Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!
«Ο σοσιαλισμός
«Η ζωή χωρίς
την πάλη για το ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ
σοσιαλισμό δεν
έχει νόημα»
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ
Περιοδική έκδοση του ΕΚΚ (τ-π), Ελληνικού Τμήματος της Ποσαδικής 4ης Διεθνούς
Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2021, αρ. φύλλου 118, 1,5 €
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 2021
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΑΣΙΣΤΟΕΙΔΟΥΣ
ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΕΞΙΑΣ ΠΟΥ ΤΟ ΥΠΗΡΕΤΕΙ.
ΕΝΙΑΙΟ ΜΕΤΩΠΟ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ-
ΣΥΝΔΙΚΑΤΩΝ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ, ΣΤΗΝ
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΜΕ ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ-
ΑΝΤΙΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Ο καλύτερος τρόπος για να τιμηθεί η
φετινή επέτειος της εξέγερσης του Πο-
λυτεχνείου του 1973 και το νόημά της,
είναι η οργανωμένη εξέγερση των ελ-
ληνικών μαζών και των κοινωνικο-πολι-
τικών οργανώσεών τους, ενάντια στον
ιμπεριαλιστικό στρατιωτικό και βιολο-
γικό πόλεμο και το συνοδό φασισμό
του, ιδεολογική, στρατηγική και πολιτι-
κο-στρατιωτική βάση κάθε δικτατορίας,
όπως αυτή του 1967-1974 στην Ελλάδα.
Κι αυτή η εξέγερση πρέπει και μπορεί να
έχει σαν πρώτη κατάκτηση την Κυβέρ-
νηση της Αριστεράς, αυτή του Ενιαίου
Μετώπου της Ριζοσπαστικής, Σοσιαλι-
στικής, Κομμουνιστικής, Οικολογικής
και Εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς.
Υπάρχουν δυνάμεις αυτής της Αριστε-
ράς που επιδιώκουν αυτό το Μέτωπο
και κατά συνέπεια μπορεί να γίνει. Πρέ-
πει όμως να συνεργαστούν όλες αυτές
ανεξαίρετα οι δυνάμεις, για να πετύχουν
με σιγουριά την κατάκτηση της Κυβέρ-
νησης αυτής, απέναντι στη συγκεντρω-
μένη σε ένα κόμμα δεξιά.
Στην εξέγερση του Πολυτεχνείου η
εν δυνάμει κοινωνική βάση όλων αυ-
τών των Κομμάτων της Αριστεράς ήταν
ενωμένη, «εργάτες, αγρότες και φοιτη-
τές» και ταυτόχρονα ένωνε τις άμεσες
διεκδικήσεις για «ψωμί, παιδεία, ελευθε-
ρία» και «κάτω η χούντα», με τη διεκδί-
κηση για ανατροπή της ιμπεριαλιστικής
εξάρτησης της χώρας από τον ιμπερια-
λισμό, «Έξω οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ» και με
τη «Λαϊκή Εξουσία», για να μπορέσουν
http://pcr-posadista.blogspot.gr/
να υλοποιηθούν και οι άμεσες διεκδι-
κήσεις. Και τώρα ο ελληνικός λαός είναι
ενωμένος, η βάση όλων αυτών των Κομ-
μάτων είναι ενωμένη ταξικά, με τις ίδιες
άμεσες και πιο εκτεταμένες και βαθιές
άμεσες διεκδικήσεις, που συνδέονται
και πάλι, πιο εκτεταμένα και βαθιά με
την ανάγκη για διώξιμο του ιμπεριαλι-
σμού, του ιμπεριαλιστικού πολέμου, δι-
κτατορίας, ιδιόμορφου απαρτχάιντ και
φασισμού, στρατιωτικού και «βιολογι-
κού», που προετοιμάζει και κάνει καθη-
μερινά στη χώρα και όλο τον κόσμο. Το
καθήκον των Κομμάτων της Αριστεράς
είναι να ενωθούν κι αυτά, όπως ο λαός,
σ’ ένα Ενιαίο Μέτωπο και «να οργανώ-
σουν το λαό -στην ίδια κατεύθυνση μ’
αυτή του Πολυτεχνείου- για να τον σώ-
σουν». Διαφορετικά «ο λαός -χωρίς ορ-
γάνωση και ηγεσία- δεν μπορεί να σώ-
σει το λαό». Αρχίζοντας με το να πάρουν
στα χέρια τους, μαζί με το λαό και τις
κοινωνικές και συνδικαλιστικές οργα-
νώσεις του και με τους Δήμους, τη δια-
χείριση της πανδημίας. Το Ενιαίο Μέτω-
πο μπορεί να γίνει μόνο με βάση αυτό
που επιδιώκει και παλεύει αυτός ο λαός,
στο Πολυτεχνείο και τώρα κι αυτό με τη
σειρά του δεν μπορεί να επιτευχθεί πα-
ρά μόνο με την ανατροπή της κυβέρ-
νησης της φασιστοειδούς δεξιάς -που
αντιπροσωπεύει «βασιλικότερα του βα-
σιλιά» συστήματος, αυτόν τον ιμπερια-
λιστικό πόλεμο και φασισμό- και με την
άνοδο της Κυβέρνησης της Αριστεράς,
μ’ ένα αντικαπιταλιστικό-αντιιμπεριαλι-
είναι μια
αναγκαιότητα
της οργάνωσης
της ζωής»
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ
στικό πρόγραμμα και για τον κοινωνικό
μετασχηματισμό.
Είναι η έλλειψη μιας τέτοιας άμεσης
κυβερνητικής διεξόδου στην εξέγερση
του Πολυτεχνείου, που άμεσες και αντι-
ιμπεριαλιστικές διεκδικήσεις, ενάντια
στη χούντα, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, όχι μό-
νο δεν μπόρεσαν να υλοποιηθούν, να
«δικαιωθούν», αλλά αντίθετα το καπι-
ταλιστικό σύστημα και ο ιμπεριαλισμός
χρησιμοποίησαν ακόμα κι αυτή την εξέ-
γερση και την έλλειψη ηγεσίας και κυ-
βερνητικής διεξόδου της Αριστεράς,
για να επιβάλλουν μια δικτατορία ακό-
μα πιο στυγνή. Όταν είδαν ότι και η εξέ-
γερση με τη σειρά της χρησιμοποίησε
την κρίση και την αποσύνθεση της δι-
κτατορίας -στα πλαίσια της ολοκληρω-
τικής κρίσης αποσύνθεσης του συστή-
ματος παγκόσμια- και μπορούσε έτσι
να οδηγήσει σε μια τέτοια Κυβέρνηση
της Αριστεράς και όλα όσα αυτό μπο-
ρούσε να σημάνει. Αυτή ήταν και είναι υ
υπάρχουσα ταξική πάλη σ’ αυτή τη φά-
• 30 χρόνια χωρίς ΕΣΣΔ 3
• ΕΣΣΔ.. από Χ.ΠΟΣΑΔΑΣ 8
• Βενεζουέλα 10
• Ιράν 11
• Βραζιλία, Αργεντινή 13
• Αφγανιστάν, Ιράν ...
από Χ. Ποσάδας 19
• Γαλλία 26
•Γαλλία.. από Χ. Ποσάδας 28
•Ισραήλ 30
•Κομμούνα Παρισιού
από Λένιν 32
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 1
ση της ιστορίας και οι πολιτικές εκφρά-
σεις και διέξοδοι: Πόλεμος, φασισμός,
δικτατορίες, εισβολές, αποκλεισμοί, κα-
τοχές, «βαρβαρότητα», σε όλες τις μορ-
φές τους από τη μεριά του καπιταλι-
σμού-ιμπεριαλισμού, Κυβερνήσεις της
Αριστεράς και Σοσιαλισμός από τη με-
ριά της ταξικής, επαναστατικής και σο-
σιαλιστικής πάλης και των κατακτήσε-
ων σε πρόοδο και ειρήνη των λαών. Κι
όταν δεν προχωρήσει σε έκταση και βά-
θος η αντικαπιταλιστική-αντιιμπεριαλι-
στική πάλη και κατακτήσεις και ο σοσι-
αλισμός, υπάρχει οπισθοδρόμηση από
τη μεριά του υπάρχοντος συστήματος
στην αντίθετη κατεύθυνση, σε βάθος
και έκταση της πιο μεγάλης «βαρβαρό-
τητας». Κι αυτό όχι γιατί έχει μόνο τις δι-
κές του δυνάμεις -πλέον μόνο στρατι-
ωτικές και φασιστικές για την επιβίωσή
του με κάθε μέσο- για να το κάνει, αλλά
γιατί λείπει η επιστημονική σοσιαλιστι-
κή-κομμουνιστική ηγεσία για να προω-
θήσει τη «Διαρκή Σοσιαλιστική Επανά-
σταση» και κατακτήσεις σε βάθος και
έκταση. Κι αυτό με τη σειρά του οφείλε-
ται στη γραφειοκρατία των Κομμάτων
και των Ομάδων της Αριστεράς -σύμμα-
χο και ταυτισμένη πια με το σύστημα-,
που είτε εμποδίζει αυτή την πορεία, εί-
τε όταν αυτή προχωρήσει αντικειμενι-
κά, την προδίδουν με την πρώτη ευκαι-
ρία και τις περισσότερες φορές στην πιο
κρίσιμη στιγμή.
Το «αστικοδημοκρατικό στάδιο», σε
όλες του τις μορφές, έχει τελειώσει αντι-
κειμενικά εδώ και δεκαετίες κι εδώ και
έναν αιώνα υπάρχει ο πόλεμος και η
«δικτατορία των μονοπωλίων» σε όλες
τους τις μορφές. Ενώ ταυτόχρονα, σ’ αυ-
τές τις δεκαετίες, το είχαν ξεπεράσει ή/
και το είχαν καθοδηγήσει συνειδητά κα-
τευθείαν προς το σοσιαλισμό, όλες οι
σοσιαλιστικές επαναστάσεις, με ηγεσί-
ες κομμουνιστικές που υιοθέτησαν τε-
λικά τη Διαρκή Σοσιαλιστική Επανάστα-
ση (ενάντια στη σταλινική θεωρία των
«δύο σταδίων») των Μαρξ-Ένγκελς-Λέ-
νιν-Τρότσκι και σε πρώτη εφαρμογή της
από τους Λένιν-Τρότσκι και Μπολσε-
βίκους στη Ρώσικη Σοσιαλιστική Επα-
νάσταση του 1917. Το «δημοκρατικό»
στάδιο του καπιταλισμού έχει τελειώ-
σει αντικειμενικά από την ίδια την ολο-
κληρωτική κρίση συγκέντρωσης, κερ-
δοσκοπίας, τοκογλυφίας, παρασιτισμού,
αποσύνθεσης, πολέμου και φασισμού
του καπιταλιστικού συστήματος, που
ανάμεσα στ’ άλλα υιοθετεί τις πιο βάρ-
βαρες, «μεσαιωνικές» μορφές προκαπι-
ταλιστικών καθεστώτων. Έτσι η Διαρκής
Μετάβαση στο σοσιαλισμό, αναγκαστι-
κά περνάει και πάλι μέσα από την ανά-
γκη να έχει στις άμεσες διεκδικήσεις και
τέτοιες μορφές «αστικοδημοκρατικές»
ενάντια στις «προκαπιταλιστικές», αλλά
πάλι και για πάντα, μόνο με την καθοδή-
γηση όχι της αστικής τάξης και των γνή-
σιων αστικών κομμάτων της, αλλά των
Κομμάτων της εργατικής τάξης και όλων
2 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
των εκμεταλλευόμενων και προλεταρι-
ακών μαζών μπορούν να επιτευχθούν,
στη Διαρκή Μεταβατική πορεία προς το
Εργατικό Κράτος και το σοσιαλισμό.
Η δεξιά, αυτή που προετοίμασε και
στήριξε το πραξικόπημα και τη στρα-
τιωτική δικτατορία στην Ελλάδα, αυ-
τή που όχι μόνο ήταν απούσα από την
εξέγερση του Πολυτεχνείου και τις αντι-
καπιταλιστικές-αντιιμπεριαλιστικές δια-
δηλώσεις στις επετείους του, αλλά και
τώρα εφαρμόζει όλα τα πολεμικά σχέ-
δια, προετοιμασίες και δράσεις και το
φασισμό του συστήματος στην Ελλά-
δα (χωρίς καμιά κοινωνική βάση τώρα
γι’ αυτό, όπως και σε όλο τον κόσμο). Η
μόνη «αστικοδημοκρατική» «ελευθε-
ρία» που μπορεί να προσφέρει είναι η
δολοφονική «ελευθερία» των εμβολια-
σμένων -με εμβόλια που έχουν επιβλη-
θεί μονοπωλιακά, με ό,τι αυτό σημαί-
νει σε χρηματιζόμενη και διαπλεκόμενη
διαφθορά, αδοκίμαστα κι επικίνδυνα
για την υγεία και τη ζωή τους- ενάντια
στους εαυτούς τους και τους ανεμβο-
λίαστους κι ενάντια στους οποίους -και
στους δύο- έχει εξαπολύσει ένα αντι-
συνταγματικό απαρτχάιντ αστυνομο-
κρατία και δικτατορία, διασπείροντας
έτσι το δολοφονικό ιό «ελεύθερα», κα-
θώς και με την «ελευθερία» στους χώ-
ρους εργασίας και μαζικής μεταφοράς,
στους ασφυκτικούς συνωστισμούς εκεί,
στα γήπεδα, κτλ. Πάντα στα πλαίσια της
γενικής «ελεύθερης» δολοφονικής λει-
τουργίας του καπιταλιστικού συστήμα-
τος και της κερδοσκοπίας του, ενάντια
στους ανθρώπους και το περιβάλλον
τους. Απολύει τους εργαζόμενους ανεμ-
βολίαστους στον ευρύτερο δημόσιο το-
μέα -και στην υγεία- επιτείνοντας την
καταστροφή του ΕΣΥ και όλου αυτού
του τομέα, ή τους αναγκάζει να πληρώ-
νουν εξαντλητικά τα διαγνωστικά τεστ
στον ιδιωτικό, έτσι ώστε όπως πάντα αυ-
τός ο τομέας να συνεχίζει να λειτουργεί,
να καταπιέζει, να εκμεταλλεύεται και να
δολοφονεί -τώρα και με τον ιό- τους ερ-
γαζόμενους, εμβολιασμένους κι ανεμ-
βολίαστους. Η μόνη «δημοκρατία» και
«ελευθερία» που προσφέρει είναι αυτή
του συστήματος, για να καταπιέζει και
να εκμεταλλεύεται ελεύθερα τους εργα-
ζόμενους και όλο το λαό, με κάθε βάρ-
βαρο και δολοφονικό τρόπο και μορφή.
Και ταυτόχρονα αφήνει «ελεύθερα» όλα
τα κερδοσκοπικά και διαπλεκόμενα με
την κυβέρνηση της δεξιάς κυκλώματα
να «καίνε τη χώρα», πραγματικά το φε-
τινό καλοκαίρι και μεταφορικά σε κάθε
εποχή-χρόνο και χώρο. Κι αυτό ήδη εδώ
και διακόσια χρόνια, από το 1821: παίρ-
νοντας τη σκυτάλη από τις βάρβαρες
και δολοφονικές μορφές της φεουδαρ-
χίας και μισοφεουδαρχίας της τουρκικής
κατοχής κι εφαρμόζοντας από τότε στη
χώρα και εκείνες τις μορφές και τις κα-
πιταλιστικές-ιμπεριαλιστικές. Όλες ταυ-
τόχρονα και γι’ αυτό ταυτόχρονα πρέπει
να γίνει η Διαρκής Επαναστατική Με-
τάβαση από όλες αυτές τις μορφές στο
Εργατικό Κράτος. Τρίτος δρόμος δεν
υπάρχει: ο ένας -ο υπάρχων- και προς τα
πίσω, προς της βαρβαρότητα, ο άλλος
προς τα μπρος και το σοσιαλισμό.
Το άμεσο, επείγον, πάντα Μεταβατι-
κό, καθήκον, είναι η κατάκτηση της Επα-
ναστατικής Κυβέρνησης της Αριστε-
ράς, τώρα, άμεσα, ενάντια και για την
ανατροπή της κυβέρνησης της δεξιάς.
Όπως έχουμε χαρακτηρίσει σχηματικά
όσο και τακτικά: Πριν, Κατά τη Διάρκεια
και Μετά τη Λαϊκή Εξουσία, «Η Αριστερά
στην Κυβέρνηση, ο Λαός στην Εξουσία»,
σαν μια συγκεκριμένη μορφή αυτής της
Μετάβασης, ήδη χρησιμοποιημένη στα
λόγιας από τις ηγεσίες και τις κυβερ-
νήσεις του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, αλ-
λά προδομένη από τη γραφειοκρατία
τους στην πράξη. Οι εργαζόμενοι, όλος
ο ελληνικός λαός, η εκλογική και η κοι-
νωνική βάση όλων των Αριστερών Κομ-
μάτων και Ομάδων, οργανωμένη η όχι
-λόγω της γραφειοκρατίας- στις πολιτι-
κές, συνδικαλιστικές και κοινωνικές ορ-
γανώσεις, γι’ αυτό είναι ώριμος κι αυτό
απαιτεί από όλες αυτές τις δυνάμεις. Εί-
ναι γι’ αυτό που αμέσως μόλις το ΠΑΣΟΚ
και ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδίκησαν, σε διαφορε-
τική χρονική στιγμή, την Κυβέρνηση, ο
λαός με τη ψήφο τους υλοποίησε αυτή
τη δική τους διεκδίκηση κι απαίτηση.
Είναι γι’ αυτό που και τώρα, Κόμματα
της Ριζοσπαστικής (ΣΥΡΙΖΑ-ΜΕΡΑ25),
Σοσιαλιστικής (ΠΑΣΟΚ), Κομμουνιστικής
(ΚΚΕ), Οικολογικής και Εξωκοινοβουλευ-
τικής Αριστεράς, που θα διεκδικήσουν
αυτή την Κυβέρνηση της Αριστεράς και
πολύ περισσότερο καλώντας και τις άλ-
λες δυνάμεις της Αριστεράς για Κυβέρ-
νηση Συνεργασίας, θα βγουν ενισχυ-
μένα και πολύ στις επόμενες εκλογές.
Εκλογές που μάλιστα δίνουν την ιστορι-
κή ευκαιρία, με την έστω και κουτσου-
ρεμένη -λόγω του ορίου του 3% για την
είσοδο στη Βουλή- Απλή Αναλογική, γι’
αυτή τη συνεργασία, που ΣΙΓΟΥΡΑ Θ’
ΑΝΑΤΡΕΨΕΙ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΔΕΞΙ-
ΑΣ, της οποίας έτσι κι αλλιώς έχει αρχίσει
από πολλού το «ξεφούσκωμά» της, από
το αβανταδόρικο χρηματιζόμενο και δι-
απλεκόμενο φούσκωμα που έκαναν και
προσπαθούν να κάνουν τα καπιταλιστι-
κά ΜΜΕ. Ταυτόχρονα, όποιες από αυτές
τις δυνάμεις διακηρύξουν προεκλογι-
κά την ανάγκη αυτού του Μετώπου και
της Κυβέρνησης της Αριστεράς, όχι μό-
νο θ’ αυξήσουν την εκλογική και κοινω-
νική δύναμή τους, αλλά και δεν θα επι-
τρέψουν άμεσα την «κλοπή» ψήφων της
εκλογικής τους βάσης από τα Κόμματα
που θα τη διακηρύξουν. Αυτό έκανε και
θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως έκανε πριν το
ΠΑΣΟΚ, όταν η γραφειοκρατική ηγεσία
τους έκανε παρόμοια έκκληση για συ-
νεργασία -αν και εμείς πιστεύαμε και πι-
στεύουμε και τώρα μόνο στα λόγια, για-
τί ήξεραν την άρνηση των άλλων-, όταν
η εκλογική τους δύναμη «έκλεβε» από
τους άλλους. Και είναι γι’ αυτό που εμείς
πιστεύουμε ότι το πιο ωφελημένο, άμε-
σα, από μια τέτοια τακτική της διεκδί-
κησης του Μετώπου και της Κυβέρνη-
σης της Αριστεράς, ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΚΕ.
Γιατί είναι αυτό που έχοντας το πιο πλή-
ρες πρόγραμμα Διαρκούς Επαναστατι-
κής Μετάβασης στη Λαϊκή Εξουσία-Λα-
ϊκή Οικονομία (Εργατικό Κράτος), αυτό
που του λείπει είναι μόνο η διεκδίκηση
της Κυβέρνησης, που άμεσα δεν μπορεί
να γίνει «αυτοδύναμα» από το ΚΚΕ, αλλά
από αυτό το Μέτωπο της Αριστεράς. Και
είναι αυτό που, άμεσα, βλέπει ο ελληνι-
κός λαός κι έτσι καθορίζει την εκλογι-
κή συμπεριφορά του. Διατηρώντας έτσι
μια κάποια δύναμη εκλογική στο ΚΚΕ,
αλλά ΠΟΛΥ ΚΑΤΩΤΕΡΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΑΓ-
ΜΑΤΙΚΗ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΤΟΥ
ΔΥΝΑΜΗ. Ενώ ταυτόχρονα ο λαός βλέ-
πει ότι μόνο το ΚΚΕ είναι αυτό που εκ-
φράζει και πρέπει ν’ αντιπροσωπεύσει
στην πράξη τη «δικαίωση» των άμεσων
διεκδικήσεων της εξέγερσης του Πολυ-
τεχνείου, που παραμένουν ζωντανές και
τώρα, σχεδόν στην ίδια μορφή κι ότι αυ-
τό μπορεί να γίνει μόνο με το αντικαπι-
ταλιστικό-αντιιμπεριαλιστικό και σο-
σιαλιστικό πρόγραμμα του ΚΚΕ, άμεσα
το «έξω οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ από τη χώ-
ρα», κύριο σύνθημα της εξέγερσης του
Πολυτεχνείου. Ανάμεσα στις άμεσες δι-
εκδικήσεις κι αυτό το σωστό και μονα-
δικά διέξοδο προοδευτικό πρόγραμμα
του ΚΚΕ, υπάρχει η Κυβέρνηση της Αρι-
στεράς. Καλύτερα θα ήταν η Κυβέρνηση
του ΚΚΕ, αλλά κι αυτή τώρα χρειάζεται
τη Μετάβαση προς τα εκεί, αναπόφευ-
κτη άλλωστε ιστορικά, αλλά ΜΕ ΤΗΝ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ
ΜΕΤΩΠΟΥ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, ΜΕ ΔΙΑΤΗ-
ΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ
ΣΥΝΙΣΤΩΣΩΝ ΤΟΥ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΟΥ ΚΚΕ,
ΣΕ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ, ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ, ΠΡΟΓΡΑΜ-
ΜΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΤΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ, για
να μπορέσει να γίνει και η Επαναστατική
Μετάβαση στο Εργατικό Κράτος στην
Ελλάδα. Η «ακυβερνησία» του καπιτα-
λισμού, με την απλή αναλογική, πρέπει
και μπορεί να μετατραπεί σε Κυβέρνη-
ση του Σοσιαλισμού. Αλλιώς η κατευ-
θυνόμενη από το παλάτι και τη δεξιά
«ακυβερνησία» του καπιταλισμού, με
την «αποστασία» Μητσοτάκη κτλ, που
οδήγησε στην καπιταλιστική «κυβέρ-
νηση της δικτατορίας» το 1967, τώρα με
άλλη μορφή θα διατηρήσει την τωρινή
φασιστοειδή κυβέρνηση της δεξιάς-δι-
κτατορία των μονοπωλίων, σε συνερ-
γασία με κάποιες γραφειοκρατικές ηγε-
σίες της αριστεράς, κύρια του ΠΑΣΟΚ!
Η Ελλάδα «δεν πάσχει» από Κόμματα
της Αριστεράς, όλων των αποχρώσεων,
που ήδη βρίσκονται στη Βουλή και που
εδώ και δεκαετίες συγκεντρώνουν, ακό-
μα και στις αστικές εκλογές, συνολικά
το 60% των ψήφων, αλλά «πάσχει» από
τις οπορτουνιστικές, ρεφορμιστικές, σε-
κταριστικές και γραφειοκρατικές ηγεσί-
ες τους.
ΕΚΚ (Τ-Π), 15/11/2021
Για τα 30 χρόνια από τη διάλυση της ΕΣΣΔ
Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΟ ΚΚΕ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
ΓΥΡΩ ΑΠΟ “ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΥ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ”
Η γραφειοκρατία σαν παρασιτική κι
αντεπαναστατική κάστα, σε συμμαχία
με τον καπιταλισμό σαν σύστημα, ανέ-
τρεψαν στο βαθμό που μπορούσαν το
λεγόμενο σοσιαλιστικό σύστημα (εμείς
τα λέγαμε Εργατικά Κράτη), γιατί η Πολι-
τική Επανάσταση σ’ αυτά τα Κράτη και η
Διαρκής Επανάσταση στον υπόλοιπο κό-
σμο δεν πρόλαβαν αυτές ν’ ανατρέψουν
τη γραφειοκρατία και τον καπιταλισμό,
καθώς και τη διαρκή έτσι κι αλλιώς συμ-
μαχία τους. Αυτή είναι η γενική αλλά
και τόσο συγκεκριμένη αιτία της διάλυ-
σης του λεγόμενου σοσιαλιστικού στρα-
τοπέδου. Αυτό οδηγεί ταυτόχρονα και
στα συμπεράσματα γύρω από τα καθή-
κοντα, για την ανασύνταξη κι ανοικοδό-
μηση της μαζικής μαρξιστικής ηγεσίας:
Διαρκής Επανάσταση, Πολιτική Επα-
νάσταση. Ήταν η έλλειψη μιας τέτοιας
ηγεσίας, από το 1924 και μετά, δηλαδή
μετά τα 7 πρώτα χρόνια της ΕΣΣΔ και
μετά τα 4 πρώτα Συνέδρια της Κομμου-
νιστικής Διεθνούς, με τον Λένιν και τον
Τρότσκι τότε επικεφαλής, που επέτρεψε
αυτή την ανατροπή. Ο αποκαλούμενος
πολύ αφηρημένα υποκειμενικός παρά-
γοντας που λείπει από το επαναστατι-
κό προτσές, είναι αυτή η ηγεσία, που θα
προωθήσει το πρόγραμμα της Διαρκούς
Επανάστασης για την ανατροπή του κα-
πιταλισμού και της Πολιτικής Επανάστα-
σης για την ανατροπή της γραφειοκρατί-
ας, όπου γης.
Η μαρξιστική ηγεσία, η συνειδητή κι
επιστημονική επαναστατική ηγεσία και
ό, τι αυτό συνεπάγεται, αποδείχτηκε με-
τά τα τραγικά αυτά γεγονότα ακόμα πιο
αναγκαία κι αναντικατάστατη στην ιστο-
ρία, για το ποιοτικό άλμα της ανθρωπό-
τητας σ’ ένα νέο κοινωνικό σύστημα, το
σοσιαλισμό. Ώστε να μπορεί αυτή να συ-
νεχίσει να προοδεύει και μάλιστα με δι-
αρκή και συνεχή τρόπο. Μέχρι τώρα οι
μερικές ή και μεγαλύτερες πρόοδοι στην
ιστορία γίνονταν -από την εμφάνιση των
τάξεων και μετά-, μέσα από τη διαδο-
χή των ταξικών κοινωνικών συστημά-
των και μέσα από την ταξική πάλη. Αλ-
λά όταν πρόκειται για το σοσιαλισμό,
δηλαδή για την κατάργηση των τάξεων,
δεν χρειάζεται πια μια τάξη που θ’ αντι-
καταστήσει μιαν άλλη, ούτε μόνο η τα-
ξική πάλη, όπως γινόταν μέχρι τώρα, αλ-
λά μια παγκόσμια συνειδητή ηγεσία που
στηριγμένη βέβαια σε μια τάξη, την ερ-
γατική, και στην ταξική πάλη, θα κάνει
το επαναστατικό πέρασμα στο νέο κοι-
νωνικό σύστημα, για την κατάργηση και
των τάξεων. Διαφορετικά συνεχίζεται
στο διηνεκές η ταξική πάλη και οι φάσεις
της, οι πρόοδοι και οι οπισθοδρομήσεις,
ανάλογα με τις κινήσεις και τους συσχε-
τισμούς των υλικών κι εμπειρικών δυνά-
μεων, αντιδραστικών και προοδευτικών,
της ιστορίας
Πρέπει ταυτόχρονα να παίρνουμε υπό-
ψη ότι η ανάγκη για συνειδητή επανα-
στατική ηγεσία γίνεται ακόμα πιο αναντι-
κατάστατη σήμερα, γιατί απέναντί μας
έχουμε πια να κάνουμε με μια όχι τόσο
εμπειρική αλλά συνειδητή αντιδραστι-
κή κι αντεπαναστατική δύναμη και συμ-
μαχία καπιταλισμού και γραφειοκρατί-
ας. Αυτοί έχουν δει ότι η ανθρωπότητα
είναι ώριμη για το σοσιαλισμό. Έχουν δει
ότι αυτό οδήγησε σε επαναστάσεις και
σε Εργατικά Κράτη, ακόμα και χωρίς συ-
νειδητή ηγεσία. Έχουν δει ότι η Διαρκής
Επανάσταση και η Πολιτική Επανάστα-
ση μπορεί να πάρει διάφορες εμπειρικές
μορφές, που διευκολύνουν στη συνέχεια
τις συνειδητές και γνήσιες και την οικο-
δόμηση της μαρξιστικής ηγεσίας. Για όλα
αυτά είναι που δεν μπορούν να συμβι-
ώσουν ούτε λεπτό με την επανάσταση,
γιατί τους βάζει διαρκώς σε αμφισβήτη-
ση και προσπαθούν να την ανατρέψουν
πριν αυτή τους ανατρέψει.
Είναι γι’ αυτό που η Περεστρόικα, η
Νέα Σκέψη του Γκορμπατσώφ για αιώ-
νια συνύπαρξη και συμμαχία του ιμπε-
ριαλισμού με τη γραφειοκρατία, η ανοι-
χτή προδοσία της γραφειοκρατίας και
τέλος η ανατροπή του σοσιαλιστικού
συστήματος στην Ευρώπη, είναι συνει-
δητές επιλογές, απέναντι σε μια ώριμη
για το σοσιαλισμό ανθρωπότητα κι όχι
αντίθετα μια απάντηση στα “προβλή-
ματα, τη στασιμότητα και την παράλυ-
ση” που υπήρχαν δήθεν στην ΕΣΣΔ και τ’
άλλα Εργατικά Κράτη, όπως ισχυρίστη-
καν τομείς της γραφειοκρατικής ηγεσίας
των ΚΚ, ανάμεσά τους και του ΚΚΕ. Έστω
κι αν μετά από χρόνια τη χαρακτήρισαν
σωστά, μια απάντηση διεφθαρμένη, δι-
αστρεβλωμένη κι αντεπαναστατική, πα-
ρέμεινε μέχρι τώρα ακόμα η αντίλη-
ψη ότι υπήρχε κρίση, στασιμότητα και
παράλυση στην ΕΣΣΔ. Αν υπήρχε κρί-
ση, ήταν μια κρίση ανόδου, γιατί έλειπε
η μαρξιστική ηγεσία. Αλλά προβλήμα-
τα υπήρχαν πάντα στα Εργατικά Κράτη
και πολύ περισσότερο σε προηγούμενες
φάσεις κι όμως δεν είχαμε ανατροπή και
διάλυση του σοσιαλιστικού στρατοπέ-
δου. Αντίθετα, σαν έκφραση μιας αμείλι-
κτης αντικειμενικής ανάγκης υπήρχε μια
έστω κι εμπειρική και με ζιγκ ζαγκ πορεία
προς την αντικαπιταλιστική και σοσιαλι-
στική πρόοδο στα Εργατικά Κράτη και σ’
όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερα μετά το Β΄ Πα-
γκόσμιο Πόλεμο, όπως είχε προβλέψει ο
Τρότσκι κι όπως έχει αναλύσει ο σ. Πο-
σάδας: Αφού η ανθρωπότητα μπόρεσε
να ξεπεράσει γρήγορα την εγκληματική
επίθεση του ιμπεριαλισμού και τα εγκλή-
ματα της σταλινικής γραφειοκρατίας,
τη συμμαχία της με τον ιμπεριαλισμό
και την ανοιχτή προδοσία επαναστάσε-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 3
ων, δεν επέτρεψε να υπάρξει ανατροπή
στην ΕΣΣΔ, αλλά αντίθετα δημιούργησε
νέα Εργατικά Κράτη, ανέπτυξε την ΕΣΣΔ,
προώθησε την επανάσταση, το εθνικι-
στικό αντιιμπεριαλιστικό προτσές και
μια σειρά από Επαναστατικά Κράτη σ’
όλο τον κόσμο, πολλά από τα οποία προ-
χώρησαν προς το Εργατικό Κράτος. Είναι
οι εμπειρικές μορφές που πήρε η Διαρ-
κής Επανάσταση στον κόσμο.
Αυτό μπόρεσε να γίνει ως ένα βαθμό
γιατί ο ιμπεριαλισμός δεν είχε ακόμα συ-
νειδητοποιήσει, τουλάχιστον στο σύνο-
λό του σαν σύστημα, την ανάγκη ν’ ανα-
τρέψει τα Εργατικά Κράτη, ενώ υπήρχαν
ακόμα και τομείς του που ήθελαν τη
συνύπαρξη και τη συνεργασία με τα Ερ-
γατικά Κράτη. Από την άλλη μεριά και
η σταλινική γραφειοκρατία δεν επεδίω-
ξε συνειδητά την ανατροπή του Εργατι-
κού Κράτους (έστω κι αν οι ενέργειές της
άνοιγαν το δρόμο για μια τέτοια εξέλιξη),
είτε γιατί ακόμα μπορούσε να συμβιώσει
μαζί του, είτε γιατί δεν μπορούσε να το
ανατρέψει, είτε γιατί στους κόλπους της
υπήρχαν στελέχη που προέρχονταν από
την παλιά μπολσεβίκικη φρουρά. Ήθελε
τη συνύπαρξη, τη συμμαχία με τον ιμπε-
ριαλισμό, ακόμα και να προδώσει επανα-
στάσεις, αλλά όχι και ν’ ανατρέψει το Ερ-
γατικό Κράτος.
Καπιταλισμός και γραφειοκρατία επε-
δίωκαν τη συνύπαρξη και τη συνεργα-
σία, το λεγόμενο στάτους κβο στον κό-
σμο, αλλά το προτσές μετατρεπόταν
ολοένα και περισσότερο σε μια παγκό-
σμια δυαδική εξουσία και σύγκρουση
ανάμεσα στον καπιταλισμό και την επα-
νάσταση που είχε ήδη αρχίσει να οργα-
νώνεται στο λεγόμενο σοσιαλιστικό σύ-
στημα, μ’ ένα συσχετισμό των δυνάμεων
που έγερνε καθημερινά προς τη μεριά
της επανάστασης, που βέβαια λόγω έλ-
λειψης ηγεσίας έπαιρνε ακόμα τις διά-
φορες εμπειρικές μορφές της Διαρκούς
Επανάστασης. Αλλά τότε είναι που άρχι-
σε επίσης ν’ αναπτύσσεται ένα συνεχές
προτσές Πολιτικής Επανάστασης, έστω
κι εμπειρικό, γιατί η πρόοδος των Ερ-
γατικών Κρατών και της Επανάστασης
στον κόσμο, ανάγκασε τομείς της ίδιας
της γραφειοκρατίας (όχι τη γραφειοκρα-
τία σαν κάστα) ν’ αλλάξουν συμπεριφο-
ρά απέναντι στην επανάσταση, μέσα κι
έξω από τα Εργατικά Κράτη. Άλλοι γιατί
αισθάνονταν ότι μόνο έτσι θα επιβίωναν
κι άλλοι γιατί κερδίζονταν πραγματικά
από την ανωτερότητα της σοσιαλιστικής
προοπτικής, άρχισαν να μιλάνε και να
δρουν ευνοϊκά για την αντικαπιταλιστική
πάλη στον κόσμο και για την εσωτερική
σοβιετική δημοκρατική ζωή, κύρια στην
ΕΣΣΔ. Δεν μπορούμε να ξεχνάμε εδώ ότι
είχε προηγηθεί η Μορφωτική Επανάστα-
ση στην Κίνα -που ήταν έστω και σαν κα-
ρικατούρα μια εμπειρική μορφή Πολιτι-
κής Επανάστασης-, ο Τσε Γκεβάρα με την
αντιγραφειοκρατική του πάλη και η Κου-
βανική Επανάσταση.
Αυτό το προτσές ήταν αντίθετο με τη
σταλινική πολιτική, που συμμαχούσε με
4 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
τον ιμπεριαλισμό ενάντια στην επανά-
σταση, ενώ την ίδια στιγμή καταργού-
σε και τυπικά την Κομμουνιστική Διεθνή
και τα Σόβιετ στο εσωτερικό. Ο σ. Ποσά-
δας χαρακτήρισε και ανέλυσε αυτό το
προτσές διόρθωσης της προηγούμενης
πολιτικής, σαν Μερική Αναγέννηση του
Εργατικού Κράτους, που ταυτόχρονα δι-
ευκόλυνε και την Ιστορική Επανασυνά-
ντηση του Κομμουνιστικού Κινήματος
με το μαρξισμό, που ήταν επίσης ένας
χαρακτηρισμός του σ. Ποσάδας. Αυτό
το προτσές τα τελευταία χρόνια πριν τον
Γκορμπατσώφ ήταν συνεχώς ανοδικό, αν
και ποτέ ευθύγραμμο, αφού η γραφειο-
κρατία σαν αντεπαναστατική κι αντι-
δραστική κάστα το εμπόδιζε ή και το πι-
σωγύριζε παροδικά.
Τα αντεπαναστατικά πραξικοπήματα
της γραφειοκρατίας στην ΕΣΣΔ, πρώ-
τα με τον Γκορμπατσώφ και μετά με τον
Γιέλτσιν, γνήσιους αντιπρόσωπους της
γραφειοκρατίας, γίνονται ακριβώς τη
στιγμή που η Μερική Αναγέννηση και η
Ιστορική Επανασυνάντηση έφταναν σ’
ένα ανώτατο σημείο, πρωτόγνωρο μέ-
χρι εκείνη τη στιγμή, κάτω από την ηγε-
σία κύρια του Αντροπώφ. Γι’ αυτό εμείς
είπαμε αμέσως και τώρα είναι γενικά
αποδεκτό, ότι τον Αντροπώφ τον δολο-
φόνησαν. Ένα είναι σίγουρο, ότι έβγαλαν
από τη μέση την πολιτική του, που ήταν
μια άμεση αμφισβήτηση της γραφειο-
κρατίας όχι πια στα λόγια, αλλά βρισκό-
ταν στην πορεία να πάρει μέτρα δρα-
στικά ενάντιά της, στηριγμένος στην
“επιστροφή στον Λένιν, στα Σόβιετ, στα
πρώτα χρόνια της ΕΣΣΔ, στους μπολσε-
βίκους και στις συγκεκριμένες εκκαθαρί-
σεις γραφειοκρατών”, όπως είχε διακη-
ρύξει σε όλους τους τόνους. Μια πολιτική
που μετά τον Λένιν, μόνο ο Τρότσκι κι ο
Ποσάδας αντιπροσώπευσαν γνήσια. Γι’
αυτό και μετά το θάνατό του ο αστικός
τύπος παρουσίασε τη φωτογραφία του
Αντροπώφ δίπλα σ’ αυτή του Τρότσκι!
Και γι’ αυτό ο πιο θανάσιμος εχθρός του
Γκορμπατσώφ, σύμφωνα με τις ίδιες του
τις δηλώσεις, ήταν ο Τρότσκι. Άραγε τυ-
χαία όλα αυτά;
Η πρώτη φωτογραφία του Αντροπώφ
μαζί με τον Τρότσκι εκφράζει με τον πιο
εύγλωτο τρόπο το προτσές της Μερικής
Αναγέννησης και της Ιστορικής Επανα-
συνάντησης με τον μαρξισμό, ενώ η δεύ-
τερη εικόνα, του Γκορμπατσώφ να μισεί
θανάσιμα τον Τρότσκι, εκφράζει το γεγο-
νός ότι όπως είχε προβλέψει ο Τρότσκι,
η γραφειοκρατία την κρίσιμη ιστορική
στιγμή των τελικών αποφάσεων έμελ-
λε να συμπεριφερθεί σε πλήρη συμφω-
νία με την αντεπαναστατική φύση της
και να προτιμήσει τον καπιταλισμό από
τη σοσιαλιστική επανάσταση. Ο Τρό-
τσκι ήταν αυτός που είδε κι ανέλυσε την
ανάγκη ν’ ανατραπεί η γραφειοκρατία
με την Πολιτική Επανάσταση και το σο-
σιαλισμό κι όχι να διορθωθεί, γιατί αυτό
ήταν αδύνατο, αφού επρόκειτο για ήδη
διαρθρωμένη κάστα με υλικά συμφέρο-
ντα κι όχι απλά για κάποια λάθη στη δια-
χείριση γραφειοκρατικού τύπου. Ο Γκορ-
μπατσώφ ήθελε να “διορθώσει” ή και “ν’
ανατρέψει” τη γραφειοκρατία, αλλά από
καπιταλιστική άποψη. Γι’ αυτό μισούσε
θανάσιμα τον Τρότσκι.
Η γραφειοκρατία λοιπόν, σαν κάστα,
στην πραγματικότητα δολοφόνησε και
ανέτρεψε τους λιποτάκτες της, που έκα-
ναν ένα βήμα προς την επανάσταση.
Όπως η σταλινική γραφειοκρατία πριν
δολοφονούσε κι εξόριζε κάθε νοσταλ-
γό του μπολσεβικισμού, των Σόβιετ και
του διεθνισμού. Αυτή είναι η τόσο γενι-
κή, θεωρητική, αλλά και πλέον τόσο συ-
γκεκριμένη ανάλυση των αιτίων της ανα-
τροπής του σοσιαλιστικού συστήματος
στην Ευρώπη. Ο ιμπεριαλισμός παρό-
τρυνε, συμπαραστάθηκε με όλα τα μέ-
σα στη γραφειοκρατία για να κάνει αυτή
την ανατροπή, αλλά χωρίς τη γραφειο-
κρατία και μάλιστα με τέτοια αντεπανα-
στατικά χαρακτηριστικά και προηγούμε-
να, αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει, αφού
δεν επρόκειτο για μια ανοιχτή εξωτερι-
κή στρατιωτική επέμβαση του ιμπερια-
λισμού στα Εργατικά Κράτη.
Η πιο χειροπιαστή απόδειξη ότι χω-
ρίς την αντεπαναστατική πρωτοβουλία
της γραφειοκρατίας, καμιά επέμβαση
του ιμπεριαλισμού ακόμα και στρατιωτι-
κή, από μόνη της, δεν είναι ικανή να φέ-
ρει την ανατροπή, είναι η μικρή σοσιαλι-
στική Κούβα και η σοσιαλιστική Βόρεια
Κορέα σήμερα, αλλά και το Βιετνάμ, η
Αγγόλα, το Λάος και η Καμπότζη, προη-
γούμενα, όπου ακόμα και με την ανοιχτή
στρατιωτική απειλή κι επέμβαση ο ιμπε-
ριαλισμός δεν κατάφερε ν’ ανατρέψει το
Εργατικό Κράτος. Αντίθετα, η ιστορία
της ανατροπής της σοσιαλιστικής επα-
νάστασης επαναλήφθηκε στο παρελ-
θόν εκεί όπου η γραφειοκρατία, με δική
της πάλι αντεπαναστατική πρωτοβου-
λία, κάτω από την καθοδήγηση του Στά-
λιν, παρέδωσε τα όπλα και πρόδωσε την
επανάσταση, στην Ελλάδα, την Ισπανία,
την Ιταλία και αλλού.
Η γραφειοκρατία στ’ όνομα του
μαρξισμού-λενινισμού και του σοσια-
λισμού δόμησε το σταλινισμό και στη
συνέχεια στ’ όνομα του αντισταλινι-
σμού ανέτρεψε το Εργατικό Κράτος.
Έτσι έκλεισε ο αντεπαναστατικός της κύ-
κλος. Αυτό δεν είχε σχέση με τα πρόσω-
πα, αλλά με τα συμφέροντα μιας κάστας,
που δρούσε πίσω και πάνω από τα πρό-
σωπα, αν και πολλές φορές τα ίδια πρό-
σωπα της γραφειοκρατίας πέρασαν από
το σταλινισμό στον αντισταλινισμό. Κοι-
νός παρονομαστής ήταν η κατάργη-
ση των γνήσιων οργάνων κοινωνικών
και πολιτικών που θα οδηγούσαν πραγ-
ματικά στο σοσιαλισμό. Και ο σοσιαλι-
σμός δεν μπορούσε να επικρατήσει σαν
σύστημα αν δεν υπήρχαν αυτά τα γνή-
σια όργανα, όσο κι αν το ήθελε η ηγεσία
(που σαν γραφειοκρατία δεν το ήθελε).
Ακόμα και για την ανατροπή του καπι-
ταλισμού και την εγκαθίδρυση της δι-
κτατορίας του προλεταριάτου στο πρώ-
το Εργατικό Κράτος στον κόσμο, ήταν
αναγκαίος και αναντικατάστατος όρος
η ύπαρξη των δύο βασικών και γνήσι-
ων οργάνων: του μπολσεβίκικου Κόμ-
ματος του Λένιν και του Τρότσκι και της
σοβιετικής δημοκρατίας. Επιβεβαιώνο-
ντας την πιο βασική αντίληψη του μαρ-
ξισμού λενινισμού, ότι δεν μπορεί να γί-
νει με άλλο τρόπο η μετάβαση από τον
καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, παρά με
το Μπολσεβίκικο Κόμμα και τη δικτατο-
ρία του προλεταριάτου. Πολύ περισσό-
τερο αυτά τα όργανα ήταν και είναι ανα-
γκαία για την οικοδόμηση και την τελική
νίκη του σοσιαλισμού σαν κοινωνίας. Με
καταργημένα ουσιαστικά αυτά τα όργα-
να, όπως έκανε ο Στάλιν και οι επίγονοί
του, δεν μπορούσε να υπάρχει σοσιαλι-
στική κοινωνία, όπως ισχυρίζεται η ηγε-
σία του ΚΚΕ, δείχνοντας ότι η στάση της
καθορίζεται από τους μηχανισμούς και
τις διακηρύξεις τους κι όχι από το υλιστι-
κό διαλεκτικό προτσές της ιστορίας και
τις τάξεις που το αντιπροσωπεύουν, μέ-
σα από την οργάνωση και τη λειτουργία
τους. Έχει δίκιο η βάση και η πλειοψη-
φία των στελεχών του ΚΚΕ (και που κρι-
τικάρει η ηγεσία) που στη συζήτηση που
έγινε διαπιστώνουν ότι η ανατροπή έγι-
νε δυνατή ακριβώς γιατί δεν ήταν σοσι-
αλιστική κοινωνία, αλλά ένα μεταβατικό
Εργατικό Κράτος και μάλιστα εκφυλισμέ-
νο όσο αφορά την οργάνωση και τη λει-
τουργία του και τη διάρθρωση και τη λει-
τουργία του Κόμματος.
Αν λειτουργούσε το Κομμουνιστικό
Κόμμα, ο Αντροπώφ δε θα έλεγε ότι στην
πραγματικότητα δεν υπάρχει παρά μόνο
σαν γραφειοκρατικός μηχανισμός κι ότι
πρέπει να λειτουργήσει επιστρέφοντας
στον Λένιν και ο Γκορμπατσώφ δεν θα
μπορούσε να το καταργήσει μ’ ένα ψήφι-
σμα και σε μια νύκτα. Κι αν υπήρχε πραγ-
ματική δικτατορία του προλεταριάτου
(κι όχι δικτατορία της γραφειοκρατίας
ενάντια στο προλεταριάτο), ο Γκορμπα-
τσώφ κι ο Γιέλτσιν δεν θα μπορούσαν να
διαλύσουν την ΕΣΣΔ σε μια νύκτα, ενά-
ντια ακόμα και στην εκφρασμένη με δη-
μοψήφισμα συντριπτική πλειοψηφία του
σοβιετικού προλεταριάτου. Αλλά ακρι-
βώς επειδή το προλεταριάτο εκφράστη-
κε μόνο μέσα από την αστική μορφή
των δημοψηφισμάτων, γιατί δεν είχε δι-
κά του όργανα, η γραφειοκρατία μπόρε-
σε με τα δικά της ψηφίσματα να διαλύ-
σει την ΕΣΣΔ.
Στο βάθος, η αντίληψη ότι υπήρχε
στην ΕΣΣΔ σοσιαλιστική κοινωνία, ενώ
την ίδια στιγμή υπήρχε από την άλλη με-
ριά η ιμπεριαλιστική κοινωνία, στηρίζε-
ται στη σταλινική αντίληψη της ειρηνι-
κής συνύπαρξης των δύο συστημάτων,
του στάτους κβο, της ισορροπίας δυνά-
μεων κτλ. και το πολύ πολύ της θεωρί-
ας των σταδίων και της αργής, ειρηνικής
μετάβασης στο σοσιαλισμό. Που απο-
δείχτηκε ότι οδηγεί στην “ειρηνική”, με
ψηφίσματα, μετάβαση στο βάρβαρο κι
εγκληματικό καπιταλισμό. Βέβαια εμείς
και πάλι λέμε μετάβαση κι όχι ακόμα
βάρβαρος καπιταλισμός. Χωρίς αυτό να
σημαίνει ότι εκεί όπου κυριαρχεί ο καπι-
ταλισμός, στον κόσμο, ή στα πρώην Ερ-
γατικά Κράτη, όπως στην πρώην Ανατο-
λική Γερμανία και στη Κροατία-Βοσνία,
αυτός δεν είναι ήδη βάρβαρος. Αντίθε-
τα, εκεί που δεν έχει κυριαρχήσει ο κα-
πιταλισμός, όπως είναι η Ρωσία κι άλλα
πρώην Εργατικά Κράτη, υπάρχει ακό-
μα εκείνο το δυναμικό που αντιστέκεται
στη βαρβαρότητα του καπιταλισμού πα-
γκόσμια, όπως στην πρώην Γιουγκοσλα-
βία.
Η συμπεριφορά της γραφειοκρατίας
ήταν ενιαία σ’ όλο τον κόσμο, όχι μόνο
στα πρώην Εργατικά Κράτη της Ευρώ-
πης, αλλά και στα Κομμουνιστικά Κόμ-
ματα των καπιταλιστικών χωρών. Σε
άλλο επίπεδο η μια από την άλλη, με ψη-
φίσματα και πραξικοπήματα κατάργη-
σαν ονόματα, σύμβολα, καταστατικά και
κύρια ό, τι απόμενε από κομμουνιστική
λειτουργία των Κομμάτων αυτών. Το ίδιο
θέλησε να κάνει και στην Ελλάδα η τότε
ηγεσία του ΚΚΕ, με τον Φαράκο επικεφα-
λής. Και μόνο κάτω από την απειλή ενός
σημαντικού τομέα της εργατικής βάσης
του ότι θα καταλάβει τον Περισσό, η ψη-
φοφορία στην Κεντρική Επιτροπή με
ελάχιστους ψήφους απέτρεψε την ανα-
τροπή και την κατάργηση του ΚΚΕ. Αλ-
λά ακόμα και μετά απ’ αυτό, η Παπαρή-
γα (και δεν ήταν βέβαια προσωπική της
απόφαση) πήγαινε στη Μόσχα για να πά-
ρει τα διαπιστευτήρια του Γκορμπατσώφ
και να συναγωνιστεί τη Δαμανάκη στην
εύνοιά του. Γιατί ακριβώς η εργατική βά-
ση δεν κατέλαβε τελικά τον Περισσό, για
ν’ ανατρέψει τη δική της γραφειοκρατία
στην Ελλάδα. Έτσι, η γραφειοκρατία, ό,
τι έχει μείνει απ’ αυτή, μπορεί ακόμα να
επαναλάβει τον αντεπαναστατικό της
κύκλο, βέβαια πολύ μικρότερο κι όχι πια
σαν τραγωδία, αλλά σαν φάρσα, όπως
το έχουμε χαρακτηρίσει.
Το ίδιο περίπου προτσές υπήρξε και
στην Ιταλία και στη Γαλλία και γι’ αυ-
τό εκεί από τα έξω και μακριά μπορού-
με να δούμε (και βλέπει και η ηγεσία του
ΚΚΕ, πιο αντικειμενικά) ότι μπορεί να ξε-
καθαρίστηκαν και να έφυγαν οι ανοι-
χτά φιλοκαπιταλιστικοί τομείς της γρα-
φειοκρατίας, αλλά και η τωρινή ηγεσία
της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης και
του ΚΚΓ, μακριά από την επέμβαση και
τη θέληση της βάσης αυτών των κομμά-
των, παραπαίει ανάμεσα στον καπιταλι-
σμό και το σοσιαλισμό, ενώ στην πράξη
είναι μπλεγμένη μέσα στον υπαρκτό κα-
πιταλισμό και τους θεσμούς του. Ενώ ο
κύκλος της γραφειοκρατίας απ’ όπου κι
αν ξεκινήσει επαναλαμβάνεται σαν στα-
λινισμός και αντισταλινισμός. Στο ΚΚΓ ξε-
κινάει από τον αντισταλινισμό, στο ΚΚΕ
από το σταλινισμό, στην Κομμουνιστική
Επανίδρυση κι από τα δύο. Κοινός παρο-
νομαστής πάντα ο ίδιος, όπως τον ανα-
φέραμε. Κι επειδή αναφερόμαστε στο
Κόμμα, κοινός παρονομαστής είναι η
πλήρης έλλειψη επέμβασης της βάσης κι
εσωτερικής δημοκρατικής ζωής, σε μια
εποχή μάλιστα που η βάση ξέρει απ’ έξω
το μαρξισμό λενινισμό (και μόνο αυτή,
γιατί στο επίπεδο της ηγεσίας υπάρχουν
άνθρωποι που μπήκαν από το παράθυ-
ρο για καριέρα, χωρίς ποτέ να έχουν δια-
βάσει ούτε ένα βιβλίο των δασκάλων του
μαρξισμού). Είναι η έλλειψη δημοκρατι-
κού συγκεντρωτισμού, ακόμα και στο
επίπεδο της ηγεσίας, όπου στη θέση του
λειτουργούν οι ισορροπίες, οι προσθα-
φαιρέσεις και οι συγκλίσεις, όπως φαί-
νεται σ’ όλα τα ντοκουμέντα, οι πιέσεις,
οι απειλές και οι εκβιασμοί, όπως είναι οι
εκβιασμοί της ανοικτά σταλινικής φρά-
ξιας στο ΚΚΕ, ότι θ’ αποχωρήσει από το
Κόμμα αν δεν ενσωματώνονται οι θέσεις
της. Πριν εκβίαζαν οι φαρακικοί, τώρα οι
σταλινικοί! Για το πού θα καταλήξουν και
οι σημερινοί σταλινικοί; Αρκεί να θυμη-
θούμε ότι και ο Φαράκος, από φανατι-
κό σταλινικό, μετατράπηκε σε φανατικό
αντισταλινικό και φιλοκαπιταλιστή.
Η γραφειοκρατία ανέτρεψε το Εργα-
τικό Κράτος γιατί αυτό προόδευε με το
προτσές της Μερικής Αναγέννησης και
της Ιστορικής Επανασυνάντησης κι όχι
γιατί υπήρχε παράλυση και στασιμότη-
τα. Η γραφειοκρατία επωφελήθηκε από
την έλλειψη μαρξιστικής ηγεσίας κι ακρι-
βώς έδωσε τα χτυπήματα για να μην οι-
κοδομηθεί αυτή η ηγεσία και για να μη γί-
νει έτσι το ποιοτικό, διαλεκτικό άλμα της
Πολιτικής Επανάστασης και της ανατρο-
πής της γραφειοκρατίας. Ο σ. Ποσάδας
είχε προβλέψει ότι η τεράστια πρόοδος
που σήμανε το Εργατικό Κράτος στην
οικονομία, την κοινωνία, την επιστήμη,
την τεχνολογία απαιτούσε την επέκτα-
ση της διάρθρωσής του στον κόσμο και
την ανατροπή της γραφειοκρατίας. Και
για να γίνει αυτό ήταν αναγκαία η μαρξι-
στική ηγεσία. Αν δεν γινόταν αυτό, το Ερ-
γατικό Κράτος θα οπισθοδρομούσε, για-
τί όσο δεν υπήρχε η μαρξιστική ηγεσία,
την ίδια στιγμή το προτσές δεν ήταν ου-
δέτερο κι ειρηνικό, αλλά υπήρχαν εκεί-
νες οι αντιδραστικές δυνάμεις που θα
επιδίωκαν την οπισθοδρόμηση, δηλαδή
η γραφειοκρατία κι ο καπιταλισμός. Αυ-
τό κι έγινε.
Οι δάσκαλοι του μαρξισμού είδαν κι
ανέλυσαν τη δικτατορία του προλετα-
ριάτου και το Εργατικό Κράτος μόνο σαν
μια μορφή μετάβασης στο παγκόσμιο
σοσιαλιστικό σύστημα κι όχι σαν μια αυ-
τοδύναμη, αυτόνομη, αυθύπαρκτη, κι
απομονωμένη κατάσταση. Το πιο βασι-
κό και πρακτικό συμπέρασμα της ανάλυ-
σης αυτής ήταν να φτιάξουν τη Διεθνή,
από την Πρώτη του Μαρξ και του Έν-
γκελς, μέχρι την Τρίτη του Λένιν και του
Τρότσκι και την Τέταρτη του Τρότσκι, με-
τά τη διάλυση της Τρίτης από τον Στάλιν.
Πώς μπορούσε να προχωρήσει η αντι-
καπιταλιστική πάλη στον κόσμο και πο-
λύ περισσότερο η νίκη του σοσιαλισμού
στα Εργατικά Κράτη, χωρίς την Κομμου-
νιστική Διεθνή; Τώρα ακόμα και οι ηγε-
σίες των Κομμουνιστικών Κομμάτων
παραδέχονται ότι υπήρξε εξαγωγή της
αντεπανάστασης. Τόσο ατομικό και αντι-
δραστικό υλικό συμφέρον είχε η γραφει-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 5
οκρατία, που έπρεπε να το εξάγει, αν και
για να είμαστε πιο ακριβείς, σ’ αυτή την
εξαγωγή βρήκε έτοιμους και τους ντό-
πιους εκφραστές κι εκπροσώπους της.
Φανταστείτε πόση εξαγωγή της αντε-
πανάστασης κάνει ο ιμπεριαλισμός, που
έχει ήδη δομημένα τα διεθνή κέντρα του
προγραμματισμού και της εφαρμογής
αυτής της εξαγωγής, οικονομικά, πολιτι-
κά και κυρίως στρατιωτικά.
Αυτό δεν μπορούσε ν’ αντιμετωπιστεί
παρά μόνο με τη Διεθνή του προλετα-
ριάτου και των εκμεταλλευόμενων μα-
ζών όλου του κόσμου. Κι αυτό δεν υπήρ-
χε. Όχι μόνο διέλυσαν τη Διεθνή, αλλά
και κάθε προσπάθεια των διεθνιστών
τροτσκιστών προς αυτή την κατεύθυν-
ση, την καταπολεμούσαν με κάθε τρό-
πο σαν “εξαγωγή της επανάστασης”. Ο
ιμπεριαλισμός δεν σταμάτησε ούτε λε-
πτό να κάνει εξαγωγή της αντεπανάστα-
σης και να την προγραμματίζει και να τη
συντονίζει με ενιαία κέντρα, γιατί ήταν
μια ανάγκη του συστήματος ενάντια
στις ανάγκες της ανθρωπότητας κι έτσι
μόνο με συντονισμό, με προγραμματι-
σμό και με τη βία μπορούσε να επιβλη-
θεί, αφού δεν αντιπροσωπεύει το μέλ-
λον και την πρόοδο, αλλά το παρελθόν
και την οπισθοδρόμηση. Η αντικαπιτα-
λιστική και σοσιαλιστική επανάσταση
που είναι μια ανάγκη της ανθρωπότητας
και σαν τέτοια εκφράζεται και ξεφυτρώ-
νει αντικειμενικά παντού, αφού αντιπρο-
σωπεύει το μέλλον και την πρόοδο, δεν
έχει ανάγκη από εξαγωγή, αλλά οπωσ-
δήποτε προγραμματισμό, συντονισμό
κι ενιαίο κέντρο. Γιατί και ο καπιταλισμός
είναι ενιαίο σύστημα, άρα και η αντικα-
πιταλιστική πάλη και ο σοσιαλισμός ακό-
μα περισσότερο. Αλλά ακόμα και τώρα,
η γραφειοκρατία των Κομμουνιστικών
Κομμάτων, μακριά από τις αντικειμενι-
κές ανάγκες της ιστορίας και τη θέληση
των μαζών, είναι ενάντια στο συντονι-
σμό και το ενιαίο κέντρο του παγκόσμι-
ου κομμουνιστικού κι επαναστατικού
κινήματος! Μιλάνε για συνεργασίες και
συμμαχίες, γιατί δεν βλέπουν το ενιαίο
παγκόσμιο προλεταριάτο και τις ανάγκες
της ανθρωπότητας, αλλά τους κατακερ-
ματισμένους μηχανισμούς τους, με τα
ιδιαίτερα τοπικιστικά υλικά συμφέρο-
ντα και σαν τέτοιοι βέβαια πρέπει απλά
να συνεργαστούν. Όταν όμως χρειαστεί
έκαναν, κάνουν και θα κάνουν σαν γρα-
φειοκρατικοί μηχανισμοί και το συντονι-
σμό τους, για την εξαγωγή της αντεπα-
νάστασης!
Αλήθεια, πώς αλλιώς μπορεί να εξη-
γηθεί το εδάφιο που υπάρχει στο τελι-
κό ντοκουμέντο της συζήτησης που έγι-
νε στο ΚΚΕ και που αναφέρει ότι έγινε κι
εξαγωγή της αντεπανάστασης. Από ποι-
όν έγινε, πώς μπόρεσε να γίνει και για-
τί; Δεν υπάρχει καμιά εξήγηση με βάση
τον ιστορικό υλισμό. Οι άνθρωποι και οι
εναλλασσόμενες θεωρίες τους δεν μπο-
ρούν να κάνουν κάτι τέτοιο. Γενικά οι άν-
θρωποι και μάλιστα οι σοβιετικοί άνθρω-
ποι ήταν και είναι καλοί, οι καλύτεροι του
6 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
κόσμου, γιατί έζησαν 70 χρόνια κάτω
από το Εργατικό Κράτος, όσο κανένας
άλλος λαός του κόσμου. Αλλά και οι λίγοι
κακοί άνθρωποι που υπήρχαν και οι θεω-
ρίες τους, από μόνες τους προφανώς δεν
μπορούσαν να κάνουν την αντεπανά-
σταση και να την εξάγουν. Παρ’ όλο που
στο τελικό ντοκουμέντο της συζήτησης
στο ΚΚΕ υπάρχει μια λεκτική διόρθωση
σε σχέση μ’ αυτό που άνοιξε τη συζήτη-
ση, όσο αφορά το ρόλο των προσώπων,
ότι υπερτιμήθηκε δηλαδή αυτός ο ρόλος
στο πρώτο ντοκουμέντο και στη συζή-
τηση, στη συνέχεια δεν υπάρχει μια εξή-
γηση πάνω στο ποιος τελικά είχε υλικό
συμφέρον να κάνει την αντεπανάσταση
και την εξαγωγή της. Μόνο υλικά συμφέ-
ροντα μιας τάξης ή κάστας μπορούσαν
να προωθήσουν γεγονότα συγκλονιστι-
κά, που συγκλόνισαν τον κόσμο από την
ανάποδη σε σχέση με τη Ρώσικη Επανά-
σταση. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός σαν
τάξη μόνος του δεν μπορούσε να το κά-
νει, όπως παραδέχεται και το ΚΚΕ. Αλλά
και αστική τάξη στην ΕΣΣΔ δεν υπήρχε,
όπως τουλάχιστον μέχρι τώρα ήταν η θέ-
ση όχι μόνο των γνήσιων τροτσκιστών,
αλλά και του κομμουνιστικού κινήματος,
εκτός από την κινέζικη (πριν) και κύρια
την αλβανική γραφειοκρατία, που χαρα-
κτήριζε τη σοβιετική γραφειοκρατία σαν
νέα αστική τάξη, νέους τσάρους, σοσια-
λιμπεριαλισμό, κτλ. Αυτή βέβαια η ίδια
η σταλινική αλβανική γραφειοκρατία,
όπως αναμενόταν, έγινε όπως όλοι ξέ-
ρουμε η πιο φιλοϊμπεριαλιστική. Ο τρο-
μερός σταλινικός Αλία, διακήρυξε από
ελληνικό ραδιοφωνικό σταθμό ότι “τώ-
ρα είναι η ώρα του καπιταλισμού”. Σύμ-
φωνα πάντα με τη σταλινική θεωρία των
σταδίων!
Τόσο η Νέα Σκέψη, η Περεστρόικα,
η “ενιαία ανθρωπότητα”, σαν θεωρί-
ες, όσο κι ο Γκορμπατσώφ, ο Γιέλτσιν
κι ο Σεβαρντνάτζε σαν πρόσωπα, δεν
θα μπορούσαν να κάνουν ό, τι έκα-
ναν αν δεν έκφραζαν τα υλικά συμφέ-
ροντα μιας κάστας, της γραφειοκρα-
τίας, που βρισκόταν πίσω απ’ αυτά
τα πρόσωπα και τις θεωρίες τους κι
αν δεν υπήρχαν τα ίδια συμφέροντα
στα άλλα πρώην Εργατικά Κράτη κι
ως ένα βαθμό και στα Κομμουνιστι-
κά Κόμματα. Αυτό δεν είναι πια μια πρό-
βλεψη, μια ανάλυση, μια απόδειξη από
τα γεγονότα, αλλά και μια κοινή γνώση
και γνώμη σ’ όλο τον κόσμο.
Έ, λοιπόν, στο τελικό ντοκουμέντο του
ΚΚΕ, δεν υπάρχει ούτε καν αναφορά στο
όρο γραφειοκρατία, εκτός από μια φορά
όπου λαθεμένα κι από τα δεξιά, γίνεται
κριτική, σαν αυτή που έκανε ο ευρωκομ-
μουνισμός, στο “γραφειοκρατικό στυλ”
διεύθυνσης και καθοδήγησης, επειδή
υπήρχε “ισοπεδωτικό σύστημα αμοι-
βών” και παραβίαση της αρχής “στον κα-
θένα σύμφωνα με την εργασία του”. Κατά
την ηγεσία του ΚΚΕ δηλαδή, το γραφειο-
κρατικό στυλ δουλειάς οφειλόταν στο
ισοπεδωτικό σύστημα αμοιβών, που ξέ-
φευγε από το σοσιαλισμό και ήδη πήγαι-
νε στον κομμουνισμό κι αυτό δεν έπρεπε
να γίνεται! Μα αφού όπως ισχυρίζεται το
ίδιο ντοκουμέντο, ήδη υπήρχε σοσιαλι-
στική κοινωνία, δεν έπρεπε ν’ ανοίγεται
και προς την κομμουνιστική; Αν υπήρ-
χαν πραγματικά τέτοια στοιχεία, η κριτι-
κή που θα έπρεπε να τους γίνεται είναι
από τ’ αριστερά, δηλαδή πώς αυτό συ-
νοδεύεται κι από την αρχή “στον καθέ-
να σύμφωνα με τις ανάγκες του”, που σε
ορισμένες όψεις μπορούσε να γίνει και
γινόταν και πώς προγραμματίζεται από
τη σοβιετική και σοσιαλιστική επέμβαση
των μαζών. Γιατί το πρόβλημα βρισκόταν
ακριβώς και πάλι εκεί: Η γραφειοκρατία
είναι αυτή που προγραμμάτιζε και ισο-
πέδωνε τους μισθούς προς τα κάτω, αλ-
λά για να παίρνει αυτή τη μερίδα του λέ-
οντος προς τα πάνω. Η μεγαλύτερη και
μόνιμη παραβίαση της αρχής “στον κα-
θένα σύμφωνα με την εργασία του” γινό-
ταν από το ότι η γραφειοκρατία έπαιρνε
σύμφωνα με τα συμφέροντα και την πο-
νηριά της κι όχι σύμφωνα με την ικανό-
τητά και την εργασία της. Κι αυτή ήταν
μια παραβίαση που κρατούσε την κοινω-
νία προς τα πίσω, προς την αστική, όσο
αφορά τη διανομή. Κι είναι γι’ αυτό ανά-
μεσα στ’ άλλα που εμείς λέμε, όπως πλέ-
ον και όλο το κομμουνιστικό κίνημα, ότι
δεν ήταν σοσιαλιστική η κοινωνία αυ-
τή που υπήρχε στην ΕΣΣΔ, αλλά Εργατι-
κό Κράτος και μάλιστα εκφυλισμένο όσο
αφορά τη δικτατορία του προλεταριά-
του, που δεν υπήρχε, και το Κόμμα που
δεν λειτουργούσε.
Παρ’ όλο ότι η γραφειοκρατία μ’ αυτό
τον τρόπο συσσώρευε προνόμια, πλού-
τη, βίλες, λιμουζίνες και γραμματείς, που
στη μορφή έμοιαζαν με μια νέα κυρίαρ-
χη τάξη, όσο αφορά τη σχέση της με την
οικονομία, αποδείχτηκε ότι στην ουσία,
στο περιεχόμενο, δεν κατάφερε ποτέ
να γίνει μια νέα τάξη, πάνω στο έδαφος
της κρατικοποιημένης ιδιοκτησίας και
της κεντρικά σχεδιοποιημένης, έστω και
γραφειοκρατικά, παραγωγής. Έπρεπε να
προχωρήσει με αντεπαναστατικά χτυ-
πήματα, σε αποκρατικοποιήσεις και στο
σπάσιμο του κεντρικού σχεδίου, για να
μπορέσει να μετατραπεί σε αστική τάξη.
Αποδείχτηκε δηλαδή και πάλι η ανάλυ-
ση του Τρότσκι και η κριτική του ενάντια
σε ορισμένους αυτοαποκαλούμενους
τροτσκιστές, που έλεγαν ότι η γραφειο-
κρατία είναι η αστική τάξη του κρατικο-
καπιταλιστικού καθεστώτος που υπήρχε
δήθεν σ’ αυτά τα κράτη. Η γραφειοκρα-
τία δεν ήταν, ούτε μπορούσε να γίνει
μια τάξη, παρά μόνο μια παρασιτική κά-
στα κι μόνο με την αντεπανάσταση, με
την αποκρατικοποίηση και με το σπάσι-
μο του κεντρικού σχεδιασμού μπορού-
σε να ξαναδημιουργηθεί μια ιδιοκτήτρια
τάξη και πάλι αστική κι όχι καμιά άλλη.
Αν η γραφειοκρατία ήταν αστική τάξη
ή οποιαδήποτε άλλη νέα κυρίαρχη και
δομημένη τάξη, γιατί να γίνει όλη αυτή
η φασαρία και τ’ αλλεπάλληλα πραξικο-
πήματα; Θα υπήρχε μια φυσιολογική και
ήρεμη πορεία προς τον καπιταλισμό, ή
προς ένα μίγμα καπιταλισμού σοσιαλι-
σμού, όπως ήθελε και θέλει ακόμα ένας
τομέας της γραφειοκρατίας, μ’ επικεφα-
λής τον Γκορμπατσώφ. Επειδή αυτό που
ήθελε ο Γκορμπατσώφ δεν μπορούσε να
γίνει, γι’ αυτό έπεσε. Κι ο Γιέλτσιν βέβαια,
που θέλει σκέτο καπιταλισμό, θα πέ-
σει -και για να μην πέσει αναγκάζεται να
κρύβει τις προθέσεις του ή και να τις αλ-
λάζει φαινομενικά- γιατί ο καπιταλισμός
παγκόσμια δεν ανέχεται άλλους, νέους
καπιταλιστές, είναι ανίκανος να επεκτα-
θεί και συγκεντρώνεται συνεχώς σε λιγό-
τερα χέρια. Και οι σοβιετικές μάζες είναι
έτοιμες να πάνε στο σοσιαλισμό, έστω κι
αν τώρα ξεκινήσουν από ένα ή περισσό-
τερα βήματα πιο πίσω από το Εργατικό
Κράτος. Είναι αδύνατο να διαρθρωθεί
και να λειτουργήσει μια αστική τά-
ξη σαν καπιταλιστικό σύστημα στην
πρώην ΕΣΣΔ, αν δεν συντριβούν οι
σοβιετικές κομμουνιστικές μάζες, ο
Σοβιετικός Στρατός -κι όχι μόνο ο Ρώ-
σικος-, η κρατικοποιημένη ιδιοκτη-
σία στους βασικούς τομείς της πα-
ραγωγής. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει
χωρίς τον παγκόσμιο αντεπαναστατικό
πόλεμο, την ανοιχτή στρατιωτική καπι-
ταλιστική κατοχή και δικτατορία στην
πρώην ΕΣΣΔ. Αλλά πριν καν καλά καλά
προλάβει ο καπιταλισμός και η γραφει-
οκρατία να διαιρέσουν και να βασιλεύ-
σουν στην πρώην ΕΣΣΔ, όλα τα προτσές
που υπάρχουν στις πρώην Σοσιαλιστικές
Ομοσπονδίες της ΕΣΣΔ, αλλά και στα άλ-
λα πρώην Εργατικά Κράτη της Ευρώπης,
ακόμα και εκλογικά, δείχνουν ότι υπάρ-
χει μια ανάπτυξη των δεσμών μεταξύ
τους, αλλά και μια ενίσχυση των σοσια-
λιστικών και κομμουνιστικών δυνάμεων.
Επαναδραστηριοποιούνται οι σχέσεις με
τα Εργατικά Κράτη στον υπόλοιπο κό-
σμο, με την Κίνα, την Κούβα, την Κορέα,
με τη Γιουγκοσλαβία, αλλά και με τα Επα-
ναστατικά Κράτη. Κι εντείνεται η αντιπα-
ράθεση με τον ιμπεριαλισμό. Αυτό δεί-
χνει το πόσο δύναμη και βάθος έχει το
Εργατικό Κράτος και η παγκόσμια επα-
νάσταση και σε πόση κρίση κι αποσύν-
θεση βρίσκεται ο καπιταλισμός.
Είναι άλλη μια επιβεβαίωση των ανα-
λύσεων του Τρότσκι, ότι ακόμα κι αν θρι-
άμβευε ο παγκόσμιος καπιταλισμός σ’
έναν πόλεμο ενάντια στα Εργατικά Κρά-
τη, μέσα σε λίγα χρόνια οι αντιθέσεις
του καπιταλισμού και η ανάγκη του σο-
σιαλισμού θα φούντωναν με μεγαλύτε-
ρη ένταση. Πολύ περισσότερο που τώ-
ρα δεν πρόκειται για έναν στρατιωτικό
θρίαμβο του καπιταλισμού και συντρι-
βή των μαζών. Στην πορεία των αιώνων
ο καπιταλισμός δομήθηκε σαν σύστη-
μα, όχι βέβαια γιατί το ήθελε ο βιολο-
γικός άνθρωπος, που από τη φύση του
είναι κοινωνικό και συλλογικό ον, σοσια-
λιστικό, αλλά γιατί το επέβαλαν οι αντι-
κειμενικές συνθήκες. Τώρα που οι αντι-
κειμενικές συνθήκες είναι ώριμες για το
σοσιαλισμό και το ανθρώπινο ον σήμερα
όχι μόνο είναι σοσιαλιστικό, αλλά κι έχει
συνειδητοποιήσει ότι μόνο έτσι μπορεί
να επιβιώσει και να προοδεύσει, τί μέλ-
λον μπορεί να έχει ο καπιταλισμός; Ο κα-
πιταλισμός είναι διαρθρωμένος στην οι-
κονομία και στις υλικές δυνάμεις, αλλά
το Εργατικό Κράτος κι ο σοσιαλισμός εί-
ναι ήδη διαρθρωμένος στον ανθρώπινο
εγκέφαλο, σαν ανώτερο σύστημα, σαν
ιδέα, αντανάκλαση σε τελευταία ανάλυ-
ση της οικονομίας και των υλικών δυνά-
μεων που ήδη έχουν γίνει υπερώριμες
για το σοσιαλισμό. Τελικά η ιδέα “θα κι-
νήσει γη κι ουρανό”, όπως έλεγε ο Τρό-
τσκι, θα υπερνικήσει τις υλικές δυνάμεις
και θα μετασχηματίσει την κοινωνία σε
σοσιαλιστική.
Η συνάντηση των Κομμουνιστικών και
άλλων προοδευτικών Κομμάτων που έγι-
νε στην Αθήνα με πρωτοβουλία του ΚΚΕ,
γύρω από “τα αίτια της ανατροπής του
σοσιαλιστικού συστήματος στην Ευρώ-
πη”, είναι μια έκφραση έστω και περιο-
ρισμένη, αυτής της συνείδησης και της
σιγουριάς της ανθρωπότητας ότι “ο σο-
σιαλισμός είναι μια αναγκαιότητα της
οργάνωσης της ζωής, μ’ όλες τις συνέ-
πειες”, όπως έχει αναλύσει ο σ. Ποσά-
δας. Δεν σταματάει και δεν εμποδίζεται
από τον καπιταλισμό, από κανένα εμπό-
διο και από καμιά γραφειοκρατία αυτή η
ανάγκη. Έκαναν τα πάντα για να τσακί-
σουν το Εργατικό Κράτος, τη σοσιαλιστι-
κή επανάσταση και κύρια την κομμου-
νιστική συνείδηση της ανθρωπότητας
(αυτός ήταν ο κύριος σκοπός της γραφει-
οκρατίας και του καπιταλισμού) και τώ-
ρα η ίδια η ηγεσία των Κομμουνιστικών
Κομμάτων (με εξαίρεση αυτή του ΚΚΕ)
αναθεματίζει τη γραφειοκρατία και τη
διαχωρίζει και την αντιπαραθέτει πλή-
ρως σε σχέση με το Εργατικό Κράτος και
το σοσιαλισμό. Είναι γιατί όλες τις προ-
ηγούμενες δεκαετίες ο τροτσκισμός και
στη συνέχεια συγκεκριμένα ο τροτσκι-
σμός-ποσαδισμός, διατήρησαν τη συνεί-
δηση και τη σιγουριά της κομμουνιστι-
κής πρωτοπορίας και των μαζών, πάνω
στο Εργατικό Κράτος και το σοσιαλισμό,
δείχνοντας ότι δεν πρέπει να συγχέουμε
τη γραφειοκρατία με το Εργατικό Κρά-
τος. Κι ότι πρέπει να υπερασπίζουμε
το Εργατικό Κράτος άνευ όρων, συν-
δυάζοντας πάντα την πάλη ενάντια
στη γραφειοκρατία, με την πάλη ενά-
ντια στον καπιταλισμό, με προτεραιό-
τητα στην πάλη ενάντια στον καπιτα-
λισμό. Ο σ. Ποσάδας μας δίδαξε αυτή τη
στρατηγική, που ήταν συνέχεια του Τρό-
τσκι, σε αντιπαράθεση με όλους τους άλ-
λους αυτοαποκαλούμενους τροτσκιστές,
που όπως και πρώην δικοί μας σύντρο-
φοι, έβαζαν σε προτεραιότητα την πάλη
ενάντια στη γραφειοκρατία. Όταν λοι-
πόν ήλθε ο Γκορμπατσώφ και ο Γιέλτσιν
σαν δήθεν αντιγραφειοκράτες και αντι-
σταλινικοί, όλοι αυτοί ξεγελάστηκαν και
τους ακολούθησαν, όπως και όλοι οι λε-
γόμενοι ευρωκομμουνιστές της εποχής.
Δεν έβλεπαν, ή αγνοούσαν, ή ήταν συ-
νένοχοι στο ότι ο αντισταλινισμός ήταν
απλά το κάλυμμα για την ανοιχτή προδο-
σία και την παράδοση στον καπιταλισμό.
Από την πρώτη στιγμή, η κριτική στο
σταλινισμό ήταν από τα δεξιά και αντι-
τροτσκιστική. Οι αυτοαποκαλούμενοι
τροτσκιστές, απαρνήθηκαν τον Τρότσκι
για ν’ αγκαλιάσουν τον “αντιγραφειο-
κράτη” Γκορμπατσώφ! Οι ίδιοι “τροτσκι-
στές”, όταν εμείς οι ποσαδικοί βλέπα-
με την πρόοδο του Εργατικού Κράτους
και τη στροφή της ηγεσίας του προς την
υπεράσπιση της παγκόσμιας αντικαπι-
ταλιστικής και σοσιαλιστικής επανάστα-
σης, τα τελευταία χρόνια του Μπρέζνιεφ
και μετά με τον Αντροπώφ, (που ήταν ο
πραγματικός αντισταλινισμός, στην πρά-
ξη, με γραφειοκρατικό οπωσδήποτε τρό-
πο δοσμένος κάτω από τη γραφειοκρα-
τία), αυτοί συνέχιζαν να πολεμάνε μόνο
τη γραφειοκρατία κι όχι να κάνουν μέτω-
πο με το Εργατικό Κράτος ενάντια στον
καπιταλισμό, όπως κάναμε εμείς.
Σήμερα όλο το κομμουνιστικό κίνη-
μα λέει ότι αυτή που χρεοκόπησε είναι η
γραφειοκρατία κι όχι ο σοσιαλισμός. Αλ-
λά αυτό το είχε δει, προβλέψει κι αναλύ-
σει για να βγάλει τα συμπεράσματα για τη
δράση, ο Τρότσκι. Είναι μια από τις μορ-
φές που παίρνει σήμερα η Μερική Ανα-
γέννηση και η Ιστορική Επανασυνάντη-
ση του κομμουνιστικού κινήματος με το
μαρξισμό. Αλλά το βασικότερο συμπέ-
ρασμα του Τρότσκι ήταν ότι, όπως και ο
καπιταλισμός, έτσι και η γραφειοκρατία
δεν πρόκειται ν’ αλλάξει την αντιδραστι-
κή κι αντεπαναστατική της διάρθρωση
και λειτουργία. Πρέπει ν’ ανατραπεί. Τό-
σο στα Εργατικά Κράτη όσο και στα Κομ-
μουνιστικά Κόμματα, αλλά ταυτόχρονα
κάνοντας μέτωπο, ταυτιζόμενοι με τα Ερ-
γατικά Κράτη και τα Κομμουνιστικά Κόμ-
ματα ενάντια στον καπιταλισμό. Εμείς
για παράδειγμα, παρ’ όλο που βλέπου-
με την τεράστια καθυστέρηση της ηγεσί-
ας του ΚΚΕ σε σχέση με τ’ άλλα Κομμου-
νιστικά Κόμματα, στο να καταδικάσει τη
γραφειοκρατία των Εργατικών Κρατών,
ταυτόχρονα δεν μπορούμε να μην δού-
με ότι όσο αφορά το πρόγραμμα και τη
στρατηγική είναι ένα από τα πιο αριστε-
ρά, αν όχι το πιο αριστερό Κομμουνιστι-
κό Κόμμα στον κόσμο. Ή μάλλον επειδή
ακριβώς η βάση του Κόμματος επιβάλ-
λει μια αντικαπιταλιστική και σοσιαλιστι-
κή αντίληψη και προσανατολισμό στην
κορυφή του Κόμματος, η γραφειοκρατι-
κή ηγεσία κρύβει ακόμα και τον όρο γρα-
φειοκρατία, γιατί ξέρει ότι μια αντιγρα-
φειοκρατική αναφορά θα ελευθέρωνε
δυνάμεις για την οριστική ανατροπή της
γραφειοκρατίας, πολύ πιο γρήγορα από
οποιοδήποτε άλλο Κομμουνιστικό Κόμ-
μα. Κι αυτό πιστεύουμε τελικά ότι θα γί-
νει. Το κομμουνιστικό κίνημα στην
Ελλάδα βρίσκεται πολύ κοντά στον
τροτσκισμό-ποσαδισμό. Κι εμείς κά-
νουμε, όπως παντού, μέτωπο ή και ταυ-
τιζόμαστε πολλές φορές με το Κομμου-
νιστικό Κόμμα ενάντια στον καπιταλισμό
και τη γραφειοκρατία. Αυτό μας έμαθε ο
Τρότσκι, ο Ποσάδας, αλλά κι ο Παντελής
Πουλιόπουλος, ο μεγάλος έλληνας τρο-
τσκιστής, πρώην ΓΓ του ΚΚΕ.
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 7

Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΣΣΔ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ
ΤΗΣ ΠΟΣΑΔΙΚΗΣ 4ΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ
Η ΕΣΣΔ, ακόμα και με τη γραφειο-
κρατία, δεν μπορεί να ζήσει χωρίς να
υποστηρίξει το παγκόσμιο επαναστα-
τικό κίνημα. Αν δεν το κάνει πεθαίνει,
αποσυντίθεται η ίδια και οι γραφειο-
κράτες και γίνεται πιο γρήγορη η απο-
δοχή και η άνοδος της επέμβασης των
τροτσκιστών. Προηγούμενα ο Στάλιν
δεν μπορούσε να συμβιώσει με την
επανάσταση και τώρα η ΕΣΣΔ δεν μπο-
ρεί να ζήσει αν δεν προωθήσει το πα-
γκόσμιο επαναστατικό προτσές. Μπο-
ρεί να μην υποστηρίξει από την αρχή,
ή και στη συνέχεια, τα πιο αναγκαία
και τα πιο σωστά μέτρα, οπωσδήποτε
όμως είναι υποχρεωμένη να υποστη-
ρίξει κάθε αντικαπιταλιστικό κίνημα.
Μπορεί να συμφιλιωθεί με τον καπιτα-
λισμό σε κάποια συγκεκριμένη περιο-
χή, αλλά δεν μπορεί να παραδώσει κα-
μιά σημαντική ή και κάπως σημαντική
επανάσταση. Μπορεί να συμφιλιωθεί
με τον καπιταλισμό για ένα “στάτους
κβο”, αλλά βασικός όρος για να μπορέ-
σει να ζήσει η ΕΣΣΔ είναι να προοδεύ-
σει και για να προοδεύσει οφείλει να
υποστηρίξει κάθε κίνημα που τείνει να
ταυτιστεί μ’ αυτήν, που είναι τα κινήμα-
τα που τείνουν στη διάρθρωση του Ερ-
γατικού Κράτους.
Αυτή είναι η λογική της ιστορίας. Δεν
είναι μια ερμηνεία που εμείς κάνουμε
γιατί βλέπουμε τις προθέσεις, αλλά αυ-
τή είναι η λογική της ιστορίας. Αυτό εί-
ναι έτσι, ακόμα κι αν πεθάνω αυτή τη
στιγμή: Η ΕΣΣΔ δεν μπορεί να ζήσει αν
δεν βοηθήσει την επανάσταση. Είναι
ένας απαραίτητος όρος για την ύπαρ-
ξή της.
Ξεκινώντας από ένα ορισμένο επίπε-
δο κι από μια ορισμένη φάση -που το-
ποθετείται μετά το 2ο Παγκόσμιο Πό-
λεμο- η ΕΣΣΔ έφτασε στην ανάγκη να
επεκτείνει την παγκόσμια δύναμή της
απέναντι στο καπιταλιστικό σύστημα.
Απόκτησε αυτή τη σιγουριά όταν εκ-
καθαρίστηκε ο Στάλιν. Ο Στάλιν εκκα-
θαρίστηκε από την ιστορία. Δεν έχει
σημασία το πώς πέθανε, αλλά το γεγο-
νός ότι τον σκότωσε η ιστορία. Ανεξάρ-
τητα από το ποιος συγκεκριμένα τον
σκότωσε, εξαφανίστηκε γιατί δεν χρει-
αζόταν. Ήταν ένα εμπόδιο, μια αντιπο-
λίτευση στην ανάπτυξη του Εργατικού
Κράτους. Και ανάπτυξη του Εργατικού
Κράτους σήμαινε να προωθήσει την
παγκόσμια επανάσταση, ακόμα και να
δημιουργήσει επαναστάσεις, όχι για να
τις απορροφήσει, αλλά για να επεκτεί-
νει τη δύναμή του στον παγκόσμιο συ-
σχετισμό των δυνάμεων απέναντι στον
8 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ 1/3/1981
καπιταλισμό.
Αυτή είναι η βασική σκέψη της τωρι-
νής γραφειοκρατίας της ΕΣΣΔ κι είναι
αυτή που καθορίζει τη συμπεριφορά
της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ οι υπό-
λοιπες γραφειοκρατίες, είτε των Κομ-
μουνιστικών Κομμάτων, είτε των υπό-
λοιπων Εργατικών Κρατών διατηρούν
ακόμα την προηγούμενη σκέψη του
πώς θα συνεχίσουν να σφετερίζονται.
Και η γραφειοκρατία της ΕΣΣΔ σφετε-
ρίζεται, αλλά λιγότερο, γιατί οφείλει να
προωθήσει την επανάσταση.
Ο καπιταλισμός δεν έχει αντίληψη
αυτού του προτσές. Δεν σημαίνει ότι
το αγνοεί ή ότι δεν μπορεί να κάνει τί-
ποτα, αλλά δεν έχει αντίληψη, γι’ αυ-
τό ελπίζει να βρει οπαδούς στην Πολω-
νία. Η προσπάθειά του αυτή δείχνει την
απελπισία του. Το κάνει γιατί δεν μπο-
ρεί να κάνει τίποτε άλλο, αλλά και γιατί
πιστεύει ότι ακόμα να έχει αποδοχή. Κι
ακόμα γιατί δεν μπορεί πλέον να πάρει
άλλα μέτρα στην ιστορία, ενώ η ΕΣΣΔ
μπορεί.
Μέσα σ’ ένα μικρό χρονικό διάστη-
μα πρέπει να περιμένουμε ότι οι σοβι-
ετικοί θα παρουσιαστούν με μια σωστή
αλλαγή στην ικανότητα ν’ αναλύσουν
και να προγραμματίσουν την αντικα-
πιταλιστική πάλη, αναπτύσσοντας πα-
ράλληλα την ικανότητα να επηρεάζουν
τα Κομμουνιστικά Κόμματα. Πρέπει να
δούμε τον κόσμο έτσι όπως είναι. Τα
Κομμουνιστικά Κόμματα των καπιτα-
λιστικών χωρών είναι αποτέλεσμα της
σταλινικής εποχής. Αντίθετα η ΕΣΣΔ
ξεπέρασε τον Στάλιν, τον έβγαλε από
τη μέση, τόσο σαν πρόσωπο όσο και
σαν σκέψη, σαν έργο και σαν πρακτική.
Δεν έχει εξαφανιστεί όλη η σταλινική
διάρθρωση αλλά αυτή η διάρθρωση
δεν αντιπροσωπεύεται πλέον από την
ΕΣΣΔ, αλλά από το Ιταλικό, το Ισπανικό,
το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, που
ήταν κατευθείαν αποτέλεσμα της διάρ-
θρωσης του Στάλιν.
Το προτσές ανυψώνεται προς την
πλευρά που είναι πιο ευαίσθητη στην
αναγκαιότητα της προόδου και που δέ-
χεται πιο απλά αυτή την ανάγκη, γιατί
ταυτίζεται με την ίδια της την ύπαρξη.
Αυτή η ευαίσθητη πλευρά είναι η ΕΣΣΔ
γι’ αυτό κι αλλάζει. Το Ιταλικό ΚΚ δεν αι-
σθάνεται ακόμα υποχρεωμένο ν’ αλλά-
ξει. Είναι προσαρμοσμένο στην προη-
γούμενη πολιτική των ελιγμών και του
κοινοβουλευτικού παιχνιδιού. Αντίθε-
τα οι σοβιετικοί οφείλουν να ενεργούν
με βάση μια συγκεκριμένη απόφαση: ν’
αντιμετωπίσουν το καπιταλιστικό σύ-
στημα. Γι’ αυτό οφείλουν να προοδεύ-
σουν, να βελτιώσουν την πολιτική τους
και να εκκαθαρίσουν τους εσωτερικούς
τομείς που αντιτίθενται σ’ αυτή την
πρόοδο.
Η πρόοδος είναι αργή, αναπτύσσεται
βασικά στην ΕΣΣΔ κι όχι σ’ όλο το κομ-
μουνιστικό κίνημα. Εμείς πρέπει να κα-
τανοήσουμε έτσι, οπότε να δούμε ότι
η Πολιτική Επανάσταση και η Διαρκής
Επανάσταση αλλάζουν σ’ αυτή τη φά-
ση σε σχέση με την προηγούμενη. Οι
αρχές της Διαρκούς και της Πολιτικής
Επανάστασης εξακολουθούν να ισχύ-
ουν, αλλά αναπτύσσονται με διαφορε-
τική μορφή από πριν. Καθώς αυτά τα
Κομμουνιστικά Κόμματα των καπιτα-
λιστικών χωρών δεν μπορούν ακόμα
ν’ αλλάξουν, πρέπει ν’ αναζητήσουμε
τα μέσα, τον τρόπο, που είναι να χρη-
σιμοποιήσουμε τα μεγάλα γεγονότα
και τις μεγάλες συγκρούσεις που συμ-
βαίνουν στον κόσμο, για να βαρύνου-
με αποφασιστικά πάνω σ’ αυτά και να
βοηθήσουμε ώστε να κερδίσει η πτέ-
ρυγα που θέλει να προοδεύσει. Για πα-
ράδειγμα, παρ’ όλες τις απειλές της δε-
ξιάς και του κέντρου του Ιταλικού ΚΚ,
μέσα σ’ αυτό αναπτύσσεται η ιδέα ότι
δεν πρέπει να διακόψουν τις σχέσεις
με την ΕΣΣΔ κι όχι μόνο αυτό, αλλά κι
ότι πρέπει να την υποστηρίξουν. Αυτό
φαίνεται από το συμπέρασμα του ίδιου
του Παγέττα (αντιπρόσωπος του Ιτα-
λικού ΚΚ στο 26ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ,
σημ. συντ.) που δήλωσε ότι η εισήγηση
του Μπρέζνιεφ ήταν πολύ καλή.
Αυτό είναι που κάνουμε εμείς και το
κάνουμε μ’ όλη μας την υπομονή και
την αφοσίωση. Γι’ αυτό είμαστε ένα κί-
νημα που δεν αυξάνεται σε αριθμό, αλ-
λά αυξάνεται σε κύρος σ’ όλο τον κό-
σμο. Δεν βιαζόμαστε ούτε είμαστε
ανυπόμονοι. Η βιασύνη και η ανυπομο-
νησία είναι αποτέλεσμα έλλειψης ωρι-
μότητας κι έλλειψη ωριμότητας σημαί-
νει βασικά ότι λείπει η κατανόηση της
προοπτικής του προτσές και του πώς
ξετυλίγεται αυτή τη στιγμή
Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΣΙΓΟΥΡΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ
ΤΟ ΠΡΟΤΣΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Είναι ανάγκη να κατανοήσουμε σε
βάθος το πώς αναπτύσσεται το παγκό-
σμιο επαναστατικό προτσές, σ’ όλες
του τις μορφές. Πριν και πάνω απ’ όλα η
ανάπτυξη αυτή εκφράζεται στο συνδυ-
ασμό που υπάρχει ανάμεσα στην ωρί-
μανση των Κομμουνιστικών Κομμάτων
από τη μια μεριά -που διαμορφώνεται
από τον παγκόσμιο συσχετισμό των
δυνάμεων, που με τη σειρά του καθορί-
ζεται από την πανίσχυρη επιρροή της
ΕΣΣΔ- και στην ωρίμανση των επανα-
στατικών κινημάτων σ’ όλο τον κόσμο
από την άλλη -που με τη σειρά τους
επηρεάζουν την ΕΣΣΔ, με το ότι στην
ανάγκη ν’ αντιμετωπιστεί το καπιταλι-
στικό σύστημα προσθέτουν ιστορική,
πολιτική κι οργανωτική σιγουριά. Για
να κατανοηθεί αυτό το προτσές απαι-
τείται ένα ανυψωμένο επίπεδο θεωρη-
τικής κατανόησης και σιγουριάς. Όχι
μόνο κατανόησης αλλά και σιγουριάς.
Δηλαδή απαιτείται ένα ανυψωμένο επί-
πεδο θεωρίας και πράξης. Ιδιαίτερα για
να επέμβουμε σ’ ένα προτσές όπως εί-
ναι το σημερινό, όπου μια μικρή ομάδα
-όπως είμαστε εμείς- έχει αναλάβει το
καθήκον να επέμβει στην πράξη για να
υπερασπίσει την ανάπτυξη της ιστορι-
κής αλήθειας. Όχι την αλήθεια αφηρη-
μένα, σαν τίτλο ή σαν σύμβολο, αλλά
την ανάπτυξη της αλήθειας, που σημαί-
νει ανάπτυξη του επαναστατικού προ-
τσές. Γιατί το επαναστατικό προτσές
είναι η ιστορική προϋπόθεση της αλή-
θειας, της κάθε αλήθειας. Από εκεί ξεκι-
νάνε όλες οι άλλες ιστορικές αλήθειες,
η σκέψη, το συμπέρασμα και η ανα-
γκαία εφαρμογή, προς την κατεύθυνση
της αρμονικής ανάπτυξης της ανθρω-
πότητας, για να εξαλείψει κάθε μορφή
καταπίεσης, βίας κι ανάγκης.
Αυτό απαιτεί τη θεωρητική και πρα-
κτική θεωρητική προετοιμασία. Απαι-
τεί την πρακτική θεωρητική ικανότη-
τα, ώστε η έλλειψη αριθμητικών και
υλικών δυνάμεων να καλύπτεται και να
ξεπερνιέται από τη δική μας πραγματι-
κή δύναμη, που είναι η ικανότητά μας
να πείθουμε, να επιχειρηματολογού-
με με βάση την πολιτική και θεωρητι-
κή προετοιμασία και σιγουριά, που εί-
ναι ο οδηγός της σκέψης μας. Αυτός ο
οδηγός με τη σειρά του έχει σαν βάση
ένα βιβλίο, που είναι ο μαρξισμός, που
μας δείχνει ότι ο οδηγός διαμορφώνε-
ται συνεχώς, αδιάκοπα, γιατί για παρά-
δειγμα το προτσές σήμερα δεν εξελίσ-
σεται με τον ίδιο τρόπο όπως πριν 20,
30, 40 χρόνια, ή όπως τον καιρό που
ενσωματώθηκα εγώ στο επαναστατι-
κό κίνημα. Γι’ αυτό πρέπει να διαπαιδα-
γωγήσουμε τους συντρόφους στις πιο
πολύπλοκες και βαθιάς αρχές, με τον
πιο απλό και καθαρό τρόπο. Σ’ αυτό το
προτσές κι εγώ ο ίδιος μαθαίνω. Όταν
διδάσκω ταυτόχρονα μαθαίνω κι ενδι-
αφέρομαι να μάθω. Μερικές φορές δι-
ορθώνω και βελτιώνω πράγματα που
έχω πει, γιατί διαρκώς μαθαίνω. Με-
ρικές φορές ερμηνεύω ένα πρόβλημα
για πρώτη φορά, εκφράζω μια σκέψη
κι ενώ αναπτύσσω την ερμηνεία, μου
έρχεται μια άλλη, οπότε διορθώνω την
προηγούμενη, ακολουθώντας όμως και
προωθώντας πάντα την ίδια επιστημο-
νική σκέψη. Δίνω πολύ καθορισμένες
αρχές, που δεν είναι αφηρημένες έν-
νοιες κι αντιλήψεις, ξένες ή απομακρυ-
σμένες από το αντικειμενικό προτσές,
αλλά που συμβαδίζουν με πρακτικά
οργανωτικά συμπεράσματα. Αυτό κά-
νουμε εμείς. Είναι το ίδιο που έκαναν
στην εποχή τους ο Μαρξ, ο Ένγκελς, ο
Λένιν, ο Τρότσκι και οι μπολσεβίκοι. Σή-
μερα εκτός από εμάς κανείς άλλος δεν
το κάνει αυτό. Που σημαίνει να ξέρου-
με να ενσωματώνουμε στο επαναστα-
τικό προτσές πρακτικά συμπεράσματα,
που ενώ τα ίδια μπορεί ν’ αλλάζουν συ-
νεχώς μορφές, δεν χάνουν την αρχική
τους φύση και τον αρχικό τους στόχο.
Αλλάζουν γιατί αυτό είναι αναγκαίο για
να επιτευχθεί κάποιος συγκεκριμένος
κάθε φορά στόχος. Εμείς πρέπει να κά-
νουμε αυτό και ταυτόχρονα να διαπαι-
δαγωγήσουμε όλους τους συντρόφους
για να μάθουν να ζουν όλοι μαζί κι ο κα-
θένας χωριστά γι’ αυτό το ρόλο.
Όποιες δυσκολίες κι αν αντιμετωπί-
ζουμε, έχουμε ξεπεράσει πια τις κύριες,
όπως ήταν η αίσθηση της απομόνωσης.
Όταν αποφασίσαμε να οικοδομήσου-
με αυτή την 4η Διεθνή, την Ποσαδι-
κή Διεθνή, εδώ και 19 χρόνια, ξέραμε
ότι έπρεπε να περάσουμε απ’ όλα αυ-
τά, βλέπαμε τί είχαμε μπροστά μας και
ποιοι ήταν οι σύντροφοι που υπήρ-
χαν εκείνη τη στιγμή, αλλά ήταν αυτό
που είχαμε στα χέρια μας. Και μ’ αυτά
που είχαμε κάναμε ό, τι κάναμε. Δείτε
τη δύναμη, το σεβασμό και το κύρος
που έχουμε αποκτήσει σ’ όλο τον κό-
σμο. Αφιερώνουμε τη ζωή μας σ’ αυτό
το ρόλο και ταυτόχρονα δημιουργού-
με ζωή με δυο τρόπους: αποκτώντας
παιδιά και διαπαιδαγωγώντας τα παι-
διά των συντρόφων που ήδη υπάρχουν
και τους ίδιους τους γονείς τους, για να
έχουν σιγουριά σ’ αυτό το θεωρητικό,
πολιτικό και πρακτικό συμπέρασμα.
Αναπτύσσουμε το διαρκή συντονι-
σμό ανάμεσα στη θεωρία και την πρά-
ξη. Οι δυσκολίες σ’ αυτή τη δραστηρι-
ότητα δεν προέρχονται από το γεγονός
ότι είναι δύσκολο το προτσές, αλλά
από το ότι δεν έχουμε τη δύναμη για
να την υλοποιήσουμε μέχρι τέλους. Οι
σοβιετικοί συγκεντρώνουν αυτή τη δύ-
ναμη, οπότε κι εμείς ωθούμε αυτή τη
δύναμη. Γι’ αυτό και στο δικό μας το κί-
νημα δεν υπάρχει καμιά δυσπιστία, κα-
μιά απαισιοδοξία, καμιά απογοήτευση
και καμιά αμφιβολία. Δεν υπάρχει ούτε
μια αμφιβολία. Ακόμα και τα πιο δύσκο-
λα προβλήματα έχουμε τη σιγουριά να
τα θέσουμε όπως είναι. Διαπαιδαγω-
γούμε τους συντρόφους της Διεθνούς
σ’ αυτή τη δραστηριότητα. Καλύπτου-
με εμείς την έλλειψη θεωρητικής προ-
ετοιμασίας τους και βασισμένοι στη
μεγάλη αγωνιστική θέληση κι αποφα-
σιστικότητά τους, τους διαπαιδαγω-
γούμε για ν’ αποκτήσουν και τη θεωρη-
τική κατανόηση.
Στο μέλλον η ανθρωπότητα θα ζει
με βάση την αγάπη για τη θεωρία. Αλ-
λά τότε η θεωρία, χωρίς να χάσει το αρ-
χικό ιστορικό νόημά της, θ’ αποκτήσει
άλλη σημασία, πολύ πιο ανυψωμένη.
Όλες οι μαθηματικές, αλγεβρικές ή
αριθμητικές θεωρίες έχουν καθοριστεί
από την ανάπτυξη της ανθρωπότητας
και της σχέσης της με το Σύμπαν. Στο
μέτρο που αναπτυσσόμαστε σ’ αυτές
τις σχέσεις θ’ αλλάξουν τα μαθηματι-
κά, η αριθμητική. Όχι γιατί η προηγού-
μενη ήταν κακή, αλλά γιατί αντιπροσω-
πεύει ένα ορισμένο επίπεδο γνώσεων,
κατώτερο απ’ αυτόν που πρόκειται να
επιτευχθεί στο μέλλον. Εμείς είμαστε
αυτό, είμαστε η φτασμένη γνώση ότι
αυτός ο ρόλος μπορεί να επιτευχθεί
και μ’ ένα μικρό αριθμό ανθρώπων. Αλ-
λά καθώς αυτό το καθήκον απαιτεί μια
ωρίμανση πολύ ανυψωμένη και καθώς
δεν υπάρχουν πολλοί σύντροφοι που
να μπορούν να γράφουν άρθρα σύμ-
φωνα μ’ ό, τι είναι αναγκαίο, κατανοώ
ότι πρέπει -και γι’ αυτό έχω πάρει την
απόφαση- να κάνω εγώ αυτό το καθή-
κον, περιμένοντας και την ωρίμανση
των άλλων. Ήδη σ’ όλα τα μέρη του κό-
σμου, στα Τμήματά μας, οι σύντροφοι
γράφουν τοπικά άρθρα πολύ καλά κι
αυτό επιτρέπει σ’ εμένα να συγκεντρω-
θώ για να γράψω πάνω στα κύρια προ-
βλήματα. Ήδη υπάρχει μια παγκόσμια
ομάδα, που έχει συνείδηση της ιστορι-
κής της υπευθυνότητας κι έχει ενώσει
τη ζωή της μ’ αυτή την υπευθυνότητα.
Δική μας απασχόληση είναι να δια-
παιδαγωγήσουμε τα στελέχη μας, ν’
αναπληρώσουμε την προηγούμενη έλ-
λειψη θεωρητικής προετοιμασίας τους
και να τα διαπαιδαγωγήσουμε θεωρη-
τικά και πρακτικά. Δηλαδή η δική μας
απασχόληση είναι να συγκεντροποι-
ηθούμε γύρω από την πιο ανυψωμέ-
νη ερμηνεία του προτσές και στη συ-
νέχεια έρχονται όλα τα υπόλοιπα. Στη
συνέχεια έρχεται το πώς θα εφαρμο-
στεί στην πράξη αυτή η ερμηνεία, αλλά
ήδη υπάρχει η κατανόηση ότι το προ-
τσές είναι έτσι. Είχαμε την αποφασιστι-
κότητα να οργανώσουμε το 1962 μια
νέα Διεθνή και το κάναμε. Και σήμερα
αυτή η Διεθνής αναζητάει πώς θ’ αυξή-
σει το βάρος της στην ιστορία. Όχι μό-
νο να πουλήσει περισσότερες δημοσι-
εύσεις, αλλά ν’ αυξήσει το βάρος της
στην ιστορία, για να συντομεύσει τα
χρονικά της διαστήματα. Ανάμεσα στ’
άλλα για να μειώσει τις βαρβαρότητες
που θα κάνει το καπιταλιστικό σύστη-
μα πριν καταστραφεί το ίδιο, ή τη στιγ-
μή που θα καταστρέφεται. Εμείς έχου-
με προετοιμαστεί ν’ αντιμετωπίσουμε
αυτές τις βαρβαρότητες, που τις έχου-
με ονομάσει “πυρηνικό βούρκο” και ξέ-
ρουμε ότι θα βρεθούμε σ’ αυτόν τον
“πυρηνικό βούρκο”. Ο ατομικός πόλε-
μος θα είναι ένας “πυρηνικός βούρκος”
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 9
και τίποτα περισσότερο. Δε θα είναι
η εξαφάνιση του ανθρώπινου όντος.
Έστω κι αν πεθάνουν πολλοί άνθρωποι
-και θα πεθάνουν- η σιγουριά της αν-
θρωπότητας θα συνεχίσει ν’ αναπτύσ-
σεται, δεν είναι ότι θ’ αναγεννηθεί,
αλλά θ’ αναπτύσσεται μέχρις ένα τερά-
στιο βάθος. Στο μέλλον ένας χρόνος θ’
αντιστοιχεί μ’ ένα σημερινό αιώνα. Εγώ
σκέφτομαι μ’ αυτόν τον τρόπο, γι’ αυ-
τό και η σκέψη μου είναι πολύ ανυψω-
μένη, αρμονική και ρυθμική. Βρίσκει
το ρυθμό του κάθε πράγματος. Σε κά-
θε αρμονική κίνηση η σκέψη μου βρί-
σκει το ρυθμό αυτής της κίνησης. Ορ-
γανώνουμε τους συντρόφους γι’ αυτή
τη δραστηριότητα και προσπαθού-
με να γίνουν όσο το δυνατό καλύτεροι
και ν’ αναπληρώσουν την προηγούμε-
νη έλλειψη αφοσίωσης σ’ αυτά τα προ-
βλήματα. Προσπαθούμε να το κάνουμε
αυτό όσο μπορούμε πιο γρήγορα.
Έχουμε τη χαρά να συζητάμε, ανά-
μεσα στ’ άλλα ένα από τα πιο μεγάλα
γεγονότα της ιστορίας: ο παγκόσμιος
καπιταλισμός στηρίχτηκε στο Ιταλικό
Κομμουνιστικό Κόμμα, προσπαθώντας
να συγκρατήσει και να βάλει εμπόδια
στο άρμα της ιστορίας, που το καθοδη-
γεί η ΕΣΣΔ και η ΕΣΣΔ απαντάει σ’ αυτή
την επίθεση με πλήρη σιγουριά. Όταν
στο 26ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, πάνε και
συμμετέχουν η Νικαράγουα και το Πο-
λισάριο, αυτό σημαίνει ότι η ΕΣΣΔ είναι
το κέντρο που καθοδηγεί τον κόσμο. Σ’
αυτό το Συνέδριο πήγε ό, τι το καλύτε-
ρο διαθέτει η ανθρωπότητα. Ο κόσμος
ζει τη Σοβιετική Ένωση κι αυτή οφείλει
να προχωρήσει, είναι μια ανάγκη της
ιστορίας.
Χ. Ποσάδας, 1/3/1981
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
3ΜΗΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
Διευθυντής-Εκδότης-Υπεύθυνος Ύλης
Μιχάλης Μπούμης
Λεωφ. Δημοκρατίας 35, 14572, Δροσιά
Τηλ. και Φαξ 2108134278
e-mail: mijboumis@gmail.com
10 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Η ΝΙΚΗ ΤΟΥ PSUV ΣΤΗ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ
ΤΑΞΙΚΗΣ, ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ
ΤΩΝ ΜΑΖΩΝ ΤΗΣ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Δύο άρθρα, που δεν γράφτηκαν από
τους συντρόφους μας, για τη Βενεζουέλα
εμφανίστηκαν στη διαδικτυακή τοποθε-
σία των PosadistasHoy, το ένα πριν και το
άλλο μετά τις Περιφερειακές Εκλογές στη
Βενεζουέλα (με κύριο τίτλο «5 λόγοι για τη
νίκη του Τσαβισμού) χωρίς καμία παρουσί-
αση –πιστεύουμε θα έπρεπε κριτική-, ούτε
καν αναφέροντας έστω ότι ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΨΕΙΣ
ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΙΣ ΣΥΜΜΕΡΙΖΟΜΑΣΤΕ ΑΠΑΡΑΙ-
ΤΗΤΑ, όπως γίνεται κανονικά. Στέλνουμε
λοιπόν το δικό μας, θεωρούμε πειστικό,
κριτικό σημείωμα που θα δημοσιεύσουμε
στο περιοδικό μας κι αν δεν δημοσιευτεί σ’
αυτή την ίδια τοποθεσία, θα το στείλουμε
σε όλα τα Κομμουνιστικά Κόμματα του κό-
σμου, όπως κάναμε και σε άλλες περιπτώ-
σεις και σίγουρα στα Κόμματα της Βενε-
ζουέλας κ.λπ. .
Η νίκη του PSUV (Ενιαίου Σοσιαλιστι-
κού Κόμματος της Βενεζουέλας) και του
Μετώπου του είναι προϊόν ΕΝΟΣ ΚΑΙ
ΜΟΝΑΔΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ: ΤΗΣ ΤΑΞΙΚΗΣ,
ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ
ΠΑΛΗΣ ΣΤΗ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ
ΚΟΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΥΑΔΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
ΤΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΓΙΑΝΚΙΚΟ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟ-
ΣΜΙΟ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΙ
ΚΑΙ ΚΑΝΕΙ, ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤ’ ΑΛΛΑ, ΕΝΑ-
ΝΤΙΑ ΣΤΗ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ. Ανάμεσα σ’
αυτή την παγκόσμια επαναστατική πά-
λη και Δυαδική Εξουσία της και μάλιστα
στην πρώτη θέση είναι η υποστήριξη
στην Μπολιβαριανή Βενεζουέλα από τη
Σοσιαλιστική Κούβα, το Εργατικό Κρά-
τος της Κίνας, τη Ρωσική Ομοσπονδία,
το Ιράν κ.λπ., από την πάλη των μαζών
της Λατινικής Αμερικής και μέρους των
κυβερνήσεών τους.
Οπωσδήποτε είναι απαραίτητο να μι-
λήσουμε για τις μορφές που παίρνει
αυτό το ταξικό κοινωνικοπολιτικό προ-
τσές, αλλά για να το επαληθεύσουμε,
να το εμπλουτίσουμε και να το προε-
τοιμάσουμε καλύτερα κι όχι για να το
ξεχάσουμε ή/και για ν’ αποπροσανα-
τολίσουμε αυτό το κοινωνικό-ιστορικό
περιεχόμενο, αναλλοίωτο μέχρι τον σο-
σιαλισμό-κομμουνισμό:
Υπήρξαν σωστές μορφές από τη με-
ριά της κυβέρνησης του PSUV, αλλά πο-
λύ περιορισμένες, σε σχέση με την ανά-
γκη και τη δυνατότητα ανατροπής του
καπιταλιστικού συστήματος και προώ-
θησης προς το Εργατικό Κράτος, απέ-
ναντι μάλιστα σε μια τέτοια αδυναμία
και αποσύνθεση αυτού του συστήμα-
τος και των εκπροσώπων του στην αντι-
δραστική και πραξικοπηματική αντι-
πολίτευση. Με την οποία αντίθετα, η
κυβέρνηση έκανε περιττές συμφωνίες,
«συμφωνίες των ελίτ» (όπως είπε σωστά
το ΚΚ της Βενεζουέλας), που τείνουν στο
να κάνουν να οπισθοδρομήσει το Επα-
ναστατικό Μπολιβαριανό προτσές. Και
το ποιοτικό αποτέλεσμα (που μπορεί να
μετατραπεί σε ποσοτικό, αντιδραστικό
και πραξικοπηματικό) αυτών των συμ-
φωνιών είναι ότι αυτή η αντιπολίτευση
μπόρεσε να κερδίσει έστω και λίγες Πε-
ριφέρειες της χώρας!
Οι μορφές της διαίρεσης, της απο-
σύνθεσης και της αντιλαϊκής-αντικοι-
νωνικής πολιτικής της αντιδραστικής
αντιπολίτευσης είναι δοσμένες, όχι μό-
νο στη Βενεζουέλα αλλά σε ολόκληρο
τον κόσμο, αλλά κι αυτό σαν αποτέλε-
σμα της συνολικής κρίσης αποσύνθε-
σης του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού.
Ταυτόχρονα όμως κι ακριβώς γι’ αυτό
το λόγο, όλοι ενώνονται στον καθημε-
ρινό και τελικό ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ τους στό-
χο, τον πόλεμο και το φασισμό (σίγου-
ρα χωρίς πλέον καμιά κοινωνική βάση
γι’ αυτό), επιδιώκοντας να κάνουν έτσι
ώστε αυτό το σύστημα να επιβιώσει σ’
αυτή την τελευταία φάση της «επιθανά-
τιας αγωνίας» του (Τρότσκι). Κι ανάμεσα
στα όπλα (μορφές) αυτού του πολέμου
και του φασισμού είναι η γραφειοκρα-
τία της αριστεράς όλων των αποχρώ-
σεων, πάντα προδοτική, φιλοκαπιτα-
λιστική κι αντεπαναστατική και που
υπάρχει πάντα σ’ αυτά τα κόμματα μέ-
χρι το σοσιαλισμό-κομμουνισμό, γιατί
τροφοδοτείται, συνυπάρχει και ανοιχτά
ενσωματώνεται στον καπιταλισμό-ιμπε-
ριαλισμό. Και μέρος αυτής της «συνύ-
παρξης» είναι κι αυτή η «συμφωνία των
ελίτ» που οδήγησε στις Περιφερειακές
αστικές εκλογές, με τέτοια μορφή συμ-
μετοχής, ακόμη και από τους πραξικο-
πηματίες! Κι επειδή ήταν τέτοιες εκλογές
υπήρξε τέτοια και τόσο γιγάντια αποχή.
Κατά συνέπεια υπάρχουν δύο αντίθε-
τες ταξικές επιλογές, απέναντι στις οποί-
ες πρέπει να πάρουμε θέση, όσο αφορά
την κυβέρνηση και το προτσές στη Βε-
νεζουέλα: Η κυβέρνηση του PSUV ή κά-
νει ό,τι κάνει στα πλαίσια μιας τακτικής,
για να κερδίσει χρόνο και να προετοιμα-
στεί και να προχωρήσει πιο γρήγορα και
πιο βαθιά προς ένα γνήσιο Επαναστα-
τικό κι Εργατικό Κράτος, ή ήδη η γρα-
φειοκρατία του PSUV επιδιώκει ή/και
μπόρεσε να επιβάλει μια «συνύπαρξη»
με το καπιταλιστικό σύστημα, που ση-
μαίνει στην κοινωνική ζωή την κυρι-
αρχία των θεσμών εξουσίας αυτού του
συστήματος. Στην πρώτη επιλογή υπο-
στηρίζουμε άνευ όρων το PSUV και την
κυβέρνησή του, ενάντια στον καπιταλι-
σμό-ιμπεριαλισμό και τους εκπροσώ-
πους του στην αντιπολίτευση. Και στη
δεύτερη επιλογή, υποστηρίζουμε άνευ
όρων το Μπολιβαριανό Επαναστατικό
προτσές των μαζών της Βενεζουέλας,
ενάντια στον καπιταλισμό-ιμπεριαλι-
σμό, αλλά και ενάντια στη γραφειοκρα-
τία του PSUV ταυτόχρονα, αν και δευτε-
ρευόντως αυτό το τελευταίο. Και πάντα
εμείς προτείνουμε κι αγωνιζόμαστε για
το πρόγραμμα, την πολιτική, τη στρατη-
γική, την τακτική και τη δράση μας, αυ-
τό της Διαρκούς Σοσιαλιστικής Επανά-
στασης. Και μέσα σ’ αυτό είναι το Ενιαίο
Μέτωπο της Αριστεράς και η Κυβέρνη-
σή του, Σοσιαλιστών-Κομμουνιστών-Α-
ριστερών Ριζοσπαστών, Οικολόγων και
Εξωκοινοβουλευτικών, Κρατικοποίηση
και Εργατικός και Κοινωνικός Έλεγχος,
Κρατικό Μονοπώλιο του Εξωτερικού
Εμπορίου, Δημοκρατικά-Σοβιετικά συ-
γκεντροποιημένος σχεδιασμός της οι-
κονομίας προς όφελος του λαού, στη-
ριγμένο όλο αυτό στην Παγκόσμια
Δυαδική Εξουσία, στο Παγκόσμιο Ενιαίο
Αντιιμπεριαλιστικό-Αντικαπιταλιστικό
Μέτωπο, ενάντια στον καπιταλισμό-ι-
μπεριαλισμό και τον πόλεμο και το φα-
σισμό του.
Το «Κράτος κι Επανάσταση»
και η «Διαρκής Επανάσταση»
στο Ιράν, στην επέτειο
της γέννησης του πρώτου
Εργατικού Κράτους στη Ρωσία.
του ανταποκριτή μας
στο Ιράν, 7.11.2021
Αξίζει να μιλήσουμε γι’ αυτό γιατί για
το Ιράν θα πρέπει από εδώ και στο εξής
να μιλάμε για ένα κράτος που πειραμα-
τίζεται μια αλλαγή από πάνω προς τα
κάτω. Βρίσκεται σ’ ένα προτσές Διαρ-
κούς Επανάστασης που θα υπονομεύσει
το καπιταλιστικό κράτος από τα θεμέλιά
του και θα μετατρέψει το Επαναστατικό
Κράτος σε Λαϊκό. Τα υπόλοιπα θα εξαρ-
τηθούν από το προς τα πού θα πάει ο κό-
σμος, ώστε και το Ιράν να πάει προς το
Εργατικό Κράτος. Η «Διαρκής» όψη της
ιρανικής επανάστασης είναι ότι η νέα
κυβέρνηση, παρόλο που δεν έχει ένα
ακριβές επαναστατικό πρόγραμμα κοι-
νωνικοοικονομικών μετασχηματισμών
και μάχεται μέσα στους μηχανισμούς
της αγοράς και της ιδιωτικής ιδιοκτησί-
ας, έχει επαναστατικές μεθόδους επέμ-
βασης κι ανάμεσα στα δύο θα κερδίσει
το δεύτερο, όχι μόνο γιατί τώρα το Ιράν
έχει πιάσει πάτο και πρέπει αναγκαστικά
ν’ ανασηκωθεί, γιατί αλλιώς αποσυντί-
θεται, αλλά γιατί οι μάζες, οι εργαζόμε-
νοι και οι φοιτητές συνεχίζουν να επεμ-
βαίνουν άμεσα κι αρχίζουν να κερδίζουν
απαλλοτριώνοντας τους σκληρούς σφε-
τεριστές και επανεθνικοποιώντας ή
κρατικοποιώντας μεγάλες επιχειρήσεις,
όπως το σύμπλεγμα Haft 7 Tappé, το
σύμπλεγμα ζαχαροκάλαμου Khuzestan
ή το Dashte Moghan της βιομηχανίας
αγρο-διατροφής στο Αζερμπαϊτζάν. Κι
όχι μόνο αυτό: αν και επιμένει η ιδιωτική
ιδιοκτησία, δεν υπάρχει πλέον μια αστι-
κή τάξη ικανή και είναι πολύ λιγότερο
δομημένη ώστε να μπορεί να προωθή-
σει και να εδραιώσει ένα σύστημα βασι-
σμένο στην ιδιωτική ιδιοκτησία.
Είναι η πρώτη φορά που όλοι οι θε-
σμοί και τα όργανα του κράτους συ-
νεννοούνται, συντονίζονται και τείνουν
να είναι ομοιογενή στο στόχο της με-
τατροπής του κράτους σε Λαϊκό. Ενώ η
«περιφερόμενη» κυβέρνηση του Ραϊσί
επιδιορθώνει γρήγορα και διαρκώς τις
«κομμένες φλέβες», ξαναρχίζοντας την
κατασκευή σιδηροδρόμων, νέων πυ-
ρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής,
βάζοντας ξανά σε λειτουργία εργοστά-
σια με την επέμβαση και την υποστή-
ριξη των εργαζομένων και εκκαθαρίζο-
ντας τους σκοτεινούς κρατικούς φορείς.
Διεφθαρμένοι ηγέτες και συμμορίες συ-
ζητούν πώς να εμπλέξουν τους εργαζό-
μενους στην κακή διαχείριση όλων των
πραγμάτων. Η πίεση των τριών εξουσι-
ών ώστε τα πράγματα να γίνουν διαφα-
νή, τόσο στη Βουλή και στις Τράπεζες
όσο και αλλού, είναι συνεχής, ισχυρή
και δεν αφήνει καμιά δυνατότητα δι-
αφυγής και δεν μπορεί να είναι διαφο-
ρετικά. Η κυβερνητική πίεση προς τις
ιδιωτικές τράπεζες να επενδύσουν σε
δημόσια έργα και να δημοσιοποιήσουν
τη λίστα των μεγάλων τραπεζικών οφει-
λετών, θα οδηγήσει σύντομα στον μετα-
σχηματισμό του τραπεζικού συστήμα-
τος, κάτω από τον έλεγχο των δημόσιων
και κρατικών οργανισμών. Το ίδιο ισχύ-
ει και για τη χρεοκοπία της αυτοκινητο-
βιομηχανίας απέναντι σε όλες τις ασφα-
λιστικές και συναφείς τράπεζες. Δεκάδες
διεφθαρμένοι φορείς και άνθρωποι του
παλιού καθεστώτος των ιδιωτικοποι-
ήσεων στο χώρο του αυτοκινήτου και
στην εισαγωγή πολυτελών και ισχυρών
αυτοκινήτων, Λαμποργκίνι, Μαζερά-
τι, κτλ. δικάζονται ήδη. Τα σχέδια και τα
προγράμματα κάθε υπουργείου, όπως
για τη στέγαση (για να χτιστούν 4 εκα-
τομμύρια οικιστικές μονάδες σε 4 χρό-
νια σε δημόσια γη, για το σίδερο και το
μπετόν, μέχρι τις τραπεζικές διευκολύν-
σεις για νέους και οικογένειες και οτιδή-
ποτε άλλο σχετικό με το σχέδιο για την
κατοικία και τις υπηρεσίες, στην πόλη
και την ύπαιθρο) είναι πολλά, αλλά πρό-
κειται για επέμβαση από τα πάνω. Αυ-
τό που λείπει και προσπαθούν να το χτί-
σουν είναι η από τα κάτω επέμβαση.
Με την απομάκρυνση του λαϊκού Αχ-
μαντινετζάν, αυτό το κενό με τη βάση
παρέμεινε και πρέπει να το καλύψουν
άμεσα. Τα «Showras», τα Συμβούλια, ή
με άλλα λόγια ένας τύπος ιρανικού Σο-
βιέτ, το παλιό όνειρο της επανάστα-
σης του 1905, είναι σκουριασμένα και
διεφθαρμένα. «Από τα κάτω» σημαίνει
αναγέννηση των οικιστικών συγκροτη-
μάτων, των εργοστασίων, της υπαίθρου,
της γειτονιάς, αλλά όχι πλέον σαν φο-
ρείς απλής γραφειοκρατικής συμβου-
λευτικής λειτουργίας, αλλά σαν φορείς
απόφασης κι επέμβασης, με συγκεκρι-
μένο προϋπολογισμό, σύμφωνα μ’ ένα
αναλυτικό και λεπτομερές γενικό σχέ-
διο. Η αποκέντρωση του κράτους, σαν
πρώτο βήμα προς την κατάργησή του.
Ο Αχμαντινετζάν αυτές τις μέρες ξεκινά-
ει αυτή τη συζήτηση και απευθύνει έκ-
κληση σε όσους μπορούν και θέλουν να
συνεργαστούν για να συντάξουν μια νέα
θεωρία για το κράτος, βασισμένη στις
ιρανικές εμπειρίες. Ωστόσο, για να εξα-
λείψει τις βάναυσες γραφειοκρατίες, ξε-
φορτώνεται το κράτος.
Με την κακή εμπειρία του γραφειο-
κρατικού, παντοδύναμου και σφετερι-
στικού κράτους, από τον Ραφσαντζα-
νί μέχρι τον Ρωχανί, ξεφορτώνεται το
κράτος σαν ιδιοκτήτη και μεταβιβά-
ζει τα πάντα στο λαό. Λίγο ασαφές. Θα
έχουμε νέα γι’ αυτό σύντομα, αλλά ση-
ματοδοτεί το μεγάλο χωνευτήρι που εί-
ναι το Ιράν τώρα, στην επεξεργασία του
σχηματισμού ενός νέου κράτους, προς
το παρόν λαϊκού, στη βάση της μεικτής
οικονομίας, αλλά κάτω από τον έλεγχο
των οργάνων του επαναστατικού κρά-
τους. Η σύγκρουση με τον ιμπεριαλισμό
επιταχύνει τα πάντα. Πρέπει να διορθώ-
σουν γρήγορα τα λάθη που έγιναν με
τους γείτονές τους, από την Αρμενία μέ-
χρι το Αφγανιστάν και το Πακιστάν και
τα προβλήματα των εθνοτικών ομάδων
και των πληθυσμών στα σύνορα, συμπε-
ριλαμβανομένου του μεγάλου όγκου
λαθρεμπορίου των πάντων.
Η κριτική συμβολή μας:
Αυτό το κείμενο του ανταποκριτή μας
στο Ιράν πιστεύουμε ότι είναι μια απά-
ντηση, τουλάχιστον έμμεση, στην κριτι-
κή συμβολή μας στον χαρακτηρισμό από
αυτόν του Ιράν σαν επαναστατικό κρά-
τος -που δημοσιεύσαμε στο προηγούμενο
φύλλο της Κομμουνιστικής Ενότητας-. Και
τώρα χαρακτηρίζεται το Ιράν, σ’ αυτό το
κείμενο, σχεδόν σαν ήδη «Λαϊκό Κράτος».
Πρώτα πρώτα λίγες κριτικές γραμμές
πάνω στον τίτλο του κειμένου: «Κράτος
κι Επανάσταση» του Λένιν, που με δύο
λέξεις σημαίνει «δικτατορία του προ-
λεταριάτου» κι αυτό είναι άμεσα το Ερ-
γατικό Κράτος, κάτι που δεν έχει καμιά
σχέση, από κάθε άποψη, μ’ ένα κείμε-
νο γραμμένο για το σημερινό Ιράν. Και
«Διαρκής Επανάσταση» στη Ρωσική Δι-
αρκή Σοσιαλιστική Επανάσταση, στην
104η επέτειό της, σημαίνει, πάλι με δύο
λέξεις τις «Θέσεις του Απρίλη» του Λένιν,
με τις οποία δίνει περιεχόμενο και συ-
γκεκριμένη μορφή στη Ρωσία στη «Δι-
αρκή Επανάσταση» του Τρότσκι, επίσης
ήδη των Μαρξ και Ένγκελς, όπως φαίνε-
ται στην Εγκύκλιο της Κεντρικής Επιτρο-
πής προς όλη την Κομμουνιστική Λίγκα,
που έγραψαν τον Μάρτιο του 1850 και
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 11
που την έχουμε στείλει σε προηγούμενη
επιστολή κι αυτή που πρακτικά εφαρ-
μόζει ο Λένιν σ’ αυτές τις «Θέσεις». Με
άλλα δύο λόγια, Διαρκής Επανάσταση
για τη Ρωσία σήμαινε ότι, ακόμη και το
αστικό σύνθημα και στόχος, αλλά απα-
ραίτητο για όλες τις χώρες του κόσμου
στη Διαρκή πορεία από το καπιταλιστι-
κό κράτος προς το Εργατικό Κράτος και
τον σοσιαλισμό, ακόμη και στη Ρωσία,
όπου κι εκεί προτάθηκε, δηλαδή «Η ΣΥ-
ΝΤΑΚΤΙΚΗ ΛΑΪΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ», οι Λέ-
νιν-Τρότσκι και οι Μπολσεβίκοι το ξε-
πέρασαν τον Οκτώβριο του 1917 με το
«ΟΛΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΑ ΣΟΒΙΕΤ» και τη δι-
κτατορία του προλεταριάτου-Εργατικό
Κράτος, γιατί ανάμεσα στ’ άλλα και κυ-
ρίως, ο ρωσικός και ο παγκόσμιος κα-
πιταλισμός δεν το δέχτηκαν χρησιμο-
ποιώντας τη βία. Για να μεταρρυθμιστεί
-προς το παρόν και σε μετάβαση προς
το Εργατικό Κράτος- κι όχι ακόμη να με-
τασχηματιστεί το κράτος του Ιράν, πρέ-
πει να περάσει από αυτή τη Λαϊκή Συ-
ντακτική Συνέλευση, όπως προβάλουν
για παράδειγμα ή/και εφαρμόζουν ήδη
χώρες της Λατινικής Αμερικής. Πολύ
περισσότερο αυτό ισχύει για ένα θε-
οκρατικό Σύνταγμα (μισοφεουδαρ-
χικό ακόμα, τουλάχιστον στη μορφή)
του Ιράν, του 1979. Βέβαια αν υπήρχε
σε όλες αυτές τις χώρες και στο Ιράν ένα
αληθινό μαρξιστικό-λενινιστικό κόμμα,
θα μπορούσε, ή/και θα έπρεπε καλύ-
τερα, να ξεπεράσει και αυτό το σύνθη-
μα-στόχο της αστικής δημοκρατίας της
Λαϊκής Συντακτικής Συνέλευσης, όπως
έκαναν οι Μπολσεβίκοι.
Πιστεύουμε ότι αυτές οι λίγες γραμμές
(τις οποίες πρόκειται να επεκτείνουμε
αν πρόκειται να εμφανιστεί δημοσίως
αυτό το κείμενο) αποτελούν τη θεμελι-
ώδη βάση για να κατανοήσουμε το λά-
θος του χαρακτηρισμού του Ιράν σαν
ήδη Επαναστατικό Κράτος και πολύ πε-
ρισσότερο «Λαϊκό» -πραγματικά μια νέα
φάση, παρμένη από την «Αριστερή λο-
γοτεχνία» υιοθετώντας τη σταλινική θε-
ωρία των «δύο σταδίων». Στην πραγ-
ματικότητα αυτή η «λογοτεχνία» είναι
γεμάτη όχι μόνο από «δύο στάδια» αλλά
από τρία και περισσότερα, αλλά η ταξι-
κή πάλη είναι ξεκάθαρη κι έχει μόνο δύο
αντιπάλους -αν και με τους συμμάχους
τους και τίποτε άλλο-!
Η γνώση, η συνείδηση, το συναίσθη-
μά μας, η επιθυμία μας ότι «οι μάζες εί-
ναι ώριμες για το σοσιαλισμό» και η τα-
ξική, επαναστατική και σοσιαλιστική
πάλη αυτών των μαζών και η επανα-
στατική, κομμουνιστική και σοσιαλιστι-
κή πρωτοπορία τους, ανάμεσά τους και
εμείς, πάμε προς αυτό -όλα αυτά ισχύ-
ουν επίσης και για το Ιράν-, δεν σημαί-
νει ότι μπορούμε ή/και είμαστε ήδη στο
Εργατικό Κράτος ή κοντά σε αυτό, ΧΩ-
ΡΙΣ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΛΑΪΚΗ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟ
ΜΑΖΙΚΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ, ΤΟ
ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΙΚΟ, ΤΟ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ-ΛΕ-
12 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ΝΙΝΙΣΤΙΚΟ-ΤΡΟΤΣΚΙΣΤΙΚΟ-ΠΟΣΑΔΙΚΟ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΑΝΑΓΚΑΙΑ
ΟΡΓΑΝΑ. Κι ακόμη περισσότερο, «χω-
ρίς αυτό το Κόμμα μπορούμε ήδη να πά-
με στην εξουσία, αλλά για να τη σταθε-
ροποιήσουμε και να οικοδομήσουμε το
σοσιαλισμό όλα αυτά είναι αναγκαία»
(Χ. Ποσάδας). Κι αυτό επαληθεύτηκε
και επαληθεύεται καθημερινά, δραματι-
κά μερικές φορές, όπως συνέβη πρώτα
από όλα στην ΕΣΣΔ και σε άλλα Εργατι-
κά Κράτη αλλά και σε πολλά Επαναστα-
τικά Κράτη. Όπου, αυτά τα κράτη, έχουν
υποχωρήσει στον καπιταλισμό, έστω και
«όχι καθαρά» πολλές φορές και μία από
τις «φορές» η Ρωσική Ομοσπονδία είναι
η πρώτη και η καλύτερη.
Και το πιο σημαντικό: πιστεύουμε ότι
αυτά είναι καθήκοντα δικά μας και ολό-
κληρης της Αριστεράς του Ιράν, όπως το
προβάλει ο Χ. Ποσάδας στα κείμενά του,
ακόμη και για το Ιράν.
Ας πάρουμε μερικά σημεία που κατα-
λάβαμε πολύ καλά:
…Η νέα κυβέρνηση…. μάχεται μέσα
στους μηχανισμούς της αγοράς και της
ιδιωτικής ιδιοκτησίας…
... το Ιράν έχει πιάσει πάτο και πρέπει
αναγκαστικά ν’ ανασηκωθεί, γιατί αλλιώς
αποσυντίθεται...
Δεν πιστεύουμε ότι το Ιράν έχει πιά-
σει πάτο, ειδικά στον κόσμο, ούτε σ’
αυτό το παγκόσμιο προτσές μπορεί ν’
αποσυντεθεί, όντας μέρος του αντιιμπε-
ριαλιστικού στρατοπέδου, με το Εργατι-
κό Κράτος της Κίνας και τη Ρωσική Ομο-
σπονδία επικεφαλής, ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ,
ακόμη και χωρίς επαναστατική ηγεσία.
… Με την απομάκρυνση του λαϊκού Αχ-
μαντινετζάν, αυτό το κενό με τη βάση πα-
ρέμεινε και πρέπει να το καλύψουν άμεσα.
Τα «Showras», τα Συμβούλια, ή με άλλα λό-
για ένας τύπος ιρανικού Σοβιέτ, το παλιό
όνειρο της επανάστασης του 1905, είναι
σκουριασμένα και διεφθαρμένα....
Ο Αχμαντινετζάν και η υπόλοιπη αρι-
στερά έχουν έναν συγκεκριμένο ρό-
λο, αν θέλουν να είναι ηγεσίες στη χώ-
ρα. Με κάθε τρόπο μέσα από αυτή την
πολιτική-λαϊκή και κομματική αριστερά
περνάει το επαναστατικό προτσές. Και
το παλιό όνειρο της Επανάστασης του
1905 και του 1917 για την αναγκαιότητα
των σοβιέτ είναι εντελώς ζωντανό, όχι
σαν σύμβουλοι μιας αστικής και καπι-
ταλιστικής εξουσίας, αλλά σαν όργανα
προετοιμασίας και εκτελεστικά της ερ-
γατικής εξουσίας. Κι επίσης το κενό που
πρέπει να καλυφθεί είναι ανάμεσα σε τέ-
τοιες μαζικές οργανώσεις, της άμεσης
δημοκρατίας και τους «πάνω» της ηγεσί-
ας και της επαναστατικής εξουσίας που
οικοδομείται.
… Η αποκέντρωση του κράτους, σαν
πρώτο βήμα προς την κατάργησή του. Ο
Αχμαντινετζάν αυτές τις μέρες ξεκινάει αυ-
τή τη συζήτηση και απευθύνει έκκληση
σε όσους μπορούν και θέλουν να συνερ-
γαστούν για να συντάξουν μια νέα θεω-
ρία για το κράτος, βασισμένη στις ιρανι-
κές εμπειρίες. Ωστόσο, για να εξαλείψει τις
βάναυσες γραφειοκρατίες, ξεφορτώνεται
το κράτος. Με την κακή εμπειρία του γρα-
φειοκρατικού, παντοδύναμου και σφετε-
ριστικού κράτους, από τον Ραφσαντζανί
μέχρι τον Ρωχανί, ξεφορτώνεται το κρά-
τος σαν ιδιοκτήτη και μεταβιβάζει τα πά-
ντα στο λαό. Λίγο ασαφές….
Την εξαφάνιση του κράτους μόνο το
Εργατικό Κράτος μπορεί να καθοδηγή-
σει και να εφαρμόσει, γιατί μόνο η ερ-
γατική τάξη έχει συμφέρον, λόγω του
ρόλου της στην οικονομία, να απελευ-
θερώσει όλη την ανθρωπότητα και να
τη μετασχηματίσει σε «βασίλειο της
ελευθερίας» (καμιά ανάγκη για κράτος,
πάντα καταπιεστικό, ή αστικό ενάντια
στο προλεταριάτο ή προλεταριακό ενά-
ντια στην αστική τάξη) που αντικαθιστά
το «βασίλειο της ανάγκης» (Μαρξ-Έν-
γκελς), που υπάρχει στα καθεστώτα ιδι-
ωτικής ιδιοκτησίας. Και μόνο σε παγκό-
σμια κλίμακα μπορεί να το κάνει, γιατί
αυτό θα σήμαινε σοσιαλισμός-κομμου-
νισμός-αταξική κοινωνία- κι αυτός «δεν
μπορεί να οικοδομηθεί σε μια μόνο χώ-
ρα» (Τρότσκι-Ποσάδας).
Η νέα θεωρία του Αχμαντινετζάν για
το κράτος, ότι «... ξεφορτώνεται το κρά-
τος σαν ιδιοκτήτη» είναι πολύ παλιά,
ανάμεσα σττον αναρχισμό και την «αυ-
τοδιαχείριση» -κι έτσι εννοεί χωρίς το
Εργατικό Κράτος- δεν πρόκειται ποτέ
να «... μεταβιβάσει τα πάντα στο λαό».
Κι αυτό δεν είναι καθόλου «ασαφές»,
αλλά μια πλήρης άρνηση της ΘΕΩΡΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΠΑ-
ΝΑΣΤΑΣΗΣ, που ακόμη και χωρίς αυτόν,
χωρίς τον Αχμαντινετζάν -σαν επιστη-
μονική σοσιαλιστική ηγεσία- υπάρχει
σε όλο τον κόσμο, ακόμη και στο Ιράν,
προς το παρόν προπάντων ΜΕ ΤΡΟΠΟ
ΥΠΟΛΑΝΘΑΝΟΝΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙ-
ΚΑ. Αλλά σε αυτή τη Διαρκή Επανάστα-
ση ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΙΡΑΝ
ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΚΟΙ-
ΝΩΝΙΚΕΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ
ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ, με την έννοια που ο Μαρ-
ξισμός-Λενινισμός-Τροτσκισμός-Ποσα-
δισμός έχει προβλέψει, αναλύσει, ορ-
γανώσει και κατακτήσει. Ταυτόχρονα,
όπως έχει δείξει προπάντων ο Χ. Πο-
σάδας, χωρίς τέτοια ηγεσία μπορούν
να γίνουν τέτοιες κατακτήσεις, ΑΛΛΑ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΤΕΤΟΙΕΣ, ΟΣΟ ΑΦΟΡΑ ΤΟ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ, ΕΡ-
ΓΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ, ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑ-
ΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΣ ΟΦΕΛΟΣ
ΤΟΥ ΛΑΟΥ, ΚΡΑΤΙΚΟ ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ. ΤΟΥ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΑΝ ΚΑΙ Η ΜΟΡ-
ΦΗ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΜΠΟΡΕΙ
ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ.
…επεξεργασία του σχηματισμού ενός
νέου κράτους, προς το παρόν λαϊκού, στη
βάση της μεικτής οικονομίας, αλλά κάτω
από τον έλεγχο των οργάνων του επανα-
στατικού κράτους…
Σαν συμπέρασμα για το ιρανικό ισλα-
μικό κράτος και σε σύγκριση με αυτήν
την παράγραφο του κειμένου που μας
ήρθε, μπορούμε να πούμε ότι το Ιράν
πρέπει να περάσει γρήγορα από αυτό
το θρησκευτικό κράτος σε ένα «Λαϊκό
Κράτος» -που δίνει πραγματικό νό-
ημα στο αστικό «λαϊκό»- που γρήγο-
ρα πρέπει να περάσει και στο «καθαρά»
Επαναστατικό Κράτος, ξεπερνώντας τη
λεγόμενη «μεικτή οικονομία» -που δεν
υπάρχει από τη μοναδικά σωστή, ταξική
άποψη- σε γρήγορη μετάβαση στο Ερ-
γατικό Κράτος.
Πιστεύουμε ότι είναι αναγκαίο να
στείλουμε ένα σημείωμα συμβολής στη
συζήτηση για το κράτος, γιατί είναι πο-
λύ πιθανό να βρίσκεται στη βάση ορι-
σμένων σφαλμάτων πάνω σε αυτό.
Όταν ήδη ο Μαρξ, ο Ένγκελς και ο Λέ-
νιν έγραψαν κι ανέλυσαν τις διαφορετι-
κές μορφές που μπορεί να πάρει το σο-
σιαλιστικό περιεχόμενο και πορεία προς
το Εργατικό Κράτος και το σοσιαλισμό,
σε διάφορες χώρες και ο Τρότσκι γενι-
κά και ιδιαίτερα ο Ποσάδας εφάρμοσαν
στη συνέχεια συγκεκριμένα, σε μορφές
του Διαρκούς Επανάσταση, δεν σημαί-
νει καθόλου ότι υπάρχουν και υιοθέτη-
σαν τα «δύο στάδια» σ’ αυτή την Επα-
νάσταση! Είναι η Διαρκής Επανάσταση
της μετάβασης στο Εργατικό Κράτος
και το σοσιαλισμό κι όχι μόνο μια Δι-
αρκής Επανάσταση, δηλαδή να κάνουμε
την επανάσταση διαρκώς, χωρίς τελικό
στόχο και κατάκτηση το Εργατικό Κρά-
τος και το Σοσιαλισμό. Σημαίνει ότι δεν
μένει σ’ ένα διαφορετικό «στάδιο», στα-
θερό, διαρκές, πάντα αστικό στο ταξικό
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Σε σχέση με τα άρθρα για τη Βραζιλία
και την Αργεντινή που δημοσιεύουμε, το
κάνουμε με τις παρουσιάσεις-συνεισφο-
ρές μας, επιδιώκοντας πάντα τον εμπλου-
τισμό -μερικές φορές κριτικό-. Αυτό δεν
σημαίνει με τίποτα ότι έχουμε πάντα δίκιο.
Για το λόγο αυτό, πιστεύουμε ότι το πιο ση-
μαντικό είναι η ανταλλαγή ιδεών, που πρέ-
πει πάντα να καταλήγει σε σύνθεση των
διαφορών στο υψηλότερο δυνατό επίπε-
δο, γιατί είναι πολιτικές διαφορές στο ίδιο
επαναστατικό στρατόπεδο και όχι αντα-
γωνιστικές, δηλαδή κατάργηση της μιας ή
της άλλης θέσης. Είναι μια πολεμική συζή-
τησης ιδεών, ανάμεσα σε συντρόφους, όχι
ταξική πάλη, που με αυτή την τελευταία γί-
νεται ανταγωνιστική πολεμική. Και η συζή-
τηση των ιδεών, όταν γίνεται από μακριά,
γίνεται καλύτερα με τις επιστολές email. Η
επιστολή είναι πάντα προϊόν εσωτερικής
συζήτησης ή καλύτερα με συντρόφους,
αν είναι δυνατόν, πάντα με βάση τον μαρ-
ξισμό-λενινισμό-τροτσκισμό-ποσαδισμό
στο δικό μας οργανισμό.
Σίγουρα σύντροφοι, πρέπει να γρά-
φουμε και να ενεργούμε σαν ποσαδικοί
κομμουνιστές, επιδιώκοντας να «προ-
βλέπουμε, να καθοδηγούμε και να οργα-
νώνουμε το αντικειμενικό προτσές προς
του περιεχόμενο, το οποίο, όπως επαλη-
θεύτηκε από το προτσές της ιστορικής
κοινωνικής πορείας, δεν υπάρχει: Είτε
πηγαίνει γρήγορα στο Εργατικό Κράτος
και το Σοσιαλισμό -ο τελευταίος σε πα-
γκόσμια κλίμακα- είτε επιστρέφει στον
«καθαρό» καπιταλισμό. Όπως δεν υπάρ-
χει «τρίτος δρόμος», δεν υπάρχουν και
«δύο στάδια». Αν οι μορφές αυτής της
μετάβασης εμπρός και πίσω εμφανίζο-
νται στο αντικειμενικό προτσές, δεν εί-
ναι ποτέ ένα σταθερό, μόνιμο, διαρκές
«στάδιο». Ποτέ μην σκεφτείτε ότι ο Χ.
Ποσάδας είχε υιοθετήσει και συμμερι-
στεί, σαν σοσιαλιστικό-κομμουνιστικό,
μαρξιστικό-λενινιστικό στόχο, το Επα-
ναστατικό Κράτος ή οποιαδήποτε άλλη
μορφή, όπως για παράδειγμα είναι τώρα
το αναγκαίο «λαϊκό κράτος» του Ιράν (η
λέξη «Laico» είναι ελληνική και σημαίνει
λαϊκό, αλλά στα λατινικά έχει χρησιμο-
ποιηθεί σαν όρος για να χαρακτηρίσει
το κράτος που δεν εξαρτάται από καμία
θρησκεία και φυσικά δεν έχει καμία σχέ-
ση με τον χαρακτηρισμό της «Λαϊκής
Δημοκρατίας» που ήταν και είναι -έστω
και λαθεμένα, αλλά τον υποστηρίζουμε
γιατί είναι μόνο θέμα μορφής- χαρακτη-
ρισμός για τα Εργατικά Κράτη, όπως εί-
ναι τώρα η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.
Φυσικά η μορφή του «λαϊκού κράτους»,
προοδευτικού σε σχέση με την Ισλαμική
Δημοκρατία του Ιράν, στο προτσές της
Διαρκούς Επανάστασης, μπορεί και κα-
λύτερα πρέπει να συμπέσει με τη μορ-
φή του Επαναστατικού Κράτους ή να πε-
ράσει πολύ γρήγορα σε αυτό, αλλά αυτό
το λαϊκό κράτος υπάρχει έστω και για λί-
το σοσιαλισμό», με βάση το Μαρξισμό-Λε-
νινισμό-Τροτσκισμό-Ποσαδισμό. Αν όχι,
αυτό το αντικειμενικό προτσές προχωρά-
ει γρήγορα στο τελικό ξεκαθάρισμα των
λογαριασμών ανάμεσα στα δύο συστήμα-
τα και μας προσπερνά καθημερινά και με-
τά χανόμαστε στην ουρά του και μάλιστα
τη χτεσινή.
Πάνω σ’ αυτό που λέει ο Πούτιν «Το
υπάρχον μοντέλο του καπιταλισμού έχει
εξαντληθεί. Δεν υπάρχει διέξοδος από
το κουβάρι των αντιφάσεων» (στο κείμε-
νο της Βραζιλίας): Εμείς πρέπει να πούμε
και ν’ αναλύσουμε ότι δεν υπάρχει άλλο
μοντέλο του καπιταλισμού σ’ αυτή την
τελευταία του φάση, είναι ο ιμπεριαλι-
σμός και η ολοκληρωτική κρίση απο-
σύνθεσής του και γι’ αυτό του πολέμου
και του φασισμού, σε όλες τις «πολιτι-
κές» και αντιλαϊκές, «πανδημικές» και
άμεσα στρατιωτικές μορφές του κι επι-
πλέον τώρα χωρίς καμία κοινωνική βάση
γι’ αυτό. Και είναι επίσης ο λόγος που εί-
ναι Η ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΣΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ Η
ΦΑΣΗ ΤΩΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑ-
ΣΕΩΝ, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΤΟ «ΥΠΑΡΚΤΟ» ΠΕΡΙ-
ΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΜΟΡΦΗ για να «βγού-
με από το κουβάρι των αντιφάσεων».
Κι αυτό έχει εγκατασταθεί στον κόσμο
γο πριν από το Επαναστατικό Κράτος,
έστω και για δύο μέρες. Και το Ιράν δεν
είναι ακόμα «Λαϊκό Κράτος». Αυτός εί-
ναι ο λόγος για τον οποίο αξιολογήσαμε
το Ιράν σαν «όχι καθαρά Επαναστατικό
Κράτος» κι αυτό σαν ένα μαξιμαλιστι-
κό και αισιόδοξο χαρακτηρισμό. Αλλά
ως εκεί, προς το παρόν. Ο Χ. Ποσάδας
κι εμείς ταυτόχρονα δεν υιοθετούμε και
δεν συμμεριζόμαστε το Επαναστατικό
Κράτος ή οποιαδήποτε άλλη μορφή -σ’
αυτή τη φάση της Διαρκούς Επανάστα-
σης, στη Μετάβαση προς το Εργατικό
Κράτος και το Σοσιαλισμό-, σαν τελικό
στόχο και πάλη, ΤΟ ΣΤΗΡΙΖΟΥΜΕ ΕΝΑ-
ΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ-ΙΜΠΕΡΙΑΛΙ-
ΣΜΟ και όσο αφορά αυτό, το στηρίζου-
με ΧΩΡΙΣ ΟΡΟΥΣ.
Αυτό που αναλύουμε είναι και απά-
ντηση σ’ αυτό που γράφει το κείμε-
νο των συντρόφων πάνω στο Ιράν που
έφτασε σ’ εμάς:
….Το Ιράν βρίσκεται σ’ ένα προτσές Δι-
αρκούς Επανάστασης που θα υπονο-
μεύσει το καπιταλιστικό κράτος από τα
θεμέλιά του και θα μετατρέψει το Επανα-
στατικό Κράτος σε Λαϊκό. Τα υπόλοιπα θα
εξαρτηθούν από το προς τα πού θα πάει ο
κόσμος, ώστε και το Ιράν να πάει προς το
Εργατικό Κράτος….
«Αυτός ο κόσμος είναι ώριμος για το
σοσιαλισμό» (Λένιν-Τρότσκι-Ποσάδας),
χρειάζεται όμως η μαζική κομμουνιστι-
κή, μαρξιστική-λενινιστική ηγεσία και το
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, και το «Κόμ-
μα-Σοβιέτ-Διεθνής» (Χ. Ποσάδας).
και στην ταξική κοινωνική πορεία του,
την επαναστατική και σοσιαλιστική του
πορεία, ξεκινώντας από την πρώτη Σο-
σιαλιστική Επανάσταση που έγινε στη
χώρα του ίδιου του Πούτιν. Τρίτος δρό-
μος και διέξοδος δεν υπάρχει, πολύ πε-
ρισσότερο ένας «καλός καπιταλισμός»,
στον οποίο ο Πούτιν, σαν σοσιαλδημο-
κράτης, πιστεύει, «με το κράτος», «νεο-
κεϋνσιανό» κ.λπ. Ο μόνος «καλός καπι-
ταλισμός» που υπάρχει, σαν μεταβατική
εναλλακτική στο «υπάρχον μοντέλο του
καπιταλισμού», είναι ο καπιταλισμός
που εξαφανίζεται και τελικά πεθαίνει,
θαμμένος κάτω από την καθοδήγηση
και τον έλεγχο ενός Εργατικού Κράτους,
που οδεύει προς το σοσιαλισμό, σε εθνι-
κό και παγκόσμιο επίπεδο. Ακόμα κι αυ-
τό που λέει ο Πούτιν είναι αναγκασμέ-
νος να το κάνει, ακριβώς λόγω αυτού
του προτσές της αντιπαράθεσης σύ-
στημα ενάντια στο σύστημα -στο οποίο
η Ρωσική Ομοσπονδία βρίσκεται εδώ
και έναν αιώνα στην αντιιμπεριαλιστι-
κή πλευρά, από την πάλη και την κομ-
μουνιστική ωρίμανση των μαζών και
τις κατακτήσεις τους με το προηγούμε-
νο Εργατικό Κράτος, το Σοβιετικό Στρα-
τό τους και τα Κομμουνιστικά Κόμματά
τους-, αλλά αυτός, ο Πούτιν, για να το
περιορίσει και να το αποπροσανατολί-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 13
σει αυτό. Κάνοντας ταυτόχρονα αυτός
διαρκώς επιθέσεις ενάντια στον Λένιν
και τον Τρότσκι, γνήσιους αντιπροσώ-
πους αυτού του προτσές, επαναστάτες
και κομμουνιστές και ηγέτες της Ρωσι-
κής Επανάστασης και του Σοβιετικού
Εργατικού Κράτους. Ανάμεσα στ’ άλλα
διαχωρίζοντας αυτός, ο Πούτιν, τον Λέ-
νιν από το Μπολσεβίκικο Κόμμα -ειδι-
κά όσο αφορά την ενοποίηση όλων των
κρατών στην ΕΣΣΔ- και υπερασπίζοντας
τον Στάλιν σαν οικοδόμο της «ειρηνικής
συνύπαρξης».
Είναι λοιπόν αυτό το παγκόσμιο προ-
τσές και το προτσές στη Ρωσική Ομο-
σπονδία που καθορίζουν επίσης το ότι
«δεν υπάρχει τρόπος ν’ αποσυνδεθεί
το ζήτημα του εξωτερικού χρέους από
όλους τους παράγοντες», όπως γράφει
το άρθρο των PosadistasHoje για την
Αργεντινή κι όχι αυτό που λέει ο Πού-
τιν για «το υπάρχον μοντέλο του καπι-
ταλισμού». Και είναι επίσης μ’ αυτή την
έννοια ότι σ’ αυτή την τελευταία φάση
του καπιταλισμού το «σωστό» της Μη
Αποπληρωμής του Χρέους είναι επίσης
και το «πρακτικό», αναγκαίο και εφικτό:
αυτό που λείπει είναι μια επαναστατική
και κομμουνιστική ηγεσία, για την οποία
επιδιώκουμε να συμβάλουμε εμείς στο
να οικοδομηθεί. Το «δεν είναι πρακτι-
κό» αυτή η Μη Αποπληρωμή του Χρέ-
ους, όπως γράφει λαθεμένα το ίδιο άρ-
θρο των PosadistasHoje, είναι αυτό που
από όλους τους ρεφορμιστές αποκαλεί-
ται κυνικά «δεν είναι εφικτό». Αλλά αυ-
τό είναι έτσι, «μη εφικτό», μόνο όταν δεν
υπάρχει τέτοια ηγεσία και οργανωμένο
Αντιιμπεριαλιστικό Ενιαίο Παγκόσμιο
Μέτωπο, στο οποίο επιδιώκουμε να συ-
νεισφέρουμε και για το λόγο αυτό πρέ-
πει να αναλύουμε και να συμπεραίνουμε
μ’ αυτόν το στόχο. Ο Πούτιν, αντίθετα,
υποστηρίζοντας τη λεγόμενη ρεφορ-
μιστική «πολυπολικότητα» και «συνύ-
παρξη» ευνοεί την «πρακτική»-«εφικτή»
πληρωμή αυτού του χρέους στον πα-
γκόσμιο ιμπεριαλισμό (και το έκανε για
τη Ρωσία), τη στιγμή που οι Μανάδες της
Πλατείας του Μάη (μητέρες των εξαφα-
νισμένων στη χούντα της Αργεντινής),
αυτό το ώριμο για το σοσιαλισμό μαζικό
κίνημα, υπερασπίζει το «Όχι στην Απο-
πληρωμή του Χρέους» και πρέπει να
το υποστηρίξουμε αυτό χωρίς όρους
«πρακτικούς». Ας αφήσουμε το «πρα-
κτικό»-«εφικτό» στους ρεφορμιστές κά-
θε απόχρωσης και όλου του κόσμου κι
εμείς μπορούμε να τους στηρίξουμε σ’
αυτό μόνο όταν είναι ενάντια στον ιμπε-
ριαλισμό (κάποιες «αναδιαρθρώσεις
του χρέους», κάτω από την ταξική πίε-
ση και πάλη των εργαζόμενων) κι αυτό
μόνο παροδικά και με πολλούς όρους
και στη γρήγορη μετάβαση στη Μη
Πληρωμή, το Εργατικό Κράτος και το
Σοσιαλισμό. Το «σωστό» μπορεί να δι-
ορθώσει το «πρακτικό»-«εφικτό». Αντί-
θετα, το ρεφορμιστικό «πρακτικό»-«ε-
φικτό»» και μάλιστα στα χέρια της
14 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
γραφειοκρατίας κάθε απόχρωσης, απο-
συνθέτει και καταργεί το «σωστό». Σ’ αυ-
τή τη φάση του ιμπεριαλιστικού καπιτα-
λισμού, ακόμα και μια «διαπραγμάτευση
που δεν επηρεάζει ένα πρόγραμμα οι-
κονομικής ανάπτυξης και δεν βλάπτει
τις μάζες», όπως λέει το άρθρο για την
Αργεντινή, δεν μπορεί να γίνει στα καπι-
ταλιστικά πλαίσια, παρά μόνο με την τα-
ξική επαναστατική και σοσιαλιστική πά-
λη.
Όπως εξηγούν ήδη οι Μαρξ και Έν-
γκελς στις παραγράφους της Εγκυκλί-
ου της Κεντρικής Επιτροπής σε όλη τη Λί-
γκα των Κομμουνιστών, το Μάρτη 1850,
που παραθέτουμε στη συνέχεια, οποια-
δήποτε πληρωμή του εξωτερικού χρέ-
ους σημαίνει διατήρηση του status quo
και του καπιταλιστικού κράτους και μό-
νο η Μη Πληρωμή σημαίνει χρεοκοπία
αυτού του κράτους, για το οποίο αγω-
νιζόμαστε εμείς οι κομμουνιστές και για
να το αντικαταστήσουμε με το Εργατικό
Κράτος και το σοσιαλισμό. Αν «για τους
Κιρχνεριστές είναι ξεκάθαρο ότι το χρέ-
ος είναι μια ληστεία του μακρισμού (από
το δεξιό πρώην πρόεδρο Μάκρι)», εμείς
πρέπει να πούμε ανοιχτά ότι το χρέος εί-
ναι προϊόν του καπιταλισμού και πολύ
περισσότερο στην ιμπεριαλιστική του
φάση.
…Οι κομμουνιστές πρέπει να τραβά-
νε τις προτάσεις των δημοκρατών ίσαμε
τα τελευταία τους όρια, γιατί οι δημοκρά-
τες θα πολιτεύονται όχι σαν επαναστάτες
μα σαν ρεφορμιστές. Οφείλουνε να μετα-
τρέπουνε τις απαιτήσεις αυτές σε άμεσες
επιθέσεις ενάντια στην ιδιωτική ιδιοκτη-
σία. Λ.χ. αν οι μικροαστοί προτείνουνε την
εξαγορά των σιδηροδρόμων και των ερ-
γοστασίων, οι εργάτες πρέπει να απαιτού-
νε να κατασχεθούνε δίχως αποζημίωση
όλα αυτά σαν ιδιοκτησίες των αντιδραστι-
κών. Αν οι δημοκράτες προτείνουνε φό-
ρους αναλογικούς, οι εργάτες πρέπει να
απαιτούνε φόρους προοδευτικούς. Αν οι
δημοκράτες προτείνουνε φόρους μέτρια
προοδευτικούς, οι εργάτες πρέπει να επι-
μένουνε το φορολογικό ποσοστό να εί-
ναι τόσο μεγάλο που έτσι το μεγάλο κεφά-
λαιο να μπορεί να χαθεί. Αν οι δημοκράτες
απαιτούνε διακανονισμό του δημοσίου
χρέους, οι εργάτες πρέπει να απαιτήσουνε
τη χρεοκοπία για το κράτος…
…Αλλά τη μέγιστη συμβολή στην τελι-
κή νίκη, θα την κάνουν οι ίδιοι οι γερμα-
νοί εργάτες, συνειδητοποιώντας τα ταξικά
τους συμφέροντα, καταλαμβάνοντας όσο
πιο γρήγορα γίνεται μια ανεξάρτητη κομ-
ματική θέση κι εμποδίζοντας τις υποκρι-
τικές φράσεις των μικροαστών δημοκρα-
τών να τους απομακρύνουν, ούτε για μια
στιγμή, από το καθήκον να οργανώσουν
με όλη την ανεξαρτησία του, το κόμμα του
προλεταριάτου. Η δική του πολεμική ιαχή
θα είναι: η Διαρκής Επανάσταση.
(Καρλ Μαρξ-Φρήντριχ Ένγκελς, Εγκύ-
κλιος της Κεντρικής Επιτροπής σε όλη τη
Λίγκα των Κομμουνιστών, Μάρτης 1850),
με την υπογράμμιση δική μας.
Τί τακτική για το «πρακτικό»-«εφικτό»
και τί «σωστός» στόχος και πάλη για
τους κομμουνιστές, 171 χρόνια πριν!!!
Το «πρακτικό»-«εφικτό» στα χέρια μιας
πραγματικά επαναστατικής και σοσι-
αλιστικής ηγεσίας κι επίσης στην περί-
πτωση του Εργατικού Κράτους -που
επιβάλλει αντικειμενικά τέτοια χαρα-
κτηριστικά, ανεξάρτητα από την ηγεσία
του- παίρνει τη μορφή της τακτικής, για
την προώθηση του επαναστατικού προ-
γράμματος, της στρατηγικής, της πολιτι-
κής του, των στόχων και της δράσης του.
Επομένως αυτό το «πρακτικό»-«εφικτό»
το καθορίζει αυτή η ηγεσία ή/και το Ερ-
γατικό Κράτος και όχι ο καπιταλισμός,
στον παγκόσμιο συσχετισμό των δυνά-
μεων συστήματος ενάντια σε σύστημα,
που κάθε τόσο αλλάζει και πρέπει ν’ αλ-
λάζει -και με αυτήν την τακτική-, προς
όφελός της σοσιαλιστικής επανάστα-
σης και της επαναστατικής της ηγεσίας.
Αντίθετα, στα χέρια μιας αστικής εθνι-
κιστικής, μικροαστικής, ρεφορμιστικής
ηγεσίας κάθε απόχρωσης και πολύ πε-
ρισσότερο γραφειοκρατικής, κάθε από-
χρωσης, αυτό το «πρακτικό»-«εφικτό»
το καθορίζει ο καπιταλισμός, στα καπι-
ταλιστικά-ιμπεριαλιστικά πλαίσια. Η πί-
εση της ταξικής, επαναστατικής και σο-
σιαλιστικής πάλης των μαζών, χωρίς την
ηγεσία που να τις αντιπροσωπεύει σ’ αυ-
τή την πάλη, σ’ αυτήν την περίπτωση,
δεν μπορεί παρά να καθορίσει ότι αυ-
τό το «πρακτικό»-«εφικτό» να σημάνει
μόνο ένα «μικρότερο κακό» και μάλιστα
που θα διαρκέσει -με κλίση στο να πέ-
σει στο «μεγαλύτερο κακό», παραμένο-
ντας στα καπιταλιστικά πλαίσια- και τί-
ποτα καλό για τις μάζες. Γιατί την ίδια
στιγμή, μια τέτοια μη επαναστατική ηγε-
σία δεν έχει αυτό το επαναστατικό πρό-
γραμμα, στρατηγική, πολιτική, στόχους
και δράση στις άλλες όψεις της κοινω-
νικής ζωής, για ν’ αντισταθμίσει αυτό
το «κακό», έστω και «μικρότερο», για τις
μάζες. Ενώ αντίθετα, μια επαναστατική
ηγεσία και το Εργατικό Κράτος (σαν δο-
μή πάνω από όλα), έχουν όλα αυτά για
ν’ αντισταθμίσουν αυτό το «μικρότερο
κακό», για να είναι αυτό παροδικό και
να το μετατρέπουν σε καλό για τις μά-
ζες σε άλλες όψεις της ζωής. Και πρέπει
να έχουμε πάντα και γενικά υπόψη ότι
ο όρος «τακτική» μπορεί να πάρει μόνο
δύο σημασίες, ταξικά ανταγωνιστικές,
αντίθετες: «Τακτική» γενικά είναι… κά-
ποιου που αντιπροσωπεύει και έχει άλ-
λα συμφέροντα, πιο σπουδαία κι έχει τα-
κτική για να τα πετύχει κι έτσι στο πεδίο
της ταξικής πάλης πρόκειται για τα συμ-
φέροντα είτε των καπιταλιστών ενάντια
στις μάζες, ή -ανταγωνιστικά αντίθε-
τα- αντικαπιταλιστικά και σοσιαλιστικά
συμφέροντα, προς όφελος των μαζών κι
ενάντια στον καπιταλισμό. Τρίτος δρό-
μος δεν υπάρχει στην «τακτική» αυτών
των συμφερόντων και αυτών που τα εκ-
προσωπούν. Κατά συνέπεια εμείς δεν
πρέπει και δεν μπορούμε ποτέ να συμ-
μεριστούμε το «πρακτικό»-«εφικτό»,
την «τακτική», ηγεσιών που δεν είναι
επαναστατικές, αντικαπιταλιστικές και
σοσιαλιστικές που ν’ αντιπροσωπεύουν
αυτές γνήσια ή τουλάχιστον να εκφρά-
ζουν έντιμα τα συμφέροντα των μαζών.
Και σαν ανεξάρτητη πολιτική ταξι-
κή οργάνωση εμείς, συμμεριζόμαστε,
προτείνουμε και προωθούμε πάντα μια
επαναστατική και σοσιαλιστική τακτική,
επιδιώκοντας να οικοδομήσουμε και να
προωθήσουμε μαζικές επαναστατικές
και σοσιαλιστικές-κομμουνιστικές ηγε-
σίες. Αυτά είναι τα διδάγματα του Μαρξ
και του Ένγκελς για την τακτική, σε σχέ-
ση, ανάμεσα στ’ άλλα, με το εξωτερι-
κό χρέος. Μερικές φορές το «πρακτικό»
μπορεί να είναι, σε μια στιγμή, στιγμιαία,
το ίδιο, τόσο από επαναστατικές όσο και
από μη επαναστατικές ηγεσίες, αλλά το
ταξικό νόημα και προοπτική του εί-
ναι, αυτή την ίδια στιγμή, ανταγωνιστι-
κά διαφορετική γι’ αυτές τις δύο ηγεσίες.
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να είμα-
στε σωστοί και ακριβείς: άλλο πράγμα
είναι η «συμμαχία ανάμεσα στην παρα-
γωγή και την εργασία» που προβάλει η
CGT (ΓΣΕ) της Αργεντινής -αν και είναι
περιορισμένο δεν είναι λαθεμένο, για-
τί αφήνει ανοιχτό στο ότι αυτή η συμ-
μαχία σημαίνει και απαλλοτρίωση των
απαλλοτριωτών αυτής της παραγωγής-
κι άλλο πράγμα, ποιοτικά ανταγωνιστι-
κό από ταξική άποψη, είναι «η συμμαχία
ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργα-
σία», σύμφωνα μ’ αυτό που προβάλει η
Βραζιλία: Η πορεία του έθνους στο χάος
της κυβέρνησης Μπολσονάρο
Η Βραζιλία έχει ήδη περάσει κά-
τω από νεοφιλελεύθερες καπιταλιστι-
κές κυβερνήσεις με βαθιά επιζήμιες
συνέπειες στην κοινωνική οικονομία,
οπισθοδρομήσεις, στερήσεις και ιδιω-
τικοποιήσεις, από τον Κολλόρ ντε Μέλο
και τον Καρντόζο, μέχρι τον Τεμέρ. Γε-
γονός όμως είναι ότι ο Μπολσονάρο εν-
σάρκωσε την κορυφή της βαθιάς κρίσης
του συστήματος, το χειρότερο, το νεο-
φασιστικό του πρόσωπο. Η διεθνής χρη-
ματιστική ηγεμονική δύναμη σ’ αυτή τη
φάση απαιτεί φιγούρες όπως ο Μπολ-
σονάρο, που βρίσκουν υποστήριξη κι
αναπτύσσονται μέσα σ’ ένα περιβάλ-
λον υποκουλτούρας, που προηγούμενα
λιπάνθηκε μέσα από χρόνια και χρόνια
με fakenews, ποινικοποίηση, ένεση ξε-
νομανίας και αποπολιτικοποίησης από
την Globo και άλλα ηγεμονικά ΜΜΕ, κοι-
νωνική αποδιοργάνωση, συνδικάτα και
εναλλακτικά μέσα ενημέρωσης αποδυ-
ναμωμένα. Το μεγάλο πλεονέκτημα σ’
αυτό το ανισόμετρο και συνδυασμένο
προτσές είναι ότι η Βραζιλία μπόρεσε να
δημιουργήσει έναν Λούλα, συγκέντρω-
σε την καλύτερη κοινωνική συνείδηση
και την ελπίδα ν’ ανατρέψει και να με-
Κ. Κίρχνερ, που ευνοεί την επιβίωση και
την εξουσία του κεφαλαίου, που σε κάθε
φάση και προπάντων σ’ αυτή τη φάση
του καπιταλισμού, σημαίνει συνέχιση
της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης
των δυνάμεων της εργασίας.
Και είναι αναγκαία μια γρήγορη διόρ-
θωση στον ιστότοπο του PosadistasHoje
του τελευταίου άρθρου για τη Βραζιλία,
στο σημείο όπου η Βενεζουέλα και η
Κούβα παρουσιάζονται σαν Επαναστα-
τικά Κράτη, αναθεωρώντας την αντίλη-
ψή μας (πιστεύω από λάθος συντακτικό)
για το ότι η Κούβα είναι Εργατικό Κρά-
τος και γι’ αυτόν τον λόγο είμαστε επί-
σης υπέρ του να την αποκαλούμε Κούβα
Σοσιαλιστική. Είναι πιθανό κάποια Κομ-
μουνιστικά Κόμματα και γενικά η Αρι-
στερά, να μην έχουν μαρξιστική-λενινι-
στική-τροτσκιστική-ποσαδική αντίληψη
και δράση, να μην θεωρούν τη Βενεζου-
έλα, ούτε καν την Κούβα σαν Επαναστα-
τικά Κράτη. Αλλά εμείς δεν απευθυνό-
μαστε σ’ αυτούς, για να τους πείσουμε
ότι είναι τουλάχιστον Επαναστατικά
Κράτη, αλλά στην επαναστατική, κομ-
μουνιστική και αριστερή πρωτοπορία,
για ν’ ανυψώσουμε, όχι τόσο την αντί-
ληψή τους, που είναι ώριμη, όσο αφο-
ρά και για το τί είναι η Βενεζουέλα και η
Κούβα, αλλά για να υποστηρίξει τη Σο-
σιαλιστική Κούβα και την Μπολιβαριανή
Επαναστατική Βενεζουέλα με όλη τη δύ-
ναμή της, την Κούβα, χωρίς όρους, ενά-
ντια στον ιμπεριαλισμό και για να προ-
χωρήσει άμεσα προς την εμβάθυνση
του Εργατικού Κράτους της και τη Βε-
τασχηματίσει όχι μόνο τη βραζιλιάνικη
κοινωνία, αλλά και τη Λατινική Αμερική.
Αλλά με τον Μπολσονάρο εγκαταστά-
θηκε χάος σε όλους τους τομείς της πο-
λιτικής, της οικονομίας, της κοινωνικής
και πολιτιστικής ζωής, του περιβάλλο-
ντος, του κόσμου της εργασίας, των
κρατικών επιχειρήσεων κι εταιρειών κι
οπωσδήποτε στην υγεία, με όλες τις λα-
θεμένες κι εγκληματικές κυβερνητικές
πολιτικές, που οδήγησαν σε περισσότε-
ρους από 600.000 θανάτους από τον κο-
ρωναϊό και τώρα, με την επιστροφή της
Βραζιλίας στον Χάρτη Πείνας του FAO
και τον πληθωρισμό, πέρα από το κατα-
στροφικό ποσοστό ανεργίας. Όλα αυτά
δεν είναι προϊόν μόνο μιας λαθεμένης
πολιτικής που υιοθέτησε η κυβέρνηση
Μπολσονάρο. Είναι το αποτέλεσμα της
τελικής κρίσης του καπιταλισμού, όπως
είναι και ο Πινιέρα στη Χιλή, ο Λάσο
στον Εκουαδόρ, καθώς και το προετοι-
μαζόμενο πραξικόπημα της δεξιάς στη
Βολιβία, των Φουτζιμόρι στο Περού και
του Μάκρι στην Αργεντινή. Στο βάθος
βρίσκεται η κρίση του καπιταλισμού σε
παγκόσμια κλίμακα, που μόνο να μετρι-
αστεί θα μπορούσε, με κάποιες αναπτυ-
νεζουέλα ενάντια στον ιμπεριαλισμό,
με μοναδικό όρο -προς την ηγεσία της
και μόνο- να προχωρήσει γρήγορα από
το Επαναστατικό Κράτος στο Εργατικό
Κράτος. Μ’ αυτή την έννοια, παίρνου-
με υπόψη ότι με αστικές εκλογές -όπως
οι Τοπικές που πρόκειται να διεξαχθούν
προσεχώς στη Βενεζουέλα- κινδυνεύ-
ουν να οπισθοδρομήσουν από το Επα-
ναστατικό Κράτος στο «καθαρά» αστικό
και καπιταλιστικό κράτος. Και γι’ αυτό η
Επαναστατική Μπολιβαριανή Βενεζουέ-
λα πρέπει να στηριχθεί στην κινητοποί-
ηση, την επέμβαση και την οργάνωση
των προλεταριακών μαζών και των συμ-
μάχων τους, σε οργανισμούς άμεσης,
σοβιετικής δημοκρατίας και εργατικού
και λαϊκού ελέγχου κι εξουσίας, με βά-
ση τη γρήγορη πορεία προς την απαλλο-
τρίωση των απαλλοτριωτών, την κρατικο-
ποίηση και σχεδιασμό της παραγωγής
προς όφελος όλου του λαού. Μ’ ένα Ενι-
αίο Μέτωπο Σοσιαλιστικό-Κομμουνιστι-
κό και την Τοπική και Εθνική Κυβέρνησή
του της Αριστεράς. Και όλο αυτό είναι
και «σωστό» και «πρακτικό»!!! Αυτό που
χρειάζεται είναι η επιστημονικά σοσια-
λιστική ηγεσία και τίποτα περισσότερο
και είναι αυτό που επιδιώκουμε να οικο-
δομήσουμε, ούτε λιγότερο, ούτε περισ-
σότερο και είναι αυτό που σίγουρα θα
στηρίξουν όλες οι εκμεταλλευόμενες
και καταπιεζόμενες μάζες -περισσότερο
τώρα με τον ιμπεριαλιστικό βιολογικό
πόλεμο της «πανδημίας»- «μάζες, ώρι-
μες για σοσιαλισμό» (Χ. Ποσάδας).
ξιακές πολιτικές και πολιτικές εθνικής
άμυνας, με επικεφαλής το κράτος, του
λεγόμενου Τρίτου Δρόμου. Τίποτα πα-
ραπάνω από μετριασμό, για ν’ αναβλη-
θεί η κοινωνική έκρηξη.
Είναι φανερό ότι πρέπει να καταπολε-
μήσουμε την κυβέρνηση Μπολσονάρο
χωρίς ανακωχή, με μεγάλες λαϊκές δια-
δηλώσεις, προωθώντας μια ανυψωμέ-
νη συζήτηση, δίνοντας αξία και σημασία
στα πορίσματα της CPI (Κοινοβουλευτι-
κή Επιτροπή για τον έλεγχο της διαχεί-
ρισης της πανδημίας από την κυβέρ-
νηση, σημ. μεταφρ.) για την πανδημία
Covid-19, που θα σταλεί στο Υπουργείο
για το Δημόσιο, στο Εθνικό Κογκρέσο,
σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμά-
των σε διεθνές επίπεδο. Συγκεντρώνο-
ντας καταγγελίες ενάντια σε άλλα 66
άτομα, εκτός δηλαδή από τον Πρόεδρο
της Δημοκρατίας, που διέπραξε εννέα
εγκλήματα ενάντια στον πληθυσμό. Αλ-
λά είναι θεμελιώδες, εκτός από την πρό-
οδο στο «Έξω ο Μπολσονάρο», να εξη-
γηθούν τα αίτια αυτής της κρίσης, να
καταγγελθούν οι οικονομικοί παράγο-
ντες, η χρηματιστική συγκέντρωση του
κεφαλαίου, η δύναμη των εταιρειών στα
ΜΜΕ, η συμπαιγνία της Δικαιοσύνης, το
Εθνικό Κογκρέσο με την ντε φάκτο εξου-
σία. Την πλήρη απόδειξη τη δίνει ο τρα-
πεζίτης Αντρέ Εστέβες, με τις διασυνδέ-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 15
σεις και παρεμβάσεις στο Κοινοβούλιο
(με τη συνενοχή του βουλευτή Άρθουρ
Λίρα), στην Κεντρική Τράπεζα και στο
Ανώτατο Δικαστήριο. Είναι αναγκαίο ν’
αποκαλυφθούν όλοι οι πολιτικοί, δικα-
στικοί και ΜΜΕ που εμπλέκονται στην
ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, Κεντρι-
κή και Τράπεζα της Βραζιλίας. Τα συνδι-
κάτα πρέπει να παλέψουν ενάντια στην
ιδιωτικοποίηση των τραπεζών και την
ανεργία και να σηκώσουν το λάβαρο
της εθνικής κυριαρχίας, όπως κάνουν
οι εργάτες πετρελαίου, στη σκληρή μά-
χη ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της
Petrobras, που οδήγησε στην αβάστα-
κτη άνοδο 7% της τιμής της βενζίνης
Η πολιτική του υπουργού Οικονομίας
Πάουλο Γκουέδες είναι το χέρι της διά-
λυσης της βραζιλιάνικης κοινωνίας. Στη
Βραζιλία, έναν από τους μεγαλύτερους
παραγωγούς τροφίμων στον κόσμο, οι
άνθρωποι πεινούν! Ένας από τους με-
γαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου
και φυσικού αερίου έχει μία από τις υψη-
λότερες τιμές καυσίμων στον κόσμο και
μια σημαντική μερίδα του πληθυσμού
επιστρέφει στη μαγειρική με καυσόξυ-
λα. Μια χώρα με μια από τις μεγαλύτε-
ρες περιβαλλοντικές ποικιλομορφίες
στον κόσμο, βλέπει τα δάση της να καί-
γονται και να καταστρέφονται, τα εδά-
φη της μολυσμένα από φυτοφάρμακα
και καταδικασμένα σε μια βάρβαρη συ-
γκέντρωση της γης. Τα ερευνητικά κέ-
ντρα οπισθοδρομούν εγκληματικά λό-
γω έλλειψης πόρων. Η χώρα έφτασε στο
χείλος της κατάρρευσης, με τους περι-
ορισμούς στην ενέργεια, παρά το γε-
γονός ότι η χώρα διαθέτει μία από τις
πιο καθαρές πηγές ενέργειας στον κό-
σμο, ενέργεια από τους ταμιευτήρες και
τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς της,
τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλια-
κή και βιομάζα. Στο μεταξύ το έθνος συ-
νεχίζει να πληρώνει ένα αμφισβητούμε-
νο και μη ελεγμένο δημόσιο χρέος, σαν
να μην συμβαίνει τίποτα. Είναι αναγκαίο
να επιμείνουμε, μέσα από μια δημόσια
επικοινωνία, στο να καταγγέλλουμε ξε-
κάθαρα την καταστροφική εξουσία του
διεθνούς χρηματιστικού συστήματος,
που ποδοπατάει τον προϋπολογισμό
του έθνους εδώ και χρόνια.
Η πραξικοπηματική πρακτική της
Globo (ΜΜΕ) θα συνεχιστεί, καθώς ο
λόγος ύπαρξής της προέρχεται από
το εσωτερικό και το εξωτερικό της χώ-
ρας. Ακόμα και ο Μπολσονάρο θα απο-
κλειστεί από την Globo για να μακιγιά-
ρει αυτή την πραξικοπηματική πολιτική
της. Το σύνθημα του Τρίτου Δρόμου εί-
ναι αυτό που τώρα λέει «ούτε Μπολσο-
νάρο, ούτε Λούλα», «αναζητούμε έναν
πιο αξιόπιστο αντιπρόσωπο των συμ-
φερόντων του κερδοσκοπικού χρημα-
τιστικού κεφαλαίου και των μεγάλων
περιουσιών, ικανό να ειρηνεύσει και να
συγκρατήσει τις μάζες». Αλλά με κάθε
τρόπο το γεγονός είναι ότι η φθορά του
Μπολσονάρο δεν πρόκειται ν’ αντικατα-
16 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
σταθεί εύκολα από κανέναν τρίτο δρό-
μο. Ο κόσμος συνειδητοποιεί ότι εξα-
πατήθηκε, πολλοί φτωχοί που ψήφισαν
ενάντια στο PT (Κόμμα των Εργαζομέ-
νων) και για τον Μπολσονάρο καταλα-
βαίνουν ήδη από πού ήρθε το πλήγμα.
Το PT και η αριστερά δεν
πρέπει να στοχεύουν μόνο
στην εκλογική προοπτική
Όλες οι δημοσκοπήσεις δίνουν στον
Λούλα ένα περιθώριο εκλογικού πλε-
ονεκτήματος στις προεδρικές εκλογές
του 2022. Πρέπει να έχουμε επιφυλάξεις
γι’ αυτές τις δημοσκοπήσεις, καθώς ο
Μπολσονάρο δεν έχει πεθάνει. Το εθνι-
κό πολιτικό σκηνικό έχει αλλάξει πολύ.
Η δεξιά διαρθρώνεται έντονα μαζί με τις
νεοπεντηκοστιανές εκκλησίες, το εμπό-
ριο ναρκωτικών, τη στρατιωτική αστυ-
νομία και τις πολιτοφυλακές, στα πρότυ-
πα της κολομβιανής δεξιάς. Σε μεγάλο
βαθμό η χρήση της θρησκείας έχει χρη-
σιμεύσει στη διαμόρφωση του σύγχρο-
νου φασισμού. Δεν πρέπει να ξεχνά-
με τη ζημιά που προκάλεσε το ISIS και
η ισλαμική τρομοκρατία, που εργαλειο-
ποιήθηκε από τον ιμπεριαλισμό στη Μέ-
ση Ανατολή.
Η διαμάχη για την πώληση ναρκωτι-
κών στην επικράτεια είναι μια πραγμα-
τικότητα, γεννά θανάτους κι ένα κλίμα
επέμβασης ένοπλων ομάδων που μπο-
ρεί έτσι να καμουφλάρουν διώξεις πο-
λιτικών αρχηγών. Η υπόθεση Μαριέλλε
(PSOL) (δολοφονία αυτής της δημοτικής
σύμβουλου του Ρίο ντε Τζανέιρο, μέ-
λος του PSOL, Κόμματος Σοσιαλισμός
και Ελευθερία) είναι παρούσα. Αυτή η
υπόθεση αποκάλυψε ότι οι πολιτοφυ-
λακές έχουν ένα πολιτικό σχέδιο της κα-
τοχικής δεξιάς, χρηματοδοτούμενο με
βρώμικο χρήμα και από το εξωτερικό.
Οργανώνονται για να αποσταθεροποι-
ήσουν τους θεσμούς, ν’ αμφισβητήσουν
το κράτος, τα κοινοβούλια, τα δημαρ-
χεία, τα εδάφη και να εδραιωθούν ακό-
μα περισσότερο με την επανεκλογή του
Μπολσονάρο. Fakenews και κοινωνικά
δίκτυα λειτουργούν για να κατακτήσουν
χώρους (ναρκωτικά και πολιτοφυλακές)
και τα μυαλά των ανθρώπων, αγιασμέ-
να από νεοπεντηκοστιανές εκκλησίες
που λειτουργούν με μεγάλη ταχύτητα,
24 ώρες την ημέρα. Η Καθολική Εκκλη-
σία χάνει τον αγώνα: είναι κλειστή κατά
τη διάρκεια της εβδομάδας και ανοιχτή
μόνο τα Σαββατοκύριακα. Η κατάσταση
δεν είναι η ίδια σε ολόκληρη την εθνική
επικράτεια, αλλά το Ρίο ντε Τζανέιρο και
η Μπαΐα, για ν’ αναφέρουμε μερικές πο-
λιτείες, έχουν ήδη αυτή την καλοστημέ-
νη δομή: καρτέλ-πολιτοφυλακή-νεοπε-
ντηκοστή. Οι συνοικιακοί σύλλογοι σε
αυτά τα μέρη δεν διεκδικούνται από τα
μέλη του PT εδώ και πολύ καιρό. Το PT
δεν μπορεί να ζήσει μόνο με τη νοσταλ-
γία της δεκαετίας του 1980, όταν οι πυ-
ρήνες της βάσης του Κόμματος και οι
εκκλησιαστικές κοινότητες της βάσης,
οι συμμετοχικοί προϋπολογισμοί, ήταν
κέντρα συζήτησης και λαϊκής οργάνω-
σης. Είναι αναγκαίο να δράσουμε τώρα,
όπως φαίνεται σε μερικές ενδιαφέρου-
σες πρωτοβουλίες του PT στην Περιφέ-
ρεια του Μπέλο Οριζόντε, που εμφανί-
ζονται στο βίντεο του TV247. Αυτή είναι
η κραυγή του Λούλα για την επιστροφή
του στον αγώνα. Δεν μπορεί κανείς να
ζει με μοναδικό σκοπό τις εκλογές του
2022, ούτε να περιμένει ότι η εκλογική
νίκη θα είναι ο μοναδικός στόχος για τον
κοινωνικό μετασχηματισμό της χώρας.
Είναι αναγκαία η συνειδητοποίηση, κι-
νητοποίηση και δυνάμωμα των ανθρώ-
πων στην ύπαιθρο και στην πόλη και να
επανενεργοποιηθούν τα συνδικάτα.
Αυτές οι ίδιες οι εκλογικές δημοσκο-
πήσεις που δίνουν στον Λούλα πλεονε-
κτήματα δεν πρέπει να σπρώξουν το PT
στο να παραμελήσει τη μαζική επικοι-
νωνία. Προς το παρόν, το πολιτικό κόμ-
μα, η TV Globo, βρίσκεται σε διαμάχη με
τον Μπολσονάρο. Αλλά αυτό το παιχνί-
δι πρέπει ν’ αλλάξει γρήγορα κι εναπό-
κειται στο PT να προετοιμαστεί γι’ αυ-
τή την αναμέτρηση. Εκτός από το ότι θα
πρέπει να αντιμετωπίσει ένα κοινοβού-
λιο πλήρως υποταγμένο στα οικονομι-
κά συμφέροντα, αλλά και τα «έδρανα»
με τα όπλα (τις πολιτοφυλακές), το βόδι
(την αγροτική ολιγαρχία) και τις φαρμα-
κοβιομηχανίες, θα πρέπει να αντιμετω-
πίσει την επιρροή των νεοπεντηκοστια-
νών εκκλησιών και των πολιτοφυλακών
σε περιοχές που ελέγχονται από τη δια-
κίνηση ναρκωτικών. Η έκκληση του PT
προς τους αγωνιστές του να επιστρέ-
ψουν στη δουλειά της βάσης είναι αξι-
έπαινη, αλλά είναι θεμελιώδες αυτή η
μαχητικότητα να έχει εργαλεία αγώνα,
προπάντων τα λαϊκά μέσα ενημέρωσης:
κοινοτικά ραδιόφωνα και τηλεοράσεις.
Η συνεχής συμμετοχή του Λούλα σ’ αυ-
τά τα μέσα είναι ένας οδηγός. Η επαγρύ-
πνηση για την προώθηση αυτών των
κανόνων του σκληρού παιχνιδιού δεν
είναι εθνική, είναι διεθνής.
Ο Λούλα και ο παγκόσμιος περίγυρος
Ο Λούλα ταξίδεψε σε όλη τη χώρα,
υπερασπιζόμενος ένα πρόγραμμα για
την επανεκκίνηση της οικονομικής ανά-
πτυξης, της κοινωνικής ένταξης, των
επενδύσεων σε δυναμικούς τομείς της
οικονομίας, όπως οι κατασκευές, η οικο-
γενειακή γεωργία, επαναλαμβάνοντας
τον στόχο κάθε βραζιλιάνος να μπορεί
να καταναλώνει τουλάχιστον τρία γεύ-
ματα την ημέρα. Ο δυναμικός πόλος της
παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης με-
ταφέρθηκε εν μέρει στην Ασία και σω-
στά ο Λούλα υπερασπίστηκε την εδραί-
ωση της εταιρικής σχέσης της Βραζιλίας
στα πλαίσια των BRICS, ιδιαίτερα με τη
Ρωσία και την Κίνα, σε μια προοπτική
επαναβιομηχάνισης της χώρας. Οι ΗΠΑ
είναι υπεύθυνες για την ιστορική συστη-
μική στάση τους να εξυφαίνουν πραξι-
κοπήματα και πάλι πραξικοπήματα, για
να επιβάλλουν τα στρατηγικά τους συμ-
φέροντα, όπως συνέβη στην περίπτω-
ση της αποτροπής μιας μεγαλύτερης
σχέσης ανάμεσα στη Βραζιλία και τις
BRICS, με την καταστροφή της διατήρη-
σης κρατικών αποθεμάτων πετρελαίου,
αυτού που παρασκευάζεται πριν από το
αλάτι και, φυσικά, με το να καλέσει, δια
στόματος Μπολσονάρο, την παράδοση
της Βραζιλίας στις βάσεις του ΝΑΤΟ.
Η αξιολόγηση του διεθνούς συσχετι-
σμού των δυνάμεων που επηρεάζει τους
ρυθμούς και τις προθεσμίες των προο-
πτικών επίλυσης του βραζιλιάνικου αδι-
εξόδου, πρέπει να βασίζεται σ’ αυτό που
λέει ο πρόεδρος μιας από τις καθοριστι-
κές δυνάμεις στην οικονομική-στρατι-
ωτική σύγκρουση με τις ΗΠΑ: ο Ρώσος
πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, πρόσφα-
τα στο Φόρουμ του Κλαμπ Βαλντάι,
στη ρωσική πόλη Σότσι, είπε: «Το υπάρ-
χον μοντέλο του καπιταλισμού έχει εξα-
ντληθεί, δεν υπάρχει διέξοδος από το
κουβάρι των αντιφάσεων». Κατήγγειλε
ότι κυβερνητικά στελέχη χρησιμοποι-
ούν τη ρητορική της αλληλεγγύης, αλλά
Τα συνδικάτα και ο λαός της Αργεντινής
αναλαμβάνουν και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο
στην Ημέρα της Αφοσίωσης στον Περονισμό
Την Κυριακή, 17 Οκτωβρίου, η Πλα-
τεία του Μάη στο Μπουένος Άιρες
έλαμψε και πάλι με τη μαζική διαδήλω-
ση κοινωνικών και συνοικιακών κινημά-
των, οργανώσεων μητέρων και όσων
εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της δι-
κτατορίας του 75, συνοδευόμενη από
την Έμπε Μποναφίνι (Μητέρα Εξαφανι-
σμένων, μια από τις Μητέρες της Πλα-
τείας του Μάη, σημ. μεταφρ.), από κιρ-
χνερικούς τομείς και ανεξάρτητους,
που συγκεντρώθηκαν μετά από το κά-
λεσμα για αντίσταση ενάντια στην επί-
θεση της νεοφιλελεύθερης δεξιάς,
όπως και από το κάλεσμα για μη πλη-
ρωμή του χρέους με το ΔΝΤ. Την ημε-
ρομηνία αυτή, ορισμένοι εκπρόσωποι
της κυβέρνησης από το Μέτωπο Όλων,
δήμαρχοι και συνδικαλιστές, ήταν επί-
σης παρόντες, τριγυρισμένοι από διά-
φορες αφίσες πάνω στην υπόθεση Μι-
λάγκρος Σάλας και την ατιμωρησία της
δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένης
και της παραπομπής του Μπολσονάρο.
Αυτή ήταν μια επανάληψη του «Δεν θα
περάσουν», μετά την πανδημία. Η «μνή-
μη, αλήθεια και δικαιοσύνη» επέστρεψε
στους δρόμους για πάντα.
Αυτό το σκηνικό της Ημέρας της Πε-
ρονικής Αφοσίωσης εντάχθηκε στη μα-
ζική κινητοποίηση της επόμενης ημέ-
ρας, 18 Οκτωβρίου, που κάλεσε η CGT
(ΓΣΕ Αργεντινής) και συμμετείχαν όλες
οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, όπως
οι οδηγοί φορτηγών, το Ομοσπονδιακό
με τον Covid-19 έγινε ξεκάθαρο ότι αυ-
τή η αλληλεγγύη είναι μόνο στα λόγια.
Ο Πούτιν συνέχισε: «Η άνιση κατανομή
των υλικών αγαθών οδηγεί σε μια αυξα-
νόμενη ανισότητα, ειδικά σε ανισότητα
ευκαιριών τόσο μέσα στις κοινωνίες όσο
και διεθνώς».
Είναι φανερό ότι ο Λούλα, όπως και ο
Σέλσο Αμορίμ, έχουν επίγνωση αυτού
του προτσές και θα πρέπει να προετοι-
μαστούν για ν’ αντιμετωπίσουν νέες κα-
ταστάσεις σε μια μελλοντική κυβέρνη-
ση του PT (και των συμμάχων του) που
θα σημάνει μια από τις μεγαλύτερες πα-
γκόσμιες αντιπαραθέσεις. Η δεξιά δεν
τα παρατάει επειδή θα υποστεί μια απλή
εκλογική ήττα. Αυτό είναι το παράδειγ-
μα των χρηματιστικών εταιρειών που,
μέσω του Μάκρι και των μεγάλων ΜΜΕ
στην Αργεντινή, δεν παύουν ν’ απειλούν
τη σημερινή περονική-κιρχνερική κυ-
βέρνηση του Μετώπου Όλων. Τέτοιο πα-
ράδειγμα είναι και οι συνεχείς απόπειρες
πραξικοπήματος ενάντια στην κυβέρ-
νηση των Λουίς Άρσε-Έβο Μοράλες στη
Βολιβία και του Πέντρο Καστίγιο στο Πε-
ρού. Η πόλωση της σύγκρουσης συστή-
ματος ενάντια σε σύστημα είναι ολοφά-
Από PosadistasHoje
Ρεύμα Τραπεζοϋπαλλήλων, η CTA (άλλη
ΓΣΕ), οι εργαζόμενοι στις εφημερίδες, οι
μεταλλουργοί και διάφορες παραδοσι-
ακές δυνάμεις όλου του τόξου του ερ-
γατικού κινήματος της Αργεντινής. Μια
ιστορική επιστροφή στο προσκήνιο
των αγώνων της κύριας κινητήριας δύ-
ναμης του περονισμού: των συνδικάτων
και των μαζών στους δρόμους. Σε μια
ξεκάθαρη έκφραση της λαϊκής υποστή-
ριξης στην περονική κυβέρνηση του
Μετώπου Όλων, απέναντι στις αποστα-
θεροποιητικές απειλές της δεξιάς, η 18η
Οκτωβρίου ήταν επίσης μια απαίτηση
για επιτάχυνση και βάθεμα του σχεδίου
της κυβέρνησης που εξελέγη το 2019.
Από το βήμα των ομιλητών διαβάστηκε
ένα κείμενο της CGT: «Στις 17 Οκτωβρί-
ου 1945, το οργανωμένο εργατικό κίνη-
μα, εκπροσωπούμενο από τη Γενική Συ-
νομοσπονδία Εργασίας της Δημοκρατίας
της Αργεντινής (CGT-RA) κατέλαβε μαζι-
κά τους δρόμους, υψώνοντας ένα και μο-
ναδικό σύνθημα: «Θέλουμε τον Περόν!».
…. «Εκείνη την ημέρα, ο Περονισμός γεν-
νήθηκε για πάντα στην Αργεντινή. Σε μια
νέα επέτειο της Ημέρας Αφοσίωσης στον
Περονισμό, αυτό το ίδιο σύνθημα παρα-
μένει σε ισχύ στη συνείδηση ​​του εργαζό-
μενου λαού: Θέλουμε τον Περόν ζωντανό
μέσα από την κληρονομιά και τα διδάγμα-
τά του. Θέλουμε τον Περόν, υποστηρικτή
μιας Κοινωνικά Δίκαιης, Οικονομικά Ελεύ-
θερης και Πολιτικά Κυρίαρχης Πατρίδας.
Θέλουμε τον Περόν, γιατί αληθινή δημο-
νερη σε όλο τον κόσμο και τη Βραζιλία
και η υποταγή των δεξιών της κάθε χώ-
ρας στα γεωπολιτικά συμφέροντα των
ΗΠΑ γίνεται όλο και πιο απροκάλυπτη.
Οι οικονομικο-κοινωνικές προοπτικές
ενός αστικού εθνικισμού, ειδικά χωρίς
κράτος, είναι περιορισμένες και οι δυ-
νατότητες και οι ανάγκες για την ίδρυση
Επαναστατικών Κρατών όπως η Κούβα
και η Βενεζουέλα προχωρούν. Τα όρια
των λαϊκών κυβερνήσεων της προηγού-
μενης δεκαετίας είναι ενδεικτικά: είτε
ευθυγραμμίζονται προς τα αριστερά και
σε μια ολοκληρωμένη οικονομική διέ-
ξοδο με την Κίνα, τη Ρωσία και τις BRICS,
CELAC, UNASUR, με λαϊκή συμμετοχή
και στρατούς πρόθυμους να υπερασπί-
σουν την εθνική κυριαρχία, είτε πάνε σε
αδιέξοδα, μέσα στον καπιταλισμό, που
αδυνατεί όλο και περισσότερο ν’ ανα-
πτύξει τις παραγωγικές δυνάμεις και την
κοινωνική ένταξη, με κίνδυνο βίαιων κι
εκρηκτικών διεξόδων.
Συντακτική Επιτροπή, 27/10/ 2021
Από PosadistasHoje
κρατία είναι εκείνη όπου η κυβέρνηση κά-
νει ό,τι θέλει ο λαός και υπερασπίζεται μό-
νο ένα συμφέρον, αυτό του λαού».
Επιπλέον αυτό το κείμενο τονίζει ότι
«ο περονισμός πρέπει να προωθεί τη συμ-
μαχία ανάμεσα στην παραγωγή και την
εργασία, τη μόνη φόρμουλα που εγγυά-
ται βιώσιμη ανάπτυξη με κοινωνική δι-
καιοσύνη». Στον ίδιο τόνο ήταν και η
ομιλία της Κριστίνα Κίρχνερ στην πρώ-
ην ESMA (Ανώτατη Σχολή Μηχανικών
Πλοίων, τόπος βασανιστηρίων στη δι-
κτατορία, τώρα Μουσείο Μνήμης, σημ.
μεταφρ.), δύο μέρες νωρίτερα: «είναι
απαραίτητο να ξαναδημιουργηθεί μια
συμμαχία ανάμεσα στο κεφάλαιο και την
εργασία». Υπογραμμίζει τον ρόλο του
κράτους: «η συμφωνία ανάμεσα στο κε-
φάλαιο και την εργασία, με το κράτος να
συμμετέχει στη ρύθμιση για την επίτευξη
ενός ενάρετου κύκλου, ενάντια σ’ ένα πα-
γκόσμιο μοντέλο».
Στην πραγματικότητα, ο περονισμός
προέκυψε από μια συμμαχία ανάμε-
σα στην νεογέννητη αστική τάξη και το
προλεταριάτο, για να συγκρατήσει κι
ακόμη και για ν’ αντιμετωπίσει την ολι-
γαρχία. Ο Χ. Ποσάδας όρισε τον Περο-
νισμό μ’ αυτόν τον τρόπο: μια συμμα-
χία ανάμεσα στην αστική τάξη και το
προλεταριάτο ενάντια στην ολιγαρχία.
Η Κριστίνα Κίρχνερ προσπαθεί να δημι-
ουργήσει κάτι παρόμοιο, αλλά η τωρινή
φάση δεν είναι ίδια μ’ εκείνη την εποχή.
Αυτή αναφέρεται σε μια συμμαχία ανά-
μεσα στην εργασία και το κεφάλαιο,
όταν στην πραγματικότητα, σήμερα εί-
ναι οι συγκεντρωμένοι τομείς που κρα-
τούν στα χέρια τους την αγροτική πα-
ραγωγή, κάτι που δεν είναι το ίδιο με το
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 17
1947. Τώρα επίσης η εθνική αστική τάξη
έχει σχεδόν εξαφανιστεί, δεν υπάρχει.
Κατά συνέπεια είναι αναγκαίο να διευ-
κρινιστεί ποιο μέρος του κεφαλαίου θα
ήταν. Χωρίς αμφιβολία είναι αναγκαίο
ν’ αναζητηθεί μια συμμαχία με τομείς
του εθνικού καπιταλισμού, ξεκαθαρίζο-
ντας ταυτόχρονα ποια είναι η θέση των
συγκεντρωμένων ομάδων που κυριαρ-
χούν στην ύπαιθρο και στον έλεγχο του
εμπορίου.
Η κρισιμότητα του εξωτερικού χρέους
αποσιωπήθηκε και παρακάμφθηκε
στην εποχή του Μάκρι
Ο στόχος της δεξιάς, του JxC (PRO-Ν’
Αλλάξουμε) και των «Φιλελεύθερων» να
καβαλήσουν πάνω στην εκλογική ήτ-
τα της κυβέρνησης στις προκριματικές
εκλογές (PASO), προκαλώντας διάσπα-
ση στην κυβέρνηση, δέχτηκε το πρώ-
το χτύπημα στις 17-18 Οκτωβρίου, πα-
ρά τις διαφορές στο Μέτωπο Όλων και
τη συζήτηση που προωθεί ένα μέρος
της αριστεράς πάνω στο «να πληρωθεί
ή όχι το χρέος στο ΔΝΤ». Αλλά οπωσδή-
ποτε είναι μια δημόσια συζήτηση ιδε-
ών στο λαϊκό στρατόπεδο. Η μη πληρω-
μή του χρέους δεν ήταν στην εκλογική
πλατφόρμα το 2019 (όπως ήταν στις κυ-
βερνήσεις των Νέστορ-Κριστίνα Κίρ-
χνερ). Αλλά την ίδια στιγμή ο Πρόεδρος
Αλμπέρτο Φερνάντεζ κατέστησε σαφές
ότι η πληρωμή δεν θα είναι σε βάρος
του λαού και των πιο ευάλωτων τομέ-
ων. Μάλιστα, μέχρι σήμερα, εκτός από
τη μείωση των επιτοκίων, δεν έχουν γί-
νει επίσης οι πρώτες πληρωμές που δια-
πραγματεύτηκαν με το ΔΝΤ, ούτε είχαν
σαν αποτέλεσμα κρατικές περικοπές
στους εργαζόμενους, σε αντίθεση με
την πρόταση της μακρικής αντιπολίτευ-
σης (ανάδοχου του χρέους), της οποίας
η εκστρατεία απευθύνεται στην αστική
τάξη, διασφαλίζοντάς της την ελαστικό-
τητα της εργασίας. Η Κριστίνα Κίρχνερ
επανέλαβε ότι το δάνειο πάρθηκε από
την κυβέρνηση Μάκρι και μεταφέρθη-
κε σε φορολογικούς παραδείσους, σε
ποσά που αντιστοιχούν σχεδόν σε ένα
ΑΕΠ. Ο απαίσιος μηχανισμός τους είναι
ξεκάθαρος.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το χρέος
είναι αδύνατο ν’ αποπληρωθεί. Το κά-
λεσμα της Έμπε Μποναφίνι να μην πλη-
ρωθεί το χρέος είναι στην ουσία σωστό.
Αλλά είναι γνωστό ότι αυτό δεν είναι
πρακτικό. Όχι γιατί είναι λάθος να λέ-
με ότι «το χρέος είναι κλοπή». Είναι πο-
λύ σωστό! Αλλά η έκκληση για «μη πλη-
ρωμή του χρέους» απαιτεί περισσότερη
λαϊκή υποστήριξη από ό,τι υπάρχει τώ-
ρα. Σίγουρα αυτό οφείλεται εν μέρει
στην αδύναμη συμπεριφορά των ηγε-
τών, αλλά η πραγματικότητα επιβάλλει
μια διαπραγμάτευση που δεν επηρεά-
ζει ένα πρόγραμμα οικονομικής ανά-
18 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
πτυξης που να μη βλάπτει τις μάζες. Για
τους κιρχνεριστές είναι ξεκάθαρο ότι το
χρέος είναι μια ληστεία που έκανε ο μα-
κρισμός, γι’ αυτό πιέζουν να καθυστε-
ρήσει η συμφωνία και μάλιστα να μην
πληρωθούν κάποιες πτυχές του χρέους
(τόκοι), αλλά δεν μιλούν για «μη πληρω-
μή του χρέους».
Η τελική έκβαση του εξωτερικού χρέ-
ους εξαρτάται από πολλούς παράγο-
ντες και μακροοικονομικές διαπραγ-
ματεύσεις, αλλά και από εσωτερικούς
πολιτικούς μετασχηματισμούς, διεθνή
συσχετισμό των δυνάμεων, στα πλαί-
σια της χρεοκοπίας του παγκόσμιου κα-
πιταλισμού, που είναι χειρότερη από το
2002-15. Η χρεοκοπία του πραξικοπή-
ματος των αρπακτικών κεφαλαίων ενά-
ντια στην πρόεδρο του ΔΝΤ, τη Βουλ-
γάρα Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα (που την
κατηγόρησαν ότι ευνοεί συμφωνίες με
την Κίνα) είναι ενδεικτική, ενώ ο πάπας
Φραγκίσκος κηρύσσει την επαναδια-
πραγμάτευση του χρέους των πιο φτω-
χών χωρών κι επιπλέον ένα γενικό μι-
σθό και μειωμένες ώρες εργασίας. Στο
μεταξύ η Κίνα και η Ρωσία ανοίγουν ένα
νέο παγκόσμιο νομισματικό ορίζοντα:
Τράπεζες Ολοκλήρωσης, εναλλακτικές
λύσεις απέναντι στο δολάριο. Το ζήτη-
μα του χρέους δεν είναι τεχνικό αλλά
πολιτικό, με πολλές μεταβλητές, εσω-
τερικές κι εξωτερικές, συμπεριλαμβα-
νομένων και των αγωγών ενάντια σε
μακρικούς πολιτικούς και δισεκατομ-
μυριούχους επιχειρηματίες μέσων ενη-
μέρωσης που περιλαμβάνονται στις λί-
στες των Πανδώρα και Παναμά papers.
Δεν υπάρχει τρόπος ν’ αποσυνδεθεί
το ζήτημα του εξωτερικού χρέους απ’
όλους τους παράγοντες, όταν ο Πρόε-
δρος μιας από τις μεγαλύτερες δυνά-
μεις του κόσμου, ο Βλαντίμιρ Πούτιν,
εξηγεί στο Φόρουμ του Κλαμπ Βαλντάι:
«Το υπάρχον μοντέλο του καπιταλισμού
έχει εξαντληθεί. Δεν υπάρχει διέξοδος
από το κουβάρι των αντιφάσεων».
Κυβερνητική επίθεση ενάντια στις
ανεξέλεγκτες αυξήσεις τιμών
Οι κινητοποιήσεις για την Ημέρα
Αφοσίωσης στον Περονισμό ήταν ού-
ριος άνεμος για την κυβέρνηση και την
περονική πρωτοπορία, απέναντι στο
πλήγμα που δέχτηκε στις προκριμα-
τικές εκλογές (PASO), πάνω σ’ ένα πε-
δίο που είχε ήδη ναρκοθετηθεί από την
κληρονομιά του χρέους των μακρικών
κι αργότερα από η πανδημία. Απένα-
ντι στις έγκαιρες ενέργειες αλλαγής του
Υπουργικού Συμβουλίου, των Υπουρ-
γείων και την επιτάχυνση των κοινωνι-
κών μέτρων (πρόωρη συνταξιοδότηση
κι επιδόματα συνταξιούχων, αύξηση οι-
κογενειακών επιδομάτων, χρηματοδό-
τηση ταξιδιών για φοιτητές και συντα-
ξιοδότηση οικιακών βοηθών), υπήρξε
η πολυπληθής στήριξη των οργανωμέ-
νων εργαζομένων στις 18 Οκτωβρίου.
Δεν άργησε η κυβέρνηση, μέσω του
νέου της Υπουργού Εσωτερικού Εμπο-
ρίου, του κιρχνεριστή οικονομολόγου
Ρομπέρτο Φιλέττι, σε συντονισμό με
τον υπουργό Οικονομίας Μαρτίν Γκουζ-
μάν, ν’ απαντήσει με μια άλλη δρά-
ση, αντιμετωπίζοντας ένα από τα ζω-
τικά προβλήματα για τους φτωχούς και
τη μεσαία τάξη: την υπερβολικά υψη-
λή τιμή σε βασικά προϊόντα, τρόφιμα,
είδη σπιτιού, είδη καθαρισμού και υγι-
εινής, που πωλούνται σε αποθήκες και
σούπερ μάρκετ. Σε συμφωνία με εθνι-
κούς και πολυεθνικούς επιχειρηματίες,
η κυβέρνηση ψήφισε νόμο για πάγω-
μα των τιμών 1432 προϊόντων (από τις
πρώτες μάρκες μέχρι τις μικρομεσαίες
εταιρείες), σ’ ένα είδος διευρυμένου βα-
σικού καλαθιού τροφίμων, για 90 ημέ-
ρες, με αναδρομική ισχύ από την 1η
Οκτωβρίου. Ένας από τους στόχους εί-
ναι η μείωση των δαπανών για τις βασι-
κές ανάγκες, σε σχέση με τους μισθούς.
Παρόλα αυτά, τρεις εθνικοί όμιλοι τρο-
φίμων, οι Molinos Rio de La Plata, Arcor
και Ledesma όχι μόνο αρνούνται να
συμμορφωθούν με τη συμφωνία, αλλά
απειλούν με ανεπάρκεια αγαθών. Είναι
μονοπώλια που έκαναν περιουσίες το
πρώτο τρίμηνο του 2021 και κατά 200-
400% περισσότερη σε σχέση με την
ίδια περίοδο του 2020. Τη στιγμή που
υπάρχει ένα 40% φτωχών στη χώρα, 10
εκατομμύρια που τρώνε σε κοινοτικά
συσσίτια, πληθωρισμός 50% και πραγ-
ματικός μισθός που έχει μειωθεί κατά
25% από το 2015, όταν τέλειωσε η δια-
κυβέρνηση της Κριστίνα Κίρχνερ.
Η απειλή για ανεπάρκεια αγαθών εί-
ναι μια πράξη πολιτικού πραξικοπήμα-
τος, που υποστηρίζεται από τα κυρίαρ-
χα μέσα ενημέρωσης (Clarin/La Nación),
για να επιδεινώσει την πείνα και τη λαϊ-
κή απόγνωση. Είναι ήδη γνωστό ότι στη
Βενεζουέλα και στη Χιλή του Αλλιέντε,
η αντεπανάσταση μπήκε από τα σού-
περ μάρκετ. Οι αποσταθεροποιητικές
επιθέσεις ενάντια στην κυβέρνηση Αλ-
μπέρτο-Κριστίνα πηγάζουν από την οι-
κονομική εξουσία που είναι συγκεντρω-
μένη σε όλες τις πλευρές: την πολιτική,
τη δικαστική και τα μέσα ενημέρωσης.
Η Δικαιοσύνη απέτρεψε το πρόγραμ-
μα «Περισσότερος Πολιτισμός» του
Υπουργείου Πολιτισμού, που είχε στόχο
να δώσει μπόνους 5.000 πέσος σε φτω-
χούς νέους για να πληρώσουν μαθήμα-
τα, σεμινάρια, θέατρα ή κινηματογρά-
φους και πολιτιστικές δραστηριότητες,
ισχυριζόμενη ότι ήταν εκλογικό μέτρο.
Οποιοδήποτε κυβερνητικό μέτρο δέχε-
ται επίθεση από τα ΜΜΕ σαν «εκλογι-
κός ελιγμός».
Αυτό που γίνεται ξεκάθαρο για το
Μέτωπο Όλων και την κυβέρνηση είναι
ότι δεν πρόκειται ούτε καν για νέα νίκη
τους στις εκλογές του Νοεμβρίου, αλ-
λά για διακυβέρνηση τώρα, με το κα-
θήκον και το δικαίωμα που δίνουν οι
κάλπες του 2019, αναλαμβάνοντας ξε-
κάθαρα τις ιδεολογικές διαφορές με τη
δεξιά, ξεπερνώντας τη φάση «διάλο-
γος με όλους» για να προχωρήσει σε μέ-
τρα, εξηγώντας με ποια πλευρά είναι,
ότι διέπεται από την προτεραιότητα
των αποκλεισμένων, των ανέργων και
των εργαζόμενων, των παραγωγικών
PYMES (μικρών και μεσαίων επιχειρή-
σεων), των μικρομεσαίων αγροτών και
όλα κάτω από τη διεύθυνση και τη συμ-
μετοχή του Κράτους. Όπως είπε η Κρι-
στίνα Κίρχνερ στους νέους στην πρώην
ESMA: «είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε τι
ρόλο παίζει το κράτος, ποιος ρυθμίζει,
ποιος ηγείται, ποιος βάζει τους κανόνες:
η αγορά, οι εταιρείες, ή το κράτος και
η πολιτική; Αυτό που αμφισβητείται σή-
μερα είναι το ποιος ελέγχει, ποιος ρυθ-
μίζει». Ο Ρομπέρτο Φιλέττι άγγιξε την
πληγή, προσπαθώντας να σώσει την
πλειοψηφία, αυτή που δεν φτάνει στο
τέλος του μήνα και λιμοκτονεί. Η λα-
ϊκή υποστήριξη αναμένεται να είναι
έντονη. Υπάρχουν κινήσεις στα κοινω-
νικά δίκτυα, αλλά απαιτείται οι πολίτες
να βγουν στους δρόμους, στα συνοι-
κιακά κέντρα, στα όργανα προστασίας
των καταναλωτών στις αγορές, για να
συνοδεύσουν το κράτος στον κοινωνι-
κό έλεγχο της εφαρμογής του Νόμου
για το Πάγωμα των Τιμών. Η συζήτη-
ση και η αντιπαράθεση πρέπει να εί-
ναι δημόσια σε ανεξάρτητη τηλεόραση
και ραδιόφωνο. Λέγεται ότι την επόμε-
νη πόρτα που πρέπει να χτυπήσει η κυ-
βέρνηση είναι αυτή του αγροτο-εξαγω-
γέα Vicentin, που είναι μια από τις αιτίες
της αύξησης των τιμών των τροφίμων.
Ένα από τα κεντρικά ζητήματα που δεν
είναι ξεκάθαρα διατυπωμένα είναι πά-
νω στην παγκόσμια κατεύθυνση της οι-
κονομίας, ποια πολιτική πρέπει ν’ ακο-
λουθήσουμε απέναντι στα μονοπώλια,
τι να κάνουμε με το εξωτερικό εμπόριο,
με τις τράπεζες κ.λπ.
Η πρόεδρος του δεξιού PRO, πρώην
υπουργός Ασφάλειας, Πατρίσια Μπού-
λριχ είπε ότι η δημοκρατία στην Αρ-
γεντινή θα ήταν δυνατή μόνο με την
εξαφάνιση του Κιρχνερισμού και του
Περονισμού. Στις διαδηλώσεις της 17ης
και της 18ης Οκτωβρίου, όλα ανατρά-
πηκαν: Η Ημέρα Αφοσίωσης στον Πε-
ρονισμό δεν είναι ένα βιβλίο ιστορίας,
είναι ζωντανή ιστορία, είναι μια κραυ-
γή για πλήρη δημοκρατία, δικαιοσύνη
και ισότητα και γιορτάζεται κάθε μέρα
στην Αργεντινή.
Συντακτική Επιτροπή 24/10/2021
Το κοινωνικό επαναστατικό προτσές
στο Αφγανιστάν και το Ιράν, η
σοβιετική επέμβαση, η χρεοκοπία του
ιμπεριαλισμού και η αναγκαιότητα
των κοινωνικών μετασχηματισμών
Η ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΟΡΦΗ
Ανάμεσα στα προβλήματα της φιλο-
σοφίας είναι και η σχέση ανάμεσα στο
περιεχόμενο και τη μορφή, στη μορφή
και το περιεχόμενο. Υπάρχουν μορφές
που δεν είναι ανάλογες με το περιεχόμε-
νο που αντιπροσωπεύουν, ή περιεχόμε-
να που δεν εκφράζονται στη μορφή, ή
περιεχόμενα που αποχτούν μορφές που
φαίνονται αντίθετες με το περιεχόμενο,
δηλαδή με το στόχο. Είναι μεγάλα προ-
βλήματα της φιλοσοφίας, που μελετή-
θηκαν από τον Χέγκελ, τον Φόιερμπαχ
και τον Μαρξ.
Ήδη υπάρχει ένα συμπέρασμα: το
προτσές δεν είναι ποτέ ευθύγραμμο (μέ-
χρι τώρα, γιατί σε κατοπινές φάσεις θα
είναι διαφορετικά). Η πορεία της κίνησης
της ιστορίας καθορίζεται από τις σχέσεις
που υπάρχουν ανάμεσα στην αναγκαιό-
τητα που ξεπετάγεται, τις συνθήκες μέ-
σα στις οποίες ξετυλίγεται και τις δυνά-
μεις που υπάρχουν για την προώθηση
αυτής της αναγκαιότητας. Σ’ αυτό υπάρ-
χουν διαφορές και γι’ αυτό υπάρχει πε-
ριεχόμενο και μορφή. Γι’ αυτό πολλές
φορές οι μορφές της προόδου είναι δια-
φορετικές από αυτές που έχει συνηθίσει
ο κόσμος. Διαφορετικές από αυτές που
οι σχέσεις και ο τρόπος σκέψης των αν-
θρώπων έχουν συνηθίσει. Αυτό ήδη έχει
λυθεί από κάποιον Καρλ Μαρξ. Πολλοί
αστοί ήταν ενάντια. Έλεγαν ότι σε κάθε
περιεχόμενο αντιστοιχούσε και μια μορ-
φή και σε κάθε μορφή ένα περιεχόμενο.
Ο Μαρξ απέδειχνε ότι οι επαναστάσεις
δεν είναι έτσι. Για παράδειγμα η γαλλική,
η βορειοαμερικάνικη και η αγγλική επα-
νάσταση του Κρόμβελ.
Αυτό που έχει σημασία, αυτό που κα-
θορίζει σε κάθε προτσές, είναι το περι-
εχόμενο. Ορισμένες φορές, σε μια κα-
θορισμένη φάση, η μορφή είναι πιο
σημαντική. Αλλά αν, ενώ ξετυλίγεται η
μορφή, δεν επιτυγχάνονται οι συνθή-
κες που είναι αναγκαίες για την προώ-
θηση του στόχου, η μορφή εξαφανί-
ζεται. Αντίθετα, όταν το περιεχόμενο
είναι αναγκαίο, έστω κι αν η μορφή είναι
απρόοπτη ή επιβεβλημένη για μια στιγ-
μή, αυτό που διορθώνεται δεν είναι το
(τίτλος της σύνταξης, Β΄ μέρος)
Χ. Ποσάδας, 23-2-80
περιεχόμενο, αλλά η μορφή. Έτσι έγινε
με τη Ρώσικη Επανάσταση και με κάθε
άλλη επανάσταση ή κοινωνικό προτσές.
Γιατί είναι προτσές που αναπτύσσονται
μέσα σε ένα αντιθετικό και ανταγωνιστι-
κό συσχετισμό ανάμεσα στην κυρίαρχη
τάξη και τις ανάγκες του κόσμου, όπου
ταυτόχρονα υπάρχει η εσωτερική δια-
μάχη στην κυρίαρχη τάξη και ο ανταγω-
νισμός της με τις μάζες. Έτσι παράγονται
γεγονότα στα οποία ποτέ δεν μπορεί ν’
αντιστοιχεί το «Α» με το «Β» αλλά το «Α»
αντιστοιχεί με το «Ε» (το Ε τής Επανά-
στασης). Αυτό το έχει διατυπώσει ήδη
ένας Καρλ Μαρξ κι επίσης εν μέρει ένας
κάποιος Χέγκελ, που έδωσε τις αρχές, τις
βάσεις του διαλεκτικού προτσές. Γι’ αυ-
τό ο Μαρξ είπε για τον Χέγκελ ότι είχε
τη διαλεκτική με το κεφάλι προς τα κά-
τω. Και ο Μαρξ του είπε: «Αυτό είναι ένα
περιεχόμενο που του δίνεις μια μορφή
πολύ κακή. Εμείς θα του δώσουμε την
πραγματική μορφή». Και το έβαλε με το
κεφάλι προς τα πάνω.
Οι κομμουνιστές δεν συζητάνε αυτά
τα προβλήματα. Τα αποφεύγουν. Αυτοί
για παράδειγμα χρησιμοποιούν το «δη-
μοκρατικό κράτος» σαν μια μορφή, που
ποτέ όμως δεν μπορεί να υπάρξει. Θέ-
λουν να κάνουν ένα κράτος που να μην
είναι ο αντιπρόσωπος
των ταξικών αντιθέσεων και ανταγω-
νισμών. Το κράτος αντιπροσωπεύει τις
αντιθέσεις που υπάρχουν μέσα στη κυ-
ρίαρχη τάξη, που είναι μια πολιτική δι-
αμάχη και τον ανταγωνισμό με την ερ-
γατική τάξη, που για να προχωρήσει
πρέπει να απελευθερωθεί από αυτή την
καταπίεση που εκφράζεται μέσα από το
καπιταλιστικό κράτος. Οι κομμουνιστές
δεν έχουν καμμιά αντίληψη πάνω σ’ αυ-
τό. Είναι μια άγνοια των φιλοσοφικών
αρχών, αλλά και των ζωντανών εμπειρι-
ών μετά τον Κρόμβελ.
Στο Αφγανιστάν, η σοβιετική επέμβα-
ση πρέπει να μετρηθεί από το ρόλο που
ασκεί το Αφγανιστάν. Οι πρωταθλητές
της δημοκρατίας, της ελευθερίας, των
μορφών, του δημοκρατικού κράτους,
κλείνουν το στόμα μπροστά σε μια χώ-
ρα σαν το Πόρτο Ρίκο, όπου οι γιάνκη-
δες με όλη την αναίδεια, με μερικά πλοία
και με μερικές χιλιάδες «ναύτες», είπαν:
«εδώ κυβερνάμε εμείς». Αυτοί οι πρωτα-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 19
θλητές δεν λένε τίποτε γι’ αυτό. Αυτό γι’
αυτούς δεν είναι κατάργηση κανενός δι-
καιώματος. Το Πόρτο Ρίκο είναι μια χώρα
που μιλάει ισπανικά και όχι αγγλικά. Ακό-
μα και σήμερα, κάτω από τη γιάνκικη κυ-
ριαρχία, μιλάει ισπανικά.
Υπάρχει επίσης αυτό που έκαναν οι
γιάνκηδες στον Παναμά. Η διώρυγα του
Παναμά δεν υπάρχει επειδή ήταν λογι-
κό να ανοιχτεί, για να περνάνε τα πλοία.
Ήταν οι γιάνκηδες που τη κυρίευσαν,
διώχνοντας την Κολομβία και λέγοντας:
«εδώ κυβερνάμε εμείς». Αυτοί οι πρω-
ταθλητές της δημοκρατίας λένε: «αυτό
ήταν άλλο πράγμα». Όταν δολοφονείται
ο λαός είναι άλλο πράγμα. Όταν προο-
δεύει η ΣΕ είναι μια βαρβαρότητα. Έτσι
σκέφτονται ορισμένοι κομμουνιστές
ηγέτες κι αυτό είναι μια αστική μορφή
σκέψης. Ορισμένα ΚΚ είναι γεμάτα από
αυτή την αστική σκέψη. Όχι λαθεμένη
αλλά αστική, με αστική αντίληψη.
Ένας καθυστερημένος λαός, για να
προχωρήσει, ισοπεδώνει τα πάντα. Η
Αιθιοπία είναι ένα παράδειγμα. Εκεί ο
στρατός στράφηκε ενάντια στη μορφή,
ενάντια στον όρκο που τους ανάγκα-
ζε να σέβονται τον ηλίθιο Νέγκους (αυ-
τοκράτορα). Ξεμπέρδεψαν με όλα αυτά
και απελευθέρωσαν τα λιοντάρια, τους
σκύλους και προπαντός τα παιδιά. Πριν
έτρωγαν μόνο τα λιοντάρια και τα σκυ-
λιά του Νέγκους. Οποιοδήποτε κίνημα
εξεγείρεται ενάντια στις μορφές που εί-
χαν διαρθρωθεί από αυτούς που κυβερ-
νούσαν. Στην Αιθιοπία έστειλαν στο δι-
άολο τις μορφές αυτές, γιατί αυτό ήταν
αναγκαίο για ν’ απελευθερωθούν. Πώς
μπορεί κανείς να θέλει, αυτοί που αγω-
νίζονται για ν’ απελευθερωθούν από τον
καταπιεστή, να σέβονται το δικαίωμά
του και να ψάχνουν να βρουν έναν τρό-
πο για να πείσουν τον καταπιεστή;
Η ιστορία δείχνει ότι δεν προχωράει
κανείς πείθοντας τον ταξικό του εχθρό.
Στην πάλη ανάμεσα σε τάσεις μπορεί να
έχει θέση η πειθώ, προσωρινά και παρο-
δικά, αλλά και πάλι δεν μπορεί να περι-
μένει κανείς την πειθώ. Η ταχτική είναι
ένα από τα επιστημονικά και φιλοσοφι-
κά όργανα της ιστορίας. Κι αυτό επίσης
το καθιέρωσε ένας Καρλ Μαρξ και στη
συνέχεια το εφάρμοσε και το ανέπτυξε
ο Λένιν. Ο Καρλ Μαρξ, στο Κομμουνιστι-
κό Μανιφέστο του, λέει ότι πρέπει εκείνη
τη στιγμή να υποστηρίξουν τους ριζο-
σπάστες κι όχι τους κομμουνιστές, για-
τί έβλεπε ποια φάση της ιστορίας ήταν.
Εδώ βρίσκεται μια μορφή, που αφορά
ένα περιεχόμενο διαφορετικό από αυτή:
να υποστηρίξουν τους ριζοσπάστες για
να πάνε στο σοσιαλισμό.
Αυτές είναι αρχές αναμφισβήτητες. Οι
κομμουνιστές ηγέτες που δεν τις δέχο-
νται, υπερασπίζουν μια παθητική αντί-
ληψη για την ιστορία, αλλά ταυτόχρονα
δεν έχουν μέλλον, όπως δεν είχαν μέλ-
λον ούτε ο Στάλιν, ούτε ο Κρούτσεφ.
20 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Αντίθετα ο Μπρέζνιεφ έχει μέλλον. Όχι
γιατί έχει καλλίτερη υγεία ή καλλίτε-
ρους γιατρούς, αλλά γιατί η πολιτική του
ανταποκρίνεται περισσότερο στην ανα-
γκαιότητα.
Το πρόβλημα της μορφής και του πε-
ριεχομένου πρέπει να το βλέπουμε μέ-
σα στις κοινωνικές σχέσεις κι από αυτές
πιο σημαντική είναι ο κοινωνικός μετα-
σχηματισμός, στον οποίο ποτέ δεν αντι-
στοιχεί το περιεχόμενο με τη μορφή ή
η μορφή με το περιεχόμενο, με τρόπο
αποκλειστικό. Αλλά αυτό που καθορίζει
την πορεία είναι το περιεχόμενο: ο κοι-
νωνικός μετασχηματισμός.
Για παράδειγμα στις εκλογές των ΗΠΑ
ο Κάρτερ εκλέχτηκε πρόεδρος με το
26% των ψήφων. Αυτό αυτοί το ονομά-
ζουν «δημοκρατική εκλογή». Εμείς επι-
στημονικά το ονομάζουμε μια απάτη
ξεδιάντροπη και δικτατορική. Ψήφισε
συνολικά το 44% κι από αυτό το 44%
το 26% ψήφισε τον Κάρτερ. Τα 74¾ των
ΗΠΑ δεν τον ψήφισαν κι αυτός διευθύνει
τις ΗΠΑ! Αυτή είναι η μορφή της καπιτα-
λιστικής δημοκρατίας. Αντίθετα στη ΣΕ,
όταν οι Μπολσεβίκοι πήραν την εξουσία
είχαν μαζί τους το 25%, αλλά μέσα σε 7
χρόνια κέρδισαν το 90%, γιατί ανέπτυ-
ξαν κοινωνικά τις ανάγκες που είχε αυ-
τό το 90%. Ο Κάρτερ πήρε το 26% αλλά
ανέπτυξε την πολιτική που συνέφερε το
10%. Γι’ αυτό δεν έχει υποστήριξη περισ-
σότερη από αυτή που είχε πριν. Οι κομ-
μουνιστές ηγέτες που κριτικάρουν τη ΣΕ
δεν συζητάνε έτσι, τη στιγμή που αυτά
είναι τα επιστημονικά προβλήματα της
κοινωνικής προόδου. Όλο αυτό σύντο-
μα θα συζητηθεί στο Ιράν.
ΤΟ ΠΡΟΤΣΕΣ ΣΤΟ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ ΚΑΙ
Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΟΥ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΙΡΑΝ
Στο Αφγανιστάν δεν είναι αλήθεια αυ-
τό που λένε οι εφημερίδες, ότι υπάρχει
μια μαζική εξέγερση ενάντια στους σο-
βιετικούς. Μπορεί να υπάρχει μια εξέ-
γερση. Ο τύπος, ακόμα και των κομ-
μουνιστών ορισμένων χωρών, λέει
ότι υπάρχει ένα «πάρα πολύ σημαντι-
κό» κίνημα και αμέσως μετά μιλάει για
δυο ή τρεις χιλιάδες. Καλά, αλλά μόνο
οι γιάνκηδες μπορούν να πληρώσουν
20 ή και 100 χιλιάδες. Ο τύπος λέει ότι
οι αγορές είναι όλες κλεισμένες. Αλ-
λά οι αγορές βρίσκονται όλες στα χέ-
ρια των καπιταλιστών και των φεουδαρ-
χών. Αντίθετα δεν τολμούν να πουν ότι
ο λαός επαναστατεί. Μιλάνε για ένοπλα
κινήματα, που είναι του ιμπεριαλισμού.
Δείχνουν αντάρτες και ανθρώπους να
κατασκευάζουν όπλα. Δεν μπορεί να
γίνει μια τέτοια εξέγερση κατασκευά-
ζοντας χειροποίητα όπλα. Τα όπλα που
χρησιμοποιούν αυτοί οι «επαναστατη-
μένοι» είναι μοντέρνα μυδραλιοβόλα
που προέρχονται από τον ιμπεριαλισμό.
Τώρα, ακόμα και οι γιάνκικες εφημερί-
δες, όπως η Ουάσιγκτον Ποστ, καταγ-
γέλλουν ότι ο γιάνκικος ιμπεριαλισμός
έχει παραδώσει σοβιετικά όπλα που εί-
χε στη κατοχή του στους μουσουλμά-
νους «επαναστατημένους», που δεν εί-
ναι επαναστατημένοι αλλά ληστές.
Δεν είναι άνθρωποι εξαπατημένοι, αλ-
λά κλέφτες, ληστές, μαυραγορίτες, που
μπορεί να φτάνουν τις μερικές χιλιάδες.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο αφγανικός λαός
είναι ενάντια στην κοινωνική και πολιτι-
κή πρόοδο
Στο Αφγανιστάν υπάρχει μια μοίρα
σοβιετικών, που οφείλει να εκθέσει ένα
πρόγραμμα για τους κοινωνικούς με-
τασχηματισμούς, για την αγροτική με-
ταρρύθμιση, για το μοίρασμα της γης
και ταυτόχρονα για την παράδοση τε-
χνικής, οικονομικής και κοινωνικής βο-
ήθειας, που τη δίνουν αλλά σε ανεπαρ-
κή ποσότητα.
Στα γεγονότα του Αφγανιστάν υπάρ-
χει μια κύρια αναγκαιότητα: η υπερά-
σπιση της ΣΕ, πάνω απ’ όλα, ακόμα και
πάνω από το ίδιο το Αφγανιστάν. Αλ-
λά στην αναγκαιότητα της υπεράσπι-
σης της ΣΕ περιλαμβάνεται το Αφγανι-
στάν, η ανάπτυξή του με τη μορφή που
την έκανε η ΣΕ. Αν δεν το έκανε αυτό
από την αρχή η ΣΕ είναι γιατί η ηγεσία
είναι γραφειοκρατική. Αλλά ακόμα και η
γραφειοκρατία έχει ανάγκη να επεκτεί-
νει τη ΣΕ και ν’ αναπτύξει όλους όσους
βρίσκονται γύρω από τη ΣΕ κι αυτό δεν
μπορεί να το κάνει γραφειοκρατικά. Δεν
μπορεί να επιβληθεί. Οφείλει να τους
αναπτύξει, δημοκρατικά με κάποια έν-
νοια, προς το ΕΚ. Αν δεν το κάνει μ’ έναν
τρόπο ανώτερο είναι γιατί έχει γραφει-
οκρατική αντίληψη. Όχι μόνο γραφειο-
κρατική πλεονεξία, που υπάρχει, αλλά
δεν είναι το κύριο, αλλά γραφειοκρατι-
κή αντίληψη για το σοσιαλισμό.
Την εποχή του Στάλιν, η αντίληψη του
Στάλιν για το σοσιαλισμό ήταν αυτή που
έχουν σήμερα τα ευρωκομουνιστικά ΚΚ,
όπως το Ιταλικό ΚΚ για παράδειγμα. Τώ-
ρα στη ΣΕ δεν υπάρχει πλέον η θέση του
Στάλιν, δεν μπορεί να κρατηθεί, γιατί ο
στόχος της ΣΕ έχει ανάγκη να επεκταθεί
παγκόσμια. Όχι για ν’ αρπάξει, αλλά για
να οικοδομήσει ΕΚ. Αυτό είναι μια λογι-
κή συνέπεια της σκέψης και της κοινωνι-
κής αντικειμενικής αναγκαιότητας. Δεν
είναι μια πρόθεση για γραφειοκρατική
κυριαρχία. Αυτό υπάρχει σε ελάχιστο
βαθμό, ενώ την εποχή του Στάλιν ήταν
το κύριο. Το κύριο τώρα είναι να καταρ-
γηθεί το σύστημα της ατομικής ιδιοκτη-
σίας. Αυτό είναι μια φυσική ανάγκη για
τη ΣΕ, που οργανώνει και συστηματο-
ποιεί όλες της τις κινήσεις. Αυτό δεν εί-
ναι πάντα αντικειμενικά κανονισμένο
και προγραμματισμένο, αλλά αυτός εί-
ναι ο λογικός στόχος του ΕΚ, αυτός είναι
ο στόχος του Βιετνάμ, της Αγκόλας, της
Μοζαμβίκης, της Κούβας και της Αιθιο-
πίας, αυτός είναι ο στόχος των ΕΚ.
 Η γραφειοκρατική ηγεσία εμποδίζει
ώστε αυτό να γίνει με ένα προγραμματι-
κό τρόπο και το κάνει μ’ ένα ρυθμό πολύ
μικρό, γιατί έχει γραφειοκρατική αντί-
ληψη. Πρέπει κανείς να δει ότι στη ΣΕ,
εδώ και πέντε χρόνια, έχουν διαγράψει
χιλιάδες γραφειοκράτες από τα συνδι-
κάτα και από το Κόμμα. Παρ’ όλα αυτά
είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι σε σχέση
με τους γραφειοκράτες που υπάρχουν.
Αυτό συμβαίνει γιατί η ανώτερη ηγε-
σία της ΣΕ δεν μπορεί ν’ αντέξει πλέον
όλο το μικρό γραφειοκρατικό μηχανι-
σμό, που έχει τοπικά συμφέροντα. Οφεί-
λει να συγκεντρώσει το μηχανισμό. Και
καταργώντας αυτά τα τοπικά συμφέρο-
ντα, ενισχύει τη δημοκρατική επέμβαση
του λαού.
Για παράδειγμα, ο σοβιετικός λαός δί-
νει από το μισθό του τουλάχιστον το 10
ή το 15%, για ν’ αναπτύξει την παγκό-
σμια επανάσταση, για το Βιετνάμ, την
Κούβα, την Αιθιοπία, τη Μοζαμβίκη και
άλλες χώρες. Από που προέρχονται όλα
τα χρήματα που χρησιμοποιεί η ΣΕ, για
να υποστηρίξει όλα τα επαναστατικά κι-
νήματα; Προέρχονται από το σοβιετι-
κό προλεταριάτο. Το προλεταριάτο του
γερμανικού ΕΚ δίνει ακόμα περισσότε-
ρα από της ΣΕ. Το γερμανικό ΕΚ είναι αρ-
κετά γραφειοκρατικό, αλλά έστειλε κι-
νηματογραφιστές στη Χιλή, για να κάνει
παράνομα ένα φιλμ, που καταγγέλλει
τις δολοφονίες του Πινοσέτ. Μεταμφιέ-
στηκαν σε χειριστές του ΒΒC, έκαναν το
φιλμ και το πέρασαν σε όλο τον κόσμο.
Πήγαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης
του Τσακαμπούκο και το φιλμ ονομάζε-
ται: «Μιας στιγμής σκοτάδι δεν είναι τύ-
φλωση».
Όλο αυτό σημαίνει ότι η ΣΕ είναι υπο-
χρεωμένη από τον ιστορικό της ρόλο να
καταργήσει τον καπιταλισμό και να προ-
χωρήσει και στο εσωτερικό της στην
κατάργηση κάθε μορφής γραφειοκρα-
τικής κυριαρχίας. Δεν το έκανε ακόμα
αλλά οφείλει να το κάνει. Είναι ένα αντι-
κειμενικό συμπέρασμα της ανάγκης ν’
αναπτυχθεί η ΣΕ.
Γι’ αυτό το Αφγανιστάν δεν είναι μόνο
μια στρατηγική βάση για τη ΣΕ, αλλά και
μια βάση για ν’ αναπτυχθεί το ΕΚ ενά-
ντια στο καπιταλιστικό σύστημα, έστω
κι αν αυτό άμεσα εκφράζεται μ’ έναν
τρόπο γραφειοκρατικό. Η επέμβαση
δεν έγινε για να καταβροχθίσει το Αφγα-
νιστάν. Είναι μια γραφειοκρατική μορφή
δράσης. Η στρατιωτική όμως επέμβαση
δεν είναι γραφειοκρατική. Είναι νόμιμη.
Όταν είναι ανάγκη να επέμβει κανείς για
να προωθήσει την πρόοδο της ιστορίας,
αυτό που μετράει είναι η πρόοδος και
όχι το μέσο, η μορφή με την οποία προ-
ωθείται. Μετράει η πρόοδος της ιστορί-
ας. Έτσι γράφεται η ιστορία. Μέσα στην
ταξική πάλη. Δεν πρόκειται για την πάλη
ενός ηγετικού σώματος ενάντια σ’ ένα
άλλο, αλλά για την πρόοδο της ιστορί-
ας, που πραγματοποιείται έτσι. Γιατί εί-
ναι οι τάξεις αυτές που παλεύουν η μια
την άλλη και δεν πρόκειται για μια αντι-
παράθεση στη σφαίρα της επιστημονι-
κής, τεχνικής ή καλλιτεχνικής λογικής.
Πρόκειται για την ταξική πάλη κι αυτή
πραγματοποιείται έτσι. Αν δεν επενέβαι-
νε η ΣΕ θα είχε επέμβει ο ιμπεριαλισμός.
Η επέμβαση στο Αφγανιστάν είναι νό-
μιμη. Αν δεν την κάνει η ΣΕ, την κάνει ο
ιμπεριαλισμός και οι φεουδάρχες, που
παίρνουν έτσι τη θέση της ΣΕ. Δεν εί-
ναι μόνο ένα ζήτημα συνόρων αλλά εί-
ναι μια αντικειμενική ανάγκη για τη ΣΕ,
να μην αφήσει χώρο στον Ιμπεριαλι-
σμό, που θα τον χρησιμοποιούσε ενά-
ντιά της.
Ταυτόχρονα πρέπει να δει κανείς αυ-
τό: Το Αφγανιστάν βρίσκεται δίπλα στη
ΣΕ, αλλά η Αιθιοπία όχι και παρ’ όλα αυ-
τά η ΣΕ επενέβηκε. Ούτε η Αγκόλα, ούτε
η Κούβα βρίσκονται δίπλα στη ΣΕ, αλλά
παρ’ όλα αυτά η ΣΕ επενέβηκε. Η σοβιε-
τική γραφειοκρατία, σαν γραφειοκρατία
δεν έχει ένα συνεπές πρόγραμμα και δεν
αντιδρά την κατάλληλη στιγμή. Για πα-
ράδειγμα, τα σοβιετικά συνδικάτα δεν
έχουν πει τίποτα πάνω σε όλα αυτά ενώ
πρέπει να μιλήσουν. Πρέπει να απευθυν-
θούν στις μάζες του Ιράν και του Αφγα-
νιστάν και να τους κάνουν έκκληση ν’
αναπτύξουν τις επαναστατικές θέσεις,
την αγροτική μεταρρύθμιση κι επανά-
σταση και τον προγραμματισμό της οι-
κονομίας. Αλλά μόνο η σοβιετική ηγεσία
έχει μιλήσει. Δεν είναι αλήθεια ότι στη
ΣΕ δεν μιλάει κανείς για όλα αυτά. Μιλά-
νε παντού κι επίσης στα συνδικάτα, αλ-
λά δεν μιλάνε προς τα έξω. Μέσα μιλάνε
παντού. Ακόμα και η Νιου Γιορκ Τάιμς λέ-
ει, ότι στα σοβιετικά εργοστάσια συζη-
τάνε. Και κάθε φορά που κομμουνιστές
ηγέτες άλλων χωρών επισκέπτονται τη
ΣΕ, πάνε στα εργοστάσια και συζητάνε.
Αλλά τίποτε παραπάνω από αυτό. Είναι
η αδυναμία της γραφειοκρατίας, αλλά
αυτή είναι η ηγεσία που υπάρχει και που
πέρασε από την πολιτική της συμμαχίας
με τον καπιταλισμό στο ν’ αντιμετωπίζει
τώρα τον καπιταλισμό.
Αυτό το προτσές επηρεάζει το Ιράν.
Αλλά αντίθετα από ότι περιμένει ο ιμπε-
ριαλισμός δεν επηρεάζει τις μάζες ενά-
ντια στη ΣΕ, αλλά τις προωθεί στο να
υπερασπίσουν τις κατακτήσεις που
έχουν κάνει. Όμως πολιτικά δεν τις ανυ-
ψώνει στην κατανόηση, γιατί δεν υπάρ-
χει ούτε εξήγηση, ούτε άμεση επέμβαση
των μαζών. Δεν υπάρχει επέμβαση του
σοβιετικού λαού ή του λαού του Αφγα-
νιστάν.
Για παράδειγμά οι σοβιετικοί θα μπο-
ρούσαν να έχουν προτείνει την αγροτι-
κή μεταρρύθμιση, μοίρασμα της γης, θα
μπορούσαν να έχουν δώσει τρακτέρ και
άλλα μηχανικά μέσα για τη παραγωγή,
να βοηθήσουν για την εγκατάσταση ερ-
γοστασίων και ν’ αναπτύξουν την οικο-
νομία. Το κάνουν αλλά με περιορισμέ-
νη μορφή. Αυτό δείχνει τον περιορισμό
της γραφειοκρατίας, που ενεργεί ακό-
μα σχεδόν αποκλειστικά από στρατιω-
τικό φόβο. Επειδή ανησυχεί στρατιωτι-
κά, οφείλει να προωθήσει την κοινωνική
πρόοδο και η κοινωνική πρόοδος είναι
γι’ αυτή δευτερεύουσα, τη στιγμή που
πρέπει να είναι το βασικό στοιχείο για
τη στρατιωτική άμυνα της ΣΕ, μέσω του
Αφγανιστάν.
Είναι ένα αποτέλεσμα του ρόλου της
σοβιετικής γραφειοκρατίας, που περιο-
ρίζεται στο να αμύνεται απέναντι στον
ιμπεριαλισμό και προσπαθεί ν’ ανα-
πτύξει την κοινωνική πρόοδο του Αφ-
γανιστάν, αλλά χωρίς να το κάνει πολύ
βαθιά. Είναι οι περιορισμοί που προέρ-
χονται από το σοβιετικό γραφειοκρα-
τικό μηχανισμό. Όχι από κάποια καθυ-
στερημένα ή φεουδαρχικά συμφέροντα
των σοβιετικών, που δεν υπάρχουν. Οι
σοβιετικοί έχουν συμφέρον ν’ αναπτύ-
ξουν αυτές τις χώρες, αλλά το κάνουν
πολύ περιορισμένα γιατί λείπει η πολιτι-
κή κατανόηση.
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Αυτό το προτσές είναι ένα μέρος του
παγκόσμιου προτσές του συσχετισμού
των δυνάμεων, όπου ο γιάνκικος ιμπε-
ριαλισμός αισθάνεται ότι η κατάσταση
του ξεφεύγει από τον έλεγχο. Δεν πρέ-
πει να πάρουμε την περιοδεία του Βανς
σαν μια χρεωκοπία αφηρημένα. Ο Βανς
χρεωκόπησε. Το καπιταλιστικό καθε-
στώς είναι ενωμένο, αλλά η κρίση του
είναι τόσο βαθιά, που θίγει την ενότητα
δράσης. Και η περιοδεία του Βανς δεί-
χνει ότι έχει θιγεί η ενότητα δράσης κά-
τω από την ηγεσία του ιμπεριαλισμού.
Ο Βανς χρεωκόπησε στην προσπάθεια
του να ενώσει τη Γαλλία και τη Γερμα-
νία για να επιτεθεί στη ΣΕ. Αλλά η χρε-
οκοπία αυτή είναι παροδική. Δεν είναι
μια διαφωνία αρχών, δεν είναι μια χρε-
ωκοπία που οφείλεται στο ότι η Γερ-
μανία ή η Γαλλία συμφωνούν με τη ΣΕ
ενάντια στους γιάνκηδες, αλλά οφείλε-
ται στην κρίση και στις αντιθέσεις που
υπάρχουν στο καπιταλιστικό σύστημα
και στην ασιγουριά των καπιταλιστών,
που τους οδηγεί στο να μην ενωθούν
κάτω από τους γιάνκηδες. Αλλά αυτό εί-
ναι παροδικό. Δεν είναι μια τοποθέτηση
αρχών από τη μεριά καπιταλιστικών χω-
ρών, όπως της Γαλλίας, όπου να υποστη-
ρίζουν τη συμμαχία ή τις συμφωνίες και
τις οικονομικές σχέσεις με τη ΣΕ ενάντια
στους γιάνκηδες. Είναι φαινόμενα παρο-
δικά, αλλά ταυτόχρονα δείχνουν το βά-
θος της κρίσης του καπιταλισμού, γιατί
συγκλονίζουν όλο τον καπιταλιστικό κό-
σμο. Δείχνουν ότι μπροστά στην ενότη-
τα του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, των
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 21
ΕΚ, το καπιταλιστικό σύστημα τρέμει.
Δεν είναι τα ΕΚ αυτά που τρέμουν αλ-
λά το καπιταλιστικό σύστημα. Αυτό δεν
σημαίνει ότι ορισμένοι θα λιποταχτή-
σουν, ή ότι οι διαφωνίες θα οξυνθούν
μέχρι το βαθμό των στρατιωτικών δια-
φορών, αλλά οπωσδήποτε σημαίνει ότι
τα ΕΚ μπορούν να κερδίσουν πάρα πο-
λύ χρόνο.
Την κρίση του καπιταλισμού πρέπει
να τη μετράμε από αυτά τα γεγονότα. Η
έκθεση του ΟΟΣΑ (της οικονομικής ορ-
γάνωσης των αναπτυγμένων καπιταλι-
στικών χωρών) προβλέπει ότι μέσα σε
δύο έως τέσσερα χρόνια, θα υπάρχουν
21 εκατομμύρια άνεργοι σ’ αυτές τις χώ-
ρες. Αυτό οξύνει την ενδοκαπιταλιστι-
κή κρίση, τη βαθαίνει, την ανεβάζει και
αποθαρρύνει τον καπιταλισμό. Ο βορει-
οαμερικανικός καπιταλισμός θέλει να
επιβάλλει στον ευρωπαϊκό να σταμα-
τήσει να παράγει χάλυβα, να κατεβάσει
την τιμή του, ώστε να μην έχει κανέναν
ν’ ανταγωνιστεί ο γιάνκικος χάλυβας.
Και οι ευρωπαίοι καπιταλιστές -ανάμε-
σά τους οι κύριοι, οι γάλλοι και οι γερ-
μανοί- έχουν ανάγκη να εξάγουν χάλυ-
βα και να διατηρήσουν σε ανταγωνίσιμα
επίπεδα την τιμή του χάλυβά τους. Και
ο χάλυβας δεν είναι για τον καπιταλισμό
μια οποιαδήποτε παραγωγή. Γι’ αυτούς
είναι η θεμελιώδης βάση της οικονομί-
ας τους. Η παραγωγή πυρηνικών οργά-
νων και εγκαταστάσεων, ο χάλυβας και
η κυβερνητική, είναι οι βασικοί τομείς
της καπιταλιστικής οικονομίας. Και σ’
αυτούς τους τομείς οι ΗΠΑ ανταγωνίζο-
νται με τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Σ’ αυτή τη διαμάχη της Γαλλίας και της
Γερμανίας με τους γιάνκηδες, δεν υπάρ-
χει μια διαφωνία με κοινωνικό ή ανθρώ-
πινο περιεχόμενο, αλλά είναι ένας κα-
πιταλιστικός συναγωνισμός. Σε άλλες
φάσεις θα είχαν ήδη κάνει τον πόλεμο,
όλοι τους μαζί ενάντια στα ΕΚ, αλλά επί-
σης θα είχαν κάνει τον πόλεμο ανάμε-
σά τους. Αλλά τώρα δεν μπορούν να κά-
νουν τον πόλεμο ανάμεσά τους. Έχουν
απέναντι τους τα ΕΚ. Αν κάνουν τον πό-
λεμο ανάμεσά τους, θα επιτρέψουν στα
ΕΚ ν’ αναπτυχθούν χωρίς καμμιά δυσκο-
λία. Αλλά ταυτόχρονα, καθώς δεν μπο-
ρούν να κάνουν τον πόλεμο ενάντια στα
ΕΚ -δεν μπόρεσαν να τον κάνουν μέχρι
τώρα, όπως έλπιζαν- οξύνεται ο ενδο-
καπιταλιστικός ανταγωνισμός σε τέτοιο
βαθμό, που εκφράζεται στη χρεωκοπία
αυτής της περιοδείας του Βανς, που εί-
ναι μια πραγματική χρεωκοπία. Δεν είναι
μόνο ότι τα πράγματα του πήγαν άσχη-
μα, αλλά ήταν μια πραγματική χρεωκο-
πία, γιατί η Γαλλία απορρίπτει τα μέτρα
αντίποινων, καταδίκης και οικονομικών
κυρώσεων ενάντια στη ΣΕ και τα άλλα
ΕΚ. Το ότι η κρίση οδηγεί στο ν’ αντιτί-
θεται η μια στην άλλη οι καπιταλιστι-
κές χώρες, αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν
τη δύναμη για να ενωθούν και ν’ αντι-
22 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
μετωπίσουν τα ΕΚ. Και η δύναμη των ΕΚ
δεν είναι μόνο στρατιωτική όπως λένε.
Υπάρχουν γιάνκηδες στρατηγοί που λέ-
νε ότι από στρατιωτική άποψη οι σοβιε-
τικοί είναι άπειρα πιο δυνατοί από τους
γιάνκηδες. Αλλά δεν είναι αυτό που κα-
θορίζει τη συμπεριφορά των γιάνκη-
δων, αλλά είναι το ότι δεν είναι σίγουροι
ότι θα θριαμβεύσουν, ότι φοβούνται μή-
πως ηττηθούν κι αντίθετα επειδή είναι
σίγουροι ότι θα ηττηθούν και θα εξαφα-
νιστούν. Γι’ αυτό επεκτείνεται συνεχώς
η φτώχεια τους και δεν τολμούν να κά-
νουν τον πόλεμο ενάντια στη ΣΕ.
Αυτή είναι η οικονομική και κοινω-
νική κρίση του καπιταλιστικού συστή-
ματος, που οξύνει τη σύγκρουση ανά-
μεσά τους. Και οξύνεται μέχρις αυτό το
βαθμό, όσο ποτέ άλλοτε, γιατί δεν μπό-
ρεσαν να κάνουν έγκαιρα τον πόλεμο
ενάντια στα ΕΚ, για να λύσουν το πρό-
βλημα της ανεργίας. Αναγκάστηκαν να
συσσωρεύουν συνεχώς έλλειμα, έλλει-
μα, έλλειμα. Η αύξηση της τεχνικής δί-
νει ορισμένα πλεονεκτήματα στους κα-
πιταλιστές. Αυξάνοντας την τεχνική, ο
κοινωνικά αναγκαίος για την παραγωγή
χρόνος, που καθορίζεται από το μέσο
όρο των τιμών της παγκόσμιας αγοράς,
από την πιο υψηλή μέχρι την πιο χαμη-
λή, μειώνεται συνεχώς. Αλλά ταυτόχρο-
να αυξάνονται και οι πολεμικές δαπάνες,
καθώς και οι κοινωνικές δαπάνες, που
προέρχονται από την άνοδο των επανα-
στάσεων που πάνε ενάντια στον καπιτα-
λισμό και που μειώνουν έτσι τις σφαίρες
επιρροής του, δηλαδή τις σφαίρες όπου
έκλεβε για να συσσωρεύει κέρδη. Μειώ-
νεται η φυσική ικανότητα του καπιταλι-
στικού συστήματος.
Η τεχνική αναπτύσσεται. Σήμερα ο
καπιταλισμός φτιάχνει ένα αυτοκίνητο
δέκα φορές γρηγορότερα από ότι εδώ
και δέκα χρόνια. Έχει τα ρομπότ, που
αντικαθιστούν το 20 ή και το 30% των
εργατικών χεριών. Οι γερμανοί λένε ότι
σε 25 χρόνια θα μπορούν να μην έχουν
ανάγκη το 50% των σημερινών εργατι-
κών χεριών (φανταστείτε τί θα είναι στο
σοσιαλισμό το ρομπότ: θα εργάζεται, θα
μιλάει και θα τραγουδάει). Το καπιταλι-
στικό σύστημα αυξάνει την τεχνική της
παραγωγής, αλλά όχι το κοινωνικό του
κύρος, ενώ τα ΕΚ προχωρούν.
Η πρόοδος της καπιταλιστικής τεχνι-
κής αυξάνει ταυτόχρονα την ανεργία.
Υπάρχει μια αύξηση της τεχνικής και
της παραγωγικότητας, αλλά ταυτόχρο-
να μια μείωση της κοινωνικής ικανότη-
τας του καπιταλισμού να κυριαρχεί στην
κοινωνία και ταυτόχρονα μείωση της
αγοραστικής ικανότητας. Την ίδια στιγ-
μή υπάρχει μια άνοδος του απελευθε-
ρωτικού προτσές της Ασίας, της Αφρι-
κής και της Λατ. Αμερικής, που αφαιρεί
από τον καπιταλισμό τις αγορές όπου
επενέβαινε και εκμεταλλευόταν. Ανοί-
γει αγορές για πώληση προϊόντων, αλλά
όχι πλέον για εκμετάλλευση των πρώ-
των υλών. Όλο αυτό μειώνει την ιστο-
ρική ικανότητα του καπιταλιστικού συ-
στήματος και του αφαιρεί έναν από τους
βασικούς του κρίκους, που είναι η ανά-
πτυξή του στις αποικίες. Έχει εξαφα-
νιστεί από τις αποικίες και του μένουν
μόνο μικρά καταφύγια και τίποτε παρα-
πάνω. Αντίθετα παντού αναπτύσσονται
νέα ΕΚ.
Ο καπιταλισμός αισθάνεται ότι στον
παγκόσμιο κοινωνικό, οικονομικό και
παραγωγικό ανταγωνισμό, μειώνεται η
ικανότητά του και οπισθοδρομεί. Έτσι
προετοιμάζει τον πόλεμο. Δεν πάει πο-
λύς καιρός που θέλησε να κάνει τον πό-
λεμο. Τη δεκαετία του ‘60, ο Φόστερ
Ντάλες προετοίμαζε τον πόλεμο ενά-
ντια στα ΕΚ. Αν ο ιμπεριαλισμός δεν τον
έκανε, είναι γιατί φοβόταν ότι θα συ-
ντριφτεί. Από το ‘60 μέχρι σήμερα, η
εξουσία των ΕΚ, η κοινωνική τους εξου-
σία, αυξήθηκε. Όχι τόσο η στρατιωτική
τους εξουσία, ή η επιστημονική στρα-
τιωτική ικανότητά τους (πού αυξήθη-
κε και μάλιστα πολύ), αλλά η κοινωνική
τους εξουσία. Μια από τις μορφές όπου
εκφράζεται η κοινωνική εξουσία των ΕΚ,
βρίσκεται στις ίδιες τις ΗΠΑ. Εγώ επανα-
λαμβάνω αυτό το συμπέρασμα που εί-
ναι σημαντικά συντριπτικό ενάντια στο
γιάνκικο ιμπεριαλισμό: 0 Κάρτερ εκλέ-
χτηκε από το 26°/ο του λαού των ΗΠΑ.
Μια τέτοια απόρριψη και αποχή στις
εκλογές, οφείλεται στο ότι ο αμερικά-
νικος λαός δεν έχει εμπιστοσύνη στην
εκλογική επέμβαση. Δεν τη βλέπει σαν
μια έκφραση της λαϊκής θέλησης, αλλά
σαν μια απάτη κι εκμετάλλευση, πράγ-
μα που δείχνει την επιρροή των ΕΚ και
του παγκόσμιου επαναστατικού προ-
τσές πάνω στις μάζες των ΗΠΑ. Καθώς
δεν υπάρχει ταξικό κόμμα, καθώς δεν
υπάρχει παράδοση ταξικού κινήματος
και καθώς δεν υπάρχουν ταξικά συνδι-
κάτα -είναι συνδικάτα όπου υπάρχει η
εργατική τάξη, αλλά δεν είναι ταξικά-, ο
λαός εκδηλώνεται με άλλο τρόπο. Η πα-
γκόσμια επιρροή πάνω στις ΗΠΑ δεν εκ-
φράζεται στον ίδιο βαθμό που εκφράζε-
ται στην Ιταλία, στη Γαλλία, ή τώρα στο
Ιράν. Εκφράζεται μέσα από κινήματα
πάρα πολύ έμμεσα και στις εκλογές.
Το γεγονός ότι η Τζέιν Φόντα αφιερώ-
νεται στο να κάνει διαδηλώσεις αντιμιλι-
ταριστικές και αντιγιάνκικες και σε υπε-
ράσπιση του Βιετνάμ και στις όποιες
συμμετέχουν 300 χιλιάδες διαδηλωτές,
δείχνει ότι ο βορειοαμερικάνικος λαός
δεν είναι αδιάφορος, αναίσθητος ή πα-
ραλυμένος. Αλλά δεν έχει μέσα για να
εκφραστεί, δεν έχει κόμμα ούτε συνδι-
κάτα. Παρ’ όλα αυτά ο γιάνκικος ιμπε-
ριαλισμός δεν τολμάει να κινητοποιήσει
την κοινή γνώμη ενάντια στο Ιράν. Αν
μπορούσε θα το είχε ήδη κάνει με την
ευκαιρία των ομήρων. Δεν μπόρεσε να
κάνει ούτε μια διαδήλωση με 14 τύπους.
Δεν την έκανε γιατί φοβάται. Φοβάται
ότι αν κάνει μια διαδήλωση (μπορεί να
την κάνει, πληρώνοντας για παράδειγμα
10 χιλιάδες τύπους και μαζεύοντάς τους)
μπορεί να παρακινήσει κινήματα με πο-
λιτική κατεύθυνση.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους για
τους οποίους οι γιάνκηδες δεν επεμ-
βαίνουν περισσότερο στον κόσμο. Βα-
σικά είναι γιατί υπάρχουν οι σοβιετικοί.
Στο Ιράν για παράδειγμα δεν επεμβαί-
νουν γιατί υπάρχουν οι σοβιετικοί. Αλ-
λά δεν επεμβαίνουν επίσης και σε άλλα
μέρη του κόσμου, όπου θα μπορούσαν
να επέμβουν (όπως στη Νικαράγουα
και στο Ελ Σαλβαδόρ), γιατί υπάρχει η
βορειοαμερικάνικη κοινή γνώμη και η
επέμβαση της Κούβας. Δεν είναι ότι οι
γιάνκηδες δεν επεμβαίνουν γιατί σέβο-
νται και δέχονται τα δημοκρατικά δικαι-
ώματα, αλλά γιατί αισθάνονται το στρα-
τιωτικό βάρος των ΕΚ, τον παγκόσμιο
συσχετισμό των δυνάμεων και την επιρ-
ροή του πάνω στο βορειοαμερικάνικο
λαό.
Για παράδειγμα στη Βόρεια Αμερι-
κή δεν έγινε ούτε ένα κίνημα, ακόμα κι
από τους καλλιτέχνες, σε υπεράσπιση
των ομήρων που υπάρχουν στο Ιράν.
Θα μπορούσαν να είχαν δημιουργήσει
ένα θεατρικό έργο, όπως «ελευθερία για
τους ομήρους», αλλά αν κάνουν ένα τέ-
τοιο έργο, ο κόσμος θα πάει, αλλά για
να χειροκροτήσει τους ιρανούς φοιτη-
τές. Αυτή είναι η αδυναμία του καπιταλι-
στικού συστήματος, από την οποία δεν
επωφελούνται καλά τα ΕΚ. Τα ΕΚ οφεί-
λουν να απευθυνθούν στις βορειοαμερι-
κάνικες μάζες. Τα σοβιετικά συνδικάτα,
οι σοβιετικές μάζες, το ΚΚΣΕ, οι πυρή-
νες, οι συνοικιακές επιτροπές, πρέπει να
συνεδριάσουν, να κάνουν διαδηλώσεις,
διαλέξεις, συγκεντρώσεις δημόσιες, για
ν’ απευθυνθούν στις βορειοαμερικάνι-
κες μάζες. Πρέπει να το κάνουν. Αυτό θα
έχει έναν τεράστιο αντίχτυπο πάνω στις
βορειοαμερικάνικες μάζες,. Οι βορειο-
αμερικάνικες μάζες πρέπει να δουν το
σοβιετικό λαό να συζητάει, να συνεδρι-
άζει, να επεμβαίνει και ν’ αποφασίζει δη-
μόσια.
Το πρόβλημα αν ο πόλεμος πλησιά-
ζει λιγότερο η περισσότερο, είναι αρκε-
τά λεπτό. Από την άποψη ότι είναι μια
αντικειμενική ανάγκη για τον καπιταλι-
σμό, αυτός μπορεί να κάνει τον πόλεμο
αύριο. Ο καπιταλισμός έχει ανάγκη να
κάνει τον πόλεμο. Η κατάσταση για τον
καπιταλισμό είναι ώριμη για το πόλεμο,
αλλά δεν είναι ώριμη η κατάσταση για
να τον κερδίσει. Γι’ αυτό και δεν τον έχει
κάνει. Όλες οι στρατιωτικές προετοιμα-
σίες του είναι για να κάνει τον πόλεμο.
Αυτό όλο το σκάνδαλο που κάνει γύρω
από το Αφγανιστάν είναι εξ ολοκλήρου
ψεύτικο. Απλά ο ιμπεριαλισμός επωφε-
λήθηκε από αυτό για να κάνει ένα ολό-
κληρο σκάνδαλο, στην προσπάθειά του
να θέσει όλο τον καπιταλισμό κάτω από
την ηγεσία του. Γι’ αυτό το έκανε και για
τίποτε άλλο.
Οι γιάνκηδες κατέχουν στρατιωτικά
το Πόρτο Ρίκο, που είναι κομμάτι της
Λατ. Αμερικής. Είναι μια χώρα που οι
γιάνκηδες έχουν καθορίσει να είναι βο-
ρειοαμερικανική, τη στιγμή που είναι
μια χώρα λατινική.
Είναι αναγκαίο να προωθήσουμε μια
πιο ανυψωμένη επιστημονική συζήτη-
ση μέσα στα Κομμουνιστικά Κόμματα. Ο
καπιταλισμός προετοιμάζει τον πόλεμο.
Αυτό είναι αναμφισβήτητο. Δεν τον κά-
νει γιατί δεν μπόρεσε μέχρι τώρα, αλλά
τον προετοιμάζει. Κι όλο αυτό το σκάν-
δαλο που κάνει για το Αφγανιστάν, εί-
ναι για να εμποδίσει τη ΣΕ να επέμβει σε
άλλες χώρες, όπως επίσης και τη Κούβα.
Αυτή είναι η ιστορική βάση όλης αυτής
της γιάνκικης δραστηριότητας. Για τους
γιάνκηδες -κι αυτοί το ξέρουν- το Αφγα-
νιστάν δεν είναι μια βάση σίγουρη. Για
να έχουν μια βάση σίγουρη θα έπρεπε
να βάλλουν ατομικά όπλα πάνω σ’ αυ-
τή και για να το κάνουν αυτό είναι λίγο
περίπλοκο. Το έκαναν στο Ιράν και είδαν
ότι διαλύθηκαν. Γι’ αυτό κάνουν όλο αυ-
τό το σκάνδαλο, για ν’ αναλάβουν την
ηγεσία όλου του καπιταλιστικού συστή-
ματος και για ν’ αποφασίσουν αυτοί πό-
τε θα κάνουν τον πόλεμο.
Όλο αυτό συνδυάζεται με την οικονο-
μική κρίση του καπιταλιστικού συστή-
ματος, που είναι πολύ βαθιά. 20 εκατομ-
μύρια άνεργοι μέσα σε λίγα χρόνια είναι
πολλοί. Η παραγωγική ικανότητα του
καπιταλισμού αυξάνεται συνεχώς. Σε
5 χρόνια ο καπιταλισμός ό,τι τώρα του
χρειάζεται μία ώρα, θα το κάνει σε 40
λεπτά. Τί γίνεται όμως με την αγοραστι-
κή ικανότητα; Πώς λύνει τον ανταγωνι-
σμό που υπάρχει ανάμεσά τους; για πα-
ράδειγμα υπάρχει ο ανταγωνισμός με τη
Βραζιλία. Οι γιάνκηδες είναι ενάντια στο
να χρησιμοποιεί η Βραζιλία την ατομι-
κή ενέργεια στη παραγωγή, λόγω αντα-
γωνισμού. Η Γερμανία πουλάει ατομικές
εγκαταστάσεις στη Βραζιλία, γιατί έχει
ανάγκη να το κάνει. Όλα αυτά δείχνουν
ότι ο καπιταλισμός, για να συνεχίσει να
υπάρχει, οφείλει να κάνει τον πόλεμο και
να εξαφανίσει τους ανταγωνιστές του.
Στα ΚΚ δεν συζητιέται αυτό γιατί δεν
έχουν την επιστημονική προετοιμασία,
αλλά ταυτόχρονα δεν έχουν τη δυνα-
τότητα ν’ αναπτύξουν το ρεύμα που θα
ήθελε την πολιτική της αργής προόδου.
Η κρίση του γαλλικού ΚΚ αυτό εκφράζει
και η κρίση του ισπανικού ΚΚ που παρά-
γεται τώρα, επίσης.
Ο ιμπεριαλισμός δεν κάνει το πόλεμο
όταν αυτός θέλει, γιατί δεν έχει κοινωνι-
κό στήριγμα και γιατί αισθάνεται ότι εί-
ναι ο τελευταίους πόλεμος. Προετοιμά-
ζει τον πόλεμο, αλλά δεν μπορεί να τον
κάνει όταν αυτός θέλει. Έπρεπε να τον
έχει κάνει εδώ και πολύ καιρό, αλλά ανα-
γκάστηκε ν’ αφήσει την επανάσταση να
προχωρήσει και κατά συνέπεια να με-
γαλώσει η επιρροή των ΕΚ. Κάθε επα-
νάσταση και κάθε κοινωνικός μετασχη-
ματισμός, σε οποιοδήποτε μέρος του
κόσμου κι αν είναι, είναι ένα έμμεσο και
άμεσο στήριγμα στη ΣΕ. Είναι ένα έμμε-
σο και άμεσο κοινωνικό στήριγμα στο
Ιράν, τη Νικαράγουα ή το Ελ Σαλβαδόρ.
Γιατί είναι μια κοινωνική αναγκαιότη-
τα κάθε επανάσταση ν’ αναζητάει στη-
ρίγματα σε συγγενικά καθεστώτα. Και
το καθεστώς της ΣΕ είναι ένα καθεστώς
συγγενικό με τις ανάγκες της Νικαρά-
γουας και του Ελ Σαλβαδόρ. Αντίθετα το
καθεστώς των ΗΠΑ δεν είναι.
Ο ιμπεριαλισμός το βλέπει αυτό. Αυτό
επίσης επηρεάζει τα ΚΚ, τα κλονίζει και
τα μετασχηματίζει. Γι’ αυτό υπάρχει κρί-
ση στα ΚΚ. Υπάρχει μια Κρίση Ανόδου
στα ΚΚ, ανάμεσα στ’ άλλα και του ΚΚ του
Ιράν. Το ΚΚ του Ιράν δημοσιεύει, μιλάει,
κάνει δραστηριότητα, αλλά με μια μορ-
φή πάρα πολύ κατώτερη από αυτό που
μπορεί και πρέπει να κάνει.
Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΤΟ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΤΟΥ ΙΡΑΝ
Είναι αναγκαίο να επέμβουμε στις
εκλογές του Ιράν, για να προωθήσουμε
το επαναστατικό κοινωνικό δημοκρατι-
κό προτσές, των επαναστατικών κοινω-
νικών δημοκρατικών δικαιωμάτων, υπο-
στηρίζοντας τα κινήματα που έχουν τις
περισσότερες πιθανότητες να πετύχουν
στις εκλογές, για ν’ αναπτύξουν αυτά τα
συμπεράσματα.
Είναι αναγκαίο το ενιαίο μέτωπο, αν
είναι δυνατό, ανάμεσα στους κομμουνι-
στές, τους τομείς της αριστεράς και τους
θρησκευτικούς τομείς της αριστεράς,
μ’ ένα πρόγραμμα της αριστεράς. Πρό-
γραμμα της αριστεράς σημαίνει κρατι-
κοποίηση, προγραμματισμός της οικο-
νομίας κι ένα πρόγραμμα παραγωγής
για τις ανάγκες του λαού: σπίτια, νοσο-
κομεία, τρεχούμενο νερό, ηλεκτρικό,
υγραέριο, συγκοινωνιακά μέσα, δρόμοι,
ανάπτυξη της βιομηχανίας μετατροπής
των αγροτικών προϊόντων και των άλ-
λων πρώτων υλών για την κατανάλωση
και να χρησιμοποιηθεί ο πλούτος που
προέρχεται από το πετρέλαιο γι’ αυ-
τή την αναγκαιότητα. Είναι αναγκαία η
ανάπτυξη της γεωργίας και ο προγραμ-
ματισμός της. Προγραμματισμός δεν
σημαίνει να κρατικοποιηθούν τα πάντα,
αλλά να προγραμματιστεί η παραγω-
γή. Είναι αναγκαίο να προωθηθούν και
να υποστηριχθούν οι συνεταιρισμοί των
αγροτών και να απαλλοτριωθεί η γη των
μεγάλων γαιοκτημόνων, ώστε στα χέρια
του κράτους ν’ αναπτύξει την παραγω-
γή σύμφωνα με τις ανάγκες του λαού.
Είναι αναγκαίο ένα πρόγραμμα που ν’
αναπτύσσει την πολιτική κατανόηση και
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 23
τη μόρφωση του λαού. Πάνω σ’ αυτή τη
βάση πρέπει ν’ αναπτυχθεί η συζήτηση,
ακόμα και ανάμεσα στις μουσουλμανι-
κές τάσεις.
Δεν πρόκειται απλά για το ότι πρέπει
ν’ αναπτυχθεί το Ιράν. Είναι αναγκαίο
ένα πρόγραμμα, είναι αναγκαίο να θε-
σπιστούν οι επιτροπές στην παραγω-
γή, στο εργοστάσιο, στη δουλειά, για να
ελέγχουν και για να κάνουν ώστε ο λα-
ός να επεμβαίνει στην ηγεσία της χώ-
ρας. Είναι αναγκαίος ένας νέος στρατός
για το Ιράν. Έστω κι αν τώρα το απορρί-
ψουν, είναι μέσα στην αντικειμενική λο-
γική η ανάγκη για ένα νέο στρατό. Γιατί
γι’ αυτό το πρόγραμμα οικονομικής και
κοινωνικής ανάπτυξης του Ιράν, ο τω-
ρινός στρατός, η διάρθρωσή του, δεν
ανταποκρίνεται, γιατί η λειτουργία του
διαρθρώθηκε για να υπερασπίσει το
σάχη. Ενώ τώρα είναι αναγκαίος ένας
στρατός που θα υπερασπίσει την οικο-
νομική και κοινωνική πρόοδο του Ιράν.
Όχι μόνο για να υπερασπίσει τα σύνορα,
αλλά για να υπερασπίσει την οικονομία,
την οικονομική ανάπτυξη. Είναι ανα-
γκαίο κατά συνέπεια να προωθήσου-
με την ανάγκη για ένα νέο στρατό, που
να βασίζεται πάνω σ’ αυτόν τον κοινωνι-
κό στόχο. Ο σάχης οργάνωσε το στρα-
τό για να υπερασπίσει τη συγκέντρωση
του πλούτου της χώρας στα χέρια του.
Τώρα ο στόχος του στρατού πρέπει να
είναι ακριβώς ο αντίθετος. Δηλαδή να
υπερασπίσει την οικονομική, κοινωνι-
κή, μορφωτική κι επιστημονική ανά-
πτυξη της χώρας. Αυτό πρέπει να είναι ο
στρατός. Πρέπει λοιπόν να μετασχημα-
τιστεί. Όχι απλά ν’ αλλάξουν οι αξιωμα-
τικοί, αλλά να μετασχηματιστεί η διάρ-
θρωσή του, για να υπερασπίζει αυτό το
συμπέρασμα, όπως έγινε στη ΣΕ, την Κί-
να, την Κούβα κι όπως έγινε και σε άλλες
χώρες. Ο στρατός είναι μια έκφραση της
οικονομικής και κοινωνικής διάρθρω-
σης και των οικονομικών και κοινωνικών
στόχων της χώρας. Πρέπει να προωθή-
σουμε όλο αυτό στις προσεχείς εκλογές,
συζητώντας το σαν ένα μέρος του προ-
γράμματος.
Είναι αναγκαίο να δώσουμε ιδέες και
αναλύσεις στο Ιράν. Δεν μπορεί να το
εμποδίσει τίποτε αυτό. Δεν υπάρχει δύ-
ναμη -είτε στ’ όνομα του Μωάμεθ και
του Αλάχ, είτε στ’ όνομα του Χομεϊ-
νί- που να μπορεί να εμποδίσει τον κό-
σμο να συζητάει και να μιλάει. Ο Χο-
μεϊνί έκλεισε όλες τις εφημερίδες και
τώρα αναγκάστηκε να τις ξανανοίξει.
Δεν ήταν ένα μέτρο αναγκαστικά αντι-
δραστικό. Ήταν και ενάντια στη δεξιά.
Δεν ήταν ένα μέτρο που κατευθυνό-
ταν ενάντια στα επαναστατικά κινήμα-
τα, αλλά ήταν και ενάντια στη δεξιά. Με
τον ίδιο τρόπο που τώρα προσπαθεί να
συγκρατήσει το στρατό και να διαλύσει
την αντιδραστική δύναμη που υπάρχει
στο στρατό. Είναι πολύ απλό: Είναι ανα-
24 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
γκαία μια νέα διάρθρωση του στρατού,
που από τη μια μεριά δεν θα χάνει κα-
θόλου τη μαχητική του ικανότητα κι από
την άλλη, αντίθετα, θα καταργεί τους
καταπιεστικούς τομείς, που εμποδίζουν
το στρατό να εξασκεί έναν προοδευτικό
κοινωνικό ρόλο.
Πρέπει να καταργηθεί αυτή η διάρ-
θρωση του στρατού και να υιοθετηθεί
μια διάρθρωση ανώτερη, βασισμένη
στα κοινωνικά συμπεράσματα της προ-
όδου του Ιράν. Αυτός ο στρατός σχημα-
τίστηκε για να υπερασπίσει την κοινω-
νική διάρθρωση του σάχη. Μια τέτοια
διάρθρωση δεν εξυπηρετεί τον τωρι-
νό στόχο της προόδου του Ιράν. Ανα-
πόφευκτα αυτό θα πρέπει να συζητηθεί:
ένας στρατός που ανταποκρίνεται στην
αναγκαιότητα της προόδου του Ιράν.
Η τωρινή διάρθρωση του στρατού
και η λειτουργία του έχει διατάξεις που
ανταποκρίνονται στη διάρθρωση και τη
λειτουργία που υπήρχε την εποχή του
σάχη. Πρέπει να καταργηθεί και να δι-
αλυθεί αυτή η διάρθρωση και λειτουρ-
γία του στρατού και να δημιουργηθεί
μια νέα. Μια διάρθρωση που να ξεκινά-
ει από την υπεράσπιση της κοινωνικής
προόδου του Ιράν, των κρατικοποιήσε-
ων και του πλούτου του Ιράν, για να χρη-
σιμοποιηθεί στην ικανοποίηση των ανα-
γκών του λαού. Γι’ αυτό πρέπει να γίνει
ένα πρόγραμμα για νοσοκομεία, για σπί-
τια κτλ και ο στρατός να το υπερασπί-
ζει. Υπεράσπιση του πλούτου του Ιράν
σημαίνει απόκρουση κάθε εξωτερικής
ή εσωτερικής επιρροής και επέμβασης
που θα ήθελε να εμποδίσει την επανα-
στατική κοινωνική πρόοδο του Ιράν.
Αυτά πρέπει να είναι τα νέα θεμέλια
του στρατού. Το κοινωνικό επαναστατι-
κό θεμέλιο για το Ιράν είναι η πρόοδός
του. Δεν έχει την προοπτική, τις συνθή-
κες, τα μέσα για ν’ αναπτυχθεί σαν καπι-
ταλιστική χώρα. Οφείλει ν’ αναπτυχθεί
με την κρατικοποιημένη ιδιοκτησία και
ν’ αναπτύξει την αναγκαία γι’ αυτό δια-
παιδαγώγηση. Και ο στρατός πρέπει ν’
ανταποκριθεί σ’ αυτό. Αυτό είναι το συ-
μπέρασμα και η συζήτηση που πρέπει
να προτείνουμε να γίνει στο Ιράν. Από
την άποψη της καπιταλιστικής συσσώ-
ρευσης δεν υπάρχει καμμιά δυνατότη-
τα να βγει από τη στασιμότητα. Αντίθε-
τα, μ’ αυτόν τον τρόπο η χώρα πνίγεται
και αναπτύσσονται καμαρίγιες, δικτα-
τορίες, μικρές ομάδες που κυριαρχούν
στη χώρα και ο στρατός και η αστυνο-
μία γίνονται η βάση για όλα αυτά. Είναι
επομένως αναγκαίο να διαλυθεί αυτή
η διάρθρωση και να δοθεί μια νέα, βα-
σισμένη στην αντικειμενική ανάπτυξη,
κρατικοποιώντας τον πλούτο του Ιράν
και κάτω από τον εργατικό έλεγχο, τον
έλεγχο των φοιτητών, των καθηγητών
και των συνδικάτων.
Πρέπει να επέμβουμε στις εκλογές,
κάνοντας έκκληση για ένα ενιαίο μέτω-
πο, μ’ ένα πρόγραμμα οικονομικής, κοι-
νωνικής, μορφωτικής, συνδικαλιστικής
ανάπτυξης. Είναι αναγκαίο σε κάθε ζώ-
νη να υποστηρίξουμε το πιο αριστερό
κίνημα που έχει τις περισσότερες πιθα-
νότητες, από τους κομμουνιστές μέχρι
τις ομάδες της αριστεράς.
Δεν υπάρχει ακόμα μαζικό κόμμα στο
Ιράν. Το ΚΚ είναι ένα κόμμα που έχει πε-
ρισσότερη δύναμη από αυτή που φαί-
νεται. Αλλά η δύναμή του δεν προέρχε-
ται από το ίδιο το κόμμα, αλλά από τη
ΣΕ, που μέσα σ’ ένα ανισόμετρο και συν-
δυασμένο προτσές, δίνει δύναμη στους
κομμουνιστές του Ιράν. Αυτό είναι θε-
μιτό, αλλά ταυτόχρονα το ΚΚ δεν πα-
ρουσιάζεται δημόσια, ενώ μπορεί και
πρέπει να το κάνει, λέγοντας τί σκέφτε-
ται και ποια πολιτική επιδιώκει. Με όλες
τις αναγκαίες προφυλάξεις αλλά πρέπει
να το κάνει, για ν’ αναπτύξει το στέλε-
χος και τον αγωνιστή, ώστε να κατανοεί
και να επεμβαίνει, να μάθει ν’ αναπτύσ-
σει τη δραστηριότητα, σ’ ένα προτσές
αρκετά περίπλοκο όπως είναι του Ιράν,
αλλά να μάθει να δίνει συνθήματα, συν-
θήματα που ανυψώνουν την ικανότητα
σκέψης, την ταχτική, το στόχο, το πρό-
γραμμα.
Το ΚΚ δεν το κάνει αυτό. Δεν πιστεύω
ότι δεν το κάνει για λόγους παρανομίας,
αλλά γιατί δεν είναι προετοιμασμένο.
Η ιρανική επανάσταση έγινε χωρίς την
επέμβαση του ΚΚ. Και τα ΚΚ στον υπό-
λοιπο κόσμο δεν την κατανόησαν. Όταν
έγινε η εξέγερση ενάντια στο σάχη έλε-
γαν: «Είναι αδύνατο να κατανοήσουμε
τί συμβαίνει στο Ιράν». Εμείς, ήδη από
το Νοέμβρη του 1978, είπαμε: «Είναι μια
επανάσταση, είναι η επανάσταση του
1905 μαζί με την επανάσταση του 1917».
Λίγες μέρες μετά ήλθε η επανάσταση.
Τότε ορισμένοι ηγέτες των ΚΚ είπαν: «Ά,
αυτό είναι μια επανάσταση. Όπως το
έχουμε πει είναι μια επανάσταση».
Το ΚΚ δεν είναι προετοιμασμένο γι’
αυτό, αλλά είναι το κόμμα που είναι πε-
ρισσότερο προετοιμασμένο για ν’ ανα-
πτυχθεί. Έχει τη βάση, έχει ορισμένες
επιστημονικές αρχές, την εμπειρία της
ΣΕ και την ώθησή της. Αλλά παρ’ όλα
αυτά, αυτή τη στιγμή δεν είναι το πιο
σημαντικό κόμμα. Έτσι, σ’ αυτή την κα-
τάσταση, είναι αναγκαίο ένα ενιαίο μέ-
τωπο μ’ ένα πρόγραμμα, ανάμεσα σε
όλη την αριστερά, συμπεριλαμβανόμε-
νου του ΚΚ. Γιατί στις συνθήκες του Ιράν
υπάρχουν ομάδες και τομείς που μπο-
ρούν ν’ αναπτυχθούν, συμπεριλαμβα-
νόμενου και του δικού μας κινήματος.
Όχι ενάντια στο ΚΚ, αλλά ν’ αναπτυ-
χθούν για να προωθήσουν μια πολιτική.
Είναι αναγκαίο ένα ενιαίο μέτωπο και
σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να
υποστηρίξουμε το ΚΚ, αλλά βάζοντας:
«μ’ αυτό το πρόγραμμα». Ενώ σε άλλες
περιοχές πρέπει να υποστηρίξουμε άλ-
λες δυνάμεις κι όχι τους κομμουνιστές.
Γιατί στην κατάσταση του Ιράν υπάρ-
χουν αρκετές δυνάμεις, που επειδή δεν
έχουν ηγεσία είναι αναγκαίο να βοηθή-
σουμε στη διαπαιδαγώγησή τους και
στην οργάνωσή τους για τη συγκεκρι-
μένη δραστηριότητα. Εμείς μπορούμε
να κάνουμε μια πολύ καλή δραστηριό-
τητα γι’ αυτό.
Είναι αναγκαίο ν’ αναπτυχθεί στο λαό
η μόρφωση, για να επεμβαίνει στην ηγε-
σία της χώρας. Κάτω από το σάχη ο λα-
ός ήταν ένα μηδενικό. Ο σάχης δεν είχε
ανάγκη για μορφωτική και πολιτική ανά-
πτυξη. Η οικονομική και κοινωνική διάρ-
θρωση του Ιράν πρέπει να συνοδεύεται
από την ανάλογη διάρθρωση στο στρα-
τό. Γι’ αυτό είναι αναγκαίος ο δημοκρα-
τικός έλεγχος πάνω στο στρατό. Και δη-
μοκρατικός έλεγχος πάνω στο στρατό
δεν σημαίνει απλά να σχηματιστούν επι-
τροπές που να ελέγχουν, αλλά σημαίνει
κοινωνική και πολιτική ανάπτυξη των
μαζών, μέσα από όργανα όπου επεμβαί-
νουν για να συμμετέχουν σε όλα και να
ελέγχουν τη χώρα. Για να προωθηθεί αυ-
τό είναι αναγκαία η επέμβαση όλων των
κομμάτων που υπερασπίζουν την οικο-
νομική, κοινωνική και πολιτική πρόοδο
του Ιράν.
Το Ιράν είναι μια ισλαμική δημοκρατία
στο Σύνταγμα, αλλά αυτό είναι παρο-
δικό. Η ισλαμική δημοκρατία δεν αντι-
προσωπεύει το πρόγραμμα της επιστη-
μονικής και μορφωτικής ανάπτυξης που
είναι αναγκαία αυτή τη στιγμή. Σύντο-
μα θα έλθουν σε σύγκρουση, όχι μόνο
γιατί η ισλαμική δημοκρατία οικονομικά
δεν σημαίνει κανένα πρόγραμμα ανά-
πτυξης, αλλά και γιατί μορφωτικά, κοι-
νωνικά και οικονομικά δεν δίνει ιδέες για
το τί πρέπει να γίνει. Πρόκειται για αρχές
αφηρημένες. Χωρίς καν να συζητηθεί, η
αναγκαιότητα θα το ξεπεράσει όλο αυ-
τό. Πρέπει λοιπόν να συζητηθεί ότι απέ-
ναντι στις αφηρημένες αρχές του ισλα-
μισμού, υπάρχουν οι πραγματικές αρχές
της ζωής, με βάση τις οποίες θ’ αναπτυ-
χθεί στη συνέχεια μια πάλη, όπου η αστι-
κή τάξη, ο αντιδραστικός αστικός τομέ-
ας και οι τομείς που είναι δεμένοι με τον
ιμπεριαλισμό θα πιαστούν από τον ισλα-
μισμό για να διατηρήσουν την καθυστέ-
ρηση του Ιράν. Η ισλαμική δημοκρατία
είναι παροδική. Ποιο οικονομικό και κοι-
νωνικό πρόγραμμα δίνει η ισλαμική δη-
μοκρατία; Μπορεί να συναγωνιστεί με
τον υπόλοιπο κόσμο; Μπορεί να ζήσει
απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο;
Είναι παράλογο, αδύνατο. Δεν μπορεί
να κλειστεί στις θρησκευτικές εντολές
που θα την εμποδίσουν να προωθήσει
την παραγωγή και τη συμμετοχή όλου
του λαού στην παραγωγή, τη μόρφω-
ση, την επιστήμη ή και τον αθλητισμό
ακόμα. Δεν μπορεί να αποκλείσει τη γυ-
ναίκα από την κοινωνική ζωή. Η απομό-
νωση της γυναίκας μπορεί να υποστηρι-
χθεί μόνο σε μια φεουδαρχική κοινωνία.
Η επιστημονική, οικονομική και κοινω-
νική ανάπτυξη ενσωματώνει τη γυναί-
κα, το παιδί και τον ηλικιωμένο, σαν ένα
φυσικό συστατικό της κοινωνίας.
Πάνω στο ζήτημα των κούρδων πρέ-
πει να έχουμε όψη ότι η πολιτική πάνω
σ’ αυτό το πρόβλημα αφορά αυτή τη
φάση της ιστορίας και ταυτόχρονα ποιο
είναι το πιο σημαντικό για την ανάπτυ-
ξη του Ιράν. Η ανάπτυξη του Ιράν δεν
μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με
τους διαφωνούντες κούρδους, αλλά μ’
ένα Ιράν ενοποιημένο, που έχει μια προ-
γραμματική πολιτική για μια μορφωτική
και διοικητική δραστηριότητα ειδική για
τους κούρδους, αλλά ταυτόχρονα δια-
τηρεί την ενότητα της χώρας, χωρίς να
τη διαιρεί.
Το Ιράν σαν ενοποιημένη χώρα είναι
ένα όργανο της προόδου. Αν διαιρεθεί
επιτρέπει την επέμβαση άλλων δυνάμε-
ων. Αν οι κούρδοι είναι πιο προοδευτι-
κοί από το σύνολο του Ιράν, οφείλουν να
το δείξουν με το πρόγραμμα, με την πο-
λιτική και με την επαναστατική ώθηση
που θα δώσουν στο μετασχηματισμό
του Ιράν. Αν αντίθετα οι κούρδοι θελή-
σουν να αποσχιστούν, θα δεχθούν επιρ-
ροές από άλλα κράτη. Όχι από τη ΣΕ αλ-
λά από την Τουρκία και από το γιάνκικο
ιμπεριαλισμό.
Γιατί να αποσχιστούν; Δεν είναι η φά-
ση που μπορεί ν’ αναπτυχθεί μια μικρή
χώρα, σαν αυτή που θα ήταν ένα
Κουρδιστάν αποσχισμένο από το Ιράν.
Δεν είναι δυνατό αυτό. Δεν υπάρχει λό-
γος ν’ αναπτυχθεί η βιομηχανία, η μόρ-
φωση, η επιστήμη ή η τέχνη με τρόπο
αποχωρισμένο. Κάτι τέτοιο θα ανέπτυσ-
σε τον ανταγωνισμό με το Ιράν. Αντίθε-
τα, αν το Ιράν είναι ενωμένο σαν ένα σύ-
νολο από εθνότητες -όπως είναι η ΣΕ-,
μπορεί ν’ αναπτυχθεί, έχοντας σαν κοι-
νό κέντρο την κρατικοποίηση της οικο-
νομίας, τον προγραμματισμό, τη μορ-
φωτική κι επιστημονική ανάπτυξη και
δίνοντας τη δυνατή μορφωτική αυτονο-
μία στο Κουρδιστάν. Αλλά ακόμα κι αυ-
τό είναι παροδικό, γιατί η ανάπτυξη των
κούρδων θα τους οδηγήσει αναπόφευ-
κτα στην ενοποίηση με το Ιράν και όχι
στον αποχωρισμό τους, Η μορφωτική
κι επιστημονική ανάπτυξη, τείνει, ανα-
ζητάει την επέκταση και όχι το διαχω-
ρισμό. Γι’ αυτό εμείς υποστηρίζουμε την
αυτονομία των κούρδων, αλλά μέσα σ’
ένα ενωμένο Ιράν. Είναι όπως στην περί-
πτωση της Ερυθραίας.
Δεν είμαστε ενάντια στην αναγνώρι-
ση ορισμένων δικαιωμάτων σε εθνικές
μειονότητες. Είμαστε σύμφωνοι, μπορεί
να γίνει αυτό, αλλά μέσα από μία ενοποί-
ηση. Η μορφωτική ανάπτυξη όλης της
χώρας τραβάει και αναπτύσσει και τους
μικρούς τομείς, τους κούρδους, τους
ερυθραίους, ή οποιονδήποτε άλλο μι-
κρό τομέα, ανάλογα με την περίπτωση.
Ο στόχος της ιστορίας είναι η ενοποί-
ηση του ανθρώπινου γένους και όχι η δι-
αίρεσή του. Η επιστήμη είναι μία, η μόρ-
φωση είναι μία, η τέχνη είναι μία και το
σύμπαν είναι επίσης ένα. Η ανθρώπινη
φυλή αναπτύχθηκε με μορφή διαιρε-
μένη όχι γιατί το ήθελε, αλλά γιατί χω-
ρίς καμμιά συνείδηση και χωρίς κανέ-
ναν προγραμματισμό συνέβη έτσι. Αλλά
στη συνέχεια, η ανάπτυξη της εξυπνά-
δας φέρνει μαζί της και τον προγραμμα-
τισμό και συγκεντρώνει το ανθρώπινο
γένος, την επιστήμη, την τέχνη, τη μόρ-
φωση. Τα συγκεντρώνει όλα. Όλοι αυτοί
οι διαχωρισμοί ανάμεσα σε φυλές και σε
χρώματα είναι προϊόν της ανισόμετρης
και συνδυασμένης ανάπτυξης της αν-
θρωπότητας. Δεν είναι μια συνέπεια που
επιβλήθηκε από τη φύση, αλλά από την
ανισόμετρη και συνδυασμένη ανάπτυξη
του ανθρώπινου γένους.
Η τωρινή φάση στο Ιράν είναι παροδι-
κή και πρέπει να επέμβουμε για να ορ-
γανωθεί μια κατοπινή ηγεσία. Κατοπινή
δεν σημαίνει σε πολλά χρόνια, αλλά σε
λίγα. Αυτή η ηγεσία θ’ αναζητήσει συμ-
φωνίες με τη ΣΕ και ήδη ακόμα και τώ-
ρα, η τωρινή ηγεσία είναι αναγκασμένη
να το κάνει.
Μία από τις αδυναμίες των συντρό-
φων της ΣΕ είναι ότι δεν κάνουν να
επέμβει το βάρος των σοβιετικών μου-
σουλμάνων και των μουσουλμάνων της
Νότιας Υεμένης πάνω στο Ιράν και στον
υπόλοιπο του κόσμου. Υπάρχουν πε-
ρίπου 50 εκατομμύρια μουσουλμάνοι
στη ΣΕ, που είναι σοβιετικοί και όχι μου-
σουλμάνοι. Αν κάποιος πάει να τους πει
να εγκαταλείψουν τη ΣΕ, τις κοινωνικές
μορφές της ζωής στη ΣΕ, θα του απαντή-
σουν ότι είναι τρελός. Ήδη έχουν κάνει
μια εμπειρία στη ζωή. Και η ΣΕ οφείλει
να κάνει να επέμβουν οι μουσουλμάνοι
της ΣΕ και της Νότιας Υεμένης στον υπό-
λοιπο κόσμο.
Είναι αναγκαίο να διεκδικήσουμε και
να κάνουμε έκκληση στη ΣΕ να επέμβει
με περισσότερο βάρος στο μουσουλ-
μανικό κόσμο, δίνοντας παραδείγματα
από την κοινωνική ανάπτυξη του μου-
σουλμανικού πληθυσμού της ΣΕ. Κάτω
από τον τσαρισμό τα μουσουλμανικά
στρώματα ήταν πάρα πολύ καθυστερη-
μένα. Τώρα είναι ένα κομμάτι της προό-
δου της ΣΕ. Αυτό η ΣΕ πρέπει να κάνει να
βαρύνει, αλλά η γραφειοκρατία δεν το
κάνει. Το ίδιο συμβαίνει και με την Κίνα,
που αν και όχι τόσο σημαντικό, έχει ένα
μουσουλμανικό στρώμα, που αποτελεί-
ται από εκατομμύρια. Η κινέζικη ηγεσία
δεν το κάνει να συμμετέχει, γιατί φοβά-
ται ότι θα πάει και ενάντιά της. Πρέπει
να κάνουν να επέμβουν αυτοί οι πλη-
θυσμοί, για να βαρύνουν πάνω στο Ιράν
και πάνω στους υπόλοιπους μουσουλ-
μανικούς λαούς της Ασίας και της Αφρι-
κής. Δεν το κάνουν, γιατί δεν υπάρχει σο-
βιετική ζωή. Υπάρχει η γραφειοκρατική
ζωή και όχι η αντικειμενική σοσιαλιστι-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 25
κή ζωή. Γι’ αυτό αυτοί οι τομείς δεν επεμ-
βαίνουν. Διαφορετικά θα αποτελούσαν
ένα φυσικό στοιχείο της επέμβασης. Τα
συνδικάτα της ΣΕ πρέπει να επέμβουν
στον κόσμο, κάνοντας εκκλήσεις, παίρ-
νοντας αποφάσεις και δίνοντας παρα-
δείγματα. Για παράδειγμα τα συνδικάτα
πρέπει να συζητήσουν τα προβλήμα-
τα του Αφγανιστάν, τα προβλήματα
της Κίνας, της Ινδίας, του Πακιστάν, της
Τουρκίας, της Βόρειας Αμερικής και ν’
απευθυνθούν στις βορειοαμερικάνικες
μάζες, στις μάζες όλου του κόσμου, στις
μουσουλμανικές μάζες, μέσα από συζη-
τήσεις, συνελεύσεις, συνεδριάσεις, κά-
νοντας εκκλήσεις και ταυτόχρονα δεί-
χνοντας την ανωτερότητα των μορφών
της ζωής στη ΣΕ. Το ΚΚΣΕ επίσης πρέπει
να κάνει τέτοιες εκκλήσεις και να δώσει
αυτά τα παραδείγματα στις βορειοαμε-
ρικάνικες μάζες. Δεν το κάνει γιατί η λει-
τουργία, το ενδιαφέρον και η αντίληψη
είναι γραφειοκρατική.
Παρ’ όλα αυτά, μέσα σε μικρό χρονι-
κό διάστημά, οι μάζες της ΣΕ θ’ αναγκα-
στούν να επέμβουν και θα επέμβουν.
Αυτό είναι μια αναγκαιότητα και ήδη η
σοβιετική ηγεσία το έχει εν μέρει κατα-
νοήσει. Και παρ’ όλο ότι είναι γραφειο-
κρατική, προσπαθεί να επηρεάσει τον
υπόλοιπο κόσμο, για να συγκρατήσει
τους γιάνκηδες. Έτσι θ’ αναγκαστεί να
κάνει να επεμβαίνει περισσότερο ο λαός
σ’ αυτό το προτσές. Κατά συνέπεια, εί-
ναι αναγκαίο να προτείνουμε στη σοβι-
ετική ηγεσία να κάνει να επεμβαίνουν οι
μουσουλμανικές μάζες, δείχνοντας πώς
ζουν.
Το προτσές στο Ιράν βρίσκεται σε εξέ-
λιξη. Δεν υπάρχει τίποτε το καθοριστικό
και το σταθεροποιημένο, δεν υπάρχει
τίποτε το διαρθρωμένο. Τώρα διαρθρώ-
νεται μια ηγεσία. Όχι μια χώρα, αλλά μια
ηγεσία για να οικοδομήσει μια χώρα. Η
οικοδόμηση της χώρας δεν μπορεί να
είναι παρά σοσιαλιστική. Δεν υπάρχει
άλλος τρόπος. Μπορεί να κάνουν ό,τι
θέλουν, αλλά κάθε μέτρο που θα πά-
ρουν και που δεν θα οδηγεί στην οικο-
δόμηση ενός ΕΚ, θα οδηγεί στην κρίση.
Κάθε μέτρο που θα επιδιώκει τη στρο-
φή προς τον καπιταλισμό θα οδηγεί σε
κρίσεις, σε χτυπήματα και σε ήττες των
καπιταλιστών. Δεν υπάρχει καμμιά αμφι-
βολία γι’ αυτό.
Οι μάζες το αισθάνονται αυτό αλ-
λά δεν έχουν ηγεσία, δεν έχουν κόμμα,
δεν έχουν παράδοση. Πρέπει να βοηθή-
σουμε στη διαμόρφωση αυτού του προ-
τσές, στο οποίο εμείς πρέπει να είμαστε
ένας σημαντικός παράγοντας, που θα
συνεισφέρει στην πολιτική, κοινωνική κι
επιστημονική διαπαιδαγώγηση, για να
κατανοηθεί ο δρόμος προς ένα ΕΚ στο
Ιράν.
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ, 23/2/1980
26 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Το «ΝΑΤΟ 2030» και η κρίση στο γαλλικό στρατό
Η βία και ο πόλεμος είναι οι συνέπειες
της ανάπτυξης της καπιταλιστικής κοι-
νωνίας, ενός συστήματος που βασίζε-
ται στην ιδιωτική ιδιοκτησία και στη λο-
γική της παραγωγής που βασίζεται στο
κέρδος και τον ανταγωνισμό. Οι πόλε-
μοι δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα της
παραγωγής όπλων, ακόμη κι αν αυτή η
παραγωγή έχει αυξηθεί εκθετικά από
χρόνο σε χρόνο, ειδικά μετά τις επιθέ-
σεις της 11ης Σεπτέμβρη 2001, που ήταν
το πρόσχημα για τον αμερικάνικο ιμπε-
ριαλισμό και τους συμμάχους του ν’
ανοίξουν νέες συγκρούσεις όπως στο
Ιράκ, Αφγανιστάν, Γιουγκοσλαβία, Μά-
λι, Συρία, Λιβύη.
Αυτοί οι πόλεμοι εκφράζονται επίσης
με άλλες μορφές, μέσα από την οικο-
νομία και το εμπόριο, τον ανταγωνισμό
για τις αγορές και τις πλουτοπαραγωγι-
κές πηγές, ανάμεσα στις καπιταλιστικές
χώρες, αλλά και με τις πρώην σοσιαλι-
στικές χώρες. Επίσης εκφράζονται σε
αυτό που σήμερα ονομάζεται «υγειονο-
μική κρίση», όπου μετέτρεψαν την παν-
δημία σ’ ένα εχθρό που πρέπει να κατα-
πολεμηθεί και να δημιουργήσουν έτσι
νέα μέτρα κατασταλτικά, ή στην «μετα-
ναστευτική κρίση» με τις μετακινήσεις
πληθυσμών που οφείλονται στις συ-
γκρούσεις, ή στην υπερθέρμανση του
πλανήτη και τις φυσικές καταστροφές,
όλα προϊόντα της ιδιωτικής ιδιοκτησίας
και μέσα σε αυτόν τον παγκόσμιο αντα-
γωνισμό.
Αυτή η κατάσταση αποδείχνει την
απόλυτη αδυναμία αυτού του συστή-
ματος να διαχειριστεί και να προβλέψει
αυτό που αποκαλεί κρίσεις, οι οποίες εί-
ναι στην πραγματικότητα καταστάσεις
για τις οποίες είναι υπεύθυνο το ίδιο.
Ταυτόχρονα στον τομέα των όπλων οι
στρατιωτικές δαπάνες καταγράφουν
ρεκόρ: περισσότερα από 2000 δισεκα-
τομμύρια δολάρια στον κόσμο, με τις
ΗΠΑ να βρίσκονται στο προβάδισμα,
ακολουθούμενη από την Κίνα, την Ιν-
δία, τη Ρωσία, τη Σαουδική Αραβία και
Γαλλία, με τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ να
πραγματοποιούν περισσότερες από
τις μισές από αυτές τις δαπάνες. Κι αυ-
τή η ξέφρενη πορεία πραγματοποιείται
στην ξηρά, στη θάλασσα, στον αέρα και
στο διάστημα, αναζητώντας τεχνολογι-
κές καινοτομίες και ολοένα και πιο εξε-
λιγμένα όπλα, συμπεριλαμβανομένων
των πυρηνικών.
Η Γαλλία επέστρεψε στη στρατιωτι-
κή διοίκηση του ΝΑΤΟ (την οποία στην
πραγματικότητα δεν άφησε ποτέ) το
2009. Συμμετέχει ενεργά στο μεγάλο
επιχειρησιακό πρόγραμμα «Defender
Europe 2020», το οποίο ενισχύθηκε και
Les posadistes - 9 Μαΐου 2021
διευρύνθηκε το 2021 και δεν έχει καν
ανασταλεί λόγω της πανδημίας, επιτρέ-
ποντας την αποβίβαση στρατιωτών και
εξοπλισμού του αμερικανικού στρατού
στο λιμάνι της Λα Ροσέλ τον περασμέ-
νο Ιούλιο και τη διέλευσή τους από τη
χώρα με προορισμό τη Γερμανία και την
Πολωνία. Το έργο αυτών των μεγάλων
ελιγμών από τις ΗΠΑ, τους συμμάχους
τους στο ΝΑΤΟ και άλλους εταίρους,
το οποίο θα συνεχιστεί κατά τη διάρ-
κεια του έτους 2021, στοχεύει στο να
οδηγήσει τον κόσμο σε μια κινητοποί-
ηση εναντίον της Ρωσίας και τώρα της
Κίνας, που θεωρούνται σοβαρή απειλή
για τις καπιταλιστικές χώρες, που βλέ-
πουν τον εαυτό τους σαν τους μοναδι-
κούς υπερασπιστές της ελευθερίας και
της δημοκρατίας. Αυτό προκύπτει από
τις αποστολές του ΝΑΤΟ για τα επόμενα
χρόνια που συνοψίζονται στον φάκελο
«ΝΑΤΟ 2030».
Ενώ το ΝΑΤΟ έπρεπε να είχε διαλυ-
θεί από το 1990, μετά την εξαφάνιση
της Σοβιετικής Ένωσης και τη διάλυση
του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αντίθε-
τα έγινε ισχυρότερο με 800 βάσεις και
220.000 στρατεύματα διασκορπισμένα
σε 150 χώρες. Χωρίς καμία διαβούλευ-
ση ή συζήτηση στην Εθνοσυνέλευση, η
Γαλλία διαθέτει σήμερα δύο βάσεις του
ΝΑΤΟ, μια γαλλο-γερμανική αεροπο-
ρική βάση που βρίσκεται στο Εβρέ και
ασχολείται με τις αεροπορικές μεταφο-
ρές, μια άλλη που βρίσκεται στο Μοντ-
Βερντούμ κοντά στη Λυών για την
παρακολούθηση πολιτικών και στρατι-
ωτικών πτήσεων, σε συνδιασμό με αυ-
τή του Aix en Provence. Το Φεβρουάριο
του 2021, το Υπουργείο των Ενόπλων
Δυνάμεων ανακοίνωσε την επερχόμενη
εγκατάσταση του Διαστημικού Κέντρου
υψίστης σημασίας του ΝΑΤΟ στην Του-
λούζη, μια είδηση ​​που καλωσορίστηκε
ευνοϊκά από τον δήμαρχο της πόλης και
τους εκλεγμένους αξιωματούχους της
μητρόπολης, με την αιτιολογία ότι «θα
συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομί-
ας και της τοπικής απασχόλησης».
Όταν γνωρίζουμε ότι οι τομείς της αε-
ροπορίας όπως η Airbus βρίσκονται σε
πλήρη κρίση, ενώ είναι αναγκαία σημα-
ντικά κοινωνικά σχέδια και ότι πολλές
θέσεις εργασίας απειλούνται από την
οικονομική κρίση που ακολουθεί την
πανδημία, αυτό το ζήτημα είναι φυσι-
κά πολιτικά στρατηγικό. Ο στρατός έχει
πλέον γίνει ο πρώτος εργοδότης στη
Γαλλία όσον αφορά την πρόσληψη νέ-
ων και την οικονομική ανάπτυξη των
εδαφών, αλλά που βέβαια βάζουν σε
κίνδυνο το μέλλον της χώρας μας.
Η έκθεση «ΝΑΤΟ 2030» παρουσιάζει
138 προτάσεις που αποσκοπούν στην
αντιμετώπιση των προκλήσεων της
επόμενης δεκαετίας, οι οποίες θα συ-
ζητηθούν στην επόμενη σύνοδο κορυ-
φής του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί
στις Βρυξέλλες στις 14 Ιουνίου 2021. Ο
στόχος είναι να συγκεντρωθούν όλες οι
χώρες μέλη γύρω από μια κοινή στρα-
τηγική θεώρηση, που επισημαίνει την
πρόκληση ασφάλειας, απέναντι στις
λεγόμενες απειλές της Ρωσίας, τις απει-
λές από την τρομοκρατία, τα εγκλή-
ματα στον κυβερνοχώρο, τις επιπτώ-
σεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη
ή την άνοδο της Κίνας. Για να το επιτύ-
χουν αυτό, θεωρούν φυσικά αναγκαίο
να έχουν τον έλεγχο των όπλων, συμπε-
ριλαμβανομένων των πυρηνικών και να
διατηρήσουν τις ευρωπαϊκές χώρες μέ-
λη υπό στρατιωτική και πολιτική κυρι-
αρχία, χάριν δήθεν της συνοχής, της ει-
ρήνης και της σταθερότητας!!!
Η κρίση στον γαλλικό στρατό
Το ζήτημα του ΝΑΤΟ και του οδικού
χάρτη του για το 2030, με την ενερ-
γή συμμετοχή της Γαλλίας στα σχέδιά
του, δημιουργεί σημαντική αναταραχή
στο γαλλικό στρατό. Δύο ομάδες στρα-
τιωτικών μίλησαν δημόσια, η πρώτη
στις αρχές του 2020 - ο «Κύκλος δεξα-
μενής σκέψης των τριών όπλων»» που
εκπροσωπεί υψηλόβαθμους στρατιω-
τικούς που έχουν αποχωρήσει από την
ενεργό δράση και συγκεντρώνει στρα-
τηγούς και ανώτερους αξιωματικούς
των τριών όπλων, που ισχυρίζονται ότι
είναι ανεξάρτητοι από την κυβέρνη-
ση και τη στρατιωτική ιεραρχία- ξεση-
κώθηκαν ενάντια στις θέσεις της Γαλλί-
ας και της Ευρώπης που είναι υποτελείς
στις ΗΠΑ και στο στρατιωτικό τους όρ-
γανο, το ΝΑΤΟ. Επιστρέφουν στην αξία
των θέσεων του Ντε Γκωλ, που το 1966
είχε πάρει την απόφαση να σταματήσει
τη συμμετοχή του στην ενιαία διοίκηση
και να μην διαθέσει πλέον δυνάμεις στο
ΝΑΤΟ.
Στη συνέχεια αυτή η ομάδα στρατι-
ωτικών δημοσίευσε το Νοέμβριο του
2020 ένα μανιφέστο με τίτλο «Προς
μια γαλλική στρατηγική χρήσιμη για
την Ευρώπη» στο οποίο διαφωνούν για
την επικινδυνότητα του διατλαντικού
συνδέσμου, που υποχρεώνει τις χώ-
ρες μέλη να εξοπλιστούν με αμερικανι-
κά όπλα και υλικό, με τη Ρωσία και τώ-
ρα την Κίνα ν’ αντιμετωπίζονται σαν οι
κύριοι εχθροί, προκειμένου να δικαι-
ολογήσουν τα τόσα στρατιωτικά μέ-
σα και τη χρήση πυρηνικής δύναμης,
όταν η πραγματική απειλή γι’ αυτούς
είναι η τρομοκρατία. Στο έγγραφο αυ-
τό καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η
Γαλλία πρέπει ν’ ανακτήσει την κυριαρ-
χία της –είναι η μόνη χώρα στην Ευρώ-
πη που κατέχει πυρηνικά όπλα μετά το
Brexit- και να εγκαταλείψει τη στρατι-
ωτική οργάνωση της Ατλαντικής Συμ-
μαχίας. «Εσείς θέλετε να δικαιολογήσε-
τε το στρατιωτικό εξοπλισμό αυτής της
συμμαχίας, μετατρέποντάς τον σ’ ένα
απαράκαμπτο πολιτικό μέσο για τη δι-
αχείριση τεράστιων διεθνών συνασπι-
σμών, προς όφελος στην πραγματικό-
τητα μιας πλανητικής διακυβέρνησης,
που θα αντιβαίνει ακόμα και τις αποφά-
σεις του ΟΗΕ και θα συνθλίβει τις εθνι-
κές κυριαρχίες», λένε, κατηγορώντας
τους.
Ο Μακρόν και η κυβέρνηση αποφά-
σισαν να προορίσουν έναν προϋπολο-
γισμό 39,2 δισεκατομμυρίων ευρώ στον
εκσυγχρονισμό των ατομικών όπλων. Η
Γαλλία συμμετέχει περισσότερο από
ποτέ στην πορεία στρατιωτικοποίησης
του κόσμου, παράλληλα με τις ΗΠΑ και
το ΝΑΤΟ. Η καταπολέμηση της τρομο-
κρατίας χρησιμεύει σαν πρόσχημα για
στρατιωτική επέμβαση στο εξωτερικό,
στην Αφρική και αλλού, για τη διατή-
ρηση των οικονομικών συμφερόντων
των πολυεθνικών και τον έλεγχο των
φυσικών πόρων (πετρέλαιο, φυσικό αέ-
ριο, νερό, ορυκτά, σπάνια μέταλλα) που
θα είναι ζωτικής σημασίας στα επόμε-
να χρόνια.
Πρόσφατα, η δεύτερη ομάδα των
στρατιωτικών δημοσίευσε ένα κείμενο
υπογεγραμμένο από 20 στρατηγούς,
100 ανώτερους αξιωματικούς και εκα-
τοντάδες στρατιωτικούς στις «Σύγχρο-
νες Αξίες», μια ακροδεξιά έκδοση. Υπε-
ρασπίζεται τον πατριωτισμό απέναντι
στην αποσύνθεση που πλήττει τη χώ-
ρα, καταγγέλλει την ανάπτυξη έκνο-
μων περιοχών, το έγκλημα και την εισ-
ροή μεταναστών και κάνει εκκλήσεις
για εξέγερση και στρατιωτικό πραξικό-
πημα. Φαίνεται ότι τους έχουν επιβλη-
θεί κυρώσεις από τις ανώτερες στρατι-
ωτικές αρχές, αλλά αυτό δεν έχει ακόμη
αποδειχθεί, δεδομένου ότι πρέπει να
περάσουν από ένα διάταγμα του Μα-
κρόν για να επισημοποιηθούν.
Αυτές οι δύο διαφορετικές θέσεις, οι
οποίες μπορεί να φαίνονται αντιφατι-
κές, στο γαλλικό στρατό, εκφράζουν
τη μεγάλη αδυναμία του καπιταλιστι-
κού συστήματος και την απώλεια εμπι-
στοσύνης στη δύναμή του. Τα πολιτι-
κά ρεύματα διαπερνούν αναπόφευκτα
τον στρατό, στον οποίο δεν μπορεί πλέ-
ον να υπάρχει μόνο δεξιά και ακροδεξιά
αντιπολίτευση. Η αριστερά θα μπορού-
σε επίσης να εκφραστεί και να κερδίσει
ένα καλό μέρος του στρατού ζητώντας
έξοδο από το ΝΑΤΟ ή τουλάχιστον επι-
κύρωση της συνθήκης για την απαγό-
ρευση των πυρηνικών όπλων.
Ακόμα κι αν ο στρατηγός Λεκουα-
ντρέ, αρχηγός του επιτελείου των ενό-
πλων δυνάμεων, επιβεβαιώνει ότι δεν
υπάρχει ακροδεξιά ριζοσπαστικοποίη-
ση εντός του στρατού και ότι ο στρατός
της δημοκρατίας δεν πολιτικοποιείται
καθόλου, οι έρευνες που διενεργήθη-
καν από την Μέντιαπαρτ, σχετικά με
τον νεοναζιστικό τομέα στο εσωτερικό
του, περιπτώσεις μεγάλης βίας και απο-
δεδειγμένης παρενοχλήσεων σε βάρος
νεαρών νεοσύλλεκτων, δείχνουν έναν
θεσμό και μια κοινωνία σε πλήρη απο-
σύνθεση.
Ενώ η χώρα προχωράει με μεγάλη τα-
χύτητα στις κατασταλτικές μεταρρυθμί-
σεις, καθώς η Εθνοσυνέλευση δεν έχει
πλέον τα μέσα να σταματήσει τη συσ-
σώρευση νόμων ενάντια στις ελευθερί-
ες, καθώς οι πολίτες δέχονται επίθεση
όλο και πιο συχνά στις ειρηνικές τους
ενέργειες και στη συμμετοχή τους σε
διαδηλώσεις, όπως είδαμε την Πρωτο-
μαγιά στο Παρίσι, τη Λυών ή το Μονπε-
λιέ, όπου οι πορείες της CGT δέχτηκαν
άγρια ​​επίθεση από πολύ οργανωμένες
μικρές ομάδες, οι δημόσιες υπηρεσίες
και ιδίως το νοσοκομείο οδεύουν προς
την ιδιωτικοποίησή τους, η αριστερά
στο σύνολό της ταλαιπωρείται και δεν
μπορεί να σχηματίσει ένα Ενιαίο Μέτω-
πο, για να οικοδομήσει μια πραγματική
εναλλακτική λύση σ’ αυτήν τη νεοφιλε-
λεύθερη κοινωνία κι έτσι η ακροδεξιά
έχει μπροστά της ανοιχτό το πεδίο. Αρ-
κεί να παρακολουθήσουμε τα μέσα μα-
ζικής ενημέρωσης, που είναι πολύ χα-
ρούμενα που ανακοινώνουν στο κοινό
την άνοδο του Εθνικού Συναγερμού
στις δημοσκοπήσεις για τις προσεχείς
εκλογές, για να ανησυχήσουμε πραγ-
ματικά.
Οι προκλήσεις που παρουσιάζονται
από την προετοιμασία του πολέμου
σήμερα είναι πολύ πιο σημαντικές από
τις διαμερισματικές και περιφερειακές
εκλογές του Ιουνίου, ή τις προεδρικές
εκλογές του 2022, που κι αυτές είναι μέ-
ρος της πολιτικής σφαίρας. Οι ΗΠΑ και
το ΝΑΤΟ επιταχύνουν την κινητοποίη-
ση των χωρών μελών στην Ευρώπη και
είναι έτοιμες να χρησιμοποιήσουν όλα
τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους
για την επίτευξη των στόχων τους, ακό-
μη και με τον κίνδυνο μιας πυρηνικής
σύγκρουσης. Θα μπορούσε τάχα αυτός
ο πιθανός πυρηνικός πόλεμος να είναι
λιγότερο επικίνδυνος από τον Covid;
Είναι εντελώς αναγκαίο τα αριστερά
κόμματα να σταματήσουν να διασπώ-
νται σε ζητήματα υποψηφιοτήτων και
διαμάχης για το εγώ και την εξουσία
και να συνειδητοποιήσουν την επείγου-
σα ανάγκη να συγκεντρωθούν, για ένα
Ενιαίο Αντικαπιταλιστικό Μέτωπο, για
να οικοδομήσει μια πιο ανθρώπινη κοι-
νωνία, υπεύθυνη για το περιβάλλον και
ικανή ν’ αναπτύξει την ειρήνη.
Βιβλιογραφική αναφορά, Χ. Ποσάδας: «Η
καπιταλιστική κρίση, ο πόλεμος και ο σο-
σιαλισμός» - Εκδόσεις Επιστήμη, Κουλ-
τούρα και Πολιτική.
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 27

ΓΑΛΛΙΑ: Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ
ΜΕΤΩΠΟΥ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΓΙΑ ΜΙΑ
ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΔΙΕΞΟΔΟ
Πρέπει να συζητήσουμε την κατάστα-
ση της οικονομίας και πού οδηγεί ο καπι-
ταλισμός. Αυτά δεν είναι περιστασιακά
μέτρα. Η κρατικοποίηση με προγραμ-
ματισμό κάτω από εργατικό έλεγχο επι-
τρέπει την ανάπτυξη της οικονομίας,
την παροχή εργασίας, τη βελτίωση των
συνθηκών διαβίωσης. Η πραγματοποί-
ηση μιας σειράς κρατικοποιήσεων χω-
ρίς να θιγεί ο καπιταλισμός δεν αντιπρο-
σωπεύει καμία λύση: πρέπει να ληφθούν
μέτρα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη
της οικονομίας. Αυτό δεν μπορεί να γί-
νει από καπιταλιστική άποψη, κατά συ-
νέπεια πρέπει να υπάρξει ένα πρόγραμ-
μα που να περιλαμβάνει κρατικό έλεγχο
και σχεδιασμό κάτω εργατικό έλεγχο.
Πρέπει να το συζητήσουμε δημόσια σε
όλο το εργατικό κίνημα και να προωθή-
σουμε μια συζήτηση που έχει επιστη-
μονικό χαρακτήρα. Δεν είναι απλά ένα
θέμα να δείξουμε ότι είμαστε αντικαπι-
ταλιστές, ενάντια στην αστική τάξη, αλ-
λά να εξηγήσουμε πώς ν’ αναπτύξου-
με την οικονομία για να εξαλείψουμε
την ανεργία και ν’ ανεβάσουμε το βιοτι-
κό επίπεδο του λαού. Αυτό δεν μπορεί
να επιτευχθεί με αλλαγή κυβέρνησης ή
διαχείρισης, γιατί είναι το καπιταλιστι-
κό σύστημα που βρίσκεται σε κρίση και
δεν μπορεί να δώσει περισσότερα. Τότε
πρέπει ν’ αλλάξουμε το χαρακτήρα, τη
ρίζα, τις βάσεις της οικονομίας.
Το Κοινό Πρόγραμμα πρέπει να δεί-
χνει ανοιχτά ότι για ν’ αναπτυχθεί η χώ-
ρα πρέπει ν’ αλλάξει η οικονομία. Στη
συνέχεια, πρέπει να βάλουμε αυτή τη
συζήτηση στο εργατικό κίνημα και να
κάνουμε έκκληση στα συνδικάτα να
προωθήσουν την ίδια συζήτηση. Η CGT
να οργανώσει συζητήσεις σε κάθε εργο-
στάσιο, σε κάθε περιοχή και να κάνει δη-
μόσιες συζητήσεις στις οποίες ο κόσμος
μπορεί να διαπαιδαγωγείται. Αυτό που
χρειάζεται δεν είναι αλλαγή κυβέρνη-
σης: αυτό δεν λύνει τίποτα. Όχι μια άλ-
λη κυβέρνηση, ούτε καν μια σοσιαλι-
στική-κομμουνιστική κυβέρνηση, που
μπορεί να λύσει κάτι, αλλά μια αριστερή
σοσιαλιστική-κομμουνιστική-ριζοσπα-
στική κυβέρνηση που βάζει ένα πρό-
γραμμα κρατικοποιήσεων κάτω από ερ-
γατικό έλεγχο.
Πρέπει να συνεχίσουμε αυτή τη συζή-
τηση, αλλά να μην την περιορίσουμε σε
μια συζήτηση μεταξύ κομμάτων. Μπο-
ρούμε να συζητήσουν τα κόμματα με-
ταξύ τους, αλλά με ανοιχτό τρόπο, όπου
όλοι μπορούν να συμμετέχουν. Πρέπει
να γίνουν συζητήσεις στις οποίες συμ-
28 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Χ. Ποσάδας 23.09.77
μετέχουν κομμουνιστές και σοσιαλιστές
αγωνιστές: ποια οικονομικά μέτρα πρέ-
πει να ληφθούν για την πρόοδο της Γαλ-
λίας; Μ’ αυτόν τον τρόπο, πρέπει να μι-
λάμε στ’ όνομα της Γαλλίας, που δεν
σημαίνει με τα χρώματα της Γαλλίας, αλ-
λά με τα χρώματα που είναι απαραίτητα
για την πρόοδο.
Η δήλωση του Μαρσαί ότι αν η Σοβιε-
τική Ένωση επέμβει στη Γαλλία, οι κομ-
μουνιστές θ’ αντιταχθούν σε αυτήν, εί-
ναι μια δήλωση συνθηκολόγα, που δεν
έχει νόημα. Δείχνει τη Σοβιετική Ένω-
ση σαν έναν καθυστερημένο εισβολέα
που αναζητάει την οπισθοδρόμηση της
ιστορίας. Η εισβολή της Σοβιετικής Ένω-
σης δεν είναι υπό συζήτηση κι αυτή που
είναι πιθανή είναι η εισβολή των Γιάνκη-
δων και άλλων καπιταλιστικών χωρών.
Τότε πρέπει να δείξουμε ότι η Σοβιε-
τική Ένωση δεν πρόκειται να εισβάλει
στη Γαλλία, αυτή δεν είναι η μέθοδος
επέκτασης του σοσιαλισμού, αυτό γίνε-
ται με πειθώ κι επαναστατικούς αγώνες.
Ο Μαρσαί δέχεται μια συζήτηση με βά-
ση αυτά που προβάλει η καπιταλιστική
αστική τάξη. Πρέπει ν’ απορριφθεί.
Αυτό που πρέπει να συζητηθεί είναι η
αναγκαία καταστροφή του καπιταλιστι-
κού συστήματος. Προσπαθούν μ’ αυτή
τη συζήτηση για τη Σοβιετική Ένωση ν’
αποπροσανατολίσουν τη ρίζα του προ-
βλήματος. Είναι η Γαλλία σε κακή θέση
επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να εισβάλει
εκεί η Σοβιετική Ένωση ή επειδή ο κα-
πιταλισμός την έχει αφήσει σε τέτοια
κατάσταση; Αποπροσανατολίζουν το
κέντρο της συζήτησης, κρύβοντάς το
κάτω από δηλώσεις που απευθύνονται
στους μικροαστούς. Η πλειοψηφία των
εργαζομένων που άκουσαν μια τέτοια
δήλωση του Μαρσαί είναι εναντίον της.
Οι εργάτες λένε στον εαυτό τους: αν η
Σοβιετική Ένωση εισβάλει στη Γαλλία,
συμφωνούμε, γιατί θα είναι για να κατα-
στρέψει τον καπιταλισμό.
Όμως το πρόβλημα δεν μπαίνει έτσι.
Η Σοβιετική Ένωση δεν χρειάζεται να ει-
σβάλει: ο σοσιαλισμός δεν επιβάλλεται
με τη βία ή τον πόλεμο. Είναι ο καπιτα-
λισμός που βρίσκεται σε πόλεμο: πρέπει
να το συζητήσουμε αυτό. Ποιοι εισέβα-
λαν στις χώρες της Ασίας, της Αφρικής,
της Αμερικής; Ο ιμπεριαλισμός. Ποιος ει-
σέβαλε στο Βιετνάμ για να το υποτάξει;
Ο γαλλικός ιμπεριαλισμός. Το ίδιο έκα-
νε στη Μαδαγασκάρη, στο Τσαντ, στην
Αλγερία. Η Σοβιετική Ένωση δεν κατέ-
κτησε, δεν υπέταξε, ούτε υπέταξε καμία
χώρα. Η Τσεχοσλοβακία δεν υπέστη ει-
σβολή: βοηθήθηκε για την εξάλειψη των
καπιταλιστικών τομέων. Ας συγκρίνου-
με τι ήταν η Τσεχοσλοβακία το 1968 και
τι είναι σήμερα. Ας συγκρίνουμε τι ήταν
η Γαλλία το 1968 και τι είναι σήμερα. Το
βιοτικό επίπεδο του λαού στην Τσεχο-
σλοβακία έχει αυξηθεί, αυτό λέγεται δη-
μοκρατία. Στο μεταξύ, το βιοτικό επίπε-
δο του γαλλικού λαού έχει υποχωρήσει.
Στην Τσεχοσλοβακία, με τη σοβιετική
«εισβολή», τα παιδιά δεν πεθαίνουν στη
δουλειά, ενώ αυτό υπάρχει στις καπιτα-
λιστικές χώρες.
Είναι απαραίτητο να συζητηθούν όλα
αυτά τα προβλήματα. Το Σοσιαλιστι-
κό Κόμμα και η αστική τάξη θέλουν ν’
ασκήσουν πίεση στον Μαρσαί για να τον
αντιπαρατάξουν στη Σοβιετική Ένω-
ση. Δεν πρέπει να παίζουμε το παιχνίδι
του καπιταλισμού. Καμία εισβολή δεν εί-
ναι υπό συζήτηση στη Σοβιετική Ένω-
ση. Όπου επενέβηκε η Σοβιετική Ένω-
ση, έφερε ελευθερία, ανεξαρτησία, είτε
για το Βιετνάμ, είτε για την Κορέα, τη μι-
σή Ευρώπη, την Αφρική, την Ασία ή την
Κούβα. Χωρίς τη βοήθεια της Σοβιετι-
κής Ένωσης, η Κούβα θα είχε υποστεί ει-
σβολή από τους γιάνκηδες. Έτσι λοιπόν
πρέπει να μπουν τα πράγματα. Το 1962
οι Σοβιετικοί έλαβαν μια απειλή από
τους γιάνκηδες ότι θα βομβαρδίσουν
τα πλοία τους που υπερασπίζονταν την
Κούβα και δεν συνέβη τίποτα. Οι Σοβι-
ετικοί επενέβησαν και η Κούβα είναι πιο
ανεπτυγμένη από πριν. Δεν υπάρχει λό-
γος να συζητήσουμε μια αφαίρεση: είναι
ο καπιταλισμός που είναι υπό συζήτηση
κι όχι η Σοβιετική Ένωση.
Θέλουμε να συζητήσουμε επιστημο-
νικά πώς να επεκτείνουμε την πρόο-
δο και θέλουμε ο κόσμος να συμμετά-
σχει σ’ αυτή τη συζήτηση, ακόμα κι αν
σε σύντομο χρονικό διάστημα θα στη-
ρίξει την αριστερά στις εκλογές αλλά και
εκτός εκλογών.
Πρέπει να συζητήσουμε ότι τα συνδι-
κάτα πρέπει να επέμβουν βάζοντας τα
προβλήματα της οικονομίας, του καπι-
ταλιστικού καθεστώτος και των Εργατι-
κών Κρατών. Μπορούμε να συζητήσου-
με για εισβολή, αλλά ποιος θα εισβάλει!
Η Σοβιετική Ένωση δεν χρειάζεται να
επέμβει σ’ ένα προτσές που πηγαίνει
προς την κατεύθυνση της.
Η Σοβιετική Ένωση δεν μπορεί να εί-
ναι μια νέα εκμεταλλευτική τάξη, η γρα-
φειοκρατία δεν είναι μια εκμεταλλευτι-
κή τάξη. Αν ήταν θα είχε εισαγάγει μια
νέα αντίληψη της ιστορίας, και τότε ο
Μαρξ θα ήταν άχρηστος. Αυτό είναι ηλί-
θιο! Αυτή η συζήτηση δείχνει ταυτό-
χρονα τον πολύ μεγάλο περιορισμό του
Μιττεράν, που αισθάνεται μια επίθεση
από το ότι συζητάμε ότι πρέπει ν’ ανα-
τρέψουμε το καπιταλιστικό σύστημα κι
αυτός εκτρέπει τη συζήτηση λέγοντας:
«αλλά αν καταφτάσει η Σοβιετική Ένω-
ση»! Είναι το πρόγραμμα που συζητάμε
κι αυτό είναι μια πολύ καλή κατάσταση.
Πρέπει να πούμε ότι υπάρχει μια τε-
ράστια πτώση στο βιοτικό επίπεδο των
Γάλλων: τρώνε λιγότερο κρέας, οι ασθέ-
νειες αυξάνονται, οι δυνατότητες εύρε-
σης εργασίας μειώνονται. Η τεχνική για
την ανάπτυξη της παραγωγής αυξάνε-
ται και ο καπιταλισμός την κρατά για τον
εαυτό του. Αντίθετα, πρέπει να αποδει-
χθεί ότι υπάρχει αύξηση και βελτίωση
των συνθηκών διαβίωσης στα Εργατικά
Κράτη. Αυτό είναι που πρέπει να συζη-
τηθεί, όχι ότι η Σοβιετική Ένωση πρόκει-
ται να εισβάλει.
Η CGT πρέπει να καλέσει για να συ-
ζητήσει την κατάσταση της κρίσης στο
Davs και ταυτόχρονα να κάνει μια σειρά
προτάσεων για κρατικοποιήσεις με ερ-
γατικό έλεγχο. Όλο το εργατικό κίνημα
πρέπει να το συζητήσει αυτό. Πρέπει να
δείξουμε γιατί αυτά τα μέτρα αντιπρο-
σωπεύουν πρόοδο ενάντια στο καπιτα-
λιστικό σύστημα. Αυτή η συζήτηση πρέ-
πει να είναι δημόσια, στις γειτονιές, στα
σχολεία, ένα οικονομικό πρόγραμμα για
να βγει η χώρα από την κρίση και να γί-
νει η σύγκριση ανάμεσα στην εξέλιξη
της ζωής στη Γαλλία κι αυτή που υπάρ-
χει στα Εργατικά Κράτη. Η Ουγγαρία ξε-
κίνησε από το τίποτα κι έφτασε σε υψη-
λό επίπεδο.
Η Γαλλία ξεκίνησε από ένα μεγάλο
προτσές κι έχει σταματήσει και οπισθο-
δρομήσει. Αυτός είναι ο τρόπος συζήτη-
σης. Η θέση που παίρνει ο Μιττεράν δεν
προέρχεται από τον ίδιο τον Μιττεράν,
αλλά από τη σοσιαλιστική δεξιά που
την προκαλεί. Η στάση του ήταν καλύ-
τερη πριν από ό,τι τώρα. Αυτό σημαίνει
ότι η δεξιά ασκεί μεγάλη πίεση. Ταυτό-
χρονα όμως αυτή απευθύνεται και προς
την αστική τάξη, για ν’ αναζητήσει κά-
ποια υποστήριξη από τους καπιταλιστές
ή να ενσωματωθεί εντελώς στην αστική
τάξη. Αυτό είναι το νόημα της δήλωσης
του Ντεφαίρ. Πρόκειται όμως και για μια
απάτη, γιατί αν ήταν έτσι δεν θα τσακώ-
νονταν έτσι.
Για λογαριασμό ποιου αντιτίθενται
στις κρατικοποιήσεις, για λογαριασμό
του εργατικού κινήματος; Το εργατικό
κίνημα υποστηρίζει τις κρατικοποιήσεις.
Τις υποστηρίζει και η CGT, που εκπρο-
σωπεί την πλειοψηφία. Λοιπόν, για λο-
γαριασμό ποιανού αντιτίθενται σ’ αυτές;
Πρέπει να πούμε ότι αυτή η αντίθε-
ση προέρχεται από τη δεξιά του Σοσια-
λιστικού Κόμματος. Είναι η αστική τάξη
που έχει συμφέρον να συγκρατήσει το
Κοινό Πρόγραμμα και που εμμένει στις
προηγούμενες θέσεις, γιατί το προλε-
ταριάτο και η μεσαία και φτωχή μικρο-
αστική τάξη είναι υπέρ αυτού του προ-
γράμματος. Όταν οι κομμουνιστές είπαν
ότι είναι υπέρ των αυξημένων εθνικο-
ποιήσεων, κέρδισαν περισσότερες ψή-
φους. Αυτό δείχνει η τελευταία έρευνα
που έκαναν. Οι σοσιαλιστές αγωνιστές
πρέπει στη συνέχεια να επιβάλουν αυ-
τό το πρόγραμμα εθνικοποίησης στη
δεξιά.
Πρέπει να καλέσουμε όλο το εργα-
τικό κίνημα να επέμβει, όχι μόνο λέγο-
ντας ότι είναι αναγκαίες οι κρατικοποι-
ήσεις, αλλά υποστηρίζοντας γιατί είναι
αναγκαίες: γιατί αυτό επιτρέπει την ανά-
πτυξη της οικονομίας συνειδητά και όχι
σύμφωνα με το κέρδος που συνθλίβει
τις μάζες και μειώνει το βιοτικό επίπεδο,
προκαλεί ανεργία. Πρέπει να συζητή-
σουμε παντού, ακόμη και στα σχολεία,
ένα πρόγραμμα ανάπτυξης της Γαλλίας.
Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΚΟΛΠΟΥΣ
ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ «ΜΑΗ»
Οι διαφωνίες στους κόλπους της ενό-
τητας της αριστεράς, ακόμα κι αν αυτές
είναι σημαντικές, δεν πρέπει να οδηγή-
σουν σε διάσπαση της ένωσης της αρι-
στεράς. Αυτή η συζήτηση γίνεται γιατί
δεν υπάρχει η αναγκαία ωριμότητα και
πολιτική προετοιμασία. Είναι λοιπόν λο-
γικό να φτάσουμε σε μια τέτοια κρίση.
Από αυτό δεν θα προκύψει υποχώρηση
αλλά πρόοδος, γιατί η κρίση καθορίζε-
ται από τον χαρακτήρα του προγράμμα-
τος που είναι πολύ ανυψωμένος, χωρίς
να είναι σε όλα το αναγκαίο πρόγραμμα.
Η κρίση προέρχεται από το γεγονός
ότι η συζήτηση βάζει το πρόβλημα των
κρατικοποιήσεων με εργατικό έλεγχο,
με επέμβαση των εργοστασίων και των
εργαζομένων. Πρόκειται για μια κρίση
που προκαλείται από τον προγραμμα-
τικό αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα και
όχι από τα εκλογικά συμφέροντα, υπο-
ψηφίων, εκλογικών περιφερειών, από
συμφέροντα καμαρίγιας, ακόμα κι αν
υπάρχουν. Είναι αυτή η συζήτηση που
προκαλεί τη ρήξη και το αδιέξοδο στο
οποίο βρίσκονται τα αριστερά κόμματα,
υποδηλώνοντας έτσι έλλειψη πολιτικής
ζωής και προετοιμασίας των κομμάτων,
είτε είναι το Κομμουνιστικό είτε το Σοσι-
αλιστικό Κόμμα.
Δεν υπήρχε πολιτική προετοιμασία
μέσα στις μάζες και το γεγονός ότι οι συ-
ζητήσεις γίνονταν μόνο σε ηγετικό επί-
πεδο, δεν επέτρεπε στις μάζες να συμ-
μετέχουν με τόλμη και με δυναμικό και
διαρκή τρόπο. Ούτε τα εργοστάσια, ού-
τε οι γειτονιές, ούτε οι εργατικές, λαϊκές
και πολιτιστικές οργανώσεις μπόρεσαν
να επέμβουν. Πρέπει να κάνουμε αυτή
τη συζήτηση για να επέμβουν.
Πρέπει να καλέσουμε τον Μιττεράν
αυτό το πρόγραμμα να συζητηθεί στο
Σοσιαλιστικό Κόμμα και να μην παρα-
μείνει μόνο στο ανώτατο επίπεδο. Πρέ-
πει να καλέσουμε τον Μιττεράν να ηγη-
θεί μιας τέτοιας συζήτησης στο Κόμμα,
ώστε οι σοσιαλιστικές μάζες να έχουν
την ευκαιρία να δουν, να συμμετάσχουν,
ν’ αποφασίσουν και να επέμβουν στη
λύση των προβλημάτων. Πρέπει να ζη-
τήσουμε μια γενική συζήτηση μέσα σε
όλο το λαό.
Δεν πρόκειται για οπισθοδρόμηση
από την πλευρά των εργατικών κομμά-
των. Είναι μια συζήτηση για ένα πολύ
ανυψωμένο πρόγραμμα κι αυτή η κρίση
χρειάζεται γιατί δεν υπήρχε προηγούμε-
νη πολιτική προετοιμασία και θα οδη-
γήσει σ’ αυτή την προετοιμασία και σε
πολύ μεγάλα κατοπινά άλματα στο ερ-
γατικό κίνημα. Πρέπει να προτείνουμε
να γίνει συζήτηση σε όλα τα εργοστά-
σια, στις γειτονιές, τις εργατικές οργα-
νώσεις, γύρω από την ανάγκη για ένα
Κοινό Πρόγραμμα, όπως το βάζουν οι
κομμουνιστές, αλλά με εργατικό έλεγ-
χο. Όλες αυτές οι προτάσεις των κομ-
μουνιστών έχουν γίνει προηγουμένως
από τους εργάτες: υπάρχει ένας τερά-
στιος αριθμός εργοστασίων που έχουν
προτείνει κρατικοποίηση και σχεδιασμό
κάτω από τον έλεγχο των εργαζομένων,
αλλά τίποτε από αυτά δεν είχε ληφθεί
υπόψη.
Υπάρχει ένας γιγάντιος Πολιτικός Μά-
ης. Είναι ένα τεράστιο προτσές παγκό-
σμιου συσχετισμού των δυνάμεων,
ευνοϊκού για τους κοινωνικούς μετασχη-
ματισμούς.
Οι κομμουνιστές και σοσιαλιστές σύ-
ντροφοι, η εργατική τάξη, οι εργοστασι-
ακές και συνοικιακές επιτροπές πρέπει
να συζητήσουν ένα πρόγραμμα κοινω-
νικών μετασχηματισμών και να το φέ-
ρουν στη δημοσιότητα. Οι μάζες έχουν
αυτή την απέραντη θέληση να μετα-
σχηματίσουν την κοινωνία. Ο επόμενος
γαλλικός Μάης έχει ένα κέντρο. Το 1968,
ο Μάης εμφανίστηκε αυθόρμητα. Αυτός
είναι ένας Πολιτικός Μάης. Υπάρχει μια
ενότητα, όχι ακόμη οργανική, των μα-
ζών του κόσμου και των Εργατικών Κρα-
τών, στη θέλησή τους για κοινωνικούς
μετασχηματισμούς.
Αυτό που πρέπει να συζητηθεί δεν εί-
ναι η Σοβιετική Ένωση και τι θα κάνει
αύριο, αλλά είναι σήμερα που ο γαλ-
λικός καπιταλισμός παράγει και είναι
υπεύθυνος για την κρίση στη Γαλλία, για
τη φτώχεια, για την ανεργία, την κατα-
στολή και την προετοιμασία για πόλεμο
με ατομικά όπλα ενάντια στους εργά-
τες. Πρέπει να κάνουμε αυτή τη συζήτη-
ση: σ’ αυτή τη φάση το πρόβλημα δεν
είναι να συζητήσουμε τι θα κάνει αύριο
η Σοβιετική Ένωση ή το Κομμουνιστικό
Κόμμα σε σχέση με τη Σοβιετική Ένω-
ση, αλλά πώς ν’ αντιμετωπίσουμε σή-
μερα τον καπιταλισμό που είναι υπεύ-
θυνος για όλη την οπισθοδρόμηση και
το αδιέξοδο που οδήγησε στην ανεργία
στη Γαλλία και στην εκμετάλλευση των
μαζών. Αν η Σοβιετική Ένωση χρειαστεί
αύριο να επέμβει σε οποιαδήποτε χώ-
ρα, δεν θα το κάνει για να την προσαρ-
τήσει και να την εκμεταλλευτεί, αλλά για
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 29
να την προωθήσει και να την απελευθε-
ρώσει από το καπιταλιστικό σύστημα,
όπως έκανε στην Τσεχοσλοβακία, όπου
δεν υπήρξε οπισθοδρόμηση , ούτε οικο-
νομική, ούτε πολιτική, ούτε πολιτιστική.
Καλούμε το Κομμουνιστικό Κόμμα και
τις μάζες ν’ απευθυνθούν στο Σοσιαλι-
στικό Κόμμα και στον Μιττεράν, για να
τους κάνουν να νιώσουν ότι για να λύ-
σουμε οποιοδήποτε πρόβλημα πρέπει
να αμφισβητήσουμε το καπιταλιστικό
σύστημα που είναι υπεύθυνο για όλα.
Από την άλλη πλευρά, πρέπει να δείξου-
με ότι ο γιάνκικος ιμπεριαλισμός προε-
τοιμάζει τον πόλεμο και όχι οι Σοβιετικοί
Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΙ Η
ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΟΥ ΛΑΟΥ
Φέτος τον Μάιο του 2021, σημειώθη-
κε νέα επίθεση γενοκτονίας από την ισ-
ραηλινή κυβέρνηση και στρατό στη Γά-
ζα. Κατά τη διάρκεια των 73 ετών από τη
δημιουργία του ισραηλινού κράτους, η
ζωή του παλαιστινιακού λαού έχει υπο-
στεί τρομοκρατικές επιθέσεις, πολέμους
αποικισμού, λεηλασίες γης, μια ολοένα
και πιο βίαιη πολιτική απαρτχάιντ και
συλλήψεις πολλών ηγετών του.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ:
Ακόμα και στις 17 Ιουνίου, πολλές ημέ-
ρες μετά την κατάπαυση του πυρός στις
25 Μαΐου 2021, το Ισραήλ επιτέθηκε στη
λωρίδα της Γάζας, στα βορειοδυτικά της
πόλης της Γάζας και βόρεια της Μπέιτ Λά-
χια. Ακόμα και τώρα και παρά την κατά-
παυση του πυρός, 1.500 παλαιστίνιοι εξα-
κολουθούν να απειλούνται με βίαιη έξωση
από τα σπίτια τους γύρω από τον Σέιχ Τζά-
ρα.
Παρά τις υποκριτικές αναφορές στα μέ-
σα ενημέρωσης, η πολιτική του Ηνωμένου
Βασιλείου στην Παλαιστίνη καθορίζεται
από την άνευ όρων πολιτική, οικονομι-
κή και στρατιωτική υποστήριξή του στο
Ισραήλ. Αυτό ισχύει τώρα όλο και περισ-
σότερο και για το Εργατικό Κόμμα με τον
Στάρμερ, καθώς βάζει πλέον την υποστή-
ριξη του Ισραήλ σαν ντε φάκτο προϋπό-
θεση για την ένταξη στο Εργατικό Κόμμα.
Στις 13 Μαΐου, ο Νετανιάχου χάραξε
σχέδια για τη χερσαία εισβολή στη Γάζα.
Δεξιοί εθνικιστές-σιωνιστές βγήκαν στους
δρόμους σε όλο το Ισραήλ ψάχνοντας για
άραβες και φώναζαν: «θάνατος στους
άραβες!». Παρ’ όλα αυτά, για πρώτη φορά
η Χαμάς στη Γάζα υποστήριξε αυτούς τους
ισραηλινούς άραβες, ενώ σε ανταπόδοση
αυτοί εξέφρασαν την υποστήριξή τους για
την απελευθέρωση της Γάζας.
Αυτή η αυξανόμενη ενοποίηση των πα-
λαιστινίων θα γίνει μη αναστρέψιμη. Αυτή
είναι η μορφή που παίρνει η ήττα του Ισ-
ραήλ. Προετοιμάζεται το έδαφος για πε-
30 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
και ότι εκεί που πάνε οι Σοβιετικοί είναι
για ν’ απελευθερώσουν και να ενισχύ-
σουν τα δημοκρατικά δικαιώματα των
μαζών, που σημαίνει προώθηση της οι-
κονομίας, απελευθερώνοντάς τες από
την καπιταλιστική εκμετάλλευση. Ταυ-
τόχρονα, πρέπει να απαιτήσουμε να εί-
ναι οι γαλλικές μάζες που πρέπει οπωσ-
δήποτε να λύσουν αυτά τα προβλήματα
και ότι θα το κάνουν, παροτρυμένες από
το παγκόσμιο κομμουνιστικό κι επανα-
στατικό κίνημα.
Είναι αναγκαίο να συζητηθούν όλα
αυτά και κυρίως να δημοσιευτεί το πρό-
γραμμα, συμπεριλαμβανομένων των
Posadists Today, 27.6.2021
ρισσότερους δεσμούς ανάμεσα σε όλες τις
παλαιστινιακές ομάδες αλλά και με άλλες
αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις στην Ιορδα-
νία, το Σουδάν, την Τουρκία, την Αίγυπτο
και ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Στις ΗΠΑ
και τη Βρετανία, οι τεράστιες διαδηλώσεις
σε υποστήριξη των παλαιστινίων υποστη-
ρίζονται από μια αυξανόμενη αντιαποικι-
ακή, αντιιμπεριαλιστική και αντιπολεμική
συνείδηση στη νεολαία, την εργατική τάξη
και τις πλατιές μάζες.
Όπως αναλύει το παρακάτω άρθρο, η
κατάπαυση του πυρός της 25ης Μαΐου
αντιπροσώπευε ένα ιδιαίτερο πλήγμα για
τον Νετανιάχου και τους ακολούθους του.
Αν και ο Μπάιντεν μπορεί να χρησιμοποι-
ήσει αυτή τη χαλάρωση για τους δικούς
του στόχους, αυτή η κατάπαυση του πυ-
ρός είναι μια παραδοχή της ήττας τους. Το
Ισραήλ και οι ΗΠΑ χάνουν το κύρος τους
σε όλες τις χώρες του κόσμου και ιδιαίτε-
ρα στις αραβικές αστικές τάξεις. Η Ιορ-
δανία καταδίκασε τις επιθέσεις του Ισρα-
ήλ στο Ραμαζάνι και στο τζαμί Αλ Άκσα. Η
Αίγυπτος και το Κατάρ βοήθησαν με την
κατάπαυση του πυρός, στην οποία αντι-
τάχθηκε ο Νετανιάχου. Ακόμη και ο πρί-
γκιπας υπουργός εξωτερικών της Σαουδι-
κής Αραβίας κατήγγειλε τις «κατάφωρες
παραβιάσεις» του Ισραήλ στα δικαιώματα
των παλαιστινίων στη συνάντηση του Ορ-
γανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας.
Σε κάθε χώρα, η χρήση των ψεύτικων
χαρακτηρισμών της IHRA (Διεθνής Συμ-
μαχία Μνήμης του Ολοκαυτώματος) αρ-
χίζει να γίνεται μπούμερανγκ ενάντια σ’
αυτούς τους απολογητές της καμουφλα-
ρισμένης εξόντωσης των παλαιστινίων. Το
μεγάλο μάθημα που μαθαίνεται παντού
είναι ότι ο καπιταλισμός των ΗΠΑ και του
κόσμου χρησιμοποιεί το Ισραήλ σαν αιχμή
του δόρατός του, στην προετοιμασία για
τον παγκόσμιο πόλεμο.
Στη Βρετανία, 6 μεγάλα συνδικάτα, 3
πανεπιστημιακές και κολεγιακές ενώσεις
και 10 ομάδες εθνικών κοινοτήτων υπέ-
κρατικοποιήσεων και του σχεδιασμού,
όπως προτείνουν οι κομμουνιστές, κα-
θώς και της εμβάθυνσης κι επέκτασης
των δημοκρατικών δικαιωμάτων, μέσα
από τη συμμετοχή των εργοστασίων,
των συνοικιών, όλης της εργατικής τά-
ξης.
Πρέπει να καλέσουμε το Σοσιαλιστι-
κό Κόμμα και τον Μιττεράν να συζητή-
σουν μ’ αυτόν τον τρόπο. Αυτό σημαίνει
δημοκρατία, είναι απαραίτητο να ενδια-
φερθούμε γι’ αυτό, γιατί θα δώσει απά-
ντηση στα προβλήματα της Γαλλίας σή-
μερα και αύριο.
1-10-77, X. ΠΟΣΑΔΑΣ
γραψαν δημόσια απόρριψη αυτών των νέ-
ων προσπαθειών του Ισραήλ για περαιτέ-
ρω εθνοκάθαρση στην Παλαιστίνη. Στο
Εργατικό Κόμμα, στη βάση του, ο καλύ-
τερος τρόπος για να ενωθούν τα διάφορα
αριστερά ρεύματα είναι ν’ αναζητήσουν
υποστήριξη στα άλλα αριστερά κόμμα-
τα, στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και
στα κοινωνικά κινήματα, σ’ ένα πρόγραμ-
μα ενεργού αντιπαράθεσης στον πόλεμο
του καπιταλισμού ενάντια στους παλαι-
στίνιους και στις πρώην αποικιακές χώρες,
που από τη μεριά τους ετοιμάζονται να θά-
ψουν το καπιταλιστικό σύστημα.
Αυτή η νέα κλιμάκωση -11 μέρες βομ-
βαρδισμών τον Μάιο του 2021 ενάντια
στους παλαιστίνιους στη Γάζα- γίνεται
σε συνθήκες πολύ μεγάλης αστάθειας
στην περιοχή, με τον πόλεμο στη Συρία
και την ήττα του ιμπεριαλισμού, την κρί-
ση στο Λίβανο, τις εκλογές στο Ιράν και
την εκλογική απώλεια του Λικούντ.
Επειδή ο Νετανιάχου δεν μπόρεσε να
σχηματίσει κυβέρνηση, προσβλέπει σε
αυτόν τον πόλεμο για να διατηρήσει την
ασυλία του, τώρα που απειλείται πολύ
από δίωξη, για δωροδοκία, απάτη και
υπεξαίρεση -αναμένεται να εκτίσει 10
χρόνια φυλάκιση-. Για να παραμείνει αυ-
τός στην εξουσία, έγιναν επιθέσεις, βομ-
βαρδισμοί κι αυτός ο νέος πόλεμος στη
Γάζα.
Δεν επιτρέπουν μια
αξιοπρεπή ζωή στη Γάζα
Ήρθαν οι εθνικο-σιωνιστικές κινητο-
ποιήσεις των «Σημαιώ» στην Ιερουσα-
λήμ, η επίθεση στο τζαμί Αλ Άκσα και η
έξωση παλαιστινιακών οικογενειών της
Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Όταν και η Χα-
μάς ανταπέδωσε, όλες αυτές οι προκλή-
σεις σήμαναν εγκληματικές επιθέσεις
ενάντια σ’ έναν σχεδόν ανυπεράσπι-
στο παλαιστινιακό πληθυσμό, από έναν
από τους πιο ισχυρούς και καλύτερα
εξοπλισμένους στρατούς στον κόσμο.
Ο αριθμός των νεκρών ήταν 242, από
τους οποίους τα 65 παιδιά και περίπου
1500 τραυματίες. Οι βόμβες του Ισραήλ
δεν είχαν μόνο στρατιωτικούς στόχους.
Εκτός από τα σπίτια των παλαιστινίων, ο
ισραηλινός στρατός κατέστρεψε το κτή-
ριο του Τύπου και τον πύργο al-Jawhara
με στεγαζόμενα εκεί 14 μέσα ενημέρω-
σης, συμπεριλαμβανομένης της παλαι-
στινιακής Daily News.
Με ενάμιση εκατομμύριο κατοίκους
σε 300 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η Γάζα
θεωρείται το μεγαλύτερο στρατόπεδο
συγκέντρωσης στον κόσμο. Καθώς το
ισραηλινό ναυτικό σταματά τα παλαι-
στινιακά σκάφη, χρησιμοποιώντας τα
δικά τους χωρικά ύδατα, τα τελευταία
μπορούν να ψαρεύουν μόνο στις μο-
λυσμένες ακτές τους. Εκεί τα συστήμα-
τα αποχέτευσης και αποστράγγισης δεν
μπορούν ποτέ να ανοικοδομηθούν λό-
γω των διαδοχικών επιθέσεων του Ισρα-
ήλ και της έλλειψης υλικών που προκλή-
θηκαν από τον αποκλεισμό.
Ούτε είναι δυνατόν να ξαναχτιστούν
τα σπίτια των πολιτών που έχουν κατα-
στραφεί από τους πολέμους του Ισρα-
ήλ. Η απομάκρυνση των Παλαιστινίων
από όλες τις υποδομές και η καταστρο-
φή των σπιτιών τους είναι η τακτική της
«καμένης γης» που χρησιμοποιεί ο ισ-
ραηλινός στρατός για να επιβάλει την
έξωση. Η ελεγχόμενη είσοδος τροφί-
μων στη Γάζα δεν διασφαλίζει παρά τον
υποσιτισμό και την υποσιτισμένη ανά-
πτυξη για τα μισά παιδιά κάτω των πέ-
ντε και αναιμία για τις έγκυες γυναίκες.
Αν προσθέσουμε σ’ αυτό όλους τους
ελέγχους και την επιτήρηση της εναέ-
ριας κυκλοφορίας, τον αποκλεισμό, την
απομόνωση, τους περιορισμούς στις
επικοινωνίες και στα μέσα για να μπο-
ρέσει κάποιος να πάει στη δουλειά, αυ-
τό σημαίνει ότι δεν επιτρέπεται μια αξι-
οπρεπής ζωή στη Γάζα. Τα νοσοκομεία
στερούνται φαρμάκων. Οι επαγγελματί-
ες τους εμποδίζονται στην άσκηση των
λειτουργιών τους, οι ασθενείς υποφέ-
ρουν από περιττό πόνο.
Το Ισραήλ δεν μπορεί να δεχτεί ού-
τε καν ένα καπιταλιστικό παλαιστινιακό
κράτος κι ακόμη περισσότερο μια Λαϊκή
Δημοκρατία:
Η αιτία αυτής της νέας κλιμάκωσης,
όπως πάντα, είναι η βάναυση κατοχή
και εκδίωξη των κατοίκων των παλαιστι-
νιακών εδαφών που ξεκίνησαν στον πό-
λεμο του 1967. Οι έποικοι είναι εξτρεμι-
στές που δημιουργήθηκαν με σκοπό τον
εξοστρακισμό του πληθυσμού και την
καταπίεσή του.
Η Ευρώπη έμεινε απαθής απέναντι σ’
αυτήν τη σύγκρουση, μη αναλαμβάνο-
ντας καμιά ευθύνη γι’ αυτήν την κρίση.
Καμία άλλη συμπεριφορά δεν μπορού-
σε να αναμένεται από τις δεξιές κυβερ-
νήσεις της. Λόγω του βέτο των ΗΠΑ, το
Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων
Εθνών δεν εξέδωσε κανένα ψήφισμα
που να απαιτεί τον τερματισμό του βομ-
βαρδισμού.
Οι κινητοποιήσεις για την υποστήρι-
ξη του παλαιστινιακού λαού έδειξαν τον
αντίκτυπο και το κύρος της πάλης του
στις μάζες του κόσμου. Αυτό όμως δεν
αρκεί για να περιοριστεί η σφαγή. Απαι-
τείται μια αποφασιστική δήλωση της
Ρωσίας, της Κίνας και άλλων Εργατικών
και Επαναστατικών Κρατών, καταδικά-
ζοντας αυτή τη δυσανάλογη και άνιση
επιθετικότητα.
Τα αριστερά κόμματα, τα συνδικάτα
και τα κοινωνικά κινήματα πρέπει επί-
σης να εκδώσουν ψηφίσματα και να ορ-
γανώσουν δράσεις που καταδικάζουν
τις εγκληματικές ενέργειες της ισραηλι-
νής κυβέρνησης.
Οι εκλογές στην Παλαιστίνη αναβλή-
θηκαν ξανά μετά από 15 χρόνια από τις
τελευταίες. Αυτό συμβαίνει γιατί η ηγε-
σία του Μαχμούντ Αμπάς φοβάται ότι
θα ηττηθεί από τη Χαμάς και τους νέους
αντιπάλους του στη Φατάχ. Η Χαμάς εί-
ναι ένα θρησκευτικό κόμμα χωρίς ατζέ-
ντα για ανάπτυξη και κοινωνικό μετα-
σχηματισμό και μοναδικός στόχος του
είναι ν’ αντιμετωπίσει και να εκδιώξει
το Ισραήλ από τα εδάφη του. Σαν απο-
τέλεσμα, η αντιπαράθεση είναι το μόνο
πράγμα που προσφέρει σαν κίνημα για
να διατηρήσει τη βάση στήριξής του.
Αυτή η κατάσταση συνεχούς σύ-
γκρουσης αποδείχνει την αδυναμία
συνύπαρξης μέσα από ένα κράτος δύο
έθνη. Το Ισραήλ δεν θα επέτρεπε τη δη-
μιουργία ενός Παλαιστινιακού Κράτους
με καπιταλιστική λειτουργία που θα το
ανταγωνιζόταν. Κι ακόμη λιγότερο θα
δεχόταν μια Λαϊκή Δημοκρατία να λει-
τουργήσει σαν παράδειγμα και κίνητρο
για όλες τις αραβικές μάζες.
Μοναρχίες και αραβικές αστικές τά-
ξεις φοβούνται τη ριζοσπαστικοποίηση
στην περιοχή:
Ο συσχετισμός των δυνάμεων στην
περιοχή άλλαξε με τη δολοφονία του
ηγέτη των Ιρανών Φρουρών της Επανά-
στασης Κασέμ Σουλεϊμανί και του ηγέ-
τη της ιρακινής πολιτοφυλακής Αμπού
Μαχντί. Αυτοί είχαν ενεργήσει σαν ορ-
γανωτές ενός Ενιαίου Μετώπου ενάντια
στις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Αυτό ήταν επί-
σης ένα πλήγμα για το παλαιστινιακό κί-
νημα.
Πρέπει να ληφθούν υπόψη οι μοναρ-
χίες στις αραβικές χώρες, όπως στη Σα-
ουδική Αραβία και το Μαρόκο και η
δεξιά κυβέρνηση της Αιγύπτου. Υπο-
στηρίζουν το κράτος του Ισραήλ προ-
κειμένου να περιορίσουν ένα προτσές
ριζοσπαστικοποίησης στην περιοχή
και να πάρουν στρατιωτική και πολιτι-
κή βοήθεια σε αντάλλαγμα. Οι μάζες
αυτών των χωρών πρέπει να επέμβουν
με την προοπτική αντιστροφής αυτού
του προτσές, βοηθώντας παράλληλα τα
προτσές του κοινωνικού μετασχηματι-
σμού.
Τα αριστερά κόμματα, τα συνδικά-
τα και τα κοινωνικά κινήματα πρέπει ν’
απαιτήσουν:
- Άμεση απόσυρση του ισραηλινού
στρατού και τερματισμός του αποκλει-
σμού της Γάζας!
- Παγκόσμιο μποϊκοτάζ του εμπορίου
με το Ισραήλ!
- Αποξήλωση όλων των ισραηλινών
οικισμών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ,
το Γκολάν, τη Δυτική Όχθη!
- Δυνατότητα εισαγωγής τροφίμων,
φαρμάκων και όλων των απαραίτητων
υλικών για την ανακατασκευή σπιτιών,
υποδομών και δημόσιων κτιρίων!
- Διακοπή των εμπορικών και στρα-
τιωτικών συμφωνιών της Ευρωπαϊκής
Ένωσης με το Ισραήλ!
- Ελευθερία σε όλους τους Παλαιστίνι-
ους πολιτικούς κρατούμενους!
ΛΕΝΙΝ.. συνέχεια από σελ. 32
σταση, σε σύγκριση με την επανάστα-
ση του 1871, το ρωσικό προλεταριάτο
ήταν υποχρεωμένο να καταφύγει στον
ίδιο τρόπο πάλης, στον εμφύλιο πόλεμο,
που την αρχή του την έκανε η Κομμού-
να του Παρισιού. Το προλεταριάτο της
Ρωσίας θυμόταν τα διδάγματά της και
ήξερε ότι δεν πρέπει να περιφρονεί τα
ειρηνικά μέσα πάλης - τα μέσα αυτά εξυ-
πηρετούν τα τρέχοντα, τα καθημερινά
συμφέροντα και είναι απαραίτητα στην
περίοδο της προετοιμασίας της επανά-
στασης - ποτέ όμως δεν πρέπει να ξεχνά
ότι η ταξική πάλη κάτω από ορισμένες
συνθήκες παίρνει τη μορφή του ένο-
πλου αγώνα και του εμφύλιου πολέμου.
Υπάρχουν στιγμές που τα συμφέροντα
του προλεταριάτου απαιτούν αμείλικτη
εξόντωση των εχθρών του σε ανοιχτές
πολεμικές συγκρούσεις. Για πρώτη φο-
ρά το έδειξε αυτό το γαλλικό προλετα-
ριάτο στην Κομμούνα και το επικύρωσε
περίλαμπρα το ρωσικό προλεταριάτο
με την εξέγερση του Δεκέμβρη.
Ας καταπνίγηκαν οι δύο αυτές μεγα-
λειώδεις εξεγέρσεις της εργατικής τά-
ξης, θα γίνει νέα εξέγερση που μπροστά
της θ’ αποδειχτούν ανίσχυρες οι δυνά-
μεις των εχθρών του προλεταριάτου και
από την εξέγερση αυτή το σοσιαλιστικό
προλεταριάτο θα βγει με ολοκληρωμέ-
νη τη νίκη.
Σημείωση:
1. Ως σοσιαλδημοκρατία χαρακτηρι-
ζόταν τότε το επαναστατικό εργατικό
κίνημα και όχι αυτό που γνωρίζουμε σή-
μερα ως αστική δύναμη.
* Δημοσιεύτηκε στη «Ζαγκρανίτσνα-
για Γκαζέτα», στις 23 Μάρτη 1908.
Β. Ι. Λένιν, Απαντα, τόμος 16ος, σελ.
475 - 478, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»
Από Ριζοσπάστη 3/4/2021
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 31

150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΚΟΜΜΟΥΝΑ
Β. Ι. ΛΕΝΙΝ
Τα διδάγματα της Κομμούνας*
Ύστερα από το πραξικόπημα, που
έβαλε τέρμα στην Επανάσταση του
1848, η Γαλλία έπεσε 18 χρόνια κάτω
από το ζυγό του καθεστώτος του Ναπο-
λέοντα. Το καθεστώς αυτό οδήγησε τη
χώρα όχι μόνο στην οικονομική κατα-
στροφή, αλλά και στην εθνική ταπείνω-
ση. Το προλεταριάτο, που εξεγέρθηκε
ενάντια στο παλιό καθεστώς, επωμίστη-
κε δύο καθήκοντα, ένα πανεθνικό και
ένα ταξικό: Την απελευθέρωση της Γαλ-
λίας από τους Γερμανούς εισβολείς και
τη σοσιαλιστική απελευθέρωση των ερ-
γατών από τον καπιταλισμό. Το πιο πρω-
τότυπο χαρακτηριστικό γνώρισμα της
Κομμούνας βρίσκεται σ’ αυτήν ακριβώς
τη συνένωση των δύο καθηκόντων.
Η αστική τάξη είχε σχηματίσει τό-
τε «κυβέρνηση εθνικής άμυνας» και το
προλεταριάτο βρέθηκε υποχρεωμέ-
νο να παλέψει για την πανεθνική ανε-
ξαρτησία κάτω από την ηγεσία της κυ-
βέρνησης αυτής. Στην πραγματικότητα,
η κυβέρνηση αυτή ήταν κυβέρνηση
«προδοσίας του λαού», που αποστο-
λή της θεωρούσε την πάλη ενάντια στο
προλεταριάτο του Παρισιού. Το προλε-
ταριάτο, όμως, τυφλωμένο από πατρι-
ωτικές αυταπάτες, δεν το καταλάβαινε
αυτό. Η πατριωτική ιδέα έχει την προέ-
λευσή της ακόμη από τη μεγάλη επανά-
σταση του 18ου αιώνα. Η ιδέα αυτή είχε
υποτάξει τα μυαλά των σοσιαλιστών της
Κομμούνας και ο Μπλανκί, λόγου χάρη,
αναμφισβήτητα επαναστάτης και θερ-
μός οπαδός του σοσιαλισμού, δεν βρή-
κε πιο κατάλληλη ονομασία για την εφη-
μερίδα του από την αστική κραυγή: «Η
πατρίδα σε κίνδυνο!».
Το μοιραίο λάθος των Γάλλων σοσι-
αλιστών βρισκόταν στη συνένωση αυ-
τή των αντιφατικών καθηκόντων, του
πατριωτισμού και του σοσιαλισμού. Ο
Μαρξ ακόμη στο μανιφέστο της Διε-
θνούς, το Σεπτέμβρη του 1870, έκανε
προσεκτικό το γαλλικό προλεταριάτο,
τονίζοντάς του ότι δεν πρέπει να παρα-
σύρεται από την ψεύτικη εθνική ιδέα:
Βαθιές αλλαγές έχουν συντελεστεί από
τον καιρό της μεγάλης επανάστασης, οι
ταξικές αντιθέσεις έχουν οξυνθεί, κι αν
τότε ο αγώνας ενάντια στην αντίδραση
ολόκληρης της Ευρώπης είχε συνενώσει
ολόκληρο το επαναστατικό έθνος, τώ-
ρα το προλεταριάτο δεν μπορεί πια να
συνδέει τα συμφέροντά του με τα συμ-
φέροντα των άλλων, των εχθρικών του
τάξεων. Η αστική τάξη ας έχει την ευθύ-
νη για την εθνική ταπείνωση. Εργο του
προλεταριάτου είναι ν’ αγωνιστεί για τη
32 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
σοσιαλιστική απελευθέρωση της εργα-
σίας από το ζυγό της αστικής τάξης.
Και πραγματικά, δεν άργησε να απο-
καλυφθεί το αληθινό βαθύτερο περιε-
χόμενο του αστικού «πατριωτισμού».
Η κυβέρνηση των Βερσαλλιών, αφού
έκλεισε μια επαίσχυντη συνθήκη ει-
ρήνης με τους Πρώσους, πέρασε στον
άμεσό της σκοπό, ανέλαβε δηλαδή την
επίθεση για να αφαιρέσει από το προλε-
ταριάτο του Παρισιού τα όπλα που της
προκαλούσαν το φόβο και τον τρόμο. Οι
εργάτες απάντησαν με την ανακήρυξη
της Κομμούνας και τον εμφύλιο πόλεμο.
Παρά το γεγονός ότι το σοσιαλιστικό
προλεταριάτο ήταν χωρισμένο σε πολ-
λές αιρέσεις, η Κομμούνα αποτέλεσε
ένα λαμπρό υπόδειγμα της ικανότητας
του προλεταριάτου να πραγματοποι-
εί ομόθυμα τα δημοκρατικά καθήκοντα
που η αστική τάξη ήξερε μόνο να τα δι-
ακηρύσσει. Χωρίς καμιά ιδιαίτερη πο-
λύπλοκη νομοθεσία, απλά, στην πρά-
ξη, το προλεταριάτο που κατέλαβε την
εξουσία εφάρμοσε τον εκδημοκρατισμό
του κοινωνικού καθεστώτος, κατάργησε
τη γραφειοκρατία και πραγματοποίησε
την αιρετότητα των δημοσίων υπαλλή-
λων από το λαό.
Δύο όμως λάθη κατέστρεψαν τους
καρπούς της λαμπρής νίκης. Το προλε-
ταριάτο σταμάτησε στη μέση του δρό-
μου: Αντί να αρχίσει την «απαλλοτρίω-
ση των απαλλοτριωτών», παρασύρθηκε
από το όνειρο να εγκαθιδρύσει ανώτε-
ρη Δικαιοσύνη σε μια χώρα που να την
ενώνει το πανεθνικό καθήκον. Δεν κατέ-
λαβε, λ.χ., τέτοια ιδρύματα, σαν την Τρά-
πεζα, οι θεωρίες των προυντονιστών για
«δίκαιη ανταλλαγή» κ.τ.λ. επικρατούσαν
ακόμα ανάμεσα στους σοσιαλιστές. Το
δεύτερο λάθος είναι η υπερβολική με-
γαλοψυχία του προλεταριάτου: Επρε-
πε να εξοντώσει τους εχθρούς του. Απε-
ναντίας, το προλεταριάτο του Παρισιού
προσπαθούσε να επιδράσει ηθικά επά-
νω τους, περιφρόνησε τη σημασία των
καθαρά πολεμικών ενεργειών στον εμ-
φύλιο πόλεμο και, αντί να στεφανώσει
τη νίκη του στο Παρίσι με αποφασιστική
επίθεση ενάντια στις Βερσαλλίες, αργο-
πόρησε κι έδωσε στην κυβέρνηση των
Βερσαλλιών τον καιρό να συγκεντρώ-
σει τις σκοτεινές δυνάμεις και να προ-
ετοιμαστεί για τη ματωμένη βδομάδα
του Μάη.
Παρ’ όλα όμως τα λάθη της, η Κομμού-
να αποτελεί το πιο υψηλό παράδειγμα
του πιο περίλαμπρου προλεταριακού
κινήματος του 19ου αιώνα. Ο Μαρξ εκτι-
μούσε εξαιρετικά την ιστορική σημασία
της Κομμούνας. Αν τον καιρό που η συμ-
μορία των Βερσαλλιών έκανε την προ-
δοτική επιδρομή για ν’ αφαιρέσει από
το προλεταριάτο του Παρισιού τα όπλα
οι εργάτες τα παράδιναν χωρίς μάχη, η
καταστροφική πτώση του ηθικού, που
θα προκαλούσε μια τέτοια αδυναμία
στο προλεταριακό κίνημα, θα ήταν πολ-
λές φορές πιο βαριά, παρά η ζημιά από
τις απώλειες που είχε η εργατική τάξη
στον αγώνα, υπερασπίζοντας τα όπλα
της. Οσο μεγάλες και αν ήταν οι θυσί-
ες της Κομμούνας, αυτές εξαγοράζονται
με τη σημασία που έχει για τον καθολι-
κό προλεταριακό αγώνα: Η Κομμούνα
έδειξε τη δύναμη του εμφυλίου πολέ-
μου, διέλυσε τις πατριωτικές αυταπάτες
κι έκανε θρύψαλα την απλοϊκή πίστη ότι
οι επιδιώξεις της αστικής τάξης είναι πα-
νεθνικές. Η Κομμούνα έμαθε στο ευρω-
παϊκό προλεταριάτο να βάζει συγκεκρι-
μένα τα καθήκοντα της σοσιαλιστικής
επανάστασης.
Το δίδαγμα που πήρε το προλεταριά-
το δεν θα ξεχαστεί. Η εργατική τάξη θα
χρησιμοποιήσει αυτό το δίδαγμα, όπως
το χρησιμοποίησε κιόλας στη Ρωσία κα-
τά την εξέγερση του Δεκέμβρη.
Η εποχή που προηγήθηκε από τη ρω-
σική επανάσταση και που προετοίμασε
την επανάσταση έχει μια κάποια ομοι-
ότητα με την εποχή του ζυγού του Να-
πολέοντα στη Γαλλία. Και στη Ρωσία η
απολυταρχική κλίκα έφερε τη χώρα ως
τη φρίκη της οικονομικής καταστροφής
και της εθνικής ταπείνωσης. Πολύ καιρό
όμως δεν μπορούσε να ξεσπάσει η επα-
νάσταση, όσο η κοινωνική ανάπτυξη
δεν είχε δημιουργήσει τις συνθήκες για
ένα μαζικό κίνημα και οι απομονωμένες
επιθέσεις ενάντια στην κυβέρνηση στην
προεπαναστατική περίοδο, παρόλο τον
ηρωισμό τους, τσακίζονταν πάνω στην
αδιαφορία των λαϊκών μαζών. Μόνο η
σοσιαλδημοκρατία1 με επίμονη και συ-
στηματική δουλειά διαπαιδαγώγησε τις
μάζες ως τις ανώτερες μορφές πάλης,
τις μαζικές εκδηλώσεις και τον εμφύλιο
ένοπλο πόλεμο.
Η σοσιαλδημοκρατία μπόρεσε να δια-
λύσει τις «πανεθνικές» και «πατριωτικές»
πλάνες που είχε το νεαρό προλεταριά-
το και όταν με την άμεση επέμβασή της
κατόρθωσε να αποσπαστεί από τα χέ-
ρια του τσάρου το μανιφέστο της 17 του
Οχτώβρη, το προλεταριάτο πέρασε στη
δραστήρια προετοιμασία για το επόμε-
νο αναπόφευκτο στάδιο της επανάστα-
σης, την ένοπλη εξέγερση. Ελευθερω-
μένο από τις «πανεθνικές» αυταπάτες,
συγκέντρωνε τις ταξικές του δυνάμεις
στις μαζικές του οργανώσεις, τα Σοβι-
έτ των εργατών και στρατιωτών βου-
λευτών κ.τ.λ. Και παρ’ όλες τις διαφορές
των σκοπών και των καθηκόντων που
έμπαιναν μπροστά στη ρωσική επανά-
συνέχεια σελ. 31