Professional Documents
Culture Documents
#Η Πορεία Προς Τον Κόκκινο Δεκέμβρη 4
#Η Πορεία Προς Τον Κόκκινο Δεκέμβρη 4
Η κρίση κορυφώνεται
Μετά την υπαναχώρηση του Παπανδρέου στο ζήτημα της διάλυσης της Ορεινής
Ταξιαρχίας, συμφωνήθηκε να δημιουργηθεί εθνικός στρατός με τη συμμετοχή της
Ορεινής Ταξιαρχίας, του Ιερού Λόχου (δεξιά στοιχεία), τμήματος του ΕΔΕΣ και μια
ταξιαρχία του ΕΛΑΣ με δύναμη ίση με το άθροισμα όλων των παραπάνω δυνάμεων. Στο
κείμενο όμως που ανακοίνωσε ο Παπανδρέου, για μια ακόμη φορά, διαστρεβλώθηκαν
όσα συμφωνήθηκαν και ανακοινώθηκε ότι ο ΕΛΑΣ θα είχε δύναμη όση και ο ΕΔΕΣ.
Φυσικά το νέο σχέδιο απορρίφθηκε από το ΕΑΜ. Στις 29 Νοέμβρη παραιτούνται οι
ΕΑΜικοί υπουργοί Σβώλος και Τσιριμώκος από τις υπουργικές τους θέσεις.
Την 1η Δεκέμβρη χωρίς καμιά απόφαση της κυβέρνησης, ο Σκόμπι ανακοινώνει
επίσημα στον ΕΛΑΣ την καταληκτική ημερομηνία της αποστράτευσης (10 Δεκέμβρη)
και κυκλοφορεί σχετική προκήρυξη που σκόρπισαν βρετανικά αεροπλάνα σε όλη τη
χώρα. Μάλιστα, σε διάγγελμα που κυκλοφόρησε την ίδια μέρα, απειλούσε ότι σε
περίπτωση μη αποδοχής της διαταγής του ο ελληνικός λαός θα πεινούσε. «Είμαι
αποφασισμένος να επιτύχω εφ' όσον δύναμαι την εκτέλεσιν των σκοπών, οι οποίοι μου
ανετέθησαν από την Κυβερνησίν μου... Στέκομαι σταθερά εις το πλευρόν της
σημερινής συνταγματικής Κυβερνήσεως μέχρις ότου το Ελληνικόν Κράτος μπορεί να
αποκατασταθεί, με νόμιμον ένοπλον δύναμιν εις τας διαταγάς του και να μπορούν να
γίνουν ελεύθεραι εκλογαί. Εάν όλοι μαζί δεν επιτύχωμεν, το νόμισμα δεν θα
κρατηθεί σταθερόν και ο λαός δεν θα τραφεί... Εγώ θα προστατεύω σάς και
την Κυβέρνησίν σας εναντίον οιασδήποτε απόπειρας πραξικοπήματος, οποθενδήποτε
προερχομένης, ή άλλης πράξεως βιαίας και αντισυνταγματικής». (Γασπαρινάτος, Α,
235). Δηλαδή το νέο αφεντικό της ελληνικής αστικής τάξης όχι μόνο απειλούσε με
πείνα τον ελληνικό λαό αλλά υποσχόταν ότι η Βρετανία θα προστατεύσει την ελληνική
αντίδραση με κάθε τρόπο.
Το προηγούμενο βράδυ οι Αγγλοι και οι δυνάμεις της κυβέρνησης έσπευσαν να
καταλάβουν καίριες θέσεις στην Αθήνα. Η Ορεινή Ταξιαρχία, είχε ως βάση εξόρμησης
το Γουδί, και κατέλαβε θέσεις στον Υμηττό, στου Ζωγράφου και στην Καισαριανή.
Στους στρατώνες του Συντάγματος Χωροφυλακής (περιοχή Μακρυγιάννη) οχυρώθηκαν
τμήματα της χωροφυλακής που αποτελούνταν από άντρες της διαβόητης επί κατοχής
Ειδικής Ασφάλειας και πρώην ταγματασφαλίτες. Επίσης άλλες ομάδες πρώην
δοσίλογων οχυρώθηκαν σε κτίρια και ξενοδοχεία γύρω από την Ομόνοια. Τέλος
βρετανικά στρατεύματα κατέλαβαν θέσεις γύρω από αεροδρόμια, λιμάνια,
σιδηροδρομικές γραμμές και βασικούς δρόμους, ώστε να ελέγχουν τη δίοδο προς την
υπόλοιπη Ελλάδα.
Αμέσως μετά την ανακοίνωση του Σκόμπι συνήλθε εκτάκτως η ΚΕ του ΕΑΜ και
αποφάσισε πως ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί η αιματοχυσία ήταν η αποστράτευση
όλων των ένοπλων δυνάμεων (ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, Ορεινή Ταξιαρχία, Ιερός Λόχος, στρατός
της Μ. Ανατολής), καθώς και η εκκαθάριση των σωμάτων ασφαλείας και των κρατικών
υπηρεσιών και κάλεσαν το λαό να παλέψει γι’ αυτά. Ολοι οι ΕΑΜικοί υπουργοί
παραιτήθηκαν και αποφασίστηκε η πραγματοποίηση συλλαλητηρίου διαμαρτυρίας στις
3 Δεκέμβρη και στις 4 γενική απεργία. Η απόφαση κοινοποιήθηκε στην κυβέρνηση στις
2 Δεκέμβρη. Ο Γ. Παπανδρέου, ενώ στην αρχή χορήγησε άδεια για το συλλαλητήριο,
τα μεσάνυχτα της 2ης προς 3η Δεκέμβρη υπαναχώρησε και το απαγόρευσε. Η
αναμέτρηση ήταν πλέον αναπόφευκτη.
Βιβλιογραφία
1. Θ. Χατζή, «Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε» τόμος Δ, εκδ. Δωρικός
2. Σπύρου Γασπαρινάτου, «Απελευθέρωση, Δεκεμβριανά, Βάρκιζα», τόμος Α,
εκδ. Σιδέρης
3. Φοίβου Γρηγοριάδη, «Βρετανοί, το αντάρτικο, απελευθέρωσις» (τόμος 8),
εκδ. Νεόκοσμος
4. Mark Mazower, «Στην Ελλάδα του Χίτλερ», εκδ. Αλεξάνδρεια
5. «Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης 1940-1945», συλλογικό, εκδ. Σύγχρονη
Εποχή
6. Dominique Eudes, «Οι καπετάνιοι», εκδ. Εξάντας.
7. Βάσου Μαθιόπουλου, «Ο Δεκέμβρης του 1944», εκδ. Νέα Σύνορα - Λιβάνη
8. Σόλωνα Γρηγοριάδη, «Συνοπτική ιστορία της Εθνικής αντίστασης 1941-
1944», εκδ. Καπόπουλος
9. Νίκου Ψυρούκη, «Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας» τόμος Α, εκδ.
επικαιρότητα
10. Τάσου Βουρνά, «Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας», εκδ. Τολίδη
11. Σπύρου Κωτσάκη, «Δεκέμβρης του 1944 στην Αθήνα», εκδ. Σύγχρονη
Εποχή.
12. Κρίς Γουντχάουζ, «Το μήλο της έριδος», εκδ. Εξάντας
13. Γιάννη Χατζηπαναγιώτου (καπετάν Θωμά), «Η πολιτική διαθήκη του Αρη
Βελουχιώτη», εκδ. Δωρικός
14. Ορέστη Μακρή, «Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας», εκδ. Σύγχρονη Εποχή
15. Περικλή Ροδάκη, «Δεκέμβρης 1944», εκδ. Επικαιρότητα