imię i nazwisko- Amelia Mielczarek 2d

Sprawdzian z romantyzmu

1. Wybierz te określenia, które najpełniej oddają światopogląd doby romantyzmu.(3p.)

A. uznanie wrażeń zmysłowych za podstawowe źródło poznania rzeczywistości

B. kontynuowanie wzorców klasycznych
C. poszukiwanie nowych dróg poznania
D. fascynacja ludowością
E. racjonalizm
F. intuicja i wyobraźnia jako nowe drogi poznania świata i człowieka

2. Rozpoznaj fragment romantycznego utworu – podaj autora oraz tytuł. Do fragmentu

przyporządkuj właściwe pojęcia i określenia odnoszące się do całego utworu. (4p.)
klasycyzm, winkelriedyzm, choroba wieku, dramat rodzinny, rewolucja, frenezja (skłonność
do przesycania obrazu literackiego motywami okropności, zbrodni i szaleństwa), apoteoza
młodości, bohater werteryczny, manifest programowy we wczesnym romantyzmie, miłość
romantyczna, trzy godziny:
Kobieto! puchu marny! ty wietrzna istoto!
Postaci twojej zazdroszczą anieli,
A duszę gorszą masz, gorszą niżeli!…
Przebóg! tak ciebie oślepiło złoto! Bogactwo,

Autor: Adam Mickiewicz

Tytuł: Dziady cz. IV

Pojęcia i określenia: choroba wieku, rewolucja, bohater werteryczny, miłość

romantyczna, trzy godziny, frenezja

3. Odnosząc się do wybranej postaci literackiej, wskaż pięć cech typowego bohatera
romantycznego. (5p.)
Przykład postaci: Gustaw

Cechy bohatera romantycznego: ulega wielkim namiętnościom, przeżywa nieszczęśliwą

miłość, tajemniczy, szalony, kończący życie samobójczą śmiercią, cierpiący i

przeżywający kryzys egzystencjalny.

4. Do każdej wskazanej w tabeli tematyki podaj po jednym przykładzie spośród polskich dzieł
romantycznych. Określ sposób realizacji tematu. (4p.)

Tematyka Autor i tytuł Sposób realizacji tematu

 historyzm Nie-boska
komedia

problematyka Dziady cz. 2

winy i kary

5. Przeczytaj utwór Adama Mickiewicza Mogiły haremu, a następnie wykonaj polecenia.

Mogiły haremu1

M i r z a2 d o P i e l g r z y m a

Tu z winnicy miłości niedojrzałe grona

Wzięto na stół Allaha3; tu perełki Wschodu4,
Z morza uciech i szczęścia, porwała za młodu
Truna5, koncha6 wieczności, do mrocznego łona.

Skryła je niepamięci i czasu zasłona;

Nad niemi turban zimny błyszczy śród ogrodu,
Jak buńczuk7 wojska cieniów i ledwie u spodu 1
harem – w kulturze islamskiej część
Zostały dłonią giaura wyryte imiona. tradycyjnego domu
muzułmańskiego zamieszkana
przez kobiety
O wy, róże edeńskie! u czystości stoku 2
mirza – wódz, książę, w krajach
Odkwitnęły dni wasze pod wstydu liściami, muzułmańskich
Na wieki zatajone niewiernemu oku. 3
Allah – tu: Bóg
4
perełki Wschodu – mieszkanki haremu
Teraz grób wasz spojrzenie cudzoziemca plami, –
5
truna – trumna
Pozwalam mu, – darujesz, o wielki Proroku!
6
On jeden z cudzoziemców poglądał ze łzami. koncha – muszla
7
buńczuk – włócznia będąca oznaką
władzy
A. Mickiewicz, Wiersze i powieści poetyckie, Warszawa 1998, s. 225.

a) Uzupełnij zdania tak, aby powstały prawdziwe informacje. (2p.)

Sonet to 14-wersowy utwór liryczny, zwyczajowo podzielony na 4 strofy. Dwie pierwsze

zwrotki mają charakter opisowy, dwie kolejne są utrzymane w tonacji refleksyjnej. Adam
Mickiewicz jest autorem cyklu sonetów zatytułowanego “Sonety Krymskie”.
b) Określ w jednym zdaniu tematykę utworu Adama Mickiewicza. Nie cytuj. (1p.)

Tematyką utwory jest cierpienie z powodu nieszczęśliwej miłości mężczyzny do

ukochanej.

c) Scharakteryzuj zachowanie podmiotu lirycznego. (3p.)

Prowadzi monolog, można powiedzieć, że rozmawia z ukochaną.

d) Wypisz przykłady dwóch wyrazów, które służą orientalnej stylizacji tekstu Adama
Mickiewicza. (1p.)

Allah; buńczuk

6. Wykaż, że patriotyzm to jeden z najważniejszych tematów literackich doby romantyzmu.

Sformułuj dwa argumenty, w których odniesiesz się do przykładów konkretnych tekstów
literackich. (4p.)

Podczas ruchu romantyzmu Polska została przyłączona do Rosji i Polacy wtedy dopiero
zrozumieli pojęcie patriotyzmu, np. Konrad z Dziadów cz. III buntuje się przeciwko
Bogu, ponieważ nie może znieść tego, że jego naród umiera.

Patriotyzm to także szacunek do historii, kultury i obyczajów narodu jak na przykład

jest to pokazane w Panu Tadeuszu, szacunek do tradycji pozwala przetrwać
świadomości narodowej Istnieją pewne zwyczaje i obyczaje, które odróżniają Polaków i
Litwinów od przedstawicieli innych nacji, które niosą dumę i umacniają wiarę w
ojczyznę. W rzeczywistości zaborów miało to szczególne znaczenie.

7. Wskaż co najmniej trzy charakterystyczne cechy dramatu romantycznego obecne w III

części Dziadów.

Zerwanie z zasadą trzech jedności: miejsca, czasu i akcji.

Świat realistyczny miesza się ze światem fantastycznym.

Wprowadzenie i połączenie różnych rodzajów literackich.

Wielowątkowość i cykliczność

8. Scharakteryzuj obóz rewolucjonistów przedstawiony w "Nie-Boskiej komedii"

(zachowania, cele, kto wchodzi w jego skład, przywódca itp.) (5p.)

Przywódcą rewolucjonistów jest Pankracy.

Należą chłopi, lokaje, rzeźnicy, robotnicy, mieszczanie, Żydzi.

Jest ona skierowana przeciwko "Bogu, królom i panom", więc przeciwko wszystkim
klasom posiadającym.
Cele rewolucjonistów to wolność, równość, wynagrodzenie krzywd, zaspokojenie żądzy
krwi, zamiana ról, zemsta, wykorzystanie rewolucji do własnych, osobistych celów.

9. Porównaj refleksje na temat powstania listopadowego zawarte w Dziadach, części III,

Adama Mickiewicza oraz w Kordianie Juliusza Słowackiego pod kątek następujących
zagadnień: czas akcji, zdarzenia stanowiące tło akcji, sposób przywoływania postaci i zdarzeń
związanych z powstaniem, cel odwołań do powstania. (8p.)

Czas akcji: 1 rok – 1823 – Dziady cz. III

Większa rama czasowa – Kordian

Tło akcji: Represje przez cara Aleksandra I i gotujące się powstanie listopadowe. - Dziady III

Królestwo Polskie zostaje przyłączone do Rosji – Kordian

10. Przeczytaj poniższe fragmenty, a następnie: a) nazwij i wypisz trzy różne środki
stylistyczne służące kreacji pejzażu w utworach, b) wskaż trzy podobieństwa w kreacji
podmiotu lirycznego wierszy Juliusza Słowackiego i Adama Mickiewicza. (6p.)

Juliusz Słowacki, Hymn (fragmenty)

„Smutno mi, Boże! – Dla mnie na zachodzie

Rozlałeś tęczę blasków promienistą;
Przede mną gasisz w lazurowej wodzie
Gwiazdę ognistą...
Choć mi tak niebo Ty złocisz i morze,
Smutno mi, Boże! […]
Dzisiaj, na wielkim morzu obłąkany,
Sto mil od brzegu i sto mil przed brzegiem,
Widziałem lotne w powietrzu bociany
Długim szeregiem.
Żem je znał kiedyś na polskim ugorze,
Smutno mi, Boże!”

a.Epitety – lazurowej wodzie, wielkie morze. Peryfraza- gwiazdę ognista. Metafora- rozlałeś
tęczę blasków promienista.

b. tęsknię za ojczyzną

Adam Mickiewicz, Stepy akermańskie (fragmenty)

„Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,

Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi,
Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,
Omijam koralowe ostrowy burzanu. […]
Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie,
Których by nie dościgły źrenice sokoła;
Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie,
Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.
W takiej ciszy! – tak ucho natężam ciekawie,
Że słyszałbym głos z Litwy. – Jedźmy, nikt nie woła”.

11.Podaj trzy argumenty (i trzy przykłady wybranych dzieł romantycznych) uzasadniające

podaną niżej tezę (6p.)

Teza: Warto poznawać literaturę romantyczną.