη έξω από εκείνη της κυβέρ-
νησης του Περού. Από αλλού δεν εί-
χε καμιά υποστήριξη. Όταν παίρνει το
θάρρος να βγει, είναι γιατί αισθάνεται
σταθερός, έχει προοπτική και βλέπει
την προοπτική.
 Τα γεγονότα της Βολιβίας δείχνουν
για άλλη μια φορά ότι ο λαός, το προ-
λεταριάτο, οι αγρότες, η μικροαστική
τάξη που κινητοποιούνται στους δρό-
μους είναι ένας αναντικατάστατος πα-
ράγοντας του θριάμβου. Η συμμετο-
χή του κόσμου στις κινητοποιήσεις και
στη Γενική Απεργία, η κινητοποίηση
των μαζών φοβίζει, σπέρνει σύγχυση,
αποθαρρύνει, διαλύει όλα τα πραξικο-
πήματα, γιατί τα κάνει να αισθάνονται
ανασφαλή. Εκείνοι που βγαίνουν να κά-
νουν πραξικόπημα είναι ένας μικρός
πυρήνας, που επιβάλλει την πειθαρ-
χία, επιβάλλει τον τρόμο. Ο κόσμος στο
δρόμο φοβίζει τον εχθρό, τον αποσυν-
θέτει, τον κάνει ανασφαλή, τον κάνει να
διστάζει, τον κάνει να χάσει την αυτο-
πεποίθησή του. Αυτοί χτυπάνε για να
ξαφνιάσουν και να εμποδίσουν την ορ-
γάνωση του κόσμου. Η οργάνωση της
κοινωνίας μέσα από τη Γενική Απερ-
γία του προλεταριάτου ενθαρρύνει
τους τομείς που θέλουν να προχωρή-
σει η επανάσταση και να διαλύσουν τον
εχθρό. Αυτό είναι αποφασιστικό.
Σε όλη αυτή την τελευταία φάση
στη Βολιβία οι μάζες προετοιμάζονταν
ήδη να βαρύνουν και ν’ αποφασίσουν.
Εβδομάδες πριν από το πραξικόπη-
μα, οι φοιτητές είχαν διώξει τους φασί-
στες από το Πανεπιστήμιο, με την υπο-
στήριξη των εργατών, των συνδικάτων
και της COB (Βολιβιανή Εργατική Συ-
νομοσπονδία). Υπήρξαν στάσεις εργα-
σίας, απεργίες, διαδηλώσεις εργατών,
διαδηλώσεις δημοσιογράφων με την
υποστήριξη των φοιτητών και των ερ-
γατών ενάντια στο κλείσιμο της εφη-
μερίδας «Πρένσα». Αυτή η κατάσταση
ανάγκασε τον Οβάντο να υποχωρήσει
και ν’ αποδεχτεί το διώξιμο των φασι-
στών από το Πανεπιστήμιο κι επιτάχυ-
νε την κρίση και το αντεπαναστατικό
πραξικόπημα του Μιράντα, για να στα-
ματήσει την άνοδο της επαναστατικής
επέμβασης των μαζών. Η κεραυνοβόλα
απάντηση των μαζών, η Γενική Απερ-
γία, η ένοπλη κινητοποίηση μεταλλω-
ρύχων και φοιτητών στο Ορούρο, των
αγροτών στην Κοτσαμπάμπα, η κατά-
ληψη της χώρας από τις μάζες ώθησε
τον Τόρρες να επέμβει, βομβαρδίζο-
ντας το κυβερνητικό μέγαρο και ανα-
κηρύσσοντας επαναστατική κυβέρνη-
ση.
Αν ο Τόρρες απείλησε και βομβάρδι-
σε το κυβερνητικό μέγαρο, είναι γιατί
φοβόταν ότι την εξουσία θα την έπαιρ-
νε το προλεταριάτο, ότι από τις κινη-
τοποιήσεις των μαζών θα εμφανιζόταν
μια Κυβέρνηση της COB, μια Επανα-
στατική Κυβέρνηση εργατών, αγροτών,
στρατιωτών και μερικών στρατιωτι-
κών. Γι’ αυτό ο Τόρρες βομβάρδισε αμέ-
σως και η δεξιά χούντα συνθηκολόγησε
αμέσως, χωρίς καμία αντίσταση, γιατί
είδαν τον κίνδυνο που ερχόταν. Όχι τον
κίνδυνο του βομβαρδισμού, που σύμ-
φωνα με τις ειδήσεις δεν προκάλεσε
κανένα κακό. Αντίθετα συνθηκολόγη-
σε γιατί έβλεπε τη Γενική Απεργία που
τραβούσε πίσω της όλη τη χώρα κι αυ-
τό ήταν η εξουσία των μαζών. Η άμεση
κινητοποίηση των μαζών σε ολόκληρη
τη χώρα και η ένοπλη επέμβαση των
μεταλλωρύχων και των φοιτητών στο
Ορούρο και των αγροτικών πολιτοφυ-
λακών στην Κοτσαμπάμπα παρότρυ-
ναν τον Τόρρες να πραγματοποιήσει
τον βομβαρδισμό. Όταν ο Τόρρες είδε
ότι ο Οβάντο συνθηκολόγησε και ότι
οι μάζες κινητοποιήθηκαν με τη Γενική
Απεργία που κηρύχθηκε από τα συνδι-
κάτα, πήρε το θάρρος να επέμβει, βομ-
βαρδίζοντας το κυβερνητικό κτίριο.
Δείχνει ότι το κίνημα είναι πολύ βα-
θύτερο από αυτό που ο ίδιος ο Τόρρες
εκφράζει. Πολύ βαθύτερο, γιατί ήταν
ο κόσμος στο δρόμο που αποφάσισε.
Ήταν η Γενική Απεργία που αποφάσισε.
Αυτό που αποφάσισε ήταν η κινητοποί-
ηση των μαζών, η κατάληψη των πόλε-
ων και η ένοπλη πάλη των μεταλλωρύ-
χων και των αγροτών. Ακόμη και λίγο
πριν από τη Γενική Απεργία, οι άλλοι
συζητούσαν, προγραμμάτιζαν, ανταγω-
νίζονταν για να δουν ποιος κυβερνού-
σε τη χώρα. Η Γενική Απεργία αποφάσι-
σε κι ανάγκασε τον Τόρρες να επιβληθεί
και οι άλλοι να συνθηκολογήσουν. Για-
τί η Απεργία συνέχιζε, κυριαρχούσε και
τραβούσε πίσω της ολόκληρη τη χώρα.
Γι’ αυτό το κίνημα είναι πολύ βαθύτερο
από αυτό που εκφράζουν οι δηλώσεις
του Τόρρες. Πολύ πιο βαθιές συνέπειες
πρέπει να αναμένονται στη συνέχεια.
Είναι ανάγκη να επέμβουμε σ’ αυτές τις
συνθήκες.
Αυτό έρχεται αμέσως μετά από μεγά-
λα παγκόσμια γεγονότα, μεγάλες κινη-
τοποιήσεις των μαζών, που έδειξαν την
επαναστατική πρωτοβουλία και θέλη-
σή τους. Αυτό μεταδόθηκε στη Βολι-
βία. Η ενότητα του κόσμου εκφράζεται
μέσα από την επανάσταση. Δεν υπάρ-
χει τηλέγραφος, καμιά επικοινωνία πιο
γρήγορη από την επανάσταση. Η αερο-
πειρατεία από το Λαϊκό Μέτωπο για την
Απελευθέρωση της Παλαιστίνης δημι-
ούργησε μια ολόκληρη αλυσίδα. Αυτή
η επαναστατική δράση, που είχε στόχο
να δείξει τη δύναμη της επανάστασης
και ότι με ένοπλα μέσα, μέσα από τον
εμφύλιο πόλεμο, είναι δυνατόν να προ-
ωθηθεί η επανάσταση σε όλες τις δυνα-
τότητές της και να μειώσει τη διάρκεια
ζωής του καπιταλισμού, ακολουθήθηκε
από τον εμφύλιο πόλεμο στην Ιορδανία,
τη δυαδικότητα των εξουσιών απέναντι
στον παγκόσμιο καπιταλισμό. Είναι αρ-
κετά προφανές: ένας μικρός πυρήνας
αναγκάζει τις μεγάλες δυνάμεις όπως
η Αγγλία, η Γερμανία και η Ελβετία, ν’
απελευθερώσουν κρατούμενους, με
αντάλλαγμα τους ομήρους. Αναγκάζο-
νται να τους αφήσουν ελεύθερους, για-
τί οι αντάρτες βασίζονται σε μια κατά-
σταση παγκόσμιας κοινής γνώμης που
τους ευνοεί. Ο εμφύλιος πόλεμος στην
Ιορδανία, μ’ επικεφαλής τα αντάρτι-
κα κινήματα, η επέκταση της δυαδικό-
τητας των εξουσιών, που εκφράζεται
στα Σοβιέτ του Ιρμπίντ, είναι μια συγκε-
κριμένη, κοινωνική, δυαδικότητα των
εξουσιών. Δεν είναι μόνο όψεις ή μορ-
φές δυαδικής εξουσίας, αλλά συγκεκρι-
μένη δυαδικότητα των εξουσιών, δυα-
δικότητα εξουσιών σε όλη τη χώρα.
Η χρεοκοπία του δολοφόνου βασιλιά
Χουσεΐν κι επίσης η χρεοκοπία του Νάσ-
σερ, στο να προσπαθήσουν να υποτά-
ξουν τους αντάρτες που εισέβαλαν στ’
αεροπλάνα και επίσης στο να υποτά-
ξουν την Αλ Φατάχ, που αντίθετα –ο
Νάσσερ- αναγκάστηκε ν’ απευθυνθεί
στον Χουσεΐν για να καταλήξει σε συμ-
φωνία κι εν μέρει για να παραδώσουν
στη Φατάχ τους αντάρτες, ήταν γιατί
είδαν τον κίνδυνο της επέκτασης του
επαναστατικού πολέμου, που πήγαινε
από το Αμμάν, από τη δυαδική εξουσία
στην Ιορδανία, στην ίδια την Αίγυπτο.
Οι μάζες ήταν ώριμες, ήταν διατεθειμέ-
νες να το κάνουν αυτό. Δύο μέρες αρ-
γότερα, με το θάνατο του Νάσσερ, αυ-
τό αποδείχτηκε με τα 5 εκατομμύρια
του κόσμου που συμμετείχε στην κη-
δεία του και που δήλωνε έτσι ότι ήταν
ώριμος να πάρει την εξουσία. Κινητο-
ποιήθηκε από ένα κοινό συναίσθημα
προβληματισμού, κατανόησης και κοι-
νής επιθυμίας επέμβει.
Στη Βολιβία αυτό εκφράζεται. Η από-
φαση μέσα σε δύο ημέρες δεν πάρθηκε
τυχαία. Όταν ο Μιράντα έκανε το πρα-
ξικόπημα ήταν γιατί υπολόγισε στο φό-
βο των άλλων. Υπολόγισε στον φόβο
του Οβάντο, καθώς και στο ότι ο Τόρ-
ρες δεν είχε οργανώσει, ούτε είχε προ-
γραμματίσει ακόμα τίποτα. Διαφορετι-
κά θα είχε δώσει μια άμεση απάντηση.
Η εξουσία του Μιράντα διήρκεσε σχε-
δόν 24 ώρες, παρόλο που δεν υπήρ-
ξε άμεση απάντηση από τον Τόρρες.
Ήταν η κινητοποίηση του κόσμου που
ανάγκασαν τον Τόρρες να εμφανιστεί.
Ήταν οι φοιτητές, οι ένοπλοι αγρότες
της Κοτσαμπάμπα, οι ένοπλοι μεταλλω-
ρύχοι και η Γενική Απεργία των συνδι-
κάτων που τον ώθησαν να εμφανιστεί.
Πρέπει να βασιστούμε πάνω σ’ αυτό
για τις μελλοντικές φάσεις. Πρέπει να
υπολογίσουμε στο ότι υπάρχει παράδο-
ση στη Βολιβία. Αυτό που έγινε δεν εί-
ναι κάτι το νέο. Είναι οι τροτσκιστές που
έχουν παράδοση στη Βολιβία. Ήταν οι
τροτσκιστές που έκαναν το πρόγραμ-
μα του Πουλακάγιο, αυτοί που κάλεσαν
για ένοπλη πάλη, για την οργάνωση
των εργατικών πολιτοφυλακών. Είναι οι
τροτσκιστές που πρόσφεραν μια τέτοια
παράδοση. Με την ευκαιρία εκείνη εμ-
φανίστηκε η δημιουργία πολιτοφυλα-
κών επίσης στους αγρότες, τους φοι-
τητές και τους εργάτες. Ήταν από τους
Τροτσκιστές το 1947 που εμφανίστηκε
η οργάνωση των πολιτοφυλακών και
ήταν η πρώτη φορά που εμφανίστη-
καν. Γι’ αυτό τώρα εμφανίστηκαν αμέ-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 9
σως. Ήταν οι πολιτοφυλακές που τους
οδήγησαν τους άλλους να δουν ότι αν
δεν υπήρχε άμεσα συμφωνία και υπο-
χώρηση, οι πολιτοφυλακές θα έπαιρ-
ναν την εξουσία. Γι’ αυτό ο Τόρρες έριξε
γρήγορα μερικές βόμβες για εκφοβι-
σμό και οι άλλοι συνθηκολόγησαν. Εί-
ναι παράλογο να θεωρεί κανείς ότι συν-
θηκολόγησαν μόνο λόγω της απειλής
των βομβών. Συνθηκολόγησαν γιατί αι-
σθάνθηκαν ότι θα ξεπερνιόνταν τόσο ο
ένας όσο και ο άλλος. Είναι γι’ αυτό που
ο Οβάντο δραπέτευσε.
Ο Οβάντο διέφυγε γιατί είδε ότι η δε-
ξιά πτέρυγα πήγαινε σ’ ένα πραξικό-
πημα, υπολογίζοντας στο φόβο όλων,
στο φόβο απέναντι σε μια κινητοποί-
ηση των μαζών. Σχεδόν πάντα βασίζο-
νται σ’ αυτό. Αλλά τους πήγαν στραβά,
γιατί οι μάζες πράγματι κινητοποιήθη-
καν. Οι μάζες δεν φοβήθηκαν, βγήκαν,
βάρυναν κι ανάγκασαν τον Τόρρες να
προχωρήσει περισσότερο και να είναι
ενεργητικός και αποφασιστικός. Η άμε-
ση δήλωσή του δεν αντιστοιχεί με το
μέγεθος του θριάμβου. Το μέγεθος της
νίκης απαιτούσε άλλα είδη προβλημα-
τισμών από αυτές που δίνουν οι ειδή-
σεις σαν δηλώσεις του Τόρρες. Είναι ο
κόσμος που νίκησε. Γι’ αυτό πρέπει να
γίνουν μια σειρά εκκλήσεων για τη συμ-
μετοχή του λαού. Μια έκκληση, η εξου-
σία ήδη από την αρχή να οργανωθεί με
βάση τα συνδικάτα. Έκκληση για μια
Λαϊκή Κυβέρνηση Βασισμένη στα Συν-
δικάτα, μια Επαναστατική Κυβέρνηση
εργατών, αγροτών, φοιτητών και της
επαναστατικής πτέρυγας του στρατού.
Να γίνει έκκληση στο λαό να πά-
ρει υπόψη ότι οι στρατοί της γειτονι-
κής Αργεντινής και της Βραζιλίας μπο-
ρούν να επέμβουν. Έκκληση στις μάζες
της Αργεντινής, της Βραζιλίας, του Πε-
ρού, της Χιλής, να κινητοποιηθούν για
ν’ αποτρέψουν τη στρατιωτική πίεση,
τη στρατιωτική επέμβαση της Αργεντι-
νής, της Βραζιλίας κι ακόμη και της Χι-
λής. Πάνω απ’ όλα της Αργεντινής και
της Βραζιλίας, που είναι οι εχθροί. Του
Περού όχι γιατί αυτό θα τους υποστη-
ρίξει. Η C0B να καλέσει τις μάζες αυτών
των χωρών να τους υποστηρίξουν.
Πρέπει να ξεκινήσουμε από αυτές τις
συνθήκες. Είναι μια εξέλιξη, όχι μια αλ-
λαγή, ούτε ο βαθύς μετασχηματισμός
του αναγκαίου προτσές της επανάστα-
σης. Πάνω σ’ αυτές τις συνθήκες πρέπει
να βασιστούμε. Δεν υπάρχει καμία αλ-
λαγή, απλά είναι μια εξέλιξη μιας υπάρ-
χουσας κατάστασης.
Η στάση του Παστράνα στην Κολομ-
βία, αυτή του να κάνει παραχωρήσεις
στις μάζες και να αντιμετωπίσει την ολι-
γαρχία, η κατάσταση στο Μεξικό, στον
Ισημερινό, στη Βενεζουέλα, στην πλει-
οψηφία της νεολαίας των χριστιανοδη-
μοκρατών, που συμφωνούν με τον θρί-
αμβο του Αλλιέντε στη Χιλή και που
προτείνει να δοθεί η εξουσία στον Αλ-
λιέντε και να γίνει το ίδιο στη Βενεζου-
10 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
έλα κι αυτά τα γεγονότα στη Βολιβία,
αποτελούν δείκτη της επαναστατικής
κατάστασης που υπάρχει στη Λατινική
Αμερική. Το ίδιο ισχύει και για την Αρ-
γεντινή, την Ουρουγουάη, τη Βραζιλία.
Σε διαφορετικό βαθμό υπάρχει το ίδιο
επαναστατικό προτσές.
Αυτό το προτσές της επαναστατικής
ανύψωσης, ο θρίαμβος του επαναστα-
τικού πραξικοπήματος που έσπασε την
αντεπανάσταση στη Βολιβία, θα δώ-
σει ώθηση στην υπόλοιπη επανάσταση
στη Λατινική Αμερική. Δεν θα τη δημι-
ουργήσει, θα την προωθήσει, αλλά κά-
τω από αυτές τις συνθήκες, στις οποίες
είναι αναγκαίο να επέμβουμε, έχοντας
να κάνουμε με στρατιωτικές κυβερ-
νήσεις, με στρατιωτικές ομάδες, που
έχουν μια συγκεκριμένη κοινωνική-σο-
σιαλιστική αίσθηση.
Πρέπει να καλέσουμε την COB ν’
ασκήσει τον ανεξάρτητο ρόλο του Ερ-
γατικού Κόμματος Βασισμένου στα
Συνδικάτα (ΕΚΒΣ), οργανώνοντας τον
εαυτό της σε Εργατικό Κόμμα και προ-
τείνοντας το πρόγραμμα του Πουλακά-
γιο. Να καλέσει την κυβέρνηση μ’ αυτό
το πρόγραμμα. Καλώντας όλες τις χώ-
ρες της Λατινικής Αμερικής, του Περού,
της Χιλής, του Ισημερινού, της Αργε-
ντινής, της Βραζιλίας, της Ουρουγου-
άης, να υποστηρίξουν το πρόγραμμα
του Πουλακάγιο. Αυτό μπορεί να γίνει,
ο ιμπεριαλισμός είναι αδύναμος. Στά-
θηκε ανίσχυρος ν’ αποτρέψει αυτό τον
θρίαμβο της επανάστασης στη Βολιβία
Πρέπει άμεσα να καλέσουμε γι’ αυτό
το πρόγραμμα. Να μην περιμένουμε να
δώσει ο Τόρρες το πρόγραμμα, αλλά να
το δώσει η COB. Να ξεκινήσουμε άμε-
σα αυτή την προπαγάνδα. Η αγροτική
μεταρρύθμιση δεν είναι αρκετή, ού-
τε η κρατικοποίηση των επιχειρήσεων,
όπως προτείνει ο Τόρρες, αλλά η πολύ
πιο βαθιά οργανική κοινωνική λειτουρ-
γία από ό, τι μπορούν να δώσουν αυ-
τοί. Μπορούν να πραγματοποιήσουν
μια σειρά κρατικοποιήσεων, αλλά αν η
αστική εξουσία συνεχίσει να λειτουρ-
γεί κινδυνεύουν και υπόκεινται συνε-
χώς στην πίεση μιας οπισθοδρόμησης,
ενός πραξικοπήματος ή μιας στρατιω-
τικής επέμβασης από την αστική τάξη
είτε της Αργεντινής, είτε της Βραζιλίας.
Πρέπει άμεσα να καλέσουμε τις μά-
ζες της Αργεντινής, τη CGT (ΓΣΕ Αρ-
γεντινης), να τς ειδοποιήσουμε και να
τους ζητήσουμε την αλληλεγγύη τους
για την υπεράσπιση της ανάπτυξης της
επανάστασης στη Βολιβία. Το πρόγραμ-
μα του Πουλακάγιο περιέχει την Αγρο-
τική Μεταρρύθμιση, την κρατικοποίη-
ση όλων των μέσων παραγωγής και το
σχεδιασμό της παραγωγής. Ακόμα κι αν
δεν εφαρμοστεί άμεσα, η COB να ενερ-
γήσει ανεξάρτητα και ν’ ασκήσει πίε-
ση στην κυβέρνηση για να μπορέσει
να προωθήσει αυτά τα συμπεράσματα.
Να προπαγανδίσει αυτό το πρόγραμμα,
στηριζόμενοι στους μεταλλωρύχους,
καλώντας το φοιτητικό κίνημα και κά-
νοντας ένα Ενιαίο Μέτωπο, χωρίς να
περιμένουμε να γίνει η οργάνωση μέ-
σω της Εργατικής Συνομοσπονδίας, αλ-
λά με μια επαναστατική δημοκρατική
λειτουργία των συνδικάτων, με συνε-
λεύσεις, με διασκέψεις, με ανακλητότη-
τα τω αντιπροσώπων και των ηγετών,
που να σέβονται και ν’ αγωνίζονται γι’
αυτό το πρόγραμμα. Όποιος δεν πα-
λεύει, όποιος είναι ενάντια σ’ αυτό, έξω!
Να γίνουν τώρα όλα αυτά! Να μην αφή-
σουμε την COB να διατηρήσει ένα γρα-
φειοκρατικό μηχανισμό όπως μέχρι τώ-
ρα, αλλά να κάνουμε να επιβληθεί αυτό
το συμπέρασμα. Να καλέσουμε για μια
Ομοσπονδία χωρών όπως η Βολιβία, το
Περού, η Χιλή, ο Ισημερινός, στο δρόμο
προς μια Σοσιαλιστική Ομοσπονδία της
Λατινικής Αμερικής, για να σχεδιάσει
την παραγωγή, να σχεδιάσει την πολι-
τική και κοινωνική δράση, με σκοπό να
προωθήσει την επανάσταση. Η COB να
έχει μια ανεξάρτητη λειτουργία, με το
πρόγραμμα του Πουλακάγιο. Χωρίς να
περιμένει την εφαρμογή του προγράμ-
ματος, να προχωρήσει σε μια σειρά μέ-
τρων, συζητώντας με τους στρατιωτι-
κούς, προτείνοντάς τα και ζητώντας
τους να προωθήσουν ένα τέτοιο πρό-
γραμμα. Μπορούν να το κάνουν χωρίς
τον κίνδυνο να συντριβούν. Ο κίνδυ-
νος ήταν πριν, τώρα υπάρχει λιγότερος
κίνδυνος. Να δείξουμε πως μια τέτοια
δράση θα προωθήσει την επανάσταση
στην Αργεντινή, στη Βραζιλία, καθώς
και σε όλη τη Λατινική Αμερική. Είναι
αυτοί που βρίσκονται σε υποχώρηση,
όχι η επανάσταση! Η τόλμη που υπήρξε
στη Βολιβία πρέπει επομένως να διατη-
ρηθεί και να επεκταθεί
Καλούμε σ’ ένα Ενιαίο Λατινοαμερι-
κάνικο Μέτωπο ενάντια στον ιμπερια-
λισμό. Για την κρατικοποίηση των κύρι-
ων πηγών παραγωγής, για μια πολιτική
ανεξάρτητη από τον ιμπεριαλισμό. Για
το σχεδιασμό της παραγωγής. Η COB
πρέπει άμεσα να κάνει έκκληση για να
προωθήσει την αριστερή πτέρυγα της
εθνικιστικής κυβέρνησης Τόρρες.
Πρέπει να προετοιμαστούμε για μια
πιθανή στρατιωτική επέμβαση των
γιάνκηδων, ή των στρατών της αστι-
κής τάξης της Λατινικής Αμερικής, των
στρατών της Αργεντινής και της Βρα-
ζιλίας. Ν’ απαντηθεί αυτό μ’ ένα Ενιαίο
Μέτωπο στρατιωτικών συμφωνιών με
τη Χιλή, το Περού, τη Βολιβία, τον Ιση-
μερινό, για ν’ αποτρέψει και ν’ αντιμε-
τωπίσει οποιαδήποτε απόπειρα στρατι-
ωτικής επέμβασης από τους στρατούς
της Αργεντινής και της Βραζιλίας και
ακόμη και της Χιλής, με την υποστήριξη
της CIA και του ιμπεριαλισμού. Ν’ απο-
κρουστεί οποιαδήποτε απόπειρα να
εμποδίσουν τον Αλλιέντε ν’ αναλάβει
την εξουσία στη Χιλή, ν’ αποκρουστεί
κάθε εισβολή στη Βολιβία και η αντεπα-
νάσταση στο Περού και τον Ισημερινό.
Να οπλιστούν οι εργάτες, οι αγρότες,
οι φοιτητές, ο κόσμος στα σπίτια, τα
παιδιά και οι ηλικιωμένοι, να σχηματι-
στούν εργοστασιακές, συνοικιακές, πε-
ριφερειακές Επιτροπές, για να ξεριζώ-
σουν κάθε αντεπαναστατική απόπειρα
και ν’ απαντήσουν με τα μέτρα της κοι-
νωνικής επαναστατικής προόδου, με
τις καταλήψεις, την κρατικοποίηση και
τον εργατικό έλεγχο πάνω σε όλες τις
ιδιοκτησίες του ιμπεριαλισμού και του
καπιταλισμού, με τον εργατικό έλεγχο
και το σχεδιασμό της οικονομίας.
Το πραξικόπημα που έγινε πριν στη
Βολιβία έδειξε ότι οι γιάνκηδες επενέ-
βησαν γιατί οι μάζες δεν επενέβαιναν.
Αν οι μάζες είχαν επέμβει νωρίτερα δεν
θα υπήρχε αυτό το πραξικόπημα. Πρέ-
πει λοιπόν να κάνουμε ώστε οι μάζες να
επέμβουν, τώρα! Η βάση του θριάμβου
της επανάστασης βρίσκεται μόνο σε
μια σταθερή οικονομική πρόοδο, που
με τη σειρά της στηρίζεται σε κοινω-
νικούς οργανισμούς σοβιετικού τύπου,
που επιτρέπουν στις μάζες να επεμβαί-
νουν αυθόρμητα και να έχουν το του-
φέκι στο χέρι, ώστε χωρίς να διαλύ-
σουν εντελώς το στρατό, να οπλιστούν
γρήγορα οι πολιτοφυλακές, έτσι ώστε
οι μάζες να επεμβαίνουν άμεσα όπου
χρειαστεί. Αυτή είναι η βάση του θριάμ-
βου. Δεν είναι απαραίτητο να διαλυθεί
ο στρατός, αλλά να διαλυθεί ο πολιτι-
κός του ρόλος. Γι’ αυτό πρέπει να μπουν
οι στρατιωτικοί κάτω από τον πολιτι-
κό έλεγχο των οργανισμών στους οποί-
ους αποφασίζουν οι μάζες. Καλούμε
ν’ απαιτηθεί προς το παρόν η απεξάρ-
θρωση των πολιτικών διοικήσεων του
στρατού και η πολιτική τους καταστρο-
φή. Αντίθετα, παράλληλα να γίνουν οι
Πολιτοφυλακές και να μεταβιβαστεί
μέρος της στρατιωτικής εξουσίας στις
Πολιτοφυλακές. Η εξουσία δεν είναι ο
στρατός, αλλά είναι μια διαρκής πη-
γή διαφθοράς, σαμποτάζ, πρακτόρων
του ιμπεριαλισμού. Αυτή η λειτουργία
πρέπει να διαλυθεί. Γι’ αυτό πρέπει να
προωθηθεί η διάλυση της προηγού-
μενης διάρθρωσης του στρατού και ν’
αντικατασταθεί από έναν επαναστατι-
κό στρατό. Έτσι που στο μεταξύ ν’ αντι-
κατασταθεί εν μέρει από τις Πολιτοφυ-
λακές. Μέρος του στρατού μπορεί να
παραμείνει. Να εκκαθαριστούν όλοι οι
στρατιωτικοί πράκτορες του ιμπεριαλι-
σμού και να παραμείνουν μόνο οι στρα-
τιωτικοί που έχουν δείξει υποταγή στις
ανάγκες της επαναστατικής προόδου.
Αυτοί ν’ αποτελέσουν μέρος των Πολι-
τοφυλακών, με τους στρατιωτικούς που
συμφωνούν με την επανάσταση και να
δείξουμε ότι ο ρόλος αυτών των στρα-
τιωτικών αλλάζει. Ρόλος τους δεν είναι
πλέον ν’ αποφασίζουν με το τουφέκι,
αλλά να μαθαίνουν από τους εργάτες,
από τις μάζες, ώστε να προωθούν τη
χώρα.
Κάνουμε έκκληση για ένα Ενιαίο Μέ-
τωπο του Περού, της Βολιβίας, της Χι-
λής και του Ισημερινού. Έκκληση προς
τις λατινοαμερικάνικες μάζες για τη χω-
ρίς όρους υπεράσπιση της επανάστα-
σης στη Βολιβία. Η COB να λειτουργή-
σει σαν Εργατική Συνομοσπονδία και
να κάνει έκκληση για μια Ενιαία Ερ-
γατική Συνομοσπονδία της Λατινικής
Αμερικής, για ένα Λατινοαμερικάνικο
Ενιαίο Μέτωπο εργατών, αγροτών, φοι-
τητών, στρατιωτών για να προωθηθεί
το πρόγραμμα των κρατικοποιήσεων
στη Βολιβία. Έκκληση για ένα σχεδια-
σμό των τεσσάρων χωρών: Εκουαδόρ,
Περού, Βολιβία και Χιλή. Έκκληση για
χωρίς όρους υποστήριξη των μαζών
όλων των χωρών της Λατινικής Αμε-
ρικής στη βολιβιανή επανάσταση, με
διαδηλώσεις, συγκεντρώσεις, συνε-
λεύσεις, ανακοινώσεις, αποφάσεις.
Υποστήριξη στη σοσιαλιστική επανά-
σταση και στην πρόοδο της επανάστα-
σης στη Βολιβία προς τον σοσιαλισμό.
Κάνουμε έκκληση για την απαλλοτρί-
ωση του ιμπεριαλισμού, την ενοποίηση
με ένα πρόγραμμα απομάκρυνσης του
ιμπεριαλισμού από τη Βολιβία κι από
όλη τη Λατινική Αμερική. Καλούμε τις
κουβανικές μάζες να υποστηρίξουν την
επανάσταση στη Βολιβία μέσα από την
Κουβανική Εργατική Συνομοσπονδία
και το Κομμουνιστικό Κόμμα. Η κουβα-
νική κυβέρνηση να κάνει επίσης έκκλη-
ση για υποστήριξη στην επανάσταση
στη Βολιβία καθώς και στην επανάστα-
ση στη Λατινική Αμερική.
Πρέπει ν’ αποκρούσουμε τον ιμπε-
ριαλισμό και να προετοιμαστούμε γι’
αυτό, γιατί θα συνεχίσει να κάνει πρα-
ξικοπήματα. Δεν πρόκειται ν’ αποδε-
χτεί αυτήν την κατάσταση. Θα προετοι-
μάσει πραξικοπήματα, ακόμη και κάτω
από καταστροφικές συνθήκες Δεν μπο-
ρεί να δεχτεί αυτό που συμβαίνει στη
Χιλή και στη συνέχεια στη Βολιβία. Θ’
αποπειραθεί κάποιο μέτρο. Τι μέτρο;
Δεν μπορούμε να προβλέψουμε, αλλά
θ’ αποπειραθεί κάποιο είδος σαμποτάζ,
με μεγάλες βόμβες, εκρηκτικά, σφα-
γές, για να δικαιολογήσει την επέμβα-
σή του. Να δικαιολογηθεί βασιζόμενος
και σε κομμάτι του στρατού της Αργε-
ντινής και της Βραζιλίας. Πρέπει να το
πάρουμε υπόψη αυτό, κάνοντας μια εκ-
στρατεία προπαγάνδας σε όλες τις χώ-
ρες, καλώντας τις μάζες να επέμβουν
και τους στρατιωτικούς ν’ αρνηθούν να
επέμβουν ενάντια στην επανάσταση.
Αντίθετα να την υποστηρίξουν.
Αλλά ο καλύτερος τρόπος για ν’ ανα-
πτυχθεί αυτό είναι τα όργανα στα οποία
οι μάζες μπορούν να επεμβαίνουν άμε-
σα και να ελέγχουν την οικονομία, την
κοινωνία και την πολιτική. Σοβιετικού
τύπου Όργανα, μορφές Συνοικιακών
Επιτροπών, Συνοικιακές Πολιτοφυλα-
κές, που κινητοποιούνται άμεσα ενά-
ντια σε οποιαδήποτε ιμπεριαλιστική ή
αντεπαναστατική επέμβαση. Συντονι-
σμός των Πολιτοφυλακών με το επα-
ναστατικό κομμάτι του στρατού, που
δέχεται την επανάσταση. Συνδυάζο-
ντας αυτό με τα συνδικάτα, με τις γει-
τονιές και με τα εργοστάσια. Η κατάλη-
ψη των εργοστασίων, η λειτουργία των
εργοστασίων, ανεξάρτητα από τους ερ-
γοδότες. Κατάληψη των συνοικιών και
λειτουργία και έλεγχος συνοικιών για
την εξαφάνιση, αλυσόδεση και διά-
λυση κάθε αντεπανάστασης. Έλεγχος
από σπίτι σε σπίτι. Αυτό πρέπει να προ-
ωθήσουν οι Εργατικές Πολιτοφυλακές.
Να δημιουργηθούν Επιτροπές σε κά-
θε συνοικία, οικοδομικό συγκρότημα,
εργοστάσιο, συνδικάτο, που να ελέγ-
χουν ολόκληρη τη χώρα. Ταυτόχρονα
να ελέγχουν την παραγωγή, τη διανο-
μή κ.λπ.
Να εκκαθαριστεί άμεσα ο αστυνομι-
κός και ο δικαστικός μηχανισμός και ν’
αντικατασταθεί από τις Εργατικές Πολι-
τοφυλακές ο αστυνομικός κι από τα Λα-
ϊκά Δικαστήρια ο δικαστικός. Να δειχτεί
ότι η δικαιοσύνη που εφάρμοζαν ήταν
δικαιοσύνη σύμφωνα με την αστική
αντίληψη, καταδίκης εκείνου που δεν
έχει τίποτα και αθώωσης εκείνου που
έχει τα πάντα. Να εισαχθούν τα Λαϊκά
Δικαστήρια, τα Συνοικιακά και Εργο-
στασιακά Δικαστήρια. Να μπει σαν στό-
χος η ανάπτυξη της επανάστασης σε
ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Ο ιμπε-
ριαλισμός πρόκειται να επέμβει και θα
εξαπολύσει την αντεπανάσταση. Πρέ-
πει να κινητοποιήσουμε τις μάζες γιατί
αυτός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρό-
πος για ν’ αποτρέψουμε την επέμβαση
του ιμπεριαλισμού και με την απαλλο-
τρίωση όλων των περιουσιακών στοι-
χείων του, κρατικοποιώντας τον και
σχεδιάζοντας την παραγωγή.
Να καλέσουμε τα Εργατικά Κράτη να
υποστηρίξουν χωρίς όρους τη βολιβια-
νή επανάσταση, να δώσουν άτοκα δά-
νεια, να στείλουν τεχνικούς δωρεάν. Να
στείλουν τους τεχνικούς για να ζήσουν
τη ζωή που ζουν οι εργάτες και οι μάζες
της Βολιβίας. Ταυτόχρονα δίνοντας την
οικονομική και τεχνική υποστήριξη, με-
ταφέροντας εκεί την ηθική και κοινω-
νική υποστήριξη της Ρωσικής Επανά-
στασης. Αυτό θα δώσει μεγάλη ώθηση
στην επανάσταση. Θα δώσει εμπιστο-
σύνη και σιγουριά σε στρατιωτικά στε-
λέχη, τεχνικούς, επαγγελματίες, που
μέχρι τώρα βλέπουν την ανάπτυξη οι-
κονομικών μέτρων στη Βολιβία σαν ένα
ατομικό όφελος για στρώματα του πλη-
θυσμού, όπως ήταν πριν. Αντίθετα να
τους κάνουν να αισθανθούν τώρα την
ανάγκη και τη δυνατότητα της συλλο-
γικής κοινωνικής ανάπτυξης, ότι ο μό-
νος τρόπος για να προχωρήσουν είναι
η συλλογική ανάπτυξη.
Η απόδειξη βρίσκεται στη χρεοκο-
πία όλων των προηγούμενων πραξικο-
πημάτων. Αν δεν επεμβαίνουν οι μάζες,
αν δεν βαραίνουν, δεν αποφασίζουν
μέσα από όργανα, αν δεν έχουν όπλα
για ν’ αποφασίζουν αυτές, τότε είναι οι
μικρές ομάδες που το κάνουν. Αυτό που
έκανε ο Μιράντα με το πραξικόπημα εί-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 11
ναι μια ακόμη απόδειξη γι’ αυτό. Μικρές
ομάδες που αναλαμβάνουν το μηχανι-
σμό κι αποφασίζουν. Πρέπει να σπάσει
η διάρθρωση που καθορίζει ότι μικρές
ομάδες μπορούν να το κάνουν αυτό.
Να σπάσει η τωρινή διάρθρωση του
στρατού, της δικαιοσύνης, του αστυνο-
μικού μηχανισμού, της οικονομίας, του
κοινοβουλευτικού συστήματος. Αν δια-
μαρτυρηθούν γι’ αυτό άλλες χώρες και
στρατοί της Λατινικής Αμερικής, να δει-
χτεί ότι διαμαρτύρονται γιατί έχουν κα-
πιταλιστικά συμφέροντα να υπερασπί-
σουν.
Όλα αυτά τα μέτρα δεν πάνε ενάντια
στους επαναστάτες στρατιωτικούς, αλ-
λά ενάντια στη χρήση της διάρθρωσης
του στρατού, που τη χρησιμοποιούν οι
αντιδραστικοί τομείς. Πρέπει να καταρ-
γηθεί αυτή η διάρθρωση. Οι στρατιω-
τικοί που συνοδεύουν την επανάσταση
δεν πρέπει να έχουν κανένα πρόβλημα
στο να υιοθετήσουν νέες μορφές λει-
τουργίας. Μορφές που καταργούν την
πιθανότητα να μπορούν ν’ αποφασί-
ζουν οι αντιδραστικοί τομείς. Ταυτό-
χρονα οι επαναστατικοί τομείς να δε-
χτούν την επιρροή του λαού και να
πάρουν το θάρρος να προχωρήσουν
περισσότερο στην επανάσταση.
Αυτό το βήμα δείχνει την ωρίμανση
των συνθηκών που υπάρχουν στη Λα-
τινική Αμερική για την ανάπτυξη της
Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Όχι του
εθνικιστικού προτσές, αλλά της Σοσι-
αλιστικής Επανάστασης. Οι μάζες βγή-
καν στους δρόμους για τη Σοσιαλιστική
Επανάσταση. Οι αγρότες της Κοτσα-
μπάμπα και οι μεταλλωρύχοι του Ορού-
ρο έχουν κινητοποιηθεί με το όπλο στο
χέρι για τη Σοσιαλιστική Επανάσταση.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί σε όλα τα
προηγούμενα κείμενα του συντρόφου
Χ. Ποσάδας και της Διεθνούς, όλη η φά-
ση που προηγήθηκε από αυτή την άνο-
δο της επανάστασης χαρακτηρίστηκε
από έναν «επαναστατικό προάγγελο»,
από ένα προτσές «αδιάκοπου εμφυλίου
πολέμου», όπου τα επαναστατικά συ-
ναισθήματα και θέληση των μαζών, του
προλεταριάτου στον τομέα της εξόρυ-
ξης και των εργοστασιακών εργατών
έμειναν άθικτα κι έτοιμα να ξαναβγούν
στο φως. Ο μόνος δρόμος της προόδου
για την επανάσταση και την πάλη για
εξουσία, ήταν η επαναστατική οργά-
νωση των μαζών, των εργατών και των
αγροτών κι όχι τα αντάρτικα.
Κατά την περίοδο από το 1946 έως το
1970 ο καπιταλισμός ήταν ανίσχυρος
για ν’ ανακτήσει την εξουσία στη Βο-
λιβία. Διατήρησε την πολιτική εξουσία,
αλλά από το 1951 δεν μπόρεσε να κά-
νει να οπισθοδρομήσει ο οικονομικός
και κοινωνικός έλεγχος των ορυχείων
και των κύριων πλουτοπαραγωγικών
πηγών. Έχει παραμείνει σ’ ένα προ-
τσές Δυαδικότητας των Εξουσιών. Οι
μεταλλωρύχοι υπεράσπισαν σθεναρά
την κρατική ιδιοκτησία και την πρόοδο
12 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
που σημείωσε η επανάσταση, η αγρο-
τική μεταρρύθμιση και διατήρησαν δι-
αρκώς την κοινωνική διάρθρωση που
εμπόδισε τη συγκέντρωση των καπιτα-
λιστικών οικονομικών και κοινωνικών
δυνάμεων και χρησιμοποίησαν αυτή
τη βάση τώρα για να επαναλάβουν την
επανάσταση . Ήταν οι μεταλλωρύχοι, οι
αγρότες, οι εργάτες που επέτρεψαν να
διατηρήσουν μια οικονομική και κοινω-
νική διάρθρωση που εμπόδισε την ανα-
ζωογόνηση, την αποκατάσταση και τη
συγκέντρωση των δυνάμεων του καπι-
ταλισμού. Είναι γι’ αυτό που μπόρεσε
τώρα να θριαμβεύσει το επαναστατι-
κό αντιπραξικόπημα. Χάρη στο γεγο-
νός ότι οι μεταλλωρύχοι, οι εργάτες,
οι φοιτητές και οι αγρότες διατήρησαν
συνεχώς το επίπεδο της επαναστατικής
πάλης, σε υπεράσπιση της κρατικής ιδι-
οκτησίας και της επαναστατικής πολιτι-
κής, της αντιιμπεριαλιστικής πολιτικής.
Γι’ αυτό ο στρατός μπόρεσε να κάνει
τώρα αυτό το αντιπραξικόπημα, για-
τί στηρίζεται στην προηγούμενη πάλη
των μαζών. Τώρα πρέπει να προχωρή-
σουν. Αν η εξουσία παραμείνει στα χέ-
ρια του στρατού και πάλι ξέχωρα από
το λαό, θα δημιουργηθούν στρατιω-
τικές ομάδες που θα προσπαθήσουν
ν’ απορροφήσουν, να περιορίσουν, να
συγκρατήσουν την επανάσταση και να
επιτρέψουν αντεπαναστατικά πραξικο-
πήματα. Πρέπει να γίνει έτσι ώστε ο λα-
ός να επεμβαίνει, όπως έκανε πριν για
να διατηρήσει το επίπεδο της πάλης
υψηλό.
Κάνουμε έκκληση να οργανωθεί μια
ΛΑΪΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΑ
ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ, στους εργάτες, στο ένο-
πλο προλεταριάτο της εξόρυξης, στους
αγρότες και τους φοιτητές, στους επα-
ναστάτες εθνικιστές στρατιωτικούς, με
το αντιιμπεριαλιστικό και αντικαπιταλι-
στικό πρόγραμμα της COB.
Κάνουμε έκκληση για την ανεξάρτη-
τη λειτουργία των συνδικάτων. Για να
λειτουργεί η COB ανεξάρτητα σαν ΕΚΒΣ,
σαν οργανωτικό κέντρο των μαζών, γι’
αυτό πρέπει να είναι με το πρόγραμμα
του Πουλακάγιο, ένα πλήρες πρόγραμ-
μα για την επανάσταση και την επανα-
στατική δημοκρατική λειτουργία, μη
γραφειοκρατική,. Αντιπρόσωποι, συ-
νελεύσεις, συζητήσεις, ανακλητότητα
των αντιπροσώπων και αυστηρή συμ-
μόρφωση με την εφαρμογή του αντιι-
μπεριαλιστικού και αντικαπιταλιστικού
προγράμματος. Να είναι οι εργάτες που
αποφασίζουν. Γι’ αυτό πρέπει να έχουν
το καθήκον να εκλέγουν και ν’ ανακα-
λούν όποιον δεν εφαρμόζει αυτό το
πρόγραμμα, όποιον δεν αγωνίζεται γι’
αυτό το πρόγραμμα και που δεν εφαρ-
μόζει τις μεθόδους της επανάστασης.
Ανάμεσα στα άμεσα μέτρα είναι η
ανάγκη να διαλυθεί ο αστυνομικός μη-
χανισμός, ο δικαστικός μηχανισμός, ο
χρηματοοικονομικός μηχανισμός. Ν’
αντικατασταθεί ο στρατιωτικός μηχα-
νισμός από μορφές και δομές που επι-
τρέπουν στις μάζες να ελέγχουν και να
εγγυώνται ότι ο στρατός δεν θα βαραί-
νει σαν οπισθοδρομικός, αντιδραστι-
κός θεσμός, αλλά η δράση του στρα-
τού μπορεί να συνδυαστεί με τις μάζες,
με τις Εργατικές Πολιτοφυλακές, με τα
συνδικάτα, με σκοπό την προώθηση
της επανάστασης. Γι’ αυτό είναι ανα-
γκαίο το πρόγραμμα της Σοσιαλιστικής
Επανάστασης. Αυτά είναι τα μέτρα που
πρέπει να παρθούν τώρα. Καλούμε επί-
σης το δικό μας Τμήμα της Βολιβίας να
επέμβει σ’ αυτή τη γραμμή.
Ο θρίαμβος των μαζών στη Βολιβία
είναι ένας πραγματικός θρίαμβος της
επανάστασης. Η εμβέλεια αυτού του
θριάμβου πρέπει να φανεί και στη συ-
νέχεια, αν οι μάζες μπορέσουν να επέμ-
βουν. Αλλά είναι ένας θρίαμβος γιατί
συνέτριψε την αντιδραστική προσπά-
θεια να γυρίσουν πίσω. Είναι ένα πραξι-
κόπημα που πάει ενάντια στην αστική
τάξη της Αργεντινής και της Βραζιλί-
ας. Θα ενθαρρύνει τους εθνικιστικούς
τομείς αυτών των χωρών να προχωρή-
σουν πολύ περισσότερο και να κάνουν
ένα μέτωπο με τις μάζες. Στις μάζες θα
δείξει ότι μόνο με τα όπλα μπορεί κα-
νείς ν’ αποφασίσει. Δεν μπορεί κανείς
να περιμένει, να πείσει και να έχει μια
αριθμητική πλειοψηφία. Η επανάσταση
δεν σέβεται τους αριθμούς αλλά την
απόφαση να θριαμβεύσει. Το γεγονός
ότι οι μάζες βγήκαν στους δρόμους και
πήραν τα όπλα, παρότρυνε τον Τόρρες
ν’ απειλήσει και να βομβαρδίσει και να
τους κάνει να συνθηκολογήσουν.
Πρέπει να περιμένουμε την εξέλι-
ξη της κρίσης στα Κομμουνιστικά Κόμ-
ματα, τα εθνικιστικά κινήματα, στο Πε-
ρού, τον Ισημερινό, την Αργεντινή, την
Ουρουγουάη, τη Βραζιλία, την Κολομ-
βία, τη Βενεζουέλα. Αυτή η κατάσταση
στη Βολιβία θα ωθήσει τις εσωτερικές
κρίσεις ανόδου, γιατί θα παροτρύνει
τις επαναστατικές τάσεις να προχωρή-
σουν, ν’ αναζητήσουν επαφή, σχέση,
ένα Ενιαίο Μέτωπο με τις μάζες, με τα
συνδικάτα, τους αγρότες, τους εργάτες,
τους φοιτητές και τη μικροαστική τά-
ξη. Πρέπει να επέμβουμε ασυγκράτητα
και με τόλμη σ’ αυτό το προτσές με την
τωρινή εθνικιστική στρατιωτική κυ-
βέρνηση. Να κατανοήσουμε ότι υπάρ-
χουν επαναστατικοί τομείς στο στρατό
που θέλουν να προχωρήσουν και δεν
ξέρουν πώς. Ότι έχουν έναν ορισμένο
περιορισμό από το φόβο του κομμου-
νισμού, μήπως κατηγορηθούν ότι εί-
ναι κομμουνιστές, γιατί εξακολουθούν
να εξαρτώνται από τη γνώμη του στρα-
τού και πρέπει να δουν τη γνώμη του
πληθυσμού. Να τους κάνουμε να αι-
σθανθούν ότι αυτή η αλλαγή δεν ση-
μαίνει ούτε μια οπισθοδρόμηση, ούτε
μια αδυναμία, αλλά ότι είναι ανάγκη να
στηρίζονται στις κοινωνικές δυνάμεις
που αποφασίζουν.
Ο στρατός θριάμβευσε γιατί οι μά-
ζες βγήκαν στους δρόμους. Ο στρατός
ενθαρρύνθηκε να βγει γιατί πρώτα οι
μάζες βγήκαν στους δρόμους και για-
τί στο Ορούρο πολεμούσαν με το όπλο
στο χέρι κι όταν ήδη υπήρξαν 8 νεκροί.
Ο στρατός ενθαρρύνθηκε να βγει γιατί
πριν από μέρες, εβδομάδες πριν, μήνες
πριν, φοιτητές, εργάτες, αγρότες είχαν
πραγματοποιήσει διαδηλώσεις, απερ-
γίες, καταλήψεις εργοστασίων, κινητο-
ποιήσεις. Είναι γι’ αυτό που ο Τόρρες
μπόρεσε να νικήσει. Διαφορετικά όχι.
Διαφορετικά θα είχε κερδίσει ο μικρός
πυρήνας του Μιράντα, που προσπά-
θησε να κάνει ένα ξαφνικό πραξικόπη-
μα, υπολογίζοντας στην απομόνωση
του στρατού από τις υπόλοιπες μάζες.
Η επέμβαση των μαζών ήταν αυτό που
ανάγκασε την επαναστατική πτέρυγα
του στρατού να επέμβει.
Στην Αργεντινή πρέπει να καλέσου-
με όλες τις Εργατικές Ομοσπονδίες -και
τις 62-, τους περονιστές, τους κομμου-
νιστές, να συζητήσουν, να βγάλουν
επαναστατικά συμπεράσματα από αυ-
τό τον θρίαμβο της επανάστασης στη
Βολιβία, για να την αναπτύξουν σε όλη
τη Λατινική Αμερική. Να καλέσουμε για
ένα επαναστατικό Ενιαίο Μέτωπο, για
να διώξει τον ιμπεριαλισμό, να κρατι-
κοποιήσει τις κύριες πηγές παραγω-
γής, να σχεδιάσει την παραγωγή. Απε-
ριόριστη υποστήριξη στην Κούβα και
έκκληση στην Κούβα να επέμβει. Σχε-
διασμός της παραγωγής για όλη τη Λα-
τινική Αμερική. Λατινοαμερικάνικο Ενι-
αίο Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο, Ενιαία
Λατινοαμερικάνικη Εργατική Συνομο-
σπονδία, χωρίς όρους υποστήριξη στις
μάζες της Μέσης Ανατολής, του Βιετ-
νάμ, της Καμπότζης, του Λάος. Κάλε-
σμα για ένα Παγκόσμιο Ενιαίο Μέτωπο
για ν’ ανατρέψει τον ιμπεριαλισμό.
Σχεδιασμός της οικονομίας σε ολό-
κληρη τη Λατινική Αμερική με μέτρα
και μορφές που καταργούν την καπι-
ταλιστική διάρθρωση και προχωρούν
προς τη Σοβιετική Σοσιαλιστική Ομο-
σπονδία της Λατινικής Αμερικής. Κά-
λεσμα για το σχηματισμό ΕΚΒΣ, σε χώ-
ρες όπου τα συνδικάτα αποτελούν το
κέντρο που συγκεντρώνει και οργανώ-
νει τις μάζες. Κάλεσμα στους κομμου-
νιστές, τους σοσιαλιστές, τους φιλοκι-
νέζους, τα εθνικιστικά κινήματα, τους
αριστερούς Χριστιανοδημοκράτες σ’
ένα Ενιαίο Μέτωπο, βασισμένο στο γε-
γονός ότι η ένοπλη κινητοποίηση των
μαζών κι ακόμη και χωρίς όπλα, είναι
αυτή η κινητοποίηση των μαζών που
αποφάσισε τη χρεοκοπία της αντεπα-
νάστασης και το θρίαμβο του επανα-
στατικού αντιπραξικοπήματος στη Βο-
λιβία.
ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ 4ΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ
7/10/1970
Οι εξεγέρσεις στη Λατινική Αμερική,
ένα παράδειγμα για να συντριβεί η
νεοφιλελεύθερη πολιτική στη Βραζιλία
Οι λαϊκές εξεγέρσεις σε ορισμένες χώ-
ρες, όπως στη Χιλή, που σε μια εκπληκτι-
κά ενοποιημένη λαϊκή έκφραση θάβει μια
για πάντα το Σύνταγμα του Πινοσέτ, ανοί-
γουν το δρόμο για μια νέα εποχή ήττας
για τη νεοφιλελεύθερη δεξιά: Η εκλογή
του MAS (Κίνημα για το Σοσιαλισμό) και
του Προέδρου Άρσε στη Βολιβία, υπο-
στηριζόμενη από την ισχυρή συμμετοχή
των οργανωμένων κοινωνικών και συνδι-
καλιστικών κινημάτων, συντρίβοντας το
πραξικόπημα που έριξε τον Έβο Μορά-
λες. Οι απεργίες στην Κολομβία στα τέλη
του 2019 που οργανώθηκαν από μια εθνι-
κή επιτροπή των συνδικάτων των εργαζό-
μενων και η εξέγερση των αυτόχθονων,
αγροτικών και φοιτητικών οργανώσεων
ενάντια στις συνεχείς δολοφονίες αντιπο-
λιτευόμενων ηγετών και στην καταστολή
των δικαιωμάτων όλων των κοινωνικών
κατηγοριών. Η αντίσταση των αργεντι-
νών που έκανε να επιστρέψει η λαϊκή κυ-
βέρνηση με τον Αλμπέρτο Φερνάντεζ και
τη Κριστίνα Κίρχνερ, που σταμάτησε τον
Μάκρι και την πλήρη διάλυση του κρά-
τους της Αργεντινής. Όλες αυτές οι εξε-
γέρσεις είχαν την κοινή ανάγκη να μπει
τέρμα στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές,
υποστηριζόμενες από το νέο Σχέδιο Κόν-
δωρ και την «ποινικοποίηση», που προω-
θούνται από τις ΗΠΑ και το διεθνές χρη-
ματιστικό κεφάλαιο.
Η επιτυχία που επιτεύχθηκε από αυτά
τα κινήματα, μαζί μ’ αυτό που μπορεί να
συμβεί στις επόμενες εκλογές στον Εκου-
αδόρ και την Κολομβία, θα έχει την αντα-
νάκλασή της στη Βραζιλία πολύ σύντομα,
παροτρύνοντας μια κοινωνική αντίδρα-
ση κι ενθαρρύνοντας τη βραζιλιάνικη
αριστερά να ενωθεί μια για πάντα και να
βάλει επείγον φρένο στην εγκληματι-
κή πολιτική των Μπολσονάρο-Γκουέδες
καταστροφής του κράτους. Τα εκλογικά
αποτελέσματα και οι κοινωνικές αντιδρά-
σεις στις ΗΠΑ θα έχουν επίσης επίδρα-
ση και μπορεί να προκαλέσουν εσωτερι-
κές αναδιατάξεις και διαμάχες στο αστικό
στρατόπεδο της Βραζιλίας και σύντομα
διάλυση.
Καθημερινά η απόλυτη παράδοση της
κυριαρχίας μας, του φυσικού πλούτου και
των δικαιωμάτων των εργαζομένων, κα-
ταδικασμένων σε πείνα και σε μαζική γε-
νοκτονία από την απουσία κρατικής πο-
λιτικής απέναντι στην πανδημία, ανάβει
τον κόκκινο συναγερμό. Η πολυπλοκό-
τητα του πολιτικού προτσές έγκειται στο
ότι οι Μπολσονάρο-Γκουέντες έχουν την
έγκριση του προέδρου της Βουλής των
Αντιπροσώπων και της πλειοψηφίας του
Κογκρέσου, ενώ στο Ανώτατο Δικαστή-
ριο και το δικαστικό σώμα γενικά δεν ξε-
κλειδώνεται η απόφαση να συμμορφωθεί
με το Σύνταγμα κι επίσης να προχωρήσει
η αναστολή του Μόρο.
Φυσικά η διάλυση του βραζιλιάνι-
κου κράτους έρχεται από την εποχή του
Κόλορ ντε Μέλο, εν μέρει του Ιταμάρ
Φράνκο, του Καρντόζο και του Τεμέρ.
Πραγματοποιήθηκαν εγκληματικές ιδι-
ωτικοποιήσεις, όπως το άνοιγμα των με-
τοχών της Πετρομπράς στο Χρηματιστή-
ριο της Νέας Υόρκης, η ιδιωτικοποίηση
της CVRD (μεγάλη εξορυκτική εταιρεία), η
ιδιωτικοποίηση της Embraer (κατασκευή
αεροπλάνων Τρίτη στον κόσμο), των Τη-
λεπικοινωνιών κ.λπ. Ο συσχετισμός των
δυνάμεων την περίοδο του Καρντόζο
εμπόδισε την επιτάχυνση του προτσές
των ιδιωτικοποιήσεων, όπως θα ήθελαν οι
εθνικές και διεθνείς ελίτ. Επιπλέον στη συ-
νέχεια εξελέγη ο Λούλα, περιορίζοντας,
εν μέρει, αυτό το προτσές ιδιωτικοποίη-
σης.
Αυτή τη στιγμή το προτσές διάλυσης
του βραζιλιάνικου κράτους παίρνει σα-
ρωτική στροφή, όταν περισσότερο από
ποτέ απαιτείται ένα ισχυρό κράτος για την
ανάπτυξη της χώρας για την υπεράσπιση
της εθνικής κυριαρχίας και της διεθνούς
ολοκλήρωσης. Είναι μια στιγμή μεγάλης
πάλης στην οποία αμφισβητούνται οι με-
γαλύτερες οικονομίες του κόσμου, με δια-
φορετικούς στόχους: από τη μια πλευρά
ένα σύστημα συγκέντρωσης, ιδιωτικο-
ποίησης κι εκμετάλλευσης (αυτό του διε-
θνούς χρηματιστικού κεφαλαίου και του
στρατιωτικού συμπλέγματος των ΗΠΑ) κι
από την άλλη πλευρά ένα σύστημα ανα-
πτυξιακό και ολοκλήρωσης, με φρούριο
κρατικό (όπως αυτό της Κίνας και της Ρω-
σίας). Μια τεράστια σύγκρουση δύο μο-
ντέλων συστήματος, γύρω από την τε-
χνολογική κυριαρχία, στους πιο ποικίλους
τομείς της γνώσης, όπως στον τομέα 5G.
Υπάρχει μια τεράστια διαμάχη για τις
αγορές. Για παράδειγμα, το συνεχιζόμενο
υγιές σχέδιο των Κινέζων με το Δρόμο του
Μεταξιού κι από την άλλη πλευρά ο αμε-
ρικάνικος ιμπεριαλιστικός «προστατευτι-
σμός», διατηρώντας πάνω από 800 στρα-
τιωτικές βάσεις παγκόσμια μαζί με το
ΝΑΤΟ. Υπάρχει μια τεράστια διαμάχη για
τα βασικά ορυκτά και την αρόσιμη (αγρο-
τική) γη. Υπάρχει μια διαμάχη για τη δύνα-
μη του νομίσματος, με το δολάριο να είναι
ηγεμονικό, αλλά ένα σύνολο νομισμάτων
από άλλες χώρες αμφισβητούν αυτή την
ηγεμονία.
Η κυβέρνηση του Μπολσονάρο κάνει
μια κίνηση αντίθετη απ’ αυτή που υπάρ-
χει στον κόσμο. Πουλάει τις κρατικές μας
επιχειρήσεις στο διεθνές κεφάλαιο και συ-
χνά σε ξένες κρατικές επιχειρήσεις. Ενώ οι
ΗΠΑ και πιο έντονα η Κίνα, η Ρωσία, το
Ιράν και οι ασιατικές χώρες δημιουργούν
κοινοπραξίες για να επενδύσουν αστρο-
νομικά ποσά στην τεχνολογική ανάπτυξη
(συμπεριλαμβανομένης της ανακάλυψης
και κατασκευής αντι-covid19 εμβολίων),
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 13
ο Μπολσονάρο καταστρέφει ό,τι έχει κα-
τακτηθεί σε έρευνα στα δημόσια πανε-
πιστήμια. Δεν υπάρχει γι’ αυτόν άλλη
βιομηχανική πολιτική έξω από την αναζή-
τηση ανταγωνιστικότητας, την άρση των
εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Ένα από τα πιο σημαντικά περιουσιακά
στοιχεία ενός έθνους καταστρέφεται, η
εσωτερική αγορά, αυξάνοντας τρομακτι-
κά το ποσοστό ανεργίας, που επιδεινώνε-
ται από την πολιτική υγείας, με την αδια-
φορία απέναντι στην πανδημία.
Με περισσότερους από 160.000 νε-
κρούς, αυτή η τραγωδία πρέπει να στα-
ματήσει. Περισσότερο από μια τραγωδία,
είναι μια γενοκτονία όπως επαναλαμβά-
νει ο Λούλα και όλες οι αντιπολιτευόμενες
δυνάμεις. Στο μεταξύ, οι πιο ισχυροί το-
μείς της εθνικής αστικής τάξης επέλεξαν
τις χρηματιστικές αποδόσεις κι έστειλαν
αστρονομικά ποσά στο εξωτερικό «νόμι-
μα» και κυρίως παράνομα. Το χρηματιστι-
κό κεφάλαιο σταθεροποιήθηκε οριστικά
σαν ηγεμονική δύναμη στη χώρα. Και τώ-
ρα σκοπεύει να παίξει με την ιδιωτικοποί-
ηση της Κεντρικής Τράπεζας.
Δεν υπάρχει χώρος για ψευδαισθήσεις
όσο αφορά τυχόν εσωτερικές διαμάχες
στο εσωτερικό της κυβέρνησης Μπολ-
σονάρο. Όσο κάποιος περιμένει να επω-
φεληθεί από τις εσωτερικές ρωγμές της
τωρινής κυβέρνησης, το πρόγραμμα πα-
ράδοσης του έθνους της Βραζιλίας συνε-
χίζει την πορεία του.
Οποιαδήποτε απόπειρα της αντιπολί-
τευσης να κάνει έκκληση για καταπολέ-
μηση της πείνας, προκειμένου να κινητο-
ποιηθεί ο λαός δεν είναι αρκετή, πέφτει
στο κενό. Φυσικά κανένας άνθρωπος δεν
είναι ενάντια στο κάλεσμα για την κατα-
πολέμηση της πείνας, αλλά τα κοινωνικά
προβλήματα είναι διαρθρωτικά και η πεί-
να θα καταπολεμηθεί μόνο με βαθιές κοι-
νωνικές αλλαγές στη χώρα. Με το τωρι-
νό νεοφιλελεύθερο μοντέλο η πείνα θα
μεγαλώνει, ακόμη και με μια εκστρατεία
μεγάλης κλίμακας κατά της πείνας. Είναι
σίγουρο ότι η πείνα δεν μπορεί να περιμέ-
νει. Κατά συνέπεια μια κοινωνική έκρηξη
δεν είναι πολύ μακριά. Δείτε τη Χιλή. Πα-
ρά την ποικιλομορφία και διαίρεση των
προοδευτικών και αριστερών κομμάτων,
η αντίδραση των μαζών είναι ομόφωνη κι
εκρηκτική. Παρά την ιστορική αντίσταση
του χιλιανού λαού κι από την άλλη πλευ-
ρά παρά την απουσία στη Βραζιλία μιας
οργανωμένης κοινωνικής συνείδησης
και παράδοσης λαϊκής εξέγερσης, υπάρ-
χει πάντα ένας μαζικός ηγέτης, όπως ο
Λούλα και η ευκαιρία να οικοδομηθεί ένα
Πλατύ Μέτωπο για να νικήσει τον Μπολ-
σονάρο και την κυβέρνησή του και να οι-
κοδομήσει ένα κίνημα για ένα οικονομικό
και κοινωνικό σχέδιο που περιλαμβάνει
την Ανοικοδόμηση της Βραζιλίας, όπως
προτάθηκε από το PT (Κόμμα των Εργα-
ζομένων). Αλλά μια ανοικοδόμηση που
προχωράει πολύ περισσότερο στην αντι-
μετώπιση της δύναμης των Τραπεζών και
στην ικανότητα να κρατικοποιηθούν ξα-
14 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
νά στρατηγικοί τομείς της οικονομίας, με
σκοπό την υπεράσπιση της εθνικής κυ-
ριαρχίας. Αλλά η έγκριση του PL 3877,
που συνέταξε ο γερουσιαστής Ροτζέριο
Καρβάγιο, ηγέτης του PT στη Γερουσία,
δεν συμβάλλει σε αυτό το σχέδιο για τη
Βραζιλία, αφού υποχρεώνει την Κεντρι-
κή Τράπεζα να χρηματοδοτεί περισσό-
τερο τις τράπεζες. Κι ούτε η έγκριση του
PLP 19/2019, της πρότασης του γερουσια-
στή Telmário Mota (Pros-RR), που στοχεύ-
ει στη διασφάλιση της αυτονομίας για την
Κεντρική Τράπεζα.
Η πολιτική συνάντηση ανάμεσα στον
Λούλα και τον Σίρο Γκόμεζ (Δημοκρατι-
κό Εργατικό Κόμμα, αλλά αυτός στη δε-
ξιά πτέρυγα, σημ, μεταφρ.) είναι ένα ση-
μαντικό μήνυμα για να οδηγήσει σε ένα
Πλατύ Μέτωπο που να έχει σαν στόχο την
υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και
να έχει την ικανότητα να αντιμετωπίσει
την πραγματική δύναμη στη χώρα, δηλα-
δή τον χρηματιστικό τομέα και τις διασυν-
δέσεις του με τα ΜΜΕ, τη νομιμοποίηση
εσόδων από παράνομες δραστηριότη-
τες, τα εμβάσματα παράνομων κερδών
εκτός της χώρας. Δεν υπάρχει λύση για τη
Βραζιλία, όπως και για οποιαδήποτε άλλη
χώρα, αν το χρηματιστικό κεφάλαιο συ-
νεχίσει να υπαγορεύει τους κανόνες της
παγκόσμιας οικονομίας, όπως έχουν κα-
ταγγείλει ακόμα και ο Πάπας Φραγκίσκος
και ο πρώην γερουσιαστής Ρομπέρτο ​​Ρε-
κιάο.
Σ’ αυτή την πορεία δεν μπορεί κανείς να
αγνοήσει την εκστρατεία για μομφή στον
Μπολσονάρο, όπως έκανε πρόσφατα ο
πρώην Πρόεδρος Λούλα, παρόλο που
γνώριζε τις δυσκολίες του Κογκρέσου. Ν’
αναζητήσουμε τη δημιουργία ενός Πλα-
τιού Μετώπου για να νικήσουμε τον μπολ-
σοναρισμό και την πολιτική του, που απο-
σκοπεί στο να καταστρέψει το κράτος, το
περιβάλλον, τα πανεπιστήμια, την εθνι-
κή βιομηχανία, την υγεία των ανθρώπων,
το τεχνολογικό μας πάρκο, τα δικαιώματα
των εργαζομένων. Είναι θέμα εξαιρετικά
επείγον και αναγκαίο, επίσης για ν’ αντι-
μετωπίσουμε την πιθανότητα του Μπολ-
σονάρο ν’ ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις
του στο Εθνικό Κογκρέσο, καθιστώντας
δύσκολη την έγκριση της μομφής. Η κα-
τάσταση είναι τόσο δραματική που είναι
αναγκαίο να υπολογίσουμε σε απρόβλε-
πτες καταστάσεις, αλλά και στο ότι το κύ-
μα των λαϊκών εξεγέρσεων στη Λατινική
Αμερική επεκτείνεται και στις βραζιλιάνι-
κες μάζες.
Είναι αναγκαίο να δώσουμε αυτό το μή-
νυμα στο βραζιλιάνικο λαό, που αποφασί-
ζει να πει «Φτάνει πια»! Να σπάσει την πα-
θητικότητα και ν’ αλλάξει την κατεύθυνση
της χώρας. Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος
απέναντι στις εγκληματικές πολιτικές που
προωθεί ο Μπολσονάρο. Η έκκληση πρέ-
πει να έχει έναν δραματικό τόνο, μια έκ-
κληση προς το συνδικαλιστικό κίνημα,
τους αγρότες, τους μικρούς και μεσαίους
επιχειρηματίες, που εξακολουθούν να
εξαρτώνται από την παραγωγή για να ζή-
σουν, στους άνεργους και μισθωτούς ερ-
γαζόμενους, στους κυβερνήτες της αντι-
πολίτευσης ή ακόμη και σε κυβερνήτες
που δεν βλέπουν προοπτικές σ’ αυτή τη
διακυβέρνηση, γιατί διαφορετικά, μπρο-
στά και στην ολοκληρωτική κρίση και σε
κλίμα παγκόσμιου πολέμου, το έθνος και
ο λαός της Βραζιλίας διατρέχουν σοβαρό
κίνδυνο αποσύνθεσης. Δεν αρκεί να περι-
μένουμε μια προοδευτική κυβέρνηση να
κερδίσει τις εκλογές το 2022! Το μέλλον
του έθνους διακυβεύεται ήδη εδώ και δε-
καετίες και για δεκαετίες.
Αυτή την κατάσταση μπορούμε να την
αντιστρέψουμε μόνο με μέτρα βαθιού
κοινωνικού μετασχηματισμού, που συνε-
πάγονται την ανάγκη για τη μελλοντική
προοπτική μιας Λαϊκής Κυβέρνησης που
θα εδραιώσει τις βάσεις για μια νέα Συ-
ντακτική Συνέλευση. Υπάρχει επείγουσα
ανάγκη να προωθηθούν καθήκοντα για
την άμεση ανάκληση όλων των διατάξε-
ων που επιβάλλονται από το μπολσονα-
ρικό καθεστώς, συμπεριλαμβανομένου
του ανώτατου ορίου δαπανών, της με-
ταρρύθμισης της κοινωνικής ασφάλισης,
της εργατικής μεταρρύθμισης κι όλων
των νόμων που έθαψαν το Σύνταγμα του
88. Είναι αναγκαίο ένα Σύνταγμα που να
καλύπτει τα κραυγαλέα κενά που διατη-
ρούνται στις ρυθμίσεις των θεμελιωδών
νόμων, όπως πάνω στο σύστημα των επι-
κοινωνιών και των μέσων ενημέρωσης, ή
τις παράλογες εγγυήσεις στο χρηματιστι-
κό σύστημα, σε βάρος των κοινωνικών
κατακτήσεων, που είναι γραμμένες στο
χαρτί, αλλά ποτέ δεν εφαρμόζονται. Θα
εγγυηθεί την πραγματική άσκηση εξου-
σίας από τους πολίτες μέσα από τη συμ-
μετοχή τους και την έντυπη και υποχρεω-
τική ψηφοφορία. Τη βαθιά μεταρρύθμιση
της δικαστικής εξουσίας, που έχει γίνει
πολιτικός θεσμός και συνεργός στις με-
γαλύτερες φρικαλεότητες των εθνικών
ελίτ. Την κατάργηση όλων των αντεργατι-
κών νόμων και κανονισμών που ψηφίστη-
καν σ’ αυτή τη θλιβερή εποχή, με την επα-
νάληψη των εγγυήσεων για την εργασία
ενάντια στο κεφάλαιο.
Αλλά κύρια αυτό το Σύνταγμα θα εγγυ-
ηθεί την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχί-
ας, με εκ νέου κρατικοποίηση όλων των
επιχειρήσεων που παραδόθηκαν σε πο-
λυεθνικούς και ιδιωτικούς τομείς, ή που
δεν ξέρουμε τις συμβάσεις τους, που βλά-
πτουν τα συμφέροντα της χώρας, θα εγ-
γυηθεί την ανατροπή της «ανεξαρτησί-
ας» της Κεντρικής Τράπεζας όσο αφορά
τις εγκρίσεις και χρηματοδοτήσεις, την
επανάληψη μιας ανεξάρτητης εξωτερι-
κής πολιτικής μέσα από την ανοικοδόμη-
ση της UNASUR και της CELAC, την πλήρη
ολοκλήρωση με τις BRICS και την ισχυρή
επέμβαση του κράτους στην προώθηση
της οικονομικής ανάπτυξης, με τη διανο-
μή του εισοδήματος, φορολογώντας τις
μεγάλες περιουσίες κι ελέγχοντας τη συ-
ναλλαγματική και νομισματική ροή, προς
όφελος της ανάπτυξης του έθνους.
PosadistasHoje, 3/11/2020

Βραζιλία: Η πανδημία ανοίγει τις κοινωνικές
διαφορές και αντιπαραθέτει το εμβόλιο και τη
δημόσια υγεία με την ιατρική της αγοράς
Στην παγκόσμια συζήτηση για τα εμ-
βόλια, πρέπει να επικρατήσει η φωνή
των ιατρικών-υγειονομικών ομάδων
και των εξουσιοδοτημένων ερευνητι-
κών ιδρυμάτων κι ανάμεσά τους η αλη-
θινή επιστήμη, αυτή που υπηρετεί την
ανθρώπινη ζωή, σ’ έναν περίγυρο πα-
γκόσμιας καταστροφής, με μια πανδη-
μία με θανατηφόρες συνέπειες στο επί-
πεδο των παγκόσμιων πολέμων.
Πρέπει να σκεφτούμε ότι, συμπτω-
ματικά, οι αντι-εμβόλιο, οι αντίπαλοι
της επιστημονικής συζήτησης, είναι οι
ίδιες πολιτικο-μιντιακές δυνάμεις που
μειώνουν την παραγωγή εμβολίων ή
του εμβολιασμού στον ιδεολογικό το-
μέα. Είναι οι αντι-«Ρωσικά», «Κινέζικα»,
«Κουβανικά» εμβόλια, που ταυτόχρο-
να δεν αναφέρονται στα εμβόλια των
Pfizer-BioNtech ή Oxford-AstraZeneca
σαν «Βορειοαμερικανικά» ή «Αγγλικά».
Παραλείπουν ότι πίσω από τα εμβό-
λια της Ρωσίας, της Κίνας, της Κούβας
βρίσκονται αναγνωρισμένοι επιστη-
μονικοί οργανισμοί που τα εξουσιοδο-
τούν ή και τα παρασκευάζουν, ελέγχο-
νται από το κράτος, με αποδεδειγμένη
ικανότητα, όπως το ρωσικό ινστιτού-
το Gamaleya (από τότε που η ΕΣΣΔ
πήγε τον άνθρωπο στη Σελήνη). Η
Sinopharm και τα 2 εμβόλιά της (Ινστι-
τούτο Βιολογικών Προϊόντων της Γου-
χάν και Ινστιτούτο Βιολογικών Προϊ-
όντων του Πεκίνου), αναγνωρίζονται
στην Αργεντινή από την ANMAT (Εθνι-
κή Διοίκηση Φαρμάκων, Τροφίμων και
Ιατρικής Τεχνολογίας) και στη Βραζι-
λία από την ANVISA, αντίστοιχα. Αντί-
θετα τα εμβόλια Pfizer και Oxford-
AstraZeneca (με ιδιωτική συμμετοχή)
απλά ονομάζονται από το εργαστήριο
του κατασκευαστή, με λίγη ή καθόλου
αναφορά στις χώρες προέλευσης.
Σίγουρα οι χώρες δεν έχουν σημασία,
ούτε πρέπει να «ιδεολογικοποιηθεί» το
εμβόλιο. Όλα μπορούν να γίνουν δεκτά
σε ένα πλαίσιο συγκράτησης και έκτα-
κτης ανάγκης. Ταυτόχρονα όλα απαι-
τούν την επιστημονική διαφάνεια, για
να είναι κοινό αγαθό χωρίς σύνορα.
Δεν είναι καθόλου κακό, αντίθετα είναι
δικαίωμα της κοινωνίας να ζητάει όλες
τις εξηγήσεις από την Pfizer σχετικά με
την παρασκευή του εμβολίου της, τους
περιορισμούς της και τους παράνο-
μους κανόνες επιβολής, την ανεξέλε-
γκτη εμπορευματοποίηση και διανομή
(σε ορισμένες χώρες όπως ο Καναδάς,
η Ευρώπη και οι ΗΠΑ) και αβέβαιες δι-
απραγματεύσεις με ορισμένες κυβερ-
νήσεις. Είναι κοινό μυστικό ότι η Pfizer
είναι πολυεθνική των φαρμάκων και
ακολουθεί τη λογική της αγοράς.
Από την άλλη πλευρά είναι αναγκαίο
να υπερασπίσουμε με σαφήνεια, αρ-
νούμενοι ιδεολογικά κριτήρια (που δεν
υπήρχαν στο εμβόλιο για τον Έμπολα),
από τη στιγμή που έχουν επιβεβαιω-
θεί οι επιστημονικές βάσεις (από διά-
φορους διεθνείς οργανισμούς), τα εμ-
βόλια Sptunik-V, Coronavac, Soberana I
και II (που τώρα παράγονται στην Κού-
βα). Έχοντας μάλιστα υπόψη τη βασι-
κή προϋπόθεση, που είναι το γεγονός
ότι παράγονται σε χώρες με κυβερνή-
σεις που έχουν δώσει προτεραιότη-
τα στην ανθρώπινη ζωή, εξαλείφοντας
την πείνα, τον αποκλεισμό και την κοι-
νωνική ανισότητα, με υποδειγματικά
σχήματα κρατικής δράσης και στην ευ-
αισθητοποίηση της κοινωνίας για την
καταπολέμηση της πανδημίας, με βά-
ση μια αποτελεσματική δομή δημόσι-
ας υγείας, πριν ακόμα από την ίδια την
πανδημία. Το να πούμε αυτό δεν ση-
μαίνει «ιδεολογικοποίηση» των εμβολί-
ων. Είναι η διαπίστωση ότι αυτή η κα-
τάσταση παρουσιάζεται σ’ ένα πλαίσιο
όπου ο Covid-19 δοκίμασε όλες τις δο-
μές υγείας των καπιταλιστικών, των σο-
σιαλιστικών χωρών και των χωρών στο
δρόμο προς τον σοσιαλισμό. Η παν-
δημία αποκάλυψε την οικονομική και
ηθική παρακμή του καπιταλισμού.
Αντικειμενικά λοιπόν είναι ανάγκη να
ενημερωθεί η κοινή γνώμη (βασικό κα-
θήκον των μέσων ενημέρωσης και των
κοινωνικών επικοινωνιολόγων) ότι δεν
είναι τυχαίο ότι χώρες με σχεδιασμέ-
νες οικονομίες, με σοσιαλιστικές εμπει-
ρίες, όχι μόνο δημιούργησαν πολύτιμα
εμβόλια, αλλά έχουν ένα εθνικό σχέδιο
δημόσιας υγείας που έχει λειτουργήσει
για χρόνια και υπήρξε επιτυχής στην
καταπολέμηση της πανδημίας, όπως
στην περίπτωση της Κίνας, της Ρωσί-
ας, του Βιετνάμ, ακόμη και των χωρών
που έχουν αποκλειστεί από τον ιμπε-
ριαλισμό, όπως η Κούβα και η Βενε-
ζουέλα, οι οποίες έχουν δείξει αξιοση-
μείωτη επιτυχία στην καταπολέμηση
της πανδημίας, με πολύ μειωμένα θύ-
ματα συγκρίνοντάς τα παγκόσμια, ενώ
στις ΗΠΑ πέθαναν περισσότερα θύμα-
τα από τον Covid-19 από αυτά που σκο-
τώθηκαν στον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο
και τον πόλεμο του Βιετνάμ μαζί. Αρ-
κεί να δει κανείς τα στατιστικά στοι-
χεία των κρουσμάτων και των νεκρών
ανά εκατομμύριο. Να δει τη συνέντευ-
ξη του Μπρένο Άλτμαν στον Πρόεδρο
Νικολάς Μαδούρο.
Ο συγγραφέας Φερνάντο Μοράις,
που θεραπεύτηκε από τον Covid-19
στην Κούβα, την ευχαρίστησε κι ανέ-
φερε την εμπειρία του στην Επιθεώρη-
ση Φόρουμ: «Σύμφωνα με τα στοιχεία,
ενώ η Κούβα έχει 1.062 κρούσματα
ανά εκατομμύριο κατοίκους, συνολικά
11.687 περιπτώσεις, ανάμεσα στο Μάρ-
τιο και το Δεκέμβριο 2020, Η Βραζιλία
είχε 35.510 κρούσματα ανά εκατομμύ-
ριο, με περισσότερους από 7,5 εκατομ-
μύρια συνολικά. Όσον αφορά τον αριθ-
μό των θανάτων υπήρχαν 13 θάνατοι
ανά εκατομμύριο στην Κούβα, συνολι-
κά 147 θάνατοι. Στη Βραζιλία υπήρχαν
905 θάνατοι ανά εκατομμύριο, 192.681
συνολικά έως τον Δεκέμβριο του 2020».
Η Κούβα μόλις ανακοίνωσε ότι θα πα-
ράγει 100 εκατομμύρια δόσεις του εμ-
βολίου Soberana 1 και Soberana 2,
επαρκείς για την προστασία του πλη-
θυσμού της και για διανομή σε χώρες
που τα χρειάζονται. Αυτή είναι η Κού-
βα -που υφίσταται και τον οικονομικό
αποκλεισμό από τις ΗΠΑ- και που θε-
ράπευσε τον πρώην Πρόεδρο Λούλα
από τον Κόβιντ-19, που έτσι έσωσε τη
ζωή του.
Παράλληλα, σε μια πρόσφατη συνά-
ντηση ανάμεσα στην Κούβα και τη Βε-
νεζουέλα, η Τράπεζα της ALBA-TCP μό-
λις ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει μια
Τράπεζα Εμβολίων για την ALBA-TCP
(Μπολιβαριανή Συμμαχία Λατινικής
Αμερικής-Σύμφωνο Εμπορίου των Λα-
ών της Αμερικής μας), με σκοπό να δι-
ασφαλιστεί ο εμβολιασμός και τα φάρ-
μακα για τους λαούς της Ανατολικής
Καραϊβικής, συγκεκριμένα: Αντίγκουα
και Μπαρμπούντα, Γρανάδα, Άγιος Χρι-
στόφορος και Νέβις, Δομίνικα και Άγι-
ος Βικέντιος και Γρεναδίνες. Η πανδη-
μία έχει αναζωογονήσει ανάγκες όπως
η Ολοκλήρωση της Λατινικής Αμερικής
της εποχής του Τσάβες, που έχει χτυπη-
θεί τα τελευταία χρόνια από τη νεοφι-
λελεύθερη αντεπίθεση και την «ποινι-
κοποίηση» στην ήπειρο. Είναι αναγκαίο
η UNASUR να ξαναπαίξει τον ιστορι-
κό της ρόλο και να δημιουργηθεί μια
υγειονομική Unasur. Η ιστορική βοή-
θεια της κυβέρνησης Μαδούρο της Βε-
νεζουέλας, προσφέροντας το Οξυγόνο
της αλληλεγγύης στο Μανάους (πρω-
τεύουσα Αμαζονίας Βραζιλίας), εκτός
από τη διάσωση ζωών, επανενεργοποί-
ησε τη διεθνή ενότητα συνδικάτων και
εργαζομένων Βενεζουέλας-Βραζιλίας.
Ήταν ένα πολιτικό άλμα από τις Εργατι-
κές Συνομοσπονδίες, που μεταδόθηκε
στην Εθνική Ομοσπονδία των Συνδικά-
των της Κίνας (ACFTU) και το Φόρουμ
των Εργατικών Συνομοσπονδιών της
Βραζιλίας, για να διαπραγματευτούν
την απελευθέρωση της κίνησης υλικών
απαραίτητων για την παραγωγή κινεζι-
κών εμβολίων στη Βραζιλία.
Η απόφαση της κινεζικής κυβέρνη-
σης να αντιστρέψει την προηγούμε-
νη απόφασή της (να μην στείλει υλικό,
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 15
για αντίποινα στην επιθετική και δεξιά
κυβέρνηση Μπολσονάρο), ανταποκρί-
νεται στο κάλεσμα των βραζιλιανών
εργαζομένων, σε μια συγκυρία όπου
υπάρχει μια κοινωνική πίεση για δίω-
ξη του Μπολσονάρο, ενάντια στη γενο-
κτονία που προκάλεσε παραμελώντας
ν’ αντιμετωπίσει την πανδημία, με την
πλήρη κατάρρευση της δομής της δη-
μόσιας υγείας. Είναι υπεύθυνος για το
έγκλημα, στο οποίο προστίθεται τώ-
ρα η αγορά εμβολίων για τον ιδιωτικό
τομέα. Τώρα προωθεί το εμπόριο των
εμβολίων! Ένα χτύπημα ενάντια σ’ ένα
Εθνικό Σχέδιο Δημόσιας Υγείας, με επι-
λεκτικό εμβολιασμό, κοινωνικό απο-
κλεισμό και απροκάλυπτη εύνοια για
τις ελίτ.
Η απογοήτευση του χαμένου μπολ-
σοναρικού εκλογικού σώματος, θύμα
το ίδιο του Covid-19 αυξάνεται, με τόσα
πολλά θύματα ανάμεσα σ’ αυτούς που
αρνήθηκαν τον ιό και πλήρωσαν με τη
ζωή τους και οι οποίοι δεν μπορούν
πλέον ν’ αντέξουν την ψευτοπαλληκα-
ριά και την ανοησία του «ηγέτη» τους,
που έγινε γενοκτονία. Από τον αρνη-
τισμό πριν, στο σφετερισμό του εμβο-
λίου του λαού τώρα! Η επιχειρηματική
δραστηριότητα με τα εμβόλια για να
ευνοηθούν οι ελίτ και τ’ αφεντικά ση-
μαίνει διαφθορά, είναι άλλο ένα έγκλη-
μα ενάντια στη δημόσια υγεία, όπως
είναι και η απενεργοποίηση των δωμα-
τίων εντατικής θεραπείας και η έλλειψη
οξυγόνου στα νοσοκομεία.
Το αντι-covid19 εμβόλιο δεν είναι μια
θεραπεία, αλλά μια πρόληψη έκτακτης
ανάγκης κι ένα κοινό αγαθό! Το κράτος
πρέπει να εγγυηθεί το εμβόλιο σε ολό-
κληρο τον πληθυσμό, δίνοντας προτε-
ραιότητα στους πιο ευάλωτους. Αυτό
είναι το σχέδιο εμβολιασμού που εφαρ-
μόζεται στην Κίνα, τη Ρωσία, το Βιετ-
νάμ, την Κούβα, τη Βενεζουέλα και πολ-
λές άλλες χώρες, όπως στη γειτονική
Αργεντινή. Τα πρώτα φορτία Sputinik-V
φτάνουν ήδη στη χώρα και η διαδικα-
σία εμβολιασμού για ολόκληρο τον
πληθυσμό έχει ήδη ξεκινήσει, δωρεάν,
για τους βασικούς εργαζόμενους: για-
τρούς, νοσηλευτές, υγειονομικούς, κα-
θηγητές και δασκάλους, επαγγελμα-
τίες μεταφορών και θ’ ακολουθήσουν
οι ηλικιωμένοι πάνω από 60 ετών και
στη συνέχεια αυτοί που δίκαια και ανα-
γκαία προηγούνται. Τελικά, παρά την
τεράστια αντίθεση των Μάκρι Μπούλ-
τριχ και JXC (Μαζί για την Αλλαγή) για ν’
αποσταθεροποιήσουν την κυβέρνηση,
με την εκστρατεία ενάντια στην καρα-
ντίνα και το εμβόλιο Sputinik-V, η Αρ-
γεντινή συνεχίζει το σχέδιό της ν’ απο-
κτήσει τα 10 εκατομμύρια εμβόλια από
τη Ρωσία, και άλλα 22 εκατομμύρια από
κοινού κατασκευασμένα (Μεξικό-Αρ-
γεντινή) εμβόλια Oxford-AstraZeneca
και διαπραγματεύεται άλλα τόσα με
16 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
τη Sinopharm της Κίνας. Λόγω της τε-
ράστιας παγκόσμιας ζήτησης για το εμ-
βόλιο Sputinik-V (ακόμη και της Γερ-
μανίας, όπου η Μέρκελ το ζήτησε), η
παραγωγική ικανότητα της Gamaleya
ξεπεράστηκε και μαζί με το Ρωσικό Τα-
μείο Άμεσων Επενδύσεων (RDIF), παίρ-
νοντας υπόψη και τις ανάγκες του ίδιου
του ρωσικού λαού, αναγκάστηκαν να
μειώσουν την ποσότητα της εβδομα-
διαίας αποστολής (1 εκατομμύριο) που
προβλέπεται για την Αργεντινή, αλλά
εκατοντάδες χιλιάδες έχουν ήδη φτά-
σει στη χώρα με 3 συνεχόμενες πτήσεις
των Αργεντινών Αερογραμμών από τα
τέλη Δεκεμβρίου. Ο ρυθμός άφιξης επι-
βραδύνεται, αλλά η Ρωσία έχει ήδη εγ-
γυηθεί ότι η Αργεντινή (η πρώτη χώ-
ρα στη Λατινική Αμερική που ενέκρινε
το Sputinik-V) θα πάρει το σύνολο που
προβλέπεται από τη διμερή συμφωνία.
Από τα 240.000 εμβόλια που μόλις προ-
σγειώθηκαν στην Αργεντινή, 20.000
προορίζονται για την αδελφή Δημο-
κρατία της Βολιβίας.
Εκτός από την απόκτηση εμβολίων,
το CONICET (Εθνικό Κέντρο Επιστη-
μονικής και Τεχνολογικής Έρευνας),
το οποίο υποβαθμίστηκε στην εποχή
του Μάκρι, επανενεργοποιεί την πα-
ραγωγή ενός εμβολίου από την Αρ-
γεντινή, σε συνεργασία με τα Πανεπι-
στήμια της Λιτοράλ και Σαν Μαρτίν. Σε
αρκετές περιπτώσεις, ένας ορός αλό-
γου ή η μετάγγιση ανθρώπινου αίμα-
τος με αντισώματα από ασθενείς που
θεραπεύτηκαν από τον Covid-19, έχει
χρησιμοποιηθεί με καλά αποτελέσμα-
τα για τη θεραπεία ασθενών με σοβα-
ρή ασθένεια. Η Αργεντινή, της οποίας
το σύστημα υγείας υπέστη σημαντι-
κή υποβάθμιση, με τη μετατροπή του
Υπουργείου Υγείας σε Γραμματεία στην
κυβέρνηση του Μάκρι, όπως προειδο-
ποίησε η πρώην πρόεδρος Κριστίνα
Κίρχνερ, πρέπει επειγόντως ν’ ανακάμ-
ψει, ιδιαίτερα απέναντι στην πανδημία.
Γι’ αυτό, σε αντίθεση με τους Μπολσο-
νάρο-Παζουέγιο ης Βραζιλίας, η Αρ-
γεντινή έχει ένα Εθνικό Σχέδιο Υγείας
ενάντια στην πανδημία, χωρίς αντίπα-
λα συμφέροντα, δηλαδή εκείνα του νό-
μου της αγοράς, που εμπλέκεται στον
παγκόσμιο πόλεμο για τα εμβόλια. Η
κατανομή των εμβολίων και των εισρο-
ών τους, όπως σωστά είπε ο Πρόεδρος
Πούτιν, στην πρόσφατη συνάντηση
στο Νταβός, πρέπει να ανταποκρίνε-
ται στις ανάγκες των πιο φτωχών, συ-
μπεριλαμβανομένων των αφρικανικών
χωρών: «Πρέπει να παρέχεται βοήθεια
σε κράτη που χρειάζονται υποστήριξη,
συμπεριλαμβανομένων των Αφρικα-
νών [ …] Μιλάω για αύξηση του όγκου
των δοκιμαστικών τεστ και του εμβολι-
ασμού. Βλέπουμε ότι ο μαζικός εμβο-
λιασμός είναι τώρα διαθέσιμος πρώτι-
στα στους πολίτες των ανεπτυγμένων
χωρών, ενώ εκατοντάδες εκατομμύ-
ρια άνθρωποι στον πλανήτη στερού-
νται ακόμη και την ελπίδα να πάρουν
τέτοια προστασία». Διαβάστε την πλή-
ρη ομιλία (https://elmuertoquehabla.
blogspot.com/2021/01/putin-critico-
el-gran-reseteo-de-davos.html) του
Πούτιν στο Νταβός, όπου επισημαί-
νει ότι το τωρινό σενάριο μοιάζει με το
προοίμιο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Η πανδημία άνοιξε τις κοινωνικές δια-
φορές, την ταξική ψαλίδα, αντιπαραθέ-
τοντας τα εμβόλια και τη δημόσια υγεία
στην ιατρική της αγοράς. Μια πολύ δύ-
σκολη ιστορική στιγμή που μπορεί να
ξεπεραστεί μόνο με ενότητα, αλληλεγ-
γύη μεταξύ των λαών, με δημόσιες και
κρατικές πολιτικές και με μεγάλη λαϊκή
φωνή και συμμετοχή.
PosadistasHoje 10/2/2021
Η αρχή του τέλους
του φασιστικού
πραξικοπήματος
στη Βραζιλία και το
κάλεσμα του Λούλα στο
βραζιλιάνικοι έθνος
Η ακύρωση των δικών ενάντια στον
Λούλα στην Κουριτίμπα (πόλη της Βρα-
ζιλίας όπου προηγούμενα το Ομοσπον-
διακό Δικαστήριο καταδίκασε τον Λού-
λα, σημ. μεταφρ.) και η υπερψήφιση
της ενοχής του Μόρο (πρωτοστάτη-
σε στην καταδίκη του Λούλα, σημ. με-
ταφρ.) σηματοδοτεί την αρχή του τέ-
λους του φασιστικού πραξικοπήματος
στη Βραζιλία. Ολόκληρο το νομικό-κοι-
νοβουλευτικό-μιντιακό σχήμα που συ-
ναρμολογήθηκε ενάντια στον Λούλα,
το PT (Κόμμα των Εργαζομένων), την
πρόεδρο Ντίλμα Ρουσσέφ (PT) και που
κορυφώθηκε με την εκλογή φάρσα του
Μπολσονάρο, μπαίνει σε θανατηφόρα
μαρμαρυγή.
Αντικειμενικοί παράγοντες, όπως η
ανικανότητα του Μπολσονάρο, των
υπουργών του, των αξιωματούχων του
και της κοινοβουλευτικής του βάσης να
κυβερνήσουν και μάλιστα σε μια κατά-
σταση πανδημίας, επιτάχυναν το προ-
τσές, του οποίου οι ρίζες βρίσκονται
στην απεγνωσμένη προσπάθεια εφαρ-
μογής των πιο ακραίων νεοφιλελεύ-
θερων συνταγών, σ’ ένα Έθνος με 230
εκατομμύρια κατοίκους και με τέτοια
σημασία, διαστάσεις, πολιτιστική ποι-
κιλία και πρόσφατη δημοκρατική ιστο-
ρία.
Η πολεμική μηχανή που συναρμολο-
γήθηκε, αρχίζοντας από το «μηνιάτι-
κο» (δήθεν εξαγορά βουλευτών άλλων
κομμάτων από το PT, με μηνιαίο μισθό
που θα τους δινόταν), τελειοποιήθη-
κε με το δήθεν «ξέπλυμα» (Lava Jato),
συνεχίστηκε με το πραξικόπημα ενά-
ντια στη Ντίλμα Ρουσσέφ και κορυφώ-
θηκε με τη σύλληψη του Λούλα και την
«εκλογή» του Μπολσονάρο, κατάφερε
σε σύντομο χρονικό διάστημα να κά-
νει τεράστιες ζημιές στο Έθνος, κατα-
στρέφοντας κοινωνικές κατακτήσεις,
δημοκρατικά, εργατικά και συνδικαλι-
στικά δικαιώματα, αλλά επίσης μέρος
των θεμελιωδών δομών της εθνικής
κυριαρχίας, όπως μεγάλες κρατικές και
ιδιωτικές επιχειρήσεις, με κύριο στόχο
την εταιρεία πετρελαίου Petrobrás και
τον έλεγχο του πετρελαίου από ξένες
πολυεθνικές.
Αυτό το «μοντέλο» της καταστρο-
φής της εθνικής παραγωγικής δομής
και η ανοικτή υποταγή στα ξένα συμ-
φέροντα, μαζί με την καταστροφή της
προστασίας των κοινωνικών δικαιωμά-
των, δεν θα μπορούσε ποτέ να λειτουρ-
γήσει, αναπόφευκτα θα προκαλούσε
έκρηξη, όπως προκάλεσε και στη Χι-
λή κι όπου αλλού δοκιμάστηκε. Αλλά η
πανδημία, μια από τις πιο σοβαρές που
αντιμετώπισε η ανθρωπότητα, επιτά-
χυνε αυτό το προτσές και τέλειωσε αυ-
τούς τους μαθητευόμενους μάγους και
τους ακροδεξιούς εξτρεμιστές, μεθυ-
σμένους από μια «νίκη» που επιβλήθη-
κε τεχνητά και με μια εκλογική φάρσα.
Ο «μύθος» αποδείχθηκε φάρσα.
Αυτό έχει συμβεί κι αυτό είναι το
πλαίσιο στο οποίο το STF (Ανώτατο Δι-
καστήριο), μετά από 5 χρόνια συνενο-
χής και δειλίας, αποφασίζει να δώσει
ένα «φτάνει πια» στη φάρσα της «δη-
μοκρατίας της Κουριτίμπα», απελευθε-
ρώνοντας οριστικά τον πιο επικίνδυ-
νο εχθρό της συνομωσίας, τον Λούλα.
Όποια κι αν είναι η μελλοντική απόφα-
ση του STF και της Ομοσπονδιακής Δι-
καιοσύνης, το πνεύμα του δεν θα κλει-
στεί ποτέ ξανά στη φυλακή. Γιατί ένα
γίγαντα καμιά φυλακή δεν τον έκλεισε,
καμία νομική φάρσα δεν τον έχει νική-
σει, ούτε καν οι πιο βίαιες εκστρατείες
των μέσων ενημέρωσης τον έχουν μο-
λύνει.
Το Ανώτατο Δικαστήριο υποχώρησε
μπροστά στην πίεση που του επέβαλε
η υπεύθυνη θέση του, τα μέλη του επα-
νεξετάζουν τις θέσεις τους και τις προ-
ηγούμενες ψήφους τους, χωρίς βέβαια
να ομολογήσουν ότι πριν εκφοβίστη-
καν, τρομοκρατήθηκαν και τελικά πρό-
δωσαν όσους τους τοποθέτησαν εκεί
με καλή πίστη, πιστεύοντας στη σοφία
τους, αλλά τους αμφισβήτησαν ήδη
από τις μέρες του «μηνιάτικου». Δεν θα
ομολογήσουν ούτε θ’ αποκηρύξουν τα
εγκλήματά τους. Αλλά είδαν τον κίνδυ-
νο να τους καταπιεί η αυξανόμενη αγα-
νάκτηση, όχι μόνο στο ίδιο το νομικό
περιβάλλον τους, αλλά και σε όλη την
κοινωνία, για τη μακάβρια φάρσα που
αποκαλύπτεται από την «διαρροή εγ-
γράφων και συνομιλιών» (Vaza Jato).
Η βαλβίδα του καζανιού που βράζει
έχει ανοίξει και δεν υπάρχει τρόπος να
την κλείσει κανείς. Η «ποινικοποίηση»
αρχίζει να καταρρέει στην Αργεντινή
των Αλμπέρτο Φερνάντεζ και Κριστίνα
Κίρχνερ, χρεοκόπησε στη Βολιβία του
Έβο Μοράλες, αποτυγχάνει στον Εκου-
αδόρ του Αραούζ και στη Βραζιλία θα
είναι η επόμενη χρεοκοπία και ίσως
σαν η πιο παραδειγματική και παράνο-
μη, σαν η μεγαλύτερη δικαστική φάρ-
σα στην ιστορία.
Επίσης χρεοκοπεί η φασιστική και
στρατιωτική απόπειρα. Ένας φασίστας
στην εξουσία, περιτριγυρισμένος από
πολιτοφύλακες και στρατηγούς της πι-
τζάμας, δεν στάθηκαν ικανοί να εδραι-
ώσουν ένα καταπιεστικό και αιμοστα-
γές καθεστώς, που προσπάθησε να
μεταφέρει την ευθύνη για τους θανά-
τους στον Covid19, να «νίψει τα χέρια
του» και να χρησιμοποιήσει τον ιό σαν
όπλο τρόμου και εκφοβισμού, αξιοποι-
ώντας την αντικειμενική αδυναμία μα-
ζικών λαϊκών διαδηλώσεων λόγω της
πανδημίας. Έχει χρεοκοπήσει απένα-
ντι στην τεράστια πλειοψηφία μια προ-
σεκτικής κι ευαίσθητης κοινωνίας, απέ-
ναντι στην επιστημονική κοινότητα, το
υγειονομικό προσωπικό πρώτης γραμ-
μής, τους υπαλλήλους, τους κυβερνή-
τες, τους δημάρχους και τους διαχει-
ριστές και τις κοινωνικές οργανώσεις
που δεν έχουν παραιτηθεί και αμφι-
σβητούν, αντιδρούν και σηκώνουν το
κεφάλι τους ενάντια στον τρόμο μιας
τρομερή και ανεξέλεγκτης ασθένειας,
που επιδεινώθηκε σε μεγάλο βαθμό
από την παρανοϊκή και αρνητική στά-
ση των κυβερνώντων και ταυτόχρονα
ενάντια στην εγκληματική αδράνεια
τους.
Τολμούμε να πούμε ότι όλα δείχνουν
ότι δεν θα υπάρξει άλλο, τόσο φοβι-
σμένο, «φασιστικό πραξικόπημα», με
στρατιωτικά πρόσθετα. Η στιγμή πέ-
ρασε, οι ελίτ που σχεδίασαν το πρα-
ξικόπημα υποχώρησαν στις ίδιες τις
αντιφάσεις τους, οι αρουραίοι εγκα-
ταλείπουν το πλοίο, το πείραμα βγή-
κε εκτός ελέγχου. Θα προσπαθήσουν
να σώσουν ό,τι σώζεται, να χειραγω-
γήσουν, να πουν ψέματα, να ξεφύγουν,
να κρατήσουν την κυβέρνηση ζωντα-
νή μέχρι το τέλος της εντολής, να προ-
ωθήσουν όσο μπορούν την εγκληματι-
κή και ιδιωτικοποιητική ατζέντα τους.
Όπως κάνει η κυβέρνηση του Λένιν
Μορένο στον Ισημερινό, που επιδρά-
μει ενάντια σε ότι έχει απομείνει από
το έθνος, ενόψει της σίγουρης εκλο-
γικής ήττας του τον Απρίλιο 2021. Αλ-
λά οι πρώτες έρευνες προειδοποιούν
ήδη: οι Βραζιλιάνοι δεν συμφωνούν
με την ιδιωτικοποίηση των Πετρελαί-
ων, των Ταχυδρομείων, της Κεντρικής
Τράπεζας της Βραζιλίας. Το SUS (ΕΣΥ
Βραζιλίας )εμφανίζεται σήμερα σαν το
θαυματουργό χέρι, σώζοντας ζωές. Η
«βοήθεια έκτακτης ανάγκης» γίνεται
επιτακτική. Η αγανάκτηση για τις διε-
φθαρμένες εκδηλώσεις του αναίσθη-
του τέρατος που είναι έγκλειστο στο
προεδρικό μέγαρο μεγαλώνει, καθώς
τα θύματα του Covid, της εξαθλίωσης,
της πείνας, της ανεργίας, αυξάνονται. Η
τρέλα του «ανώτατου ορίου δαπανών»
πέφτει στα βάθη της αβύσσου, χωρίς
θεραπεία ή υποστήριξη.
Σ’ αυτές τις συνθήκες είναι που ο
Λούλα, απελευθερωμένος από τα δε-
σμά της στέρησης των πολιτικών δι-
καιωμάτων του, έκανε μια ιστορική
ομιλία, προσφέροντας μια προοπτική
σωτηρίας στο Έθνος. Αψηφάει το τέ-
ρας, προτείνει μια πολιτική, οικονομι-
κή και κοινωνική λύση, με κυριαρχία,
με δημοκρατία, προσφέρει ένα χέρι σε
όποιον θέλει να χτίσει έναν άλλο κό-
σμο, που έχει ήδη αποδειχθεί εφικτός.
Ο Λούλα από το βήμα του συνδικάτου
των μεταλλουργών της ABC (όπου ξεκί-
νησε σαν πρόεδρός του), αποκαθίστα-
ται σαν πολιτικός κι επιβεβαιώνει την
ταξική και πολιτική καταγωγή του, κά-
νοντας ξεκάθαρο ότι οι εργάτες θα εί-
ναι οι πρωταγωνιστές των μετασχη-
ματισμών. Η απόφαση του STF κάνει
ώστε η απελευθέρωση του Λούλα να
είναι Δημόσιος Νόμος εθνικής εμβέλει-
ας κι όχι μόνο μια αντίσταση περιορι-
σμένη στα κοινωνικά δίκτυα. Η σιωπή
των ΜΜΕ δίνει τη θέση της σ’ έναν εκ-
κωφαντικό θόρυβο και όλο το έθνος θ’
ακούσει αυτήν την κραυγή. Το φράγ-
μα κατέρρευσε, δεν υπάρχει τρόπος
το ποτάμι να γυρίσει πίσω. Όποια και
αν είναι η προσπάθεια να επιβιώσουν
κι ανεξάρτητα από την απεγνωσμένη
αντίδρασή τους, οι φασιστικές ορδές
θα ηττηθούν..
Το σήμα έχει δοθεί: η ώρα είναι τώ-
ρα. Όλοι με προστατευτικές μάσκες και
μέτρα, αλλά όλοι στον αγώνα και όλοι
στους δρόμους, για να προετοιμάσου-
με την τελική ήττα του πραξικοπήμα-
τος. Όλη η πολιτική διάρθρωση είναι
ζωντανή, πλατιά, γενική κι απεριόρι-
στη, αλλά η πλατφόρμα είναι: εμβόλιο
τώρα, βοήθεια έκτακτης ανάγκης τώ-
ρα, απασχόληση τώρα, κάτω η διάλυση
του Έθνους, Petrobrás για τους Βραζι-
λιάνους, ανάκτηση των χαμένων κοι-
νωνικών δικαιωμάτων! Αυτό ήταν το
σήμα που έδωσε ο Λουίς Ινάσιο Λού-
λα ντα Σίλβα στους Βραζιλιάνους, το
κεφάλι ψηλά, χωρίς να πτοηθούμε από
τα κλομπς, αλλά και χωρίς να συγχωρέ-
σουμε αυτούς που τα κρατούν: η εκδί-
κηση θα είναι να πάρουν οι βραζιλιάνοι
το έθνος στα χέρια τους, με κοινωνική
δικαιοσύνη, ανάπτυξη, πρόοδο και δη-
μοκρατία.
Συντακτική Επιτροπή,
PosadistasHoje, 10/3/2021
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 17

Η οργάνωση του μαζικού κινήματος
στη Βραζιλία και το Εργατικό Κόμμα
Βασισμένο στα Συνδικάτα (ΕΚΒΣ) (*)
Η τωρινή κατάσταση στη Βραζι-
λία επιτρέπει μια σειρά από αριστε-
ρά κινήματα, αλλά καθώς υπάρχει
έλλειψη κόμματος, έλλειψη ηγεσί-
ας και έλλειψη εμπειρίας, τότε μπο-
ρούν να γίνουν συμφωνίες Ενιαίου
Μετώπου, παίρνοντας υπόψη αυτές
τις σκέψεις. Πρέπει να υποστηρίξου-
με το Κόμμα που προτείνουν με βά-
ση τα συνδικάτα, που είναι μια πρω-
τοβουλία συνδικαλιστών ηγετών.
Δεν είναι από μόνο του σημαντικό,
αλλά αν οι ηγέτες έχουν μια πρότα-
ση για ένα εργατικό κόμμα βασισμέ-
νο στα συνδικάτα μ’ ένα αντικαπιτα-
λιστικό πρόγραμμα, ή πρόγραμμα
αγώνων με αντικαπιταλιστικά ση-
μεία -ακόμη κι αν το πρόγραμμα δεν
είναι ολοκληρωμένο αντικαπιταλι-
στικό-, πρέπει να το υποστηρίξου-
με για να επηρεάσουμε τα υπόλοιπα.
Είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί
ένα ανεξάρτητο κίνημα της εργα-
τικής τάξης. Επειδή δεν υπάρχει εί-
ναι αναγκαίο να επέμβουμε σ’ αυτά
τα κινήματα. Αν το συνδικαλιστι-
κό ρεύμα αποφασίσει να οργανώσει
ένα εργατικό κόμμα, είναι αναγκαίο
να επέμβουμε ώστε να έχει ένα αντι-
καπιταλιστικό πρόγραμμα. Δεν είναι
εύκολο γι’ αυτούς να το πράξουν,
γιατί δεν υπάρχει ηγεσία, δεν υπάρ-
χει πολιτική ωρίμανση και υπάρχει
η απειλή της καταπίεσης. Υπάρχει
όμως η ανάγκη. Πρέπει να διαμορ-
φωθεί ένα κίνημα που να συνδέεται
με τον κοινωνικό μετασχηματισμό
και τη δημοκρατική πρόοδο. Τον
Μπριζόλα τον προωθούν για να συ-
γκρατήσει αυτό το προτσές. Και μέ-
ρος των ανθρώπων που του επέτρε-
ψαν να επιστρέψει στη Βραζιλία το
κάνουν για να εμποδίσει την οργά-
νωση της αριστεράς.
Πρέπει να κάνουμε μια εκστρατεία
που να δείχνει ότι είναι αναγκαίο
ένα πρόγραμμα, μια πολιτική και μια
τακτική, με στόχο να βγουν οι μάζες
από τη βαθιά δυστυχία στην οποία
βρίσκονται. Ν’ αναλύσουμε προη-
γούμενες προσπάθειες και το γιατί
δεν λειτούργησαν. Όχι γιατί οι μά-
ζες δεν είχαν τη θέληση, αλλά γιατί
δεν υπήρχε ηγεσία. Αυτή που υπήρ-
χε, φοβόταν, συμφιλιωνόταν κι έδινε
προτάσεις και συνθήματα που έπε-
φταν στο κενό και δεν συνδέονταν
με το εργατικό κίνημα. Αντίθετα σή-
μερα υπάρχει ένα μεγάλο εργατι-
κό κίνημα που αρχίζει να προοδεύ-
ει. Κατά συνέπεια κάθε κίνημα που
18 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Χ. Ποσάδας, 2/10/1979
έχει σαν στόχο να βγάλει τη χώρα
από την καθυστέρηση πρέπει να βα-
σίζεται σε αυτό, διαφορετικά η αστι-
κή τάξη θα εμποδίσει την ανάπτυξη
του κινήματος. Από αριθμητική και
οργανωτική άποψη, είναι βολικό για
την κυβέρνηση να αναπτυχθεί αυ-
τό το κίνημα, αλλά πολιτικά και συν-
δικαλιστικά όχι. Προσπαθούν να το
κερδίσουν, να το τραβήξουν μαζί
τους και να το μπλέξουν στο κουβά-
ρι της γραφειοκρατικής πολιτικής.
Το γραφειοκρατικό παιχνίδι είναι
αναπόφευκτο γιατί δεν υπάρχει ηγε-
σία. Ο ίδιος ο Λούλα πρέπει να εξα-
πολυθεί μ’ αυτό το κίνημα, γιατί ο
ίδιος δεν έχει πολιτική, ηγεσία, ού-
τε εμπειρία. Στη Λατινική Αμερική οι
πιο ζωντανές κι ανυψωμένες εμπει-
ρίες είναι αυτές των χιλιανών (με την
Κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας) και
των αργεντινών (με την Κυβέρνηση
του Περόν), εν μέρει της Ουρουγου-
άης, που αν και είναι μια μικρή χώρα
έχει ένα αρκετά ταξικό συνδικαλι-
στικό κίνημα. Οι βραζιλιάνοι αντίθε-
τα δεν έχουν τέτοια εμπειρία. Τώρα
υπάρχει ένα μαζικό κίνημα που έχει
οργανωθεί αυτή την περίοδο κι αυ-
τό είναι μέρος του συμπεράσματος
του γιατί δίνουν δημοκρατικές ελευ-
θερίες, που δεν είναι προϊόν της θέ-
λησης της αστικής τάξης.
Όταν τα συνδικάτα προτείνουν
την οργάνωση ενός νέου κόμματος,
αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν οι συν-
θήκες και οι δυνατότητες για ένα ση-
μαντικό κίνημα, που δεν θα ελέγχε-
ται από την αστική τάξη και που να
έχει συνδικαλιστικές βάσεις. Αυτό
μπορεί να είναι η βάση ενός ΕΚΒΣ.
Το MDB (1) είναι μια ομαδοποίη-
ση πολλών τάσεων. Οι κομμουνιστές
θέλουν να υπάρχει, γιατί ελπίζουν
να το κυριαρχήσουν κάνοντας πα-
ραχωρήσεις, να έχουν έτσι ένα κόμ-
μα βιτρίνα και ταυτόχρονα να κερδί-
σουν όλον τον κόσμο που βρίσκεται
στο MDB και που δεν ξέρει τί να κά-
νει εκεί. Αλλά αυτό δεν αντιπροσω-
πεύει τις πραγματικές συνθήκες που
υπάρχουν. Αν τα συνδικάτα ξεκινή-
σουν ένα κόμμα, είναι πολύ σημα-
ντικό να το στηρίξουμε, χωρίς να
υποταχθούμε σ’ αυτό. Να το στηρί-
ξουμε μέσα από την προβολή ενός
προγράμματος διεκδικήσεων και
συνθηκών εργασίας, επενδύσεων
για τη βελτίωση των συνθηκών δια-
βίωσης του κόσμου, ενός πιο εκτε-
ταμένου προγράμματος, που πη-
γαίνει από το να καταργηθούν οι
φαβέλες (2) μέχρι την επάρκεια σε
πόσιμο νερό, την κατασκευή αποχε-
τευτικών δικτύων και την παραγωγή
κρέατος. Να προβάλουμε την ανά-
γκη για περισσότερο κρέας και πε-
ρισσότερο σιτάρι για τον κόσμο, μα-
ζί με την παραγωγή για εξαγωγή.
Αλλά το σημαντικό τώρα είναι το
ποια μορφή παίρνει η πολιτική ορ-
γάνωση που έχει την υποστήριξη
της εργατικής τάξης. Οι κομμουνι-
στές θέλουν να το αναθέσουν αυτό
στο MDB, που είναι ένα κόμμα της
αστικής τάξης και των αστικοδημο-
κρατικών τάσεων που συνδέονται
με το εργατικό κίνημα, ή και των
κομμουνιστικών τάσεων που συνδέ-
ονται με το εργατικό κίνημα. Αντί-
θετα, αν τα συνδικάτα σχηματίσουν
ένα κόμμα, μπορεί να έχει μια πολύ
μεγάλη επιρροή, εξαρτάται από τη
θέληση και είναι σημαντικό να ανα-
πτυχθεί μέσα σ’ αυτό ένα ρεύμα που
θα προωθεί την υπεράσπιση των δι-
εκδικήσεων της εργατικής τάξης, για
να βγάλει τη χώρα από την καθυστέ-
ρηση.
Αυτό το κόμμα μπορεί να είναι
προσωρινό. Στη Βραζιλία ένα ΕΚΒΣ
δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ. Ού-
τε στην Αργεντινή. Η απόδειξη είναι
ότι ο Περόν δεν μπορούσε να προ-
χωρήσει και βασίστηκε στους εργά-
τες των συνδικάτων. Ο Περόν βασί-
στηκε σ’ αυτούς, αλλά αυτό που δεν
αντιπροσώπευε ο ίδιος ήταν σίγου-
ρα το συμφέρον της εργατικής τά-
ξης, αλλά αντίθετα μια συμμαχία
της εργατικής τάξης με τη βιομηχα-
νική αστική τάξη.
Η εμπειρία που θέλουν να κάνουν
οι κομμουνιστές είναι κάτι πολύ αρ-
γό, μακρύ, καθυστερημένο και καθο-
ρίζεται από το πολιτικό τους συμφέ-
ρον. Κατά συνέπεια, προς το παρόν,
αυτό είναι το πρόγραμμα και η πο-
λιτική των κομμουνιστών. Ενώ αν
υπάρξει ένα ΕΚΒΣ, θα έχει έναν πο-
λύ μεγάλο αντίχτυπο στην εργατική
τάξη. Το αποτέλεσμα που πρέπει να
αναζητηθεί είναι η διαπαιδαγώγηση
της εργατικής τάξης στην ανεξάρ-
τητη δραστηριότητα της τάξης, με
τη συμμετοχή της που την κάνει ν’
ανυψώνεται πολιτικά. Με ποια μορ-
φή θα γίνει αυτό; Πίσω από το MDB
δεν θα γίνει, γιατί το προλεταριάτο
δεν επεμβαίνει εκεί. Αντίθετα η κρί-
ση του καπιταλισμού προβάλει την
ένωση συνδικάτου-κόμματος, που
προβλέφτηκε ήδη από τον Τρότσκι
το 1934 κι αυτή η εμπειρία μπορεί
να γίνει. Αυτό που υποστηρίζουν οι
κομμουνιστές είναι καθυστερημένο,
γιατί εξαρτώνται από τη συμμαχία
με το MDB. Τώρα ο Μπριζόλα βγαί-
νει με μια άλλη πολιτική, που κι αυ-
τή θα τη συγκρατήσει. Αλλά θ’ ανα-
γκαστεί να πάει πιο αριστερά από
ό, τι είπε. Ο σοσιαλ-δημοκρατισμός
του Μπριζόλα μπορεί να είναι αρκε-
τά αριστερός, αλλά δεν παύει να εί-
ναι πολύ κατώτερος από το ΕΚΒΣ.
Το ζήτημα είναι να μην οικοδομη-
θεί ένα συνδικαλιστικό κίνημα που
στη συνέχεια να διαπραγματεύε-
ται την παράδοσή του στο MDB ή
σε κάποιο άλλο κόμμα. Μ’ αυτή την
έννοια πρέπει να είναι όχι μόνο ένα
κόμμα βασισμένο στα συνδικάτα,
αλλά και στους φοιτητές, που πρέ-
πει επίσης να επέμβουν. Αυτή εί-
ναι μια νέα εμπειρία για τη Βραζιλία
και πρέπει να γίνει χωρίς να είμαστε
κλειστοί σε άλλες δυνατότητες.
Είναι αναγκαίο να δούμε τη στάση
των άλλων, όπως του Αρράες (MDB,
στη συνέχεια Σοσιαλιστικό Κόμμα,
σημ. μεταφρ.), αλλά και να δώσου-
με σημασία στην τοποθέτηση του
Λούλα στο να προωθήσει ένα ΕΚΒΣ.
Επιπλέον ο Λούλα έχει κύρος. Κατά
κάποιο τρόπο, στην κυβέρνηση και
στ’ όνομα της μεγάλης αστικής τά-
ξης συμφέρει αυτό, γιατί διαιρεί τις
δυνάμεις, τις κάνει να αντιμετωπί-
ζουν η μια την άλλη κι ελπίζει στη
συνέχεια να κυριαρχήσει και να χτυ-
πήσει. Αλλά αυτή είναι η ηλίθια συ-
νείδηση του ναζισμού, η οποία υπο-
λόγισζ: «εμείς έχουμε χίλια όπλα,
αυτοί 800, κερδίζουμε με 200 δια-
φορά». Αποδείχθηκε ότι αυτόν που
έθαψαν ήταν τον Χίτλερ και το γερ-
μανικό καπιταλισμό, γιατί ακόμα και
τώρα η ανάπτυξη του γερμανικού
καπιταλισμού γίνεται, αλλά δεν έχει
καμιά πολιτική και κοινωνική σημα-
σία στον κόσμο.
Πρέπει να δώσουμε προσοχή σ’
αυτό το κίνημα για την οργάνω-
ση ενός ΕΚΒΣ, ακόμα κι αν ο ίδιος
ο Λούλα δεν έχει ιδέα ότι πρόκει-
ται στην ουσία για κάτι τέτοιο. Η έλ-
λειψη πολιτικής προετοιμασίας των
συνδικαλιστών ηγετών, γνώσεων,
οργανωτικών βάσεων, στελεχών με
εμπειρία και πολιτική ικανότητα, δη-
μιουργεί τις συνθήκες, θα δημιουρ-
γήσει τις συνθήκες και θα τις ανα-
πτύξει για τη διαμόρφωση ενός
πολύ μεγάλου γραφειοκρατικού μη-
χανισμού και μιας γέφυρας σχέσεων
με την κυβέρνηση. Αλλά ακόμη κι
αν καταφέρουν να το κάνουν αυτό,
το ΕΚΒΣ είναι η ανάπτυξη μιας τάσης
που θα ενισχύσει τη θέληση της ερ-
γατικής τάξης να μην εξαρτάται από
τους πολιτικούς ηγέτες. Γιατί όλοι
αυτοί, συμπεριλαμβανομένου του
Κομμουνιστικού Κόμματος, απλά θα
χρησιμοποιήσουν την εργατική τά-
ξη. Το Κομμουνιστικό Κόμμα με κα-
λύτερη πρόθεση, αλλά για να προ-
χωρήσει έχοντας βαρίδια στα πόδια
του, όταν μπορεί να προχωρήσει
άπειρα πιο γρήγορα και μακριά.
Είναι μια εμπειρία που πρέπει να γί-
νει, γιατί στη Βραζιλία υπάρχουν δι-
αφορετικές συνθήκες από ό, τι στην
υπόλοιπη Λατινική Αμερική. Υπάρ-
χει ένα πολύ μεγάλο, συγκεντρω-
μένο προλεταριάτο, χωρίς πολιτική
εμπειρία, χωρίς κόμμα και χωρίς με-
γάλους προηγούμενους πολιτικούς
αγώνες. Δηλαδή πρέπει να κάνει μια
εμπειρία στηριζόμενο σ’ αυτό που
έχουν κάνει οι προλετάριοι όλου του
κόσμου. Εμείς προσπαθούμε να συ-
νεισφέρουμε σ’ αυτή την εμπειρία.
Η δραστηριότητα των συνδικαλι-
στών ηγετών που προτείνουν αυτό
το εργατικό κόμμα, μπορεί να τείνει
να διαπραγματεύεται με την αστική
τάξη και με την κυβέρνηση, αλλά ο
σχηματισμός ενός ΕΚΒΣ θ’ αναπτύ-
ξει ρεύματα και τάσεις που θα ωρι-
μάσουν αντικειμενικά.
Αυτό είναι το σχέδιο, το πρόγραμ-
μα με το οποίο πρέπει να ερμηνεύ-
σουμε το προτσές στη Βραζιλία. Το
κίνημα μπορεί να ταλαντευθεί, αλ-
λά όχι μακριά από αυτό το σχέδιο.
Η εργατική τάξη δεν έχει κόμμα κι
έχει δείξει με τις απεργίες των με-
ταλλουργών μια μεγάλη αγωνιστική
θέληση . Αυτό είναι νέο και ο αριθ-
μός των απεργών είναι επίσης νέος.
Πρέπει να ζήσουμε αυτή την εμπει-
ρία, όπου είναι πιθανό να χρειαστεί
ν’ αλλάξουμε στη μέση του δρόμου.
Όχι γιατί είναι λαθεμένη, αλλά για-
τί είναι μια νέα εμπειρία για το βρα-
ζιλιάνικο προλεταριάτο. Αυτό είναι
νέο, δεν είχε ποτέ δικό του κόμμα.
Στην εποχή του το Κομμουνιστικό
Κόμμα ήταν αρκετά μεγάλο, έφτασε
να βγάλει 14 βουλευτές το 1946 και
να πάρει 600 χιλιάδες ψήφους. Αλ-
λά μετά ήρθε η οπισθοδρόμηση, κυ-
ρίως λόγω της λαθεμένης πολιτικής
του, που επέτρεψε την καταστολή.
Ακόμα στη Βραζιλία δεν υπάρχει
τίποτα σίγουρο. Σε συνθήκες όπως
οι τωρινές, στις οποίες επιστρέ-
φουν οι κομμουνιστές ηγέτες, επι-
στρέφουν ο Μπριζόλα και ο Αρράες
κι εξαπολύεται το ΕΚΒΣ -που δεν το
ονομάζουν έτσι, αλλά σαν ένα Κόμ-
μα των Εργατών- αποδείχνεται ότι
δεν υπάρχει ένα ρεύμα εξασφαλι-
σμένο, δεσμευμένο, αποφασισμένο.
Δεν υπάρχουν ρεύματα, οπότε πρέ-
πει να επέμβουμε. Αν ο Αρράες κά-
νει ένα κίνημα μ’ ένα καλό πρόγραμ-
μα, είναι αναγκαίο να συζητήσουμε
μαζί του για να διατηρήσει το πρό-
γραμμα, αλλά και να παρακολουθή-
σει την εμπειρία του κόμματος που
πρότειναν τα συνδικάτα.
Η κυβέρνηση έχει συμφέρον να
διασπάσει το κίνημα σε διάφορα μέ-
ρη. Η αστική τάξη έχει συμφέρον να
κάνει δύο, τρία, τέσσερα, έξι κόμμα-
τα για να παροτρύνει διαφορετικά
συμφέροντα και τότε μπορεί να κυ-
ριαρχήσει με βάση τον κρατικό μη-
χανισμό.
Στη Βραζιλία οι συνθήκες ωριμά-
ζουν και δεν υπάρχει ηγεσία, αλ-
λά υπάρχουν πρωτοβουλίες: ο Λού-
λα από τη μία, ο Μπριζόλα από την
άλλη, ο Αρράες επίσης, οι κομμουνι-
στές επίσης και το MDB επίσης. Δεν
υπάρχει μια ηγεσία. Και πρέπει να γί-
νει κατανοητό ότι το κοινωνικό υπό-
βαθρο της κρίσης της δικτατορίας
είναι το γεγονός ότι οι μάζες δεν πα-
ραδόθηκαν, δεν παρέλυσαν. Πολλοί
από αυτούς που επιστρέφουν τώρα
πιστεύουν ότι αυτοί έχουν επιτύχει
αυτήν την κατάσταση. Είναι οι μάζες
της Βραζιλίας που κατέκτησαν ορι-
σμένες ελευθερίες, επηρεασμένες
από τις μάζες της Λατινικής Αμερι-
κής και του κόσμου, που συνέβαλαν
στο να σπάσουν τη δικτατορία. Οι
μάζες δεν υποτάχθηκαν, γιατί με κά-
θε τρόπο η πάλη των «posseiros» (3)
συνεχίστηκε, όλων των αγροτών γε-
νικά, της μικροαστικής τάξης επίσης
και προπάντων του προλεταριάτου,
που έδωσε μια πολύ μεγάλη ώθηση
στην ταξική ενότητά του.
Χ. Ποσάδας, 2/10/1979
(*) Αυτό το κείμενο γράφτηκε όταν
μια ομάδα ηγετών διαφόρων εργα-
τικών συνδικάτων αποφάσισε να
ιδρύσει το PT (Κόμμα των Εργαζομέ-
νων), κάτω από την ηγεσία του Λουίς
Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, του πρώην
προέδρου της Βραζιλίας. Εκείνη την
εποχή ο Λούλα ήταν πρόεδρος του
συνδικάτου των μεταλλουργών της
ABC (βιομηχανική αλυσίδα της πό-
λης του Σάο Πάολο).
1. MDB (Βραζιλιάνικο Δημοκρατι-
κό Κίνημα): κόμμα με αστική κατα-
γωγή, εμφανίστηκε το 1979, ενώνο-
ντας δυνάμεις της αντιπολίτευσης
στο κόμμα της ολιγαρχίας, που ταυ-
τόχρονα αντιπροσώπευε τη δικτα-
τορία και ονομάζεται ARENA (Εθνι-
κή Ανανεωτική Συμμαχία).
2. Favelas: σπίτια που στεγάζουν
την εξαθλίωση.
3. Posseiros: Αγρότες που δεν
έχουν τους νόμιμους τίτλους ιδιο-
κτησίας της γης που χρησιμοποιούν
και από την οποία οι γαιοκτήμονες
προσπαθούν να τους εκδιώξουν.
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 19

Η ήττα του Τραμπ και η πρόοδος της
βορειοαμερικανικής αριστεράς
Η έξοδος του Τραμπ από το προσκή- Μια άλλη σημαντική όψη είναι η λα-
νιο αντιπροσωπεύει ένα σοβαρό πλήγ- ϊκή κινητοποίηση που έχει εξαπλωθεί
μα στην ιμπεριαλιστική διάρθρωση των σε όλη τη χώρα, παρά την πανδημία. Η
ΗΠΑ, στην πολεμική πολιτική του στον αριστερά ήταν η ραχοκοκαλιά των με-
κόσμο και στην επιρροή των μεγάλων γάλων κινητοποιήσεων των τελευταίων
παραγωγικών και χρηματιστικών πολυ- ετών, ενάντια σε πολυεθνικές, ενάντια
εθνικών. Ακόμα κι αν δεν θα συμβούν σε χρηματιστικές κερδοσκοπίες («Κα-
άμεσα μεγάλες αλλαγές, αυτές οι εκλο- τάληψη της Γουόλ Στρητ»), ενάντια στο
γές δεν θα είναι χωρίς συνέπειες στις ρατσισμό και την αστυνομική καταστο-
δομές της εξουσίας στις ΗΠΑ, καθώς και λή («Οι Μαύρες Ζωές Αξίζουν»), για τα
στη Λατινική Αμερική, στη Μέση Ανατο- πολιτικά δικαιώματα και την εξάλειψη
λή και στην Ευρώπη και στο συσχετισμό της ομοφοβίας, καθώς και με την εθνι-
δυνάμεων των ΗΠΑ με τη Ρωσία και την κή εκστρατεία για «Υγεία για Όλους», με
Κίνα. στόχο την υπεράσπιση και τη συμπλή-
Μια πολύ σημαντική πόλωση έχει ανα- ρωση της δειλής μεταρρύθμισης Ομπά-
πτυχθεί στις ΗΠΑ κάτω από την προε- μα Care.
δρία του Τραμπ. Αυτό εκφράστηκε στις Αποτυχία της πολιτικής του «αρνητι-
εκλογές: Ο Τραμπ πήρε 73 εκατομμύ- σμού» απέναντι στον Covid-19 και κρί-
ρια ψήφους, κάτι που είναι περισσότερο ση του ιμπεριαλισμού
από το 2016 και το Δημοκρατικό Κόμμα Η παγκόσμια κατάσταση και η εξά-
πήρε 81 εκατομμύρια. Είναι μια πραγμα- πλωση της πανδημίας έφεραν άνω κά-
τικά λαϊκή χιονοστιβάδα, με πάνω από τω τα σχέδια της κυβέρνησης Τραμπ και
το 70% των ψηφοφόρων που συμμετεί- της ηγεσίας των ΗΠΑ. Η πολιτική του
χαν σε αυτές τις εκλογές. Μια τέτοια κοι- «αρνητισμού» απέναντι στην πανδημία
νωνική κινητοποίηση έγινε δυνατή από και η απόφαση να «βάλουν την οικονο-
την αριστερή αντιπολίτευση στο Δημο- μία πάνω από την υγεία» είναι επιθέσεις
κρατικό Κόμμα, κάτω από την επιρροή ενάντια στη ζωή των μαζών, όπως και η
του παγκόσμιου προτσές. περιφρόνηση του Τραμπ για τους μετα-
Το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ έχει νάστες και τον μαύρο πληθυσμό.
σχεδιαστεί -όπως σχεδόν όλα τα εκλογι- 40 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ
κά συστήματα των καπιταλιστικών χω- έχουν μια άθλια υγειονομική περίθαλ-
ρών- για ν’ αποτρέψει την πλήρη έκφρα- ψη και αρκετά εκατομμύρια δεν έχουν
ση της εργατικής τάξης και των λαϊκών καμιά πρόσβαση σ’ αυτή. Οι φτωχότε-
μαζών. Οι εκλογικές περιφέρεις οργα- ροι τομείς του πληθυσμού έχουν πλη-
νώνονται με τέτοιο τρόπο ώστε οι περι- γεί περισσότερο από την ασθένεια. Σε
οχές της εργατικής τάξης να βρίσκονται πόλεις όπως η Νέα Υόρκη ή το Σικάγο,
πάντα στη μειοψηφία σε σύγκριση με ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων ήταν
τους άλλους κοινωνικούς τομείς. Επίσης μεταξύ Αφροαμερικανών και Λατινοα-
η εφαρμογή του συστήματος της πλει- μερικανών. Αλλά ο Τραμπ δεν έχει αλ-
οψηφίας επιτρέπει στο κόμμα που έχει λάξει την πολιτική του, παρά το γεγονός
την απλή πλειοψηφία να κερδίσει όλες ότι 12 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν
τις ψήφους των εκλεκτόρων. Τέλος πρέ- μολυνθεί και οι νεκροί είναι περισσότε-
πει κανείς να εγγραφεί για να ψηφίσει ροι από 225.000.
και η ψηφοφορία πραγματοποιείται κα- Η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από
τά τη διάρκεια της εβδομάδας, γεγονός την αστυνομία, σε συνέχεια των εκατο-
που αναγκάζει πολλούς ψηφοφόρους ντάδων θυμάτων των φασιστικών κα-
να παραιτηθούν. Αυτή τη φορά ωστό- τασταλτικών δυνάμεων, που απολαμ-
σο η ταχυδρομική ψηφοφορία καθόρι- βάνουν μάλιστα πλήρη ατιμωρησία,
σε αποφασιστικά τον αριθμό των ψηφι- πυροδότησε μια μαζική αντίδραση στις
σάντων. ΗΠΑ. Τομείς του εργατικού κινήματος
Το ίδιο το γεγονός αυτής της ψηφο- και της μικροαστικής τάξης εντάχθη-
φορίας είναι το αποτέλεσμα μιας έντο- καν σε αυτές τις μεγάλες κινητοποιή-
νης επιθυμίας του λαού να συμμετέχει σεις και είχαν την υποστήριξη ακόμη
και ν’ αποφασίζει. Αυτή η θέληση παρο- και ορισμένων αστυνομικών δυνάμε-
τρύνθηκε από το μεγάλο ακτιβισμό της ων, όπως εκείνων που γονάτισαν αντί
πρωτοπορίας, που αποτελείται από κομ- να καταπιέσουν τους διαδηλωτές, δεί-
μουνιστές, σοσιαλιστές, οικολόγους, ει- χνοντας έτσι τον αποτροπιασμό τους γι’
ρηνιστές, συνδικαλιστές της βάσης, αρι- αυτό το έγκλημα. Αυτές οι κινητοποιή-
στερά του Δημοκρατικού Κόμματος, σεις είχαν επιπτώσεις ακόμη και στο Πε-
που είχαν δημιουργήσει ένα σημαντικό ντάγωνο, το οποίο αρνήθηκε να στείλει
κίνημα για την υποστήριξη του Μπέρνι το στρατό στους δρόμους, καθώς και
Σάντερς, που έφτασε στο σημείο να έρ- στους νομικούς κύκλους, που κατέλη-
θει κοντά σε μια ισοπαλία με τη Χίλαρι ξαν να καταδικάζουν και να φυλακίζουν
Κλίντον στις προκαταρτικές εκλογές του τους αστυνομικούς που είναι υπεύθυνοι
2016. για τη δολοφονία.
20 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η κυβέρνηση Τραμπ μέσα σε τέ-
τοιες συνθήκες αυξανόμενης βίας, κι-
νητοποιήσεων, ανεργίας και δυστυχί-
ας, δεν κατάφερε να εκπληρώσει καμία
από τις υποσχέσεις της. Αντί για πλήρη
απασχόληση, χάθηκαν 40 εκατομμύ-
ρια θέσεις εργασίας. Η μικρή διατήρη-
ση της λειτουργίας της οικονομίας έγι-
νε σε βάρος των φτωχότερων τομέων.
Στην εξωτερική πολιτική η κυβέρνηση
Τραμπ συνέχισε την προηγούμενη αμε-
ρικανική πολιτική: αύξησε την πίεση και
τις κυρώσεις ενάντια στο Ιράν, την Κού-
βα, τη Βενεζουέλα. Στη Μέση Ανατο-
λή, ακόμη και μετά την ανακοίνωση της
απόσυρσης, αποτέλεσμα της ήττας της
στη Συρία, δεν έχει μειώσει τη στρατι-
ωτική της υποστήριξη στο Ισραήλ και
τη Σαουδική Αραβία και διατηρεί στρα-
τεύματα στο Ιράκ και τη Συρία.
Η δολοφονία του Σουλεϊμανί, στρα-
τηγού των Επαναστατικών Φρουρών
στο Ιράν και του Άμπου Μάχντι, επι-
κεφαλής της φιλο-Χεζμπολάχ Ιρακινής
πολιτοφυλακής, καθώς και η δολοφο-
νία του Μοχσέν Φαχριζαντέχ, επιστή-
μονα υπεύθυνου για το ιρανικό πυρη-
νικό πρόγραμμα, έδειξαν την πρόθεση
της προεδρίας Τραμπ για να σπάσει το
μέτωπο που σχηματίζεται ανάμεσα στο
Ιράν, τη Συρία, το Λίβανο, το Ιράκ, την
Υεμένη και το ότι οι αμερικανικές δυνά-
μεις δεν πρόκειται ν’ αποσυρθούν.
Στην Ευρώπη η επιχείρηση «Ντεφέ-
ντερ 2020» συνεχίστηκε τη στιγμή που
η πανδημία βρίσκεται σε πλήρη ανά-
πτυξη, καθώς και το σχέδιο εκσυγχρο-
νισμού του στρατιωτικού οπλοστασί-
ου των χωρών του ΝΑΤΟ, οι νέες βάσεις
για «πόλεμο από μακριά», η αντικατά-
σταση των πυρηνικών βομβών, τα νέα
βομβαρδιστικά F-35. Έτσι οι ΗΠΑ και το
ΝΑΤΟ συνεχίζουν παράνομα τις προε-
τοιμασίες για τον πόλεμο, που κατευθύ-
νεται κύρια ενάντια στη Ρωσία. Ο Τραμπ
παραβίασε τις συμφωνίες ΗΠΑ-Ρωσίας
για τους πυρηνικούς πυραύλους μεσαί-
ου βεληνεκούς (INF), χωρίς καμία από-
δειξη απειλής από τη Ρωσία. Δεν ήταν
ο Τραμπ από μόνος του που αποφάσι-
σε αυτήν την πολιτική, αλλά το Πεντά-
γωνο.
Στη Λατινική Αμερική η κυβέρνηση
Τραμπ απέτυχε να ανατρέψει την κυ-
βέρνηση του Μαδούρο, παρά τις αυ-
ξημένες κυρώσεις, τις μόνιμες ένοπλες
προκλήσεις (μέσω του κολομβιανού
στρατού), τις προσπάθειες ανατροπής
της Τσαβικής εξουσίας, τον πετρελαϊ-
κό αποκλεισμό. Τα 5 ιρανικά δεξαμε-
νόπλοια που έφτασαν στα λιμάνια της
Βενεζουέλας με καύσιμα και εξοπλι-
σμό για να θέσουν ξανά σε λειτουργία
τα διυλιστήρια της Βενεζουέλας, αντι-
προσωπεύουν μια πολύ τολμηρή πρά-
ξη από τη μεριά της κυβέρνησης Μα-
δούρο και μια έκφραση της παγκόσμιας
υποστήριξης που έχει κατακτηθεί από
τη Μπολιβαριανή Επανάσταση. Η στρα-
τιωτική συμφωνία με τη Ρωσία και την
Κίνα εκτείνεται από τη Μέση Ανατολή
μέχρι τη Λατινική Αμερική.
Ο ιμπεριαλισμός απέτυχε σε όλους
τους στόχους του, τόσο υπό την προ-
εδρία του Τραμπ όσο και εκείνου του
προκατόχου του Ομπάμα. Υπάρχει μια
πολύ μεγάλη ωρίμανση στις βορειοα-
μερικανικές μάζες, οι οποίες δέχονται
όλες αυτές τις επιρροές από τον κόσμο
κι έχουν κινητοποιηθεί ενάντια στις φα-
σιστικές πολιτικές του Τραμπ.
Ο νέος Πρόεδρος Μπάιντεν, που
εκτός των άλλων έχει και πολύ σημα-
ντικούς δεσμούς με τη στρατιωτική βι-
ομηχανία, θα συνεχίσει αυτή την πολιτι-
κή. Δεν θα είναι εύκολο, καθώς θα έχει
ν’ αντιμετωπίσει τον κόσμο που βγαί-
νει στους δρόμους για μήνες και απαι-
τεί περισσότερη δημοκρατία, συμμε-
τοχή και κοινωνική δικαιοσύνη. Γι’ αυτό
δηλώνει προς το παρόν ότι θα επιστρέ-
ψει στις Συμφωνίες για το Κλίμα του Πα-
ρισιού και θα προτείνει ένα σχέδιο υγεί-
ας για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Αλλά ο Μπάιντεν δεν πρόκειται να πει-
ράξει τίποτα σε ό,τι αφορά τις προετοι-
μασίες για τον πόλεμο, τις στρατιωτικές
δαπάνες, την «υπεράσπιση της εθνικής
ασφάλειας» των ΗΠΑ όπου υπάρχουν
καπιταλιστικά συμφέροντα των ΗΠΑ,
δηλαδή από τη μεριά τους σε όλο τον
κόσμο.
Αλλά η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει επί-
σης ν’ αντιμετωπίσει την ήττα των ΗΠΑ
και των συμμάχων τους και εταίρων του
ΝΑΤΟ στον πόλεμο στη Συρία –στην
οποία ήττα η Ρωσία έπαιξε καθοριστικό
ρόλο- και ν’ αντιμετωπίσει το σημαντι-
κό ρόλο του Ιράν στον πόλεμο στην Υε-
μένη και τη συμμετοχή του στο Ιράκ, το
Λίβανο, τη Συρία, καθώς και τις νέες αλ-
λαγές στο συσχετισμό των δυνάμεων
στη Λατινική Αμερική, με τη νίκη του
MAS (Κίνημα προς το Σοσιαλισμό) στη
Βολιβία και την απόφαση να μπει τέρ-
μα στο πινοσετικό σύνταγμα στη Χιλή.
Επιπλέον η Κίνα, που είναι η 2η οικονο-
μική δύναμη στον κόσμο, είναι η μόνη
χώρα που, αφού νίκησε την πανδημική
κρίση, θα βιώσει φέτος μια οικονομική
ανάπτυξη.
Αυτός είναι το πανόραμα του συσχε-
τισμού των δυνάμεων που υπάρχει τη
στιγμή που έγιναν αυτές οι εκλογές στις
ΗΠΑ. Πρέπει να πάρουμε υπόψη αυτό
το προτσές σε παγκόσμια κλίμακα, για
να μετρήσουμε τη σημασία αυτής της
κρίσης του καπιταλιστικού συστήμα-
τος και να συμπεριλάβουμε το λαό των
ΗΠΑ στην οργάνωση ενός Παγκόσμι-
ου Ενιαίου Μετώπου στο οποίο συγκλί-
νουν όλες οι δυνάμεις της προόδου: Ερ-
γατικά Κράτη, Επαναστατικά Κράτη,
προοδευτικές κυβερνήσεις, αριστερά
κόμματα, συνδικάτα, κοινωνικά κινήμα-
τα, για την ανάπτυξη ενός παγκόσμιου
προγράμματος κοινωνικών μετασχη-
ματισμών που θα βάλει τέλος στο καπι-
ταλιστικό σύστημα.
Les Posadistes - 6 /12/2020
Η κατάσταση στη Γαλλία: μια ωρολογιακή βόμβα
Στο τέλος του 2020, η κατάσταση
στη Γαλλία στον τομέα της υγείας, της
οικονομίας, της κοινωνίας, το περι-
βάλλον, την πολιτική και τη δημοκρα-
τία, βάζει πολλά ερωτήματα όσο αφο-
ρά το μέλλον της χώρας. Κάποιοι με
αφέλεια πίστευαν πριν από λίγους μή-
νες ότι ο «κόσμος μετά» θα μπορού-
σε να είναι καλύτερος και ευνοϊκότε-
ρος για ολόκληρη την κοινωνία, αλλά
η εξέλιξη της κυβερνητικής πολιτικής,
με τις ξαφνικές μεταρρυθμίσεις και τα
διάφορα νομοσχέδια για μέτρα φιλε-
λευθεροποίησης, μάλλον μας κάνουν
να σκεφτόμαστε ότι αυτός ο κόσμος
θα μπορούσε να γίνει πολύ χειρότερος
από αυτόν που γνωρίζουμε μέχρι τώ-
ρα, αν δεν κάνουμε τίποτα για να τον
αλλάξουμε.
Μια καταστροφική διαχείριση
της υγειονομικής κρίσης
Το καπιταλιστικό σύστημα έχει απο-
δείξει σε παγκόσμιο επίπεδο την ανι-
κανότητά του να αντιμετωπίσει την
πανδημία, να προβλέψει την κατάστα-
ση και να ελέγξει τη διαχείρισή της.
Στη Γαλλία αυτό είχε σαν αποτέλε-
σμα την ενεργοποίηση του «συμβου-
λίου άμυνας covid-19» που σχεδίασε
ο Μακρόν, στην ίδια βάση με το Συμ-
βούλιο Άμυνας και Ασφάλειας, αποτε-
λούμενο από πολιτικούς ηγέτες, ανώ-
τερους αξιωματούχους και ειδικούς,
που συναντώνται κάθε βδομάδα για
να καταγράψουν την κατάσταση στην
υγεία, πράγμα που υπόκειται σε αμυ-
ντικό απόρρητο. Αυτός ο τρόπος λει-
τουργίας, που εκφράζει αυτό που δή-
λωσε ο Μακρόν στις 16 Μαρτίου -ότι η
χώρα βρίσκεται σε πόλεμο και ότι ανα-
λαμβάνει πλήρεις εξουσίες μέσα σ’ ένα
καθεστώς έκτακτης ανάγκης, χρησιμο-
ποιώντας μια ολόκληρη σειρά διατάξε-
ων και ψηφισμάτων- και κατά συνέπεια
απαγορεύει κάθε διαφάνεια των απο-
φάσεων που παίρνονται και των αιτιο-
λογήσεών τους.
Αυτό το συμβούλιο άμυνας για την
υγεία δίνει στοιχεία που είναι δύσκο-
λο να επαληθευτούν και παίρνει στρα-
τηγικές αποφάσεις που είναι φανερά
ασυνεπείς: περιορισμοί, άρση και ξανά
περιορισμοί, άνοιγμα καταστημάτων
και σούπερ μάρκετ, ίδια κατάσταση
στις δημόσιες μεταφορές, αλλά κλείσι-
μο των μπαρ, των εστιατορίων και των
πολιτιστικών χώρων που η λειτουργία
τους θεωρείται μη απαραίτητη. Έτσι,
ακόμη και πριν από την ανακοίνω-
ση των 40.000 θετικών περιπτώσεων
covid-19 που θα εμφανίζονταν τα Χρι-
στούγεννα, είπαν ότι η ρεβεγιόν της
παραμονής της Πρωτοχρονιάς θα υπό-
κειται σε απαγόρευση κυκλοφορίας
σε ολόκληρη τη χώρα. Εκείνο το βρά-
δυ η αστυνομία και η χωροφυλακή θα
κινητοποιηθούν πολύ για να επιπλή-
ξουν τους παραβάτες και να αντιμετω-
πίσουν τυχόν διαταραχές της δημόσι-
ας τάξης.
Κάποιος θα πίστευε ότι η υγειονο-
μική κρίση θα είχε επιτρέψει την ανά-
πτυξη νέων μέσων για το δημόσιο νο-
σοκομείο, αλλά αποδείχνεται ότι δεν
έχει αλλάξει τίποτα μετά από το πρώτο
κύμα της πανδημίας και τα περίφημα
μέτρα του «Συμβούλιου Υγείας», που
ανάμεσα στ’ άλλα επέτρεψε την αύξη-
ση των μισθών για τους επαγγελματί-
ες υγείας, αλλά που στην πραγματικό-
τητα αντιστάθμισαν μόνο το πάγωμα
των μισθών για δέκα χρόνια. Σήμερα,
μέσα στο δεύτερο κύμα της πανδημί-
ας, παρατηρούμε προπάντων μια ανα-
διάρθρωση στα νοσοκομεία, για να
επιτρέψουν μια μεγαλύτερη παραγω-
γικότητα, μέσα από το κλείσιμο πρό-
σθετων κρεβατιών και μειώσεις του
προσωπικού, αναγκάζοντας το προ-
σωπικό ν’ αυξήσει το φόρτο εργασί-
ας τους και να πρέπει ν’ αποφασίζουν
ποιους ασθενείς θα φροντίσουν πρώ-
τα. Ενώ έπρεπε να καλυφθούν 15.000
θέσεις, αυτός ο τομέας θα υποφέρει
από 7.500 κενές θέσεις, κατά ένα με-
γάλο μέρος λόγω των ολοένα και πιο
υποβαθμισμένων συνθηκών εργασίας.
Πέρα από αυτή τη χαοτική αντιμε-
τώπιση της επιδημίας covid-19, τα δη-
μόσια νοσοκομεία βρίσκονται χωρίς
τα μέσα ν’ αντιμετωπίσουν τις άλλες
ασθένειες, ιδίως τον καρκίνο. 2 εκα-
τομμύρια χειρουργικές επεμβάσεις
αναβλήθηκαν και δεν ήταν δυνατή η
διεξαγωγή διαγνωστικών εξετάσεων,
λόγω του μπλοκαρίσματος των υπηρε-
σιών από τον ιό. Μια μελέτη των επαγ-
γελματιών υγείας σημειώνει ότι κατά
τη διάρκεια του πρώτου περιορισμού,
ο μη προγραμματισμός χειρουργικών
επεμβάσεων προκάλεσε από 1.000 ως
και 6.000 περισσότερους θανάτους
από αυτούς που παρατηρήθηκαν από
τον covid-19, ο αριθμός των οποίων
ανέρχεται σε 64.381 μέχρι σήμερα. Τι
γίνεται για τις άλλες ασθένειες και την
απουσία ιατρικής παρακολούθησης
για μεγάλο μέρος του πληθυσμού κα-
τά τη διάρκεια αυτής της περιόδου; Κα-
νείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά, αλ-
λά αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η
κατάρρευση των υπηρεσιών υγείας εί-
ναι το αποτέλεσμα της συστηματικής
καταστροφής των δημόσιων υπηρεσι-
ών που επιτελέστηκε εδώ και αρκετά
χρόνια στη χώρα.
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 21

Οι οικονομικές και
κοινωνικές συνέπειες
Ενώ η κυβέρνηση έχει κινητοποιήσει
ένα μεγάλο σχέδιο επανεκκίνησης με
100 δισεκατομμύρια ευρώ, έτσι ώστε
οι εταιρείες να μπορούν να διατηρη-
θούν και ν’ αποφύγουν την πτώχευση,
η οικονομική λογική των πολυεθνικών
παρέμεινε η ίδια όπως πριν από την
επιδημία: αύξηση κερδών για να ικα-
νοποιήσουν την αύξηση των μερισμά-
των στους μετόχους. Η κρατική χρη-
ματοδότηση δεν επενέβη παρά μόνο
για να εξυπηρετήσει τα ιδιωτικά συμ-
φέροντα των μεγάλων βιομηχανικών
ομίλων και ν’ ανταποκριθεί σ’ αυτή την
καπιταλιστική λογική, σύμφωνα με την
οποία πάνω απ’ όλα είναι η αναζήτηση
του μέγιστου κέρδους και η ανάγκη να
μειωθεί ο όγκος των μισθών και τα ερ-
γατικά χέρια. Βλέπουμε τώρα μια επι-
τάχυνση της μαζικής αναδιάρθρωσης
και των μετεγκαταστάσεων σε άλλες
χώρες, όπως στην Πολωνία και στην Ιν-
δία, όπου η εργασία είναι πιο προσιτή
και πολύ φθηνότερη.
Το κλείσιμο παραγωγικών εγκατα-
στάσεων στη γαλλική επικράτεια θα
έχει σαν συνέπεια την εξαφάνιση των
τομέων Έρευνας και Ανάπτυξης μεγά-
λων ομίλων: 400 θέσεις εργασίας που
θα χαθούν σε αυτόν τον τομέα, θα ση-
μάνουν 4 δισεκατομμύρια ευρώ σε με-
ρίσματα για τους μετόχους. Η εξαφά-
νιση των καλύτερων εγκεφάλων της
χώρας μας σημαίνει καταστροφή σε
εθνικό επίπεδο, όπως δείχνει το παρά-
δειγμα του μεγάλου γαλλικού φαρμα-
κευτικού ομίλου Sanofi, που δεν μπο-
ρεί ν’ ανταποκριθεί στην επείγουσα
ανάγκη παρασκευής εμβολίου ενάντια
στον covid-19, πράγμα που στην καλύ-
τερη περίπτωση θα μπορούσε να ορι-
στικοποιηθεί μόνο το Δεκέμβριο του
2021!
Σχέδια για μαζικές απολύσεις βρί-
σκονται σ’ εξέλιξη σε όλους τους το-
μείς δραστηριότητας, για να μην ανα-
φέρουμε το κλείσιμο εγκαταστάσεων
που θα υπάρξει σε όσες δεν μπόρε-
σαν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά
τους. Οι προβλέψεις δείχνουν περίπου
900.000 άτομα που θα μπορούσαν να
χάσουν τη δουλειά τους μέχρι το επό-
μενο έτος. Αυτό δημιουργεί ακόμη με-
γαλύτερη ανισότητα και φτώχεια και η
μείωση της αγοραστικής δύναμης δεν
ήταν ποτέ μεγαλύτερη από ό, τι είναι
τώρα. Σήμερα 10 εκατομμύρια άνθρω-
ποι υποφέρουν από πείνα και ενώσεις
που ασχολούνται με την επισιτιστική
βοήθεια βλέπουν νέες οικογένειες και
νέους τομείς του πληθυσμού να κατα-
φεύγουν σ’ αυτές καθημερινά, όπως η
εισροή νέων κάτω των 25 ετών.
Για να επιβιώσουν πολλές οικογένει-
ες παίρνουν καταναλωτικά δάνεια, που
προσφέρονται αφειδώς από ορισμένες
22 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
τράπεζες κι έτσι γρήγορα θα βρεθούν
να είναι υπερχρεωμένες και με απλή-
ρωτα ενοίκια. Τα δάνεια που δεν μπο-
ρούν να πληρωθούν είναι πάνω από
12 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2021.
Οι τράπεζες στη συνέχεια απαλλάσσο-
νται από τα δικά τους χρέη και τα με-
ταπωλούν σε εισπρακτικές εταιρείες,
που χρησιμοποιούν την παρενόχλη-
ση και τον εκφοβισμό για ν’ ανακτή-
σουν τα οφειλόμενα ποσά. Είναι ένας
φαύλος κύκλος που απειλεί να σπρώ-
ξει πολλές οικογένειες στους δρόμους
πολύ σύντομα.
Βλέπουμε ήδη σήμερα την αύξηση
των ατόμων που αναζητούν εργασία
αλλά και των δικαιούχων του κοινωνι-
κά κατώτατου μισθού. Στα τέλη Οκτω-
βρίου αυτοί οι δικαιούχοι ήταν πάνω
από 2 εκατομμύρια, προκαλώντας με-
γάλη ανησυχία στις τοπικές κοινότητες
(στις υπηρεσίες τους που έχουν σχέση
με το RSA -ενεργό εισόδημα αλληλεγ-
γύης-) που πρέπει να ανταποκριθούν
επειγόντως σ’ αυτή την αύξηση της
ζήτησης, τη στιγμή που υπόκεινται σε
όλο και πιο αυξημένους δημοσιονομι-
κούς περιορισμούς.
Δεν είναι η μεταρρύθμιση για την
ανεργία που προετοιμάζεται για το
2021, αντίθετα. Αν οι ευκαιρίες για
απασχόληση θα γίνουν πιο σπάνιες
στο μέλλον, οι μακροχρόνια άνεργοι
θα δουν τα δικαιώματά τους να τερμα-
τίζονται και η βοήθεια από επιδόματα,
όπως είναι το RSA -με τον όρο της επα-
νάληψης της παραγωγικής δραστηριό-
τητας-, δεν θα μπορέσει να διατηρηθεί.
Βλέπουμε ήδη άτομα να αποκλείονται
σήμερα, για το απλό γεγονός ότι δεν
έχουν ψάξει πολύ για εργασία! Κατά τη
διάρκεια του πρώτου περιορισμού, αυ-
τοί οι αποκλεισμοί είχαν παγώσει, κάτι
που δεν συνέβηκε στο δεύτερο. Ακόμα
κι αν το κράτος έχει αυξήσει τη χρημα-
τοδότηση για τους τομείς που θα δη-
μιουργούσαν θέσεις εργασίας και οι
οποίοι καλούνται να δημιουργήσουν
60.000 τέτοιες θέσεις κατά το επόμενο
έτος, δεν θα είναι σε θέση να ανταπο-
κριθούν στην έκρηξη του αριθμού των
ατόμων που αναζητούν εργασία, πέ-
ρα από το γεγονός ότι στόχος τους εί-
ναι να αποκαταστήσουν μόνο για δύο
χρόνια τις δυνατότητες να δώσουν
δουλειά στους μακροχρόνια ανέργους
κι όχι να επιλύσουν σε μόνιμη βάση το
πρόβλημα της ανεργίας.
Η επιδείνωση της οικονομικής και
κοινωνικής κατάστασης και οι συνέ-
πειες της κρίσης στην υγεία, που κα-
νείς δεν ξέρει σήμερα πότε θα τελειώ-
σει, με τον κατ’ οίκον περιορισμό να
αφορά άτομα που ζουν σε μικρά και
πυκνοκατοικημένα σπίτια και με ρή-
ξη των βασικών κοινωνικών σχέσεων,
όλα αυτά θα έχουν καταστροφικές συ-
νέπειες στη ζωή και την υγεία του κό-
σμου. Είναι στις λαϊκές συνοικίες που
σημειώνονται οι περισσότεροι θάνα-
τοι από την πανδημία κι όπου ο φό-
βος, το στρες, η κατάθλιψη και οι ψυχι-
κές ασθένειες αυξάνονται. Ορισμένες
μελέτες δείχνουν ήδη μια αύξηση στις
επιθέσεις και τη σωματική βία το 2020,
αποκαλύπτοντας μια κοινωνία που αρ-
χίζει να καταρρέει παντού λόγω έλλει-
ψης προοπτικών.
Η ξέφρενη πορεία των
κατασταλτικών νόμων και μέτρων
Παρόλη αυτή την ανησυχητική κα-
τάσταση, η κυβέρνηση συνεχίζει την
ίδια πολιτική, προωθώντας ξέφρε-
να σχέδια νόμων στέρησης των ελευ-
θεριών και επικίνδυνων. Ο νόμος που
αρχικά ο Μακρόν αποκάλεσε «πάλη
ενάντια στους διαχωρισμούς» έγινε
«νόμος που ενισχύει το σεβασμό στις
αρχές της Δημοκρατίας». Υποτίθεται
ότι απαντάει στις τελευταίες «ισλαμι-
στικές» επιθέσεις που έγιναν στη Γαλ-
λία, συγκεκριμένα με τη δολοφονία
του δασκάλου Σαμουέλ Πατί, μαζί μ’
ένα σύνολο διαφορετικών μέτρων που
συνίστανται από την υποχρεωτική εκ-
παίδευση από την ηλικία των 3 ετών,
ως την καταπολέμηση των καταναγκα-
στικών γάμων και της πολυγαμίας. Αμ-
φισβητεί την ισορροπία του νόμου του
1905 σχετικά με το διαχωρισμό Κρά-
τους κι Εκκλησίας και τη λαϊκότητα,
ταυτίζει την τρομοκρατία με τη μου-
σουλμανική θρησκεία, οξύνοντας την
ξενοφοβία και τις διακρίσεις. Προβλέ-
πει έναν έλεγχο όλων των σωματεί-
ων, πολιτιστικών ή μη, καθώς και των
αθλητικών ομοσπονδιών που θα πρέ-
πει να υπογράφουν μια «δημοκρατι-
κή σύμβαση» για να δικαιούνται δη-
μόσια χρηματοδότηση. Δημιουργεί
επίσης δύο νέα ποινικά αδικήματα: αυ-
τό του διαδικτυακού μίσους, σε σχέση
και με το νόμο του 1881 για την ελευ-
θερία του Τύπου, όπου οι παραβάτες
θα μπορούν να δικάζονται με μια συ-
νοπτική διαδικασία και το αδίκημα που
έχει να κάνει με όποιους βάζουν σε κίν-
δυνο τη ζωή άλλων, αποκαλύπτοντας
πληροφορίες σχετικά με την ιδιωτική
τους ζωή με την πρόθεση να τους βλά-
ψουν. Είναι λοιπόν εδώ μόνο η πρόθε-
ση που μπαίνει στο στόχαστρο και που
θα πρέπει ν’ αποδειχθεί!
Πώς μπορούν λοιπόν να επιβάλουν
σήμερα τις αρχές της Δημοκρατίας,
που είναι η ελευθερία, η ισότητα και
η αδελφοσύνη, όταν όλα αυτά παρα-
βιάζονται συστηματικά από νόμους κι
από την πρόθεση να παρατείνουν και
το 2021 τα έκτακτα μέτρα που επιβλή-
θηκαν για κατάσταση στην υγεία; Πού
είναι η Γαλλία της Διακήρυξης των Δι-
καιωμάτων του Ανθρώπου και του Πο-
λίτη; Πρώτο, οι ατομικές και συλλο-
γικές ελευθερίες υπόκεινται σε κάθε
είδους απαγορεύσεις, συμπεριλαμβα-
νομένων των δημόσιων συγκεντρώ-
σεων, δεύτερο, η ισότητα έχει παρα-
χωρήσει τη θέση της σε κοινωνικές
διακρίσεις και ανισότητες, με αυξα-
νόμενο συνεχώς το χάσμα ανάμεσα
στους πλούσιους και τους φτωχούς και
τρίτο, η αδελφοσύνη δεν εκπληρώνε-
ται παρά μόνο στις δράσεις αλληλεγ-
γύης που προωθούνται από το λαό
και τις ενώσεις, όλους εκείνους που
υπερασπίζουν τις δημόσιες υπηρεσί-
ες ενάντια στα ιδιωτικά συμφέροντα,
που παίρνουν ανιδιοτελείς συλλογικές
πρωτοβουλίες, που δημιουργούν κοι-
νωνική συνοχή μέσα από τον εθελοντι-
σμό, την αμοιβαία βοήθεια ανάμεσα
στους γείτονες και τη στήριξη στους
μετανάστες.
Ο νόμος για την ασφάλεια επιτρέπει
στις αστυνομικές δυνάμεις να επεμβαί-
νουν ανεξέλεγκτα, καθώς δεν θα είναι
πλέον δυνατή η μαγνητοσκόπηση και
η αποκάλυψη των δράσεων της αστυ-
νομικής βίας. Αυτός ο νόμος προκά-
λεσε την οργή δεκάδων χιλιάδων αν-
θρώπων σε ολόκληρη τη Γαλλία, που
συγκρότησαν ένα συντονιστικό όργα-
νο για την υπεράσπιση των δημόσιων
ελευθεριών και που συγκεντρώνει δι-
κηγόρους, δημοσιογράφους, καλλι-
τέχνες, ενώσεις, αριστερές και προο-
δευτικές δυνάμεις. Και την ημέρα που
ψηφίστηκε αυτός ο νόμος, στις 23 Νο-
εμβρίου, η βίαιη και απάνθρωπη απέ-
λαση μεταναστών από την Πλατεία της
Δημοκρατίας στο Παρίσι, πυροδότη-
σε ακόμη περισσότερη οργή και κινη-
τοποιήσεις.
Τα τωρινά σχέδια βρίσκονται στην
ίδια κατεύθυνση. Οι μεταρρυθμίσεις
που είχαν ανασταλεί λόγω της πανδη-
μίας θα επαναληφθούν σύντομα: αυ-
τές των συντάξεων, της Κοινωνικής
Ασφάλισης, της ανεργίας και η μέρα
θα γίνει δύσκολη για τους καλλιτέχνες
και για όλους τους περιστασιακά ασχο-
λούμενους στο θέαμα, που εργάζονται
χωρίς συμβόλαια και χωρίς εισόδημα,
καθώς δεν θα δικαιούνται πλέον παρο-
χές.
Σ’ αυτή την ήδη πολύ τεταμένη κατά-
σταση προστίθεται η δημοσίευση στις
2 Δεκεμβρίου 3 ψηφισμάτων που επε-
κτείνουν το φακέλωμα των πολιτών
για πολιτικές απόψεις, φιλοσοφικές και
θρησκευτικές πεποιθήσεις και για συμ-
μετοχή τους σε συνδικαλιστικές οργα-
νώσεις: μια επιπλέον πανοπλία νόμων
ενάντια στις ελευθερίες. Μια λευκή βί-
βλος για την εσωτερική ασφάλεια προ-
βλέπει έναν νέο νόμο για το 2022, που
επιτρέπει τη νόμιμη χρήση βιομετρι-
κών μεθόδων γαναγνώρισης προσώ-
που, την τεχνητή νοημοσύνη και τα
drone για παρακολούθηση των δια-
δηλώσεων και διατήρηση της τάξης.
Η επιστημονική φαντασία που ξέραμε
ξεπεράστηκε: είναι με τη βοήθεια της
τεχνολογίας που τώρα κηρύσσεται ο
πόλεμος ενάντια στον πληθυσμό.
Οι δράσεις αντίστασης
Μια καταστροφική κατάσταση ανα-
μένεται για πολλά μικρά καταστή-
ματα, εστιατόρια, μπαρ, θέατρα και
κινηματογράφους, τουριστικές, πολι-
τιστικές δραστηριότητες και εκδηλώ-
σεις, που δεν έχουν επανέλθει στην
κανονικότητα εδώ και πολλούς μήνες.
Πραγματοποιούνται κινητοποιήσεις σε
πολλές εταιρείες ενάντια στα σχέδια
για απολύσεις, όπως σε Bridgestone,
ArcelorMittal, Airbus, Onet, Safran,
Derichebourg κ.λπ. αλλά και ενάντια
στα σχέδια για ιδιωτικοποιήσεις στο
EDF (Ηλεκτρική Εταιρεία), Engie (Ενερ-
γειακή Μετάβαση), RATP (Μαζικά Μέ-
σα Συγκοινωνίας). Η ανασυσταθείσα
συντονιστική οργάνωση των συνδι-
κάτων (ιντερσιντικάλ) προγραμματίζει
πολλές ημέρες κινητοποίησης για τις
αρχές του 2021: 21 Ιανουαρίου μαζί
με τους εργαζόμενους στον τομέα της
υγείας, 26 Ιανουαρίου μαζί με τους ερ-
γαζόμενους στην Παιδεία, 28 Ιανουα-
ρίου μαζί με τους εργαζόμενους στην
ενέργεια και μια μεγάλη μέρα απεργί-
ας και πάλης έχει ανακοινωθεί για τις 4
Φεβρουαρίου.
Αλλά η προμηνυόμενη καταστρο-
φή δεν περιορίζεται μόνο στις οικο-
νομικές και τις κοινωνικές όψεις, αλλά
επηρεάζει και τα οικολογικά και περι-
βαλλοντικά ζητήματα. Τα κυβερνητικά
σχέδια εκμεταλλεύονται την πανδη-
μία για να επιταχύνουν τις εγκαταστά-
σεις παραγωγικών μονάδων σε γεωρ-
γικές εκτάσεις, με την αλλαγή χρήσης
τους, με το πρόσχημα της οικονομι-
κής ανάκαμψης. Έτσι θα είναι δυνατός
ο γρήγορος χαρακτηρισμός 78 βιομη-
χανικών χώρων, χωρίς να χρειάζεται να
ολοκληρωθούν οι διοικητικές διαδικα-
σίες που υπήρχαν πριν. Ενώ η κυβέρ-
νηση είχε βάλει πριν και στο σχέδιο για
τη βιοποικιλότητα του 2018, το στόχο
της «μηδενικής αλλαγής χρήσης», που
επαναβεβαιώθηκε από τον Μακρόν το
2020 κατά τη διάρκεια της Σύμβασης
των Πολιτών για το Κλίμα, είμαστε τώ-
ρα μάρτυρες μιας αντιστροφής αυτής
της θέσης, με διατάγματα που επιτρέ-
πουν την παράκαμψη νόμων και εξαι-
ρέσεις από το περιβαλλοντικό δίκαιο.
Στις 19 Νοεμβρίου το Συμβούλιο της
Επικρατείας, που κλήθηκε από πολ-
λούς δημάρχους και περιβαλλοντολο-
γικές ενώσεις ν’ αποφασίσει, προειδο-
ποιώντας το κράτος για την αδράνειά
του για το Κλίμα, αποφάνθηκε υπέρ
αυτού του αιτήματος κι επέβαλε στην
κυβέρνηση να δράσει μέσα σε τρεις
μήνες, προκειμένου να τηρηθεί η σχε-
διαζόμενη μείωση των εκπομπών αε-
ρίων που προβλέπεται στη Συμφωνία
του Παρισιού για το Κλίμα της 12 Δε-
κεμβρίου 2015. Αυτό είναι ένα σημα-
ντικό βήμα μπροστά για το θέμα, αν
και μπορεί κανείς ν’ αμφιβάλλει για
το τελικό αποτέλεσμα, τη στιγμή που
ο Μακρόν ανακοίνωσε πριν από λίγες
μέρες τις παραιτήσεις του από τη Σύμ-
βαση των Πολιτών για το Κλίμα.
Οι καλλιτέχνες και οι επαγγελματί-
ες του πολιτισμού έχουν κινητοποιη-
θεί για να κάνουν τη ζωντανή, θεατρι-
κή παράσταση και τον κινηματογράφο
απαραίτητο κέντρο της ζωής. Δηλώ-
νουν την ετοιμότητά τους να κάνουν
αντίσταση και ανακοινώνουν δράσεις
πολιτικής ανυπακοής σε όλα τα πιθα-
νά μέρη ανοιχτά στο κοινό, είτε πρό-
κειται για εκκλησίες, είτε για εμπορικά
κέντρα, κ.λπ. Οι ενώσεις που αγωνίζο-
νται για το περιβάλλον είναι μέσα στο
ίδιο πνεύμα: πραγματοποιούν αιφνίδι-
ες δράσεις για να προειδοποιούν και
για να προσπαθούν να επηρεάσουν τις
αποφάσεις που παίρνονται σε όλα τα
επίπεδα, τοπικά ή εθνικά.
Οι κινητοποιήσεις δεν έχουν στα-
ματήσει από την πανδημία σε όλους
τους τομείς της κοινωνίας: εργαζόμε-
νοι στην καθαριότητα, στην αποχέ-
τευση, χωρίς επίσημα έγγραφα, επι-
σφαλείς εργαζόμενοι και εποχιακοί,
εργαζόμενοι στα βιβλιοπωλεία, κίτρι-
να γιλέκα, κ.λπ. Επέστρεψαν δριμύτε-
ροι ενάντια στους διάφορους νόμους
που ψηφίστηκαν πρόσφατα και που
δεν έκαναν τίποτε άλλο από το ν’ αυ-
ξήσουν την οργή των πολιτών. Η ανά-
γκη επανέναρξης των κοινωνικών δε-
σμών έχει αρχίσει να δημιουργεί νέα
δίκτυα σε ολόκληρη τη χώρα, ανάμεσα
σε πολίτες, ενώσεις και συλλογικότη-
τες, αριστερά κόμματα και συνδικάτα,
για να παλέψουν ενάντια σε δράσεις
που στοχεύουν στην καταστροφή του
περιβάλλοντος ή που οδηγούν στην
επίθεση ενάντια στις ατομικές και συλ-
λογικές ελευθερίες και τη δημοκρα-
τία και για να υπερασπίσουν τις δημό-
σιες υπηρεσίες, τον πολιτισμό και όλα
τα αναγκαία μέτρα για την κάλυψη των
ζωτικών αναγκών του λαού.
Γι’ αυτό χρειαζόμαστε αριστερά κόμ-
ματα ικανά να μιλούν μεταξύ τους, να
καταλαβαίνουν το ένα το άλλο, να κα-
ταλήγουν σε συμφωνία και να ενώνο-
νται σε κοινούς αγώνες για να βάλουν
τέλος στο καπιταλιστικό σύστημα και
τις συνέπειές του και να καλύψουν τις
ανάγκες του πληθυσμού. Είναι αδιανό-
ητο ότι το 2020 κάθε αριστερό κόμμα
εξακολουθεί να παρουσιάζει το δικό
του υποψήφιο για τις προεδρικές εκλο-
γές του 2022, ενώ το επείγον της κατά-
στασης σήμερα βάζει όλα τα στοιχεία
μιας οικονομικής και κοινωνικής έκρη-
ξης πολύ σύντομα.
Les Posadistes - 30/12/2020
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 23

ΒΡΕΤΑΝΙΑ: Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΩΝ
ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΤΡΥΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ
Στην έναρξη του Σχεδίου για την Ειρή-
νη και τη Δικαιοσύνη, ο Τζέρεμυ Κόρμπιν
καταδίκασε τις ενέργειες της Βρετανίας
στην Υεμένη. Εξήρε όλα τα γεγονότα στη
Λατινική Αμερική όπου υποστηρίζει τους
εργαζόμενους πληθυσμούς και τους προ-
οδευτικούς εθνικιστές, στη Βολιβία, τον
Ισημερινό, τη Χιλή, τη Βραζιλία και την
Αργεντινή, κ.λπ. Είναι ένας από τους σπά-
νιους ηγέτες των Εργατικών που βλέπει
τα γεγονότα στη Βρετανία στα πλαίσια
της ήττας των ιμπεριαλιστικών πολέμων
κι αντίθετα των επαναστατικών εξελίξε-
ων στη Λατινική Αμερική. Οι ψεύτικες κα-
τηγορίες για αντισημιτισμό εναντίον του
κι εναντίον των υποστηρικτών του στο
Κόμμα, παροτρύνουν άνευ προηγουμέ-
νου συζητήσεις στο Εργατικό Κόμμα, τη
στιγμή ακριβώς που η καπιταλιστική τά-
ξη και η Εργατική δεξιά θέλησαν να κα-
ταργήσουν την ελευθερία του λόγου.
Η συντηρητική κυβέρνηση ζητάει την
«άμεση απελευθέρωση» του Αλεξέι Να-
βάλνι από τη φυλακή του στη Μόσχα. Ο
Μπόρις Τζόνσον θέλει «ν’ αποδοθεί δικαι-
οσύνη» και να γίνει μια διαφανής έρευνα
για ν’ απαλλάξει τον Ναβάλνι. Στο Εργα-
τικό Κόμμα, ο διάδοχος του Κόρμπιν Κιρ
Στάρμερ και η σκιώδης υπουργός του Λί-
σα Νάντυ λένε «ο Ναβάλνι πρέπει ν’ απε-
λευθερωθεί αμέσως» και ότι «η κράτησή
του στη Ρωσία είναι μια προσβολή». Αλλά
κανένας από αυτούς δεν είχε ούτε μια λέ-
ξη να υποστηρίξει τον Ασσάνζ, του οποί-
ου την κράτηση θεωρούν «προς το εθνι-
κό συμφέρον».
Δεν είναι σπάνιο για συντρόφους του
Εργατικού Κόμματος να μαθαίνουν από
τον Τύπο την αναστολή τους από μέλος
του κόμματος, από το πειθαρχικό του. Οι
κατηγορούμενοι δεν επιτρέπεται να γνω-
ρίζουν ποιος τους κατηγορεί και οι λόγοι
της αναστολής μπορούν να παραμείνουν
ασαφείς έως ότου ο κατηγορούμενος λά-
βει ένα ερωτηματολόγιο, στο οποίο οι
απαντήσεις στη συνέχεια χρησιμοποι-
ούνται σαν οι λόγοι για την αναστολή.
Όποιος σύντροφος σε αναστολή, συζη-
τήσει την υπόθεσή του με άλλους μπο-
ρεί ν’ αποβληθεί οριστικά από το κόμμα.
Όπως βλέπουμε και στην περίπτωση του
Ασσάνζ, η παγκόσμια κατάσταση και η
κατάσταση στο Εργατικό Κόμμα συγκλί-
νουν, για ν’ αποδείξουν ότι η αξιολόγηση
της «δημοκρατίας» εξαρτάται από τα μά-
τια του παρατηρητή.
Σε πρόσφατη ομιλία του στη Φαβιανή
Εταιρεία, ο Στάρμερ δήλωσε ότι «ο ρόλος
της Βρετανίας [..], είναι στο πλευρό των
ΗΠΑ, για ν’ να αντιμετωπίσουν τη Ρωσία
και την Κίνα και ν’ αποκρούσουν τον αυ-
ταρχισμό». Αλλά ο κ. Στάρμερ δεν είπε
ποτέ τίποτα για τον αυταρχισμό του Μό-
ντι της Ινδίας, του Ερντογάν της Τουρκίας
ή του Μακρόν της Γαλλίας. Αν και ο Κόρ-
μπιν εκλέχθηκε νόμιμα βουλευτής στην
εκλογική του περιφέρεια στο Ίσλινγκτον,
24 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
η ηγεσία του Στάρμερ τον εμποδίζει να
πάρει την κοινοβουλευτική του έδρα,
γιατί δεν έχει ζητήσει συγγνώμη για τον
«αντισημιτισμό» του. Καθώς η ηγεσία του
Στάρμερ επίσης έδωσε εντολή σε όλο το
Κόμμα να μην συζητήσει αυτό το θέμα,
εκατοντάδες τοπικοί αξιωματούχοι των
Εργατικών που αρνήθηκαν να το πρά-
ξουν έχουν τεθεί σε αναστολή.
Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ
ΤΙΣ ΨΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Βγήκε στο φως ότι το γραφείο του
Στάρμερ δημιούργησε μια νέα θέση, αυ-
τή του Διευθυντή Κοινωνικής Ακρόασης
και Οργάνωσης ΜΜΕ κι ότι ο Διευθυντής
είναι τώρα ο πρώην πράκτορας των μυ-
στικών υπηρεσιών του Ισραήλ (της δολο-
φονικής Μονάδας 8200) ονομαζόμενος
Ασάφ Καπλάν. Αυτό μπορεί να εξηγήσει
το πώς συνέβη που τα τελευταία τέσσε-
ρα χρόνια, χιλιάδες αριστεροί Εργατικοί
σύντροφοι -συχνά όντας οι ίδιοι Εβραίοι-
έχουν επιπληχθεί, ανασταλεί ή διαγραφεί
για τον «αντισημιτισμό» (ή άλλα «αδική-
ματα») που ανακαλύφθηκαν στους λογα-
ριασμούς τους στα μέσα κοινωνικής δι-
κτύωσης.
Η δυσαρέσκεια απέναντι σε όλα αυτά
οδήγησε Εργατικά μέλη να παραιτηθούν.
Είναι όμως αξιοσημείωτο ότι ταυτόχρονα
έχει αυξηθεί το επίπεδο της αγανάκτησης
και της πολιτικής συζήτησης. Είναι πλέ-
ον γνωστό ότι η πλειονότητα των κατη-
γοριών εναντίον συντρόφων για αντιση-
μιτισμό προήλθε από πολύ μικρό αριθμό
κατηγόρων. Ότι αυτοί οι κατήγοροι τεί-
νουν ν’ ανήκουν όλο και περισσότεροι
στο Εβραϊκό Εργατικό Κίνημα (JLM) και
στους Εργατικούς Φίλους του Ισραήλ (LFI)
που διατηρούν το δικαίωμα να παραμεί-
νουν ανώνυμοι. Αλλά είναι το ίδιο το Κόμ-
μα κι όχι αυτοί οι κατήγοροι, που αποφα-
σίζουν ν’ απαλλαγούν από την αριστερά
των Εργατικών. Αυτό που διακυβεύεται
κατά συνέπεια είναι ο πόλεμος της δεξιάς
πτέρυγας του Κόμματος ενάντια στους
Σοσιαλιστές και τους προοδευτικούς στο
Κόμμα. Είναι η ταξική πάλη στο Κόμμα.
Από τη στιγμή της επίσημης έγκρισης
της IHRA (1) από το Εργατικό Κόμμα (Σε-
πτέμβριος 2018), οποιοσδήποτε σύντρο-
φος των Εργατικών υποστηρίζει τους
Παλαιστίνιους, ή επικρίνει ανοιχτά το
Κράτος του Ισραήλ, πρέπει να περιμένει
πειθαρχική επιστολή από το Κόμμα. Πρό-
σφατα η ηγεσία του Στάρμερ διαμόρφω-
σε μια απόφαση εγκωμιαστική προς την
IHRA για να «ψηφιστεί» στις Τοπικές Ορ-
γανώσεις των Εργατικών, χωρίς το δικαί-
ωμα ν’ ασκήσουν κριτική! Αισθανόμενοι
κάτω από επίβλεψη, ψευδώς κατηγο-
ρούμενοι, εκφοβισμένοι και φιμωμένοι,
σύντροφοι δημιουργούν κύκλους για ν’
αντισταθούν σε αυτό το φαινόμενο και
να οργανωθούν. Η εποχή του επαρχιω-
τισμού, του τοπικισμού της κάθε Τοπικής
Οργάνωσης έχει τελειώσει, με το άνοιγμα
πολύ ευρύτερων πολιτικών συζητήσεων.
Στο ίδιο το Ισραήλ, πολλές εβραϊκές ορ-
γανώσεις απορρίπτουν την εγκληματι-
κή καταστολή από το Ισραήλ της διαδή-
λωσης των Παλαιστινίων για το Δικαίωμα
Επιστροφής (Μάρτιος 2018). Πρόσφατα το
Εβραϊκό Κέντρο Πληροφόρησης για τα Αν-
θρώπινα Δικαιώματα στα Κατεχόμενα Εδά-
φη (B’ Tselem) μίλησε για το Ισραήλ με τα
εξής λόγια: «Ένα καθεστώς εβραϊκής κυ-
ριαρχίας από τον Ιορδάνη ποταμό μέχρι
τη Μεσόγειο Θάλασσα: Αυτό είναι Απαρ-
τχάιντ»!.
Στο Εργατικό Κόμμα όπως είναι σήμε-
ρα, όποιος τολμάει να μιλήσει μ’ αυτούς
τους όρους ή ν’ αναφερθεί στο Δικαίω-
μα Επιστροφής, πρέπει να περιμένει τη δι-
αγραφή του. Αλλά καθώς έχει καταστεί
αδύνατο να συζητηθούν αυτά τα θέμα-
τα μέσα στα συμβατικά πλαίσια του Κόμ-
ματος, φυσικά οι σύντροφοι τα συζητούν
έξω από αυτά τα πλαίσια. Αυτός είναι ο
τρόπος με τον οποίο η δεξιά πτέρυγα
των Εργατικών παροτρύνει την πρόοδο
της αριστεράς, αυτό δηλαδή που ήθε-
λε ν’ αποτρέψει. Καθώς αυξάνεται η αγα-
νάκτηση και η οργή και η πολιτική συ-
ζήτηση αυξάνεται σχετικά με τον ρόλο
του Ισραήλ στο Εργατικό Κόμμα και στον
κόσμο, το μέλος των Εργατικών απαλ-
λάσσεται από τον στενό ρεαλισμό των
εκλογικών ενδιαφερόντων, χωρίς να τις
απορρίπτει.
Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ
ΔΕΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΙΤΑΙ
Ηγετικές προσωπικότητες του κόσμου,
όπως ο Τζέφρυ Μπίνγκαμ, Νόαμ Τσόμσκι,
Γιόναθαν Κούκ και Τζων Πίλγκερ εξηγούν
ότι όσοι συγχέουν την κριτική στο Ισραήλ
με την κριτική στον «Εβραίο» στην πραγ-
ματικότητα «εξοπλίζουν» τον αντισημι-
τισμό. Αυτές οι προσωπικότητες έδειξαν
πώς αυτή η σύγχυση είναι μια αντισημι-
τική πράξη από μόνη της, γιατί αμαυρώ-
νει, ταυτίζει τους «Εβραίους» με τα εγκλή-
ματα του Ισραήλ. Το συμπέρασμα είναι
τρομερό γιατί μ’ αυτό τον τρόπο ο πραγ-
ματικός αντισημιτισμός μπορεί να κρύ-
βεται και να αποκτά δύναμη πίσω από τις
εκστρατείες του που έχουν σκοπό να κα-
τηγορεί τους άλλους γι’ αυτό που κάνει ο
ίδιος.
Μετά την αποτυχία του στις γενικές
εκλογές του 2019, ο Κόρμπιν κατηγορή-
θηκε από τον Στάρμερ και άλλους ότι δη-
λητηρίασαν ολόκληρο το Εργατικό Κόμ-
μα με αντισημιτισμό. Ο ίδιος ο Κόρμπιν
τέθηκε σε αναστολή και στη συνέχεια
επανήλθε, αλλά ο Στάρμερ στη συνέχεια
αποφάσισε ότι αυτός δεν θα μπορούσε
να επιστρέψει στην έδρα του σαν Εργατι-
κός βουλευτής στο κοινοβούλιο (τώρα εί-
ναι σαν ανεξάρτητος βουλευτής).
Η βάση του Κόμματος είναι εξοργι-
σμένη μ’ αυτό κι ακόμη και οι κεντρώοι
τομείς το βρίσκουν απαράδεκτο. Οκτώ
από τα μεγαλύτερα βρετανικά συνδικά-
τα κάλεσαν τον Στάρμερ ν’ αποκαταστή-
σει πλήρως τον Corbyn. Η περιφέρεια του
Ίσλινγκτον απ’ όπου ο Κόρμπιν εκλέχτη-
κε βουλευτής, έχει διαμαρτυρηθεί γιατί ο
Στάρμερ δεν έχει δικαίωμα να παραβλέ-
ψει την εκλογή του βουλευτή. Μερικοί
από αυτούς έχουν επίσης επισημάνει ότι
ο Στάρμερ δεν έχει δικαίωμα να επέμ-
βει σε πειθαρχικά θέματα του Κόμματος
(απαγορεύεται από το καταστατικό), για-
τί το Κόμμα μέσα από αγώνες κέρδισε το
δικαίωμα να κυβερνά τον εαυτό του μέσα
από το εκτελεστικό του κι όχι μέσα από
τις αποφάσεις του ενός ατόμου.
Τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο 2020 δη-
μοσιεύτηκε μια δημόσια δήλωση υπο-
γεγραμμένη από είκοσι φιλανθρωπικές
οργανώσεις, πολλές συνδικαλιστικές ορ-
γανώσεις, θρησκευτικές ομάδες και ορ-
γανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που
καταδίκασαν την πρόθεση του Ισραήλ να
προσαρτήσει περισσότερα Παλαιστινια-
κά εδάφη στη Δυτική Όχθη. Το έγγραφο
κάλεσε το Ισραήλ να σεβαστεί τα ανθρώ-
πινα δικαιώματα και το Διεθνές Δίκαιο
στην Παλαιστίνη.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο το Εθνι-
κό Συνέδριο της TUC (Εργατική Συνο-
μοσπονδία της Βρετανίας) ψήφισε μια
απόφαση υπέρ του δικαιώματος της Επι-
στροφής για τους Παλαιστινίους. Χαρακτή-
ρισε επίσης το Ισραήλ σαν «ένα κράτος
που εφαρμόζει το απαρτχάιντ», έναν χα-
ρακτηρισμό που η βρετανική κυβέρνη-
ση και η σημερινή ηγεσία των Εργατικών
αρνούνται, προχωρώντας στις γεμάτες
ψέματα εκστρατείες τους, για να παρου-
σιάσουν το Ισραήλ σαν «δημοκρατικό
κράτος»!
Χωρίς να τρομοκρατούνται από την
εθνική και διεθνή «μυστική» παρακο-
λούθηση κι επίβλεψη τους, οι σύντρο-
φοι των Εργατικών πειραματίζονται με
νέες μορφές αντίστασης. Μετά από κά-
ποια πτώση, το Μομέντουμ (δίκτυο υπο-
στήριξης του Κόρμπιν και συσπείρωσης
της αριστεράς των Εργατικών, σημ, μετα-
φρ.) έχει αναγεννηθεί εν μέρει. Ακαδημα-
ϊκοί και ιστορικοί παράγουν ντοκουμέντα
για να δείξουν το ρόλο του Ισραήλ στο
ΝΑΤΟ και στους πολέμους του παγκόσμι-
ου καπιταλισμού, όπως είναι ο φρικιαστι-
κός πόλεμος στην Υεμένη. Η εκστρατεία
για τον Εθνικό Αφοπλισμό (CND), το Στα-
ματήστε τον Πόλεμο, το ΌχιΣτοΝΑΤΟ και το
Counterfire δημιουργούν συζητήσεις που
συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση
της ανάγκης το Εργατικό Κόμμα ν’ αφήσει
πίσω του τον ιμπεριαλιστικό τρόπο σκέ-
ψης.
Στην Εργατική αριστερά, αν και δεν εί-
ναι ακόμη ομοιογενής, η κατανόηση με-
γαλώνει ότι ο καπιταλισμός είναι φοβι-
σμένος. Εκείνοι που αποκαλούσαν τον
Κόρμπιν «ο λίγος» είναι φοβισμένοι. Από
τα 400 δισεκατομμύρια λίρες που η κυ-
βέρνηση έριξε στην οικονομία κατά τη
διάρκεια της πανδημίας, μόνο 100 έχουν
πάει για να υποστηρίξουν περισσότερο
τις κοινωνικές παροχές. Τα υπόλοιπα αύ-
ξησαν τα κέρδη των μεγάλων επενδυτών
και μετόχων. Υπάρχουν σήμερα 2,6 εκα-
τομμύρια άνεργοι στη Βρετανία και κά-
θε μέρα και περισσότεροι. Υπάρχουν 22,5
εκατομμύρια άνθρωποι κάτω από το κοι-
νωνικά αποδεκτό βιοτικό επίπεδο, με 15
εκατομμύρια στη φτώχεια (23% του πλη-
θυσμού) οι μισοί από τους οποίους απα-
σχολούνταν σε «μικροδουλειές» μέχρι
πρόσφατα.
Οι «λίγοι» -των οποίων τις εξωφρενι-
κές περιουσίες ήθελε να χρησιμοποιή-
σει ο Κόρμπιν για την ανοικοδόμηση της
χώρας- δεν συμφωνούν με κανένα σχέ-
διο Κόρμπιν! Η οργάνωση και το μίσος
τους δεν περιορίζονται στη Βρετανία. Εί-
ναι παγκόσμιο και αποτελούν μέρος της
ενσωμάτωσης του Ισραήλ στα πολεμι-
κά σχέδια του παγκόσμιου καπιταλισμού,
πράγμα που περιλαμβάνει τη σιωπή της
αριστεράς των Εργατικών. Το μίσος τους
κατευθύνεται ενάντια στην αριστερά σε
κάθε χώρα, ιδίως στις ΗΠΑ, στο Ηνωμέ-
νο Βασίλειο, στην ΕΕ. Ο πόλεμος ενάντια
στην αριστερά αποτελεί μέρος του πα-
γκόσμιου πολέμου που προετοιμάζει ο
καπιταλισμός ενάντια στην Κίνα και τη
Ρωσία, χώρες τις οποίες οι καπιταλιστές
βλέπουν σαν κέντρο της εμπιστοσύνης
της εργατικής τάξης και του λαού παντού.
Η ΧΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ΦΙΜΩΜΕΝΗ,
ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΟΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ!
Τον Οκτώβριο του 2020 η συντηρητι-
κή κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον ψή-
φισε το νομοσχέδιο έκτακτης ανάγκης
Κοροναϊός 19 στο κοινοβούλιο. Υπήρχαν
321 σελίδες του νομοσχεδίου που έπρε-
πε να ψηφιστούν μέσα από νέα συστή-
ματα, των οποίων οι δυσκολίες χρησιμο-
ποιήθηκαν για να δικαιολογήσουν το να
μη γίνει καμιά κοινοβουλευτική διαδικα-
σία ή προπαρασκευαστική συνεδρίαση.
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε γιατί οι Εργατι-
κοί δεν αντιτάχτηκαν, δίνοντας στο κρά-
τος 2 χρόνια δικτατορικών εκτελεστικών
εξουσιών.
Από το Νοέμβριο του 2020 ως τον Ια-
νουάριο του 2021, ο νόμος για τις υπερπό-
ντιες επιχειρήσεις, ο νόμος για τους περιο-
ρισμούς για την προστασία της υγείας από
τον Κοροναϊό και ο νόμος για τη μυστική
πηγή πληροφοριών έχουν ο καθένας εκ-
χωρήσει στο κράτος, την αστυνομία και
τον στρατό νέες εξουσίες. Ένας από αυ-
τούς τους νόμους απαλλάσσει από κάθε
δίωξη όχι μόνο για εγκλήματα που δια-
πράχθηκαν ήδη από Βρετανούς στρατιώ-
τες στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, αλλά και
για όσα μπορεί να διαπράξουν οι στρατι-
ώτες στο μέλλον. Αυτό ανοίγει την πόρ-
τα σε περισσότερα τέτοια εγκλήματα και
με νέα επίπεδα ατιμωρησίας εξασφαλι-
σμένα.
Το δικαίωμα σε δημόσιες συναντήσεις
και διαμαρτυρίες αναστάλθηκε για 2 χρό-
νια. 20.000 στρατιώτες τώρα αναπτύσ-
σονται γύρω από τα νοσοκομεία και τα
κέντρα εμβολιασμού «σε περίπτωση τα-
ραχών». Στ’ όνομα του «εθνικού συμφέ-
ροντος» η ηγεσία του Στάρμερ έδωσε
εντολή στους βουλευτές του ν’ απέχουν
από αυτά τα νομοσχέδια, αφήνοντας μό-
νο 18 βουλευτές των Εργατικών να ψηφί-
σουν κατά. Σε κάθε περίπτωση το Εθνικό
Κόμμα Σκωτίας και οι Ελεύθεροι Δημο-
κράτες εμφανίστηκα στ’ αριστερά του
Εργατικού Κόμματος.
Η βίαιη στροφή προς τα δεξιά από την
ηγεσία των Εργατικών δημιούργησε ένα
τεράστιο χάσμα ανάμεσα στο περιχαρα-
κωμένο στρώμα των αξιωματούχων του
Κόμματος (που συνεργάζεται με τις μεγά-
λες εταιρείες στα τοπικά συμβούλια και
μέσα από την πολιτική κυβέρνησης-κοι-
νοβουλίου) και τη μάζα των μελών, που
αντιλαμβάνονται την ανάγκη για τις ιδέες
του Κόρμπιν. Είναι ενδιαφέρον να σημει-
ωθεί ότι παρά τις παραιτήσεις, τις διαγρα-
φές, τις αναστολές και τους εκφοβισμούς,
το Κόμμα διατηρούσε ακόμη 496.000
μέλη το Νοέμβριο του 2020 (517.000 το
2017).
Οι σύντροφοι των Εργατικών βρί-
σκονται σε αλληλεγγύη με τις κοινωνι-
κές ομάδες αντίστασης και τα συνδικά-
τα (κυρίως στην εκπαίδευση και υγεία)
που έχουν αποκρούσει δεκάδες κυβερ-
νητικές επιθέσεις. Το Σχέδιο για την Ειρήνη
και τη Δικαιοσύνη του Κόρμπιν μπορεί να
μην στοχεύει στη δημιουργία ενός συνε-
πούς ρεύματος αντίστασης στο Εργατικό
Κόμμα, αλλά οι υποστηρικτές του τείνουν
να το χρησιμοποιούν μ’ αυτό τον τρόπο.
Η Αριστερά των Εργατικών αντιτίθεται
σθεναρά στον πόλεμο ενάντια στην Υε-
μένη και τους Παλαιστίνιους. Οι εκστρα-
τείες του καπιταλισμού ενάντια στη Ρω-
σία και την Κίνα προσπαθούν να εξάψουν
το φόβο του «δεσποτισμού» που ο καπι-
ταλισμός θέλει να αποδώσει στον Πούτιν
της Ρωσίας και στον Ξι Τζιπίνγ της Κίνας.
Αλλά η απαγόρευση της ελευθερίας του
λόγου στο Εργατικό Κόμμα (και στη χώ-
ρα, με όλους τους νόμους φίμωσης) προ-
καλεί αντίσταση. Ο λαός ανησυχεί που ο
καπιταλισμός οδηγεί τους Εργατικούς και
τη χώρα στην καταστροφή.
Η πανδημία και η ξέφρενη καπιταλιστι-
κή κρίση φέρνουν πιο κοντά τα συνδικά-
τα και το Εργατικό Κόμμα. Μια Διάσκεψη
Εργατικών-Αριστεράς-Συνδικάτων συζη-
τιέται και η ηγεσία του Στάρμερ θα θελή-
σει να διαγράψει και ν’ αναστείλει ακόμη
περισσότερους συντρόφους. Αλλά αυτό
θα πρέπει να συμβεί μπροστά στα άγρυ-
πνα μάτια του κόσμου, μάλλον ενοχλη-
τικά για έναν ηγέτη που υποτίθεται ότι
αντιτίθεται στον «αυταρχισμό». Ένα μέ-
τωπο ανάμεσα στα συνδικάτα και την
Αριστερά των Εργατικών, θα επιτρέψει
ν’ αυξηθεί και ν’ αναπτυχθεί η ελευθερία
του λόγου, η οργάνωση και το πρόγραμ-
μα και μπορεί να βρει τη δύναμη να βάλει
το Εργατικό Κόμμα, ή το μεγαλύτερο μέ-
ρος του, σε μια σοσιαλιστική πορεία.
Posadists Today, 28.1.2021
(1) IHRA, Διεθνής Συμμαχία για τη Μνή-
μη του Ολοκαυτώματος, μια διακυβερνη-
τική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1998 και
δεν έχει ισχύ νόμου. Ανώτεροι αξιωματού-
χοι του Εργατικού Κόμματος υιοθέτησαν
την IHRA τον Σεπτέμβριο του 2018, με 11 εν-
δείξεις, οι περισσότερες από τις οποίες βα-
σίζονται στον ισχυρισμό ότι οποιαδήποτε
κριτική που απευθύνεται στο Ισραήλ είναι
επίθεση ενάντια στους «Εβραίους».
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 25

ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΑ 150 ΧΡΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΡΙΣΙΝΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΑΣ
Η ΚOMMOYNA ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ
ΤΩΡΙΝΟ ΠΡΟΤΣΕΣ ΤΗΣ ΤΑΞΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ
Ο γιορτασμός της Παρισινής Κομ-
μούνας, που είναι σημαντικός και θε-
μελιώδης, είναι ταυτόχρονα ένα μέσο
για να επιμείνουμε στην Κομμούνα του
Σήμερα, στην κατάσταση του κόσμου
και κάθε χώρας, να προωθήσουμε την
επέμβαση σ’ αυτό το προτσές της κρί-
σης του καπιταλιστικού συστήματος
και να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη της
αριστεράς μέσα κι έξω από τα Κομμου-
νιστικά Κόμματα.
Υπάρχει μια βαθιά κρίση στην κα-
πιταλιστική κοινωνία που καταρρέ-
ει. Δεν είναι μια κατάρρευση που συμ-
βαίνει ξαφνικά, αλλά είναι ένα προτσές
καταστροφής του καπιταλιστικού συ-
στήματος. Όλοι οι σύνδεσμοί του εξα-
σθενίζουν. Η κρίση του καπιταλισμού
στην Ευρώπη είναι μέρος της κρίσης
του παγκόσμιου καπιταλισμού. Ο κα-
πιταλισμός θα έπρεπε να είχε καταφύ-
γει ήδη στον φασισμό και στον πόλε-
μο, αλλά δεν έχει ούτε τη δύναμη ούτε
τις ιστορικές συνθήκες. Αισθάνονται
ότι πρέπει να εξαπολύσουν τον πόλεμο
και πρόκειται να το κάνουν, αλλά δεν
μπορούν να επιλέξουν τη στιγμή που
θα τον κάνουν. Είναι υποχρεωμένοι να
εξαρτώνται από δυνάμεις που ούτε κυ-
ριαρχούν ούτε ελέγχουν. Χάνουν συνε-
χώς το κύρος και την ικανότητα να βα-
ραίνουν πάνω στη μικροαστική αστική
τάξη. Χώρες που πριν από λίγο καιρό
ήταν αποικιακές και μισοαποικιακές εν-
σωματώθηκαν στο προτσές σαν Επα-
ναστατικά Κράτη και γίνονται ανεξάρ-
τητες. Αποδυναμώνουν την παγκόσμια
διάρθρωση του καπιταλιστικού συστή-
ματος, τη μορφή των σχέσεων, της δο-
μής, της εξάρτησης των καθυστερη-
μένων χωρών από το καπιταλιστικό
σύστημα. Η προηγούμενη ισορροπία
του συστήματος έχει καταστραφεί και
δεν μπορεί να κυριαρχήσει όπως πριν
πάνω στις αποικιακές και μισοαποικι-
ακές χώρες. Δεν μπορεί να κυριαρχή-
σει ακόμα και σε αρκετά μικρές χώρες
όπως το Περού. Δεν μπορεί να το κά-
νει γιατί έστω κι αν ο ιμπεριαλισμός
έχει σημαντική δύναμη, αυτά τα κράτη
όπως το Περού, έχουν έμμεση δύναμη
που είναι ανώτερη. Δεν την έχουν από
μόνες τους, αλλά από τον κόσμο: εί-
ναι τα Εργατικά Κράτη, η πάλη των μα-
ζών του κόσμου, τα Επαναστατικά Κρά-
τη που διαμορφώνουν ένα μέτωπο,
ένα μπλοκ. Χωρίς ένα πρόγραμμα, χω-
ρίς οργανισμούς, λειτουργούν σαν ένα
μπλοκ που αποδυναμώνει και αυξάνει
την εσωτερική αδυναμία του καπιταλι-
στικού συστήματος στο σύνολό του κι
26 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ, 23/5/1974
αυτό εξασθενεί κατά συνέπεια τη δο-
μή και το εποικοδόμημα του καπιτα-
λιστικού συστήματος, χωρίς τα οποία
δεν μπορεί να υπάρξει το καπιταλιστι-
κό σύστημα. Το εποικοδόμημα είναι η
Εκκλησία, το Δικαστήριο, οι διανοού-
μενοι εκείνοι που εκφράζουν το καπι-
ταλιστικό σύστημα, η βάση πάνω στην
οποία στηρίζεται ο καπιταλισμός για να
επικοινωνήσει με τον υπόλοιπο πληθυ-
σμό.
Όλα αυτά αποδυναμώνουν το κα-
πιταλιστικό σύστημα. Μέσα σ’ αυτή
την αποδυνάμωσή του, η επανάσταση
μπορεί να προχωρήσει και να βρει τις
μορφές και τα μέσα, τα πιο λογικά μέ-
σα για να προοδεύσει. Για παράδειγμα
η Πορτογαλία, όπου ένας φαινομενι-
κά ισχυρός φασιστικός μηχανισμός, με
εμπειρία, παράδοση και πρακτική -μια
φασιστική διάρθρωση- ανατράπηκε σε
λίγες ώρες. Δεν ηττήθηκε από ένα ιδι-
αίτερα οργανωμένο κίνημα, παρόλα
αυτά ανατράπηκε σε λίγες ώρες. Η δύ-
ναμη που ανέτρεψε τον φασισμό ήταν
ένας συνδυασμός, ο στρατός ήταν κα-
τά κάποιο τρόπο ο καταλυτικός πα-
ράγοντας, αλλά χωρίς την υποστήρι-
ξη του λαού δεν θα μπορούσε να το
κάνει αυτό. Χωρίς την κρίση που προ-
κλήθηκε από την πάλη των απελευθε-
ρωτικών κινημάτων της Αγκόλας, της
Γουινέας Μπισσάου και της Μοζαμβί-
κης, ο στρατός δεν θα είχε πάρει την
απόφαση να επέμβει, δεν θα είχε δη-
μιουργήσει στρατιωτικούς έτοιμους να
το κάνουν, ούτε επίσης χωρίς την πα-
γκόσμια ανάπτυξη της επανάστασης.
Όχι μόνο της Γουινέας Μπισσάου, για-
τί και η Γουινέα Μπισσάου είναι αποτέ-
λεσμα της παγκόσμιας ανάπτυξης της
επανάστασης.
Υπάρχει μια παγκόσμια διάρθρωση
που δεν υπήρχε την περίοδο της Παρι-
σινής Κομμούνας και καταστάσεις που
ήταν σε χειρότερες συνθήκες από εκεί-
νες στις οποίες πραγματοποιήθηκε η
Παρισινή Κομμούνα, όπως για παρά-
δειγμα στην Πορτογαλία τώρα, σήμερα
θριάμβευσαν. Οι αγωνιστές της Κομ-
μούνας έχασαν, αλλά η Κομμούνα επι-
στρέφει «απ’ όλους τους δρόμους» και
παντού σε όλο τον κόσμο. Στην Κομ-
μούνα του Παρισιού αναδείχτηκε όλος
ο ηρωισμός, όλο το επαναστατικό πά-
θος, όλα τα κίνητρα για την ανθρώπι-
νη πρόοδο των Κομμουνάρων, αλλά η
Κομμούνα του σήμερα δεν είναι πλέον
η Κομμούνα του παρελθόντος.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, στην
Κομμούνα του Παρισιού, όλο αυτό το
ανθρώπινο πάθος παρουσιάστηκε με
την πιο συγκεντρωμένη μορφή, με τον
πιο άμεσο και ανώτερο τρόπο. Με βά-
ση την επανάσταση του 1848, αλλά το
1871 άμεσα, με την προλεταριακή επα-
νάσταση, η Κομμούνα έδειξε ότι ο ηρω-
ισμός είναι μέρος της προόδου της αν-
θρωπότητας: Ο ταξικός ηρωισμός -όχι
ο ατομικός ηρωισμός- που καθορίζεται
από την πρόοδο της ανθρωπότητας.
Παιδιά και γυναίκες που μέχρι εκείνη τη
στιγμή ήταν όντα ασήμαντα στη ζωή,
συμμετείχαν στην πρόοδο της ανθρω-
πότητας. Ανάμεσα στα παιδιά και τους
ηλικιωμένους της Κομμούνας του Πα-
ρισιού και τα παιδιά και τους ηλικιωμέ-
νους του σήμερα, υπάρχει μια πλήρης
και άμεση σύνδεση. Υπάρχουν αλλαγές
στη δράση, υπάρχει μια πιο ανυψωμέ-
νη συνείδηση, σήμερα υπάρχει μια κοι-
νωνική ανάπτυξη που είναι πολύ πιο
μεγάλη, που τους επιτρέπει να επέμ-
βουν, αλλά ήδη η Παρισινή Κομμούνα
απέδειξε ότι η ανθρωπότητα μπορεί να
νικήσει πάνω από όλες τις δυσκολίες
και ότι το ανθρώπινο ον τείνει να επεμ-
βαίνει στις δράσεις της κοινωνίας, της
ιστορίας. Όταν αυτό δεν συμβαίνει σή-
μερα, είναι γιατί δεν του το επιτρέπουν
κι όταν μπορούν οι άνθρωποι επεμβαί-
νουν.
Ένα παράδειγμα είναι τα αγόρια και
τα κορίτσια των 8 και 10 χρόνων, που
ενώ παίζουν ζητάνε από έναν από τους
συντρόφους μας να μοιράσουν τα φυλ-
λάδιά μας στη διάρκεια της εκλογικής
εκστρατείας. Αυτό τί είναι; Ένα τέτοιο
ενδιαφέρον δεν θα υπήρχε χωρίς ένα
γενικό κλίμα και μια δική τους επιθυμία
να επέμβουν. Αυτά τα παιδιά ενδιαφέρ-
θηκαν και ήλθαν κοντά μας. Ο σύντρο-
φός μας τους είπε δείχνοντάς τους τα
φυλλάδια: «είναι φυλλάδια των τροτσκι-
στών της Ποσαδικής 4ης Διεθνούς». «Ά,
είναι κομμουνιστικά», είπε ένα από τα
παιδιά κι ένα άλλο του απάντησε: «ναι,
είναι κομμουνιστές κι εγώ είμαι κομ-
μουνιστής, στο σπίτι είμαστε όλοι κομ-
μουνιστές». Τότε όλα τα παιδιά σταμά-
τησαν να παίζουν για να ενωθούν στη
συζήτηση και να θέσουν ερωτήματα.
Ένα από τα παιδιά, 10 χρονών, ρώτησε:
«γιατί να μην ψηφίζουμε κι εμείς. Θέ-
λουμε να ψηφίζουμε, ενάντια στα αφε-
ντικά και την αστική τάξη». Τέτοια πα-
ραδείγματα υπάρχουν και στις εκλογές
στη Γαλλία, όπου τα παιδιά επενέβησαν
στη συζήτηση, στον αγώνα και στο να
παρθούν αποφάσεις σχετικά με το ρό-
λο της Λαϊκής Ενότητας, όπως και στο
δημοψήφισμα και το νόμο για το διαζύ-
γιο στην Ιταλία. Στη Ρώμη, στη Νάπολη,
στο Παρίσι και στη Μασσαλία τα παιδιά
στις εργατικές περιοχές και στα σχο-
λεία άφησαν τα παιχνίδια τους για να
βοηθήσουν αυθόρμητα τους συντρό-
φους μας στο μοίρασμα των φυλλαδί-
ων, στην ανάγνωση και τη συζήτησή
τους. Τα παιδιά των 10 χρόνων συζη-
τούν στους δρόμους και στο σχολείο:
«Γιατί δεν μπορούμε να ψηφίσουμε;».
Αυτό δείχνει ότι η πρότασή μας ότι τα
παιδιά πρέπει να ψηφίζουν, δεν είναι
μια υπερβολική πρόταση. Είναι τα ίδια
τα παιδιά που ζητούν να ψηφίζουν. Η
απαίτηση γι’ αυτή την ψήφο είναι απο-
τέλεσμα της αγνής σκέψης των παι-
διών, που θέλουν να βαρύνουν κοινω-
νικά. Όταν εγκαταλείπουν τα παιχνίδια
τους και ενδιαφέρονται άμεσα για τα
προβλήματα της πολιτικής, θέλουν να
επέμβουν και να βαρύνουν. Κι επειδή
σκέφτονται κοινωνικά, βρίσκονται στις
πιο προετοιμασμένες συνθήκες για να
επέμβουν στους κοινωνικούς και πολι-
τικούς αγώνες και για να δώσουν πολύ
καλές ιδέες.
Η ανθρωπότητα είναι ώριμη για τον
κομμουνισμό. Ο καπιταλισμός λέει ότι
τα παιδιά, τα παιδιά των δέκα χρόνων,
είναι ανίκανα να σκεφτούν κοινωνικά,
αλλά δεν είναι έτσι. Ανάμεσα σ’ έναν
αστό, έναν εργάτη κι ένα μικροαστό,
τα παιδιά των εργατικών και των μικρο-
αστικών οικογενειών θα μαυρίσουν τον
αστό και θα εκλέξουν τους άλλους. Κι
αν τους ζητηθεί ν’ αποφασίσουν για τα
προβλήματα της δικαιοσύνης και της
διανομής, θα το κάνουν καλά. Αν πουν
ότι πρέπει να μελετήσουν τα μαθήματά
τους, αποφασίζουν να τα μελετήσουν.
Ακόμα κι αν κάνουν λάθη στην επιλογή
και στην απόφασή τους στην αρχή, για-
τί δεν ξέρουν ακόμα πώς να το κάνουν,
δεν ξέρουν το πώς θα την εφαρμόσουν,
καθορίζονται από το συναίσθημα της
δικαιοσύνης, της ισότητας κι επίσης
της αγάπης. Δεν έχουν ακόμα αναπτύ-
ξει κανένα συναίσθημα εχθρότητας,
επιθετικότητας κι ανταγωνισμού, δεν
είχαν το χρόνο να το κάνουν, γιατί αυτό
αποκτάται στην καπιταλιστική κοινω-
νία. Κατά συνέπεια δείχνουν τις ευγε-
νικές επιθυμίες τους και την αγνότητά
τους, του να θέλουν τη δικαιοσύνη, πα-
ρόλο που δεν καταφέρνουν να το εκ-
φράσουν ή να το επιτύχουν αυτό.
Τέτοια παιδιά υπήρχαν και στην Κομ-
μούνα του Παρισιού, αν και τότε δεν εί-
χαν την ικανότητα ή τη δυνατότητα να
κάνουν αυτά που τώρα μπορούν να κά-
νουν τα παιδιά. Η ανθρωπότητα βρί-
σκεται και πάλι μπροστά σε μια νέα
Κομμούνα του Παρισιού. Αλλά τώρα
έχει υπάρξει στο μεταξύ η Ρωσική Επα-
νάσταση και τα 14 Εργατικά Κράτη. Η
Παρισινή Κομμούνα ήταν μια προσπά-
θεια της ανθρωπότητας, που -όπως
συμβαίνει με τις προσπάθειες των για-
τρών και των αστροναυτών-, έπρεπε να
πληρώσει με την απώλεια πολλών αν-
θρώπινων ζωών, προκειμένου να ανα-
πτυχθούν στο μέλλον εκατομμύρια
ανθρώπινες ζωές. Στην Κομμούνα του
Παρισιού ανέλαβαν απόλυτα να προω-
θήσουν αυτή την εμπειρία και οι Κομ-
μουνάροι έδειξαν ότι ήταν απαραίτη-
το να ενεργήσουν με αυτόν τον τρόπο.
Η ΚΟΜΜΟΥΝΑ ΑΠΕΔΙΞΕ ΟΤΙ ΤΟ
ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΤΟ ΔΕΝ ΛΙΠΟΤΑΚΤΕΙ
ΠΟΤΕ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ
ΠΟΥ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ
Μία από τις βασικές όψεις της Παρι-
σινής Κομμούνας, που την ενώνει με
το παρόν, παρόλο που έχει ξεπερα-
στεί από τη Ρωσική Επανάσταση και
τα 14 Εργατικά Κράτη, είναι ότι η Κομ-
μούνα ξεκίνησε ένα καθήκον και δεν
το εγκατέλειψε. Έδειξε μια από τις πιο
ολοκληρωμένες και πιο όμορφες αρχές
του ανθρώπινου ηρωισμού: να ξεκινή-
σουν ένα καθήκον, ξέροντας ότι επρό-
κειτο να πεθάνουν και παρόλα αυτά το
προώθησαν μέχρι τέλους. Ήταν σίγου-
ροι ότι ζούσαν μια θεμελιώδη εμπειρία,
ένα δίδαγμα, που θα χρησίμευε για όλη
την ανθρωπότητα. Είναι γι’ αυτό που
ο Λουίς Μισέλ, στ’ όνομα της Κομμού-
νας, δήλωσε ενώπιον του Δικαστηρί-
ου που τον δίκαζε: «Θα επιστρέψουμε
από κάθε σοκάκι». Κι εμείς προσθέτου-
με «και παντού». Η Κομμούνα θα επι-
στρέψει παντού, γιατί άφησε μια ανα-
γκαία εμπειρία για την ανθρωπότητα,
όπως το 1905 στη Ρωσία ήταν μια ανα-
γκαία εμπειρία για τη Ρωσική Επανά-
σταση. Αφού ξεκίνησε το καθήκον, η
Κομμούνα δεν διαλύθηκε, δεν σκορπί-
στηκε, πάλεψε μέχρι το τέλος. Μετέδω-
σε στην υπόλοιπη ιστορία της ανθρω-
πότητας τη μελλοντική ακατανίκητη
σιγουριά του προλεταριάτου: μόλις ξε-
κινήσει την αποστολή του, δεν εγκατα-
λείπει, όταν αποφασίσει μια δράση, δεν
έχει καμιά αμφιβολία κι αμφιταλάντευ-
ση γι’ αυτή.
Παρά τη δυσαναλογία των δυνάμε-
ων, τα λίγα εφόδια, τις λίγες δυνατότη-
τες, την απειλή της ήττας και της σφα-
γής όλων τους, οι Κομμουνάροι δεν
σταμάτησαν. Δίδαξαν μ’ αυτό τον τρό-
πο ότι μία από τις θεμελιώδεις βάσεις
του κομμουνισμού είναι η αντικειμενι-
κή πάλη για τον άνθρωπο. Όχι ο καθέ-
νας για τον εαυτό του, αλλά σαν μέλος
του ανθρώπινου γένους. Η εμπειρία
ήταν αναγκαία για να δώσει σιγουριά
στην ανθρωπότητα, ήταν αναγκαίο να
γίνει αυτό και η Κομμούνα ολοκλήρω-
σε αυτό το καθήκον. Η Κομμούνα μπο-
ρεί να έκανε πολλά λάθη, αλλά σε ένα
πράγμα δεν έκανε λάθος κι αυτό ήταν
το να δώσει τη δύναμη της σιγουριάς
και της εμπιστοσύνης στην ιστορία και
το δίδαγμα στο οποίο δεν έκανε λάθος
ήταν να δείξει ότι όταν είναι ανάγκη να
προωθήσουμε ένα καθήκον δεν πρέ-
πει να το εγκαταλείπουμε. Η αστική τά-
ξη θα τους δολοφονούσε όλους, αλλά
αυτοί δεν εγκατέλειψαν. Έφυγαν μόνο
όταν ο εχθρός είχε καταλάβει όλες τις
θέσεις και τα κτίρια. Δεν υπήρξε εγκα-
τάλειψη, λιποταξία. Αυτό έδειξε στον
εχθρό την ταξική σιγουριά του προ-
λεταριάτου που τραβάει μαζί του όλο
τον πληθυσμό στο να εκπληρώσει έναν
ιστορικό ρόλο και το έκανε. Έδωσε
μια σιγουριά ότι το προλεταριάτο δεν
θα εγκαταλείψει, ότι αναλαμβάνει την
ιστορική ευθύνη για τις δράσεις που
προωθεί. Η Κομμούνα το έδειξε αυτό
κι έδωσε σιγουριά για τις μελλοντικές
απεργίες και για τα μεγάλα Κόμματα, το
Κόμμα του Λένιν, το Μπολσεβίκικο Κόμ-
μα. Η θέληση, οι αποφάσεις, η σιγουριά
των Κομμουνάρων, αν και όχι άμεσα,
ήταν μέρος του χαρακτήρα του Λένιν,
που μεταδόθηκε μέσα από την ιστορία
της πάλης του προλεταριάτου της Γαλ-
λίας και της Ευρώπης και στη συνέχεια
της Ρωσίας. Σήμερα δεν βρισκόμαστε
σ’ αυτή την κατάσταση. Η Ρωσική Επα-
νάσταση έδειξε τι ήταν αναγκαίο να γί-
νει. Τα λάθη της Κομμούνας του Παρι-
σιού ξεπεράστηκαν. Το προλεταριάτο
έπρεπε να μάθει. Ακόμα μαθαίνει, επει-
δή δεν έχει ηγεσία, αλλά έχει μάθει αυ-
τό το ιστορικό συμπέρασμα: από τη
στιγμή που αναλάβει δράση δεν πρέπει
να την εγκαταλείψει. Το προλεταριάτο
το έδειξε αυτό ξεκάθαρα και στην άμυ-
να της Σοβιετικής Ένωσης: αντιμετω-
πίζοντας, παρά τον Στάλιν, τους Ναζί
7 χιλιόμετρα από τη Μόσχα, οι σοβιε-
τικές μάζες υπεράσπισαν τη Μόσχα και
το Στάλινγκραντ και τσάκισαν το ναζι-
σμό. Αν δρούσαν σε ανταγωνισμό με
τον Στάλιν, για να τον εκδικηθούν, ο να-
ζισμός θα είχε κερδίσει. Το προλεταριά-
το έτσι έδειξε ότι ήταν ο οικοδόμος της
ιστορίας και του σοσιαλισμού. Διαφο-
ρετικά θα έδειχνε ότι ήταν μια αδύνα-
μη και χωρίς σιγουριά τάξη, που αμφι-
ταλαντεύεται και απογοητεύεται. Αλλά
με την υπεράσπιση της Μόσχας και του
Στάλινγκραντ, το προλεταριάτο έδειξε
ότι εκπλήρωσε και συνεχίζει να εκπλη-
ρώνει, όπως στην Κομμούνα του Πα-
ρισιού, το συμπέρασμα του Μαρξ: «Το
προλεταριάτο ή θα είναι επαναστατικό
ή δεν θα είναι τίποτα». Αυτό δεν ήταν
ένας αυθαίρετος ισχυρισμός του Μαρξ,
αλλά ένα αναγκαίο συμπέρασμα της
ιστορίας, λόγω του ρόλου του προλε-
ταριάτου στην οικονομία και στην κοι-
νωνία. Το προλεταριάτο δείχνει αυτήν
τη σιγουριά και το δείχνει επίσης τώρα,
στο γεγονός ότι το προλεταριάτο δεν
κάνει τίποτα, απολύτως τίποτα, ενάντια
στο Εργατικό Κράτος.
Από τη στιγμή που το Σοβιετικό Ερ-
γατικό Κράτος ήταν απομονωμένο, το
1936, ο παγκόσμιος καπιταλισμός ήταν
σε θέση να αρχίσει τον πόλεμο ενάντια
στο Εργατικό Κράτος, αλλά δεν το έκα-
νε, γιατί είχε τις δικές του εσωτερικές
αντιθέσεις και γιατί φοβόταν την αντί-
δραση του προλεταριάτου. Είναι αυτό
που τον εμπόδισε. Από τους δύο παρά-
γοντες, ο πιο σημαντικός ήταν ο φόβος
της αντίδρασης του προλεταριάτου,
ότι το προλεταριάτο θ’ αντιστεκόταν.
Έτσι ο καπιταλισμός δεν κατάφερε να
κάνει σταυροφορία ενάντια στη Σοβιε-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 27
τική Ένωση. Προσπάθησε να ξεκινήσει
μία, αλλά το παγκόσμιο προλεταριάτο
ήταν ενάντια και τον εμπόδισε.
Η Κομμούνα του Παρισιού «επιστρέ-
φει από κάθε σοκάκι» και παντού, αλλά
έχει αναπτυχθεί, έχει μάθει, έχει αφο-
μοιώσει την εμπειρία, έχει επεκταθεί
και έχει εφαρμοστεί. Σήμερα ζούμε τις
εμπειρίες της Κομμούνας του Παρισιού
κι έχουμε 14 Εργατικά Κράτη. Χωρίς
την ηρωική δράση των Κομμουνάρων,
όπως και χωρίς την ηρωική δράση των
επαναστατών του 1848, αυτά τα Εργα-
τικά Κράτη σήμερα δεν θα υπήρχαν. Εί-
ναι η εμπειρία που έχει συγκεντρώσει η
ανθρωπότητα και εκφράζεται στα κεί-
μενα του Μαρξ, του Ένγκελς, του Λένιν
και του Τρότσκι. Αλλά και η τωρινή πα-
γκόσμια προλεταριακή πρωτοπορία,
ακόμη και χωρίς κείμενα, δέχεται και
συγκεντρώνει αυτήν την εμπειρία, την
αναπτύσσει και τη μεταδίδει σε όλη την
εργατική τάξη κι αυτή με τη σειρά της
τη μεταδίδει στον πληθυσμό και δίνει
τη σιγουριά.
Η μικροαστική τάξη και η αγροτιά
έχουν εμπιστοσύνη στο προλεταριά-
το: όταν το προλεταριάτο μαθαίνει από
μια δράση, δεν την εγκαταλείπει. Σαν
μια τάξη το προλεταριάτο έχει ανάγκη
από έναν αντιπρόσωπο, το Κόμμα. Και
το Κόμμα πρέπει να δείξει ότι είναι σί-
γουρο, σίγουρο στην απόφαση να εκ-
πληρώσει τον ιστορικό του στόχο. Ταυ-
τόχρονα όταν μιλάμε για τον ηρωισμό
της Παρισινής Κομμούνας, θυμόμαστε
δύο θεμελιώδεις αρχές: μόλις ξεκινή-
σει μια δράση, δεν θα πρέπει να εγκα-
ταλειφθεί. Είναι αναγκαίο να υπάρχει
ένα πρόγραμμα κι ένας επαναστατι-
κός στόχος κι ένα Κόμμα για να καθο-
δηγήσει τη δράση. Είναι το Κόμμα που
το κάνει αυτό. Το πιο σημαντικό κα-
θήκον σήμερα, που εν μέρει συνεχίζει
το καθήκον της Κομμούνας του Παρι-
σιού, είναι η οικοδόμηση του Κόμμα-
τος. Είναι αναγκαίο να οικοδομηθεί το
Κόμμα. Στη Γαλλία και την Ιταλία υπάρ-
χει το Κόμμα, το Κομμουνιστικό Κόμ-
μα, που έχει την υποστήριξη των προ-
λεταριακών μαζών. Σ’ αυτές τις χώρες
το καλύτερο κομμάτι του προλεταριά-
του βρίσκεται στο Κομμουνιστικό Κόμ-
μα, αλλά δεν είναι ένα Κόμμα έτοιμο να
πάρει την εξουσία, αλλά είναι το Κόμ-
μα που υπάρχει, ένα Κόμμα που θέλει
να πάει στην κυβέρνηση, αλλά δεν εί-
ναι έτοιμο να πάει στην εξουσία. Γι’ αυ-
τό αμφιταλαντεύεται και διστάζει. Γι’
αυτό δεν χρησιμοποιεί το θρίαμβο του
δημοψηφίσματος στην Ιταλία, ούτε τα
συμπεράσματα από το συναίσθημα της
νίκης των μαζών, μετά από το σχεδόν
50% των ψήφων στη Λαϊκή Ενότητα
στη Γαλλία. Το προλεταριάτο, η μικρο-
αστική τάξη βλέπει και αισθάνεται την
αμφιταλάντευση του Κομμουνιστικού
Κόμματος. Στη Γαλλία το προλεταριά-
το ήταν αποφασισμένο να δράσει αμέ-
28 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ,
200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ
ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ 1
Γράφτηκε από τον Λένιν το Φθινόπωρο του 1895
Τι φως, τι νους έχει σβήσει,
Τι καρδιά σταμάτησε να χτυπά! 2
Στις 5 του Αυγούστου 1895 με το νέο
ημερολόγιο (24 του Ιούλη) πέθανε στο
Λονδίνο ο Φρίντριχ Ένγκελς. Ύστερα
από το φίλο του Καρλ Μαρξ που πέθα-
νε το 1833, ο Ένγκελς ήταν ο πιο επι-
φανής επιστήμονας και δάσκαλος του
διεθνούς προλεταριάτου σ’ όλο τον πο-
λιτισμένο κόσμο. Από τότε που η τύχη το
έφερε να ανταμώσουν ο Καρλ Μαρξ με
τον Φρίντριχ Ένγκελς, το έργο ζωής και
σως μετά τις προεδρικές εκλογές και οι
εργάτες στα εργοστάσια έλεγαν:, «πώς
μπορεί να περνάνε οι μέρες και να μην
κάνουμε τίποτα;». Την επόμενη μέρα,
στη συγκέντρωση που έκανε το Κόμμα
μας στη Ρενώ, υπήρχαν 500 εργαζόμε-
νοι. Όλοι οι κομμουνιστές αγωνιστές,
παρουσία μας, έλεγαν στο Κομμουνι-
στικό Κόμμα: «Θέλουμε κινητοποίηση,
θέλουμε το Κομμουνιστικό Κόμμα να
οργανώσει αυτόν τον θρίαμβο». Η πα-
ρουσία τους στη συγκέντρωσή μας σή-
μαινε ότι μέσα από εμάς απευθύνθη-
καν στο Κομμουνιστικό Κόμμα.
Είναι αναγκαίο να προετοιμαστούμε
και να συζητήσουμε με τους αγωνιστές
του Κομμουνιστικού Κόμματος, πάνω
στην ανάγκη ν’ αναπτύξουν το Κόμ-
μα για να πάει στην εξουσία, να προε-
τοιμαστεί για να προχωρήσει προς την
εξουσία, για να πάρει την εξουσία. Αυτό
το καθήκον πρέπει να το εκπληρώσου-
με άμεσα. Αυτά είναι τα θεμελιώδη συ-
μπεράσματα, αυτά είναι τα κύρια προ-
βλήματα που ενώνουν το γιορτασμό
της Κομμούνας του Παρισιού με τη ση-
μερινή εποχή.
Ζήτω ο γιορτασμός της Παρισινής
Κομμούνας που αποτελεί μια βάση της
προόδου και της οικοδόμησης της αν-
θρωπότητας!
Ζήτω οι Μπολσεβίκοι που τη συνέχι-
σαν και που με το Στάλινγκραντ επέδει-
ξαν τη δύναμη και την ιστορική υπερη-
φάνεια του προλεταριάτου, που ποτέ
δεν εγκατέλειψε θέσεις που είχε κατα-
κτήσει!
Ζήτω η τωρινή πάλη για την εξουσία,
για την 4η Διεθνή και για τον Τρότσκι,
που αποτελεί μέρος του ηρωισμού των
Μπολσεβίκων και της Παρισινής Κομ-
μούνας!
Ζήτω η 4η Διεθνής!
Ζήτω το Παγκόσμιο Κομμουνιστικό
Κίνημα!
Χ. Ποσάδας, 23-5-1974
των δύο φίλων έγινε κοινή τους υπόθε-
ση. Συνεπώς, για να καταλάβει κανείς τι
έκανε ο Φρίντριχ Ένγκελς για το προλε-
ταριάτο, πρέπει ν’ αφομοιώσει καλά τη
σημασία της διδασκαλίας και της δρά-
σης του Μαρξ στην ανάπτυξη του σύγ-
χρονου εργατικού κινήματος. Πρώτοι
ο Μαρξ και ο Ένγκελς έδειξαν, ότι η ερ-
γατική τάξη με τις διεκδικήσεις της εί-
ναι το αναγκαίο γέννημα του σύγχρο-
νου οικονομικού καθεστώτος, που μαζί
με την αστική τάξη δημιουργεί και οργα-
νώνει αναπόφευκτα και το προλεταριά-
το. Έδειξαν ότι την ανθρωπότητα δεν θα
την απαλλάξουν από τις συμφορές που
τη δέρνουν σήμερα, οι καλοπροαίρε-
τες προσπάθειες ορισμένων ευγενικών
προσωπικοτήτων, αλλά η ταξική πάλη
του οργανωμένου προλεταριάτου. Πρώ-
τοι ο Μαρξ και ο Ένγκελς εξήγησαν στις
επιστημονικές εργασίες τους, ότι ο σο-
σιαλισμός δεν είναι μια επινόηση ονει-
ροπόλων, αλλά ο τελικός σκοπός και το
αναγκαίο αποτέλεσμα της ανάπτυξης
των παραγωγικών δυνάμεων της σύγ-
χρονης κοινωνίας. Όλη η γραφτή ιστο-
ρία ήταν ως τα σήμερα ιστορία ταξικής
πάλης, διαδοχή της κυριαρχίας και των
νικών ορισμένων κοινωνικών τάξεων
πάνω σε άλλες. Κι αυτό θα συνεχίζεται,
ώσπου να εξαφανιστούν οι βάσεις της
ταξικής πάλης και της ταξικής κυριαρχί-
ας –η ατομική ιδιοχτησία και η αναρχι-
κή κοινωνική παραγωγή. Τα συμφέρο-
ντα του προλεταριάτου απαιτούν την
εξάλειψη αυτών των βάσεων, και για το
λόγο αυτό η συνειδητή ταξική πάλη των
οργανωμένων εργατών πρέπει να στρέ-
φεται ενάντια στις βάσεις αυτές. Κάθε
όμως ταξική πάλη είναι πάλη πολιτική.
Οι απόψεις αυτές του Μαρξ και του Έν-
γκελς έχουν γίνει σήμερα κτήμα όλου
του προλεταριάτου που αγωνίζεται για
την απελευθέρωσή του. Οι απόψεις όμως
αυτές στη δεκαετία 1840-1850, όταν οι
δύο φίλοι άρχισαν να παίρνουν μέρος
στη σοσιαλιστική φιλολογία και στα κοι-
νωνικά κινήματα του καιρού τους, ήταν
κάτι το εντελώς καινούργιο. Τότε υπήρ-
χαν πολλοί άνθρωποι με ταλέντο και
χωρίς ταλέντο, τίμιοι και μη τίμιοι, που
συνεπαρμένοι από την πάλη για την πο-
λιτική ελευθερία, από την πάλη ενάντια
στην απολυταρχία των βασιλιάδων, της
αστυνομίας και των παπάδων, δεν έβλε-
παν την αντίθεση των συμφερόντων
της αστικής τάξης και του προλεταριά-
του. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έκαναν ούτε
καν τη σκέψη ότι οι εργάτες μπορούν να
ενεργούν σαν αυτοτελής κοινωνική δύ-
ναμη. Από το άλλο μέρος υπήρχαν πολ-
λοί ονειροπόλοι, κάποτε μεγαλοφυείς,
που πίστευαν πως δεν χρειάζεται παρά
να πείσουμε τους κυβερνήτες και τις κυ-
ρίαρχες τάξεις, ότι το σύγχρονο κοινω-
νικό καθεστώς είναι άδικο και τότε θα
είναι εύκολο να εγκαθιδρυθεί στη γη ει-
ρήνη και γενική ευδαιμονία. Ονειρεύο-
νταν δηλαδή σοσιαλισμό χωρίς πάλη.
Τέλος, όλοι σχεδόν οι σοσιαλιστές κεί-
νου του καιρού και γενικά οι φίλοι της
εργατικής τάξης, έβλεπαν το προλετα-
ριάτο μόνο σαν πληγή, έβλεπαν με φρί-
κη ότι με την ανάπτυξη της βιομηχανίας
μεγαλώνει κι αυτή η πληγή. Για το λόγο
αυτό, όλοι τους σκέπτονταν με ποιο τρό-
πο θα σταματήσουν την ανάπτυξη της
βιομηχανίας και του προλεταριάτου, με
ποιο τρόπο θα σταματήσουν τον «τροχό
της ιστορίας». Σε αντίθεση με το γενικό
φόβο μπροστά στην ανάπτυξη του προ-
λεταριάτου, ο Μαρξ και ο Ένγκελς στήρι-
ζαν όλες τις ελπίδες τους στην αδιάκοπη
αύξηση του προλεταριάτου. Όσο περισ-
σότεροι οι προλετάριοι τόσο μεγαλύ-
τερη η δύναμή τους σαν επαναστατική
τάξη, τόσο πιο κοντινός και πραγματο-
ποιήσιμος ο σοσιαλισμός. Με λίγα λόγια
οι υπηρεσίες του Μαρξ και του Ένγκελς
απέναντι στην εργατική τάξη μπορούν
να διατυπωθούν έτσι: δίδαξαν στην ερ-
γατική τάξη της αυτογνωσία και την αυ-
τοσυνείδηση και στη θέση των ονει-
ροπολημάτων έβαλαν την επιστήμη.
Να γιατί ο κάθε εργάτης πρέπει να ξέ-
ρει το όνομα και τη ζωή του Ένγκελς,
να γιατί στη συλλογή μας αυτή, που έχει
για σκοπό της, όπως και όλες οι εκδό-
σεις μας, το ξύπνημα της ταξικής αυτο-
συνείδησης των Ρώσων εργατών, πρέ-
πει να δόσουμε μια σκιαγραφία της ζωής
και της δράσης του Φρίντριχ Ένγκελς,
του ενός από τους δυο μεγάλους δασκά-
λους του σύγχρονου προλεταριάτου.
Ο Ένγκελς γεννήθηκε το 1820 στην πόλη
Μπάρμεν της επαρχίας Ρήνου του βασι-
λείου της Πρωσσίας. Ο πατέρας του ήταν
εργοστασιάρχης. Το 1838 για οικογενει-
ακούς λόγους ο Ένγκελς αναγκάστηκε,
πριν ακόμα τελειώσει το γυμνάσιο, να
πάει υπάλληλος σ’ έναν εμπορικό οίκο
της Βρέμης. Η απασχόληση με το εμπό-
ριο δεν εμπόδισε τον Ένγκελς να συνε-
χίζει την επιστημονική και πολιτική του
μόρφωση. Από μαθητής ακόμα του γυ-
μνασίου μίσησε την απολυταρχία και
την αυθαιρεσία των δημοσίων υπαλλή-
λων. Η μελέτη της φιλοσοφίας τον οδή-
γησε παραπέρα. Κείνο τον καιρό στη
γερμανική φιλολογία κυριαρχούσε η δι-
δασκαλία του Χέγκελ και ο Ένγκελς έγινε
οπαδός του. Αν και ο ίδιος ο Χέγκελ ήταν
θαυμαστής του απολυταρχικού πρωσ-
σικού κράτους, που το υπηρετούσε σαν
καθηγητής του πανεπιστημίου του Βε-
ρολίνου, η διδασκαλία του Χέγκελ ήταν
επαναστατική. Η πίστη του Χέγκελ στο
λογικό και στα δικαιώματα του ανθρώ-
που και η βασική θέση της Χεγκελιανής
φιλοσοφίας, ότι στον κόσμο συντελεί-
ται ένα αέναο προτσές αλλαγής και εξέ-
λιξης, οδηγούσαν τους μαθητές εκείνους
του βερολινέζου φιλόσοφου, στη σκέ-
ψη ότι και η πάλη ενάντια στην πραγ-
ματικότητα, η πάλη ενάντια στην αδικία
που επικρατεί και στο κακό που βασι-
λεύει, έχει τις ρίζες της στον παγκόσμιο
νόμο της αιώνιας εξέλιξης*. Αν τα πάντα
εξελίσσονται, αν τούτους τους θεσμούς
τους διαδέχονται άλλοι, γιατί θα συνεχί-
ζει να υπάρχει αιώνια η απολυταρχία του
πρώσσου βασιλιά ή του ρώσου τσάρου,
ο πλουτισμός μια μηδαμινής μειοψηφίας
σε βάρος της τεράστιας πλειοψηφίας, η
κυριαρχία της αστικής τάξης πάνω στο
λαό; Η φιλοσοφία του Χέγκελ μιλούσε
για εξέλιξη του πνεύματος και των ιδε-
ών, ήταν ιδεαλιστική. Από την εξέλιξη του
πνεύματος έβγαζε και την εξέλιξη της
φύσης, του ανθρώπου και των ανθρώ-
πινων, δηλ. των κοινωνικών σχέσεων. Ο
Μαρξ και ο Ένγκελς, κράτησαν τη σκέ-
ψη του Χέγκελ για το αιώνιο προτσές της
εξέλιξης, και απέρριψαν την προκατει-
λημμένη ιδεαλιστική αντίληψη. Στράφη-
καν προς τη ζωή και είδαν ότι δεν είναι
η εξέλιξη του πνεύματος εκείνο που εξη-
γεί την εξέλιξη της φύσης, αλλά αντίθε-
τα, το πνεύμα πρέπει να εξηγηθεί με τη
φύση, με την ύλη... Σε αντίθεση προς τον
Χέγκελ και τους άλλους Χεγκελιανούς, ο
Μαρξ και ο Ένγκελς ήταν υλιστές. Αντι-
κρίζοντας υλιστικά τον κόσμο και την
ανθρωπότητα, είδαν ότι, όπως όλα τα
φαινόμενα της φύσης έχουν στη βά-
ση τους υλικές αιτίες, έτσι και η εξέλιξη
της ανθρώπινης κοινωνίας καθορίζεται
από την ανάπτυξη των υλικών, των πα-
ραγωγικών δυνάμεων. Από την ανάπτυ-
ξη των παραγωγικών δυνάμεων εξαρτώ-
νται οι σχέσεις που δημιουργούν μεταξύ
τους οι άνθρωποι όταν παράγουν τα εί-
δη, που είναι απαραίτητα για την ικανο-
ποίηση των ανθρώπινων αναγκών. Και
στις σχέσεις αυτές βρίσκεται η εξήγη-
ση όλων των φαινομένων της κοινωνι-
κής ζωής, των ανθρώπινων επιδιώξεων,
των ιδεών και των νόμων. Η ανάπτυ-
ξη των παραγωγικών δυνάμεων δημι-
ουργεί τις κοινωνικές σχέσεις, που στη-
ρίζονται στην ατομική ιδιοχτησία, τώρα
όμως βλέπουμε πως η ίδια αυτή ανάπτυ-
ξη των παραγωγικών δυνάμεων αφαιρεί
την ιδιοχτησία από την πλειοψηφία και
την συγκεντρώνει στα χέρια μιας μηδα-
μινής μειοψηφίας. Καταργεί την ιδιοχτη-
σία, τη βάση του σύγχρονου κοινωνικού
καθεστώτος, μόνη της τείνει προς τον
ίδιο σκοπό, που έχουν βάλει στον εαυτό
τους οι σοσιαλιστές.
Οι σοσιαλιστές πρέπει μόνο να κατα-
λάβουν ποια κοινωνική δύναμη, λόγω
της θέσης της στη σύγχρονη κοινωνία,
ενδιαφέρεται για την πραγματοποίηση
*Ο Μαρξ και ο Ένγκελς επανειλημμένα
τόνιζαν ότι στη πνευματική τους εξέλιξη
χρωστούν πολλά στους μεγάλους γερμα-
νούς φιλοσόφους και ειδικά στον Χαίγκελ.
«Χωρίς τη γερμανική φιλοσοφία, -λέει ο Έν-
γκελς-, δε θα υπήρχε και επιστημονικός σο-
σιαλισμός»3.
του σοσιαλισμού, και να προσδώσουν
στη δύναμη αυτή συνείδηση των συμ-
φερόντων της και του ιστορικού της
καθήκοντος. Η δύναμη αυτή είναι το
προλεταριάτο. Ο Ένγκελς γνώρισε το
προλεταριάτο στην Αγγλία, στο κέντρο
της αγγλικής βιομηχανίας, στο Μάντσε-
στερ, όπου εγκαταστάθηκε το 1842, κι
έπιασε δουλειά σ’ έναν εμπορικό οίκο,
ένας από τους συνεταίρους του οποίου
ήταν ο πατέρας του. Εδώ ο Ένγκελς δεν
καθότανε απλώς στο γραφείο του εργο-
στασίου, πήγαινε στις βρώμικες συνοι-
κίες όπου ζούσαν οι εργάτες και έβλεπε
με τα μάτια του τη φτώχια και τη δυστυ-
χία τους. Δεν αρκέστηκε όμως στις προ-
σωπικές του παρατηρήσεις, διάβασε όλα
όσα είχαν γραφτεί πριν απ’ αυτόν για την
κατάσταση της αγγλικής εργατικής τά-
ξης, μελέτησε προσεχτικά όλα τα επίση-
μα ντοκουμέντα που του ήταν προσιτά.
Καρπός των μελετών και των παρατηρή-
σεων αυτών ήταν το βιβλίο «Η κατάσταση
της εργατικής τάξης στης Αγγλία» 4 που
βγήκε το 1845. Πιο πάνω έχουμε ανα-
φέρει ποια ήταν η κύρια υπηρεσία που
πρόσφερε ο Ένγκελς σαν συγγραφέας
του βιβλίου «Η κατάσταση της εργατικής
τάξης στης Αγγλία». Και πριν από τον Έν-
γκελς πάρα πολλοί είχαν περιγράψει τα
βάσανα του προλεταριάτου και τονίσει,
ότι είναι ανάγκη να του δοθεί βοήθεια.
Πρώτος ο Ένγκελς είπε ότι το προλετα-
ριάτο δεν είναι μόνο τάξη που υποφέρει.
Ότι ίσα-ίσα η επαίσχυντη οικονομική κα-
τάσταση του προλεταριάτου το σπρώ-
χνει ακατάσχετα προς τα μπρος και το
αναγκάζει να παλεύει για την τελική του
απελευθέρωση. Και το αγωνιζόμενο
προλεταριάτο θα βοηθήσει μόνο του τον
εαυτό του. Το πολιτικό κίνημα της εργα-
τικής τάξης θα οδηγήσει αναπόφευκτα
τους εργάτες να καταλάβουν, ότι γι’ αυ-
τούς δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από το
σοσιαλισμό. Από το άλλο μέρος, ο σοσι-
αλισμός τότε μόνο θα καταστεί δύναμη,
όταν γίνει σκοπός της πολιτικής πάλης
της εργατικής τάξης. Αυτές είναι οι βασι-
κές ιδέες του βιβλίου του Ένγκελς για την
κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγ-
γλία, ιδέες που τις έχει αφομοιώσει σήμε-
ρα όλο το σκεπτόμενο και αγωνιζόμενο
προλεταριάτο, που τότε όμως ήταν εντε-
λώς καινούργιες. Οι ιδέες αυτές έχουν δι-
ατυπωθεί σ’ ένα βιβλίο, γραμμένο κα-
τά τρόπο συναρπαστικό και γεμάτο από
τις πιο αξιόπιστες και συγκλονιστικές ει-
κόνες της δυστυχίας του αγγλικού προ-
λεταριάτου. Το βιβλίο αυτό ήταν ένα
φοβερό κατηγορητήριο ενάντια στον
καπιταλισμό και στην αστική τάξη. Προ-
ξένησε τεράστια εντύπωση. Παντού άρ-
χισαν να παραπέμπουν στο βιβλίο του
Ένγκελς, γιατί έδινε την καλύτερη εικό-
να της κατάστασης του σύγχρονου προ-
λεταριάτου. Και πραγματικά, ούτε πριν
από το 1845, ούτε και αργότερα δεν πα-
ρουσιάστηκε κανένα έργο που να δίνει
μια τόσο ζωντανή και πιστή περιγρα-
φή των βασάνων της εργατικής τάξης.
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 29
Ο Ένγκελς έγινε σοσιαλιστής μόνο στην
Αγγλία. Στο Μάντσεστερ συνδέθηκε με
τους παράγοντες του αγγλικού εργα-
τικού κινήματος κείνου του καιρού και
άρχισε να γράφει σε διάφορες αγγλικές
σοσιαλιστικές εκδόσεις. Το 1844, επι-
στρέφοντας στη Γερμανία, σταμάτη-
σε στο Παρίσι, όπου γνωρίστηκε με τον
Μαρξ με τον οποίο είχε ήδη από προη-
γούμενα αλληλογραφία. Στο Παρίσι ο
Μαρξ, κάτω από την επίδραση των γάλ-
λων σοσιαλιστών και της γαλλικής ζωής,
είχε γίνει κι αυτός σοσιαλιστής. Εδώ οι φί-
λοι έγραψαν μαζί το βιβλίο: «Η αγία οικο-
γένεια, ή κριτική της κριτικής κριτικής»5.
Στο βιβλίο αυτό, που βγήκε ένα χρόνο
πριν από το έργο «Η κατάσταση της ερ-
γατικής τάξης στην Αγγλία» και γράφτη-
κε στο μεγαλύτερό του μέρος από τον
Μαρξ, μπήκαν οι βάσεις του επαναστα-
τικού-υλιστικού σοσιαλισμού που τις κύ-
ριες ιδέες του τις εκθέσαμε πιο πάνω.
Ο τίτλος «Αγία οικογένεια» είναι αστεία
προσωνυμία που χρησιμοποιείται για
τους φιλόσοφους αδελφούς Μπάουερ
και τους οπαδούς τους. Οι κύριοι αυτοί
κήρυχναν μια κριτική που στέκεται πά-
νω από κάθε πραγματικότητα, πάνω από
κόμματα και πολιτική, που αρνιέται κά-
θε πραχτική δράση και απλώς ενατενί-
ζει «κριτικά» το γύρω κόσμο και τα γεγο-
νότα που διαδραματίζονται σ’ αυτόν. Οι
κύριοι Μπάουερ έκρινα αφ’ υψηλού το
προλεταριάτο, που το θεωρούσαν άκρι-
τη μάζα. Ο Μαρξ και ο Ένγκελς αντιτά-
χθηκαν αποφασιστικά σ’ αυτή την ανό-
ητη κι επιζήμια κατεύθυνση. Στο όνομα
της πραγματικής ανθρώπινης προσωπι-
κότητας -του εργάτη, που τον ποδοπα-
τούν οι κυρίαρχες τάξεις και το κράτος, ο
Μαρξ και ο Ένγκελς απαιτούν όχι ενατέ-
νιση, αλλά πάλη για μια καλύτερη οργά-
νωση της κοινωνίας. Και σαν δύναμη ικα-
νή να διεξάγει μια τέτοια πάλη και έχει
συμφέρον απ’ αυτή την πάλη, βλέπουν,
φυσικά, το προλεταριάτο. Πριν ακόμα
από την «Αγία οικογένεια» ο Ένγκελς εί-
χε δημοσιεύσει στο «Γερμανο-Γαλλικό
Περιοδικό» 6 του Μαρξ και του Ρούγκε
τις «Κριτικές μελέτες πάνω στην πολιτι-
κή οικονομία» 7. Στο έργο αυτό εξέτασε
από τη σκοπιά του σοσιαλισμού τα βα-
σικά φαινόμενα του σύγχρονου οικονο-
μικού καθεστώτος, σαν αναγκαία επα-
κόλουθα της κυριαρχίας της ατομικής
ιδιοχτησίας. Η επαφή του με τον Ένγκελς
συντέλεσε αναμφισβήτητα στο ν’ απο-
φασίσει ο Μαρξ ν’ ασχοληθεί με την πο-
λιτική οικονομία, με την επιστήμη στην
οποία τα έργα του προκάλεσαν ολόκλη-
ρη επανάσταση.
Από το 1845 ως το 1847 ο Ένγκελς
ζούσε στις Βρυξέλλες και στο Παρί-
σι, συνδυάζοντας τις επιστημονικές του
ασχολίες με την πραχτική δράση μέ-
σα στους γερμανούς εργάτες των Βρυ-
ξελλών και του Παρισιού. Εδώ ο Έν-
γκελς και ο Μαρξ συνδέθηκαν με τη
μυστική γερμανική «Ένωση των κομ-
μουνιστών» 8, που τους ανέθεσε να δια-
30 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
τυπώσουν τις βασικές αρχές του σοσια-
λισμού είχαν επεξεργαστεί. Έτσι είδε το
φως το «Μανιφέστο του Κομμουνιστι-
κού Κόμματος» το περίφημο έργο του
Μαρξ και του Ένγκελς, που δημοσιεύ-
τηκε το 1848. Το μικρό αυτό βιβλιαράκι
αξίζει ολόκληρους τόμους: με το πνεύ-
μα του ζει και κινείται ως τα σήμερα όλο
το οργανωμένο και αγωνιζόμενο προ-
λεταριάτο του πολιτισμένου κόσμου.
Η επανάσταση του 1848, που ξέσπασε
πρώτα στη Γαλλία και σε συνέχεια επε-
κτάθηκε και σ’ άλλες χώρες της Δυτι-
κής Ευρώπης, έφερε τον Μαρξ και το
Ένγκελς στην πατρίδα τους. Εδώ, στην
Πρωσσία του Ρήνου, μπήκαν επικεφα-
λής της δημοκρατικής «Νέας εφημερί-
δας του Ρήνου» 9, που έβγαινε στην Κο-
λωνία. Οι φίλοι ήταν η ψυχή όλων των
επαναστατικών-δημοκρατικών τάσεων
στην Πρωσσία του Ρήνου. Υπεράσπιζαν
όσο ήταν δυνατό τα συμφέροντα του λα-
ού και της ελευθερίας ενάντια στις αντι-
δραστικές δυνάμεις. Οι τελευταίες αυ-
τές, όπως είναι γνωστό, υπερίσχυσαν. Η
«Νέα Εφημερίδα του Ρήνου» κλείστηκε.
Ο Μαρξ, που στο διάστημα του εκπατρι-
σμού του είχε χάσει την πρωσσική υπη-
κοότητα, απελάθηκε, ο Ένγκελς όμως
πήρε μέρος στην ένοπλη λαϊκή εξέγερ-
ση, πολέμησε σε τρεις μάχες για τη λευ-
τεριά και μετά την ήττα των επαναστα-
τών έφυγε στο Λονδίνο μέσω Ελβετίας.
Στο Λονδίνο εγκαταστάθηκε και ο Μαρξ.
Ο Ένγκελς γρήγορα ξανάγινε υπάλλη-
λος, αργότερα και μέτοχος στον ίδιο
εμπορικό οίκο του Μάντσεστερ, όπου
δούλευε και στα 1842-1844. Ως το 1870
ο Ένγκελς ζούσε στο Μάντσεστερ και
ο Μαρξ στο Λονδίνο, πράγμα που δεν
τους εμπόδιζε να έχουν την πιο συχνή
πνευματική επικοινωνία: αλληλογρα-
φούσαν σχεδόν κάθε μέρα. Στην αλλη-
λογραφία αυτοί οι φίλοι αντάλλασσαν
τις γνώμες και τις γνώσεις τους κι εξακο-
λουθούσαν να επεξεργάζονται από κοι-
νού τον επιστημονικό σοσιαλισμό. Το
1870 ο Ένγκελς μετοίκησε στο Λονδίνο,
και ως το 1883, που πέθανε ο Μαρξ, συ-
νεχιζόταν η κοινή πνευματική τους ζωή,
γεμάτη εντατική δουλειά. Καρπός της
ήταν –από την πλευρά του Μαρξ- «Το Κε-
φάλαιο», το μεγαλύτερο πολιτικο-οικο-
νομικό έργο του αιώνα μας, κι από την
πλευρά του Ένγκελς -μία σειρά μεγάλα
και μικρά έργα. Ο Μαρξ ασχολούνταν
με την ανάλυση των σύνθετων φαινο-
μένων της κεφαλαιοκρατικής οικονομί-
ας. Ο Ένγκελς, σε έργα γραμμένα πολύ
κατανοητά, που συχνά έχουν το χαρα-
κτήρα πολεμικής, φώτιζε τα πιο γενικά
επιστημονικά προβλήματα και διάφο-
ρα φαινόμενα του παρελθόντος και του
παρόντος -στο πνεύμα της υλιστικής
αντίληψης της ιστορίας και της οικονο-
μικής θεωρίας του Μαρξ. Από τις εργα-
σίες αυτές του Ένγκελς αναφέρουμε: το
έργο πολεμικής ενάντια στον Ντύρινγκ
(εδώ εξετάζονται μέγιστα προβλήμα-
τα του τομέα της φιλοσοφίας, των φυ-
σικών και των κοινωνικών επιστημών)
(Είναι ένα καταπληκτικά πλούσιο σε πε-
ριεχόμενο και διδαχτικό βιβλίο10.Δυστυ-
χώς στα ρωσικά έχει μεταφραστεί μόνο
ένα μικρό μέρος, που περιέχει την ιστο-
ρική σκιαγραφία της εξέλιξης του σοσι-
αλισμού («Η εξέλιξη του σοσιαλισμού»11
2η ρωσ. έκδ. Γενεύη 1892), την «Κατα-
γωγή της οικογένειας, της ιδιοχτησί-
ας και του κράτους»12 (μεταφράστηκε
στα ρωσικά, εκδόθηκε στην Πετρούπο-
λη, 3η έκδ. 1895), τον «Λουδοβίκο Φόυ-
ερμπαχ»13 (ρωσική σημείωση με σημει-
ώσεις του Γ. Πλεχάνοφ, Γενεύη, 1892), το
άρθρο για την εξωτερική πολιτική της
ρωσικής κυβέρνησης (μεταφράστηκε
στα ρωσικά στο «Σοτσιάλ-Ντεμοκράτ»14
της Γενεύης, τεύχη 1 και 2),, τα περίφη-
μα άρθρα για το ζήτημα της κατοικίας15
και, τέλος, τα μικρά μα εξαιρετικά πολύ-
τιμα άρθρα για την οικονομική ανάπτυ-
ξη της Ρωσίας («Ο Φρίντριχ Ένγκελς για
τη Ρωσία») 16. Ο Μαρξ πέθανε πριν προ-
λάβει να επεξεργαστεί στην οριστική
του μορφή το τεράστιο έργο του για το
κεφάλαιο. Ωστόσο στο πρόχειρο ήταν
ήδη έτοιμο, και ο Ένγκελς, ύστερα από
το θάνατο του φίλου του, καταπιάστηκε
με τη δύσκολη δουλειά της επεξεργασί-
ας και της έκδοσης του ΙΙ και του ΙΙΙ τό-
μου του «Κεφαλαίου». Το 1885 έβγαλε
τον ΙΙ τόμο και το 1894 τον ΙΙΙ (τον IV τόμο
δεν πρόλαβε να τον επεξεργαστεί)17. Οι
δυο αυτοί τόμοι χρειάστηκαν πάρα πολ-
λή δουλειά. Ο αυστριακός σοσιαλδημο-
κράτης Άντλερ έκανε μια σωστή παρα-
τήρηση: ο Ένγκελς με την έκδοση του
ΙΙ και ΙΙΙ τόμου του «Κεφαλαίου» έστησε
στο μεγαλοφυή φίλο του ένα μεγαλει-
ώδες μνημείο, στο οποίο άθελά του χά-
ραξε με ανεξίτηλα γράμματα και το δικό
του όνομα. Πραγματικά, οι δύο αυτοί τό-
μοι του «Κεφαλαίου» είναι έργο και των
δύο: του Μαρξ και του Ένγκελς. Οι παλιοί
θρύλοι μιλούν για διάφορα συγκινητικά
παραδείγματα φιλίας. Το προλεταριά-
το της Ευρώπης μπορεί να πει, ότι η επι-
στήμη του δημιουργήθηκε από επιστή-
μονες και αγωνιστές, που οι σχέσεις τους
ξεπερνούν τους πιο συγκινητικούς θρύ-
λους των αρχαίων για την ανθρώπινη φι-
λία. Ο Ένγκελς έβαζε πάντοτε –και σε γε-
νικές γραμμές πολύ δίκαια- τον εαυτό
του ύστερα από τον Μαρξ. «Κοντά στον
Μαρξ» -έγραφε σ’ έναν παλιό του φίλο,-
«εγώ έπαιζα το δεύτερο βιολί»18. Η αγά-
πη του για τον Μαρξ όσο ζούσε και η ευ-
λαβική του προσήλωση στη μνήμη του
Μαρξ όταν πέθανε, ήταν απεριόριστες.
Αυτός ο σκληρός αγωνιστής και ο αυ-
στηρός στοχαστής είχε ψυχή που ήξερε
ν’ αγαπάει βαθιά.
Ύστερα από το κίνημα του 1848-1849
ο Μαρξ και ο Ένγκελς, όντας στην ξενι-
τιά, δεν ασχολούνταν μόνο με την επι-
στήμη. Ο Μαρξ ίδρυσε το 1864 τη «Δι-
εθνή ένωση των εργατών»19 και επί
ολόκληρη δεκαετία καθοδηγούσε αυτή
την Ένωση. Στις υποθέσεις της Ένωσης
συμμετείχε δραστήρια και ο Ένγκελς. Η
δράση της «Διεθνούς ένωσης» που συνέ-
νωνε, σύμφωνα με τη σκέψη του Μαρξ,
τους προλετάριους όλων των χωρών εί-
χε τεράστια σημασία για την ανάπτυξη
του εργατικού κινήματος. Μα κι όταν η
«Διεθνής ένωση» σταμάτησε τη δράση
της στα 1870-1880, ο ενοποιητικός ρό-
λος του Μαρξ και του Ένγκελς δε σταμά-
τησε. Απεναντίας, μπορούμε να πούμε,
πως η σημασία τους, σαν πνευματικών
ηγετών του εργατικού κινήματος, με-
γάλωνε συνεχώς, γιατί αναπτυσσόταν
αδιάκοπα και το ίδιο το κίνημα. Ύστερα
από το θάνατο του Μαρξ, ο Ένγκελς εξα-
κολουθούσε να είναι μόνος του, ο σύμ-
βουλος και ο ηγέτης των σοσιαλιστών
της Ευρώπης. Σ’ αυτόν απευθύνονταν
για να ζητήσουν συμβουλές και οδηγί-
ες και οι γερμανοί σοσιαλιστές, που η
δύναμή τους, παρόλες τις κυβερνητικές
διώξεις, μεγάλωνε γρήγορα και αδιάκο-
πα, και οι εκπρόσωποι των καθυστερη-
μένων χωρών, λχ. οι ισπανοί, οι ρουμά-
νοι, οι ρώσοι, που ήταν υποχρεωμένοι
να μελετούν και να ζυγίζουν τα πρώτα
τους βήματα. Όλοι τους αντλούσαν από
το πλούσιο θησαυροφυλάκιο των γνώ-
σεων και της πείρας του γέρο-Ένγκελς.
Ο Μαρξ και ο Ένγκελς που και οι δυο
τους ήξεραν τα ρωσικά και διάβαζαν
ρωσικά βιβλία, έδειχναν ζωηρό ενδιαφέ-
ρον για τη Ρωσία, παρακολουθούσαν με
συμπάθεια το ρωσικό επαναστατικό κί-
νημα και κρατούσαν επαφή με τους ρώ-
σους επαναστάτες. Και οι δυο τους έγι-
ναν σοσιαλιστές από δημοκράτες και το
δημοκρατικό αίσθημα του μίσους ενά-
ντια στην πολιτική αυθαιρεσία ήταν
εξαιρετικά δυνατό μέσα τους. Το άμε-
σο αυτό πολιτικό αίσθημα μαζί με τη βα-
θιά θεωρητική κατανόηση της σύνδεσης
που υπάρχει ανάμεσα στην πολιτική αυ-
θαιρεσία και στην οικονομική καταπίε-
ση, καθώς και η πλούσια πείρα της ζωής,
έκαναν τον Μαρξ και τον Ένγκελς εξαι-
ρετικά ευαίσθητους από πολιτική ακρι-
βώς άποψη. Για το λόγο αυτό η ηρωική
πάλη μιας ολιγάριθμης μερίδας ρώσων
επαναστατών ενάντια στην πανίσχυρη
τσαρική κυβέρνηση έβρισκε στην ψυ-
χή αυτών των δοκιμασμένων επαναστα-
τών την πιο θερμή απήχηση. Αντίθετα, η
τάση ορισμένων να παραιτηθούν για κά-
ποια δήθεν οικονομικά ωφελήματα, από
το πιο άμεσο και ποιο σπουδαίο καθή-
κον των ρώσων σοσιαλιστών, από την
κατάχτηση της πολιτικής ελευθερίας,
τους φαινόταν, φυσικά, ύποπτη και ακό-
μα τη θεωρούσαν άμεση προδοσία της
μεγάλης υπόθεσης της κοινωνικής επα-
νάστασης. «Η απελευθέρωση του προ-
λεταριάτου πρέπει να είναι υπόθεση του
ίδιου του προλεταριάτου», -δίδασκαν
συνεχώς ο Μαρξ και ο Ένγκελς20. Και το
προλεταριάτο για να παλέψει για την οι-
κονομική του απελευθέρωση πρέπει να
καταχτήσει ορισμένα πολιτικά δικαιώμα-
τα. Εκτός από αυτό, και ο Μαρξ και ο Έν-
γκελς έβλεπαν καθαρά πως η πολιτική
επανάσταση στη Ρωσία θα έχει τεράστια
σημασία και για το εργατικό κίνημα της
Δυτικής Ευρώπης. Η απολυταρχική Ρω-
σία ήταν πάντοτε το στήριγμα όλης της
ευρωπαϊκής αντίδρασης. Βέβαια, η εξαι-
ρετικά ευνοϊκή διεθνής θέση που δη-
μιούργησε για τη Ρωσία ο πόλεμος του
1870, ανάβοντας για πολύν καιρό την
έχθρα ανάμεσα στη Γερμανία και στη
Γαλλία, μεγάλωσε απλώς τη σημασία της
απολυταρχικής Ρωσίας, σαν αντιδραστι-
κής δύναμης. Μόνο μια ελεύθερη Ρωσία,
που δε θα έχει ανάγκη να καταπιέζει του
πολωνούς, τους φινλανδούς, τους γερ-
μανούς, τους αρμένιους και τους άλλους
μικρούς λαούς, ούτε να εξωθεί διαρκώς
τη Γαλλία ενάντια στη Γερμανία και τη
Γερμανία ενάντια στη Γαλλία, θα επιτρέ-
ψει στη σημερινή Ευρώπη να ανασάνει
ελεύθερα από τα βάρη του πολέμου, θα
εξασθενίσει όλα τα αντιδραστικά στοι-
χεία στην Ευρώπη και θα αυξήσει τη δύ-
ναμη της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης.
Να γιατί ο Ένγκελς επιθυμούσε θερμά
την εγκαθίδρυση της πολιτικής ελευθε-
ρίας στη Ρωσία και προς όφελος του ερ-
γατικού κινήματος στη Δύση. Οι ρώσοι
επαναστάτες έχασαν στο πρόσωπό του
τον καλύτερό τους φίλο.
Αιώνια η μνήμη του Φρίντριχ Ένγκελς,
του μεγάλου αγωνιστή και δάσκαλου
του προλεταριάτου!
V.I Lenin, Άπαντα, τόμος 2, σελ 5-14,
Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.
Ακριβής μεταφορά του κειμένου από
τα Άπαντα του Λένιν τόμος 2ος, εκδόσεων
Σύγχρονης Εποχής, με μοναδική διαφορά
τη μετατροπή του πολυτονικού, μη οπτι-
κά αναγνωρίσιμου PDF κειμένου, σε μονο-
τονικό και ψηφιοποιημένο αναγνωρίσιμο
οπτικά κείμενο, rtf->pdf.
(Από τη Σύνταξη της Κομμουνιστικής
Ενότητας)
Σημειώσεις:
1. Το άρθρο-νεκρολογία «Φρίντριχ Έν-
γκελς» γράφτηκε από τον Λένιν το φθι-
νόπωρο του 1895 και δημοσιεύτηκε στη
συλλογή «Ραμπότνικ», τεύχος 1-2, που
βγήκε όχι νωρίτερα από τον Μάρτη του
1896.
«Ραμπότνικ» («Εργάτης») -συλλογή
που εξέδιδε σε μη περιοδικά διαστήμα-
τα στο εξωτερικό στα χρόνια 1896-1899
η «Ένωση των ρώσων σοσιαλδημοκρα-
τών» με επιμέλεια της ομάδας «Απελευ-
θέρωση της δουλειάς». Πρωτεργάτης
της έκδοσης της συλλογής «Ραμπότνικ»
ήταν ο Λένιν. Τον καιρό της παραμο-
νής στο εξωτερικό το 1895 ο Λένιν συμ-
φώνησε με τον Γ.Β. Πλεχάνοφ και τον Π.
Μπ. Αξελρόντ να βγάζει και να επιμελεί-
ται τη συλλογή η ομάδα «Απελευθέρω-
ση της δουλειάς». Όταν γύρισε στη Ρω-
σία, ο Λένιν έκανε μεγάλη δουλιά για την
οργάνωση της οικονομικής ανάπτυξης
της έκδοσης αυτής και τον εφοδιασμό
της συλλογής με άρθρα και ανταποκρί-
σεις από την Ρωσία. Ως την σύλληψη του,
το Δεκέμβρη του 1895, ο Λένιν ετοίμασε
και έστειλε στη σύνταξη της συλλογής
«Ραμπότνικ» το άρθρο νεκρολογία «Φρί-
ντριχ Ένγκελς» και κάμποσες ανταποκρί-
σεις. Μερικές από αυτές (του Α. Α. Βανέ-
γεφ, του Μ. Α. Σίλβιν, του Σ. Π. Σεστέρνιν)
δημοσιεύτηκαν στο τεύχος 1-2 και στο
τεύχος 5-6 της συλλογής.
Βγήκαν συνολικά 6 τεύχη της συλλο-
γής «Ραμπότνικ» (τρία διπλά τεύχη και
10 τεύχη του περιοδικού «Λιστόκ “Ρα-
μπότνικα”». -1.
2. Οι στίχοι, που παραθέτει ο Β. Ι. Λέ-
νιν σαν επίγραμμα στο άρθρο «Φρίντριχ
Ένγκελς», είναι παρμένοι από το ποίη-
μα του Ν. Α. Νεκράσοφ «Στη μνήμη του
Ντομπρολιούμποφ» (βλ. Ν. Α. Νεκρά-
σοφ. Πλήρης συλλογή έργων και γραμ-
μάτων, ρωσ. έκδ., τόμ ΙΙ, 1948, σελ. 200).
-5.
3. Φ. Ένγκελς, Πρόλογος στο βιβλίο
«ο Πόλεμος των χωρικών στη Γερμανία»
(βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Διαλεχτά έρ-
γα σε δύο τόμους, ρωσ. έκδ., τόμ. Ι, 1955,
σελ. 604). -8.
4. Βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Άπαντα,
2η ρωσ. έκδ., τόμ. 2ος, σελ. 231-517. -8.
5. βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς, Άπαντα,
2η ρωσ. έκδ., τόμ. 2ος, σελ. 3-230. -10.
6. Ο Λένιν έχει υπόψη του το περιοδι-
κό «Deutsch - Französische
Jahr-bücher» («Γερμανο-γαλλικά Χρο-
νικά») που έβγαινε στο Παρίσι κάτω από
την διεύθυνση του Κ. Μαρξ και του Α.
Ρούγκε στα γερμανικά. Βγήκε μόνο το
πρώτο, διπλό, τεύχος το Φλεβάρη του
1844. Σ’ αυτό δημοσιεύτηκαν τα έργα
του Κ. Μαρξ «Σχετικά με το εβραϊκό ζή-
τημα», «Κριτική της χεγκελειανής φιλο-
σοφίας του δικαίου, Εισαγωγή», καθώς
και τα έργα του Φ. Ένγκελς «Δοκίμιο κρι-
τικής της πολιτικής οικονομίας» και «Η
κατάσταση της Αγγλίας. Θωμάς Καρλάυλ.
“Το παρελθόν και το παρόν”» (βλ. Κ. Μαρξ
και Φ. Ένγκελς. Άπαντα, 2η ρωσ. έκδ.,
τόμ. 1ος, σελ. 382-413, 414-429, 544-571,
572-597) που δείχνουν το οριστικό πέ-
ρασμα του Μαρξ και του Ένγκελς στον
υλισμό και στον κομμουνισμό.
Κύρια αιτία της διακοπής της έκδοσης
του περιοδικού ήταν οι διαφωνίες του
Μαρξ με τον αστό ριζοσπάστη Ρούγκε
πάνω σε ζητήματα αρχών. -10.
7. Πρόκειται για την εργασία του Φ. Έν-
γκελς «Δοκίμιο κριτικής της πολιτικής οι-
κονομίας» (βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς,
Άπαντα, 2η ρωσ. έκδ., τόμ. 1ος, σελ. 544-
571). -10.
8. «Ένωση των Κομμουνιστών» -η πρώ-
τη διεθνής οργάνωση του επαναστα-
τικού προλεταριάτου. Πριν από τη δη-
μιουργία της «Ένωσης» ο Μαρξ και ο
Ένγκελς έκαναν σημαντική δουλιά για
την ιδεολογική και οργανωτική συσπεί-
ρωση των σοσιαλιστών και των εργατών
όλων των χωρών. Στις αρχές του 1847
ο Μαρξ και ο Ένγκελς προσχώρησαν
στην μυστική γερμανική εταιρεία «Ένω-
ση των δικαίων». Στις αρχές του Ιούνη
του 1847 έγινε στο Λονδίνο το συνέδριο
της «Ένωσης των δικαίων», και σ’ αυτό η
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 31
εταιρεία μετονομάστηκε σε «Ένωση των
κομμουνιστών». Το προηγούμενο αόρι-
στο σύνθημα –«όλοι οι άνθρωποι είναι
αδέλφια!»- αντικαταστάθηκε με το μα-
χητικό διεθνιστικό σύνθημα –«Προλετά-
ριοι όλων των χωρών ενωθείτε!».
Η «Ένωση των κομμουνιστών» έβαλε
για σκοπό της την ανατροπή της αστι-
κής τάξης, την εξάλειψη της παλιάς, της
αστικής κοινωνίας, που στηρίζεται στον
ανταγωνισμό των τάξεων, και τη δημι-
ουργία μιας νέας κοινωνίας χωρίς τά-
ξεις και ατομική ιδιοκτησία. Ο Μαρξ και
ο Ένγκελς πήραν μέρος στις εργασίες
του δεύτερου συνεδρίου της «Ένωσης»,
που έγινε στο Λονδίνο το Νοέμβρη-Δε-
κέμβρη του 1847 και με εντολή του συ-
νεδρίου έγραψαν το πρόγραμμα της
«Ένωσης» -το «Μανιφέστο του Κομμου-
νιστικού κόμματος», που δημοσιεύτη-
κε το Φλεβάρη του 1848. Η «Ένωση των
κομμουνιστών» έπαιξε μεγάλο ιστορικό
ρόλο σαν σχολειό, προλετάριων επανα-
στατών, σαν έμβρυο του προλεταριακού
κόμματος, σαν πρόδρομος της Διεθνούς
Ένωσης των Εργατών (της Ι Διεθνούς).
Έζησε ως το Νοέμβρη του 1852. Η ιστο-
ρία της «Ένωσης» δίνεται στο άρθρο του
Φ. Ένγκελς «Για την ιστορία της Ένωσης
των κομμουνιστών» (βλ. Κ. Μαρξ και Φ.
Ένγκελς. Διαλεχτά έργα σε δύο τόμους,
ρωσ. έκδ., τόμ. ΙΙ, 1955, σελ. 320-338). -10.
9. Η «Νέα Εφημερίδα του Ρήνου» («Neue
Rheinische Zeitung») έβγαινε στην Κο-
λωνία από την 1 του Ιούνη 1848 ως τις
19 του Μάη 1849. Καθοδηγητές της
εφημερίδας ήταν ο Κ. Μαρξ και ο Φ. Έν-
γκελς, αρχισυντάκτης-ο Μαρξ. Σύμφω-
να με την έκφραση του Λένιν, η εφημε-
ρίδα ήταν «το καλύτερο, το απαράμιλλο
όργανο του επαναστατικού προλετα-
ριάτου» (Άπαντα, 4η ρωσ. έκδ., τόμ. 21ος
σελ.64), έπαιξε το ρόλο διαπαιδαγω-
γητή των λαϊκών μαζών, της ξεσήκωνε
στην πάλη ενάντια στην αντεπανάστα-
ση, ασκούσε επιρροή σ’ όλη τη Γερμα-
νία. Η αποφασιστική και αδιάλλακτη
στάση της «Νέας Εφημερίδας του Ρή-
νου», ο μαχητικός διεθνισμός της από
τους πρώτους ακόμα μήνες της ύπαρ-
ξής της προκάλεσαν το κατατρεγμό της
από το φεουδαρχικό-μοναρχικό και φι-
λελεύθερο αστικό τύπο, καθώς και διώ-
ξεις από την κυβέρνηση. Η απέλαση του
Μαρξ από την πρωσική κυβέρνηση και
οι διωγμοί ενάντια στους άλλους συντά-
κτες στάθηκαν η αιτία να διακοπεί η έκ-
δοση της εφημερίδας. Για τη «Νέα Εφη-
μερίδα του Ρήνου» βλ. το άρθρο του Φ.
Ένγκελς «ο Μαρξ και η “Νέα Εφημερίδα
του Ρήνου” (1848-1849)» (Κ. Μαρξ και Φ.
Ένγκελς. Διαλεχτά έργα σε δύο τόμους,
ρωσ. έκδ., τόμ ΙΙ, 1955, σελ. 311-319). -11
10. Πρόκειται για το βιβλίο του Φ. Έν-
γκελς «Αντί-Ντύρινγκ, η ανατροπή της
επιστήμης από τον κύριο Ευγένιο Ντύ-
ρινγκ». -12.
11.  Με τον τίτλο αυτό βγήκε στη ρω-
σική έκδοση το 1892 η εργασία του Φ.
Ένγκελς «Η εξέλιξη του σοσιαλισμού
από την ουτοπία στην επιστήμη», που εί-
32 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
χε σαν βάση της τρία κεφάλαια από το
βιβλίο του Φ. Ένγκελς «Αντί-Ντύρινγκ»
(βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς, Διαλεχτά έρ-
γα σε δυο τόμους, ρωσ. έκδ., τόμ. ΙΙ, 1955,
σελ. 107-145). -12.
12. Βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Διαλε-
χτά έργα σε δυο τόμους, ρωσ. έκδ., τόμ.
ΙΙ, 1955, σελ. 160-310. -12.
13. Βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Διαλε-
χτά έργα σε δυο τόμους, ρωσ. έκδ., τόμ.
ΙΙ, 1955, σελ. 339-382. -­12
14. Ο Β. Ι. Λένιν έχει υπόψη του το άρ-
θρο του Φ. Ένγκελς «η εξωτερική πολι-
τική του ρωσικού τσαρισμού», που δη-
μοσιεύτηκε στα δυο πρώτα τεύχη του
«Σοτσιαλ-Ντεμοκράτ» με το τίτλο «Η
εξωτερική πολιτική του ρωσικού βασι-
λείου» (βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Άπα-
ντα, ρωσ. έκδ., τόμ. XVI, μέρος ΙΙ, 1936,
σελ. 3-40).
«Σοτσιαλ-Ντεμοκράτ» -φιλολογικο-πο-
λιτική επιθεώρηση. Την έβγαζε η ομά-
δα «Απελευθέρωση της δουλιάς» στο
εξωτερικό (Λονδίνο-Γενεύη) στα χρόνια
1890-1892. Έπαιξε μεγάλο ρόλο για τη
διάδοση των ιδεών του μαρξισμού στην
Ρωσία. Βγήκαν συνολικά τέσσερα τεύχη.
Κύριοι συνεργάτες του περιοδικού «Σο-
τσιαλ-Ντεμοκράτ» ήταν ο Γ. Β. Πλεχά-
νοφ, ο Π. ΜΠ. Άξερλοντ και η Β. Ι. Ζασού-
λιτς. -12.
15.  Ο Λένιν έχει υπόψη του τα άρθρα
του Φ. Ένγκελς «Για το ζήτημα της κατοι-
κίας» (βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Διαλε-
χτά έργα σε δυο τόμους, ρωσ. έκδ., τόμ.
Ι, 1955, σελ. 504-587). -12
16. Πρόκειται για το άρθρο του Φ. Έν-
γκελς «Για τις κοινωνικές σχέσεις στη
΄Ρωσία» και τον επίλογο στο άρθρο αυ-
τό, που συμπεριλήφθηκαν στο βιβλίο «Ο
Φρίντριχ Ένγκελς για τη Ρωσία». Γενεύη
1894 (βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Άπα-
ντα, ρωσ. έκδ., τόμ. XV, 1933, σελ. 251-
264, τόμ. XVI, μέρος ΙΙ, 1936, σελ. 388-
401). -12
17. Τέταρτο τόμο του «Κεφαλαίου» ονο-
μάζει ο Λένιν, σύμφωνα με την υπόδει-
ξη του Φ. Ένγκελς, το έργο του Κ. Μαρξ
«Θεωρίες για την υπεραξία», που γρά-
φτηκε το 1862-1863. Στον πρόλογο του
δεύτερου τόμου του «Κεφαλαίου» ο Έν-
γκελς έγραφε: «Επιφυλάσσομαι να δη-
μοσιεύσω το κριτικό μέρος αυτού του
χειρογράφου (των «θεωριών για την υπε-
ραξία». Σύντ.) σαν IV τόμο του «Κεφαλαί-
ου», αφού αφαιρέσω τα πολυάριθμα ση-
μεία που εξαντλούνται στους τόμους ΙΙ
και ΙΙΙ» (Κ. Μαρξ «Το Κεφάλαιο», ρώσ. έκδ,
τόμ. II, 1955, σελ. 2). Ο Ένγκελς όμως δεν
πρόφτασε να προετοιμάσει την έκδοση
του IV τόμου του «Κεφαλαίου». Οι «Θε-
ωρίες για την υπεραξία» πρωτοδημοσι-
εύτηκαν στα γερμανικά με επιμέλεια του
Κ. Κάουτσκι το 1905, 1910. Στην έκδοση
αυτή παραβιάστηκαν οι βασικές απαι-
τήσεις της επιστημονικής δημοσίευσης
του κειμένου και διαστρεβλώθηκαν και
μια σειρά θέσεις του μαρξισμού.
Το Ινστιτούτο μαρξισμού-λενινισμού
τις Κ.Ε του ΚΚΣΕ βγάζει νέα έκδοση της
εργασίας «Θεωρίες για την υπεραξία»
(IV τόμος του «Κεφαλαίου») σε τρία μέρη
σύμφωνα με το χειρόγραφο του 1862-
1863 (βλ. Κ. Μαρξ. «Θεωρίες για την υπε-
ραξία» ρωσ. έκδ., (IV τόμος του «Κεφα-
λαίου»), μέρος I, 1955, μέρος ΙΙ, 1957). -12.
18. Πρόκειται για το γράμμα του Φ. Έν-
γκελς προς τον Ι. Φ. Μπέκκερ της 15 του
Οχτώβρη 1884 (βλ. Κ. Μαρξ και Φ. Έν-
γκελς. Άπαντα,  ρωσ. έκδ., τόμ. XXVII,
1935, σελ. 415). -12.
19. «Διεθνής ένωση των εργατών»-Διε-
θνής εταιρεία των Εργατών (I Διεθνής) -
η πρώτη διεθνής οργάνωση του προλε-
ταριάτου. Ιδρύθηκε από τον Κ. Μαρξ το
1864 στη διεθνή εργατική σύναξη, που
συγκλήθηκε στο Λονδίνο από άγγλους
και γάλλους εργάτες. Η δημιουργία της
I Διεθνούς είναι αποτέλεσμα επίμονης
πολύχρονης πάλης του Κ. Μαρξ και του
Φ. Ένγκελς για ένα επαναστατικό κόμμα
της εργατικής τάξης. Όπως τόνιζε ο Β. Ι.
Λένιν, η I Διεθνής «έβαλε τα θεμέλια της
Διεθνούς οργάνωσης των εργατών για
την προετοιμασία της επαναστατικής
τους εφόδου ενάντια στο κεφάλαιο»,
«έβαλε τα θεμέλια της προλεταριακής,
της διεθνούς πάλης για το σοσιαλισμό»
( Άπαντα, 4η ρωσ. έκδ., τόμ. 29ος, σελ.
280, 281).
Κεντρικό καθοδηγητικό όργανο της I
Διεθνούς ήταν το Γενικό συμβούλιο της
Διεθνούς Ένωσης των Εργατών, με μόνι-
μο μέλος του τον Κ. Μαρξ. Υπερνικώντας
τις μικροαστικές επιρροές και τις σεχτα-
ριστικές τάσεις, που κυριαρχούσαν τό-
τε στο εργατικό κίνημα (τρέιντ-γιου-
νιονισμός στην Αγγλία, προυντονισμός
και αναρχισμός στις λατινικές χώρες), ο
Μαρξ συσπείρωνε γύρω του τα πιο συ-
νειδητά μέλη του Γενικού συμβουλίου
(Φ. Λέσσνερ, Ε. Ντυπόν, Γ. Γιούνγκ κ.α). Η
I Διεθνής καθοδηγούσε την οικονομική
και πολιτική πάλη των εργατών των διά-
φορων χωρών και εδραίωνε τη διεθνή
τους αλληλεγγύη. Τεράστιος είναι ο ρό-
λος της I Διεθνούς στο έργο της διάδο-
σης του μαρξισμού, της συνένωσης του
μαρξισμού με το εργατικό κίνημα.
Μετά την ήττα της Κομμούνας του Πα-
ρισιού μπήκε στην εργατική τάξη το κα-
θήκον της δημιουργίας μαζικών εθνικών
κομμάτων με βάση τις αρχές, που δια-
τύπωσε η I Διεθνής. «Παίρνοντας υπό-
ψη την κατάσταση πραγμάτων στην Ευ-
ρώπη -έγραφε το 1873 ο Κ. Μαρξ-θεωρώ
οπωσδήποτε ωφέλιμο να τεθεί σε δεύτε-
ρη μοίρα η επίσημη οργάνωση της Διε-
θνούς» (Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς. Διαλε-
χτά γράμματα, 1953, σελ. 288). Το 1876
στην συνδιάσκεψη της Φιλαδέλφειας η I
Διεθνής διαλύθηκε επίσημα. -12.
20. Βλ. Κ. Μαρξ. «Προσωρινό κατα-
στατικό της Ένωσης», «Γενικό καταστα-
τικό της Διεθνούς Ένωσης Εργατών», Φ.
Ένγκελς. Πρόλογος στη γερμανική έκδο-
ση του 1890 του «Μανιφέστου του Κομ-
μουνιστικού κόμματος» (Κ. Μαρξ και Φ.
Ένγκελς. Άπαντα,  ρωσ. έκδ., τόμ. XIII, μέ-
ρος I, 1936, σελ. 13. Διαλεχτά έργα σε
δυο τόμους, τόμ. I, 1955, σελ. 6 και 344).
-14.