"Korona" NAFTA Kryeshke-

dorëzohet, Fermerët ncëtarja

zgjedhjet në pritje gjermane
 Fq.10
planifikohen të pagesës
në qershor?!
 Fq.3  Fq.4

Koha
www.koha.mk

Heshtja e
Romës
 Fq.11
0 0
E PËRDITSHME INFORMATIVE Viti XIV • Numri 3936 • e shtunë/e diel, 25-26 prill 2020 3 c |22 c 15 DEN

AKTUALE
GRIPI SEZONAL, I DERRAVE DHE KOVID-19
Kompjuterë
për nxënësit
që nuk
ndjekin
mësimin
“Vdekjes” nuk
i mbyllet dera!
Komuna e Tetovës ka filluar me
shpërndarjen e kompjuterëve
për nxënësit, të cilët nuk kanë në
shtëpitë e tyre dhe nuk mund të
ndjekin mësimin nga distanca.
Bëhet fjalë për 300 kompjuterë,
të cilët janë shfrytëzuar nëpër
shkolla. Nxënësit që nuk kanë
mundur të ndjekin mësimin on-
line, tash e tutje do të mund të
kyçen që të mos... Fq.5

GLOBI
Koronavirusi
është një
kërcënim
për liderët
populistë Fq.9
Analizat e ISHP tregojnë se krahasuar me vitin e kaluar ka rritje të numrit të të sëmurëve nga gripi
sezonal prej 61.5 për qind, ndërsa në raport me nëntë sezonat e fundit rritja është për 32.7 për qind,
AKTUALE
me çka kjo sezon llogaritet në sezonat me numër më të madh të të sëmurëve nga gripi
Fq.3
Ramazani,
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
kthimi
në bazë! Fq.6 Për shqiptarët, karantina nuk është befasi
Kumanovë, 24 prill - Lagjet e banuara me sh- qëritë ku urbanizmi ka mbërritur vonë. Për
qiptarë në qytetin e Kumanovës, këto ditë pan- rrjedhojë, jeta në karantinë nuk është edhe
demie nuk e kanë ndryshuar edhe gjithaq ndonjë befasi, pasi njerëzit e këtyre lagjeve
pamjen, për arsye se njerëzit edhe në kushtet e janë mësuar të bëjnë jetë pak a shumë në ku-
karantinës dalin para shtëpive të tyre dhe ko- shte të një gjysmë izolimi. Si duket një ditë
munikojnë me njëri tjetrin. Këto lagje u ngja- brenda mureve të izolimit? Sa po ndikojnë në
sojnë getove, të cilat janë të shkëputur nga pje- jetën e njerëzve masat restriktive kundër pan-
sët urbane të qytetit, ku njerëzit bëjnë një jetë demisë që i ka ndërmarrë Qeveria? Cilat janë
paralele, me një socializim tepër tipik për sho- përvojat personale të... Fq.5
2 AKTUALE Koha, e shtunë, 25 prill 2020
KUMANOVA NË RRETHANAT E PANDEMISË
Hapje graduale e disa bizneseve
Një pjesë e dyqaneve,
butiqeve, luleshitësve në
qytetin e Kumanovës,
kanë filluar të punojnë
me orar të shkurtuar.
Pronarët e këtyre
bizneseve e kishin
paralajmëruar hapjen në
rrjetet sociale, duke bërë
të ditur se do të punojnë
nga ora 11- 13, në pajtim
me rekomandimet e
Qeverisë
Koha Hekuran JASHARI
Kumanovë, 24 prill - Në rajonin e
Kumanovës po kryhet dezinfekti-
mi kundër rriqrave dhe mu-
shkonjave me qëllimi të paranda-
limit të përhapjes së sëmundjeve
infektive. Me këtë aksion para-
shihet të dezinfektohen hapësirat
e gjelbra, përfshi parqet, oborret
e institucioneve publike, sheshi i
qytetit si dhe qendrat publike ku
ka frekuencë më të madhe të
njerëzve. Hapësirat do të
markohen, si dhe nuk rekoman-
dohet qëndrim i gjatë në ato zona
si për njerëzit ashtu edhe për kaf-
//////////////////////////////////////////////////////////
Qeveria mbyll
bastoret, baste
vetëm online!
Shkup, 24 prill - Ministria e Financa-
ve po propozon “baste online” në
vend të basteve të zakonshme në
të gjithë vendin. Ky propozim ish-
te në agjendën e djeshme të Qeve-
risë. Nga Qeveria thonë se ky ven-
dim do të mbyllë objektet e
bastoreve, ndërsa pritet që shteti
nga bastet “online” të mbledhë
deri në 50 milion euro në vit. Sa i
përket sigurisë së basteve dhe pa-
gesave, duke pasur parasysh se në
shumë raste kemi të bëjmë me
kompani “offshore”, në Qeveri
thonë se kjo do të rregullohet për-
mes garancisë bankare.
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
26 raste të reja me koronavirus, një i vdekur
Shkup, 24 prill - Në 24 orët e fundit
janë konfirmuar 26 raste të reja me
Kovid-19 edhe atë në Shkup- 11, Ku-
manovë-2, Tetovë-3, Strugë-6, Ma-
nastir-1, Gostivar-1, Vinicë-1 dhe
Negotinë-1. Personi i infektuar nga
njësia territoriale Negotinë është
banor i Demir Kapisë. Numri në to-
tal i pacientëve të diagnostikuar
me Kovid-19 në shtet arrin 1.326.
Në Klinikën infektive në Shkup ka
vdekur pacienti 80 vjeçar nga
shët, sidomos menjëherë pas de-
zinfektimit, kanë informuar nga
Komuna e Kumanovës. Ndërkohë,
një pjesë e dyqaneve, butiqeve, lu-
leshitësve në qytetin e Kumanovës
kanë filluar të punojnë me orar të
shkurtuar. Pronarët e këtyre biz-
neseve e kishin paralajmëruar
hapjen në rrjetet sociale, duke bërë
të ditur se do të punojnë nga ora
11- 13, në pajtim me rekomandi-
met e Qeverisë. Pronarët thanë se
do të lëshojnë vetëm nga një
blerës, kurse qytetarët janë të obli-
guar të mbajnë maska dhe dorëza
gjatë hyrjes në dyqan.
Në këto rrethana të jashtë-
zakonshme, kur po ndjehen
shenjat e para të krizës ekonomike,
pronarët e bizneseve kanë para-
lajmëruar se do të jenë fleksibil sa
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Filloi skriningu për Kovid-19 në Dibër dhe Qendër
Zhupë
Dibër, 24 prill - Në përputhje me
vendimin e Ministrisë së Shën-
detësisë dhe institucioneve të tje-
ra në vend, në komunat Dibër dhe
Qendër Zhupë ka filluar skrinin-
gu, respektivisht testimi i 30 për
qind të popullatës. Udhëheqësi i
Njësisë të Shëndetit Publik në
Dibër, epidemiologu Mentor Mela
deklaroi se për dy komunat në fjalë
kanë ardhur 2342 teste, dhe testi-
min do ta realizojnë 17 mjekë amë.
Sipas Melës, në realizimin e stri-
ningut, përveç mjekëve amë - janë
angazhuar edhe gjinekologët amë
dhe pediatrit e Dibrës. Testimi
Shkupi i mjekuar në Klinikë nga
21 prilli, ka bërë të ditur Ministria e
Shëndetësisë (MSH).
ISHP siç thekson, madje ka
regjistruar 36 persona të shëruar
ku dy nga pacientët nga mjekimi
në spital dhe 34 që janë shëruar në
kushte shtëpiake. Pacientë të shë-
ruar në kurim shtëpiak janë evi-
dentuar në Shkup-15, Prilep-6, Ve-
les-3, Koçan-2, Probishtip-1 dhe
Shtip-7. Pas përfundimit të anketa-
Qeveria shpall
tender për
maska
mbrojtëse
lëndës së parë. Kjo industri ishte e
prekur më së tepërmi për arsye se Shkup, 24 prill - Qeveria pu-
një pjesë e madhe e partnerëve të blikoi konkurs publik për furni-
kompanive kumanovare janë nga zim intervent të maskave
Italia, vendi më i goditur në Europë mbrojtëse me qëllim të paran-
nga pandemia globale. Gjithashtu dalimit të pasojave nga koro-
edhe mbyllja e kufijve me Kinën navirusi gjatë gjendjes së ja-
ka shkaktuar probleme të mëdha, shtëzakonshme. Në pajtim me
për arsye se një pjesë e madhe e konkursin, maskat duhet të
lëndës së parë sigurohet nga ky sh- jenë disa herë të përdorshme,
tet. Në Shoqatën e këpucëtarëve të punuara nga pambuku 100
të Kumanovës bëjnë pjesë rreth për qind, gramazha: 140-160
pesëdhjetë kompani, në të cilat gr/m2 dhe ndryshim të dimen-
janë të angazhuar rreth 1400 sioneve gjatë larjes dhe tharjes
i përket çmimeve, sepse edhe ekzi- punëtorë. Sa i përket respektimit të (mbledhjes) në 995°C maksi-
stenca e bizneseve të tyre do të va- masave për vetëizolim, të punë- mum pesë për qind, në qepje
ret nga fuqia blerëse e konsuma- suarit në Drejtorinë komunale për maksimum një për qind, kum-
torëve Në rajonin e Kumanovës mbrojtje dhe shpëtim kanë sh- toi shërbimi qeveritar për
veprojnë edhe disa kompani prehur shqetësim për arsye se drej- shtyp. Të drejtë pjesëmarrjeje
prodhuese, të cilat janë të prekura tori i kësaj drejtorie, Adnan Xhafe- në Konkursin publik, siç ceket,
drejtpërdrejt nga gjendja e krijuar rovski, vazhdon të shkojë në punë kanë të gjithë prodhuesit ven-
pas përhapjes së pandemisë. Rreth edhe përkundër faktit se ai më 15 dorë të cilët i plotësojnë kush-
10 për qind e kompanive për prill kishte qenë në takim bashkë tet nga ky konkurs dhe atë:
prodhimin e këpucëve në Kuma- me anëtarët e tjerë të Shtabit të dërgesë e së paku 2.000 ma-
novë po punojnë në rrethanat e krizës, ku ishin të pranishëm edhe skave në ditë, dërgesa të bëhet
reja, kurse një pjesë e tyre plani- kryetari i Komunës, Maksim Dimi- për periudhë në kohëzgjatje të
fikojnë të shfrytëzojnë masat e trievski dhe funksionarët e lartë gjendjes së jashtëzakonshme,
pakos qeveritare për zbutjen pa- qeveritarë, në krye me kryemini- në lokacione të ndryshme në
sojat negative në prodhimtari. strin Spasovski. Siç bëhet e ditur Shkup, çmimi për një maskë të
Sipas kryetares së Shoqatës së të gjithë këta ndodhen në vetizo- jetë maksimum 40 denarë,
këpucëtarëve të Kumanovës, Lidija lim shtëpiak, ndërkohë që Adnan plus tatim i vlerës së shtuar për
Milanovska, që nga fillimi i Xhaferovski vazhdon të shkojë në maskat e përpunuara nga ma-
përhapjes së virusit korona, një punë dhe kjo nuk po mbetet pa ko- teriali për përpunim në pronësi
pjesë e madhe e prodhimit pësoi mente shqetësuese nga ana e të të operatorit ekonomik, çmimi
goditje për shkak të mungesës së punësuarve. për një maskë të jetë maksi-
mum 25 denarë, plus TVSH për
maskat e përpunuara nga ma-
teriali i siguruar nga Qeveria,
për materiali nga i cili do të
përpunohen maskat mbrojtë-
se nevojitet të parashtrohet ra-
port nga analiza e kryer labo-
ratorike, i dhënë nga laboratori
i autorizuar, me ekzemplar nga
maska. Operatorët ekonomik,
ofertuesit në këtë Konkurs pu-
blik nevojitet t’i parashtrojnë
dokumentet në vijim: Doku-
ment për veprimtarinë e regji-
struar, raport nga analiza e
bëhet për moshat 0-4 vjet dhe 5-14 situatën me koronavirusin, Mela bërë laboratorike nga labora-
vjet tek pediatrit amë. Nga mosha tha se situata qetësohet dhe 90 për tori i autorizuar, në raport me
25 vjet-64 vjet tek mjekët amë, po qind e të sëmurëve janë shëruar. cilësinë e maskave, ekzemplar
ashtu tek këta mjek bëhet testimi Mela na informoi se nesër (e sh- nga maskat që do të parash-
edhe mbi moshat 65 vjet. Mjekët tunë) një ekip special i udhëhequr trohen dhe deklaratë nga ofer-
amë janë të angazhuar të reali- nga epidemiologu do të bëjnë vi- tuesi se mund të bëhet dërge-
zojnë këtë aktivitet të testimit për zitë tek të shëruarit nga Kovid-19 sa e së paku 2000 maskave në
një kohë të shkurtër. Në lidhje me në Dibër dhe Qendër Zhupë. (V.S) ditë.
ve epidemiologjike, nga evidenca e 4, Krushevë 3, Koçan 28, Probishtip infektive dhe gjendje fibrile në
djeshme një person nga Gostivari 2, Kërçovë 2, Negotinë 4, Demir Hi- Shkup janë pranuar tre pacientë,
është banor i Tetovës, ndërsa një sar 1, Makedonski Brod 2, Pehçevë ndërsa janë hospitalizuar gjithsej
person nga Kërçova është banor i 1, Vallandovë 1 dhe Vinicë 1. Në 24 61. Në Spitalin “8 Shtatori” janë
Shkupit. Sipas shpërndarjes së fun- orët e fundit janë bërë edhe 408 pranuar 11, ndërsa janë hospitali-
dit në bazë të qyteteve të infektuar teste edhe atë në ISHP- 233, për- zuar gjithsej 38 pacientë. Në Spita-
me Kovid-19 ka si vijon: Shkup 451, mes Fakultetit të Veterinarisë -12, lin klinik në Manastir janë hospita-
Kumanovë 355, Dibër 51, Shtip-34, Avicenë -15, Biotek -52, Klinikën lizuar gjashtë pacientë, ndërsa në
Prilep 131, Tetovë 69, Strugë 61, Ve- “‘Zhan Mitrev”-76, Sistinë -16 dhe mjekim shtëpiak ndiqen 11 pa-
les 62, Manastir 18, Ohër 15, Kava- ASHAM-4. Deri tani në vend janë cientë, derisa në Spitalin e Shtipit
dar 5, Gostivar 14, Gjevgjeli 4, Stru- bërë gjithsej 14.057 teste me Ko- mjekohen tre pacientë, ndërsa në
micë 2, Kriva Pallankë 5, Radovish vid-19. Në Klinikën për sëmundje mjekim shtëpiak edhe 15 pacientë.

Analizat e ISHP
tregojnë se krahasuar
me vitin e kaluar ka
rritje të numrit të të
sëmurëve nga gripi
sezonal prej 61.5 për
qind, ndërsa në raport
me nëntë sezonat e
fundit rritja është për
32.7 për qind, me çka
kjo sezon llogaritet në
sezonat me numër më
të madh të të sëmurëve
nga gripi
Koha Destan JONUZI
Shkup, 24 prill - Kjo sezon në Maqe-
doni, me mundësi, do të renditet
në vitet me më shumë të sëmurë
nga gripi sezonal në nëntë vitet e
fundit. Të dhënat e fundit zyrtare të
Institutit të Shëndetit Publik (ISHP)
flasin se kalkuluar me javën e 14 të
vitit 2020 në Maqedoni ka pasur
gjithsej 33.042 raste të regjistruara
të gripit dhe sëmundje të ngjash-
me me të, ndërsa janë regjistruar
edhe tre raste të vdekjes. Analizat e
ISHP tregojnë se krahasuar me vi-
tin e kaluar ka rritje të numrit të të
sëmurëve nga gripi sezonal prej
61.5 për qind, ndërsa në raport me
nëntë sezonat e fundit rritja është
për 32.7 për qind, me çka kjo sezon
llogaritet në sezonat me numër më
të madh të të sëmurëve nga gripi.
Pjesa më e madhe e këtyre rasteve
janë regjistruar në rajonin e Stru-
micës, Shkupit dhe në rrethin e Ka-
vadarit, ndërsa mosha mesatare e
të sëmurëve është nga 15 deri në
64 vjet.
Këto analiza të gripit sezonal
në Maqedoni përputhen edhe me
BASHKË ME PARLAMENTIT, DO TË CAKTOHET EDHE DATA E VOTIMIT |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
"Korona" dorëzohet, zgjedhjet planifikohen në qershor?
Shkup, 24 prill - Lidhja Social De-
mokrate e Maqedonisë (LSDM) e
mbështetur edhe nga partitë tjera
parlamentare tanimë i ka adresuar
Parlamentit kërkesën për thirrje
urgjente të seancës, në të cilën të
zgjedhurit e popullit do ti veri-
fikojnë dy vendimet e Presidentit
Pendarovksi për shpallje të
gjendjes së jashtëzakonshme në
vend për shkak të pandemisë me
Kovid19. Rikthimi eventual i depu-
tetëve në Parlament ka hapur de-
bat për datën e mundshme të
zgjedhjeve të parakohshme par-
lamentare. Në opinion qarkullojnë
jozyrtarisht dy data të mundshme
për mbajtjen e zgjedhjeve, 21 dhe
28 qershor. Por, këtë nuk e konfir-
mon asnjë prej eksponentëve poli-
tik.
Nga LSDM-ja e Zoran Zaevit
thonë se herët është të flitet për
datën e zgjedhjeve. "Vlerësojmë se
është herët të flitet për datë të re
AKTUALE
GRIPI SEZONAL, I DERRAVE DHE KOVID-19
“Vdekjes” nuk i mbyllet dera!
periudhën e pandemisë me Ko-
vid19. Në muajin shkurt, kur edhe u
regjistrua numri më i madh i të së-
murëve nga gripi sezonal, më
shumë se 19.000, në Maqedoni u
paraqit edhe rasti i parë i të infek-
tuarit me Kovid19. Statistikat e Mi-
nistrisë së Shëndetësisë tregojnë
se nga atëherë, e deri më tani janë
regjistruar, mbi 1300 raste me Ko-
vid19 dhe 56 vdekje. Të gjitha këto
raste përveç të infektuarit të parë
me Kovid19 janë nga muajt mars-
prill. Krahasuar me periudhën e
njëjtë të vitit të kaluar, Instituti i
Shëndetit Publik ka regjistruar
5.719 të sëmurë nga gripi sezonal.
Në anën tjetër, në Maqedoni
vetëm në muajin shkurt dhe mars
të vitit të kaluar janë regjistruar 22
vdekje si rezultat i komplikimeve
nga gripi i derrave. Më shumë raste
të vdekjes nga gripi i derrave ka pa-
sur të regjistruar në vitin e pande-
misë në vitin 2009, kur edhe janë
për mbajtjen e zgjedhjeve parla-
mentare sepse në këtë moment,
më e rëndësishme është që për-
qendrimi të jetë te lufta me virusin
korona dhe te menaxhimi me pa-
sojat që sjell kjo krizë ekonomike
dhe shëndetësore", thonë nga
LSDM-ja. Por, ndryshe nga LSDM-
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
regjistruar 33 vdekje. Nëse bëhet
krahasim të rasteve të gripit gjatë
muajve, atëherë numri më i madh
i të sëmurëve është regjistruar në
muajin shkurt të këtij viti, kur janë
verifikuar 19.874 raste të gripit se-
zonal, në janar 6.315 dhe muajin
mars janë regjistruar 5.719 të së-
murë nga gripi. Në muajt tjerë të
sezonës nga tetori deri në dhjetor
janë regjistruar rreth 800 raste të
ja mendojnë në partinë më të
madhe maqedonase, VMRO-
DPMNE. Nga kjo parti vlerësojnë
se kjo temë imponohet nga LSDM-
ja dhe e konsiderojnë atë si sjellje
jonjerëzore. "Mendoj se është e pë-
shtirë, jonjerëzore, në kushte kur
çdo ditë ka të sëmurë nga virusi
gripit sezonal. Llojet më të zakon-
shme të gripit që janë diagno-
stikuar në laborator janë të tipit In-
fluenza A dhe B virus. Sipas
analizave të ISHP-së këtë vit gripi
sezonal ka qenë mjaftë aktiv në
Evropë. Në raportin e fundit të Flu
Nees Europe, i publikuar në javën e
11 të vitit 2020, gripi ishte në nivel të
lartë, por me rrënje të njëpasnjë-
shme për pesë javë.
korona, në kushte kur çdo ditë,
mijëra persona humbin vendin e
punës, në kushte kur për fat të keq,
fëmijët humbin më të afërmit e
tyre si pasojë e virusit korona, cili-
do, të flasë për datë zgjedhjesh.
Është e turpshme dhe na ka ardhur
te hunda me këtë sjellje të LSDM-
së. Është sjellje jonjerëzore", thonë
nga VMRO-DPMNE-ja.
Sipas partisë më të madhe po-
litike shqiptare BDI, dekreti për
ndërprerjen e procesit të nisur
zgjedhor parashikonte që
zgjedhjet të mbahen 20 ditë pas
ndërprerjes së gjendjes së jashtë-
zakonshme. “Sipas dekretit ligjor
me të cilin ndërpremë procesin
zgjedhor parashihet që dita e
zgjedhjeve të jetë rreth 20 ditë pas
ditës së fundit të gjendjes së ja-
shtëzakonshme. Ashtu që fati i
zgjedhjeve është në duart e Presi-
dentit. Kur do që ai të ndërpresë
gjendjen e jashtëzakonshme,
3
Në listën e vendeve ku po
numërohen të infektuarit dhe të
vdekurit nga Kovid19, Maqedonia
është e dyta sipas vdekshmërisë.
Në një milion banorë Maqedonia
ka 21 të vdekur. Statistikë më të
keqe se Maqedonia ka Sllovenia, e
cila ka 27 vdekje në një milion ba-
norë. Të gjitha vendet e rajoni, në
këtë listë të "zezë" gjenden pas Ma-
qedonisë , me numër më të vogël të
vdekjeve. Ndërsa, Bosnja e Herce-
govina ka 12 të vdekur në një milion
banorë, Serbia 11, Greqia 10, Sh-
qipëria 8, Kroacia 8, Mali Zi 6 dhe
Bullgaria 5. Ndërkaq, në një milion
banorë, në Maqedoni ka 436 të së-
murë nga Kovid19. Më shumë ka
përsëri Sllovenia 587, e pasur nga
Serbia me 511. Ndërsa numri i të in-
fektuarve (sëmurëve) nga Kovid19
në një milion banorë në Mal të Zi
është 451, Kroaci 415, Bosnje Her-
cegovinë 330, Greqi 208, Shqipëri
165, Bullgari 106. Maqedonia në
luftën me Kovid19 është lider në
rajon për numrin e testeve të bëra.
Në Maqedoni deri më tani janë
bërë 12.000 teste, prej të cilave
vetëm në Shkup afër 4.000. Nga
vendet e rajonit Greqi ka bërë
4682 teste, Mali i Zi 4568, Kroaci
4472, Bosnje Hercegovinë 3782,
Serbi 2678, Bullgari 2663, Shqipë-
ri 1496. Nëse këto numra kalku-
lohen për me një milion banorë të
një vendi, atëherë në Maqedoni
në një milion banorë janë bërë
2.163 teste, në Greqi 2.153 teste, në
Kroaci 2.034, Mal të Zi 1.889, Bo-
snje Hercegovinë 1.431, Shqipëri
781, Serbi 659 dhe Bullgari 81.
atëherë rinisin afatet zgjedhore
aty ku u ndërprenë ditën qe u ven-
dos gjendja e jashtëzakonshme.
Ne mendojmë që dy faktorë do e
përcaktojnë vendimin e Presiden-
tit; situata me pandeminë e me
pas konsensusi i liderëve partiak”,
thonë nga BDI. Për Aleancën për
Shqiptarët, prioritet është shën-
deti i qytetarëve dhe mendojnë se
periudha më e mirë për zgjedhje
është gjysma e dytë e korrikut. Ata
thonë se duhet të sigurohet vëzh-
gim nga misionet ndërkombëtare
për monitorimin e zgjedhjeve.
Ndërsa, nga Lëvizja BESA, po ash-
tu kanë potencuar se prioritet
është shëndeti i qytetarëve dhe se
zgjedhjet kurdo që mbahen, ata
janë të gatshëm për të dalë në
mejdan elektoral. Ndryshe, për-
para ndërprerjes së procesit
zgjedhor, KSHZ-ja kishte veri-
fikuar listat e kandidatëve për de-
putetë. (D.J)
4 AKTUALEKoha, e shtunë, 25 prill 2020

NDËRMJET NAFTËS SË GJELBËR DHE RRITJES SË AKCIZËS

KRONIKË
Fermerët në pritje të pagesës Treni përplas
veturën, shoferi
Bujqit thonë se në atë
lëndohet rëndë
Një tren mallrash që ka qarkul-
moment kur do të
luar në linjën Veles-Prilep në orën
kemi një çmim me 06:40 të mëngjesit, në vendkali-
pakicë në treg të naftës min rrugor në hyrje të fabrikës së
prej 60 denarë dhe më porcelanit në Veles, është përpla-
sur me një automjet udhëtarësh
shumë, në atë moment “folksvagen golf” me targa të Pri-
duhet edhe të lep, i drejtuar nga A.Xh. (16) nga
anulohen akcizat që u fshati Sogle, komuna e Çashkës.
Nga MPB-ja informojnë se drej-
vendos kësaj jave. Një tuesi i automjetit me lëndime të
ndihmesë për bujqit rënda trupore është dërguar në
do të ishte pagesa e spitalin e Velesit. Në vendngjarje
shpejtë e naftës së ndërsa më pak të goditur do të tet në këtë periudhë deri në filli- përfunduar tenderi për këtë vit është kryer ekspertizë.
jenë kultivuesit e dhenve”, thotë min e muajit qershor kur edhe dhe presin që në një afat jo të
gjelbër Eftim Shaklev nga Lidhja e Bujq- përfundojnë pjesa më e madhe e gjatë se dy muaj që përgatiten
ve të Maqedonisë. Sipas tij, ne- aktivitete në fusha dhe ara. Nga dhe dorëzohen kartelat e reja që
Digjen tre kiosqe në
vojitet që shteti të mbajë llogari Federata e Fermerëve kanë pritet të mbulojnë gjysmën e
Koha Fisnik PASHOLLI
që rritja e çmimit të akcizës të kërkuar që përkrahja për furnizi- harxhimeve të karburantit. Në vi-
“Kej 13 Nëntori”
Shkup, 24 prill - Përfaqësuesit e zgjasë përderisa nuk shtrenjtohet min me karburant për mekanizi- tin e kaluar për naftën e gjelbër u
bujqve në vend kundërshtojnë sërish çmimi i karburanteve të min bujqësor të jetë 50 për qind. harxhuan 200 milionë denarë,
rritjen e akcizës për tre denarë të naftës me qëllim që bujqit sa më Nga ana tjetër, Veljo Tantarov, një ndërsa sivjet në buxhet për këtë
naftës, por edhe kërkojnë që sa pak të ndjejnë shtrenjtimin. “Në përfaqësues tjetër i bujqve në janë dedikuar 280 milionë denarë
më shpejt të furnizohen me naftë atë moment kur do të kemi një vend thotë se rritja e akcizës e rën- që pritet tu shpërndahen afër 60
të gjelbër. Ato presin edhe mbu- çmim me pakicë në treg të naftës don edhe më tej situatën e bujq- mijë bujqve. Vlerësohet se kostoja
lim deri më 50 për qind dhe jo prej 60 denarë dhe më shumë, në ve pas telasheve të mëdha që i e naftës ndikon mjaft në
deri më 30 për qind të harxhime- atë ,moment duhet edhe të anu- kanë goditur në vitin e kaluar siç prodhimtarinë bujqësore, si për Pas inspektimit të kryer, nga MPB
ve për karburantit që e përdorin lohen akcizat që u vendos kësaj ishin pasojat e thatësisë së shkak të rritjes së madhe të çmi- konfirmuan se në “Kej 13 Nëntori”
në prodhimtarinë bujqësore. Për jave. Një ndihmesë për bujqit do madhe, që ju vështirësojnë të meve të derivateve të naftës në në Shkup në orët e hershme të
vite me radhë çmimi i naftës para- të ishte edhe mbulimi me gjy- blejnë edhe materialet e nevoj- vitet e fundit, ashtu edhe për mëngjesit të djeshëm janë dje-
qet një nga harxhimet më mëdha smën dhe jo me një të tretën e shme për realizimin e mbjelljeve shkak të harxhimeve për 30 për gur tre kiosqe, nga të cilat njëri
për bujqit, andaj edhe rritja e fun- çmimit të naftës apo së naftës së të pranverës. “Një ndihmesë e qind më të mëdha të bujqve për është objekt hotelierik. Zjarri
dit e akcizës patjetër se do të rrisë gjelbër”shton më tej Shaklev. madhe nga ana e qeverisë do të shkak të posedimit të mekanizi- është shuar nga ana e Brigadës
koston e punës së tyre thonë nga Nga Federata e Fermerëve të ishte që bujqit të fitojnë naftë të mit bujqësor të vjetër. Një masë ë së zjarrfikësve, por ende nuk
Lidhja e Bujqve të Maqedonisë. Maqedonisë thonë se sërish gjelbër për të mbjellë çdo gjë që tillë zbatohet në më shumë shte- dihen arsyet për shpërthimin e tij
“Nga shtrenjtimi i fundit më të kundërshtojnë rritjen e akcizës së është planifikuar. Në këtë mënyrë te të rajonit si Kroacia, Hungaria, dhe sa është dëmi i shkaktuar
goditur do të jenë fermerët që karburanteve që sipas tyre do të do të kapërcehej edhe kostoja në Rumania etj, por edhe të Bashki- material. Nga Brigada e zjarrfikë-
merren me prodhimin e prodhi- shtrenjtojë prodhimtarinë bujqë- rritje e naftës që ka shkaktuar ak- mit Evropian. Në Kroaci prej vitit sve informojnë se kanë interve-
meve primare bimore dhe të kaf- sore . Nga atje shtojnë se realizimi ciza”, shton më tej Tantarov. 2000, bujqit kanë të drejtë për nuar me dy automjete dhe gja-
shëve për ushqimin e njerëzve i projektit për naftën e gjelbër , Nga Agjencia Pagesore thonë naftë më të lirë për të gjitha hapë- shtë zjarrfikës, në sipërfaqe të
dhe kafshëve si dhe lëndëve të duhet të përfundojë me kohë, pa se bujqit duhet që deri në fund të sirat e mbjella bujqësore dhe për përfshirë me zjarr rreth 70 metra
para për industrinë. Me fjalë të vonesa me qëllim që fermerët ta muajit të prill të shfrytëzojnë kar- kulturat e mbjella për çka nga katrorë. Zjarri tërësisht është
tjera, ndër më të goditurit do të fitojnë këtë ndihmesë në kohën telat e vitit të kaluar për naftën e arka e shtetit ndahen me dhjetë- shuar rreth orës 06:30 minuta.
jenë pemëtaria dhe lavërtaria, kur edhe më së shumti ju nevoji- gjelbër. Nga atje shtojnë se ka ra miliona euro. Zjarri është paraqitur në SPB
Shkup dje në mëngjes orën 04:28
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// minuta.

Kontrolle shtesë ndaj Donacion evropian për luftë Tridhjetë e tre

ndalimit të transportit kundër Kovid-19 persona nuk e
publik në Tetovë respektuan orën
Shkup, 24 prill - Në Shkup, dje arritën 12 theksoi Osmani, Ai shprehu
Tetovë, 24 prill - Policia e Tetovës intensivisht punon në pa- pajisje për frymëmarrje të asistuar - mirënjohje të veçantë përfaqësuesve
policore, 25 u
ralajmërimin e transportuesve me furgon për masat qeve- respiratorë, si dhe pesë mijë maska të BE-së në vend dhe administratës arrestuan
ritare për ndërprerjen e transportit publik të udhëtarëve mbrojtëse “N95”, si pjesë e ndihmës së përgjegjëse të prokurimit. “Posaçëri-
me qëllim që të pengohet përhapja e koronavirusit. Si- projektuar të Bashkimit Evropian nga sht jam krenar për stafin e Sekretaria- Gjatë 24 orëve të kaluara, u regji-
pas informacioneve nga SPB Tetovë, tani për tani kryhen katër milionët për nevojat urgjente tit për Çështje Evropiane, të cilët në ba- strua se në nivel të tërë shtetit, 33
paralajmërime, por pas hyrjes në fuqi të dekretit - nuk do mjekësore. Siç komunikoi Sekretariati shkëpunim me agjencinë e KB kanë persona nuk e respektuan ndali-
të ketë kurrfarë toleranca dhe të gjithë shkelësit e masës për Çështje Evropiane, si institucion arritur ti tejkalojnë të gjitha sfidat tek- min e lëvizjes, me ç’rast 25 u arre-
në mënyrë adekuate do të sanksionohen. “Menjëherë pas kompetent për koordinim të ndihmës nike, procedurale dhe të transportit për stuan, ndërsa për pjesën tjetër u
sjelljes së vendimit qeveritar, SPB Tetovë ka përgatitur së huaj në vend, prokurimi është reali- ta siguruar këtë prokurim kompleks”, morën të dhënat dhe do të pa-
plan-aneks të veçantë me të cilin rregullohen forma, zuar në bashkëpunim me Agjencinë e shtoi Osmani. sojnë masat adekuate. Sipas sta-
mënyra dhe dinamika e implementimit të tij praktik, Kombeve të Bashkuara UNOPS. Respiratorët që sot mbërritën në tistikave të MPB-së, në 24 orët e
gjegjësisht hyrja dhe dalja e automjeteve në dhe nga Te- “Këto 12 pajisje do t’i përforcojnë vend janë të prodhuan në Korenë e Ju- kaluara, 112 personave u janë
tova. Tani më për të katërtën ditë në tre pika, të locuara në kapacitetet e sistemit të shëndetësor gut, dhe sipas marrëveshjes së nënshk- dhënë vendime për izolim, ndër-
rrugët ‘Marshal Tito’ (tek Monopoli), ‘Ivo Lola Ribar’ (në për ballafaqim me epideminë dhe për ruar më 3 prill, mbetet që përmes sa 82 persona nënshkruan dekla-
afërsi të stadiumit të futbollit) dhe ‘Ilindenska’ (në dalje të trajtim përkatës të pacientëve, që është UNOPS-it të sigurohen edhe tetë paji- rata për vetizolim. Nga ana e pu-
Gostivarit) kryhen kontrolle të vazhdueshme të automje- një nga sfidat kryesore në trajtimin e sje të tjera të frymëmarrjes, apo gjith- nonjësve të policisë, kumtoi sot
teve, me ç’rast edhe njëherë dua të përkujtoj se tërësisht epidemisë. Në këto rrethana komplek- sej 20. Në kuadër të ndihmës së Ba- MPB-ja, janë kryer kontrolle mbi
e ndaluar është hyrja në Tetovë e operatorëve ndërurban se dhe kushte të vështira për prokuri- shkimit Evropian, në vazhdimësi po personat në izolim dhe vetizolim,
të autobusëve, taksive me furgonë dhe të gjithë pjesë- min e këtyre pajisjeve për frymë- arrijnë pajisje mjekësore dhe pajisje nuk u regjistrua asnjë person, që
marrësit në transportin lokal publik”, theksoi Marjan Jo- marrje, prokurimi dhe sjellja e këtyre mbrojtëse sipas listës së konfirmuar të nuk e ka respektuar masën për
sifovski, zëdhënës i SPB Tetovë. (U.H) pajisjeve është një sukses i madh “, prioriteteve, theksojnë nga SÇE. izolim dhe vetizolim.

SI PO E PËRJETOJNË PANDEMINË KUMANOVARËT
Për shqiptarët, karantina nuk është befasi
Si duket një ditë brenda
mureve të izolmit? Sa
po ndikojnë në jetën e
njerëzve masat
restriktive kundër
pandemisë që i ka
ndërmarrë Qeveria?
Cilat janë përvojat
personale të
ballafaqimit me këtë
gjendje? Mbi këto dhe
çështje të tjera, sot
gazeta KOHA mori disa
opinione nga qytetarët
e Kumanovës
Koha Hekuran JASHARI
Kumanovë, 24 prill - Lagjet e banua-
ra me shqiptarë në qytetin e Ku-
manovës, këto ditë pandemie nuk
e kanë ndryshuar edhe gjithaq
pamjen, për arsye se njerëzit edhe
në kushtet e karantinës dalin para
shtëpive të tyre dhe komunikojnë
me njëri tjetrin. Këto lagje u ngja-
sojnë getove, të cilat janë të shkë-
putur nga pjesët urbane të qyte-
tit, ku njerëzit bëjnë një jetë
paralele, me një socializim tepër
tipik për shoqëritë ku urbanizmi
ka mbërritur vonë. Për rrjedhojë,
jeta në karantinë nuk është edhe
KOMUNA E TETOVËS KYÇË TË GJITHË NXËNËSIT NË PROCESIN MËSIMOR
Kompjuterë për nxënësit që nuk ndjekin mësimin online
Pas mbylljes së shkollave
për shkak të virusit Covid
19, kryesisht në komunat
rurale u shfaq problem
me mësimin online, pasi
që shumë familje nuk
dispononin pajisje për të
ndjekur mësimin,
kryesisht bëhet fjalë për
familje që marrin
asistencë sociale dhe nuk
mund tu sigurojnë
fëmijëve kompjuterë ose
celularë
Koha Urim HASIPI
Tetovë, 24 prill - Komuna e Tetovës
ka filluar me shpërndarjen e
kompjuterëve për nxënësit, të cilët
nuk kanë në shtëpitë e tyre dhe
nuk mund të ndjekin mësimin nga
distanca. Bëhet fjalë për 300
kompjuterë, të cilët janë shfrytë-
zuar nëpër shkolla. Nxënësit që
AKTUALE
ndonjë befasi, pasi njerëzit e këty-
re lagjeve janë mësuar të bëjnë
jetë pak a shumë në kushte të një
gjysmë izolimi. Si duket një ditë
brenda mureve të izolimit? Sa po
ndikojnë në jetën e njerëzve masat
restriktive kundër pandemisë që i
ka ndërmarrë Qeveria? Cilat janë
përvojat personale të ballafaqimit
me këtë gjendje?
Mbi këto dhe çështje të tjera,
sot gazeta KOHA mori disa opinio-
ne nga qytetarët e Kumanovës, të
cilët gjatë një bashkëbisedimi sh-
prehen paksa të deprimuar nga
efektet që po prodhon përhapja e
Covid-19 edhe në qytetin e tyre.
Xhevat Rexhepi qytetari i Kuma-
novës nuk e fsheh brengosjen e tij
pas situatës së krijuar, si pasojë e
nuk kanë mundur të ndjekin mësi-
min online, tash e tutje do të mund
të kyçen që të mos mbeten pas me
mësime. “Kompjuterët të cilët janë
pjesë e shkollave, dhe nuk kanë
qenë në funksion për shkak të mos
mbajtjes së mësimit në shkollë,
janë rregulluar edhe me progra-
me të nevojshme dhe janë ndarë
tek familjet të cilët nuk kanë patur
mundësi që të sigurojnë pajisje që
fëmijët e tyre të ndjekin mësimin
online. Shkollat tjera që kanë në
dispozicion kompjuterë ditëve në
vijim do të bëjnë shpërndarjen e të
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
pandemisë së virusit korona. Për
të kjo situate ka sjellur vetëm gjë-
ra të këqija, si në biznesin e tij per-
sonal, po ashtu edhe në çdo pore të
jetës së përditshme. Ai konsideron
se masat qeveritare janë tepër re-
striktive, sepse ato po e paralizojnë
jetën e qytetarëve. Sipas tij sa më
herët të hiqen këto masa, aq më
mire do të jetë për përditshmërinë
e njerëzve, sidomos për ata që
kanë lënë përgjysmë planet dhe
punët e tyre
Një pikëpamje plotësisht tjetër
ka njëzetvjeçari Suad Jakupi, i cili
mendon se kjo situatë duhet
shikuar më me pozitivitet dhe se
brenda saj fshihen shumë gjëra të
favorshme që ne mund të mos i
kemi menduar mirë. Si gjë e parë
njëjtave, kurse pas përfundimit të
krizës atëherë duhet që këto
kompjuterë t`i kthejnë sërish”,
thonë nga Komuna e Tetovës.
Sipas Sektorit për arsim në Ko-
munën e Tetovës, mësimi online
në këtë komunë deri më tani zhvil-
lohet pa probleme dhe numri më i
madh i nxënësve është i kyçur në
këtë proces. Përderisa në Tetovë
mësimi online është duke ecur pa
ndonjë ngecje, në Komunën e Zhe-
linës ende 156 nxënës nuk mund
të kyçen në procesin mësimor nga
shtëpitë e tyre. Gjithsej nga 2800
dhe më e rëndësishmja, sipas tij,
paraqet edhe pastrimi ajrit në ni-
vel global, dhe kjo mund t’i për-
shkruhet si meritë virusit Covid-19,
Një favor tjetër që e veçon bashkë-
biseduesi ynë, si pasojë e rretha-
nave të jashtëzakonshme, është
rikthimi te vetvetja dhe mos-sh-
penzimi i kohës për gjëra të kota,
siç ka ndodhur deri më tani, kur
njerëzit nuk mbanin shumë lloga-
ri për kohën e humbur kot. Izoli-
mi, thotë ai, është një mundësi e
mirë që të reflektojmë dhe merre-
mi me disa gjëra personale të cilat
mund të përkthehen në sukses pas
përfundimit të karantinës.
Florim Aliti një qytetarë tjetër
i Kumanovës shprehet se për të pe-
riudha e karantnës nuk përbën
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
nxënës që janë në Komunën e Zhe-
linës, prej tyre 156 ende nuk mund
të ndjekin mësimin online sikurse
nxënësit tjerë. Drejtorët e shkolla-
ve të Komunës së Zhelinës janë
drejtuar me kërkesa deri tek Mini-
stria e Arsimit dhe Shkencës që të
sigurohet IT pajisje për këtë kate-
gori të nxënësve, të cilët ende janë
jashtë procesit mësimor që zhvil-
lohet nga distanca. Në këtë Ko-
munë rreth 15 për qind e nxënësve
nuk mund të ndjekin mësimin on-
line. Një pjesë nuk kanë internet,
kurse disa nuk kanë edhe kompju-
terë.
Kryetari i Komunës së Zhelinës,
Blerim Sejdiu, shprehet se për këtë
situatë ka njoftuar edhe Ministrinë
e Arsimit dhe Shkencës por nuk ka
asnjë përgjigje. “156 nxënës ende
nuk kanë aparaturë adekuate për
të ndjekur mësimin online. Jemi
drejtuar tek Ministria e Arsimit
dhe Shkencës përmes drejtorëve.
Kërkesat janë dërguar që kur ka fil-
luar procesi i mësimit online, por
deri më tani nuk kemi asnjë
përgjigje. Ne nuk e dimë se në
5
ndonjë ndryshim të madh për
shkak se vetë është i papunë dhe
koha i kalon më tepër në shtëpi. Ai
mendon se njerëzit janë familjari-
zuar me situatën e krijuar dhe çdo
gjë është bërë njëjtë. E vetmja gjë
produktive që mund të bëhet në
këto rrethana të jashtëzakonshme,
sipas tij, është të punohet diçka në
shtëpi. Ka edhe qytetarë që
gjendjen e kanë pranuar me
shumë sportivitet. I tillë është edhe
Zylber Ramadani, i cili është ith-
tar i një teorie konspiracioni sipas
së cilës kjo pandemi më tepër
është çështje politike. Ai shpreson
se janë ditët të numëruara kur ne
do ti japim fund kësaj krizë globa-
le, varësisht prej interesave të fuqi-
ve globale.
çfarë forme do të sigurohet apara-
turë e nevojshme për këta nxënës,
do të jetë tablet, celularë, kompju-
terë, këtë e vendos vetë shteti, kur-
se ministria duhet të sigurojë një
formë që nxënësit të jenë të kyçur
në procesin e mësimit”, thotë krye-
tari i Komunës së Zhelinës, Blerim
Sejdiu.
Sipas tij, nëse edhe ditëve në
vijim nuk ka ndonjë lëvizje poziti-
ve, atëherë vet Komuna do të mun-
dohet që të gjejë mënyrë që të
ndihmojë këta fëmijë që nuk e
ndjekin mësimin. Në Komunën e
Bërvenicës 37 nxënës janë jashtë
mësimit online, ku edhe në këtë
Komunë nxënësit hasin të njëjtat
probleme sikurse edhe në komu-
nat tjera. Pas mbylljes së shkollave
për shkak të virusit Covid 19, krye-
sisht në komunat rurale u shfaq
problem me mësimin online, pasi
që shumë familje nuk dispononin
pajisje për të ndjekur mësimin,
kryesisht bëhet fjalë për familje që
marrin asistencë sociale dhe nuk
mund tu sigurojnë fëmijëve
kompjuterë ose celularë.
6 AKTUALE
Ramazani, kthimi në bazë!
Nga Mariem MASMOUDI
Kjo botë ka kërkesat e saj bio-
logjike, racionale dhe shpirtëro-
re. Neglizhimi i njërës dhe favori-
zimi i tjetrës krijon vakum që
prishë të gjitha rrafshet. Sidomos
duhet pasur parasysh nivelimin e
rrafshit biologjik, emocional e ra-
cional me atë shpirtëror. Kjo ndo-
shta kërkon edhe një qasje tjetër
çështjeve të fesë dhe ritualeve,
duke iu shmangur spekulimeve e
stereotipave akademike por dhe
superficialiteteve të përditshme
të diletantëve. Është mirë t’i
kthehemi tërësisë islame si
botëkuptim, si sistem i cili në
mënyrë të urtë do t’i kundërvihet
kapitalizmit liberal dhe etikës së
tij materialiste dhe utilitariste.
Pjesa racionale, emocionale, bio-
logjike dhe shpirtërore duhet të
vihet në shërbim të pjesës rituale
islame, sikurse namazi, agjërimi e
tjera, duke i nxjerr ato nga izolimi
i tyre formalist dhe duke i vënë si
digë karshi dallgëve të egra të
kohës dhe si strumbullar të
ecejakeve njerëzore.
QASJE NIVELUESE
Për muslimanët është bërë
'fat' që për mbijetesën e tyre
gjithnjë të shpjegohen për besi-
min, traditat, jetën e tyre, gjithnjë
të qëndrojnë me gardë të ngritur,
në të kundërtën, do të ketë pasoja
të rënda. Me fajin edhe të vetë
muslimanëve, duke neglizhuar
mësimet morale dhe metafizike
të ritualeve, sidomos agjërimit,
hapim rrugë për sjellje agresive
të të tjerëve mbi muslimanët,
duke ofruar shpjegime materia-
liste, e të cilat shpjegime ritualet
islame i paraqesin si mekanizma
për të mbetur të varfër, të sëmurë,
të nënshtruar, sepse Islamin dhe
Ramazanin e kundrojnë vetëm
materialisht, sipas pikëpamjeve
sidomos të rrymave filozofike
perëndimore të 2-3 shekujve të
fundit.
Pas kësaj pjese agresive antii-
slame, qëndron një rend edhe më
i rrezikshëm, më rrënues, asimili-
mi musliman në globalizëm dhe
atë që ofron ai. Për këtë qëllim,
ata, globalistët, madje bëjnë edhe
veprime joshëse, duke ngjitur
etiketa "hallall" në prodhime ush-
qimore, në afarizëm "hallall", në
veshmbathje "hallall" etj.
Prodhues, prezantues, shitës të
këtyre prodhimeve "hallall" janë
po këto sisteme eksploatuese, të
dehumanizuara, me interesa të
larta kamatore. Ne joshemi pas
etiketave ku shkruan "hallall",
duke harruar se këto fabrika janë
po ato që i njohim si eksploatue-
se, në dorë të korporatave të pash-
pirt. Konzumerizmi gllabërues
Ramazani është kthim në bazë, marrëdhënie e shëndoshë me
bashkësinë, botën, kohën, hapësirën. Ai është vetëdije e lartë
(takvallëk) karshi Krijuesit dhe mirësive të Tij në qiej e tokë. Më pak
reklama, më pak shpenzime, më pak slogane të thata, e më shumë
meditim, adhurim, mirësjellje. Kthimi besimit të plotë, pa
spekulime të thata, pa instat-fe, pa pankarta muresh e sheshesh...
dhe vdekja e etikës tradicionale
luajnë lojë mashtruese me libe-
ralizmin si filozofi, gjoja në liri të
pakufizuar, por në fakt të futur
brenda kafazit të hekurt.
Këtë gjendje e vërejmë kudo,
por viteve të fundit e vërejmë si-
domos në Muajin e Agjërimit, ku
në vend të maturisë, modestisë,
urtësisë, devotshmërisë, përunjtë-
sisë, kemi një hiper-konzume-
rizëm, hiper-reklamizëm, hiper-
estradizëm. Viteve të fundit,
prodhuesit botëror, si McDonald,
Coca Cola, Burger King, KCF, NE-
STLE, janë orientuar në Muajin e
Ramazanit dhe drejt muslimanë-
ve, duke ofruar produktet e tyre
me etiketat "hallall" dhe duke
ngritur profitet e tyre shumëfish.
Muslimanët, për të treguar buja-
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
rinë e tyre, organizojnë mega-tu-
bime, miliona racione/iftare, fil-
mojnë sadakanë e tyre, mbajnë
fjalime të "mëdha", duke harruar
porosinë parësore të agjërimit -
kursimin, solidaritetin, mode-
stinë, thjeshtësinë. Me këtë ve-
prim, "hallall" korporatat si Mc-
Donald, Coca Cola, Burger King,
KCF, NESTLE e tjera, rrisin fitimet
e veta, muslimanët varfërohen
edhe më shumë, sidomos pjesa e
varfër agjërimin e ndien si dënim,
si ngarkesë, e jo devotshmëri. Në
një anë kemi Emiratet, Kuvajtin,
Saudinë e tjera, ku vdiset nga bol-
lëku i çdo gjëje dhe obeziteti, e
në anën tjetër kemi Jemenin, Si-
rinë, Somalinë e tjera, ku vdiset
nga mungesa elementare e ujit,
bukës dhe ilaçeve. Jeta moderne
është zhveshur nga çdo element
shpirtëror. Jeta në tërësinë e saj
është desakralizuar në një shoqë-
ri me mekanizma e instrumente
tërësisht të desakralizuara.
Përkundër egërsisë së trendë-
ve të reja globaliste, agjërimi i
muajit të ramazanit në vete ruan
forcën e ripërtëritjes, forcën e
gjallërimit, ofron mundësinë e të
jetuarit në pajtim me natyrën, ku
Dielli, Hëna e yjet, përcaktojnë
orarin tonë të përgjithshëm.
Muajin e fillojmë dhe përfun-
dojmë duke parë hyrjen dhe
daljen e Hënës, kurse ditën e
agjërimit e fillojmë para agimit
dhe e përfundojmë me perëndi-
min e Diellit. Duke pasuar Diellin
dhe Hënën, lindjen dhe perëndi-
min e Diellit, ne i dorëzohemi
Krijuesit fuqiplotë, të çdo gjëje që
ekziston në gjithësi, e dukshme
dhe e padukshme. Me këtë
mënyrë jetese, ne nuk e shkatër-
rojmë rendin që na ofrohet nga
pala tjetër, por e vëmë nën kon-
troll, e humanizojmë për të gjithë,
qofshin me ngjyrë apo të bardhë,
jetojnë në veri apo jug. Duke mos
humbur para "kalimtares", ne ha-
pim shtigjet drejt së ardhmes. Me
këtë ne ruajmë drejtpeshimin
mes materiales dhe shpirtërores,
mes kalimtares dhe të përhersh-
mes, mes negatives dhe pozitives.
Natyrisht, kjo përballje nuk
është e lehtë. Forcat moderne të
shekullarizimit, njeriun ba-
shkëkohor do ta godasin vazhdi-
misht, me polipet e veta helmue-
se do ta ‘kontaminojnë’ atë, duke
kërkuar karaktere të dobëta, për
t’i përvetësuar, për t’i robëruar.
Duke na u imponuar mënyra e
jetës, punës, arsimimit, ushqimit,
udhëtimit, relaksimit, ne pak a
shumë i dorëzohemi kësaj mëny-
re të jetës, bëhemi pjesë e tyre, pa
pasur kontroll mbi to.
RAMAZANI DIGË DHE MELHEM
KUNDËR MODERNIZMIT
Nga një anë muslimanët
duken mjaft aktiv në ramazan.
Ata përgatiten me ushqim, për if-
tare, ndeje pas iftarit, mbushin
rrymë bateritë e telefonave për
foto, duken shumë të ngazëllyer,
edhe fjalori i tyre i komunikimit
është përplot fraza fetare, por në
anën tjetër shumë tregues pasqy-
rojnë një boshllëk shpirti, një for-
malitet pa thelb, një moral të
fragmentarizuar, një ritëm pune
të ndryshëm nga ajo që dikur
ofronte Islami me ritualet e veta.
Por, kthimi vlerave të njëmendta
të agjërimit bashkë me ritualet
tjera, do të na kthejë në vlerat
konstante: solidariteti material e
emocional por jo shkapërderdhja
e pasurisë, maturia racionale, bol-
lëku shpirtëror, humaniteti me të
tjerët, dominimi me mjetet e mo-
dernizmit dhe mosrënia pre kar-
shi tyre.
Ramazani është kthim në
bazë, marrëdhënie e shëndoshë
me bashkësinë, botën, kohën,
hapësirën. Ai është vetëdije e
lartë (takvallëk) karshi Krijuesit
dhe mirësive të Tij në qiej e tokë.
Më pak reklama, më pak shpenzi-
me, më pak slogane të thata, e më
shumë meditim, adhurim, mirë-
sjellje.
Kthimi besimit të plotë, pa
spekulime të thata, pa instat-fe,
pa pankarta muresh e sheshesh,
pa pano të varura nëpër rrugë, por
me një agjërim si monument vje-
tor i besimtarit, me një agjërim si
periudhë ringjallërimi, leximi,
meditimi, bamirësie.

Nëse i keni
mbijetuar
koronavirusit,
nuk do të thotë
se jeni imunë
Universiteti i Vjenës aktualisht
është duke kryer një studim për
të analizuar reagimin imunitar
te njerëzit pas infektimit me ko-
ronavirus. Rezultatet do të
duhej të ndihmojnë për të kup-
tuar reagimin imunitar dhe kë-
shtu ta kenë më të lehtë të ven-
dosin për një vaksinë, e në këtë
studim kanë marrë pjesë perso-
nat që janë shëruar nga COVID-
19. “Studimi do të duhej të na
ndihmonte të kuptojmë nëse
dikush prej këtyre pacientëve
po zhvillon imunitet pas infek-
sionit. Gjetjet e studimit kanë
për qëllim ndërtimin e një baze
të fortë argumentesh dhe fakte-
sh për fillimin e zhvillimit të një
vaksine”, ka deklaruar Rudolf
Valenta ngas Qendra për Patofi-
ziologji, Infektivë dhe Imuno-
logji pranë Universitetit të
Mjekësisë në Vjenë.
“Duhet të llogarisim faktin që
virusi tani është i ngjashëm me
gripin dhe se mund të vie deri te
përsëritja e infeksionit”, ka
shpjeguar Valenta. Hulumtuesit
nga Qendra e Patofiziologjisë,
Infektivës dhe Imunologjisë
gjithashtu janë duke zhvilluar
një test që do t’ua mundësojë të
hulumtojmë nëse antitrupat
mund të pengojnë lidhjen e vi-
rusit me qelizat pritëse, kurse
planifikohet edhe hulumtimi
për përgjigjen imunitare qelizo-
re. “Analiza do të jetë shumë
komplekse dhe nuk do të jemi
në gjendje që menjëherë t’ju
themi të anketuarve nëse janë
imunë apo jo”, ka shtuar Valen-
ta.
Modeli për zbulimin e antitru-
pave në pacientët që ndërhyjnë
në bashkëveprimin e viruseve
dhe receptorëve tregon se cila
pjesë e virusit duhet të përf-
shihen në vaksinë. “Nga alergjia
dhe imunoterapia kemi marrë
përgjigje se antitrupat mund të
prodhohen me vaksinim”, ka
thënë për fund Valenta. Në më
shumë se 100 projekte kërkimo-
re që kanë të bëjnë me COVID-
19, punonjësit e Universitetit të
Vjenës po punojnë në zgjidhjet
që do të kontribuonin në kon-
trollin pandemik: duke filluar
nga simulimet, analizat e të
dhënave, studimet epidemio-
logjike, kërkimet themelore
biomjekësore, gjenetikës, tek-
nologjisë mjekësore e deri te
studimet klinike dhe rezultatet.
AKTUALEKoha, e shtunë, 25 prill 2020
7
A janë të rrezikuar
astmatikët nga koronavirusi?
Në mesin e shkencëtarëve
ka pretendime se njerëzit
që vuajnë nga sëmundje të
ndryshme të rrugëve të
frymëmarrjes përballen
me një rrezik të shtuar
ndaj infeksionit me Covid-
19. Tek këto sëmundje,
ekspertët veçojnë astmën,
simptomat e të cilës, sipas
ekspertëve, mund të
përkeqësohen si pasojë e
infeksionit me Covid-19
Bronkiti kronik, astma, së- feksionit me COVID-19. Sidoqoftë, ve për të shmangur çdo episod që Astmatikët duhet të kenë
mundjet obstruktive pulmonare e një studim i përmasave të vogla i kërcënon frymëmarrjen. Ata duhet higjienë në shtëpi dhe ta pastrojnë
të tjera si këto i dobësojnë mu- publikuar në revistën Endocrine të kenë në shtëpi të gjitha medika- atë sa më shpesh nga pluhurat. Ata
shkëritë dhe ato kanë më pak rezi- Society’s Journal of Clinical Endo- mentet dhe pajisjet që lehtësojnë duhet të sigurohen që në shtëpinë
stencë ndaj infeksionit, thonë ek- crinology & Metabolism para- frymëmarrjen në mënyrë që të e tyre, niveli i lagështisë të jetë i
spertët. Ata argumentojnë se lajmëron se njerëzit që marrin ste- kenë mundësi të vetë-trajtohen në ulët. Me ardhjen e pranverës, ek-
mushkëritë e një personi të shën- roide si pjesë e protokollit kundër karantinë. spozimi ndaj polenit bëhet më i
detshëm humbasin 30 për qind të astmës, alergjive dhe artritit mund KUJDES ME STRESIN. Stresi ka lartë, ndaj dritaret duhen mbajtur
kapacitetit të tyre për shkak të ko- të mos jenë të aftë të përballen me një ndikim shumë të keq në siste- mbyllur gjatë ditës. Astmatikët
ronavirusit. Me këtë logjikë, mu- një sulm të tillë nga koronavirusi. min imunitar. Astmatikët mund të duhet të tregojnë kujdes të shtuar
shkëritë e një personi astmatik Ky studim argumenton se ndihen më shumë të stresuar se ndaj përdorimit të solucioneve in-
ndikohen rëndë dhe kapaciteti i njerëzit e prekur nga astma, ose zakonisht, si pasojë e situatës së dustriale të pastrimit. E fundit, por
tyre zbret në 40 për qind. ata që janë shtruar në spital në 12 shkaktuar prej koronavirusit. Për- jo për nga rëndësia është që, ast-
MEDIKAMENTET KUNDËR muajt e fundit si pasojë e këtij pro- pos të tjerave, ankthi dhe stresi matikët duhet të jenë vigjilentë
ASTMËS DHE KORONAVIRUSI. blemi kanë një mburojë imunitare mund të përkeqësojnë simptomat ndaj çdo simptome që mund të vë-
Sipas ekspertëve, deri më tani nuk të dobësuar dhe rrjedhimisht për- e sëmundjes, ndaj ruajtja e toruas rejnë në rrugët e tyre të frymë-
ka asnjë të dhënë nëse medika- ballen me një rrezik të shtuar të dhe e qetësisë është dyfish e marrjes, veçanërisht vështirësia në
mentet që përdoren rëndom infeksionit. Astmatikët këshillohen rëndësishme në këtë periudhë frymëmarrje dhe temperatura e
kundër astmës rrisin rrezikun e in- t’i përmbahen këshillave të mjekë- pandemie. lartë. (agroweb)
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Astma është njëra nga
kushtet themelore
shëndetësore që e vë
Astmë apo koronavirus?
dikë në rrezik më të
lartë për një rast të Mjekët shpjegojnë si t’i dalloni
rëndë të COVID-19 çdo ditë, sipas Wright. Astmatikët,
të cilët janë me ilaçe biologjike, që
Shumë nga shenjat kryesore të dukshëm ulin përgjigjen imune
COVID-19, të tilla si kollitja, gulçimi dhe e bëjnë përdoruesin më të
dhe shtrëngimi i gjoksit, janë ndjeshëm ndaj infeksionit, duhet
gjithashtu simptoma tipike të të diskutojnë nga afër me mjekun
astmës. Shenja të tjera të mundsh- për regjimin e tyre.
me të COVID-19, të tilla si teshti- Është gjithashtu kritike që ast-
ma, hundë që rrjedh, sy të kuq dhe matikët të dinë si të përdorin siç
lodhje, mund të jenë të ngjashme duhet pompën e frymëmarrjes
me alergjinë. Nëse shenjat janë dhe ndarësin e tyre (një pajisje që
kaq të ngjashme, si mund t’i dal- ndihmon në dhënien e ilaçeve më
lojmë nga njëra-tjetra? saktë). Ai shtoi se përdorimi i saktë
“Mund të jetë shumë konfuze i pompës varet nga lloji i saj. “Asku-
për pacientët”, tha Dr. Lakiea Wri- sh nuk duhet të trembet”, tha Riz-
ght, e cila është e specializuar në alergjike mund të provojnë trajti- tha Dougherty. “Astmatikët duhet zo. “Unë mendoj se është e rëndë-
alergji dhe imunologji në Brigham me alergjie, tha Dr. Matt Dou- të përdorin pajisje që matin fuqinë sishme për astmatikët të kuptojnë
dhe Spitalin e Grave në Boston. gherty. Nëse këto trajtime zvogë- e një fryme, për të monitoruar se sa se nuk janë në rrezik të madh nga
“Unë u them pacientëve të mi të lojnë simptomat e tyre, kjo tregon mirë po qëndrojnë të hapura infeksioni për sa kohë që ndjekin
shohin për simptomat dalluese të se është thjesht alergji. rrugët e frymëmarrjes”, tha pul- distancimin social dhe larjen e
COVID-19, siç janë ethet dhe “Astma shkaktohet nga faktorë monologu Dr. Albert Rizzo, zyrtari duarve. Ata duhet të marrin ilaçet
dhimbjet e trupit. Vetëm alergjitë të ndryshëm në individë të ndry- kryesor mjekësor i Shoqatës Ame- dhe të jenë në kontakt me mjekët
ose astma nuk do t’i shkaktojnë shëm: tymi i cigares mund të jetë rikane të mushkërive. Ju gjithash- e tyre. Por nuk mendoj se duhet të
ato simptoma”. Personat me astmë shkaktari juaj ose mbase stërvitja”, tu duhet të matni temperaturën tremben”.
8 RAJON
Në kohën kur Kosova
po përballet me
pandeminë e
koronavirusit, skena
politike dhe
institucionale është
duke u përballur edhe
me një ngërç politik
dhe kushtetues,
vlerësojnë njohesit e
zhvillimeve politike në
vend
Presidenti i Kosovës Hashim
Thaçi tashmë ka paralajmëruar se
do t’i japë mandatin për formimin e
qeverisë së re një partie, e cila është
e gatshme që të bëjë shumicën par-
lamentare për formimin e qeveri-
së. Në anën tjetër, kryeministri në
detyrë, Albin Kurti, ka deklaruar që
me veprimet e tilla, presidenti është
duke e shkelur Kushtetutën e ven-
dit. Analistja Jeta Krasniqi nga In-
stituti Demokratik i Kosovës, thotë
për Radion Evropa e Lirë, se ngërçi
aktual në skenën politike ka nisur
që para mocionit të mosbesimit, i
cila e rrëzoi qeverinë e drejtuar nga
Albin Kurti. Sipas saj, në vazhdim,
veprimet e institucioneve dhe parti-
ve politike kanë quar drejtë krizës
politike, e cila mund të thellohet
edhe më tej. “Marrë parasysh që nuk
kemi pasur në situatë të ngjashme
në të kaluarën dhe meqë jemi shtet
i ri dhe jemi duke e testuar qoftë
demokracinë tonë, qoftë Kushte-
tutën e vendit, është më se e nevoj-
shme që Gjykata Kushtetuese të
thotë fjalën e vet dhe që të mund t’i
nxjerrë palët nga ky diskurs politik,
duke tentuar që të krijojë një stabi-
litet politik në këtë situatë, që nuk
është aspak stabile. Në këtë mënyrë
të evitojë thellimin e mëtejshëm të
krizës politike, si dhe të evitojë një
krizë e cila mund të prekë gjithë
shoqërinë”, tha Krasniqi.
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Dilemat e amnistisë në Shqipëri, mes parave të krimit e evazionit
Një projekt për realizimin e një amnistie, jo vetëm fiskale, por edhe kapitali, është
rikthyer sërish në tavolinë, pasi u propozua fillimisht në shkurt. Drafti u la në heshtje
pas shpërthimit të pandemisë së Kovid19, por tashmë duket se po shihet edhe si një
zgjidhje për të tërhequr para në këtë situatë të vështirë, kur të ardhurat buxhetore
priten në rënie të ndjeshme
Amnisti fiskale në Shqipëri
janë bërë disa herë, kjo do të ishte
hera e parë që do të tentohej një
amnisti e plotë kapitali, pasi ajo u
realizua pjesërisht në vitin 2011.
Nisma është pritur pozitivisht nga
shoqatat e biznesit, teksa në 30 vi-
tet e fundit bizneset kanë fryrë në
bilancet e tyre zërin e detyrimeve,
si një mjet për të fshehur të ardhu-
rat dhe ky deklarim mund t’i çli-
ronte ata nga një evazion
shumëvjeçar. Një draft final nuk
është bërë ende publik, por
ndërkohë dilema të shumta
ngrihen lidhur me këtë amnisti
KRIZA INSTITUCIONALE
Stabiliteti politik i Kosovës
në duart e Kushtetueses
Sipas saj, e gjithë kjo krizë poli-
tike ka të bëjë me procesin e dialo-
gut Kosovë-Serbi, i cili edhe më
herët është konsideruar që duhet
të jetë prioritet i cilësdo qeveri që do
të udhëheqte vendin. Pikërisht ky
proces, siç thotë ajo, ka ndikuar
edhe në jetëgjatësinë e qeverisë ak-
tuale, e cila tashmë është në detyrë,
por edhe të partive politike. Sfidë e
tanishme për partitë politike dhe
institucionet, siç thotë ajo, do të
jenë veprimet të cilat do t’i ndër-
marrin e që nuk duhet të rrezikojnë
të shkelin Kushtetutën dhe të ce-
nojnë demokracinë e institucioneve
dhe kushtetutshmërinë e funksioni-
mit të shtetit. Analisti Arton
Demhasaj nga Organizata për De-
mokraci, Anti-korrupsion dhe Dinji-
tet - Çohu, duke folur për Radion
Evropa e Lirë, thotë që tashmë me
emërimin e Avdullah Hotit nga
Lidhja Demokratike e Kosovës, si
kandidat për kryeministër të ri, me
pretendimin se mund të krijojë shu-
micën për formimin e qeverisë së
ambicioze.
Ish-ministri i Financave dhe de-
puteti i Partisë Socialiste, Anastas
Angjeli në një debat televiziv duke
folur për këtë masë ka vlerësuar se
kjo nisëm ka qenë me kohë në pla-
net e qeverisë dhe se ka ardhur
moment i duhur për të vënë në
proces hartimin e saj. “Unë besoj se
po të kthehemi dy muaj mbrapa,
kujtoheni se ky debat filloi pasi
kryeministri hodhi idenë për të
bërë një amnisti fiskale. Pra, nuk
ishte e planifikuar në kohën e pan-
demisë, por ishte ne agjendën e
qeverisë. Amnistia fiskale në një
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
Thaçi: Samiti
i Zagrebit,
mundësi e
mirë e
sinjalizimit
për
liberalizim
Samiti i Zagrebit i plani-
re, bllokada kushtetuese shumë sh- më shumë qasjen ndaj sfidave edhe fikuar të mbahet më 6
pejt mund të merr një rrugë. më të mëdha që e presin vendin, maj do të zhvillohet për-
Ai thekson se megjithatë, vepri- pas tejkalimit të pandemisë së koro- mes një video konferen-
met e partive politike në ditët në navisrusit. “Të gjitha institucionet ce. E i lumtur për këtë
vijim, mund të krijojnë situata, të duhet të jenë të fokusuar edhe në është shprehur presiden-
cilat mund të ndikojnë edhe në çë- aspektin ekonomik, sepse shumë ti i Kosovës, Hashim
shtjen e menaxhmit të përballjes shpejt do të jetë e nevojshme që të Thaçi. Ai nëpërmjet një
me pandeminë e koronavirusit. “Si- ketë nevojë edhe për ndërhyrje eko- postimi në Twitter tha se
tuata është kjo: në rast se zgjidhet nomike, për të mos pësuar kolaps kjo është mundësi e mirë
qeveria e Hotit në kuvend, por qeve- ashtu siç po paralajmërohet në që BE të rikonfirmojë
ria e Kurtit refuzon që ta lirojë ven- gjithë botën. Prandaj kriza politike perspektivën e BE-së për
din në qeveri për shkak se konside- duhet të lihet me një anë për të parë Kosovën dhe të sinjali-
ron që nuk janë zgjedhur në mënyrë interesin e qytetarëve. Por, për fat zojë vendimin e vonuar
kushtetuese, atëherë mund të të keq, nuk jemi duke e parë këtë për vizat. Ky është posti-
hyjmë në një situatë të një bllokade gjë. Jemi duke parë që spektri poli- mi i tij: I lumtur që Samiti
që mund të ketë pasoja edhe te kjo tik ka vënë në fokus dhe në rol parë- i Zagrebit i BE-së dhe Bal-
çështja e menaxhimit të pandemi- sor interesat e ngushta politike, të lkanit Perëndimor është
së së COVID-19. Ne po po e shohim cilat patjetër që do të ndikojnë akoma në plan dhe do të
se sa shumë ka nevojë për stimu- drejtpërdrejtë në jetën e qytetarë- zhvillohet përmes një vi-
lim financiar sektori privat, sektori ve”, u shpreh Krasniqi. Krijmi i jo- deo-konference më 6
publik dhe sektore tjera, kështu që stabilitetit shoqëror, si rezultat i për- maj. Kjo është mundësi
mund të ketë pasoja shumë të rën- plasjeve politike, siç thanë njohësit që BE të rikonfirmojë
da edhe te çështja e menaxhimit të e zhvillimeve politike, mund të perspektivën e BE-së për
pandemisë”, u shpreh Demhasaj. krijojë situata të rrezikshme për sta- Kosovën dhe të sinjali-
Thellimi i mëtejmë i krizës politike bilitetin e vendit, në kohën kur po zojë një vendim të vo-
dhe kushtetuese, siç thotë analistja përballet me pandeminë, e cila ka nuar për liberalizimin e
Krasniqi, do të vështirësonte edhe përfshirë gjithë botën. (rel) vizave.
moment situate të caktuar, na fa-
vorizon të gjithëve. Normalisht u
mor koha e nevojshme për tu për-
gatitur kuadri ligjor dhe koincidoi
me kohën e koronavirusit”, është
shprehur Angjeli. Më tej deputeti
Angjeli ka sqaruar detaje, duke tre-
guar kategoritë e mundshme që amnisti ka si subjekt një diapazon ndërsa kjo është faza kur duhet të
do të përjashtohen nga amnistia të gjerë me tre përjashtime, ku zhvillohen debati të gjera. Faktorët
dhe ato të cilat përfitojnë më përfshihen ata elementë që figu- e interesit janë ata që duhet të pro-
shumë prej saj: “Është vështirë të rojnë të inkriminuar, pastaj pjesa pozojnë ide për këtë situatë”.
japësh rekomandime. tjetër funksionarë ose ish-funksio- Lidhur me dobishmërinë e amni-
Nga çfarë është diskutuar nga narë në administratën e lartë dhe stisë, deputeti Angjeli u shpreh se
përvojat e vendeve të tjera apo të natyrisht personat në politikë. Kur është nëj instrument që favorizon
amnistive të pjesshme që janë akti ligjor të dali, objektet e amni- ekonominë shqiptare në një mo-
bërë në vendin tonë, duket se kjo stisë do të jenë shumë të qarta, ment të vështirë.
 GLOBI
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
9

Liderët populistë po
përpiqen
dëshpërimisht ta
Koronavirusi është një
përdorin
koronavirusin për të kërcënim për liderët populistë
qëndruar në pushtet
Raportoi
Ndërsa koronavirusi përhapet
në të gjithë botën, ai po ekspozon në Wuhan,
gjithnjë e më shumë krisje të
mëdha socio-ekonomike të cilat gazetari
qeveritë i kanë injoruar prej kohë-
sh. Sistemet shëndetësore të pam-
brojtur po shemben nën një mbin-
rishfaqet pas
garkesë pacientësh, sigurimet
shoqërore nuk po munden të
2 muajsh
mbulojnë ata që kanë nevojë, dhe Një gazetar kinez është rish-
mos mbrojtja e punës me ligjet e faqur në publik pas dy muajsh
duhura, ka lënë miliona të papunë pasi u ndalua nga autoritetet
dhe pa të ardhura. Në të njëjtën në Wuhan, epiqendrën e ko-
kohë, pandemia ka nxjerrë në pah ronavirusit. Li Zehua tregoi
çështje të paaftësisë dhe munge- kohë, udhëheqësit populistë kanë tive çdo masë ndaj pandemisë. Ai përbën kërcënim për SHBA. Or- me video se si u përndoq dhe
sës së udhëheqjes në elitat qeveri- filluar përpjekje të dëshpëruara ka pohuar se virusi është thjesht ban, Bolsonaro dhe Trump janë më pas u ndalua nga policia
sëse në të gjithë botën. për të instrumentalizuar pande- “një fantazi”, dhe se ai “nuk do të vetëm tre shembuj të një tenden- më 26 Shkurt dhe që prej
Ky aspekt zbulues i pandemisë minë, me qëllim konsolidimin e ndiente asgjë” nëse infektohej. Ai ce globale të forcave që manipu- atëherë nuk u pa më në pu-
e bën atë veçanërisht të rreziksh- pushtetit dhe për të siguruar ka shkuar aq larg, sa ka marrë pje- lojnë përgjigjet e shteteve të tyre blik. Të mërkurën, ai publikoi
me për forcat populiste në të gjithë rizgjedhjen e tyre. së në mitingje kundër bllokimeve ndaj pandemisë. Në fund të fundit, një video ku tregonte se kish-
botën. Ata tani janë në një rrezik Në Hungari, Kryeministri Vik- të vendosura nga autoritetet loka- kjo nuk është vetëm një krizë shën- te kaluar dy javë në “karan-
në rritje të ekspozimit për atë që tor Orban shpalli gjendjen e ja- le. Ai jo vetëm që ka sulmuar me- detësore, por një krizë e qeverisjes tinë” në Wuhan.
janë në të vërtetë – udhëheqës të shtëzakonshme në 11 Mars. Më pak diat në mënyrë të përsëritur dhe kombëtare dhe globale. Kjo periudhë u ndoq me tjetër
paaftë, që s’bëjnë më shumë sesa se tre javë më vonë Parlamenti vo- ka vënë në dyshim këshillat e Do të kthehet shumë shpejt një izolim kësaj here në vendin e
të kënaqin interesat e rrethit të tyre toi në një ligj që i lejonte atij të shkencëtarëve dhe OBSH-së, por dëshmi tjetër e dështimit të plotë lindjes. Ai tregoi se autoritetet
të ngushtë, ndërsa i lënë vendet e sundonte pafundësisht, duke e ka qenë aktivisht i përfshirë në de- të populizmit, që nuk ofron asgjë i thanë që duhej të karanti-
tyre në vështirësi ekonomike dhe dekretuar në emër të luftimit të zinformata. Në mënyrë të ngjash- tjetër përveç retorikës boshe dhe ur- nohej për shkak të zonave
pasiguri sociale. Këta populistë koronavirusit. Por këto fuqi tejka- me, Presidenti amerikan Donald rejtëse. Udhëheqësit populistë nuk sensitive që kishte vizituar. Li
kanë promovuar axhendat nacio- lojnë atë që është e nevojshme për Trump ka përqendruar përpjekjet mund të japin asnjë lloj zgjidhjeje Zehua është një gazetar që
naliste, proteksioniste dhe të ur- të luftuar shpërthimin, pasi ato e tij në manipulimin e opinionit sociale ose ekonomike për proble- shkoi në Wuhan në Shkurt
rejtjes për të manipuluar publikun. përfshijnë dispozita për dënime publik, në vend që të punojë me met kombëtare dhe globale dhe pasi një koleg i tij Chen Qiushi
Kjo është e qartë në indiferencën e me burg për këdo që zbulohet se autoritetet shtetërore për të pandemia është duke e bërë këtë u zhduk. Në videot e tij,
tyre ndaj ndryshimit të klimës dhe ka penguar masat antipandemike, zgjidhur krizën. Por ndryshe nga gjithnjë e më të dukshme. Ndoshta Zehua shpjegoi pse shkoi atje.
krizave të refugjatëve, si dhe në ose përhap informacion të rremë. Bolsonaro, atij i është dashur të kjo tragjedi do të sjellë përfundimi- “Para se të hyja në Wuhan, një
përgjigjet e tyre ndaj pandemisë Në Brazil, Presidenti Jair Bolsona- tërhiqet nga pretendimet se sht shkatërrimin e populizmit në të mik që punonte në median
së koronavirusit. Në të njëjtën ro ka kundërshtuar në mënyrë ak- shpërthimi i koronavirusit nuk gjithë botën. (Al Jazeera) shtetërore kineze më tha se
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// lajmet e këqija rreth epidemi-
së janë mbledhur nga qeveria
qendrore. Mediat lokale

Gjyqi kundër Kinës, nga SHBA në Australi mund të raportojnë vetëm

lajmet e mira për shërimet e
qytetarëve dhe kaq”, tha ai.
kanë lejuar që miliona njerëz të in- Historitë e tij të raportuara
Sa u përket kërkesave për fektoheshin, kanë paguar mediat, përfshijnë ato të krematoriu-
një hetim ndërkombëtar kanë shkaktuar një pandemi glo- meve të tejmbushura. Pamjet
ndaj Kinës që tani bale e cila mund të parandalohej”. e tij u panë me miliona herë
mbështeten edhe nga Nisma gjyqësore është shumë në platformat kineze, Youtu-
e fortë, por ka shumë pak shanse be dhe Twitter.
Australia, nëse paraqiten
për sukses, sepse një shtet i huaj Teksa Zehua po transmetonte
në OKB - do të është i mbrojtur prej imuniteti të drejtpërdrejt në kanalet e tij
pengoheshin nga vetë sovranitetit. Kujtohet një prece- të komunikimit, disa oficerë
Pekini që ka një vend të dent i rëndësishëm, familjarët e tentuan që ta ndalonin në
përhershëm në Këshillin të përhapur panik mes popullsisë rore të Shëndetësisë. Në Brazil qe- viktimave të 11 shtatorit u përpo- dhomën e gjumit në hotelin
amerikane. Xi Jinpingu arreston veria e Bolosnaros ka shkëmbyer qën të vënë para drejtësisë Ara- ku po qëndronte. “Ai fiku dri-
e Sigurimit dhe të drejtë militantë të ndryshëm në Hong gjithashtu replika të ashpra me binë Saudite për rolin e saj në mbë- tat dhe qëndroi në heshtje
vetoje. Ndikimi kinez Kong, ndërkohë që disidenti Ai Pekinin. Nisma më e fortë është shtetje të Osama bin Ladenit, por u ndërkohë që oficerët trokitën
është rritur shumë në të Weiwei paralajmëron se “në Kinë ajo e Missourit. Një shtet i qeveri- penguan vazhdimisht nga qeveria në dyert e tjera. Ai i injoroi për
gjitha organizatat po forcohet shteti policor”. Tensio- sur nga republikanët. Kërkon ë pa- federale, qoftë gjatë administratës të paktën 3 orë, por ata u
ni mes dy fuqive të mëdha është disë shtetin kinez dhe partinë ko- Bush qoftë gjatë atyre të mëpassh- kthen sërish. Kur hapi derën u
ndërkombëtare, dhe ky rritur në maksimum. Tashmë i sh- muniste të tij për të kërkuar me. Sa u përket kërkesave për një dërgua në një stacion policie
është pikërisht një nga tohet edhe elementi ushtarak. Në dëmshpërblim, për 230 të vdekurit hetim ndërkombëtar ndaj Kinës ku dha shenjat e gishtërinjve
argumentet e atyre që detin e Kinës jugore përballen for- në këtë shtet. Kërkon gjithashtu që tani mbështeten edhe nga Au- dhe disa mostra gjaku”, shk-
denoncojnë sjelljen e cat detare të dy superfuqive, pas dëmshpërblime për krizën ekono- stralia, nëse paraqiten në OKB - do ruan BBC. Autoritetet i thanë
episodeve që panë të kundërvihen mike që po varfëron Missourin. Mi- të pengoheshin nga vetë Pekini që që dyshohej se kishte prishur
OBSH, për servilizëm dhe
forcat detare kineze me ato austra- nistri i Drejtësisë së shtetit, Eric ka një vend të përhershëm në Kë- qetësinë publike, por se nuk
bashkëfajësi me Pekinin liane dhe të Malajzisë. Schmitt e ka bërë padinë në shillin e Sigurimit dhe të drejtë ve- do të kishte ndëshkime, veçse
Tensioni përfshin edhe aleatë. gjykatën e Missourit duke ngritur toje. Ndikimi kinez është rritur duhej që të karantinohej. Ko-
Shteti i Missourit ngre padi për Qeveria australiane i është ba- disa akuza për autoritetet kineze: shumë në të gjitha organizatat legu i tij, Chen Qiushi ende
Kinën, për neglizhencë dhe gënje- shkuar korit të atyre që kërkojnë “Kanë mashtruar publikun, kanë ndërkombëtare, dhe ky është pikë- nuk ka kontakt me miqtë prej
shtra në lidhje me koronavirusin. një hetim ndërkombëtar mbi fshehur informacione të rëndësi- risht një nga argumentet e atyre 75 ditësh. Një tjetër gazetar
Ministria e brendshme amerikane përgjegjësitë e Pekinit në fillesat e shme, kanë arrestuar dëshmitarë, që denoncojnë sjelljen e OBSH, për që raportonte nga Wuhan-i
denoncon një operacion të gjerë pandemisë; kërkon edhe një he- kanë mohuar infektimin, kanë servilizëm dhe bashkëfajësi me Fang Bin ka humbur gjurmët
propagande nga ana e Pekinit për tim mbi rolin e Organizatës Botë- shkatërruar kërkime shkencore, Pekinin. që prej Shkurtit.
10 FORUM
Koha, e shtunë, 25 prill 2020

Kryeshkencëtarja e Gjermanisë Nga

Saskia MILLER

mri që iu vendos pande- shumë e kanë bërë. Një udhëhe- sueshmërinë dhe përunjësinë e Packer e quajti këtë vendim, “mi-

E misë së murtajës bubo-

nike të shekullit XIV e cila,
gjatë katër viteve shkaktoi
vdekjen e deri 60 përqind të po-
qëse ka shkuar edhe më tej. Me
besimin e popullit të saj për të
lundruar nëpër ujërat e errëta të
këtij shpërthimi pandemie, pa
një shkencëtareje në punë e
sipër. Dhe duket se po shpër-
blehet, si politikisht ashtu edhe
shkencërisht.
Virusi është ende larg
mposhtjes dhe askush
steri kryesor i një jete të paqartë”.
Kornelius ia atribuon ndryshimin
drastik një vetëdijësimi se, si
shkencëtare nga Gjermania Lin-
pullsisë së Evropës, ishte Vdekja e nxitur ose pa u zhytur në një pan- E lindur në Gjermaninë Perën- nuk e di se çfarë sfidash dore e varfër dhe e mangët në bu-
Zezë. Siç e thotë emri, sëmundja demi të mendjes, një politikane dimore në vitin 1954, Merkel u rrit rime, ajo do të lihej pas nga ho-
vinte me një mori simptomash të është më pak komandante e në një qytezë të vogël të Gjerma-
mbeten përpara për mologët e saj perëndimorë.
rënda fizike dhe një probabilitet përgjithshme, dhe më shumë nisë Lindore në veri të Berlinit. Ba- Gjermaninë, ose pjesën Merkel nuk ka folur kurrë pu-
të madh për të vdekur. Por ajo pati kryeshkencëtare: Angela Merkel. bai i saj ishte pastor luteran dhe blikisht për arsyet pse e la
tjetër të botës. Por, duke
edhe efekte anësore të konside- Prej disa javësh, udhëheqë- objekt survejimi nga STASI, ose shkencën, por mbase kjo ndodh
rueshme, sociale dhe psiko- sja e Gjermanisë ka vënë në punë sigurimi i Gjermanisë Lindor. Një gjykuar nga qasja e ngaqë ajo nuk e ka lënë kurrë.
logjike. Të nxitura nga frikëra të racionalitetin e saj karakteristik, studente e shkëlqyer, Merkel më- Merkelit - rigoroziteti i Mendimi shkencor - kërkimi i kuj-
justifikuara, por të gabuara, tha- shoqëruar me një sentimenta- soi që herët “të mos vendosej në desshëm i çdo informacioni të ri,
shetheme, dezinformata dhe su- lizëm jokarakteristik, për të qendër të gjërave”, që të mos ek- saj në mbledhjen e konsultimi i kujdesshëm me ek-
persticione. Disa provuan ilaçe udhëhequr vendin mespërmes spozonte veten ose familjen ndaj informacionit, spertët - mbetet pjesë integrale
mrekullibërëse, të tilla si gjak- asaj që deri më tani ka qenë një kontrollit të agjentëve të siguri- për procesin e vendimmarrjes di-
derdhja; Papa u rrethua me një betejë relativisht e suksesshme mit, sipas Stefan Kornelius, bio- ndershmëria në tore të Merkelit, por edhe perso-
unazë zjarri; dhe në një tërbim kundër COVID-19. Pandemia graf i saj zyrtar dhe redaktor i ga- deklarimin e asaj që nuk nalitetit të saj politik. Ajo është
veçanërisht të egër të një histerie është duke u dëshmuar, në zetës Süddeutsche Zeitung. Kur pa dyshim e vetëdijshme se trajti-
të pabazë, mijëra hebrenj në të shumë drejtime, si sfida kurorë- ra Muri i Berlinit në vitin 1989, dihet ende, dhe mi i matur, modest që u bën pro-
gjithë kontinentin u vranë, të aku- zuese për të diplomuarën në Merkel, e cila tashmë kishte qëndrimi që mban - ajo blemeve të Gjermanisë është të
zuar se kishin helmuar ujin e pij- Kimi kuantike që u bë politika- mbrojtur një doktoratë në kimi paktën pjesërisht arsyeja përse,
shëm. Kur njerëzit nuk mund të ne, stili i udhëheqjes së të cilës kuantike, punonte si shkencëtare
një ditë mund të mbahet ajo ka gati 15 vjet që gëzon mbë-
përballojnë më aktualitetin, më vazhdimisht është përshkruar si kërkimore. Menjëherë pas kësaj, mend jo si shkencëtarja shtetjen e një vendi, nderimi hi-
tha historiania e Evropës mesjeta- analitik, joemocional dhe i ma- ajo la punën për t’u bashkuar me storik i të cilit për arritjet shkenco-
re Eva Schlotheuber, ata “rrokin tur. Në përpjekjen e saj për stabi- një grup të ri politik që ishte for-
më e madhe e re dhe mendjet e mëdha
çdo shpjegim që mund të gjejnë”. litet shoqëror dhe ekonomik muar në lagjen e saj, duke nisur Gjermanisë, por si (mendoni Kantin, Einsteinin, dhe
Sot, ne përballemi me gjatë kësaj pandemie, Merkel gë- kështu në heshtje karrierën poli- të tjerë) ekuilibrohet ngahera nga
kryeshkencëtarja e saj:
shpërthimin global të një së- zon disa avantazhe: një sistem i tike. Ngjiti shkallët në politikën një maturi akute kundrejt
mundjeje që, megjithëse bio- respektuar dhe i mirëkoordinuar gjermane dhe, përmes inte- udhëheqësja politike që udhëheqësve karizmatikë me ide
logjikisht shumë më pak shkatër- i ekspertizës shkencore dhe ligjencës së pastër dhe një serie ekzekutoi, festoi, dhe të mëdha (mendoni Hitlerin).
ruese se Vdekja e Zezë, ka mjekësore, i shpërndarë në të manovrimesh taktike në kohën e Para pandemisë, ylli politik i
potencialin të nxisë atë që Sch- gjithë Gjermaninë, besimi i pu- duhur, u ngjit në vitin 2005 në personifikoi mendimin e Merkelit ishte zbehur. Ajo ishte
lotheuber e quan një “pandemi e blikut i fituar me mund, dhe fak- krye të kancelarisë, si kreu i qeve- bazuar në prova, kur kjo bërë e njohur, sipas Korneliusit, si
mendjes”, ngjitëse dhe shtrembë- ti i pamohueshëm që, duke pasur risë federale të Gjermanisë. kancelarja “që më shumë sh-
ruese e të vërtetës. Ndërsa de- parasysh pasigurinë e skajshme Trajektorja e saj ishte dramatike kishte më shumë mangte gjërat, se sa ajo që ndër-
zinformatat përhapen dhe vijat të këtyre kohëve, udhëheqja e dhe e pazakontë - për një grua, rëndësi tonte gjëra”. Po, Merkeli e kishte
ndarëse midis fakteve dhe trilli- qëndrueshme dhe e ndjeshme për një gjermano-lindore dhe për parandaluar copëtimin e Evropës
meve kryqëzohen në mënyrë ruti- është papritur përsëri në modë. një shkencëtare pa përvojë në gjatë krizës financiare dhe kishte
nore, udhëheqësit botërorë, tani Me 30 vjet përvojë politike, dhe ligje ose shërbim civil. udhëhequr kontinentin ndërsa
më shumë se kurrë, duhet të duke u përballur me një sfidë të Pse e la Merkeli, atë që dukej zhytej në krizën e mëvonshme të
ndriçojnë një rrugë të mirëmen- madhe që lyp qetësi mendore të ishte një karrierë premtuese, migrimit. Por, kohët e fundit ajo
duar drejt të ardhmes, e cila mbë- dhe arsyetim të kujdesshëm, për pasigurinë e politikës? Në një ishte mënjanuar politikisht nga
shtetet në shkencë dhe arsyetim Merkel është në kulmin e perfor- profil të New Yorker dedikuar rritja e brendshme e populizmit, e
të bazuar në prova. Në të vërtetë, mancës, duke u shfaqur me be- kancelares gjermane, George djathta ekstreme, e majta ekstre-

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

Koha E përditshme informative

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

www.koha.mk

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Sloboden Pecat” - rr. Kej 13 Noemvri nr.3/1-238, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e premte, 24 prill 2020 | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006
Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Redaktorë: Evis HALILI dhe Destan JONUZI | Redaktor teknik: Halil BERISHA
E-mail: koha@koha.com.mk | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • marketing@koha.com.mk; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221
Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

me dhe nga udhëheqësit autokratikë në të
gjithë botën.
Pastaj erdhi koronavirusi. Rasti i parë i
Gjermanisë u konfirmua në 28 janar, por
kërcënimi nuk e transformoi realisht jetën e
përditshme, deri në mes të marsit. Kufizi-
met e urdhëruara nga qeveria në Berlin ishin
të vogla, por shkaktonin gjithnjë e më shumë
ndërprerje. Disa u shqetësuan nga anulimi i
tubimeve të mëdha si konferencat e indu-
strisë, por kur qendrat kulturore të qytetit
— teatrot, operat dhe sallat e koncerteve —
u mbyllën më 10 mars, diçka thelbësore u
zhduk. Disa ditë më vonë, skena e famshme
e jetës së natës së Berlinit u errësua gjithash-
tu. Këmbësorët u zhdukën, pronarët e trem-
bur të restoranteve ulën qepenat ose ngritën
barrierat me pleksiglas. Vetë struktura e jetës
shoqërore dhe kulturore të kryeqytetit u
dobësua. Banorët e këtij qyteti dikur të
ndarë, u kujtuan përsëri se sa shpejt mund të
humbet liria.
Merkeli - për të cilën, si ish gjermano-lin-
dore, liria dihet se është parësore - e kuptoi
edhe personalisht se çfarë nënkupton blloki-
mi për bashkëqytetarët e saj. Më 18 Mars,
pasi vendi kishte mbyllur shkollat, ekono-
minë, mënyrën e vet të jetës, ajo mbajti një
fjalim të rrallë në televizion, që forcoi shumë
udhëheqjen e saj.
Përballë kamerës nga prapa një tavoli-
ne, me flamurin gjerman dhe atë të Bashki-
mit Evropian në krah, ajo filloi me një shë-
nim emocionues, duke pranuar se “ideja jonë
për normalitetin, për jetën publike, bashkë-
sinë shoqërore - e gjithë kjo po vihet në provë
si asnjëherë më parë”. Ajo theksoi rëndësinë
e demokracisë dhe marrjes së vendimeve
politike transparente, dhe këmbënguli që
çdo informacion që po ndante në lidhje me
pandeminë, bazohej në kërkime të hollësish-
me. Pastaj, në një deklaratë mahnitëse për
një udhëheqëse gjermane, një deklaratë të
cilën ajo “duhet ta ketë menduar pafundësi-
sht”, siç më tha Kornelius, ajo foli për orën më
të errët të vendit të saj. “Që nga Lufta e Dytë
Botërore,” tha Merkel, “nuk ka pasur një sfidë
për vendin tonë, në të cilën veprimi në një
frymë solidariteti nga ana jonë, të jetë kaq i
rëndësishëm”.
Ajo që spikaste në këtë fjalim, nuk ishin
aq shumë këshillat mjekësore të Merkelit,
por thirrja e saj jashtëzakonisht e drejtpër-
drejtë për nocionin e bashkësisë shoqërore
dhe për kufizimet e asaj vetë, si individ dhe
si udhëheqëse (“Unë besoj fort se ne do ta ka-
lojmë këtë test, nëse të gjithë qytetarët e
shohin vërtet si detyrën e tyre”). Siguritë e
saj racionale dhe tërheqja emocionale ishin
vendimtare në një kohë paniku në rritje.
Ndërsa gjendja shpirtërore nuk është aq e
errët në Gjermani - falë një sërë faktorësh,
Gjermania duket se e ka përballur pande-
minë më mirë se shumë vende të tjera - gjer-
manët në përgjithësi vazhdojnë të dëgjojnë
direktivat e hollësishme të kancelares.
Numri i personave të infektuar nga koro-
navirusi është rritur, siç ka ndodhur në të
gjithë botën. Por, ndryshe nga Italia, ku më
shumë se 22,000 njerëz kanë humbur jetën
prej COVID-19, ose Shtetet e Bashkuara, ku
numri i vdekjeve e ka tejkaluar atë shifër dhe
vazhdon të rritet me shpejtësi, vdekjet tota-
le në Gjermani janë diçka më shumë se
4,000. Për ta parë në perspektivë, më shumë
se dyfishi i njujorkezëve kanë humbur jetën
nga koronavirusi, se sa individët në të gjithë
Gjermaninë deri më sot.
Ndërsa të dhënat krahasuese të shteteve
Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.
Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.
FORUM
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
mund të jenë pak të besueshme, dhe shifrat
me siguri mund të marrin një kthesë për keq
në Gjermani ashtu si kudo tjetër, ekspertët
përmendin një numër faktorësh të mund-
shëm, për numrin relativisht të ulët të
vdekjeve në vend: Mosha mesatare e pa-
cientëve me koronavirus ka qenë më e ulët
këtu se sa tjetërkund, gjë që kufizon rre-
zikun; numri i personave të testuar për viru-
sin është më i lartë se në vendet e tjera, dhe
rastet në pjesën më të madhe ndiqen me
kujdes; dhe sistemi i kujdesit shëndetësor
publik ka qenë mjaft efikas për të rritur num-
rin e njësive të kujdesit intensiv, për të përm-
bushur kërkesën potenciale.
Duke pasur parasysh jetëgjatësinë e saj,
çdo sukses i mundshëm, të paktën deri në
një farë mase i atribuohet udhëheqjes së
Merkelit. Kancelarja ka një aftësi për të sjel-
lë “interesat divergjente drejt kompromisit”,
thotë Kornelius. Aftësia e saj për të pranuar
atë që nuk e di dhe për të deleguar vendime,
ka qenë një element thelbësor për struk-
turën politike të federalizuar të Gjermanisë
së pasluftës.
Merkel është mbështetur në ekspertë të
organizatave kërkimore-shkencore të mirë-
financuara, përfshirë agjencitë e shëndetit
publik, siç është Instituti Robert Koch dhe
rrjeti i universiteteve publike të vendit. In-
stituti i Shëndetit në Berlin, një institucion
kërkimor biomjekësor, ashtu si organizata
të tjera, kohët e fundit ka përqendruar
përpjekjet e veta në studimin e koronaviru-
sit. Kryetari i tij, Axel Radlach Pries, më tha që
institucionet kërkimore të Gjermanisë ak-
tualisht po punojnë ngushtë së bashku për të
“krijuar sisteme mbarëkombëtare” kërkimi.
Qeveria federale, me Merkelin në krye, luan
një rol bashkues, duke mbledhur së fundmi
të gjitha departamentet mjekësore universi-
tare të vendit, në një task forcë të vetme ko-
ronavirus.
Kur fola me të, Pries theksoi rëndësinë e
një komunikimi të ndershëm nga nivelet më
të larta të udhëheqjes gjatë pandemisë.
Merkeli është mbështetur shumë, dhe pu-
blikisht, në ekspertizën e një morie ekspertë-
sh, duke përfshirë tashmë të famshmin Ch-
ristian Drosten, kreun e virologjisë në
spitalin Charité në Berlin. Nga këndvështri-
mi i publikut, më tha Pries, kancelarja dhe vi-
rologu “janë shumë të besueshëm”. Njerëzit
e dinë “që ato që marrin nga Drosten dhe
Angela Merkeli janë fakte të vërteta dhe
shumë të mirëmenduara” dhe që të dy
“ndajnë informacione për gjëra që nuk dinë”.
Për shkak se ata janë “të sinqertë në lidhje
me informacionin që japin”, tha ai, këto infor-
macione shihen si të besueshme. Kjo nder-
shmëri, në një kohë të dezinformimit të
gjerë, më tha Pries, po luan një rol të madh
në bindjen e gjermanëve që të vazhdojnë të
ndjekin rregullat dhe të mbajnë, madje edhe
në këto momente, “një situatë shumë të qetë
në Gjermani”.
Virusi është ende larg mposhtjes dhe
askush nuk e di se çfarë sfidash mbeten për-
para për Gjermaninë, ose pjesën tjetër të
botës. Por, duke gjykuar nga qasja e Merke-
lit - rigoroziteti i saj në mbledhjen e informa-
cionit, ndershmëria në deklarimin e asaj që
nuk dihet ende, dhe qëndrimi që mban - ajo
një ditë mund të mbahet mend jo si shkencë-
tarja më e madhe e Gjermanisë, por si krye-
shkencëtarja e saj: udhëheqësja politike që
ekzekutoi, festoi, dhe personifikoi mendi-
min e bazuar në prova, kur kjo kishte më
shumë rëndësi. (The Atlantic)
Heshtja
e Romës
atë gjithë jetës sime, e kam
Gj dëgjuar vetëm tre herë
trokitjen e hapave në rrugët
e heshtura të Romës. Hera e
para ishte kur isha fëmijë, me mbërritjen
e amerikanëve. Kishte marrë fund frika e
sulmeve dhe bombave. Të vetmet maki-
na që qarkullonin ishin jeep-at, trokitjet
e hapave femërore jepnin një tingëllimë
feste, i bënin jehonë jetës që kishte rifil-
luar. Hera e dytë ishte në vitin 1973, kur
për shkak të luftës së Yom Kippur-it u
vendos një kursim i rreptë i konsumit të
karburantit; njerëzit dilnin në këmbë,
ishte rikthyer zhurma e hapave. Hera e
tretë ka qenë këto ditë, për arsyet që i
dimë. Por nuk ka qenë vetëm trokitja e
hapave; janë shtuar aromat e luleve dhe
gurgullima e ujit në shatërvane, edhe
ajo e harruar prej kohësh.
Kemi patur zinë, do të kemi pasoja
ekonomike që shpresojmë të mos jenë
dramatike; por kemi patur edhe dhu-
ratën e heshtjes së një qyteti, që është
më kot poterexhi. Them më kot, sepse
Roma nuk ka qenë asnjëherë një metro-
pol i vërtetë dhe as nuk do të jetë
ndonjëherë. Në rang metropoli është
Nju Jorku, është Londra, por pas rënies së
perandorisë në shekullin V – kur kishte
arritur dimensione të konsiderueshme
dhe, siç thuhet, një milion banorë –
Roma ka qenë gjithmonë diçka më
shumë se sa një vendbanim i shpërn-
darë rrënojash të lavdishme, por të lëna
pas dore. Madje do të ishte zhdukur nga
skena njësoj si Athina, si Antiokia, nëse
nuk do i kish dhënë jetë pushteti i Papë-
ve që asaj perandorie donin t’i jepnin
vazhdimësi, duke nisur që nga titulli i
dhënë perandorit: Pontifex Maximus.
Kur në 20 shtator 1870, bersalierët
hynë në Porta Pia, qyteti numëronte pak
më shumë se 200 mijë banorë; pjesa e
saj më e gjallë dhe e banuar, ishte re-
duktuar në rrugët e Gjashtëqindës të
mbyllura në Ansa del Tevere, në qendër
në Piazza Navona, me geton hebraike
në kushte higjienike të frikshme. Rrë-
nojat e Romës perandorake shtriheshin
gjysmë të groposura ose të dëmtuara
prej shtesave ndërtimore, të përdorura si
bottega, banesa apo si vende për sh-
fryrjen e kënaqësive trupore.
Ishte kjo përzierje e madhështisë dhe
gjërave të turpshme, e kryeveprave dhe
shëmtive që tërhoqi vizitorët dhe arti-
stët e veriut. Zbritën në Romë të tërhequr
prej shkëlqimit dhe transparencës së ja-
shtëzakonshme të atmosferës, por edhe
prej heshtjes së varrit që mbizotëronte
në rrënojat e qytetit të vjetër. Hija e fan-
tazmave dhe fantazive e bënte Romën
një prej kryeqyteteve të romanticizmit.
Kështu e pa shkrimtari i madh francez,
René de Chateaubriand. I ardhur në
Romë për herë të parë në fillim të shekul-
lit Tetëqind, ai e përshkruante kështu at-
mosferën e natës: “Më kishin rekoman-
duar të shëtisja nën dritën e Hënës. Ylli
11
Nga
Corrado AUGIAS
Heshtja e një qyteti që duket i
vdekur, thyhej një herë në vit
prej karnevaleve që magjepsën
Dymanë dhe që Gëte në
“Udhëtimin italian” e
përshkruan kështu:
“Karnevalet e Romës nuk janë
një festë që i ofrohet popullit,
por një festë që populli ia ofron
vetvetes”
i natës përhapte dritën e tij mbi shkre-
tinë e Romës; ndriçonte rrugë pa banorë,
gardhe, sheshe, kopshte ku nuk kalon
askush, manastirë ku nuk dëgjohet më
zëri i murgjve, kisha të heshtura dhe të
shpopulluara si rrugëkalimet e Koloseu-
mit”. Pikërisht në Koloseum shkrimtari
shoqëron një ditë shoqen e tij, madame
de Beaumont, e cila ishte e sëmurë
rëndë: “Ishte një prej atyre ditëve të teto-
rit, që mund të shihen vetëm në Romë.
Ajo ngriti sytë; e hodhi ngadalë vështri-
min drejt atyre rrugëkalimeve të vdekur
prej shumë vitesh, që kishin parë vetë
shumë vdekje; rrënojat ishin të zbuku-
ruara me lule të zverdhura të vjeshtës, të
zhytura në dritën e natës”.
Në po të njëjtën mënyrë do ta shihnin
Romën Stendhali gjatë “Shëtitjeve roma-
ne” dhe Giacomo Leopardi, i cili Romën
nuk e dashuroi kurrë. Kur vuri këmbë në
moshën 24 vjeç dhe ishte hera e parë që
la “varrezën e urryer” të Recanatëve. I vet-
mi vend që e prekte deri sa të shpërthen-
te në lot ishte varri i Tassos në kishën e
Sant’Onofro al Gianicolo. Për pjesën
tjetër, Roma e zhgënjente si për imazhin,
që e kishte krijuar duke lexuar klasikët, si
për letrarët romakë të kohës që i duke-
shin injorantë të pagdhendur. Heshtjes së
qytetit i korrespondonte ajo fshatit që e
rrethon. Askush nuk ka ditur ta rrëfejë
më mirë se sa G. G. Belli që në sonetin
“Er deserto” e përshkruante në mënyrë të
mrekullueshme heshtjen e trishtë.
Heshtja e një qyteti që duket i
vdekur, thyhej një herë në vit prej karne-
valeve që magjepsën Dymanë dhe që
Gëte në “Udhëtimin italian” e përshkruan
kështu: “Karnevalet e Romës nuk janë
një festë që i ofrohet popullit, por një fe-
stë që populli ia ofron vetvetes”. Pastaj
erdhi Roma e Giolittit dhe 50-vjetorit të
parë të Mbretërisë (1911), Roma e zymtë
e shkatërrimeve të Musolinit, Roma e pa-
sluftës e kaosit të ndërtimeve të favori-
zuara prej kryebashkiakëve të vetëkëna-
qur demokristianë, Roma e dolce vita-s,
Roma e shkretë e ditëve të fundit. Një
rikthim i heshtur në origjinë.
(La Repubblica)
12
"Duke parë zhvillimet e
UEFA, nuk do të ketë
ndonjë ndryshim,
lojtari do të mbetet i
lirë. Do humbin klubet.
Ky është mendimi im
personal”, shprehet
Qormemeti
Shkup, 24 prill - Kriza ekonomike
për shkak të pandemisë Covid-19,
po dëmton rëndë futbollin shqip-
tar. Edhe pse FIFA ka dhënë ok-in
që kontratat e futbollistëve që ska-
dojnë në 30 qershor të shtyhen
deri në fund të sezonit, duhet të
jenë klubet ato që duhet të gjejnë
gjuhën e përbashkët me futbolli-
stët për vijimin e bashkëpunimit.
Gjetja e një marrëveshje mund të
mos jetë e vështirë për klubet që
vinë nga ligat më të rëndësishme
evropiane. Por, e njëjta gjë nuk
mund të thuhet për futbollin sh-
qiptar dhe Kategorinë Superiore,
të paktën i këtij mendimi është
menaxheri i famshëm shqiptar
Shkumbin Qormemeti i cili e pra-
non për Supersport se klubet sh-
qiptare do të vuajnë një krizë të
madhe ekonomike. Në lidhje me
situatën e krijuar, menaxheri i
njohur, menaxheri nga Dibra, ka
folur në lidhje me kontratë. “Si-
tuata aktuale e ka goditur shumë
botën e futbollit. Është një pro-
blem i madhe për klubet dhe loj-
Rizespor
e do
Kastratin
Klubi turk, Rizespor është
duke shprehur interesim për
reprezentuesin kosovar, Lirim
Kastrati. Kastrati kishte nën-
shkruar me Dinamo Zagrebin
gjatë afatit kalimtar të janarit,
por ishte vendosur që të qën-
drojë te Lokomotiva e Zagrebit
deri në fund të edicionit. Ai e
ka filluar karrierën në Kosovë
te Kika e Hogoshtit. Më herët
në Rizespor ka luajtur edhe
ylli i Përfaqësueses së Kosovës,
Vedat Muriqi i cili po shkëlqen
në fanellën e Fenerbahçes. Ka-
strati ka shënuar 9 gola dhe ka
asistuar 8 herë në këtë edi-
cion, derisa ka tërhequr vë-
mendjen e Rizesporit, që dë-
shiron transferimin e tij në
formë huazimi, shkruan “ye-
niakit.com.tr”, transmeton ga-
zeta Koha.
SPORT
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
Qormemeti: Koronavirusi
ka dëmtuar futbollin
për qëllimet e tyre, fitimin e kam-
pionatit apo mbijetesën. Duke
parë zhvillimet e UEFA, nuk do të
ketë ndonjë ndryshim, lojtari do të
mbetet i lirë. Do humbin klubet.
Ky është mendimi im personal”,
shprehet Qormemeti. Më pas ai
flet edhe në lidhje me pagat e fut- Shaqiri:
bollistëve: “Në Itali, Francë apo
Angli janë rrogat 200 mijë euro
në muaj dhe është shumë norma-
Mund të
le dhe humane që klubet dhe loj-
tarët të kenë negociata për uljen e
kthehem në
pagës. Në Shqipëri dihen pagat,
lojtarët mundohen të mbajnë fa- kampionatin
miljet, të jenë në një nivel profe-
sional,por pagat janë të ulëta. Unë
do të mbaj edhe anën e klubeve,
shqiptar
pasi duke ditur buxhetet e tyre, Shkup, 24 prill - Artim Shaqiri i
duke ditur se presidentët tanë ja- hap rrugë një kthimi të
pin edhe lekë nga xhepi për të mundshëm të tij në Katego-
mbajtur futbollin shqiptar, ndaj rinë Superiore në të ardh-
duhet gjetur një zgjidhje e përba- men. Ish-fantazisti e ka pro-
shkët me lojtarët. Mund të gjen- vuar një herë të jetë pjesë e
det një zgjidhje, ndryshe do të saj si futbollist me Besën e si
vuajmë pasoja e kësaj pandemie trajner me Kukësin, një ek-
në dy vitet e ardhshme”, deklaroi speriencë të cilën nuk e çoi
Qormemeti, njëri prej me- deri në fund pasi u shkarkua
tarët, sidomos për ata që janë në tjetër klubet kanë marrë përforci- naxherëve më të suksesshëm sh- para mbylljes së sezonit nga
kontratë deri këtë verë. Në anën me, huazime, që t’i shfrytëzojnë qiptar. presidenti Safet Gjici. “Nor-
malisht kam kaluar një pe-
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// riudhë jo të mirë, por tepër të
mirë, pavarësisht momentit
Bare: Do të jem i pari që do të dal në fushë që ndodhi në fund, që u ndër-
pre para kohe bashkëpunimi.
Mesfushori shqiptar, Keidi Te Kukësi ia kam kaluar
Bare është një “luftëtar” i Mala- shumë mirë, duke e ditur se e
gas që i ka dhënë aq shumë skua- lashë ekipin në finale e Kupës
drës spanjolle në këtë sezon. Si dhe vendin e katërt. Nuk ar-
një gladiator i vërtetë qëndron ritëm të fitonim në ndeshjen
edhe jashtë fushe, ndërsa tërheq me Skënderbeun që e
shokët e skuadrës dhe është gati humbëm brenda 0-1 e iku ti-
të marrë përsipër shumë tulli, por futbolli është i tillë.
përgjegjësi. Këtë e bën edhe në
kohën e Koronavirusit, kur shumë
E kam thënë që këto gjëra
ndodhin në futboll, nuk ka
prej lojtarëve mendojnë sesi të
shpëtojnë “kurrizin e tyre” nga
hidhërim, janë presidentët që
vendosin këto gjëra se duan
pandemia. Por, Keidi vendos rezultate. Por unë para se të
gjithmonë dëshirat dhe interesat
e tifozëve si primare, megjithëse
mendojmë që nëse unë përpla-
sem, atëherë do të infektohem.
përse dhe do të jem i pari që do të
luajë. Por, është edhe një pjesë
isha trajner i Kukësit kam
qenë edhe futbollist i Besës
kjo do të thotë edhe sakrificë për Kjo nuk do të na bëj mirë. Nëse tjetër se përse nuk më pëlqen të së Kavajës për një periudhë të
shëndetin e tij. Në një intervistë vendoset të kthehemi, jam i si- luaj kur njerëzit po vdesin. Pastaj shkurtër dhe kam shokë e mi-
për “Radio Marca”, mesfushori u gurt se nuk do të ndodhë gjë. Po nëse do të jenë njerëzit që do na qësi edhe nga ajo kohë. Por
shpreh: “Nëse vendoset që ne të dëgjoj se ka disa lojtarë që kanë kërkojnë që të luajmë, unë jam i nga Kukësi edhe më tepër,
luajmë futboll, atëherë nuk do të frikë. Unë nuk kam frikë, nuk ka se pari që them po”, deklaroi Bare. jeta vazhdon, lidhjet nuk har-
rohen”, tha Shaqiri i cili nuk
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
mohoi dëshirën për të pro-
vuar përsëri pankinën e një
Ismajli zëvendëson Rrahmanin te Verona klubi shqiptar pas eksperien-
cave të fundit në Maqedoninë
Verona ka qenë “trampolina” e e Zagrebit te Verona e më pas te e Veriut e Kosovë. “Nuk kam
duhur për karrierën e kapitenit të Napoli. Ismajli luan për skuadrën thënë asnjëherë që nuk dua
Kosovës, Amir Rrahmani. Pas vetëm tjetër të madhe kroate, Hajdukun e të kthehem se kampionati sh-
gjashtë muajsh te Verona, Rrahma- Splitit. Ndalesa për shkak të korona- qiptar është mjaft interesant,
ni ka siguruar transferim te Napoli, virusit e ka dëmtuar shumë Ismaj- bëhen investime, kanë qëllim
të cilës skuadër do t’iu bashkohet në lin, që po kalonte formë të mirë. Si- Evropën, kërkojnë të nxjerrin
verë. Rrugën e Rrahmanit tani pritet pas SN, menaxhmenti i Veronas e talente, ka edhe talente të rinj
ta ndjekë një mbrojtës tjetër nga sheh te Ismajli pasardhësin e Rrah- shqiptarë. Por për momentin
Kosova. Sipas gazetës së njohur manit. Ismajli 23-vjeçar tani situata ka bllokuar çdo gjë, në
kroate, Sportske Novosti, Ardian udhëheq mbrojtjen e Kombëtares të ardhmen nuk i dihet, edhe
Ismajli mund të zëvendësojë Rrah- së Shqipërisë. Ai ishte larguar nga mund të kthehem në kampio-
manin te Verona e Serie A. Rrahma- Kosova i pakënaqur me hapësirën natin shqiptar”, ishin fjalët e
ni verën e kaluar kaloi nga Dinamo që i ofrohej. tij.
 SPORT
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
13

Nëse kampionatet anulohen, federatat

Interi i
bashkohet
garës për
Pogban
Paul Pogba do të jetë pa
dyshim emri më i lakuar
kur të hapet merkatoja e
verës. Manchester United
ka vendosur të mos e ush-
trojë të drejtën e rinovimit
automatik të kontratës së
francezit, që do të përfun-
dojë në vititn 2021. Mesfu-
shori, kampion bote me
Francës, kuptohet qartë që
është në shitje dhe preten-
dentët për të siguruar shër-
bimet e tij sportive janë të
shumtë, nga PSG, Real Ma-
dridi, Juventusi e deri tek
Interi. Pogba nuk e ka
fshehur kurrë dashurinë
për “Zonjën e Vjetër” dhe
dëshirën për të veshur sëri-
sh fanellën bardhezi, por
kushtet aktuale ekono-
mike nuk e ndihmojnë
aspak Juventusin për të
bërë të mundur kthimin e
mesfushorit në Torino.
Real Madridi dhe PSG janë
zgjedhin klubet në kupat evropiane
Nëse kampionatet
anulohen, atëherë UEFA ka
rekomanduar federatat
nacionale që të zgjedhin
klubet pjesëmarrëse në
kupat evropiane, bazuar në
merita sportive, pra duke u
marrë parasysh garën e
stinorit 2019/20. Është
thënë se procedura e
zgjedhjes së klubeve duhet
të jetë objektive,
transparente dhe jo-
diskriminuese ekziston një vendim që ndalon
ngjarjet sportive në atë vend dhe ga-
Eredivisie e Holandës ka njoftuar
më herët se nuk do të mund të për-
Euro 2020-ës. Bëhet fjalë për një
fond rreth 70 milionë euro që do të
rat nuk mund të përfundohen në fundohet kampionati, shkaku i ma- ndahet mes klubeve në raport me
Komiteti Ekzekutiv i UEFA-s, pas kohën adekuate, para fillimit të sti- save izoluese të vendosura nga qeve- numrin e lojtarëve që kanë pasur të
një video-konference të enjten, ka norit të ardhshëm dhe nëse proble- ria. Në video-konferencë është grumbulluar në të gjithë aktivitetet
dal me disa udhëzime sa i përket met e pakalueshme ekonomike e vendosur që Evropiani të njihet si e UEFA-s, ndërsa një tjetër shifër prej
mundësisë që kampionatet vendore bëjnë të pamundur përfundimin e Euro 2020 ani pse do të mbahet vitin 200 milionë eurosh pritet të jepet
të mos përfundohen. Ndonëse nga stinorit, pasi do të rrezikohet stabili- e ardhshëm. pas zhvillimit të Euro 2020-ës verën
UEFA sërish është rekomanduar që teti afatgjatë i ligës dhe klubeve. Ndërkohë, ndërprerja për even- e ardhshme, për ekipet që do të dër-
të përfundohen kampionatet, nëse Nëse kampionatet anulohen, tuale për shkak të pandemisë Covid- gojnë lojtarë në këtë kompeticion.
lejohet kjo. UEFA ka thënë se janë atëherë UEFA ka rekomanduar fe- 19 dhe rreziku për të mos mbyllur “Klubet evropiane janë pjesë in-
dy skenarë që po ekzaminohen nga deratat nacionale që të zgjedhin klu- sezonin, pritet t’u kushtojnë sh- tegrale e suksesit të kompeticioneve
grupi punues i kalendarit, të dyja me bet pjesëmarrëse në kupat evropia- trenjtë klubeve të futbollit, që kanë tona për kombëtare, ndaj një pjesë e
plan që garat vendore të nisin para ne, bazuar në merita sportive, pra filluar aktualisht të ndjejnë efektet mirë e të ardhurave shpërndahet për
garave të klubeve të UEFA-s, ku një- duke u marrë parasysh garën e stino- ekonomike të kësaj krize. Shumë të gjithë skuadrat që kanë lejuar loj-
ra parasheh të zhvillohen garat në rit 2019/20. Është thënë se procedu- klube kanë nxjerrë të papunë një tarët e tyre t’u bashkohen përfaqë-
mënyrë paralele e tjetra që të për- ra e zgjedhjes së klubeve duhet të pjesë të stafit, ndërsa njëkohësisht sueseve përkatëse. Ne kemi vendo-
fundohen ndeshjet vendore, para se jetë objektive, transparente dhe jo- po mundohen të gjejnë zgjidhje me sur ta shpërndajmë menjëherë këtë
të nisin ndeshjet e UEFA-s në gusht. diskriminuese. Po ashtu UEFA ka futbollistët për të ndalur një pjesë fond, për të ndihmuar sadopak klu-
Është thënë se kampionatet thënë se ka të drejtë të refuzojë klu- të pagave të tyre, në mënyrë që të bet, në këto ditë të vështira për fut-
mund të vendosin për vazhdimin e bet e propozuara, në rast se gara ulin sa më shumë shpenzimet. Për bollin dhe jo vetëm”, deklaroi kreu i
garave vendore në sistem tjetër nëse është ndërprerë jashtë udhëzimeve t’u ardhur në ndihmë ka menduar UEFA-s, Çeferin.
e shohin se është e mundur përfun- që ka caktuar ajo. E po ashtu nëse edhe UEFA, e cila ka vendosur të Vendimi i UEFA-s u përshëndet
dimi. Mund të caktohen vendet për procedura e zgjedhjes nuk ka qenë shpërndajë para kohe fondin për nga presidentë të shumë klubeve, të
kupat evropiane apo mbijetesë objektive e transparente. E gjitha- skuadrat që kanë lejuar lojtarët e cilët pranuan se ishte gjesti i duhur
nëpërmjet plejofit. Sa për anulim të shtu nëse perceptimi i publikut tyre t’i bashkohen ekipeve kombë- për të ndihmuar klubet të përbal-
kampionateve UEFA ka thënë se është për jo korrektësi të kualifiki- tarë në ndeshjen e vlefshme për Na- lojnë shpenzimet dhe të ulin sado-
lejohet në dy raste të veçanta: Nëse mit të klubit. tions League dhe kualifikueset e pak humbjet ekonomike.
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

në avantazh, por sikurse

shkruan Tuttosport, edhe
Interi do të provojë të futet
në valle për kartonin e tij,
pse jo edhe ta tërheqë atë,
duke arritur marrëveshjen
me menaxherin e futbolli-
stit, Mino Raiola. Shoqëria
zikaltër ka kërkuar infor-
macione mbi situatën e
mesfushorit tani që “Djajtë
e Kuq” kanë vendosur të
mos e zgjatin bashkëpuni-
min deri në vititn 2022.
Praktikisht, pas këtij vendi-
mi të United, Paul Pogba
është në shitje.
Maldini: S’e kam menduar kurrë largimin nga Milani
Drejtori teknik dhe legjenda e
Milanit, Paolo Maldini, ka bërë të
ditur se ai nuk e ka menduar kurrë
largimin nga kuqezinjtë, përkundër
spekulimeve se ai mund të largohej
pas shkarkimit të Zvonimir Boba-
nit. Që kur drejtori sportiv dhe
legjenda e Milanit, Zvonimir Boban,
u shkarkua nga posti i tij në Milan,
shumë mediume italiane kanë pa-
rashikuar se edhe ish-mbrojtësi
Paolo Maldini do t’i ndajë rrugët me
klubin italian. Drejtori ekzekutiv i
klubit, Ivan Gazidis, dëshiron të bëjë
ndryshime të mëdha në Milan,
mirëpo Maldini e ka bërë të qartë
se ai nuk dëshiron të largohet, duke
thënë se e shikon detyrën që e ka
në klub. “Unë s’kam menduar kurrë
të laroghem. Jam nga Milano dhe
jam tifoz. Babai im ishte kapiteni i
parë që e ngriti trofeun e Kupës
Evropiane me një klub italian”, tha
Maldini në një lidhje direkte me Ch-
ristian Vierin në Instagram.
“Kemi pasur disa momente të vësh-
tira, por e vërteta është se mua më
duhen dy gjëra për t’u larguar nga
Milani: dëshira për t’u larguar dhe
situata e skuadrës”. “Kur Leonardo
më tregoi se do të largohet, unë
mendova se si mund të jetë të jem i
vetëm këtu. Pasi u bëra kreu i aspek-
tit sportiv, e gjeta veten të lehtësuar.
Unë e kisha edhe Bobanin dhe Ricky
Massaran”. “Mua më pëlqen puna
ime këtu dhe kjo është diçka që më
vjen natyrshëm si detyrë”, ka thek-
suar Maldini.

Publicitet

KORRIGJIM
Në thirrjen publike nr.1 të publikuar më 24.04.2020 nga Banka për zhvillim
e Maqedonisë së Veriut, në kapitullin IV DOKUMENTACIONI I
OBLIGUESHËM, në paragrafin 1 alineja 7 teksti
- "Bruto bilanc/e ose njoftim përkatës financiar, siç është përshkruar në
kriteret për miratimin e kësaj thirrje, të vërtetuar nga nënshkruesi i autor-
izuar i llogarisë përfundimtare të ndërmarrjes" - fshihet
Pjesa e mbetur e shpalljes mbetet e pandryshueshme.
14 SPECIALE
Koha, e shtunë, 25 prill 2020

Si duhet të jetë bota

post-pandemike?
Shkencëtari
zviceran
sfidon
OBSH-në
Ekziston një Një shkencëtar zviceran sfidon pa-
konsensus global që rashikimet e Organizatës Botërore
të Shëndetit dhe kompanive më të
asgjë nuk do të jetë mëdha farmaceutike se vaksina
njësoj, pas kundër koronavirusit kërkon mini-
malisht 18 muaj kohë për të dalë në
përfundimit të treg. Martin Bachmann, drejtor i
pandemisë, por departamentit të imunologjisë në
spitalin Inselspital të Bernës dhe
duket se nuk ka themelues i kompanisë Saiba Biote-
asnjë marrëveshje ch thotë se ka thuajse gati një ver-
FMN dhe OBSH u është vënë në GLOBALIZIMI VS. IZOLIMI. tit ose rizgjedhja e nacionalistë- sion të saj të prodhuar në laborato-
globale për një pikëpyetje dobia dhe efektivite- Globalizimi që nënkupton lë- ve populistë si Trump, Vladimir rin e tij dhe se është shumë
përgjigje globale ti nga donatori i tyre më i madh, vizjen e lirë të kapitalit, mallrave Putin, Narendra Modi, Rodrigo optimist që ajo do të përdoret gjatë
Shtetet e Bashkuara. dhe qarkullimi i lirë i informa- Duterte, Jair Bolsonaro dhe Xi këtij viti në Zvicër.
ndaj saj. E gjithë kjo EDHE GLOBALIZIMI DUKET cionit është sigurisht diçka e Jinping do të kishin pasoja të Por që projekti të realizohet, ai ka
shtron pyetjen, si do SË ËSHTË I KËRCËNUAR. Ekzi- mirë. Bota vazhdon të tregtojë, të mëdha për të ardhmen e botës. nevojë jo vetëm për miratimin e au-
ston një konsensus global që komunikojë dhe të koordinojë, RRUGA PËRPARA. E thënë toriteteve shëndetësore vendase
të ndryshojë apo a asgjë nuk do të jetë njësoj, pas pavarësisht nga masat anti-CO- thjesht, ne kemi nevojë për vi- por edhe për 103 milionë dollarë fi-
duhet të ndryshojë përfundimit të pandemisë, por VID-19, të marra nga qeveri të zione që marrin parasysh ne- nancim. Bachmann thotë se ka ve-
duket se nuk ka asnjë marrëve- ndryshme. Kufijtë e mbyllur dhe vojat individuale, komunitare, pruar ndryshe nga të tjerët, ku në
bota, si rezultat i shje globale për një përgjigje ndalimet e udhëtimeve janë shtetërore dhe ndërkombëtare vend të një virusi të gjallë të dobë-
pandemisë? globale ndaj saj. E gjithë kjo sh- masa të përkohshme, të cilat do dhe gjejnë strategjitë e duhura suar, ka përdorur një “grimcë të
tron pyetjen, si do të ndryshojë të lehtësohen dhe do të hiqen për t’i zbatuar ato. Këto strategji ngjashme me virusin” për të imituar
apo a duhet të ndryshojë bota, si menjëherë, pasi pandemia të fil- duhet të kombinojnë kapacite- koronavirusin, pa materialin e tij
Që nga shpërthimi i pande- rezultat i pandemisë? lojë të bjerë. Paradoksalisht, falë tet private dhe publike që gjene- gjenetik të nevojshëm për përsë-
misë së koronavirusit, ka ekzi- NJË BOTË POST-LIBERALE. teknologjisë, njerëzit po lidhen rojnë zgjidhje lokale për proble- ritje. Qasja mbështetet në mashtri-
stuar një ndjenjë e përgjithsh- Ata që flasin për kthimin e shte- më mirë sot që janë në izolim fi- me globale, dhe përgjigje min e trupave mbrojtëse për të
me që bota është në një pikë tit dhe ngritjen e nacionalizmit, zik, se kurrë më parë. universale për të drejtat e nje- prodhuar antitrupa që paranda-
kthese historike dhe se asgjë nuk si një produkt i ri i pandemisë së NJË PIKË KTHESE PAS PAN- riut. Kjo do të thotë që ndryshimi lojnë proteinat në formë koronavi-
do të jetë më si më parë. Në të koronavirusit, nuk i kanë kush- DEMISË. Në një krizë globale duhet të jetë nga lart poshtë, rusi të lidhen me qelizat njerëzore,
vërtetë, teksa koronavirusi bën tuar vëmendje. Shteti dhe nacio- ekonomike dhe kur miliona duke çuar në qeveri më pak auto- pastaj të rrëshqasin brenda dhe të
kërdinë në të gjithë botën, qeve- nalizmi nuk kanë shkuar askund, njerëz të humbin punët e tyre ritare, më transparente, të shkatërrojnë atë.
ritë kombëtare dhe lokale kanë në mënyrë që të “kthehen”. Pas dhe të bëhen edhe më të varfër, përgjegjshme dhe demokratike. Projekti i Bachmann bashkohet me
marrë barrën për të drejtuar sulmeve të 11 shtatorit, në SHBA potenciali për zemërim popul- Do të thotë politika që përqen- rreth 70 vaksina në zhvillim në të
luftën kundër kësaj pandemie, e dhe në të gjithë botën, “shteti i si- lor, racizëm, fanatizëm fetar dhe drohen më pak në stoqet e armë- gjithë botën, ku disa prej tyre tash-
cila ka nevojë për veprim dhe gurisë” është bërë gjithnjë e më i neo-fashizëm nuk duhet të ve dhe tregjet e aksioneve dhe me janë testuar tek njerëzit. Por
mobilizim global. pranishëm. Paralelisht, “shteti i nënvlerësohet - veçanërisht, nëse më shumë në kapitalin njerëzor, Shkencëtari zviceran tha se do ta te-
Institucionet e qeverisjes glo- tregut” është zgjeruar në kurriz pandemia vazhdon. Në terma duke shpërblyer infermierët, më- stojë vaksinën tek vetja e tij javën e
bale, përfshirë G7, G20 dhe BE të “shtetit shoqëror”, pasi poli- realistë, kjo do të thotë sisteme suesit dhe shkencëtarët, po aq ardhshme. Nëse je i gatshëm ta te-
janë hequr mënjanë, ndërsa or- tikat neoliberale kanë hedhur shtetërore më pak të hapura, më sa futbollistët dhe aktorët. (Al Ja- stosh tek të tjerët, duhet të jesh gati
ganizatave ndërkombëtare si rrënjë në të gjithë botën. pak të lira. Konsolidimi i pushte- zeera) ta besh edhe tek vetja, shprehet ai.

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Kur korona të ketë ikur…

Kur gjithçka të ketë kaluar, duam dhe vështirë se do të gjejmë do të jemi ndryshe nga sa kemi
mbase shumë prej nesh do të kenë një bukuri më origjinale. qenë më parë.
riprogramuar lumturinë dhe, në Kur korona të ketë ikur, ndo- Ndoshta do t’u kemi mbijetuar
këtë pikë, do të na konsiderojnë shta një stinë e tërë do të ketë ka- gjërave më të frikshme se virusi,
budallenj që ankohemi aq shumë luar, mbase edhe muaj të tërë siç janë mendimet tona. Kur të
për gjithçka. Kur e gjithë kjo të mund të kenë kaluar, por dëshira ketë kaluar, ne më në fund do të
ketë mbaruar, shpresojmë që jonë për të jetuar do të mbetet, jemi në gjendje të mblidhemi së-
njerëzimi të ketë mbetur, gjë e cila dhe do të jetë gjithçka. Kur të ketë rish me miq, për makarona dhe
është një pyetje që ka qenë disi kaluar, mund të ketë kaluar një një gotë verë në shtëpi, gjë të cilën
“në hije”. Ne do ta shihemi sërish, kohë e gjatë para se të kemi dhënë gjithmonë e kemi shtyrë. Në fund
do t’i kushtojmë më shumë vë- një përqafim të fortë, atyre që na të fundit, e mësuam në mënyrën Universit dhe se duhet ta bëjmë vetëm me ata që na i bëjnë zemrat
mendje buzëqeshjeve të atyre që mungojnë kaq shumë. Ndoshta më të vështirë se koha është Zoti i atë një aleat dhe ta përdorim të lumtura.
 MOZAIK
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
15
SHTETET

F B
TËRËSIA POETJA ANGLEZE, VEND BIBLIK AFËR NJËSI USHTARAKU E PAVARURA
DASHI 21. mars - 20. prill Mensur E KRIJIMEVE SUZAN LUMIT JORDAN ADMINISTRATIVE DHE POLITIKANI ANGLEZE, LORD SHAHISTI
DANEZ,
AKTORI
FRËNG,
Mamuti EPIKE TË ---------------------------- ----------------------------- NË PERANDORINË ANGLEZ I SHEK. I TË CILËVE ISHTE MAKS ZHAK
Dashuria do të favorizohet sot dhe çiftet e reja gjithash- NJË POPULLI SHTRESA SHEGA OSMANE XVII, NË FOTO POLITIKANI
NË FOTO
tu do të kenë shumë mundësi për të përforcuar një bashkim që sapo
ka filluar. Ju do të gjeni veten të rrethuar nga butësia! Beqarët do të
LLOJ KRIMBI,
jenë qendra e vëmendjes dhe do të mbledhin suksese si në jetën sen- SHIRITI I QENIT
timentale ashtu dhe në biznes. Mërkuri në shenjën tuaj ju garanton (SH.)
një sukses të sigurt në çdo iniciativë.
MORA PJESË
NË PARAKALIM
----------------------------
DEMI 21. prill - 21. maj VËRTETIMET
E DOKUMENTEVE
Edhe sot ju mund të mbështeteni në praninë e Venusit, NË NOTER

planetit të ndjenjave që do t’ju japin emocione të mëdha dhe një ba-

shkëpunim të fortë me partnerin/en. Takime me të vërtetë të jashtë-
zakonshme parashikohen edhe për beqarët. Marsi ju jep forcë të
madhe dhe ju bën më shumë luftarak në aspektin profesional.
N
ISH POLITIKANE IMPULSI
E SRI LANKËS, ----------------------------
BANDARANAIKE JO ÇIFT
BINJAKET 22. maj - 21. qershor
Ditë e pasioneve të mëdha dhe argëtimi, sot nuk mund INSTITUCION AKTORE FRËNGO-

Në këtë datë
t’i thuash jo rasteve të bukura për të përjetuar momente të pahar- ----------------------------- AMERIKANE
AUTORI ANGLEZ, (AMERIKANI
rueshme dashurie. Mos u hutoni nga ngjarjet e papritura! Planeti i XHORXH NË PARIS)
dashurisë do të jetë në gjendje të bëjë madje edhe mrekulli për ata
që janë vetëm! Ju do të takoni njerëz të rinj të cilët do të jenë në
gjendje t’ju ndihmojnë në aktivitetin ose profesionin tuaj.
O
GAFORRJA 22. qershor - 22. korrik
Opozita e Marsit e bën komunikimin të vështirë dhe ju ISH VOZITËSI
FINLANDEZ,
duhet të reflektoni dhe të rikuperoni energjitë për të vendosur në ROZBERG
marrëdhënien në çift! Zemrat e vetmuara do të kenë në anën e tyre
planetin e dashurisë që do të vendosë një person të posaçëm për-
RIKARD SUEDIA
para tyre. Mërkuri i pafavorshëm krijon probleme sidomos në LJARJA
----------------------------- -----------------------------
vendin e punës,. BABALLARË
BUJTINË

LUANI 23. korrik - 22. gusht

Sot, një Venus i pafavorshëm i zmadhon tensionet me
partnerin/en dhe mund të përfundoni duke argumentuar pa ndonjë
H
arsye të vërtetë. Mundohuni të qëndroni të qetë. Beqarët do të ndahen
mes çështjeve të punës në vend dhe tensioneve në jetën private. Gjë-
LEGJENDA
rat do të shkojnë shumë mirë në punë dhe do të keni mundësi të ar-
rini rezultate të mëdha, veçanërisht nëse luani rol udhëheqës.
25 prill 1599 VOLTI
----------------------------
Ë. K.
-----------------------------
VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtator
Nëse jeni në çift, më në fund do të keni mundësinë të sqaro-
3 shtator 1658 MBRETI
I KAFSHËVE
AKTORJA
FRËNGE,
BRIZHIT
ni ndjenjat tuaja dhe të kuptoni nëse dashuria është e destinuar të MATEMATIKANI

V
PEMË FRËNG, FRANSOA SËMUNDJE E
zgjasë. Hapni një dialog sqarues me partnerin/en. Zemrat e vetmuara RËNDË NGJITËSE
mund të bëjnë takime të rëndësishme dhe të jetojnë momente shumë KOHA DREJTIME ME LËVOZHGË
TË FORTË
-----------------------------
PËLHURË E HOLLË -----------------------------
PREJ LIRI I PËRHIMËT
pasionante. Favorizimi i Marsit ju jep mbështetje dhe në vendin e punës
do të jeni në gjendje të kërkoni dhe arrini qëllimet e vendosura.
IMPERATOR RUMANIA
ROMAK -----------------------------
----------------------------- ISH POLITIKANI
PESHORJA 24. shtator - 23. tetor ARRITJA RUMUN,
NË PUNË ANTONESKU
Vazhdoni të testoheni në dashuri dhe kur keni menduar LUMË

K
të merrni frymë lirisht, vijnë keqkuptimet dhe grindjet. Beqarët do (SPANJ.)
të jenë në gjendje të përqendrohen në ndjenjat e tyre dhe të lënë -----------------------------
NOFKA E EDISON
mënjanë mendimet e këqija. Tensionet me eprorët dhe kolegët do TËRNAVËS
t’ju bëjnë nervozë, nuk është koha ideale për të ndërmarrë projek-
te dhe biznese të reja. VENDLINDJA
E USHTARAKUT
NË FOTO
AKREPI 24. tetor - 22. nëntor
Nuk do të jetë një ditë e lehtë për ndjenjat. Për fat të keq, FUTBOLLISTI GJARPËR I MADH
KAMERUNIAN, E PA HELM
diskutime shumë të forta mund të bëhen edhe me partnerët të SEMJUEL I VISEVE
cilët, nëse nuk menaxhohen siç duhet, mund të çojnë në një krisje. TROPIKALE
Për beqarët ka ende kohë për të menduar për dashurinë. Komuniki-
mi i mirë me kolegët dhe eprorët, mund t’ju hapë rrugë në horizon-
HOTEL, MITI, V,
S, HOTEL, V, LEBRA, KALIGULA, R, KARRIERA,
V, ËK, V, K RIO, HANTINGDON,
RIO, HANTIN PITONI.
ETO, PITONI.
NGDON, ETO,
te të reja që do t’ju falin kënaqësi. ZGJIDHJET:
Z EKINOKOKET,
F,, B, EKINOK
GJIDHJET: F KOKET T, PARAKAL
A NOTERIZIMET,
A, NO
PARAKALOVA,
OVA OTERIZIMET ORVEL,
RVEL,
T, OR
ENT,
AVO, I, ENT
SIRIMAVO,
T, SIRIMA V RL,
L,
KEKE, RL

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetor

Sot në planin sentimental ju duhet të përfitoni nga disa
mundësi për të rregulluar gjërat me partnerin/en tuaj dhe për të
sqaruar gjithçka që ka mbetur në pritje. Zemrat e vetmuara do të
jenë në gjendje të hedhin dritë mbi qëllimet e tyre për të ardhmen.
Faza e punës është më shumë se kurrë pozitive dhe njohje të 6 9 5 3 8 6
ndryshme ju presin.
5 3 4 7 7 5 3
BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janar
Dashuria shkon mirë, por përkundër gjithçkaje sot nuk do
të ketë grindje dhe kontingjente të vogla. Dashuria e të dashurit/ës
3 7 8 7 4
është e sigurt! Beqarët duhet të jenë të durueshëm dhe të mos he-
qin dorë, ata së shpejti do të takohen me personin e ëndrrave të tyre! 4 7 9 7 4 3 2
Në punë sot ju do të tregoni të gjitha aftësitë tuaja dhe vendosmë-
rinë që ju karakterizon.
6 9 5 8 9 4
1 9 6 3 5
UJORI 21. janar - 19. shkurt
Një ditë mjaft e komplikuar nga pikëpamja sentimenta-
1 6 5 7
le. Rritje e tensionit me partnerin/en tuaj, veçanërisht nëse vazhdo-
ni të shmangni disa tema, bëni mirë të komunikoni hapur! Lajme të
shkëlqyera vijnë për beqarët, do të rizbulojnë entuziazmin dhe do
1 9 3 6 8
2 4 3 7 6
të bëjnë njohje të reja. Perspektiva të reja në punë për të ardhmen,
do të keni shanse të reja në të cilat mund të llogaritni fitime.

PESHQIT 20. shkurt - 20. mars 4 7 2 5 9 4 5 2

Një ditë për të jetuar nën shenjën e ndjenjave. Së fundi do 534261789, 892357614, 671984523.
329715468, 168432957, 534261789,
745698132, 329715468, 671984523.
të ketë një rimëkëmbje të mirë në fushën e dashurisë, Venusi ju ndih-
mon të sqaroni një situatë që ka qenë prej kohësh plot dyshime. Edhe 529346178, 841792563. Mesatar
673581492, 529346178, Mesatar: 953846271,
r: 95 96, 286179345,
3846271, 417523896,
41752389
beqarët mund të jetojnë një histori të re pa hezitim dhe të mbulojnë 487629351,
ë: 487629
lehtë:
Shumë i leht 31245 915824, 198264735,
57689, 254873916, 736915824,
9351, 965138247, 312457689, 7369
një marrëveshje. Jupiteri mbron nismat tuaja dhe do t’ju japë të
gjithë forcën dhe energjinë që nuk keni nevojë të dorëzoheni.
16
Në pamundësi
për të qenë
pranë, mjekja
uron djalin për
ditëlindje
bashkë me
stafin e
Infektivit
Mjekja e Infektivit në Tiranë,
Nevila Gjermeni, ka gjetur një
mënyrë të veçantë për të uruar
djalin e saj, Bjorinin, me rastin
e ditëlindjes. Nevila është në
vijën e parë të frontit të luftës
ndaj koronavirusit, e ka përdo-
rur rrjetet sociale për urimin e
të birit. Por e veçanta është se
Gjermeni ka patur pranë vetes
edhe stafin e mjekëve e infer-
mierëve. Ndërsa shprehet se
kjo ishte një ditëlindje krejtë-
sisht ndryshe. “Epo të paktën
kjo ishte një ditëlindje ndry-
she. Asnjëherë më parë nuk i
kishin kënduar ‘Shumë urime
për ty’ përmes një video-calli
mjekë e infermierë, të Spitalit
Infektiv. Bjon, dielli im u bëfsh
edhe 100!”, shkruan mjekja
Nevila Gjermeni.
Japonezët e shndërrojnë AMG G63-shin në “bizon të zi”
Kompania që merret me modifikimin e
veturave, Wald International, së fundmi
është marrë edhe me modelin AMG G63 të
Mercedesit. Ajo prezanton paketën për mo-
difikim të quajtur “Black Bison”, me të cilën
ky G63 shndërrohet në një “bizon të zezë”.
MOZAIK
Koha, e shtunë, 25 prill 2020
Një 68-vjeçare në Nigeri lind 1607 - Beteja e Gjibraltarit: Flota
holandeze mund flotën spanjollo-
portugeze.
binjakë 1792 - Për herë të parë përdoret
KALENDARI HISTORIK 25 PRILL
gijotina. Ekzekutohet banditi Nico-
Një nënë nigeriane në moshën 68-vjeçare las J Pelletier.
ka lindur binjakë, një djalë dhe një vajzë. Mar- 1867 - Tokio hapet për tregti të ja-
garet Adenuga ka pasur tri procedura të ferti- shtme.
lizimit ‘in vitro’, para kësaj lindje. Bashkëshor- 1881 - Trupat franceze okupojnë
ti i saj Noah Adenuga, 77-vjeçar ka thënë për Algjerinë dhe Tunizinë.
CNN, që ata janë martuar në vitin 1974 dhe 1898 - SHBA i shpall luftë Spanjës
dëshira për të pasur një fëmijë është e kamot- për shkak të Kubës.
shme. Ai gjithashtu tha se ata nuk janë dorë- 1941 - Operacioni Merkur: Hitleri
zuar asnjëherë, as pas përpjekjeve të dështua- urdhëron pushtimin e Kretës.
ra. "Jam një ëndërrimtar, dhe kam qenë i
1950 - Chuck Cooper bëhet zezaku
bindur që kjo ëndërr e jona do të realizohet",
i parë që luan në ligën NBA.
tha ai. Fëmijët janë lindur pak para kohe, kur
Margaret ka qenë 37-javëshe dhe me opera-
1953 - Shkencëtarët identifikojnë
cion cezarian, të martën e kaluar mirëpo spita- ADN.
li ‘’The Lagos University Teaching Hospital’’ e ka 1961 - Premieri i Katangës, Moise
bërë publike këtë tani, në mënyrë që nëna të Tsjombe of Katanga arrestohet në
ketë kohë të rikuperohet, transmeton Koha. Kongo.
1975 - Grihet në ajër Ambasada e
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Gjermanisë Perëndimore në
Stokholm të Suedisë
"Pushime falas për ata 1983 - Juri Andropov fton nxënë-
sen amerikane Samantha Smith për
që mposhtin koronavirusin!" të vizituar BRSS.
GJIRI I MUSHKONJAVE
Puerto Mosquito (Gjiri i mushkonja-
ve) ndodhet në bregdetin jugor të
A E DINI SE...
ishullit Vieques në Portoriko. Ky gji
magjik, në vitin 2008 nga Libri i
Pushime falas në disa rajone të Italisë për gna të Porto Cervo, Arzachena; në Toskanë,
rekordeve Guinnes është shpallur
të gjithë ata që mposhtin koronavirusin. #Ho- Forte dei Marmi dhe në Lombardi, Lazio, Mi-
zyrtarisht si sipërfaqja më e shndrit-
sconfittoilcovid19 është nisma e Matteo Cas- lano dhe Romë, për gjithë ata që synojnë tu-
shme, respektivisht më biolumini-
siano, një biznesmen italian nga Kalabria, i cili rizmin kulturor”, thuhet në njoftim. Kjo nismë sente e ujit në botë. Dritën në Gjirin e
merret me vlerësimin e pronave imobiliare parashikon pushime falas për gjithë ata që mushkonjave e krijojnë organizmat
dhe promovimin e territoreve italiane. “Duke kanë qenë në terapi intensive dhe janë shë- e vegjël që quhen Dinoflagellate (Py-
nisur nga 1 qershori, kush ka mposhtur viru- ruar, të cilët mund të shijojnë pushimet falas. rodimium bahamense), ndërsa ky gji
sin mund të prenotojë pushimet në Kalabri, Ndërsa për mjekët dhe infermierët që për ka numër të pabesueshëm të këtyre
Marina di Tortora, Praia a Mare të San Nico- shkak të virusit duan të rrinë larg familjeve, vë organizmave - rreth 160.000 në një
la Arcella; në Basilicata të Maratea; në Sarde- në dispozicion disa banesa ku mund të rrinë. litër ujë. Edhe pse janë të madhësisë
mikroskopike, rrezet e dritës që i
prodhojnë këto organizma janë 100
herë më të mëdha se trupi i tyre. Në
momente të shqetësimit, ata rea-
gojnë duke emetuar dritë të kaltër në
të gjelbër që zgjatë vetëm një të
dhjetën pjesë të sekondës – mirëpo
kur këtë dritë e lëshojnë miliona or-
ganizma, atëherë gjiri dhëndërohet
në spektakël nënujor dhe atraksion
turistik.
THËNIA E DITËS
Ndër të tjera, kjo kompani japoneze për zatorët e modifikuar, set të ri të rrotave 22-
këtë G63 të zezë ka zgjedhur paketën për inçësh, si dhe paketën për modifikimin e
aerodinamikën e cila përfshinë mbrojtësit e enterierit. Sa i përket motorit, Wald Interna- Nëse njeriu i gabuar përdorë mje-
rinj, mbrojtësit anësor të zgjeruar, kofanon tional nuk ka zbuluar nëse do ta përforcojë tet e duhura, atëherë mjetet e
e re nga fibra të karbonit, etj. Gjithashtu, ka motorin e këtij G63, 4.0-litër V8 i cili është duhura veprojnë në mënyrë të ga-
zgjedhur edhe dritat LED në çati, amorti- me kapacitet prej 585 kuajfuqi. buar. (Carl Gustav Jung)