1 NURULAINI BINTI ALI

SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020

BAB 6: ELEKTRIK DAN KEMAGNETAN

6.1 Penjanaan Tenaga Elektrik

Pelbagai Sumber Tenaga untuk Menjana Tenaga Elektrik

1. Sumber tenaga boleh dikelaskan kepada sumber boleh baharu dan sumber tidak boleh
baharu
a. Sumber boleh baharu ialah _____________________________________________

b. Sumber tidak boleh baharu ialah ________________________________________

2. Berikut adalah contoh bagi sumber boleh baharu dan sumber tidak boleh baharu (m/s 162)

Sumber Boleh Baharu Sumber Tidak Boleh Baharu

Proses Penjanaan Tenaga Elektrik

1. Generator ialah __________________________________________________________

2. Berdasarkan gambar foto 6.1 muka surat 165, 2 komponen utama generator ialah
a. ___________________
b. ___________________

Model generator penghasilan arus ulangalik Model generator penghasilan arus terus

3. Arus aruhan terhasil apabila _________________________________________________

4. Pada tahun 1831 ahli sains bernama Micheal Faraday telah mendapati bahawa arus
elektrik boleh terhasil apabila :
(a) _____________________________________
(b) ______________________________________

Arus aruhan yang terhasil mengalir melalui galvanometer dan jarum penunjuk
galvanometer terpesong (m/s 164)
 2 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
5. Kenalpasti stesen jana kuasa elektrik di bawah dan lengkapkan maklumat: (m/s 167-169)

Sumber Mekanisme dan perubahan

Stesen jana kuasa
tenaga tenaga
(a) _________________________

(b) ________________________

(c) ______________________

(d) _______________________
 3 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
(e) ________________________

(f) _______________________

(g) _________________________

3. Jadual di bawah menunjukkan perubahan tenaga dalam stesen jana kuasa dalam proses
menjana elektrik:(m/s 167-169)

Stesen jana kuasa Perubahan tenaga

 4 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020

Arus Terus dan Arus Ulang Alik

1. Jadual perbandingan arus terus dan arus ulang- alik

Ciri Arus terus Arus ulang alik

1. Maksud

2. Contoh alat yang

menggunakan arus ini
3. Contoh penjana / sumber
tenaga elektrik yang hasilkan
arus ini

2. Osiloskop Sinar Katod (O.S.K) (ms 171)

- alat elektronik yang boleh menunjukkan perbezaan antara arus terus dan arus ulang alik
- boleh menunjukkan perbezaan dari segi ______________, ________________ dan
 5 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
3. Jadual di bawah menunjukkan perbezaan bentuk graf, arah arus dan perubahan voltan
bagi arus terus (a.t) dan arus ulangalik (a.u). (m/s 171-174)

Kawalan dasar - masa

Jenis input
Dimatikan Dihidupkan
Tiada input

Input voltan arus terus

1.5V,
Gandaan-Y= 1V/
bahagian,

Input voltan arus terus,

1.5V
Gandaan-Y= 1V/
bahagian
Terminal disongsangkan
Input voltan arus ulang
alik
 6 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
Kawalan dasar - masa
Jenis input
Dimatikan Dihidupkan
Input voltan arus ulang
alik, 2V
Gandaan-Y= 1V/
bahagian

Input voltan arus ulang

alik,2V
Gandaan-Y= 1V/
bahagian
Terminal disongsangkan

Penyelesaian Masalah Berkaitan dengan Bekalan Tenaga Elektrik dalam

Kehidupan

Inovasi Penerangan

Atap dengan sel suria

Penghantaran dan
pengagihan tenaga
elektrik tanpa wayar
 7 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
6.2 Transformer (ms 177)
1. Transformer ialah _________________________________________________________
2. Transformer ringkas terdiri daripada ___________________________________________
________________________________________________________________________
3. Ada 2 jenis transformer iaitu
i.__________________________
ii._________________________

4. Perbandingan Transformer
Transformer injak naik Perbandingan Transformer injak turun

Struktur (Lukis)

Simbol

Voltan Primer (input)

Bilangan lilitan pada

gegelung primer

FungsiTransformer dalam Penggunaan Peralatan Elektrik di Rumah

1. Contoh peralatan rumah yang tidak menggunakan transformer ialah __________
2. Contoh peralatan rumah yang menggunakan transformer ialah ___________
3. Pengecas telefon menggunakan transformer. Transformer dalan pengecas telefon adalah
transformer injak _______________.
 8 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020

Penyelesaian Masalah Berkaitan Transfomer dalam Kehidupan

Rumus Penyelesaian
Np = Vp
Ns Vs

Np- Bilangan lilitan gegelung primer.

Ns - Bilangan liltan gegelng sekunder.
Vp - Voltan input gegelung primer.
Vs - Voltan output gegelung sekunder

Contoh soalan pengiraan:

Penyelesaian:

Penyelesaian:
 9 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
6.3 Penghantaran dan Pengagihan Tenaga Elektrik(ms 184-185)

Rajah 1 : Sistem Penghantaran dan pengaagihan tenaga elektrik

1. Lengkapkan petunjuk rajah 1 di dalam jadual di bawah:

Petunjuk Nama Fungsi

2. Rumah Azlan berhampiran dengan pilon Rangkaian Grid Nasional. Adakah sebarang
kesan kepada mereka? Dapatkan maklumat di bawah:
- Arus ulang alik yang melalui kabel penghantaran pada pilon Rangkaian Grid Nasional
mempunyai voltan yang __________ dan ini menghasilkan medan elektomagnet yang
___________
- Nyatakan kesan medan elektromagnet yang tinggi kepada manusia (Aktiviti tambahan-
kerja berkumpulan)
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
 10 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020

Sistem Pendawaian Elektrik di Malaysia (ms 187)

1. Sistem pendawaian elektrik di Malaysia ada 2 jenis iaitu ________________ dan

________________
2. Penggunaan elektrik bagi pendawaian satu fasa ialah ____________
3. Penggunaan elektrik bagi pendawaian tiga fasa ialah ____________
4. Pendawaian _____ fasa lebih stabil berbanding pendawaian ____ fasa.

Pembekalan Tenaga Elektrik dan Sistem Pendawaian Elektrik di Rumah (ms 188)

1. Rajah di bawah menunjukkan contoh pembekalan elektrik dan sistem pendawaian elektrik
di rumah:

Rujukan laman web: youtube Cikgu Taufik Ibrahim

2. Lengkapkan laluan pengaliran arus elektrik pembekalan elektrik dan sistem pendawaian
elektrik di rumah di bawah:

3. Unit pengguna terdiri dari pada 3 komponen iaitu:(m/s188)

Komponen unit pengguna Fungsi
1. Suis utama
2. Pemutus Litar ELCB
3. Pemutus Litar MCB
 11 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
4. Palam 3-pin dan palam 2-pin ditunjukkan pada jadual di bawah:(ms 190)
Palam 3-pin Palam 2-pin

Contoh peralatan elektrik menggunakannya : Contoh peralatan elektrik menggunakannya :

_________________________________ _________________________________
_________________________________ _________________________________

5. Kedudukan dawai hidup, dawai neutral dan dawai bumi dalam palam 3-pin:

Dawai _________
Warna: ________

Dawai _________
Warna: ________
Dawai _________
Warna: ________

Komponen Keselamatan dalam Sistem Pendawaian di Rumah (ms191)

1. Namakan komponen keselamatan dalam sistem pendawaian di rumah di bawah:

Komponen Nama
 12 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020

2. Fius (ms191)
- mempunyai seutas wayar halus yang _________, mudah menjadi ___________ dan
___________ apabila arus yang mengalir melaluinya lebih __________ daripada nilai
fius tersebut.
 13 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
- 2 jenis fius yang lazim digunakan ialah fius katrij dan fius wayar boleh ganti

Fius katrij Fius wayar boleh ganti

- Penentuan Nilai Fius -

- nilai fius ialah _____________________________________________________
- nilai fius yang lazim ialah ____________________________________________
- pemilihan nilai fius bergantung kepada _________________________________

3. Keselamatan dalam Penggunaan Peralatan Elektrik (ms 193)

- Nisbah kematian terhadap kecederaan dalam kemalangan elektrik adalah tinggi
berbanding kemalangan dalam kategori lain.
- Rajah di bawah menunjukkan langkah keselamatan dalam penggunaan alat elektrik

- Sekiranya seseorang itu menyentuh bahagian logam yang dibumikan, arus yang besar
(jika ada) akan mengalir ke bumi melalui _____________ dan bukan melaui individu
tersebut. Arus yabg besar itu juga akan ______________ fius dan seterusnya
____________ litar elektrik.
 14 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
6.4 Pengiraan Kos Penggunaan Elektrik (ms 195)

Kecekapan tenaga

- Kecekapan tenaga bermaksud __________________________________ __________

_____________________________________________________________________
- formula pengiraan:

- cuba contoh di bawah:

Penyelesaian:
 15 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020

Contoh teknologi yang berkonsepkan kecekapan tenaga (ms 196)

1. Teknologi alat pencahayaan

2. Label cekap tenaga boleh digunakan untuk mengenalpasti peralatan elektrik yangcekap
tenaga (ms197)

v
 16 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020

Penggunaan Tenaga Elektrik dalam Peralatan Elektrik (ms 197)

1. Meter elektrik berfungsi _________________ tenaga elektrik.

2. Bacaan pada meter elektrik digunakan untuk menentukan __________________________
3. Kuasa elektrik,P - kadar tenaga elektrik yang digunakan oleh suatu alat elektrik.
- unit S.I ialah _________( )
- 1watt atau 1W ialah 1J (Joule) tenaga elektrik yang digunakan dalam
1 saat
- rumus:

4. Arus Elektrik, I - kadar pengaliran cas elektrik, Q melalui satu konduktor

- unit S.I arus elektrik ialah _________( )
- unit S.I cas elektrik ialah _________( )
- rumus arus elektrik :

5. Voltan, V - tenaga elektrik, E yang digunakan untuk menggerakkan seunit cas

elektrik, Q
- unit S.I voltan ialah _________( )
- rumus voltan :

6. Pengiraan jumlah arus yang melalui peralatan elektrik:

Contoh 1:

Penyelesaian:
 17 NURULAINI BINTI ALI
SAINS TINGKATAN 3
BAB 6, 2020
Pengiraan Kos Penggunaan Tenaga Elektrik
1. Unit yang lazim digunakan untuk tenaga elektrik ialah ____________________ ( )
2. 1kWj atau 1 kilowatt-jam ialah tenaga elektrik yang digunakan pada kadar 1 kilowatt atau
1000 watt dalam 1 jam
3. 1kWj dirujuk sebagai 1______.

4. Contoh pengiraan:
Soalan:
Sebuah cerek elektrik 2kW mengambil masa 10 minit untuk mendidihkan air. Hitungkan kos
penggunaan tenaga elektrikuntuk mendidihkan airitu jika kadar bagi setiap unit ialah 21 sen
Penyelesaian:

Kaedah Penjimatan Penggunaan Tenaga Elektrik (ms 201)

1. Konsep penjimatan guna tenaga dan berjaya menjimatkan kos penggunaan

diterapkan kepada bangunan hijau. Antara ciri - cirinya ialah:
a) ________________________________________________________________
________________________________________________________________
b) ________________________________________________________________
________________________________________________________________
c) ________________________________________________________________
________________________________________________________________