You are on page 1of 61

www.mathematica.

gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Εικοσιδωδεκάεδρον τεύχος 21, Σεπτέμβριος 2019.


ISSN: 2241-7133
Μπορεί να αναπαραχθεί και να διανεμηθεί ελεύθερα.
Το «Εικοσιδωδεκάεδρον» παρουσιάζει ϑέματα που έχουν συζητηθεί στον ιστότοπο
http://www.mathematica.gr. Ο δικτυακός τόπος mathematica.gr ανήκει και διευθύνεται
σύμφωνα με τον κανονισμό του που υπάρχει στην αρχική του σελίδα από ομάδα Διευθυνόντων
Μελών.

Συντακτική Επιτροπή

Γιώργος Απόκης Νίκος Μαυρογιάννης

Φωτεινή Καλδή Ροδόλφος Μπόρης

Σπύρος Καρδαμίτσης Χρήστος Τσιφάκης

Χρήστος Κυριαζής

Εικοσιδωδεκάεδρο φιλοτεχνημένο από τον Leonardo da Vinci

Το εικοσιδωδεκάεδρο είναι ένα πολύεδρο (32-εδρο) με είκοσι τριγωνικές έδρες και δώδεκα
πενταγωνικές. ´Εχει 30 πανομοιότυπες κορυφές στίς οποίες συναντώνται δύο τρίγωνα και δύο
πεντάγωνα και εξήντα ίσες ακμές που η κάθε μία τους χωρίζει ένα τρίγωνο από ένα πεντάγωνο.
Είναι αρχιμήδειο στερεό - δηλαδή ένα ημικανονικό κυρτό πολύεδρο όπου δύο ή περισσότεροι
τύποι πολυγώνων συναντώνται με τον ίδιο τρόπο στις κορυφές του - και ειδικότερα είναι το
ένα από τα δύο οιονεί κανονικά - quasiregular πολύεδρα που υπάρχουν, δηλαδή στερεό που
μπορεί να έχει δύο τύπους εδρών οι οποίες εναλλάσσονται στην κοινή κορυφή (Το άλλο είναι
το κυβο - οκτάεδρο). Το εικοσιδωδεκάεδρο έχει εικοσιεδρική συμμετρία και οι συντεταγμένες
των κορυφών ενός εικοσαέδρου με μοναδιαίες ακμές είναι οι κυκλικές μεταθέσεις
 1  1+   1+ 5
των ( 0,0,) ,   ,  ,  , όπου ϕ ο χρυσός λόγος ενώ το δυαδικό του
 2 2 2  2
πολύεδρο είναι το ρομβικό τριακοντάεδρο.
Πηγή: http://en.wikipedia.org/wiki/Icosidodecahedron
Απόδοση: Πάνος Γιαννόπουλος

Η επιλογή των ασκήσεων αυτού του τεύχους έγινε από τον Ροδόλφο Μπόρη. Η διαμόρφωση και η επεξεργασία των

ασκήσεων έγινε από τον Χρήστο Τσιφάκη. Η φιλοτέχνηση του εξώφυλλου έγινε από τον Μιχάλη Νάννο.
1
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΜΕ 4. (Ανισότητα Abel)

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΑΤΑ Έστω f ,g :[a, b] → με g φθίνουσα, θετική και


συνεχώς παραγωγίσιμη. Τότε ισχύει:
ΔΙΑΣΗΜΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ
b u
1.( Αντίστροφη ανισότητα Cauchy - Schwarz)
 f (x)g(x)dx  g(a)·maxu[a,b]  f (x)dx .
Έστω f ,g :[0,1] →
a a
με

f (x) 5. (Ανισότητα Hermite - Hadamard)


0m  M για κάθε x [0,1] .
g(x)
Αν f :[a,b] → κυρτή, τότε ισχύει:
Τότε, ισχύει:
a +b 1 b f (a) + f (b)
 1
 
1/2 1

1/2
f  
 2  b−a a
 f (x)dx 
  (f (x)) dx    (g(x)) dx   2
2 2

0  0 
6. (Ανισότητα Opial)
1
A
G 0
f (x)g(x)dx ,
Έστω f :[0,a] → με συνεχή παράγωγο και

όπου f (0) = 0 .

M+m Τότε, ισχύει:


A= και G = mM .
2
a
aa
2. ( Ανισότητα Chebyshev) 0 |f '(x)f (x) |dx  2 0 (f '(x)) dx .
2

Έστω f ,g :[0,1] → με διαφορετικό είδος


7. (Ανισότητα Jensen)
μονοτονίας (δηλαδή, η μια είναι αύξουσα και η
άλλη φθίνουσα). Τότε ισχύει: Έστω f :[a,b] → συνεχής και g : →

1 1 1
κυρτή.
 f (x)g(x)dx   f (x)dx  g(x)dx .
0 0 0 Τότε, ισχύει:

3. ( Μονοτονία μέσης τιμής)  1 b  1 b


g
 b − a  f (x)dx 


b − a  g(f (x))dx
Αν f :[0,1] →
a a
είναι αύξουσα τότε:

8. (Ανισότητα Hardy)
για κάθε 0  t  s  1 ισχύει
Έστω f :[0, ) → συνεχής. Ορίζουμε
1t 1s
t 0 s 0
f (x)dx  f (x)dx .
1x
x 0
F(x) = f (t)dt

2
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

για x  0 και F(0) = f (0) .  


2 2
sinx 1 2
Τότε για κάθε x  0 ισχύει:
 x dx   xdx = ln 2  0,7  2 .
4 4

Για την ln 2  0,7 δείτε, π.χ.


x x

 (F(t)) dt  4 (f (t)) dt .
2 2

0 0 http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=53&t=7518&p=42736&hilit=ln+2#p42793
9. (Ανισότητα Gruss)
ΛΥΣΗ 2 (Γιώργος Βισβίκης) Έστω
Έστω f :[0,1] → [m1 ,M1 ] και sin x  
f (x) = , x   , .
g :[0,1] → [m2 ,M2 ] συνεχείς συναρτήσεις. x 4 2

Είναι
Τότε, ισχύει:
xcos x − sin x
f (x) =
1 1 1
x2
 f (x)g(x)dx −  f (x)dx  g(x)dx 
0 0 0 Θέτω

1 g(x) = x cos x − sin x,


(M − m1 )(M2 − m2 )
4 1
και είναι
Στην περίπτωση των μονότονων συναρτήσεων g(x) = −xsin x  0
αυτή δείχνει ποιο είναι το σφάλμα στην ανισότητα
 
Chebyshev. άρα η g είναι γνησίως φθίνουσα στο  ,  απ'
4 2
όπου εύκολα προκύπτει ότι g(x)  0 στο ίδιο
ΑΣΚΗΣΗ 1.
Να αποδείξετε ότι διάστημα, οπότε και η f είναι γνησίως φθίνουσα
 

στο  ,  .
2 4 2
sinx 2

 x
dx 
2  
2 2

 f (x)dx   f ( 4 )dx 
4

 
Προτείνει: Grosrouvre 4 4

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie 
2
sin x  2
wtopic.php?f=54&t=58908 
 x
dx  sin =
4 2
.
4
ΛΥΣΗ (Αχιλλέας Συνεφακόπουλος)
Παρατήρηση (Θανάσης Κοντογεώργης)
Είναι
2
Η ln 2  προκύπτει και από την
2

3
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

x ln x  x −1, για x  1. ΛΥΣΗ 3 (vassilisg98) Θέτω

1
ΑΣΚΗΣΗ 2. y = ln(lnx) → dy = dx .
Να αποδείξετε ότι: xlnx

Αλλάζουμε τα άκρα τα οποία τώρα γίνονται 0 και


e2 x e4 − e2
e lnx
dx 
2 1 και είναι x = ee .
y

Προτείνει: vassilisg98 Το δοθέν ολοκλήρωμα γράφεται

I =  e2e dy .
1 y
Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi
0

c.php?f=54&t=54505&p=262328#p262328 Ακόμη γνωρίζουμε ότι:


ΛΥΣΗ 1 (nikkru) Η συνάρτηση f (x) = lnx
ey  y + 1 → 2ey  2y + 2 → e2e  e2y+2
y

είναι γνησίως αύξουσα και θετική για x  1.


για y  0 και ολοκληρώνοντας την ανισότητα
Για e  x  e είναι
2
καταλήγουμε στο ζητούμενο..

1 1 ΑΣΚΗΣΗ 3.
1  lnx  2  1   
lnx 2 Έστω η κοίλη συνάρτηση

x x f : 0,1 → R ώστε f ( 0) = 1.
x  (1)
lnx 2
Να δείξετε ότι
Ολοκληρώνοντας τα δύο πρώτα μέλη στο [e,e ] 2

προκύπτει η ζητούμενη. ( Το = παραλείπεται, 31 1


1
 xf ( )
x dx   f ( x ) dx −
αφού η ισότητα στην (1) ισχύει μόνο για x = e . 20 0 4

ΛΥΣΗ 2 (Λάμπρος Μπαλός) Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης

Θέτω lnx = y Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie

και το ολοκλήρωμα ισοδυναμεί με το wtopic.php?f=54&t=5995

e2y ΛΥΣΗ1 (Χρήστος Ντάβας) Έστω t [0, x] , όπου


J=
e
dy
1 y
x  (0,1] , τότε η χορδή που σχηματίζουν τα
1 1 e2y e2y
ye     σημεία (0,f (0)) και (x,f (x)) θα δίνεται απο την
y e y e

e2y e2e e2 e2e e e4 − e2 εξίσωση:


J  [ ]1e = − = − 
2e 2e 2e 2e 2 2 f (x) − f (0)
y −1 = (t − 0) 
αφού x

e2e − e2  e5 − e3 . f (x) − 1
y= t +1
x
4
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Αφού η f είναι κοίλη θα ισχύει ότι: f (t) − 1 f (x) − f (t)


f (1 )  f (2 )   
t x−t
f (x) − 1
f (t)  t +1 
x tf (x)  xf (t) − x + t

xf (t)  (f (x) −1)t + x Ολοκληρώνοντας ως προς t έχουμε:

Ολοκληρώνουμε και τα δύο μέλη ως προς t στο x x x x


f (x) tdt  x  f (t)dt − x  dt +  tdt 
διάστημα 0, x 0 0 0 0

x x x x
1 x
x  f (t)dt  (f (x) − 1) tdt + x  dt xf (x)   f (t)dt −
0 0 0 2 0 2

Στη συνέχεια ολοκληρώνουμε και τα δύο μέλη ως Κατόπιν ολοκληρώνοντας ως προς x στο
προς x στο διαστήμα 0,1 διάστημα 0,1 .

1
x  1
x  11 
1 x
 1
x
0 x  0 f (t)dt dx  0 (f (x) −1)   0 tdt  dx + 
20
xf (x)dx     f (t)dt dx −  dx
00  0 2
1
x 
0 x  0 dt dx κάνοντας παραγοντική στο δεύτερο μέλος και
πράξεις έχουμε το ζητούμενο.
και μετά απο μια παραγοντική στο αριστερό ΛΥΣΗ 3 (Βασίλης Μαυροφρύδης)
μέλος και πράξεις έρχεται το ζητούμενο.
Ορίζουμε την
ΛΥΣΗ 2 (Χρήστος Ντάβας) Μια δεύτερη τότε
άποψη. g ( x ) = f ( ax ) − af ( x ) − 1 + a,a, x  0,1

'Εστωσαν τα διαστήματα 0, t  και  t, x  όπου Η οποία είναι παραγωγίσιμη στο (0,1) με
x [0,1]
g ( x ) = af  ( ax ) − af  ( x ) = a f  ( ax ) − f  ( x )
Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στα
εσωτερικά αυτών. Για 0  x  1 από τα κοίλα έχουμε ότι η f ' είναι
γνησίως φθίνουσα στο (0,1) άρα
Άρα απο το θεώρημα μέσης τιμής υπάρχουν
a  1  ax  x  f  ( ax )  f  ( x ) 
f (t) − f (0) f (t) −1
1  (0, t) : f (1 ) = =
a f  ( ax ) − f  ( x )  0  g ( x )  0
t t

και
με την ισότητα μόνο όταν a = 0 ή a = 1, άρα η g
f (x) − f (t) είναι γνησίως αύξουσα.
2  (t, x) : f (2 ) =
x−t
Είναι λοιπόν
όπου 1  2 .
x  0  g ( x )  g ( 0) 
Eπεiδη η f είναι κοίλη η f ' είναι γνησίως
φθίνουσα άρα: f ( ax ) − af ( x ) − 1 + a  1 − a − 1 + a 
5
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

f ( ax )  af ( x ) + 1 − a (1) f ( 0) + f ( x )
f ( )  
2
με την ισότητα να ισχύει μόνο στο 0 .
F ( x ) f ( 0) + f ( x )
Έχουμε  
x 2
3

3 1  32  12 f ( x ) + f ( 0)
1 x =t 2

 f ( x ) dx =1
3 2 20 
 f  t  t dt = F( x )  x 
2

0 dx = t dt
2
1
1
11 1  x2 
3  12  12 0 ( ) ( )
2 0
 + 
1

2  2 0
2 0 
f  t  t  t dt F x dx xf x dx

1
11 1
Αξιοποιώντας την σχέση (1) xF( x )0 −  xF ( x ) dx   xf ( x ) dx + 
1

0 2 0 4
3 11 1
 1
  t 2 f ( t ) + 1 − t 2  t 2 dt = 1
31 1
 f ( x ) dx  xf ( x ) dx + .
20 
0

20 4
31 1

  tf ( t ) + t 2 − t dt =
 ΑΣΚΗΣΗ 4.
20 
Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση
31 3 1  12  f : 0,1 → R με f ( 0) = 0 .
=  tf ( t ) dt +  t − t  dt =
20 20 
Αν η f είναι κυρτή, να αποδείξετε ότι
31 1
 tf ( t ) dt +
 (1 − 2x )  f ( x ) dx  0 .
1
20 4 2

0
ΛΥΣΗ 4 (Βασίλης Μαυροφρύδης) Ισχύει
Προτείνει: Ροδόλφος Μπόρης
F ( x ) − F ( 0) F( x )
F ( ) =  f ( ) =
x −0 x Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie

όπου wtopic.php?f=54&t=52995#p254278
x
ΛΥΣΗ 1 (Λάμπρος Μπαλός)
F ( x ) =  f ( t ) dt, x  0,1
0
Για x  (0,1) ισχύει 0  x2  x
από τον Χανταμαρίδη μπορείτε να δείτε εδώ
Από Θεώρημα Μέσης Τιμής για την f στα
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=61&t=1202 [0, x 2 ] και [x 2 , x] ,
αλλά και εδώ θα υπάρχουν
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=40&t=6016, a  (0, x2 ) και b  (x2 , x)
ισχύει ώστε (και λόγω κυρτότητας της f )

6
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

f (x2 ) − f (0) f (x) − f (x 2 ) Αν θέσω όπου x = siny , τότε dx = cosydy και για
f (a)  f (b)   
x2 − 0 x − x2 
x = 0 , το y = 0 και για x = 1, το y =
2
xf (x2 ) − x2 f (x2 )  x2f (x) − x 2f (x 2 ) 

xf (x )  x f (x)  2xf (x )  2x f (x)


2 2 2 2 A =  2 (1 − 2sin 2 y)f (siny)cosydy =
0


Επιπλέον για x = 0 και x = 1, τα παραπάνω μέλη
της ανισότητας γίνονται ίσα. 0
2 cos(2y)f (siny)cosydy

Δηλαδή θα ισχύει Αν θέσω όπου x = cosy , τότε dx = −sinydy

2xf (x2 ) − 2x2 f (x)  0 , 


και για x = 0 , το y = και για x = 1, το y = 0
2
με την ισότητα να ισχύει μόνο στο 0 και στο 1 .

Οπότε A =  (1 − 2cos2 y)f (cosy)sinydy =


2
0

 2xf (x2 )dx   2x 2 f (x)dx  I1  I2


1 1 
0 0 − 2 cos(2y)f (cosy)sinydy
0

Για το
Προσθέτω και έχουμε:

I1 =  2xf (x 2 )dx ,
1

0
2A =  2 cos(2y)[f (siny)cosy − f (cosy)siny]dy (1)
0

θέτουμε
Θα θεωρήσω τη συνάρτηση
x = y  2xdx = dy
2
f (x)
g(x) = στο (0,1]
και καθώς x

x = 0 → y = 0, x = 1 → y = 1 f (x) −
f (x)
xf (x) − f (x) x 0
g(x) = =
I1 =  f (y)dy =  f (x)dx
1 1
x2 x
0 0
επειδή
Συνεπώς στην ανισότητα:
f (x)
f (x)  για x  (0,1]
 f (x)dx   2x f (x)dx 
1 1
2
x
0 0

Απόδειξη της τελευταίας πρότασης



1
(1 − 2x2 )f (x)dx  0
Για την παραγωγίσιμη στο 0, x συνάρτηση f
0

Υγ.είδα και μία ωραία λύση με τριγωνομετρία. από Θεώρημα Μέσης Τιμής θα υπάρχει
 (0, x) τέτοιο, ώστε
ΛΥΣΗ http://www.serifis.com/forum/viewtopic.
... 5&start=10 f (x) − f (0) f (x)
f () = =
(Μαρία) Ονομάζω το ολοκλήρωμα Α. x −0 x

και εφόσον η f κυρτή, θα είναι


7
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

f (x) ισούται με
f (x)  .
x
f (1)0 − f (0)1 = 0
βγαίνει έτσι για τη συνάρτηση g ότι είναι
επίσης
γνησίως αύξουσα στο (0,1] .
cos(2y)  0

Στο (0, ] , ισχύει
4 
και η ισότητα μόνο στο .
4
siny  cosy  g(siny)  g(cosy)
Οπότε

και η ισότητα ισχύει μόνο στο .
4 cos(2y)[f (siny)cosy − f (cosy)siny]  0

Στο 0 , το  
στο [ , ] χωρίς να είναι πάντα μηδέν.
4 2
f (siny)cosy − f (cosy)siny
Ολοκληρώνοντας θα έχουμε
γίνεται

f (0)1 − f (1)0 = 0 2

4
cos(2y)[f (siny)cosy − f (cosy)siny]dy  0 (3)

επίσης
Προσθέτοντας τις (2) και (3) έχουμε

cos(2y)  0 και η ισότητα μόνο στο . 
4

0
4 cos(2y)[f (siny)cosy − f (cosy)siny]dy +
Οπότε

cos(2y)[f (siny)cosy − f (cosy)siny]  0 + cos(2y)[f (siny)cosy − f (cosy)siny]dy  0


2

4


στο [0, ] χωρίς να είναι πάντα μηδέν.  2A  0  A  0 .
4
Παρατηρήσεις: (Βασίλης Μαυροφρύδης)
Ολοκληρώνοντας θα έχουμε

Η σκιαγράφηση της δικής μου απόδειξης, είναι
0
4 cos(2y)[f (siny)cosy − f (cosy)siny]dy  0 (2) δύο εφαρμογές του θεωρήματος μέσης τιμής στα

0, x2  , x2 , x  , x  ( 0,1)


 
Στο [ , ) , ισχύει
4 2
Με χρήση της μονοτονίας της πρώτης παραγώγου
siny  cosy  g(siny)  g(cosy) για τις τιμές της παραγώγου από τα θεωρήματα
μέσης τιμής προκύπτει

...f ( x2 )  xf ( x ) 
και η ισότητα ισχύει μόνο στο .
4

Στο

η σχέση 2xf ( x2 )  2x2 f ( x ) , x  ( 0,1)
2
f (siny)cosy − f (cosy)siny Άρα
8
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

2xf ( x2 )  2x2 f ( x ) , x  0,1 ,


 2xf ( x ) dx =  f (x)dx
1 1
2

0 0
και επειδή
οπότε αρκεί να δειχθεί ότι

 2xf ( x ) dx =  f ( x ) dx
1 1
2

 ( 2x f (x) − 2xf ( x )) dx  0
1
0 0 2 2

0
προκύπτει το ζητούμενο.
ή ότι
(Ροδόλφος Μπόρης) Θεωρώ πως η λύση του

 ( x f (x) − xf ( x )) dx  0 .
Λάμπρου είναι τουλάχιστον εμπνευσμένη και 1
2 2
όμορφη. 0

Η λύση της Μαρίας είναι πρωτότυπη μα και


Αν 0  x  1 από το ΘΜΤ για την f στο 0,x
συνάμα λογική (το 1 − 2x2 παραπέμπει σε
τριγωνομετρία, όπως πχ το x2 − 2 παραπέμπει υπάρχει k  ( 0,x ) με
1
στον x = t + ) , ακολουθεί ο γνωστός μετ/μός f (x)
t f '(k) =
f (x) x
a + b − x , η συνάρτηση υπαγορεύεται από
x αλλά
το ζητούμενο καθώς επίσης και το  / 4 .
f (x)
Αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους η άσκηση f '(k)  f '(x)   f '(x) 
x
μου φάνηκε όμορφη. Μπράβο στον δημιουργό!
αλλά και στους λύτες! xf '(x) − f (x)  f (x) 
0  '  0
x  x 
(Παπαδόπουλος Σταύρος) Θα συμφωνήσω με τον
Ροδόλφο και τον Λάμπρο ότι η άσκηση είναι f (x)
οπότε η h(x) = είναι γνησίως αύξουσα στο
όμορφη.Δεν έχει μια επιφανειακή ομορφιά αλλά x
δείχνει βαθιά ιδιότητα των κυρτών συναρτήσεων. ( 0,1) ,
Η απόδειξη του Λάμπρου χρησιμοποιεί το λήμμα
 0  x  1 τότε
των τριών χορδών το οποίο ισχύει για τις κυρτές
συναρτήσεις.(ο κανονικός ορισμός της κυρτής
0  x2  x  1  h ( x 2 )  h(x) 
συνάρτησης είναι γενικότερος από αυτόν που
δίνει το σχολικό)
 x2 f (x) − xf ( x2 )  0 (1)
f (x2 ) f (x)

Η μόνη διαφορά είναι ότι το ολοκλήρωμα μπορεί x 2
x
να πάρει την τιμή μηδέν αν θεωρήσουμε τον
κανονικό ορισμό της κυρτής.Και αυτό γιατί η Η (1) ισχύει ως ισότητα αν x = 0  x = 1 .
βασική ανισότητα στην απόδειξη του Λάμπρου
Έπεται τώρα το ζητούμενο.
είναι ανισοισότητα.

ΛΥΣΗ 3 (Γιώργος Ροδόπουλος)

Μια (ελαφρά διαφοροποιημένη) απόδειξη ακόμη.

Ισχύει
9
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΑΣΚΗΣΗ 5. 1 1

 f (x)dx =  (x) f (x)dx =



Nα δείξετε ότι 0 0

x
1
 e dt 
−t 2 1

1 2e xf (x)10 −  xf (x)dx =


0

για κάθε x  1. 1
f (1) −  xf (x)dx (1)
Προτείνει: Μυρτώ Λιάπη 0

Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi Όμως:

c.php?f=54&t=53027 x 0
0  x  1  f (x)  f (1) 
ΛΥΣΗ (Γιώργος Μπαλόγλου) 1 1

x x xf (x)  xf (1)   xf (x)dx  f (1) xdx =


e dt   e dt =
−t2 1−2t 0 0

1 1
1
f (1)  f (1)
−e1−2x
−e 1−21
1 1 2
−  0+ = .
2 2 2e 2e
Επομένως:
Παρατήρηση: Το θέμα είναι από εδώ 1 1
(1)   f (x)dx = f (1) −  xf (x)dx 
https://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php 0 0
?f=46&t=38157
 f (1) − f (1) = 0
ΑΣΚΗΣΗ 6.
Έστω συνάρτηση f τέτοια ώστε: ΛΥΣΗ 2 (Χρήστος Ντάβας) Επειδή f (x)  0
προκύπτει ότι η συνάρτηση είναι κυρτή για κάθε
f (1)  2f (1)
x  R συνεπώς η γραφική παράσταση θα
και f (x)  0 για κάθε x  R βρίσκεται πάνω από την εφαπτομένη της στο
σημείο (1,f (1) ) με μοναδικό σημείο επαφής το
Να αποδείξετε ότι: σημείο αυτό.

 f (x)dx  0
1
Η εξίσωση της εφαπτόμενης ευθείας είναι η:
0

Προτείνει: tolisriza y − f (1) = f (1) ( x − 1) 

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie y = f (1) + f (1) ( x − 1)


wtopic.php?f=54&t=51051#p243632 Έχουμε:
ΛΥΣΗ 1 (Χρήστος Κυριαζής) Η συνάρτηση έχει 1 1

συνεχή πρώτη παράγωγο η οποία είναι και f ( x )  y   f (x)dx   f (1) + f (1) ( x −1)dx =
0 0
γνησίως αύξουσα.

Έχουμε:

10
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

 (x − 1)2 
1
1 Ας αποδείξουμε, όμως, τη ζητούμενη ανισότητα
f (1)x + f (1)  = f (1) − f (1) = χωρίς να λάβουμε υπόψιν το παραπάνω.
 2 0 2
2f (1) − f (1) Η προς απόδειξη ανισότητα, γράφεται ως
 0.
2
1 1 x2 1
 dx 
ΑΣΚΗΣΗ 7. 4 0 1+ x 2
6
Έστω μία συνάρτηση f :[0, +) →
παραγωγίσιμη στο [0, +) με f (0) = 0 και ή αλλιώς

f '(x)  0, x [0, +) . 1 1 2x 1


 xdx 
2 0 1+ x 2
3
Να δείξετε ότι :

δηλαδή

 f (x)dx +  f (x)dx  , ,  (0, +) .


−1
1 1 1
2x
0 0
 xdx  
0 0 1 + x 2
xdx  
0
x2 .
Προτείνει: Θωμάς Ποδηματάς
Πράγματι, είναι
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
2x
wtopic.php?f=54&t=20456 x x  x2
1+ x 2

ΛΥΣΗ (Χρήστος Κυριαζής) Ένας μαθητής μπορεί για κάθε x [0,1], οπότε με ολοκλήρωση
να τη βγάλει σε μία γραμμή με τη βοήθεια των προκύπτουν οι ζητούμενες.
γρ.παραστάσεων των δύο συναρτήσεων,απλά και
μόνο παρατηρώντας πως ΑΣΚΗΣΗ 9.
Να δείξετε ότι
E1 + E2  ab e 1 x2 3e − 5
  e dx 
2 0 2
όπου E1 ,E2 τα εμβαδά των Cf ,Cf −1 με τους
άξονες x'x , y' y αντίστοιχα και a  b το εμβαδό Προτείνει:Νίκος Ζανταρίδης
του ορθογωνίου με αυτές τις διαστάσεις.
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
ΑΣΚΗΣΗ 8.
Να δείξετε ότι wtopic.php?f=54&t=49232&p=233008#p233008
1
3 1 5
 dx  ΛΥΣΗ (Νίκος Ζανταρίδης)
4 0 1+ x 2
6
• Για κάθε x  0,1 ισχύει:
Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
( x − 1) (ex )
− 1  0  ex  xex − x + 1,
2 2 2
wtopic.php?f=54&t=19836

ΛΥΣΗ (Θάνος Μάγκος) Πρόκειται βέβαια για


με την ισότητα να ισχύει μόνο αν x  0,1 ,
γνωστό ολοκλήρωμα:
οπότε
1
dx 
0 1 + x2 = 4 .
11
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

( ) ΑΣΚΗΣΗ
1 1
e 11.
e dx   xex − x + 1 dx = .
x2 2

0 0 2 Αποδείξτε ότι

• Για κάθε x  0,1 ισχύει: 4 1 x2


3 0
 e dx  e − 1

( x − 1) (ex )
− ex  0  ex  xex − xex + ex ,
2 2 2

Προτείνει: Θάνος Μάγκος

με την ισότητα να ισχύει μόνο αν x  0,1 , οπότε Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie

wtopic.php?f=54&t=22787
( 3e − 5
)
1 1

e dx   xe − xe + e dx =
x2 x2 x x
.
0 0 2 ΛΥΣΗ (Βασίλης Μαυροφρύδης) Από γνωστή
εφαρμογή (η ισότητα μόνο στο 0 ) είναι
Επομένως
1
 x3  41

e 1
3e − 5 e  x + 1   e dx   + x  = ,
x2 2 x2
  ex dx 
2

2 0 2
. 0 3 0 3

επίσης στο διάστημα ολοκλήρωσης ισχύει


ΑΣΚΗΣΗ 10.
Ας είναι 1
ex  ex   ex dx  ex 0 = e − 1 .
2 2 1

 0
2
Jn =  (1 + cos t)n dt , με n = 1,2,.... ΑΣΚΗΣΗ 12.
0

Να αποδειχθεί η ανισότητα
Να αποδειχθεί ότι
x7 1

1
2 −1
n +1
dx 
Jn  . 0 3
1+ x 8 8
n +1
Προτείνει: Θάνος Μάγκος
Προτείνει: Γιάννης Στάμου
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=22941
wtopic.php?f=54&t=22786
ΛΥΣΗ (Μιχάλης Λάμπρου) Επειδή είμαστε στο
ΛΥΣΗ (Θάνος Μάγκος) Είναι φανερά
πρώτο τεταρτημόριο, έχουμε 1 1
x7 1
0 3 1 + x8  0 x dx = 8 .
7
 
dx
2 2
Jn =  (1 + cos t)n dt   (1 + cos t)n sin tdt
0 0 ΑΣΚΗΣΗ 13.
Έστω f μια συνεχής συνάρτηση στο ,  με
/2
 (1 + cos t)n +1  2n +1 − 1
= − = συνεχή παράγωγο f ' , στο ,  .
n + 1 o
.
 n +1
Αν ισχύει ότι:

12
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

 
 
 (f (x)) dx =  (f (x)) dx = l Έπεται ότι για κάθε x  0,  είναι
2 2

 
 2

τότε να δείξετε ότι: cos3 x


sin(cos x)  cos x −
3!
(f ())2 − (f ())2
l 
2 με την ισότητα να ισχύει μόνο στο .
2
Προτείνει: Χρήστος Κυριαζής
Άρα
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
/2 /2
1 /2 3
wtopic.php?f=54&t=6597
0 sin(cos x)dx  0 cosxdx − 6 0 cos xdx =
ΛΥΣΗ (Βασίλης Μαυροφρύδης) Απλό και
όμορφο 1 /2 3
1 −  cos xdx =
 6 0
 f ( x ) − f  ( x ) dx  0 
2

 1 /2 sin x = y

6 0
= 1− (1 − sin 2
x)cos xdx =
  

 f ( x ) dx +  f  ( x ) dx   2f ( x ) f  ( x )dx


2 2

   11 8
1− 
60
1 − y2 dy = .
9
 f 2 ( ) − f 2 (  )
 2I  f 2 ( x )  I  .
2 ΑΣΚΗΣΗ 15.
Δίνεται η συνάρτηση
ΑΣΚΗΣΗ 14.
Να δείξετε ότι  sinx 
 x , x  0

 
2
8 f (x) =  .
 sin(cosx)dx  9  1 , x = 0
0  
 
Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
Δείξτε ότι :
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie


wtopic.php?f=54&t=16844  f (x)dx  2 .
0

ΛΥΣΗ (Κοτρώνης Αναστάσιος) Από την άσκηση Προσπαθήστε να βρείτε και ένα "αξιοπρεπές" άνω
Β3 του σχολικού ερώτημα ii) β), ξέρουμε ότι φράγμα για το παραπάνω ολοκλήρωμα.

x3
sin x  x −
3!
Προτείνει: Θανάσης Καραντάνας
με την ισότητα να ισχύει μόνο στο 0 .
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=59446

13
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019


 sin x sin x
2 x dx = 02  − xdx 
ΛΥΣΗ (Σταύρος Παπαδόπουλος)

2 2 x
  dx = 2ln2 − 1 (2).
 0 −x
Προσθέτοντας τις (1)(2) παίρνουμε ότι

  1 
0
f (x)dx  + + 2ln2 − 1 
4 2 2
Για να δούμε τώρα το θέμα από μια άλλη σκοπιά
(εκτός φακέλου).

Αν θέσουμε

F(x) =  f (t)dt
x
Εχουμε ότι 0

q(x) τότε η F έχει τοπικά μέγιστα στα


f (x) =
x3
(2k + 1),k = 0,1,2....
όπου
και τοπικά ελάχιστα στα
q(x) = −x2 sin x − 2x cos x + 2sin x
2k,k = 0,1,2.... .
και
Μάλιστα είναι
q(x) = −x cos x
2
F()  F(3)  .....  F((2k + 1))  F((2k + 3))  ..
Επειδή Επίσης είναι γνωστό ότι

  
q(0) = 0,q( ) = −( )2 + 2  0 limF(x) =
x → 2
2 2

 (Μια στοιχειώδης απόδειξη γιαυτό υπάρχει στον


συμπεραίνουμε ότι η f είναι κοίλη στο [0, ] Spivak πρόβλημα 55 στην παράγραφο 18).
2
Αρα
Ετσι έχουμε ότι η μέγιστη τιμή της F είναι στο  και
προφανώς

1   1
0
2 f (x)dx 
22
(f (0) + f ( )) = + (1).
2 4 2

F() =  f (t)dt 

0 2
Χρησιμοποιόντας την
Για ''αξιοπρεπές'' άνω φράγμα εξαρτάται από πόσο
 2 ''αξιοπρεπές'' το θέλουμε.
x  (0, )  sin x  x
2  Χρησιμοποιώντας Taylor μπορούμε να βρούμε
έχουμε άνω και κάτω φράγματα όσο κοντά θέλουμε στην
πραγματική τιμή.

14
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Hermite-Hadamard (εκτός ύλης, μη βαράτε)

ΑΣΚΗΣΗ 16. γνωρίζουμε ότι:


Να δείξετε ότι
1

1
ex (x3 + x2 + 1) e  f (t)dt f (1) + f (0) f (1)
0 (x + 1)2 dx  2 . 0
1− 0

2
=
2
=

Προτείνει: Μυρτώ Λιάπη 1 f (1) − f (0) (0,1) 1 1


= f ()  f (1) = 1 .
2 1− 0 2 2
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
ΛΥΣΗ 2 (Rempeskes) Έστω A(0,f (0)),B(1,f (1))
wtopic.php?f=54&t=53038#p254459
Τότε η ευθεία AB έχει εξίσωση,
ΛΥΣΗ (Θάνος Μάγκος) Είναι
f (1) − f (0)
y − f (0) = (x − 0)  y = f (1)  x .
x + x + 1 (x + 1)(x + 1) − x
3 2 2
1− 0
= =
(x + 1)2 (x + 1)2
Οπότε, εφόσον f κυρτή,
x2 + 1 x x
−  1− 1
I =  f (x)dx   (x  f (1))dx = f (1)
1 1
x + 1 (x + 1) 2
(x + 1)2 0 0 2
για κάθε x [0,1]. Αλλά,

Επομένως 0  x  1  f (x)  f (1)  f (x)  2


1
x3 + x 2 + 1 1  x x x  και
0 e (x + 1)2  0  e − e (x + 1)2 dx =
x

 f (x)dx   2dx  f (1)  2


1 1

0 0
1
 e 
x
e
= e x −  = . Συνεπώς,
 x + 1 0 2
1 1
ΑΣΚΗΣΗ 17. I =  f (1)   2  I  1
2 2
Έστω f :[0,1] → R μια συνάρτηση παραγωγίσιμη
και κυρτή με f (0) = 0 και f (1) = 2 . Στην προσπάθειά μου να αποφύγω το ΘΜΤ

Να δείξετε ότι θεώρησα ότι η f ' είναι ολοκληρώσιμη, το οποίο

1 δεν δίνεται από την εκφώνηση.


 f (x)dx  1.
0 Παρατήρηση: Η παράγωγος μιας κυρτής
συνάρτησης (αν υπάρχει) είναι πάντα συνεχής
Προτείνει: Μυρτώ Λιάπη
οπότε και ολοκληρώσιμη. Με τον ορισμό του
Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi σχολικού υπάρχει και είναι γνησίως αύξουσα.
Χρησιμοποιώντας την ιδιότητα ότι τα πλευρικά
c.php?f=54&t=53030 όρια γνησίως αύξουσας συνάρτησης υπάρχουν
και το Θ Darboux βγαίνει ότι είναι συνεχής.
ΛΥΣΗ 1 (Χρήστος Κυριαζής) από την ανισότητα
15
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Άρα η λύση που έδωσε ο Rempeskes είναι εκτός


σχολικής ύλης αλλά μαθηματικά σωστή.
Επίσης, αφού f : κυρτή συμπεραίνουμε ότι η f '
ΛΥΣΗ 3 (Χρήστος Ντάβας) είναι γνησίως αύξουσα. Συνεπώς για
1 1
  1  f ()  f (1) = 2 (2).
 f (x)dx =  xf (x)dx =
0 0
Ολοκληρώνοντας την (1) και αντικαθιστώντας
1 την (2) έχουμε:
xf ( x )0 −  xf  ( x )dx....(1)
1

1 1
1
0  0 xdx  2  2 = 1.
0
f (x)dx  f ()
Για x> 0 έχουμε

 MT 0, x  ΑΣΚΗΣΗ 18.


Δείξτε ότι :
f (x) − f (0)
= f  ( 1 ) (0,x) f .. f  ( x )  3e2 2 ex e2 + 2e
x −0 1   dx 
8 1 x 4
f ( x )  xf  ( x ) 
Προτείνει: Θανάσης Καραντάνας
1 1
 − f ( x )dx  − xf  ( x )dx.... ( 2) Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
0 0
wtopic.php?f=54&t=49328#p233538
f (1) − f ( 0)
MT 0,1  ΛΥΣΗ 1 (Θάνος Μάγκος) Η συνάρτηση
1− 0
ex
, x  0 είναι κυρτή, οπότε από την
= f  ( 2 ) (0,1) f .. f  ( 2) x
2
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
2  f (1)  2....(3) p=208516#p208516

1 1 Ανισότητα Hermite-Hadamard έχουμε


(1) , ( 2)   f (x)dx  f (1) −  f ( x )dx 
e2 + 2e 2 ex 2
0 0
  dx  e3/2 .
4 1 x 3
1
f (1) 2
 f ( x )dx 
0 2
(3) = 1 .
2 Αυτή είναι κατά τι ισχυρότερη.

Παρατήρηση 1. Η ανισότητα που χρησιμοποιεί ο


ΛΥΣΗ 4 (Σταμάτης Γλάρος) Άλλη μια
Θάνος προβλέπει την εφαπτομένη στο "μεσαίο"
προσπάθεια ...και αυτή με ΘΜΤ όπως υπέδειξε ο
σημείο της γραφικής παράστασης.
xr.tsif...
Η προταθείσα στην εκφώνηση χρησιμοποιεί
Ισχύουν οι προϋποθέσεις του ΘΜΤ για την f στο
εφαπτομένη στο ένα άκρο, βλέπε σχήμα
0, x . Συνεπώς υπάρχει τουλάχιστον ένα
 (0, x) τέτοιο ώστε

f (x) − f (0) f (x)


f () = =  f (x) = f ()x (1)
x −0 x
16
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

και για x = 2 είναι

ex0 ex0 (x0 − 1)


y= + (2 − x0 ) .
x0 x 02

Έτσι δημιουργείται το τραπέζιο DEZC . Το κάτω


φράγμα του ολοκληρώματος θα είναι το καλύτερο
δυνατό όταν το εμβαδόν του τραπεζίου γίνει
μέγιστο.

και
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=54&t=49338

σχετική ανάρτηση

ΛΥΣΗ 2 (Γιώργης Καλαθάκης) Το επιλεγμένο


3
σημείο x = του Θάνου δεν δίνει απλά καλύτερο
2
κάτω φράγμα αλλά το καλύτερο δυνατό για μια Επειδή το ύψος του είναι 1 το εμβαδόν του είναι
μόνο εφαπτομένη. ίσο με το ημιάθροισμα των βάσεων που ισούται
με
Πράγματι, αν θεωρήσουμε ένα τυχαίο σημείο
M(x0 ,f (x0 )) της γραφικής παράστασης της 1  ex0 ex0 (x0 − 1) 
 + 2
(1 − x0 ) +
2  x0 x0 
ex
f (x) = , με x0 [1,2] ,
x 1  ex0 ex0 (x0 − 1) 
 + 2
(2 − x0 ) =
τότε η εξίσωση της εφαπτομένης στο M είναι: 2  x0 x0 

ex0 ex0 (x0 − 1) 1  2ex0 ex0 (x0 − 1) 


y− = (x − x0 )  + 2
(3 − 2x0 ) =
x0 x 02 2  x0 x0 
Για x = 1 είναι 2x0 ex0 + ex0 (x0 − 1)(3 − 2x0 )
.
2x02
ex0 ex0 (x 0 − 1)
y= + (1 − x0 )
x0 x02
17
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Δεν γνωρίζω αν υπάρχει σχετική προηγούμενη


ενασχόληση και αποτελέσματα, νομίζω ότι αν η
Θεωρούμε την εικασία - προς το παρόν - ισχύει, "πιάσαμε
σπουδαίο ψάρι ".
2xex + ex (x − 1)(3 − 2x)
t(x) = με x [1,2]
2x2 Σημ : Η συνάρτηση του σχήματος είναι
Είναι x3
f (x) = + 3
ex (−2x3 + 7x2 − 10x + 6) 32
t (x) = =
2x3 και το διάστημα το 0,4 .
ex (2x − 3)(x2 − 2x + 2)
− Αν το S κινείται επί της Cf μεταξύ των (0,f (0))
2x3
και (4,f (4)) δείξτε ότι το
Εύκολα βρίσκουμε ότι η t έχει ολικό μέγιστο στο
3 (ABDC)max = 13 .
x= .
2
(Ποια είναι η οριακή θέση του S , ώστε το C να
Παρατήρηση 2. Η παρατήρηση και η μην βρεθεί "κάτω" από το A ? )
επεξεργασία του θέματος από το Γιώργη είναι
ΛΥΣΗ (Ροδόλφος Μπόρης) Θέτω
εντυπωσιακή. Επεκτείνοντας τη σκέψη του
δοκίμασα αν ισχύει το ίδιο συμπέρασμα για g(x) = yA + yB = 2f (x) + f (x)(a + b − 2x)
άλλες κυρτές συναρτήσεις.
όπου (x,f (x)) το σημείο επαφής, με εξίσωση
Η απάντηση είναι εντυπωσιακότερη. Ναι για
εφαπτομένης
κυρτή σε διάστημα ,  συνάρτηση f , η
εφαπτομένη της, η οποία σχηματίζει το μέγιστο Y − f (X) = f (x)(X − x)
χωρίο μεταξύ αυτής, του άξονα x'x και των
Το εμβαδό του τραπεζίου είναι
x = a, x = b , είναι αυτή στο σημείο
a+b a+b E = 1/ 2(b − a) | g(x) |
( ,f ( )) !
2 2
An υποθέσουμε πως g(x)  0, x [a,b] από τον
πίνακα μονοτονίας της g βρίσκουμε οτι g = max ,
άρα και E = max , όταν x = 1/ 2(a + b) .

(Υπέθεσα για ευκολία οτι η f είναι 2 φορές


παραγωγίσιμη).

ΑΣΚΗΣΗ 19.
Να δείξετε ότι:

e

e
lnxdx 
1 2

Προτείνει: Λάμπρος Μπαλός

18
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie y

wtopic.php?f=54&t=49248&p=233077#p233077 F ( y) =  f ( t ) dt για   y   .

ΛΥΣΗ (Βαγγέλης Παπαπέτρος) Για κάθε


Η F είναι συνεχής αφού είναι παραγωγίσιμη. Με
x  1,e έχουμε:
χρήση της F το πρόβλημα παίρνει την εξής μορφή
που δεν έχει πλέον ολοκληρώματα:
( )
2
lnx −1  0 lnx + 1  2 lnx Έστω F συνεχής στο ,  με F ( ) = 0 η οποία
έχει την εξής ιδιότητα: για κάθε x  , ) υπάρχει
με την ισότητα να ισχύει, αν και μόνο αν,
y  ( , ) με F ( y)  F ( x ) . Τότε F ()  0 .
x = e , οπότε:
Απόδειξη: Αφού η F είναι συνεχής σε κλειστό
e e διάστημα έχει μέγιστο. Από την υπόθεση για
2 lnx dx   ( lnx + 1)dx ,
1 1
x =  υπάρχει y με F ( y)  0 . Άρα το μέγιστο
είναι σίγουρα θετικό. Τώρα το μέγιστο πρέπει να
όπου εμφανίζεται στο  και τελειώσαμε.
e e Αν όχι, τότε το μέγιστο εμφανίζεται σε κάποιο
 (lnx + 1)dx = x(lnx + 1)1 −  x(lnx + 1) dx
e 
σημείο   x   . Τότε από την υπόθεση υπάρχει
1 1
y' με F ( y')  F ( x ) , άτοπο αφού το F( x ) ήταν το
e
= 2e − 1 −  dx = 2e − 1 − e + 1 = e μέγιστο της F .
1
ΑΣΚΗΣΗ 21.
και συνεπώς: Έστω f συνάρτηση ορισμένη στο [0,2] , δύο
e e φορές παραγωγίσιμη, με συνεχή δεύτερη
e
2  lnx dx  e  lnx dx  , παράγωγο και τέτοια ώστε f (x)  0 για κάθε x
2
1 1
με 0  x  2 . Δείξετε ότι:
όπως θέλαμε. 2

ΑΣΚΗΣΗ 20.
 f (x)cos(x)dx  0
0

Μια συνάρτηση f είναι συνεχής στο ,  . Aν


Προτείνει: Γιώργης Καλαθάκης
για κάθε x  , ) υπάρχει y  ( x, ) , ώστε
y Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
 f ( t ) dt  0 , να αποδειχθεί ότι
x wtopic.php?f=54&t=46035

ΛΥΣΗ (Αντώνης Ζητρίδης)
 f ( t ) dt  0 .
 2 2

0
f (x)(sinx) dx = − f (x)sinxdx =
0
Προτείνει: Μπάμπης Στεργίου
2
Σύνδεσμος:http://www.mathematica.gr/forum/vie 0
f (x)(cosx) dx =
2
wtopic.php?f=39&t=231643 f (2) − f (0) −  f (x)cosxdx =
0
ΛΥΣΗ (Αλέξανδρος G) Θεωρούμε τη συνάρτηση

19
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

2 2
0
f (x)dx −  f (x)cosxdx =
0

2

0
f (x)(1 − cosx)dx  0 .
ΑΣΚΗΣΗ 23.
Δίνεται συνάρτηση f δις παραγωγίσιμη και
ΑΣΚΗΣΗ 22.
ορισμένη στο ,  ώστε f (a) = f (b) = 0 ,
Να δείξετε ότι: f (x)  0 x  (a,b) . Aποδείξτε ότι:
1
3 1) Υπάρχουν x1 , x 2  (a,b) με x1  x 2 ώστε
x dx  .
−x
2
0 4M
f (x1 ) − f (x2 ) 
Μπορούμε να βελτιώσουμε το φράγμα;
b−a
όπου M = maxf (x) , x [a,b]
Προτείνει: Αποστόλης Κουρδουκλάς b
| f (x) |
2) Αν υπάρχει το I =  dx και η f '' είναι
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie a f (x)

4
wtopic.php?f=54&t=45304 συνεχής τότε I  .
b−a
ΛΥΣΗ (Μιχάλης Λάμπρου) Παραγωγίζοντας Προτείνει:erxmer
εύκολα βρίσκουμε ότι η x−x έχει ολικό μέγιστο
στο x = 1/ e . Η τιμή του μεγίστου είναι Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi

3 c.php?f=54&t=38749&p=180196#p180196
e1/e  1,444667  ,
2
ΛΥΣΗ (Βασίλης Κακαβάς) Επειδή
οπότε ισχύει το ίδιο και για το ολοκλήρωμα αφού
το διάστημα ολοκλήρωσης είναι 1 . f (a) = f (b) = 0, f (x)  0, x  (a,b)

Μπορούμε να βελτιώσουμε και άλλο το φράγμα από θεώρημα μεγίστης και ελάχιστης τιμής θα
υπάρχει x0  (, b) ώστε
κόβοντας π.χ. το ολοκλήρωμα στο 3 / 4 και
f (x)  f (x0 ) = M
λέγοντας ότι στο τελευταίο κομμάτι (πλάτους
Τώρα σύμφωνα με το Θ.Μ.Τ στα διαστήματα
1/ 4 ) η x−x είναι φθίνουσα άρα μικρότερη από [, x0 ], [x0 , b] θα υπάρχουν
(4 / 3)3/4  1,24  1,44  e1/e . x1  (a, x0 ), x2  (x0 , b)
Οπότε μικραίνει η προηγούμενη εκτίμηση του ώστε
ολοκληρώματος τουλάχιστον κατά f (x0 ) − f (a) f (b) − f (x0 )
f (x1 ) = , f (x2 ) =
x0 − a b − x0
1
(1,44 − 1,24)  = 0,05 .
4 ή

20
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

M −M Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
f (x1 ) = , f (x 2 ) =
x0 − a b − x0
wtopic.php?f=54&t=38171&p=177584#p177584
αφού f (a) = f (b) = 0
ΛΥΣΗ (Φωτεινή) Αφού για κάθε x  , 
οπότε θα είναι
m  f (x)  M
M M
f (x1 ) − f (x 2 ) = + =
x0 − a b − x0 θα έχουμε

b − x0 + x0 − a b−a f 2 ( x )  ( m + M) f ( x ) − mM
M =M
(x0 − a) ( b − x0 ) (x 0 − a) ( b − x 0 )
και ολοκληρώνοντας κατά μέλη έχουμε το
επομένως αρκεί να δείξουμε ότι
ζητούμενο.
b−a 4M
M   ΑΣΚΗΣΗ 25.
(x0 − a) ( b − x0 ) b − a
Έστω f : 1,5 → μια παραγωγίσιμη συνάρτηση
(επειδή M  0 ) για την οποία ισχύει

 (b − )2  4(x0 − a) ( b − x0 )  f  ( x ) ( x2 − 6x + 5)  f ( x )( 2x − 6)

(b − x0 + x0 − )2  4(x0 − a)(b − x0 ) για κάθε x  1,5 .

που ισχύει σαν βασική ανισότητα (θέτοντας α) Να αποδειχθεί ότι η f έχει μία τουλάχιστον
 = b − x0 ,  = x0 − a ισχύει ( + )2  4 ). ρίζα.

ΑΣΚΗΣΗ 24. β) Αν f  ( x ) ( x2 − 6x + 5)  f ( x )( 2x − 6)
Έστω f : ,  → R μια συνεχής συνάρτηση με
για κάθε x  1,5 , να αποδειχθεί ότι

 f ( x ) dx = 0 .

22 4
22
f ( 4)   f ( x ) dx  f ( 2) .
9 2 9
Να δείξετε ότι
Προτείνει: Δημήτρης Βερροιόπουλος

 f ( x ) dx  −m  M  ( − ) , Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
2


wtopic.php?f=54&t=44019&p=205882#p205882
όπου
ΛΥΣΗ (Χρήστος Κυριαζής) Έστω πως η f δεν
m = minx, f ( x ) και M = maxx, f ( x ) . έχει ρίζα στο 1.5 .

Προτείνει: Χριστόδουλος Τότε f (x)  0, x [1,5].

Μπορώ να θεωρήσω τη συνάρτηση με τύπο:

21
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

x2 − 6x + 5 Έστω f : 0,1 → μία συνεχής συνάρτηση


g(x) = , x  1.5
f (x) τέτοια ώστε να ισχύει

Είναι εύκολο να διαπιστώσουμε πως 1


1 − x2
ικανοποιούνται ο προϋποθέσεις του θεωρήματος  f ( t ) dt   x  0,1 .
2
Rolle στο 1.5 , επομένως υπάρχει τουλάχιστον
x

ένας   (1,5) ώστε g() = 0. Εάν F : 0,1 → είναι μία παράγουσα της f , να
αποδειχθεί ότι:
Αυτό όμως είναι άτοπο λόγω της δοθείσας
συνθήκης γιατί 1 1
α) F (1) =  xf ( x ) dx +  F ( x ) dx ,
(2x − 6)f (x) − f (x)(x − 6x + 5)
2 0 0
g(x) =  0,
f 2 (x) 1
1
β)  xf ( x ) dx  ,
x  (1,5) 3
0

Επομένως η f έχει μία τουλάχιστον ρίζα. 1


1
γ)  f 2 ( x ) dx  .
Για το δεύτερο ερώτημα αρκεί να παρατηρήσουμε 0 3
πως
Προτείνει: Δημήτρης Βερροιόπουλος
x − 6x + 5  0, x  2,4 .
2

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
Αν θεωρήσουμε τη συνάρτηση
wtopic.php?f=54&t=43507

, x 2,4
f (x)
h(x) = ΛΥΣΗ (NikosTS) α)Ισχύει:
x − 6x + 5
2

1 1
εύκολα λαμβάνουμε από τη δοθείσα συνθήκη πως
είναι γνησίως αύξουσα (με απλό υπολογισμό
 xf (x)dx +  F(x)dx =
0 0

παραγώγου).
1

 xf (x) + (x)'F(x)dx = [xF(x)] = F(1)


1
Τότε: 0
0

h(2)  h(x)  h(4) 


β) Μία παράγουσα της f στο 0,1 είναι η
f (2) f (x) f (4)
 2   x
−3 x − 6x + 5 −3 F(x) =  f (t)dt , με F(1) = 0 .
1

−3
(
f (2) 2
x − 6x + 5)  f (x)  ( x − 6x + 5)
f (4) 2
−3 Επομένως, από υπόθεση ισχύει:

Ολοκληρώνοντας αυτήν τη σχέση στο 2,4 1 − x2


−F(x) 
έχουμε το ζητούμενο αφού 2
Άρα, από την σχέση του (α) ερωτήματος έχουμε:
2 ( x − 6x + 5) dx = − 3 .
4
2 22
1 1

 xf (x)dx = − F(x)dx 
ΑΣΚΗΣΗ 26. 0 0

22
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

1
1 − x2 1 1 1 t
 dx = [ x − x3 ]10 = f ( t )  1 + 2 f (u)du 
0 2 2 6 3 0

γ) Ισχύει  x  0,1 : f (t)


1
t
(f (x) − x)2  0  f 2 ( x )  2f (x)x − x2  1 + 2 f (u)du
0
1 1 1

 f ( x ) dx  2 f (x)xdx −  x dx  
2 2
 t 
0 0 0  1 + 2 f (u)du − t   0
 
 0 
1 x3 2 1 1
 2 − [ ]10 = − = .
3 3 3 3 3 Ορίζουμε την συνάρτηση

ΑΣΚΗΣΗ 27. t

Έστω f :[0,1] → [0, +) συνεχής συνάρτηση, για g ( t ) = 1 + 2 f (u)du − t, t  0,1 με g ( 0) = 1 .


0
την οποία ισχύει
t
Η g ικανοποιεί τις προυποθέσεις του θεωρήματος
f 2 (t)  1 + 2 f (u)du, για κάθε t [0,1] . μέσης τιμής στο 0, x με x  ( 0,1 και είναι
g ( t )  0, t  0,1 . Από το συμπέρασμα του
0

Να αποδειχθεί ότι θεωρήματος μέσης τιμής λαμβάνουμε την ύπαρξη


f (t)  t + 1, για κάθε t [0,1] . τουλάχιστον ενός   ( 0, x ) ώστε

Προτείνει: Θάνος Μάγκος g ( x ) − g ( 0)


g (  ) = =
x −0
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
x
wtopic.php?f=54&t=23072 1 + 2 f (u)du − x − 1
x( 0,1
0
0 
ΛΥΣΗ (Βασίλης Μαυροφρύδης) Επειδή για την x
συνεχή f , είναι f ( t )  0 για κάθε t  0,1 θα
x
1 + 2 f (u)du − x − 1  0 
t
είναι και 2 f (u)du  0 οπότε και
0
0

x
t
1 + 2 f (u)du  0 1 + 2 f (u)du  x + 1
0
0

Έτσι έχουμε που με αντικατάσταση στην δοθείσα δίνει

t t
f (t)  1 + 2 f (u)du 
2
f ( t )  1 + 2 f (u)du  f ( t )  t + 1
0 0

t f ( t ) 0 για κάθε t  ( 0,1 . Παρατηρούμε ότι για t = 0


f ( t )  1 + 2 f (u)du 
0
ισχύει η ζητούμενη μιας και δίνει ίδια συνθήκη με

23
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

f (x) + xf  ( x )  1 + x 2 
t
την f (t)  1 + 2 f (u)du . Έτσι η απόδειξη
2

− (1 + x2 )  ( xf (x))  1 + x2 

ολοκληρώθηκε.

ΑΣΚΗΣΗ 28.
 − (1 + x ) dx   ( xf (x)) dx   (1 + x ) dx 
1 1 1

Δίνεται συνάρτηση f : → με την ιδιότητα:
2 2

0 0 0

( f ( x )) + ( f  ( x ))
2 2
 x2 + 1, x  . 4
f (1)  .
3
Να αποδείξετε ότι :
γ) (Παύλος Μαραγκουδάκης) Mια προσπάθεια για
α) ( f (1)) − ( f ( 0)) 
2 2 4
το τρίτο ερώτημα: Επαναλαμβάνουμε την
3
παραπάνω διαδικασία του Atemlos και για t  0
4 είναι
β) f (1) 
3
 − (1 + x ) dx   ( xf (x)) dx   (1 + x ) dx
t t t
2  2

10
γ) F (1) − F ( 0)  , όπου F μια αρχική της f . 0 0 0
9
οπότε
Προτείνει: Μπάμπης Στεργίου
t3 t3
−t −  tf (t)  t + ή
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie 3 3
wtopic.php?f=54&t=23705 t2 t2
−1 −  f (t)  1 + .
3 3
ΛΥΣΗ (Βασίλης Μαυροφρύδης) α) Μία
απάντηση για το 1ο και συνεχή παράγωγο για Λόγω συνέχειας της f η τελευταία ισχύει και για
σχολικό πλαίσιο t = 0 οπότε

x2 + 1  f 2 ( x ) + (f  ( x ))  2f ( x ) f  ( x ) 
2 1
 t2  1 1
 t2 
0  3  0 ( ) 0 1 + 3  dt .
− 1 + dt  f t dt 

 (x + 1) dx  f 2 (1) − f 2 ( 0) 
1
2

0
Από εδώ προκύπτει το ζητούμενο.

4 2 ΑΣΚΗΣΗ 29.
 f (1) − f 2 ( 0) . Έστω συνάρτηση f :[a,b] → R με συνεχή
3
παράγωγο στο a,b για την οποία ισχύει
β) (Atemlos) μια λύση για το β η οποία ξεκινάει
f (x)  0 για κάθε x  a,b .
πολλαπλασιάζοντας με (1 + x2 )

( )
f (x)
(1 + x2 )2  (1 + x2 ) ( f ( x )) + ( f  ( x ))  Υποθέτουμε ακόμα ότι η συνάρτηση F(x) =
2 2

f (x)
είναι γνησίως αύξουσα στο a,b .
 (f (x) + xf  ( x )) 
2

Να αποδείξετε ότι:
(1 + x )  (f (x) + xf  ( x ))
2 2 2

24
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

1
f (a) f (b)
  f (x)dx  [f (b) − f (a)] 3
b
[f (b) − f (a)]
f (a) a f (b)  (1 + x)dx = 2 .
0

Προτείνει: Χρήστος Τσιφάκης ΛΥΣΗ 2 (Θανάσης Καραντάνας) Είναι

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie f (x) = 3 (1 + x)2 (1 + x3 ) .


wtopic.php?f=54&t=3746
Αρκεί να δείξω ότι:
ΛΥΣΗ (Βασίλης Μαυροφρύδης)
1 + x3  f (x)  1 + x ,
  x    F (  )  F ( x )  F ( )  οπότε το ζητούμενο προκύπτει με ολοκλήρωση.

F (  ) f  ( x )  f ( x )  F ( ) f  ( x )  Πράγματι επειδή x  [0,1] ισχύει:

 x3  x  1 + x 3  1 + x 
f () − f ( ) F (  )   f ( x ) dx 
 3
(1 + x)2 (1 + x3 )  3 (1 + x)3 ,
 f () − f ( ) F ()  όπως επίσης και

f ( ) (1 + x3 )3  (1 + x)2 (1 + x3 ) 
f () − f (  ) 
f  ( )
3
(1 + x3 )3  3 (1 + x)2 (1 + x3 )

f ()
  f ( x ) dx  f () − f (  ) . και η ισότητα προφανώς δεν ισχύει για κάθε x .
 f  ( )
ΑΣΚΗΣΗ 31.
ΑΣΚΗΣΗ
Έστω f : 0,+) → μία συνεχής συνάρτηση
30.
Να αποδειχθεί ότι:
που ικανοποιεί την σχέση
5 3
  (1 + x)2/3 (1 + x3 )1/3dx  .
1
x
4 2
 ( t + 1)f ( t ) dt = x + 6x για κάθε x  0 .
0 2

0
Προτείνει: erxmer
Να αποδείξετε ότι:
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
3

wtopic.php?f=54&t=13013 9e   et f ( t ) dt  32e .
1

ΛΥΣΗ 1 (Φωτεινή Καλδή)


Προτείνει: Δημήτρης Βερροιόπουλος
2 1
5 1 1
=  (1 + x3 )dx =  (1 + x3 ) 3 (1 + x3 ) 3 dx  Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
4 0 0
wtopic.php?f=54&t=43664&p=204143#p204143
1 2 1 1 2 1

 (1 + x) (1 + x ) dx   (1 + x) (1 + x) dx =
3 3 3 3 3
ΛΥΣΗ (Βασίλης Μαυροφρύδης) Με παραγώγιση,
για κάθε x  0 προκύπτει
0 0

25
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

2x + 6  2  1 x
f (x) =  e−t dt   te−t dt = − e−t  =
x 2 x 2 2
= 2 1 + 
x +1  x +1 1 1 2 1


ex f ( x ) = 2ex 1 +
2 
.
− (
1 −x2 −1 1 1 2 1
e − e = − e−x  , )
 x +1 2 2e 2 2e

οπότε
Για 1  x  3 με ιδιότητες ανισοτήτων έχουμε ότι:
1

x
e−t dt  , x  1 .
2
 2 
3  2 1 + 4 1 2e
 x +1
Παρατήρηση (Τάκης Χρονόπουλος) Ας δώσω
 2  άλλες δυο παρεμφερείς παραπομπές.
3e  2e 1 +
x
  4exx

 x +1
+

e dx =
− x2
Ολοκληρώνοντας τα μέλη από 1 έως 3 Η απόδειξη ότι με λυκειακά μέσα
0 2
(ορίζοντας τις κατάλληλες συναρτήσεις αφού
χάθηκε να γράψουν ένα πόρισμα στο σχολικό) βρίσκεται
έχουμε: http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=56&t=762 εδώ κι
 2 
3( e − e)   2ex 1 + dx  4 ( e3 − e ) 
3
3
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
 f=54&t=1330 εδώ, και διαφορετικά
1  x +1
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=9&t=2849 εδώ
3( e − e)   ex f ( x ) dx  4 ( e3 − e )
3
3

1 1

η απόδειξη ότι  e−x dx 
2
βρίσκεται
και επειδή 0 4
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
9e  3( e3 − e) και 4 ( e3 − e)  32e f=54&t=10410 εδώ

βάσει της μεταβατικής ιδιότητας προκύπτει η ΑΣΚΗΣΗ 33.


ζητούμενη. Να δείξετε ότι

ΑΣΚΗΣΗ 32. 4
Έχουμε κάποια φορά κάνει εδώ μερικές
e dx  e − 1 .
sin 2
x + tan x

αποδείξεις της ανισότητας: 0

1 Προτείνει: Νίκος Ζανταρίδης



x
e−t dt  ,x  1
2

1 2e
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
Προτείνει: Μπάμπης Στεργίου
wtopic.php?f=54&t=42096
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
ΛΥΣΗ (Σωτήρης Λουρίδας) Εύκολα
wtopic.php?f=54&t=42155 αποδεικνύεται ότι:

ΛΥΣΗ (Νίκος Ζανταρίδης) 1


ex  , x  1.
1− x
Για κάθε x  1 είναι

26
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Για να αποδείξουμε την αλήθεια της ανισότητας αρκεί λοιπόν να δειχθεί ότι
 1/e2 1/e2

 (e − 1)dx   (e − 1)dx
4 x x2

e dx  e − 1 ,
sin2 x + tan x
1/e3 1/e3
0

που ισχύει αφού x  x2 .


αρκεί να αποδείξουμε,
 ΑΣΚΗΣΗ 35.
4
 1  Έστω f :[0,2] → συνάρτηση συνεχής,
  e − etan x   0,
sin2 x + tan x

0
2
cos x  φθίνουσα με f () = 0 . Αν F μία αρχική της, να
αποδείξετε ότι
αρκεί δηλαδή να αποδείξουμε ότι:
2

esin
2
x

1
,  F(x)cosxdx  0 .
1 − sin2 x
0

Προτείνει: Σπύρος Καπελλίδης


που ισχύει καθότι sin2 x  1, στο διάστημα
  Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
0, 4  . wtopic.php?f=54&t=33333

ΑΣΚΗΣΗ 34. ΛΥΣΗ 1 (Βασίλης Μαυροφρύδης)


Να δείξετε ότι 2

1
I =  F(x)cosxdx =
0
e2
ex − 1
1 ex2 − 1 dx  1  2 x =+u
e 3
 F(x)cosxdx +  F(x)cosxdx
0 
=
dx =du

Προτείνει: Νίκος Ζανταρίδης  

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie  F(x)cosxdx +  F( + u)cos (  + u ) du =


0 0
wtopic.php?f=54&t=35967

ΛΥΣΗ (Ροδόλφος Μπόρης) Στο 0,  εύκολα


 1  ( F( x ) − F(  + x ))cosxdx =
 2
0

ex − 1 

 ( F( x ) − F(  + x )) (sin x ) dx =

δείχνουμε ότι η είναι γν. φθίνουσα ενώ η
ex − 1
2

e − 1 είναι γν. αύξουσα.


x2

− ( f ( x ) − f (  + x )) sin xdx
1 1  1
To  3 , 2  είναι υποσύνολο του 0, 2 
0
e e 
Επίσης στο 0, έχουμε:
Αρα από την ανίσωση Chebyshev είναι
f
1/e2 1/e2
ex − 1 1/e2  + x  x f (  + x )  f ( x ) 
1/e3 −  1/e3 −  1/e3 ex2 −1 dx
2
x x
(e 1)dx (e 1)dx
f ( x ) − f (  + x )  0  ( f ( x ) − f (  + x )) sin x  0
27
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

και επειδή η Η συνάρτηση h(x) = f (x)sinx, x  0,2 είναι


(f ( x ) − f (  + x )) sin x συνεχής ως γινόμενο συνεχών και μη αρνητική
στα διαστήματα 0, και ,2
είναι και συνεχής στο 0, θα έχουμε
Συνεπώς,

 (f ( x ) − f (  + x )) sin xdx  0  I  0 
0 I1 =  f (x)sinxdx  0 και
0
ΛΥΣΗ 2 (Βαγγέλης Παπαπέτρος)
2

Έστω F μία αρχική της f .Τότε, F (x) = f (x) για


 I2 =  f (x)sinxdx  0

κάθε x  0,2 με F συνεχή.
Από την () παίρνουμε
Η F ως παραγωγίσιμη είναι και συνεχής.
Επιπλέον η συνάρτηση g(x) = cosx, x  0,2 I = −(I1 + I2 )  0 .
είναι συνεχής και άρα το ολοκλήρωμα
2
ΑΣΚΗΣΗ 36.
 F(x)cosxdx έχει νόημα.
0
1) Να δειχθεί ότι για κάθε t  5 , ισχύει et  t 3 .

2) Θεωρούμε τη συνάρτηση:
Είναι,
x
 t sin t 
2 2 F(x) =   t + 2  dt .
I =  F(x)cosxdx =  F(x)(sinx) dx = 5e t 
0 0

Να δείξετε ότι:
2
F(x)sinx0 2
−  F (x)sinxdx = 2
0 α) Για κάθε x  5 , ισχύει F(x)  .
5
2
= −  f (x)sinxdx =
0
( ) ( )
β) F e5  F 122

Προτείνει: Ορέστης Γκότσης


 2

−   f (x)sinxdx +  f (x)sinxdx  ()
0   Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=32832#p152040
Αφού η f είναι φθίνουσα λαμβάνουμε
ΛΥΣΗ (Βαγγέλης Παπαπέτρος) 1) Είναι
0  x    f ()  f (x)  f (0)  e5  53 = 125()
0  f (x)  f (0) και Το παραπάνω ισχύει διότι
  x  2  f (2)  f (x)  f ()  5.4 (5.4)5
e  e5  5  4  25 = 128  125
f (2)  f (x)  0 . 2 2

[ (5.4)5 = 4591,65024 και 4  32  32 = 4096 ]

Για τυχόν t  5 έχουμε


28
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

et  t3  ln(et )  ln(t3 )  t  3lnt t | sint |


+ 2  0 t  5
et t
Θεωρούμε την συνάρτηση g : 5,+) → με
είναι και F(x)  0 x  5
τύπο g(t) = t − 3lnt
e5
 t | sint | 
η οποία είναι παραγωγίσιμη στο πεδίο ορισμού F(e ) =   t + 2 dt =
5

της ως πράξεις παραγωγίσιμων συναρτήσεων με 5e t 

t −3 122
 t | sint | 
e 5
 t | sint | 
g (t) = 0
t 5  et + t2 dt + 122  et + t2 dt 
και συνεπώς είναι γνησίως αύξουσα
122
t | sint | 
t  5  g(t)  g(5)     e
5
t
+
t 
2 dt = F(122 )

 e5  () Υ.Γ: Θα προσπαθήσω να βρώ ανισότητα για να


t − 3lnt  5 − 3ln5 = ln  0
 125  αποδείξω ότι e5  122 (αλγεβρικά διότι ο
υπολογιστής το επαληθεύει) εκτός και αν….
2α) Για κάθε t  5 ισχύει ότι
Παρατήρηση: (Μιχάλης Λάμπρου) Ο εκθέτης 5
t | sint | t 1 t 1 2 είναι αρκετά μικρός για να μη φοβηθούμε να
+ 2  t+ 2 3+ 2 = 2
et t e t t t t κάνουμε και μερικές πράξεις με το χέρι. Για το
συγκεκριμένο προτείνω
Έστω x  τέτοιο, ώστε x  5 .Τότε,
4
x
 t | sint | 
x  27 
2 e  2,71 2,7 = 2,71   =
5 4
5  et t 2  5 t 2 dt με
+ dt   10 

312
x
2  2
x
2 2 2 2,21
 t dt = − t 
5
2
5
=− + 
x 5 5
10000

οπότε αν δείξουμε ότι είναι  122 = 32  42 ,


Η επιλογή του x είναι τυχαία και συνεπώς τελειώσαμε.

t | sint |  2
x
Ισοδύναμα θέλουμε
  e
5
t
+  x  5
t 2  5
2,71 310  160000 .
2
γεγονός που αποδεικνύει ότι F(x)  x  5 Το λοιπόν, με χαρτί και μολύβι εδώ από 'δω και
5
πέρα, 310 = 59049 και άρα
2
Για x = 5 είναι F(0) = 0 
5 2,71 310 = 2,71 59049 = 160022,79  160000 .

Άρα, F(x) 
2
τελικά ΑΣΚΗΣΗ 37.
5 Έστω συναρτήσεις f : R → R συνεχής για την
οποία ισχύει ότι
2β) Επειδή

29
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

1 2
απο την ιδιότητα ολοκληρώνοντας αφου εχουμε
 f (x)dx f (x)dx = 1
0 0
την συνέχεια των μελών στο [1,2] και ακόμη

1
 g(x)dx = k − k
2
και g :[1, 2] → R συνεχής για την οποία ισχύει ότι
1

1 2
0  2 f (x)dx  g(x)   f (x)dx, x [1, 2] . 2
2 1 2
dx  + k −  g(x)dx =
2

0 0 1 g(x) k 1

Αν είναι
2 + k2 1 3
− (k − ) = = 3 f (x)dx .
1

2 2 1 k k k 0

 g(x)dx =  f (x)dx −  f (x)dx


1 0 0 ΑΣΚΗΣΗ 38.
Δίνεται η συνάρτηση f :[0,1] → [0, +) συνεχής
να δείξετε ότι ισχύει
και γνησίως αύξουσα. Να αποδείξετε ότι:
2 1
1
2 dx  3 f (x)dx 1 1 1 1
 f (x)dx   x2012f (x2012 )dx 
2012 0
1
1 g(x) 0
f (x)dx
2013 0 0

Προτείνει: Βασίλης Κακαβάς


Προτείνει: Νίκος Αποστολάκης
Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
c.php?f=54&t=25449#p127120
wtopic.php?f=54&t=24990
ΛΥΣΗ (Διονύσης Βουτσάς) Για ευκολία θέτω
ΛΥΣΗ (Χρήστος Ντάβας) Τα δύο ακραία μέλη
1
0 f (x)dx = k  0, 0 f (x)dx = k
2 1
της ανίσωσης τα τροποποιούμε κατάλληλα:

1 1 1 1
λόγω της σχέσης που δίνεται. 
2013 0
f (x)dx = 
2013 0
2013u2012 f (u2013 )du =

Τότε απο την ανίσωση που δίνεται ισχύει


1

x
2012
2 f (x2013 )dx .
0   g(x)  k  g(x) − k  0, 0
k
1 1 1 1
2012 0 2012 0
g(x) − 2 / k  0  f (x)dx = 2012u2011f (u2012 )du =

2
(g(x))2 − g(x) − kg(x) + 2  0 1
k
x
2011
f (x2012 )dx .
0
διαιρώ με g(x)  0 , άρα
Στη συνέχεια αποδεικνύουμε ανά δύο τα μέλη:
2 2
g(x) − − k + 0 f.
k g(x) 0  x  1x2013  x2012  f (x 2013 )  f (x 2012 ) 
2 2
 + k − g(x) (1) x2012 f (x 2013 )  x 2012f (x 2012 ) 
g(x) k

30
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

1 1
f '(x) + f 2 (x)f '(x) −1  0 
x )dx   x 
2012 2013 2012 2012 2012
f (x f (x )dx
f 3 (x)
0 0
(f (x) + − x)'  0 x  1
3
f (x2012 )0
x 2011
 x2012 f (x2012 )  x 2011f (x 2012 )  δηλ η συνάρτηση
1 1
f 3 (x)
x )dx   x 2011f (x 2012 )dx . g(x) = f (x) + −x , x [1, +)
2012 2012
f (x
0 0 3

ΑΣΚΗΣΗ 39. άρα


Έστω f :[1, +) → R παραγωγίσιμη για x  1με
x  1  g(x)  g(1) = −1
f (1) = 0 και
έτσι
1
f (x) = για κάθε x  1. f 3 (x)
x + f 2 (x)
2 f (x) + − x  −1 
3
Να δείξετε ότι θα είναι και f 3 (x)
f (x) +  (x − 1)
3 3
f 2 (x)  (x − 1) για κάθε x  1και
2 και από
x
dt
f (x)   2 .
1 t + (t − 1)
2 f 3 (x) f 3 (x)
a + b  2 ab  f (x) +  2 f (x) =
3 3
Προτείνει: Μυρτώ Λιάπη
2 2
f (x)  (x − 1) ,
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie 3
wtopic.php?f=54&t=24541 από όπου βγαίνει η πρώτη ανισότητα.

ΛΥΣΗ (Διονύσης Βουτσάς) α) Αρχικά αφού β) (Πάνος Γκριμπαβιώτης) Για το δεύτερο αφου
έχουμε δείξει ότι:
1
f '(x) =
x + f 2 (x)
2
3 1 1
f 2 (x)  (x − 1)  x − 1  2 
2 f (x) x − 1
και για
Η δοσμένη σχέση
x  1 f'(x)  0  f (x) ,f (x)  f (1) = 0
1
δηλ f ( x )  0 f (x) =
x + f 2 (x)
2

ακόμη με ενισχυμένες ανισότητες έχω γίνεται:


1 1
f '(x)   f (x)  x  1
1 + f 2 (x) x + (x − 1)2
2

και ολοκληρώνοντας παίρνουμε το ζητούμενο.

31
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΑΣΚΗΣΗ 40. και ολοκληρώνοντας με πολλές πράξεις


Να δείξετε ότι
13
 cos(x )dx  14
1
2
1 1 0
3 (x2 )dx   (x2 )dx
0 0 Τελικά
Προτείνει: Μυρτώ Λιάπη
3 sin(x 2 )dx   cos(x 2 )dx .
1 1

0 0
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
ΑΣΚΗΣΗ 41.
wtopic.php?f=54&t=24544 Αν k  και

ΛΥΣΗ (Διονύσης Βουτσάς) Πρέπει να δείξουμε 


f (x) = ksin x + x + ,
πρώτα ότι 2

x3 να βρεθεί το σύνολο από το οποίο πρέπει να πάρει


sinx  x − , x  0 .
6
τιμές ο k ώστε
Θέτω συνάρτηση 
 
 (f (x)) dx  f   .
2

 2
3
x
g(x) = sinx − x + ,g(0) = 0, 0
6
x2 Προτείνει: Ορέστης Γκότσης
g'(x) = cosx − 1 + ,g'(0) = 0
2
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
και g''(x) = −sinx + x  0 , άρα είναι
wtopic.php?f=54&t=24370
g'(x) ,g'(x)  0  g(x) ,g(x)  0.
ΛΥΣΗ(Βασίλης Μαυροφρύδης) βρίσκω με εκτός
Έτσι για ύλης τύπο

 
 (f (x)) dx  f   
2
x6
x = x2 ,sin(x2 )  x2 −  2
6 0

 ( k cos x + 1) dx  k +  
2
και ολοκληρώνοντας και επί 3 , έχουμε
0

 (k cos2 x + 2k cos x + 1) dx  k +  
1 13
3 sin(x2 )dx  1 −
1
= .
2
0 14 14 0

x 
Επίσης cosx = 1 − 2(sin2 ( ) και για x = x2 και  x sin 2x 
+ 2k sin x 0 +   k +  

2 k  +
2

2 4 0
ολοκληρώνοντας σε συνδυασμό με την
προηγούμενη που έδειξα k2 k  2
 k  k −   0 
2 2 
x 2 x6 2
cos(x2 )  1 − 2( − )  2
2 48 k  0 k  .

x4 x8 2x12
cos(x2 )  1 − + − ΑΣΚΗΣΗ 42.
2 24 482
32
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Να δείξετε ότι: 1
2xsin2 x 1
2x3 1
2x
0 1 + x2 dx  0 1 + x2 dx = 0 (2x − 1 + x2 )dx =
1
2x2 x 3
0 dx  ln 2 .
0 1+ x
2
4 3
[x 2
− ln(1 + x2 )]10 = 1 − ln 2  ln 2
4
Προτείνει: Μυρτώ Λιάπη
Η αριστερή ανισότητα είναι προφανής, αφού η
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie ολοκληρωτέα συνάρτηση είναι στο διάστημα
[0,1] μη αρνητική.
wtopic.php?f=54&t=24283

ΛΥΣΗ (Λευτέρης Πρωτόπαπας) Έχουμε ότι: ΑΣΚΗΣΗ 43.


Δίνονται οι συναρτήσεις f ,g συνεχείς στο
 
[0,1]  0,  , οπότε
 3 διάστημα 0,1 και a,b είναι η ελάχιστη τιμη της
f και η μέγιστη τιμή της g στο 0,1 αντίστοιχα.
 3
 x   = για κάθε x [0,1] .
2 2
a+b
 f (x)dx =  g(x)dx =
1 1
3 4 Ισχύει ότι .
0 0 2
Συνεπώς: Αποδείξτε ότι

2x2 x 3 2x 1) f (x)g(x) + ab  ag(x) + bf (x)


 ,
1 + x2 4 1 + x2
2 f (x)g(x)dx  a 2 + b2
1
2)
άρα 0

3 2x 2x2 x Προτείνει: erxmer


−  0, x [0,1] ,
4 1 + x2 1 + x2 Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
και wtopic.php?f=54&t=24330

ΛΥΣΗ (Φωτεινή Καλδή) Είναι


1
 3 2x 2x2 x 
0  4 1 + x2 − 1 + x2   0  f (x) − a  0, b − g(x)  0, x [0,1]

3 1
2x2 x (f (x) − a)(b − g(x))  0 
ln(1 + x )  
2 1

0 1+ x
2
4 0
f (x)g(x) + ab  bf (x) + ag(x)
από την οποία προκύπτει το μισό μέρος της ολοκληρώνοντας την προηγούμενη από 0 έως 1
ανίσωσης, ενώ το άλλο είναι προφανές δεδομένου απαντάμε στο δεύτερο.
ότι
ΑΣΚΗΣΗ 44.
2x2 x Να αποδείξετε ότι
 0, x [0,1] .
1 + x2
1
2
ΛΥΣΗ 2 (Θάνος Μάγκος) Από την ανισότητα
e dx  ln 3
x2

sin x  x έχουμε 0

Προτείνει:Βασίλης Μαυροφρύδης

33
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie 1 1

 f (x)dx   f '(x)dx
0 0
wtopic.php?f=54&t=23199#p117165
β) Αν η g :[0,1] → είναι συνάρτηση
ΛΥΣΗ (Δημήτρης Χριστοφίδης) Χρησιμοποιούμε
την ανισότητα παραγωγίσιμη με συνεχή παράγωγο. Να
αποδείξετε ότι
(1 − y)ey  1 1 1

η οποία ισχύει για κάθε y  0 . [Απόδειξη π.χ. με  (g(x) − g'(x) )dx  g(x)   (g(x) + g'(x) )dx
0 0

μελέτη της συνάρτησης f (y) = (1 − y)e .] y

Προτείνει: Σπύρος Καπελλίδης


1/2 1/2
1
e dx   1− x dx =
x2
2 Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
0 0

wtopic.php?f=54&t=15730
1 1/2  1 1 
 +
2 0  1 + x 1 − x 
 dx =
ΛΥΣΗ (Χρήστος Κυριαζής) Θα χρειαστούμε το
παρακάτω:
1
2
 ln(1 + x) − ln(1 − x)0 = ln( 3) .
1/2
Προφανώς:
1 a x

Να δείξετε ότι
ΑΣΚΗΣΗ 45.
 f (x) dx =  f (x) dx +  f (x) dx +
0 0 a

1 1 x

 ( x + 1) dx  e −1 + f (x) dx   f (x) dx,


x +1

0 x a

Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης x  a,a  0,1, x  0,1 (1)


Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie (λόγω της θετικής υπό ολοκλήρωσης συνάρτησης)
wtopic.php?f=54&t=23202#p117053 Τότε είναι f (a)  0  −f (a)  0 και:

ΛΥΣΗ(Σιλουανός Μπραζίτικος) Γνωρίζουμε ότι f (x)  f (x) − f (a)  f (x) − f (a) =


x
ln(x + 1)  x x (1) 1
x +1
 f (t)dt   f (t) dt   f (t) dt 
a a 0
Επομένως
1 1 1
1 1 1
f (x)   f (t) dt   f (x)dx   f (t) dt (η
 (x + 1) dx =  e(x+1) ln(x+1) dx   ex dx = e − 1.
x +1
0 0 0
0 0 0
τελευταία συνεπαγωγή με ολοκλήρωση).
ΑΣΚΗΣΗ 46.
Τώρα αν υποθέσουμε πως 0  x  a  1 τότε θα
α) Έστω f :[0,1] → συνάρτηση παραγωγίσιμη
έχω:
με συνεχή παράγωγο. Να αποδείξετε ότι αν
υπάρχει a [0,1] με f (a)  0 τότε

34
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

1 x a
ΑΣΚΗΣΗ 47.
 | f (x) | dx =  f (x) dx +  f (t) dt +
0 0 x
Έστω f :[1, +) → R μια συνεχής και θετική
συνάρτηση. Θέτουμε
1 a
+ f (t) dt   f (t) dt (2) x
a x F(x) =  f (t)dt .
1
(λόγω της θετικής υπό ολοκλήρωσης
συνάρτησης) Αν

Τώρα, αναλόγως: F(x)  f 2 (x)

f (x)  f (x) − f (a)  f (a) − f (x) = τότε

1
a a ( 2) 1 f (x)  (x −1) για κάθε x  1 .
 f (t)dt   f (t) dt   f (t) dt 
x x 0
2

Προτείνει: Στράτος Παπαδόπουλος


1 1 1
f (x)   f (t) dt   f (x)dx   f (t) dt Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
0 0 0

wtopic.php?f=54&t=2784
(η τελευταία συνεπαγωγή με ολοκλήρωση)
ΛΥΣΗ (Ηλίας Ζαδίκ) Έχουμε
Συνεπώς:
1
1 1 1
f (x)  F(x)  (F(x) − x)  0
2

 f (x)dx   f (x) dx
2
2
0 0

Άρα
σε κάθε περίπτωση.
1 1
1 1
Για το β) ερώτημα αρκεί να δείξω ότι: f (x)  F(x) 2  (x − 1) + F(1) 2  (x − 1)
2 2
x 1 1
− | g(t)dt | g(x) −  g(x)dx   g(t) dt ΑΣΚΗΣΗ 48.
a 0 0
Έστω η συνεχής συνάρτηση g στο R με
1 g ( R ) = ( −1, +) .
 g(x) − g(a)   g(t) dt
0
Αν για πραγματικό αριθμό x ισχύει
όπου α η τιμή στο 0,1 που προκύπτει απο την
ln g ( x ) + 1 + g3 ( x )  x
εφαρμογή του θεωρήματος μέσης τιμής του
ολοκληρωτικού λογισμού (βγαίνει και από το τότε να δείξετε ότι:
θεώρημα μέγιστης -ελάχιστης τιμής με
ln( 2e)
ολοκλήρωση) 7
 g ( x ) dx  4 − ln 2
Μήπως όμως είναι εφαρμογή του α);;; 0

Νομίζω πως ναί,για κάθε περίπτωση θέσης του x Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
ως πρός το α.

35
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie ln 2e

 [f (x) − g(x)]dx  0 
−1

0
wtopic.php?f=54&t=2496 ln 2e ln 2e

 g(x)dx  f
−1
(x)dx
ΛΥΣΗ (Δημήτρης Κατσίποδας) Δουλεύουμε 0 0
όπως στην
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php? Θέτω x = f ( u ) , dx = f ' ( u ) du , όταν x = 0 τότε
u = 0 και όταν x = ln ( 2e) τότε u = 1 . Συνεπώς,
f=56&t=2489&p=13516#p13516

ln 2e ln 2e

 g(x)dx   f (x)dx 
−1

0 0

Θεωρούμε την ln 2e 1

f ( x ) = ln ( x + 1) + x 2 , x  (−1, +) 
0
g(x)dx   uf (u)du 
0

ln 2e 1
1 1
f (x) =
x +1
+ 3x2 , x  (−1, +) 
0
g(x)dx   u(
0 u +1
+ 3u2 )du 

Δείχνουμε ότι η f αντιστρέφεται και ότι η f −1 ln 2e 1


u
είναι γνησίως αύξουσα. 
0
g(x)dx  
0 u +1
+ 3u3du 

f ( 0) = 0 οπότε f (0) = 0
−1
ln 2e 1
1
 g(x)dx   (1 − u + 1 + 3u )du  …
3

f (1) = ln 2 + 1 = ln 2 + ln e = ln ( 2e) 0 0
ln 2e
7
Οπότε f (ln 2e) = 1
−1  g(x)dx  4 − ln 2
0

Ισχύει ΑΣΚΗΣΗ 49.


Να αποδείξετε ότι
ln[g(x) + 1] + g3 (x)  x, x 

 f (g(x))  x, x  2
sinx 2

 x
dx 
2
όμως η f −1 είναι γνησίως αύξουσα οπότε 4

f −1 (f (g(x))  f −1 (x), x  Προτείνει: Grosrouvre

Η διαφορά f −1 (x) − g ( x ) είναι συνεχής στο Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie

0,ln ( 2e) ως διαφορά συνεχών και μη αρνητική wtopic.php?f=54&t=58908

οπότε ΛΥΣΗ1 (Αχιλλέας Συνεφακόπουλος) Είναι


 
2 2
sinx 1 2

 x
dx   dx = ln 2  0,7 
 x 2
.
4 4

36
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Για την ln 2  0,7 δείτε, π.χ. έχει μια τουλάχστον ρίζα στο (1,3)
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=53&t=7518&p=42736&hilit=ln+2#p42793 εδώ. Γ) Να δείξετε ότι

F(1) + 2 xf (x)dx  0
2
ΛΥΣΗ 2 (Γιώργος Βισβίκης) Αλλιώς. Έστω
1

sin x   Προτείνει: koubos


f (x) = , x   , .
x 4 2
Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi
Είναι
c.php?f=54&t=48728&p=230628#p230628
xcos x − sin x
f (x) =
x2 ΛΥΣΗ (Marko) A. Θεωρώ την

Θέτω g(x) = x cos x − sin x, και είναι F( x )


G (x) = ,x  0
g(x) = −xsin x  0 άρα η g είναι γνησίως x
 
φθίνουσα στο  ,  απ' όπου εύκολα προκύπτει Είναι παραγωγίσιμη με
4 2
ότι g(x)  0 στο ίδιο διάστημα, οπότε και η f F ( x ) x − F ( x ) f ( x ) x − F ( x )
G ( x ) = = 0
  x2 x2
είναι γνησίως φθίνουσα στο  , 
4 2
από δεδομένη σχέση άρα η G ( x ) φθίνουσα στο
  
2 2
 2
sin x  2 ( 0, +) .
 f (x)dx   f ( 4 )dx   x dx  sin 4 = 2
4 4 4
Για

Παρατήρηση: (Θανάσης Κοντογεώργης) Η x  2, ( G )  G ( x )  G ( 2) = 0 


2
ln 2  προκύπτει και από την F( x )
2  0  F( x )  0
x
x ln x  x −1, για x  1.
Για
ΑΣΚΗΣΗ 50.
x  2, ( G )  G ( x )  G ( 2) = 0 
Δίνεται η συνάρτηση f : (0, +00) → R συνεχής με

F( x )
2 f (t) dt  xf (x) για x  0  0  F( x )  0
x

x
Α) Να βρείτε τις ρίζες και το πρόσημο της Για x = 2 είναι μοναδική λύση της F , F ( 2) = 0 .

F(x) =  f (t) dt
x

2 Β. Η εξίσωση γράφεται ισοδύναμα:

Β) Να δείξετε ότι η εξίσωση F( x ) − x + 1 = 0

3 +  f (t)dt = 2 + x
x

37
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Θέτω την K(x) = F ( x ) − x + 1 , συνεχής ως ΑΣΚΗΣΗ


51.
πράξεις συνεχών στο 1,3 . Η συνάρτηση f : −1,1 → R είναι δύο φορές
παραγωγίσιμη με την f '' γνησίως αύξουσα.
K(1) = F (1)  0
Αν είναι

αφού από Α. για x  2 είναι F ( x )  0 0

 f ( x ) dx = −2 και f  (0) = 2
K(3) = F (3) − 2  0
−1

να δείξετε ότι
αφού από Α. για x  2 είναι F ( x )  0 άρα
1

F(3)  0  F (3) − 2  −2  0 .
 f ( x ) dx  0 .
0

Οπότε από θεώρημα Bolzano υπάρχει μια Προτείνει: Νίκος Ζανταρίδης


τουλάχιστον λύση x0  (1,3) ώστε
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie

K(x0 ) = 0  3 + F ( x0 ) = 2 + x0 . wtopic.php?f=54&t=47736

Γ. Η δοσμένη σχέση γράφεται ισοδύναμα ΛΥΣΗ1 (Παύλος Μαραγκουδάκης) Iσχυρισμός


Η συνάρτηση
2
F (1) + 2 xF ( x ) dx  0  f (0) 2
1 G(x) = f (x) − x − f (0)x − f (0)
2
2
F (1) + 2 2F ( 2) − F (1) − 2 F ( x ) dx  0  είναι γνησίως αύξουσα στο [−1,1].
1

2
Mε βάση τον ισχυρισμό έχουμε ότι
−F (1)  2 F ( x ) dx αφού F ( 2) = 0
G(x)  G(0) = 0 για κάθε x [−1,0).
1

Για 1  x  2 και F συνεχής είναι F ( x )  0 άρα


0
Άρα  G(x)dx  0 οπότε
−1
2
0   F ( x ) dx 0
f (0) f (0)
1  f (x)dx 
−1 6

2
+ f (0)

και από Α. είναι −F (1)  0


και τελικά
οπότε f (0)
+ f (0) + 1  0.
2 2 6
−F (1)  0   F ( x ) dx  2 F ( x ) dx .
1 1 Mε βάση πάλι τον ισχυρισμό έχουμε ότι
G(x)  G(0) = 0 για κάθε x  (0,1] . Άρα
Δηλαδή
1

 G(x)dx  0
2
−F (1)  2 F ( x ) dx . 0
1
38
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

οπότε −f (0)t 2
 f (0) − f (t)dt  
0 0
− 2tdt 
−1 −1 2
1
f (0) f (0)
0 f (x)dx  6 + 2 + f (0) = f (0)
+ f (0)  0 (1)
6
f (0)
+ f (0) + 1  0 . από ΘΜΤ στο [0, y], y  0 , για την f ' :
6

Απόδειξη ισχυρισμού: Είναι f (y) − f (0) f (y) − 2


f (n) = =
x x
G(x) = f (x) − f (0)x − f (0)
και επειδή f '' γν. αύξουσα τότε
με G(0) = 0. Ακόμα
f (y) − 2
 f (0)
G(x) = f (x) − f (0) με G(0) = 0. y
Λόγω της μονοτονίας της f '' έχουμε ότι η G'' άρα
είναι αρνητική πριν το μηδέν και θετική μετά το
μηδέν, άρα η G ' παρουσιάζει ελάχιστο στο μηδέν f (y) − 2  yf (0)  f (y)  yf (0) + 2 
ίσο με μηδέν. Τελικά G(x)  0 για κάθε x  0
 f (y)dy   yf (0) + 2dy 
t t
οπότε η G είναι γνησίως αύξουσα. 0 0

ΛΥΣΗ 2 (makisman) Αν και νομίζω ότι η ιδεα f (0)t 2


του nikoszan ήταν πάνω στο Θ. Taylor που f (t) − f (0)  + 2t 
2
φαινεται να εκμεταλεύτηκε ο Παύλος
Μαραγκουδάκης, δοκιμάζω μια άλλη λύση f (0)t 2
0 f (t) − f (0)dt  0 2 + 2tdt 
1 1

(σύντομα γραμμένη χωρίς πολλές λεπτομέρειες)

από ΘΜΤ στο [x,0], x  0 , για την f ' : f (0)


 f (t)dt 
1
+ f (0) + 1
0 6
f (x) − f (0) f (x) − 2
f (k) = =
x x και από (1) προκύπτει το ζητούμενο.

και επειδή f '' γν. αύξουσα τότε ΛΥΣΗ 3 (Νίκος Ζανταρίδης) Μιαάλληιδέα.

f (x) − 2 ... G ( x ) = f ( x ) − f ( −x ) ,0  x  1 .
 f (0)
x
Είναι
άρα
G ( x ) = f  ( x ) + f  ( −x ) και
f (x) − 2  xf (0)  f (x)  xf (0) + 2 
G ( x ) = f  ( x ) − f  ( −x ) .
 f (x)dx  
0 0
xf (0) + 2dx 
t t Επειδή η f  είναι γν.αύξουσα έχουμε ότι

f (0) − f (t) 
−f (0)t 2
− 2t  • G ( x )  0, x  ( 0,1 ,
2
• G ( 0) = 0 ,

39
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

οπότε η G  είναι γν.αύξουσα στο 0,1 1


x
ext
Επομένως η G  παρουσιάζει ελάχιστο μόνο στο
1 t 2 dt  e (1 − x ) με x  0 .
x0 = 0 , το οποίο είναι
Προτείνει: Δημήτρης Βερροιόπουλος
min G ( x ) = G ( 0) = 2f  ( 0) = 4 , Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
οπότε ισχύει wtopic.php?f=54&t=41135&p=191552#p191552

G ( x )  min G ( x ) = 4, x  0,1  ΛΥΣΗ (Γιώργης Καλαθάκης)

(G ( x) − 4x)  0, x 0,1 ,
 1
x
ext
1 t 2 dt  e (1 − x ) 
με τη ισότητα να ισχύει μόνο για x = 0 , οπότε η
συνάρτηση 1
x
ext e (1 − x )
H ( x ) = G ( x ) − 4x, x  0,1 , 1 ( xt )2 xdt  x 
είναι γν.αύξουσα. Έτσι ισχύει 1
eu e (1 − x )
H ( x )  H ( 0) , x  0,1 
xt = u,du = xdt x u2 du − x  0 
f ( x ) − f ( −x ) − 4x  0, x  0,1  e (1 − x ) x eu
+  2 du  0
x 1 u
(με την ισότητα να ισχύει μόνο για x = 0 )
1 Έστω:
 (f ( x ) − f ( −x ) − 4x ) dx  0 
0 e (1 − x ) x eu
F(x) = +  2 du , x  0
1 1 x 1 u
 f ( x ) dx +  f ( −x )( −1)dx − 2  0 
0 0 Η F είναι παραγωγίσιμη ως …. με
−1
 e (1 − x ) x eu 
1 

 f ( x ) dx +  f ( x ) dx  2  F(x) =  +  2 du  =
0 0
 x 1 u 
1 1

 f ( x ) dx + 2  2   f ( x ) dx  0 −
e ex e x − e
+ = 2
0 0 x2 x2 x
1 u =− x −1 −1
 και
  ( )( ) du =( −1)dx  ( )
f − x −1 dx = f u du =  f ( x ) dx  .
0 0 0  F(x)  0  x  1
ΑΣΚΗΣΗ 52. Άρα η F είναι γνησίως φθίνουσα στο (0,1] και
Να αποδειχθεί ότι:
γνησίως αύξουσα στο [1, +)

Επομένως παρουσιάζει ελάχιστο στο x = 1 ίσο με


F(1) = 0 . Άρα F(x)  0 για κάθε x  0 .
40
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΑΣΚΗΣΗ 53. Παρατηρούμε ότι η f είναι κυρτή στο 5,+) και


Δίνεται η συνάρτηση άρα η εφαπτομένη στο σημείο (5,f (5))  (5,0)
x −2
et του γραφήματος της βρίσκεται κάτω από το
f (x) = 
3 t −2
dt γράφημά της. Δηλαδή για κάθε x  5 ισχύει

f (x)  f  (5)(x − 5) + f (5) = e3 x − 5e3


(α) Nα βρεθεί το πεδίο ορισμού της και να
μελετηθεί ως προς την μονοτονία και άρα για κάθε x  5 είναι
(β) Να αποδείξετε ότι για κάθε x  5 , ισχύει
f (x) + 5e3 − e3 x  0 .
f (x) + 5e3 − e3 x  0
γ) Η συνάρτηση g είναι συνεχής στο
(γ) Αν E είναι το εμβαδόν του χωρίου που
ορίζεται από την γραφική παράσταση της 5,6  D(g) = ( −,4)  ( 4, +)
ex
συνάρτησης g με g(x) = , τον άξονα x'x και άρα ολοκληρώσιμη σε αυτό.
x−4
και τις ευθείες x = 5, x = 6 , να αποδείξετε ότι Επιπλέον, g(x)  0 x  5,6 .

E  e5 Άρα,

Προτείνει: Δημήτρης Ιωάννου 6 6


ex 6
ex−2
E =  g(x)dx =  dx = e2  dx =
x − 4 x − 4
Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi 5 5 5

c.php?f=54&t=36665&p=168801#p168801 6
e2  f  (x)dx = e2 (f (6) − f (5)) = e2f (6) .
ΛΥΣΗ (Βαγγέλης Παπαπέτρος) α) Για την 5
et
ολοκληρωτέα συνάρτηση g(t) = ισχύει ότι Εφαρμόζοντας την ανισότητα που αποδείξαμε στο
t −2
β) για x = 6 , βρίσκουμε
D(g) = ( −,2)  ( 2, +) .
f (6) + 5e3 − 6e3  0  f (6)  e3 
Συνεπώς, επειδή 3  ( 2, +) , είναι
e2 f (6)  e5  E  e5 .
D(f ) = x  : x − 2  2 =
x  : x  4 = ( 4, +) . ΑΣΚΗΣΗ 54.
Αν f :[a,b] → συνεχής και αύξουσα
Για κάθε x  4 έχουμε συνάρτηση, να αποδείξετε

ex−2 ex−2 b b
f  (x) =  (x − 2) =  0.  (x − a)f (x)dx   (b − x)f (x)dx .
x−4 x−4 a a

Άρα, η f είναι γνησίως αύξουσα στο ( 4,+) . Προτείνει: Διονύσης Βουτσάς

β) Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi

ex−2 (x − 4) − ex−2 ex−2 (x − 5) c.php?f=54&t=34303&p=158945#p158945


x  4 : f (x) = = .
(x − 4)2 (x − 4)2
41
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΛΥΣΗ1 (Θάνος Μάγκος) g ( x ) = ( x − a ) f ( x ) − f ( )( x − a ) =


Ζητείται να αποδειχθεί ότι
( x − a ) (f ( x ) − f ()) , x  (a,b) .
b
a+b
 (x-
a 2
)f (x)dx  0. Για κάθε x  ( a,b ) έχουμε

f
Αυτό είναι άμεση συνέπεια της ανισότητας  ( a, x )  a    x 
Chebyshev στις αύξουσες συναρτήσεις
a+b f ( a )  f ( )  f ( x )  f ( x ) − f (  )  0 
f (x), x − , αφού
( x − a ) ( f ( x ) − f (  ) )  0  g ( x )  0
2
b
a+b
 (x-
a 2
)dx=0. και η g είναι συνεχής στο a,b , οπότε η g είναι

Για την ανισότητα Chebyshev δείτε αύξουσα στο a,b . Έτσι έχουμε
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
g
f=54&t=1789 εδώ.
a  b g ( a )  g ( b) 
ΛΥΣΗ 2 (Νίκος Ζανταρίδης) b b
0  2 tf ( t )dt − ( a + b)  f ( t )dt 
x x a a
g ( x ) = 2 tf ( t )dt − ( a + x )  f ( t )dt, x  a,b b b

a a  (t − a)f (t)dt   (b − t)f (t)dt 


a a
b b
Η g είναι παραγωγίσιμη με
 (x − a)f (x)dx   (b − x)f (x)dx .
a a
x
g ( x ) = ( x − a ) f ( x ) −  f ( t )dt, x  a,b .
a
ΛΥΣΗ 3 (Γιώργος Ροδόπουλος) Θεωρούμε την

Εστω x  ( a,b ) .
x x
F(x) =  (t − a)f (t)dt −  (x − t)f (t)dt , x  a,b
a a
Είναι εύκολο να διαπιστωθεί ότι η
που είναι παραγωγίσιμη στο a,b με
r
h ( r ) =  f ( t )dt,r a, x x
a
F'(x) = (x − a)f (x) −  f (t)dt =
a
ικανοποιεί τις προυποθεσεις του Θ.Μ.Τ. στο
a, x , οπότε υπάρχει   ( a, x ) τέτοιο ώστε x x x
f (x)1dt −  f (t)dt =  (f (x) − f (t) ) dt  0
h ( x ) − h (a )
a a a

h ( ) = 
x −a αφού αν
x f

 f ( t )dt = f ()( x − a ) .
a
a  t  x  b  f (x)  f (t)

Άρα η F είναι αύξουσα στο a,b οπότε


Έτσιέχουμε

42
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

F(b)  F(a)  έχουν δοθεί στα θέματα:


b b

 (t − a)f (t)dt −  (b − t)f (t)dt  0 


a a
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=53&t=7518&p=42667#p42667
b b

 (t − a)f (t)dt   (b − t)f (t)dt .


a a
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=53&t=7518&start=20#p42827
ΛΥΣΗ 4 (Διονύσης Βουτσάς) Μια γρήγορη
και
άποψη μού έστειλε ένας φίλος μου, σας την δίνω
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
a+b
a (x − 2 )f (x)dx 
b
f=5&t=7534&p=43094

a +b
ΛΥΣΗ 2 (Μιχάλης Λάμπρου) Η αριστερή
a+b a+b

a
2 (x −
2
)f (
2
)dx + ανισότητα είναι άμεση. Για την μεσαία, ισχύει

1
a+b a+b  1− t2 + t4
+a +b (x − 1 + t2
b
)f ( )dx = 0 .
2 2 2
(φανερό αν πολλαπλασιάσουμε χιαστί).
ΑΣΚΗΣΗ 55.
Άρα
Να αποδείξετε ότι
3 3
3
4 4
1 3363 2
 1+ t dt   (1 − t 2 + t 4 )dt = ... = 
4
1
0 dt  ln 2 . 2
5120 3
0 1+ t
2 0 0

2
Η Ανισότητα είναι ερώτημα από άσκηση του κ. Για την  ln 2 οι παραπομπές του Αχιλλέα είναι
3
Χρήστου Πατήλα. εξαιρετικές.

Προτείνει: Γιώργος Βασδέκης Άλλη μία λύση:

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie Θέλουμε ισοδύναμα να δείξουμε e2  23 .


wtopic.php?f=54&t=33637#p155645
Είναι
Παρατήρηση: (Μιχάλης Λάμπρου)
e2  2,82 = 7,84  8 ,
Να την βελτιώσουμε:
όπως θέλαμε.
Δείξτε ότι
Παρατήρηση: (Δημήτρης Σκουτέρης) Για την
3
4
αρχική ανισότητα, αρκεί να παρατηρήσουμε ότι
1 2
0 dt   ln 2
0 1+ t
2 1 1
3 
1+ t 2
t +3/ 4
ΛΥΣΗ1 (Αχιλλέας Συνεφακόπουλος)
παντού.
2
Αποδείξεις της δεξιάς ανισότητας  ln 2 ΑΣΚΗΣΗ 56.
3
Έστω f μία παραγωγίσιμη στο [a,b] συνάρτηση
43
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

( a,b  ,a  b ) με f (x)  f (x)  0 x  x, x 

για κάθε x [a, b] . Να δειχθεί ότι Ασχολούμαι με την παράσταση στο ολοκλήρωμα.
Με παραγοντοποίηση αυτή γράφεται, εύκολα:
b
1 1 1
 f (x)dx  f (a) − f (b) (1)
a (x2 + 1) xf (x) + 2f (x)  2 x xf (x) + 2f (x) =

Προτείνει: Σπύρος Καπελλίδης


2x 2 f (x) + 4xf (x) = ( 2x 2f (x) )  ( 2x 2f (x) )
 (2) 

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=27671 Με λίγα λόγια ισχύει:

(x3 + x)f (x) + (2x2 + 2)f (x)  ( 2x2 f (x) )


ΛΥΣΗ (Βαγγέλης Μουρούκος) Είναι: 

b
1 b
1 f ( x)
a f ( x ) a f ( x )  f ( x ) dx =
dx  απ'όπου με ολοκλήρωση των δύο μελών στο
0,2 , έχουμε:
b
 1  1 1
−  = −
2

 f ( x ) a f ( a ) f ( b )  (x + x)f (x) + (2x 2 + 2)f (x) dx 


3

Παρατήρηση: (Απόστολος Τιντινίδης) Λύθηκε


  ( 2x2 f (x) ) dx = 2x2f (x)0 = 8f (2) .
2
 2

"επεισοδιακά" και 0

http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php? ΑΣΚΗΣΗ 58.


Έστω η παραγωγίσιμη και κοίλη συνάρτηση
f=54&t=13992&p=74940#p74940 εδώ f: , για την οποία ισχύουν

ΑΣΚΗΣΗ 57. f (1) = −1 , f (2) = 2 , f (3) = −3 .


Η συνάρτηση f : 0,2 → είναι παραγωγίσιμη
Να αποδείξετε ότι υπάρχουν , ,   με
με συνεχή παράγωγο. Να δείξετε ότι
     τέτοια ώστε:

 (x + x ) f  ( x ) + ( 2x2 + 2) f ( x ) dx  8f ( 2)
2
3 3
2
0  f (x)dx  3 (f () ( 2 − ) + f () (2 − ) + f ())
1
Προτείνει: Νίκος Ζανταρίδης
Προτείνει: Μάριος Βωβός
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=26274 Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=59482&p=288076#p288076
ΛΥΣΗ (Χρήστος Κυριαζής) Θα μου χρειαστούν:
ΛΥΣΗ (Βασίλης Κακαβάς) Από την υπόθεση
(1) Η βασική ανισότητα: έχουμε ότι f (1) = −1 , f (2) = 2 δηλαδή

x2 + 1  2 x , x  f (1)f (2) = −2  0 , και f (2) = 2 ,


f (2)f (3) = −6  0
(2) Η ιδιότητα της απόλυτης τιμής:

44
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

επομένως σύμφωνα με το θεώρημα του Bolzano 3

υπάρχουν   (1, 2),  (2, 3) ώστε  f (x)dx  2f ()(2 − )


1

f () = f () = 0 Επίσης σύμφωνα με το θεώρημα μεγίστης και


ελάχιστης τιμής στο διάστημα [1, 3] η f θα παίρνει
και οι εφαπτόμενες στα σημεία (,f (a)), (,f ())
μέγιστη τιμή σε σημείο   (, ) αφού
είναι αντίστοιχα
f () = f () = 0 και f (2) = 2  0 οπότε θα ισχύει
y − f (a) = f ()(x − ) , y − f () = f ()(x −) ή f (x)  f (), x [1, 3] και ολοκληρώνοντας θα
ισχύει
y = f ()(x − ), y = f ()(x −)
3 3 3
και επειδή η f είναι κοίλη θα είναι πάνω από την  f (x)dx   f ()dx   f (x)dx  2f ()
1 1 1
Cf επομένως θα ισχύουν
και με πρόσθεση κατά μέλη των ανισοτήτων
f (x)  f ()(x − ), f (x)  f ()(x −), x  R προκύπτει ότι
3
με τις ισότητες να ισχύουν μόνο για τα σημεία
3 f (x)dx  2f (a)(2 − ) + 2f ()(2 − ) + 2f ()
επαφής. 1

Τώρα ολοκληρώνοντας τις ανισότητες θα έχουμε ή


3 3

 f (x)dx   f ()(x − )dx,


3
2
1 1
 f (x)dx  3 (f () ( 2 − ) + f () ( 2 − ) + f ())
1
3 3

 f (x)dx   f ()(x − )dx


1 1
που είναι αυτό που θέλαμε.

ή ΑΣΚΗΣΗ 59.
Για την συνεχή στο συνάρτηση f ισχύει
3
3
 x2 
. .     2 −x 
x2
f (x)dx f ( )
e 2012x
 2012x + 1 +  f (t)dt
1  1 0

ή για κάθε x . Να αποδείξετε ότι


3

 f (x)dx  f (a)(4 − 2) , 2f(0)  20122


1

3
Προτείνει: Παναγιώτης Χρονόπουλος
 f (x)dx  f ()(4 − 2)
1
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=26910#p130954
ή
ΛΥΣΗ (Αναστάσιος Κοτρώνης) Για x  0 από τη
3
δοθείσα παίρνουμε
 f (x)dx  2f (a)(2 − ),
1
x2

 f (t)dt e2012x − 2012x − 1


0
 ,
x2 x2
45
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

άρα ΛΥΣΗ 2 (Γρηγόρης Κωστάκος) Μιά λύση


(προφανώς όχι η καλύτερη δυνατή) είναι:
x2

 f (t)dt e2012x − 2012x − 1 Η εφαπτομένη ( ) της συνάρτησης f (x) = x x στο


lim 0
 lim .
x →0 x2 x →0 x2 x0 = 2 έχει εξίσωση
Όμως y = (4ln 2 + 4)(x − 2) + 4
x2 y
και, αφού η συνάρτηση f είναι κυρτή, βρίσκεται
 f (t)dt x2 = y  f (t)dt DLH
lim 0 = lim+ 0
= f (0) κάτω από την γραφική της παράσταση. Επίσης η
x →0 x2 y→0 y
ευθεία ( ) τέμνει τον άξονα x'x στο

λόγω συνέχειας της f ενώ με δυο φορές DLH 2ln 2 + 1


x1 = .
ln 2 + 1
e2012x − 2012x − 1 20122
lim = Επομένως για την συνεχή συνάρτηση
x→0 x2 2
 2ln 2 + 1
και παίρνουμε το ζητούμενο.  0 ,1  x 
g(x) =  ln 2 + 1
ΑΣΚΗΣΗ 60. (4ln 2 + 4)(x − 2) + 4 , 2ln 2 + 1  x  3
Δείξτε ότι  ln 2 + 1
3
5 ισχύει f (x)  g(x) , για κάθε x  [1,3] .
1 x dx  7 + 6 .
x

Άρα
Προτείνει: Αναστάσιος Κοτρώνης 3 3 3

 f (x)dx   g(x)dx = 0 + 
2ln 2+1
g(x)dx =
Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi 1 1
ln 2+1
c.php?f=54&t=24501
(ln 2)2 + 4ln 2 + 4 5
ΛΥΣΗ 1 (Θάνος Μάγκος) Εκτός ύλης: 2  8,5675  7 + .
ln 2 + 1 6
Η συνάρτηση f (x) = x x , x  0 είναι κυρτή, οπότε
Υ.Γ. καλύτερο φράξιμο από κάτω για την
από την συνάρτηση f είναι τα τμήματα των εφαπτομένων
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
ευθειών στην Cf στα σημεία x = 1 και x = 2 .
f=61&t=1202&start=0 Ανισότητα Hadamard
βρίσκουμε ΛΥΣΗ 3 (Σιλουανός Μπραζίτικος) Φαντάζομαι
3 βάσει αποτελέσματος ότι αυτό είχε στο μυαλό του
 x dx  (3 − 1)2 = 8. ο Αναστάσης
x 2

1
3 2 3
5
1  1 + 2 x dx = 7 + 6 .
x 2
Φαντάζομαι ότι έχουμε περιθώρια βελτίωσης x dx xdx
αφού η πραγματική τιμή του ολοκληρώματος
είναι 13.725 . ΛΥΣΗ 4 (Γιώργος Μπαλόγλου) Από την

46
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

(xx ) = (lnx + 1)x x 163  221  36000

και την ανισότητα το οποίο ισχύει αφού

1 e 163  221 = 663 + 13260 + 22100 = 36023 .


1 x dx  e 1 (lnx + 1)x dx +
3
x 2 x

ln( ) + 1 ΛΥΣΗ 2 (Γιώργος Μπαλόγλου) Δημήτρη σ'


2 ευχαριστώ για τις ευχές και την όμορφη λύση
1 σου! Είχα μία λύση στο πνεύμα αυτής που
e (lnx + 1)x dx +  e dx
e 3
+ x x
παρουσίασα
lne + 1 2 e
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
προκύπτει η f=63&t=24895,

επειδή όμως βασίζεται στην ανισότητα e  2,718



3
x x dx  12,14 (και ακολούθως στην
1

(ή κάτι τέτοιο). (
2,718 11
)  3  0,90612  0,302 ),
3
Παρατήρηση: (Αναστάσιος Κοτρώνης) Η
άσκηση είναι από που είναι λίγο ισχυρότερη από την e  163 που
http://www.artofproblemsolving.com/Forum/view 60
topic.php?f=296&t=472210&p=2644122#p26441 χρησιμοποίησες εσύ, δεν θα την παρουσιάσω
22 εδώ. λεπτομερώς εδώ. Πιο ενδιαφέρον είναι να δούμε
την λύση του Xantos C. Guin στην οποία μας
Παρατήρηση: (Γιώργος Μπαλόγλου) Με αφορμή οδηγεί ο σύνδεσμος του Αναστάση (αλλά και η
το παραπάνω -- και την τελευταία λύση που ln3  1,1):
παρουσιάζεται εκεί -- ας δειχθεί, χωρίς
υπολογιστή, ότι 1
 
3 3
xx dx  (lnx + 1)x x dx =
1 ln3 + 1 1

ln3  1,1.
33 − 11 26
ΛΥΣΗ 1 (Δημήτρης Χριστοφίδης) Αρκεί να   12,38
ln3 + 1 2,1
δείξουμε ότι e1.1  3 . Έχουμε
-- μία αξιοσημείωτη προσέγγιση* αν σκεφτούμε
e1.1 = e  e0.1  (1 + 0.1 + 0.12 / 2)e = 1.105e . ότι

Αρκεί λοιπόν να δείξουμε ότι


 x dx  13,725 !
3
x
1
3 3000 600
e = = .
1.105 1105 221 *επίσης αξιοσημείωτη αν σκεφτούμε ότι είναι
λίγο καλύτερη από την δική μου (που
Έχουμε χρησιμοποιώντας την ίδια ιδέα ... σπάζει το
e  2 + 1/ 2 + 1/ 6 + 1/ 24 + 1/120 = διάστημα [1, e] στα δύο για περισσότερη ακρίβεια
... αλλά χάνει πολύ λόγω της αντικατάστασης του
60 + 20 + 5 + 1 86 163 xx από το ex στο [e, 3]).
2+ = 2+ =
120 120 60
ΛΥΣΗ 5 (Βασίλης Μαυροφρύδης) Θεωρούμε την
Αρκεί λοιπόν να δειχθεί ότι συνάρτηση

47
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

g ( x ) = xln x, x 1,3 Ολοκληρώνοντας αυτή τη σχέση στο διάστημα


[0, 2] βρίσκουμε
η οποία είναι θετική στο σύνολο ορισμού της
εκτός το άκρο 1 όπου έχει μοναδική ρίζα. Επίσης /2 /2

είναι γνησίως αύξουσα (θετική παράγωγος) και  sinxf (cos x)dx +  cosxf (sin x)dx  2 .
γνήσια κυρτή (θετική δεύτερη παράγωγος). Από 0 0

γεωμετρική ερμηνεία της κυρτότητας και την


Κάνοντας στο πρώτο ολοκλήρωμα την αλλαγή
εφαπτόμένη στην θέση 3 λαμβάνουμε την u = cosx και στο δεύτερο την αλλαγή u = sin x
ανισότητα
βλέπουμε ότι και τα δύο ισούται με
xln x  g (3)( x − 3) + g (3)  1

 f (x)dx.
xln x  (1 + ln3) x − 3  (1 + lne ) x − 3 
0

Το ζητούμενο έπεται.
xln x  ( 2x − 3)  ln x  2x − 3 
x
ΛΥΣΗ 2 (Κώστας Ζερβός) Για
3
1
x x  e2x −3   x x dx  e2x −3 1 
3
 
2 x = sin t , y = cos t , t  0, 
1  2
3
e3 − e−1 e3 − 1 2,73 − 1 5 είναι x, y [0,1] .
 x dx    7+ .
x

1 2 2 2 6
Άρα
ΑΣΚΗΣΗ 61.
sin t  f (cos t) + cos t  f (sin t)  e (
1− sin2 t +cos2 t )
Για την συνεχή συνάρτηση f : 0,1 → R ισχύει

sin t  f (cos t) + cos t  f (sin t)  1.


xf ( y) + yf ( x )  e (
1− x2 + y2 )
, x, y 0,1 .
Επομένως
Να δείξετε ότι
 
1
 2 2

 f ( x ) dx  4
0
 sin t  f (cos t) + cos t  f (sin t) dt  1dt 
0 0

Προτείνει: Νίκος Ζανταρίδης  


2 2

Σύνδεσμος:https://mathematica.gr/forum/viewtopi  sint  f (cos t) dt +  cost  f (sin t) dydt  2 .
0 0
c.php?f=54&t=42838&p=200487#p200487

ΛΥΣΗ1 (Θάνος Μάγκος) Θέτουμε Στο 1ο θέτουμε u = cost και στο 2ο w = sin t και
έχουμε:

x = sin a, y = cosa,a [0, ] 0 1

2
− f (u) du +  f (w) dw  
1 0 2
οπότε προκύπτει

sin af (cosa) + cosaf (sin a)  1.


1
 1

2 f (x) dx    f (x) dx  .
0 2 0 4

48
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

ΑΣΚΗΣΗ 62. Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie


Δείξτε ότι: wtopic.php?f=54&t=19032
3
ex ΛΥΣΗ (Φωτεινή Καλδή) Έστω
1 x dx  e
2

a+x x x

2 a
g(x) = f (t)dt −  tf (t)dt, x [a,b] ,
Προτείνει: Θανάσης Καραντάνας a

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie αρκεί να δείξουμε ότι g(b)  0 .


wtopic.php?f=54&t=26277#p129607
Η g παραγωγίσιμη στο (a, b) με g(a) = 0
ΛΥΣΗ (Θάνος Μάγκος) Η συνάρτηση
1x x −a
g(x) =  f (t)dt − f (x) =
ex 2a 2
f (x) = , x  1
x x a

x − a a
f (t)dt −  f (t)dt
έχει δεύτερη παράγωγο
2
( x −a
a
− f (x)) 

ex (x2 − 2x + 2)
 0 για x  1. g(x) =
x −a
(f () − f (x))  0,   (a, x)
x3 2

άρα η g είναι γνησίως φθίνουσα στο a,b κι έτσι


Άρα είναι κυρτή στο [1, +).

Ακόμα, η εξίσωση της εφαπτομένης της στο


g(b)  g(a)  g(b)  0
σημείο (2,f (2)) είναι η
ΛΥΣΗ 2 (Χρήστος Κυριαζής) Aρκεί
e2
y = x. b
a+b
4
 f (x)(x −
a 2
)dx  0
Άρα
Όμως:
ex e2
 x a+b a+b
x 4 ax  f (x)  f ( )
2 2
για κάθε x  1 με την ισότητα να ισχύει αν και
a+b a+b
μόνο αν x = 2. Με ολοκλήρωση αυτής στο [f (x) − f ( )](x − )0 (1)
2 2
διάστημα [1,3] προκύπτει η ζητούμενη.
a+b a+b
 x  b f( )  f (x) 
ΑΣΚΗΣΗ 63. 2 2
Έστω η συνεχής συνάρτηση f :[a,b] → R η οποία
a+b a+b
είνα γνησίως αύξουσα. Να δείξετε ότι [f (x) − f ( )](x − )0 (2)
2 2
a+b b b

2 a a xf (x)dx ,
f (x)dx  Από τις (1),(2) 

 a+b  a+b
όπου  + b  0 . f (x) − f ( 2 ) (x − 2 )  0, x  a,b
Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
49
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Ολοκληρώνοντας έχω: f (x)  f (a + b − x) .


b
a+b a+b b a+b Πολλαπλασιάζοντας επί τον θετικό a + b − x και
 f (x)(x −
a 2
)dx − f ( ) (x −
2 a 2
)dx  0
2
ολοκληρώνοντας, έχουμε
Όμως εύκολα
(a + b)/2
a+b 
b
a+b   2 − x f (x)dx 
 
 (x −
a 2
)dx = 0 a

(a +b)/2
a+b 
Επομένως  
a
 2 − x f (a + b − x)dx (*).
 
b
a+b
 f (x)(x −
a 2
)dx  0 Στο δεύτερο ολοκλήρωμα κάνουμε την αλλαγή
μεταβλητής y = a + b − x , οπότε η προηγούμενη
γίνεται
Μπορεί όμως
(a + b)/2
a+b 
a+b   2 − x f (x)dx 
b

a f (x)(x − 2 )dx = 0? a  
b
 a +b
όταν   y − 2 f (y)dy =
(a + b)/2  
a+b
f (x)(x − )  0, x  a, b .
2 b
 a +b
  x − 2 f (x)dx ,
(a + b)/2  
Όχι γιατί τότε θα έπρεπε

f (x) = 0, x  a,b δηλαδή

a+b 
b

αντίφαση αν αναλογιστούμε τη μονοτονία της  2


− x f (x)dx  0 .

συνάρτησης. Συνεπώς a

Αυτή όμως είναι ισοδύναμη με την ζητούμενη.


b
a+b
a f (x)(x − 2 )dx  0 (*) Η ανισότητα είναι γνήσια γιατί σε
τουλάχιστον ένα σημείο έχουμε την γνήσια
Παρατήρηση: (Δημήτρης Χριστοφίδης) Είναι ανισότητα
εφαρμογή της ανισότητας Chebyshev. Πρέπει να
την έχουμε συζητήσει αρκετές φορές. Π.χ. f (x)  f (a + b − x)
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
f=54&t=12947 αλλά σίγουρα και αλλού. ΑΣΚΗΣΗ 64.
Έστω η παραγωγίσιμη συνάρτηση f : 0,2 → R ,
[Το b + a  0 δεν χρειάζεται στην εκφώνηση.]
η οποία έχει αύξουσα παράγωγο. Να δείξετε ότι
ΛΥΣΗ 3 (Μιχάλης Λάμπρου) Αλλιώς:
12
f ( x ) dx  f ( 0) + f  ( 2)
Αν a  x  a + b τότε x  a + b − x 2 0
2
Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
και, επειδή η f αύξουσα, ισχύει
50
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie ΑΣΚΗΣΗ 65.


wtopic.php?f=54&t=18240 Αν η συνεχής συνάρτηση f :[0,1] → είναι
τέτοια ώστε
ΛΥΣΗ (Γιώργος Ροδόπουλος) Η ζητούμενη
γράφεται ισοδύναμα:
xy ( f (x 2 ) + f (y2 ) )  1, x, y [0,1] ,
2

 f (x)dx  2f (0) + 2f '(2) 


0
να δείξετε ότι


2 1

 f (x)dx − 2f (0)  2f '(2) 


0
 f (x)dx  2 .
0
2 2

 f (x)dx −  f (0)dx  2f '(2) 


0 0
Προτείνει: Θανάσης Κοντογεώργης
2

 (f (x) − f (0))dx  2f '(2)


0
(1) Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=16976

Αρκεί να αποδειχθεί η (1) ΛΥΣΗ (Σπύρος Καπελλίδης) Αν θέσουμε


x = sinx  y = cosx έχουμε
Έστω x  ( 0,2 , τότε η f ικανοποιεί τις
sinxcosxf (sin2 x ) + sinxcosxf ( cos2 x )  1
υποθέσεις του ΘΜΤ στο διάστημα 0,x και έτσι
θα υπάρχει   (0, x) , τέτοιο ώστε 

(
  sinxcosxf (sin2 x ) + sinxcosxf (cos2 x ) dx  ) 
2

f (x) − f (0)
f '() =  f (x) − f (0)  xf '()  0 2
x

f '  f(x) − f(0)  xf '(2) (2) 11 10 


 f (u)du −  f (w)dw 
Η (2) ισχύει για κάθε x  ( 0,2 αλλά προφανώς
20 21 2

ισχύει και όταν x = 0 οπότε ισχύει για κάθε 1



x  0,2  f (x)dx  2
0

Οι συναρτήσεις f (x) − f (0)  xf '(2) είναι ΑΣΚΗΣΗ 66.


συνεχείς στο 0,2 οπότε έχουμε:(το βήμα αυτό Έστω η συνάρτηση f : 0,1 → R συνεχής και
σχολικά χρειάζεται απόδειξη) τέτοια ώστε για κάθε x, y  R να ισχύει

2 2
xf ( y) + yf ( x )  1 .
 (f (x) − f (0))dx   xf '(2) dx 
0 0
Να αποδείξετε ότι
2
2
 x2 
0 ( − )  2  
1

 f ( x ) dx  4
f (x) f (0) dx f '(2)
 0 0

2
Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
 (f (x) − f (0))dx  2f '(2) .
0

51
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie

x
f (t)dt  2sin 2 x
wtopic.php?f=54&t=7522 

ΛΥΣΗ (Γιώργος Μανεάδης) Έχουμε για κάθε x πραγματικό, να δείξετε ότι



x =y /2 y=/2−t
 xf (x)dx  f () − 
1
I :=  f (x)dx =  yf (y)dy = 0
0 0

Προτείνει: Νίκος Καντιδάκης


/2

 tf (t)dt .
0
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=15469
Έπεται ότι
ΛΥΣΗ (Ηλίας Καμπελής) Θεωρώ τη συνάρτηση
/2 (*)
2I =  tf (t) + tf (t)dt 
0
g ( x ) =  f ( t ) dt − 22 x .
x

Είναι g ( x )  0 , για κάθε x  R . Άρα στο x = 0


/2
 
 dt = 2  I  4 .
0 η g παρουσιάζει ελάχιστο. Από Θ. Fermat

(*) Από τη δοθείσα σνισωτική σχέση για


προκύπτει ότι g ( ) = 0  f ( ) = 0 (εύκολα).
x = t και y = t . x

 f ( t ) dt  2 x 
2

Η συνάρτηση που ικανοποιεί την ισότητα είναι η 

f(x) = 1 − x με πεδίο ορισμού το 0,1 . Στην


2

x  

περίπτωση αυτή, το I εκφράζει το εμβαδό του 0  


 f ( t ) dt dx   22 xdx 
 0
τεταρτοκυκλίου κέντρου O(0,0) και ακτίνας 1 ,
οπότε I =  . Επιπλέον η συνάρτηση f ικανοποιεί
4 

0
x ( f (t ) dt )dx   (1 − 2x)dx 
x

 0

την ανισωτική σχέση αφού για κάθε x, y [0,1]


 
είναι  x    2x 
x  f ( t ) dt  −  xf ( x ) dx  x − 
  o 0  2 0

( x − 1 − y )  0
2 2 2

   
 − −   xf ( x )dx  −   xf ( x )dx  f () − 
2 2 2
( y 1 x ) 0
0 0

 x 2 + 1 − y2 ΑΣΚΗΣΗ 68.
  x 2 1 − y2 = x 1 − y 2 ( + )
 2 Έστω μία συνάρτηση f με πεδίο ορισμού το 0,4
 2 
 y + 1 − x 2
 y 1− x = y 1− x
2 2 2
η οποία είναι γνησίως φθίνουσα και κυρτή .

 2
Θεωρούμε επίσης τη συνάρτηση
xf ( y) + yf ( x )  1 .
x +1

ΑΣΚΗΣΗ 67.
g(x) =  f ( t ) dt
x
Αν f συνεχής στο R και ισχύει
Aποδείξτε ότι

52
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

f ( x ) + f ( x + 1) συντελεστών διεύθυνσης των δύο ευθυγράμμων


g(x)  για κάθε x [0,3] τμημάτων AM,AB .
2

Προτείνει: Παύλος Σταυρόπουλος ΛΥΣΗ 2 (Βασίλης Μαυροφρύδης) Μία άλλη


λύση αξιοποιώντας το Α εδώ
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?
wtopic.php?f=54&t=15165 f=55&t=7274
ΛΥΣΗ (Χρήστος Κυριαζής) H f είναι κυρτή στο Θα ισχύει
0,4 άρα αν:
 f ( x + 1) − f ( x ) 
f (t)    (t − x) + f (x) ,
0  x  t  x +1  4  x +1− x 
τότε θα ισχύει: t   x, x + 1, x  0,3

f (t) − f (x) f (x + 1) − f (x) Με την ισότητα να ισχύει μόνο στα x και x + 1 ,


 
t−x x +1− x άρα ολοκληρώνοντας από x έως x + 1 θα έχουμε

f (t) − f (x)  f (x + 1) − f (x) (t − x) x +1 x +1


 t 2 − 2xt 
 f ( t ) dt  f ( x + 1) − f ( x )   +
x  2 x
(Προσπαθώ να μη χρησιμοποιήσω παράγωγο,μιάς
και η άσκηση μιλάει για κυρτή απλά συνάρτηση) +f ( x )( x + 1 − x ) 
Ολοκληρώνοντας τώρα έχω:
f ( x + 1) − f ( x )
x +1 x +1 x +1 g (x)  + f (x) 
 f (t)dt − f (x)  dt  [f (x + 1) − f (x)]  (t − x)dt 
2

f ( x + 1) + f ( x )
x x x

 x +1 g ( x) 
x +1
t 2
...  f (t)dt − f (x)  [f (x + 1) − f (x)]  − tx  = 2
x 2  x
f (x + 1) − f (x) ΛΥΣΗ 3 (Παναγιώτης Χρονόπουλος) Mπορεί να
=
2 λυθεί τελείως γεωμετρικά. Δίνεται ότι η f είναι
γνησίως φθίνουσα και κυρτή στο 0,4 .
Συνεπώς:
x +1
f (x + 1) − f (x) - Αν η f είναι μη αρνητική, δηλαδή f ( x )  0 ,

x
f (t)dt  f (x) +
2

τότε το εμβαδόν του τραπεζιού με κορυφές τα
σημεία A ( t,f ( t )) , B( t + 1,f ( t + 1)) , A' ( t,0) και
x +1
f (x + 1) + f (x)
 f (t)dt  B' ( t + 1,0) είναι προφανώς μεγαλύτερο από το
x 2
εμβαδόν του χωρίου που περικλείεται μεταξύ της
ΥΓ. ια να είμαι πιό σωστός θα μπορούσα να γραφικής παράστασης της f , του άξονα x'x και
εφαρμόσω την ανισότητα των λόγων για των ευθειών x = t και x = t + 1 :
x  t  x + 1 και στη συνέχεια να παρατηρήσω
(AA + BB)(AB) t +1
πως η συνέπειά της ισχύει και για x = t .   f ( x ) dt 
2 t
Παρατήρηση: Η ανισότητα που έβγαλα
στηρίχτηκε στην παρατήρηση για τη σχέση των

53
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

(f ( t ) + f ( t + 1))(t + 1 − t) t +1 g ( x ) + g ( x + 1) x+1
  f ( x ) dt   g ( t ) dt 
2 t
2 x

για κάθε t [0,3] οπότε με εναλλαγή των x και t f ( x ) + c + f ( x + 1) + c x+1


  (f ( t ) + c)dt 
προκύπτει 2 x

f ( x ) + f ( x + 1) x+1 f ( x ) + f ( x + 1) 2c x+1
  f ( t ) dt +   f ( t ) dt + c(x + 1 − x) 
2 x 2 2 x

για κάθε x [0,3] . (βλέπε σχήμα 1) f ( x ) + f ( x + 1) x+1


  f ( t ) dt
2 x

για κάθε x [0,3] .

Παρατήρηση: (Μίλτος Παπαγρηγοράκης)

Το "Θεώρημα των τριών χορδών:"

Δίνεται η παραγωγίσμη συνάρτηση f που είναι


κυρτή στο διάστημα ,  και έστω   ( , ) .
Να αποδείξετε ότι

f (  ) − f (  ) f (  ) − f (  ) f ( ) − f (  )
 
 − − −

- Σε κάθε άλλη περίπτωση θα υπάρχει c  0 ώστε ΑΣΚΗΣΗ 69.


για την συνάρτηση g ( x ) = f ( x ) + c να ισχύει Αν η συνάρτηση f είναι συνεχής στο R και
ισχύει
g ( x )  0 . (βλέπε σχήμα 2)
x

 (t − 2)f (t)dt  3x , για κάθε x [1, 2] ,


2

να αποδείξετε ότι
2

 (x − 2) f (x)dx  −7 .
2

Προτείνει: Βασίλης Κακαβάς

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=14664

ΛΥΣΗ (Χρήστος Κυριαζής) Ολοκληρώνω και τα


δύο μέλη της ανισότητας απο 1 έως 2 (πρόκειται
Προφανώς θα ισχύει το ακριβώς ίδιο συμπέρασμα για συνεχείς συναρτήσεις). Έχω:
για την g ( x ) δηλαδή:

54
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

dt , x  0, +)
2 x 2
1
f (x) = 
x

 (t − 2)f (t)dt   3x dx 
2

1 1 1
0 t +1
2

2 x υπάρχει το lim f ( x ) , να δειχθεί ότι


 (x − 2)  (t − 2)f (t)dt  x 1 
 3 2 x→+

1 1
im f (x)  f (1) + 1 .
x →+
2
 x
 2
(x − 2) (t − 2)f (t)dt  −  (t − 2) f (t)dt  7
2
Προτείνει: Θωμάς Ραικόφτσαλης
 1 1 1
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
Υπολογίζοντας καταλήγω σε: wtopic.php?f=54&t=7693
2 2
− (t − 2) f (t)dt  7   (t − 2)2 f (t)dt  −7
2 ΛΥΣΗ (Θωμάς Ραικόφτσαλης) H συνάρτηση
1
1 1
g(t) = για κάθε t  R , ορίζεται στο R .
t +1
2

ΑΣΚΗΣΗ 70.
Να αποδειχθεί ότι 1
Ισχύει  0 , οπότε για κάθε x  0 έχουμε
t +1
2
x
3 2 2 e 3
e  1 x dx  e 1

x
8 2 x 2 dt  0  f (x)  0 (1).
0 t +1
2

Προτείνει: erxmer
Για κάθε t  0, +) ισχύει:
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
1 1 1 x 1
1 t2 + 1 1 t2 dt 
wtopic.php?f=54&t=11085 x
  dt 
t2 +1 t2
ΛΥΣΗ (Βασίλης Μαυροφρύδης) Η συνάρτηση
x
1  1 1 1
 
x x
e
x
1  dt   −   dt  1 − (2).
f ( x ) =   , x   ,2 t +1  t 1 t +1
2 2
1 1 x
x 2 
Σαν συνέπεια των (1) και (2) έχουμε τα
έχει μέγιστο στο 1 κα ελάχιστο στο 2 με
ακόλουθα:
3e e2
αντίστοιχες τιμές ,
1
0  f (x) = 
x
2 4 dt 
0 t +1
2

άρα με ολοκλήρωση της


1 1
0  f (x) =  dt +  2 dt 
1 x
x
3e  e  e 2 0 2 t +1 1 t +1
 
2  x  4
1
0  f (x) = f (1) + 
x
dt 
προκύπτει με γνήσιες ανισοτικές σχέσεις η 1 t +1
2

ζητούμενη. 1
0  f (x)  f (1) + 1 − 
x
ΑΣΚΗΣΗ 71.
Αν για τη συνάρτηση  1
0  im f (x)  im  f (1) + 1 −  
x →+ x →+
 x

55
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

0  im f (x)  f (1) + 1. και το ζητούμενο έπεται.


x →+

ΑΣΚΗΣΗ 73.
Παρατήρηση: Ένα παρόμοιο:
Αν η συνάρτηση f είναι 2 φορές παραγωγίσιμη
http://www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php? στο 0,1 με f ''(x)  0 για κάθε x  0,1 ,
f ( 0) = 0 και f ' (1)  0 να αποδειχθεί ότι
f=9&t=2941

1
dx f (1)
 1+ f
0
2

(x) f (1)
.

Προτείνει: Στράτος Παπαδόπουλος


ΑΣΚΗΣΗ 72.
Έστω f :[0,1] → παραγωγίσιμη,με συνεχή Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=4807
παράγωγο στο 0,1 και f (1) = 0 . Να δείξετε ότι
ΛΥΣΗ (giannisn1990) Στο διάστημα 0,1
3( f (x)dx)   (f (x)) dx
1 1
2 2
0 0
ισχύουν όλες οι προυποθέσεις του Θ.Μ.Τ για την
f συνεπώς   (0,1) με
Προτείνει: Φωτεινή Καλδή
f  () = f (1) − f (0) = f (1) .
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=54&t=6342 Όμως αφού η δεύτερη παράγωγος είναι αρνητική
η f  είναι γνησίως φθίνουσα συνάρτηση οπότε
ΛΥΣΗ (Αλέξανδρος Συγκελάκης) Λόγω της
1   1  f  ()  f  (1) 
1
 x dx = 3
2

f (1)
f (1)  f  (1)  0   1.
0

f  (1)
η δοσμένη γίνεται:
2 Τώραείναι
1 1
1 
0 0 (  )    f (x)dx 
2 2
x dx f (x) dx 1 1
0  dx dx f (1)
0 1 + f 2 (x) 0 1 + 0 = 1  f  (1)

Όμως από την ανισότητα Cauchy-Schwarz
παίρνουμε: ΑΣΚΗΣΗ 74.
2
Έστω η συνάρτηση f : 1,2 → ( 0, +) ,
1 1
1 
0 0 (  )    xf (x)dx  παραγωγίσιμη με συνεχή παράγωγο
2 2
x dx f (x) dx
0 
f  ( x )  0, x  1,2
Όμως
1 1 και f ( 2) = 2f (1) . Ναδείξετεότι
 xf (x)dx = [xf (x)] −  f (x)dx =
1
0
0 0 2
f (x) 1
1
 xf  ( x ) + f ( x ) dx  2 ln 2
1
= − f (x)dx
0 Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
56
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie ΛΥΣΗ 2 (Βασίλης Μαυροφρύδης) Μία άλλη


wtopic.php?f=54&t=4560 λύση που είδα και αποφεύγει την κυρτότητα

ΛΥΣΗ (APOSTOLAKIS) Έχουμε Όταν t  0,1 έχουμε

f '( x)
( )
1 2 1+t 1+t
=   2
(1 + t )5/2 − (1 − t )5/2 =
xf ' ( x ) + f ( x ) 2 f (x)  x dx  x dx =
3/x 3/2

x+ 1−t 1−t 5
f '( x)
2  10t + 20t 3 + 2t 5  2  10t 
1  1 f '(x)   
5  (1 + t )5/2 + (1 − t )5/2  5  2 
= 2t .
   +  (1)
4  x f ( x ) 

(Αριθμητικός μέσος  Αρμονικού μέσου)


ΑΣΚΗΣΗ 76.
Ολοκληρώνουμε την (1) και προκύπτει το
ζητούμενο. Αν η f είναι συνεχής και ορισμένη στο 0,1 να
δείξετε ότι
ΑΣΚΗΣΗ 75.
Να δείξετε ότι 1
 xf (x)f (1 − x) dx  4  {f (x)
1 1
2
+ f (1 − x)2 } dx .
0 0
1+ t 3

x
1−t
x dx  2t (0  t  1) Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης
wtopic.php?f=54&t=3206
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
ΛΥΣΗ (Ροδόλφος Μπόρης)
wtopic.php?f=54&t=3777
1 1
ΛΥΣΗ 1 (Αλέξανδρος Συγκελάκης) Ορίζουμε  xf (x)f (1 − x)dx =  (1 − u)f (1 − u)f (u)du 
0 0
1+ t 3
f (t) = x
1−t
x dx − 2t . 1

 xf (x)f (1 − x)dx =
0
1 1
Τότε
 f (x)f (1 − x)dx −  xf (x)f (1 − x)dx 
0 0
f (t) = (1 − t)3/(1−t) + (1 + t)3/(1+t) − 2 . 1 1
2 xf (x)f (1 − x)dx =  f (x)f (1 − x)dx
Όμως η συνάρτηση g(t) = t 3/t είναι κυρτή στο 0 0

(0,1) άρα από τη συνάρτηση Jensen έχουμε άρα η αποδεικτέα γίνεται


g(1 − t) + g(1 + t)  2g(1) = 2 1

 (f (x) − f (1 − x)) dx  0
2

απ' όπου παίρνουμε f (x)  0 άρα η συνάρτηση 0

f (x) είναι αύξουσα! που ισχύει.


Άρα για t  0 έχουμε f (t)  f (0) δηλαδή το ΑΣΚΗΣΗ 77.
ζητούμενο. Να αποδείξετε ότι
57
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

(n + 1)2 − 1
1
1/n
x n2 − 1

1/(n +1) | cosx |
dx 
n +1

n
, 1 2 dx


 .
2 0 1 − x2n 6
όπου n θετικός ακέραιος.
Προτείνει: giannisn1990
Εφαρμογή για n = 2009 .
Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
Προτείνει: Βασίλης Μαυροφρύδης wtopic.php?f=54&t=1447

Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie ΛΥΣΗ (Χρήστος Κυριαζής) Έχουμε:


wtopic.php?f=54&t=2472
1
0  x  , συνεπώς θα είναι και:
ΛΥΣΗ (Δημήτρης Χριστοφίδης) Λήμμα: 2

Για κάθε x  0 ισχύει (cos x)2  1 − x 2 . 0x


1
 1  0  −x2n  −1 
2
Απόδειξη λήμματος:
1  1 − x2n  0  0  1 − x2n  1 
Θέτω
1
f (x) = (cos x)2 + x2 − 1 . 1 (1).
1 − x2n
Για κάθε x  0 ,
Ολοκληρώνοντας την (1) (πρόκειται για συνεχείς
f (x) = 2x − 2cos xsin x = 2x − sin 2x  0  1
συναρτήσεις στο 0,  ) προκύπτει:
 2
με ισότητα αν και μόνο αν x = 0 .
1 1
Άρα η f είναι γνησίως αύξουσα στο [0, +) και 2
1 2
1
επειδή f (0) = 0 το λήμμα ισχύει. 
0 1 − x2n
dx  1dx =
0 2
(2).

Άρα 1
Για 0  x   1 , θα ισχύει και:
1/n 1/n 2
x x

1/(n +1) cos x
dx  
1/(n +1) 1 − x
2
dx =
1
0  x2n  x2  x   1,n  *
2
(n + 1)2 − 1 n2 − 1
− . Άρα λειτουργώντας συνθετικά μπορούμε να
n +1 n καταλήξουμε σε:
Παρατήρηση: Αν θέλουμε να μην
1 1  1
χρησιμοποιήσουμε το ΛΗΜΜΑ του Δημήτρη  , x  0, 
1 − x 2n 1 − x2  2
μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ότι x  x με
την ισότητα να ισχύει μόνο στο 0, έπειτα να  1
υψώσουμε μέλη στο τετράγωνο κτλ Ολοκληρώνοντας στο 0,  έχουμε
 2
ΑΣΚΗΣΗ 78. 1 1

Να δείξετε ότι n  * ισχύει 2


1 2
1

0 1 − x 2n
dx  
0 1 − x2
dx .

58
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

/2
Υπολογίζοντας το ολοκλήρωμα  −
2x

/2 2x

 e  
I2 e 
dx = 2 − =
1
 2 
2
1 0
 0

0 1 − x2
dx
 
(1 − e−2 )  .
έχουμε:  
1 
2
1 x =sin t 6
cos t cos t 0 
0 1− x 2
dx =
dx =cos tdt 
0 1 − sin t 2
dt = ... = .
6
ΑΣΚΗΣΗ 80.
Αρα
Να αποδειχθεί ότι:
1
e−1
  1  2
 ln
2
1
 1 + x  dx  ln  2 − e  .
2
dx  (3).
0 1 − x2n 6 1    

Προτείνει: Σωτήρης Λουρίδας


Χρησιμοποιώντας τις (2) και (3) έχουμε
τελειώσει! Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie
wtopic.php?f=56&t=6095
ΑΣΚΗΣΗ 79.
Αν 0  a  b   και   0 , να δείξετε ότι ΛΥΣΗ (Ροδόλφος Μπόρης)
 e−1
2 e−1 1 1

b
e−sinx dx  1
.
1 +  − )= ( −
2
 ln (1 )dt ln(2 )dt
t +1
a
t e 1 t

Προτείνει: Λάμπρος Κατσάπας Αρκεί να δείξουμε


Σύνδεσμος:https://www.mathematica.gr/forum/vie 1 1 1 1
wtopic.php?f=61&t=61228 ln2 (1 + )  − = ,x 1
x x x + 1 x(x + 1)
ΛΥΣΗ (Δημήτρης Χριστοφίδης) Έχουμε
1
Θέτουμε 1 + = y οπότε αρκει
b  /2 x
I =  e− sin x dx   e− sin x dx = 2  e− sin x dx
a 0 0
(y − 1)2
ln (y) 
2
,y  2
y
 
Από την ανισότητα Jordan, στο 0,  έχουμε
 2 Θα δείξουμε ότι η προηγούμενη ισχύει για y  1
2x ή ότι
sin x  . (Αποδεικνύεται εύκολα από μελέτη

2x (y − 1)
της συνάρτησης f (x) = sin(x) − ). ln(y)  για y  1
 y

Άρα (1 − 1)
Επειδή ln(1) = = 0 αρκεί να δείξουμε ότι οι
1
παράγωγος του 1ου μέλους είναι  της
παραγώγου του 2ου
59
www.mathematica.gr Εικοσιδωδεκάεδρον Τεύχος 21,ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019

1
y − (y − 1)
1 2 y

y y

που μετά τις απλές πράξεις καταλήγει στην


y − 2 y + 1  0 , που ισχύει.

60

You might also like