8/4/2021 การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบท่อ

ข่าวประชาสัมพันธ์
iTAP-UP ยกระดับเทคโนโลยีการผลิตให้กับ SME ไทยอย่างรอบด้าน
Thursday, 16 August 2018
โปรแกรมสนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม (Innovation and
Technology Assistance Program:... Read More...

CDIO-Cascading Programme 2017

Friday, 24 November 2017
วันที่ 12 – 16 พฤศจิกายน 2560 ที่ผ่านมา ดร.นพรัตน์ เกตุขาว... Read
More...

Workshop จัดทำยุทธศาสตร์
Thursday, 12 July 2018
เมื่อวันที่ 27-29 ผศ.ดร.นพรัตน์ เกตุขาว... Read More...

การรับรองปริญญา วิศวกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมเครื่องกล

(หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2560)
Wednesday, 28 November 2018
เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายน 2561 คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา นำ
More Articles...

งานบริการวิชาการ
การปรับปรุงกระบวนการผลิตชาอบแห้งเพื่อลดต้นทุนการผลิต
Thursday, 04 April 2019
... Read More...

โครงการ การพัฒนาระบบฐานขับเคลื่อนหุ่นยนต์กู้ภัยสำหรับเป็ นต้นแบบของ

หุ่นยนต์ที่บริษัทจะผลิตในอนาคต โดยอาจารย์จักรพงษ์ จำรูญ
Tuesday, 06 November 2018
1.... Read More...

www.me.eng.up.ac.th/index.php/2017-11-22-08-53-08/32-system-curve-system-curve 1/8
8/4/2021 การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบท่อ

โครงการการพัฒนาประสิทธิภาพทางพลังงานของเครื่องผลิตกรวยไอศกรีม
Thursday, 04 April 2019
ชื่อโครงการ... Read More...

โครงการพัฒนาเตาอบลมร้อนเพื่ออบแห้งพืชผลทางการเกษตร
Thursday, 04 April 2019
ชื่อโครงการ ... Read More...

More Articles...

การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบ

ท่อ
Written by nopparat.ka
C
Published: 14 July 2018
การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบ
ท่อ
ธงชัย ปัญโญศักดิ์ ,จตุรภัค ผ้าเจริญ และนพรัตน์ เกตุขาว

ท่านสามารถดูวีดิโอประกอบการสอนไปพร้อมกัน

บทนำ

          เส้นพฤติกรรมการไหลของน้ำในระบบท่อ เราเรียกว่า H – Q curve หรือ System curve ซึ่งเป็ นเส้นที่บอกความสัมพันธ์

ระหว่างอัตราการไหลและแรงดันสูญเสียของน้ำ เส้น System curve นี้มีประโยชน์มากในการนำไปเลือก Pump และใช้ในการ
ทำนายการไหลของน้ำในระบบท่อที่ต่อกับ Pump ได้ ซึ่งจะมีประโยชน์กับวิศวกรเป็ นอย่างมาก วันนี้เราจะมาฝึกเขียน System
curve ของระบบท่อในแบบต่างๆ ทั้งท่อที่ต่อแบบขนานและแบบอนุกรมกันครับ

www.me.eng.up.ac.th/index.php/2017-11-22-08-53-08/32-system-curve-system-curve 2/8
8/4/2021 การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบท่อ

ความรู้เบื้องต้น
          การที่น้ำไหลจากจุดหนึ่งไปยังจุดหนึ่ง น้ำย่อมจะเกิดการสูญเสียแรงดันในท่อขึ้น ซึ่งเราสามารถเขียนสมการการสูญเสียที่
สัมพันธ์กับอัตราการไหลได้ดังนี้

                       H = Hmajor + Hminor + HST                                            (1)

โดย      H        คือ ค่า Total Head หรือการสูญเสียความดันรวมเนื่องจากการไหล

           Hmajor คือ แรงดันสูญเสียหลักที่เกิดขึ้นในท่อตรงเนื่องจากแรงเสียดทาน

           Hminor คือ แรงดันสูญเสียรองที่เกิดขึ้นในอุปกรณ์ข้อต่อ,ข้องอ,วาล์วและอุปกรณ์อื่นๆ

           HST     คือ แรงดันสถิตย์ (Static head)

             โดยที่ ค่าแรงดันสูญเสียหลัก (Hmajor) และแรงดันสูญเสียรอง (Hminor) จะแปรผันกับอัตราการไหลยกกำลังสอง ดังนั้นเรา

จึงสามารถเขียนสมการความสัมพันธ์ของ Total Head จากสมการที่ 1 ใหม่ได้ดังนี้

                       H = aQ­2­ + HST                                                             (2)

          โดย      a  คือ ค่าคงที่ใดๆ

                     Q  คือ อัตราการไหล

             เมื่อนำสมการ Total Head มาเขียนเป็ นกราฟก็จะได้กราฟความสัมพันธ์ของ Total Head กับการไหลได้ดังรูปที่ 1 ซึ่ง

กราฟนี้มีชื่อเรียกว่า System curve หรือ H–Q curve

    

การรวม system curve ของท่อคนละขนาด

              ในหัวข้อนี้เป็ นการวาด System curve ของท่อที่มีขนาดไม่เท่ากันและต่อกันแบบอนุกรม จากรูปที่ 2 เป็ นระบบท่อที่เริ่ม
ต้นด้วยท่อขนาด 5 นิ้ว แล้วลดเหลือ 4 นิ้ว ในการวาด System curve ของระบบท่อดังกล่าว เราจะต้องวาด System curve ของ
แต่ละท่อแล้วนำมารวมกันแบบอนุกรม โดยอาศัยหลักการคือการรวมกันของค่า Head ที่อัตราการไหลเท่ากัน

www.me.eng.up.ac.th/index.php/2017-11-22-08-53-08/32-system-curve-system-curve 3/8
8/4/2021 การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบท่อ

ขั้นตอนการวาด System curve

         1) ให้สมมุติอัตราการไหลในเส้นท่อเพื่อหา Hmajor และ Hminor ซึ่งในที่นี้จะสมมุติอัตราการไหลเท่ากับ 500 GPM ดังแสดง

ในตารางที่ 1

        ตารางที่ 1 การหา System curve ของท่อคนละขนาด

       2) วาด System curve ของแต่ละท่อ โดยให้ HST เท่ากับศูนย์

       3) นำ System curve ของทั้งสองเส้นมารวมกับ Static จะได้ System curve ดังแสดงในรูปที่ 3

การรวม System curve ของท่อที่จ่ายน้ำ 2 แหล่ง

             ระบบท่อมีการดูดน้ำจากจุด A ไปยัง จุด C และจุด D ดังแสดงในรูปที่ 4 ซึ่งท่อที่ 1 เป็ นท่อขนาด 6 นิ้ว ท่อที่ 2 เป็ นท่อ
ขนาด 4 นิ้ว และท่อที่ 3 เป็ นท่อขนาด 5 นิ้ว วิธีการวาด System curve ของท่อดังกล่าว เราจะต้องวาด System curve ของท่อ 2

www.me.eng.up.ac.th/index.php/2017-11-22-08-53-08/32-system-curve-system-curve 4/8
8/4/2021 การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบท่อ

และ 3 ก่อนแล้วจึงนำมารวมกันแบบขนาน จากนั้นก็นำมารวมกันแบบอนุกรมกับท่อที่ 1อีกครั้ง โดยการรวมกันของท่อแบบขนานนั้น

จะอาศัยการรวมกันของอัตราการไหลที่ Head เท่ากัน

ขั้นตอนการวาด System curve

       1) สมมุติอัตราการไหลในเส้นท่อตามความเหมาะสมเพื่อหา Total Head  จากนั้นแก้สมการที่ 2 เพื่อหาค่า a และหาสมการ
System curve ดังตารางที่ 2 ต่อไปนี้

      ตารางที่ 2 การหา System curve ของท่อจ่ายน้ำ 2 แหล่ง

       2) วาด system curve ของแต่ละท่อ

      3) รวม system curve ของแต่ละท่อโดยรวมของท่อที่ 2 และ 3 แบบขนานก่อน แล้วจึงนำมารวมกับท่อที่ 1 แบบอนุกรม ซึ่งจะ
ได้ System curve ของระบบท่อทั้งหมด ดังรูปที่ 5

www.me.eng.up.ac.th/index.php/2017-11-22-08-53-08/32-system-curve-system-curve 5/8
8/4/2021 การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบท่อ

การรวม System curve ของท่อที่ดูดน้ำ 2 แหล่ง

          ระบบท่อที่ดูดน้ำจากจุด C และ D ไปยัง จุด A  ดังแสดงในรูปที่ 6 ซึ่งท่อที่ 1 เป็ นท่อขนาด 6 นิ้ว ท่อที่ 2 เป็ นท่อขนาด 4 นิ้ว
และท่อที่ 3 เป็ นท่อขนาด 5 นิ้ว วิธีการวาด System curve ของท่อดังกล่าว เราจะต้องวาด System curve ของท่อ 2 และ 3 ก่อน
แล้วจึงนำมารวมกันแบบขนาน จากนั้นก็นำมารวมกันแบบอนุกรมกับท่อที่ 1 อีกครั้ง

      

ขั้นตอนการวาด System curve

      1) สมมุติอัตราการไหลในเส้นท่อตามความเหมาะสมเพื่อหา Total Head จากนั้นแก้สมการที่ 2 เพื่อหาค่า a และหาสมการ
System curve ดังตารางที่ 3 ต่อไปนี้

www.me.eng.up.ac.th/index.php/2017-11-22-08-53-08/32-system-curve-system-curve 6/8
8/4/2021 การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบท่อ

   ตารางที่ 3 การหา System curve ของท่อดูดน้ำ 2 แหล่ง

        2) วาด system curve ของแต่ละท่อ

       3) รวม system curve ของแต่ละท่อโดยรวมของท่อที่ 2 และ 3 แบบขนานก่อน แล้วจึงนำมารวมกับท่อที่ 1 แบบอนุกรม ซึ่งจะ
ได้ System curve ของระบบท่อทั้งหมด ดังรูปที่ 7

หมายเหตุ: ท่านสามารถอ่านบทความอื่นๆ ได้ที่เวบไซต์สาขาวิศวกรรมเครื่องกล มหาวิทยาลัยพะเยา

และติดตามบทความดีๆได้ที่ Facebook: Energy4You

Prev Next

www.me.eng.up.ac.th/index.php/2017-11-22-08-53-08/32-system-curve-system-curve 7/8
8/4/2021 การเขียน System curve และการรวม System curve ของระบบท่อ

                                                                                                                  

   

Copyright © 2021 Mechanical Engineering University of Phayao. Tel. 054 466 666 Ext. 3375

www.me.eng.up.ac.th/index.php/2017-11-22-08-53-08/32-system-curve-system-curve 8/8