BARANGAY

VAW DESK
HANDBOOK
(Tagalog)

2015
Copyright © 2012 Philippine Commission on Women
1145 J.P. Laurel St., San Miguel,
Manila, 1105, Philippines
Tel. no. (632) - 735-4955
www.pcw.gov.ph

ISBN 978-971-8701-12-6

Any part of this book may be used or reproduced

provided proper acknowledgment is made.

Printed

September 2015

Development and initial printing funded by

United Nations Population Fund (UNFPA)

ii
 Barangay VAW Desk Handbook

Message
VAW remains as a pervasive social issue which we, as government officials
should address at various levels. The passage of the Magna Carta of
Women   in   2009   further   strengthened   the   government’s   mandate   for   a  
more systematic and accessible service delivery for victim-survivors of
VAW. Consistent with the provisions of this law, the PCW, DILG, DSWD,
DepEd and DOH issued Joint Memorandum Circular 2010-1, which
provided the guidelines for the establishment of a VAW Desk in Every
Barangay. Anticipating the need to equip the newly created VAW Desks in responding to cases
brought to their attention, we initiated the preparation of this Handbook, which will guide
barangay officials in the operation of VAW Desks. We hope our partners at the local level will
find this as a useful reference and empower them to become dedicated public servants who are
committed to contribute to a VAWfree society.

Sa ating mga kasama sa barangay at pamahalaang lokal, umaasa po kami na patuloy tayong
makikipagtulungan sa mga kababaihan upang ipaglaban ang kanilang mga karapatan, at
makikipag-ugnayan sa mga kalalakihang kasapi ng Men Opposed to VAW Everywhere (MOVE)
at iba pang mga organisasyon na may ganitong layunin.

On behalf of the Department of the Interior and Local Government (DILG), Department of Social
Welfare and Development (DSWD), Department of Education (DepEd), Department of Health
(DOH) and Philippine National Police (PNP) who all helped us in putting together this material,
the Philippine Commission on Women presents this Barangay VAW Desk Handbook to our
barangay officials.

Inaasahan kong makatutulong ito sa ating lahat.

REMEDIOS I. RIKKEN
Chairperson
Philippine Commission on Women

iii
 Barangay VAW Desk Handbook

Message
Kung sapat ang kaalaman, ang tungkulin ay madaling magagampanan.

The Department of the Interior and Local Government (DILG) salutes

the Philippine Commission on Women (PCW) and everyone who
Barangay VAW Desk Handbook made the publication and distribution
of the Barangay VAW Desk Handbook a reality.

Violence against women is an issue that we must face squarely and something that we should
prepare our local government units (LGUs) to deal with, both in preventing the occurrence of
such cases and in protecting our women from the perpetrators of such acts.

This handbook undoubtedly helps in raising the knowledge and capacity of the barangays and
their designated officials and staff on the nuances and processes of the law as well as the
detailed steps on the establishment and operationalization of their respective VAW Desk,
thereby enabling them to effectively and efficiently discharge their duties and responsibilities
as  defenders  and  protectors  of  women’s  rights.

We are therefore highly optimistic that this fruit of collaboration among the PCW, DILG,
Department of Health (DOH), Department of Education (DepEd) and Department of Social
Welfare and Development (DSWD) will be put to good use by our ever hard-working barangay
officials throughout the country.

Mabuhay ang ating mga Kababaihan! Patuloy na ipaglaban ang kanilang karapatan!

AUSTERE A. PANADERO
Undersecretary
Department of the Interior and Local Government

iv
 Barangay VAW Desk Handbook

Acknowledgment
The production of the Barangay VAW Desk Handbook would not have
been possible without the support and contribution of those who
recognize the significance of this tool in combatting violence against
women.

Gratitude is expressed to the following for their collective endeavors:

The members of the Inter-Agency Council on Violence Against Women

and Their Children (IAC-VAWC) in supervising and directing the
development of this Handbook;

The Technical Working Group, which was instrumental in the

completion of this material, namely:

Director Virgilio Castro and Dr. Reinelda C. Raffiñan of the Department

of the Interior and Local Government (DILG); Undersecretary Yolanda S.
Quijano and Ms. Cleofe Velasquez-Ocampo of the Department of
Education (DepEd); Dr. Honorata Catibog and Ms. Norma Escobido of
the National Center for Disease Prevention and Control, Department of
Health (DOH); Director Patricia B. Luna and Ms. Alona Bermejo of the
Department of Social Welfare and Development (DSWD); PSSUPT.
Theresa Ann Cid and PCINSP Mary Grace R. Madayag of the Philippine
National Police-Women and Children Protection Center, Camp Crame;
and  Ms.  Theresa  Balayon  and  Ms.  Mae  Jardiniano  of  the  Women’s  Crisis  
Center, who all shared their expertise in handling VAWC cases;

v
 Barangay VAW Desk Handbook

Acknowledgment
To the barangay officials and VAW Desk Officers from:
Barangays Lagro, Sauyo, and Bagbag, in Quezon City; Barangays Dalahi-
can, Gulang-gulang, Cotta, Market View and Barangay IV in Lucena City,
Quezon Province; and Barangays San Rafael III, San Rafael V, Sta. Cruz
IV, San Isidro and Kaypian in the City of San Jose del Monte, Bulacan
Province for imparting their valuable inputs and suggestions in the en-
hancement of the handbook;

Likewise, sincere appreciation and acknowledgment to the Sentro ng

Alternatibong Lingap Panligal (SALIGAN) for preparing the initial draft of
the handbook, Ms. Elena Masilungan for reviewing and editing the
handbook, and Ms. Angela C. Chaves for designing and packaging the
tool;

To the Philippine Commission on Women Executive Director Emmeline

L. Verzosa and the officers and staff of the Policy Development and
Advocacy Division, for providing technical inputs and administrative
support to partner agencies and consultants in the course of developing
this Handbook;

Lastly, sincere thanks to the Office of Senator Pia S. Cayetano and the
United Nations Population Fund (UNFPA) for extending their assistance
in funding this project.

vi
 Barangay VAW Desk Handbook

Talaan ng Nilalaman
Mensahe iii

Pasasalamat v

Acronyms ix

Panimula 1

Tungkol sa aklat 3

Rationale 7

A. Pagtatatag ng VAW Desk 9

B. Pagtatalaga ng VAW Desk Office 17
C. Pag-gabay sa pagbibigay ng serbisyo 23
D. Paglalaan ng pondo sa pagpapatakbo 39
ng isang VAW Desk
E. Pagtala at pag-ulat ng mga natulungang kliyente 45
F. Pagpapalaganap ng impormasyon 51
G. Pagsubaybay at pag-susuri ng mga serbisyo 57
ng VAW Desk

Annexes 63

References

vii
 Barangay VAW Desk Handbook

Acronyms
BPO Barangay Protection Order
CEDAW Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination
Against Women
CODI Committee on Decorum and Investigation
DepEd Department of Education
DILG Department of Inerior and Local Government
DBM Department of Budget Managment
DOH Department of Health
DSWD Department of Social Welfare and Local Government
GAD Gender and Development
GST Gender Sensitivity Training
IEC Information, Education and Communication
JMC Joint Memorandum Circular
KASHEW Knowledge, Attitude, Skills, Habits and Ethics of Work
LGOO Local Government Operations Officer
LGU Local Government Unit
MCW Magna Carta of Women
MCW-IRR Magna Carta of Women-Implementing Rules and Regulations
MOA Memorandum of Agreement
MOU Memorandum of Understanding
NBI National of Bureau of Investigation
NBOO National Barangay Operations Office
NEDA National Economic Development Authority
NGO Non-government Organization
PAO Public  Attorney’s  Office
P/C/MSWDO Provincial/City/Municipal Social Welfare and Development Office
PCW Philippine Commission on Women
PNP Philippine National Police
PPO Permanent Protection Order
PO People’s  Organization
RA Republic Act
TPO Temporary Protection Order
VAW Violence Against Women
VAWC Violence Against Women and Their Children
VAWDocS National Violence Against Women Documentation System
WEDC Women in Especially Difficult Circumstances
WCPD Women and Children Protection Desk

ix
 Barangay VAW Desk Handbook

Panimula
Noong ika–14 ng Agosto 2009, nilagdaan ang Republic Act No. 9710 o Magna Car-
ta of Women (MCW) para kilalanin, pangalagaan, at pagtibayin ang karapatan ng
kababaihan at upang matugunan ang mga isyu tungkol sa diskriminasyon laban sa
kanila. Upang makamit ang layuning ito, isa sa mga probisyon ng batas ay ang
paglikha ng Violence Against Women (VAW) Desk (Dulugan ukol sa Karahasan la-
ban sa Kababaihan) sa bawat barangay, kung saan ang mga kababaihang nakara-
ranas ng pang-aabusong pisikal, sikolohikal at sekswal ay makahihingi ng tulong at
makalalaya mula sa karahasang nararanasan nila.

Sa pagtatatag ng Barangay VAW Desk, ang mga ahensiyang may kinalaman dito,
tulad ng Department of Interior and Local Government (DILG), Department of So-
cial Welfare and Development (DSWD), Department of Health (DOH), ang De-
partment of Education (DepEd), at ang Philippine Commission on Women (PCW)
ay nagpalabas ng Joint Memorandum Circular No. 2010-2 (JMC 2010-2): Guide-
lines in the Establishment of a Violence Against Women (VAW) Desk in Every Ba-
rangay.

Ipinapaliwanag ng Barangay VAW Desk Handbook na ito ang mga nilalaman ng

JMC 2010-2. Nawa ay makatulong ang aklat na ito upang maunawaan ng mga na-
nunungkulan sa barangay ang isyu upang mas matugunan nila ang suliranin sa
VAW sa kanilang mga pamayanan at sila ay maging tagapagtaguyod ng karapatan
ng mga kababaihan at ng pagkakapantay-pantay ng kasarian o gender equality.

1
 Barangay VAW Desk Handbook

Tungkol sa Aklat
Layunin ng Barangay Violence Against Women (VAW) Desk Handbook na matulungan
ang mga barangay workers at mga opisyal nito upang matugunan ang mga kaso ng kara-
hasan laban sa mga kababaihan. Idenetalye dito ang mga pamamaraan ng pagtatatag at
pagpapanatili ng isang VAW Desk ng mga Punong Barangay. Ipinaliliwanag din dito ang
mga responsibilidad ng itinalagang Barangay VAW Desk Officer bilang tagapangasiwa ng
tanggapan. Napapaloob rin dito ang mga impormasyon sa pag-gabay ng mga opisyal ng
barangay at mga boluntaryo kung paano makapagbibigay ng wasto at mahusay na ser-
bisyo at tulong sa mga biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan (survivor).

Ang mga protocol at mga pamamaraan sa Handbook na ito ay naaayon sa kasalukuyang

umiiral na mga batas sa bansa laban sa VAW (Karahasan Laban sa Kababaihan) tulad ng
RA 9262, o Anti-Violence Against Women and Their Children Act, RA 9710 o ang Magna
Carta of Women, at iba pang mga alituntunin at mga batas na sinusunod maging sa
ibang mga bansa.Upang masiguro ang pagtugon batay sa pinakamataas na antas na
pagpapatupad, pinagtibay ng Handbook ang VAW Performance and Assessment Tools
for Services Addressing Violence against Women in the Philippines.

Ang mga pangunahing bahagi ng aklat na ito ay ang mga sumusunod:

Seksyon 7: Pagsubaybay at Pag susuri ng
mga serbisyo ng VAW Desk

Seksyon 6: Pagpapalaganap ng impormasyon

Seksyon 5: Pagtala at pag-ulat ng mga natulungang kliyente

Seksyon 4: Paglalaan ng pondo sa pagpapatakbo ng isang VAW Desk

Seksyon 3: Paggabay sa pagbibigay ng serbisyo

Seksyon 2: Pagtatalaga ng VAW

Desk Officer

Seksyon 1: Pagtatatag ng
VAW Desk

3
 Barangay VAW Desk Handbook

Pagtatatag ng VAW Desk — Ito ang naglalarawan sa mga batayang pisikal at

layunin ng isang VAW Desk. Ito rin ang naglalahad ng listahan ng mga kagamitan
at iba pang mahahalagang bagay na kailangan para maisakatuparan ang mga ad-
hikain ng isang VAW Desk.

Pagtatalaga ng VAW Desk Officer — Tinutukoy at inilalarawan nito ang

tungkuling gagampanan ng mga VAW Desk Officers. Ipinaliliwanag nito ang mga
katangian at kaalaman na kailangan nilang taglay upang makapaghatid ng mada-
lian at pang-matagalang tugon at mga lunas sa mga kliyente ng VAW.

Paggabay sa pagbibigay ng serbisyo — Ipinaliliwanag nito ang mga serbisyong

maaaring ipagkaloob ng isang VAW Desk. Ipinaliliwanang din dito ang mga proto-
col at mga proseso sa paghawak ng mga kaso ng VAW, ang pamamaraan ng pag-
sasagawa ng panayam sa mga kliyente at ang wastong pakikipag-ugnayan sa ibang
ahensiya sa pamamagitan ng referral system.

Paglalaan ng pondo sa pagpapatakbo ng VAW Desk — Ipinaliliwanag nito kung

saan at paano makakakalap ng pondo upang maitaguyod ang operasyon ng VAW
Desk. Itinuturo rin nito sa nakatalagang tauhan kung ano ang dapat gawin mata-
pos na makalap at magastos ang pondo para sa mga pangangailangan ng VAW
Desk at mga programa nito.

Pag-tala at pag-ulat ng mga natulungang kliyente — Ito ay nagtuturo kung

paano makakakalap ng wastong impormasyon at kung paano maitatala ang mga
ito sa pamamagitan ng paggamit  ng  mga  kaukulang  “forms”. Tinutukoy nito kung
paano maghanda ng ulat o report at kung kanino ito dapat ibigay.

Pagpapalaganap ng impormasyon — Binibigyang-diin nito ang kahalagahan ng

komunikasyon, pagpapalaganap ng impormasyon, adbokasiya, at pakikilahok ng
pamayanan sa pagtugon ng mga adhikain ng VAW. Iminumungkahi at ibinibigay
rin  nito  ang  iba’t  ibang  halimbawa  kung  paano  magsimula  at  magpatakbo  ng  isang  
advocacy campaign.
4
 Barangay VAW Desk Handbook

Pagsubaybay at pag-susuri sa mga serbisyo ng VAW Desk — Ipinaliliwanag nito

kung paano susubaybayan ang bawat kaso at susuriin ang bisa ng mga serbisyong
ibinibigay ng VAW Desk.

Mga Annex — Kasama rito ang mga halimbawa ng forms, flowcharts, at mga
kopya ng Joint Memorandum Circular upang mapadali ang paggamit sa aklat na
ito ng mga VAW Desk Officer at ng iba pang tagapagpatupad.

5
 Barangay VAW Desk Handbook

Rationale
Sa 2012 Global Gender Gap Report1 ng World Economic Forum, pangwalo ang Pil-
ipinas sa mga bansang may pinakamaliit na gender gap. Ibig sabihin, sa bansang
ito, ang mga lalake at babae ay may halos pantay na access o kakayanang makuha
ang mga pangunahing pangangailangan at mga oportunidad gaya ng edukasyon,
mga serbisyong pangkalusugan, at mga pankabuhayan at hangaring politikal.

Ito ay itinataguyod ng mga batas ukol sa pagkakapantay-pantay ng mga kasarian

at pagsusulong ng karapatan ng mga kababaihan, pinakabago sa lahat ang Magna
Carta of Women. Ang iba pang mga batas na kabilang rito ay ang RA 9262 o Anti-
Violence Against Women and their Children Act; RA 7192, o ang Women in Devel-
opment and Nation Building Act; RA 7877, o ang Anti-Sexual Harassment Act; RA
8353, o ang Anti-Rape Law; at RA 9208, o Anti-Trafficking in Persons Act.

Sa kabila ng mga patakarang ito, marami pa rin ang mga kaso kung saan ang mga
biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan ay di nakakukuha ng kaukulang ser-
bisyo at tulong na kailangan nila. Sila ay tahimik na nagdurusa, at may posibilidad
pang maging biktima muli. Ang kawalan ng suporta, mahinang sistema ng hustisya
at kawalan ng kakayahang buhayin ang sarili o papakandili sa nang-aabuso sa bik-
tima o  “  economic  dependence” ay kadalasang nagdudulot ng mga di naiuulat at
mga paulit-ulit na pang-aabuso.

Noong 2008, ang National Demographic and Health Survey ay nagulat na isa sa
bawat limang babae na may edad 15 hanggang 49 ay nakaranas ng karahasang
pisikal mula edad 15 pataas. Sa halos 9,316 na babaeng naiulat na nakararanas ng
gender-based violence (karahasan dahil sa kasarian), 17 porsyento lamang ang
humingi ng tulong mula sa mga ahensiya at iba pang
1 Ang Global Gender Gap Report na ipinakilala ng World Economic Forum noong 2006, ay nagtatakda ng balangkas upang maipakita ang kala-
gayan  at  kalakhan  ng  pagkakaiba  ng  pagtanaw  sa  kasarian.Sinusukat  nito  ang  antas  ng  gender  gap  ng  bawat  bansa  ayon  sa  iba’t  ibang paksa
gaya ng ekonomiya, pulitika, edukasyon at kalusugan. Inihahambing nito ang grado ng bawat bansa sa bawat rehiyon at bawat grupo ayon sa
kita sa bawat panahon.
7
 Barangay VAW Desk Handbook

nagbibigay ng serbisyo ukol dito. Ang mga biktima o mga nakaligtas mula sa kara-
hasan na humingi ng tulong mula sa sarili nilang pamilya (45 porsyento), kaibig-
an/kapitbahay (28.5 percent), mga biyenan (14.5 percent), mga doctor/medical
personnel (2.3 percent), pulisya (9.3 percent), mga social service organization (6.0
percent) at mga abugado (1.5 percent).

Ang karahasan ay hindi madaling wakasan at maaaring mangyari kanino man. Ang
mga mahihina ang pangangatawan at walang kakayanang protektahan ang kanil-
ang mga sarili ang siyang madaling nagiging biktima nito. Maaaring makaalis dito
ang mga babae ay maging malakas at suportado  ng  iba’t  ibang  institusyon,  lalo  na  
sa sarili nilang lokal na pamayanan.

Ang mga LGU o lokal na pamahalaan ay may napakahalagang papel sa pag-unawa,

pagpigil at pagtugon sa karahasan laban sa kababaihan dahil sila ang direktang
nakakasalamuha ng mga tao sa pamayanan. Ang isang gender-responsive na pa-
mamahala ng local na gobyerno ay kinakailangan upang maipatupad nang maayos
ang mekanismo ng VAW. Ang karahasan, o anumang uri ng pang-aabuso, ay hindi
magtatapos kung walang determinado at nagkakaisang pagsisikap ang mga taong
may kinalaman dito, lalo na ang mga lokal na opisyal at iba pang mga miyembro
ng komunidad. Dahil mayroon nang VAW Desk, lahat ay inaasahang magbantay at
maging mapagmasid at magkaroon ng kusa upang mag-ulat ng mga insidente ng
VAW. Ang mga babaeng nakararanas ng pang-aabuso ay dapat makakuha ng lakas
ng loob upang maihinto ang mga ganitong uri ng pang-aabuso.

Ang manual na ito ay binuo upang maisakatuparan ang mga angkop na gabay at
patnubay kung paano maisasagawa nang mas maayos ang mga kaso ng VAW gaya
ng nakalahad sa Joint Memorandum Circular No. 2010-2.

8
 Barangay VAW Desk Handbook

a. Pagtatatag ng VAW Desk

Ang VAW Desk ay isang pasilidad na tumutugon sa mga kaso ng VAW sa paraang
gender-sensitive o may respeto sa kasarian. Ito ay pinamamahalaan ng isang ta-
ong itinalaga ng Punong Barangay. Dito rin maaaring lumapit ang mga biktima o
mga nakaligtas mula sa karahasan.

Dapat may mga kagamitan ang VAW Desk na mahalaga upang makapaghatid ito
ng serbisyo.

Dahil sa mahalaga ang right to privacy o karapatan na maging pribado, at matiyak

na mapangalagaan ang kaligtasan ng mga biktima o mga nakaligtas mula sa kara-
hasan, dapat mapanatili ang mga sumusunod:

1. Masiguro na mananatiling lihim ang buong pakikipag-ugnayan sa kliyente; at

2. Ang panayam, gamit ang ipinanukalang form ng barangay, ay dapat maisagawa

sa isang lugar kung saan komportable ang kliyente at ligtas na makapagbahagi
ng kaniyang kwento nang walang takot.

Anu-ano ang mga Gawain ng VAW Desk?

1. Tumugon sa mga kaso ng gender-based violence na idinulog sa barangay;

2. Itala ang bilang ng mga gender-based violence na hinawakan ng barangay at

makapagsumite ng ulat sa bawat ikatlong buwan tungkol sa lahat ng kaso ng
VAW sa DILG City/Minicipal Field Office at sa City/Municipal Social Welfare De-
velopment Office (C/MSWDO);

3. Panatilihing lihim at ligtas ang mga tala ng mga kaso ng VAW, at masiguro na
tanging ang mga naatasang tao lamang ang nakakakita sa mga ito;

9
 Barangay VAW Desk Handbook

4. Tulungan ang mga biktima ng VAW sa pagkuha ng Barangay Protection Order

(BPO) at ng mga kinakailangang serbisyo;

5. Gumawa ng isang gender-responsive plan ng barangay na tutugon sa mga

gender-based violence, kabilang na ang mga serbisyong nagbibigay ng suporta,
capacity-building o pagpapatibay ng kakayanan, at sistema ng pagsangguni
(referral system);

6. Makipag-ugnayan at isangguni ang mga kaso ng VAW sa mga ahensiya ng

pamahalaan, mga non-government organization (NGOs), institusyon, at iba
pang nagbibigay ng serbisyo kung kinakailangan;

7. Tugunan ang iba pang uri ng pang-aabusong ginagawa laban sa mga kaba-
baihan, lalo na sa mga nakatatanda, mga babaeng may kapansanan, at iba
pang grupo na hindi nabibigyan ng pansin ( marginalized groups);

8. Pangunahan ang adbokasiya sa pagsugpo sa VAW sa pamayanan; at

9. Tuparin ang iba pang tungkulin na iniatas dito.

-JMC 2010 - 2

Saan maaaring magtayo ng VAW Desk?

Ang VAW Desk ay dapat nasa loob ng o nasa
paligid ng Barangay hall. Kung walang Barangay
hallmaaari itong itayo malapit sa tanggapan ng
Punong Barangay.

Ang lokasyon nito ay dapat angkop upang

masigurong ligtas ang kliyente at ang kaniyang
pakikipag-ugnayan ay mananatiling lihim. Dapat may hiwalay na silid na maaaring
pagdausan ng intake interview.

10
 Barangay VAW Desk Handbook

Paano kung walang silid o lugar para sa VAW Desk?

Humanap ng isang saradong lugar sa loob ng compound o ng gusali kung saan

nakatayo ang barangay hall. Kung wala, maaaring gumamit ng isang saradong
lugar sa loob o paligid ng isa pang institusyon ng pamahalaan. Maaaring rin itayo
ito sa loob ng isang pribadong lugar na naaprubahan ng Punong Barangay. Dapat
magkaroon ng kusa at maging malikhain sa pagtiyak na ang privacy ng mga
biktima ng VAW o mga nakaligtas mula sa karahasan ay mapapanatili.

Ano ang mga kagamitang kinakailangan para sa isang

VAW Desk?
Tiyakin na mayroon ng mga sumusunod ang Barangay VAW Desk:

PASILIDAD:
Isang silid na may mga sumusunod:

o May alternatibong pasukan at

labasan na hiwalay sa main en-
trance ng barangay hall;
o Kung saan ang mga taong nasa
loob ay hindi makikita mula sa
labas;

o Maaaring maikandado mula sa loob; at

o Kinakailangang may sapat na daluyan ng hangin, malinis at
maayos.

11
 Barangay VAW Desk Handbook

KASANGKAPAN
Mesa;
Mga upuan;
Filing cabinet o lalagyanan at
Sofa bed, folding bed o banig.

PAALALA:

Ang VAW Desk ay dapat may hiwalay na cabinet o bukod na taguan ng gamit kung
saan maaaring itagong mabuti at mapangalagaan ang mga file o dokumento. Ang
paggamit sa mga laman nito ay nararapat na kontrolado ng tagapangasiwa ng
VAW Desk.

IBA PANG KAGAMITAN

> Computer para sa pagtatala at pagmonitor ng
mga kaso ng VAW
> Camera para sa pagdo-document ng mga kaso ng
karahasan, lalo na sa pagkuha ng patunay;
> Bentilador o air-conditioning  unit,  hangga’t  
maaari;
> Telebisyon at
> Tape o voice recorder na tulad ng camera, ay
maaaring magamit sa pag-document ng mga kaso.
PAALALA:
Para sa layuning pangseguridad; ang camera sa mga mobile phone ay di
maaaring gamitin upang maiwasan ang pagkalat ang mga video sa mga di
kilalang indibidwal.
Wala dapat sa loob ng counselling room ang telebisyon.

12
 Barangay VAW Desk Handbook

GAMIT PARA SA PAGSUBAYBAY

Mga importanteng forms gaya ng VAW DocS In- Librong
Inteyk
take Form (Tingnan ang Annex A), Referral Form Talaan
Porm
(Tingnan ang Annex B), Feedback Form (tingnan
and Annex C), at BPO Application Form (tingnan
ang Annex D); at
Mga logbook. Ang nakatalagang tao ng VAW Desk
ay dapat tumulong sa taong dumulog sa Desk upang maisulat ng tama ang
mahalagang impormasyon sa logbook.

MGA REFERENCES:
• Directory of Service Providers (Tingnan ang Annex
E);
• VAW Desk Handbook;
• VAW-related reference books, brochures.

PAALALA:

Ang VAW Desk ay dapat magpanatili ng directory ng lahat ng ahensiya at insitusy-

on na nagbibigay ng serbisyong may kinalaman sa VAW mula barangay hanggang
sa mga pambansang ahensiya. Dapat may laman itong mahahalagang impor-
masyon gaya ng pangalan, address, numero ng telepono/fax, email address at iba
pang contact details ng mga ahensiya o institusyon. Lalo na sa mga kaso kung
saan kinakailangan nila ng tulong legal, psychosocial services (tulad ng counsel-
ling, psychiatric examination at therapy); serbisyo medical, medico-legal services;
at pagpapaunlad ng kabuhayan at employment assistance.

13
 Barangay VAW Desk Handbook

SUPPLIES:
Mga pangunahing kagamitan para sa pa pagkalap
ng ebidensiya at pagtatago nito gaya ng papel, mga plas-
tic bag, tissue paper, mga malinis na vial, marking pen at
adhesive tapes;
Malinis na tubig, kasama na ang inuming tubig
mula sa gripo o mula sa lalagyan na may takip at
container na maaaring magamit sa lahat ng oras.
First Aid kit. Sa ilang pagkakataon, ang biktima ng
VAW o mga nakaligtas mula sa karahasan ay nangan-
gailangan ng paunang lunas. Kaya, mahalaga na ang VAW
Desk ay may kakayahang magbigay ng paunang lunas sa
kaniya. (Tingnan ang Annex F para sa mga nilalaman ng First
Aid Kit); at
Pagkain (meals/merienda at inumin) para sa agad na
pangangailangan ng biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan.

MGA GAMIT PERSONAL:

Mga damit
Toiletries gaya ng tissue paper, sanitary napkin, rub-
bing alcohol, bulak, sepilyo, toothpaste, tuwalya at
mga sabon;
Unan at kumot

PAALALA

Mahalaga na may mga nakahandang damit at damit-panloob para sa mga biktima

o mga nakaligtas mula sa karahasan, lalo sa mga pagkakataong ang kanilang
kasuotan ay sira o may mga bakas o mantsa ng dugo.

14
 Barangay VAW Desk Handbook

TRANSPORTASYON AT MGA UTILITY:

Sasakyan. Ang bawat kaso ng VAW ay dapat tratuhin
nang mabilisan o emergency. Dapat laging may
madaling paraan ng masasakyan sa tuwing kina-
kailangang mailipat ang biktima o mga nakaligtas mula
sa karahasan dahil sa mga suliraning pang kaligtasan o
kung kinakailangan ng atensiyong medikal. Ang sasa-
kyang ito ay maaaring ang patrol ng barangay, o isang pampubliko o pam-
pribadong sasakyan na maaaring magamit tuwing kinakailangan.

Linya   ng   kuryente.   Hangga’t   maaari,   dapat   mapanatili   ang   VAW   Desk   na   may  
sapat na ilaw at maayos na daluyan ng hangin. Mahalagang may sapat na daloy ng
kuryente, isang generator, o baterya ng sasakyan sa lahat ng pagkakataon.

ADVOCACY AND PROMOTION-

AL MATERIALS:
Communication and advocacy plans;
Anti-VAW posters, banners, leaflets,
brochures, at iba pang material para sa In-
formation, Education and Communication
(IEC);
Flowchart ng anti-VAW services;
Flowchart sa kung paano iaapply ang
BPO (Tingnan ang Annex G); at
Simpleng chart na naglalaman ng buod ng mga kaso ng VAW na hinawakan
ng barangay, kasama na rito ang bilang ng kaso na natugunan ng VAW
Desk.

15
 Barangay VAW Desk Handbook

b. Pagtatalaga ng VAW Desk Officer

Ang VAW Desk Officer ay may mahalagang tungkulin sa pagbibigay serbisyo sa
mga biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan. Kinakailangang taglay nila ang
mga katangian kailangan upang maging epektibo at mabilis sa pagtupad ng kanil-
ang mga tungkulin.
Ang mga katangian ng isang VAW Desk Officer ay ang mga
sumusunod:

Sensitibo sa sitwasyon at mga pangangailangan ng biktima

o mga nakaligtas mula sa karahasan
Tapat sa tungkulin
May masigasig na pagnanais na makatulong sa mga biktima
o mga nakaligtas mula sa karahasan
Nakikiramay ng di nanghuhusga
May pagnanais na matutuo at maturuan
Matapat at maayos gumamit ng badyet
Mapamaraan sa pagtugon sa mga pangangailangan ng mga
biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan
Designasyon bilang VAW Desk
Officer:
Sino ang maaaring gawing Ang Punong Barangay ang siyang mag-
tatalaga ng isang VAW Desk Officer na
VAW Desk Officer? naturuan ukol sa gender-sensitive han-
Ayon sa JMC, ang isang babaeng barangay dling of cases. Mas makabubuting isang
babaeng barangay kagawad o isang ba-
kagawad o isang babaeng barangay tanod
baeng barangay tanod ito. Sa mga
ang maaaring italagang VAW Desk Officer. pagkakataon at sitwasyong walang
naturuan para gumanap sa tungkuling
ito, siguruhing ang taong itinalaga ay
sumailalim sa training tungkol sa basic
gender sensitivity at sa oryentasyon sa
mga batas na anti-VAW.
- JMC 2012-2
17
 Barangay VAW Desk Handbook

Kinakailangan bang babae ang isang VAW Desk Officer?

Ipinagpapalagay na mas makabubuti kung babae ang gaganap na VAW Desk Of-
ficer dahil sa karamihan ng mga kasong may kinalaman sa VAW, ang mga salarin
ay lalake. Ang mga biktima ng VAW ay maaaring mas komportable sa paglalahad
ng kanilang karanasan sa kapwa babae.

Paano kung walang babaeng barangay kagawad o

babaeng barangay tanod? Maaari bang ang sinumang
babaeng residente ng barangay ay maitalaga bilang
VAW Desk officer?
Oo. Posibleng magtalaga ng mga community volunteer na taglay ang mga katangi-
ang hinahanap sa isang VAW Desk Officer. Kinakailangan din na sumailalim sila sa
gender sensitivity training at sa oryentasyon sa mga batas laban sa VAW.

Maaari ring magtalaga ng lalake upang maging VAW Desk Officer kung taglay niya
ang lahat ng katangiang hinahanap para magampanan nang maayos ang tungkulin
niya.

Ilang VAW Desk Officer ang kinakailangang maitalaga ng

Punong Barangay?
Ang Punong Barangay ay maaaring magtalaga ng kahit isang VAW Desk Officer.
Ngunit maaaring magtalaga ng iba pang tauhan kung kinakailangan, depende sa
laki ng barangay na nasasakupan, dami ng VAW Desk, at bilang ng biktima ng
VAW o mga nakaligtas mula sa karahasan.

18
 Barangay VAW Desk Handbook

Kinakailangan bang alam ng VAW Desk Officer ang mga

batas laban sa VAW bago siya maitalaga?
.
Hindi kinakailangan. Ngunit, mahalagang maunawaan ng VAW Desk Officers ang
mga pangunahing prinsipyo at konteksto sa pagtugon sa VAW. Marapat na sila ay
sumailalim sa training at dumalo sa mga seminar at workshop upang mas maging
sensitibo  sa  paghawak  ng  mga  kaso,  mabago  ang  “tradisyunal”  na  pag-iisip lalo na
kung ukol sa VAW, at magkaroon ng mas malalim na pag-unawa sa mga isyung
may kinalaman sa VAW. Ang mga sumusunod na batas ay dapat matutunan at
maunawaan ng VAW Desk Officers:

Anti-Violence Against Women and Children Act (RA9262)

Magna Carta of Women (RA 9710)
Anti-Trafficking in Persons Act (RA9208)
Anti-Rape Law (8353) and the Rape Shelter Act (RA8505)
Anti-Child Abuse Act (RA7610)
Anti-Child Pornography Act (RA9775)
Anti-Sexual Harassment Law (RA7877)
Anti-Photo and Video Voyeurism Act (RA9995)
Mga probisyon ng Revised Penal Code na may kinalaman sa mga isyu ng
kasarian (hal. physical injuries, acts of lasciviousness)
Mga ilang angkop na probisyon ng Family Code

Kung ang lahat ng batas na ito ay matututunan ng mga VAW Desk Officer, mas
magiging madali ang pag-alam sa mga lunas na maaari niyang maihatid sa mga
biktima ng VAW.

19
 Barangay VAW Desk Handbook

Anu-ano ang mga kakayahan at mga katangian ng

VAW Desk Officers?
Ang mga pangunahing nilala-
Sila ay kinakailangang may angkop na kaalaman sa man ng GST ay ang mga su-
mga karahasang may kinalaman sa kasarian. Sa musunod:

pamamagitan ng mga impormasyong kanilang ta- 1. Konsepto ng sex at gender

glay, maaari silang makatulong upang mabago ang 2. Social construction ng VAW
3. Mga nakikitang bias o dis-
kanilang mga pamayanan, kasama na rito ang
kriminasyon laban sa kasarian
pagbabago ng ilang nakasanayang paguugali, 4. Diskusyon ng VAW
paniniwala at nakagawian na magwawaksi sa lahat 5. Legal Frameworks (hal.
CEDAW at MCW)
ng uri ng karahasan.
6. Pananaw ng isang patas na
lipunan.
Upang maging epektibo at mahusay, kinakailangang
sumailalim sa Gender Sensitivity Training (GST) ang
mga VAW Desk Officer. Nagsasagawa ng mga train-
ing   ang   iba’t   ibang   ahensiya   at   training institution ng mga ganitong training na
may bayad. Maaari ring magsagawa ng sarili nilang GST ang mga barangay at mag-
anyaya ng mga tagapagsalita at tagapagturo. Kinakailangang marunong tumugon
at tumulong sa mga biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan o mga saksi ang
mga VAW Desk Officer sa gender-sensitive na
pamamaraan lalo na kung ang saksi ay mga
bata. AYAW
SA
Ang sumusunod na KASHEW (Knowledge, At- VAW
titudes, Skills, Habits and Ethics of Work), na
binuo   ng   Women’s   Crisis   Center,   ay  
sinisigurong makatutulong upang malampa-
san ang mga pagsubok na kinakaharap ng
isang VAW desk officers sa paghahatid ng
serbisyo:

20
 Barangay VAW Desk Handbook

KNOWLEDGE (Kaalaman) ATTITUDE (Saloobin):

a) Uri at daynamiks ng kasarian (pat-
riyarkiya, kasama ang pagsusuri)
b) Uri at daynamiks ng kapangyari-
han (Kapangyarihan at Kontrol;
Gulong ng Kapangyarihan at
Kontrol, Mga Epekto)
c) Uri at daynamiks ng VAW at mga
karahasan sa pamilya
d) Crisis intervention
e) Sekswalidad
f) Katarungan at paghilom ( healing)
g) Isip- biktima
a) Pagtanggap na walang kon-
disyon
b) Tagapaghatid ng pagbabago
(Agent of change)
c) Pagsasarili o Otonomiya
d) Pagpapakatotoo
e) Pakikiramay
f) Kakayahang makiangkop
g) Makabagong pagtingin (Out-
of-the-box thinking)
h) Hindi mapanghusga
i) Personal na kamalayan
j) Pakikipagtulungan at pakiki-isa
k) Katapatan o Paggiging totoo

Nanay, meron
po tayong
VAW Desk sa
Bgy. Hall

21

SKILLS (Kasanayan):
a) Pagtatasa (Assessment)
b) Pakikipanayam at pagtatala
c) Pamamahala ng kaso
d) Komunikasyon
e) Dokumentasyon
f) Aktibong pakikinig
g) Pamamahala sa daynamiks
ng grupo
h) Pagsangguni
i) Paggawa ng ulat/report
writing
22
Barangay VAW Desk Handbook
HABITS AT ETHICS OF WORK
(Mga Pag-uugali at Etika sa
Trabaho):
a) Paniniwala sa kliyente
b) Tunay na malasakit sa kliyente
c) Sariling kamalayan at pag-aalaga sa
sarili
d) Kakayahang makiangkop
e) Tagapagtaguyod ng pagbabago
f) Nagpapanatili ng lihim at confidential-
ity
g) Pagkakaroon ng malawak na saklaw
h) Nagpapanatili ng kasanayan
i) May matibay na pananalig na
mawakasan ang VAW at karahasan sa
tahanan
j) Nagtatrabaho nang may masigasig na
damdamin at kagustuhang matuto ng
iba pang bagay
 Barangay VAW Desk Handbook

c. Paggabay sa pagbibigay serbisyo

Ang barangay ay di lang dapat tumugon at magbigay lunas sa mga isyu ukol sa
VAW. Dapat ring mapigilan ng barangay ang karahasan.

Kinakailangang pumasok sa trabaho ang VAW Desk Of-

ficer mula 7:00 AM hanggang 7:00 PM upang matugunan
ang mga reklamo at makatulong sa mga kliyente. Kina-
kailangang madaling matawagan ang VAW Desk Officer
sa pamamagitan ng telepono o ng cellphone sa lahat ng
oras o pagkakataon, lalo na kung ang insidente ay naga-
nap matapos ang oras ng pagtatrabaho.

Protocols at mga Pamamaraan

Ano ang kinakailangang gawin kapag humingi ng tulong

ang isang biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan
sa VAW Desk?
1. Unang hakbang
Siguruhing ang biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan ay:

• Komportable
• Nasa ligtas at pribadong silid o lugar; at
• May tubig at iba pang pangunahing kinakailangan gaya ng pagkain, first aid
at damit.

23
 Barangay VAW Desk Handbook

2. Ikalawang hakbang
Pag-aralan ang sitwasyon sa pamamagitan ng
pagkalap sa mga pangunahing impormasyon na
makapagsasabi kung may mga posibleng panganib.

3. Ikatlong hakbang
Kung ito ay isang emergency, gawin ang mga su-
musunod:

• Kung kinakailangan ng atensiyong medikal, dalhin agad ang biktima o mga

nakaligtas mula sa karahasan sa pinakamalapit na klinika o ospital;
• Kung kinakailangan ng atensyong legal o ng proteksyon, lalo na kung nak-
asalalay rito ang kaligtasan at katiwasayan ng kliyente, isangguni o dalhin
siya sa nararapat na opisinang makapagbibigay ng kinakailangan niyang
proteksyon; at
• Sulatan ang INTAKE (Annex A) at REFERRAL FORM (Annex B).

PAALALA:

Ang pagtatala ng lahat ng ma-

hahalagang impormasyon ay
dapat isagawa sa nakalaang
logbook sa lalong madaling
panahon.

24
 Barangay VAW Desk Handbook

4. Ikaapat na hakbang
Kapag maayos na ang biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan, tulungan ang
Punong Barangay o ang Kagawad sa pagsasagawa ng panayam. Ang nagsasagawa
ng panayam ay dapat gender-sensitive, taos-puso, at gumagamit ng wika o
dayalekto na nauunawaan ng biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan.

Proseso ng Panayam
Tanungin ang biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan kung bakit siya du-
mulog sa VAW Desk. Makatutulong ito upang malaman ng Officer kung saang
logbook dapat itala ang mga pahayag.

Ipasulat sa biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan ang mga sumusunod na

impormasyon sa logbook:

• Personal na impormasyon
• Dahilan ng pagbisita
• Kinakailangang aksyon

Ang panayam na naisagawa nang wasto ay makatutulong upang makapangalap

ng mahalagang impormasyon tungkol sa pang-aabuso at kung paano matutu-
gunan ang pangangailangan ng biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan.
Alalahanin na hayaan ang nakaligtas mula sa karahasan na ilahad ang kaniyang
kwento. Habang ginagawa niya ito, huwag siyang abalahin. Magtanong lamang
kung sa tingin ng Officer ay nagdadalawang-isip ang biktima o hindi niya alam
kung paano simulan ang kwento. Iwasang magbigay ng personal na opinyon.

25
 Barangay VAW Desk Handbook

Mga dapat gawin: Mga di dapat gawin:

• Seryosohin ang kaso
• Pigilan ang sarili sa paghu-
husga sa sitwasyon
• Ilahad at sabihin ang lahat ng
opsyon na makabubuti at di-
makabubuti sa para sa kliyente
• Salungatin ang kwento ng
biktima o gawing
katatawanan ang kaniyang
sitwasyon
• Maging mapanghusga
• Pilitin siyang magdesisyon

Paalala sa pagtatala ng kaso

gamit ang logbook:

Tiyakin na ang insidente ay na-

katala sa isang bukod na pahina
upang mapigilang malaman ng
ibang kliyente o nagrereklamo ang
sitawasyon ng iba.

Ang bawat pahina ay dapat na

may bilang at ang bilang na ito ay
dapat na tumutugma sa case
number sa folder ng kliyente.

26
 Barangay VAW Desk Handbook

Paano kung nahihirapan ang biktima o mga nakaligtas mula

sa karahasan sa pagsulat ng kaniyang pahayag?
Maari siyang kapanayamin ng VAW Desk Officer na nagsusulat o nagta-type ng
kaniyang report. Dapat basahin ng biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan
ang report at lagdaan ito o maglagay ng thumbmark sa report. Ito ang
magpapatunay na siya ay dumulog sa VAW Desk.
PAALALA:
Dapat humingi muna ng pahintulot
bago magrekord o kumuha ng im-
pormasyon mula sa kliyente.

5. Ikalimang hakbang
Kung ang kaso ay paglabag sa RA
9262, ipaalam sa biktima o mga na-
kaligtas mula sa karahasan ang kani-
yang mga karapatan, mga solusyon at
mga lunas na maaari niyang makuha,
at ng mga prosesong kalakip sa pa-
ghahanap niya ng hustisya. Ipaalam sa
kanya ang Barangay Protection Order
(BPO) at kung paano makakukuha
nito, kasama na ang mga implikasyon
nito sa kaniya at sa mga bata. Kung
naisin niyang magkaroon ng BPO,
tulungan siyang mag-apply nito
(Tingnan ang Annex G para sa
flowchart sa pagkakaloob at
pagpapatupad ng BPO).
Ang BPO ay isang protection order na ini-
lalabas ng Punong Barangay upang mai-
wasan ang iba pang karahasang maaaring
mangyari sa kababaihan o sa kaniyang
anak, at upang magkaroon ng iba pang
tulong sa biktima. Ang tulong na
ipinagkakaloob sa ilalim ng protection or-
der ay siyang magliligtas sa biktima laban
sa iba pang kapahamakang maaring
mangyari muli, at magbibigay paaran
upang mabawasan ang mga suliraning
sumasagabal sa buhay ng biktima at
magbibigay daan sa muling pagsasaayos
ng sarili niyang buhay. Ang pagkakaloob
ng BPO o ng pagkaantala ng isang applica-
tion sa BPO ay hindi dapat maging
hadlang sa pagkakaloob ng TPO o ng PPO
sa petitioner. Ang TPO o PPO ay iba pang
mga order na inilalabas ng Korte.
–RA 9262

27
 Barangay VAW Desk Handbook

Ano ang ibang mga opsyon?

Ipaliwanag sa biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan na maaari rin siyang
humiling ng Temporary Protection Order (TPO) o ng Permanent Protection Order
(PPO). Ipaliwanag rin ang ibig-sabihin ng PPO at TPO at ng mga implikasyon nito sa
kaniya at sa kaniyang mga anak kung kukuha siya nito.

Paano kung piliin niya na kumuha na

lang ng TPO/PPO?
Kung ang biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan
ay nagnanais na mag-apply ng TPO/PPO sa halip na
BPO,   ilapit   siya   sa   pinakamalapit   na   Public   Attorney’s  
Office (PAO) o sa Alternative Law Groups, Inc. (ALG).
Ang mga ahensiyang ito ang tutulong sa kaniya na
makapag-apply nito sa korte.

PAALALA:

Tiyaking gumamit ng wastong Referral

Form para sa mas maayos na paghahabi-
lin at pagtatala. (Tingnan ang Annex B).

6. Ikaanim na hakbang
Mula sa logbook, ilipat ang mahahalagang datos sa Intake Form (Tingnan ang An-
nex A).

28
 Barangay VAW Desk Handbook

Paano kung piliin ng biktima o mga nakaligtas mula sa

karahasan na manatili sa isang safe shelter?
Kung humiling ng ligtas na matutuluyan ang biktima o mga nakaligtas mula sa
karahasan, i-refer  siya  sa  isang  shelter,  isang  women’s  center  o  sa  City/Municipal  
Social Welfare and Development Office (C/MSWDO). Maari ring humingi ng
tulong mula sa ibang opisyal ng barangay gaya ng barangay tanod o pulis ang
VAW Desk Officer para makuha ang ibang gamit ng biktima sa bahay.

PAALALA:
Siguruhin na gumamit ng wastong Referral
Form para sa mas maayos na endorsement
at pagtatala.

7. Ikapitong hakbang
Ipaalam sa Philippine National Police (PNP) at sa C/MSWDO matapos maireport
ng biktima o ng mga nakaligtas sa karahasan ang mga pangyayaring naganap sa
loob ng apat na oras.

Kahit na ang sinasabi sa kautusang ito na dapat

maiulat ang insidente sa kinauukulan sa loob ng
apat na oras, maaari pa rin itong gawin kahit
lagpas na sa itinakdang oras na palugit. Ang lahat
ng kaso ng VAW ay dapat matugunan sa madaling
panahon. Nararapat lamang na mabigyan ng
atensiyon at tulong ang mga kliyente ng VAW sa
lalong madaling panahon.

29
 Barangay VAW Desk Handbook

PAALALA:

Sa huling tatlong gawain (#5, #6 at #7), Ku-

nin ang pahintulot mula sa biktima o mga
nakaligtas mula sa karahasan bago su-
manguni sa ibang ahensiya o institusyon.
Kailangan ng wastong pahintulot mula sa
kliyente kung gagawa ng anumang aksyon
na may kinalaman sa kaniyang mga anak,
maliban na lamang kung mas makabubuti
para sa kaniya na huwag nang gawin ito.

Ano ang dapat gawin kung ang karahasan ay iniulat ng

isang miyembro ng pamayanan?
1. Kung third-party ang nag-ulat tungkol sa insidente, ang mga dapat munang
gawin ng VAW Desk Officer ay ang mga sumusunod:

Lagyan ng tsek kung kumpleto at tama ang la-

hat ng ibinahaging impormasyon. Sa ngalan ng
kaligtasan, maaari siyang humingi ng tulong
mula sa pulisya;
Pag-aralan ang sitwasyon; at
Pamahalaan ang pagligtas sa biktima at sa
kaniyang mga anak, kung kinakailangan, upang mapanatili ang kanilang kalig-
tasan.

30
 Barangay VAW Desk Handbook

2. Kung ang insidente ay emergency, maglaan ng

mga angkop na aksyon at sumunod sa tamang
proseso.

PAALALA:

Tikaying gumamit ng wastong Referral Form

para sa mas maayos na endorsement at
dokyumentasyon.

3. Tiyaking nasa maayos na kondisyon na ang biktima o nakaligtas mula sa kara-

hasan bago iharap sa Punong Barangay o sa Kagawad para sa panayam.
4. Pag-aralan ang mga sumusunod na hakbang sa pakikipanayam kasama na rin
ang iba pang proseso.
Ipaalam sa kaniya ang kaniyang mga karapatan
at kung ano ang maaaring gawin ukol dito, lalo
na kung may kinalaman sa BPO;
Tulungan siyang makakuha ng BPO/TPO/PPO;
Ihatid siya sa isang ligtas na matutuluyan;
Irekord ang insidente gamit ang VAW DocS
Intake Form; at
Ireport sa PNP at sa C/MSWDO ang insidente matapos itong maihayag ng
biktima o ng mga nakaligtas sa karahasan sa loob ng apat na oras o kahit
higit pa matapos mangyari ang insidente.

31
 Barangay VAW Desk Handbook

Bukod sa mga direktang serbisyo na inihahatid ng VAW Desk na nabangit, ang

VAW Desk Officer at barangay official ay dapat gumawa ng plano kasama ang mga
organisasyonng katulong nito na magkakaloob ng mga oportunidad na pangka-
buhayan sa mga biktima. Makatutulong ito sa mga kababaihan na magkaroon ng
mapagkukunan ng sariling kita at mailigtas sila mula sa paggiging economically
dependent sa kanilang mga asawa o partner, lalo na kung ang mga ito ang siyang
gumagawa ng pangaabuso. Ang mga babae na hindi gaanong economically de-
pendent sa kanilang asawa ay siyang mas may kakayahang umaalis sa marahas na
relasyon.

Maaari bang ipagkasundo na lamang ang di pagkakau-

nawaan ng babae at ng kaniyang asawa o partner sa ha-
lip na daanan ang lahat ng prosesong ito?

Mahigpit na ipinagbabawal ang pamamagitan o pagkakasundo (mediation) sa mga

kaso ng VAW sa ilalim ng RA 9262. Ito ay dahil sa paniniwalang ang VAW ay nan-
gyayari dahil sa hindi pantay na relasyon kung saan ay iginigiit ng lalake ang ka-
niyang kapangyarihan at kontrolin ang babae. Ang isang barangay official na mag-
piprisintang mamagitan at pag-ayusin ang dalawang panig ay mananagot sa batas
para sa aksyon na ito (administrative liability).
32
 Barangay VAW Desk Handbook

Ano ang dapat gawin kung ang kaso ay may kinalaman

sa rape, trafficking o sexual harassment?
May mga kaso ng karahasang may kinalaman sa kasarian na hindi sakop ng ka-
pangyarihan ng barangay. Kabilang na rito ang panggagahasa, human trafficking,
at sexual harassment. Kung makatagpo ng mga ganitong uri ng kaso, ito ang mga
hakbang na dapat isagawa:

Para sa mga kaso ng Rape at Trafficking

• Magsagawa ng intake interview; at
• Tulungan ang biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan na makasulat at
makapaghain  ng  reklamo  sa  PNP  Women  and  Children’s  Protection  Desk  o  sa  
NBI.

Para sa mga kaso ng Sexual Harassment

• Magsagawa ng intake interview;
• Isangguni ang biktima o mga nakaligtas mula sa
karahasan sa Committee on Decorum and Inves-
tigation (CODI) upang makapaghain siya ng
reklamo laban sa gumawa nito; at
• Isangguni  ang  kaso  sa  PNP  Women’s  Desk  o  sa  
Prosecutor’s  Office  kung  kumpleto  siya  ng  mga  dokumentong  magpapatunay  
sa kaniyang kaso.

33
 Barangay VAW Desk Handbook

Paano kung kailangan ng biktima o mga nakaligtas mula

sa karahasan ng tulong higit sa kayang ibigay ng VAW
Desk?
May mga pagkakataon na hindi alam ng isang biktima ng VAW o mga nakaligtas
mula sa karahasan kung ano ang nararapat gawin. Bilang bahagi ng mga ser-
bisyong inihahatid ng VAW Desk, mahalagang itanong sa kaniya kung ano ang
tulong na gusto niya. Kung hindi kayang ibigay o hindi maaaring ibigay ito ng VAW
Desk, dapat na maisangguni ng VAW Desk Officer ang biktima o mga nakaligtas
mula sa karahasan sa angkop na institusyon o ahensiya.

Ano ang referral system?

Ang referral system ay  isang  paraan  ng  pagtutulungan  ng  iba’t  ibang  ahensiya  at  
taong nagtataguyod ng karapatan ng mga survivor ng VAW upang tuluyang maka-
pagbigay ng wastong serbisyo sa pamamagitan ng referral network kung saan na-
papaloob   ang   iba’t   ibang   ahensiya,   organisasyon at institusyon. Kung walang re-
ferral system, ang barangay ay dapat magkaroon nito sa pamamagitan ng mga
sumusunod na hakbang:

Magsagawa ng paunang panayam sa mga maaaring maging partner at mga

maghahatid ng serbisyo;
Itala ang lahat ng posibleng maging partner;
Bisitahin ang kanilang mga tanggapan upang mapag-usapan ang mga paraan
kung paano nila matutulungan ang VAW advocacy;
Anyayahan sila sa isang pagpupulong o forum kung saan maaaring mapag-
usapan ang referral system at kung paano ito maisasakatuparan;
Humiling sa anumang ahensiya ng pamahalaan na nagkakaloob ng mga anti-
VAW na serbisyo, lalo na ang MSWDO, na makapagsagawa ng pagpupulong
kasama ang ibang ahensiyang nagkakaloob ng serbisyo sa kliyente ng VAW
upang pagusapan ang pagtatatag ng network ng VAW referrals;
34
 Barangay VAW Desk Handbook

Magtatag ng pormal na samahan sa pamamagitan ng memorandum of

agreement (MOA) o memorandum of understanding (MOU) na tutulong sa
pagkakaroon ng pagtutulungan sa pagitan ng mga ahensiya, kabilang na
ang mga detalyadong responsibilidad ng LGU at ng mga katuwang na
ahensiya, at mailatag ang mga partikular na serbisyo o programa; at
Magkaroon ng directory ng lahat ng ahensiya at organisasyon kung saan
maaaring mai-refer ang mga biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan
ng VAW (Tingnan ang Annex E).

Sino ang mga may kaugnayan sa isang

referral system ng VAW?

• Ang mga may kaungnayan sa loob ng isang referral system at network ng

VAW na nagkakaloob ng mga serbisyo na di kayang maipagkaloob ng
Barangay VAW Desk ay ang mga sumusunod:
• Opisina sa Kagamhanan C/MWSDO,
PNP, PAO);
• Mga tanggapan ng pamahalaan
(C/MWSDO, PNP at PAO);
• Mga civil organization (NGO, PO);
• Mga paaralan;
• Mga civic organization; at
• •    Pribadong sektor para sa suportang
• socio-ec onomic.

35
 Barangay VAW Desk Handbook

Narito ang mga sumusunod na impormasyong may kinalaman sa mga ahensiya at

sa mga serbisyo na ipinagkakaloob nito. Hindi lamang ito ang mga ahensiyang
maaaring dulugan. Ang bawat pamayanan ay maaaring may ibang institusyon na
may mga ganitong serbisyo at mga resources na maaaring hindi nabanggit dito.

Paglilingkod pangkaligtasan
• Barangay Officials
• PNP Women and Children Protection Desk
• PNP Scene of the Crime Operations (SOCO)
• NBI

Mga maaaring tuluyan pansamantala

• DSWD
• NGOs
• Mga grupong panrelihiyon

Tulong legal

• PAO
• Prosecutor’s  Office
• Local Chapter ng Integrated Bar of the Philippines
• Legal NGO/ Alternative Law Groups, Inc.
• Commission on Human Rights (CHR)

36
 Barangay VAW Desk Handbook

Psycho-social Services

•  P/C/MSWDO
•  Counsellors
•  Therapists
•  Social Workers
•  DSWD  

Serbisyong medico-legal

• Mga pampublikong ospital

• NBI
• Camp Crame Crime Laboratory

Serbisyong medical

• Barangay Health Stations

• Rural health units/main health centers
• District hospitals
• Provincial hospitals
• Private clinics or hospitals
• Lying-in facilities for abused pregnant women

37
 Barangay VAW Desk Handbook

Iba pang institusyon na maaring tumugon sa mga pan-

gangailangan ng mga biktima ng VAW

• Academic insititutions
•    Crisis Centers/NGO
•    Pribadong korporasyon
•   Faith-based organizations

Mga nagbibigay ng tulong pangkabuhayan at

pantrabaho
•  TESDA  
•  NGO na nagbibigay ng tulong pangkabuhayan o mga training
•  LGU  

38
 Barangay VAW Desk Handbook

d. Paglalaan ng pondo sa pagpapatakbo

ng VAW Desk
Saan maaaring makakuha ng Ang halaga ng pagtatatag at
budget para sa pagpapatakbo pagpapatakbo ng VAW Desk ay
dapat nasa ilalim ng GAD budget ng
ng VAW Desk? LGU. Ito ay dapat na hindi bababa sa
limang porsyento (5%) ng kaukulang
Ang halaga ng pagtatatag at pagpapatakbo ng badyet ng LGU. Dahil dito, kina-
VAW Desk ay maaaring kunin mula sa LGU kailangan na ito ay maisama sa
Gender and Development (GAD) Budget (JMC taunang GAD Plans and Programs ng
2010-2). LGU, batay na rin sa Section 37.A ng
MCW IRR (Planning, Budgeting,
Monitoring an Evaluation of GAD).
Ano ang GAD Budget? Dapat tiyakin ng lahat ng punong
lalawigan at mga mayor sa mga
bayan at lungsod na makapagtatag
Ang GAD Budget ay ang halaga ng pagpapatu- ng VAW Desk sa bawat barangay sa
pad ng GAD Plan. Ito ay katumbas ng di baba- kanilang jurisidiction, at makapa-
ba sa limang porsyento ng kabuoang budget glaan ng karampatang tulong
ng isang LGU. pinansiyal at teknikal para mapa-
takbo ang VAW Desk batay sa nak-
asulat sa Section 12.D paragraph 2
ng MCW IRR.
Ano ang Gender and Develop- ̶ - JMC 2010-2
ment (GAD Plan)?
Ang GAD Plan ay mga programa at mga natatanging aktibidad na may katumbas
na iskedyul ng implementasyon, kinakailangang kagamitan, at halaga na idi-
nisenyo upang matugunan ang mga isyung may kinalaman sa gender issues sa
isang pamayanan. Ang lahat ng pampublikong institusyon, kabilang na ang mga
LGU, ay kinakailangan may GAD plan upang maisakatuparan ang mga ito gamit
ang GAD Budget.

39
 Barangay VAW Desk Handbook

Maaari bang gamiting ang buong limang porsyento ng

GAD Budget para sa operasyon ng Barangay VAW Desk?
Oo. Kung ang pondo para sa VAW Desk ang tanging nakalagay sa GAD Plan, ang
buong limang porsyento ay maaaring magamit lamang para sa pagpapatakbo ng
VAW Desk. Ngunit kinakailangang ang paggamit ng buong limang porsyentong
GAD budget ay naaayon sa mga alituntunin ng accounting at auditing. Sa
aspetong ito, ang VAW Desk Officer ay kinakailangang makipag-ugnayan at hum-
ingi ng tulong mula sa barangay treasurer.

Maaari bang maglaan ang barangay ng higit sa limang

porsyentong GAD Budget?
Oo. Itinatakda ng batas na ang limang porsyentong budget ang pinakamaliit na
maaaring bahagdan ngunit hindi nito itinakda kung gaano ang pinakamalaking
halaga. Ibig sabihin, maaaring maglaan ng higit sa limang porsyento ang lokal na
mapahalaan para sa kanilang GAD Budget, alinsunod ang mga gabay ng PCW at
DILG at mga alituntunin ng pamahalaan sa accounting at auditing.

Paano makakukuha ang GAD Budget?

Matapos maaprubahan ang GAD Plan at mailaan ang badyet, maaaring makuha
ng VAW Desk Officer ang itinakdang budget para sa mga nakaplanong proyekto at
aktibidad.

40
 Barangay VAW Desk Handbook

Ano ang mga hakbang na dapat isagawa bago at

pagkatapos makuha ang budget?
1. Unang hakbang

Gumawa ng ACTIVITY DESIGN. Maaaring gamitin ng mga barangay ang form sa

ibaba sa paggawa ng Activity Design.

FORMAT OF ACTIVITY DESIGN

Pamagat ng Aktibidad o Programa_______________________________________________

Rationale: (Ano ang mga batas na nagpapakita ng kahalagahan ng gawain na ito?

_________________________________________________________________

Layunin: (Ano ang layunin ng gawaing ito? Ano ang ninanais mong matamo?)
____________________________________________________________________

Methodolohiya/Proseso: (Paano ito paghahandaan at isasagawa?)

____________________________________________________________________

Mga taong may kinalaman: (Sino at ilan ang maaaring dumalo? Anu-ano ang kanilang
mga gampanin?)
______________________________________________________________________

Araw/Lugar: (Anong oras at saan ito isasagawa?)

______________________________________________________________________

Funding requirement: (Magkano ang magagastos dito?)

________________________________________________________________________

Inihanda ni:___________________________
VAW Desk Officer

Pinagtibay ni: ___________________________

Punong Barangay

_________________________________ 41
 Barangay VAW Desk Handbook

2. Ikalawang hakbang

Ipasa ang ACTIVITY DESIGN sa Punong Barangay para sa kaniyang pagpapatibay.

Kapag napagtibay na, maaari nang ilabas ng BARANGAY TREASURER ang pondo at
matanggap ito ng VAW Desk Officer.

3. Ikatlong hakbang

Ipatupad ang mga gawaing nakasaad sa ACTIVITY DESIGN. Siguruhin na makiisa

ang lahat ng mahahalagang stakeholders sa pamayanan.

4. Ikaapat na hakbang

Kolektahin at itala ang lahat ng resibo at ipasa sa Barangay Treasurer para sa

wastong liquidation ng mga ginastos.

PAALALA:

Maaari ring sumangguni sa PCW-

DILG-DBM-NEDA sa pag-lolocalize
ng Magna Carta of Women sa pa-
ghahanda at pagpapatupad ng Ba-
rangay GAD Plan at Budget.

42
 Barangay VAW Desk Handbook

5. Ikalimang hakbang

Maghanda ng ACTIVITY REPORT na ipapasa sa Punong Barangay. Ibukod ang mga

file ng lahat ng ACTIVITY REPORT para mas madaling hanapin kapag ihahanda na
ang Accomplishment Report ng VAW Desk.

FORMAT OF ACTIVITY REPORT

Pamagat ng Aktibidad o Programa:____________________________________

Mga highlight ng pangyayari: (Anu-ano ang pinakamahalagang bahagi ng pro-

grama)
_________________________________________________________________

Ano ang epekto ng aktibidad/programa sa mga nanood/nakiisa/kliyente?

Ano ang kanilang mga alalahanin noong isinasagawa ang aktibidad? Mga is-
yung naihayag?

Rekomendasyon: (Notes/mga maaari pang gawin upang mas lalong mapa-

ganda ang kasunod na aktibidad/programa).

_________________________________________________________________

Inihanda ni: ____________________

VAW Desk Officer

Noted by: ___________________

Punong Barangay

43
 Barangay VAW Desk Handbook

e. Pag-rerecord at Pag-uulat ng mga pina-

glingkurang kliyente
Ang wastong pagtatala at regular na pag-uulat ng VAW Desk Officer ay mahalaga
upang masubaybayan ang mga insidente at mga kaso ng VAW at para makapa-
glabas ng mga datos. Ang mga datos na ito ang tutulong upang makita at mas
maunawaan ang mga kinakailangang remedyo, mga epektibong programang pang
adbokasiya, at mas maisaayos na mga batas at polisiyang tutugon sa VAW.

PAGTATALA O RECORDING

Sa pagtatala ng mga kaso ng VAW, ang kliyente at ang

Allrecords pertaining to VAW Desk Officer ay dapat gumamit ng logbook. Dapat
cases of violence against
women and their chil- punan ng VAW Desk Officer ang mga VAW DocS intake
dren, including those in form para masiguro na ang kaso ay naitatala sa loob ng
the barangay, shall be
(VAW Documentation System) sistema.
held confidential.
Dapat na may dalawang logbook ang VAW Desk. Ang isa
- Confidentiality
clause, Section 44, ay para mai-record ang mga kaso ng paglabag sa RA 9262
RA 9262 habang ang isa naman ay para sa pagtatala ng iba pang
mga kaso ng VAW na may kinalaman sa mga bata.

45
 Barangay VAW Desk Handbook

FORMS AT MGA ANNEX

ANG VAW DOCS Intake Form (Tingnan ang Annex A) ay
sinasagutan upang makakuha mga pangunahing
impormasyon tungkol sa biktima o mga nakaligtas mula sa
karahasan at tungkol sa mga nang-abuso. Idinedetalye rin
nito ang insidente at ang mga pangangailangan at
serbisyong naibigay sa biktima o mga nakaligtas mula sa
karahasan. Ang bawat kaso ay dapat na naitala nang
maayos at ang mahahalagang impormasyon na nasa
logbook ay dapat nasa form din na ito.

Ang Referral Form (Tingnan ang Annex B) ay ginagamit kapag ang biktima o mga
nakaligtas mula sa karahasan ay isinanguni o inirefer sa ibang tagapaghatid ng
serbisyo para sa mga natatanging tulong na kanilang kinakailangan. Ang form na
ito ay dapat na masulatan ng VAW Desk Officer at maihabilin sa kinauukulang
ahensiya.

At ang pinaka huli, ang Feedback Form (Tingnan ang Annex C), ito ay ginagamit
upang masubaybayan ang uri at kalidad ng serbisyong inihahatid sa mga biktima o
mga nakaligtas mula sa karahasan. Ito ay ibinibigay ng ahensiyang pinagsangunian
ng barangay. Nakalista dito ang feedback ng kliyente ukol sa kung paano tinugun-
an ang kaniyang kaso. Dapat na maibalik ito sa referring agency.

46
 Barangay VAW Desk Handbook

Mga Tungkulin ng VAW Desk Officer sa Pag-tatala ng Kaso

Sagutan ang lahat ng form

Magbigay ng mga kinakailangang alituntunin sa bawat bahagi ng sasagutan
na form
Siguruhing lahat ng mahahalagang bahagi ng form ay nasagutan
Kung ang impormasyon sa logbook ay wala sa form, dapat ay tanungin ang
kliyente tungkol dito

PAALALA

Siguraduhing ang Right to Confidentiality ay na-

papanatili at humingi muna ng pahintulot sa kliyente
bago kumuha o humingi ng impormasyon mula sa
kaniya.

Paguulat (Reporting)

Ang pagsusumite ng mga ulat ay isa sa mga mahahalagang tungkulin ng Barangay

VAW Desk. Hindi sapat na makapanayam nang masinsinan ang biktima o mga na-
kaligtas mula sa karahasan, mahahalagang magbahagi ng mga kinakailangang im-
pormasyon sa kliyente at maitala ang mga kaso. Ang mga may kaugnayan o
stakeholder at ang mga gumagawa ng mga patakaran o polisiya na tumutugon sa
VAW ay dapat na nabibigyan ng mga wastong datos na nakalap ng VAW Desk Of-
ficers.

47
 Barangay VAW Desk Handbook
Paano iniuulat ang mga kaso?
Kanino dapat ibigay ang
impormasyon?
Proseso ng Pagrereport
1. Unang hakbang
Pagsama-samahin at ayusin ang
mga detalye mula sa VAW DocS
Form
2. Ikalawang hakbang
Maghanda ng ulat gamit ang
Monthly Reporting Form
3. Ikatlong hakbang
Ibigay ang form na ito kasama ng
VAW DocS Intake Form sa
C/MSWDO at sa City/Municipal
Local Government Office
48
Isinasagawa ang pagrereport
para ipaalam sa mga kliyente
at stakeholder ang mga ma-
hahalaga at kinakailangang
impormasyon. Ang husay ng
paguulat ay nakasalalay sa
mga datos na nakalap ng VAW
Desk Officer at kung paano in-
ingatan ang mga ulat. Ang
pagiging kumpleto at tama ng
mga ulat ay mahalaga upang
makagawa ng mga wastong
desisyon at tamang pag-
aanalisa at pagsusuri ng mga
kaso ang VAW Desk Officer.
PAALALA
Magbigay ng written report,
kasama ng Kasama ang
kopya ng VAW DocS Intake
Form, dokumentado man o
hindi ang kaso ng VAW, sa
C/MSWDO at City/Municipal
Local Government Office
tuwing ikatlong buwan.
 Barangay VAW Desk Handbook

Ang mga ulat ay dapat kumpleto at ang mga mahahalagang impormasyon, gaya
ng bilang ng mga kaso ng VAW o anumang kasong may kinalaman sa VAW at ang
demograpiya ng barangay, ay dapat kasama.

Kabuuang bilang ng mga biktima o Kabuuang populasyon ng baran-

mga nakaligtas mula sa karahasan gay
na tinulungan ng VAW Desk
(maaaring makuha mula sa mga Bilang ng babae at lalake sa ba-
pinagsama-samang mga VAW rangay; at
Docs Intake Form);
BIlang ng mga kabataan katumbas
Kabuuang bilang ng mga kaso la- sa mga matatanda, at bilang ng
ban sa RA 9262, iba pang kaso ng mga lalake katumbas ng mga
VAW, at mga gender-related na
babae (ratio)
karahasan laban sa mga kabataan
na naitala;

Bilang ng mga BPO na naibigay; at PAALALA:

Iba pang serbisyong naihatid Ang mga ito ay mahahalagang rekord.

Maaaring panagutin ang opisyal ng
barangay kung ito ay mawala.

Ang pangunahing isaalang-alang para sa maayos at ligtas na pagtatago ng mga

dokumento ay ang masigurong mapanatiling lihim ang mga kaso ng VAW at ang
privacy ng mga biktima o mga nakaligtas mula sa karahasan, lalo na kung may su-
musubaybay na media sa kaso. Mahalagang may sariling taguan ang VAW Desk,
gaya ng de-susing filing cabinet, para mapangalagaan ang lahat ng sensitibong
impormasyon. Dapat ay may sistema rin ng pangangalaga, pagpapanatili at
pagkuha ng ganitong mga files.

49
 Barangay VAW Desk Handbook

f. Pagpapalaganap ng impormasyon
Dahil ang VAW Desk Officer ang siya mismong hu-
mahawak ng mga kaso ng VAW at siyang nakikipag-
ugnayan sa mga biktima o mga nakaligtas mula sa
karahasan, kinakailangan niyang maghanda ng isang
kampaniya upang maipaalam sa mas nakararami
ang VAW. Makatutulong ito upang ang buong pa-
mayanan ay makiisa sa pagtugon sa VAW. Dahil ang VAW Desk Officer ay hu-
mahawak ng isang advocacy and information plan, mahalagang marunong siyang
makipag-ugnayan at makipag-talastasan upang maiugnay sa kinauukulan ang mga
aktibidad tungkol sa adbokasiyang ito.
Mga tungkulin ng Barangay
Dapat bang alam ng ibang VAW Desk
opisina na mayroong VAW (para sa pagpapalaganap ng im-
Desk? pormasyon)

Oo, lalo na sa mga opisinang itinakdang 1. Gumawa ng gender-responsive

dapat tumutugon sa VAW. Ang VAW Desk plan ng barangay para
Officer ay dapat na nakikipag-ugnayan sa matugunan ang mga karahasan
mga tanggapan at ahensiyang ito. Maha- na may kinalaman sa kasarian,
lagang mayroon siyang kasanayan sa pa- kasama na ang support services,
kikipagtalastasan at pakikipag-ugnayan. capacity building and referral
system, at
2. Pangunahan ang mga adbokasi-
ya upang wakasan ang VAW sa
pamayanan.
̶ - JMC 2010-2

51
 Barangay VAW Desk Handbook

Alam ba ng pamayanan na mayroong VAW Desk?

Kadalasan, walang nakaaalam sa pamayanan tungkol sa VAW Desk. Tungkulin ng
VAW Desk Officer na maipakalat ang impormasyon tungkol dito, kabilang na ang
mga serbisyong ibinibigay sa mga posibleng kliyente. Sa pamamagitan ng pag-
lulunsad ng mga kampaniya tungkol dito, natuturuan ng VAW Desk ang publiko
tungkol sa mga karapatan ng babae at himukin sila na magreport ng anumang in-
sidente ng VAW, may kinalaman man ito sa sariling karanasan o sa karanasan ng
kamag-anak o kapitbahay.

Paano maipatutupad ang mga advocacy at information activity?

Maraming paraan para makapagsagawa ng advocacy and information activities.
Kasama na rito ang paggawa at pagpapakalat ng information, education and
communication (IEC) materials at oryentasyon sa ibang may kaugnayan sa pag-
tugon sa VAW sa loob ng lokal na pamahalaan. Ang VAW Desk Officer ay maaaring
maging tagapagsalita sa mga pagpupulong ng pamayanan at mga pagtitipon gaya
ng Parent-Teachers’  Association  (PTA)  meeting  o  mga  pagtitipon  ng  homeowners’  
association para maipakilala ang Desk.

Ang VAW Desk officer ay maaaring tumukoy ng mga aktibidad na maaaring isaga-
wa sa loob ng isang taon para mag-facilitate ng advocacy work. Mainam kung may
aktibidad para sa pagtataguyod ng adbokasiya sa bawat buwan. Tandaan ang mga
mahahalagang petsa gaya ng International  Women’s  Day2 tuwing ika-8 ng Marso,
at ang 18-day campaign against VAW3. Maaaring magsagawa ng mga advocacy
activities sa mga   petsang   ito.   Maaari   ring   anyayahan   ang   iba’t   ibang   ahensiya   o  
tanggapan na panguhan ang mga aktibidad na ito.
2 Ang International  Women’s  Month ay pinagdiriwang sa buong mundo tuwing Marso upang magbigay parangal sa lahat ng kababaihan at ng
kanilang ambag sa lipunan. Ipinahayag ni Pangulong Corazon Aquino ang ika-8 ng Marso bilang National  Women’s  Day sa pamamagitan ng RA
6949. Ang araw ng pagdiriwang ay kinatatampukan ng mga kaganapan at aktibidad na may kinalaman sa kababaihan tulad ng mga awareness
campaigns at  talakayan  patungkol  sa  iba’t-ibang mga isyung pang-gender.

3 Ang 18-day VAW Campaign ay panawagan sa pagpuksa ng lahat ng uri ng karahasan laban sa kababaihan. Sa ibang lugar sa mundo, ito ay
ipinagdiriwang ng labing-anim (16) na araw mula ika-25 ng Nobyember hanggang ika-10 ng Disyembre. Sa Pilipinas, ito ay pinahaba ng hang-
gang labing-walong (18) araw upang maisama ang ika-12 ng Disyembre, na siyan namang Anti-Trafficking in Person s Day. Ito ay pinagtibay
noong 2006 sa pamamagitan ng Presidential Proclamation 1172.

52
 Barangay VAW Desk Handbook

May mga nailathala na bang materyal na makatutulong

sa ating adbokasiya?
Oo. Ang pambansa at lokal na ahenisya ng pa-
mahalaan gayundin ang mga NGO ay gumawa
na   ng   iba’t   ibang   material   na   tumutugon   sa  
VAW.

Mga aklat na may nilalamang mga batas, patakaran at

mandato sa VAW

53
 Barangay VAW Desk Handbook

Gabay sa kung paano makagagawa at makapagsasaaayos ng refer-

ral system para mas maayos na makipag-ugnayan sa pamayanan
para sa VAW

Sanggunian ukol sa uri, impact, at mga dahilan kung bakit may mga
insidente ng VAW. Narito rin ang ilang mga dapat na tugon at mga
aksyon laban sa VAW. Ito ay ginawa para sa mga ahensiyang
direktang tumutugon sa problema

Ito ay maaaring magamit sa pagtugon sa VAW ng mga opisyal ng ba-

rangay. Naglalaman ito ng mga sagot sa mga karaniwang tanong
ukol sa batas at kung paano ito ipatutupad.

Ito ang pinagsama-samang tools sa pagsusuri ng mga ser-

bisyong  inihahatid  ng  iba’t  ibang  ahensiya  na  tumutugon  sa  
VAW.

Narito ang mga datos noong 2001 ukol sa paglaganap o pag-iral ng

VAW at karahansan laban sa mga kabataan ayon sa datos na
nakuha mula sa mga administrative intake forms na ginagamit ng
iba’t   ibang   ahensiya   ng   pamahalaan   at   mga   pribadong   grupo   na  
humahawak ng mga kaso ng VAW.

54
 Barangay VAW Desk Handbook

Maraming mga nasulat mula sa Pilipinas at ibayong dagat na nagbibigay ng

iba pang insight at tumatalakay sa iba pang concern sa VAW. Kasama na ri-
to ang, Ang Batas Laban sa Panggagahasa (The Law Against Rape); Anti-
trafficking: laws, Rules and Local Instruments; Guidelines for Gender-based
violence interventions in humanitarian setting; Violence Against Women; at
ang Kalagayan at Karapatan ng Kababaihan (The Condition and Rights of
Women CEDAW Primer).

55
 Barangay VAW Desk Handbook

Bukod sa paggamit ng mga sanggunian, paano pa matu-

turuan ang mga babae tungkol sa kanilang karapatan?
Maraming paraan para maisagawa ito. Ito ang apat sa
mga advocacy and information campaign na maaaring
magawa sa barangay:

1. Magsagawa ng Pulong Barangay, sa pakikipag-

tulungan sa ibang mga tanggapan ng pamahalaan,
NGO at sa akademiya.

2. Gamitin ang lokal na media gaya ng bulletin board,

mga pelikula tungkol sa VAW, o sa kahit ano pang may kinalaman sa isyu ng kara-
hasan sa mga babae at bata, mga diskusyon sa radio tungkol sa VAW.

3. Makipagtulungan sa mga paaralan, mga grupo ng mga babae, at iba pang

stakeholder sa pamayanan.

4. Gamitin ang mga pagtitipon sa pamayanan.

Tandaan ang mga sumusunod:

√   Maaaring makakuha ng kopya o mabasa ang mga lathala o pahayag sa

mga  website  ng  iba’t  ibang  ahensiya  at  organisasyon  o  maaari  ring  humingi  
ng sariling kopya mula sa mga ito;
√   Maging handa at magkaroon ng sapat na dami ng kopya ng primer sa
BPO, VAW Information kits, anti-VAW manual, at iba pang IEC ng VAW.

56
 Barangay VAW Desk Handbook

g. Pagsubaybay at Pagsusuri sa mga

serbisyo ng VAW Desk
Ang mga nakalap, nasubaybayan at nasuri na datos ng barangay, ay siyang ba-
tayan ng national database tungkol sa VAW. Mahalagang ingatan ang mga im-
pormasyong may kinalaman dito ng VAW Desk Officers . Dapat sapat ang kanilang
impormasyon tungkol sa sitwasyon para mas madali nilang maipaliwanag ang mga
katotohanan sa likod ng mga numerong nakatala sa mga form at logbook.

Ang mga gumagawa ng patakaran o polisiya, mula sa lokal na pamahalaan o sa

pambansang pamahalaan, ay nakadepende sa mga datos at impormasyon na ito
upang makagawa ng mga plano, makapagpatupad ng mga programa, at makapag-
talaga ng mga resources para sa pagtugon sa VAW.

Paano masusubaybayan ang mga kaso?

Siguruhing nasagutan lahat ng mahahalagang impormasyong kinakailangan sa

mga intake form. Ito ang siyang magsisilbing basehan sa pagtukoy ng mga tamang
lunas at tugon sa mga kaso ng VAW. Mahalaga ring maobserbahan at maipatupad
ang dalawang bahagi ng pagsubaybay sa mga kaso ng VAW.

57

Dalawang antas ng Pagsubaybay (Monitoring)
sa serbisyo ng VAW Desk
PAGSUBAYBAY SA BAWAT KASO
(INDIVIDUAL CASES)
Tungkulin ng VAW Desk Officer
1. Dumalo sa lahat ng case confer-
ence o pagpupulong hinggil sa kaso
na ipinatatawag ng social worker
upang tingnan kung and kaukulang
remedyo at serbisyo ay naibigay sa
mga biktima o mga nakaligtas mula
sa karahasan.
2. Kung hindi makasasagabal sa pag-
titiyak ng kaligtasan, maaaring
sumama ang VAW Desk Officer sa
social worker sa pagbisita sa bahay
ng kliyente para malaman kung ano
na ang mga pagbabago o progreso
sa kalaagayan nito.
58
Barangay VAW Desk Handbook
MGA KASO SA BARANGAY LEVEL
(PANGKALAHATANG KASO)
Tungkulin ng VAW Desk Officer
1. Magpanatili ng database ng lahat
ng kaso ng VAW na naireport sa ba-
rangay
2. Ibukod ang mga profile ng mga
kasong may kinalaman sa:
Rape
Acts of lasciviousness
Trafficking of women and chil-
dren
Pang-aabuso sa mga kaba-
baihan ng kanilang mga
kinakasama
At iba pang uri ng VAW
3. Wastong pagkalap at pagtatala ng
database ng mga profile at mga
pangangailangan ng mga biktima
ng VAW na naiulat sa barangay.
 Barangay VAW Desk Handbook

Paano isasagawa ang Pag-susuri (Evaluation)?

Maaaring masuri ang pagganap ng VAW Desk gamit ang datos na mula sa regular
na pagsubaybay sa mga kaso, lalo na sa pagbibigay ng serbisyo sa mga kliyente ng
VAW.

Dapat na naitatala ng barangay ang mga elemento na sumasalamin sa isang

maayos at magaling na VAW Desk sa papamagitan ng pagsagot sa isang assess-
ment tool. Ang Assessment Tool for VAW-Related Services in the Barangays ay
matatagpuan sa Performance Standards and Assessment Tools for Services Ad-
dressing VAW in the Philippines.Ito ay isang checklist na ginawa ng Philippine
Commission on Women (PCW).

Dapat tandaan ng mga barangay ang mga sumusunod kapag magsasagawa ng

evaluation:

□  Pisikal  na  mga  pasilidad.  Anong mga pasilidad

ang ibinigay ng barangay? Kung may mahalagang
pasilidad na hindi pa naibibigay, kailan ito maaa-
ring ibigay?

□  Kwalipikasyon  ng  tauhan.  Ano ang mga katangi-

an ng VAW Desk Officer? Ano pang mga training
program ang maaari niyang daluhan?

59
 Barangay VAW Desk Handbook

□   Pagbibigay ng serbisyo. Anong mga ser-

bisyo ang ibinibigay ng barangay? Ilang
kliyente ang nakaranas ng sexual, physi-
cal, economic at psychological abuse?

□   Access sa impormasyon at serbisyo.

Tuwing kailan maaaring makatugon ang
VAW Desk Officer? Kailan pwedeng
magamit ang mga serbisyong ibinibigay ng
barangay? Maaari itong masuri gamit ang
iskedyul ng VAW Desk Personnel.
May listahan ba ng mga babasahin at IEC
na maaaring maibigay sa mga biktima o
mga nakaligtas mula sa karahasan o para
sa pamayanan?

□   Bilang ng mga aktibidad na may kinal-

aman sa GAD sa barangay. Nagsasagawa
ba ng mga aktibidad na nakatuon sa GAD
ang barangay? Anu-ano ang mga ito?
Magkano ang pondo para sa bawat akti-
bidad?

Ang barangay o isang third-party evaluator ay maaaring gumamit ng assessment

tool na gawa nila mismo. Ang operasyon ng VAW Desk ay dapat regular na sinusu-
ri. Mahalaga na nasusubaybayan ng mga opisyal ang progreso at malaman kung
ano ang mga pagkukulang na nakakaapekto dito. Ito ay makatutulong upang
mapabuti pa ang pagbibigay ng serbisyo ng VAW Desk.

60
 Barangay VAW Desk Handbook

Sino ang nag-susuri ng VAW Desk?

Gaano kadalas dapat ang Pagsusuri?

May dalawang antasi ng Pag-susuri sa pagganap ng VAW Desk:

Dalawang antas ng Pagsusuri sa

Pagganap ng VAW Desk

Barangay Official: LGU office-in-charge ng GAD

affairs at, kung posible, mga
TOOL: kinatawan mula sa LCAT-
VAWC at PCW
The Assessment Tool for
VAW-Related Services in TOOL:
the Barangays
The Assessment Tool for VAW-
DALAS: Related Services of Cities and
Municipalities and The Highly
Kada taon
Urbanized Cities

DALAS:

Kada ikalawang taon

61
 Barangay VAW Desk Handbook

Annexes

ENFORCEMENT OF BPO

AND ASSESSMENT TOOLS FOR SERVICES

ADDRESSING VAW IN THE
PHILIPPINES

VAWC CASES

NO. 2010-2
ANNEXES

63
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX A
NATIONAL VIOLENCE AGAINST WOMEN (NVAW) DOCUMENTATION
SYSTEM (intake Form)

ANNEXES

65
Barangay VAW Desk Handbook

66
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX B
REFERRAL FORM

Case No. ____________ Date of Referral ____________________

To: ______________________________________________________________________
Address __________________________________________________________________
Contact Person ____________________________________________________________
Name of Client ____________________________________________________________
Age ______ Sex _______ Address _____________________________________________
Name of Family/Guardian______________________________ Contact No._____________

Address___________________________________________________________________
Reason/s for Referral _______________________________________________________

__________________________________________________________________________
Address __________________________________________________________________

Contact Person ____________________________________________________________

____________________________________ ___________________________
ANNEXES

67
 FEEDBACK FORM

Case No. _______ Date ___________________

_____________

Se r v ic e/s Service/s Names of Inclusive dates of provision O t h e r Client ’s

requested provided service pertinent
provider/s information feedback
a n d Update such as
problem/s ( O n l y
Barangay VAW Desk Handbook

encountered for case

68
ANNEX C

managers)
FEEDBACK FORM
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX D
BPO APPLICATION FORM

City/Municipality __________
Barangay __________

APPLICATION FOR BARANGAY PROTECTION ORDER

Separated

___________________ _______________ ___

___________________ _______________ ___

______________________________ _______________ ___

______________________________ _______________ ___
______________________________ _______________ ___
________
______________________________ _______________ ___

__ Legally Separated

___________________________________________________________

_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
______________________________________

Applicant Date

VERIFICATION OF THE PUNONG BARANGAY

_______________________
Punong Barangay
ANNEXES

69
Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX E
DIRECTORY FORM

reference before referrals are made. Part I is a list of agencies

A. PROTECTION Services

ADDRESS CONTACT CONTACT

PERSON NUMBER
1.

2.

3.

B. LEGAL ASSISTANCE

ADDRESS CONTACT CONTACT

PERSON NUMBER

70
 Barangay VAW Desk Handbook

A. PSYCHO-SOCIAL SERVICES

ORGANIZATION ADDRESS CONTACT CONTACT

PERSON NUMBER

B. MEDICAL SERVICES

ORGANIZATION ADDRESS CONTACT CONTACT

PERSON NUMBER

C. MEDICO-LEGAL SERVICES

ORGANIZATION ADDRESS CONTACT CONTACT

PERSON NUMBER

D. LIVELIHOOD AND EMPLOYMENT ASSISTANCE

ORGANIZATION ADDRESS CONTACT CONTACT

PERSON NUMBER

A. OTHER INSTITUTIONS

ORGANIZATION ADDRESS CONTACT CONTACT

PERSON NUMBER
ANNEXES

71
Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX F
LIST OF CONTENTS OF A FIRST AID KIT
ACFAS MINIMUM RECOMMENDED FAMILY KIT CONTENTS
Additional items may be added to personalize or customize this kit.

Family First Aid Kit Content Suggested Use

Absorbent Compress 5x9 dressing Cover and protect open wounds
Adhesive Bandages (Assorted Sizes) Cover and protect open wounds
Adhesive Tape (cloth) 1” To secure bandages or splints
Antibiotic Ointment packets (approx 1 g) Anti-infection
Antiseptic wipe Packets Wound cleaning/germ killer
Aspirin (Chewable) 81 mg For symptoms of a heart attack**
Blanket (Space Blanket) Maintain body temperature for shock
CPR Breathing Barrier (w/one-way valve) Protection during rescue breathing or
CPR
Instant Cold Compress To control swelling

Hydrocortisone Ointment Packets (approx 1 g) External rash treatment

Scissors Cut tape, cloth,or bandages
Roller Bandage 3” (individually wrapped) Secure wound dressing in place
Roller Bandage 4” (individually wrapped) Secure wound dressing in place
Sterile Gauze Pad 3x3 To control external bleeding
Sterile Gauze Pad 4x4 To control external bleeding
Thermometer, Oral (Non-Mercury/Non-Glass) Take temperature orally
Triangular Bandage Sling or binder/splinting
Tweezers Remove splinters or ticks
First Aid Instruction booklet Self explanatory

*ACFAS is the American National Red Cross Advisory Council on First Aid and Safety

Note: Remember to include prescription drugs in a Disaster Supplies Kit. Because the
storage requirements of prescription drugs vary, some may have to be added to the kit
at the last minute. You may want to pin or tape a note to the outside of your kit container
reminding you to take along prescription drugs if you have to evacuate.

72
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX G

BARANGAY PROTECTION ORDER (BPO)

ANNEXES

73
Barangay VAW Desk Handbook

_________________________

SUMMARY

Number of Cases Filed

Female
Male

Nature of Case Total TOTAL NUMBER OF CASES ACTED UPON

Number M/CSWDO PNP COURT Issued BPOs MEDICAL
of Cases
Reported
RA 9262
(VAWC)

Sexual

Economic
RA 8353 (RAPE)

74
 Barangay VAW Desk Handbook

RA 7877 (Sexual

Programs/

Implemented

ANNEXES

75
Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX I

PERFORMANCE STANDARDS AND ASSESSMENT TOOLS

(BARANGAY LEVEL)

76
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

77
Barangay VAW Desk Handbook

78
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

79
Barangay VAW Desk Handbook

80
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

81
Barangay VAW Desk Handbook

82
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

83
Barangay VAW Desk Handbook

84
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

85
Barangay VAW Desk Handbook

86
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

87
Barangay VAW Desk Handbook

88
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

89
Barangay VAW Desk Handbook

90
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

91
Barangay VAW Desk Handbook

92
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

93
Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX J
FLOWCHART ON HANDLING VAWC CASES

94
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEX K

REPUBLIC OF THE PHILIPPINES

Joint Memorandum Circular No. 2010-2

AGAINST WOMEN (VAW) DESK IN EVERY BARANGAY

ANNEXES

95
Barangay VAW Desk Handbook

establishment of

96
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

97
Barangay VAW Desk Handbook

98
 Barangay VAW Desk Handbook

ANNEXES

99
Barangay VAW Desk Handbook

(NBI).

5. Funding

100
 Barangay VAW Desk Handbook

References

1. Joint Memorandum Circular (JMC) 2010-2

Guidelines in the Establishment of a Violence
Against Women (VAW) Desk in Every Barangay,
2010.

2. Department of Social Welfare and Development,

(Statistics on WEDCs), 2010

3. National Demographic Health Survey, 2008

4. Philippine Commission on Women

(formerly NCRFW) and Department of the Interior
and Local Government. Barangay Protection
Order (Anti-Violence Against Women and their
Children Act of 2004): A Primer. 2005.

5. Philippine Commission on Women (formerly

NCRFW) and DOH, DILG, DOJ, DSWD, PCW, PNP,
and UNFPA. Performance Standards and
Assessment Tools for Violence Against
Women-Related Services of Local Government
Units. 2008.

6. Philippine Commission on Women (formerly

NCRFW) and IAC-VAWC. Guidelines in the
Establishment and Management of a Referral
System on Violence Against Women at the Local
Government Unit Level . 2010.

7. Republic Act 7877 (Anti-Sexual Harassment Act),

1995
ANNEXES

101
Barangay VAW Desk Handbook

9. Republic Act 8505 (Rape Victim Assistance and

Protection Act), 1998

10. Republic Act 9208 (Anti-Trafficking in Persons Act),

2003

11. Republic Act 9710 (Magna Carta of Women), 2008.

12. Republic Act 9262 (Anti-Violence Against Women

and their Children), 2004.

13. Women’s Children Protection Center- Directorate for

Investigation and Detective Management (WCPC-
DIDM), Philippine National Police, 2011

14. Women’s Children Protection Center- Directorate for

Investigation and Detective Management (WCPC-
DIDM), Philippine National Police. State of the Filipino
Women: Violence Against Women (VAW).
(Powerpoint Presentation), 2012

15. World Economic Forum, Global Gender Gap Index

Report, 2011

102