Sanayang Aklat Sa Filipino Pagbasa at Pagsusuri Sa Ibat Ibang Teksto Tungo Sa Pananaliksik

Asignatura : Filipino Baitang : 12
Petsa: Sesyon : 1/Nobyembre 11, 2019

Pamantayang Pangnilalaman:
Pamantayan sa Pagganap: Nasusuri ang kahulugan at kalikasan ng pagsulat ng
iba’t ibang anyo ng sulatin.
Kompetensi: Nabibigyang-kahulugan ang akademikong pagsulat.
CS_FA11PB-0a-c-101
I. LAYUNIN
Kaalaman : Naipaliliwanag ang kahulugan, kalikasan, at katangian
ng akademikong pagsulat.
Saykomotor: Nakasusulat ng konseptong papel.
Apektiv: Napapahalagahan ang sining at malikhaing pang-

akademikong sulatin.
II. PAKSANG-ARALIN
A. Paksa Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ng
Sulating Akademiko
B. Sanggunian Filipino sa Piling Larang (Akademik)
C. Kagamitang Pampagkatuto Manila paper
III. PAMAMARAAN
A. Paghahanda 1. Nasubukan niyo na bang sumulat ng Pamanahong
1. Pangmotibasyunal na Papel?
tanong: 2. Ano-ano ang napapansin ninyo sa Pamanahong Papel?
2. Aktiviti / Gawain Gawain: Magpakita ang guro ng isang halimbawa ng

pamanahong papel.
B. Paglalahad Malayang Talakayan
Abstraksyon
(Pamamaraan sa Pagtalakay)
C. Pagsasanay Pangkatang Gawain: Pag-oorganisa ng mga kaisipan
Mga Paglilinang na Gawain
D. Paglalapat Magpasulat ng konseptong papel

Aplikasyon
E. Paglalahat Natitiyak ang kahulugan, kalikasan at katangian ng

Generalisasyon akademikong pagsulat.
IV. PAGTATAYA Bakit kailangang isaalang-alang ang mga katangian ng
akademikong sulatin?
V. TAKDANG-ARALIN Alamin ang layunin, gamit, katangian at anyo ng
1
UNANG MARKAHAN
MGA YUGTO NG PAGKATUTO
Sesyon: 1
Paksa: Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ng Sulating Akademiko
TUKLASIN
Ang pagsulat ay alinmang sistema ng komunikasyong nakabatay sa
kumbensiyonal, permanente, at nakikitang simbolo.
MOTIBASYUNAL NA TANONG
1. Nasubukan nyo na bang sumulat ng pamanahong papel?
2. Ano-ano ang napapansin ninyo sa pamanahong papel?
GAWAIN 1
Magpapakita ang guro ng isang halimbawa ng pamanahong papel. Ipoproseso ng guro

ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong papel gamit ang halimbawang ipinakita.
PAGSUSURI
Gawain 2
Papangkatin ang mga mag-aaral kung saan bubuuin nila ang mga
pinaghalong ideya na nakabatay sa paksang inihanda ng guro. Mangyayari ang
pag-uulat pagkatapos nang ibinigay na oras.
ALAM MO BA NA…
Mga Batayang Kaalaman sa Pagsulat

Ang mga sumusunod ay iba’t ibang pananaw tungkol sa pagsulat:
* Ang pagsulat ay masistemang paggamit ng mga grapikong marka na kumakatawan sa espesipikong
lingguwistikong pahayag.
* Ang pagsulat ay sistema ng permanente o malapermanenteng pananda na kumakatawan sa mga
pahayag.
* Masistema ang pahayag dahil bawat pananda ay may katumbas na makabuluhang tunog at
isinaayos ang mga panandang ito upang makabuo ng makabuluhang salita o pangungusap.
* Masistema ang pagsulat dahil ginagabayan ito ng mga batas sa gramatika.
2
* Ang pagsulat ay nakadepende sa wika. Kung walang wika, walang pagsulat.
* Ang pagsulat ay isang paraan ng pagrerekord at pagpepresenta ng wika.
* Komunikasyon ang isa sa mga pangunahing layunin ng pagsulat.
* Ang pagsulat ay simbolong kumakatawan sa kultura at tao.
* Ang pagsulat ay pundasyon ng sibilisasyon.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Magbibigay ang guro ng tiyak na paksa sa bawat pangkat. Susukatin ang
lawak ng kaisipan ng mga mag-aaral sa pag-oorganisa ng mga ideya ukol
sa paksang ibinigay.
Gawain 4:
Pagbabahagi ng kani-kanilang reaksyon ukol sa mga inilahad na ideya.
PAGLALAPAT
Isahang Gawain: Pagpapasulat ng Konseptong Papel
TANDAAN
Ang paggamit ng mga hulwaran ay nakatutulong upang maging organisado

at malinaw ang daloy ng mga ideya sa paggawa ng akademikong sulatin.
PAGTATAYA
PAGSUBOK NG KAALAMAN
Pagpapaliwanag: Bakit kailangang isaalang-alang ang mga

katangian sa pagsulat ng isang akademikong papel?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Alamin ang layunin, gamit, katangian, at anyo ng akademikong sulatin.
3
Sabjek : Filipino Baitang : 11
Petsa: Sesyon : 2
Pamantayang Pangnilalaman: Nauunawaan ang kalikasan, layunin, at paraan ng pagsulat
ng iba’t ibng anyo ng sulating ginagamit sa pag-aaral sa
iba’t ibang larangan.
Pamantayan sa Pagganap: Nasusuri ang kahulugan at kalikasan ng pagsulat ng iba’t
ibang anyo ng sulatin.
Kompetensi: Nabibigyang-kahulugan ang akademikong pagsulat
CS_FA11PB-0a-c-101
I LAYUNIN
Kaalaman : Naihahambing ang akademikong pagsulat kaysa pormal na
pagsulat.
Saykomotor: Nakasusulat ng sariling komposisyon.
Apektiv: Napapahalagahan ang sining ng akademikong pagsulat.

II PAKSANG-ARALIN
A. Paksa Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Akademikong
Pagsulat
C.Kagamitang Manila paper, teksbuk, LCD Projector
Pampagkatuto
III PAMAMARAAN
A. Paghahanda Itanong ito sa mga mag-aaral:
1. Ano ang pagsulat?
1.Pangmotibasyunal na Magpakita ang guro ng iba’t ibang sulatin tulad ng tula,
tanong: talumpati, katitilkan ng pulong at sanaysay.
2. Aktiviti / Gawain
B. PAGLALAHAD Malayang Talakayan
Abstraksyon
(Pamamaraan sa Ipatalakay ang mga Akademikong Pagsulat.
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pangkatang Gawain: Bigyan ng paksa ang bawat pangkat

Mga Paglilinang na at hayaang palawakin ang paksa.
Gawain
D. PAGLALAPAT Hatiin ang klase ng dalawang pangkat. Ang unang pangkat
Aplikasyon ay susulat ng isang daang araw na administrasyon ni
Duterte at ang pangalawa ay tula tungkol sa pamumuno ni
Duterte.
E. PAGLALAHAT Nababatid ang akademikong pagsulat at personal na
Generalisasyon pagsulat.
IV PAGTATAYA 1. Bakit masistema ang pagsulat?
2. Paano nagiging kasangkapan ng komunikasyon ang
pagsulat?
V TAKDANG-ARALIN Alamin ang layunin, gamit, katangian at anyo ng
4
5
Sesyon: 2
Paksa: Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ng Sulating Akademik
TUKLASIN:
Magkaiba ang kumbensiyong ginagamit sa akademikong pagsulat at personal
na pagsulat. Bagaman may ilang pinagsasanib ang mga kumbensiyong ito sa
pagsulat ng akademikong teksto.
1. Ano ang inyong layunin kung bakit gusto ninyong makapagtapos ng pag-
aaral?
2. Sa inyong sariling pananaw, ano ang layunin?
GAWAIN 1
Pagbubuo ng mga pangungusap buhat sa mga salitang nakapaskil sa pisara.
PAGSUSURI
Gawain 2
Presentasyon sa pamamagitan ng power point tungkol sa kahulugan,
kalikasan, katangian, at anyo ng sulating akademiko.
ALAM MO BA NA…
Mga Katangian ng Akademikong Pagsulat
Magkaiba ang personal at akademikong pagsulat. Sa personal na pagsulat, maaaring
impormal ang wika nito. Maaari ring magaan ang tono at kumbersasyonal ang wika.
Madalas ay maligoy ang paglalahad ng personal na pagsulat at karaniwan ding
nangangailangan ng hindi literal na pagbasa.
Ngunit dahil ang pagsulat ay patuloy na nagbabago, may ilang manunulat na
pinagsasanib ang mga kumbensiyon sa akademikong pagsulat at malikhaing pagsulat sa
pagbuo ng akademikong teksto.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Bibigyan ng mga strip ang bawat pangkat na nakasulat ang mga
salitang nagpapahiwatig ng akdang layunin, kahulugan, katangian at
anyo ng sulating akademik. Ipasuri kung saan napabilang ang mga
salitang napili.
Gawain 4:
Pagsusuri sa inilahad ng bawat pangkat.
6
PAGLALAPAT
Isahang Gawain: Pagpapasulat ng isang sanaysay ukol sa paksang napili
7
TANDAAN
Ang pagsulat ng sanaysay ay isang makabuluhang gawain ng mga

mag-aaral na may matatayog na pangarap sa buhay.
PAGTATAYA
Pasulit na Pasalita (Oral Recitation)
TAKDANG ARALIN
Gawain 5: Alamin ang mga hakbang sa pagsulat ng Pamanahong
Papel. Gamitin ang google.com.
8
FILIPINO SA PILING LARANG ( AKADEMIK)

Petsa: Sesyon : 3
ng iba’t ibng anyo ng sulating ginagamit sa pag-aaral sa
Kompetensi:
Nakikilala ang iba’t ibang akademikong sulatin ayon sa:
(a) Layunin (b) Gamit ( c ) Katangian (d) Anyo
CS_FA11PN-0a-c-90
I. LAYUNIN
Kaalaman : Natutukoy ang layunin, gamit, katangian at anyo ng
sulating akademiko.
Saykomotor: Natutukoy ang angkop na kahulugan, kalikasan,katangian

at anyo ng sulating pang-akademiko.
Apektiv: Nakasusunod sa mga tuntunin nang may sensiridad sa
gawain.
II. PAKSANG-ARALIN
A. Paksa Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ng Sulating
Akademik
B. Sanggunian Pilipino sa Piling Larang (Akademik)
C. Kagamitang ICT, Projector, Manila paper
pampagkatuto
III. PAMAMARAAN
A. Paghahanda Ano ang inyong layunin kung bakit gusto ninyong
Pangmotibasyunal na makapagtapos ng pag-aaral?
tanong: Sa inyong sariling pananaw, ano ang layunin?
Pagbubuo ng mga pangungusap buhat sa mga salitang
Aktiviti / Gawain nakapaskil sa pisara.
B. Paglalahad Presentasyon sa pamamagitan ng power point tungkol
Abstraksyon kahulugan, kalikasan,katangian, at anyo ng sulating
(Pamamaraan sa akademiko
Pagtalakay) (Malayang talakayan)
C. Pagsasanay Papangkatin ang mga mag-aaral ng apat, bibigyan ng mga
Mga Paglilinang na strip na nakasulat ang mga salitang nagpapahiwatig ng
Gawain akdang layunin, kahulugan, katangian at anyo ng sulating
akademik. Ipasuri kung saan napabilang ang mga salitang
napili.
D. Paglalapat Pagsulat ng sanaysay tungkol sa napiling paksa.
Aplikasyon
E. Paglalahat Ang pagsulat ng sanaysay ay isang makabuluhang gawain
Generalisasyon ng mag-aaral na may matatayog na pangarap sa buhay.
IV. PAGTATAYA Pasulit na pasalita:
Kilalanin ang mga sumusunod: Layunin, Kahulugan,
kalikasan, Anyo, at Katangian.
V. TAKDANG-ARALIN Alamin ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong
papel. Gamitin ang google.com.
9
10
Sesyon: 3
Paksa: Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ng Sulating Akademik
TUKLASIN
Ang akademikong pagsulat ay intelektuwal na pagsulat na nag-aangat sa antas
ng kaalaman ng mga mambabasa. Hindi ito opsiyon para sa akademiko at
propesyonal. Ito ay isang pangangailangan.
1. Ano ang inyong layunin kung bakit gusto ninyong makapagtapos ng pag-
aaral?
2. Sa inyong sariling pananaw, ano ang layunin?
GAWAIN 1
Pagtatanong kung bakit gusto nilang makapagtapos ng pag-aaral?
PAGSUSURI
Gawain 2
Pagbubuo ng mga pangungusap buhat sa mga salitang nakapaskil sa pisara.
Ipasasagot ang mga katanungan batay sa kahulugan, kalikasan, at katangian ng
pagsulat ng sulating akademiko.
ALAM MO BA NA…
Ang akademikong pagsulat o intelektuwal na pagsulat ay uri ng pagsulat ay uri ng pagsulat na

kailangan ang mataas na antas ng pag-iisip. Ang mahusay na manunulat ng akademikong teksto ay
may mapanuring pag-iisip. May kakayahan siyang mangalap ng impormasyon o datos, mag-organisa
ng mga ideya, mag-isip ng lohikal, magpahalaga ng orihinalidad at inobasyon, magsuri at gumawa
ng sintesis.
May mga katangian ang akademikong pagsulat. Ito ay ang personal at akademikong pagsulat.
Sa personal na pagsulat, maaring impormal ang wika nito. Maari ring magaan ang tono at
kumbersasyonal ang wika. Madalas ang paglalahad ng personal na pagsulat na karaniwan ding
nangangailangan ng hindi literal na pagbasa. Ngunit ang pagsulat ay patuloy na nagbabago, may
ilang manunulat na pinagsasanib ang mga kumbensiyon sa akademikong pagsulat at malikhaing
pagsulat sa pagbuo ng akademikong teksto.
11
PAGSASANAY
Gawain 3:
Bawat pangkat ay bibigyan ng mga iskrip na nakasulat ang mga salitang
nagpapahiwatig ang akdang layunin, kahulugan, at katangian, at anyo ng
sulating akademik. Pagkatapos, ipasuri kung saan napabilang ang mga salitang
napili.
Gawain 4:
Magpasulat ng sanaysay tungkol sa napiling paksa.
PAGLALAPAT
Pagsulat ng sanaysay tungkol sa napiling paksa.
TANDAAN
Mahalagang malaman kung sino ang magbabasa o potensiyal na magbabasa ng

isusulat na akademikong teksto.
PAGTATAYA
Magkaroon ng pasulit na pasalita. Kilalanin ang mga sumusunod:

Layunin, Kahulugan, Kalikasan, at Katangian
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Alamin ang mga habang sa pagsulat ng pamanahong papel. Gamitin ang
google. Com.
12
Petsa: Sesyon : 4
ng iba’t ibng anyo ng sulating ginagamit.
Kompetensi:
Nakikilala ang iba’t ibang akademikong sulatin ayon sa:
(a) Layunin (b) Gamit ( c ) Katangian (d) Anyo
CS_FA11PN-0a-c-90
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakikilala ang mga gamit sa akademikong pagsulat.
Saykomotor: Nakabubuo ng isang sulatin gamit ang mga hulwaran sa

akademikong pagsulat.
Apektiv: Nakasusunod sa mga tuntunin nang may sensiridad.

II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Mga Gamit sa Akademikong Pagsulat

B. SANGGUNIAN Pilipino sa Piling Larang (Akademik)
C. KAGAMITANG ICT, Projector, Manila paper

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Nasubukan niyo na bang sumulat ng isang Pamanahong
Pangmotibasyunal na Papel na hindi malinaw ang tuntunin? Bakit mahalagang
tanong: malaman ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong
papel?
Aktiviti / Gawain
B. PAGLALAHAD Gawain: Pagsunod-sunurin ang mga hakbang sa pagsulat
Abstraksyon ng pamanahong papel. Ipakilala ng guro ang mga gamit sa
(Pamamaraan sa akademikong pagsulat.
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Ang guro ay magbigay ng pagsasanay tungkol sa paksa.

Mga Paglilinang na Gawain Tatawag ng mag-aaral at ipasuri ang gamit nito.
D. PAGLALAPAT Papangkatin ang mga mag-aaral ng pito, at hayaang

Aplikasyon sumulat ng pang-akademiko at maoobserbahan ang iba’t
ibang gamit o hulwaran.
E. PAGLALAHAT Dapat gumamit ng mga hulwaran upang maging
Generalisasyon organisado at malinaw ang daloy ng mga ideya sa
IV PAGTATAYA Paper Pencil Test
V TAKDANG-ARALIN Pag-aralan ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong

papel.
13
14
Sesyon: 4
Paksa: Mga Gamit sa Akademikong Pagsulat
TUKLASIN
Gumamit ng mga hulwaran upang maging organisado at malinaw ang daloy ng
mga ideya sa akademikong sulatin.
1. Nasubukan niyo na bang sumulat ng isang pamanahong papel na hindi
malinaw ang tuntunin?
2. Bakit mahalagang malaman ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong
papel?
GAWAIN 1
Magkaroon ng Pinoy Henyo sa gawaing ito.
PAGSUSURI
Gawain 2
Pagsunod-sunurin ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong papel.
Pagkatapos iugnay ng guro ang mga gamit sa akademikong pagsulat.
ALAM MO BA NA…
Mga Gamit sa Akademikong Pagsulat
Sa pagbabasa ng sanaysay, encyclopedia, batayang aklat, balita, at iba pang akademikong

sulatin, maoobserbahang may iba’t ibang gamit o hulwarang ginagamit upang maging malinaw ang
daloy ng mga ideya. Kabilang dito ang mga sumusunod:
Depinisyon - pagbibigay ng katuturan sa konsepto o termino.

Enumerasyon - pag-uuri o pagpapangkat ng mga halimbawang nabibilang sa isang uri o
klasipikasyon.
Order - pagsunod-sunod ng mga pangyayari o proseso.
Paghahambing o pagtatambis - pagtatanghal ng pagkakatulad o pagkakaiba ng mga tao.
Sanhi at Bunga - paglalahad ng mga dahilan ng pangyayario bagay at ang kaugnay na epekto nito.
Problema o Solusyon - paglalahad ng mga suliranin at pagbibigay ng mga posibleng lunas sa mga
ito.
15
PAGSASANAY
Gawain 3:
Magbibigay ng pagsasanay ang guro at tatawag ng mag-aaral at ipasuri ayon sa
gamit ng akademikong pagsulat.
PAGLALAPAT
Papangkatin ang mga mag-aaral ng pito, at hayaang sumulat ng pang-akademiko at

maoobserbahan ang iba’t ibang gamit o hulwaran.
TANDAAN
Dapat gumamit ng mga hulwaran upang maging organisado at malinaw ang
daloy ng mga ideya sa akademikong sulatin.
PAGTATAYA
Magkaroon ng pasulit
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Alamin ang mga katangian ng akademikong sulatin.
16
Petsa: Sesyon : 5
ng iba’t ibang anyo ng sulating ginagamit sa pag-aaral sa
Kompetensi: Nabibigyang-kahulugan ang akademikong pagsulat.
CS_FA11PB-0a-c-101
I. LAYUNIN
Kaalaman : Nasusunod ang mga hakbang sa pagsulat ng panimulang
pananaliksik.
Saykomotor: Nakabubuo ng panimulang pananaliksik.
Apektiv: Napahalagahan ang bawat hakbang sa pagsulat ng

panimulang pananaliksik ayon sa kanilang kagustuhan.
II. PAKSANG-ARALIN
A. Paksa Layunin, Kahulugan, kalikasan, Anyo at Katangian
C. Kagamitang Power Point, Projector, Halimbawa ng mga Pamanahong

pampagkatuto papel.
III. PAMAMARAAN
A. Paghahanda Sino sa inyo ang nakaranas sa pagsulat ng pamanahong
Pangmotibasyunal na papel?
tanong:
Balik-aral sa mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong
Aktiviti / Gawain papel.
Magpapakita ng isang pamanahong papel at ipasuri ang
bawat hakbang nito.
B. Paglalahad Ano ang mahalagang naidudulot ng paghahanda sa
Abstraksyon anumang gawain?
(Pamamaraan sa Sa paanong paraan kayo naghahanda para sa mga
Pagtalakay) mahalagang gawain?
Magkaroon ng malayang talakayan tungkol konsepto tungo
sa pananaliksik.
C. Pagsasanay Ang mga mag-aaral ay magsasaayos ng mga talata ayon
Mga Paglilinang na Gawain sa tamang pagkasunod-sunod na mga bahagi.
D. Paglalapat Magpasulat ng sariling Panimulang Pananaliksik.

Aplikasyon
E. Paglalahat Mapagtagumpayan ang isang gawain kung kusang
Generalisasyon ginagawa ang tungkulin.
IV PAGTATAYA Paano nyo nabuo ang isang mabuting Panimulang
Pananaliksik?
V TAKDANG-ARALIN Pag-aralan ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong
papel.
17
18
Sesyon: 5
Paksa: Layunin, Kahulugan, Kalikasan, Anyo at Katangian
TUKLASIN
Ang akademikong sulatin ay pormal, simple ang pagkakasulat, organisado, hindi
maligoy at bunga ng masinop na pananaliksik.
1. Sino sa inyo ang nakaranas na sa pagsulat ng pamanahong papel?
2.
GAWAIN 1
Balik-aral sa mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong papel.
PAGSUSURI
Gawain 2
Magpapakita ng isang pamanahong papel at ipapasuri ang bawat hakbang nito.
ALAM MO BA NA…
Kapag magsusulat ng akademikong akda, mahalagang sigurado sa tunguhin ng

sulatin. Ito ay upang makagamit ng mga estratehiyang makatutulong sa
pagsasakatuparan ng iyong layunin. Sa pagsusulat, gumamit ng mga paraang
makatitiyak na organisado at malinaw ang daloy ng mga ideya.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Ang mga mag-aaral ay magsasaayos ng mga talata ayon sa tamang
pagkasunod-sunod na mga bahagi.
Gawain 4:
Pagsusuri sa mga naiayos na talata
PAGLALAPAT
Magpasulat ng sariling panimulang pananaliksik.
19
TANDAAN
Mapagtagumpayan ang isang gawain kung kusang ginagawa ang tungkulin.
PAGTATAYA
Paano nyo nabuo ang isang mabuting panimulang pananaliksik?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Pag-aralan ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong papel.
20
Petsa: Sesyon : 6
Pamantayang Pangnilalaman: Nauunawaan ang kalikasan, layunin at paraan ng pagsulat
ng iba’t ibang anyo ng sulating ginagamit sa pag-aaral sa
iba’t ibang larangan
Kompetensi: Nakikilala ang iba’t ibang akademikong sulatin ayon sa
a. Layunin
b. Gamit
c. Katangian
d. Anyo
CS_FA11PB-0a-c-90
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakikilala ang mga katangian at anyo ng akademikong
sulatin.
Saykomotor: Nakasusulat ng piling akademikong sulatin.
Apektiv: Napahalagahan ang sining ng pagsulat.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Katangian at Anyo ng Akademikong Sulatin
B. SANGGUNIAN Filipino sa Piling Larang (Akademik)
C. KAGAMITANG Power Point, Projector, Halimbawa ng mga Pamanahong

PAMPAGKATUTO papel.
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Balik-aral sa Akademikong Sulatin.
Pangmotibasyunal na Bakit kakaiba ang sulating pang-akademiko sa personal na
tanong: sulatin?
Aktiviti / Gawain Magpapakita ng mga uri ng sulatin gamit ang power point
presentation. Ipasuri ang mga ito.
B. PAGLALAHAD Ipatukoy ang mga katangian ng akademikong sulatin. Ang
Abstraksyon mga kasagutan ay isusulat sa pisara.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Ipatukoy ang anyo ng akademikong sulatin na nakasulat sa

Mga Paglilinang na Gawain skrip.
D. PAGLALAPAT Papangkatin ang mga mag-aaral ng anim at hayaang

Aplikasyon sumulat ng piling anyo ng akademikong sulatin.
E. PAGLALAHAT Ang akademikong sulatin ay pormal, simple ang
Generalisasyon pagkakasulat, organisado, hindi maligoy at bunga ng
masinop na pananaliksik.
IV PAGTATAYA Bakit mahalaga ang kawastuan ng impormasyon sa
akademikong pagsulat?
V TAKDANG-ARALIN Ano ang buod? Paano ang pagbubuod?
21
22
Sesyon: 6
Paksa: Katangian at Anyo ng Akademikong Sulatin
TUKLASIN
maligoy, at bunga ng masinop na pananaliksik.
1. Bakit kakaiba ang sulating pang-akademiko sa personal na sulatin.
GAWAIN 1
Magpapakita ng mga uri ng sulatin gamit ang power point presentation. Pagkatapos
ipasuri ang mga ito.
PAGSUSURI
Gawain 2
Ang guro ay magbibigay ng akademikong sulatin at ipatukoy ang mga
katangian nito. Ang mga kasagutan ay isusulat sa pisara.
ALAM MO BA NA…
Ang mahusay na manunulat ng akademikong teksto ay may mapanuring pag-iisip. May

kakayahan siyang mangalap ng impormasyon o datos, mag-organisa ng mga ideya, mag-isip nang
lohikal, magpahalaga sa orihinalidad at inobasyon at magsuri at gumawa ng sintesis.
May mga katangian ang akademikong teksto. Ito ay ang personal at akademikong pagsulat. Sa
personal na pagsulat, maaring impormal ang wika nito. Maari ring magaan ang tono at
kumbersasyonal ang wika. Madalas ay maligoy ang paglalahad ng personal na pagsulat na
karaniwan ding nangangailangan ng hindi literal na pagbasa. Ngunit dahil ang pagsulat ay patuloy
na nagbabago, may ilang ilang manunulat na pinagsanib ang mga kumbensiyon sa akademikong
pagsulat at malikhaing pagsulat sa pagbuo ng akademikong teksto.
23
PAGSASANAY
Gawain 3:
Magbigay ng akademikong sulatin at ipatukoy ang anyo nito.
Gawain 4:
Papangkatin ang mga mag-aaral ng anim at hayaang sumulat ng piling anyo ng
PAGLALAPAT
Papangkatin ang mga mag-aaral ng anim at hayaang sumulat ng piling anyo ng

TANDAAN

maligoy, at bunga ng masinop na pananaliksik.
PAGTATAYA
Bakit mahalaga ang kawastuan ng impormasyon sa akademikong pagsulat?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Ano ang abstrak?
24
Petsa: Sesyon : 7
Pamantayang Pangnilalaman: Natitiyak ang angkop na proseso ng pagsulat ng piling
sulating akademiko.
Nagagamit ang angkop na pormat at teknik ng pagsulat ng
Pamantayan sa Pagganap: Nakasusulat ng 3-5 na sulatin mula sa nakalistang anyo na
nakabatay sa pananaliksik.
Kompetensi: Naisasagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat
ng mga piniling akademikong sulatin.
CS_FA11PU-0d-f-92
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakasusunod sa mga tuntunin sa pagsulat ng abstrak.
Saykomotor: Nakagagawa ng sariling abstrak batay sa napiling paksa.
Apektiv: Nakabubuo ng sariling abstrak nang may katapatan.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Abstrak
C. KAGAMITANG Batayang aklat, manila paper, pisara

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Sino sa inyo rito ang mahilig magbasa ng munting aklat?

Pangmotibasyunal na Ano-anong klasing aklat ang binabasa ninyo? Bago ninyo
tanong: binabasa ang aklat, ano ang unang tinitingnan ninyo upang
malaman na maganda ang kwentong babasahin?
Aktiviti / Gawain Hihikayating magpakita ng larawan ang mga mag-aaral ng
bumuo ng sariling kwento.
B. PAGLALAHAD Iugnay ng guro ang nailahad ng mga estudyante sa
Abstraksyon paksang-aralin. Magkaroon ng malayang talakayan.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pangkat-pangkatin ang mga mag-aaral ng apat at hayaan

Mga Paglilinang na Gawain silang bumuo ng kwento batay sa pangunahing paksa na
naibigay ng guro.
D. PAGLALAPAT Gawaing picture frame.
Aplikasyon
E. PAGLALAHAT Batay sa inilahad na gawain, maging madali ba ang pagbuo
Generalisasyon ng abstrak?
IV PAGTATAYA 1. Sa iyong sariling pag-unawa, ano ang abstrak?
2. Ano ang maitutulong nito sa pagsulat ng pamanahong
papel?
V TAKDANG-ARALIN Alamin ang iba’t ibang istilo sa pagsulat ng isang buod.
25
Sesyon: 7
Paksa: Abstrak
TUKLASIN
Ang abstrak ay karaniwang unang tinitingnan ng mambabasa, kaya maituturing
itong mukha ng akademikong papel.
1. Sino sa inyo rito ang mahilig magbasa ng munting aklat?
2. Ano-anong klasing aklat ang binabasa ninyo? Bago ninyo binabasa ang aklat, ano
ang unang tinitingnan ninyo upang malaman na maganda ang kwentong babasahin?
GAWAIN 1
Magpapakita ng larawan ang guro at bibigyan ng pagkakataon ang mga mag-

aaral na magbahagi ng kanilang kuwento ukol dito.
PAGSUSURI
Gawain 2
Sa pagkakataong ito, ang mga mag-aaral naman ang magpakita ng
larawan at bubuo ng sariling kuwento.
ALAM MO BA NA…
Kahulugan ng Abstrak
Ang abstrak ay ang maikling buod ng artikulo o ulat na inilalagay bago ang introduksyon.
Ipinaalam nito sa mga mambabasa ang paksa at kung ano ang aasahan nila sa pagbabasa ng
isinulat na artikulo o ulat.
May dalawang uri ang abstrak: Deskriptibo at impormatibo. Ang uri ng abstrak na iyong
isusulat ay nakadepende sa paksa o sa disiplinang kinapapalooban nito.
26
27
PAGSASANAY
Gawain 3: Papangkatin ang mag-aaral ng apat at hayaan silang

bumuo ng kwento batay sa pangunahing paksa na naibigay ng guro.
Gawain 4: Gawaing Picture Frame
PAGLALAPAT
TANDAAN
Batay sa inilahad na gawain, maging madali ang pagbuo ng abstrak.
PAGTATAYA
1. Sa iyong sariling pang-unawa, ano ang abstrak?
2. Ano ang maitutulong nito sa pagsulat ng pamanahong papel?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Alamin ang iba’t ibang istilo sa pagsulat ng isang buod.
28
Petsa: Sesyon : 8
sulating akademiko.
Kompetensi: Nakasusunod sa istilo at teknikal na pangangailangan ng
CS_FA11PUOd-f-93
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakikilala ang deskriptibo at impormatibong abstrak.
Saykomotor: Nakasusulat ng isang mahusay na abstrak.
Apektiv: Nakabubuo ng sariling abstrak nang may katapatan.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Kahulugan, Kalikasan at Bahagi ng Abstrak
C. KAGAMITANG Batayang aklat, manila paper, pisara

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Balik-aral sa abstrak

Pangmotibasyunal na Bakit ang abstrak ay karaniwang unang tinitingnan ng
tanong: mambabasa.
Aktiviti / Gawain
B. PAGLALAHAD Gawain : Power Point Presentation

Abstraksyon Ipasuri kung ang ipinakitang abstrak ay deskriptibo o
(Pamamaraan sa impormatibo.
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Papangkatin ang mga mag-aaral ng apat. Ipagawa ang

Mga Paglilinang na Gawain abstrak kung deskriptibo o impormatibo.
D. PAGLALAPAT Bawat mag-aaral ay susulat ng abstrak batay sa ibinigay

Aplikasyon na papel na pananaliksik.
E. PAGLALAHAT Ang pagbuo ng abstrak ay nangangailangan ng mataas na
Generalisasyon kasanayan sa pagbasa at pagsulat.
IV PAGTATAYA Bakit kailangan ang abstrak?
V TAKDANG-ARALIN Magsaliksik ng ibang halimbawa ng abstrak. Gamitin ang

google.com.
29
30
Sesyon: 8
Paksa: Bahagi ng Abstrak
TUKLASIN
May dalawang uri ng abstrak: ang Deskriptibong at Impormatibo.
1. Bakit ang abstrak ang karaniwang titingnan ng mambabasa?
GAWAIN 1
Magpapakita ng halimbawang abstrak at ipasuri ito.
PAGSUSURI
Gawain 2
Magkaroon ng Power Point Presentation. Ipasuri kung ang ipinakitang
abstrak ay deskriptibo o impormatibo.
ALAM MO BA NA…
Kalikasan at Bahagi ng Abstrak
Sa kabila ng kaiksian ng abstrak, kailangang makapagbigay pa rin ito ng sapat na deskripsiyon o

impormasyon tungkol sa laman ng papel. Ang mga sumusunod ay mga karaniwang bahagi na
bumubuo sa deskriptibo at impormatibong abstrak.
Deskriptibong Abstrak Impormatibong Abstrak
31
* Inilalarawan nito sa mambabasa ang mga * Ipinahahayag nito sa mga mambabasa ang
pangunahing ideya ng papel. mahahalagang ideya ng papel.
* Nakapaloob dito ang kaligiran, layunin, at * Binubuod dito ang kaligiran, layunin, tuon,
tuon ng papel o artikulo. metodolohiya, resulta, at kongklusyon ng
* Kung ito ay papel-pananaliksik, hindi na papel.
isinasama ang pamamaraang ginagamit, * Maikli ito, karaniwang 10% ng haba ng
kinalabasan ng pag-aaral, at kongklusyon. buong papel at isang talata lamang.
* Mas karaniwan itong ginagamit sa mga * Mas karaniwan itong ginagamit sa larangan
papel sa humanidades at agham panlipunan, ng agham at inhinyeriya o sa ulat ng mga
at sa mga sanaysay sa sikolohiya. pag-aaral sa sikolohiya.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Papangkatin ang mga mag-aaral ng apat. Ipagawa ang abstrak kung
deskriptibo o impormatibo.
Gawain 4:
Ibabahagi ang binuong abstrak sa buong klase.
PAGLALAPAT
Bawat mag-aaral ay susulat ng abstrak batay sa ibinigay na paksa sa papel na

pananaliksik.
TANDAAN
Sa kabila ng kaiksian ng abstrak, kailangang makapagbigay pa rin ito nang

sapat na deskripsyon o impormasyon tungkol sa laman ng papel.
PAGTATAYA
Sagutin ang tanong: Bakit kailangan ang abstrak?
TAKDANG ARALIN
32
Gawain 5:
Ano ang buod?
33
Petsa: Sesyon : 9
sulating akademiko.
Kompetensi: Nakasusulat ng organisado, malikhain at kapani-
paniwalang sulatin.
CS_FA11PU-0p-r-94
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakapagpapaliwanag tungkol sa pagsulat ng buod o
sintesis.
Saykomotor: Nakasusulat ng organisadong buod.
Apektiv: Nailalahad ang buod nang kusa.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Sintesis / Buod
C. KAGAMITANG Batayang Aklat, Manila Paper, Power Point, Projector, LCD

PAMPAGKATUTO Screen
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Magpakita ng video clips (Indio)
Pangmotibasyunal na 1. May ideya ba kayo hinggil saan ang pinanonood
tanong: ninyong video clips?
2. Ano ang napapansin ninyo sa paraan ng paglalahad ng
Aktiviti / Gawain video clips?
3. Kung ganito ang pagkakalahad, ano ang tawag nito?
B. PAGLALAHAD
Abstraksyon Ipaliliwang ng guro ang pagbuo ng mabisang buod o
(Pamamaraan sa lagom.
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Papangkatin ang mga mag-aaral ng apat. Hayaang gawin
Mga Paglilinang na Gawain ang paglalagom sa maikling kwentong ibinigay.
D. PAGLALAPAT Power Point Presentasyon, Kwentong Piramide ng maikling

Aplikasyon kwento.
E. PAGLALAHAT Maging makabuluhan lamang ang isang maikling kwento

Generalisasyon kung tayo ay makapaglalagom nang kusa.
IV PAGTATAYA Ipaliwanag ang tamang pagsasagawa ng isang mabisang
pagbubuod.
V TAKDANG-ARALIN Magbigay ng iba pang halimbawa ng buod buhat sa iba
pang akda.
34
35
Sesyon: 9
Paksa: Sintesis / Buod
TUKLASIN
Ang abstrak, mula sa Latin na abstracum, ay ang maikling buod ng artikulo o
ulat na inilalagay bago ang introduksiyon. Ito ang siksik na bersyon ng mismong
papel.
1. May ideya ba kayo hinggil saan ang pinanood ninyong video clips?
2. Ano ang napapansin ninyo sa paraan ng paglalahad ng video clips?
3. Kung ganito ang pagkakalahad, ano ang tawag nito?
GAWAIN 1
Magpakita ng video clips hinggil sa Indio.
PAGSUSURI
Gawain 2
Papangkatin ang mga mag-aaral ng apat. Hayaang gawin ang
paglalagom sa maikling kwentong ibinigay.
ALAM MO BA NA…
Ang buod ay hindi isang sulating orihinal. Nangangahulugan ito na wala kang
isasamang sarili mong opinyon o pananaw ukol sa paksa. Kailangang panatilihin mo ang
mga binanggit na katotohanan o puntong binibigyang diin ng may-akda. Gumamit ng
sariling pananalita.
PAGLALAPAT
Power Point Presentation, Kwentong Piramide ng maikling kwento.
TANDAAN
Maging makabuluhan lamang ang isang maikling kwento kung tayo ay

makapaglalagom nang kusa.
36
PAGTATAYA
Ipaliwanag ang tamang pagsasagawa ng isang mabisang

pagbubuod.
TAKDANG ARALIN
Gawain 3:
Magbigay ng iba pang halimbawa ng buod buhat sa iba pang akda.
37
Petsa: Sesyon : 10
sulating akademiko.
Nagagamit ang angkop na format at teknik ng pagsulat ng
Kompetensi: Naisasagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat
ng mga piniling akademikong sulatin.
CS_FA11PU-0d-f-92
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakikilala sa mga paraan ng pagbubuod.
Saykomotor: Nakasusulat ng sariling halimbawang buod alinsunod sa

mga paraan.
Apektiv: Nakasusunod nang tama sa mga paraan ng pagbubuod.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Hakbang sa Paglalagom
C. KAGAMITANG Batayang Aklat, Manila Paper, Power Point, Projector, LCD

PAMPAGKATUTO Screen
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Balik-aral tungkol sa buod.
Pangmotibasyunal na Gawain: Paglalahad ng mga nabuong buod ang piling
tanong: pangkat. Iproseso ang gawaing ito.
Aktiviti / Gawain
B. PAGLALAHAD
Abstraksyon Batay sa inilahad na buod ng mga pling pangkat, ipaugnay
(Pamamaraan sa ng guro ang paksang-aralin tungkol sa paraan ng
Pagtalakay) pagbubuod. Magkaroon ng malayang talakayan.
C. PAGSASANAY Pangkatang Gawain: Susuriin ng bawat pangkat ang inatas
Mga Paglilinang na Gawain na paraan ng pagbubuo batay sa ibinigay ng guro.
D. PAGLALAPAT Pagsulat ng sariling halimbawa ng buod na ginagamitan ng

Aplikasyon mga paraang pinag-aralan.
E. PAGLALAHAT Paano nakatutulong ang mga paraan sa pagsulat ng buod?

Generalisasyon
IV PAGTATAYA Bawat mag-aaral ay susulat ng isang buod gamit ang mga
paraan.
V TAKDANG-ARALIN Ano ang bionote?
38
39
Sesyon: 10
Paksa: Hakbang ng Paglalagom
TUKLASIN
Ang paglalagom ay ang pagsulat o pagsasalaysay mula sa isang akda o narinig
sa maikling paraan na ginagamitan ng sariling pananalita. Ito ay maikli ngunit
busog sa kaalaman at nagpapahayag ng pinakadiwa nito. Ito rin ay hindi
nagtataglay ng pansariling opinyon.
1. Sa inyong sariling pananaw, ano ang buod? Bakit mahalaga ito?
GAWAIN 1
Magpasulat ng buod ang bawat pangkat batay sa akdang ibinigay.
PAGSUSURI
Gawain 2
Ipalahad ng guro ang nabuong buod at pagkatapos, iugnay nito ang
paksang-aralin.
ALAM MO BA NA…
Hakbang sa Paglalagom
Pakinggan o basahin nang mabuti ang akda. Kunin ang pinakadiwa ng napakinggan o nabasa.
Habang nakikinig o nagbabasa ay itala ang mahalagang bahagi at suriin ito.
Isulat ang naturang puntos sa sariling pangungusap. Huwag magsasama ng pansariling opinyon.
Palitan ang bahagi o pananalitang maaring magpahaba o magpawalang linaw sa lagom.
Tingnan kung ayon sa orihinal ang pagkakasunod-sunod ng mga ideya.
Basahing muli upang lalo pang paiklian.
40
PAGSASANAY
Gawain 3:
Magkaroon ng pangkatang sa pagsulat ng buod gamit ang hakbang batay
sa akdang ibinigay ng guro.
Gawain 4:
Magpasulat ng buod na ginagamitan ng mga hakbang na pinag-aralan.
PAGLALAPAT
TANDAAN
Nakatutulong ang mga hakbang sa paglalagom upang ito’y maging mabisa,

maikli, at malaman.
PAGTATAYA
Bawat mag-aaral ay susulat ng isang buod gamit ang mga hakbang.
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Ano ang bionote?
41
Petsa: Sesyon : 11
sulating akademiko.
Kompetensi: Naisaalang-alang ang etika sa binubuong akademikong
sulatin.
CS_FA11EP-0p-r-40
I. LAYUNIN
Kaalaman : Nakasusuri sa mga dapat isaalang-alang sa pagsulat ng
bionote.
Saykomotor: Nakalilikha ng bionote sa isang huwarang guro.
Apektiv: Nailalahad ang sariling gawang bionote nang may

katapatan.
II. PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Bionote

C. Kagamitang Batayang Aklat, Power Point, Projector, LCD Screen, Manila
pampagkatuto Paper
III. PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Sino sa inyong mga naging guro ang tumatak sa inyong
Pangmotibasyunal na mga puso?
tanong: Bakit kakaiba ang mga gurong ito sa iba pang guro na
naging bahagi ng buhay ninyo?
Aktiviti / Gawain Panonood ng video clips tungkol sa huwarang guro.
B. PAGLALAHAD Ano-anong mga positibong katangian inilalarawan sa guro?

Abstraksyon Ano pa ang mahalagang papel na ginagampanan ng
(Pamamaraan sa huwarang guro?
Pagtalakay) Tatalakayin ng guro ang mga dapat isaalang-alang sa
pagsulat ng bionote.
C. PAGSASANAY Paglikha ng sariling bionote sa napiling guro, pagkatapos
Mga Paglilinang na Gawain ibahagi ito sa klase.
D. PAGLALAPAT Pagsulat ng bionote nang may katapatan tungkol sa

Aplikasyon huwarang gurong napili.
E. PAGLALAHAT Tandaan na ang pagsulat ng bionote ay maikli subalit

Generalisasyon tumpak.
IV PAGTATAYA Ano ang pinagkaiba ng bionote sa ibang akademikong
sulatin?
V TAKDANG-ARALIN Magsasaliksik ng bionote sa isang guro ng Ateneo de
Manila University.
42
43
Sesyon: 11
Paksa: Bionote
TUKLASIN
Ang bionote ay maituturing na isang marketing tool. Ginagamit ito upang
itanghal ang mga pagkilala at mga natamo ng indibiduwal.
1. Sino sa inyong mga naging guro ang tumatak sa inyong mga puso?
2. Bakit kakaiba ang mga gurong ito sa iba pang guro na naging bahagi ng
buhay ninyo?
GAWAIN 1
Panonood ng video clips tungkol sa huwarang guro.
PAGSUSURI
Gawain 2
Isusulat ng bawat pangkat sa isang manila paper ang mga katangian
ng guro na naglalarawan sa kanyang pagkatao.
ALAM MO BA NA…
Ano ang Bionote?

Ang bionote ay impormatibong talata na nagpapaalam sa mga mambabasa kung sino
ka o ano-ano na ang mga nagawa mo bilang propesyonal. Inilalahad din dito ang iba pang
impormasyon tungkol sa iyo na may kaugnay sa paksang tinalakay sa papel, sa
trabahong ibig pasukan, o sa nilalaman ng iyong blog o web site.
Ang bionote sa talambuhay at autobiography. Ang bionote ay maikli at siksik,
samantalang mas detalyado at mas mahaba ang talambuhay at autobiography.
Iba rin ang bionote sa biodata at curriculum vitae o CV. Hinihingi sa biodata ang mga
personal na impormasyon tulad ng pangalan, kasarian, edad, petsa, at lugar ng
kapanganakan, tangkad, timbang, at iba pa. Makikita naman sa CV ang mga detalye
tungkol sa natamong edukasyon, nakaraang trabaho, mga kasanayang may kaugnayan
sa inaaplayang posisyon o trabaho, mga nilahukang seminar o kumperensiya, at iba pa.
44
PAGSASANAY
Gawain 3:
Bawat pangkat ay lilikha ng sariling bionote sa napiling guro, pagkatapos
ibahagi ito sa klase.
Gawain 4:
Pagpapalitan ng reaksyon ukol sa mga binuong bionote ng bawat pangkat.
PAGLALAPAT
Isahang Gawain: Pagsulat ng bionote nang may katapatan tungkol sa huwarang gurong
napili.
TANDAAN
Tandaan na ang pagsulat ng bionote ay maikli subalit tumpak.
PAGTATAYA
Ano ang pinagkaiba ng bionote sa ibang akademikong sulatin?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Magsaliksik ng bionote sa isang guro mula sa Ateneo de Manila University.
45
Petsa: Sesyon : 12
sulating akademiko.
sulatin.
CS_FA11EP-0p-r-40
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakasusuri sa mga dapat isaalang-alang sa pagsulat ng
bionote.
Saykomotor: Nakasusulat ng organisado, at kapani-paniwalang sariling

bionote.
Apektiv: Naipahahayag ang sariling gawang bionote na may bukas

na loob.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Mga Katangian ng Mahusay na Bionote

C. KAGAMITANG Batayang Aklat, Power Point, Projector, LCD Screen, Manila
PAMPAGKATUTO Paper
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Ano - ano ang mga kalakasan at kahinaan ng binasang
Pangmotibasyunal na bionote?
tanong: Sa palagay mo, naging matagumpay ba ang bionote sa
pagpapakilala sa awtor?
Aktiviti / Gawain Panonood ng video clips hinggil sa huwarang punong guro.
B. PAGLALAHAD Ano-anong mga positibong katangian inilalarawan ng

Abstraksyon punong guro?
(Pamamaraan sa Ano pa ang mahalagang papel na ginagampanan ng
Pagtalakay) huwarang punong guro?
Tatalakayin ng guro ang mga katangian ng mahusay na
bionote.
C. PAGSASANAY Paglikha ng sariling bionote sa napiling punong-guro,
Mga Paglilinang na Gawain pagkatapos ibahagi ito sa klase.
D. PAGLALAPAT Pagsulat ng bionote nang may katapatan tungkol sa

Aplikasyon huwarang punong -guro na napili.
E. PAGLALAHAT Ang tagumpay ng bionote ay nakasalalay sa pagtugon sa

Generalisasyon kung ano ang gustong makita o malaman ng mambabasa
tungkol sa awtor.
IV PAGTATAYA Ano ang kaibahan ng bionote sa talaumbuhay at
autobiogrphy?
V TAKDANG-ARALIN Magsasaliksik ng bionote sa isang matagumpay na punong
46
-guro ng Unibersidad na iyong pinanggalingan.
47
Sesyon: 12
Paksa: Mga Katangian ng Mahusay na Bionote
TUKLASIN
Nagsusulat tayo ng bionote upang ipaalam sa iba hindi lamang ang ating
karakter kundi maging ang ating kredibilidad sa larangang kinabibilangan. Ito
ang paraan upang ipakilala ang sarili sa mga mambabasa.
1. Ano-ano ang mga kalakasan at kahinaan ng binasang bionote?
2. Sa palagay nyo kaya, naging matagumpay ba ang bionote sa pagpapakilala
sa awtor?
GAWAIN 1
Panonood ng video clips tungkol sa huwarang punong-guro.
PAGSUSURI
Gawain 2
Ipatala ang mga mahahalagang katangian ng huwarang guro at
ipaulat sa klase.
ALAM MO BA NA…
Mga Katangian ng Mahusay na Bionote

Katulad ng iba pang akademikong sulatin, hindi basta-basta ang pagsulat ng bionote.
Sa katunayan, marami ang hindi nagtatagumpay sa pagsulat nito. Karaniwang hindi
nagtutugma ang gustong sabihin ng awtor at gustong mabasa ng mambabasa. Ang mga
sumusunod ay mga katangian ng isang mahusay na bionote.
* Maikli ang nilalaman. Karaniwang hindi binabasa ang mahahabang bionote, lalo
na kung hindi naman talaga kahanga-hanga ang mga dagdag na impormasyon. Ibig
sabihin, mas maikli ang bionote. Sikaping paikliin ang iyong bionote at isulat lamang ang
mahahalagang impormasyon. Iwasan ang pagyayabang.
* Gumamit ng pangatlong panauhing pananaw. Tandaan, laging gumagamit ng
pangatlong panauhang pananaw sa pagsulat ng bionote kahit na ito pa ay tungkol sa
sarili.
* Kinikilala ang mambabasa. Kailangang isaalang-alang ang mambabasa sa
pagsulat ng bionote. Kung ang target na mambabasa ay ang administrador ng paaralan,
kailangang hulmahin ang bionote ayon sa kung ano ang hinahanap nila.
* Gumamit ng baligtad na tatsulok. Katulad sa pagsulat ng balita at iba pang
obhetibong sulatin, unahin ang pinakamahalagang impormasyon.
48
* Nakatuon lamang sa angkop na kasanayan o katangian. Iwasan ito: “Si
Mailan ay guro/ manunulat/ negosyante/environmentalist/ chef. Mamili lamang ng mga
kasanayan o katangian na angkop sa layunin ng iyong bionote. Kung ibig pumasok bilang
guro sa panitikan, hindi na kailangang banggitin sa bionote ang pagiging negosyante o
chef.
* Binabanggit ang degree kung kailangan. Kung PhD sa antropolohiya,
halimbawa, at nagsulat ng artikulo tungkol sa kultura ng Ibanag sa Cagayan, mahalagang
isulat sa bionote ang kredensyal na ito.
* Maging matapat sa pagbabahagi ng impormasyon. Walang masama kung
paminsan-minsan ay magbubuhat ng sariling bangko kung ito naman ay kailangan upang
matanggap sa inaaplayan o upang ipakita sa iba ang kakayahan. Siguruhin lamang na
tama o totoo ang impormasyon. Huwag mag-iimbento ng impormasyon para lamang
bumango ang pangalan at makaungos sa kompetisyon.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Paglikha ng sariling bionote sa napiling punong-guro, pagkatapos ibahagi ito sa
klase.
Gawain 4:
Pangkatang pagsusuri sa mga sinulat na bionote
PAGLALAPAT
Isahang Gawain: Pagsulat ng bionote nang may katapatan tungkol sa huwarang punong-
guro na napili.
TANDAAN
Ang tagumpay ng bionote ay nakasalalay sa pagtugon sa kung ano ang

gustong makita o malaman ng mambabasa tungkol sa awtor.
PAGTATAYA
Ano ang kaibahan ng bionote sa talambuhay at autobiography?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
49
Magsaliksik ng bionote sa isang matagumpay na punong-guro ng unibersidad na iyong
pinanggalingan.
50
Petsa: Sesyon : 13
sulating akademiko.
CS_FA11PU-0d-f-93
I. LAYUNIN
Kaalaman : Nakadidisenyo ng isang panukalang proyekto.
Saykomotor: Nakagagawa ng panukalang proyekto alinsunod sa

iminumungkahing paksa.
Apektiv: Nasusunod nang tama ang mga hakbang sa pagsulat ng

panukalang proyekto.
II. PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Panukalang Proyekto
C. KAGAMITANG Pisara, Manila Paper, Projector, LCD Screen, Halimbawa ng

PAMPAGKATUTO Panukalang Proyekto.
III. PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Pagpapakita ng isang halimbawa ukol sa mga hakbang ng
Pangmotibasyunal na isang gawain.
tanong: 1. Pamilyar ba kayo sa mga hakbang na inyong nakikita?
2. Paano nakatutulong ang mga hakbang sa isang gawain?
Aktiviti / Gawain Pagsasaayos ng mga hakbang ayon sa tamang
pagkasunod-sunod.
B. PAGLALAHAD Malayang talakayan tungkol sa pagdidisenyo ng
Abstraksyon panukalang proyekto.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Paglalapat ng angkop na impormasyon batay sa mga
Mga Paglilinang na Gawain hakbang na ibinigay.
D. PAGLALAPAT Pangkatang gawain

Aplikasyon Paggawa ng Panukalang Proyekto alinsunod sa
iminumungkahing paksa.
E. PAGLALAHAT Magtatagumpay lamang ang isang gawain kung susundin
Generalisasyon ang tamang hakbang.
IV. PAGTATAYA Formatibong Pasulit:
Panuto. Pagsunod-sunurin ang tamang hakbang sa
pagsulat ng panukalang proyekto gamit ang bilang 1-10.
V. TAKDANG-ARALIN Subuking magsaliksik ng iba pang halimbawa ng mga
51
52
Sesyon: 13
Paksa: Panukalang Proyekto
TUKLASIN
Bago magsulat, kailangan munang malinaw ang nais na mangyari sa binabalak na
proyekto. (Pagpapakita ng isang halimbawa ukol sa mga hakbang ng isang
gawain.)
1. Pamilyar ba kayo sa mga hakbang na inyong nakikita?
2. Paano nakatutulong ang mga hakbang sa isang gawain?
GAWAIN 1
Pagsasaayos ng mga hakbang ayon sa tamang pagkasunod-sunod.
PAGSUSURI
Gawain 2
Pagproseso sa mga hakbang na inayos ng mga mag-aaral.
ALAM MO BA NA…
Paghahanda sa Pagsulat ng Panukalang Proyekto

Paano sisimulan ang pagsulat ng panukalang proyekto? Bago magsulat, kailangan munang
malinaw ang nais na mangyari sa binabalak na proyekto. Ano ang naiisip mong proyekto? Ano-ano
ang mga layunin nito? Bakit kailangang isagawa ito? Kailan at saan mangyayari ang proyekto?
Gaano ito katagal? Sino-sino ang makikinabang sa proyekto? Kailangan ding tukuyin kung magkano
ang iminumungkahing badyet at kung sino-sino ang sangkot sa pagsasakatuparan ng proyekto.
Kailangang ipaliwanag nang mabuti ang mga ito sa isusulat na panukalang proyekto.
Tandaan, dapat makatotohanan ang iminumungkahi. Kung hindi makatotohanan dahil sa laki ng
badget , limitasyon sa panahon o lugar, kakulangan ng tao, at iba pang salik, malaki ang posibilidad
na hindi ito maaprubahan ng ahensiya ng pamahalaan o pribadong indibidwal o institusyon na siyang
magdedesisyon kung maisakatuparan ang panukalang proyekto.
Bahagi ng Panukalang Proyekto

Ang akademikong sulatin ay karaniwang nahahati sa tatlong bahagi: panimula, katawan at
kongklusyon. Ang estrukturang ito din ang susundan sa pagsulat ng panukalang proyekto. Sa unang
bahagi ng panukalang proyekto, ilalahadang rasyonal o ang mga suliranin, layunin, o motibasyon. Sa
katawan naman ilalagay ang detalye ng mga kailangang gawin at ang iminumungkahing badget para
sa mga ito. Sa kongklusyon ilalahad ang mga benepisyong maaaring idudulot ng proyekto.
53
54
Ang mga sumusunod naman ang mga espisipikong laman ng panukalang proyekto, ayon sa
pagkasunod-sunod.
Pamagat. Tiyaking malinaw at maikli ang pamagat. Halimbawa, “Panukala para sa TULAAN
2015 sa Pagdiriwang ng Buwan ng Wika”.
Proponent ng Proyekto. Tumutukoy ito sa tao o organisasyong nagmumungkahi ng proyekto.

Isinusulat dito ang address, e-mail, cell phone o telepono, at lagda ng tao o organisasyon.
Kategorya ng Proyekto. Ang proyekto ba ay seminar o kumperensiya, pananaliksik, patimpalak,

konsiyerto, o outreach program?
Petsa. Kailan ipadadala ang proposal at ano ang inaasahang haba ng panahon upang
maisakatuparan ang proyekto?
Rasyonal. Ilalahad dito ang mga pangangailangan sa pagsasakatuparan ng proyekto at kung

ano ang kahalagahan nito.
PAGSASANAY
Gawain 3:
May ihahandang impormasyon ang guro na aayusin ng mga mag-aaral
alinsunod sa mga hakbang na napag-aralan.
Gawain 4:
Pag-uulat ng bawat pangkat sa bunga ng kanilang gawa.
PAGLALAPAT
Pagkatang gawain: Paggawa ng Panukalang Proyekto alinsunod sa iminumungkahing paksa.
TANDAAN
Magtatagumpay lamang ang isang gawain kung susundin ang tamang hakbang.
PAGTATAYA
Pormatibong Pasulit: Pagsunod-sunurin ang tamang hakbang sa pagsulat ng

panukalang proyekto gamit ang bilang 1-10.
TAKDANG ARALIN
55
Gawain 5: Subuking magsaliksik ng iba pang halimbawa ng mga panukalang proyekto.
FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK)
Petsa: Sesyon : 14
sulating akademiko.
Kompetensi: Nakasusulat ng sulatin batay sa maingat, wasto, at angkop
na paggamit ng wika.
CS_FA11WG-0p-r-93
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakakikilala sa mga tips sa pagsulat ng panukalang
proyekto.
Saykomotor: Nakasusulat ng halimbawang panukalang proyekto batay

sa mga tips na natalakay.
Apektiv: Nasusunod nang mabuti sa mga tips sa pagsulat ng

II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Tips sa Pagsulat ng Panukalang Proyekto

PAMPAGKATUTO panukalang proyekto.
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Pagbabalik-aral sa Akdang Panukalang Proyekto.
Pangmotibasyunal na Pagbabahagi sa iba pang nasasaliksik na halimbawa ng
tanong: panukalang proyekto.
Aktiviti / Gawain
B. PAGLALAHAD Malayang talakayan sa akda.

Abstraksyon
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pangkatang Gawain:
Mga Paglilinang na Gawain Gamit ang mga nasasaliksik na mga halimbawa ng
panukalang proyekto susuriin ng bawat pangkat ang mga
tips na nakapaloob nito. Susuriin ng guro ang mga sagot ng
bawat pangkat.
D. PAGLALAPAT Pangkatang dula-dulaan batay sa mga napag-aralang tips
Aplikasyon sa pagsulat ng panukalang proyekto.
E. PAGLALAHAT Bakit mahalagang isaalang-alang ang mga tips sa pagsulat

Generalisasyon ng panukalang proyekto.
IV PAGTATAYA Bawat mag-aaral ay gagawa ng panukalang proyekto
alinsunod sa mga tips na napag-aralan.
56
V TAKDANG-ARALIN Subuking magsaliksik ng iba pang halimbawa ng mga
57
Sesyon: 14
Paksa: Tips sa Pagsulat ng Panukalang Proyekto
TUKLASIN
Sa panukalang proyekto, kailangang linawin ang mga bagay na dapat gawin
ayon sa kanilang pagkakasunod-sunod.
Pagbabalik-aral sa akdang Panukalang Proyekto
GAWAIN 1
Pagbabahagi sa iba pang nasasaliksik na halimbawa ng panukalang proyekto.
PAGSUSURI
Gawain 2
Pagproseso sa mga nasaliksik na halimbawa.
ALAM MO BA NA…
Tips sa Pagsulat ng Panukalang Proyekto
Alamin ang mga bagay na makapagkukumbinse sa nilalapitang opisina o ahensiya sa pag-aapruba

ng panukalang proyekto.
Bigyang-diin ang mga pakinabang na maibibigay ng panukalang proyekto. Mahihirapang tumanggi
ang mga opisina o ahensiya kung nakita nilang malaki ang maitutulong nito sa mga indibiduwal o
grupong target ng proyekto.
Tiyaking malinaw, makatotohanan at makatuwiran ang badget sa gagawing panukalang proyekto.
Alalahaning nakaapekto ang paraan ng pagsulat sa pag-apruba o hindi ng panukalang proyekto.
Gumamit ng mga simpleng salita at pangungusap. Iwasan ang maging maligoy. Hindi makatutulong
kung hihigit sa 10 pahina ang panukalang proyekto.
58
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pangkatang dula-dulaan batay sa mga napag-aralang tips sa pagsulat ng
Gawain 4:
Pagsusuri sa inilahad na dula-dulaan ng bawat pangkat.
PAGLALAPAT
Pagpapasulat ng sariling halimbawa ng panukalang proyekto gamit ang mga tips na

napag-aralan.
TANDAAN
Gawing makatotohanan at makatwiran ang panukalang proyekto.
PAGTATAYA
Pormatibong Pagsusulit
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Subuking magsaliksik ng iba pang halimbawa ng mga panukalang proyekto.
59

Petsa: Sesyon : 15
sulating akademiko.
CS_FA11PU-0d-f-93
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakatutukoy sa mga hakbang sa paghahanda at pagsulat
ng panukalang proyekto.
Saykomotor: Nakabubuo ng panukalang proyekto alinsunod sa mga

bahagi nito.
Apektiv: Naisasaalang-alang ang etika sa binubuong panukalang

proyekto.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Mga Bahagi ng Panukalang Proyekto

PAMPAGKATUTO panukalang proyekto.
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Pagpapakita ng isang halimbawa ukol sa mga bahagi ng
Pangmotibasyunal na isang gawain.
tanong: 1. Pamilyar ba kayo sa mga bahagi na inyong nakikita?
2. Paano nakatutulong ang mga bahagi sa isang gawain?
Aktiviti / Gawain Pagsasaayos ng mga bahagi ayon sa tamang pagkasunod-
sunod nito.
B. PAGLALAHAD Malayang talakayan tungkol sa mga bahagi ng panukalang
Abstraksyon proyekto.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Paglalapat ng angkop na impormasyon batay sa mg bahagi
Mga Paglilinang na Gawain na ibinigay.
D. PAGLALAPAT Pangkatang gawain

Aplikasyon Paggawa ng Panukalang Proyekto alinsunod sa mga bahagi
nito.
E. PAGLALAHAT Gawing makatotohanan at makatuwiran ang panukalang
Generalisasyon proyekto at itanghal ang mga pakinabang na makukuha
rito.
IV PAGTATAYA Formatibong Pasulit:
Panuto. Pagsunod-sunurin ang hakbang sa pagsulat ng
V TAKDANG-ARALIN Subuking magsaliksik ng iba pang halimbawa ng mga
60
61
Sesyon: 15
Paksa: Mga Bahagi ng Panukalang Proyekto
TUKLASIN
Sa pagsulat ng panukalang proyekto, isipin nyo na nakikipag-usap kayo sa
inyong kliyente at ang layunin nyo ay itanghal ang inyong produkto o serbisyo
upang kanya itong tangkilikin.
1. Pamilyar ba kayo sa mga bahagi na inyong nakikita?
2. Paano nakatutulong ang mga bahagi sa isang gawain?
GAWAIN 1
Pagsasaayos ng mga bahagi ayon sa tamang pagkasunod-sunod nito.
PAGSUSURI
Gawain 2
Paggawa ng sariling panukalang proyekto gamit ang paksang iminungkahi
ng guro.
ALAM MO BA NA…
Mga Bahagi ng Panukalang Proyekto

Ang mga akademikong sulatin ay karaniwang nahahati sa tatlong bahagi: panimula, katawan, at
kongklusyon. Ang estrukturang ito din ang susundan sa pagsulat ng panukalang proyekto. Sa unang
bahagi ng panukalang proyekto, ilalahad ang rasyonal o ang mga suliranin, layunin, o motibasyon. Sa
katawan naman ilalagay ang detalye ng mga kailangang gawin at ang iminumungkahing badget para
sa mga ito. Sa Kongklusyon, ilalahad ang mga benepisyong maaring idulot ng proyekto.
Ang mga sumusunod naman ang mga espesipikong laman ng panukalang proyekto ayon sa
pagkasunod-sunod.
Pamagat. Tiyaking malinaw at maikli ang pamagat. Halimbawa, “Panukala para sa TULAAN
2015 sa Pagdiriwang ng Buwan ng Wika”
Proponent ng Proyekto. Tumutukoy ito sa tao oorganisasyong nagmumungkahi ng proyekto.
Isinusulat dito ang address, e-mail, cell phone, o telepono, at lagda ng tao o organisasyon.
Kategoriya ng Proyekto. Ang proyekto ba ay seminar o kumperensiya, palihan, pananaliksik,
patimpalak, konsiyerto, o outreach program?
Petsa. Kailan ipadadala ang proposal at ano ang inaasahang haba ng panahon upang
maisakatuparan ang proyekto?
62
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pagsusuri sa mga nagawang panukalang proyektong ng bawat pangkat. Layon
nitong mabatid kung nagamit ba ang mga bahagi ng panukalang proyekto.
Gawain 4:
Pagbabahagihan ng reaksyon ukol sa kanilang mga gawa.
PAGLALAPAT
Pagkatang gawain: Maikling dula-dulaan ukol sa paksa. Ipasaalang-alang ang mga

bahagi na natututunan.
TANDAAN
Tiyaking lohikal ang pagkakasunod-sunod ng mga planong gawain upang

maipakita sa mag-aaproba ng panukalang proyekto na ito ay organisado at
sigurado.
PAGTATAYA
Formatibong Paulit: Pagsunod-sunurin ang hakbang sa pagsulat ng

TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Subuking magsaliksik ng iba pang halimbawa ng mga panukalang proyekto.
63
Petsa: Sesyon : 16
sulating akademiko.
Kompetensi: Napagtitibay ang natamong kasanayan sa pagsulat ng
talumpati sa pamamagitan ng pinakinggang halimbawa.
CS_FA11PN-0g-i-91
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakapagsusuri ng gabay sa pagsulat ng talumpati.
Saykomotor: Nakasusulat ng isang mahusay na talumpati.
Apektiv: Nabibigyang-halaga ang mga gabay sa pagsulat ng

talumpati.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Gabay sa Pagsulat ng Talumpati
C. KAGAMITANG Pisara, Manila Paper, Projector, LCD Screen at Sanayang

PAMPAGKATUTO Aklat
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Pagpaparinig ng isang talumpati
Pangmotibasyunal na Pagbibigay Katanungan:
tanong: 1. Ano kaya ang paksa ng talumpati?
2. Paano mapukaw ang atensyo ng tagapakinig?
Aktiviti / Gawain Pagpapakahulugan ng mga nakagawiang kilos ng isang
mananalumpati.
Bibigyang kahulugan ng mga mag-aaral ang tuon,
tagapakinig, paano isulat and isang makabuluhang
talumpati.
B. PAGLALAHAD Malayang talakayan tungkol sa gabay sa pagsulat ng
Abstraksyon talumpati.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pagsulat ng isang mahusay na talumpati batay sa paksang
Mga Paglilinang na Gawain ibinigay ng guro.
D. PAGLALAPAT Paglalahad ng isang makabuluhang talumpati.

Aplikasyon Hihikayating magamit ng mga mag-aaral ang dapat
isaalang-alang sa pagsasagawa nito.
E. PAGLALAHAT Magiging mabisa at makabuluhan ang bubuuing talumpati
Generalisasyon kung bibigyang halaga ang tamang pag-oorganisa ng mga
ideya na sinasabayan ng angkop na kilos at galaw.
IV PAGTATAYA 1. Ano sa tingin mo ang kalakasan at kahinaan mo sa
pagtatanghal ng talumpati sa harap ng mga tao?
64
Ipaliwanag.
2. Paano ka magkukwento sa harap ng ibang tao? May
sinusunod ka bang organisasyon?
V TAKDANG-ARALIN Makinig ng isang talumpati ng ating Pangulong Duterte at
itala ang mga mahahalagang datos na kanyang binanggit.
Isulat sa inyong jornal notbuk.
65
Sesyon: 16
Paksa: Gabay sa Pagsulat ng Talumpati
TUKLASIN
Magiging mabisa ang isang talumpati kung maingat mong sundin ang mga
gabay sa pagsulat nito.
1. Ano kaya ang paksa ng talumpati?
2. Paano mapupukaw ang atensiyon ng tagapakinig?
GAWAIN 1
Pagpapakahulugan ng mga nakagawiang kilos ng isang mananalumpati. Bigyang kahulugan

ng mga mag-aaral ang tuon, tagapakinig, paano isusulat ang isang makabuluhang
talumpati?
PAGSUSURI
Gawain 2
Pagpapabasa sa inihandang talumpati ng guro. Hahayaan ang mga mag-aaral
na suriin ang paraan ng pagkakabuo nito.
ALAM MO BA NA…
Gabay sa Paggawa ng Talumpati

1. Pagpili ng paksa - kailangang suriin ang sarili kung ang paksang napili ay saklaw ang kaalaman,
karanasan at interes.
2. Pagtitipon ng mga materyales- kapag tiyak na ang paksa ng talumpati ay paghahanap ng
materyales na gagamitin sa pagsulat ng mga impormasyon na gagamitin sa isusulat na talumpati.
Maaaring pagkunan ng mga impormasyon ay ang dating kaalaman at mga karansan na may
kinalaman sa paksa, mga babasahing kaugnay ng paksa, mga awtoridad sa paksang napili.
3. Pagbabalangkas ng mga ideya- ang talumpati ay nahahati sa tatlong bahagi panimula, katawan at
pangwakas.
4. Paglinang ng mga kaisipan- dito nakapaloob ang mahalagang impormasyon na sumusuporta sa
mga pangunahing kaisipan na inilahad sa balangakas.
66
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pagsulat ng isang mahusay na talumpati batay sa paksang ibinigay ng guro.
Gawain 4:
Paglalahad at pagsusuri sa nabuong talumpati ng bawat pangkat.
PAGLALAPAT
Isahang Gawain: Paglalahad ng isang makabuluhang talumpati. Hikayating magamit ng mga

mag-aaral ang dapat isaalang-alang sa pagsasagawa nito.
TANDAAN
Magiging mabisa at makabuluhan ang bubuuing talumpati kung bibigyang

halaga ang tamang pag-oorganisa ng mga ideya na sinasabayan ng angkop na
kilos at galaw.
PAGTATAYA
1. Ano sa tingin nyo ang kalakasan at kahinaan mo sa pagtatanghal

ng talumpati sa harap ng mga tao? Ipaliwanag.
2. Paano kayo magkukwento sa harap ng ibang tao? May sinusunod ba kayong

gabay?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Makinig ng isang talumpati ng ating Pangulong Duterte at itala ang mga
mahahalagang datos na kanyang binanggit. Isulat sa iyong journal na notbuk.
67
Petsa: Sesyon : 17
sulating akademiko.
Kompetensi: Napagtitibay ang natamong kasanayan sa pagsulat ng
talumpati sa pamamagitan ng pinakinggang halimbawa.
CS_FA11PN-0g-i-91
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakapagsusuri kung paano sumulat ng talumpati.
Saykomotor: Nakasusulat ng isang mahusay na talumpati.
Apektiv: Nabibigyang-halaga ang mga dapat isaalang-alang sa

paglalahad ng isang makabuluhang talumpati.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Talumpati

PAMPAGKATUTO Aklat
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Pagpapakita ng maikling bedyo ng isang mananalumpati.
Pangmotibasyunal na Pagbibigay Katanungan:
tanong: 3. Sa tingin ninyo, tungkol saan ang pinanood na bedyo?
4. May ideya ba kayo kung ano ang tawag sa isinagawa sa
Aktiviti / Gawain taong nagsasalita?
Pagpapakahulugan ng mga nakagawiang kilos ng isang
mananalumpati.
Bibigyang kahulugan ng mga estudyante ang larawang
nabunot mula sa mga inihandang kahon ng guro.
B. PAGLALAHAD Malayang talakayan tungkol sa pagsulat ng talumpati.
Abstraksyon
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pagsulat ng isang mahusay na talumpati batay sa paksang
Mga Paglilinang na Gawain ibinigay ng guro.
D. PAGLALAPAT Paglalahad ng isang makabuluhang talumpati.

Aplikasyon Hihikayating magamit ng mga mag-aaral ang dapat
isaalang-alang sa pagsasagawa nito.
E. PAGLALAHAT Masasabing kahit gaano pa kahusay ang isinusulat na
Generalisasyon talumpati, kung hindi naman nagsasanay sa pagbigkas nito
sa harap ng madla, hindi magiging matagumpay ang
talumpati.
IV PAGTATAYA 1. Ano-ano ang katangian ng isang mahusay at mabisang
68
talumpati?
2. Paano naiiba ang talumpati sa iba pang uri ng sulatin?
V TAKDANG-ARALIN Makinig ng isang talumpati ng ating gobernador at itala
ang mga mahahalagang datos na kanyang binanggit. Isulat
sa inyong jornal notbuk.
Sesyon: 17
Paksa: Talumpati
TUKLASIN
Ang kahusayan sa pakikipagtalastasan at listo ng isipan ang kadalasang susi ng
isang magaling at epektibong mananalumpati. Dahil dito, mas madali niyang
nakukuha ang atensyon at respeto ng karamihan.
1. Naranasan nyo na bang makinig ng isang talumpati?
2. Anong napapansin ninyo sa paraan ng pagkakabuo nito?
3. Sa tingin ninyo, madali kaya itong gawin?
GAWAIN 1
Gusto nyo bang manood ng isa sa mga talumpati ng ating mahal na Pangulong Duterte?
(Ang mga mag-aaral ay bibigyan ng panahon na mapanood ang inihandang “video clip”
ng guro at
ipasagot ang mga katanungan sa ibaba.)
1. Ano ang nilalaman ng talumpati ng pangulo?
2. May napansin ba kayo sa istilo ng kanyang pananalita?
3. Nagustuhan nyo ba ang kanyang talumpati?
PAGSUSURI
Gawain 2
Para masubok natin ang inyong mga naunang kaalaman, susubukin nating
bigyang kahulugan ang mga larawan ng nakagawiang kilos ng mga
mananalumpati.
Larawan 1: Kumpas ng Kamay
Larawan 2: Hakbang ng Paa
Larawan 3: Ayos ng Tindig
Larawan 4: Lalim ng Titig
Larawan 5: Bigkas ng mga Salita
Talumpati ay isang buod ng kaisipan o opinyon ng isang tao na pinababatid sa pamamagitan ng

pagsasalita sa entablado
ALAM MOparaBAsaNA…
mga pangkat na mga tao. Layunin nitong humikayat, tumugon,
mangatwiran, magbigay ng kaalaman o impormasyon at maglahad ng isang paniniwala. Isang uri ito
ng kumunikasyong pampubliko na nagpapaliwanag sa isang paksa na binibigkas sa harap ng mga
tagapakinig.
Uri ng Talumpati
Daglian o biglaan (Impromptu) hindi binibigyan ng panahon o oras ang mananalumpati.
Maluwag na Talumpati (Extemporaneous Speech) ay ang agarang 69 pagsagot sa
paksang ibinibigay sa mananalumpati at malaya siyang magbibigay ng sariling pananaw.
Talumpating Handa – sinasaulo, binabalangkas, inihahanda at iniaayos ang sinusulat na talumpati
para bigkasin sa harap ng mga tagapakinig.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pangkatang Gawain: Gamitin ang mga napiling nakagawiang kilos ng mga
mananalumpati batay sa inihandang piyesa ng guro.
Gawain 4:
Gayong batid nyo na ang mga dapat isaalang-alang sa paglalahad ng isang talumpati,
susulat kayo ng sarili ninyong talumpati na itatanghal ng napiling
representante ng inyong
pangkat mamaya.
PAGLALAPAT
Magpaligsahan tayo!
Bawat representante ng pangkat ay magtatanghal ng kanilang nabuong talumpati
sa loob ng 3-5 minuto lamang alinsunod sa pamantayang inihanda ng guro.
Pamantayan:
Pagdadala sa Sarili - 15%
(tindig, kumpas ng kamay, at boses)
Tamang Bigkas ng mga Salita - 15%
Nilalaman - 15%
Impak sa mga Manonood - 5%
KABUUAN - 50%
TANDAAN
Kahit gaano pa kahusay ang isinulat na talumpati, kung hindi naman

nagsasanay sa pagbigkas nito sa harap ng madla, hindi magiging matagumpay
ang talumpati.
PAGTATAYA
Sagutin ang sumusunod na mga katanungan:
70
1. Ano sa tingin mo ang kalakasan at kahinaan mo sa pagtatanghal ng talumpati sa
harap
ng mga tao? Ipaliwanag.
2. Bakit mahalagang isaalang-alang ang tamang kilos at bigkas ng mga salita
kung
magtatalumpati?
3. Ano ang kaibahan ng talumpati sa iba pang sulating pang-akademiko?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Makinig ng isang talumpati ni Pangulong Duterte mula sa “video clip” noong
siya’y bumisita sa Siyudad ng Dumaguete. Itala ang mga mahahalagang datos
na kanyang
binanggit sa inyong jornal notbuk.

Petsa: Sesyon : 18
sulating akademiko.
CS_FA11PU-0d-f-93
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakakikilala sa dalawang uri ng talumpati.
Saykomotor: Nakapagtatanghal sa sariling talumpating nabuo.
Apektiv: Nakapagmamasid nang mahigpit sa kaurian ng talumpati.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Uri ng Talumpati

PAMPAGKATUTO Aklat
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA * Pagbabalik-aral sa talumpati
Pangmotibasyunal na * Iproseso ng guro ang mga takdang aralin
tanong:
Aktiviti / Gawain * Magpanood ng video clips ng isang mananalumpati
B. PAGLALAHAD Malayang talakayan tungkol sa talumpating handa at hindi
71
Abstraksyon handa.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Bawat pangkat ay pipili ng isang miyembro ng
Mga Paglilinang na Gawain mananalumpati. Malaya silang pumili kung anong uring
talumpating gagamitin.
D. PAGLALAPAT Paglalahad ng talumpating hindi handa.
Aplikasyon
E. PAGLALAHAT Ano ang pagkakaiba ng talumpating handa at hindi handa?

Generalisasyon
IV PAGTATAYA Magpasulat ng talumpating handa bilang isa sa mga
performans task sa kwarter na ito.
V TAKDANG-ARALIN Sauluhin ang binuong talumpati.
72
Sesyon: 18
Paksa: Uri ng Talumpati
TUKLASIN
Ang taong epektibong magtalumpati ay mas madaling makakuha ng respeto
mula sa ibang tao kumpara sa mga taong di-epektibong magtatalumpati.
1. Sa anong paraan maging mabisa ang pagtatalumpati?
GAWAIN 1
Magpanood ng video clips ng isang mananalumpati.
PAGSUSURI
Gawain 2
Ipasuri ng guro ang pinanood na video clips ng isang mananalumpati.
ALAM MO BA NA…
Uri ng Talumpati
Daglian/Biglaan (impromptu) - walang binabasa, ang paksa ay ibinibigay ng tatlo hanggang limang
minuto bago bumigkas sa harapan ng madla. Ang hinahasa sa kasanayang ito ay ang bilis ng
organisasyon ng kaisipan ng mananalumpati hinggil sa paksang bibigkasin sa pinakamabilis na
sandaling palugit na ibinigay.
Maluwag (Extemporaneous Speech) ay ang agahang pagsagot sa paksang ibinibigay sa

mananalumpati at malaya siyang magbibigay ng sariling pananaw.
Talumpating Handa – sinasaulo, binabalangkas, inihahanda at iniaayos ang sinusulat na talumpati

para bigkasin sa harap ng mga tagapakinig. Pinaglaanan ng panahon, ang paksa ay karaniwang
naibigay nang maaga at naayon sa inaasahan ng mga tagapakinig, mula sa pananaliksik ng mga
datos na ibibigay o ilalahad sa talumpati.
73
PAGSASANAY
Gawain 3:
Bawat pangkat ay pipili ng isang miyembro ng mananalumpati. Malaya silang
pumili kung anong uring talumpating gagamitin.
Gawain 4:
Paglalahad ng talumpati ng bawat pangkat.
PAGLALAPAT
Magkaroon ng paglalahad ng talumpating hindi handa ang piling mag-aaral.
TANDAAN
Nakasalalay sa mahusay na pagsulat ng talumpati ang tagumpay ng isang

mananalumpati.
PAGTATAYA
Magpasulat ng talumpating handa bilang isa sa mga performans task sa

kwarter na ito.
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Sauluhin ang binuong talumpati.
74
Petsa: Sesyon : 19
sulating akademiko.
Kompetensi: Natutukoy ang mga mahahalagang impormasyong
pinakinggan upang makabuo ng katitikan ng pulong at
sintesis.
CS_FA11PU-0d-f-92
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakauulat ng isang gawang katitikan ng pulong batay sa
ipinabasang katitikan ng pulong.
Saykomotor: Nakalilikha ng sariling katitikan ng pulong tuwing

magkaroon ng pampaaralang miting batay sa adyenda.
Apektiv: Nakapagmamasid nang masusi sa pagsulat ng katitikan ng

pulong.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Katitikan ng Pulong
C. KAGAMITANG Sampol na sulatin

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Sino ang kalihim ninyo rito sa klase?
Pangmotibasyunal na Ano-ano ang mga tungkulin ng isang kalihim?
tanong: Ano-ano ang mga dapat taglayin ng isang kalihim?
Aktiviti / Gawain Magkaroon ng pagsasadula batay sa isang pulong ng

presidente sa mga sundalo.
Pipili ang guro kung sino ang magsasadula nito. Bibigyan
ng tuntunin kung paano gagawin ang aktibiti na ito.
Pagkatapos ipaulat ang ginawang sulatin.
B. PAGLALAHAD Tatalakayin ng guro ang pormat o hakbang sa pagsulat ng
Abstraksyon katitikan ng pulong.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Bawat mag-aaral ay may sipi sa isang buod ng katitikan ng
Mga Paglilinang na Gawain pulong at hayaang gagawa sila ng sariling likhang katitikan
ng pulong.
D. PAGLALAPAT Pagpaparinig ng pulong ni Gobernador Degamo at gawan
Aplikasyon ng akademikong sulatin.
E. PAGLALAHAT Sa pagsusulat ng ganitong uri ng pang-akademikong
Generalisasyon sulatin, dapat isaalang-alang ang kawastuhan ng bawat
pangyayari.
IV PAGTATAYA 1. Bakit mahalaga ang sulating katitikan ng pulong.
2. Paano ito makatutulong sa iba pang pulong na
mangyayari?
75
V TAKDANG-ARALIN Dumalo sa miting ng barangay at gumawa ng katitikan ng
pulong.
Sesyon: 19
Paksa: Katitikan ng Pulong
TUKLASIN
Halos lahat ng mga grupo, organisasyon, at kompanya ay may mga pulong na
kailangang irekord ang mga pag-uusap tungkol sa partikular na paksa, mga
napagpasiyahang aksiyon, mga rekomendasyon, mahahalagang isyung
lumulutang sa pulong, at iba pa.
1. Sino ang kalihim ninyo rito sa klase?
2. Ano-ano ang mga tungkulin ng isang kalihim?
3. Ano-ano ang mga dapat taglayin ng isang kalihim?
GAWAIN 1
Magkaroon ng pagsasadula batay sa isang pulong ng presidente sa mga sundalo. Pipili

ang guro kung sino ang magsasadula nito. Bibigyan ng tuntunin kung paano gagawin ang
aktibiti na ito. Pagkatapos ipaulat ang ginawang sulatin.
PAGSUSURI
Gawain 2
Pagpapalitan ng opinyon o reaksyon ukol sa gawain.
ALAM MO BA NA…
Kahalagahan ng Katitikan ng Pulong
Ano man ang layunin o uri ng pulong tungkol sa mga pagbabago sa polisiya o sa pagbibigay ng
magandang balita, regular o espesyal na pulong, pormal o impormal, kailangang maitala ang
mahahalagang napag-usapan o nangyari rito. Ang dokumentong nagtala ng mahalagang diskusyon at
desisyon ay tinatawag na katitikan ng pulong.
Ginagamit ang katitikan ng pulong upang ipaalam sa mga sangkot sa pulong, nakadalo o di-
nakadalo, ang mga nangyari rito: kailan at saan ito nangyari, sino-sino ang mga dumalo, sino-sino
76
ang lumiban at ano-ano ang kanilang mga dahilan, ano ang pinag-uusapan, ano ang mga desisyon,
at iba pa. Makikita sa mga mas detalyadong katitikan ng pulong kung sino ang nagsabi ng ano,
kanino, ano ang tugon dito ng pinatutungkulan at ng iba pang nasa pulong, sino-sino ang
magkapareho ng posisyon sa isang isyu.
Katulad ng korespondensiya opisyal, nagsisislbing permanenteng rekord ang mga katitikan ng
pulong. Imposibleng matandaan ang lahat ng detalye ng pinag-uusapan o nangyari sa pulong.
Tandaang hindi magandang ideya ang iasa ang lahat sa iyong memorya. Gaano man katalas ang
memorya, hindi maaasahang manatili nang matagal sa isip ang mga iminemorya.
Sa pamamagitan ng katitikan ng pulong, maaring magkaroon ng nahahawakang kopya ng mga
nagyayaring komunikasyon. Sa paglipas ng panahon, maaring maging mahalagang dokumentong
pangkasaysayan ang isang katitikan ng pulong.
Gabay sa Pagsulat ng Katitikan ng Pulong

Ang mga sumusunod na gabay ay makatutulong sa pagsulat nang maayos at mahusay na
katitikan ng pulong.
Bago ang Pulong. Kung naatasan o nagboluntaryong magsulat ng katitikan ng pulong, siguraduhing
hindi ang sarili ang pangunahin o pinakaimportanteng kalahok dito. Mahahati lamang ang iyong
atensiyon. Lumilikha ng isang template sa pagtatala upang mapadali ang pagsulat. Maglaan ng
maraming espasyo.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Bawat mag-aaral ay may sipi sa isang buod ng katitikan ng pulong at hayaang
gagawa sila ng sariling likhang katitikan ng pulong.
Gawain 4:
Pag-uulat sa nagawang katitikan ng pulong. Piling gawa ng miyembro ng
pangkat ang iuulat
sa klase.
PAGLALAPAT
Pagpaparinig ng pulong ni Gobernor Degamo at gawan ng akademikong sulatin. Ito ay

kanilang isasagawa sa kanilang jornal notbuk.
TANDAAN
Hindi lamang iisang kasanayan ang gagamitin sa pagsulat ng katitikan ng

pulong. Kailangang pairalin ang talas ng pandinig, bilis ng pagsulat at linaw ng
pag-iisip.
77
PAGTATAYA
1. Bakit mahalaga ang sulating katitikan ng pulong.

2. Paano ito makatutulong sa iba pang pulong na mangyayari?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Dumalo sa miting ng barangay at gumawa ng katitikan ng pulong.
78
Petsa: Sesyon : 20
sulating akademiko.
nakabatay sa pananaliksik
CS_FA11WG-0p-r-93
I LAYUNIN
Kaalaman : Nasusuri ang isang posisyong papel na ipinakita.
Saykomotor: Nakagawa ng sariling posisyong papel batay sa paksang

ibinigay.
Apektiv: Nasisiyasat nang mabuti ang posisyong papel nang may

malalim na pag-unawa.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Posisyong Papel
PAMPAGKATUTO Aklat
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Sang-ayon ba kayo sa ginawa ng ating pangulong Duterte
Pangmotibasyunal na na uusigin ang mga gumawa ng iligal na droga? Ano ang
tanong: iyong paninindigan dito?
Tatalakayin ng guro ang katangian ng posisyong papel.
Aktiviti / Gawain “Think-pair-share”. May panukala na ang Ms. Universe ay
gaganapin sa ating bansa ngayong 2017 pero hindi
gagasta ang ating pamahalaan kundi ang mga pribadong
sector lamang.
B. PAGLALAHAD Tatalakayin ng guro ang katangian ng posisyong papel.
Abstraksyon
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Magpabasa ng isang artikulo batay sa pagtanggal ng

Mga Paglilinang na Gawain asignaturang Filipino sa Kolehiyo.Pagkatapos, magpasulat
ng Posisyong Papel.
D. PAGLALAPAT Hatiin ng guro ng dalawang pangkat ang mag-aaral. Ang
Aplikasyon unang pangkat ay sang-ayon at ang pangalawang pangkat
ay hindi sang-ayon.
Magkaroon ng pagtatalo batay sa paksang ibinigay.
E. PAGLALAHAT Lingid sa inyong kaalaman sa posisyong papel na sulatin,
Generalisasyon dapat nating tandaan na tayo’y malayang mailahad ang
ating saloobin.
IV PAGTATAYA Sagutin ang mga tnong nang walang paligoy-ligoy:
1. Bakit kakaiba ang sulating posisyong papel sa ibang
sulating pang-akademiko?
79
2. Anong katangian ang nangingibabaw sa pagsulat ng
posisyong papel?
V TAKDANG-ARALIN Kung dadagdagan pa ng dalawang taon ang kolehiyo, ano
ang inyong reaksyon at pangatwiran?
Sesyon: 20
Paksa: Posisyong Papel
TUKLASIN
Mahalagang katangian ng tao ang pagkakaroon ng paninindigan. Ang taong
may paninindigan ay may matatag na disposisyon sa buhay, hindi madaling
panghinaan ng loob at nirerespeto ng kapwa.
1. Sang-ayon ba kayo sa ginawa ng ating pangulong Duterte na uusigin ang mga
gumawa ng iligal na droga? Ano ang iyong paninindigan dito?
GAWAIN 1
Tatalakayin ng guro ang katangian ng posisyong papel.
“Think-pair-share”. May panukala na ang Ms Universe ay gaganapin sa ating bansa ngayong

2017 pero hindi gagasta ang ating pamahalaan kundi ang mga pribadong sektor lamang.
PAGSUSURI
Gawain 2
Pag-uulat ukol sa bunga ng kanilang pagbabahagihan.
ALAM MO BA NA…
Ano ang Posisyong Papel?
Ang posisyong papel ay sanaysay na naglalahad ng mga opinyon tungkol sa partikular na paksa
o usapin. Dito, kailangang pumosisyon sa isang panig. Halimbawa, naniniwala kang nakagagamot
ang marijuana kaya isinusulong mo ang paggamit nito sa medisina. O kaya, pro-choice ka kaya pabor
ka sa aborsiyon. Anuman ang posisyon, kailangang magbigay ng malinaw at matatag na mga
argumento at mga makatuwirang ebidensiyang susuporta sa mga ito sa kabuuan ng papel.
Ang posisyong papel ay maaaring nasa simpleng anyo ng liham sa editor o kaya naman ay sanaysay.
Maaari rin namang mas masalimuot ang anyo nito, tulad ng akademikong posisyong papel o opisyal
na pahayag na binabasa sa mga pandaigdigang kumperensiya.
80 Karaniwang ginagamit ng malalaking
organisasyon ang posisyong papel upang isapubliko ang kanilang opisyal na paniniwala, posisyon o
rekomendasyon.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pangkatang Talakayan: Tatalakayin ang isang artikulo batay sa pagtanggal ng
asignaturang Filipino sa Kolehiyo.
Gawain 4:
Pagpapasulat ng Posisyong Papel batay sa paksang tinalakay.
PAGLALAPAT
Debate: Ang paksa ay nauukol sa pagsang-ayon o di pagsang-ayon sa pagtanggal ng

asignaturang Filipino sa kolehiyo.
TANDAAN
Ang layunin ng posisyong papel ay maglahad ng mga argumentong

makaimpluwensiya sa pananaw o paniniwala ng mga mambabasa.
PAGTATAYA
Sagutin ang mga tnong nang walang paligoy-ligoy:

1. Bakit kakaiba ang sulating posisyong papel sa ibang sulating pang-
akademiko?
2. Anong katangian ang nangingibabaw sa pagsulat ng posisyong papel?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Pagpapaliwanag: Kung dadagdagan pa ng dalawang taon ang kolehiyo, ano ang
inyong reaksyon at pangatwiran?
81
Petsa: Sesyon : 21
sulating akademiko.
Kompetensi: Nakasusulat ng organisado, malikhain, at kapani-
paniwalang sulatin.
CS_FA11PU-0p-r-94
I LAYUNIN Nakapagsusuri kung paano sumulat ng isang replektibong

Kaalaman : sanaysay.
Saykomotor: Naisasaayos ang mga impormasyong bubuo sa ibinigay na

halimbawang repelktibong sanaysay.
Apektiv: Nakatatamo ng kasiyahan sa sariling replektibong

sanaysay na nabuo.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Replektibong Sanaysay
C. KAGAMITANG Pisara, Manila Paper, Projector, LCD Screen

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA 1. Naranasan nyo na bang suriin ang kabuuan ng inyong
Pangmotibasyunal na pagkatao gamit ang salamin?
tanong: 2. Ano-ano ang inyong nakita bukod sa anyong pisikal na
taglay?
Aktiviti / Gawain Gawain: Concept Map - “Sino Ako”, Gamit ang Concept Map
hihikayatin ang mga mag-aaral na palawakin ang tanong
na ibinigay.
B. PAGLALAHAD Pagtalakay tungkol sa pagsulat ng isang replektibong
Abstraksyon sanaysay.
(Pamamaraan sa A. Kahulugan ng Sanaysay
Pagtalakay) B. Katangian ng Sanaysay
C. PAGSASANAY Pampisarang gawain:

Mga Paglilinang na Gawain Pagsasaayos ng mga ibinigay na impormasyon ukol sa
replektibong sanaysay na inihanda ng guro.
D. PAGLALAPAT Pangkatang gawain:
Aplikasyon Halimbawa ng replektibong sanaysay.
Pagsulat ng halimbawa ng replektibong sanaysay.
E. PAGLALAHAT Makabukuhan ang buhay kung makikilalaang sariling
Generalisasyon kalakasan at kahinaan.
IV PAGTATAYA Ipaliwanag ang katangian ng replektibong sanaysay.
V TAKDANG-ARALIN Pakinggan ang awiting pinamagatang “Anak” ni Freddie
82
Aguilar at isulat ang mensahing hatid ng awiting ito.
Sesyon: 21
Paksa: Replektibong Sanaysay
TUKLASIN
Lahat ng pagsusulat ay proseso ng pagkatuto.
1. Naranasan nyo na bang suriin ang kabuuan ng inyong pagkatao gamit ang
salamin?
2. Ano-ano ang inyong nakita bukod sa anyong pisikal na taglay?
GAWAIN 1
Concept Map - “Sino Ako”, Gamit ang Concept Map hihikayatin ang mga mag-aaral na
palawakin ang tanong na ibinigay.
PAGSUSURI
Gawain 2
Pair-share: Nakabatay ang pagbabahagihan sa unang gawaing ibinigay.
ALAM MO BA NA…
Ano ang Repleksibong Sanaysay?
Ang repleksibong papel o mapagmuning sanaysay ay isang pagsasanay sa pagbubulay-bulay.

Sa pamamagitan nito, natutuklasan ang sariling pag-iisip, damdamin, o opinyon tungkol sa isang
paksa, pangyayri, o tao, at kung paano naapektuhan ng mga ito. Bukod dito, ang pagsulat ng
repleksibong sanaysay ay isang gawaing humahamon sa mapanuring pag-iisip. Ang sulating ito ay
maaaring nasa anyo ng personal na sanaysay, lahok sa journal, diary, reaksiyong papel, o learning
log.
Kahalagahan ng Repleksibong Sanaysay
Sa pagsulat ng repleksibong sanaysay, tayo ay nagpapahayag ng damdamin, at dito ay may

natutuklasang bago tungkol sa sarili, sa kapuwa, at sa kapaligiran. Ang pagsulat ng repleksibong
sanaysay ay proseso rin ng pagtuklas. Sa pamamagitan
83 din nito, natutukoy natin ang ating mg
kalakasan at kahinaan, at nakaiisip tayo ng mga solusyon sa mga problemang kainahaharap natin.
Hinahasa rin ng pagsulat ng repleksibong sanaysay ang karanasan sa metacognition o ang
kakayahang suriin at unawain ang sariling pag-iisip.
84
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pagsasaayos ng mga ibinigay na impormasyon ukol sa replektibong sanaysay
na inihanda ng guro.
Gawain 4:
Malikhaing paglalahad batay sa isinaayos na replektibong sanaysay. Maaaring
iba-iba ang
paraan ng paglalahad ng mga mag-aaral.
PAGLALAPAT
Isahang Gawain: Pagsulat ng halimbawa ng replektibong sanaysay.
TANDAAN
Ang replektibong sanaysay ay hindi lamang pagsasanay sa pagdidili-dili, kundi

sa pagsusuri at pag-unawa sa sariling pag-iisip, damdamin o kilos.
PAGTATAYA
 Ipaliwanag ang katangian ng replektibong sanaysay.
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Pakinggan ang awiting pinamagatang “Anak” ni Freddie Aguilar at isulat ang
mensaheng hatid ng awiting ito.
85
Petsa: Sesyon : 22
sulating akademiko.
Kompetensi: Nakikilala ang mga katangiang mahusay na sulating
akademiko sa pamamagitan ng mga binasang halimbawa.
CS_FA11PU-0p-r-94
I LAYUNIN Nakapagsusuri ng bawat katangian ng replektibong.

Kaalaman :
Saykomotor: Nakasusulat ng sariling replektibong sanaysay kaugnay sa

pinakinggang awit.
Apektiv: Nakapapahalagahan lalo ang sarili batay sa napakinggang

awitin.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Katangian ng Replektibong Sanaysay

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Pagpaparinig ng awit ni Freddie Aguilar na pinamagatang
Pangmotibasyunal na “Anak”
tanong: Ano ang tumatakbo sa inyong isipan habang
pinapakinggan ang awit?
Aktiviti / Gawain Anong bahagi ng kanta ang tumangay sa inyong
damdamin?
Paghahambing ng sarili sa isang bagay o sagisag bilang
anak o anghel ng tahanan.
B. PAGLALAHAD Malayang talakayan sa mga katangian ng replektibong
Abstraksyon sanaysay.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pagsulat ng replektibong sanaysay kaugnay sa awiting

Mga Paglilinang na Gawain “Anak”.
D. PAGLALAPAT Pangkatang gawain:

Aplikasyon Pag-iinterpreta sa awiting “Dasal”.
E. PAGLALAHAT Gaano kahalaga ang mga katangian ng replektibong

Generalisasyon sanaysay?
IV PAGTATAYA Paper Pencil Test (PAPET)
V TAKDANG-ARALIN Alamin ang mga sanhi at bunga ng kahirapan.
86
Sesyon: 22
Paksa: Katangian ng Repleksibong Sanaysay
TUKLASIN
Magiging mas mabisa ang pagkatuto mula sa sariling karanasan kung
lalangkapan ito ng repleksiyon.
Pagpaparinig ng awit ni Freddie Aguilar na pinamagatang “Anak”
1. Ano ang tumatakbo sa inyong isipan habang pinapakinggan ang awit?
2. Anong bahagi ng kanta ang tumatangay sa inyong damdamin?
GAWAIN 1
Paghahambing ng sarili sa isang bagay o sagisag bilang anak o anghel ng tahanan.
PAGSUSURI
Gawain 2
Isahang Gawain: Iguguhit ang sariling sagisag ukol sa sarili.
ALAM MO BA NA…
Mga Katangian ng Repleksibong Sanaysay
Personal ang repleksibong sanaysay. Sa sulating ito, sinasagot ng manunulat ang mga
repleksibong tanong na naglalayong ipakita ang ugnayan ng manunulat sa kaniyang paksa.
Halimbawa: Ano ang iyong naging reaksiyon sa pinanood mong teleserye? Ano ang paborito mong
asignatura sa paaralan at bakit? Paano mo iuugnay ang sarili sa pangunahing tauhan ng binasa
mong nobela? Ano ang kalakasan at kahinaan mo sa pagsulat?
Ang pagsulat ng repleksibong sanaysay ay hindi lamang limitado sa paglalarawan o paglalahad

ng kuwento. Nangangailangan din ito ng mas mataas na kasaysayan sa pag-iisip, gaya ng
mapanuring kamalayan at mapagmuning diwa. Kapag nagsusulat nito, nagsasagawa rin ng pagsusuri
(ano-ano ang mga sanhi at bunga ng kahirapan?), bumuo ng sintesis (Ano-ano ang mga natutuhan
mo sa mga naobserbahan?) at nagsusuri at nagpapasya (Ano-anong mga kaisipan ang tanggap o
hindi mo tanggap?).
Sa pagsulat ng akademikong repleksibong papel, mahalagang gumamit ng deskriptibong wika.

87
Sa pamamagitan nito, maipababatid sa mga mambabasa na nauunawaan at lubos na pinag-isipan
ang paksa. Dahil ito ay nakabatay sa karanasan, inaasahang magsusulat dito tungkol sa sarili, mga
ideya, at opinyon. Kaya naman hindi problema ang paggamit ng mga panghalip na “ako” sa
repleksibong sanaysay.
88
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pagbabahagi ukol sa naiguhit na sagisag sa napiling kapares.
Gawain 4:
Pagsulat ng replektibong sanaysay kaugnay sa awiting “Anak”.
PAGLALAPAT
Pangkatang gawain: Pag-iinterpreta sa awiting “Dasal”.
TANDAAN
Personal at subhetibo ang sanaysay ngunit hindi ibig sabihing maaari nang
isulat ang lahat ng pumasok sa isipan. Kinakailangang sumunod pa rin ito sa
mga kumbensyon ng akademikong pagsulat.
PAGTATAYA
Paper Pencil Test (PAPET)
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Alamin ang mga sanhi at bunga ng kahirapan.
89
Petsa: Sesyon : 23
sulating akademiko.
CS_FA11PU-0d-f-93
I LAYUNIN
Kaalaman : Nakapagbabalak nang maingat sa sulating akademikong
agenda.
Saykomotor: Nakasusulat ng sariling agenda batay sa sitwasyong

ibinigay.
Apektiv: Nakasusunod nang walang pag-aalinlangan sa istilo ng

pagsulat ng akademikong agenda.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Agenda

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Nasubukan niyo bang dumalo sa isang pagpupulong. Ano
Pangmotibasyunal na ang unang inilahad ng tagapagdaloy?
tanong:
Paghuhula: Huhulaan ng mga mag-aaral ang tinutukoy ng
Aktiviti / Gawain guro.
Ang mga pagpipiliang salita na gabay ng mga mag-aaral sa
pagsagot sa nakadikit sa pisara.
B. PAGLALAHAD Tatalakayin ang istilo at teknikal na pangangailangan ng
Abstraksyon akademikong sulatin.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pagsulat ng agenda ukol sa isinagawang “Homeroom PTA
Mga Paglilinang na Gawain Meeting”.
D. PAGLALAPAT Pagsasadula batay sa napiling situwasyon.

Aplikasyon
E. PAGLALAHAT Maisakatuparan ang makabuluhang pagpupulong kung
Generalisasyon isaalang-alang ang angkop na paghahanda.
IV PAGTATAYA Pormatibong Pagsusulit
V TAKDANG-ARALIN Maglikom ng katitikan ng pulong buhat sa mga naitalang

agenda ng miting ng “Supreme Socoiety Student
Government Officers”.
90
91
Sesyon: 23
Paksa: Agenda
TUKLASIN
Magiging matagumpay ang isang panukala kung maglaan ng sapat na panahon at
tiyak na layunin sa gaganaping pagpupulong.
1. Nasubukan nyo na bang dumalo sa isang pagpupulong?
2. Ano ang unang inilahad ng tagapagdaloy?
3. Malinaw ba ang pagkakalahad ng mga impormasyon ng tagapagdaloy sa
nagdaang
pagpupulong?
GAWAIN 1
Paghuhula: Ang guro ay magbibigay ng maikling paglalarawan sa mga mahahalagang datos

na nakapaloob sa isang agenda. Pipili ng sagot ang mga mag-aaral sa mga gabay na salita
na nakadikit sa pisara.
Pagsisimula
Mga Isyu sa Katitikan ng Nakaraang Pulong
Pag-apruba ng Agenda
Update sa Mga Planong Proyekto at Gawain
Pag-apruba ng Katitikan ng Nakaraang Pulong
Iba Pang Gawaing Wala pang Iskedyul
PAGSUSURI
Gawain 2
Picture Frame: Hahatiin sa limang pangkat ang mga mag-aaral. Bawat pangkat
ay bibigyan ng 5 minuto para makabuo ng isang Picture Frame batay sa bahagi
ng Agenda na inatas ng guro.
Mga Bahagi ng Agenda
Pangkat 1 - Pagsisimula
Pangkat 2 - Pag-apruba ng Agenda
Pangkat 3 - Pag-apruba ng Katitikan ng Nakaraang Pulong
Pangkat 4 - Mga Isyu sa Katitikan ng Nakaraang Pulong
Pangkat 5 - Update sa mga Planong Proyekto
92
ALAM MO BA NA…
Kahulugan ng Agenda
Ang agenda ay ang listahan ng mga tatalakayin (ayon sa pagkakasunod-sunod)

sa isang pormal na pagpupulong. Layunin ng dokumentong ito na bigyan ng ideya ang mga kalahok
sa mga paksang tatalakayin at sa mga usaping nangangailangan ng atensiyon. nakasaad din dito
ang mga aksiyon o rekomendasiyong inaasahang pag-usapan sa pulong.
Kung ibinigay ang agenda sa mga kalahok ilang araw bago ang pagpupulong, nagkakaroon
ng sapat na panahon ang bawat isa na paghandaan ang talakayan at mga desisyong mangyayari sa
pulong. Sa kabuuan, layunin ng agenda na mabigyan ng pukos ang pagpupulong.
Karaniwan na ang nagpapatawag ng pagpupulong (presidente, CEO, director, tagapa- mahala,

pinuno ng unyon, at iba pa) ang responsible sa pagsulat ng agenda. Madalas silang
nakikipagtulungan sa kanilang mga kalihim sa paghahanda nito dahil ang mga kalihim din ang siyang
responsible sa pamamahagi ng mga agenda sa lahat ng lalahok sa pulong.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pangkatang Gawain: Upang lubos na maipaunawa sa mga mag-aaral ang aralin,
magpapasulat ng Agenda ang guro ukol sa isinagawang Homeroom PTA
Meeting.
Gawain 4:
Pangkatang Gawain: Hahatiin sa dalawang pangkat ang klase. Ang unang pangkat ay
magpapakita ng skit sa isang pagpupulong na walang agenda samantalang ang
pangalawang pangkat ay nakatuon sa pagpupulong naman na may agenda. Hihikayating
magmasid nang maigi sa mga magsisipaglahad para masuring mabuti ang pagkakaiba ng
kinalabasan sa dalawang sitwasyon ng pagpupulong. Ang skit na ito ay mangyayari sa loob
ng limang minuto lamang.
Pamantayan
* Kahandaan - 10%
* Kahusayan sa Pagganap - 10%
* Katalasan sa Paggamit ng WF - 10%
KABUUAN - 30%
PAGLALAPAT
Pagsasadula batay sa napiling sitwasyon ng bawat pangkat. Ipakikita ang isang

pagpupulong na may malinaw na agenda. Parehong pamantayan ang gagamitin sa
nasabing gawain sa unahan.
Mga Suhestiyong Pagpupulong (Maaaring pumili ng isa ang mga mag-aaral sa mga
nakasulat sa
93
ibaba.)
• Pulong sa Barangay
• Pulong ng mga Guro
• Pulong ng SSG
TANDAAN
Maisasakatuparan ang makabuluhang pagpupulong kung isaalang-alang

ang angkop na paghahanda.
Ang agenda ay parang mapa na nagsisilbing gabay na nagbibigay nang
malinaw na
direksiyon kung paano mararating nang mabilis ang patutunguhan.
PAGTATAYA
Panuto: A. Basahin at unawaing mabuti ang mga pahayag sa bawat bilang.

Isulat ang titik T kung tama ang pahayag na nabanggit at titik M naman
kung mali.
1. Ang agenda ay ang listahan ng mga tatalakayin sa isang pormal na
pagpupulong.
2. Karaniwang nagpapatawag ng pulong ay ang miyembro.
3. Nakasaad din dito ang puna na inaasahang pag-usapan.
4. Layunin ng agenda na hindi mabigyan ng pokus ang pagpupulong.
5. Ang agenda ay tulad ng isang kumpas.
B. Pagpapaliwanag
1. Bakit mahalaga ang agenda?
2. Ano ang kalalabasan ng isang pagpupulong kung walang agenda?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
1. Maglikom ng katitikan ng pulong buhat sa mga naitalang agenda ng
miting ng “Supreme Student Government” ng inyong paaralan.
2. Magdala ng iba’t ibang ginupit-gupit na mga larawan bukas.
94
Petsa: Sesyon : 24
sulating akademiko.
CS_FA11WG-0p-r-93
I LAYUNIN
Kaalaman : Nasisiyasat nang mabuti ang mga larawang ipinakita.
Saykomotor: Nakasusulat ng sariling sanaysay batay sa mga sitwasyong

nasa larawan.
Apektiv: Naipagpatuloy ang kawilihan sa pagsulat ng sanaysay sa

tulong ng mga larawang nabuo.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Photo Essay

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA 1. Nasubukan niyo na bang kumuha ng larawan?
Pangmotibasyunal na 2. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagkuha ng
tanong: larawan?
Aktiviti / Gawain “Picture Interpretation” May ipakikitang larawan ang guro

at hayaang magbahagi ang mga mag-aaral ng sariling
interpretasyon dito.
B. PAGLALAHAD Pagtatalakay sa maingat, wasto, at angkop na Paggamit ng
Abstraksyon Wika sa Pagsulat ng “Photo Essay”.
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pagsulat ng “Photo Essay” Pangkatang Gawain: Bawat

Mga Paglilinang na Gawain pangkat ay bibigyan ng tig-iisang larawan na nakatuon sa
magagandang tanawin ng Pilipinas.
D. PAGLALAPAT Pangkatang Gawain “Picture Frame”. Bawat pangkat ay
Aplikasyon bubuo ng sariling “pictorial essay” na nakabatay sa
nabuong larawan ng pangkat.
E. PAGLALAHAT 1. Gaano kahalaga ang pagkuha ng mahusay na tamang
Generalisasyon anggulo ng isang larawan para makabuo ng “photo essay”.
IV PAGTATAYA Ihambing ang “photo essay” sa iba pang uri ng sulatin na
inyong nabasa.
V TAKDANG-ARALIN 1. Magdala ng iba’t ibang uri ng larawan, pandikit, gunting
at kartolina.
95
2. Makinig sa kasalukuyang balita at itala ang
mahahalagang impormasyon.
Sesyon: 24
Paksa: Photo Essay
TUKLASIN
Halina’t ating alamin, ang kasabihang, “Ang larawan ay katumbas ng sanlibong
salita”.
1. Nasubukan niyo na bang kumuha ng larawan?
2. Ano-ano ang mga dapat isaalang-alang sa pagkuha ng larawan?
GAWAIN 1
Ipakikita ng guro ang mga inihandang larawan at hihikayatin ang mga mag-aaral na
magbahagi ng kanilang sariling interpretasyon.
PAGSUSURI
Gawain 2
Pagpapalawak ng Isipan: Magpakita ang mga mag-aaral na may parehong
larawan na sinuri. Pagkatapos nito, gagabayan ng guro ang mga mag-aaral
para mabuo ang kanilang pangkat batay sa larawang binigyang interpretasyon.
Mangyayari ang talakayan sa bawat pangkat
para makuha ang pinal na awtput na kanilang iuulat.
Pamantayan sa Pag-uulat
Kahusayan sa Paggamit ng WF - 10%
Organisasyon ng mga Ideya - 15%
Pagkakaisa ng Pangkat - 5%
KABUUAN - 35%
ALAM MO BA NA…
Photo Essay ay koleksiyon ng mga larawang maingat na inayos upang maglahad ng pagkakasunod-
sunod ng mga pangyayari, magpapaliwanag ng partikular na konsepto, o magpahayag ng damdamin.
Hindi limitado ang paksa ng photo essay. Maaaring ito ay serye ng mga imahen sa mataong
bangketa, magulong konsiyerto, o tahimik at payapang bukirin. Maaaring ito ay tungkol sa isang
natatanging tao o mga kakaibang pangyayari.
Ito ay katulad din ng iba pang uri ng sanaysay na gumagamit ng mga teknik sa
pagsasalaysay. Ang kaibahan lamang ay ang paggamit ng mga larawan sa pagsasalaysay. May mga
photo essay na binubuo lamang ng mga larawan. Ang iba naman 96 ay binubuo ng mga larawang may
maiikling teksto. May mga nagsasabing photo essay ang isang sulatin kung ang kalakhan nito ay
teksto at sasamahan lamang ng ilang larawan. May iba namang nagsasabing ang mga larawan
dapat ang lumulutang sa anyong ito, hindi ang mga salita.
PAGSASANAY
Gawain 3:
Gamit ang dalang mga ginupit-gupit na mga larawan, hahayaan ang mga mag-
aaral na bumuo ng sariling photo essay.
Gawain 4:
Pangkatang Gawain: Bawat pangkat ay bibigyan ng tig-iisang larawan na
nakatuon sa
magagandang tanawin sa Pilipinas. Susulat ang pangkat ng photo essay gamit
ang
larawang ibinigay ng guro.
Pamantayan
o Pagkamalikhain - 15%
o Kahusayan sa Paggamit ng WF - 10%
o Kalinisan - 5%
o Nilalaman - 20%
KABUUAN - 50%
PAGLALAPAT
Pagkatang gawain: Hahatiin sa dalawang pangkat ang mga mag-aaral. Bawat pangkat
ay may kanya-kanyang atas. Ang unang pangkat ay gagawa ng Picture Frame. Habang ang
pangalawang pangkat naman ay bubuo ng Photo Essay batay sa nabuong Picture Frame.
Ang gawaing ito ay isasagawa sa loob ng sampung minuto lamang.
TANDAAN
Ang Photo essay ay hindi parang Photo Album. Ito’y maingat na pinipili at
inaayos ang mga larawan upang makabuo ng isang malinaw at interesanteng
kuwento.
PAGTATAYA
Panuto: Ipaliwanag ang tanong na ibinigay sa ibaba.

1.Ano ang pagkakaiba ng Photo Essay sa iba pang Akademikong Sulatin?
97
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
1. Magdala ng iba’t ibang uri ng larawan, pandikit, gunting, at kartolina.
2. Makinig sa kasalukuyang balita at itala ang mahahalagang impormasyon.
98
Petsa: Sesyon : 25
sulating akademiko.
sulatin.
CS_FA11EP-0p-r-40
I LAYUNIN
Kaalaman : Naipaliliwanag ang mga dapat isaalang-alang sa paglikha
ng isang photo essay.
Saykomotor: Nakabubuo ng sariling photo essay batay sa larawang

napili.
Apektiv: Nakasusunod nang mabuti sa mga tuntunin sa paglikha ng

photo essay.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Pagbuo ng Photo Essay

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Pangkatang Gawain: Paglalahad sa mga dalang larawan.
Pangmotibasyunal na Iproseso ng guro ang mga larawang dala.
tanong:
Aktiviti / Gawain
B. PAGLALAHAD Malayang Talakayan tungkol sa pagbuo ng Photo Essay

Abstraksyon
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Pangkatang Gawain: Pagsasadula sa ibinigay na sitwasyon

Mga Paglilinang na Gawain ng guro.
D. PAGLALAPAT Pangkatang Gawain: Gamit ang mga larawang inihanda ng

Aplikasyon guro lilikha ang mga mag-aaral ng kanilang sariling photo
essay.
E. PAGLALAHAT Paano naiiba ang photo essay sa iba pang akademikong
Generalisasyon sulatin.
IV PAGTATAYA Pangkatang Gawain: Pagkuha ng sariling larawan na siyang
batayan sa paglikha ng photo essay.
V TAKDANG-ARALIN
99
Sesyon: 25
Paksa: Pagbuo ng Photo Essay
TUKLASIN
Sa pagbuo ng photo essay, siguraduhing pamilyar sa pipiling paksa. Kailangang
alamin din kung magiging interesado ba sa paksa ang magbabasa o titingin
nito.
MOTIBISYUNAL NA TANONG
1. Ano-ano ang mga dapat isaisip sa pagpili ng mga larawan sa photo essay?
GAWAIN 1
Paglalahad sa mga dalang larawan. (iproseso ng guro ang mga larawang dala.)
PAGSUSURI
Gawain 2
Bawat pangkat ay bubuo ng photo essay gamit ang mga dalang larawan.
ALAM MO BA NA…
Ang pagbuo ng photo essay ay siguraduhing pamilyar sa pipiliing paksa. Kailangang alamin din
kung magiging interesado ba sa paksa ang mambabasa o titingin nito. Mahalaga ring kilalanin kung
sino ang mambabasa. Kailangang malinaw sa kung ano ang nais patunguhan ng photo essay.
Kailangan ding may kaisahan ang mga larawan sa photo essay. Isaalang-alang ang konsistensi sa
framing, komposisyon, anggulo, pag-iilaw, o kulang maliban na lamang kung may nais na idiing ideya
o damdamin.
100
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pagsasadula ng ilang pangkat sa ibinigay na situwasyon ng guro.
Gawain 4:
Pagsusulat ng photo essay gamit ang tamang pagbuo nito.
PAGLALAPAT
Pangkatang Gawain: Gamit ang larawang inihanda ng guro. Lilikha ang mga mag-aaral
ng kanilang sariling photo essay.
TANDAAN
Hindi nalalayo ang photo essay sa iba pang uri ng sanaysay. Gumagamit ito ng
mga teknik at epektibong paglalahad ng mga ideya at pagsasalaysay ng mga
pangyayari. Isinaalang-alang nito ang tema, organisasyon ng mga kaisipan,
tono, target na mababasa, at iba pa. Ang kaibahan lamang ay ang paggamit nito ng mga
larawan na siyang pangunahing pinagkukkunan ng kahulugan sa isang photo essay.
Madalas na nating sabihing sanlibong salita ang katumbas ng isang larawan, maaring higit
pa rito ang kapangyarihan ng larawan.
PAGTATAYA
Pangkatang Gawain: Pagkuha ng sariling larawan na siyang batayan sa

paglikha ng photo essay.
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Ano ang lakbay-sanaysay?
101
Petsa: Sesyon : 26
sulating akademiko.
Kompetensi: Natitiyak ang mga elemento ng paglalahad ng pinanood na
episodyo ng isang programang pampaglalakbay.
CS_FA11PD-0m-o-89
I LAYUNIN Nakasusulat nang malaya sa pinanood na episodyo ng
Kaalaman : isang programa.
Saykomotor: Nakalilikha ng lakbay-sanaysay batay sa ibinigay na

tuntunin.
Apektiv: Napapahalagahan ang pagiging malikhain sa pagsulat ng

lakbay sanaysay.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Lakbay Sanaysay

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA Gusto niyo bang sumama sa aking paglalakbay? Saang
Pangmotibasyunal na bahagi ng ating bansa ang nais nating puntahan?
tanong: Panoorin ang isang episodyo sa paglalakbay sa GMA.
Pagkatapos ng panonod, ipasagot ang mga katanungan:
Aktiviti / Gawain 1. Nagustuhan niyo ba ang lugar? Bakit?
2. Ngayon, naniniwala ba kayo na tayo ay mayaman sa
turismo. Maaring paninindigan ng mga mag-aaral.
B. PAGLALAHAD Malayang talakayan sa bahaging ito.
Abstraksyon
(Pamamaraan sa
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Magbigay ng panuto sa bahaging ito. Hayaang nakapikit
Mga Paglilinang na Gawain ang mga mag-aaral at sasabihin ng guro ang gawaing
paglalakbay, pagkatapos nito ipasulat ito sa isang malinis
na papel.
D. PAGLALAPAT Maglagay ang guro ng mga larawan sa pisara tulad ng
Aplikasyon larawan ng Sand Bar sa Manjuyod, Kweba ng Mabinay,
Antulang Beach, Balanan Lake, Casaroro Falls at Japanese
Shrine ng Valencia.
E. PAGLALAHAT Sa pamamagitan ng gawaing ito, napupuntahanan ninyo at
Generalisasyon napapahalagahan ang magagandang lugar lalo na sa
karatig bayan.
IV PAGTATAYA Sagutin ang mga tanong nang walang paligoy-ligoy:
1. Sa iyong sariling pananaw, ano ang lakbay sanaysay?
2. Paano ninyo maisulong ang turismo sa sarili ninyong
102
lugar?
V TAKDANG-ARALIN Subuking maglakbay at itala ang mga di-malilimutang
pangyayari. Bumuo ng lakbay sanaysay batay rito.
103
Sesyon: 26
Paksa: Lakbay Sanaysay
TUKLASIN
Walang katumbas ang karunungang natututunan kung karanasan ng buhay ang
pag-uusapan. Halina’t maglakbay upang talas ng isipan walang kapantay.
1. Gusto nyo bang sumama sa aking paglalakbay?
2. Saang bahagi ng ating bansa ang nais ninyong puntahan?
GAWAIN 1
Pagpapanood ng isang episodyo sa paglalakbay sa GMA. Pagkatapos ng panonood,

ipasagot ang mga katanungan.
1. Nagustuhan nyo ba ang lugar? Bakit?

2. Ngayon, naniniwala ba kayo na tayo ay mayaman sa turismo?
(Maaaring paninindigan ng mga mag-aaral.)
PAGSUSURI
Gawain 2
Think-Pair-Share: Pagpili ng kapareha na babahaginan ukol sa lugar na
napuntahan. Hihikayatin ng guro na ibahagi sa klase ang mga napag-uusapan.
ALAM MO BA NA…
Lakbay-sanaysay ay isang uri ng sulating tumatalakay sa karanasan sa paglalakbay ngunit hindi

lamang ito tungkol sa paglalarawan ng mga lugar o tao. Ang sulating ito ay tungkol sa kung ano ang
natuklasan ng manunulat tungkol sa lugar na pinuntahan niya, sa mga taong nakasalamuha niya at
higit sa lahat tungkol sa kanyang sarili. Kung gayon, ang pagsulat ng lakbay sanaysay ay isang
paraan ng pagkilala sa sarili.
Ang lakbay-sanaysay ay hindi parang Diary. Hindi basta lamang isusulat ang lahat ng nakita,
nalasahan, narinig, naamoy, naramdaman, o naisip sa paglalakbay. Hindi ito record o simpling
pagdudugtong-dugtong ng mga pangyayari. Nangangailangan ang sulating ito
nang malinaw na pagkaunawa at perspektiba tungkol sa naranasan habang naglalakbay (O’Neil,
2005).
104
PAGSASANAY
Gawain 3:
Pagbuhay ng Imahinasyon: Isasama ng guro sa kanyang paglalakbay ang mga
mag-aaral gamit ang kapangyarihan ng kanilang imahinasyon. Ang lahat ay
dapat nakapikit.
Gawain 4:
Pagbabahagi sa buong klase ng piling mag-aaral ukol sa kakaibang paglalakbay
na
naranasan.
PAGLALAPAT
Pagsulat ng Lakbay Sanaysay gamit ang mga piling larawan.
Magdikit ang guro ng mga larawan sa pisara tulad ng larawan ng Sand Bar sa
Manjuyod, Kweba ng Mabinay, Antulang Beach, Balanan Lake, Casaroro Falls at Japanese
Shrine ng Valencia.
TANDAAN
Ang lakbay sanaysay ay isang sulatin hindi lamang naglalarawan sa

pinuntahang lugar, kundi nagbibigay ng malalim na pagkaunawa tungkol dito at
sa sarili.
PAGTATAYA
Sagutin ang mga tanong nang walang paligoy-ligoy:

1. Sa iyong sariling pananaw, ano ang lakbay-sanaysay?
2. Paano ninyo maisulong ang turismo sa sarili ninyong lugar?
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Subuking maglakbay at itala ang mga di-malilimutang pangyayari. Bumuo
ng lakbay sanaysay batay dito.
105
Petsa: Sesyon : 27
sulating akademiko.

Pamantayan sa Pagganap: Nakabubuo ng malikhaing portfolio ng mga orihinal ng mga
sulating akademik na naayon sa pormat at teknik.
Kompetensi: Nakabubuo ng portfolio ng mga produktong sulatin.
CS_FA11PU-0s-t-96
I LAYUNIN
Kaalaman : Naipaliliwanag ang mga hakbang sa paggawa ng portfolio.
Saykomotor: Nakabubuo ng porfolio ng mga produktong sulatin.
Apektiv: Napapahalagahan ang pagkamalikhain sa isinagawang

portfolio.
II PAKSANG-ARALIN
A. PAKSA Portfolio
C. KAGAMITANG ICT, LCD Projector, Manila paper

PAMPAGKATUTO
III PAMAMARAAN
A. PAGHAHANDA 1. Alin sa mga topiko ang hindi lubusang naunawaan?

Pangmotibasyunal na 2. Saang bahagi ang hindi masyadong malinaw? (Iproseso
tanong: ito ng guro)
Kolektahin ang mga nagawang gawain sa bawat aralin.
Aktiviti / Gawain
B. PAGLALAHAD 1. Ang guro ay magbibigay ng pamantayan sa gawaing

Abstraksyon portfolio.
(Pamamaraan sa 2. Ipaliwanag ang mga pamantayang ito.
Pagtalakay)
C. PAGSASANAY Ang mga mag-aaral ay gumawa ng ng portfolio na

Mga Paglilinang na Gawain sinusunod ang bawat pamantayan
D. PAGLALAPAT Sa bahaging ito, gumagawa ang mga mag-aaral ng kani-

Aplikasyon kanilang porfolio.
E. PAGLALAHAT Ang paggawa ng portfolio ay intelektuwal na gawain na

Generalisasyon nag-aangat sa antas ng kaalaman ng mga mambabasa.
Hindi ito opsiyon para sa mga akademiko at propesyonal.
Ito ay isang pangangailangan.
IV PAGTATAYA Pamantayan sa Paggawa ng Portfolio
Pagkamalikhain ----- 20
Pag-oorganisa ------ 20
106
Kalinisan ------ 10
Kabuuan ------ 50
V TAKDANG-ARALIN Kilatisin ang pagkakagawa ng iba’t ibang portfolio sa iba
pang larangan.
Sesyon: 27
Paksa: Portfolio
TUKLASIN
Ang portfolio ay koleksyon ng mga gawaing pang-intelektuwal.
1. Alin sa mga topiko ang hindi lubusang naunawaan? Saang bahagi ang hindi
masyadong malinaw?
GAWAIN 1
Kolektahin ang mga nagawang portfolio sa bawat aralin.
PAGSUSURI
Gawain 2
Magbibigay ang mga guro ng pamantayan sa gawaing portfolio. Ipaliwanag ang
mga pamantayang ito.
ALAM MO BA NA…
Ang portfolio ay koleksiyon ng mga gawaing pang-intelektuwal na nag-aangat sa antas na

kaalaman ng mga mag-aaral. Ito ay isang pangangailangan upang mabatid ng guro ang kasanayang
natamo ng bawat mag-aaral.
PAGSASANAY
Gawain 3:
107
Ang mga mag-aaral ay gumagawa ng portfolio na sinusunod ang bawat pamantayan.
108
PAGLALAPAT
Bawat mag-aaral ay gumagawa ng kani-kanilang sariling portfolio.
TANDAAN
Ang paggawa ng portfolio ay intelektuwal na gawain na nag-aangat sa antas ng

kaalaman ng mga mambabasa. Hindi ito opsiyon para sa mga akademiko at
propesyonal. Ito ay isang pangangailangan.
PAGTATAYA
Paglikha ng portfolio gamit ang mga pamantayang nakasaad.
TAKDANG ARALIN
Gawain 5:
Dapat pahalagahan ang nalikom na portfolio.
109
Sanggunian:
1. Constantino, Pamela C. (2016) Filipino sa Piling Larangan (Akademik),
Sampaloc, Manila: Rex Bookstore.
2. Dela Cruz, Mar Anthony Samson, (2016) Pagsulat sa Filipino sa Piling
Larangan: Akademik, Makati City: Diwa Learning Systems Inc..
3. Marasigan, Emily V. (2008) Pluma Wika at Panitikan, Quezon City:
Phoenix Publishing House, Inc..
110

Sanayang Aklat Sa Filipino Pagbasa at Pagsusuri Sa Ibat Ibang Teksto Tungo Sa Pananaliksik

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sanayang Aklat Sa Filipino Pagbasa at Pagsusuri Sa Ibat Ibang Teksto Tungo Sa Pananaliksik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Asignatura : Filipino Baitang : 12

Petsa: Sesyon : 1/Nobyembre 11, 2019

Saykomotor: Nakasusulat ng konseptong papel.

Apektiv: Napapahalagahan ang sining at malikhaing pang-

C. Kagamitang Pampagkatuto Manila paper

2. Aktiviti / Gawain Gawain: Magpakita ang guro ng isang halimbawa ng

D. Paglalapat Magpasulat ng konseptong papel

E. Paglalahat Natitiyak ang kahulugan, kalikasan at katangian ng

Paksa: Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ng Sulating Akademiko

Magpapakita ang guro ng isang halimbawa ng pamanahong papel. Ipoproseso ng guro

Mga Batayang Kaalaman sa Pagsulat

Isahang Gawain: Pagpapasulat ng Konseptong Papel

Ang paggamit ng mga hulwaran ay nakatutulong upang maging organisado

Pagpapaliwanag: Bakit kailangang isaalang-alang ang mga

Saykomotor: Nakasusulat ng sariling komposisyon.

Apektiv: Napapahalagahan ang sining ng akademikong pagsulat.

C. PAGSASANAY Pangkatang Gawain: Bigyan ng paksa ang bawat pangkat

Paksa: Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ng Sulating Akademik

Pagbubuo ng mga pangungusap buhat sa mga salitang nakapaskil sa pisara.

Ang pagsulat ng sanaysay ay isang makabuluhang gawain ng mga

Pasulit na Pasalita (Oral Recitation)

Sabjek : Filipino Baitang : 11

Saykomotor: Natutukoy ang angkop na kahulugan, kalikasan,katangian

Paksa: Kahulugan, Kalikasan, at Katangian ng Pagsulat ng Sulating Akademik

Pagtatanong kung bakit gusto nilang makapagtapos ng pag-aaral?

Ang akademikong pagsulat o intelektuwal na pagsulat ay uri ng pagsulat ay uri ng pagsulat na

Mahalagang malaman kung sino ang magbabasa o potensiyal na magbabasa ng

Magkaroon ng pasulit na pasalita. Kilalanin ang mga sumusunod:

Saykomotor: Nakabubuo ng isang sulatin gamit ang mga hulwaran sa

Apektiv: Nakasusunod sa mga tuntunin nang may sensiridad.

A. PAKSA Mga Gamit sa Akademikong Pagsulat

C. KAGAMITANG ICT, Projector, Manila paper

C. PAGSASANAY Ang guro ay magbigay ng pagsasanay tungkol sa paksa.

D. PAGLALAPAT Papangkatin ang mga mag-aaral ng pito, at hayaang

V TAKDANG-ARALIN Pag-aralan ang mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong

Paksa: Mga Gamit sa Akademikong Pagsulat

Magkaroon ng Pinoy Henyo sa gawaing ito.

Mga Gamit sa Akademikong Pagsulat

Sa pagbabasa ng sanaysay, encyclopedia, batayang aklat, balita, at iba pang akademikong

Depinisyon - pagbibigay ng katuturan sa konsepto o termino.

Papangkatin ang mga mag-aaral ng pito, at hayaang sumulat ng pang-akademiko at

Saykomotor: Nakabubuo ng panimulang pananaliksik.

Apektiv: Napahalagahan ang bawat hakbang sa pagsulat ng

B. Sanggunian Filipino sa Piling Larang (Akademik)

C. Kagamitang Power Point, Projector, Halimbawa ng mga Pamanahong

D. Paglalapat Magpasulat ng sariling Panimulang Pananaliksik.

Paksa: Layunin, Kahulugan, Kalikasan, Anyo at Katangian

Balik-aral sa mga hakbang sa pagsulat ng pamanahong papel.

Kapag magsusulat ng akademikong akda, mahalagang sigurado sa tunguhin ng

Mapagtagumpayan ang isang gawain kung kusang ginagawa ang tungkulin.

Paano nyo nabuo ang isang mabuting panimulang pananaliksik?

Apektiv: Napahalagahan ang sining ng pagsulat.

B. SANGGUNIAN Filipino sa Piling Larang (Akademik)

C. KAGAMITANG Power Point, Projector, Halimbawa ng mga Pamanahong

C. PAGSASANAY Ipatukoy ang anyo ng akademikong sulatin na nakasulat sa

D. PAGLALAPAT Papangkatin ang mga mag-aaral ng anim at hayaang

Paksa: Katangian at Anyo ng Akademikong Sulatin

Ang mahusay na manunulat ng akademikong teksto ay may mapanuring pag-iisip. May

Papangkatin ang mga mag-aaral ng anim at hayaang sumulat ng piling anyo ng

Ang akademikong sulatin ay pormal, simple ang pagkakasulat, organisado, hindi

Bakit mahalaga ang kawastuan ng impormasyon sa akademikong pagsulat?

Saykomotor: Nakagagawa ng sariling abstrak batay sa napiling paksa.

Apektiv: Nakabubuo ng sariling abstrak nang may katapatan.