Irakurmen-Proba: 1. Ariketa

1.
HE
Irakurmen-proba 1HE-IR-ID-02fv_A
1. ariketa
Ondoren testu bat daukazu. Irakurri eta erantzun galderei.
Aukeratu erantzuna. Bakarra da zuzena.
EMAKUMEAK ETA MARATOIA
Bostonen, 1966ko apirilaren 19an, Bobbi Gibb, 23 urteko neska gaztea, maratoiaren irteeraren
inguruko zuhaitz batzuen atzean ezkutatu zen, nebaren elastikoa eta txanodun jertsea jantzita.
Munduko maratoirik ezagunena abiatu zenean, Bobbi zain egon zen. Gutxi gorabehera korrikalarien
erdiak ondotik pasa zirenean, zuhaitzetatik atera zen eta orduan hasi zen bera korrika. Gibbek
otsailean Bostongo maratoiko antolatzaileei gutun bat bidali zien lasterketan izena emateko,
baina lasterketako zuzendariak erantzun zion emakumezkoak ez zirela maratoia egiteko kapaz.
Gibbek bi urte zeramatzan entrenatzen eta 60 kilometroko saioa egina zuen, nahikoa eta sobera
maratoia (42 km eta 195 m) lasai egin ahal izateko.
Alboan zituen korrikalariak berehala konturatu ziren Gibb emakumea zela, eta haien babesa lagun,
nebaren jertsea kendu ahal izan zuen. Hiru ordu, 22 minutu eta 40 segundoan iritsi zen helmugara,
ikusle eta korrikalari gehienen txalo artean. Gaur egun, Boston Athletic Association erakundeak,
Bostongo maratoia antolatzen duen erakundeak, onartzen du Bobbi Gibb izan zela maratoia egin
zuen lehen emakumea, baina orduan haren balentria keinu sinboliko hutsean geratu zen.
Hurrengo urtean, oraindik ere emakumeentzat maratoia egitea debekatuta egon arren, Gibbek
berriro hartu zuen parte lasterketan, aurreko urteko antzeko marka lortuz. Baina, orduan, ez zen
emakume bakarra izan; Gibb iritsi eta ordubete ingurura, Kathrine Switzerrek helmugako marra
zeharkatu zuen 261. zenbakidun dortsala soinean zeramala. K. V. Switzer inizialak erabiliz eman
zuen izena, eta antolatzaileek ez zuten jakin emakumea zela lasterketa abiatu arte. Orduan,
maratoiaren bosgarren kilometroa bete baino lehen, lasterketako epaile bat jarri zitzaion ondoan,
maratoia uzteko esanez, eta Switzerrek kasurik egin ez zionez, epaileak gerritik heldu zion
gelditzeko asmoz. Tom Miller mutil-laguna ondoan zuen eta epailea bultzaka kendu zuen ondotik.
Gero, hainbat korrikalarik babestuta, egin ahal izan zuen emakumeak gainerako bidea.
Dortsal ofizialak ez zion ezertarako balio izan Switzerri, lasterketako epaileek deskalifikatu egin
zuten eta. Baina bosgarren kilometroko gertakizunaren argazkia mundu osora zabaldu zen.
Aurreko urtean bizpahiru egunkarik Gibben berri eman zuten bitxikerien atalean, baina ez zuen
inolaz ere lortu Switzerren argazkiak izan zuen oihartzuna. Gertaera horrek indar handia eman zion
emakumeek maratoietan parte hartzearen aldeko borrokari. Eta, hala ere, beste bost urte beharko
zituzten helburu hori lortzeko. 1972ko Bostongo maratoian emakumeei parte hartzeko eskubidea
onartu zitzaien lehenengoz, eta beste hamabi urte beharko ziren emakumezkoen maratoia Joko
Olinpikoen proben zerrendan egon ahal izateko.
IRAZUSTABARRENA, N. Argia. 2014ko apirilaren 20a. Egokitua
—2—
1HE-IR-ID-02fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
1. ariketa. Aukeratu erantzuna
1. Nola hasi zuen Gibbek 1966ko maratoia?

a) Azken korrikalarien artean ezkutatuta.
b)Ezkutuan, maratoiaren irteeratik hurbil.
c) Beste korrikalariekin batera, nebaren arropak jantzita.
2. Zer erantzun zion lasterketako zuzendariak Gibbi?
a) Emakumeak ez zirela gai maratoia egiteko.
b) Gizonek baino ez zutela parte hartzen.
c) Urte batzuetan entrenatu beharko zuela parte hartzeko.
3. Zergatik zekien Gibbek Bostongo maratoia egin ahal zuela?
a) Entrenamenduetan distantzia handiagoa egina zuelako.
b) Lehenago beste maratoi bat egina zuelako.
c) Maratoiaren distantzia bi urtean 60 aldiz egina zuelako.
4. Zer gertatu zen Gibbek maratoia bukatu zuenean?
a) Maratoia egin zuen lehen emakumea zela onartu zutela.
b) Egin zuen marka onartu zutela antolatzaileek.
c) Bere balentria ez zela ofizialki onartu.
5. Zergatik eman zioten dortsala Switzerri?
a) Gizon baten izena erabili zuelako.
b) Izenaren inizialak erabilita gizontzat hartu zutelako.
c) Urte hartan ez zegoelako emakumeentzako debekurik.
6. Zer gertatu zitzaion Switzerri bosgarren kilometroa bete aurretik?
a) Epaile batek gelditu nahi izan zuela eta besotik hartu zuela.
b) Epaile bat bultzatu behar izan zuela maratoian segitzeko.
c) Bere mutil-lagunari esker jarraitu ahal izan zuela lasterketa.
7. Zer gertatu zen Switzerrekin maratoia bukatu zenean?
a) Bere kasuak Gibbenak baino ospe handiagoa izan zuela.
b) Dortsal ofizialari esker onartua izan zela bere marka.
c) Deskalifikatu egin zutela epailea jotzeagatik.
8. Zertarako balio izan zuten Gibben eta Switzerren kasuek?
a) Hurrengo urteko Bostongo maratoian emakumeak onartuak izateko.
b) Maratoietan emakumeen parte-hartzeari bultzada emateko.
c) Hurrengo Joko Olinpikoetan emakumeen probak antolatzeko.
GOGORATU:
—3—
ERANTZUNAK, ERANTZUN ORRIAN
1. HE
2. ariketa
Irakurri ondorengo testuak. Hurrengo orrian esaldi batzuk dauzkazu. Esaldi bakoitza testu bati (A, B edo
C) dagokio.
Lotu esaldiak eta testuak.
A BERMEOKO FOOD TRUCK B ARRIGORRIAGAKO FOOD

AZOKA TRUCK AZOKA
Bermeon lehenengo aldiz Food Truck Market Udaletxeko plazan Food Truck azoka egongo
ekimenaz gozatzeko aukera egongo da da asteburuan. Bertan, batez ere, furgoneta
asteburu honetan. Ekimen gastronomiko berri gastronomikoak egongo dira, baina beste
honen bitartez, hainbat motatako janariak zenbait ekintza ere antolatuko dira herritarrek
eskainiko dituzten 10 ibilgailu-taberna batuko gozatzeko. Egokitutako hamabi ibilgailu etorriko
dira Bermeon eta, horrez gain, kontzertuak eta dira eta plater anitz eskainiko dute, besteak
bestelako ekintzak egongo dira giro onean. beste, hanburgesak, saltxitxa-ogitartekoak,
Bermeoko alkateak, Turismo bulegoko tex-mex janaria, itsas tapak, Italiako jakiak
arduradunak eta Tangram enpresako kideek eta kroketak. Bestalde, aisialdirako askotariko
aurkeztu dute ekimen hau gaur prentsaurrekoan. eskaintza egongo da: sukaldaritzako zuzeneko
Bertan, azaldu dutenez, asteburuan Bermeora erakustaldiak eta dastatzeak, kontzertuak eta
hurbiltzen diren guztiek era askotako jatekoak moda-erakusketak.
dastatzeko aukera izango dute, besteak beste, Udalak iaz antolatu zuen azoka original hau
odolosteak, hanburgesak eta kroketak. Azoka lehenengo aldiz, Bizkaiko beste udalerri
larunbatean eta igandean goizeko 12:00etatik batzuetan izan zuen arrakasta ikusita. Ostiralean
goizaldeko 00:00ak arte izango da, eta Alde hasiko da eta 18:00etatik 00:00etara egongo da
Zaharra indartzeko eta biziberritzeko pausu irekita, larunbatean eguerditik gauerdira egongo
berria da. da irekita eta igandean 12:00etatik 22:00etara.
<www.bermeo.eus>. Egokitua <www.arrigorriaga.eus>. Egokitua
C PLENTZIAKO FOOD TRUCK AZOKA
Ostiral arratsaldean hasi eta astelehenera bitartean prestatutako janaria saltzen duten furgoneten
azoka egongo da Plentziako Astillero plazan. Food Truck Market delakoa 18:00etan zabalduko dute
eta astelehenera arte jaki ezberdinak probatzeko aukera eskainiko dute furgoneta-sukaldeek. Azoka
dagoen bitartean musika-emanaldiak, hitzaldiak, umeentzako jolasak eta dastatze-ekitaldiak ere
egongo dira.
Plentziako Udalak garraio publikoa erabiltzea gomendatu die azoka-egun hauetan herrira hurbilduko
direnei, egon daitezkeen aparkatzeko arazoei aurre egiteko.
<www.plentzia.org>. Egokitua
—4—
1HE-IR-ID-02fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
2. ariketa. Lotu esaldiak eta testuak
9. Orain arte ez dute inoiz herrian horrelakorik egin. A B C
10. Azokarik luzeena izango da, lau egunekoa baita. A B C
11. Alkateak ekimenaren berri eman du gaur. A B C
12. Larunbatean eta igandean baino ez da izango azoka. A B C
13. Beste herrialde batzuetako janaria eskainiko dute. A B C
14. Umeentzako ekintzak ere prestatu dituzte egun horietarako. A B C
15. Udalak autoa ez erabiltzea gomendatzen du azokara hurbiltzeko. A B C
Beste udalerri batzuetan eduki zuen arrakasta izan zen antolatzeko

16. A B C
arrazoi bat.
GOGORATU:
—5—
1. HE
3. ariketa
Elkarrizketa bat irakurriko duzu. Testuan, kazetariak egindako galderak falta dira. Hurrengo orrian dituzu
galderak. Lotu galderak eta erantzunak.
Markatu testuko hutsuneak (18, 19, 20…) betetzeko zein diren galdera egokienak (A, B, C...).
Galdera bat sobera dago.
D’ALBENIZ MAGOA
Umetatik gustuko izan du magia Perez de Albeniz ilusionista gasteiztarrak. Orain, taula gainera
egin du salto, eta D’Albeniz ilusionista du izen artistikoa. Joan den hilabetean, Europako
Magia kongresuan, hirugarren postua eskuratu zuen manipulazioan.
17 21
Izena lortzeko balio dute. Halako erreferentzia Bekaizkeria eta kritika asko daude. Ohikoa
lista bat sortzen da irabazleekin. Izan ere, da mago batek beste bati leporatzea zerbait
magia erakustaldiak antolatzen dituztenek berak egin zuela eta kopiatu egin diola.
sailkapenetan begiratzen dute nor kontratatu.
Baina mago on asko daude saririk ez 22
daukatenak.
Eszenario gainean egoten den pertsonaia ni
naiz goitik behera. Naizen modura azaltzen dut
18
neure burua eszenarioan.
Aita ere magoa izan zenez, txikitatik bizi izan
dut Gasteizko nazioarteko magia festibala 23
(Magialdia). Han ikusi nuen Pilou mago
frantsesa, manipulazio ikuskizun batean, eta Natural jokatuta. Magia munduan, naturala ez
aitari esan nion nik horixe egin nahi nuela. Eta dirudiena susmagarria da. Nahi dudana egiten
horretan nabil orain. dut ikuskizunean. Serio jartzen banaiz, nahi
dudalako jartzen naiz; barre egiten badut, nahi
dudalako egiten dut.
19
24
Nire kontura hasi nintzen. Teknika batzuk
probatu nituen eta Youtubeko bideoak ikusi. Entseguak eginez behin eta berriz. Ahalik
Gaur egun denetarik dago sarean. Magian eta ordu gehien pasatu behar dituzu saioa
hasten zarenean, denetarik egin nahi duzu; prestatzen. Nire ikuskizuna sortzeko, egunak
baina magiaren alor bat aukeratu behar duzu, pasatu ditut lau orduz lanean.
eta horretan espezializatu.
25
20
Ingeniari batek fisika eta matematika landu
Nire irribarreak eta bekainekin egiten dudan behar ditu, bere lanerako beharrezkoak
keinuek bereizten nautela esan didate. Hala ere, dituelako. Artista izateko, antzezpena edo
zaila da zehaztea zer den berezi egiten nauena. magia beharko dituzu, adibidez. Jendeak ez du
Magiaren mundua oso konplexua da, polemika ulertzen. Askotan galdetu didate ea ikasteari
asko egoten dira. utziko diodan. Ez. Izan nahi dudana izateko
ikasi beharrekoak ikasiko ditut.
ALBERDI, B.
Berria, 2017ko martxoaren 8a. Egokitua
—6—
1HE-IR-ID-02fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
3. ariketa. Lotu galderak eta erantzunak
A. Zerk egiten du berezi D’Albeniz?
B. Magiaz gain, arte gehiago ikasi behar dituzue magook?
C. Nondik etorri zaizu magiarako zaletasuna?
D. Nolakoa da ikuskizunetan D’Albeniz magoa?
E. Zer material erabiltzen duzu zure ikuskizunetan?
F. Sariek eragina al daukate magoen ibilbidean?
G. Mundu horretan badago polemikarik?
H. Nola lortzen duzu horrenbeste jenderen aurrean zu izatea?
I. Nola ikasi duzu mago izaten?
J. Nola prestatzen duzu magia ikuskizun bat?
Idatzi zenbakiari dagokion letra ondoko laukietan:
Hutsuneak 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak
Soberakoa Soberako aukera hau ez da jaso behar erantzun-orrian.
GOGORATU:
—7—
1. HE
Idazmen-proba 1HE-IR-ID-02fv_A
Oharrak
Ondoren, bi ariketa dituzu. Biak egin behar dituzu.
Oso kontuan hartu behar dituzu gaia eta eskatzen zaizun ariketa mota.
Emandako informazioa ezin duzu hitzez hitz kopiatu.
Garbi idatzi eta saiatu letra argia egiten: ez da zuzenduko irakurri ezin denik.
Erabili boligrafoa idazteko.
Ez jarri zure izen-abizenik; asmatu izenpea anonimotasuna bermatzeko.
Zuzentzeko orduan, hauexek hartuko dira kontuan:
– Eskatutako guztiari erantzun diozun.
– Ideiak garbi adierazi dituzun.
– Euskara nola erabili duzun: egokitasuna, zuzentasuna edota aberastasuna.
ZIRRIBORROAK EGITEKO LEKUA ONDORENGO ORRIETAN DAUKAZU.

EGIN ARIKETAK HORRETARAKO EMAN ZAIZKIZUN APARTEKO ORRIETAN.
1. ariketa
Gaia kontuan hartu eta inprimakia bete behar duzu.
Gutxienez 50 hitz idatzi behar dituzu.
GAIA: Udalak herriko gazteek ikasi ahal izateko gela bat jarri du zure etxe azpian. Horrek
hainbat arazo sortzen dizu: zikinkeria, zarata...
Udaletxera joan zara kexa ipintzera eta inprimaki bat eman dizute. Azaldu ezazu zer
arazo duzun eta eskatu zein izan daitekeen konponbidea.
—8—
1HE-IR-ID-02fv_A
1. HE
Idazmen-proba
2. ariketa
Gaia kontuan hartu eta aparteko orrian dagoen leihoa bete behar duzu.
GAIA: Herriko udal haurtzaindegiko langilea zara. Herritar batek mezu bat bidali dizu
informazioa eskatzeko.
Hauxe da jaso duzun mezua:
Haurtzaindegiko arduraduna
Informazio eske
Kaixo:
Isabel naiz eta duela gutxi etorri naiz herrira bizitzera. Ume txikia daukat eta
datorren urterako herriko haurtzaindegian matrikulatu nahi dut, baina ez dakit
zer egin behar dudan horretarako.
Mesedez, niretzat baliagarria izan daitekeen informazioa idatziz emango

didazu? Adibidez, honi buruzkoa: matrikulazioa, dokumentazioa,
haurtzaindegiaren zerbitzuak…
Zure erantzunaren zain geratzen naiz.
Isabel
Erantzun iezaiozu herritarrari.
—9—
1HE-IR-ID-02fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
1. ariketa: aukeratu erantzuna.

Irakurgaia: «EMAKUMEENTZAT SEI URTE IRAUN ZUEN MARATOIA»
1. B 2. A 3. A 4. C
5. B 6. C 7. A 8. B
2. ariketa: lotu esaldiak eta testuak.

Irakurgaia: «FOOD TRUCK AZOKA»
9. A 10. C 11. A 12. A

13. B 14. C 15. C 16. B
3. ariketa: lotu galderak eta erantzunak.

Irakurgaia: «D´ALBENIZ MAGOA»
Hutsuneak 17 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak F C I A G D H J B
Soberakoa E
—1—
1. HE
Irakurmen-proba 1HE-IR-ID-03al_B
1. ariketa
ANE GABARAIN
Ane Gabarain aktorea (Donostia, 1963) Allí Abajo telesailean ari da orain. Bi eta bat
ETB1eko telesailak eman zion fama, eta denetik probatutakoa da ordutik: antzerkia,
telebista, zinea eta bikoizketa.
1 5
Modu naturalean suertatu zen, eta normal- Gure telebista indartu egin behar dugu. Ez dakit
normal hartu zuten etxean. Gure etxean zergatik daukagun hain telebista pobrea. Hain
zoro samarrak izan gara beti, eta eurentzat gizarte pobrea osatzen al dugu? Oso frustrantea
enpresaritza-ikasketak egin nahi nituela esatea da, eta min ematen dit.
izango zen arraroa. Etxekoei eskerrak eman
beharrean nago. 6
2 Boladak izaten ditugu. Dagoeneko ikasi dut

lanik ez daukadanean telefonoari begira ez
UBI ikasketak amaitu, eta orduantxe sortu zuten egoten. Zerbait asmatu behar da horrelakoetan:
Antzerti, Eusko Jaurlaritzaren antzerki-eskola. lankideekin elkartu, gauzak sortu, idatzi,
Izugarrizko zortea izan genuen, oso irakasle bakarrizketak prestatu….
onak eduki genituelako. Bizpahiru urtera, ordea,
bertan behera gelditu zen dena; baina pentsa
zenbat aktore atera garen handik: Elena Irureta, 7
Aizpea Goenaga…. Bueno, batzuei bai, baina ez dira gehiegi izan.
Nahiago dut aukera aprobetxatu, nahiz eta
3 batzuetan damutu gero.
Oso gauza kuttuna izan zen, eta, denbora
pasatu ahala, are kuttunagoa dut. Guretzat 8
oso garrantzitsua izan zen; oso entrenamendu Bidali egiten dizkigute, eta zer erremedio! Garai
sendoa izan zen. 26 atal bakarrik egin genituen; batean gogoratu ere ez nintzen egiten horrekin;
dirua eta denbora geneuzkan programa hori baina beste kontu bat da oraingoa, berehala
egiteko, eta asko zaintzen zuten dena: gidoiak, izaten ditugulako kopuruak, eta horren arabera
errealizazioa…. hartzen dituztelako erabakiak.
4
Nahiko natural aritzen gara batean zein ZUBELDIA, U.
bestean. Antzerkian ohituta gaude bi bertsioak Gipuzkoako Hitza. 2018ko otsaila. Egokitua
egitera. Batzuetan, hizkuntza batean sortzen
da antzezlana, eta gero itzultzen da bestera.
Normalean, hasierako formatuan sentitzen gara
erosoen, baina ez dugu izaten arazorik.
—2—
1HE-IR-ID-03al_B
1. HE
Irakurmen-proba
A. Zer izan zen zuretzat Bi eta bat telesaila?
B. Bi eta bat, Jaun ta Jabe, Goenkale… Fama handiko telesailak izan ditu ETBk, baina beste bide
bat hartuta dabil azkenaldian, ezta?
C. Allí abajo telesaioan ari zara, ikusle-datuak begiratzen al dituzu?
D. Euskal Herriko aktoreek oso fama ona duzue, baita kanpoan ere, ezta?
E. Noiz hartu zenuen aktore izateko erabakia?
F. Euskaraz zein gaztelaniaz aritzen zara lanean. Bi erregistroetan sentitzen zara eroso?
G. Gorabehera handiak daude zuen lanean?
H. Eskaintza askori esan al diozu ezetz?
I. Nola bihurtu zinen aktore?
Hutsuneak 1 2 3 4 5 6 7 8
Galderak
GOGORATU:
—3—
1. HE
2. ariketa
ELIZABET HAWLEY, BULEGOKO ALPINISTA
Berriki hil da Katmandun Himalaiako notarioa, Elizabeth Hawley, Miss Hawley, pneumonia baten
ondorioz, 94 urte zituela.
Chicagon (Ameriketako Estatu Batuak) 1923an jaioa, 1950eko hamarkadan ezagutu zuen Nepal,
munduari bi urteko bira ematen ari zela. 1963an bueltatu zen, Reuters albiste-agentziak bidalita,
mendiko albisteak jasotzera. «Nepalera berriro etorri nintzenean, ez nuen uste bertan geratuko
nintzenik.»
Espedizioei buruzko informazioa jasotzen, ordenatzen eta erregistratzen hasi zen. Haren lan
zehatzek eta zorrotzek Himalaiako notario bihurtu zuten. Ez ofiziala, ez derrigorrezkoa, baina bai
alpinismoan eta alpinismotik kanpo errespetatuena eta ospetsuena.
«Inoiz ez nuen izan horretan aritzeko asmorik», esan zuen 2011. urtean. Inertzia izan omen zen.
Reutersentzat lanean ari zela, espedizioekin biltzen zen, informazioa jasotzeko eta zabaltzeko.
«Jendeari erabilgarria iruditzen zitzaionez, jarraitu beharra zegoen».
Notario eta epaile izan zen Hawley. Horregatik, alpinistek errespetua eta beldurra zioten. Hoteletan
egiten zien bisita: bata espedizioaren aurretik, bestea ondoren. Lehenengoan, zein mendi igo behar
zuten, nondik, nola, nork... galdetzen zien; bigarrenean, aldiz, igo zuten egiaztatzen zuen, igoera
nolakoa izan zen galdetuz, gailurrean zer zegoen, zer ikusi zuten...
«Eszeptiko samarra naiz, baina pentsatzen dut mendizale-jendea zintzoa dela, hitzekoa, eta
normalean sinetsi egiten diet», esan zion Miss Hawleyk Euskaldunon Egunkaria-ri 2002an.
Baina batzuetan bestelakoak ere gertatu egiten dira: lehenengo onartu egin zuen Oh Eun-Sun
korearrak Kanchenjungara (8.586 metro) 2009an egindako igoera, hamalau zortzimilakoak igotzen
lehen emakumea izateko lehian. Kontrako frogak jaso ondoren, ordea, azkenean garbi geratu zen
gezurra izan zela.
Alpinisten heriotzak jasotzea izaten zen bere lanbidearen zatirik gordinena, aste batzuk lehenago
ikusi eta elkarrizketatu zituen mendizaleak hil egin zirela jasotzea, hain zuzen.
1991n, Richard Salisbury estatubatuarrak proposatuta, informazio guztia, datu-base batean jarri
zuten, bestelako datu batzuekin osatua: The Himalayan Database. Nepalgo 450 mendi nagusietako
1905 eta 2017 arteko espedizioak bildu dituzte bertan. Hawleyk 2016an utzi zion, ordea, datuak
biltzeari. Haren laguntzaileak, Billi Bierling alpinista eta kazetari alemaniarrak, hartu zuen ardura
orduan.
Hawleyk ia bizitza osoa eman du Nepalen. Urteotan nepalera ez ikasi arren, nepaldarrak estimatzen
zituen. Min egiten zion, esaterako, gailurra egin zutenen izenak eskatutakoan, gehienek xerpak
ahaztea; hala ere, onartzen zuen zaila zela zerrenda zehatza egitea, xerpa askok izen berdinak
dituzte eta.
OLASAGASTI, R.
Berria, 2018ko urtarrila. Egokitua
—4—
1HE-IR-ID-03al_B
1. HE
Irakurmen-proba
9. Noiz erabaki zuen Miss Hawleyk Nepalen geratzea?

a) Kazetari-lana egitera joan zenean.
b) 2. mundu-biran, herrialdea ezagutu zuenean.
c) Hara lehen aldiz joan zenean.
10.Zergatik bihurtu zen Miss Hawley Himalaiako notario?
a) Espedizioekin oso harreman estua zuelako.
b) Alpinismoan pertsona errespetatuena eta ospetsuena zelako.
c) Haren lan egiteko modu bereziagatik.
11.Testuaren arabera, zer gertatzen zen bisitekin?
a) Miss Hawleyk beldurra ziela alpinistei.
b) Miss Hawleyk oso galdera zehatzak egiten zituela.
c) Lehenengo bisita garrantzitsuagoa zela bigarrena baino.
12.Zer adierazi zion Miss Hawleyk Euskaldunon Egunkaria-ri 2002an?
a) Mendizaleak zintzoak baziren ere, ez zirela oso hitzekoak.
b) Oso eszeptikoa zela normalean mendizaleen hitzekin.
c) Mendizaleekin fidatzen zela, oro har.
13.Zer gertatu zen Eun-Sun korearrarekin?
a) Miss Hawleyk hasieran sinetsi egin ziola.
b) Kanchenjuga (8.586 metro) mendira igo zela.
c) Hamalau zortzimilakoak egin zituen lehen emakumea izan zela.
14.Zer zen Miss Hawleyrentzat gogorrena?
a) Informazio guztia ondo gorde eta antolatzea.
b) Mendizaleek bera engainatzea, gezurra esatea.
c) Harekin hitz egindako alpinistak mendian hiltzea.
15.Zer nolako informazioa dago The Himalaya Databasean?
a) Primerako informazioa, Nepalgo mendi-espedizio ugariz.
b) Miss Hawleyren informazioa bakarrik.
c) R. Salisburyk eta Billi Bierlingek jasotakoa.
16.Zer gertatu da Miss Hawleyren lanarekin?
a) Richard Salisburyren zuzendaritzapean dagoela datu-bilketa.
b) Hil arte jarraitu duela lanean, datuak biltzen.
c) Miss Hawleyren laguntzailea dela arduraduna 2016tik.
17.Zer iritzi zuen Miss Hawleyk Nepali buruz?
a) Batez ere, mendiak eta espedizioak interesatzen zitzaizkion.
b) Errespetu handia zien nepaldarrei.
c) Oso polita eta bitxia zela, baina hizkuntza zaila zutela.
GOGORATU:
—5—
1. HE
3. ariketa
C) dagokio.
A KURSAAL B EUSKALDUNA JAUREGIA

Auditoriuma: 1.806 besaulki ditu; halere, ekitaldiak Euskalduna Jauregiari Munduko Biltzar Zentro
eskatzen badu 1.148ra murriztu daitezke. Aretoak Onenaren saria eman zion Biltzar Jauregien
teknologia aurreratua du, akustika paregabea, eta Nazioarteko Elkarteak 2003. urtean.
funtzionalitate oneneko eszenatokia antzerkiak,
Azpimarratzekoa da Erakusketa Hall bikaina (4.200
operak… egiteko. 2 VIP areto ere baditu; baita
m²): 2.000 lagunetik gorako banketeak egiteko
koktelak, afariak edo aurkezpenak egiteko gune
egokia.
ederra ere (1.800 lagun sar daitezke).
Auditoriuma: 2.164 lagun har ditzake, eta ekipatuta
Aipagarriena auditorioa bada ere, 20 bilera-areto
dago biltzar handi, ekitaldi korporatibo, kontzertu
daude 10-575 pertsona har dezaketenak, era
sinfoniko, eta opera eta ballet mota guztietarako.
guztietako ekitaldiak egiteko.
Aretoa erdira ere ekar daiteke, eta hori aukera ezin
Kalitatea eta sormena batera doaz Kursaaleko hobea da 1000 pertsona inguruko ekitaldietarako.
sukalde-zerbitzuan, erreferentzia diren Bixente Orkestra-zuloa ere badu. Eskatuz gero, erabil
Arrieta eta “bi Michelin izar” dituen Antoni Luis daitezke 12 kamerino indibidual, 10 kamerino
Adurizen eskutik. kolektibo eta 2 entsegu-areto.
Aparkalekua egun osoan dago irekita, eta Kafetegiak eta bi jatetxe ditu, (Jauregia eta
bertatik jauregira zuzeneko sarbidea dago. Etxanobe, Michelin izar bat duena); Jauregia
Autoa garbitzeko aukera ere bada. Antolatzaileek jatetxearen bitartez, catering-zerbitzua eskaini ahal
ekitaldiaren kalitatea hobetzeko, aparkaleku- du Euskalduna Jauregiak 3.000 pertsonarentzat.
zerbitzua eskaintzen dute, gainera.
475 ibilgailurentzako tokia duen aparkalekua du.
<www.kursaal.eus> Egokitua
<www.euskalduna.eus> Egokitua
C EUROPA JAUREGIA
Gasteizko Europa Jauregia arkitektura jasangarriaren erreferentzia da. Aipatzekoa da fatxada osoan daukan
lorategi bertikala. Arabako eta Euskal Herriko 33.000 landare baino gehiago erabili dira horretarako.
Bi entzunareto edo auditorium ditu jauregiak, biak jende askorentzako prestatuak: María de Maeztu eta
Francisco de Vitoria.
María de Maeztu auditoriuma (567m²) da jauregiko harribitxirik preziatuena: eremu moderno eta atsegina,
800 lagunentzako lekua du, eta ezin hobea da eszenategia behar duten ekitaldietarako. Francisco de
Vitoria auditoriuma (451 m²), berriz, hitzaldiak antolatzeko da aproposa. Anfiteatro-itxurako diseinuari esker,
elkarrengandik hurbil egoten dira entzuleak eta hizlariak. Teknologiarik puntakoena du eta 446 lagunentzako
lekua.
Parking pribatua handitu nahi da eta oraingo 206 plazak 225 bihurtu. Horietatik, 96 izango dira Europa
Jauregiko erabiltzaileentzat.
<www.vitoria-gasteiz.org> Egokitua
—6—
1HE-IR-ID-03al_B
1. HE
Irakurmen-proba
18. Bi auditorium daude leku horretan. A B C
19. Bertan jateko, jende-kopuru handiena har dezake. A B C
20. Hainbat neurritako aretoak ditu bilera eta ekitaldiak egiteko. A B C
21. Aparkalekua berritu nahi dute eta plaza gehiago jarri. A B C
22. Nazioarteko sari bat irabazi du. A B C
23. Anfiteatro-itxurako auditorioa du, hitzaldietarako egokia. A B C
Autoa uzteaz gain, aparkalekuak beste zerbitzu batzuk eskaintzen

24. A B C
ditu.
25. Eraikin honek fatxada berezia du. A B C
GOGORATU:
—7—
1. HE
Idazmen-proba 1HE-IR-ID-03al_B
Oharrak

1. ariketa
GAIA: Atzo erori egin zinen kalean, espaloiaren egoera dela eta. Horregatik, gaur udaletxera
jo duzu erreklamazioa jartzera.
Azaldu zer gertatu zitzaizun eta zergatik, eta proposatu zein izan daitekeen
konponbidea.
—8—
1HE-IR-ID-03al_B
1. HE
Idazmen-proba
2. ariketa
GAIA: Udal langilea zara, eta, gaur goizean, mezu bat jaso duzu
Informazio eske
Egun on:
Marta Jauregi naiz eta hilabete daramat hemen bizitzen. Berria naizenez,
zuengana jo dut herrian zein kultura-eskaintza dagoen jakin nahian:
ikastaroak, tailerrak, hitzaldiak, erakusketak…
Emango zenidake horien inguruko informazio zehatza?
Zure erantzunaren zain, eskerrak ematen dizkizut aldez aurretik.
Marta Jauregi
Erantzun iezaiozu Martari.
—9—
1HE-IR-ID-03al_B
1. HE
Irakurmen-proba

Irakurgaia: «ANE GABARAIN, AKTOREA»
Hutsuneak 1 2 3 4 5 6 7 8
Galderak E I A F B G H C
Soberakoa D

Irakurgaia: «ELIZABET HAWLEY, BULEGOKO ALPINISTA»
9. A 10. C 11. B
12. C 13. A 14. C
15. A 16. C 17. B

Irakurgaia: «KURSAAL, EUSKALDUNA JAUREGIA, EUROPA JAUREGIA»
18. C 19. B 20. A 21. C

22. B 23. C 24. A 25. C
GOGORATU:
— 13 —
1. HE
1. ariketa
TXAPELKETAKO ARTISAUA
Ana Zaldua brodatzailea hasi da Bertsolari Txapelketa Nagusiko txapelari lehen puntadak ematen.
Azken 30 urteetako lanei segida emanez, hark brodatuko du aurten ere bertsolari txapeldunaren
burua estaliko duen txapela.
14 urterekin hasi zen brodatzen Ana Zaldua eta, geroztik, hari, orratz eta txapel artean, eta josteko
makinaren aurrean igaro ditu eguneko ordu asko eta asko. Bere Donostiako bi ahizpa brodatzaileek
irakatsi zioten ofizioa. Ezkontzean, Villabonara (Gipuzkoa) joan zen bizitzera, baina ez zion inoiz
brodatzeari utzi. Pilota federazioko txapelak egitea zen Donostiako bi ahizpa horien tailerreko
lanetako bat, eta Anak makina bat txapela brodatzen lagundu zien. Gero, Villabonara joan zenean,
herriko elkarte ugari hasi ziren Ana Zalduari txapelak enkargatzen: mus txapelketetarako, bizikleta
probetarako edota pilota partidetarako, esaterako.
Orain dela ia 30 urte, Bertsolaritza Txapelketa Nagusirako lehen txapela brodatzeko eskatu zion
Jesus Muruak, eta, geroztik, Zaldua izan da txapelketa nagusiko brodatzaile ofiziala. Lau urtean
behin, ilusio handiz brodatzen duen txapela da bertsolariei janzten dietena. Bere ustez, egiten
dituen lanen artean bereziena da. Den-dena berak egiten du. Lehenik, zetazko paper batean
egiten du eredua, gero eredua txapel gainean jartzen du eta atzera-puntadaz markatzen du.
Amaitzeko, papera kendu, eta brodatu egiten du. Osagarriak edo marrazkiak, berriz, brodatzeko
euskarrian egiten ditu, txapelean jartzeko gero. Amaitzeko, forrua ere jartzen die txapelei, baita
bere izena brodatuta ere. Lan guztia brodatzeko euskarriarekin eta makina tradizionalarekin egiten
du. Hamar minutu baino ez dira behar lan hori ordenagailuz egiteko. Askoz gehiago kostatzen da
eskuz. Izan ere, hiru orduko lana eskatzen dio bertso txapelketako txapela batek.
Ia 60 urte daramatza lanbide horretan eta, dagoeneko, hari mataza luzeak gastatu ditu. 60 urte
horietan makina berarekin aritu da lanean: Singer ingeles batekin. Makinak berak baino urte
gehiago ditu: 80 urtetik gora, erraz. Villabonara etorri zenean, Donostiako bi ahizpek oparitu zioten,
haientzat brodatzeko. Geroztik, ez dio hutsik egin makinak. Eta 60 urte hauetan, ehunka txapel
brodatu ditu makina horrekin. Hasieran, urtean ehun bat txapel egiten zituen; egun, ordea, askoz
ere gutxiago. Orain, lanak aukeratu egiten ditu. Aukeratutako lanen artean dago bertsolarientzako
txapela.
Bertsoak gustuko ditu, baina ulertzeko lanak izaten ditu. Eguneroko gauzetarako moldatzen da
euskaraz, baina bertsoak ulertzeko... Hala ere, txapela janzteko unearen zain egoten da adi. Ilusio
handia egiten dio bere txapela txapeldunaren buruan ikusteak.
ETXEBERRIA, N.
Berria, 2017ko abenduaren 2a. Egokitua
—2—
1HE-IR-ID-03fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
1. Zer egiten du Zalduak Bertsolari Txapelketa Nagusirako?

a) Azken 30 urteetan txapeldunaren txapela diseinatzen du.
b) Irabazleak jantziko duen txapela brodatzen du.
c) Txapeldunari burua estaliko dion txapela jartzen dio.
2. Noiz hasi zen Ana Zaldua lan horretan?

a) Ahizpek lanbidea irakatsi ziotenean.
b) Ezkondu egin zenean.
c) 14 urte bete baino lehenago.
3. Zer enkargu jasotzen zuen Ana Zalduak Villabonan?
a) Pilota federazioak egindakoak baino ez.
b) Bi ahizpen tailerrean jasotakoak.
c) Hainbat elkartek egindakoak.
4. Zer egiten du Zalduak txapelketan?
a) Ereduak, marrazkiak eta puntadak, besteak beste.
b) Txapel gainean jarritako ereduan puntadak baino ez.
c) Den-dena, osagarriak edo marrazkiak izan ezik.
5. Zenbat denbora behar du bertso txapelketako lanerako?
a) Hamar minutu, ordenagailuz egiten baitu.
b) Ordu batzuk, eskuz egiten baitu.
c) Hamar minututik hiru ordura, txapelaren arabera.
6. Zer erabiltzen du Zalduak brodatzeko?
a) Ahizpek duela 80 urte oparitutako makina.
b) Berak erosi zuen Singer markako makina.
c) Ana bera baino zaharragoa den makina.
7. Zer dio Zalduak orain egiten duen lanaz?
a) Urtean ehunka txapel brodatzen duela.
b) Bertsolarientzako txapela dela lan bakarra.
c) Berak aukeratu egiten duela zein lani heldu.
8. Zer dio Zalduak bertsolaritzaz?
a) Lanak izaten dituela txapelak egiteko.
b) Kosta egiten zaiola bertsolariei ulertzea.
c) Txapela janzteko unea besterik ez duela gustuko.
GOGORATU:
—3—
1. HE
2. ariketa
C) dagokio.
A EIBARREKO EROSKETA B DEBAGOIENEKO EROSKETA

BONUA BONUA
Edizio honetan bonuak, udaberrian, martxoaren Debagoieneko mankomunitateak, Gipuzkoako

27tik apirilaren 29ra izango dira erabilgarri Foru Aldundiarekin, erosketa-bonuen kanpaina
kanpainan parte hartu duten establezimenduetan. jarri du martxan. 25 euroko balioa duten bonuak
Kanpaina Eibar Merkataritza Gune Irekiak 20 euroren truke eskuratzeko aukera emango
antolatu du, Udalaren eta Eusko Jaurlaritzaren zaie debagoiendarrei, baina bonu hauek ezin
laguntzarekin. 40 euroko prezioa duten bonuek izango dituzte berehalakoan erabili, erosteko
erosketetan 50 euroko gastua egiteko aukera kanpaina ekainean hasiko baita.
emango dute 70 bat dendatan. Bonuak pilatu egin
ahal dira; bestalde, bezeroek, nahi badute, bonu Kanpainan parte hartzeko interesa duten
bakoitza bi dendatan edo establezimendutan dendariek astelehenetik aurrera dute aukera
egindako erosketetan zatikatu ahal dute, udal bulegoetan eskaera aurkezteko. Herritarrek,
bakoitzean, gutxienez, 25 euroko erosketa berriz, maiatzetik aurrera izango dute bonuak
eginda. erosteko aukera. 2.000 bonu kaleratuko dira
eta udaletxean salgai egongo dira goizeko
Kanpainak eskaintzen dituen abantailez 10:00etatik 12:00etara eta arratsaldeko
gozatzeko, bakarrik Eibarren erroldatutako 15:00etatik 17:00etara. Herritar bakoitzak bonu
pertsonek erosi ahal izango dituzte bonuak. bakarra eskuratu ahal izango du.
Hortaz, pertsona horiek beren nortasun agiria
erakutsi beharko dute txartela erosteko orduan.
<www.oñati.eus> Egokitua
<www.eibar.eus> Egokitua
C ONDARROAKO EROSKETA BONUA
Herriko ekonomiari bultzada bat emateko, martxan jarritako Ondarroako Bonuak kanpaina beste
hilabetez luzatuko du Udalak. Hartara, herritarrek beherapenen sasoian ere bonuak erabili ahal izango
dituzte. Bonu bakoitzak 10 euroko kostua izango du eta horrekin 15 euroko gastua egin ahal izango da.
Udalak herrian erostera animatu nahi ditu herritarrak eta, horretarako, deskontua duten bonuak
eskuratzera animatu nahi ditu. Herriko establezimenduetan erabili beharko dira bonuak, eta kanpainan
parte hartuko duten establezimenduek beraien erakusleihoetan kanpainaren logoa izango dute jarrita
herritarrek identifikatzeko.
<www.udalbarriak.eus> Egokitua
—4—
1HE-IR-ID-03fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
9. Badago ordutegi jakin bat bonuak udaletxean erosteko. A B C
10. Udalak antolatu du beste erakunde publiko baten laguntzarik gabe. A B C
11. Herritarrek bonu bat baino gehiago erosteko aukera izango dute. A B C
Parte hartu nahi duten establezimenduek astelehenetik aurrera eman

12. A B C
behar dute izena.
13. Bonu honekin lortzen da deskonturik handiena. A B C
14. Ez da beharrezkoa bonua denda bakar batean gastatzea. A B C
15. Erabiltzeko epea handitu dute merkealdian erabili ahal izateko. A B C
16. Kanpainan parte hartu duten dendek kartel bat izango dute ikusgai. A B C
17. Herritarrek itxaron beharko dute bonuak erabili ahal izateko. A B C
GOGORATU:
—5—
1. HE
3. ariketa
BEGO VIÑUELA
Gaur egun gutxi dira eskutitzak, postalak edota Gabonak zoriontzeko gutunak idazten
dituztenak. Geroz eta informatizatuago dagoen gizarte honetan, Bego Viñuela kaligrafo
bilbotarrak, luma eta tinta lagun, maitasun handiz marrazten du bere “Caligrafia Bilbao”
tailerrean.
18 22
Uste dut orokorrean eskuz egindako gauzetara Adin zein profil askotakoak etortzen zaizkit.
bueltatzen ari garela, eta horrelako lanak oso Gehienak Arte Ederretako ikasleak dira, baina
ondo baloratuta daude. Nik geroz eta eskaera azkenaldian argazkilariak, tatuaje egileak,
gehiago jasotzen ditut. moda diseinatzaileak eta diseinatzaile grafikoak
ere hurbiltzen hasi dira. Badira soilik eskuz
19 egindako gauzekin gozatzera etortzen direnak
ere; gehienetan jende heldua.
Ezkontza eta jaunartzetarako gonbidapenak
gehienbat. Horrekin batera, mota guztietako 23
gonbidapenak, testu liburuak, sinadurak eta
logotipoak egiten ditut. Letrak dituen edozein Hala da, kaligrafiari ez diogu merezi duen
txokotan egin dezaket lan. garrantzia ematen. Guraso asko etortzen
dira beren seme-alaben idazteko estilo
traketsarekin kezkatuta, eta gehienetan arazo
20
nagusia bolaluma hartzeko modua izaten da.
Harrigarriak dira haur batzuek idazteko hartzen
Arte Ederrak ikasten ari nintzenean, tipografiaz
dituzten jarrerak.
hitz egin zidaten. Ordura arte ordenagailuz
egiten zela uste nuen, eta eskuzko prozesua
ezagutu nuenean, gehiago ezagutzeko grina 24
piztu zitzaidan. Bartzelonan, kaligrafia tailer
batean praktikak egiteko aukera eskaini zidaten; Kalkulagailua egon arren zenbatzen irakasten
orduan jakin nuen nire ametsetako lana aurkitu diguten moduan, ezinbestekoa iruditzen zait
nuela. idazten ikastea. Eskuz idazteak onura ugari
ditu, ideiak kanporatzeko modurik zuzenena
baita, eta sormena garatzen izugarri laguntzen
21 du. Beraz, ez dut uste ahaztuko zaigunik.
Lanbide honetan presaka ibiltzea ez da ona;

25
denboraz larri ibili arren, lasai egin behar da lan.
Kaligrafian ez dago ‘Ctrl Z’ teklarik, eta hanka Kirolari baten moduan, entrenamendu kontua
sartzen baduzu, berriz ere hutsetik hasi behar da. Egunero tarte bat hartzeko esango nioke,
duzu. Nahikoa da akats ortografiko bat edo lasai eseri, eta gustuko testu baten paragrafo
tinta tanta bat prozesu guztia errepikatzeko. bat kopiatzeko. Denbora laburrean hobetuko
du.
URRUTIKOETXEA, A.
Gaztezulo, 2016ko ekainaren 10a. Egokitua
—6—
1HE-IR-ID-03fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
A. Idazteko modua geroz eta gutxiago zaintzen da?
B. Zer gomendio emango zenioke bere letra hobetu nahi duen norbaiti?
C. Irakasle ere bazara; nolako jendea dago interesatuta kaligrafian?
D. Zer da jendeak gehien eskatzen dizuna?
E. Pultsu ona izatea ezinbestekoa izango da zure lanbidean?
F. Gaur egun kaligrafia eskaera handia al dago?
G. Eskoletan geroz eta kaligrafia gutxiago irakasten dute. Eskuz idazten ahaztuko zaigu?
H. Zer eman dizu kaligrafiak zure bizitzan zehar?
I. Zergatik aukeratu zenuen kaligrafia?
Hutsuneak 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak
GOGORATU:
—7—
1. HE
Oharrak

1. ariketa
GAIA: Garrantzi gutxiko ebakuntza egin baino pare bat ordu lehenago esan dizute gaur
ezin izango dizutela egin.
Ospitaleko bezeroarentzako arreta zerbitzuan erreklamazio-orria hartu duzu kexa

ipintzeko. Azal ezazu zein arrazoi eman dizuten ebakuntza ez egiteko, horrek zer
kalte sortu dizkizun eta eskatu ebakuntza egiteko beste hitzordu bat.
—8—
1HE-IR-ID-03fv_A
1. HE
Idazmen-proba
2. ariketa
GAIA: Zurekin batera Administrazioan lan egiten hasi zen lankide baten mezua jaso
duzu.
Garbiñe
Informazio eske
Kaixo, Garbiñe:
Ezer baino lehen, zorionak lortu duzun kargu berriagatik. Benetan, pozten
naiz, merezi duzu eta.
Neuk ere badut berri bat kontatzeko: zuk utzi duzun arduradun-lanpostua
niri eskaini didate. Saileko arduraduna izateak ez dit beldurrik ematen, baina
kargua hartzeko zalantzak ditut. Beraz, eskertuko nizuke informazioa ematea:
nolako lana da? Nolakoak dira lankideak? Ordutegitik kanpo lanik eskatzen
du?… Azken batean, zure ustez, egokia naiz lan horretarako?
Zure erantzunen zain geratzen naiz,
Miren
Erantzun iezaiozu lankide ohiari.
—9—
1HE-IR-ID-03fv_A
1. HE
Irakurmen-proba

Irakurgaia: «TXAPELKETAKO ARTISAUA»
1. B 2. A 3. C 4. A
5. B 6. C 7. C 8. B

Irakurgaia: «EROSKETA BONUA»
9. B 10. C 11. A
12. B 13. A 14. A
15. C 16. C 17. B

Irakurgaia: «BEGOÑA VIÑUELA»
Hutsuneak 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak F D I E C A G B
Soberakoa H
GOGORATU:
— 13 —
1. HE
1. ariketa
ESPAZIORIK EZ EMAKUMEENTZAT
Cañaveral lurmuturretik (AEB), 1962ko otsailaren 20an, Mercury-Atlas-6 suziria jaurti zuten espaziora
eta kapsularen barruan John Glenn astronauta zihoan. Lurraren inguruan hiru orbita egin zituen eta,
hala, balentria lortu zuen lehen estatubatuarra izan zen; Yuri Gagarin eta Gherman Titov sobietarrek
aurreko urtean lortu zuten.
Hidden Figures filmak kontatu berri digu hainbat emakume beltzen kalkuluak funtsezkoak izan
zirela NASAren misioen arrakastan. Baina ez ziren izan espazioko lehian ezkutuan ibili ziren
emakume bakarrak. NASA 1959an hasi zen zazpi gizonezko trebatzen astronauta izateko: Mercury
Seven deitu zieten horiei. Baina programako ikertzaile William Randolph Lovelace II.ak pentsatu
zuen emakumeak egokiagoak izan ahal izango zirela espaziora joateko. Bere ustez, emakumeak
txikiagoak eta arinagoak zirenez, erregai gutxiago beharko zen haiek espaziora bidaltzeko. Gainera,
espazioan egonaldi luzeak ere aurreikusten zituzten, eta emakumeek jaki gutxiago beharko zuten
gizonek baino.
Hala, Lehen Emakumezko Astronauta Trebatuak (FLAT) programa jarri zen abian, estraofizialki.
Hegaldietan 1.000 ordutik gorako esperientzia zuten hogei emakumezko piloturi egin zizkieten
zazpi gizonezkoei egindako proba berak eta hamahiruk gainditu zituzten. Gerora Mercury 13 deitu
zitzaien, baina ez ziren inoiz NASAko Mercury programaren parte izan.
1962ko uztailean, emakume horiek Mercury programan ofizialki sartzeko eskaera egin zuten.
Erantzuna George Low NASAko ordezkariak eta John Glenn eta Scott Carpenter astronautek eman
zuten agerraldi batean: emakumeek ez zituzten astronauta izateko derrigorrezko baldintzak betetzen.
Ingeniaritza titulua eta jet militarretako pilotu gradua behar zuten, baina garai hartan emakumeek
debekatuta zeukaten Aire Armadako eskoletan ikastea, eta hegaldi zibiletako esperientziak ez zien
ezertarako balio izan.
John Glennek berak esan zuen: «Eremu honetan emakumerik ez izatea gure ordena sozialaren ispilu
da». Eta ingeniaritza titulurik izan gabe ere, bera programan onartu zutela aitortu zuen. Hurrengo
urtean Valentina Tereshkova sobietarra izan zen espaziora joan zen lehen emakumea.
IRAZUSTABARRENA, N.
ARGIA. 2017ko martxoaren 5a. Egokitua
—2—
1HE-IR-ID-04fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
1. Zer lortu zuten 1962an Mercury-Atlas-6 suziriarekin?

a) Ordura arte egin ez zen balentria espaziala egitea.
b) John Glennek aurreko urtean sobietarrek egindakoa egitea.
c) Astronauta sobietarrek Lurraren inguruan hiru orbita egitea.
2. Zer kontatu digu Hidden Figures filmak?
a) Espazioko lehian ibili ziren emakume zurien istorioa.
b) Hainbat emakume astronautaren gorabeherak NASAn.
c) Misio espazialetan emakume batzuen lanaren garrantzia.
3. Zergatik ziren egokiagoak emakumeak, ikertzailearen ustez?
a) Ezaugarri fisikoei esker bidaiatzeko energia aurrezten zelako.
b) Egonaldi luzeetarako nortasun hobea izaten zutelako normalean.
c) Tamainari esker leku gutxiago behar zutelako kapsuletan.
4. Zer izan zen Mercury 13 programa?
a) Emakumeak espaziora bidaltzeko programa ofiziala.
b) NASAko Mercury programaren parte bat.
c) Emakumeak astronauta izateko programa.
5. Zer proba gainditu behar izan zuten hamairu emakumeek?
a) Mercury Seven programako gizonek gainditu zituztenak.
b) Hegaldietan 1.000 ordutik gorako pilotaje probak.
c) Hainbat proba berezi, emakumeak baitziren.
6. Zergatik ez zituzten emakumeek derrigorrezko baldintzak betetzen?
a) Hegaldi zibiletako esperientzia nahikoa ez zelako.
b) Armadako eskoletan emakume gutxi zegoelako.
c) Garai hartan debekatuta zeukatelako ingeniaritza ikastea.
7. Zer zen espazioan emakumerik ez egotea, Glennen ustez?
a) NASAren antolakuntzaren ispilua.
b) Gizarte amerikarraren ispilua.
c) Emakumeek ingeniaritzan zuten lekuaren ispilua.
8. Zer gertatu zen hurrengo urtean?
a) Lehen emakume amerikarra joan zela espaziora.
b) Emakume bat bidali zutela espaziora.
c) Valentina Tereshkova onartu zutela Mercury programan.
GOGORATU:
—3—
1. HE
2. ariketa
C) dagokio.
A BERMEOKO GABONETAKO B ORDIZIAKO GABONETAKO

AZOKA AZOKA
Bertoko Produktuen Gabonetako II. Azoka egingo Abenduaren 28an Gabonetako aparteko azoka
da, 9:00etatik 15:00etara. 30 saltoki inguru egongo izango da Ordizian, urtean Udalak antolatzen
dira udal azoka honetan, bai merkatu barruan, duen azkena. Bertoko produktuak atsegin
bai kanpoan, eta saltoki horietan lehen mailako dituztenentzat, Ordizia osoa bihurtuko da azoka-
produktuak erosteko aukera izango dute bisitariek. leku. Goizeko lehen ordutik aurrera, Beti Alai
pilotalekuan kapoi, antzara eta indioilar erakusketa
Gabonetako giroa eta usaina ere lortzeko, izango da. Plaza Nagusian asteroko azoka izango
menuak dastatu ahal izango dira eta sukaldaritza da. Garagartza Plazan, berriz, Euskal Herriko
erakustaldiak egingo dira. Horietan, errezeten errege-sagar lehiaketa-erakusketa izango da, eta
eta truko ezberdin eta askoren berri emango da. eskuz landutako produktuek beren lekua izango
Postre bereziak ere prestatuko dituzte. dute.
Gabonetako argiek, apaingarriek eta musikak Ordiziako kaleetan Txu-txu tren turistikoa ibiliko
girotuko dute azoka. Izan ere, musika eskolako da. Dudarik gabe, txikientzat aukera erakargarria,
taldeak, soka-taldeak eta herriko abesbatzak bere baita heldu eta familia guztientzat ere. Txu-txu
abestiekin oso giro polita sortuko dute 11:00etatik tren turistikoak 72 lagunentzako lekua du, eta
12:30era. Gabonetako azoka berezi honetarako auzo
eta aparkaleku guneetatik joan-etorri zerbitzua
emango du.
< www.bermeo.eus > Egokitua < www.ordiziakoazoka.com> Egokitua
C MUNGIAKO GABONETAKO AZOKA

Abenduaren 20tik 24ra bitartean, Mungiako Gabonetako Azokaren hirugarren edizioa ospatuko da. Azoka,
iaz ez bezala, Euskal Pizkundearen etorbidean egongo da. 19 postu apain eta dotore jarriko dituzte, honako
produktuak eskainiz: eskuz egindako produktuak, bitxiak, osagarriak, jostailu berezi eta hezigarriak, liburuak
eta gozokiak. Hori guztia kontuan hartuta, opariak erosteko eta Gabonetako jai-giroaz gozatzeko aukera
ezin hobea izango dute, bai mungiarrek, bai kanpotik hurbiltzen direnek.
Gabonetako Azoka abenduaren 20an zabalduko da: arratsaldeko 17:00etatik 20:00etara. Gainerako
egunetan, 21ean eta 22an, 10:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik 20:00etara; 23an, goizeko 11:00etatik
14:00etara eta arratsaldeko 17:00etatik 20:30era; eta, 24an, goizeko 11:00etatik 14:00etara.
< www.mungia.org > Egokitua
—4—
1HE-IR-ID-04fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
9. Herri osoan, hainbat lekutan, egongo dira saltokiak. A B C
10. Aurten azoka beste leku batean antolatuko dute. A B C
11. Udal merkatuaren barruan eta kanpoan egongo dira postuak. A B C
12. Gabonetako oparia erosteko aukera ederra izango dute bisitariek. A B C
13. Azokaren ordutegia desberdina izango da egunaren arabera. A B C
14. Gabonetako menua nola prestatu azalduko dute hainbat sukaldarik. A B C
15. Herriko talde batzuek alaituko dute azoka beren kantekin. A B C
16. Animalien erakusketak izango du berezko tokia. A B C
17. Aparkalekutik azokara hurbiltzeko erraztasuna emango dute. A B C
GOGORATU:
—5—
1. HE
3. ariketa
IBONE SANCHEZ
Hiru kirol batean, horixe da triatloia: igeriketa, txirrindularitza eta korrika lasterketa,
hirurak lehiaketa berean. Fondo fisikoa, erresistentzia handia eta etengabe hobetzeko
grina dutenentzako diziplina. Ibone Sanchez (Laudio, 1989) egungo Euskal Herriko triatloi
txapelduna da.
18 21
Egia esan, triatloian berandu hasi nintzen, Badira eliteko euskal kirolariak Euskal Herritik
20 urte nituela. Bost urterekin, igeriketan irten ez direnak. Hauetako batzuek Basque
hasi nintzen jolas moduan eta utzi egin Team bezalako erakundeen babes ekonomikoa
nuen, igerilekuan bakarrik egoteaz aspertuta jasotzen dute, elite mailan aritzeak diru-inbertsio
nengoelako. Ondoren, nebarekin eskalada, handia eskatzen duelako. Nire kasuan, berriz,
bizikleta, mendia... Atletismoan ere ibili nintzen denbora batez langabezian izan naiz eta horrek
pare bat urtez, korrika egitea asko gustatzen Madrilgo ekipoak egindako eskaintza onartzera
zitzaidalako eta horrek aquatloia probatzera eraman ninduen, besteak beste, gastu guztiak
eraman ninduen (korrika + igeriketa). Azkenik, ordaintzen dizkidatelako.
bizikleta probatzeko gomendatu zidan lagun
batek. 22
19 Bi saio egiten ditut korrika, igeriketan eta bizikleta

rodilloan (bizikleta modu estatikoan erabiltzeko
Fisikoki orekatua izan behar da, pisuarekin aparatua). Guztira lau bat ordu egunero. Bizikleta
obsesionatu gabe. Fin egon ahal zara, baina irteera luzeak asteburuetarako uzten ditut.
indarrik gabe; beraz, erresistentzia, arintasuna
eta indarraren arteko oreka da idealena.
23
Psikologikoki, ordea, kirol guztietan bezala,
burugogorra izan eta, nola ez, sufritzeko Iaz Espainiako Triatloi Txapelketan bizikletaren
gaitasuna eduki behar da momentu txarrak katea atera zitzaidan eta denbora asko galdu
gainditzeko. Lasterketa gehienetan hamargarren nuenez, azken postuetan geratu nintzen.
postuaren inguruan ibili naiz eta berdintsu
ibiltzea da nire asmoa. Aurrekoetan hobeto ibili 24
nintzen eta gehienbat lehenengoan gozatu nuen
gehien. Baliteke, baina hori osasuntsua dela iruditzen
zait. Halere, kontrola eraman behar da, jendeak
20 askotan erokeriak egiten ditu eta gorputza
muturrera eramaten du.
Euskal Herriko zirkuitua irabaztea. Espainiako
txapelketa autonomikoan laugarren geratu
25
nintzen eta olinpiko batean, elite mailan,
bederatzigarren. Bestalde, Madrilgo ekipoarekin Probatzeko eta entrenatzen hasteko. Ez dute
Taldekako Duatloi Txapelketan txapeldun izan inbertsio handirik egin behar, lasterketetan
gara. ibiltzen hasteko bizikleta norbaiti eskatu eta
aurrera!
MAGUREGI, Z.
Gaztezulo. 2016ko maiatzaren 16a. Egokitua
—6—
1HE-IR-ID-04fv_A
1. HE
Irakurmen-proba
A. Nolako entrenamenduak egiten dituzu sasoian egoteko?
B. Zer esango zenieke triatloian parte hartzea pentsatzen ari direnei?
C. Zeintzuk izan behar dira triatleta baten ezaugarriak?
D. Euskal Herritik kanpo joatea beharrezkoa al da goi mailan aritzeko?
E. Zerk laguntzen dizu lasterketan parte hartzen duzunean?
F. Nolakoa izan da zure ibilbidea triatloian lehenengo postuetara iritsi arte?
G. Zein izan da bizitza profesionalean izan duzun lorpenik handiena?
H. Esango zenuke triatloia, runningarekin gertatu den bezala, moda bihurtzen ari dela?
I. Zein izan da kirolean izandako momenturik gogorrena?
Hutsuneak 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak
GOGORATU:
—7—
1. HE
Oharrak

1. ariketa
GAIA: Gurpil-aulkia behar duzu eta askotan joaten zara kultura-etxera. Atzo arazo bat izan
zenuen bertan.
Gaur kultura-etxeko sarreran erreklamazio-orria hartu duzu kexa ipintzeko. Azal

ezazu gertatutakoa, horrek zer kalte sortu dizkizun eta proposatu zein izan daitekeen
konponbidea.
—8—
1HE-IR-ID-04fv_A
1. HE
Idazmen-proba
2. ariketa
GAIA: Zurekin lan egin duen lagun baten mezua jaso duzu.
Imanol
Aholku eske
Kaixo, Imanol:
Zer moduz? Datorren hilabetean Donostiako bulegoan sei hilabetez egingo

dut lan eta ez dakit zer egin: egunero autobusez Donostiara joan eta Bilbora
etorri edo Donostian denboraldi horretarako pisu bat alokatu.
Orain dela ez asko zeuri ere gauza bera gertatu zitzaizunez, mezu hau
idatzi dizut gomendio eske. Zuk zer egin zenuen? Zeintzuk dira bataren
eta bestearen abantailak eta desabantailak? Diru aldetik, zer komeni zait?
Azken batean, zer da onena? Edo zer gomendatzen didazu?
Zure erantzunaren zain,
Gorka
Erantzun iezaiozu lagunari.
—9—
1HE-IR-ID-04fv_A
1. HE
Irakurmen-proba

Irakurgaia: «ESPAZIORIK EZ EMAKUMEENTZAT»
1. B 2. C 3. A 4. C
5. A 6. A 7. B 8. B

Irakurgaia: «GABONETAKO AZOKAK»
9. B 10. C 11. A
12. C 13. C 14. A
15. A 16. B 17. B

Irakurgaia: «IBONE SANCHEZ»
Hutsuneak 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak F C G D A I H B
Soberakoa E
GOGORATU:
— 13 —
1. HE
Irakurmen-proba 1HE-IR-ID-09al_A
1. ariketa
SERGIO HERNANDEZ «TXENTXO»
Lehenengo urtea da Sergio Hernandez “Txentxo” nafarrarentzat bertsolari-txapelketan laguntzaile.

«Mezkiritzekoa naiz, Orreagatik hurbil. Txiki-txikitatik maitatu dut bertsoa. 10 urterekin Hitzetik
Hortzera bertso-saioko programa guztiak grabatzen nituen. Orduan inork ez zuen bertsoa maite nire
inguruan, futbola maite zuten bakarrik. Arraroa nintzen euskaraz nekielako; eta, bertsoak entzuten
nituelako, oraindik arraroagoa».
Baina duela bi urte Erron bertso-eskola bat osatzea lortu zuten. «Hori zen nire ilusioa, sekula
bertsorik botako ez dudan arren, oso txarra eta burugogorra naizelako». Ostegunero biltzen dira
batzuk herriko eskolan bertsotan aritzeko.
Bertsolari-txapelketan ia saio guztietan izan da, edo lanean edo ikusle. Aulkiak, kartelak, mikroak…
beharrezko guztia jartzeko, hor dago. Sarreran eta komunetan, jendeari esplikatzeko nondik sartu
eta atera. Bertsolariak kantuan ari direla, ez mugitzeko esateko ere bai. Taberna baldin badago, beti
arazoak sortzen dira eta jendea isilaraztea ere tokatzen zaio. «Baina ez da arazo handirik izaten.
Erne egon behar gauza guztietara. Bertsoa entzuten ari naizenean, ordea, norbait mugitzen dela
ikusten badut, urduri jartzen naiz».
Goizean goiz, 09:00etarako, pilotaleku edo kiroldegian izaten da fin-fin. «Mezkiritzetik ia bi ordu
ditut saioa edonon izanda ere. Orduan, 07:00etan ateratzen naiz etxetik. Txarrena da berandu
samar itzultzen naizela, gauerdi aldera, dena bildu eta txukundu ondoren».
Autoan, etxera bidean, saioa nola joan den baloratzen du. «Beldur pixka bat izaten dut zeozer gaizki
ateratzeko, baina normalean dena ongi joan eta gustura itzultzen naiz».
Bertsolariekin harremana izatea pozgarria zaio. «Itzela da eurekin egotea bakarrik. Bataren eta
bestearen gauzak ezagutzen dituzu. Publikoan bazaude, saioa ikusi eta alde egiten duzu; baina
lanean, saioaren ostean, erreakzioak ikusten dituzu, eta hori handia da».
Traktorearekin ibiltzen da Txentxo mendietan sasiak kentzen, makinak konpontzen ere bai. «10-14
orduz ibiltzen naiz traktorean egunean eta bertsoak izaten ditut lagun. Asko miresten ditut bertso
zaharrak, Xabier Amurizarenak-eta. Gure eskualdean lehen jendeak ez zituen ezagutzen. Orain,
gazteek, bai».
Dioenez, Erron euskara erabat galdu zen Francoren garaian. Orain asko berreskuratu da. «38 urte
ditut eta nire adinetik behera denek euskaraz egiten dute eskolan. Halere, eguneroko bizitzan dena
erdaraz egiten dut. Txapelketan, berriz, guzti-guztia euskaraz. Nolako aldaketa!».
IANTZI, M.
Gaur8, 2017ko azaroa. Egokitua
—2—
1HE-IR-ID-09al_A
1. HE
Irakurmen-proba
1. Noiztik dabil Txentxo lanean bertso-txapelketan?

a) Duela denbora gutxitik.
b) Duela 10 urtetik.
c) Ume-umea zenetik.
2. Zer dio Erroko bertso-eskolaz?
a) Ilusioa duela sekulako bertsoak botatzeko.
b) Aspaldiko gogoa bete duela.
c) Bertsotarako burugogorra izan behar dela.
3. Zer egiten du bertso-saioetan?
a) Bertsolariei ez mugitzeko esan kantuan ari direnean.
b) Saioaren antolakuntzan lagundu.
c) Tabernan egon eta giro ona sortu.
4. Noiz abiatzen da etxera?
a) Saioa bukatu bezain pronto.
b) Eginbeharreko guztiak bukatu ondoren.
c) Saioa bukatu eta ordu erdira, gauez.
5. Txentxok zeri izaten dio beldurra?
a) Jendea isilik ez egoteari.
b) Etxera berandu iristeari.
c) Gauzak behar bezala ez joateari.
6. Txentxoren ustez, onena?
a) Ikusle guztiek bezala jarraitzea saioa, bukaera arte.
b) Publikotik saio osoko erreakzioak ikustea.
c) Bertsolariekin tratua izatea saio-bukaeran.
7. Zertan egiten du lan?
a) Mendiak garbitzen eta beste hainbatetan.
b) Traktoreak konpontzen.
c) Nekazaritzan eta bertso zaharrak biltzen.
8. Zein egoera bizi du euskarak Erron?
a) Gazteek badakite, eskolari esker.
b) Francorekin zerbait galdu zen.
c) Kalean berreskuratu egin da asko.
9. Zer jarrera du bertsolaritzarekiko?
a) Bere-berea du, odolean darama.
b) Gustukoa du, ikusle gisa.
c) Lanerako eta mintzatzeko erabiltzen du.
GOGORATU:
—3—
1. HE
2. ariketa
C) dagokio.
A ETXALAR B OÑATI
Etxalarko Kultur Batzordeak festak iragartzeko Oñatiko Udalak jaietako egitarauaren azala
kartel- eta azal- (portada) lehiaketa antolatu du: aukeratzeko deialdia egin du:
-Edozeinek parte har dezake lehiaketan eta nahi -Lehiaketan, 18 urtetik gorako edozeinek har
adina lan aurkez daitezke. dezake parte.
-Kartelak formatu digitalean aurkeztu behar dira -Teknika librea izango da (argazkia, pintura,
300pp erresoluzioarekin edota kartulina edo paper marrazkia, collagea, e.a.). Lanak originalak izan eta
lodian A3 neurrian. Azalak, berriz, A4 neurrian, eta euskarri gogorrean aurkeztu beharko dira.
argazkiz edo marrazkiz eginak izan behar dute.
-Lehenengo saria emateko epaimahaian aditu
Bietan teknika librea erabil daiteke.
talde batek izango du ardura.
-Lanek jatorrizkoak eta inon argitaratu gabeak izan
-Bigarren saria herritarrek aukeratuko dute
behar dute.
bozketaren bidez, uztailaren 21etik 27ra bitartean,
-Lanak ekainaren 16rako aurkeztu behar dira kultur etxean egingo den erakusketan.
Etxalarko kultur etxean edo kulturetxea@etxalar.
-Lehenengo saria hirurehun eurokoa eta 200
eus helbidean. Ezizen bat jarri behar da, eta
txantxikoa (Oñatiko moneta soziala. Txantxi 1 =
aparteko gutunazal batean erantsi egilearen
euro 1) izango da. Bigarren saria 200 txantxikoa
datuak.
izango da.
-Kartelaren irabazleak 50 euro eta Herriko Ostatuan
-Antolatzaileek ez dituzte beren gain hartuko
bi lagunentzako otordua jasoko ditu; azalaren
lehiaketan parte hartzen duten lanek jasan
irabazleak, berriz, 100 euro.
ditzaketen galera edo kalteak.
< www.erran.eus> Egokitua < www.oñati.eus> Egokitua
C ELGOIBAR
Elgoibarko Udalaren Kultur Batzordeak lehiaketa antolatu du San Bartolome Jaietako programaren azala
aukeratzeko:
-Lehiaketa honetan 18 urtetik gorako edozeinek har dezake parte.
-Teknika librea izango da. Lanak euskarri gogorrean aurkeztuko dira.
-Egile bakoitzak bi lan aurkeztu ahal izango ditu gehienez, lehenik argitaratu gabeak. Ezin da aurretik
aurkeztutako lanekin parte hartu.
-Sari bakarra izango da, zazpiehun eurokoa.
-Saridunek saria jasotzera etorri beharko dute, eta ezinezkoa bazaie, ordezkariren batek jaso beharko du.
Horrela izan ezean, saria baliogabetu egingo da.
-Generoa irudikatzeko erabiltzen diren irudietan oreka izan beharko da kontuan, rol eta estereotipo
tradizionalak azpimarratu gabe. Halaber, baztertu egin beharko da sexu, arraza, adin, kultura edo sexu
aukeraren arloko tratamendu diskriminatzailerik.
<www.elgoibar.eus> Egokitua
—4—
1HE-IR-ID-09al_A
1. HE
Irakurmen-proba
10. Sariak jasotzeko, irabazlea edo ordezkoa joan beharko da. A B C
11. Lanek ez dute egilearen benetako izena jaso behar. A B C
12. Bozketa bidez emango da sari bat. A B C
13. Bazkaria edo afaria ere izan daiteke sarietako bat. A B C
14. Lanek giza eskubideak errespetatzea guztiz beharrezkoa izango da. A B C
15. Txanpon berezia erabiliko da saria emateko. A B C
16. Norberak aurkez dezakeen lan-kopuruak ez du mugarik. A B C
17. Lanak hondatuz gero, antolakuntzak ez luke erantzungo. A B C
GOGORATU:
—5—
1. HE
3. ariketa
ANDRES VILARIÑO
50 urte hauetan lortutako kopa ugari ditu etxean Andres Vilariño auto-gidari ohiak
(Donostia, 1951). Lau aldiz Mendiko Lasterketako Europako txapeldun, proba asko
irabazi ditu.
18 22
Oso gogorra. Nik kirol asko egiten dut egunero: Aita izan zen erruduna. Familiak biltegi bat
bizikletan ibili, arrauna, gimnasioa... Orain arte zuen Debako industrialde batean, eta beste bat
lehiatzeko sasoian egotea zen motibazioa. Lasarte-Oriakoan, eta aitak han irakatsi zidan
Dagoeneko ez dut horrelakorik. Kirola egiten gidatzen. 8 urte izango nituen lehen aldiz auto
dut sasoiko egoteko. Hutsune handia nabari bat gidatu nuenean. Umea nintzen. Beti nahi
dut: abiadurarena, lehiarena, lasterketako izaten nuen aitarekin biltegira joan gidatzeko.
parajeena, ... Gogoan dut autoaren matrikula: NA-0989.
19 23
Azkenaldian semeak esaten zidan beldurra Egia esan, ez. Bost bat istripu larri izango
ematen ziola nik lehiatzen segitzeak. Baina, nituen. Larriena Arrateko igoeran izan nuen.
bestela, ez. Izan ere, bazekiten automobilismoa Barreretako bat lepoan iltzatu zitzaidan. Italian
nire bizitza zela. Dena den, pozik daude. Behar ere ezbehar handi bat izan nuen. Autotik airean
zuten nik uztea. Halere, oraindik, ez dute erabat atera, eta tibia apurtu nuen. Baina, hamabost
sinesten betiko denik. Dena zor diet, batez ere egunera, Espainiako Txapelketa irabazi egin
emazteari. nuen. Ondoren egin zidaten ebakuntza.
20 24
Bai, handiena pasatu nuen Le Manseko 24 Mantso noala. Bidaia luzeak egiteko, abiadura
orduak estreinakoz korritzean. Lehen, autoek mugatzeko gailua jartzen dut martxan, eta
abiadura handia hartzen zuten. Pentsa, urte horrela ez dut behar baino azkarrago joateko
hartan Peugeot batek orduko 407 kilometroko tentaziorik. Hala, abiaduragatik ez dizkidate
abiadura hartu zuen. Gu orduko 360 kilometroan puntuak kenduko.
ibili ginen. Hori asko zen; gainera, ez nengoen
ohituta zirkuituetan korritzera. 25
21 Behin bakarrik, Andoaingo bihurguneetan.

Orduko 80 kilometrokoa da gehienezko
Egungoekin gehiago disfrutatzen duzu gidatzen, abiadura, eta orduko 120 kilometrora nindoan,
eta autoak ziurragoak dira. Horregatik hartzen emaztearekin hizketan. Ez nintzen ohartu. Sei
dira arrisku handiagoak. Ez du zerikusirik. Dena puntu kendu zizkidaten; disgustu handia hartu
den, onartu behar dut klasikoetatik berrietarako nuen.
saltoan oso gaizki pasatu nuela. Ez nekien
autoak nola jarri prest. ARRATIBEL A.
Berria. 2018ko azaroa. Egokitua
—6—
1HE-IR-ID-09al_A
1. HE
Irakurmen-proba
A. Inoiz pasatu al duzu beldurrik?
B. Zergatik erabaki duzu uztea?
C. Zaila izan da lehia uzteko erabakia hartzea?
D. Gidatzeko zer nahiago dituzu, lehengo autoak edo oraingoak?
E. Askotan jarri al dizute isuna?
F. Etxekoek askotan eskatu dizute uzteko?
G. Auto asko apurtu al dituzu urte hauetan?
H. Norengandik jaso zenuen zaletasuna?
I. Zer sentitzen duzu auto arrunt bat gidatzean?
Hutsuneak 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak
GOGORATU:
—7—
1. HE
Idazmen-proba 1HE-IR-ID-09al_A
Oharrak

1. ariketa
GAIA: Udal liburutegian dagoen liburu-aukera eskasa da, eta, gainera, dauden liburuak
oso aspaldikoak dira. Udaletxean kexa jartzea erabaki duzu.
Azaldu zer kalte sortzen dituen egoera horrek, eta proposatu zein izan daitekeen
konponbidea.
—8—
1HE-IR-ID-09al_A
1. HE
Idazmen-proba
2. ariketa
GAIA: Bi seme-alaba dituzu eta egunero bazkaltzen dute eskolako jantokian. Ez zaude
batere konforme bertako menuekin eta antolaketarekin.
Idatzi email bat eskolako jantokiaren arduradunari, eta horretarako honako puntu hauek
hartu kontuan:
• Adierazi zure kezka.
• Azaldu oraingo menuei eta antolaketari zein arazo ikusten diezun.
• Proposatu zein izan daitezkeen alternatibak.
—9—
1HE-IR-ID-09al_A
1. HE
Irakurmen-proba

Irakurgaia: «SERGIO HERNANDEZ “TXENTXO”»
1. A 2. B 3. B
4. B 5. C 6. C
7. A 8. A 9. A

Irakurgaia: «JAIETAKO PROGRAMAREN AZALA»
10. C 11. A 12. B 13. A

14. C 15. B 16. A 17. B

Irakurgaia: «ANDRES VILARIÑO»
Hutsuneak 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak C F A D H G I E
Soberakoa B
GOGORATU:
— 13 —
1. HE
Irakurmen-proba 1HE-IR-ID-15LAB_A
1. ariketa
GOSEA SENDA DAITEKE
Gosea senda daiteke. Lelo hori erabili zuen, 2014ko azaroan, Bizkaiko Janari Bankuak Gabonei
begira elikagaiak biltzeko egin zuen kanpainan. Azken bi urteetan, Bizkaiko Txorierriko (Asua
bailara) herri guztietan sortu dira janari-bankuak. Haiei esker, jateko aukera izaten dute egunero
hainbat familiak. Janari-bankuen arduradunekin hitz egin dugu, eta zerbitzu horren nondik
norakoak azaldu dizkigute.
Ainhoa Olaetak eta haren kuadrillakoek gestionatzen dute zerbitzua Loiun. «Iazko abenduan,
poteoan genbiltzala, behartsuei buruz hasi ginen hitz egiten. Laugarren garagardorako desagertuta
geneukan gosea mundutik, eta Danontzat elkartea sortzea erabaki genuen orduan». Martxoan
hasi ziren janaria banatzen, Larrondoko frontoian, eta horri esker jasotzen dituzte gaur egun
bederatzi familiak elikagaiak.
Derion ere sortu behar izan zuten elkarte bat janari-bankua gestionatzeko: Derioko Elikagaien
Elkarte Solidarioa (DEES). 2014ko urtarrilean jarri zuten zerbitzu hori abian, eta, guztira, 130
pertsonari ematen diete laguntza. «Ia 6.000 biztanle ditu Deriok, eta badago beharrizana. Janari-
bankuak 40 familiari baino gehiagori ematen die zerbitzua. Asko da hori» dio DEES elkarteko
presidenteak. Deriora heltzen den janaria ez da nahikoa eskariari erantzuteko; eskaintza osatzen
saiatzen dira, beraz, Derioko lagunak. «Duela gutxi Esnetik kooperatibak produktuak bidali dizkigu.
Aurreko Gabonetan, saski bat zozketatu zuen Ipar-Alde abesbatzak, baina irabazlerik egon ez
zenez, saskiko produktuak eman egin zizkiguten. Oso solidarioa da jendea, eta hori pozgarria da
guretzat. Esate baterako, Bizkaiko Janari Bankutik lau kilo jasotzen badira pertsonako, lau kilo eta
erdi edo bost kilo eman ahal diegu...».
Sondikan, hiru taldek daramate janari-bankua: Goraintzaileak dantza-taldeak, Caritasek eta Andre
Mariaren Misiolari Frantziskotarrek. «Ekainean hasi ginen elikagaiak banatzen elizaren alboan
dagoen lokalean», esan digu arduradunak. Sondikan ere ez da elikagai nahikorik jasotzen, eta
herriko janari-bankuak kanpaina batzuk eramaten ditu aurrera bere aldetik.
Txorierriko lehenengo janari-bankua Lezaman jarri zen martxan 2013ko udan, jubilatuen
elkartearen eskutik. Lehen, Caritas elkarteak ematen zuen zerbitzua. «Parrokiako batzar batean
sortu zen gaia, eta Bego Intxaurbek, Mari Carmen Bilbaok eta hirurok hartu genuen proiektua
aurrera eramateko ardura», esan digu Mariasun Oleagordiak. Lezaman, 10-12 familiak jasotzen
dute janaria Udaletxeko beheko lokaletan. Askotan, jasotakoa ez da nahikoa izaten, eta
elkartekideek beren poltsikotik betetzen dituzte zuloak. Herritarrengana ere jotzen dute, janariaz
gainera, garbitasuneko eta higieneko produktuak ere lortzeko.
Zamudiori dagokionez, Lagunandre elkarteko sei taldekidek gestionatzen dute zerbitzua. 2014ko
apirilean jarri zen abian janari-bankua, eta 40 familiari banatzen diete janaria gaur egun Caritasen
lokalaren alboan, eliza ondoko aparkalekuan. Zamudion ere egiten dira kanpainak, biltzen diren
elikagaiak osatzeko.
Larrabetzun, 2014ko urtarrilean eman zioten hasiera janari-bankuari, eta Gure Etxea jubilatuen
elkartea da haren gestorea. Guztira, 11 familiari ematen diete janaria, eta elkartean bertan
banatzen da janaria, eskola ondoan. Karmele Etxebarriari hiru lagunek laguntzen diote janaria
jasotzen, sailkatzen eta banatzen. «Zaila da herri txiki batean eskatzea», dio Karmelek. Zaila da,
bai, baina gosea senda daiteke horrela.
<aikor.com>. Egokitua
—2—
1HE-IR-ID-15LAB_A
1. HE
Irakurmen-proba
1. Zer da Gosea senda daiteke?

a) Kanpaina berrietan zabalduko duten mezua.
b) Janari-bankuaren azken bi urteetako leloa.
c) Kanpaina baten izena.
2. Nori bururatu zitzaion Loiuko bankuaren proiektua?
a) Lagun-kuadrilla bati.
b) Herriko behartsuei.
c) Danontzat elkarteari.
3. Nori ematen dio zerbitzua Derioko bankuak?
a) Elkarte bati.
b) Ehun eta hogeita hamar herritarri.
c) Txorierri osoari.
4. Zer gertatzen da Derion?
a) Janari-eskaria txikia dela.
b) Bankutik nahikoa jasotzen dutela.
c) Bankuaz gain, beste batzuek ere laguntzen dutela.
5. Zein da Sondikako egoera?
a) Hiru talde arduratzen dira bankuaz.
b) Nahikoa dute eskariari erantzuteko.
c) Elizak gestionatzen du bankua.
6. Lezaman, nork jartzen ditu falta diren janariak?
a) Elkartekoek.
b) Familiek.
c) Udalak.
7. Nork gestionatzen du Zamudioko bankua?
a) Caritasek.
b) Zamudioko Elizak.
c) Elkarte bateko kideek.
8. Nola gestionatzen da Larrabetzuko bankua?
a) Eskolaren bitartez.
b) Janaria batuz, sailkatuz eta banatuz.
c) Hamaika familiak egiten dute.
GOGORATU:
—3—
1. HE
2. ariketa
C) dagokio.
A ZARAUZKO LUDOTEKA B GALDAKAOKO LUDOTEKA
Ikasturte berria hasi dute Zarauzko Xakapon Ludoteka Galdakaon bizi diren 3 eta 13 urte
ludotekan. Bertan Haur Hezkuntzako 4. mailatik bitarteko haurrei dago zuzenduta. Parte-hartzaile
Lehen Hezkuntzako 4. mailara arteko ikasleek guztiek izena eman beharko dute, ludotekaren
aukera izango dute aisialdia euskaraz bizitzeko. funtzionamenduaren segimendua egin ahal
Astelehenetik ostiralera zabaltzen dute ludoteka, izateko.
16:00etatik 19:30era. Gabonetan eta Aste Ludoteka urtarriletik abendura egoten da zabalik,
Santuan, berriz, goizez irekitzen dute soilik. abuztuan izan ezik. Astelehenetik ostiralera,
Ikasturte osorako izena emateak 85 euroko arratsaldeko 17:00etatik 20:00etara.
kostua du, eta bi zatitan ordain daiteke. Gabonetako eta Aste Santuko opor-garaietan
Interesa dutenek izena emateko, ludotekara ordutegi hau izaten du: 11:00etatik 14:00etara
(Iturribide, 24-26) bertaratu daitezke edo eta 16:00etatik 18:00etara.
Sorginmuño begirale-taldearen web-orrira jo Uztailari dagokionez, ludotekaren ordez, hiri-
dezakete irailaren 30a bitartean. udalekuen programa jartzen da martxan.
Programazio erakargarria izaten da eta kanpoko
ekintzak antolatzen dira gehienbat.
<zarautz.org>
<galdakao.net>
C URDUÑAKO LUDOTEKA
Ikasturte honetako lehen lauhilabetean –2014ko urritik 2015eko urtarrilera–, ludoteka-zerbitzua egongo
da berriz ere kultur etxean.
Izena eman ahal izango da irailaren 29tik urriaren 3ra bitartean ludotekan bertan (kultur etxeko beheko
solairuan).
Ume bakar bat inskribatu nahi bada, 30 € ordaindu beharko dira; eta bi ume badira, berriz, 50 €. Taldeak
adinaren arabera antolatuko dira era honetan:
Astelehenetan: Lehen Hezkuntzako 1., 2. eta 3. maila.
Astearteetan: Haur Hezkuntzako 3. maila.
Asteazkenetan: Haur Hezkuntzako 1. maila.
Ostegunetan: Haur Hezkuntzako 2. maila.
<urduna.com>
—4—
1HE-IR-ID-15LAB_A
1. HE
Irakurmen-proba
9. Ordutegia moldatzeko aukera dago. A B C
10. Abuztuan itxita egoten da. A B C
11. Izena emateko web-orria erabil daiteke. A B C
12. Gabonetan eta Aste Santuan goizez eta arratsaldez zabalik. A B C
13. Bi epetan ordaintzeko aukera dago. A B C
14. Kultur etxearen barruan dago kokatuta. A B C
15. Udalekuek ludoteka-zerbitzua ordezkatzen dute. A B C
16. Ostiraletan ez dago ludoteka-zerbitzurik. A B C
17. Lehen Hezkuntzako 3. mailara arteko haurrak joan daitezke. A B C
GOGORATU:
—5—
1. HE
3. ariketa
BEGOÑA ECHEVERRIA MENDIBURU

Kalifornian jaiotako euskaldun hau Durangoko Liburu eta Disko Azokara heldu zen, «The
Hammer of Witches» nobela eskuetan zuela.
18 22
Euskal Herrira, ez. Durangoko Azokara, bai. Badago jende euskalduna hor, eta lehenago
Etorri nintzen haurra nintzenean, sei urte nituela. gehiago zegoen. Badugu klub bat, Chino
Gero, berriz etorri nintzen hamahiru urterekin. Basque Club, ehun eta hogei familia dituena
kide. Kluba gero eta txikiagoa da, baina badu
euskal etxe txiki bat, nahiko bizia.
19
23
Bai. Gurasoak, Baztangoak, Orabidekoak.
Aitaren etxea, Ansonea, lurrez Amaiurrekoa da.
Biologia, Antropologia eta Soziologia. 1987an
Amarena, Arnos, Lekarozkoa.
etorri nintzen lehenengo ikerketa egitera
hona. Sei hilabete egin nituen Oxforden, eta
20 hiru hilabete hemen. Orain hemen naiz beti,
ikerketa egiteko, NOKArekin kantatzen, familia
Aita joan zen lehenik Ameriketara, 1954an. ikusten….
Bazituen bi anaia jada hara joandakoak.
Laugarren anaia joan zen nire aita joan eta 24
hurrengo urtean. Gure aitak han sei urte pasatu
zituen, etorri zen, nire amarekin ezkondu zen Etnografia-lana egiten hasi nintzen, euskararen
1960an, eta han bizitzea pentsatu zuten. eta etnikotasunaren arteko loturak bilatzen. Eta,
horrekin batera, mitologiako pertsonaiak ere ari
naiz ikertzen: Mari, lamiak, sorginak… Horien
21 mundua ingelesera itzultzen ari naiz, gehiena ez
baita ingelesera itzuli.
Nire lehen hizkuntza izan zen. Euskaldunak
ez gara horrenbeste Kalifornian, baina nahiko 25
normala da han Baztango jendearen artean
euskaraz aritzea. Euskara ikasi genuen Bai, eta ez dakit ziur nola heldu nintzen horretara
lehenengo. Gero, hazi ginenean, eskolara joan ere! Baztango jendearen artean ere beti dago
eta ingelesa ikasi genuen. sorginen istorioren bat! Asko ikasi dut.
ELUSTONDO, M. A.
Argia, 2015eko urtarrilaren 25a. Egokitua
—6—
1HE-IR-ID-15LAB_A
1. HE
Irakurmen-proba
A. Ba al dago euskaldunik Los Angelesen inguruan?
B. Zer helburu izan duzu liburua idatzi duzunean?
C. Zer dela eta aztertzen dituzu mitoak eta kondairak?
D. Sorginak ere agertzen dira zure nobelan, ezta?
E. Gurasoak hemengoak dituzu eta amari eskaini nahi diozu liburua, ezta?
F. Zer ikasketa dituzu eginda?
G. Lehen aldia da Euskal Herrira etorri zarena?
H. Zein da zuen familiaren historia?
I. Nola ikasi zenuen euskara?
Hutsuneak 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak
GOGORATU:
—7—
1. HE
Idazmen-proba 1HE-IR-ID-15LAB_A
Oharrak

1. ariketa
GAIA: Herrian auzo berri bat eraiki dute. Gazte asko joan zarete bertara bizitzera. Auzoari
zerbitzu batzuk falta zaizkio.
Udaletxera jo duzu, eta bertan inprimakia eman dizute betetzeko. Azaldu zer falta
den auzoan eta egin zure eskaera.
—8—
1HE-IR-ID-15LAB_A
1. HE
Idazmen-proba
2. ariketa
GAIA: Juanjok, zure lankideak, mezua idatzi dizu eta zer arazo duen azaldu dizu.
Marian Agirre
Arazoa: seme-alabak
Egun on, Marian:
Etxetik idazten dizut; dakizunez, gaurko eguna libre hartu dut eta.
Arazo bat sortu zait: nire seme-alabak zaintzen zituen emakumeak beste lan
bat aurkitu du eta gaurtik aurrera neuk eraman beharko ditut umeak eskolara.
Beraz, beste norbait topatu arte, lanera beranduago sartuko naiz.
Gure arloan biok bakarrik gaudenez, moldatu egin beharko gara nola edo
hala. Posible da, zure ustez, lehenengo orduko lana (adibidez: deiak, mezuak,
fakturak, erosketak...) beste modu batean antolatzea? Zure proposamena
bidali ahal didazu?
Ahal duzunean, erantzun, mesedez, nire arazoa konpondu arte nola moldatuko
garen jakiteko.
Juanjo
Erantzun iezaiozu lankideari.
—9—
1HE-IR-ID-15LAB_A
1. HE
Irakurmen-proba

Irakurgaia: «GOSEA SENDA DAITEKE»
1. C 2. A 3. B
4. C 5. A 6. A
7. C 8. B

Irakurgaia: «LUDOTEKAK»
9. A 10. B 11. A
12. B 13. A 14. C
15. B 16. C 17. C

Irakurgaia: «BEGOÑA ECHEVERRIA MENDIBURU»
Hutsuneak 18 19 20 21 22 23 24 25
Galderak G E H I A F C D
Soberakoa B
—1—
ENTZUMENA
1. TESTUA
Ondoren, Euskadi Irratiko Gertukoak berri-saioa entzungo duzu. Guztira 5 berri

entzungo dituzu. Berri bakoitza irudi batekin lotu behar duzu; beraz, hiru irudi sobera
daude. Entzungaia bi aldiz entzungo duzu. Entzuten duzun bitartean, aukeratu
erantzun zuzenak.
Erantzun zuzen bakoitzarekin puntu 1 lortuko da. Denera, 5 puntu.
A B
C D
E F
G H
Lotu berri bakoitza irudi batekin eta jar ezazu dagokion letra ondoko
laukietan.
1 2 3 4 5
2013-1 / 1EI1 1
ENTZUMENA
2. TESTUA
Lapurreta baten kontakizuna entzungo duzu. Entzungaia bi aldiz entzungo duzu.

Testuinguruan duten esanahia kontuan harturik, zenbakiekin markatuta dauden
hutsuneetarako hitz egokia aukeratu behar duzu. Testua eta aukerako hitzak
irakurri. Idatzi bakoitzari dagokion letra beheko laukietan.
Erantzun zuzen bakoitzarekin 0,5 puntu lortuko dira. Denera, 5 puntu.
Aukerako hitzak
Lapurreta
1. a. urtean
Lapurretak direla eta, salaketa asko jaso ditu Ertzaintzak; b. hilean
c. 15 egunean
1 2000 baino gehiago. Iazko datuekin konparatuko
bagenitu, diferentzia 2 . Bi Modus operandi nagusi dituzte 2. a. handia litzateke
lapurrek: gaua denean edo inor ez dagoenean sartzen dira b. bikoiztuko litzateke
etxeetara. c. txikia litzateke
3. a. hankaz gora
Errenteriako emakume batek kontatzen du, esnatzean, ez
b. txukun-txukun
zirela konturatu lapurretaz, gauza guztiak 3 zeudelako. c. beren lekuan
Geroago, beste batzuen artean, 4 eta autoaren giltzak
falta zirela ohartzean, etxean sartu eta lapurtu zietela konturatu 4. a. pisu gutxiko tresnak
ziren. Autoa, dena dela, ez zuten eraman, zaharra delako. b. balio handiko tresnak
c. tresna digitalak
Lapurrak sartu zirenean, etxean 5 eta ez zuten ezer
entzun. Telebista eta tramankulu handiak ez zituzten eraman, 5. a. denak lo
tresna hauek mugitzean 6 . Lapurtzeko errazen b. denak drogatuta
zegoena hartu eta alde egin zuten. c. umeak esnatuta
6. a. zaratarik ez egiteko
Erdigunean dagoen sei etxebizitzako eraikinean bizi da, b. pisurik ez hartzeko
nahiz eta 7 hutsik dagoen. Hala ere, erdigunean c. ezer ez apurtzeko
egotea ez da ezeren garantia, azken aldi honetan lapurreta asko
gertatu baitira 8 . Etxeko atea ohikoa da. Gau hartan 7. a. ondoko eraikina
oheratu ziren 9 gabe eta lapurrak erraz sartu ziren etxera. b. hiru bat etxebizitza
c. etxebizitza bat
Orain atea ondo itxi eta 10 ere hartu dituzte.
8. a .inguruetan
b. atarian bertan
c. probintzia osoan
9. a. sarrailari bi buelta man

b. leiho guztiak itxi
c. balkoia itxi
10. a. defentsarako armak

b. beste neurri batzuk
c. kamerak
IDATZI ERANTZUNAK
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2013-1 / 1EI1 2
ENTZUMENA
3. TESTUA
Jarraian Ana Castrori Ele-alea irrati-saioan egindako elkarrizketaren pasarte bat

entzungo duzu. Entzungaia bi aldiz entzungo duzu. Adibidean egiten den bezala,
elkarrizketan zer esaten den kontuan hartuta, erantzun egokia aukeratu behar duzu.
Idatzi galdera bakoitzari dagokion letra beheko laukietan.
0. Nor da Ele-alea saioan gaurko gonbidatua?

a) Telefonoaren bestaldean dagoen mutila.
b) Eguneroko gonbidatua.
c) Ana Castro.
1. Zer moduz dago Ana Castro elkarrizketa egin diotenean?

a) Oso urduri, ohituta ez dagoen zeregin batean arituko delako.
b) Ondo, nahiz eta erabat urduri egon AEKren izenean mintzatuko delako.
c) Ondo, baina irratian aritzeak urduritu egin du.
2. Zergatik egin da ezaguna Ana Castro?

a) AEKren matrikulazio kanpainarako kartela diseinatu duelako.
b) AEKren matrikulazio kanpainaren irudietako bat bera delako.
c) AEKren matrikulazio kanpainaren arduraduna delako.
3. Gustura dago matrikulazio kanpainarako erabilitako karteleko irudiarekin?

a) Bai, behintzat jende askok esan dio ondo dagoela.
b) Ez, jende askok kalean eta beste leku batzuetan begiratzen diolako.
c) Tira, batez ere metroan dagoenean, lotsatuta dago ematen duen irudiarekin.
4. Zer nolako esperientzia izan da Anarentzat?

a) Berria, inoiz modelo lanetan aritu bada ere.
b) Halako lanetan sekula aritu ez denez, bizitzeko esperientzia izan da.
c) Asko ikasi du, argazkilaritzan eta modelo lanetan duen esperientziak lagundu
baitio.
5. Arrakastatsutzat jo daiteke matrikulazio kanpaina, Anaren ustez?

a) Bai, inguruko jende askok esaten diolako kartela ikusi duela.
b) Neurri batean bakarrik, kartela ikusi ez delako prentsan.
c) Inguruko lankideek ezetz uste badute ere, berak baietz uste du.
6. Zergatik jarri diote “Euskara bizia” leloa kanpainari?

a) Euskara eta eguneroko bizitza lotuta daudela azpimarratu nahi izan delako.
b) Euskarak lanean, baina batez ere, harremanetan duen garrantziagatik.
c) Euskara ezagutu egin behar delako, kultura maila egokia izateko.
2013-1 / 1EI1 3
7. Zergatik aukeratu zuten Ana Castro kanpainarako?
a) Ana, prentsa arduraduna denez, parte hartzea proposatu ziotelako.
b) Iaz bezala, kartelean AEK-ko kideak eta irakasle bat agertzea nahi zutelako.
c) Barakaldoko beste irakaslerik agertu ez zelako prest parte hartzeko.
8. Anaren ikasketak zirela eta, zergatik zeuden kezkatuta gurasoak?

a) Ez zekitelako Anari noiz lagundu bere ikasketetan.
b) Erdaldunak izatea oztopoa izan ahal zelako Anari laguntzeko orduan.
c) Ikasketarik ez dutenez, beldur zirelako gai izango ziren Anari laguntzeko.
9. Zer eskertzen die Anak gurasoei?

a) Bere ikasketa guztiak euskaraz egin ahal izateko eman dioten aukera.
b) Unibertsitatean nahi zuena euskaraz ikasteko eman dioten aukera.
c) Erretiroa hartzean, euskaltegian matrikulatuko direla.
10. Zeri buruz hitz egin du nagusiki Anak elkarrizketaren azken pasarte honetan?
a) AEK-ko euskara arduradunaren publizitate kanpainari buruz eta kanpaina
honen ondorioei buruz.
b) Guraso erdaldun batzuek ahalegina eginda, nola lor dezaketen bere alaba
publizitate kanpaina baten arduraduna izatea.
c) Familia erdaldun batean jaio, baina ikasketak euskaraz burutu ahal izan dituen
neska baten esperientziari buruz.
IDATZI ERANTZUNAK
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2013-1 / 1EI1 4
IRAKURMENA
1. testua
Egitekoa
Irakur ezazu testua eta lotu kendutako esaldiak testuko hutsuneekin. Idatzi esaldien
letrak laukietan, adibidean egiten den bezala.
Ilargiaren soinekoa
Behin batean Ilargiak, amarengana hurbildu eta, 0 :

-"Aizu, amatxo, soineko bat eduki nahi dut. Lurreko biztanleek erabiltzen
dituztenak bezalako soineko bat eduki nahi dut".
- Ez duzu zuk haien soinekorik behar, laztana, eder-
ederra zara zaren modukoa.
- Bai ama - erantzun zion Ilargiak -, baina horrela biluzik
sentitzen naiz eta beldur naiz ez ote didaten Lurreko biztanleek
barre egiten.
- "Ongi da, alabatxo -erantzun zion amak- Zoaz jostunarengana eta esaiozu
neurriak hartzeko. Esaiozu, 1 , eta duen zilarrezko haririk luzeenak erabiltzen
baditu, 1000 txapon emango dizkiodala".
Joan zen, bada, Ilargia jostunaren etxera. Jostuna ospetsua zen han, hainbat
izarrentzat egin zituelako argi asko zituzten jantziak, guztiak politak eta dotoreak.
Jostunak neurriak hartu zizkion eta handik bost egunera itzultzeko eskatu zion. Bost
egun igaro ziren eta han joan zen Ilargia jostunaren etxera lasterka bizian eta alai.
2 laburregi eta estuegi zeukan.
- "Dirudienez, erratu egin naiz", pentsatu zuen jostunak bere barrurako, eta
neurriak hartu zizkion berriro.
-" 3 "- esan zion Ilargiari.
Ilargia astea pasatuta, jostunaren etxera joan zen eta berriro ere soinekoa
janzten saiatu zen. Oraingo honetan ere laburregi eta estuegi zeukan.
-“Gure ama haserretuko da- esan zion Ilargiak- hamabi egun eman dizkizu
jantzi bat egin diezadazun, eta oraindik ez dut ezer”.
-Esaiozu amari errua zurea dela, handitzen eta loditzen zarela etengabe.
4 . Bestela, orain hartuko dizkizudan neurriek ere ez dute balio izango.
Jostunak, berriz ere, neurriak hartu zizkion. Hamar egun haiek igaro ziren,
gosearen gosez ilargiarentzat. Jostunak soinekoa amaitu zuen, baina Ilargia bere
etxera sartzen ikusi zuenean... ez zuen jantzi beharrik izan: bazekien ez zuela ondo
edukiko, 5 . Jostuna etsita zegoen erabat:
-"Ezin dizut soinekorik egin, Ilargi, 6 . Neurri asko hartu arren,
inoiz ez duzu soinekoa ondo edukiko. Esaiozu amari ez naizela gauza zuri soinekoa
egiteko".
Horrexegatik geratu zen Ilargia soinekorik gabe eta horrexegatik dago oraindik
ere biluzik.
(http://www.teatro-testuak.com/ipuinak. Testu moldatua)
2013-1 / 1EI1 5
1. testua
Egitekoa
Lotu esaldi bakoitza dagokion hutsunearekin, adibidean bezala. Esaldi bi sobera

daude.
a) hauxe esan zion

b) baina neukan soinekoa apurtu egin zait eta berri bat beharko nuke
c) esaiozu hurrengo 10 egunetan ez dizula ezer jaten eman behar
d) itzuli zazpi egun barru
e) lanak bukatutakoan
f) orain laurdena, gero erdia eta ondoren osoa zaudelako
g) oraindik ere gehiago lodituko zarela
h) soinekoa janzten hasi zen, baina ezin zuen sartu
i) une hartan Ilargia gazta bezain biribila baitzen
Idatzi dagokion letra ondoko laukietan.
Adibidea: 0 = a
Hutsuneak 0 1 2 3 4 5 6
Galderak a
2013-1 / 1EI1 6
IRAKURMENA
2. testua
Egitekoa
Irakurri testua eta, testuan esaten dena kontuan izanda, aukeratu erantzun zuzena.
Leku publikoetan erretzea
Duela egun batzuk irakurritako albistea oso interesgarria iruditu zitzaidan,

azken urte hauetan gai honi buruz asko hitz egin da-eta. Albistea Irlandan ezarritako
debeku bati buruzkoa zen, leku publiko guztietan erretzea debekatu baitute, zenbait
kaletan ere bai, “guztion osasunerako” osasun ministroak esandakoaren arabera.
Irlandan bazeuden honi buruzko legeak, baina oraingo hauek zorrotzagoak izatea
erabaki dute. Nik uste dut hemen ere horrela jokatu beharko genukeela.
Erretzea ez da batere osasungarria. Erre nahi ez dugunok ez daukagu zertan

besteen kea irentsi; alegia, erretzaileek ez daukate eskubiderik besteon birikak
kutsatzeko. Asmatikoak garenok, adibidez, ezin gara horrelako leku ketuetan denbora
luzez egon, osasunean benetako “sarraskia” egin ahal digulako. Baina guri ez ezik,
jende gehienari ere egiten dio kalte keak (medikuek esaten dutenez, hainbat
gaixotasunen oinarria delako; esate baterako, biriketako minbizia). Hau guztia frogatuta
dago eta adibiderik argienetako bat Irlanda bera omen da, herri honetan Europako
beste edozeinetan baino gehiago hiltzen baitira, ehunekotan hitz eginda.
Bestalde, aipatu beharra da keak sortzen duen giro eskasa. Ez gara inoiz modu
berean egongo erretzea debekatuta dagoen leku batean eta kea nonahi dagoen beste
batean. Bi adibide soil baino ez ditut aipatu nahi (noiz edo noiz guztiok pairatu
ditugunak): nori ez zaizkio begiak gorritu horrelako pub edo taberna batean egon
denean? nor ez da atera taberna horretatik bi orduz dantzan egon beharrean, negarrez
egon denaren begiekin? Seguru nago begien kontrako horrelako erasoak ezin direla
onak izan.
Usaina ere aipatu nahiko nuke; guztiz desatsegina da eta arropetan itsatsi ohi
dena, perfumerik preziatuena izango balitz bezala. Erretzen den lekuetan zertarako
bota lurrina? Hori bai modu tentela dirua alferrik galtzeko.
Laburbilduz, nik ez dut esaten erretzaileek erretzeari utzi behar diotenik,

bakoitza bere bizitzaren jaun eta jabe baita. Nik eskatzen dudana da erretzaileek
besteon bizitza errespetatzea, ez erretzea erabaki dugula, ez dugula erre nahi
ulertzea.
http://astronautak.ikasblog.net (moldatua)
2013-1 / 1EI1 7
2. testua
Aukera ezazu erantzun egokia eta idatzi erantzuna beheko laukietan.
1. Zer aldaketa ekarri dituzte neurri berriek?
a. Osasun ministroak dioenez, guztion osasunaren hobekuntza.
b. Zorrotzagoa izango da legea, nahiz eta edozein kaletan erre ahal izango
den.
c. Ez du aldaketarik ekarriko, nahiz eta zenbait kaletan ezin izango den erre.
2. Zer jarrera du idazleak Irlandako lege berri honen aurrean?
a. Erabat ados dago, nahiz eta oraingo neurriak zorrotzagoak ez diren.
b. Ados dago, Irlandan erretzearen kontrako neurriak gogortu dituztelako.
c. Uste du hemen ere jarrera aldatu beharko litzatekeela, nahiz eta legeak ez
aldatu.
3. Zer aurpegiratzen die idazleak erretzaileei?
a. Ez erretzaileen, eta oro har, guztion osasunari kalte egiteko eskubiderik ez

dutela.
b. Asmatikoak direnak ezin direla tabernetara sartu, sarraskia sortu ahal

dutelako.
c. Guztiok, eta batez ere asmatikoek, besteon birikak kutsatzeko eskubiderik

ez dutela.
4. Zergatik da hain arriskutsua kea, medikuen esanetan?
a. Oinarrizkoa delako birikietako minbizia nola sortzen den ulertzeko.
b. Gaixotasun askoren faktore nagusietako bat delako.
c. Keak gehienoi minbizia sortzen digulako.
5. Zein da idazleak azpimarratu nahi duen ideia nagusia testuan zehar?
a) Guztiok dugula nahi duguna egiteko askatasuna, besteon erabakia

errespetatuz gero.
b) Erretzaileok erretzeari utziko baliote, guztion osasuna hobea izango

litzatekeela.
c) Irlandan hartutako neurriak, zorionez, hemen ere jarriko direla.
IDATZI ERANTZUNAK
1. 2. 3. 4. 5.
2013-1 / 1EI1 8
IRAKURMENA
3. testua
Egitekoa
Irakurri testua eta, testuan esaten dena kontuan izanda, aukeratu erantzun zuzena.
Erantzun zuzen bakoitzarekin 2 puntu lortuko dira. Denera, 4 puntu.
Heroia izan nahiko nuke
Heroia. Esanahi ugariko hitza. Izaki kementsua, ausarta,

adoretsua. Gizakia batzuetan, pertsonaia mitologikoa;
besteetan, film, liburu eta komiki askoren protagonista…
Nork ez luke heroia izan nahi bizitzan behin? Nork ez du bere gogoko heroia edo nork
ez du inoiz izan? Ia mundu guztiak esango nuke.
(euskerabili.blogspot.com. Testu moldatua)
Hona hemen galdera honi emandako bi erantzun.
1)
Arantzak dio:
Zein da Arantzak adierazi nahi duen
Txikitan, denok izan nahi izan genuen ideia nagusia?
gure komikietan agertzen ziren heroiak.
Gero, urte batzuk geroago, gure buruan A. Gure bizitzan zehar, gure heroiek
dauden heroiak aldatzen dira eta heroi gizarteari on egitea dute helburu,
berriak sortzen ditugu. Gure heroi berriak modu batean ala bestean,
gizartearentzat lan onak egiten dituztenak
helburuak aldatzen diren arren.
dira. Jende mota hori, batzuetan,
telebistan agertzen da eta ikustean, haiek B. Heroi mota bat baino gehiago
bezalakoak izan nahi dut, gure gizartea dago eta, txikitan, gizartearentzat
hobetu nahi dudalako. lan onak egiten dituzten Batman
edo Superman izan nahi dugu
Batman edo Superman izatea ezinezkoa guztiok.
da, baina uste dut guztiok nahi dugula C. Etorkizunean gogoratua izatea da
gogoratuak izatea etorkizunean zerbait
guztion desioa. Berdin dio
garrantzitsu egin dugulako.
horretarako zer heroi mota hartzen
dugun eredutzat: gizarteari
lagundu nahi diona ala nahi ez
diona.
2013-1 / 1EI1 9
2)
Albertok dio: Zein da Albertok adierazi nahi duen

ideia nagusia?
Egia da filmetan heroiak beti
indartsuak, politak, ausartak eta A. Bera, batez ere, heroiak gustuko
kementsuak direla eta, noski, nork ez luke ez dituenez, ez litzateke inolaz ere
horrelakoa izan nahiko? Gainera, beti heroia izango, nahiz eta politak,
zorte ona izaten dute eta dena oso ondo
ausartak eta kementsuak diren.
ateratzen zaie.
Oro har, fikziozko heroiak gustatu ez B. Oro har, heroizalea ez bada ere,
arren, noizean behin heroien abentura filmetan eta liburuetan agertzen
liburuak irakurtzen ditut. Filmak berriz, ez diren heroiak, nolabait, beharrezko
zaizkit gustatzen, nahiko aspergarriak ditugu gure gizartean.
iruditzen baitzaizkit. C. Liburuetan agertzen diren heroiak
Esango nuke gizarte honetan, neurri filmetan agertzen direnak bezain
handi batean behintzat, heroiak behar
politak, ausartak eta kementsuak
ditugula, gu babesteko eta laguntzeko.
Eta nik… bai, heroia izan nahiko nuke! direnez, heroia izan nahiko luke.
3. testua
Idatzi dagokion letra ondoko laukietan.
1. 2.
2013-1 / 1EI1 10
Irakurmena
Egitekoa
Irakur ezazu testua, eta zenbakiekin markatuta dauden hutsuneetarako hitz edo esaldi
zati egokiak aukeratu, testuinguruan duten esanahia kontuan harturik. Idatzi bakoitzari
dagokion letra beheko laukietan.
Erantzun zuzen bakoitzarekin puntu 1 lortuko da. Denera, 10 puntu. Erantzun okerrengatik ez
da punturik kenduko.
—1. TESTUA—
Intimitatea
BILBOTIK Gasteizera nentorren, lineako

autobusean. Nahiko berandu zen. Kanpoan
ilun zegoen, eta autobusaren barnealdekoa
ere nahiko giro ____1____ zen. Batzuk erdi
lo zetozen, beste batzuk sakelako telefonoei
begira, eta nire alboko gizona eta biok liburu
bana irakurtzen geunden, gure gainean
zeuden ____2____ txikiak piztuta. Esan
daiteke nahiko giro intimo edo goxoa zela
autobusekoa. ____3____ zen nagusi. Gidariak zuela lan, bere nagusiarekin arazoak zituela,
ez zuen musika jarri, ez zuen irratiko kirol poltsa bat erosi berri zuela Bilbon eta Esme
saiorik sintonizatu. bere lankidea zela. Nik, ____7____ , ezin izan
Halako batean, gure atzealdean zegoen nuen eskuetan neraman liburuaren paragrafo
emakume batek telefonoa hartu eta lagun bakarra irakurri eta ingurura begiratuta argi
bati deitu zion. “¡Hola cariño!”. Bere lehen antzeman nuen gainontzekoen ____8____
bi hitzen bolumenak ____4____ denok. keinua. Hala ere, elkarrizketa bukatu
Burua altxatu genuen liburuetatik, sakelako ondoren, ez zion inork ere ____9____ esan
telefonoetatik... erdi lo zetozenek ____5____ emakumeari.
ireki zituzten. Liburutegi batean norbait barre Hurrengo egunean, Trumpen irudiak ikusi
algaraka hasi balitz bezala, halako efektua nituen telebistan. Haren ahotsak eraso egin
izan zuten emakumearen lehen hitz gogotsu zidan, eta ez dakit zergatik aurreko egunean
haiek. “Qué tal cariño, nada, que voy en el autobusean telefonoz aritu zen emakume
bus, y he pensado voy a llamar a Esme, a ver hura gogoratu nuen. Hura bezala, EEBBetako
qué me cuenta...”. Elkarrizketa autopistako presidentea ere ____10____ sartuta neukan.
Aretako sarreran hasi zen gutxi gorabehera. Barne barneraino. Eta haren ahotsa entzun
Autopistako Altubeko irteeran oraindik bitartean ezin nuen ezer egin. Ez irakurri,
____6____ zegoen, eta ez zuen elkarrizketa ez pentsatu, ezta lasai egon ere. Zain geratu
eten autobusa Gasteizeko lehen semaforoan nintzen pantailari begira.
gelditu zen arte. “Nada, Esme, que ya llego,
cuídate guapa, nos vemos mañana”. Ordurako Karmele Jaio
bagenekien denek arropa denda batean egiten 2017/01/27 DEIA
2
...
B1 MAILA
—1. TESTUA—
Aukera ezazu hitz edo forma egokia. Zure aukera erantzun-orrian idatzi
(orrialde honetan ez).
1 2 3
a) alaia a) argitxo a) Isiltasuna
b) iluna b) bozgorailu b) Zarata
c) zaratatsua c) ilargi c) Jendearen zurrunga
4 5 6
a) asaldatu gintuen a) leihoak a) lotan
b) poztu gintuen b) egunkariak b) isilik
c) alaitu gintuen c) begiak c) hizketan
7 8 9
a) noski a) lo a) isiltzeko
b) eskerrak b) haserre b) jarraitzeko
c) zorionez c) tristura c) ezer
10
a) nire intimitatean
b) nire sakelako telefonoan
c) bizimoduan
3
... B1 MAILA
Irakurmena
Egitekoa
Irakurri testua, eta aukeratu erantzun zuzena, bertan esaten dena kontuan harturik.
Erantzun zuzen bakoitzarekin puntu 1 lortuko da. Denera, 5 puntu. Erantzun okerrengatik ez
da punturik kenduko.
—2. TESTUA—
Euskaraz hitz egiten badakizu?

“Garai hartan galdetzen zidatenean zergatik Leioako unibertsitatera. Hasieran tristura
hitz egiten zuen amak hain arraro, ez nekien handia hartu zuten: “Hemen, Bilbon eta
zer erantzun, niretzat normala zelako” Leioan, diferentzia handia nabaritzen dugu
azaltzen du Anak. Ana Basaurikoa da eta bere euskararen erabileraren arloan”, dio Imanolek.
ama Lekeitiokoa. Francoren garaian euskaraz Ikasle hauek ez dira kapaz gogoratzeko noiz
hitz egiten hasi zen, bere etxean hizkuntza hasi ziren euskaraz hitz egiten, beti egin
hori erabiltzen baitzen. Harrezkero ez dio dutelako euskaraz. Bere inguruan arruntena
inoiz euskaraz hitz egiteari utzi eta gaur egun, euskaraz egitea da. Bilboko alde zaharrean
asko eskertzen dio amari, txikitatik euskara ibiltzen direnean, euskara gutxi entzutean,
irakatsi ziolako. Txikitako lagunekin, ordea, pena sentitzen dute, eta kasu askotan ez dute
gazteleraz hitz egiten zuen, bere lagunek ez ulertzen zergatik ez den gehiago erabiltzen.
baitzekiten euskaraz. “Nire ustez zentzu osoa dauka euskaraz hitz
Berak dioenez, ahaztuta geratu da euskara egiteak, azkenean badago hemen jende asko
kaleetara ateratzen ez zen garaia, errepresio euskalduna izateaz harro sentitzen dena, eta
handia zegoelako. “Beldurraren eraginez, ez dugu ahaztu behar euskara dela euskaldun
nire amak, adibidez, ez zuen euskaraz egiten egiten gaituena. Gure zeregina da euskara
kalean. Eta nire amak bezala, beste askok defendatzea”, dio Imanolek
eta askok ez zuten euskara erabiltzen, nahiz Beste pertsona batzuk, ordea,
eta gero etxean euskaraz egiten zuten dena”. nagusiagotan euskarara hurbildu dira. Rosa
Egoera astiro-astiro aldatu egin da. Bilbotar da egoera honen adibidea. Berak dioenez,
askoren ustez, ordea, euskara ez dago uste baino normalagoa da egoera hau bere
erabat normalizaturik Bilbon eta inguruko adineko jendearen artean. Bere etxean ez
herrietan. “Euskara kalean entzuten bada zen euskaraz egiten bere gurasoak etorkinak
ere, gaztelera baino gutxiago erabiltzen da”. zirelako. Eskolan eta institutuan dena ikasi
Mari Carmenen ustez, bere kasuan euskarara zuen gazteleraz, baina berak, 25 urte zituela,
hurbiltzeko berandu da. Edo hori uste du lanpostu bat lortu nahi izan zuen eta lanpostu
berak, behintzat. Bere ustez, arazoa Francoren horretan euskara jakitea oso garrantzitsua
garaian dago: “Francoren garaian ez zegoen zenez, ez zuen beste erremediorik eduki.
euskara ikasteko aukera askorik, eta, jakina, “Euskaltegi batean apuntatu nintzen eta
helduagoa zarenean, nagia sartzen da eta han, euskaltegian, hasi nintzen berba egiten.
zailagoa da ikastea. Ni zaharra naiz, 65 urte Geroago, euskara maila ona lortu nuen eta
dauzkat”. Hala ere, jende guztia animatzen lanean hasi nintzen. Gaur egun, bai nik bai
du euskara ikastera. “Nire ilobei esaten diet nire senarrak euskaraz egiten diogu semeari”.
haiek euskara ikasi dutela eta gehiago erabili
beharko luketela, aprobetxatzeko”. Eider Nafarrete (Moldatua)
Imanol eta Monica Errenteriatik eta 2016/02/04 DEIA
Oiartzunetik etorri ziren orain dela bi urte
4
...
B1 MAILA
—2. TESTUA—
Aukera ezazu hitz edo forma egokia. Zure aukera erantzun-orrian idatzi
(orrialde honetan ez).
1. Zergatik ez zuen Anaren amak euskaraz egiten kalean?

a) Jendearen ustez, arraro hitz egiten zuelako.
b) Euskara maila ona ez zuelako.
c) Garai hartan zaila zelako euskaraz hitz egitea kalean.
2. Zergatik dio Eider Nafarretek egoera astiro-astiro aldatu dela?

a) Lehen ez zegoelako orain dagoen beldurra.
b) Lehen ez bezala, Bilboko kaleetan euskara entzuten delako.
c) Egoera linguistikoa erabat normalizaturik dagoelako.
3. Zergatik hitz egiten du hain jende gutxik euskaraz, Mari Carmenen ustez?
a) Jendeari nagia ematen diolako euskaraz hitz egiteak.
b) Jendea ikastera animatzen ez delako.
c) Lehen debekatuta zegoelako, eta orain askorentzat beranduegi delako ikasten
hasteko.
4. Zergatik hartu zuten tristura handia Monicak eta Imanolek?

a) Ez zirelako kapaz jakiteko noiz hasi ziren euskaraz hitz egiten.
b) Unibertsitateko ikasketak gazteleraz egin behar zituztelako.
c) Bilboko kaleetan apenas entzuten zelako euskaraz.
5. Zer uste du Rosak euskara ikasteaz?

a) Ohikoa dela jendeak euskara nagusitan ikastea.
b) Oso zaila dela, eskolan eta institutuan dena gazteleraz ikasi zuelako.
c) Etorkinen seme-alabek bereziki zail dutela euskara ikastea.
5
... B1 MAILA
Irakurmena
Egitekoa
Irakur itzazu testuak, eta aukeratu erantzun zuzena, testuetan esaten dena kontuan harturik.
Erantzun zuzen bakoitzarekin 2,5 puntu lortuko dira. Denera, 5 puntu. Erantzun okerrengatik
ez da punturik kenduko.
—3. TESTUA—
Etxerako lanak
Jolasteko eskubidea unibertsala omen
da, ume guztiek daukaten eskubidea.
Errealitatean, berriz, behin eta berriro
ahazten den eskubidea da. Gurasoek nahiz
irakasleek haurren eskubide hau ahazten dute
askotan: etxerako lanekin, hain zuzen ere.
Umeek egunero ia 3 ordu egon behar izaten
dute etxean etxerako lanak egiten. Ikasle
asko kexatu egiten dira, jakina. Azken aldi
honetan guraso batzuek ere esaten dute beren
seme-alabek ez daukatela denbora nahikorik
jolasteko, eta etxerako lanen kontrako jarrera
hartzen ari dira.
Zer iruditzen zaizu gurasoen jarrera hau?
Ados al zaude gurasoek esaten dutenarekin?
6
...
B1 MAILA
—3. TESTUA—
Fidel: 1. Zein da Fidelek adierazi nahi duen

ideia nagusia?
Nire ustez, etxerako lanak egitea oso
ondo dago. Baina baliteke gaur egun A. Etxerako lanak onak dira, umeari
etxerako lan pilo bat bidaltzea eta diziplinatua izaten irakasten diotelako.
umeek denbora nahikorik ez edukitzea Ume batek, eskolatik ateratzen denean,
jolasteko. Uste dut, beraz, ez liratekeela gauza asko egiteko denbora du eta
izan beharko gehiegi etxean egitekoak. etxerako lanak ere egin ahal ditu.
Gainera, umeek kirola edo beste gauza Gurasoen jarrera ere onartzen du, haiekin
batzuk ere egin beharko lituzkete beren ados dagoelako.
aisialdian.
Bestalde, guraso batzuek beren B. Etxerako lanak bai, baina ez gehiegi.
haurrei etxerako lanak ez egiteko Etxerako lanez gain, umeek beste gauza
esatea txarto iruditzen zait, etxerako batzuk ere egin behar izaten dituzte.
lanekin ere ikasten delako eta, batez Guraso batzuen jarrera ez zaio egokia
ere, umeek ikasiko dutelako zer den iruditzen, etxerako lanetatik ere ikasten
esfortzua. Ulertu dezaket gehiegi ez delako.
bidaltzeko eskatzea, baina ez nago
ados etxerako lanak ez edukitzearekin. C. Gurasoek esaten duten bezala, etxerako
lanak garrantzitsuak dira, beste gauza
askoren artean, umeak esfortzua zer den
ikasten duelako. Gehiegi bidaltzea, ordea,
baliteke ona ez izatea.
Sonia: 2. Zein da Soniak adierazi nahi duen

ideia nagusia?
Ezin da ukatu etxerako lanek balio
handia dutela umearen heziketan. A. Soniaren ustez, kasu gehienetan
Baina askotan umeek egin behar izaten etxerako lanak ondo daude, eskolan
dituzten etxerako lanak absurdoak egiten denaren errefortzua direlako
dira. Nire 8 urteko alabak, iaz, eta oso garrantzitsuak direlako umeek
egunero kopiatu behar izaten zuen ikas dezaten. Bere alabak egiten zituen
liburu batetik orrialde bat. Nik ez nion kopiaketak adibide ona dira.
zentzurik ikusten ariketa horri eta
nire alabak ere ez; beraz, gehienetan B. Etxerako lanak ez dira beti izaten hain
ez zuen egin nahi izaten eta arazoak garrantzitsuak eta hain beharrezkoak.
izaten nituen berarekin. Batzuetan sisteman dauden akatsak
ezkutatzen dira haien atzean. Irtenbidea,
Bestalde, iruditzen zait maisu-maistra akaso, hezkuntza sistemaren gauza batzuk
askok umeei etxerako lanak bidaltzen aldatzean egon daiteke.
dizkietela, eskolan ez dutelako
denbora nahikorik behar duten guztia C. Bere alabarekin gertatzen zitzaion bezala,
irakasteko. Agian, metodologia eta guraso gehienek arazoak izaten dituzte
programak aldatu beharko lirateke eta seme-alabekin etxerako lanak egin nahi
horrela umeak jolastu ahalko lirateke izaten ez dituztelako. Hala ere, Soniaren
beren aisialdian. ustez, etxerako lanak oso garrantzitsuak
dira ume baten heziketan.
7
... B1 MAILA
Aukeratu proposatzen diren bi gai hauetatik bat:
1. gaia: Ume sedentarioa duzu
Egoera:
Zure lagun bat kezkatuta dago: Hamar urteko alabak/
semeak egun osoa pasatzen du kontsolarekin jolasean.
Lagunak umeak kirola egitea nahi du, baina ez du lortzen.
Zure seme-alabak kontsolarekin jolasten ziren eta kirola ere
egiten zuten, txikiagoak zirenean.
Egitekoa:
Kontatu zure esperientzia lagunari. Azaldu umeentzat
kirola egiteak dituen alde onak eta sedentarioa izateak
dituen alde txarrak. Eman aholkua.
Idatziz erantzun (mezu elektronikoa edo gutun

pertsonala). Gutxienez, 140 hitz idatzi behar dituzu.
2. gaia: Gazte bat etxean hartu
Egoera:
Udalaren Euskara Patronatuak zure lagun bati aukera eskaini
dio euskara ikasi nahi duen gazte atzerritar bat etxean
hartzeko. Egonaldia uda osorako da. Zure laguna zalantzan
dago, ez daki zer egin. Zuk iaz Finlandiako gazte bat izan
zenuen etxean.
Egitekoa:
Kontatu zure esperientzia. Azaldu horrelako gazteak
etxean hartzeak ematen duen poza eta eskatzen dituen
ardurak. Eman aholkua.
Idatziz erantzun (mezu elektronikoa edo gutun

pertsonala). Gutxienez, 140 hitz idatzi behar dituzu.
11
... B1 MAILA
IZENA:
EMAKUMEAREN LEKUA EKONOMIAN DUELA BOSTEHUN URTE

(579 HITZ)
Nahiz eta XXI. mendean egon, beharrezkoa da oraindik emakumearentzat

eskubide asko errebindikatzea, baina Euskal Herriko emakumeek ezagutu
dituzte garai hobeak: XVI. mendean esate baterako, botere handia zuten euskal
gizartean. Horrela kontatzen du behintzat Jose Antonio Azpiazuk Mujeres
vascas: sumisión y poder izenburupean idatzi duen liburuan. Eta badauka
baieztapen hori egiteko arrazoirik. Jose Antonio Azpiazuk XVI. mendeko
merkataritzari buruz egin zuen bere tesia eta horretarako informazio bila
zebilela, merkataritza arloan (hain arlo modernoa garai hartarako) emakume
asko agertzen zela konturatu zen. Datu horrek harritu egin zuen, eta tesia bukatu
ondoren dokumentazio gehiagoren bila hasi zen, gai hori nolabait argitzeko
asmoz. Dokumentu pilo bat aurkitu zuen, ‘nahiko adierazgarriak eta gure men-
talitatetik kanpo gelditzen direnak”.
XVI. mendean euskal gizarteak garapen indartsua ezagutu zuen

ekonomia arloan eta ondorengo hiru mendeetan, berriz, beherakada gertatu zen.
Zer esan nahi du horrek? Azpiazuren aburuz, “euskal emakumeak, gizarteko
baldintzek aukera eskaini ziotenean, gauza handiak egiteko ahalmena zuela
erakutsi zuen”.
XVI. mendean euskal herritarra ez zen baserritik bakarrik bizi, batez ere
Gipuzkoan eta Bizkaian. Are gehiago, baserria industriari begira, edota
industriaren menpe, garatzen zen. Garai hartako gizartearen motorrak industria
eta merkataritza ziren, eta ingurune horretan euskal emakumeek garrantzi
handiko papera bete zuten, bai garraio lanetan ibiltzen zirelako, bai itsasontziak
eraikitzen zituztelako eta horien jabeak zirelako, baita euren konpainiak sortzen
zituztelako ere, gaur egun ezagutzen dugun moduan, euren dirua inbertituz.
Azpiazuk dioenez, nahiz eta legeak ez lagundu, are gehiago, ia-ia legeen
kontra, emakumeek izugarrizko boterea zuten, euskal gizarteak berak emanda
gainera. Garai hartako legeak ez zuen emakumea aintzat hartzen, legearen
egilea eta titularra gizonezkoa zen. Emakumea garai hartan ezkontzeko edo
elizarako zen, eta ez batean eta ez bestean sartzen ez zena, nolabait esateko,
susmagarri bihurtzen zen: “Orduan emakumeek gizonaren baimenarekin, gizo-
naren baimenik gabe zein gizonaren borondatearen aurka hartzen zituzten
askotan erabakiak. Ondorioz, historiak ukatu eta ezkutatu egin du errealitate
hori. Botere hau industrian ez ezik elizan ere islatzen zen. Elizan ez zuen
emakumeak agintzen, baina asko sartzen zen; serorek eragin handia zuten,
sakristietan batez ere, baina baita ekonomia arloan ere, oihalak egitera eta
dedikatzen zirelako”.
Bitxikeria moduan, Azpiazuk honako hau azaltzen du: “Burdingintza, berez,
gizonezkoen mundua zen. Burdinoletan lanean aritzen zirenak gizonezkoak
ziren, baina kasu askotan diru kontua emakumeen ardura izaten zen. Oso
adierazgarria da Legazpikoaren kasua: jabea emakumea zen, administrazioa
emakumeen esku zegoen eta astero soldata jasotzera joaten zirenak ere emaku-
meak ziren, langileen emazte, arreba edo alabak. Antzeko zerbait gertatzen zen
Arrasaten altzairuarekin. Garai hartako dokumentu batean agertzen denez (hasta
las mujeres están implicadas en el negocio del acero), emakumeak negozioan
aritzen ziren, ez hango langileei laguntzen’.
Zer dela eta lortu zuen XVI. mendeko emakumeak horrenbesteko boterea?
Bada, gizona asko irteten zelako kanpora, ikazkintzan, burdingintzan, itsasoan,
garraioan... jardutera. Hori izan zen sorburua; beraz, familiaren etorkizuna
emakumearen esku geratu zen eta horrek esparru familiarretik kanpo esku
hartzera behartu zuen.
Onartzen ote zuten garai hartako gizonezkoek botere hau? Ala orduan ere
matxistak ziren? Azpiazuk berak ez omen daki zein izan zen gizonezkoen
erantzun zuzena, baina dokumentu ofizialetan agertzen bada halako emakumeak
bere borondatea egin zuela, nahiz eta gizonak nahi ez, horrek onartzen zela
esan nahi du, bestela ez zer idatzirik agertuko. Dokumentu ofizialek aukera hori
emateak legearen egitura itxian zulo asko zeudela esan nahi du, eta emakumea
horietaz baliatzen zela’.
Baina emakumeak ondorengo mendeetan galdu egin zuen gizartean zuen leku
eragile hori. Arrazoiak? Alde batetik, bere pentsamoldea kontuan izanik, elizak
ez zuen eragin gutxi eduki horretan. Bestetik XVI. mendearen bukaeran
gerrateak eta izurriteak izan ziren, eta horiek ekonomia arloan beherakada
izugarria eragin zuten.
M. Egimendi. Aizu! 187 zk.

Ikaslea: gela:
Emakumearen lekua ekonomian duela bostehun urte

1) Irakurritako testuaren arabera, Euskal Herriko emakumeek gaur
egunekoak baino garai hobeak ezagutu omen dituzte.. Zein garaiz hitz
egiten ari garela uste duzu?
a- K.a III. mendeaz

b- XVIII. mendeaz
c- XVI. mendeaz
2) Jose Azpiazu, ........................... egiten zebilela, ohartu zen, merkataritza

arloan jardun zuten emakume askori buruzko informazioa dagoela.
a- Bere tesia.
b- Artikulu historiko bat.
c- Emakumeei buruzko elaberri bat.
3) XVI. mendean, Euskal Herriak “garapen indartsua” ezagutu zuen. Zein

arlotan, ordea?
a- Akelarreen kudeaketan.
b- Ekonomia arloan.
c- Salerosketetan.
4) Zein sektore ziren XVI. mendeko gizartearen motore?
a- Baserria bakarrik.
b- Baserriaz gain, industria eta merkataritza ere.
c- Baserria, abelzaintza eta ehungintza.
5) Garai haietan, eta aurretik aipatutako sektoreetan, euskal emakumeek

garrantzi handiko papera bete zuten, hainbat gauzatan parte hartzen
baitzuten:
a- Garraio lanetan, itsasontziak eraikitzen eta hauen jabeak izaten, dirua

inbertituz eta beraien konpainia propioak eratzen.
b- Garraio lanetan, itsasontziak garbitzen eta marinelen jantziak josten, dirua
gordez eta portuan arrainak salduz.
c- Marinelentzako jantoki eta ostatu kolektiboak sortuz.
6) Zein zen orduko legeek emakumeekiko azaltzen zuten ikuspuntu eta
jarrera?
a- Emakumea, gizona bezala, legearen egile eta titularra zen.

b- Orduko legeek espreski jasotzen zuten emakumeak menpekoak zirela, eta
are gehiago, esklabuak zirela.
c- Emakumea ez zen aintzakotzat hartzen.
7) Ekonomian zeresan handia izan zuten emakume haiek...
a- Gizonaren baimenarekin, gizonaren baimenik gabe zein gizonaren

borondatearen aurka hartzen zituzten erabakiak.
b- Gizonarekin hitzartuta hartzen zituzten erabakiak.
c- Gizonak hartutako erabakiekin egiten zuten aurrera.
8) Elizari dagokionez, euskal emakumeek...
a- Zeharka eragiten zuten, sakristietan batez ere.

b- Mezak erabat baldintzatzen zituzten.
c- Apaizekiko harreman ezin hobea garatu zuten.
9) Zer dela eta lortu zuen XVI. mendeko emakumeak horrenbesteko boterea?
a- Haurren heziketaren ardura eskolak hartzean, emakumea libreago gelditu

zelako.
b- Gizona maiz irteten zelako kanpora eta emakumeak, hauei bisitan joatean,
familia esparrua uzten zutelako.
c- Gizona maiz irteten zelako kanpora eta emakumeak, familiaren etorkizuna
bermatzeko, familia esparrutik kanpo esku hartzera behartua sentitu zelako.
10) Azpiazuren ustean garai hartako gizonezkoek emakumeen botere hau

nolabait onartzen zuten. Zergatik du susmo hori?
a- Dokumentu ofizialetan, emakumezkoek botere handia zutela zegoelako

idatzia.
b- Dokumentu ofizialetan, emakumeak (gizonaren onarpenik gabe ere) bere
nahia betetzen zuela azaltzen delako.
c- Dokumentu ofizialetan, emakumeek sortutako konpainien berri ematen
zelako.
IKASLEA: Gela:
FARDEL BERRITSUA
Penelope poliki—poliki igo zen aldapara, haizearen usain gozo, zeruaren kolore
eder eta oin azpiko belar bigun hezeaz gozatuz. Tontorrera iristean, aurrean zuen
haranera begira geratu zen, eta bat—batean, belar more, zuhaitz urdin eta majenta
koloreko loreek osatzen zuten margo bilduma zoragarriari so zegoela, animaliatxo
bat ikusi zuen, sastera multzo batetik tximistaren pare irten eta hurrengoan
ezkutatuz. Hain arin gertatu zen dena non Penelope ez baitzen ohartu ere egin zer
animalia mota zen hura; beraz, sasi urdin baten atzean ezkutatuz, geldi—geldi
geratu zen atzera noiz agertuko zain. Hau, laster atera zen berriro eta Penelope zur
eta lur geratu zen harridura eta atseginez, animalia hura unikornio txiki urdin argi bat
zela jabetzean. Begi urdin ilun handiak zituen. Ileak eta buztanak urrezko hariz
eginak ziruditen eta adartxoak azukre doratu eta gardenaz mamitutako makilatxo
okerra ematen zuen. Geldi geratu zen, giarreak tinko, belarriak tente, eta zabal—
zabal sudurzuloak, atzerantz begiratuz. Zirudienez, jarraika zeraman baten bat eta
ez zekien nonbait jazarlea saihesterik lortu zuen ala ez.
Une horretan, Peneloperi gatzatu egin zitzaion odola zain barruetan, suoilar bat
ikusi baitzuen mendi tontorrean behera, koloretako oilar erraldoi bat bailitzan eta
bixika baten antzera puztua. Honek, geldi—geldi geratu eta ingurura begiratu zuen;
txinparta jario zituen begi berde maltzurrak eta ezkatetatik bristada gorri eta
urrezkoak zerizkion eguzkipean. Burua biratzean, ezkatak elkar ukitu eta igurtzean
ateratzen zuten hotsa entzun zen, eta sudurretik ke adar urdin—urdina botatzen
zuela ikusi zuen Penelopek, bai eta arnasaren erritmoarekin batera gora eta behera
egiten zuten gar horiztatxoak ere. Antza zenez, unikornioak ere ikusi zuen suoilarra,
buelta egin eta ibarrean barna abiatu baitzen, sasi urdinetan sartu eta irten, geldi
geratu zen arte azkenean, arnas estuka eta Peneloperen ezkutalekutik hurbil. Hazi—
hazita zituen sudurzuloak eta bular hauspoen taupada azkarrek aditzen ematen
zutenez, begi bistan zegoen nekez bar zezakeela arnasa. Zalantzarik ez, suoilarrak
dexente denbora emana zuen haren atzean. Ibarreko bazter guztietara ongi begiratu
ondoren, suoilarrak alde batera eta bestera eragin zuen bere buztan hautsia, katuek
egiten duten bezala, eta ondoren, oilar burutzarra makurtuz, lurra usaintzen hasi
zen, kurrinka zakarrak eginez eta Penelopek sekula entzundako zaratarik
beldurqarriena ateraz. Zarata hau entzutean unikornioak, nekatuegl jadanik korrika
segitzeko, lurrean kuzkurtu eta belarriak apaldu zituen, beglak izuaren izuz irten
beharrez. Honetan, suoilarra, bila zebilen lorratza aurkitu izan balu bezala,
atseginezko orroa lazgarria bota eta ibarrean behera abiatu zen.
Penelopek ez zekien zer egin. Alde batetik, unikornio txikiari laguntzeko irrikitan
zegoen, baina bestetik, bazekien oso arriskutsua izan zitekeela suoilarraren arreta
unikornioaren aztarna; arrastoa galtzean, biraka basten zen, erremuskadaka.
Penelopek zera pentsatu zuen, unikornioaren lorratza ezabatuz gero, suoilarrak
erabat galduko zuela animaliaren aztarna. Modu bakarra zegoen hau eglteko:
unikornioak uzten zuen lorratza berak uzten zuenaz ordeztu.
Ondo zekien oso ideia arriskutsua zela hura eta txarto irtenez gero, suoilarrak
unikornioa eta bera, biak kiskalduko zituela, baina ongi zekien era berean, arriskuari
larregian erreparatuz gero ez zuela aurrera egiteko balorerik izango; beraz, jaiki eta
ibarrerantz jo zuen sasi artean korrika. Unikornioa, beste suoilarren bat
zihoakiolakoan, garrasi txiki bat bota eta ostikoka eta adarkadaka hasi zitzaion.
FARDEL BERRITSUA liburutik egokitua

Gerald Durrell
ALFAGUARA argitaletxea. (507 hitz)
FARDEL BERRITSUA DBH2 IKASLEA:
Zer egin zuen unikornioak suoilarraren kurrunka beldurgarriak entzutean?

a) Ezkutatu zen.
b) Lurrean kuzkurtu eta belarriak apaldu zituen
c) Korika bizian atera zen.
Zer gertatuko litzateke Peneloperen ideia txarto ateraz gero?

a) Suoilarrak kiskalduko ditueka bera eta unikornioa.
b) Ez zela inoiz gehiago bueltatuko toki hauetara.
c) Unikornioak irabaziko zuela.
Nolako beqiak zeuzkan unikornioak?

a) Begi beltzak eta sakonak.
b) Begia urdin ilun handiak.
c) Berdeak eta txikiak.
Usaimen ona al zeukan suoilarrak?

a) Ez, nahiko txarra.
b) Bai, oso ona.
c) Ezinbestekoa.
Zer dela eta gatzatu zitzaion Peneloperi odola?

a) Suoilarra ikusi zuelako.
b) Unikornioa ikusi zuelako.
c) Beldurra zeukalako.
Zer egiten zuen suoilarrak unikornioaren aztarna galtzen zuenean?

a) Bidea usaindu
b) Biraka hasi, erremuskadaka
c) Atzera bueltatu
Nola geratu zen Penelope unikornioa ikustean?

a) Zur eta lur harridura eta atseginez
b) Beldurrez beteta
c) Liluraturik eta pozez beteta
Zein ideia bururatu zitzaion Peneloperi suoilarrarengandik ihes egiteko?

a) Unikornioak uzten zuen lorratza berak uzten zuenaz ordeztu
b) Unikornioa bezala mozorrotzea
c) Zulo bat eginez aztazna faltsuak utzi.
Nora begira geratu zen Penelope tontorrera iristean ?

a) Unikornioari begira
b) Aurreko haranera begira
c) Suoilarrari begira
Zer uste izan zuen unikornioak Penelope beregana joan zenean?

a) garrasi txikia bota eta ostikoka hasi zen
b) musu handia eman zion
c) pozez beteta ezkerrak eman zizkion
Ikaslea: Gela:
GENIE
Kaliforniako neskato hau bere etxeko gela batean giltzapeturik egon zen urte eta
erditik hamahiru urte bete arte. Alaba ez ezik, itsutzen ari zen emaztea ere etxetik atera
gabe gorde zituen Genie-ren aitak. Familia honek kanpoko munduarekin zuen lotura
bakarra, eskolara joan eta erosketak egiten zituen seme nerabea zen.
Genie-k jaiotzatik aldakan akatsa zuen eta horregatik ez zuen oinez ikasi. Aitak
behin eta berriz jo egiten zuen. Hogei hilabete bete zituenean, aitak atzeratua zela
pentsatu eta gela batean giltzaperatu zuen. Gela horretantxe igaro zituen Genie-k
hurrengo hamaika urteak. Janaria ekartzen ziotenean baino ez zituen ikusten gainerako
senideak. Inork ez zion bere burua garbitzen irakatsi eta denboraldi batez biluzik haur-
aulkitxo bati lotuta iraun zuen. Batzuetan gauez askatzen zuten jantzi hertsagarri batean
(besoak mugitzen uzten ez zion lotarako zaku batean) sar zedin. Jarrera horretan
sehaskan ipintzen zuten. alboetan metalezko maila bat eta gainean sarezko tapakia
zituela. Nola edo hala egoera beldurgarri hartan orduen, egunen eta hilabeteen zamari
aurre egitea lortu zuen. Etxeko beste bizilagunen elkarrizketarik entzuteko aukerarik ere
ez zuen izan. Arreta bereganatzeko oihuren bat edo beste eginez gero. aitak jo egiten
zuen. Aitak ez zion inoiz hitz egin eta alabak aita molestatzeko zerbait egiten bazuen
zaunka edo animali hotsak egiten zizkion. Bere adinekoei zegokien jostailurik edo
denbora igarotzeko beste inolako objekturik ez zuen eduki.
1970ean amak, Genie berekin zuela, etxetik ihes egitea lortu zuen. Gizarte-
laguntzaile batek neskatoaren egoeraren berri izan orduko, ospitale bateko susperketa-
gelara sartu zuen. Ospitalera eraman zutenean ez zekien zutik egoten, korrika egiten, eta
oinak arrastaka zituela ibiltzen zen. Psikiatra batek, gizarteratu gabeko haur primitibo
eta ia ez-gizatiarra zela diagnostikatu zuen. Baina susperketa-gelara ekarri ondoren
aurrerapenak nahikoa azkar egin zituen. Jaten eta bere burua garbitzen ikasi zuen eta
gainerako neska-mutilen moduan janztea ere onartu zuen. Baina barre ozen eta
artifiziala egin ezean, gainerakoan isilik egoten zen. Nahiz eta jendaurrean egon,
etengabe masturbatzen zen. Ospitaleko mediku batek bere etxean hartu zuen eta
denboraren poderioz oinarrizko esaldi-multzo bat osatzeko adina hitz ikasi zuen. Bere
hizkuntz gaitasunak ordea, ez zuen inoiz haurraren mailatik aurrera egin."
Giddens, A. Sociología. 338 hitz

GENIE DBH 4.
Ikaslea: Gela:
1) Zein mendean gertatu zen Genieren kasua?
a) XIX
b) XX
c) XXI
2) Zergatik ez zuen ikasi Geniek oinez ibiltzen?
a) Aldatzan akatsa zuelako.

b) Atzeratua zelako.
c) Jotzen zutelako.
3) Zein adinarekin giltzaperatu zuen aitak atzeratua zela pentsatuz?
a) 3 urteekin.
b) urte batekin.
c) hogei hilabeteekin.
4) Egunez lotuta egoten zen aulki batean eta, batzuetan, gauez askatu
egiten zuten ...
a) Etxe inguruan korrika ibiltzeko.

b) Eta jantzi hertsagarria ipintzen zioten.
c) Afaria jan ahal izateko.
5) Zer egiten zion aitak alabari molestatzen zuenean ?
a) Animalien hotsak egiten zizkion.

b) Ez zion kasurik egiten.
c) Haginka egiten zion.
6) Zenbat urte izan arte egon zen giltzapeturik Genie?
a) 6 urte izan arte.

b) 13 urte izan arte.
c) 22 urte izan arte.
7) Nork eraman zuen Genie ospitale bateko susperketa-gelara.
a) Bere aitak.
b) Bere amak.
c) Gizarte laguntzaile batek.
8) Ospitalera eraman zutenean...
a) Ez zekien oinez egoten eta oinak arrastaka zituela ibiltzen zen.

b) Oso argal eta gaixorik zegoen.
c) Gutxi hitz egiten zuen
9) Ospitalean gauza asko ikasi zituen: Oinez egoten, jaten, bere burua
garbitzen, gainerakoen bezalako jantziak ipintzen, baina...
a) Guztien aurrean biluzik jartzen zen.

b) Ez zuen hitzik egiten, bakarrik barre egiten zuen.
c) Irten zenean dena ahaztu zitzaion.
10) Ikasi zuen inoiz Geniek ondo hitz egiten?.
a) Ez, bakarrik barre artifizial eta ozen bat egiten zuen.

b) Bai, heldua izan zenean hitz asko ikasi zituen eta egokiro
mintzatzen zen.
c) Ez, haur baten mintzaira maila bakarrik lortu zuen.
Asmatutako erantzunak
Ikaslea: Gela:
Kolonialismoa
XV. mendearen hondarraz gero, aurkikuntza geografikoekin batera munduko mapa
zabaldu egin zen. Ordudanik, europarrak beste kontinenteez interesatzen hasi ziren,
lurralde birjinak eta aberastasun ezezagunak baitzituzten hauek. Lau mende iraun zuen
kolonizazioaren hasiera izan zen eta ia mundu osoa Europaren mendean jarri zuena.
Lurralde berrietako baliabide naturalak ustiatzea (kafea, kakaoa, azukrea, kotoia,
meatzeak, etab.), nazio kolonizatzaileen lehia espantsionista eta Kontrarreformak
bideratu zuen izpiritu misiolaria erabakigarriak izan ziren kolonizatze-prozesuan.
Gerora, batez ere industrializazioaren garaian hasita, kolonietako lehengaien beharra
izan zen nagusi. Nazio kolonizatzaile aitzindarien artean Espainia (Ertamerika eta
Hegoamerika), Portugal (Brasil), Britainia Handia eta Frantzia (Iparramerika)
nabarmentzen dira. Ameriketako koloniek askatasuna lortu zutenean, beste kontinente
guztiak helburu komertzial eta politikoekin esploratu zituzten, Asia eta Afrika batez ere.
Espainiak eta Portugalek XV. eta XVI. mendeetan ekin zioten kolonizazioari
hurrenez hurren. Denborarekin, Portugalen botere-eremua Brasildik India, Indonesiako
Espezieen irlak eta Asiako kostaldeetaraino hedatu zen. Espainiar konkistatzaileek
Amerikako oso lurralde zabalak okupatu zituzten, bide batez beren hizkuntza eta kultura
txertatuz.
XVII. mendean Herbeherek bota egin zituzten portugesak Indonesiatik. Frantses eta
ingelesek, elkarrekiko lehian, Iparramerikan eta Indian kokatu zituzten beren jabegoak.
Lehia askoren ondoren, potentzia kolonial handiena izatera iritsi zen Britainia Handia
XVIII. mendean eta, itsasoko nagusitasunarekin, bere inperio koloniala kontinente
guztietara hedatu zuen. Amerikako Estatu Batuen independentziaz gero, britainiarren
indar koloniala gainbehera hasi zen eta, poliki-poliki, lehenago britainiar koloniak izan
eta gaur herrialde autonomo eta independenteak direnek Commonwealth elkartea sortu
zuten.
Frantsesek Asiaren Hego-ekialdera eta Afrikaren Ipar eta Mendebaldera jo zuten; hau
izan zen Europako potentzia handiek beraien artean banatu zuten azken kontinentea. 1.
Mundu-Gerraren aurreko hamarkadetan, Alemania ere saiatu zen Afrikako lurralde eta
aberastasunak ustiatzen. Errusiak ere hartu zuen parte kolonizazioan eta ekialdera
zabaldu zuen bere inperioa, Uraletatik Ozeano Bareraino.
276 hitz
Ikaslea: Gela:
1) Kolonialismoak ...
a) Lau mende iraun zuen eta mundu guztia Amerikaren mendean jarri zuen.
b) XVI. eta XVII. mendeetan zabaldu zen.
c) Lau mende iraun zuen eta mundu guztia Europaren mendean jarri zuen.
2) Kolonialismoaren arrazoi nagusia zera izan zen industrializazioaren garaian ...
a) Izpiritu misiolaria
b) Lehengaien beharra
c) Nazioen arteko lehia espantsionista.
3) Nazio kolonizatzaile aitzindarien artean Espainia egon zen ...
a) Afrikaren hegoaldea kolonizatuz.
b) Amerikako iparra kolonizatuz.
c) Ertamerika eta Hegoamerika kolonizatuz.
4) XV eta XVI. Mendeetan Portugalen boterea herrialde hauetan zegoen hedatuta:
a) Brasil, India, Indonesia eta Espezien irlak eta Asiako kostaldea.
b) Ipar Amerika eta ozeano Barea.
c) Hego Amerikatik Japoneraino.
5) XVII. mendean Herbeherek ................... bota zituzten Indonesiatik.
a) Ingelesak
b) Frantsesak
c) Portugesak
6) Britainiaren indar koloniala gainbehera hasi zen ...
a) Isabel Erregina boterera heldu zenean.
b) 1. Mundu-Gerraren ostean.
c) Amerikako Estatu Batuen independentziaz gero.
7) Frantsesek .............. jo zuten
a) Asiaren hego-ekialdera eta Afrikaren Ipar eta mendebaldera
b) Asiako Iparraldera eta uharteetara
c) Ertamerikara.
8) Errusiak ere bere inperioa zabaldu zuen ...
a) Afrikaraino.
b) Uraletatik Ozeano Bareraino.
c) Indiaraino
9) XVIII. mendean ............... potentzia kolonial handiena izan zen.
a) Frantzia
b) Espainia
c) Britainia Handia
10) Lehenengo Mundu-Gerraren aurreko hamarkadetan Alemania ere saiatu zen
a) Hego Amerikan
b) Afrikan
c) Asian
6a.- Nor_Zer-Nork aditzak – OA
Izen-deiturak (Nombre y apellidos):
 Egin itzazu esaldiak orain aldian hitz hauek erabiliz

(Haz frases utilizando las palabras que se te dan)
1.- Abokatu hau / beti / udaletxe / egia / esan

…
Itzulpena: …
2.- Zu eta biok / eguerdian / pilotaleku / geratu
…
Itzulpena: …
3.- Ni / askotan / jolasleku / poztu
…
Itzulpena: …
4.- Zu / arratsaldean / ardoa / ez / denda / erosi
…
Itzulpena: …
5.- Jokin eta zu / une honetan / zinema / etorri
…
Itzulpena: …
6.- Zure adiskideak / aurten / ez / opari bat / bidali
…
Itzulpena: …
7.- Gu / arratsaldean / kale / atera
…
Itzulpena: …
8.- Zu / hilero / zelaiko belarra / erre
…
Itzulpena: …
9.- Ander / goizean / ez / itsaso / hurbildu
…
Itzulpena: …
Euskarakoldo\Material osagarria\Esaldiak\6a_N-ZN_aditzak_OA - 1
10.- Ni / datorren larunbatean / ez / zure etxe / afaldu
…
Itzulpena: …
11.- Auzokoak / une honetan / atari / bildu
…
Itzulpena: …
12.- Zuek / arratsaldean / liburu guztiak / gorde
…
Itzulpena: …
13.- Zu / orain / igeri egiten / jakin
…
Itzulpena: …
14.- Gu / astebete barru / bizileku bat / aukeratu
…
Itzulpena: …
15.- Ni / baso / ez / sarritan / beldurtu
…
Itzulpena: …
16.- Aritz / bihar / bilera / aldizkari bat / ekarri
…
Itzulpena: …
17.- Zure guraso / duela gutxi / telebista / ikusi
…
Itzulpena: …
18.- Zuek / askotan / korridore / irten
…
Itzulpena: …
19.- Gu / arratsaldean / film hori / zinemaleku / ikusi
…
Itzulpena: …
20.- Ni / duela gutxi / idazlan hau / hasi
…
Itzulpena: …
21.- Zure lagunak / aste honetan / kiniela / igarri
…
Itzulpena: …
22.- Zuek / arratsaldean / jolasleku / gozokiak / jan
…
Itzulpena: …
23.- Arrate / orain dela gutxi / txirringa / erabili
…
Itzulpena: …
24.- Zu / gauean / logela / abestiak / entzun
…
Itzulpena: …
25.- Zuek / lehen / egunkariak / bildu
…
Itzulpena: …
26.- Asier / laster / irratia / hautsi
…
Itzulpena: …
27.- Ni / goizean / egunkari osoa / irakurri
…
Itzulpena: …
28.- Gu / askotan / bilera / barre egin
…
Itzulpena: …
29.- Andoni eta Nekane / orain / denda / ibili
…
Itzulpena: …
30.- Zu / arratsaldero / klase / aspertu
…
Itzulpena: …
6b.- Nor_Zer-Nork aditzak – OA

31.- Bego / une honetan / lorategi / lore batzuk / moztu

…
Itzulpena: …
32.- Zu / datorren astean / txabola / erre
…
Itzulpena: …
33.- Gu / aste honetan / berandu / bazkaldu
…
Itzulpena: …
34.- Ni / gaur goizean / ez / zaldiak / askatu
…
Itzulpena: …
35.- Ardiak / noizbehinka / mendi / zauritu
…
Itzulpena: …
36.- Gu / beti / Deustuko geltokian / gelditu
…
Itzulpena: …
37.- Zuek / astero / ez / belarra / moztu
…
Itzulpena: …
38.- Zu / oraintxe bertan / edaritegi / egon
…
Itzulpena: …
39.- Gure ama / eguerdiro / ez / platerak / garbitu
…
Itzulpena: …
Euskarakoldo\Material osagarria\Esaldiak\6b_N-ZN_aditzak_OA - 1
40.- Ume hori / berehala / jostailuak / apurtu
…
Itzulpena: …
41.- Gu / orain / mahai / botilak / eraman
…
Itzulpena: …
42.- Zuek / duela gutxi / kale / ordua / galdetu
…
Itzulpena: …
43.- Arrantzaleak / hilero / sareak / konpondu
…
Itzulpena: …
44.- Emakume hori / gauean / ez / loreak / ipini
…
Itzulpena: …
45.- Gu / datorren egunean / zinemaleku / negar egin
…
Itzulpena: …
46.- Zu / goizean / liburutegi / bi liburu / atera
…
Itzulpena: …
47.- Ni / gauero / sukalde / arrautza pare bat / frijitu
…
Itzulpena: …
48.- Zuek / balkoi / ez / askotan / irten
…
Itzulpena: …
49.- Nire gurasoak / une honetan / jangela / bazkaldu
…
Itzulpena: …
50.- Gu / duela gutxi / kale / korrika egin
…
Itzulpena: …
51.- Nire amona / aurten / ez / behiak / saldu
…
Itzulpena: …
52.- Zu / duela gutxi / aldagela / prakak / ahaztu
…
Itzulpena: …
53.- Ni / gero / edaritegi / dena / ordaindu
…
Itzulpena: …
54.- Zuek / beti / gazta / hozkailu / gorde
…
Itzulpena: …
55.- Etxekoandrea / ez / igandero / prestatu / opil (bollo)
…
Itzulpena: …
56.- Asier eta Jon / duela gutxi / udaletxe / agertu
…
Itzulpena: …
57.- Ni / gaur goizean / ikastetxe / motxila / ekarri
…
Itzulpena: …
58.- Zuek / bihar goizean / ez / portu / egon
…
Itzulpena: …
59.- Zu / une honetan / astiroegi / joan
…
Itzulpena: …
60.- Gu / etzi / paketeak / ez / hara / eraman
…
Itzulpena: …
6c.- Nor_Zer-Nork aditzak – OA

61.- Dendari haiek / astero / ez / auzategi / elkartu

…
Itzulpena: …
62.- Ni / goizero / zaldiak / askatu
…
Itzulpena: …
63.- Sukaldaria / etzi gauean / berandu / oheratu
…
Itzulpena: …
64.- Zuek / lehentxoago / ez / lur / erori
…
Itzulpena: …
65.- Zu / askotan / autobusa / hartu
…
Itzulpena: …
66.- Gu / orain / hondartza / korrika egin
…
Itzulpena: …
67.- Miren / batzuetan / saria / irabazi
…
Itzulpena: …
68.- Ni / lehen / logela / ez / leihoa / itxi
…
Itzulpena: …
69.- Zu / etzi / ez / autoa / hartu
…
Itzulpena: …
Euskarakoldo\Material osagarria\Esaldiak\6c_N-ZN_aditzak_OA - 1
70.- Neskato hauek / duela gutxi / logela / jantzi
…
Itzulpena: …
71.- Gu / gauean / sukalde / botilak / eraman
…
Itzulpena: …
72.- Zuek / gauero / bulego / argiak / itzali
…
Itzulpena: …
73.- Zure ahizpa / gero / hemen / barre egin
…
Itzulpena: …
74.- Gu / goizean / lantegi / burdinak / atera
…
Itzulpena: …
75.- Ni / orain arte / Donostia / bizi izan
…
Itzulpena: …
76.- Zu / orain dela gutxi / txakurrak / lotu
…
Itzulpena: …
77.- Langile horiek / normalki / kafea / amaitu
…
Itzulpena: …
78.- Aitona eta zu / gaur goizean / prakak / zikindu
…
Itzulpena: …
79.- Gu / hemendik bi egunetara / Gasteiz / joan
…
Itzulpena: …
80.- Ni / hona / ez / noizbehinka / etorri
…
Itzulpena: …
81.- Neska hori / lehentxoago / edalontziak / bete
…
Itzulpena: …
82.- Zuek / gauero / nire bulego / leihoak / ireki
…
Itzulpena: …
83.- Zu / igandero / praka berriak / jantzi
…
Itzulpena: …
84.- Gure semeak / eguerdian / han / izkutatu
…
Itzulpena: …
85.- Iñaki / noizbehinka / klase / ondo / erantzun
…
Itzulpena: …
86.- Ni / orain dela gutxi / zinemaleku / lo egin
…
Itzulpena: …
87.- Gu / orain / zelai / ibili
…
Itzulpena: …
88.- Zu / une honetan / hiztegia / bilatu
…
Itzulpena: …
89.- Zuek / bihar goizean / gozotegi / sartu
…
Itzulpena: …
90.- Haur haiek / atsedenaldian / ez / negar asko / egin
…
Itzulpena: …
6d.- Nor_Zer-Nork aditzak – OA

91.- Nire ahizpa / berehala / liburuak / bukatu

…
Itzulpena: …
92.- Gu / lehentxoago / umeak / txabola / izkutatu
…
Itzulpena: …
93.- Ni / orain / ikastetxe / motxila / ekarri
…
Itzulpena: …
94.- Zu / askotan / txabola / egurra / ebaki
…
Itzulpena: …
95.- Zuek / gaur goizean / gezurrak / bota
…
Itzulpena: …
96.- Izeba / igandean / gozotegi / gozokiak / erosi
…
Itzulpena: …
97.- Gu / larunbatean / film hori / zinemaleku / ikusi
…
Itzulpena: …
98.- Zu / gaur goizean / bi liburu / behar izan
…
Itzulpena: …
99.- Irakaslea / lehen / ikasgela / azterketak / banatu
…
Itzulpena: …
Euskarakoldo\Material osagarria\Esaldiak\6d_N-ZN_aditzak_OA - 1
100.- Ni / sarritan / ez / partiduak / bukatu
…
Itzulpena: …
101.- Zuek / igande goizean / ez / ohe / gosaldu
…
Itzulpena: …
102.- Katu horiek / une honetan / ganbara / igo
…
Itzulpena: …
103.- Gu / orain / ez / zelai / ibili
…
Itzulpena: …
104.- Kepa / datorren astean / ez / jangela / eseri
…
Itzulpena: …
105.- Ni / laster / hemen / etzan
…
Itzulpena: …
106.- Zuek / gaur / oinetako lokarriak / gaizki / lotu
…
Itzulpena: …
107.- Zu / goizero / kafesnea / edan
…
Itzulpena: …
108.- Izeba-osabak / goizean / azoka / umeak / galdu
…
Itzulpena: …
109.- Olatz / sarritan / Iratxeren eraztunak / izkutatu
…
Itzulpena: …
110.- Ni/ askotan / kale / jaitsi
…
Itzulpena: …
111.- Mikel eta biok / gaur gauean / ura / kendu
…
Itzulpena: …
112.- Zu / une honetan / egunkariak / bildu
…
Itzulpena: …
113.- Neskak / arratsaldero / ez / parke / ibili
…
Itzulpena: …
114.- Aitor eta zu / gero / ohar bat / jaso
…
Itzulpena: …
115.- Gu / lehentxoago / zuhaitz / urrundu
…
Itzulpena: …
116.- Zure arreba / laster / ikasgaia / ikasi
…
Itzulpena: …
117.- Ni / goizean / ez / korrika / heldu
…
Itzulpena: …
118.- Zu / gero /esnea eta gazta / hozkailu / utzi
…
Itzulpena: …
119.- Ander eta ni / larunbatean / denda / ogia / erosi
…
Itzulpena: …
120.- Zuek / noizbehinka / koadernoak / behar izan
…
Itzulpena: …
3.1a.- Adizkiak: (Traduce al euskara estas formas verbales)
1. Este ha mostrado.. .................... …
2. Nosotros volveremos.. .............. …
3. Esas están llorando................... …
4. Yo quitaré.. ................................ …
5. Vosotros os soléis quedar.. ....... …
6. Tú te has acostado.................... …
7. Yo sé... ...................................... …
8. Estos están ayudando............... …
9. Tú has atado.. ........................... …
10. Yo seré. ..................................... …
11. Nosotros solemos extender. ..... …
12. Tú te sentarás. .......................... …
13. Esos han apagado. ................... …
14. Vosotros cenaréis. .................... …
15. Yo me enfadaré. ....................... …
16. Ella ha comprado. ..................... …
17. Tú estás acompañando............. …
18. Nosotros hemos vuelto ............. …
19. Este repartirá............................. …
20. Tú sueles mirar. ........................ …
21. Nosotros nos estamos colocando. …
22. Tú has soltado. ......................... …
23. Vosotros habéis aparecido........ …
24. Yo suelo necesitar..................... …
25. Esos se están perdiendo........... …
Euskarakoldo-1A\A-29_N-ZN_OA_Ariketak_6.doc - 1
3.1b.- Adizkiak: (Traduce al euskara estas formas verbales)
1. Tú has llenado... ....................... …
2. Nosotros nos alegraremos.. ...... …
3. Estos dejarán.. .......................... …
4. Yo voy.. ..................................... …
5. Vosotros habéis adivinado.. ...... …
6. Tú has vendido.. ....................... …
7. El acompañará.. ........................ …
8. Nosotros solemos volver.. ......... …
9. Yo me he levantado.. ................ …
10. Vosotros llamaréis.. .................. …
11. El ha dado.. .............................. …
12. Nosotros vivimos.. ..................... …
13. Vosotros habéis robado. ........... …
14. Tú atarás. .................................. …
15. Yo me subiré. ............................ …
16. Nosotros estamos estudiando... …
17. Este ha arreglado. ..................... …
18. El ha buscado.. ......................... …
19. Yo me estoy colocando.. ........... …
20. Tú subirás. ................................ …
21. Nosotros solemos olvidar. ......... …
22. Yo me bajaré. ............................ …
23. Vosotros habéis desayunado. ... …
24. Nosotros saldremos. ................. …
25. Tú sueles hablar.. ..................... …
3.1c.- Adizkiak: (Traduce al euskara estas formas verbales)
1. Nosotros hemos vivido.... .......... …
2. Este ha quemado.... .................. …
3. Yo suelo me tumbar.. ................ …
4. Ella limpiará............................... …
5. Tú te estás vistiendo. ................ …
6. Vosotros traéis. ......................... …
7. Esos han escuchado.. ............... …
8. Nosotros venimos.. ................... …
9. Yo he regalado.. ........................ …
10. Aquellos se suelen acostar. ...... …
11. Vosotros correréis.. ................... …
12. Esas están oyendo.................... …
13. Nosotros hemos puesto ............ …
14. Yo estoy escogiendo.. ............... …
15. Tú has abierto. .......................... …
16. Ellas suelen tomar..................... …
17. Vosotros romperéis. .................. …
18. Tú eres.. .................................... …
19. Estos están diciendo. ................ …
20. Nosotros nos solemos esconder. …
21. Vosotros soléis pagar................ …
22. Yo me suelo bajar.. ................... …
23. Esa suele freír. .......................... …
24. Vosotros lleváis. ........................ …
25. Nosotros hemos sacado. .......... …
1.1a.- Buka itzazu esaldi hauek (Aditza eman)
 Nire adiskideek beti musika altua (entzun) .............. entzuten dute
1.- Ni lehen mendira (igo) ............................................. …
Ni gero mendira (igo)............................................... …
orain mendira (igo) ................................... …
Ni beti mendira (igo) ................................................ …
2.- Zuk gaur liburutegitik bi liburu (atera) ....................... …
une honetan liburutegitik bi liburu (atera) . …
Zuk datorren astean liburutegitik bi liburu (atera) .... …
Zuk larunbatero liburutegitik bi liburu (atera) ........... …
3.- Itziar duela gutxi hemen (izan) ................................ …
Itziar datorren igandean hemen (izan) .................... …
Itziar askotan hemen (izan) ..................................... …
orain hemen (izan) ................... …
4.- Guk gaur goizean umeak txabolan (ezkutatu)......... …
oraintxe bertan umeak txabolan (ezkutatu) …
Guk datorren egunean umeak txabolan (ezkutatu) . …
Guk noizbehinka umeak txabolan (ezkutatu) .......... …
5.- Duela gutxi zuek kalera (jaitsi) ................................ …
Eguerdiro zuek kalera (jaitsi) ................................... …
Une honetan kalera (jaitsi) ........................ …
Gaur gauean zuek kalera (jaitsi) ............................. …
6.- Sendagileek datorren hilean gaixoak (zaindu) ........ …
Sendagileek egunero gaixoak (zaindu) ................... …
Sendagileek gaur goizean gaixoak (zaindu) ........... …
oraintxe bertan gaixoak (zaindu) .... …
7.- Gu laster Donostiara (joan) ..................................... …
Gu ia beti Donostiara (joan) .................................... …
orain Donostiara (joan) ............................. …
Gu duela gutxi Donostiara (joan)............................. …
8.- Nik lehentxoago denbora (galdu) ............................ …
Nik arratsaldean denbora (galdu) ............................ …
Nik goizero denbora (galdu) .................................... …
une honetan denbora (galdu).................... …
9.- Arrantzale haiek goizero itsasora (irten) .................. …
Arrantzale oraintxe bertan itsasora (irten). …
Arrantzale haiek bihar goizean itsasora (irten) ........ …
Arrantzale haiek gaur goizean itsasora (irten) ......... …
10.- Zuk gaur goizean betaurrekoak etxean (ahaztu) ..... …
Zuk goizero betaurrekoak etxean (ahaztu) .............. …
une honetan betaurrekoak etxean (ahaztu) …
Zuk etzi goizean betaurrekoak etxean (ahaztu) ...... …
11.- Edurneren ahizpa hilero antzokira (sartu) ............... …
Edurneren ahizpa gaur goizean antzokira (sartu) ... …
Edurneren ahizpa ostiralean antzokira (sartu) ........ …
Edurneren orain antzokira (sartu) .......... …
12.- Nik askotan praka berriak (ekarri) ........................... …
Nik duela gutxi praka berriak (ekarri) ...................... …
orain praka berriak (ekarri) ...................... …
Nik arratsaldean praka berriak (ekarri) .................... …
13.- Gu arratsaldero Gasteizetik (etorri) ......................... …
Gu datorren ostiralean Gasteizetik (etorri) .............. …
Gu lehentxoago Gasteizetik (etorri)......................... …
une honetan Gasteizetik (etorri) ............... …
1.1b.- Buka itzazu esaldi hauek (Aditza eman)
1.- Nik telebista aurrean duela gutxi (lo egin) ............... …
orain telebista aurrean (lo egin) ................. …
Nik telebista aurrean laster (lo egin)........................ …
Nik telebista aurrean larunbatero (lo egin) .............. …
2.- Zu noizbehinka bileran (haserretu) ......................... …
Zu datorren udan bileran (haserretu) ...................... …
une honetan bileran (haserretu) ................ …
Zu gaur goizean bileran (haserretu) ........................ …
3.- Nire arrebak zineman beti (barre egin) .................... …
Nire arrebak zineman lehen (barre egin) ................. …
Nire arrebak zineman gauean (barre egin) ............. …
Nire oraintxe bertan (barre egin) ....... …
4.- Gu sarritan ohean (geratu) ...................................... …
une honetan ohean (geratu) .................. …
Gu duela gutxi ohean (geratu)................................. …
Gu bihar ohean (geratu) .......................................... …
5.- Ikasleek noizbehinka erantzun guztiak (jakin) ......... …
Ikasleek duela gutxi erantzun guztiak (jakin)........... …
orain erantzun guztiak (jakin) .............. …
Ikasleek laster erantzun guztiak (jakin) ................... …
6.- Ni goizean azokan (galdu)....................................... …
Ni igandero azokan (galdu) ..................................... …
Ni datorren azokan (galdu) ...................................... …
une honetan azokan (galdu)...................... …
7.- Zuek sarritan lorategian (gosaldu) ........................... …
orain lorategian (gosaldu) ........................ …
Zuek lehentxoago lorategian (gosaldu) ................... …
Zuek lorategian berehala (gosaldu) ......................... …
8.- Gazte horiek askotan auzategian (egon) ................ …
Gazte horiek goizean auzategian (egon) ................ …
Gazte orain auzategian (egon) .......... …
Gazte horiek bihar auzategian (egon) ... ................. …
9.- Zuk arratsaldero liburutegira liburuak (itzuli) ........... …
Zuk lehen liburutegira liburuak (itzuli) ...................... …
Zuk datorren egunean liburutegira liburuak (itzuli) .. …
une honetan liburutegira liburuak (itzuli) .... …
10.- Zuek beti aulkitik lurrera (erori) ............................... …
orain aulkitik lurrera (erori) ..................... …
Zuek bihar aulkitik lurrera (erori) ............................. …
Zuek lehen aulkitik lurrera (erori) ............................. …
11.- Irakasleak ostiralero azterketak (banatu) ............... …
Irakasleak lehen azterketak (banatu) ..................... …
oraintxe bertan azterketak (banatu).. …
Irakasleak hemendik astebetera azterketak (banatu) …
12.- Guk askotan hondartzan (korrika egin) ................... …
Guk gero hondartzan (korrika egin) ........................ …
Guk lehen hondartzan (korrika egin) ....................... …
une honetan hondartzan (korrika egin) ... …
13.- Zu gaur arratsaldean lanean (aspertu) ................... …
Zu goizean lanean (aspertu) ................................... …
orain lanean (aspertu) ................................ …
Zu eguerdiro lanean (aspertu) ................................. …
1.1c.- Buka itzazu esaldi hauek (Aditza eman)
1. Zuk duela gutxi etxera egunkaria (eraman) ............. …
une honetan etxera egunkaria (eraman) . …
Zuk bi egun barru etxera egunkaria (eraman) ......... …
Zuk astero etxera egunkaria (eraman) .................... …
2.- Umeak duela gutxi garaiz (jaiki) ............................. …
Umeak askotan garaiz (jaiki) .................................. …
Umeak etzi garaiz (jaiki) ......................................... …
oraintxe bertan garaiz (jaiki) ................. …
3.- Nik bi ordu barru baserrian sua (piztu) ................... …
une honetan baserrian sua (piztu) ........... …
Nik gauero baserrian sua (piztu) ............................. …
Nik lehen baserrian sua (piztu) ............................... …
4.- Neska horiek lehentxoago enparantzan (ibili) ........ …
Neska horiek arratsaldean enparantzan (ibili) ........ …
Neska horiek beti enparantzan (ibili) ....................... …
Neska orain enparantzan (ibili) ............ …
5.- Zuk beti liburuak motxilan (eduki) ............................ …
Zuk gaur goizean liburuak motxilan (eduki) ............ …
une honetan liburuak motxilan (eduki) ... …
Zuk datorren astean liburuak motxilan (eduki) ........ …
6.- Zuen seme-alabak lehen berandu (oheratu) ........... …
Zuen orain berandu (oheratu) ..... …
Zuen seme-alabak bihar berandu (oheratu) ............ …
Zuen seme-alabak gauero berandu (oheratu) ......... …
7.- Zuek gauean amonaren etxean (afaldu) ................ …
oraintxe bertan amonaren etxean (afaldu) …
Zuek lehen amonaren etxean (afaldu) .................... …
Zuek sarritan amonaren etxean (afaldu) ................ …
8.- Guk hemendik bi egunetara azkar (jantzi)............... …
Guk sarritan azkar (jantzi) ...................................... …
Guk duela gutxi azkar (jantzi) ................................. …
une honetan azkar (jantzi)....................... …
9.- Artzain horrek goizero ardiak hara (eraman) .......... …
Artzain horrek lehentxoago ardiak hara (eraman) .. …
Artzain oraintxe ardiak hara (eraman) ... …
Artzain horrek bihar ardiak hara (eraman) .............. …
10.- Neska hori etzi egongelan (etzan)........................... …
Neska hori lehen egongelan (etzan) ....................... …
Neska hori beti egongelan (etzan) .......................... …
Neska orain egongelan (etzan)............... …
11.- Nik aurten zure etxean behin (afaldu) ..................... …
Nik datorren urtean zure etxean askotan (afaldu) .. …
zure etxean oraintxe (afaldu) ................. …
Nik zure etxean noizbehinka (afaldu) ..................... …
12.- Asierrek lehentxoago paketeak etxera (igo) ............ …
Asierrek arratsaldero paketeak etxera (igo) ........... …
une honetan paketeak etxera (igo) ..... …
Asierrek gero paketeak etxera (igo) ....................... …
13.- Aitor eta biok gaur goizean sukaldean (agertu) ...... …
orain sukaldean (agertu) ......... …
Aitor eta biok datorren jaian sukaldean (agertu) .... …
Aitor eta biok goizero sukaldean (agertu) ............... …
2.1a.- Esaldi bat egin
1. Ni / gaur goizean / alkondara berria / jantzi
Traducción: …
2.- Kepa / sarritan / erantzun guztiak / jakin
Traducción: …
3.- Zu / lehen / komun / orraztu
Traducción: …
4.- Katu hori / orain / arrainak / jan
Traducción: …
5.- Gu / gauean / ez / eskutitza / idatzi
Traducción: …
6.- Zuek / noizbehinka / hortik / jaiki
Traducción: …
7.- Zu / gero / esnea eta gazta / hozkailu / utzi
Traducción: …
8.- Ni / bihar goizean / etxe / presaka / gosaldu
Traducción: …
9.- Txakurrak / une honetan / etxe zahar / etorri
Traducción: …
10.- Zuek / gaur goizean / atari / lagunak / bildu
Traducción: …
11.- Gu / larunbatean / film hori / zinemaleku / ikusi
Traducción: …
12.- Zu / bulego / ez / askotan / haserretu
Traducción: …
13.- Ni / une honetan / gauza berri bat / egin
Traducción: …
14.- Santi eta ni / duela gutxi / afari bat / antolatu
Traducción: …
15.- Zuek / sarritan / mendi / galdu
Traducción: …
2.1b.- Esaldi bat egin
1.- Kotxe hori / laster / andreren bat / harrapatu
Traducción: …
2.- Ni / aurten / antzoki / oso ondo / abestu
Traducción: …
3.- Gu / une honetan / ez / atari / egon
Traducción: …
4.- Artzain horiek / datorren hilean / ardiak / hara / igo
Traducción: …
5.- Ni / lehentxoago / argiak / piztu / jangela
Traducción: …
6.- Zu / hemendik bi egunetara / Sestao / izan
Traducción: …
7.- Arrantzale horiek / gauero / arrainak / banatu
Traducción: …
8.- Olatz / gaur goizean / ate guztiak / zabaldu
Traducción: …
Euskarakoldo-1A\A-28_Z-N_OA_Ariketak_5.doc - 1
9.- Ni / gero / ez / baserri / itzuli
Traducción: …
10.- Gu / lehen / igongailua / erabili
Traducción: …
11.- Zuek / noizbehinka / atsedenaldi / harriak / bota
Traducción: …
12.- Nire arreba / gaur goizean / eliza / ezkondu
Traducción: …
13.- Dendariak / igandero / azoka / txori batzuk / erakutsi
Traducción: …
14.- Ni / oraintxe bertan / gozotegi / joan
Traducción: …
15.- Zuek / larunbatero / baserri / ez / sua / piztu
Traducción: …
Euskarakoldo-1A\A-28_Z-N_OA_Ariketak_5.doc - 2
4a.- Euskaraz eman: (Traducir al euskara)
1.- El niño se ha perdido en el bosque.
Itzulpena: …
2.- La próxima semana juntaremos todos los juguetes.
Itzulpena: …
3.- Soléis estar sentados en el patio.
Itzulpena: …
4.- Alberto coge siempre el autobús de la mañana.
Itzulpena: …
5.- Vosotros no soléis llevar reloj.
Itzulpena: …
6.- Algo ha sucedido en la fábrica.
Itzulpena: …
7.- Mi hermano se suele levantar a las ocho.
Itzulpena: …
8.- Los enemigos han cercado la casa.
Itzulpena: …
9.- Las chicas tienen unas flores en la mano.
Itzulpena: …
10.- El niño no ha perdido el dinero en la calle.
Itzulpena: …
11.- Vosotros os estáis acostando muy tarde.
Itzulpena: …
12.- Este año nos quedaremos en casa.
Itzulpena: …
Euskarakoldo-1A\A_29_N-ZN_OA_Ariketak_9.doc - 1
13.- Pasado mañana no vendrás al caserío.
Itzulpena: …
14.- Tú olvidarás los pantalones en el dormitorio.
Itzulpena: …
15.- Vosotros soléis perder mucho tiempo.
Itzulpena: …
16.- Esos novios no se van a casar en la iglesia.
Itzulpena: …
17.- Dentro de poco Kepa abrirá la puerta.
Itzulpena: …
18.- Estoy andando por la plaza.
Itzulpena: …
19.- Este joven suele preparar siempre las fiestas.
Itzulpena: …
20.- Yo no he tirado esas piedras.
Itzulpena: …
4b.- Euskaraz eman: (Traducir al euskara)
1.- Antes he perdido la llave del garaje.
Itzulpena: …
2.- La semana próxima tus amigos enviarán un regalo.
Itzulpena: …
3.- Vosotras habéis puesto flores en la ventana.
Itzulpena: …
4.- Tú sueles quedarte dormido en las clases de la tarde.
Itzulpena: …
5.- Esta casa no se va a caer enseguida.
Itzulpena: …
6.- Yo el sábado me leeré todo el periódico.
Itzulpena: …
7.- Tú sueles sacar unas fotos preciosas.
Itzulpena: …
8.- Los trabajadores salen temprano hoy.
Itzulpena: …
9.- Por la tarde estudiamos muy poco.
Itzulpena: …
10.- Los obreros sacarán los hierros del taller.
Itzulpena: …
11.- Tú no tienes mucha fuerza.
Itzulpena: …
12.- Las manzanas se han caído al suelo.
Itzulpena: …
13.- Los jóvenes no han terminado a tiempo los trabajos.
Itzulpena: …
14.- No solemos salir de casa tan tarde.
Itzulpena: …
15.- Vosotros os habéis juntado en la plaza del pueblo.
Itzulpena: …
16.- Los ladrones se han llevado muchas cosas.
Itzulpena: …
17.- Los domingos solemos ir a ver el mar.
Itzulpena: …
18.- Tu hermana se peina muy despacio.
Itzulpena: …
19.- Los montañeros se han perdido en el monte.
Itzulpena: …
20.- Estoy llegando pronto a casa.
Itzulpena: …
NÚMEROS NATURALES Y ENTEROS
1. Efectúa:
a) 17 + ( −5) − ( +34 ) + 8 + ( −56) =
b) ( −5) ⋅ 2 ⋅ ( −3) =
c) 56 : ( −7) : 2 =
d) 4 + 3 ⋅ ( −2) − 5 : 5 =
e) 4 − 5 ⋅ (6 − 8 ) : (4 − 2) + 3 ⋅ 5 : 3 =
f) 6 − 4 ⋅ (5 − 3 + 1) + (2 − 5) ⋅ 2 =
g) 3 + 2 − 5 ⋅ [4 + 3 − 2 ⋅ (1 + 3 ⋅ 2)] =
h) (6 − 2 ⋅ 2) ⋅ (3 − ( −2) ⋅ 3 − 4) − 3 ⋅ ( −2 + 5) ⋅ 2 − (3 − 4 ⋅ 2) =
2. Al enchufar la corriente a un congelador, la temperatura desciende 2 grados cada 8
minutos. En el momento de enchufarlo, el interior del congelador está a 16ºC.
a) ¿Cuánto tiempo tardará en alcanzar -24ºC?
b) ¿A qué temperatura se encontrará a las dos horas de tenerlo enchufado?
3. Pitágoras nació en el año 580 antes de Cristo y Newton en el año 1642 después de Cristo.
Asocia esas fechas a un número entero. ¿Cuántos años pasaron desde el nacimiento de
Pitágoras al de Newton?
4. Un comerciante nos propone averiguar las manzanas que hay en una caja. Para ello nos
da dos pistas:
a) Hay menos de 400 manzanas.
b) Se pueden poner en grupos de 18, 24 ó 30 sin que sobre ni falte ninguna. ¿Cuántas
manzanas hay en la caja?
5. Una plancha de corcho de forma rectangular, que mide 192 cm de largo por 144 cm de
ancho, se quiere cortar en trozos cuadrados de la mayor superficie posible para formar
tablones de anuncios que se colocarán en las aulas de un colegio.
a) ¿Cuál debe ser la longitud del lado de los cuadrados?
b) ¿En cuántas aulas se pueden poner tablones de anuncios?
6. Calcula el valor :
a) 22 = b) 53 = c) 3-4 = d) 50 = e) (-2)6 =
f) (-2)3 g) (-3)2 = i) 3-5 = j) 2-3 = k) (-3)-3 =
l) 23 + 24 − 22 = n) 42 : 2 − 1 − 82 : 2 − 1 =
7. Expresa en forma de potencia, utilizando las propiedades de potencias cuando sea posible:
a) 32 ⋅ 34 ⋅ 33 = c) (a2 ⋅ a4)7 =
b) (52 ⋅ 53 ⋅ 5)2 = d) (4 2 ⋅ 4 3 ) : 45 =
2 2 ⋅ (2 3 ) 3
( )
9
e) = ⎡ a5 2 ⎤
24 f) ⎢ ⎥ =
⎢ a6 ⎥
⎣ ⎦
FRACCIONES
8. Opera y simplifica:
1 ⎡2 ⎛ 4 4 ⎞ ⎤ 5 12 ⎛ 2 ⎞ 4 ⎛ 1 5 ⎞
a) − + ⎜ − ⎟ +1 − = f) ⋅⎜− ⎟ − ⋅⎜ − ⎟ − 3 =
2 ⎢⎣ 3 ⎝ 2 3 ⎠ ⎥⎦ 6 3 ⎝ 5⎠ 3 ⎝ 6 3⎠
⎛ 3 2 ⎞ ⎡⎛ 2 ⎞ 4 ⎤ 13 ⎡ 2 ⎛ 5 2 ⎞ ⎤ 7
c) ⎜ + ⎟ : ⎢⎜ − ⎟ ⋅ ⎥ = g) − − ⎜ − ⎟ +1 − =
4 ⎢⎣ 3 ⎝ 2 3 ⎠ ⎥⎦ 6
b)
⎝ 3 3 ⎠ ⎣⎝ 3 ⎠ 2 ⎦
⎛ 4 1 ⎞ ⎡⎛ 3 ⎞ 2 ⎤
c) ⎜ ⋅ ⎟ : ⎢⎜ − ⎟ ⋅ ⎥ = ⎛ 3 2 ⎞ ⎡⎛ 4 ⎞ 14 ⎤
⎝ 3 4 ⎠ ⎣⎝ 1 ⎠ 6 ⎦ h) ⎜ ⋅ ⎟ : ⎢⎜ − ⎟ ⋅ ⎥ =
⎝ 5 3 ⎠ ⎣⎝ 7 ⎠ 6 ⎦
10 7 2 ⎛ 1 4 ⎞
d) ⋅ − ⋅⎜ − ⎟⋅6 = ⎛ 4 2 ⎞ ⎡⎛ 3 ⎞ 22 ⎤
3 3 3 ⎝2 3⎠ i) ⎜ ⋅ ⎟ : ⎢⎜ − ⎟ ⋅ ⎥ =
⎝ 3 4 ⎠ ⎣⎝ 11 ⎠ 6 ⎦
1
2+ 4
2 3=
e) + 2:
3 1+ 3 j) 3⋅ 6 =
2 3
2 +
3 2
9. Expresa con una sola fracción irreducible:

a2 x2 y3
a) 2-5 · 23 b) 3-1 c) d) e) (4a2b)-2
a5 x3 y5
10. Reduce a un solo número racional:

2
⎛1⎞
−2
⎛1⎞
2
⎛ − 1⎞
−2
⎛1⎞
−2
⎛1⎞
4
⎡⎛ 2 ⎞ −3 ⎤
a) ⎜ ⎟ b) ⎜ ⎟ c) ⎜ ⎟ d) ⎜ ⎟ •⎜ ⎟ e) ⎢⎜ ⎟ ⎥
⎝4⎠ ⎝4⎠ ⎝ 5 ⎠ ⎝4⎠ ⎝4⎠ ⎣⎢⎝ 3 ⎠ ⎦⎥
11. Expresa como potencia única:

−1 −2 −2
⎛− 2⎞ ⎛ −1⎞
2 4 4
⎛2⎞ ⎛2⎞ ⎛2⎞ ⎛1⎞
a) ⎜ ⎟ : ⎜ ⎟ b) ⎜ ⎟ •⎜ ⎟ c) ⎜ ⎟ •⎜ ⎟
⎝5⎠ ⎝5⎠ ⎝ 3 ⎠ ⎝3⎠ ⎝ 3 ⎠ ⎝ 3⎠
35 · 3−7 10
2 ·2 −6
d) e) (22 · 2-3)-4 f)
33 23
12. Simplifica:
2 −5 · 4 2 · 33 4 −5 · 4 2 · 33 252 · ( −4 )2
a) b) c)
23 · 32 · 9 −2 16 2 · 34 · 9 2 53 · 32 2 · 125 −2
13. El dueño de un almacén vende las 2/3 partes de los ordenadores que tiene, y uno de los
dependientes 1/5 del resto, quedando entonces 8 sin vender. ¿Cuántos ordenadores tenía
el almacén?
14. Con el agua de un estanque se llenan 6300 regaderas de 5/2 litros cada una. ¿Cuántas
regaderas de ¾ de litro se llenan con el agua del estanque?
15. Al tostarse el café, éste pierde 1/5 de su peso. Si se tuestan 80 kg, ¿cuánto pesarán
después?
16. Luis invita a sus amigos a comer una tarta. Pedro come 1/5 , Ana 1/6 y Tomás 1/3. Luis se
come el resto. ¿Cuánto come?
17. Dado un cordel, Juan coge la mitad; de lo que queda, Pedro coge la mitad; de lo que
queda, María coge la mitad; de lo que queda, Carmen coge 2/5. Al final quedan 30 cm.
¿Cuál era la longitud?
18. Una empresa tiene cuatro socios. Dos de ellos poseen 1/3 y 2/5 respectivamente. Los
otros dos poseen lo mismo. ¿De qué parte de la empresa son dueños estos dos últimos?
19. Los 5/9 de un segmento superan en 2 cm la mitad del segmento. ¿Cuánto mide ese
segmento?
20. En un partido de fútbol los 2/3 de los espectadores estaban en tribuna, 1/8 en los fondos y
10500 en las gradas. ¿Cuántos espectadores había en el campo?
21. Convierte en decimales y dí qué clase de decimal resulta:

a) 136/88 b) 797/37 c) 3/7 d) 4’5 e) 7/10
) )
22. Opera: 3'7 + 5 ⋅ 1'025 − 3'2
23. Completa la siguiente tabla, indicando a qué conjunto pertenece cada uno de los números:
N Z Q I R
(-2/3)0
-4/5
(-1/5)-2
3
5
24. Indica con una x los conjuntos a los que pertenecen:

) )
9 0’2122324… -45 9'23 9 7 71’910386… 8'16 3 16 56 4’2513
−
3 8 3
Natural: N
Entero: Z
Fraccionario
Irracional
Real: R
43
25. Cuál de los siguientes valores debes tomar para aproximar el número con el menor
24
error posible:
a) 1’79166 b) 1’79167 c) 1’7917

26. De un manantial hemos recogido 20 litros de agua en 4 minutos. ¿Cuántos litros
recogeremos en 7 minutos?
(Sol.:35 l )
27. Tres caballos consumen una carga de heno en 10 días. ¿Cuántos días les durará la carga
de heno a 5 caballos?
(Sol.:6 días )
28. Un taller de ebanistería, si trabaja 8 horas diarias, puede servir un pedido en 6 días.
¿Cuántas horas diarias deberá trabajar para servir el pedido en 3 días?
(Sol.:16 h/día )
29. Cuatro obreros tardan seis horas en terminar cierto trabajo. ¿Cuánto habrían tardado tres
obreros?
(Sol.: 8 h)
30. Para llenar un depósito hasta una altura de 80 cm con un caudal de 20 l/min se ha
necesitado 1 h 20 min. ¿Cuánto tiempo tardará en llenarse ese mismo depósito hasta una
altura de 90 cm con un caudal de 15 l/min?
(Sol.:2 h )
31. Una lavadora industrial, trabajando 8 horas diarias durante 5 días, ha lavado 1.000 kg de
ropa. ¿Cuántos kilos de ropa lavará en 12 días trabajando 10 horas diarias? (Sol: 3000 kg )
32. Un ganadero necesita 750 kilos de pienso para alimentar a 50 vacas durante 10 días.
¿Durante cuántos días podrá alimentar a 40 vacas con 1.800 kilos de pienso?
(Sol.:30 días )
33. Tres amigos, Rafael, Arancha e Iván han recibido 250 € por repartir propaganda por los
buzones. Rafael ha repartido dos paquetes de octavillas, Arancha tres paquetes e Iván
cinco paquetes. ¿Cuánto le corresponde a cada uno?
(Sol.:50 € ; 75 € y 125 € )
34. Un mayorista paga 975 € a tres hortelanos a los que ha comprado, respectivamente, 400
kg, 300kg y 800kg de tomates. ¿Cuánto le corresponde a cada hortelano?
(Sol.:260 kg ; 195 kg y 520 kg )
35. a) ¿Qué número decimal corresponde a cada uno de estos porcentajes?
33% 7% 5,4% 145%
b) Calcula el 7% de 5 420.
c) Calcula x , siendo 35 % de x = 7250.
(Sol.:a) 0’33 ; 0’07 ; 0’054 ; 1’45 b) 379’4 c) 207 114’3 )
36. Un artículo costaba, sin IVA, 40 €. Rebajan su precio en un 15%. ¿Cuánto costará con
IVA, sabiendo que se le aplica un IVA del 16%?
(Sol.:39’44 € )
37. Una calculadora costaba 15 €, y la rebajan un 35%. ¿Cuál será su precio rebajado?
Otro artículo, que estaba rebajado un 15%, nos costó 19,55 €. ¿Cuál era su precio antes
de la rebaja?
(Sol.:a) 9’75 € b) 23 € )
38. a) Un comerciante ha vendido una mercancía que le costó 150 €, obteniendo un beneficio
del 40%. ¿Cuál ha sido el precio total de venta de dicha mercancía?
b) Si en un producto por el que cobró 28,35 € obtuvo un beneficio del 35%, ¿cuánto le
costó a él dicho producto?
(Sol.: a) 210 € b) 21 € )
39. En el mes de enero rebajaron en un 10% un artículo que costaba 52 €. En febrero lo
rebajaron otro 15%, y en marzo, un 15% más.
a) ¿Cuál fue su precio después de estas tres rebajas?
b) Si por otro artículo he pagado 125 €, ¿cuánto me hubiera costado hace 3 meses?
(Sol.: a) 33’813 € b) 192’23 €)
40. ¿En cuánto se transforma un capital de 35 000 €, colocado al 0,35% mensual de interés
compuesto, durante año y medio?
(Sol.: 37 271’84 € )
41. Un banco paga el 0,42% mensual de interés compuesto del dinero que se deposite en él.
¿En cuánto se habrán transformado 18 000 € al cabo de 8 meses?
(Sol.: 18 613’77 €)
PROGRESIONES
42. En cada una de las siguientes sucesiones añade cuatro términos y escribe su término
general:
a) 5, 10, 15, 20, 25, .............

b) 1, 4, 9, 16, 25, ..........
c) 0 , 3 , 8, 15, 24, ......
d) 2, 6, 12, 20,
e) 2, 4, 8, 16, 32, .....
1 1 1 1
f) , , , ,......... ...
2 4 8 16
g) 1, 10, 100, 1000, .......
h) 1, 0’1, 0’01 , 0’001, 0’0001, ......
i) 8 , 5, 2, -1, -4, ......
j) 4, 2, 1, 1/2,.......
43. Averigua el valor de los elementos que se piden en las siguientes progresiones
aritméticas:
a) Conocemos a1=4 , a2= 7 . Averigua a19.

b) Conocemos a5=17 , a6= 22 . Averigua a1 y a40.
c) Conocemos a35=104 , d= 2 . Averigua a1.
d) Conocemos a15=43 , a16= 35 . Averigua a1 y a100.
e) Conocemos a1=16, a10= 43 . Averigua a20 y S20.
f) Conocemos a10=58 , d = 6 . Averigua S10.
44. Averigua el valor de los elementos que se piden en las siguientes progresiones
geométricas:
a) Conocemos a1=16 , r = 1/2 . Averigua a5 , a8 .

b) Conocemos a1=5 , a10= 2560 . Averigua r y S10.
c) Conocemos a1=2 , r = 3 . Averigua a6 y S6.
d) Conocemos a8= 243 , a4= 3 . Averigua r , a1 y S8.
POLINOMIOS
45. Indica el grado de los siguientes polinomios.

Polinomio Grado
46. 213 x4
47. −4x3 y z4
3
46. x y3
4
47. 5x4 + 6x3 - 2x + 34
48. 6x2 y + 3x3 − 4x4 − 2x2 y z2
49. 2 − x4 + 3x + 7x3
46. Escribe un ejemplo de las expresiones que se piden en cada caso:

a) Un monomio con variable x, coeficiente entero y grado 8.
b) Un monomio con variable z, coeficiente racional (no entero) y grado 4.
c) Un binomio con variable x, coeficientes enteros y grado 5.
d) Un polinomio con variable x, coeficientes racionales y grado 3.
47. Calcula.
1 3 5 3 3 3
e) x + x − x = f) 4x2y + 7x y2 − 5x2y − 8x2 y =
2 2 2
g) 4 x 2 ⋅ 5x 5 = h) 4 xy ⋅ 2 x 2 y =
2 5
i) xyz ⋅ x 2 yz 3 ⋅ 3 xy 2 z = j) 4 x 7 y 2 : xy =
5 3
k) 6x8 y3 z:3y2 z2 x4 = l) (4 x y ) =
3 2 3
m) 5 x + 7 x − 4 x − 2 x + 3 x =
2 3 3 2 3
n)
1 2
2
(
x ⋅ 6x 5 ⋅ − x 3 = )
48. Dados los polinomios P(x) = 4x3 + 2x2 + 6x , Q(x) = 3x4 − 2 + x3 , R(x) = − 10x4 + 5x3 − x2 +
2x + 14. Calcular:
o) P(x) + Q(x) + R(x) b) P(x) − R(x) − Q(x) c) 4P(x) − 3 R(x)
49. Efectúa las siguientes operaciones con polinomios:
p) (4 x ) (
− x3 + x2 + 3 + − x5 + x4 − x3 − 2 =
4
)
q) (7 x
3
) (
− 5 x 2 + 2 x + 3 − − 7 x 4 + 5 x 3 − 2 x 2 − 3x + 8 = )
⎛1 4 ⎞ ⎛3 6 1 4 1 ⎞
r) ⎜ x + 2 x + x + x ⎟ + ⎜ x − 3 x + x − x + x + x ⎟ =
3 2 5 3 2
⎝2 ⎠ ⎝2 4 2 ⎠
( 5 4 3
) (
s) − x + 3 x − 3 x + 2 x − − 3 x + 2 x − 3 x + 1 =
4 2
)
t) ( )(
8x 2 ⋅ 3 + x 2 + 7 x 3 − 5x 4 = )
(
u) 4 x + 6 x − 3 x + x − 7 ⋅ 2 x =
5 4 2
)( )2
v) ( )(
x2 + x +1 ⋅ − x2 − x +1 = )
( )(
w) 3 x − 5 x + 7 x − 8 ⋅ 2 x − 3 x + 5 =
3 2 2
)
x) ⎜ 4 x − x − 3 x + 2 ⎟ ⋅ (3 x − 2 x + 3) =
⎛ 4 1 2 ⎞ 2
⎝ 2 ⎠
1 2 3 1 2
50. Sean los polinomios: M(x) = 3x2 − 5x − 3; N(x) = x + x + 1 y K(x) = x + x + .
2
2 4 3 3
Calcular:
y) 2M(x) + 4 N(x) + 3K(x) b) 3N(x) − K(x)
Saca factor común :

3º ESO
51. 16-8a+32b = 8( - + )
46. 5a + 10 b − 50c =
47. 3ab − 9a + 27abc =
48. 5a 2 − 10ab + 15ab 2 =
49. a 2b3 − 3ab 2 − 4a 2b 2 =
50. 43a − 43ab =
51. 6ac + 20ab =
52. 4b 2 − 5b + 8b3 =
53. 7ab + 14a − 21a =
54. 3ab 2 − 5ab + 6a 2b 3 =
55. 9 x 2 y 2 + 6 x 3 y 4 − 3 x 4 y 3 =
56. 3 xyz2 + 6 x 2 yz − 9 xy 2z =
57. Calcula, utilizando las fórmulas de los productos notables:

a ) (5 x + 2y ) b ) (3 x 2 + 2 x ) ⋅ (3 x 2 + 2 x )
2
c ) (x + 4 ) ⋅ (x − 4 ) d ) (3 x − 2y ) ⋅ (3 x + 2y )
e ) (3 − 5 x ) f ) (2 x − 5 ) ⋅ (2 x − 5 )
2
ECUACIONES Y SISTEMAS
64. Indica cuál de las siguientes afirmaciones es falsa:

65. La ecuación 5x + 1 = 2x + 3 es equivalente a 3x = 2
66. La ecuación 5x + 3 = 4x + 3 no tiene solución.
67. La ecuación 4x + 3 = 2(2x + 15) no tiene solución.
68. La ecuación 2x + 30 = 2(2x + 15) es una identidad.
69. La solución de la ecuación: 2(x + 1) − 5x = 3 − 2(x − 1) es:
70. x = 0 b) x = 1 c) x = − 3 d) x = 3.
6 − x 2( x − 2)
65. La solución de la ecuación: − = x es:
2 3
a) x = −2 b) x = 5 c) x = 0 d) x = 2.
Resuelve las siguientes ecuaciones:
66. −3(1 − x ) + 5( − x − 3 ) = −3( x + 4 )

65. 2( 2 − 3 x ) − 6( 2 x − 1) + 3( −3 + 5 x ) = −2
65. x( x − 3) + 5( x + 4) = x 2 + 7( x − 3)
x x
65. + +8 = x+6
4 2
x −3 x −6
66. − + x = 18
3 2
x 2 − 1 x − 5 2x + 2
65. − =
2 6 3
3º ESO
65. 3( x 2 − 1) + 2x = 2 x 2 + 7 − x
66. 2 x 2 − x = x 2 + 2 x
67. (x − 2)2 − x + 2 = 0
68.
(x + 1)(x − 1) − x − 5 = 2(x + 1)
2 6 3
69. Halla el número que sumado al cuadrado de su quinta parte nos da 6.

70. A Perico le preguntan por su edad y contesta: Si al doble de mi edad se quitan 17 años, se
obtiene lo que me falta para llegar a 100. ¿Qué edad tiene Perico?
71. La suma de tres números consecutivos es 36. ¿Cuáles son dichos números?
72. Resuelve los siguientes sistemas. Representa gráficamente a) y b).
⎧ x − 2y = 7 ⎧10 x + 7 y = 8 ⎧y + 4( x − 1) = 2y + 22
73. ⎨ b) ⎨ c) ⎨
⎩3 x − 2y = 1 ⎩ 4 y − 2 x = −16 ⎩ x + 3 y = 13
74. La edad de un padre de familia es el triple de la de su hijo y dentro de 16 años sólo será el
doble. ¿Cuántos años tiene cada uno?
75. María tiene 4 cómics menos que Sara. Si María le da 2 de sus cómics, Sara tendrá el triple
que ella. ¿Cuántos cómics tiene cada una?
76. A una fiesta asisten 43 personas. Si se marchasen 3 chicos, habría el triple de chicas que
de chicos. ¿Cuántos chicos y chicas hay?
77. Resuelve:
⎧ x−y x+3
⎧ x = 2y + 1 = ⎧ x + y =1
⎪⎪
a) ⎪⎨ 2 x − 1 2y − 3 5 b) ⎨ 3 6 c) ⎪⎨ 1+ x x−y
x + 2y + 7 x − y
⎪⎩ 3 − 2 = 3 ⎪ = ⎪⎩5 − 6 = 2y − 3
⎪⎩ 9 3
78. Identifica, sin resolverlos, cuáles de los siguientes sistemas de ecuaciones no tienen
solución:
⎧ 3 x − 5y = 4 ⎧ x + 2y = 3 ⎧ 5x + y = 4 ⎧ x + y =1
a) ⎨ b) ⎨ c) ⎨ d) ⎨
⎩− 3 x + 5 y = 4 ⎩ x − 2y = 3 ⎩10 x + 2y = 4 ⎩5 x + 5 y = 5
¿Hay algún sistema que sea compatible determinado?
¿Hay algún sistema que sea compatible indeterminado? Si lo hay calcula tres soluciones.
79. En un aparcamiento caben 55 vehículos, entre coches y camiones. Si estacionan 15
camiones menos y se triplica el número de coches que entran, pueden aparcar 100
vehículos. ¿Cuántos coches y camiones pueden estacionar en el aparcamiento?
80. Calcular la longitud de los catetos de un triángulo rectángulo sabiendo que uno mide 7
metros mas que el otro y que la hipotenusa mide 13 metros.
81. Divide 473 en dos partes de modo que al dividir la mayor entre la menor, obtengas de
cociente 7 y de resto 9.
82. En un Taller de Matemáticas, el profesor trae varios problemas para repartir. Si a cada
equipo le entrega 5, le faltan 6. Y si reparte 4, le sobran 7. ¿Cuántos equipos
hay?¿Cuántos problemas trajo?
83. Juan ha ido a comprar una camisa y un pantalón. Los precios de estas dos prendas
sumaban 60 €, pero le han hecho un 10% de descuento en la camisa y un 20% en el
pantalón, y paga por todo 50’15€. ¿Cuál era el precio sin rebajar de cada prenda?
84. Hace cinco años Juan tenía triple edad que Pablo y, dentro de un año, su edad sólo será el
doble. ¿Cuáles son las edades de ambos en la actualidad?
3º ESO
FUNCIONES
85. ¿Las rectas y = 3x + 5 e y = 3x + 3 tiene algún punto en común?. ¿Por qué?.
Representalas gráficamente.
86. ¿En que punto se cortan las rectas de ecuaciones: y = 4x − 5 e y = −3x + 2? Representalas
gráficamente.
100.La gráfica de una función es una recta paralela a la gráfica de la función: y = −3x + 4 y
pasa por el punto (0, 5). Escribe la ecuación de dicha función.
101.Escribe las ecuaciones de tres rectas que sean paralelas y que una de ellas pase por el
origen de coordenadas. Razona la respuesta.
102.Escribe las ecuaciones de tres rectas que corten al eje de ordenadas (Y) en el mismo
punto. Explica el motivo.
103.Comprueba que el punto (17, 68) pertenece a la recta y = 5x − 17.
3
104.Halla la ecuación general de la recta y = 2 + (x − 5 ) .
4
105.Averigua si los puntos A(0, 0), B(4, 6) y C(2, 3) están alineados.
106.Halla la ecuación de la recta que pasa por el punto P(−1, 3) y tiene como ordenada en el
origen 2. Represéntala gráficamente.
107.Halla la pendiente, la ordenada en el origen y la ecuación de la recta que pasa por los
puntos A(2, 3) y B(−6, −1). Represéntala gráficamente.
108.Halla la ecuación de la recta de pendiente 2 y que pasa por el punto P(4, −1).
109.Una empresa de trabajo temporal ofrece dos alternativas de contrato a un vendedor:
110.Un sueldo fijo de 110.000 pesetas al mes.
111.Un sueldo de 50.000 pesetas mas el 15% de las ventas que haga durante el mes.
Escribe las ecuaciones y construye una gráfica que muestre lo que ganaría en las dos
modalidades de contrato, según las ventas realizadas. ¿Cuánto tiene que vender para que
le salga más rentable la segunda modalidad? ¿Y para ganar lo mismo?
112.Escribe la pendiente, la ordenada en el origen y la ecuación de cada una de las siguientes
rectas.
a) b)
GEOMETRÍA
113.El perímetro de un triángulo isósceles mide 48 cm y el lado desigual 18 cm. Calcula su
superficie.
114.Calcula la diagonal menor de un trapecio rectángulo y el área, sabiendo que las bases
miden 5 y 12 cm y la altura 9 cm.
115.¿Cuánta cartulina se necesita para hacer un cilindro de 10 cm de altura y 4 cm de radio de
la base?
3º ESO
116.Un cono de los que se ponen en las obras de las carreteras tiene 35 cm de diamtro de la
base 55 cm de altura. ¿Cuál es el área lateal de uno de esos conos?
117.Una pirámide cuadrangular regular tiene 100 cm2 de área de la base. Halla el volumen y el
área lateral si la altura es el doble de la arista de la base.
118.Una esfera tiene 20 cm de diámetro. Clacula el área y el volumen.
119.Una superficie esférica tiene 24 m2 de área. Halla el radio y el volumen de la esfera.
120.Las dimension de un tetrabrik son: 6, 10 y 16 cm. Calcula la superficie total del envase.
¿Cabe un litro de leche?
121.Un litro de colonia cuesta 30 euros. ¿Cuánto costará la colonia que cabe en una botella de
forma cilindrica, cuya área de la base es de 20 cm2 y la altura 7 cm?.
122.¿Cuánto mide la longitud de la circunferencia de la base un cono cuya generatriz mide 39
cm y su altura 36 cm?. Calcula la superficie total y el volumen.
123.Calcula la altura de un prisma recto de base cuadrada sabiendo que el perímetro de la
base es 54 cm y su área total mide 1532,25 cm2. Calcula su volumen.
124.Un depósito de forma cilíndrica tiene 12 m de altura y 78,5 m2 de área de la base. Halla el
área lateral y el volumen. Halla el área lateral del cono que tiene la misma base y la misma
altura que el depósito
3º ESO
IKASLEA: Gela:
TRENA
Dudarik gabe, herri baten garapen mailaren beste adierazpen bat da trena. Bere
erabilerak oso ugariak eta desberdinak dira. Lehenengoa jendea garraiatzea da. Duela
mende bat baino gehiagotik, milioika pertsonak aukeratzen dute trena beren lantokietara
edo oporraldi lekura iristeko modu arina eta segurua delako.
Automobila guregana iritsi aurretik, trena zen garraiobiderik garrantzizkoena, eta

gaur egun oraindik asko dira beren kotxea etxean utzi eta trena hartzea nahiago duten
pertsonak beren irits-lekura deskantsatuta heltzeko.
Merkantzien garraiorako ere erabiltzen da trena, zama handiak eraman baititzake.

Hala ere, trenak desabantaila bat dauka, izan ere, karrilak erabili beharra muga bihurtzen
da eta.
Oraindik ere badira trena ezin irits daitekeen lekuak, eta horrek, gaur egun, arazoak
dakartza, batez ere produktuak bizkor atera eta lehengaiak bizkor jaso behar dituen
industria motarentzat.
Argi dago automobilak eta hegazkinak egiten dioten konpetentzia gogorra jasan
behar duela trenak eta, horien mailan egon nahi badu, etengabeko berrikuntzan saiatu
beharko dela.
Abiadurari eta erosotasunari ematen zaie erabateko lehentasuna. Trenbide guztiak

tren elektriko bidez hornitzerik balego, abiadura bizkortu egingo litzateke. Argindar linearik
ez dagoen lekuetan, dieselezko lokomotora elektrikoak erabili behar izaten dira.
Lokomotora mota hauetan, dieselezko motor baten bidez trenak bere funtzionamendurako
behar duen adina elektrizitate sortzen da. Abiadura handiagoan ibili nahi izanez gero,
karrilak ere egokitu beharra dago. Ideia honen bultzatzailerik nagusiena Japonia izan da,
nahiz eta gaur egun Alemanian ere arlo honetan esperimentuak egiten ari diren, errail
bakar baten gainean ibiltzen diren trenekin egiten diren frogak lekuko. J. Berlinek
asmatutako aerotrena airezko kuxin baten gainean joaten da errail bakarraren bidez. Gaur
egun oraindik froga fasean dago.
Orduko 300 km.tik gorako abiadura ere iritsi da saioetan. Karril bakarreko tren hauek
tren normalek baino abiada handiagoak lortzen dituzte.
ESAIZUtik egokitua
Eskoriatzako Irakasle Eskola
EREIN
280 Hitz
TRENA DBH1
IKASLEA: GELA:
1) Zein da trenaren desabantaila?

a) Garestia dela
b) Karrilak erabili beharra
c) Toki gutxietara ailegatzen dela
2) Zer abiaduratara iritsi da karril bakarreko trena?

a) 300 Km/orduko
b) 400 Km/orduko
c) 150 Km/orduko
3) Noiztik erabiltzen da trena lantokira edo oporretan joateko?

a) Duela 50 urte inguru
b) Duela mende bat baino gehiago
c) Duela 300 urte
4) Zeinen konpetentzia jasaten du trenak?

a) Itsasuntziena
b) Automobilena eta hegazkinena
c) Metrorena
5) Nola lortuko litzateke abiadura bizkortzea?

a) Karrilak egokituz eta trenbide guztiak elektrikoak izanez.
b) Karril gehiago jarriz
c) Erregai berriak erabiliz.
6) Zein herrialde izan da karrilen egokitzapenaren bultzatzaile nagusia?

a) Frantzia
b) Alemania
c) Japonia
7) Zer/nolako arazoak dakartza trena leku guztietara ezin iritsi ahal izateak?
a) Tunel asko egin behar direla
b) Industriek ezin dituztela produktuak bizkor atera eta lehengaiak arin jaso.
c) Garestiagoa ateratzen dela bidaia.
8) Zeri ematen zaio lehentasuna trenari dagokionez?

a) Erosotasunari eta abiadurari
b) Tamainari eta abiadurari
c) Prezioari eta abiadurari
9) Zer erabiltzen da argindar linearik ez dagoen lekuetan?

a) Ikatzazko lokomotorak
b) Gasolinazko lokomotorak
c) Dieselezko lokomotora elektrikoak.
10) Nork asmatu zuen aerotrena?

a) J. Berlinek
b) Japoniar batek
c) A. Goikoetxeak
Dpto. Matemáticas
ACTIVIDADES
DE
RECUPERACIÓN
1º E.S.O
DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS
CURSO 2.012-2.013
CURSO 2.012-2.013 1 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
RECUPERACIÓN MATEMÁTICAS DE 1º ESO
NOMBRE:___________________________________
TEMA 1: LOS NÚMEROS NATURALES

1. En una granja hay 12 vacas. La producción diaria de cada una de las vacas es de 11
litros. Cada día y para consumo propio, la granja dispones de 4 litros, los litros
restantes los vende en el mercado a 25 céntimos el litro. ¿Cuál es la recaudación
mensual de la granja?
2. Completa las siguiente tabla:

Unidades Centenas Decenas Unidades
Centenas Decenas Unidades
de millón de millar de millar de millar
1.076
8.563
56.987
987.547
3.907.563
3. En una habitación hay 10 cajas, cada una de las cuales contiene 23 paquetes de 450
hojas cada uno. ¿Cuántas hojas hay en total en la habitación?
4. Expresar como potencia única:

a) 33 ⋅ 3 4 ⋅ 35 = b) 7 2 ⋅ 7 3 ⋅ 7 4 = ( )
c) 8 4
3
⋅ 82 =
d) 10 43 : 10 40 = e) 512 : (5 4 ⋅ 5 5 ) = f) 9 ⋅ 35 =
g) (3 4 ⋅ 33 ) 2 = h) 14 3 : 14 3 = i) (5 3 ⋅ 5 4 ) 2 =
5. Halla el resultado de las siguientes operaciones:

a) [5 × 4 + 8 × 10 + 11 × 4] : (16 − 4 × 2 + 4) =
b) (4 + 3) 2 − 4 2 + 3 2 =
c) 25 − (76 − 13) : 7 + 3 × 4 =
d) [(15 + 3) ⋅ 2 : 6 − 3] ⋅ [28 : 2 − (4 + 6)] : [(25 − 16) : 9] =
6. Calcula las siguientes raíces cuadradas:
a) 4= b) 900 = c) 196 =
d) 2500 = e) 625 = f) 10000 =
CURSO 2.012-2.013 2 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
7. 2
× 3
9 5 2
2 6
0 5 2
8. Hallar un número de tres cifras es capicúa (se lee igual de izquierda a derecha), y sus
cifras suman 14. Si la cifra de las decenas supera en 5 la de las centenas, ¿de qué
número se trata?.
9. Completa la siguiente tabla:
POTENCIA BASE EXPONENTE VALOR LECTURA

3
5
4 3
Ocho elevado a
cinco
100 3
8 64
5
3
Cinco al cubo
10. Realizar las siguientes operaciones:

a) 4 × 6 − 5 × 2 + 3 × 4 = b) (4 × 6 − 5) × 2 + 3 × 4 =
c) 4 × 6 − (5 × 2 + 3 × 4) = d) 4 × (6 − 5) × 2 + 3 × 4 =
e) 2 3 ⋅ (5 2 − 2 3 ) = f) (241 − 100 + 44) : 5 + 20 × 7 =
g) (3 2 + 10 2 ) − (33 − 4 2 ) : 11 = h) 25 × 3 2 + 49 : 7 =
CURSO 2.012-2.013 3 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 2: POTENCIAS Y RAÍCES.

11. Reduce, utilizando las propiedades de las potencias.
a) ( x 5 ⋅ x 3 ) : x 7 = b) ( x 9 : x 7 ) ⋅ x 3 = c) ( x 10 : x 6 ) : x 4 =
a7 ⋅ a4 (a 3 ) 2 a 10 : a 3
d) = e) 3 2 = f) =
a5 a ⋅a (a 3 ) 3
12. Calcula:
2 5 ⋅ 55 24 5 : 6 5 (12 6 : 6 6 ) ⋅ 5 6
a) = b) = c) =
10 3 27 10 5
13. Escribe las siguientes potencias:
Potencia de base 3 y exponente 4: ..................................................................
Potencia de base 5 y exponente 12: ................................................................
Diez elevado al cuadrado: ........................................…………........................
Doscientos elevado al cubo: ...........................................………......................
14. Escribe los cuadrados perfectos de los siguientes números:
Número 3 7 10 11 12 30 50
Cuadrado
15. Completa las siguientes igualdades:
52 = 3 =9 ✕ = 16 ✕ 7 = 49
16. Ordena de mayor a menor las siguientes potencias:
109 105 85 1012 83 103
……......................................................................................................................
17. Sigue el modelo y completa:
32 = 9 → 9 =3
a) 42 = 16 → 16 = ............. b) 102 = 100 → 100 = ............
CURSO 2.012-2.013 4 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
c) 4562 = 207.936 → 207.936 = ......... d) 14 2 = 196 → 196 = ........
18. Halla el valor de las siguientes raíces utilizando la calculadora y expresa el resultado en
forma de potencia:l
1.000.000 = ...................................... 625 = .............................
1.024 = ............................................... 6.561 = ..........................
En la estación de tren de una localidad hay mucho movimiento:
19. De la vía 1 saldrá un tren compuesto por 4 vagones. Cada vagón tiene 4 secciones,
cada sección tiene 4 compartimentos y en cada compartimento hay 4 asientos.
Expresa en forma de potencia y calcula: a) El número de viajeros que pueden ir en un
vagón.
b) El número total de personas que pueden viajar en el tren.
20. De la vía 2 saldrá un tren con 6 vagones, y se sabe que en él viajarán 2 4 ⋅ 33 pasajeros,
repartidos por igual en los vagones. Calcula:
a) El número total de personas que viajarán en el tren.
b) El número de ocupantes de cada vagón.
21. De la vía 3 partió un convoy hace unas horas. Se detuvo en cuatro estaciones antes de
llegar a su destino, y el movimiento de pasajeros que hubo fue el siguiente:
SALIDA: Salió con 2 6 ⋅ 3 personas.
ESTACIÓN A: Subieron 4 2 personas y bajaron 2 3 .
ESTACIÓN B: Se apearon 2 2 ⋅ 4 2 personas.
ESTACIÓN C: Subieron 2 5 personas y bajaron 2 7 .
ESTACIÓN D: Subieron 3 4 personas y bajaron 5 2 .
DESTINO: Bajaron 2 3 ⋅ 2 2 ⋅ 3 personas.
a) Completa la tabla:
ESTACIONES SUBEN BAJAN Nº DE PERSONAS QUE QUEDAN EN EL TREN

SALIDA (S)
A
B
C
D
DESTINO (F)
b) ¿Quedó algún pasajero en el tren?
CURSO 2.012-2.013 5 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 3: DIVISIBILIDAD.
22. Ismael quiere repartir 432 € entre sus doce nietos. ¿Cuánto le corresponde a cada
uno?.
23. En mi urbanización hay 4 portales, en cada portal hay 4 plantas y en cada planta hay 4
viviendas. ¿Cuántas casas hay en total?.
24. Matías ha recibido, en su zapatería 15 pares de botas a 72 € cada par y 23 pares de

zapatos a 31 € cada par. Vende las botas a 82 € y los zapatos a 35 €. ¿Cuánto gana
Matías por la venta de las botas y los zapatos?.
25. En un partido de baloncesto, Juan ha logrado 19 puntos, Jorge 5 puntos más que Juan
y Mario 7 puntos menos que Jorge. ¿Cuántos puntos han logrado entre los tres?.
26. Halla el máximo común divisor y el mínimo común múltiplo de los siguientes pares de
números:
a) 6 y 4 b) 10 y 20 c) 9 y 27 d) 2 y 3
e) 25 y 100 f) 64, 8 y 4 g) 48 y 72 h) 10, 9 y 3
i) 55 y 33 j) 81 y 6 k) 45 y 3 l) 12, 48, 64
m) 120 y 36 n) 525 y 90 ñ) 300 y 250 o) 75, 15, 25
27. ¿Cuál es la cifra borrada, si el dueño del automóvil

asegura que el número de la matrícula es divisible
por 11?
28. En un vivero tienen plantadas 1.752 pinos para

repoblación:
a) Si los venden en grupos de 12 pinos a 4 € cada grupo, ¿cuánto dinero
obtienen?.
b) ¿Cuántos pinos más necesitarán para obtener 600 €?.
29. Un camión necesita que le cambien el aceite cada 9000 Km., el filtro del aire cada
15000 Km. y las bujías cada 30000 Km. ¿A qué número mínimo de Km. habrá que
hacerle todos los cambios a la vez?
30. Busca todos los múltiplos de 125 que tengan tres cifras.
31. Factoriza todos los números menores de 100 que acaban en 3.
32. Dos barcos salen de un puerto un determinado día. El primero vuelve cada 24 días, y el
segundo, cada 36. ¿Cuántos días tardará en volver a encontrarse por primera vez?.
CURSO 2.012-2.013 6 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
33. En un taller tienen que hacer piezas de metal con forma de rectángulo de 12 cm 2 de
superficie. El largo y el ancho deben ser unidades enteras. ¿Cuántas piezas distintas se
pueden hacer?.
34. Alba y Sonia van a ver a su abuela un determinado día; a partir de ese día Alba vuelve
cada 18 días, y Sonia, cada 30. ¿Cuántos días tardarán en volver a encontrarse por
primera vez?.
35. El equipo de fútbol del centro escolar entrena una de cada 3 tardes y el de balonmano
lo hace una de cada 2. Coinciden en el centro un martes. ¿Cuándo volverán a coincidir
si no contamos sábados y domingos?.
36. Un frutero tiene 360 kg de manzanas y 455 kg de peras, y las quiere distribuir en bolsas
de un número entero de kilos e igual peso. ¿Con cuántos kilos, como máximo, puede
llenar cada bolsa?.
37. ¿Se podrían dividir tres varillas de 20 cm, 24 cm y 30 cm, en trozos de 4 cm de
longitud, sin que sobre ni falte nada entre cada varila?. ¿Cuál es la mayor longitud en la
que podríamos dividir las varillas?.
38. Un cometa aparece en la Tierra cada 160 años, y otro cada 210 años. Si aparecieron
juntos en 1988, ¿cuándo volverán a hacerlo al mismo tiempo por primera vez?.
39. Reemplaza la letra A por un dígito para que el número 2A8 sea divisible por 3. Busca
todas las soluciones.
40. Leemos un libro de 12 en 12 páginas, y sobra 1 página; si lo leemos de 15 en 15,
también sobra 1 página. Calcula el menor número de páginas que puede tener dicho
libro.
41. Tenemos tres rollos de tela de 22 m, 32 m y 44 m, para hacer vestidos. Queremos
cortarlos en trozos que tengan un número entero de metros e igual longitud. ¿Cuál es
la mayor longitud en que los podemos cortar?.
42. Halla el valor de la letra C para que el número 75C sea divisible:
a) por 2 y por 3
b) por 2, 3 y 5
CURSO 2.012-2.013 7 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 4: LOS NÚMEROS ENTEROS.

43. Azucena tenía el cinco de septiembre 187 € en su cuenta bancaria. La cuenta ha
sufrido las variaciones que se indican a continuación:
EXTRACTO DE MOVIMIENTOS
FECHA D H CONCEPTO
10 – IX 18€ Extracción cajero
13 – IX 3€ Abono interés cuenta
1–X 1084€ Abono nómina
5–X 93€ Recibo compañía telefónica
15 – X 53€ Gasto comercio
15 – X 520€ Préstamo hipotecario
44. Un día de invierno, a las doce de la mañana, la temperatura en el patio del colegio era
de – 4º C, y en el interior de la clase, de 17 ºC. ¿Cuál era la diferencia de temperatura
entre el interior y el exterior?.
45. Aristóteles, uno de los filósofos más influyentes de todos los tiempos, vivió entre los
años 106 y 43 a.C.
a) ¿A qué edad murió?
b) ¿Cuántos años hace de eso?
46. Un tren sale de la estación con 57 pasajeros. En la primera parada suben 19 y bajan 26.
En la segunda parada suben 14 y bajan 25; y en la tercera parada suben 32 y bajan 13.
¿Cuántos viajeros se encuentran en el tren después de la tercera parada?.
47. En los seis primeros meses del año, una empresa ha dado el siguiente beneficio:
Enero 1.445 €; Febrero – 725 €; Marzo 2.715 €; Abril – 360 €; Mayo 250€ y Junio –
1.412 €.
a) ¿En qué mes ha obtenido mayor beneficio?.

b) ¿Y el mes de mayor pérdida?.
c) ¿En el balance final de estos seis meses, la empresa ha obtenido beneficios o
pérdidas?. ¿A cuánto asciende dicha cantidad?.
48. Un coche tiene en su depósito 40 litros de gasolina. Se mueve a la velocidad de 80 Km

cada hora y gasta cinco litros cada 100 Km. Calcula cuántos litros quedan en el
depósito después de 6 horas de viaje.
49. El empresario de una estación invernal resume así la marcha de su negocio durante el
año pasado:
CURSO 2.012-2.013 8 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
1er Trimestre Ganancias de 3.875 € cada mes
2 º Trimestre Pérdidas de 730 € cada mes
3 er Trimestre Pérdidas de 355 € cada mes
4 º Trimestre Ganancias de 2.200 € cada mes
¿Cuál fue el balance final?.
50. Juan debe 40 € a un taller por la reparación de su moto. Si entrega 35 €, ¿cuánto

debe?.
a )45 − (−1) ⋅ 5 − 12 − (−4) + 1 + 7 ⋅ (−2) ⋅ 6 =
b)5 ⋅ (−4) − 6 ⋅ (−4) + 3 ⋅ 10 − 5 − 2 ⋅ (−1) + 250 : 5 − 3 =
c)27 − 6 ⋅ (36 − 2 ⋅ 3) − 3 − 2 ⋅ (4 + 20 : 5) =

a )(−8) − (−4) + (−6) − (+2) − (−9) b)(+7) − (+5) + (−11) − (−9) + (+4)
c)(+15) + (−13) − (+12) − (−10) d )(−2) − (−8) + (−4) − (−6) − (+9) + (−7)
e)(+12) − (−14) − (+16) + (−18) − (−20) f )(17 − 2) − (8 + 2)
g )(5 − 12) + (3 − 8) h)(7 − 10) − (2 − 9)
i )(10 − 3 + 4) − (9 − 2 + 8) j )(−3 + 5 − 9) − (−4 + 11 + 6)
k )25 − [4 − (3 − 9)] l )(10 − 7) − [11 − (7 − 5)]
m)15 − [(8 − 6) + (3 − 7)] n)[(+3) − (−5) + (−7)] − [(+2) − (−10)]
ñ)16 − [16 − (16 − 4)] + (−16) o)(+2) − (+12) + (−11) − (−15) − (−5)
p )(−8) − (−1) − (+3) + (−5) + (+9) q)(4 − 6) − [(−2) + (−7)]
r )(−9) + [(−4) − (−2) + (−3)] s )(+12) − [(+2) + (−7) − (+14)]
t )[(−12) − (−20)] − [(+6) + (5 − 9) − (16 − 8 − 11)] u )12 − 8 + 4 − 9 − 3 + 10
v) − 1 − 3 + 5 − 8 − 4 − 3 + 2 w)10 − (8 + 4)
x)15 − (8 − 2 − 6 + 1) y )(5 − 3 + 2) − (10 − 5 − 3 + 1)
CURSO 2.012-2.013 9 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 5: LOS NÚMEROS DECIMALES.

1. Escribe estos números decimales con cifras:
a) Treinta unidades y cuatro milésimas
b) Dos unidades, tres décimas y cuatro centésimas
c) Cuatro milésimas
d) Tres unidades y cinco centésimas
2. Clasifica los siguientes números decimales en exactos o periódicos y añade dos cifras
más:
a) 3,2121…… b) 12,035 c) 5,77….. d) 2,2 e) 2,02323…
3. Rellena esta tabla:
Fracción Cociente Redondea a las centésimas
1
3
4
7
1
6
4. Pilar ha repostado 27 litros de gasolina y le han cobrado 29,70 €. ¿Cuánto le ha

costado cada litro de gasolina?.
5. Emilio compra 5 kg de tomates a 2,75 €/kg y paga con un billete de 20€,

a) ¿Cuánto dinero se gasta Emilio?.
b) ¿Cuánto le tienen que devolver?.
6. ¿Qué valores se asocian a los puntos A, B, C, D y E en la siguiente recta?
CURSO 2.012-2.013 10 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
7. Realiza las siguientes operaciones decimales:
a) 234 + 2,35 + 12= b) 1200 – 125,75= c) 23,8 x 6,05=
d) 2,5 x (34 – 10,5)= e) 3,4 x 10 ÷ 1,7= f) 1795 ÷ 0,47=
g) 398478 – 1912´21= h) 51692´5 : 6 = i) 52´0299 x 2 =
j) 56,74 + 6,35 x 2,15 = k) 12,02 : 10 = l) 32, 54 – 17,534 =
m) 10,25 + 2,18 ⋅ ( 2,25 + 5,45) − 15,75 = n) 13,12 − 3,45 ⋅ 1,25 =
8. La distancia entre dos ciudades es 356,78 Km. Si faltan por recorrer 124,6 Km.
¿Cuántos Km. se han recorrido?.
9. José Pablo va a comprar con su madre al mercado y compran 1 Kg. de tomates que
vale 1,35 céntimos, 1 Kg. de peras a 1,22 euros y 1 Kilo de melocotones a 2 euros y
cinco céntimos. Si pagan con un billete de 10 euros, ¿Cuánto le devolverán?.
10. Para tapizar un tresillo Charo compra tres clases de tela. De la primera compra 5,40
metros a 11,65 euros el metro; de la segunda 3,25 metros a 22,92 euros el metro, y de
la tercera, 9,50 metros a 18,32 euros el metro.
a) ¿Cuántos metros compró en total?.
b) ¿Cuánto le costó la compra?.
11. Raúl ha comprado en unos grandes almacenes por valor de 185, 45 euros . Gasta la
cuarta parte en libros, y del resto, la mitad en camisetas. ¿Cuánto ha gastado en
camisetas?.
12. Expresa las siguientes fracciones como números decimales y clasifícalos en decimal
exacto, decimal periódico puro o mixto:
7 11 10 5
a) b) c) d)
20 20 11 6
100 10 7 7
e) f) g) h)
75 3 25 3
CURSO 2.012-2.013 11 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 6: EL SISTEMA MÉTRICO DECIMAL.

53. Escribe con un número la cantidad que representan los siguientes conjuntos de
monedas y billetes:
a) 2 billetes de 5 euros, 3 monedas de 10 céntimos y 3 de un céntimo: ..................
b) 3 billetes de 10 euros, 2 billetes de 5 euros y 4 monedas de 50 céntimos: .........
c) 4 billetes de 100 euros, 4 monedas de 20 céntimos y 5 de 2 céntimos: = ...........
2. Completa las siguientes igualdades utilizando la calculadora (1 € = 0,92 $):
a) 10 euros = ......................... dólares b) 5,55 euros = .............dólares
c) 0,85 euros = ...................... dólares d) 254,06 euros = ........ dólares
e) 4.310 dólares = ................. euros f) 9.076 dólares = .......... euros
g) 589 dólares = .................... euros h) 58 dólares = .............. euros
a) 67 km = ................................... m b) 23 dam = .............. dm
c) 950 cm = ................................ m d) 55 cm = ................... m
e) 6.300 hm = .............................. km f) 8.105 dm = .............. km
4. Una botella contiene 2 litros de líquido y queremos vaciarla utilizando un recipiente en el

que caben 50 mililitros. ¿Cuántas veces tendremos que llenar ese recipiente para vaciar
totalmente la botella?
5. Transforma a las unidades de volumen que se indican:
a) 3 dm3 = ......................................... cm3 b) 32 km3 = ............ dam3
c) 34 cm3 = ........................................ m3 d) 1540 dam3 = ........ km3
e) 5.074.754 cm3 = .......................... m3 f) 91 hm3 = ................ cm3
6. Expresa en las unidades de superficie que se indican:
a) 30 hm2 = ................................... m2 b) 204 km2 = .............. dm2
CURSO 2.012-2.013 12 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
c) 2.300 mm2 = ............................. dm2 d) 357 dam2 = ............ km2
e) 5.074 m2 = ................................ hm2 f) 1.587 mm2 = ........... dm2
7. Expresa en las siguientes unidades de capacidad:
a) 250 litros = ........................ mililitros b) 65 decalitros = ............. litros
c) 56.700 litros = ................... hectolitros d)532.000.000 litros = ..... decilitros
8. Expresa en las unidades de peso que se indican:
a) 52 kg = ................................... g b) 123.000 mg = ..................... dag
c) 2.150 dg = ............................. hg d)28 qm = ................................ kg
e) 7.149 kg = ............................. T f)5.112.537 g = ....................... T.
8. Ordena y numera de mayor a menor volumen:
12 ml 10 cm3 1,2 litros 10 litros 12 decilitros 10 hectolitros
9. Una piscina mide 10 m de largo, 5 metros de ancho y 4 metros de profundidad.

¿Cuánta agua contiene si está totalmente llena?
10. ¿Qué pesa más un saco de 2,3 dag o un saco de 3.000 dg?
11. Indica si las siguientes frases son verdaderas o falsas:
Un metro contiene 10 decímetros.
En un kilómetro cuadrado hay 1000 metros cuadrados.
Un litro contiene 100 mililitros.
Una tonelada equivale a mil kilogramos.
a) 10 km = ..................................... m b) 65 dam = ................. dm
c) 300 mm = ............................. m d) 80 cm = ......... ....... m
CURSO 2.012-2.013 13 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 7 Y 8: LAS FRACCIONES. OPERACIONES.

1. Qué fracción de rectángulo se ha coloreado en cada caso?.
2. Calcular:
2 3 3
a) de 60 b) de 40 c) de 100
3 5 4
2 5 5
d) de 21 e) de 42 f) de 72
7 6 8
3. Escribe seis fracciones equivalentes a cada una de las siguientes:

8 24 100
a) b) c)
16 36 200
4. Simplificar las siguientes fracciones:

4 3 9 15 12 30
a) b) c) d) e) f)
8 9 12 20 18 36
5. Reduce a común denominador:

1 1 1 3 2 5 3 3 1 5 7 4
a) , , b) , , c) , , d) , ,
2 4 8 4 3 6 5 10 4 6 12 9
1 1
6. En una población de 3.000 habitantes, son varones menores de 20 años y
5 6
son mujeres menores de 20 años. ¿Cuántos varones y cuántas mujeres menores de
20 años hay?.
7. Un depósito, de 1.500 litros de capacidad, está lleno de agua. Se sacan, primero,

2 1
de su contenido y, después, de lo que quedaba.
5 3
a) ¿Cuántos litros se han extraído?.
b) ¿Cuántos litros quedan?.
8. Calcular:
CURSO 2.012-2.013 14 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
1 1 1 1 1 1 2 3
a) 1 − b) 1 + c) − d) + e) +
2 2 2 4 2 4 3 4
1 1 5 4 1 1 1 1 2 3
f) + g) − h) + + i) − +
2 3 6 9 2 4 8 2 3 5
3 7 3 13  1 1 1 1 2 3   3 
j) − + − k)  + − −  l) +  − 1 −  − 1
4 10 5 20  2 3  2 3 5  4   10 
5 3 3 3
3 3 1  1 1 1  3  1
m)   :   n)   ñ)  −  o) :  − 2 ⋅ 1 −  p) 5 :
4 4 2  2 2 3  4  2
1 1  5  1  1  1 1 1 −2 6
q)  −  : 1 −  r) 1 −  ⋅ 1 −  s) 1 −  −  −  t) ⋅
 2 3  6  3  4  3  2 5 3 5
3 3 5 2 4 4 2 4 8 −4 7
u) ⋅ (−4) v) : w) : x) : y) ⋅ z) ⋅
4 7 2 3 6 3 6 5 6 6 4
3
9. Eva a comprobado que sus pasos miden aproximadamente de metro. ¿Cuántos
5
pasos dará para recorrer 3 Km. llanos, andando siempre de la misma forma?
10. Buscar:
1
a) Una fracción equivalente a que tenga 5 por numerador.
2
3
b) Una fracción equivalente a que tenga 12 por denominador
4
1 3
11. En una ciudad viven 200.000 habitantes, de los cuales son inmigrantes y de
5 4
los inmigrantes son jóvenes. ¿Cuántos jóvenes hay?.
2
12. Un agricultor riega por la mañana de un campo. Por la tarde riega el resto, que
5
son 6.000m 2 . ¿Cuál es la superficie del campo?.
CURSO 2.012-2.013 15 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 9: PROPORCIONALIDAD Y PORCENTAJES.

1. Contesta a las siguientes cuestiones:
a) ¿Cuál es el 20 % de 3.000 €?
b) ¿Cuál es el 50 % de 2.000 kg?
c) Si 5.000 € son el 25 % de una cantidad, ¿cuál es esa cantidad?
d) ¿Qué prefieres, el 10 % de 500 € ó el 5 % de 1.000 €?
2. Calcula la cantidad que hay que pagar en las siguientes situaciones:
a) Compra de un pantalón cuyo precio de venta al público es de 75 € y que se vende con

un 8 % de descuento.
b) Pago de una multa de 250 € con un recargo del 20 %.
3. En una parcela de 250 m2 se ha construido un chalé que ocupa 105 m2 de parcela. Calcula
qué porcentaje de la superficie de la parcela corresponde al chalé.
4. Si 6 litros de vino me han costado 81 € ¿Cuánto me costarán 10 litros? ¿Y 3 litros?
5. Una máquina fabrica 300 clavos en 6 horas. ¿Cuánto tiempo necesitará para hacer 500
clavos?
6. Para tejer una alfombra se necesitan 12 m de hilo de seda verde por cada 8 m de hilo de
seda azul. Si tenemos 600 m de hilo de seda verde, ¿cuántos metros de hilo de seda azul se
necesitarán?
7. Se quieren repartir 1.485.000 kg de alimentos a tres pueblos del Tercer Mundo

proporcionalmente al número de habitantes que tiene cada uno. Si en el primero hay 700
habitantes, 1100 en el segundo y 900 en el tercero, ¿cuánto le corresponde a cada pueblo?
8. Marta ha depositado sus ahorros en una entidad financiera en la que le ofrecen un 5 % de

interés anual. Si Marta ha ingresado 6.000 €, ¿a cuanto ascienden sus intereses una vez que ha
pasado el año?.
9. Un restaurante necesita platos hondos, platos llanos y vasos de agua en la siguiente

proporción: por cada dos vasos de agua, tres platos llanos y uno hondo. Si compra 210 vasos
de agua, ¿Cuántos platos de cada clase comprará?
10. Calcula la cantidad que hay que pagar en las siguientes situaciones:
a) Compra de un pantalón vaquero cuya venta al público es de 72 € y que se vende con

un 8 % de descuento.
CURSO 2.012-2.013 16 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
b) Pago de una multa de 150 € con un recargo del 15 %.
11. Observa la siguiente tabla:
Magnitud A 7 3 10 200
Magnitud B 35 15 50 x
a) ¿Son magnitudes proporcionales?.

b) Si son magnitudes proporcionales, calcula x.
12. La siguiente tabla muestra las cantidades de melocotón y de azúcar para hacer mermelada
de melocotón:
Cantidad de melocotón (kg) 16 20
Cantidad de azúcar (kg) 16 1,5
a) Copia y completa la tabla.
b) ¿Cuántos kg de melocotón se necesitan por kg de azúcar?
c) ¿Cuántos kg de azúcar se necesitan si utilizamos un kg de melocotón?.
13. Resuelve las siguientes cuestiones:
a) En 15 días un obrero gana 750 euros. ¿Cuánto ganará en 8 días?.
b) Si 250 gramos de jamón cuestan 10 euros. ¿Cuánto costarán 150 gramos?.
c) Una fuente da 54 litros en 6 minutos. ¿Cuánto litros de agua dará en 20 minutos?.
d) Por 12 litros de aceite hemos pagado 45 euros. ¿Cuánto pagaremos por 35 litros?.
14. Completa la siguiente tabla sabiendo que son magnitudes directamente proporcionales:
Magnitud A 1 2 3 4 10 50
Magnitud B 31 70
CURSO 2.012-2.013 17 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 10: ÁLGEBRA.

1. Calcula el valor numérico de la expresión 5x2 – 3x +1 para los siguientes valores de x:
a) x = 0 b) x = 2 c) x = - 3
2. Expresa en lenguaje algebraico las ecuaciones expresadas por las siguientes frases:
a) El doble de un número más el número es igual a 33.
b) La diferencia entre el triple de un número y su doble es 121.
c) El doble de un número más 5 es igual a 71.
d) La mitad de un número es 128.
e) Un número más 62 es igual al triple de dicho número.
f) Dentro de 10 años la edad de Olga será de 24 años.
g) Hace 15 años la edad de Pedro era de 13 años.
h) Dentro de 26 años la edad de Alejandra será el triple de la que tiene hoy.
3. Resolver las siguientes ecuaciones:

a) 3 x − 5 = 16 b) 2 x − 5 = 11 c) 3 x + 22 = 2 x − 15
d) 5 x + 3 = 23 e) 14 x + 12 = 13 x − 11 f) 2( x − 3) = 4 x
g) 3( x − 5) = 5 x − 25 h) 1 − ( x − 3) = 18 i) 2 x − x = 13 − 2
x x x
j) 2 − 3 x = 12 x − 13 k) − 2 = −1 l) − = −2
4 4 2
m) 3( x − 2) = 2 x − 1 n) x − 2( x − 3) = 5 x − 4 ñ) 4 − 2 x = 5 x − 10
x x x
o) − = 30 p) x − = 12 q) 30 − 4 x = 14
3 6 2
r) 4 x + 7 − 2 x = 15 s) 2 x − 3 x = 12 + 18 t) 3(5 x − 2) = 19
x x x
u) x + 2 x − = 10 v) + = 12 w) 6 x − 2( x + 3) = 8
3 4 8
x) 2 − ( x + 3) = 8 y) 12 − 3( x + 4) = 12 z) 24 − (12 − 2 x) = 8
4. Resuelve mediante una ecuación: Para comprar 10 CD de ordenador pago con un

billete de 20 euros y me devuelven 15 euros. ¿Cuánto cuesta cada CD?
5. Cuatro equipos de voluntarios han plantado 1200 árboles para reforestar una zona
quemada. El primer equipo ha plantado 70 árboles más que el segundo; este, 65
árboles más que el tercero, y este 120 árboles más que el cuarto. ¿Cuántos árboles ha
plantado cada equipo de voluntarios?.
CURSO 2.012-2.013 18 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
6. Dada la expresión algebraica 2 ⋅ x + 6 , responde a las siguientes preguntas:

1
a) ¿Cuál es el valor numérico para x = 0 , x = −1 , x = ?.
2
b) ¿Para qué valor de x el valor numérico de la expresión es cero?.
7. Tengo un montón de manzanas y unas cuantas cajas. Si coloco 7 manzanas en cada

caja, me sobran 10 manzanas. Pero si pongo 9 manzanas en cada caja, me sobran 2
cajas. ¿Cuántas cajas tengo?.
8. Una garrafa contiene 12 litros de aceite. Se llenan con ella 15 botellas iguales y queda
un litro y medio en la garrafa. ¿Cuál es la capacidad de cada botella?.
9. Indica si las siguientes frases son verdaderas (V) o falsas (F):
El valor de la expresión 2x + 1, cuando la x = 3, es 7.
La expresión (2 + 5) 3 − 10 es una expresión algebraica.
La expresión 5 + x2 = 7 − x es una ecuación de primer grado.
En la expresión 2x + 3 = 5 la letra x es un coeficiente.
10. Halla el valor de x para que el área de esta figura sea 40 m2:
3m
6m
x
8m
11. Juego de lógica: Averigua el valor de cada letra:
A + A = 36 A= ____
A–B=B B = ____
B+A=C C = ____
BxD=C D = ____
E=B+D E = ____
E=C–F F = ____
CURSO 2.012-2.013 19 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 11: RECTAS Y ÁNGULOS

1. Completa las siguientes frases:
Un ángulo de 45° es un ángulo ............................... y un ángulo de 160° es ..........
El ángulo complementario a 30° tiene un valor de ..................
El ángulo suplementario a 40° tiene un valor de .....................
El ángulo opuesto por el vértice a un ángulo de 60° tiene un valor de ....................
2. Indica si las siguientes frases son verdaderas o falsas:
La mediatriz divide un ángulo en dos partes iguales.
La distancia de un punto a una recta se mide en la perpendicular a la recta que

pasa por el punto.
Dos rectas secantes tienen un punto de intersección.
Un plano sólo contiene cuatro rectas.
3. Completa la siguiente tabla indicando Sí o No:
Punto Recta Semirrecta Segmento Plano

¿Se puede medir la longitud?
¿Tiene anchura?
¿Tiene dos extremos?
4. Clasifica los siguientes ángulos en agudos, rectos, obtusos o llanos:
179° = .......................................... 180° = ........................................................
69° = ............................................. 45° = ........................................................
5. Completa las siguientes frases:
- Un triángulo con ángulos de 45°, 55° y 80° es un triángulo ................................
- El ................................................ es un paralelepípedo con 4 lados iguales y 4

ángulos rectos.
CURSO 2.012-2.013 20 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
- Un trapecio isósceles tiene ................................ lados.
- Cualquier lado de un triángulo es ............................................... que la suma de

los otros lados.
6. Observa esta figura e indica utilizando sus letras los ángulos que se piden:
b El ángulo f mide ...........................

c a El ángulo c mide ...........................
d e = 50° La suma de los ángulos a y b es ........................

f Los ángulos ............ y ........... son complementarios.
Los ángulos ............ y ........... son consecutivos.
7. Completa la siguiente tabla indicando Sí o No:

Isósceles Equilátero Escaleno
Tiene los tres ángulos iguales.
Sólo tiene dos lados iguales.
Los tres lados tienen diferente longitud.
8. Clasifica los triángulos que tienen los siguientes ángulos:
120°, 30° y 30° = ...........................................40°, 50° y 90° = .................................
70°, 60° y 50° = ............................................ 45°, 100° y 35° = ...............................
9. Traza una paralela a r que pase por P.

P
¿Cuál es la distancia de P a la recta r?: .....................................................

10. Calcular los ángulos marcados con letras:
CURSO 2.012-2.013 21 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 12: FIGURAS GEOMÉTRICAS.

Figura cuadrado rombo pentágono circunferencia
Lados 4 5 0
Polígono Sí

Figura cuadrado rombo pentágono rectángulo
Lado (cm) 5 10 7 3y9
Perímetro (cm)
3. Los cuadriláteros se clasifican en:

• Paralelogramos: ___________________________________________________
Tipos de paralelogramos: ___________________________________________
• Trapecios: _________________________________________________________
• Trapezoides: _______________________________________________________
circunferencia radio diámetro longitud área
A 3 cm
B 8m
C 12.56 km
D 78.5 m
5. Indica la posición relativa de las siguientes rectas y circunferencias:
...................... ........................... ….....................
CURSO 2.012-2.013 22 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
6. Razona si son verdaderas o falsas las siguientes afirmaciones:
a) Un paralelogramo es un cuadrilátero que tiene todos los ángulos iguales a

90º.
b) Un rombo es un paralelogramo que tiene los cuatro lados iguales.
c) Un cuadrado es un paralelogramo que tiene los cuatro lados iguales.
d) Un trapezoide es un cuadrilátero que no es paralelogramo.
7. Una parcela tiene forma de trapecio

rectángulo. Se rodea con una malla de
alambre. Si el metro de malla cuesta a
30 €, ¿cuánto costará cercar la parcela?.
8. Determina la medida de la hipotenusa

en cada uno de estos triángulos
sabiendo que los catetos miden:
a) 5,6 y 4,3 centímetros b) 11,2 y 7,5 decímetros
c) 17,4 y 6,3 metros d) 3 y 4 hectómetros.
9. Calcula la base del siguiente triángulo isósceles:
10 cm
7 cm
........................................................................
10. ¿A qué distancia está el barco del faro?.
CURSO 2.012-2.013 23 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 13: ÁREAS Y PERÍMETROS.

1. Completa la siguiente tabla sobre paralelogramos:
Base Altura Área
12,5 cm 3,2 cm
4,5 cm 42,5 cm
5,25 cm 25,36 cm
2,4 cm 36,18 cm
2. Calcula el área y el perímetro de las siguientes figuras.

a) b)
b) d)
e) f)
CURSO 2.012-2.013 24 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
3. Hallar el área y el perímetro (cuando se pueda) de las siguientes figuras:

a) b)
c) d)
e) f)
g) h)
i) j)
CURSO 2.012-2.013 25 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 14. EL AZAR.

1. Construye un diagrama de barras que representa los siguientes datos:
blanco gris rojo azul verde negro

Color del
coche
Número de
89 60 52 37 12 6
coches
2. El siguiente gráfico indica el número de ejemplares de un escarabajo distribuidos

según su longitud:
5
Número de individuos
Longitud (mm)
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
a) ¿Cuánto mide el escarabajo más pequeño?: ......................................
b) ¿Cuántos escarabajos miden de 8 a 9 milímetros?: ..............................

c) ¿Cuáles son los escarabajos más numerosos?: .....................................
d) ¿Cuántos escarabajos miden más de 12 milímetros?: ..........................
e) ¿Cuántos escarabajos se representan en esta gráfica?: .....................
f) ¿Son iguales las escalas de los dos ejes?: ..............................................
3. Considera el experimento aleatorio de lanzar dos veces una moneda.
a) Escribe el espacio muestral.
b) Calcular la probabilidad de “sacar dos caras”.
c) Calcular la probabilidad de “sacar dos cruces”.
d) Calcular la probabilidad de “sacar al menos una cruz”
4. La siguiente gráfica muestra el número de aves migratorias que pasan por un pueblo
durante el mes de Marzo:
CURSO 2.012-2.013 26 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas aves
a) ¿Qué día pasaron más aves?: ..................................

300
b) ¿Qué días pasaron menos de 100 aves?: ..................
c) ¿Cuántas aves pasaron el día 30?: ............................

100
d) ¿Cuántas aves pasaron entre el día 5 y el día 10?:
10 20 30
días
5. Calcula la media y la moda de las series de valores indicados en la tabla.
xi ni
5 3
6 1
7 7
8 4
6. En un concurso de música participan cantantes de diferentes estilos, tal y como refleja
la tabla siguiente:
Modalidad Nº de participantes
Rock 75
Ligera 60
Pop 35
Country 5
Tecno 25
Si se elige uno de los participantes al azar, calcula la probabilidad de los siguientes
sucesos:
a) Qué sea de rock: ......................................................................................
b) Qué sea de rock o tecno: .......................................................................
c) Qué no sea ni pop ni country:
7. Sin mirar sacamos una bola de una bolsa en la que hay 10 bolas, 6 rojas y 4 azules.
a) Es más probable que la bola sea de color.

b) Si sacamos una bola y es azul. ¿Qué probabilidad hay de volver a sacar otra
azul?.
CURSO 2.012-2.013 27 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
NOMBRE:___________________________________
TEMA 14: TABLAS Y GRÁFICAS.

1. Cuales son las coordenadas cartesianas de los siguientes puntos del plano:
2. Observa el gráfico siguiente y contesta las preguntas:
a) ¿Cuántos coches rojos hay?: ............................... 4
Número de coches
b) ¿Cuántos coches azules hay?: ............................ 3
c) ¿De qué color hay más coches?: ............................. 2
1
d) ¿Cuántos coches hay en total?: ..........................
e) ¿Qué tipo de variable es?: ...................................

Rojo Verde Gris Azul
Color de los coches
3. Completa la siguiente tabla con valores de esta gráfica:

Nº de banderas
1 5
Colores de una bandera
CURSO 2.012-2.013 28 1º E.S.O

Dpto. Matemáticas
4. La siguiente gráfica representa la cantidad de agua con la que se ha regado un

campo de cereales durante el mes de mayo:
a) ¿Cuándo se ha regado más?

250
Volumen de agua (litros)

................................................................................
200
b) ¿Cuándo se ha regado menos?
150
................................................................................
100
c) ¿Cuántos litros se emplearon el día 7?
50
................................................................................
d) ¿Cuántos litros se emplearon el día 28? 7 14 21 28

................................................................................ Día del mes
e) ¿Cuándo se regó más? ¿a principios o a finales de mes?
................................................................................
5. Representa los datos de la siguiente tabla, que indica el precio de un cable
según su longitud:
Longitud (m) 10 20 30 40 50
Precio (euros) 4 8 11 14 17
6. El autobús arranca y comienza a alejarse. En el semieje OY medimos la distancia a la

cochera.
a) ¿Qué ocurre durante la primera hora?
b) ¿Qué pasa entre las horas 1 y 2?
c) ¿Qué ocurre cuando t = 3 horas?
d) ¿Qué representan los dos mínimos de la función?
e) ¿Está necesariamente parado entre t = 1 y t = 2?
7. Indica si las siguientes frases son verdaderas (V) o falsas (F):
Las gráficas cartesianas relacionan dos variables entre sí.
Los ejes de una gráfica cartesiana pueden tener escalas diferentes.
CURSO 2.012-2.013 29 1º E.S.O

Perapaus osagarriak. Konpletiboak eta
zehar-galdera
Perpaus konpletiboak eta zehar-galderak zer? galderari erantzuten diote eta osagarri
zuzenaren lekua hartu ohi dute perpaus nagusian.
-(e)la / -(e)nik
Perpaus nagusia baiezkoa denean, konpletiboak -(e)la atzizkia hartuko du; ezezkoa
denean, ordea, -(e)nik. Nahiz eta perpaus nagusia ezezkoan izan, konpletiboak
har dezake -(e)la atzizkia, baldin eta hiztunak bertan esana gauza ziurtzat badauka.
Jon etxean dagoela uste dut.

Ez pentsa hain erraza denik.
Bihar ez dut uste bazkaltzera etorriko naizenik.
Amak ez daki Jon etxean dagoela, leihotik sartu baita.
Ez ahaztu bihar afaria daukagula.
Ba al dakizu Jon etorria dela?
Ez naiz konturatu larunbatero errepidea isten dutela.
Ez nekien bihar zure urtebetetzea zela. (zenik)
Ez ginen berehala konturatu hemen etsai artean genbiltzala.
-(e)na
Bizkaia aldean, batez ere, -(e)laren ordez -(e)na erabiltzen dute, esandakoa oso ziurra
denean eta gainera perpausaren atzealdean kokatuz, hau da, ez galdegai gisa.
Badakit azterketa gainditu duzuna.

Ziur nago ezer ez dakiena.
Horixe joango naizena.
Argi dago txarto dagoena.
-t(z)eko
Aginte-perpausetan gehienbat aditz jokatu gabeak erabiltzen dira eta -t(z)eko atzizkia
hartzen dute. Subjuntiboa erabiltzen denean, ordea, -(e)la, -(e)n atzizkiak.
Iturria: Gamatika gaitasuna lantzen

Zenbaitetan, hala ere, agintera-zentzu oso ahula edo subjektu bera dutenean bi aditzek, -
t(z)ekoren ordez -t(z)ea erabiltzen da.
Amak ohera joateko esan dit.

Josunek eskuak garbi ditzagun eskatu du.
Alkatearekin hitz egitea eskatzen dugu.
Sindikatuak eta Gobernua elkartzea eskatu dute manifestariek.
-(e)lako ustea, zurrumurrua, berria ...
-(e)la atzizkiak -(e)ko atzizkia har dezake eta honen bidez zuzenean izen bati lotu.
Honela sortzen den perpausak erlatiboaren antz handia du eta inoiz erlatibo bidez
ere egiten dira.
Gezurretan nabilelako (nabilen) susmoa zabaldu da.

Aita Saindua hil delako (den) berria entzun dut irratian.
Lehendakariorde izendatu zaituzten (zaituztelako) berriak jende asko poztu du.
Forma honetatik eratorritakoak dira -(e)lakoan, -(e)lakoa, -(e)lakoak.
Orain beste batekin dabilelakoa entzun dut.

Zu zinelakoan hizketan hasi nintzaion.
Baietz / ezetz
Perpaus konpletiboa bai eta ez partikulen gainean eraikitzen denean, baietz, ezetz
esapideak erabiltzen dira.
Nik baietz esan nuen, berak, ordea, ezetz.
Zehar-galdera: -(e)n
Mendeko perpausean galdera edo zalantza dagoenean, zehar-galdera erabili ohi da. Ez
du axola perpaus nagusia baiezkoa, ezezkoa nahiz galderazkoa izatea. Beti mendeko
perpausak agintzen du, eta hau galdera edo zalantza bada, -N edo bere aldagairen bat
erabili beharko dugu.
Batek daki bizirik ote dagoen.

Kontuz nori esaten diozun.
Ba al dakizu nor datorren?
Oraindik ez dizut esan zer pentsatzen dudan.
Zati-galderetan (galdetzailea dutenak), eta perpaus nagusia falta denean edo agintezkoa
denean, maiz ea jartzen da mendeko perpausaren aurrean.

Ea nork laguntzen didan hau egiten.
Begira ezazu ea ondo dagoen.
Ea isiltzen zaren!
-(e)n ala ez / -(e)nentz
Zehar-galderaren aldagai dira hauek, eta baietza edo ezetza indartzeko dira.
Oraindik ez dakigu egingo dugun ala ez.

Oraindik ez dakigu egingo dugunentz.
-ba aurrizkia zehar-galderetan
Bizkaierako zenbait tokitan zehar-galdera aukera galdera denean, -eN atzizkiaren ordez
ba- hartzen du, ahozko hizkeran batez ere.
Ez dakit etorriko bada.
Zehar-galdera ala erlatiboa?
Kontuz ibili beharra dago galdetzaileekin egiten diren hainbat mendeko perpausekin,
izan ere, zehar-galdera baitira, eta ez askotan, erdararen eraginez, erabiltzen ditugun
erlatiboak. Bereiztea ez da erraza, baina baliabide bezala erabil genezake, zalantzan
gaudenean, jarraian azaltzen dugun trikimailua. Erdarazko lo que hori qué soil batez
ordezka daitekeenean, zehar-galdera batean egongo gara, eta euskaraz zehar-galdera
gisa jarriko dugu, hau da, -(e)n bidez. Hori egiterik ez daukagunean, ordea, erlatiboa
erabili beharko dugu.
Ez dakit zer gertatu zaidan.

Badakit nora joango zareten.
Ez du esan norekin ezkonduko den, ezta ezkonduko den ere.
Zer egin
Maiz, galdetzaileak erabiltzen direnean, ezabatu egiten da aditz laguntzailea, eta baita -
(e)n atzizkia bera ere.
Ez daki nora joango den. —> Ez daki nora joan.
Zenbat kasutan lexikalizatu (hau da, izen bihurtu) egin da, «zeregin, zeresan, zerikusi»
eta antzekoak sortuz.
Nik ez daukat zerikusirik hor gertatutakoarekin.

Zertan
Aurrekoan esandakoaren haritik, zertan galdetzailearen bidez ere perpaus bereziak

sortzen dira. Motiborik edo beharrik eza adierazteko erabiltzen da. Erdarazko «No
tengo por qué ... » esamoldearen parekoak sortuz. Hauei ez jarri atzetik beharrik.
Ez duzu zertan beti guk esandakoa egin. = Ez duzu beti guk esandakoa egin beharrik.
Ez geneukan zertan joan, baina joan egin ginen. = Ez geneukan joan beharrik, baina
joan egin ginen.

ARIKETAK
BI ESALDI HAUEKIN BAKARRA SORTU. HORRETARAKO KONPLETIBO

FORMAREN BAT ERABILI BEHAR DA.
1. Zeregin asko zituen. Hori izan zen eman zigun arrazoia.
2. Filme atsegina zela pentsatu genuen. Joan egin ginen.
3. Txoriak ikustean irlaren bat laster aurkituko zuten itxaropenaz, iparraldera jo zuten.
4. Ikasle bat hil da. Berri hori zabaldu da euskaltegian.
ERANTZUN KONPLETIBOA EDO ZEHAR GALDERA ERABILIZ
1. Morroiak nagusiari: “Astoa zaharregia da eta hobe dugu hiltzea”.

- Zer esan dio morroiak nagusiari?
______________________________________________________
2. Astoak txakurrari: “Zer gertatzen zaizu?”
- Zer galdetu dio astoak txakurrari?
_________________________________________________
3. Astoak txakurrari: “Oso triste ikusten zaitut”.
- Zer esan dio astoak txakurrari?
_________________________________________________
4. Astoak txakurrari: “Zergatik ez duzu zaunka egiten?”
_________________________________________________
5. Txakurrak astoari: “Oso zaharra naiz eta ez omen dut ehizan ibiltzeko balio”.
- Zer erantzun dio txakurrak?
______________________________________________________
6. Astoak txakurrari: “Etorri nirekin eta zirko bat antolatuko dugu”.
______________________________________________________

ZUZENKETAK
1.-
Zeregin asko zituelako arrazoia eman zigun
Film atsegina zelakoan joan egin ginen
Txoriak ikustean irlaren bat laster aurkituko zutelako itxaropenaz, iparraldera jo zuten
Ikasle bat hil delako (den) berria zabaldu da euskaltegian
2.-
1. Morroiak nagusiari: “Astoa zaharregia da eta hobe dugu hiltzea”.

- Zer esan dio morroiak nagusiari?
Astoa zaharregia dela eta hobe dutela hiltzea_________
2. Astoak txakurrari: “Zer gertatzen zaizu?”
Ea zer gertatzen zaion______________
3. Astoak txakurrari: “Oso triste ikusten zaitut”.
Oso triste ikusten duela_________________________
4. Astoak txakurrari: “Zergatik ez duzu zaunka egiten?”
Ea zergatik ez duen zaunka egiten________________
5. Txakurrak astoari: “Oso zaharra naiz eta ez omen dut ehizan ibiltzeko balio”.
- Zer erantzun dio txakurrak?
Oso zaharra dela eta ez duela ehizan ibiltzeko balio__
6. Astoak txakurrari: “Etorri nirekin eta zirko bat antolatuko dugu”.
Harekin joateko eta zirko bat antolatuko dutela__

Konparatiboak lantzeko ariketak
Aukera ezazu ADINA/BESTE edo BEZAIN esaldi hauek osatzeko
1.- Nik zuen___________ jan dut
2.- Haiek gu ______________ argalak izan nahi dute
3.- Maite zu _______________ indartsua da
4.- Zuk irakasleak _________ dakizula uste duzu
5.- Nahi duzuen ____________ jan ahal izango duzue
6.- Orain zareten ____________ jatorrak izango zarete beti
7.- Zuek jaten duzuen ____________ sagar jatea gustatuko litzaidake
8.- Ez zara inoiz Mikel ___________ kirolaria izango
9.- Oilasko hauek ez dira baserrikoak _____________ onak
10.- Egunkariek ez dute nahi ______________ saltzen
Berridatzi esaldi hauek konparatiboak erabiliz

1.- Saioak liburu bakarra dauka; Martak , ordea, bi.
2.- Korrikalari bizkaitarrak azkarrak dira. Gipuzkoarrak ez dira hain azkarrak
3.- Ruper Ordorikak disko ugari plazaratu ditu. Exkixuk gutxiago plazaratu ditu
4.- Gela honetan ezin da irakurri ilun dagoelako. Ondoko gela argitsuagoa da
5.- Anderrek azterketa guztiak gainditu ditu. Sabinek ez du bat ere gainditu
(Denetarik) Berridatzi hurrengo esaldiak
1.- Euskaldunak sudurluzeak gara; inuituak, ordea, ez dira hain sudurluzeak

……………………………………… bezain ………………………………
2.- Bart gauean guk asko edan genuen, zuek ez zenuten hainbeste edan
……………………………………. baino ……………………………………
3.- Haiek guk beste azterketa gainditu dituzte
……………………………………..adina ……………………………………
4.- Ez nengoen ados zurekin, txarto portatu zinen eta
…………………………………………………………………..-lako
5.- Zure ama ona eta atsegina da, baita zeruko aingeruak ere
…………………………………………..bezain……………………………
6.- Nire lagunek nahi dutena erosi ahal dute
…………………………………eros………………………………………..
7.- Lapur horiek edozein banketxetara sartu ahal dira
………………………………………….sar…………………………………..
8.- Ariketak zuzendu ditut. Akats asko daukate
…………………………………………..-n…………………………………daukate
9.- Eraiki dituen etxe guztiak saldu ditu
………………..tako……………………………………………………………
10.- Mendizaleak tontorrera heldu dira. Txakurra galdu zaie
…………………………………………..-n…………………………galdu zaie
Konparatiboak lantzeko ariketak
Aukera ezazu ADINA/BESTE edo BEZAIN esaldi hauek osatzeko
1.- Nik zuen___BESTE___ jan dut
2.- Haiek gu ____BEZAIN____ argalak izan nahi dute
3.- Maite zu ___BEZAIN______ indartsua da
4.- Zuk irakasleak _BESTE___ dakizula uste duzu
5.- Nahi duzuen __BESTE_____ jan ahal izango duzue
6.- Orain zareten _BEZAIN_____ jatorrak izango zarete beti
7.- Zuek jaten duzuen _BESTE______ sagar jatea gustatuko litzaidake
8.- Ez zara inoiz Mikel __BEZAIN___ kirolaria izango
9.- Oilasko hauek ez dira baserrikoak __BEZAIN_____ onak
10.- Egunkariek ez dute nahi _ADINA___ saltzen
Berridatzi esaldi hauek konparatiboak erabiliz

1.- Saioak liburu bakarra dauka; Martak, ordea, bi.
Martak ez dauka Saioak beste liburu
Saioak Martak baino liburu gutxiago dauka
2.- Korrikalari bizkaitarrak azkarrak dira. Gipuzkoarrak ez dira hain azkarrak
Korrikalari bizkaitarrak gipuzkoarrak baino azkarragoak dira
Korrikalari gipuzkoarrak ez dira bizkaitarrak bezain azkarrak
3.- Ruper Ordorikak disko ugari plazaratu ditu. Exkixuk gutxiago plazaratu ditu
Ezkixuk ez du Ruper Ordorikak adina disko plazaratu
4.- Gela honetan ezin da irakurri ilun dagoelako. Ondoko gela argitsuagoa da
Gela hau ez da ondoko gela bezain argitsua
5.- Anderrek azterketa guztiak gainditu ditu. Sabinek ez du bat ere gainditu
Sabinek ez du Anderrek beste azterketa gainditu
(Denetarik) Berridatzi hurrengo esaldiak
1.- Euskaldunak sudurluzeak gara; inuituak, ordea, ez dira hain sudurluzeak

Inuituak ez dira euskaldunok bezain sudurluzeak
2.- Bart gauean guk asko edan genuen, zuek ez zenuten hainbeste edan
Bart gauean guk zuek baino gehiago edan genuen
3.- Haiek guk beste azterketa gainditu dituzte
Haiek guk adina azterketa gainditu dituzte
4.- Ez nengoen ados zurekin, txarto portatu zinen eta
Ez nengoen ados zurekin, txarto portatu zinelako
5.- Zure ama ona eta atsegina da, baita zeruko aingeruak ere
Zure ama zeruko aingeruak bezain ona eta atsegina da
6.- Nire lagunek nahi dutena erosi ahal dute
Nire lagunek nahi dutena eros dezakete
7.- Lapur horiek edozein banketxetara sartu ahal dira
Lapur horiek edozein banketxetan sar daitezke
8.- Ariketak zuzendu ditut. Akats asko daukate
Zuzendu ditudan azterketek akats asko daukate
9.- Eraiki dituen etxe guztiak saldu ditu
Eraikitako etxe guztiak saldu ditu
10.- Mendizaleak tontorrera heldu dira. Txakurra galdu zaie
Mendizaleak tontorrera heldu direnean txakurra galdu zaie
D E N B O R AZ K O P E R P AU S AK
Kontzeptua eta baliabideak Adibideak Erdarazko
baliokideak
Aurrekotasuna * Ezkondu baino lehenago pentsatu zer egiten den * Antes de
Baino lehen(ago), aurretik, * Istorio horiek zu jaio baino lehenagokoak dira * Anteriores
orduko, -t(z)erako, enerako * Hasi aurretik ondo begiratu behar da * Para cuando
* Mitxelenak hitz egin aurretiko kontuak dira horiek
* Ni sartu orduko hitzaldia hasi zen
* Zuhaitza moztu zutenerako hilda zegoen
* Zu etortzerako gu alde eginda ginen
Aurrekotasun hurbila * Atea irekitzerakoan ohartu zen giltza falta zitzaiola * Al ir a

-t(z)erakoan, baino lehentxeago * Polizia azaldu baino lehentxeago ihes egin zuen * Un poco antes que
Gerokotasuna * Zu ezagutu ondoren ez dut besterik buruan * Despues de

Eta gero, ondoren, ondoan, * Edaten ibili ondoko goiza ez da erraza izaten * Posteriores a
ostean, -takoan, -(n)ez gero, -z * Lana galdu ostean kirola egiteari ekin zion * Cuando
gero * Ikasi eta gero ez zaizu ahaztuko
* Hilda geroko kontuak ez zaizkit interesatzen
* Zu ezagutuz gero pozik bizi naiz
* Hura ikusitakoan bere gurasoez oroitu nintzen
Berehalakotasuna * Jakin bezain laster deituko dizut * Tan pronto como

Bezain laster * Ikusi nuen bezain laster ohartu nintzen nor zen * Nada mas
Agudo, arin, pronto, azkar... * Etxean sartu eta berehala jakin dut norbait zegoela
Eta berehala, behingoan, laster, * Hamazortzi urte bete zitueneko atera zuen karneta
orduko, -(n)eko * Oheratu orduko loak hartu ninduen
Aldiberekotasuna * Ama datorrenean ikusiko duzu * Cuando

-nean,-n batean,-tean,-teaz * Ikusi zintuenean korrika hasi zen * A la vez
batera, -az batera * Telefonoz hitz egiteaz batera telebista ikusten zuen
* Ikasiaz batera primeran ibiliko zara
Iraupena * Ezer esaten ez duten bitartean, daudela bertan * Mientras que

-n bitartean, * Isilik dauden artean ez naiz kexatuko (gerundio)
-n artean, -la(rik), -eino * Gu heldu bitartean ez egin ezer
* Lanetik zetorrelarik hanka hautsi zuen
* Lo zegoela hizketan ihardun zuen
* Zu hemen zareino ez da tristurarik izango
Maiztasuna * Zuzendariarekin egon naizenetan ez dit horrelakorik * Las veces que
-netan, -n bakoitzean, -n adierazi * Cada vez que
gehinetan, -n guztietan, -n * Ikusten zaitudan bakoitzean haserretzen naiz * La mayoría de las
aldiro, * Etorri den gehienetan bakarrik izan da veces
* Musika hau entzuten dudan guztietan zutaz oroitzen naiz * Siempre que
* Etortzen den aldiro opariren bat dakar * Las pocas veces
que
Hasiera- noiztik * Titulua atera duenetik ezin da berarekin egonan * Desde que
-netik, -netik aurrera, -nez * Ikusi zaituen momentutik urduri jarri da
geroztik, -netik hona * Ama hil zitzaionetik aurrera oso aldatu da
* Etxea txukundu nuenez geroztik ez ditut gauzak aurkitzen
Amaiera, noiz arte * Sendagileak ikusi arte ez zen lasaitu * Hasta que
-n arte(raino), arte, harik * Zu joaten zaren arteraino zurekin egongo naiz
eta....arte * Harik eta guztiek berarekin hitz egin zuten arte, ez zen
iritzia ematera ausartu
Noizko * Argazki hauek kuban egon ginen garaikoak dira * De cuando

-n garaiko...., -n eguneko...., - * Apunte horiek ikasle zinetenekoak izango dira
neko(a)
Iturria: Santurtziko aek euskaltegia
ESALDIAK BERRIDATZI
1. Jolasten ari zinen eta min hartu duzu
...............................................-ela................................................................
2. Poltsa irekitzera nindoala, konturatu nintzen giltzak etxean utzi nituela
.........................................-koan...................................................................
3. Ateari danbateko bat eman zionean, kristala puskatu zen
..............................................................-koan.............................................
4. Okindegi horretan ogiak egin eta bost minutura saltzen dituzte
.........................................................ahala.................................................
5. Gaztea zaren bitartean aprobetxatu beharko duzu; gero, nahikoa lan!
..........................................................-eino...................................................
6. Nahi izanez gero, ni erosketak egitera joango naiz. Bitartean zu etxea garbitzen has zaitezke
.....................................................-n bitartean.......................................................
7. Tolosatik haranzkoan, basurde bat atera zitzaigun bidera. Gero, mendian, ez genuen aztarrenik
ikusi
..............................................................ela...................................................................
8. Idazlanak egitea ahazten zait eta gero irakasleak errieta egiten dit
.........................................-nean...................................................................................
Zuzenketa orria:
1. Jolasten ari zinen eta min hartu duzu
Jolasten ari zinela min hartu duzu
2. Poltsa irekitzera nindoala, konturatu nintzen giltzak etxean utzi nituela
Poltsa irekitzerakoan konturatu nintzen giltzak etxean utzi nituela
3. Ateari danbateko bat eman zionean, kristala puskatu zen
Ateari danbateko bat emandakoan kristala hautsi zen
4. Okindegi horretan ogiak egin eta bost minutura saltzen dituzte
Okindegi horretan ogiak egin ahala saltzen dituzte
5. Gaztea zaren bitartean aprobetxatu beharko duzu; gero, nahikoa lan!
Gaztea zareino aprobetxatu beharko duzu, gero nahikoa lan!
6. Nahi izanez gero, ni erosketak egitera joango naiz. Bitartean zu etxea garbitzen has zaitezke
Nahi izanez gero, ni erosketak egitera noan bitartean zu etxea garbitzen has zaitezke
7. Tolosatik haranzkoan, basurde bat atera zitzaigun bidera. Gero, mendian, ez genuen
aztarrenik ikusi
Tolosatik harantz gindoazela, basurde bat atera zitzaigun bidera, gero mendian ez genuen aztarrenik ikusi
8. Idazlanak egitea ahazten zait eta gero irakasleak errieta egiten dit
Idazlanak egitea ahazten zaidanean irakasleak errieta egiten dit

ZUZEN ITZAZU HURRENGO PERPAUSETAN DAUDEN DEKLINABIDE
AKATSAK
1.- Iaz egin genuen bidaiean ezagutu genuen elkar

2.- Zure dirua lurran botata aurkitu dut
3.- Zenbait neskengan antzeman dut joera hori
4.- Biribilketa alaiean joan ginen herriko plazaraino
5.- Zierbenako kaiean ikusi genuen, Sarerekin
6.- Zein lekuan ikusi duzu Ander?
7.- Zuzendaria alkatean bihurtu zen
8.- Atzo hiru botilak ardo erosi nituen
9.- Etxe hontako leihoak oso ilunak dira
10.- Kamiseta hori zurentzat da
11.- Lagun batzuek etorriko dira nire etxera
12.- Hamar anai-arreba dira eta hamar etxetik joan dira
13.- Bihar goizean Donostira joan beharko dugu
14.- Neska hoik gure lagunak dira
15.- Ez dut etxeko lanak egiteko gogoa
16.- Nire lana zurea baino hobeagoa da
17.- Hori ondoan ez dago tokirik
18.- Zenbait etxean bi egongela dago
19.- Gaur kotxe bi sartu naiz
20.- Baserritarra mendira joan zen gu bila
21.- Nerekin etorriko da oporretara datorren urtean
22.- Haurtzaindegia umeaz beteta dago
23.- Umeetarako opariak pinu azpian ikusiko dituzu
24.- Ikastola honekin ez dago ikasterik
25.- Bat txokolatezko izozkia aukeratu zuen, besteak marrubizkoa
ERANTZUNAK:
1.- Iaz egin genuen bidaian ezagutu genuen elkar
2.- Zure dirua lurrean botata aurkitu dut
3.- Zenbait neskarengan antzeman dut joera hori
4.- Biribilketa alaian joan ginen herriko plazaraino
5.- Zierbenako kaian ikusi genuen, Sarerekin
6.- Zein lekutan ikusi duzu Ander?
7.- Zuzendaria alkate bihurtu zen
8.- Atzo hiru botila ardo erosi nituen
9.- Etxe honetako leihoak oso ilunak dira
10.- Kamiseta hori zuretzat da
11.- Lagun batzuk etorriko dira nire etxera
12.- Hamar anai-arreba dira eta hamarrak etxetik joan dira
13.- Bihar goizean Donostiara joan beharko dugu
14.- Neska horiek gure lagunak dira
15.- Ez dut etxeko lanak egiteko gogorik
16.- Nire lana zurea baino hobea da
17.- Horren ondoan ez dago tokirik
18.- Zenbait etxetan bi egongela dago
19.- Gaur kotxe bitan sartu naiz
20.- Baserritarra mendira joan zen gure bila
21.- Nirekin etorriko da oporretara datorren urtean
22.- Haurtzaindegia umez beteta dago
23.- Umeentzako opariak pinu azpian ikusiko dituzu
24.- Ikastola honetan ez dago ikasterik
25.- Batak txokolatezko izozkia aukeratu zuen, besteak marrubizkoa

Irakurmen-Proba: 1. Ariketa

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Irakurmen-Proba: 1. Ariketa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1.

EMAKUMEAK ETA MARATOIA

IRAZUSTABARRENA, N. Argia. 2014ko apirilaren 20a. Egokitua

1. ariketa. Aukeratu erantzuna

1. Nola hasi zuen Gibbek 1966ko maratoia?

A BERMEOKO FOOD TRUCK B ARRIGORRIAGAKO FOOD

<www.bermeo.eus>. Egokitua <www.arrigorriaga.eus>. Egokitua

C PLENTZIAKO FOOD TRUCK AZOKA

2. ariketa. Lotu esaldiak eta testuak

9. Orain arte ez dute inoiz herrian horrelakorik egin. A B C

10. Azokarik luzeena izango da, lau egunekoa baita. A B C

11. Alkateak ekimenaren berri eman du gaur. A B C

12. Larunbatean eta igandean baino ez da izango azoka. A B C

13. Beste herrialde batzuetako janaria eskainiko dute. A B C

14. Umeentzako ekintzak ere prestatu dituzte egun horietarako. A B C

15. Udalak autoa ez erabiltzea gomendatzen du azokara hurbiltzeko. A B C

Beste udalerri batzuetan eduki zuen arrakasta izan zen antolatzeko

3. ariketa. Lotu galderak eta erantzunak

A. Zerk egiten du berezi D’Albeniz?

B. Magiaz gain, arte gehiago ikasi behar dituzue magook?

C. Nondik etorri zaizu magiarako zaletasuna?

D. Nolakoa da ikuskizunetan D’Albeniz magoa?

E. Zer material erabiltzen duzu zure ikuskizunetan?

F. Sariek eragina al daukate magoen ibilbidean?

G. Mundu horretan badago polemikarik?

H. Nola lortzen duzu horrenbeste jenderen aurrean zu izatea?

I. Nola ikasi duzu mago izaten?

J. Nola prestatzen duzu magia ikuskizun bat?

Idatzi zenbakiari dagokion letra ondoko laukietan:

Soberakoa Soberako aukera hau ez da jaso behar erantzun-orrian.

ZIRRIBORROAK EGITEKO LEKUA ONDORENGO ORRIETAN DAUKAZU.

Hauxe da jaso duzun mezua:

Mesedez, niretzat baliagarria izan daitekeen informazioa idatziz emango

Zure erantzunaren zain geratzen naiz.

Erantzun iezaiozu herritarrari.

1. ariketa: aukeratu erantzuna.

2. ariketa: lotu esaldiak eta testuak.

9. A 10. C 11. A 12. A

3. ariketa: lotu galderak eta erantzunak.

2 Boladak izaten ditugu. Dagoeneko ikasi dut

1. ariketa. Lotu galderak eta erantzunak

A. Zer izan zen zuretzat Bi eta bat telesaila?

C. Allí abajo telesaioan ari zara, ikusle-datuak begiratzen al dituzu?

E. Noiz hartu zenuen aktore izateko erabakia?

G. Gorabehera handiak daude zuen lanean?

H. Eskaintza askori esan al diozu ezetz?

I. Nola bihurtu zinen aktore?

Idatzi zenbakiari dagokion letra ondoko laukietan:

Soberakoa Soberako aukera hau ez da jaso behar erantzun-orrian.

ELIZABET HAWLEY, BULEGOKO ALPINISTA

2. ariketa. Aukeratu erantzuna

9. Noiz erabaki zuen Miss Hawleyk Nepalen geratzea?

A KURSAAL B EUSKALDUNA JAUREGIA

3. ariketa. Lotu esaldiak eta testuak

18. Bi auditorium daude leku horretan. A B C

19. Bertan jateko, jende-kopuru handiena har dezake. A B C

20. Hainbat neurritako aretoak ditu bilera eta ekitaldiak egiteko. A B C

21. Aparkalekua berritu nahi dute eta plaza gehiago jarri. A B C

22. Nazioarteko sari bat irabazi du. A B C

23. Anfiteatro-itxurako auditorioa du, hitzaldietarako egokia. A B C

Autoa uzteaz gain, aparkalekuak beste zerbitzu batzuk eskaintzen

25. Eraikin honek fatxada berezia du. A B C

ZIRRIBORROAK EGITEKO LEKUA ONDORENGO ORRIETAN DAUKAZU.