You are on page 1of 57

TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI

İSTANBUL ŞUESİ
22-23 Mayıs 2019

2019 TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE


ZEMİN ETÜDÜ UYGULAMA ESASLARI
VERİ RAPORU
GEOTEKNİK RAPOR

Ozan DADAŞBİLGE, İnş. Y. Müh.


ozan@geoconltd.com
2

İÇERİK

1. Zemin Etüdünün Amacı


2. Planlama
3. Verilerin Toplanması
4. Arazi Ve Laboratuvar Deneyleri
5. Veri Raporu
İÇERİK

6. Geoteknik Rapor
7. ÇŞB Zemin Etüdü Uygulama Esasları

AMAÇ
• Zemin etüdlerinin amacı ve kapsamı
• Dikkat edilmesi gereken hususlar
• VERİ RAPORU
• GEOTEKNİK RAPOR
ZEMİN ETÜD RAPORLARI
hakkında özet bilgiler vermektir.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
3
1- ZEMİN ETÜDÜNÜN AMACI

«İyi gözüken bir zeminin altında bir kil, kumlu zemin veya yük altında
sıkışabilen herhangi başka bir zemin tabakası bulunmadığından emin
ZEMİN ETÜDÜNÜN AMACI

olmak için farklı tabakaları bulabilmek amacıyla çok sayıda deneme


çukuru açın. Eğer deneme çukurları açılamıyorsa 150 – 200 cm
uzunluğunda bir tahta ile toprağa vurun. Eğer kuru ve hafif bir ses
geliyorsa ve zemin direnç gösteriyorsa toprak sağlamdır. Ama ağır bir
ses geliyor ve zemin düşük direnç gösteriyorsa değersiz bir temel
zemini var demektir.»
Mimarlık Uygulamaları, Bullet, 1691.

Fransız mühendis Bullet tarafından 1691 yılında yazılmış olan pratik


tasarım ve inşaat esasları kitabından alıntıdır (Coduto’nun Temel
Tasarımı isimli kitabından alınmıştır).

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
4

NEDİR?

 Zemin Profili ve Yeraltı Suyu


 Numune almak
ZEMİN ETÜDÜNÜN AMACI

 Zemin mühendislik özellikleri


 Saha ve çevre koşulları
 Mevcut ve muhtemel (inşaat sırasında
ve sonrasında) zemin problemleri
 Yerleşime uygun olan/olmayan kısımlar
 Ekonomik ve güvenli tasarım
 En uygun inşaat yöntemlerini
 Zemin ve çevre koşullarında
doğal yollarla veya inşaat
faaliyetleri nedeniyle
oluşabilecek değişiklikler
ve bunların muhtemel etkileri
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
5

NE DEĞİLDİR?

 Sahaya özel sismik risk analizleri


 Bölgenin depremselliği
ZEMİN ETÜDÜNÜN AMACI

 Bölgesel jeolojik harita


 Zemin iyileştirme, derin temel,
dayanma yapısı veya şev
stabilizasyon sistemleri uygulama
detayları
zemin etüdünün amaçlarından
değildir.
BU ÇALIŞMALAR ZEMİN ETÜDÜNDEN ALINACAK VERİLER KULLANILMAK
SURETİYLE AYRICA YAPILAN, KAPSAMI PROJEYE GÖRE DEĞİŞKENLİK
GÖSTEREN, DİĞER PROJE DİSİPLİNLERİYLE BİRLİKTE ÇALIŞMAYI
GEREKTİREN BAĞIMSIZ MÜHENDİSLİK ÇALIŞMALARIDIR VE İŞİN
METODOLOJİSİNE UYGUN ŞEKİLDE DOĞRU ZAMANI GELDİĞİNDE
YAPILMALIDIR.
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
6

ÖNEMİ NEDİR?
Üstyapı – Geoteknik Farkı:
 Üstyapı Mühendisi: Çelik, beton gibi üretilmiş malzemeleri
kullanır. Malzeme özelliklerini ilgili el kitaplarından, standartlaşmış
ZEMİN ETÜDÜNÜN AMACI

tablolardan veya şartnamelerden alır.


 Geoteknik Mühendisi: Sahada zaten mevcut olan, değişken
nitelikli doğal malzemeleri kullanır. Malzeme özelliklerini arazi
ve laboratuvar deneyleri ile "tahmin etmeye çalışır".

HESAP
YAPMA >>
zemin özelliklerini

belirleme becerimiz

BECERİMİZ
Geoteknik mühendisi tüm araştırma yöntemlerine aşina olmalı,
hangi yöntemin ne zaman kullanması gerektiğini bilmeli,
hassaslık/doğruluk derecesini (veya hiç hassas/doğru
olmadığını!) anlamalıdır.
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
7

NEDEN
ÖNEMLİDİR?
ZEMİN ETÜDÜNÜN AMACI

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
8
2- PLANLAMA
Zemin etüdü çalışmaları planlanırken
 projeye ilişkin özel koşullar,
 yerel zemin yapısı,
 üstyapı özellikleri,
 bölgenin depremselliği,
PLANLAMA

 çevre koşulları ile ilgili özellikler ve


göz önüne alınır.
Etüde ilişkin verilerin toplanması, kaydedilmesi ve
raporlanması, ilgili ulusal ve/veya genel kabul görmüş
uluslararası mevzuat, norm ve standartlara uygun olarak
yapılır.

GEOTEKNİK KATEGORİLER: Kategori-1: Az Riskli


Kategori-2: Orta Riskli
Kategori-3: Yüksek Riskli
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
9
ETÜDÜN AŞAMALARI

1. Aşama: Ön Bilgilerin Toplanması


2. Aşama: Saha İncelemesi
3. Aşama: Değerlendirme

1. Aşama: Ön Bilgilerin Toplanması


PLANLAMA

a) Coğrafi Ve Topoğrafik Özellikler


 Güncel plankote
 Morfoloji
 Jeoloji (bölgesel ve inceleme alanı)
 Hidrojeoloji
 Bölgesel deprem özellikleri
Bu bilgiler ilgili literatür, resmi dökümanlar, önceki etüdler ve/veya
saha çalışmalarıyla elde edilir.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
10

Plankote (Jeo)Morfoloji
PLANLAMA

Hidrojeoloji

Jeoloji Depremsellik
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
11
b) Yapısal Özellikler
 Bina oturum alanı
 Bodrum kat sayısı
 Toplam kat adedi
 Yapının sahadaki yerleşimi
 Önceki kullanım amacı (maden, taş ocağı, hafriyat döküm alanı,
kimyasal atık depo alanı, bina türü yapılaşma, antik çağ
PLANLAMA

yapılaşması)
Bu bilgiler ilgili mimari projeden, eski haritalardan, hava
fotoğraflarından ve/veya arsa sahiplerinden/çevreden elde edilir.

2. Aşama: Saha İncelemesi


 Ön bilgilerin karşılaştırması
 Mevcut yapılar, altyapı ve havai hatlar, ulaşım, makine
çalışmasına uygunluk
 Su kaynaklarındaki akış seviyesi
 Çevre yapıların özellikleri ve etkilenme durumu
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
12

2. Aşama: Saha İncelemesi (devam)


 İnsan sağlığını olumsuz etkileyebilecek koşullar
 Dolgu, yarma ve toprak kayması
 Fay, kırık, karstik boşluk emareleri
 Mevcut yapılarda oturma hasarı vb.
 Açık kazı aynalarındaki zemin durumu
PLANLAMA

 Yeraltı ve yüzey suyu kaynakları


 Bitki örtüsü
3. Aşama: Değerlendirme
Toplanan bilgiler birlikte değerlendirilerek zemin etüdünün kapsamı
belirlenir. Kapsam belirlenirken inşaat sırasında ve sonrasında
karşılaşılabilecek geoteknik problemlerin çözümüne yönelik ‘‘yeterli
nitelik ve nicelikte’’ bilgi toplanmasına dikkat edilmelidir.
PLANLAMA AŞAMASINDA BELİRLENEN ETÜD KAPSAMI İŞİN
DEVAMI SIRASINDA SAHADAN TOPLANAN BİLGİLERE GÖRE
GEREKLİ GÖRÜLÜRSE DEĞİŞTİRİLEBİLİR –MELİDİR!.
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
13
GEOTEKNİK KATEGORİLER

Planlama aşamasında ele alınan kriterlere göre belirlenen yapı, zemin


ve çevre koşullarının özelliklerine göre, inceleme alanında inşa
edilecek bina için yapılacak zemin etüdü çalışmasının kapsamı farklılık
göstermektedir. Gerek ulusal gerekse uluslararası şartname
yönetmeliklerin hemen hepsinde bu farklılık 3 farklı kategoriye
ayırmak suretiyle ele alınmıştır. Ülkemizde de
PLANLAMA

 Kategori-1: Az riskli,
 Kategori-2: Orta riskli,
 Kategori-3: Yüksek riskli
olmak üzere T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (1993) tarafından 3
kategori belirlenmiştir.
Etüt öncesinde ketegori belirlenir.
Belirlenen kategori, etütlerin herhangi bir aşamasında
gerekçesi belirtilerek değiştirilebilir.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
14

PLANLAMA

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
15

PLANLAMA

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
16

PLANLAMA

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
17

PLANLAMA

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
18

PLANLAMA

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
19
TBDY 2019 NE DİYOR?

Zemin araştırmalarının kapsamı ile ilgili olarak 2019 Türkiye Bina


Deprem Yönetmeliği Madde 16.2.1.1’de,

‘‘16.2.1. Zemin Araştırmaları


16.2.1.1. – Zemin koşullarının belirlenmesi için arazi ve laboratuvar
çalışmalarını içeren zemin araştırmaları yapılacaktır. Zemin araştırmalarının
PLANLAMA

kapsamı, yapı ve bileşenlerinin özellikleri, jeolojik yapı ve zemin birimlerinin


özellikleri, civar yapıların durumu, yeraltı suyu durumu ve bölgesel deprem
özellikleri dikkate alınarak planlanacak, yeterli sayı ve derinlikte sondajlar
ve/veya muayene çukurları açılacak, gerekli arazi deneyleri yapılacak,
örselenmiş ve örselenmemiş örnekler alınarak laboratuvar deneyleri
uygulanacaktır.’’

ifadesiyle planlamanın esasları belirtilmiş ve yukarıda bahsedilen


geoteknik kategorilere vurgu yapılmıştır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
20
3- VERİLERİN TOPLANMASI
3.1. Kategori-1’e Giren Yapılar İçin:
 GÖRSEL İNCELEME
Yapı alanında ve çevresinde görsel inceleme
yapılması ve yerel bilgilerin (topoğrafya, su
VERİLERİN TOPLANMASI

kaynakları, çevre yapıların durumu vb.)


toplanması,

 MUAYENE ÇUKURLARI VE ARAZİ DENEYLERİ


Zemin birimlerinin düşeyde ve yataydaki dağılımı
ile özelliklerini incelemek için yapı etki bölgesini
kapsayacak şekilde muayene çukurlarının
açılması, kuyu içinde arazi deneyleri yapılması

 NUMUNE ALINMASI VE LABORATUVAR


DENEYLERİ
Açılan muayene çukurlarından numuneler alınarak
temel zemini özelliklerini tanımaya yeterli olacak
arazi ve laboratuvar deneylerinin yapılması.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
21

VERİLERİN TOPLANMASI

BİNA SINIRI

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
22
MUAYENE ÇUKURLARI
 Sayısı: Zemin profilinin belirlenmesini
sağlayacak şekilde, 3 ve daha fazla sayıda
planlanır.
 Derinliği: Temel alt kotundan en az 4,0 m
aşağıya kadar veya yeterli taşıyıcı niteliğe
VERİLERİN TOPLANMASI

sahip zemin tabakasına inilecek derinlikte


 Boyutları: En az bir kenarı düşeye yakın,
inceleme yapmaya ve numune almaya
yetecek boyutlarda, en az 1,0 m x 2,5 m
olmalıdır.

 Zemin birimlerinin cins ve özellikleri, yatay ve düşeydeki yayılımı, yeraltı


suyunun bulunup bulunmadığı hususundaki bilgiler toplanır.

 Laboratuvar deneyleri için araziyi temsil edecek nitelikte ve yeter sayıda


örselenmiş (D – disturbed) ve zemin koşulları uygunsa örselenmemiş (UD -
undisturbed) deney numuneleri alınır.

 Gerekli inceleme, ölçüm ve deneyler yapıldıktan sonra sahayı


terketmeden önce kapatılır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
23

VERİLERİN TOPLANMASI

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
24

3.2. Kategori-2’ ve Kategori-3’e Giren Yapılar İçin:


ÖN ETÜTLER
Genel zemin durumunu tesbiti,
Seçilen yapı yerinin genel uygunluğu,
VERİLERİN TOPLANMASI

Alternatif yapı yerleşim yerlerinin belirlenmesi


amacıyla yapılır. Sınırlı sayıda muayene çukurları, sondalama ve
sondajlar, jeofizik deney ve ölçümlerden yararlanılır.

AYRINTILI ETÜTLER
Zemin ve kaya profilinin (tabakalaşma, süreksizlikler, karstik boşluklar
vb. özelliklerinin),
zemin cinslerinin ve litolojik özelliklerinin,
zemin tabakalarının fiziksel ve mühendislik özelliklerinin,
yeraltı su seviyesi ve niteliğinin (yeraltı su tablası, mercek/askı suyu
vb.)
belirlenmesi amacıyla yapılır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
25

Kategori-2’ ve Kategori-3’e Giren Yapılar İçin:

AYRINTILI ETÜT YÖNTEMLERİ


 Muayene çukurları,
VERİLERİN TOPLANMASI

 Sondajlar,
 Yer altı suyu gözlemleri,
 Arazi deneyleri,
 Örselenmiş ve örselenmemiş numunelerin alınması,
 Laboratuvar deneyleri,
 Jeofizik deney ve ölçümler,
sahanın büyüklüğü ve topoğrafik özellikleri, projenin nitelikleri, zemin
durumu gibi hususlar göz önünde bulundurularak en uygun şekilde
planlanır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
26
SONDAJLAR:

Sondaj sayısı ve yerleri

Zemin birimlerinin arazideki dağılımı, temel boyutları, temel derinliği,


zemine gelen yükler, çevre yapılar dikkate alınacaktır.
VERİLERİN TOPLANMASI

En az 3 adet (3 noktadan bir düzlem geçer)


Oturum alanı > 1.000 m2 ise en az 5 adet
Genel olarak her 500 – 1.000 m2 oturum alanına 1 sondaj (TBDY’ye
göre 300 m2)
Sondajlar arası mesafe < 40 m
Geniş alanlarda yapı yerleşimine uygun olacaktır
Yerleşimi belirsiz alanlarda belirli bir karelajla sondaj yerleri
belirlenecek, yapı yerleşimi belli olduktan sonra gerekli olursa ilave
sondajlar yapılacaktır.
Şev duraysızlığı potansiyeli dikkate alınacaktır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
27

VERİLERİN TOPLANMASI Sondaj Sayısı Ve Yerleri: Yapı oturum alanına göre örnekler

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
28
Sondaj derinliği
Sondaj derinliği, yapı etki derinliğini kapsamalıdır
Yüksek yapılarda, minimum sondaj derinliği t ≥ 6.0 m olmak üzere;
t ≥ 3 · BT olmalıdır (BT: Temel kısa kenar uzunluğu, m).
Radye temelli yapılarda:
t ≥ 1.5 · BT olmalıdır.
VERİLERİN TOPLANMASI

Yük etki alanları kesişen, birden fazla tip ve boyuttaki yüzeysel


temelli yapılarda:
t ≥ 1.5 · BT olmalıdır. (BT büyük temelin kısa kenar uzunluğu, m)
Kazıklı temel sistemi olan yapılarda kazık uç seviyesinden başlamak
üzere
t ≥ 1 · BG ve t ≥ 4 m (BG: Kazık uç seviyesinde kazık grubunun
oluşturduğu dikdörtgenin kısa kenarı, m)
Ayrışmış kayada en az 5,0m; sağlam kayada en az 3,0m
ilerlenmelidir (taban kayası / jeolojik taban için)
“t” derinliği temel taban seviyesinden itibaren başlamalıdır.
Alternatifli durumlarda büyük olan “t” değeri geçerlidir.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
29
Sondaj derinliği

Yapı Etki Derinliği

Temelden zemine gelecek


ilave düşey efektif
VERİLERİN TOPLANMASI

gerilmelerin,

•temel taban basıncının


%10’una eşit olduğu
derinlik veya
•mevcut efektif örtü
yükünün %10’una eşit
olduğu derinlik

olarak tanımlanabilir. Bu
iki derinlikten büyük olanı
inceleme derinliği olarak
alınır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
30

Sondaj Derinlikleri: Yapı etki derinliğine göre


VERİLERİN TOPLANMASI

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
31
Sondaj loğunda yer alması gereken bilgiler:

Sondaj tarihi,
Sondaj makinesinin türü, delgi yöntemi, sondörün ve sorumlu
mühendisin adı soyadı
Koordinatlar ve sondaj sayısı,
VERİLERİN TOPLANMASI

Her sondajdaki yüzey kotu (sondaj ağız kotu),


Plaka, numara, ..vb ilgili sondaj makinesine özgü bilgiler,
Zemin ve kaya tabakalarının kalınlıkları ve tanımlamaları,
Yapılan arazi deneylerine ilişkin veriler (örneğin SPT düzeneği tipi)
Serbest statik yeraltı suyu derinliği,
Kullanıldıysa muhafaza boru çapı ve derinliği
Alınan numunelerin türü (örselenmiş veya örselenmemiş), ve
numunenin üst ve alt derinlikleri
Sondaj sıvısının kullanımı, sıvı kaybı yüzdesi,
Kullanılan numune alıcısının türü,

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
Yüklenici firma İşveren
Sondaj Logu 32
Proje adı
İl Sondaj derinliği (m) Sondaj no
İlçe Başlama tarihi Sayfa no
Yeri Bitiş tarihi Sorumlu Jeoloji
Pafta Makine tipi/metodu Mühendisi
Ada SPT şahmerdan tipi Otomatik
Parsel Delgi çapı Adı soyadı imza
Sondaj kotu Derinlik Tarih Açıklama Sondör Belge No
X Yeraltı suyu (m)
Koordinat Y Adı Soyadı
VERİLERİN TOPLANMASI

Standart Penetrasyon Presiyometre Kaya özellikleri


Muhafaza borusu derinliği

Testi (SPT) Deneyi


Darbe sayısı
Numune derinliği (m)
Sondaj derinliği (m)

Sondaj derinliği (m)


Numune türü ve no

Zemin tanımlaması
Kuyu içi deneyler

Elastisite Modülü

Ayrışma derecesi

Zemin profili
Çatlak sıklığı
Limit Basınç
(kg/cm2)

(kg/cm2)

Dayanım
RQD %
TCR %
15-30

30-45

SCR %
0-15
(m)

N
0,0 0,0
0,5 0,5
1,0 1,0

14,5 14,5
15,0 15,0
Kıvam durum (ince daneli) Sıkılık (iri daneli) Oranlar Kırıklar / 30 cm.
N 0-2 Çok yumuşak N 0-4 Çok gevşek 0-10 % Pek az <1 Seyrek
N 3-4 Yumuşak N 5-10 Gevşek 10-20 % Az 1-2 Orta
N 5-8 Orta katı N 11-30 Orta sıkı 20-35 % Çok 2-10 Sık
N 9-15 Katı N 31-50 Sıkı 35-50 % Ve 10-20 Çok sık
N 16-30 Çok katı N >50 Çok sıkı >20 Parçalı
N >30 Sert
Dayanımlılık Ayrışma Kaya kalitesi tanımı (RQD) Açıklamalar
I Çok zayıf I Taze 0-25 % Çok kötü UD Örselenmemiş numune
II Zayıf II Az ayrışmış 25-50 % Kötü DS Örselenmiş numune
SPT Standart Penetrasyon Testi
III Orta III Orta ayrışmış 50-75 % Orta TCR Toplam Karot Yüzdesi
IV Dayanımlı IV Çok ayrışmış 75-90 % İyi SCR Çapını Koruyan Karot %si
V Çok dayanımlı V Tamamen ayrışmış 90-100 % Çok iyi VST Veyn deneyi
VI Kalıntı P Presiyometre deneyi
K/C Karot numunesi
BST Basınçlı su deneyi

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
33
4- ARAZİ VE LABORATUVAR DENEYLERİ
ARAZİ DENEYLERİ
ARAZİ VE LABORATUVAR DENEYLERİ

Standart Penetrasyon
(SPT)
Koni Penetrasyon (CPT)
Dinamik Sondalama
(Dinamik Penetrasyon)
Presiyometre (PMT)
Kanatlı Kesici (Vane - FVT)
Dilatometre (DMT)
Arazi Permeabilite
Plaka Yükleme
Arazi Birim Hacim Ağırlık
(Kum Konisi)

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
34

JEOFİZİK DENEY VE ÖLÇÜMLER

Sismik Kırılma
ARAZİ VE LABORATUVAR DENEYLERİ

Sismik Yansıma
Elektrik Özdirenç
Mikrotremör
Yüzey Spektral Analiz
Yer Altı Radarı (GPR)
Çok Kanallı Yüzey DalgasıAnalizi (MASW)

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
35
LABORATUVAR DENEYLERİ

 Elek Analizi  Şişme Deneyi


 Islak Analiz (Hidrometre Deneyi)  Üç Eksenli Basınç
ARAZİ VE LABORATUVAR DENEYLERİ

 Su Muhtevası  Sabit Seviyeli Permeabilite


 Özgül Ağırlık  Düşen Seviyeli Permeabilite
 Doğal Birim Hacim Ağırlık  Zeminler ve Yeraltı Suyu
 Minimum Kuru Birim Hacim Ağırlık Üzerinde Yapılan Kimyasal
 Maksimum Kuru Birim Hacim Ağırlık Deneyler
 Likit Limit
 Plastik Limit
 Serbest Basınç
 Kesme Kutusu
 Vane (kanatlı kesici)
 Konsolidasyon

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
36
5- VERİ RAPORU
TBDY 2019 Ne Diyor?
Madde 16.2.2:
"Zemin ve Temel Etüd Raporları, zemin araştırmaları sonuçlarının sunulacağı
Veri Raporu ve tasarıma yönelik olarak hazırlanacak Geoteknik Rapor’dan
oluşacaktır. «
VERİ RAPORU

Madde 16.2.2.1:
"VERİ RAPORU: Arazi ve laboratuvarda gerçekleştirilmiş zemin
araştırmalarından elde edilen verilerin sunulduğu rapordur."

Madde 16.2.2.2:
"GEOTEKNİK RAPOR: Statik, dinamik ve deprem etkileri göz önüne
alınarak, arazi zemin modelinin oluşturulduğu, zemin tabakaları için
geoteknik tasarım parametrelerinin verildiği, temel tipleri seçimine ilişkin
seçeneklerin irdelendiği, mühendislik analizleri ve değerlendirmeler ile temel
tasarımına ilişkin önerilerin sunulduğu rapordur."

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
37

 Sondajlar, SPT, CPT, Presiyometre, Kuyu İçi Vane, Dilatometre gibi


arazi deneyleri, numune alınması, laboratuvar deneyleri, zemin
sınıflarının belirlenmesi, zemin tabakalarının mukavemet özelliklerinin
belirlenmesi  İnşaat veya Jeoloji Mühendislerinin denetiminde,
VERİ RAPORU

 Genel jeoloji ve mühendislik jeolojisi çalışmaları  Jeoloji


Mühendislerince,

 Sismik kırılma, çok kanallı yüzey dalgası analizleri (MASW),


rezistivite, mikrotremör, karşıt kuyu gibi zeminin dinamik
özelliklerinin belirlemeye yönelik arazi deneylerinin yapılması ve
raporlanması çalışmaları  Jeofizik Mühendislerince

yapılmalıdır.

En sağlıklı sonucun alınabilmesi için bu üç disiplinin uyum içinde


bir arada çalışması esastır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
38

Yapılan tüm arazi ve laboratuvar çalışmalarının sonuçları Veri


Raporu’nda «herhangi bir genelleme veya idealizasyona tabi
tutulmadan, olduğu gibi» ayrıntılı olarak sunulmalıdır.

Veri Raporu İçeriği:


 Araştırmanın amacı ve kapsamı
 İmar durumu, parsel bilgileri ve topoğrafik durum
VERİ RAPORU

 Genel jeoloji ve inceleme alanı jeolojisi


 Araştırma noktaları vaziyet planı (mimari ve plankoteli)
 Sondaj ve muayene çukuru logları
 Zemin kesitleri ve yeraltı suyu tablası
 Arazi ve laboratuvar deney verileri (ham data, eğriler, grafikler,
tablolar)
 Laboratuvar deney sonuç föyleri ve özet tablosu
 Jeofizik ölçüm ve deney sonuçları, kesitler
 Fotoğraflar (arazinin genel görünümü, muayene çukurları, sondaj
çalışmaları, karot sandıkları, diğer önemli unsurlar)

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
39

VERİ RAPORU KAPSAMINA GİRMEYEN HUSUSLAR


 İdealize zemin profili
 Üstyapı statik/dinamik hesaplarına ve geoteknik analizlere esas
olacak geoteknik parametreler,
 Zemin Grubu ve Yerel Zemin Sınıfı (güncel TDY),
 Etkin yer ivmesi katsayısı ve spektrum karakteristik periyotları
VERİ RAPORU

(güncel TDY),
 Zemin büyütme etkisi,
 Sıvılaşma riski,
 Temel sistemi seçimi,
 Taşıma gücü ve oturma/şişme analizleri,
 Şev stabilite analizleri,
 Zemin İyileştirme ve/veya Derin Temel Sistemi alternatifleri.

Bu hususlar Veri Raporu’nun kapsamı dışında olup yapı özellikleri


dikkate alınarak hazırlanan "Geoteknik Rapor"da ele alınır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
VERİ RAPORU İÇİNDEKİLER 40
1 GİRİŞ ........................................................................................................................................................... (Sayfa No)
1.1 Etüdün Amacı ve Kapsamı ............................................................................................................ (Sayfa No)
1.2 İnceleme Alanının Tanıtılması .................................................................................................... (Sayfa No)
1.2.1 Jeomorfolojik ve Çevresel Bilgiler ............................................................................... (Sayfa No)
1.2.2 İmar Planı Durumu ............................................................................................................ (Sayfa No)
1.2.3 İmar Adası İle İlgili Bilgiler ............................................................................................ (Sayfa No)
1.2.4 İklim Bilgileri ....................................................................................................................... (Sayfa No)
1.2.5 Doğal Afet Tehlikeleri ....................................................................................................... (Sayfa No)
1.2.6 Yapı Hakkında Bilgiler...................................................................................................... (Sayfa No)
VERİ RAPORU

2 JEOLOJİ ....................................................................................................................................................... (Sayfa No)


2.1 Bölgesel Jeoloji ................................................................................................................................... (Sayfa No)
2.2 Yapısal Jeoloji ve Aktif Tektonik ................................................................................................. (Sayfa No)
3 ARAZİ ÇALIŞMALARI ........................................................................................................................... (Sayfa No)
3.1 Jeofizik çalışmalar ............................................................................................................................ (Sayfa No)
3.2 Araştırma Çukurları......................................................................................................................... (Sayfa No)
3.3 Sondajlar .............................................................................................................................................. (Sayfa No)
3.4 Arazi Deneyleri .................................................................................................................................. (Sayfa No)
4 HİDROJEOLOJİ ........................................................................................................................................ (Sayfa No)
5 LABORATUVAR DENEYLERİ............................................................................................................. (Sayfa No)
6 İNCELEME ALANI MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ ............................................................................. (Sayfa No)
7 JEOLOJİK PROFİL ................................................................................................................................... (Sayfa No)
8 SONUÇ ve ÖNERİLER ........................................................................................................................... (Sayfa No)
9 YARARLANILAN KAYNAKLAR ......................................................................................................... (Sayfa No)
10 EKLER......................................................................................................................................................... (Sayfa No)

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
JEOLOJİ 41

Bölgesel Jeoloji
 Bölgenin genel jeolojisi,
 Mevcut jeolojik formasyon ve birimler hakkında bilgiler (yaş ve köken)
 Stratigrafik kesit
 Genel jeoloji haritası
Yapısal Jeoloji ve Aktif Tektonik
 Kıvrımlar, kırıklar, bindirme zonları (harita ve kesitler üzerinde)
 Fay cinsi ve aktiflik durumu
VERİ RAPORU

 Fayın geçmişte deprem üretip üretmediği


 Fayın inceleme alanına uzaklığı
 Diri fay haritası

ARAZİ ÇALIŞMALARI
 Başlangıç ve bitiş tarihleri,
 Yapılan deneyler
 Esas alınan şartname / norm / standart
Araştırma Çukurları
 Konum, koordinat, plan boyutları, derinlik
 Kuyu içi deneyler
 Karşılaşılan birimler
 Su seviyesi (sabit kalan)
 Çukur aynasının kendini tutma süresi
 Fotoğraf ve numuneler
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
42
ARAZİ ÇALIŞMALARI (devam)
Sondajlar
 Konum, koordinat, derinlik
 Makine özellikleri
 Kuyu içi deneyler
 Karşılaşılan birimler
 Su seviyesi (zamana bağlı olarak sabit kalan)
 Karot sandığı fotoğrafları
VERİ RAPORU

 Örselenmiş ve örselenmemiş (!) numuneler


Arazi Deneyleri
 SPT, CPT, Presiyometre, Kanatlı Kesici (Veyn), Plaka Yükleme, Dinamik Sondalama, …
 Uyulan norm / standartlar
 Deney sırasında karşılaşılan problemler, özel durumlar
 Sonuçlar (sayısal tablo, grafikler, hesaplamalar)
 Fotoğraflar

LABORATUVAR DENEYLERİ
 Elek analizi, Atterberg limitleri, su muhtevası, BHA, tek eksenli basınç, üç eksenli
basınç, kesme kutusu, konsolidasyon, kimyasal analizler, …
 Amaç
 Deney programı esasları
 Deney sonuçları özet tablosu
 Deney sonuç föyleri
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
43
HİDROJEOLOJİ
 Parsel yakınındaki su kaynakları (dere, çay, nehir, göl)
 Su kaynaklarının inceleme alanına muhtemel etkileri
 Yıllık ortalama yağış miktarı (yerüstü ve yeraltı akışı olarak)
 YASS’nin mevsimsel değişkenlik gösterip göstermediği
 Yeraltı suyu varlığı ve/veya seviye değişimi nedeniyle beklenebilecek
olumsuzluklar
VERİ RAPORU

 Yeraltı suyunun üstyapı yapısal elemanlarına (beton, donatı demiri) verebileceği


zararlı etkiler

MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ
 Formasyon isimleri
 Kaya ve zemin birimlerinin genel özellikleri
 Kaya birimlerinin ayrışma dereceleri
 Mühendislik jeolojisi haritası
 Kaya (veya jeolojik taban) yüzeyi haritası
 İnceleme alanında yüzeylenen (mostra veren) birimler
 Kaya ve zemin birimlerinin su ile temas halindeki davranışı

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
44

JEOLOJİK PROFİL
 Sahada karşılaşılan birimlerin yüzeyden derine doğru kalınlığı, alt/üst kotları,
hangi sondajlarda ve sahanın neresinde karşılaşıldığı
 Her birim için ayrı alt başlık açılmalı
 Birimlerin tanımlamaları ilgili Türk Standartları ve/veya genel kabul
görmüş uluslarası standartlara göre yapılmalı
 Her formasyonun, inceleme alanında karşılaşılmamış bile olsa, bilinen genel
VERİ RAPORU

özellikleri (karstik boşluk vb.)


 Sondaj ağız kotları ve ara mesafeleri dikkate alınarak oluşturulmuş kesit
çizimleri (herhangi bir idealizasyon yapılmadan)
 ‘‘Kaya’’ ve ‘‘Zemin’’ ayrımı net olarak yapılmalı
 Kaya kalite göstergeleri, çatlak düzeyleri , tabakalaşma, ezik zonlar, fay
zonları, erime boşlukları, süreksizlikler
 Meteorolojik koşullar nedeniyle kaya birimlerinde meydana gelebilecek
(olumsuz yöndeki) değişiklikler

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
45
6- GEOTEKNİK RAPOR
TBDY 2019 Ne Diyor?
Madde 16.2.2.2:
"GEOTEKNİK RAPOR: Statik, dinamik ve deprem etkileri göz önüne alınarak, arazi
zemin modelinin oluşturulduğu, zemin tabakaları için geoteknik tasarım
GEOTEKNİK RAPOR

parametrelerinin verildiği, temel tipleri seçimine ilişkin seçeneklerin irdelendiği,


mühendislik analizleri ve değerlendirmeler ile temel tasarımına ilişkin önerilerin
sunulduğu rapordur."
ÖNEMLİ BİRKAÇ NOKTA
 Geoteknik Rapor ve Veri Raporu farklı zamanlarda hazırlanan,
birbiriyle ilişkili ancak iki ayrı rapordur
 Geoteknik Rapor, yapı-zemin ilişkisini, yapının davranışını ve
toleranslarını dikkate alarak irdeler
 Geoteknik Rapor’un sonuçlandırılabilmesi için üstyapı statik
hesaplarının da belli bir aşamaya gelmiş olması gerekir
(tavuk-yumurta)
 Zeminin taşıma gücü zeminin bir fiziksel özelliği değil, yapı
ile ilişkili bir büyüklüktür (depremin büyüklüğü / şiddeti)
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
46

TBDY 2019 Ne Diyor? (devam)

a) Veri Raporu’nda sunulan arazi zemin araştırmaları bulguları


değerlendirilerek arazi zemin modeli oluşturulacak, yapı yükleri ve
deprem etkisi altında zemin tabakalarının davranışı irdelenecek, yapının
GEOTEKNİK RAPOR

ve temellerinin tasarımına ilişkin geoteknik tasarım parametreleri


verilecektir.

b) Yapı özellikleri ve beklenen performans düzeyi ile uyumlu


temel sistemi seçilecek, taşıma gücü ile kısa ve uzun süreli zemin
yerdeğiştirme – oturma değerleri verilecek, bu kapsamda
zeminlerin şişme davranışı, net temel basınçları ve olası kaldırma
kuvvetleri dikkate alınacaktır.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
GEOTEKNİK RAPOR İÇİNDEKİLER 47
1 GİRİŞ ........................................................................................................................................................... (Sayfa No)
2 İNŞAAT SAHASI HAKKINDA BİLGİLER ........................................................................................ (Sayfa No)
3 YAPI HAKKINDA BİLGİLER ............................................................................................................... (Sayfa No)
4 MEVCUT ZEMİN ARAŞTIRMALARI ................................................................................................ (Sayfa No)
5 İLAVE ZEMİN ARAŞTIRMALARI ...................................................................................................... (Sayfa No)
6 İDEALİZE ZEMİN PROFİLLERİ (ARAZİ ZEMİN MODELİ) VE YERALTI SUYU
DURUMLARI ...............................................................................................................................................................(S.No)
7 GEOTEKNİK TASARIM PARAMETRELERİNİN TESPİTİ......................................................... (Sayfa No)
GEOTEKNİK RAPOR

8 DEPREMSELLİK...................................................................................................................................... (Sayfa No)


9 YAPI ZEMİN ETKİLEŞİMİNİN İRDELENMESİ ............................................................................ (Sayfa No)
9.1 Temel Sistemine İlişkin Geoteknik Analiz Ve Değerlendirmeler .................................. (Sayfa No)
9.1.1 Yüzeysel Temeller .............................................................................................................. (Sayfa No)
a) Taşıma Gücü Analizi .......................................................................................................... (Sayfa No)
b) Oturma Analizi .................................................................................................................... (Sayfa No)
9.1.2 Derin Temeller .................................................................................................................... (Sayfa No)
a) Taşıma Gücü Analizi .......................................................................................................... (Sayfa No)
b) Oturma Analizi .................................................................................................................... (Sayfa No)
9.2 Zemin İyileştirme Alternatifleri .................................................................................................. (Sayfa No)
9.3 Önerilen Temel Sistemi .................................................................................................................. (Sayfa No)
9.4 Yapı Temelleri İle İlgili Diğer Hususlar.................................................................................... (Sayfa No)
10 İKSA SİSTEMİNE İLİŞKİN GEOTEKNİK ANALİZ VE DEĞERLENDİRMELER.................. (Sayfa No)
11 SONUÇ VE ÖNERİLER .......................................................................................................................... (Sayfa No)
12 YARARLANILAN KAYNAKLAR ......................................................................................................... (Sayfa No)
13 EKLER......................................................................................................................................................... (Sayfa No)
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
48
2. İNŞAAT SAHASI HAKKINDA BİLGİLER
Yeri ve ulaşım durumu,
Yüzölçümü, boyutları, köşelerin kot ve koordinatları, kenar uzunlukları,
Topoğrafyası, en yüksek ve en düşük kotlar, eğim durumu,
Sahanın etrafında yer alan yapıların (kaç katlı oldukları, bodrum kat sayısı, inşaat
alanına uzaklıklarını gösteren kroki şeklinde bir yerleşim planı) ve yolların özellikleri,
Varsa çevredeki altyapılar ile ilgili bilgiler (konumları, inşaat alanına uzaklıkları vb.)
Günümüze kadar ne amaçla kullanıldığı (dolgu sahası, hafriyat veya çöp döküm sahası,
GEOTEKNİK RAPOR

taş ocağı, eski yapı temelleri vb.),


Halihazırdaki yapılaşma (altyapı/üstyapı tesisleri) durumu

3. YAPI HAKKINDA BİLGİLER


Taşıyıcı sistemi, bodrum ve normal kat adetleri,
Mimari projedeki boyutları (mimari kesitler ve ilgili planlar rapor ekinde verilmeli),
Varsa diğer belirgin özellikleri veya farklılıkları, özel durumlar,
Yapının kullanım amacı (konut, işyeri, hastane vb.),
Oturum alanı ve biliniyorsa toplam inşaat alanı,
Oturum alanındaki en düşük ve en yüksek kotlar,
Oturum alanındaki topoğrafik eğim,
Bina Kullanım Sınıfı (BKS), Bina Önem Katsayısı, Bina Yükseklik Sınıfı (BYS) …vb.
Yapı temelini etkileyecek yüklerin yaklaşık değerleri (minimum, maksimum ve ortalama
temel taban gerilmeleri),
“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
49
4. MEVCUT ZEMİN ARAŞTIRMALARI
Veri Raporu kapsamındaki zemin araştırmalarının özeti

5. İLAVE ZEMİN ARAŞTIRMALARI !!!!!


Mevcut "Zemin ve Temel Etüdü Veri Raporu" kapsamındaki
araştırma çalışmalarının nitelik ve/veya nicelik bakımından
GEOTEKNİK RAPOR

inşaat alanını yeterince temsil etmemesi (araştırma


noktalarının dağılımı ve derinliği) veya inşa edilecek yapı
hakkında yeterli veriyi sağlamaması (sondaj ve/veya
arazi/laboratuvar deneylerinin yapı etki derinliğinin
tamamını kapsamaması) halinde ilave zemin araştırmaları
yapılacaktır.
Yeni yapılmış olan zemin araştırmalarının (sondaj, araştırma
çukuru, jeofizik araştırmalar vb.), arazi ve laboratuvar deneylerinin,
görsel incelemelerin amacı, kapsamı ve sonuçları hakkında özet bilgi
verilecek ve detayları ekte yer alacaktır

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
50

6. İDEALİZE ZEMİN PROFİLİ


 Veri Raporu’nda tanımlanan zemin birimleri «mühendislik
özelliklerinin benzerliği» ve «yapı yükleri altındaki
davranış birlikteliği» bakımından birleştirilerek ve/veya
ayrıştırılarak bir «idealize zemin profili» tanımlanır.
GEOTEKNİK RAPOR

 Sahadaki zeminin yapısına göre inşaat alanını bölgelere


ayırmak suretiyle birden fazla idealize zemin profili ve zemin
kesitleri (tercihen her iki doğrultuda, en az birer adet olmak
üzere toplam en az iki adet) belirlenebilir
 Belirlenen idealize zemin profilleri ve zemin kesitleri sondaj
noktalarının kot ve ara mesafeleri dikkate alınmak suretiyle
ölçekli çizimler halinde rapor ekinde verilmelidir.
 Zemin kesitlerinde bina sınırı ve temel alt kotu gösterilmelidir.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
51

7. GEOTEKNİK TASARIM PARAMETRELERİ


 Farklı yöntemlerle belirlenen zemin parametreleri tablo halinde
verilmelidir.
 Örselenmiş ve örselenmemiş numunelerden elde edilen
laboratuvar ile arazi deney sonuçları birlikte yorumlanmalıdır.
GEOTEKNİK RAPOR

 Mukavemet ve konsolidasyon laboratuvar deneylerinin,


örselenmemiş numuneler üzerinde yapılması şarttır.
 Yükleme hızı, drenaj durumu, uygulama ve zemin özellikleri
göz önünde bulundurularak drenajlı (uzun dönem) ve drenajsız
(kısa dönem) zemin kayma dayanımı parametrelerinden
gerekenler değerlendirilerek belirlenmelidir.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
52

 Örneğin, suya doygun killi bir zeminde taşıma gücü hesapları


için drenajsız kayma mukavemeti tasarım parametrelerinin
belirlenmesi amacıyla aşağıdaki şekilde özet bir tablo
oluşturulabilir.
GEOTEKNİK RAPOR

Seçilen
Parametre Laboratuvar deneyleri* Arazi Deneyleri* Karakteristik
Değer
Drenajsız UU-üç UC-tek Arazi kanatlı Koni Presiyometre
kayma eksenli eksenli kesici (vane) penetrasyon deneyinden
mukavem basınç basınç deneyinden (CPT) elde edilen
eti, Cu deneyi deneyinden elde edilen deneyinden değerler
sonuçları, elde edilen değerler elde edilen Seçilen Cu
değerler
Cu = 55 kPa Cu = 83 kPa Cu = 48 kPa
(42–77 kPa) (65–95 kPa) (37 – 57 kPa) Cu = .... kPa Cu = .... kPa

* her bir yöntemde, ortalama, minimum ve maksimum değerler verilmelidir.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
53
8. DEPREMSELLİK
 Türkiye Deprem Tehlike Haritası’na göre deprem yer hareketine ilişkin
veriler belirtilir.
 Yerel Zemin Sınıfı ve Yerel Zemin Etki Katsayıları (Fs, F1) belirlenir.
 ZF zemin sınıfı sahaya özel araştırma gerektirmektedir, tasarım
GEOTEKNİK RAPOR

gözetimi hizmeti alınmalıdır.


 Sıvılaşma analizleri yapılır (SPT veya CPT’ye göre)

SS… Kısa periyot bölgesi için harita spektral ivme katsayısı


S1… 1,0 saniye periyot için harita spektral ivme kaysayısı

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
54

9. YAPI – ZEMİN ETKİLEŞİMİNİN İRDELENMESİ


 Temellerin üzerindeki yapıları güvenlik ve konfor şartlarına
uygun olarak taşıyabilmeleri için taşıma gücü ve oturma
kriterlerinin her ikisinin birden sağlanması gerekir.

YÜZEYSEL TEMELLER
GEOTEKNİK RAPOR

• Taşıma Gücü Analizi


• Oturma Analizi
DERİN TEMELLER
• Taşıma Gücü Analizi
• Oturma Analizi
ZEMİN İYİLEŞTİRME ALTERNATİFLERİ
ÖNERİLEN TEMEL SİSTEMİ
YAPI TEMELLERİ İLE İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR
• Şişme, sıvılaşma, karstik boşluklar, drenaj, yüzme
• Sahaya özel araştırma gerekliliği

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
55

10. İKSA SİSTEMLERİ VE ŞEV STABİLİTESİ


 İksa gerekip gerekmediği
 İksada su geçirimsizliği gerekip gerekmediği
 Uygulanabilecek iksa sistemleri (zemin ve çevre koşulları bakımından)
 Şev açıları (kısa ve uzun dönem: ANALİZ???)
 Şeve yakın veya şev üzerindeki yapılar için temel yükleri altındaki şev
GEOTEKNİK RAPOR

stabilitesi

11. SONUÇ VE ÖNERİLER


 Rapor içinde verilen bilgilerin derli toplu, tablolar halinde özeti
 Projelendirmeye yönelik gerekli görülen/önerilen ek çalışmalar

12. KAYNAKLAR
 Rapor içinde verilen bilgilerin derli toplu, tablolar halinde özeti
 Projelendirmeye yönelik gerekli görülen/önerilen ek çalışmalar

13. EKLER
 Çizimler  Formlar  Grafikler
• VERİ RAPORU
 Haritalar  Föyler  Fotoğraflar
 Loglar  Hesaplar

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
56

7- ÇŞB ZEMİN ETÜDÜ UYGULAMA


ESASLARI
ÇŞB ZEMİN ETÜDÜ UYGULAMA ESASLARI

• 9 Mart 2019 tarih ve 30709 sayılı Resmi Gazete:


"ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ UYGULAMA ESASLARI VE RAPOR
FORMATINA DAİR TEBLİĞ"
Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; bina ve bina MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ; yeni inşa
türü yapıların tasarım, projelendirme, inşa ve edilecek yapılar için; bölgenin jeolojisi,
denetimi için yapılması zorunlu olan zemin ve bölgesel deprem özellikleri, yapı özellikleri,
temel etütlerinin planlaması, arazi araştırmaları ve zemin özellikleri, civar yapılar, yeraltı suyu
laboratuvar çalışmalarının yapılması, sahada durumu ve çevre koşulları dikkate alınarak
karşılaşılan zemin birimlerinin (zemin ve/veya zemin araştırmaları için yapılması gereken
kaya) mühendislik özellikleri ile yeraltı suyuna planlama, arazi araştırmaları ve laboratuvar
ilişkin verilerin toplanması, yerel deprem etkilerinin çalışmalarıyla bu çalışmalara dayalı olarak
belirlenmesi ve elde edilen verilerin hazırlanacak zemin ve temel etüt raporları
değerlendirilmesi sonucunda zemin ve temel etüt ile mevcut binaların değerlendirilmesi,
raporlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları riskli yapı tespiti ve güçlendirilmesi
belirlemektir. süreçlerinde yapılması gereken zemin
araştırmalarını kapsar.

“TBDY 2019’a Göre Zemin Etüdü Uygulama Esasları, Veri Raporu, Geoteknik Rapor”, O. DADAŞBİLGE – 22-23 Mayıs2019 – İMO İstanbul Şubesi
57

TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI


İSTANBUL ŞUBESİ
22-23 Mayıs 2019

2019 TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ’NE GÖRE

ZEMİN ETÜDÜ UYGULAMA ESASLARI


VERİ RAPORU
GEOTEKNİK RAPOR

TEŞEKKÜRLER
Ozan Dadaşbilge, İnş.Y.Müh.
GEOCON ZEMİN UZMANLARI
ozan@geoconltd.com

You might also like