Vormgeving

bachelor Onderwijs : Secundair onderwijs

Britt De Beule

academiejaar 2016-2017
semester 1

Lector:
stef.smout@ap.be
Inhoudsopgave
Maten voor klein paspopje....................................................................................................................3
De basis voor vormgeving......................................................................................................................4
3 basis omtrekken.............................................................................................................................4
Andere omtrekken.............................................................................................................................4
Ideale verhoudingen van de vrouw...............................................................................................4
Basisvormen..........................................................................................................................................5
Basisrok.............................................................................................................................................5
Lijnpatroon van de basisrok:..........................................................................................................5
Lijnen.........................................................................................................................................6
Nepen........................................................................................................................................6
Neep..........................................................................................................................................7
Punten.......................................................................................................................................7
Nepen....................................................................................................................................................8
Neepverwerking....................................................................................................................................8
Uitschuining/zoomverbreding...........................................................................................................8
Fronsen..............................................................................................................................................8
Plooien ..............................................................................................................................................9
Naden................................................................................................................................................9
Neepverplaatsing...................................................................................................................................9
Mouleren.............................................................................................................................................10
Cintrage...............................................................................................................................................11
Patronen..............................................................................................................................................12
Lijnpatroon......................................................................................................................................12
Snijpatroon......................................................................................................................................12
Afspraken rond patroontekenen.....................................................................................................13
Opvouwen van het patroon.............................................................................................................13
Snijden.................................................................................................................................................13
Stofhoeveelheid bepalen.................................................................................................................14
Juist..............................................................................................................................................14
Zuinig...........................................................................................................................................14
Stof voorbereiden............................................................................................................................15
Snijpatronen op stof schikken, volgens opgezocht snijplan.............................................................15
Delen uitsnijden...............................................................................................................................15
Merken............................................................................................................................................15

1
Modelontleding...................................................................................................................................16
Etikettering..........................................................................................................................................16
Samenstellingsetiket........................................................................................................................16
Onderhoudsetiket............................................................................................................................16
Maatetiket.......................................................................................................................................18
Merketiket.......................................................................................................................................18
Gecombineerd etiket.......................................................................................................................18
Technisch tekenen...............................................................................................................................18
Technische schetsen........................................................................................................................18
Technische tekening........................................................................................................................18
Lijntypes..........................................................................................................................................18
Ononderbroken lijnen.................................................................................................................18
Onderbroken lijnen......................................................................................................................19
Symbolen.........................................................................................................................................19
Machines.....................................................................................................................................20
Werkposten.................................................................................................................................20
Grondstoffen en materialen........................................................................................................21
Aanduidingen...............................................................................................................................21
Bewerkingen................................................................................................................................22
Vlakbeeld.....................................................................................................................................22
Het technologisch proces....................................................................................................................24
Verklarende woordenlijst....................................................................................................................25

2
Maten voor klein paspopje
1. Borstomtrek= 60 cm
2. Lendenomtrek= 42 cm 8 9
3. Heupenomtrek= 59 cm 11
4. Heupenhoogte= 10 cm 10
5. Voorbreedte= 10 cm 7 12
6. Rugbreedte= 12 cm
7. Armsgatdiameter= 6 cm 1
6 5
8. Schouderlengte= 6 cm
9. Halsomtrek= 24 cm
10. Ruglengte= 22 cm
11. Rughoogte= 14 cm 2
12. Neeplengte= 16 cm

4 3

3
De basis voor vormgeving
3 basis omtrekken
Geef de drie basisomtrekken:
- Borstomtrek
- Lendenomtrek
- Heupenomtrek

Wat is de borstomtrek? 1
Dit is de breedste omtrek aan het bovenlichaam.

Wat is de lendenomtrek? 2
Dit is de smalste omtrek van het (boven)lichaam.

Wat is de heupenomtrek? 3
Dit is de breedste omtrek van het onderlichaam.

Andere omtrekken
Heupenhoogte: De afstand tussen lenden/taille en de heup.
Voorbreedte: Breedte middenvoor tot armuitsnijding.
Rugbreedte: Breedte middenrug tot armuitsnijding.
Armsgatdiameter: Het stuk dat overblijft onder de arm, tussen de voorbreedte en rugbreedte.
Schouderlengte: Van schouderhalspunt tot aan schouderarmpunt.
Halsomtrek: Rond de hals meten, ontspannen.
Ruglengte: Het begin van aan het knobbeltje in de nek tot aan de hoogte van de taille.
Rughoogte: Het begin van aan het knobbeltje in de nek tot aan de borstomtrek.
Neeplengte: Van schouderhalspunt tot aan het top punt van de welving (borst).

Ideale verhoudingen van de vrouw

Marilyn Monroe had een zandloperfiguur.
Maten:
- Borstomtrek = 91 cm
- Lendenomtrek = 60 cm
- Heupenomtrek = 86 cm

Omtrekken die nodig zijn voor de basisrok:

- Lendenomtrek
- Heupenomtrek
- Heuphoogte

4
Omtrekken die nodig zijn voor de basiscorsage:
- Borstomtrek
- Voorbreedte
- Lendenomtrek
- Rugbreedte
- Armsgatdiameter
- Schouderlengte
- Halsomtrek
- Ruglengte
- Rughoogte
- Neeplengte

Basisvormen
Geef de basisvormen:
- Basisrok
- Basispantalon
- Basiscorsage
- Basisjurk
- Basismantel
- Basis mouw

Basisrok
Kenmerken van de basisrok:
- Rechtvallend vanaf de heup tot zoom
- Aanpassend van heup tot taille
- Het aanpassend maken aan de taille gebeurt door het gebruik van nepen
- De nepen zijn aangepast aan de rondingen
o Grootse rondingen in de zijlijn
o Grotere rondingen in de rug en dan in het voorste
o Kleinste ronding in het voorste

Lijnpatroon van de basisrok:

Het voorste deel staat altijd aan de linker kant getekend.
Verschillen tussen voorste en rug.
Breedte:
Het voorste is iets breder dan de rug.
voorste rug
Lengte:
MV is iets langer dan MR.
voorste rug
Nepen:
De neep in het voorstelendenband
is korter en
minder diep dan de neep (nepen) in de rug.

5
 Lijnen

MV lijn MR lijn

Lendenlijn (LL) Lendenlijn (LL)

1ste neepbeen 1ste neep

2de neepbeen 2de neep

Heupenhoogtelijn(HHL) Heupenhoogtelijn(HHL)

Zijlijn (Z.L) Zijlijn (Z.L)

Zoomlijn (ZO.L) Zoomlijn (ZO.L)

Nepen
Nepen rug

Neep
voorste

Zijneep

Neep
Neepopening - mm

Neepbenen

Neepwaarde - °

Neepeinde

Punten
Lendenzijpunt

Middenlendenpunt voorste Middenlendenpunt rug

MLPR 6
MLPV
Middenzoompunt voorste
MZPV

Benamingen neep:

- Neepdiepte - mm
- Neeplengte
- Neepbeen/benen
- Neepeindpunt

7
Nepen
Wat is een neep?
Dit is een figuur of coupenaad.
Een waarde die op niets uit wordt weggenomen, dit is noodzakelijk bij het bekleden van een welving.

Neepverwerking
Wat is een neepverwerking?
Dit is wanneer er in het model geen ingestikte neep zichtbaar is, de neep is dus verwerkt.

De neep is verwerkt in:

- Uitschuining
- Fronsen
- Plooien
- Naden

Uitschuining/zoomverbreding

MV MR

Fronsen

Plooien

MV MR

8
Naden

MV MR

MV MR

Neepverplaatsing
Wat is een neepverplaatsing?
Dit is het verplaatsen van de neepopening naar een andere richting zonder de pasvorm te schaden.

De neep verplaatsen:
- De neep kan naar alle richtingen verplaatst worden.
- Het eindpunt van de neep moet eindigen rond het toppunt van de welving. (cirkel van 2 à 3cm)

9
Mouleren
Wat is mouleren?
Dit is een techniek om in de driedimensionale ruimte tot een kledingvorm of nieuw ontwerp te
komen met behulp van een paspop of het menselijk figuur.

Benodigdheden:
- Paspop/ menselijk figuur
- Stof
o Toile
o Aangepast aan de dikte van de realisatie
- Stiften (om de draadrichting aan te duiden)

Basismaten/lijnen die we nodig hebben om een pop te mouleren?

Lendelijn en heuplijn.

Wat moeten we voorbereiden?

- De paspop
- De toile

Voorbereiding paspop:
1. Nemen van maten:
- Tailleomtrek: TO
- Heupenomtrek: HO
- Heupenhoogte: HH
2. Aanbrengen van hulplijnen:
- MV en MR
- LL (lendelijn)
- H.H.L (heupenhoogtelijn)
- Z.L (zijlijn)

Voorbereiding toile:
1. Rechttrekken van de toile
2. Strijken toile
3. Knippen van de stof:
- ½ H.O + extra (5cm of meer)/ roklengte
4. Aanduiden heupenhoogte (H.H.)
- Afgenomen waarde + 5cm
5. Aanbrengen van lijnen op de stof
- Zwarte lijnen: gegevens van het patroon
• M.V en M.R lijn
• H.H lijn
- Ronde lijnen: lengte draadrichting
- Groene lijnen: breedtedraad
• Om de 10cm of 20cm afhankelijk van het werk
6. Knip de stof in de lengte in 2: voorste en rug

10
Waar op letten bij een symmetrisch model?
- Je moet maar ½ mouleren
- 4 cm toeslag op M.V.L en M.R.L

Cintrage
Wat is cintrage?
Dit is het aanpassend maken van een kledingstuk in de lenden.

Kledingstuk dat alleen het onderlichaam bekleed:

- Rok
- Pantalon

Kledingstuk dat boven- en onderlichaam bekleed:

- Blouse
- Jurk
- Vest
- Mantel

Totale cintrage : 4/10 zijneepcintrage

4/10 rugneepcintrage
2/10 voorneepcintrage

11
Patronen
Manieren van patroontekenen:
- Via een patroonboekje met radarblad.
- Door te mouleren.
- Door de vorm zelf te tekenen.
- Door patronen over te tekenen van een bestaand kledingstuk.

Lijnpatroon
Wat is een lijnpatroon?
Dit is een patroon waarin een modellijn of modelijn wordt weergegeven.
De intekening:
alle zichtbare delen worden in elkaar getekend zodat de verhoudingen duidelijk zichtbaar zijn.
De uittekening:
alle zichtbare delen worden uit elkaar getekend klaar voor het tekenen van het snijpatroon.

Waar moet je op letten bij het tekenen van een lijnpatroon?

- Correct tekenmateriaal gebruiken.
o Meetlat min. 50 cm
o Geodriehoek (totaal 30 cm)
o Passer
o Boogmallen
- Gebruik van in- en uittekening.
o Intekening: opbouwen van het lijnpatroon, delen in elkaar getekend.
o Uittekening: alle delen uit elkaar getekend.

Hoe het lijnpatroon controleren:

- Passen lijnen die samengevoegd worden in elkaar?
- Staan de overeenkomsttekens op het patroon?
- Staan de gegevens op het patroon?
o Naam van het model
o Naam van het deel
o Maatnummer

Snijpatroon
wat is een snijpatroon?
Dit is een lijnpatroon waaraan we bepaalde aanduidingen gaan toevoegen:
- Naadwaarde (afhankelijk van de afwerking)
- Overeenkomsttekens voor het snijpatroon
- Draadrichting
- Gegevens van het snijpatroon

Welke gegevens moeten op het snijpatroon?

- Naam van het model
- Naam van het deel
- Frequentie
- Maatnummer

12
Snijpatroon controleren:
- Staan alle gegevens op het patroon?
- Voldoende overeenkomsttekens voor het snijpatroon?

Afspraken rond patroontekenen

- Zuinig met patroonpapier
- Controleer steeds de patronen
- Papierranden afgesneden met een schaar
- Verzorg de patronen:
o Patronen staan rcht op patroonpapier
o Voorste en rug staan op gelijke hoogte
o Voorste steeds links, rug steeds rechts
o Bijkomende delen plaatsen zodat het verband snel te zien is
o Kraag boven corsage
o Mouw tussen voorste en rug
o …

Opvouwen van het patroon

De patronen moeten steeds iets kleiner zijn dan A4 en in een mapje zitten met voorblad.

Snijden
Wat is de volgorde bij het snijden?
1. Stofhoeveelheid bepalen
2. Stof voorbereiden
3. Snijpatronen op stof schikken, volgens opgezocht snijplan
4. Delen uitsnijden
5. Merken

Wat kan je gebruiken bij het snijden van een werkstuk?

Een patroon en een snijpatroon.

Verschillen tussen:
Patroon
De naden en zomen worden op de stof bijgevoegd.

Snijpatroon
De naden en zomen zijn al op het patroon toegevoegd.

Wat doen we om efficiënt een werkstuk te snijden?

- Stofhoeveelheid bepalen
- Stof voorbereiden
- Snijpatronen op stof schikken, volgens opgezocht werkstuk
- Delen uitsnijden
- Merken

13
Stofhoeveelheid bepalen
Hoe bepalen we de hoeveelheid stof voor ons werkstuk?
We zoeken dit op via een snijplan.

Wat is een snijplan?

Dit is de schikking van een werkstuk binnen een bepaalde stofbreedte, rekening houdend met een
eventuele bedrukking.

Twee groepen van weefselbreedte:

- Enkele breedte
Deze weefsels worden meestal enkel verkocht.
0,80m – 0,90m – 1,00m – 1,10m

- Dubbele breedte
Weefsels met een dubbele breedte worden in de breedte gevouwen, dit is gemakkelijker te
verhandelen.
1,40m – 1,50m – 1,60m

Wat is belangrijk bij een snijplan?

Dat dit juist en zuinig is.

Juist
- Alle delen (uit dezelfde stofsoort) moeten uit geplaatst zijn.
- Patronen met aan de stofvouw plaatsen.
- Alle delen in de juiste draadrichting plaatsen (draadrichting evenwijdig met de zelfkant van de
stof)
- Rekening houdend met de richting van de stof (vleugrichting, tekening)

Zuinig
- Zo weinig mogelijk stof verbruiken.
- Grote delen eerst plaatsen, kleinere delen tussenschuiven.
- Patronen zo dicht mogelijk bij elkaar plaatsen rekening houdend met de naadwaarde.
(indien mogelijk zorgen voor gemeenschappelijke kniplijnen)
- Stofrest zoveel mogelijk aan elkaar houden.

Wat doen we als alle delen in het snijplan een plaats hebben?
We leggen deze vast in een schets, we meten de lengte van het snijplan en ronden dit af naar boven.
Bv:
Lengte knipplan = 1,22 m
We ronden af naar 1,25 m
Je noteert de nodige hoeveelheid stof met aanduiding van de stofbreedte van het snijplan.

14
Stof voorbereiden
Hoe bereid je de stof goed voor?
- Controle in verband met
o Weefselfouten
o Beschadigingen
o Kleurfouten
o Fouten in de bedrukking
- Strijken (indien nodig)
- Dubbelvouwen
o Indien nodig volgens het knipplan
o Zelfkanten op elkaar
o Rechts binnenin
- Stofboord haaks op de vouw of de zelfkanten (eventueel recht knippen)
- Stof plat op tafel leggen en de lagen glad op elkaar
- Let op de draadrichting

Snijpatronen op stof schikken, volgens opgezocht snijplan

Aandachtspunten bij het schikken van de snijpatronen:
- Alle patronen op de stof schikken volgens het opgezochte snijplan
- Patroondelen vastspelden: plat op de stof, door alle stoflagen
- Zo weinig mogelijk stof opnemen
- Spelden evenwijdig met de rand van het patroon in de naadwaarde
- Naadwaarde aantekenen (niet bij het snijpatroon)

Delen uitsnijden
Aandachtspunten bij het uitsnijden van de delen:
- Met een goede stofschaar
- Schaar vasthouden met de scherpe punt en het groot oog naar onder
- Stof zo plat mogelijk op tafel laten liggen, de schaar glijdt over de tafel
- Nauwkeurig de snijlijnen volgen
- De schaar volledig openen en sluiten

Merken
Dit gebeurt volgens de gangbare methode.

15
Modelontleding
Hoe het model ontleden?
1. Buitenvorm bepalen
a. Totale lengte
b. Inkerend/uitkerend
c. Hoogte lendelijin
d. Symmetrisch/asymmetrisch
2. Nepen verplaatsen/verwerken
a. Naden
b. Plooien
c. Fronsen
3. Modeldetails intekenen
a. Zakken
b. Plooien
c. Sierstiksels
d. Knopen
e. Knoopsgaten
f. …
4. Belijning controleren
a. Nepen of plooien vouwen
5. Model intekenen
6. Snijpatroon maken

Etikettering
Soorten etiketten:
- Samenstellingsetiket
- Onderhoudsetiket
- Maatetiket
- Merketiket
- Gecombineerd etiket

Samenstellingsetiket
Dit vermeld de samenstelling van het product in %. (gebruikte grondstoffen)
Bv: - 100% katoen
- 50% katoen en 50% linnen

Onderhoudsetiket
Deze vertellen je aan de hand van internationaal overeengekomen symbolen hoe je een product
moet onderhouden.

16
17
Maatetiket
Dit duid de maat van het kledingstuk aan.
Bv: xs – s – m – l – xl en 36 – 38 – 40

Merketiket
Het merketiket wilt de waarde van he product verhogen.
Bv: Levis, Esprit, Chanel,…

Gecombineerd etiket
Dit is wanneer de maat, merk, onderhoud… op één etiket staat.

Technisch tekenen
Wat is het technisch tekenen? + doel
Technisch tekenen is een vaktaal volgens genormaliseerde conventies.
Technisch tekenen gebruiken we om elkaar te kunnen verstaan zonder woorden.

Wie heeft deze richtlijnen gegeven?

Het Belgische instituut voor normalisatie. (BIN-normen -> komen overeen met de ISO-normen)

Technische schetsen
wanneer spreken we over een technische schets?
- Tekeningen met de losse hand.
- Geen gebruik van hulpmiddelen.
- Voorstudie voor de technische tekening.

Technische tekening
Wanneer spreken we van een technische tekening?
- Gebruik van het vereiste tekenmateriaal.
- Gebruik van afgesproken lijntypes en lijndiktes.
- In potlood of inkt.
- Volgens de juiste tekenvoorschriften.

Lijntypes
Ononderbroken lijnen
Dikke lijn

Dunne lijn

Dunne gegolfde lijn met de losse hand

18
Onderbroken lijnen
Dunne of dikke korte streeplijn

Dunne lange streeplijn

Gemengde fijne streeplijn

Je mag kiezen tussen dik en dun, eenmaal de keuze gemaakt moet men die blijven aanhouden.

Symbolen
De symbolen zijn opgedeeld in:
- Machines
- Werkposten
- Grondstoffen en materieel
- Aanduidingen
- Bewerkingen

19
Machines

Eennaaldmachines

Zigzagmachine

Overlock

Werkposten

Werktafel

Strijktafel

Verwarmde strijktafel

Afzuigtafel

Strijkplank

Stoel

20
 Draaibare stoel

Grondstoffen en materialen

Voering

Tussenvoering

Spelden

21
 Naalden

Machinenaalden

Schaar

Knoop

Aanduidingen

Rechts

Averechts

Stofvouw

Inslagdraad

Kettingdraad

22
 Met vleug of richting

Zonder vleug

Schuindraad

Bewerkingen

Omdraaien

Afhechten

Aanhechten

Strijken

Rekken

23
Toegeven

Vlakbeeld

Gestapelde delen

Geplooide delen

Doorsnede

24
Wat is een doorsnede?
Dit is een aanzicht dat men bekomt door een voorwerp ingebeeld door te snijden en die delen te
tekenen die zich in en achter het snijvlak bevinden.
Men tekent wat men ziet op ooghoogte.
Soort Eigenschappen Gebruik

1. Kettingdraad of lengtedraad - Loopt evenwijdig met de Wordt meestal gebruik in de

zelfkant lengte van het kledingstuk.
- Is de sterkste draad
- Rekt bijna niet

25
2. Inslagdraad of breedtedraad - Loopt haaks met de Wordt meestal gebruikt in
(dwarsdraad of tegendraad) zelfkant de breedte van een
- Minder sterk kledingstuk.
- Scheurt gemakkelijker
- Rekt

3. Biais - Bevindt zich schuin Wordt meestal gebruikt om

(schuine draadrichting) tussen ketting- en gebogen richtingen mee af
inslagdraad (45°) te werken.
- Rekt uit en geeft toe

26
Het technologisch proces

27
 Verklarende woordenlijst
A

Arceren = Dicht naast elkaar geplaatste onderlijnen die evenwijdig zijn van elkaar.

Asymmetrisch = Linker- en rechterzijde zijn geen spiegelbeeld, ze zijn niet gelijkvormig.

Basis/standaardpatroon = Een patroon dat als basis dient voor een modelontleding.

BIN normen = Richtlijnen/normen van het Belgische instituut voor normalisatie.

CAD programma = Computer Aided Design, computergesteund ontwerpen.

Curve = Boog.

Een aanzicht dat men bekomt door een voorwerp ingebeeld door te snijden en
Doorsnede = de delen te tekenen die zich in en achter het snijvlak bevinden.
Men tekent wat men ziet op ooghoogte.
E
Een volgens plan uitgevoerde proef om tot nieuwe kennis te komen, of om
Experiment =
een theorie te toetsen.
F

Frequentie = Hoeveelheid.

G
Veelzijdig tekenmateriaal: een combinatie van een meetlat, een gradenboog en
Geodriehoek =
een driehoek.

Graden = Maat om de grootte van een hoek uit te drukken.

H
De afstand tussen lendenhoogte LH (smalste gedeelte van de romp)
Heupenhoogte =
en de heupenhoogte HH (breedste gedeelte van het onderlichaam).

Heupomtrek = Maat gemeten over het breedste gedeelte van de heupen.

28
Intekening = De opbouw van een patroon, waarbij de patroondelen in elkaar getekend zijn.

ISO normen = Normen/richtlijnen van de International Standard Organisation.

Lendenomtrek = Taillewijdte : smalste gedeelte van de romp.

Lichaamslengte = De lengte gemeten van kop tot tenen (zonder schoenen).

Lijndikte = Dikke en dunne lijnen.

Een patroon waarin een modellijn of modelijn wordt weergegeven.

De intekening:
alle zichtbare delen worden in elkaar getekend zodat de verhoudingen duidelijk
zichtbaar zijn.
Lijnpatroon =
De uittekening:
alle zichtbare delen worden uit elkaar getekend klaar voor het tekenen van het
snijpatroon.

- Ononderbroken lijnen.
Lijnsoort = - Onderbroken lijnen.
- Gegolfde lijnen met de losse hand.

Middel om een technische tekening te verduidelijken.

Lijntypes = Dikke en dunne lijnen, doorlopend en onderbroken lijnen, lijnen met de lat of
met de losse hand.

Het optekenen van werkelijke maten bij de constructie, ook al is de tekening op

maataanduiding =
schaal of in perspectief getekend.

Wetenschappelijk onderzoek naar de factoren die vraag en aanbod op een

Marktonderzoek =
bepaalde markt bepalen of daarop van invloed zijn.

Lint uit geplastificeerd weefsel met afleesbare cijfers, 150 cm lang.

Meetlint =
Het begin en einde zijn verstevigd met een metalen plaatje.

Modelinterpretatie = Het gekozen model getekend in een basispatroon.

Op paspop de nodige vormen opzoeken.

Mouleren =
Deze vormen omzetten tot een patroon
N

29
 De extra waarde die toegevoegd wordt aan het patroon noodzakelijk voor de
Naadwaarde = afwerking.
De breedte van de naadwaarde wordt bepaald door de afwerking.

Een figuur of coupenaad.

Neep = Een waarde die op niets uit wordt weggenomen, dit is noodzakelijk bij het
bekleden van een welving.

De lengtemaat die de afstand weergeeft tussen de 2 neepbenen op het einde

Neepopening =
van de neeplengte.

Neepverplaatsing = De neep blijft zichtbaar maar staat op een andere plaats.

Neepverwerking = De neep is niet meer zichtbaar maar verwerkt in fronsen, plooien, naden,......

Overbreedte = Breedte noodzakelijk om het kledingstuk draagbaar te maken.

Extra waarde noodzakelijk bij een knoopsluiting .

Overkruising =
De grootte van de overkruising is afhankelijk van de grootte van de knoop.

Papierschaar = Schaar geschikt om papier te knippen.

Een weergave op een plat vlak van alle zichtbare delen van MV tot MR met
Patroon =
eventueel aanduiding van overkruising.

Patroon intekening = Alle patroondelen zijn op en in elkaar getekend.

Patroon uittekening = Alle patroondelen zijn uit elkaar getekend, klaar om een knippatroon te maken.

Patroonpapier = Doorschijnend, geelachtig of wit papier gebruikt om patronen te tekenen.

Plooi = Evenwijdig ingevouwen waarde die een extra volume geeft aan een patroon.

Quoteren = zie maataanduiding.

30
 Werkblad in een zelfmaakboekje waarop de patronen van verschillende
Radarblad = modellen door elkaar getekend staan.
Elk model heeft zijn eigen kleur en lijntype.

Een kledingstuk is rechtvallend als: MV, zijlijn en MR verticaal lopen en de

Rechtvallend =
borstlijn, lendenlijn, heupenlijn en zoomlijn horizontaal lopen

Rughoogte = De afstand van middenhalspunt rug tot aan de borstlijn (onderarmhoogte).

Ruglengte = De afstand van middenhalspunt rug tot de lendenhoogte opgemeten in MR.

Schaal = De verhouding dat een tekening groter of kleiner is dan werkelijke grootte.

Lijnpatroon met aanduiding van:

- Naadwaarde (bepaald ahv de gebruikte afwerking)
- Overeenkomsttekens
- Draadrichting
Snijpatroon = - Gegeven van het patroon:
o naam van het model
o naam van het deel
o maatnummer
o frequentie

Stofschaar = Schaar geschikt om stof te knippen.

Technische tekens voor materieel, bewerkingen, machines, werkposten en

Symbolen =
aanduidingen.

Symmetrisch = Linker- en rechterzijde zijn elkaars spiegelbeeld of zijn gelijkvormig.

Een vaktaal volgens genormaliseerde conventies, er zijn afspraken met als doel
Technisch tekenen =
elkaar te verstaan zonder woorden.

Technische tekenkader = Een kader met hoofding volgens technische afspraken.

Probleemoplossend proces voor technologische en technische problemen:

- wat is het probleem, de behoefte?
- oplossingen zoeken en keuzes maken
Technologisch proces =
- uitvoering van het concept
- ingebruikneming van het product of concept
- evaluatie: vaststellen van positieve en negatieve punten

31
Tussenbeenlengte = De lengte van het kruispunt tot de zoomlijn, opgemeten tussen de benen.

Tussenvoering = Versteviging van een kledingstuk.

Vakterminologie = Vaktaal.

Een voorstelling waarbij men het voorwerp vlak (2D) voorstelt.

Vlakbeeld =
Voor de duidelijkheid verschuift men gestapelde en geplooide delen.

Voering = Datgene waarmee iets van binnen bekleed wordt.

Z
De afstand van de lendenhoogte tot de zoom opgemeten aan de zijkant van de
Zijlengte pantalon =
persoon.

Bij een zittend persoon opgemeten: de afstand tussen de lendenhoogte en de

Zithoogte =
stoel.

Zuivere lichaamsmaat = Gemeten op het naakte lichaam.

32