HALK EDEBİYATI TEST - 2

1. Sarardı gül benzim soldu diyerek 5. Bektaşi şairlerin söyledikleri tasavvufi şiirlere denir.
Hasret kıyamete kaldı diyerek Genellikle, bu nazım biçiminde tasavvuftaki vah-
Hani Ruhsati de noldu diyerek det-i vücut düşüncesi anlatılır. Bunun yanında Hz.
Arayıp da buluşunu sevdiğim Muhammed ve Hz. Ali için övgüler de söylenir. Bu
nazım biçiminde, kalenderane ve alaycı bir üslup
Yukarıdaki şiire bakarak bu şiirler ilgili verilen
dikkati çeker.
bilgilerden hangisi yanlıştır?
Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım biçimi
A) Güzelleme nazım şekliyle yazılmıştır. aşağıdakilerden hangisidir?
B) Koşmanın son dörtlüğüdür. A) Nefes B) İlahi C) Semai
C) Yarım kafiye kullanılmıştır.
D) Şathiye E) Devriye
D) Yabancı dillerden de sözcük alınmıştır.
E) Ek ve Sözcük halinde redif kullanılmıştır.
6. Hz. Muhammed’in “Ben nebi iken Adem su ile ça-
mur arasındaydı.” Hadisi ile ilgilidir. Mutasavvıfla-
2. Her türlü konuyu içine alan, dörtlük esası üzerine
ra göre vücut halindeki Hz. Muhammed, yeryüzüne
düzenlenen, biçim bakımından koşma gibi, fakat
sonradan gelmiştir. Halbuki ruh halindeki Hz. Mu-
ondan daha uzun bir nazım biçimidir. Dörtlüklerle
hammed ezelden beri vardı. Vakti gelen ruh maddi
söylenen bu nazım biçiminde, dörtlük sayısı sınırlı
aleme iner. Önce cemadata (cansız varlıklara) sonra
değildir. Hece ölçüsünün 11’li kalıbı ile söylenir.
nebata (bitkilere), hayvana, insana en sonra da İn-
Konu olarak toplumu ilgilendiren, heyecana getiren
san-ı Kamil’e geçer. Oradan da Allah’a döner ve
olaylar ele alınır.
onunla birleşir. Bu inişe nüzul, tekrar Allah’a dönü-
Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım biçimi şe de huruc denir. Bu inişi ve çıkışı anlatan şiirlere -
aşağıdakilerden hangisidir? ----------- denir.
A) Koçaklama Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıda-
B) Destan kilerden hangisi getirilmelidir?
www.edebiyatokulu.com

C) Semai
A) Nefes B) İlahi C) Semai
D) Güzelleme
E) Koşuk D) Şathiye E) Devriye

3. Dize kümelenişi, uyak örgüsü bakımından koşma 7. İnançlardan teklifsizce, alaylı bir dille söz eder gibi
gibidir. Ondan ayrılan yönleri bestesi, ölçüsü ve yazılan şiirlerdir. Görünüşte saçma sanılan bu şiir-
dörtlük sayıdır. Genel olarak sekizli hece ölçüsü ile lerin, yorumlandığında tasavvufla ilgili değişik ko-
yazılır. Dörtlük sayısı 3 veya 5-6’dır. En güzel ------ nulara değindiği anlaşılır.
-- aşk üzerine, ayrılık acıları üzerine söylenmiştir.
Yukarıda açıklaması verilen nazım şekli aşağı-
Karacaoğlan bu nazım biçiminin tanınan en önemli
dakilerden hangisidir.
şairidir.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere aşağıda- A) Koşma B) Semai C) İlahi
kilerden hangisi getirilmelidir?
D) Devriye E) Şathiye
A) Manileri
B) İlahileri
8. Güzel aşık cevrimizi
C) Semaileri
Çekemezsin demedim mi
D) Türküleri
Bu bir rıza lokmasıdır.
E) Ninnileri
Yiyemezsin demedim mi
4. Halk edebiyatında çok yaygın olmayan bir nazım
Bu dervişlik bir dilektir.
şeklidir. İlk olarak Toroslarda yaşayan ozanlar tara-
Bilene büyük devlettir.
fından kullanılmıştır. Kendine özgü bir bestesi var-
Yensiz yakasız gömlektir
dır. Müziğinde ve sözlerinde, meydan okuyan, ba-
Giyemezsin demedim mi ..
bacan, erkekçe bir hava duyulur. Hece ölçüsünün
sekizli kalıbıyla söylenir.Bu nazım şeklinin diğer
Yukarıdaki şiir için aşağıdakilerden hangisi söyle-
nazım şekillerinden farkı, bestesinde “bre, behey,
nebilir.
hey” gibi ünlemlere yer verilmesidir. Konu olarak
hayattan ve talihten şikayet işlenir. A) Redif kullanılmamıştır.
B) 7’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
Yukarıdaki parçada bahsedilen nazım biçimi C) Koşma nazım şekli kullanılmıştır.
aşağıdakilerden hangisidir? D) Nefes nazım biçimiyle yazılmıştır.
E) 2. Dörtlüğün 1. ve 3. mısralarında yarım kafiye
A) Koçaklama B) Destan C) Semai kullanılmıştır.
D) Varsağı E) Koşma

http://edebiyatokulu.com/ Türk Dili ve Edebiyatı Kaynak Sitesi Sayfa 1

 HALK EDEBİYATI TEST - 2

9. Aman hey Allah’ım aman 13. İslamiyet öncesinden başlayarak oluşmaya başla-
Ne aman bilir ne zaman yan bu nazım şekli; halkın sözlü geleneğiyle beraber
Üstümüzde çayır çemen gelişmeye başlamıştır. Bölgeden bölgeye şekil ve içeri-
Bitmeden bir dem sürelim ğinde değişikliğe uğrasa da bu nazım şekli her zaman
Yukarıdaki şiir aşağıdaki nazım şekillerinden han- bir ezgi çerçevesinde söylenegelmiştir.
gisiyle yazılmış olabilir? Bu parçada aşağıdaki nazım şekillerinden hangisi
A) Koçaklama hakkında bilgi verilmektedir?
B) Koşma A) Şarkı B) Mani C) Kaside
C) Varsağı D) Koşma E) Türkü
D) Türkü
E) İlahi 14. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatının özel-
liklerinden biri değildir?
A) Ürünler sözlüdür, ağızdan ağza nakledilmiş ve mu-
10. Halk Edebiyatı Nazım Şekilleri siki ile birlikte söylenmiştir.
1-Anonim 2- Aşık 3. Tasavvuf B) Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır.
Mani Koşma İlahi C) Aşık edebiyatı ve Dini-Tasavvufi Halk edebiyatı
I………. II……… III………. olmak üzere iki kolda gelişmiştir.
Türkü Varsağı Deme D) Şiirlerde söz sanatlarına ve kalıplaşmış ifadelere de
Ağıt Destan Nutuk yer verilmiştir.
Şathiye E) Halk şairleri şiirlerini yazmamış, söylemişlerdir. Bu
Devriye şairler genelde okuma yazma bilmedikleri için doğaç-
Yukarıdaki boşluklara aşağıdakilerden hangisi lama şiirler söylemişlerdir.
getirilmelidir?
I. II. III. 15.Halk şairleri yetiştikleri çevrelere ve mensup olduk-
A) Bilmece Koşuk Semai ları zümrelere göre değişik özellik göstermektedir.
B) Sagu Sav Koşuk Aşağıdakilerden hangisi Halk şairlerinin yetiştikleri
www.edebiyatokulu.com

C) Semai Gazel Kalenderi ortam olarak kabul edilemez?

D) Ninni Türkü Nefes A) Kasaba ve şehirlerde yetişenler
E) Sav Sagu Divan B) Köylerde yetişenler
C) Yeniçeri ocaklarında yetişenler
11. Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatının genel D) Saraylarda yetişenler
özelliklerinden biri değildir? E) Tekke ve Tarikat çevresinde yetişenler
A) Mani, ninni, koşma, semai, şarkı gibi kendine özgü
nazım biçimleri vardır. Bu türler, genellikle saz eşli- 16. Aşağıdakilerden hangisinde parantez( ) içinde
ğinde söylenir. verilen mani çeşidinin tanımı yanlış yapılmıştır?
B) Dil, halkın konuştuğu konuşma dilidir. A) Yedi heceli mısralardan oluşan manilerdir. Çoğun-
C) Halk edebiyatının ölçüsü hece ölçüsüdür. lukla kafiyeleri cinassızdır. ( Düz Mani)
D) Yaşamdan kopuk olmayan, sevgi, doğa, ölüm acısı, B) Birinci dizesi yedi heceden az, anlamlı ya da anlam-
yergi, toplum olayları gibi konuları işler sız sözcüklerden oluşur. ( Kesik Mani)
E) Bazı Halk şairlerimiz ise Divan edebiyatından etki- C) Sesleri aynı anlamları farklı sözcüklerden kafiyeli
lenerek aruz ölçüsünü de kullanmışlardır. olan manilerdir. (Cinaslı Mani)
D) Düz maninin sonuna aynı uyakta iki dize daha ekle-
12. I. Divan II. Selis III. Satranç nerek söylenen manilerdir. (Yedekli Mani)
IV. Semai V. Kalenderi VI. Vezn-i Aher E) İki kişinin karşılıklı söylediği, soru-yanıt şeklinde
Yukarıda numaralanmış nazım şekillerinin ortak düzenlenen manilerdir. (Ayaklı Mani)
özelliği Aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tekke-Tasavvuf edebiyatının nazım şekilleri olma- 17. Aşağıdakilerden hangisi maninin özelliklerinden
ları biri değildir?
B) Aruzla yazılan Halk şiiri nazım biçimleri olmaları A) 8’li hece ölçüsüyle yazılır.
C) 11’li hece ölçüsüyle yazılan nazım biçimleri olmala- B) Manilerde konu sınırlaması yoktur.
rı C) Uyak düzeni aaxa şeklindedir.
D) Aynı konuları işleyen nazım biçimleri olmaları D) Genellikle tek dörtlükten oluşur.
E) Halk edebiyatının nesir türünde yazılan nazım bi- E) Manilerde ilk iki mısra doldurma sözlerdir. Asıl
çimleri olmaları anlatılmak istenen son iki mısradadır.

http://edebiyatokulu.com/ tarafından hazırla-

nan bu soruların başka bir WEB sitesinde yayım-
lanması ya da herhangi bir kaynakta kullanılması
kesinlikle yasaktır…

http://edebiyatokulu.com/ Türk Dili ve Edebiyatı Kaynak Sitesi Sayfa 2

 HALK EDEBİYATI TEST - 2

CEVAP ANAHTARI

1 D 7 E 13 E
2 B 8 D 14 C
3 C 9 C 15 D
4 D 10 D 16 E
5 A 11 A 17 A
6 E 12 B 18

http://edebiyatokulu.com/ Türk Dili ve Edebiyatı Kaynak Sitesi Sayfa 3