ሕብረት ኤውሮጳ ንውግእ ትግራይ ዚምልከት

ፖሊሲኣ ብንጹር ይገልጽ

29 መስከረም 2021 ማርቲን ፕላውት ኢትዮጵያ ዜና ትግራይ

ኣፈኛ ሕብረት ኤውሮጳ ነዚ ዚስዕብ ሕቶታት መለሰለይ ።

ማርቲን

1. ምምሕዳር ባይደን ብዛዕባ እቲ ኣብ ቲግረይ ዘጋጠመ ቕልውላው ክሳዕ ክንደይ ንጡፍ ምዃኑ
ኣለሊየ እየ ። መቕጻዕቲ ኸም ዚወርዶም ኣፈራሪሆምን ናብ ኣድዲስ ሚስዮናውያን ሰዲዶምን
እዮም። ምስዚ ኺነጻጸር ከሎ ካብ ሕብረት ኤውሮጳ ዋላ ሓንቲ ኣይሰማዕኩን ።

መልሲ፦ ዝሓለፈ ሕዳር እቲ ቕልውላው ካብ ዚጅምር ንነጀው ብዛዕባ እቲ ኣብ ቲግረይ ዘጋጠመ ፍጻመታት
ብተደጋጋሚ ድምጽና ኣልዒልና ኢና። ከም ሓቂ እኳ ደኣስ ኣብቲ ግዜ እቲ ብዛዕባ እቲ እናወሰኸ ዚኸይድ
ዝነበረ ግጭት መጠንቀቕታ ኽትህብ ዝጀመረት ሕብረት ኤውሮጳ ናይ መጀመርታ እያ ነይራ። ኣብ ርእሲ
እዚውን ካብቲ ንሰበ - ስልጣን ኢትዮጵያ ስሩዕን ስርዓታውን ዲፕሎማስን ግብረ - ሰናያውን ደገፍ
እንመርሓሉ ዘሎና ግዜ ኣትሒዙ ኢዩ ።

ልዕሊ ዅሉ ድማ ሕብረት ኤውሮጳ ነቲ ኣብ ዝሓለፈ ታሕሳስ ዚወጽእ ዝነበረ ንባጀት ዚድግፍ ገንዘብ
ኣናውሓቶ ።

ኣብዚ ቐረባ እዋን እታ ኣብ ቀረባ እዋን እተሸመት ናይ ሕብረት ሶቭየት ፍሉይ ተወካሊት ቀርኒ ኣፍሪቃ
ዝዀነት ኣነት ዌበር ካብቲ ንኻልኣይ ግዜ ዝገበረቶ ምብጻሕ ተመሊሳ ናብቲ ጽቡቕ ገይራ ዝኣወጀቶ
መልእኽትታት ናብ ዝለዓለ ፖለቲካዊ ደረጃ ዘመሓላለፈቶን ኣብ መንጎ ተዋጋእቲ ሰልፊ ፖለቲካዊ ፍታሕ ከም
ዝህሉ ዘተባብዕን ዞባ ተመሊሳ ኢያ ። እዚ ኻብቲ ግጭት ካብ ዚባራዕ ኣትሒዙ ኣብ ክንዲ ሕብረት ሶቭየት
እተገብረ ሓያሎ ሚስዮናውያን እቲ ናይ መወዳእታ እዩ ።

ኣብ መወዳእታ 2020 ላዕለዋይ ተወካሊ ቦረልን ኮሚሽነር ለናርቺኽን ናብ ኢትዮጵያን ናብቲ ኣብ ምብራቓዊ
ሱዳን ዚርከብ ዶብን ተጓዕዙ ። ኣብ መጀመርታ ናይዛ ዓመት እዚኣ እቲ ላዕለዋይ ተወካሊ ሆሴፕ ቦረል
ዝኣዘዞ ሚኒስተር ወጻኢ ሃገራት ፊንላንድ ፐካ ሃቪስቶ ብዛዕባ እቲ ኣብ ኢትዮጵያ ቀጻሊ ዝዀነ ቕልውላው
ከምኡውን ብዛዕባ እቲ ኣብ ዞባ ዘሕድሮ ጽልዋ ንምምይያጥ ክልተ ሳዕ ናብቲ ዞባ ኸደ ። ምስቶም
ብኣመሓዳሪ ሕብረት ኣፍሪቃ እተሸሙ ላዕለዎት ልኡኻት ዚግበር ምትሕብባር ተወሳኺ ዕንወት ንምውጋድ
ዜኽእል እንኮ መገዲ ዝዀነ ምይይጥ ንኺግበር መገዲ ኪኸፍት ኣለዎ።

ኣቕዋም ሕብረት ኤውሮጳ ወትሩ ንጹር እዩ ፣ ከመይሲ ኣብቲ ኻብ ሓምለ 2021 ኣትሒዙ ኣብ እተገብረ
መደምደምታ ቤት ምኽሪ ኣብዚ ኽትረኽቦ ትኽእልኢኻ። ንሕናን ካልኦት ኣህጉራውያን ተዋሳእትን ኣብቲ
ውግእ ዳርጋ ዓመት እኳ እንተ ጸዓርና እቲ ዅነታት ግን ኣይተመሓየሸን። ብኣንጻሩ እኳ ደኣስ እቲ ኣብ
ጢግረይ ዚርአ ዘሎ ዜሕዝን ናይ ግብረ-ሰናይ ቅልውላው ኣብ ዜደንቕ ደረጃ ይበጽሕ ኣሎ ኣብታ ዝሰፍሐት
ቀርኒ ኣፍሪቃ ድማ ዓብዪ ጽልዋ የሕድር ኣሎ። ኣህጉራዊ ማሕበረሰብ ንዝገብርዎ ዝዀነ ይኹን ተወሳኺ
ፖለቲካዊ ጻዕርታት ሓንጐፋይ ኢልና ኢና እንቕበሎ ነቶም ምስኡ እተተሓሓዙ ተዋሳእቲ ዘይተቐየረ ቐንዲ
ሸቶታትና ንምምሕልላፍ ድማ ምስ ኣህጉራውያን ብጾትና ብቐረባ ንዓዪ ኣሎና ።

• ንዓለምለኻዊ ሰብኣዊ ሕጊ ብኡንብኡ ብዘይ ዕንቅፋት ግብረ - ሰናይ ምርካብን ምኽባርን፣

• ውግእ ብዅሎም ወገናት ደው ከም ዝብል፣
• ንዅሎም እቶም በቲ ጃምላዊ ቕትለትን ግፍዕን ተሓተትቲ ተባሂሎም እተኸሱ ሰባት እተገብረ
መርመራታትን ፍርድን፣
• ወተሃደራት ኤርትራዊ ብኡንብኡ ኸም እተሰናበተ ንምርግጋጽ። እዚ ኸኣ ንዕርቅን ሃገራዊ ምይይጥን
መገዲ ዚጸርግ እዩ ። ስለዚ ሕብረት ሶቭየት ንዕላማታትና ብቐጻሊ ኸተዘኻኽሮ ኸላ ነቲ ዝርርብ
ዚግበረሉ ቦታ ኽፉት ንምግባርን ኣብ መንጎ እቶም ክልተ ቐንዲ ተዋጋእቲ ጕጅለታት ንዚግበር
ዝርርብ መሰረት ንምግባርን ክትጽዕር እያ።

2. ነቲ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ እትገብሮ ዘሎኻ ጸቕጢ ንምድጋፍ እንታይ መቕጻዕቲ ኢኻ

እትሓስብ ዘለኻ?
መልሲ - እቲ ላዕለዋይ ተወካሊ ሆሴፕ ቦረል ሕብረት ሶቭየት ንዅሉ ናይ ወጻኢ ፖሊሲ መሳርሒታታ
ንምንቕቓሕ ድሉው ምዃና ብተደጋጋሚ ሓቢሩ ኢዩ ። እቲ ዅነታት እናኣንቈልቈለ ይኸይድ ስለ ዘሎ እዚ
ሓሳብ እዚ ዝያዳ ርትዓዊ እዩ ። እቲ ኣብ ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ ብዛዕባ ግብረ - ሰናይ ዝግበር ሓድሽ
እተቐበሎ ሓሳብ ንሓሳብ ምልውዋጥ ጥበባዊ ፖሊሲ ነቲ IHL ንምድንፋዕን ኣብ ግብሪ ንምውዓልን ብቐጻሊ
ቀንዲ ኽፋል ግዳማዊ ስጕምትና ዝገብሮ መስርሕ ከም ዝድልድል ኣቐዲሙ ኢዩ ዝእመነሉ ።
ኵሎም እቶም ብሰንኪ ምጥሓስ ኣህጉራዊ ሰብኣዊ ሕጊ ምግሃስ ሰብኣዊ መሰላት ከምኡውን ካልእ ግፍዒ
ተሓተትቲ ክዀኑ ኣለዎም ። ቤት ጽሕፈት ላዕለዋይ ኮሚሽነር ሰብኣዊ መሰላት ውድብ ሕቡራት ሃገራትን
ኮሚሽን ሰብኣዊ መሰላት ኢትዮጵያን ኣብዚ መዳይ እዚ ብ1 ሕዳር ኪሕተሙ ብሃንቀውታ ኢና እንጽበ
። ውሳነታትን/ወይ ቀያዲ ስጕምትታት ብኣባላት ሃገራት ብሓደ ኺግበር ኣለዎ።
እዚ ኸኣ ነቲ ብሚልዮናት ንዚቝጸሩ ንጹሃት ሰባት ዚጸሉን ነቲ ዞባ ዜህድእን ዘሎ ዅነታት ምምሕያሽ እዩ ።
ኣብዚ ሕጂ ዘሎ ዅነታት ሕብረት ኤውሮጳ ነቲ ናይ ባጀት ደገፍ ዚኽፈል ክፍሊት ናብ ካልእ ግዜ ኣናውሖ ።
ሕብረት ሶቭየት ነቲ ምስ ኢትዮጵያ ዘለዋ ሽርክነት ንምቕጻልን ኵነታት ምስ ተፈጸመ ብኡንብኡ ነቲ ብዛዕባ
ባጀት ዝግበር ደገፍ ዝገበረቶ ውሳነ ንምምርማርን ፍቓደኛ ኢዩ ። ኣብ ዚቕጽል ሰሙናት ሕቡራት
መንግስትታት ኣመሪካን ኣባላታን ምስ ሓደ ዓይነት ኣተሓሳስባ ዘለዎም ብጾትን ምስ ትካላት ብረተን-
ዉድስን ብምትሕብባር ነቲ ኣብ መጻኢ ዚግበር ምትሕብባር ምስቲ ሕብረት ኤውሮጳ ንህዝቢ ዚህቦ ደገፍ
ንምድልዳል ዚግበር ገንዘባዊ ደገፍ ብምትኳር በብደረጃኡ መደብ ኬውጽኣ ኣለወን።
3. እቲ ማእከላይ ሕብረት ኣፍሪቃ ዝዀነ ፕረዚደንት ኦባሳንጆ ምስ ክልቲኦም ወገናት ኣብ ዝግበር
ዝርርብ ዓብዪ ለውጢ ኽገብር ከም ዝኽእል ክሳዕ ክንደይ ኢኻ ርግጸኛ?
መልሲ፦ ሕብረት ኤውሮጳ ንሕብረት ኣፍሪቃ ኣብዚ ቕልውላው እዚ ዝያዳ ኣገዳሲ ግደ ኺህልዋ ወትሩ
ኣተባቢዕዋ እዩ፣ ስለዚ ነዚ ሽመት እዚ ሓንጐፋይ ኢላ እያ እትቕበሎ። ብሓባር ኴንና ኽንዓዪን ምስ ኵሎም
እቶም ኣብቲ ኸባቢ ዘለዉ ፖለቲካውያን ተዋሳእትን ተሳትፎና ኸነደልድልን ድሉዋት ኢና።
4. ኣነት ዌበር ናብ ኣስማራ ወይ ኣድዲስ ምብጻሕ ትገብር ድያ ?
መልሲ ፦ ኣነት ዌበር ክልተ ሳዕ ናብ ኢትዮጵያ ሱዳን ተጓዒዝና ናብ ደቡብ ሱዳን እውን ከይዳ እያ ። ኣብዚ
ደረጃ እዚ ናብ ኣስማራ ዚግበር ምብጻሕ መደብ የልቦን ። እንተዀነ ግን ኣብ ዝቕጽል ሰሙናትን ኣዋርሕን
ምስ ኵሎም ብጾት ምሕባር ክቕጽል ኢዩ ።
5. ከም እትፈልጦ እቲ ዅነታት ኣዝዩ ወሳኒ እዩ፣ ኣህጉራዊ መራኸቢ ብዙሓን ናብቲ ዞባ ኸይከይድ
ተኸልኪሉ ኸሎ ዓለማዊ ውድብ ጥዕና ነተን ዓበይቲ ማካይን ናብ ቲግረይ ኬእትወን ኣይከኣለን ።
ነዚ ንምፍታሕ እንታይ ትገብር ኣለኻ ?
መልሲ - ኣብ ኢትዮጵያ ኣብ ትግራይ ዳርጋ ንሓደ ዓመት ዝኸውን ግጭት ምስ ተካየደ እቲ ዅነታት
ዘሰምብድ ኢዩ ። እቲ ግጭት እናስፋሕፍሐ ብዝኸደ መጠን ኣብ ቲግረይ ጥራይ ዘይኰነስ ኣብ ጐረባብቲ
ዞባታት ኣፋርን ኣምሃራን እውን ናይ ግብረ - ሰናይ ድሌት እናወሰኸ ኢዩ ዝኸይድ ዘሎ ። ካብ ነሓሰ 2021
ኣትሒዘን ናይ ግብረ - ሰናይ ረድኤት ሒዘን ዝመጻ ዓበይቲ ማካይን ሒደት ምዃነን ኣጸቢቕና ንፈልጥ ኢና ።
ናይ ግብረ - ሰናይ ትካላት ነቲ ኣብ ቲግረይ ዘሎ ድሌት ንምምላእ ኣብ መዓልቲ 100 ዓበይቲ ማካይን ከም
ዘድልያ ይግምታ ። ሕጽረት ኣቕሑ ሕጽረት ነዳድን ገንዘብን ንሰብኣውያን ትካላት ስርሐን ንኸይዓብያ
ይዓግተን ኣሎ ። 5.2 ሚልዮን ዝዀኑ ሰባት — ዳርጋ 90 ሚእታዊት ህዝቢ ናይቲ ዞባ — ናይ ግብረ - ሰናይ
ሓገዝ የድልዮም ኢዩ ።
በዚ ኣረኣእያ እዚ ሕብረት ሶቭየት ኣብ መላእ ዓለም ቀንዲ ናይ ግብረ - ሰናይ ወሃቢ ከም ምዃና መጠን
ብናይ ግብረ - ሰናይ ወፈያ ገይራ ምስቶም እተሸገሩ ሰባት ሓድነት ካብ ምግባር ኣየቋረጸትን ። ከምቲ
ኣቐዲሙ እተጠቕሰ ሕብረት ሶቭየት ካብ መጀመርታ እቲ ግጭት ኣትሒዙ ምስ ኣህጉራዊ ሰብኣዊ ሕጊ
ብምስምማዕ ምሉእ ብምሉእን ብዘይ ዕንቅፋት ግብረ - ሰናይ ንኽኣቱ ብቐጻልን ብቐጻልን ትጣበቕ ኣላ ።
ኣብ ርእሲ እዚውን ናይ ግብረ - ሰናይ ኣቕሑን ሰራሕተኛታትን ምሉእ ብምሉእን ድሕንነትን ብዘይ ዕንቅፋት
ናብ መገዲ ልዕሊ ዅሉ ድማ ብነፋሪት ናብ ቲግረይ ንምእታው ዝከኣለና ዅሉ ጻዕርታት ንመርሕን ንድግፍን
ኣሎና ።
ኣብ ምድሪ ጭቡጥን ጭቡጥን ጽልዋ ኽህልዎ እንተድኣ ዀይኑ ግብረ - ሰናይ ንምርካብ ቀጻልን ትጽቢት
ዝግበረሉን ክኸውን ኣለዎ ። ህይወት ሰባት ክድሕንን ነቶም ዝያዳ ሓገዝ ዘድልዮም ምስ ናይ ግብረ - ሰናይ
ስርዓታት ብምስምማዕ ክሕግዞምን ዝኽእል እንኮ መገዲ እዚ ኢዩ ።
ነዚ ኣጋጣሚ እዚ ተጠቒምና ሰላማውያን ሰባት ኣብ ዝሃሉ ይሃልዉ ዀነ ኣብ ዝሃሉ ይሃልዉ ዕቝባ ኽርከቡ
ከም ዘለዎም ኣጸቢቕና ንምድጋግም ኢና። ኣህጉራዊ ሰብኣዊ ሕጊ ኣማራጺ ዘይኰነስ ግዴታ ኢዩ ። ኣህጉራዊ
ሰብኣዊ ሕጊ ንህይወትን ክብርን ንጹሃት ሰላማውያን ሰባት የዕቍብ ኢዩ ። ኵሎም እቶም ኣብቲ ግጭት
ዝሳተፉ ሰባት እንተላይ ንድሕንነት ሰራሕተኛታት ግብረ - ሰናይ ብምርግጋጽ ወትሩ ከኽብርዎ ኣለዎም ።
ነዚ ዝስዕብ ኣካፍሎ -
ኤምባሲ ሕቡራት መንግስትታት ኣመሪካ
ኤርትርያ ንማሕበራዊ መራኸቢ ኢትዮጵያ ኸም
እተቘጻጸረቶ ገለጸ
30 መስከረም 2021 ኤርትረያ ሕምብርቲ ኢትዮጵያ ዜና ትግራይ
"እቲ ሃርቫርድ ብዛዕባ እቲ ኣብ ዛንታ ጢግረይ ዘሎ ናይ ሓሶት ሓበሬታ ዝገበሮ መጽናዕቲ መሳጢ ትዕዝብቲ
እውን ገይርዎ ኢዩ - መብዛሕትኡ ንፕሮፓጋንዳ ኢትዮጵያ ዝድግፍ ማሕበራዊ መራኸቢታት ብሓቂ በቶም
ኤርትራት ከም ዝካየድ ከምኡውን ፒ. ኤፍ. ዲ.

ምንጪ ፦ ኤምባሲ ኣመሪካ ኣስማራ

ብዅሉ ሸነኽ እቲ ኣብ ቲግረይ እተገብረ ውግእ ብዙሕ ናይ ሓሶት ሓበሬታ ኣሎ። እዚ ብዛዕባ እቲ ኻብ
ዩኒቨርሲቲ ሃርቫርድ ወጻኢ ኣብ እተገብረፕሮጀክት ተክኖሎጅን ማሕበራዊ ለውጢን ዚገልጽፕሮጀክትዚዓዩ
ሰለስተ ተመራመርቲ ብዛዕባ እቲ ኣብዚ እዋን እዚ ዚግበር ዘሎ "ውግእ ሓበሬታ" ዚገልጽ ዜደንቕ ትንተና እዩ።
ሓደ ኻብቲ ኣብዚ ውግእ እዚ እተፈጸመ ዝዓበየ መጥቃዕቲ ነቲ ኣህጉራዊ ምሕረት ብዛዕባ እቲ ኣብ ሕዳር
2020 ኣብ ኣክሱም ብሰራዊት ኤርትራውያን እተፈጸመ ጃምላዊ ቕትለት ዝገልጽ ጸብጻብ መዝነት ምሃብ ኢዩ
። እቲ "ናይ ሓሶት ካህን" ዚበሃል ዛንታ ሓደ ኻብቲ ነቐፍቲ እንተላይ ሚኒስተር ሓበሬታ ኤርትራ ንሓቂ
ኺሓብእዋን ኪኽሕድዋን ዚጽዕሩሉ ዝነበሩ መገዲ እዩ ነይሩ። ከም ሓቂ እኳ ደኣስ ጃምላዊ ቕትለት ኣክሱም
ተፈጺሙ እዩ፣ ነዚ ንምኽሓድ ዚግበር ጻዕሪ ነቶም ግዳያቱ ዜስካሕክሕ ውርደት እዩ። ነቲ ኮሚሽን ሰብኣዊ
መሰላት ኢትዮጵያ ብዛዕባ እቲ ጃምላዊ ቕትለት ዝረኸቦ ኣፈናዊ ርኽበታት እውን ርአ( ሊንክ)፣ እቲ ናይ
መወዳእታ ጸብጽቦም ኣብ 1 ሕዳር እዩ ዚውዳእ ።
ካብቲ ጸብጻብ ምጥቃስ (ኵሉ ነገር ኪንበብ ዚግብኦ እኳ እንተ ዀነ) ፦
"ካልእ ንመንግስቲ ዝድግፉ ወፈራ ዘካይዱ ሰባት ዝጥቀሙሉ ዝነበሩ ቐንዲ ሜላ ተኣማንነት ናይ ዓይኒ
መሰኻኽር ምብልሻው ኢዩ ነይሩ።... ቲ. ፒ. ኤል. ኤፍ. እቲ ልዕሊ ዅሉ ጕሉሕ ኣብነት ናይቲ ኣምነስቲ
ኢንተርናሽናል ብዛዕባ ኣብ ኣክሱም እተፈጸመ ጃምላዊ ቕትለት ዝገልጽ ጸብጻብ ኢዩ ። ቲ. ፒ. ኤል. ኤፍ. ናብ
መራኸቢ ብዙሓን ሰሊኹ ነቲ ጸብጻብ ቄናን ከም ዝገበሮ ዚገልጽ ሓሳብ ከም ዚለዓዓል ገበረ፣ እዚ ኸኣ ብኸም
# FakeAxumMassacre ከምኡውን # AmnestyUsedTPLFSources ዝኣመሰለ ሃሽታግ ከም ዚሰሓብ ገበሮ።
ካብቲ ንትሕዝቶ እቲ ጸብጻብ ዜካፍል ተጻባእቲ ሃሽታግ ጢግረይ ዝወሓደ ሓፈሻዊ ትራክትታት እኳ እንተ
ረኸቡ እቲ ዝገበርናዮ መጽናዕቲ ኸም ዚሕብሮ ግን እቲ ንመንግስቲ ዚድግፍ ጸብጻባት ካብ ጸብጻባት ቲግራያ
ዝለዓለ ቝጽሪ ሰዓብቲ ኣለዎ በዚ ምኽንያት እዚ ኸኣ ንብዙሓት ተኣከብቲ ዝወሓደ ተሌፎን ሒዞም
ኪበጽሕዎም ይኽእሉ እዮም።
ደገፍቲ መንግስቲ ኣብቲ ወፈራታቶም ካብ መንግስታዊ መራኸቢ ብዙሓን ሓበሬታ የካፍሉ ነበሩ። ሓድሓደ
ግዜ ደገፍቲ መንግስቲ ዚዝርግሕዎ ዝነበሩ ሓበሬታ ነቲ ሰንሰለት ይነግዶ ሰበ ስልጣን መንግስትን መራኸቢ
ብዙሓንን ከኣ ይዝርግሕዎ ነበሩ። መንግስቲ ኢትዮጵያ እንተ ወሓደ ሲሶ መራኸቢ ብዙሓን ብቐጥታ
ብምውናን ኣብ መራኸቢ ብዙሓን ዓብዪ ግደ ኣለዋ ። ኣብ ርእሲ እዚውን ገሊአን ብሕታዊ ዝውነና መራኸቢ
ብዙሓን ብመንግስትታት ዞባ ዝመሓደራ ጽግዕተኛታት ሓሳኹ ኢየን ዝምወል ።
ወሳኒ ጸብጻብ ንምድኻም እውን ጻዕሪ ተገይሩ እዩ ። ንኣብነት ደድሕሪ እቲ ምሕረት ዚግበረሉ ኣክሱም
ዚበሃል ጸብጻብ እቲ ምስ መንግስቲ ዚተሓሓዝ ትካል ዜና ኢትዮጵያ ንሓደ ሓደ ኻብ መሰኻኽር ምሕረት
ማይክል በርሄ ተባሂሉ ኸም እተሰምየን ካህን ከም ዝዀነ ኣምሲሉ ኣብ ኣክሱም ከም ዘይነበረን ዚገልጽ
ጋዜጠኛ ቃለ-መጠይቕ ገበረሉ። ኣብታ መዓልቲ እቲኣ ኣብ ኒው ዮርክ ዚነብር ናይ ኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ቤተ-
ክርስትያን ሊቀ-ጳጳሳት በርሄ ኻህን ዘይኰነስ ኣብ ቦስተን ተርጓሚ ዀይኑ ዚዓዪ ሰብኣይ ምዃኑ ንፋናቢሲ
ኣረጋገጸሉ። ምስ ምሕረት እተተሓሓዘ ተመራመርቲ ንበርሄ ፈጺሞም ከም ዘየዘራረብዎን ሓደ ኻብቶም
ኣብቲ ጸብጻብ እተገልጹ መሰኻኽር ከም ዘይነበረን ይገልጹ ።
ይኹን እምበር እቲ ኣብ መራኸቢ ብዙሓን መንግስቲ ዝጀመረ "ናይ ሓሶት ካህን" ግጉይ ምርዳእ ናብ ተዊተር
ኣተወ እዚ ድማ ደገፍቲ መንግስቲ ነተን # ShameOnAmnesty ከምኡውን # AmnestyUsedTPLFsources
ኣብቲ ብምጥዋቕ ናብ ትዊት ዚገብርዎ ወፈራ ኸም ዜእትዉ ገበሮም።
ብዛዕባ "ናይ ሓሶት ካህን" ዚገልጽ ኣብ ሎግ እተላእከ ጽሑፍ ኣብቲ ወግዓዊ ሕሳብ ሚኒስትሪ ወጻኢ ዝጸሓፎ
(ሕጂ እተደምሰሰ) ትዊት እውን ተኻፊሉ እዩ። ካብ መጀመርታ መጋቢት ኣትሒዙ ዝወጸ መንግስታዊ ሰነዳት
ከም ዚሕብሮ ሚኒስትሪ ወጻኢ ኢትዮጵያ ኣብ ልዕሊ መንግስቲ ኢትዮጵያ ብዝፈጸሞ ገበን ንኺእሰርን
ንኺፍረድን ዜኽእሎ ኣማራጺታት ኪምርምር መምርሒ ተዋህቦ።
ከም ሓቂ እኳ ደኣስ በርሄ ኣብ ቦስተን ተርጓሚ ዀይኑ ይዓዪ እኳ እንተ ዀነ ምስ ምሕረት ተዛሪቡ
ኣይፈልጥን እዩ ፣ ካህን ከም ዝዀነ እውን ተዛሪቡ ኣይፈልጥን እዩ ። ብመሰረት እቲ ምስቶም ወፈራ ዘካይዱ
ማሕበር ግምቢ ዘብዐኛ እተገብረ ቃለ-መጠይቓት ወለንተኛታት ካብቶም ግዳያት ዓመጻ ዝዀኑ ጢግረይ
ኣብ መራኸቢ ብዙሓን ኣብ ዝሃብዎ ምስክርነት ተመርኲሶም እተጋነነ ጽሑፋት ዘንብቡላ ብወፈራ ማሕበር
ዳብሊው. ቲ. ምናልባት እታ ቪድዮ ቕድሚ ጸብጻብ ምሕረት ብኡንብኡ ስለ ዝወጸትን ብዛዕባ ጃምላዊ
ቕትለት ኣክሱም ስለ እተመያየጠትን ኪኸውን ይኽእል እዩ ።
...
ኣብ ርእሲ እዚውን እቲ ኣብ ኣክሱም እተፈጸመ ጃምላዊ ቕትለት ምሉእ ብምሉእ ክኽሕዶ ተኻኢሉ ኢዩ ።
ኣብ መጋቢት 2021 ዩኤስኤይድ ነቲ ኣህጉራዊ ጸብጻብ ምሕረት ከም ዘበላሸዎን ጃምላዊ ቕትለት ከም
ዘይተፈጸመን ዝገልጽ ናይ ሓሶት ወረ ኣብ መራኸቢ ብዙሓን ተዘርግሐ። ድሕርዚ ነዊሕ ከይጸንሐ ዩኤስኤይድ
ኢትዮጵያ "ነቲ ኣብ ኣክሱም እተፈጸመ ፍጻመታት ንምምርማር መርመራ ኣይገበሩን ሓንቲ ጕጅለ እውን
ኣይለኣኹን" ኢላ ትዊት ጸሓፈት። ኣብ መወዳእታ መጋቢት ግን ኮሚሽን ሰብኣዊ መሰላት ኢትዮጵያ ኣብ
ኣክሱም ብዝነበሩ ወተሃደራት ኤርትራ "ልዕሊ ሚእቲ" ሰላማውያን ሰባት ከም እተቐትሉ ደምደመ።
እቲ ጃምላዊ ቕትለት ከም እተፈጸመ ሓባራዊ ስምምዕ እናወሰኸ ይኸይድ እኳ እንተሎ ደገፍቲ መንግስቲ
ግን እቲ ጸብጻብ ናይ ሓሶት ምዃኑ ዝገልጽ ጸብጻብ ካብ ምስፍሕፋሕ ኣየቋረጹን እዚ ጸብጻብ እዚ ኸኣ
ኣህጉራዊ ማሕበረሰብ ካብቲ ኣብ ማይ ካድራ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኣምሃራ ዝፈጸምዎ ገበን ንኸስግል ተባሂሉ
ኢዩ ። ቲ. ፒ. ኤል. ኤፍ. ኣብ ልዕሊ ሰላማውያን ሰባት ኣምሃራ እተፈጸመ ጃምላዊ ቕትለት ተሓተትቲ ዝዀኑ
መሰኻኽር ጠቐሰ። ኣብ ሓምለ ሮይተር ብዝርዝር ዝገበሮ ምርመራ ኸም ዝሕብሮ ኣብ መፋርቕ ሕዳር
ሚሊሽያ ጢግረያንን ኣምሃራን ተኸታታሊ ጃምላዊ ቕትለት ገይሮም ኢዮም። ደገፍቲ መንግስቲ እቲ
ምሕረት ብዛዕባ ኣክሱም ዘቕረቦ ጸብጻብ ኣብቲ ምስቶም ገበነኛታት ማይ ካድራ እተገብረ ቃለ - መጠይቓት
እተመርኰሰ ምዃኑ ከሰሱ ። ምሕረት ነዚ ኽስታት እዚ ነጸጎ ካብቲ ኣብ ርሑቕ ቦታታት እተገብረ ቓለ-
መጠይቓት ምስክርነት ብኸመይ ከም ዘረዱ ዚገልጽ ተወሳኺ ሓበሬታ ድማ ኣውጽአ።
እቲ ኣብ ሃርቫርድ ዝወጸ ጸብጻብ (ነታ ኣቐዲማ ዝነበረት ዓንቀጽ ርአ) ነቲ ኣህጉራዊ ምሕረት ኣብ ሕዳር 2020
ኣብ ኣክሱም ብሰራዊት ኤርትራ እተፈጸመ ጃምላዊ ቕትለት እንተላይ ነቲ "ናይ ሓሶት ካህን" ዘዘንተዎ
ጸብጻብ ንኻልኦት መዝነት ንምሃብ እተገብረ ጻዕርታት ይገልጽ። እቲ ጸብጻብ ነዚ ናይ ሓሶት ዛንታ እዚ
ብዝርዝር ዘዳኽሞ ኢዩ ። ሚኒስተር ሓበሬታ ያማን ምናልባት ከይፈለጠ ነዚ ናይ ሓሶት ዛንታታት እንተላይ
ነቲ "ናይ ሓሶት ካህን" ናይ ሓሶት ዛንታ እንደገና ብተለቪዥን ብምጽሓፍ ኣብ ምዝርጋሕ ሓጊዙ ኢዩ።
ሚኒስተር ያማን በቲ ብ14 መስከረም ዝጸሓፎ ቴምብር ገይሩ ነቲ ኣብ ትግራይ ዘሎ ናይ ግጭት ወረ
ብምዅናን ነቲ ኣብ 26 ለካቲት ዝገበሮ "ናይ ሓሶት ካህን" ድግማ እንደገና ብምምዝጋብ እቲ ኣብ ኣክሱም
እተፈጸመ ጃምላዊ ቕትለት ናይ ሓቂ ኸም ዝነበረን ጸብጻብ ኤ. ኣይ. ቅኑዕ ምዃኑ ኣፍልጦ ኽህበሉ
ብኣኽብሮት ሓተትናዮ። እዚ ሓበሬታ እዚ ብቐጻሊ ምዝርጋሑ ንዝኽሪ እቶም ግዳያት ኰነ ንስድራቤቶም
ኣኽብሮት ዘይምህላው እዩ።

እቲ ኣብ ሃርቫርድ ብዛዕባ እቲ ኣብ ልዕሊ ጢግረይ ዘሎ ናይ ሓሶት ሓበሬታ እተገብረ መጽናዕቲ ሓደ ኣገዳሲ

ትዕዝብቲ ገበረ - መብዛሕትኡ ንፕሮፓጋንዳ ኢትዮጵያ ዝድግፍ ማሕበራዊ መራኸቢታት ብሓቂ
ብኤርትያውያን ኢዩ ዝካየድ ዘሎ ፒ. ኤፍ. ዲ.
"ኣብ መወዳእታ መጋቢት መንግስቲ ኢትዮጵያ ወተሃደራት ኤርትራዊ ኣብቲ ውግእ ከም እተኻፈሉን ግፍዒ
ይፍጽሙ ኸም ዘለዉን ዚገልጽ ጸብጻብ ኣጽደቐ፣ እዚ ድማ ካብ ታሕሳስ 2020 ኣትሒዙ ዚዝርጋሕ ዝነበረ
ኽስታት እዩ። ሓያሎ ህቡብ ናይ ኤርትርያ ተዊተር ሕሳብ ኣብቲ ግዜ እቲ ንመንግስቲ ኢትዮጵያ ዝድግፍ
ተዊተር ወፈራታት ተኻፈለ። ንኣብነት ሰራዊት ኤርትራ ኣብ ልዕሊ ሰላማውያን ሰባት ግፍዒ ኸም ዝፈጸሙ
ዚገልጽ ጸብጻባት ሰብኣዊ መሰላት ወይ መራኸቢ ብዙሓን ምስ ወጸ # ስኬፐትቲንግ ኤርትራ ጕሉሕ ሃሽታግ
ኰነት ።
ገለ ኻብቶም ጠንቂ እዚ ጸብጻባት እዚ ዝዀኑ ውልቀ-ሰባት ምስ ገዛኢ ሰልፊ ኤርትራስ ምስ ግንባር
ደሞክራስን ፍትሕን ህዝቢ (PFDJ) ከምኡውን ምስቶም ኣብ ስደተኛታት ዘለዉ መንእሰያት ርክብ ኣለዎም።
ገሊኡ ኣብ መራኸቢ ብዙሓን ኤርትርያ ዚርከብ ጸብጻባት shabait.com ኣብቲ ወብ ሳይት ሚኒስትሪ ሓበሬታ
ኤርትርያ ዝዀነ ተዊተር ባዮታቶም ከም ወብ ሳይቶም ገይሩ ይዝርዝሮ እዩ ፣ ንዕዮኦም ድማ ሚኒስተር
ሓበሬታ ኤርትርያ ኣካፊልዎ እዩ ። ዜለከ እቲ ምስ ወፈራታት ማሕበራዊ መራኸቢ ኤርትራስ ዚግበር ርክብ
መብዛሕትኡ ግዜ ዘይወግዓዊ ምዃኑ ገለጸ ። 'ሓባራዊ ተገዳስነት ዘሎና ገሊኡ ኸኣ ዘይልሙድ ጕዳያት እኳ
እንተሎ ምትሕብባርን ምርድዳእን ግን ኣሎ' በለ።