Stageopdracht ‘Roeien met een multitrauma’

Auteur: Alison Portman

Studie: Mens en Techniek – Bewegingstechnologie
Studentnummer: 16090632
 Stageopdracht ‘Roeien met een multitrauma’

Opgesteld door: Alison Portman

Studentnummer: 16090632

Docentbegeleider: Monique Berger

Praktijkbegeleider: Lise Smit - Revalidatietechnicus Basalt

Opdrachtgever: Angelique de Haas - Bewegingsagoog Basalt

Organisatie: Basalt Revalidatie (Vrederustlaan 180, Den Haag)

Plaats, datum: Den Haag, 14-12-2020

2
Voorwoord
Dit rapport is een verslaglegging van een ontwikkelproject. Het project is uitgevoerd binnen
en in samenwerking met Basalt Revalidatie. Een revalidant met een multitrauma aan zijn
rechterarm heeft de wens om op een roeitrainer te kunnen roeien. Hier is een hulpmiddel
voor ontwikkelt. Dit ontwikkelproject is een stageopdracht geweest tijdens mijn stage bij
Basalt Revalidatie, op de afdeling Revalidatietechniek. Van september 2020 tot en met
december 2020 heb ik gewerkt aan het ontwikkelen van het product en het schrijven van dit
rapport.
In samenwerking met mijn stagebegeleider, Lise Smit, en haar collega’s, Elise Audier en
Dennis de Beer, heb ik succesvol het ontwikkelproject kunnen afronden. Tijdens dit project
stonden ook mijn stagebegeleider, Lise Smit, en haar collega’s, Elise Audier, Dennis de Beer
en Marcel Sta altijd klaar om mij te helpen.
Bij deze wil mijn begeleider, haar collega’s op de afdeling Revalidatietechniek en collega’s
van andere afdelingen binnen Basalt bedanken voor de begeleiding en ondersteuning
gedurende mijn stage. Ik heb dankzij deze begeleiding veel geleerd over de inhoud van het
werk van een revalidatietechnici. Daarnaast heb ik veel nieuwe kennis en kunde opgedaan
met betrekking tot materiaalkennis en bewerkingstechnieken, het ontwikkelproces en
verslaglegging. Zonder hun expertise had het eindproduct voor de revalidant niet de hoge
kwaliteit gehad die het nu heeft.
Ook wil ik de revalidant die centraal staat in dit project, bedanken voor de medewerking
binnen dit project.

3
Inhoud
Voorwoord ................................................................................................................................................................................. 3
Samenvatting ............................................................................................................................................................................. 5
Woordenlijst ............................................................................................................................................................................... 5
Hoofdstuk 1: Inleiding ................................................................................................................................................................ 6
Hoofdstuk 2: Analysefase ........................................................................................................................................................... 7
2.1 Randvoorwaarden ........................................................................................................................................................... 7
2.2 Revalidant ........................................................................................................................................................................ 8
2.3 Correct en veilig roeien ................................................................................................................................................. 10
2.4 Marktonderzoek ............................................................................................................................................................ 13
Hoofdstuk 2: Eisen, wensen en ontwerpvisie ........................................................................................................................... 16
Hoofdstuk 3: Ontwerpfase ....................................................................................................................................................... 18
3.1 HKJ’s en brainstormschetsen ......................................................................................................................................... 18
3.2 Tussenconcepten ........................................................................................................................................................... 19
3.3 Concepten ..................................................................................................................................................................... 19
3.4 Ontwerprichting ............................................................................................................................................................ 21
3.5 Optimalisatie ................................................................................................................................................................. 22
3.6 Eindontwerp en -product: de Rower Hook .................................................................................................................... 23
Hoofdstuk 4: Evaluatie ............................................................................................................................................................. 24
4.1 Evaluatie methode......................................................................................................................................................... 24
4.2 Evaluatie resultaten ....................................................................................................................................................... 24
Hoofdstuk 5: Discussie ............................................................................................................................................................. 28
Hoofdstuk 6: Conclusie ............................................................................................................................................................. 30
Bronnen .................................................................................................................................................................................... 31
Bijlage 1: Toestemmingsformulier deelname onderzoek ......................................................................................................... 32
Bijlage 2: Operatieverslag patiënt ............................................................................................................................................ 33
Bijlage 3: Onderzoek functiebeperkingen ................................................................................................................................ 35
Bijlage 4: Antropometrische data revalidant ............................................................................................................................ 37
Bijlage 5: Correct roeien op een roeimachine .......................................................................................................................... 38
Bijlage 6: Toelichting marktonderzoek ..................................................................................................................................... 39
Bijlage 7: HKJ’s .......................................................................................................................................................................... 40
Bijlage 8: Gebruikte brainstormtechnieken.............................................................................................................................. 41
Bijlage 9: Morfologische kaart .................................................................................................................................................. 42
Bijlage 10: Tekeningen concepten ............................................................................................................................................ 43
Bijlage 11: Prototypes concepten ............................................................................................................................................. 45
Bijlage 12: Kardinale methode ................................................................................................................................................. 47
Bijlage 13: Foto’s eindproduct .................................................................................................................................................. 48
Bijlage 14: Werktekening roeihaak........................................................................................................................................... 50
Bijlage 15: Berekeningen .......................................................................................................................................................... 51
Bijlage 16: Evaluatie methode eisen en wensen ...................................................................................................................... 52
Bijlage 17: Testprotocol............................................................................................................................................................ 56

4
Samenvatting
Een revalidant bij Basalt Revalidatie heeft verleden jaar een multitrauma aan zijn rechterarm
opgelopen, waarbij hij geen functie of gevoel meer heeft in zijn onderarm en hand. Het doel van dit
project was om een hulpmiddel te ontwikkelen waardoor de revalidant veilig roeihalen op een
roeitrainer kan maken, ondanks zijn huidige beperkingen. De opgestelde eisen, wensen en
ontwerpvisie voor het hulpmiddel draaien voornamelijk om de veiligheid en zelfstandigheid van de
revalidant. Tijdens de ontwerpfase van dit project zijn verschillende divergatie en convergatie
technieken gebruikt. De ontwerprichting is bepaald door prototypes van concepten getest te hebben
met de revalidant en de concepten te toetsen aan de mate van voldoening aan de eisen. Hieruit bleek
dat een concept met een roeihaak het beste aansloot bij de doelen van dit project. Het prototype van
de gekozen ontwerprichting is geoptimaliseerd tot het eindproduct. Dit is voornamelijk bereikt door
de verbeteringen continu te testen met de revalidant. Het eindproduct is uitgebreid geëvalueerd en
de conclusie is gemaakt dat deze voldoet aan alle eisen en bijna alle wensen. Ook aan de ontwerpvisie
is goed voldaan. De eisen met betrekking tot oneigenlijk gebruik waren niet testbaar en zijn als advies
en gebruiksaanwijzing meegegeven aan de revalidant. Het hulpmiddel dat succesvol ontwikkelt is voor
de revalidant is de Rower Hook, welke bestaat uit een stoffen brace en een metalen haak die in en uit
de brace gehaald kan worden.

Woordenlijst
Flexie = De beweging van het buigen van een lichaamsgewricht.
Extensie = De beweging van het strekken van een lichaamsgewricht.
Art. cubiti = Ellebooggewricht
Pronatie De beweging van het naar binnen draaien van de onderarm (of enkelgewricht).
Supinatie = De beweging van het naar buiten draaien van de onderarm (of enkelgewricht).
Palmaire flexie = De beweging van het buigen van het polsgewricht waarbij de hand richting de
handpalm beweegt.
Dorsaalfflexie = De beweging van het buigen van het polsgewricht waarbij de hand richting de
handrug beweegt.
Radiale abductie = De beweging van buigen van het polsgewricht waarbij de hand richting de
duimzijde beweegt.
Ulnaire abductie = De beweging van buigen van het polsgewricht waarbij de hand richting de
pinkzijde beweegt
Digiti manus = Verzamelnaam voor de wijsvinger, middelvinger, ringvinger en de pink.
Pollux = Duim
Oppositie pollux = De beweging waarbij de duim richting de handpalm beweegt.
Abductie = De beweging waarbij een lichaamsonderdeel van het lichaam af beweegt.
Adductie = De beweging waarbij een lichaamsonderdeel naar het lichaam toe beweegt.
Kinematische data = Data over beweging van een bewegend lichaam.
GPGA = De afkorting voor een bestaand griphulpmiddel, de General Purpose Gripping
Aid.

5
Hoofdstuk 1: Inleiding
Basalt is het grootste expertisecentrum voor revalidatiezorg in Zuid-Holland. Basalt bestaat uit tien
locaties, waarvan de grootste zich plaatsvind in Den Haag, op de Vrederustlaan. Deze locatie biedt
daarbij ook het grootste aantal typen specialistische revalidatiezorg aan. In het revalidatiecentrum zijn
revalidanten met ieder zijn eigen achtergrond. Voor alle revalidanten is beweging hoe dan ook een
onderdeel binnen hun klinische, poliklinische en nabehandelingstraject (Basalt, z.d.). Uit interne
communicatie met een bewegingsagoog van Basalt is gebleken dat mensen die voor hun
revalidatietraject veel hebben gesport, na hun traject meer blijven bewegen dan ‘onsportieve’
revalidanten. De revalidant die centraal staat binnen dit project had een sportief leven voordat hij in
het revalidatietraject bij Basalt kwam. De kans is dus groot dat als hij zijn traject afgerond heeft, hij uit
zichzelf sportieve mogelijkheden gaat opzoeken. Dit ontwikkelproject is opgesteld om een hulpmiddel
te creëren waarmee de revalidant een gedeelte van sportieve leven terug zou kunnen oppakken.

De persoon die centraal staat binnen dit project is een mannelijke revalidant van 29 jaar. Als gevolg
van een motorongeluk een jaar geleden, heeft de revalidant een ernstig aangedane rechter onderarm.
Bij alles distaal vanaf zijn elleboog is sprake van krachtverlies en afwezigheid van sensibiliteit. Ondanks
het beperkte functioneren van zijn onderarm, wil de revalidant graag de rest van zijn lichaam blijven
trainen. Hierbij wilt hij graag kracht- en fitnessoefeningen doen. Eén van deze fitnessoefeningen is het
roeien op de roeitrainer. Een onderdeel van de beweging op de roeitrainer is het met beide handen
een horizontale stang naar het lichaam toe trekken. Echter, de beperkingen in de revalidant zijn
onderarm en hand hinderen het vastgrijpen (en het behouden van grip) van de horizontale stang. Dit
heeft hij aangegeven aan zijn bewegingsagoog, die vervolgens hier een opdracht van heeft gevormd
voor de afdeling revalidatietechniek. De bewegingsagoog is daarom de opdrachtgever van dit project,
waarbij de revalidant centraal staat.

Het doelstelling van dit project is om tijdens deze stageperiode een hulpmiddel te ontwikkelen
waardoor de revalidant binnen het project veilig roeihalen op een roeitrainer kan maken, ondanks
afwezige krachtfunctie en sensibiliteit in zijn rechter onderarm, -hand en -vingers.

6
Hoofdstuk 2: Analysefase
2.1 Randvoorwaarden

Tijdens interne communicatie met de revalidant en de opdrachtgever zijn de voorwaarden

aangegeven. Deze voorwaarden vormen de randvoorwaarden van dit project en zijn vertaald naar
eisen en wensen.

De revalidant geeft als reden om te willen trainen aan dat hij zich fitter wilt voelen en (vet)gewicht te
verliezen, door zoveel mogelijk met zijn aangedane onderarm alsnog bestaande fitness oefeningen te
kunnen uitvoeren. De revalidant geeft aan dat hij dit doel onder andere met roeien wilt bereiken en
dit daarom graag weer wilt kunnen. Hij geeft aan 30 minuten te kunnen willen roeien als hij dat zou
willen. Op welke weerstand maakt niet uit. Tijdens een therapiemoment met zijn bewegingsagoog
heeft de revalidant met een aanwezig hulpmiddel geprobeerd te roeien. Dit hulpmiddel was een oude
washand met klittenbandjes, die een hand in een griphouding om een stang heen kan zetten. Deze
washand paste niet goed voor de revalidant en was zeer oud. Toch kon hij hier enkele minuten mee
roeien voordat het door pijn en druk in de aangedane arm niet meer ging. De roeitrainers die hij wil
gebruiken werken met een vliegwielmechanisme.

Het staat bij zowel de revalidant als zijn bewegingsagoog voorop dat het roeien geen (extra) schade
mag toevoegen aan zijn aangedane arm. Het is daarom van belang dat de revalidant kan roeien zonder
dat hij pijn of te veel druk op zijn arm of pols ervaart. Uit onderzoek is gebleken dat een aanvaardbare
pijn een pijnscore tot 4 is (Collins et al., 1997, p. 95). Ook heeft hij aangegeven dat het mooi zou zijn
als het hulpmiddel misschien voor meerdere fitness apparaten/oefeningen gebruikt kan worden. Uit
de communicatie met de revalidant zijn daarom de volgende randvoorwaarden opgesteld:

- Eis: Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer met een vliegwiel kan
uitvoeren.
- Eis: Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer kan uitvoeren zonder dat
het zijn aangedane arm beschadigd.
- Eis: Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer kan uitvoeren met
maximaal een pijnscore van 4 ervaart.
- Wens: Het product kan gebruikt worden voor vergelijkbare fitnessoefeningen, waarbij een
horizontale stang wordt vastgegrepen en naar het lichaam toe getrokken wordt.

De opdrachtgever, de bewegingsagoog van de revalidant, geeft aan dat het ideaal zou zijn als de
revalidant een hulpmiddel zou hebben die hij zelfstandig kan gebruiken, waardoor hij kan fitnessen
wanneer hij wilt. Omdat de revalidant ook aangeeft zelf te willen kunnen trainen, is zelfstandigheid
voor het product een eis. Ook heeft de bewegingsagoog aangegeven dat de revalidant het hulpmiddel
zeker wel binnen een half jaar nodig heeft, omdat het revalidatietraject bij Basalt dan afgerond zal zijn.
Uit de communicatie met de opdrachtgever zijn daarom de volgende randvoorwaarden opgesteld:

- Eis: De revalidant moet zelfstandig het product kunnen gebruiken.

- Eis: Een eindproduct moet vóór 1 januari 2021 worden opgeleverd.

7
2.2 Revalidant

2.2.1 Deelvraag 1: In hoeverre is de rechterarm van de revalidant aangedaan? (observatie)

De revalidant heeft met toestemming (bijlage 1) een kopie van het operatieverslag verstrekt die de
revalidant afgelopen jaar heeft ondergaan. Uit dit operatieverslag is alleen de relevante informatie
voor dit project toegevoegd in bijlage 2. In tabel 1 is het overzicht te vinden van de
functiebeperkingen die de revalidant heeft. In bijlage 3 is het uitgebreide onderzoek te vinden hoe
dit overzicht tot stand is gekomen.

Tabel 1. Overzicht functiebeperkingen revalidant

Beperking Beschrijving
Flexie art. cubiti Beperkt tot een ellebooghoek van 48
graden. Voornaamste oorzaak is een
spierdonor uit de been van de
revalidant die aan de mediale en
ventrale zijde van de arm is geplaatst
(zie figuur 1).

Figuur 1. Mediale / ventrale zijde rechter

onderarm

Extensie art. cubiti Volledige extensie is alleen mogelijk wanneer de arm 147 graden of minder
gesupineerd is.
Pronatie onderarm Is mogelijk, wel verzwakt door (functie)afwezigheid van m. pronator teres.
Supinatie onderarm Beperkt tot 139 graden vanuit pronatiestand tijdens flexie van elleboog, beperkt
tot 147 graden bij extensie van elleboog.
Palmair flexie, Is niet mogelijk door de geplaatste
dorsaalflexie, radiale fixatieplaat aan dorsale zijde van de
en ulnaire abductie pols (zie figuur 2). Indien de
fixatieplaat toch nog een bepaalde
mate van palmairflexie zou toelaten,
zou dit niet mogelijk zijn door
(functie)afwezigheid van flectoren, Figuur 2. Röntgefoto's van de fixatieplaat
extensoren en abductoren in de
onderarm.
Extensie digiti manus Er is lichte aanwezigheid van een extensiefunctie in digiti manus. Digiti 5 is het
meest aangedaan.
Flexie digiti manus Niet mogelijk door (functie)afwezigheid van m. flexor digitorum superficialis +
profundus en mogelijk andere intrintieken pols- en vingerflectoren.
Extensie pollux Er is lichte aanwezigheid van een extensiefunctie in de duim.
Oppositie pollux Is niet mogelijk door (functie)afwezigheid van m. opponens pollicis , m. flexor
pollicis longus.
Abductie pollux Is niet mogelijk door (functie)afwezigheid van m. abductor pollicis brevis + longus
Adductie pollux Is niet mogelijk door (functie)afwezigheid van m. adductor pollicis.

8
Sensibiliteit
De revalidant moet zijn arm en hand dagelijks controleren op wondjes of beschadigingen, waarvan hij
het ontstaan ervan niet kan voelen. Ondanks dat sommige huidplekken wellicht nog wel gevoel hebben
(bijlage 3), wordt voor dit project uitgegaan van complete afwezigheid van sensibiliteit, in al het
huidweefsel dat distaal van het rechter art. cubiti. De revalidant voelt wel druk in zijn pols als er te veel
druk op de fixatieplaat komt staan. Ook kan hij dan druk en pijn in zijn elleboog voelen. De gevolgen
van de beperkte sensibiliteit van de revalidant op het roeien worden in deelvraag 4 besproken.

- Eis: Bij gebruik van het product is palmaire flexie onmogelijk.

- Eis: Bij gebruik van het product is dorsaalflexie onmogelijk.
- Eis: Bij gebruik van het product is ulnaire abductie onmogelijk.
- Eis: Bij gebruik van het product is radiale abductie onmogelijk.
- Eis: Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden flexie in de digiti manus.
- Eis: Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden oppositie in de pollux.
- Eis: Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden abductie in de pollux.
- Eis: Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden adductie in de pollux.
- Eis: Het product mag de art. cubiti niet in meer dan 48 graden flexie brengen.
- Eis: Het product mag de onderarm niet in meer dan 139 graden supinatie brengen.
- Wens: Het gebruik van het product vergt minimale pronatie in de onderarm.
- Wens: Het gebruik van het product vergt minimale extensie in de digiti manus.

2.2.2. Deelvraag 2: Wat zijn de antropometrische maten van de revalidant? (observatie,

litertuuronderzoek)
Voor het product is de antropometrische data van de revalidant van belang. Deze maten zijn in bijlage
4 te zien. Zijn data is vergeleken met de antropometrische data van Broeren (2017). De X = P50 data is
gekozen omdat dit de data van de gemiddelde mannelijke Nederlandse samenleving met een
vergelijkbare lichaamslengte aan de revalidant betreft. Hiermee kan is een beeld verkregen of de
operaties die de revalidant heeft ondergaan aan zijn aangedane arm, voor erg afwijkende maten in de
arm heeft gezorgd. De bult van de donorspier bij het ellebooggewricht zorgt voor uitdagende maten
waar goed rekening gehouden moet worden. Daarnaast is de pols dikker dan gemiddeld. De andere
maten verschillen de maten niet veel. In het begin van 2021 staan nieuwe operaties gepland voor de
revalidant. Het plan wordt om de horizontaal geplaatste donorspier te verkleinen of te verplaatsen en
een spier uit de dorsale zijde van de aangedane arm te verplaatsen naar de ventrale zijde. Door deze
operaties kan de bovenstaande antropometrische data in de toekomst nog veranderen. Daarom zou
het een toevoeging zijn om het hulpmiddel dusdanig te ontwerpen, dat de revalidant het hulpmiddel
na zijn operatie kan blijven gebruiken. Hieruit volgt de wens om het product voor zo veel mogelijk
variabelen in grootte verstelbaar te ontwerpen.

- Eis: Het product moet passend zijn voor een handlengte van 190 mm.
- Eis: Het product moet passend zijn voor een handbreedte van 115 mm.
- Eis: Het product moet passend zijn voor een handdikte van 30 mm.
- Eis: Het product moet passend zijn voor een polsomvang van 215 mm.
- Eis: Het product moet passend zijn voor een onderarmlengte van 260 mm.
- Eis: Het product moet passend zijn voor een maximale onderarmomvang van 305 mm.
- Wens: Zoveel mogelijk variabelen van het product zijn in grootte verstelbaar.

9
2.3 Correct en veilig roeien

2.3.1 Deelvraag 3: Wat houdt het correct en veilig trainen op een roeitrainer in?
(literatuuronderzoek)
Roeitrainers werken door middel van een vliegwiel in combinatie met een remsysteem. Het
remmechanisme op een draaiend vliegwiel, veroorzaakt weerstand voor de persoon die aan het roeien
is. Met dit systeem wordt de weerstand van water tegen een roeispaan nagebootst. Met de roeitrainer
wordt de beweging van een roeihaal in een roeiboot, nagebootst. In plaats van een echte roeispaan,
wordt een horizontale stang die vastzit aan een ketting, in een rechte lijn naar de gebruiker toe
getrokken. Deze horizontale stang wordt hierna in dit project de ‘roeihendel’ genoemd.

Jespersen (2016, pp. 1–3) heeft samen met professionele personal trainers en fitness experts,
instructieboeken en -posters uitgebracht met betrekking tot fitness. De informatie van deze auteur
wordt genomen als uitgangspunt voor correcte informatie met betrekking tot het gebruik van de
roeitrainer. Bijlage 5 toont een posteronderdeel van Jespersen (2016, pp. 1-3) waar een juiste
roeihouding getoond wordt. De roeihendels van de roeitrainers die de revalidant momenteel of tijdens
therapie gebruikt (beiden van het merk Concept2), hebben een diameter van 38 mm. Voor dit project
betekent dit dat het product in ieder geval bruikbaar moet zijn voor een stang met een diameter van
38 mm. Andere roeitrainers zouden roeihendel kunnen hebben die in diameter verschillen. Hier moet
rekening mee worden gehouden.

Gevaren
Uit communicatie met de leverancier is gebleken dat de Concept2 roeitrainers niet het gevaar hebben
dat de ketting opeens naar binnen getrokken kan worden. Dit geldt voor alle type roeitrainers die
werken met een vliegwiel. Wel bestaat het gevaar wanneer de roeihendel opeens losgelaten wordt,
de roeihendel naar voren schiet naar de opening van de ketting. Een voorbeeld is dat een hand door
zweet of vermoeidheid, van de roeihendel glijdt. Als dit gebeurt kan de roeier van het stoeltje af naar
een kant vallen, waar de gebruiker de roeihendel nog wel vastheeft. Omdat de voeten van de gebruiker
vastzitten tijdens het roeien aan voetsteunen , kan de gebruiker zichzelf niet opvangen als dat gebeurd.

Houding
Op basis van Jespersen (2016, pp. 1–3) zijn de aandachtspunten voor een correcte roeihouding
genomen om vervolgens relevante eisen voor dit project uit te vormen. .

- Eis: Het product moet bruikbaar zijn voor een roeihendel met een diameter van 38 mm.
- Eis: Het product moet bruikbaar zijn voor roeihendels met verschillende diameters.
- Eis: Tijdens het roeien mag de ketting van de roeitrainer niet draaien.
- Eis: Het product zorgt dat de revalidant de roeihendel met minimaal twee aanhechtingspunten
(één links en één rechts van de ketting) naar zich toe trekt.
- Eis: De handen van de revalidant blijven tijdens het roeien superior van het heupgewricht.
- Eis: De revalidant moet aan het einde van zijn oefening op de roeitrainer, zelfstandig de
roeihendel in de bedoelde houder kunnen plaatsen.

10
2.3.2 Deelvraag 4: Wat zijn de beperkingen en risico’s voor de revalidant bij het trainen op
een roeitrainer? (literatuuronderzoek, observatie)
Afwezigheid van grijpfunctie
Doordat de revalidant de roeistang niet kan vastpakken, glijdt zijn hand van de roeihendel af als hij
deze naar zich toe probeert te trekken. Zijn hand kan wel passief in een grijphouding gezet worden. De
revalidant heeft aangegeven dat hij graag iets zou willen waardoor zijn hand of arm aan de stang vast
komt te zitten, waardoor hij zich geen zorgen hoeft te maken dat zijn hand tijdens de oefening van de
stang afglijdt. Hieruit is de eis te vormen dat het hulpmiddel de onderarm of hand moet kunnen fixeren
aan de roeihendel.

Zoals in deelvraag 3 is behandeld, kunnen situaties ontstaan waarbij de linkerhand van de revalidant
door vermoeidheid of zweet van de roeihendel loskomt. Hierdoor kan de plotselinge druk in de pols
schade veroorzaken aan de revalidant. Dit komt doordat de pols dan in ulnaire abductie geforceerd
kan worden. Ook is vastgesteld dat er niet met maar één hand getrokken mag worden aan de
roeihendel. Het is daarom belangrijk dat de revalidant zijn gefixeerde aangedane arm, snel van de
roeihendel los kan komen, indien de andere hand opeens losgelaten wordt. Hier is de eis uit
voortgekomen dat het product moet elk moment van de roeihendel los kunnen komen.

Geisoleerde art. radiocarpalis

Door de fixatieplaat kan de rechterpols van de revalidant alleen maar in een neutrale positie staan. Dit
zou ideaal zijn voor het uitvoeren van de roeihaal. Echter moet er rekening mee worden gehouden dat
bij het naar het lichaam trekken van de roeistang, er alsnog ongewild druk op de pols van de revalidant
kan komen te staan. Dit zou komen doordat bij de trekbeweging waar flexie plaatsvind, de elleboog te
ver naar buiten draait en de pols in ulnaire abductie duwt. Hierom moet de bewegingsmogelijkheden
van de art. radiocarpalis voorkomen worden en zijn hier eisen uit opgesteld.

Beperkte bewegingsuitslagen
Ondanks de beperkte bewegingsuitslagen die beschreven zijn in deelvraag 1, is het wel mogelijk voor
de revalidant om te roeien. Ondanks dat de revalidant zijn aangedane arm niet helemaal kan strekken,
lost hij dit uit zichzelf op door zijn niet-aangedane arm ook een beetje te buigen op het uiterste punt
van de roeihaal.

Afwezigheid van sensibiliteit

Zoals in paragraaf 2.2.1 is besproken, kan de revalidant in dit project kan niet voelen of zijn huid wordt
beschadigd en kan daarom niet stoppen omdat hij pijn voelt. De kans op het ontwikkelen van letsel
door druk is groot bij het trainen op een roeitrainer. Een veel gebruikte classificatie voor klinisch
gebruik is een schema die wordt geadviseerd door de National Pressure Ulcer Advisory Panel (NPUAP).
De meest recente versie is beschreven door Edsberg et al. (2016, p. 594). Hier wordt beschreven dat
de eerste fase van letsel door druk wordt aangegeven door rode plekken op een intacte huid, die bij
het indrukken ervan niet witkleurig worden. Dit verschijnsel betekent dat er bloed uit de cappilairen
in de interstitiele ruimte van de huid is gekomen. Met deze informatie is de eis gevormd dat de huid
van de revalidant geen rode plekken mag bevatten die bij indrukking niet witkleurig worden. Ook is
het van belang dat het product geen scherpe onderdelen bevat, voor bescherming van de gevoelloze
huid maar ook de rest van het lichaam. Ook is het gewenst om voor zo min mogelijk contactpunten
met de huid te zorgen.

11
Daarnaast is het belangrijk dat het hulpmiddel na elk gebruik goed schoongemaakt kan worden, om
de hygiëne en gezondheid van de huid op de aangedane arm en hand te behouden. Dit houdt in dat
als er stoffen onderdelen op het hulpmiddel zitten, dat deze in de wasmachine zou kunnen.

- Eis: Het product fixeert de onderam tijdens het roeien aan de roeihendel.
- Eis: Het product moet elk moment van de roeihendel los kunnen komen.
- Eis: De huid van de revalidant mag door het roeien geen rode plekken bevatten die bij
indrukking niet witkleurig worden.
- Eis: Het product mag geen scherpe onderdelen bevatten.
- Eis: De stoffen onderdelen van het product moeten in de wasmachine kunnen.
- Wens: Het product heeft zo min mogelijk contactpunten met het lichaam van de patiënt.

2.3.3. Deelvraag 5: Oneigenlijk gebruik (literatuuronderzoek)

Het is belangrijk rekening te houden met meerdere vormen van oneigenlijk gebruik en de gevaren
daarvan. Deze deelvraag is opgesteld om eisen te vormen die de veiligheid tijdens het gebruik van het
hulpmiddel waarborgen.

Maximale trekkracht
In een onderzoek van Découfour et al. (2008, p. 487) is kinematische data gemeten op een roeitrainer,
in een extreme vorm van gebruik. De gebruikte roeitrainer in dit onderzoek was van hetzelde merk als
de roeitrainers die revalidant gebruikt in Basalt en op zijn sportschool. Uit het onderzoek bleek dat de
professionele roeier een maximale trekkracht van 1050 Newton op de roeihendel heeft uitgeoefend.
De roeier was een man van 28 jaar, met een lichaamsgewicht van 72,5 kg en een lichaamslengte van
1,73 m. Deze eigenschappen zijn gelijkwaardig aan de eigenschappen van de revalidant binnen dit
project. Hoewel hij geen professionele roeier is, is 1050 Newton wel een haalbare trekkracht tijdens
het roeien voor een persoon met zijn eigenschappen (zie deelvraag 2). Hieruit is de eis te halen dat het
materiaal waar de meeste trekkracht op komt te staan, een trekkracht van 1050 Newton moet kunnen
weerstaan zonder te vervormen. Hieruit volgt ook dat de revalidant het hulpmiddel niet voor
zwaardere trekkrachttrainingen mag gebruiken dat meer dan 1050 Newton vergt. Hieruit is de eis
gevormd dat het hulpmiddel niet voor activiteiten gebruikt mag worden waarbij er met meer dan 100
kg wordt getrokken aan het hulpmiddel. Het aantal kilogram is afgerond naar beneden, omdat de
gewichten op fitnessapparaten soms alleen per tientallen in te stellen zijn op de apparaten.

Alleen lineaire trekbewegingen

Het is belangrijk dat de revalidant het hulpmiddel niet voor trainingsoefeningen gaat gebruiken die
krachten in andere richtingen veroorzaken dan waar het hulpmiddel voor ontworpen is. Zoals in de
randvoorwaarden is besproken is het een wens van de revalidant om het hulpmiddel misschien ook
voor andere fitnessapparaten te kunnen gebruiken. Het hulpmiddel wordt echter ontworpen om een
trekkrachtoefening veilig uit te voeren waarbij het polsgewricht recht gehouden wordt. Het is niet
bedoeling dat het ontworpen hulpmiddel gebruikt wordt voor krachtoefeningen waar iets weg wordt
geduwd of opgetild. Ondanks dat de pols bij sommige van deze oefening vaak ook in een rechte positie
behoort te staan, kan de druk op de pols en het hulpmiddel gevaarlijke situaties veroorzaken.

12
Alleen voor de revalidant
Het product is voor de revalidant binnen dit project. Het is niet de bedoeling dat een persoon zonder
beperkingen het hulpmiddel gaat gebruiken voor ondersteuning voor roei- of krachttrainingen.

- Eis: Het product moet een trekkracht van 1050 Newton kunnen weerstaan.
- Eis: Het product mag niet voor activiteiten worden gebruikt waarbij er met meer dan 100 kg
wordt getrokken aan het hulpmiddel.
- Eis: Het product mag niet gebruikt worden om iets weg te duwen.
- Eis: Het product mag niet gebruikt worden om is op te tillen.
- Eis: Het product mag niet voor activiteiten worden gebruikt waarbij gewicht wordt naar het
lichaam toe wordt getrokken, waarbij in uitvoering de polsen gewoonlijk gebogen worden.
- Eis: Het product mag alleen gebruikt worden door de revalidant binnen dit project.

2.4 Marktonderzoek

2.4.1 Deelvraag 6: Wat voor hulpmiddelen bestaan er al om met een niet (volledige)
werkende rechterarm en -hand te trainen?
Er bestaan handschoenen die speciaal ontworpen zijn voor mensen die willen trainen in de fitness,
maar beperkte grijpfunctie hebben in hun hand(en). Deze handschoenen zijn van het merk Active
Hands (The Active Hands Company Ltd, 2020). De ‘General Purpose Gripping Aid’ (GPGA) is ontworpen
voor iemand die zijn volledige hand en vingers nog heeft, maar beperkte spierfunctie heeft in zijn hand
heeft (figuur 3). Ook biedt Active Hands Looped Aids (figuur 4) en Hooked Aids (figuur 5) aan.
‘Gewichtshefhaken’, voornamelijk ‘Lifting hooks’ genoemd, worden gebruikt door gewichtheffers als
ondersteuning tijdens het gewichtheffen. Deze haak is een brede platte haak (figuur 6) en daarin net
anders als de Hooked Aids. Bij gewichtshefhaken wordt nog wel aanspanning van de pols en
handspieren verwacht, omdat het als ondersteuning wordt aangeboden en niet als vervanging.. In
bijlage 6 is uitgebreidere informatie te vinden over de werking van de GPGA en andere producten.

Figuur 3. GPGA Figuur 4. Loop Aids Figuur 5. Hooked Aids Figuur 6. Gewichthefhaak

2.4.2 Deelvraag 7: Hoe kan gevoelloze huid beschermd worden tijdens het trainen?
Trainingshandschoenen worden gebruikt tijdens sportactiviteiten om de handen van de gebruikers te
beschermen. Het is belangrijk dat huid van de revalidant in dit project beschermd wordt tijdens het
roeien. Veel bestaande trainingshandschoenen die zijn ontworpen met als doel om blaren en eelt te
voorkomen, zijn gemaakt van nylon, lycra, neopreen of een combinatie daarvan. Dit zijn elastische
materialen zodat het materiaal zo veel mogelijk met de beweging van de hand en huid tijdens de
roeihaal mee kan bewegen. Deze materialen worden daarom ook toegepast in dit project.

Eis: Het materiaal dat contact maakt met de huid waar druk op komt te staan, moet nylon, lycra of
neopreen zijn.

13
2.4.3. Deelvraag 8: Wat zijn de beperkingen van de huidig bestaande hulpmiddelen op de
markt? (observatie)
Zoals uit het marktonderzoek is gebleken, bestaan er gespecialiseerde hulpmiddelen voor mensen die
willen trainen, maar een beperkte handfunctie hebben. De GPGA handschoenen, Looped Aids en
Hooked Aids lijken in eerste instantie goed aan te sluiten bij de wensen van de revalidant. Toch hebben
deze hulpmiddelen beperkingen voor het doel van dit project.

General Purpose Gripping Aid

De GPGA is getest met de revalidant. Hierbij werden meerdere obstakels ondervonden. De revalidant
kan de handschoen niet zelfstandig vastmaken aan de roeihendel. De hand van de revalidant met is
uiteindelijk met hulp van anderen om de roeihendel gedaan. Hierna werd geprobeerd of de revalidant
zelf de handschoen in de gewenste strakheid vast kon zetten. Dit bleek niet het geval. Ten eerste kwam
dit door de positionering van de band die de vuist moet vastmaken om de hendel. De handschoen is
ontworpen waarbij de hand met de dorsale kant naar beneden moet
worden neergelegd en het object in die houding in de hand bevestigd.
Echter, bij een roeihendel moet de hand met de dorsale zijde naar
boven gericht, op de roeihendel komen en dan vastgemaakt worden.
Hierdoor moet de revalidant met zijn goede hand aan de andere kant
van de roeihendel zijn, om de handschoen vast te maken. Dit lukte hem
met moeite in bepaalde mate, maar niet op een manier waarbij de
handschoen goed vast kwam te zitten. Hierdoor kon hij ook niet
succesvol roeien, omdat zijn hand te los zat en zijn armen in ongelijke
positie kwamen te staan. Nadat de GPGA met hulp goed vastgemaakt
was heeft de revalidant ermee geroeid (figuur 7). De revalidant gaf na
enkele minuten aan dat het niet goed voelde. Dit kwam doordat een
vervelende druk op zijn pols kwam te staan en daar pijn voelde. Dit leek
te komen doordat de vingers het trekpunt vormden. Hierdoor werd zijn
hand te veel van de pols losgetrokken waardoor de fixatieplaat de
vervelende druk veroorzaakte. Een ander gevaar van de GPGA is dat
deze de hand zo stevig fixeert aan de roeihendel, dat de hand niet
Figuur 7. Impressie roeibeweging
makkelijk los kan komen. revalidant

Huidbescherming
Bij de GPGA maakt de huid van de hand direct contact met het trainingsmiddel. Dit zou voor de
revalidant van dit project een risico kunnen vormen, omdat deze niet kan voelen of de huid aan het
beschadigen is tijdens het trainen. Dit zou te combineren met de beschermende matjes die tussen
het trainingsmateriaal en de huid gedaan moeten worden. Echter zou het praktischer zijn voor de
revalidant om één product te hoeven vastmaken die al het benodigde bevat.

Polsbescherming
Zoals besproken in deelvraag 2.2 is het belangrijk dat pols goed genoeg wordt geïsoleerd. De GPGA
handschoenen lijken hierin het meest ondersteunend te zijn door de kwaliteit en dikte van het
materiaal. Echter zijn de handschoenen voornamelijk ontworpen om een grijpfunctie te kunnen
nabootsen. Niet om flexie of abductie in de pols te voorkomen. Dit kan betekenen dat de pols
misschien te vrij is om te kunnen bewegen in deze handschoen, wat bij de revalidant in dit project juist

14
voorkomen moet worden. De Looped Aids en Hooked Aids lijken nog meer bewegingsvrijheid te geven
omdat deze alleen een band om de pols hebben.

Door de hierboven genoemde redenen lijken de bestaande producten op de markt nog geen ideale
oplossing voor de revalidant in dit project. Om deze reden is dit ontwikkelproject voortgezet om tot
een zo optimaal mogelijk product te komen die voldoet aan de vraag van dit project. Als toegevoegde
wens wordt er de wens opgesteld om het productieproces en gebruikte materialen zo duurzaam
mogelijk te laten zijn.

- Eis: De vingers mogen niet gebruikt worden als punt waar trekkracht op komt te staan.
- Eis: Indien het hulpmiddel na plaatsing aan de roeihendel nog meer fixatiehandelingen vergt,
mogen deze handelingen niet aan de ventrale en distale zijde van de hand plaatsvinden.
- Eis: De armen van de revalidant moeten tijdens het roeien parallel aan elkaar zijn.
- Wens: Het productieproces en de gebruikte materialen zijn zo duurzaam mogelijk.

15
Hoofdstuk 2: Eisen, wensen en ontwerpvisie
Hieronder is de volledige lijst van eisen, wensen en de ontwerpvisie van dit project te vinden.

Eisen
Gebruik
1. Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer met een vliegwiel kan
uitvoeren. (randvoorwaarden)
2. De revalidant moet zelfstandig het product kunnen gebruiken. (randvoorwaarden)
3. Het product zorgt dat de revalidant de roeihendel met minimaal twee aanhechtingspunten (één
links en één rechts van de ketting) naar zich toe trekt. (deelvraag 3)
4. De revalidant moet aan het einde van zijn oefening op de roeitrainer, zelfstandig de roeihendel
in de bedoelde houder kunnen plaatsen. (deelvraag 3)
5. Indien het hulpmiddel na plaatsing aan de roeihendel nog meer fixatiehandelingen vergt, mogen
deze handelingen niet aan de ventrale en distale zijde van de hand plaatsvinden. (deelvraag 8)
6. De armen moeten tijdens het roeien parallel aan elkaar zijn. (deelvraag 8)

Functiecomponenten in aangedane arm

7. Bij gebruik van het product is palmaire flexie onmogelijk. (deelvraag 1)
8. Bij gebruik van het product is dorsaalflexie onmogelijk. (deelvraag 1)
9. Bij gebruik van het product is ulnaire abductie onmogelijk. (deelvraag 1)
10. Bij gebruik van het product is radiale abductie onmogelijk. (deelvraag 1)
11. Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden flexie in de vingers. (deelvraag 1)
12. Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden oppositie in de pollux. (deelvraag 1)
13. Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden abductie in de pollux. (deelvraag 1)
14. Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden adductie in de pollux. (deelvraag 1)
15. Het product mag art. cubiti niet in meer dan 48 graden flexie brengen. (deelvraag 1)
16. Het product mag de onderarm niet in meer dan 139 graden supinatie brengen. (deelvraag 1)

Veiligheid
17. Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer kan uitvoeren zonder dat het
zijn aangedane arm beschadigd. (randvoorwaarden)
18. Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer kan uitvoeren waarbij hij
maximaal een pijnscore tot 4 ervaart. (randvoorwaarden)
19. Tijdens het roeien mag de ketting van de roeitrainer niet draaien. (deelvraag 3)
20. De handen blijven tijdens het roeien superior van het heupgewricht. (deelvraag 3)
21. Het product moet elk moment van de roeihendel los kunnen komen. (deelvraag 4)
22. De huid mag door het roeien geen rode plekken bevatten die bij indrukking niet witkleurig
worden. (deelvraag 4)
23. Het product mag geen scherpe onderdelen bevatten. (deelvraag 4)
24. De vingers mogen niet gebruikt worden als punt waar trekkracht op komt te staan. (deelvraag 8)

Constructie
25. Het product moet bruikbaar zijn voor een roeihendel met een diameter van 38 mm. (deelvraag 3)
26. Het product moet bruikbaar zijn voor roeihendels met verschillende diameters. (deelvraag 3)
27. Het product fixeert de onderarm tijdens het roeien aan de roeihendel. (deelvraag 4)

16
28. De stoffen onderdelen van het product moeten in de wasmachine kunnen. (deelvraag 4)
29. Het product moet een trekkracht van 1050 Newton kunnen weerstaan. (deelvraag 5)
30. Het materiaal dat contact maakt met de huid waar druk op komt te staan, moet nylon, lycra of
neopreen zijn. (deelvraag 7)

Ergonomie
31. Het product moet passend zijn voor een handlengte van 190 mm. (deelvraag 2)
32. Het product moet passend zijn voor een handbreedte van 115 mm. (deelvraag 2)
33. Het product moet passend zijn voor een handdikte van 30 mm. (deelvraag 2)
34. Het product moet passend zijn voor een polsomvang van 215 mm. (deelvraag 2)
35. Het product moet passend zijn voor een onderarmlengte van 260 mm. (deelvraag 2)
36. Het product moet passend zijn voor een maximale onderarmomvang van 305 mm. (deelvraag 2)

Oneigenlijk gebruik
37. Het product mag niet voor activiteiten worden gebruikt waarbij er met meer dan 100 kg wordt
getrokken aan het hulpmiddel. (deelvraag 5)
38. Het product mag niet gebruikt worden om iets weg te duwen. (deelvraag 5)
39. Het product mag niet gebruikt worden om iets op te tillen. (deelvraag 5)
40. Het product mag niet voor activiteiten worden gebruikt waarbij gewicht wordt naar het lichaam
toe wordt getrokken, waarbij in uitvoering de polsen gewoonlijk gebogen worden. (deelvraag 5)
41. Het product mag alleen gebruikt worden door de revalidant binnen dit project. (deelvraag 5)

Overig
42. Een eindproduct moet vóór 1 januari 2021 worden opgeleverd. (randvoorwaarden)

Wensen
1. Het product kan gebruikt worden voor vergelijkbare fitnessoefeningen, waarbij een horizontale
stang wordt vastgegrepen en naar het lichaam toe getrokken wordt. (randvoorwaarden)
2. Het gebruik van het product vergt minimale pronatie in de onderarm. (deelvraag 1)
3. Het gebruik van het product vergt minimale extensie in de digiti manus. (deelvraag 1)
4. Zoveel mogelijk variabelen van het product zijn in grootte verstelbaar. (deelvraag 2)
5. Het product heeft zo min mogelijk contactpunten met het lichaam van de patiënt. (deelvraag 4)
6. Het productieproces en de gebruikte materialen zijn zo duurzaam mogelijk. (deelvraag 8)

Ontwerpvisie
Om een zo optimaal mogelijk eindresultaat te behalen is gekeken naar welke factoren voor het product
het belangrijkste zijn. Op basis van de uitkomsten van de analysefase, is gekozen om veiligheid (van de
revalidant zelf en zijn aangedane arm) en zelfstandigheid van de revalidant voorop in het
ontwerpproces te zetten. De ontwerpvisie van dit project luidt daarom als volgt: .

‘Het product moet het mogelijk maken dat de revalidant binnen dit project zelfstandig de roeitrainer
kan gebruiken als onderdeel van zijn fitness routine. Het realiseren van een zo veilig mogelijk en zo
zelfstandig mogelijk te gebruiken product, staat voorop in het ontwikkelproces.’

17
 Hoofdstuk 3: Ontwerpfase
3.1 HKJ’s en brainstormschetsen

Het ontwerpproces is begonnen door vanuit de eisen Hoe Kun Je’s (HKJ’s) te vormen. Een aantal eisen
vormen het globale doel van het project of geven alleen concrete maten aan. Daarom zijn alleen de
eisen die de kern van het ontwerp vormen omgezet naar HKJ’s. Vervolgens zijn deze in de
subonderdelen zelfstandigheid, veiligheid en fixatie (zie bijlage 7).

Vervolgens zijn er oplossing op deze vragen gevonden door te brainstormen. Om met zoveel mogelijk
ideeën te komen zijn meerdere methodes gebruikt in het ontwerpproces: Rapid Fire, Word
Association, Wat als…, en Brainwriting. Bij Rapid Fire wordt op papier gebrainstormd voor ideeën. Elk
A4-tje is een subonderwerp waarvoor zoveel mogelijk oplossingen bedacht werden, in tekst of in
schetsen. Deze methode heeft de meeste oplossingen geboden en daarvan wordt hier een impressie
getoond (figuur 8 – 10). Van de overige brainstormmethodes zijn een omschrijving en impressie van
de resultaten in bijlage 8 te vinden.

Figuur 8. Brainstorm impressie 1

Figuur 9. Brainstorm impressie 2

Figuur 10. Brainstorm impressie 3

18
3.2 Tussenconcepten

Uit de gebrainstormde oefening waren 6 tussenconcepten uit gevormd. Tijdens het maken van
sommigen concepten is de GPGA uit deelvraag 6 getest en bleek dat trekkracht aan de pols van de
revalidant te veel pijn doet en te veel druk geeft. De tussenconcepten moesten hier vervolgens op
aangepast worden en een tussenconcept die gebaseerd was op de GPGA is daarom afgevallen. Om
deze reden eindigde deze stap van het ontwerpproces met 5 tussenconcepten (zie figuur 11 – 15).

Figuur 11. Tussenconcept 1 Figuur 12. Tussenconcept 2 Figuur 13. Tussenconcept 3

Figuur 14. Tussenconcept 4 Figuur 15. Tussenconcept 5

3.3 Concepten

De onderdelen uit paragraaf 3.1 en 3.2 zijn opnieuw gedivergeerd en geconvergeerd naar drie
concepten. Dit is gedaan met behulp van het opstellen van een morfologische kaart (bijlage 9). De
morfologische kaart geeft een goed beeld van de diversiteit van de concepten. Bij het vormen van de
concepten zijn aanpassingen gedaan om de concepten verder te optimaliseren. De drie gevormde
concepten zijn de Rower Hook, de Elbow Support en de Iron Row. Zie bijlage 10 voor uitgebreidere
tekeningen en beschrijvingen van de concepten. De concepten zijn beoordeeld op een inschatting van
kwaliteit en prijs. Op basis daarvan is een keuze gemaakt van welke concepten prototypes gemaakt
zouden worden om verder mee te testen.

Rower Hook - Kwaliteitscore: 4/5 - Prijsscore: 3/5

De Rower Hook is een polsbrace met een haak waarmee aan de
roeihendel getrokken kan worden. wordt gekenmerkt zoals de naam
al zegt, door een haak die over de roeihendel gehaakt kan worden.

19
 Elbow Support - Kwaliteitsscore: 3/5 - Prijsscore: 4/5
De Elbow Support is een band om de bovenarm, die onder de arm
doorloopt naar de roeihendel. Hierbij worden de olecranon en
bovenarm gebruikt als trektpunt.

Iron Row - Kwailiteitscore: 2/5 - Prijsscore: 1/5

De Iron Row gebruikt ook de bovenarm als trektpunt en bestaat uit
metalen stangen, rubberen ringen en een stoffen buis die over de
roeihendel heenschuift.

Uitkomst
De Rower Hook scoort hoog op kwaliteit door de eenvoud van constructie en bescherming voor de
pols. De arm kan elk moment van de roeihendel loskomen door de haak simpelweg van de hendel af
te schuiven. Echter is de twijfel bij dit concept of de trekkracht aan de onderkant van de hand alsnog
niet te groot wordt en pijn veroorzaakt. Daarnaast zou het een verbetering zijn om een belijning in de
brace te verwerken, zodat de haak in het geheel ook meteen een splint vormt om beweging in de pols
te voorkomen. Splints een meerdere kanten toevoegen zou dit concept nog beter maken. De potentie
van dit concept is hoog bij dit concept.

De Elbow Support heeft geen extra methode van fixatie nodig omdat de band zichzelf vasttrekt als een
roeihaal wordt gemaakt. Dit concept heeft twee knelpunten. Ten eerste dat de polsband misschien
nog steeds te veel trekkracht aan de hand zou kunnen veroorzaken wanneer de roeihendel plotseling
losgelaten wordt. De polsband met draaiende begeleider zou vervangen kunnen worden door een
sleeve over de arm, met meerdere lusjes aan de onderarm in plaats van één grote ‘lus’ bij de pols. Ten
tweede is geen rekening gehouden met dat de roeihendel naar de revalidant toe kantelt bij het trekken
eraan. Indien de kracht op de pols niet te groot is aanwezig is en een oplossing voor de polsband
gevonden kan worden, toont dit concept ook potentie. Het concept scoort hoog in score van kosten,
omdat polyester (rugzak)banden en bijbehorende gespen goedkoop te verkrijgen zijn.

Het robuuste, metalen ontwerp van de Iron Row concept steekt erg uit en bestaat uit een groot aantal
onderdelen. De kwaliteit van dit concept heeft daarom een lage score. Ook bestaat het probleem dat
de metalen stangen in bepaalde roeihalen tegen de arm van de revalidant aan kunnen komen en de
huid tussen de scharnieren kunnen komen. Daarnaast is het twijfelachtig of de stoffen buis snel los kan
komen van de roeihendel. De kans is bestaat dat bij het plotseling loslaten van de roeihendel, de
stangen de arm op een onveilige manier klem zou kunnen zetten. Om deze problemen op te lossen
zouden veel grote aanpassingen gedaan moeten worden. De metalen stangen en vooral scharnieren
zullen (in vergelijking met de andere concepten) veel kosten en dat maakt dit het duurste concept.

Op basis van bovengenoemde gemaakte conclusies en overwegingen, tonen de concepten Rower

Hook en Elbow Support veel potentie voor een goed ontwerp en lijken binnen een goede prijsklasse te
vallen. Beiden hebben veel optimalisatiemogelijkheden die getest kunnen worden. De lage kwaliteit,
veiligheidsrisico’s en hoge prijsklasse van Iron Row heeft er toe geleid om dit concept in het
ontwerpproces te laten vervallen. De keuze is gemaakt om van de Rower hook en Elbow Support een
prototype te maken om de concepten beter te kunnen testen.

20
3.4 Ontwerprichting

Om de ontwerprichting te bepalen zijn de prototypes van de twee eerder besproken concepten getest
en is de kardinale methode toegepast.

Testen prototypes
Beide prototypes zijn getoond aan de revalidant met een korte uitleg ervan. Vervolgens zijn beide
prototypes getest, enkele minuten op de laagste, middelste en hoogste weerstand. De revalidant
moest aangeven wanneer hij een vorm van pijn of discomfort voelde, zodat er uit voorzorg gestopt
kon worden. Ook werd na elke keer testen, het prototype eraf gehaald en gecontroleerd of de
revalidant rode plekken had die bij indrukking niet meer wit werden. Indien dit het geval was, zou het
testen met dat prototype gestopt worden. De stagebegeleider als ervaren revalidatietechnicus was
aanwezig bij dit testmoment. Voor afbeeldingen van de prototypes en een toelichting op het testen
van de prototypes, zie bijlage 11.

De revalidant vond beide prototypes goed omdat ze allebei werkte, zonder pijn of nare druk te ervaren.
Hij gaf aan de Elbow Support fijn te vinden doordat de hand en pols totaal vrij blijven van trek- of
drukkrachten. Wel vond hij dit prototype juist onveiliger voelen omdat de aangedane hand en arm los
op de roeihendel ligt, en dat deze er misschien af kan vallen. Hij gaf daarom duidelijk aan de Rower
Hook het fijnste te vinden, omdat dit prototype zijn hand en roeihendel meer één geheel laat zijn. Dit
zorgde voor een veilig gevoel bij hem. Daarnaast kon hij de band van de Elbow Support die om de
roeihendel zat, er niet zelf meer afkrijgen, waarbij dit bij de Rower Hook wel lukte.

De striemen en rode vlekken die toonde op de bovenarm na het testen van de Elbow Support, waren
een rode vlag voor de ontwerper om te bepalen dat dat prototype niet veilig genoeg was. Mogelijke
aanpassingen zouden nog geprobeerd kunnen worden, bijvoorbeeld een goed beschermde onderlaag
voor de huid of een aanpassing aan de bovenarmband waardoor de druk verminderd.

Tijdens het testen van de Rower Hook werden al snel veel mogelijke verbeterpunten benoemd, door
de revalidatietechnici als de revalidant zelf. Voorbeelden hiervan zijn een langere bevestigingsband
waardoor de haak geen verticale bewegingsruimte meer heeft, anti slip materiaal aan de binnenkant
van de haak en de brace misschien langer maken richting proximaal. De revalidant had een goed gevoel
bij deze mogelijkheden en uitte enthousiast te zijn om de volgende versie ervan eventueel uit te mogen
proberen. De aangegeven voorkeur van de revalidant voor de Rower Hook en de mogelijke
verbeterpunten van dat prototype, overstemde de potentie van de Elbow Support.

Kardinale methode
Om beter te onderzoeken of de Rower Hook inderdaad de beste keuze leek te zijn, is de kardinale
methode toegepast. Per eis zijn punten toegekend op basis in hoeverre het concept aan de eis voldoet:
1 punt (voldoet slecht), 2 punten (voldoet matig tot voldoende) of 3 punten (voldoet goed). Elke eis
heeft een weegfactor, waardoor de belangrijkste eisen zwaarder meetellen dan anderen. De
weegfactor loopt van 1 tot 4. In bijlage 12 is te zien dat de Rower Hook meer punten scoort dan de
Elbow support. Op de belangrijkste eisen scoort de Rower Hook hoger, of gelijk aan de Elbow Support.

Keuze ontwerprichting
Met de uitkomsten van zowel het testen van de prototypes als de kardinale methode is de Rower Hook
overtuigend het beste concept. De Rower Hook is daarom gekozen als ontwerprichting.

21
3.5 Optimalisatie

Omdat het geteste prototype van de Rower Hook met de bestaande polsbrace en de brede, plastic
haak goed leek te werken, is hiermee verder gewerkt om het product te realiseren. Bij elke testmoment
van elke verbeterde versie van het prototype, is weer enkele minuten getest op de laagste, middelste
en hoogste weerstand. Na elke weerstand is weer gekeken of de revalidant rode drukplekken had die
te ernstig waren (die bij indrukking niet meer wit worden). Voor vier weken heeft er elke maandag een
testmoment plaatsgevonden waarna steeds nieuwe aanpassingen aan het product werden voldaan.
Uiteindelijk zijn de volgende aanpassingen en keuzes gemaakt:

- De totale bracelengte is verlengd (aan de proximale zijde) met neopreen, met een derde
bevestigingsband op het verlengstuk voor een extra aangrijppunt op de onderarm.
- De tweede (middelste) bevestigingsband is verlengd zodat deze twee keer om de haak heen slaat
om de palmaire zijde. Hierdoor wordt de bewegingsvrijheid van de roeihaak beperkt.
- De twee distale bevestigingsbanden zijn vervangen zodat deze gelijkwaardig in kwaliteit en uiterlijk
aan de andere nieuwe bevestigingsband zijn. Hierbij zijn de oude bevestigingsbanden vervangen
door stevigere, dikkere banden, waarbij ook de gespen vervangen zijn.
- De haak is verder gerond zodat het midden van de ronding van de haak onder zijn
metacarpofalangeale (MCP) gewrichten valt.
- Een extra bevestigingsbandje bij de
bovenkant van de haak is op de brace
toegevoegd, zodat de haak naast
verticale, ook minder horizontale
ruimte heeft om te bewegen tijdens het
roeien.
- Een extra (tijdelijk) stukje stof is
toegevoegd op onderkant van het
duimgat om druk op het drukpunt Figuur 16. Verbeterd prototype in gebruik door revalidant (links)
onder de duim te verlichten (zie figuur Dorsaal aanzicht prototype met tijdelijk stukje stof in duimgat
16). (rechts)
- Een onderdeel toevoegen waardoor de vingers van de revalidant vergelijkbaar vastgezet worden
zoals bij de GPGA handschoen, is overwogen. Op basis van de eerste test met de GPGA, zou dit toch
weer trekkracht aan de vingers kunnen veroorzaken, wat niet de bedoeling was (zie deelvraag 8).
Ook zou het extra materiaal juist meer kans op frictie veroorzaken tegen de huid van de hand en
vingers. Om deze redenen is deze aanpassing niet toegepast.

Tijdens de vierde week waarbij de laatste optimalisatieaanpassing

werden getest, leek het product goed te bevallen. De revalidant
heeft het hulpmiddel de dag erna mee naar huis genomen om het
zelf een week uit te proberen in de sportschool. Dit zou in één week,
drie dagen geweest zijn waarop hij roeide waarbij hij de tijd en
weerstand langzaam zou opbouwen. Helaas was na de eerste keer
roeien, de haak van het prototype gebroken (zie figuur 17). Als Figuur 17. Gebroken (plastic) haak
oplossing op de gebroken plastic haak is een metalen versie van de
haak gemaakt. De brace met de metalen roeihaak heeft de revalidant vervolgens weer een week mee
naar huis genomen waarbij hij weer drie dagen zou roeien met opbouwende tijd en weerstand. Deze
versie van het prototype beviel de revalidant goed en is vervolgens afgewerkt tot het eindproduct.

22
3.6 Eindontwerp en -product: de Rower Hook

Het eindproduct de Rower Hook bestaat uiteindelijk uit een stoffen brace met een in- en
uitschuifbare metalen haak. Meer foto’s om een compleet beeld te krijgen van het eindproduct zijn
in bijlage 13 te vinden.

Metalen haak
In figuur 18 is te zien hoe de metalen haak eruit ziet.
In bijlage 14 is de werktekening op basis van een 3D-
model van de haak te vinden. De haak is gemaakt van
metaal met een materiaaldikte van 1,0 mm. De
overweging heeft plaatsgevonden of RVS nodig zou
zijn in plaats van metaal. Uit berekeningen (zie bijlage
15) bleek dat als de haak van RVS gemaakt is, deze een
minimale dikte van 0,3 mm moet hebben. In geval van
metaal zou dit minimaal 0,4 mm moeten zijn. De Figuur 18. Metalen roeihaak van ventraal (links),
metalen plaat waarvan de haak is gemaakt, bevat lateraal (midden) en dorsaal (rechts) aanzicht
daarom met zekerheid de materiaaleigenschappen om te voldoen aan de trekkracht die plaatsvinden.

De vorm van de haak is zo ontworpen dat de ronde haak bij de palm van de hand naar binnen buigt, in
de vorm van de palm. Hierdoor ligt de ronde haak nog beter in de ronding van de binnenkant van de
hand van de revalidant. De palmaire, proximale zijde van de haak is wat langer en een klein beetje naar
binnen gevormd, waardoor de haak meer grip houd om de roeihendel.

Het gedeelte van de haak dat werkelijk ‘haakt’ om de roeihendel, is met

gecoat met zwarte poedercoating. Hierbij is op de buitenkant (waar de
hand en vingers op rusten) met meerdere lagen coating, een gladder en
zachter oppervlakte gecreëerd. De binnenkant van de haak heeft één
laag coating en daardoor een groffer, korrelachtige structuur wat voor
grip zorgt op de roeihendel (zie figuur 19). Figuur 19. Close-up van groffe
poedercoating aan binnenkant
Brace haak

De brace bestaat uit een polsbrace waarbij de duim in een duimgat gaat
en vervolgens met drie bevestigingsbanden met klittenband wordt
vastgezet aan de ventrale zijde van de onderarm. De bevestigingsbanden
gaan door een gesp heen waarna de banden in gewenste strakheid
vastgetrokken en -gezet kunnen worden. Aan de onderkant van het
duimgat is een zelfgemaakt kussentje van neopreen geplaatst (figuur 20)
om de druk op die drukplek te verminderen en tegelijkertijd de huid extra Figuur 20. Close-up van duimgat
te beschermen. . met kussentje

Figuur 21. Ventraal Figuur 22. Mediaal aanzicht van brace om de Figuur 23. Rower Hook in gebruik door revalidant
aanzicht opengevouwen arm van revalidant
Rower Hook

23
Hoofdstuk 4: Evaluatie
4.1 Evaluatie methode

Om het ontwerp te evalueren wordt het getest aan de eisen en wensen. De methode van evalueren is
beschreven in bijlage 16. Hierin staat beschreven hoe wordt bepaald wanneer er aan de eis of wens is
voldaan. Aan de eisen kan alleen volledig voldaan worden of helemaal niet voldaan worden; er is geen
middenweg. Het ontwerp kan in meer of mindere mate voldoen aan de wensen. Per wens wordt
nagegaan in welke mate het ontwerp hieraan voldoet. In dit hoofdstuk zal het ontwerp per eis en wens
geëvalueerd worden. De eisen met betrekking tot oneigenlijk gebruik kunnen niet geëvalueerd worden
omdat dit aanbevelingen zijn voor de revalidant. Het zijn geen testbare eisen.

Het testprotocol (bijlage 17) bestaat uit een moment met de revalidant waar het uiteindelijke product
wordt getest. Op het moment van uitvoeren van het testprotocol kon de revalidant tijdens zijn eigen
sportmomenten 10 minuten roeien op weerstand 4. Voor het uitvoeren van het testprotocol is daarom
gekozen om het roeien te testen voor 10 minuten op de laagste weerstand. Met het uitvoeren van het
testprotocol zijn meerdere eisen en wensen getest. Welke dit zijn wordt beschreven bij de betreffende
eisen en wensen in de evaluatiemethode in bijlage 16. De resultaten van de evaluatie zijn hieronder
beschreven.

4.2 Evaluatie resultaten

Tabel 2. Evaluatieresultaten van het product
Eis
1. Het product zorgt dat de revalidant
roeihalen op een roeitrainer met een
vliegwiel kan uitvoeren.
2. De revalidant moet zelfstandig het
product kunnen gebruiken.
3. Het product zorgt dat de revalidant de
roeihendel met minimaal twee
aanhechtingspunten (één links en één
rechts van de ketting) naar zich toe trekt
4. De revalidant moet aan het einde van zijn Wel
oefening op de roeitrainer, zelfstandig de
roeihendel in de bedoelde houder
kunnen plaatsen
5. Indien het hulpmiddel na plaatsing aan de Wel
roeihendel nog meer fixatiehandelingen
vergt, mogen deze handelingen niet aan
de ventrale en distale zijde van de hand
plaatsvinden.
Voldoet
Toelichting
wel/niet
Wel
Wel
Wel Het product is ontworpen waardoor de revalidant
de roeihendel aan de linkerkant met zijn
linkerhand naar zich toetrekt en de rechterkant
met het hulpmiddel. Dit zijn twee
aanhechtingspunten aan weerzijde van de
ketting.
De revalidant kan zelfstandig, gecontroleerd de
roeihendel in de bedoelde houder plaatsen.
Het product is zo ontworpen dat het product aan
de arm van de revalidant bevestigd kan worden,
voordat deze om de roeihendel geplaatst wordt.
De revalidant heeft hierdoor genoeg ruimte en
kan alle plekken bereiken die nodig zijn om het
hulpmiddel te fixeren aan zijn arm.

6. De armen moeten tijdens het roeien Wel

parallel aan elkaar zijn
7. Bij gebruik van het product is palmaire
flexie onmogelijk.
8. Bij gebruik van het product is
dorsaalflexie onmogelijk.
Wel De brace zit aan de radiale, ulnaire, palmaire,
dorsale, proximale en distale zijde van het
Wel polsgewricht. Daarnaast vormt de roeihaak die
aan de palmaire zijde erin wordt geschoven, een

24
9. Bij gebruik van het product is ulnaire
abductie onmogelijk
10. Bij gebruik van het product is radiale
abductie onmogelijk
11. Het gebruik van het product vergt niet
meer dan 0 graden flexie in de digiti
manus.
12. Het gebruik van het product vergt niet
meer dan 0 graden oppositie in de pollux.
13. Het gebruik van het product vergt niet
meer dan 0 graden abductie in de pollux.
14. Het gebruik van het product vergt niet
meer dan 0 graden adductie in de pollux.
15. Het product mag de art. cubiti niet in
meer dan 48 graden flexie brengen.
16. Het product mag de onderarm niet in
meer dan 139 graden supinatie brengen.
17. Het product zorgt dat de revalidant
roeihalen op een roeitrainer kan
uitvoeren zonder dat het zijn aangedane
arm beschadigd.
18. Het product zorgt dat de revalidant
roeihalen op een roeitrainer kan
uitvoeren waarbij hij maximaal een
pijnscore tot 4 ervaart.
19. Tijdens het roeien mag de ketting van de
roeitrainer niet draaien.
20. De handen blijven tijdens het roeien
superior van het heupgewricht.
21. Het product moet elk moment van de
roeihendel los kunnen komen
22. De huid mag na het roeien geen rode
plekken bevatten die bij indrukking niet
witkleurig worden.
23. Het product mag geen scherpe
onderdelen bevatten.
24. De vingers mogen niet gebruikt worden
als punt waar trekkracht op komt te staan
25. Het product moet bruikbaar zijn voor een Wel
roeihendel met een diameter van 38 mm.
26. Het product moet bruikbaar zijn voor
roeihendels met verschillende diameters.
27. Het product fixeert de onderarm tijdens
het roeien aan de roeihendel.
Wel stevige spalk die palmaire flexie voorkomt. Ook zit
er een kleine spalk aan de radiale zijde die radiale
Wel abductie lichtelijk voorkomt. Aan de dorsale en
ulnaire zijde bevinden zich geen spalken, omdat
de brace voor het gebruik van het product genoeg
ulnaire abductie en dorsaalflexie voorkomt.
Daarom worden aan deze eisen voldaan.
Wel De revalidant heeft niet bovenstaande missende
functiecomponenten nodig om het product te
gebruiken.
Wel
Wel
Wel
Wel Tijdens het uitvoeren van het testprotocol heeft
de revalidant niet ervaren dat zijn arm in richting
Wel wordt geduwd die niet mogelijk zijn.
Wel Aan eis 15, 16, 18, 20, 22, 23 en 24 wordt
voldaan, daarom wordt ook aan deze eis voldaan.
Wel Tijdens het uitvoeen van het testprotcol heeft de
revalidant als hoogste cijfer een pijnscore van 3
aangegeven.
Wel
Wel
Wel De roeihendel kantelt uit de haak wanneer de
revalidant de roeihendel met zijn linkerhand los
laat.
Wel Er ontstonden rode plekken, maar niet die bij
indrukking niet witkleurig werden en daarna
langzaam weer rood werden.
Wel Alle harde onderdelen (de plastic bandgespen en
metalen roeihaak) zijn zo bewerkt dat deze geen
scherpe hoeken, randen of uitsteeksels bevatten
die de huid zou kunnen beschadigen.
Wel De vingers rusten los op de roeihaak waardoor de
vingers verder geen trekkracht ervaren.
Wel De roeihaak is van een stalen plaat waar lichte
buiging mogelijk is zonder dat de roeihaak
permanent vervormd. Hierdoor kan de roeihaak,
die in principe gevormd is om precies om een buis
van 38 mm te passen, ook om iets dunnere of
dikkere roeihendels heen.
Wel De roeihaak zorgt voor het fixatiepunt met de
roeihendel. De roeihaak zit vervolgens aan de
brace vast en de brace wordt gefixeerd aan de
arm van de revalidant.
25
28. De stoffen onderdelen van het product
moeten in de wasmachine kunnen.
29. Het product moet een trekkracht van
1050 Newton kunnen weerstaan
30. Het materiaal dat contact maakt met de
huid waar druk kan ontstaan, moet nylon,
lycra of neopreen zijn
31. Het product moet passend zijn voor een
handlengte van 190 mm
32. Het product moet passend zijn voor een
handbreedte van 115 mm.
33. Het product moet passend zijn voor een
handdikte van 30 mm.
34. Het product moet passend zijn voor een
polsomvang van 215 mm.
35. Het product moet passend zijn voor een
onderarmlengte van 260 mm.
36. Het product moet passend zijn voor een
maximale onderarmomvang van 305 mm.
37. Het product mag niet voor activiteiten
worden gebruikt waarbij er met meer dan
100 kg wordt getrokken aan het
hulpmiddel.
38. Het product mag niet gebruikt worden
om iets weg te duwen.
39. Het product mag niet gebruikt worden
om iets op te tillen.
40. Het product mag niet voor activiteiten
worden gebruikt waarbij gewicht wordt
naar het lichaam toe wordt getrokken,
waarbij in uitvoering de polsen
gewoonlijk gebogen worden.
41. Het product mag alleen gebruikt worden
door de revalidant binnen dit project.
42. Een eindproduct moet vóór 1 januari
2021 worden opgeleverd.
Wens
1. Het product kan gebruikt worden voor
vergelijkbare fitnessoefeningen, waarbij
een horizontale stang wordt
vastgegrepen en naar het lichaam toe
getrokken wordt
Wel De metalen roeihaak kan uit de stoffen brace
worden geschoven. Daarnaast zijn alle stoffen
onderdelen van de brace wasbaar op 30 graden.
Wel Op basis van de berekeningen die zijn uitgevoerd
om het benodigde materiaal te bepalen (bijlage
15), is te concluderen dat de roeihaak een
trekkracht van 1050 N aan zou moeten kunnen.
Realistisch gezien zal de revalidant deze
hoeveelheid Newton nooit halen, omdat hij niet
een professionele roeier is. Er zal daarom ook met
grote zekerheid op weerstand 10 geroeid moeten
kunnen worden met het hulpmiddel.
Wel De gebruikte polsbrace is gemaakt van nylon, en
het verlengstuk aan de proximale zijde van de
brace is van neopreen.
Wel De revalidant kan succesvol het product omdoen,
dragen en gebruiken. Daarom worden aan deze
Wel eisen voldaan.
Wel
Wel
Wel
Wel
Niet De eisen met betrekking tot oneigenlijk gebruik
testbaar worden als advies meegegeven aan de revalidant
en kunnen niet worden getest.
Niet
testbaar
Niet
testbaar
Niet
testbaar
Niet
testbaar
Wel
Niet De revalidant wordt sterk aanbevolen het product
alleen voor de roeitrainer te gebruiken, omdat
deze doelgericht hiervoor ontworpen is. Het is
zeer twijfelachtig of het product ook veilig genoeg
is voor vergelijkbare fitness oefeningen. Als hij
door uitproberen en te testen toch merkt dat
andere oefeningen wel lukken en hij blijft dit
doen, is het de risico aan de revalidant dat de
haak kan breken of vervormen. Er wordt daarom
niet aan deze wens voldaan.
26
2. Het gebruik van het product vergt
minimale pronatie in de onderarm.
3. Het gebruik van het product vergt
minimale extensie in de digiti manus
4. Zoveel mogelijk variabelen van het
product zijn in grootte verstelbaar
5. Het product heeft zo min mogelijk
contactpunten met het lichaam van de
patiënt.
6. Het productieproces en de gebruikte
materialen zijn zo duurzaam mogelijk.
Ontwerprichting
Het product moet het mogelijk maken dat
de revalidant binnen dit project zelfstandig
de roeitrainer kan gebruiken als onderdeel
van zijn workout routine. Het realiseren van
een zo veilig mogelijk en zo zelfstandig
mogelijk te gebruiken product, staat voorop
in het ontwikkelproces
Wel Het product vergt alleen pronatie bij het fixeren
en losmaken van het product aan de arm van de
revalidant. Dit is mogelijk voor de revalidant.
Wel Bij het aandoen van de brace moet de revalidant
erop letten dat zijn duim goed door het duimgat
heen zit, als dit niet in één keer gaat kan hij dit
alsnog succesvol doen met hulp van zijn
werkende hand.
Wel De brace sluit niet helemaal om de arm en pols
heen. De banden kunnen worden aangetrokken
tot een strakheid zoals die gewenst en veilig is.
Het product bevat met een reden drie
bevestigingsbanden, zodat de revalidant op drie
punten naar wens en gevoel de banden vast kan
zetten. Door deze eigenschappen zal de brace nog
steeds om de arm van de revalidant passen nadat
hij toekomstige operaties heeft gehad waarbij zijn
arm dikker of juist dunner wordt op sommige
plekken.
Wel Naar inzicht van de ontwerper en de
revalidatietechnici heeft dit product geen
overbodige contactpunten met het lichaam. Extra
toevoegingen zouden niet toevoegen aan de
functie van het product en onderdelen weghalen
zou de functie van het product juist inperken.
Daarom wordt aan deze wens voldaan
Wel Doordat de roeihaak van metaal is zal deze lang
mee kunnen gaan. Ook nadat deze eventueel toch
de gebruiksgrens heeft bereikt, zal deze
vervangbaar zijn omdat de haak makkelijk uit de
brace is te schuiven en een los onderdeel van het
product is. Daarom wordt aan deze wens
voldaan.
Wel Het ontwerp voldoet aan alle eisen en wensen die
te maken hebben met veiligheid en
zelfstandigheid.
27
Hoofdstuk 5: Discussie
Eindproduct
Aan alle eisen zijn voldaan. Het product zorgt dat de revalidant kan roeien op de roeitrainer en aan zijn
fysieke gesteldheid kan werken. Hij draagt tijdens het trainen wel een eigen sleeve voordat hij het
product om doet en soms ook een extra sporthandschoen. Tijdens het uitvoeren van het testprotocol
droeg hij alleen de sleeve. De revalidant heeft tijdens het testprotocol succesvol, pijnloos (minder dan
een pijnscore 4) 10 minuten geroeid op de laagste weerstand. Dit was uiteinde 1,6 km. Omdat alle
voldane eisen uitwijzen dat de revalidant ook voor langere tijd op hogere weerstanden zal kunnen
roeien, is het goed te verwachten dat het product ervoor zorgt dat de revalidant zijn aangegeven
gewenste 30 minuten met het hulpmiddel zal kunnen roeien. Daarnaast kan het product elk moment
van de roeihendel loskomen en komt de pols niet in gevaar als de revalidant plotseling zijn linkerhand
loslaat. Het kantelen van de haak zorgt verder niet voor een hinderen en grijpt genoeg aan de
roeihendel. De revalidant geeft zelf aan zeer tevreden en blij te zijn met het product. Door deze
redenen is de belangrijkste doelstelling van het project succesvol behaald.

De zelfstandigheid van dit product is goed bereikt doordat aan de relevante eisen hiervan,
overweldigend wordt voldaan. De patiënt kan wanneer het product helemaal ‘los’ is (alle banden eruit
en haak eruit), het product zelf aantrekken. Dit was een uitdaging en vraag die opkwam toen in het
proces de bevestigingsbanden gelijkwaardig aan elkaar werden gemaakt, waarbij extra klittenband
moest worden toegevoegd. Hierdoor werden de banden dikker en moeilijker door de gespen heen te
halen. Toch is gebleken dat de revalidant dit prima zelf kan doen. En met oefenen zal dit steeds
makkelijker gaan. Ook het kleinste bandje bovenaan, die naar verwachting het moeilijkste was, is hem
gelukt. Het is verwacht dat de revalidant de banden alleen door te gespen te halen wanneer ze er per
ongeluk uitschuiven. Deze kans is nihil en zal waarschijnlijk alleen gebeuren nadat het product in de
wasmachine is geweest. Omdat toch zoveel mogelijk zelfstandigheid belangrijk was, is hier wel
rekening mee gehouden bij het ontwerpen en goed getest tijdens het testprotocol.

Qua veiligheid bestaan nog discussiepunten. De isolatie van het polsgewricht zou nog verbeterd
kunnen aan de dorsale en ulnaire zijde van de pols. Zoals bij de evaluatieresultaten is besproken, zorgt
de brace zelf al voor isolatie van de pols. Maar realistisch gezien zou bij te veel externe druk, nog steeds
te veel druk op de fixatieplaat en vervolgens de arm van de revalidant kunnen komen te staan. Het is
echter de vraag wanneer de externe druk te veel is. Hierom wordt aanbevolen om het product verder
te verstevigen met extra spalken aan de dorsale en ulnaire zijde van de pols. Als tweede is de vraag of
na lang gebruik van het product, de stof van de brace stevig en beschermend genoeg blijft voor de huid
van de revalidant. Dit product bestaat uit twee onderdelen die zijn samengevoegd: een professioneel
gemaakte brace en een verlengstuk die eraan vastgenaaid is. Idealiter zou de gehele brace één geheel
vormen. Indien het product in de toekomst toe blijkt te zijn aan vervanging, is het een sterke
aanbeveling om dit proberen te verwerkelijken. Als laatste is de aanbeveling om nog verder te
onderzoeken hoe dit product nog steviger op de arm en hand van de revalidant bevestigd kan worden,
waardoor deze minder verschuift tijdens het roeien. Een ander verbeterpunt hierin dat de drukpunten
nog meer over de arm worden verdeeld. Na het uitvoeren van het testprotocol blijkt dat de meeste
druk op de pols, net onder de duim komt te staan. Deze plek is ook het meest rood na het roeien. Een
aanbeveling hierin is om bijvoorbeeld het bracegedeelte rond de hand en pols strakker te zetten, dat
de druk meer verdeeld wordt over de gehele omvang van de pols. Daarnaast is het zeer belangrijk om

28
er voor te zorgen dat de meeste druk eigenlijk op de onderarm komt te staan, en idealiter niet op de
pols. Hierin zou het product dus nog zeker kunnen verbeteren.

Het product is zeer duurzaam in gebruik: de metalen haak kan makkelijk vervangen worden en het feit
dat de haak van metaal is geeft grote zekerheid dat deze lang meegaat.

Ontwikkelproces
De doelgroep van dit project was vanaf het begin concreet en duidelijk en hoefde verder geen keuze
over worden gemaakt. Hierdoor kon snel aan de analysefase begonnen worden.

De revalidant is in week 6 van dit project in Tsjechië geweest. Door de omstandigheden met betrekking
tot het COVID-19 virus en de bijkomende regelementen in Nederland, moest hij twee weken in
quarantaine. Omdat hij dit niet van te voren heeft hij laten weten, was de analysefase later af dan
gepland. Wanneer de patiënt weer gezien kon worden om de GPGA uit te proberen, waren al
tussenconcepten gemaakt om het ontwerpproces wel te blijven voortzetten. Na het testen van de
GPGA kwam echter een belangrijke nieuwe eis aan het licht. Het feit dat het trekken aan de vingers en
hand te pijnlijk is voor de revalidant, maakte sommige tussenconcepten niet meer mogelijk. Om zulke
last-minute nieuwe informatie in de toekomst te voorkomen wordt aanbevolen om eerder bestaande
producten (die een oplossing lijken te zijn) te bestellen en te testen. Daarnaast is de patiënt in week
14 van het project naar Duitsland geweest en door zelfde omstandigheden met betrekking tot COVID-
19, moest de patiënt daarna 10 dagen in thuisquarantaine. De revalidant leek het niet erg te vinden
om alsnog in die tijd af te spreken om het testprotocol uit te voeren, maar dit is uit voorzorg toch
verplaatst. Hierdoor kon het uitvoeren pas op dezelfde dag uitgevoerd worden wanneer het
ontwikkelrapport moest worden ingeleverd. De revalidant is verder ten alle tijden zeer meewerkend
geweest wat heeft bijgedragen aan verkrijging van waardevolle informatie binnen het project.

Zoals benoemd liepen de analysefase en het begin van de ontwerpfase in elkaar over, doordat
onverwachts een nieuwe eis vormde. Hierdoor moesten ook tijdens het maken van concepten, nieuwe
maten van de patiënt gemeten worden en andere oplossingen bedacht worden. Ondanks de korte tijd
die de ontwerper daarna had om op tijd de concepten te presenteren aan de revalidatietechnici, zijn
drie concepten gevormd die goed van elkaar verschillen. Los daarvan duurde het maken van de
prototypes lang. Dit kwam onder andere doordat eerst werd geprobeerd om een brace zelf te maken,
wat uiteindelijk niet een succes was maar wel tijd is in gestopt. Daarna werd gebruikt gemaakt van het
idee om een bestaande brace aan te passen. Hieruit is uiteindelijk het eindproduct uit voortgekomen
en werkte goed. Het advies voor de toekomst is om niet zelf iets proberen te maken zonder bestaande
opties eerst uit te proberen. Vertragingen binnen het optimalisatieproces zijn daarnaast opgelopen
door onbedoelde fouten gemaakt te hebben bij het maken van bijvoorbeeld de haken. Hierdoor
moesten onderdelen soms opnieuw gemaakt of verbeterd worden. Onkunde en onzekerheid met
betrekking tot materiaalkennis en -bewerking van de ontwikkelaar waren hier onder andere oorzaken
van. Het advies is van te voren een goed plan te maken voor het onderdeel wat gemaakt moet worden
zodat twijfel maximaal wordt uitgesloten. Daarnaast is het product op tijd opgeleverd in goede
kwaliteit. Het vele malen testen van de prototypes heeft geleid tot een product dat goed aansluit bij
de revalidant en zijn wensen.

De reflectiefase is goed verlopen door goede voorbereiding van de evaluatiemethode. Door middel
van een testprotocol zijn veel belangrijke eisen getoetst en beantwoord. Het uitvoeren van het
testprotocol is goed gelukt, waarbij de veiligheid van de revalidant tijdens het testen goed in acht is
genomen.

29
Hoofdstuk 6: Conclusie

Het doelstelling van dit project was om tijdens deze stageperiode een hulpmiddel te ontwikkelen
waardoor de revalidant binnen het project veilig roeihalen op een roeitrainer kan maken, ondanks
afwezige krachtfunctie en sensibiliteit in zijn rechter onderarm, -hand en -vingers.

Het ontwerp voldoet aan alle eisen en 5 van de 6 wensen. De ontwerpvisie van dit project omvatte
voornamelijk zelfstandigheid en veiligheid. Het ontwerp bevat succesvol de relevante eisen en wensen
van deze eigenschappen. Ondanks dat er verbeterpunten bestaan om het product nog veiliger te
maken, voldoet het huidige product aan de zelfstandigheid- en veiligheidsdoelstelling(en) voor het
gewenste gebruik van de revalidant. Hierdoor kan de hoofdvraag beantwoord worden met: de Rower
Hook.

Figuur 24. Rower Hook uitgevouwen Figuur 25. Metalen roeihaak van de Rower Hook

Figuur 26. Rower Hook om de arm van de revalidant

30
Bronnen
Basalt; de kracht van revalidatie (z.d.) https://www.basaltrevalidatie.nl

Broeren, B. (2017). Antropometrische Data. Opgehaald van de Blackboard omgeving van de

Haagse Hogeschool. Geraadpleegd op 14 oktober 2020.

Broeren, B. (2019). Reader Sterkteleer 1. Opgehaald van de Blackboard omgeving van de

Haagse Hogeschool. Geraadpleegd op 27 november 2020.

Collins, S. L., Moore, A. R., & McQuay, H. J. (1997). The visual analogue pain intensity scale: what is moderate
pain in millimetres? Pain, 72(1), 95–97. https://doi.org/10.1016/s0304-3959(97)00005-5

Découfour, N., Barbier, F., Pudlo, P., & Gorce, P. (2008). Forces Applied on Rowing Ergometer Concept2®: a
Kinetic Approach for Development (P94). The Engineering of Sport, 1(7), 483–490.
http://bionics.seas.ucla.edu/education/Rowing/Biomechanics_2008_01.pdf

Dobbelsteen, A. (2015). Powerpoint Metaalstructuren. Opgehaald van de Blackboard omgeving van de Haagse
Hogeschool. Geraadpleegd op 27 november 2020.

Edsberg, L., Black, J. M., Goldberg, M., McNichol, L., Moore, L., & Sieggreen, M. (2016). Revised National
Pressure Ulcer Advisory Panel Pressure Injury Staging System. Journal of Wound, Ostomy and
Continence Nursing, 43(6), 585–597. https://doi.org/10.1097/won.0000000000000281

Hawker, G. A., Mian, S., Kendzerska, T., & French, M. (2011). Measures of adult pain: Visual Analog Scale for
Pain (VAS Pain), Numeric Rating Scale for Pain (NRS Pain), McGill Pain Questionnaire (MPQ), Short-
Form McGill Pain Questionnaire (SF-MPQ), Chronic Pain Grade Scale (CPGS), Short Form-36 Bodily Pain
Scale (SF. Arthritis Care & Research, 63(S11), S240–S252. https://doi.org/10.1002/acr.20543

Jespersen, M. (2016). Rowing Machine Poster/Chart: How to use a rower - How to use an Erg - Full Body
Workout Laminated - 24x36 inches (1ste editie). Productive Fitness.

Karcioglu, O., Topacoglu, H., Dikme, O., & Dikme, O. (2018). A systematic review of the pain scales in adults:
Which to use? The American Journal of Emergency Medicine, 36(4), 707–714.
https://doi.org/10.1016/j.ajem.2018.01.008

Mechanische eigenschappen van metalen en metaallegeringen. (n.d.). Werktuigbouw.Nl. Retrieved December

9, 2020, from https://www.werktuigbouw.nl/calculators/uts.htm#stainless%20steel
The Active Hands Company Ltd. (2020, 4 december). The Active Hands Company | Limited Mobility Gripping
Aids. The Active Hands Company. https://www.activehands.com

Thong, I. S. K., Jensen, M. P., Miró, J., & Tan, G. (2018). The validity of pain intensity measures: what do the
NRS, VAS, VRS, and FPS-R measure? Scandinavian Journal of Pain, 18(1), 99–107.
https://doi.org/10.1515/sjpain-2018-0012

Ye, W., Hackett, S., Vandevelde, C., Twigg, S., Helliwell, P. S., & Coates, L. C. (2020). Comparing the visual
analogue scale (VAS) and the numerical rating scale (NRS) in patient reported outcomes in psoriatic
arthritis. The Journal of Rheumatology, jrheum.200928. https://doi.org/10.3899/jrheum.200928

31
Bijlage 1: Toestemmingsformulier deelname onderzoek

32
Bijlage 2: Operatieverslag patiënt

33
34
Bijlage 3: Onderzoek functiebeperkingen
Beschadigde / afwezige zenuwen en spieren .
Uit het operatieverslag blijkt dat de n. medianus en n. ulnaris
ongeveer 5 cm vanaf de elleboog richting distaal, aangedaan en
niet meer functioneel zijn. Dit heeft als gevolg dat de volgende
spieren in ieder geval niet meer gebruikt kunnen worden: de m.
flexor carpi radialis, m. flexor carpi ulnaris, m. palmaris longus, m.
flexor digitorum superficialis en profundus, m. flexor pollicis
longus., m. abductor pollicis brevis en longus en de m. adductor
pollicis (zie figuur 27). Ook is afwezigheid van sensibiliteit een
Figuur 27. Spieren in de onderarm
gevolg van de aangedane zenuwen. Verder zijn alle flectoren in de
onderarm, die voor de chirurgen zichtbaar waren, verwijderd. De
takken van de n. radialis zijn hersteld bij een eerdere operatie. Verder is er geen informatie gegeven
over de status van n. radialis. Omdat hieruit op te halen is dat de n. radialis beschadigd is geweest, is
de kans is aanwezig dat deze ook op plekken beschadigd is. Op welke plekken staat niet aangegeven
in het verslag. Daarom staat de ervaring en gevoel van de revalidant hiervoor als uitgangspunt
genomen.

Maximale bewegingsuitslagen .
De revalidant kan zijn in zij art. cubitus niet meer dan 48 graden flecteren (figuur 28). Hij kan zijn arm
in volledige extensie brengen, alleen als deze niet verder dan 147 graden is gesupineerd. De
supinatiecomponent is beperkte tot 147 graden in extensie en 139 graden in flexie. Uit veiligheid wordt
hieruit de eis opgesteld dat ook in extensie de arm niet verder dan 139 graden mag supineren. Pronatie
kan volledig uitgevoerd worden met een lichte buiging in het ellebooggewricht.
Fixatieplaat

147°
139°

48°

Figuur 28. Maximale flexie art. cubitis (links), maximale supinatie met gestrekte arm (midden) en gebogen arm (rechts)

Er is een fixatieplaat geplaatst aan de dorsale zijde van het polsgewricht (zie
figuur 29), waardoor flexie, radiale en ulnarie abductie in het art. radiocarpalis
niet meer mogelijk zal zijn. In het art. radioulnaris distalis beperkt de fixatieplaat
supinatie. De revalidant kan de arm (vanuit pronatiestand) niet verder dan
ongeveer 135 graden supineren. Als de revalidant bovengenoemde
functiecomponenten probeert (passief of actief waar mogelijk), voelt hij druk in
zijn pols en pijn in zijn elleboog. Deze genoemde functiecompenenten moeten
daarom voorkomen worden.
Figuur 29.
Röntgefoto's van de
fixatieplaat

35
Donorspieren en littekenweefsel
Bij de revalidant zijn stukken spier uit zijn linker bovenbeen gehaald om als donorspier te dienen in zijn
aangedane rechteronderarm. In het operatieverslag staat niet exact benoemd welke spieren dit zijn.
Er zijn twee stukken donorspier in de lengte van de onderarm geplaatst, één aan de ventrale en één
aan de dorsale zijde (zie figuur 30 - 32). Daarnaast is en nog een stuk donorspier bij de elleboog
geplaatst, die van ventraal naar mediaal loopt. Deze horizontale geplaatste donorspier toont zich als
een grote bult. De getoonde foto’s zijn direct na de operatie genomen en zijn een jaar oud. Op huidig
moment is de arm niet meer zo opgezwollen en rood zoals op deze foto’s is te zien. De foto’s dienen
vooral om een duidelijk beeld te geven waar de littekens zich bevinden.

Figuur 30. Mediale zijde rechter onderarm Figuur 31. Mediale / ventrale zijde rechter
onderarm

Figuur 32. Dorsale zijde rechter onderarm

Sensibiliteit
De sensibiliteit in het onderste gedeelte van de arm ernstig aangedaan.
Door gedeeltelijke afwezigheid en beschadiging van de n. medianus en
n. ulnaris, hebben bepaalde huidgebieden geen sensibiliteit meer. Het
zwarte (geïnnerveerd door n. medianus) en groene (geïnnerveerd door
n. ulnaris) huidgebied op figuur 33 hebben met grote zekerheid geen
sensibiliteitsfunctie meer. Toch bestaat de kans dat sommige plekken
net wel gevoel hebben. Dit geldt ook voor de overige huidgebieden op
de onderarm. De revalidant geeft zelf echter aan dat hij geen gevoel
heeft op de huidgebieden die distaal liggen van zijn rechter art. cubiti.
Figuur 33. Geïnnerveerde
huidgebieden per zenuw

36
Bijlage 4: Antropometrische data revalidant
Tabel 2. Antropometrische data revalidant
P50 mannelijke Nederlandse
Variabele Maat (mm)
samenleving (Broeren, 2017)
1 Handlengte 190 193

2 Handbreedte 115 111

3 Lengte wijsvinger 75 78

4 Handdikte 30 29

5 Breedte wijsvinger top 16 19

6 Omvang hand 220 234

7 Omvang pols 215 185

8 Omvang onderarm (distaal van bult) 305 -

9 Omvang onderarm (op plek van bult) 385 -

10 Afstand tussen pols en distale rand bult 165 -

11 Onderarm lengte (olecranon - pols) 260 257

12 Elleboog - grijpdiepte 360 375

13 Omvang bicep (ontspannen, gespannen) 345, 390 358

14 Lichaamslengte 1780 1794

Figuur 34. Antropometrische maten

37
Bijlage 5: Correct roeien op een roeimachine

Figuur 35. Correct roeibeweging op een roeitrainer (Jespersen, 2016, pp. 1-3)

38
Bijlage 6: Toelichting marktonderzoek
De ‘General Purpose Gripping Aid’ (GPGA) is ontworpen voor iemand die zijn volledige hand en vingers
nog heeft, maar beperkte spierfunctie heeft. Hierbij wordt de hand met dorsale zijde op de ‘open’
handschoen gelegd, en een band om de pols vastgemaakt. Aan de dorsale zijde zit ook een lang stuk
stof, die over de vingers (en het gewenste product die in de hand is gelegd) getrokken. De band wordt
vervolgens aan de ventrale zijde van de pols vastgezet met klittenband. Hierdoor is de hand in een
grijppositie om het object heen, vastgezet. De handschoen heeft naast de functie om als
grijphulpmiddel te dienen in het dagelijks leven (drinkglazen, keukenmateriaal, hamers,
tuingereedschap, etc.), ook als functie trainingsmateriaal vast te houden. Active Hands promoot dit
door het gebruik van volgende objecten als voorbeelden te geven: dumbells, zware trainingstouwen
en boksen waarbij er een extra buisje in de hand wordt gehouden om de vingers te beschermen bij het
stoten tegen de bokszak (figuur 36). Er bestaan (goedkopere) variaties op deze handschoen van
verschillende merken.

Figuur 36. Impressie GPGA

Ook heeft een Active Hands een ‘Gym Pack Deluxe’, waarin naast de GPGA handschoenen, meerdere
hulpmiddelen zitten voor het trainen op een sportchool. Naast de al
eerder besproken Hooked Aids en Looped Aid, bevat het pakket ook de
‘D-ring’ Aids (figuur 37).

Ook bestaan ‘lifting straps’ (figuur 38) en ‘wrist wraps’ (figuur 39).
Lifting straps helpen vooral om meer grip te krijgen en de pols licht te
ondersteunen. Wirstwraps helpen om de pols recht te houden tijdens
Figuur 37. D-ring Aids
het uitvoeren van krachtoefeningen. In de niet-sport gerelateerde
hulpmiddelen bestaan er (goedkopere) varianten op de GPGA. Deze varianten zijn echter van mindere
kwaliteit omdat ze niet bedoeld zijn om veel gewicht te kunnen dragen. Deze variant heeft meestal
wel vingerlusjes (figuur 40). Als ander griphulp voor dagelijkse taken bestaat een band die om de
handpalm wordt vastgezet en een soort zakje heeft waar het gewenste object in gaat (figuur 41).

Figuur 38. Lifting strap Figuur 39. Wrist wrap Figuur 40. Griphandschoen Figuur 41. Griphulp dagelijkse
met vingerlusjes handelingen

39
Bijlage 7: HKJ’s
Zelfstandigheid
Hoe Kun Je zelfstandigheid van het product waarborgen?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat de revalidant zelfstandig de roeihendel in de bedoelde houder kan
plaatsen?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat evt. stoffen onderdelen van het product in de wasmachine kunnen?

Veiligheid
Hoe Kun Je bewegingsmogelijkheden in het polsgewricht onmogelijk maken?
Hoe Kun Je ervoor zorgen het product geen functie in de duim van de aangedane hand vergt?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat het product de arm niet in de ongewenste posities brengt?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat de ketting tijdens het roeien niet draait?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat de aangedane arm en hand superior van het heupgewricht blijven?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat het product elk moment los kan komen van een stang?
Hoe Kun Je de druk contactpunten met de huid verminderen?
Hoe Kun Je het aantal contactpunten met de huid minimaal houden?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat het product geen scherpe onderdelen bevat?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat het product bij een trekkracht van 1050 Newton niet breekt of
vervormt?

Fixatie
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat de revalidant de roeihendel met minimaal twee aanhechtingspunten
(één links en één rechts van de ketting) naar zich toe trekt?
Hoe Kun Je de gripomvang van het product verstelbaar maken?
Hoe Kun Je de hand/arm fixeren aan een roeihendel?
Hoe Kun Je ervoor zorgen dat de armen van de revalidant parallel aan elkaar blijven tijdens het
roeien?

40
Bijlage 8: Gebruikte brainstormtechnieken

Word association. Hierbij wordt er gestart met een

woord en geeft ieder om de beurt een ander woord die
bij hem of haar opkomt. Het doel is om woorden te
vinden die men niet normaal met een onderwerp
zouden associëren.

Wat als… methode. Bij deze methode worden er ‘wat als..’ vragen gesteld, zonder twijfel of een ‘ja
maar’ reactie er op te geven. Hierdoor worden oplossingen bekeken, zonder kritische reactie waardoor
het idee in een ander geval misschien aan de kant zou worden geschoven.

Brainwriting. Bij deze methode wordt er een

blank vel schrijfpapier genomen (fysiek of
digitaal) en wordt er een van de eisen
genomen. Alles wat bij de persoon opkomt
wat te maken heeft met een oplossing voor de
eis, wordt opgeschreven of getypt over. Het is
de bedoeling dat de persoon non-stop schrijft,
zonder na te denken over wat er wordt
opgeschreven. De sessie stopt na maximaal 10
minuten of tot dat de persoon zijn ‘brein’ leeg.

41
 Bijlage 9: Morfologische kaart

Figuur 22. Morfologische kaart voor totstondkoming van concepten

Blauw = Rower Hook
Rood = Elbow Support
Groen = Iron Row

42
Bijlage 10: Tekeningen concepten
Rower Hook
De ‘Rower hook’ wordt gekenmerkt zoals de naam al zegt, door een haak die over de roeihendel gehaakt
kan worden. Deze haak is zo ontworpen dat meerdere diameters van roeihendels in zullen passen. De haak
zit vast aan een polsbrace, waarbij het fixatiepunt op de onderarm plaatsvind om trekkracht van de hand
te voorkomen. De polsbrace is dusdanig ontworpen dat er een dubbele laag over alle zijden van de pols
wordt gewikkeld, om de pols te fixeren.

Figuur 43. Conceptposter 'Rower Hook'

Elbow Support
De ‘Elbow support’ werkt op basis van banden gemaakt van polyester (denk aan rugzakken) met gespen.
De lus om de roeihendel trekt zichzelf strak als de revalidant roeien. De draaiende begeleider aan de pols
zorgt dat als de roeihendel opeens met de linkerhand wordt losgelaten, de band meekan draaien en
uiteindelijk van de roeihendel af kan glijden. Een ander voordeel is dat bij het roeien zelf, de rekkracht op
de bovenarm en onderarm van de revalidant komt te staan. De band met gesp wordt op of net boven de
bicep geplaatst, waarna de band opsplitst op het punt van de olecranon. Dit botpunt wordt gebruikt om
het glijden van de band te voorkomen en de trekkracht van de pols weg te halen.

Figuur 44. Concepttekening 'Elbow Support'

43
Iron Row
De ‘Iron Row’ is een mechanisch ontwerp waarbij metalen stangen de trekkracht naar de bovenarm
begeleiden. Hierbij worden twee stevige ringen van eventueel rubberachtig materiaal bevestigd aan de
bovenarm, één onder en één boven waar de bicep opbolt. De stangen gaan van de proximale naar de distale
ring en vervolgens schuin aflopend onder de hand naar de roeihendel. Bij de roeihendel zijn deze bevestigd
met een horizontale staaf die vervolgens met één aanhechting aan een stoffen koker vastzit. Deze stoffen
koker wordt om de roeihendel geschoven. Alle scharnieren in dit concept zijn 360 graden draaiende
scharnieren. Hierdoor kan de roeihendel onder de arm door draaien en van het ontwerp afschuiven als deze
door de linkerhand opeens loslaten wordt tijdens het roeien.

Figuur 45. Concepttekening 'Iron Row'

44
Bijlage 11: Prototypes concepten
Het prototype van de Rower Hook is gemaakt op basis van een bestaande polsbrace zoals in figuur 46
In deze brace zit een spalk aan palmaire zijde, die eruit gehaald is de ruimte waar de spalk zat is
gebruikt om een zelfgemaakte haak erin te kunnen schuiven. Er zijn dunne haken getest en een
brede haak (zie figuur 47 en 48).

Figuur 46. Gebruikte polsbrace Figuur 47. Dunne prototype haken Figuur 48. Brede plastic roeihaak in polsbrace

Het prototype van de Elbow Support (figuur 49) is verwezelijkt door middel van onderdelen van een
snowboardbinding die de ontwerper heeft geregeld bij een snowboardwinkel. Vervolgens zijn er
polyester banden gebruikt om de verstelbare band en lus te creeëren die om de roeihendel behoort
te gaan. Als toevoeging is er een sleeve bijgemaakt die van tevoren om de arm gedaan kan worden,
als beschermde tussenlaag voor de huid.

Figuur 49. Prototype Elbow Support

De revalidant ervaarde bij het testen van geen pijn of discomfort tijdens het testen op alle drie de
weerstanden. De revalidant gaf aan de brede haak het fijnst te vinden omdat deze meer grip om de
roeihendel had. Dit prototype is vervolgens met de GPGA handschoen er overheen geprobeerd. De
revalidant ervaarde dat met de GPGA het prototype steviger en fijner voelde. Dit leek onder andere
te komen doordat de extra band om de pols, de haak vaster tegen de pols aanzette. Dit voorkwam
dat de haak in verticale richting veel bewegelijkheid had. Ook zette de GPGA de vingers vast om de
haak, waardoor de revalidant aangaf het als een steviger, één geheel voelde als hij roeide.

Figuur 50. Prototype Rower Hook tijdens testen (links) en testend met de GPGA erover heen (rechts)

45
De haak gleed regelmatig over roeihendel. Tijdens het testen is daarom een stukje anti slip materiaal
tussen de roeihendel en haak gelegd, wat het probleem een stuk verhielp. Daarnaast ervaarde de
revalidant dat de haak los van stang af kantelt, vooral bij het uiterste roeipunt waarbij de revalidant
de roeihendel het meest naar zich toegetrokken heeft. De haak
kantelt dan met de distale zijde naar voren, los van de roeihendel
(figuur 51 is een nabootsing hiervan).

Ook bij de Elbow Support ervaarde de revalidant geen pijn. De band

op de bovenarm zat op de gewenste plek en maakte zoals
ontworpen gebruik van de olecranon om achter te blijven haken.
Helaas ging het prototype stuk op de middelste weerstand. Eén van
de twee dunne bandjes die aan weerzijden van de arm lopen, was Figuur 51. Haak kantelt van stang
stuk gegaan. Dit kwam door een zwak bevestigingspunt. Daarom is
niet meer met de sleeve getest. De revalidant had van zichzelf een compressie sportband om zijn
elleboog, toevallig op de plek waar de snowboardband ook kwam te zitten. In principe is dit
prototype daarom meteen al met een beschermde tussenlaag getest. Toch, na op de middelste
weerstand te hebben geroeid, liet de band op de bovenarm rode plekken achter op de huid. Dus zelfs
met een tussenlaag stof zorgde dit concept voor te veel beschadiging op de huid.

Figuur 52. Prototype Elbow Support tijdens testen

46
Bijlage 12: Kardinale methode
Tabel 3. Resultaten kardinale methode op concepten

Eis Factor Concept Rower Hook Concept Elbow Support

1. 4 3 3
2. 4 3 2
3. 4 3 3
4. 4 3 3
5. 3 3 2
6. 4 2 2
7. 4 3 1
8. 4 3 1
9. 4 3 1
10. 4 3 1
11. 3 3 3
12 3 2 3
13. 3 2 3
14. 3 2 3
15. 4 3 3
16. 4 3 3
17. 4 2 1
18. 4 3 3
19. 4 3 3
20. 2 3 3
21. 4 3 1
22. 4 3 1
23. 3 3 3
24. 2 3 1
25. 4 3 3
26. 3 3 3
27. 1 2 2
28. 4 3 2
29. 2 2 2
30. 3 3 3
31. 3 3 3
32. 3 3 3
33. 3 3 3
34. 3 3 3
35. 3 3 3
36. 3 3 3
37. 4 3 3
38. 4 3 3
39. 4 3 3
40. 4 3 3
41. 3 3 3
42. 3 3 3

Totaal: 409 360

47
Bijlage 13: Foto’s eindproduct

48
49
Bijlage 14: Werktekening roeihaak

50
Bijlage 15: Berekeningen

RVS (RVS304, nr 1.4301)

De haak is op het smalste punt 25 mm breed. Om te berekenen hoe dik het materiaal moet zijn om
een trekkracht van F = 1050 N aan te kunnen (zie deelvraag 6), zijn de volgende formules nodig. De
gebruikte bronnen hierbij zijn Mechanische Eigenschappen van Metalen En Metaallegeringen (z.d.),
Dobbelsteen (2015) en Broeren (2019):

A=LxB
σt = F / A
Toelaatbare σt = fb x 0,7 x σe
Hierbij de fb de belastingsfactor. In geval van roeien is dit verandelijke belasting (2/3). Daarnaast is de
elasticiteitsgrens (σe) van RVS 230 N/mm2.

σt = 2/3 x 0,7 x 230 = 107,3 N/mm2

A = L x 25
107,3 = F / A → 107,3 = 1050 / (L x 25) → L = (1050 / 107,3) / 25 = 0,3 mm

Het de dikte van het RVS materiaal waar de haak uit gemaakt wordt, moet minimaal 0,3 mm zijn. De
gemiddelde minimale dikte die in lokale bouwmarkten en websites wordt verkocht is 1 mm. Dit moet
dus zeker haalbaar zijn. Om de roeihaak uit een RVS plaat te maken, zijn de benodigde afmetingen
van deze plaat 450 x 100 mm. Bij online winkels die RVS platen op maat snijden, ligt de kostprijs voor
een RVS plaat van 450 x 100 mm van 1 mm dik, rond de € 3,-. Echter ligt het aan de mogelijkheid om
de plaat op te halen in de winkel of daar nog gemiddeld € 15,- aan verzendkosten bijkomen.

Staal (S235, nr 1.0038)

Om de minimale dikte van het materiaal te bepalen wanneer het materiaal van gewoon metaal is,
worden dezelfde berekeningen toegepast.

A=LxB
σt = F / A
Toelaatbare σt = fb x 0,7 x σe
De is de elasticiteitsgrens van staal is 240 N/mm2.

σt = 2/3 x 0,7 x 240 = 112 N/mm2

A = L x 25
112 = F / A → 112 = 1050 / (L x 25) → L = (1050 / 112) / 25 = 0,4 mm

Er is minimaal verschil met RVS. Het zou geen verschil uitmaken of de haak van RVS of gewoon staal
wordt gemaakt.

51
Bijlage 16: Evaluatie methode eisen en wensen
In deze bijlage staat per eis en wens de methode voor evaluatie beschreven.

Eisen
Gebruik
1. Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer met een vliegwiel kan
uitvoeren.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering van het testprotocol.
Tijdens het uitvoeren van dit testprotocol zal gecontroleerd worden of de revalidant volledige
roeihalen maakt zoals beschreven door Jespersen (2016, pp. 1–3). Als dit het geval is, is aan
deze eis voldaan.

2. De revalidant moet zelfstandig het product kunnen gebruiken.

Indien de revalidant alle stappen van het testprocotol succesvol kan uitvoeren, is aan deze eis
voldaan.

3. Het product zorgt dat de revalidant de roeihendel met minimaal twee aanhechtingspunten
(één links en één rechts van de ketting) naar zich toe trekt.
Hier wordt door de ontwerper antwoord op gegeven.

4. De revalidant moet aan het einde van zijn oefening op de roeitrainer, zelfstandig de
roeihendel in de bedoelde houder kunnen plaatsen.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering het testprotocol.

5. Indien het hulpmiddel na plaatsing aan de roeihendel nog meer fixatiehandelingen vergt,
mogen deze handelingen niet aan de ventrale en distale zijde van de hand plaatsvinden.
Hier wordt door de ontwerper antwoord op gegeven.

6. De armen van de revalidant moeten tijdens het roeien parallel aan elkaar zijn.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering van het testprotocol.
Tijdens het uitvoeren wordt gecontroleerd of de armen van de revalidant parallel zijn en blijven.
Indien dit het geval is, is aan deze eis voldaan.

Functiecomponenten in aangedane arm

7. Bij gebruik van het product is palmairflexie onmogelijk.
8. Bij gebruik van het product is dorsaalflexie onmogelijk.
9. Bij gebruik van het product is ulnarie abductiee onmogelijk.
10. Bij gebruik van het product is radiale abductie onmogelijk.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper

52
11. Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden flexie in de digiti manus.
12. Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden oppositie in de pollux.
13. Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden abductie in de pollux.
14. Het gebruik van het product vergt niet meer dan 0 graden adductie in de pollux.
Indien het product aan eis 2 voldoet, worden ook aan deze eisen voldaan.

15. Het product mag de art. cubiti niet in meer dan 50 graden flexie brengen.
16. Het product mag de onderarm niet in meer dan 135 graden supinatie (vanuit pronatiestand)
brengen.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering het testprotocol..

Veiligheid
17. Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer kan uitvoeren zonder dat het
zijn aangedane arm beschadigd.
Indien het product aan eis 15, 16, 18, 20, 22, 23 en 24 voldoet, wordt ook aan deze eis voldaan.

18. Het product zorgt dat de revalidant roeihalen op een roeitrainer kan uitvoeren waarbij hij
maximaal een pijnscore tot 4 ervaart.
Om de pijn meetbaar te maken wordt tijdens het testprotocol een Numeric Rating Scale (NRS)
zoals beschreven door Karcioglu et al. (2018, p. 708) getoond aan de revalidant. Zoals eerder
benoemd heeft Collins et al. (1997, p.95) uitgewezen dat een pijnscore tot 4 op een Visual
Analogue Scale (VAS) milde, aanvaardbare pijn is. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat zowel de
NRS als de VAS vergelijkbaar zijn in hun betrouwbaarheid en validiteit in het bepalen van pijn
(Chiarotto et al., 2019, p. 252; Hawker et al., 2011; Karcioglu et al., 2018, p. 709; Thong et al.,
2018, p. 106; Ye et al., 2020). Om deze eis te toetsen wordt daarom deze informatie
gecombineerd. Indien de revalidant bij alle controlemomenten van het testporotocol een score
tot 4 op de NRS aangeeft, is aan deze eis voldaan.

19. Tijdens gebruik van het product mag de ketting van de roeitrainer niet draaien.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering van het testprotocol.

20. De handen van de revalidant blijven tijdens het roeien superior van het heupgewricht.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering van het testprotocol.

21. Het product moet elk moment van de roeihendel los kunnen komen.
Indien stap het uitvoeren van het testprotocol.

22. De huid van de revalidant mag na het roeien geen rode plekken bevatten die bij indrukking
niet meer witkleurig worden.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering van het testprotocol.

23. Het product mag geen scherpe onderdelen bevatten.

Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

53
24. De vingers mogen niet gebruikt worden als punt waar trekkracht op komt te staan.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

Constructie
25. Het product moet bruikbaar zijn voor een roeihendel met een diameter van 38 mm.
Indien het product succesvol kan worden gefixeerd aan de roeihendel van de roeitrainer in
Basalt, wordt aan deze eis voldaan.

26. Het product moet bruikbaar zijn voor roeihendels met verschillende diameters.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

27. Het product fixeert de onderarm tijdens het roeien aan de roeihendel.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

28. De stoffen onderdelen van het product moeten in de wasmachine kunnen.

Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

29. Het product moet een trekkracht van 1050 Newton weerstaan.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

30. Het materiaal dat contact maakt met de huid van de revalidant, moet lycra of neopreen zijn.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

Ergonomie (antropometrie)
31. Het product moet passend zijn voor een handlengte van 190 mm.
32. Het product moet passend zijn voor een handbreedte van 115 mm.
33. Het product moet passend zijn voor een handdikte van 30 mm.
34. Het product moet passend zijn voor een polsomvang van 215 mm.
35. Het product moet passend zijn voor een onderarmlengte van 240 mm.
36. Het product moet passend zijn voor een maximale onderarmomvang van 305 mm.
Indien de revalidant het hulpmiddel kan dragen, wordt aan deze eis voldaan.

Oneigenlijk gebruik
37. Het product mag niet voor activiteiten worden gebruikt waarbij er met meer dan 100 kg wordt
getrokken aan het hulpmiddel.
38. Het product mag niet gebruikt worden om iets weg te duwen.
39. Het product mag niet gebruikt worden om iet sop te tillen.
40. Het product mag niet voor activiteiten worden gebruikt waarbij gewicht wordt naar het
lichaam toe wordt getrokken, waarbij in uitvoering de polsen gewoonlijk gebogen worden.
41. Het product mag alleen gebruikt worden door de revalidant binnen dit project.
De eisen met betrekking tot oneigenlijk gebruik worden als advies meegegeven aan de
revalidant en kunnen niet worden getest.

Overig
42. Een eindproduct met werkend prototype moet binnen een half jaar worden opgeleverd.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

54
Wensen
1. Het product kan gebruikt worden voor vergelijkbare fitnessoefeningen, waarbij een
horizontale stang wordt vastgegrepen en naar het lichaam toe getrokken wordt.
Naast het uitvoeren van het testprotocol wordt indien mogelijk andere fitnessoefeningen
uitgeprobeerd. Dit wordt gedaan en beoordeeld naar inzicht en kennis van de ontwerper.

2. Het gebruik van het product vergt minimale pronatie.

Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering van het testprotocol.

3. Het gebruik van het product vergt minimale extensie in de digiti manus.
Dit wordt beantwoord door de ontwerper op basis van de uitvoering van het testprotocol.

4. Zoveel mogelijk variabelen van het product zijn in grootte verstelbaar.

Dit wordt geantwoord door de ontwerper.

5. Het product heeft zo min mogelijk contactpunten met het lichaam van de patiënt.
Dit wordt geantwoord door de ontwerper.

6. Het productieproces en de gebruikte materialen zijn zo duurzaam mogelijk.

Dit wordt beantwoord door de ontwerper.

55
Bijlage 17: Testprotocol

1. De brace wordt met alle banden uit de lussen en de haak los er bij aan de revalidant gegeven. De
revalidant krijgt instructie om de volgende acties in genoemde volgorde uit te voeren:
1. Doe de brace met losse banden om (de duim door het duimgat).
2. Schuif de haak in het bedoelde onderdeel van de brace.
3. Maak het kleine bandje aan de bovenkant van de haak vast.
4. Maak de drie grote banden vast.
2. De revalidant wordt gevraagd om de roeitrainer in weerstand 1 te zetten.

3. De revalidant wordt gevraagd om plaats te nemen op de roeitrainer, zijn voeten te bevestigen in

de bedoelde voetsteunen en de roeihendel vast te pakken.

4. Terwijl de revalidant met het stoeltje aan de voorkant van de roeitrainer zit (knieën zover mogelijk
opgetrokken), wordt hem gevraagd om drie maal het product op de roeihendel te zetten en er weer
af te halen, terwijl hij de roeihendel met zijn linkerhand vasthoud. Vervolgens dient de revalidant het
hulpmiddel weer op de roeihendel te plaatsen en wordt hem gevraagd om de roeihendel los laten
met zijn linkerhand en zichzelf met zijn benen naar achteren te duwen. De revalidant wordt
gewaarschuwd dat de roeihendel weg naar voren gaat schieten en gezegd dat hij zijn armen voor zijn
gezicht moet houden terwijl hij zichzelf naar achteren duwt met zijn benen.

5. De revalidant wordt gevraagd om 10 minuten te roeien op zijn eigen gewenste tempo. Halverwege
en aan het einde van deze 10 minuten wordt een controlemoment uitgevoerd. Hierbij wordt het
roeien gestopt, de brace verwijdert (hoeft de revalidant niet zelfstandig te doen) en wordt
gecontroleerd of de revalidant rode plekken op de huid heeft die na indrukking niet meer wit
worden. Ook wordt de revalidant de pijnschaal onderaan deze pagina (figuur 53) getoond en de
volgende vraag gesteld: ‘Op deze schaal van 0 tot 10, hoeveel pijn voel je nu?’. Wanneer de revalidant
hoger dan een score van 4 aangeeft, wordt het testprotocol gestopt. Wanneer op de plek waar de
brace heeft gezeten, zich rode plekken bevinden die bij indrukking niet wit worden, wordt het
testprotocol ook gestopt. Andere indicaties om het protocol te stoppen zijn:
- De ketting van de roeitrainer draait tijden het roeien.
- De handen van de revalidant komen inferior van het heupgewricht.
- De revalidant geeft tussen de controlemomenten door aan dat hij te veel pijn of een zorgelijk
gevoel ervaart.

Wanneer de 10 minuten voorbij is, mag de revalidant stoppen met roeien.

6. Aan het einde van de roeisessie wordt de revalidant gevraagd om de roeihendel in de bedoelde
houder terug te plaatsen, zijn voeten los te maken en van de roeitrainer af te komen.

Figuur 53. Pijnschaal (Karcioglu et al.,2018)

56