ANATOMIJA,

PREDAVANJE ZA NASTAVNU NEDELJU 30.03-03.04.2020.

ORGANUM VISUS
BULBUS OCULI, N. OPTICUS
ORGANA OCULI ACCESSORIA
Prof. dr Zdravko Vitošević
(Email: zdravko.vitosevic@pr.ac.rs)
 Organ vida (organum visus)
Organ vida je parni organ čiji je najveći deo smešten odgovarajućoj koštanoj očnoj
šupljini(orbita). Građa organa vida slična je fotografskom aparatu tako da se u
njegovom sastavu nalazi: sistem sočiva, dijafragma sa uskim kružnim otvorom i mračna
komora sa negativom.
Organ za vid sastoji se iz:
 očne jabučice,
 pomoćnih organa oka i
 vidnog živca.
Očna jabučica (bulbus oculi)
Očna jabučica smeštena je u prednjem delu koštane očne duplje, okružena svojim
mišićima, masnim telom očne duplje (corpus adiposum orbitae), kao i ostalim
pomoćnim organima oka. Jabučica je oblika lopte, čiji je prednji deo jače ispupčen od
zadnjeg. Zbog toga je prednje-zadnji prečnik očne jabučice (iznosi oko 24 mm), veći od
uspravnog i poprečnog prečnika (oba prečnika su po 23 mm).
U građi očne jabučice učestvuju: omotači očne jabučice i sadržaj očne jabučice.
 16 - polus anterior

Axis opticus

19 - meridian bulbi oculi

Axis bulbi
internus Axis bulbi
18 - equator bulbi oculi
externus

n. opticus
sclera Polus posterior

Na očnoj jabučici uočavaju se prednji pol (polus anterior)- najispupčenija tačka,

i zadnji pol (polus posterior)- najispupčenija zadnja tačka
 Camera anterior bulbi Camera posterior bulbi
Iris 11- cornea
Ora serrata
Corpus ciliare

Lens

Corpus vitreum

Choroidea
Sclera
Retina-pars
optica
 Omotači očne jabučice

Omotači očne jabučice su tri tanke opne:

spoljašnja ili fibrozna,

srednja ili sudovna, i
unutrašnja opna.
 Spoljašnja ili fibrozna opna očne jabučice (tunica fibrosa bulbi)

je čvrsta, fibrozna opna, koja štiti unutrašnjost oka i pruža otpor intraokularnom pritisku. Fibrozna
opna služi i za pripajanje mišićima pokretačima očne jabučice.
Sastavni delovi fibrozne opne su :
 rožnjača i
 beonjača.

Rožnjača (cornea)

predstavlja prednju petinu fibrozne opne očne jabučice. Ona je prozračna i služi za prolaz svetlosti,
ali ima ulogu i konveksno-konkavnog sočiva (prelama svetlost).
S obzirom da rožnjača ima oblik odsečka lopte, na njoj se razlikuju:
- prednja strana (facies anterior),
- zadnja strana (facies posterior) koja je izdubljena i odgovara prednjoj očnoj komori i
- ivica rožnjače (limbus corneae).
Zbog funkcije koju ima rožnjača mora da bude potpuno providna zbog čega ne poseduje ni krvnih
ni limfnih sudova.
Zato rožnjača hranljive materije dobija preko pukotinastih prostora u posebnoj supstanci rožnjače.
Epithelium anterius
Membrana limitans
anterior
Substantia propria

CORNEA

Membrana limitans
posterior
Endothelium s.
epithelium posterius
 Beonjača (sclera)

 gradi zadnje 4/5 fibrozne opne očne jabučice. Njena spoljašnja, ispupčena površina pokrivena
je fascijalnim omotačem očne jabučice (vagina s. fascia bulbi) a napred još i vežnjačom očne
jabučice (tunica conjunctiva bulbi). Unutrašnja površina beonjače je izdubljena i odgovara
sudovnjači (choroidea).

 Beonjača je čvrsta, nerastegljiva, beličasta i neprozračna opna. Ona ima oblik lopte, presečene
na prednjem kraju. U veliki kružni, prednji otvor beonjače uvlači se periferna ivica rožnjače.
Osim ovog otvora, na beonjači se nalaze i manji otvori koji služe za prolaz krvnih sudova i
živaca kao i otvor optičkog živca i otvori za arterije i vene beonjače.

 Osim ovih otvora, u prednjem delu beonjače nalazi se i veoma važan venski sinus beonjače
(sinus venosus sclerae), poznat i pod nazivom Šlemov kanal (canalis Schlemmi). Očna vodica
neprestano otiče iz prednje komore u Šlemov kanal.
 Cornea

M.sphincter pupillae
cornea
Iris-stroma

Margo pupillaris M. dilatator pupillae

iridis Sinus venosus sclerae
Sclera

Lig.pectinatum

M.ciliaris

Fibrae Corpus ciliare

Lens zonulares

Tunica fibrosa, Tunica vasculosa

 Srednja ili sudovna opna očne jabučice
(tunica vasculosa bulbi)

 Srednja ili sudovna opna leži između beonjače i mrežnjače. Ova

opna učestvuje u ishrani očne jabučice, posebno mrežnjače,
pošto središnja arterija mrežnjače (a. centralis retinae) ne može u
potpunosti da ishrani sve njene slojeve.

 Srednja opna očne jabučice sastoji se iz tri, morfološki i

funkcionalno, različita dela. To su:
 Dužica (iris),
 cilijarno telo (corpus ciliare) i
 Sudovnjača (choroidea).
 Dužica (iris)

 Dužica predstavlja prednji deo sudovne opne. Oblika je tanke, kružne ploče, koja je
postavljena u frontalnoj ravni, iza rožnjače, a ispred sočiva (lens). U svom središnom
delu dužica poseduje kružni otvor koji se naziva zenica (pupilla).

 Dužica ima ulogu dijafragme oka, jer pomoću posebnih mišića (mišić sfinkter i mišić
dilatator zenice - m.sphincter et m.dilatator pupillae) koji regulišu količinu svetlosti koja
ulazi u unutrašnjost oka. Ovu funkciju dužice ostvaruje preko svog gotovo idealno
centralno postavljenog otvora koji se naziva zenica (pupilla).

 Na dužici se uočavaju:
- prednja strana (facies anterior),
- zadnja strana (facies posterior) i
- zenična ivica (margo pupillaris), koja određuje zenicu ili pupilu (pupilla), kružni otvor
koji reguliše količinu svetlosti koja će doći do mrežnjače.
 Anulus iridis minor Anulus iridis major
Stroma iridis
Circulus arteriosus Circulus arteriosus
iridis minor iridis major
Spatia anguli
9 - pupilla iridocornealis

IRIS
 Cilijarno telo (corpus ciliare)

 Cilijarno telo predstavlja srednji i najdeblji deo sudovne opne koji se nalazi između dužice i
sudovnjače. Cilijarno telo stvara očnu vodicu (humor aquosus), a ima ulogu i pri akomodaciji
oka.
 Cilijarno telo na poprečnom preseku ima oblik trostrano-prizmatičnog prstena, koji je širi napred
nego pozadi.
 Zadnji deo cilijarnog tela je istanjen i pruža se unazad do sudovnjače. Ovaj zadnji deo cilijarnog
tela zove se cilijarni kolut (orbiculus ciliaris), a od sudovnjače je odvojen pomoću zupčaste linije
(ora serrata).
 S obzirom da cilijarno telo na poprečnom preseku ima oblik trougla sa vrbom okrenutim unazad
(prema zupčastoj liniji) na njemu se razlikuju tri strane: prednja, spoljašnja i unutrašnja.
 Unutrašnja strana cilijarnog tela je neravna, naročito u prednjem delu. Na njoj se nalaze cilijarni
nastavci (processus ciliares) čiji skup sačinjava cilijarnu krunu (corona ciliares). Cilijarni
nastavci sadrže vezivno tkivo i veoma gustu mrežu krvnih kapilara, koji izlučuju očnu vodicu.
 Cilijarni nastavci su međusobno odvojeni uzanim udubljenjima sa čijih strana se prema sočivu
pružaju nežna vlakna cilijarne zonule (zonula ciliaris). Ova vlakanca vezuje sočivo sa cilijarnim
telom.
 Građa cilijarnog tela je slična građi dužice i sudovnjače, jer kao i oni, i cilijarno telo sadrži
gustu mrežu krvnih sudova i glatkih mišićnih vlakana. Idući od spolja ka unutra, cilijarno
telo je izgrađeno iz: cilijarnog mišića, sudovnog sloja, bazalne opne i pigmentnog sloja.

 Cilijarni mišić (m. ciliaris) deluje pri akomodaciji oka.

 Akomodacija predstavlja sposobnost oka da podešava jačinu prelamanja svetlosnih

zraka, zavisno od udaljenosti posmatranog predmeta. Svojom kontrakcijom mišić opušta
vlakna cilijarne zonule, koja vezuju očno sočivo sa cilijarnim telom. Sočivo, koje je
elastično povećava pri tom svoj sagitalni prečnik, postaje ispupčenije, naročito na
prednjoj strani Na taj se način povećava prelomna moć sočiva, i sočivo je tada podešeno
za posmatranje predmeta u blizini. Suprotno tome, pri opuštanju cilijarnog mišića zatežu
se vlakna cilijarne zonule a prednja se strana sočiva vraća u prvobitni položaj, tako daje
sočivo sada prilagođeno za posmatranje predmeta koji se nalaze u daljini.
 M.ciliaris:fibrae meridionales et
circulares

Substantia propria
sclerae
Iris

Corona ciliaris:
Processus et plicae ciliares

CORPUS CILIARE
 Sudovnjača (choroidea)

 Sudovnjača predstavlja zadnji segment srednje opne očne jabučice, koji se

pruža od zupčaste linije unazad.

 Sudovnjača ima oblik kugle. Njena ispupčena spoljašnja površina je

neravna usled prisustva krvnih sudova i živaca, a uskim kapilarnim
prostorom odvojena je od beonjače. Izdubljena, unutrašnja površina
sudovnjače je glatka i naleže na pigmentni sloj mrežnjače (stratum pigmenti
retinae).

 Na zadnjem polu sudovnjače, kao i na beonjači, nalazi se okruglasti otvor

optičkog živca.

 Sudovnjača je veoma bogata krvnim sudovima i živcima.

 Choroidea
Aa. Ora serrata Venae vorticosae
ciliares
anteriores Aa.ciliares posteriores:
longae et breves

A. et v. centralis
retinae

Excavatio papillae
Corpus ciliare
Iris

CHOROIDEA
 Unutrašnja opna očne jabučice (tunica interna bulbi)

 Unutrašnja opna očne jabučice prislonjena je svojom spoljašnjom površinom uz sudovnu

opnu. Ona se sastoji iz dva, morfološki i funkcionalno različita sloja:

 površinskog, pigmentnog sloja i

 mrežnjače ili retine, koja leži dublje.

 Pigmentni sloj (stratum pigmenti) unutrašnje opne očne jabučice oblaže unutrašnju
površinu sva tri dela sudovne opne. Zato se pigmentni sloj morfološki deli na tri i to, idući
od napred ka unazad:
- pigmentni sloj dužice (stratum pigmenti iridis), koji pokriva zadnju stranu dužice,
- pigmentni sloj cilijarnog tela (stratum pigmenti corporis ciliaris), koji oblaže unutrašnju
stranu, cilijarnog tela i njegove cilijarne nastavke, i
- pigmentni sloj mrežnjače (stratum pigmenti retinae), koji pokriva unutrašnju stranu
sudovnjače od zupčaste linije (ora serrata) unazad.
 Excavatio disci Macula lutea
Discus
n. optici Fovea
centralis

TUNICA
INTERNA

RETINA

 Mrežnjača (retina) je duboki sloj unutrašnje opne očne jabučice. Spoljašnja

površina mrežnjače odgovara sudovnoj opni očne jabučice od koje je odvaja
pigmentni sloj (stratum pigmenti).
 Unutrašnja površina mrežnjače u odnosu je sa prozračnim sadržajem očne
jabučice.
 Mrežnjača se sastoji iz tri dela.
 Idući od napred ka unazad, na mrežnjači se razlikuju:

- dužični deo mrežnjače (pars iridica retinae), koji zajedno sa pigmentnim slojem dužice
(stratum pigmenti iridis), oblaže zadnju stranu dužice,
- cilijarni deo mrežnjače (pars ciliaris retinae), koji sa pigmentnim slojem cilijarnog tela (stratum
pigmenti corporis ciliaris) pokriva unutrašnju stranu cilijarnog tela i
- vidni ili optički deo mrežnjače (pars optica retinae) koji je sa spoljašnje strane obložen
pigmentnim slojem mrežnjače (stratum pigmenti retinae), a odgovara sudovnjači.

 Ova tri dela mrežnjače imaju različitu građu i funkcionalni značaj. Dužični i cilijarni deo retine su
veoma tanki, a izgrađeni su iz jednog sloja ćelija. Oba ova dela mrežnjače nemaju
fotoreceptivnu sposobnost, te su nazvani "slepi deo mrežnjače" ("pars caeca retinae").
 Vidni ili optički deo mrežnjače (pars optica retinae) je najdeblji deo mrežnjače. Veoma je složene
građe. To je jedini deo mrežnjače osposobljen za prijem svetlosnih nadražaja koji je omogućen
posebnim neuroepitelijalnim ćelijama (štapići), koje su osetljive na svetlost.
 Slepi i optički deo mrežnjače međusobno su odvojeni graničnom, tzv. zupčastom linijom (ora
serrata).
Stratum ganglionicum
(ganglionare n. optici)

SLOJEVI
RETINA-e
Stratum ganglionare
retinae (bipolarne ćelije)

1. Stratum
neuroepitheliale: stratum
bacillorum et conorum
(stratum nervosum)
 Sadržaj očne jabučice

 Sadržaj očne jabučice čine potpuno prozračni delovi oka, koji ispunjavaju
loptastu šupljinu očne jabučice.
 Zajedno sa rožnjačom, ovi delovi oka propuštaju i prelamaju svetlosne
zrake.
 Sadržaj očne jabučice, idući spreda unazad, sačinjavaju:
 prednja komora očne jabučice,
 zadnja komora očne jabučice,
 očna vodica,
 sočivo i
 staklasto telo.
 Camera anterior Camera posterior
bulbi bulbi
Ora serrata
Retina-
pars
caeca

SADRŽAJ lens
OČNE
JABUČICE
Corpus vitreum

Retina-pars Fovea
optica centralis

N.opticus
 Prednja komora očne jabučice (camera anterior bulbi)

 Prednja komora je prostor ili šupljina u očnoj jabučici koji je ispunjen očnom vodicom.
 Prednja komora je spreda ograničena rožnjačom a pozadi dužicom. Preko zenice (pupilla)
prednja komora je u vezi sa zadnjom komorom očne jabučice.

Zadnja komora očne jabučice (camera posterior bulbi)

 Zadnja komora je šupljina u očnoj jabučici koja leži iza prednje očne komore, tj. iza dužice. I
zadnja očna komora je ispunjena očnom vodicom.
 Zadnja komora na preseku ima oblik četvorostranog prstena. Njen prednji zid formira zadnja
strana dužice, zadnji zid - staklasto telo (corpus vitreum), spoljašnji zid - cilijarni nastavci
(processus ciliares), a unutrašnji zid gradi periferni deo prednje strane sočiva.
 Osim očne vodice, u zadnjem, užem delu zadnje komore, nalaze se i izukrštana vlakna
cilijarne zonule (zonula ciliaris), koja povezuje sočivo sa cilijarnim telom.
 Zadnja komora očne jabučice komunicira sa prednjom komorom preko uskog pukotinastog
prostora koji postoji između prednje strane sočiva i dužice.
 Očna vodica (humor aquosus)

 Očna vodica je bistra, bezbojna tečnost koja ispunjava

obe komore očne jabučice (prednju i zadnju).

 Zajedno sa staklastim telom očna vodica održava stalan

pritisak u unutrašnjosti očne jabučice (intraokularni
pritisak).
 Sočivo (lens)

 Sočivo je smešteno iza dužice, a ispred staklastog tela. Ono ima oblik bikonveksnog
prozračnog sočiva, čija je funkcija da prelama svetlosne zrake i da na mrežnjači stvara
oštru ali obrnutu sliku posmatranog predmeta.

 Sočivo je pomoću vlakana cilijarne zonule povezano sa cilijarnim telom.

 S obzirom na oblik koje sočivo ima, na njemu se razlikuju:

 prednja strana sočiva (facies anterior lentis),
 zadnja strana sočiva (facies posterior lentis) koja je uložena u prednju stranu staklastog
tela,
 ekvator sočiva (equator lentis) i
 osovina sočiva (axis lentis),
 Sočivo je izgrađeno iz:

- sočivne čahure (capsula lentis) homogene, bezstrukturne i tanke opne, koja obmotava
sočivo u celosti,

- sočivnog epitela (epithelium lentis) i

- sočivnih vlakana (fibrae lentis), koja sačinjavaju sočivnu masu (substantia lentis), koja
se u pogledu konzistencije sastoji iz dva dela:

- sočivne kore (cortex lentis) koja je periferni, površinski deo sočivne mase i

- sočivnog jedra (nucleus lentis) koje je središni, tvrdi, deo sočivne mase. Jedro
sočiva, koje ne postoji kod dece, tokom života se postepeno povećava na račun elastične
kore sočiva. Posle 45. godine, zbog porasta sočivnog jedra, sočivo sve više gubi
prozirnost i elastičnost, a njegova akomodaciona sposobnost opada.
 Epithelium lentis
Facies anterior
Cortex lentis Capsula lentis

Fibrae
lentis Zonula ciliaris (fibrae
zonulares et spatia
interzonularia)

Corona ciliaris
Nucleus lentis (deo corpus ciliare)

Facies posterior
 Staklasto telo (corpus vitreum)

 Staklasto telo je polutečna, prozračna masa, koja ispunjava veći, zadnji

deo očne jabučice.
 Napred, staklasto telo odgovara cilijarnoj zonuli i sočivu, a pozadi je
staklasto telo priljubljeno uz mrežnjaču.
 Staklasto telo ima ulogu da mehanički (pritiskom) priljubljuje mrežnjaču
uz sudovnjaču, i da tako sprečava nabiranje mrežnjače i obezbedi
njenu normalnu ishranu.
 Osim toga, staklasto telo propušta i prelama svetlosne zrake.
 Lamina cribrosa
Discus n. optici

Sclera
Discus nervi optici
Vagina interna
n.optici
Vagina externa Spatium intervaginale
(dura mater)
 Sadržaj očne jabučice

 Sadržaj očne jabučice čine potpuno prozračni delovi oka, koji ispunjavaju
loptastu šupljinu očne jabučice.
 Zajedno sa rožnjačom, ovi delovi oka propuštaju i prelamaju svetlosne
zrake.
 Sadržaj očne jabučice, idući spreda unazad, sačinjavaju:
 prednja komora očne jabučice,
 zadnja komora očne jabučice,
 očna vodica,
 sočivo i
 staklasto telo.
 Pomoćni organi oka (organa oculi accessoria)

 Pomoćnim organima oka pripadaju:

 Mišići očne jabučice (musculi bulbi)

 Fascije očne duplje (fasciae orbitales)
 Obrva ili veđa (supercilium)
 Očni kapci (palpebrae)
 Vežnjača (tunica conjunctiva)
 Periorbita (periorbita)
 Masno telo orbite (corpus adiposum orbitae) i
 Suzni pribor (apparatus lacrimalis)
 Mišići očne jabučice (musculi bulbi)

 Mišići očne jabučice pokreću očnu jabučicu u svim pravcima i usmeravaju oba
oka prema posmatranom predmetu.
 Postoji šest mišića pokretača očne jabučice i to četiri prava i dva kosa, od kojih su
po dva uvek antagonisti (suprotnog dejstva).

 Pravi mišići očne jabučice su:

- gornji pravi mišić (m. rectus superior),

- donji pravi mišić (m. rectus inferior),
- spoljašnji pravi mišić (m. rectus lateralis) i
- unutrašnji pravi mišić (m. rectus medialis).

 Ova četiri mišića obrazuju mišićnu kupu, čiji se vrh nalazi pozadi, u predelu vrha
orbite, a baza je okrenuta unapred, prema zadnjem polu očne jabučice.
MIŠIĆI POKRETAČI OČNE JABUČICE

• Pravi mišići se pripajaju ispred

ekvatora očne jabučice, kosi iza
njega

• Kosi mišići su:

• M. obliquus sup.- IV
• M. obliquus inf.- III
 Mišići se pozadi pripajaju na zajedničkom tetivnom prstenu (anulus tendineus
communis). Ovaj fibrozni prsten pričvršćuje se u predelu vrha orbite, okružujući svojim
otvorom kanal vidnog živca (canalis opticus). Sa ovih pripoja sva četiri mišića se
pružaju ka unapred i obuhvataju očnu jabučicu. Ispred ekvatora očne jabučice oni se
nastavljaju svojim tetivama, koje se pripajaju napred na prednjem delu beonjače.

 Prave mišiće očne jabučice inerviše treći kranijalni živac (n. oculomotorius) izuzev
spoljašnjeg pravog mišića koga inerviše šesti kranijalni živac (n. abducens).

 Kosi mišići očne jabučice su:

- gornji kosi mišić (m. obliquus superior), koga inerviše četvrti kranijalni živac (n.
trochlearis), i
- donji kosi mišić (m. obliquus inferior), koji inervaciju dobija od okulomotornog živca.
 MIŠIĆI POKRETAČI OČNE JABUČICE

• 2, 3, 4, 5 - mm. recti
• 6- m. Obliqus sup.
• 8 - m. Obliqus inf.

1- anulus
tendineus
communis

7- trochlea
 FUNKCIJE MIŠIĆA POKRETAČA OČNE JABUČICE

• M. rectus sup. et inf. povlače

unutra i naviše, odn. naniže
• M. rectus medialis -unutra, a m.
rectus lateralis - upolje
• M. obliquus sup. et inf. povlače
upolje i naniže, odnosno naviše
 Fascije očne duplje (fasciae orbitales)

 Fascije očne duplje su:

 Tenonova čahura ili fascijalni omotač očne jabučice (fascia bulbi),
 mišićne fascije (fasciae musculares) i
 orbitalna pregrada (septum orbitale)

 Obrva ili veđa (supercilium)

 Obrva ili veđa je kožno-mišićni nabor koji u vidu luka konkavnog naniže leži iznad
gornjeg očnog kapka. Obrva je obrasla čvrstim, kratkim obrvnim dlakama
(supercilia).
FASCIJALNE TVOREVINE OČNE DUPLJE,
CORPUS ADIPOSUM ORBITAE I
PERIORBITA

• Vagina s. fascia bulbi

• Fasciae musculares
• Septum orbitale
 Periorbita (periorbita)

 Periorbita je tanka pokosnica očne šupljine, koja pokriva njene koštane zidove.

 Masno telo orbite (corpus adiposum orbitae)

 Masno telo orbite je masno tkivo koje ispunjava čitav prazan prostor između koštanih
zidova očne duplje i opisanih organa smeštenih u njoj.

 Masno telo orbite, koje ima ulogu da olakša pokrete očne jabučice, naročito je razvijeno
u prostoru koji se nalazi iza optičkog živca.
 Očni kapci (palpebrae)

 Očni kapci su pokretne kožno-mišićno-sluzokožne pločice, koje spreda pokrivaju

ulazni otvor očne duplje i štite njen sadržaj.
 Svojim pokretima (treptanjem) očni kapci raspoređuju suze i time vlaže i ispiraju
rožnjaču.

 Oko ima dva očna kapka:

- gornji kapak (palpebra superior) koji je širi i
- donji kapak (palpebra inferior).

 Kapci su međusobno odvojeni međukapačnom pukotinom (rima palpebrarum).

 Pod dejstvom svojih mišića kapci mogu da se razmiču i primiču i da tako šire ili
sužavaju međukapačnu pukotinu.
PALPEBRAE ET CONJUNCTIVA
PALPEBRA- GRAĐA

• Cutis
• M. orbicularis oculi
et m. levator palp. sup.
• Septum orbitale et tarsus
superior
• M. tarsalis sup.
• Glandulae tarsales
• Tunica conjunctiva
 Vežnjača (tunica conjunctiva)

 Vežnjača je glatka, sjajna i providna sluzokožna opna, koja pokriva zadnju stranu
oba očna kapka, kao i prednji deo očne jabučice, vezujući međusobno ova dva
organa.
 Pošto obloži zadnju stranu oba kapka, vežnjača se na njihovoj perifernoj, obodnoj
ivici presavija u vidu svoda i prebacuje na prednji deo očne jabučice koju takođe
oblaže.

 Zato se na vežnjači razlikuju:

- vežnjača očnih kapaka (tunica conjunctiva palpebrarum),

- gornji i donji svod vežnjače (fornix conjunctivae superior et inferior) i
- vežnjača očne jabučice (tunica conjunctivae bulbi) koja pokriva manji, prednji deo
beonjače.
 Suzni pribor (apparatus lacrimalis)
 Suzni pribor je pomoćni organ organa vida koji je zadužen da izlučuje i sprovodi suze.
 Sastoji se iz: suzne žlezde i odvodnih organa suza.

 Suzna žlezda (glandula lacrimalis) predstavlja sekretorni deo suznog pribora. Ova žlezda je
pomoću spoljašnje tetive mišića podizača gornjeg kapka (m. levator palpebrae superioris)
podeljena na dva dela, orbitalni i kapačni. Suzna žlezda luči suze koje se izlivaju preko svojih
posebnih i zajedničkih ekskretornih kanalića.

 Odvodni organi suza sprovode suze iz vežnjačne kesice (saccus conjunctivae) u donji nosni
kanal (meatus nasi inferior).

 Suze se pri treptanju očnih kapaka razlivaju po čitavoj vežnjačnoj kesici, vlažeći tako prednji
segment očne jabučice. Suze se odatle suznim potočićem (rivus lacrimalis) slivaju i skupljaju u
suznom jezercetu (lacus lacrimalis). Preko suznih kanalića (canaliculi lacrimales) iz suznog
jezerca suze dospevaju u suznu kesicu (saccus lacrimalis). Sa donjeg pola suzne kesice polazi
opnasti nosno-suzni kanal (canalis naso-lacrimalis), koji se pruža koso naniže i unazad. Kanal
se svojim donjim krajem otvara u donjem nosnom kanalu (meatus nasi inferior) i tako se suze iz
suznog jezerca izlivaju u šupljinu nosa.
APPARATUS LACRIMALIS

• Glandula lacrimalis
• Ductuli excretorii
• Puncta lacrimalia
• Canaliculus lacrimalis
sup. et inf.
• Saccus lacrimalis
• Ductus nasolacrimalis
 VIDNI ILI OPTIČKI ŽIVAC (N. OPTICUS)

 Vidni živac je čulni živac, koji predstavlja početni, periferni deo moždanog optičkog puta

 Vidni živac se pruža od zadnjeg dela očne jabučice koso, unazad i unutra sve do optičke
raskrsnice (chiasma opticum).

 Živac polazi od papile ili koluta optičkog živca (papilla s.discus n.optici) na mrežnjači
odakle probija sudovnjaču i beonjaču oka i ulazi u očnu duplju

 Iz očne duplje ulazi u koštani canalis opticus (zajedno sa a.oftalmica) i ulazi u srednju
lobanjsku jamu, završavajući se u chiasma opticum.

 Optički živac obmotan je omotačima koji mu grade moždane opne:

 Spoljašnji omotač optičkog živca (vagina externa n. optici) obrazuje tvrda moždana opna
(dura mater encephali).
 Unutrašnji omotač optičkog živca (vagina interna n. optici) sačinjavaju zajedno paučinasta
moždanica (arachnoidea encephali) i sudovna moždanica (pia mater encephali)
 Lamina cribrosa
Discus n. optici

Sclera
Discus nervi optici
Vagina interna
n.optici
Vagina externa Spatium intervaginale
(dura mater)
Nervus opticus

7 - pars orbitalis n. optici

6 - pars intracanalicularis
n. optici
5 - pars intracranialis
Nervus opticus
Arteria ophthalmica
NERVUS OPTICUS

OPTIČKI PUT
LITERATURA

 Jovanović, S.V. (1989). Anatomija čoveka-glava i vrat. Medicinska knjiga, Beograd-Zagreb

 Laketić, D., Vitošević, Z., Milisavljević, M. (2017).Anatomija čoveka.Štampa, Beograd.
 Netter, F. H. (2018). Atlas anatomije čoveka-Netter, 7.izdanje. Data Status, Beograd.