ኢትዮጵያ፡ - ነ ጠላ እ ና ጋቢ

ከ ሁለ ት ዓ መታት በ ፊት ለ አ ን ድ ጉ ዳ ይ አ ኩስ ም ሄ ጄ ነ በ ር ፡
፡ አ ን ድ የ ሰ ባ ሁለ ት ዓ መት ሽ ማግ ሌ አ ገ ኘ ሁ፡
፡ እናም ስለ አ ኩስ ም እ ና አ ኩስ ማውያ ን እ ና ወራ ጀ መር ፡ ፡

«አ ኩስ ምማለ ትኮ ትን ሿኢትዮ ጵ ያ ና ት፡
፡ እ ዚህ ያ ል ኖረ ፣ ያ ል ሠራ፣ ያ ል ተቀበ ረ የ ሰ ው ዓ ይነ ትየ ለ ም፡
፡ እ ስ ኪ የ አ ኩስ ም ነ ገ ሥታትን ስ ም ተ መል ከ ት የ ትግ ሬ ይሁን የ አ ማራ፣ የ
ኦ ሮሞ ይሁን የ አ ገ ው በ ምን ታውቃለ ህ ? እ ዚህ ኮ አ ይደ ለ ምኢትዮ ጵ ያ ዊ ግ ሪ
ኩ፣ አ ር መኑ ፣ ጣል ያ ኑ ፣ ዓ ረ ቡ፣ አ ይሁዱ፣ ግ ብጹ፣ ሕን ዱ፣
ምን ያ ል ኖረ ና ያ ል ተቀበ ረ አ ለ ? አ ኩስ ም የ ሁላ ችሁ ና ት፡
፡ አ ኩስ ምበ መወለ ድ አ ይደ ለ ም በ መሆን ነ ው» አ ሉኝ ፡
፡ ገ ር ሞኝ ነ በ ር የ ማዳ ምጣቸው፡ ፡

በ ተለ ይ ደ ግሞ «አ ኩስ ም በ መወለ ድ ሳ ይሆን በ መሆን ነ ው» ያ ሉት ነ ገ ር ለ

እኔ ትል ቅ ፍል ስ ፍና ሆነ ብኝ ፡ ፡ እ ን ዴት ? አ ል ኳቸው፡
፡ «አ ኩስ ማዊየ ምትሆነ ው አ ኩስ ም ስ ለ ተ ወለ ድክ አ ይደ ለ ም፡
፡ አ ኩስ ም ተ ወል ደ ው እ ን ደ ዮ ዲት ጉ ዲት አ ኩስ ምን ያ ጠፉ ሞል ተ ዋል ፡
፡ እ ነ ዚህ አ ኩስ ማውያ ን አ ይደ ሉም፡
፡ አ ኩስ ማውያ ን ማለ ት በ አ ኩስ ም ሥል ጣኔ የ ሚሄ ዱ፣
ለ ኢትዮ ጵ ያ የ ሚቆ ረ ቆ ሩ ፣ ለ ታሪ ክ እ ና ሃ ይማኖት ክ ብር የ ሞቱ ና ቸው፡ ፡
የ ትም ተ ወለ ድ፤ ይህ ን ን ካ ደ ረ ግ ክ አ ን ተ አ ኩስ ማዊ ነ ህ ፡ ፡
«እ ኛ አ ኩስ ሞች ዘ ረ ኛ ነ ት አ ና ውቅ ም፡
፡ (እ ን ዲህ ሲሉኝ እ ጃ ቸውን ወደ ዚያ እ ያ ወራጩ ነ ው፡
፡ ) እ ዚህ ዋና ው ሥራህ ነ ው ትውል ድህ አ ይደ ለ ም፡
፡ እ ስ ኪ እ ነ ዚህ ን የ አ ኩስ ም ቤተ ክ ር ስ ቲያ ኖች ተ መል ከ ት፡ ፡
(ጣታቸውን ወደ አ ሮጌ ው እ ና አ ዲሱ የ ቅ ድስ ት ማር ያ ም ቤተ ክ ር ስ ቲያ ን አ
መለ ከ ቱኝ ) ያንን የ ጥን ቱን ያ ነ ፀ ው ፋ ሲል ነ ው፡
፡ ከ የ ት እ ን ደ መጣታውቃለ ህ ? ከ ጎ ን ደ ር ነ ው፡
፡ ይህ ን ን ያ ነ ፀ ው ተፈሪ ነ ው፡ ፡ እ ር ሱም ከ ሸ ዋነ ው የ መጣው፡
፡ ለ ኛ ግን እ ነ ዚህ ሁሉ አ ኩስ ማውያ ን ና ቸው፡ ፡
ታቦ ቷ ያ ለ ቺበ ትን መቅ ደ ስ ማነ ው ያ ነ ፀ ው? መነ ን ና ት እ ር ሷም ከ ሸ ዋመጥ
ታ ነ ው፡
፡ በ ዮ ዲት የ መከ ራ ጊ ዜ ሸ ዋ፣ በ ግ ራኝ ወረ ራ ዘ መን ኤር ትራሄ ዳ ነ ው ታ
ቦ ቷ የ ቆ የ ቺው፡
፡ አ ሁን ይህ ን ን ሐውል ት ማን እ ን ደ ሠራውበ ምን ታውቃለ ህ ? ትግ ሬ ነ ው?
አ ማራ ነ ው? ኦ ሮሞ ነ ው? አ ገ ው ነ ው?ወላ ይታ ነ ው? ሶ ማሌ ነ ው? ለ መ
ሆኑ ኢትዮ ጵ ያ ዊው ጃ ን ደ ረ ባ ዘ ሩ ምን ነ በ ር ? አ ማራ ነ ው? ኦ ሮሞ ነ ው?
ትግ ሬ ነ ው? ምን ድን ነ ው?ኢትዮ ጵ ያ ዊ ነ ው፡ ፡
ስ ን ቶቹ የ ጎ ን ደ ር እና የ ሸ ዋ ነ ገ ሥታትኮ ሥል ጣን እ ጅ ካ ደረ ጉ በ ኋላ እ ዚ
ህ አ ኩስ ም መጥተ ው ነ በ ር ዘ ውድ የ ሚጭኑ ት፡
፡ በ ዚያ ኛ ው በ ር በ ኩል አ ላ የ ኸውም? (በ ጥን ቱ ቤተ ክ ር ስ ቲያ ን መግ ቢያ
በር በ ኩል ነ ገ ሥታቱሲመጡ የ ሚቆ ሙበ ት፣ የ ሚቀ መጡበ ት እ ና በ ትረ ሥል ጣን
የ ሚጨብጡበ ትን ትውፊታዊ ቦ ታ ማለ ታቸው ነ ው) እ ዚያ ሳ ይደ ር ስ ማን ይነ ግ
ሥ ነ በ ር ? ለ ምን ይመስ ል ሃ ል ? ሁሉም አ ኩስ ማውያ ን ና ቸዋ፡ ፡
አ ኩስ ማዊነ ት ማለ ትኮ ኢትዮ ጵ ያ ዊነ ት ነ ው፡ ፡ ሌላ ነገር የ ለ ውም፡ ፡
እ ና ን ተ ባ ለ ፈ ው ጋ ቢ አ ል ሰ ጧችሁም? (የ አ ኩስ ም የ ቅ ዱስ ያ ሬ ድን ትምህ ር ት
ቤት ለ ማሳ ደ ስ በ ተ ቋ ቋ መው ኮ ሚቴ ለ ሠሩ አ ባ ላ ት እ ና ን ተ አ ኩስ ማውያ ን ና
ቸሁ፣ ታሪ ክ ጠብቃችኋ ል ና ብሎ ሕዝቡ ባ ህ ላ ዊ ጋ ቢሸ ል ሞን ነ በር) አየ ህ
አ ሁን አ ን ተ እ ዚህ አ ል ተ ወለ ድክ ም፤ አ ላ ደ ግ ክ ም፤
አ ል ኖር ክ ም፤ ቋ ን ቋ አ ታውቅ ም፤ ግን አ ኩስ ማዊ ነ ህ ፡
፡ የ ያ ሬ ድ ታሪ ክ እ ን ዳ ይጠፋ ብላ ችሁ አ ይደ ለ ም የ ሠራችሁት፤ ታሪ ክ ጠባ ቂ
ከ ሆን ክ አ ኩስ ማዊ ነ ህ ማለ ት ነ ው፡ ፡ ለ ዚህ ነ ው ጋ ቢ የ ሰ ጠና ችሁ፡
፡ እ ዚሁተ ወል ዶ ደ ግ ሞ አ ኩስ ማዊ ያ ል ሆነ ብዙ አ ለ ፡
፡ መወለ ድ ምን ቁ ም ነ ገ ር አ ለ ው፡ ፡

«አ ባ ጉ ራጌ ን ታውቃቸዋለ ህ ? ከ ዐ ፄ ዮ ሐን ስ ሠራዊት ጋ ር አ ብረ ውእ የ ዘ መ
ቱ ወታደ ሩ ን በ ር ታ ጠን ክ ር እ ያ ሉ ለ ሀ ገ ሩ እ ን ዲዋጋ ያ ደ ፋ ፈ ሩ ትአ ባ ጉ ራ
ጌ እ ዚህ አ ኩስ ምኮ ነ ው የ ኖሩ ት፡
፡ በ ጉ ራዕ እና በ ጉ ን ዳ ጉ ን ዲጦር ነ ት ን ጉ ሡን ተ ከ ትለ ው ስ ን ት ውለ ታ ሠር
ተ ዋል መሰ ለ ህ ፤ አ ኩስ ማዊእ ኮ ና ቸው፡
፡ ትውል ዳ ቸው ጉ ራጌ በ መሆኑ ግን ሕዝቡ አ ባ ጉ ራጌ ይላ ቸዋል ፡ ፡
ይህ የ አ ረ ጋ ዊው ትምህ ር ት ትዝ ያ ለ ኝ አ ን ዳ ን ድ መጽ ሐፎቻችን እ ና ጽ ሑፎቻ
ችን አ ኩስ ምን ከ አ ካ ባ ቢ፣ ከ ቋን ቋ እ ና ከ አ ን ድ ወገ ን ጋር ማያ ያ ዝእ ን ደ
 ጀ መሩ ሳ ይ ነ ው፡
፡ የ ኢትዮ ጵ ያ ሥል ጣኔ መገ ለ ጫዎች የ ሆኑ ምእ ራፎች እ ና ቦ ታዎች አ ሉ፡
፡ አ ኩስ ም፣ ላ ሊበ ላ ፣ ጎ ን ደር ፣ ሐረ ር ፣ አ ዲስ አ በ ባ ፣ ሌሎችም፡
፡ እ ነ ዚህ ቦ ታዎች እ ና ሥል ጣኔ ዎች በ ዚያ ዘ መን ኢትዮ ጵ ያ ውያ ን የ ቱን ቦ
ታ እና ሥል ጣኔ ማዕ ከ ል አ ድር ገ ው እ ን ደ ነ በ ሩ የ ሚያ ሳ ዩ እንጂ ዛ ሬ በአካ
ባ ቢው ያ ሉትን ሕዝቦ ች ታሪ ክ እ ና ሥል ጣኔ ብቻ የ ሚያ ሳ ዩ አ ይደ ሉም፡ ፡
አ ኩስ ምን ከ ትግ ራይ፣ ላ ሊበ ላ ን ከ አ ገ ው፣ ጎ ን ደር ን ከ አ ምሐራ፣ ሐረ ር ን ከ
ሐረ ሪ ፣ አ ዲስ አ በ ባ ን ከ ኦ ሮሞ እ ና አ ምሐራ ጋ ር ብቻ እ ያ ያ ያ ዝን የ ምና ያ
ቸው ከ ሆነ በ ኢትዮ ጵ ያ ታሪ ክ እ ና ጉዞ ውስ ጥ ይቅ ር የ ማይባ ል ስ ሕተ ት እ
ን ሠራለ ን ፡ ፡

ለ መሆኑ ጎ ን ደር ላ ይ ስ ን ቱ አ ል ፏል ? እ ነ ራስ ሚካ ኤል ስ ሑል ጎ ን ደ ር ተ
ወል ደ ው ጎ ን ደ ር ነ በር እ ን ዴ ያ ደ ጉ ት ? ከ ትግ ራይ የ መጡ መሳ ፍን ትአ ል ነ በ
ሩ ምን ? ደ ረ ስ ጌ ን ያ ሳ መሯት ራስ ውቤ የ ትግ ራይ ሰ ውአ ል ነ በ ሩ ምን ? እ ነ
ራስ ጉ ግ ሳ እ ነ ራስ ዓ ሊ፣ ኦ ሮሞዎች አ ል ነ በ ሩ ም?
ጎ ን ደር የ ሀ ገ ሪ ቱ የ ትምህ ር ት፣ የ አ ስ ተዳ ደ ር እና የ ሥል ጣኔ ማዕ ከ ል በ መሆ
ን ዋ ወደ እ ር ሷ የ ማይጎ ር ፍ አ ል ነ በ ረ ም፡
፡ እ ን ኳን ና ኢትዮ ጰ ያ ውያ ኑ ቀ ር ተ ው የ ውጮቹ ሰ ዎችም እ ዚያ ው ኖረ ው እ ዚያ
ው ተ ጋ ብተ ው እ ዚያ ውቀ ር ተ ዋል ፡ ፡ የ እ ን ግ ሊዛ ዊው የ ፕ ላ ውዴን መቃብር ኮ
ጎ ን ደር ግ ምጃ ቤት ማር ያ ም ነ ው ያ ለ ው፡ ፡ ጎ ን ደ ሬ ው፡ ፡
ጎ ን ደር መላ ው ኢትዮ ጵ ያ አ ን ድ ሆኖ ላ ቡን እና ደ ሙን አ ዋጥቶየ ሠራት የ
ሥል ጣኔ ማዕ ከ ል ና ት፡
፡ በ ግ ራኝ ወረ ራ ጎ ን ደ ር እና አ ካ ባ ቢዋከ ጠፋ በ ኋ ላ በዐፄ ሠር ፀ ድን ግ
ል ጊ ዜ እ ን ደገ ና ስ ታን ሠራራ ጎ ን ደ ር ሊቃውን ትን ያ ስ መጣቺው ከ ጉ ራጌ ነበ
ርኮ፡
፡ በ ደ ቡብ ጎ ን ደ ር ሀ ገ ረ ስ ብከ ት ላ ይ ጋ ይን ት ወረ ዳ በ ደ ራ ቀ ፎዬ ገ በ ሬ
ማኅ በ ር የ ምትገ ኘ ውየ ደ ብረ ማር ያ ም ገ ዳ ም ታሪ ክ እ ን ደ ሚገ ል ጠው አ ባ መ
ሰ ን ቆ ድን ግ ል ፣
አ ባ ለ ባ ዌ፣ አ ባ ብእ ሴ ሰ ላ ም እ ና መምህ ር ተክ ለ ወል ድ የ ተ ባ ሉ ሊቃውን
ትን ከ ጉ ራጌ ምሁር ኢየ ሱስ አ ምጥተ ው በ ጎ ን ደ ር አ ድባ ራት መደ ቧቸው፡ ፡
ጎ ን ደር ን የ ትምህ ር ት ማዕ ከ ል ያ ደ ረ ጓ ት እ ነ ዚህ አ ራት የ ጉ ራጌ ሊቃውን ት
ና ቸው፡
፡ የ እ ነ ር ሱ ደ ቀ መጻ ሙር ት ነ በ ሩ በ መላ ዋ ጎ ን ደ ር እና በ መላ ዋኢትዮ ጵ ያ
ተ ሠማር ተ ው ሀ ገ ራዊውን ዕ ውቀ ት ከ ሞተ በ ት ያ ሥነ ሡት፡ ፡
አ ሁን ጉ ራጌ ን ጎ ን ደር ላ ይ ማን ያ ስ በ ዋል ?
የ ይምር ሃ ነ ክ ር ስ ቶስ ን እና የ ደ ብረ ብር ሃ ን ሥላ ሴን አ ሠራር ያየ ወሎዬ
እና ጎ ን ደ ሬ አ ን ድ ላ ይ ሆነ ው የ ሠሩ ት እ ን ደ ሆነ ይመሰ ክ ራል ፡
፡ የ ደ ብረ ብር ሃ ን ሥላ ሴ ታቦ ት እ ና ስ ም ከ ሸ ዋው ደ ብረ ብር ሃ ን ሥላ ሴ
ሲወሰ ድኮ ታላ ቁ ኢያ ሱ ሁለ ት ሺ መክ ሊት ወር ቅ ለ ደ ብረ ብር ሃ ን ሥላ ሴ ከ
ፍለ ውነ ው፡ ፡
ጎ ን ደር ን ጎ ን ደር ካ ሰ ኟ ት ሊቃውን ት አ ን ዱ የ ሆነ ው የ ቅ ኔ ው ባ ላ ባ ት ክ ፍ
ለ ዮ ሐን ስ ኮ የ አ ገ ዎች ምድር ከ ነ በ ረ ቺው ከ መተ ከ ሏ ጋ ፍኒ ል ደ ታ የ ተ ገ ኘ «ጎ ን ደ ሬ
» ነ ው፡ ፡ የ አ ባ ቱም ስ ም ቹሐይ ነ ው፡
፡ ሊቁ ክ ፍለ ዮ ሐን ስ ከ ብቃቱ የ ተ ነ ሣ የ ሥላ ሴን በ ዓ ል በ ጎ ን ደ ሩ እ ና በ ሸ ዋው ደ ብ
ረ ብር ሃ ን ሥላ ሴ እ የ ተ ገ ኘ በ አ ን ድ ቀ ን ያ ከ ብር ነ በ ር ይባ ላ ል ፡ ፡ ለ ዚህ ም ነ ው
እ ነ ሂ ወግ ብረ ቅ ኔ ዘ በ ሆሳ ዕ ና
እ ም ዕ ደ ገ ፋ ዒ ወተ ገ ፋ ዒ ን ትመሰ ጥ በ ደ መና
ያ ለ ው እ ያ ሉ ሊቃውን ቱ ይተ ር ኩለ ታል ፡ ፡
እ ን ኳን እ ና ሰ ው የ ጎ ን ደ ር ታቦ ታት እ ን ኳን ከ መላ ዋ ኢትዮ ጵ ያ ተ ሰ ብስ በ ው ጎ ን ደ
ር የ ከ ተ ሙና ቸው፡
፡ የ ጎ ን ደ ሩ አ ደ ባ ባ ይ ኢየ ሱስ በ ዐ ፄ ሠር ፀ ድን ግ ል ዘ መን ወደ ጎ ን ደ ር ተ ሻ ግ ሮ የ
ተ ተ ከ ለ የ ወላ ይታ ታቦ ትነ ው፡
፡ የ አ ዞ ዞ ተ ክ ለ ሃ ይማኖት ታቦ ታት ከ ሸ ዋ ደ ብረ ሊባ ኖስ የ ሄ ዱና ቸው፡
፡ ኤር ትራዊው አ ቡነ ኤዎስ ጣቴዎስ አ ር መን ተ ጉ ዘ ው ካ ረ ፉ በ ኋ ላ ዐ ፅ ማቸው መጥቶ
ያ ረ ፈ ው ጎ ን ደ ር መን በ ረ መን ግ ሥት መድኃ ኔ ዓ ለ ምነ ው፡ ፡
በ ጎ ን ደ ር አ ድባ ራት እ የ ዞ ር ን የ ሊቃውን ቱን እ ና የ መምህ ራኑ ን ስ ም እ ና የ ዘ ር ሐ
ረ ግ ብና ጠና በ ከ ተ ማዋ እ ና በ አ ካ ባ ቢዋ ተወል ደ ው ካ ደ ጉ ት ይል ቅ ከ ጎ ጃ ም፣ ከ ሸ ዋ
፣ ከ ትግ ራይ፣ ከ ወሎ፣ ከ ሐረ ር ፣ ከ ኤር ትራ፣ ለ ትምህ ር ትመጥተ ው እ ዚያ ው ለ ምደ ው
እ ዚያ ው የ ቀ ሩ ት ይበ ል ጣሉ፡
፡ ሀ ገ ሬ ውትምህ ር ታቸውን እ ና ደ ግ ነ ታቸውን ተ መል ክ ቶ ል ጁን ድሮ በ ዚያ ውር ስ ት
እ ያ ሰ ጠ ያ ስ ቀ ራቸዋል ፡ ፡ ጎ ን ደ ር ላ ይ አ ገ ል ግ ለ ው ጎ ን ደ ሬ ይባ ላ ሉ፡ ፡
እ ነ ዚህ ሁሉ የ ሀ ገ ሪ ቱ ል ጆች ጎ ን ደ ር ላ ይ ሲያ ን ጹ፣ ጎ ን ደ ር ላ ይ ሲጽ ፉ ፣
ጎ ን ደ ር ላ ይ ሲቀ ኙ፣ ጎ ን ደ ር ላ ይ ሲያ ዜሙ፣ ጎ ን ደ ር ላ ይ ሲነ ግ ሡ፣ ጎ ን ደ ር ላ ይ ሲ
ሾ ሙለ ሀ ገ ራቸው እ ና ለ ወገ ና ቸው አ ን ዳ ች ነ ገ ር ስ ለ ማድረ ግ ያ ስ ቡነ በ ር እ ን ጂ ለ
ጎ ን ደ ር ወይን ም ለ አ ማራ ብለ ው የ ሠሩ ት አ ል ነ በ ረ ም፡ ፡

ሸ ዋ እ ን ውረ ድ እ ስ ኪ፤ አ ዲስ አ በ ባ የ ማና ት ? የ አ ዲስ አ በ ባ ሥል ጣኔ ስ የ ማነ ው?
አ ዲስ አ በ ባ ላ ይ ወዝ እ ና ደ ሙያ ል ፈ ሰ ሰ ኢትዮ ጵ ያ ዊስ አ ለ ?የ አ ዲስ አ በ ባ ውን የ
እ ን ጦጦ ራጉ ኤል ን ድፍ ያ ወጡት «ዘ ጠኙጎ ን ደ ሬ ዎች » የ ሚባ ሉት ከ ጎ ን ደ ር የ መጡት
አ ር ክ ቴክ ቶች አ ል ነ በ ሩ ምእ ን ዴ? የ ድን ጋ ይ ባ ለ ሞያ ዎቹ አ ን ኮ በ ሬ ዎች ሲሆኑ እ ነ
አ ፔ ን ዚለ ር እ ና አ ል ፍሬ ግ ኢል ግ የ ተ ባ ሉት ስ ዊድና ውያ ን እ ነ ፃ ውን አ ብረ ው ሠር
ተ ዋል ፡ ፡
እ ነ ሐጂ ቀ ዋስ ን የ መሰ ሉ ሕን ዳ ውያ ን ደ ግ ሞ በ ዋና አ ር ክ ቴክ ትነ ትከ ጎ ን ደ ሬ ዎቹ
ጋ ር ሠር ተ ዋል ፡
፡ እ ን ጨቱ ከ መና ገ ሻ ፣ ቆ ር ቆ ሮውከ ፈ ረ ን ሳ ይ፣ የ ጣር ያ ው ር ብራብ ከ ካ ይሮ መጣ፡
፡ ታቦ ቱስ ቢሆን የ ጎ ን ደ ር ታቦ ት አ ይደ ለ ም እ ን ዴ? ሰ ዓ ሊዎቹ አ ለ ቃ ዮ ሐን ስ ዘ ጎ
ን ደ ር ማኅ ደ ረ ማር ያ ም፣ አ ለ ቃ ሉቃስ ዘ ጎ ጃ ም፣ አ ለ ቃ ሣህ ሉ ዘ ጎ ጃ ም ነ በ ሩ ፡
፡ እ ስ ኪእ ን ዴት ሀ ገ ር አ ን ድ ሆኖ እ ን ደ ተባ በ ረ ተ መል ከ ቱ፡ ፡
ታላ ቁ ካ ቴድራል ቅ ድስ ት ሥላ ሴ ታቦ ቱ የ መጣው በ ግ ራኝ ጊ ዜ ከ ፈረ ሰ ውከ ወሎው መካ
ነ ሥላ ሴ ነ ው፡
፡ ከ ዚያ ተ ወስ ዶ ወግ ዳ ኖረ ፣ ከ ወግ ዳ ራስ ጎ በ ና አ ምጥተ ው ሸ ዋ አ ዲስ ዓ ለ ም ፍየ
ታ አ ኖሩ ት፡ ፡ ምኒ ሊክ ደ ግ ሞአ ዲስ አ በ ባ አ ራት ኪሎ አ መጡት፡ ፡
አ ዲስ አ በ ቤ ማለ ት ምን ማለ ት ነ ው? አ ዲስ አ በ ባ የ ኖረ ማለ ት እ ን ጂየ ተ ወለ ደ አ
ይደ ለ ም፡ ፡ የ አ ዲስ አ በ ባ ን አ ብያ ተ ክ ር ስ ቲያ ና ት፣ መስ ጊ ዶች፣
መን ገ ዶች፣ አ ብያ ተ መን ግ ሥት፣ ሕን ፃ ዎች፣ ት /ቤቶች የ ሠሩ ትየ ኢትዮ ጵ ያ ል ጆች
ና ቸው፡
፡ ያ ን ን ሲሠሩ ለ ሀ ገ ራቸው አ ን ዳ ች ነ ገ ር እ ን ደ ሠሩ ያ ስ ቡ ነ በ ር እ ን ጂ ለ ሸ ዋ ወይ
ን ም ለ ኦ ሮሞ ሲሉ አ ል ሠሩ ትም፡ ፡

ዛ ሬ የ ሐረ ሩ ቁ ል ቢ ገ ብር ኤል ታቦ ት የ ጥን ቱ ከ አ ኩስ ም ትግ ራይ የ ዛ ሬ ውከ ሸ ዋ ቡል
ጋ የ መጣ ነ ው ቢባ ል ማን የ ሐረ ር ሰ ው ያ ምና ል ? ል ክ ደ ቡብሸ ዋን እ ና ወለ ጋ ን የ ሰ
በ ኩት አ ቡነ ሳ ሙኤል ዘ ደ ብረ ወገ ግ ከ ሐረ ር ነ ውየ መጡት ቢባ ል ወለ ጌ እ ና ሸ ዬ እ
ን ደ ማያ ምነ ው ማለ ት ነ ው፡ ፡
የ መጀ መር ያ ው የ ቁ ል ቢ ታቦ ት መነ ሻ ውን አ ኩስ ም አ ድር ጎ ከ ታቦ ተ ጽ ዮ ን ጋ ር ዝዋይ
መጣ፡ ፡ ታቦ ተ ጽ ዮ ን ስ ትመለ ስ እ ር ሱ ዝዋይ ቀ ረ ፡
፡ አ ባ ሌዊአ ምጥተ ው ቁ ል ቢ ዋሻ ውስ ጥ አ ስ ቀ መጡት፡ ፡
ሌላ ም የ ሚገ ር ም ይህ ቺ ሀ ገ ር እ ን ደ ዘ ሐ ዘ ጊ የ ተ ያ ያ ዘ ች መሆን ዋን የ ሚያ ሳ ይ ታሪ
ክ ል ጨምር ፡
፡ በ ግ ራኝ አ ሕመድ ወረ ራ ዘ መን መል አ ከ ገ ነ ት መብረ ቁ ፣ መምህ ር የ ማነ አ ብ፣ አ ባ
ተ ከ ሥተ ሥሉስ የ ተ ባ ሉ አ በ ውወደ ቁ ል ቢ ይሄ ዳ ሉ፡
፡ በ ዚያ ም በ ድን ጋ ይ ላ ይ አ ባ ሌዊ የ ጻ ፉ ትን የ ቁ ል ቢታሪ ክ ያ ገ ኛ ሉ፡
፡ ከ ቁ ል ቢ ሲመለ ሱ ያ ን ን በ መጽ ሐፈ ቀ ሌምን ጦስ ኅ ዳ ግ ላ ይ ገ ል ብጠው በ ደ ሴተ ዝዋ
ይ አ ስ ቀ መጡት፡ ፡ ራስ መኮ ን ን
ከ ዝዋይደ ሴት መጽ ሐፈ ቀ ሌምን ጦስ ን አ ስ መጥተ ው ሲያ ነ ቡ ታሪ ኩን አ ገ ኙ፡ ፡
በ ቦ ታው ላ ይ ሌላ የ ገ ብር ኤል ታቦ ት ለ ማስ ገ ባ ት ፈ ል ገ ው ሲያ ፈላ ል ጉ ቡል ጋ ላ ይ ያ
ገ ኙታል ፡ ፡ እ ነ ሆ ዛ ሬ የ ሐረ ር ጌ አ ን ዱ መታወቂ ያ ሆነ ፡ ፡
ኢትዮ ጵ ያ ን ዛ ሬ ዘ መና ችን ባ መጣብን ጎ ጠኛ አ ስ ተ ሳ ሰ ብ ማየ ትየ ለ ብን ም፡
፡ ኢትዮ ጰ ያ ከ ዚህ ም የ ሰ ፋ ች የ ተ ለ የ ቺም ና ት፡
፡ ሰ ሎሞን ደ ሬ ሳ «በ ጥን ት ሴት አ ያ ቶቼ በ ር ማን እ ን ዳ ለ ፈ አ ላ ውቅ ም» እ ን ዳ ለ ው
ከ ዚህ ኛ ው ዘ ር ብቻ እ ወለ ዳ ለ ሁ ብሎ መና ገ ር የ ዋሕነ ት ሳ ይሆን አ ላ ዋቂ ነ ት ነ ው፡
፡ ይህ ኛ ው ወይን ም ያ ኛ ው ሥል ጣኔ እ ና ታሪ ክ ፣
ገ ድል እ ና ተ አ ምር የ ዚህ ወገ ን ብቻ ነ ው ብሎ መጻ ፍም ኢትዮ ጵያ ን አ ለ መረ ዳ ት ነ ው
፡ ፡
ኢትዮ ጵ ያ ኮ እ ነ አ ቡነ አ ረ ጋ ዊ ከ አ ውሮፓ፣
እ ነ አ ቡነ ገ ብረ መን ፈ ስ ቅ ዱስ ከ ግ ብጽ ፣ እ ነ እ ጨጌ ዕ ን ባ ቆ ም ከ የ መን መጥተ ው ኢ
ትዮ ጵ ያ ዊየ ሆኑ ባ ት ሀ ገ ር ና ት፡
፡ እ ን ዴት ነ ው አ ን ድን አ ካ ባ ቢ ዛ ሬ በ ቦ ታውለ ሚኖረ ው ሕዝብ ብቻ መስ ጠት የ ምን ች
ለ ው? ተ ዋግ ተ ን ም፣ ተ ፋ ቅ ረ ን ም፣ ተ ጣል ተ ን ም፣ ተ ዋል ደ ን ም፣ ተ ጋ ፍተ ን ም፣
ተ ሳ ስ በ ን ም አ ሁን ያ ለ ውን መል ክ ይዘ ና ል ፡
፡ ዛ ሬ ያ ለ ው መል ክ ዐ ምድር ጦር ነ ት የ ፈ ጠረ ው መል ክ ዐ ምድራችን ነ ው፡
፡ ኢትዮ ጵ ያ ን እ ን ደ ጦር ነ ት እ ና የ ሃ ይማኖት ን ቅ ና ቄ አ ን ድ ያ ደ ረ ጋ ት ነ ገ ር ያ ለ
አ ይመስ ለ ኝ ም፡
፡ አ ን ዳ ችን ማግ ሌላ ችን ዝሐሆነ ን አ ሁን ማ ነ ጠላ እ ና ጋ ቢ ሆነ ና ል ፡ ፡